Τα Οικονομικά της Ευρωζώνης. Διάρθρωση, Λειτουργία, και Προβλήματα

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Τα Οικονομικά της Ευρωζώνης. Διάρθρωση, Λειτουργία, και Προβλήματα"

Transcript

1 Τα Οικονομικά της Ευρωζώνης Διάρθρωση, Λειτουργία, και Προβλήματα

2 Η Ευρωζώνη Δημιουργήθηκε την 1η Ιανουαρίου 1999, με τον καθορισμό αμετάκλητα σταθερών ισοτιμιών των νομισμάτων 11 χωρών της ΕΕ με το νέο νόμισμα, το ευρώ. Η Ελλάδα προστέθηκε ως 12ο μέλος τον Ιούνιο του Το ευρώ σε λογιστική μορφή εισήχθη τον Ιανουάριο του 2001, και τα χαρτονομίσματα και κέρματα εισήχθησαν τον Ιανουάριο του Η Ευρωζώνη αποτελεί μετεξέλιξη του Ευρωπαϊκού Νομισματικού Συστήματος (ΕΝΣ). 2

3 Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα Από την 1η Ιανουαρίου 2001 στην οικονομία της ζώνης του ευρώ ασκείται ενιαία νομισματική πολιτική από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ). Βασικό στόχος η σταθερότητα του επιπέδου των τιμών (πληθωρισμός 2%). Η ΕΚΤ απολαμβάνει θεσμικής ανεξαρτησίας, ελευθερίας επιλογής των μέσων άσκησης νομισματικής πολιτικής και προσωπικής ανεξαρτησίας των μελών της διοίκησης (οκταετής θητεία). 3

4 Το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης Το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης απαιτεί από όλα τα κράτη μέλη α) να διατηρούν τα δημοσιονομικά τους ελλείμματα κάτω από το 3% του ΑΕΠ, β) να επιδιώκουν τη δημοσιονομική ισορροπία μεσοπρόθεσμα και γ) να διασφαλίζουν ότι το δημόσιο χρέος τους δεν υπερβαίνει το 60% του ΑΕΠ ή τείνει προς το στόχο αυτό. Το Σύμφωνο προβλέπει διορθωτικά μέτρα για τις οικονομίες εκείνες οι οποίες δεν ικανοποιούν αυτούς τους δημοσιονομικούς στόχους και η εφαρμογή του εποπτεύεται από την Ευρωομάδα (Eurogroup) και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (Commission). 4

5 Το Ευρωπαϊκό Νοµισµατικό Σύστηµα Το Ευρωπαϊκό Νομισματικό Σύστημα (ΕΝΣ) δημιουργήθηκε το 1978, προκειμένου να εξασφαλισθεί μια σχετική σταθερότητα συναλλαγματικών ισοτιμιών στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα. Η σταθερότητα αυτή θεωρήθηκε απαραίτητη προϋπόθεση για την αποτελεσματική λειτουργία των υπόλοιπων μηχανισμών της Κοινότητας, όπως το ελεύθερο διακοινοτικό εμπόριο, η Κοινή Αγροτική Πολιτική, η περιφερειακή και διαρθρωτική πολιτική και, πιο πρόσφατα, το πρόγραμμα της Ενιαίας Αγοράς. Η πρωτοβουλία ανήκε στον άξονα Γαλλίας και Γερμανίας και οι λεπτομέρειες καθορίσθηκαν σε δύο ευρωπαϊκά συμβούλια, της Βρέμης τον Ιούλιο του 1978 και των Βρυξελλών το Δεκέμβριο του ίδιου έτους. 5

6 Η Διάρθρωση του Ευρωπαϊκού Νοµισµατικού Συστήµατος Ευρωπαϊκή Νομισματική Μονάδα, το ECU (European Currency Unit) Μηχανισμός Συναλλαγματικών Ισοτιμιών (ΜΣΙ) Χρηματοδοτικές Διευκολύνσεις Αναδιατάξεις Ισοτιμιών 6

7 Η Διάρθρωση του Ευρωπαϊκού Νοµισµατικού Συστήµατος Το πρώτο στοιχείο του ΕΝΣ ήταν η Ευρωπαϊκή Νομισματική Μονάδα, το ECU (European Currency Unit), που ορίστηκε ως σταθμικός μέσος όρος των εθνικών νομισμάτων της Κοινότητας. Για κάθε εθνικό νόμισμα, υπήρχε μία κεντρική ισοτιμία ως προς το ECU. Για οποιαδήποτε δύο νομίσματα, ο λόγος των κεντρικών ισοτιμιών τους ως προς το ECU όριζε τη διμερή κεντρική ισοτιμία τους, και το σύνολο των διμερών κεντρικών ισοτιμιών όριζε το «πλέγμα» ισοτιμιών του συστήματος (parity grid). 7

8 Η Διάρθρωση του Ευρωπαϊκού Νοµισµατικού Συστήµατος Το δεύτερο στοιχείο του συστήματος ήταν ο Μηχανισμός Συναλλαγματικών Ισοτιμιών (ΜΣΙ). Για τα νομίσματα που μετείχαν στον ΜΣΙ, οι εθνικές κεντρικές τράπεζες ανελάμβαναν να διατηρούν τις αγοραίες ισοτιμίες έναντι οποιουδήποτε άλλου νομίσματος του συστήματος εντός προκαθορισμένων ορίων από τις διμερείς κεντρικές ισοτιμίες. Τα όρια αυτά, έως το 1993, ήταν ±2,25%. Για ορισμένα νομίσματα επιτρέπονταν ευρύτερα όρια, της τάξεως του ±6%. 8

9 Η Διάρθρωση του Ευρωπαϊκού Νοµισµατικού Συστήµατος Οι παρεμβάσεις που γίνονταν όταν μια διμερής ισοτιμία έφτανε το επιτρεπόμενο όριο, καλούνταν οριακές, και έπρεπε να γίνουν και από τις δύο εμπλεκόμενες κεντρικές τράπεζες. Προκειμένου περί οριακών παρεμβάσεων, η κεντρική τράπεζα του ισχυρότερου νομίσματος ανελάμβανε να παρέχει στην κεντρική τράπεζα του ασθενέστερου νομίσματος πιστώσεις χωρίς όρια, αλλά και η τελευταία έπρεπε να χρησιμοποιήσει όλα τα συναλλαγματικά της διαθέσιμα. Υπήρχαν και οι ενδο- οριακές παρεμβάσεις, που δεν ήταν υποχρεωτικές, αλλά απαιτούσαν την έγκριση της κεντρικής τράπεζας το νόμισμα της οποίας χρησιμοποιείτο στις παρεμβάσεις. Δείκτης αποκλίσεων δεν έπαιξε ουσιαστικό ρόλο. 9

10 Η Διάρθρωση του Ευρωπαϊκού Νοµισµατικού Συστήµατος Τρίτο στοιχείο του ΕΝΣ ήταν οι χρηματοδοτικές διευκολύνσεις που διακρίνονταν σε τρία είδη: Η Πολύ Βραχυχρόνια Χρηματοδοτική Διευκόλυνση, η Βραχυχρόνια Νομισματική Υποστήριξη και η Μεσοχρόνια Χρηματοδοτική Βοήθεια. Η διαχείριση των δύο πρώτων ανήκε στη δικαιοδοσία των κεντρικών τραπεζών, ενώ η τρίτη ανήκε στη δικαιοδοσία του Συμβουλίου Υπουργών. Η Βραχυχρόνια Νομισματική Υποστήριξη παρείχε βραχυχρόνιες πιστώσεις για ανάγκες του ισοζυγίου πληρωμών, ενώ η Πολύ Βραχυχρόνια Χρηματοδοτική Διευκόλυνση αποσκοπούσε στη χρηματοδότηση παρεμβάσεων στα πλαίσια του Μηχανισμού Συναλλαγματικών Ισοτιμιών. 10

11 Η Διάρθρωση του Ευρωπαϊκού Νοµισµατικού Συστήµατος Το τέταρτο και τελευταίο στοιχείο του ΕΝΣ ήταν οι αναδιατάξεις των διμερών κεντρικών ισοτιμιών (realignments). Ενώ αρχικά οι αναδιατάξεις γίνονταν μονομερώς, μετά το 1981 απαιτούντο συλλογικές αποφάσεις, στα πλαίσια της Νομισματικής Επιτροπής της Κοινότητας και του Συμβουλίου ECOFIN. 11

12 Πως Λειτούργησε το Ευρωπαϊκό Νοµισµατικό Σύστηµα Το ΕΝΣ περιόρισε τις διακυμάνσεις των συναλλαγματικών ισοτιμιών στην Ευρώπη, συμβάλλοντας έτσι στη σταθεροποίηση των σχετικών τιμών. Ωστόσο, παρά το συμμετρικό σχεδιασμό του, το ΕΝΣ λειτούργησε ασύμμετρα. Οι ασυμμετρίες του προέρχονταν από το γεγονός ότι η νομισματική πολιτική της Γερμανίας ήταν συστηματικά πιο περιοριστική από ό,τι στις υπόλοιπες οικονομίες που μετείχαν στο σύστημα, και από το γεγονός ότι το γερμανικό μάρκο αποτελούσε διεθνές νόμισμα σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό από τα υπόλοιπα νομίσματα της Ευρωπαϊκής Ενωσης. 12

13 Ευρεία Ζώνη Μάρκου Η πιο περιοριστική νομισματική πολιτική της Γερμανικής Bundesbank είχε ως συνέπεια την ανάγκη ενδο- οριακών παρεμβάσεων από τις υπόλοιπες κεντρικές τράπεζες. Ετσι η νομισματική πολιτική ήταν περιοριστική σε όλες τις χώρες του συστήματος. Αλλοιώς, η πίεση στα ασθενή νομίσματα γινόταν τόσο ισχυρή, ώστε να δημιουργείται ανάγκη αναδιάταξης των ισοτιμιών. Λόγω της συλλογικότητας των αποφάσεων για αναδιατάξεις, οι υποτιμήσεις των χωρών με χαλαρή νομισματική πολιτική και υψηλό πληθωρισμό, ποτέ δεν ήταν ίσες με τη σωρευτική διαφορά πληθωρισμού μεταξύ της οικονομίας με το ασθενές νόμισμα και της Γερμανίας, με αποτέλεσμα να κερδίζει ανταγωνιστικότητα η Γερμανία. Μεταξύ δε 1986 και 1992, οι αναδιατάξεις ουσιαστικά έπαψαν. 13

14 Ευρεία Ζώνη Μάρκου Το ΕΝΣ κατέληξε σε μία ευρεία ζώνη μάρκου, όπου η νομισματική πολιτική καθοριζόταν ουσιαστικά από την πολιτική της Bundesbank. Οι υπόλοιπες χώρες του συστήματος «δανείζονταν» την αντιπληθωριστική φήμη της Bundesbank, και έτσι κατέληγαν με χαμηλό πληθωρισμό. Παράλληλα, η Γερμανία κέρδιζε σε ανταγωνιστικότητα, καθώς είχε χαμηλότερο πληθωρισμό από τους υπόλοιπους και οι τυχόν αναδιατάξεις δεν κάλυπταν πλήρως αυτή τη διαφορά πληθωρισμού. Κατά συνέπεια, όλοι έβγαιναν κερδισμένοι από το σύστημα, με τη Γερμανία μάλλον πιο κερδισμένη και στο επίκεντρο του συστήματος. 14

15 Πιέσεις στο Μηχανισµό Συναλλαγµατικών Ισοτιµιών Η δεύτερη ασυμμετρία του συστήματος προέκυπτε από τη διεθνή θέση του γερμανικού μάρκου. Αυτό είχε ως συνέπεια να ασκούνται πιέσεις στο ΜΣΙ, όταν υπήρχαν διαταραχές στις διεθνείς χρηματαγορές που επηρέαζαν την ισοτιμία του δολαρίου ή του γιεν. Οι διαταραχές αυτές προκαλούσαν μεγαλύτερες μεταβολές στη ζήτηση και την προσφορά μάρκων σε σχέση με τα άλλα ευρωπαϊκά νομίσματα, με αποτέλεσμα να υπάρχουν πιέσεις και στις διμερείς ισοτιμίες των ευρωπαϊκών νομισμάτων με το μάρκο. Ο ΜΣΙ υπέστη σημαντικές πιέσεις σε τέτοιες περιόδους, όπως το , ή το Οι πιέσεις αυτές οδηγούσαν σε αναδιατάξεις. 15

16 Η Κρίση του Η πλήρης κατάργηση των συναλλαγματικών περιορισμών από τις αρχές της δεκαετίας του 1990 κατέστησε εξαιρετικά ευάλωτο τον ΜΣΙ, όπως κατέδειξαν οι κρίσεις του Σεπτεμβρίου 1992 και του Αυγούστου του Μιας σειρά από δυσμενείς διαταραχές και παράγοντες αδρανοποίησαν τους αμυντικούς του μηχανισμούς, όπως το μηχανισμό συντονισμού των μακροοικονομικών πολιτικών και της αναδιάταξης των ισοτιμιών. 16

17 Παράγοντες που Συνετέλεσαν στην Κρίση του Πρώτον, η Γερμανική ενοποίηση, που μετέτρεψε τη Γερμανία από καθαρό δανειστή σε καθαρό δανειζόμενο στην παγκόσμια οικονομία. Δεύτερον, το 1992, λόγω των εκλογών και της ύφεσης στις ΗΠΑ η νομισματική πολιτική ήταν περισσότερο χαλαρή, και το δολάριο εισερχόταν σε μια δίνη υποτίμησης που αύξησε σημαντικά τις πιέσεις στον ΜΣΙ. Τρίτον, υπήρχε το πρόβλημα της πολιτικής κρίσης στην Ιταλία που, σε συνδυασμό με το πρόβλημα των δημοσιονομικών της ελλειμμάτων και τη μεγάλη αύξηση του δημόσιου χρέους της, προκάλεσε κρίση εμπιστοσύνης και κερδοσκοπικές πιέσεις στη λιρέτα. Τέταρτον, το αρνητικό αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος στη Δανία για την επικύρωση της συνθήκης του Maastricht, η προοπτική του Γαλλικού δημοψηφίσματος και η αμφιλεγόμενη στάση των πολιτικών στη Μ. Βρετανία, προκάλεσαν γενικότερη κρίση εμπιστοσύνης στο σύστημα και στη διαδικασία της Οικονομικής και Νομισματικής Ενωσης. 17

18 Η Εκτόνωση της Κρίσης του και η Πορεία προς το Ευρώ Το Σεπτέμβριο του 1992 η αξιοπιστία του ΜΣΙ τέθηκε εν αμφιβόλω, και το σύστημα δεν άντεξε. Τόσο η ιταλική λιρέτα όσο και η βρετανική στερλίνα έπαψαν να μετέχουν στον ΜΣΙ. Μετά από ένα χρόνο αναδιατάξεων και περιοδικών κρίσεων, στα τέλη Ιουλίου του 1993, και μετά από νέες πιέσεις στις ισοτιμίες των ασθενέστερων νομισμάτων, αποφασίστηκε η διεύρυνση των περιθωρίων διακύμανσης στο ± 15%, ώστε να εκτονωθούν οι πιέσεις, όπως και έγινε. 18

19 Η Ισοτιμία Γαλλικού Φράγκου Γερμανικού Μάρκου,

20 Ισοτιμίες FF/DM και DM/$

21 Πραγματική Ισοτιμία FF/DM

22 Πληθωρισμός Γαλλίας Γερμανίας

23 Η Πορεία προς το Ευρώ Η πρωτοβουλία για τη δημιουργία του ενιαίου νομίσματος ανήκε στη Γαλλία, η οποία στις αρχές του 1988 με ένα υπόμνημα του Υπουργού Οικονομικών στους συναδέλφους του στην ΕΟΚ πρότεινε την πορεία προς το ενιαίο νόμισμα. Η Ιταλία συμφώνησε αμέσως και πολύ γρήγορα συμφώνησε και η Γερμανία. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Ανόβερου τον Ιούνιο του 1988 προέβλεψε τη δημιουργία μιας οκταμελούς επιτροπής, υπό την προεδρία του Jacques Delors, τότε Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η οποία θα μελετούσε το θέμα. Η επιτροπή αυτή, τον Απρίλιο του 1989, υπέβαλε έκθεση στο συμβούλιο των Υπουργών Οικονομικών (ECOFIN) με την οποία πρότεινε μία πορεία δημιουργίας ενός ενιαίου νομίσματος σε τρία στάδια. 23

24 Η Πορεία προς το Ευρώ Το πρώτο στάδιο αφορούσε κυρίως στην απελευθέρωση της κίνησης κεφαλαίων για τις χώρες που συμμετείχαν στο ΕΝΣ, έως τον Ιούλιο του Το δεύτερο στάδιο, που άρχισε την 1η Ιανουαρίου 1994, στόχευε στη μεγαλύτερη δυνατή σύγκλιση των δημοσιονομικών και νομισματικών επιδόσεων των χωρών- μελών της Ενωσης, όπως αυτή διατυπώθηκε στη συνθήκη του Maastricht, ώστε να επιτευχθεί σταθερότητα τιμών, ικανή και αναγκαία συνθήκη για τη νομισματική ενοποίηση. Το τρίτο στάδιο ήταν η ίδια η νομισματική ένωση. 24

25 Η Πορεία προς το Ευρώ Στα τέλη του 1991, μετά από τη Διακυβερνητική Διάσκεψη, υπεγράφη στο Maastricht της Ολλανδίας από όλα τα κράτη- μέλη η Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ενωση. Με βάση τη συνθήκη αυτή, πέραν του προγράμματος της Ενιαίας Αγοράς, τέθηκε ένα χρονοδιάγραμμα για την υιοθέτηση του ενιαίου νομίσματος. Οι προθεσμίες και το χρονοδιάγραμμα του σεναρίου εισαγωγής του νέου νομίσματος ενεκρίθησαν από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Μαδρίτης το Δεκέμβριο του Τότε αποφασίστηκε επίσης το όνομα «ευρώ» για το ενιαίο νόμισμα. 25

26 Η Πορεία προς το Ευρώ Αναλυτικά, το χρονοδιάγραμμα προέβλεπε ότι έως την 1η Ιανουαρίου 1994 θα είχε ολοκληρωθεί η ενιαία αγορά και όλα τα εθνικά κοινοβούλια θα είχαν επικυρώσει τη συνθήκη. Επίσης, προέβλεπε την απαγόρευση της νομισματικής χρηματοδότησης των δημοσιονομικών ελλειμμάτων, την άρση όλων των περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων και την προετοιμασία για συμμετοχή στο Μηχανισμό Συναλλαγματικών Ισοτιμιών του Ευρωπαϊκού Νομισματικού Συστήματος καθώς και την πολιτική ανεξαρτητοποίηση των κεντρικών τραπεζών. Με αυτές τις προϋποθέσεις άρχισε το δεύτερο στάδιο της Οικονομικής και Νομισματικής Ενωσης (ΟΝΕ). 26

27 Τα Κριτήρια Σύγκλισης Η συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ενωση προέβλεπε επίσης την υιοθέτηση στόχων για τη μείωση των δημοσιονομικών ελλειμμάτων κάτω από το 3% του ΑΕΠ, του δημόσιου χρέους κάτω από το 60% του ΑΕΠ και του πληθωρισμού και των ονομαστικών επιτοκίων κοντά στο μέσο όρο των χωρών με το χαμηλότερο πληθωρισμό. Η επίτευξη αυτών των στόχων υιοθετήθηκε ως απαραίτητη προϋπόθεση για τη συμμετοχή μιας χώρας στο τρίτο στάδιο της ΟΝΕ. 27

28 Το Τελικό Στάδιο Το τρίτο στάδιο άρχισε την 1η Ιανουαρίου 1999 με τον καθορισμό αμετάκλητα σταθερών ισοτιμιών των νομισμάτων των συμμετεχουσών χωρών μεταξύ αυτών και του ενιαίου νομίσματος. Το Μάιο του 1998 αποφασίστηκε ποιές χώρες θα συμμετάσχουν στην τρίτη φάση της ΟΝΕ. Η επιλογή των 11 χωρών έγινε με βάση τα πέντε δημοσιονομικά και νομισματικά κριτήρια σύγκλισης της συνθήκης του Maastricht. Η τρίτη φάση ολοκληρώθηκε την 1η Ιανουαρίου 2001 με την εισαγωγή του ευρώ σε λογιστική μορφή. Από την 1η Ιανουαρίου 2002 το ευρώ αποτελεί νόμιμο χρήμα, με την εισαγωγή του σε φυσική μορφή στις καθημερινές συναλλαγές. Την ημέρα αυτή, άρχισε η κυκλοφορία των τραπεζογραμματίων και κερμάτων σε ευρώ και η σταδιακή (εντός δύο μηνών) απόσυρση των εθνικών νομισμάτων. 28

29 Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και το Σύµφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης Από την 1η Ιανουαρίου 2001 στην οικονομία της ζώνης του ευρώ ασκείται ενιαία νομισματική πολιτική από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα που στοχεύει στη διασφάλιση της σταθερότητας των τιμών. Κεντρικός πυλώνας του συντονισμού της μακροοικονομικής πολιτικής είναι το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης. Το Σύμφωνο απαιτεί από όλες τις οικονομίες στην Ευρωζώνη και την ΕΕ να διατηρούν τα δημοσιονομικά ελλείμματα πάντοτε κάτω από το 3% του ΑΕΠ, να επιδιώκουν τη δημοσιονομική ισορροπία μεσοπρόθεσμα και να διασφαλίζουν ότι το δημόσιο χρέος δεν υπερβαίνει το 60% του ΑΕΠ, ή να τείνει προς το στόχο αυτό. 29

30 Η Εφαρµογή του Συµφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης Το Σύμφωνο προβλέπει διορθωτική δράση για τις οικονομίες εκείνες, που δεν ικανοποιούν τους δημοσιονομικούς στόχους. Το Σύμφωνο αναθεωρήθηκε το 2005, αφού αρκετές οικονομίες, περιλαμβανομένης της Γερμανίας και της Γαλλίας, απέτυχαν να διορθώσουν εγκαίρως τα υπερβολικά τους ελλείμματα. Το αναθεωρημένο Σύμφωνο είναι πιο ευέλικτο όσον αφορά το διαθέσιμο χρόνο για τη διόρθωση των υπερβολικών ελλειμμάτων, αλλά είναι πιο απαιτητικό όσον αφορά την επίτευξη δημοσιονομικής ισορροπίας. Οι οικονομίες που δεν έχουν πετύχει δημοσιονομική ισορροπία, πρέπει στις αποκαλούμενες «καλές εποχές» να μειώνουν τα ελλείμματά τους κατά τουλάχιστον 0,5% του ΑΕΠ ετησίως. Μετά την εκδήλωση της κρίσης του 2008, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε και το Συμβούλιο ECOFIN αποφάσισε να εφαρμοστεί το Σύμφωνο με ακόμη πιο ευέλικτο τρόπο. 30

31 Δηµόσιο Χρέος στην Ευρωζώνη και τις ΗΠΑ % του ΑΕΠ 110.0$ 100.0$ 90.0$ 80.0$ 70.0$ 60.0$ 50.0$ 40.0$ 1991$ 1992$ 1993$ 1994$ 1995$ 1996$ 1997$ 1998$ 1999$ 2000$ 2001$ 2002$ 2003$ 2004$ 2005$ 2006$ 2007$ 2008$ 2009$ 2010$ 2011$ 2012$ 2013$ 2014$ 2015$ 2016$ ΗΠΑ$ Ευρωζώνη$12$ 31

32 Δηµοσιονοµικό Ισοζύγιο στην Ευρωζώνη και τις ΗΠΑ % του ΑΕΠ 2.0%' 0.0%' 1991' 1992' 1993' 1994' 1995' 1996' 1997' 1998' 1999' 2000' 2001' 2002' 2003' 2004' 2005' 2006' 2007' 2008' 2009' 2010' 2011' 2012' 2013' 2014' 2015' 2016'!2.0%'!4.0%'!6.0%'!8.0%'!10.0%'!12.0%'!14.0%' ΗΠΑ' Ευρωζώνη'12' 32

33 Κύριες Μακροοικονοµικές Εξελίξεις στην Ευρωζώνη και τις ΗΠΑ Οι επιδόσεις της πραγματικής οικονομίας στην Ευρωζώνη παραμένουν κατώτερες από ότι στις ΗΠΑ. Ο ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ είναι σημαντικά κατώτερος στην Ευρωζώνη από ότι στις ΗΠΑ και το ποσοστό ανεργίας παραμένει σημαντικά υψηλότερο. Από την άλλη, η Ευρωζώνη στο σύνολό της έχει πλεόνασμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών σε αντίθεση με τις ΗΠΑ που έχουν έλλειμμα. Δεν υπάρχουν σημαντικές διαφορές στην εξέλιξη του πληθωρισμού μεταξύ Ευρωζώνης και ΗΠΑ στα τελευταία 20 χρόνια 33

34 Εξέλιξη του Πραγµατικού ΑΕΠ σε Ευρωζώνη και ΗΠΑ 1991= # 180# 160# 140# 120# 100# 80# 1991# 1992# 1993# 1994# 1995# 1996# 1997# 1998# 1999# 2000# 2001# 2002# 2003# 2004# 2005# 2006# 2007# 2008# 2009# 2010# 2011# 2012# 2013# 2014# 2015# 2016# ΗΠΑ# Ευρωζώνη#12# 34

35 Εξέλιξη Ποσοστού Ανεργίας σε Ευρωζώνη και ΗΠΑ % εργατικού δυναµικού 14.0%$ 12.0%$ 10.0%$ 8.0%$ 6.0%$ 4.0%$ 2.0%$ 0.0%$ 1991$ 1992$ 1993$ 1994$ 1995$ 1996$ 1997$ 1998$ 1999$ 2000$ 2001$ 2002$ 2003$ 2004$ 2005$ 2006$ 2007$ 2008$ 2009$ 2010$ 2011$ 2012$ 2013$ 2014$ 2015$ 2016$ ΗΠΑ$ Ευρωζώνη$12$ 35

36 Εξέλιξη Ισοζυγίου Τρεχουσών Συναλλαγών σε Ευρωζώνη και ΗΠΑ % ΑΕΠ 4.00% 3.00% 2.00% 1.00% 0.00% 1991% 1992% 1993% 1994% 1995% 1996% 1997% 1998% 1999% 2000% 2001% 2002% 2003% 2004% 2005% 2006% 2007% 2008% 2009% 2010% 2011% 2012% 2013% 2014% 2015% 2016%!1.00%!2.00%!3.00%!4.00%!5.00%!6.00%!7.00% ΗΠΑ% Ευρωζώνη%12% 36

37 Εξέλιξη Ετήσιου Πληθωρισµού σε Ευρωζώνη και ΗΠΑ % 5.00%& 4.00%& 3.00%& 2.00%& 1.00%& 0.00%& 1991& 1992& 1993& 1994& 1995& 1996& 1997& 1998& 1999& 2000& 2001& 2002& 2003& 2004& 2005& 2006& 2007& 2008& 2009& 2010& 2011& 2012& 2013& 2014& 2015& 2016&!1.00%& ΗΠΑ& Ευρωζώνη&12& 37

38 Εξέλιξη Μακροχρόνιων Επιτοκίων σε Ευρωζώνη και ΗΠΑ % 12.00# 10.00# 8.00# 6.00# 4.00# 2.00# 0.00# 1991# 1992# 1993# 1994# 1995# 1996# 1997# 1998# 1999# 2000# 2001# 2002# 2003# 2004# 2005# 2006# 2007# 2008# 2009# 2010# 2011# 2012# 2013# 2014# ΗΠΑ# Ευρωζώνη#12# 38

39 Η Ευρωζώνη, οι ΗΠΑ και η Θεωρία των Βέλτιστων Νοµισµατικών Περιοχών Το ερώτημα που τίθεται είναι γιατί οι επιδόσεις της πραγματικής οικονομίας στην Ευρωζώνη είναι κατώτερες από ότι στις ΗΠΑ. Μήπως ήταν λάθος η νομισματική ενοποίηση και η Ευρώπη θα πρέπει να εγκαταλείψει το ενιαίο νόμισμα ώστε κάθε μία από τις χώρες της Ευρώπης να έχει τη δική της νομισματική πολιτική; Μήπως είναι λάθος η υπερβολική έμφαση στο καταστατικό της ΕΚΤ στην αντιμετώπιση του πληθωρισμού, την απαγόρευση της νομισματικής χρηματοδότησης και την αποδυνάμωση του ρόλου της ως δανειστή ύστατης προσφυγής. Μήπως είναι λάθος η υπερβολική έμφαση στο Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης στα δημοσιονομικά ελλείμματα και στο δημόσιο χρέος; Μήπως είναι ανέφικτο να υπάρχει νομισματική ενοποίηση χωρίς δημοσιονομική (πολιτική) ενοποίηση; Σημείο αναφοράς για να απαντηθούν τα ερωτήματα αυτά είναι η θεωρία των βέλτιστων νομισματικών περιοχών. 39

40 Βέλτιστες Νοµισµατικές Περιοχές: Τα Δύο Κριτήρια του Mundell Κάτω από ποιες συνθήκες μια ομάδα χωρών θα ήθελε να λειτουργεί υπό καθεστώς ενιαίου νομίσματος (Mundell) Mε κοινό νόμισμα, μειώνεται σημαντικά το κόστος των οικονομικών συναλλαγών και ενισχύεται ο ανταγωνισμός καθώς οι τιμές στις διάφορες χώρες εκφράζονται σε κοινή βάση. Πρώτο κριτήριο: Οι χώρες έχουν στενούς οικονομικούς δεσμούς και παρόμοια διάρθρωση και υπόκεινται σε παρόμοιες μακροοικονομικές διαταραχές. Αυτό σημαίνει ότι μία ενιαία νομισματική πολιτική θα ήταν κατάλληλη για την αντιμετώπιση αυτών των διαταραχών. 40

41 Βέλτιστες Νοµισµατικές Περιοχές: Τα Δύο Κριτήρια του Mundell Το δεύτερο κριτήριο στο οποίο έδωσε έμφαση ο Mundell ήταν η κινητικότητα των συντελεστών παραγωγής, και ιδίως της εργασίας, μεταξύ των χωρών. Ακόμη και αν οι χώρες δεν έχουν παρόμοια διάρθρωση, και δεν υπόκεινται σε κοινές μακροοικονομικές διαταραχές, η υψηλή κινητικότητα της εργασίας θα εξομάλυνε τις διακυμάνσεις της ανεργίας. Διαταραχές που προκαλούν αύξηση της ανεργίας σε μία χώρα, ή μία υποομάδα χωρών, θα οδηγούσαν σε μετακίνηση εργαζομένων προς τις υπόλοιπες χώρες χαμηλής ανεργίας, κάτι που θα εξομάλυνε το πρόβλημα της ανεργίας χωρίς την ανάγκη υποτίμησης. 41

42 Βέλτιστες Νοµισµατικές Περιοχές: Οι Ηνωµένες Πολιτείες της Αµερικής Καμμία ομάδα χωρών δεν πληροί και τα δύο αυτά κριτήρια. Ούτε καν οι ΗΠΑ. Οι 50 πολιτείες έχουν διαφορετική οικονομική διάρθρωση και υπόκεινται σε διαφορετικές μακροοικονομικές διαταραχές. Ωστόσο στις ΗΠΑ υπάρχει μεγάλη κινητικότητα των εργαζομένων από πολιτεία σε πολιτεία. Για αυτό το λόγο και οι περισσότεροι αναλυτές θεωρούν ότι οι ΗΠΑ προσεγγίζουν την έννοια μιας βέλτιστης νομισματικής περιοχής. 42

43 Βέλτιστες Νοµισµατικές Περιοχές: Η Ευρωπαϊκή Εµπειρία Στην ΕΕ και την ΕΖ, οι χώρες του Ευρωπαϊκού νότου έχουν διαφορετική διάρθρωση από τις χώρες του βορρά και υπόκεινται σε διαφορετικές οικονομικές διαταραχές. Επιπλέον, η κινητικότητα της εργασίας στην Ευρωπαϊκή Ενωση είναι πολύ πιο περιορισμένη σε σχέση με τις ΗΠΑ, λόγω γλωσσικών και πολιτιστικών εμποδίων και διαφορών, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει η δυνατότητα ταχείας και σημαντικής εξομάλυνσης των διακυμάνσεων της ανεργίας στις διάφορες χώρες. Η πρόσφατη εμπειρία του Ευρωπαϊκού νότου είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα του πόσο απέχει η Ευρωζώνη από την έννοια της βέλτιστης νομισματικής περιοχής. 43

44 Βέλτιστες Νοµισµατικές Περιοχές: Η Έκταση της Δηµοσιονοµικής Ενοποίησης Ακόμη και όταν η νομισματική πολιτική δεν μπορεί να αντιμετωπίσει τις επιπτώσεις διαταραχών που έχουν ασύμμετρες επιπτώσεις σε διάφορες χώρες, σε κάποιο βαθμό οι επιπτώσεις αυτές μπορούν να αντιμετωπιστούν σε χώρες που έχουν ενοποιημένα δημοσιονομικά συστήματα, μέσω των λεγόμενων αυτόματων σταθεροποιητών. Στις ΗΠΑ, μία διαταραχή που αυξάνει την ανεργία σε μία πολιτεία, ας πούμε στην Καλιφόρνια, οδηγεί αυτόματα σε δημοσιονομικές μεταβιβάσεις προς αυτή την πολιτεία, μέσω μηχανισμών, όπως το ομοσπονδιακό φορολογικό σύστημα και το ομοσποσδιακό σύστημα επιδότησης των ανέργων. Αυτό συμβαίνει διότι υπάρχει ένας ομοσπονδιακός προϋπολογισμός που ξεπερνά το 20% του ΑΕΠ. Στην Ευρωπαϊκή Ενωση ο κοινοτικός προϋπολογισμός μετά βίας πλησιάζει το 1% του ΑΕΠ, ενώ τόσο το φορολογικό σύστημα, όσο και το σύστημα επιδότησης των ανέργων, παραμένουν στη δικαιοδοσία των κρατών μελών, με αποτέλεσμα να είναι κατακερματισμένα. 44

45 Η Κρίση στην Περιφέρεια της Ευρωζώνης και η Έλλειψη Δανειστή Ύστατης Προσφυγής Η κρίση στην περιφέρεια της Ευρωζώνης μετά την κατάρρευση της Lehman Brothers το Σεπτέμβριο του 2008 απεκάλυψε σημαντικές επιπλέον αδυναμίες στην αρχιτεκτονική της Ευρωζώνης. Εκτός από την έλλειψη δημοσιονομικής ενοποίησης, διαφάνηκε καθαρά ότι η αδυναμία της ΕΚΤ να λειτουργήσει ως δανειστής ύστατης προσφυγής είτε για τις τράπεζες της Ευρωζώνης, είτε για τις κυβερνήσεις, λειτούργησε αποσταθεροποιητικά και οδήγησε στη κρίση δανεισμού των μικρών οικονομιών της Ευρωπαϊκής Περιφέρειας. 45

46 Επιπτώσεις της Εισαγωγής του Ευρώ στις Χώρες της Ευρωπαϊκής Περιφέρειας Οι αναπτυσσόμενες οικονομίες της ευρωπαϊκής περιφέρειας (Ιρλανδία, Ισπανία, Ελλάδα και Πορτογαλία) μπήκαν στην ευρωζώνη μεταξύ 1998 και Αυτό οδήγησε σε σημαντική πτώση των επιτοκίων τους, λόγω της εξάλειψης του συναλλαγματικού κινδύνου που κρατούσε τα επιτόκιά τους υψηλά. Η πτώση των επιτοκίων είχε ως αποτέλεσμα την αύξηση των επενδύσεων, τη μείωση των αποταμιεύσεων, και τη σημαντική διεύρυνση των ελλειμμάτων του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών και των τεσσάρων αυτών χωρών. Η είσοδος στη ζώνη του ευρώ διεθνοποίησε τόσο το δημόσιο όσο και το ιδιωτικό χρέος των κατοίκων τους, και για μία σειρά ετών οι χώρες αυτές χρηματοδοτούσαν τα αυξημένα ελλείμματα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών τους σε χαμηλά επιτόκια και χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα από τις διεθνείς χρηματαγορές και κεφαλαιαγορές. Γ. Αλογοσκούφη, Διεθνής Οικονομική και Παγκόσμια Οικονομία 46

47 Η Κρίση των Περιφερειακών Χωρών της Ευρωζώνης Η διεθνής χρηματοπιστωτική κρίση του 2008, η κατάρρευση της επενδυτικής τράπεζας Lehmann Brothers και η διεθνής ύφεση που ακολούθησε οδήγησε σε αύξηση των επιτοκίων τους σε σχέση με τα γερμανικά επιτόκια και σε αποσταθεροποίηση των τραπεζών τους, καθώς οι διεθνείς αγορές άρχισαν να αναθεωρούν τις εκτιμήσεις τους για τους χρηματοπιστωτικούς κινδύνους που αντιμετώπιζαν στις χώρες αυτές. Η διεθνής ύφεση είχε επιπλέον ως αποτέλεσμα την επιδείνωση των δημοσιονομικών τους ελλειμμάτων και την αύξηση του δημοσίου χρέους τους λόγω της λειτουργίας των αυτόματων σταθεροποιητών και των προβλημάτων του δημόσιου και του τραπεζικού τους τομέα. Οι εξωτερικές τους ανισορροπίες επιδεινώθηκαν, και παρουσιάστηκαν δυσκολίες χρηματοδότησης του δημόσιου και του εξωτερικού τους χρέους. Γ. Αλογοσκούφη, Διεθνής Οικονομική και Παγκόσμια Οικονομία 47

48 Επιτόκια Δεκαετών Ομολόγων στη Γερμανία και την Ιταλία 16.00# 14.00# 12.00# 10.00# 8.00# 6.00# 4.00# 2.00# 0.00# # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # Γερμανία# Ιταλία# Γ. Αλογοσκούφη, Διεθνής Οικονομική και Παγκόσμια Οικονομία 48

49 Επιτόκια Δεκαετών Ομολόγων στη Γερμανία και την Ισπανία 20.00# 18.00# 16.00# 14.00# 12.00# 10.00# 8.00# 6.00# 4.00# 2.00# 0.00# # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # Γερμανία# Ισπανία# Γ. Αλογοσκούφη, Διεθνής Οικονομική και Παγκόσμια Οικονομία 49

50 Επιτόκια Δεκαετών Ομολόγων στη Γερμανία και την Ιρλανδία 20.00# 18.00# 16.00# 14.00# 12.00# 10.00# 8.00# 6.00# 4.00# 2.00# 0.00# # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # Γερμανία# Ιρλανδία# Γ. Αλογοσκούφη, Διεθνής Οικονομική και Παγκόσμια Οικονομία 50

51 Επιτόκια Δεκαετών Ομολόγων στη Γερμανία, την Ελλάδα και την Πορτογαλία 30.00# 25.00# 20.00# 15.00# 10.00# 5.00# 0.00# # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # Γερμανία# Ελλάδα# Πορτογαλία# Γ. Αλογοσκούφη, Διεθνής Οικονομική και Παγκόσμια Οικονομία 51

52 Ελλείμματα Ισοζυγίου Τρεχουσών Συναλλαγών στην Ιρλανδία, την Ισπανία, την Ελλάδα και την Πορτογαλία 0.100% 0.050% 0.000% 1990% 1991% 1992% 1993% 1994% 1995% 1996% 1997% 1998% 1999% 2000% 2001% 2002% 2003% 2004% 2005% 2006% 2007% 2008% 2009% 2010% 2011% 2012% 2013% 2014% 2015%!0.050%!0.100%!0.150%!0.200% Ελλάδα% Ισπανία% Πορτογαλία% Ιρλανδία% Γ. Αλογοσκούφη, Διεθνής Οικονομική και Παγκόσμια Οικονομία 52

53 Η Εκδήλωση και η Μετάδοση της Κρίσης των Περιφερειακών Χωρών της Ευρωζώνης Η κρίση εμπιστοσύνης στην Ευρωπαϊκή περιφέρεια είχε όλα τα χαρακτηριστικά προηγουμένων κρίσεων σε αναπτυσσόμενες οικονομίες, όπως η κρίση της Λατινικής Αμερικής στη δεκαετία του 1980 και η Ασιατική κρίση στη δεκαετία του Η κρίση εκδηλώθηκε με τη μορφή απότομης διακοπής της δυνατότητας δανεισμού τους από τις διεθνείς κεφαλαιαγορές (sudden stop). Η κρίση εκδηλώθηκε πρώτα στην Ελλάδα, τη χώρα με τις μεγαλύτερες δημοσιονομικές και εξωτερικές ανισορροπίες, και ακολούθησαν η Ιρλανδία και η Πορτογαλία, για διαφορετικούς λόγους η κάθε μία. Η Ελλάδα προσέφυγε τον Απρίλιο του 2010 σε ένα ειδικό μηχανισμό στήριξης, με τη συμμετοχή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και του ΔΝΤ. Το ίδιο συνέβη λίγο αργότερα και με την Ιρλανδία, η οποία είχε σημαντικά προβλήματα στον τραπεζικό της τομέα, και την Πορτογαλία που είχε και αυτή σημαντικά δημοσιονομικά προβλήματα. Η κρίση μεταδόθηκε στην Ισπανία και την Ιταλία, αλλά λόγω παρεμβάσεων της Ευρωπαϊκής Κέντρικης Τράπεζας οι επιπτώσεις της περιορίστηκαν. Γ. Αλογοσκούφη, Διεθνής Οικονομική και Παγκόσμια Οικονομία 53

54 Η Αντιμετώπιση της Κρίσης των Περιφερειακών Χωρών της Ευρωζώνης Η Ελλάδα προσέφυγε τον Απρίλιο του 2010 σε ένα ειδικό μηχανισμό στήριξης, με τη συμμετοχή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και του ΔΝΤ. Το ίδιο συνέβη λίγο αργότερα και με την Ιρλανδία, η οποία είχε σημαντικά προβλήματα στον τραπεζικό της τομέα, και την Πορτογαλία που είχε και αυτή σημαντικά δημοσιονομικά προβλήματα. Η κρίση μεταδόθηκε στην Ισπανία και την Ιταλία, αλλά λόγω παρεμβάσεων της Ευρωπαϊκής Κέντρικης Τράπεζας οι επιπτώσεις της περιορίστηκαν. Προκειμένου να αντιμετωπιστεί η αδυναμία της ΕΚΤ να λειτουργήσει ως δανειστής ύστατης προσφυγής, δημιουργήθηκαν ad hoc μηχανισμοί, όπως ο Μηχανισμός Ευρωπαϊκής Σταθερότητας (European Stability Mechanism), για να υποκαταστήσουν την έλλειψη δανειστή ύστατης προσφυγής. Επιπλέον, η ΕΚΤ ανέλαβε και την υποχρέωση εποπτείας των μεγάλων συστημικών τραπεζών της Ευρωζώνης, και, σχετικά πρόσφατα, υιοθέτησε και ένα πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης. Γ. Αλογοσκούφη, Διεθνής Οικονομική και Παγκόσμια Οικονομία 54

55 Τα Προγράμματα Προσαρμογής και η Μεγάλη Ύφεση στις Οικονομίες της Περιφέρειας Τα προγράμματα προσαρμογής που ακολουθούν έκτοτε οι χώρες της ευρωπαϊκής περιφέρειας, με ή χωρίς τη συμμετοχή του ΔΝΤ, δεν περιλαμβάνουν το εργαλείο της υποτίμησης, το οποίο είχε και θετικά αλλά και αρνητικά αποτελέσματα στις περιπτώσεις των κρίσεων της Λατινικής Αμερικής και της Ασίας. Παρά τις προβλέψεις πολλών αναλυτών, καμμία χώρα δεν υποχρεώθηκε ως τώρα να εγκαταλείψει το ευρώ. Ωστόσο, το κόστος της προσαρμογής είναι τεράστιο. Η ύφεση για χώρες όπως η Ελλάδα και η Πορτογαλία συνεχίζεται για έκτο συνεχή χρόνο και είναι ιδιαιτέρως βαθιά, ιδιαίτερα στην περίπτωση της Ελλάδας. Τα ποσοστά ανεργίας έχουν υπερτριπλασιαστεί και έχουν ξεπεράσει το 25% τόσο για στην Ελλάδα όσο και στην Ισπανία. Γ. Αλογοσκούφη, Διεθνής Οικονομική και Παγκόσμια Οικονομία 55

56 Εξέλιξη του Πραγµατικού ΑΕΠ σε Ευρωζώνη και Ελλάδα 1991= # 160# 150# 140# 130# 120# 110# 100# 90# 80# 1991# 1992# 1993# 1994# 1995# 1996# 1997# 1998# 1999# 2000# 2001# 2002# 2003# 2004# 2005# 2006# 2007# 2008# 2009# 2010# 2011# 2012# 2013# 2014# 2015# 2016# Ευρωζώνη#12# Ελλάδα# 56

57 Εξέλιξη Ποσοστού Ανεργίας σε Ευρωζώνη και Ελλάδα % εργατικού δυναµικού 30.0%$ 25.0%$ 20.0%$ 15.0%$ 10.0%$ 5.0%$ 0.0%$ 1991$ 1992$ 1993$ 1994$ 1995$ 1996$ 1997$ 1998$ 1999$ 2000$ 2001$ 2002$ 2003$ 2004$ 2005$ 2006$ 2007$ 2008$ 2009$ 2010$ 2011$ 2012$ 2013$ 2014$ 2015$ 2016$ Ευρωζώνη$12$ Ελλάδα$ 57

58 Εξέλιξη Ισοζυγίου Τρεχουσών Συναλλαγών σε Ευρωζώνη και Ελλάδα % ΑΕΠ 5.00% 0.00% 1991% 1992% 1993% 1994% 1995% 1996% 1997% 1998% 1999% 2000% 2001% 2002% 2003% 2004% 2005% 2006% 2007% 2008% 2009% 2010% 2011% 2012% 2013% 2014% 2015% 2016%!5.00%!10.00%!15.00%!20.00% Ευρωζώνη%12% Ελλάδα% 58

59 Δηµόσιο Χρέος στην Ευρωζώνη και την Ελλάδα % του ΑΕΠ 200.0# 180.0# 160.0# 140.0# 120.0# 100.0# 80.0# 60.0# 40.0# 20.0# 0.0# 1991# 1992# 1993# 1994# 1995# 1996# 1997# 1998# 1999# 2000# 2001# 2002# 2003# 2004# 2005# 2006# 2007# 2008# 2009# 2010# 2011# 2012# 2013# 2014# 2015# 2016# Ευρωζώνη#12# Ελλάδα# 59

60 Εξέλιξη Μακροχρόνιων Επιτοκίων σε Ευρωζώνη και Ελλάδα % 30.00# 25.00# 20.00# 15.00# 10.00# 5.00# 0.00# 1992# 1993# 1994# 1995# 1996# 1997# 1998# 1999# 2000# 2001# 2002# 2003# 2004# 2005# 2006# 2007# 2008# 2009# 2010# 2011# 2012# 2013# 2014# Ευρωζώνη#12# Ελλάδα# 60

61 Ομοιότητες της Κρίσης της Ευρωζώνης με την Κρίση της Λατινικής Αμερικής και την Ασιατική Κρίση Όπως και οι προηγούμενες κρίσεις, εκδηλώθηκε σε μία ομάδα αναπτυσσομένων οικονομιών, στις οποίες είχε προηγηθεί μία περίοδος συσσώρευσης σημαντικών ελλειμμάτων στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών. Αφορμή για την εκδήλωση της κρίσης ήταν μία δυσμενής μεταβολή στις διεθνείς συνθήκες, η διεθνής χρηματοπιστωτική κρίση του 2008 και η διεθνής ύφεση του 2009, η οποία διέκοψε την πρόσβαση των χωρών αυτών στις διεθνείς χρηματαγορές και κεφαλαιαγορές και οδήγησε σε αμφιβολίες αναφορικά με τη δυνατότητά τους να συνεχίσουν να εξυπηρετούν το εξωτερικό τους χρέος. Όπως και στην περίπτωση της Λατινικής Αμερικής και της Ασίας, οι χώρες που επηρεάστηκαν χαρακτηρίζονταν από δημοσιονομικές ανισορροπίες και ένα χρηματοπιστωτικό τομέα που επεκτάθηκε υπέρμετρα, σε συνθήκες ανεπαρκούς κρατικής εποπτείας, δανείζοντας σε νοικοκυριά, επιχειρήσεις και κυβερνήσεις για επενδύσεις που από ένα σημείο και μετά κατευθύνθηκαν κυρίως στον κλάδο των ακινήτων. Όταν η κρίση και η άνοδος των επιτοκίων οδήγησαν σε απαξίωση των ακινήτων, δημιουργήθηκαν προβλήματα στις τράπεζες, στα νοικοκυριά και σε πολλές επιχειρήσεις. Γ. Αλογοσκούφη, Διεθνής Οικονομική και Παγκόσμια Οικονομία 61

62 Διαφορές της Κρίσης της Ευρωζώνης από την Κρίση της Λατινικής Αμερικής και την Ασιατική Κρίση Η έλλειψη δυνατότητας προσφυγής σε υποτίμηση δυσχεραίνει την αντιμετώπιση της ύφεσης, των δημοσιονομικών ανισορροπιών και την προσαρμογή του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών αυτών των χωρών, αλλά σταθεροποιεί τον τραπεζικό τομέα και τους ισολογισμούς των επιχειρήσεων που έχουν δανειστεί σε ευρώ και συγκρατεί τον πληθωρισμό που ενδεχομένως θα είχε εκδηλωθεί. Παρά το ότι υπήρξε φυγή κεφαλαίων από τις χώρες που επηρεάστηκαν, αυτή ήταν σχετικά περιορισμένη, και σχετιζόταν με την πιθανότητα του να αναγκαστεί μία χώρα να εγκαταλείψει το ευρώ και να υιοθετήσει ένα δικό της νόμισμα. Όσο η πιθανότητα αυτή παραμένει μικρή, η κατάρρευση του χρηματοπιστωτικού τομέα που συνέβη σε ορισμένες από τις οικονομίες της Λατινικής Αμερικής (κυρίως στην Αργεντινή) και της Ασίας (κυρίως στην Ινδονησία) δεν φαίνεται πιθανό να συμβεί στην Ευρωζώνη, ιδιαίτερα καθώς έχουν αναληφθεί πρωτοβουλίες ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών. Γ. Αλογοσκούφη, Διεθνής Οικονομική και Παγκόσμια Οικονομία 62

63 Οι Αδυναµίες της Ευρωζώνης Είναι βέβαιο ότι η ευρωζώνη δεν αποτελεί βέλτιστη νομισματική περιοχή. Η διαφορετική διάρθρωση των οικονομιών του κέντρου και της περιφέρειας, ο περιορισμένος ρόλος της μετανάστευσης και η έλλειψη δημοσιονομικής ενοποίησης, σε συνδυασμό με την ανεπάρκεια του κοινοτικού προϋπολογισμού καθιστούν επιθυμητή μια διαφοροποίηση της νομισματικής πολιτικής μεταξύ κέντρου και περιφέρειας. Κάτι τέτοιο όμως δεν είναι εφικτό. Η κρίση επίσης απέδειξε ότι η έλλειψη δανειστή ύστατης προσφυγής αποτελεί σημαντική αδυναμία στη νομισματική αρχιτεκτονικη της ευρωζώνης. Τα υποκατάστατα που βρέθηκαν, σε συνδυασμό με τις μεγάλες αδυναμίες των προγραμμάτων προσαρμογής δεν επαρκούν για την αντιμετώπιση της κρίσης στις οικονομίες της περιφέρειας. 63

64 Το Μέλλον του Ευρώ Το άμεσο μέλλον του ευρώ συνδέεται με το πως θα ξεφύγουν από τη μεγάλη ύφεση οι οικονομίες της περιφέρειας και το πως θα αποφύγουν την ύφεση μεγάλες οικονομίες που εξακολουθούν να έχουν δημοσιονομικά προβλήματα. Το απώτερο μέλλον του ευρώ συνδέεται με την δυνατότητα να προωθηθούν οι απαραίτητες θεσμικές μεταρρυθμίσεις που θα οδηγήσουν σε μεγαλύτερη δημοσιονομική ενοποίηση και μεγαλύτερη συμμετρία στη λήψη των αποφάσεων. 64

Το Ευρωπαϊκό Νομισματικό Σύστημα και το Ευρώ

Το Ευρωπαϊκό Νομισματικό Σύστημα και το Ευρώ Το Ευρωπαϊκό Νομισματικό Σύστημα και το Ευρώ Διάρθρωση, Λειτουργία, και Προβλήματα 1 Το Ευρωπαϊκό Νοµισµατικό Σύστηµα Το Ευρωπαϊκό Νομισματικό Σύστημα (ΕΝΣ) δημιουργήθηκε το 1978, προκειμένου να εξασφαλισθεί

Διαβάστε περισσότερα

Η Επιλογή Νομισματικού Καθεστώτος σε Ανοικτές Οικονομίες. Σταθερές Ισοτιμίες, Κυμαινόμενες Ισοτιμίες ή Ενιαίο Νόμισμα

Η Επιλογή Νομισματικού Καθεστώτος σε Ανοικτές Οικονομίες. Σταθερές Ισοτιμίες, Κυμαινόμενες Ισοτιμίες ή Ενιαίο Νόμισμα Η Επιλογή Νομισματικού Καθεστώτος σε Ανοικτές Οικονομίες Σταθερές Ισοτιμίες, Κυμαινόμενες Ισοτιμίες ή Ενιαίο Νόμισμα Νοµισµατική Πολιτική σε Ανοικτές Οικονοµίες Σε ένα καθεστώς κυμαινομένων συναλλαγματικών

Διαβάστε περισσότερα

Η Επιλογή Νομισματικού Καθεστώτος σε Ανοικτές Οικονομίες

Η Επιλογή Νομισματικού Καθεστώτος σε Ανοικτές Οικονομίες Η Επιλογή Νομισματικού Καθεστώτος σε Ανοικτές Οικονομίες Σταθερές Ισοτιμίες, Κυμαινόμενες Ισοτιμίες ή Ενιαίο Νόμισμα 1 Νοµισµατική Πολιτική σε Ανοικτές Οικονοµίες Σε ένα καθεστώς κυμαινομένων συναλλαγματικών

Διαβάστε περισσότερα

Διεθνής Δανεισμός Αναπτυσσομένων Οικονομιών και Κρίσεις Χρέους

Διεθνής Δανεισμός Αναπτυσσομένων Οικονομιών και Κρίσεις Χρέους Διεθνής Δανεισμός Αναπτυσσομένων Οικονομιών και Κρίσεις Χρέους Καθ. Γιώργος Αλογοσκούφης Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών 1 Ο Διεθνής Δανεισμός και οι Αναπτυσσόμενες Οικονομίες Ενα βασικό χαρακτηριστικό

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ

ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ Μακροοικονομική Θεωρία Τι σημαίνει "οικονομική ολοκλήρωση"; Ο βαθμός

Διαβάστε περισσότερα

Το Διεθνές Νομισματικό Σύστημα. Από το Διμεταλλισμό στο Ευρώ. Καθ. Γ. Αλογοσκούφης, Διεθνής Οικονομική,

Το Διεθνές Νομισματικό Σύστημα. Από το Διμεταλλισμό στο Ευρώ. Καθ. Γ. Αλογοσκούφης, Διεθνής Οικονομική, Το Διεθνές Νομισματικό Σύστημα Από το Διμεταλλισμό στο Ευρώ 1 Το Τρίληµµα των Ανοικτών Οικονοµιών 1. Σταθερότητα και Ελεγχος Συναλλαγματικής Ισοτιμίας 2. Χρήση Νομισματικής Πολιτικής για Εσωτερική Ισορροπία

Διαβάστε περισσότερα

Βασικά Χαρακτηριστικά

Βασικά Χαρακτηριστικά Βασικά Χαρακτηριστικά Η οικονομία της Κύπρου μπορεί να χαρακτηριστεί, γενικά, ως μικρή, ανοικτή και δυναμική, με τις υπηρεσίες να αποτελούν την κινητήριο δύναμή της. Με την προσχώρηση της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στη Διεθνή Μακροοικονομική. Ισοζύγιο Πληρωμών, Συναλλαγματικές Ισοτιμίες, Διεθνείς Χρηματαγορές και το Διεθνές Νομισματικό Σύστημα

Εισαγωγή στη Διεθνή Μακροοικονομική. Ισοζύγιο Πληρωμών, Συναλλαγματικές Ισοτιμίες, Διεθνείς Χρηματαγορές και το Διεθνές Νομισματικό Σύστημα Εισαγωγή στη Διεθνή Μακροοικονομική Ισοζύγιο Πληρωμών, Συναλλαγματικές Ισοτιμίες, Διεθνείς Χρηματαγορές και το Διεθνές Νομισματικό Σύστημα 1 Αντικείµενο Διεθνούς Μακροοικονοµικής Η διεθνής µακροοικονοµική

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στη Διεθνή Μακροοικονομική.! Καθ. ΓΙΩΡΓΟΣ ΑΛΟΓΟΣΚΟΥΦΗΣ Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Εισαγωγή στη Διεθνή Μακροοικονομική.! Καθ. ΓΙΩΡΓΟΣ ΑΛΟΓΟΣΚΟΥΦΗΣ Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών Εισαγωγή στη Διεθνή Μακροοικονομική! Καθ. ΓΙΩΡΓΟΣ ΑΛΟΓΟΣΚΟΥΦΗΣ Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών Αντικείμενο Διεθνούς Μακροοικονομικής Η διεθνής μακροοικονομική ασχολείται με το προσδιορισμό των βασικών μακροοικονομικών

Διαβάστε περισσότερα

7. Η θεωρία των άριστων νομισματικών περιοχών και οι αντιφάσεις της ευρωπαϊκής ενοποίησης

7. Η θεωρία των άριστων νομισματικών περιοχών και οι αντιφάσεις της ευρωπαϊκής ενοποίησης 7. Η θεωρία των άριστων νομισματικών περιοχών και οι αντιφάσεις της ευρωπαϊκής ενοποίησης 1. Ιστορική αναδρομή της Ευρωπαϊκής ενοποίησης 2. Η θεωρία των άριστων νομισματικών περιοχών 3. Είναι η ΕΕ μία

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ: Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ. ΤΟ ΕΝΙΑΙΟ ΝΟΜΙΣΜΑ. Δρ Νικόλαος Λυμούρης

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ: Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ. ΤΟ ΕΝΙΑΙΟ ΝΟΜΙΣΜΑ. Δρ Νικόλαος Λυμούρης ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ: Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ. ΤΟ ΕΝΙΑΙΟ ΝΟΜΙΣΜΑ Δρ Νικόλαος Λυμούρης ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2015 Εισήχθη την 1η Ιανουαρίου 1999 και έγινε το νόμισμα περισσότερων από 300 εκατομμυρίων ανθρώπων στην Ευρώπη.

Διαβάστε περισσότερα

Το Διεθνές Νομισματικό Σύστημα. Από το Διμεταλλισμό στο Ευρώ

Το Διεθνές Νομισματικό Σύστημα. Από το Διμεταλλισμό στο Ευρώ Το Διεθνές Νομισματικό Σύστημα Από το Διμεταλλισμό στο Ευρώ Το Τρίληµµα των Ανοικτών Οικονοµιών 1. Σταθερότητα και Ελεγχος Συναλλαγματικής Ισοτιμίας 2. Χρήση Νομισματικής Πολιτικής για Εσωτερική Ισορροπία

Διαβάστε περισσότερα

Ευρωπαϊκή Οικονομία. ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Σχολή Οικονομικών & Πολιτικών Επιστημών Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης & Δημόσιας Διοίκησης.

Ευρωπαϊκή Οικονομία. ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Σχολή Οικονομικών & Πολιτικών Επιστημών Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης & Δημόσιας Διοίκησης. ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Σχολή Οικονομικών & Πολιτικών Επιστημών Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης & Δημόσιας Διοίκησης Ευρωπαϊκή Οικονομία Νίκος Κουτσιαράς σε συνεργασία με την Ειρήνη Τσακνάκη Πηγές- Βιβλιογραφία

Διαβάστε περισσότερα

IMF Survey. Ο μεταρρυθμισμένος δανεισμός του ΝΤ λειτούργησε καλά στην κρίση

IMF Survey. Ο μεταρρυθμισμένος δανεισμός του ΝΤ λειτούργησε καλά στην κρίση IMF Survey ΑΝΑΛΥΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΝΤ Ο μεταρρυθμισμένος δανεισμός του ΝΤ λειτούργησε καλά στην κρίση Τμήμα στρατηγικής, πολιτικής και επανεξέτασης του ΝΤ 28 Σεπτεμβρίου 2009 Η στήριξη του ΔΝΤ επέτρεψε

Διαβάστε περισσότερα

Η Θεωρία της Νομισματικής Ενοποίησης

Η Θεωρία της Νομισματικής Ενοποίησης Η Θεωρία της Νομισματικής Ενοποίησης Περιεχόμενα Κεφαλαίου Έννοια και Στάδια Νομισματικής Ενοποίησης. Τα προσδοκώμενα αποτελέσματα της Νομισματικής Ενοποίησης. Η Διαδικασία της Μετάβασης προς τη Νομισματική

Διαβάστε περισσότερα

Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ. σχετικά με την υιοθέτηση του ευρώ από τη Λιθουανία την 1η Ιανουαρίου 2015

Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ. σχετικά με την υιοθέτηση του ευρώ από τη Λιθουανία την 1η Ιανουαρίου 2015 ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 4.6.2014 COM(2014) 324 final 2014/0170 (NLE) Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ σχετικά με την υιοθέτηση του ευρώ από τη Λιθουανία την 1η Ιανουαρίου 2015 EL EL ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

Διαβάστε περισσότερα

Σύντομος πίνακας περιεχομένων

Σύντομος πίνακας περιεχομένων Σύντομος πίνακας περιεχομένων Πρόλογος 15 Οδηγός περιήγησης 21 Πλαίσια 24 Ευχαριστίες της ενδέκατης αγγλικής έκδοσης 27 Βιογραφικά συγγραφέων 28 ΜΕΡΟΣ 4 ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ 29 15 Εισαγωγή στη μακροοικονομική

Διαβάστε περισσότερα

Ευρωπαϊκό Νοµισµατικό Σύστηµα

Ευρωπαϊκό Νοµισµατικό Σύστηµα Ευρωπαϊκό Νοµισµατικό Σύστηµα Ιστορική εξέλιξη: Πολιτική, Οικονοµία, Εφαρµογή ΜΑΡΙΑ ΜΕΝΓΚ-ΠΑΠΑΝΤΩΝΗ ΑΝ. ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ-ΠΑΝΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ .ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΟΝΕ Αρχικές απόπειρες Werner report 1969 Μετατρεψιµότητα

Διαβάστε περισσότερα

EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL A8-0383/7. Τροπολογία. Marco Valli, Rolandas Paksas εξ ονόματος της Ομάδας EFDD

EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL A8-0383/7. Τροπολογία. Marco Valli, Rolandas Paksas εξ ονόματος της Ομάδας EFDD 31.1.2018 A8-0383/7 7 Παράγραφος 10 10. συμφωνεί με την ΕΚΤ ότι, προκειμένου να μετατραπεί η υφιστάμενη κυκλική ανάκαμψη σε ένα σενάριο σταθερής, βιώσιμης και ισχυρής οικονομικής ανάπτυξης με διαρθρωτικό

Διαβάστε περισσότερα

Σύσταση ΣΥΣΤΑΣΗΣ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

Σύσταση ΣΥΣΤΑΣΗΣ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 30.5.2012 COM(2012) 301 final Σύσταση ΣΥΣΤΑΣΗΣ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ σχετικά με την εφαρμογή των γενικών προσανατολισμών των οικονομικών πολιτικών των κρατών μελών που έχουν ως νόμισμα

Διαβάστε περισσότερα

Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 13 Ιουνίου 2016 (OR. en)

Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 13 Ιουνίου 2016 (OR. en) Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 3 Ιουνίου 206 (OR. en) 9329/6 ECOFIN 489 UEM 23 ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΠΡΑΞΕΙΣ Θέμα: ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ για την κατάργηση της απόφασης 2009/46/ΕΚ σχετικά με

Διαβάστε περισσότερα

Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ. σχετικά με την υιοθέτηση του ευρώ από τη Λετονία την 1η Ιανουαρίου 2014

Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ. σχετικά με την υιοθέτηση του ευρώ από τη Λετονία την 1η Ιανουαρίου 2014 ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 5.6.2013 COM(2013) 345 final 2013/0190 (NLE) Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ σχετικά με την υιοθέτηση του ευρώ από τη Λετονία την 1η Ιανουαρίου 2014 EL EL ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΝΙΚΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ 1

ΓΕΝΙΚΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ 1 Οκτώβριος 2010 1. Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΓΕΝΙΚΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ 1 Η ελληνική οικονομία βρίσκεται αντιμέτωπη με μια από τις μεγαλύτερες κρίσεις τις τελευταίες δεκαετίες. Κύρια χαρακτηριστικά της κρίσης

Διαβάστε περισσότερα

Σύσταση για ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

Σύσταση για ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 13.5.2015 COM(2015) 251 final Σύσταση για ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ σχετικά με την εφαρμογή των γενικών προσανατολισμών της οικονομικής πολιτικής των κρατών μελών που έχουν ως

Διαβάστε περισσότερα

7. Τα διεθνή οικονομικά συστήματα: Μια ιστορική ανασκόπηση

7. Τα διεθνή οικονομικά συστήματα: Μια ιστορική ανασκόπηση 7. Τα διεθνή οικονομικά συστήματα: Μια ιστορική ανασκόπηση 1. Το σύστημα του Bretton Woods: 1944 1973 2. Επιχειρήματα υπέρ των κυμαινόμενων συναλλαγματικών ισοτιμιών 3. Η πραγματική εμπειρία σχετικά με

Διαβάστε περισσότερα

Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 12.5.2010 COM(2010) 239 τελικό 2010/0135 (NLE) C7-0131/10 Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ σχετικά µε την υιοθέτηση του ευρώ από την Εσθονία την 1 η Ιανουαρίου 2011 EL EL ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ

Διαβάστε περισσότερα

3.2 Ισοζύγιο πληρωµών

3.2 Ισοζύγιο πληρωµών 3 Ισοζύγιο πληρωµών 3.1 Εισαγωγή ιεθνή οικονοµία Ύφεση στην Γερµανία οικονοµίες του Ευρώ Αυξηση των αµερικανικών επιτοκίων διεθνή επιτόκια και δολάριο($) Χρηµατοοικονοµική κρίση στην Ασία Ανοιχτή οικονοµία

Διαβάστε περισσότερα

Το Υπόδειγμα Mundell Fleming και Dornbusch

Το Υπόδειγμα Mundell Fleming και Dornbusch Το Υπόδειγμα Mundell Fleming και Dornbusch Καθ. Γιώργος Αλογοσκούφης Το Υπόδειγμα Mundell Fleming Το υπόδειγμα Mundell Fleming αποτελεί επί δεκαετίες τη βάση πάνω στην οποία στηρίζεται ένα μεγάλο μέρος

Διαβάστε περισσότερα

Οι αιτίες του χρέους των χωρών της περιφέρειας: Συμμετοχή στην ΟΝΕ και ελλείμματα του ιδιωτικού τομέα

Οι αιτίες του χρέους των χωρών της περιφέρειας: Συμμετοχή στην ΟΝΕ και ελλείμματα του ιδιωτικού τομέα ΣΥΝΟΨΗ 21 ΣΥΝΟΨΗ Οι αιτίες του χρέους των χωρών της περιφέρειας: Συμμετοχή στην ΟΝΕ και ελλείμματα του ιδιωτικού τομέα 1. Η αναταραχή στην Ευρωζώνη οφείλεται στην παγκόσμια κρίση χρηματιστικοποίησης η

Διαβάστε περισσότερα

Δ. Κ. ΜΑΡΟΥΛΗΣ Διευθυντής Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών Alpha Bank. H Ελληνική Εμπειρία ως Οδηγός για την Κύπρο

Δ. Κ. ΜΑΡΟΥΛΗΣ Διευθυντής Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών Alpha Bank. H Ελληνική Εμπειρία ως Οδηγός για την Κύπρο Δ. Κ. ΜΑΡΟΥΛΗΣ Διευθυντής Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών Alpha Bank H Ελληνική Εμπειρία ως Οδηγός για την Κύπρο Διάρθρωση Παρουσίασης Α. Γιατί επιδιώκεται η ένταξη στη Ζώνη του Ευρώ από μικρές οικονομίες

Διαβάστε περισσότερα

9473/19 ΘΚ/νκ 1 ECOMP 1A

9473/19 ΘΚ/νκ 1 ECOMP 1A Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 17 Μαΐου 2019 (OR. en) 9473/19 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ Αποστολέας: Αποδέκτης: Γενική Γραμματεία του Συμβουλίου Αντιπροσωπίες αριθ. προηγ. εγγρ.: 9021/19 Θέμα:

Διαβάστε περισσότερα

Δημοσιονομική προσαρμογή της Ελλάδας

Δημοσιονομική προσαρμογή της Ελλάδας Δημοσιονομικό Δίκαιο ΠΜΣ 2017-2018 Δημοσιονομική προσαρμογή της Ελλάδας Ανδρέας Τσουρουφλής 6.2.2018 Ευρωπαϊκό Δημοσιονομικό Δίκαιο 2 Οικονομική και Νομισματική Ένωση (ΟΝΕ) ONE: Economic and Monetary Union

Διαβάστε περισσότερα

Σύσταση για ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

Σύσταση για ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 7.7.2016 COM(2016) 293 final Σύσταση για ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ με την οποία διαπιστώνεται ότι δεν έχουν ληφθεί αποτελεσματικά μέτρα από την Πορτογαλία σε εφαρμογή της σύστασης

Διαβάστε περισσότερα

Σύσταση για ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ. για την κατάργηση της απόφασης 2009/416/ΕΚ σχετικά με την ύπαρξη υπερβολικού ελλείμματος στην Ιρλανδία

Σύσταση για ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ. για την κατάργηση της απόφασης 2009/416/ΕΚ σχετικά με την ύπαρξη υπερβολικού ελλείμματος στην Ιρλανδία ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 18.5.2016 COM(2016) 297 final Σύσταση για ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ για την κατάργηση της απόφασης 2009/416/ΕΚ σχετικά με την ύπαρξη υπερβολικού ελλείμματος στην Ιρλανδία Σύσταση

Διαβάστε περισσότερα

SEE Economic Review, Αύγουστος 2012 Recoupling Fast. Περίληψη στα Ελληνικά

SEE Economic Review, Αύγουστος 2012 Recoupling Fast. Περίληψη στα Ελληνικά SEE Economic Review, Αύγουστος 2012 Recoupling Fast Περίληψη στα Ελληνικά Αν ποτέ υπήρχε ένα επιχείρημα που υποστηρίζει την αποσύνδεση των αναδυόμενων οικονομιών από τις αναπτυγμένες χώρες, σίγουρα αυτό

Διαβάστε περισσότερα

8. Οι άριστες νομισματικές περιοχές και η ευρωπαϊκή εμπειρία

8. Οι άριστες νομισματικές περιοχές και η ευρωπαϊκή εμπειρία 8. Οι άριστες νομισματικές περιοχές και η ευρωπαϊκή εμπειρία 1. Ευρωπαϊκή ενοποίηση: Ιστορική αναδρομή 2. Η θεωρία των άριστων νομισματικών περιοχών 3. Είναι η ΕΕ μία άριστη νομισματική περιοχή; Εισαγωγή

Διαβάστε περισσότερα

Σύσταση για ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

Σύσταση για ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 2.6.2014 COM(2014) 401 final Σύσταση για ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ σχετικά με την εφαρμογή των γενικών προσανατολισμών των οικονομικών πολιτικών των κρατών μελών που έχουν ως

Διαβάστε περισσότερα

Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 11 Ιουλίου 2016 (OR. en)

Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 11 Ιουλίου 2016 (OR. en) Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 11 Ιουλίου 2016 (OR. en) 10796/16 ECOFIN 678 UEM 264 ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΠΡΑΞΕΙΣ Θέμα: ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ με την οποία διαπιστώνεται ότι δεν έχουν ληφθεί

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΕΠΙ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΤΟΥ ΕΡΕΥΝΗΤΗ ΣΩΤΗΡΗ ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ ΜΕ ΤΙΤΛΟ ΔΥΝΗΤΙΚΟ ΠΡΟΪΌΝ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ (ΓΙΑ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ

ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΕΠΙ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΤΟΥ ΕΡΕΥΝΗΤΗ ΣΩΤΗΡΗ ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ ΜΕ ΤΙΤΛΟ ΔΥΝΗΤΙΚΟ ΠΡΟΪΌΝ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ (ΓΙΑ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΕΠΙ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΤΟΥ ΕΡΕΥΝΗΤΗ ΣΩΤΗΡΗ ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ ΜΕ ΤΙΤΛΟ ΔΥΝΗΤΙΚΟ ΠΡΟΪΌΝ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ (ΓΙΑ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ) Η μελέτη έχει ως στόχο να εκτιμήσει το

Διαβάστε περισσότερα

Αναλυτικά περιεχόμενα

Αναλυτικά περιεχόμενα Αναλυτικά περιεχόμενα Μέρος Α : Βασικές έννοιες Το χάος των χρηματοοικονομικών εξελίξεων 3 1.1 Εισαγωγή 3 1.2 Η κρίση που άλλαξε τον κόσμο 5 1.3 Το χάος των χρηματοοικονομικών εξελίξεων 14 Μεγάλος αριθμός

Διαβάστε περισσότερα

Νικόλαος ΡΟΔΟΥΣΑΚΗΣ Κέντρο Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ)

Νικόλαος ΡΟΔΟΥΣΑΚΗΣ Κέντρο Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ) Υποτίμηση Μισθού έναντι Υποτίμησης Νομίσματος, Τιμές και Κατανομή Εισοδήματος: Συγκριτική Ανάλυση Εισροών- Εκροών της Ελληνικής και Ιταλικής Οικονομίας Θεόδωρος ΜΑΡΙΟΛΗΣ Τμήμα Δημόσιας Διοίκησης, Πάντειο

Διαβάστε περισσότερα

5177/16 GA/ag DGG 1A. Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 29 Φεβρουαρίου 2016 (OR. en) 5177/16

5177/16 GA/ag DGG 1A. Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 29 Φεβρουαρίου 2016 (OR. en) 5177/16 Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 29 Φεβρουαρίου 2016 (OR. en) 5177/16 ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΠΡΑΞΕΙΣ Θέμα: ECOFIN 19 UEM 10 SOC 10 EMPL 10 COMPET 4 ENV 9 EDUC 5 RECH 3 ENER 3 JAI 19 ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

Σύσταση για ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ. σχετικά με το εθνικό πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων της Δανίας για το 2014

Σύσταση για ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ. σχετικά με το εθνικό πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων της Δανίας για το 2014 ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 2.6.2014 COM(2014) 405 final Σύσταση για ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ σχετικά με το εθνικό πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων της Δανίας για το 2014 και τη διατύπωση γνώμης του Συμβουλίου

Διαβάστε περισσότερα

Σύσταση για ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ. για την κατάργηση της απόφασης 2010/401/ΕΕ σχετικά με την ύπαρξη υπερβολικού ελλείμματος στην Κύπρο

Σύσταση για ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ. για την κατάργηση της απόφασης 2010/401/ΕΕ σχετικά με την ύπαρξη υπερβολικού ελλείμματος στην Κύπρο ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 18.5.2016 COM(2016) 295 final Σύσταση για ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ για την κατάργηση της απόφασης 2010/401/ΕΕ σχετικά με την ύπαρξη υπερβολικού ελλείμματος στην Κύπρο EL EL

Διαβάστε περισσότερα

Επιτροπή Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής

Επιτροπή Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2009-2014 Επιτροπή Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής 17.11.2009 2009/XXXX(INI) ΣΧΕΔΙΟ ΕΚΘΕΣΗΣ σχετικά με την έκθεση που αφορά την Ετήσια Δήλωση του 2009 για την Ευρωζώνη και

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ 1. Οι επενδύσεις σε μια κλειστή οικονομία χρηματοδοτούνται από: α. το σύνολο των αποταμιεύσεων δημόσιου και ιδιωτικού τομέα. β. μόνο τις ιδιωτικές αποταμιεύσεις.

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ 1η Μελέτη «Εξελίξεις και Τάσεις της Αγοράς»

ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ 1η Μελέτη «Εξελίξεις και Τάσεις της Αγοράς» ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ 1η Μελέτη «Εξελίξεις και Τάσεις της Αγοράς» Εισαγωγή: Η 1η Μελέτη «Εξελίξεις και Τάσεις της Αγοράς» εκπονήθηκε από το Κέντρο Στήριξης Επιχειρηματικότητας του Δήμου Αθηναίων τον Ιούλιο

Διαβάστε περισσότερα

Σύσταση για ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ. για την κατάργηση της απόφασης 2009/415/ΕΚ σχετικά με την ύπαρξη υπερβολικού ελλείμματος στην Ελλάδα

Σύσταση για ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ. για την κατάργηση της απόφασης 2009/415/ΕΚ σχετικά με την ύπαρξη υπερβολικού ελλείμματος στην Ελλάδα ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 12.7.2017 COM(2017) 380 final Σύσταση για ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ για την κατάργηση της απόφασης 2009/415/ΕΚ σχετικά με την ύπαρξη υπερβολικού ελλείμματος στην Ελλάδα EL EL

Διαβάστε περισσότερα

Σύσταση για ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ. προκειμένου να τερματιστεί η κατάσταση του υπερβολικού δημοσιονομικού ελλείμματος στην Κροατία

Σύσταση για ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ. προκειμένου να τερματιστεί η κατάσταση του υπερβολικού δημοσιονομικού ελλείμματος στην Κροατία ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 10.12.2013 COM(2013) 914 final Σύσταση για ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ προκειμένου να τερματιστεί η κατάσταση του υπερβολικού δημοσιονομικού ελλείμματος στην Κροατία {SWD(2013)

Διαβάστε περισσότερα

Ομιλία Γιάννου Παπαντωνίου. στην ημερίδα του ΚΕΠΠ, με θέμα: «Έχει Μέλλον το Ευρώ;»

Ομιλία Γιάννου Παπαντωνίου. στην ημερίδα του ΚΕΠΠ, με θέμα: «Έχει Μέλλον το Ευρώ;» Ομιλία Γιάννου Παπαντωνίου στην ημερίδα του ΚΕΠΠ, με θέμα: «Έχει Μέλλον το Ευρώ;» Ξενοδοχείο Μεγάλη Βρετανία Παρασκευή 28 Ιανουαρίου 2011 Έχει Μέλλον το Ευρώ; Σε μια προηγούμενη εκδήλωση του ΚΕΠΠ, πριν

Διαβάστε περισσότερα

Διαβιβάζεται συνημμένως στις αντιπροσωπίες το έγγραφο COM(2017) 801 final.

Διαβιβάζεται συνημμένως στις αντιπροσωπίες το έγγραφο COM(2017) 801 final. Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 23 Νοεμβρίου 2017 (OR. en) 14828/17 ECOFIN 1012 UEM 328 ΔΙΑΒΙΒΑΣΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ Αποστολέας: Ημερομηνία Παραλαβής: Αποδέκτης: Αριθ. εγγρ. Επιτρ.: Θέμα: Για τον Γενικό

Διαβάστε περισσότερα

Σύντομος πίνακας περιεχομένων

Σύντομος πίνακας περιεχομένων Σύντομος πίνακας περιεχομένων Πρόλογος 19 Οδηγός περιήγησης 25 Πλαίσια 28 Ευχαριστίες της ενδέκατης αγγλικής έκδοσης 35 Βιογραφικά συγγραφέων 36 ΜΕΡΟΣ 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ 37 1 Η οικονομική επιστήμη και η οικονομία

Διαβάστε περισσότερα

Επιτροπή Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής. Επιτροπή Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής. Συντάκτρια γνωμοδότησης (*): Angelika Werthmann

Επιτροπή Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής. Επιτροπή Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής. Συντάκτρια γνωμοδότησης (*): Angelika Werthmann ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2009-2014 Επιτροπή Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής 28.11.2013 2013/2157(INI) ΣΧΕΔΙΟ ΕΚΘΕΣΗΣ σχετικά με το ευρωπαϊκό εξάμηνο για τον συντονισμό των οικονομικών πολιτικών: Ετήσια

Διαβάστε περισσότερα

Οικονομικές Κρίσεις και Διεθνές Σύστημα Ενότητα 10: Η κρίση Χρέους της Ελλάδας και της Ευρωζώνης

Οικονομικές Κρίσεις και Διεθνές Σύστημα Ενότητα 10: Η κρίση Χρέους της Ελλάδας και της Ευρωζώνης Οικονομικές Κρίσεις και Διεθνές Σύστημα Ενότητα 10: Η κρίση Χρέους της Ελλάδας και της Ευρωζώνης Δημήτριος Κατσίκας Σχολή Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης

Διαβάστε περισσότερα

Το διεθνές οικονομικό περιβάλλον κατά το 2013 και η Ελλάδα

Το διεθνές οικονομικό περιβάλλον κατά το 2013 και η Ελλάδα Βασικές διαπιστώσεις Μέρος Πρώτο Το διεθνές οικονομικό περιβάλλον κατά το 2013 και η Ελλάδα Η παγκόσμια οικονομική δραστηριότητα παρέμεινε ασθενής και επιβραδύνθηκε περαιτέρω το 2013 (2,9% από 3,2% το

Διαβάστε περισσότερα

Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 28 Νοεμβρίου 2017 (OR. en)

Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 28 Νοεμβρίου 2017 (OR. en) Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 28 Νοεμβρίου 2017 (OR. en) 14853/17 ECOFIN 1024 UEM 333 ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΠΡΑΞΕΙΣ Θέμα: ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ με σκοπό τη διόρθωση της σημαντικής παρατηρηθείσας

Διαβάστε περισσότερα

Διαβιβάζεται συνημμένως στις αντιπροσωπίες το έγγραφο COM(2016) 297 final.

Διαβιβάζεται συνημμένως στις αντιπροσωπίες το έγγραφο COM(2016) 297 final. Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 23 Μαΐου 2016 (OR. en) 9317/16 ECOFIN 484 UEM 226 ΔΙΑΒΙΒΑΣΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ Αποστολέας: Ημερομηνία Παραλαβής: Αποδέκτης: Αριθ. εγγρ. Επιτρ.: Θέμα: Για τον Γενικό

Διαβάστε περισσότερα

Ομιλία Γιάννου Παπαντωνίου. «Μετά από 10 χρόνια: η Δυναμική του Ευρώ»

Ομιλία Γιάννου Παπαντωνίου. «Μετά από 10 χρόνια: η Δυναμική του Ευρώ» Ομιλία Γιάννου Παπαντωνίου στην εκδήλωση του ΚΕΠΠ με θέμα : «Μετά από 10 χρόνια: η Δυναμική του Ευρώ» Αίθουσα Παλαιάς Βουλής Τρίτη 13 Οκτωβρίου 2009 Με ιδιαίτερη ικανοποίηση μετέχω στη σημερινή συζήτηση

Διαβάστε περισσότερα

Κρίση στην Ευρωζώνη. Συνέπειες για τη στρατηγική θέση της Ευρώπης στον παγκόσμιο χάρτη.

Κρίση στην Ευρωζώνη. Συνέπειες για τη στρατηγική θέση της Ευρώπης στον παγκόσμιο χάρτη. Κρίση στην Ευρωζώνη. Συνέπειες για τη στρατηγική θέση της Ευρώπης στον παγκόσμιο χάρτη. Ιωάννης Τσαμουργκέλης Επίκουρος Καθηγητής Πανεπιστήμιο Αιγαίου Ελληνική Ένωση Επιχειρηματιών, Οικονομική Διάσκεψη

Διαβάστε περισσότερα

Το Ευρωπαϊκό Χρηματοπιστωτικό Σύστημα και Η Ευρωπαϊκή Νομισματική Ένωση

Το Ευρωπαϊκό Χρηματοπιστωτικό Σύστημα και Η Ευρωπαϊκή Νομισματική Ένωση Το Ευρωπαϊκό Χρηματοπιστωτικό Σύστημα και Η Ευρωπαϊκή Νομισματική Ένωση Σεμινάριο Jean Monnet Παν. Μακεδονίας 30/5/13 Γεώργιος Μιχαλόπουλος Τμήμα Λογιστικής-Χρηματοοικονομικής Η Ευρωπαϊκή Νομισματική Ένωση

Διαβάστε περισσότερα

ΔΟΜΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ:

ΔΟΜΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ: Θέματα Εθνικής Σχολής Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης 24 ος Διαγωνισμός Εξεταζόμενο μάθημα: Μικροοικονομική Μακροοικονομική και Δημόσια Οικονομική Θέμα 3ο (κληρώθηκε) α) Ποια μέσα διαθέτει η Ευρωπαϊκή

Διαβάστε περισσότερα

Προς μια ενωμενη Ευρώπη

Προς μια ενωμενη Ευρώπη Προς μια ενωμενη Ευρώπη Πιστεύω πως, ανάμεσα σε λαούς που αποτελούν γεωγραφικές ενότητες, πρέπει να υπάρχει κάποιο είδος ομοσπονδιακής ένωσης. Πρέπει να υπάρχει η δυνατότητα να επικοινωνούν ανά πάσα στιγμή,

Διαβάστε περισσότερα

«Η αγορά Εργασίας σε Κρίση»

«Η αγορά Εργασίας σε Κρίση» «Η αγορά Εργασίας σε Κρίση» Θέμα: «Εξελίξεις και προοπτικές στην Ανταγωνιστικότητα» Παναγιώτης Πετράκης Καθηγητής Τμήματος Οικονομικών Επιστημών, ΕΚΠΑ 9 Ιουλίου 2012 1 Περιεχόμενα Διάλεξης 1. Η εξέλιξη

Διαβάστε περισσότερα

Αν. Καθ. Μαρία Καραμεσίνη ΠΑΝΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ. Ημερίδα ΕΙΕΑΔ,«Η αγορά εργασίας σε κρίση», Αθήνα, 9 Ιουλίου 2012

Αν. Καθ. Μαρία Καραμεσίνη ΠΑΝΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ. Ημερίδα ΕΙΕΑΔ,«Η αγορά εργασίας σε κρίση», Αθήνα, 9 Ιουλίου 2012 Αν. Καθ. Μαρία Καραμεσίνη ΠΑΝΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ Ημερίδα ΕΙΕΑΔ,«Η αγορά εργασίας σε κρίση», Αθήνα, 9 Ιουλίου 2012 Ιστορική κρίση της αγοράς εργασίας ύψος της ανεργίας χωρίς ιστορικό προηγούμενο (22.6%) πολύ

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ

ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ Σταθεροποιητική πολιτική Πολιτική για τη σταθεροποίηση του προϊόντος

Διαβάστε περισσότερα

Πρόταση ΓΝΩΜΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ. σχετικά με το πρόγραμμα οικονομικής εταιρικής σχέσης που υπέβαλε η Πορτογαλία

Πρόταση ΓΝΩΜΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ. σχετικά με το πρόγραμμα οικονομικής εταιρικής σχέσης που υπέβαλε η Πορτογαλία ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 16.11.2016 COM(2016) 900 final 2016/0358 (NLE) Πρόταση ΓΝΩΜΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ σχετικά με το πρόγραμμα οικονομικής εταιρικής σχέσης που υπέβαλε η Πορτογαλία EL EL 2016/0358 (NLE)

Διαβάστε περισσότερα

Η Ελληνική Οικονομία στο Διεθνές Οικονομικό σύστημα Σημειώσεις

Η Ελληνική Οικονομία στο Διεθνές Οικονομικό σύστημα Σημειώσεις Η Ελληνική Οικονομία στο Διεθνές Οικονομικό σύστημα Σημειώσεις Ακαδημαϊκό Έτος: 2018-2019 [Γ' εξάμηνο - Χειμερινό] Διδάσκων: Δημήτριος Σιδέρης Α. Το υπόδειγμα Συναθροιστικής Ζήτησης και Συναθροιστικής

Διαβάστε περισσότερα

Η Ελλάδα και η Παγκόσμια Οικονομία

Η Ελλάδα και η Παγκόσμια Οικονομία Η Ελλάδα και η Παγκόσμια Οικονομία Γιώργος Αλογοσκούφης Η Ανεξάρτητη Ελλάδα και οι Ανάγκες της σε Κεφάλαια Για ένα φτωχό νεοσύστατο κράτος όπως ήταν η Ελλάδα μετά την ανεξαρτησία της το 1827, η δυνατότητα

Διαβάστε περισσότερα

Σύσταση για ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

Σύσταση για ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 22.11.2017 COM(2017) 802 final Σύσταση για ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ με σκοπό τη διόρθωση της σημαντικής παρατηρηθείσας απόκλισης από την πορεία προσαρμογής προς την επίτευξη

Διαβάστε περισσότερα

Σύσταση για ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ. με σκοπό να τερματιστεί η κατάσταση υπερβολικού δημοσιονομικού ελλείμματος στο Ηνωμένο Βασίλειο

Σύσταση για ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ. με σκοπό να τερματιστεί η κατάσταση υπερβολικού δημοσιονομικού ελλείμματος στο Ηνωμένο Βασίλειο ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 13.5.2015 COM(2015) 245 final Σύσταση για ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ με σκοπό να τερματιστεί η κατάσταση υπερβολικού δημοσιονομικού ελλείμματος στο Ηνωμένο Βασίλειο {SWD(2015)

Διαβάστε περισσότερα

Ευρωπαϊκό Εξάμηνο 2015: Αποφάσεις του Σώματος των Επιτρόπων

Ευρωπαϊκό Εξάμηνο 2015: Αποφάσεις του Σώματος των Επιτρόπων Ευρωπαϊκή Επιτροπή - Δελτίο Τύπου Ευρωπαϊκό Εξάμηνο 2015: Αποφάσεις του Σώματος των Επιτρόπων Βρυξέλλες, 25 Φεβρουάριος 2015 Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έστειλε σήμερα ένα ηχηρό μήνυμα στα κράτη μέλη, ζητώντας

Διαβάστε περισσότερα

Κανόνας Χρυσού. Διεθνής Μακροοικονομική Πολιτική (κεφ.18) Σύστημα κανόνα χρυσού: σε ποια χρονική περίοδο αναφέρεται; Λειτουργία του κανόνα χρυσού

Κανόνας Χρυσού. Διεθνής Μακροοικονομική Πολιτική (κεφ.18) Σύστημα κανόνα χρυσού: σε ποια χρονική περίοδο αναφέρεται; Λειτουργία του κανόνα χρυσού Κανόνας Χρυσού Διεθνής Μακροοικονομική Πολιτική (κεφ.18) Το Διεθνές Νομισματικό Σύστημα 1870-1973 Βασικές αρχές λειτουργίας Ιστορικά (ποια περίοδο καλύπτει) Εξωτερική ισορροπία (ισοζύγιο πληρωμών ισοσκελισμένο)

Διαβάστε περισσότερα

Η ΚΡΙΣΗ ΞΕΠΕΡΑΣΤΗΚΕ ΚΑΘΩΣ ΛΕΝΕ;

Η ΚΡΙΣΗ ΞΕΠΕΡΑΣΤΗΚΕ ΚΑΘΩΣ ΛΕΝΕ; Η ΚΡΙΣΗ ΞΕΠΕΡΑΣΤΗΚΕ ΚΑΘΩΣ ΛΕΝΕ; Καθώς έχουν περάσει, από το 2008 οπότε και ξέσπασε η μεγαλύτερη καπιταλιστική κρίση μετά την κρίση του 1929, οι πάντες σχεδόν συμπεριφέρονται σαν να έχει ξεπεραστεί η κρίση

Διαβάστε περισσότερα

Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 19 Σεπτεμβρίου 2017 (OR. en)

Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 19 Σεπτεμβρίου 2017 (OR. en) Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 9 Σεπτεμβρίου 207 (OR. en) 240/7 ECOFIN 647 UEM 23 ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΠΡΑΞΕΙΣ Θέμα: ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ για την κατάργηση της απόφασης 2009/45/ΕΚ σχετικά

Διαβάστε περισσότερα

Ισορροπία στον Εξωτερικό Τομέα της Οικονομίας

Ισορροπία στον Εξωτερικό Τομέα της Οικονομίας Ισορροπία στον Εξωτερικό Τομέα της Οικονομίας Περιεχόμενα Κεφαλαίου Η έννοια του Ισοζυγίου Πληρωμών Τα επιμέρους ισοζύγια του Ισοζυγίου Πληρωμών Η διαχείριση του ελλείμματος στο Ισοζύγιο Πληρωμών Η «Ολλανδική

Διαβάστε περισσότερα

ΔΕΙΓΜΑ ΠΡΙΝ ΤΙΣ ΔΙΟΡΘΩΣΕΙΣ

ΔΕΙΓΜΑ ΠΡΙΝ ΤΙΣ ΔΙΟΡΘΩΣΕΙΣ Πρόλογος Ευχαριστίες Βιογραφικά συγγραφέων ΜΕΡΟΣ 1 Εισαγωγή 1 Η οικονομική επιστήμη και η οικονομία 1.1 Πώς αντιμετωπίζουν οι οικονομολόγοι τις επιλογές 1.2 Τα οικονομικά ζητήματα 1.3 Σπανιότητα και ανταγωνιστική

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ. ΕΚΔΙΔΕΤΑΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ ΤΟΥ ΣΥΓΚΡΟΤΗΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ ΚΥΠΡΟΥ, ΤΕΥΧΟΣ αρ.

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ. ΕΚΔΙΔΕΤΑΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ ΤΟΥ ΣΥΓΚΡΟΤΗΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ ΚΥΠΡΟΥ, ΤΕΥΧΟΣ αρ. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΕΚΔΙΔΕΤΑΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ ΤΟΥ ΣΥΓΚΡΟΤΗΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ ΚΥΠΡΟΥ, ΤΕΥΧΟΣ αρ. 30, ΙΟΥΝΙΟΣ 2010 ΔΙΕΘΝΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Σύμφωνα με την έκθεση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 21: Αντιμετωπίζοντας τις συναλλαγματικές ισοτιμίες

Κεφάλαιο 21: Αντιμετωπίζοντας τις συναλλαγματικές ισοτιμίες Μυρτώ - Σμαρώ Γιαλαμά Α.Μ.: 1207 Μ 075 Διεθνής Πολιτική Οικονομία Μάθημα: Γεωπολιτική των Κεφαλαιαγορών Κεφάλαιο 21: Αντιμετωπίζοντας τις συναλλαγματικές ισοτιμίες 1. Τι είναι η παγκόσμια αγορά συναλλάγματος;

Διαβάστε περισσότερα

9650/17 ΧΜΑ/νκ 1 DGG 1A

9650/17 ΧΜΑ/νκ 1 DGG 1A Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 23 Μαΐου 2017 (OR. en) 9650/17 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ Αποστολέας: Αποδέκτης: Γενική Γραμματεία του Συμβουλίου Αντιπροσωπίες Θέμα: Ευρωπαϊκό Εξάμηνο 2017: ECOFIN

Διαβάστε περισσότερα

Πρόταση ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

Πρόταση ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 23.11.2011 COM(2011) 819 τελικό 2011/0385 (COD)C7-0449/11 Πρόταση ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ για την ενίσχυση της οικονομικής και δημοσιονομικής

Διαβάστε περισσότερα

RESTREINT UE. Πρόταση ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

RESTREINT UE. Πρόταση ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Στρασβούργο, 1.7.2014 COM(2014) 447 final 2014/0208 (NLE) This document was downgraded/declassified Date 23.7.2014 Πρόταση ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ για την τροποποίηση του κανονισμού

Διαβάστε περισσότερα

Εάν το ποσοστό υποχρεωτικών καταθέσεων είναι 25% και υπάρξει μια αρχική κατάθεση όψεως 2.000 σε μια εμπορική Τράπεζα, τότε η μέγιστη ρευστότητα που μπορεί να δημιουργηθεί από αυτή την κατάθεση είναι: Α.

Διαβάστε περισσότερα

Το όφελος του διεθνούς εμπορίου η πιο αποτελεσματική απασχόληση των παραγωγικών δυνάμεων του κόσμου.

Το όφελος του διεθνούς εμπορίου η πιο αποτελεσματική απασχόληση των παραγωγικών δυνάμεων του κόσμου. ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ Το όφελος του διεθνούς εμπορίου η πιο αποτελεσματική απασχόληση των

Διαβάστε περισσότερα

Σύσταση για ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ. σχετικά με την οικονομική πολιτική της ζώνης του ευρώ

Σύσταση για ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ. σχετικά με την οικονομική πολιτική της ζώνης του ευρώ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 16.11.2016 COM(2016) 726 final Σύσταση για ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ σχετικά με την οικονομική πολιτική της ζώνης του ευρώ EL EL Σύσταση για ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ σχετικά με

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΜΟΝΤΕΛΩΝ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΥ

ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΜΟΝΤΕΛΩΝ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΥ ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΜΟΝΤΕΛΩΝ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΥ Κυριάκος Φιλίνης Εργασιακές Σχέσεις και Αγορά Εργασίας Τα βασικά μεγέθη της αγοράς εργασίας Απασχολούμενοι είναι τα άτομα που απασχολούνται έναντι αμοιβής. Το ποσοστό

Διαβάστε περισσότερα

Πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης Ενότητα 4 η :Οικονομική και Νομισματική Ένωση (ΟΝΕ) Πρώτο μέρος Γεώργιος Ανδρέου Άδειες Χρήσης Το παρόν

Διαβάστε περισσότερα

EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL A8-0309/1. Τροπολογία. Marco Valli, Marco Zanni εξ ονόματος της Ομάδας EFDD

EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL A8-0309/1. Τροπολογία. Marco Valli, Marco Zanni εξ ονόματος της Ομάδας EFDD 21.10.2016 A8-0309/1 1 Αιτιολογική σκέψη Ζ α (νέα) Ζα. λαμβάνοντας υπόψη ότι το ενιαίο νόμισμα, εμποδίζοντας τις συνήθεις προσαρμογές της ανταγωνιστικότητας μεταξύ των χωρών και στερώντας τους τα κύρια

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕΔΙΟ ΕΚΘΕΣΗΣ. EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL. Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 2019/0000(INI)

ΣΧΕΔΙΟ ΕΚΘΕΣΗΣ. EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL. Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 2019/0000(INI) Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 2019-2024 Επιτροπή Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής 2019/0000(INI) 19.8.2019 ΣΧΕΔΙΟ ΕΚΘΕΣΗΣ σχετικά με τις οικονομικές πολιτικές της ζώνης του ευρώ (2019/0000(INI)) Επιτροπή

Διαβάστε περισσότερα

Διάρθρωση και προβλήματα της ελληνικής οικονομίας Γ. Αλογοσκούφης: Η Ελλάδα και η Παγκόσμια Οικονομία Διδάσκων: Ιωάννα-Σαπφώ Πεπελάση Τμήμα:

Διάρθρωση και προβλήματα της ελληνικής οικονομίας Γ. Αλογοσκούφης: Η Ελλάδα και η Παγκόσμια Οικονομία Διδάσκων: Ιωάννα-Σαπφώ Πεπελάση Τμήμα: Διάρθρωση και προβλήματα της ελληνικής οικονομίας Γ. Αλογοσκούφης: Η Ελλάδα και η Παγκόσμια Οικονομία Διδάσκων: Ιωάννα-Σαπφώ Πεπελάση Τμήμα: Οικονομικής Επιστήμης Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ERSA

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ERSA ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ERSA ΜΕΛΟΣ ΤΗΣ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ (RSAI, ERSA) Οικονομική Κρίση και Πολιτικές Ανάπτυξης και Συνοχής 10ο Τακτικό Επιστημονικό

Διαβάστε περισσότερα

Η δύναμη της Ενιαίας Αγοράς

Η δύναμη της Ενιαίας Αγοράς Η δύναμη της Ενιαίας Αγοράς Ηδύναμη της Ενιαίας Αγοράς 457 εκατομμύρια κάτοικοι 10,26 τρισεκατομμύρια Ευρώ συνολικό Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν ελεύθερη διακίνηση ανθρώπων, προϊόντων και κεφαλαίων μεγαλύτερες

Διαβάστε περισσότερα

Σύσταση για ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

Σύσταση για ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 29.5.2013 COM(2013) 379 final Σύσταση για ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ σχετικά με την εφαρμογή των γενικών προσανατολισμών των οικονομικών πολιτικών των κρατών μελών που έχουν ως

Διαβάστε περισσότερα

Σύσταση για ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ. σχετικά με το Εθνικό Πρόγραμμα Μεταρρυθμίσεων της Σουηδίας για το 2015

Σύσταση για ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ. σχετικά με το Εθνικό Πρόγραμμα Μεταρρυθμίσεων της Σουηδίας για το 2015 ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 13.5.2015 COM(2015) 276 final Σύσταση για ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ σχετικά με το Εθνικό Πρόγραμμα Μεταρρυθμίσεων της Σουηδίας για το 2015 και τη διατύπωση γνώμης του Συμβουλίου

Διαβάστε περισσότερα

11554/16 ROD/alf,ech DGG 1A

11554/16 ROD/alf,ech DGG 1A Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 5 Αυγούστου 2016 (OR. en) 11554/16 ECOFIN 744 UEM 284 ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΠΡΑΞΕΙΣ Θέμα: EKTEΛΕΣΤΙΚΗ ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ σχετικά με την επιβολή προστίμου

Διαβάστε περισσότερα

Δελτίο τύπου. Το 2016 η ανάκαμψη της κυπριακής οικονομίας

Δελτίο τύπου. Το 2016 η ανάκαμψη της κυπριακής οικονομίας Δελτίο τύπου Λευκωσία, 13 Μαρτίου 2015 Το 2016 η ανάκαμψη της κυπριακής οικονομίας Αναθεωρούνται οι προβλέψεις της ΕΥ για την πορεία του κυπριακού ΑΕΠ το 2015 από αύξηση 0,3% σε μείωση 0,4%. Για το 2016

Διαβάστε περισσότερα

Διεθνής Οικονομική και Παγκόσμια Οικονομία ΓΙΩΡΓΟΣ ΑΛΟΓΟΣΚΟΥΦΗΣ

Διεθνής Οικονομική και Παγκόσμια Οικονομία ΓΙΩΡΓΟΣ ΑΛΟΓΟΣΚΟΥΦΗΣ Διεθνής Οικονομική και Παγκόσμια Οικονομία ΓΙΩΡΓΟΣ ΑΛΟΓΟΣΚΟΥΦΗΣ Διεθνής Οικονομική 1. Διεθνές εμπόριο, Διεθνής Εμπορική Πολιτική και Διεθνείς Εμπορικές Συμφωνίες και Θεσμοί 2. Μακροοικονομική Ανοικτών

Διαβάστε περισσότερα

9230/15 ΔΑ/μκ 1 DG B 3A - DG G 1A

9230/15 ΔΑ/μκ 1 DG B 3A - DG G 1A Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 15 Ιουνίου 2015 (OR. en) 9230/15 ΣΗΜΕΙΩΜΑ Αποστολέας: Αποδέκτης: Γενική Γραμματεία του Συμβουλίου UEM 173 ECOFIN 378 SOC 368 COMPET 280 ENV 364 EDUC 186 RECH

Διαβάστε περισσότερα

Σύσταση ΣΥΣΤΑΣΗΣ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ. σχετικά με το εθνικό πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων της Ιρλανδίας για το 2012

Σύσταση ΣΥΣΤΑΣΗΣ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ. σχετικά με το εθνικό πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων της Ιρλανδίας για το 2012 ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 30.5.2012 COM(2012) 316 final Σύσταση ΣΥΣΤΑΣΗΣ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ σχετικά με το εθνικό πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων της Ιρλανδίας για το 2012 και τη διατύπωση γνώμης του Συμβουλίου

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΜΙΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΜΙΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗ Χωρίζεται σε δύο μεγάλες περιοχές: -ΜΙΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ -ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΜΙΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ Η συμπεριφορά της οικονομικής μονάδας (καταναλωτής, νοικοκυριό, επιχείρηση, αγορά). Εξετάζει θέματα

Διαβάστε περισσότερα

Ευρωπαϊκή Οικονομία. ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Σχολή Οικονομικών & Πολιτικών Επιστημών Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης & Δημόσιας Διοίκησης.

Ευρωπαϊκή Οικονομία. ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Σχολή Οικονομικών & Πολιτικών Επιστημών Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης & Δημόσιας Διοίκησης. ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Σχολή Οικονομικών & Πολιτικών Επιστημών Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης & Δημόσιας Διοίκησης Ευρωπαϊκή Οικονομία Νίκος Κουτσιαράς σε συνεργασία με την Ειρήνη Τσακνάκη Πηγές- Βιβλιογραφία

Διαβάστε περισσότερα