Δημοσιογραφική Διάσκεψη Τύπου. Θέμα: Η πρόληψη και η αντιμετώπιση των εξαρτησιογόνων ουσιών στα σχολεία

Transcript

1 ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ Δημοσιογραφική Διάσκεψη Τύπου Θέμα: Η πρόληψη και η αντιμετώπιση των εξαρτησιογόνων ουσιών στα σχολεία Γεωργία Κούμα, ΠΛΕ, Προϊσταμένη Συντονιστικής Επιτροπής Αγωγής Υγείας και Πολιτότητας (ΣΕΑΥΠ) ΥΠΠ, 31 Οκτωβρίου 2016, 10:00π.μ. 1

2 Ποιο είναι το μερίδιο ευθύνης του σχολείου; ΤΙ Τι σημαίνει πρόληψη εξαρτησιογόνων ουσιών στο σχολείο; ΠΩΣ Πώς επιτυγχάνεται; 2

3 Ποιο είναι το μερίδιο ευθύνης του σχολείου; (Ι) ΤΙ Τι σημαίνει πρόληψη εξαρτησιογόνων ουσιών στο σχολείο; 3

4 Ποιο είναι το μερίδιο ευθύνης του σχολείου; (ΙΙ) Η Πρόληψη της χρήσης εξαρτησιογόνων ουσιών στο σχολείο ΔΕΝ ΣΥΝΔΕΕΤΑΙ: με αναφορά σε ουσίες εξάρτησης 4

5 Η Πρόληψη της χρήσης εξαρτησιογόνων ουσιών στο σχολείο ΣΥΝΔΕΕΤΑΙ με: (ΙΙΙ) 1. Την επιτυχία των μαθησιακών στόχων που θέτει το σχολείο για κάθε μαθητή/τρια. 2. Την παροχή ασφαλούς υποστηρικτικού σχολικού περιβάλλοντος. 5

6 Η Πρόληψη της χρήσης εξαρτησιογόνων ουσιών στο σχολείο ΣΥΝΔΕΕΤΑΙ με: (IV) 3. Τη στήριξη κάθε μαθητή /τριας που βιώνει δύσκολες συνθήκες. 4. Τη συστηματική και διαβαθμισμένη παροχή Αγωγής Υγείας. 6

7 Η Πρόληψη της χρήσης εξαρτησιογόνων ουσιών στο σχολείο ΣΥΝΔΕΕΤΑΙ με: (V) 5. Σχολείο Χωρίς Καπνό. 6. Γκρέμισμα της εσφαλμένης διαδεδομένης αντίληψης που επικρατεί μεταξύ των νέων ότι «όλοι έχουν δοκιμάσει». 7

8 Ποιο είναι το μερίδιο ευθύνης του σχολείου; ΠΩΣ Πώς επιτυγχάνεται; 8

9 1. Επιτυχία των μαθησιακών στόχων που θέτει το σχολείο για κάθε μαθητή/τρια (I) Στόχος υπό έμφαση Η βελτίωση των μαθησιακών αποτελεσμάτων, με έμφαση στην εφαρμογή κατά τη διάρκεια της διδακτικής διαδικασίας (προγραμματισμός, διδασκαλία, αξιολόγηση), των Αναδομημένων Αναλυτικών Προγραμμάτων και, ιδιαίτερα, των Δεικτών Επιτυχίας και Δεικτών Επάρκειας. 9

10 1. Επιτυχία των μαθησιακών στόχων που θέτει το σχολείο για κάθε μαθητή/τρια (II) Αναθεωρημένα/Νέα Αναλυτικά Προγράμματα Πρόγραμμα Αλφαβητισμού Προγράμματα Αλλόγλωσσων Προγράμματα Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης Ενισχυτική Διδασκαλία 10

11 3. Επιτυχία των μαθησιακών στόχων που θέτει το σχολείο για κάθε μαθητή/τρια (IΙΙ) «Μείωση των ανισοτήτων σε μαθησιακά αποτελέσματα, που επηρεάζουν τους μαθητές από μειονεκτικά περιβάλλοντα» An innovative toolkit for inclusive decision making policies idecide. 11

12 2. Παροχή ασφαλούς υποστηρικτικού σχολικού περιβάλλοντος (Ι) Μαθητές και μαθήτριες που βιώνουν θετικά συναισθήματα για το σχολείο τους, έχουν λιγότερες πιθανότητες να αναπτύξουν επικίνδυνες συμπεριφορές που σχετίζονται με την υγεία και είναι πιθανότερο να έχουν καλύτερα εκπαιδευτικά αποτελέσματα. (International Union of Health Promotion Education (2009), Promoting Health in Schools: From Evidence to Action, IUHPE, Saint-Denis) 12

13 2. Παροχή ασφαλούς υποστηρικτικού σχολικού περιβάλλοντος (ΙΙ) Κανονισμοί Λειτουργίας Δημοσίων Σχολείων Μέσης Εκπαίδευσης Κανονισμοί Λειτουργίας Δημόσιων Σχολείων Δημοτικής Εκπαίδευσης 13

14 2. Παροχή ασφαλούς υποστηρικτικού σχολικού περιβάλλοντος (ΙIΙ) Δημιουργία Επιτροπής και Καταρτισμός Σχεδίου Δράσης για την Αγωγή Υγείας και Πρόληψη της Παραβατικότητας (Εγκύκλιος ypp4464) 14

15 2. Την παροχή ασφαλούς υποστηρικτικού σχολικού περιβάλλοντος (VI) Κώδικας κατά του ρατσισμού 15

16 2. Παροχή ασφαλούς υποστηρικτικού σχολικού περιβάλλοντος (V) H Συντονιστική Επιτροπή Αγωγής Υγείας και Πολιτότητας (ΣΕΑΥΠ) επιχορηγεί δράσεις που συμβάλουν στη βελτίωση του σχολικού κλίματος. 16

17 3. Στήριξη κάθε μαθητή /τριας που βιώνει δύσκολες συνθήκες (Ι) «Η παροχή βοήθειας σε ένα άτομο στις δύσκολες στιγμές της προσωπικής, οικογενειακής και μαθητικής ζωής του είναι ένας από τους κύριους στόχους των σύγχρονων προγραμμάτων πρόληψης για τις ουσίες εξάρτησης.» (Drugs and vulnerable groups of young people EMCDDA, Lisbon, June 2008) Εντός Σχολείου: Καθηγητές/τριες Συμβουλευτικής και Επαγγελματικής Αγωγής Υπεύθυνοι Τμημάτων Υπεύθυνοι Β. Διευθυντές/τριες Οικείοι Εκπαιδευτικοί Ψυχολόγοι του σχολείου 17

18 3. Στήριξη κάθε μαθητή /τριας που βιώνει δύσκολες συνθήκες (ΙΙ) Εκτός Σχολείου: Οικονομική στήριξη μαθητών/τριών που ανήκουν σε ευάλωτες ομάδες, για ποιοτική αξιοποίηση του ελεύθερου χρόνου και ενδυνάμωση του εαυτού. (ΣΕΑΥΠ Εγκύκλιος YPP 4466). 18

19 3. Στήριξη κάθε μαθητή /τριας που βιώνει δύσκολες συνθήκες (ΙΙΙ) «Δράσεις Σχολικής και Κοινωνικής Ένταξης- ΔΡΑ.Σ.Ε.» αποτελεί διεύρυνση και προέκταση του προγράμματος των ΖΕΠ. 19

20 3. Στήριξη κάθε μαθητή /τριας που βιώνει δύσκολες συνθήκες (ΙV) Παραπομπή μαθητών /τριών Β Γυμνασίου, που βρίσκονται σε μια δύσκολη φάση της ζωής τους, στα Μαθητικά Σεμινάρια Αγωγής Υγείας, σε συνεννόηση με τον/την καθηγητή/τρια Συμβουλευτικής και Επαγγελματικής Αγωγής. 20

21 4. Συστηματική και διαβαθμισμένη παροχή Αγωγής Υγείας Πρόγραμμα Σπουδών Αγωγής Υγείας 1. Ανάπτυξη και ενδυνάμωση εαυτού 2. Ανάπτυξη ασφαλούς και υγιούς τρόπου ζωής 1.1 Ανάπτυξη και εξέλιξη εαυτού 1.2 Συναισθηματική εκπαίδευση και αυτοεκτίμηση 1.3 Αξίες ζωής. 3. Δημιουργία και βελτίωση κοινωνικού εαυτού 3.1 Οικογενειακός προγραμματισμός, σεξουαλική και αναπαραγωγική υγεία 3.2 Ανάπτυξη κοινωνικών δεξιοτήτων και σχέσεων 3.3 Αποδοχή, διαχείριση της διαφορετικότητας και της 2.1 Υγιεινός τρόπος ζωής και συνθήκες ζωής 2.2 Φαγητό και υγεία 2.3 Φυσική δραστηριότητα και υγεία 2.4 Χρήση και κατάχρηση ουσιών 2.5 Ασφάλεια. 4. Δημιουργία ενεργού πολίτη 4.1 Αγωγή του καταναλωτή 4.2 Οικονομική και επαγγελματική αγωγή 4.3 Δικαιώματα και υποχρεώσεις. 21

22 Θεματική Ενότητα Υποενότητα 2. ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΑΣΦΑΛΟΥΣ ΚΑΙ ΥΓΙΟΥΣ ΤΡΟΠΟΥ ΖΩΗΣ 2.4 Χρήση και κατάχρηση ουσιών Τάξη Α Δ Στ Δείκτες Επιτυχίας 1. Να περιγράφουν τρόπους ασφαλούς φύλαξης και χρήσης των φαρμάκων. 1. Να επεξηγούν το πρόβλημα του παθητικού καπνίσματος και να εισηγούνται τρόπους διεκδίκησης υγιούς περιβάλλοντος, απαλλαγμένου από καπνό. 2. Να εισηγούνται εναλλακτικές, φυσικές, λύσεις για απλά, καθημερινά προβλήματα υγείας, όπως το κρυολόγημα, ο πονοκέφαλος, ο πόνος στο στομάχι κ.ά.. 1. Να συζητούν τις κοινωνικές, ψυχικές και σωματικές επιπτώσεις του καπνίσματος και τη κατανάλωσης αλκοόλ. 2. Να διερευνούν παράγοντες κινδύνου/προστασίας των νέων σε σχέση με το κάπνισμα και την κατανάλωση αλκοολούχων ποτών. 3. Να απομυθοποιούν το κάπνισμα και την κατανάλωση του αλκοόλ αναπτύσσοντας επιχειρηματολογία αμφισβήτησης διαδεδομένων, λανθασμένων, κοινωνικών αντιλήψεων. 4. Να εισηγούνται τρόπους βελτίωσης του περιβάλλοντός τους, έτσι ώστε να προστατεύονται από κινδύνους που προκύπτουν από το κάπνισμα. 22

23 Β Γυμνασίου Δείκτες επιτυχίας Χ ρήση και Κατάχρηση Ουσιών Εξάρτησης Να προβληματίζονται και να συζητούν τις κοινωνικές, ψυχικές και σωματικές επιπτώσεις της χρήσης παράνομων ουσιών που προκαλούν εξάρτηση. Να αναπτύσσουν επιχειρηματολογία κατά των ευρέως διαδεδομένων και λανθασμένων κοινωνικών αντιλήψεων σχετικά με το κάπνισμα, το αλκοόλ. Να γνωρίζουν δομές και φορείς (κυβερνητικούς και μη) που μπορούν να τους προσφέρουν πληροφόρηση και στήριξη σε επίπεδο πρόληψης ή/και θεραπείας. Να επεξηγούν την αναγκαιότητα για αναζήτηση στήριξης σε περίπτωση χρήσης ή σκέψης για χρήση ουσιών. Να εισηγούνται τρόπους βελτίωσης του άμεσου και ευρύτερου περιβάλλοντος, έτσι ώστε να προλαμβάνουν και να προστατεύονται από κινδύνους που προκύπτουν από τη χρήση και κατάχρηση ουσιών.

24 5. Σχολείο Χωρίς Καπνό (I) H εφαρμογή της πολιτικής της πλήρους απαγόρευσης του καπνίσματος στo σχολείο για την αντιμετώπιση του καπνίσματος αποτελεί το ουσιαστικότερο μέτρο πρόληψης κατά του καπνίσματος στον χώρο του σχολείου. (World Health Organization (2007) Protection from exposure to second hand tobacco smoke: Policy recommendation.) Η αυστηρή εφαρμογή της νομοθεσίας για το κάπνισμα στο σχολείο αποτελεί ουσιαστική παρέμβαση σε ότι αφορά στην αποτροπή της χρήσης παράνομων ουσιών εξάρτησης. (EMCDDA, European drug prevention quality standards, April, 2011) Σύστημα Λογοδότησης Κανονιστικού Πλαισίου για την πιστή εφαρμογή της απόφασης του ΥΠΠ περί πλήρους απαγόρευσης του καπνίσματος σε όλους τους σχολικούς χώρους. (Αρ. Εγκυκλίου 24 YPP 4008)

25 5. Αντιμετώπιση μαθητών/ τριών χρηστών ουσιών και καπνιστών (II) Για τους/τις μαθητές/τριες που αναζητούν βοήθεια: Λειτουργεί Πρωτόκολλο το οποίο προνοεί τη θεσμοθετημένη διαδικασία παραπομπής των μαθητών/ τριών που κάνουν χρήση ουσιών εξάρτησης προς εξειδικευμένα Θεραπευτικά Κέντρα,μέσα από διαδικασίες εχεμύθειας (εγκύκλιος ΜΕ: 3989, ΜΤΕΕ 180). Κέντρο Συμβουλευτικής Εφήβων και Οικογένειας «ΠΕΡΣΕΑΣ» Κέντρο Πρόληψης και Συμβουλευτικής Εφήβων και Οικογένειας «ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ» 25

26 5. Το Πρόγραμμα FreD goes to School (IΙΙ) Απευθύνεται σε μαθητές/τριες Γυμνασίου, οι οποίοι/ες έχουν παραπεμφθεί στη Διεύθυνση του σχολείου για κάπνισμα εντός του σχολικού χώρου. Στοχεύει στην πρώιμη παρέμβαση από μέρους του σχολείου, για πρόληψη της εξάρτησης από το κάπνισμα και γενικά για τη μείωση του αριθμού των νεαρών καπνιστών στα σχολεία. Προσφέρεται ως οκτάωρο βιωματικό εργαστήριο εντός της σχολικής μονάδας. 26

27 5. Η διαδικασία λειτουργίας του Προγράμματος (ΙV) Ο/Η μαθητής/τρια εντοπίζεται να καπνίζει στον σχολικό χώρο. Παραπέμπεται στον Β.Δ. του σχολείου, ο οποίος χειρίζεται το περιστατικό, ενημερώνει τους γονείς και παραπέμπει στον Σύμβουλο του σχολείου Ο Σύμβουλος, σε αρχική συνέντευξη, κρίνει εάν ο/η μαθητής/τρια εμπίπτει στο πλαίσιο λειτουργίας του Fred Goes to School. Αν Ναι Εισηγείται τη συμμετοχή του/της μαθητή/τριας στο Πρόγραμμα. Ενημερώνει τους γονείς και ζητά τη συγκατάθεσή τους. Ο/Η μαθητής/τρια αποφεύγει Αν Όχι Επιβάλλεται στον/στη μαθητή/τρια η ποινή που προβλέπεται από τους κανονισμούς του σχολείου. 27

28 Σχολείο και Υπηρεσία Καταπολέμησης Ναρκωτικών (Υ.ΚΑ.Ν.) Σε περίπτωση που μαθητής /τρια (χρήστης παρανόμων ουσιών εξάρτησης) απευθυνθεί για βοήθεια στη διεύθυνση του σχολείου του, τότε αυτός/ή θα πρέπει να αντιμετωπισθεί εσωτερικά από τις διαδικασίες του Πρωτοκόλλου Παραπομπής (βλ. μέρος Β1 πιο πάνω). Σε αυτή τη περίπτωση δεν καλείται, ούτε ενημερώνεται η Υ.ΚΑ.Ν. Σε περίπτωση πληροφοριών που έχουν σχέση με χρήση, διακίνηση, κατοχή, κατοχή με σκοπό την προμήθεια ή οποιοδήποτε άλλο αδίκημα έχει σχέση με τις παράνομες εξαρτησιογόνες ουσίες, θα πρέπει απαραίτητα να ενημερώνεται η Υ.ΚΑ.Ν., η οποία θα αναλαμβάνει δράση βάσει της νομοθεσίας. (Ανοιχτή γραμμή επικοινωνίας για βοήθεια: 1498.) 28

29 Μάιος 2014 : Συζήτηση Στρογγυλής Τράπεζας Εμπλεκόμενοι φορείς (Επιτροπές Υγείας και Παιδείας, ΓΔ ΥΠΠ, Πρόεδρος-Μέλη της ΣΕΑΥΠ, ΟΠΕ Λευκωσίας, ΑΣΚ, Π.Ι, Ινστ. «Υγεία του Παιδιού», Υπηρεσίες για το αλκοόλ Ψυχικής Υγείας, Γραφ. Επιτρ. Προστασίας Δικαιωμάτων Παιδιού κτλ.) για εξεύρεση πρακτικών τρόπων αντιμετώπισης του φαινομένου της αυξημένης προσβασιμότητας, πώλησης και κατανάλωσης αλκοόλ από ανήλικους μαθητές και μαθήτριες στην Κυπριακή Δημοκρατία. Οκτώβριος 2015: Βουλή των Αντιπροσώπων: Κοινή συνεδρία των Κοινοβουλευτικών Επιτροπών Υγείας και Παιδείας στην οποία το ΥΠΠ και το Αντιναρκωτικό Συμβούλιο κατάθεσαν τα πορίσματα της στρογγυλής τράπεζας. Απρίλιος 2016: Επιστολή Υπουργού προς Επιτροπή Παιδείας και Υγείας της Βουλής για αντιμετώπιση φαινομένων που σχετίζονται με την προσβασιμότητα στο αλκοόλ και τη χρήση του από μαθητές /τριες. 29

30 Σας ευχαριστώ θερμά για την προσοχή σας! 30