ΜΙΚΡΟ-ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΜΜΕ ΕΝΟΤΗΤΑ 1η: Εισαγωγή Ζήτηση & Προσφορά

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΜΙΚΡΟ-ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΜΜΕ ΕΝΟΤΗΤΑ 1η: Εισαγωγή Ζήτηση & Προσφορά"

Ξενία Αλεξάκης
7 χρόνια πριν
Προβολές:

1 ΜΙΚΡΟ-ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΜΜΕ ΕΝΟΤΗΤΑ 1η: Εισαγωγή Ζήτηση & Προσφορά ΑΤΕΙ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ Τμήμα Δημοσίων Σχέσεων & Επικοινωνίας Α. Κουμπαρέλης Καθηγητής Εφαρμογών

2 ΘΕΜΑ 1 ο : Το Οικονομικό Πρόβλημα Ζήτηση & Προσφορά Βιβλιογραφία 1. P.Samuelson, W.Nordhaus (2000), Οικονομική, Εκδ.Παπαζήση, Τόμος Α, Κεφ Θ.Γεωργακόπουλου, Θ.Λιανού κ.ά., (1994), Eισαγωγή στην Πολιτική Οικονομία, Εκδ. Ε.Μπένου, Κεφ. 6- Κεφ.9.

3 Το κεντρικό οικονομικό πρόβλημα Αφορά τον τρόπο που πρέπει να κατανεμηθούν οι περιορισμένοι πόροι μεταξύ ανταγωνιστικών (εναλλακτικών) χρήσεων για να παραχθούν αγαθά και υπηρεσίες. Οι παραγωγοί (επιχειρηματίες) βρίσκονται αντιμέτωποι με τρία βασικά ερωτήματα: τί αγαθά και υπηρεσίες θα παραχθούν, πώς θα παραχθούν ποιο κεφάλαιο χρειάζεται ποια μηχανήματα είναι αναγκαία ποιο και πόσο εργατικό δυναμικό για ποιόν θα παραχθούν.

4 Η καμπύλη παραγωγικών δυνατοτήτων (ΚΠΔ) (1) Αγαθό Χ A B H H Γ Z E Αγαθό Ψ Εάν όλοι οι παραγωγικοί συντελεστές της οικονομίας απασχολούνται για την παραγωγή του αγαθού Χ τότε βρισκόμαστε στο σημείο Α. Αντίστοιχα, αν όλοι οι παραγωγικοί συντελεστές απασχολούνται για την παραγωγή του αγαθού Ψ, βρισκόμαστε στο σημείο Ε. Εάν παράγονται ποσότητες και από τα δύο αγαθά τότε βρισκόμαστε σε κάποιοαπόταάλλασημείαβ, ΓήΔ. Φυσικά υπάρχουν πολλά άλλα σημεία που αντιστοιχούν σε συνδυασμούς ποσοτήτων που μπορεί να παραχθούν. Ενώνοντας τα σημεία Α, Β Γ, ΔκαιΕ κατασκευάζουμε την καμπύλη των παραγωγικών δυνατοτήτων της οικονομίας.

5 Η καμπύλη παραγωγικών δυνατοτήτων (ΚΠΔ) (2) Αγαθό Χ ΚΠ 1 H; ΚΠ 2 Αγαθό Ψ Για να γίνει εφικτή η παραγωγή σε σημεία εκτός της καμπύλης παραγωγικών δυνατοτήτων, π.χ. στοσημείοη, θα πρέπει να αυξηθεί η ποσότητα των διαθέσιμων συντελεστών παραγωγής ή να βελτιωθεί η τεχνολογία (ή και τα δύο). Στην περίπτωση αυτή έχουμε μετατόπιση προς τα έξω της καμπύλης παραγωγικών δυνατοτήτων όπως φαίνεται στο διάγραμμα. Αν αντίθετα μειωθεί η ποσότητα των συντελεστών παραγωγής ή απαξιωθεί η τεχνολογία τότε έχουμε μετατόπιση της καμπύλης παραγωγικών δυνατοτήτων προς τα μέσα.

6 Ο νόμος των φθινουσών αποδόσεων Εξετάζοντας πιο προσεκτικά την καμπύλη παραγωγικών δυνατοτήτων παρατηρούμε ότι καθώς παράγονται περισσότερες ποσότητες ενός αγαθού μειώνονται οι ποσότητες που παράγονται από το άλλο αγαθό. Αυτό είναι λογικό γιατί οι συντελεστές που απασχολούνται στην παραγωγή είναι δεδομένοι και επομένως για να παραχθεί μεγαλύτερη ποσότητα Χ θα πρέπει να πάρουμε συντελεστές παραγωγής (π.χ. εργάτες) από την παραγωγή του αγαθού Ψ. Επομένως, παραγωγή κάποιου αγαθού σημαίνει θυσία άλλου αγαθού που θα μπορούσε να παραχθεί με τους ίδιους συντελεστές παραγωγής. Αυτή είναι και η έννοια του κόστους: το πραγματικό κόστος ενός αγαθού είναι τα άλλα αγαθά που θυσιάστηκαν για την παραγωγή του. Αυτό λέγεται και κόστος ευκαιρίας ή εναλλακτικό κόστος. Κόστος του αγαθού Ψ = Μονάδες του αγαθού Χ που θυσιάζονται Μονάδες αγαθού Ψ που παράγονται

7 Ο ρόλος της αγοράς Με τον όρο αγορά περιγράφουμε μια διαδικασία με την οποία οι αποφάσεις των νοικοκυριών σχετικά με την κατανάλωση, οι αποφάσεις των επιχειρήσεων σχετικά με την παραγωγή και οι αποφάσεις των εργαζομένων σχετικά με την εργασία συντονίζονται μέσω του μηχανισμού των τιμών. Ο μηχανισμός των τιμών παίζει κυρίαρχο ρόλο στο σχηματισμό των αγορών και γενικά στον τρόπο με τον οποίο επιλύεται το κεντρικό οικονομικό πρόβλημα, δηλαδή, το τί, το πώς και το για ποιόν θα παραχθούν αγαθά και υπηρεσίες. Μέσωτουμηχανισμούτωντιμών ανακατανέμονται πόροι έτσι ώστε να ικανοποιούνται οι κατά περίπτωση απαιτήσεις της κοινωνίας. Ο τρόπος λειτουργίας των αγορών καθορίζει και το είδος του οικονομικού συστήματος που επικρατεί σε μια χώρα.

8 Οι δύο βασικές δυνάμεις της αγοράς Η λειτουργία των αγορών προσδιορίζεται από δύο βασικές δυνάμεις, τη ζήτηση και την προσφορά Σε κάθε δεδομένη τιμή για ένα αγαθό οι καταναλωτές επιθυμούν να αγοράσουν μια κάποια δεδομένη ποσότητα. Αυτό λέγεται ζήτηση ενός αγαθού. Σε μια δεδομένη τιμή ενός αγαθού οι παραγωγοί έχουν συμφέρον να πουλήσουν μια δεδομένη ποσότητα αυτού του αγαθού. Αυτό λέγεται προσφορά ενός αγαθού.

9 Η καμπύλη ζήτησης Η καμπύλη ζήτησης συνδέει τη ζητούμενη ποσότητα ενός αγαθού µετηντιμή του. Ο Νόμος της Ζήτησης µας λέει ότι η καμπύλη ζήτησης δεν μπορεί παρά να έχει αρνητική κλίση αφού η ποσότητα ζήτησης για ένα προϊόν είναι αντιστρόφως ανάλογη από την τιμή του. 0,60 Τιμή ( ανά κομμάτι) 0,50 0,40 0,30 0,20 0,10 0, Ζητούμενη ποσότητα (εκατομμύρια κομμάτια το χρόνο)

10 Μετατόπιση της καμπύλης ζητήσεως Μεταβολή του εισοδήματος Μεταβολή των τιμών των άλλων αγαθών Μεταβολή στους άλλους προσδιοριστικούς παράγοντες της ζήτησης Μεταβολή λόγω διαφήμισης + προσδοκίες P D D' P 1 D' D Q 1 Q 2 Q

11 Η καμπύλη προσφοράς Κάθε επιχείρηση είναι διατεθειμένη να παράγει και να προσφέρει στην αγορά κάποιες ποσότητες ενός αγαθού σε διαφορετικές τιμές. Αυτές οι ποσότητες σε συνδυασμό με την τιμή πώλησης δημιουργούν την καμπύλη προσφοράς. Όσο μεγαλύτερη είναι η τιμή του αγαθού τόσο περισσότερες ποσότητες είναι διατεθειμένη η επιχείρηση να προσφέρει. Υπάρχει δηλαδή μια θετική σχέση ανάμεσα στην τιμή του αγαθού και στην προσφερόμενη ποσότητα. Η σχέση αυτή τιμής και ποσότητας στο πεδίο της παραγωγής λέγεται νόμος της προσφοράς και απεικονίζεται με την καμπύλη προσφοράς που έχει θετική κλίση. P P2 S P1 Q1 Q2 Q

12 Προσδιοριστικοί παράγοντες της προσφοράς P1 P Q2 Q1 S1 Q S Η μεταβολή της τιμής του αγαθού οδηγεί σε μεταβολή της προσφερόμενης ποσότητας του αγαθού, δηλαδή σε μετατοπίσεις στην καμπύλη προσφοράς. Άλλοι παράγοντες που οδηγούν σε μετατόπιση της καμπύλης προσφοράς είναι: Οι τιμές των συντελεστών παραγωγής. Αυξήσεις των μισθών ή γενικότερα των δαπανών, που οδηγούν σε μείωση του παραγόμενου προϊόντος για κάθε τιμή, δηλαδή, σε μετατόπιση της καμπύλης προσφοράςπροςτααριστερά. Το αντίστροφο συμβαίνει όταν υπάρχει μείωση των τιμών των συντελεστών παραγωγής.

13 Ισορροπία ζήτησης και προσφοράς P P2 P* P1 A υπερπροσφορά E G H υπερζήτηση Q* B S D Q Η καμπύλη ζήτησης μας δείχνει ποια ποσότητα ζητούν οι καταναλωτές για κάθε διαφορετική τιμή ενός αγαθού. Αντίστοιχα η καμπύλη προσφοράς μας δείχνει ποια ποσότητα επιθυμούν να προσφέρουν οι παραγωγή για κάθε διαφορετική τιμή ενός αγαθού. Συνδυάζοντας τις δύο καμπύλες (ζήτησης και προσφοράς) μπορούμε να βρούμε την τιμή και την ποσότητα ισορροπίας (Ε), δηλαδή πόσο προϊόν τελικά θα αγοραστεί από τους καταναλωτές και θα προσφερθεί από τους παραγωγούς και σε ποια τιμή.

14 Μακροχρόνια Ισορροπία Επιχείρηση SMC LAC Αγορά SRSS P* D=MR=AR P* q* Output Output Η αγορά βρίσκεται σε μακροχρόνια ισορροπία όταν όλες οι εταιρείες έχουν κανονικά κέρδη στο LMC=MR, το χαμηλότερο σημείο της LAC. Η μακροχρόνια καμπύλη προσφοράς είναι οριζόντια. Αν υπάρξει μια αύξηση των πρώτων υλών ή συντελεστών παραγωγής (e.g. Πετρέλαιο, μισθοί) Τότε η μακροχρόνια καμπύλη προσφοράς θα έχει θετική κλίση. Q D LRSS

15 Προσαρμογή σε μια αύξηση της ζήτησης: βραχυχρόνια D D' SRSS Σε πλήρη ανταγωνισμό Η ισορροπία είναι στο PοQο. P 1 P 0 D D' Αν η ζήτηση μετατοπιστεί στο D'D'... Βραχυχρόνια η ισορροπία Είναι P1Q1... όλες οι υφιστάμενες επιχειρήσεις θα παράγουν παραπάνω. Q 0 Q 1 Output

16 Προσαρμογή σε μια αύξηση της ζήτησης: μακροχρόνια D D' SRSS Μακροχρόνια, νέες επιχειρήσεις θα εισέλθουν στην αγορά επειδή υπάρχει προοπτική για κέρδος P 1 P 2 P 0 LRSS Εάνοιμισθοίαυξηθούντότε αυξάνεται το κόστος και η καμπύλη προσφοράς γίνεται η LRSS D D' Q 0 Q 1 Q 2 Output Τελική ισορροπία στο P 2 Q 2

Σχετικά έγγραφα

ΜΙΚΡΟ-ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΜΜΕ ΕΝΟΤΗΤΑ 4η: Ανάλυση του Ανταγωνισμού με βάση την Οικονομική Θεωρία

ΜΙΚΡΟ-ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΜΜΕ ΕΝΟΤΗΤΑ 4η: Ανάλυση του Ανταγωνισμού με βάση την Οικονομική Θεωρία ΑΤΕΙ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ Τμήμα Δημοσίων Σχέσεων & Επικοινωνίας Α. Κουμπαρέλης Καθηγητής