Συγγραφική ομάδα. Κόκκαλης Θωμάς, ΠΕ Κοτρώνη Μαρία-Τερέζα, ΠΕ 06. Κουτσώνης Ευάγγελος, ΠΕ Παπαβασιλείου Χρήστος, ΠΕ70

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Συγγραφική ομάδα. Κόκκαλης Θωμάς, ΠΕ Κοτρώνη Μαρία-Τερέζα, ΠΕ 06. Κουτσώνης Ευάγγελος, ΠΕ Παπαβασιλείου Χρήστος, ΠΕ70"

Transcript

1

2

3 Συγγραφική ομάδα Κόκκαλης Θωμάς, ΠΕ Κοτρώνη Μαρία-Τερέζα, ΠΕ 06 Κουτσώνης Ευάγγελος, ΠΕ Παπαβασιλείου Χρήστος, ΠΕ70 Τζέλιου Ευτυχία, ΠΕ11 ISBN:

4 Πρακτικός Οδηγός Σχολικού Λαχανόκηπου 3 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Πρόλογος 4 Α ΜΕΡΟΣ - ΟΔΗΓΟΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΛΑΧΑΝΟΚΗΠΟΥ 1. Εγκατάσταση σχολικού λαχανόκηπου Επιλογή θέσης Σχεδιασμός 6 2. Το κατάλληλο έδαφος για την καλλιέργεια του λαχανόκηπου Είδη εδαφών Το ph του εδάφους Θρεπτικά στοιχεία - Λίπανση Άρδευση Ταξινόμηση λαχανικών Συγκαλλιέργειες και ασυμβατότητες στο σχολικό λαχανόκηπο Εποχή σποράς φύτευσης λαχανικών Παράδειγμα δημιουργίας σχολικού λαχανόκηπου 100τ.μ. 15 Β ΜΕΡΟΣ ΦΥΛΛΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Φύλλο εργασίας Νο.1 20 Φύλλο εργασίας Νο.2 21 Φύλλο εργασίας Νο.3 22 Φύλλο εργασίας Νο.4 23 Φύλλο εργασίας Νο.5 25 Φύλλο εργασίας Νο.6 26 Φύλλο εργασίας Νο.7 27 Φύλλο εργασίας Νο.8 28 Φύλλο εργασίας Νο.9 30 Φύλλο εργασίας Νο Φύλλο εργασίας Νο Φύλλο εργασίας Νο Φύλλο εργασίας Νο ΛΥΣΕΙΣ 46 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 47

5 4 ΠΡΟΛΟΓΟΣ Η εισαγωγή της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης στο σχολείο είχε αρχικά ως πρωταρχικό στόχο να συμβάλει στην αντιμετώπιση των όλο και αυξανόμενων περιβαλλοντικών προβλημάτων που αντιμετώπιζε ο πλανήτης μας. Στην πορεία επαναπροσδιορίστηκε ο αρχικός της στόχος, προσβλέποντας πλέον στην αειφορία, μία έννοια γενικότερη από αυτή του περιβάλλοντος, που περικλείει επιπλέον τόσο την κοινωνία όσο και την οικονομία. Ένα σημαντικό εργαλείο για την υλοποίηση των παραπάνω στόχων αποτελεί η ενασχόληση των μαθητών με το σχολικό κήπο. Η δημιουργία των σχολικών κήπων μέσω της βιωματικής διδασκαλίας και της ανακαλυπτικής μάθησης όχι μόνο ενισχύει το ενδιαφέρον των μαθητών για μάθηση αλλά και τους ενθαρρύνει να συμμετέχουν ενεργά σε αυτή τη διαδικασία. Επίσης, σημαντική θεωρείται και η προώθηση της διεπιστημονικής μάθησης με την εμπλοκή πολλών γνωστικών αντικειμένων (φυσικές επιστήμες, μαθηματικά, γλώσσα, τέχνες, επιστήμες υγείας και διατροφής, γεωπονικές επιστήμες και φυσικά περιβαλλοντική εκπαίδευση). Για την υλοποίηση του σχολικού κήπου απαραίτητη κρίνεται η συνεργασία μεταξύ των εκπαιδευτικών, των μαθητών, των γονέων αλλά και της ευρύτερης κοινωνίας. Μέσα από αυτές τις συνεργασίες οι μαθητές βρίσκουν τρόπους επικοινωνίας μεταξύ τους και αναπτύσσουν πρωτοβουλίες, επιτυγχάνοντας έτσι την ομαλότερη κοινωνικοποίησή τους. Επιπλέον, η διαδικασία της κατασκευής και της συντήρησης του σχολικού κήπου βοηθάει τους μαθητές να αυξήσουν τη φυσική τους δραστηριότητα, με θετικά αποτελέσματα στην υγεία τους. Το ΚΠΕ Περτουλίου-Τρικκαίων φιλοδοξεί με το παρόν εγχειρίδιο να συμβάλει και αυτό στην προσπάθεια να διαδοθεί η κατασκευή σχολικών κήπων σε όλο και πιο πολλές σχολικές αυλές δημιουργώντας έτσι τις προϋποθέσεις ώστε οι μαθητές να έρθουν σε επαφή με το φυσικό περιβάλλον, να ευαισθητοποιηθούν και να αντιλαμβάνονται τα προβλήματα γύρω τους, με αποτέλεσμα ως μελλοντικοί ενήλικες να διατυπώνουν κρίσεις, να προτείνουν λύσεις και να ενεργούν για την επίτευξή τους. Η ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΟΜΑΔΑ ΤΟΥ ΚΠΕ ΠΕΡΤΟΥΛΙΟΥ - ΤΡΙΚΚΑΙΩΝ

6 5 Α μέρος ΟΔΗΓΟΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΛΑΧΑΝΟΚΗΠΟΥ

7 6 Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Περτουλίου Τρικκαίων 1. Εγκατάσταση σχολικού λαχανόκηπου 1.1 Επιλογή θέσης: Ξεκινώντας τη δημιουργία του σχολικού μας λαχανόκηπου αρχικά θα πρέπει να αποφασίσουμε για τη θέση καθώς και τον προσανατολισμό που θα έχει μέσα στον προαύλιο χώρο του σχολείου. Τα περισσότερα λαχανικά για να αναπτυχθούν χρειάζονται αρκετή ηλιοφάνεια, επομένως προτιμούμε την ανατολική και νότια πλευρά της αυλής για την εγκατάσταση του κήπου μας. Επίσης, θα πρέπει να αποφεύγεται η γειτνίαση με θάμνους και δέντρα, επειδή δρουν ανταγωνιστικά όσον αφορά στη δέσμευση της ηλιακής ακτινοβολίας αλλά και στην απορρόφηση του νερού και των θρεπτικών στοιχείων από το έδαφος. Δύο άλλοι παράγοντες που θα πρέπει να λάβουμε υπόψη είναι ο άνεμος και ο παγετός. Επιλέγουμε μέρος που δεν είναι εκτεθειμένο σε δυνατούς ανέμους και είναι προστατευμένο από τους παγετούς της άνοιξης. Σε περίπτωση που η βορινή πλευρά είναι εκτεθειμένη τοποθετούμε πυκνή περίφραξη για να προφυλάξουμε ιδιαίτερα τα χειμωνιάτικα λαχανικά. 1.2 Σχεδιασμός Αρχικά είναι απαραίτητο να γίνει ένα σχέδιο του λαχανόκηπου σε κλίμακα όπου θα καθορίζονται οι θέσεις που θα καταλαμβάνει κάθε είδους φυτού. Έτσι, τα πολυετή φυτά θα πρέπει να φυτεύονται σε ξεχωριστό μέρος, προστατεύοντας τις ρίζες τους από την καλλιέργεια του εδάφους που κάνουμε κάθε χρόνο, ενώ τα ψηλά είδη λαχανικών θα πρέπει να τοποθετούνται σε βορινά τμήματα του λαχανόκηπου αποφεύγοντας έτσι τη σκίαση των χαμηλότερων. Το σχέδιο μπορεί να γίνει σε χαρτί σχεδίασης με τετραγωνάκια (μιλιμετρέ) ώστε να αποτυπώνονται οι γραμμές φύτευσης για κάθε λαχανικό. Οι περισσότεροι λαχανόκηποι έχουν σχήμα ορθογώνιο (μακρόστενος λαχανόκηπος) ή τετράγωνο και λιγότεροι κυκλικό ή ακανόνιστο σχήμα. Η φύτευση γίνεται συνήθως σε γραμμές, ώστε να επιτευχθεί η καλύτερη εκμετάλλευση του διαθέσιμου χώρου. Βασικό στοιχείο στη σχεδίαση ενός λαχανόκηπου αποτελούν και οι διάδρομοι κίνησης μέσω των οποίων πραγματοποιούνται με ευκολία όλες οι καλλιεργητικές εργασίες χωρίς να προξενούμε καταστροφές στα φυτά. Το πλάτος των κύριων και δευτερευόντων διαδρόμων θα

8 Πρακτικός Οδηγός Σχολικού Λαχανόκηπου 7 πρέπει να είναι περίπου 30cm, ενώ σε περίπτωση που ο λαχανόκηπος είναι μεγαλύτερος και χρειάζεται να κινηθούν διάφορα γεωργικά μηχανήματα (φρέζα, καρότσι κ.α), το πλάτος τους θα πρέπει να είναι τουλάχιστον 80cm. 2. Το κατάλληλο έδαφος για την καλλιέργεια του λαχανόκηπου. 2.1 Είδη εδαφών Αναμφισβήτητα, το βασικότερο συστατικό για την επιτυχία ενός σχολικού λαχανόκηπου είναι το έδαφος. Το έδαφος είναι ένα μίγμα από τέσσερα υλικά: Διαβρωμένα πετρώματα,οργανική ύλη (υπολείμματα φυτών και ζώων), νερό και αέρας. Τα εδάφη περιέχουν Άργιλο: πολύ λεπτά σωματίδια (<0,002mm) Ιλύ: σωματίδια (0,05 0,002 mm) Άμμο: μεσαίου μεγέθους σωματίδια (2,0 0,05 mm) Με βάση τα ποσοστά αυτών των συστατικών προσδιορίζεται και η υφή του εδάφους. Έτσι έχουμε: Αμμώδη Εδάφη: Παρουσιάζουν μειωμένη ικανότητα συγκράτησης νερού και θρεπτικών στοιχείων. Δημιουργούν καλές συνθήκες αερισμού και στράγγισης για την ανάπτυξη των φυτών. Καλή ξήρανση Εύκολα στην καλλιέργεια Καλή ριζοβολία

9 8 Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Περτουλίου Τρικκαίων Πηλώδη Εδάφη: Έχουν αυξημένη ικανότητα συγκράτησης νερού αλλά μειωμένη ικανότητα συγκράτησης θρεπτικών στοιχείων. Προκαλούν δυσμενείς συνθήκες αερισμού για την ανάπτυξη των φυτών Παρουσιάζουν αντίσταση (μικρή) στο όργωμα Αργιλώδη Εδάφη: Παρουσιάζουν αυξημένη ικανότητα συγκράτησης νερού και θρεπτικών στοιχείων. Προκαλούν δυσμενείς συνθήκες αερισμού για το φυτό. Κακή αποστράγγιση Δύσκολο να οργωθεί Κακή ριζοβολία Γόνιμο έδαφος Το έδαφος θα πρέπει να είναι αφράτο και να στραγγίζει καλά προσφέροντας ευνοϊκές εδαφικές συνθήκες για την ανάπτυξη των λαχανικών. Αποφεύγουμε εδάφη που μπορεί να δημιουργήσουν προβλήματα στην καλλιέργεια των λαχανικών μας, όπως αυτά που περιέχουν πολλά άλατα, με πολύ ή λίγο ασβέστιο, καθώς και υπερβολική ποσότητα οργανικής ουσίας. Επομένως θα μπορούσαμε να πούμε ότι το καλύτερο έδαφος για τον λαχανόκηπό μας είναι αυτό που έχει μέση σύσταση, δηλαδή δεν είναι πολύ αμμώδες αλλά ούτε και συμπαγές, περιέχει ικανοποιητική ποσότητα οργανικής ουσίας και ουδέτερο ή ελαφρά όξινο ph, δηλαδή: ph 6,0-6,5 (Ελαφρώς όξινο) 5-10% Οργανική ουσία 50% Πορώδες Αμμώδες ως Αμμοπηλώδες ως προς την υφή 2.2 Το ph του εδάφους Το ph του εδάφους είναι μονάδα μέτρησης της οξύτητας ή της αλκαλικότητας του εδάφους και είναι ένας σημαντικός παράγοντας για την καλλιέργεια των λαχανικών. Πολλά φυτά και οργανισμοί που ζουν στο έδαφος έχουν προτίμηση σε αλκαλικό (ph>7) ή όξινο έδαφος (ph<7). Γνωρίζοντας το ph του εδάφους που πρόκειται να καλλιεργηθεί, επιλέγονται φυτά που έχουν περισσότερες πιθανότητες να ευδοκιμήσουν σε αυτό.

10 Πρακτικός Οδηγός Σχολικού Λαχανόκηπου 9 Πίνακας 1: Ενδεικτικά επίπεδα ph του εδάφους για τα λαχανικά: Πολύ Όξινο Μέτρια Όξινο Ελαφρώς Όξινο Αλκαλικό (5,4 και κάτω) (5,5-5,9) (6,0-6,9) (7,1-8,0) Μελιτζάνα Βασιλικός Αγκινάρα Κουνουπίδια Αντίδι Φασόλι Σπαράγγια Σέλινο Πατάτα Καρότο Μπρόκολα Αγγούρι Γλυκοπατάτα Σκόρδα Λαχανάκια Βρυξελλών Πεπόνι Σμέουρο Μαϊντανός Λάχανο Θυμάρι Σέσκλα Μπιζέλια Άνηθος Φράουλα Πιπεριές Λαχανίδες Καρπούζι Κολοκύθι Μαρούλια Ρεπάνι Κρεμμύδι Τομάτα Σπανάκι Τρόποι διόρθωσης ph Το κάθε φυτό, όπως αναφέρθηκε παραπάνω, ευδοκιμεί σε ορισμένο pη, πράγμα που πρέπει να λάβουμε υπόψη μας και να διορθώνουμε το έδαφος όταν χρειάζεται. Παρακάτω παρατίθενται ενδεικτικοί τρόποι διόρθωσης του εδάφους: PH υψηλό (αλκαλικό): Προσθέτουμε θείο σε συνιστώμενες ποσότητες. Επίσης αν το έδαφός μας είναι αλκαλικό, τότε κάνουμε χλωρή λίπανση με ψυχανθή (τριφύλλι, μηδική, κουκιά κ.α), δηλαδή σπέρνουμε ψυχανθή και όταν μεγαλώσουν οργώνουμε το έδαφος αφήνοντας τα ψυχανθή μέσα στο χώμα. Άλλος τρόπος είναι να προσθέσουμε οξέα, που περιέχονται σε επαρκείς ποσότητες στις πευκοβελόνες, τεμαχισμένα φύλλα, πριονίδι, ροκανίδια, μούχλα, βρύα και τύρφη. Για να μειώσουμε το ph του εδάφους κατά 1,0 μονάδα, αναμειγνύουμε σε : Αμμώδη εδάφη: 40gr πετρώδους θείου ανά τετραγωνικό μέτρο Όλα τα άλλα εδάφη: αναμειγνύονται στο έδαφος 120gr πετρώδους θείου ανά τετραγωνικό μέτρο PH χαμηλό (όξινο): Ασβεστόλιθος: Εφαρμόζουμε το φθινόπωρο προσθέτοντας 2,5kgr ανά 10 τετραγωνικά μέτρα για την αύξηση του ph του εδάφους κατά μία μονάδα. Στάχτη ξύλου: Προσθέτουμε λίγη ποσότητα (1kgr για κάθε 10 τετραγωνικά μέτρα, κάθε δύο χρόνια) γιατί δρα πολύ γρήγορα και ανεβάζει αρκετά το ph. Για να αυξήσουμε το ph του εδάφους κατά 1,0 μονάδα, προσθέτουμε σε: Αμμώδες έδαφος: 140gr περίπου ένυδρου ασβέστη ανά τετραγωνικό μέτρο Αργιλώδες έδαφος: 280gr ένυδρου ασβέστη ανά τετραγωνικό μέτρο Αργιλο-πηλώδες έδαφος: 420gr ένυδρου ασβέστη ανά τετραγωνικό μέτρο Τυρφώδες έδαφος: 700gr ένυδρου ασβέστη ανά τετραγωνικό μέτρο.

11 10 Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Περτουλίου Τρικκαίων 2.3 Θρεπτικά στοιχεία- Λίπανση Τα κυριότερα θρεπτικά στοιχεία που έχουν ανάγκη τα λαχανικά μας για τη σωστή τους ανάπτυξη είναι: Άζωτο (Ν): Συμβάλλει στην ανάπτυξη των φύλλων, των βλαστών (με βαθύ πράσινο χρώμα) και των καρπών. Η έλλειψη του αζώτου προκαλεί αναστολή της ανάπτυξης του φυτού. Τα φύλλα παραμένουν μικρά και κίτρινα. Οι βλαστοί είναι λεπτοί και το ριζικό σύστημα περιορισμένο. Η υπερβολική χρήση του αζώτου προκαλεί ζωηρή ανάπτυξη φύλλων και βλαστών, η αντοχή τους όμως σε ασθένειες μειώνεται, η παραγωγή είναι μειωμένη και οι καρποί είναι υπερβολικά χυμώδεις. Άζωτο περιέχεται: α) στη χλωρή λίπανση με ψυχανθή. Τα ψυχανθή (π.χ. τριφύλλι, μηδική, κουκιά) με τη βοήθεια των βακτηρίων συλλέγουν άζωτο από τον αέρα και το μεταφέρουν στο έδαφος. Τα σπέρνουμε το φθινόπωρο ή νωρίς την άνοιξη. Όταν γίνουν περίπου 20 εκατοστά και αρχίζουν να ανθοφορούν, τα κόβουμε και τα αφήνουμε στο έδαφος, β) σε κοπριά καλά χωνεμένη. Συνήθως χρειάζονται 3-6 τόνοι καλά χωνεμένης αχυρώδους αγελαδινής κοπριάς ανά στρέμμα. Λαχανικά όπως το λάχανο, το μαρούλι, η κολοκύθα, χρειάζονται περισσότερο άζωτο από τα άλλα. Φώσφορος (Ρ): Ο φώσφορος είναι απαραίτητο στοιχείο κατά τα πρώτα στάδια του φυτού, γιατί έχει την ικανότητα να δημιουργεί ισχυρό ριζικό σύστημα, βοηθά στη δημιουργία των σπόρων, αυξάνει την ανθοφορία. Όταν το φυτό δεν προσλαμβάνει αρκετό φώσφορο, έχει λεπτούς βλαστούς, το χρώμα των φύλλων και βλαστών είναι σκοτεινό πράσινο και παρατηρείται πρόωρη φυλλόπτωση. Στην περίπτωση αυτή μπορούμε να προσθέσουμε κοπριά (3-6 τόνοι ανά στρέμμα) που περιέχει αρκετή ποσότητα φωσφόρου. Λαχανικά όπως τα καρότα και τα παντζάρια χρειάζονται περισσότερο φώσφορο. Κάλιο (Κ): Φυτά καλώς εφοδιασμένα με Κ έχουν υψηλή ανθεκτικότητα στους μύκητες, στα έντομα, στην ξηρασία και στο ψύχος. Το στοιχείο αυτό παίζει σημαντικό ρόλο στην υδατική ισορροπία του φυτού. Συντελεί στην κανονική βλάστηση και κάνει τους καρπούς νοστιμότερους. Κάλιο βρίσκεται: α) στη στάχτη ξύλων (ιδίως κωνοφόρων) σε μεγάλες ποσότητες, β) σε μικρότερες ποσότητες σε αγελαδινή κοπριά, γ) σε φυτόχωμα από τσουκνίδα. Είναι ιδιαίτερα χρήσιμο στα είδη που καλλιεργούνται για ριζώματα, κονδύλους και σαρκώδεις βλαστούς και βολβούς. Η έλλειψή του ευνοεί τις αδρομυκώσεις και την ανάπτυξη νηματωδών. Ασβέστιο (Ca): Βοηθά στην πρόσληψη όλων των θρεπτικών στοιχείων. Σπάνια λείπει από το έδαφος. Χρειάζεται επίσης για τη διόρθωση του ph. Μεγάλες ποσότητες ασβεστίου βλάπτουν έμμεσα τα φυτά, δυσκολεύοντας την πρόσληψη άλλων στοιχείων από το έδαφος, δη-

12 Πρακτικός Οδηγός Σχολικού Λαχανόκηπου 11 λαδή K, Μg, Fe. Βρίσκεται: α) στη στάχτη ξύλων (κωνοφόρων κ.λπ.), β) στην κοπριά των πτηνών, γ) στο φυτόχωμα τσουκνίδας, δ) στην αγελαδινή κοπριά (η σειρά δείχνει και την τάξη μεγέθους περιεκτικότητας του ασβεστίου). 3. Άρδευση Τα λαχανικά απαιτούν νερό καλής ποιότητας χωρίς πολλά άλατα. Το απαιτούμενο νερό για ένα λαχανόκηπο δεν είναι εύκολο να υπολογιστεί, γιατί εξαρτάται από το κλίμα, τη σύσταση του εδάφους, το είδος των φυτών και ακόμη τον τρόπο του ποτίσματος. Γενικά όμως, για μέτρια ελαφρά χώματα με συνήθη λαχανικά, θεωρούμε ως αναγκαίο ποσό νερού τα κυβ. μ. ανά στρέμμα. Το πότισμα πρέπει να γίνεται νωρίς το πρωί ή αργά το απόγευμα για να μην εξατμίζεται τόσο γρήγορα το νερό. Ο αριθμός των ποτισμάτων είναι αδύνατον να οριστεί, καθώς εξαρτάται από το έδαφος, από την εποχή, από τα λαχανικά και από τον τρόπο που καλλιεργούνται. Κατά γενικό κανόνα, τα πλατύφυλλα λαχανικά έχουν ανάγκη από πολύ και άφθονο νερό, για να μπορέσουν να κάνουν μεγάλα και τρυφερά φύλλα. Όταν δεν ποτίζονται επαρκώς ζαρώνουν, ανθίζουν πρώιμα ενώ η παραγωγή τους είναι μειωμένη και χαμηλής ποιότητας. Απεναντίας, τα λαχανικά που προορίζονται για καρπούς ή σπόρους, δεν θέλουν πολύ νερό και, ειδικά κατά την άνθηση, δεν πρέπει να ποτίζονται, παρά μόνο μετά το δέσιμο και χωρίς να γίνεται κατάχρηση. Εξαίρεση αποτελούν κάποιες οικογένειες λαχανικών, όπως τα κολοκυνθοειδή (κολοκύθι, αγγούρι, καρπούζι, πεπόνι) τα οποία χρειάζονται συχνά ποτίσματα.

13 12 Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Περτουλίου Τρικκαίων 4. Ταξινόμηση των λαχανικών Η ταξινόμηση των λαχανικών βασίζεται σε διάφορους παράγοντες και μπορεί να γίνει με βάση: α) το μέρος του φυτού που καταναλώνεται. Έτσι έχουμε λαχανικά που χρησιμοποιούνται για: - τους καρπούς τους, είτε ως σαλάτα (αγγούρι, τομάτα, πιπεριά), είτε μαγειρεμένος (αρακάς, μελιτζάνα, μπάμια, κολοκυθάκι, φασολάκι, κουκί), είτε ως φρούτο (καρπούζι, φράουλα, πεπόνι). - τα άνθη τους (κουνουπίδι, μπρόκολο, αγκινάρα). - το φύλλωμά τους, είτε ωμά είτε μαγειρεμένα (μαρούλι, λάχανο, σπανάκι, ραδίκι, αντίδι). Σε αυτή την κατηγορία ανήκουν και τα αρωματικά λαχανικά (μαϊντανός, άνηθος, μάραθο, σέλινο). - το υπόγειο τμήμα τους: κόνδυλοι (πατάτα), ριζοκόνδυλοι (γλυκοπατάτα), γογγυλόριζες (παντζάρι, καρότο, ραπανάκι) και οι βολβοί (κρεμμύδι, πράσο, σκόρδο). β) τις απαιτήσεις τους σε θερμοκρασία: -Ψυχρής περιόδου (παντζάρι, μπρόκολο, λάχανο, καρότο, κουνουπίδι, σέλινο, σκόρδο, μαρούλι, κρεμμύδι, πατάτα, ραδίκι, σπανάκι, ραπανάκι, αρακάς, σπαράγγι, αγκινάρα, άνηθος, κουκιά, μαϊντανός). Γενικά, λαχανικά ψυχρής περιόδου είναι όλα εκείνα που καλλιεργούνται για το φύλλωμά τους, το υπόγειο τμήμα τους (εξαίρεση η πατάτα) και τα άνθη τους. -Θερμής περιόδου (φασολάκι, κολοκύθι, μελιτζάνα, πεπόνι, αγγούρι, καρπούζι, πιπεριά, γλυκοπατάτα, τομάτα, δυόσμος, μπάμια, φράουλα). Γενικά, λαχανικά θερμής περιόδου είναι όλα εκείνα που καλλιεργούνται για τον καρπό τους, με εξαίρεση το κουκί και τον αρακά που είναι ψυχρής περιόδου. 5. Συγκαλλιέργειες και ασυμβατότητες στο σχολικό λαχανόκηπο Δε θα πρέπει να ξεχνάμε ότι όπως συμβαίνει στις ανθρώπινες σχέσεις, έτσι συμβαίνει και στα φυτά: δεν ταιριάζουμε πάντα με όλους. Με τον όρο συγκαλλιέργεια εννοούμε την ταυτόχρονη καλλιέργεια δύο ή περισσότερων διαφορετικών ειδών φυτών στο ίδιο χωράφι. Η συνήθης πρακτική εφαρμογής του συστήματος αυτού είναι η φύτευση κηπευτικών (κυρίως), με διαφορετικό χρόνο ωρίμανσης και συγκομιδής, στο ίδιο κομμάτι του καλλιεργούμενου

14 Πρακτικός Οδηγός Σχολικού Λαχανόκηπου 13 χωραφιού. Επίσης, τα φυτά που επιλέγονται θα πρέπει να έχουν διαφορετικό ριζικό σύστημα αλλά και διαφορετικές απαιτήσεις σε θρεπτικά στοιχεία. Επομένως, για τη σωστή καλλιέργεια των λαχανικών μας θα πρέπει να ακολουθούμε κάποιες χρήσιμες συμβουλές: Δεν πρέπει να καλλιεργούμε συνέχεια τα ίδια φυτά στον ίδιο χώρο. Κάθε φορά που τελειώνει η καλλιέργεια ενός λαχανικού, θα πρέπει να καλλιεργήσουμε ένα άλλο που δεν ανήκει στην ίδια οικογένεια και δεν απαιτεί τα ίδια θρεπτικά στοιχεία. Να εναλλάσσουμε φυλλώδη λαχανικά με βολβώδη ή κονδυλόρριζα και βαθύρριζα με επιπολαιόρριζα. Αποφεύγουμε να φυτεύουμε: φασόλια μετά από κουκιά ή αρακά, σέλινο μετά από καρότο, πατάτα μετά από τομάτα, πιπεριά ή μελιτζάνα, πράσο μετά από κρεμμύδι ή σκόρδο, ραπανάκι μετά από λάχανο ή κουνουπίδι, σπανάκι μετά από παντζάρι 6. Εποχή σποράς φύτευσης των λαχανικών Για να δημιουργήσουμε έναν πετυχημένο σχολικό λαχανόκηπο, θα πρέπει, εκτός των όσων αναφέρθηκαν παραπάνω, να γνωρίζουμε και την κατάλληλη εποχή που πρέπει να σπείρουμε ή να μεταφυτεύσουμε τα λαχανικά μας, καθώς και την απαιτούμενη ποσότητα σπόρου που θα χρειαστούμε. Επίσης, ένα άλλο βασικό στοιχείο είναι και οι αποστάσεις μεταξύ των φυτών, τόσο μεταξύ των γραμμών φύτευσης όσο και πάνω στις γραμμές. Όλα αυτά αναφέρονται αναλυτικά στον παρακάτω πίνακα:

15 14 Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Περτουλίου Τρικκαίων Πίνακας 2: Οδηγίες σποράς και φύτευσης λαχανικών (εποχή, βάθος, ποσότητα σπόρου, αποστάσεις φύτευσης) Είδος λαχανικού Συνηθέστερη εποχή Σποράς Φύτευσης Βάθος σποράς (εκ.) Ποσότητα σπόρου ανά στρέμμα Αποστάσεις (εκ) στην οριστ. θέση μεταξύ γραμμών Χ πάνω στις γραμμές ΑΓΓΟΥΡΙ ΑΝΙΘΟΣ ΑΝΤΙΔΙ ΑΓΚΙΝΑΡΑ ΑΡΑΚΑΣ ΚΑΡΟΤΟ ΚΑΡΠΟΥΖΙ ΚΟΛΟΚΥΘΙ ΚΟΥΝΟΥΠΙΔΙ ΚΟΥΚΙΑ Μάρτιο-Ιούλιο Φθιν.- Άνοιξη Όλο το χρόνο Σεπ.-Νοέμ./Φεβρ. Φεβρ./Ιούλ.-Νοέμ. Μάρτιο-Μάιο Μάρτιο-Αύγουστο Ιούλιο-Αύγουστο Οκτώβ.-Νοέμ. Αυγ./Οκτ.-Δεκ. Αύγουστο-Οκτώβ. 1,5 200 γρ. 0,5 0, , , γρ. 500 γρ φυτά 8-12 χγρ. 500 γρ. 400 γρ. 500 γρ. 40 γρ. 8 χγρ x150 Σπαρτά 40x20 100x x x4 200x x70 70x50 70x30 ΚΡΕΜΜΥΔΙ Σπόρος Φεβρουάριο Μάρτιο 0,5-1 1χγρ 25x10 ΚΡΕΜΜΥΔΙ (Ξ) Κοκκάρι Φεβρουάριο Μάρτιο 3 60 χγρ. 25x10 ΚΡΕΜΜΥΔΙ (Χ) Κοκκάρι Οκτώβριο Φεβρουάριο 1, χγρ. 25x5 ΛΑΧΑΝΟ ΜΑΪΝΤΑΝΟΣ ΜΑΡΟΥΛΙ ΜΕΛΙΤΖΑΝΑ ΜΠΑΜΙΑ ΜΠΙΖΕΛΙ ΠΑΝΤΖΑΡΙ ΠΑΤΑΤΑ ΠΕΠΟΝΙ ΠΙΠΕΡΙΑ ΠΡΑΣΣΟ ΡΑΔΙΚΙ ΡΑΠΑΝΙ ΡΟΚΑ ΣΕΛΙΝΟ ΣΙΝΑΠΙ ΣΕΣΚΟΥΛΟ ΣΚΟΡΔΟ ΣΠΑΝΑΚΙ ΣΠΑΡΑΓΓΙ ΤΟΜΑΤΑ ΦΑΣΟΛΙΑ ΦΡΑΟΥΛΑ Ιούλιο-Αύγουστο Όλο το χρόνο Αύγουστο-Φεβρ. Ιανουάρ.-Απρίλιο Απρίλιο-Μάιο Οκτώβ.-Νοέμ. Φεβρ./Σεπτ.-0κτ. Μάρτιο-Μάιο Ιανουαρ.- Απρίλιο Μάρτιο- Απρίλιο Όλο το χρόνο Αύγουστο-Μάρτιο Φεβρ.-Σεπτ. Φεβρ./Σεπτ.- Οκτ. Φεβρ.-Σεπτ. Μάρτ.-Σεπτ. Σεπ.-Νοέμ./Φεβρ. Μάρτιο-Απρίλιο Δεκέμ.-Μάρτ. Απρίλ.-Αύγουστο Αύγουστο-Οκτώβ. Σεπτ.-Μάρτ. Μάρτ.-Μάιο Φεβ.-Απρ./Ιουλ.-Αυγ. Μάρτιο-Μάιο Ιούνιο-Ιούλιο Οκτωβ.-Φεβρ. Απρίλιο-Μάιο Μάρτιο-Ιούνιο Σεπτεμ.-Νοέμβρ. 1,5 0,5-1 0, ,5-2, ,5 1 1,5 0,5-1 1,5 0,5 0,5 0,5 1,5-2, , γρ. 0,5-1 χγρ. 30 γρ. 30 γρ. 1,5 χγρ. 5-8 χγρ. 1,5 χγρ 150 χγρ γρ. 30 γρ. 500 γρ. 500 γρ. 1 χγρ. 300 γρ. 500 γρ. 500 γρ. 1,5-1,8 χγρ. 50 χγρ. 1,5-2 χγρ. 200 γρ γρ. 5-8 χγρ Φυτά 70x50 Σπαρτά 40x20 80x50 80x x x10 70x25 150x100 70x40 30x10 30x10 20x4 Σπαρτά 40x15 30x10-40x10 25x10 30x10 100x x x x30

16 Πρακτικός Οδηγός Σχολικού Λαχανόκηπου Παράδειγμα δημιουργίας σχολικού λαχανόκηπου 100 τ.μ. Πώς να τοποθετήσουμε το λαχανόκηπο: φτιάχνουμε 9 παρτέρια αριστερά και 9 δεξιά (4m μήκους και 1m πλάτος το καθένα), αφήνοντας ανάμεσα κεντρικό διάδρομο περίπου 1m αφήνουμε χώρο περίπου 25cm μεταξύ των παρτεριών ώστε να μπορούμε με άνεση να πραγματοποιούμε τις διάφορες εργασίες. Η έκταση του λαχανόκηπου και ο αριθμός των παρτεριών μπορούν να ποικίλουν ανάλογα με τις προτιμήσεις του καθενός και τις κλιματολογικές συνθήκες της περιοχής. Τα παραπάνω αποτελούν απλά ένα παράδειγμα και ο κάθε εκπαιδευτικός μπορεί να τα προσαρμόσει ανάλογα με το διαθέσιμο χώρο του σχολείου. Ιδέες κατασκευής παρτεριών μπορούν οι ενδιαφερόμενοι να αντλήσουν από τους παρακάτω συνδέσμους όπου παρουσιάζονται κατασκευές ζαρντινιέρων αλλά και μετακινούμενου λαχανόκηπου από τα μέλη της παιδαγωγικής ομάδας του ΚΠΕ Περτουλίου Τρικκαίων. α) Κατασκευή ζαρντινιέρας, β) Κατασκευή μετακινούμενου λαχανόκηπου, γ) Κατασκευή οριζόντιας κρεμαστής ζαρντινιέρας, δ) Κατασκευή κάθετης ζαρντινιέρας, ΠΑΡΤΕΡΙ 1 ΠΑΡΤΕΡΙ 10 ΠΑΡΤΕΡΙ 2 ΠΑΡΤΕΡΙ 11 ΚΕΝΤΡΙΚΟΣ ΔΙΑΔΡΟΜΟΣ ΠΑΡΤΕΡΙ 3 ΠΑΡΤΕΡΙ 12 ΠΑΡΤΕΡΙ 4 ΠΑΡΤΕΡΙ 13 ΠΑΡΤΕΡΙ 5 ΠΑΡΤΕΡΙ 14 ΠΑΡΤΕΡΙ 6 ΠΑΡΤΕΡΙ 15 ΠΑΡΤΕΡΙ 7 ΠΑΡΤΕΡΙ 16 ΠΑΡΤΕΡΙ 8 ΠΑΡΤΕΡΙ 17 ΠΑΡΤΕΡΙ 9 ΠΑΡΤΕΡΙ 18

17 16 Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Περτουλίου Τρικκαίων 7 o Φυτεύουμε κρεμμύδια ξερά τον Ιανουάριο που θα μαζέψουμε σε 5-6 μήνες. Μένει ως έχει. Θα συγκομίσουμε ξερά κρεμμύδια. Αφού συγκομίσουμε τα ξερά κρεμμύδια, σπέρνουμε αναρριχώμενα φασολάκια αρχές Ιουλίου που θα καταναλώσουμε φρέσκα σε μέρες. 6 o Στις αρχές Νοεμβρίου, σπέρνουμε αρακά. Συγκομίζουμε σε 4-5 μήνες. Μένει ως έχει. Θα καταψύξουμε τον αρακά που θα μαζέψουμε. Και εδώ φυτεύουμε πατάτες, αλλά το Μάιο ώστε να έχουμε πιο πρώιμη συγκομιδή σε μέρες. 5 o Φυτεύουμε κρεμμύδια χλωρά στο μισό παρτέρι αρχές Νοεμβρίου και στο άλλο μισό αρχές Δεκεμβρίου. Συγκομίζουμε σε μέρες. Έχουμε συγκομίσει τα χλωρά κρεμμύδια, τώρα μπορούμε να σπείρουμε σπανάκι που θα συγκομίσουμε σε μέρες. Φυτεύουμε πατάτες τον Ιούλιο που θα μαζέψουμε μετά από μέρες. 4 o Φυτεύουμε αντίδια. Συγκομίζουμε σε μέρες. Μένει ως έχει. Αφού συγκομίσουμε τα αντίδια, σπέρνουμε καρότα που θα συγκομίσουμε σε 100 μέρες, Συγκομίζουμε τα τελευταία καρότα τέλη Ιουνίου. 3 o Φυτεύουμε μαρούλι στις αρχές Νοεμβρίου κι επαναλαμβάνουμε τη φύτευση κάθε 20 μέρες. Συγκομίζουμε σε μέρες. Σπέρνουμε ραδίκια το Μάρτιο, συγκομίζουμε μετά από 4-5 μήνες. Μένει ως έχει, συγκομίζουμε ραδίκια τον Ιούνιο. 2 o Σπέρνουμε ρόκα στο μισό παρτέρι αρχές Νοεμβρίου και στο άλλο μισό αρχές Δεκεμβρίου. Συγκομίζουμε σε 2-3 μήνες. Φυτεύουμε μαρούλι το Μάρτιο ανά 15 μέρες. Φυτεύουμε αγγούρια, θα συγκομίσουμε σε μέρες. 1 o Φυτεύουμε σκελίδες σκόρδου στις αρχές Νοεμβρίου, που θα συγκομίσουμε μετά από μέρες. Μένει ως έχει. Θα συγκομίσουμε ξερά σκόρδα το Μάιο. Φυτεύουμε ντομάτες, θα συγκομίσουμε σε μέρες. ΠΑΡΤΕΡΙ 1 ο ΤΡΙΜ (ΝΟΕ ΔΕΚ ΙΑΝ) 2 ο ΤΡΙΜ (ΦΕΒ ΜΑΡ ΑΠΡ) 3 ο ΤΡΙΜ (ΜΑΙ ΙΟΥΝ ΙΟΥΛ) Πίνακας 3: Ημερολόγιο εργασιών σχολικού λαχανόκηπου 100 τ.μ. 4 ο ΤΡΙΜ (ΑΥΓ ΣΕΠ ΟΚΤ) Μένει ως έχει καθώς συγκομίζουμε ντομάτες μέχρι τον Οκτώβριο. Μένει ως έχει καθώς συγκομίζουμε αγγούρια μέχρι τον Οκτώβριο. Σπέρνουμε παντζάρια τον Αύγουστο, θα συγκομίσουμε σε μέρες. Σπέρνουμε σπανάκι αρχές Αυγούστου που θα συγκομίσουμε σε μέρες. Μένει ως έχει καθώς μαζεύουμε πατάτες μέχρι τέλη Οκτωβρίου. Αφού συγκομίσουμε όλες τις πατάτες, σπέρνουμε ραπανάκια τον Οκτώβριο. Μένει ως έχει καθώς συγκομίζουμε φασολάκια το Σεπτέμβριο και τον Οκτώβριο.

18 Πρακτικός Οδηγός Σχολικού Λαχανόκηπου 17 8 o 9 o 10 o 11 o 12 o 13 o 14 o 1 ο ΤΡΙΜ (ΝΟΕ ΔΕΚ ΙΑΝ) Σπέρνουμε σπανάκι στις αρχές Νοεμβρίου στο μισό παρτέρι και μετά από 15 μέρες στο άλλο μισό. Συγκομίζουμε σπανάκι μετά από 80 μέρες. Φυτεύουμε μαϊντανό, σέλινο, άνηθο, βασιλικό κ.λ.π. Φυτεύουμε λάχανο αρχές Νοεμβρίου, θα συγκομίσουμε σε μέρες. Φυτεύουμε σαλάτες κάθε 20 μέρες ξεκινώντας αρχές Νοεμβρίου. Συγκομίζουμε μετά από μέρες. Φυτεύουμε μπρόκολο στις αρχές Νοεμβρίου και μια δεύτερη φύτευση αρχές Δεκεμβρίου. Συγκομίζουμε μετά μέρες. Φυτεύουμε κουνουπίδι συγκομίζουμε μετά από 100 μέρες. Σπέρνουμε κουκιά στις αρχές Νοεμβρίου, συγκομίζουμε μετά από 5-6 μήνες. 2 ο ΤΡΙΜ (ΦΕΒ ΜΑΡ ΑΠΡ) Αφού συγκομίσουμε το σπανάκι θα φυτέψουμε πατάτες το Μάρτιο. Θα συγκομίσουμε σε μέρες. Μένει ως έχει. Μένει ως έχει. Τον Απρίλιο τελειώνει η συγκομιδή του λάχανου. Φυτεύουμε πατάτες. Μένει ως έχει. Θα συνεχίσουμε τη συγκομιδή μπρόκολων μέχρι τέλη Απριλίου. Μένει ως έχει. Θα συνεχίσουμε τη συγκομιδή κουνουπιδιών μέχρι τέλη Απριλίου. Μένει ως έχει. Θα συνεχίσουμε τη συγκομιδή κουκιών μέχρι τέλη Απριλίου. 3 ο ΤΡΙΜ (ΜΑΙ ΙΟΥΝ ΙΟΥΛ) Μένει ως έχει. Η συγκομιδή της πατάτας τελειώνει τέλος Ιουλίου. Μένει ως έχει, μπορούμε να ανανεώσουμε τα μυρωδικά μας. Φυτεύουμε κρεμμυδάκια δύο φορές, το Μάιο στο μισό παρτέρι και τον Ιούνιο στο άλλο μισό. Θα συγκομίσουμε σε μέρες. Μένει ως έχει. Συγκομίζουμε πατάτες τον Ιούλιο. Φυτεύουμε ντομάτες στις αρχές Ιουνίου για περισσότερη σοδειά. Φυτεύουμε πιπεριές, στο μισό παρτέρι αρχές Μαΐου και στο άλλο μισό μέσα Μαΐου. Θα συγκομίσουμε σε 70 μέρες. Φυτεύουμε πράσα τον Ιούνιο, θα συγκομίσουμε σε μέρες. 4 ο ΤΡΙΜ (ΑΥΓ ΣΕΠ ΟΚΤ) Φυτεύουμε κόκκινο, πράσινο, άισμπεργκ μαρούλι τον Αύγουστο για να το έχουμε το φθινόπωρο. Ανανεώνουμε τα μυρωδικά μας. Σπέρνουμε σπανάκι όπως στο παρτέρι 4, αλλά τον Οκτώβριο για διαδοχική συγκομιδή. Φυτεύουμε μπρόκολα δύο φορές τον Αύγουστο στο μισό παρτέρι και αρχές Σεπτεμβρίου στο άλλο μισό. Φυτεύουμε λάχανο δύο φορές, αρχές Οκτωβρίου στο μισό παρτέρι ένα μήνα αργότερα στο άλλο μισό. Σπέρνουμε καρότα τον Οκτώβριο. Μένει ως έχει, συγκομίζουμε πράσα μέχρι τον Οκτώβριο. ΠΑΡΤΕΡΙ

19 18 Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Περτουλίου Τρικκαίων 18 o 17 o 16 o 15 o ΠΑΡΤΕΡΙ 1 ο ΤΡΙΜ (ΝΟΕ ΔΕΚ ΙΑΝ) Σπέρνουμε αρακά που θα καταναλώσουμε φρέσκο. Συγκομίζουμε μετά 4-5 μήνες. Σπέρνουμε ραπανάκια αρχές Νοεμβρίου στο μισό παρτέρι και στο άλλο μισό σπέρνουμε μετά από 30 μέρες. Θα συγκομίσουμε σε 1,5 μήνα. Σπέρνουμε κι εδώ σπανάκι όπως στο παρτέρι 8. Φυτεύουμε σέσκουλα στις αρχές Νοεμβρίου, συγκομίζουμε μετά από μέρες. 2 ο ΤΡΙΜ (ΦΕΒ ΜΑΡ ΑΠΡ) Το Μάρτιο, συγκομίζουμε αρακά που θα καταναλώσουμε φρέσκο. Καλλιεργούμε μαρούλι και φρέσκα κρεμμύδια φυτεύοντας 3 φορές, κάθε 15 μέρες, κάνοντας την αρχή στα μέσα Φεβρουαρίου. Σπέρνουμε βλίτα το Μάρτιο, συγκομίζουμε σε μέρες. Σπέρνουμε παντζάρια το Φεβρουάριο, συγκομίζουμε σε 100 μέρες. 3 ο ΤΡΙΜ (ΜΑΙ ΙΟΥΝ ΙΟΥΛ) Φυτεύουμε μελιτζάνες αρχές Μαΐου, συγκομίζουμε σε μέρες. Φυτεύουμε κολοκυθάκια αρχές Μαΐου, συγκομίζουμε σε μέρες. Φυτεύουμε πατάτες κι εδώ για να έχουμε όσο το δυνατό περισσότερη σοδειά το χειμώνα. Φυτεύουμε καλαμπόκι τον Ιούνιο, θα συγκομίσουμε σε μέρες. 4 ο ΤΡΙΜ (ΑΥΓ ΣΕΠ ΟΚΤ) Αφού τελειώσει η συγκομιδή της μελιτζάνας, φυτεύουμε μαρούλι και κρεμμυδάκια το Σεπτέμβριο. Σπέρνουμε και πάλι ρόκα το Σεπτέμβριο. Μένει ως έχει, συνεχίζουμε να συγκομίζουμε πατάτες μέχρι τον Οκτώβριο. Συγκομίζουμε τα τελευταία καλαμπόκια τέλος Αυγούστου και μετά, τον Οκτώβριο, φυτεύουμε σκελίδες σκόρδου που έχουμε φυλάξει.

20 19 Β μέρος ΦΥΛΛΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

21 20 Φύλλο εργασίας 1: Εξερευνούμε την αυλή του σχολείου μας κάνοντας υπολογισμούς. Οι μαθητές της τάξης χωρίζονται σε ομάδες. Κάθε ομάδα κάνει υπολογισμούς και συμπληρώνει τον παρακάτω πίνακα με τα στοιχεία της σχολικής μονάδας: Μήκος αυλής m Πλάτος αυλής m Ποσοστό αυλής που καλύπτεται από πράσινο % Συνολικό εμβαδόν του χώρου που καταλαμβάνει το σχολείο m 2 Ποσοστό του σχολικού χώρου που καλύπτεται από το κτίριο % Ποσοστό του σχολικού χώρου που καλύπτεται από την αυλή % Χώρος της αυλής που αντιστοιχεί σε κάθε μαθητή του σχολείου* m 2 Ποσοστό πρασίνου που αντιστοιχεί σε κάθε μαθητή του σχολείου* % *υποθέτουμε ότι μοιράζεται ίσα σε όλους Όταν οι ομάδες ολοκληρώσουν τους υπολογισμούς τους, παρουσιάζουν τα αποτελέσματά τους και αναλύουν τη διαδικασία που ακολούθησαν για να βρουν τη λύση.

22 Φύλλο εργασίας 2: Σχεδίαση λαχανόκηπου 21 Σε χαρτί με κουτάκια ή μιλιμετρέ και αφού συμβουλευτείτε την ενότητα 4 (Ταξινόμηση των λαχανικών) και τον πίνακα 2 της ενότητας 6 (Εποχή σποράς φύτευσης των λαχανικών), δημιουργήστε δύο σχεδιαγράμματα φύτευσης, ένα για φύτευση την άνοιξη και ένα για το φθινόπωρο, στα οποία να απεικονίζονται: 1. το είδος του λαχανικού 2. οι αποστάσεις μεταξύ τους 3. οι διάδρομοι κίνησης

23 22 Φύλλο εργασίας 3: Ανακαλύπτοντας τους μηχανισμούς αποσύνθεσης που συντελούνται στο έδαφος Σκοπός του συγκεκριμένου φύλλου εργασίας είναι να αντιληφθούν οι μαθητές την ικανότητα των μικροοργανισμών του εδάφους να αποσυνθέτουν την οργανική ύλη σε διαφορετικές εποχές του έτους. Αυτό μπορεί να γίνει με την εξής απλή διαδικασία: Σε νάιλον σακουλάκια στα οποία έχουμε ανοίξει 5-6 τρύπες διαμέτρου 1cm περίπου η καθεμία, τοποθετούμε μία ποσότητα οργανικού υλικού π.χ. λίγα φύλλα ή διηθητικό χαρτί (3-4 φύλλα χαρτιού κουζίνας ή ένα χάρτινο φίλτρο καφετιέρας). Μετράμε με τη χρήση χάρακα και καταγράφουμε το ύψος του οργανικού υλικού. Σε ένα μέρος της αυλής μας όπου υπάρχει χώμα, τοποθετούμε τα σακουλάκια σε βάθος 5cm περίπου. Ξεθάβουμε τα σακουλάκια μετά από ένα μήνα, μετρούμε και σημειώνουμε την ποσότητα της οργανικής ουσίας που έχει αποσυντεθεί, υπολογίζοντας έτσι το ποσοστό της αποσύνθεσης που έχει συντελεστεί. Κάθε μήνα επαναλαμβάνουμε την ίδια διαδικασία από την αρχή με τις ίδιες ποσότητες οργανικού υλικού και το ίδιο βάθος τοποθέτησης. Από τα αποτελέσματα που συλλέγουμε βλέπουμε ποιους μήνες του έτους η αποικοδόμηση της οργανικής ύλης είναι εντονότερη και ποιους ηπιότερη. Γενικά, στα μεσογειακά οικοσυστήματα, οι φθινοπωρινοί και ανοιξιάτικοι μήνες είναι αυτοί που παρουσιάζουν εντονότερη ικανότητα αποικοδόμησης. Το γεγονός αυτό οφείλεται στην ικανοποιητική υγρασία και στις ήπιες θερμοκρασίες που επικρατούν τους μήνες αυτούς. Δελτίο παρατηρήσεων Αρχική ένδειξη ύψους Τελική ένδειξη ύψους Διαφορά σε cm Ποσοστό (%) αποσύνθεσης ΣΕΠΤ ΟΚΤ ΝΟΕ ΔΕΚ ΙΑΝ ΦΕΒ ΜΑΡ ΑΠΡ ΜΑΙ ΙΟΥΝ

24 Φύλλο εργασίας 4: Κατασκευή Στήλης Αποσύνθεσης 23 Με την κατασκευή αυτή μας δίνεται η δυνατότητα να παρατηρούμε ανά τακτά χρονικά διαστήματα την πορεία της αποσύνθεσης των υλικών, ακόμα και στο χώρο της σχολικής τάξης. Έτσι, μπορούμε να επιτύχουμε μία προσομοίωση της διαδικασίας της αποσύνθεσης, όπως αυτή συντελείται στο έδαφος. Υλικά που θα χρειαστούν: Τρία πλαστικά μπουκάλια νερού ή αναψυκτικού του 1,5 λίτρου. Υλικά κομποστοποίησης (φύλλα, γρασίδι, φυτικά οικιακά υπολείμματα, εφημερίδες, κοπριά ζώων και χώμα) Διαδικασία κατασκευής: 1. Απομακρύνουμε τις ετικέτες και από τα τρία μπουκάλια. 2. Κόβουμε την κορυφή του μπουκαλιού (1) σε σημείο 2-3 εκατοστά κάτω από την καμπύλη έτσι ώστε ο κύλινδρος που απομένει (D) να έχει ίσιες πλευρές. 3. Κόβουμε το μπουκάλι (2) 2-3 εκατοστά πάνω από την καμπύλη. Κόβουμε τη βάση του μπουκαλιού 2-3 εκατοστά κάτω από την κάτω καμπύλη του μπουκαλιού. Ο κύλινδρος που προκύπτει (Β) πρέπει να στενεύει και από τις δύο του άκρες. Κάνουμε μικρές τρύπες περιμετρικά του μπουκαλιού. 4. Κόβουμε τη βάση του μπουκαλιού (3), 2-3 εκατοστά πάνω από την καμπύλη, έτσι ώστε ο κύλινδρος (C) να έχει ίσιες άκρες. 5. Αναποδογυρίζουμε το «C» και το σφηνώνουμε μέσα στη βάση «D». Σφηνώνουμε το «Β» και με διάφανη ταινία ασφαλίζουμε το σημείο της ένωσης. Προσθέτουμε την κορυφή «Α» και την συγκρατούμε με μία ταινία.

25 24 Συμβουλές: Πόσο υγρή πρέπει να είναι η στήλη; Διατηρήστε τη στήλη υγρή, έτσι ώστε να παρατηρήσετε πιο γρήγορα τα αποτελέσματα της αποσύνθεσης. Μην πλημμυρίζετε τη στήλη με νερό! Αυτό μπορεί να δημιουργήσει αναερόβιες συνθήκες ή περιβάλλον με παντελή έλλειψη οξυγόνου, όπου κάποια μικρόβια δημιουργούν ιδιαίτερα ενοχλητικές οσμές και μυρωδιές. Καταγράφοντας τα δεδομένα: Σημειώστε αλλαγές στο ύψος του περιεχομένου της στήλης, το χρώμα, τη μυρωδιά, το σχήμα, την υφή. Κρατώντας ένα χάρακα όρθιο δίπλα στη στήλη, καταγράψτε τις αλλαγές στο ύψος του περιεχομένου της στήλης. Βάλτε ένα θερμόμετρο από την κορυφή της στήλης για να μετρήσετε τις αλλαγές στην θερμοκρασία. Κινείται τίποτα; Κοιτάξτε μήπως έχουν εμφανιστεί διάφορα «πλασματάκια» όπως μύγες, σκαθάρια, σαρανταποδαρούσες, ισόποδα, σαλιγκάρια κλπ. Γράψτε μια ιστορία για το τι συμβαίνει στη στήλη σας. Τι προβλέπετε ότι θα γίνει κατά την διάρκεια της αποσύνθεσης; Προγραμματίστε έλεγχο της στήλης τουλάχιστον μια φορά την εβδομάδα και σημειώστε κάθε φορά τις αλλαγές που παρατηρείτε.

26 Φύλλο εργασίας 5: Αναγνωρίζουμε το είδος του εδάφους του σχολικού μας λαχανόκηπου. 25 Η γνώση του είδους του εδάφους μας βοηθά πρώτα απ όλα στη σωστή επιλογή των φυτών που θα καλλιεργήσουμε, εφόσον κάθε είδος έχει τη δική του προτίμηση σε χώμα, ενώ μας χρησιμεύει και στο να το βελτιώσουμε, πραγματοποιώντας τις απαραίτητες προσμίξεις. Για το λόγο αυτό μπορούμε να εφαρμόσουμε μία απλή τεχνική για την αναγνώριση του εδάφους όπως περιγράφεται παρακάτω: Παίρνουμε ένα γυάλινο δοχείο χωρητικότητας περίπου ενός λίτρου και το γεμίζουμε μέχρι τα 3/4 με νερό. Στη συνέχεια, ρίχνουμε μια χούφτα χώμα ανακατεύοντάς το καλά και αφήνουμε το διάλυμα να ηρεμήσει. Ανάλογα με το τι θα παρατηρήσουμε, κατατάσσουμε το έδαφός μας σύμφωνα με τα ακόλουθα: Αν το χώμα κατακαθίσει σχεδόν όλο και το υπερκείμενο νερό φαίνεται σχεδόν διάφανο, τότε το έδαφος είναι αμμώδες. Επίσης, σε αυτή την περίπτωση θα ξεχωρίζουν οι χαρακτηριστικοί κόκκοι της άμμου. Αν ένα μικρό ή μεγαλύτερο μέρος κατακαθίσει και το υπερκείμενο νερό είναι θολό ή και σκούρο, τότε πρόκειται για αργιλώδες ή πηλώδες έδαφος. Συγκεκριμένα, πηλώδες θα είναι αν η λάσπη από αυτό το χώμα κολλά εύκολα στα δάχτυλά μας. Αν το νερό πάρει μαύρο χρώμα διατηρώντας ταυτόχρονα και τη διαφάνειά του, τότε πρόκειται για χουμώδες έδαφος. Στην περίπτωση αυτή, θα σχηματιστεί κατακάθι ενώ στην επιφάνεια του νερού θα επιπλέουν τα ελαφρά φυτικά κομματάκια του χούμου. Αμμώδες έδαφος Αργιλώδες έδαφος Πηλώδες έδαφος

27 26 Φύλλο εργασίας 6: Πώς μπορούμε να μετρήσουμε εύκολα το ph του εδάφους. Γνωρίζοντας το ph του εδάφους που πρόκειται να καλλιεργήσουμε, μπορούμε να επιλέξουμε τα λαχανικά που έχουν περισσότερες πιθανότητες να ευδοκιμήσουν σε αυτό. Υλικά που θα χρειαστούν: Χάρτινο φίλτρο καφετιέρας Πεχαμετρικό χαρτί Εκτέλεση: Ζυγίζουμε 50gr εδάφους και τα προσθέτουμε σε ένα λίτρο νερού. Ανακατεύουμε και αφήνουμε το διάλυμα να ηρεμήσει για δύο ώρες. Στη συνέχεια, διηθούμε το διάλυμά μας περνώντας το από το φίλτρο καφετιέρας. Στο διηθημένο υγρό κάνουμε τη μέτρηση του pη με πεχαμετρικό χαρτί (το βυθίζουμε στο διάλυμα και αλλάζει χρώμα). Ανάλογα με το χρώμα που θα πάρει το πεχαμετρικό χαρτί και με τη βοήθεια μιας έγχρωμης κλίμακας, βρίσκουμε το pη του εδάφους μας. Με βάση την τιμή του pη που βρήκαμε και με τη βοήθεια του πίνακα 1 στη σελ. 9, καταγράφουμε ποια λαχανικά θα μπορούσαμε να καλλιεργήσουμε στο σχολικό μας λαχανόκηπο. Είδος λαχανικού που ευδοκιμεί Τιμή ph εδάφους:

28 Φύλλο εργασίας 7: Η δράση του γαιοσκώληκα 27 Αυτό το τόσο χρήσιμο ζώο επιτελεί μια σημαντική διεργασία μέσα στο έδαφος. Η παρουσία του αποτελεί επίσης δείκτη καθαρότητας του εδάφους, υποδηλώνοντας ότι το έδαφος είναι υγιές και απαλλαγμένο από φυτοφάρμακα. Με την παρακάτω δραστηριότητα θα μπορέσουμε να ανακαλύψουμε τη δράση του: Παίρνουμε δυο ίδια γυάλινα δοχεία χωρητικότητας περίπου ενός λίτρου. Ρίχνουμε ως τη μέση άμμο και συμπληρώνουμε το υπόλοιπο μισό με γόνιμο χώμα πλούσιο σε οργανικά υλικά. Συλλέγουμε δυο γαιοσκώληκες με τη βοήθεια ενός σκληρού χαρτιού. Θα τους βρούμε σε υγρά εδάφη, πλούσια σε οργανική ύλη. Στο ένα δοχείο (Νο1) βάζουμε και τους δυο γαιοσκώληκες ενώ στο άλλο (Νο2) κανέναν. Διατηρούμε και τα δυο δοχεία εξίσου υγρά. Επιπλέον, και στα δυο συμπληρώνουμε περιοδικά λίγη οργανική ύλη (κομπόστ ή άλλα φυτικά υλικά σε αποσύνθεση). Μετά από λίγο καιρό θα διαπιστώσουμε ότι στο δοχείο με τους γαιοσκώληκες τα στρώματα από χώμα και άμμο θα έχουν ανακατευτεί. Επιπλέον, θα έχει αλλάξει το χρώμα εξαιτίας των αργιλοχουμικών ουσιών που θα προκύψουν ως αποτέλεσμα κάποιων χημικών μεταβολών που οφείλονται άμεσα ή έμμεσα στη δράση αυτών των ζώων.

29 28 Φύλλο εργασίας 8: Αντιστοίχιση: Ταξινόμηση των λαχανικών Η ταξινόμηση των λαχανικών βασίζεται σε διάφορους παράγοντες και μπορεί να γίνει με βάση: α) το μέρος του φυτού που καταναλώνεται. Έτσι έχουμε λαχανικά που χρησιμοποιούνται για: - τους καρπούς τους - τα άνθη τους - το φύλλωμά τους - το υπόγειο τμήμα τους Να γίνει η αντιστοίχιση με βάση το παραπάνω κριτήριο. ΛΑΧΑΝΙΚΟ μάραθος κολοκυθάκι πεπόνι ραπανάκι λάχανο καρπούζι κουκί γλυκοπατάτα μελιτζάνα μαϊντανός μπρόκολο αγγούρι πατάτα ραδίκι πιπεριά σπανάκι καρότο αρακάς κρεμμύδι σέλινο φασολάκι μαρούλι φράουλα παντζάρι κουνουπίδι άνηθος σκόρδο τομάτα αντίδι πράσο μπάμια ΜΕΡΟΣ ΤΟΥ ΦΥΤΟΥ ΠΟΥ ΚΑΤΑΝΑΛΩΝΕΤΑΙ ΚΑΡΠΟΣ ΑΝΘΟΣ ΦΥΛΛΩΜΑ ΥΠΟΓΕΙΟΣ ΚΑΡΠΟΣ

30 29 β) τις απαιτήσεις τους σε θερμοκρασία: 1. Ψυχρής περιόδου 2. Θερμής περιόδου Να γίνει η αντιστοίχιση με βάση το παραπάνω κριτήριο ΛΑΧΑΝΙΚΟ σπαράγγι κολοκυθάκι ραπανάκι λάχανο καρπούζι κουκί γλυκοπατάτα αγκινάρα μελιτζάνα μαϊντανός μπρόκολο αγγούρι πατάτα ραδίκι πιπεριά σπανάκι καρότο μπάμια αρακάς πεπόνι κρεμμύδι σέλινο φασολάκι φράουλα παντζάρι σκόρδο τομάτα κουνουπίδι άνηθος δυόσμος ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΣΕ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ ΨΥΧΡΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ ΘΕΡΜΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ

31 30 Φύλλο εργασίας 9: Μεσοστοιχίδα 1η Μεσοστοιχίδα 1. Ρ 2. Α 2. Π 4. Α 5. Ν 6. Α 7. Κ 8. Ι 1. Μαζί με το λάχανο, το κουνουπίδι και αυτό. 2. Το όνομά του το οφείλει στην αρχαία λέξη «ασπάραγος». 3. Είναι και πολύχρωμες. 4. Ανήκει στα αρωματικά λαχανικά. 5. Πρέπει να ανοίγουμε τα παράθυρα επειγόντως όταν το βράζουμε!!! 6. Κόκκινος γλυκός πειρασμός. 7. Στο μαγείρεμά του πάει μαζί με το καρότο. 8. Πρώτα «ξαδέρφια» με το μαϊντανό. 2η Μεσοστοιχίδα 1. Α 2. Γ 3. Κ 4. Ι 5. Ν 6. Α 7. Ρ 8. Α 1. Κόκκινος σαν. 2. Και όμως ανήκουν σε διαφορετικές οικογένειες με το δεύτερο συνθετικό της. 3. Καταναλώνεται το υπόγειο τμήμα του ενώ το φύλλωμά του μοιάζει με αυτό του άνηθου. 4. Λαδερό φαγητό με πολλά σπόρια. 5. Αρωματικό λαχανικό γνωστό και ως «μακεδονήσι». 6. Ο «βασιλιάς» της καλοκαιρινής σαλάτας. 7. Ο Γαληνός το αναφέρει ως «μηλοπέπων». 8. Ανήκει στα πράσινα φυλλώδη λαχανικά για σαλάτες.

32 Φύλλο εργασίας 10: Επιλογή θέσης σχολικού λαχανόκηπου 31 Δίνεται παρακάτω η κάτοψη ενός σχολικού προαύλιου χώρου. Με βάση τα όσα έχουν αναφερθεί στην ενότητα για την εγκατάσταση του σχολικού λαχανόκηπου (επιλογή θέσης, σχεδιασμός), επιλέξτε τη θέση του λαχανόκηπου αιτιολογώντας την επιλογή σας.

33 32 Φύλλο εργασίας 11: Παιχνίδι Αν έχεις τύχη διάβαινε Τα λαχανικά ίσως ξέρουν (στο παιχνίδι αυτό μπορούν να συμμετέχουν 4 ομάδες με 6 μαθητές η κάθε ομάδα) Για το παιχνίδι, οι μαθητές θα χρειαστεί να κατασκευάσουν 24 κάρτες (μπορούν να χρησιμοποιηθούν οι κάρτες που ακολουθούν), κάθε μια από τις οποίες στη μια όψη της θα έχει τη φωτογραφία ή/ και το όνομα ενός λαχανικού. Φτιάχνουν επίσης 24 κλήρους, ο καθένας από τους οποίους έχει πάνω γραμμένο με κεφαλαία ένα από τα 24 αρχικά γράμματα των λαχανικών που έχουμε στις κάρτες μας. Ανακατεύονται οι κάρτες των λαχανικών και μοιράζεται ίδιος αριθμός καρτών στην κάθε ομάδα που συμμετέχει στο παιχνίδι. Η πρώτη ομάδα τραβάει από το σακουλάκι έναν κλήρο και ανακοινώνει το γράμμα που έχει πάνω του ο κλήρος π.χ. Σ (τον κλήρο τον ξαναβάζει στο σακουλάκι). Αν η ομάδα αυτή έχει στα χέρια της κάρτα λαχανικού που το όνομα του αρχίζει με το γράμμα που τράβηξε, τότε ρίχνει την κάρτα αυτή στο τραπέζι και μένει με μια κάρτα λιγότερη στα χέρια της. Αν δεν έχει το ίδιο γράμμα με τον κλήρο που τράβηξε, τότε συνεχίζει η άλλη ομάδα. Στη συνέχεια το ίδιο κάνει και η δεύτερη ομάδα όπως και η τρίτη και το παιχνίδι συνεχίζεται κυκλικά με όλες τις ομάδες. Η ομάδα που με την παραπάνω διαδικασία θα απαλλαγεί πρώτη από τις κάρτες που έχει στα χέρια της είναι η νικήτρια.

34

35 Κρεμμύδι-Χλωρά κρεμμύδια από κοκκάρι Υπαίθρια καλλιέργεια Σπορείο: - Απευθείας σπορά: Από ΟΚΤ μέχρι ΦΕΒ Θερμοκηπιακή καλλιέργεια Σπορά: - Ποσότητα σπόρου: 150 κιλά/στρ αγρού, ανάλογα με το μέγεθος του κοκκαριού (βάθος φύτευσης 2,5-5 εκ.). Αγγούρι Υπαίθρια καλλιέργεια Σπορείο: ΦΕΒ-αρχές ΜΑΙ. Εφαρμογή για πρώιμη καλλιέργεια και για καλλιέργεια σε χαμηλό τούνελ. Βάθος σποράς 2 εκ., φύτρωμα σε 5-7 ημέρες. Οι σπόροι συνιστάται να σπέρνονται πλαγίως (πλακέ) και όχι όρθιοι. Μεταφύτευση: 30 ημ. μετά τη σπορά (φυτά με 2-3 πραγματικά φύλλα, κατά τις απογευματινές ώρες) Απευθείας σπορά: ΑΠΡ-ΜΑΙ Θερμοκηπιακή καλλιέργεια Σπορά: ΑΥΓ-ΣΕΠΤ και ΙΑΝ-ΑΠΡ. Σπορά σε γλαστράκια και μεταφύτευση στο θερμοκήπιο. Μεταφύτευση: ημ. μετά τη σπορά (φυτά με 2-3 πραγματικά φύλλα, κατά τις απογευματινές ώρες) Ποσότητα σπόρου: ικανή για φυτά/στρ. Έναρξη συγκομιδής: ημ. από τη σπορά. Διάρκεια συγκομιδής 2 μήνες ή περισσότερο. Άλλες πληροφορίες: Η σπορά στο σπορείο γίνεται σε γλαστράκια ή σε πλαστικά σακουλάκια. Στο θερμοκήπιο χρησιμοποιούνται ποικιλίες-υβρίδια με 100% θηλυκά άνθη. Ενδιαφέρον παρουσιάζει ο εμβολιασμός των υβριδίων σε υποκείμενα ανθεκτικά στις ασθένειες εδάφους. Πιπεριά Υπαίθρια καλλιέργεια Σπορείο: Όπως η μελιτζάνα. Βάθος σποράς 1-1,5 εκ., φύτρωμα σε ημέρες. Μεταφύτευση: Λίγο νωρίτερα από τη μελιτζάνα. Απευθείας σπορά: - Θερμοκηπιακή καλλιέργεια Σπορά: Όπως η μελιτζάνα. Μεταφύτευση: Όπως η μελιτζάνα. Ποσότητα σπόρου: ικανή για φυτά/στρ θερμοκηπίου ή φυτά/στρ υπαίθριας καλλιέργειας. Έναρξη συγκομιδής: Εξαρτάται από την ποικιλία και τον σκοπό της καλλιέργειας. Άλλες πληροφορίες: Για φύτευση 1 στρ. αγρού απαιτείται σπορείο έκτασης 10 τ.μ.. Να γίνονται συχνά ποτίσματα στο σπορείο. Η σπορά μπορεί να γίνει σε γλαστράκια ή σε κιβώτια. Μελιτζάνα Υπαίθρια καλλιέργεια Σπορείο: ΙΑΝ-ΦΕΒ σε θερμό σπορείο για πρώιμη καλλιέργεια ή ΜΑΡ-Α- ΠΡ σε ψυχρό σπορείο για όψιμη καλλιέργεια. Ο σπόρος καλύπτεται ελαφρά, φύτρωμα σε ημέρες. Μεταφύτευση: 2 μήνες μετά τη σπορά, τον ΑΠΡ-ΜΑΙ (φυτά με 5-6 φύλλα και ύψος εκ.). Απευθείας σπορά: - Θερμοκηπιακή καλλιέργεια Σπορά: 2 μήνες πριν τη μεταφύτευση. Μεταφύτευση: 2 μήνες μετά τη σπορά, στις αρχές φθινοπώρου στις θερμές περιοχές ή το χειμώνα στις ψυχρές περιοχές (φυτά με 5-6 φύλλα και ύψος εκ.). Ποσότητα σπόρου: ικανή για φυτά/στρ σε θερμοκήπιο και φυτά/στρ σε υπαίθρια καλλιέργεια (ο αριθμός φυτών ποικίλλει από περιοχή σε περιοχή). Έναρξη συγκομιδής: 4-5 μήνες μετά τη σπορά, τον ΙΟΥΝ-ΝΟΕ στις υπαίθριες καλλιέργειες και τον χειμώνα-άνοιξη στις θερμοκηπιακές καλλιέργειες. Άλλες πληροφορίες: Για φύτευση 1 στρ. αγρού απαιτείται σπορείο έκτασης 8-10 τ.μ.. Να γίνονται συχνά ποτίσματα στο σπορείο. Η σπορά μπορεί να γίνει σε γλαστράκια ή σε κιβώτια. Τομάτα Υπαίθρια καλλιέργεια Σπορείο: ΔΕΚ-ΦΕΒ για τις πρώιμες καλλιέργειες υπό κάλυψη (τούνελ) ή ΜΑΡΤ-ΜΑΙ για τις μεσαίες και όψιμες καλλιέργειες. Βάθος σποράς μέχρι 1 εκ., φύτρωμα σε 10 ημέρες. Μεταφύτευση: 1,5-2 μήνες μετά τη σπορά (ύψος φυτού εκ.). Απευθείας σπορά: Την άνοιξη, μετά τους τελευταίους παγετούς, μπορεί να εφαρμοστεί στη βιομηχανική τομάτα. Θερμοκηπιακή καλλιέργεια Σπορά: 1,5-2 μήνες πριν τη μεταφύτευση. Μεταφύτευση: Καθόλη τη διάρκεια του έτους ανάλογα με την περιοχή και τον τύπο υβριδίου τομάτας. Ποσότητα σπόρου: ικανή για φυτά/στρ αγρού στις υπαίθριες καλλιέργειες και φυτά/στρ στις καλλιέργειες θερμοκηπίου ή 2000 φυτά/στρ στις υπαίθριες αναρριχώμενες. Έναρξη συγκομιδής: Στην υπαίθρια καλλιέργεια, το καλοκαίρι, ανάλογα με την ποικιλία, το σκοπό της καλλιέργειας και την περιοχή. Στη θερμοκηπιακή καλλιέργεια καθόλη τη διάρκεια του έτους. Άλλες πληροφορίες: Στην καλλιέργεια υπό κάλυψη η σπορά μπορεί να γίνει σε γλαστράκια, σακίδια ή κιβώτια. Καρότο Υπαίθρια καλλιέργεια Σπορείο: - Απευθείας σπορά: Όλο το έτος στις θερμές περιοχές ή άνοιξη-καλοκαίρι στις ψυχρές περιοχές. Κάτω από 5ο C ο σπόρος δεν φυτρώνει. Θερμοκηπιακή καλλιέργεια Σπορά: - Ποσότητα σπόρου: σπόροι/στρ αγρού. Βάθος σποράς 1 εκ., φύτρωμα σε 8-15 ημέρες. Σπόρος 2 ετών έχει καλύτερη φυτρωτική ικανότητα. Έναρξη συγκομιδής: 4-6 μήνες μετά τη σπορά. Άλλες πληροφορίες: Μετά από βροχή συνιστάται να γίνεται καλή κατεργασία του εδάφους και ελαφρύ πότισμα για σπάσιμο της εδαφικής κρούστας

36

37 Λάχανο Υπαίθρια καλλιέργεια Σπορείο: ΙΑΝ-ΑΠΡ για πρώιμη καλοκαιρινή παραγωγή ή ΜΑΙ-ΙΟΥΛ για φθινοπωρινή και χειμερινή παραγωγή ή ΑΥΓ-ΣΕΠ για ανοιξιάτικη παραγωγή. Βάθος σποράς 1-1,5εκ., φύτρωμα σε 5-7 ημέρες. Μεταφύτευση: 1,5 μήνα μετά τη σπορά (φυτά με 4-6 φύλλα, κατά τις απογευματινές ώρες). Απευθείας σπορά: - Θερμοκηπιακή καλλιέργεια Σπορά: - Ποσότητα σπόρου: φυτά/στρ αγρού. Έναρξη συγκομιδής: 4-6 μήνες μετά τη σπορά. Άλλες πληροφορίες: Για φύτευση 1 στρ. αγρού απαιτείται σπορείο έκτασης τ.μ.. Ο σπόρος σκοτεινού χρώματος έχει καλύτερη φυτρωτική ικανότητα. Οι ανθοκεφαλές πρέπει να έχουν το κανονικό μέγεθος. Πατάτα Υπαίθρια καλλιέργεια Σπορείο: - Απευθείας φύτευση: Ανοιξιάτικη καλλιέργεια: ΙΑΝ-ΦΕΒ ή και μέχρι τον ΑΠΡ στις ψυχρές περιοχές, Φθινοπωρινή καλλιέργεια: ΙΟΥΛ-ΑΥΓ Θερμοκηπιακή καλλιέργεια Σπορά: - Ποσότητα σπόρου: 200 κιλά πατατόσπορου/στρ αγρού (βάθος φύτευσης 8-10 εκ.). Έναρξη συγκομιδής: Όταν το φύλλωμα έχει κιτρινίσει και οι κόνδυλοι είναι ώριμοι. Άλλες πληροφορίες: Οι κομμένοι κόνδυλοι φυτεύονται με την τομή προς τα κάτω. Εάν η φύτευση γίνει το καλοκαίρι, χρησιμοποιείται προβλαστημένος πατατόσπορος. Πατζάρι Υπαίθρια καλλιέργεια Σπορείο: - Απευθείας σπορά: ΦΕΒ-ΑΠΡ και ΙΟΥΛ-ΑΥΓ. Θερμοκηπιακή καλλιέργεια Σπορά: - Ποσότητα σπόρου: 1,5-3 κιλά/στρ αγρού (βάθος σποράς 2 εκ., φύτρωμα σε 8-15 ημέρες). Έναρξη συγκομιδής: 2-2,5 μήνες μετά τη σπορά. Μαρούλι Υπαίθρια καλλιέργεια Σπορείο: ΑΥΓ ή ΣΕΠ-ΦΕΒ. Σε ευνοϊκές συνθήκες μπορούν να γίνουν σπορές όλο το έτος. Βάθος σποράς 0,5-1εκ., φύτρωμα σε 5-10 ημέρες. Μεταφύτευση: 1-1,5 μήνα μετά τη σπορά (φυτά με 4-6 φύλλα). Απευθείας σπορά: Εφαρμόζεται σε μικρή κλίμακα με γρ σπόρου/στρ αγρού. Θερμοκηπιακή καλλιέργεια Σπορά: ΣΕΠΤ-ΙΑΝ Μεταφύτευση: ΟΚΤ-ΦΕΒ Ποσότητα σπόρου: φυτά/στρ αγρού. Έναρξη συγκομιδής: 2,5-4 μήνες μετά τη σπορά ανάλογα με τον τύπο μαρουλιού (Butterhead, Iceberg, Lollo Romana). Άλλες πληροφορίες: Για φύτευση 1 στρ. αγρού απαιτείται σπορείο έκτασης περίπου 20 τ.μ.. Ο σπόρος πρέπει να έχει συγκομιστεί τουλάχιστον 2-3 μήνες πριν τη σπορά. Φασόλι πράσινο Υπαίθρια καλλιέργεια Σπορείο: - Απευθείας σπορά: ΜΑΡ-ΑΥΓ. Θερμοκηπιακή καλλιέργεια Σπορά: ημέρες πριν τη μεταφύτευση. Μεταφύτευση: από ΔΕΚ μέχρι ΦΕΒ. Ποσότητα σπόρου: κιλά/στρ αγρού (βάθος σποράς 2-4 εκ., φύτρωμα σε 5-10 ημέρες). Έναρξη συγκομιδής: 2 μήνες μετά τη σπορά για τις πρώιμες ποικιλίες ή αργότερα για τις όψιμες ποικιλίες. Γενικότερα, η έναρξη της συγκομιδής εξαρτάται από το μέγεθος του λοβού και το βαθμό ανάπτυξης των σπόρων. Σπανάκι Υπαίθρια καλλιέργεια Σπορείο: - Απευθείας σπορά: ΑΥΓ-ΟΚΤ και σπανιότερα ΦΕΒ-ΜΑΡ. Θερμοκηπιακή καλλιέργεια Σπορά: - Ποσότητα σπόρου: 1,2-2,5 κιλά/στρ αγρού ανάλογα με το μέγεθος του σπόρου. Βάθος σποράς 2 εκ., φύτρωμα σε 5-10 ημέρες. Έναρξη συγκομιδής: 1,5-3 μήνες μετά τη σπορά, όταν τα φυτά έχουν αρκετό φύλλωμα. Άλλες πληροφορίες: Οι χειμερινές-φθινοπωρινές σπορές δίνουν καλύτερες αποδόσεις.

38

39 Κουνουπίδι- Μπρόκολο Υπαίθρια καλλιέργεια Σπορείο: ΜΑΙ-ΙΟΥΝ για πρώιμη φθινοπωρινή παραγωγή ή μέχρι τον ΑΥΓ για όψιμη χειμερινή και ανοιξιάτικη παραγωγή ή τον ΙΑΝ με πρώιμες ποικιλίες για παραγωγή το καλοκαίρι. Βάθος σποράς 1 εκ. Μεταφύτευση: 1,5 μήνα μετά τη σπορά (φυτά με 4-6 φύλλα, κατά τις απογευματινές ώρες). Απευθείας σπορά: - Θερμοκηπιακή καλλιέργεια Σπορά: - Ποσότητα σπόρου: ικανή για φυτά/στρ αγρού. Έναρξη συγκομιδής: Κουνουπίδι: 3,5-10 μήνες μετά τη σπορά. Τα μπρόκολα συγκομίζονται νωρίτερα (3,5-5 μήνες από τη σπορά). Οι ανθοκεφαλές πρέπει να έχουν το κανονικό μέγεθος. Άλλες πληροφορίες: Για φύτευση 1 στρ. αγρού απαιτείται σπορείο έκτασης 8-10 τ.μ.. Κολοκύθι Υπαίθρια καλλιέργεια Σπορείο: Πριν το Μάρτιο. Μεταφύτευση όταν τα φυτά έχουν 2-3 πραγματικά φύλλα. Βάθος σποράς 1-2 εκ., φύτρωμα σε 7-10 ημ. Οι σπόροι συνιστάται να σπέρνονται πλαγίως (πλακέ) και όχι όρθιοι. Μεταφύτευση: Πρώιμη καλλιέργεια σε χαμηλό τούνελ: 1ο δεκαήμερο ΜΑΡΤ. Ανοικτή υπαίθρια καλλιέργεια: ΑΠΡ για την καλοκαιρινή καλλιέργεια ή ΑΥΓ για τη φθινοπωρινή καλλιέργεια. Απευθείας σπορά: Αρχίζει από το ΜΑΡ για την καλοκαιρινή καλλιέργεια ή τον ΑΥΓ για τη φθινοπωρινή καλλιέργεια. Θερμοκηπιακή καλλιέργεια Σπορά: ΟΚΤ-τέλος ΔΕΚ. Μεταφύτευση: ΟΚΤ-αρχές ΦΕΒΡ. Ποσότητα σπόρου: ικανή για φυτά/στρ ανάλογα με την περιοχή. Έναρξη συγκομιδής: ημ. από τη σπορά Άλλες πληροφορίες: Η σπορά στο σπορείο γίνεται σε πλαστικά σακουλάκια. Για την κολοκύθα πραγματοποιείται σπορά νωρίς την άνοιξη και συγκομιδή το φθινόπωρο. Σέλινο Υπαίθρια καλλιέργεια Σπορείο: Τέλος Χειμώνα-Άνοιξη. Μεταφύτευση: 2-2,5 μήνες μετά τη σπορά (ύψος φυτών εκ., κατά τις απογευματινές ώρες). Απευθείας σπορά: Άνοιξη. Πραγματοποιείται αραίωμα όταν τα φυτά αποκτήσουν μικρό ύψος. Θερμοκηπιακή καλλιέργεια Σπορά: - Ποσότητα σπόρου: γρ/20 τ.μ. για σπορά στο σπορείο ή 400 γρ/ στρ στην απευθείας σπορά (βάθος σποράς μέχρι 0,5 εκ., φύτρωμα σε ημέρες). Έναρξη συγκομιδής: 5-7 μήνες μετά τη σπορά. Άλλες πληροφορίες: Για φύτευση 1 στρ. αγρού απαιτείται σπορείο έκτασης περίπου 20 τ.μ. και γίνονται σχεδόν καθημερινά ποτίσματα μέχρι το φύτρωμα. Ραδίκι Υπαίθρια καλλιέργεια Σπορείο: ΑΠΡ-ΙΟΥΝ για τις ποικιλίες Witloof και ΙΟΥΝ-ΙΟΥΛ ή άνοιξη για τις ιταλικές ποικιλίες. Μεταφύτευση: ημέρες μετά τη σπορά (φυτά με 8-10 φύλλα). Απευθείας σπορά: ΑΥΓ-ΜΑΡ. Θερμοκηπιακή καλλιέργεια Σπορά: - Ποσότητα σπόρου: γρ/στρ αγρού ή 2-3 γρ/τ.μ. σπορείου για λήψη 1000 φυτών (βάθος σποράς 0,5-1,5 εκ., φύτρωμα σε 7 ημέρες). Έναρξη συγκομιδής: 4-5 συγκομιδές το χρόνο Άλλες πληροφορίες: Συνήθης πρακτική η απευθείας σπορά. Ραπανάκι Υπαίθρια καλλιέργεια Σπορείο: - Απευθείας σπορά: ΦΕΒ-ΜΑΙ ή ΑΥΓ-ΝΟΕ Θερμοκηπιακή καλλιέργεια Σπορά: - Ποσότητα σπόρου: 1,5-2 κιλά/στρ αγρού (βάθος σποράς 1-2 εκ., φύτρωμα σε 5-8 ημέρες). Έναρξη συγκομιδής: 1,5-3 μήνες μετά τη σπορά. Άλλες πληροφορίες: Κατά τους θερινούς μήνες οι σπορές διακόπτονται. Φράουλα Υπαίθρια καλλιέργεια Σπορείο: - Απευθείας φύτευση: ΑΥΓ-ΟΚΤ. Θερμοκηπιακή καλλιέργεια Σπορά: - Απευθείας φύτευση: ΑΥΓ-ΣΕΠ Αριθμός φυτών: φυτά/στρ για υπαίθρια και 6000 φυτά/στρ για θερμοκηπιακή καλλιέργεια. Έναρξη συγκομιδής: από ΔΕΚ-ΦΕΒ στις θερμοκηπιακές καλλιέργειες και ΜΑΡ-ΜΑΙ στις υπαίθριες. Γίνονται περίπου 10 συγκομιδές/έτος. Άλλες πληροφορίες: Η φύτευση γίνεται με έτοιμα φυτά από το εμπόριο ή φυτά που παράγονται από στόλονες. Για μέγιστη απόδοση τα φυτά ανανεώνονται συνήθως ανά διετία. Η καλλιέργεια στο μεγαλύτερο ποσοστό της είναι σε θερμοκήπια χαμηλού τύπου.

40

41 Καρπούζι Υπαίθρια καλλιέργεια Σπορείο: ημ. πριν τη μεταφύτευση. Πραγματοποιείται εμβολιασμός των φυτών. Βάθος σποράς 2-3 εκ., φύτρωμα σε 5-10 ημέρες. Οι σπόροι συνιστάται να σπέρνονται πλαγίως (πλακέ) και όχι όρθιοι. Μεταφύτευση: ΙΑΝ-μέσα ΜΑΡ για πρώιμη καλλιέργεια υπό χαμηλή κάλυψη (τούνελ) και ΑΠΡ-IOYN για ακάλυπτη κανονική ή όψιμη καλλιέργεια. Απευθείας σπορά: Δεν γίνεται (χρησιμοποιούμενα φυτά εμβολιασμένα σε ποσοστό άνω του 95%). Θερμοκηπιακή καλλιέργεια Σπορά: Όπως η υπαίθρια καλλιέργεια σε τούνελ. Μεταφύτευση: Τέλος ΔΕΚ-τέλος ΙΑΝ. Ποσότητα σπόρου: ικανή για φυτά/στρ αγρού. Έναρξη συγκομιδής: Τέλος ΑΠΡ (θερμοκήπιο), ΜΑΙ-ΙΟΥΝ στην πρώιμη καλλιέργεια, ΙΟΥΛ-ΑΥΓ στην κανονική καλλιέργεια και ΑΥΓ-ΣΕΠ στην όψιμη καλλιέργεια. Άλλες πληροφορίες: Ο εμβολιασμός γίνεται όταν τα φυτά του καρπουζιού και του υποκειμένου (κολοκύθα) έχουν βγάλει το πρώτο πραγματικό φύλλο και βρίσκονται στο ίδιο στάδιο ανάπτυξης. Σκόρδο Υπαίθρια καλλιέργεια Σπορείο: - Απευθείας φύτευση: Φθινόπωρο και μέχρι αρχές της άνοιξης. Θερμοκηπιακή καλλιέργεια Σπορά: - Ποσότητα σπόρου: κιλά σκελίδες/στρ αγρού, ανάλογα με το μέγεθος της σκελίδας (βάθος φύτευσης 2-2,5εκ.). Για παραγωγή χλωρών σκόρδων η φύτευση είναι πυκνότερη. Έναρξη συγκομιδής: 6-8 μήνες μετά τη φύτευση Άλλες πληροφορίες: Χρησιμοποιούνται οι εξωτερικές σκελίδες και φυτεύονται με την κορυφή (μύτη) προς τα πάνω. Πεπόνι Υπαίθρια καλλιέργεια Σπορείο: Περίπου 1 μήνα πριν τη μεταφύτευση. Βάθος σποράς 2-3 εκ., φύτρωμα σε 5-8 ημέρες. Οι σπόροι συνιστάται να σπέρνονται πλαγίως (πλακέ) και όχι όρθιοι. Μεταφύτευση: Όταν τα φυτά έχουν αναπτύξει 3-4 πραγματικά φύλλα, συνήθως ΦΕΒ-ΜΑΡ. Εφαρμογή για πρώιμη καλλιέργεια είτε υπό χαμηλή ή υψηλή κάλυψη (τούνελ) είτε υπαίθρια σε θερμές περιοχές. Απευθείας σπορά: ΑΠΡ-ΜΑΙ για κανονική καλλιέργεια. Θερμοκηπιακή καλλιέργεια Σπορά: Περίπου 1 μήνα πριν τη μεταφύτευση. Μεταφύτευση: Τέλος φθινοπώρου μέχρι το ΦΕΒ. Ποσότητα σπόρου: ικανή για φυτά/στρ αγρού Έναρξη συγκομιδής: 3-5 μήνες μετά τη σπορά. Άλλες πληροφορίες: Η σπορά στο σπορείο γίνεται σε γλαστράκια ή σε πλαστικά σακουλάκια. Αρακάς Υπαίθρια καλλιέργεια Σπορείο: - Απευθείας σπορά: ΣΕΠ-ΝΟΕ στις θερμές περιοχές ή ΦΕΒ-ΜΑΡ στις ψυχρές περιοχές. Θερμοκηπιακή καλλιέργεια Σπορά: - Ποσότητα σπόρου: 8-12 κιλά/στρ αγρού (βάθος σποράς 3-5 εκ.). Έναρξη συγκομιδής: 2,5 ή 3-5 μήνες μετά τη σπορά, ανάλογα την ποικιλία, την εποχή καλλιέργειας και το τελικό προϊόν (αρακάς για βιομηχανική χρήση, νωπή κατανάλωση, κλπ). Μπάμια Υπαίθρια καλλιέργεια Σπορείο: - Απευθείας σπορά: ΑΠΡ-ΜΑΙ Θερμοκηπιακή καλλιέργεια Σπορά: - Ποσότητα σπόρου: 1,5-2 κιλά/στρ αγρού Έναρξη συγκομιδής: 3-5 ημέρες μετά τη γονιμοποίηση του άνθους και ενώ οι καρποί είναι ακόμη μικροί. Άλλες πληροφορίες: Ο σπόρος φυτρώνει πολύ δύσκολα. Κατά τη σπορά συνιστάται το έδαφος να είναι αρκετά υγρό και φρεζαρισμένο και ο σπόρος να έχει μουσκευτεί σε νερό για ώρες. Κουκιά Υπαίθρια καλλιέργεια Σπορείο: - Απευθείας σπορά: Φθινόπωρο ή αρχές άνοιξης στις ψυχρές περιοχές. Θερμοκηπιακή καλλιέργεια Σπορά: - Ποσότητα σπόρου: 15 κιλά/στρ αγρού (βάθος σποράς 3-5 εκ.). Έναρξη συγκομιδής: 3-5 μήνες μετά τη σπορά, ανάλογα τη ποικιλία, την εποχή καλλιέργειας και το τελικό προϊόν (χλωρά ή ξηρά κουκιά).

2. Επέλεξε τα μέσα (ποτιστικό, σύγχρονα εργαλεία)

2. Επέλεξε τα μέσα (ποτιστικό, σύγχρονα εργαλεία) Πριν ξεκινήσεις 1. Επέλεξε το χώρο (νερό, καλό έδαφος) 2. Επέλεξε τα μέσα (ποτιστικό, σύγχρονα εργαλεία) 3. Ξέχασε κατ αρχήν ευαίσθητα και σπάνια φυτά. Πρώτα περπάτα σε γνωστά μονοπάτια και σ αυτό που

Διαβάστε περισσότερα

ΚΗΠΕΥΤΙΚΑ: ΠΟΤΕ φυτεύουμε ΤΙ!

ΚΗΠΕΥΤΙΚΑ: ΠΟΤΕ φυτεύουμε ΤΙ! ΑΓΓΟΥΡΙ 15-35 C Προτεινόμενη εποχή σποράς για υπαίθρια καλλιέργεια: Μάρτιο-Απρίλιο-Μάιο-Ιούνιο Βάθος φύτευσης: 1.5-2.5 εκατοστά Μεταφύτευση: Ανάλογα την ποικιλία και της συνθήκες ανάπτυξης συνήθως 25-30

Διαβάστε περισσότερα

econteplusproject Organic.Edunet Χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση econtentplus programme ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΞΕΡΟΥ ΚΡΕΜΜΥΔΙΟΥ 1

econteplusproject Organic.Edunet Χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση econtentplus programme ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΞΕΡΟΥ ΚΡΕΜΜΥΔΙΟΥ 1 econteplusproject Organic.Edunet Χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση econtentplus programme ΞΕΡΟΥ ΚΡΕΜΜΥΔΙΟΥ 1 econteplusproject Organic.Edunet ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ ΒΟΛΒΩΔΩΝ ΛΑΧΑΝΙΚΩΝ Χαράλαμπος

Διαβάστε περισσότερα

econteplusproject Organic.Edunet Χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση econtentplus programme ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΜΕΛΙΤΖΑΝΑΣ 1

econteplusproject Organic.Edunet Χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση econtentplus programme ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΜΕΛΙΤΖΑΝΑΣ 1 econteplusproject Organic.Edunet Χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση econtentplus programme ΜΕΛΙΤΖΑΝΑΣ 1 econteplusproject Organic.Edunet ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ ΣΟΛΑΝΩΔΩΝ ΛΑΧΑΝΙΚΩΝ Χαράλαμπος

Διαβάστε περισσότερα

econteplusproject Organic.Edunet Χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση econtentplus programme ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΜΕΛΙΤΖΑΝΑΣ 1

econteplusproject Organic.Edunet Χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση econtentplus programme ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΜΕΛΙΤΖΑΝΑΣ 1 econteplusproject Organic.Edunet Χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση econtentplus programme ΜΕΛΙΤΖΑΝΑΣ 1 econteplusproject Organic.Edunet ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ ΣΟΛΑΝΩΔΩΝ ΛΑΧΑΝΙΚΩΝ Χαράλαμπος

Διαβάστε περισσότερα

econteplusproject Organic.Edunet Χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση econtentplus programme ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΠΙΠΕΡΙΑΣ 1

econteplusproject Organic.Edunet Χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση econtentplus programme ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΠΙΠΕΡΙΑΣ 1 econteplusproject Organic.Edunet Χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση econtentplus programme ΠΙΠΕΡΙΑΣ 1 econteplusproject Organic.Edunet ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ ΣΟΛΑΝΩΔΩΝ ΛΑΧΑΝΙΚΩΝ Χαράλαμπος

Διαβάστε περισσότερα

Παραγωγή λαχανικών στην αυλή του σχολείου - Πρακτικές συμβουλές

Παραγωγή λαχανικών στην αυλή του σχολείου - Πρακτικές συμβουλές Παραγωγή λαχανικών στην αυλή του σχολείου - Πρακτικές συμβουλές Εργαστήριο Λαχανοκομίας Τμήμα Γεωπονίας ΑΠΘ Επιμορφωτικό σεμινάριο:«καλλιεργώ στην πόλη μου, στο σχολείο μου» Σάββατο 31/10/2015 Περίγραμμα

Διαβάστε περισσότερα

econteplusproject Organic.Edunet Χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση econtentplus programme ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΛΑΧΑΝΟΥ ΒΡΥΞΕΛΛΩΝ 1

econteplusproject Organic.Edunet Χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση econtentplus programme ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΛΑΧΑΝΟΥ ΒΡΥΞΕΛΛΩΝ 1 econteplusproject Organic.Edunet Χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση econtentplus programme ΛΑΧΑΝΟΥ ΒΡΥΞΕΛΛΩΝ 1 econteplusproject Organic.Edunet ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ ΚΡΑΜΒΟΕΙΔΩΝ - ΣΤΑΥΡΑΝΘΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

econteplusproject Organic.Edunet Χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση econtentplus programme ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΧΛΩΡΟΥ ΣΚΟΡΔΟΥ 1

econteplusproject Organic.Edunet Χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση econtentplus programme ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΧΛΩΡΟΥ ΣΚΟΡΔΟΥ 1 econteplusproject Organic.Edunet Χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση econtentplus programme ΧΛΩΡΟΥ ΣΚΟΡΔΟΥ 1 econteplusproject Organic.Edunet ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ ΒΟΛΒΩΔΩΝ ΛΑΧΑΝΙΚΩΝ Χαράλαμπος

Διαβάστε περισσότερα

Οι εποχές των Φρούτων

Οι εποχές των Φρούτων Οι εποχές των Φρούτων Φρούτα ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ ΜΑΡΤΙΟΣ ΑΠΡΙΛΙΟΣ ΜΑΪΟΣ ΙΟΥΝΙΟΣ ΙΟΥΛΙΟΣ ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ Αβοκάντο Ακτινίδιο Αχλάδι Βερίκοκο Βύσσινο Γκρέιπ φρουτ Δαμάσκηνο

Διαβάστε περισσότερα

econteplusproject Organic.Edunet Χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση econtentplus programme ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΑΓΚΙΝΑΡΑ 1

econteplusproject Organic.Edunet Χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση econtentplus programme ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΑΓΚΙΝΑΡΑ 1 econteplusproject Organic.Edunet Χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση econtentplus programme ΑΓΚΙΝΑΡΑ 1 econteplusproject Organic.Edunet ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ ΠΟΛΥΕΤΩΝ ΛΑΧΑΝΙΚΩΝ Χαράλαμπος

Διαβάστε περισσότερα

Αρωματικά Φυτά στην Κουζίνα

Αρωματικά Φυτά στην Κουζίνα Αρωματικά Φυτά Αρωματικά Φυτά στην Κουζίνα Η προσθήκη του κατάλληλου βοτάνου μπορεί να κάνει πιο γευστικό και πιο ελκυστικό κάποιο φαγητό. Η γεύση, όμως, είναι ζήτημα προσωπικής προτίμησης και υπάρχει

Διαβάστε περισσότερα

ΛΑΧΑΝΙΚΑ Ποώδη φυτά τα οποία καλλιεργούνται για να χρησιμοποιηθούν ως ανθρώπινη τροφή σε νωπή κατάσταση ή μετά από κατάψυξη, κονσερβοποίηση

ΛΑΧΑΝΙΚΑ Ποώδη φυτά τα οποία καλλιεργούνται για να χρησιμοποιηθούν ως ανθρώπινη τροφή σε νωπή κατάσταση ή μετά από κατάψυξη, κονσερβοποίηση ΛΑΧΑΝΙΚΑ Ποώδη φυτά τα οποία καλλιεργούνται για να χρησιμοποιηθούν ως ανθρώπινη τροφή σε νωπή κατάσταση ή μετά από κατάψυξη, κονσερβοποίηση ή αποξήρανση με στόχο την παροχή βιταμινών, ανόργανων αλάτων,

Διαβάστε περισσότερα

ΛΑΧΑΝΙΚΑ Ποώδη φυτά τα οποία καλλιεργούνται για να χρησιμοποιηθούν ως ανθρώπινη τροφή σε νωπή κατάσταση ή μετά από κατάψυξη, κονσερβοποίηση

ΛΑΧΑΝΙΚΑ Ποώδη φυτά τα οποία καλλιεργούνται για να χρησιμοποιηθούν ως ανθρώπινη τροφή σε νωπή κατάσταση ή μετά από κατάψυξη, κονσερβοποίηση ΛΑΧΑΝΙΚΑ Ποώδη φυτά τα οποία καλλιεργούνται για να χρησιμοποιηθούν ως ανθρώπινη τροφή σε νωπή κατάσταση ή μετά από κατάψυξη, κονσερβοποίηση ή αποξήρανση με στόχο την παροχή βιταμινών, ανόργανων αλάτων,

Διαβάστε περισσότερα

ΝΟΣΤΙΜΑ ΥΓΙΕΙΝΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΑΠ ΤΟ ΜΠΟΣΤΑΝΙ ΜΑΣ Η καλλιέργεια του λαχανόκηπού μας βήμα βήμα

ΝΟΣΤΙΜΑ ΥΓΙΕΙΝΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΑΠ ΤΟ ΜΠΟΣΤΑΝΙ ΜΑΣ Η καλλιέργεια του λαχανόκηπού μας βήμα βήμα Σχολικό έτος 2013-2014 ΝΟΣΤΙΜΑ ΥΓΙΕΙΝΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΑΠ ΤΟ ΜΠΟΣΤΑΝΙ ΜΑΣ Η καλλιέργεια του λαχανόκηπού μας βήμα βήμα ΤΟΠΟΘΕΣΙΑ Ένας λαχανόκηπος για να είναι παραγωγικός, χρειάζεται φως και θερμότητα. Επομένως,

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΝΙΚΗ ΛΑΧΑΝΟΚΟΜΙΑ. Ενότητα 7 η : Εγκατάσταση Καλλιέργειας. ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Διδάσκοντες: Τμήμα: Δ. ΣΑΒΒΑΣ, Χ. ΠΑΣΣΑΜ

ΓΕΝΙΚΗ ΛΑΧΑΝΟΚΟΜΙΑ. Ενότητα 7 η : Εγκατάσταση Καλλιέργειας. ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Διδάσκοντες: Τμήμα: Δ. ΣΑΒΒΑΣ, Χ. ΠΑΣΣΑΜ ΓΕΝΙΚΗ ΛΑΧΑΝΟΚΟΜΙΑ Ενότητα 7 η : Εγκατάσταση Καλλιέργειας Τμήμα: ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Διδάσκοντες: Δ. ΣΑΒΒΑΣ, Χ. ΠΑΣΣΑΜ Εγκατάσταση νέας λαχανοκομικής καλλιέργειας Απευθείας σπορά Μεταφύτευση σποροφύτων

Διαβάστε περισσότερα

Συγκομιδή και μετασυλλεκτικές μεταχειρίσεις κηπευτικών

Συγκομιδή και μετασυλλεκτικές μεταχειρίσεις κηπευτικών Συγκομιδή και μετασυλλεκτικές μεταχειρίσεις κηπευτικών Διατήρηση της ποιότητας των κηπευτικών μετά την συγκομιδή Η ποιότητα των κηπευτικών μετά την συγκομιδή εξαρτάταιαπό: τις καλλιεργητικές μεταχειρίσεις,

Διαβάστε περισσότερα

Εργαστήριο 8 ΤΕΙ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΛΑΧΑΝΟΚΟΜΙΑΣ

Εργαστήριο 8 ΤΕΙ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΛΑΧΑΝΟΚΟΜΙΑΣ ΣΤΑΥΡΑΝΘΗ ΛΑΧΑΝΙΚΑ Εργαστήριο 8 ΣΤΑΥΡΑΝΘΗ ΛΑΧΑΝΙΚΑ 1. ΛΑΧΑΝΟ 2. ΛΑΧΑΝΟ ΒΡΥΞΕΛΛΩΝ 3. ΚΟΥΝΟΥΠΙΔΙ 4. ΜΠΡΟΚΟΛΟ 5. ΡΑΠΑΝΙ 6. ΓΟΓΓΥΛΙ 7. ΡΕΒΑ 8. ΡΟΚΑ 9. ΑΓΡΙΑ ΡΟΚΑ ΛΑΧΑΝΟ Βοτανική ταξινόμηση: Brassica oleracea

Διαβάστε περισσότερα

econteplusproject Organic.Edunet Χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση econtentplus programme ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΠΑΝΤΖΑΡΙΟΥ 1

econteplusproject Organic.Edunet Χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση econtentplus programme ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΠΑΝΤΖΑΡΙΟΥ 1 econteplusproject Organic.Edunet Χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση econtentplus programme ΠΑΝΤΖΑΡΙΟΥ 1 econteplusproject Organic.Edunet ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ ΡΙΖΩΔΩΝ ΛΑΧΑΝΙΚΩΝ Χαράλαμπος

Διαβάστε περισσότερα

econteplusproject Organic.Edunet Χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση econtentplus programme ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΡΑΠΑΝΙΟΥ 1

econteplusproject Organic.Edunet Χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση econtentplus programme ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΡΑΠΑΝΙΟΥ 1 econteplusproject Organic.Edunet Χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση econtentplus programme ΡΑΠΑΝΙΟΥ 1 econteplusproject Organic.Edunet ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ ΡΙΖΩΔΩΝ ΛΑΧΑΝΙΚΩΝ Χαράλαμπος

Διαβάστε περισσότερα

econteplusproject Organic.Edunet Χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση econtentplus programme ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΡΑΔΙΚΙΟΥ 1

econteplusproject Organic.Edunet Χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση econtentplus programme ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΡΑΔΙΚΙΟΥ 1 econteplusproject Organic.Edunet Χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση econtentplus programme ΡΑΔΙΚΙΟΥ 1 econteplusproject Organic.Edunet ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ ΦΥΛΛΩΔΩΝ ΛΑΧΑΝΙΚΩΝ Χαράλαμπος

Διαβάστε περισσότερα

Καλλιεργητικέςφροντίδεςενός λαχανόκηπου

Καλλιεργητικέςφροντίδεςενός λαχανόκηπου Καλλιεργητικέςφροντίδεςενός λαχανόκηπου Απότηνστιγμήπουοάνθρωποςαπέκτησε μόνιμη κατοικία άρχισε την κατοικιδιοποίηση τωνζώωνκαιτωνφυτών. Τα πρώτα καλλιεργούμενα φυτά προήλθαν πιθανώς τυχαία από σπόρους

Διαβάστε περισσότερα

Συντάχθηκε απο τον/την E-GEOPONOI.GR Πέμπτη, 07 Αύγουστος 2008 11:30 - Τελευταία Ενημέρωση Σάββατο, 14 Νοέμβριος 2009 14:34

Συντάχθηκε απο τον/την E-GEOPONOI.GR Πέμπτη, 07 Αύγουστος 2008 11:30 - Τελευταία Ενημέρωση Σάββατο, 14 Νοέμβριος 2009 14:34 Φυσικά λιπάσματα Τα κύρια θρεπτικά συστατικά των φυτών Τρεις είναι οι θρεπτικές ουσίες που απαιτούνται από τα φυτά σε πολύ μεγαλύτερες ποσότητες από τα άλλα στοιχεία. Είναι το άζωτο(n), ο φώσφορος(p) και

Διαβάστε περισσότερα

ΠΟΛΛΑΠΛΑΣΙΑΣΜΟΣ ΛΑΧΑΝΟΚΟΜΙΚΩΝ ΦΥΤΩΝ

ΠΟΛΛΑΠΛΑΣΙΑΣΜΟΣ ΛΑΧΑΝΟΚΟΜΙΚΩΝ ΦΥΤΩΝ ΠΟΛΛΑΠΛΑΣΙΑΣΜΟΣ ΛΑΧΑΝΟΚΟΜΙΚΩΝ ΦΥΤΩΝ Εγγενής αναπαραγωγή Πολλαπλασιασμός με σπόρο Αγενής αναπαραγωγή Πολλαπλασιασμός με υπόγεια βλαστικά όργανα (βολβοί κόνδυλοι ριζώματα) Πολλαπλασιασμός με παραφυάδες ΕΓΓΕΝΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

Εργαστήριο 2 Βλαστικότητα σπόρων

Εργαστήριο 2 Βλαστικότητα σπόρων Εργαστήριο 2 Βλαστικότητα σπόρων Διδάσκων: Δ. ΣΑΒΒΑΣ Βλαστικότητα σπόρου Η βλαστικότητα ορίζεται ως «η εκατοστιαία αναλογία των σπόρων που βλαστάνουν όταν βρεθούν σε ιδανικές συνθήκες θερμοκρασίας, υγρασίας

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣΤΙΚΟΙ ΛΑΧΑΝΟΚΗΠΟΙ. Αναστάσιος Ι. Κώτσιρας Αναπληρωτής Καθηγητής Εργαστήριο Λαχανοκομίας. ΤΕΙ Πελοποννήσου Εργαστήριο Λαχανοκομίας

ΑΣΤΙΚΟΙ ΛΑΧΑΝΟΚΗΠΟΙ. Αναστάσιος Ι. Κώτσιρας Αναπληρωτής Καθηγητής Εργαστήριο Λαχανοκομίας. ΤΕΙ Πελοποννήσου Εργαστήριο Λαχανοκομίας ΑΣΤΙΚΟΙ ΛΑΧΑΝΟΚΗΠΟΙ Αναστάσιος Ι. Κώτσιρας Αναπληρωτής Καθηγητής Εργαστήριο Λαχανοκομίας Προβλήματα Αστικών Περιοχών Υπερπληθυσμός Ρύπανση Κυκλοφοριακή συμφόρηση Έλλειψη χώρων πρασίνου Μείωση της γεωργικής

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΝΙΚΗ ΛΑΧΑΝΟΚΟΜΙΑ. Ενότητα 1 η : Εισαγωγή Ταξινόμηση Λαχανικών. ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Διδάσκοντες: Τμήμα: Δ. ΣΑΒΒΑΣ, Χ.

ΓΕΝΙΚΗ ΛΑΧΑΝΟΚΟΜΙΑ. Ενότητα 1 η : Εισαγωγή Ταξινόμηση Λαχανικών. ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Διδάσκοντες: Τμήμα: Δ. ΣΑΒΒΑΣ, Χ. ΓΕΝΙΚΗ ΛΑΧΑΝΟΚΟΜΙΑ Ενότητα 1 η : Εισαγωγή Ταξινόμηση Λαχανικών Τμήμα: ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Διδάσκοντες: Δ. ΣΑΒΒΑΣ, Χ. ΠΑΣΣΑΜ Λαχανικά Ποώδη φυτά τα οποία καλλιεργούνται για να χρησιμοποιηθούν ως

Διαβάστε περισσότερα

Πατάτες Ποιότητα 3 Να έχουν χαμηλό ποσοστό νιτρικών αλάτων (που ως γνωστό είναι βλαβερά για την υγεία των νεαρών ατόμων) και να μην έχουν υπολείμματα

Πατάτες Ποιότητα 3 Να έχουν χαμηλό ποσοστό νιτρικών αλάτων (που ως γνωστό είναι βλαβερά για την υγεία των νεαρών ατόμων) και να μην έχουν υπολείμματα Πατάτες Πατάτες Ποιότητα 3 Να έχουν χαμηλό ποσοστό νιτρικών αλάτων (που ως γνωστό είναι βλαβερά για την υγεία των νεαρών ατόμων) και να μην έχουν υπολείμματα φυτοφαρμάκων πέραν των επιτρεπτών ορίων, σύμφωνα

Διαβάστε περισσότερα

[ΟΔΗΓΙΕΣ ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΨΙΑΣ ΦΥΛΛΩΝ] Για φυλλοδιαγνωστική ανάλυση

[ΟΔΗΓΙΕΣ ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΨΙΑΣ ΦΥΛΛΩΝ] Για φυλλοδιαγνωστική ανάλυση Agroeco [ΟΔΗΓΙΕΣ ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΨΙΑΣ ΦΥΛΛΩΝ] Για φυλλοδιαγνωστική ανάλυση Γενικά Για τη λήψη αντιπροσωπευτικού δείγματος είναι απαραίτητο να τηρούνται τα εξής: Συλλέγουμε πλήρως ανεπτυγμένα φύλλα από κύριους

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΑΙΘΡΙΑ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΠΙΠΕΡΙΑΣ. Δημήτρης Σάββας Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών Εργαστήριο Κηπευτικών Καλλιεργειών

ΥΠΑΙΘΡΙΑ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΠΙΠΕΡΙΑΣ. Δημήτρης Σάββας Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών Εργαστήριο Κηπευτικών Καλλιεργειών ΥΠΑΙΘΡΙΑ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΠΙΠΕΡΙΑΣ Δημήτρης Σάββας Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών Εργαστήριο Κηπευτικών Καλλιεργειών Καταγωγή του φυτού Η πιπεριά κατάγεται από την κεντρική Αμερική. Αρχικά η πιπεριά χρησιμοποιήθηκε

Διαβάστε περισσότερα

Σπορεία καλοκαιρινών λαχανικών

Σπορεία καλοκαιρινών λαχανικών 44 Σπορεία καλοκαιρινών λαχανικών Αλεξάνδρα Τσίγκου ΠΕ70 Διάρκεια 2 διδακτικές ώρες Στόχοι Υπεύθυνη Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Οι μαθητές γίνονται ικανοί να αναγνωρίζουν τα εποχιακά λαχανικά και να τα

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ ΑΝΘΟΚΟΜΙΚΩΝ ΦΥΤΩΝ

ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ ΑΝΘΟΚΟΜΙΚΩΝ ΦΥΤΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ ΑΝΘΟΚΟΜΙΚΩΝ ΦΥΤΩΝ Α. ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΣΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ Η επιτυχία μιας ανθοκομικής καλλιέργειας στην ύπαιθρο εξασφαλίζεται όταν οι συνθήκες είναι οι κατάλληλες για ένα συγκεκριμένο είδος.

Διαβάστε περισσότερα

ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΤΙΚΟ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ

ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΤΙΚΟ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ επωνυμία: ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΜΠΟΡΙΚΗ "Β Ι Ο Α Γ Ρ Ο Σ" Α.Ε. προϊόντος ΑΒΟΚΑΝΤΟ ΦΡΟΥΤΑ ΔΙΣΚΑΚΙ / ΧΥΜΑ 20000 κιλά Όλο το έτος Β 31.08.2015 ΑΒΟΚΑΝΤΟ ΦΡΟΥΤΑ ΔΙΣΚΑΚΙ / ΧΥΜΑ 1000 κιλά Όλο το έτος Μ 31.08.2015

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΝΙΚΗ ΛΑΧΑΝΟΚΟΜΙΑ. Ενότητα 5 η : Πολλαπλασιασμός Λαχανικών. ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Διδάσκοντες: Τμήμα: Δ. ΣΑΒΒΑΣ, Χ. ΠΑΣΣΑΜ

ΓΕΝΙΚΗ ΛΑΧΑΝΟΚΟΜΙΑ. Ενότητα 5 η : Πολλαπλασιασμός Λαχανικών. ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Διδάσκοντες: Τμήμα: Δ. ΣΑΒΒΑΣ, Χ. ΠΑΣΣΑΜ ΓΕΝΙΚΗ ΛΑΧΑΝΟΚΟΜΙΑ Ενότητα 5 η : Πολλαπλασιασμός Λαχανικών Τμήμα: ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Διδάσκοντες: Δ. ΣΑΒΒΑΣ, Χ. ΠΑΣΣΑΜ Πολλαπλασιασμός Λαχανοκομικών Φυτών Εγγενής αναπαραγωγή Πολλαπλασιασμός με

Διαβάστε περισσότερα

ΤΡΟΠΟΙ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ ΛΑΧΑΝΙΚΩΝ

ΤΡΟΠΟΙ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ ΛΑΧΑΝΙΚΩΝ ΤΡΟΠΟΙ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ ΛΑΧΑΝΙΚΩΝ Υπαίθρια καλλιέργεια λαχανικών Συστήματα υπαίθριας συγκαλλιέργειας Καλλιέργεια στην ύπαιθρο με εδαφοκάλυψη Καλλιέργεια λαχανικών σε χαμηλή κάλυψη Καλλιέργεια λαχανικών στο

Διαβάστε περισσότερα

econteplusproject Organic.Edunet Χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση econtentplus programme ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΠΡΑΣΟΥ 1

econteplusproject Organic.Edunet Χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση econtentplus programme ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΠΡΑΣΟΥ 1 econteplusproject Organic.Edunet Χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση econtentplus programme ΠΡΑΣΟΥ 1 econteplusproject Organic.Edunet ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ ΒΟΛΒΩΔΩΝ ΛΑΧΑΝΙΚΩΝ Χαράλαμπος

Διαβάστε περισσότερα

Φτιάξε το δικό σου παραδοσιακό λαχανόκηπο

Φτιάξε το δικό σου παραδοσιακό λαχανόκηπο Φτιάξε το δικό σου παραδοσιακό λαχανόκηπο Φεβρουάριος 2016 ΠΟΤΕ ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΞΕΚΙΝΗΣΟΥΜΕ ΤΟ ΣΠΟΡΕΙΟ ΜΑΣ Γι αυτόν που προτίθεται να καλλιεργήσει καλοκαιρινά λαχανικά είναι καλό να ξεκινήσει το σπορείο από

Διαβάστε περισσότερα

econteplusproject Organic.Edunet Χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση econtentplus programme ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΜΠΑΜΙΑΣ 1

econteplusproject Organic.Edunet Χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση econtentplus programme ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΜΠΑΜΙΑΣ 1 econteplusproject Organic.Edunet Χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση econtentplus programme ΜΠΑΜΙΑΣ 1 econteplusproject Organic.Edunet ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ ΜΠΑΜΙΑΣ Χαράλαμπος Θανόπουλος

Διαβάστε περισσότερα

ΚΟΜΠΟΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΠΩΣ ΝΑ ΞΕΚΙΝΗΣΕΤΕ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΚΑΙ ΜΥΣΤΙΚΑ

ΚΟΜΠΟΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΠΩΣ ΝΑ ΞΕΚΙΝΗΣΕΤΕ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΚΑΙ ΜΥΣΤΙΚΑ Δήμος Καλαμαριάς ΚΟΜΠΟΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΠΩΣ ΝΑ ΞΕΚΙΝΗΣΕΤΕ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΚΑΙ ΜΥΣΤΙΚΑ Αντιδημαρχία Καθαριότητας, Ανακύκλωσης & Πρασίνου Διεύθυνση Καθαριότητας - Ανακύκλωσης ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΚΟΜΠΟΣΤΟΠΟΙΗΣΗ Η κομποστοποίηση είναι

Διαβάστε περισσότερα

Α1.Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν με τη λέξη Σωστό, αν η πρόταση είναι σωστή ή τη λέξη Λάθος, αν η πρόταση είναι λανθασμένη(23 ΜΟΝΑΔΕΣ)

Α1.Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν με τη λέξη Σωστό, αν η πρόταση είναι σωστή ή τη λέξη Λάθος, αν η πρόταση είναι λανθασμένη(23 ΜΟΝΑΔΕΣ) ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΑΝΘΟΚΗΠΕΥΤΙΚΕΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 21-02-2016 ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ: ΜΠΑΣΤΟΥΝΟΠΟΥΛΟΥ ΜΑΡΙΝΑ ΘΕΜΑ Α Α1.Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν με τη λέξη Σωστό, αν η πρόταση

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΗΝ ΤΡΟΦΟΓΝΩΣΙΑ ΑΠΟ ΤΟΥς: Δουβίκα Ελένη Ζαφείρη Αικατερίνη Παρασκευαϊδης Αθανάσιος Σπίνος Αντώνης Τσούρη Αμαλία

ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΗΝ ΤΡΟΦΟΓΝΩΣΙΑ ΑΠΟ ΤΟΥς: Δουβίκα Ελένη Ζαφείρη Αικατερίνη Παρασκευαϊδης Αθανάσιος Σπίνος Αντώνης Τσούρη Αμαλία ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΗΝ ΤΡΟΦΟΓΝΩΣΙΑ ΑΠΟ ΤΟΥς: Δουβίκα Ελένη Ζαφείρη Αικατερίνη Παρασκευαϊδης Αθανάσιος Σπίνος Αντώνης Τσούρη Αμαλία Φρούτα - Λαχανικά ΟΠΩΡΟΚΗΠΕΥΤΙΚΆ ΠΡΟΪΌΝΤΑ Φρούτα κυρίως ώριμοι καρποί Ως επιδόρπια

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΤΙΚΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ 2011 1.Περιφέρεια: Περιφερειακή Ενότητα Σερρών

ΦΥΤΙΚΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ 2011 1.Περιφέρεια: Περιφερειακή Ενότητα Σερρών ΦΥΤΙΚΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ 2011 1.Περιφέρεια: Περιφερειακή Ενότητα Σερρών ΞΗΡΙΚΗ ΠΟΤΙΣΤΙΚΗ ΞΗΡΙΚΗ ΠΟΤΙΣΤΙΚΗ Εκτάσεις σε καλή γεωργική κατάσταση 73.000 Σιτηρά Σίτος μαλακός 87.000 30.450 ξ.β. ξ.β. 0,35 ξ.β. Σίτος

Διαβάστε περισσότερα

44423000-1 40000009 ΤΕΜ 6 ΑΝΙΘΟΣ 605 GR 44423000-1 40000002 TEM 7 ΣΚΟΡΔΑ 03121100-6 40000016 ΤΕΜ 8 ΚΑΡΟΤΑ ΝΩΠΑ 03221112-4 40000004 ΚΙΛΟ

44423000-1 40000009 ΤΕΜ 6 ΑΝΙΘΟΣ 605 GR 44423000-1 40000002 TEM 7 ΣΚΟΡΔΑ 03121100-6 40000016 ΤΕΜ 8 ΚΑΡΟΤΑ ΝΩΠΑ 03221112-4 40000004 ΚΙΛΟ ΟΜΑΔΑ 1 Η ΝΩΠΑ ΟΠΩΡΟΛΑΧΑΝΙΚΑ CPV SAP ΜΟΝΑΔΑ ΜΕΤΡΗΣΗΣ 1 ΑΓΓΟΥΡΙΑ 03221270-9 40000001 ΤΕΜ 2 ΜΑΡΟΥΛΙ 03221310-2 40000329 ΤΕΜ 3 ΒΕΡΥΚΟΚΑ 03222331-2 40000024 ΚΙΛΟ 4 ΠΑΤΖΑΡΙΑ 03221110-0 40000444 ΚΙΛΟ 5 ΜΑΙΝΤΑΝΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

Παραγγελίες εαρινών σπορόφυτων έως 30 Ιανουαρίου 2013

Παραγγελίες εαρινών σπορόφυτων έως 30 Ιανουαρίου 2013 Παραγγελίες εαρινών σπορόφυτων έως 30 Ιανουαρίου 2013 Επειδή πέρσι υπήρξαν παράπονα για την παραγωγικότητα ή την ανθεκτικότητα κάποιων από τα φυτά που διατέθηκαν, τα φυτά της φετινής θερινής περιόδου θα

Διαβάστε περισσότερα

Γ1, 3 ο Δημοτικό σχολείο Αρτέμιδας

Γ1, 3 ο Δημοτικό σχολείο Αρτέμιδας Γ1, 3 ο Δημοτικό σχολείο Αρτέμιδας Η φραουλιά Η φράουλα ένα φυτό της άνοιξης. Είναι πολυετές, έρπον κυρίως αλλά και αναρριχώμενο ποώδες φυτό με τριχωτά σύνθετα φύλλα που αποτελούνται από 3 φυλλάρια που

Διαβάστε περισσότερα

Για Ροδάκινα- Δαμάσκηνα - Βερίκοκα

Για Ροδάκινα- Δαμάσκηνα - Βερίκοκα Οι γενικές αρχές λίπανσης...... αξιοποιούνται μαζί με τις Εδαφολογικές και Φυλλοδιαγνωστικές Αναλύσεις και τα στοιχεία από τα Ερωτηματολόγια Λίπανσης για την έκδοση των Οδηγιών Λίπανσης στο κάθε αγροτεμάχιο.

Διαβάστε περισσότερα

Σχολικός κήπος Πρακτικές βιολογικής γεωργίας

Σχολικός κήπος Πρακτικές βιολογικής γεωργίας Σχολικός κήπος Πρακτικές βιολογικής γεωργίας Μιχαηλίδου Ειρήνη ΚΠΕ Λαυρίου ΜΟΡΦΕΣ ΓΕΩΡΓΙΑΣ Συμβατική γεωργία Ολοκληρωμένη γεωργία (διαχείριση) Παραδοσιακή γεωργία Φυσική γεωργία Αειφόρος γεωργία Οικολογική

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΤΕΡΓΑΣΙΑ ΕΔΑΦΟΥΣ ΑΡΔΕΥΣΗ

ΚΑΤΕΡΓΑΣΙΑ ΕΔΑΦΟΥΣ ΑΡΔΕΥΣΗ ΚΑΤΕΡΓΑΣΙΑ ΕΔΑΦΟΥΣ ΑΡΔΕΥΣΗ ΚΑΤΕΡΓΑΣΙΑ ΕΔΑΦΟΥΣ ΧΕΙΡΩΝΑΚΤΙΚΑ Ξελάκκωμα (λεκάνη βάθους 10 cm) Σκάψιμο (σε βάθος 15-20 cm μετά το κλάδεμα) Σκάλισμα (σε βάθος 5-8 cm μετά την καρπόδεση) ΜΕ ΕΛΚΥΣΤΗΡΕΣ Δίυνα

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙ ΠΕΡΙ ΣΠΟΡΩΝ ΝΟΜΟΙ ΤΟΥ 1998 ΚΑΙ Κανονισμοί δυνάμει των άρθρων 6, 12 και 14.

ΟΙ ΠΕΡΙ ΣΠΟΡΩΝ ΝΟΜΟΙ ΤΟΥ 1998 ΚΑΙ Κανονισμοί δυνάμει των άρθρων 6, 12 και 14. Ε.Ε. Παρ. III(I) 4885 Κ.Δ.Π. 526/2004 Αρ. 3853, 30.4.2004 Αριθμός 526 Οι περί Σπόρων (Λαχανικά) (Τροποποιητικοί) Κανονισμοί του 2004, οι οποίοι εκδόθηκαν από το Υπουργικό Συμβούλιο σύμφωνα με τα άρθρα

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2014

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2014 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2014 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ (ΙΙ) ΠΡΑΚΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Μάθημα: Ανθοκομία - Κηποτεχνία Ημερομηνία

Διαβάστε περισσότερα

Ολοκληρώνει την καταπολέμηση των νηματωδών. Bayer Biologicals. Ενισχύουν τη φυτοπροστασία

Ολοκληρώνει την καταπολέμηση των νηματωδών. Bayer Biologicals. Ενισχύουν τη φυτοπροστασία Ολοκληρώνει την καταπολέμηση των νηματωδών Bayer Biologicals Ενισχύουν τη φυτοπροστασία Τι είναι το BioAct PRIME DC To BioAct PRIME DC είναι το ΝΕΟ και ΚΑΙΝΟΤΟΜΟ νηματωδοκτόνο της σειράς Bayer Biologicals

Διαβάστε περισσότερα

Μικρός λαχανόκηπος στο νηπιαγωγείο μας!

Μικρός λαχανόκηπος στο νηπιαγωγείο μας! Μικρός λαχανόκηπος στο νηπιαγωγείο μας! Δεν έχουμε λαχανόκηπο έξω στην αυλή, διότι καταστράφηκε ο χώρος του πέρυσι από έναν δυνατό αέρα. Είπαμε, όμως, ότι μπορούμε να φτιάξουμε έναν μικρό μέσα στην τάξη,

Διαβάστε περισσότερα

Υποστρώματα λαχανικών Χρήση υποστρωμάτων:

Υποστρώματα λαχανικών Χρήση υποστρωμάτων: Υποστρώματα λαχανικών Χρήση υποστρωμάτων: Για παραγωγή σποροφύτων στα φυτώρια Για καλλιέργεια βρώσιμων λαχανικών Εδαφικά υποστρώματα Ως εδαφικό υπόστρωμα μπορεί να χρησιμοποιηθεί κάθε είδος διαθέσιμου

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΕΔΑΦΟΚΛΙΜΑΤΙΚΩΝ ΣΥΝΘΗΚΩΝ ΣΤΗΝ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΤΗΣ ΑΜΠΕΛΟΥ

ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΕΔΑΦΟΚΛΙΜΑΤΙΚΩΝ ΣΥΝΘΗΚΩΝ ΣΤΗΝ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΤΗΣ ΑΜΠΕΛΟΥ ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΕΔΑΦΟΚΛΙΜΑΤΙΚΩΝ ΣΥΝΘΗΚΩΝ ΣΤΗΝ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΤΗΣ ΑΜΠΕΛΟΥ ΕΔΑΦΟΣ Φυσικές ιδιότητες Δομή και σύσταση Χρώμα Βάθος Διαπερατότητα Διαθέσιμη υγρασία Θερμοκρασία Χημικές ιδιότητες ph Αλατότητα Γονιμότητα

Διαβάστε περισσότερα

econteplusproject Organic.Edunet Χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση econtentplus programme ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΤΟΜΑΤΑΣ 1

econteplusproject Organic.Edunet Χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση econtentplus programme ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΤΟΜΑΤΑΣ 1 econteplusproject Organic.Edunet Χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση econtentplus programme ΤΟΜΑΤΑΣ 1 econteplusproject Organic.Edunet ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ ΣΟΛΑΝΩΔΩΝ ΛΑΧΑΝΙΚΩΝ Χαράλαμπος

Διαβάστε περισσότερα

Υποστρώματα σποράς λαχανικών

Υποστρώματα σποράς λαχανικών Υποστρώματα σποράς λαχανικών Εδαφικά υποστρώματα Ως εδαφικό υπόστρωμα μπορεί να χρησιμοποιηθεί κάθε είδος διαθέσιμου φυσικού χώματος, είτε οργανικό είτε ανόργανο, εφόσον: δεν είναι υπερβολικά βαρύ, δεν

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΙΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ

ΕΡΓΑΣΙΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΕΡΓΑΣΙΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ 2013-2014 Μελετώντας την ανάπτυξη διαφορετικών φυτών καθώς και την αντοχή τους χωρίς νερό Ποια φυτά θα μελετήσουμε; Στο πείραμα αυτό θα μελετήσουμε: Τις φακές Το καλαμπόκι Τη φασολιά

Διαβάστε περισσότερα

ΚΟΜΠΟΣΤΟΠΟΙΗΣΗ. Κλαδέματα. Γρασίδι. Compost. Διατροφικά υπολείμματα. Φύλλα

ΚΟΜΠΟΣΤΟΠΟΙΗΣΗ. Κλαδέματα. Γρασίδι. Compost. Διατροφικά υπολείμματα. Φύλλα Δήμος Λαγκαδά ΚΟΜΠΟΣΤΟΠΟΙΗΣΗ Γρασίδι Κλαδέματα Compost Διατροφικά υπολείμματα Φύλλα H κομποστοποίηση είναι μια φυσική διαδικασία η οποία μετατρέπει τα οργανικά υλικά σε μια πλούσια σκούρα ουσία. Αυτή η

Διαβάστε περισσότερα

Βιολογικά προϊόντα κήπου. του γκαζόν

Βιολογικά προϊόντα κήπου. του γκαζόν Δωρεάν Δωρεάν συμβουλές συμβουλές Βιολογικά προϊόντα κήπου Το σύστημα περιποίησης του γκαζόν Ο χλοοτάπητας το "πράσινο σαλόνι"! Το μυστικό......κρύβεται σε ένα σύστημα περιποίησης γκαζόν που καλύπτει τις

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧ.ΕΤΗ 2012-13,2013-14..

ΣΧ.ΕΤΗ 2012-13,2013-14.. ΣΧ.ΕΤΗ 2012-13,2013-14.. Ο ΣΧΟΛΙΚΟΣ ΚΗΠΟΣ ΣΤΟ ΣΗΜΕΡΙΝΟ ΣΧΟΛΕΙΟ αισθητική απόλαυση μέσο για τη σχολική διδασκαλία, η οποία εστιάζει στη διατροφή και την υγεία δίνει ευκαιρία στους μαθητές να γνωρίσουν τη

Διαβάστε περισσότερα

ΑΓΚΙΝΑΡΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ & ΟΠΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΕΧΘΡΩΝ - ΑΣΘΕΝΕΙΩΝ

ΑΓΚΙΝΑΡΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ & ΟΠΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΕΧΘΡΩΝ - ΑΣΘΕΝΕΙΩΝ ΦΥΤΩΡΙΟ ΚΗΠΟΓΕΩΡΓΙΚΗ 18ο χλμ. Ν.Ε.Ο.Α.Κ Τηλ. 210-5573739 www.kipogeorgiki.gr ΑΓΚΙΝΑΡΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ & ΟΠΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΕΧΘΡΩΝ - ΑΣΘΕΝΕΙΩΝ 2 ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ Τάξη: Αστερώδη (Asterales)

Διαβάστε περισσότερα

Ακούω το παρελθόν "ΒΛΕΠΩ ΤΟ ΠΑΡΟΝ" Αγγίζω το µέλλον ΥΔΡΟΠΟΝΙΑ ALPHA OMEGA ECOLOGICAL SOLUTIONS. Direct Phones: +30.697.42 28 012 & +30.698.

Ακούω το παρελθόν ΒΛΕΠΩ ΤΟ ΠΑΡΟΝ Αγγίζω το µέλλον ΥΔΡΟΠΟΝΙΑ ALPHA OMEGA ECOLOGICAL SOLUTIONS. Direct Phones: +30.697.42 28 012 & +30.698. Ακούω το παρελθόν "ΒΛΕΠΩ ΤΟ ΠΑΡΟΝ" Αγγίζω το µέλλον ΥΔΡΟΠΟΝΙΑ ALPHA OMEGA ECOLOGICAL SOLUTIONS Athens Office: 8, R. Garibaldi & Sofroniskou str. Tel. +30.210.9228225 Email: info@alpha-omega.com.gr Direct

Διαβάστε περισσότερα

ΤΡΟΠΟΙ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ ΛΑΧΑΝΙΚΩΝ

ΤΡΟΠΟΙ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ ΛΑΧΑΝΙΚΩΝ ΤΡΟΠΟΙ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ ΛΑΧΑΝΙΚΩΝ Υπαίθρια καλλιέργεια λαχανικών Συστήματα υπαίθριας συγκαλλιέργειας Καλλιέργεια στην ύπαιθρο με εδαφοκάλυψη Καλλιέργεια λαχανικών σε χαμηλή κάλυψη Καλλιέργεια λαχανικών στο

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ 2018 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΑΡΧΕΣ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΑΣ

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ 2018 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΑΡΧΕΣ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΑΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ 2018 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΑΡΧΕΣ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΑΣ ΘΕΜΑ Α Α1 α) Λάθος β) Σωστό γ) Σωστό δ) Λάθος ε) Σωστό Α2 1- ε 2- δ 3- στ 4- α 5- γ ΘΕΜΑ Β Β1 Η χλωρή λίπανση

Διαβάστε περισσότερα

ΔΕΛΤΙΟ ΤΙΜΩΝ ΟΠΩΡΟΛΑΧΑΝΙΚΩΝ ΑΠO 27 ΜΑΪ ΕΩΣ 02 ΙΟΥΝ 19 ΕΙΔΟΣ

ΔΕΛΤΙΟ ΤΙΜΩΝ ΟΠΩΡΟΛΑΧΑΝΙΚΩΝ ΑΠO 27 ΜΑΪ ΕΩΣ 02 ΙΟΥΝ 19 ΕΙΔΟΣ ΕΙΔΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΕΦΟΔΙΑΣΜΟΥ ΜΟΝΑΔΩΝ ΣΤΡΑΤΟΥ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΤΜΗΜΑ ΠΡΟΜΗΘΕΙΩΝ ΠΡΑΤΗΡΙΟΥ ΤΡΟΦΙΜΩΝ-ΠΟΤΩΝ Βύρωνας, 27 Μαϊ 19 ΔΕΛΤΙΟ ΤΙΜΩΝ ΟΠΩΡΟΛΑΧΑΝΙΚΩΝ ΑΠO 27 ΜΑΪ ΕΩΣ 02 ΙΟΥΝ 19 Α/Α ΚΩΔΙΚΟΣ ΕΚΕΜΣ ΚΩΔΙΚΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΣΤΑΝΙΑ. Καταγωγή: Μ. Ασία Βοτανική ταξινόμηση:

ΚΑΣΤΑΝΙΑ. Καταγωγή: Μ. Ασία Βοτανική ταξινόμηση: ΚΑΣΤΑΝΙΑ Καταγωγή: Μ. Ασία Βοτανική ταξινόμηση: Οικ.: Faqgaceae Castanea mollissima (κινέζικη Καστανιά) Α: έλκος και μελάνωση C. crenata (Ιαπωνική Καστανιά) Α: έλκος και μελάνωση C. sativa (Ευρωπαϊκή Καστανιά)

Διαβάστε περισσότερα

ΚΟΜΠΟΣΤ ΣΤΟΝ ΚΗΠΟ ΜΑΣ. Δρ. Μάντζος Νίκος

ΚΟΜΠΟΣΤ ΣΤΟΝ ΚΗΠΟ ΜΑΣ. Δρ. Μάντζος Νίκος ΚΟΜΠΟΣΤ ΣΤΟΝ ΚΗΠΟ ΜΑΣ Δρ. Μάντζος Νίκος Κομποστοποίηση(composting), ονομάζεται η διαδικασία που έχει σκοπό να επιταχύνει και να καθοδηγήσει τις φυσικές διεργασίες της βιοαποδόμησηςτων οργανικών υπολειμμάτων.

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΑΚΤΙΝΙΔΙΩΝ

ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΑΚΤΙΝΙΔΙΩΝ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΑΚΤΙΝΙΔΙΩΝ Το ακτινίδιο είναι θάμνος με άνθη χρώματος λευκού. Τα φύλλα του έχουν ωοειδές σχήμα και στο κάτω μέρος τους έχουν χνούδι. Ο καρπός του είναι εδώδιμος, με γλυκόξινη γεύση. Το εξωτερικό

Διαβάστε περισσότερα

Η θρέψη και η λίπανση της βιομηχανικής τομάτας

Η θρέψη και η λίπανση της βιομηχανικής τομάτας Η θρέψη και η λίπανση της βιομηχανικής τομάτας Αθανάσιος Κουκουνάρας Λέκτορας Εργαστήριο Λαχανοκομίας Τμήμα Γεωπονίας ΑΠΘ thankou@agro.auth.gr 9 Μαρτίου 2015, Λάρισα Κύρια σημεία Η ανάγκη για λίπανση Οργανική

Διαβάστε περισσότερα

Παραγωγική Ανθοκομία. Ορτανσία. Εργαστήριο Παραγωγική Ανθοκομία. Γεώργιος Δημόκας. * Καθηγητής Εφαρμογών - Τ.Ε.Ι. Πελοποννήσου

Παραγωγική Ανθοκομία. Ορτανσία. Εργαστήριο Παραγωγική Ανθοκομία. Γεώργιος Δημόκας. * Καθηγητής Εφαρμογών - Τ.Ε.Ι. Πελοποννήσου TEI Πελοποννήσου Εργαστήριο Παραγωγική Ανθοκομία Θέμα Παραγωγική Ανθοκομία Ποικιλίες Καλλιέργεια Απαιτήσεις Ορτανσία Προβλήματα Ασθένειες Εχθροί Γεώργιος Δημόκας * Καθηγητής Εφαρμογών - Τ.Ε.Ι. Πελοποννήσου

Διαβάστε περισσότερα

Το Contans WG εξολοθρεύει την πηγή της σκληρωτινίασης

Το Contans WG εξολοθρεύει την πηγή της σκληρωτινίασης Contans WG Ο νεότερος, ασφαλέστερος και πιο ευπροσάρμοστος τρόπος ελέγχου της Σκληρωτινίασης, που υπάρχει! Τα αποτελέσματα από την χρήση του Contans WG δείχνουν σημαντική μείωση στον αριθμό των σκληρώτιων

Διαβάστε περισσότερα

Ο μικρός σχολικός μας κήπος κάνει θαύματα!

Ο μικρός σχολικός μας κήπος κάνει θαύματα! 41 Ο μικρός σχολικός μας κήπος κάνει θαύματα! Βασιλεία Καλαρχάκη ΠΕ70 & Φώτιος Φωτίου ΠΕ70 & Γρηγόριος Καραμίντζιος ΠΕ70 & Θεοδώρα Πρεκατέ ΠΕ70 & Φιλίτσα Μουντζουρέα ΠΕ70 3 ο Δ.Σ. Ζεφυρίου Τάξεις Α, Γ

Διαβάστε περισσότερα

Η ΣΥΓΚΟΜΙΔΗ ΤΗΣ ΕΛΙΑΣ

Η ΣΥΓΚΟΜΙΔΗ ΤΗΣ ΕΛΙΑΣ Η ΣΥΓΚΟΜΙΔΗ ΤΗΣ ΕΛΙΑΣ Οι ελιές και το ελαιόλαδο αποτελούν βασικό στοιχείο της διατροφής των Ελλήνων από την αρχαιότητα ακόμη. Επίσης αποτελούν ουσιαστικό μέρος της Μεσογειακής δίαιτας για την οποία τόσο

Διαβάστε περισσότερα

Εδαφοκλιματικό Σύστημα και Άμπελος

Εδαφοκλιματικό Σύστημα και Άμπελος Εδαφοκλιματικό Σύστημα και Άμπελος Δολαπτσόγλου Χριστίνα ΤΕΙ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΑΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΟΙΝΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΠΟΤΩΝ ΔΡΑΜΑ 2019 Chr. Dolaptsoglou Οργανική ουσία είναι όλα τα οργανικά υπολείμματα

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΝΙΚΗ ΛΑΧΑΝΟΚΟΜΙΑ. Ενότητα 3 η : Τρόποι Καλλιέργειας Λαχανικών. ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Διδάσκοντες: Τμήμα: Δ. ΣΑΒΒΑΣ, Χ.

ΓΕΝΙΚΗ ΛΑΧΑΝΟΚΟΜΙΑ. Ενότητα 3 η : Τρόποι Καλλιέργειας Λαχανικών. ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Διδάσκοντες: Τμήμα: Δ. ΣΑΒΒΑΣ, Χ. ΓΕΝΙΚΗ ΛΑΧΑΝΟΚΟΜΙΑ Ενότητα 3 η : Τρόποι Καλλιέργειας Λαχανικών Τμήμα: ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Διδάσκοντες: Δ. ΣΑΒΒΑΣ, Χ. ΠΑΣΣΑΜ Τρόποι Καλλιέργειας Λαχανικών Υπαίθρια καλλιέργεια λαχανικών Συστήματα

Διαβάστε περισσότερα

Βιολογικά προϊόντα κήπου. Οδηγός για εύκολη και γρήγορη κομποστοποίηση

Βιολογικά προϊόντα κήπου. Οδηγός για εύκολη και γρήγορη κομποστοποίηση Δωρεάν Δωρεάν συμβουλές συμβουλές Βιολογικά προϊόντα κήπου Οδηγός για εύκολη και γρήγορη κομποστοποίηση Η φύση ως πρότυπο Σε κάθε τετραγωνικό εκατοστό εδάφους, υπάρχουν εκατομμύρια μικροοργανισμοί που

Διαβάστε περισσότερα

Πειραιας 16/02/16 Αρ.πρωτ. 2329

Πειραιας 16/02/16 Αρ.πρωτ. 2329 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ & ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ Διοίκηση 2ης Υγειονομικής Περιφέρειας Πειραιώς & Αιγαίου ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ ===================== Πειραιας 16/02/16

Διαβάστε περισσότερα

Η λίπανση της ελιάς μπορεί να εφαρμοστεί είτε με ανόργανα λιπάσματα, είτε με οργανικά υλικά (ζωική κοπριά, κομπόστα ή χλωρή λίπανση).

Η λίπανση της ελιάς μπορεί να εφαρμοστεί είτε με ανόργανα λιπάσματα, είτε με οργανικά υλικά (ζωική κοπριά, κομπόστα ή χλωρή λίπανση). Λίπανση της Ελιάς Η ελιά γενικά δεν θεωρείται απαιτητικό είδος και μπορεί να αναπτυχθεί σε μεγάλη ποικιλία εδαφικών τύπων. Η λίπανση αποτελεί ένα σημαντικό μέρος της διαχείρισης του ελαιώνα και στοχεύει

Διαβάστε περισσότερα

Οικολογικό περιβάλλον της ελιάς Γεωγραφικό πλάτος

Οικολογικό περιβάλλον της ελιάς Γεωγραφικό πλάτος Οικολογικό περιβάλλον της ελιάς Κλίμα Γεωγραφικό πλάτος μεταξύ 30 ο και 45 ο, τροπικές περιοχές (ισημερινός) αναπτύσσεται αλλά δεν καρποφορεί λόγω έλλειψης ψύχους για διαφοροποίηση ανθοφόρων οφθαλμών ή

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΑΙΘΡΙΕΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ ΚΗΠΕΥΤΙΚΩΝ

ΥΠΑΙΘΡΙΕΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ ΚΗΠΕΥΤΙΚΩΝ ΥΠΑΙΘΡΙΕΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ ΚΗΠΕΥΤΙΚΩΝ ΥΠΑΙΘΡΙΕΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ ΚΗΠΕΥΤΙΚΩΝ Συμβατική υπαίθρια καλλιέργεια κηπευτικών Καλλιέργεια στην ύπαιθρο με εδαφοκάλυψη Καλλιέργεια κηπευτικών σε χαμηλή κάλυψη Καλλιέργεια

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ ΖΙΖΑΝΙΩΝ 8. Χαµοµήλι (Chamomilla recutita, Asteraceae)

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ ΖΙΖΑΝΙΩΝ 8. Χαµοµήλι (Chamomilla recutita, Asteraceae) ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ ΖΙΖΑΝΙΩΝ 8 Χαµοµήλι (Chamomilla recutita, Asteraceae) Το χαµοµήλι είναι ετήσιο, χειµερινό, δικοτυλήδονο φυτό µε όρθια έκφυση και φθάνει µέχρι το ύψος των 60 cm. Αναπαράγεται µε σπόρους

Διαβάστε περισσότερα

Κοινοτική Αγροοικονομία Φρέσκια, τοπική, οργανική, εποχιακή και πλήρης τροφή. Χρήστος Βασιλικιώτης

Κοινοτική Αγροοικονομία Φρέσκια, τοπική, οργανική, εποχιακή και πλήρης τροφή. Χρήστος Βασιλικιώτης Community Supported Agriculture (CSA) Κοινοτική Αγροοικονομία Φρέσκια, τοπική, οργανική, εποχιακή και πλήρης τροφή. Χρήστος Βασιλικιώτης Μετάφραση: Γιώργος Ράικος Ο σημερινός τυπικός τρόπος Αγροτικής Καλλιέργειας

Διαβάστε περισσότερα

Ε.Ε. Π α ρ.ι(i), Α ρ.3980, 15/4/2005 ΝΟΜΟΣ ΠΟΥ ΤΡΟΠΟΠΟΙΕΙ ΤΟΥΣ ΠΕΡΙ ΕΠΙΒΟΛΗΣ ΠΟΙΟΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΣΤΑ ΓΕΩΡΓΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΝΟΜΟΥΣ ΤΟΥ 2002 ΚΑΙ 2004

Ε.Ε. Π α ρ.ι(i), Α ρ.3980, 15/4/2005 ΝΟΜΟΣ ΠΟΥ ΤΡΟΠΟΠΟΙΕΙ ΤΟΥΣ ΠΕΡΙ ΕΠΙΒΟΛΗΣ ΠΟΙΟΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΣΤΑ ΓΕΩΡΓΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΝΟΜΟΥΣ ΤΟΥ 2002 ΚΑΙ 2004 ΝΟΜΟΣ ΠΟΥ ΤΡΟΠΟΠΟΙΕΙ ΤΟΥΣ ΠΕΡΙ ΕΠΙΒΟΛΗΣ ΠΟΙΟΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΣΤΑ ΓΕΩΡΓΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΝΟΜΟΥΣ ΤΟΥ 2002 ΚΑΙ 2004 129(I) του 2002... (Ι) του 2005. Για σκοπούς συμπλήρωσης των εφαρμοστικών διατάξεων των περί Επιβολής

Διαβάστε περισσότερα

Η υγρασία του εδάφους επηρεάζει τους οικολογικούς παράγοντες:

Η υγρασία του εδάφους επηρεάζει τους οικολογικούς παράγοντες: Η υγρασία του εδάφους επηρεάζει τους οικολογικούς παράγοντες: Θερμοκρασία αερισμό, δραστηριότητα των μικροοργανισμών, πρόσληψη των θρεπτικών στοιχείων συγκέντρωση των τοξικών ουσιών. Η έλλειψη υγρασίας

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΛΗ: Αντωνοπούλου Ακριβή Γιάτα Κλίντον. Γεωργόπουλος Παναγιώτης Αραμπατζάκης Βασίλης. Ευχαριστούμε ιδιαίτερα τον κ.

ΜΕΛΗ: Αντωνοπούλου Ακριβή Γιάτα Κλίντον. Γεωργόπουλος Παναγιώτης Αραμπατζάκης Βασίλης. Ευχαριστούμε ιδιαίτερα τον κ. ΜΕΛΗ: Γεωργόπουλος Παναγιώτης Αραμπατζάκης Βασίλης Αντωνοπούλου Ακριβή Γιάτα Κλίντον Ευχαριστούμε ιδιαίτερα τον κ. Παρασκευόπουλο Ιστορικό Πλαίσιο: - Πρωτοεμφανίστηκε πριν από 5.000 χρόνια στην Αφρική.

Διαβάστε περισσότερα

Ηλίανθος Helianthus annuus Asteraceae ΧΡΗΣΕΙΣ

Ηλίανθος Helianthus annuus Asteraceae ΧΡΗΣΕΙΣ Ηλίανθος Helianthus annuus Asteraceae ΧΡΗΣΕΙΣ Περιεκτικότητα σε λάδι 45% Ακόρεστα λιπαρά οξέα 85-90% (λινολεϊκό, ελαϊκό) Κορεσμένα 10-15% (παλμιτικό, στεατικό) Φλοιός 25-30% Έμβρυο 70-75% Υδατάνθρακες

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑ ΝΤΟΜΑΤΑ ΠΕΡΙΛΗΨΗ

ΘΕΜΑ ΝΤΟΜΑΤΑ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΘΕΜΑ ΝΤΟΜΑΤΑ ΠΕΡΙΛΗΨΗ Το θέμα με το οποίο θα ασχοληθεί η ομάδα μας είναι η ντομάτα. Σκοπός είναι να γίνει γνώστη η σπουδαιότητα αυτού του αγροτικού προϊόντος. Για την επίτευξη αυτού του σκοπού έγινε έρευνα

Διαβάστε περισσότερα

Συσκευασία: 12 lt.: 200 τμχ./παλέτα 50 lt.: 54 τμχ./παλέτα

Συσκευασία: 12 lt.: 200 τμχ./παλέτα 50 lt.: 54 τμχ./παλέτα HUMO-TURF 12 lt. & 50 lt. Εμπλουτισμένη φυτοτύρφη για φυτά EΣΩTEPIKOY - EΞΩTEPIKOY χώρου. Πολύ ελαφρό εδαφικό μείγμα φυτοχώματος που περιέχει υψηλής ποιότητας φυσικά συστατικά. Είναι ιδανικό για τη βελτίωση

Διαβάστε περισσότερα

econteplusproject Organic.Edunet Χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση econtentplus programme ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΛΑΧΑΝΟΥ 1

econteplusproject Organic.Edunet Χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση econtentplus programme ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΛΑΧΑΝΟΥ 1 econteplusproject Organic.Edunet Χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση econtentplus programme ΛΑΧΑΝΟΥ 1 econteplusproject Organic.Edunet ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ ΚΡΑΜΒΟΕΙΔΩΝ - ΣΤΑΥΡΑΝΘΩΝ ΛΑΧΑΝΙΚΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

16 Τροφές που δεν χρειάζεται να είναι βιολογικές

16 Τροφές που δεν χρειάζεται να είναι βιολογικές 16 Τροφές που δεν χρειάζεται να είναι βιολογικές 16 Τροφές που δεν χρειάζεται πάντα να είναι βιολογικές Τα βιολογικά τρόφιμα είναι καλύτερα για την υγεία σας και το περιβάλλον αλλά είναι ακριβά. Τα παρακάτω

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΓΕΝΙΚΗ Δ/ΝΣΗ ΦΥΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΓΕΝΙΚΗ Δ/ΝΣΗ ΦΥΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Αθήνα, 23-2- 2005 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΓΕΝΙΚΗ Δ/ΝΣΗ ΦΥΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Αριθ. Πρωτ.: 120978 Δ/ΝΣΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΦΥΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΤΜΗΜΑ ΓΕΩΡΓΙΚΩΝ ΦΑΡΜΑΚΩΝ Ταχ. Δ/νση

Διαβάστε περισσότερα

Δ Ι Α Κ Η Ρ Υ Ξ Η Δ Η Μ Ο Π Ρ Α Σ Ι Α Σ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥ ΜΕ ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤ ΕΥΣΗ

Δ Ι Α Κ Η Ρ Υ Ξ Η Δ Η Μ Ο Π Ρ Α Σ Ι Α Σ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥ ΜΕ ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤ ΕΥΣΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Πετρούπολη, 26/03/2014 ΝΟΜΟΣ ΑΤΤΙΚΗΣ Αρ. Πρωτ.: 6875 ΔΗΜΟΣ ΠΕΤΡΟΥΠΟΛΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΠΡΟΝΟΙΑ & ΠΑΙΔΕΙΑ Δ Ι Α Κ Η Ρ Υ Ξ Η Δ Η Μ Ο Π Ρ Α Σ Ι Α Σ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥ ΜΕ ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤ ΕΥΣΗ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ:

Διαβάστε περισσότερα

ΔΕΛΤΙΟ ΤΙΜΩΝ ΟΠΩΡΟΛΑΧΑΝΙΚΩΝ ΑΠO 04 ΕΩΣ 10 ΜΑΡ 19 ΕΙΔΟΣ

ΔΕΛΤΙΟ ΤΙΜΩΝ ΟΠΩΡΟΛΑΧΑΝΙΚΩΝ ΑΠO 04 ΕΩΣ 10 ΜΑΡ 19 ΕΙΔΟΣ ΕΙΔΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΕΦΟΔΙΑΣΜΟΥ ΜΟΝΑΔΩΝ ΣΤΡΑΤΟΥ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΤΜΗΜΑ ΠΡΟΜΗΘΕΙΩΝ ΠΡΑΤΗΡΙΟΥ ΤΡΟΦΙΜΩΝ-ΠΟΤΩΝ Βύρωνας, 01 Μαρ 19 ΔΕΛΤΙΟ ΤΙΜΩΝ ΟΠΩΡΟΛΑΧΑΝΙΚΩΝ ΑΠO 04 ΕΩΣ 10 ΜΑΡ 19 Α/Α ΚΩΔΙΚΟΣ ΕΚΕΜΣ ΚΩΔΙΚΟΣ ΕΙΔΟΥΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΔΣ Καλαμωτής. Συντελεστές: Οι εκπαιδευτικοί και οι μαθητές του σχολείου μας

ΔΣ Καλαμωτής. Συντελεστές: Οι εκπαιδευτικοί και οι μαθητές του σχολείου μας Φτιάχνω τον μπαξέ μου ΔΣ Καλαμωτής Συντελεστές: Οι εκπαιδευτικοί και οι μαθητές του σχολείου μας Περιγραφή της καλής πρακτικής Η επιλογή της συγκεκριμένης πρακτικής έγινε με βάση την πολιτισμική ιδιαιτερότητα

Διαβάστε περισσότερα

ΔΕΛΤΙΟ ΤΙΜΩΝ ΟΠΩΡΟΛΑΧΑΝΙΚΩΝ ΑΠO 9 ΙΟΥΛΙΟΥ ΕΩΣ 15 ΙΟΥΛΙΟΥ

ΔΕΛΤΙΟ ΤΙΜΩΝ ΟΠΩΡΟΛΑΧΑΝΙΚΩΝ ΑΠO 9 ΙΟΥΛΙΟΥ ΕΩΣ 15 ΙΟΥΛΙΟΥ Α/Α Αριθμός Ειδών Περιφέρειας: ΚΩΔΙΚΟΣ ΕΚΕΜΣ ΚΩΔΙΚΟΣ ΕΙΔΟΥΣ 68 ΕΚΕΜΣ 270 ΤΜΗΜΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ 338 Βύρωνας, 5 Ιουλίου 2018 ΔΕΛΤΙΟ ΤΙΜΩΝ ΟΠΩΡΟΛΑΧΑΝΙΚΩΝ ΑΠO 9 ΙΟΥΛΙΟΥ ΕΩΣ 15 ΙΟΥΛΙΟΥ ΕΙΔΟΣ ΠΡΟΗΓ/ΝΗ ΕΚΕΜΣ ΕΩΣ

Διαβάστε περισσότερα

20928 ΕΦΗΜΕΡΙΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ (ΤΕΥΧΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ)

20928 ΕΦΗΜΕΡΙΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ (ΤΕΥΧΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ) 20928 ΕΦΗΜΕΡΙΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ (ΤΕΥΧΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ) 2. Το άρθρο 14, περιπτ. Ιγ του ν. 721/1977, όπως τρο ποποιήθηκε με το άρθρο 8 παράγραφος 2 του ν. 2732/ 30.7.1999 (Α 154). 3. Το άρθρο 90 του «Κώδικα Νομοθεσίας

Διαβάστε περισσότερα

ΟΔΗΓΙΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 15 (ΟΕ-15) ΑΡΔΕΥΣΗ Κωδικός Έκδοση Έγκριση ΣΟΔ-Λ-ΕΓΧ 1 η /2016 ΟΕΦ-ΕΑΣ ΛΑΚΩΝΙΑΣ ΑΕ ΑΕΣ -ΕΟΠ

ΟΔΗΓΙΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 15 (ΟΕ-15) ΑΡΔΕΥΣΗ Κωδικός Έκδοση Έγκριση ΣΟΔ-Λ-ΕΓΧ 1 η /2016 ΟΕΦ-ΕΑΣ ΛΑΚΩΝΙΑΣ ΑΕ ΑΕΣ -ΕΟΠ 1. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΟΔΗΓΙΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 15 (ΟΕ-15) H άρδευση έχει ευνοϊκή επίδραση στη βλάστηση, ανθοφορία και καρποφορία των ελαιόδεντρων. Η ελιά διαθέτει πολύ καλό μηχανισμό άμυνας στην ξηρασία και για αυτό είναι

Διαβάστε περισσότερα

Μάρτιος 2014 ΜΟΝΟ ΓΙΑ 1 15 ΜΑΡΤΙΟΥ

Μάρτιος 2014 ΜΟΝΟ ΓΙΑ 1 15 ΜΑΡΤΙΟΥ Μάρτιος 2014 Αγαπητοί φίλοι, όσο κι αν φαίνεται ότι πέρασε ο χειμώνας, ο μήνας που ξεκινάει είναι ορισμένες φορές αρκετά επικίνδυνος. Η αλλαγή του καιρού αλλά και οι έντονες εναλλαγές της Θερμοκρασίας

Διαβάστε περισσότερα

Τα προγράμματα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης της Δ.Ε. Β Αθήνας, με θέμα το σχολικό κήπο Πετρίδου Βαρβάρα,

Τα προγράμματα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης της Δ.Ε. Β Αθήνας, με θέμα το σχολικό κήπο Πετρίδου Βαρβάρα, «Ο σχολικός κήπος μέσα από ένα πρόγραμμα Π.Ε.: Κομποστοποίηση-Κατασκευή βραχόκηπου» Παρασκευή 2 Μαΐου 2014,Π.Ε. & Δ.Ε. Β Αθήνας Τα προγράμματα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης της Δ.Ε. Β Αθήνας, με θέμα το

Διαβάστε περισσότερα

Έδαφος. Οι ιδιότητες και η σημασία του

Έδαφος. Οι ιδιότητες και η σημασία του Έδαφος Οι ιδιότητες και η σημασία του ΕΔΑΦΟΣ : Είναι το χαλαρό επιφανειακό στρώμα του στερεού φλοιού της γης. ΕΔΑΦΟΓΕΝΕΣΗ: Το έδαφος σχηματίζεται από την αποσάθρωση των μητρικών πετρωμάτων με την επίδραση

Διαβάστε περισσότερα