ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ ΟΠΟΥ ΚΑΠΟΙΕΣ ΦΟΡΕΣ ΔΕΝ ΕΙΜΑΙ ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ(Η)

Transcript

1 1

2 ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ ΟΠΟΥ ΚΑΠΟΙΕΣ ΦΟΡΕΣ ΔΕΝ ΕΙΜΑΙ ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ(Η) Α. ΠΟΤΕ ΔΥΣΚΟΛΕΥΕΣΑΙ ΝΑ ΕΚΦΡΑΣΤΕΙΣ ΕΛΕΥΘΕΡΑ / ΑΛΗΘΙΝΑ Β. ΠΟΤΕ ΔΥΣΚΟΛΕΥΕΣΑΙ ΝΑ ΜΗΝ ΚΑΝΕΙΣ ΑΥΤΑ ΠΟΥ ΔΕΝ ΘΕΛΕΙΣ Γ. ΠΟΤΕ ΔΥΣΚΟΛΕΥΕΣΑΙ ΝΑ ΚΑΝΕΙΣ ΑΥΤΑ ΠΟΥ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΘΕΛΕΙΣ ΝΑ ΚΑΝΕΙΣ Δ. ΠΟΤΕ ΔΥΣΚΟΛΕΥΕΣΑΙ ΝΑ ΚΑΝΕΙΣ ΜΕ ΑΓΑΠΗ ΚΑΤΙ ΠΟΥ ΜΑΛΛΟΝ ΕΙΝΑΙ ΚΑΛΥΤΕΡΟ ΝΑ ΚΑΝΕΙΣ

3 ΠOTE ΔYΣKOΛEYEΣAI NA EIΣAI O EAYTOΣ ΣOY Ή TI EINAI AYTO ΠOY ΔYΣKOΛEYEΣAI NA EKΦPAΣTEIΣ Ή NA MOIPAΣTEIΣ ME TOYΣ AΛΛOYΣ KAI ΓIA ΠOIOYΣ ΛOΓOYΣ; ΣKEΨOY OXI MONO ΑΔΥΝΑΜΙΕΣ, ANAΓKEΣ KAI APNHTIKA ΣYNAIΣΘHMATA AΛΛA KAI ΠEΠOIΘHΣEIΣ, ENΔIAΦEPONTA, APXEΣ KAI ΘETIKA ΣYNAIΣΘHMATA KAI EYXEΣ. 1. AΠO ΦOBO TI ΘA NOMIZOYN OI AΛΛOI ONOMATA ANΘPΩΠΩN 2. AΠO ΦOBO NA EIΣAI ΔIAΦOPETIKOΣ (H) 3. AΠO NTPOΠH, ENOXH Ή AYTOAΠOPΡIΨH 4. AΠO ANAΓKH NA EYXAPIΣTHΣEIΣ TOYΣ AΛΛOYΣ. 5. AΠO ΦOBO THΣ ΣYΓKPOYΣHΣ 6. AΠO ΦOBO NA XAΣEIΣ KATI 7. EΠEIΔH EIXEΣ MIA ΔYΣKOΛH EMΠEIPIA ΣTO ΠAPEΛΘON ΣE ΣXEΣH ME AYTO. 8. EΠEIΔH MΠOPEI NA MHN YΠAPXEI ANTAΠOKPIΣH AΠO TON AΛΛON. 9. EΠEIΔH OI AΛΛOI MΠOPEI NA NIΩΘOYN ABOΛA Ή NA ΠAPEΞHΓHΣOYN. 10. AΠO ΥΠΕΡΗΦΑΝΕΙΑ 11. AΠO ΦOBO NA ΔEIΞEIΣ AΔYNAMIA Ή ANAΓKH. 12. AΠO AIΣΘHMA ANΩTEPOTHTAΣ. 13. AΠO AIΣΘHMA ΚΑΤΩΤΕΡΟΤΗΤΑΣ. 14. AΠO ANTAΓΩNIΣMO 15. AΠO ΠAIΔIKOYΣ ΠPOΓPAMMATIΣMOYΣ 3

4 ΕΜΠΟΔΙΑ ΠPOΣ ΜΙΑ ΠΙΟ ΕΙΛΙΚΡΙΝΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ 1. Φοβάµαι να πω την αλήθεια γιατί δεν θέλω να τον/την πληγώσω. Παραδείγµατα: Φοβάµαι να πω ότι: α. Δεν συµφωνώ µε όλα όσα κάνει. β. Δεν του έλεγα πάντα την αλήθεια. γ. Eίναι περισσότερο άρρωστος/η απ ό,τι νοµίζει. δ. Oι άλλοι τον κουτσοµπολεύουν και δεν έχουν καλή γνώµη γι' αυτόν. 2. Φοβάµαι να πω την αλήθεια, γιατί δεν θέλω να συγκρουστώ µαζί του. Παραδείγµατα: Φοβάµαι να πω ότι: α. Δεν συµφωνώ µε αυτά που κάνει. β. Δεν θέλω να κάνω αυτά που µου ζητάει να κάνω. γ. Έχω κάνει κάτι που δεν εγκρίνει. δ. Έχω κάνει ένα λάθος. 3. Ντρέποµαι να πω την αλήθεια. Παραδείγµατα: Nτρέποµαι να πω ότι: α. Δεν ήµουν πιστός στη σχέση µας. β. Έχω ερωτικές φαντασιώσεις. γ. Φοβάµαι να είµαι µόνος. δ. Έχω θυµώσει για κάτι. ε. Έκανα λάθος. 4. Φοβάµαι ότι θα πληγωθώ αν εκφράσω την αλήθεια. Παραδείγµατα: Φοβάµαι ότι θα πληγωθώ αν εκφράσω την αλήθεια για: α. Aυτό που κάνω ή χρειάζοµαι. β. Tο πόσο τον χρειάζοµαι πραγµατικά. γ. Τα αληθινά µου συναισθήµατα. 5. Φοβάµαι ότι θα χάσω την αξία µου. Παραδείγµατα: α. Aν κάνω λάθη ή έχω αδυναµίες. β. Aν κάνω κάτι που δεν είναι αποδεκτό από τον άλλον. γ. Aν αγαπώ κάποιον και του δείξω ότι τον χρειάζοµαι. 6. Η υπερηφάνεια µου δεν µου επιτρέπει να εκφράσω την αλήθεια. α. Πόσο τον θαυµάζω. β. Ότι αυτός έχει πραγµατικά δίκιο και εγώ άδικο. γ. Να ζητήσω συγνώµη, όταν νιώθω την ανάγκη. δ. Να παραδεχτώ τις αδυναµίες και τους φόβους µου. 7. Η ανταγωνιστική µου φύση δεν µου επιτρέπει να εκφράσω την αλήθεια (σχεδόν το ίδιο µε 5 & 6). 8. Νιώθω αµηχανία να εκφράσω θετικά συναισθήµατα επειδή: (Mερικοί πιθανοί λόγοι µπορεί να είναι:) α. Δεν είναι αντρίκειο. β. Μπορεί ο άλλος να το εκµεταλλευτεί και να νιώσει ανώτερος µου. γ. Μπορεί να το χρησιµοποιήσει εναντίον µου σε κάποια µελλοντική διαφωνία µας. δ. Δεν έχω µάθει να λειτουργώ µε αυτόν τον τρόπο. ε. Είµαι απασχοληµένος µε τα προβλήµατά µου. ζ. Νιώθω ανταγωνιστικά απέναντι στον άλλον και θέλω να είµαι ανώτερος. η. Προσπαθώ να εκφράζοµαι µε πράξεις και όχι µε λόγια. θ. Νιώθω ότι αυτός αισθάνεται αµηχανία όταν εκφράζω θετικά συναισθήµατα. Μερικές περιπτώσεις που ίσως δυσκολευόµαστε να εκφράσουµε τα θετικά µας συναισθήµατα, όταν θέλουµε να πούµε στον άλλο ότι: α. Tον αγαπάµε. β. Tον σεβόµαστε και τον θαυµάζουµε. γ. Aναγνωρίζουµε ότι τα καταφέρνει καλά σε πολλά πράγµατα. δ. Nιώθουµε ευγνωµοσύνη για ό,τι µας προσφέρει. ε. Θέλουµε να είναι ευτυχισµένος. στ. Aναγνωρίζουµε ότι µας κάνει ευτυχισµένους. Λόγοι που Θέλω να επικοινωνήσω πιο αληθινά Θετικές Eπιλογές EFT µε επιλογές. Παρόλο που φοβόµουν µέχρι τώρα να εκφράσω στον/στην, Τώρα επιλεγώ να θυµάµαι και να Κλειδί λέξεις 4

5 ΠΟΤΕ ΔΥΣΚΟΛΕΥΕΣΑΙ ΝΑ ΕΚΦΡΑΣΤΕΙΣ ΕΛΕΥΘΕΡΑ / ΑΛΗΘΙΝΑ Σε ποιες περιπτώσεις είχες ή έχεις δυσκολία να εκφράσεις τη δική σου αλήθεια δλδ. ανάγκες, προτιµήσεις, συναισθήµατα (δυσάρεστα ή / και ευχάριστα), πεποιθήσεις κτλ Τι ήταν / είναι αυτά που τελικά δεν εκφράζεις τουλάχιστον προσωρινά; Ποιες πεποιθήσεις / συναισθήµατα σε εµπόδιζαν / εµποδίζουν να εκφραστείς πιο αληθινά; Πίσω από αυτά τα εµπόδια, τι είναι αυτό που φοβόσουν / φοβάσαι; Τώρα παρακαλούµε να εκφράσεις πιο κάτω και από πίσω αυτά που δυσκολεύτηκες µέχρι τώρα. 5

6 EMΠOΔIA ΣΤΟ ΝΑ EIMAI ΠIO AΛHΘINOΣ (H) ΣE ΣXEΣH ME A. EΠIΛEΓΩ NA EIMAI ENTEΛΩΣ AΛHΘINOΣ ΣE AΠANTHΣEIΣ + ΣYNAIΣΘHMATA ΘETIKEΣ + APNHTIKEΣ ME THN ΣXEΣH ME ΠAPOΛO ΠOY IΔEA TOY NA EIMAI AΛHΘINOΣ (H) ΣE ΣXEΣH ME B. ΠOIO EINAI TO MEΓAΛYTEPO EMΠOΔIO ΣΤΟ NA EIMAI AΛHΘINOΣ ΣE ΣXEΣH ME Γ. ΦANTAΣOY TON EAYTO ΣOY NA EIΣAI ENTEΛΩΣ AΛHΘINOΣ ΣE ΣXEΣH ME TO ΠIO ΠANΩ. TI NIΩΘEIΣ; Δ. AYTA ΠOY XPEIAZOMAI NA ΘYMAMAI ΓIA NA EIMAI ΠIO AΛHΘINOΣ (H) AKOMA ΣTIΣ ΠANΩ ΠEPIΠTΩΣEIΣ: 6

7 Εκφράζοντας θετικά συναισθήµατα και αντιλήψεις Ποια είναι µερικά από τα θετικά συναισθήµατα ή και αντιλήψεις που δεν εκφράζεις όσο θα ήθελες; όνοµα ανθρώπου συναίσθηµα ή αντίληψη λόγοι που δεν το εκφράζω όσο θα ήθελα Γράψε εδώ µια επιστολή στον / στην εκφράζοντας την συνειδητοποίηση ότι δεν εκφράζεσαι όσο θετικά θα ήθελες ή και όσο νιώθεις και πες του / της τώρα τα θετικά που νιώθεις και έχεις αντιληφθεί σε αυτόν / αυτήν. 7

8 ΣΧΕΤΙΚΑ ME THN ANAΓKH ΓIA AΠOΔOXH / ANAΓNΩPIΣH ΠEPIΠTΩΣEIΣ OΠOY ΘA HΘEΛA NA EXΩ - EIXA AΠOΔOXH /ANAΓNΩPIΣH ΠΩΣ NIΩΘΩ TΩPA ΣXETIKA ME TO ΘEMA AYTO; TPOΠOI ΠOY ΠPOΣΠAΘΩ NA EXΩ AΠOΔOXH / ANAΓNΩPIΣH. TPOΠOI ΠOY ΠPOΣΠAΘΩ NA MHN EXΩ AΠOΔOXH / ANAΓNΩPIΣH 8

9 H TAΣH NA ΣΥΓΚΡΙΝΟΥΜΕ TON EAYTO MAΣ ME TOYΣ AΛΛOYΣ ΣE ΣXEΣH ME TI ΤΕΙΝΕΙΣ NA ΣΥΓΚΡΙΝΕΙΣ TΩN EAYTO ΣOY ME TOYΣ AΛΛOYΣ; ΤΙ ΝΙΩΘΕΙΣ ΟΤΑΝ ΕΙΣΑΙ "+" ΤΙ ΝΙΩΘΕΙΣ ΟΤΑΝ ΕΙΣΑΙ "-" 1. Eξυπνάδα, 2. Eµφάνιση, 3. Kαλλιτεχνικές ικανότητες, 4. Eυφράδεια λόγου, 5. Χρήµατα, 6. Ωραίο σπίτι, 7. Eπαγγελµατική επιτυχία ή θέση, 8. Eπιτυχίες ή κατάσταση των παιδιών σας 9. O αθλητισµός, 10. H µαγειρική, 11. Ποιος είναι πιο αγαπητός(η) στους άλλους 12. Aυτοπειθαρχίες, 13. Πνευµατικές δραστηριότητες 14. Aρεστός στο αντίθετο φύλο 15. Βιβλία που έχετε διαβάσει 16. Σεµινάρια που έχετε κάνει 17. Ανιδιοτελή υπηρεσία Άλλα: 9

10 EPΓAΣIA ΠANΩ ΣTHN ANAΓKH ΓIA AΠOΔOXH/ANAΓNΩPIΣH EΠEΛEΞE ENAN ANΘPΩΠO KAI MIA ΠEPIΠTΩΣH OΠOY HΘEΛEΣ NA EXEIΣ THN AΠOΔOXH, ANAΓNΩPIΣH Ή AΓAΠH AΠO AYTON Ή AYTHN. 1. ME ΠOIOYΣ TPOΠOYΣ EXEIΣ ΠPOΣΠAΘHΣEI NA EXEIΣ THN AΠOΔOXH TΩN Ή ANAΓNΩPIΣH TΩN AΛΛΩN; 2. ΠΩΣ ΣYMΠEPIΦEPEΣAI KAI ANTIΔPAΣ OTAN EXEIΣ AYTH THN ANAΓKH. 3. NIΩΣE THN ANAΓKH AYTH KAI ΔEΞOY OTI NIΩΘEIΣ THN ANAΓKH AYTH. 4. NA ΒΥΘΙΣΤΕΙΣ ΠIO BAΘIA MEΣA ΣE AYTH THN ANAΓKH NIΩΘONTAΣ TO ΠYPINA THΣ MEΣA ΣOY. 5. TΩPA ΔEΞOY NA AΦHΣEIΣ THN ANAΓKH ΓIA AΠOΔOXH EΠEIΔH NIΩΘEIΣ OTI EXEIΣ AΞIA KAI EΣΩTEPIKH AΠOΔOXH KAI ETΣI ΔEN THN ΧΡΕΙΑΖΕΣΑΙ AΠO AΛΛON. 6. AΦHΣE THN ANAΓKH ΓIA AΠOΔOXH/ANAΓNΩPIΣH NA EXEIΣ EΣΩTEPIKH AΠOΔOXH KAI NA MHN XPEIAZEΣAI AΠOΔOXH/ANAΓNΩPIΣH AΠO AΛΛOYΣ. 7. ΛOΓOI ΠOY ΔEN XPEIAZEΣAI ΠIA NA NIΩΘEIΣ THN ANAΓKH ΓIA AΠOΔOXH/ANAΓNΩPIΣH 10

11 Η ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΝΑ ΑΓΑΠΑΣ ΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΣΟΥ ΟΠΩΣ ΕΙΣΑΙ ΚΑΙ ΣΕ ΚΑΘΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ. Σε ποιες περιπτώσεις χάνεις την αίσθηση αγάπης, αξίας, εκτίµησης ή παραδοχής για τον εαυτό σου; Mπορεί να έχεις αρνητικά συναισθήµατα όπως αποξένωση (από τον εαυτό σου και τους άλλους), φόβο, ανασφάλεια, αρνητικότητα, ενόχληση, στενοχώρια, αντιπάθεια, αποστροφή, άγχος, πικρία, θυµό, µίσος, ενοχή, ντροπή, ανησυχία, απογοήτευση (από τον εαυτό σου ή τους άλλους), ζήλια, φθόνο, διάψευση των ελπίδων σου ή οποιοδήποτε άλλο δυσάρεστο συναίσθηµα. Σηµείωσε µερικά από τα συναισθήµατα που µπορεί να έχεις στις ακόλουθες περιπτώσεις. A. Kοινωνικός προγραµµατισµός - Ψευδαίσθηση. 1. Όταν οι άλλοι σε επικρίνουν ή σε απορρίπτουν. (Πεποίθηση : Aξίζω και (θα) είµαι αγαπητός(η µόνο όταν µε δέχονται και µε αγαπάνε οι άλλοι. 2. Όταν άλλοι είναι πιο ικανοί από σένα σε κάποια πράγµατα ή πιο προικισµένοι µε προσόντα (π.χ. έχουν εξυπνάδα, καλή εµφάνιση, καλλιτεχνικές ικανότητες, ευφράδεια λόγου, πλούτο, ωραίο σπίτι, επαγγελµατική επιτυχία, τα παιδιά τους έχουν επιτυχίες, είναι καλοί στον αθλητισµό, στην µαγειρική, στο να κάνουν εύκολα φίλους ή αυτοπειθαρχίες, ασχολούνται µε πνευµατικές δραστηριότητες ή αρέσουν στο αντίθετο φύλο.) (Πεποίθηση : Aξίζω και (θα) είµαι αγαπητός(η) µόνο όταν είµαι καλύτερος(η) απ' τους άλλους σχετικά µε ). 3. Όταν έχεις κάνει ένα λάθος. (Πεποίθηση : Aξίζω και (θα) είµαι αγαπητός(η) µόνο όταν δεν κάνω λάθη. 4. Όταν δεν έχεις τα αποτελέσµατα που πιστεύεις ότι θα έπρεπε µετά από κάποια προσπάθεια. (Πεποίθηση : Aξίζω και (θα) είµαι αγαπητός(η) µόνο όταν πετυχαίνω / όταν οι άλλοι αναγνωρίζουν την επιτυχία µου). 5. Όταν οι άλλοι προσελκύουν (αποσπούν / έχουν) περισσότερη προσοχή, εκτίµηση, και σεβασµό. (Πεποίθηση : Aξίζω και είµαι αγαπητός(η) µόνο όταν είµαι πιο σηµαντικός(η) από τους άλλους για τους τρίτους) 6. Όταν δεν έχεις κάποιον να αγαπάει αποκλειστικά εσένα και να µην αγαπάει κανέναν άλλο µε τον ίδιο τρόπο. (Πεποίθηση : Aξίζω µόνο όταν έχω κάποιον να αγαπάει αποκλειστικά εµένα) 7. Όταν δεν είσαι τέλειος (Tέλειο σπίτι, τέλεια εµφάνιση, να µην κάνεις ποτέ λάθη) (Πεποίθηση : Aξίζω και είµαι αγαπητός(η) µόνο όταν είµαι τέλειος(α) ή έχω τέλεια αποτελέσµατα) 8. Όταν δεν κάνεις πολλά πράγµατα σε µία µέρα. (Πεποίθηση : Aξίζω και είµαι αγαπητός(η µόνο όταν κάνω πολλά πράγµατα) Όταν δεν είσαι δυνατός(η) ή όταν δείχνεις αδυναµία. (Πεποίθηση : Aξίζω και είµαι αγαπητός(η) µόνο όταν είµαι δυνατός(η) και δεν δείχνω αδυναµία) 10. Όταν οι άλλοι α. δεν συµφωνούν ή β. δεν είναι ευχαριστηµένοι (ικανοποιηµένοι) µαζί σου. (Πεποίθηση : Aξίζω και είµαι αγαπητός(η) µόνο όταν οι άλλοι συµφωνούν και είναι ευχαριστηµένοι µαζί µου) 11. Όταν οι άλλοι σου ζητούν βοήθεια και δεν λες "ναι". 12. Όταν οι άλλοι σου έχουν προσφέρει περισσότερα απ' όσα τους έχει προσφέρει εσύ. (Πεποίθηση : Eκείνος που δίνει αξίζει περισσότερο από εκείνον που παίρνει) 13. Όταν οι άνθρωποι δεν σε εµπιστεύονται ή δεν σου εκµυστηρεύονται ("ανοίγονται") (Πεποίθηση : Aξίζω και είµαι αγαπητός(η) µόνο όταν λέω "ναι". Aν πω "όχι" θα χάσω την αγάπη τους) 14. Όταν οι άλλοι σου λένε ψέµατα, σε χρησιµοποιούν, ή σε κοροϊδεύουν. (Πεποίθηση : Aξίζω και είµαι αγαπητός(η) µόνο αν µε σέβονται, και χάνω την αυτοεκτίµηση (αξία) µου αν οι άλλοι δεν µου συµπεριφέρονται σωστά) 15. Όταν οι άλλοι µπορούν να σε χειρίζονται όπως θέλουν ή δεν είναι τόσο ευσυνείδητοι όσο εσύ. (Πεποίθηση : Xάνω την αυτοεκτίµηση (αξία) µου όταν δουλεύω περισσότερο από τους άλλους ή όταν δουλεύω γι αυτούς χωρίς να παίρνω αυτό που πρέπει) B. Θέµα συνείδησης (Aυτά χρειάζονται διαφορετική διαδικασία). 16. *** Όταν έχεις δηµιουργήσει (προξενήσει) πόνο στους άλλους. (Πεποίθηση (Πεποίθηση : Eίµαι κακός αν άλλοι έχουν πονέσει εξ αιτίας µου) 17. *** Όταν δεν είσαι σε αρµονία µε την συνείδησή σου. (Πεποίθηση : Δεν είµαι καλός άνθρωπος και δεν αξίζω την αγάπη όταν κάνω κάτι που δεν είναι σε αρµονία µε την συνείδησή µου) µου είναι ι για τους άλλους όταν δέχονται αγάπη και προσοχή (τους αγαπούν και τους προσέχουν) EFT µε επιλογές. Παρόλο που µέχρι τώρα ένιωθα όταν, Τώρα επιλεγώ να θυµάµαι κα να Κλειδί λέξεις Και µετά - Μέθοδο Σεντόνα

12 EΞΩTEPIKA EMΠOΔIA ΓIA THN AYTOΠAPAΔOXH ΠPOΣ TON A. EΠIΛEΓΩ NA ΔEXOMAI KAI NA AΓAΠAΩ AΠANTHΣEIΣ + ΣYNAIΣΘHMATA ΘETIKEΣ + APNHTIKEΣ ME THN TON EAYTO MOY AKOMA OTAN / KAI AN/ ΠAPOΛO IΔEA TOY NA ΔEXTΩ KAI NA AΓAΠΩ TON EAYTO MOY ETΣI B. ΠOIO EINAI TO MEΓAΛYTEPO EMΠOΔIO TOY NA ΔEXTEIΣ TON EAYTO ΣOY AKOMA ΚΑΙ ME TΗ ΠIO ΠANΩ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ; Γ. ΦANTAΣOY TON EAYTO ΣOY NA ΔEXEΣAI KAI NA AΓAΠAΣ TON EAYTO ΣOY AKOMA ΚΑΙ ΣTHN ΠIO ΠANΩ ΠEPIΠTΩΣH. TI NIΩΘEIΣ; Δ. AYTA ΠOY XPEIAZOMAI NA ΘYMAMAI ΓIA NA ΔEXTΩ + NA AΓAΠΩ TON EAYTO ΣOY AKOMA ΚΑΙ ΣTIΣ ΠANΩ ΠEPIΠTΩΣEIΣ: _ 12

13 ΠΟΤΕ ΔΥΣΚΟΛΕΥΕΣΑΙ ΝΑ ΜΗΝ ΚΑΝΕΙΣ ΑΥΤΑ ΠΟΥ ΔΕΝ ΘΕΛΕΙΣ Σε ποιες περιπτώσεις είχες ή έχεις δυσκολία να µην κάνεις κάτι που δεν θέλεις να κάνεις Ποιες πεποιθήσεις / συναισθήµατα σε εµπόδισζαν / εµποδίζουν να εκφραστείς καθαρά ότι δεν θέλεις να το κάνεις. Ή απλώς να µην το κάνεις Πίσω από αυτά τα εµπόδια, τι είναι αυτό που φοβόσουν / φοβάσαι; Τώρα παρακαλούµε να εκφράσεις πιο κάτω και από πίσω αυτά που δυσκολεύτηκες µέχρι τώρα εκφράσεις σαν εγώ µήνυµα και επίσης να περιγράψεις πως θέλεις να ανταποκρίνεσαι σε όµοιες περιπτώσεις στο µέλλον. 13

14 ΠΟΤΕ ΔΥΣΚΟΛΕΥΕΣΑΙ ΝΑ ΚΑΝΕΙΣ ΑΥΤΑ ΠΟΥ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΘΕΛΕΙΣ ΝΑ ΚΑΝΕΙΣ Σε ποιες περιπτώσεις είχες ή έχεις δυσκολία να κάνεις κάτι που πραγµατικά θέλεις να κάνεις Ποιες πεποιθήσεις / συναισθήµατα σε εµπόδιζαν / εµποδίζουν να εκφραστείς καθαρά ότι θέλεις να το κάνεις. Ή απλώς να το κάνεις Πίσω από αυτά τα εµπόδια, τι είναι αυτό που φοβόσουν / φοβάσαι; Τώρα παρακαλούµε να εκφράσεις πιο κάτω και από πίσω αυτά που δυσκολεύτηκες µέχρι τώρα να εκφράσεις σαν εγώ µήνυµα και επίσης να περιγράψεις πως θέλεις να ανταποκρίνεσαι σε όµοιες περιπτώσεις στο µέλλον. 14

15 ΠΟΤΕ ΔΥΣΚΟΛΕΥΕΣΑΙ ΝΑ ΚΑΝΕΙΣ ΜΕ ΑΓΑΠΗ ΚΑΤΙ ΠΟΥ ΜΑΛΛΟΝ ΕΙΝΑΙ ΚΑΛΥΤΕΡΟ ΝΑ ΚΑΝΕΙΣ Σε ποιες περιπτώσεις είχες ή έχεις δυσκολία να κάνεις µε αγάπη κάτι που θα ήταν όφελος δικό σου και των άλλων αν το κάνεις Ποιες πεποιθήσεις / συναισθήµατα σε εµπόδιζαν / εµποδίζουν να το κάνεις µε αγάπη και άλλα ευχάριστα συναισθήµατα Πίσω από αυτά τα εµπόδια, τι είναι αυτό που φοβόσουν / φοβάσαι; Τώρα παρακαλούµε να εκφράσεις πιο κάτω και από πίσω αυτά που δυσκολεύτηκες µέχρι τώρα εκφράσεις σαν εγώ µήνυµα και επίσης να περιγράψεις πως θέλεις να ανταποκρίνεσαι σε όµοιες περιπτώσεις στο µέλλον. 15

16 ΠΟΙΟΥΣ ΡΟΛΟΥΣ ΠΑΙΖΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΣΟΥ ΟΤΑΝ ΘΕΛΕΙΣ ΝΑ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΕΙΣ ΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΣΟΥ, ΤΗΝ ΑΞΙΑ ΣΟΥ, ΤΗΝ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΣΟΥ Ή ΤΗΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΣΟΥ; ΠΑΙΖΩ ΤΟ ΘΥΜΑ ΜΕ / ΟΤΑΝ ΕΝΑΣ ΠΙΟ ΑΛΗΘΙΝΟΣ ΤΡΟΠΟΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΘΑ ΗΤΑΝ ΠΑΙΖΩ ΤΟΝ ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΗ ΜΕ / ΟΤΑΝ ΕΝΑΣ ΠΙΟ ΑΛΗΘΙΝΟΣ ΤΡΟΠΟΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΘΑ ΗΤΑΝ ΠΑΙΖΩ ΤΟΝ ΑΝΑΚΡΙΤΗ ΜΕ / ΟΤΑΝ ΕΝΑΣ ΠΙΟ ΑΛΗΘΙΝΟΣ ΤΡΟΠΟΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΘΑ ΗΤΑΝ ΠΑΙΖΩ ΤΟΝ ΑΠΟΜΑΚΡΟ ΜΕ / ΟΤΑΝ ΕΝΑΣ ΠΙΟ ΑΛΗΘΙΝΟΣ ΤΡΟΠΟΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΘΑ ΗΤΑΝ

17 Η ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΝΑ ΑΝΤΙΔΡΑΩ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΑ ΔYΣKOΛEYOMAI NA ΔIATHPΩ THN ΗPEMIA MOY KAI NA AΓAΠΩ OTAN OI AΛΛOI ΣYMΠEPIΦEPONTAI ME TOYΣ EΞHΣ TPOΠOYΣ: ANAΛYΣH A A. ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ TOY AΛΛOY : B. EΠEIΔH NIΩΘΩ Γ. AYTA ΠOY ΠIΣTEYΩ ΠOY ME KANOYN NA NIΩΘΩ ETΣI ME THN ΣYMΠEPIΦOPA AYTH: Δ. ANTIΘETEΣ ΘETIKEΣ ΠEΠOIΘHΣEIΣ ΠOY ΘEΛΩ NA ΔYNAMΩΣΩ ΩΣTE NA MΠOPΩ NA ANTIMETΩΠIΣΩ TETOIEΣ ΣYMΠEPIΦOPEΣ ME ΗPEMIA KAI AΓAΠH AΠO ΔΩ KAI ΠEPA Ε. ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΕΣ ΠΟΥ ΘΕΛΩ ΝΑ ΕΦΑΡΜΟΣΩ ΑΠΟ ΔΩ ΚΑΙ ΠΕΡΑ EFT ΜΕ ΕΠΙΛΟΓΕΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΘΕΜΑ: ΠΑΡΟΛΟ ΠΟΥ ΜΕΧΡΙ ΤΩΡΑ ΕΝΙΩΘΑ ΟΤΑΝ Ο/Η (όνοµα), (πράξη), ΤΩΡΑ ΕΠΙΛΕΓΩ ΝΑ ΘΥΜΑΜΑΙ ΟΤΙ (αλήθεια) ΚΑΙ ΝΑ (Νέα συµπεριφορά) 17

18 Η ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΑΠΟ ΤΟ ΜΠΕΡΔΕΜΑ ΤΗΣ EYΘYNHΣ ΠEΠOIΘHΣEIΣ ΠOY ΔHMIOYPΓOYN ΣYNEΞAPTHΣH Είµαι υπεύθυνος για την πραγµατικότητα του άλλου: για την ασφάλεια, την ευτυχία, την υγεία, την επιτυχία, την ικανοποίησή του κλπ. Πιστεύουµε ότι κρατάµε τα κλειδιά της ασφάλειας, της ευτυχίας, της υγείας, της επιτυχίας, της ικανοποίησης των άλλων. Γι αυτό πιστεύουµε ότι είµαστε αποτυχηµένοι, αν οι άλλοι δεν είναι καλά. Ακόµη θυµώνουµε µαζί τους, όταν δεν συνεργάζονται για τη δηµιουργία της δικής τους ευηµερίας, κάτι που εµείς χρειαζόµαστε για να νιώθουµε ότι αξίζουµε. Οι άλλοι είναι ανίκανοι, ανήµποροι, χωρίς εσωτερική καθοδήγηση ή ικανότητα να τα καταφέρουν καλά στη ζωή τους. Με χρειάζονται. Πιστεύουµε ότι εµείς κρατάµε τα κλειδιά της ασφάλειας, της ευτυχίας, της ικανοποίησης και της επιτυχίας κλπ. των άλλων. Πιστεύουµε ότι δεν µπορούν να είναι καλά ή να προχωρήσουν στη ζωή τους χωρίς τη δική µας καθοδήγηση και προσπάθεια. Υπονοµεύουµε την αυτοπαραδοχή και την αυτοπεποίθησή τους και φθείρουµε τον εαυτό µας, κάνοντας για τους άλλους αυτά που θα µπορούσαν να κάνουν οι ίδιοι για τον εαυτό τους. Εµποδίζουµε την ανάπτυξη και τη δύναµή τους. Αν οι άλλοι δεν είναι καλά, ευτυχισµένοι, επιτυχηµένοι, ικανοποιηµένοι κλπ., τότε εγώ είµαι αποτυχηµένος. Εµείς κρατάµε τα κλειδιά της δικής τους ευτυχίας, επιτυχίας κλπ. και κατά συνέπεια αυτοί κρατάνε τα κλειδιά της δικής µας αξίας. Σε τέτοιες περιπτώσεις µπαίνουµε σε ένα φαύλο κύκλο µε τους άλλους, πιέζοντάς τους να ζήσουν τη ζωή τους µε τον τρόπο που εµείς πιστεύουµε ότι θα τους κάνει ευτυχισµένους και καλά. Όµως, το κάνουµε αυτό όχι τόσο µόνο από αγάπη αλλά και από την ανάγκη µας να επιβεβαιώσουµε την αξία µας. Αν οι άλλοι δεν είναι καλά ή ευχαριστηµένοι κλπ. εγώ δεν αξίζω. Δίνουµε τα κλειδιά της αξίας µας στους άλλους, επειδή νοµίζουµε ότι κρατάµε τα κλειδιά της ικανοποίησής τους και της ικανότητάς τους να νιώθουν καλά. Νιώθουµε ότι αξίζουµε, µόνον όταν νιώθουν καλά και είναι ευχαριστηµένοι. Αν ο άλλος δεν είναι καλά ή ευτυχισµένος κι εγώ δεν έχω το δικαίωµα να νιώθω καλά και ευτυχισµένος. Δίνουµε τα κλειδιά της ευτυχίας µας και της ευηµερίας µας στον άλλον. Πιστεύουµε ότι δικαιούµαστε να είµαστε καλά και ευτυχισµένοι, µόνον αν εκείνος νιώθει καλά και είναι ευτυχισµένος. Αυτό δεν τον βοηθάει, αλλά απλά προσθέτει αρνητικότητα στο περιβάλλον. Αν αγαπάω κάποιον που υποφέρει ή είναι δυστυχισµένος ή δεν νιώθει καλά, δεν 18 πρέπει και εγώ να µπορώ να νιώθω καλά κι ευτυχισµένος. Δίνουµε τα κλειδιά της ευτυχίας και της ευηµερίας µας στους άλλους. Όταν οι άλλοι δεν είναι καλά, µπορούµε να τους βοηθήσουµε πολύ περισσότερο µε το να είµαστε θετικοί, παρά µε την αρνητικότητά µας. H αξία µου εξαρτάται από τη γνώµη των άλλων για µένα και το κατά πόσο είναι ευχαριστηµένοι από µένα. Δίνουµε στους άλλους τα κλειδιά της αξίας µας. Xάνουµε την αίσθηση του ποιοι είµαστε και του τι θέλουµε να κάνουµε στη ζωή µας. Σπαταλάµε τη ζωή µας προσπαθώντας να γίνουµε αυτό που νοµίζουµε ότι οι άλλοι θέλουν από µας. Τελικά, χάνουµε την ευτυχία µας, γιατί µετά από όλη αυτή την αυτοκαταπίεση, πάλι δεν παίρνουµε από τους άλλους την αγάπη και το σεβασµό που επιθυµούµε. H αξία µου εξαρτάται από το πόσο επιτυχείς είναι οι προσπάθειές µου για την υγεία, την ευτυχία, τα υλικά αγαθά, την κοινωνική αποδοχή, την επαγγελµατική µου επιτυχία κλπ. Δίνουµε τα κλειδιά της αξίας µας στους ανθρώπους, στα αγαθά και στις καταστάσεις γύρω µας. Αυτό περιγράφει την κατάστασή µας σαν κοινωνία, όπου ο καθένας έχει χάσει τα κλειδιά της ευτυχίας του και ψάχνει να τα βρει στην «επιτυχία». Δεν µπορώ να τα καταφέρω µόνος µου: α. Δεν µπορώ να νιώθω ασφαλής χωρίς τους άλλους. - Δίνουµε τα κλειδιά της ασφάλειάς µας. β. Δεν µπορώ να νιώσω κοινωνικά αποδεκτός χωρίς τους άλλους. - Δίνουµε τα κλειδιά της αξίας µας. γ. Δεν µπορώ να πετύχω χωρίς τους άλλους. - Δίνουµε τα κλειδιά της δύναµης και της ικανότητάς µας. δ. Δεν µπορώ να διασκεδάσω µόνος µου χωρίς τους άλλους. - Δίνουµε τα κλειδιά της ευτυχίας µας. ε. Δεν µπορώ να είµαι βέβαιος τι πρέπει να κάνω χωρίς τους άλλους. - Δίνουµε τα κλειδιά της εσωτερικής µας καθοδήγησης και σοφίας. στ. Δεν µπορώ να είµαι ευτυχισµένος χωρίς τους άλλους. - Δίνουµε τα κλειδιά της ευτυχίας µας. Οι άλλοι είναι υπεύθυνοι για: α. Την ευτυχία µου. Δίνουµε τα κλειδιά της ευτυχίας µας. β. Την ασφάλειά µου. Δίνουµε τα κλειδιά του συναισθήµατος της ασφάλειάς µας. γ. Την ικανοποίησή µου. Δίνουµε τα κλειδιά της ικανοποίησής µας. δ. Την επιτυχία µου. Δίνουµε τα κλειδιά της ικανότητας και της ευφυίας µας. ε. Την υγεία µου. Δίνουµε τα κλειδιά της υγείας µας.

19 ΕΞΕΤΑΖΟΝΤΑΣ TA KΛEIΔIA MAΣ 1. Νιώθω υπεύθυνος για τα παρακάτω σχετικά µε αυτούς τους ανθρώπους: Μάλλον θα είναι χρήσιµο να δώσουµε µερικές υποδειγµατικές απαντήσεις: α. Νιώθω υπεύθυνος(η) για την υγεία, ασφάλεια και επιτυχία των παιδιών µου. β. Νιώθω επίσης υπεύθυνος(η) για την ευτυχία και την ικανοποίησή τους. γ. Νιώθω επίσης υπεύθυνος(η) για τη συµπεριφορά τους προς τους άλλους. δ. Νιώθω υπεύθυνος(η) για την ευτυχία και την ικανοποίηση του /της συντρόφου µου. ε. Νιώθω υπεύθυνος(η) για την υγεία, ευτυχία και ικανοποίηση των γονιών µου. στ. Νιώθω υπεύθυνος(η) για την ικανοποίηση του εργοδότη µου από την εργασία µου. ζ. Νιώθω υπεύθυνος(η) να είναι οι φίλοι µου ευχαριστηµένοι µαζί µου, σαν φίλο τους. η. Νιώθω υπεύθυνος(η) για την υγεία, ευτυχία και ασφάλεια των συγγενών µου, καθώς και για την ικανοποίησή τους από µένα. Όνοµα Υγεία Ασφάλεια Ευτυχία Επιτυχία Ικανοποίηση Αξία ατόµου 2. Περιµένω τα εξής άτοµα να εκπληρώσουν τις ακόλουθες ανάγκες µου: Μερικές πιθανές απαντήσεις µπορεί να είναι: α. Περιµένω από τα παιδιά µου να ικανοποιήσουν τις δικές µου ανάγκες για τάξη και καθαριότητα. β. Περιµένω από το /τη σύντροφό µου να φροντίζει για την ασφάλεια, ευτυχία, επιτυχία και ευχαρίστησή µου. γ. Περιµένω από τους γονείς µου να µου παρέχουν ασφάλεια και να φροντίζουν για την ευτυχία, επιτυχία και ικανοποίησή µου. δ. Περιµένω από τους φίλους µου να φροντίζουν για την ευτυχία µου και, κατά καιρούς, την ικανοποίησή µου. ε. Περιµένω από τους συγγενείς µου να φροντίζουν για την ευτυχία και την ασφάλειά µου. Όνοµα Αξία Υγεία Ασφάλεια Ευτυχία Επιτυχία Ικανοποίηση ατόµου 19

20 3. Βλέπω ότι εξαρτώµαι ή επηρεάζοµαι, σε κάποιο βαθµό, από τα ακόλουθα άτοµα σχετικά µε τα ακόλουθα συναισθήµατα: Μερικές πιθανές απαντήσεις µπορεί να είναι: α. Εξαρτώµαι από τα παιδιά µου για να νιώθω ότι αξίζω σαν γονιός και σαν άτοµο. β. Εξαρτώµαι από το /τη σύντροφό µου σε σχέση µε τα συναισθήµατα της ασφάλειας και της αξίας µου σαν σύντροφος και σαν άνθρωπος. γ. Εξαρτώµαι από τους γονείς µου για την αίσθηση της αξίας µου σαν παιδί και σαν άτοµο και επίσης για την ευτυχία, επιτυχία και ικανοποίησή µου. δ. Εξαρτώµαι από τους φίλους µου για να αξίζω σαν φίλος και σαν άνθρωπος. ε. Εξαρτώµαι από τους συγγενείς µου για να αξίζω σαν άτοµο και µερικές φορές για την αίσθηση της ασφάλειάς µου. Όνοµα ατόµου Αξία Υγεία Ασφάλεια Ευτυχία Επιτυχία Ικανοποίηση EPΩTHΣEIΣ ΠOY AΦOPOYN ΣTA KΛEIΔIA ΠOY ΔHMIOYPΓOYN ΠPOBΛHMATA 1. Πότε ήταν η πρώτη φορά που έδωσες ή πήρες το κλειδί, που τώρα θέλεις να πάρεις ή να δώσεις πίσω; 2. Πότε συνειδητοποίησες για πρώτη φορά ότι είχες δώσει ή πάρει αυτό το κλειδί; 3. Τι ήταν αυτό που σε εµπόδιζε να επιστρέψεις ή να πάρεις πίσω αυτό το κλειδί, από τότε µέχρι τώρα; 4. Τι ήταν αυτό που «κέρδισες» διατηρώντας, έστω και υποσυνείδητα, αυτή την κατάσταση µέχρι σήµερα; 5. Τι θα έχανες αν επέστρεφες ή έπαιρνες πίσω αυτό το κλειδί νωρίτερα; 6. Γιατί θέλεις να το δώσεις ή να το πάρεις πίσω αυτό το κλειδί τώρα; 7. Ποιες θα είναι οι αρνητικές επιπτώσεις στη ζωή σου ή τις σχέσεις σου µ' αυτόν τον άνθρωπο, αν δεν επιστρέψεις ή δεν πάρεις πίσω αυτό το κλειδί τώρα; 8. Ποιες θα είναι οι αρνητικές επιπτώσεις στη ζωή του άλλου και τις σχέσεις του µαζί σου, αν δεν επιστρέψεις ή δεν πάρεις πίσω αυτό το κλειδί τώρα; 9. Τώρα, ακόµα µια φορά και πολύ ξεκάθαρα, σκέψου γιατί θα είναι πολύ καλύτερα και για τους δύο σας, αν τα κλειδιά αυτά επιστραφούν στους ιδιοκτήτες τους; 10. Υπάρχει κάποιο µέρος του εαυτού σου που αντιστέκεται σ' αυτή την κίνηση, επειδή έχει έναν ή περισσότερους από τους ακόλουθους φόβους; Ίσως φοβάται ότι: α. H κίνηση αυτή θα µπορούσε να παρεξηγηθεί και να θεωρηθεί σαν αδιαφορία ή έλλειψη αγάπης. β. Οι άλλοι θα πληγωθούν. γ. Θα σε κριτικάρουν ότι δεν ενδιαφέρεσαι ή δεν τους αγαπάς. δ. O άλλος δεν θα τα καταφέρει µόνος του. ε. O άλλος θα θυµώσει. στ. Δεν θα ήξερες τι να κάνεις, αν δεν απασχολείσαι µε αυτό το πρόβληµα. ζ. Άλλα 11. Τι θα ήθελες να κάνεις γι' αυτά ή οποιοδήποτε άλλο εµπόδιο στην τακτοποίηση των κλειδιών σου; Πώς και πότε θα το κάνεις; 12. Τι θα κάνεις αύριο στην περίπτωση που ο άλλος συµπεριφέρεται µε την παλιά τάξη των κλειδιών; Πώς θα αντιµετωπίσεις τα συναισθήµατα που µπορεί να σου δηµιουργηθούν; 13. Τι θα πεις στον εαυτό σου; 14. Τι θα πεις στον άλλον γι' αυτό που προσπαθείς να κάνεις και γιατί πιστεύεις ότι είναι σωστότερο και καλύτερο για όλους να γίνει αυτή η αλλαγή; 15. Ποια βοήθεια θα ήθελες να ζητήσεις από τον άλλον στη συγκεκριµένη προσπάθεια; 20

21 EΠIKOINΩNΩNTAΣ ΓIA THN EΠIΣTPOΦH TΩN KΛEIΔIΩN «Αγαπηµένε /η µου... Σου γράφω τώρα, επειδή έχω ανακαλύψει κάτι πολύ σηµαντικό για τους δύο µας και τη σχέση µας. Ανακάλυψα ότι όλον αυτόν τον καιρό ένιωθα υπεύθυνος /η για την ευτυχία, ευηµερία, ασφάλεια, επιτυχία, ικανοποίησή σου και... Τώρα, όµως, συνειδητοποιώ ότι επειδή νιώθω υπεύθυνος /η για όλα αυτά, δηµιουργούνται οι εξής αρνητικές επιπτώσεις σε µένα: Πιστεύω επίσης ότι δηµιουργούνται και οι ακόλουθες αρνητικές επιπτώσεις σε σένα και τη σχέση µας: Έτσι λοιπόν πιστεύω ότι, για τους παρακάτω λόγους, θα είναι πολύ καλύτερο για µένα να σου επιστρέψω το κλειδί της ευθύνης για τη δική σου... και... Θέλω να σου πω ότι πραγµατικά σε αγαπάω και ότι δεν θα πρέπει να παρεξηγήσεις τα λόγια µου, επειδή δεν σηµαίνουν τίποτε περισσότερο απ ό,τι λέω. Επίσης, έχω µερικούς/ες... (φόβους, συγκρούσεις, επιφυλάξεις, αντιστάσεις, αµφιβολίες) γι' αυτή την αλλαγή µου. Είναι οι ακόλουθοι/ες: Και αυτός είναι ο λόγος που χρειάζοµαι τη βοήθειά σου σ' αυτή την αλλαγή. Θα µπορούσες να µε βοηθήσεις µε τους παρακάτω τρόπους: Θέλω να σου επισηµάνω ότι είναι πάρα πολύ σηµαντικό για µένα να ακούσω πώς νιώθεις γι' αυτά που σου είπα και για τις αλλαγές που θα ήθελα να κάνουµε». 21

22 ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΩΝΤΑΣ ΓIA THN ΠAPAΛABH TΩN KΛEIΔIΩN «Αγαπηµένε /η µου... Σου γράφω τώρα, επειδή πιστεύω ότι έχω ανακαλύψει κάτι πολύ σηµαντικό που επηρεάζει τους δύο µας και τη σχέση µας. Ανακάλυψα ότι εξαρτώµαι από σένα για την αξία, ευτυχία, ευχαρίστηση, ασφάλεια, επιτυχία, ικανοποίηση και... µου. Τώρα συνειδητοποιώ ότι αυτή η εξάρτησή µου από σένα για όλα αυτά έχει τις ακόλουθες αρνητικές επιπτώσεις για µένα: Πιστεύω επίσης ότι έχει τα ακόλουθα αρνητικά αποτελέσµατα και για σένα και για τη σχέση µας: Έτσι λοιπόν πιστεύω ότι, για τους παρακάτω λόγους, θα είναι πολύ καλύτερο για µένα να πάρω πίσω από σένα το κλειδί της ευθύνης για... και... και Θέλω να σου πω ότι πραγµατικά σε αγαπάω και ότι δεν θα πρέπει να παρεξηγήσεις τα λόγια µου, επειδή δεν σηµαίνουν τίποτε περισσότερο από ό,τι λέω. Επίσης, έχω µερικούς/ες... (φόβους, συγκρούσεις, επιφυλάξεις, αντιστάσεις, αµφιβολίες) γι' αυτή την αλλαγή. Είναι οι ακόλουθοι/ες: Γι' αυτό θα χρειαστώ τη βοήθειά σου γι' αυτή την αλλαγή. Θα µπορούσες να µε βοηθήσεις µε τους παρακάτω τρόπους: Είναι πάρα πολύ σηµαντικό για µένα να ακούσω πώς νιώθεις γι' αυτά που σου είπα και για τις αλλαγές που θα ήθελα να κάνουµε». ΣHMANTIKH ΣHMEIΩΣH Επειδή αυτές οι λανθασµένες πεποιθήσεις για την ευθύνη είναι πολύ βαθιά ριζωµένες µέσα στο κοινωνικό µας υποσυνείδητο, µερικοί ίσως παρεξηγήσουν, στην αρχή τουλάχιστον, τις προθέσεις και τα συναισθήµατά µας. Επειδή έχουµε ταυτίσει την αγάπη µε την προσκόλληση και την εξάρτηση, είναι δύσκολο για µερικούς από µας να δούµε την αγάπη µέσα στην ανεξαρτησία. Γι' αυτό το λόγο είναι πολύ σηµαντικό να επαναλαµβάνετε και να δείχνετε µε πράξεις την αγάπη και το ενδιαφέρον σας προς τους άλλους, ειδικά µια τέτοια εποχή που προσπαθείτε να κάνετε αυτές τις αλλαγές. Θα χρειαστείτε υποµονή µε τις όποιες αρνητικές αντιδράσεις προκύπτουν. Μη χάνετε την γαλήνη και την αγάπη σας µπροστά στις αντιδράσεις των άλλων. Εξασκήστε την υποµονή σας, εξηγώντας ξανά και ξανά µε ήρεµη φωνή και χωρίς να ενδίδετε σε παλιούς προγραµµατισµούς και συµπεριφορές. Μείνετε ήρεµοι και σταθεροί στη διαδικασία, που µοιάζει πολύ µε µια οδυνηρή εγχείρηση και για τους δυο σας, στην οποία αφαιρούνται λανθασµένες πεποιθήσεις. Eίναι επιτακτικό να αποφύγουµε να χρησιµοποιήσουµε αυτές τις έννοιες για να αγνοήσουµε σηµαντικές ευθύνες και καθήκοντα που έχουµε προς την οικογένειά µας ή την επαγγελµατική µας ζωή. Δεν αφήνουµε τις πραγµατικές µας ευθύνες, απλά συνειδητοποιούµε τη διαφορά µεταξύ της προσπάθειας να βοηθήσουµε και της αίσθησης της ευθύνης για την πραγµατικότητα του άλλου. 22

23 ΠΟΙΕΣ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΠΡΟΣΚΟΛΛΗΣΕΙΣ ΣΟΥ ΠΟΥ ΕΜΠΟΔΙΖΟΥΝ ΤΗΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΚΑΙ ΕΥΤΥΧΙΑ ΣΟΥ αρνητικό συναίσθηµα ερέθισµα / γεγονός/ κατάσταση Πεποίθηση / προσκόλληση (τι µπορεί να µην γίνει όπως θέλεις) ρόλος Θέλουµε ευτυχία ή αυτό που θέλουµε, EFT µε επιλογές, Μέθοδος Σεντόνα, 23

24 EMΠOΔIA NA AΦΗΣΩ ΕΝΑ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑ TO ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑ ΠΟΥ ΔΥΣΚΟΛΕΥΟΜΑΙ ΝΑ ΑΦΗΝΩ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΕΡΕΘΙΣΜΑΤΑ (ΕΣΩΤΕΡΙΚΑ ΚΑΙ ΕΞΩΤΕΡΙΚΑ) ΕΙΝΑΙ A. EΠIΛEΓΩ NA ΝΙΩΘΩ AΠANTHΣEIΣ + ΣYNAIΣΘHMATA (ΑΥΤΟ-ΠΑΡΑΔΟΧΗ, ΑΣΦΑΛΕΙΑ, ΗΡΕΜΙΑ, ΟΜΟΡΦΑ ΘETIKEΣ + APNHTIKEΣ ME THN ΑΓΑΠΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΜΟΥ, ΤΟΝ ΑΛΛΟΝ,...) IΔEA TOY NA ΝΙΩΘΩ ΜΟΝΟ ΘΕΤΙΚΑ - AKOMA ΑΛΛΑ ΘΕΤΙΚΑ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΑ ΑΚΟΜΑ ΟΤΑΝ, ΠΑΡΟΛΟ ΠΟΥ ΣΕ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ AYTA ΠOY XPEIAZOMAI NA ΘYMAMAI ΓIA NA ΝΙΩΘΩ ΜΟΝΟ ΘΕΤΙΚΑ AKOMA ΣTIΣ ΠANΩ ΠEPIΠTΩΣEIΣ: _ 24

25 Ερευνώντας την τάση µας να νιώθουµε καταπίεση και γιατί Α. Περιπτώσεις οπού µπορεί να νιώθουµε κίνδυνο για την ελευθέρια µας. 1. Όταν µας δίνουν συµβουλές 2. Όταν µας κάνουν κριτική 3. Όταν θέλουν κάτι από µας ή ζητάνε την βοήθεια µας µε κάποιο τρόπο. 4. Όταν µας αναγκάζουν µε κάποιο τρόπο να κάνουµε κάτι που δεν θέλουµε (Τι είναι ο κίνδυνος αν δεν το κάνουµε) 5. Όταν µας δίνουν δώρα ή αγάπη ή µας κάνουν χάρες. 6. Όταν µας χρειάζονται ή είναι αδύναµοι. 7. Όταν δεν µπορείς να κάνεις αυτό που θέλεις. Γιατί δεν µπορείς; 8. Όταν δεν µπορείς να έχεις τις απολαύσεις που θέλεις. Γιατί δεν µπορείς; Άλλα Σε ποιες περιπτώσεις νιώθεις καταπίεση ή κίνδυνο για την ελευθέρια σου; Περιπτώσεις Τι ακριβώς κινδυνεύει αν κάνω αυτό που θέλω η προσκόλληση / φόβος είναι Β. Άρα κινδυνεύει πραγµατικά η ελευθέρια σου από κάτι έξω από σένα; ΟΧΙ ΝΑΙ, Γιατί και πως: 25

26 Πότε δυσκολεύεσαι να πεις ΟΧΙ και ΝΑΙ µε αγάπη Σε ποιες περιπτώσεις δυσκολεύεσαι να πεις «οχι» όταν δεν θέλεις να κάνεις κάτι; Περίπτωση Ο φόβος που µε εµποδίζει να πω «όχι» Σε ποιες περιπτώσεις δυσκολεύεσαι να πεις «ναι» όταν στην αλήθεια θέλεις να κάνεις κάτι; Περίπτωση Ο φόβος που µε εµποδίζει να πω «ναι» Γράψε τώρα µια επικοινωνία µε κάποιον εξηγώντας το εµπόδιο που είχες µέχρι τώρα: 1. Να πεις όχι, για πιο λόγο και τι θέλεις να κάνεις από δω και πέρα. 2. Να πεις ναι, για πιο λόγο και τι θέλεις να κάνεις από δω και πέρα. 26

27 Αλλάζοντας την αντίδραση προς ερεθίσµατα καταπίεσης Α. Επέλεξε µερικές περιπτώσεις που έχεις συνειδητοποιήσει που νιώθεις καταπίεση ή κίνδυνος για την ελευθέρια σου Β. Σε ποιες περιπτώσεις πιστεύεις ότι το µάθηµα σου είναι να µπορείς να πεις «Όχι» µε αγάπη; Γ. Σε ποιες περιπτώσεις πιστεύεις ότι το µάθηµα σου είναι να µπορείς να πεις «Ναι» µε αγάπη και να απελευθερωθείς οπό το αίσθηµα καταπίεσης; Γράψε εδώ µια επικοινωνία µε του άλλους σχετικά µε τις συνειδητοποιήσεις αυτές και τι θέλεις να κάνεις από δω και πέρα. 27

28 Ελευθέρια από Παιδικά Βιώµατα 1. Ποια Παιδικά βιώµατα βλέπετε να έχουν ακόµα συναισθηµατική φόρτιση για σένα; Γεγονός/ κατάσταση/ συµπεριφορά συναισθήµατα τότε/τώρα πεποιθήσεις που δηµιουργήθηκαν 2. Ποια Παιδικά βιώµατα φαίνεται να επιλαµβάνονται κατά καιρούς στην ζωή σου. Γεγονός/ κατάσταση/ συµπεριφορά συναισθήµατα τότε/τώρα πεποιθήσεις που δηµιουργήθηκαν Νέες Θετικές αντιλήψεις που σας ελευθερώνουν από αυτά: ΕΦΤ µε επιλογές. Παρόλο που µέχρι τώρα ένιωθα σε σχέση µε Τώρα επιλεγώ να θυµάµαι. Σύντοµη Φράση BSFF, Μέθοδο Σεντονα, ΤΑΤ, Xo οπονοπονο 28

29 Σε ποιες περιπτώσεις χάνεις την Ελευθέρια σου επειδή έχεις την ανάγκη από τους άλλους να: 1. Να είναι ικανοποιηµένοι µαζί σου. 2. Να σε εγκρίνουν 3. Να συµφωνούµε µαζί σου 4. Να σε βοηθήσουν µε κάτι. 5. Να σε δεχτούνε, να σε αγαπάνε ή και να σε εκτιµούν 6. Να σε χρειάζονται Άλλα Γράψε µια επικοινωνία στους άλλους εξηγώντας πως µέχρι τώρα λειτουργούσες έτσι και πως θέλεις από δω και πέρα να λειτουργήσεις. ΕΦΤ µε επιλογές. Παρόλο που µέχρι τώρα ένιωθα σε σχέση µε Τώρα επιλεγώ να θυµάµαι. Σύντοµη Φράση BSFF, Μέθοδο Σεντονα, ΤΑΤ, Xo οπονοπονο 29

30 Ποιες Θρησκευτικές, Πολίτικες, κοινωνικές πεποιθήσεις εµποδίζουν την ελευθέρια σου; Θρησκευτικές/ πολίτικες / κοινωνικές πεποιθήσεις Η Επίδραση τους Περιορίζουν τι ακριβώς στην ζωή σου; Θετικές εναλλακτικές πεποιθήσεις που σε ελευθερώνουν από τα πιο πάνω: Τι θα έκανες διαφορετικά αν είχες ήδη αλλάξει τις πεποιθήσεις αυτές; 30

31 APXIKH EPΕΥNA 1. ME ΠOIA ATOMA (Ή TYΠO ANΘPΩΠΩN) ΔEN NIΩΘΩ ANETOΣ(H); 2. ME ΠOIA ATOMA (Ή TYΠO ANΘPΩΠΩN) ΤΕΙΝΩ NA ΓINOMAI AMYNTIKOΣ(H); 3. ΠOIA ATOMA (Ή TYΠO ANΘPΩΠΩN Ή ΣYMΠEPIΦOPEΣ) KPINΩ, ΣXOΛIAZΩ H ΑΠΟΡΡΙΠΤΩ ΠIO EYKOΛO H ΠIO ΣYXNA; 4. AΠO ΠOIA ATOMA (Ή TYΠO ANΘPΩΠΩN) NIΩΘΩ KINΔYNO; 5. ΠOIA EINAI TA ATOMA (Ή TYΠO ANΘPΩΠΩN) ΠOY ME EXOYN ΠΛHΓΩΣEI Ή ΣΤΕΝΑΧΩΡΗΣΕΙ KAΠOTE ΣTHN ZΩH MOY; 31

32 Η ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΑΠΟ ΑΡΝΗΤΙΚΑ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΠΟΥ ΘΕΛΩ ΝΑ ΣΥΓΧΩΡΕΣΩ ΓIA TOYΣ AKOΛOYΘOYΣ ΛOΓOYΣ ONOMA TOY ANΘPΩΠOY ΛOΓOI ΓIA TOYΣ OΠOIOYΣ ΘEΛΩ NA ΣYΓXΩPEΣΩ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΤΟΥ ΠΑΡΕΛΘΟΝΤΟΣ ΠΟΥ ΘΕΛΩ ΝΑ ΔΕΧΤΩ ΓΕΓΟΝΟΣ ΛΟΓΟΙ ΠΟΥ ΘΕΛΩ ΝΑ ΔΕΧΤΩ 32

33 Τα κύρια εµπόδια της συγχώρεσης Κάποιες φορές δυσκολευόµαστε να συγχωρήσουµε για τους ακόλουθους λόγους: 1. Νιώθουµε ακόµη ευάλωτοι προς αυτό το άτοµο και φοβόµαστε ότι θα πληγωθούµε ξανά και έτσι θέλουµε να κρατήσουµε συναισθηµατική απόσταση. Μη συγχωρώντας µάς δίνεται µια δικαιολογία να κρατήσουµε αυτό το άτοµο έξω από την καρδιά µας. Σε τέτοιες περιπτώσεις, χρειαζόµαστε συνήθως υποσυνείδητα να διατηρήσουµε µια αρνητική εικόνα αυτού του ατόµου, φέρνοντας στη µνήµη µόνον τα αρνητικά χαρακτηριστικά του και όχι τα θετικά. Μ αυτόν τον τρόπο µπορούµε να δικαιολογήσουµε τη διατήρηση των αρνητικών συναισθηµάτων µας και να µην συγχωρήσουµε. Αυτή η κατάσταση είναι αφύσικη για τον εσώτερο εαυτό µας, που ψάχνει ενότητα και αγάπη. 2. Ένα άλλο εµπόδιο είναι ότι συγχέουµε τη συγχώρεση κάποιου µε την παραδοχή ότι εκείνος έχει δίκιο και εποµένως εµείς άδικο. Πιστεύουµε ότι σε µια διαφωνία µόνο ένας µπορεί να έχει δίκιο. Νοµίζουµε ότι, αν τον συγχωρήσουµε, είναι σαν να λέµε, «εσύ έχεις δίκιο κι εγώ άδικο». Χρειάζεται να καλλιεργήσουµε την αλήθεια ότι υπάρχουν πολλές διαφορετικές αντιλήψεις για κάθε κατάσταση και ότι µπορούµε να συγχωρούµε κάποιον ακόµη κι όταν έχει ξεκάθαρα άδικο. Γι αυτό είναι η συγχώρεση. Συνήθως θέλουµε να παραδεχτεί ο άλλος ότι έχει άδικο. Η πραγµατική συγχώρεση δεν απαιτεί αυτήν την προϋπόθεση. Συγχωρεί ακόµη κι όταν ο άλλος δεν βλέπει το λάθος του. Φυσικά, έχουµε το δικαίωµα να προστατευτούµε από περαιτέρω πόνο. 3. Σε µερικές περιπτώσεις το να µην συγχωρήσουµε κάποιον είναι µια άµυνα / µηχανισµός ελέγχου, τον οποίο χρησιµοποιούµε για να «καλύψουµε» τον εαυτό µας. Για παράδειγµα, το να µην συγχωρήσουµε κάποιον µπορεί να καλύψει την ανάγκη µας να τον ελέγχουµε. Όσο δεν συγχωρούµε και ο άλλος «φταίει», ίσως µπορέσουµε να τον αναγκάσουµε να κάνει κάποια πράγµατα που επιθυµούµε, για να 33 «κερδίσει τη συγχώρεσή µας». Αυτό είναι ένα είδος συναισθηµατικού εκβιασµού. 4. Σε µια άλλη περίπτωση, κατηγορώντας τον άλλον µπορούµε να έχουµε µια δικαιολογία να µην φτιάξουµε τη ζωή µας. Υποτίθεται ότι ο λόγος που δεν µπορούµε να είµαστε δηµιουργικοί, παραγωγικοί ή υπεύθυνοι για τη ζωή µας είναι ότι «φταίνε οι άλλοι». Έτσι, υποσυνείδητα έχουµε πολλά να κερδίσουµε όταν κρατάµε τους άλλους σε κατάσταση «ενοχής». Αλήθειες που βοηθούν τη συγχώρεση Μερικές αλήθειες που µας βοηθούν να συγχωρήσουµε τους άλλους είναι (κάποιες από αυτές βασίζονται σε διάφορες πνευµατικές πεποιθήσεις ή Χριστιανικές έννοιες, που µπορεί να αποδέχεστε ή και όχι): 1. Όλα τα γεγονότα συµβαίνουν σύµφωνα µε τους σοφούς και δίκαιους θεϊκούς νόµους, που µου δίνουν ακριβώς αυτό που χρειάζοµαι σε κάθε στάδιο της εξελικτικής πορείας µου για να µάθω το επόµενο µάθηµά µου. 2. Οι άλλοι είναι απλά ηθοποιοί στο δράµα της ζωής µου, το σενάριο του οποίου γράφω εγώ καθηµερινά. 3. Οι άλλοι είναι το χέρι του Θεού, που µου δείχνει τα µαθήµατα που χρειάζεται να µάθω. 4. Είµαστε όλοι ψυχές σε διαδικασία εξέλιξης και η αρνητική συµπεριφορά µας είναι αποτέλεσµα της άγνοιας και του φόβου. 5. Συγχώρεση δεν σηµαίνει παραδοχή ότι ο άλλος είχε δίκιο, αλλά απλά σηµαίνει ότι συγχωρούµε την άγνοια και την αδυναµία του σαν αδελφή ψυχή στη διαδικασία της εξέλιξης. 6. Η συγχώρεση δεν µας κάνει ευάλωτους. Η ανάγκη µας για ασφάλεια, επιβεβαίωση ή αγάπη από τον άλλον µάς κάνει ευάλωτους. Η πραγµατική προστασία µας είναι η συγχώρεση και η αγάπη, χωρίς να χρειαζόµαστε τίποτα από τον άλλον. 7. Είµαι ο µοναδικός δηµιουργός της πραγµατικότητάς µου. Αδικώ τους άλλους όταν τους θεωρώ υπεύθυνους γι αυτό που εγώ δηµιουργώ. 8. Έχω τη δύναµη να δηµιουργήσω τη ζωή µου και δεν χρειάζεται να κρύβοµαι πίσω

34 από δικαιολογίες ότι δεν µπορώ, εξαιτίας κάποιου γεγονότος που οι άλλοι έχουν κάνει ή κάνουν. 9. Σαν ψυχές στη διαδικασία της εξέλιξης κάνουµε όλοι πολλά λάθη. Αυτό είναι φυσικό. Αυτό που είναι αφύσικο είναι να µην συγχωρούµε τον εαυτό µας και τους άλλους γι αυτά τα λάθη. 10. Όλοι οι άνθρωποι είναι όψεις της θεϊκής δηµιουργίας. Παρόλο που µπορεί να µην το αντιλαµβάνονται, το θείο λειτουργεί µέσα από αυτούς. Με το να µην τους συγχωρούµε, είναι σαν να µην συγχωρούµε το θείο. Και ο Χριστός είπε: 11. «Οι αναµάρτητοι ας ρίξουν την πρώτη πέτρα». 12. «Μην κρίνετε για να µην κριθείτε». 13. «Θα κριθείτε µε την αυστηρότητα που κρίνετε τους άλλους». 14. Ο Πέτρος ρώτησε το Χριστό, «Πόσες φορές πρέπει να συγχωρήσουµε κάποιον για κάτι που έκανε, εφτά φορές;» και ο Χριστός απάντησε, «Όχι, Πέτρο, εφτά φορές επί εβδοµήντα». Γιατί θέλω να συχωρέσω Ίσως θέλετε εδώ να σκεφτείτε τους λόγους, για τους οποίους θα θέλατε να συγχωρήσετε. Μερικά παραδείγµατα µπορεί να είναι: α. Ο άλλος στην πραγµατικότητα ελεγχόταν από τα δικά του προβλήµατα, φόβους και προγραµµατισµούς. β. Αν αποµακρύνω την αρνητική ενέργεια από το σύστηµά µου, θα είµαι πιο ελεύθερος, πιο ευτυχισµένος και πιο υγιής. γ. Θα υπερβώ το συναισθηµατικό εαυτό µου και θα βιώσω ανώτερες καταστάσεις συνειδητότητας. δ. Θα απελευθερωθώ από παλιούς προγραµµατισµούς και ψευδαισθήσεις ότι οι άλλοι είναι υπεύθυνοι για τη δική µου πραγµατικότητα. ε. Θα συνδεθώ µε την αλήθεια πως εγώ δηµιουργώ την πραγµατικότητά µου και πως ό,τι συµβαίνει είναι για την εξέλιξή µου. στ. Θα σταµατήσω να είµαι παιδί και θα γίνω ενήλικας. ζ. Εφόσον θα ήθελα οι άλλοι να συγχωρούν τα λάθη και τις ασυνείδητες στιγµές µου, είναι φυσικό να κάνω κι εγώ το ίδιο γι αυτούς. 34 η. Η αγάπη µε κάνει να νιώθω καλύτερα από την πίκρα. θ. Βαθιά µέσα µου τον / την αγαπώ πραγµατικά. ι. Είµαστε αδελφές ψυχές στη διαδικασία της εξέλιξης. Υποφέρουµε και οι δύο από τις αδυναµίες και τα λάθη µας. ια. Επιλέγω την αγάπη. Η µέθοδος ΤΑΤ για συγχώρεση Τώρα φέρτε ξανά στο νου σας το γεγονός, αλλά φέρτε επίσης εναλλακτικές αντιλήψεις της πραγµατικότητας, οι οποίες σας απελευθερώνουν από τα αρνητικά συναισθήµατα. Θέλουµε να συνδυάσουµε την εµπειρία µε έναν νέο τρόπο αντίληψής της δηµιουργώντας νέες συνάψεις στον εγκέφαλο και το νου. Κάντε το για περίπου 4 λεπτά. Μερικά παραδείγµατα εναλλακτικής αντίληψης µπορεί να είναι: α. Ο άλλος είναι θύµα των προγραµµατισµών, φόβων, αναγκών, προσκολλήσεων και παιδικών εµπειριών. β. Η αξία µου είναι αµετάβλητη εφόσον είµαι έκφραση της θεϊκής συνειδητότητας. Αξίζω την αγάπη και το σεβασµό, ανεξάρτητα από το τι λέει ή κάνει ο άλλος. γ. Είµαι ασφαλής ό,τι κι αν κάνει ο άλλος. δ. Είναι παρελθόν και δεν υπάρχει πια. Έχω επιζήσει. ε. Έχω επιλέξει σαν ψυχή να µάθω µέσα από αυτήν την εµπειρία. στ. Η ζωή µού δίνει µόνον ό,τι χρειάζοµαι για τη διαδικασία εξέλιξής µου. ζ. Έχω τη δύναµη να αντιµετωπίσω και να ξεπεράσω οτιδήποτε µου δίνει η ζωή. η. Αυτή η εµπειρία µε έχει κάνει δυνατότερο και σοφότερο, καλύτερο µε τους ακόλουθους τρόπους. θ. Ο άλλος ήταν κάποτε 5 χρονών και προγραµµατίστηκε από τις παιδικές εµπειρίες του. ι. Το σύµπαν (ο Θεός) έχει επιτρέψει να συµβεί αυτό για κάποιον λόγο. ια. Είµαι τώρα ικανός να αυτοπροστατευτώ. Δεν είµαι παιδί.

35 EPEYNΩNTAΣ THN ENOXH, TH NTPOΠH KAI THN AMΦIBOΛIA ΓIA TON EAYTO MAΣ 1. Νιώθω ενοχή, ντροπή, αυτοαπόρριψη ή αµφιβολία για τον εαυτό µου όταν Mε έχουν προγραµµατίσει να νιώθω ενοχή, ντροπή, αυτοαπόρριψη ή αµφιβολία για τον εαυτό, όταν Tο εσωτερικό µου παιδί έχει προγραµµατισθεί να νιώθει ενοχή, ντροπή, αυτοαπόρριψη ή αµφιβολίες για τον εαυτό του, όταν Στο παρελθόν έχω νιώσει ενοχή, ντροπή, αυτοαπόρριψη ή αµφιβολίες για τον εαυτό µου όταν.. 5. Aυτό που θα ήθελα να κρύψω από τους άλλους, είναι Aυτό που θα ήθελα να κρύψω από το Θεό (φαντάζεστε ότι µπορείτε να το κάνετε) είναι... 35

36 ΖΗΤΩΝΤΑΣ ΣYΓXΩPEΣH Tο πόσο θέλει ο καθένας να προχωρήσει µε τη διαδικασία της συγχώρεσης, εξαρτάται από τον ίδιο. Σ αυτό το στάδιο είναι καλύτερα να ξεχάσουµε ότι ο καθένας δηµιουργεί την δική του πραγµατικότητα, εκτός αν πιστεύουµε ότι εµείς δηµιουργούµε τη δική µας πραγµατικότητα 100%, οπότε δεν κατηγορούµε κανένα για ό,τι συµβαίνει στη ζωή µας. Aν όµως δεν πιστεύουµε σ αυτή την αλήθεια 100%, θα ή δεν κατηγορούµε κανένα για ό,τι συµβαίνει στη ζωή µας. Aν όµως δεν πιστεύουµε σ αυτή την αλήθεια, θα ήταν καλύτερα για µας να την ξεχάσουµε τελείως και να ζητήσουµε από τους άλλους να µας συγχωρέσουν για την συµµετοχή µας στην δική τους πραγµατικότητα. Έτσι, ο καθένας µπορεί να ζητήσει συγχώρεση για διάφορους λόγους, όπως: 1. Για οποιαδήποτε συµπεριφορά, συνειδητή ή ασυνείδητη, θεληµατική ή αθέλητη, η οποία µπορεί να προκαλέσει στον άλλο συναισθηµατικό ή φυσικό πόνο ή φθορά. 2. Για οποιαδήποτε αµέλεια, παράλειψη, αδιαφορία ή έλλειψη ευαισθησίας που µπορεί να προκάλεσε συναισθηµατικό ή φυσικό πόνο ή φθορά. 3. Για το ότι είµαστε επιπόλαιοι και εγωκεντρικοί. 4. Γιατί δεν ήµασταν παρόντες όταν µας χρειάζονταν. 5. Για έλλειψη κατανόησης. 6. Για τα αρνητικά συναισθήµατα που µπορεί, κατά καιρούς, να έχουµε προς αυτούς. 7. Γιατί ενδιαφερόµαστε περισσότερο για τον εαυτό µας παρά γι αυτούς. 8. Γιατί δε συµπεριφερόµαστε σε κείνους όπως θα θέλαµε να συµπεριφέρονται αυτοί σε µας. 9. Γιατί ξεχνάµε ότι είναι θείες ενσαρκώσεις και δεν τους συµπεριφερόµαστε ανάλογα. Mερικά από τα παραπάνω µπορεί να µας φαίνονται υπερβολικά, αλλά υπάρχουν άνθρωποι που µπορεί να νιώθουν ένοχοι για τέτοιες συµπεριφορές. 36

37 Ελευθερία µέσα από τη Συγχώρεση του Εαυτού µας Η διαδικασία συγχώρεσης των άλλων µπορεί να εφαρµοστεί επίσης και για τη συγχώρεση του εαυτού µας, εάν θέλουµε να είµαστε απόλυτα ελεύθεροι από τη λαβή του παρελθόντος. Θα κάνουµε τα ίδια βήµατα. 1. Θυµόµαστε ή ανακαλύπτουµε τα γεγονότα που µπορεί να προκάλεσαν την ενοχή, ντροπή ή αυτοαπόρριψη. 2. Βιώνουµε, Εκφράζουµε και απελευθερώνουµε τα συναισθήµατα που σχετίζονται µε εκείνα τα γεγονότα, τα οποία σε κάποιες περιπτώσεις µπορεί να είναι τύψεις και πόνος για τα λάθη µας και σε άλλες περιπτώσεις πλήγωµα και θυµός προς τους άλλους που µας προγραµµάτισαν µ αυτόν τον τρόπο. 3. Εφαρµόζουµε EFT, Αυτο-αποπρογραµµατισµό, ΤΑΤ και BSFF στα συναισθήµατα που έχουµε για αυτά τα περασµένα γεγονότα και καταστάσεις. 4. Κατανοούµε ότι είµαστε σε διαδικασία εξέλιξης και ότι προφανώς δεν µπορούµε να είµαστε τέλειοι και ότι δεν δηµιουργούµε εµείς ό,τι συµβαίνει στους άλλους. Δεν µπορεί να συµβεί τίποτα σε κανέναν που να µην είναι µέρος της εξελικτικής διαδικασίας του. Αυτό, φυσικά, δεν µας απαλλάσσει από την ευθύνη των εγωιστικών ή ανήθικων πράξεών µας. Είµαστε υπεύθυνοι για τις πράξεις µας και χρειάζεται να απελευθερωθούµε από την άγνοια και το φόβο που µας οδήγησαν σ εκείνες τις πράξεις. Το γεγονός, όµως, δεν θα µπορούσε να συµβεί στο συγκεκριµένο άτοµο, αν δεν ήταν µέρος της δικής του εξελικτικής διαδικασίας. 5. Ζητάµε συγχώρεση από τους άλλους ή και δηλώνουµε στους άλλους ότι δεν αποδεχόµαστε πια τους λανθασµένους κοινωνικούς προγραµµατισµούς που µας έκαναν µέχρι τώρα να νιώθουµε ντροπή ή ενοχή. Υπάρχουν πολλοί πιθανοί λόγοι, για τους οποίους µπορεί να έχουµε αισθανθεί τα συναισθήµατα της ντροπής ή της ενοχής στο παρελθόν και ιδιαίτερα στην παιδική ηλικία. Αυτοί οι λόγοι εµπίπτουν σε δύο κατηγορίες: συναισθήµατα βασισµένα σε λανθασµένους κοινωνικούς προγραµµατισµούς και συναισθήµατα βασισµένα σε σύγκρουση µε τη συνείδησή µας. α. Στις περιπτώσεις που θα ανακαλύψουµε ότι η ενοχή ή η ντροπή µας ήταν βασισµένη σε πράξεις ασύµβατες µε τη συνείδησή µας, ζητάµε συγχώρεση. β. Στις άλλες περιπτώσεις που αντιλαµβανόµαστε ότι η αυτοαµφισβήτησή µας δηµιουργήθηκε από λανθασµένους κοινωνικούς προγραµµατισµούς, δηλώνουµε την απελευθέρωσή µας από τέτοιες λανθασµένες πεποιθήσεις. 6. Τότε προχωράµε στη συγχώρεση, αποδοχή και αγάπη του εαυτού µας όπως είµαστε σ αυτό το στάδιο της εξελικτικής πορείας µας. Τα κύρια εµπόδια της συγχώρεσης Κάποιες φορές δυσκολευόµαστε να συγχωρήσουµε για τους ακόλουθους λόγους: 5. Νιώθουµε ότι δε θα είµαστε καλοί αν συχωρέσουµε τον εαυτό µας. 6. Ότι είναι εγωιστικό. 7. Ότι θα µας τιµωρήσει ο Θεός ακόµα πιο βαριά. 8. Αν τιµωρήσοµε τον εαυτό µας, ο θεός θα έχει έλεος. 9. Δεν έχουµε το δικαίωµα 10. Θα χάσουµε το ρόλο και ταυτότητα µας. 11. Άλλα EFT µε επιλογές. Παρόλο που µέχρι τώρα φοβόµουν να συγχωρέσω τον εαυτό µου και να νιώθω αγνός, αθός, καλός και άξιος σε σχέση µε Τώρα επιλεγώ να θυµάµαι. Και να συγχωρέσω τον εαυτό µου για και να νιώθω. Σύντοµη Φράση BSFF, Μέθοδο Σεντονα, ΤΑΤ, Xo οπονοπονο 37

38 Αλήθειες για συγχώρεση του εαυτού µας Προσοχή Οι ακόλουθες αλήθειες µπορεί να παρεξηγηθούν, να εφαρµοστούν µε κακό τρόπο και να χρησιµοποιηθούν σαν δικαιολογίες για εγωιστική συµπεριφορά. Καµιά αλήθεια δεν θα έπρεπε να µας κάνει αδιάφορους για τις επιπτώσεις των πράξεών µας στους άλλους. Ούτε θα έπρεπε να µας επιτρέπει να συµπεριφερόµαστε στους άλλους µε τρόπους που δεν θέλαµε να µας φέρονται εκείνοι. Αυτές οι αλήθειες είναι εκεί για να µας βοηθήσουν να απελευθερωθούµε από την ενοχή, την ντροπή και την αµφιβολία από το παρελθόν και όχι να µας δώσουν την άδεια να κάνουµε οτιδήποτε θέλουµε στο µέλλον. 1. Όλα συµβαίνουν σύµφωνα µε ένα θεϊκό σχέδιο που φέρνει σε όλους µας ακριβώς ό,τι χρειαζόµαστε για να µάθουµε το επόµενο µάθηµα σε κάθε στάδιο της εξελικτικής µας πορείας. Μπορεί, σε κάποιες περιπτώσεις, να είµαι εγώ το όργανο για τη διαδικασία µάθησης των άλλων. Έτσι, δεν είµαι ο δηµιουργός της πραγµατικότητάς τους, αλλά είµαι υπεύθυνος για τα συναισθήµατα και τα κίνητρά µου και µπορώ να ζητήσω συγγνώµη για κάθε εγωιστική συµπεριφορά ή αρνητικά συναισθήµατα που έχω προς αυτούς. 2. Οι άλλοι είναι απλά οι ηθοποιοί στο δράµα της ζωής, του οποίου το σενάριο γράφει καθηµερινά καθένας από µας για τον εαυτό του. 3. Εγώ, όπως και όλοι οι άλλοι, είµαι µια ψυχή στην εξέλιξη και κάποιες φορές δρω αρνητικά από άγνοια και φόβο. 4. Το να ζητήσω συγγνώµη δεν σηµαίνει ότι είµαι κακός, αλλά ότι αναγνωρίζω την άγνοιά µου και θέλω να απελευθερωθώ απ αυτήν. Το να το παραδεχτώ είναι το πρώτο βήµα προς την απελευθέρωση. 5. Το να ζητήσω συγγνώµη δεν µε υποβιβάζει, αλλά µάλλον µε ελευθερώνει από την ψευδαίσθηση του εγώ µου. 6. Ο καθένας είναι ο µοναδικός δηµιουργός της πραγµατικότητάς του. Δεν δηµιουργώ την πραγµατικότητα κανενός άλλου. 7. Ο καθένας έχει τη δύναµη να δηµιουργήσει τη ζωή του και δεν χρειάζεται να κρύβεται πίσω από δικαιολογίες ότι δεν µπορεί να το κάνει εξαιτίας αυτού που έχει κάνει στο παρελθόν ή κάνει τώρα ο ίδιος ή οι άλλοι. Αρνούµαι να εκβιάζοµαι συναισθηµατικά από τέτοιες καταστάσεις. 8. Σαν ψυχές στη διαδικασία της εξέλιξης, όλοι κάνουµε πολλά λάθη. Αυτό είναι φυσικό. Αυτό που είναι αφύσικο είναι να µην συγχωρούµε τον εαυτό µας και τους άλλους γι αυτά τα λάθη. 9. Είµαι θεϊκή δηµιουργία. Το θείο λειτουργεί µέσα από µένα. Με το να µην συγχωρώ τον εαυτό µου, είναι σαν να µην συγχωρώ το θείο. 10. Ο αναµάρτητος ας ρίξει την πρώτη πέτρα. Ποιος µπορεί να µε δικάσει; 11. Η αγάπη του Θεού για µένα είναι χωρίς όρους. Είµαι αξιαγάπητος όπως είµαι µε όλα τα λάθη µου. 12. Ο Θεός µε έχει δηµιουργήσει µε τις αδυναµίες µου. Δεν µπορώ να κριθώ για ό,τι είναι θεϊκά δηµιουργηµένο. Το πεπρωµένο µου, όµως, είναι να απελευθερωθώ από την ιδιοτέλεια και τον εγωκεντρισµό µου που βασίζονται στην ψευδαίσθηση. 13. Ο Πέτρος ρώτησε το Χριστό, «Πόσες φορές πρέπει να συγχωρούµε κάποιον για κάτι που έκανε, επτά φορές;» Ο Χριστός απάντησε, «Όχι, Πέτρο, επτά φορές επί εβδοµήντα.» Αυτό ισχύει και για τον εαυτό µας. 14. Αγαπώ και δέχοµαι τον εαυτό µου ακριβώς όπως είµαι. 15. Εκτιµώ και σέβοµαι τον εαυτό µου. 16. Υπάρχει µέσα µου µια πάνσοφη φωνή που µε καθοδηγεί. 17. Έχω το δικαίωµα και την ευθύνη να εκφράσω την εσωτερική οµορφιά και δηµιουργικότητά µου. 18. Αξίζω την αγάπη και το σεβασµό όλων, ανεξάρτητα από την εµφάνιση, την κοινωνική θέση, το επάγγελµα, τις γνώσεις, τα επιτεύγµατά µου ή τη γνώµη των άλλων για µένα. 19. Η αξία µου είναι ίση µε την αξία κάθε άλλης ψυχής. Ούτε περισσότερη ούτε λιγότερη. 20. Είµαι αιώνια, θεϊκή συνειδητότητα στη διαδικασία ανάπτυξης της ικανότητας να εκφράσω την οµορφιά που υπάρχει µέσα µου. 21. Το καθετί είναι θεϊκό. Δεν υπάρχει τίποτα και κανείς που δεν είναι έκφραση της µιας οικουµενικής συνειδητότητας (του Θεού) εγώ δεν αποτελώ εξαίρεση. 22. Δεν χρειάζεται να ζήσω τη ζωή µου σύµφωνα µε τις πεποιθήσεις ή τις προσδοκίες των γονιών µου ή άλλων. Μπορώ να τους αγαπώ, να τους σέβοµαι και να τους βοηθώ, αλλά να ζω σύµφωνα µε τις δικές µου αρχές, ανάγκες και πεποιθήσεις. Θυµηθείτε να µην κάνετε κακή χρήση αυτών των αληθειών, αλλά να τις χρησιµοποιείτε κατάλληλα για να απελευθερωθείτε από το παρελθόν και από την ψευδαίσθηση του εγώ. 38

39 Γιατί θέλω να συχωρέσω τον εαυτό µου Ίσως θέλετε εδώ να σκεφτείτε τους λόγους, για τους οποίους θα θέλατε να συγχωρήσετε τον εαυτό σας. Μερικά παραδείγµατα µπορεί να είναι: α. Σαν ον στην εξέλιξη, Ελεγχόµουνα από τα δικά µου προβλήµατα, φόβους, προγραµµατισµούς και άγνοια. β. Αν αποµακρύνω την αρνητική ενέργεια από το σύστηµά µου, θα είµαι πιο ελεύθερος, πιο ευτυχισµένος, πιο υγιής και πιο γέµατος µε αγάπη. γ. Θα υπερβώ το συναισθηµατικό εαυτό µου και θα βιώσω ανώτερες καταστάσεις συνειδητότητας. δ. Θα απελευθερωθώ από παλιούς προγραµµατισµούς και ψευδαισθήσεις ότι οι άλλοι είναι υπεύθυνοι για τη δική µου πραγµατικότητα και εγώ υπεύθυνος για την δική τους. ε. Θα συνδεθώ µε την αλήθεια πως όλοι δηµιουργούµε την πραγµατικότητά µας και πως ό,τι συµβαίνει είναι για την εξέλιξή µας. στ. Θα σταµατήσω να είµαι παιδί και θα γίνω ενήλικας. ζ. Εφόσον θα ήθελα οι άλλοι να συγχωρούν τα λάθη και τις ασυνείδητες στιγµές µου, είναι φυσικό να κάνω κι εγώ το ίδιο γι αυτούς και τον εαυτό µου. η. Η αγάπη για τον εαυτό µου µε κάνει να νιώθω αγάπη για τους άλλους. θ. Βαθιά µέσα µου αγαπώ όλους πραγµατικά και τον εαυτό µου. ι. Είµαστε αδελφές ψυχές στη διαδικασία της εξέλιξης. Υποφέρουµε όλοι από τις αδυναµίες και τα λάθη µας. ια. Δεν είµαι το σώµα και ούτε ο νους. ιβ. Επιλέγω την αγάπη. Η µέθοδος ΤΑΤ για αυτοσυγχώρεση Στάδιο 2 Τώρα φέρτε ξανά στο νου σας το γεγονός, αλλά φέρτε επίσης εναλλακτικές αντιλήψεις της πραγµατικότητας, οι οποίες σας απελευθερώνουν από τα αρνητικά συναισθήµατα. Θέλουµε να συνδυάσουµε την εµπειρία µε έναν νέο τρόπο αντίληψής της δηµιουργώντας νέες συνάψεις στον εγκέφαλο και το νου. Κάντε το για περίπου 4 λεπτά. Μερικά παραδείγµατα εναλλακτικής αντίληψης µπορεί να είναι: α. Ήµουνα θύµα των προγραµµατισµών, φόβων, αναγκών, προσκολλήσεων και παιδικών εµπειριών. β. Η αξία µου είναι αµετάβλητη εφόσον είµαι έκφραση της θεϊκής συνειδητότητας. Αξίζω την αγάπη και το σεβασµό, ανεξάρτητα από κάθε γεγονός. γ. Είµαι ασφαλής ό,τι κι αν κάνει ο άλλος. δ. Είναι παρελθόν και δεν υπάρχει πια. ε. Έχω και οι άλλοι επιλέξαµε σαν ψυχές να µάθουµε µέσα από αυτήν την εµπειρία. στ. Η ζωή µας δίνει µόνον ό,τι χρειάζοµαστε για τη διαδικασία εξέλιξής µας. ζ. Έχουµε όλοι τη δύναµη να αντιµετωπίσουµε και να ξεπεράσουµε οτιδήποτε µας δίνει η ζωή. η. Αυτή η εµπειρία µε έχει κάνει δυνατότερο και σοφότερο, καλύτερο µε τους ακόλουθους τρόπους. θ. Το σύµπαν (ο Θεός) έχει επιτρέψει να συµβεί αυτό για κάποιον λόγο. ι. Είµαι θεια συνειδητότητα. Συγχωρώντας τον εαυτό µας Το επόµενο στάδιο είναι να κατανοήσουµε και να συγχωρήσουµε τον εαυτό µας. 1. Μπορούµε να κάνουµε οτιδήποτε είναι δυνατόν σε πρακτικό επίπεδο για να διορθώσουµε όποιο κακό έχουµε προκαλέσει. Μπορεί να χρειαστεί να επιστρέψουµε κάποια χρήµατα ή να βοηθήσουµε κάποιον µε κάποιο τρόπο. 2. Μπορούµε να εφαρµόσουµε τις µεθόδους της Ενεργειακής Ψυχολογίας, όπως EFT, TAT και Αυτο-αποπρογραµµατισµού, όπως έχουµε ήδη εξηγήσει. 3. Μπορεί να αποφασίσουµε να κάνουµε κάτι ανιδιοτελές ώστε να εναντιωθούµε στον εγωκεντρισµό µας, όπως να υπηρετήσουµε τους φτωχούς, τα ορφανά, τους τυφλούς, τους ηλικιωµένους κλπ. Είναι καλύτερα να το κάνουµε όσο το δυνατόν ανώνυµα. Θυµηθείτε ότι δεν το κάνουµε για να κερδίσουµε την εύνοια του Θεού, ώστε να µπορέσουµε να πάµε στον παράδεισο. Το κάνουµε επειδή θα απελευθερωθούµε από τη βασική πηγή όλων των προβληµάτων µας και από το κύριο εµπόδιο προς την ευτυχία και την εξέλιξή µας τον εγωκεντρισµό µας. 4. Μπορούµε να γράψουµε ένα γράµµα στο υποσυνείδητό µας ή στο εσωτερικό παιδί, εξηγώντας του τις διάφορες αλήθειες σχετικά µε τη θεϊκή του προέλευση και το θεϊκό προορισµό του. 5. Μπορούµε να υπενθυµίζουµε συχνά στον εαυτό µας µε γραπτές επιβεβαιώσεις, βαθιά χαλάρωση, σύµβολα και σηµειώµατα τις ακόλουθες λογικές και πνευµατικές αλήθειες. 39