Ζ ΔΡΓΑΗΑΚΖ ΗΚΑΝΟΠΟΗΖΖ ΣΧΝ ΓΖΜΟΗΧΝ ΤΠΑΛΛΖΛΧΝ ΣΖΝ ΔΛΛΑΓΑ ΣΖ ΟΗΚΟΝΟΜΗΚΖ ΚΡΗΖ-ΜΔΛΔΣΖ ΠΔΡΗΠΣΧΖ ΣΟΝ ΟΑΔΓ

Transcript

1 Σ Δ Η Θ Δ Α Λ Η Α Υ Ο Λ Ζ Γ Η Ο Η Κ Ζ Ζ Κ Α Η Ο Η Κ Ο Ν Ο Μ Η Α Σ Μ Ζ Μ Α Γ Η Ο Η Κ Ζ Ζ Δ Π Η Υ Δ Η Ρ Ζ Δ Χ Ν ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΔΣΑΠΣΤΥΗΑΚΧΝ ΠΟΤΓΧΝ «ΓΗΟΗΚΖΖ ΚΑΗ ΓΗΑΥΔΗΡΗΖ ΔΡΓΧΝ ΚΑΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΣΧΝ» Ζ ΔΡΓΑΗΑΚΖ ΗΚΑΝΟΠΟΗΖΖ ΣΧΝ ΓΖΜΟΗΧΝ ΤΠΑΛΛΖΛΧΝ ΣΖΝ ΔΛΛΑΓΑ ΣΖ ΟΗΚΟΝΟΜΗΚΖ ΚΡΗΖ-ΜΔΛΔΣΖ ΠΔΡΗΠΣΧΖ ΣΟΝ ΟΑΔΓ ΜΔΣΑΠΣΤΥΗΑΚΖ ΓΗΠΛΧΜΑΣΗΚΖ ΔΡΓΑΗΑ ΜΠΑΡΑ ΘΔΟΓΧΡΑ ΔΠΗΒΛΔΠΧΝ ΚΑΘΖΓΖΣΖ: ΑΜΑΡΑ ΓΔΧΡΓΗΟ ΛΑΡΗΑ 15/12/2014 i

2 ΠΡΟΛΟΓΟ Οινθιεξψλνληαο ηηο κεηαπηπρηαθέο κνπ ζπνπδέο ζην ΣΔΗ Θεζζαιίαο, αηζζάλνκαη ηελ αλάγθε λα επραξηζηήζσ φζνπο κε βνήζεζαλ ζ απηή ηελ πξνζπάζεηα. Αξρηθά ζα ήζεια λα επραξηζηήζσ φινπο ηνπο θαζεγεηέο ηνπ πξνγξάκκαηνο, πνπ κε ηελ αθαδεκατθή ηνπο επάξθεηα κνπ άλνημαλ λένπο νξίδνληεο ζηηο επηζηεκνληθέο κνπ αλαδεηήζεηο. Ηδηαίηεξεο επραξηζηίεο ζηνλ θαζεγεηή ηνπ Σκήκαηνο Γηνίθεζεο θαη Οηθνλνκίαο ηνπ ΣΔΗ Θεζζαιίαο Κν ακαξά Γεψξγην, ν νπνίνο επέβιεςε ηελ παξνχζα δηπισκαηηθή εξγαζία, ε νπνία ρσξίο ηελ πνιχηηκε βνήζεηά ηνπ δελ ζα ήηαλ δπλαηφλ λα νινθιεξσζεί. εκαληηθή επίζεο ήηαλ ε ζπκβνιή ηνπ Αλαπιεξσηή Καζεγεηή ζην Σκήκα Μεραληθψλ Παξαγσγήο θαη Γηνίθεζεο ηνπ Πνιπηερλείνπ Κξήηεο Κνπ Γξεγνξνχδε Δπάγγεινπ ζηελ εηζαγσγή ησλ δεδνκέλσλ ηνπ εξσηεκαηνινγίνπ ζην πξφγξακκα MUSA. Δπίζεο ζα ήζεια λα επραξηζηήζσ ζεξκά ηνπο ζπλαδέιθνπο κνπ ζηνλ ΟΑΔΓ, πνπ κε ηε ζπκπιήξσζε ησλ εξσηεκαηνινγίσλ ζπλέβαιαλ ζηελ νινθιήξσζε ηεο εξγαζίαο απηήο. Δπραξηζηψ επίζεο ηηο θφξεο κνπ Γέζπνηλα θαη Δπγελία θαη ηνλ γακπξφ κνπ Θαλάζε γηα ηελ θαηαλφεζή ηνπο. Σν κεγαιχηεξν επραξηζηψ φκσο ληψζσ φηη ην νθείισ ζην ζχδπγφ κνπ Γεκήηξε, πνπ ήηαλ δίπια κνπ ζ απηή ηελ επίπνλε δηαδηθαζία θαη έδεημε ππνκνλή ζ φιε ηε δηάξθεηα ησλ ζπνπδψλ κνπ. Λάξηζα 2014 ii

3 ΠΔΡΗΛΖΦΖ Ζ κέηξεζε ηεο εξγαζηαθήο ηθαλνπνίεζεο είλαη πνιχ ζεκαληηθή γηα θάζε επηρείξεζε/νξγαληζκφ, θαζψο έξεπλεο ζπλδένπλ ηελ ηθαλνπνίεζε ησλ εξγαδνκέλσλ κε ηελ επηηπρία ηεο επηρείξεζεο, δηφηη ζεσξείηαη φηη ν ηθαλνπνηεκέλνο εξγαδφκελνο είλαη πεξηζζφηεξν παξαγσγηθφο. Ζ εξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε είλαη κηα ζχλζεηε έλλνηα πνπ επεξεάδεηαη απφ πνιινχο παξάγνληεο. θνπφο ηεο παξνχζαο εξγαζίαο είλαη λα αλαιχζεη ηα επίπεδα εξγαζηαθήο ηθαλνπνίεζεο ησλ εξγαδνκέλσλ ελφο απφ ηνπο κεγαιχηεξνπο δεκφζηνπο νξγαληζκνχο ηεο Διιάδαο, ηνπ Οξγαληζκνχ Απαζρνιήζεσο Δξγαηηθνχ Γπλακηθνχ (ΟΑΔΓ). Γεληθά ν δεκφζηνο ηνκέαο ηεο Διιάδαο έρεη επεξεαζηεί ζε κεγάιν βαζκφ απφ ηελ νηθνλνκηθή θξίζε πνπ μεθίλεζε ην 2008 θαη βξίζθεηαη ζε εμέιημε, έρνληαο πξνθαιέζεη αιιαγέο ζηε δνκή ησλ δεκνζίσλ νξγαληζκψλ, κεηψζεηο ηνπ αξηζκνχ ησλ εξγαδνκέλσλ, κεηψζεηο κηζζψλ θαη αιιαγέο εξγαζηαθψλ ζρέζεσλ. Ζ εξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε ησλ εξγαδνκέλσλ ηνπ ΟΑΔΓ εμεηάδεηαη ζε ζπλάξηεζε κε παξάγνληεο φπσο ηα ραξαθηεξηζηηθά ηεο εξγαζίαο, ην ζηπι εγεζίαο, ν κηζζφο, νη ζρέζεηο κε ηνπο ζπλαδέιθνπο, ε πνιηηηθή ηνπ νξγαληζκνχ θαη νη πξννπηηθέο βησζηκφηεηαο ηνπ νξγαληζκνχ ζηελ πεξίνδν ηεο νηθνλνκηθήο θξίζεο. Σν ελδηαθέξνλ ηεο έξεπλαο έγθεηηαη ζηελ πξνζπάζεηα δηεξεχλεζεο ηεο εξγαζηαθήο ηθαλνπνίεζεο ησλ ππαιιήισλ ηνπ δεκνζίνπ ηνκέα ηεο ρψξαο καο θαη ηε ζχλδεζή ηεο κε ηελ νηθνλνκηθή θξίζε. Γηα ηελ πξαγκαηνπνίεζε ηεο έξεπλαο απηήο εμεηάζηεθαλ 167 εξσηεκαηνιφγηα. Ζ αλάιπζε ησλ δεδνκέλσλ έγηλε κε ηελ πνιπθξηηήξηα κέζνδν αλάιπζεο ηθαλνπνίεζεο MUSA. Σα απνηειέζκαηα θαηέδεημαλ έλα πςειφ επίπεδν ηθαλνπνίεζεο πνπ νθείιεηαη θαηά θχξην ιφγν ζηελ ηθαλνπνίεζε απφ ηηο ζρέζεηο κε ηνπο ζπλαδέιθνπο θαη ηνλ πξντζηάκελν, ελψ ε δπζαξέζθεηα πξνέξρεηαη απφ ην κηζζφ θαη ηηο πξννπηηθέο βησζηκφηεηαο ηνπ νξγαληζκνχ. Ζ εξγαζία δηαξζξψλεηαη ζηα εμήο θεθάιαηα: Κεθάιαην 1: γίλεηαη κηα ζπζηεκαηηθή πξνζέγγηζε ηεο εξγαζηαθήο ηθαλνπνίεζεο, κε ηελ παξνπζίαζε ησλ ζεσξηψλ πνπ αλαπηχρζεθαλ γη απηή θαη ηελ αλάιπζε ησλ παξαγφλησλ πνπ ηελ πξνθαινχλ. Παξνπζηάδνληαη νη κέζνδνη κέηξεζήο ηεο θαη αλαιχεηαη ε εξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε ζην δεκφζην ηνκέα. Κεθάιαην 2: εμεηδηθεχεηαη ε εξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε ζε ζπλζήθεο νηθνλνκηθήο θξίζεο, κε ηελ πεξηγξαθή ησλ αιιαγψλ πνπ πξνθάιεζε ε νηθνλνκηθή θξίζε ζην δεκφζην iii

4 ηνκέα θαη πψο απηέο επεξεάδνπλ ηελ εξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε ησλ δεκνζίσλ ππαιιήισλ. Παξνπζηάδεηαη ν Οξγαληζκφο Απαζρφιεζεο Δξγαηηθνχ Γπλακηθνχ (ΟΑΔΓ) θαη εμεηάδεηαη νη πξννπηηθέο βησζηκφηεηάο ηνπ ζην πεξηβάιινλ πνπ δηακφξθσζε ε νηθνλνκηθή θξίζε. Κεθάιαην 3: αλαιχεηαη ε κεζνδνινγία ηεο έξεπλαο (ζθνπφο, θίλεηξα, εξεπλεηηθά εξσηήκαηα, εξεπλεηηθέο ππνζέζεηο, πιεζπζκφο θαη δείγκα ηεο έξεπλαο, κέζνδνο ζπιινγήο δεδνκέλσλ, δνκή εξσηεκαηνινγίνπ). Δπίζεο γίλεηαη ζχληνκε παξνπζίαζε ηεο πνιπθξηηήξηαο κεζφδνπ αλάιπζεο ηθαλνπνίεζεο MUSA. Κεθάιαην 4: αλαιχνληαη ηα απνηειέζκαηα ηεο έξεπλαο γηα ηελ εξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε ησλ εξγαδνκέλσλ ηνπ ΟΑΔΓ, ηφζν ζηαηηζηηθά, φζν θαη κε ηε κέζνδν MUSA. Κεθάιαην 5: παξνπζηάδνληαη ηα ζπκπεξάζκαηα ηεο έξεπλαο, νη πξνηάζεηο βειηίσζεο ηεο εξγαζηαθήο ηθαλνπνίεζεο θαη γίλεηαη ν έιεγρνο ησλ εξεπλεηηθψλ ππνζέζεσλ. Δπίζεο παξνπζηάδνληαη νη πεξηνξηζκνί θαηά ηε δηεμαγσγή ηεο έξεπλαο θαη νη πξνηάζεηο γηα κειινληηθή έξεπλα. Ζ εξγαζία νινθιεξψλεηαη κε ηελ παξάζεζε ηεο βηβιηνγξαθίαο πνπ ρξεζηκνπνηήζεθε θαη παξαξηήκαηα εξσηεκαηνινγίνπ θαη ζρεκάησλ. iv

5 ABSTRACT The measurement of job satisfaction is very important to any organization, and many research worldwide link employee satisfaction to organization success, because it is considered that a satisfied employee is more productive. Job satisfaction is a complex concept that is influenced by many factors. The purpose of this paper is to analyze the levels of job satisfaction of employees of one of the largest public institutions of Greece, the Manpower Employment Organization (OAED). Generally the public sector in Greece has been heavily influenced by the economic crisis that began in 2008 and is ongoing, having cause changes to the structure of public institutions, reductions to the number of employees, wage reductions and industrial relations changes. The job satisfaction of OAED workers examined in light of factors such as job characteristics, leadership style, salary, relations with co-workers, the organization's policy and prospects of sustainability of the organization in the period of economic crisis. The research interest lies to the effort to investigate job satisfaction of employees in the Greek public sector and its connection with economic crisis. To carry out this study examined 167 questionnaires. Data analysis was done by multicriteria satisfaction analysis method called MUSA. The results demonstrated a high level of satisfaction due to the satisfaction of the relationships with co-workers and leadership, while the dissatisfaction comes from wages and the prospects for sustainability of the organization. The study is organized in the following chapters: Chapter 1: is a systematic approach to job satisfaction, with the presentation of theories developed for this and analyze the factors that cause it. Presented methods to measure it and analyze job satisfaction in public sector. Chapter 2: specialized job satisfaction in conditions of economic crisis, with the description of the changes caused by the economic crisis in the public sector and how they affect job satisfaction of public servants. Presents the Manpower Employment Organization (OAED) and examined the prospects of sustainability in the environment shaped the economic crisis. Chapter 3: analyzed the research methodology (purpose, motivation, research questions, research hypotheses, population and survey sample, method of data collection, v

6 questionnaire structure). Also, take place a brief presentation of multicriteria satisfaction analysis method, called MUSA. Chapter 4: analyzed the results of research on job satisfaction of the Employment Agency workers, both statistically and by MUSA method. Chapter 5: presents research conclusions, proposals to improve job satisfaction and the research hypotheses are tested. Also, presented limitations in conducting research and suggestions for future research. The study concludes with bibliography and annexes used questionnaire and shapes. vi

7 ΠΔΡΗΔΥΟΜΔΝΑ Πξφινγνο Πεξίιεςε Abstract Πεξηερφκελα Καηάινγνο ζρεκάησλ Καηάινγνο πηλάθσλ Δηζαγσγή 1 Κεθάιαην 1: Δξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε Δλλνηνινγηθφο Πξνζδηνξηζκφο Θεσξίεο εξγαζηαθήο ηθαλνπνίεζεο Θεσξίεο πεξηερνκέλνπ Θεσξίεο δηαδηθαζίαο Παξάγνληεο εξγαζηαθήο ηθαλνπνίεζεο Μέηξεζε ηεο εξγαζηαθήο ηθαλνπνίεζεο Ζ εξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε ζην δεκφζην ηνκέα Έξεπλεο γηα ηελ εξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε ζην δεκφζην ηνκέα 22 Κεθάιαην 2: Δξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε θαη νηθνλνκηθή θξίζε Οηθνλνκηθή θξίζε θαη αιιαγέο ζην δεκφζην ηνκέα πλέπεηεο ησλ κέηξσλ ζηνπο ππαιιήινπο Παξνπζίαζε ηνπ Οξγαληζκνχ Απαζρφιεζεο Δξγαηηθνχ Γπλακηθνχ Βησζηκφηεηα ηνπ Οξγαληζκνχ Απαζρφιεζεο Δξγαηηθνχ Γπλακηθνχ ζε ζπλζήθεο νηθνλνκηθήο θξίζεο 35 Κεθάιαην 3: Μεζνδνινγία Μεζνδνινγία ηεο έξεπλαο Βαζηθά ζηάδηα κεζνδνινγίαο έξεπλαο ηθαλνπνίεζεο θνπφο Κίλεηξα Δξεπλεηηθά εξσηήκαηα Δξεπλεηηθέο ππνζέζεηο Σα δείγκα 42 vii

8 3.1.7 Γνκή εξσηεκαηνινγίνπ Αμηνπηζηία-Δγθπξφηεηα πιινγή δεδνκέλσλ Πνιπθξηηήξηα κέζνδνο αλάιπζεο ηθαλνπνίεζεο MUSA Βαζηθέο αξρέο ηεο MUSA Παξνπζίαζε απνηειεζκάησλ ηεο MUSA Δλδερφκελα πξνβιήκαηα ηεο κεζφδνπ MUSA 53 Κεθάιαην 4: Απνηειέζκαηα ηεο έξεπλαο ηαηηζηηθή αλάιπζε σο πξνο ηα δεκνγξαθηθά ραξαθηεξηζηηθά ηαηηζηηθή αλάιπζε ηθαλνπνίεζεο ηαηηζηηθή αλάιπζε εξγαζηαθήο ηθαλνπνίεζεο σο πξνο ηα Γεκνγξαθηθά ραξαθηεξηζηηθά Αλάιπζε δηαζηάζεσλ ηθαλνπνίεζεο Γεληθά απνηειέζκαηα νιηθήο ηθαλνπνίεζεο Βάξε θαη δείθηεο ηθαλνπνίεζεο θξηηεξίσλ Βάξε θαη δείθηεο ηθαλνπνίεζεο ππνθξηηεξίσλ Γηαγξάκκαηα δξάζεο Γηαγξάκκαηα βειηίσζεο Πξνηάζεηο δξάζεο θαη βειηίσζεο 101 Κεθάιαην 5: πκπεξάζκαηα-πξνηάζεηο Γεληθά ζπκπεξάζκαηα Πξνηάζεηο πδήηεζε Έιεγρνο εξεπλεηηθψλ ππνζέζεσλ Έιεγρνο εξεπλεηηθήο ππφζεζεο Έιεγρνο εξεπλεηηθήο ππφζεζεο Έιεγρνο εξεπλεηηθήο ππφζεζεο Έιεγρνο εξεπλεηηθήο ππφζεζεο Έιεγρνο εξεπλεηηθήο ππφζεζεο Έιεγρνο εξεπλεηηθήο ππφζεζεο Έιεγρνο εξεπλεηηθήο ππφζεζεο Πεξηνξηζκνί Πξνηάζεηο γηα κειινληηθή έξεπλα 113 viii

9 Βηβιηνγξαθία 115 Παξάξηεκα Α-Δξσηεκαηνιφγην 130 Παξάξηεκα Β-Αλάιπζε ππνθξηηεξίσλ εξγαζηαθήο ηθαλνπνίεζεο 135 Παξάξηεκα Γ-ηαηηζηηθή αλάιπζε εξγαζηαθήο ηθαλνπνίεζεο σο πξνο ηα δεκνγξαθηθά ραξαθηεξηζηηθά 152 Παξάξηεκα Γ-Νφκνη 156 ix

10 ΚΑΣΑΛΟΓΟ ΥΖΜΑΣΧΝ ρήκα 2.1 ρήκα 2.2 Ζ δηαρξνληθή εμέιημε ηεο δαπάλε γηα κηζζνδνζία ζηελ Διιάδα, ηελ Δπξσδψλε θαη ηηο P.I.G.S απφ ην 2000 έσο θαη ην 2012 σο πνζνζηφ ηνπ ΑΔΠ Γαπάλεο ηεο γεληθήο θπβέξλεζεο θαηά ηε ιεηηνπξγία ηεο ηαμηλφκεζεο ησλ θξαηηθψλ ιεηηνπξγηψλ έηνπο ρήκα 2.3 Οξγαλφγξακκα ΟΑΔΓ 31 ρήκα 3.1 χλζεζε Οιηθήο Ηθαλνπνίεζεο 47 ρήκα 3.2 Δπίπεδα θξηηεξίσλ ηθαλνπνίεζεο 49 ρήκα 3.3 Γηάγξακκα Γξάζεο 51 ρήκα 3.4 Γηάγξακκα βειηίσζεο 52 ρήκα 4.1 Αλάιπζε δείγκαηνο σο πξνο ηε γεσγξαθηθή θαηαλνκή 55 ρήκα 4.2 Αλάιπζε δείγκαηνο σο πξνο ην θχιν 55 ρήκα 4.3 Αλάιπζε δείγκαηνο σο πξνο ηελ ειηθία 56 ρήκα 4.4 Αλάιπζε δείγκαηνο σο πξνο ηε ζρέζε εξγαζίαο 57 ρήκα 4.5 Αλάιπζε δείγκαηνο σο πξνο ην επίπεδν εθπαίδεπζεο 57 ρήκα 4.6 Αλάιπζε δείγκαηνο σο πξνο ηε ζέζε εξγαζίαο 58 ρήκα 4.7 Αλάιπζε δείγκαηνο σο πξνο ηα ζπλνιηθά έηε ππεξεζίαο 59 ρήκα 4.8 Αλάιπζε δείγκαηνο σο πξνο ηα έηε ππεξεζίαο ζηελ παξνχζα ζέζε 59 ρήκα 4.9 πλνιηθή ηθαλνπνίεζε 60 ρήκα 4.10 Ηθαλνπνίεζε απφ ηα ραξαθηεξηζηηθά ηεο εξγαζίαο 61 x

11 ρήκα 4.11 Ηθαλνπνίεζε απφ ηνλ πξντζηάκελν 62 ρήκα 4.12 Ηθαλνπνίεζε απφ ην κηζζφ 62 ρήκα 4.13 Ηθαλνπνίεζε απφ ηνπο ζπλαδέιθνπο 63 ρήκα 4.14 Ηθαλνπνίεζε απφ ηελ πνιηηηθή ηνπ Οξγαληζκνχ 63 ρήκα 4.15 Ηθαλνπνίεζε απφ ηηο πξννπηηθέο βησζηκφηεηαο ηνπ Οξγαληζκνχ 64 ρήκα 4.16 Δξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε γπλαηθψλ 68 ρήκα 4.17 Δξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε αλδξψλ 68 ρήκα 4.18 Δξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε κνλίκσλ ππαιιήισλ 69 ρήκα 4.19 Δξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε ππαιιήισλ ανξίζηνπ ρξφλνπ 69 ρήκα 4.20 Πνζνζηά εξγαζηαθήο ηθαλνπνίεζεο αλά ειηθία 70 ρήκα 4.21 Πνζνζηά εξγαζηαθήο ηθαλνπνίεζεο αλά επίπεδν εθπαίδεπζεο 71 ρήκα 4.22 ρήκα 4.23 Πνζνζηά εξγαζηαθήο ηθαλνπνίεζεο αλάινγα κε ηα έηε ππεξεζίαο Πνζνζηά Δξγαζηαθήο ηθαλνπνίεζεο αλάινγα κε ηα έηε εξγαζίαο ζηελ παξνχζα ζέζε ρήκα 4.24 Γεληθά απνηειέζκαηα αλάιπζεο νιηθήο ηθαλνπνίεζεο 76 ρήκα 4.25 Βάξε θαη δείθηεο ηθαλνπνίεζεο θξηηεξίσλ 77 ρήκα 4.26 Μέζνη δείθηεο απαηηεηηθφηεηαο θαη απνηειεζκαηηθφηεηαο θξηηεξίσλ 78 ρήκα 4.27 πλνιηθφ δηάγξακκα δξάζεο 87 ρήκα 4.28 Γηάγξακκα δξάζεο θξηηεξίνπ «ραξαθηεξηζηηθά εξγαζίαο» 88 ρήκα 4.29 Γηάγξακκα δξάζεο θξηηεξίνπ «πξντζηάκελνο» 89 xi

12 ρήκα 4.30 Γηάγξακκα δξάζεο θξηηεξίνπ «κηζζφο» 90 ρήκα 4.31 Γηάγξακκα δξάζεο θξηηεξίνπ «ζπλάδειθνη» 91 ρήκα 4.32 Γηάγξακκα δξάζεο θξηηεξίνπ «πνιηηηθή νξγαληζκνχ» 92 ρήκα 4.33 Γηάγξακκα δξάζεο θξηηεξίνπ «πξννπηηθέο βησζηκφηεηαο» 93 ρήκα 4.34 πλνιηθφ δηάγξακκα βειηίσζεο 94 ρήκα 4.35 Γηάγξακκα βειηίσζεο θξηηεξίνπ «ραξαθηεξηζηηθά εξγαζίαο» 95 ρήκα 4.36 Γηάγξακκα βειηίσζεο θξηηεξίνπ «πξντζηάκελνο» 96 ρήκα 4.37 Γηάγξακκα βειηίσζεο θξηηεξίνπ «κηζζφο» 97 ρήκα 4.38 Γηάγξακκα βειηίσζεο θξηηεξίνπ «ζπλάδειθνη» 98 ρήκα 4.39 Γηάγξακκα βειηίσζεο θξηηεξίνπ «πνιηηηθή ηνπ νξγαληζκνχ» 99 ρήκα 4.40 Γηάγξακκα βειηίσζεο θξηηεξίνπ «πξννπηηθέο βησζηκφηεηαο» 100 xii

13 ΚΑΣΑΛΟΓΟ ΠΗΝΑΚΧΝ Πίλαθαο 2.1 Ζ εμέιημε ηνπ αξηζκνχ ησλ δεκνζίσλ ππαιιήισλ ηεο Διιάδαο απφ ην 1974 έσο ην Πίλαθαο 3.1 Κξηηήξηα θαη ππνθξηηήξηα εξσηεκαηνινγίνπ 44 Πίλαθαο 4.1 πκκεηνρή αλά λνκφ 54 Πίλαθαο 4.2 πκκεηνρή αλά θχιν 55 Πίλαθαο 4.3 πκκεηνρή αλά ειηθία 56 Πίλαθαο 4.4 πκκεηνρή αλά ζρέζε εξγαζίαο 56 Πίλαθαο 4.5 πκκεηνρή αλά επίπεδν εθπαίδεπζεο 57 Πίλαθαο 4.6 πκκεηνρή αλά ζέζε εξγαζίαο 58 Πίλαθαο 4.7 πκκεηνρή σο πξνο ηα ζπλνιηθά έηε ππεξεζίαο 58 Πίλαθαο 4.8 πκκεηνρή σο πξνο ηα έηε εξγαζίαο ζηελ παξνχζα ζέζε 59 Πίλαθαο 4.9 Πνζνζηά ηθαλνπνίεζεο αλά θξηηήξην 64 Πίλαθαο 4.10 Ηθαλνπνίεζε απφ ηα ππνθξηηήξηα 66 Πίλαθαο 4.11 Δξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε αλά ειηθία 70 Πίλαθαο 4.12 Δξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε αλά επίπεδν εθπαίδεπζεο 71 Πίλαθαο 4.13 Δξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε αλάινγα κε ηα έηε ππεξεζίαο 72 Πίλαθαο 4.14 Δξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε αλάινγα κε ηα έηε εξγαζίαο ζηελ παξνχζα ζέζε 73 Πίλαθαο 4.15 Δξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε αλά λνκφ 74 Πίλαθαο 4.16 Απνηειέζκαηα ηθαλνπνίεζεο θξηηεξίσλ 79 xiii

14 Πίλαθαο 4.17 Πίλαθαο 4.18 Πίλαθαο 4.19 Πίλαθαο 4.20 Πίλαθαο 4.21 Πίλαθαο Απνηειέζκαηα ηθαλνπνίεζεο ππνθξηηεξίσλ ηνπ θξηηεξίνπ «ραξαθηεξηζηηθά εξγαζίαο» Απνηειέζκαηα ηθαλνπνίεζεο ππνθξηηεξίσλ ηνπ θξηηεξίνπ «πξντζηάκελνο» Απνηειέζκαηα ηθαλνπνίεζεο ππνθξηηεξίσλ ηνπ θξηηεξίνπ «κηζζφο» Απνηειέζκαηα ηθαλνπνίεζεο ππνθξηηεξίσλ ηνπ θξηηεξίνπ «ζπλάδειθνη» Απνηειέζκαηα ηθαλνπνίεζεο ππνθξηηεξίσλ ηνπ θξηηεξίνπ «πνιηηηθή νξγαληζκνχ» Απνηειέζκαηα ηθαλνπνίεζεο ππνθξηηεξίσλ ηνπ θξηηεξίνπ «πξννπηηθέο βησζηκφηεηαο» Πίλαθαο 4.23 Κξηηήξηα θαη ππνθξηηήξηα πξνο βειηίσζε 102 xiv

15 1 ΔΗΑΓΧΓΖ Ζ εξγαζία απνηειεί ίζσο ηε ζεκαληηθφηεξε αλζξψπηλε δξαζηεξηφηεηα, θαζψο θαηαιακβάλεη ηνπιάρηζηνλ ην 1/3 ηεο δηάξθεηαο ηνπ εηθνζηηεηξαψξνπ ελφο εξγαδνκέλνπ. Μέζα απφ ηελ εξγαζία ην άηνκν θεξδίδεη ηα πξνο ην δελ, αιιά θαη πεηπραίλεη ηελ θνηλσληθή ηνπ αλέιημε, ηελ απνδνρή απφ ηνπο γχξσ ηνπ, ηελ απηνπξαγκάησζή ηνπ. Δπνκέλσο, θαζψο ε εξγαζία απνηειεί ζεκαληηθφ θνκκάηη ηεο δσήο ηνπ αλζξψπνπ, ν ηθαλνπνηεκέλνο εξγαδφκελνο είλαη επίζεο έλαο επηπρηζκέλνο άλζξσπνο. Ζ εξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε είλαη ε δεκνθηιέζηεξε εξγαζηαθή ζπκπεξηθνξά θαη πεξηγξάθεη πφζν ηθαλνπνηεκέλνο είλαη έλαο άλζξσπνο απφ ηελ εξγαζία ηνπ. Δξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε ζεκαίλεη δηαθνξεηηθά πξάγκαηα γηα δηαθνξεηηθνχο αλζξψπνπο. Μεξηθνί είλαη ηθαλνπνηεκέλνη κε ηηο πξνθιήζεηο θαη ηηο επθαηξίεο λα ρξεζηκνπνηνχλ ηηο δεκηνπξγηθέο ηνπο ηθαλφηεηεο. Άιινη επεξεάδνληαη απφ ην πεξηβάιινλ εξγαζίαο θαη ηηο ζρέζεηο κε ηνπο ζπλαδέιθνπο ηνπο θαη άιινη απφ ηνλ κηζζφ. ηηο πεξηζζφηεξεο πεξηπηψζεηο είλαη έλα κίγκα απφ πνιινχο παξάγνληεο πνπ κπνξεί λα νδεγήζνπλ ζε κεγαιχηεξε ηθαλνπνίεζε. Ζ κέηξεζε ηεο εξγαζηαθήο ηθαλνπνίεζεο είλαη έλα πνιχ δεκνθηιέο πεδίν έξεπλαο, ηφζν ηεο νξγαλσηηθήο, φζν θαη ηεο εξγαζηαθήο ςπρνινγίαο. Σα ηειεπηαία ρξφληα νη επηρεηξήζεηο δείρλνπλ λα έρνπλ αληηιεθζεί ηε ζεκαζία ηεο εξγαζηαθήο ηθαλνπνίεζεο ηνπ πξνζσπηθνχ ηνπο, θαζψο έξεπλεο ζπλδένπλ ηελ εξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε ηνπ πξνζσπηθνχ κηαο επηρείξεζεο κε ηελ αχμεζε ηεο παξαγσγηθφηεηαο θαη θαηά ζπλέπεηα ηελ επίηεπμε θαιχηεξσλ νηθνλνκηθψλ απνηειεζκάησλ. χκθσλα κε ηνπο Εεπγαξίδε θαη ηακαηηάδε, (1997) ε επηρείξεζε απνηειείηαη απφ άςπρνπο θαη έκςπρνπο πφξνπο θαη έρεη ζαλ ζθνπφ ηελ ηθαλνπνίεζε πξνθαζνξηζκέλσλ ζηφρσλ. Απαξαίηεηε πξνυπφζεζε γηα ηελ επηηπρία ησλ ηειηθψλ ζηφρσλ κηαο επηρείξεζεο απνηειεί ε πξνεγνχκελε ή ηαπηφρξνλε ηθαλνπνίεζε ελφο ελδηάκεζνπ ζηφρνπ, πνπ είλαη ε δεκηνπξγία άξηζηνπ θιίκαηνο ζπλεξγαζίαο κε ηνπο εξγαδφκελνπο. Έηζη ην επίπεδν ηθαλνπνίεζεο ησλ ππαιιήισλ ζεσξείηαη ζεκαληηθφο παξάγνληαο γηα ηελ επηηπρία ηεο επηρείξεζεο, αθνχ ν εξγαδφκελνο απνηειεί ίζσο ην ζεκαληηθφηεξν ζπζηαηηθφ ζηνηρείν ηεο. Ζ ζεσξία πνπ θξχβεηαη πίζσ απφ ηελ αλαδήηεζε ηεο ηθαλνπνίεζεο ησλ εξγαδνκέλσλ είλαη απιή. Ο ηθαλνπνηεκέλνο εξγαδφκελνο, ν νπνίνο επηδεηθλχεη αθνζίσζε ζηε δνπιεηά ηνπ, είλαη αλακθίβνια πεξηζζφηεξα απνδνηηθφο απφ εθείλνλ πνπ απιά εξγάδεηαη, αδεκνλψληαο γηα ηε ζηηγκή πνπ ζα ιήμεη ην σξάξηφ ηνπ. Ο εληνπηζκφο ησλ αηηίσλ πνπ νδεγνχλ ζηε δπζαξέζθεηα ησλ εξγαδνκέλσλ είλαη αλακθηζβήηεηα πνιχ κεγάιεο ζεκαζίαο θαη νδεγεί

16 2 πνιιέο επηρεηξήζεηο ζηελ πξαγκαηνπνίεζε εζσηεξηθψλ εξεπλψλ, κε ζθνπφ ηελ θαηαλφεζε ησλ παξαγφλησλ εθείλσλ πνπ ζα θάλνπλ ηνλ εξγαδφκελν πην απνδνηηθφ. Ζ ηθαλνπνίεζε ησλ εξγαδνκέλσλ έρεη ραξαθηεξηζηεί πνιππαξαγνληηθή, δειαδή απνηειεί κηα ζχλζεηε άζξνηζε πνιιψλ δηαθξηηψλ ζηνηρείσλ (Νηφε θαη Νηφε, 2011), θαζψο ζρεηίδεηαη κε ην πιαίζην ηεο ίδηαο ηεο εξγαζίαο αιιά θαη ηηο αμίεο θαη ηηο ζηάζεηο ηνπ θάζε αηφκνπ. Οη επηρεηξήζεηο θαηαλνψληαο απηνχο ηνπο παξάγνληεο θαη θάλνληαο ζσζηή ρξήζε ησλ ζηνηρείσλ πνπ ζπιιέγνπλ δχλαληαη λα δηακνξθψζνπλ ηηο νηθνλνκηθέο θαη εξγαζηαθέο ζπλζήθεο πνπ δηέπνπλ ηε ιεηηνπξγία ηνπο, δίλνληαο κεγαιχηεξε βαξχηεηα ζηηο ζρέζεηο κε ηνπο εξγαδνκέλνπο ηνπο. Οη βειηηψζεηο ζηηο εξγαζηαθέο ζρέζεηο κπνξνχλ λα απνηξέςνπλ δπζάξεζηεο θαηαζηάζεηο ζην ρψξν κηαο επηρείξεζεο (Σεξδίδεο θαη Σδησξηδάθεο, 2004). Ζ εξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε φκσο δελ εμαξηάηαη κφλν απφ ηηο επηρεηξήζεηο θαη ηνπο εξγαδνκέλνπο αιιά επεξεάδεηαη θαη απφ εμσηεξηθνχο παξάγνληεο, φπσο ε νηθνλνκηθή θξίζε πνπ καζηίδεη ηδηαίηεξα ηε ρψξα καο ηα ηειεπηαία ρξφληα. Πξφζθαηεο έξεπλεο ζηηο ΖΠΑ δείρλνπλ φηη ην πνζνζηφ ησλ εξγαδνκέλσλ πνπ δειψλνπλ ηθαλνπνηεκέλνη απφ ηελ εξγαζία ηνπο έρεη πέζεη ζην κηζφ εμαηηίαο ησλ νηθνλνκηθψλ ζπλζεθψλ (Robbins and Judge, 2013). Ηδηαίηεξα ζηε ρψξα καο ε παξνπζία ηνπ Γηεζλνχο Ννκηζκαηηθνχ Σακείνπ θαη ε εθαξκνγή ηνπ κλεκνλίνπ, κε ηελ νηθνλνκηθή χθεζε πνπ πξνθαιεί, έρεη επηθέξεη κεγάιεο αιιαγέο ηφζν ζηνλ ηδησηηθφ φζν θαη ζην δεκφζην ηνκέα. Δηδηθφηεξα ζην δεκφζην ηνκέα, ζην κλεκφλην πξνβιέπνληαη κέηξα γηα ηε κείσζε ησλ δεκνζίσλ δαπαλψλ σο πξναπαηηνχκελν γηα ηελ νηθνλνκηθή ζηήξημε ηεο ρψξαο. Σα κέηξα απηά πιήηηνπλ ηδηαίηεξα ηνπο εξγαδφκελνπο, θαζψο αθνξνχλ κείσζε ησλ κηζζψλ θαη αχμεζε ησλ θφξσλ, αχμεζε ησλ σξψλ εξγαζίαο, ζπγρσλεχζεηο θαη θαηαξγήζεηο νξγαληζκψλ, δηαζεζηκφηεηα, θηλεηηθφηεηα θαη απνιχζεηο εξγαδνκέλσλ, άξζε ηεο κνληκφηεηαο θαη αχμεζε ησλ νξίσλ ζπληαμηνδφηεζεο, κε απψηεξν ζηφρν ηε κείσζε ηνπ θφζηνπο εξγαζίαο θαη ηε ιεηηνπξγία ηνπ δεκνζίνπ ηνκέα κε ηδησηηθά θξηηήξηα. Κάησ απ απηέο ηηο δχζθνιεο νηθνλνκηθέο ζπλζήθεο θαη ηεο αλαζθάιεηαο πνπ ζπλεπάγνληαη, νη εξγαδφκελνη θαινχληαη λα πξνζαξκνζζνχλ ζηα λέα δεδνκέλα. Ζ νηθνλνκηθή θξίζε έρεη απαζρνιήζεη θαηά θαηξνχο ηνπο επηζηήκνλεο παγθνζκίσο. Ζ νηθνλνκηθή θξίζε θαη ε εξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε σζηφζν δελ έρνπλ κειεηεζεί ζπλδπαζηηθά ζε ηθαλνπνηεηηθφ βαζκφ απφ ηνπο εξεπλεηέο. ηηο έξεπλεο πνπ έρνπλ δηεμαρζεί, δηαθαίλεηαη φηη ε νηθνλνκηθή θξίζε έρεη αλαδηαηάμεη ζηελ ηεξαξρηθή ππξακίδα ηνπο ιφγνπο πνπ νδεγνχλ ζηελ εξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε. χκθσλα κε έξεπλα πνπ δηεμήρζε ζηε ρψξα καο ηνλ

17 3 Απξίιην 2014 απφ ην Γίθηπν Αθαδεκατθήο Κνηλφηεηαο ΓΜΤ-ΔΑΠ, ην 82% ησλ Διιήλσλ ζεσξεί φηη νη εξγαζηαθέο ζπλζήθεο ζηελ Διιάδα είλαη θαθέο κε αληίζηνηρν πνζνζηφ 43% ζηελ Δπξσπατθή Έλσζε.

18 4 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 1 ΔΡΓΑΗΑΚΖ ΗΚΑΝΟΠΟΗΖΖ 1.1 ΔΝΟΗΟΛΟΓΗΚΟ ΠΡΟΓΗΟΡΗΜΟ Οη κειεηεηέο ηεο εξγαζηαθήο ηθαλνπνίεζεο ηείλνπλ λα επηθεληξψλνληαη ζηνλ πξνζδηνξηζκφ θαη ζηελ αλάιπζε ησλ παξαγφλησλ πνπ ζπκβάιινπλ ζηελ ηθαλνπνίεζε ησλ αηφκσλ απφ ηελ εξγαζία ηνπο. Μεγάινο αξηζκφο εξεπλεηψλ αλαθέξεη ηελ εξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε σο ζεκαληηθφ παξάγνληα, πνπ ζρεηίδεηαη ζεηηθά κε ηελ νκαιή ιεηηνπξγία θαη ζπλνρή κηαο επηρείξεζεο θαη ηελ παξνπζηάδνπλ σο ην θξηηήξην γηα ηε δεκηνπξγία κηαο πγηνχο επηρείξεζεο (Yaslioglou et al, 2013). Δπίζεο ε εξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε κειεηάηαη ζπλήζσο ζε ζπλδπαζκφ κε ηνπο παξάγνληεο παξαθίλεζεο, φπσο απηνί παξνπζηάζηεθαλ θαη αλαιχζεθαλ απφ κεγάινπο εξεπλεηέο ηεο Γηνίθεζεο Αλζξσπίλσλ Πφξσλ. Γηάθνξνη νξηζκνί έρνπλ δνζεί θαηά θαηξνχο γηα ηνλ φξν εξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε. Δξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε είλαη πφζν επραξηζηεκέλν είλαη έλα άηνκν απφ ηελ εξγαζία ηνπ. Δίλαη δειαδή ε γεληθή ζεηηθή αίζζεζε πνπ έρεη ην άηνκν γηα ηελ εξγαζία ηνπ θαη ζπλδέεηαη κε ηηο αμίεο θάζε αηφκνπ. Ο Locke είλαη απηφο πνπ έδσζε ηνλ νξηζκφ πνπ ρξεζηκνπνηείηαη πεξηζζφηεξν απφ ηνπο εξεπλεηέο παγθνζκίσο, θαη νξίδεη ηελ εξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε σο «κηα επράξηζηε ή ζεηηθή ζπλαηζζεκαηηθή θαηάζηαζε ε νπνία πξνέξρεηαη απφ ηελ απνηίκεζε ηεο εξγαζίαο ή ησλ εξγαζηαθψλ εκπεηξηψλ θάπνηνπ» (Locke, 1976). Ο Locke κε ηνλ νξηζκφ ηνπ ζπλδέεη ηελ εξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε κε ηα ζεηηθά ζπλαηζζήκαηα πνπ έρνπλ ηα άηνκα φηαλ αηζζάλνληαη φηη έρνπλ επηηχρεη ηνπο αηνκηθνχο ηνπο ζηφρνπο σο πξνο ηελ εξγαζία. Δπίζεο ζπλδέεη ηελ εξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε κε ηα ραξαθηεξηζηηθά ηεο εξγαζίαο. Ο Weiss (2002) εμεηάδεη ηελ εξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε σο ζηάζε απέλαληη ζηελ εξγαζία θαη ηελ νξίδεη σο «ζεηηθή ή αξλεηηθή θξηηηθή αμηνιφγεζε πνπ θάλεη θάπνηνο γηα ην επάγγεικά ηνπ ή γηα ηελ εξγαζηαθή ηνπ θαηάζηαζε». Χζηφζν απηή ε αξλεηηθή ή ζεηηθή θξηηηθή αμηνιφγεζε έρεη άκεζε ζρέζε κε ηε δηάζεζε θαη ηε ζπλαηζζεκαηηθή θαηάζηαζε ζηελ νπνία βξίζθεηαη ην άηνκν ηε ζπγθεθξηκέλε ζηηγκή, θαζψο θαη ηηο ζπλζήθεο πνπ επηθξαηνχλ ζην ρψξν εξγαζίαο ηε ζηηγκή ηεο αμηνιφγεζεο. Οη Robbins θαη Judge (2013), νξίδνπλ ηελ εξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε σο «ηα ζπλαηζζήκαηα πνπ λνηψζεη ην άηνκν σο απνηέιεζκα ηεο εξγαζίαο ηνπ θαη ηα νπνία δξνπλ σο παξάγνληεο παξαθίλεζεο». ηαλ ην άηνκν έρεη πςειά επίπεδα εξγαζηαθήο

19 5 ηθαλνπνίεζεο έρεη ζεηηθά ζπλαηζζήκαηα γηα ηελ εξγαζία ηνπ, ελψ ηα αξλεηηθά ζπλαηζζήκαηα αληηζηνηρνχλ ζε ρακειά επίπεδα εξγαζηαθήο ηθαλνπνίεζεο. Μ απηφ ηνλ νξηζκφ νη Robbins θαη Judge ζπλδένπλ ηελ ηθαλνπνίεζε απφ ηε εξγαζία κε ηνπο παξάγνληεο πνπ παξαθηλνχλ ην άηνκν, ψζηε λα εξγαζζεί απνηειεζκαηηθά θαη λα λνηψζεη επραξίζηεζε απ απηφ, ζεσξψληαο ηελ εξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε σο κηα ζεκαληηθή ηερληθή πνπ κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί απφ ηνπο managers, ψζηε ηα άηνκα λα εξγαζζνχλ ζθιεξφηεξα. Πνιινί αθφκε νξηζκνί έρνπλ δνζεί, πνπ ζπλδένπλ ηελ εξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε κε ηνπο παξάγνληεο παξαθίλεζεο ησλ εξγαδνκέλσλ. Αλακθίβνια ε εξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε έρεη άκεζε ζρέζε κε ηνπο παξάγνληεο πνπ παξαθηλνχλ ηνπο εξγαδφκελνπο, ψζηε λα παξνπζηάδνπλ θαιχηεξα απνηειέζκαηα ζηελ εξγαζία ηνπο. Παξάιιεια φκσο νη εξγαδφκελνη ζα πξέπεη λα αηζζάλνληαη επηπρηζκέλνη, λνηψζνληαο φηη ακείβνληαη εζηθά θαη πιηθά γηα ηελ εξγαζία πνπ εθηεινχλ κε ελζνπζηαζκφ θαη νδεγεί ζηελ επίηεπμε ησλ πξνζσπηθψλ ηνπο ζηφρσλ. 1.2 ΘΔΧΡΗΔ ΔΡΓΑΗΑΚΖ ΗΚΑΝΟΠΟΗΖΖ Ζ εξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε εμεηάδεηαη απφ ηνπο εξεπλεηέο ηφζν σο αλεμάξηεηε κεηαβιεηή πνπ επεξεάδεη άιιεο ζπκπεξηθνξέο ή ζηάζεηο ησλ αηφκσλ, φπσο ηελ νξγαλσζηαθή δέζκεπζε, ηελ απφδνζε ζηελ εξγαζία, ηελ νξγαλσζηαθή θνπιηνχξα ησλ επηρεηξήζεσλ, ηελ ηθαλνπνίεζε απφ ηε δσή, ηελ ηθαλνπνίεζε ησλ πειαηψλ, ηελ απνρψξεζε απφ ηελ εξγαζία (Robbins and Judge, 2013), φζν θαη σο εμαξηεκέλε κεηαβιεηή, θαζψο ππάξρνπλ ζεσξίεο πνπ ηε ζπλδένπλ κε παξάγνληεο πνπ ζρεηίδνληαη κε ηα αηνκηθά ραξαθηεξηζηηθά ησλ εξγαδνκέλσλ, αιιά θαη κε ην πεξηβάιινλ εξγαζίαο. Οη ζεσξίεο απηέο νκαδνπνηνχληαη απφ ηνπο εξεπλεηέο είηε αλάινγα κε ηε ρξνλνινγηθή ηνπο δηαηχπσζε είηε αλάινγα κε ηε θχζε ηνπο θαη ζπλδένπλ ηνπο παξάγνληεο πνπ παξαθηλνχλ ην άηνκν ζην ρψξν εξγαζίαο ηνπ, κε ηελ ηθαλνπνίεζε ή ηε δπζαξέζθεηα απ απηή. Ζ Mullins (2007), θαηαηάζζεη ηηο ζεσξίεο απηέο ζε δχν θαηεγνξίεο: Θεσξίεο πεξηερνκέλνπ: ζρεηίδνληαη κε ηελ αλαγλψξηζε ησλ αλαγθψλ ηνπ αηφκνπ θαη ηε ζρεηηθή ηνπο έληαζε, θαζψο θαη κε ηνλ εληνπηζκφ ησλ ζηφρσλ πνπ επηδηψθεη ην άηνκν, ψζηε λα ηθαλνπνηεί ηηο αλάγθεο απηέο. Έηζη ε θάιπςε ησλ αλαγθψλ ηνπ αηφκνπ νδεγεί ζηε εξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε. Οη ζεσξίεο πεξηερνκέλνπ δίλνπλ έκθαζε ζηε θχζε ησλ αλαγθψλ θαη ζηνπο παξάγνληεο

20 6 παξαθίλεζεο θαη είλαη : ε ζεσξία ησλ αλζξσπίλσλ αλαγθψλ ηνπ Maslow, ε ζεσξία ERG ηνπ Alderfer, ε ζεσξία ησλ δχν παξαγφλησλ ηνπ Herzberg, ε ζεσξία Υ θαη Φ ηνπ McGregor θαη ε ζεσξία ηεο επίηεπμεο ηνπ McClelland. Θεσξίεο δηαδηθαζίαο: απνζθνπνχλ ζηελ αλαγλψξηζε ηεο ζρέζεο κεηαμχ ησλ κεηαβιεηψλ εθείλσλ πνπ κε ην δπλακηθφ ηνπο ραξαθηήξα δηαθνξνπνηνχλ ηα ίδηα ηα θίλεηξα. Απηέο νη ζεσξίεο αζρνινχληαη πεξηζζφηεξν κε ην πψο μεθηλά ε ζπκπεξηθνξά θαη φρη απφ πνχ πεγάδεη, πνχ θαηεπζχλεηαη θαη πψο δηαηεξείηαη θαη είλαη: ε ζεσξία ηεο ηζφηεηαο ηνπ Adams, ε ζεσξία ηεο πξνζδνθίαο ηνπ Vroom, ε ζεσξία ηεο ζηνρνζέηεζεο ηνπ Locke, ην ππφδεηγκα ηεο πξνζδνθίαο ησλ Porter θαη Lawler θαη ε ζεσξία ησλ ραξαθηεξηζηηθψλ ηεο εξγαζίαο ησλ Oldham θαη Hackman Θεωξίεο πεξηερνκέλνπ: Ζ ζεσξία ησλ αλζξσπίλσλ αλαγθψλ ηνπ Maslow O Maslow ην 1943 αλαπηχζζεη ηε ζεσξία ησλ αλζξσπίλσλ αλαγθψλ, ηηο νπνίεο ηεξαξρεί ζε πέληε θαηεγνξίεο: Βηνινγηθέο: αλάγθεο πνπ είλαη απαξαίηεηεο γηα ηελ επηβίσζε ηνπ αηφκνπ (ηξνθή, λεξφ, χπλνο, ζηέγε, ελδπκαζία) Αζθαιείαο: αλάγθεο πνπ ζρεηίδνληαη κε ηε ζσκαηηθή θαη ζπλαηζζεκαηηθή αζθάιεηα ηνπ αηφκνπ, αιιά θαη ηελ αλάγθε γηα ηζφηεηα θαη δηθαηνζχλε (πξνζηαζία απφ θπζηθέο απεηιέο, εμαζθάιηζε εξγαζίαο, παξνρή κηζζνχ, πεξίζαιςε, παξνρή αδεηψλ) Κνηλσληθέο: αλάγθεο γηα θνηλσληθή επαθή, θηιία, ζηνξγή, θνηλσληθέο ζρέζεηο. εθηίκεζεο-αλαγλψξηζεο: αθνξά ζπλαηζζήκαηα φπσο απηνεθηίκεζε, εθηίκεζε θαη αλαγλψξηζε απφ ηνπο άιινπο, ζεβαζκφο θήκε, θχξνο. Απηνπξαγκάησζεο: αθνξά ηελ επίηεπμε ησλ πξνζσπηθψλ ζηφρσλ ηνπ αηφκνπ θαη είλαη ε αλάγθε πνπ αηζζάλεηαη θάπνηνο λα αμηνπνηήζεη φιεο ηνπ ηηο δπλαηφηεηεο. Σνπνζεηεί ηηο αλάγθεο απηέο ζε κνξθή ππξακίδαο, φπνπ ζην θαηψηεξν ζηάδην βξίζθνληαη νη βηνινγηθέο αλάγθεο θαη ζην αλψηεξν νη απηνπξαγκάησζεο. Μφλν φηαλ ηθαλνπνηεζνχλ νη αλάγθεο ελφο θαησηέξσ επηπέδνπ, ν άλζξσπνο επηδηψθεη ηελ

21 7 ηθαλνπνίεζε ησλ αλαγθψλ ηνπ επφκελνπ επηπέδνπ, κέρξη λα θηάζεη ζηελ απηνπξαγκάησζε, θαηάζηαζε ζηελ νπνία αηζζάλεηαη απφιπηα ηθαλνπνηεκέλνο. Αλάγθεο πνπ έρνπλ ήδε ηθαλνπνηεζεί δελ θαζνξίδνπλ πιένλ ηε ζπκπεξηθνξά ηνπ αηφκνπ. Έρνληαο απηφ ζαλ βάζε νη επηρεηξήζεηο πξέπεη λα ζηξέςνπλ ην ελδηαθέξνλ ηνπο ζηελ ηθαλνπνίεζε απηψλ ησλ αλαγθψλ, ψζηε λα παξέρνπλ ζηνπο εξγαδνκέλνπο ηνπο θίλεηξα γηα ζπλερή ηθαλνπνίεζε απφ ηελ εξγαζία ηνπο (Καληάο, 1998). Παξφιν πνπ ε ζεσξία ηνπ Maslow απνηειεί ηε βάζε κειέηεο ηεο εξγαζηαθήο ηθαλνπνίεζεο απφ πνιινχο κειεηεηέο, εληνχηνηο έρεη δερζεί θξηηηθή απφ άιινπο. ίγνπξα νη αλάγθεο είλαη έλα βαζηθφ ζηνηρείν πνπ θαζνξίδεη ηελ αλζξψπηλε ζπκπεξηθνξά. Ζ βαζηθή θξηηηθή βαζίδεηαη ζηελ άπνςε φηη φινη νη άλζξσπνη δελ αμηνινγνχλ θαη δελ ηεξαξρνχλ ηηο αλάγθεο ηνπο κε ηνλ ίδην ηξφπν, θαζψο απηφ εμαξηάηαη απφ ηελ ςπρνινγηθή αλάπηπμε ηνπ θάζε αηφκνπ. Δπίζεο κία αλάγθε ζπάληα ηθαλνπνηείηαη πιήξσο θαη ζπάληα παχεη ηειείσο λα απνηειεί ζηνηρείν παξαθίλεζεο. Σν άηνκν δειαδή, ζπκπεξηθέξεηαη αλάινγα κε ην βαζκφ ηθαλνπνίεζεο ησλ αλαγθψλ ηνπ. Οη άλζξσπνη επίζεο κπνξεί λα ηθαλνπνηνχλ ηηο αλάγθεο ελφο αλσηέξνπ επηπέδνπ, φρη κέζα απφ ηελ εξγαζία ηνπο αιιά απφ άιιεο εθθάλζεηο ηεο δσήο ηνπο. χκθσλα κε ηε Mullins (2007), o Maslow βιέπεη ηελ ηθαλνπνίεζε σο ην βαζηθφ θηλεηήξην απνηέιεζκα ηεο ζπκπεξηθνξάο. Ζ ζεσξία ERG ηνπ Alderfer Σν 1969 ν Aldefer, βαζηδφκελνο ζηε ζεσξία ηνπ Maslow, αλαπηχζζεη ηε ζεσξία «ERG», ζχκθσλα κε ηελ νπνία θαηαηάζζεη ηηο αλάγθεο ησλ αλζξψπσλ ζε ηξία επίπεδα: χπαξμεο, θνηλσληθψλ ζρέζεσλ αλάπηπμεο χκθσλα κε ηε ζεσξία απηή νη άλζξσπνη δελ ρξεηάδεηαη λα ηθαλνπνηήζνπλ ηηο αλάγθεο ελφο επηπέδνπ γηα λα πξνρσξήζνπλ ζην αλψηεξν επίπεδν θαη επίζεο είλαη δπλαηφ λα ιεηηνπξγνχλ ηαπηφρξνλα πεξηζζφηεξεο απφ κία αλάγθεο ζην άηνκν. (Saif, 2012). Ζ θξηηηθή πνπ δέρζεθε ε ζεσξία βαζίδεηαη ζην γεγνλφο φηη, φπσο θαη ε ζεσξία ηνπ Maslow, δελ πξνζδηνξίδεη ηη είλαη ζεκαληηθφ γηα ηελ ηθαλνπνίεζε ησλ εξγαδνκέλσλ κέζα ζην ρψξν εξγαζίαο ηνπο.

22 8 Ζ ζεσξία ησλ δχν παξαγφλησλ ηνπ Herzberg Σν 1959 ν Herzberg δηαηχπσζε ηε ζεσξία ησλ δχν παξαγφλησλ, πνπ είλαη: απηνί πνπ πξνθαινχλ ηθαλνπνίεζε απφ ηελ εξγαζία θαη έρνπλ λα θάλνπλ κε ηελ ίδηα ηελ εξγαζία. Αλαθέξνληαη σο παξάγνληεο «παξαθίλεζεο», ραξαθηεξίδνληαη σο εζσγελείο θαη είλαη νη: επίηεπμε, αλαγλψξηζε, θχζε ηεο εξγαζίαο, επζχλε, πξφνδνο, αλάπηπμε-εμέιημε θαη απηνί πνπ πξνθαινχλ δπζαξέζθεηα αλ δελ ππάξρνπλ ζε ηθαλνπνηεηηθφ επίπεδν. Αλαθέξνληαη σο παξάγνληεο «πγηεηλήο», ραξαθηεξίδνληαη σο εμσγελείο θαη είλαη νη: πνιηηηθή θαη δηνίθεζε ηεο επηρείξεζεο, πξντζηάκελνο, ζπλζήθεο εξγαζίαο, κηζζφο, ζρέζεηο κε ζπλαδέιθνπο, πξνζσπηθή δσή, ζρέζεηο κε πθηζηακέλνπο, θνηλσληθή ζέζε, αζθάιεηα. Ζ ζεσξία ηνπ Herzberg είλαη κία απφ ηηο ζεκαληηθφηεξεο πξνζπάζεηαο πξνζέγγηζεο ηεο έλλνηαο ηεο εξγαζηαθήο ηθαλνπνίεζεο θαη είρε κεγάιε απήρεζε ζηελ ζηξαηεγηθή ηεο δηνίθεζεο ησλ επηρεηξήζεσλ. Ο Herzberg ππνζηεξίδεη φηη θαη νη δχν παξάγνληεο είλαη εμίζνπ ζεκαληηθνί θαη πξέπεη λα ιακβάλνληαη εμίζνπ ππφςε απφ ηνπο manager γηα ηελ απνηειεζκαηηθή δηνίθεζε κηαο επηρείξεζεο. Ζ θξηηηθή πνπ έρεη αζθεζεί ζηνλ Herzberg γηα απηή ηε ζεσξία βαζίδεηαη ζην γεγνλφο φηη αγλνεί ηηο αηνκηθέο δηαθνξέο ησλ εξγαδνκέλσλ θαη εζθαικέλα ππνζέηεη φηη φινη νη εξγαδφκελνη αληηδξνχλ κε ηνλ ίδην ηξφπν ζηηο αιιαγέο πνπ ζρεηίδνληαη κε ηνπο παξάγνληεο παξαθίλεζεο θαη πγηεηλήο (Saif et al, 2012). Ζ ζεσξία Υ θαη Φ ηνπ McGregor Σν 1960 Ο Douglas McGregor πξνζπαζψληαο λα θαηαλνήζεη ηνπο ηξφπνπο πνπ νη managers επεδίσθαλ ηελ ηθαλνπνίεζε ησλ εξγαδνκέλσλ, ψζηε λα απμήζνπλ ηελ απφδνζή ηνπο ζηελ εξγαζία, αλαπηχζζεη ηε ζεσξία Υ θαη Φ, ζχκθσλα κε ηελ νπνία ε αλζξψπηλε θχζε έρεη δχν φςεηο ηελ αξλεηηθή (Υ) θαη ηε ζεηηθή (Φ). χκθσλα κε ηε ζεσξία Υ, ν άλζξσπνο κηζεί ηελ εξγαζία, πξέπεη λα εμαλαγθάδεηαη ζε εξγαζία θαη λα ηηκσξείηαη, απνθεχγεη ηηο επζχλεο, έρεη κηθξέο θηινδνμίεο θαη επηζπκεί αζθάιεηα. χκθσλα κε ηε ζεσξία Φ, ν άλζξσπνο βιέπεη ηελ εξγαζία ζαλ παηρλίδη, κπνξεί λα επηηχρεη κφλνο ηνπ απηφ πνπ ηνπ έρεη αλαηεζεί, ε πξνζήισζε ζηνπο ζηφρνπο είλαη ζπλάξηεζε ηεο ακνηβήο θαη θάησ απφ θαηάιιειεο ζπλζήθεο κπνξεί φρη κφλν λα δέρεηαη ππεπζπλφηεηα αιιά θαη λα ηελ απνδεηά. (Κιή, 2008, Saif et al, 2012). χκθσλα κε ηε ζεσξία Υ, νη εξγαδφκελνη

23 9 παξαθηλνχληαη απφ ηηο θαηψηεξεο ζηελ ηεξαξρία αλάγθεο (θπζηνινγηθέο), ελψ ζχκθσλα κε ηε ζεσξία Φ, απφ ηηο αλψηεξεο ζηελ ηεξαξρία αλάγθεο (απηνπξαγκάησζεο). Ζ ζεσξία ηνπ θηλήηξνπ επίηεπμεο ή ησλ επίθηεησλ αλαγθψλ ηνπ McClelland Σν 1961 ν McClelland αλαπηχζζεη ηε ζεσξία ηνπ θηλήηξνπ επίηεπμεο ή ησλ επίθηεησλ αλαγθψλ, ζχκθσλα κε ηελ νπνία ν άλζξσπνο έρεη ηξία βαζηθά είδε αλαγθψλ: αλάγθε γηα επίηεπγκα: ηελ επηζπκία δειαδή λα επηηχρεη ζε πνιχπινθεο εξγαζίεο. Απνηειεί ζηαζεξφ ραξαθηεξηζηηθφ θάζε αηφκνπ πνπ έρεη δηακνξθσζεί θαηά ηε δηάξθεηα ηεο παηδηθήο ειηθίαο (Κάληαο, 1998) ηελ αλάγθε γηα δχλακε: λα ειέγρεη δειαδή θαη λα αζθεί εμνπζία ζηνπο γχξσ ηνπ ηελ αλάγθε γηα θνηλσληθέο ζρέζεηο: λα έρεη θαιέο πξνζσπηθέο ζρέζεηο κε ηνπο γχξσ ηνπ, λα επηζπκεί δειαδή ηε ζπλεξγαζία θαη φρη ηηο ζπγθξνχζεηο (Κιή, 2008 θαη Saif et al, 2012, Κάληαο, 1998). χκθσλα κε ηνλ McClelland, θάζε εξγαδφκελνο έρεη ηελ επηζπκία λα θαιχςεη θαη ηηο ηξεηο αλάγθεο, φκσο θαζέλαο ππνθηλείηαη ζε δηαθνξεηηθφ βαζκφ απφ θάζε αλάγθε. Ζ αλάγθε φκσο γηα επίηεπγκα είλαη γηα ηνλ McClelland ην ζεκαληηθφηεξν θίλεηξν γηα εξγαζία θαη ππνζηεξίδεη φηη αθνινπζψληαο θαηάιιειεο ηερληθέο κπνξεί λα αλαπηπρζεί ζε φινπο ηνπο εξγαδφκελνπο αλ ν manager αθνινπζήζεη ηα θαηάιιεια βήκαηα (εηδηθά εθπαηδεπηηθά πξνγξάκκαηα). Απαξαίηεηε βέβαηα πξνυπφζεζε είλαη νη managers λα αληηιακβάλνληαη θαη λα ελζηεξλίδνληαη ηελ ζεσξία ηνπ McClelland (Εεπγαξίδεο, 1997, Ξεξνηχξε, 2010), ψζηε λα δηακνξθψζνπλ ηνλ ηξφπν ιεηηνπξγία ηεο επηρείξεζεο/νξγαληζκνχ θαηά ηέηνην ηξφπν πνπ ζα έρεη σο απνηέιεζκα ηελ ηθαλνπνίεζε ησλ εξγαδνκέλσλ απφ ηελ εξγαζία ηνπο Θεωξίεο δηαδηθαζίαο: Ζ ζεσξία ηεο ηζφηεηαο ηνπ Adams Σν 1963 ν Adams αλαπηχζζεη ηε ζεσξία ηεο ηζφηεηαο, ζχκθσλα κε ηελ νπνία ν εξγαδφκελνο δπγίδεη απηά πνπ παίξλεη απφ ηελ εξγαζία ηνπ κε απηά πνπ πξνζθέξεη θαη ζπγθξίλεη ηελ αλαινγία κε άιισλ εξγαδνκέλσλ. Αλ ε ζχγθξηζε δείμεη ζεηηθφ απνηέιεζκα, ηφηε αηζζάλεηαη ηθαλνπνηεκέλνο απφ ηελ εξγαζία ηνπ, κε απνηέιεζκα ηε βειηίσζε ηεο πξνζθνξάο ηνπ. ε αληίζεηε πεξίπησζε αηζζάλεηαη δπζαξεζηεκέλνο, θαζψο αηζζάλεηαη

24 10 φηη αδηθείηαη θαη πξνζπαζεί λα δηνξζψζεη απηή ηελ αδηθία, είηε κεηψλνληαο ηελ πξνζθνξά ηνπ, απμάλνληαο ηηο απνπζίεο θαη ηειηθά εγθαηαιείπνληαο ηελ επηρείξεζε, είηε πξνζπαζψληαο λα απμήζεη ηα απνηειέζκαηα ηεο εξγαζίαο (αχμεζε ακνηβψλ, κείσζε σξψλ εξγαζίαο). Ζ ζεσξία ηεο ηζφηεηαο ηνπ Adams βαζίδεηαη ζην γεγνλφο φηη ην άηνκν απνηειεί κέινο κηαο νκάδαο ζην ρψξν ηεο εξγαζίαο ηνπ θαη ζηελ θνηλσλία γεληθφηεξα θαη επηζπκεί ίζε κεηαρείξηζε κε ηα ππφινηπα κέιε ηεο νκάδαο. Σν αίζζεκα επνκέλσο ηεο ηζφηεηαο θαη ηεο δηθαηνζχλεο είλαη απηφ πνπ θαζνξίδεη ηε ζπκπεξηθνξά ηνπ αηφκνπ ζην ρψξν εξγαζίαο ηνπ, παξαθηλεί θαη νδεγεί ζηελ εξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε. Ζ ζεσξία ηεο πξνζδνθίαο ηνπ Vroom Σν 1964 ν Vroom κε ηε ζεσξία ηεο «πξνζδνθίαο» ππνζηεξίδεη φηη ηα άηνκα επηιέγνπλ λα θάλνπλ πξάγκαηα πνπ ζα ηνπο απνθέξνπλ ηα θαιχηεξα απνηειέζκαηα θαη απνθεχγνπλ ελέξγεηεο πνπ ζα επηθέξνπλ αξλεηηθά απνηειέζκαηα. Έηζη ν εξγαδφκελνο παξαθηλείηαη φηαλ πηζηεχεη φηη ε αχμεζε ησλ πξνζπαζεηψλ ηνπ ζα απμήζεη ηελ απφδνζή ηνπ θαη επνκέλσο θαη ηηο αληακνηβέο ηνπ. Άξα ην άηνκν φηαλ απνθνκίδεη πνιιά απφ ηελ εξγαζία ηνπ είλαη ηθαλνπνηεκέλν απφ απηή. (Κάληαο, 1998). O Vroom βαζίδεη ηε ζεσξία ηνπ ηε ζεσξία ηνπ ζε ηξεηο κεηαβιεηέο πνπ ζπλζέηνπλ ηελ παξαθίλεζε: επηζπκία αληακνηβψλ πξνζδνθία αληακνηβψλ πξνζδνθία απφδνζεο Ζ ζεσξία ηεο πξνζδνθίαο ηνπ Vroom ζεσξείηαη ε πην πεξηιεπηηθή ζεσξία παξαθίλεζε θαη εξγαζηαθήο ηθαλνπνίεζεο (Robbins and Judge, 2013). Σν θίλεηξν πνπ ζα δνζεί ζηνπο εξγαδφκελνπο βέβαηα πξέπεη πάληα λα είλαη ζπλάξηεζε ηεο ζπκπεξηθνξάο θαη ησλ αμηψλ ηνπ θάζε αηφκνπ, ππφ ηελ έλλνηα φηη θάζε άηνκν αληηιακβάλεηαη δηαθνξεηηθά ηελ ηθαλνπνίεζε απφ ηελ εξγαζία. Ζ ζεσξία ηεο ζηνρνζέηεζεο ηνπ Locke Σν 1968 ν Locke κε ηε ζεσξία ηεο ζηνρνζέηεζεο, ππνζηεξίδεη φηη νη άλζξσπνη ζηηο πξάμεηο ηνπο πξέπεη λα έρνπλ θάπνην ζηφρν-ζθνπφ, ψζηε λα παξαθηλνχληαη. Γηα λα γίλεη φκσο απηφ ζα πξέπεη λα ηζρχνπλ θάπνηεο πξνυπνζέζεηο: Οη ζηφρνη ζα πξέπεη λα είλαη ζπγθεθξηκέλνη θαη λα έρνπλ ζαθήλεηα, ψζηε ην

25 11 άηνκν λα γλσξίδεη ηη αθξηβψο πξέπεη λα πξάμεη γηα ηελ επίηεπμή ηνπο. εκαληηθφο παξάγνληαο ζεσξείηαη ε ζπκκεηνρή ηνπ εξγαδνκέλνπ ζηνλ θαζνξηζκφ ηνπ ζηφρνπ, ε απνδνρή ηνπ ζηφρνπ θαη ε αλαηξνθνδφηεζε πνπ ιακβάλεη ν εξγαδφκελνο (Saif et al, 2012). Οη πςεινί ζηφρνη θηλεηνπνηνχλ ηα άηνκα ζε κεγαιχηεξν βαζκφ. Οη άλζξσπνη ζα πξέπεη λα δηαζέηνπλ ηηο ηθαλφηεηεο πνπ απαηηνχληαη γηα ηελ επίηεπμε ησλ ζηφρσλ αιιά θαη ηελ απηνγλσζία, ψζηε λα κπνξνχλ λα αληηιεθζνχλ κέρξη πνπ κπνξνχλ λα θηάζνπλ. ηαλ πιεξνχληαη απηέο νη πξνυπνζέζεηο θαη ην άηνκν θαηαθέξεη λα επηηχρεη ηνπο ζηφρνπο ηνπ, αηζζάλεηαη ηθαλνπνίεζε απφ ηελ εξγαζία ηνπ (Syukrina et al, 2013). Ο θαζνξηζκφο ησλ ζηφρσλ είλαη επίζεο απαξαίηεηνο γηα ηελ επηβίσζε θαη ηελ δηαηήξεζε κηαο επηρείξεζεο (Locke, 1976). Ζ ζεσξία ηεο ζηνρνζέηεζεο ηνπ Locke είλαη απηή πνπ έρεη ειεγρζεί πεξηζζφηεξν σο πξνο ηελ απνηειεζκαηηθφηεηάο ηεο σο ζεσξία παξαθίλεζεο θαη φινη νη εξεπλεηέο θαηαιήγνπλ ζην ζπκπέξαζκα φηη ελδηαθέξνληεο ζηφρνη θαη αλαηξνθνδφηεζε ιεηηνπξγνχλ σο παξάγνληεο ηθαλνπνίεζεο απφ ηελ εξγαζία (Saif et al, 2012). Σν ζεσξεηηθφ κνληέιν ησλ Porter θαη Lawler Σν ζεσξεηηθφ κνληέιν ησλ Porter θαη Lawler (1968) ή «ππφδεηγκα πξνζδνθίαο», είλαη κηα πνιχ δεκνθηιήο ζεσξία ελλνηνινγηθνχ πξνζδηνξηζκνχ ηεο εξγαζηαθήο ηθαλνπνίεζεο. χκθσλα ινηπφλ κε απηφ ην κνληέιν, ε πξνζπάζεηα δελ νδεγεί πάληα ζε απφδνζε αιιά κεηξηάδεηαη απφ ηηο ηθαλφηεηεο, ηα ραξαθηεξηζηηθά θαη ηηο αληηιήςεηο ησλ εξγαδνκέλσλ (Saif et al, 2012). Τπνζηεξίδεη φηη ππάξρνπλ ηξεηο κεηαβιεηέο πνπ θαζνξίδνπλ ηελ παξαθίλεζε, ηελ ηθαλνπνίεζε θαη ηελ απφδνζε: o Πξνζπάζεηα: δελ επεξεάδεηαη απφ ηελ απφδνζε αιιά απφ ηηο πξνζδνθίεοαληακνηβέο πνπ αλακέλεη ν εξγαδφκελνο. o Απφδνζε: δελ επεξεάδεηαη κφλν απφ ηελ πξνζπάζεηα πνπ θαηαβάιεη ν εξγαδφκελνο, αιιά θαη απφ ηηο ηθαλφηεηέο ηνπ, ην ξφιν ηνπ ζηελ επηρείξεζε θαη ηα κέζα πνπ ηνπ παξέρεη ε επηρείξεζε γηα ηελ πξαγκαηνπνίεζε ηνπ έξγνπ ηνπ (Celik, 2011). o Αληακνηβή: κπνξεί λα είλαη εζσηεξηθή (αίζζεκα επηηεχγκαηνο, αλαγλψξηζε, απηνεθπιήξσζε, ή εμσηεξηθή (αχμεζε απνδνρψλ, θαιέο ζπλζήθεο εξγαζίαο,

26 12 εμαζθάιηζε εξγαζίαο, (Ξεξνηχξε, 2010). χκθσλα κε ην κνληέιν ησλ Porter θαη Lawler ε επηρείξεζε παίδεη πνιχ ζεκαληηθφ ξφιν ζηελ ηθαλνπνίεζε ησλ εξγαδνκέλσλ, θαη πξέπεη λα δίλεη ηδηαίηεξε πξνζνρή ζε ζέκαηα φπσο αληακνηβέο, ζαθήο θαζνξηζκφο θαζεθφλησλ, επηινγή ππεχζπλσλ ζηειερψλ θαη ζηελ ζχλδεζε ηεο πξνζπάζεηαο θαη ηεο επίδνζεο κε ηηο επηζπκεηέο ακνηβέο (Εεπγαξίδεο θαη ηακαηηάδεο, 1997)). Ζ ζεσξία ησλ ραξαθηεξηζηηθψλ ηεο εξγαζίαο ησλ Oldham θαη Hackman Σν 1976 αλαπηχρζεθε απφ ηνπο Oldham θαη Hackman ε ζεσξία ησλ ραξαθηεξηζηηθψλ ηεο εξγαζίαο, πνπ επεξεάδνπλ ηε ζηάζε ησλ εξγαδνκέλσλ θαη ε νπνία ππνζηεξίδεη φηη, ε εξγαζία πεξηέρεη εγγελή ραξαθηεξηζηηθά πνπ νδεγνχλ ζε πςειά επίπεδα εξγαζηαθήο ηθαλνπνίεζεο (Judge and Klinger, 2007).Απηά είλαη: o πνηθηιία δεμηνηήησλ: νη δηάθνξεο θαη πνηθίιεο δξαζηεξηφηεηεο πνπ απαηηνχληαη γηα ηελ εθηέιεζε ηεο εξγαζίαο o o ηαπηφηεηα θαζήθνληνο: ν βαζκφο θαηά ηνλ νπνίν ε εξγαζία απαηηεί ηε δεκηνπξγία απφ ηελ αξρή ελφο νινθιεξσκέλνπ έξγνπ (Κιε, 2008) ζεκαληηθφηεηα θαζήθνληνο: πφζν ζεκαληηθή είλαη ε εξγαζία γηα ηελ επηρείξεζε, ηνλ εξγαδφκελν θαη ηνπο γχξσ καο o απηνλνκία: ν βαζκφο ζηνλ νπνίν ν εξγαδφκελνο έρεη ηελ ειεπζεξία λα ειέγρεη ηελ εξγαζία ηνπ o αλαηξνθνδφηεζε: ε δπλαηφηεηα πιεξνθφξεζεο ζρεηηθά κε ηα απνηειέζκαηα ηεο εξγαζίαο χκθσλα κ απηή ηε ζεσξία, εξγαζίεο νη νπνίεο έρνπλ απηά ηα ραξαθηεξηζηηθά είλαη πηζαλφ λα είλαη πην ελδηαθέξνπζεο απφ άιιεο πνπ δελ ηα έρνπλ (Perry et al, 2006). Ζ χπαξμε ησλ ραξαθηεξηζηηθψλ απηψλ επεξεάδεη ηε ζπκπεξηθνξά ησλ εξγαδνκέλσλ θαη επνκέλσο ηελ εξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε (Syukrinaetal, 2013). Σα εγγελή ραξαθηεξηζηηθά ηεο εξγαζίαο νδεγνχλ ζε ηξεηο θξίζηκεο ςπρνινγηθέο θαηαζηάζεηο: βησκέλε ζεκαζία ηεο εξγαζίαο, επζχλε γηα ηα απνηειέζκαηα θαη γλψζε ησλ απνηειεζκάησλ ηεο εξγαζίαο, ηα νπνία ηειηθά νδεγνχλ ζε πςεινχ επηπέδνπ εζσηεξηθά θίλεηξα, πςειή απφδνζε, εξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε θαη κηθξφ βαζκφ απνπζηψλ θαη απνρσξήζεσλ (Judge and Klinger, 2007).

27 13 Ζ ζεσξία ησλ ραξαθηεξηζηηθψλ ηεο εξγαζίαο έρεη ππνζηεξηθηέο αιιά θαη επηθξηηέο. Οη επηθξίζεηο επηθεληξψλνληαη ζην γεγνλφο φηη, φηαλ έλαο εξγαδφκελνο θαιείηαη λα αμηνινγήζεη δηαθνξεηηθά ραξαθηεξηζηηθά ηεο εξγαζίαο φπσο, πξντζηάκελνο, ακνηβή, επθαηξίεο θαξηέξαο, ζπλάδειθνη θηι, ε θχζε ηεο εξγαζίαο είλαη απηή πνπ ραξαθηεξίδεηαη σο ην πην ζεκαληηθφ ραξαθηεξηζηηθφ. Δπίζεο ζπάληα δχν εξγαδφκελνη έρνπλ αθξηβψο ηηο ίδηεο εκπεηξίεο απφ ηελ εξγαζία ηνπο. Δπνκέλσο ηα ραξαθηεξηζηηθά ηεο εξγαζίαο κπνξνχλ θάιιηζηα λα ραξαθηεξηζηνχλ σο ππνθεηκεληθά (Judge and Klinger, 2007, Κιε, 2008). κσο θάζε άλζξσπνο αληηιακβάλεηαη ηελ εξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε θαη ηνπο παξάγνληεο πνπ ηελ πξνθαινχλ κε ην δηθφ ηνπ ηξφπν θαη επνκέλσο ν ηχπνο θαη ε έληαζε ησλ αλαγθψλ πνπ παξνπζηάδνληαη ζηηο αλσηέξσ ζεσξίεο πνηθίινπλ απφ άηνκν ζε άηνκν. Ζ πξνζσπηθφηεηά ηνπ θαη νη ηδηαίηεξεο ζπλζήθεο κέζα ζηηο νπνίεο δεη θαη εξγάδεηαη θαζνξίδνπλ θάζε θνξά ηνπο παξάγνληεο ηθαλνπνίεζεο, νη νπνίνη κπνξεί λα κεηαβάιινληαη αλάινγα κε ηε κεηαβνιή ησλ ζπλζεθψλ. 1.3 ΠΑΡΑΓΟΝΣΔ ΔΡΓΑΗΑΚΖ ΗΚΑΝΟΠΟΗΖΖ ηελ Διιάδα ππάξρεη πεξηνξηζκέλε εξεπλεηηθή δξαζηεξηφηεηα ζρεηηθά κε ηελ εξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε θαη ηδηαίηεξα ησλ ππαιιήισλ ηνπ δεκνζίνπ ηνκέα. Οη έξεπλεο πνπ έρνπλ δηεμαρζεί εζηηάδνπλ θπξίσο ζηελ ηθαλνπνίεζε απφ ηελ εξγαζία ζπγθεθξηκέλσλ θιάδσλ εξγαδνκέλσλ (Ννζειεπηέο δαζθάινπο βηβιηνζεθνλφκνπο, θνηλσληθνχο ιεηηνπξγνχο). Πιεζψξα εξεπλψλ έρνπλ δηεμαρζεί σζηφζν παγθνζκίσο, ζε κηα πξνζπάζεηα λα δηεξεπλεζνχλ νη παξάγνληεο πνπ επεξεάδνπλ ηελ ηθαλνπνίεζε απφ ηελ εξγαζία. Οη εξεπλεηέο έρνπλ θαηαηάμεη ηνπο παξάγνληεο απηνχο ζε δχν θαηεγνξίεο: απηνχο πνπ αθνξνχλ ηνλ ίδην ηνλ εξγαδφκελν (εζσγελείο): είλαη νη παξάγνληεο πνπ ηθαλνπνηνχλ ηα πςειά επίπεδα ηεο ππξακίδαο ηνπ Maslow θαη αλαθέξνληαη ζε αμίεο θαη πεπνηζήζεηο πνπ έρεη ην άηνκν θαη επεξεάδνπλ ηελ αληίιεςή ηνπ γηα ηελ εξγαζία θαη ηε ζηάζε δσήο γεληθφηεξα (Georgellis and Lange, 2012). απηνχο πνπ αθνξνχλ ηελ επηρείξεζε (εμσγελείο): είλαη νη παξάγνληεο πνπ ζρεηίδνληαη κε ην πεξηβάιινλ εξγαζίαο ηνπ αηφκνπ θαη είλαη ν κηζζφο, νη ζρέζεηο κε ηνπο ζπλαδέιθνπο, ην κνληέιν εγεζίαο, ε αζθάιεηα, ε θχζε ηεο εξγαζίαο, ε εηαηξηθή θνπιηνχξα, νη επθαηξίεο θαξηέξαο, ηα πξνλφκηα, ε εθπαίδεπζε, ε αλαγλψξηζε, νη αληακνηβέο (Edwards and Bell, 2008).

28 14 Τπάξρνπλ πνιινί παξάγνληεο ινηπφλ, πνπ πξέπεη λα ιεθζνχλ ππφςε θαηά ηε δηάξθεηα κέηξεζεο ηεο εξγαζηαθήο ηθαλνπνίεζεο θαη δελ είλαη πάληα εχθνιν λα πξνζδηνξηζζεί πνηνο είλαη ν πην ζεκαληηθφο γηα θάζε εξγαδφκελν. Παξαθάησ ζα αλαιπζνχλ νη παξάγνληεο ζηνπο νπνίνπο εζηηάδνπλ νη πεξηζζφηεξνη εξεπλεηέο. Γεκνγξαθηθά ραξαθηεξηζηηθά Υαξαθηεξηζηηθά φπσο ην θχιιν, ε ειηθία, ην κνξθσηηθφ επίπεδν, ηα έηε εξγαζίαο, έρνπλ κειεηεζεί ζε ζρέζε κε ηελ ηθαλνπνίεζε απφ ηελ εξγαζία. ζνλ αθνξά ην θχιιν έρεη παξαηεξεζεί φηη νη γπλαίθεο είλαη πεξηζζφηεξν ηθαλνπνηεκέλεο απφ ηνπο άλδξεο ζπλαδέιθνπο ηνπο (Hodson, 1989, Bender et al, 2005, Gonzalez, 2008). Σα απνηειέζκαηα ησλ εξεπλψλ φζνλ αθνξά ηελ ειηθία ησλ εξγαδνκέλσλ δελ είλαη μεθάζαξα (Bartolucci et al, 2014, NG et al, 2009, Κιή, 2008). Δπηπιένλ ζηηο έξεπλεο γίλεηαη ζαθέο φηη ππάξρεη αξλεηηθή ζρέζε κεηαμχ κνξθσηηθνχ επηπέδνπ θαη εξγαζηαθήο ηθαλνπνίεζεο (Scott et al, 2005) θαη ζεηηθή κεηαμχ ρξφλνπ ππεξεζίαο θαη εξγαζηαθήο ηθαλνπνίεζεο (Abroham, 1984, φπσο αλαθέξεηαη ζηελ Κιή, 2008). πλζήθεο εξγαζίαο Οη ζπλζήθεο ππφ ηηο νπνίεο εθηειείηαη κηα εξγαζία δηαθέξνπλ αλάινγα κε ην αληηθείκελν ηεο εξγαζίαο. Άιινηε είλαη δχζθνιεο έσο επηθίλδπλεο γηα ηε δσή ησλ εξγαδνκέλσλ θαη άιινηε άλεηεο. Οη ζπλζήθεο εξγαζίαο ησλ δηνηθεηηθψλ ππαιιήισλ ηνπ δεκνζίνπ ηνκέα κπνξνχλ λα επεξεαζηνχλ απφ παξάγνληεο πνπ έρνπλ ζρέζε κε ηελ θαζαξηφηεηα θαη ηηο γεληθφηεξεο ζπλζήθεο ηνπ ρψξνπ φπνπ εξγάδνληαη θαη είλαη ε ζεξκνθξαζία, ε πγξαζία, ν θσηηζκφο, ν ζφξπβνο, ν θαπλφο (παζεηηθφ θάπληζκα), ε ζθφλε. Πνιινί εξγαδφκελνη αμηνινγνχλ ζεηηθά ηε δπλαηφηεηα λα εξγάδνληαη θνληά ζην ζπίηη ηνπο, ζε θαηλνχξγηεο θηηξηαθέο εγθαηαζηάζεηο θαη λα ρξεζηκνπνηνχλ θαηλνχξγην εμνπιηζκφ (Locke, 1976). Οη έξεπλεο δείρλνπλ φηη νη εξγαδφκελνη ζε θπζηνινγηθέο ζπλζήθεο εξγαζίαο, φπσο νη δηνηθεηηθνί ππάιιεινη, έρνπλ πςειφηεξα επίπεδα εξγαζηαθήο ηθαλνπνίεζεο απφ εθείλεο ηηο θαηεγνξίεο εξγαδνκέλσλ ησλ νπνίσλ νη ζπλζήθεο εξγαζίαο είλαη δχζθνιεο (Kinzl et al, 2005, Newsham et al, 2009, Bacotic, et al, 2013, Le et al, 2014). ρέζεηο κε ηνπο ζπλαδέιθνπο Οη ζρέζεηο πνπ αλαπηχζζνληαη κέζα ζηα πιαίζηα ηνπ ρψξνπ εξγαζίαο είλαη έλαο απφ ηνπο παξάγνληεο πνπ ζπλδένληαη κε ηελ εξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε. Ζ ζπλαδειθηθφηεηα θαη

29 15 νη ζεηηθέο δηαπξνζσπηθέο ζρέζεηο κεηαμχ ζπλαδέιθσλ δεκηνπξγνχλ θιίκα ζεηηθφ γηα ηελ απφδνζε ηνπ εξγαδνκέλνπ αιιά θαη ηελ ζπλαηζζεκαηηθή ηνπ θαηάζηαζε, θαζψο αηζζάλεηαη φηη ζα έρεη ζηήξημε ζε ηπρφλ δπζθνιίεο πνπ ζα παξνπζηαζηνχλ θαηά ηε δηάξθεηα ηεο εξγαζίαο (Νηφε et al, 2011, Rizwan et al, 2012, Alexandrou 2012 θαη 2013, Robbins et al, 2013,). Φχζε ηεο εξγαζίαο Έξεπλεο έρνπλ δείμεη φηη ε εξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε είλαη ζπλάξηεζε ηεο εξγαζίαο θαζεαπηήο. Σν είδνο ηεο εξγαζίαο πνπ αζθεί ν εξγαδφκελνο ηνλ επεξεάδεη, ηφζν ζσκαηηθά, φζν θαη ζπλαηζζεκαηηθά. Ζ ρεηξσλαθηηθή εξγαζία είλαη αδηακθηζβήηεηα πην απαηηεηηθή απφ ηελ εξγαζία γξαθείνπ. Δπίζεο ην είδνο ηεο εξγαζίαο πνπ απαηηεί επαθή κε άιινπο αλζξψπνπο κπνξεί λα είλαη ελδηαθέξνλ γηα θάπνηνπο αιιά ςπρνθζφξν γηα θάπνηνπο άιινπο (Nolan et al, 2003 Robbins et al, 2013, Kavaliauskiene, et al, 2013, Candan et al, 2013). Κάπνηεο εξγαζίεο ραξαθηεξίδνληαη αληαξέο, κνλφηνλεο θαη ρσξίο θαλέλα ελδηαθέξνλ, ελψ θάπνηεο άιιεο ελδηαθέξνπζεο θαη πξνζθέξνπλ ηε δπλαηφηεηα αλάπηπμεο λέσλ δεμηνηήησλ. Ζ έιιεηςε ελδηαθέξνληνο γηα ην αληηθείκελν εξγαζίαο πξνθαιεί ηε δπζαξέζθεηα ησλ εξγαδνκέλσλ. Ζγεζία Πιεζψξα εξεπλψλ παγθνζκίσο έρνπλ εζηηάζεη ζηε ζρέζε κεηαμχ εξγαζηαθήο ηθαλνπνίεζεο θαη ηξφπνπ άζθεζεο εγεζίαο θαη έρνπλ απνδείμεη φηη ππάξρεη ζαθήο ζρέζε κεηαμχ ηνπο, θαζψο ε εξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε ζρεηίδεηαη κε ηελ θπξηαξρία, ηελ αλεμαξηεζία θαη ηα επηηεχγκαηα πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηνλ ηξφπν άζθεζεο εμνπζίαο. Δπίζεο ε πξνζσπηθφηεηα ηνπ εγέηε είλαη πηζαλφ λα νδεγήζεη ζε ηθαλνπνίεζε ή φρη ηεο νκάδαο πνπ επνπηεχεη, θαζψο είλαη πνιχ ζεκαληηθφο ν ξφινο ηνπ ζηε δηαρείξηζε ησλ ζπγθξνχζεσλ ζην ρψξν εξγαζίαο. Σα ραξαθηεξηζηηθά ηεο πξνζσπηθφηεηαο ηνπ εγέηε πνπ ζρεηίδνληαη κε ηελ εξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε είλαη: αλεθηηθφηεηα, επειημία, δεκηνπξγηθφηεηα, δηθαηνζχλε θαη επίηεπγκα κέζσ απηνλνκίαο, θηιηθφηεηα, ηθαλφηεηα αθξφαζεο ( Καληάο, 1998, Alexandrou, 2012 θαη 2013, Azanza et al, 2013). Ακνηβέο Μειέηεο έρνπλ δείμεη φηη ην πνζφ ηεο ακνηβήο πνπ ιακβάλεη θάπνηνο απφ ηελ εξγαζία ηνπ είλαη πνιχ ζπρλά έλαο απφ ηνπο παξάγνληεο πνπ νδεγνχλ ζηελ ηθαλνπνίεζε απφ ηελ εξγαζία. Πξψηνο ν Taylor ην 1911, ζεσξεί φηη ηα ρξήκαηα είλαη ν ζεκαληηθφηεξνο

30 16 παξάγνληαο πνπ νδεγεί ζε εξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε (Saifuddinetal, 2012). Μάιηζηα γηα θάπνηνπο εξγαδνκέλνπο νη νηθνλνκηθέο ηνπο απνιαβέο απνηεινχλ ηε κνλαδηθή θηλεηήξηα δχλακε ελεξγνπνίεζεο ηνπο, θαζψο ην ρξήκα ζπληζηά παξαθηλεηηθή δχλακε γηα ηνπο αλζξψπνπο (Judge et al, 2010, Νηφε et al, 2011, Al-Zaubi, 2012, Molik et al, 2012, Raudeliuniene et al, 2013). χκθσλα κε ηνλ Locke (1976), ε επηζπκία γηα ακνηβή πξνέξρεηαη φρη κφλν απφ ηελ επηζπκία ησλ αλζξψπσλ λα ηθαλνπνηήζνπλ βαζηθέο αλάγθεο, φπσο ηξνθή, ζηέγαζε, ελδπκαζία θηι., αιιά θαη επεηδή ηα ρξήκαηα ζεσξνχληαη ζχκβνια επηηπρίαο, πεγή αλαγλψξηζεο θαη θνηλσληθήο πξνβνιήο, παξέρνπλ αζθάιεηα θαη κεγαιχηεξε ειεπζεξία θηλήζεσλ. Πνιηηηθή ηεο επηρείξεζεο Ζ εξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε επεξεάδεηαη ζε κεγάιν βαζκφ απφ ηελ πνιηηηθή ηεο επηρείξεζεο (δπλαηφηεηα εμέιημεο πξναγσγήο, εθπαηδεπηηθά πξνγξάκκαηα, εξγαζηαθέο ζρέζεηο, επηθνηλσλία). Μηα ζεκαληηθή πηπρή ηεο ζηαδηνδξνκίαο ηνπ εξγαδνκέλνπ είλαη ε εμέιημε πξναγσγή ηνπ ζε πςειφηεξεο ζέζεηο ζηελ ηεξαξρία. Πνιινί εξεπλεηέο ζεσξνχλ φηη ε ηθαλνπνίεζε απφ ηελ εξγαζία ζρεηίδεηαη έληνλα κε ηηο επθαηξίεο πξναγσγήο (Dardar et al, 2012, Maund, 2001, Molik et al, 2012, Parvin et al, 2011, Robbins et al, 2013, Paauwe et al, 2008, Purcell, 2014,Simmons, 2014). Δπίζεο ε πνιηηηθή ηεο επηρείξεζεο ζρεηίδεηαη κε ηνλ θαζνξηζκφ ηεο θχζεο ησλ θαζεθφλησλ ησλ εξγαδνκέλσλ, ηνπ θφξηνπ εξγαζίαο, ηνπ βαζκνχ επζχλεο, ηεο ίζεο κεηαρείξηζεο, ηνπ χςνπο ηεο ακνηβήο, ησλ γεληθφηεξσλ ζπλζεθψλ εξγαζίαο, ηεο ζχγθξνπζεο ξφισλ θαη ηεο αζάθεηαο ξφισλ. (Locke, 1976). 1.4 ΜΔΣΡΖΖ ΣΖ ΔΡΓΑΗΑΚΖ ΗΚΑΝΟΠΟΗΖΖ Ζ εξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε εμεηάδεηαη απφ ηνπο εξεπλεηέο είηε σο αλεμάξηεηε, είηε σο εμαξηεκέλε κεηαβιεηή. Γηα ην ιφγν απηφ κεηξάηαη κε δχν ηξφπνπο, είηε σο ζπλνιηθή, είηε σο ζπληζηακέλε ησλ παξαγφλησλ πνπ ηελ επεξεάδνπλ. Ζ εξγαζία πεξηιακβάλεη ζηνηρεία φπσο ζπλεξγαζία κε ηνπο ζπλαδέιθνπο, ζρέζεηο κε ηνλ πξντζηάκελν, πνιηηηθή ηνπ νξγαληζκνχ, ζπλζήθεο εξγαζίαο θ.α. Ζ άπνςε ηνπ αηφκνπ γηα ηελ εξγαζία ηνπ είλαη κηα ζχλζεζε φισλ απηψλ ησλ ζηνηρείσλ, πνπ κεηξψληαο ηα κπνξνχκε λα κεηξήζνπκε ηε ζπλνιηθή εξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε. χκθσλα κε ηνπο Robbins θαη Judge (2013), δχν ηξφπνη κέηξεζεο είλαη δεκνθηιείο:

31 17 Μία θαη κνλαδηθή εξψηεζε ηνπ ηχπνπ «πφζν ηθαλνπνηεκέλνο είζηε απφ ηελ εξγαζία ζαο», κε ηηο απαληήζεηο λα δίλνληαη ζε πεληαβάζκηα θιίκαθα απφ 1-5, κε ην 1 λα αληηζηνηρεί ζην «απφιπηα ηθαλνπνηεκέλνο» θαη ην 5, ζην «απφιπηα δπζαξεζηεκέλνο». πλνςίδνληαο ηα ζηνηρεία πνπ ραξαθηεξίδνπλ ηελ εξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε (θχζε ηεο εξγαζίαο, πξντζηάκελνο, κηζζφο, επθαηξίεο πξναγσγήο, ζρέζεηο κε ζπλαδέιθνπο). Σα πνζνζηά πνπ ζπιιέγνληαη, αζξνίδνληαη ζ έλα εληαίν πνζνζηφ, πνπ αθνξά ηε ζπλνιηθή εξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε. Οη πεξηζζφηεξεο έξεπλεο πνπ αθνξνχλ ηελ εξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε γίλνληαη κέζσ ζπλεληεχμεσλ θαη θπξίσο κέζσ εξσηεκαηνινγίσλ. Έηζη θαηά θαηξνχο αλαπηχρζεθαλ δηάθνξα εξσηεκαηνιφγηα πνπ κεηξνχλ ηελ εξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε. Οη Brayfield θαη Roche ην 1951 αλέπηπμαλ ηελ θιίκαθα κέηξεζεο ηθαλνπνίεζεο Job Satisfaction Index (JSI), πνπ κεηξά ηε ζπλνιηθή εξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε κεηξψληαο φιεο ηηο πηπρέο ηεο. Απνηειείηε απφ 18 εξσηήζεηο, κε ηηο απαληήζεηο λα θπκαίλνληαη απφ ην 1 (δηαθσλψ απφιπηα) έσο ην 5 (ζπκθσλψ απφιπηα) (Castillo and Cano, 2004). Ο Porter (1961) δεκηνχξγεζε έλα εξσηεκαηνιφγην (Porter s Need and Satisfaction Questionnaire), πνπ κεηξά ηελ ηθαλνπνίεζε ή ηε δπζαξέζθεηα ησλ εξγαδνκέλσλ θαη βαζίδεηαη ζηε ζεσξία ησλ αλζξσπίλσλ αλαγθψλ ηνπ Maslow. Ο Porter δίλεη ηε ζρέζε κεηαμχ ησλ ησξηλψλ ζπλζεθψλ ησλ εξγαδνκέλσλ θαη ησλ ηδαληθψλ ζπλζεθψλ (Weber, 1974 θαη Candan, 2013). Σν 1967 δεκηνπξγήζεθε απφ ηνπο Weiss, Davis, England θαη Lofquis ην Minnesota Satisfaction Questionnaire (MSQ), πνπ είλαη ίζσο ην πην δηαδεδνκέλν εξσηεκαηνιφγην πνπ κεηξά ηελ εξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε. Τπάξρνπλ δχν εθδφζεηο ησλ 100 θαη ησλ 20 (ζχληνκε έθδνζε) εξσηήζεσλ. Μεηξά ηελ ηθαλνπνίεζε ιακβάλνληαο ππφςε 20 δηαζηάζεηο πνπ είλαη: ζρέζεηο κε ζπλαδέιθνπο, πξναγσγή, κηζζφο, ζρέζεηο κε ηνλ πξντζηάκελν, αζθάιεηα, επίηεπμε, αλαγλψξηζε, ππεπζπλφηεηα, πνιηηηθή ηνπ νξγαληζκνχ, δεκηνπξγηθφηεηα, πνηθηιία, απηνλνκία, εμνπζία, θνηλσληθφ γφεηξν, αμηνπνίεζε ηθαλνηήησλ, εζηθέο αμίεο, θνηλσληθέο ππεξεζίεο, ζπλζήθεο εξγαζίαο, ηερληθή ππνζηήξημε, δξαζηεξηφηεηα (Candan, 2013, Castillo and Cano, 2004). Σν 1969 νη Smith, Kendal θαη Hulin δεκηνχξγεζαλ ηελ θιίκαθα Job Descriptive Index (JDI), πνπ κεηξά ηελ ηθαλνπνίεζε ζε πέληε ηνκείο ηεο εξγαζίαο: ηελ εξγαζία θαζ εαπηή, ην κηζζφ, ηηο δπλαηφηεηεο εμέιημεο-πξναγσγήο, ηνπο ζπλαδέιθνπο θαη ηνλ

32 18 πξντζηάκελν. Σν εξσηεκαηνιφγην πεξηέρεη 9 ή 18 εξσηήκαηα γηα θάζε ηνκέα θαη νη απαληήζεηο είλαη ηεο κνξθήο «ΝΑΗ», «ΓΔΝ ΔΗΜΑΗ ΗΓΟΤΡΟ», «ΟΥΗ». Σν ζθνξ ηεο εξγαζηαθήο ηθαλνπνίεζεο πξνθχπηεη απφ ηελ άζξνηζε ησλ απνηειεζκάησλ ησλ πέληε ηνκέσλ (Candan, 2013). Σν 1974 νη Hackman θαη Oldham δεκηνχξγεζαλ ην Job Diagnostic Survey (JDS), ην νπνίν κεηξά πέληε δηαζηάζεηο πνπ αθνξνχλ ηα ραξαθηεξηζηηθά ηεο εξγαζίαο θαη είλαη: πνηθηιία δεμηνηήησλ, ηαπηφηεηα θαζήθνληνο, ζπνπδαηφηεηα θαζήθνληνο, απηνλνκία θαη αλαηξνθνδφηεζε (Ali et al, 2013). Ο Spector ην 1985 δεκηνχξγεζε ην Job Satisfaction Survey (JSS), ην νπνίν απνηειείηαη απφ 36 εξσηήζεηο ζε ελλέα ηνκείο: κηζζφο, πξναγσγή, ζρέζεηο κε πξντζηάκελν, ζρέζεηο κε ζπλαδέιθνπο, πξνλφκηα, αλαγλψξηζε, επίηεπμε, θχζε ηεο εξγαζία, ιεηηνπξγία ησλ νξγαληζκψλ, επηθνηλσλία (Candan, 2013). Οη θιίκαθεο κέηξεζεο ηεο ηθαλνπνίεζεο έρνπλ ακθηζβεηεζεί απφ ηνπο Scarpello θαη Campbell ην 1983, νη νπνίνη ζεσξνχλ φηη ε κέηξεζε ηεο εξγαζηαθήο ηθαλνπνίεζεο είλαη θάηη πην πνιχπινθν απφ ην άζξνηζκα κέηξεζεο ηεο ηθαλνπνίεζεο ησλ παξαγφλησλ πνπ ηελ πξνθαινχλ (Scarpello, and Campbell, 1983). 1.5 Ζ ΔΡΓΑΗΑΚΖ ΗΚΑΝΟΠΟΗΖΖ ΣΟ ΓΖΜΟΗΟ ΣΟΜΔΑ Ζ κειέηε ηεο εξγαζηαθήο ηθαλνπνίεζεο ζην δεκφζην ηνκέα δελ είλαη ηφζν εθηελήο, φζν ζηνλ ηδησηηθφ ηνκέα. Σα ραξαθηεξηζηηθά ηεο εξγαζίαο ηνπ δεκνζίνπ ηνκέα είλαη δηαθνξεηηθά απ απηά ηνπ ηδησηηθνχ θαη είλαη απηά πνπ, ζχκθσλα κε ηνπο Wright θαη Davis ζηελ έξεπλά ηνπο γηα ηελ εξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε ζην δεκφζην ηνκέα ησλ ΖΠΑ ην 2003, δηακνξθψλνπλ ηνπο παξάγνληεο πνπ παξαθηλνχλ ηνπο δεκνζίνπο ππαιιήινπο θαη ηνπο νδεγνχλ ζηελ ηθαλνπνίεζε απφ ηελ εξγαζία ηνπο. Απνξξένπλ απφ ηνλ ηξφπν νξγάλσζεο ηεο εξγαζίαο, ην γεληθφ πεξηβάιινλ θαη ηηο γεληθφηεξεο ζπλζήθεο ιεηηνπξγίαο ηνπ δεκνζίνπ ηνκέα. Σα ραξαθηεξηζηηθά ηνπ επξχηεξνπ ρψξνπ εξγαζίαο είλαη ππεχζπλα γηα ηε δηακφξθσζε ησλ εξγαζηαθψλ ζπλζεθψλ, επεξεάδνπλ ηνλ ηξφπν πνπ έλα άηνκν εξγάδεηαη θαη ηηο ζηάζεηο ηνπ σο πξνο ηνλ νξγαληζκφ. Ζ ζεκαληηθφηεξε εξγαζηαθή ζηάζε είλαη ζχκθσλα κε ηνπο Νηφε θαη Νηφε (2011) ε εξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε. Δπνκέλσο ε εξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε ησλ δεκνζίσλ ππαιιήισλ εμαξηάηαη απφ ην πεξηβάιινλ θαη ηηο ζπλζήθεο εξγαζίαο πνπ είλαη δηαθνξεηηθέο απ απηέο ηνπ ηδησηηθνχ ηνκέα, αιιά θαη πψο αληηιακβάλνληαη νη ίδηνη νη εξγαδφκελνη ην πεξηβάιινλ απηφ (Markovits, 2007). Δπίζεο ην πεξηβάιινλ ησλ δεκνζίσλ νξγαληζκψλ ειθχεη αλζξψπνπο κε ζπγθεθξηκέλα

33 19 ραξαθηεξηζηηθά, ηα νπνία νδεγνχλ ζε αξλεηηθή ζηάζε θαη ζπκπεξηθνξά απέλαληη ζηελ εξγαζία ηνπο. Ζ εξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε ησλ ππαιιήισλ ηνπ δεκνζίνπ ηνκέα ραξαθηεξίδεηαη πνιχ ζεκαληηθή, θαζψο ζπλδέεηαη κε ηελ παξνρή πνηνηηθψλ ππεξεζηψλ πξνο ηνπο πνιίηεο. Γηα λα επηηεπρζεί απηφο ν ζθνπφο είλαη πνιχ ζεκαληηθφ λα αλαιπζεί ην πιαίζην κέζα ζην νπνίν ιεηηνπξγεί ν δεκφζηνο ηνκέαο, αιιά θαη νη παξάγνληεο πνπ κπνξνχλ λα νδεγήζνπλ ζηελ παξαθίλεζε θαη επνκέλσο ζηελ εξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε ησλ εξγαδνκέλσλ απηψλ. Ζ κνληκφηεηα ησλ δεκνζίσλ ππαιιήισλ πξνζθέξεη ζ απηνχο εξγαζηαθή αζθάιεηα, ε νπνία είλαη ίζσο ν ζεκαληηθφηεξνο παξάγνληαο παξαθίλεζεο ζηνλ ηδησηηθφ ηνκέα θαη επηδξά ζεηηθά ζηε ζηάζε ησλ ππαιιήισλ πξνο ηελ εξγαζία ηνπο. Οη νξγαλσζηαθέο θαη ιεηηνπξγηθέο δνκέο ηνπ δεκνζίνπ ηνκέα εκπεξηέρνπλ γξαθεηνθξαηία θαη ηππνιαηξία. Οη εξγαδφκελνη θηλνχληαη ππφ έλαλ ζπγθεθξηκέλν θψδηθα, πνπ θαζνξίδεη ηνλ ηξφπν πνπ ζα εξγαζζνχλ, ζα ζπκπεξηθεξζνχλ, ζα ακεηθζνχλ, πεξηνξίδνληαο έηζη ηελ απηνλνκία, ηελ πξσηνβνπιία, ηε δεκηνπξγηθφηεηα θαη ηελ ηθαλνπνίεζε πξνζσπηθψλ θηινδνμηψλ, νη νπνίνη είλαη πνιχ ζεκαληηθνί παξάγνληεο παξαθίλεζεο ζηνλ ηδησηηθφ ηνκέα θαη επηδξνχλ ζεηηθά ζηε ζηάζε ησλ ππαιιήισλ πξνο ηεο εξγαζία ηνπο. Οη παξάγνληεο πνπ παξαθηλνχλ ηνπο ππαιιήινπο ηνπ δεκνζίνπ θαη ηνπο νδεγνχλ ζε ηθαλνπνίεζε απφ ηελ εξγαζία ηνπο ρσξίδνληαη ζε πέληε θαηεγνξίεο θαη ζχκθσλα κε ηνπο Raudeliuniene et al, (2013) είλαη: Τιηθνί παξάγνληεο: κηζζφο, πξφζζεηεο παξνρέο, θαηαβνιή πιεξσκήο ζχκθσλα κε ηε λφκηκε δηαδηθαζία Παξάγνληεο αλαγλψξηζεο: επραξηζηίεο, νλνκαζηηθά δψξα, θξαηηθά βξαβεία, αλάιεςε κεγαιχηεξσλ επζπλψλ, ζπκκεηνρή ζηε ιήςε απνθάζεσλ, επθαηξίεο ζηαδηνδξνκίαο Παξάγνληεο απηνέθθξαζεο: ε δπλαηφηεηα εξγαζίαο ζε ππεχζπλε θαη ελδηαθέξνπζα εξγαζία, δπλαηφηεηεο ζπλερνχο βειηίσζεο (εθπαίδεπζε) Κνηλσληθνί παξάγνληεο: θαιφ ςπρνινγηθφ θιίκα, θαηάιιειν ζηπι εγεζίαο, ειεχζεξνο ρξφλνο Παξάγνληεο αζθαιείαο: θαηάιιειεο ζπλζήθεο εξγαζίαο, θαηάιιεια εμνπιηζκέλνο ρψξνο εξγαζίαο, θνηλσληθή αζθάιηζε, αζθάιεηα εξγαζίαοκνληκφηεηα.

34 20 Σα κεηνλεθηήκαηα ηεο δεκφζηαο δηνίθεζεο πνπ επεξεάδνπλ ηελ εξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε ησλ εξγαδνκέλσλ είλαη: Μηζζνινγηθή πνιηηηθή χζηεκα πξναγσγψλ: Ζ κηζζνινγηθή θαη βαζκνινγηθή εμέιημε ησλ ππαιιήινπ γίλεηαη απηφκαηα, ρσξίο θξίζε θαη κε βάζε ηα έηε πξνυπεξεζίαο ηνπ ππαιιήινπ (Ν. 4024/2011, άξζξν 12). Ζ βαζκνινγηθή επίζεο εμέιημε γίλεηαη κε βάζε πνζφζησζε απφ 90% έσο 30% αλάινγα κε ην βαζκφ ζηνλ νπνίν πξφθεηηαη λα πξναρζεί ν ππάιιεινο (Ν. 4024/2011, άξζξ. 6, παξ.6). Ζ πξναγσγή θαηφπηλ θξίζεσο γίλεηαη κφλν ζε εμαηξεηηθέο πεξηπηψζεηο θαη ρσξίο λα γίλεηαη ζχλδεζε απφδνζεο-κηζζνινγηθήο θαη βαζκνινγηθήο εμέιημεο. Έηζη εθφζνλ νη ππάιιεινη κεηαρεηξίδνληαη εμίζνπ κηζζνινγηθά θαη βαζκνινγηθά, ηα θίλεηξα ηεο πξναγσγήο θαη ηεο αχμεζεο ηνπ κηζζνχ, πνπ απνηεινχλ παξάγνληεο παξαθίλεζεο κεγάιεο ζπνπδαηφηεηαο ζηνλ ηδησηηθφ ηνκέα, δελ απνηεινχλ παξάγνληα παξαθίλεζεο θαη άξα εξγαζηαθήο ηθαλνπνίεζεο ζην δεκφζην ηνκέα. Απνπζία ζεηηθψλ εληζρχζεσλ θαη αληακνηβψλ: Ζ αλαγλψξηζε ηνπ έξγνπ ηνπ ππαιιήινπ απφ ηνλ πξντζηάκελν ή έλαο έπαηλνο σο εζηθή αληακνηβή δελ κπνξεί λα εθθξαζηεί επίζεκα ή έρεη πεξηνξηζκέλε εθαξκνγή. Σν πξφβιεκα κπνξεί λα ιπζεί κε ηελ αλάπηπμε κηαο επέιηθηεο, δεκηνπξγηθήο θαη θαηλνηφκνπ δηαδηθαζίαο θαη ηελ ίδηα ζηηγκή λα κελ παξαβηάδνληαη νη λφκηκνη θαλνληζκνχ (Raudeliuniene et al, 2013). Οη managers ηνπ δεκνζίνπ ηνκέα πεξηνξίδνληαη απφ ηε λνκνζεζία ζηελ εθαξκνγή ζηξαηεγηθψλ παξαθίλεζεο πνπ εθαξκφδνληαη ζηνλ ηδησηηθφ ηνκέα. Ζ απνπζία ζεηηθψλ εληζρχζεσλ θαη αληακνηβψλ απνηειεί κηα πξνβιεκαηηθή επνκέλσο πεξηνρή, θαζψο δελ ππάξρεη δπλαηφηεηα επηβξάβεπζεο γηα παξνρή δηαθεθξηκέλεο εξγαζίαο. χγθξνπζε εξγαζηαθψλ ξφισλ αζάθεηα ζηφρσλ: χκθσλα κε ηνπο Νηφε θαη Νηφε (2011), θάζε εξγαδφκελνο αλαιακβάλεη ζπγθεθξηκέλε δξάζε ξφιν γηα ηελ αξηηφηεξε ιεηηνπξγία ηνπ νξγαληζκνχ. Ζ απνηειεζκαηηθφηεηα ηνπ νξγαληζκνχ εμαξηάηαη απφ ην ζπλδπαζκφ ησλ ξφισλ πνπ αλαιακβάλνπλ νη εξγαδφκελνη. Ζ έιιεηςε μεθάζαξεο εηθφλαο ζρεηηθά κε ηνπο ζηφρνπο θαη ηα θαζήθνληα ησλ εξγαδνκέλσλ νδεγνχλ ζε αληηθαηηθέο απαηηήζεηο απφ ηνπο εξγαδφκελνπο θαη ζε πξνβιήκαηα ζηε ιεηηνπξγία ηνπ νξγαληζκνχ. ην δεκφζην ηνκέα παξαηεξείηαη ζπρλά αλαπνηειεζκαηηθή επηθνηλσλία κεηαμχ ηκεκάησλ θαη δηεπζχλζεσλ,

35 21 πνπ πξνθαιεί ζχγρπζε ζηνπο εξγαδφκελνπο θαη επεξεάδεη ηε ζηάζε ηνπο απέλαληη ζηελ εξγαζία (Raudeliuniene, et al, 2013). Σξφπνο απνηίκεζεο ηεο εξγαζηαθήο απφδνζεο: Ζ αμηνιφγεζε ηεο απφδνζεο ησλ ππαιιήισλ απνηειεί κηα πνιχ ζεκαληηθή ιεηηνπξγία ζηνπο νξγαληζκνχο. ην δεκφζην ηνκέα απνηειεί θξίζηκν ζεκείν ηφζν γηα ηε δηαρείξηζε ηνπ πξνζσπηθνχ, φζν θαη γηα ηελ εμππεξέηεζε ηνπ πνιίηε, θαζψο ν ππάιιεινο αμηνινγείηαη θαη γηα ηε ζπκπεξηθνξά ηνπ απέλαληη ζηνπο πνιίηεο. Ζ κέηξεζε ηεο απφδνζεο ησλ δεκνζίσλ ππαιιήισλ είλαη δπζρεξήο, θαζψο ην απνηέιεζκα ηεο εξγαζίαο ηνπο δελ κπνξεί λα ηηκνινγεζεί, νχηε λα κεηξεζεί (Dixit, 2002) θαη θαζψο δε ζπλδέεηαη κε ηε βαζκνινγηθή θαη κηζζνινγηθή εμέιημε ηνπ ππαιιήινπ παχεη λα απνηειεί θίλεηξν θαη επνκέλσο παξάγνληα εξγαζηαθήο ηθαλνπνίεζεο. Γξαθεηνθξαηηθφ κνληέιν νξγάλσζεο: Ζ ιεηηνπξγία ηνπ δεκνζίνπ ηνκέα ηεο ρψξαο καο ραξαθηεξίδεηαη απφ κεγάιν αξηζκφ θαλφλσλ θαη ξπζκίζεσλ. Σν γξαθεηνθξαηηθφ κνληέιν ιεηηνπξγίαο επεξεάδεη ηελ εξγαζηαθή ζπκπεξηθνξά ησλ εξγαδνκέλσλ, θαζψο δελ επηηξέπεη ηελ αλάπηπμε πξσηνβνπιίαο θαη πεξηνξίδεη ηελ απηνλνκία, ηε δεκηνπξγηθφηεηα θαη ελίνηε ηελ απνηειεζκαηηθφηεηα, θαζψο ν εξγαδφκελνο πεξηνξίδεηαη απφ λφκνπο θαη θαλφλεο πνπ δελ ηνπ επηηξέπνπλ λα νξγαλψζεη θαη λα εθηειέζεη ηελ εξγαζία ηνπ κε κεγαιχηεξε επειημία, επεξεάδνληαο ζαθψο ηε ζηάζε ηνπ απέλαληη ζηελ εξγαζία ηνπ. Έξεπλεο δείρλνπλ φηη νη πνιίηεο έρνπλ ηελ άπνςε φηη νη δεκφζηνη ππάιιεινη δνπιεχνπλ ιηγφηεξν ζθιεξά θαη είλαη ιηγφηεξν παξαγσγηθνί απφ εθείλνπο ηνπ ηδησηηθνχ ηνκέα (Frank, 2004). Δπίζεο φηη νη δεκφζηνη ππάιιεινη, θαηά κέζν φξν, έρνπλ δηαθνξεηηθέο εξγαζηαθέο ζπκπεξηθνξέο απ εθείλεο ησλ ηδησηηθψλ ππαιιήισλ (Markovits et al, 2007) θαη παξαθηλνχληαη απφ δηαθνξεηηθνχο παξάγνληεο απ απηνχο ηνπ ηδησηηθνχ ηνκέα. Πνιινί δεκφζηνη ππάιιεινη θαίλεηαη, ζχκθσλα κε ηνλ Steijn (2002), λα έρνπλ δηαθνξεηηθέο αμίεο θαη θαηά ζπλέπεηα νδεγνχληαη ζε εξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε απφ δηαθνξεηηθνχο παξάγνληεο. Ο πην ζπρλφο απ απηνχο είλαη ε αίζζεζε φηη θάπνηνο ζέιεη λα ζπλεηζθέξεη ζηελ θνηλσλία θαη αλαθέξεηαη σο PSM (public service motivation) θαη νξίδεηαη σο «πξνζαλαηνιηζκφο ηνπ αηφκνπ ζην λα πξνζθέξεη ππεξεζίεο ζε αλζξψπνπο, κε ζθνπφ λα θάλεη θαιφ ζηνπο άιινπο θαη ζηελ θνηλσλία» (Perry and Wise, 2008). Τπάιιεινη κε πςειφ δείθηε PSM έρνπλ πςειφ δείθηε εξγαζηαθήο ηθαλνπνίεζεο θαζψο ε

36 22 πξνζθνξά ζηελ θνηλσλία απνηειεί γη απηνχο κηα κνλαδηθή πεγή εξγαζηαθήο ηθαλνπνίεζεο πνπ ζπλδέεηαη κε ηελ αίζζεζε ηνπ επηηεχγκαηνο θαη πξνθαιεί ζεηηθά ζπλαηζζήκαηα, φπσο επραξίζηεζε θαη ελζνπζηαζκφ. Χζηφζν, κνξθέο εξγαζίαο πνπ ζρεηίδνληαη κε ηελ εμππεξέηεζε ηνπ πνιίηε ζπλεπάγνληαη έληνλε πίεζε θαη ζηξεο, θαζψο ν ππάιιεινο πξέπεη πάληα λα ηθαλνπνηεί ηνλ πνιίηε θαη λα ηνλ εμππεξεηεί κε θφζκην θαη επγεληθφ ηξφπν, αθφκε θη αλ εθείλνο είλαη αγελήο. Σφηε δεκηνπξγνχληαη αξλεηηθά ζπλαηζζήκαηα, φπσο ζπκφο, άγρνο θαη επεξεζηζηφηεηα ( Kamneyer-Mueller et al, 2013). «Αλ ηα επίπεδα εξγαζηαθήο ηθαλνπνίεζεο ησλ εξγαδνκέλσλ ζην δεκφζην ηνκέα είλαη ρακειά, ππάξρεη αξλεηηθή επίδξαζε θαη ζηελ πνηφηεηα ησλ παξερφκελσλ ππεξεζηψλ. ρη κφλν γηαηί ιηγφηεξν επραξηζηεκέλνη ππάιιεινη πξνζθέξνπλ ρακειφηεξεο πνηφηεηαο ππεξεζίεο, αιιά θαη γηαηί θάλνπλ ην δεκφζην ηνκέα ιηγφηεξν ειθπζηηθφ γηα ηνλ ίδην ηνλ εξγαδφκελν» (Steijn, 2002) Έξεπλεο γηα ηελ εξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε ζην δεκόζην ηνκέα πσο αλαθέξζεθε θαη παξαπάλσ νη έξεπλεο γηα ηελ εξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε έρνπλ εζηηάζεη θπξίσο ζηνπο εξγαδφκελνπο ηνπ ηδησηηθνχ ηνκέα. Τπάξρνπλ ζρεηηθά ιηγνζηέο έξεπλεο παγθνζκίσο πνπ κειεηνχλ ηελ εξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε ησλ εξγαδνκέλσλ ηνπ δεκνζίνπ ηνκέα θαη αθνινχζσο ζα παξνπζηαζζνχλ κεξηθέο απ απηέο: Οη Frank θαη Lewis, (2002) ζε έξεπλά ηνπο ζηε Georgia ησλ ΖΠΑ ζρεηηθά κε ην αλ ε εξγαζία ζην δεκφζην είλαη δχζθνιε, θαηαιήγνπλ ζην ζπκπέξαζκα φηη, νη δεκφζηνη ππάιιεινη έρνπλ δπλαηφ ην αίζζεκα ηεο πξνζθνξάο ζηελ θνηλσλία θαη είλαη ηθαλνπνηεκέλνη απφ ηελ αζθάιεηα πνπ ηνπο παξέρεη ε εξγαζία ηνπο θαη ηελ επθαηξία πνπ ηνπο δίλεηαη λα βνεζνχλ ηνπο ζπλαλζξψπνπο ηνπο θαη λα είλαη ρξήζηκνη ζηελ θνηλσλία. Ο Steijn, (2002) εμεηάδεη ηε ζρέζε ηεο δηαρείξηζεο αλζξσπίλσλ πφξσλ κε ηελ εξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε ζην δεκφζην ηνκέα ηεο Οιιαλδίαο, ζε ζρέζε κε ηα αηνκηθά ραξαθηεξηζηηθά ησλ εξγαδνκέλσλ, ηα ραξαθηεξηζηηθά ηεο εξγαζίαο, ην πεξηβάιινλ εξγαζίαο θαη ηηο κεζφδνπ δηαρείξηζεο ησλ αλζξσπίλσλ πφξσλ. Καηαιήγεη ζην ζπκπέξαζκα φηη ε εξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε ησλ δεκνζίσλ ππαιιήισλ ηεο Οιιαλδίαο είλαη ζε ρακειά επίπεδα. Δηδηθφηεξα νη ππάιιεινη είλαη δπζαξεζηεκέλνη απφ ηνλ ηξφπν άζθεζεο εγεζίαο, ην θφξην εξγαζίαο θαη ην κηζζφ θαη πεξηζζφηεξν ηθαλνπνηεκέλνη απφ ηα θαζήθνληά ηνπο θαη ηηο επθαηξίεο θαξηέξαο.

37 23 Οη Wright θαη Davis, (2003) κειεηνχλ ζε έξεπλά ηνπο ζην δεκφζην ηνκέα ησλ ΖΠΑ, ην ξφιν πνπ παίδεη ζηε εξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε ην πεξηβάιινλ εξγαζίαο θαη θαηαιήγνπλ ζην ζπκπέξαζκα φηη ην πιαίζην ηεο εξγαζίαο είλαη ε πεγή ησλ δηαθνξψλ ηεο εξγαζηαθήο ηθαλνπνίεζεο κεηαμχ ππαιιήισλ ηνπ δεκνζίνπ θαη ηνπ ηδησηηθνχ ηνκέα. Οη Markovits et al, (2007) εμεηάδνπλ αλ ππάξρεη ζχλδεζε κεηαμχ εξγαζηαθήο ηθαλνπνίεζεο θαη νξγαλσζηαθήο δέζκεπζεο ζηνλ ηδησηηθφ θαη δεκφζην ηνκέα ζηελ Διιάδα. Καηαιήγνπλ ζην ζπκπέξαζκα φηη, πνιχ ζεκαληηθφ ξφιν γηα ηελ εξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε παίδεη ε θχζε ησλ ακνηβψλ. ηαλ νη ππάιιεινη είλαη ηθαλνπνηεκέλνη απφ ηηο ακνηβέο ηνπο, εκθαλίδνπλ πςειά επίπεδα νξγαλσζηαθήο δέζκεπζεο. Δπίζεο ε ηθαλνπνίεζε απφ ηελ εξγαζία εμαξηάηαη απφ ην ειθπζηηθφ πεξηβάιινλ εξγαζίαο θαη ηελ ππνζηήξημε θαη ηε ζπλεξγαζία κε ηνπο ζπλαδέιθνπο. Οη Batiou θαη Valkanos, (2008) πξαγκαηνπνηνχλ έξεπλα γηα ηελ εξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε ηνπ δηνηθεηηθνχ πξνζσπηθνχ ηνπ Τπνπξγείνπ Δξγαζίαο ζηελ Διιάδα, κε ζθνπφ λα κεηξεζνχλ ηα επίπεδα εξγαζηαθήο ηθαλνπνίεζεο θαη λα αληρλεπζνχλ νη παξάγνληεο πνπ ηελ πξνθαινχλ. Δπίζεο δηεξεπλνχλ θαηά πφζν νη δεκνγξαθηθνί παξάγνληεο, φπσο ειηθία, θχιιν, νηθνγελεηαθή θαηάζηαζε, κνξθσηηθφ επίπεδν, εξγαζηαθφ θαζεζηψο θαη πξνυπεξεζία, επηδξνχλ ζηε δηακφξθσζε ηεο εξγαζηαθήο ηθαλνπνίεζεο. Σα απνηειέζκαηα δείρλνπλ κέηξηα επίπεδα εξγαζηαθήο ηθαλνπνίεζεο, ζηελ νπνία απ ηνπο δεκνγξαθηθνχο παξάγνληεο πνπ εμεηάζζεθαλ, επηδξά ζεηηθά κφλν ε ειηθία. Σν 2010, ζε ζπλέδξην ζηελ Toulouse νη Andersen θαη Kjeldsen παξνπζίαζαλ ηελ έξεπλά ηνπο ζρεηηθά κε ην πψο ε εξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε επεξεάδεηαη απφ παξάγνληεο φπσο ε εμππεξέηεζε ησλ πνιηηψλ. Ζ έξεπλα πξαγκαηνπνηήζεθε ζηε Γαλία ζε εξγαδφκελνπο ηνπ ηδησηηθνχ θαη ηνπ δεκφζηνπ ηνκέα θαη θαηέιεμε ζην ζπκπέξαζκα φηη νη εξγαδφκελνη ζε νξγαληζκνχο πνπ ζρεηίδνληαη κε ηελ πγεία, ηελ εθπαίδεπζε θαη γεληθφηεξα ηελ πξνζθνξά ζηελ θνηλσλία, έρνπλ πςειά επίπεδα εξγαζηαθήο ηθαλνπνίεζεο, ηφζν ζην δεκφζην, φζν θαη ζηνλ ηδησηηθφ ηνκέα. Οη Mαlik et al, (2010) εξεπλνχλ ηε ζρέζε ηεο εξγαζηαθήο ηθαλνπνίεζεο ησλ παλεπηζηεκηαθψλ δαζθάισλ ζηα δεκφζηα παλεπηζηήκηα ηνπ Παθηζηάλ, κε ηα ραξαθηεξηζηηθά ηεο ίδηαο ηεο εξγαζίαο. Σα επξήκαηα έδεημαλ φηη, ε ηθαλνπνίεζε απφ ηελ εξγαζία έρεη ζεηηθή επίδξαζε ζηελ νξγαλσζηαθή δέζκεπζε ησλ εξγαδνκέλσλ θαη

38 24 εμαξηάηαη απφ ην κηζζφ, απφ ηα ραξαθηεξηζηηθά ηεο ίδηαο ηεο εξγαζίαο, ηνλ ηξφπν επνπηείαο, ηηο ζρέζεηο κε ηνπο ζπλαδέιθνπο, θαη ηηο επθαηξίεο γηα εμέιημε-πξναγσγή. Ο Candam, (2013) πξαγκαηνπνηεί έξεπλα γηα ηνλ πξνζδηνξηζκφ ηνπ επηπέδνπ εξγαζηαθήο ηθαλνπνίεζεο ησλ δεκνζίσλ ππαιιήισλ ζηελ Σνπξθία. Σα απνηειέζκαηα δείρλνπλ φηη, νη δεκφζηνη ππάιιεινη ζηελ Σνπξθία δελ είλαη ηθαλνπνηεκέλνη απφ ην κηζζφ ηνπο, ηε ζπκκεηνρή ηνπο ζηε ιήςε θαη ηελ εθηέιεζε απνθάζεσλ, ηηο επθαηξίεο πξναγσγήο θαη ηελ αλαγλψξηζε ηεο εξγαζίαο ηνπο θαη είλαη ηθαλνπνηεκέλνη απφ ηελ αζθάιεηα πνπ ηνπο παξέρεη ην δεκφζην, ηηο ζπλζήθεο εξγαζίαο, ηνπο ζπλαδέιθνπο θαη ηνπο πξντζηακέλνπο ηνπο. Ζ ζπλνιηθή εξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε είλαη ζε ρακειά επίπεδα. Οη Raudeliuniene θαη Kavaliauiskene, (2013) πξαγκαηνπνηνχλ έξεπλα ζηε Ληζνπαλία γηα ηνπο παξάγνληεο πνπ παξαθηλνχλ ηνπο δεκνζίνπο ππαιιήινπο θαη ηνπο νδεγνχλ ζε εξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε. Απηνί είλαη ν κηζζφο, ε ζπκκεηνρή ζηε ιήςε απνθάζεσλ, ε ππεπζπλφηεηα, ε αλαγλψξηζεο ηεο πξνζθνξάο, νη επθαηξίεο θαξηέξαο, ην ελδηαθέξνλ ηεο ίδηαο ηεο εξγαζίαο, νη επθαηξίεο εθπαίδεπζεο, ε ζπκπεξηθνξά ηνπ πξντζηακέλνπ, ε νκαδηθφηεηα θαη ην θαηάιιειν ζηπι εγεζίαο.

39 25 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 2 ΔΡΓΑΗΑΚΖ ΗΚΑΝΟΠΟΗΖΖ ΚΑΗ ΟΗΚΟΝΟΜΗΚΖ ΚΡΗΖ 2.1 ΟΗΚΟΝΟΜΗΚΖ ΚΡΗΖ ΚΑΗ ΑΛΛΑΓΔ ΣΟ ΓΖΜΟΗΟ ΣΟΜΔΑ Ήδε απφ ην 2008 θαη κε απνθνξχθσκα ην 2010 ε Διιάδα βηψλεη ηε κεγαιχηεξε ίζσο πνιηηηθή, θνηλσληθή θαη νηθνλνκηθή θξίζε ηεο ζχγρξνλεο ηζηνξίαο ηεο. Ζ νηθνλνκηθή δπζρέξεηα ηεο ρψξαο, ζε ζπλδπαζκφ κε ηελ παγθφζκηα νηθνλνκηθή θξίζε, νδήγεζαλ ηε ρψξα ζην κεραληζκφ ζηήξημεο ηεο ηξφηθαο (ΓΝΣ-Δπξσπατθή Δπηηξνπή-Δπξσπατθή Κεληξηθή Σξάπεδα). Σα ηξία κλεκφληα πνπ αθνινπζνχλ επηβάιινπλ ηε κείσζε ηνπ ειιείκκαηνο, ε νπνία ζα πξνθχςεη απφ ηε κείσζε ησλ δεκνζίσλ δαπαλψλ θαη ηε ζπξξίθλσζε ηνπ δεκνζίνπ ηνκέα, θαζψο αλαθέξεηαη φηη ε απαζρφιεζε ελφο κεγάινπ πνζνζηνχ ηνπ εξγαηηθνχ δπλακηθνχ ηεο ρψξαο ζην δεκφζην θαη νη πειαηεηαθέο ζρέζεηο, απνηεινχλ ζνβαξή αηηία γηα ηελ θαηάζηαζε ζηελ νπνία βξίζθεηαη ε Διιάδα ζήκεξα. Ζ θπξηαξρία ηνπ πειαηεηαθνχ ζπζηήκαηνο, πνπ εθδειψλεηαη ηφζν ζε φηη αθνξά ηηο πξνζιήςεηο ζην δεκφζην, φζν θαη ηελ θξαηηθή ζπκπεξηθνξά απέλαληη ζηελ θνηλσλία θαη ζηελ νηθνλνκία, ζπληζηά ηε βαζηθή αηηία γηα ηε δηνηθεηηθή θαθνδαηκνλία. (Μαθξνδεκήηξεο, 2011). Ζ ειιεληθή δεκφζηα δηνίθεζε είλαη παξαδνζηαθά ηεξαξρηθή θαη ζπγθεληξσηηθή, ηφζν σο πξνο ηνπο ζεζκνχο, φζν θαη πξνο ηνπο ειεγθηηθνχο κεραληζκνχο. Ζ θπξηαξρία ησλ πνιηηηθψλ θνκκάησλ ζηε δηνίθεζε, νδεγεί ζε πειαηεηαθέο ζρέζεηο, θάηη πνπ ζεσξείηαη ν θαζνξηζηηθφο παξάγνληαο γηα ηελ απνηπρία ηεο ειιεληθήο δεκφζηαο δηνίθεζεο. Ζ αξρή ηεο αμηνθξαηίαο παξαθάκπηεηαη, σο απνηέιεζκα ησλ πειαηεηαθψλ ζρέζεσλ, ηφζν ζηελ πξφζιεςε ηνπ πξνζσπηθνχ, φζν θαη ζηελ αλέιημή ηνπ ζε πςειέο δηνηθεηηθέο ζέζεηο (Λαδή, 2011). Ο δεκφζηνο ηνκέαο ζηελ Διιάδα ραξαθηεξίδεηαη απφ πιεζψξα ππαιιήισλ, άληζα θαηαλεκεκέλσλ, κε δηαζπνξά αξκνδηνηήησλ θαη ππνδνκψλ, κε απνηέιεζκα ηε κεησκέλε απνδνηηθφηεηα θαη ηελ θαηαζπαηάιεζε ηνπ δεκνζίνπ ρξήκαηνο. Ζ Διιάδα είλαη ε ρψξα ηεο νπνίαο ην κέγεζνο ηνπ δεκνζίνπ ηνκέα ζην ζχλνιφ ηνπ είλαη ειαθξψο πςειφηεξν απφ ην κέζν φξν ηνπ ΟΟΑ ( εξγαδφκελνη, 22,3% ηνπ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ ην 2008) (OΟΑ, 2012). Παξάιιεια ν δεκφζηνο ηνκέαο ζηελ Διιάδα ραξαθηεξίδεηαη απφ ηελ ππέξνγθε δεκφζηα δαπάλε γηα κηζζνχο, ηε ρακειή απνδνηηθφηεηα θαη ηελ παξνρή ρακειήο πνηφηεηαο ππεξεζηψλ πξνο ηνπο πνιίηεο (ηατθνχξαο, 2012).

40 26 Ζ νηθνλνκηθή θξίζε ιεηηνχξγεζε σο θαηαιχηεο γηα δηαξζξσηηθέο κεηαξξπζκίζεηο, εηδηθά γηα ρψξεο φπσο ε Διιάδα, πνπ ππέγξαςαλ ζπκθσλίεο γηα δηεζλή θαη επξσπατθή βνήζεηα, πνπ έζεηαλ σο πξναπαηηνχκελν κηα ζεηξά ξηδηθψλ αιιαγψλ ζηνλ ηξφπν νξγάλσζεο θαη ιεηηνπξγίαο ηεο δεκφζηαο δηνίθεζεο (OΟΑ, 2012). Οη κεηαξξπζκίζεηο πνπ επηβιήζεθαλ απφ ηελ ηξφηθα θαη ην ειιεληθφ θξάηνο, βαζίδνληαη ζηελ δηφγθσζε ηνπ δεκνζίνπ ηνκέα ζηελ Διιάδα, κε άκεζε ζπλέπεηα ζηηο δεκφζηεο δαπάλεο, νη νπνίεο ζεσξνχληαη ε βαζηθή αηηία γηα ην έιιεηκκα θαη ην ρξένο (Εεζηκφπνπινο θαη Οηθνλνκάθεο, 2013). Σα ζηνηρεία πνπ αθνινπζνχλ δείρλνπλ ηελ επηηαθηηθή αλάγθε γηα αλαδφκεζε ηνπ θξάηνπο κε ηειηθφ ζηφρν ηε βειηίσζε ησλ ππεξεζηψλ πξνο ηνπο πνιίηεο, ζε παξαιιειηζκφ κε δπλαηφηεηεο ηνπ θξαηηθνχ πξνυπνινγηζκνχ: Πίλαθαο 2.1 Ζ εμέιημε ηνπ αξηζκνχ ησλ δεκνζίσλ ππαιιήισλ ηεο Διιάδαο απφ ην 1974 έσο ην 2010 (ζε ρηιηάδεο). (Πξνζαξκνγή από Aspridis, G., Petrelli, M., 2011) ΔΣΟ ΑΡΗΘΜΟ ΓΖΜΟΗΧΝ ΤΠΑΛΛΖΛΧΝ ΔΣΟ ΑΡΗΘΜΟ ΓΖΜΟΗΧΝ ΤΠΑΛΛΖΛΧΝ

41 27 ρήκα 2.1 Ζ δηαρξνληθή εμέιημε ηεο δαπάλε γηα κηζζνδνζία ζηελ Διιάδα, ηελ Δπξσδψλε θαη ηηο P.I.G.S απφ ην 2000 έσο θαη ην 2012 σο πνζνζηφ ηνπ ΑΔΠ ( ρήκα 2.2 Γαπάλεο ηεο γεληθήο θπβέξλεζεο θαηά ηε ιεηηνπξγία ηεο ηαμηλφκεζεο ησλ θξαηηθψλ ιεηηνπξγηψλ έηνπο 2010 ( Σo κλεκφλην πξνβιέπεη κεηαξξπζκίζεηο ζε ηξεηο ηνκείο: Γεκνζηνλνκηθή πνιηηηθή Πνιηηηθή γηα ην ρξεκαηννηθνλνκηθφ ηνκέα Γηαξζξσηηθή κεηαξξχζκηζε Έηζη ινηπφλ ην Τπνπξγείν Γηνηθεηηθήο Μεηαξξχζκηζεο μεθίλεζε κηα ζεηξά αιιαγψλ, ψζηε λα αμηνινγεζνχλ ηφζν νη δνκέο, φζν θαη ην πξνζσπηθφ ηνπ δεκνζίνπ ηνκέα, κε ζηφρν ηελ θαηάξγεζε ησλ δνκψλ πνπ δελ θξίλνληαη απαξαίηεηεο ιφγσ απνπζίαο ή ηαπηφρξνλεο άζθεζεο αξκνδηνηήησλ θαη ζέζεο ζε θηλεηηθφηεηα ηνπ

42 28 πξνζσπηθνχ ησλ θαηαξγεζέλησλ δνκψλ, κε απφιπζε ηνπ πιενλάδνληνο πξνζσπηθνχ (Ν. 4250/14). Παξάιιεια κε ηε δηνηθεηηθή αλαδηάξζξσζε ηνπ δεκνζίνπ ηνκέα, ην κλεκφλην πξνβιέπεη κείσζε ησλ απνδνρψλ ησλ δεκνζίσλ ππαιιήισλ, σο κέζνδν εμνηθνλφκεζεο πφξσλ ηνπ θξάηνπο (Ν. 3845/10, 3871/10, 3899/10, 4024/11, 4093/12). Ζ ζπξξίθλσζε ησλ κηζζψλ απνηειεί ην βαζηθφ επαθφινπζν ησλ πνιηηηθψλ ιηηφηεηαο πνπ θπκαίλεηαη απφ 15% έσο 60% θαη νθείιεηαη ζε νξηδφληηεο πεξηθνπέο ησλ απνδνρψλ ησλ δεκνζίσλ ππαιιήισλ. Δπηπιένλ ε θξίζε ιφγσ ηεο επηδείλσζεο ηεο νηθνλνκηθήο θαηάζηαζεο ησλ δεκνζίσλ ππαιιήισλ, θαηέζηεζε ην δεκφζην ηνκέα κε ειθπζηηθφ σο πξνο ηε δηαηήξεζε αιιά θαη ηελ πξνζέιθπζε ζηειερψλ. Οη βαζηθέο παξεκβάζεηο ηεο θπβέξλεζεο ζην δεκφζην ηνκέα φζνλ αθνξά ηελ απαζρφιεζε θαη ηηο ακνηβέο είλαη νη αθφινπζεο: 1 πξφζιεςε αλά 5 ζπληαμηνδνηήζεηο έσο ην 2015 (Ν. 3833/10, 3845/10, 3899/10, 4024/11, 4046/12, 4093/12). Μείσζε ησλ πξνζιήςεσλ ζην δεκφζην ηνκέα θαηά 20% γηα ηα έηε 2013, 2014 θαη θαηά 10% γηα ηα έηε 2015, 2016 (Ν. 3899/10). πξφζιεςε ζην δεκφζην ηνκέα εξγαδνκέλσλ κε θαζεζηψο ζπκβάζεσλ νξηζκέλνπ ρξφλνπ θαη αλάζεζεο έξγνπ (Ν. 4093/12). Δηζαγσγή ηνπ κέηξνπ ηεο εξγαζηαθήο εθεδξείαο-ζπληαμηνδνηηθήο δηαζεζηκφηεηαο, κε παξάιιειε θαηάξγεζε ησλ νξγαληθψλ ζέζεσλ ησλ ππαιιήισλ πνπ ηίζεληαη ζε δηαζεζηκφηεηα (Ν 3986/11, 4024/11, 4093/12). Αχμεζε ησλ νξίσλ ζπληαμηνδφηεζεο γηα ην δεκφζην ηνκέα (Ν. 3863/10). Μείσζε φισλ ησλ ηχπσλ ακνηβψλ ησλ δεκνζίσλ ππαιιήισλ θαηά 8% (Ν. 3845/10). Δληαίν κηζζνιφγην βαζκνιφγην ππαιιήισλ ηνπ δεκνζίνπ ηνκέα (Ν. 4024/11). Μείσζε ηνπ Γψξνπ Υξηζηνπγέλλσλ, Πάζρα θαη επηδφκαηνο Αδείαο ησλ δεκνζίσλ ππαιιήισλ (Ν. 3845/10) θαη πιήξεο θαηάξγεζή ηνπο (Ν. 4093/12). Γέζκεπζε γηα πεξεηαίξσ κείσζε ηνπ εξγαηηθνχ θφζηνπο ζην δεκφζην ηνκέα, εθφζνλ θξηζεί απαξαίηεην (Ν. 4046/12). Πάγσκα ησλ κηζζψλ γηα ηα έηε 2010 θαη 2011 (Ν. 3871/10, 3899/10).

43 29 Αχμεζε ηνπ σξαξίνπ εξγαζίαο ζην δεκφζην ηνκέα απφ 37,5 ζε 40 ψξεο εβδνκαδηαίσο (Ν. 3979/11) πλέπεηεο ηωλ κέηξωλ ζηνπο ππαιιήινπο Ζ νηθνλνκηθή θξίζε θαη ηα κέηξα πνπ ειήθζεζαλ ζαλ ζπλέπεηα απηήο, δηακφξθσζαλ κηα εηθφλα ηειείσο δηαθνξεηηθή ζηνλ δεκφζην ηνκέα ζπγθξηηηθά κε ηελ πξν θξίζεο πεξίνδν θαη ηελ ππνγξαθή ηνπ κλεκνλίνπ, κε άκεζε επηξξνή ζηηο εξγαζηαθέο ζρέζεηο ησλ δεκνζίσλ ππαιιήισλ, ηελ νηθνλνκηθή ηνπο θαηάζηαζε θαη ηελ αλαζθάιεηα σο πξνο ηε δηαηήξεζε ηεο ζέζεο ηνπο. Ζ απαμίσζε ηνπ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ νδήγεζε ζηελ πηψζε ηνπ εζηθνχ ησλ εξγαδνκέλσλ, κείσζε ηεο παξαγσγηθφηεηαο θαη αχμεζε ησλ θξνπζκάησλ δηαθζνξάο (ηατθνχξαο, 2012). Ζ αβεβαηφηεηα θαη ε αζηάζεηα είλαη ηα ζπλαηζζήκαηα πνπ ραξαθηεξίδνπλ ηνπο εξγαδφκελνπο ζήκεξα, κε απνηέιεζκα λα δηαηαξάζζεηαη ε εξγαζηαθή εηξήλε (Αζεκαθφπνπινπ, 2011). Ζ νηθνλνκηθή θξίζε επεξεάδεη ηε ζηάζε ησλ εξγαδνκέλσλ ζην ρψξν εξγαζίαο ηνπο θαη ηε ζπκπεξηθνξά ηνπο, επηδξψληαο ζηελ ηθαλνπνίεζε απφ ηελ εξγαζία. Οη ζπλζήθεο εξγαζίαο θαηά ηε δηάξθεηα κηαο θξίζεο δέρνληαη κεγάιν πιήγκα, κε απνηέιεζκα νη εξγαδφκελνη λα αλαπηχζζνπλ αξλεηηθέο ζπκπεξηθνξέο σο πξνο ηελ εξγαζία. Οη εξγαδφκελνη, ιφγσ ηεο αλάγθεο δηαηήξεζεο ηεο απαζρφιεζεο, είλαη πεξηζζφηεξν δεθηηθνί ζηα εξγαζηαθά δηθαηψκαηα πνπ ζπξξηθλψλνληαη, ηηο λέεο ζπλζήθεο εξγαζίαο θαη ηηο κεησκέλεο απνδνρέο. Ζ θαηάζηαζε απηή νδεγεί ζε δπζαξέζθεηα γηα ηελ νηθνλνκηθή ηνπο θαηάζηαζε θαη ηελ ππνβάζκηζε ηνπ επηπέδνπ δηαβίσζεο. Απηφ νδεγεί ζε κείσζε ηνπ αηζζήκαηνο ηθαλνπνίεζεο απφ ηελ εξγαζία. Ζ νηθνλνκηθή θξίζε είλαη ππεχζπλε γηα ηελ θαθή εξγαζηαθή επίδνζε, ηε ρακειή παξαγσγηθφηεηα θαη ηελ αλαπνηειεζκαηηθφηεηα ζηελ επίηεπμε ησλ ζηφρσλ κηαο επηρείξεζεο/νξγαληζκνχ (Κάξινβηηο, 2014), δεκηνπξγψληαο έηζη έλαλ θαχιν θχθιν. Ζ θξίζε ζηάζεθε ε αθνξκή γηα ηελ αλάδεημε ησλ πξνβιεκάησλ ηνπ δεκνζίνπ ηνκέα ζηελ Διιάδα. Ζ αληηκεηψπηζή ηνπο εζηηάδεη ζηε κείσζε ηνπ κεγέζνπο ηνπ κε ηελ θαηάξγεζε δνκψλ, απνιχζεηο ππαιιήισλ θαη κείσζε ησλ απνδνρψλ ηνπ πξνζσπηθνχ. κσο ην δεηνχκελν είλαη ε παξνρή πνηνηηθψλ ππεξεζηψλ απφ ηε δεκφζηα δηνίθεζε θαη απηφ κπνξεί λα επηηεπρζεί κφλν κέζσ ηθαλνπνηεκέλσλ απφ ηελ εξγαζία ηνπο θαη άξα παξαγσγηθψλ ππαιιήισλ.

44 ΠΑΡΟΤΗΑΖ ΣΟΤ ΟΡΓΑΝΗΜΟΤ ΑΠΑΥΟΛΖΖ ΔΡΓΑΣΗΚΟΤ ΓΤΝΑΜΗΚΟΤ (ΟΑΔΓ) Σα ζηνηρεία πνπ παξαζέηνληαη παξαθάηω πξνέξρνληαη από ηελ επίζεκε ηζηνζειίδα ηνπ ΟΑΔΓ ( Με ην Ννκνζεηηθφ Γηάηαγκα 2961/54 ζπζηήλεηαη ην 1955 ν Οξγαληζκφο Απαζρνιήζεσο θαη Αζθαιίζεσο ηεο Αλεξγίαο (ΟΑΑΑ). Με ην Ν.Γ. 212/69 ηδξχεηαη ν Οξγαληζκφο Απαζρνιήζεσο Δξγαηηθνχ Γπλακηθνχ (ΟΑΔΓ), ν νπνίνο αληηθαζηζηά ηνλ ΟΑΑΑ. Ο ΟΑΔΓ δηέπεηαη απφ ην θαζεζηψο ηνπ Ννκηθνχ Πξνζψπνπ Γεκνζίνπ Γηθαίνπ (ΝΠΓΓ) θαη ππάγεηαη ζην Τπνπξγείν Δξγαζίαο Κνηλσληθήο Αζθάιηζεο θαη Πξφλνηαο. Με ην Βαζηιηθφ Γηάηαγκα 405/ ιεηηνπξγνχλ λέα Γξαθεία Δξγαζίαο. Σν 1996 κε ην Ν. 2434/96 ν ΟΑΔΓ νξίδεηαη σο Δζληθφο Φνξέαο Απαζρφιεζεο. Σν 2001 κε ην Ν. 2956/2001 ζπζηήλνληαη ηα Κέληξα Πξνψζεζεο Απαζρφιεζεο (ΚΠΑ), σο λέεο θαηλνηφκεο Τπεξεζίεο πνπ αληηθαζηζηνχλ ηα Γξαθεία Δξγαζίαο, θαη κε ην Ν 3518/2006 κεηνλνκάδνληαη ζε ΚΠΑ2, ψζηε λα εμειηρζνχλ ζε one-shopο γηα ηελ πξνψζεζε ηεο απαζρφιεζεο θαη ηηο επηδνκαηηθέο πνιηηηθέο. Με ην Ν. 4046/2012 πεξηέξρνληαη ζηελ αξκνδηφηεηα ηνπ ΟΑΔΓ ηα αληηθείκελα εξγαζηψλ ησλ θαηαξγεζέλησλ Οξγαληζκψλ Δξγαηηθήο Καηνηθίαο θαη Δξγαηηθήο Δζηίαο. Ο ΟΑΔΓ είλαη ην θχξην φξγαλν εθαξκνγήο ηεο θπβεξλεηηθήο πνιηηηθήο γηα ηελ απαζρφιεζε, κε ηελ πξνζαξκνγή ηεο πξνζθνξάο εξγαζίαο κε ηηο απαηηήζεηο ηεο δήηεζεο θαη ζχκθσλα πάληα κε ηελ εθάζηνηε νηθνλνκηθή πνιηηηθή ηεο ρψξαο θαη ππφ ηηο νδεγίεο ηνπ εθάζηνηε Τπνπξγνχ Δξγαζίαο. Ο ΟΑΔΓ είλαη ΝΠΓΓ θαη δηνηθείηαη απφ ην Γηνηθεηή θαη ην Γηνηθεηηθφ πκβνχιην, ηνπ νπνίνπ ε ζπγθξφηεζε ζηεξίδεηαη ζηελ αξρή ηεο ηξηκεξνχο εθπξνζψπεζεο, θαζψο εθηφο απφ ηα θξαηηθά φξγαλα, ζπκκεηέρνπλ ελψζεηο εξγνδνηψλ (ΔΒ, ΔΔΔ, ΓΔΔΒΔΔ) θαη εξγαδνκέλσλ (ΓΔΔ), πνπ εθπξνζσπνχλ ηνπο θνηλσληθνχο εηαίξνπο, θαζψο θαη εθπξφζσπνη ησλ εξγαδνκέλσλ ζηνλ Οξγαληζκφ. Οη Τπεξεζίεο ηνπ Οξγαληζκνχ δηαθξίλνληαη ζηε Κεληξηθή Τπεξεζία (Γηνίθεζε) θαη ηηο επηά Πεξηθεξεηαθέο Γηεπζχλζεηο, νη νπνίεο επνπηεχνπλ ηηο θαηά ηφπνπο Τπεξεζίεο πνπ ππάγνληαη ζηελ αξκνδηφηεηά ηνπο ( ΚΠΑ2, ΓΔΚΟ, ΒΝ θαη Δθπαηδεπηηθέο Μνλάδεο). πνπ ν Οξγαληζκφο δε δηαζέηεη Τπεξεζίεο, αλαζέηεη ζε αληαπνθξηηέο, νη νπνίνη δξαζηεξηνπνηνχληαη ζε κηθξνχο δήκνπο, ηελ πινπνίεζε ηνπ έξγνπ ηνπ.

45 ρήκα 2.3 Οξγαλφγξακκα ΟΑΔΓ ( 31

46 32 Ο ΟΑΔΓ απνηειεί ηε δεκφζηα αξρή δηαρείξηζεο: Σσλ ελεξγεηηθψλ πνιηηηθψλ γηα ηελ αλάζρεζε ηεο αλεξγίαο, γηα ηελ πξνψζεζε ηεο απαζρφιεζεο θαη ηελ επαγγεικαηηθή θαηάξηηζε εξγαδνκέλσλ θαη αλέξγσλ Σσλ παζεηηθψλ πνιηηηθψλ, πνπ αθνξνχλ κέηξα γηα ηελ αζθάιηζε ηεο αλεξγίαο θαη άιισλ επηδνκάησλ θνηλσληθήο πξνζηαζίαο Σσλ ελεξγεηηθψλ πνιηηηθψλ, γηα ηελ επαγγεικαηηθή εθπαίδεπζε. Οη ππιψλεο ιεηηνπξγίαο ηνπ ΟΑΔΓ είλαη: Απαζρφιεζε: Μία απφ ηηο βαζηθέο επηδηψμεηο ηνπ ΟΑΔΓ είλαη ε εμεχξεζε κηαο ζέζεο εξγαζίαο ζηνπο εγγεγξακκέλνπο ζηνπο θαηαιφγνπο ηνπ αλέξγνπο, ε πιεξνθφξεζε ησλ αλέξγσλ γηα επθαηξίεο θαηάξηηζεο θαη απαζρφιεζεο θαη ε εθαξκνγή ησλ ελεξγεηηθψλ κέηξσλ γηα ηε δεκηνπξγία λέσλ ζέζεσλ απαζρφιεζεο. Οη αλσηέξσ επηδηψμεηο επηηπγράλνληαη κε ηηο παξαθάησ ελέξγεηεο.: o ηελ θαηαγξαθή ηνπ άλεξγνπ εξγαηηθνχ δπλακηθνχ ηεο ρψξαο o ηελ παξνρή πιεξνθνξηψλ γηα ηηο θελέο ζέζεηο εξγαζίαο ζηελ Διιάδα θαη ην εμσηεξηθφ (δηά κέζνπ ηνπ δηθηχνπ EURES), γηα ην δηαζέζηκν εξγαηηθφ δπλακηθφ θαη γηα ηα πξνγξάκκαηα θαηάξηηζεο-απαζρφιεζεο o ηε ζχδεπμε πξνζθνξάο θαη δήηεζεο εξγαζίαο κε ηελ ππνζηήξημε Δξγαζηαθψλ ζπκβνχισλ (εμαηνκηθεπκέλε παξέκβαζε), αιιά θαη ειεθηξνληθά κέζσ ηεο λέαο δηαδηθηπαθήο πχιεο (portal) ηνπ Οξγαληζκνχ o ηε ζπλεξγαζία κε θνηλσληθνχο θαη ηνπηθνχο θνξείο ζε ηνπηθά πξνγξάκκαηα απαζρφιεζεο κε θεληξηθφ ξφιν ησλ ΚΠΑ2 o ηηο Τπεξεζίεο πκβνπιεπηηθήο o ηελ πξνψζεζε ηεο πξνζαξκνζηηθφηεηαο εξγαδνκέλσλ θαη επηρεηξήζεσλ κε ηαπηφρξνλε δηαηήξεζε ηεο απαζρφιεζεο o ηελ πξνψζεζε ηεο απαζρφιεζεο κε πξνγξάκκαηα επηρνξήγεζεο γηα ηε δεκηνπξγία επηρεηξήζεσλ απφ λένπο επαγγεικαηίεο θαη ηε δεκηνπξγία λέσλ ζέζεσλ εξγαζίαο κε πξνγξάκκαηα κείσζεο: ηνπ κηζζνινγηθνχ θφζηνπο εξγαζίαο

47 33 ηνπ κε κηζζνινγηθνχ θφζηνπο, κέζσ ηεο επηρνξήγεζεο ησλ αζθαιηζηηθψλ εηζθνξψλ δηεπθνιχλνληαο έηζη ηε κεηάβαζε ζηελ εξγαζία λέσλ αηφκσλ αιιά θαη επάισησλ νκάδσλ πιεζπζκνχ. Αζθάιηζε-επηδφκαηα θαη παξνρέο: Πξσηαξρηθήο ζεκαζίαο απνζηνιή ηνπ Οξγαληζκνχ απνηειεί ε παξνρή αζθάιηζεο ηεο αλεξγίαο (βαζηθφ επίδνκα αλεξγίαο), αιιά θαη επηδνκάησλ θαη παξνρψλ θνηλσληθήο πξνζηαζίαο. Ζ παξνρή απηψλ ησλ επηδνκάησλ βαζίδεηαη ζ έλαλ αλαδηαλεκεηηθφ κεραληζκφ, θαζψο εξγαδφκελνη θαη εξγνδφηεο ζπλεηζθέξνπλ κέζσ ηεο θαηαβνιήο αλάινγσλ εηζθνξψλ. Γηθαηνχρνη ησλ παξνρψλ αζθάιηζεο ηνπ ΟΑΔΓ είλαη φζνη εξγαδφκελνη αζθαιίδνληαη ζην ΗΚΑ. Σα επηδφκαηα πνπ θαηαβάιινληαη είλαη ηα παξαθάησ: επίδνκα αλεξγίαο (κε ηαπηφρξνλε παξνρή Γψξσλ Πάζρα θαη Υξηζηνπγέλλσλ) εηδηθά επνρηαθά βνεζήκαηα επίδνκα καθξνρξνλίσλ αλέξγσλ επίδνκα εμαηηίαο αθεξεγγπφηεηαο ηνπ εξγνδφηε νηθνγελεηαθφ επίδνκα (ηέθλσλ) επίδνκα ζπκπιεξσκαηηθψλ παξνρψλ κεηξφηεηαο εηδηθή παξνρή πξνζηαζίαο κεηξφηεηαο επίδνκα ζηξάηεπζεο επίδνκα λενεηζεξρνκέλσλ ζηελ αγνξά εξγαζίαο λέσλ ιεηηνπξγία βξεθνλεπηαθψλ ζηαζκψλ παξνρή εηζηηεξίσλ θνηλσληθνχ ηνπξηζκνχ Σα αλσηέξσ επηδφκαηα αλαπξνζαξκφδνληαη αλάινγα κε ηελ νηθνλνκηθή θαηάζηαζε ηεο ρψξαο, θαζψο ην χςνο θάπνησλ εμ απηψλ ζπλδέεηαη κε ην χςνο ηνπ βαζηθνχ κηζζνχ πνπ πξνβιέπεηαη απφ ηελ εθάζηνηε Δζληθή πιινγηθή χκβαζε Δξγαζίαο. Μέηξα γηα Δηδηθέο Κνηλσληθέο νκάδεο: Αξκνδηφηεηα ηνπ ΟΑΔΓ απνηειεί θαη ε πξνζηαζία αηφκσλ πνπ απεηινχληαη κε θνηλσληθφ απνθιεηζκφ, ηνπ νπνίνπ ε πξφιεςε επηρεηξείηαη κέζσ πξνγξακκάησλ έληαμεο ζηελ αγνξά εξγαζίαο αιιά θαη εηδηθψλ επηδνκάησλ ζπγθεθξηκέλσλ νκάδσλ πιεζπζκνχ πνπ είλαη:

48 34 άηνκα κε αλαπεξία απνθπιαθηζκέλα άηνκα απεμαξηεκέλα άηνκα λεαξά παξαβαηηθά άηνκα ή επξηζθφκελα ζε θνηλσληθφ θίλδπλν άιιεο θαηά πεξίπησζε εππαζείο θνηλσληθέο νκάδεο (ηζηγγάλνη, παιηλλνζηνχληεο, κεηαλάζηεο, πξφζθπγεο, κνλνγνλετθέο νηθνγέλεηεο). Δπαγγεικαηηθή εθπαίδεπζε θαη θαηάξηηζε εκαληηθφ άμνλα πνιηηηθήο ηνπ ΟΑΔΓ απνηειεί ν ζεζκφο καζεηείαο ησλ Δπαγγεικαηηθψλ ρνιψλ (ΔΠΑ) θαη ε ιεηηνπξγία ΗΔΚ. Ο ΟΑΔΓ εθαξκφδεη ην ζχζηεκα ηεο καζεηείαο ζηηο Δπαγγεικαηηθέο ζρνιέο θαη ζπλδπάδεη ηελ επαγγεικαηηθή εθπαίδεπζε ζηελ ηάμε κε ηελ ακεηβνκέλε πξαθηηθή άζθεζε ζηηο επηρεηξήζεηο. ηφρνο είλαη ε παξνρή επαγγεικαηηθήο εκπεηξίαο ζε πξαγκαηηθέο ζπλζήθεο, σο πξνεηνηκαζία γηα ηελ θαιχηεξε έληαμε ησλ απνθνίησλ ζηελ αγνξά εξγαζίαο. Δπίζεο ζηνλ ΟΑΔΓ ιεηηνπξγνχλ ΗΔΚ γηα ηελ αξρηθή επαγγεικαηηθή θαηάξηηζε κεηά ην ιχθεην, κε ηελ παξαθνινχζεζε ζεσξεηηθψλ θαη εξγαζηεξηαθψλ καζεκάησλ, κε ζηφρν ηελ απφθηεζε ησλ θαηάιιεισλ δεμηνηήησλ απφ ηνπο απφθνηηνπο, ψζηε λα εληαρζνχλ ζηελ αγνξά εξγαζίαο. Ο ΟΑΔΓ είλαη έλαο απφ ηνπο κεγαιχηεξνπο θαη ζεκαληηθφηεξνπο νξγαληζκνχο ηεο ρψξαο. Γξαζηεξηνπνηείηαη ζ έλαλ θξίζηκν ηνκέα, φπσο απηφο ηεο θαηαπνιέκεζεο ηεο αλεξγίαο, πνπ είλαη πξσηαξρηθφο ζηφρνο θάζε θπβέξλεζεο, θαζψο απηή έρεη ηφζν θνηλσληθφ φζν θαη νηθνλνκηθφ αληίθηππν. Σα πξνγξάκκαηα απαζρφιεζεο ηνπ ΟΑΔΓ ρξεκαηνδνηνχληαη απφ ηνλ θξαηηθφ πξνυπνινγηζκφ, απφ ίδηα έζνδα ηνπ Οξγαληζκνχ (εηζθνξέο ππέξ ηνπ Λνγαξηαζκνχ γηα ηελ Απαζρφιεζε θαη ηελ Δπαγγεικαηηθή Καηάξηηζε) θαη απφ πφξνπο ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο γηα ηελ θαηαπνιέκεζε ηεο αλεξγίαο, κέζσ θνλδπιίσλ ηνπ Δζληθνχ ηξαηεγηθνχ Πιαηζίνπ Αλαθνξάο (ΔΠΑ). Ζ πνιηηηθή πνπ αθνινπζεί επεξεάδεηαη απφ ηηο πνιηηηθέο ηεο θπβέξλεζεο, θαζψο εμαξηάηαη απφ πνιηηηθέο απνθάζεηο θαη ηνλ εθάζηνηε θξαηηθφ πξνυπνινγηζκφ. Βαζηθή επηδίσμε ηεο Γηνίθεζεο είλαη ε εθπιήξσζε ηνπ βαζηθνχ ζηφρνπ θαη ηνπ νξάκαηνο ηνπ Οξγαληζκνχ κε ηελ ηαπηφρξνλε παξνρή πνηνηηθψλ ππεξεζηψλ πξνο ηνπο πνιίηεο.

49 ΒΗΧΗΜΟΣΖΣΑ ΣΟΤ ΟΡΓΑΝΗΜΟΤ ΑΠΑΥΟΛΖΖ ΔΡΓΑΣΗΚΟΤ ΓΤΝΑΜΗΚΟΤ Δ ΤΝΘΖΚΔ ΟΗΚΟΝΟΜΗΚΖ ΚΡΗΖ Ο Οξγαληζκφο Απαζρφιεζεο Δξγαηηθνχ Γπλακηθνχ απνηειεί έλαλ απφ ηνπο κεγαιχηεξνπο δεκφζηνπο νξγαληζκνχο ηεο ρψξαο. Μέζσ απηνχ, απφ ηελ ίδξπζή ηνπ έσο ζήκεξα, ε εθάζηνηε θπβέξλεζε εθαξκφδεη ηελ πνιηηηθή ηεο γηα ηελ θαηαπνιέκεζε ηεο αλεξγίαο αιιά θαη ηελ θνηλσληθή ηεο πνιηηηθή, δηα ηεο ρνξήγεζεο επηδνκάησλ ζε δηάθνξεο θαηεγνξίεο πιεζπζκνχ. Σνλ ηειεπηαίν θαηξφ δηάθνξα δεκνζηεχκαηα ζηνλ ηχπν (Contra News, Deal News, Σν Παξφλ, Πξψην Θέκα, Σν Βήκα, Ρηδνζπάζηεο), αλαθέξνληαη ζε ηδησηηθνπνίεζε ηκεκάησλ ηνπ ΟΑΔΓ έσο θαη πιήξε δηάιπζή ηνπ, κε ηελ ηαπηφρξνλε παξαρψξεζε ησλ αξκνδηνηήησλ ηνπ ζε άιινπο δεκφζηνπο θνξείο θαη ζε ηδηψηεο, ζηα πιαίζηα ησλ επηηαγψλ ηεο ηξφηθαο. Ζ δηαρείξηζε ησλ επξσπατθψλ θνλδπιίσλ γηα ηελ αληηκεηψπηζε ηεο αλεξγίαο, νη γξαθεηνθξαηηθέο δηαδηθαζίεο ηνπ ΟΑΔΓ θαη ν κεγάινο αξηζκφο ησλ ππεξεηνχλησλ ππαιιήισλ απνηεινχλ, ζχκθσλα κε ηα αλσηέξσ δεκνζηεχκαηα, ηνπο ιφγνπο γηα ηνπο νπνίνπο ν ΟΑΔΓ ζα πξέπεη είηε λα αιιάμεη κνξθή, είηε λα δηαιπζεί, σο κε βηψζηκνο. Θα ήηαλ πνιχ ελδηαθέξνπζα ε εμέηαζε ηνπ ηξφπνπ ιεηηνπξγίαο ηνπ ΟΑΔΓ, ζε παξαιιειηζκφ κε ηνλ ηξφπν ιεηηνπξγίαο αληίζηνηρσλ νξγαληζκψλ ζε ρψξεο ηεο Δπξψπεο. πιιέγνληαο ινηπφλ ζηνηρεία απφ ηηο επίζεκεο ηζηνζειίδεο ησλ νξγαληζκψλ απηψλ, δηαπηζηψλνπκε φηη αξθεηέο επξσπατθέο ρψξεο φπσο ε Ηηαιία (κε ηελ Sezione Circoscrizionate per l Impiego θαη ηα Officio di Collacemento), ε Γεξκαλία (κε ηελ Bundesagentur fur Arbeit), ην Βέιγην ( κε ηελ Federal Public Service Employment θαη ηα Arbeitstant), ε Αγγιία (κε ηα Job Centre Office), ε νπεδία (κε ηελ Arbeitformedlingen) θαη ε Απζηξία (κε ηελ Arbeitsmarktservice Osterreich), εθαξκφδνπλ ηελ πνιηηηθή ηνπο γηα ηελ θαηαπνιέκεζε ηεο αλεξγίαο κέζσ δεκφζησλ νξγαληζκψλ, πνπ έρνπλ ηε κνξθή ησλ Ννκηθψλ Πξνζψπσλ Γεκνζίνπ Γηθαίνπ θαη ππάγνληαη ζηα αληίζηνηρα Τπνπξγεία Δξγαζίαο. Γηνηθνχληαη απφ Γηνηθεηηθά πκβνχιηα κε ηε ζπκκεηνρή ησλ θνηλσληθψλ εηαίξσλ θαη ρξεκαηνδνηνχληαη απφ ηνπο θξαηηθνχο πξνυπνινγηζκνχο. Δθαξκφδνπλ πνιηηηθή πάλσ ζηνπο εμήο ηνκείο: Απαζρφιεζε, κέζσ πξνγξακκάησλ κείσζεο ηεο αλεξγίαο Αζθάιηζε, κέζσ ρνξήγεζεο επηδνκάησλ αλεξγίαο θαη δηαθφξσλ θνηλσληθψλ παξνρψλ

50 36 Δπαγγεικαηηθή εθπαίδεπζε θαη θαηάξηηζε γηα ηελ επθνιφηεξε είζνδν ζηελ αγνξά εξγαζίαο. Γλσξίδνληαο θαιχηεξα ηελ Οκνζπνλδηαθή Τπεξεζία Απαζρφιεζεο ηεο Γεξκαλίαο απφ ηελ επίζεκε ηζηνζειίδα ηεο ζην δηαδίθηπν, πιεξνθνξνχκαζηε φηη δηαξζξψλεηαη ζε 10 Πεξηθεξεηαθέο Γηεπζχλζεηο, 156 Γξαθεία Δπξέζεσο Δξγαζίαο θαη 303 Job Centre ζε ηνπηθφ επίπεδν. Δπίζεο ζηελ αξκνδηφηεηά ηεο ππάγνληαη θάπνηεο εηδηθέο ππεξεζίεο (Οηθνγελεηαθφ Σακείν, Ηλζηηηνχην Έξεπλαο γηα ηελ Απαζρφιεζε, Κνιιέγην γηα ηελ Γηαρείξηζε ηεο Αγνξάο Δξγαζίαο). Σα θχξηα θαζήθνληα ηεο είλαη ε πξνψζεζε ηεο απαζρφιεζεο, ε δηακεζνιάβεζε ζηελ εθπαίδεπζε θαη ηελ απαζρφιεζε, ν επαγγεικαηηθφο πξνζαλαηνιηζκφο, ε δηαβνχιεπζε κε ηνπο εξγνδφηεο, ε αλάπηπμε θαη πξνψζεζε ηεο Δπαγγεικαηηθήο Καηάξηηζεο, ε πξνψζεζε επαγγεικαηηθήο έληαμεο αηφκσλ κε αλαπεξίεο, ε ζπληήξεζε θαη δεκηνπξγία ζέζεσλ εξγαζίαο, ε ρνξήγεζε επηδφκαηνο αλεξγίαο θαη αθεξεγγπφηεηαο, ε ρνξήγεζε επηδφκαηνο ηέθλσλ. Γηα ηε δηεθπεξαίσζε ησλ αληηθεηκέλσλ απηψλ απαζρνινχληαη ππάιιεινη. Αληίζηνηρεο ππεξεζίεο πξνζθέξεη ε Arbeitformedlingen ζηε νπεδία κε 320 ηνπηθά γξαθεία θαη εξγαδνκέλνπο. Δπίζεο ε AMS ζηελ Απζηξία κε 1 νκνζπνλδηαθφ θαη 101 πεξηθεξεηαθά γξαθεία θαη 5500 εξγαδνκέλνπο. Αληηιακβαλφκαζηε ινηπφλ φηη ν ΟΑΔΓ ιεηηνπξγεί ζηελ ίδηα βάζε θαη πξνζθέξεη ππεξεζίεο αληίζηνηρεο κε άιισλ επξσπατθψλ ρσξψλ, κε 4500 πεξίπνπ ππαιιήινπο. Ζ δεηλή νηθνλνκηθή θαηάζηαζε ζηελ νπνία έρεη πεξηέιζεη ε ρψξα κεηά ηελ έληαμή ηεο ζην κεραληζκφ ζηήξημεο ηεο ηξφηθαο, έρεη νδεγήζεη ηελ θπβέξλεζε ζε πνιηηηθέο πνπ ζίγνπλ επηδφκαηα, ησλ νπνίσλ ε ρνξήγεζε απνηεινχζε αξκνδηφηεηα ηνπ ΟΑΔΓ (νηθνγελεηαθά, ζηξάηεπζεο, ζπκπιεξσκαηηθή παξνρή κεηξφηεηαο, εηδηθή παξνρή πξνζηαζίαο κεηξφηεηαο). Δπηπιένλ ν πξνυπνινγηζκφο ηνπ Οξγαληζκνχ, έρεη ππνζηεί πεξηθνπέο, ιφγσ ηεο γεληθφηεξεο νηθνλνκηθήο πνιηηηθήο ηεο θπβέξλεζεο, ζε αληηδηαζηνιή κε ηηο ζπλερψο απμαλφκελεο αλάγθεο ηνπ Οξγαληζκνχ, ιφγσ ηεο αχμεζεο ηεο αλεξγίαο. Με ην άξζξν 3 ηνπ Ν.Γ. 2961/54 νξίδεηαη φηη νη εηζθνξέο πνπ απνηεινχλ ηνπο πφξνπο ηνπ νξγαληζκνχ ζα εηζπξάηηνληαη κέζσ ησλ εηζθνξψλ ΗΚΑ θαη ζηε ζπλέρεηα ζα απνδίδνληαη ζε ινγαξηαζκφ ηνπ ΟΑΔΔ (λπλ ΟΑΔΓ) ζηηο 15 θαη 30 ηνπ θάζε κήλα. Οη εηζθνξέο απηέο απνηεινχλ έζνδα ηνπ ΟΑΔΓ πνπ αθνξνχλ ην ινγαξηαζκφ ΛΑΔΚ (Λνγαξηαζκφο γηα ηελ Απαζρφιεζε θαη ηελ Δπαγγεικαηηθή Καηάξηηζε) θαη ρξεζηκνπνηνχληαη γηα ηελ παξνρή βνεζεκάησλ

51 37 αιιά θαη ηελ ρξεκαηνδφηεζε πξνγξακκάησλ απαζρφιεζεο γηα ηε κείσζε ηεο αλεξγίαο ( Οη εηζθνξέο απηέο είηε δελ απνδίδνληαη απφ ην ΗΚΑ ζηνλ ΟΑΔΓ ιφγσ νηθνλνκηθήο δπζπξαγίαο, είηε απνδίδνληαη θαηά δηαζηήκαηα θάπνηα πνζά, κε απνηέιεζκα ηε δπζρέξεηα ζηε ρξεκαηνδφηεζε ησλ αλσηέξσ πξνγξακκάησλ (ΠΔΤ ΟΑΔΓ). Με ην Ν. 3986/2011 θαη ηελ ΚΤΑ 2/57654/002 ηνπ Τπνπξγείνπ Οηθνλνκηθψλ θαζηεξψζεθε ε εηδηθή εηζθνξά αιιειεγγχεο γηα ηελ θαηαπνιέκεζε ηεο αλεξγίαο ζε πνζνζηφ 2% επί ησλ ηαθηηθψλ απνδνρψλ θαη πξφζζεησλ ακνηβψλ θαη απνδεκηψζεσλ φισλ ησλ κηζζνδνηνχκελσλ ππαιιήισλ ηνπ δεκνζίνπ. Σα έζνδα απηά πνπ απνηεινχλ έζνδα ηνπ ΟΑΔΓ γηα ηελ θαηαπνιέκεζε ηεο αλεξγίαο ζχκθσλα κε εξψηεζε βνπιεπηψλ ΤΡΗΕΑ- ΔΚΜ (Αχγνπζηνο 2013), πξνο ηνπο Τπνπξγνχο Οηθνλνκηθψλ Δξγαζίαο θαη Κνηλσληθήο Αζθάιηζεο δελ απνδίδνληαη ζηνλ Οξγαληζκφ. Σν γξαθεηνθξαηηθφ κνληέιν νξγάλσζεο θαη ιεηηνπξγίαο ηνπ δεκνζίνπ ηνκέα ζηελ Διιάδα απνηειεί ηξνρνπέδε γηα ηε νξζή ιεηηνπξγία ηνπ ΟΑΔΓ. Ζ βησζηκφηεηα ηνπ Οξγαληζκνχ εμαξηάηαη απφ ηε ρξεκαηνδφηεζε ηνπ, ηελ απνηειεζκαηηθφηεηά ηνπ ζηελ θαηαπνιέκεζε ηεο αλεξγίαο θαη ηελ «παξαγσγηθφηεηα» ηνπ πξνζσπηθνχ ηνπ. Οη ηδηαίηεξεο νηθνλνκηθέο ζπλζήθεο πνπ επηθξαηνχλ ζηε ρψξα απνηεινχλ εκπφδην ζηελ απεξηφξηζηε ρξεκαηνδφηεζε απφ ηνλ θξαηηθφ πξνυπνινγηζκφ. χκθσλα κε δήισζε ηνπ Τθππνπξγνχ Δξγαζίαο Κνπ Πιαθησηάθε (Οθηψβξηνο 2014), ζε ηερληθφ ζεκηλάξην ηνπ ηδίνπ Τπνπξγείνπ, ε απνπζία ελδηαθέξνληνο απφ ηηο επηρεηξήζεηο γηα πξφζιεςε πξνζσπηθνχ, ιφγσ ηεο δεηλήο νηθνλνκηθήο θαηάζηαζεο απνηειεί επίζεο εκπφδην ζηηο πξνζπάζεηεο γηα ηελ θαηαπνιέκεζε ηεο αλεξγίαο, κέζσ πξνγξακκάησλ απαζρφιεζεο. Μέζα ζ απηέο ηηο δχζθνιεο νηθνλνκηθέο θαη θνηλσληθέο ζπλζήθεο ε βησζηκφηεηα ηνπ ΟΑΔΓ απεηιείηαη. Χζηφζν ζα πξέπεη λα ιεθζεί ππφςε ε ζπνπδαηφηεηα θαη ε πνιπδηάζηαηε έθθαλζε ηνπ θνηλσληθνχ ξφινπ ηνπ ΟΑΔΓ, δεδνκέλεο ηεο νηθνλνκηθήο χθεζεο πνπ βηψλεη ε ρψξα ηελ ηειεπηαία πεληαεηία. Παξφιν πνπ ε βησζηκφηεηα εμαξηάηαη απφ εμσηεξηθνχο παξάγνληεο, νη εξγαδφκελνη είλαη ίζσο νη πιένλ αξκφδηνη λα θξίλνπλ θαηά πφζν ν Οξγαληζκφο, ηδηαίηεξα κέζα ζ απηέο ηηο δχζθνιεο νηθνλνκηθέο ζπλζήθεο, κπνξεί λα παξακείλεη ή λα θαηαζηεί βηψζηκνο. ηελ παξνχζα εξγαζία, κέζσ ησλ ιακβαλφκελσλ ζην εξσηεκαηνιφγην απαληήζεσλ επηρεηξείηαη λα γίλεη κηα πξνζέγγηζε ησλ πξννπηηθψλ βησζηκφηεηαο ηνπ ΟΑΔΓ, φπσο ηελ αληηιακβάλνληαη νη εξγαδφκελνη.

52 38 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 3 ΜΔΘΟΓΟΛΟΓΗΑ 3.1 ΜΔΘΟΓΟΛΟΓΗΑ ΣΖ ΔΡΔΤΝΑ Ζ εξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε απνηειεί πεδίν έξεπλαο γηα πιεζψξα εξεπλεηψλ παγθνζκίσο, νη νπνίν πξνζπάζεζαλ λα πξνζδηνξίζνπλ ηνπο παξάγνληεο πνπ νδεγνχλ ζηελ ηθαλνπνίεζε ηνπ αηφκνπ απφ ηελ εξγαζία ηνπ. ηελ παξνχζα εξγαζία ε δηαθνξά έγθεηηαη ζην γεγνλφο φηη πξνζπαζεί λα εζηηάζεη ζηε ζχλδεζε κεηαμχ εξγαζηαθήο ηθαλνπνίεζεο θαη νηθνλνκηθήο θξίζεο, ε νπνία έρεη επηθέξεη ζεκαληηθέο αιιαγέο ζηηο απνιαβέο ησλ εξγαδνκέλσλ, ζηηο εξγαζηαθέο ζρέζεηο θαη ζην θαζεζηψο ιεηηνπξγίαο ησλ επηρεηξήζεσλ/νξγαληζκψλ ηνπ δεκνζίνπ θαη ηδησηηθνχ ηνκέα. Έηζη ε παξνχζα έξεπλα απνζθνπεί ζηελ θαηαγξαθή ησλ απφςεσλ ησλ εξγαδνκέλσλ ηνπ ΟΑΔΓ, κέζα απφ ηε ζπιινγή δεδνκέλσλ πνπ ζα επηδέρνληαη ζηαηηζηηθή αλάιπζε, ρξεζηκνπνηψληαο σο εξγαιείν έξεπλαο ην εξσηεκαηνιφγην. Σν εξσηεκαηνιφγην ρξεζηκνπνηείηαη επξέσο ζηηο θνηλσληθέο επηζηήκεο, θαζψο παξέρεη ζηνλ εξεπλεηή ηε δπλαηφηεηα ζπιινγήο κεγάινπ πιήζνπο δεδνκέλσλ ζε ζχληνκν ρξνληθφ δηάζηεκα Βαζηθά ζηάδηα κεζνδνινγίαο έξεπλαο ηθαλνπνίεζεο ιεο νη έξεπλεο ηθαλνπνίεζεο έρνπλ θνηλή κεζνδνινγία σο πξνο ην ζρεδηαζκφ θαη ηε ζπιινγή ησλ δεδνκέλσλ. χκθσλα κε ηνπο Γξεγνξνχδε θ.α. 1998, ε πνιπθξηηήξηα κέζνδνο αλάιπζεο ηθαλνπνίεζεο MUSA, κε ηελ νπνία αλαιχνληαη ηα δεδνκέλα ζηελ παξνχζα εξγαζία, αλαγλσξίδεη 4 βαζηθά ζηάδηα γηα ηελ πξαγκαηνπνίεζε κηαο έξεπλαο ηθαλνπνίεζεο: Πξνθαηαξθηηθή έξεπλα: Σν ζηάδην απηφ απνηειεί ην αξρηθφ ζηάδην ηεο έξεπλαο θαη αθνξά ζηελ αλαγλψξηζε θαη ζηνλ θαζνξηζκφ ηνπ πξνβιήκαηνο κέηξεζεο ηεο ηθαλνπνίεζεο, ζηνλ νξηζκφ ησλ ζηφρσλ ηεο έξεπλαο θαη ζηελ πξνθαηαξθηηθή αλάιπζε ηεο ζπκπεξηθνξάο ησλ πειαηψλ θαη ηνπ πεξηβάιινληνο αγνξάο. Έηζη ν εξεπλεηήο κέζσ ηεο επηζθφπεζεο ηεο βηβιηνγξαθίαο αιιά θαη ηεο κειέηεο ηνπ πεξηβάιινληνο ηεο επηρείξεζεο/νξγαληζκνχ είλαη ζε ζέζε λα θαζνξίζεη ηνπο παξάγνληεο πνπ ζπλζέηνπλ ηελ εξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε, ψζηε λα ηνπο ρξεζηκνπνηήζεη γηα ην ζρεδηαζκφ ησλ εξσηεκαηνινγίσλ πνπ ζα ρξεζηκνπνηεζνχλ.

53 39 χληαμε εξσηεκαηνινγίνπ θαη δεκνζθφπεζε: Σν ζηάδην απηφ πεξηιακβάλεη ηε ζχληαμε ηνπ εξσηεκαηνινγίνπ, ηνλ θαζνξηζκφ ηνπ δείγκαηνο, ηνπ ηξφπνπ δηάδνζεο ησλ εξσηεκαηνινγίσλ θαη ηελ πξαγκαηνπνίεζε ηεο έξεπλαο ζε έλα αληηπξνζσπεπηηθφ δείγκα «πειαηψλ». Αλαιχζεηο: ζην ζηάδην απηφ ζπκπεξηιακβάλνληαη ην ζχλνιν ησλ αλαιχζεσλ θαη ηεο επεμεξγαζίαο ησλ δεδνκέλσλ ηεο δεκνζθφπεζεο. Οη αλαιχζεηο αθνξνχλ ηε ρξήζε ηφζν κεζφδσλ πεξηγξαθηθήο ζηαηηζηηθήο, φζν θαη ηνπ πνιπθξηηήξηνπ κνληέινπ κέηξεζεο ηεο ηθαλνπνίεζεο MUSA. Απνηειέζκαηα: Δίλαη ην ηειηθφ ζηάδην, ζην νπνίν ηα απνηειέζκαηα ηεο έξεπλαο ειέγρνληαη γηα ηελ εγθπξφηεηά ηνπο, αλαγλσξίδεηαη ην επίπεδν ηεο ζπλνιηθήο ηθαλνπνίεζεο αιιά θαη ηεο ηθαλνπνίεζεο ζε επίπεδν θξηηεξίσλ θαη ππνθξηηεξίσλ θαη κνξθνπνηνχληαη νη ηειηθέο πξνηάζεηο γηα ηε βειηίσζε ή/θαη δηαηήξεζε ηνπ επηπέδνπ ηθαλνπνίεζεο ησλ εξσηψκελσλ, ζπλνςίδνληαο ηα ζεκαληηθφηεξα ζπκπεξάζκαηα ησλ πξνεγνχκελσλ αλαιχζεσλ θνπόο θνπφο ινηπφλ, ηεο παξνχζαο εξγαζίαο είλαη, κειεηψληαο ηνπο εξγαδνκέλνπο ηνπ Οξγαληζκνχ Απαζρφιεζεο Δξγαηηθνχ Γπλακηθνχ (ΟΑΔΓ), λα πξνζδηνξίζεη ηα επίπεδα ηθαλνπνίεζεο ηνπο, λα εληνπίζεη ηνπο παξάγνληεο (θξηηήξηα) πνπ ζπκβάιινπλ ζ απηή, θαζψο θαη πψο απηνί δηακνξθψλνληαη ζηελ πεξίνδν ηεο νηθνλνκηθήο θξίζεο. Δπίζεο, αλαιχνληαο ηηο απφςεηο ησλ εξγαδνκέλσλ γηα ηηο πξννπηηθέο βησζηκφηεηαο ηνπ ΟΑΔΓ, λα εμεηάζεη πσο απηέο επηδξνχλ ζηελ εξγαζηαθή ηνπο ηθαλνπνίεζε. Σν ελδηαθέξνλ ηεο έξεπλαο έγθεηηαη ζηελ πξνζπάζεηα δηεξεχλεζεο ηεο εξγαζηαθήο ηθαλνπνίεζεο ησλ εξγαδνκέλσλ ελφο δεκνζίνπ θνξέα ηεο ρψξαο καο θαη ηε ζχλδεζή ηεο κε ηελ νηθνλνκηθή θξίζε Κίλεηξα Ζ επίηεπμε θαη ε δηαηήξεζε ηεο εξγαζηαθήο ηθαλνπνίεζεο απνηειεί πξσηαξρηθφ ζηφρν κεγάισλ ηδησηηθψλ επηρεηξήζεσλ ηνπ εμσηεξηθνχ, κε ην ελδηαθέξνλ λα εληείλεηαη ζηε ρψξα καο ηα ηειεπηαία ρξφληα. Ζ αλαγθαηφηεηα κέηξεζεο ηεο εξγαζηαθήο ηθαλνπνίεζεο ζην δεκφζην ηνκέα, άξρηζε λα γίλεηαη αληηιεπηή ηειεπηαία, θαζψο πξφζθαηεο κειέηεο έρνπλ θαηαιήμεη ζε άκεζν ζπζρεηηζκφ ηεο ηθαλνπνίεζεο ησλ εξγαδνκέλσλ θαη ηεο ηθαλνπνίεζεο ησλ πνιηηψλ. Δπίζεο, κέζα ζηε δίλε ηεο νηθνλνκηθήο θξίζεο, νη δεκφζηνη νξγαληζκνί δελ κπνξνχλ λα παξακείλνπλ ακεηάβιεηνη. Οη αιιαγέο ηεο

54 40 δνκήο, ηνπ αξηζκνχ θαη ηεο θχζεο ηνπ εξγαηηθνχ δπλακηθνχ σζνχλ ζε νξγαλσηηθέο αιιαγέο, πξνθεηκέλνπ λα πξνζαξκνζηνχλ ζηηο λέεο ζπλζήθεο θαη λα παξακείλνπλ βηψζηκνη, επηδξψληαο έηζη ζηα επίπεδα εξγαζηαθήο ηθαλνπνίεζεο. Θα ήηαλ ινηπφλ ελδηαθέξνλ, δεδνκέλσλ ησλ ζπλζεθψλ, λα δηεξεπλεζεί ε εξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε ησλ εξγαδνκέλσλ ελφο κεγάινπ δεκνζίνπ θνξέα ηεο ρψξαο καο. Γη απηή ηε δηεξεχλεζε επηιέρζεθε ν Οξγαληζκφο Απαζρνιήζεσο Δξγαηηθνχ Γπλακηθνχ (ΟΑΔΓ) θαζψο: απνηειεί έλαλ απφ ηνπο κεγαιχηεξνπο Οξγαληζκνχο ηεο ρψξαο καο, θαζψο απαζρνιεί πεξίπνπ 4500 ππαιιήινπο έγηλε ν θνξέαο ππνδνρήο ησλ ππαιιήισλ ησλ θαηαξγεζέλησλ Οξγαληζκψλ Δξγαηηθήο Καηνηθίαο θαη Δξγαηηθήο Δζηίαο ππνδέρεηαη-εμππεξεηεί έλα πνιππιεζέο θνηλφ κε ηδηαηηεξφηεηεο ιφγσ ηεο δεηλήο ζέζεο ζηελ νπνία βξίζθεηαη (αλεξγία) πξφθεηηαη λα ππνζηεί αλαδηνξγάλσζε έσο θαη κεξηθή ηδησηηθνπνίεζε, κε ζηφρν ηελ απνηειεζκαηηθφηεξε απνξξφθεζε ησλ επξσπατθψλ θνλδπιίσλ γηα ηε κείσζε ηεο αλεξγίαο νη απνδνρέο ησλ ππαιιήισλ βαζίδνληαη ζην Ν. 4024/2011(ΦΔΚ 2261) «ζπληαμηνδνηηθέο ξπζκίζεηο, εληαίν κηζζνιφγην-βαζκνιφγην, εξγαζηαθή εθεδξεία θαη άιιεο δηαηάμεηο εθαξκνγήο ηνπ κεζνπξφζεζκνπ πιαηζίνπ δεκνζηνλνκηθήο ζηξαηεγηθήο », πνπ αθνξά ηελ ακνηβή ησλ εξγαδνκέλσλ νιφθιεξνπ ηνπ δεκνζίνπ ηνκέα. Γηα φινπο απηνχο ηνπο ιφγνπο νη ππάιιεινη ηνπ ΟΑΔΓ απνηεινχλ έλα αληηπξνζσπεπηηθφ δείγκα γηα ηε κειέηε ηεο εξγαζηαθήο ηθαλνπνίεζεο ησλ ππαιιήισλ ηνπ δεκνζίνπ ηνκέα θαη ηηο επηπηψζεηο ηεο νηθνλνκηθήο θξίζεο ζ απηή Δξεπλεηηθά εξωηήκαηα Λακβάλνληαο ππφςε ινηπφλ ηνπο πξνβιεκαηηζκνχο θαη ηα απνηειέζκαηα ησλ πξνεγνχκελσλ εξεπλψλ θαη ηε ζρεηηθή κε ηελ εξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε βηβιηνγξαθία, ζηελ παξνχζα έξεπλα πξνζπαζνχκε λα δηεξεπλήζνπκε: Πνηνη είλαη νη παξάγνληεο πνπ δηακνξθψλνπλ ηελ εξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε ησλ εξγαδνκέλσλ ηνπ ΟΑΔΓ

55 41 Πνηνο είλαη ν ζπλνιηθφο βαζκφο εξγαζηαθήο ηθαλνπνίεζεο ησλ εξγαδνκέλσλ ηνπ ΟΑΔΓ Πνηνο είλαη ν παξάγνληαο κε ηε κεγαιχηεξε βαξχηεηα ζηε δηακφξθσζε ηεο ζπλνιηθήο εξγαζηαθήο ηθαλνπνίεζήο ηνπο Πψο νη ζπλέπεηεο ηεο νηθνλνκηθή θξίζεο δηακνξθψλνπλ ηελ εξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε ησλ ππαιιήισλ ηνπ ΟΑΔΓ. Δπίζεο, ζηα πιαίζηα ησλ εξεπλεηηθψλ καο ζηφρσλ, δηεξεπλήζεθε ε επίδξαζε ησλ δεκνγξαθηθψλ ραξαθηεξηζηηθψλ ησλ εξγαδφκελσλ (ειηθία, θχιιν, κνξθσηηθφ επίπεδν, έηε ππεξεζίαο, ζρέζε εξγαζίαο, ζέζε εξγαζίαο, έηε ππεξεζίαο ζηελ παξνχζα ζέζε) ζηε δηακφξθσζε ηεο εξγαζηαθήο ηθαλνπνίεζεο Δξεπλεηηθέο ππνζέζεηο Βαζηδφκελνη ζην ζεσξεηηθφ πιαίζην ηεο έξεπλαο, φπσο παξνπζηάζζεθε ζηα παξαπάλσ θεθάιαηα θαη ζηα εξεπλεηηθά εξσηήκαηα πνπ απηή επηρεηξεί λα απαληήζεη, κπνξνχκε λα δηαηππψζνπκε ηηο εμήο εξεπλεηηθέο ππνζέζεηο: Ζ1: Ζ εξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε ησλ εξγαδνκέλσλ ηνπ ΟΑΔΓ επεξεάδεηαη απφ ηα ραξαθηεξηζηηθά ηεο εξγαζίαο ηνπο. Ζ2: Τπάξρεη ζπλάξηεζε κεηαμχ ηνπ ηξφπνπ άζθεζεο εγεζίαο θαη εξγαζηαθήο ηθαλνπνίεζεο Ζ3: Ζ ακνηβή παίδεη ζεκαληηθφ ξφιν ζηε δηακφξθσζε ηνπ επηπέδνπ εξγαζηαθήο ηθαλνπνίεζεο Ζ4: Οη ζρέζεηο κε ηνπο ζπλαδέιθνπο επεξεάδνπλ ηα επίπεδα εξγαζηαθήο ηθαλνπνίεζεο Ζ5: Ζ εξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε εμαξηάηαη απφ ηελ πνιηηηθή ηνπ νξγαληζκνχ Ζ6: Οη πξννπηηθέο βησζηκφηεηαο ηνπ ΟΑΔΓ επεξεάδνπλ ηελ εξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε ησλ εξγαδνκέλσλ Ζ7: Ζ νηθνλνκηθή θξίζε επεξεάδεη ηελ εξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε ησλ εξγαδνκέλσλ ηνπ ΟΑΔΓ.

56 Σν δείγκα: Σν δείγκα ηεο έξεπλαο απνηειείηαη απφ ην ζχλνιν ηεο Γηνηθεηηθψλ ππαιιήισλ ησλ ππεξεζηψλ αξκνδηφηεηαο ηεο Πεξηθεξεηαθήο Γηεχζπλζεο Θεζζαιίαο ηνπ ΟΑΔΓ θαη αλέξρεηαη ζηνπο 206 εξγαδνκέλνπο, ησλ θαηεγνξηψλ ΠΔ, ΣΔ θαη ΓΔ, απφ ηνπο νπνίνπο νη 183 είλαη κφληκνη θαη νη 23 ανξίζηνπ ρξφλνπ θαη θαηαλέκεηαη ζε εθηά λνκνχο (Λάξηζαο, Μαγλεζίαο, Καξδίηζαο, Σξηθάισλ, Φζηψηηδαο, Γξεβελψλ θαη Δπξπηαλίαο), νη ππεξεζίεο ησλ νπνίσλ ππάγνληαη ζηελ αξκνδηφηεηα ηεο Πεξηθεξεηαθήο Γηεχζπλζεο Θεζζαιίαο Γνκή εξωηεκαηνινγίνπ Βαζηθή πξνυπφζεζε γηα ηε δηεμαγσγή ηεο έξεπλαο απνηειεί ε ζχληαμε ελφο δνκεκέλνπ εξσηεκαηνινγίνπ, κέζσ ηνπ νπνίνπ ζα ζπιιερζνχλ πνζνηηθά δεδνκέλα γηα ζηαηηζηηθή αλάιπζε. Σν εξσηεκαηνιφγην δεκηνπξγήζεθε βαζηζκέλν ζε πξφηππα εξσηεκαηνιφγηα, πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη επξέσο γηα ηε κέηξεζε ηεο εξγαζηαθήο ηθαλνπνίεζεο θαη είλαη ηα: Minnesota Satisfaction Questionnaire Job Descriptive Index Job Satisfaction Survey ηα νπνία πξνζαξκφζηεθαλ ζηα ηδηαίηεξα ραξαθηεξηζηηθά ηνπ ΟΑΔΓ, εκπινπηίζηεθαλ κε εξσηήζεηο πνπ ζρεηίδνληαη κε ηηο πξννπηηθέο βησζηκφηεηάο ηνπ θαη πξνζαξκφζηεθαλ ζηηο απαηηήζεηο ηεο κεζφδνπ πνιπθξηηήξηαο αλάιπζεο MUSA. Σν εξσηεκαηνιφγην απνηειείηαη απφ ηξία κέξε: - Σν πξψην κέξνο αλαθέξεηαη ζηα δεκνγξαθηθά ραξαθηεξηζηηθά ησλ ζπκκεηερφλησλ ζηελ έξεπλα (θχιν, ειηθία, κνξθσηηθφ επίπεδν, έηε πξνυπεξεζίαο, ζέζε εξγαζίαο, έηε εξγαζίαο ζηελ παξνχζα ζέζε), ηα νπνία ελδερνκέλσο λα επεξεάδνπλ ηα επίπεδα ηθαλνπνίεζεο ησλ ζπκκεηερφλησλ, θαζψο ν θάζε εξγαδφκελνο έρεη δηαθνξεηηθέο απαηηήζεηο, εκπεηξίεο θαη απφςεηο γηα ηνλ ηξφπν νξγάλσζεο θαη εθηέιεζεο ηεο εξγαζίαο ηνπ. - Σν δεχηεξν, πνπ είλαη ην θπξίσο κέξνο δηφηη πεξηιακβάλεη ηηο εξσηήζεηο γηα ηελ εξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε, πεξηιακβάλεη έμη ελφηεηεο. Κάζε ελφηεηα πεξηιακβάλεη εξσηήζεηο πνπ αλαθέξνληαη ζε έλαλ παξάγνληα (θξηηήξην) εξγαζηαθήο ηθαλνπνίεζεο, ηνλ νπνίν ζπλζέηνπλ ππνπαξάγνληεο

57 43 (ππνθξηηήξηα). ην ηέινο θάζε ελφηεηαο δεηείηαη ν νξηζκφο ηνπ βαζκνχ ηθαλνπνίεζεο απφ ηνλ ζπγθεθξηκέλν παξάγνληα. Έηζη ε πξψηε νκάδα εξσηήζεσλ αθνξά ηελ ηθαλνπνίεζε απφ ηα ραξαθηεξηζηηθά ηεο εξγαζίαο, ηα νπνία δηακνξθψλνληαη απφ ηνλ ππάξρνληα θφξην εξγαζίαο, ηε θχζε ηνπ αληηθεηκέλνπ εξγαζίαο, ηε ζπλάθεηα ηνπ αληηθεηκέλνπ ηνπ θάζε εξγαδνκέλνπ κε ην αληηθείκελν ζπνπδψλ ηνπ, ηελ πνηθηιία ζηελ εξγαζία κέζσ ηεο ελαιιαγήο αληηθεηκέλσλ θαη ηελ δπλαηφηεηα επηινγήο ηνπ ηξφπνπ εθηέιεζεο ηεο εξγαζίαο απφ ηνλ ίδην ηνλ εξγαδφκελν. Ζ δεχηεξε νκάδα αθνξά ηελ ηθαλνπνίεζε απφ ηνλ πξντζηάκελν, ιακβάλνληαο ππφςε ηελ εκπηζηνζχλε πνπ απηφο εκπλέεη ζηνπο πθηζηακέλνπο ηνπ, ηνλ ηξφπν πνπ ηνπο αληηκεησπίδεη, ηελ πνηφηεηα ηεο επηθνηλσλίαο κεηαμχ ηνπο, ηνλ ηξφπν ιήςεο απνθάζεσλ, ηνλ ηξφπν αμηνιφγεζεο θαη ηνλ ηξφπν αληηκεηψπηζεο ησλ πξνβιεκάησλ. Ζ ηξίηε νκάδα αθνξά ηελ ηθαλνπνίεζε απφ ην κηζζφ, ε νπνία ζπλδέεηαη κε ηελ θαηαβαιιφκελε πξνζπάζεηα, κε ην θφξην εξγαζίαο, ην επίπεδν εθπαίδεπζεο θαη ηελ ακνηβή εξγαδνκέλσλ ζε άιινπο θνξείο ηνπ δεκνζίνπ. Δπίζεο δεηείηαη ν βαζκφο ηθαλνπνίεζεο απφ ππεξσξίεο θαη πξφζζεηεο ακνηβέο θαη ηέινο εμεηάδεηαη ην αίζζεκα αζθάιεηαο σο πξνο ηηο κειινληηθέο ακνηβέο. Ζ ηέηαξηε νκάδα εξσηήζεσλ ζρεηίδεηαη κε ηελ ηθαλνπνίεζε απφ ηηο ζρέζεηο κε ηνπο ζπλαδέιθνπο, ιακβάλνληαο ππφςε ηελ πνηφηεηα ησλ ζρέζεσλ απηψλ, ηελ νκαδηθφηεηα-ζπλεξγαζία, ηηο ζπγθξνχζεηο ζην ρψξν εξγαζίαο, ηε ζπλαλαζηξνθή κεηαμχ ζπλαδέιθσλ θαη εθηφο ρψξνπ εξγαζίαο θαη ηελ εκπηζηνζχλε. Ζ πέκπηε νκάδα πεξηιακβάλεη εξσηήζεηο πνπ έρνπλ σο ζηφρν ηε δηεξεχλεζε ηνπ βαζκνχ ηθαλνπνίεζεο απφ ηελ πνιηηηθή ηνπ νξγαληζκνχ. Γίλεηαη ζπζρέηηζε ηεο ηθαλνπνίεζεο κε ηελ αλαγλψξηζε ησλ πξνζπαζεηψλ, ηηο δπλαηφηεηεο εμέιημεο-πξναγσγήο, ηε δπλαηφηεηα αλάπηπμεο λέσλ δεμηνηήησλ, ηελ αμηνπνίεζε ησλ ηθαλνηήησλ ησλ εξγαδνκέλσλ, ηε δπλαηφηεηα ζπκκεηνρήο ζε επηκνξθσηηθά ζεκηλάξηα, ηελ αμηνπνίεζε ησλ πξνηάζεσλ ησλ εξγαδνκέλσλ θαη ηέινο ηελ ελεκέξσζε ησλ εξγαδνκέλσλ απφ ηελ πιεπξά ηεο δηνίθεζεο.

58 44 Ζ ηειεπηαία νκάδα ησλ εξσηήζεσλ αθνξά ηελ ηθαλνπνίεζε απφ ηελ πξννπηηθή βησζηκφηεηαο ηνπ νξγαληζκνχ, ιακβάλνληαο ππφςε ηελ αλαγθαηφηεηα κείσζεο ησλ δνκψλ θαη ηνπ πξνζσπηθνχ, ην πιήζνο ησλ αληηθεηκέλσλ πνπ δηεθπεξαηψλνληαη απφ ηνλ νξγαληζκφ, ηελ νηθνλνκηθή θξίζε, ηελ ηπρφλ αιιαγή ηεο δεκφζηαο κνξθήο θαη ηέινο ηελ εξγαζηαθή αζθάιεηα ησλ εξγαδνκέλσλ. Σα θξηηήξηα θαη ππνθξηηήξηα πνπ ζπλζέηνπλ ην εξσηεκαηνιφγην παξνπζηάδνληαη ζπλνπηηθά ζηνλ πίλαθα 3.1. Πίλαθαο 3.1 Κξηηήξηα θαη ππνθξηηήξηα εξσηεκαηνινγίνπ Υαξαθηεξηζηηθά εξγαζίαο Πξνϊζηάκελνο Μηζζόο-ακνηβή πλάδειθνη Πνιηηηθή Οξγαληζκνύ Πξννπηηθέο βηωζηκόηεηαο Φφξηνο εξγαζίαο Δκπηζηνζχλε Ακνηβή/πξνζπάζεηα ρέζεηο Αλαγλψξηζε πξνζπάζεηαο Μείσζε δνκψλ Αληηθείκελν εξγαζίαο Ίζε αληηκεηψπηζε Ακνηβή/θφξηνο εξγαζίαο Οκαδηθφηεηα Πξναγσγέο Μείσζε πξνζσπηθνχ πλάθεηα κε αληηθ. ζπνπδψλ Δπηθνηλσλία Ακνηβή/επίπεδν εθπαίδεπζεο πγθξνχζεηο Νέεο δεμηφηεηεο χλνιν αληηθεηκέλσλ Δλαιιαγή αληηθεηκέλσλ Λήςε απνθάζεσλ Τπεξσξίεο πλαλαζηξνθέο Αμηνπνίεζε ηθαλνηήησλ Οηθνλνκηθή θξίζε Απηνλνκία Αμηνιφγεζε Ακνηβή/απνδνρέο ππφινηπνπ δεκνζίνπ Δκπηζηνζχλε εκηλάξηα Γεκφζηα κνξθή πκκεηνρή ζηελ Αζθάιεηα κειιν- Αμηνπνίεζε Δξγαζηαθή επίιπζε ληηθψλ ακνηβψλ πξνηάζεσλ αζθάιεηα Ενημέρωση - Σν ηξίην κέξνο πεξηιακβάλεη κία εξψηεζε γηα ηε ζπλνιηθή εξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε. - Αθνινπζεί πιαίζην φπνπ νη εξγαδφκελνη κπνξνχλ λα αλαγξάςνπλ ηπρφλ παξαηεξήζεηο θαη πξνηάζεηο. Οη απαληήζεηο ζηεξίδνληαη ζηελ ιεθηηθή πεληαβάζκηα θιίκαθα Likert. Ο αξηζκφο ησλ επηπέδσλ ηεο θιίκαθαο πνπ επηιέρζεθε εμαζθαιίδεη κηα ζρεηηθή αθξίβεηα ησλ απαληήζεσλ, θαζψο ηα επίπεδα απηά δελ είλαη νχηε ιίγα, νπφηε νη απαληήζεηο κπνξεί λα ζεσξεζνχλ αθξηβείο, νχηε θαη πνιιά, ψζηε ε επηινγή ηνπο

59 45 λα πξνβιεκαηίζεη ηνλ εξσηψκελν (Siskos et al, 1998). Ο ηχπνο ησλ απαληήζεσλ είλαη δήισζεο ζπκθσλίαο/δηαθσλίαο (ζπκθσλψ απφιπηα, ζρεδφλ ζπκθσλψ, νχηε ζπκθσλψ /νχηε δηαθσλψ, ζρεδφλ δηαθσλψ, δηαθσλψ απφιπηα) γηα ηνπο ππνπαξάγνληεο (ππνθξηηήξηα) πνπ αθνξνχλ ηνλ θάζε παξάγνληα, θαη βαζκνχ ηθαλνπνίεζεο (απφιπηα ηθαλνπνηεκέλνο, κέηξηα ηθαλνπνηεκέλνο, νχηε ηθαλνπνηεκέλνο/νχηε δπζαξεζηεκέλνο, ιίγν ηθαλνπνηεκέλνο, θαζφινπ ηθαλνπνηεκέλνο), γηα ηηο εξσηήζεηο πνπ αθνξνχλ ηελ ηθαλνπνίεζε απφ θάζε παξάγνληα ζπλνιηθά, θαζψο θαη ηε ζπλνιηθή εξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε. Ζ πνηνηηθή θιίκαθα ηθαλνπνίεζεο Likert, είλαη ν πην δηαδεδνκέλνο ηχπνο θιίκαθαο γηα ηε κέηξεζε ζηάζεσλ, πεπνηζήζεσλ θαη απφςεσλ κεγάισλ νκάδσλ θαη πεξηιακβάλεη ηηκέο απφ «απφιπηα ηθαλνπνηεκέλνο» έσο «θαζφινπ ηθαλνπνηεκέλνο», σο εμήο: Απφιπηα ηθαλνπνηεκέλνο Μέηξηα ηθαλνπνηεκέλνο Οχηε ηθαλνπνηεκέλνο/νχηε δπζαξεζηεκέλνο Λίγν ηθαλνπνηεκέλνο Καζφινπ ηθαλνπνηεκέλνο (Siskos et al, 1998). Χζηφζν, ε θιίκαθα Likert παξνπζηάδεη νξηζκέλα κεηνλεθηήκαηα: Ο ηξφπνο πνπ δηαηππψλνληαη νη πξνηάζεηο είλαη πνιχ πηζαλφλ λα επεξεάζεη ηηο απαληήζεηο ησλ ζπκκεηερφλησλ. Σν εχξνο ησλ απαληήζεσλ ελδέρεηαη λα δπζθνιέςεη θάπνηνπο απφ ηνπο ζπκκεηέρνληεο ζηελ επηινγή κίαο θαη κφλν απάληεζεο ή ζε θάπνηνπο άιινπο λα θαλεί πεξηνξηζηηθφ. Καη ζηηο δπν πεξηπηψζεηο, νη ζπκκεηέρνληεο είλαη αλαγθαζκέλνη λα επηιέμνπλ κηα απάληεζε πνπ δελ εθθξάδεη ηελ αιεζηλή ηνπο πξφζεζε. Ζ ζπλνιηθή βαζκνιφγεζε πνπ πξνθχπηεη απφ κηα θιίκαθα Likert είλαη ην απνηέιεζκα πνιιψλ δηαθνξεηηθψλ ζπλδπαζκψλ αμηνινγήζεσλ, πξάγκα πνπ νδεγεί ζε απψιεηα πιεξνθνξηψλ. ηαλ ππάξρνπλ απαληήζεηο πνπ δειψλνπλ νπδεηεξφηεηα («Οχηε ζπκθσλψ νχηε δηαθσλψ»), νη ζπκκεηέρνληεο κπνξεί λα νδεγεζνχλ ζηελ νπδεηεξφηεηα θαη ηελ αλαπνθαζηζηηθφηεηα, γηα λα απνθχγνπλ ηελ επηινγή κηαο αθξαίαο

60 46 απάληεζεο. Απηφ κπνξεί λα νδεγήζεη ζε αδπλακία θαηαγξαθήο ησλ πηζαλψλ απφςεσλ θαη αληηδξάζεσλ θαη λα επεξεάζεη ηελ αμηνπηζηία ησλ απνηειεζκάησλ (Γαιάλεο, 2012) Αμηνπηζηία-Δγθπξόηεηα Πξσηαξρηθή απαίηεζε γηα ηελ αμηνπηζηία ελφο εξσηεκαηνινγίνπ είλαη, ζχκθσλα κε ηνλ Παξαζθεπφπνπιν (1999), νη κεηξήζεηο ηνπ λα έρνπλ ζηαζεξφηεηα θαη ζπλέπεηα. Γηα λα είλαη ην εξσηεκαηνιφγην αμηφπηζην, πξηλ ηελ ηειηθή δηαλνκή ηνπ πξαγκαηνπνηήζεθε κηα κηθξή πηινηηθή έξεπλα κε ηε ζπκκεηνρή ηξηψλ εξγαδνκέλσλ, ψζηε λα δηαπηζησζεί ε ζαθήλεηα θαη θαηαλφεζε ησλ εξσηήζεσλ απφ ηνπο ζπκκεηέρνληεο ζηελ έξεπλα, λα εληνπηζζνχλ ηπρφλ ζθάικαηα ή παξαιείςεηο θαη λα εμαζθαιηζηεί ε αξηηφηεηα ηνπ εξσηεκαηνινγίνπ. Σα ζρφιηα, νη εθηηκήζεηο θαη νη πξνηάζεηο ησλ ζπκκεηερφλησλ ζηελ πηινηηθή έξεπλα βνήζεζαλ ζηελ βειηίσζε θαη ζηελ δηακφξθσζε ηνπ ηειηθνχ εξσηεκαηνινγίνπ. ζνλ αθνξά ηελ εγθπξφηεηα ηεο έξεπλαο, απηή εμαξηάηαη απφ ην πφζν νη κεηξήζεηο εθθξάδνπλ ηε ζπγθεθξηκέλε κεηαβιεηή θαη κφλν απηή. Ζ εγθπξφηεηα ηεο παξνχζαο έξεπλαο εμαζθαιίδεηαη απφ ηε ρξεζηκνπνίεζε σο βάζε ηνπ εξσηεκαηνινγίνπ αλαγλσξηζκέλσλ παγθνζκίσο πξφηππσλ εξσηεκαηνινγίσλ πιινγή δεδνκέλωλ: Ζ παξνχζα έξεπλα πξαγκαηνπνηήζεθε ην ρξνληθφ δηάζηεκα απφ 5 Οθησβξίνπ 2014 έσο 25 Οθησβξίνπ Σα εξσηεκαηνιφγηα δηαλεκήζεθαλ ζηνπο ππαιιήινπο ησλ ππεξεζηψλ αξκνδηφηεηαο ηεο Πεξηθεξεηαθήο Γηεχζπλζεο ηνπ ΟΑΔΓ Θεζζαιίαο, απηνπξνζψπσο απφ ηελ εξεπλήηξηα, φζνλ αθνξά ην λνκφ Λάξηζαο θαη ηαρπδξνκηθψο ζηνπο εξγαδνκέλνπο ησλ άιισλ λνκψλ, αθνχ πξνεγνπκέλσο νξίζζεθε έλαο ππάιιεινο σο ππεχζπλνο γηα ηε δηαλνκή θαη ηε ζπιινγή ησλ εξσηεκαηνινγίσλ. Με ηνλ ίδην ηξφπν έγηλε θαη ε παξαιαβή ησλ εξσηεκαηνινγίσλ. ε θάζε πεξίπησζε ηνλίζηεθε ε αλσλπκία ησλ απαληήζεσλ θαη ε ρξεζηκνπνίεζή ηνπο κφλν γηα ηνπο ζθνπνχο ηεο παξνχζαο έξεπλαο. Ζ αλάιπζε ησλ δεδνκέλσλ ηεο έξεπλαο πξαγκαηνπνηείηαη κε ηελ πνιπθξηηήξηα κέζνδν αλάιπζεο ηθαλνπνίεζεο MUSA. 3.2 ΠΟΛΤΚΡΗΣΖΡΗΑ ΜΔΘΟΓΟ ΑΝΑΛΤΖ ΗΚΑΝΟΠΟΗΖΖ MUSA Σν ζχζηεκα αλάιπζεο ηθαλνπνίεζεο MUSA (Multicriteria Satisfaction Analysis) είλαη κηα πνιπθξηηήξηα κεζνδνινγία γηα ηε κέηξεζε ηεο ηθαλνπνίεζεο θαη βαζίδεηαη ζην

61 47 γεγνλφο φηη έλα ζχλνιν επηκέξνπο θξηηεξίσλ, πνπ νλνκάδνληαη δηαζηάζεηο ηθαλνπνίεζεο ζπλζέηνπλ ηε ζπλνιηθή ηθαλνπνίεζε. ρήκα 3.1 χλζεζε Οιηθήο Ηθαλνπνίεζεο ( Grigoroudis and Siskos, 2002). Αξρηθφο ζηφρνο ηεο κεζφδνπ ήηαλ ε απνηχπσζε ηεο ηθαλνπνίεζεο ελφο πειάηε απφ έλα ζπγθεθξηκέλν πξντφλ ή ππεξεζία (Ipsilantis et al, 2008). Αξγφηεξα ρξεζηκνπνηήζεθε γηα ηελ απνηχπσζε ηεο ηθαλνπνίεζεο ελφο ζπλφινπ πειαηψλ απφ έλα πξντφλ/ππεξεζία. Έηζη ε ζπλνιηθή ηθαλνπνίεζε πξνθχπηεη αζξνηζηηθά απφ ηελ ζπλνιηθή ηθαλνπνίεζε ηνπ θάζε έλα πειάηε. Σν ζχζηεκα MUSA ινηπφλ, είλαη έλα εξγαιείν κέηξεζεο ηεο ηθαλνπνίεζεο ησλ «πειαηψλ» θαη ζχκθσλα κε ηνπο Grigoroudis and Siskos (2002), έρεη ηε δπλαηφηεηα: Να πξνζδηνξίζεη ηα δπλαηά θαη αδχλαηα ζεκεία ελφο νξγαληζκνχ / επηρείξεζεο. Να αμηνινγήζεη ηε ζπλνιηθή θαη αλά θξηηήξην απφδνζε ηνπ νξγαληζκνχ/ επηρείξεζεο Να πξνζδηνξίζεη ηηο θξίζηκεο νκάδεο «πειαηψλ». Μπνξεί επίζεο λα ρξεζηκνπνηεζεί κε παξφκνηα ηξφπν γηα λα κεηξήζεη θαη λα αλαιχζεη ηελ ηθαλνπνίεζε ησλ εξγαδνκέλσλ, βνεζψληαο ηνπο managers ζηελ απνηειεζκαηηθή δηαρείξηζε ησλ αλζξσπίλσλ πφξσλ ηεο επηρείξεζεο, κε ζθνπφ ηελ θαιχηεξε θαη απνηειεζκαηηθφηεξε ιεηηνπξγία ηεο. Ζ κεζνδνινγία ΜUSA έρεη ηέζζεξηο ζηφρνπο: Μέηξεζε ηεο ζπλνιηθήο ηθαλνπνίεζεο αιιά θαη ηεο ηθαλνπνίεζεο ζηα επηκέξνπο θξηηήξηα πνπ ζπλζέηνπλ ηε ζπλνιηθή ηθαλνπνίεζε

62 48 Δμαγσγή απνηειεζκάησλ πνπ αλαιχνπλ θαη εμεγνχλ ην επίπεδν ηθαλνπνίεζεο θαη αλαθέξνπλ πνηεο δηαζηάζεηο ηθαλνπνίεζεο ρξήδνπλ βειηίσζεο Τπνζηήξημε απνθάζεσλ, κε ηδηαίηεξε έκθαζε ζηελ έλλνηα ηεο ζπλερνχο βειηίσζεο Πξνζδηνξηζκφο ηεο βαξχηεηαο ησλ παξαγφλησλ πνπ ζπκβάιινπλ ζηε δεκηνπξγία εξγαζηαθήο ηθαλνπνίεζεο Σα πιενλεθηήκαηα ηεο κεζφδνπ MUSA ζχκθσλα κε ηνπο Grigoroudis and Siskos (2002), είλαη: έβεηαη πιήξσο ηηο θξίζεηο θαη πξνηηκήζεηο ησλ πειαηψλ Γίλεη κηα ζαθή αληίιεςε ηεο ηθαλνπνίεζεο ησλ πειαηψλ, εθφζνλ ππάξρνπλ επαξθή απνηειέζκαηα Υαξαθηεξίδεηαη απφ απιφηεηα, θηιηθφηεηα θαη απνηειεζκαηηθφηεηα Οη απαηηνχκελεο πιεξνθνξίεο ζπιιέγνληαη κε ηε βνήζεηα ελφο απινχ αιιά εμεηδηθεπκέλνπ εξσηεκαηνινγίνπ, θιίκαθαο Likert, κε ην νπνίν θάζε πειάηεο θαιείηαη λα αμηνινγήζεη ηελ ηθαλνπνίεζε απφ πξντφληα ή ππεξεζίεο, ηφζν ζπλνιηθά, φζν θαη γηα θάζε έλα απφ ηα θξηηήξηα Βαζηθέο αξρέο ηεο MUSA χκθσλα κε ηνπο Τςειάληε θ.ά (2008), ν βαζηθφο ζθνπφο ηεο MUSA είλαη ε ζχλζεζε ησλ πξνηηκήζεσλ ηνπ ζπλφινπ ησλ εξσηψκελσλ ζε κηα πνζνηηθή καζεκαηηθή ζπλάξηεζε αμηψλ, δεδνκέλνπ φηη ε ζπλνιηθή ηθαλνπνίεζε ηνπ εξσηψκελνπ εμαξηάηαη απφ έλα ζχλνιν κεηαβιεηψλ πνπ αληηπξνζσπεχνπλ ηα ραξαθηεξηζηηθά ηεο ππεξεζίαο σο εμήο: Υ= (ρ 1, ρ 2, ρ n ) (3.2.1.) φπνπ Υ ε ζπλνιηθή ηθαλνπνίεζε θαη ρ 1 ρ n ε ηθαλνπνίεζε απφ ηα επηκέξνπο θξηηήξηα. Ζ ηθαλνπνίεζε δχλαηαη λα κεηξεζεί είηε ζε έλα, είηε ζε πεξηζζφηεξα επίπεδα. ηελ πεξίπησζε κέηξεζεο ηεο ηθαλνπνίεζεο ζε πξψην επίπεδν, ηζρχεη φηη ππάξρνπλ θάπνηα θξηηήξηα γηα θαζέλα απφ ηα νπνία πξνζδηνξίδεηαη ν βαζκφο ηθαλνπνίεζεο θαη απ απηά πξνθχπηεη ε ζπλνιηθή ηθαλνπνίεζε. ηελ πεξίπησζε χπαξμεο δχν επηπέδσλ, ηζρχεη φηη γηα θάζε θξηηήξην ππάξρνπλ ππνθξηηήξηα, γηα θαζέλα απφ ηα νπνία πξνζδηνξίδεηαη ν βαζκφο ηθαλνπνίεζεο θαη έηζη πξνθχπηεη ε ζπλνιηθή ηθαλνπνίεζε γηα θάζε έλα απφ ηα θξηηήξηα ηνπ πξψηνπ επηπέδνπ (Grigoroudis et al, 2009).

63 49 ρήκα 3.2 Δπίπεδα θξηηεξίσλ ηθαλνπνίεζεο (πξνζαξκνγή απφ Siskos and Grigoroudis, 2002). Βαζηθή πξνυπφζεζε ηφζν γηα ηα θξηηήξηα, φζν θαη γηα ηα ππνθξηηήξηα είλαη λα ραξαθηεξίδνληαη απφ ηηο ηδηφηεηεο ηεο ζπλεπνχο νηθνγέλεηαο θξηηεξίσλ, δειαδή απφ κνλνηνλία, πιεξφηεηα θαη κε πιενλαζκφ. Ζ αμηνιφγεζε ηεο ζπλεπνχο νηθνγέλεηαο θξηηεξίσλ είλαη έλα απφ ηα ζεκαληηθά ζηάδηα πινπνίεζεο απηήο ηεο κεζνδνινγίαο. Ζ αμηνπηζηία ηνπ ζπλφινπ ησλ θξηηεξίσλ θαη ησλ ππνθξηηεξίσλ πξέπεη λα δνθηκαζηεί ζ έλα κηθξφ ελδεηθηηθφ ζχλνιν ηνπ δείγκαηνο ηεο έξεπλαο (Siskos and Grigoroudis, 2002). Ζ κέζνδνο αθνινπζεί ηηο γεληθέο αξρέο ηεο πνηνηηθήο παιηλδξφκεζεο, ππφ πεξηνξηζκνχο, ρξεζηκνπνηψληαο ηερληθέο γξακκηθνχ πξνγξακκαηηζκνχ Παξνπζίαζε απνηειεζκάηωλ ηεο MUSA Ζ αλάιπζε ησλ πξνηηκήζεσλ ησλ εξσηψκελσλ γηα ηε ζπλνιηθή ηθαλνπνίεζε αιιά θαη γηα ηελ ηθαλνπνίεζε απφ ηα επηκέξνπο θξηηήξηα νδεγνχλ ζηελ εθηίκεζε ησλ εμήο κεγεζψλ: 1. πλαξηήζεηο ηθαλνπνίεζεο: ζπληζηνχλ ηα ζεκαληηθφηεξα απνηειέζκαηα ηεο κεζφδνπ, δηφηη δίλνπλ έκθαζε ζηελ πξαγκαηηθή αμία πνπ δίλεη ην ζχλνιν ησλ εξσηψκελσλ ζ έλα θαζνξηζκέλν πνηνηηθά επίπεδν ηθαλνπνίεζεο. Ζ κνξθή ηεο ζπλάξηεζεο είλαη αλάινγε κε ην βαζκφ απαηηεηηθφηεηαο ησλ εξσηψκελσλ. ηαλ απηνί είλαη νπδέηεξνη, ε ζπλάξηεζε ηθαλνπνίεζεο έρεη γξακκηθή κνξθή, πνπ ζεκαίλεη φηη ην πνζνζηφ ησλ πξνζδνθηψλ ηνπο πνπ εθπιεξψλεηαη είλαη αλάινγν κε ην βαζκφ ηθαλνπνίεζήο ηνπο. ηαλ νη εξσηψκελνη είλαη απαηηεηηθνί, ε ζπλάξηεζε έρεη θπξηή

64 50 κνξθή, πνπ ζεκαίλεη φηη νη εξσηψκελνη είλαη ηθαλνπνηεκέλνη κφλν φηαλ ηνπο πξνζθέξεηαη ην βέιηηζην επίπεδν ππεξεζηψλ. ηαλ νη εξσηψκελνη είλαη κε απαηηεηηθνί, ε ζπλάξηεζε είλαη θνίιε, πνπ ζεκαίλεη φηη νη εξσηψκελνη είλαη ηθαλνπνηεκέλνη, παξφιν πνπ εθπιεξψλεηαη κφλν έλα κηθξφ πνζνζηφ ησλ πξνζδνθηψλ ηνπο. 2. Βάξε θξηηεξίσλ: Τπνδειψλνπλ ην ζρεηηθφ βαζκφ ζπνπδαηφηεηαο πνπ δίλεη ην ζχλνιν ησλ εξσηψκελσλ ζηηο δηαζηάζεηο ηεο ηθαλνπνίεζεο πνπ έρνπλ θαζνξηζζεί, δειαδή ηε ζεκαζία πνπ δίλεηαη ζ έλα ζχλνιν θξηηεξίσλ ή ππνθξηηεξίσλ. Ζ απφθαζε γηα λα ζεσξεζεί θάπνην θξηηήξην ζεκαληηθφ είλαη αλάινγε κε ην πιήζνο ησλ θξηηεξίσλ πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη (ακαξάο θ.ά, 2007). 3. Μέζνη δείθηεο ηθαλνπνίεζεο: δείρλνπλ πφζν ηθαλνπνηεκέλνη είλαη ζπλνιηθά νη εξσηψκελνη. Δπίζεο ζπλδπάδνληαο ηα απνηειέζκαηα ηεο κεζφδνπ MUSA, κε ηελ πεξηγξαθηθή ζηαηηζηηθή αλάιπζε ηεο έξεπλαο, δίλεηαη ε δπλαηφηεηα αμηνιφγεζεο ησλ δηαζηάζεσλ ηθαλνπνίεζεο. 4. Μέζνη δείθηεο απαηηεηηθφηεηαο; Δθθξάδνπλ ηε κέζε απφθιηζε ησλ ζπλαξηήζεσλ ηθαλνπνίεζεο απφ κηα θαλνληθή ζπλάξηεζε αμηψλ θαη δείρλνπλ ην επίπεδν απαηηεηηθφηεηαο ησλ εξσηψκελσλ. Οη δείθηεο απηνί αθνξνχλ ηε κέζε απφθιηζε ησλ ηηκψλ ησλ ζπλαξηήζεσλ ηθαλνπνίεζεο απφ ηηο ηηκέο κηαο νπδέηεξεο γξακκήο θαη είλαη θαλνληθνπνηεκέλνη ζην δηάζηεκα [-1, 1], φπνπ ην -1 ραξαθηεξίδεη ηνπο απφιπηα κε απαηηεηηθνχο θαη ην 1, ηνπο απφιπηα απαηηεηηθνχο. Έηζη, φζν πςειφηεξε είλαη ε ηηκή ηνπ δείθηε απαηηεηηθφηεηαο, ηφζν πεξηζζφηεξν πξέπεη λα βειηησζεί ην επίπεδν ηθαλνπνίεζεο γηα λα εθπιεξσζνχλ νη πξνζδνθίεο ησλ εξσηψκελσλ (Τςειάληεο θ.ά., 2008). 5. Μέζνη δείθηεο απνηειεζκαηηθφηεηαο: δείρλνπλ ην κέγεζνο ηεο πξνζπάζεηαο πνπ θαηαβάιιεηαη, πξνθεηκέλνπ λα βειηησζεί έλαο παξάγνληαο ηθαλνπνίεζεο. Σν επίπεδν ηθαλνπνίεζεο πξέπεη λα βειηηψλεηαη αλάινγα κε ην πφζν απαηηεηηθνί είλαη νη εξσηψκελνη, έηζη ψζηε λα είλαη δπλαηφ λα εθπιεξσζνχλ φιεο ηνπο νη πξνζδνθίεο. Οη δείθηεο απηνί κπνξνχλ λα ζεσξεζνχλ σο έλδεημε γηα ηελ έθηαζε ησλ πξνζπαζεηψλ βειηίσζεο ηεο επηρείξεζεο. 6. Γηαγξάκκαηα δξάζεο θαη βειηίσζεο: Γηαγξάκκαηα δξάζεο: ζπλδπάδνληαο ηνπο κέζνπο δείθηεο ηθαλνπνίεζεο κε ηα βάξε ησλ θξηηεξίσλ, δίλεηαη ε δπλαηφηεηα δηακφξθσζεο δηαγξακκάησλ δξάζεο, ηα νπνία ππνδεηθλχνπλ πνχ πξέπεη λα ζηξαθνχλ νη πξνζπάζεηεο βειηίσζεο (Grigoroudiο and

65 51 Siskos, 2002). Κάζε δηάγξακκα δξάζεο ρσξίδεηαη ζε ηέζζεξα ηεηαξηεκφξηα, αλάινγα κε ηε ζεκαληηθφηεηα ηνπ θξηηεξίνπ θαη ηελ επίδνζε ηνπ κέζνπ δείθηε ηθαλνπνίεζεο, φπσο απεηθνλίδεηαη ζην ζρήκα 3.3: ΑΠΟΔΟΣΗ Φαμηλή Υψηλή Περιοτή μεηαθοράς πόρων (υψηλή απόδοζη/ χαμηλή ζημανηικόηηηα) Περιοτή ιζτύοσζας καηάζηαζης (χαμηλή απόδοζη/ χαμηλή ζημανηικόηηηα) Περιοτή ιζτύος (υψηλή απόδοζη/ υψηλή ζημανηικόηηηα) Περιοτή δράζης (χαμηλή απόδοζη/ υψηλή ζημανηικόηηηα) Φαμηλή Υψηλή ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΗΤΑ ρήκα 3.3 Γηάγξακκα Γξάζεο (πξνζαξκνγή από Mihelis et al, 2001) o Πεξηνρή δξάζεο (πςειή ζεκαληηθφηεηα/ρακειή επίδνζε): ζηα ζεκαληηθά θξηηήξηα, πνπ ζρεηίδνληαη κε ηε ζπγθεθξηκέλε πεξηνρή, νη πειάηεο δελ είλαη ηθαλνπνηεκέλνη. Απνηειεί ηελ πξψηε πξνηεξαηφηεηα γηα ηελ αλάιεςε ελεξγεηψλ βειηίσζεο, θαζψο πεξηιακβάλεη φια ηα ραξαθηεξηζηηθά πνπ πξέπεη λα βειηησζνχλ. o Πεξηνρή ηζρχνο (πςειή ζεκαληηθφηεηα/πςειή επίδνζε): πεξηιακβάλεη θξηηήξηα, πνπ είλαη επίζεο ζεκαληηθά θαη ζηα νπνία νη πειάηεο δειψλνπλ πνιχ ηθαλνπνηεκέλνη. Πξφθεηηαη γηα ραξαθηεξηζηηθά ηεο ππεξεζίαο ή ηνπ πξντφληνο, βάζε ησλ νπνίσλ ν νξγαληζκφο έρεη αληαγσληζηηθφ πιενλέθηεκα έλαληη ησλ ππνινίπσλ. Απνηειεί ηε δεχηεξε πξνηεξαηφηεηα, θπξίσο φηαλ ππάξρνπλ πεξηζψξηα βειηίσζεο. o Ζ πεξηνρή ηζρχνπζαο θαηάζηαζεο (ρακειή ζεκαληηθφηεηα/ρακειή επίδνζε) απνηειεί ηελ ηξίηε πξνηεξαηφηεηα γηα ελέξγεηεο βειηίσζεο, θαζψο πεξηιακβάλεη δηαζηάζεηο πνπ δελ ζεσξνχληαη ζεκαληηθέο απφ ηνπο εξσηψκελνπο θαη έηζη δελ απαηηνχληαη ηδηαίηεξεο ελέξγεηεο. o Πεξηνρή κεηαθνξάο πφξσλ (ρακειή ζεκαληηθφηεηα/πςειή επίδνζε) απνηειεί ηελ ηειεπηαία πξνηεξαηφηεηα γηα ελέξγεηεο βειηίσζεο, θαζψο ζρεηίδεηαη κε θξηηήξηα πνπ δελ είλαη ζεκαληηθά γηα ηνπο πειάηεο. Έηζη νη πφξνη πνπ

66 52 αθνξνχλ ηα ζπγθεθξηκέλα ραξαθηεξηζηηθά κπνξνχλ λα κεηαθεξζνχλ, ψζηε λα ρξεζηκνπνηεζνχλ κε δηαθνξεηηθφ ηξφπν. Γηαγξάκκαηα βειηίσζεο: πξνζδηνξίδνπλ ην κέγεζνο ηεο πξνζπάζεηαο πνπ απαηηείηαη, ψζηε λα επηηεπρηεί ε πξνζδνθψκελε βειηίσζε, θαζψο θαη πνην είλαη ην απνηέιεζκα ησλ ελεξγεηψλ βειηίσζεο Κάζε δηάγξακκα βειηίσζεο, φπσο θαίλεηαη ζην ζρήκα 3.4, ρσξίδεηαη ζε ηέζζεξα ηεηαξηεκφξηα αλάινγα κε ηελ απαηηεηηθφηεηα θαη ηελ απνηειεζκαηηθφηεηα ησλ δηαζηάζεσλ ηεο ηθαλνπνίεζεο (ακαξάο θ.α, 2007). Έηζη θαζνξίδνληαη νη πξνηεξαηφηεηεο βειηίσζεο σο εμήο: o Πεξηνρή πξψηεο πξνηεξαηφηεηαο: ραξαθηεξίδεηαη απφ πςειή απνηειεζκαηηθφηεηα θαη ρακειή απαηηεηηθφηεηα. Έηζη ν νξγαληζκφο πξέπεη λα δψζεη πξψηε πξνηεξαηφηεηα ζηε βειηίσζε ησλ θξηηεξίσλ απηψλ o Πεξηνρέο δεχηεξεο πξνηεξαηφηεηαο: είλαη δχν θαη ραξαθηεξίδνληαη είηε απφ ρακειή απνηειεζκαηηθφηεηα θαη κηθξή πξνζπάζεηα βειηίσζεο (νη πειάηεο δελ είλαη απαηηεηηθνί), είηε απφ πςειή απνηειεζκαηηθφηεηα θαη κεγάιε πξνζπάζεηα βειηίσζεο (νη πειάηεο είλαη απαηηεηηθνί). o Πεξηνρή ηξίηεο πξνηεξαηφηεηαο: είλαη ε πεξηνρή ηειεπηαίαο πξνηεξαηφηεηαο θαζψο ζπλδπάδεη ηε ρακειή απνηειεζκαηηθφηεηα κε ηελ πςειή απαηηεηηθφηεηα. ΑΠΑΙΤΗΤΙΚΟΤΗΤΑ Φαμηλή Υψηλή 3η Προηεραιόηηηα (χαμηλή αποηελεζμαηικόηηηα/ μεγάλη προζπάθεια) 2η Προηεραιόηηηα (χαμηλή αποηελεζμαηικόηηηα/ μικρή προζπάθεια) 2η Προηεραιόηηηα (υψηλή αποηελεζμαηικόηηηα/ μεγάλη προζπάθεια) 1η Προηεραιόηηηα (υψηλή αποηελεζμαηικόηηηα/ μικρή προζπάθεια) Φαμηλή Υψηλή ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ρήκα 3.4 Γηάγξακκα βειηίσζεο( Grigoroudiο and Siskos, 2002).

67 Δλδερόκελα πξνβιήκαηα ηεο κεζόδνπ MUSA Καηά ηελ εθαξκνγή ηεο κεζφδνπ ελδερνκέλσο λα πξνθχςνπλ θάπνηα πξνβιήκαηα, ηα ζεκαληηθφηεξα εθ ησλ νπνίσλ είλαη ηα εμήο: Ζ αμηνπηζηία ηεο κεζφδνπ επεξεάδεηαη άκεζα απφ ηε ινγηθή/πξνηηκεζηαθή αζπλέπεηα ησλ δεδνκέλσλ ηνπ πξνβιήκαηνο εθηίκεζεο ηεο ηθαλνπνίεζεο. Σν ζπγθεθξηκέλν πξφβιεκα εκθαλίδεηαη φηαλ ππάξρεη αλαληηζηνηρία ηεο κεξηθήο ηθαλνπνίεζεο ζε θάζε θξηηήξην, κε ηελ ζπλνιηθή ηθαλνπνίεζε. Γηα λα αληηκεησπηζηεί ην πξφβιεκα απηφ ζα πξέπεη θαηά ηε δηαδηθαζία εθαξκνγήο ηεο κεζφδνπ MUSA λα ππάξρεη έλα πξνθαηαξθηηθφ ζηάδην ειέγρνπ ηεο ινγηθήο/πξνηηκεζηαθήο ζπλέπεηαο ησλ δεδνκέλσλ. Κάζε εξσηψκελνο, αλάινγα κε ηηο πξνζσπηθέο ηνπ αμίεο θαη πεπνηζήζεηο, δίλεη δηαθνξεηηθφ βάξνο ζην ίδην θξηηήξην ζε ζρέζε κε θάπνηνλ άιιν. Απηφ ην πξφβιεκα κπνξεί λα ζεσξεζεί αλακελφκελν θαζψο ε ζπλνιηθή ηθαλνπνίεζε πξνζδηνξίδεηαη απφ νκάδα εξσηψκελσλ. Γηα λα αληηκεησπηζζεί, ζα πξέπεη λα γίλεη δηαρσξηζκφο φισλ ησλ δεδνκέλσλ ζε νκάδεο, κε βάζε θάπνηα ραξαθηεξηζηηθά ησλ εξσηψκελσλ φπσο π.ρ. θχιν θαη ειηθία. Καηφπηλ ε κέζνδνο εθαξκφδεηαη γηα θάζε κηα απφ ηηο νκάδεο απηέο, κε ηα αληίζηνηρα δεδνκέλα.

68 54 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 4 ΑΠΟΣΔΛΔΜΑΣΑ ΣΖ ΔΡΔΤΝΑ Γηα ηελ πξαγκαηνπνίεζε ηεο έξεπλαο δηαλεκήζεθαλ 206 θαη ζπγθεληξψζεθαλ 177 ζπκπιεξσκέλα εξσηεκαηνιφγηα, πνζνζηφ ζπκκεηνρήο 85,92%. Σν πνζνζηφ απηφ ζεσξείηαη αξθεηά πςειφ θαη δείρλεη ηελ πξνζπκία ησλ εξγαδνκέλσλ λα ζπκκεηάζρνπλ ζηελ έξεπλα. ηε ζπλέρεηα πξαγκαηνπνηήζεθε έιεγρνο ηεο αμηνπηζηίαο ησλ εξσηεκαηνινγίσλ. πγθεθξηκέλα ηα εξσηεκαηνιφγηα ειέγρζεθαλ γηα ηπρφλ αζπλέπεηα ζηηο απαληήζεηο. Χο πξνο ηελ αθξίβεηα, έγηλε έιεγρνο ψζηε λα δηαπηζησζεί αλ νη ζπκκεηέρνληεο απάληεζαλ κε ηε δένπζα πξνζνρή θαη νξζφηεηα. Ζ αλάιπζε ηεο αμηνπηζηίαο ζηεξίδεηαη ζηελ ππφζεζε φηη ηα άηνκα πνπ έρνπλ απαληήζεη κε πςειφ ή ρακειφ βαζκφ ηθαλνπνίεζεο ζηα εξσηήκαηα ελφο θξηηεξίνπ, ηείλνπλ λα απαληήζνπλ αλάινγα θαη ζηελ εξψηεζε γηα ηε κέηξεζε ηεο ζπλνιηθήο ηθαλνπνίεζεο απφ ην ζπγθεθξηκέλν θξηηήξην. Σα εξσηεκαηνιφγηα πνπ πεξηείραλ ηέηνηνπ είδνπο ζθάικαηα θαη δελ εληάρζεθαλ ζηελ έξεπλα αλήιζαλ ζηα δέθα, πνπ είλαη έλα πνιχ κηθξφ πνζνζηφ ζην ζχλνιν ησλ 177 εξσηεκαηνινγίσλ πνπ επεζηξάθεζαλ ζπκπιεξσκέλα. Έηζη ν ζπλνιηθφο αξηζκφο ησλ έγθπξσλ εξσηεκαηνινγίσλ, ηα νπνία αλαιχνληαη ηφζν ζηαηηζηηθά, φζν θαη κε ηε κέζνδν MUSA είλαη ΣΑΣΗΣΗΚΖ ΑΝΑΛΤΖ Χ ΠΡΟ ΣΑ ΓΖΜΟΓΡΑΦΗΚΑ ΥΑΡΑΚΣΖΡΗΣΗΚΑ Γεωγξαθηθή Καηαλνκή: Ζ γεσγξαθηθή πεξηνρή ζηελ νπνία δηεμήρζε ε έξεπλα πεξηιακβάλεη εθηά λνκνχο ηεο ρψξαο, νη νπνίνη είλαη: Λάξηζαο, Καξδίηζαο, Φζηψηηδαο, Γξεβελψλ, Δπξπηαλίαο, Σξηθάισλ θαη Μαγλεζίαο, κε ηε ζπκκεηνρή αλά λνκφ λα παξνπζηάδεηαη ζηνλ πίλαθα 4.1. Πίλαθαο 4.1 πκκεηνρή αλά λνκφ ΝΟΜΟ ΤΜΜΔΣΟΥΖ ΠΟΟΣΟ % ΛΑΡΗΑ 47 28,14 ΚΑΡΓΗΣΑ 21 12,57 ΦΘΗΧΣΗΓΑ 21 12,57 ΓΡΔΒΔΝΧΝ 8 4,79 ΔΤΡΤΣΑΝΗΑ 5 3 ΣΡΗΚΑΛΧΝ 33 19,76 ΜΑΓΝΖΗΑ 32 19,16 ΤΝΟΛΟ

69 ΤΜΜΔΣΟΥΖ ΑΝΑ ΝΟΜΟ ρήκα 4.1 Αλάιπζε δείγκαηνο σο πξνο ηε γεσγξαθηθή θαηαλνκή Φύιν: ηελ έξεπλα ζπκκεηείραλ 119 γπλαίθεο θαη 48 άληξεο. Οη γπλαίθεο αλέξρνληαη ζην 71,26% ηνπ δείγκαηνο θαη νη άληξεο ζην 28,74%. Βέβαηα ε δηαθνξά απηή νθείιεηαη ζην γεγνλφο φηη ε πιεηνςεθία ησλ εξγαδνκέλσλ ηνπ ΟΑΔΓ είλαη γπλαίθεο. Πίλαθαο 4.2 πκκεηνρή αλά θχιν ΦΤΛΟ ΤΥΝΟΣΖΣΑ ΠΟΟΣΟ % ΑΝΓΡΔ 48 28,74 ΓΤΝΑΗΚΔ ,26 ΤΝΟΛΟ ΤΜΜΔΣΟΥΖ ΑΝΑ ΦΤΛΛΟ 48; 28,74% 119; 71,26% ΑΝΓΡΔ ΓΤΝΑΗΚΔ ρήκα 4.2 Αλάιπζε δείγκαηνο σο πξνο ην θχιν

70 56 Ζιηθία: Σν δείγκα ρσξίδεηαη ζε ηέζζεξηο ειηθηαθέο νκάδεο, πνπ φπσο θαίλεηαη ζην ηζηφγξακκα ηνπ ζρήκαηνο 4.3. ηα πνζνζηά ζπκκεηνρήο είλαη 1,19% γηα ηελ ειηθηαθή νκάδα ησλ εηψλ, 25,15% γηα ηελ ειηθηαθή νκάδα ησλ εηψλ, 47,31% γηα ηελ νκάδα ησλ εηψλ θαη 26,35% γηα ηελ νκάδα ησλ εξγαδνκέλσλ απφ 51 εηψλ θαη άλσ. Πίλαθαο 4.3 πκκεηνρή αλά ειηθία ΖΛΗΚΗΑ ΤΜΜΔΣΟΥΖ ΠΟΟΣΟ % , , ,31 51 ΚΑΗ ΑΝΧ 44 26,35 ΤΝΟΛΟ ΤΜΜΔΣΟΥΖ ΑΝΑ ΖΛΗΚΗΑ 79; 47,31% 44; 26,35% 42; 25,15% 2; 1,20% ΚΑΗ ΑΝΧ ρέζε εξγαζίαο: ρήκα 4.3 Αλάιπζε δείγκαηνο σο πξνο ηελ ειηθία Οη ζπκκεηέρνληεο ζηελ έξεπλα ζε πνζνζηφ 86,83% είλαη κφληκνη ππάιιεινη ελψ ην 13,17% είλαη ππάιιεινη ανξίζηνπ ρξφλνπ. Πίλαθαο 4.4. πκκεηνρή αλά ζρέζε εξγαζίαο ΥΔΖ ΔΡΓΑΗΑ ΤΜΜΔΣΟΥΖ ΠΟΟΣΟ % ΜΟΝΗΜΟΗ ,83 ΑΟΡΗΣΟΤ ΥΡΟΝΟΤ 22 13,17 ΤΝΟΛΟ

71 ΤΜΜΔΣΟΥΖ ΑΝΑ ΥΔΖ ΔΡΓΑΗΑ ΜΟΝΗΜΟΗ ΑΟΡΗΣΟΤ ΥΡΟΝΟΤ ρήκα 4.4 Αλάιπζε δείγκαηνο σο πξνο ηε ζρέζε εξγαζίαο Δπίπεδν εθπαίδεπζεο: Χο πξνο ην εθπαηδεπηηθφ επίπεδν, ην 28,75% ησλ εξγαδνκέλσλ είλαη απφθνηηνη Γπκλαζίνπ/Λπθείνπ (ΓΔ), ην 15,58% απφθνηηνη ΣΔΗ (ΣΔ), ην 44,32% απφθνηηνη Παλεπηζηεκίνπ (ΠΔ), ην 8,39% θάηνρνη Μεηαπηπρηαθνχ ηίηινπ, ην 0,60% θάηνρνη Γηδαθηνξηθνχ θαη ην 2,36% είλαη θάηνρνη απνιπηεξίνπ ηερληθψλ ζρνιψλ. Πίλαθαο 4.5 πκκεηνρή αλά επίπεδν εθπαίδεπζεο ΔΠΗΠΔΓΟ ΔΚΠΑΗΓΔΤΖ ΤΜΜΔΣΟΥΖ ΠΟΟΣΟ % ΓΔ 48 28,75 ΣΔ 26 15,58 ΠΔ 74 44,32 ΜΔΣΑΠΣΤΥΗΑΚΟ 14 8,39 ΓΗΓΑΚΣΟΡΗΚΟ 1 0,60 ΆΛΛΟ 4 2,36 ΤΝΟΛΟ ΤΜΜΔΣΟΥΖ ΑΝΑ ΔΠΗΠΔΓΟ ΔΚΠΑΗΓΔΤΖ ΔΕ ΤΕ ΡΕ ΜΕΤΑΡΤΥΧΙΑΚΟ ΔΙΔΑΚΤΟΙΚΟ ΆΛΛΟ ρήκα 4.5 Αλάιπζε δείγκαηνο σο πξνο ην επίπεδν εθπαίδεπζεο

72 58 Θέζε εξγαζίαο: Χο πξνο ηε ζέζε εξγαζίαο ησλ ζπκκεηερφλησλ ζηελ έξεπλα, ην 90,42% δελ θαηέρεη ζέζε επζχλεο, ην 8,99% είλαη πξντζηάκελνη ηκήκαηνο θαη έλαο ζπκκεηέρσλ είλαη δηεπζπληήο. Πίλαθαο 4.6 πκκεηνρή αλά ζέζε εξγαζίαο ΘΔΖ ΔΡΓΑΗΑ ΤΜΜΔΣΟΥΖ ΠΟΟΣΟ % ΤΠΑΛΛΖΛΟ ,42 ΠΡΟΨΣΑΜΔΝΟ 15 8,99 ΓΗΔΤΘΤΝΣΖ 1 0,59 ΤΝΟΛΟ ΤΜΜΔΣΟΥΖ ΑΝΑ ΘΔΖ ΔΡΓΑΗΑ ΤΜΜΔΣΟΥΖ ΥΡΑΛΛΗΛΟΣ ΡΟΪΣΤΑΜΕΝΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ρήκα 4.6 Αλάιπζε δείγκαηνο σο πξνο ηε ζέζε εξγαζίαο πλνιηθά έηε ππεξεζίαο: ρεηηθά κε ηα ζπλνιηθά έηε ππεξεζίαο, ην 26,95% ησλ ζπκκεηερφλησλ έρεη ιηγφηεξα απφ 20 έηε ππεξεζίαο, ην 44,91% έρεη έηε, ην 19,16% έηε θαη ην 8,98% έρεη πεξηζζφηεξα απφ 30 έηε ππεξεζίαο. Πίλαθαο 4.7 πκκεηνρή σο πξνο ηα ζπλνιηθά έηε ππεξεζίαο ΔΣΖ ΤΠΖΡΔΗΑ ΤΜΜΔΣΟΥΖ ΠΟΟΣΟ % ΔΧ , , ,16 31 ΚΑΗ ΑΝΧ 15 8,98 ΤΝΟΛΟ

73 59 ΤΜΜΔΣΟΥΖ ΑΝΑ ΤΝΟΛΗΚΑ ΔΣΖ ΤΠΖΡΔΗΑ 15; 9% 32; 19% 75; 45% 45; 27% ΔΧ 10 21_ ΚΑΗ ΑΝΧ ρήκα 4.7 Αλάιπζε δείγκαηνο σο πξνο ηα ζπλνιηθά έηε ππεξεζίαο Έηε εξγαζίαο ζηελ παξνύζα ζέζε: Σν δείγκα καο απαξηίδεηαη απφ ππαιιήινπο πνπ εξγάδνληαη ζηελ παξνχζα ζέζε εξγαζίαο έσο 10 έηε ζε πνζνζηφ 61,07%, έηε ζε πνζνζηφ 30,54% θαη έηε ζε πνζνζηφ 8.39%. Πίλαθαο 4.8 πκκεηνρή σο πξνο ηα έηε εξγαζίαο ζηελ παξνχζα ζέζε ΔΣΖ ΔΡΓΑΗΑ ΤΜΜΔΣΟΥΖ ΠΟΟΣΟ % ΔΧ ,07 11_ , ,39 30 ΚΑΗ ΑΝΧ 0 0 ΤΝΟΛΟ ΤΜΜΔΣΟΥΖ ΑΝΑ ΔΣΖ ΔΡΓΑΗΑ ΣΖΝ ΠΑΡΟΤΑ ΘΔΖ ΕΩΣ 10 11_ ΚΑΙ ΑΝΩ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ρήκα 4.8 Αλάιπζε δείγκαηνο σο πξνο ηα έηε ππεξεζίαο ζηελ παξνχζα ζέζε

74 ΣΑΣΗΣΗΚΖ ΑΝΑΛΤΖ ΗΚΑΝΟΠΟΗΖΖ Μεηά ηελ εηζαγσγή ησλ απαληήζεσλ πνπ ιακβάλνληαη απφ ηα εξσηεκαηνιφγηα, ζην ινγηζκηθφ ηεο πνιπθξηηήξηαο αλάιπζεο ηθαλνπνίεζεο MUSA, πξνθχπηνπλ θάπνηα απνηειέζκαηα κε ηδηαίηεξν ελδηαθέξνλ, ζαλ ζπλέπεηα ηεο ζηαηηζηηθήο επεμεξγαζίαο ηνπο. ηε ζπλέρεηα παξνπζηάδνληαη ηα απνηειέζκαηα απηά, πνπ αθνξνχλ ηφζν ηε ζπλνιηθή ηθαλνπνίεζε ησλ εξγαδνκέλσλ ηνπ ΟΑΔΓ, φζν θαη ηελ ηθαλνπνίεζε απφ ηα θξηηήξηα θαη ηα ππνθξηηήξηα πνπ ηε ζπλζέηνπλ. ην δηάγξακκα ηνπ ζρήκαηνο 4.9, πνπ αθνξά ηε ζπλνιηθή ηθαλνπνίεζε, παξνπζηάδεηαη ε πνζνζηηαία θαηαλνκή γηα θάζε θιίκαθα ηθαλνπνίεζεο, φπσο απηή αλαθέξεηαη ζην εξσηεκαηνιφγην. Παξαηεξψληαο ινηπφλ ην δηάγξακκα δηαπηζηψλνπκε φηη νη κηζνί ζρεδφλ απφ ηνπο εξσηψκελνπο, πνζνζηφ 49,7%, είλαη ηθαλνπνηεκέλνη απφ ηελ εξγαζία ηνπο, ελψ έλα ζεκαληηθφ πνζνζηφ, 29,9%, δειψλνπλ φηη δελ είλαη νχηε ηθαλνπνηεκέλνη νχηε δπζαξεζηεκέλνη. Απφιπηε ηθαλνπνίεζε δειψλεη ην 12% ησλ εξσηψκελσλ, κε ην πνζνζηφ ησλ ιίγν ηθαλνπνηεκέλσλ λα βξίζθεηαη ζην 7,8%, ελψ έλα ειάρηζην πνζνζηφ 0,6% δειψλνπλ φηη δελ είλαη θαζφινπ ηθαλνπνηεκέλνη απφ ηελ εξγαζία ηνπο. Αζξνίδνληαο ηα πνζνζηά ησλ ηθαλνπνηεκέλσλ θαη ησλ απφιπηα ηθαλνπνηεκέλσλ ππαιιήισλ παξαηεξνχκε φηη πνζνζηφ 61,7% ησλ εξσηψκελσλ είλαη γεληθά ηθαλνπνηεκέλνη απφ ηελ εξγαζία ηνπο. ρήκα 4.9 πλνιηθή ηθαλνπνίεζε

75 61 Ξεθηλψληαο ηε ζηαηηζηηθή αλάιπζε ησλ θξηηεξίσλ πνπ ζπλζέηνπλ ηελ νιηθή ηθαλνπνίεζε, παξνπζηάδνληαη ζην δηάγξακκα ηνπ ζρήκαηνο 4.10 ηα πνζνζηά πνπ αθνξνχλ ηελ ηθαλνπνίεζε απφ ηα ραξαθηεξηζηηθά ηεο εξγαζίαο. Πεξηζζφηεξνη απφ ηνπο κηζνχο εξγαδνκέλνπο πνπ εξσηήζεθαλ, πνζνζηφ 52,10%, δειψλνπλ φηη είλαη ηθαλνπνηεκέλνη απφ ηα ραξαθηεξηζηηθά ηεο εξγαζίαο ηνπο, κε ηνπο απφιπηα ηθαλνπνηεκέλνπο λα αλέξρνληαη ζην 18%, θαη εθείλνπο πνπ δειψλνπλ φηη δελ είλαη νχηε ηθαλνπνηεκέλνη, νχηε δπζαξεζηεκέλνη λα απνηεινχλ ην 21%. Σν 6,6% δειψλνπλ ιίγν ηθαλνπνηεκέλνη, ελψ κφιηο ην 2,4% δειψλνπλ φηη δελ είλαη θαζφινπ ηθαλνπνηεκέλνη απφ ηα ραξαθηεξηζηηθά ηεο εξγαζίαο ηνπο. Σν 70,01% ινηπφλ ησλ ζπκκεηερφλησλ ζηελ έξεπλα εξγαδνκέλσλ ηνπ ΟΑΔΓ, δειψλνπλ γεληθφηεξα ηθαλνπνηεκέλνη απφ ηα ραξαθηεξηζηηθά ηεο εξγαζίαο ηνπο. ρήκα 4.10 Ηθαλνπνίεζε απφ ηα ραξαθηεξηζηηθά ηεο εξγαζίαο ην δηάγξακκα ηνπ ζρήκαηνο 4.11 απνηππψλνληαη ηα πνζνζηά ηθαλνπνίεζεο απφ ηνπο πξντζηακέλνπο ησλ ππεξεζηψλ ηνπ ΟΑΔΓ. Παξαηεξνχκε φηη νη κηζνί πεξίπνπ ππάιιεινη πνπ ζπκκεηείραλ ζηελ έξεπλα, πνζνζηφ 48,5%, είλαη απφιπηα ηθαλνπνηεκέλνη απφ ηνλ πξντζηάκελφ ηνπο, κε εμίζνπ πςειφ πνζνζηφ 36,5%, λα δειψλνπλ ηθαλνπνηεκέλνη. Σν 9% δειψλνπλ νχηε ηθαλνπνηεκέλνη/νχηε δπζαξεζηεκέλνη, ελψ πνιχ ρακειά είλαη ηα πνζνζηά ησλ ιίγν ηθαλνπνηεκέλσλ (4.2%) θαη ησλ θαζφινπ ηθαλνπνηεκέλσλ ππαιιήισλ (1,8%). Οη εξσηψκελνη επνκέλσο ζε έλα πνιχ κεγάιν πνζνζηφ ( 85%) έρνπλ γεληθά ζεηηθή εηθφλα γηα ηνλ πξντζηάκελφ ηνπο.

76 62 ρήκα 4.11 Ηθαλνπνίεζε απφ ηνλ πξντζηάκελν ην δηάγξακκα ηνπ ζρήκαηνο 4.12 παξνπζηάδνληαη ηα πνζνζηά ηθαλνπνίεζεο απφ ην κηζζφ πνπ ιακβάλνπλ νη εξγαδφκελνη ηνπ ΟΑΔΓ. Παξαηεξνχκε κηα ζρεδφλ απφιπηε ηζνξξνπία ησλ ηθαλνπνηεκέλσλ, ησλ νπδέηεξσλ θαη ησλ ιίγν ηθαλνπνηεκέλσλ ππαιιήισλ, κε ηα πνζνζηά αληίζηνηρα λα είλαη 27,5%, 22,2% θαη 24,6%. Έλα αξθεηά ζεκαληηθφ πνζνζηφ εξγαδνκέλσλ 19,2% δειψλεη φηη δελ είλαη θαζφινπ ηθαλνπνηεκέλν απφ ην κηζζφ θαη έλα κηθξφ κφλν πνζνζηφ 6,6% δειψλεη απφιπηα ηθαλνπνηεκέλν. ρήκα 4.12 Ηθαλνπνίεζε απφ ην κηζζφ ην δηάγξακκα ηνπ ζρήκαηνο 4.13 θαίλνληαη ηα πνζνζηά ηθαλνπνίεζεο ησλ εξγαδνκέλσλ απφ ηηο ζρέζεηο κε ηνπο ζπλαδέιθνπο ηνπο. Πεξίπνπ νη κηζνί απφ ηνπο εξσηψκελνπο, πνζνζηφ 48,5%, απάληεζαλ φηη είλαη ηθαλνπνηεκέλνη απφ ηηο ζρέζεηο κε ηνπο ζπλαδέιθνπο ηνπο, ελψ πνζνζηφ 31,1% είλαη απφιπηα ηθαλνπνηεκέλνη. Σα 6,8% ησλ εξσηψκελσλ δειψλνπλ νπδέηεξνη θαη κφιηο ην 2,4% θαη 1,2% δειψλνπλ φηη είλαη ιίγν ηθαλνπνηεκέλνη ή θαζφινπ ηθαλνπνηεκέλνη αληίζηνηρα. Καη ζ απηφ επίζεο θξηηήξην

77 63 παξαηεξνχκε κεγάιν πνζνζηφ ηθαλνπνίεζεο, θαζψο νη ηθαλνπνηεκέλνη θαη απφιπηα ηθαλνπνηεκέλνη εξγαδφκελνη απνηεινχλ ην 79,6% ηνπ ζπλφινπ ησλ εξσηψκελσλ. ρήκα 4.13 Ηθαλνπνίεζε απφ ηνπο ζπλαδέιθνπο πσο παξαηεξνχκε ζην δηάγξακκα ηνπ ζρήκαηνο 4.14, αληίζηνηρε κε ηελ ηθαλνπνίεζε απφ ην κηζζφ είλαη πεξίπνπ θαη ε ηθαλνπνίεζε απφ ηελ πνιηηηθή ηνπ Οξγαληζκνχ. Έηζη παξαηεξνχκε ζρεηηθή ηζνξξνπία κεηαμχ ησλ ηθαλνπνηεκέλσλ, νπδέηεξσλ θαη ιίγν ηθαλνπνηεκέλσλ εξγαδνκέλσλ κε ηα πνζνζηά λα είλαη αληίζηνηρα 26,3%, 31,7% θαη 27,5%. Μφιηο ην 6% ησλ εξγαδνκέλσλ δειψλνπλ απφιπηε ηθαλνπνίεζε, ελψ ην 8,4% δελ είλαη θαζφινπ ηθαλνπνηεκέλνη απφ ηελ πνιηηηθή ηνπ Οξγαληζκνχ. ρήκα 4.14 Ηθαλνπνίεζε απφ ηελ πνιηηηθή ηνπ Οξγαληζκνχ

78 64 ην δηάγξακκα ηνπ ζρήκαηνο 4.14 απνηππψλεηαη ε ηθαλνπνίεζε ησλ εξγαδνκέλσλ απφ ηηο πξννπηηθέο βησζηκφηεηαο ηνπ Οξγαληζκνχ ζε πεξίνδν νηθνλνκηθήο θξίζεο. Μφιηο 1,2% ησλ εξγαδνκέλσλ δειψλνπλ απφιπηε ηθαλνπνίεζε απφ ηηο πξννπηηθέο βησζηκφηεηαο, κε ην πνζνζηφ ησλ ηθαλνπνηεκέλσλ λα βξίζθεηαη ζην 22,2%. Σν 35,3% θξαηά νπδέηεξε ζηάζε, ελψ ιίγν ηθαλνπνηεκέλν δειψλεη ην 25,7% θαη θαζφινπ ηθαλνπνηεκέλν ην 15,6% ησλ εξγαδνκέλσλ πνπ ζπκκεηείραλ ζηελ έξεπλα. ρήκα 4.15 Ηθαλνπνίεζε απφ ηηο πξννπηηθέο βησζηκφηεηαο ηνπ Οξγαληζκνχ Δλδηαθέξνλ παξνπζηάδεη ε πνζνζηηαία αλά θξηηήξην αλάιπζε ησλ κάιινλ ηθαλνπνηεκέλσλ ππαιιήισλ (ζεσξνχληαη νη εξσηψκελνη πνπ δήισζαλ απφιπηα ηθαλνπνηεκέλνη θαη ηθαλνπνηεκέλνη/κέηξηα ηθαλνπνηεκέλνη) θαη ησλ κάιινλ δπζαξεζηεκέλσλ ππαιιήισλ (ζεσξνχληαη φζνη δήισζαλ δπζαξεζηεκέλνη/ιίγν ηθαλνπνηεκέλνη θαη απφιπηα δπζαξεζηεκέλνη), πνπ παξνπζηάδεηαη ζηνλ πίλαθα 4.9. Πίλαθαο 4.9 Πνζνζηά ηθαλνπνίεζεο αλά θξηηήξην ΚΡΗΣΖΡΗΑ ΗΚΑΝΟΠΟΗΖΖ ΜΑΛΛΟΝ ΗΚΑΝΟΠΟΗΖΜΔΝΟΗ ΜΑΛΛΟΝ ΓΤΑΡΔΣΖΜΔΝΟΗ ΥΑΡΑΚΣΖΡΗΣΗΚΑ ΔΡΓΑΗΑ 70,1% 9% ΠΡΟΨΣΑΜΔΝΟ 85% 6% ΜΗΘΟ-ΑΜΟΗΒΖ 34,1% 43,8% ΥΔΔΗ ΜΔ ΤΝΑΓΔΛΦΟΤ 79,6% 3,6% ΠΟΛΗΣΗΚΖ ΟΡΓΑΝΗΜΟΤ 32,3% 35,9% ΠΡΟΟΠΣΗΚΔ ΒΗΧΗΜΟΣΖΣΑ 23,4% 41,3%

79 65 πκπεξαίλνπκε ινηπφλ φηη, γεληθά νη ζπκκεηέρνληεο ζηελ έξεπλα είλαη ζε κεγάιν πνζνζηφ ηθαλνπνηεκέλνη απφ ηελ εξγαζία ηνπο. Σν κεγαιχηεξν πνζνζηφ ηθαλνπνίεζεο (85%) κε ρακειφ πνζνζηφ δπζαξέζθεηαο (6%) εκθαλίδεηαη ζην θξηηήξην «πξντζηάκελνο». Αθνινπζεί κε κηθξή δηαθνξά ην θξηηήξην «ζρέζεηο κε ζπλαδέιθνπο», γηα ην νπνίν δειψλεη ηθαλνπνίεζε ην 79,6% ησλ εξσηψκελσλ. ην θξηηήξην απηφ παξαηεξείηαη ην κηθξφηεξν πνζνζηφ δπζαξέζθεηαο (3,6%). Σν κεγαιχηεξν πνζνζηφ δπζαξέζθεηαο 43,8%, παξαηεξείηαη ζην θξηηήξην «κηζζφο-ακνηβή» θαη αθνινπζεί κε πνιχ κηθξή δηαθνξά ην θξηηήξην «πξννπηηθέο βησζηκφηεηαο», γηα ην νπνίν ην πνζνζηφ δπζαξέζθεηαο είλαη 41,3%, κε ην πνζνζηφ ηθαλνπνίεζεο λα είλαη ην ρακειφηεξν φισλ ησλ θξηηεξίσλ (23,4%). Δπίζεο πνιχ πςειφ πνζνζηφ ηθαλνπνίεζεο (70,1%) κε πνιχ ρακειφ πνζνζηφ δπζαξέζθεηαο (9%), εκθαλίδεη ην θξηηήξην «ραξαθηεξηζηηθά εξγαζίαο». ην θξηηήξην «πνιηηηθή ηνπ νξγαληζκνχ» παξαηεξείηαη ζρεηηθή ηζνξξνπία κεηαμχ ησλ κάιινλ ηθαλνπνηεκέλσλ θαη ησλ κάιινλ δπζαξεζηεκέλσλ ππαιιήισλ, κε ηα πνζνζηά λα είλαη 32,3% θαη 35,9% αληίζηνηρα. Οινθιεξψλνληαο ηε ζηαηηζηηθή αλάιπζε ηεο εξγαζηαθή ηθαλνπνίεζεο κε ηε κέζνδν MUSA, ζα ήηαλ ελδηαθέξνλ λα παξνπζηαζηεί ε ζηαηηζηηθή αλάιπζε ησλ ππνθξηηεξίσλ πνπ ζπλζέηνπλ ηα θξηηήξηα ηεο ηθαλνπνίεζεο. Ζ ζπγθεθξηκέλε αλάιπζε καο δίλεη ηε δπλαηφηεηα λα δηαπηζηψζνπκε πην δηεμνδηθά πνηα είλαη ηα επηκέξνπο ραξαθηεξηζηηθά πνπ ζπκβάιινπλ ζηε δηακφξθσζε ηνπ επηπέδνπ ηθαλνπνίεζεο ησλ ζπκκεηερφλησλ ζηελ έξεπλα. πσο αλαθέξζεθε ζην πξνεγνχκελν θεθάιαην, ε νλνκαζηηθή πεληαβάζκηα θιίκαθα πνπ ρξεζηκνπνηήζεθε γηα ηα ππνθξηηήξηα πεξηιακβάλεη ηηκέο απφ «ζπκθσλψ απφιπηα» έσο «δηαθσλψ απφιπηα» θαη δηαξζξψλεηαη σο εμήο: πκθσλψ απφιπηα ρεδφλ ζπκθσλψ Οχηε ζπκθσλψ/νχηε δηαθσλψ ρεδφλ δηαθσλψ Γηαθσλψ απφιπηα ηε ζπλέρεηα αθνινπζεί ν πίλαθαο 4.10, ζηνλ νπνίν παξνπζηάδνληαη ζπλνπηηθά ηα απνηειέζκαηα πνπ αθνξνχλ ηηο απφςεηο ησλ εξσηψκελσλ γηα ηα ππνθξηηήξηα, κε ηα αληίζηνηρα δηαγξάκκαηα λα παξαηίζεληαη ζην παξάξηεκα Β.

80 66 Πίλαθαο 4.10 Ηθαλνπνίεζε απφ ηα ππνθξηηήξηα ΙΚΑΝΟΡΟΙΗΣΗ ΚΙΤΗΙΩΝ ΚΑΙ ΥΡΟΚΙΤΗΙΩΝ ΔΙΑΦΩΝΩ ΑΡΟΛΥΤΑ ΣΧΕΔΟΝ ΔΙΑΦΩΝΩ ΟΥΤΕ ΣΥΜΦ. / ΟΥΤΕ ΔΙΑΦ. ΣΧΕΔΟΝ ΣΥΜΦΩΝΩ ΣΥΜΦΩΝΩ ΑΡΟΛΥΤΑ 1. ΧΑΡΑΚΣΗΡΙΣΙΚΑ ΕΡΓΑΙΑ 1.1 ΦΟΤΟΣ ΕΓΑΣΙΑΣ 1,8% 3,6% 4,2% 28,1% 62,3% 1.2 ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΕΓΑΣΙΑΣ 3,6% 5,4% 13,2% 38,3% 39,5% 1.3 ΣΥΝΑΦΕΙΑ ΣΡΟΥΔΩΝ 22,2% 9,6% 20,4% 22,9% 25,1% 1.4 ΕΝΑΛΛΑΓΕΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΩΝ 11,4% 16,8% 16,2% 22,8% 32,9% 1.5 ΑΥΤΟΝΟΜΙΑ 10,8% 13,8% 23,4% 21% 30,5% 2. ΠΡΟΪΣΑΜΕΝΟ 2.1 ΕΜΡΙΣΤΟΣΥΝΗ 2,4% 3% 12% 30,5% 52,1% 2.2 ΙΣΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΡΙΣΗ 4,2% 7,2% 14,4% 34,1% 40,1% 2.3 ΕΡΙΚΟΙΝΩΝΙΑ 1,8% 2,4% 6% 28,7% 61,1% 2.4 ΛΗΨΗ ΑΡΟΦΑΣΕΩΝ 1,8% 3,6% 15% 36,5% 43,1% 2.5 ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ 3% 4,8% 20,4% 34,1% 37,7% 2.6 ΕΡΙΛΥΣΗ ΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ 3,6% 7,2% 11,4% 37,1% 40,7% 3. ΜΙΘΟ 3.1 ΣΧΕΣΗ ΑΜΟΙΒΗΣ-ΡΟΣΡΑΘΕΙΑΣ 32,3% 25,1% 15,6% 16,8% 10,2% 3.2ΣΧΕΣΗ ΑΜΟΙΒΗΣ-ΦΟΤΟΥ ΕΓΑΣΙΑΣ 34,7% 26,9% 14,4% 15,6% 8,4% 3.3 ΣΧΕΣΗ ΑΜΟΙΒΗΣ-ΕΡΙΡ. ΕΚΡ/ΣΗΣ 27,5% 22,2% 21% 16,8% 12,6% 3.4 ΥΡΕΩΙΕΣ 31,1% 15% 19,2% 18% 16,8% 3.5 ΣΧΕΣΗ ΑΜΟΙΒΗΣ-ΥΡΟΛ. ΔΗΜΟΣΙΟ 26,9% 22,2% 24,6% 15% 11,4% 3.6 ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΜΕΛΛ. ΑΡΟΔΟΧΩΝ 11,4% 3% 7,8% 18,6% 59,3% 4. ΤΝΑΔΕΛΦΟΙ 4.1 ΣΧΕΣΕΙΣ 0% 0,6% 11,4% 37,7% 50,3% 4.2 ΟΜΑΔΙΚΟΤΗΤΑ 2,4% 9% 15,6% 33,5% 39,5% 4.3 ΣΥΓΚΟΥΣΕΙΣ 18,6% 32,9% 23,4% 20,4% 4,8% 4.4 ΣΥΝΑΝΑΣΤΟΦΗ 7,8% 15% 29,3% 26,3% 21,6% 4.5 ΕΜΡΙΣΤΟΣΥΝΗ 1,2% 1,8% 23,4% 32,3% 41,3% 5. ΠΟΛΙΣΙΚΗ ΟΡΓΑΝΙΜΟΤ 5.1 ΑΝΑΓΝΩΙΣΗ ΡΟΣΡΑΘΕΙΑΣ 6,6% 16,8% 29,9% 28,7% 18% 5.2 ΕΞΕΛΙΞΗ-ΡΟΑΓΩΓΗ 16,8% 27,5% 32,9% 13,8% 9% 5.3 ΝΕΕΣ ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ 20,4% 26,3% 29,3% 15,6% 8,4% 5.4 ΑΞΙΟΡΟΙΗΣΗ ΙΚΑΝΟΤΗΤΩΝ 16,8% 21,6% 28,1% 21% 12,6% 5.5 ΣΕΜΙΝΑΙΑ 25,1% 20,4% 19,2% 22,8% 12,6% 5.6 ΑΞΙΟΡΟΙΗΣΗ ΡΟΤΑΣΕΩΝ 16,8% 24,6% 32,9% 18% 7,8% 5.7 ΕΝΗΜΕΩΣΗ 18,6% 29,9% 18,6% 20,4% 12,6% 6. ΠΡΟΟΠΣΙΚΕ ΒΙΩΙΜΟΣΗΣΑ 6.1 ΜΕΙΩΣΗ ΔΟΜΩΝ 55,1% 13,8% 17,4% 9,6% 4,2% 6.2 ΜΕΙΩΣΗ ΡΟΣΩΡΙΚΟΥ 74,6% 10,2% 10,8% 3,6% 1,2% 6.3 ΣΥΝΟΛΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΩΝ 15,6% 13,2% 18% 24,6% 28,7% 6.4 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΙΣΗ 13,2% 13,2% 13,8% 27,5% 32,3% 6.5 ΔΗΜΟΣΙΑ ΜΟΦΗ 35,3% 11,4% 24% 16,2% 13,2% 6.6 ΕΓΑΣΙΑΚΗ ΑΣΦΑΛΕΙΑ 9% 5,4% 19,8% 21,6% 44,3%

81 67 Μειεηψληαο ην πίλαθα 4.10 δηαπηζηψλνπκε φηη, φζνλ αθνξά ηα ππνθξηηήξηα πνπ ζπλζέηνπλ ην θξηηήξην «ηθαλνπνίεζε απφ ηα ραξαθηεξηζηηθά ηεο εξγαζίαο», έλα κεγάιν κέξνο ησλ εξσηψκελσλ ζεσξεί φηη ν θφξηνο εξγαζίαο ζηηο ππεξεζίεο ηνπ ΟΑΔΓ δελ είλαη ηδηαίηεξα κεγάινο, θαζψο ην ππνθξηηήξην απηφ εκθαλίδεη ην κεγαιχηεξν πνζνζηφ (62,3%), ελψ ηθαλνπνηεηηθφ κπνξεί λα ζεσξεζεί ην πνζνζηφ ησλ εξσηψκελσλ πνπ είλαη απφιπηα ηθαλνπνηεκέλνη απφ ην αληηθείκελν πνπ ηνπο έρεη αλαηεζεί (39,5%). Αλαιχνληαο ην θξηηήξην «ηθαλνπνίεζε απφ ηνλ πξντζηάκελν» παξαηεξνχκε φηη ην 61,1% ησλ εξσηψκελσλ δειψλνπλ απφιπηα ηθαλνπνηεκέλνη απφ ηελ επηθνηλσλία κε ηνλ πξντζηάκελφ ηνπο θαη πεξίπνπ νη κηζνί (52,1%) εκπηζηεχνληαη ηνλ πξντζηάκελφ ηνπο. ρεηηθά κε ηελ ηθαλνπνίεζε απφ ην κηζζφ, ην 59,3% ησλ εξσηψκελσλ δειψλνπλ φηη αηζζάλνληαη αζθάιεηα γηα ηηο κειινληηθέο ηνπο απνδνρέο, κε ην 34,7% λα ζεσξεί φηη ν κηζζφο δελ είλαη αλάινγνο ηεο θαηαβαιιφκελεο πξνζπάζεηαο. Αλαθνξηθά κε ηελ πνηφηεηα ησλ ζρέζεσλ κε ηνπο ζπλαδέιθνπο, νη κηζνί εξσηψκελνη (50,3%) δειψλνπλ απφιπηα ηθαλνπνηεκέλνη, ελψ δελ έρεη θαηαγξαθεί θακία απάληεζε πνπ λα δειψλεη απφιπηε δπζαξέζθεηα απφ ηηο ζρέζεηο κε ηνπο ζπλαδέιθνπο. ρεηηθά κε ηελ ηθαλνπνίεζε απφ ηελ πνιηηηθή ηνπ Οξγαληζκνχ, νη εξσηψκελνη θξαηνχλ νπδέηεξε ζηάζε ζε πνζνζηφ 32,9% αλαθνξηθά κε ηηο δπλαηφηεηεο εμέιημεο-πξναγσγήο θαη ηεο αμηνπνίεζεο ησλ πξνηάζεσλ ησλ εξγαδνκέλσλ απφ ηελ πιεπξά ηεο Γηνίθεζεο, ελψ κφλν ην 9% θαη ην 7,8% αληίζηνηρα, δειψλνπλ απφιπηα ηθαλνπνηεκέλνη απφ ηα παξαπάλσ ππνθξηηήξηα. Αλαιχνληαο ηηο απφςεηο ησλ ζπκκεηερφλησλ γηα ηηο πξννπηηθέο βησζηκφηεηαο ηνπ Οξγαληζκνχ, παξαηεξνχκε φηη ην 74,6% αληηηίζεηαη ζηε κείσζε ηνπ πξνζσπηθνχ, κε ην 55,1% λα αληηηίζεηαη ζηε κείσζε ησλ δνκψλ θαη κφιηο ην 9% λα δειψλεη φηη αηζζάλεηαη εξγαζηαθή αλαζθάιεηα ιφγσ ησλ πξνζπαζεηψλ δηαζθάιηζεο ηεο βησζηκφηεηαο ΣΑΣΗΣΗΚΖ ΑΝΑΛΤΖ ΔΡΓΑΗΑΚΖ ΗΚΑΝΟΠΟΗΖΖ Χ ΠΡΟ ΣΑ ΓΖΜΟΓΡΑΦΗΚΑ ΥΑΡΑΚΣΖΡΗΣΗΚΑ Γεδνκέλεο ηεο αδπλακίαο κέηξεζεο ηνπ επηπέδνπ εξγαζηαθήο ηθαλνπνίεζεο σο πξνο ηα δεκνγξαθηθά ραξαθηεξηζηηθά κε ηελ πνιπθξηηήξηα κέζνδν αλάιπζεο ηθαλνπνίεζεο MUSA, θξίζεθε απαξαίηεην λα παξνπζηαζηεί ε ζηαηηζηηθή αλάιπζε ηνπ επηπέδνπ εξγαζηαθήο ηθαλνπνίεζεο αλά δεκνγξαθηθφ ραξαθηεξηζηηθφ, κε βάζε ηε ζρεηηθή ζπρλφηεηα θαη ην αληίζηνηρν πνζνζηφ ησλ απαληήζεσλ ησλ ζπκκεηερφλησλ. Με ηνλ ηξφπν απηφ δχλεηαη ε δπλαηφηεηα ηφζν ηεο εμέηαζεο ηεο δηαζπνξάο ηνπ δείγκαηνο, φζν

82 68 θαη ν πξνζδηνξηζκφο ησλ νκάδσλ ησλ εξγαδνκέλσλ πνπ έρνπλ δηαθνξεηηθέο πξνζδνθίεο θαη πξνηηκήζεηο (Γξεγνξνχδεο θ.α, 1998). Δξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε αλά θύιν: Οη γπλαίθεο είλαη απφιπηα ηθαλνπνηεκέλεο απφ ηελ εξγαζία ηνπο ζε πνζνζηφ 14% θαη νη άληξεο ζε πνζνζηφ 10%, ελψ κέηξηα ηθαλνπνίεζε δειψλνπλ ην 56% ησλ γπλαηθψλ θαη ην 38% ησλ αληξψλ. ηελ θαηεγνξία «νχηε ηθαλνπνηεκέλνο/νχηε δπζαξεζηεκέλνο» αλήθνπλ ην 23% ησλ γπλαηθψλ θαη 40% ησλ αληξψλ. Πνζνζηφ 7% ησλ γπλαηθψλ θαη 10% ησλ αληξψλ δειψλνπλ «ιίγν ηθαλνπνηεκέλνη» θαη 2% ησλ αληξψλ δειψλνπλ φηη δελ είλαη θαζφινπ ηθαλνπνηεκέλνη απφ ηελ εξγαζία ηνπο, κε ην αληίζηνηρν πνζνζηφ ησλ γπλαηθψλ λα είλαη ζην 0%. 8; 7% 0; 0% ΓΤΝΑΗΚΔ 15; 14% 26; 23% 62; 56% ΑΡΟΛΥΤΑ ΙΚΑΝΟΡΟΗΜΕΝΟΣ ΜΕΤΙΑ ΙΚΑΝΟΡΟΙΗΜΕΝΟΣ ΟΥΤΕ ΙΚΑΝ./ΟΥΤΕ ΔΥΣΑ. ΛΙΓΟ ΙΚΑΝΟΡΟΙΗΜΕΝΟΣ ΚΑΘΟΛΟΥ ΙΚAΝΟΡΟΙΗΜΕΝΟΣ ρήκα 4.16 Δξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε γπλαηθψλ 5; 10% 1; 2% 5; 10% ΑΝΓΡΔ 19; 40% 18; 38% ΑΡΟΛΥΤΑ ΙΚΑΝΟΡΟΗΜΕΝΟΣ ΜΕΤΙΑ ΙΚΑΝΟΡΟΙΗΜΕΝΟΣ ΟΥΤΕ ΙΚΑΝ./ΟΥΤΕ ΔΥΣΑ. ΛΙΓΟ ΙΚΑΝΟΡΟΙΗΜΕΝΟΣ ΚΑΘΟΛΟΥ ΙKAΝΟΡΟΙΗΜΕΝΟΣ ρήκα 4.17 Δξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε αλδξψλ Δξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε αλάινγα κε ηε ζρέζε εξγαζίαο: Μειεηψληαο ηε ζπρλφηεηα ησλ απαληήζεσλ ησλ ζπκκεηερφλησλ γηα ην επίπεδν εξγαζηαθήο ηθαλνπνίεζεο αλά ζρέζε εξγαζίαο, παξαηεξνχκε φηη πνζνζηφ 10% ησλ κνλίκσλ ππαιιήισλ θαη 27% ησλ ππαιιήισλ κε ζρέζε εξγαζίαο ανξίζηνπ ρξφλνπ δειψλνπλ «απφιπηα ηθαλνπνηεκέλνη», ελψ ην 50% ησλ κνλίκσλ θαη ην 45% ησλ

83 69 ππαιιήισλ ανξίζηνπ ρξφλνπ δειψλνπλ «κέηξηα ηθαλνπνηεκέλνη». ηελ θαηεγνξία «νχηε ηθαλνπνηεκέλνο/νχηε δπζαξεζηεκέλνο» αλήθεη ην 31% ησλ κνλίκσλ θαη ην 23% ησλ ππαιιήισλ ανξίζηνπ ρξφλνπ, ελψ «ιίγν ηθαλνπνηεκέλνη» δειψλνπλ νη κφληκνη ζε πνζνζηφ 8% θαη 5% νη ππάιιεινη ανξίζηνπ ρξφλνπ, κε ην πνζνζηφ ησλ κνλίκσλ πνπ δειψλνπλ φηη δελ είλαη «θαζφινπ ηθαλνπνηεκέλνη» απφ ηελ εξγαζία ηνπο λα βξίζθεηαη ζην 1% θαη ησλ ππαιιήισλ ανξίζηνπ ρξφλνπ αληίζηνηρα ζην 0%. 45; 31% 12; 8% 1; 1% ΜΟΝΗΜΟΗ 73; 50% 14; 10% ΑΡΟΛΥΤΑ ΙΚΑΝΟΡΟΗΜΕΝΟΣ ΜΕΤΙΑ ΙΚΑΝΟΡΟΙΗΜΕΝΟΣ OYTE IKAN./OYTE ΔΥΣΑ. ΛΙΓΟ ΙΚΑΝΟΡΟΙΗΜΕΝΟΣ ΚΑΘΟΛΟΥ ΙΚΑΝΟΡΟΙΗΜΕΝΟΣ ρήκα 4.18 Δξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε κνλίκσλ ππαιιήισλ 1; 5% 0; 0% ΑΟΡΗΣΟΤ ΥΡΟΝΟΤ 5; 23% 6; 27% 10; 45% ΑΡΟΛΥΤΑ ΙΚΑΝΟΡΟΗΜΕΝΟΣ ΜΕΤΙΑ ΙΚΑΝΟΡΟΙΗΜΕΝΟΣ ΟΥΤΕ ΙΚΑΝΟΡ./ΟΥΤΕ ΔΥΣΑ ΛΙΓΟ ΙΚΑΝΟΡΟΙΗΜΕΝΟΣ ΚΑΘΟΛΟΥ ΙΚΑΝΟΡΟΙΗΜΕΝΟΣ ρήκα 4.19 Δξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε ππαιιήισλ ανξίζηνπ ρξφλνπ Δξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε αλάινγα κε ηελ ειηθία: Μειεηψληαο ηελ εξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε αλά ειηθηαθή νκάδα παξαηεξνχκε φηη νη ππάιιεινη θαη ησλ ηξηψλ ειηθηαθψλ νκάδσλ ηνπ δείγκαηνο δειψλνπλ «απφιπηα ηθαλνπνηεκέλνη» ζε ίδην πεξίπνπ πνζνζηφ (ειηθία %, % θαη 51 θαη άλσ 12%). Αληίζηνηρα, δελ παξαηεξνχληαη πνιχ κεγάιεο δηαθπκάλζεηο θαη ζηελ θαηεγνξία «κέηξηα ηθαλνπνηεκέλνο», κε ηα πνζνζηά λα βξίζθνληαη ζην 56%, 47% θαη 50% αληίζηνηρα. ηελ θαηεγνξία «νχηε ηθαλνπνηεκέλνο/νχηε δπζαξεζηεκέλνο» αλήθεη ην 25% ηεο ειηθηαθήο νκάδαο εηψλ, ην 34% ηεο ειηθηαθήο νκάδαο εηψλ θαη ην 27% ησλ εξγαδνκέλσλ ειηθίαο άλσ ησλ 51 εηψλ. Σν 7% ησλ εξγαδνκέλσλ ειηθίαο εηψλ δειψλεη «νχηε ηθαλνπνηεκέλνο/νχηε δπζαξεζηεκέλνο», κε ην πνζνζηφ λα είλαη ζην 8% θαη

84 70 ζην 9% γηα ηηο ειηθηαθέο νκάδεο ησλ θαη 51 εηψλ θαη άλσ αληίζηνηρα, ελψ νη εξγαδφκελνη πνπ αλήθνπλ ζηελ νκάδα ησλ 51 εηψλ θαη άλσ, ζε πνζνζηφ 2% δειψλνπλ φηη δελ είλαη θαζφινπ ηθαλνπνηεκέλνη απφ ηελ εξγαζία ηνπο. Πίλαθαο 4.11 Δξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε αλά ειηθία ΑΠΟΛΤΣΑ ΗΚΑΝ/ΜΔΝΟ ΜΔΣΡΗΑ ΗΚΑΝ/ΜΔΝΟ ΟΤΣΔ ΗΚΑΝ/ΟΤΣΔ ΓΤΑΡΔΣΖΜ. ΛΗΓΟ ΗΚΑΝ/ΜΔΝΟ ΚΑΘΟΛΟΤ ΗΚΑΝ/ΜΔΝΟ ΖΛΗΚΗΑ ΖΛΗΚΗΑ ΖΛΗΚΗΑ 51 &ΑΝΧ ΔΡΓΑΗΑΚΖ ΗΚΑΝΟΠΟΗΖΖ ΑΝΑ ΖΛΗΚΗΑ Π Ο Ο Σ Ο ΖΛΗΚΗΑ ΖΛΗΚΗΑ 51 & ΑΝΧ ΖΛΗΚΗΑ ΔΠΗΠΔΓΑ ΗΚΑΝΟΠΟΗΖΖ ρήκα 4.20 Πνζνζηά εξγαζηαθήο ηθαλνπνίεζεο αλά ειηθία Δξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε αλά επίπεδν εθπαίδεπζεο: Σν 12% ησλ εξγαδνκέλσλ θαηεγνξίαο ΓΔ, πνπ ζπκκεηέρνπλ ζηελ έξεπλα δειψλνπλ «απφιπηα ηθαλνπνηεκέλνη» απφ ηελ εξγαζία ηνπο, κε ην αληίζηνηρν πνζνζηφ λα βξίζθεηαη ζην 16% γηα ηελ θαηεγνξία ΣΔ, 13% γηα ηελ θαηεγνξία ΠΔ θαη 7% γηα ηηο θαηφρνπο κεηαπηπρηαθνχ ηίηινπ. «Μέηξηα ηθαλνπνηεκέλνη» δειψλνπλ ην 46% ηεο θαηεγνξίαο ΓΔ, ην 44% ησλ θαηεγνξηψλ ΣΔ θαη ΠΔ θαη ην 36% ησλ θαηφρσλ κεηαπηπρηαθνχ ηίηινπ. «Οχηε ηθαλνπνηεκέλνη/νχηε δπζαξεζηεκέλνη» είλαη ην 32% ηεο θαηεγνξίαο ΓΔ, ην 28% ηεο θαηεγνξίαο ΣΔ, ην 38% ηεο θαηεγνξίαο ΠΔ θαη ην 43% ησλ θαηφρσλ κεηαπηπρηαθνχ ηίηινπ. Σα αληίζηνηρα πνζνζηά γηα ηελ θαηεγνξία «ιίγν ηθαλνπνηεκέλνο» είλαη 8%, 12%,

85 71 5% θαη 14%, ελψ ζηνπο ππαιιήινπο ΓΔ θαηεγνξίαο ππάξρεη έλα πνζνζηφ 2% πνπ δειψλνπλ φηη δελ είλαη θαζφινπ ηθαλνπνηεκέλνη απφ ηελ εξγαζία ηνπο. Πίλαθαο 4.12 Δξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε αλά επίπεδν εθπαίδεπζεο ΑΠΟΛΤΣΑ ΗΚΑΝΟΠΟΖΜ ΔΝΟ ΜΔΣΡΗΑ ΗΚΑΝΟΠΟΗΖΜΔ ΝΟ ΟΤΣΔ ΗΚΑΝ/ΟΤΣΔ ΓΤΑΡΔΣΖΜ. ΛΗΓΟ ΗΚΑΝΟΠΟΗΖΜΔ ΝΟ ΚΑΘΟΛΟΤ ΗΚΑΝΟΠΟΗΖ ΜΔΝΟ ΓΔ ΣΔ ΠΔ ΜΔΣΑΠΣΤΥ Π Ο Ο Σ Ο ΔΕ ΤΕ ΡΕ ΜΕΤΑΡΤΥΧ. ρήκα 4.21 Πνζνζηά εξγαζηαθήο ηθαλνπνίεζεο αλά επίπεδν εθπαίδεπζεο Δξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε αλάινγα κε ηα έηε ζπλνιηθήο ππεξεζίαο Σν 15% ησλ ζπκκεηερφλησλ κε ζπλνιηθή ππεξεζία έσο 10 έηε δειψλνπλ «απφιπηα ηθαλνπνηεκέλνη» απφ ηελ εξγαζία ηνπο, κε ηα αληίζηνηρα πνζνζηά λα είλαη ζην 12% γηα ηηο ζπκκεηέρνληεο κε ζπλνιηθή ππεξεζία έηε, 3% γηα ηνπο ζπκκεηέρνληεο κε ζπλνιηθή ππεξεζία έηε θαη 20% γηα ηνπο ππαιιήινπο πνπ έρνπλ πεξηζζφηεξα απφ 30 έηε ππεξεζίαο. Αληίζηνηρα ηα πνζνζηά γηα ηελ «κέηξηα ηθαλνπνίεζε» είλαη 54% γηα ηνπο ππαιιήινπο κε ιηγφηεξα απφ 10 έηε ππεξεζίαο, 46% γηα ηελ θαηεγνξία «11-20 έηε ππεξεζίαο», 55% γηα ηελ θαηεγνξία «21-30 έηε ππεξεζίαο» θαη 40% γηα ηνπο ππαιιήινπο κε πεξηζζφηεξα απφ 30 ζπλνιηθά έηε ππεξεζίαο. Σν 7% ησλ ππαιιήισλ κε ιηγφηεξα απφ 10 έηε ππεξεζίαο θαη κε έηε ππεξεζίαο δειψλνπλ «ιίγν ηθαλνπνηεκέλνη», κε ην

86 72 αληίζηνηρν πνζνζηφ λα βξίζθεηαη ζην 13% γηα ηνπο ππαιιήινπο κε έηε ππεξεζίαο θαη 6% γηα ηνπο ππαιιήινπο κε πεξηζζφηεξα απφ 30 έηε ππεξεζίαο. Πίλαθαο 4.13 Δξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε αλάινγα κε ηα έηε ππεξεζίαο ΑΠΟΛΤΣΑ ΗΚΑΝΟΠΟΖΜ ΔΝΟ ΜΔΣΡΗΑ ΗΚΑΝΟΠΟΗΖΜΔ ΝΟ ΟΤΣΔ ΗΚΑΝ/ΟΤΣΔ ΓΤΑΡΔΣΖΜ. ΛΗΓΟ ΗΚΑΝΟΠΟΗΖΜΔ ΝΟ ΚΑΘΟΛΟΤ ΗΚΑΝΟΠΟΗΖ ΜΔΝΟ Έσο θαη άλσ Π Ο Ο Σ Ο ΔΡΓΑΗΑΚΖ ΗΚΑΝΟΠΟΗΖΖ ΑΝΑ ΔΣΖ ΤΠΖΡΔΗΑ ΕΤΗ ΥΡΗΕΣΙΑΣ ΕΩΣ 10 ΕΤΗ ΥΡΗΕΣΙΑΣ ΕΤΗ ΥΡΗΕΣΙΑΣ ΕΤΗ ΥΡΗΕΣΙΑΣ 30 & ΑΝΩ ΔΠΗΠΔΓΑ ΗΚΑΝΟΠΟΗΖΖ ρήκα 4.22 Πνζνζηά εξγαζηαθήο ηθαλνπνίεζεο αλάινγα κε ηα έηε ππεξεζίαο Δξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε αλάινγα κε ηα έηε εξγαζίαο ζηελ παξνύζα ζέζε Παξαηεξείηαη φηη, φζνλ αθνξά ηνπο εξγαδνκέλνπο πνπ είλαη απφιπηα ηθαλνπνηεκέλνη απφ ηελ εξγαζία ηνπο, ην κεγαιχηεξν πνζνζηφ 13% εκθαλίδεηαη ζηελ θαηεγνξία ησλ ππαιιήισλ πνπ έρνπλ έηε ζηε ζέζε ζηελ νπνία εξγάδνληαη ζήκεξα, κε ηνπο εξγαδνκέλνπο ηεο θαηεγνξίαο «έσο 10 έηε εξγαζίαο ζηελ παξνχζα ζέζε» λα αθνινπζνχλ κε πνζνζηφ 12%. Απφιπηα ηθαλνπνηεκέλνη απφ ηελ εξγαζία ηνπο ζε πνζνζηφ 7% είλαη νη εξγαδφκελνη κε έηε εξγαζίαο ζηελ παξνχζα ζέζε. ρεηηθά κε ηε κέηξηα ηθαλνπνίεζε απφ ηελ εξγαζία, πνζνζηφ 55% έρεη ιηγφηεξα απφ 10 έηε εξγαζίαο ζηελ παξνχζα ζέζε, 43% έηε θαη 34% έηε. ρεηηθά κε ηνπο εξγαδφκελνπο πνπ δειψλνπλ «νχηε ηθαλνπνηεκέλνη/νχηε δπζαξεζηεκέλνη», πνζνζηφ 43% εξγάδεηαη ζηελ παξνχζα ζέζε απφ έηε, 38% έηε θαη 24% έσο 10 έηε. Σν 13% ησλ

87 73 εξγαδνκέλσλ πνπ εξγάδνληαη ζηελ παξνχζα ζέζε απφ έηε δειψλνπλ «ιίγν ηθαλνπνηεκέλνη», κε ην πνζνζηφ λα πέθηεη ζην 7% γηα ηνπο εξγαδνκέλνπο κε ιηγφηεξα απφ 10 έηε εξγαζίαο ζηελ παξνχζα ζέζε θαη έηε εξγαζίαο ζηελ παξνχζα ζέζε. ζνλ αθνξά ηνπο εξγαδνκέλνπο πνπ δελ είλαη θαζφινπ ηθαλνπνηεκέλνη απφ ηελ εξγαζία ηνπο, γηα ηηο θαηεγνξίεο «έσο 10 έηε εξγαζίαο ζηελ παξνχζα ζέζε» θαη «11-20 έηε εξγαζίαο ζηελ παξνχζα ζέζε ην πνζνζηφ είλαη 2%, ελψ γηα ηελ θαηεγνξία «21-30 έηε εξγαζίαο ζηελ παξνχζα ζέζε ην πνζνζηφ αλεβαίλεη ζην 7%. Πίλαθαο 4.14 Δξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε αλάινγα κε ηα έηε εξγαζίαο ζηελ παξνχζα ζέζε ΑΡΟΛΥΤΑ ΙΚΑΝΟΡΟΗΜΕΝΟΣ ΜΕΤΙΑ ΙΚΑΝΟΡΟΙΗΜΕΝΟΣ ΟΥΤΕ ΙΚΑΝ/ΟΥΤΕ ΔΥΣΑ ΛΙΓΟ ΙΚΑΝΟΡΟΙΗΜΕΝΟΣ ΚΑΘΟΛΟΥ ΙΚΑΝ ΕΩΣ & ΑΝΩ π ν ζ ν ζ η ν ΔΡΓΑΗΑΚΖ ΗΚΑΝΟΠΟΗΖΖ ΑΝΑΛΟΓΑ ΜΔ ΣΑ ΔΣΖ ΔΡΓΑΗΑ ΣΖΝ ΠΑΡΟΤΑ ΘΔΖ ΔΣΖ ΔΡΓΑΗΑ ΔΧ 10 ΔΣΖ ΔΡΓΑΗΑ ΔΣΖ ΔΡΓΑΗΑ ΔΣΖ ΔΡΓΑΗΑ 30 & ΑΝΧ ρήκα 4.23 Πνζνζηά Δξγαζηαθήο ηθαλνπνίεζεο αλάινγα κε ηα έηε εξγαζίαο ζηελ παξνχζα ζέζε Δξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε αλά λνκό Παξαηεξψληαο ηνλ πίλαθα 4.15 δηαπηζηψλνπκε φηη ην πςειφηεξν πνζνζηφ ησλ απφιπηα ηθαλνπνηεκέλσλ ππαιιήισλ ζπλαληάηαη ζην λνκφ Λάξηζαο (21,1%), αθνινπζψληαο κε κηθξή δηαθνξά ν λνκφο Φζηψηηδαο κε πνζνζηφ 19%. Έπεηαη ν λνκφο Μαγλεζίαο κε 12,5% θαη ν λνκφο Σξηθάισλ κε πνζνζηφ 6%. ηνπο λνκνχο Καξδίηζαο, Γξεβελψλ θαη Δπξπηαλίαο θαλέλαο εξσηψκελνο δε δειψλεη απφιπηα ηθαλνπνηεκέλνο απφ ηελ εξγαζία ηνπ. Σν πςειφηεξν πνζνζηφ ησλ κέηξηα ηθαλνπνηεκέλσλ εξγαδφκελσλ ζπλαληάηαη ζην λνκφ Δπξπηαλίαο (80%), ελψ ην πνζνζηφ ησλ εξσηψκελσλ πνπ απαληνχλ

88 ΑΙΘΜΟΣ ΡΟΣΟΣΤΠ ΑΙΘΜΟΣ ΡΟΣΟΣΤΟ ΑΙΘΜΟΣ ΡΟΣΟΣΤΟ ΑΙΘΜΟΣ ΡΟΣΟΣΤΟ ΑΙΘΜΟΣ ΡΟΣΟΣΤΟ 74 φηη αηζζάλνληαη κέηξηα ηθαλνπνίεζε απφ ηελ εξγαζία ηνπο είλαη πεξίπνπ ην ίδην γηα ηνπο εξγαδφκελνπο ησλ λνκψλ Γξεβελψλ, Φζηψηηδαο θαη Καξδίηζαο (62,5%, 62% θαη 61,9% αληίζηνηρα). Πεξίπνπ νη κηζνί εξσηψκελνη ησλ λνκψλ Λάξηζαο θαη Σξηθάισλ δειψλνπλ κέηξηα ηθαλνπνηεκέλνη (51% θαη 45,6%), ελψ ην αληίζηνηρα πνζνζηφ γηα ην λνκφ Μαγλεζίαο είλαη 28,1%. Οη νπδέηεξνη, φζνλ αθνξά ηελ εξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε εξσηψκελνη, απνηεινχλ ην 43,8% ησλ εξσηψκελσλ ηνπ λνκνχ Μαγλεζίαο, ην 42,4% ηνπ λνκνχ Σξηθάισλ, ην 37,5% ηνπ λνκνχ Γξεβελψλ, ελψ ζηνπο ππφινηπνπο ην πνζνζηφ είλαη πεξίπνπ 20%. Λίγν ηθαλνπνηεκέλνη δειψλνπλ νη εξγαδφκελνη ησλ λνκψλ Μαγλεζίαο θαη Καξδίηζαο ζε πνζνζηφ πεξίπνπ 15% θαη νη εξγαδφκελνη ηνπ λνκνχ Λάξηζαο ζε πνζνζηφ 8,5%. Γελ ππάξρεη θαλέλαο εξγαδφκελνο ησλ ππφινηπσλ λνκψλ πνπ λα δειψλεη ιίγν ηθαλνπνηεκέλνο. Καζφινπ ηθαλνπνηεκέλνο δειψλεη, απφ ην ζχλνιν ησλ εξσηψκελσλ, κφλν έλαο εξγαδφκελνο ηνπ λνκνχ Σξηθάισλ. Πίλαθαο 4.15 Δξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε αλά λνκφ ΝΟΜΟΣ ΑΡΟΛΥΤΑ ΙΚΑΝΟΡΟΗΜΕΝΟΣ ΜΕΤΙΑ ΙΚΑΝΟΡΟΙΗΜΕΝΟΣ ΟΥΤΕ ΙΚΑΝΟΡ./ ΟΥΤΕ ΔΥΣΑ ΛΙΓΟ ΙΚΑΝΟΡΟΙΗΜΕΝΟΣ ΚΑΘΟΛΟΥ ΙΚΑΝΟΡΟΙΗΜΕΝΟΣ ΛΑΙΣΑΣ 10 21,1% 24 51% 9 19,4% 4 8,5& 0 0% ΚΑΔΙΤΣΑΣ 0 0% 13 61,9% 5 23,8% 3 14,9% 0 0% ΤΙΚΑΛΩΝ 2 6% 15 45,9% 14 42,4% 1 3% 1 3% ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ 4 12,5% 9 28,1% 14 43,8% 5 15,6% 0 0% ΦΘΙΩΤΙΔΑΣ 4 19% 13 62% 4 19% 0 0% 0 0% ΓΕΒΕΝΩΝ 0 0% 5 62,5% 3 37,5% 0 0% 0 0% ΕΥΥΤΑΝΙΑΣ 0 0% 4 80% 1 20% 0 0% 0 0% Απφ ηα παξαπάλσ ινηπφλ δηαπηζηψλνπκε φηη, αλ αζξνίζνπκε ηα πνζνζηά ησλ απφιπηα ηθαλνπνηεκέλσλ θαη ησλ κέηξηα ηθαλνπνηεκέλσλ εξσηψκελσλ, ν λνκφο Φζηψηηδαο έρεη ην πςειφηεξν πνζνζηφ κάιινλ ηθαλνπνηεκέλσλ ππαιιήισλ (81%), κε ην λνκφ Δπξπηαλίαο λα παξνπζηάδεη πεξίπνπ ην ίδην πνζνζηφ (80%) θαη αθνινπζεί ν λνκφο Λάξηζαο κε 72,1%. Σν πνζνζηφ ησλ εξσηψκελσλ ησλ λνκψλ Γξεβελψλ θαη Καξδίηζαο πνπ δήισζαλ κάιινλ ηθαλνπνηεκέλνη απφ ηελ εξγαζία ηνπο είλαη πεξίπνπ ην ίδην (62,5% θαη 61,9% αληίζηνηρα), ελψ ζην λνκφ Σξηθάισλ ην πνζνζηφ είλαη 51,9%. Σέινο, ην πνζνζηφ ησλ ππαιιήισλ ηνπ λνκνχ Μαγλεζίαο πνπ δειψλνπλ κάιινλ ηθαλνπνηεκέλνη απφ ηελ εξγαζία ηνπο είλαη 40,6%. ην παξάξηεκα Γ παξνπζηάδεηαη ζρεκαηηθά ε εξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε γηα θάζε λνκφ.

89 ΑΝΑΛΤΖ ΓΗΑΣΑΔΧΝ ΗΚΑΝΟΠΟΗΖΖ Ζ κέζνδνο MUSA εθηφο απφ ηε ζηαηηζηηθή αλάιπζε καο δίλεη ηε δπλαηφηεηα λα εμάγνπκε ζπκπεξάζκαηα γηα ην βαζκφ ηεο ζπλνιηθήο ηθαλνπνίεζεο αιιά θαη ην βαζκφ ηθαλνπνίεζεο απφ ηνπο παξάγνληεο/θξηηήξηα πνπ ζπλζέηνπλ ηελ νιηθή ηθαλνπνίεζε. Έηζη γηα λα εμεηάζνπκε ην βαζκφ ηθαλνπνίεζεο ησλ εξγαδνκέλσλ ηνπ ΟΑΔΓ απφ ηελ εξγαζία ηνπο, αξθεί λα κεηξήζνπκε ην βαζκφ ηθαλνπνίεζεο ηνπο απφ: Σα ραξαθηεξηζηηθά ηεο εξγαζίαο Σνλ πξντζηάκελν Σν κηζζφ-ακνηβή Σνπο ζπλαδέιθνπο Σελ πνιηηηθή ηνπ νξγαληζκνχ Σηο πξννπηηθέο βησζηκφηεηαο ηνπ νξγαληζκνχ Παξάιιεια πξνθχπηεη θαη ν βαζκφο απαηηεηηθφηεηαο ησλ εξσηψκελσλ, νη νπνίνη θαηαηάζζνληαη ζε ηξεηο θαηεγνξίεο: απαηηεηηθνί, νπδέηεξνη, κε απαηηεηηθνί. Ζ θαηάηαμε απηή πξνθχπηεη απφ ηελ ηηκή ηνπ δείθηε απαηηεηηθφηεηαο ν νπνίνο ιακβάλεη ηηκέο απφ -1 έσο 1. Δάλ ε ηηκή βξίζθεηαη θνληά ζην 1, ε ζπλάξηεζε έρεη θπξηή κνξθή θαη ν εξσηψκελνο είλαη απαηηεηηθφο. Σηκή πιεζίνλ ηνπ κεδελφο ζεκαίλεη φηη ν εξσηψκελνο είλαη νπδέηεξνο θαη ε κνξθή ηεο ζπλάξηεζεο είλαη γξακκηθή. Αλ ε ηηκή βξίζθεηαη θνληά ζην -1, ηφηε ν εξσηψκελνο είλαη κε απαηηεηηθφο θαη ε ζπλάξηεζε έρεη θνίιε κνξθή. Ζ κέζνδνο MUSA επίζεο καο δίλεη ηε δπλαηφηεηα λα δηαπηζηψζνπκε ην βαζκφ ζπνπδαηφηεηαο θάζε θξηηεξίνπ θαη ππνθξηηεξίνπ γηα ηε δηακφξθσζε ηεο ζπλνιηθήο ηθαλνπνίεζεο, φπσο απηφο πξνθχπηεη απφ ηηο απαληήζεηο πνπ ιακβάλνπκε κέζσ ηνπ εξσηεκαηνινγίνπ. Παξάιιεια πξνθχπηνπλ νη κέζνη δείθηεο ηθαλνπνίεζεο γηα θάζε θξηηήξην θαη ππνθξηηήξην θαη νη κέζνη δείθηεο απαηηεηηθφηεηαο θαη απνηειεζκαηηθφηεηαο. Πνιχ ζεκαληηθά ζπκπεξάζκαηα πξνθχπηνπλ επίζεο απφ ηε κειέηε ησλ δηαγξακκάησλ δξάζεο θαη βειηίσζεο, ηα νπνία παξνπζηάδνπλ ηα θξηηήξηα ζηα νπνία πξέπεη λα δνζεί κεγαιχηεξε έκθαζε, ψζηε λα βειηησζεί ν βαζκφο ηθαλνπνίεζεο Γεληθά απνηειέζκαηα αλάιπζεο νιηθήο ηθαλνπνίεζεο Ζ ζπλάξηεζε ηθαλνπνίεζεο είλαη ην ζεκαληηθφηεξν απνηέιεζκα πνπ καο δίλεη ε κέζνδνο MUSA, δηφηη εθθξάδεη ηελ πξαγκαηηθή αμία πνπ δίλεη ην ζχλνιν ησλ

90 76 εξσηψκελσλ ζε έλα θαζνξηζκέλν πνηνηηθφ επίπεδν ηθαλνπνίεζεο, (Τςειάληεο θ.α. 2008), πξνζδηνξίδνληαο ηαπηφρξνλα θαη ην βαζκφ απαηηεηηθφηεηαο ησλ εξσηψκελσλ. ην ζρήκα 4.24 παξνπζηάδνληαη ηα απνηειέζκαηα γηα ηε ζπλνιηθή ηθαλνπνίεζε ησλ εξγαδνκέλσλ ζηηο ππεξεζίεο αξκνδηφηεηαο ηεο Πεξηθεξεηαθήο Γηεχζπλζεο Θεζζαιίαο ηνπ ΟΑΔΓ. ρήκα 4.24 Γεληθά απνηειέζκαηα αλάιπζεο νιηθήο ηθαλνπνίεζεο Παξαηεξνχκε ινηπφλ φηη ν κέζνο νιηθφο δείθηεο ηθαλνπνίεζεο είλαη ζρεηηθά πςειφο, κε ηηκή 80,9%. Απηφ δείρλεη φηη νη ζπκκεηέρνληεο ζηελ έξεπλα είλαη πνιχ ηθαλνπνηεκέλνη απφ ηελ εξγαζία ηνπο. Πξέπεη φκσο λα ζεκεησζεί φηη ν πςειφο απηφο δείθηεο αληηζηνηρεί ζε έλα ρακειφ δείθηε απαηηεηηθφηεηαο κε ηηκή -50,6%, θάηη πνπ θαίλεηαη θαη απφ ηε κνξθή ηεο ζπλάξηεζεο αμηψλ, ηελ νπνία παξαηεξψληαο ηε βιέπνπκε φηη ζηξέθεη ηα θνίια πξνο ηα θάησ, θαλεξψλνληαο φηη πξφθεηηαη γηα «κε απαηηεηηθνχο» εξγαδφκελνπο Βάξε θαη δείθηεο ηθαλνπνίεζεο θξηηεξίωλ ην ζρήκα παξνπζηάδνληαη ηα βάξε θαη δείθηεο ηθαλνπνίεζεο γηα θάζε θξηηήξην, φπσο πξνθχπηνπλ απφ ηελ αλάιπζε κε ηε κέζνδν MUSA. Παξαηεξνχκε φηη, νη εξσηψκελνη δελ δίλνπλ ηελ ίδηα βαξχηεηα ζε φια ηα θξηηήξηα. Ζ κεγαιχηεξε βαξχηεηα δίλεηαη ζην θξηηήξην «ζρέζεηο κε ζπλαδέιθνπο» (42,8%), κε κεγάιε δηαθνξά απφ ηα ππφινηπα θξηηήξηα. Αθνινπζεί ην θξηηήξην «πξντζηάκελνο» κε βαξχηεηα 18,9%. Σα ππφινηπα θξηηήξηα παξνπζηάδνπλ ζρεδφλ ηελ ίδηα βαξχηεηα. Δηδηθφηεξα, ζην θξηηήξην «ραξαθηεξηζηηθά εξγαζίαο» νη εξσηψκελνη δίλνπλ βαξχηεηα 11,5%, ζην θξηηήξην «πνιηηηθή ηνπ νξγαληζκνχ» 9% θαη ζηα θξηηήξηα «κηζζφο» θαη «πξννπηηθέο

91 77 βησζηκφηεηαο» δίλνπλ αθξηβψο ηελ ίδηα βαξχηεηα 8,9%. Σε ζεηξά θαηάηαμεο ηεο βαξχηεηαο αθνινπζεί θαη ε θαηάηαμε σο πξνο ην βαζκφ ηθαλνπνίεζεο απφ ην θάζε θξηηήξην. Ο κεγαιχηεξνο βαζκφο ηθαλνπνίεζεο παξαηεξείηαη ζην θξηηήξην «ζπλάδειθνη» θαη θηάλεη ην 94,6%. Ηδηαίηεξα ηθαλνπνηεκέλνη είλαη επίζεο νη εξσηψκελνη απφ ην θξηηήξην «πξντζηάκελνο», ηνπ νπνίνπ ν βαζκφο ηθαλνπνίεζεο είλαη εμίζνπ πςειφο θηάλνληαο ην 91,1%. Ζ ηθαλνπνίεζε απφ ηα ραξαθηεξηζηηθά ηεο εξγαζίαο είλαη επίζεο πςειή (77,9%) θαη αθνινπζεί ε ηθαλνπνίεζε απφ ηελ πνιηηηθή ηνπ νξγαληζκνχ κε 53,2%. Ζ ηθαλνπνίεζε απφ ην κηζζφ θαη απφ ηηο πξννπηηθέο βησζηκφηεηαο ηνπ νξγαληζκνχ, φπσο παξαηεξήζεθε θαη ζηε βαξχηεηα, θπκαίλνληαη ζηα ίδηα ζρεδφλ επίπεδα, κε πνζνζηφ 40,6% θαη 41,1% αληίζηνηρα. πγθξίλνληαο ηα απνηειέζκαηα απηά κε ην κέζν δείθηε ηεο νιηθήο ηθαλνπνίεζεο παξαηεξνχκε φηη ππάξρνπλ δχν θξηηήξηα («ζπλάδειθνη» θαη «πξντζηάκελνο») ηα νπνία παξνπζηάδνπλ πςειφηεξν βαζκφ ηθαλνπνίεζεο απφ ηελ νιηθή θαη αθνινπζεί ην θξηηήξην πνπ αθνξά ηα ραξαθηεξηζηηθά ηεο εξγαζίαο κε ειάρηζηα κηθξφηεξν βαζκφ ηθαλνπνίεζεο απφ ηελ νιηθή. Σα ηξία απηά θξηηήξηα είλαη εθείλα πνπ έρνπλ ηε κεγαιχηεξε ζπλεηζθνξά ζηε δηακφξθσζε ηεο νιηθήο ηθαλνπνίεζεο. Χζηφζν ηα ηξία ππφινηπα θξηηήξηα ππνιείπνληαη ζε κεγάιν βαζκφ απφ ηελ νιηθή ηθαλνπνίεζε. ρήκα 4.25 Βάξε θαη δείθηεο ηθαλνπνίεζεο θξηηεξίσλ ην δηάγξακκα ηνπ ζρήκαηνο 4.26 παξνπζηάδνληαη νη κέζνη δείθηεο απαηηεηηθφηεηαο θαη νη κέζνη δείθηεο απνηειεζκαηηθφηεηαο γηα θάζε θξηηήξην. Παξαηεξείηαη φηη, ζηνπο δείθηεο απαηηεηηθφηεηαο παξνπζηάδεηαη πνιχ κεγάιε δηαθχκαλζε πνπ θπκαίλεηαη κεηαμχ ηνπ -81,3% θαη ηνπ 10,2%, εμεγψληαο έηζη θαη ηελ ηηκή ηνπ ζπλνιηθνχ δείθηε απαηηεηηθφηεηαο πνπ φπσο θαίλεηαη ζην ζρήκα 4.24 είλαη -50,6%. Αλαιπηηθά ινηπφλ παξαηεξνχκε φηη νη εξσηψκελνη δελ είλαη θαζφινπ απαηηεηηθνί (-81,3%) ζην θξηηήξην

92 78 «ζπλάδειθνη», εμεγψληαο έηζη θαη ην κεγάιν βαζκφ ηθαλνπνίεζεο απφ ην ζπγθεθξηκέλν θξηηήξην. Παξακέλνληαο ζε επίπεδα «κε απαηηεηηθψλ», παξνπζηάδνληαη ιηγφηεξν απαηηεηηθνί απφ ην θξηηήξην «πξντζηάκελνο» κε ην δείθηε απαηηεηηθφηεηαο λα δείρλεη ην -57,7%. Αθνινπζεί ην θξηηήξην «ραξαθηεξηζηηθά ηεο εξγαζίαο» κε δείθηε απαηηεηηθφηεηαο -30,6%, κε ηνπο εξσηψκελνπο δειαδή λα είλαη, αλ θαη ιηγφηεξν απφ φηη ζηα πξνεγνχκελα θξηηήξηα, επίζεο κε απαηηεηηθνί. Γηα ηα ππφινηπα ηξία θξηηήξηα νη εξσηψκελνη εκθαλίδνληαη απφ νπδέηεξνη, έσο ζρεηηθά απαηηεηηθνί. Αλαιπηηθά ν δείθηεο απαηηεηηθφηεηαο γηα ην θξηηήξην «πνιηηηθή ηνπ νξγαληζκνχ» είλαη -10,9% θαη γηα ην θξηηήξην «πξννπηηθέο βησζηκφηεηαο» είλαη 2,1%. Γηα ην θξηηήξην «κηζζφο», ηνπ νπνίνπ ν δείθηεο απαηηεηηθφηεηαο είλαη 10,2%, κπνξνχκε λα πνχκε φηη ν ρακειφο δείθηεο νιηθήο ηθαλνπνίεζεο πνπ εκθαλίδεη, ίζσο λα νθείιεηαη ζηνλ ζρεηηθά πςειφ, ζε ζρέζε κε ηα ππφινηπα θξηηήξηα δείθηε απαηηεηηθφηεηαο. ρεηηθά κε ηελ απνηειεζκαηηθφηεηα ησλ θξηηεξίσλ ζηε βειηίσζε ηεο ζπλνιηθήο ηθαλνπνίεζεο, ηα απνηειέζκαηα δείρλνπλ φηη, φπσο θαίλεηαη ζην ζρήκα 4.26, ηνλ πην ζεκαληηθφ ξφιν παίδεη ν κηζζφο θαη νη πξννπηηθέο βησζηκφηεηαο ηνπ νξγαληζκνχ πνπ παξνπζηάδνπλ ζρεδφλ ηνλ ίδην βαζκφ απνηειεζκαηηθφηεηαο, 5,3% θαη 5,2% αληίζηνηρα. Σα δχν απηά θξηηήξηα έρνπλ επνκέλσο θαη ηε κεγαιχηεξε επίδξαζε ζηε βειηίσζε ηεο ζπλνιηθήο ηθαλνπνίεζεο θαη αθνινπζεί ε πνιηηηθή ηνπ νξγαληζκνχ κε δείθηε απνηειεζκαηηθφηεηαο 4,2%. Αληίζεηα, κηθξή βειηίσζε επηδέρνληαη νη ζρέζεηο κε ηνπο ζπλαδέιθνπο θαη ηα ραξαθηεξηζηηθά ηεο εξγαζίαο κε δείθηε 2,3% θαη 2,6% αληίζηνηρα, ελψ ακειεηέα βειηίσζε επηδέρεηαη ην θξηηήξην «πξντζηάκελνο», θαζψο ζ απηφ ην θξηηήξην ν κέζνο δείθηεο απνηειεζκαηηθφηεηαο είλαη κφιηο 1,7%. ρήκα 4.26 Μέζνη δείθηεο απαηηεηηθφηεηαο θαη απνηειεζκαηηθφηεηαο θξηηεξίσλ

93 79 ηνλ πίλαθα 4.16 πνπ αθνινπζεί, παξνπζηάδνληαη ηα απνηειέζκαηα ηθαλνπνίεζεο γηα θάζε θξηηήξην, ζε ζπλδπαζκφ κε ηα αληίζηνηρα βάξε θαη ηνπο δείθηεο απαηηεηηθφηεηαο θαη απνηειεζκαηηθφηεηαο θάζε θξηηεξίνπ. Πίλαθαο 4.16 Απνηειέζκαηα ηθαλνπνίεζεο θξηηεξίσλ Κξηηήξην Βάξνο Μέζνο δείθηεο Μέζνο δείθηεο Μέζνο δείθηεο ηθαλνπνίεζεο απαηηεηηθόηεηαο απνηει/ηεηαο Υαξαθηεξηζηηθά εξγαζίαο 11,5% 77,9% -30,6% 2,6% Πξντζηάκελνο 18,9% 91,1% -57,7% 1,7% Μηζζφο 8,9% 40,6% 10,2% 5,3% πλάδειθνη 42,8% 94,6% -81,3% 2,3% Πνιηηηθή νξγαληζκνχ 9% 53,2% -10,9% 4,2% Πξννπηηθέο βησζηκφηεηαο 8,9% 41,1% 2,1% 5,2% Οιηθή ηθαλνπνίεζε 80,9% -50,6% Παξαηεξψληαο ηα ζηνηρεία πνπ πξνέθπςαλ απφ ηελ επεμεξγαζία ησλ δεδνκέλσλ κε ηε κέζνδν MUSA, ηα νπνία εκθαλίδνληαη ζπλνπηηθά ζηνλ αλσηέξσ πίλαθα, δηαπηζηψλνπκε φηη, ηε κεγαιχηεξε επίδξαζε ζηε βειηίσζε ηεο νιηθήο ηθαλνπνίεζεο έρεη ην θξηηήξην «ζπλάδειθνη», θαζψο παξνπζηάδεη ηνλ πςειφηεξν κέζν δείθηε ηθαλνπνίεζεο (94,6%) έρνληαο παξάιιεια ηε κεγαιχηεξε βαξχηεηα απ φια ηα θξηηήξηα. Δπίζεο, ε απαηηεηηθφηεηα ησλ εξσηψκελσλ φζνλ αθνξά ην ζπγθεθξηκέλν θξηηήξην είλαη πνιχ ρακειή (-81,3%), θάηη πνπ εμεγεί θαη ηνλ ηφζν πςειφ δείθηε ηθαλνπνίεζεο απφ ην θξηηήξην. Ο πςειφο δείθηεο ηθαλνπνίεζεο ζε ζπλδπαζκφ κε ην ρακειφ δείθηε απαηηεηηθφηεηαο δηθαηνινγεί θαη ηνλ ζρεηηθά ρακειφ δείθηε απνηειεζκαηηθφηεηαο (2,3%), ν νπνίνο δείρλεη φηη ππάξρνπλ κηθξά πεξηζψξηα βειηίσζεο ηεο ζπλνιηθήο ηθαλνπνίεζεο αλ γίλνπλ πξνζπάζεηεο βειηίσζεο ηνπ θξηηεξίνπ απηνχ. Σε κηθξφηεξε ζπλεηζθνξά ζηε δηακφξθσζε ηεο νιηθήο ηθαλνπνίεζεο έρεη ην θξηηήξην «κηζζφο», κε βάξνο 8,9% θαη κε κέζν δείθηε ηθαλνπνίεζεο 40,6%, πνπ ίζσο λα νθείιεηαη ζηε ζρεηηθά πςειή απαηηεηηθφηεηα ησλ εξσηψκελσλ απφ ην ζπγθεθξηκέλν θξηηήξην. Ο κέζνο δείθηεο απνηειεζκαηηθφηεηαο 5,3% θαλεξψλεη φηη ππάξρνπλ πεξηζψξηα βειηίσζεο γηα ην ζπγθεθξηκέλν θξηηήξην, έηζη ψζηε απηφ λα ζπκβάιιεη ζε κεγαιχηεξν βαζκφ ζηε βειηίσζε ηεο νιηθήο ηθαλνπνίεζεο. Σα απνηειέζκαηα επίζεο δείρλνπλ φηη πεξηζψξηα βειηίσζεο ππάξρνπλ γηα ηα θξηηήξηα «πξννπηηθέο βησζηκφηεηαο» θαη «πνιηηηθή ηνπ νξγαληζκνχ», κε κέζν δείθηε απνηειεζκαηηθφηεηαο 5,2% θαη 4,2% αληίζηνηρα.

94 Βάξε θαη δείθηεο ηθαλνπνίεζεο ππνθξηηεξίωλ Γηα ηελ θαιχηεξε θαηαλφεζε ησλ δεηθηψλ ηθαλνπνίεζεο ησλ θξηηεξίσλ απαξαίηεηε είλαη ε παξνπζίαζε θαη αλάιπζε ησλ δεηθηψλ ησλ ππνθξηηεξίσλ ηνπ θάζε θξηηεξίνπ. Σα αληίζηνηρα δηαγξάκκαηα παξνπζηάδνληαη ζην παξάξηεκα Β. Κξηηήξην ραξαθηεξηζηηθά εξγαζίαο ηνλ πίλαθα 4.17 πνπ αθνινπζεί παξνπζηάδνληαη ηα απνηειέζκαηα ηθαλνπνίεζεο γηα θάζε ππνθξηηήξην ηνπ θξηηεξίνπ «ραξαθηεξηζηηθά εξγαζίαο», ζε ζπλδπαζκφ κε αληίζηνηρα βάξε θαη ηνπο δείθηεο απαηηεηηθφηεηαο θαη απνηειεζκαηηθφηεηαο θάζε ππνθξηηεξίνπ. Οη εξγαδφκελνη ηνπ ΟΑΔΓ, φπσο θαίλεηαη απφ ηα βάξε ησλ πνηθξηξεξίσλ ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ θξηηεξίνπ, δίλνπλ κεγάιε ζεκαζία ζηε θχζε ηνπ αληηθεηκέλνπ ηεο εξγαζίαο πνπ ηνπο έρεη αλαηεζεί (44,3%), ελψ ε κηθξφηεξε βαξχηεηα δίλεηαη ζηε ζπλάθεηα ηνπ αληηθεηκέλνπ εξγαζίαο κε ηηο ζπνπδέο ηνπ θάζε εξγαδφκελνπ. Σε κεγαιχηεξε ζπκβνιή ζηε δηακφξθσζε ηνπ βαζκνχ ηθαλνπνίεζεο γηα ην θξηηήξην απηφ έρνπλ ηα ππνθξηηήξηα «θφξηνο εξγαζίαο» θαη «αληηθείκελν εξγαζίαο», κε κέζν δείθηε ηθαλνπνίεζεο 93,02% θαη 92,3% αληίζηνηρα. Σν κηθξφηεξν δείθηε ηθαλνπνίεζεο 57,5% εκθαλίδεη ην ππνθξηηήξην «ζπλάθεηα ζπνπδψλ», ζην νπνίν νη εξσηψκελνη παξνπζηάδνληαη πεξηζζφηεξν απαηηεηηθνί απφ ηα ππφινηπα ππνθξηηήξηα κε δείθηε απαηηεηηθφηεηαο -10,5%, πνπ σζηφζν είλαη πνιχ θνληά ζε κηα νπδέηεξε ζπκπεξηθνξά. Ζ κηθξφηεξε απαηηεηηθφηεηα αθνξά ην αληηθείκελν ηεο εξγαζίαο (-78,5%), πνπ θαλεξψλεη πσο γη απηφ ην ππνθξηηήξην νη εξσηψκελνη δελ είλαη ζρεδφλ θαζφινπ απαηηεηηθνί. Χο πξνο ηε δπλαηφηεηα βειηίσζεο ηνπ θξηηεξίνπ, ν κέζνο δείθηεο απνηειεζκαηηθφηεηαο δείρλεη φηη ηε κεγαιχηεξε ζπκβνιή ζηε βειηίσζε ηνπ θξηηεξίνπ έρεη ην ππνθξηηήξην «ζπλάθεηα ζπνπδψλ», κε δείθηε 4% θαη ηε κηθξφηεξε ην θξηηήξην «θφξηνο εξγαζίαο», ηνπ νπνίνπ ν δείθηεο ηθαλνπνίεζεο είλαη εμάιινπ πνιχ πςειφο. Πξάγκαηη, ζπλδπάδνληαο ηα απνηειέζκαηα ησλ δεηθηψλ γηα ηε ζπλάθεηα ησλ ζπνπδψλ παξαηεξνχκε φηη παξνπζηάδεη ην κηθξφηεξν δείθηε ηθαλνπνίεζεο θαη νη εξσηψκελνη είλαη πεξηζζφηεξν απαηηεηηθνί απφ ηα ππφινηπα ππνθξηηήξηα. Δπνκέλσο ην ππνθξηηήξην απηφ είλαη ππνςήθην λα εκθαληζηεί σο πξνηεηλφκελν πξνο βειηίσζε ζηα αληίζηνηρα δηαγξάκκαηα πνπ ζα αθνινπζήζνπλ, κε ηα ππνθξηηήξηα «αληηθείκελν εξγαζίαο», «ελαιιαγέο αληηθεηκέλσλ» θαη «απηνλνκία λα αθνινπζνχλ κε κηθξή δηαθνξά.

95 81 Πίλαθαο 4.17 Απνηειέζκαηα ηθαλνπνίεζεο ππνθξηηεξίσλ ηνπ θξηηεξίνπ «ραξαθηεξηζηηθά εξγαζίαο» Κξηηήξην ραξαθηεξηζηηθά εξγαζίαο Βάξνο Μέζνο δείθηεο ηθαλνπνίεζεο Μέζνο δείθηεο απαηηεηηθόηεηαο Μέζνο δείθηεο απνηει/ηεηαο Φφξηνο εξγαζίαο 24,1% 93,02% -47,1% 1,6% Αληηθείκελν εξγαζίαο 44,3% 92,3% -78,5% 3,4% πλάθεηα ζπνπδψλ 9,3% 57,5% -10,5% 4% Δλαιιαγέο αληηθεηκέλσλ 11,6% 70,4% -31% 3,4% Απηνλνκία 10,7% 68,7% -24,9% 3,3% Κξηηήξην Πξντζηάκελνο ηνλ πίλαθα 4.18 πνπ αθνινπζεί παξνπζηάδνληαη ηα απνηειέζκαηα ηθαλνπνίεζεο γηα θάζε ππνθξηηήξην ηνπ θξηηεξίνπ «πξντζηάκελνο», ζε ζπλδπαζκφ κε αληίζηνηρα βάξε θαη ηνπο δείθηεο απαηηεηηθφηεηαο θαη απνηειεζκαηηθφηεηαο θάζε ππνθξηηεξίνπ. πσο θαίλεηαη ζηνλ πίλαθα, νη εξσηψκελνη δίλνπλ ην κεγαιχηεξν βάξνο ζηελ επηθνηλσλία κε ηνλ πξντζηάκελφ ηνπο (25%), κε ηελ αμηνθξαηηθή αμηνιφγεζε λα αθνινπζεί κε κηθξή δηαθνξά (22,3%). Σν κηθξφηεξν βάξνο (9,5%) δίλεηαη ζηε ζπκκεηνρή ζηελ επίιπζε πξνβιεκάησλ. ε αληηζηνηρία κε ηα βάξε βξίζθνληαη θαη νη κέζνη δείθηεο ηθαλνπνίεζεο, κε ηελ επηθνηλσλία λα έρεη ην κεγαιχηεξν δείθηε (92,7%) θαη ηελ επίιπζε πξνβιεκάησλ ην κηθξφηεξν (79,2%). Οη εξσηψκελνη εκθαλίδνληαη σο κε-απαηηεηηθνί γηα φια ηα ππνθξηηήξηα. Ζ κεγαιχηεξε απαηηεηηθφηεηα (-15,5%) αθνξά ηε ζπκκεηνρή ζηελ επίιπζε πξνβιεκάησλ θαη ε κηθξφηεξε (-64,1%) ηελ αμηνιφγεζε, ζηελ νπνία νη εξσηψκελνη παξνπζηάδνληαη αξθεηά κε-απαηηεηηθνί. Λφγσ ηνπ πςεινχ δείθηε ηθαλνπνίεζεο απφ ην ζπγθεθξηκέλν θξηηήξην, εκθαλίδνληαη ρακεινί δείθηεο απνηειεζκαηηθφηεηαο, θαζψο ππάξρνπλ κηθξά πεξηζψξηα βειηίσζεο. Χζηφζν ην ππνθξηηήξην ηεο αμηνιφγεζεο είλαη απηφ πνπ έρεη ηε κεγαιχηεξε ζπκβνιή ζηελ βειηίσζε ηνπ δείθηε ηθαλνπνίεζεο ηνπ θξηηεξίνπ, θαζψο εκθαλίδεη κέζν δείθηε απνηειεζκαηηθφηεηαο 2,5%. Σε κηθξφηεξε ζπκβνιή ζηε βειηίσζε ηνπ δείθηε ηθαλνπνίεζεο ηνπ θξηηεξίνπ έρνπλ ηα ππνθξηηήξηα «εκπηζηνζχλε» θαη «ζπκκεηνρή ζηε ιήςε απνθάζεσλ», κε δείθηε απνηειεζκαηηθφηεηαο 1,7% θαη ηελ επηθνηλσλία λα αθνινπζεί κε ειάρηζηε δηαθνξά (1,8%). Πάλησο παξαηεξνχληαη γεληθά πςεινί δείθηεο ηθαλνπνίεζεο φισλ ησλ ππνθξηηεξίσλ, θάηη πνπ δηθαηνινγεί θαη ηνλ πςειφ δείθηε ζπλνιηθήο ηθαλνπνίεζεο απφ ην ζπγθεθξηκέλν θξηηήξην (91,1%).

96 82 Πίλαθαο 4.18 Απνηειέζκαηα ηθαλνπνίεζεο ππνθξηηεξίσλ ηνπ θξηηεξίνπ «πξντζηάκελνο» Κξηηήξην πξνϊζηάκελνο Βάξνο Μέζνο δείθηεο ηθαλνπνίεζεο Μέζνο δείθηεο απαηηεηηθόηεηαο Μέζνο δείθηεο απνηει/ηεηαο Δκπηζηνζχλε 17,7% 90,4% -57,7% 1,7% Ίζε αληηκεηψπηζε 14,8% 84,4% -45,9% 2,3% Δπηθνηλσλία 25% 92,7% -22,7% 1,8% Λήςε απνθάζεσλ 10,7% 83,8% -25,5% 1,7% Αμηνιφγεζε 22,3% 89% -64,1% 2,5% Δπίιπζε πξνβιεκάησλ 9,5% 79,2% -15,5% 2% Κξηηήξην κηζζφο ηνλ πίλαθα 4.19 πνπ αθνινπζεί παξνπζηάδνληαη ηα απνηειέζκαηα ηθαλνπνίεζεο γηα θάζε ππνθξηηήξην ηνπ θξηηεξίνπ «κηζζφο», ζε ζπλδπαζκφ κε ηα αληίζηνηρα βάξε θαη ηνπο δείθηεο απαηηεηηθφηεηαο θαη απνηειεζκαηηθφηεηαο θάζε ππνθξηηεξίνπ. Σν θξηηήξην απηφ εκθαλίδεη ην κηθξφηεξν δείθηε ηθαλνπνίεζεο απφ φια ηα ππφινηπα θξηηήξηα, θάηη πνπ δηθαηνινγείηαη θαη απφ ηελ αλάιπζε ησλ δεηθηψλ ησλ ππνθξηηεξίσλ πνπ ην ζπλζέηνπλ. Ζ κεγαιχηεξε βαξχηεηα δίλεηαη ζηε ζρέζε ηεο ακνηβήο κε ηελ θαηαβαιιφκελε πξνζπάζεηα κε 23,4% θαη ε κηθξφηεξε ζηελ αζθάιεηα ησλ κειινληηθψλ απνδνρψλ κε 10,2%. Σε κεγαιχηεξε ζπκβνιή ζηε δηακφξθσζε ηνπ δείθηε ηθαλνπνίεζεο απφ ην ζπγθεθξηκέλν θξηηήξην έρεη ην ππνθξηηήξην «αζθάιεηα κειινληηθψλ απνδνρψλ» κε 80,2% θαη ηε κηθξφηεξε κε ην ίδην ζρεδφλ πνζνζηφ ε ζρέζε ακνηβήο-θφξηνπ εξγαζίαο (21,1%) θαη ακνηβήο-πξνζπάζεηαο (21,3%). Οη εξσηψκελνη εκθαλίδνληαη γεληθά απαηηεηηθνί ζηα πεξηζζφηεξα ππνθξηηήξηα, κε ηε κεγαιχηεξε απαηηεηηθφηεηα λα αθνξά ηε ζρέζε ακνηβήο-επηπέδνπ εθπαίδεπζεο κε πνζνζηφ 61,5%. Χζηφζν ζην ππνθξηηήξην «αζθάιεηα κειινληηθψλ απνδνρψλ» νη εξσηψκελνη ραξαθηεξίδνληαη σο κε απαηηεηηθνί, θαζψο ν δείθηεο απαηηεηηθφηεηαο γηα ην ζπγθεθξηκέλν ππνθξηηήξην είλαη -21,8%, θάηη πνπ εμεγεί θαη ηνλ πςειφ δείθηε ηθαλνπνίεζεο απηνχ ηνπ ππνθξηηεξίνπ. ρεδφλ νπδέηεξε απαηηεηηθφηεηα παξαηεξείηαη γηα ηελ ακνηβή απφ ππεξσξίεο (8,5%). Παξαηεξψληαο ηνπο δείθηεο απνηειεζκαηηθφηεηαο, δηαπηζηψλνπκε φηη ππάξρνπλ κεγάια πεξηζψξηα βειηίσζεο γηα φια ζρεδφλ ηα ππνθξηηήξηα κε εμαίξεζε ηελ αζθάιεηα ησλ κειινληηθψλ απνδνρψλ, πνπ άιισζηε παξνπζηάδεη ηνλ πςειφηεξν δείθηε ηθαλνπνίεζεο, ζε ζπλδπαζκφ κε ην ρακειφηεξν βάξνο θαη ηε κηθξφηεξε απαηηεηηθφηεηα εθ κέξνπο ησλ εξσηψκελσλ. Σν ππνθξηηήξην πνπ βειηηνχκελν κπνξεί λα ζπκβάιεη πεξηζζφηεξν ζηελ βειηίσζε ηνπ δείθηε

97 83 ζπλνιηθήο ηθαλνπνίεζεο ηνπ θξηηεξίνπ είλαη ε ζρέζε ακνηβήο-πξνζπάζεηαο κε δείθηε απνηειεζκαηηθφηεηαο 18,4%. Πίλαθαο 4.19 Απνηειέζκαηα ηθαλνπνίεζεο ππνθξηηεξίσλ ηνπ θξηηεξίνπ «κηζζφο» Κξηηήξην κηζζόο Βάξνο Μέζνο δείθηεο ηθαλνπνίεζεο Μέζνο δείθηεο απαηη/ηεηαο Μέζνο δείθηεο απνηει/ηεηαο ρέζε ακνηβήο- 23,4% 21,3% 58,7% 18,4% ρέζε ακνηβήο-θφξηνπ 16,7% 21,1% 50,4% 13,1% ρέζε ακνηβήο- επ. εθπαίδ. 20,8% 23,6% 61,5% 15,9% Τπεξσξίεο 10,7% 41,2% 8,5% 6,3% ρέζε ακνηβήο-ππ. δεκφζην 18,2% 24,1% 56,1% 13,8% Αζθάιεηα κειι. απνδνρψλ 10,2% 80,2% -21,8% 2% Κξηηήξην «ζπλάδειθνη» ηνλ πίλαθα 4.20 πνπ αθνινπζεί παξνπζηάδνληαη ηα απνηειέζκαηα ηθαλνπνίεζεο γηα θάζε ππνθξηηήξην ηνπ θξηηεξίνπ «ζπλάδειθνη», ζε ζπλδπαζκφ κε ηα αληίζηνηρα βάξε θαη ηνπο δείθηεο απαηηεηηθφηεηαο θαη απνηειεζκαηηθφηεηαο θάζε ππνθξηηεξίνπ. Παξαηεξψληαο ηνλ παξαθάησ πίλαθα δηαπηζηψλνπκε φηη ηε κεγαιχηεξε ζπκβνιή ζηε δηακφξθσζε ηεο ηθαλνπνίεζεο γηα ην θξηηήξην απηφ έρεη ε εκπηζηνζχλε κεηαμχ ησλ ζπλαδέιθσλ κε 94,9%, πνπ είλαη θαη ην θξηηήξην ζην νπνίν νη εξσηψκελνη δίλνπλ ην κεγαιχηεξν βάξνο (44,3%). Ο πνιχ πςειφο απηφο δείθηεο ηθαλνπνίεζεο κπνξεί σζηφζν λα δηθαηνινγεζεί απφ ηελ πνιχ ρακειή απαηηεηηθφηεηα ησλ εξγαδνκέλσλ (-80,1%) απφ ην ζπγθεθξηκέλν ππνθξηηήξην. Σν κηθξφηεξν βάξνο (8,8%) θαη αληίζηνηρα ν κηθξφηεξνο δείθηεο ηθαλνπνίεζεο (43,7%) αθνξά ηηο ζπρλέο ζπγθξνχζεηο κεηαμχ ζπλαδέιθσλ ζην ρψξν εξγαζίαο, κε ηνπο εξσηψκελνπο λα παξακέλνπλ κε-απαηηεηηθνί, πιεζηάδνληαο σζηφζν ηελ νπδεηεξφηεηα, θαζψο ν δείθηεο απαηηεηηθφηεηαο βξίζθεηαη ζην -9%. Ο κέζνο δείθηεο απνηειεζκαηηθφηεηαο κε ηηκή 4,9% γηα ην ππνθξηηήξην ζπγθξνχζεηο θαλεξψλεη φηη ππάξρνπλ πεξηζψξηα βειηίσζεο γηα ην ππνθξηηήξην απηφ, ψζηε λα ζπκβάιεη ζηε βειηίσζε ηνπ ζπλνιηθνχ επηπέδνπ ηθαλνπνίεζεο ηνπ θξηηεξίνπ. Ζ ζπκβνιή ησλ ππφινηπσλ ππνθξηηεξίσλ είλαη ειάρηζηε έσο ακειεηέα, θαζψο ν κέζνο δείθηεο ηθαλνπνίεζεο απηψλ είλαη ήδε απφ αξθεηά έσο πνιχ πςειφο. Γεληθφηεξα κπνξνχκε λα πνχκε φηη νη πνιχ πςεινί δείθηεο ηθαλνπνίεζεο φισλ ζρεδφλ ησλ ππνθξηηεξίσλ δηθαηνινγνχλ ηνλ ηδηαίηεξα πςειφ δείθηε ηθαλνπνίεζεο ηνπ θξηηεξίνπ απηνχ (94,6%).

98 84 Πίλαθαο 4.20 Απνηειέζκαηα ηθαλνπνίεζεο ππνθξηηεξίσλ ηνπ θξηηεξίνπ «ζπλάδειθνη» Κξηηήξην ζπλάδειθνη Βάξνο Μέζνο δείθηεο ηθαλνπνίεζεο Μέζνο δείθηεο απαηηεηηθόηεηαο Μέζνο δείθηεο απνηει/ηεηαο ρέζεηο κε ζπλαδέιθνπο 20% 93,8% -60% 1,2% Οκαδηθφηεηα 16,5% 86,5% -51,5% 2,2% πγθξνχζεηο 8,8% 43,7% -9% 4,9% πλαλαζηξνθή 10,4% 67,3% -23,2% 3,4% Δκπηζηνζχλε 44,3% 94,9% -80,1% 2,2% Κξηηήξην «πνιηηηθή νξγαληζκνχ» ηνλ πίλαθα 4.21 πνπ αθνινπζεί παξνπζηάδνληαη ηα απνηειέζκαηα ηθαλνπνίεζεο γηα θάζε ππνθξηηήξην πνπ αθνξά ηελ «πνιηηηθή νξγαληζκνχ», ζε ζπλδπαζκφ κε αληίζηνηρα βάξε θαη ηνπο δείθηεο απαηηεηηθφηεηαο θαη απνηειεζκαηηθφηεηαο θάζε ππνθξηηεξίνπ. Σα ζηνηρεία ηνπ πίλαθα θαλεξψλνπλ φηη ην ππνθξηηήξην πνπ ζπκκεηέρεη ζε κεγαιχηεξν βαζκφ ζηε δηακφξθσζε ηεο ζπλνιηθήο ηθαλνπνίεζεο ηνπ θξηηεξίνπ απηνχ είλαη ε αλαγλψξηζε ηεο πξνζπάζεηαο ησλ εξγαδνκέλσλ απφ ηε δηνίθεζε ηνπ νξγαληζκνχ, κε πνζνζηφ 80,7%. ην ππνθξηηήξην απηφ παξαηεξείηαη επίζεο ην κεγαιχηεξν βάξνο 25,3%, κε ην κηθξφηεξν βάξνο (9,9%) λα δίλεηαη ζηα ππνθξηηήξηα «αμηνπνίεζε ηθαλνηήησλ» θαη «ζεκηλάξηα». Ο πςειφο δείθηεο ηθαλνπνίεζεο γηα ηελ αλαγλψξηζε ηεο πξνζπάζεηαο κπνξεί λα εμεγεζεί απ ην ρακειφ δείθηε απαηηεηηθφηεηαο γηα ην ζπγθεθξηκέλν ππνθξηηήξην, θαζψο είλαη ην κφλν ζην νπνίν νη εξσηψκελνη εκθαλίδνληαη κε-απαηηεηηθνί (-63,8%). Ο κηθξφηεξνο δείθηεο ηθαλνπνίεζεο αθνξά ηε δπλαηφηεηα αλάπηπμεο λέσλ δεμηνηήησλ (29,3%), πνπ παξνπζηάδεη φκσο ην κεγαιχηεξν δείθηε απαηηεηηθφηεηαο φισλ ησλ ππνθξηηεξίσλ (37,1%). Ζ ηηκή ηνπ κέζνπ δείθηε απνηειεζκαηηθφηεηαο ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ ππνθξηηεξίνπ (10,3%) δείρλεη φηη ππάξρνπλ κεγάια πεξηζψξηα βειηίσζεο ηνπ ππνθξηηεξίνπ θαη επνκέλσο είλαη ππνςήθην λα εκθαληζηεί σο πξνηεηλφκελν πξνο βειηίσζε ππνθξηηήξην, ψζηε λα απμεζεί ν κέζνο δείθηεο ηθαλνπνίεζεο ηνπ θξηηεξίνπ «πνιηηηθή ηνπ νξγαληζκνχ» αλ θαη φια ηα ππνθξηηήξηα, φπσο δείρλνπλ νη δείθηεο απνηειεζκαηηθφηεηάο ηνπο έρνπλ πεξηζψξηα βειηίσζεο. Πάλησο νη ζρεηηθά ρακειέο ηηκέο ησλ ππνθξηηεξίσλ, κε εμαίξεζε ηελ αλαγλψξηζε ηεο πξνζπάζεηαο, αληηθαηνπηξίδνπλ ηε γεληθφηεξε ρακειή ηθαλνπνίεζε απφ ην θξηηήξην απηφ.

99 85 Πίλαθαο 4.21 Απνηειέζκαηα ηθαλνπνίεζεο ππνθξηηεξίσλ ηνπ θξηηεξίνπ «πνιηηηθή νξγαληζκνχ» Κξηηήξην πνιηηηθή νξγαληζκνύ Βάξνο Μέζνο δείθηεο ηθαλνπνίεζεο Μέζνο δείθηεο απαηηεηηθόηεηαο Μέζνο δείθηεο απνηει/ηεηαο Αλαγλψξηζε πξνζπάζεηαο 25,3% 80,7% -63,8% 4,9% Δμέιημε-Πξναγσγή 11,2% 35,5% 20,4% 7,3% Νέεο δεμηφηεηεο 14,6% 29,3% 37,1% 10,3% Αμηνπνίεζε ηθαλνηήησλ 9,9% 40,9% 19,6% 5,9% εκηλάξηα 9,9% 38,1% 19,6% 6,2% Αμηνπνίεζε πξνηάζεσλ 15,1% 35,4% 24,5% 9% Δλεκέξσζε 13,9% 42,8% 8% 7,9% Κξηηήξην «πξννπηηθέο βησζηκφηεηαο» ηνλ πίλαθα 4.22 πνπ αθνινπζεί παξνπζηάδνληαη ηα απνηειέζκαηα ηθαλνπνίεζεο γηα θάζε ππνθξηηήξην ηνπ θξηηεξίνπ «πξννπηηθέο βησζηκφηεηαο», ζε ζπλδπαζκφ κε ηα αληίζηνηρα βάξε θαη ηνπο δείθηεο απαηηεηηθφηεηαο θαη απνηειεζκαηηθφηεηαο θάζε ππνθξηηεξίνπ. Ο ρακειφο δείθηεο ηθαλνπνίεζεο ηνπ θξηηεξίνπ απηνχ (41,1%) κπνξεί λα εμεγεζεί αλ παξαηεξήζνπκε ηα απνηειέζκαηα πνπ παξνπζηάδνληαη ζηνλ παξαθάησ πίλαθα. πγθεθξηκέλα ν κεγαιχηεξνο δείθηεο ηθαλνπνίεζεο αθνξά ην ππνθξηηήξην «εξγαζηαθή αζθάιεηα» κε 73,5% θαη ν κηθξφηεξνο, κφιηο 3%, αθνξά ηελ πξννπηηθή κείσζεο ηνπ πξνζσπηθνχ πξνθεηκέλνπ λα δηαζθαιηζηεί ε βησζηκφηεηα ηνπ νξγαληζκνχ. Σν ππνθξηηήξην απηφ ζεσξείηαη ηδηαίηεξα θαζνξηζηηθφ γηα ηε δηακφξθσζε ηεο ηθαλνπνίεζεο απφ ην ζπγθεθξηκέλν θξηηήξην θαζψο εκθαλίδεη ηε κεγαιχηεξε βαξχηεηα (48,8%) θαη επίζεο νη εξσηψκελνη εκθαλίδνληαη ηδηαίηεξα απαηηεηηθνί (83,6%). Σε κηθξφηεξε βαξχηεηα εκθαλίδεη ην ππνθξηηήξην «νηθνλνκηθή θξίζε» κε πνζνζηφ 8,7%. Ο κέζνο δείθηεο απαηηεηηθφηεηαο 33,5% γηα ην ππνθξηηήξην «κείσζε δνκψλ», θαλεξψλεη επίζεο απαηηεηηθνχο εξσηψκελνπο, ελψ γηα ηα ππφινηπα ππνθξηηήξηα νη εξσηψκελνη είλαη ζρεδφλ νπδέηεξνη. Σν ππνθξηηήξην «κείσζε πξνζσπηθνχ» παξνπζηάδεη επίζεο έλαλ πνιχ πςειφ δείθηε απνηειεζκαηηθφηεηαο, πνπ είλαη θαη ν κεγαιχηεξνο ηνπ ζπλφινπ ησλ ππνθξηηεξίσλ πνπ κειεηήζεθαλ ζηελ παξνχζα έξεπλα, κε ηηκή 47,3%. Απηφ δείρλεη φηη ππάξρνπλ πνιχ κεγάια πεξηζψξηα βειηίσζεο πνπ αλ επηηεπρζεί ζα ζπκβάιιεη ζε πνιχ κεγάιν βαζκφ ζηε δηακφξθσζε ηνπ βαζκνχ ηθαλνπνίεζεο, φρη κφλν ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ θξηηεξίνπ, αιιά θαη ηεο νιηθήο ηθαλνπνίεζεο.

100 86 Πίλαθαο 4.22 Απνηειέζκαηα ηθαλνπνίεζεο ππνθξηηεξίσλ ηνπ θξηηεξίνπ «πξννπηηθέο βησζηκφηεηαο» Κξηηήξην πξννπηηθέο βηωζηκόηεηαο Βάξνο Μέζνο δείθηεο ηθαλνπνίεζεο Μέζνο δείθηεο απαηηεηηθόηεηαο Μέζνο δείθηεο απνηει/ηεηαο Μείσζε δνκψλ 12% 17% 33,5% 10% Μείσζε πξνζσπηθνχ 48,8% 3% 83,6% 47,3% χλνιν αληηθεηκέλσλ 12,3% 57,5% 10,1% 5,2% Οηθνλνκηθή θξίζε 8,7% 63% -0,4% 3,2% Γεκφζηα κνξθή 9,4% 39,7% 1,1% 5,7% Δξγαζηαθή αζθάιεηα 8,8% 73,5% -9,1% 2,3% Γηαγξάκκαηα δξάζεο Ο ζπλδπαζκφο ησλ ζρεηηθψλ βαξψλ (ζεκαληηθφηεηα) κε ηνπο κέζνπο δείθηεο ηθαλνπνίεζεο (απφδνζε) γηα θάζε θξηηήξην δίλεη ηα δηαγξάκκαηα δξάζεο, πνπ αθνξνχλ ηφζν ηε ζπλνιηθή ηθαλνπνίεζε, φζν θαη ηελ ηθαλνπνίεζε απφ θάζε θξηηήξην θαη πξνζδηνξίδνπλ ηελ πξνηεξαηφηεηα ησλ ελεξγεηψλ βειηίσζεο πνπ πξέπεη λα αλαιάβεη ν νξγαληζκφο ψζηε λα απμήζεη ηα επίπεδα ηθαλνπνίεζεο ησλ εξγαδνκέλσλ. Απφ ηελ αλάιπζε ησλ δεδνκέλσλ κέζσ ηεο πνιπθξηηήξηαο κεζφδνπ αλάιπζεο ηθαλνπνίεζεο MUSA πξνέθπςε ην δηάγξακκα δξάζεο πνπ παξνπζηάδεηαη ζην ζρήκα 4.27 θαη αθνξά ηελ ηθαλνπνίεζε απ φια ηα θξηηήξηα. Παξαηεξείηαη φηη θαλέλα θξηηήξην δελ αλήθεη ζηελ πεξηνρή δξάζεο, νπφηε θαλέλα θξηηήξην δελ απνηειεί θξίζηκν ραξαθηεξηζηηθφ πξνο άκεζε βειηίσζε. Σν θξηηήξην «ζπλάδειθνη» βξίζθεηαη ζηελ πεξηνρή ηζρχνο θαη απνηειεί ην ηζρπξφηεξν ζεκείν ζηε δηακφξθσζε ηεο εξγαζηαθήο ηθαλνπνίεζεο, θαζψο απνιακβάλεη ηε κεγαιχηεξε ηθαλνπνίεζε (94,6%) θαη έρεη ηε κεγαιχηεξε ζεκαληηθφηεηα (42,8%). ηε πεξηνρή ηζρχνο επίζεο βξίζθεηαη ην θξηηήξην «πξντζηάκελνο» κε ηάζε σζηφζν λα πιεζηάζεη πξνο ηελ πεξηνρή ηεο κεηαθνξάο πφξσλ. Απηφ δηθαηνινγείηαη απφ ην γεγνλφο φηη ην ζπγθεθξηκέλν θξηηήξην απνιακβάλεη πςειή ηθαλνπνίεζε (91,1%) αιιά έρεη ζρεηηθά ρακειή ζεκαληηθφηεηα (18,9%). Σν «θξηηήξην ραξαθηεξηζηηθά εξγαζίαο» βξίζθεηαη ζηελ πεξηνρή κεηαθνξάο πφξσλ θαζψο ραξαθηεξίδεηαη απφ ζρεηηθά πςειή ηθαλνπνίεζε (77,9%) αιιά παξάιιεια απφ ρακειή ζεκαληηθφηεηα (11,5%). Σα θξηηήξηα «κηζζφο», «πνιηηηθή ηνπ νξγαληζκνχ» θαη «πξννπηηθέο βησζηκφηεηαο» βξίζθνληαη ζηελ πεξηνρή ηζρχνπζαο θαηάζηαζεο.

101 87 ρήκα 4.27 πλνιηθφ δηάγξακκα δξάζεο Γηαπηζηψλνπκε ινηπφλ φηη πξψηε πξνηεξαηφηεηα ζηηο δξάζεηο γηα βειηίσζε πξέπεη λα δνζεί ζηα θξηηήξηα «ζπλάδειθνη» κε κηθξά σζηφζν πεξηζψξηα βειηίσζεο θαη «πξντζηάκελνο», πνπ αλ θαη παξνπζηάδεη πςειά επίπεδα ηθαλνπνίεζεο ζα κπνξνχζε λα βειηησζεί αθφκε πεξηζζφηεξν αλ απμεζεί ε ζεκαληηθφηεηά ηνπ. Γεχηεξε πξνηεξαηφηεηα δίλεηαη ζηα θξηηήξηα «πνιηηηθή ηνπ νξγαληζκνχ», «κηζζφο» θαη «πξννπηηθέο βησζηκφηεηαο», ηα νπνία πξνο ην παξφλ δελ αμηνινγνχληαη κε κεγάιε βαξχηεηα, αιιά ιφγσ ηεο ρακειήο ηνπο απφδνζεο, αλ ε βαξχηεηά ηνπο απμεζεί, κπνξεί λα βιάςνπλ ηε ζπλνιηθή ηθαλνπνίεζε. Σξίηε θαηά ζεηξά πξνηεξαηφηεηα ζα πξέπεη λα δνζεί ζην θξηηήξην «ραξαθηεξηζηηθά εξγαζίαο», πνπ βξίζθεηαη ζηελ πεξηνρή κεηαθνξάο πφξσλ, δηφηη ε ρακειή βαξχηεηα πνπ δίλεηαη απφ ηνπο εξσηψκελνπο ζην ζπγθεθξηκέλν θξηηήξην, ζε ζπλδπαζκφ κε ην αξθεηά πςειφ πνζνζηφ ηθαλνπνίεζεο δελ αθήλνπλ κεγάια πεξηζψξηα βειηίσζεο. Κξηηήξην «ραξαθηεξηζηηθά εξγαζίαο» ην δηάγξακκα ηνπ ζρήκαηνο 4.28 παξαηεξνχκε φηη θαλέλα ππνθξηηήξην ηνπ θξηηεξίνπ «ραξαθηεξηζηηθά εξγαζίαο» δελ αλήθεη ζηελ πεξηνρή δξάζεο, νπφηε θαλέλα θξηηήξην δελ απνηειεί θξίζηκν ραξαθηεξηζηηθφ πξνο άκεζε βειηίσζε. ηελ πεξηνρή ηζρχνο βξίζθνληαη ηα ππνθξηηήξηα «αληηθείκελν εξγαζίαο» θαη «θφξηνο εξγαζίαο», πνπ σζηφζν ηείλεη λα πιεζηάζεη ηελ πεξηνρή κεηαθνξάο πφξσλ, ζηελ νπνία δελ αλήθεη θαλέλα ππνθξηηήξην. Σα ππνθξηηήξηα «ελαιιαγέο αληηθεηκέλσλ», «απηνλνκία» θαη «ζπλάθεηα ζπνπδψλ» αλήθνπλ ζηελ πεξηνρή ηζρχνπζαο θαηάζηαζεο.

102 88 ρήκα 4.28 Γηάγξακκα δξάζεο θξηηεξίνπ «ραξαθηεξηζηηθά εξγαζίαο» Γηαπηζηψλνπκε ινηπφλ φηη, πξψηε πξνηεξαηφηεηα ζηηο δξάζεηο γηα βειηίσζε πξέπεη λα δνζεί ζηα ππνθξηηήξηα «αληηθείκελν εξγαζίαο», ην νπνίν παξνπζηάδεη πςειή απφδνζε (92,3%) αιιά θαη αξθεηά πςειή βαξχηεηα (44,3%), αιιά παξφια απηά έρεη πεξηζψξηα γηα πεξεηαίξσ βειηίσζε θαη «θφξηνο εξγαζίαο», ην νπνίν απνιακβάλεη κελ ηελ πςειφηεξε ηθαλνπνίεζε (93,2%) αιιά δελ ηνπ δίλεηαη ηδηαίηεξε βαξχηεηα απφ ηνπο εξσηψκελνπο (24,1%) θαη έηζη ζα κπνξνχζε λα βειηησζεί αθφκε πεξηζζφηεξν αλ απμεζεί ε ζεκαληηθφηεηά ηνπ. Γεχηεξε πξνηεξαηφηεηα δίλεηαη ζηα ππνθξηηήξηα «ελαιιαγέο αληηθεηκέλσλ» «απηνλνκία», θαη «ζπλάθεηα ζπνπδψλ», ηα νπνία πξνο ην παξφλ δελ αμηνινγνχληαη κε κεγάιε βαξχηεηα, αιιά ιφγσ ηεο ρακειήο ηνπο απφδνζεο, αλ ε βαξχηεηά ηνπο απμεζεί, κπνξεί λα βιάςνπλ ηε ζπλνιηθή ηθαλνπνίεζε. Κξηηήξην «πξντζηάκελνο» Παξαηεξψληαο ην δηάγξακκα δξάζεο ηνπ ζρήκαηνο 4.29 γηα ην θξηηήξην «πξντζηάκελνο» δηαπηζηψλνπκε φηη, θαλέλα ππνθξηηήξην δελ αλήθεη ζηελ πεξηνρέο δξάζεο θαη κεηαθνξάο πφξσλ. Σα έμη ππνθξηηήξηα κνηξάδνληαη εμίζνπ ζηηο πεξηνρέο ηζρχνο θαη ηζρχνπζαο θαηάζηαζεο. Έηζη ζηελ πεξηνρή ηζρχνο αλήθνπλ ηα ππνθξηηήξηα «επηθνηλσλία», ην νπνίν απνιακβάλεη ηελ πςειφηεξε ηθαλνπνίεζε (92,7%) αιιά θαη ηελ πςειφηεξε ζεκαληηθφηεηα (25%), «αμηνιφγεζε» θαη «εκπηζηνζχλε», πνπ ηείλεη φκσο λα πιεζηάδεη πξνο ηελ πεξηνρή κεηαθνξάο πφξσλ, δηφηη παξφιν πνπ παξνπζηάδεη ηδηαίηεξα πςειά επίπεδα ηθαλνπνίεζεο (90,4%), έρεη ζρεηηθά ρακειή βαξχηεηα (17,7%). Σα ππνθξηηήξηα «ίζε κεηαρείξηζε», «ιήςε απνθάζεσλ» θαη «επίιπζε πξνβιεκάησλ»,

103 89 βξίζθνληαη ζηελ πεξηνρή ηζρχνπζαο θαηάζηαζεο, έρνληαο αξθεηά πςειά επίπεδα ηθαλνπνίεζεο αιιά ρακειή βαξχηεηα. ήκα 4.29 Γηάγξακκα δξάζεο θξηηεξίνπ «πξντζηάκελνο» Μελ έρνληαο ινηπφλ θαλέλα ππνθξηηήξην ζηελ πεξηνρή δξάζεο, πξψηε πξνηεξαηφηεηα ζηηο ελέξγεηεο γηα βειηίσζε ζα πξέπεη λα δνζεί ζηελ «επηθνηλσλία» ηελ «αμηνιφγεζε» θαη ηελ «εκπηζηνζχλε», πνπ βξίζθνληαη φπσο αλαθέξακε ζηελ πεξηνρή ηζρχνο θαη απνηεινχλ ζαθέζηαηα ηα ηζρπξφηεξα ζεκεία ζηε δηακφξθσζε ηεο ηθαλνπνίεζεο σο πξνο ην θξηηήξην πξντζηάκελνο. Γηα ηα ππνθξηηήξηα «επίιπζε πξνβιεκάησλ», «ιήςε απνθάζεσλ» θαη «ίζε κεηαρείξηζε» πνπ βξίζθνληαη ζηελ πεξηνρή ηζρχνπζαο θαηάζηαζεο δελ απαηηνχληαη πξφζζεηεο πξνζπάζεηεο βειηίσζεο, δεδνκέλνπ φηη δελ ζεσξνχληαη ζεκαληηθά ππνθξηηήξηα, σζηφζν ρξεηάδεηαη πξνζνρή, δηφηη ιφγσ ηεο ρακειήο ηνπο απφδνζεο, αλ ε βαξχηεηά ηνπο απμεζεί, κπνξεί λα βιάςνπλ ηε ζπλνιηθή ηθαλνπνίεζε. Κξηηήξην «κηζζφο» Απφ ην δηάγξακκα ηνπ ζρήκαηνο 4.30 γίλεηαη θαλεξφ φηη ηξία ππνθξηηήξηα, ηα «ζρέζε ακνηβήο κε ακνηβέο ππφινηπνπ δεκνζίνπ ηνκέα», «ζρέζε ακνηβήο-πξνζπάζεηαο» θαη «ζρέζε ακνηβήο- επηπέδνπ εθπαίδεπζεο» αλήθνπλ ζηελ πεξηνρή δξάζεο. ηελ πεξηνρή ηζρχνο δελ αλήθεη θαλέλα ππνθξηηήξην, ελψ ζηελ πεξηνρή κεηαθνξάο πφξσλ βξίζθεηαη ε αζθάιεηα κειινληηθψλ απνδνρψλ θαη ε ακνηβή γηα ππεξσξίεο. ην κεηαίρκην κεηαμχ ηεο πεξηνρήο δξάζεο θαη ηεο πεξηνρήο ηζρχνπζαο θαηάζηαζεο βξίζθεηαη ην ππνθξηηήξην «ζρέζε ακνηβήο-θφξηνπ εξγαζίαο».

104 90 ρήκα 4.30 Γηάγξακκα δξάζεο θξηηεξίνπ «κηζζφο» Γηαπηζηψλνπκε ινηπφλ φηη, πξψηε πξνηεξαηφηεηα γηα βειηίσζε ζα πξέπεη λα δνζεί ζηα ηξία ππνθξηηήξηα πνπ βξίζθνληαη ζηελ πεξηνρή δξάζεο, δηφηη απνηεινχλ θξίζηκα ραξαθηεξηζηηθά πξνο άκεζε βειηίσζε, θαζψο παξνπζηάδνπλ κεγάιε ζεκαληηθφηεηα θαη ηαπηφρξνλα ρακειά επίπεδα ηθαλνπνίεζεο, ψζηε λα απμεζεί ην επίπεδν ηθαλνπνίεζεο ησλ εξσηψκελσλ απφ ην θξηηήξην «κηζζφο». Ηδηαίηεξε πξνζνρή ζα πξέπεη λα δνζεί ζην ππνθξηηήξην «ζρέζε ακνηβήο-θφξηνπ εξγαζίαο», πνπ βξίζθεηαη κεηαμχ ησλ πεξηνρψλ δξάζεο θαη ηζρχνπζαο θαηάζηαζεο, θαη ρξεηάδεηαη ελέξγεηεο πξνο βειηίσζε, δεδνκέλνπ φηη παξνπζηάδεη κηα ζρεηηθή βαξχηεηα (23,4%) θαη ε απφδνζή ηνπ ζεσξείηαη αξθεηά ρακειή (21,3%). Σν θξηηήξην «αζθάιεηα κειινληηθψλ απνδνρψλ» βξίζθεηαη ζηελ πεξηνρή κεηαθνξάο πφξσλ, κε πςειή απφδνζε (80,2%) θαη ρακειή ζεκαληηθφηεηα (10,2%), νπφηε ην ελ ιφγσ θξηηήξην δελ πξφθεηηαη λα ζπκβάιιεη ζηε βειηίσζε ηεο νιηθήο ηθαλνπνίεζεο. Σν ππνθξηηήξην «ακνηβή γηα ππεξσξίεο», επίζεο εβξηζθφκελν ζηελ πεξηνρή κεηαθνξάο πφξσλ, έρεη ήδε ζρεηηθά θαιή απφδνζε (41,2%) ζε ζρέζε κε ηε κεησκέλε βαξχηεηα πνπ ηνπ δίλνπλ νη εξσηψκελνη (10,7%) θαη επνκέλσο ε ζπκβνιή ηνπ ζηελ βειηίσζε ηεο ηθαλνπνίεζεο απφ ην ζπγθεθξηκέλν θξηηήξην είλαη ρακειή. Κξηηήξην «ζπλάδειθνη» Απφ ηελ αλάιπζε ησλ δεδνκέλσλ πξνέθπςε ην δηάγξακκα δξάζεο ηνπ ζρήκαηνο 4.31, ζην νπνίν παξαηεξείηαη φηη θαλέλα ππνθξηηήξην δελ αλήθεη ζηελ πεξηνρή δξάζεο. ηελ πεξηνρή ηζρχνο βξίζθεηαη ην ππνθξηηήξην «εκπηζηνζχλε», ελψ ζην ζεκείν ηνκήο αλάκεζα ζηελ πεξηνρή δξάζεο θαη ζηελ πεξηνρή κεηαθνξάο πφξσλ βξίζθεηαη ην θξηηήξην «ζρέζεηο κε ζπλαδέιθνπο». Σν ππνθξηηήξην «νκαδηθφηεηα» αλήθεη ζηελ πεξηνρή

105 91 κεηαθνξάο πφξσλ θαη ηα ππνθξηηήξηα «ζπλαλαζηξνθή» θαη «ζπγθξνχζεηο βξίζθνληαη ζηελ πεξηνρή ηζρχνπζαο θαηάζηαζεο. ρήκα 4.31 Γηάγξακκα δξάζεο θξηηεξίνπ «ζπλάδειθνη» πκπεξαίλνπκε ινηπφλ φηη, δελ ππάξρεη θαλέλα ππνθξηηήξην ηφζν θξίζηκν ψζηε λα ρξεηάδεηαη άκεζε βειηίσζε, θαζψο ε πεξηνρή δξάζεο είλαη θελή. Έηζη πξψηε πξνηεξαηφηεηα έρεη ε «εκπηζηνζχλε», πνπ παξφιν πνπ νη εξγαδφκελνη δειψλνπλ απφιπηα ηθαλνπνηεκέλνη ζε κεγάιν βαζκφ θαη δίλνπλ κεγάιε βαξχηεηα, σζηφζν ππάξρνπλ πεξηζψξηα πεξαηηέξσ βειηίσζεο. Αληίζεηε εηθφλα παξνπζηάδνπλ ηα ππνθξηηήξηα «ζπλαλαζηξνθέο» θαη «ζπγθξνχζεηο», πνπ έρνπλ κηθξφηεξε βαξχηεηα αιιά απνιακβάλνπλ θαη ρακειφηεξε ηθαλνπνίεζε. Γηα ην ιφγν απηφ δελ απαηηείηαη ηδηαίηεξε πξνζνρή ζηα ζπγθεθξηκέλα ππνθξηηήξηα ψζηε λα νδεγεζνχκε ζηε βειηίσζε ηεο ηθαλνπνίεζεο απφ ην ζπγθεθξηκέλν θξηηήξην. Σέινο, ε κηθξφηεξε αμία, ζε ζρέζε κε ηα πξνεγνχκελα, πξέπεη λα δνζεί ζηηο «ζρέζεηο κε ηνπο ζπλαδέιθνπο» θαη ζηελ «νκαδηθφηεηα», αθνχ νη εξγαδφκελνη λνηψζνπλ ήδε αξθεηά ηθαλνπνηεκέλνη απ απηά. Κξηηήξην «πνιηηηθή νξγαληζκνχ» Παξαηεξψληαο ην δηάγξακκα δξάζεο ηνπ ζρήκαηνο 4.32 δηαπηζηψλνπκε φηη ηα ππνθξηηήξηα πνπ αθνξνχλ ηελ αμηνπνίεζε ησλ πξνηάζεσλ θαη ηελ αλάπηπμε λέσλ δεμηνηήησλ βξίζθνληαη ζηελ πεξηνρή δξάζεο. ηελ πεξηνρή ηζρχνο αλήθεη ην ππνθξηηήξην «αλαγλψξηζε πξνζπάζεηαο» θαη ζην κεηαίρκην ησλ πεξηνρψλ κεηαθνξάο πφξσλ θαη ηζρχνπζαο θαηάζηαζεο βξίζθεηαη ην ππνθξηηήξην «ελεκέξσζε». Σέινο ηα ππνθξηηήξηα «αμηνπνίεζε ηθαλνηήησλ», «ζεκηλάξηα» θαη «εμέιημε-πξναγσγή», βξίζθνληαη ζηελ πεξηνρή ηζρχνπζαο θαηάζηαζεο.

106 92 ρήκα 4.32 Γηάγξακκα δξάζεο θξηηεξίνπ «πνιηηηθή νξγαληζκνχ» Γηαπηζηψλνπκε ινηπφλ φηη, ηα ππνθξηηήξηα «αμηνπνίεζε πξνηάζεσλ» θαη «αλάπηπμε λέσλ δεμηνηήησλ» απνηεινχλ θξίζηκα ραξαθηεξηζηηθά πξνο άκεζε βειηίσζε γηα αχμεζε ηεο ηθαλνπνίεζεο θαη είλαη απηά πνπ πξέπεη λα ηχρνπλ άκεζεο πξνζνρήο απφ ηε δηνίθεζε ηνπ νξγαληζκνχ. Γεχηεξε πξνηεξαηφηεηα απνηειεί ην ππνθξηηήξην «αλαγλψξηζε πξνζπάζεηαο», δηφηη παξφιν πνπ απνιακβάλεη πςειή ηθαλνπνίεζε θαη πςειή βαξχηεηα, έρεη θάπνηα πεξηζψξηα βειηίσζεο. Σα ππνθξηηήξην «ελεκέξσζε» κπνξεί λα ραξαθηεξηζηεί νπδέηεξν, θαζψο βξίζθεηαη ζην κεηαίρκην ησλ πεξηνρψλ κεηαθνξάο πφξσλ θαη ηζρχνπζαο θαηάζηαζεο. Σέινο πξέπεη λα δνζεί θάπνηα κηθξή ζεκαζία ζηελ αμηνπνίεζε ησλ ηθαλνηήησλ ησλ εξγαδνκέλσλ, ζηε δηεμαγσγή ζεκηλαξίσλ θαη ζηε βειηίσζε ησλ κεζφδσλ εμέιημεο-πξναγσγήο ηνπο, κηαο θαη ηα ππνθξηηήξηα απηά παξνπζηάδνπλ ζρεηηθά ρακειή απφδνζε αλ θαη δελ έρνπλ πςειή βαξχηεηα. Κξηηήξην «πξννπηηθέο βησζηκφηεηαο» ην ζρήκα 4.33 παξνπζηάδεηαη ην δηάγξακκα δξάζεο ηνπ θξηηεξίνπ «πξννπηηθέο βησζηκφηεηαο, ζην νπνίν παξαηεξνχκε φηη ζηελ πεξηνρή δξάζεο αλήθεη ην ππνθξηηήξην «κείσζε πξνζσπηθνχ». ηελ πεξηνρή ηζρχνο δελ βξίζθεηαη θαλέλα ππνθξηηήξην, ζηελ πεξηνρή ηζρχνπζαο θαηάζηαζεο αλήθεη ε κείσζε ησλ δνκψλ θαη ζηελ πεξηνρή κεηαθνξάο πφξσλ βξίζθνληαη ηα ππνθξηηήξηα «εξγαζηαθή αζθάιεηα», «νηθνλνκηθή θξίζε» θαη «ζχλνιν αληηθεηκέλσλ». Σέινο ην ππνθξηηήξην «δεκφζηα κνξθή αλήθεη ζηελ πεξηνρή ηζρχνπζαο θαηάζηαζεο κε ηάζε λα πιεζηάζεη ηελ πεξηνρή κεηαθνξάο πφξσλ.

107 93 ρήκα 4.33 Γηάγξακκα δξάζεο θξηηεξίνπ «πξννπηηθέο βησζηκφηεηαο» Σν ππνθξηηήξην ινηπφλ πνπ αθνξά ηε κείσζε ηνπ πξνζσπηθνχ είλαη απηφ πνπ πξέπεη λα πξνζερζεί ηδηαίηεξα, θαζψο παξνπζηάδεη ηδηαίηεξα ρακειή απφδνζε (3%) θαη ηαπηφρξνλα έρεη πνιχ πςειή ζεκαληηθφηεηα γηα ηνπο εξσηψκελνπο (48,8%). Ζ βειηίσζή ηνπ ζα ζπκβάιιεη ζε κεγάιν βαζκφ ζηελ αχμεζε ηεο ηθαλνπνίεζεο ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ θξηηεξίνπ. Γηα ην θξηηήξην «κείσζε δνκψλ», πνπ βξίζθεηαη ζηελ πεξηνρή ηζρχνπζαο θαηάζηαζεο, δελ απαηηείηαη ίζσο θακηά πξφζζεηε ελέξγεηα βειηίσζεο, δεδνκέλνπ φηη δελ ζεσξείηαη ζεκαληηθφ θξηηήξην. Χζηφζν, φπσο ηζρχεη θαη γηα ην θξηηήξην «δεκφζηα κνξθή», ην θξηηήξην «κείσζε δνκψλ» ιφγσ ηεο ρακειήο απφδνζήο ηνπ θαη επεηδή δελ αμηνινγείηαη κε κεγάιε βαξχηεηα, αλ ε βαξχηεηά ηνπ απμεζεί κπνξεί λα βιάςεη ηε ζπλνιηθή ηθαλνπνίεζε ηνπ θξηηεξίνπ ζην νπνίν αλήθεη. Σειεπηαία πξνηεξαηφηεηα γηα βειηίσζε έρνπλ ηα ππνθξηηήξηα «εξγαζηαθή αζθάιεηα», «νηθνλνκηθή θξίζε» θαη «ζχλνιν αληηθεηκέλσλ», πνπ αλήθνπλ ζηελ πεξηνρή κεηαθνξάο πφξσλ δηφηη είλαη ιηγφηεξν ζεκαληηθά απφ άπνςε βαξχηεηαο θαη ηαπηφρξνλα παξνπζηάδνπλ ζρεηηθά θαιή απφδνζε Γηαγξάκκαηα βειηίωζεο Ο ζπλδπαζκφο ησλ ζρεηηθψλ δεηθηψλ απνηειεζκαηηθφηεηαο θαη απαηηεηηθφηεηαο δίλεη ηα δηαγξάκκαηα βειηίσζεο θαη κπνξνχλ λα θαζνξίζνπλ ηελ έθηαζε ησλ πξνζπαζεηψλ βειηίσζεο πνπ πξέπεη λα γίλνπλ γηα ηε βειηίσζε ηφζν ηεο ζπλνιηθήο ηθαλνπνίεζεο, φζν θαη ηεο ηθαλνπνίεζεο απφ θάζε θξηηήξην. Απφ ηελ αλάιπζε ησλ δεδνκέλσλ κέζσ ηεο πνιπθξηηήξηαο κεζφδνπ αλάιπζεο ηθαλνπνίεζεο MUSA, πξνέθπςε ην δηάγξακκα βειηίσζεο πνπ παξνπζηάδεηαη ζην ζρήκα

108 θαη αθνξά ην ζχλνιν ησλ θξηηεξίσλ. Παξαηεξείηαη φηη αλ θαη ζην αληίζηνηρν δηάγξακκα δξάζεο (ζρήκα 4.27) δελ πξνέθπςε θαλέλα θξηηήξην ζηελ πεξηνρή δξάζεο, εληνχηνηο ζην δηάγξακκα βειηίσζεο ην θξηηήξην «πνιηηηθή ηνπ νξγαληζκνχ» βξίζθεηαη ζηελ πεξηνρή πξψηεο πξνηεξαηφηεηαο γηα ηπρφλ πξνζπάζεηα βειηίσζεο ηεο ηθαλνπνίεζεο. Σα ππφινηπα θξηηήξηα βξίζθνληαη ζηελ πεξηνρή δεχηεξεο πξνηεξαηφηεηαο είηε ιφγσ ηνπ πςεινχ δείθηε απνηειεζκαηηθφηεηαο γηα ηα θξηηήξηα «κηζζφο» θαη «πξννπηηθέο βησζηκφηεηαο», είηε ιφγσ ρακεινχ δείθηε απαηηεηηθφηεηαο γηα ηα θξηηήξηα «ραξαθηεξηζηηθά εξγαζίαο», «πξντζηάκελνο» θαη «ζπλάδειθνη». ρήκα 4.34 πλνιηθφ δηάγξακκα βειηίσζεο Πξνζπαζψληαο ινηπφλ λα ηεξαξρήζνπκε ηηο πξνζπάζεηεο βειηίσζεο ζε ζρέζε κε ην αλακελφκελν απνηέιεζκα, δηαπηζηψλνπκε φηη, πξψηε πξνηεξαηφηεηα ζηελ πξνζπάζεηα βειηίσζεο έρεη ην θξηηήξην «πνιηηηθή ηνπ νξγαληζκνχ», δηφηη γηα ηε βειηίσζε ηνπ απαηηείηαη κηθξή πξνζπάζεηα, ε νπνία ζα επηθέξεη θαιφ απνηέιεζκα, θαζψο ν δείθηεο απαηηεηηθφηεηαο είλαη -10,9% θαη ν δείθηεο απνηειεζκαηηθφηεηαο είλαη 4,2%. Καζψο φια ηα ππφινηπα θξηηήξηα αλήθνπλ ζηηο πεξηνρέο δεχηεξεο πξνηεξαηφηεηαο ζα πξέπεη λα δνζεί κεγαιχηεξε ζεκαζία ζηελ βειηίσζε ηνπ κηζζνχ θαη ησλ πξννπηηθψλ βησζηκφηεηαο, δηφηη έρνπλ ηε κεγαιχηεξε επίδξαζε ζην αίζζεκα ηεο ζπλνιηθήο ηθαλνπνίεζεο θαη νη εξσηψκελνη έρνπλ κεγαιχηεξεο απαηηήζεηο απ απηά. εκεηψλεηαη φηη, θαζψο νη δείθηεο απαηηεηηθφηεηαο δελ είλαη ηδηαίηεξα πςεινί θαζψο ηείλνπλ πξνο ηελ νπδεηεξφηεηα(10,2% θαη 2,1% αληίζηνηρα), δελ απαηηείηαη ηδηαίηεξε πξνζπάζεηα γηα ηελ επίηεπμε ηνπ επηζπκεηνχ απνηειέζκαηνο. Αθνινχζσο επεηδή ηα θξηηήξηα «ζπλάδειθνη» «ραξαθηεξηζηηθά εξγαζίαο» θαη «πξντζηάκελνο» παξνπζηάδνπλ πεξίπνπ ηνλ ίδην ρακειφ

109 95 βαζκφ απνηειεζκαηηθφηεηαο, (2,3%, 2,6% θαη 1,7% αληίζηνηρα), πξέπεη πξψηα λα γίλνπλ πξνζπάζεηεο βειηίσζεο ηνπ θξηηεξίνπ «ζπλάδειθνη», θαζψο απηφ παξνπζηάδεη ην κηθξφηεξν βαζκφ απαηηεηηθφηεηαο (-81,3%) θαη επνκέλσο απαηηεί ειάρηζηε πξνζπάζεηα, ζηε ζπλέρεηα ηνπ θξηηεξίνπ «πξντζηάκελνο» κε βαζκφ απαηηεηηθφηεηαο -57,7%, κε ην βαζκφ απαηηεηηθφηεηαο γηα ην θξηηήξην «ραξαθηεξηζηηθά εξγαζίαο» λα είλαη ζην -30,6%. Κξηηήξην «ραξαθηεξηζηηθά εξγαζίαο» πσο θαίλεηαη ζην δηάγξακκα ηνπ ζρήκαηνο 4.35, εθηφο απφ ηα ππνθξηηήξην «θφξηνο εξγαζίαο» πνπ βξίζθεηαη ζηελ πεξηνρή δξάζεο δεχηεξεο πξνηεξαηφηεηαο, φια ηα ππφινηπα ππνθξηηήξηα αλήθνπλ ζηελ πεξηνρή πξψηεο πξνηεξαηφηεηαο γηα κηα ηπρφλ πξνζπάζεηα βειηίσζεο ηεο ηθαλνπνίεζεο, θαζψο δηαζέηνπλ ηνπο πςειφηεξνπο δείθηεο απνηειεζκαηηθφηεηαο. ρήκα 4.35 Γηάγξακκα βειηίσζεο θξηηεξίνπ «ραξαθηεξηζηηθά εξγαζίαο» Απφ ηα παξαπάλσ πξνθχπηεη φηη νη δηνξζσηηθέο ελέξγεηεο ηνπ θξηηεξίνπ απηνχ δελ απαηηνχλ ηδηαίηεξε πξνζπάζεηα, θαζψο ζε φια ηα ππνθξηηήξηα νη εξσηψκελνη παξνπζηάδνληαη σο κε απαηηεηηθνί, ηδηαίηεξα ζ απηφ πνπ αθνξά ην είδνο ηνπ αληηθεηκέλνπ εξγαζίαο (-78,5%), ην νπνίν, δεδνκέλνπ φηη φια ηα ππνθξηηήξηα πνπ βξίζθνληαη ζηελ πεξηνρή πξψηεο πξνηεξαηφηεηαο έρνπλ πεξίπνπ ηελ ίδηα απνηειεζκαηηθφηεηα, είλαη εθείλν πνπ ζα απνηειέζεη ηελ πξψηε πξνηεξαηφηεηα ζηηο ελέξγεηεο βειηίσζεο ηεο ηθαλνπνίεζεο. Αθνινπζνχλ ηα ππνθξηηήξηα «ελαιιαγή αληηθεηκέλσλ» «απηνλνκία» θαη «ζπλάθεηα ζπνπδψλ». Σειεπηαία πξνηεξαηφηεηα απνηεινχλ νη ελέξγεηεο πνπ αθνξνχλ ην θφξην εξγαζίαο, πνπ φκσο ιφγσ ηνπ πνιχ

110 96 ρακεινχ δείθηε απνηειεζκαηηθφηεηαο (1,6%) θαη ηνπ ρακεινχ δείθηε απαηηεηηθφηεηαο (-47,1%), ε ζπκβνιή ηνπ ζηε βειηίσζε ηεο νιηθή ηθαλνπνίεζεο ζα είλαη ακειεηέα. Κξηηήξην «πξντζηάκελνο» πσο θαίλεηαη ζην ζρήκα 4.36 ηα ππνθξηηήξηα «ίζε κεηαρείξηζε» θαη «αμηνιφγεζε αλήθνπλ ζηελ πεξηνρή πξψηεο πξνηεξαηφηεηαο θαη ηα ππνθξηηήξηα «εκπηζηνζχλε», «ιήςε απνθάζεσλ», επηθνηλσλία» θαη «ζπκκεηνρή ζηελ επίιπζε πξνβιεκάησλ» αλήθνπλ ζηελ πεξηνρή δεχηεξεο πξνηεξαηφηεηαο. ρήκα 4.36 Γηάγξακκα βειηίσζεο θξηηεξίνπ «πξντζηάκελνο» πκπεξαίλνπκε ινηπφλ φηη ην ππνθξηηήξην «αμηνιφγεζε» ζα πξέπεη λα είλαη απηφ γηα ην νπνίν ζα γίλνπλ θαηαξρήλ νη ελέξγεηεο βειηίσζεο, δηφηη έρνληαο πεξίπνπ ηνλ ίδην δείθηε απνηειεζκαηηθφηεηαο κε ην ππνθξηηήξην «ίζε κεηαρείξηζε» (2,5% θαη 2,3% αληίζηνηρα), έρεη σζηφζν ρακειφηεξν δείθηε απαηηεηηθφηεηαο (-64,1% έλαληη ηνπ -45,9%) θαη επνκέλσο απαηηείηαη κηθξφηεξε πξνζπάζεηα γηα ηε βειηίσζή ηνπ. Αθνινπζνχλ θαηά ζεηξά ηα ππνθξηηήξηα «εκπηζηνζχλε», «ιήςε απνθάζεσλ», «επηθνηλσλία» θαη ηέινο «ζπκκεηνρή ζηελ επίιπζε πξνβιεκάησλ», ηα νπνία έρνπλ πεξίπνπ ηνλ ίδην δείθηε απνηειεζκαηηθφηεηαο θαη επνκέλσο θαηαηάζζνληαη αλάινγα κε ηνπο δείθηεο απαηηεηηθφηεηάο ηνπο, πνπ είλαη αληίζηνηρα -54,7%, -25,5%, -22,7% θαη -15,5%. Καζψο νη ηηκέο ηνπ δείθηε απαηηεηηθφηεηαο φισλ ησλ ππνθξηηεξίσλ είλαη ηδηαίηεξα ρακειέο κπνξνχκε λα πνχκε φηη ε επίπησζή ηνπο ζηε βειηίσζε ηεο ηθαλνπνίεζεο απφ ην θξηηήξην «πξντζηάκελνο» είλαη πνιχ πεξηνξηζκέλε. Δπίζεο ε πξνζπάζεηα πνπ πξέπεη λα θαηαβιεζεί γηα ηελ κηθξή απηή βειηίσζε είλαη επίζεο κηθξή, θαζψο νη εξσηψκελνη δελ εκθαλίδνληαη ηδηαίηεξα απαηηεηηθνί ζηα ππνθξηηήξηα απηνχ ηνπ θξηηεξίνπ.

111 97 Κξηηήξην «κηζζφο» Σν δηάγξακκα βειηίσζεο γηα ην θξηηήξην «κηζζφο» θαίλεηαη ζην ζρήκα Οη πεξηνρέο ζηηο νπνίεο ζπλαληψληαη ηα ππνθξηηήξηα είλαη ηεο δεχηεξεο θαη ηειεπηαίαο πξνηεξαηφηεηαο. πγθεθξηκέλα ζηελ πεξηνρή δεχηεξεο πξνηεξαηφηεηαο κε πςειφ δείθηε απνηειεζκαηηθφηεηαο ζπλσζηίδνληαη ηα ππνθξηηήξηα «ζρέζε ακνηβήο-πξνζπάζεηαο», «ζρέζε ακνηβήο-θφξηνπ εξγαζίαο», «ζρέζε ακνηβήο-επηπέδνπ εθπαίδεπζεο», «ζρέζε ακνηβήο-ακνηβέο ππφινηπνπ δεκνζίνπ ηνκέα». ηελ πεξηνρή δεχηεξεο πξνηεξαηφηεηαο κε ρακειφ δείθηε απαηηεηηθφηεηαο αλήθεη ην ππνθξηηήξην «αζθάιεηα κειινληηθψλ απνδνρψλ» θαη ζηελ πεξηνρή ηειεπηαίαο πξνηεξαηφηεηαο ην ππνθξηηήξην πνπ αθνξά ηελ ακνηβή γηα ππεξσξηαθή εξγαζία. ρήκα 4.37 Γηάγξακκα βειηίσζεο θξηηεξίνπ «κηζζφο» Απφ ην δηάγξακκα δξάζεο ηνπ ζρήκαηνο 4.30 έγηλε θαλεξφ φηη ηα ππνθξηηήξηα πνπ ζην δηάγξακκα βειηίσζεο βξίζθνληαη ζηελ πεξηνρή δεχηεξεο πξνηεξαηφηεηαο κε πςειφ βαζκφ απαηηεηηθφηεηαο, αλήθνπλ ζηελ πεξηνρή δξάζεο. Σν φηη ηα ππνθξηηήξηα απηά δελ βξίζθνληαη ζηελ πεξηνρή άκεζεο βειηίσζεο νθείιεηαη ζην γεγνλφο φηη έρνπλ απμεκέλε απαηηεηηθφηεηα, νπφηε γίλεηαη δχζθνιε ε πεξαηηέξσ βειηίσζή ηνπο, παξφιν πνπ ε απνηειεζκαηηθφηεηά ηνπο είλαη αξθεηά πςειή. Απφ ηα παξαπάλσ πξνθχπηεη φηη πξνηεξαηφηεηα πξέπεη θαηαξρήλ λα δνζεί ζηα ππνθξηηήξηα «ζρέζε ακνηβήο-πξνζπάζεηαο», «ζρέζε ακνηβήο-θφξηνπ εξγαζίαο», «ζρέζε ακνηβήο-επηπέδνπ εθπαίδεπζεο», «ζρέζε ακνηβήο-ακνηβέο ππφινηπνπ δεκνζίνπ ηνκέα», πνπ ιφγσ ηεο πςειήο απαηηεηηθφηεηαο γίλεηαη κελ δχζθνιε ε πεξαηηέξσ βειηίσζή ηνπο, αιιά ιφγσ ηεο πςειήο ηνπο απνηειεζκαηηθφηεηαο κπνξνχλ λα ζπλεηζθέξνπλ ζε κεγάιν βαζκφ ζηελ βειηίσζε ηεο

112 98 ηθαλνπνίεζεο απφ ην θξηηήξην «κηζζφο». Σν θξηηήξην «αζθάιεηα κειινληηθψλ απνδνρψλ» απνηειεί ηελ ακέζσο επφκελε πξνηεξαηφηεηα γηα ελέξγεηεο βειηίσζεο, εμαηηίαο ηεο κηθξφηεξεο πξνζπάζεηαο πνπ ρξεηάδεηαη λα θαηαβιεζεί, παξφιν πνπ ε ζπλεηζθνξά ηνπ ζηελ βειηίσζε ηεο ηθαλνπνίεζεο είλαη πνιχ κηθξή. Σέινο, ηειεπηαία πξνηεξαηφηεηα απνηεινχλ νη ακνηβέο απφ ππεξσξίεο, αθνχ αθελφο έρνπλ κηθξή επίδξαζε ζην ζπλνιηθφ αίζζεκα ηθαλνπνίεζεο (απνηειεζκαηηθφηεηα 6,3%), αθεηέξνπ απαηηνχλ ζρεηηθά κεγάιε πξνζπάζεηα εμαηηίαο ηεο απαηηεηηθφηεηαο ησλ εξσηψκελσλ (8,5%). Κξηηήξην «ζπλάδειθνη» ην ζρήκα 4.38 παξνπζηάδεηαη ην δηάγξακκα βειηίσζεο ηνπ θξηηεξίνπ «ζπλάδειθνη». Δδψ παξαηεξνχκε φηη ηα ππνθξηηήξηα «ζπγθξνχζεηο» θαη «ζπλαλαζηξνθέο» βξίζθνληαη ζηελ πεξηνρή πξψηεο πξνηεξαηφηεηαο γηα ελέξγεηεο βειηίσζεο, ελψ ηα ππνθξηηήξηα «νκαδηθφηεηα», «ζρέζεηο κε ζπλαδέιθνπο» θαη «εκπηζηνζχλε» βξίζθνληαη ζηελ πεξηνρή δεχηεξεο πξνηεξαηφηεηαο. ρήκα 4.38 Γηάγξακκα βειηίσζεο θξηηεξίνπ «ζπλάδειθνη» Απφ ηα παξαπάλσ πξνθχπηεη φηη πξέπεη λα δνζεί πξνηεξαηφηεηα θαηαξρήλ ζηε βειηίσζε ηνπ ππνθξηηεξίνπ «ζπλαλαζηξνθέο», ην νπνίν επεξεάδεη ζε ζρεηηθά ηθαλνπνηεηηθφ βαζκφ ηελ ηθαλνπνίεζε ησλ εξσηψκελσλ (απνηειεζκαηηθφηεηα 3,4%) θαη ε βειηίσζή ηνπ απαηηεί ζρεηηθά κηθξή πξνζπάζεηα (απαηηεηηθφηεηα -23,2%). Αθνινπζνχλ νη «ζπγθξνχζεηο» ησλ νπνίσλ ε απαηηεηηθφηεηα ηείλεη πξνο ηελ νπδεηεξφηεηα θαη έπνληαη ηα ππνθξηηήξηα «νκαδηθφηεηα», «ζρέζεηο κε ζπλαδέιθνπο» θαη «εκπηζηνζχλε», κε κηθξή ζπκβνιή ζηε βειηίσζε ηεο ηθαλνπνίεζεο (2,2%, 1,2% θαη 2,2% αληίζηνηρα) αιιά θαη απαίηεζε κηθξήο θαηαβαιιφκελεο πξνζπάζεηαο (-51,5%,-60%, θαη -80,1 αληίζηνηρα).

113 99 Κξηηήξην «πνιηηηθή ηνπ νξγαληζκνχ» ην δηάγξακκα βειηίσζεο ηνπ θξηηεξίνπ «πνιηηηθή ηνπ νξγαληζκνχ» πνπ παξνπζηάδεηαη ζην ζρήκα 4.39 παξαηεξνχκε φηη θαλέλα ππνθξηηήξην δελ αλήθεη ζηελ πεξηνρή άκεζεο πξνηεξαηφηεηαο γηα βειηίσζε. ηελ πεξηνρή δεχηεξεο πξνηεξαηφηεηαο κε πςειφ δείθηε απαηηεηηθφηεηαο αλήθνπλ ηα ππνθξηηήξηα «λέεο δεμηφηεηεο», «αμηνπνίεζε πξνηάζεσλ» θαη «ελεκέξσζε» θαη ζηελ πεξηνρή δεχηεξεο πξνηεξαηφηεηαο κε ρακειφ δείθηε απνηειεζκαηηθφηεηαο αλήθεη ην ππνθξηηήξην «αλαγλψξηζε πξνζπάζεηαο». Σέινο ζηελ πεξηνρή ηξίηεο πξνηεξαηφηεηαο βξίζθνληαη ηα ππνθξηηήξηα «αμηνπνίεζε δεμηνηήησλ», «ζεκηλάξηα» θαη «εμέιημε-πξναγσγή». ρήκα 4.39 Γηάγξακκα βειηίσζεο θξηηεξίνπ «πνιηηηθή ηνπ νξγαληζκνχ» χκθσλα ινηπφλ κε ην δηάγξακκα, πξψηε πξνηεξαηφηεηα γηα βειηίσζε έρνπλ ηα ππνθξηηήξηα «λέεο δεμηφηεηεο», «αμηνπνίεζε πξνηάζεσλ» θαη «ελεκέξσζε», ιφγσ ηεο κεγάιεο ζπκβνιήο ηνπο ζηε βειηίσζε ηεο νιηθήο ηθαλνπνίεζεο, (10,3%, 9% θαη 7,9% αληίζηνηρα) παξφιν πνπ ε βειηίσζή ηνπο απαηηεί κεγάιε πξνζπάζεηα, κε ηνπο εξσηψκελνπο λα εκθαλίδνληαη απαηηεηηθνί γηα ηα ζπγθεθξηκέλα ππνθξηηήξηα (37,1%, 24,5% θαη 8% αληίζηνηρα). Αθνινπζεί ε «αλαγλψξηζε πξνζπάζεηαο», ιφγσ ηεο κηθξήο απαηηνχκελεο πξνζπάζεηαο παξφιε ηε κηθξή ζρεηηθά ζπλεηζθνξά ηεο ζηελ βειηίσζε ηεο νιηθήο ηθαλνπνίεζεο απφ ην θξηηήξην. Σέινο, ηα ππνθξηηήξηα «αμηνπνίεζε δεμηνηήησλ», «ζεκηλάξηα» θαη «εμέιημε-πξναγσγή» ηα νπνία είλαη δχζθνιν λα ζπλεηζθέξνπλ ζηε βειηίσζε ηεο ηθαλνπνίεζεο απφ ην θξηηήξην, ιφγσ ηεο ρακειήο απνηειεζκαηηθφηεηάο ηνπο παξφιν πνπ γηα ηα ππνθξηηήξηα απηά νη εξσηψκελνη σο πξνο ηελ απαηηεηηθφηεηά ηνπο ηείλνπλ πξνο ηελ νπδεηεξφηεηα.

114 100 Κξηηήξην «πξννπηηθέο βησζηκφηεηαο» Απφ ην δηάγξακκα βειηίσζεο ηνπ ζρήκαηνο 4.40 πξνθχπηεη φηη δελ ππάξρεη θαλέλα ππνθξηηήξην ζηελ πεξηνρή πξψηεο πξνηεξαηφηεηαο. Σν ππνθξηηήξην «κείσζε πξνζσπηθνχ» βξίζθεηαη ζηελ πεξηνρή δεχηεξεο πξνηεξαηφηεηαο παξφιν πνπ ζην δηάγξακκα δξάζεο ηνπ ζρήκαηνο 4.33 αλήθεη ζηελ πεξηνρή δξάζεο. Απηφ νθείιεηαη ζην γεγνλφο φηη ην ππνθξηηήξην απηφ έρεη πνιχ κεγάιε απαηηεηηθφηεηα, νπφηε γίλεηαη πνιχ δχζθνιε ε πεξαηηέξσ βειηίσζή ηνπ, παξφιν πνπ ε απνηειεζκαηηθφηεηά ηνπ ζηε βειηίσζε ηεο ηθαλνπνίεζεο είλαη πνιχ πςειή. ηελ πεξηνρή δεχηεξεο πξνηεξαηφηεηαο επίζεο βξίζθεηαη ην ππνθξηηήξην «εξγαζηαθή αζθάιεηα», ελψ ηα ππνθξηηήξηα «νηθνλνκηθή θξίζε» θαη «δεκφζηα κνξθή» βξίζθνληαη ζην κεηαίρκην ησλ πεξηνρψλ δεχηεξεο θαη ηξίηεο πξνηεξαηφηεηαο, ζηελ νπνία αλήθνπλ ηα ππνθξηηήξηα «κείσζε δνκψλ» θαη «ζχλνιν αληηθεηκέλσλ». ρήκα 4.40 Γηάγξακκα βειηίσζεο θξηηεξίνπ «πξννπηηθέο βησζηκφηεηαο» Γηαπηζηψλνπκε ινηπφλ φηη πξψηε πξνηεξαηφηεηα πξέπεη λα δνζεί ζηηο ελέξγεηεο βειηίσζεο ηνπ ππνθξηηεξίνπ «κείσζε πξνζσπηθνχ», αθνχ έρεη κεγάιε επίδξαζε ζηελ βειηίσζε ηεο νιηθήο ηθαλνπνίεζεο. Πξφθεηηαη φκσο γηα θξηηήξην πνπ απαηηεί έληνλεο πξνζπάζεηεο, αθνχ νη ππάιιεινη δειψλνπλ κεγάιε απαηηεηηθφηεηα ζε απηφ. ηε ζπλέρεηα πξέπεη λα βειηησζεί ε εξγαζηαθή αζθάιεηα, κε πνιχ κηθξή φκσο επίδξαζε ζηε βειηίσζε ηεο ηθαλνπνίεζεο θαη ρσξίο λα απαηηνχληαη ηδηαίηεξεο πξνζπάζεηεο. Αθνινπζεί ε κείσζε ησλ δνκψλ κε αξθεηά κεγάιε ζπκβνιή ζηε βειηίσζε ηεο ηθαλνπνίεζεο απφ ην ζπγθεθξηκέλν θξηηήξην παξφιε ηελ απαηηεηηθφηεηα ησλ εξσηψκελσλ θαη ηειεπηαία είλαη ηα ππνθξηηήξηα «νηθνλνκηθή θξίζε», «δεκφζηα κνξθή» θαη «ζχλνιν αληηθεηκέλσλ» κε

115 101 νπδεηεξφηεηα σο πξνο ηελ απαηηεηηθφηεηα θαη πνιχ κηθξή ζπλεηζθνξά ζηε βειηίσζε ηεο νιηθήο ηθαλνπνίεζεο Πξνηάζεηο δξάζεο θαη βειηίωζεο ηo ππνθεθάιαην παξνπζηάζηεθαλ ηα δηαγξάκκαηα βειηίσζεο ησλ θξηηεξίσλ θαη ησλ ππνθξηηεξίσλ αληίζηνηρα. Δζηηάδνληαο ζ απηά πνπ αλήθνπλ ζηηο πεξηνρέο πξψηεο θαη δεχηεξεο πξνηεξαηφηεηαο, ζε ζπλδπαζκφ κε ηελ πςειή απνηειεζκαηηθφηεηα ησλ ελεξγεηψλ βειηίσζεο, πξνθχπηεη ν πίλαθαο 4.23, ζηνλ νπνίν ζπλνςίδνληαη ηα απνηειέζκαηα βειηίσζεο γηα θάζε θξηηήξην θαη ππνθξηηήξην. Παξαηεξψληαο ηνλ πίλαθα δηαπηζηψλνπκε φηη θαηά πξψηε πξνηεξαηφηεηα θαη κε πςειή απνηειεζκαηηθφηεηα είλαη απαξαίηεηεο νη ελέξγεηεο γηα ηε βειηίσζε ηεο πνιηηηθήο ηνπ νξγαληζκνχ θαη ησλ πξννπηηθψλ βησζηκφηεηάο ηνπ θαη θαηά δεχηεξε πξνηεξαηφηεηα ηνπ κηζζνχ. Πην ζπγθεθξηκέλα, αλαθνξηθά κε ηελ πνιηηηθή ηνπ νξγαληζκνχ, ζα πξέπεη λα γίλνπλ ελέξγεηεο γηα λα βειηησζεί ε αμηνπνίεζε ησλ πξνηάζεσλ ησλ εξγαδνκέλσλ απφ ηελ πιεπξά ηεο δηνίθεζεο ηνπ νξγαληζκνχ θαη ε παξνρή δπλαηφηεηαο ζηνπο εξγαδνκέλνπο λα αλαπηχμνπλ λέεο δεμηφηεηεο. ρεηηθά κε ηηο πξννπηηθέο βησζηκφηεηαο ηνπ νξγαληζκνχ, νη ελέξγεηεο πνπ πξέπεη λα γίλνπλ αθνξνχλ ηε δηαηήξεζε ηνπ αξηζκνχ ησλ εξγαδνκέλσλ ζηα ζεκεξηλά επίπεδα. ζνλ αθνξά ηε βειηίσζε ηεο ηθαλνπνίεζεο απφ ην κηζζφ, ε αχμεζε ησλ απνδνρψλ ησλ εξγαδνκέλσλ απνηειεί ηελ ελδεηθλπφκελε ιχζε, σζηφζν ε εθαξκνγή ηνπ εληαίνπ κηζζνινγίνπ ζην δεκφζην απνηειεί εκπφδην γηα ηελ αχμεζε ησλ απνδνρψλ ησλ εξγαδνκέλσλ ελφο κεκνλσκέλνπ θνξέα. Πέξαλ απηψλ, ππάξρνπλ θαη άιια ππνθξηηήξηα πνπ ρξήδνπλ βειηίσζεο, κε ρακειή σζηφζν απνηειεζκαηηθφηεηα. Έηζη αλαθνξηθά κε ην θξηηήξην «ραξαθηεξηζηηθά εξγαζίαο» ζα πξέπεη λα γίλνπλ ελέξγεηεο βειηίσζεο γηα ηελ ηθαλνπνίεζε ησλ εξσηψκελσλ απφ ην αληηθείκελν εξγαζίαο, ηε ζπλάθεηα ζπνπδψλ-αληηθεηκέλνπ εξγαζίαο, ηελ ελαιιαγή ησλ αληηθεηκέλσλ θαη ηελ απηνλνκία ησλ εξγαδνκέλσλ ζηελ επηινγή ηνπ ηξφπνπ εθηέιεζεο ηεο εξγαζίαο ηνπο. Δπίζεο πξνθεηκέλνπ λα βειηησζεί ε ηθαλνπνίεζε απφ ην θξηηήξην «πξντζηάκελνο», απαηηνχληαη ελέξγεηεο γηα ηε βειηίσζε ηνπ ηξφπνπ αμηνιφγεζεο ησλ εξγαδνκέλσλ θαη ε ίζε κεηαρείξηζή ηνπο. ζνλ αθνξά ηελ ηθαλνπνίεζε απφ ην κηζζφ, νη ελέξγεηεο γηα ηε βειηίσζή ηεο αθνξνχλ ηελ ζρέζε ηεο ακνηβήο κε ηελ θαηαβαιινκέλε πξνζπάζεηα, κε ην θφξην εξγαζίαο, κε ην επίπεδν εθπαίδεπζεο ηνπ θάζε εξγαδφκελνπ θαη κε ηε ζρέζε κε ηηο ακνηβέο ησλ ππαιιήισλ ησλ ππεξεζηψλ ηνπ ππφινηπνπ δεκφζηνπ ηνκέα. Σέινο, πξνθεηκέλνπ λα απμεζεί ε ηθαλνπνίεζε ηνπ θξηηεξίνπ «ζπλάδειθνη», ζα

116 102 πξέπεη λα γίλνπλ ελέξγεηεο ψζηε λα κεησζνχλ νη ζπγθξνχζεηο κεηαμχ ησλ εξγαδνκέλσλ κέζα ζην ρψξν εξγαζίαο θαη λα εληζρπζνχλ νη ζπλαλαζηξνθέο κεηαμχ ησλ εξγαδνκέλσλ. Πίλαθαο 4.23 Κξηηήξηα θαη ππνθξηηήξηα πξνο βειηίσζε ΚΡΗΣΖΡΗΑ ΚΑΗ ΤΠΟΚΡΗΣΖΡΗΑ ΠΡΟ ΒΔΛΣΗΧΖ ΒΔΛΣΗΧΖ ΜΔ ΒΑΖ ΣΟ ΓΔΗΚΣΖ ΑΠΟΣΔΛΔΜΑΣΗΚΟΣΖΣΑ (1 Ζ ΚΑΗ 2 Ζ ΠΡΟΣΔΡΑΗΟΣΖΣΑ) 1. ΥΑΡΑΚΣΖΡΗΣΗΚΑ ΔΡΓΑΗΑ 1.1 ΦΟΡΣΟ ΔΡΓΑΗΑ 1.2 ΑΝΣΗΚΔΗΜΔΝΟ ΔΡΓΑΗΑ NAI 1.3 ΤΝΑΦΔΗΑ ΠΟΤΓΧΝ ΝΑΗ 1.4 ΔΝΑΛΛΑΓΔ ΑΝΣΗΚΔΗΜΔΝΧΝ NAI 1.5 ΑΤΣΟΝΟΜΗΑ NAI 2. ΠΡΟΨΣΑΜΔΝΟ 2.1 ΔΜΠΗΣΟΤΝΖ 2.2 ΗΖ ΑΝΣΗΜΔΣΧΠΗΖ ΝΑΗ 2.3 ΔΠΗΚΟΗΝΧΝΗΑ 2.4 ΛΖΦΖ ΑΠΟΦΑΔΧΝ 2.5 ΑΞΗΟΛΟΓΖΖ ΝΑΗ 2.6 ΔΠΗΛΤΖ ΠΡΟΒΛΖΜΑΣΧΝ 3. ΜΗΘΟ ΝΑΗ 3.1 ΥΔΖ ΑΜΟΗΒΖ-ΠΡΟΠΑΘΔΗΑ ΝΑΗ 3.2ΥΔΖ ΑΜΟΗΒΖ-ΦΟΡΣΟΤ ΔΡΓΑΗΑ ΝΑΗ 3.3 ΥΔΖ ΑΜΟΗΒΖ-ΔΠΗΠ. ΔΚΠ/Ζ ΝΑΗ 3.4 ΤΠΔΡΧΡΗΔ 3.5 ΥΔΖ ΑΜΟΗΒΖ-ΤΠΟΛ. ΓΖΜΟΗΟ ΝΑΗ 3.6 ΑΦΑΛΔΗΑ ΜΔΛΛ. ΑΠΟΓΟΥΧΝ 4. ΤΝΑΓΔΛΦΟΗ 4.1 ΥΔΔΗ 4.2 ΟΜΑΓΗΚΟΣΖΣΑ 4.3 ΤΓΚΡΟΤΔΗ ΝΑΗ 4.4 ΤΝΑΝΑΣΡΟΦΖ NAI 4.5 ΔΜΠΗΣΟΤΝΖ 5. ΠΟΛΗΣΗΚΖ ΟΡΓΑΝΗΜΟΤ ΝΑΗ 5.1 ΑΝΑΓΝΧΡΗΖ ΠΡΟΠΑΘΔΗΑ 5.2 ΔΞΔΛΗΞΖ-ΠΡΟΑΓΧΓΖ 5.3 ΝΔΔ ΓΔΞΗΟΣΖΣΔ ΝΑΗ 5.4 ΑΞΗΟΠΟΗΖΖ ΗΚΑΝΟΣΖΣΧΝ 5.5 ΔΜΗΝΑΡΗΑ 5.6 ΑΞΗΟΠΟΗΖΖ ΠΡΟΣΑΔΧΝ ΝΑΗ 5.7 ΔΝΖΜΔΡΧΖ ΝΑΗ 6. ΠΡΟΟΠΣΗΚΔ ΒΗΧΗΜΟΣΖΣΑ ΝΑΗ 6.1 ΜΔΗΧΖ ΓΟΜΧΝ ΝΑΗ 6.2 ΜΔΗΧΖ ΠΡΟΧΠΗΚΟΤ ΝΑΗ 6.3 ΤΝΟΛΟ ΑΝΣΗΚΔΗΜΔΝΧΝ 6.4 ΟΗΚΟΝΟΜΗΚΖ ΚΡΗΖ 6.5 ΓΖΜΟΗΑ ΜΟΡΦΖ ΝΑΗ 6.6 ΔΡΓΑΗΑΚΖ ΑΦΑΛΔΗΑ

117 103 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 5 ΤΜΠΔΡΑΜΑΣΑ - ΠΡΟΣΑΔΗ πσο αλαθέξζεθε ζην πξψην θεθάιαην ηεο εξγαζίαο πξνθεηκέλνπ κηα επηρείξεζε/νξγαληζκφο λα επηηχρεη ηνπο ηειηθνχο ηεο ζηφρνπο απαξαίηεηε πξνυπφζεζε είλαη ε πξνεγνχκελε ή ηαπηφρξνλε ηθαλνπνίεζε ελφο ελδηάκεζνπ ζηφρνπ, πνπ είλαη ε δεκηνπξγία άξηζηνπ θιίκαηνο ζπλεξγαζίαο κε ηνπο εξγαδφκελνπο. Έηζη ην επίπεδν ηθαλνπνίεζεο ησλ ππαιιήισλ ζεσξείηαη ζεκαληηθφο παξάγνληαο γηα ηελ επηηπρία ηεο επηρείξεζεο/νξγαληζκνχ, αθνχ ν εξγαδφκελνο απνηειεί ίζσο ην ζεκαληηθφηεξν ζπζηαηηθφ ζηνηρείν ηεο. θνπφο ηεο παξνχζαο έξεπλαο φπσο ήδε έρεη αλαθεξζεί είλαη ν πξνζδηνξηζκφο ηνπ επηπέδνπ ηθαλνπνίεζεο ησλ εξγαδνκέλσλ ηνπ Οξγαληζκνχ Απαζρφιεζεο Δξγαηηθνχ Γπλακηθνχ (ΟΑΔΓ). Πξνθεηκέλνπ λα γίλεη απηφ εξεπλήζεθε ν βαζκφο ηθαλνπνίεζεο ησλ εξγαδνκέλσλ ζηηο ππεξεζίεο αξκνδηφηεηαο Πεξηθεξεηαθήο Γηεχζπλζεο ΟΑΔΓ Θεζζαιίαο. Σα ζπκπεξάζκαηα πνπ πξνέθπςαλ αλαπηχζζνληαη ζηελ ζπλέρεηα. 5.1 ΓΔΝΗΚΑ ΤΜΠΔΡΑΜΑΣΑ Σα ζπκπεξάζκαηα ηεο παξνχζαο έξεπλαο αθνξνχλ ηφζν ηε ζπλνιηθή ηθαλνπνίεζε πνπ λνηψζνπλ νη εξγαδφκελνη, φζν θαη ηνπο επηκέξνπο παξάγνληεο/θξηηήξηα θαη ππνπαξάγνληεο/ππνθξηηήξηα πνπ ζπλζέηνπλ ηελ νιηθή ηθαλνπνίεζε. Έηζη ζα γίλεη γλσζηφ πην ζηνηρείν ηεο εξγαζίαο είλαη απηφ πνπ ηθαλνπνηεί θαη πην απηφ πνπ δπζαξεζηεί ηνπο εξγαδφκελνπο ηνπ ΟΑΔΓ. πλνιηθή ηθαλνπνίεζε Παξαηεξείηαη γεληθά έλα πςειφ επίπεδν ηθαλνπνίεζεο πνπ θηάλεη ην 80,9%, πνπ πξνθχπηεη απφ ην γεγνλφο φηη ην 61,7% ησλ εξσηψκελσλ δειψλνπλ γεληθά ηθαλνπνηεκέλνη απφ ηελ εξγαζία ηνπο (απφιπηα ηθαλνπνηεκέλνη θαη κέηξηα ηθαλνπνηεκέλνη). Βέβαηα ν ζπγθεθξηκέλνο δείθηεο ηθαλνπνίεζεο ζπλνδεχεηαη απφ έλαλ ρακειφ δείθηε απαηηεηηθφηεηαο πνπ θηάλεη ην -50,6%. Ηθαλνπνίεζε απφ ηα θξηηήξηα Απφ ηε κειέηε ησλ θξηηεξίσλ ηθαλνπνίεζεο πξνθχπηεη φηη νη εξσηψκελνη είλαη πεξηζζφηεξν ηθαλνπνηεκέλνη απφ ην θξηηήξην «ζπλάδειθνη» κε δείθηε ηθαλνπνίεζεο

118 104 94,6%, θαζψο ην 79,6% ησλ εξσηψκελσλ δειψλνπλ ηθαλνπνηεκέλνη, ελψ απηφ πνπ ηνπο ηθαλνπνηεί ιηγφηεξν είλαη ην θξηηήξην «κηζζφο» κε δείθηε ηθαλνπνίεζεο κφιηο 40,6% θαη πνζνζηφ ηθαλνπνηεκέλσλ ππαιιήισλ 34,1%. Δπνκέλσο ε δηάζηαζε πνπ ζα πξέπεη θαηά θχξην ιφγν λα βειηησζεί είλαη ν κηζζφο ησλ εξγαδνκέλσλ θαη αθνινχζσο νη πξννπηηθέο βησζηκφηεηαο ηνπ νξγαληζκνχ πνπ παξνπζηάδνπλ ηνλ ακέζσο επφκελν ρακειφ δείθηε ηθαλνπνίεζεο (41,1%) θαη πνζνζηφ ηθαλνπνηεκέλσλ ππαιιήισλ 23,4%. Δπίζεο βειηίσζεο ρξήδεη θαη ε πνιηηηθή ηνπ νξγαληζκνχ, θαζψο ν δείθηεο ηθαλνπνίεζεο είλαη επίζεο ζε ρακειά επίπεδα (53,2%) θαη ην πνζνζηφ ησλ ηθαλνπνηεκέλσλ ππαιιήισλ απφ ην θξηηήξην απηφ είλαη κφιηο 32,3%. Ηθαλνπνίεζε απφ ηα ππνθξηηήξηα ζνλ αθνξά ην θξηηήξην «ραξαθηεξηζηηθά εξγαζίαο», νη εξγαδφκελνη λνηψζνπλ πεξηζζφηεξν ηθαλνπνηεκέλνη απφ ην ππνθξηηήξην «θφξηνο εξγαζίαο» κε ην δείθηε ηθαλνπνίεζεο λα θηάλεη ζην 93,02% θαη ιηγφηεξν απφ ηε ζπλάθεηα ηνπ αληηθεηκέλνπ πνπ ηνπο έρεη αλαηεζεί κε ην αληηθείκελν ησλ ζπνπδψλ ηνπο κε δείθηε ηθαλνπνίεζεο 57,5% θαη είλαη ην ζεκείν πνπ ρξήδεη πξνζνρήο θαη ζα πξέπεη λα βειηησζεί πξσηίζησο. Σν θξηηήξην «πξντζηάκελνο» δελ έρεη θαλέλα ππνθξηηήξην γηα ην νπνίν ζα πξέπεη λα γίλνπλ ελέξγεηεο άκεζεο βειηίσζεο, θαζψο φια ηα ππνθξηηήξηα εκθαλίδνπλ ηδηαίηεξα πςεινχο δείθηεο ηθαλνπνίεζεο, κε πςειφηεξν απηφλ ηεο επηθνηλσλίαο κεηαμχ ηνπ πξντζηακέλνπ θαη ησλ πθηζηακέλσλ (92,7%) θαη ρακειφηεξν απηφλ ηεο ζπκκεηνρήο ησλ πθηζηακέλσλ ζηελ επίιπζε πξνβιεκάησλ (79,2%), πνπ ίζσο ρξήδεη ελέξγεηεο κηθξήο βειηίσζεο. Αλαθνξηθά κε ηα ππνθξηηήξηα ηνπ θξηηεξίνπ «κηζζφο», πιελ ηεο αζθάιεηαο ησλ κειινληηθψλ απνδνρψλ, πνπ απνιακβάλεη δείθηε ηθαλνπνίεζεο 80,2% θαη έρεη κηθξά πεξηζψξηα βειηίσζεο, φια ηα ππφινηπα ππνθξηηήξηα ρξήδνπλ άκεζεο βειηίσζεο θαζψο ηα επίπεδα ηθαλνπνίεζεο είλαη πνιχ ρακειά κε ηνπο δείθηεο ηθαλνπνίεζεο λα θπκαίλνληαη απφ 41,2% έσο 21,1%. ρεηηθά κε ην θξηηήξην «ζπλάδειθνη», ν βαζκφο ηθαλνπνίεζεο πνπ ιακβάλνπλ ηα ππνθξηηήξηα είλαη ζε πςειά επίπεδα, κε πςειφηεξν απηφλ ηεο εκπηζηνζχλεο κεηαμχ ησλ εξγαδνκέλσλ (94,9%). Γηα ηε βειηίσζε ηνπ θξηηεξίνπ απηνχ ζα πξέπεη λα δνζεί πξνζνρή ζηηο ζπρλέο ζπγθξνχζεηο ησλ εξγαδνκέλσλ κεηαμχ ηνπο, δηφηη ιφγσ ηνπ ρακεινχ δείθηε ηθαλνπνίεζεο πνπ εκθαλίδεη (43,7%) έρεη κεγάια πεξηζψξηα βειηίσζεο.

119 105 Σα απνηειέζκαηα ζρεηηθά κε ην επίπεδν ηθαλνπνίεζεο απφ ην θξηηήξην «πνιηηηθή ηνπ νξγαληζκνχ» έδεημαλ φηη εθηφο απφ ην ππνθξηηήξην «αλαγλψξηζε ηεο πξνζπάζεηαο» πνπ απνιακβάλεη πςειφ δείθηε ηθαλνπνίεζεο (80,7%), φια ηα ππφινηπα ππνθξηηήξηα έρνπλ κεγάια πεξηζψξηα βειηίσζεο, θαζψο νη δείθηεο ηθαλνπνίεζεο πνπ εκθαλίδνπλ είλαη πνιχ ρακεινί (απφ 29,3% έσο 42,8%). Ηδηαίηεξε πξνζνρή ζα πξέπεη λα δνζεί ζηελ αλάπηπμε λέσλ δεμηνηήησλ γηα ηνπο εξγαδφκελνπο, πνπ εκθαλίδεη ην ρακειφηεξν δείθηε ηθαλνπνίεζεο γηα ην θξηηήξην απηφ. Σέινο, φζνλ αθνξά ην θξηηήξην «πξννπηηθέο βησζηκφηεηαο ηνπ νξγαληζκνχ», φπσο θαη ζην θξηηήξην «κηζζφο», νη δείθηεο ηθαλνπνίεζεο ησλ ππνθξηηεξίσλ είλαη ηδηαίηεξα ρακεινί. Ο πςειφηεξνο βαζκφο ηθαλνπνίεζεο ζπλαληάηαη ζην ππνθξηηήξην εξγαζηαθή αζθάιεηα (73,5%), πνπ έρεη σζηφζν πεξηζψξηα βειηίσζεο. κσο ηδηαίηεξε πξνζνρή ζα πξέπεη λα δνζεί ζην ππνθξηηήξην «κείσζε ηνπ πξνζσπηθνχ», ην νπνίν παξνπζηάδεη ην ρακειφηεξν δείθηε ηθαλνπνίεζεο φισλ ησλ ππνθξηηεξίσλ πνπ έρνπλ ζπκπεξηιεθζεί ζηελ παξνχζα έξεπλα θαη είλαη κφιηο 3%. Βαξχηεηα θξηηεξίσλ θαη ππνθξηηεξίσλ Απφ ηελ αλάιπζε ησλ απνηειεζκάησλ πξνθχπηεη φηη νη εξσηψκελνη δελ δίλνπλ ηελ ίδηα βαξχηεηα ζε φια ηα θξηηήξηα. Αληίζεηα παξνπζηάδνληαη κεγάιεο δηαθπκάλζεηο, κε ηε κεγαιχηεξε βαξχηεηα λα δίλεηαη ζην θξηηήξην ζπλάδειθνη (42,8%) θαη ηε κηθξφηεξε ζηα θξηηήξηα «κηζζφο» θαη «πξννπηηθέο βησζηκφηεηαο» κε 8,9%. Παξφκνηα εηθφλα παξνπζηάδνπλ θαη νη δείθηεο βαξχηεηαο ησλ ππνθξηηεξίσλ, κε ηνπο εξσηψκελνπο λα κε ζεσξνχλ ην ίδην ζεκαληηθά φια ηα ππνθξηηήξηα ηνπ θάζε θξηηεξίνπ. Ζ κεγαιχηεξε βαξχηεηα ζην ζχλνιν ησλ ππνθξηηεξίσλ δίλεηαη ζηε κείσζε ηνπ πξνζσπηθνχ κε 48,8% θαη ε κηθξφηεξε κε πνζνζηφ 8,7% ζην ππνθξηηήξην «νηθνλνκηθή θξίζε». Απαηηεηηθφηεηα θξηηεξίσλ θαη ππνθξηηεξίσλ Παξαηεξνχληαη κεγάιεο δηαθπκάλζεηο ζηνπο δείθηεο απαηηεηηθφηεηαο ηφζν ησλ θξηηεξίσλ φζν θαη ησλ ππνθξηηεξίσλ. Ζ ζεκαληηθφηεξε παξαηήξεζε φζνλ αθνξά ηελ απαηηεηηθφηεηα ησλ εξσηψκελσλ απφ ηα θξηηήξηα είλαη φηη, ηα θξηηήξηα πνπ εκθαλίδνπλ ηνλ πςειφηεξν δείθηε ηθαλνπνίεζεο εκθαλίδνπλ ηε ρακειφηεξε απαηηεηηθφηεηα, ελψ εθείλα πνπ εκθαλίδνπλ ρακειφ δείθηε ηθαλνπνίεζεο έρνπλ πςειφ δείθηε απαηηεηηθφηεηαο. Γεληθά ζηα πεξηζζφηεξα θξηηήξηα εκθαλίδνληαη κε απαηηεηηθνί, εθηφο απφ ηα θξηηήξηα «κηζζφο» θαη «πξννπηηθέο βησζηκφηεηαο» γηα ηα νπνία εκθαλίδνληαη ζρεδφλ νπδέηεξνη. Δηδηθφηεξα, νη εξσηψκελνη εκθαλίδνληαη πην απαηηεηηθνί απφ ην θξηηήξην «κηζζφο» κε

120 106 δείθηε απαηηεηηθφηεηαο 10,2% θαη ιηγφηεξν απαηηεηηθνί απφ ην θξηηήξην «ζπλάδειθνη» κε δείθηε απαηηεηηθφηεηαο -81,3%. Σν ππνθξηηήξην πνπ εκθαλίδεηαη λα έρνπλ ηηο ιηγφηεξεο απαηηήζεηο γηα λα ηθαλνπνηεζνχλ είλαη ε εκπηζηνζχλε κεηαμχ ησλ ζπλαδέιθσλ (-80,1%), ελψ πην απαηηεηηθνί απ φια ηα ππνθξηηήξηα είλαη γηα ηε κείσζε ηνπ πξνζσπηθνχ, κε ην δείθηε απαηηεηηθφηεηαο λα είλαη ζε πνιχ πςειά επίπεδα (83,6%). Απνηειεζκαηηθφηεηα θξηηεξίσλ θαη ππνθξηηεξίσλ Ζ αλάιπζε ησλ απνηειεζκάησλ καο νδεγεί ζην ζπκπέξαζκα φηη γεληθά δελ ππάξρνπλ κεγάια πεξηζψξηα βειηίσζεο ηεο νιηθήο ηθαλνπνίεζεο, θαζψο νη δείθηεο απνηειεζκαηηθφηεηαο ησλ θξηηεξίσλ είλαη ρακεινί. Ο πςειφηεξνο δείθηεο απνηειεζκαηηθφηεηαο αθνξά ηα θξηηήξηα «κηζζφο» (5,3%), πξννπηηθέο βησζηκφηεηαο (5,2%) θαη πνιηηηθή ηνπ νξγαληζκνχ (4,2%). ρεδφλ ακειεηέεο πξννπηηθέο βειηίσζεο παξνπζηάδεη ην θξηηήξην πξντζηάκελνο (1,7%). Αλαθνξηθά κε ηελ απνηειεζκαηηθφηεηα ησλ ππνθξηηεξίσλ, ηα πεξηζζφηεξα έρνπλ ειάρηζηεο πξννπηηθέο βειηίσζεο, κε εμαίξεζε θαηαξρήλ απηψλ πνπ ζπλζέηνπλ ην θξηηήξην κηζζφο, ηα νπνία έρνπλ κεγάια πεξηζψξηα βειηίσζεο, κε ηνπο δείθηεο απνηειεζκαηηθφηεηάο ηνπο λα θπκαίλνληαη απφ 2% έσο 18,4%. Δπίζεο πεξηζψξηα βειηίσζεο παξνπζηάδεη ην ππνθξηηήξην «λέεο δεμηφηεηεο» (10,3%) πνπ αλήθεη ζην θξηηήξην «πνιηηηθή ηνπ νξγαληζκνχ». Σε κεγαιχηεξε φκσο απνηειεζκαηηθφηεηα ζηηο πξνζπάζεηεο βειηίσζεο ηεο ηθαλνπνίεζεο ησλ εξγαδνκέλσλ ηνπ ΟΑΔΓ παξνπζηάδεη ην ππνθξηηήξην «κείσζε ηνπ πξνζσπηθνχ», ην νπνίν έρεη δείθηε απνηειεζκαηηθφηεηαο 47,3%. Ηθαλνπνίεζε αλάινγα κε ηα δεκνγξαθηθά ραξαθηεξηζηηθά Ζ ζηαηηζηηθή αλάιπζε ηεο ηθαλνπνίεζεο σο πξνο ηα δεκνγξαθηθά ραξαθηεξηζηηθά θαηέδεημε φηη νη γπλαίθεο εξγαδφκελεο ζηνλ ΟΑΔΓ είλαη πεξηζζφηεξν ηθαλνπνηεκέλεο απφ ηνπο άληξεο ζπλαδέιθνπο ηνπο κε πνζνζηά ηθαλνπνίεζεο 70% θαη 48% αληίζηνηρα. ζνλ αθνξά ηελ ηθαλνπνίεζε αλά ζρέζε εξγαζίαο πξνέθπςε πςειφηεξν πνζνζηφ ηθαλνπνηεκέλσλ ππαιιήισλ ανξίζηνπ ρξφλνπ (72%) ζε ζρέζε κε ηνπο κφληκνπο (60%). Αλαθνξηθά κε ηελ ηθαλνπνίεζε αλά ειηθηαθή νκάδα, νη εξσηψκελνη κε ην κεγαιχηεξν πνζνζηφ ηθαλνπνίεζεο αλήθνπλ ζηελ ειηθηαθή νκάδα ησλ εηψλ (68%), έλαληη ησλ εξγαδνκέλσλ άλσ ησλ 50 κε πνζνζηφ 62% θαη απηψλ πνπ αλήθνπλ ζηελ ειηθηαθή νκάδα ησλ εηψλ κε πνζνζηφ 58%. ρεηηθά κε ηελ ηθαλνπνίεζε αλά εθπαηδεπηηθφ επίπεδν παξαηεξείηαη φηη ην κεγαιχηεξν πνζνζηφ ησλ ηθαλνπνηεκέλσλ ππαιιήισλ αλήθεη ζηελ θαηεγνξία ηερλνινγηθήο εθπαίδεπζεο (60%), αθνινπζνχλ κε ειάρηζηε δηαθνξά νη

121 107 εξγαδφκελνη δεπηεξνβάζκηαο θαη παλεπηζηεκηαθήο εθπαίδεπζεο (58% θαη 57% αληίζηνηρα) θαη έπνληαη νη θάηνρνη κεηαπηπρηαθνχ ηίηινπ κε πνζνζηφ 43%. Αλαθνξηθά κε ηα έηε πξνυπεξεζίαο παξαηεξείηαη φηη πνζνζηφ 69% ησλ εξγαδνκέλσλ κε ιηγφηεξα απφ 10 έηε ππεξεζίαο είλαη ηθαλνπνηεκέλνη απφ ηελ εξγαζία ηνπο ελψ ηα πνζνζηά ησλ ηθαλνπνηεκέλσλ ππαιιήισλ ζηηο άιιεο θαηεγνξίεο είλαη πεξίπνπ ηα ίδηα θαη θπκαίλνληαη απφ 58% έσο 60%. Σα απνηειέζκαηα απηά καο νδεγνχλ ζην ζπκπέξαζκα φηη ην θχιιν θαη ε ζρέζε εξγαζίαο επεξεάδνπλ ην επίπεδν εξγαζηαθήο ηθαλνπνίεζεο ζε αληίζεζε κε ην επίπεδν εθπαίδεπζεο θαη ηελ ειηθία ησλ εξσηψκελσλ, πνπ θαίλεηαη πσο δελ έρνπλ θακία ζρέζε κε ηε δηακφξθσζε ηνπ βαζκνχ ηθαλνπνίεζεο ησλ εξγαδνκέλσλ. Δπίζεο ηα έηε εξγαζίαο θαίλεηαη πσο έρνπλ ζρεηηθά κηθξή επίπησζε ζηε δηακφξθσζε ηνπ βαζκνχ ηθαλνπνίεζεο, θαζψο παξαηεξείηαη πςειφηεξν πνζνζηφ ηθαλνπνίεζεο κφλν ζηελ θαηεγνξία ησλ εξγαδνκέλσλ κε ιηγφηεξα απφ 10 έηε ππεξεζίαο. 5.2 ΠΡΟΣΑΔΗ Με βάζε ηα παξαπάλσ ζπκπεξάζκαηα ζα κπνξνχζαλ λα δηαηππσζνχλ νξηζκέλεο πξνηάζεηο πνπ ίζσο λα νδεγήζνπλ ζηε αχμεζε ηνπ επηπέδνπ ηθαλνπνίεζεο ησλ εξγαδνκέλσλ ηνπ ΟΑΔΓ. ηε ζπλέρεηα ζα δηαηππσζνχλ νη πξνηάζεηο απηέο αλά θξηηήξην ηθαλνπνίεζεο. Ηθαλνπνίεζε απφ ηα ραξαθηεξηζηηθά ηεο εξγαζίαο: Πξνθεηκέλνπ λα απμεζεί ην επίπεδν ηθαλνπνίεζεο απφ ηα ραξαθηεξηζηηθά ηεο εξγαζίαο ζα πξέπεη λα πξνζερζνχλ φια ηα ζηνηρεία πνπ ζπλζέηνπλ ην αληηθείκελν εξγαζίαο. Ζ ελαζρφιεζε ηεο πιεηνλφηεηαο ησλ εξγαδνκέλσλ κε ηελ εμππεξέηεζε ηνπ θνηλνχ, νδεγεί ζηελ ζσκαηηθή αιιά θαη ςπρνινγηθή εμάληιεζε απηψλ. Ζ ελαιιαγή ησλ αληηθεηκέλσλ πξνο απνθπγή ηεο κνλνηνλίαο θαη ηεο ςπρνινγηθήο θνχξαζεο απνηειεί βαζηθή πξνυπφζεζε γηα ηθαλνπνηεκέλνπο εξγαδφκελνπο. Απηφ απαηηεί ηελ παξάιιειε αλάζεζε θαζεθφλησλ πξνο δηεχξπλζε ηνπ αληηθεηκέλνπ απαζρφιεζεο θαη ηεο γλψζεο ηθαλνχ αξηζκνχ αληηθεηκέλσλ ηεο ππεξεζίαο, πξνο απνθπγή ηνπ άγρνπο ιφγσ ηεο ελαζρφιεζεο κε λέα αληηθείκελα. Δπίζεο ε αλάζεζε ησλ αληηθεηκέλσλ κε βάζε ηε ζπλάθεηα, φπνπ είλαη δπλαηφ, κε ηηο ζπνπδέο ηνπ εξγαδφκελνπ, δηεγείξεη ην ελδηαθέξνλ ηνπ θαη ηνλ επραξηζηεί. Έλαο αθφκε ηξφπνο βειηίσζεο ηεο ηθαλνπνίεζεο απφ ηα ραξαθηεξηζηηθά ηεο εξγαζίαο είλαη ε δπλαηφηεηα αλάιεςεο πξσηνβνπιίαο απφ ηελ πιεπξά ηνπ εξγαδφκελνπ, ηθαλνπνηψληαο ζχκθσλα κε ηε ζεσξία ηνπ McClelland ηελ

122 108 αλάγθε γηα επίηεπγκα, σο απνηέιεζκα ηεο αλάζεζεο εξγαζηψλ κε αξκνδηφηεηεοππεπζπλφηεηεο, νη νπνίεο απμάλνπλ ην αίζζεκα θχξνπο θαη θνηλσληθήο αλαγλψξηζεο. Ηθαλνπνίεζε απφ ηνλ πξντζηάκελν Απαξαίηεηε πξνυπφζεζε γηα ηελ απνδνρή ηνπ πξντζηακέλνπ απφ ηνπο πθηζηακέλνπο ηνπ είλαη ε αμηνθξαηηθή αλάιεςε ηεο ζέζεο επζχλεο. Οη πξντζηάκελνη πνπ επηιέγνληαη ζα πξέπεη λα παξαθνινπζνχλ εηδηθά ζεκηλάξηα δηαρείξηζεο πξνζσπηθνχ θαη ζρέζεσλ ζηνλ εξγαζηαθφ ρψξν, πξνθεηκέλνπ λα έρνπλ φρη κφλν εκπεηξηθφ αιιά θαη ζεσξεηηθφ ππφβαζξν. Δπίζεο απαξαίηεηε είλαη ε επηκφξθσζή ηνπο ζρεηηθά κε ηνλ ηξφπν αμηνιφγεζεο ησλ εξγαδνκέλσλ, δηφηη έλα δίθαην ζχζηεκα αμηνιφγεζεο, πνπ πεξηιακβάλεη ηφζν πνζνηηθά φζν θαη πνηνηηθά ραξαθηεξηζηηθά, νδεγεί ζηε κείσζε ηνπ αηζζήκαηνο ηεο αδηθίαο, ζηε κείσζε ησλ ζπγθξνχζεσλ ησλ εξγαδνκέλσλ θαη γεληθφηεξα ζηελ ελίζρπζε ηεο εκπηζηνζχλεο ζην πξφζσπν ηνπ πξντζηακέλνπ. Ηθαλνπνίεζε απφ ην κηζζφ-ακνηβή Λφγσ ηεο δεκφζηαο κνξθήο ηνπ νξγαληζκνχ δελ είλαη δπλαηή ε επηβξάβεπζε ησλ εξγαδνκέλσλ κε ρξεκαηηθά αληαιιάγκαηα. Δπνκέλσο ε πνιηηηθή ακνηβήο ησλ ππαιιήισλ απφ ηε δηνίθεζε ηνπ νξγαληζκνχ ζα πξέπεη λα ζηξαθεί πξνο ηελ αλάπηπμε κεζφδσλ νκαδηθψλ θηλήηξσλ. Ζ επίηεπμε ησλ ζηφρσλ ηνπ νξγαληζκνχ π.ρ. ζε εηήζηα βάζε, ζα κπνξνχζε λα ζπλδεζεί κε ηελ εζηθή αληακνηβή ησλ εξγαδνκέλσλ κε επαίλνπο ή ηε ρνξήγεζε «άγξαθσλ» αδεηψλ ηθαλνπνηψληαο έηζη κία απφ ηηο ηξεηο κεηαβιεηέο ηεο εξγαζηαθήο ηθαλνπνίεζεο, απηή ηεο αληακνηβήο, ζχκθσλα κε ην ζεσξεηηθφ κνληέιν ησλ Porter θαη Lawler, πνπ αλαθέξζεθε ζην πξψην θεθάιαην. Ηθαλνπνίεζε απφ ηηο ζρέζεηο κε ηνπο ζπλαδέιθνπο Οη ζρέζεηο κε ηνπο ζπλαδέιθνπο φπσο πξνέθπςε απφ ηα απνηειέζκαηα ηεο έξεπλαο είλαη ην δπλαηφ ζεκείν ζηε δηακφξθσζε ηνπ επηπέδνπ ηθαλνπνίεζεο ησλ εξγαδνκέλσλ ηνπ ΟΑΔΓ. Οη δπλαηφηεηεο βειηίσζεο φκσο πνπ δηαθαίλνληαη ζηα δηαγξάκκαηα δξάζεο θαη βειηίσζεο δίλνπλ ηε επθαηξία λα πξνηαζνχλ ζπγθεθξηκέλεο πξνηάζεηο γηα ηε βειηίσζε ηνπ επηπέδνπ ηθαλνπνίεζεο απφ ην ζπγθεθξηκέλν θξηηήξην. Ζ απνθπγή ησλ ζπγθξνχζεσλ κεηαμχ ησλ εξγαδνκέλσλ είλαη πξσηαξρηθήο ζεκαζίαο γηα ηε δεκηνπξγία επράξηζηνπ εξγαζηαθνχ πεξηβάιινληνο. Ο ζαθήο θαζνξηζκφο ησλ ξφισλ θαη ησλ αξκνδηνηήησλ ησλ εξγαδνκέλσλ θαη ε ζαθήο πεξηγξαθή ησλ θαζεθφλησλ θάζε ζέζεο εξγαζίαο απνηεινχλ απαξαίηεηεο πξνυπνζέζεηο γηα ηελ απνθπγή απηψλ. Δπίζεο νη ζπγθεληξψζεηο ηνπ πξνζσπηθνχ ζε ηαθηά δηαζηήκαηα πξνο ζπδήηεζε θαη επίιπζε πξνβιεκάησλ θαη εχξεζε

123 109 ηξφπσλ δηεμαγσγήο λέσλ εξγαζηψλ εληζρχνπλ ηελ αζθάιεηα, ηελ απνθπγή άγρνπο θαη ηελ νκαδηθφηεηα. Ηθαλνπνίεζε απφ ηελ πνιηηηθή ηνπ νξγαληζκνχ Ζ θαιή ζρέζε ηεο δηνίθεζεο κε ηνπο εξγαδφκελνπο απνηειεί βαζηθφ παξάγνληα ηθαλνπνίεζήο ηνπο. Οη εξγαδφκελνη είλαη εθείλνη πνπ έρνπλ άκεζε επαθή κε ην αληηθείκελν θαη γλσξίδνπλ κε ηνλ θαιχηεξν ηξφπν ηα δπλαηά θαη αδχλαηα ζεκεία. Οη πξνηάζεηο ηνπο γηα βειηίσζε φρη κφλν ησλ ζπλζεθψλ αιιά θαη ηνπ ηξφπνπ εξγαζίαο ζα πξέπεη λα ιακβάλνληαη ππφςε απφ ηε δηνίθεζε. Πνιχ ρξήζηκν εξγαιείν γηα ην ζθνπφ απηφ απνηεινχλ νη έξεπλεο ηθαλνπνίεζεο ησλ εξγαδνκέλσλ. Δπίζεο ε δηνίθεζε ζα πξέπεη λα θξνληίδεη γηα ηελ επηκφξθσζε ησλ εξγαδνκέλσλ κε ηε ζπκκεηνρή ηνπο ζε επηκνξθσηηθά ζεκηλάξηα θαη ζηε ζπλέρεηα λα αμηνπνηεί ηηο ηθαλφηεηεο-δεμηφηεηεο πνπ απνθηνχλ νη εξγαδφκελνη. Ζ επηβξάβεπζε ησλ εξγαδνκέλσλ θαη ε ελεκέξσζή ηνπο γηα ζέκαηα πξσηαξρηθήο γη απηνχο ζεκαζίαο απνηεινχλ επίζεο ελέξγεηεο πνπ ζα απμήζνπλ ηελ ηθαλνπνίεζε ησλ εξγαδνκέλσλ απφ ηελ πνιηηηθή ηνπ νξγαληζκνχ, ζε ζπλδπαζκφ κε ηελ αληηθεηκεληθφηεηα ζηελ εμέιημε ησλ εξγαδνκέλσλ θαη ηελ αμηνθξαηηθή επηινγή ησλ πξντζηακέλσλ. Ηθαλνπνίεζε απφ ηελ πξννπηηθή βησζηκφηεηαο ηνπ νξγαληζκνχ Καζψο ην θξηηήξην απηφ απνηειεί καδί κε ην κηζζφ έλα απφ ηα ζεκαληηθφηεξα ζεκεία δπζαξέζθεηαο ησλ εξγαδνκέλσλ ηνπ ΟΑΔΓ, ζα πξέπεη λα δνζεί ηδηαίηεξε πξνζνρή, ψζηε λα βειηησζεί ν βαζκφο ηθαλνπνίεζεο ησλ εξγαδνκέλσλ. Ζ κεγαιχηεξε δπζαξέζθεηα πξνέξρεηαη απφ ηελ πξννπηηθή κείσζεο ηνπ πξνζσπηθνχ, είηε κέζσ δηαζεζηκφηεηαοθηλεηηθφηεηαο, είηε κέζσ απνρσξήζεσλ εξγαδνκέλσλ ιφγσ ζπληαμηνδφηεζεο πνπ δελ αληηθαζίζηαληαη κε λέν πξνζσπηθφ, ζε ζπλδπαζκφ κε ηελ επηρεηξνχκελε κείσζε ησλ δνκψλ ηνπ νξγαληζκνχ. Ζ ελίζρπζε ηνπ ΟΑΔΓ κε πξνζσπηθφ κεηά ηελ απνξξφθεζε ησλ ππαιιήισλ ησλ Οξγαληζκψλ Δξγαηηθήο Δζηίαο θαη Δξγαηηθήο Καηνηθίαο έδσζε ιχζε ζηα πξνβιήκαηα έιιεηςεο πξνζσπηθνχ πνπ αληηκεηψπηδαλ πνιιέο ππεξεζίεο, κε απνηέιεζκα λα κεησζεί ν ππέξκεηξνο θφξηνο εξγαζίαο πνπ αληηκεηψπηδαλ ζην παξειζφλ νη εξγαδφκελνη ηνπ ΟΑΔΓ. Ζ δηαηήξεζε ινηπφλ ηνπ πξνζσπηθνχ ζε ηθαλνπνηεηηθά γηα ην ζχλνιν ησλ αληηθεηκέλσλ επίπεδα, κε ηαπηφρξνλε νξζνινγηθή θαηαλνκή ηνπ πξνζσπηθνχ ζα πξέπεη λα απνηειεί πάγηα ηαθηηθή ηεο δηνίθεζεο ηνπ νξγαληζκνχ. Δπίζεο, φπσο γηα φιεο ηηο επηρεηξήζεηο/νξγαληζκνχο, ε εξγαζηαθή αζθάιεηα ησλ εξγαδνκέλσλ είλαη έλα

124 110 ηδηαίηεξα ζεκαληηθφ ζεκείν πνπ πξέπεη λα εζηηάδεη θάζε νξγαληζκφο, ψζηε λα έρεη ηα επηζπκεηά απνηειέζκαηα. 5.3 ΤΕΖΣΖΖ πλνςίδνληαο ηα ζπκπεξάζκαηα πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηελ αλάιπζε ησλ απνηειεζκάησλ, παξαηεξνχκε φηη ηα πςειά επίπεδα ηθαλνπνίεζεο ησλ εξγαδνκέλσλ ηνπ ΟΑΔΓ, βαζίδνληαη θαηά θχξην ιφγν ζηελ ηθαλνπνίεζε απφ ηηο ζρέζεηο κε ηνπο ζπλαδέιθνπο θαη ζηελ ηθαλνπνίεζε απφ ηνπο πξντζηακέλνπο ησλ ππεξεζηψλ θαη θαηά δεχηεξν ιφγν ζηελ ηθαλνπνίεζε απφ ηα ραξαθηεξηζηηθά ηεο εξγαζίαο. Με βάζε ηνπο δείθηεο απνηειεζκαηηθφηεηαο, ηα κηθξά πεξηζψξηα βειηίσζεο ησλ θξηηεξίσλ απηψλ εζηηάδνπλ θπξίσο ζηε ζπλάθεηα ηνπ αληηθεηκέλνπ εξγαζίαο κε ην αληηθείκελν ζπνπδψλ, ζηελ ίζε αληηκεηψπηζε φισλ ησλ ππαιιήισλ απφ ηνπο πξντζηακέλνπο, ζηελ αμηνθξαηηθή αμηνιφγεζε θαη ζηελ πξνζπάζεηα κείσζεο ησλ ζπγθξνχζεσλ κεηαμχ ησλ εξγαδνκέλσλ. Ζ δπζαξέζθεηα ησλ εξγαδνκέλσλ πξνέξρεηαη απφ ην κηζζφ, απφ ηηο πξννπηηθέο βησζηκφηεηαο ηνπ νξγαληζκνχ θαη απφ ηελ πνιηηηθή ηνπ νξγαληζκνχ. Ζ νηθνλνκηθή θξίζε είρε ζαλ απνηέιεζκα ηε κείσζε ησλ απνδνρψλ ησλ εξγαδνκέλσλ ζε επίπεδα πνπ ζεσξείηαη φηη δελ είλαη αλάινγα νχηε ηεο θαηαβαιιφκελεο πξνζπάζεηαο, νχηε ηνπ θφξηνπ εξγαζίαο θαη επίζεο νχηε ηνπ επηπέδνπ εθπαίδεπζεο. Γπζαξέζθεηα επίζεο πξνθαιείηαη ιφγσ, παξά ηελ εθαξκνγή εληαίνπ κηζζνινγίνπ, ηεο δηαθνξάο ησλ απνδνρψλ κε εθείλεο άιισλ δεκνζίσλ θνξέσλ, επηβεβαηψλνληαο ηελ ζεσξία ηεο ηζφηεηαο ηνπ Adams πνπ αλαθέξζεθε ζην πξψην θεθάιαην. Χζηφζν παξαηεξείηαη ζεηηθή εηθφλα αλαθνξηθά κε ηελ αζθάιεηα ησλ κειινληηθψλ απνδνρψλ πνπ, ζχκθσλα κε ηηο απφςεηο ησλ εξγαδνκέλσλ πνπ θαηαγξάθεθαλ ζην εηδηθφ πιαίζην ηνπ εξσηεκαηνινγίνπ νθείινληαη ζηε κηζζνινγηθή αζθάιεηα πνπ παξέρεη ν δεκφζηνο ηνκέαο έλαληη ηνπ ηδησηηθνχ. Ηδηαίηεξε επίζεο βαξχηεηα ζα πξέπεη λα δνζεί ζηε βειηίσζε ηεο πνιηηηθήο ηνπ νξγαληζκνχ, θαζψο ν βαζκφο ηθαλνπνίεζεο απφ ην θξηηήξην απηφ είλαη ρακειφο θαη ζχκθσλα κε ην δείθηε απνηειεζκαηηθφηεηαο, φια ηα ππνθξηηήξηα έρνπλ πεξηζψξηα βειηίσζεο. Αλαθνξηθά κε ηελ πξννπηηθή βησζηκφηεηαο ηνπ νξγαληζκνχ, απηή ζα πξέπεη λα ζπδεηεζεί ηδηαηηέξσο, φρη κφλν ιφγσ ηνπ ρακεινχ βαζκνχ ηθαλνπνίεζεο αιιά θαη ιφγσ ηεο πξνζπάζεηαο ζχλδεζήο ηεο κε ηελ νηθνλνκηθή θξίζε ζην δεχηεξν θεθάιαην ηεο παξνχζαο εξγαζίαο. Οη εξγαδφκελνη παξνπζηάδνληαη ηδηαίηεξα αλήζπρνη κε ηελ πξννπηηθή κείσζεο ηνπ πξνζσπηθνχ θαη ζε δεχηεξν βαζκφ κε ηελ πξννπηηθή κείσζεο ησλ δνκψλ, πξνθεηκέλνπ ν νξγαληζκφο λα παξακείλεη βηψζηκνο. Δπίζεο ην ήκηζπ εμ απηψλ ζεσξνχλ φηη ην ζχλνιν

125 111 ησλ αληηθεηκέλσλ πνπ δηεθπεξαηψλνληαη απφ ηνλ νξγαληζκφ είλαη ηθαλφ λα δηαζθαιίζεη ηε βησζηκφηεηά ηνπ. Αλαθνξηθά κε ηελ επίδξαζε ηεο νηθνλνκηθήο θξίζεο ζηε βησζηκφηεηα ηνπ νξγαληζκνχ, εκθαλίδεηαη πνιχ ρακειή, δηφηη ζεσξείηαη φρη ε αηηία αιιά ε αθνξκή γηα ήδε πξνγξακκαηηζκέλεο αιιαγέο. Ζ δεκφζηα κνξθή ηνπ νξγαληζκνχ επίζεο απνηειεί επηζπκία ελφο ηθαλνχ αξηζκνχ εξγαδνκέλσλ. Δδψ σζηφζν αμίδεη λα ζεκεησζεί φηη, εθηφο ησλ εξγαδνκέλσλ πνπ δειψλνπλ νπδέηεξνη, ππάξρεη έλα πνζνζηφ ηεο ηάμεο πεξίπνπ ηνπ 30% πνπ ζεσξεί φηη ε βησζηκφηεηα κπνξεί λα εμαζθαιηζηεί είηε κέζσ ηεο αιιαγήο ηεο κνξθήο ηνπ νξγαληζκνχ είηε κέζσ ηεο ζχκπξαμεο κε ηνλ ηδησηηθφ ηνκέα. ζνλ αθνξά ηελ εξγαζηαθή αζθάιεηα, ηα απνηειέζκαηα εκθαλίδνληαη αληηθαηηθά ζε ζρέζε κε ηε ζπλνιηθή ηθαλνπνίεζε απφ ην θξηηήξην. Απηφ κπνξεί λα δηθαηνινγεζεί απφ ην γεγνλφο φηη έλαο κεγάινο αξηζκφο εξγαδνκέλσλ, έρνληαο ζεκειηψζεη ζπληαμηνδνηηθφ δηθαίσκα, κπνξεί λα απνρσξήζεη ζε πεξίπησζε αξλεηηθήο ηξνπήο ζε ζέκαηα βησζηκφηεηαο ηνπ νξγαληζκνχ. Δπίζεο ν ζεζκφο ηεο θηλεηηθφηεηαο παξέρεη ηε δπλαηφηεηα ζπλέρηζεο ηεο εξγαζηαθήο ζρέζεο κε ην δεκφζην κέζσ ηεο κεηαθνξάο ζε άιιν δεκφζην θνξέα, ζε ζπλδπαζκφ κε ηελ πεπνίζεζε φηη έλα κέξνο ηνπ νξγαληζκνχ, ιφγσ ηεο άζθεζεο κέζσ απηνχ θνηλσληθήο πνιηηηθήο, ζα παξακείλεη δεκφζην. Δπίζεο ζα πξέπεη λα ηνληζζεί φηη ζεκαληηθφ ζηνηρείν ζηε δηακφξθσζε ηνπ πςεινχ βαζκνχ ηθαλνπνίεζεο είλαη ηα ρακειά επίπεδα απαηηεηηθφηεηαο ησλ εξσηψκελσλ, πνπ ζεκαίλεη φηη απηνί είλαη ηθαλνπνηεκέλνη παξφιν πνπ εθπιεξψλεηαη κφλν έλα κηθξφ πνζνζηφ ησλ πξνζδνθηψλ ηνπο. Πξέπεη επίζεο λα ιεθζεί ππφςε ε άπνςε ηνπ Weiss φηη ε ζεηηθή ή αξλεηηθή αμηνιφγεζε έρεη άκεζε ζρέζε κε ηε δηάζεζε θαη ηε ζπλαηζζεκαηηθή θαηάζηαζε ζηελ νπνία βξίζθεηαη ην άηνκν ζηε ζπγθεθξηκέλε ζηηγκή, θαζψο θαη ζηηο ζπλζήθεο πνπ επηθξαηνχλ ζην ρψξν εξγαζίαο ηε ζηηγκή ηεο κέηξεζεο ηεο ηθαλνπνίεζεο. 5.4 ΔΛΔΓΥΟ ΔΡΔΤΝΖΣΗΚΧΝ ΤΠΟΘΔΔΧΝ Ζ ζηαηηζηηθή αλάιπζε ησλ δεδνκέλσλ θαη ε αλάιπζή ηνπο κε ηε κέζνδν MUSA νδήγεζε ζηελ εμαγσγή ζπκπεξαζκάησλ ζρεηηθά ην επίπεδν ηθαλνπνίεζεο ησλ εξγαδνκέλσλ ηνπ ΟΑΔΓ. Σα απνηειέζκαηα απηά καο παξέρνπλ ηε δπλαηφηεηα λα ειέγμνπκε ηηο εξεπλεηηθέο ππνζέζεηο πνπ δηαηππψζεθαλ ζην ηξίην θεθάιαην ηεο παξνχζαο εξγαζίαο.

126 Έιεγρνο ηεο εξεπλεηηθήο ππόζεζεο 1 Η1: Η εξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε ηωλ εξγαδνκέλωλ ηνπ ΟΑΔΓ επεξεάδεηαη από ηα ραξαθηεξηζηηθά ηεο εξγαζίαο ηνπο. Απφ ηελ αλάιπζε ησλ δεδνκέλσλ πξνθχπηεη φηη ηα ραξαθηεξηζηηθά ηεο εξγαζίαο επεξεάδνπλ ηα επίπεδα εξγαζηαθήο ηθαλνπνίεζεο. Ο δείθηεο ηθαλνπνίεζεο απφ ηα ραξαθηεξηζηηθά ηεο εξγαζίαο είλαη ζε αξθεηά πςειά επίπεδα (77,9%) θαη ζπληειεί ζεηηθά ζηελ δηακφξθσζε ηνπ επηπέδνπ ηεο νιηθήο ηθαλνπνίεζεο, επηβεβαηψλνληαο ηελ ππφζεζε Ζ Έιεγρνο ηεο εξεπλεηηθήο ππόζεζεο 2 Η2: Τπάξρεη ζπλάξηεζε κεηαμύ ηνπ ηξόπνπ άζθεζεο εγεζίαο θαη εξγαζηαθήο ηθαλνπνίεζεο Ζ επεμεξγαζία ησλ δεδνκέλσλ έδεημε ζαθή ζρέζε κεηαμχ ηεο εξγαζηαθήο ηθαλνπνίεζεο θαη ηεο ηθαλνπνίεζεο απφ ηνλ πξντζηάκελν, κε ην βαζκφ ηθαλνπνίεζεο λα θηάλεη ην 91,1%. πκπεξαίλνπκε ινηπφλ φηη ν ηξφπνο άζθεζεο εγεζίαο είλαη έλαο απφ ηνπο ζεκαληηθφηεξνπο παξάγνληεο πνπ ζπληεινχλ ζην βαζκφ ηθαλνπνίεζεο ησλ εξγαδνκέλσλ. Σν απνηέιεζκα απηφ επηβεβαηψλεη ηε ζεσξία φηη ν παξάγνληαο πξντζηάκελνο αλακέλεηαη λα επηδξάζεη ζηελ εξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε, επηβεβαηψλνληαο παξάιιεια ηελ εξεπλεηηθή ππφζεζε Ζ Έιεγρνο ηεο εξεπλεηηθήο ππόζεζεο 3 Η3: Ο κηζζόο-ακνηβή παίδεη ζεκαληηθό ξόιν ζηε δηακόξθωζε ηνπ επηπέδνπ εξγαζηαθήο ηθαλνπνίεζεο Καηά ηε δηεξεχλεζε ηνπ παξάγνληα «κηζζφο-ακνηβή» ζε ζρέζε κε ηελ εξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε δηαπηζηψζεθε φηη ππάξρεη ζεηηθή ζπζρέηηζε ηνπ κηζζνχ θαη ηνπ επηπέδνπ εξγαζηαθήο ηθαλνπνίεζεο. Ο βαζκφο ηθαλνπνίεζεο ησλ εξγαδνκέλσλ ηνπ ΟΑΔΓ απφ ην κηζζφ είλαη κφιηο ζην 40,6% θαη είλαη ν παξάγνληαο πνπ εθφζνλ βειηησζεί ζα νδεγήζεη ζε αχμεζε ηνπ επηπέδνπ ηεο νιηθήο ηθαλνπνίεζεο. Σν απνηέιεζκα απηφ επηβεβαηψλεη ηελ εξεπλεηηθή ππφζεζε Ζ Έιεγρνο ηεο εξεπλεηηθήο ππόζεζεο 4 Η4: Οη ζρέζεηο κε ηνπο ζπλαδέιθνπο επεξεάδνπλ ηα επίπεδα εξγαζηαθήο ηθαλνπνίεζεο

127 113 Αλαθνξηθά κε ηνλ παξάγνληα «ζπλάδειθνη», παξαηεξήζεθε ζχκθσλα κε ηα απνηειέζκαηα ηεο έξεπλαο φηη επεξεάδεη ζεηηθά ηε ζπλνιηθή εξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε (94,6%), επαιεζεχνληαο έηζη ηελ αξρηθή εξεπλεηηθή ππφζεζε Ζ4, φηη νη δηαπξνζσπηθέο ζρέζεηο κε ηνπο ζπλαδέιθνπο παίδνπλ ζεκαληηθφ ξφιν ζηε δηακφξθσζε ηεο εξγαζηαθήο ηθαλνπνίεζεο Έιεγρνο ηεο εξεπλεηηθήο ππόζεζεο 5 Η5: Η εξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε εμαξηάηαη από ηελ πνιηηηθή ηνπ νξγαληζκνύ Απφ ηελ αλάιπζε ησλ δεδνκέλσλ πξνθχπηεη φηη ππάξρεη ζρέζε κεηαμχ ηεο πνιηηηθήο ηνπ νξγαληζκνχ θαη ηνπ επηπέδνπ εξγαζηαθή ηθαλνπνίεζεο, θαζψο ηα δηαγξάκκαηα δξάζεο θαη βειηίσζεο πνπ πξνέθπςαλ απφ ηελ αλάιπζε ησλ απνηειεζκάησλ δείρλνπλ φηη ε βειηίσζε ηεο ηθαλνπνίεζεο απφ ηνλ ζπγθεθξηκέλν παξάγνληα κπνξεί λα νδεγήζεη ζηελ αχμεζε ηεο νιηθήο ηθαλνπνίεζεο, επηβεβαηψλνληαο έηζη ηελ εξεπλεηηθή ππφζεζε Ζ Έιεγρνο ηεο εξεπλεηηθήο ππόζεζεο 6 Η6: Οη πξννπηηθέο βηωζηκόηεηαο ηνπ ΟΑΔΓ επεξεάδνπλ ηελ εξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε ηωλ εξγαδνκέλωλ Απφ ην δηάγξακκα βειηίσζεο πνπ πξνέθπςε κεηά ηελ επεμεξγαζία ησλ απνηειεζκάησλ πξνθχπηεη φηη νη πξννπηηθέο βησζηκφηεηαο ηνπ νξγαληζκνχ επηδξνχλ ζεκαληηθά ζηελ δηακφξθσζε ηεο εξγαζηαθήο ηθαλνπνίεζεο θαη νη ελέξγεηεο βειηίσζεο ηεο ζα επηθέξνπλ αχμεζε ηεο νιηθήο ηθαλνπνίεζεο. Παξαηεξνχκε ινηπφλ επηβεβαίσζε ηεο εξεπλεηηθήο ππφζεζεο Ζ Έιεγρνο ηεο εξεπλεηηθήο ππόζεζεο 7 Η7: Η νηθνλνκηθή θξίζε επεξεάδεη ηελ εξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε ηωλ εξγαδνκέλωλ ηνπ ΟΑΔΓ. Αλαθνξηθά κε ηνλ παξάγνληα νηθνλνκηθή θξίζε, γεληθά πξνθχπηεη φηη επεξεάδεη αξλεηηθά ην βαζκφ ηθαλνπνίεζεο ησλ εξγαδνκέλσλ ιφγσ ηεο κείσζεο ησλ απνδνρψλ ηνπο, ηα απνηειέζκαηα, φκσο πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηα δηαγξάκκαηα δξάζεο θαη βειηίσζεο, ζρεηηθά κε ηηο πξννπηηθέο βησζηκφηεηαο ηνπ νξγαληζκνχ, δείρλνπλ φηη δελ ζπλεηζθέξεη ζε ζεκαληηθφ βαζκφ ζηε δηακφξθσζε ηνπ επηπέδνπ ηθαλνπνίεζεο απφ ην θξηηήξην απηφ.

128 ΠΔΡΗΟΡΗΜΟΗ ηελ παξνχζα εξγαζία παξνπζηάδνληαη νξηζκέλνη πεξηνξηζκνί, ν ζεκαληηθφηεξνο εθ ησλ νπνίσλ είλαη φηη, ε έξεπλα γηα ηε κέηξεζε ηεο εξγαζηαθή ηθαλνπνίεζεο ησλ εξγαδνκέλσλ ηνπ ΟΑΔΓ δηελεξγήζεθε κφλν ζηνπο εξγαδφκελνπο ησλ ππεξεζηψλ αξκνδηφηεηαο ηεο Πεξηθεξεηαθήο Γηεχζπλζεο Θεζζαιίαο ηνπ ΟΑΔΓ θαη φρη ζε παλειιαδηθφ επίπεδν. Ο ρξνληθφο πεξηνξηζκφο γηα ηελ νινθιήξσζε ηεο εξγαζίαο δελ επέηξεπε επέθηαζε ηνπ δείγκαηνο κε ζπκκεηνρή ηνπ ζπλφινπ ησλ εξγαδνκέλσλ ηνπ ΟΑΔΓ. Δπίζεο ζηελ έξεπλα δελ ζπκπεξηιήθζεζαλ νη εθπαηδεπηηθνί ησλ ΔΠΑ, ΗΔΚ θαη ΚΔΚ ηνπ ΟΑΔΓ, δεδνκέλεο ηεο ηδηαηηεξφηεηαο ηνπ αληηθεηκέλνπ εξγαζίαο, αιιά θαη ησλ δηαθνξεηηθψλ ζπλζεθψλ εξγαζίαο ζε ζρέζε κε ηνπο δηνηθεηηθνχο ππαιιήινπο. Δπίζεο, ε κε χπαξμε πξνεγνχκελσλ εξεπλψλ γηα ηε κέηξεζε ηεο εξγαζηαθήο ηθαλνπνίεζεο ησλ εξγαδνκέλσλ ηνπ ΟΑΔΓ, δελ πξνζθέξεη ηε δπλαηφηεηα ζχγθξηζεο ησλ απνηειεζκάησλ κε αληίζηνηρα παιαηφηεξσλ εηψλ. Ζ δπλαηφηεηα ζχγθξηζεο ζεσξείηαη πνιχ ζεκαληηθή, ηδηαίηεξα κε απνηειέζκαηα εξεπλψλ πνπ πξαγκαηνπνηήζεθαλ πξηλ ηελ πεξίνδν ηεο νηθνλνκηθήο θξίζεο, δηφηη κπνξεί λα δηαπηζησζεί θαηά πφζν ε νηθνλνκηθή θξίζε έρεη ζπκβάιιεη ζηε δηαθνξνπνίεζε ηνπ επηπέδνπ εξγαζηαθήο ηθαλνπνίεζεο ησλ εξγαδνκέλσλ ηνπ ΟΑΔΓ. 5.6 ΠΡΟΣΑΔΗ ΓΗΑ ΜΔΛΛΟΝΣΗΚΖ ΔΡΔΤΝΑ ηελ παξνχζα εξγαζία κεηξήζεθε ην επίπεδν εξγαζηαθήο ηθαλνπνίεζεο ησλ εξγαδνκέλσλ ζηηο ππεξεζίεο αξκνδηφηεηαο Πεξηθεξεηαθήο Γηεχζπλζεο Θεζζαιίαο ηνπ ΟΑΔΓ, κε ην δείγκα λα ζπκπεξηιακβάλεη κφλν ηνπο δηνηθεηηθνχο ππαιιήινπο. Μηα κειινληηθή έξεπλα ζα κπνξνχζε λα επεθηαζεί ζην ζχλνιν ησλ εξγαδνκέλσλ ηνπ ΟΑΔΓ, ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ θαη ησλ εθπαηδεπηηθψλ ππαιιήισλ. Δπίζεο ζα ήηαλ ελδηαθέξνπζα κηα έξεπλα κέηξεζεο ηεο ηθαλνπνίεζεο κε πξνζσπηθή ζπλέληεπμε ησλ ζπκκεηερφλησλ πνπ ίζσο λα έδηλε δηαθνξεηηθά απνηειέζκαηα, θαζψο ν εξεπλεηήο ζα έρεη ηε δπλαηφηεηα λα ιχλεη απνξίεο αιιά θαη λα πξνηξέπεη ηνπο εξσηψκελνπο λα εθθξάδνπλ ζεηηθά ή αξλεηηθά ζρφιηα θαη λα δηαηππψλνπλ πξνηάζεηο γηα ηελ επίιπζε ζεκάησλ, ηα νπνία ζπκβάιινπλ ζηε δηακφξθσζε ησλ επηπέδσλ εξγαζηαθήο ηθαλνπνίεζεο. Μηα ελδηαθέξνπζα πξφηαζε γηα κειινληηθέο έξεπλεο απνηειεί ε κειέηε ηεο ζρέζεο κεηαμχ ηεο εξγαζηαθήο ηθαλνπνίεζεο θαη δηαθφξσλ κεηαβιεηψλ πνπ δελ

129 115 ζπκπεξηιακβάλνληαη ζηελ παξνχζα έξεπλα, φπσο ε απφδνζε ησλ εξγαδνκέλσλ, ε ζρέζε ηεο εξγαζηαθήο ηθαλνπνίεζεο κε ηελ ηθαλνπνίεζε ζηελ πξνζσπηθή δσή ησλ εξγαδνκέλσλ, ε ζρέζε κεηαμχ ηεο εξγαζηαθήο ηθαλνπνίεζεο θαη ηεο ηθαλνπνίεζεο ηνπ πνιίηε απφ ηηο παξερφκελεο απφ ηνλ ΟΑΔΓ ππεξεζίεο. Μηα αθφκε πξφηαζε απνηειεί ε επαλάιεςε ηεο παξνχζαο έξεπλαο ζε κειινληηθφ ρξφλν, δηφηη ε νηθνλνκηθή θξίζε είλαη έλα θαηλφκελν ζε εμέιημε θαη λέα κέηξα πνπ επεξεάδνπλ ηνπο εξγαδφκελνπο ιακβάλνληαη ή πξφθεηηαη λα ιεθζνχλ, κε ηελ παξνχζα έξεπλα λα πξνζθέξεη ζην κειινληηθφ εξεπλεηή, ιεηηνπξγψληαο σο βαξφκεηξν ηθαλνπνίεζεο, ηε δπλαηφηεηα λα έρεη έλα κέηξν ζχγθξηζεο ησλ απνηειεζκάησλ.

130 116 ΒΗΒΛΗΟΓΡΑΦΗΑ Διιελφγισζζε : Αζεκαθνπνχινπ, Β., (2011). Οη λέεο εξγαζηαθέο πξνθιήζεηο. «Η επιπγηζία ηωλ ζπλαηζζεκάηωλ θαη ηνπ πλεύκαηνο βνεζνύλ ζηελ απνηειεζκαηηθόηεηα ηεο νπνηαζδήπνηε πξνζπάζεηαο. Ναπηεκπνξηθή 31 Ηαλνπαξίνπ. Βάιβεο, Μ., (2005). Γηνίθεζε πξνζωπηθνύ. Αιιαγέο θαη πξόγξακκα δξάζεο ηεο επηρείξεζεο. Αζήλα: Δθδφζεηο Πξνπνκπφο. Βαμεβαλίδνπ, Μ., Ρεθιείηεο, Π., (2008). Management αλζξωπίλωλ πόξωλ. Θεωξία θαη πξάμε. Αζήλα: Δθδφζεηο Πξνπνκπφο. Γαιάλεο, Π., (2012). Υξεζηκνπνηψληαο ην θαηάιιειν εξσηεκαηνιφγην ζηηο επηδεκηνινγηθέο κειέηεο. Αξρεία Διιεληθήο Ιαηξηθήο, 29(6), Γξεγνξνχδεο, Δ., Μαιαλδξάθεο, Η., Πνιίηεο, Η., ίζθνο, Η., (1998). Μέηξεζε ηεο ηθαλνπνίεζεο ησλ πειαηψλ ζηηο αθηνπιντθέο ζπγθνηλσλίεο, 12 ν Δζληθό πλέδξην Διιεληθήο Δηαηξείαο Δπηρεηξεζηαθώλ Δξεπλώλ κε ζέκα: Δπηρείξεζε θαη Νέεο Σερλνινγίεο- ύγρξνλα Δξγαιεία Τπνζηήξημεο, Γηαρείξηζεο & Λεηηνπξγίαο, επηέκβξηνο 1998, άκνο. Γειεράο. Μ., Σνχθαο, Γ., ππξνχιε, Α., (2012). Σν ζχλδξνκν ηεο επαγγεικαηηθήο εμνπζέλσζεο (burn-out). Τγηεηλή θαη Αζθάιεηα ηεο Δξγαζίαο. 50, Εεπγαξίδεο,., ηακαηηάδεο Γ.,(1997). Γηνίθεζε θαη Δπνπηεία Πξνζωπηθνύ. Αζήλα: Δθδφζεηο INTERBOOKS. Καληάο, Α., (1998). Οξγαλωηηθή-Βηνκεραληθή Ψπρνινγία (Μέξνο 1 ν ): Κίλεηξα- Δπαγγεικαηηθή ηθαλνπνίεζε-ζγεζία. Γ Έθδνζε. Αζήλα: Δθδφζεηο Διιεληθά Γξάκκαηα. Καξαγηάλλε, Α.,(2012). Κξίζε θαη Μεηαξξπζκίζεηο ζηε δεκόζηα δηνίθεζε. Jean Monnet: Δπξσπατθφ Κέληξν Αξηζηείαο. Κιή, Δ., (2008). Ιθαλνπνίεζε από ηελ εξγαζία: Ιζηνξηθή, αλαιπηηθή θαη εκπεηξηθή πξνζέγγηζε. Γηπισκαηηθή Γηαηξηβή. Δζληθφ θαη Καπνδηζηξηαθφ Παλεπηζηήκην Αζελψλ. Λαδή,., (2011). Οηθνλνκηθή θξίζε θαη δηνηθεηηθή κεηαξξύζκηζε ζηελ Διιάδα θαη ζηελ Κύπξν: Δπθαηξίεο θαη πεξηνξηζκνί. Λεπθσζία: Κέληξν Δπξσπατθψλ θαη Γηεζλψλ Τπνζέζεσλ, Παλεπηζηήκην Λεπθσζίαο.

131 117 Μαθξνδεκήηξεο, Α., (2011). Πψο ε δεκφζηα δηνίθεζε ηεο ρψξαο έθηαζε σο εδψ. Μέξνο Α θαη Β. ΚΑΘΗΜΔΡΙΝΗ, 9 θαη 16 Οθησβξίνπ. Νφε, Ρ.A., Ράηη, P.M., Γθέξραξη, Μ., Υφιελκπεθ, Σ.Ρ., (2006). Γηαρείξηζε Αλζξωπίλωλ Πόξωλ. Μεηαθξαζκέλν ζηα ειιεληθά απφ ηελ Κνιιατηε Ρ. Αζήλα: Δθδφζεηο Παπαδήζε. Νηέζιεξ, Γ., (2012). Γηαρείξηζε Αλζξώπηλνπ Γπλακηθνύ. Βαζηθέο έλλνηεο θαη ζύγρξνλεο ηάζεηο. Μεηαθξαζκέλν ζηα ειιεληθά απφ ηνλ Μειηζζνπξγφ Γ. Αζήλα: Δθδφζεηο Κξηηηθή. Νηφε, Σ., Νηφε, Σ., (2011). Οξγαλωζηαθή πκπεξηθνξά. Βαζηθέο έλλνηεο θαη ζύγρξνλεο πξνζεγγίζεηο. Μεηαθξαζκέλν ζηα ειιεληθά απφ ηελ Πιαηάθε Α. 13 ε Έθδνζε. Αζήλα: Δθδφζεηο Κξηηηθή (Αξρηθή έθδνζε ην 2011). Ξεξνηχξε-Κνπθίδνπ,., (2010). Γηνίθεζε Αλζξωπίλωλ Πόξωλ.Κηίδνληαο ηα ζεκέιηα γηα ηε ζηξαηεγηθή δηνίθεζε ηωλ αλζξώπωλ. Έθδνζε 4 ε. Θεζζαινλίθε: Δθδφζεηο Αληθνχια. Παπαιεμαλδξή, Ν., Δθδφζεηο Μπέλνπ. Μπνπξαληάο, Γ., (2003). Γηνίθεζε Αλζξωπίλωλ Πόξωλ. Αζήλα: Παξαζθεπφπνπινο. Η. Ν., (1993a). Μεζνδνινγία επηζηεκνληθήο έξεπλαο, Σφκνο Α, Απηνέθδνζε, Αζήλα. Παξαζθεπφπνπινο. Η. Ν., (1993b). Μεζνδνινγία επηζηεκνληθήο έξεπλαο, Σφκνο Β, Απηνέθδνζε, Αζήλα. Ραπάλνο, Β., (2009). Μέγεζνο θαη Δύξνο Γξαζηεξηνηήηωλ ηνπ Γεκνζίνπ ηνκέα. Αζήλα: Ίδξπκα Οηθνλνκηθψλ & Βηνκεραληθψλ Δξεπλψλ. ακαξάο, Γ., Τςειάληεο, Π., Μπιάλαο, Ν., πχξνπ, Β., (2007). πζηήκαηα απνθάζεσλ κε πνιιαπιά θξηηήξηα, Άξζξν ζε ζπιινγηθφ ηφκν. Δθδφζεηο Κιεηδάξηζκνο. Σεξδίδεο, Κ., Σδσξηδάθεο, Κ., (2004). Γηνίθεζε αλζξωπίλωλ πόξωλ [δηνίθεζε πξνδωπηθνύ].1 ε Έθδνζε. Αζήλα: Δθδφζεηο Rosili. Σζφηζηνιαο, Ν., (2009). Αιγόξηζκνη καηαβειηηζηνπνίεζεο ζε γξακκηθά ζπζηήκαηα: Δθαξκνγή ζηα ζπζηήκαηα πνηόηεηαο. Γηδαθηνξηθή Γηαηξηβή. Παλεπηζηήκην Πεηξαηά. Τςειάληεο, Π., ακαξάο, Γ., Μπιάλαο, Ν., (2008). Μεζνδνινγίεο πνιπθξηηήξηαο αλάιπζεο ζηελ αμηνιφγεζε επηρεηξεζηαθψλ πξνγξακκάησλ. Δπηζεώξεζε Οηθνλνκηθώλ Δπηζηεκώλ, 14, Υπηήξεο, Λ., (2001). Γηνίθεζε Αλζξωπίλωλ Πόξωλ. Αζήλα: Δθδφζεηο INTERBOOKS.

132 118 Ξελφγισζζε : Alas, R., (2007). The impact of employee participation on job satisfaction during chance process. Problems Perspectives in Management, 5(4), Aldea-Capotescu, R., (2013). Social Support as a Mediator between Emotion Work and Job Satisfaction. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 84, Alexandrou, M., (2013). The Impact of Leaders Personality on Employees Job Satisfaction.. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 78, Alexandrou, M., (2014). Leadership, Personality, Job satisfaction and Job Performance. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 127, Al-Zoubi, M., (2012). The shape of relationship between salary and job satisfaction: A field study. Far East Journal of Psychology and Business, 7(3), Andersen, L.B., Kjeldsen, A. M., (2010). How public service motivation affects job satisfaction: A question of employment sector or public sector jobs. Γεκνζίεπζε πνπ παξνπζηάζηεθε ζην 32hd EGPA ζπλέδξην, επηέκβξηνο 8-10, 2010, Toulouse. Γηαζέζηκν απφ ην: [Αλαθηήζεθε ζηηο 23 επηεκβξίνπ 2014]. Aspridis, G., Petrelli, M., (2011). Civil Servants Permanent Tenure in Greece. Greek Politics Specialist Group, Working Paper#9. Azanza, G., Moriano, J.A. θαη Molero, F., (2013). Authentic leadership and organizational culture as drivers of employees job satisfaction. Journal of Work nad Organizational Psychology, 29, Batiou, V., Valkanos, E., (2013). Job Satisfaction of Public Administrative Personnel in Greece. International journal of Academic Research in Business and Social Sciences, 3(11), Bacotic, D., Batic, T., (2013). Relationship between Working Conditions and Job Satisfaction: The Case of Croatian Shipbuilding Company. International Journal of Business and Social Science, 4(2), Bender, K., Donohue, M., Heywood, J., (2005). Job satisfaction and the gender segregation. Oxford Economic Papers, 57,

133 119 Bhuian, N.S., Al-Shammari, S.E. θαη Jefri, O.A., (2001). Work-Related Attitudes and Job Characteristics of Expatriates in Saudi Arabia. International Business Review, 43(1), Brate, A., (2014). The mediating role of individual differences in the interaction between specific socioprofessional pressures and job satisfaction. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 127, Burke, R., Noblet, A., Cooper, C., (2013). Human Resource Management in the Public Sector. UK: Edward Elgar Publishing. Γηαζέζηκν απφ ην: EKQOEC&pg=PA224&lpg=PA224&dq=wright+job+satisfaction+in+the+public+sector&s ource=bl&ots=hcambwj95p&sig=bypgekqble2ui77j0kayut2dmq&hl=el&sa=x&ei =s2o1volzdofpywp8sydodw&ved=0cesq6aewbtgk#v=onepage&q=wright%20job %20satisfaction%20in%20the%20public%20sector&f=false. [Αλαθηήζεθε 29 επηεκβξίνπ 2014]. Callan, T., Nolan, B., Walsh, J., (2010). The economic crisis, public sector pay, and the income distribution. Dublin: The economic and Social Research Institute, 344, Candan, H., (2013). A research towards determination of job satisfaction level of public employee: karaman governorship sample. Journal of human Resource Management, 1(2), Dalal, R., Baysinger, M., Brummel, B., LeBreton, J., (2012). The Relative Importance of Employee Engagement, Other Job Attitudes, and Trait Affect as Predictors of Job Performance. Journal of Applied Social Psychology, 42(1), Danna, K., Griffin, R.W., (1999). Health and Well-Being in the Workplace: A Review and Synthesis of the Literature. Journal of Management. 25(3), Dardar, A.H.A., Jusoh, A. θαη Rasli, A., (2012). The Impact of Training, Job Satisfaction and Alternative Job Opportunities on Job Turnover in Libyan Oil Companies. Procedia- Social and Behavioral Sciences, 40, Dixit, A., (2002). Incentives and Organizations in the Public Sector: An Interpretative Review. Journal of Human Resources, 37,

134 120 Edward, B., Bell, S., (2008). Relationships between Facets of Job Satisfaction and Task and Contextual. Performance Applied Psychology: An International Review, 57(3), Ferguson, M., (2012). You cannot leave it at the office: Spillover and crossover of coworker incivility. Journal of Organizational Behavior, 33, Ferman, L.A., Gordus, J.P., (1979). Mental Health and the Economy. Kalamazzo, Michigan:WE. Upjohn institute for Employment Research. Frank, S.A., Lewis, G.B., (2004). Government Employees: Working Hard or Hardly Working? The American review of Public Administration, 34(1), George, J., Jones, G., (2005). Values, Attitudes, Moods and Emotion. Understanding and Managing Organizational Behavior. N.Y: Pentice Hall. Georgellis, Y. θαη Lange, T., (2012). Traditional versus Secular Values and the Job-Life Satisfaction Relationship Across Europe. British Journal of Management, 23, Gillet, N., Lafreniere, M.K., Vallerand, R., Huart, I., Fouquereau, E., (2014). The effects of autonomous and controlled regulations of performance-approach goals on well-being: A process model. British Journal of Social Psychology, 53, Grigoroudis,E., Malandrakis, J., Politis, J., Siskos, Y., (1999). Customer satisfaction measurement: An application to the Greek shipping sector, Sandbox. Γηαζέζηκν απφ ην: [Αλαθηήζεθε 13 Οθησβξίνπ 2014]. Grigoroudis, E., Siskos, Y., (2009). Customer Satisfaction Evaluation: Methods for Measuring and Implementing Service Quality. Spinger Science and Business Media. Γηαζέζηκν απφ ην: ng+customer+satisfaction+for+various+services+using+multicriteria+analysis&source =bl&ots=bhwou7wraq&sig=e4wpthffyiduu0moxpxalj6fj_i&hl=el&sa=x&ei=tibs VLYNJKt7AbLpYGIBQ&ved=0CF4Q6AEwCA#v=onepage&q=Measuring%20Customer %20Satisfaction%20for%20Various%20Services%20Using%20Multicriteria%20Analysis &f=false. [Αλαθηήζεθε 27 Οθησβξίνπ 2014].

135 121 Gonzales, S., (2008). The study of the relationship between job satisfaction, agr, degree major and formal educational levels of employees working in human resources. ProQuest LLC. Γηαζέζηκν απφ ην: _ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false. [Αλαθηήζεθε 13 Οθησβξίνπ 2014]. Heywood, J., Wei, X., (2011). Performance, Pay and Job satisfaction. Journal of Industrial Relations, 48(4), Hodson, R., (1989). Gender differences in job satisfaction: why aren t women more dissatisfied? The Sociological Quarterly, 30(3), Ipsilantis, P., Samaras, G., Mplanas, N., (2008). A multicriteria satisfaction analysis approach in the assessment of operational programs. International Journal of Project Management, 26, Judge, T.A., Heller, D., Mount, M.K., (2002). Five-factor model of personality and job satisfaction: A meta-analysis. Journal of Applied Psychology, 87(3), Judge, t.a., Klinger, R., (2007). Job Satisfaction: Subjective Well-Being at Work. The Science of Subjective Well-Being. New York: Gulford Publications. Judge, T., Picollo, R., Podsokoff, N., Shaw, J., Rich, B., (2010). The Relationship between Pay and Job Satisfaction: A meta-analysis of the literature. Journal of Vocational Behavior, 77(2), Kammeyer-Mueller, J.D., Rubenstein, A.L., Long, D.M., Odio, M.A., Buckman, B.R., Zhang, Y., Halvorsen-ganepola, M.D.K., (2013). A meta-analytic structural model of dispositional affectivity and emotional labor. Personnel psychology, 66, Kelman, S., (2007). Public administration and organization studies. The Academy of Management Annals, 1, Kjeldsen, A., Hansen, J., (2013). Sector differences in the public service motivation-job satisfaction relationship: The role of organizational characteristics. Γεκνζίεπζε πνπ παξνπζηάζζεθε ζην 17 th Conference IRSPM, Απξίιηνο 2013, Πξάγα. Γηαζέζηκν απφ ην: public_service_motivation_job_satisfaction_relationship.pdf [Αλαθηήζεθε 5 Οθησβξίνπ 2014].

136 122 Kolowski, S., (2012). The Oxford Handbook of Organizational Psychology. Oxford University Press. Γηαζέζηκν απφ ην: %22What+is+organizational+justice?+A+historical+overview.%22&source=bl&ots=xTQ mwd87t5&sig=xwbdixx50ayjlfjvlaafpqekajm&hl=el&sa=x&ei=6zo0voopoibayw PBjYLICg&ved=0CC8Q6AEwAQ#v=onepage&q=Colquitt%22What%20is%20organizati onal%20justice%3f%20a%20historical%20overview.%22&f=false [Αλαθηήζεθε 7 Οθησβξίνπ 2014]. Kumar, N., Singh, V., (2011). Job Satisfaction and its Correlates. International Journal of Research in Economics & Social Sciences,1 (2), Le, K., Donnellan, M.B., Conger, R., (2014). Personality Development at Work: Workplace Conditions, Personality Changes, and the Corresponsive Principle. Journal of Personality, 82(1), Lea, V., Corlett, S., Rodgers, R., (2012). Workload and its impact on community pharmacists job satisfaction and stress: a review of the literature. International Journal of Pharmacy Practice, 20, Locke, E., (1976). The Nature and Causes of Job Satisfaction. Handbook of Industrial and Organizational Psychology. Chicago: Rand McNally. Lunenburg, F.C.,(2011). "Expectancy theory of motivation: Motivating by altering expectations." International Journal of Management, Business, and Administration 15(1), 1-6. Makikangas, A., Kinnunen, U., (2002). Psychosocial work stressors and well-being: selfesteem and optimism as moderators in a one-year longitudinal sample. Personality and Industrial Differences, 35, Malik, M., Danish, R., Munir, M., (2012). The impact of Job Satisfaction. Evidence from Higher Education Institutes of Pakistan. American Journal of Economics, Special Issue, 6-9. Man, M., Modrak, V., Dima, I.C. θαη Pachura P.,( 2011). A Theoritical Approach to the Job Satisfaction. Polish Journal of Management Studies, 4, 7-15.

137 123 Markiewicz, D., Devine, I., Kausilas, D,. (2002). Friendships of women and men at work: job satisfaction and resource implications. Journal of managerial Psychology, 15(2), Markovits, Y., (2010). The link between Job Satisfaction and Organizational Commitment Differences between Public and Private Sector Employees. International public Management Journal, 13(2), Martime, C., kent, C., (2012). Work and its impact on community pharmacists job satisfaction and stress: a review of the literature. International Journal of Pharmacy Practice, 20, Maund, L., (2001). An Introduction to Human Resource Management. Theory and Practice. 1 st ed. Palgrave. Γηαζέζηκν απφ ην : Human-Resource-Management-Practice/dp/ X#reader_ X [Αλαθηήζεθε 18 επηεκβξίνπ 2014]. Mullins, L.J., (2007). Work Motivation and Job Satisfaction. ηνλ: Pearson Education εθδ. Management and Organizational Behaviour, 8 th edition. New Jersey: Pentice Hall, Γηαζέζηκν απφ ην: motivation+theories&source=bl&ots=s6pi0mokd&sig=kje4b517n1szj8kebglewhf9np c&hl=el&sa=x&ei=fcasvinddufmyaop5yeq&ved=0ccuq6aewatgk#v=onepage &q=mullins%20motivation%20theories&f=false. [Αλαθηήζεθε 2 Οθησβξίνπ 2014]. Mihelis, G., Grigoroudis, E., Siskos, Y., Politis, Y., Malandrakis, Y., (2001). Customer satisfaction measurement in the private bank sector. European Journal of Operational Research, 130, Newsham, G., JayBrand, C. D., Veitch, J., Aries, M., & Charles, K. (2009). Linking Indoor Environment Conditions to Job Satisfaction. Building Research & Information, 37(2), Ng, H.W.T., Feldman, D.C., (2009). Age, work experience, and the psychological contract. Journal of Organizational Behavior, 30, Ng, H.W.T., Feldman, D.C., (2012). Employee voice behavior: A meta-analytic test of the conservation of resources framework. Journal of Organizational Behavior, 33,

138 124 Parvin, M., Kabir, M.N., (2011). Factors Affecting Employee Jib Satisfaction of Pharmaceutical Sector. Australian ajournal of Business and Management Research, 1 (19), Perelygina, E., Dontsov, A., Busygina, L., Raspopin, E., (2013). Job Satisfaction aw a Constituent of Corporate Security and its Interrelation with Personnel Stress Resistance. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 86, Perry, J.L., Wise, L.R., (1990). The motivation Bases of Public Service. Public Administration Review, 50(3), Perry, J., (2000). Bringing Society In: Toward a Theory of Public Service Motivation. Journal of Public Administration Research and Theory, 2, Perry, J.L., Mesch, D. θαη Paarlberg, L.E., (2006). Motivating employees in a new governance era, the performance paradigm revisited. Public Administration Review, 66(4), Γηαζέζηκν απφ ην: overnance_era_the_performance_paradigm_revisited. [Αλαθηήζεθε 22 επηεκβξίνπ 2014]. Perrone-McGovern, K.M., Wright, S.L., Howell, D.S., Barnum, E.L., (2014). Contextual Influences on Work and Family Roles: Gender, Culture, and Socioeconomic Factors. The Career Development Quarterly, 62, Peters, G.B., Pierre. J., (2003). Hanbook of Public Administration. 1 rst ed. London: SAGE Publications. Γηαζέζηκν απφ ην: +administration+and+organization+studies&source=bl&ots=qco1jvfkdh&sig=1ae92st 4myKjVxsbFS2_zbKcdxM&hl=el&sa=X&ei=XkU0VMjBFOXNygOEw4LIAw&ved=0C HoQ6AEwCQ#v=onepage&q=Public%20administration%20and%20organization%20stud ies&f=false [Αλαθηήζεθε 7 Οθξσβξίνπ 2014]. Peterson, C., Park, N., Hall, N. θαη Seligman, E.P., (2009). Zest at work. Journal of Organizational Behavior, 30, Purcell, J., (2014). Provocation Series Paper. Disengaging from engagement. Human Resource Management Journal, 24(3),

139 125 Raudeliuniene, J., Kavaliauskiene I.M., (2013). Analysis of factors motivating human resources in public sector. Procedia-Social and Behavioral Sciences,110, Raza Naqvi, S.M., Kanwal, N., Ishtiaq, M., Ali, M., (2013). Impact of Job Autonomy on Job Commitment: Moderating Role of Job Satisfaction in Tobacco industry of Pakistan. Far East Journal of Psychology and Business, 12 (1), Rizwan, M., Khan, W.M., Tariq, H.M.A., Ghaffer, A., Anjum, M.Z., Baiwa, E.U., (2012). Empirical study of Employee job satisfaction. Journal of Business and Management, 14, Robbins, S.P., Judge, T.A., (2013). Organizational Behavior. 15 th ed. Pentice Hall. Γηαζέζηκν απφ ην: [Αλαθηήζεθε ζηηο 29 Απγνχζηνπ 2014]. Saari, L.M., Judge, T.A., (2004). Employee attitudes and job satisfaction. Human Research Management, 43 (1), Saifuddin, K.S., Allah, N., Farzand,I.K. θαη Muhammad, I.K., (2012). Synthesizing the theories of job-satisfaction across the cultural/attitudinal dementions. Interdisciplinary Journal of Contemporary Research in Business, 3(9), Scarpello, V., Vandenberg, R., (1987). The satisfaction with Supervisor Scale: Its Utility for the Research and Practical Applications. Journal of Management, 13(3), Scott, M., Sworzel, K., Taylor, W., (2005). The relationships between selected demographic factors and the level of job satisfaction of extension agents. Journal of Southern Agricultural Education Research, 55(1), Simmons B.L., (2013). Organizational Characteristics of Happy Organizations. Work and Wellbeing, 3, Siskos, Y., Grigoroudis, E., Zopounidis, C., Sauaris, O., (1998). Measuring Customer Satisfaction Using a Collective Preference Disaggregation Model. Journal of Global Optimization, 12, Siskos, Y., Grigoroudis, E., Politis, Y., Malandrakis, Y., (2001). Customer Satisfaction evaluation: Some real experiences. ηνλ: Colorni, A. Edition A-MCD_A: Multiple Criteria Decision Aiding. Ispra: European Commission Joint Research Centre,

140 126 Siskos, Y., Grigoroudis, E., (2002). Measuring customer satisfaction for various services using multicriteria analysis. In D. Bouyssou, E. Jacquet-Lagrèze, P. Perny, R. Slowinski, D. Vanderpooten, and P. Vincke, editors, Aiding Decisions with Multiple Criteria: Essays in Honor of Bernard Roy, pages Kluwer Academic Publishers, Dordrecht, Γηαζέζηκν απφ ην: 4_20#page-1. [Αλαθηήζεθε 26 Οθησβξίνπ 2014] Steijn, B., (2002). HRM and Job Satisfaction in the Dutch public sector. 1 st ed. Γεκνζίεπζε πνπ παξνπζηάζηεθε ζην ζπλέδξην EGPA, Public Personnel Policies, επηέκβξηνο , Potsdam. Γηαζέζηκν απφ ην: Αλαθηήζεθε 23 επηεκβξίνπ 2014]. Sunaryo, S., Suyono, J., (2013). A test of model of the relationship between public service motivation, job satisfaction and organizational citizenship behavior. Review of Integrative Business & Economics Research, 2(1), Susanty, A., Rizpi, M., (2013). Analysis of the effect of attitude toward works organizational commitment, and job satisfaction, on employees job performance. European Journal of Business and Sciences, 1 (10), Suttapong, K., Srimai, S., Pitchayadol, P., (2014). Best Practices for Building High Performance in Human Resource Management. Global Business and Organizational Excellence, 33(2), Syukina, A.M.A., Noor, A.S., Noor, M.Y., Sri, F.A.K., Dilla, S.L. θαη Rudzi, M., (2013). Hackman and Oldham s Job Characteristics Model to Job Satisfaction. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 129, Tabvuma, V., Bui, H. θαη Homberg, F, (2014). Adaptation to Externally Driven Change: The Impact of Political Change on Job Satisfaction in the Public Sector. Public Administration Review, 74(3), Uludag, O., Khan, S., Guden, N., (2011). The Effects Of Job Satisfaction, Organizational Commitment, Organization Citizenship Behaviour on Turnover Intentions. FIU Review, 29(2), Yadav, R., Dadhade, N., (2013). A case Study with Overview of Job Satisfaction. Indian Journal of Economics and Development, 1(8),

141 127 Yasliogloy, M., Karagulle, A.O. θαη Baran, M., (2013). An Empirical Research on the Relationship between Job Insecurity, Job Related Stress and Job Satisfaction in Logistics Industry. Procedia-Social and behavioral Sciences, 99, Veenhoven, R., (1996). Developments in Satisfaction-Research. Social Indicators Research, 37(1), Wall, T., Jackson, P., Mullakey, S., Parker, S., (1996). The demand-control model of job strain: A more specific test. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 69, Weber, J., Hadd, T., (1974). A Factor-Analytic Examination of the Internal Structure of a Maslow-Type Need Satisfaction Instrument. Γεκνζίεπζε πνπ παξνπζηάζζεθε ζην 82 nd Annual Meeting of American Psychological Association. Washington, Γεθέκβξηνο Γηαζέζηκν απφ ην: [Αλαθηήζεθε 5 Οθησβξίνπ 2014]. Wright, B., Pandey, S., (2005). Exploring the Nomological Map of the Public Service Motivation Concept. Prepared for the 8 th Public Management Research Conference, September 29-Octomber 1, Los Angeles, Γηαζέζηκν απφ ην: ndey%20%282005%29.pdf. [Αλαθηήζεθε 2 Οθησβξίνπ 2014]. Zhu, C., Wu, C., Yan, M., (2014). Evidence of Public Service Motivation and Job Satisfaction of Public Sector Employees in China. Business and Public Administration Studies, 8(1), Ηζηφηνπνη: Europa. (ζχλνςε ηεο λνκνζεζίαο ηεο Δ.Δ.). Αλάπηπμε ζπκπξάμεωλ δεκνζίνπ θαη ηδηωηηθνύ ηνκέα. Γηαζέζηκν απφ ην : [Αλαθηήζεθε 14 επηεκβξίνπ 2014]. European Commission Eurostat. Γηαζέζηκν απφ ην: enditure_by_cofog_function%2c_2010_%281%29_%28%25_of_gdp%29.png. [Αλαθηήζεθε 21 επηεκβξίνπ 2014].

142 128 Αλάπηπμε ζπκπξάμεσλ δεκνζίνπ θαη ηδησηηθνχ ηνκέα. Γηαζέζηκν απφ ην: _el.htm. [Αλαθηήζεθε 14 επηεκβξίνπ 2014]. Εάγγνπ, Δ., Επγνχιε, Φ., (2014). Οη επηπηψζεηο ηεο θξίζεο ζηνπο δεκνζίνπο ππαιιήινπο. Γηαζέζηκν απφ ην: [Αλαθηήζεθε 14 επηεκβξίνπ 2014]. Εεζηκφπνπινο, Γ., Οηθνλνκάθεο, Γ., (2013). Δξγαζηαθέο ζρέζεηο ζηελ Διιάδα. Ο αληίθηππνο ηεο αλαδηάξζξσζεο ηνπ δεκνζίνπ ηνκέα. Θέζεηο, 122.Γηαζέζηκν απφ ην: [Αλαθηήζεθε 15 επηεκβξίνπ 2014]. Ζ πνιηηηθή θξίζε θαη ε «κάρε» γηα πξνγξάκκαηα 3 δηζ. Δπξψ. Οξηζηηθά ζε ηδηψηεο ηα πξνγξάκκαηα ηνπ ΟΑΔΓ ζέιεη ε «ηξφηθα». Σν Παξόλ ηεο Κπξηαθήο. Ζιεθηξνληθή έθδνζε. Γηαζέζηκν απφ ην: 24&search [Αλαθηήζεθε 24 Απγνχζηνπ 2014]. Καηζηκάξδνο, Π., Μπνχαο, Κ., (2012). Μηα λέα ζηξαηεγηθή γηα ηε δηαρείξηζε ησλ αλζξσπίλσλ πφξσλ ηεο δεκφζηαο δηνίθεζεο. Ιλζηηηνύην Έξεπλαο Ρπζκηζηηθώλ πνιηηηθώλ. Γηαζέζηκν απφ ην: [Αλαθηήζεθε ζηηο 17 επηεκβξίνπ 2014]. Μάξθνβηηο, Γ., (2014). Αλππαξμία θηλήηξσλ θαη δπζαξεζηεκέλνη εξγαδφκελνη ιφγσ νηθνλνκηθήο θξίζεο. Γηαζέζηκν απφ ην: [Αλαθηήζεθε 14 επηεκβξίνπ 2014]. Οξγαληζκφο Απαζρφιεζεο Δξγαηηθνχ Γπλακηθνχ. Γηαζέζηκν απφ ην: [Αλαθηήζεθε 24 Απγνχζηνπ 2014]. Οξγαληζκφο Οηθνλνκηθήο πλεξγαζίαο θαη Αλάπηπμεο,(2012). Greece review of the central Administration Παξίζη: OECD Publishing. Γηαζέζηκν απφ ην: [Αλαθηήζεθε 17 επηεκβξίνπ 2014]. ηατθνχξαο, Υ., (2012). Transforming uncertainty into stability, wisdom and growth. Οκηιία ζην ζπλέδξην ηνπ «Economist», 16 th ζπδήηεζε ζηξνγγπιήο ηξαπέδεο κε ηελ ειιεληθή

143 129 θπβέξλεζε, Ινύιηνο2012, Αζήλα, DC. Γηαζέζηκν απφ ην: [Αλαθηήζεθε ζηηο 17 επηεκβξίνπ 2014] tm Νφκνη: Βαζηιηθφ Γηάηαγκα 213/1971 (ΦΔΚ 123/ ) «Πεξί Οξγαλψζεσο, πγθξνηήζεσο θαη Λεηηνπξγίαο ησλ Τπεξεζηψλ ηνπ Οξγαληζκνχ Απαζρνιήζεσο Δξγαηηθνχ Γπλακηθνχ». Ννκνζεηηθφ Γηάηαγκα 2961/1954 (ΦΔΚ 197/ ) «Πεξί ζπζηάζεσο Οξγαληζκνχ Απαζρνιήζεσο θαη Αζθαιίζεσο Αλεξγίαο». Ννκνζεηηθφ Γηάηαγκα 213/1969 (ΦΔΚ 112/ ) «Πεξί Οξγαλψζεσο θαη Γηνηθήζεσο ηνπ Οξγαληζκνχ Απαζρνιήζεσο Δξγαηηθνχ Γπλακηθνχ». Νφκνο 2434/1996 (ΦΔΚ 188 Α / ) «Μέηξα πνιηηηθήο γηα ηελ απαζρφιεζε θαη ηελ επαγγεικαηηθή εθπαίδεπζε θαη θαηάξηηζε θαη άιιεο δηαηάμεηο». Νφκνο 2956/2001 (ΦΔΚ 258/ ) «Αλαδηάξζξσζε ΟΑΔΓ θαη άιιεο δηαηάμεηο». Νφκνο 3518/2006 (ΦΔΚ 272/ ) «Αλαδηάξζξσζε ησλ θιάδσλ ηνπ Σακείνπ πληάμεσλ Μεραληθψλ θαη Δξγνιεπηψλ Γεκνζίσλ Έξγσλ (ΣΜΔΓΔ) θαη ξχζκηζε άιισλ ζεκάησλ αξκνδηφηεηαο ηνπ Τπνπξγείνπ Απαζρνιήζεσο θαη Κνηλσληθήο Πξνζηαζίαο». Νφκνο 3833/2010 (ΦΔΚ 40/ ) «Πξνζηαζία ηεο εζληθήο νηθνλνκίαο-δπείγνληα κέηξα γηα ηελ αληηκεηψπηζε ηεο δεκνζηνλνκηθήο θξίζεο».

144 130 Νφκνο 3845/2010 (ΦΔΚ 65/ ) «Μέηξα γηα ηελ εθαξκνγή ηνπ κεραληζκνχ ζηήξημεο ηεο ειιεληθήο νηθνλνκίαο απφ ηα θξάηε-κέιε ηεο Εψλεο ηνπ επξψ θαη ην Γηεζλέο Ννκηζκαηηθφ Σακείν». Νφκνο 3871/2010 (ΦΔΚ 141/ ) «Γεκνζηνλνκηθή Γηαρείξηζε θαη Δπζχλε». Νφκνο 3899/2010 (ΦΔΚ 212/ ) «Δπείγνληα κέηξα εθαξκνγήο ηνπ πξνγξάκκαηνο ζηήξημεο ηεο ειιεληθήο νηθνλνκίαο». Νφκνο 3863/2010 (ΦΔΚ 115/ ) «Νέν Αζθαιηζηηθφ χζηεκα θαη ζπλαθείο δηαηάμεηο, ξπζκίζεηο ζηηο εξγαζηαθέο ζρέζεηο». Νφκνο 3986/2011 (ΦΔΚ 152/ ) «Δπείγνληα Μέηξα Δθαξκνγήο Μεζνπξφζεζκνπ Πιαηζίνπ Γεκνζηνλνκηθήο ηξαηεγηθήο ». Νφκνο 3979/2011 (ΦΔΚ 138/ ) «Γηα ηελ Ζιεθηξνληθή Γηαθπβέξλεζε θαη ινηπέο δηαηάμεηο». Νφκνο 4024/2011 (ΦΔΚ 226/ ) «πληαμηνδνηηθέο ξπζκίζεηο, εληαίν κηζζνιφγηνβαζκνιφγην, εξγαζηαθή εθεδξεία θαη άιιεο δηαηάμεηο εθαξκνγήο ηνπ κεζνπξφζεζκνπ πιαηζίνπ δεκνζηνλνκηθήο ζηξαηεγηθήο ». Νφκνο 4046/2012 (ΦΔΚ 28/ ) «Έγθξηζε ησλ ρεδίσλ πκβάζεσλ Υξεκαηνδνηηθήο Γηεπθφιπλζεο κεηαμχ ηνπ Δπξσπατθνχ Σακείνπ Υξεκαηνπηζησηηθήο ηαζεξφηεηαο, ηεο Διιεληθήο Γεκνθξαηίαο θαη ηεο Σξάπεδαο ηεο Διιάδνο, ηνπ ρεδίνπ ηνπ Μλεκνλίνπ πλελλφεζεο κεηαμχ ηεο Διιεληθήο δεκνθξαηίαο, ηεο Δπξσπατθήο Δπηηξνπήο θαη ηεο Σξάπεδαο ηεο Διιάδνο θαη άιιεο επείγνπζεο δηαηάμεηο γηα ηε κείσζε ηνπ δεκνζίνπ ρξένπο θαη ηε δηάζσζε ηεο εζληθήο νηθνλνκίαο». Νφκνο 4093/2012 (ΦΔΚ 212/12/11/2012) «Έγθξηζε ηνπ Μεζνπξφζεζκνπ Πιαηζίνπ Γεκνζηνλνκηθήο ηξαηεγηθήο Δπείγνληα Μέηξα Δθαξκνγήο ηνπ Ν. 4046/2012 θαη ηνπ Μεζνπξφζεζκνπ Πιαηζίνπ Γεκνζηνλνκηθήο ηξαηεγηθήο ». Νφκνο 4250/2014 (ΦΔΚ 74 Α / ) «Γηνηθεηηθέο απινπζηεχζεηο θαηαξγήζεηο, ζπγρσλεχζεηο Ννκηθψλ Πξνζψπσλ θαη Τπεξεζηψλ ηνπ Γεκνζίνπ Σνκέα Σξνπνπνίεζε ησλ δηαηάμεσλ ηνπ ΠΓ 318/1992(161 Α ) θαη ινηπέο ξπζκίζεηο».

145 131 ΠΑΡΑΡΣΖΜΑ Α ΔΡΧΣΖΜΑΣΟΛΟΓΗΟ

146 132 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΡΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΥΜΑ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΡΙΧΕΙΗΣΕΩΝ ΡΟΓΑΜΜΑ ΜΕΤΑΡΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΡΟΥΔΩΝ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΙΣΗ ΕΓΩΝ ΚΑΙ ΡΟΓΑΜΜΑΤΩΝ ΔΡΩΣΗΜΑΣΟΛΟΓΙΟ Σν παξόλ εξσηεκαηνιόγην απνηειεί ηκήκα κεηαπηπρηαθήο δηπισκαηηθήο εξγαζίαο. Δίλαη ανώνυμο θαη νη απαληήζεηο είλαη εκπηζηεπηηθέο θαη ζα ρξεζηκνπνηεζνύλ απνθιεηζηηθά γηα ηνπο ζθνπνύο απηήο ηεο έξεπλαο. Η έξεπλα αθνξά ηε δηεξεύλεζε ησλ παξαγόλησλ πνπ επεξεάδνπλ ηελ ηθαλνπνίεζε από ηελ εξγαζία ησλ ππαιιήισλ ηνπ ΟΑΔΓ. Παρακαλώ σημειώστε στο τετράγωνο με το οποίο συμυωνείτε ΓΗΜΟΓΡΑΦΙΚΑ ΥΑΡΑΚΣΗΡΙΣΙΚΑ: 1. Φύιν: Άλδξαο Γπλαίθα 2. Ηιηθία: θαη άλσ 3. Δπίπεδν εθπαίδεπζεο: o Απόθνηηνο Γπκλαζίνπ/Λπθείνπ o Απόθνηηνο ΣΔΙ o Απόθνηηνο ΑΔΙ o Κάηνρνο Μεηαπηπρηαθνύ ηίηινπ o Κάηνρνο Γηδαθηνξηθνύ ηίηινπ o Άιιν 4. πλνιηθά έηε ππεξεζίαο: Έσο θαη άλσ 5. ρέζε εξγαζίαο: Μόληκνο Ανξίζηνπ ρξόλνπ Άιιν 6. Θέζε εξγαζίαο: Τπάιιεινο Πξντζηάκελνο Γηεπζπληήο 7. Έηε εξγαζίαο ζηελ παξνύζα ζέζε: Έσο θαη άλσ Α. ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΗ ΑΠΟ ΣΑ ΥΑΡΑΚΣΗΡΙΣΙΚΑ ΣΗ ΔΡΓΑΙΑ 1.O θόξηνο ηεο εξγαζίαο πνπ κνπ έρεη αλαηεζεί είλαη ινγηθόο πκθσλώ απόιπηα ρεδόλ ζπκθσλώ Ούηε ζπκθσλώ/ Ούηε δηαθσλώ ρεδόλ δηαθσλώ Γηαθσλ ώ απόιπηα 2. Σν αληηθείκελν εξγαζίαο πνπ κνπ έρεη αλαηεζεί κε ηθαλνπνηεί 3. Σν αληηθείκελν εξγαζίαο πνπ έρεη αλαηεζεί είλαη ζπλαθέο κε ηηο ζπνπδέο κνπ 4.Τπάξρνπλ ζπρλέο ελαιιαγέο-πνηθηιία αληηθεηκέλσλ εξγαζίαο 5. Τπάξρεη ειεπζεξία ζηελ επηινγή ηνπ ηξόπνπ εθηέιεζεο ηεο εξγαζίαο κνπ

147 133 Γεληθά πόζν ηθαλνπνηεκέλνο είζηε από ηα ραξαθηεξηζηηθά ηεο εξγαζίαο ζαο Απόιπηα ηθαλνπνηεκέλνο Μέηξηα ηθαλνπνηεκ έλνο Ούηε ηθαλνπνηεκέλνο/ Ούηε δπζαξεζηεκέλνο Λίγν ηθαλνπνηεκ έλνο Καζόινπ ηθαλνπνηε κέλνο Β. ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΗ ΑΠΟ ΣΟΝ ΠΡΟΪΣΑΜΔΝΟ πκθσλώ απόιπηα ρεδόλ ζπκθσλώ Ούηε ζπκθσλώ/ Ούηε δηαθσλώ ρεδόλ δηαθσλώ Γηαθσλώ απόιπηα 1. Ο Πξντζηάκελόο κνπ, κνπ εκπλέεη εκπηζηνζύλε 2. Ο πξντζηάκελόο κνπ αληηκεησπίδεη ηζόηηκα όινπο ηνπο ππαιιήινπο 3. Τπάξρεη θαιή επηθνηλσλία κεηαμύ εκνύ θαη ηνπ πξντζηακέλνπ κνπ 4. Ο πξντζηάκελόο κνπ ιακβάλεη ηηο απαηηνύκελεο απνθάζεηο κε επθνιία 5. Ο πξντζηάκελόο κνπ αμηνινγεί αμηνθξαηηθά 6. Ο πξντζηάκελόο κνπ δεηά ηε γλώκε ησλ πθηζηακέλσλ ηνπ γηα ηελ αληηκεηώπηζε ησλ πξνβιεκάησλ Γεληθά πόζν ηθαλνπνηεκέλνο είζηε από ηνλ πξντζηάκελό ζαο; Απόιπηα ηθαλνπνηεκέλνο Μέηξηα ηθαλνπνηεκ έλνο Ούηε ηθαλνπνηεκέλνο/ Ούηε δπζαξεζηεκέλνο Λίγν ηθαλνπνηεκ έλνο Καζόινπ ηθαλνπνηε κέλνο Γ. ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΗ ΑΠΟ ΣΟ ΜΙΘΟ-ΑΜΟΙΒΗ πκθσλώ απόιπηα ρεδόλ ζπκθσλώ Ούηε ζπκθσλώ/ Ούηε δηαθσλώ ρεδόλ δηαθσλώ Γηαθσλώ απόιπηα 1. Δίκαη ηθαλνπνηεκέλνο από ηελ ακνηβή κνπ ζε ζρέζε κε ηελ πξνζπάζεηα πνπ θαηαβάιισ 2. Δίκαη ηθαλνπνηεκέλνο από ηελ ακνηβή κνπ ζε ζρέζε κε ην θόξην εξγαζίαο κνπ 3. Δίκαη ηθαλνπνηεκέλνο από ηελ ακνηβή κνπ ζε ζρέζε κε ην κνξθσηηθό κνπ επίπεδν 4. Δίκαη ηθαλνπνηεκέλνο από ηελ ακνηβή κνπ γηα ππεξσξίεο-πξόζζεηε εξγαζία 5. Η ακνηβή κνπ είλαη ηθαλνπνηεηηθή ζε ζρέζε κε άιισλ ππαιιήισλ ηνπ δεκνζίνπ ηνκέα 6. Αηζζάλνκαη αζθάιεηα σο πξνο ηηο κειινληηθέο κνπ απνδνρέο Γεληθά πόζν ηθαλνπνηεκέλνο είζηε από ην κηζζό ακνηβή από ηελ εξγαζία ζαο; Απόιπηα ηθαλνπνηεκέλνο Μέηξηα ηθαλνπνηεκ έλνο Ούηε ηθαλνπνηεκέλνο/ Ούηε δπζαξεζηεκέλνο Λίγν ηθαλνπνη εκέλνο Καζόινπ ηθαλνπνηε κέλνο

148 134 Γ. ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΗ ΑΠΟ ΣΙ ΥΔΔΙ ΜΔ ΣΟΤ ΤΝΑΓΔΛΦΟΤ πκθσλώ απόιπηα ρεδόλ ζπκθσλώ Ούηε ζπκθσλώ/ Ούηε δηαθσλώ ρεδόλ δηαθσλώ Γηαθσλώ απόιπηα 1. Οη ζρέζεηο κε ηνπο ζπλαδέιθνπο κνπ είλαη θαιέο 2. Τπάξρεη πλεύκα ζπλεξγαζίαο-νκαδηθόηεηα κεηαμύ ησλ ζπλαδέιθσλ ζην ρώξν εξγαζίαο 3. Οη ζπγθξνύζεηο κε ηνπο ζπλαδέιθνπο κνπ ζην ρώξν εξγαζίαο δελ είλαη ηδηαίηεξα ζπρλέο 4. πλαλαζηξέθνκαη κε ηνπο ζπλαδέιθνπο κνπ θαη εθηόο ρώξνπ εξγαζίαο 5. Δίκαη ηθαλνπνηεκέλνο από ηελ εκπηζηνζύλε πνπ κνπ δείρλνπλ νη ζπλάδειθνί κνπ Γεληθά πόζν ηθαλνπνηεκέλνο είζηε από ηηο ζρέζεηο κε ηνπο ζπλαδέιθνπο ζαο; Απόιπηα ηθαλνπνηεκέλνο Μέηξηα ηθαλνπνηεκ έλνο Ούηε ηθαλνπνηεκέλνο/ Ούηε δπζαξεζηεκέλνο Λίγν ηθαλνπνηεκ έλνο Καζόινπ ηθαλνπνηε κέλνο Δ. ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΗ ΑΠΟ ΣΗΝ ΠΟΛΙΣΙΚΗ ΣΟΤ ΟΡΓΑΝΙΜΟΤ πκθσλώ απόιπηα ρεδόλ ζπκθσλώ Ούηε ζπκθσλώ/ Ούηε δηαθσλώ ρεδόλ δηαθσλώ Γηαθσλώ απόιπηα 1. Η ππεξεζία πνπ εξγάδνκαη αλαγλσξίδεη ηηο πξνζπάζεηέο κνπ 2. Μνπ δίλνληαη δπλαηόηεηεο πξναγσγήο-εμέιημεο ζην ρώξν εξγαζίαο κνπ 3. Η ππεξεζία πνπ εξγάδνκαη κνπ πξνζθέξεη δπλαηόηεηεο αλάπηπμεο λέσλ δεμηνηήησλ 4. Η ππεξεζία πνπ εξγάδνκαη εθκεηαιιεύεηαη-αμηνπνηεί ηηο ηθαλόηεηεο-δεμηόηεηέο κνπ 5. Μνπ δίλεηαη ε δπλαηόηεηα ζπκκεηνρήο ζε επηκνξθσηηθά ζεκηλάξηα 6. Η ππεξεζία κνπ ιακβάλεη ππόςε ηηο πξνηάζεηο κνπ γηα βειηίσζε ησλ ζπλζεθώλ θαη ηνπ ηξόπνπ εξγαζίαο 7. Η δηνίθεζε θξνληίδεη γηα ηελ ελεκέξσζε ησλ εξγαδνκέλσλ γηα ζέκαηα πνπ ηνπο απαζρνινύλ Γεληθά πόζν ηθαλνπνηεκέλνο είζηε από ηελ πνιηηηθή ηνπ Οξγαληζκνύ; Απόιπηα ηθαλνπνηεκέλνο Μέηξηα ηθαλνπνηεκ έλνο Ούηε ηθαλνπνηεκέλνο/ Ούηε δπζαξεζηεκέλνο Λίγν ηθαλνπνηεκ έλνο Καζόινπ ηθαλνπνηε κέλνο

149 135 Σ. ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΗ ΑΠΟ ΣΗΝ ΠΡΟΟΠΣΙΚΗ ΒΙΩΙΜΟΣΗΣΑ ΣΟΤ ΟΡΓΑΝΙΜΟΤ πκθσλώ απόιπηα ρεδόλ ζπκθσλώ Ούηε ζπκθσλώ/ Ούηε δηαθσλώ ρεδόλ δηαθσλώ Γηαθσλώ απόιπηα 1. Απαηηείηαη κείσζε ησλ δνκώλ πξνθεηκέλνπ λα δηαζθαιηζηεί ε βησζηκόηεηα ηνπ Οξγαληζκνύ. 2. Απαηηείηαη κείσζε ηνπ πξνζσπηθνύ πξνθεηκέλνπ λα δηαζθαιηζηεί ε βησζηκόηεηα ηνπ νξγαληζκνύ 3. Σν ζύλνιν ησλ αληηθεηκέλσλ πνπ δηεθπεξαηώλνληαη από ηνλ Οξγαληζκό δηαζθαιίδνπλ ηε βησζηκόηεηά ηνπ 4. Η νηθνλνκηθή θξίζε δελ επεξεάδεη ηε βησζηκόηεηα ηνπ Οξγαληζκνύ 5.Σπρόλ αιιαγέο ζηε δεκόζηα κνξθή ηνπ Οξγαληζκνύ κπνξνύλ λα ζπλεηζθέξνπλ ζηελ δηαζθάιηζε ηεο βησζηκόηεηάο ηνπ 6. Οη απαηηνύκελεο γηα ηε δηαζθάιηζε ηεο βησζηκόηεηαο αιιαγέο ζηνλ Οξγαληζκό δελ επεξεάδνπλ ηελ εξγαζηαθή κνπ αζθάιεηα Γεληθά πόζν ηθαλνπνηεκέλνο είζηε ζπλνιηθά από ηελ πξννπηηθή βησζηκόηεηαο ηνπ Οξγαληζκνύ Απόιπηα ηθαλνπνηεκέλνο Μέηξηα ηθαλνπνηεκ έλνο Ούηε ηθαλνπνηεκέλνο/ Ούηε δπζαξεζηεκέλνο Λίγν ηθαλνπνηεκ έλνο Καζόινπ ηθαλνπνηε κέλνο ΤΝΟΛΙΚΗ ΔΡΓΑΙΑΚΗ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΗ Γεληθά πόζν ηθαλνπνηεκέλνο είζηε ζπλνιηθά από ηελ εξγαζία ζαο Απόιπηα ηθαλνπνηεκέλνο Μέηξηα ηθαλνπνηεκ έλνο Ούηε ηθαλνπνηεκέλνο/ Ούηε δπζαξεζηεκέλνο Λίγν ηθαλνπνηεκ έλνο Καζόινπ ηθαλνπνηε κέλνο ΠΑΡΑΣΗΡΗΔΙ/ ΠΡΟΣΑΔΙ: ΕΥΦΑΡΙΣΤΩ!!!

150 136 ΠΑΡΑΡΣΖΜΑ Β ΑΝΑΛΤΖ ΤΠΟΚΡΗΣΖΡΗΧΝ ΔΡΓΑΗΑΚΖ ΗΚΑΝΟΠΟΗΖΖ

151 137 Α. ηαηηζηηθή Αλάιπζε ππνθξηηεξίσλ ρήκα 1 Ηθαλνπνίεζε απφ ην ππνθξηηήξην «θφξηνο εξγαζίαο» ρήκα 2 Ηθαλνπνίεζε απφ ην ππνθξηηήξην «αληηθείκελν εξγαζίαο» ρήκα 3 Ηθαλνπνίεζε απφ ην ππνθξηηήξην «ζπλάθεηα ζπνπδψλ»

152 138 ρήκα 4 Ηθαλνπνίεζε απφ ην ππνθξηηήξην «ελαιιαγή αληηθεηκέλσλ» ρήκα 5 Ηθαλνπνίεζε απφ ην ππνθξηηήξην «απηνλνκία ζηελ εθηέιεζε εξγαζίαο» ρήκα 6 Ηθαλνπνίεζε απφ ην ππνθξηηήξην «εκπηζηνζχλε»

153 139 ρήκα 7 Ηθαλνπνίεζε απφ ην ππνθξηηήξην «ίζε κεηαρείξηζε» ρήκα 8 Ηθαλνπνίεζε απφ ην ππνθξηηήξην «επηθνηλσλία» ρήκα 9 Ηθαλνπνίεζε απφ ην ππνθξηηήξην «ιήςε απνθάζεσλ»

154 140 ρήκα 10 Ηθαλνπνίεζε απφ ην ππνθξηηήξην «αμηνιφγεζε» ρήκα 11 Ηθαλνπνίεζε απφ ην ππνθξηηήξην «επίιπζε πξνβιεκάησλ» ρήκα 12 Ηθαλνπνίεζε απφ ην ππνθξηηήξην «ζρέζε ακνηβήο-πξνζπάζεηαο»

155 141 ρήκα 13 Ηθαλνπνίεζε απφ ην ππνθξηηήξην «ζρέζε ακνηβήο-θφξηνπ εξγαζίαο» ρήκα 14 Ηθαλνπνίεζε απφ ην ππνθξηηήξην «ζρέζε ακνηβήο-επηπέδνπ εθπαίδεπζεο ρήκα 15 Ηθαλνπνίεζε απφ ην ππνθξηηήξην «ππεξσξίεο»

156 142 ρήκα 16 Ηθαλνπνίεζε απφ ην ππνθξηηήξην «ζρέζε ακνηβήο-ππφινηπνο δεκφζηνο ηνκέαο» ρήκα 17 Ηθαλνπνίεζε απφ ην ππνθξηηήξην «αζθάιεηα κειινληηθψλ απνδνρψλ» ρήκα 18 Ηθαλνπνίεζε απφ ην ππνθξηηήξην «ζρέζεηο κε ζπλαδέιθνπο»

157 143 ρήκα 19 Ηθαλνπνίεζε απφ ην ππνθξηηήξην «νκαδηθφηεηα» ρήκα 20 Ηθαλνπνίεζε απφ ην ππνθξηηήξην «ζπγθξνχζεηο» ρήκα 21 Ηθαλνπνίεζε απφ ην ππνθξηηήξην «ζπλαλαζηξνθέο»

158 144 ρήκα 22 Ηθαλνπνίεζε απφ ην ππνθξηηήξην «εκπηζηνζχλε» ρήκα 23 Ηθαλνπνίεζε απφ ην ππνθξηηήξην «αλαγλψξηζε πξνζπάζεηαο» ρήκα 24 Ηθαλνπνίεζε απφ ην ππνθξηηήξην «εμέιημε-πξναγσγή»

159 145 ρήκα 25 Ηθαλνπνίεζε απφ ην ππνθξηηήξην «λέεο δεμηφηεηεο» ρήκα 26 Ηθαλνπνίεζε απφ ην ππνθξηηήξην «αμηνπνίεζε ηθαλνηήησλ» ρήκα 27 Ηθαλνπνίεζε απφ ην ππνθξηηήξην «ζεκηλάξηα»

160 146 ρήκα 28 Ηθαλνπνίεζε απφ ην ππνθξηηήξην «αμηνπνίεζε πξνηάζεσλ» ρήκα 29 Ηθαλνπνίεζε απφ ην ππνθξηηήξην «ελεκέξσζε» ρήκα 30 Ηθαλνπνίεζε απφ ην ππνθξηηήξην «κείσζε δνκψλ»

161 147 ρήκα 31 Ηθαλνπνίεζε απφ ην ππνθξηηήξην «κείσζε πξνζσπηθνχ» ρήκα 32 Ηθαλνπνίεζε απφ ην ππνθξηηήξην «ζχλνιν αληηθεηκέλσλ» ρήκα 33 Ηθαλνπνίεζε απφ ην ππνθξηηήξην «νηθνλνκηθή θξίζε»

162 148 ρήκα 34 Ηθαλνπνίεζε απφ ην ππνθξηηήξην «δεκφζηα κνξθή» ρήκα 35 Ηθαλνπνίεζε απφ ην ππνθξηηήξην «εξγαζηαθή αζθάιεηα» Β. Βάξε θαη ηθαλνπνίεζε ππνθξηηεξίσλ ρήκα 36 Βάξε θαη ηθαλνπνίεζε ππνθξηηεξίσλ ηνπ θξηηεξίνπ «ραξαθηεξηζηηθά εξγαζίαο»

163 149 ρήκα 37 Βάξε θαη ηθαλνπνίεζε ππνθξηηεξίσλ ηνπ θξηηεξίνπ «πξντζηάκελνο» ρήκα 38 Βάξε θαη ηθαλνπνίεζε ππνθξηηεξίσλ ηνπ θξηηεξίνπ «κηζζφο» ρήκα 39 Βάξε θαη ηθαλνπνίεζε ππνθξηηεξίσλ ηνπ θξηηεξίνπ «ζπλάδειθνη»

164 150 ρήκα 40 Βάξε θαη ηθαλνπνίεζε ππνθξηηεξίσλ ηνπ θξηηεξίνπ «πνιηηηθή ηνπ νξγαληζκνχ» ρήκα 41 Βάξε θαη ηθαλνπνίεζε ππνθξηηεξίσλ ηνπ θξηηεξίνπ «πξννπηηθέο βησζηκφηεηαο» Γ. Γείθηεο απαηηεηηθφηεηαο θαη απνηειεζκαηηθφηεηαο ππνθξηηεξίσλ ρήκα 42 Γείθηεο απαηηεηηθφηεηαο θαη απνηειεζκαηηθφηεηαο ππνθξηηεξίσλ ηνπ θξηηεξίνπ «ραξαθηεξηζηηθά εξγαζίαο»

165 151 ρήκα 43 Γείθηεο απαηηεηηθφηεηαο θαη απνηειεζκαηηθφηεηαο ππνθξηηεξίσλ ηνπ θξηηεξίνπ «πξντζηάκελνο» ρήκα 44 Γείθηεο απαηηεηηθφηεηαο θαη απνηειεζκαηηθφηεηαο ππνθξηηεξίσλ ηνπ θξηηεξίνπ «κηζζφο» ρήκα 45 Γείθηεο απαηηεηηθφηεηαο θαη απνηειεζκαηηθφηεηαο ππνθξηηεξίσλ ηνπ θξηηεξίνπ «ζπλάδειθνη»

166 152 ρήκα 46 Γείθηεο απαηηεηηθφηεηαο θαη απνηειεζκαηηθφηεηαο ππνθξηηεξίσλ ηνπ θξηηεξίνπ «πνιηηηθή ηνπ νξγαληζκνχ» ρήκα 47 Γείθηεο απαηηεηηθφηεηαο θαη απνηειεζκαηηθφηεηαο ππνθξηηεξίσλ ηνπ θξηηεξίνπ «πξννπηηθέο βησζηκφηεηαο»

167 153 ΠΑΡΑΡΣΖΜΑ Γ ΣΑΣΗΣΗΚΖ ΑΝΑΛΤΖ ΔΡΓΑΗΑΚΖ ΗΚΑΝΟΠΟΗΖΖ Χ ΠΡΟ ΣΑ ΓΖΜΟΓΡΑΦΗΚΑ ΥΑΡΑΚΣΖΡΗΣΗΚΑ

168 154 ΤΝΟΛΗΚΖ ΗΚΑΝΟΠΟΗΖΖ ΝΟΜΟ ΛΑΡΗΑ 0 ΚΑΘΟΛΟΤ ΗΚΑΝΟΠΟΗΖΜΔΝΟ 4 ΛΗΓΟ ΗΚΑΝΟΠΟΗΖΜΔΝΟ 9 ΟΤΣΔ ΗΚΑΝ/ΟΤΣΔ ΓΤΑΡ. ΜΔΣΡΗΑ ΗΚΑΝΟΠΟΗΖΜΔΝΟ 10 ΑΠΟΛΤΣΑ ΗΚΑΝΟΠΟΗΖΜΔΝΟ ρήκα 1 πλνιηθή ηθαλνπνίεζε εξγαδνκέλσλ λνκνχ Λάξηζαο ΚΑΘΟΛΟΤ ΗΚΑΝΟΠΟΗΖΜΔΝΟ ΛΗΓΟ ΗΚΑΝΟΠΟΗΖΜΔΝΟ ΟΤΣΔ ΗΚΑΝ/ΟΤΣΔ ΓΤΑΡ. 0 ΤΝΟΛΗΚΖ ΗΚΑΝΟΠΟΗΖΖ ΝΟΜΟ ΚΑΡΓΗΣΑ 3 5 ΜΔΣΡΗΑ ΗΚΑΝΟΠΟΗΖΜΔΝΟ 13 ΑΠΟΛΤΣΑ ΗΚΑΝΟΠΟΗΖΜΔΝΟ ρήκα 2 πλνιηθή ηθαλνπνίεζε εξγαδνκέλσλ λνκνχ Καξδίηζαο ΤΝΟΛΗΚΖ ΗΚΑΝΟΠΟΗΖΖ ΝΟΜΟ ΣΡΗΚΑΛΧΝ ρήκα 3 πλνιηθή ηθαλνπνίεζε εξγαδνκέλσλ λνκνχ Σξηθάισλ

169 155 5; 16% 14; 44% ΤΝΟΛΗΚΖ ΗΚΑΝΟΠΟΗΖΖ ΝΟΜΟ ΜΑΓΝΖΗΑ 0; 0% 4; 12% 9; 28% ΑΠΟΛΤΣΑ ΗΚΑΝΟΠΟΗΖΜΔΝΟ ΜΔΣΡΗΑ ΗΚΑΝΟΠΟΗΖΜΔΝΟ ΟΤΣΔ ΗΚΑΝ/ΟΤΣΔ ΓΤΑΡ. ΛΗΓΟ ΗΚΑΝΟΠΟΗΖΜΔΝΟ ΚΑΘΟΛΟΤ ΗΚΑΝΟΠΟΗΖΜΔΝΟ ρήκα 4 πλνιηθή ηθαλνπνίεζε εξγαδνκέλσλ λνκνχ Μαγλεζίαο ΤΝΟΛΗΚΖ ΗΚΑΝΟΠΟΗΖΖ ΝΟΜΟ ΦΘΗΧΣΗΓΑ 0 ΚΑΘΟΛΟΤ ΗΚΑΝΟΠΟΗΖΜΔΝΟ 0 ΛΗΓΟ ΗΚΑΝΟΠΟΗΖΜΔΝΟ 4 ΟΤΣΔ ΗΚΑΝ/ΟΤΣΔ ΓΤΑΡ. ΜΔΣΡΗΑ ΗΚΑΝΟΠΟΗΖΜΔΝΟ 4 ΑΠΟΛΤΣΑ ΗΚΑΝΟΠΟΗΖΜΔΝΟ ρήκα 5 πλνιηθή ηθαλνπνίεζε εξγαδνκέλσλ λνκνχ Φζηψηηδαο ΤΝΟΛΗΚΖ ΗΚΑΝΟΠΟΗΖΖ ΝΟΜΟ ΓΡΔΒΔΝΧΝ ΚΑΘΟΛΟΤ ΗΚΑΝΟΠΟΗΖΜΔΝΟ 0 ΛΗΓΟ ΗΚΑΝΟΠΟΗΖΜΔΝΟ 0 ΟΤΣΔ ΗΚΑΝ/ΟΤΣΔ ΓΤΑΡ. 3 ΜΔΣΡΗΑ ΗΚΑΝΟΠΟΗΖΜΔΝΟ 5 ΑΠΟΛΤΣΑ ΗΚΑΝΟΠΟΗΖΜΔΝΟ ρήκα 6 πλνιηθή ηθαλνπνίεζε εξγαδνκέλσλ λνκνχ Γξεβελψλ

170 156 1; 20% ΤΝΟΛΗΚΖ ΗΚΑΝΟΠΟΗΖΖ ΝΟΜΟ ΔΤΡΤΣΑΝΗΑ 0; 0% ΑΠΟΛΤΣΑ ΗΚΑΝΟΠΟΗΖΜΔΝΟ ΜΔΣΡΗΑ ΗΚΑΝΟΠΟΗΖΜΔΝΟ ΟΤΣΔ ΗΚΑΝ/ΟΤΣΔ ΓΤΑΡ. ΛΗΓΟ ΗΚΑΝΟΠΟΗΖΜΔΝΟ 4; 80% ΚΑΘΟΛΟΤ ΗΚΑΝΟΠΟΗΖΜΔΝΟ ρήκα 7 πλνιηθή ηθαλνπνίεζε εξγαδνκέλσλ λνκνχ Δπξπηαλίαο

171 157 ΠΑΡΑΡΣΖΜΑ Γ ΝΟΜΟΗ

172 158