Γράφει: Στράτος Τζάννου, Χειρουργός Οδοντίατρος, DDS, Msc. in Lasers in Dentistry

Transcript

1 Γράφει: Στράτος Τζάννου, Χειρουργός Οδοντίατρος, DDS, Msc. in Lasers in Dentistry 1. Τι είναι τα Laser και πως επιδρούν στους ιστούς; Η λέξη L.A.S.E.R. είναι ένα ακρωνύμιο φτιαγμένο από τα αρχικά των αγγλικών λέξεων "Light Amplification by Stimulated Emission of Radiation", δηλαδή "Ενίσχυση Φωτός με Εξαναγκασμένη Εκπομπή Ακτινοβολίας". Κάθε Laser είναι μια συσκευή που παράγει ενισχυμένο μονοχρωματικό φώς με συγκεκριμένο μήκος κύματος, άρα και συγκεκριμένες ιδιότητες. Η φωτεινή δέσμη δηλαδή που βγαίνει από το Laser αποτελείται από πολλά φωτόνια που όλα έχουν το ίδιο μήκος κύματος και το ίδιο ενεργειακό επίπεδο. Τα μήκη κύματος όλων των Laser ανήκουν στο ασφαλές φάσμα της ορατής και κυρίως της υπέρυθρης περιοχής της φωτεινής ακτινοβολίας, και όχι στην βλαβερή υπεριώδη ακτινοβολία, γι' αυτό και είναι απόλυτα ασφαλή. Η επίδραση της εφαρμογής ενός Laser σε έναν σκληρό ή μαλακό ιστό διέπεται από τους γενικότερους κανόνες της Οπτικής Επιστήμης και εξαρτάται από τις ιδιότητες ανάκλασης, απορρόφησης, ή διαφάνειας (δηλαδή διέλευσης - διάχυσης μέσα στον ιστό) του μήκους κύματος του συγκεκριμένου Laser από τα συστατικά του ιστού. Η επίδραση επάνω στον ιστό είναι πάντοτε το αποτέλεσμα της απορρόφησης της ενέργειας που μεταφέρουν τα φωτόνια της φωτεινής δέσμης, από τον ιστό. Δηλαδή αν δεν υπάρχει απορρόφηση, δεν υπάρχει άμεση επίδραση επάνω στον ιστό. Όμως, ούτε η διαφάνεια των ιστών είναι άχρηστη. Εκμεταλλευόμενοι τον βαθμό διαφάνειας των ιστών που συναντάμε μέσα στη στοματική μας κοιλότητα στα μήκη κύματος μερικών οδοντιατρικών Laser, μπορούμε επίσης να επιδράσουμε σε ιστούς που βρίσκονται βαθύτερα και απορροφούν αυτήν την ενέργεια. Έτσι στέλνουμε την ενέργεια στον ιστό - στόχο μέσα από τον υπερκείμενο ιστό, αποφεύγοντας έτσι τη χειρουργική επέμβαση που θα χρειαζόταν για να φτάσουμε σε αυτόν. 2. Είναι επικίνδυνα τα Laser; 1 / 26

2 Όχι. Τα Laser είναι απλά μια μορφή φωτός και είναι απολύτως ασφαλή. Τα μήκη κύματος όλων των Laser ανήκουν στο ασφαλές πεδίο της ορατής και της υπέρυθρης περιοχής της φωτεινής ακτινοβολίας και δεν έχουν καμία σχέση με την υπεριώδη, ή άλλες επικίνδυνες μορφές ακτινοβολίας. Το μόνο μέτρο προφύλαξης που παίρνουμε μέσα στο οδοντιατρείο είναι να φοράμε ειδικά προστατευτικά γυαλιά, γιατί επειδή το φώς του Laser είναι ενισχυμένο, η άμεση έκθεση των ματιών μας από πολύ κοντινή απόσταση σε αυτό το φώς, θα μπορούσε να τους προκαλέσει κάποια προσωρινή ή μόνιμη βλάβη. Φανταστείτε το εξής: θα μπορούσε κάποιος από εμάς να κοιτάζει τον ήλιο συνεχόμενα για μερικά λεπτά χωρίς να φοράει τα απορροφητικά γυαλιά ηλίου του; Στην περίπτωση των Laser είναι ακόμα πιο ασφαλές. Ούτως ή άλλως, το φώς του Laser δεν στρέφεται ποτέ προς τα μάτια, αφού η εργασία γίνεται μέσα στο στόμα. Γι' αυτό το λόγο όμως, και με βάση τη νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, βασική προϋπόθεση για να χειρίζεται κάποιος ένα ιατρικό Laser είναι να έχει περάσει τουλάχιστον κάποια βασική εκπαίδευση και να κατέχει το πιστοποιητικό ασφαλούς χρήσης "Laser Safety Officer". Και επειδή προηγουμένως ανέφερα σαν παράδειγμα τον ήλιο που βρίσκεται σε τεράστια απόσταση από εμάς και όλοι γνωρίζουμε τις βλαβερές επιδράσεις του, θα ήθελα να τονίσω ότι τα περισσότερα οδοντιατρικά Laser είναι εντελώς ακίνδυνα ακόμα και για τα μάτια μας σε απόσταση μεγαλύτερη από εκατοστά, ακόμα και χωρίς γυαλιά. 3. Έχουν παρενέργειες τα Laser; Όχι. Η φωτεινή ενέργεια των Laser κατευθύνεται πάντοτε μόνο τοπικά στον ιστό στον οποίο άμεσα ή έμμεσα στοχεύουμε. Οι επιδράσεις στον ιστό είναι άμεσες και καθαρά θεραπευτικές. Οι μοναδικές έμμεσες επιδράσεις είναι και αυτές θεραπευτικές και εκδηλώνονται με τη μορφή της αναλγησίας, της ταχύτερης οστικής ανάπλασης, επούλωσης πληγών κ.λπ. Αυτό αποτελεί και ένα από τα πιο σημαντικά πλεονεκτήματα των Laser σε σχέση με τις υπόλοιπες συμβατικές θεραπευτικές μεθόδους, και οφείλεται στο γεγονός ότι ένα πολύ μικρό μέρος της θεραπευτικής ενέργειας του Laser διεισδύει ελάχιστα χιλιοστά στους ιστούς γύρω από το σημείο της θεραπείας, κινητοποιώντας τους τοπικούς μηχανισμούς του ανθρώπινου οργανισμού να παράγουν τα ευεργετικά αυτά αποτελέσματα. Αυτή εξάλλου είναι και η βάση της θεραπείας με "Low Level Laser Therapy", δηλαδή της θεραπείας με τη χρήση πολύ χαμηλών επιπέδων ενέργειας Laser. 4. Ποιές είναι οι αντενδείξεις των Laser; 2 / 26

3 Ουσιαστικά δεν υπάρχουν πραγματικές αντενδείξεις για τα Laser. Η μοναδική αντένδειξη είναι στην πολύ σπάνια περίπτωση ατόμων που παρουσιάζουν φωτοευαισθησία, μιας και τα Laser είναι και αυτά μια μορφή φωτεινής ενέργειας. Είναι απόλυτα ασφαλή για παιδιά, εγκύους, άτομα με συστηματικές παθήσεις και γενικά για όλες τις ευπαθείς ομάδες πληθυσμού. Προσοχή επίσης χρειάζεται στην περίπτωση ασθενών με βηματοδότες, όπου αποφεύγεται η χρήση παλμικών Laser, μπορούν όμως άφοβα και αυτοί να χαρούν τις θεραπείες με συνεχή Laser. 5. Είναι κατάλληλα για παιδιά τα Laser; Είναι προτιμότερα από άλλες μεθόδους; Η απάντηση και στις δυο ερωτήσεις είναι ναι. Τα παιδιά είναι μια ιδιαίτερη ομάδα ασθενών. Πολλές φορές έχουν προηγούμενες δυσάρεστες εμπειρίες από τον οδοντίατρο, ή ακόμα και από τον παιδίατρο. Άλλες φορές πάλι, με τη φαντασία τους μεγαλοποιούν όσα τρομακτικά πράγματα έχουν ακούσει από τους γονείς ή τους συγγενείς τους για τον "τρομερό οδοντίατρο" με τον "φοβερό τροχό" και τις "ενέσεις". Η χρήση των Laser για τις οδοντιατρικές τους θεραπείες, είναι απόλυτα ασφαλής και διώχνει μακριά όλους τους φόβους τους. Η έλλειψη των κραδασμών και του ενοχλητικού ήχου του τροχού, η απουσία πόνου και η αποφυγή της βελόνας και της αναισθησίας στις περισσότερες θεραπείες με Laser, είναι μερικοί από τους λόγους που τα παιδιά γρήγορα ενθουσιάζονται ακόμα περισσότερο από τη χρήση των Laser. 6. Επιτρέπεται η χρήση των Laser κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης; Φυσικά. Μάλιστα οι θεραπείες με Laser, όχι μόνο δεν επηρεάζουν τη μητέρα ή το έμβρυο, αλλά τουναντίον με τη χρήση τους, αποφεύγεται η χρήση αναισθητικών, αντιβιοτικών και άλλων φαρμάκων που συνήθως θέλουμε να αποφεύγονται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Η χρήση των Laser είναι ο πιο ασφαλής τρόπος οδοντιατρικής φροντίδας, ακίνδυνος τόσο για την ίδια τη μητέρα, όσο και για το έμβρυο. Επίσης με τη χρήση των Laser, λόγω της έλλειψης πόνου και της αποφυγής των κραδασμών και του ενοχλητικού ήχου του τροχού, της αποφυγής της βελόνας και των χειρουργικών εργαλείων, μειώνεται σημαντικά και εξαφανίζεται το stress της οδοντιατρικής θεραπείας για την έγκυο. 7. Είναι ασφαλής η χρήση των Laser μετά από ένα έμφραγμα; Χρειάζεται αντιβίωση; 3 / 26

4 Τα Laser είναι η πιο ασφαλής μέθοδος οδοντιατρικής πράξης για όσους έχουν καρδιολογικά προβλήματα, καθώς ταυτόχρονα με την οδοντιατρική πράξη αποστειρώνουν την περιοχή εφαρμογής τους. Συνεπώς δεν υπάρχει κίνδυνος μικροβιαιμίας και γι' αυτό στις περισσότερες περιπτώσεις δεν είναι απαραίτητη η προληπτική χορήγηση αντιβίωσης. Και φυσικά αφού στις περισσότερες εφαρμογές τους είναι επίσης ανώδυνα, αποφεύγουμε και την χορήγηση αναισθησίας, κάτι που επίσης προσέχουμε ιδιαίτερα στον καρδιολογικό ασθενή. Επίσης με τη χρήση των Laser για τις οδοντιατρικές θεραπείες, λόγω της έλλειψης πόνου και της αποφυγής των κραδασμών και του ενοχλητικού ήχου του τροχού, της αποφυγής της βελόνας και των χειρουργικών εργαλείων, εξαφανίζεται το stress της οδοντιατρικής θεραπείας για τον καρδιολογικό ασθενή. Το μοναδικό σημείο που χρειάζεται προσοχή είναι σε ασθενείς με βηματοδότες, όπου αποφεύγεται η χρήση παλμικών Laser, μπορούν όμως άφοβα και αυτοί να χαρούν τις θεραπείες με συνεχή Laser. Η αποφυγή αυτή των παλμικών Laser γίνεται για καθαρά προληπτικούς λόγους, γιατί δεν θέλουμε οι συχνότητες του Laser να παρεμβληθούν στη λειτουργία του βηματοδότη, δηλαδή αυτός ο ασθενής αποφεύγει τα παλμικά Laser όπως αποφεύγει και τα κινητά τηλέφωνα. Επιπλέον, οι σύγχρονοι βηματοδότες δεν υφίστανται ηλεκτρονικές παρεμβολές, γι' αυτό και οι καρδιολόγοι συνήθως επιτρέπουν σε αυτούς τους ασθενείς και τη χρήση κινητών τηλεφώνων, καθώς και παλμικών Laser. 8. Μπορώ να κάνω σφράγισμα με Laser αντί για τροχό; Θα πονάω; Θα χρειασθεί αναισθησία; Φυσικά και μπορούμε να κάνουμε σφραγίσματα με Laser! Τα Laser σκληρών ιστών, δηλαδή το Er:YAG Laser και το Er,Cr:YSGG Laser, μπορούν με εξαιρετική ευκολία να αφαιρέσουν την αδαμαντίνη (σμάλτο), την οδοντίνη, και φυσικά την τερηδόνα. Και αυτό συμβαίνει γιατί τα μήκη κύματος αυτών των δυο Laser, έχουν πολύ υψηλό δείκτη απορρόφησης από το νερό και τον υδροξυαπατίτη, που είναι δυο από τα κύρια συστατικά όλων όσων προανέφερα, καθώς και από το νερό του spray που τροφοδοτεί το ίδιο το Laser. Αποτέλεσμα αυτής της απορρόφησης είναι να γίνονται μικροσκοπικές "εκρήξεις" στην επιφάνεια του δοντιού (που ο ασθενής αντιλαμβάνεται σαν έναν ήχο του τύπου "τακ-τακ-τακ"), απομακρύνοντας έτσι τον αντίστοιχο σκληρό ιστό. Και επειδή η ικανότητα αφαίρεσης όλων αυτών των ιστών από το Laser βασίζεται στις ιδιότητες απορρόφησης του μήκους κύματος του κυρίως από το νερό, που είναι πολύ περισσότερο στην τερηδόνα από ότι στους υγιείς οδοντικούς ιστούς, αυτό μας δίνει τη δυνατότητα της επιλεκτικής αφαίρεσης μόνο της τερηδόνας ρυθμίζοντας ανάλογα τις παραμέτρους του Laser, γεγονός που σημαίνει μικρότερα και ομορφότερα σφραγίσματα με διατήρηση ακέραιων των υγιών οδοντικών ιστών. Τέλος, επειδή το βάθος διείσδυσης αυτών των Laser είναι πάρα πολύ μικρό και η σημερινή τεχνολογία μας παρέχει τη δυνατότητα να έχουμε χρονικά εύρη παλμού κατά πολύ μικρότερα από τον χρόνο που χρειάζεται το νεύρο του δοντιού να αντιληφθεί το ερέθισμα, το νεύρο δεν αισθάνεται καμία θερμική μεταβολή και γι' αυτό το λόγο τα Laser αυτά, είναι ανώδυνα και η χρήση τους δεν χρειάζεται αναισθησία. Ειδικά το Er:YAG Laser που το μήκος κύματος του έχει τον μεγαλύτερο δείκτη 4 / 26

5 απορρόφησης στο ίδιο το νερό (Η2Ο), πολύ μικρότερα εύρη παλμού και το μικρότερο βάθος διείσδυσης, είναι τελείως ανώδυνο, ενώ για το Er,Cr:YSGG Laser, που έχει μεγαλύτερο δείκτη απορρόφησης στις ρίζες (OH)- που αποτελούν συστατικό του νερού, και λίγο μεγαλύτερα εύρη παλμού, μπορεί να χρειαστεί αναισθησία σε ένα πολύ μικρό ποσοστό σφραγισμάτων. Και παρόλο που όπως αναφέραμε παραπάνω, αυτή η δράση τους είναι εντελώς επιφανειακή, τα σύγχρονα Er:YAG Laser είναι εξαιρετικά κοπτικά εργαλεία με ταχύτητα εφάμιλλη ή και μεγαλύτερη από τον τροχό. 9. Θα πονάω όταν καθαρίζουμε το δόντι μου με το Laser; Φοβάμαι τον τροχό, αλλά φοβάμαι εξίσου και τις ενέσεις. Όχι, με το Laser, λέξεις όπως "πόνος" και "αναισθησία", βγαίνουν τελείως από το λεξιλόγιο μας. Τα σφραγίσματα με Laser δεν χρειάζονται ενέσεις και φυσικά δεν πονάνε. Κατ' αρχήν η δράση των Laser σκληρών ιστών, δηλαδή των Laser ερβίου και κυρίως του Er:YAG Laser, είναι καθαρά επιφανειακή με βάθος διείσδυσης μικρότερο από ένα χιλιοστό. Επίσης, η δράση των σημερινών Laser ερβίου βασίζεται στην απορρόφηση του μήκους κύματος κυρίως από το νερό, και μάλιστα περισσότερο από το εξωτερικό νερό του spray του Laser και λιγότερο από τα εσωτερικά συστατικά του δοντιού, γεγονός που κάνει τη δράση αυτών των Laser ακόμη περισσότερο επιφανειακή. Πολύ σημαντικό ρόλο επίσης παίζει το εύρος παλμού, δηλαδή η χρονική διάρκεια του κάθε παλμού, καθώς τα σύγχρονα Laser ερβίου μας προσφέρουν τη δυνατότητα επιλογής πάρα πολύ μικρών τιμών εύρους παλμού (μερικά εκατομμυριοστά του δευτερολέπτου), κατά πολύ μικρότερων από το χρόνο που χρειάζεται το νεύρο του δοντιού για να αντιληφθεί το ερέθισμα. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι η αύξηση της θερμοκρασίας στην επιφάνεια του δοντιού είναι τόσο αστραπιαία, που ο χρόνος ανάμεσα στους παλμούς είναι υπεραρκετός ώστε να προλάβει να ξανακρυώσει πριν τον επόμενο παλμό και πριν προλάβει το θερμικό ερέθισμα να φτάσει στο νεύρο του δοντιού ώστε να το αντιληφθεί. Έτσι το θερμικό ερέθισμα δεν φτάνει στο νεύρο και ο ασθενής δεν πονάει, ακόμα κι όταν η φωτεινή ακτίνα βρίσκεται σε απόσταση αναπνοής από το νεύρο. Φυσικά αυτό προϋποθέτει να γνωρίζει καλά ο οδοντίατρος να χρησιμοποιεί τις σωστές παραμέτρους ανάλογα με το βάθος που δουλεύει. Τις περισσότερες φορές ο ασθενής απλώς ακούει τον ήχο από τους παλμούς, αλλά δεν αισθάνεται απολύτως τίποτα. Σε μερικές περιπτώσεις ο ασθενής μπορεί επίσης να αισθάνεται ελαφρά τους παλμούς, αλλά με την έννοια της αφής και κυρίως της ακοής, και όχι του πόνου. Σε αυτές τις περιπτώσεις δηλαδή, ο ασθενής ακούει και πάλι τον ήχο από τους παλμούς, αισθάνεται ότι κάτι συμβαίνει επάνω στην επιφάνεια του δοντιού του, αλλά δεν πονάει. Είναι σαν να χτυπάει κάποιος την πόρτα, αλλά δεν την ανοίγει ποτέ για να μπει μέσα. Και πάλι ο εξειδικευμένος και έμπειρος οδοντίατρος μπορεί να τον κάνει να μην αισθάνεται ούτε αυτό, αλλάζοντας τις παραμέτρους του Laser. Και δεν πρέπει επίσης να ξεχνάμε ότι με το Laser δεν χρειάζεται καν να ακουμπάμε το δόντι. Η χειρολαβή μας βρίσκεται σε απόσταση από το δόντι που κυμαίνεται από 8-15 χιλιοστά (non-contact χειρολαβές), μέχρι 1 χιλιοστό (contact χειρολαβές) και έτσι αυτό που "ακουμπάει" τελικά το 5 / 26

6 δόντι είναι μόνο το φως του Laser. 10. Θα χαλάσουμε λιγότερο ή περισσότερο γερό δόντι κάνοντας το σφράγισμα με Laser; Πολύ λιγότερο! Σε αντίθεση με τον τροχό που για να κάνουμε ένα σφράγισμα πρέπει να τροχίσουμε αρκετά μεγάλη κοιλότητα στο δόντι ώστε να δώσουμε το λεγόμενο σχήμα και μέγεθος συγκράτησης και αρκετό βάθος ώστε να μην σπάει το σφράγισμα (δηλαδή να τροχίσουμε και αρκετό γερό δόντι αν χρειαστεί), όταν παρασκευάζουμε το δόντι με το Laser, αφαιρούμε μόνο την τερηδόνα (δηλαδή μόνο το χαλασμένο μέρος του δοντιού) και σφραγίζουμε το δόντι. Αυτό είναι εφικτό χάρη στην ικανότητα των Laser ερβίου για επιλεκτική αφαίρεση μόνο της τερηδόνας, σε συνδυασμό με την εξαιρετική αδροποιητική ικανότητα του Laser και τα σύγχρονα πιο ανθεκτικά υλικά, και το τελικό αποτέλεσμα είναι ένα πολύ υψηλής αντοχής και αισθητικής σφράγισμα. 11. Τι σημαίνουν οι όροι "Ελάχιστα Επεμβατική Οδοντιατρική" και "επιλεκτική αφαίρεση τερηδόνας"; Η "Ελάχιστα Επεμβατική Οδοντιατρική" (Minimally Invasive Dentistry) είναι η κύρια φιλοσοφία της σύγχρονης Οδοντιατρικής, μαζί με την πρόληψη και τη στοματική υγιεινή. Εκφράζει τη βασική αρχή του σεβασμού των υγιών οδοντικών ιστών κατά την παρασκευή των δοντιών και την αποφυγή της άσκοπης αφαίρεσης τους, καθώς και την αποφυγή χειρουργικών επεμβάσεων ή τη μείωση της έκτασης τους, χρησιμοποιώντας λιγότερο επεμβατικές μεθόδους θεραπείας. Η χρήση των Laser στην Οδοντιατρική πληρεί απόλυτα τις αρχές της Ελάχιστα Επεμβατικής Οδοντιατρικής, τόσο στην παρασκευή κοιλοτήτων στα δόντια για σφραγίσματα και άλλες αποκαταστάσεις, όσο και στη θεραπεία των στοματικών παθήσεων και στη Χειρουργική του στόματος. Η "επιλεκτική αφαίρεση τερηδόνας" (selective carries removal) από την άλλη μεριά, είναι ένας όρος που αφορά αποκλειστικά και μόνο τα Laser και αποτελεί μια υποδειγματική εφαρμογή των αρχών της Ελάχιστα Επεμβατικής Οδοντιατρικής. Πρόκειται για την ιδιότητα των Laser ερβίου και κυρίως του Er:YAG Laser, να αφαιρούν μόνο την τερηδονισμένη ουσία του δοντιού και να μην πειράζουν τους υγιείς οδοντικούς ιστούς. Αυτό επιτυγχάνεται με δυο μηχανισμούς. Ο πρώτος βασίζεται στον υψηλό δείκτη απορρόφησης των Laser ερβίου από το νερό. Επειδή η τερηδόνα περιέχει πολύ υψηλότερα ποσοστά νερού σε σχέση με τους υγιείς οδοντικούς ιστούς, ρυθμίζοντας ανάλογα τις παραμέτρους του Laser, η ενέργεια του απορροφάται αποκλειστικά από την τερηδόνα την οποία και αφαιρεί, 6 / 26

7 αφήνοντας ανέπαφους τους υγιείς οδοντικούς ιστούς. Ο μηχανισμός αυτός βέβαια εξαρτάται αποκλειστικά από τη χρήση των σωστών παραμέτρων από τον ιατρό που χειρίζεται το Laser. Ο δεύτερος μηχανισμός αφορά μόνο ένα συγκεκριμένο μηχάνημα Er:YAG Laser, το οποίο διαθέτει ένα δεύτερο διαγνωστικό Laser που εντοπίζει την τερηδόνα (καθώς και την υποουλική τρυγία). Φυσικά και στο συγκεκριμένο μηχάνημα ισχύει ο πρώτος μηχανισμός, αλλά επιπλέον είναι εφοδιασμένο με ένα Detect / Feedback system, με τη βοήθεια του οποίου το διαγνωστικό Laser εντοπίζει την τερηδόνα, δίνοντας συνεχώς πληροφορίες είτε στον ιατρό με τη μορφή αριθμητικών μετρήσεων και ηχητικών σημάτων (Detect), είτε απευθείας στο Er:YAG Laser να την αφαιρέσει αυτόματα (Feedback). Δηλαδή στην τελευταία περίπτωση το ίδιο το μηχάνημα Laser εντοπίζει και ταυτόχρονα αφαιρεί μόνο του την τερηδόνα, κάνοντας επιλεκτική και αυτόματη αφαίρεση της τερηδόνας. Φυσικά και σε αυτήν την περίπτωση είναι απαραίτητες οι γνώσεις του ιατρού, ο οποίος θα πρέπει να έχει ρυθμίσει σωστά τις παραμέτρους του Er:YAG Laser. Με βάση τον ίδιο μηχανισμό μπορεί να γίνει και η επιλεκτική και αυτόματη αφαίρεση της υποουλικής τρυγίας στην περιοδοντική θεραπεία. 12. Γιατί είναι καλύτερα τα σφραγίσματα με Laser; Οι λόγοι για τους οποίους τα σφραγίσματα με Laser είναι καλύτερα από τα σφραγίσματα με τροχό είναι πολλοί. Οι κυριότεροι από αυτούς είναι οι παρακάτω: - Η παρασκευή της κοιλότητας του σφραγίσματος με το Laser γίνεται χωρίς πόνο. - Λόγω της έλλειψης πόνου δεν χρειάζεται αναισθησία. Έτσι αποφεύγονται και οι βελόνες, καθώς και το ενοχλητικό μούδιασμα της αναισθησίας. - Ο ασθενής αισθάνεται πολύ πιο άνετα κατά την παρασκευή της κοιλότητας του σφραγίσματος με το Laser, καθώς εκτός από τον πόνο, απουσιάζουν και ο ενοχλητικός ήχος και οι κραδασμοί του τροχού. - Η ταχύτητα παρασκευής της κοιλότητας με τα σύγχρονα Laser είναι από εφάμιλλη έως και 1,6 φορές μεγαλύτερη για κάποια Laser από αυτήν του τροχού. - Τα Laser έχουν τη δυνατότητα επιλεκτικής αφαίρεσης μόνο της τερηδόνας, αφήνοντας ανέπαφους τους υγιείς ιστούς του δοντιού και η τελική κοιλότητα του σφραγίσματος είναι κατά πολύ μικρότερη από ότι με τον τροχό. - Η κοιλότητα που παρασκευάζεται με Laser είναι στείρα μικροβίων, λόγω της ιδιότητας αποστείρωσης του Laser. Έτσι δεν ευνοείται η ανάπτυξη δευτερογενούς τερηδόνας κάτω από το σφράγισμα, κάτι που είναι σχετικά συχνό στα παραδοσιακά σφραγίσματα με τροχό. - Επίσης η κοιλότητα που παρασκευάζεται με Laser δεν έχει ρυπαρό επίχρισμα (smear layer) και γι' αυτό δεν χρειάζεται επεξεργασία με χημικά, γεγονός που ανεβάζει ακόμη περισσότερο το επίπεδο της άνεσης του ασθενή. Αντίθετα στην κοιλότητα που παρασκευάζεται με τροχό, είναι απαραίτητη η χρήση χημικών για την απομάκρυνση του ρυπαρού επιχρίσματος, διαφορετικά δεν γίνεται καλή συγκόλληση του σφραγίσματος και ευνοείται η εμφάνιση περιεμφρακτικού χώρου και η δημιουργία δευτερογενούς τερηδόνας. - Λόγω της αυξημένης αδροποιητικής ιδιότητας των Laser (laser etching), έχουμε και αυξημένη μηχανική συγκράτηση του σφραγίσματος που ενισχύει σημαντικά τη χημική 7 / 26

8 συγκόλληση του μέσα στην κοιλότητα του δοντιού μετά από τη συνηθισμένη χημική αδροποίηση με οξύ (acid etching). Έτσι τα σφραγίσματα με Laser, παρόλο που είναι πιο μικρά, είναι πολύ πιο ανθεκτικά από ότι τα σφραγίσματα με τροχό. - Και φυσικά λόγω του μικρότερου μεγέθους τους και του ακανόνιστου σχήματος, τα σφραγίσματα με Laser είναι υψηλής αισθητικής. - Τέλος, σε περίπτωση που η τερηδόνα φτάνει μέχρι το νεύρο του δοντιού και υπάρχει αποκάλυψη και μικροτραυματισμός του πολφού, ενώ στις παρασκευές κοιλοτήτων με τροχό τις περισσότερες φορές το δόντι χρειάζεται απονεύρωση (είτε άμεσα, είτε στο μέλλον) λόγω μόλυνσης ή φλεγμονής του πολφού, με το Laser μπορούμε να αποστειρώσουμε και να επουλώσουμε τον μικροτραυματισμό του πολφού (δημιουργώντας μια κρούστα από επάνω του) και στις περισσότερες περιπτώσεις να αποφύγουμε την απονεύρωση για πάντα. 13. Μπορούμε να αφαιρέσουμε τα παλιά μου άσπρα σφραγίσματα με Laser; Φυσικά! Τα άσπρα σφραγίσματα μεταξύ των άλλων συστατικών τους περιέχουν και νερό. Όπως έχουμε ήδη αναφέρει, ο μηχανισμός δράσης των Laser ερβίου επάνω στους ιστούς βασίζεται κύρια στον υψηλό δείκτη απορρόφησης του μήκους κύματος του Laser από το νερό. Έτσι, η αφαίρεση των παλιών άσπρων σφραγισμάτων γίνεται πολύ εύκολα με τα Laser αυτά και φυσικά χωρίς αναισθησία και χωρίς καθόλου πόνο. Και επιπλέον, λόγω της διαφορετικής περιεκτικότητας των διαφορετικών ιστών σε νερό, μπορούμε ρυθμίζοντας ανάλογα τις παραμέτρους του Laser να αφαιρέσουμε επιλεκτικά μόνο το παλιό σφράγισμα και την τερηδόνα, αφήνοντας ανέπαφο το υπόλοιπο γερό δόντι. 14. Μπορούμε να αφαιρέσουμε τα παλιά μου μαύρα σφραγίσματα με Laser; Εδώ δυστυχώς η απάντηση είναι όχι. Το Laser είναι όπως είπαμε φώς και τα μαύρα σφραγίσματα είναι μεταλλικά. Όταν το φως πέφτει επάνω στην επιφάνεια του μαύρου σφραγίσματος, το μέταλλο λειτουργεί σαν καθρέφτης και η φωτεινή ενέργεια του Laser αντανακλάται. Αφού λοιπόν η ενέργεια δεν απορροφάται από το μαύρο σφράγισμα, δεν έχει κανένα αποτέλεσμα σε αυτό. Θα μπορούσε βέβαια κάποιος να αφαιρέσει με το Laser ένα μέρος του δοντιού γύρω από το σφράγισμα και στη συνέχεια να βγάλει ολόκληρο το σφράγισμα με μια λαβίδα, αυτό όμως θα ήταν κακό για το δόντι γιατί έτσι θα αφαιρούσε και αρκετό υγιές τμήμα του δοντιού. Αυτό που συνήθως κάνουμε σε αυτές τις περιπτώσεις είναι να αφαιρούμε προσεκτικά το παλιό σφράγισμα με τον τροχό, χωρίς να χρειάζεται αναισθησία και χωρίς να πονάει (γιατί τροχίζουμε το σφράγισμα που δεν έχει νεύρο και όχι το δόντι) και στη συνέχεια καθαρίζουμε το χαλασμένο δόντι με το Laser. Έτσι ούτε βλάπτουμε το δόντι, ούτε ο ασθενής πονάει. Φυσικά αυτός ο περιορισμός δεν ισχύει για τα παλιά άσπρα σφραγίσματα, τα οποία αφού δεν είναι μεταλλικά και επιπλέον περιέχουν 8 / 26

9 νερό, μπορούμε να τα αφαιρέσουμε πανεύκολα με το Laser. 15. Το μπλε φως που μου έβαζε ο οδοντίατρος μου για τα άσπρα σφραγίσματα ή τη λεύκανση είναι Laser; Η απάντηση είναι όχι. Ότι είναι φως, δεν είναι υποχρεωτικά και Laser. Οι συσκευές που παράγουν το μπλε φώς που χρησιμοποιούμε στα οδοντιατρεία μας είναι απλώς συσκευές είτε φωτοπολυμερισμού, είτε λεύκανσης. Λειτουργούν με μια απλή λυχνία αλογόνου οι πιο παλιές, ή με led οι πιο καινούργιες, ή τέλος πρόκειται για συσκευές "plasma", και τις χρησιμοποιούμε για να πήζουμε τα λευκά σφραγίσματα, ή στη λεύκανση των δοντιών για να ενεργοποιούμε τον λευκαντικό παράγοντα. Εκτός από αυτές τις δυο κοινές εφαρμογές, η χρήση τους δεν έχει καμία άλλη σχέση με τις πολυπληθείς εφαρμογές των Laser. Και πρέπει επίσης να σημειώσουμε ότι το φώς που εκπέμπουν αυτές οι συσκευές ανήκει στην υπεριώδη ακτινοβολία, ενώ όλα τα Laser ανήκουν στο ασφαλές πεδίο του ορατού και κυρίως του αόρατου υπέρυθρου φάσματος της φωτεινής ακτινοβολίας. Φυσικά υπάρχουν και κάποια Laser που παράγουν ορατό μπλε φως (όπως το Argon Ion Laser, το Helium Cadmium Laser, κάποια διοδικά μπλε Laser κ.λ.π.), αλλά κανένα τους δεν χρησιμοποιείται στην Οδοντιατρική. 16. Μπορώ να κάνω λεύκανση με Laser; Είναι καλύτερη από τους άλλους τρόπους; Θα έχω ευαισθησίες μετά; Η λεύκανση των δοντιών με Laser είναι ο πιο σύγχρονος, γρήγορος και αποτελεσματικός τρόπος λεύκανσης σήμερα, και ταυτόχρονα ο πιο ασφαλής από όλους στο θέμα της ευαισθησίας των δοντιών. Υπάρχουν πολλά είδη Laser και διαφορετικά μήκη κύματος που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε για τη λεύκανση των δοντιών, όπως για παράδειγμα το Nd:YAG Laser με μήκος κύματος 1064 nm που είναι αόρατο από το ανθρώπινο μάτι, το Frequency doubled Nd:YAG Laser με μήκος κύματος 532nm και εντυπωσιακό πράσινο χρώμα, τα διοδικά Laser και άλλα. Το πιο διαδεδομένο σήμερα είναι το Frequency doubled Nd:YAG Laser που έχει γίνει ευρύτερα γνωστό και σαν KTP Laser, το μήκος κύματος του οποίου έχει τον υψηλότερο δείκτη απορρόφησης στις χρωστικές από όλα τα μήκη κύματος (Laser, συσκευές φωτοπολυμερισμού, λάμπες λεύκανσης, συσκευές "plasma" κ.λπ.) που χρησιμοποιούνται στην Οδοντιατρική. Αυτό έχει σαν συνέπεια να έχει και την υψηλότερη απορρόφηση από τις χρωστικές των δοντιών και γι' αυτό τις αφαιρεί ταχύτερα, βαθύτερα και με πιο μακροχρόνια αποτελέσματα από κάθε άλλη συσκευή ή μέθοδο λεύκανσης. Γι' αυτόν τον λόγο, το KTP Laser δίκαια θεωρείται σήμερα σαν το Laser της λεύκανσης! Η λεύκανση μπορεί να γίνει μόνο στα 6-8 μπροστινά δόντια κάθε γνάθου, ή σε όλο το στόμα, ανάλογα με τις ανάγκες και τις επιθυμίες του ασθενούς. Με τη χρήση των ειδικών 9 / 26

10 λευκαντικών παραγόντων, η λεύκανση με το Laser γίνεται στο ιατρείο μέσα σε λεπτά, με ασφάλεια, χωρίς πόνο, χωρίς μετέπειτα ευαισθησίες ή φθορά των δοντιών και με εντυπωσιακά και αρκετά μακροχρόνια αποτελέσματα. Συνήθως αρκούν μια ή δυο εφαρμογές για να έχουμε ένα άριστο αισθητικό αποτέλεσμα. Αν μάλιστα συνδυαστεί στη συνέχεια και με λεύκανση στο σπίτι με νάρθηκες, τα αποτελέσματα είναι ακόμα πιο εντυπωσιακά και μακροχρόνια. 17. Μπορούμε να κάνουμε καθαρισμό με Laser; Ναι, με τα Laser σκληρών ιστών, δηλαδή τα Laser ερβίου. Τα Laser αυτά αφαιρούν την οδοντική τρυγία (πέτρα) με τον ίδιο μηχανισμό με τον οποίο αφαιρούν και την τερηδόνα, βασισμένο στον υψηλό δείκτη απορρόφησης τους από το νερό. Η πέτρα περιέχει νερό και μάλιστα σε πολύ υψηλότερα ποσοστά από ότι τα δόντια μας. Αυτό μας δίνει τη δυνατότητα, με τη χρήση των κατάλληλων παραμέτρων, να κάνουμε επιλεκτική αφαίρεση μόνο της πέτρας, αφήνοντας ανέπαφο το δόντι. Μπορούμε επίσης να χρησιμοποιήσουμε το διπλό Laser (διαγνωστικό - Er:YAG) KaVo KEY III, το οποίο με τον μηχανισμό Detect / Feedback system που διαθέτει, μπορεί να κάνει από μόνο του τον εντοπισμό της πέτρας με το διαγνωστικό Laser, δίνοντας ταυτόχρονα είτε τις πληροφορίες στον ιατρό με τη μορφή μετρήσεων και ηχητικών σημάτων (Detect), είτε απευθείας την εντολή στο θεραπευτικό Laser (Feedback) για την αυτόματη επιλεκτική αφαίρεση της. Παρόλα αυτά, συνήθως προτιμάμε να κάνουμε τον καθαρισμό με υπέρηχους. Και αυτό γιατί οι υπέρηχοι είναι ένα εξαιρετικά αποτελεσματικό και γρήγορο εργαλείο για την αφαίρεση τόσο της πέτρας όσο και των χρωστικών, και εξίσου ανώδυνο με τα Laser. 18. Μπορούμε να κάνουμε θεραπεία ουλίτιδας με Laser; Φυσικά! Η θεραπεία της ουλίτιδας είναι εύκολη υπόθεση για τα Laser και μπορεί να γίνει με τη χρήση διάφορων τύπων Laser. Καθώς η ουλίτιδα είναι μια φλεγμονώδης πάθηση των ούλων που οφείλεται σε μικρόβια και χρόνιους ερεθιστικούς παράγοντες (πέτρα, κακότεχνα σφραγίσματα, κακότεχνες στεφάνες και γέφυρες), το πρώτο στάδιο της θεραπείας είναι η απομάκρυνση αυτών των ερεθιστικών παραγόντων και κυρίως της πέτρας. Η απομάκρυνση της πέτρας μπορεί να γίνει είτε με υπέρηχους, ή με ένα Er:YAG Laser, το οποίο επιπλέον καθαρίζει τα ούλα από το φλεγμονώδες επιθήλιο, σκοτώνει τα μικρόβια και ταυτόχρονα ασκεί αναπλαστική δράση στα ούλα. Στις περισσότερες περιπτώσεις, το πρώτο αυτό στάδιο, σε συνδυασμό με τη σωστή στοματική υγιεινή από τον ασθενή είναι αρκετό για να έχουμε εξάλειψη της αιμορραγίας και της φλεγμονής και ο ασθενής να αποκτήσει και πάλι φυσιολογικά, υγιή ούλα. Σε πιο προχωρημένες περιπτώσεις όμως, με έντονη φλεγμονή και 10 / 26

11 αιμορραγία των ούλων, χρειάζεται και ένα δεύτερο στάδιο κατά το οποίο χρησιμοποιούμε ένα Laser μαλακών ιστών. Τα πιο συνηθισμένα Laser που χρησιμοποιούμε γι' αυτό το σκοπό είναι το Nd:YAG Laser, τα διοδικά Laser και το KTP Laser, που όλα τους έχουν υψηλό δείκτη απορρόφησης από τις χρωστικές (αιμοσφαιρίνη, μελανίνη κ.λ.π.) και μεγάλο βάθος διείσδυσης της θεραπευτικής τους ενέργειας, με κυρίαρχο το Nd:YAG Laser. Χάρη σε αυτές τις ιδιότητες τους μπορούμε να τα χρησιμοποιήσουμε για να καθαρίσουμε σε βάθος το φλεγμονώδη ιστό, να σκοτώσουμε σε βάθος τα μικρόβια, να εξαλείψουμε την αιμορραγία (λόγω του υψηλού δείκτη απορρόφησης από την αιμοσφαιρίνη) και να προκαλέσουμε ταχεία επαναπρόσφυση των ούλων (λόγω της υψηλής τους αναπλαστικής δράσης), βοηθώντας τα να ξαναγίνουν πολύ γρήγορα υγιή και σφιχτά, και φυσικά χωρίς φλεγμονή και αιμορραγία. Και για μια ακόμη φορά αυτό γίνεται χωρίς την ανάγκη αναισθησίας γιατί ειδικά με το Nd: YAG laser είναι τελείως ανώδυνο. 19. Μπορούμε να κάνουμε θεραπεία περιοδοντίτιδας με Laser; Θα έχει καλύτερα αποτελέσματα σε σχέση με τη συμβατική ή τη χειρουργική θεραπεία; Ναι! Η θεραπεία της περιοδοντίτιδας μπορεί να γίνει πολύ εύκολα και με άριστη πρόγνωση με τη χρήση διάφορων τύπων Laser. Η συμβολή της χρήσης των Laser στην περιοδοντική θεραπεία είναι τεράστια, καθώς αφενός μεν αποφεύγουμε συνήθως τις χειρουργικές θεραπείες και τις ενέσεις και αφετέρου, τα αποτελέσματα της θεραπείας είναι πολύ καλύτερα και ταχύτερα σε σχέση με τη συμβατική ή ακόμη και τη χειρουργική περιοδοντική θεραπεία, την οποία συνήθως αποφεύγουμε με τη χρήση των Laser. Ανάλογα με την έκταση και τη βαρύτητα της νόσου μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε είτε μόνο ένα Laser σκληρών και μαλακών ιστών όπως το Er:YAG Laser, είτε τον συνδιασμό υποουλικής απόξεσης με ένα Laser μαλακών ιστών όπως το Nd:YAG Laser, τα διοδικά Laser, ή το KTP Laser, ή ακόμα και τον συνδιασμό και των δύο τύπων Laser. Μπορούμε ακόμα να κάνουμε συμπληρωματικά και Low Level Laser Therapy (LLLT) για ακόμη μεγαλύτερη προώθηση της οστικής ανάπλασης. Με το Er:YAG Laser μπορούμε να κάνουμε εξ ολοκλήρου τη θεραπεία της περιοδοντίτιδας όταν αυτή βρίσκεται σε σχετικά αρχικό στάδιο, αποφεύγοντας έτσι την επώδυνη υποουλική απόξεση με το χέρι και τις ενέσεις. Η θεραπεία με το Laser είναι τόσο ανώδυνη όσο ένας απλός καθαρισμός. Υπάρχει μάλιστα ένα συγκεκριμένο τέτοιο μηχάνημα στο οποίο το κύριο θεραπευτικό Laser συνδυάζεται με ένα δεύτερο ενσωματωμένο διαγνωστικό διοδικό Laser, το οποίο εντοπίζει πού βρίσκεται η υποουλική τρυγία και τα μικρόβια, και μέσω του μηχανισμού Detect / Feeback system δίνει την πληροφορία είτε στον ιατρό με τη μορφή μετρήσεων και ηχητικών σημάτων (Detect), είτε απευθείας στο κύριο θεραπευτικό Laser να αναλάβει δράση και να τα αφαιρέσει αυτόματα (Feedback). Το πλεονέκτημα της θεραπείας αυτής με το Laser είναι ότι ταυτόχρονα αφενός μεν κάνουμε την υποουλική απόξεση ανώδυνα με το Laser (αφαίρεση της υποουλικής τρυγίας και του φλεγμονώδους επιθηλίου - νεαροποίηση της επιφάνειας της ρίζας και των ούλων για καλύτερη επαναπρόσφυση) και αφετέρου αποστειρώνουμε τους θυλάκους, δίνοντας ταυτόχρονα μια ισχυρή ώθηση στην οστική ανάπλαση. 11 / 26

12 Σε περίπτωση που η πάθηση βρίσκεται σε πιο προχωρημένο στάδιο (ή αν κάνουμε την υποουλική απόξεση με το χέρι), προχωρούμε στη χρήση ενός Laser μαλακών ιστών, όπως το Nd:YAG Laser, τα διοδικά Laser, ή το KTP Laser, με επικρατέστερο το Nd:YAG Laser που έχει το μεγαλύτερο δείκτη απορρόφησης από τις χρωστικές, το μεγαλύτερο βάθος διείσδυσης και τα καλύτερα αποτελέσματα. Το στάδιο αυτό της θεραπείας είναι εντελώς ανώδυνο και φυσικά δεν χρειάζεται αναισθησία. Με τη χρήση αυτού του Laser έχουμε επιπλέον πολλά σημαντικά πλεονεκτήματα. Κατ'αρχήν έχουμε ακόμα καλύτερη αποεπιθηλιοποίηση που οδηγεί σε πολύ ταχύτερη και ανώδυνη επαναπρόσφυση των ούλων επάνω στη ρίζα του δοντιού και μείωση της κινητικότητας των δοντιών. Φυσικά έχουμε σταμάτημα του ματώματος των ούλων και εξάλειψη της φλεγμονής. Επίσης έχουμε πλήρη αποστείρωση της ουλοδοντικής σχισμής και των θυλάκων. Και μάλιστα όχι μόνο επιφανειακά, αλλά σε βάθος, καθώς η θεραπευτική ενέργεια των Laser νεοδυμίου έχει μεγάλο βάθος διείσδυσης, που φτάνει τα 5 χιλιοστά μέσα στους ιστούς. Αυτή όμως η ενέργεια του Laser που διεισδύει τόσο βαθειά μέσα στους ιστούς, έχει ταυτόχρονα και πολύ μεγάλη αναπλαστική δράση επάνω στο οστό. Με απλά λόγια, η ενέργεια του Laser "ξυπνάει" τους οστεοβλάστες που με τα χρόνια έχουν αδρανήσει, και τους ωθεί να ξαναγίνουν "εργατικοί" και να παράγουν ακόμα περισσότερο οστό από ότι θα παρήγαγαν με τη συμβατική θεραπεία. Δηλαδή, με τη χρήση του Laser, έχουμε άμεσο σταμάτημα του ματώματος των ούλων, πάρα πολύ γρήγορη επαναπρόσφυση των ούλων, εξάλειψη της φλεγμονής και μείωση της κινητικότητας των δοντιών, αλλά κυρίως ταχύτερη και σημαντικά μεγαλύτερη οστική ανάπλαση, δηλαδή ουσιαστική στήριξη των δοντιών και αξιόπιστη διατήρησή τους στο στόμα. Έτσι ο ασθενής, δεν χρειάζεται να φέρει το αποτέλεσμα όπως συμβαίνει με τις συμβατικές μεθόδους θεραπείας, αλλά απλά να το διατηρήσει με τη στοματική υγιεινή και τις τακτικές επανεξετάσει στον οδοντίατρο. Τέλος, σε πολύ προχωρημένα στάδια της πάθησης με μεγάλη απορρόφηση οστού, μπορούμε συμπληρωματικά να κάνουμε και Low Level Laser Therapy (LLLT) με κάποιο Laser χαμηλής ισχύος, για να προωθήσουμε ακόμη περισσότερο την οστική ανάπλαση και να έχουμε ακόμη καλύτερα αποτελέσματα. 20. Μπορεί να γίνει οστική ανάπλαση με Laser; Ναι. Όλα τα Laser σκληρών και μαλακών ιστών έχουν ισχυρή αναπλαστική δράση. Όταν εργαζόμαστε σε κάποιο σημείο με το Laser, ένα μικρό μέρος της ενέργειας του μεταφέρεται σε μεγαλύτερο βάθος που ανάλογα με το είδος του Laser κυμαίνεται από περίπου ένα χιλιοστό για το Er:YAG Laser μέχρι και 5 περίπου χιλιοστά για το Nd:YAG Laser, στους ιστούς γύρω από το σημείο που εργαζόμαστε. Μαζί με την ενέργεια 12 / 26

13 μεταφέρεται στους ιστούς και η αναπλαστική δράση του Laser. Αυτή η δράση δημιουργεί έναν μηχανισμό βιοδιέγερσης (biostimulation) στους ιστούς, δηλαδή ενεργοποιεί τους μηχανισμούς του ανθρώπινου οργανισμού για ταχύτερη ίαση. Συγκεκριμένα σε ότι αφορά την οστική ανάπλαση, αυτό που γίνεται με απλά λόγια μέσα στους ιστούς είναι ότι μέσω της βιοδιέγερσης, η ενέργεια του Laser "ξυπνάει" τους οστεοβλάστες που με τα χρόνια έχουν αδρανήσει, και τους ωθεί να ξαναγίνουν "εργατικοί" και να παράγουν οστό και μάλιστα πολύ περισσότερο από ότι θα παρήγαγαν με οποιαδήποτε άλλη συμβατική θεραπεία. Αυτό πρακτικά σημαίνει ταχύτερη, σημαντικά μεγαλύτερη και καλύτερης ποιότητας οστική ανάπλαση. 21. Γιατί είναι καλύτερη η περιοδοντική θεραπεία με Laser; Υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους η περιοδοντική θεραπεία με Laser είναι καλύτερη από τη συμβατική περιοδοντική θεραπεία και έχει καλύτερη πρόγνωση. Οι κυριότεροι από αυτούς είναι οι παρακάτω: 1. Η περιοδοντική θεραπεία με Laser είναι συνήθως συντηρητική και ελάχιστα επεμβατική. Έτσι στις περισσότερες περιπτώσεις αποφεύγονται οι χειρουργικές επεμβάσεις και τα ράμματα. 2. Η χρήση των Laser στην συντηρητική περιοδοντική θεραπεία γίνεται χωρίς πόνο ή μερικές φορές με ελάχιστο πόνο (ανάλογα με τη βαρύτητα της πάθησης). 3. Λόγω της έλλειψης πόνου δεν χρειάζεται αναισθησία. Έτσι αποφεύγονται και οι βελόνες, καθώς και το ενοχλητικό μούδιασμα της αναισθησίας. Στις ελάχιστες περιπτώσεις που ο ασθενής αισθάνεται κάποιον πόνο, συνήθως αρκεί λίγο αναισθητικό spray, ενώ η διάρκεια του μουδιάσματος είναι μόνο μερικά λεπτά. 4. Ο ασθενής αισθάνεται πολύ πιο άνετα κατά τη διάρκεια της θεραπείας, καθώς η υποουλική απόξεση γίνεται με το Er:YAG Laser τόσο απλά όσο ένας καθαρισμός. 5. Επιπλέον, ταυτόχρονα με την υποουλική απόξεση και την αφαίρεση του φλεγμονώδους επιθηλίου, το Laser σκοτώνει όλα τα παθογόνα μικρόβια και κυριολεκτικά αποστειρώνει τον περιοδοντικό θύλακο καθώς και τους ιστούς γύρω από αυτόν. 6. Λόγω της ισχυρής αναλγητικής δράσης των Laser, η ευαισθησία των ούλων μετά τη θεραπεία είναι πολύ μικρότερη σε σχέση με τη συμβατική υποουλική απόξεση και περνάει μέσα σε 2-3 ημέρες. 7. Επίσης, λόγω της ισχυρής αναπλαστικής δράσης των Laser, η φλεγμονή εξαφανίζεται άμεσα, τα ούλα σταματούν να αιμορραγούν και η επαναπρόσφυση τους στην επιφάνεια της ρίζας γίνεται μέσα σε λίγες μόνο ημέρες. 8. Λόγω και πάλι της ισχυρής τους αναπλαστικής δράσης, τα Laser δίνουν μια δυνατή ώθηση στην οστική ανάπλαση, οδηγώντας σε ταχύτερη, μεγαλύτερη και καλύτερης ποιότητας επαναδημιουργία οστού στην περιοχή της βλάβης. 9. Τέλος, ακόμα και στην πιο σπάνια περίπτωση της χειρουργικής περιοδοντικής θεραπείας με Laser, ισχύουν και πάλι τα πλεονεκτήματα της αποστείρωσης του χειρουργικού πεδίου, του μικρότερου και συντομότερης διάρκειας μετεγχειρητικού πόνου, της ταχύτερης επούλωσης της τομής και γρήγορης επαναπρόσφυσης των ούλων και φυσικά 13 / 26

14 της ταχύτερης και καλύτερης οστικής ανάπλασης. 22. Μπορούμε να κάνουμε θεραπεία περιεμφυτευματίτιδας με Laser; Θα χρειαστεί χειρουργείο; Μπορούμε να κάνουμε θεραπεία περιεμφυτευματίτιδας με Laser. Παρ' όλα αυτά, η περιεμφυτευματίτιδα είναι μια αρκετά περίπλοκη πάθηση και η θεραπεία της συνήθως είναι χειρουργική με κρημνούς και οστικά μοσχεύματα, ενώ τις περισσότερες φορές χρειάζεται ακόμη και αντικατάσταση των εμφυτευμάτων. Τα Laser μαλακών ιστών δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν άμεσα για τη θεραπεία της περιεμφυτευματίτιδας, καθώς η θερμοκρασία που θα αναπτυσσόταν επάνω στο μεταλλικό εμφύτευμα από τη χρήση τους θα ήταν πολύ υψηλή και θα μπορούσε να κάνει ζημιά στο ίδιο το εμφύτευμα. Μπορούμε όμως να χρησιμοποιήσουμε το Er:YAG Laser, αλλά και πάλι η θεραπεία είναι χειρουργική, συνήθως όμως σώζεται το εμφύτευμα και έχει καλύτερη πρόγνωση λόγω της αναπλαστικής δράσης του Laser. Υπάρχει μόνο ένα Laser με το οποίο μπορούμε να κάνουμε συντηρητική θεραπεία της περιεμφυτευματίτιδας και να αποφύγουμε τη χειρουργική επέμβαση τις περισσότερες φορές, το διπλό Laser (διαγνωστικό και Er:YAG) KaVo KEY Laser 3 με τον μηχανισμό Detect / Feedback system. Το Laser αυτό διαθέτει ένα ειδικό πρίσμα με το οποίο μπορούμε να προσπελάσουμε απευθείας το εμφύτευμα, το οστό και το επιθήλιο των ούλων χωρίς κρημνό και να δουλέψουμε με παρόμοιο τρόπο όπως στη θεραπεία της περιοδοντίτιδας, αποφεύγοντας έτσι τη χειρουργική επέμβαση και χωρίς να βλάψουμε το εμφύτευμα. Και εδώ η πρόγνωση είναι καλή, λόγω των επιπλέον πλεονεκτημάτων της ταυτόχρονης αφαίρεσης του φλεγμονώδους επιθηλίου, της αποστείρωσης της περιοχής και της ισχυρής αναπλαστικής δράσης του Laser. Μπορούμε ακόμη στη συνέχεια να κάνουμε συμπληρωματικά Low Level Laser Therapy με ένα Laser χαμηλής ισχύος, για ακόμη μεγαλύτερη προώθηση της οστικής ανάπλασης. 23. Μπορούμε να κάνουμε ασφαλή διάγνωση της αμφίβολης ή της κρυμμένης τερηδόνας με κάποιο Laser; Φυσικά, με τα διαγνωστικά διοδικά Laser. Πολλές φορές η τερηδόνα καταφέρνει να κρύβεται τόσο καλά, που ακόμα και ένας καλός οδοντίατρος δεν μπορεί να τη διαγνώσει. Αρκετές φορές επίσης, υπάρχουν σημάδια κυρίως στις μασητικές επιφάνειες των πίσω δοντιών, που μόνο με τις συνηθισμένες διαγνωστικές μεθόδους (κλινική εξέταση, ακτινογραφία κ.λ.π.), ο οδοντίατρος δεν μπορεί να είναι σίγουρος αν πρόκειται για ενεργή τερηδόνα, ή για στάσιμη αρχόμενη τερηδόνα, ή ακόμα και απλώς για χρωστικές. Η διάγνωση βασίζεται κυρίως στην εμπειρία ή ακόμα και στο ένστικτο του οδοντίατρου. Αυτό όμως μπορεί να έχει σαν αποτέλεσμα να γίνονται σφραγίσματα σε κάποια γερά δόντια, ή να 14 / 26

15 αφήνονται χωρίς σφράγισμα κάποια άλλα που είναι χαλασμένα. Άλλες φορές πάλι, η τερηδόνα κρύβεται στις όμορες επιφάνειες των δοντιών (οι επιφάνειες που βρίσκονται ανάμεσα στα δόντια και σε επαφή με τα διπλανά δόντια) και δεν είναι ορατή ούτε με την κλινική εξέταση, ούτε με τον ακτινογραφικό έλεγχο. Αυτά όμως πια ανήκουν στο παρελθόν. Η ασφαλής διάγνωση της τερηδόνας είναι εύκολη υπόθεση για τα διαγνωστικά διοδικά Laser KaVo Diagnodent και KaVo Diagnodent pen. Βασισμένα στο φαινόμενο του ανοσοφθορισμού και τη διαφορετική χρωματική συμπεριφορά του γερού από το τερηδονισμένο δόντι, τα Laser αυτά στέλνουν το φώς τους μέσα στο δόντι και στη συνέχεια αναλύοντας τις πληροφορίες από το φώς που επιστρέφει, εντοπίζουν την κρυμμένη τερηδόνα και το βαθμό βαρύτητας της ενημερώνοντας τον οδοντίατρο με αριθμητικές μετρήσεις και ηχητικά σήματα. Αν λοιπόν υπάρχει κρυμμένη ή αμφίβολη τερηδόνα, θα τη βρει το Laser για εμάς. Μάλιστα το ίδιο διαγνωστικό Laser είναι ενσωματωμένο και στο KaVo KEY Laser 3, όπου σε συνδυασμό με ένα Er:YAG Laser αποτελεί τη βάση για τον μηχανισμό Detect / Feedback system με τη βοήθεια του οποίου, το διαγνωστικό Laser εντοπίζει την τερηδόνα και δίνει άμεσα τις πληροφορίες είτε στον ιατρό, είτε απευθείας στο Er:YAG Laser μαζί με την εντολή για την αυτόματη επιλεκτική αφαίρεση της. Βασισμένη και πάλι στο φαινόμενο του ανοσοφθορισμού και στον ίδιο μηχανισμό, είναι και η λειτουργία της διαγνωστικής κάμερας VISTA PROOF της εταιρείας Durr Dental η οποία όμως χρησιμοποιεί αντί για φως από Laser (μονοχρωματικό), άλλο ορατό λευκό φώς (πολυχρωματικό) και συγκεκριμένα από LED, αλλά με εξίσου αξιόπιστα αποτελέσματα. 24. Μπορούμε να κάνουμε πολφοτομή με Laser; Ναι και μάλιστα με πολύ καλή πρόγνωση. Η πολφοτομή είναι μια μορφή απονεύρωσης κατά την οποία αφαιρούμε μόνο ένα μέρος του νεύρου του δοντιού (δηλαδή του μυλικού πολφού), διατηρώντας το υπόλοιπο νεύρο ζωντανό (ριζικός πολφός), και είναι μια αρκετά συχνή οδοντιατρική πράξη, ιδιαίτερα στην Παιδοδοντία. Η πολφοτομή με Laser έχει επιπλέον το πλεονέκτημα της αποστείρωσης του πεδίου και της δυνατότητας δημιουργίας από το ίδιο το Laser μιας προστατευτικής κρούστας επάνω στην επιφάνεια του νεύρου που διατηρούμε. 25. Μπορούμε να κάνουμε απονεύρωση με Laser; Όχι, δεν μπορούμε να κάνουμε την απονεύρωση μόνο με Laser. Μπορούμε όμως να κάνουμε απονεύρωση υποστηριζόμενη από Laser για να επιταχύνουμε τη διαδικασία και να διασφαλίσουμε το αποτέλεσμα και την άριστη πρόγνωση. Αφού κάνουμε τη συνηθισμένη διαδικασία της απονεύρωσης, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε ένα Nd:YAG Laser, ένα 15 / 26

16 διοδικό Laser, ή ακόμα και ένα KTP Laser, για να αποστειρώσουμε σε βάθος τον ριζικό σωλήνα του δοντιού και κυρίως τους παράπλευρους ριζικούς σωλήνες και τον χώρο γύρω από τη ρίζα. Ο τρόπος χρήσης και ο μηχανισμός δράσης είναι ο ίδιος και για τους τρεις αυτούς τύπους Laser, το επικρατέστερο όμως από όλα είναι το Nd:YAG Laser, που έχει τον υψηλότερο δείκτη απορρόφησης από τις χρωστικές και το μεγαλύτερο βάθος διείσδυσης της θεραπευτικής ενέργειας του. Πανεπιστημιακές κλινικές έρευνες έχουν δείξει ότι το Laser αυτό προκαλεί αποστείρωση (σε ποσοστό που αγγίζει το 100%), σε μεγαλύτερο βάθος από κάθε άλλο τύπο Laser και φυσικά σε πολύ μεγαλύτερο βάθος από όλες τις συμβατικές μεθόδους χημικής απολύμανσης που χρησιμοποιούνται στην Ενδοδοντία, οι οποίες παρέχουν ικανοποιητική απολύμανση μόνο μέσα στον κύριο ριζικό σωλήνα αλλά όχι στα τοιχώματα του, στους παράπλευρους ριζικούς σωλήνες και στον περιακρορριζικό χώρο, όπου όμως υπάρχουν μικρόβια. Αντίθετα, η ενέργεια του Nd:YAG Laser διεισδύει βαθιά σε όλους αυτούς τους χώρους, ακόμα και αν οι ριζικοί σωλήνες είναι πολύ στενοί ή στραβοί και τους αποστειρώνει. Αυτό μας δίνει τη δυνατότητα να ολοκληρώνουμε την απονεύρωση μέσα σε μια μόνο συνεδρία, με απόλυτη ασφάλεια και άριστη πρόγνωση. Και επιπλέον, λόγω της ισχυρής αναπλαστικής του δράσης, προκαλεί ταχύτερη και καλύτερης ποιότητας οστική ανάπλαση στον περιακρορριζικό χώρο. 26. Τα δόντια μου είναι πολύ ευαίσθητα στο κρύο και στο ζεστό, παρόλο που είναι γερά. Μπορούμε να κάνουμε κάτι με τα Laser; Φυσικά και μπορούμε και μάλιστα πολύ εύκολα. Οι υπερευαισθησίες των δοντιών είναι ένα αρκετά συχνό φαινόμενο. Η αντιμετώπιση τους με τα Laser και κυρίως με τα Laser μαλακών ιστών, είναι γρήγορη, εύκολη και αποτελεσματική. Φυσικά, για την απευαισθητοποίηση των δοντιών μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε σχεδόν όλα τα είδη οδοντιατρικών Laser, σκληρών ή μαλακών ιστών. Με τα Laser σκληρών ιστών όμως (Er:YAG Laser ή Er,Cr:YSGG Laser), επειδή το βάθος διείσδυσης της ενέργειας τους είναι μικρό και το δόντι είναι ήδη ευαίσθητο, προκειμένου να κάνουμε την απευαισθητοποίηση ανώδυνα, απαιτείται αρκετός χρόνος και συνήθως και αρκετές επαναλήψεις μέχρι να εκπαιδεύσουμε το νεύρο να αντέχει ισχυρότερα ερεθίσματα και να πάψει να είναι ευαίσθητο. Αν θέλαμε να επιταχύνουμε τη διαδικασία, θα έπρεπε να βομβαρδίσουμε το δόντι με υψηλά επίπεδα ενέργειας με το Laser για 1-2 λεπτά, κάτι που θα μπορούσε να είναι επώδυνο για το ήδη ευαίσθητο δόντι, και ίσως και πάλι να χρειαστούν 1-2 επαναλήψεις. Γι' αυτό το λόγο, είναι προτιμότερο να χρησιμοποιούμε ένα Laser μαλακών ιστών όπως είναι το Nd:YAG Laser, τα διοδικά Laser, ή το KTP Laser, με επικρατέστερο το Nd:YAG Laser λόγω του μεγαλύτερου βάθους διείσδυσης της θεραπευτικής του ενέργειας. Η χρήση αυτών των Laser στην αντιμετώπιση των υπερευαισθησιών είναι τελείως ανώδυνη και πάρα πολύ γρήγορη και βασίζεται στις αρχές του "Low Level Laser Therapy". Δηλαδή ρίχνουμε με το Laser πάρα πολύ μικρά επίπεδα ενέργειας επάνω στο δόντι από αρκετά μεγάλη απόσταση. Ο ασθενής δεν αισθάνεται απολύτως τίποτα, η ενέργεια όμως διεισδύει βαθειά μέσα στο δόντι και αντί να διεγείρει το νεύρο, το ηρεμεί. Αρκούν μόνο ένα με δυο λεπτά για το Laser και μια με δυο 16 / 26

17 επαναλήψεις και η υπερευαισθησία αποτελεί παρελθόν. 27. Μπορούμε να κάνουμε κάτι για τις αυχενικές ευαισθησίες των δοντιών μου με τα Laser; Και οι αυχενικές ευαισθησίες αντιμετωπίζονται εύκολα, ανώδυνα και πολύ αποτελεσματικά με τα Laser. Ο τρόπος αντιμετώπισης τους όμως είναι λίγο διαφορετικός από την αντιμετώπιση των υπόλοιπων υπερευαισθησιών. Οι αυχενικές υπερευαισθησίες οφείλονται στην υποχώρηση των ούλων, την αποκάλυψη τμήματος της ρίζας του δοντιού και τον τραυματισμό των οδοντινοσωληναρίων με αποτέλεσμα να μένουν ανοικτά τα στόμια τους. Καθώς τα οδοντινοσωληνάρια βρίσκονται σε άμεση επικοινωνία με το νεύρο του δοντιού, τα εξωτερικά ερεθίσματα μεταφέρονται πολύ εύκολα σε αυτό, προκαλώντας την έντονα επώδυνη αντίδραση του. Γι' αυτό το λόγο, για την αντιμετώπιση των αυχενικών υπερευαισθησιών, χρησιμοποιούμε συνήθως τα Laser σκληρών ιστών και κυρίως το Er:YAG Laser, με χαμηλά επίπεδα ενέργειας. Η χαμηλή ενέργεια του Laser χρησιμοποιείται στην περίπτωση αυτή για να προκαλέσει σύντηξη και φράξιμο των στομίων των τραυματισμένων οδοντινοσωληναρίων, ενώ ταυτόχρονα "εκπαιδεύει" το νεύρο να αντέχει στα πιο έντονα ερεθίσματα. Σε περίπτωση που παραμένει κάποιος βαθμός ευαισθησίας μετά τη θεραπεία, μπορούμε επίσης να κάνουμε στη συνέχεια και την συνηθισμένη θεραπεία των υπερευαισθησιών με το Nd:YAG Laser ή κάποιο άλλο Laser μαλακών ιστών. Πρέπει επίσης να σημειώσουμε ότι τόσο για το Er:YAG Laser όσο και για το Nd:YAG Laser η χρήση του Laser στην αντιμετώπιση των αυχενικών υπερευαισθησιών είναι τελείως ανώδυνη και πάρα πολύ γρήγορη και αποτελεσματική. 28. Βγάζω συχνά άφθες και επιχείλιο έρπητα. Μπορούμε να κάνουμε κάτι με κάποιο Laser; Πάρα πολύ εύκολα! Η αντιμετώπιση της άφθας και του επιχείλιου έρπητα με τα Laser γίνεται εύκολα, ανώδυνα, και μέσα σε λίγα μόνο δευτερόλεπτα. Αρκούν μερικοί παλμοί από ένα Laser, όπως το Er: YAG Laser, το Nd: YAG Laser ή ακόμα και ένα διοδικό Laser, χωρίς να ερχόμαστε σε επαφή με τη βλάβη, χωρίς την ανάγκη αναισθησίας και φυσικά χωρίς καθόλου πόνο, και οι άφθες ή ο επιχείλιος έρπητας αποτελούν παρελθόν. Η θεραπευτική ενέργεια του Laser επουλώνει τα ευαίσθητα έλκη, ο πόνος που προϋπήρχε εξαφανίζεται αμέσως και μετά από μερικές ημέρες δεν υπάρχει κανένα σημάδι της βλάβης στο στόμα. Ειδικά στην περίπτωση του έρπητα προτιμότερη είναι η χρήση του Nd: YAG Laser. Και αυτό ισχύει γιατί ο έρπητας είναι μια αρκετά περίπλοκη πάθηση, καθώς ο ιός που τον προκαλεί κρύβεται στα γάγγλια και μόνο μια μικρή ποσότητα έρχεται στην επιφάνεια κατά την 17 / 26

18 εμφάνιση των στοματικών εκδηλώσεων. Κατά συνέπεια είναι δύσκολη η εξόντωση του ιού συνολικά, καθώς η μεγαλύτερη ποσότητα του παραμένει κρυμμένη στα γάγγλια. Γι' αυτό το λόγο δεν υπάρχει καμία ουσιαστική μόνιμη θεραπεία, παρά μόνο συμπτωματική αντιμετώπιση κάθε φορά που εμφανίζονται τα συμπτώματα. Τα νέα όμως από τον τομέα των Laser έρχονται να αλλάξουν τα δεδομένα. Πανεπιστημιακές έρευνες έχουν δείξει ότι με τη διαδοχική εφαρμογή του Nd:YAG Laser κάθε φορά που εμφανίζονται τα συμπτώματα και ειδικά όταν αυτή γίνεται στο αρχικό στάδιο εμφάνισης των εξανθημάτων, οδηγούμαστε σε σταδιακή αραίωση του χρόνου επανεμφάνισης της πάθησης και πολλές φορές τελικά σε οριστική, πλήρη εξαφάνιση της. 29. Τα ούλα μου σε αυτό το δόντι είναι πολύ σκούρα. Μπορούμε με κάποιο Laser να κάνουμε κάτι; Η απάντηση είναι ναι. Οι έντονες χρώσεις των ούλων μπορεί να οφείλονται είτε σε φλεγμονή, είτε σε αυξημένη ποσότητα μελανίνης, είτε ακόμα σε χρωστικές από οδοντιατρικά υλικά και κυρίως από το αμάλγαμα των μαύρων σφραγισμάτων (στίξη αμαλγάματος). Στην περίπτωση της φλεγμονής των ούλων πρέπει πρώτα να γίνει η αντιμετώπιση της περιοδοντικής νόσου, δηλαδή της ουλίτιδας ή της περιοδοντίτιδας, με τους τρόπους που έχουν ήδη περιγραφεί στις αντίστοιχες ερωτήσεις, και στη συνέχεια κρίνεται αν χρειάζεται ή όχι περαιτέρω θεραπεία. Στις άλλες δυο όμως περιπτώσεις, καθώς και μετά την περάτωση της περιοδοντικής θεραπείας, για να αφαιρέσουμε τις χρωστικές από τα ούλα πρέπει να χρησιμοποιήσουμε ένα Laser που το μήκος κύματος του να έχει υψηλό δείκτη απορρόφησης από τις χρωστικές. Αυτά τα Laser είναι κυρίως το Nd:YAG Laser, ακολουθούμενο από τα διοδικά Laser και το KTP Laser. Η τεχνική είναι απλή και τελείως ανώδυνη, μπορεί όμως να χρειαστούν μερικές επαναλήψεις ανάλογα με την ένταση και το βάθος της χρώσης μέχρι να εξαφανιστούν τελείως οι χρωστικές. Σε πολύ έντονες χρώσεις μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε συμπληρωματικά και το Er:YAG Laser, το Er,Cr:YSGG Laser, ή ένα CO2 Laser για να κάνουμε (και πάλι ανώδυνα) μια επιφανειακή απολέπιση και να επιτύχουμε ακόμη καλύτερα αποτελέσματα. 30. Τα μπροστινά μου ούλα είναι στραβά και ασχημίζουν το χαμόγελο μου. Μπορούμε να κάνουμε κάτι με τα Laser; Είναι πολύ εύκολο να βελτιώσουμε το χαμόγελο σας με τα Laser. Η αποκατάσταση του σχήματος και του μεγέθους των ούλων και κατά συνέπεια η αποκατάσταση του χαμόγελου, γίνονται με μια μικρή πλαστική επέμβαση (ουλεκτομή ουλοπλαστική) μέσα σε μερικά μόνο λεπτά. Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε είτε ένα Laser σκληρών ιστών όπως το Er:YAG 18 / 26

19 Laser ή το Er,Cr:YSGG Laser, ή ένα Laser μαλακών ιστών όπως το Nd:YAG Laser, τα διοδικά Laser, το KTP Laser, ή τα CO2 Laser. Η ουλεκτομή και η ουλοπλαστική γίνονται πολύ εύκολα και σχεδόν τελείως αναίμακτα, ειδικά με τα Laser μαλακών ιστών, καθώς τα μήκη κύματος τους απορροφώνται έντονα από το αίμα. Τις περισσότερες φορές η αναισθησία με ένεση δεν είναι απαραίτητη, καθώς η επέμβαση μπορεί να γίνει και μόνο με λίγο αναισθητικό σπρέι, ή ακόμα και σε κάποιες περιπτώσεις, χωρίς καθόλου αναισθησία. Πρέπει να σημειώσουμε ότι ο ασθενής φεύγει από το ιατρείο με τα ούλα ήδη σχεδόν επουλωμένα, χωρίς αιμορραγία, χωρίς ράμματα και φυσικά, χωρίς καθόλου πόνο. Οι μόνες οδηγίες που του δίνονται είναι να αποφεύγει για τις πρώτες δυο ημέρες κάποιες τροφές, κυρίως όξινες. Σε περίπου δυο με τρεις ημέρες ο ασθενής θα έχει όμορφα, υγιή ούλα, χωρίς κανένα σημάδι της επέμβασης. 31. Μπορούμε να εξαλείψουμε ευρυαγγείες ή αιμαγγειώματα με Laser; Βεβαίως, και μάλιστα αυτό μπορεί να γίνει ακόμα και χωρίς χειρουργική επέμβαση! Μικρά αιμαγγειώματα και ευρυαγγείες μπορούν να εξαλειφθούν με τα Laser, χωρίς πολλές φορές να χρειάζεται καν επαφή του Laser με τη βλάβη. Η αποτελεσματικότητα αυτή των Laser βασίζεται στο γεγονός ότι οι συγκεκριμένες βλάβες είναι γεμάτες με αίμα. Γι' αυτό το λόγο, χρησιμοποιούμε τα Laser που έχουν υψηλό δείκτη απορρόφησης από το αίμα και συγκεκριμένα από την αιμοσφαιρίνη. Τέτοια Laser είναι κυρίως το Nd:YAG Laser, ακολουθούμενο από τα διοδικά Laser και το KTP Laser. Η θεραπεία συνήθως δεν χρειάζεται αναισθησία ή αρκεί μόνο λίγο αναισθητικό spray, καθώς τις περισσότερες φορές ο ασθενής δεν αισθάνεται καμία ενόχληση. Μετά από μερικές εφαρμογές με το Laser, το αίμα σταδιακά απορροφάται και η βλάβη μικραίνει σημαντικά και τελικά εξαφανίζεται. Σε μερικές περιπτώσεις μπορεί να μείνει ένα μικρό υπόλειμμα με λίγο ξεραμένο αίμα, το οποίο μπορεί στη συνέχεια να αφαιρεθεί εύκολα με ένα Laser ερβίου, ή ακόμα και με ένα CO2 Laser. 32. Το ούλο στον φρονιμίτη μου έχει πρηστεί και πονάω πολύ. Δεν μπορώ ούτε να κλείσω το στόμα. Ο οδοντίατρος μου πρότεινε να τον βγάλουμε για να ησυχάσω για πάντα. Μπορούμε να το αποφύγουμε; 19 / 26