Δραστηριότητες. στη γεωργία, οι νέες τάσεις στις θερμοκηπιακές καλλιέργειες κηπευτικών, την αμπελουργία, την ανθοκομία και την αρχιτεκτονική

Transcript

1 Δραστηριότητες ΣΥΝΕΔΡΙΑ - ΕΚΘΕΣΕΙΣ 23 ο επιστημονικό συνέδριο της ΕΕΕΟ Ο Δρ Ι. Μετζιδάκης, η κ. M. Μαλικουτσάκη-Μαθιούδη, ο Δρ K. Χαρτζουλάκης, ο καθ. Μ. Βασιλακάκης και η Δρ Ε. Στεφανουδάκη. Με μεγάλη επιτυχία πραγματοποιήθηκε από Οκτωβρίου στα Χανιά το 23 ο επιστημονικό συνέδριο της Ελληνικής Εταιρείας της Επιστήμης των Οπωροκηπευτικών (ΕΕΕΟ) με θέμα Η Αγροτική Παραγωγή στο Νέο Ευρωπαϊκό Περιβάλλον, που οργάνωσε το Ινστιτούτο Υποτροπικών Φυτών & Ελιάς Χανίων του ΕΘΙΑΓΕ, υπό την αιγίδα του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, επιβεβαιώνοντας για άλλη μια φορά τη συμβολή του τόσο στη διάδοση όσο και στη δημιουργία νέας επιστημονικής γνώσης. Τους συνέδρους καλωσόρισε στα Χανιά ο πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής Δρ Κ. Χαρτζουλάκης, Διευθυντής του Ινστιτούτου Υποτροπικών Φυτών & Ελιάς Χανίων, ενώ χαιρετισμούς απηύθυναν ο πρόεδρος της ΕΕΕΟ καθηγητής Μ. Βασιλακάκης, ο Νομάρχης Χανίων κ. Γρ. Αρχοντάκης, η Αναπληρώτρια Γενικού Διευθυντή του ΕΘΙΑΓΕ κ. Μ. Μαλικουτσάκη-Μαθιούδη, ο πρόεδρος της ΓΕΣΑΣΕ κ. Γ. Γωνιωτάκης, οι βουλευτές Στ. Νικηφοράκης, Μ. Βολουδάκης και Μ. Σκουλάκης, ενώ την έναρξη του συνεδρίου κήρυξε ο υφυπουργός του ΥΠΑΑΤ κ. Κ. Κιλτίδης. Στο συνέδριο συμμετείχαν πάνω από 320 ερευνητές, πανεπιστημιακοί, γεωτεχνικοί, φοιτητές και αγρότες. Παρουσιάσθηκαν εισηγήσεις από ειδικούς επιστήμονες για τις σύγχρονες τάσεις στην αγροτική παραγωγή, όπως οι μελλοντικές εξελίξεις μετά την τελευταία μεταρρύθμιση της ΚΑΠ, η ορθολογική χρήση του νερού στη γεωργία, οι νέες τάσεις στις θερμοκηπιακές καλλιέργειες κηπευτικών, την αμπελουργία, την ανθοκομία και την αρχιτεκτονική τοπίου και 265 ερευνητικές εργασίες (120 προφορικές και 145 γραπτές) σε θέματα σχετικά με την επιστήμη των οπωροκηπευτικών, που καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα θεμάτων όπως οι καλλιεργητικές τεχνικές, ο πολλαπλασιασμός και η γενετική βελτίωση, η φυσιολογία, η θρέψη και η άρδευση, η φυτοπροστασία, η μετασυλλεκτική φυσιολογία, η βιοτεχνολογία και η βιολογική καλλιέργεια. Στόχος του συνεδρίου ήταν να δοθεί η δυνατότητα στους επιστήμονες (μέλη ΔΕΠ Γεωπονικών Σχολών και Τεχνολογικών Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων, ερευνητές ΕΘΙΑΓΕ και άλλων ερευνητικών φορέων) να παρουσιάσουν τα πρόσφατα αποτελέσματα των ερευνών τους, να ενημερωθούν για την ερευνητική δραστηριότητα των συναδέλφων τους και να ανταλλάξουν απόψεις μεταξύ τους. Επίσης να ενημερωθούν όσοι ασχολούνται με τα οπωροκηπευτικά (γεωπόνοι του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, των Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων καθώς και άλλων υπηρεσιών του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, επιχειρηματίες και αγρότες) για τις τελευταίες επιστημονικές εξελίξεις σχετικά με τη δενδροκομία, τα κηπευτικά, την αμπελουργία και την ανθοκομία με ιδιαίτερη έμφαση σε επιστημονικά θέματα που απασχολούν την ελληνική αγροτική παραγωγή σε ένα ευρωπαϊκό και όχι μόνο ανταγωνιστικό περιβάλλον. Την Πέμπτη 25 Οκτωβρίου, οι σύνεδροι επισκέφθηκαν υδροπονική καλλιέργεια αγγουριού σε θερμοκήπιο, καλλιέργεια αβοκάντο και ελιάς στην Κίσσαμο, βιολογική καλλιέργεια τομάτας σε θερμοκήπιο, καλλιέργεια σταμναγκαθιού και ασκρόλιμπου στη Γραμβούσα. Επίσης επισκέφθηκαν το σύγχρονο συσκευαστήριο κηπευτικών του Αγροτικού Συνεταιρισμού στον Πλάτανο και την μονάδα εμφιάλωσης και εμπορίας λαδιού Ρενιέρης στην Κίσσαμο. Κατά τη λήξη του συνεδρίου, ο πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής Δρ Κ. Χαρζουλάκης αφού ευχαρίστησε όλους για τη συμμετοχή τους, ευχήθηκε ότι τα αποτελέσματα του συνεδρίου θα αξιοποιηθούν προς όφελος των αγροτών αλλά και της εθνικής οικονομίας γενικότερα.

2 ΕΘΙΑΓΕ 22 / 23 Ημερίδα στα Χανιά για την ελαιουργία Στις 28 Σεπτεμβρίου πραγματοποιήθηκε στα Χανιά με επιτυχία ημερίδα με θέμα «Η ελαιουργία σήμερα Ορθές πρακτικές για την εξαγωγή ποιοτικού ελαιολάδου», που διοργάνωσε η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Χανίων και το Ινστιτούτο Υποτροπικών Φυτών & Ελιάς Χανίων του ΕΘΙΑΓΕ. Την ημερίδα παρακολούθησαν ιδιοκτήτες ελαιουργείων, εκπρόσωποι συνεταιρικών ελαιουργείων, γεωτεχνικοί της Διεύθυνσης Αγροτικής Ανάπτυξης και της Διεύθυνσης Περιβάλλοντος της ΝΑ Χανίων και ελαιοκαλλιεργητές. Ο Διευθυντής του Ινστιτούτου Δρ Κ. Χαρτζουλάκης αφού καλωσόρισε τους συμμετέχοντες, τόνισε την προσφορά του Ινστιτούτου στη βελτίωση της ελαιοκομίας και ιδιαίτερα στον εκσυγχρονισμό των ελαιουργείων για την παραγωγή ποιοτικού ελαιολάδου. Την έναρξη των εργασιών κήρυξε ο αντινομάρχης Χανίων κ. Ε. Αρχοντάκης, που τόνισε την αναγκαιότητα τα ελαιουργεία να ακολουθήσουν τα διεθνή πρότυπα HACCP και ISO, ώστε το παραγόμενο στα Χανιά ελαιόλαδο να είναι άριστης ποιότητας. Την ημερίδα χαιρέτησαν με μήνυμά τους ο Πρόεδρος του ΔΣ του ΕΘΙΑΓΕ καθ. Σπ. Κυριάκης και βουλευτές του Ν. Χανίων. Τα θέματα που αναπτύχθηκαν κατά τη διάρκεια της ημερίδας ήταν: Τα ελαιοτριβεία στο Ν. Χανίων - Υφιστάμενη κατάσταση από την κ. Α. Τσιραντωνάκη, Γεωπόνο, Προϊσταμένη Τμήματος Παρεμβάσεων, Διεύθυνση Αγροτικής Ανάπτυξης, Ν.Α Χανίων. Ελαιοσυλλογή και μετασυλλεκτικοί χειρισμοί ελαιοκάρπου, από το Δρα Ι. Μετζιδάκη, ερευνητή του Ινστιτούτου Υποτροπικών Φυτών & Ελιάς Χανίων. Βέλτιστες συνθήκες λειτουργίας των ελαιουργείων για παραγωγή ποιοτικού ελαιολάδου από τη Δρα Ε. Στεφανουδάκη, ερευνήτρια του Ινστιτούτου Υποτροπικών Φυτών & Ελιάς Χανίων. Θεωρητικός προσδιορισμός δυναμικότητας φυγοκεντρικού διαχωριστήρα από την κ. Α. Παπαγιαννοπούλου, ερευνήτρια του Ινστιτούτου Γεωργικών Μηχανών & Κατασκευών. Εναλλακτικοί τρόποι διαχείρισης του κατσίγαρου από τον καθηγητή του Τμήματος Μηχανικών Περιβάλλοντος του Πολυτεχνείο Κρήτης, Ν. Καλογεράκη. Αξιοποίηση αποβλήτων ελαιουργίας από το Δρα Ν. Καβρουλάκη, Γεωπόνο του Ινστιτούτου Υποτροπικών Φυτών & Ελιάς Χανίων. Εμπειρία από την επεξεργασία λυμάτων ελαιουργείου με τη μέθοδο των ανοιχτών εξατμισοδεξαμενών από τους Ε. Βεγλιρή, Σ. Ελευθεριάδου, Ι. Μεραμβελιωτάκη του Τμήματος Περιβάλλοντος, ΝΑ Χανίων. Διαδικασία ένταξης των παραγωγών στο σύστημα πιστοποίησης από τον κ. Σ. Στάχτιαρη, Διευθυντή Πιστοποίησης ΟΠΕΓΕΠ. Στροφή καταναλωτή στα ποιοτικά προϊόντα - Ποιοτικό παρακράτημα από την κ. Ε. Τζαβάρα, Προϊσταμένη Τμήματος Ελαίας, Διεύθυνσης Παραγωγής & Αξιοποίησης Προϊόντων Δενδροκηπευτικής, ΥΠΑΑΤ. Μετά το τέλος των εισηγήσεων ακολούθησε διάλογος συζήτηση και διατυπώθηκαν προτάσεις από τους συμμετέχοντες.

3 Δραστηριότητες ΣΥΝΕΔΡΙΑ - ΕΚΘΕΣΕΙΣ - ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΣΧΕΣΕΙΣ Διαπίστευση του Ινστιτούτου Μελισσοκομίας ως εργαστήριο ελέγχου ποιότητας βασιλισσών μελισσών Το Εργαστήριο Γεωργικής Ζωολογίας & Εντομολογίας του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών (Διευθυντής Ν. Εμμανουήλ, τηλ.: ) έλαβε Πιστοποιητικό Διαπίστευσης με αριθμό 382 ως Φορέας Πιστοποίησης Βασιλισσών Μελισσών. Ο Φορέας αυτός διαθέτοντας δικό του εργαστήριο μοριακών τεχνικών, πιστοποιεί τη γενετική προέλευση των βασιλισσών μελισσών με αναλύσεις του μιτοχονδριακού DNA (που είναι αποκλειστικά μητρικής προέλευσης), καθώς και την ποιότητα των βασιλισσών, η οποία ελέγχεται από το Ινστιτούτο Μελισσοκομίας του ΕΘΙΑΓΕ. Το Ινστιτούτο Μελισσοκομίας του ΕΘΙΑΓΕ (Διευθυντής Δ. Τσέλλιος, τηλ.: ) έλαβε Πιστοποιητικό Διαπίστευσης με αριθμ. 379 ως Εργαστήριο Ελέγχου Ποιότητας Βασιλισσών-Μελισσών και ελέγχει την ποιότητα των βασιλισσών με συγκεκριμένες αναλύσεις. Οι δύο παραπάνω διαπιστεύσεις έχουν ανακοινωθεί στην ιστοσελίδα του ΕΣΥΔ ( και πραγματοποιήθηκαν στο πλαίσιο υλοποίησης του προγράμματος βελτίωσης της παραγωγής και εμπορίας των προϊόντων της μελισσοκομίας - Καν. E.E. 797/04, καθώς και των υπ αριθμ. 603/243942/ ΚΥΑ, / και / απoφάσεων του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων περί της επιχορήγησης της δράσης VA Στήριξη Φορέων Πιστοποίησης Αυτόχθονων Βασιλισσών. Οι διαδικασίες αξιολόγησης και ελέγχου των παραπάνω φορέων από το ΕΣΥΔ, προκειμένου να διαπιστευτούν, διήρκεσαν από το 2005 έως το 2007 και περιελάμβαναν επιτόπιους εκτενείς ελέγχους κατά τη δειγματοληψία και τη διεξαγωγή εργαστηριακών αναλύσεων. Οι διαπιστευμένοι φορείς κατά το έτος 2007 πιστοποίησαν βασίλισσες, όσον αφορά τη γενετική προέλευση καθώς και την ποιότητά τους, υπηρετώντας έτσι την ανάλογη Δράση επιδότησης των μελισσοκόμων, οι οποίοι αγόρασαν πιστοποιημένες βασίλισσες. Γνωστοποιείται ότι οι βασιλοτρόφοι, οι οποίοι επιθυμούν να πιστοποιήσουν τις παραγόμενες βασίλισσες, μπορούν να απευθύνονται στους παραπάνω φορείς κατά το χρονικό διάστημα από 1 ης Μαρτίου έως 31 ης Ιουλίου κάθε ημερολογιακού έτους. Συνάντηση στο πλαίσιο του προγράμματος SAFIR Πραγματοποιήθηκε στα Χανιά, στις Οκτωβρίου, η 2 η ετήσια συνάντηση του προγράμματος SAFIR Παραγωγή ασφαλών και καλής ποιότητας προϊόντων με τη χρήση χαμηλής ποιότητας νερών και βελτιωμένων συστημάτων άρδευσης και διαχείρισης, (Safe and High Quality Food Production using Low Quality Waters and Improved Irrigation Systems and Management), που χρηματοδοτείται από την ΕΕ. Το SAFIR συντονίζεται από το Ινστιτούτο Γεωπονικών Επιστημών της Δανίας και έχει διάρκεια 4 χρόνια ( ). Στο πρόγραμμα συμμετέχει το Ινστιτούτο Υποτροπικών Φυτών & Ελιάς Χανίων με επικεφαλής της ελληνικής ερευνητικής ομάδας το Δρα Κ. Χαρτζουλάκη και συμμετέχουν οι Δρ. Γ. Ψαρράς, Ι. Κασαπάκης και Μ. Μπερτάκη. Οι κύριοι στόχοι του προγράμματος είναι η ανάπτυξη τεχνολογίας συστημάτων άρδευσης και διαχείρισης που εξοικονομούν νερό και είναι κατάλληλα για νερά υποβαθμισμένης ποιότητας (επεξεργασμένα υγρά απόβλητα, υδατορεύματα με βιομηχανική μόλυνση, νερά στράγγισης κ.λπ.) και οι επιπτώσεις της τεχνολογίας στην ποιότητα και ασφάλεια των παραγομένων προϊόντων, στο σύστημα παραγωγής και το περιβάλλον. Στο πρόγραμμα συμμετέχουν 17 ερευνητικοί φορείς από τη Δανία, την Ελλάδα, τη Γαλλία, την Αγγλία, την Ιταλία, τη Σερβία, την Πολωνία, την Ελβετία και την Κίνα. Τα αποτελέσματα των πειραμάτων των δύο ετών έδειξαν ότι μετά από επεξεργασία τα υγρά απόβλητα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για άρδευση, χωρίς αρνητικές επιδράσεις στο έδαφος. Η παραγωγή καρπών από φυτά που αρδεύονταν με επεξεργασμένα απόβλητα όπως και η ποιότητά τους δε διέφερε σημαντικά από αυτά που αρδεύονταν με νερό καλής ποιότητας. Όσον αφορά την ασφάλεια των προϊόντων, βρέθηκε ότι ο συνδυασμός σωστής επεξεργασίας και τεχνικής άρδευσης παράγει προϊόντα ασφαλή για τον καταναλωτή. Τέλος, η εφαρμογή σύγχρονων τεχνικών άρδευσης μπορεί να μειώσει την κατανάλωση νερού άρδευσης μέχρι και 30% χωρίς να μειωθεί σημαντικά η παραγωγή.

4 ΕΘΙΑΓΕ 24 / 25 Συνεργασία του ΙΠΦΗ και Γάλλων ερευνητών στο πλαίσιο διακρατικού προγράμματος Στις 3-10 Ιουλίου πραγματοποιήθηκε η πρώτη συνάντηση Ελλήνων και Γάλλων επιστημόνων στο Montpellier της Γαλλίας στο πλαίσιο του διακρατικού προγράμματος με τίτλο Ολοκληρωμένη αντιμετώπιση του εντόμου Bemisia tabaci φορέα του ιού Tomato Yellow Leaf Curl Virus (TYLCV) που χρηματοδοτείται από τη ΓΓΕΤ. Στη Γαλλία μετέβησαν από το Εργαστήριο Εντομολογίας του Ινστιτούτου Προστασίας Φυτών Ηρακλείου, η Δρ Α. Τσαγκαράκου επιστημονικά υπεύθυνη του προγράμματος από ελληνικής πλευράς και ο Δρ Ε. Ροδιτάκης. Στο πρόγραμμα συμμετέχουν επίσης ο Δρ Ν. Ροδιτάκης, Εργαστήριο Εντομολογίας, ΙΠΦΗ και ο λέκτορας του ΓΠΑ Γ. Βόντας. Από γαλλικής πλευράς συμμετέχουν οι ερευνητές του CBGP (Centre de Biologie et de Gestion des Populations) Δρ N. Gauthier, επιστημονικά υπεύθυνη της γαλλικής πλευράς και οι Δρ. C. Vidal, J. Fargues, F. Pellegrin και O. Bonato. Στο πρόγραμμα συμμετέχει και η ελληνική ιδιωτική εταιρία BIOINSECTA που δραστηριοποιείται στο χώρο παραγωγής ωφέλιμων εντόμων χρησιμοποιούμενων στη βιολογική καταπολέμηση. Το πρόγραμμα στοχεύει στην απόκτηση Πάνω σειρά από αριστερά ο Δρ F. Pellegrin, ο Δρ Ε. Ροδιτάκης, ο Δρ J. Fargues, η Δρ N. Gauthier και η Δρ Α. Τσαγκαράκου, κάτω σειρά από αριστερά ο Δρ Ο. Bonato, η κ. C. Clouet και η Δρ C. Vidal. βασικών γνώσεων και εργαλείων που θα συμβάλουν στην αντιμετώπιση του προβλήματος B. tabaci - TYLCV, με περιβαλλοντικά αποδεκτό τρόπο και εξελίσσεται σε 4 άξονες: Ανάλυση των καλλιεργητικών πρακτικών που συνδέονται με τη φυτοπροστασία στις δύο χώρες και με την πιθανότητα εισβολής νέων βιοτύπων του B. tabaci. Χαρακτηρισμό της γενετικής ποικιλότητας των πληθυσμών του B. tabaci με μικροδορυφορικούς μοριακούς δείκτες εξετάζοντας τη νουκλεοτιδική αλληλουχία ενός τμήματος του μιτοχονδριακού DNA που κωδικοποιεί για το ένζυμο της κυτοχρωμικής οξειδάσης Ι. Μελέτη της δυναμικής της ανθεκτικότητας στα εντομοκτόνα στους φυσικούς πληθυσμούς του Β. tabaci. Ανάπτυξη εναλλακτικών μεθόδων για τον έλεγχο του B. tabaci και συγκεκριμένα μελέτη και αξιολόγηση του αρπακτικού εντόμου Macrolophus caliginosus (Heteroptera: Miridae). Κατά τη διάρκεια της επίσκεψης πραγματοποιήθηκαν συσκέψεις με παρουσίαση των ελληνικών και γαλλικών δεδομένων για την έκταση του προβλήματος και τα μέτρα που λαμβάνονται στην κάθε χώρα για την αντιμετώπισή του καθώς και ανταλλαγή απόψεων για το χρονοδιάγραμμα και τη μεθοδολογία που θα ακολουθηθεί. Πραγματοποιήθηκε επίσης διήμερη δειγματοληψία στη Ν. Γαλλία και Β. Ισπανία. Στις 12 έως 15 Σεπτεμβρίου πραγματοποιήθηκε και η πρώτη επίσκεψη των Γάλλων ερευνητών στην Ελλάδα. Συγκεκριμένα οι Δρ N. Gauthier και Δρ C. Vidal επισκέφτηκαν το ΙΠΦΗ και μαζί με τους Έλληνες συνεργάτες πραγματοποίησαν δειγματοληψίες στις περιοχές της Ιεράπετρας και του Τυμπακίου. Επίσκεψη Κύπριου επιστήμονα στο ΙΠΦΗ Στο πλαίσιο του ερευνητικού προγράμματος με τίτλο Διερεύνηση της ανθεκτικότητας του αλευρώδη του καπνού στις διάφορες ομάδες εντομοκτόνων που χρηματοδοτείται από το Ιδρυμα Προώθησης Έρευνας Κύπρου, πραγματοποιήθηκε από 3 έως 15 Ιουνίου επίσκεψη του κ. Δ. Κούρρη του Ινστιτούτου Γεωργικής Έρευνας (ΙΓΕ) της Κύπρου στο Εργαστήριο Εντομολογίας του Ινστιτούτου Προστασίας Φυτών Ηρακλείου, με σκοπό την εκπαίδευσή του σε θέματα βιοδοκιμών με εντομοκτόνα σκευάσματα και βασικών μοριακών τεχνικών. Στο πρόγραμμα, με συντονιστή τον Κύπριο ερευνητή Δρα Β. Βασιλείου του ΙΓΕ συμμετέχουν από ελληνικής πλευράς η Δρ Α. Τσαγκαράκου, επιστημονικά υπεύθυνη και ο Δρ Ε. Ροδιτάκης από το Εργαστήριο Εντομολογίας του ΙΠΦΗ, και ο Δρ Γ. Βόντας από το εργαστήριο Φαρμακολογίας του ΓΠΑ. Στόχος του προγράμματος που θα διαρκέσει 3 χρόνια είναι να διερευνηθούν τα επίπεδα ανθεκτικότητας του εντόμου Bemisia tabaci στο νεονικοτινοειδές imidacloprid στην Κύπρο καθώς επίσης η πιθανότητα ύπαρξης διασταυρούμενης ανθεκτικότητας σε νέες δραστικές ουσίες. Σε μοριακό επίπεδο, προβλέπεται να χαρακτηριστούν οι μεταλλάξεις που σχετίζονται με την ανθεκτικότητα του εντόμου σε διάφορες δραστικές ουσίες και να δημιουργηθεί ένα διαγνωστικό μοριακό τεστ ανίχνευσης για τις περισσότερες από αυτές. Από αριστερά προς δεξιά ο κ. Δ. Κούρρης, ο Δρ Ε. Ροδιτάκης, η Δρ Α. Τσαγκαράκου και ο Δρ Ν. Ροδιτάκης.

5 Δραστηριότητες ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΣΧΕΣΕΙΣ Διεθνές σύνεδριο για την οικολογία διατροφής και βόσκησης των προβάτων και των αιγών To 12 ο διεθνές συνέδριο του υπό-δικτύου του Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας και του Κέντρου Αγρονομικών Μεσογειακών Σπουδών για τη διατροφή προβάτων και αιγών (FAO - CIHEAM Sub-network on sheep and goat nutrition) πραγματοποιήθηκε στη Θεσσαλονίκη στο ξενοδοχείο Φιλίππειον από τις 11 μέχρι τις 13 Οκτωβρίου. Το συνέδριο διοργανώθηκε από το EΘΙΑΓΕ μετά από ανάθεση που έγινε από τους παραπάνω διεθνείς οργανισμούς στο Ινστιτούτο Δασικών Ερευνών (Δρα Θωμά Παπαχρήστου). Στην οργανωτική επιτροπή συμμετείχαν επιστήμονες από το Ινστιτούτο Δασικών Ερευνών (5), το Ινστιτούτο Κτηνιατρικών Ερευνών Θεσσαλονίκης (2), το Ινστιτούτο Κτηνοτροφίας (2), τη Σχολή Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος, ΑΠΘ (1) τη Σχολής Γεωπονίας, ΑΠΘ (1) και την Κτηνιατρική Σχολή, ΑΠΘ (1). Ο τίτλος του συνεδρίου που επιλέχθηκε από την οργανωτική επιτροπή και τους υπευθύνους του υπό-δικτύου ήταν: Οικολογία διατροφής και βόσκησης των προβάτων και των αιγών (Nutritional and foraging ecology of sheep and goats). Στο συνέδριο συμμετείχαν πάνω από 100 ειδικοί επιστήμονες προερχόμενοι από χώρες όλων σχεδόν των ηπείρων. Στη διάρκεια του συνεδρίου παρουσιάστηκαν 93 επιστημονικές εργασίες που ανάλογα με τη θεματολογία τους κατανεμήθηκαν στις εξής πέντε ενότητες: Αλληλοεπιδράσεις φυτών-ζώων και οι συνέπειές τους στη διαχείριση του τοπίου και των ζώων που βόσκουν σε αυτά. Οικολογία και διαχείριση της μεγάλης κοιλίας για να βελτιωθεί η απόδοση των ζώων. Στοχευόμενη διατροφή για να βελτιωθούν οι αποδόσεις των αιγών και προβάτων σε διαφορετικά φυσιολογικά στάδια. Στρατηγικές που χρησιμοποιούν τα δευτερογενή συστατικά των φυτών για να βελτιώσουν την παραγωγική ικανότητα και υγιεινή των μικρών μηρυκαστικών. Προϊόντα ποιότητας από αίγες και πρόβατα για τη διατροφή και υγεία του ανθρώπου. Η επιστημονική εκδρομή του συνεδρίου περιλάμβανε στο πρόγραμμά της επίσκεψη στο Ινστιτούτο Κτηνοτροφίας Γιαννιτσών του ΕΘΙΑΓΕ και σε πειραματικές επιφάνειες του Ινστιτούτου Δασικών Ερευνών στην περιοχή του δημοτικού διαμερίσματος Άγρα Βρυττών Νησίου του Δήμου Έδεσσας του Ν. Πέλλας. Συμπεράσματα Πορίσματα Στο τέλος του συνεδρίου μετά από ευρεία συζήτηση που έγινε σχετικά με τα θέματα των εισηγήσεων καθώς και από τις τοποθετήσεις των συνέδρων προέκυψαν τα συμπεράσματα του συνεδρίου, σύνοψη των οποίων παρουσιάζεται στη συνέχεια. Η κατανόηση των αλληλεπιδράσεων φυτών-ζώων και η ενσωμάτωσή τους στα πρότυπα διαχείρισης των βοσκόμενων οικοσυστημάτων έχει ως αποτέλεσμα τη βελτίωση της οικονομικής βιωσιμότητας και οικολογικής ακεραιότητάς τους, τη διατήρηση και επαύξηση της βιοποικιλότητάς τους, την επαναφορά της επιθυμητής βλάστησης σε λιβάδια και λειμώνες που κυριαρχούνται από ζιζάνια και την ανακούφιση των ευαίσθητων οικολογικά περιοχών (π.χ. παρόχθια βοσκόμενα οικοσυστήματα) από την υπερβόσκηση. Η συχνότητα των φυτών ενός βοσκότοπου, η ακολουθία κατανάλωσής τους καθώς και η πυκνότητα βόσκησης (αριθμός ζώων σε ένα βοσκότοπο σε μια χρονική περίοδο) επηρεάζουν την επιλογή δίαιτας των ζώων και τη συμπεριφορά βόσκησής τους και αυτό έχει επιπτώσεις στη βλάστηση του βοσκότοπου και στη διατροφή των ζώων. Η επιλεκτική βόσκηση επηρεάζει τις φυτοκοινότητες και ορισμένοι συνδυασμοί επιθυμητών και ανεπιθύμητων φυτών μπορούν να ενθαρρύνουν τα ζώα να βόσκουν κατά έναν τρόπο προσαρμοσμένο στα υπάρχοντα φυτά, με την προϋπόθεση βέβαια ότι τα ζώα μαθαίνουν τις θρεπτικές και τοξικολογικές σχέσεις μεταξύ των φυτών. Τα ζώα που έχουν εκτεθεί νωρίς στη ζωή τους σε μία ποικιλία τροφών καταναλίσκουν σημαντικές ποσότητες «ανεπιθύμητων» φυτών που περιέχουν δευτερογενή συστατικά (π.χ. τανίνες, τερπένια, οξαλικά άλατα κ.λπ.) ακόμα κι αν «επιθυμητά» θρεπτικά φυτά είναι διαθέσιμα. Κατά συνέπεια, τα ζώα που μαθαίνουν να αναμιγνύουν τις τροφές μπορούν να πετύχουν ομοιόμορφη χρήση των διαφορετικών ειδών φυτών, επιτρέποντας στα «επιθυμητά» και λιγότερο ανθεκτικά φυτά στη βόσκηση να διατηρήσουν την αφθονία τους. Ταυτόχρονα, με την ομοιόμορφη χρήση φυτών αποτρέπεται η επικράτηση των «ανεπιθύμητων» φυτών που διαθέτουν μηχανισμούς άμυνας

6 ΕΘΙΑΓΕ 26 / 27 έναντι της βόσκησης. Αντιθέτως, όταν τα ζώα καταναλίσκουν μόνο συγκεκριμένα φυτά ενός βοσκόμενου οικοσυστήματος, λόγω της εμπειρίας τους ή των επικρατούντων συστημάτων διαχείρισης και βόσκησης, τα «ανεπιθύμητα» φυτά θα αυξηθούν και τελικά θα κυριαρχήσουν στο οικοσύστημα, κάτι που από οικολογικής σκοπιάς δεν είναι επιθυμητό. Η πυκνότητα βόσκησης και η χημική σύσταση των φυτών επηρεάζουν τη μάθηση των ζώων για τις τροφές. Χαμηλές πυκνότητες ζώων ενθαρρύνουν την επιλεκτική βόσκηση και αποθαρρύνουν την εκμάθηση για τη συμπληρωματικότητα μεταξύ λιγότερο επιθυμητών φυτών. Αντίθετα, οι υψηλές πυκνότητες βόσκησης μπορούν να ενθαρρύνουν τα ζώα για να μάθουν τις συμπληρωματικές σχέσεις μεταξύ των τροφών. Τα μικρά μηρυκαστικά που βόσκουν σε κοπάδια με υψηλή πυκνότητα μπορούν να περιορίσουν την επιλεκτικότητα και να ενθαρρυνθούν στη μίξη τροφών. Ο περιορισμός στη χρήση κτηνιατρικών φαρμάκων και η αντικατάστασή τους με φυτά που έχουν θεραπευτικές ιδιότητες είναι μία σύγχρονη ερευνητική προσπάθεια που υπόσχεται πολλά στα συστήματα ζωικής παραγωγής. Στο συνέδριο ανακοινώθηκαν ερευνητικά αποτελέσματα που έδειξαν ότι για μικρά μηρυκαστικά που έχουν προσβληθεί από παράσιτα υπάρχουν δύο εναλλακτικοί τρόποι θεραπείας μέσω της διατροφής τους: α) χορήγηση στα ζώα θρεπτικών συστατικών που ενισχύουν το ανοσοποιητικό σύστημα και β) καθοδήγηση των ζώων κατά τη βόσκηση στην κατανάλωση συγκεκριμένων φυτών, που περιέχουν αντιπαρασιτικά συστατικά, π.χ. τανίνες. Ο έλεγχος των νηματοειδών του γαστρεντερικού συστήματος διαμέσου συγκεκριμένης διατροφής θα πρέπει να είναι μέρος μιας ολοκληρωμένης προσέγγισης ελέγχου των παρασίτων και όχι μια απομονωμένη εφαρμογή, για παράδειγμα σε συνδυασμό με γενετική επιλογή για αυξημένη αντίσταση, εμβολιασμό και βιολογικό έλεγχο. Η παρουσία μυκοτοξινών στα τρόφιμα και τις τροφές φυτικής προέλευσης (κυρίως δημητριακά, ελαιόσποροι και υποπροϊόντα τους) είναι σχεδόν αναπόφευκτη, και καμία πρακτική λύση δεν είναι διαθέσιμη σήμερα για να τις αποβάλει εξ ολοκλήρου. Ο κίνδυνος χρόνιας δηλητηρίασης των ανθρώπων και των ζώων δεν μπορεί επομένως να αγνοηθεί. Η πιθανή μεταφορά των μυκοτοξινών στα ζωικά προϊόντα δείχνει ότι το γάλα και το κρέας μπορούν επίσης να μολυνθούν από τις μυκοτοξίνες και τους μεταβολίτες τους. Προφυλάξεις πρέπει να ληφθούν για να μειωθεί το επίπεδο μόλυνσης κατά τη διάρκεια της αύξησης των φυτών και μέχρι τη συγκομιδή τους καθώς και κατά την περίοδο μετά τη συγκομιδή και αποθήκευσή τους. Ελλείψει οποιασδήποτε Η διαχείριση βοσκοτόπων με χρήση συμπεριφοριστικών αρχών διαφέρει από άλλα πρότυπα διαχείρισης στο ό,τι δε θεωρεί τα ζώα απλά ως «μηχανές συγκομιδής» αλλά ως οργανωμένα, έμβια και προσαρμοστικά όντα. πραγματικά αποδοτικής διαδικασίας για να διασπάσει τις μυκοτοξίνες, εκτός από την επεξεργασία με αμμωνία που εφαρμόζεται στις αφλατοξίνες, η δυνατότητα απενεργοποίησης των μυκοτοξινών από διάφορες συνδετικές ουσίες παραμένει ελκυστική. Στα συστήματα εκτροφής μηρυκαστικών, μερικές από τις ανησυχίες των καταναλωτών αφορούν ζητήματα που συνδέονται με το μικροβιακό οικοσύστημα της μεγάλης κοιλίας. Για το λόγο αυτό γίνεται προσπάθεια εντοπισμού χρήσιμων φυτών ή συστατικών τους που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για να επηρεαστεί η μεγάλη κοιλία. Στην Αυστραλία, για παράδειγμα, η έρευνα έχει εστιάσει στα αυτόχθονα φυτά και στις αντιμικροβιακές ιδιότητες των συστατικών τους και τη δυνατότητα να επηρεαστεί η παραγωγή μεθανίου και η οξέωση. Ωστόσο, μέχρι στιγμής όλος ο πειραματισμός γίνεται in vitro και θα πρέπει να επιβεβαιωθεί και in vivo. Τα αείφυλλα ξυλώδη φυτά φαίνεται ότι μπορούν να παίξουν σημαντικό ρόλο προς αυτή την κατεύθυνση γιατί εκτός της αξίας τους για το χειρισμό της μεγάλης κοιλίας έχουν και την ικανότητα να παράγουν βοσκήσιμη ύλη όλο το χρόνο, να βελτιώνουν τη δομή του εδάφους και γενικά τη λειτουργία του οικοσυστήματος. Οι φυλές ζώων που έχουν εξελιχθεί σε περιβάλλοντα όπου τα θρεπτικά συστατικά των τροφών ποικίλλουν με την πάροδο του χρόνου, όπως η περιοχή της Μεσογείου, είναι οι καλύτερες φυλές για «καθαρή, πράσινη και ηθική» ζωική παραγωγή. Και τούτο γιατί προσαρμόζονται καλά στο κλίμα, προσφέρουν πολλές δυνατότητες για μεταχείριση, έλεγχο και βελτίωση της αναπαραγωγικής δυνατότητάς τους. Υπάρχουν επαρκείς ενδείξεις που αναδεικνύουν την ευεργετική επίδραση των δευτερογενών συστατικών των φυτών και ιδιαίτερα των τανινών και σαπωνινών για την αύξηση της παραγωγικότητας και της υγείας των ζώων καθώς και της ποιότητας των ζωικών προϊόντων. Οι τροπικές και μεσογειακές περιοχές έχουν μεγάλη βιοποικιλότητα φυτών με υψηλή περιεκτικότητα δευτερογενών χημικών συστατικών και οι χώρες αυτών των περιοχών θα ωφελούνταν πάρα πολύ από τον προσδιορισμό των φυτών και των παραγώγων τους που έχουν τέτοιες βιοενεργές ιδιότητες και που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν ως εναλλακτική λύση των αντιβιοτικών, των βιο-υποστηρικτών και των αντιπαρασιτικών φαρμάκων. Τέλος, μία σειρά από εργασίες εστίασαν στο πώς η διατροφή προβάτων και αιγών με τροφές που περιέχουν διάφορα συστατικά (π.χ. σπόρους λιναριού, σιναπιού, λινελαϊκό οξύ κ.λπ.) συμβάλλει στην παραγωγή προϊόντων ζωικής προέλευσης υψηλής ποιότητας και ασφάλειας για τον άνθρωπο.

7 Δραστηριότητες ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΣΧΕΣΕΙΣ Τρία χρόνια ερευνητικής παρουσίας του ΙΝΑΛΕ στην Κυπριακή Δημοκρατία Η παρουσία του Ινστιτούτου Αλιευτικής Έρευνας (ΙΝΑΛΕ) του ΕΘΙΑΓΕ στην Κυπριακή Δημοκρατία ξεκίνησε το 2005, όταν στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Κανονισμού 1639/2001, το Τμήμα Αλιείας και Θαλασσίων Ερευνών της Κύπρου (ΤΑ- ΘΕ) προκήρυξε ερευνητικό πρόγραμμα για τη διεξαγωγή πειραματικής αλιείας με τράτα βυθού στη θαλάσσια περιοχή της Κυπριακής Δημοκρατίας. Το πρόγραμμα μετά την υποβολή σχετικής προσφοράς, κατοχυρώθηκε στο ΙΝΑΛΕ. Η ανέλκυση της τράτας κατά τη διάρκεια των δειγματοληψιών στην Κύπρο. Σταθμοί δειγματοληψίας του προγράμματος πειραματικής δειγματοληψίας με τράτα βυθού, στα παράλια της Κυπριακής Δημοκρατίας. Το πρόγραμμα στόχευε στην εκτίμηση της αφθονίας των βενθικών αλιευτικών αποθεμάτων, τα οποία ζουν κατά μήκος των ακτών της Κυπριακής Δημοκρατίας, σύμφωνα με τον ισχύοντα Ευρωπαϊκό Κανονισμό. Το ίδιο ερευνητικό πρόγραμμα επαναλήφθηκε τα επόμενα δύο χρόνια, μετά από ανάλογες προκηρύξεις. Στις αρχές του καλοκαιριού η ομάδα θαλάσσιας αλιείας του ΙΝΑΛΕ με επικεφαλής το Διευθυντή του Ινστιτούτου Δρα Α. Καλλιανιώτη και συνεπικουρούμενη από την ομάδα Παράκτιας Ωκεανογραφίας με επικεφαλής το Δρα Γ. Συλαίο, μεταβαίνει στη Λάρνακα όπου επιβιβάζεται στο ελληνικό αλιευτικό σκάφος Ευαγγελίστρια, το οποίο πλέει την ίδια περίοδο προς την Κύπρο. Η παραμονή της ομάδας διαρκεί 15 ημέρες περίπου, περίοδο κατά την οποία ολοκληρώνεται το σύνολο των δειγματοληψιών στην περιοχή έρευνας. Στην περίοδο αυτή επιβιβάζονται στο σκάφος συνάδελφοι ιχθυολόγοι από το ΤΑΘΕ Κύπρου, καθώς και συνεργάτες της AP Marine, εταιρείας θαλασσίων ερευνών, με έδρα τη Λευκωσία, η οποία συνεργάζεται στο πρόγραμμα, παρέχοντας λογιστική και τεχνική υποστήριξη. Για την επιτυχή αντιμετώπιση των προβλημάτων κατά τη διάρκεια της δειγματοληψίας είναι απαραίτητη η βοήθεια των στελεχών του ΤΑΘΕ, η οποία και δόθηκε απλόχερα κατά τη διάρκεια των τελευταίων τριών ετών. Επιπλέον, η παρουσία των Κύπριων ιχθυολόγων στο σκάφος καθ' όλη τη διάρκεια του ταξιδιού, βοήθησε στην Ο πάγκος διαλογής του δείγματος στο σκάφος Ευαγγελίστρια όπου η ομάδα περνάει το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας. ομογενοποίηση της ομάδας και στην άρτια λειτουργία της ως ένα σύνολο, καθώς και στην ανάπτυξη δυνατών δεσμών φιλίας μεταξύ Ελλήνων και Κυπρίων συναδέλφων. Εκτός από την πειραματική δειγματοληψία με τράτα βυθού, το ΙΝΑΛΕ παίρνει μέρος στη βιολογική δειγματοληψία των αλιευτικών εκφορτώσεων όπου το συντονισμό έχει η AP Marine. Στο πλαίσιο αυτού του προγράμματος, το ΙΝΑΛΕ έχει εκπαιδεύσει Κύπριους τεχνικούς σε θέματα συλλογής και επεξεργασίας βιολογικού υλικού, ενώ στις εγκαταστάσεις του ολοκληρώνει την ανάλυση των δεδομένων και τη συγγραφή των τεχνικών εκθέσεων, σύμφωνα με τις απαιτήσεις του Ευρωπαϊκού Κανονισμού. Η τριετής συνεργασία, ήταν ιδιαίτερα καρποφόρος, αφού εκτός από την ανταλλαγή τεχνογνωσίας και επίλυση μίας σειράς τεχνικών θεμάτων, σχετικών με την τυποποίηση της μεθοδολογίας στη λήψη και επεξεργασία των βιολογικών

8 ΕΘΙΑΓΕ 28 / 29 Παράδοση του ομοιώματος του σκάφους «Κυρήνεια» στο Διευθυντή του ΙΝΑΛΕ. Η ομάδα αλιευτικής έρευνας του ΙΝΑΛΕ, μαζί με Κύπριους συναδέλφους στο Δημαρχείο Κυρήνειας. δεδομένων, επέτρεψε και τη συνεργασία στη δημοσιοποίηση των αποτελεσμάτων (προς το παρόν) σε διεθνή συνέδρια (ενώ με το πέρας της τριετίας από την έναρξη των δειγματοληψιών, ετοιμάζονται δημοσιεύσεις) και σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά. Κορυφαία στιγμή της παρουσίας μας στην Κύπρο ήταν η εκδήλωση που έγινε στις 23 Ιουνίου 2007 σε νεοκλασικό κτίριο πάνω στην πράσινη γραμμή, η οποία διαιρεί το ελεύθερο από το κατεχόμενο τμήμα του νησιού. Λίγοι γνωρίζουμε εδώ στην Ελλάδα, ότι οι δημότες των κατεχόμενων πόλεων της Κύπρου, εξακολουθούν να κρατούν αναμμένη την ιδέα της ιδιαίτερης πατρίδας, διατηρώντας τη λειτουργία των αρχών της πόλης, σε Δημαρχεία που φέρουν τα τοπικά ονόματα και όπου στεγάζονται οι δημοτικές αρχές. Επιπλέον, σύλλογοι αθλητικοί και ιδιαίτερα πολιτιστικοί, εξακολουθούν να συσπειρώνουν τους συμπολίτες και να διατηρούν τις παραδόσεις, τα ήθη και τα έθιμα των κατεχόμενων τόπων. Στο Δημαρχείο της κατεχόμενης Κερύνειας, το οποίο βρίσκεται, ελπίζουμε προσωρινά, στη Λευκωσία, παρουσία της Δημάρχου κ. Ιωαννίδου και των Δημοτικών Αρχών, τιμήθηκε το Ινστιτούτο Αλιευτικής Έρευνας για τη συνεισφορά του στη διερεύνηση του φυσικού περιβάλλοντος της Κυπριακής Δημοκρατίας. Κατά τη διάρκεια της σεμνής αλλά ιδιαίτερα συγκινητικής τελετής, δόθηκε στη Δήμαρχο, από το Διευθυντή του ΙΝΑΛΕ, αντίγραφο μαρμάρινης πλάκας με παράσταση Αμφιτρίτης, προερχόμενο από το ναό του Ποσειδώνα στη Θάσο, το βορειότερο νησί του Αιγαίου. Με τη σειρά της η Δήμαρχος παρέδωσε στο Διευθυντή του ΙΝΑΛΕ ακριβές ομοίωμα του αρχαίου σκάφους Κυρήνεια, το πληρέστερο αρχαιοελληνικό ναυάγιο που έχει βρεθεί μέχρι σήμερα, το οποίο εκτίθεται στο κατεχόμενο φρούριο του Αγίου Ιλαρίωνα, έξω από την πόλη της Κερύνειας. Το αρχαίο σκάφος βρέθηκε το Νοέμβριο του 1965 σε βάθος 40 μέτρων. Με βάση τις αναλύσεις που έγιναν στα αμύγδαλα που βρέθηκαν στο σκαρί του, το ναυάγιο χρονολογήθηκε το 288 π.χ., 50 χρόνια μετά το θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Ομοίωμα του σκάφους σε φυσικό μέγεθος είχε κατασκευαστεί την περίοδο Το ομοίωμα του σκάφους στον προθάλαμο του ΙΝΑΛΕ. της Ολυμπιάδας στην Αθήνα και μεταφέρθηκε στη συνέχεια στην Κυπριακή Δημοκρατία. Το ομοίωμα που δόθηκε στο ΙΝΑΛΕ, το οποίο κατασκευάστηκε με βάση τα διασωθέντα τεχνικά χαρακτηριστικά του αρχαίου σκάφους, έχει μήκος 1 περίπου μέτρο και τοποθετήθηκε ήδη σε ειδική προθήκη στην είσοδο του Ινστιτούτου Αλιευτικής Έρευνας, στην Νέα Πέραμο Καβάλας. Αποτελεί το σημείο έναρξης της ξενάγησης που γίνεται κάθε Παρασκευή σε μαθητές και φοιτητές που επισκέπτονται τις εγκαταστάσεις του.

9 Δραστηριότητες ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΣΧΕΣΕΙΣ Εκδήλωση στο πλαίσιο του προγράμματος PLEIADeS Σε εκδήλωση στο Δημαρχείο Πλατύκαμπου που έγινε στις 16 Νοεμβρίου και παρουσία των εκπροσώπων της Ευρωπαϊκής Ένωσης Dirk De Ketelaere και Anna Spiteri, του Integrated Resources Management (IRM) Co Ltd, MALTA, του Δημάρχου Πλατύκαμπου, του εκπροσώπου του Νομάρχη Λάρισας, του Προέδρου της Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών Λάρισας, του Προϊσταμένου της Υπηρεσίας Εγγείων Βελτιώσεων, εκπροσώπων φορέων διαχείρισης του νερού και πλήθους παραγωγών, παρουσιάσθηκαν οι στόχοι και τα αποτελέσματα του πρώτου έτους του ερευνητικού προγράμματος που χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση με τίτλο «Συμμετοχικά πολύ-επίπεδα εργαλεία παρατηρήσεων για διαχείριση αρδευτικού νερού και υποστήριξη αποφάσεων στη Γεωργία» (PLEIADeS). Ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας Ν. Δαλέζιος, περιφερειακός υπεύθυνος του προγράμματος για την Ελλάδα, παρουσίασε τα αντικείμενα και τους στόχους του προγράμματος, τα οποία συνοπτικά είναι: Το πρόγραμμα PLEIADeS εξετάζει την αποδοτική και βιώσιμη χρήση του νερού για την παραγωγή τροφίμων στα περιβάλλοντα με έλλειμμα νερού. Εξετάζονται οι οικονομικές, περιβαλλοντικές, τεχνικές, κοινωνικές και πολιτικές διαστάσεις μέσω μιας σύμπραξης νέων τεχνολογιών και συμμετεχουσών προσεγγίσεων. Αυτές οι τεχνολογίες παρέχουν εύκολη πρόσβαση στις πληροφορίες για όλους τους τελικούς χρήστες, ενώ η ενεργός συμμετοχή θα επηρεαστεί από τις χωρικές πληροφορίες και τα καινοτόμα εργαλεία δικτύωσης. Επίσης το PLEIADeS στοχεύει στη βελτίωση της απόδοσης των αρδευτικών συστημάτων με τη βοήθεια μιας σειράς μέτρων. Σημαντική τεχνική καινοτομία πραγματοποιείται από την ολοκληρωμένη χωροχρονική κάλυψη των δεδομένων Παρατήρησης της Γης (EO: Earth Observation) και τις διαδραστικές ικανότητες δικτύωσης/σύνδεσης των Τεχνολογιών Ενημέρωσης και Επικοινωνιών (ICT: Information and Communication Technologies). Στο πρόγραμμα συμμετέχουν χώρες που έχουν επιλεγεί έτσι ώστε να αντιπροσωπεύεται ένα ευρύ φάσμα των συνθηκών που παρατηρούνται στην Ευρωπαϊκή και Νότιο Μεσόγειο και στην Αμερική, όπως η Πορτογαλία, η Ισπανία, η Ιταλία, η Ελλάδα, η Τουρκία, το Μαρόκο, το Μεξικό, το Περού, η Βραζιλία και οι Ηνωμένες Πολιτείες. Αντικείμενα εργασίας της ελληνικής ομάδας Η ελληνική ομάδα (Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας και Ινστιτούτο Χαρτογράφησης & Ταξινόμησης Εδαφών Λάρισας (ΙΧΤΕΛ) του ΕΘΙΑΓΕ) είναι υπεύθυνη για το πακέτο εργασίας 5 που αναφέρεται στην περιβαλλοντική αποτελεσματικότητα. Αντικείμενο του πακέτου αυτού, είναι κατ αρχήν ο ορισμός του πλαισίου και στη συνέχεια η εκτίμηση της περιβαλλοντικής λειτουργίας των αρδευτικών συστημάτων σε όλες τις περιοχές που γίνονται πιλοτικές εφαρμογές. Οι συμμετέχοντες Έλληνες ερευνητές παρέχουν τεχνογνωσία σε θέματα διαχείρισης των εδαφικών και υδατικών πόρων Καθ. Ν. Δαλέζιος - Άννα Σπιτέρη - Dirk-De Katelaere - Χρ. Τσαντήλας. διαμορφώνοντας το πλαίσιο για την εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων των εναλλακτικών τρόπων διαχείρισης του νερού και στις εννέα πιλοτικές περιοχές. Ο Διευθυντής του ΙΧΤΕΛ Δρ Χρίστος Τσαντήλας ανέλυσε τη σημασία των περιβαλλοντικών δεικτών στη γεωργία. Πιο συγκεκριμένα ο κ. Τσαντήλας παρουσίασε με ποιο τρόπο μπορεί ο παραγωγός παρακολουθώντας ορισμένες ιδιότητες του εδάφους, του νερού και των φυτών να κάνει καλύτερη διαχείριση του νερού, των λιπασμάτων και των φυτοφαρμάκων. Με τον πειραματισμό που εκτελείται από το ΙΧΤΕΛ θα αξιολογηθούν τέτοιοι δείκτες που είναι κατάλληλοι τόσο για την περιοχή μας, όσο και για όλες τις περιοχές που εκτελείται το πρόγραμμα, μέσω των οποίων οι παραγωγοί και γενικά οι ενδιαφερόμενοι θα μπορούν με τη χρήση των νέων τεχνολογιών να έχουν τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα σε ό,τι αφορά την απόδοση, αλλά και την προστασία των φυσικών πόρων. Ο ερευνητής του ΙΧΤΕΛ Δρ Βασίλειος Σαμαράς, επιστημονικά υπεύθυνος του πειραματισμού στον αγρό, παρουσίασε στη συνέχεια το πείραμα που διεξάγεται στον Πλατύκαμπο και τα αποτελέσματα του πρώτου έτους. Το εν λόγω πείραμα μελετά τις άριστες δόσεις νερού και λιπασμάτων και τις συνθήκες υπό τις οποίες αυτές επιτυγχάνονται. Επίσης, με το πείραμα μελετάται η ενέργεια που δαπανάται και η χρήση των φυτοφαρμάκων. Τα αποτελέσματα του πρώτου έτους είναι άκρως ενθαρρυντικά. Το ίδιο πείραμα πρόκειται να εφαρμοσθεί σε όλες τις πιλοτικές περιοχές (στο Περού, στο Μεξικό, στην Ιταλία, στην Ισπανία, στην Πορτογαλία, στην Τουρκία και στο Μαρόκο) των περιοχών που συμμετέχουν.

10 ΕΘΙΑΓΕ 30 / 31 Μία νέα ευρωπαϊκή τεχνολογία για την οικονομική και περιβαλλοντικά φιλική παραγωγή προκαλλιεργούμενου δασικού φυτευτικού υλικού (PRE-FOREST) Δοκιμές ποιότητας σπόρων και δυναμικού αύξησης ριζών στο Ινστιτούτο Δασικών Ερευνών. Δυτικομακεδονικά Φυτώρια (Γρεβενά). Το ερευνητικό πρόγραμμα PRE- FOREST άρχισε να υλοποιείται από τον Οκτώβριο του 2006 και θα ολοκληρωθεί τον Απρίλιο του Περιλαμβάνει τη συνεργασία ερευνητικών Ιδρυμάτων και μικρομεσαίων επιχειρήσεων (SMEs) στην καινοτόμο ιδέα της παραγωγής φυτευτικού υλικού μικρών διαστάσεων. Οι αντικειμενικοί στόχοι του προγράμματος είναι: η εισαγωγή καινοτόμου τεχνολογίας για την παραγωγή δασικού φυτευτικού υλικού, βασιζόμενη στη τεχνολογία της προκαλλιέργειας σε μικρο-φυτοδοχεία (mini-plugs), από μία οικονομική και περιβαλλοντικά φιλική μονάδα παραγωγής, ανεξάρτητης των εξωτερικών περιβαλλοντικών συνθηκών η ανάπτυξη νέας, πλήρους αυτοματοποιημένης τεχνολογίας για την παραγωγή και μεταφύτευση του φυτευτικού υλικού η ενσωμάτωση των παραπάνω τεχνολογιών σε ένα λειτουργικό, ευέλικτο σύστημα παραγωγής δασικού φυτευτικού υλικού σε μεγάλη κλίμακα, προσαρμοζόμενου στη μηχανική μεταφύτευση η εισαγωγή του συστήματος σε στρατηγικές περιοχές της Ευρώπης. Στο πρόγραμμα PRE-FOREST, συμμετέχουν τα δασικά φυτώρια: Vivai Torsanlorenzo (Ιταλία), QS Odlingssystem (Σουηδία), Δυτικομακεδονικά Φυτώρια (Ελλάδα) και οι ερευνητικοί φορείς Università della Tuscia (Ιταλία), Dalarna University (Σουηδία) και το Ινστιτούτο Δασικών Ερευνών του ΕΘΙΑΓΕ (Ελλάδα). Το Ινστιτούτο Δασικών Ερευνών Θεσ- Συνάντηση των συμμετεχόντων φορέων στο πρόγραμμα PRE-FOREST στη Θεσσαλονίκη (1-5/7/2007). σαλονίκης του ΕΘΙΑΓΕ συμμετέχει στο πρόγραμμα PRE-FOREST με την εξής ερευνητική ομάδα: Δρ Καλλιόπη Ραδόγλου, Τακτική Ερευνήτρια, Επιστημονικά Υπεύθυνη Δρ Ολυμπία Ντίνη-Παπαναστάση, Αναπληρώτρια Ερευνήτρια Δρ Γαβριήλ Σπύρογλου, Ειδικός Επιστήμονας Δρ Ιωάννης Ραυτογιάννης, Επίκουρος Καθηγητής ΤΕΙ (Εξωτερικός Συνεργάτης) Δρ Παναγιώτα Κωστοπούλου. Στα αναμενόμενα οφέλη από την εφαρμογή της νέας τεχνολογίας συγκαταλέγονται: η ανάπτυξη μιας περιβαλλοντικά φιλικής μεθόδου παραγωγής δασικών φυταρίων μέσω μείωσης της κατανάλωσης ενέργειας, ανακύκλωσης των θρεπτικών στοιχείων και του νερού, μη ανάγκης για χρήση ζιζανιοκτόνων και μείωσης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων εξαιτίας των μικρότερων αποστάσεων μεταφοράς η οικονομική παραγωγή φυταρίων, λόγω υψηλής πυκνότητας καλλιέργειας, μικρού χρόνου παραγωγής, μικρής κατανάλωσης ενέργειας και χαμηλού κόστους μεταφοράς η αύξηση του ενδιαφέροντος για την παραγωγή φυταρίων, την καλλιέργεια και την παραγωγικότητα των δασών η τεχνολογική κατάρτιση, η απόκτηση βιολογικών γνώσεων και γνώσεων καλλιέργειας του δάσους σε τοπικό επίπεδο η βελτίωση της καλλιέργειας του δάσους και η αύξηση της παραγωγής μέσω της χρήσης φυτών υψηλής ποιότητας, σε συνδυασμό με την ύπαρξη ευέλικτης παραγωγής, καλά προσαρμοζόμενης στις τοπικές ανάγκες.

11 Δραστηριότητες ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΣΧΕΣΕΙΣ Διακρίσεις ερευνητών ΕΘΙΑΓΕ Ο Δρ Στέφανος Διαμαντής. Αποτελεί τιμή για την Ελληνική Μυκητολογία η εκλογή του ερευνητή του Ινστιτούτου Δασικών Ερευνών του ΕΘΙΑΓΕ Δρα Στέφανου Διαμαντή στη θέση του αντιπροέδρου της Ευρωπαϊκής Μυκητολογικής Ένωσης (European Mycological Association- EMA). H EMA αποτελεί τριτοβάθμιο επιστημονικό όργανο που εκπροσωπεί 36 χώρες και καλύπτει όλους του κλάδους της Μυκητολογίας (καταγραφή και χαρτογράφηση μυκητοχλωρίδας, διατήρηση βιοποικιλότητας, φυτοπαθολογία, καλλιέργεια εδώδιμων και φαρμακευτικών μανιταριών, ιατρική μυκητολογία, μοριακή μυκητολογία κ.ά.). Μέλη της είναι εθνικές Μυκητολογικές Εταιρείες, αλλά και μυκητολόγοι καθηγητές Πανεπιστημίων, ερευνητές Ερευνητικών Κέντρων και Ινστιτούτων και ερασιτέχνες-εραστές των αυτοφυών μανιταριών. Τα τελευταία 20 περίπου χρόνια η χώρα μας καταβάλλει προσπάθειες για την κάλυψη μεγάλου επιστημονικού κενού στη γνώση της ελληνικής μυκητοχλωρίδας και στη δημιουργία θεσμικού πλαισίου μέσω του ΟΠΕΓΕΠ για την πιστοποίηση των αυτοφυών εδώδιμων μανιταριών και τη ρύθμιση της συλλογής τους με γνώμονα την αξιοποίησή τους σε συνδυασμό με την προστασία τους. Για περισσότερες πληροφορίες οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να επισκέπτονται την ιστοσελίδα της ΕΜΑ που είναι Στις 28 Ιουνίου πραγματοποιήθηκαν οι εκλογές της European Society for Soil Conservation (ESSC) για την περίοδο Στις εκλογές οι οποίες πραγματοποιήθηκαν στο Παλέρμο της Ιταλίας, ψήφισαν πάνω από 400 μέλη που προέρχονται σχεδόν από όλες τις χώρες της Ευρώπης. Πρόεδρος επανεξελέγη ο Ισπανός Dr José Luis Rubio, και αντιπρόεδρος ο Dr Adám Kertész, μέλος της Ακαδημίας Επιστημών της Ουγγαρίας. Μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου εξελέγη επίσης και ο Τακτικός Ερευνητής του ΕΘΙΑΓΕ Δρ Θ. Καρυώτης, ο οποίος θα συμμετέχει και στην Εκτελεστική Γραμματεία του Οργάνου. Ο Πρόεδρος της ESSC Δρ J. Rubio και ο Πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής Δρ Θ. Καρυώτης. Οργάνωση Διεθνούς Συνεδρίου H Γενική Συνέλευση της European Society for Soil Conservation ενέκρινε ομόφωνα την ανάληψη του 6 ου Διεθνούς Συνεδρίου από την Ελλάδα. Σύμφωνα με την απόφαση, θα διεξαχθεί στην Αθήνα το Μάιο του 2011 και την ευθύνη της διοργάνωσης θα αναλάβει το ΕΘΙΑΓΕ. Πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής ορίσθηκε ο Δρ Θ. Καρυώτης, Τακτικός Ερευνητής του Ινστιτούτου Χαρτογράφησης & Ταξινόμησης Εδαφών Λάρισας. Ανάμεσα στα θέματα που θα συζητηθούν, βαρύτητα θα δοθεί σε προβλήματα του σύγχρονου πολιτισμού, της τεχνολογίας και των πολιτικών που επιδρούν στην ποιότητα των εδαφικών και υδάτινων πόρων. Επίσης, θέματα που σχετίζονται με την παγκοσμιοποίηση και την υποβάθμιση των γαιών, κοινωνία και εδάφη, πολιτικές για αειφορική χρήση γαιών, αντιμετώπιση της ξηρασίας κ.λπ.

12 ΕΘΙΑΓΕ 32 / 33 Ερευνητές που αποχώρησαν.. ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΑΡΓΥΡΑΚΗΣ Ινστιτούτο Αμπέλου, Λαχανοκομίας & Ανθοκομίας Ηρακλείου ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΓΚΟΓΚΑΣ Ινστιτούτο Σιτηρών ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΖΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ Ινστιτούτο Κτηνιατρικών Ερευνών Θεσσαλονίκης ΚΩΝ/ΝΟΣ ΗΛΙΑΔΗΣ Ινστιτούτο Κτηνιατρικών Φυτών & Βοσκών Λάρισας ΟΥΡΑΝΙΑ ΚΕΧΑΓΙΑ Ινστιτούτο Βάμβακος & Βιομηχανικών Φυτών ΚΩΝ/ΝΟΣ ΚΟΥΤΣΟΤΟΛΗΣ ΣΓΕ Ιωαννίνων ΚΩΝ/ΝΟΣ ΛΑΛΕΣ ΣΓΕ Δράμας ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΠΑΛΟΥΤΣΟΣ Ινστιτούτο Μεσογειακών Δασικών Οικοσυστημάτων & Τεχνολογίας Δασικών Προϊόντων ΣΟΦΙΑ ΜΠΛΑΔΕΝΟΠΟΥΛΟΥ Ινστιτούτο Εδαφολογίας Θεσσαλονίκης ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΠΡΟΦΑΣ Ινστιτούτο Μεσογειακών Δασικών Οικοσυστημάτων & Τεχνολογίας Δασικών Προϊόντων ΚΩΝ/ΝΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΑΚΗΣ Ινστιτούτο Υποτροπικών Φυτών & Ελιάς Χανίων ΠΑΡΘΕΝΑ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ Ινστιτούτο Τεχνολογίας Γεωργικών Προϊόντων ΙΩΑΝΝΗΣ ΡΟΥΜΠΟΣ Ινστιτούτο Προστασίας Φυτών Βόλου ΣΤΗΛΙΑΝΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ Κέντρο Γεωργικής Έρευνας Β. Ελλάδας ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΙΔΗΣ ΣΓΕ Πτολεμαΐδας ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΤΣΕΛΛΙΟΣ Ινστιτούτο Μελισσοκομίας ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΥΡΠΕΝΟΥ Ινστιτούτο Κτηνιατρικών Ερευνών Θεσσαλονίκης ΙΩΑΝΝΗΣ ΧΑΤΖΗΧΑΡΙΣΗΣ Ινστιτούτο Φυλλοβόλων Δένδρων Νάουσας Ημερίδες - Συνέδρια - Εκθέσεις ΤΙΤΛΟΣ ΔΙΟΡΓΑΝΩΤΗΣ ΗΜΕΡ/ΝΙΑ ΔΙΕΞΑΓΩΓΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ 4 th International Greek Biotechnology Forum BIONOVA 2-3 Φεβρουαρίου 2008 τηλ.: Αθήνα (Ζάππειο Μέγαρο) Νέες Τάσεις στην Επιστήμη & Τεχνολογία των Σιτηρών ΑΠΘ 4-5 /02 /08 κ. Μ. Παπαγεωργίου, Βιομηχανικές Εφαρμογές ΕΘΙΑΓΕ Θεσσαλονίκη τηλ.: (Ινστιτούτο Σιτηρών) mariapapage@hotmail.com Agrotica 2008, 22 η Διεθνής Έκθεση Γεωργικών HELEXPO 6-10 Φεβρουαρίου 2008 τηλ.: Μηχανημάτων, Εξοπλισμού και Εφοδίων Θεσσαλονίκη agrotica@helexpo.gr 1 Πανελλήνιο Συνέδριο Κτηνιατρικής Παραγωγικών Ζώων, Ελληνική Κτηνιατρική Εταιρεία /03 /08 Υγιεινής Ασφάλειας Τροφίμων Ζωικής Προέλευσης & Αθήνα Προστασίας του Καταναλωτή 1 st Mediterranean Summit of WPSA WPSA 7-10 /05 /08 (World s Poultry Science Association) Χαλκιδική 2 ο Φεστιβάλ Ελαιολάδου & Ελιάς 9-11 Μαΐου τηλ.: , Στάδιο Ειρήνης & Φιλίας ΕΛΑΙΟΤΕΧΝΙΑ 2008 Compass expo ΕΠΕ Μαΐου 2008 τηλ.: & Αθήνα info@elaiotexnia.gr 2 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Σύγχρονες Διατροφικές Διεπιστημονική Εταιρεία Διασφάλισης 6-8 /06 /08 Προκλήσεις για την Ασφάλεια & Ποιότητα Τροφίμων Υγιεινής Τροφίμων (ΔΕΔΥΤ) Θεσσαλονίκη International Conference on Agricultural Engineering & European Society of Agricultural Engineers Ιουνίου 2008 τηλ.: , Industry Exhibition - AgEng 2008 Χερσόνησος (Κρήτη) 2 nd International Conference on Ground Bio- and Eco Ιουλίου econgineering, The use of Vegetation to improve slope stability 2 ο Διεθνές Συνέδριο για την Εμπορία και την Ποιότητα Cretacert Σεπτεμβρίου 2008 τηλ των Αγροτικών Προϊόντων Χερσόνησος Ηρακλείου Κρήτης cretacert@ier.forthnet.gr 1 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Για το Γάλα και τα Προϊόντα του Εθνική Επιτροπή Γάλακτος Οκτώβριος 2008 τηλ.: Αθήνα ndcg@aua.gr,