ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ (ΤΕΙ) ΚΟΖΑΝΗΣ ΤΜΗΜΑ ΟΡΥΧΕΙΩΝ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΥΔΑΤΩΝ ΣΤΗΝ ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗ ΤΟΥ ΥΔΑΤΙΚΟΥ ΔΥΝΑΜΙ- ΚΟΥ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ

Transcript

1 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ (ΤΕΙ) ΚΟΖΑΝΗΣ ΤΜΗΜΑ ΟΡΥΧΕΙΩΝ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΥΔΑΤΩΝ ΣΤΗΝ ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗ ΤΟΥ ΥΔΑΤΙΚΟΥ ΔΥΝΑΜΙ- ΚΟΥ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ Δρ. Αμανατίδου Ελισάβετ Χημικός Μηχανικός ΗΜΕΡΙΔΑ Τ.Ε.Ε./ ΓΕΩΤ.Ε.Ε. (Ξενοδοχείο ΠΑΝΤΕΛΙΔΗΣ) ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗ ΤΟΥ ΥΔΑΤΙΚΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ ΣΤΗΝ ΛΕΚΑΝΗ ΠΤΟΛ/ΔΑΣ - ΑΜΥΝΤΑΙΟΥ ΠΤΟΛ/ΔΑ ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 1997

2 2 Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΥΔΑΤΩΝ ΣΤΗΝ ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗ ΤΟΥ ΥΔΑΤΙΚΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ Η ισορροπία του υδάτινου περιβάλλοντος, όπως και του φυσικού περιβάλλοντος γενικότερα, απειλείται από την αυξανόμενη ζήτηση νερού για διάφορες ανάγκες, (οικιακές, βιομηχανικές, γεωργικές), που μαζί με την εντατική χρήση της γης από τον άνθρωπο, συντελούν στην μεταβολή του φυσικού - υδρολογικού κύκλου με ιδιαίτερα δυσμενείς επιπτώσεις στην διαδικασία αυτοκαθαρισμού του νερού. Επειδή δε η ποιότητα των υδάτων είναι βασικός συντελεστής του σχεδιασμού ενός γενικότερου συστήματος διαχείρισης των υδατικών πόρων, είναι αναγκαία η αναφορά σ αυτήν. Η ανάγκη καθαρισμού των επιφανειακών νερών, (από SS, τοξικά, η προφύλαξη από μετάδοση ασθενειών από παθογόνους μικροοργανισμούς), η οποία ακολουθεί της διαδικασίας παρακολούθησης και χαρακτηρισμού της ποιότητας του νερού, αποτελούν βασική προτεραιότητα της διαχείρισής τους. (σχήμα 1. ) Από την... μελέτη των υπαρχουσών μελετών, που έγινε και με την πρωτοβουλία της Περιφέρειας Δυτ. Μακεδονίας, και από τα συμπεράσματα που εξάχθηκαν, διαφαίνεται η αναγκαιότητα ποσοτικής και ποιοτικής διαχείρησης των νερών. Στην ευρύτερη λεκάνη Πτολ/δας - Κοζάνης - Αμυνταίου, λαμβάνει χώρα η εξωρρυκτική δραστηριότητα της ΔΕΗ (στα Ορυχεία Ν. Πεδίου, Τομέα Β, Πεδίο Καρδιάς, Πεδίο Κομάνου, Βόρειο Πεδίο, Πεδίο Αμυνταίου-Αγ.Αναργύρων και πεδίο Κομνηνών -Μεσόβουνου). Σε γενικές γραμμές τα νερά που αντλούνται μέσα από τα ορυχεία είναι βεβαρυμένα (με αιωρούμενα στερεά, ΝΗ3, κ.λ.π.). Η απόρριψή τους χωρίς επεξεργασία στον Σουλού και στην συνέχεια στην Βεγορίτιδα, υποβαθμίζει την ποιότητα του αποδέκτη. Δεν προβλέπεται η άντληση, συλλογή, και απομάκρυνση των νερών για την αποτροπή της ρύπανσής τους. Γενικά, τα υπόγεια νερά δεν κινδυνεύουν να ρυπανθούν ή να μολυνθούν, λόγω του αδιαπέραστου και μεγάλου πάχους πετρωμάτων και η ποιότητά τους είναι καλή, ό- πως μπορεί να δειχθεί από τις μετρήσεις που έχουν γίνει από το Υγειονομικό και το ΙΓΜΕ, στις υπάρχουσες γεωτρήσεις. Ο κίνδυνος όμως για τα υπόγεια νερά προκύπτει, από την αντιστροφή της ροής, δηλ. την τροφοδοσία των υδροφόρων οριζόντων από τους επιφανειακούς αποδέκτες, (π.χ. περίπτωση Βεγορίτιδας λόγω πτώσης της στάθμης της), οπότε σε περίπτωση ρύπανσης του επιφανειακού υδροφορέα κινδυνεύουν να ρυπανθούν και τα υπόγεια νερά με όλες τις σχετικές επιπτώσεις. Επομένως η ανατροπή της αναστροφής της ροής θα οδηγούσε σε αύξηση της ι- κανότητας αυτοκαθαρισμού των επιφανειακών υδάτων (Βεγορίτιδα), αφού η τροφοδοσία τους με καλής ποιότητας νερό, θα προκαλούσε αραίωση της συγκέντρωσης των ρύπων, πράγμα που γίνονταν πριν την πτώση της στάθμης και σε συνδυασμό με την

3 3 λειτουργία του Βιολογικού καθαρισμού της Πτολ/δας, η κατάσταση θα βελτιώνονταν περισσότερο. Η άνοδος επομένως της στάθμης των υπογείων υδροφορέων, εκτός από την ποσοτική διαχείριση, συμβάλλει και στην ποιοτική διαχείριση των υδάτων γενικότερα, α- φού έχει αποδειχθεί η επικοινωνία μεταξύ τους. Σε ότι ακολουθεί, θα δειχθούν συνοπτικά σε σχήματα και πίνακες, οι ρυπαντές και η ποιότητα των νερών των επιφανειακών αποδεκτών, με την επιφύλαξη, (και αυτό αποτελεί και πρόταση για διαρκή και συστηματική παρακολούθηση της ποιότητας), για τυχούσες αποκλίσεις των αριθμών από τις σημερινές, πράγμα πολύ πιθανόν, αφού οι τιμές των μετρήσεων που είναι διαθέσιμες είναι παλιές και αποσπασματικές (π.χ.οι περισσότερες αναφέρονται πριν την λειτουργία του Βιολογικού καθαρισμού της Πτολ/δας και όταν η ΑΕΒΑΛ ήκμαζε).

4 4 Ρύπανση από φυτοφάρμακα Αύξηση ανάγκης νερού από υδροβόρες καλλιέργειες Εντατικοποίηση εκμετάλλευσης γης Αυξανόμενη ζήτηση νερού για διάφορες ανάγκες Οικιακές Βιομηχανικές Γεωργικές Άλλεςχρήσεις Ρύπανση και μεταβολή του φυσικού υδρολογικού κύκλου Αδυναμία αυτοκαθαρισμού του αποδέκτη Ανάγκη Επέμβασης Επιλογές Ανάγκη καθαρισμού των επιφανειακών νερών με τεχνητές διαδικασίες Πρόληψη-Επέμβαση στην πηγή της ρύπανσης, μείωση εκπομπής των ρύπων ώστε να ανακτήσει ο αποδέκτης την ικανότητα αυτοκαθαρισμού, υποβοηθούμενος και άμεσα με αραίωση κ.λ.π. Σχήμα 1

5 5 Πίνακας 1. ΡΕΜΑ ΣΟΥΛΟΥ Ρ Υ Π Α Ν Τ Ε Σ ΔΕΗ ΑΕΒΑΛ ΔΗΜΟΣ ΠΤΟΛΕΜΑΪΔΑΣ & ΛΟΙΙΟΙ ΟΙΚΙΣΜΟΙ Αστικά απόβλητα Αστικά απόβλητα Αστικά απόβλητα Μη επεξεργασμένα ψυκτικά Υψηλή συγκέντρωση Φωσφορικές ενώσεις, οι νερά αζωτούχων ενώσεων οποίες μελετήθηκαν πριν λε- Αιωρούμενα στερεά (SS) πάσης μορφής (όταν η ιτουργήσει ο Βιολογικός καθαρισμός Ca, Zn, V, Ni, Fe, Ti, Sr, ΑΕΒΑΛ λειτουργούσε της Πτολεμαϊδας Mn (περιέχονται στον λιγνίτη και ανιχνεύονται στις εκβολές του Σουλού στην βεγορίτιδα) κανονικά) και ελάχιστα εμπλουτισμός σε Fe, Cr Ιχνοστοιχεία όπως Ni, Zn, Fe, Pb, Sr, Br, Mn στις εκβολές του Σουλού στην βεγορίτιδα Εκπλύσεις εκτάσεων στο ρέμα Σουλού (νερά επιφανειακής απορροής από βροχοπτώσεις και υπερβολικές αρδεύσεις), μεταφέρουν ποσότητες φυτοφαρμάκων και λιπασμάτων ή τοξικά ιχνοστοιχεία όπως Αs, το οποίο α- νιχνεύτηκε στο ρέμα του Αγ. Χριστόφορου Οι συγκεντρώσεις των βαρέων μετάλλων και των άλλων ιχνοστοιχείων είναι, ακόμα, μέσα στα αποδεκτά όρια για αλιεία και πόση. Πίνακας 2. ΣΥΣΤΗΜΑ ΖΑΖΑΡΗΣ - ΧΕΙΜΑΔΙΤΙΔΑΣ- ΑΜΥΝΤΑ- ΠΕΤΡΩΝ-ΤΑΦΡΟΥ ΠΕΤΡΩΝ Ρ Υ Π Α Ν Τ Ε Σ ΚΟΝΤΙΝΟΙ ΟΙΚΙΣΜΟΙ ΓΕΩΡΓΙΚΗ ΡΥΠΑΝΣΗ ΕΚΤΑΚΤΗ ΡΥ- ΠΑΝΣΗ Αστικά απόβλητα Βιοτεχνικά απόβλητα (π.χ. SS) Πλύσιμο βυτιοφόρων φυτοφαρμάκων στην λίμνη Έκπλυση γεωργικών εκτάσεων (νερά επιφ. απορροής από βροχοπτώσεις και υπερβολικές αρδεύσεις μεταφέρουν ποσότητες φυτοφαρμάκων και λιπασμάτων ) Clofen Δεν υπάρχουν συγκεκριμένες μελέτες με τιμές, αναλύσεις και παρατηρήσεις για τον βαθμό της ποιοτικής υποβάθμισης από εκπλύσεις φυτοφαρμάκων στις λίμνες.

6 6 Πίνακας 3. ΒΕΓΟΡΙΤΙΔΑ Ρ Υ Π Α Ν Τ Ε Σ ΣΟΥΛΟΥ Ρύπανση από ΔΕΗ, ΑΕΒΑΛ, Δήμο Πτολ/δας ΔΗΜΟΙ ΠΤΟΛ/ΔΑΣ, ΑΜΥΝΤΑΙΟΥ ΚΑΙ ΛΟΙΠΟΙ ΟΙΚΙΣΜΟΙ Αστικά απόβλητα, Φωσφορικά, Ιχνοστοιχεία μετάλλων Βιοτεχνικά α- πόβλητα(κυρίως αιωρούμενα στερεά) ΛΟΙΠΕΣ ΛΙΜΝΕΣ Μεταφέρουν μαζί με τα νερά τους και την ρύπανσή τους, (αφού επικοινωνούν με την λίμνη) ΓΕΩΡΓΙΚΗ ΡΥΠΑΝΣΗ Εκπλύσεις γεωργικών εκτάσεων στο ρέμα Σουλού (νερά επιφανειακής απορροής από βροχοπτώσεις και υπερβολικές αρδεύσεις), μεταφέρουν ποσότητες φυτοφαρμάκων και λιπασμάτων ή τοξικά ιχνοστοιχεία Πλύσιμο βυτιοφόρων στην λίμνη Οι συγκεντρώσεις των βαρέων μετάλλων και των άλλων ιχνοστοιχείων είναι, ακόμα, μέσα στα αποδεκτά όρια για αλιεία και πόση. Μελέτες έδειξαν ότι στην ιλύ της λίμνης οι συγκεντρώσεις των, Fe, V, Cu, Mn, Cr, είναι αυξημένες στην ιλύ κατά 1180%, 433%, 400%, 357%, 328%, αντίστοιχα, απ ότι στα νερά. Δεν υπάρχουν συγκεκριμένες μελέτες με τιμές, αναλύσεις και παρατηρήσεις για τον βαθμό της ποιοτικής υποβάθμισης από εκπλύσεις φυτοφαρμάκων στη λίμνη.

7 7 Πίνακας 4. Λ Ι Μ Ν Η Β Ε ΓΟ Ρ Ι Τ Ι Δ Α Τ Ι Μ Ε Σ Ρ Υ Π Ω Ν ΕΛΑΧΙΣΤΗ ΜΕΣΗ ΜΕΓΙΣΤΗ Θερμοκρασία 0 C Διαφάνεια σε μέτρα Ενεργός οξύτητα (ph) Διαλυμένο οξυγόνο (D.O.) mgo 2 /lit Ιόντα Χλωρίου mgcl - /lit Θειϊκά ιόντα mg SO = 4 / lit Πυριτικά mg SiO 2 /lit Nιτρικά mg NO - 3 /lit Χρώμιο εξασθενές mgcr +6 /lit Ολική σκληρότητα mg Αλκαλικότητα ως προς την φαινολοφθαλεϊνη-ρ Αλκαλικότητα ως προς Ηλιανθίνη-Μ Ολική αλκαλικότητα mg Αμμωνία mgnh + 4 /lit Φωσφορικά mgp0 4 /lit Ολικός σίδηρος mg Fe =, Fe / lit Νιτρώδη mgνο 2 /lit

8 8 Πίνακας 5. Λ Ι Μ Ν Η Ζ Α Ζ Α Ρ Η Τ Ι Μ Ε Σ Ρ Υ Π Ω Ν ΕΛΑΧΙΣΤΗ ΜΕΓΙΣΤΗ Θερμοκρασία 0 C Διαφάνεια σε μέτρα Ενεργός οξύτητα (ph) Διαλυμένο οξυγόνο (D.O.) mgo 2 /lit Ιόντα Χλωρίου mgcl - /lit Θειϊκά ιόντα mg SO = 4 / lit Πυριτικά mg SiO 2 /lit Ολική σκληρότητα mg Αλκαλικότητα ως προς την φαινολοφθαλεϊνη-ρ Αλκαλικότητα ως προς Ηλιανθίνη-Μ Ολική αλκαλικότητα mg Αμμωνία mgnh + 4 /lit Φωσφορικά mgp0 4 /lit Ολικός σίδηρος mg Fe =, Fe / lit Νιτρικά mgνο 3 /lit Νιτρώδη mgνο 2 /lit

9 9 Πίνακας 6. Λ Ι Μ Ν Η Χ Ε Ι Μ Α Δ Ι Τ Ι Δ Α Τ Ι Μ Ε Σ Ρ Υ Π Ω Ν ΕΛΑΧΙΣΤΗ ΜΕΓΙΣΤΗ Θερμοκρασία 0 C Διαφάνεια σε μέτρα Ενεργός οξύτητα (ph) Διαλυμένο οξυγόνο (D.O.) mgo 2 /lit Ιόντα Χλωρίου mgcl - /lit Θειϊκά ιόντα mg SO = 4 / lit Πυριτικά mg SiO 2 /lit Χρώμιο εξασθενές mgcr +6 /lit Ολική σκληρότητα mg Αλκαλικότητα ως προς την φαινολοφθαλεϊνη-ρ Αλκαλικότητα ως προς Ηλιανθίνη-Μ Ολική αλκαλικότητα mg Αμμωνία mgnh + 4 /lit Φωσφορικά mgp0 4 /lit Ολικός σίδηρος mg Fe =, Fe / lit Νιτρικά mgνο 3 /lit Νιτρώδη mgνο 2 /lit

10 10 Πίνακας 7. Λ Ι Μ Ν Η Π Ε Τ Ρ Ω Ν Τ Ι Μ Ε Σ Ρ Υ Π Ω Ν ΕΛΑΧΙΣΤΗ ΜΕΓΙΣΤΗ Θερμοκρασία 0 C Διαφάνεια σε μέτρα Ενεργός οξύτητα (ph) Διαλυμένο οξυγόνο (D.O.) mgo 2 /lit Ιόντα Χλωρίου mgcl - /lit Θειϊκά ιόντα mg SO = 4 / lit Ολική σκληρότητα mg Αλκαλικότητα ως προς την φαινολοφθαλεϊνη-ρ Αλκαλικότητα ως προς Ηλιανθίνη-Μ Ολική αλκαλικότητα mg Αμμωνία mgnh + 4 /lit Φωσφορικά mgp0 4 /lit Ολικός σίδηρος mg Fe =, Fe / lit Νιτρικά mgνο 3 /lit Νιτρώδη mgνο 2 /lit

11 11 Πίνακας 8. ΟΡΙΑ ΕΚΒΟΛΗΣ ΥΓΡΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΣΕ ΕΠΙΦΑ- ΝΕΙΑΚΟΥΣ ΑΠΟΔΕΚΤΕΣ α/α ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΣ ΟΡΙΑ 1. ph Θερμοκρασία 0 C 35 0 C 3. Χρώμα Να μην είναι ορατό σε διάλυση 1:20 και σε στοιβάδα πάχους 10cm 4. Επιπλέοντα υλικά >1cm Απουσία - μηδέν 5. Καθιζάνοντα στερεά mg / L Αιωρούμενα στερεά mg / L Ολικά διαλυμένα στερεά 1500 mg / L 8. BOD5 mg / L COD mg / L Απορρυπαντικά mg / L Λίπη-Έλαια mg / L Ορυκτά έλαια-υδρογονάνθρακες mg / 15 L 13. Σύνολο τοξικών μετάλλων 3 mg / L 14. Αργίλιο mg / L Αρσενικό mg / L Βάριο mg / L mg / L Βόριο mg / L Κάδμιο mg / L Χρώμιο εξασθενές mg / L Χρώμιο τρισθενές mg / L Μαγγάνιο mg / L Υδράργυρος mg / L Νικέλιο mg / L Μόλυβδος mg / L Χαλκός mg / L Σελήνιο mg / L Κασσίτερος mg / L Ψευδάργυρος mg / L Κυάνιο mg / L Σίδηρος mg / L 2 Η ποιότητα των λυμάτων και αποβλήτων που διαθέτονται σε επιφανειακά νερά δεν καθορίζεται με νομοθετική πράξη που έχει καθολική ισχύ για όλη την επικράτεια. Οι όροι που διέπουν τη διάθεση των λυμάτων και αποβλήτων σε λίμνες, ποτάμια, χειμάρρους ή τη θάλασσα, προσδιορίζονται με επί μέρους νομαρχιακές ή διανομαρχιακές αποφάσεις, ανάλογα με τις ιδιαιτερότητες κάθε περιοχής. Σε γενικές γραμμές, παρουσιάζεται, στον παραπάνω πίνακα, η σύγκλιση πολλών νομαρχιακών αποφάσεων στην τήρηση των ορίων εκβολής των υγρών αποβλήτων.

12 12 Πίνακας 9. ΤΙΜΕΣ ΚΑΤΑΤΑΞΗΣ ΣΕ ΤΡΟΦΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ ΤΡΟ- ΦΙΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ Επί- Τροφικό πεδο Μέση Ετήσια Τιμή Ρ (σε mg/m 3 ) Μέση Ε- τήσια Τιμή Chl-a (σε mg/m 3 ) Μέση Ε- τήσια Τιμή Chl-1 (σε mg/m 3 ) Μέση Ετήσια Διαφάνεια σε m δίσκου Secchi Ελάχ. Ετήσια Διαφάνεια σε m δίσκου Secchi Υπέρ Ολιγοτροφική Ολιγοτροφική Μεσοτροφική Εύτροφη Υπερτροφική ΠΗΓΗ: OECD, Eutrofication of Waters, Monitoring, Assessment and Control, Paris Πίνακας 10. ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΝΕΡΩΝ ΜΙΑΣ ΥΔΑΤΟ- ΣΥΛΛΟΓΗΣ ΑΝΑΛΟΓΑ ΜΕ ΤΗΝ ΤΡΟΦΙΚΗ ΤΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΧΡΗΣΗ ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΗ ΚΑ- ΤΑΣΤΑΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗ ΕΝΔΕ- ΧΟΜΕΝΗ ΚΑΤΑΣ- ΤΑΣΗ Πόσιμο νερό Ολιγοτροφική Μεσοτροφική Καλλιέργεια ψαριών Ολιγοτροφική Μεσοτροφική Κολύμβηση Μεσοτροφική Μόλις Ευτροφική Βιομηχανική χρήση Μεσοτροφική Μόλις Ευτροφική Για ψύξη Ευτροφική Αθληση Μεσοτροφική Ευτροφική Αισθητική τοπίου Εξαρτάται από τις φυσικές συνθήκες Αρδευση με κανάλια Αρκετά Ευτροφική Αρδευση με σωλήνες Μεσοτροφική ή Μόλις Ευτροφική Παραγωγή Ενέργειας Ευτροφική

13 13 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Από την μελέτη των αποτελεσμάτων των μετρήσεων των διαφόρων ρύπων στις λίμνες της λεκάνης, ( πίνακες 4,5,6,7) και μετά από σύγκριση αυτών με τα όρια εκβολής ρύπων στους επιφανειακούς αποδέκτες, προκύπτουν τα εξής : Οι συγκεντρώσεις των βαρέων μετάλλων και των άλλων ιχνοστοιχείων είναι, ακόμα, μέσα στα αποδεκτά όρια για αλιεία και πόση. Μελέτες έδειξαν ότι στην ιλύ της λίμνης οι συγκεντρώσεις των, Fe, V, Cu, Mn, Cr, είναι αυξημένες στην ιλύ κατά 1180%, 433%, 400%, 357%, 328%, αντίστοιχα, απ ότι στα νερά. Δεν υπάρχουν συγκεκριμένες μελέτες με τιμές, αναλύσεις και παρατηρήσεις για τον βαθμό της ποιοτικής υποβάθμισης από εκπλύσεις φυτοφαρμάκων στη λίμνη. Πρέπει να τονισθεί ότι οι μετρήσεις στις οποίες αναφερόμαστε έγιναν το Από τότε πολλά δεδομένα έχουν αλλάξει, όπως η λειτουργία του Βιολογικού καθαρισμού της Πτολ/δας από το 1993, η συνεχιζόμενη πτώση της στάθμης της λίμνης της Βεγορίτιδας, η διάνοιξη νέων ορυχείων, η στροφή προς τις δυναμικές καλλιέργειες που έιναι υδροβόρες και απαιτούν μεγαλύτερη ποσότητα φυτοφαρμάκων και λιπασμάτων, η καλλιέργεια των παραλίμνιων εκτάσεων μετά την πτώση της στάθμης κ.λ.π. Από τις μετρήσεις του ολικού φωσφόρου, της διαφάνειας, και της χλωροφύλλης στις λίμνες, (Νομαρχία Φλώρινας - Τμήμα Χημικών Υπηρεσιών) και με την βοήθεια του πίνακα 9 και του πίνακα THIENEMAN, προκύπτει ότι : οι λίμνες της περιοχής χαρακτηρίζονται: ΒΕΓΟΡΙΤΙΔΑ : Μεσοτροφική προς Ολιγοτροφική ΠΕΤΡΩΝ : Μεσοτροφική ΧΕΙΜΑΔΙΤΙΔΑ: Ευτροφική ΖΑΖΑΡΗ : Μεσοτροφική ΜΕΓ. ΠΡΕΣΠΑ: Ολιγοτροφική Από τον πίνακα 10 προκύπτει το συμπέρασμα ότι, αν προχωρήσει ο ευτροφισμός της λίμνης, οι χρήσεις του νερού περιορίζονται. Ήδη ορισμένα είδη όπως η καραβίδα (ASTACUS FLUVIATILIS) και το ψάρι κορύγονος (COREGONUS LAVARETES), έχουν εξαφανισθεί, ενώ κάθε χρόνο παρατηρούνται θάνατοι ψαριών που εκβράζονται στις όχθες. Παρατηρήθηκε σημαντική διαταραχή και στον πληθυσμό των υδροβίων πτηνών, ενώ ορισμένα είδη, όπως η πρασινοκέφαλη πάπια, (AVAS STREPRA), έχουν εξαφανισθεί. Επομένως, η υποβάθμιση της ποιότητας των επιφανειακών νερών, οδηγεί στην μείωση της ιχθυοπληθυσμού τους και τις γνωστές επιπτώσεις στην αλιεία, (ρωτήστε τους αλιευτικούς συλλόγους γι αυτό), την υπερβολική αύξηση του φυτικού κόσμου λόγω ευτροφισμού, την ακαταλληλότητα των νερών για κολύμβηση και ψυχαγωγία, με αποτέλεσμα ο κάτοικος ή ο επισκέπτης να αναζητά αλλού αυτού του είδους την διασκέδαση.

14 14 Η μελέτη της συμβολής του κάθε ρυπαντή στην ρύπανση της λίμνης, θα βοηθούσε στην λήψη μέτρων πρόληψης, με επέμβαση στην πηγή της ρύπανσης και αποφυγή της ανάμιξης των διάφορων ρύπων στον Σουλού ή τους άλλους ταμιευτήρες, η οποία θα οδηγούσε στην απόκτηση ενός μικτού και πολύπλοκου χαρακτήρα των ρύπων, με α- ποτέλεσμα να είναι πολύπλοκη η διαδικασία επέμβασης για επεξεργασία και καθαρισμό. Η ιδιαίτερη αναφορά στην ποιότητα των νερών της λίμνης Βεγορίτιδας, οφείλεται αφ ενός στην πληθώρα μετρήσεων που έγιναν κατά καιρούς και είναι διαθέσιμες, αφ ετέρου στο ότι η ποιότητα της λίμνης κατοπτρίζει την ποιότητα των υδάτων της λεκάνης, αφού όλη η λεκάνη καταλήγει σ αυτήν. Πρέπει δε να αναφερθεί ότι πριν 30 χρόνια το νερό της λίμνης ήταν πόσιμο.

15 15 B Ι Β Λ Ι Ο Γ Ρ Α Φ Ι Α 1. Ενδεχόμενες επιπτώσεις της ρύπανσης ή μόλυνσης των υπογείων νερών και των λιμνών της περιοχής Πτολεμαϊδας από τα αστικά λύματα και τα βιομηχανικά απόβλητα ΙΓΜΕ, Αλκ. Στάμος Υδρογεωλογική έρευνα στην ευρύτερη περιοχή της Λεκάνης Σαρι-γκιολ ΙΓΜΕ, Αντ. Παπακωνσταντίνου Οικολογική έρευνα στις λίμνες - ποταμούς του Ν. Φλώρινας, Πρόγραμμα ερευνών , Νομαρχίας Φλώρινας-Τμήμα Χημικών Υπηρεσιών. Ε. Κουτσουμπίδης, Φλώρινα Μελέτη Οικολογικών, Φυσικογεωγραφικών και Υδρολογικών χαρακτηριστικών των λιμνών του Ν. Φλώρινας,ΕΛΚΕΠΑ, Ομάδα ΕργασίαςΣεμιν. με υπεύθ. Καραμανλή Ξ Μελέτη της ρύπανσης και παραγωγικότητας της λίμνης Βεγορίτιδας Νομού Φλώρινας Γ. Φώτης, Σ. Κιλικίδης, Α. Καμαριανός, πρόδρομος ανακοίνωση στα Γεωτεχνικά, Λίμνη Βεγορίτιδα-Προβλήματα και προτάσεις για βελτίωση, Γ. Φώτης, Ε. Παπαχρήστου, Θ. Κουσούρης, Ε. Κουτσουμπίδης, Έλεγχος ποιότητας νερού Κ. Ζανάκη, Εκδ. ΙΩΝ