8. Υπερηωσινοφιλικό σύνδρομο

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "8. Υπερηωσινοφιλικό σύνδρομο"

Transcript

1 8. Υπερηωσινοφιλικό σύνδρομο Ε. Τέρπος, Γ.Χρ. Μελέτης ΚΥΡΙΑ ΣΗΜΕΙΑ Ηωσινοφιλία ορίζεται η ύπαρξη ηωσινόφιλων στο περιφερικό αίμα σε αριθμό μεγαλύτερο του 0, /L. Ο αυξημένος αριθμός ηωσινόφιλων στο περιφερικό αίμα σχετίζεται τόσο με αντιδραστικές διαταραχές όσο και με κλωνικά νοσήματα του μυελού των οστών. Ιδιοπαθές υπερηωσινοφιλικό σύνδρομο (ΙΥΣ) ορίζεται η κλινική διαταραχή που συνοδεύεται από: (α) αριθμό ηωσινόφιλων που υπερβαίνει σε συνεχείς διαδοχικές μετρήσεις τα 1, /L στο περιφερικό αίμα, για χρονική περίοδο τουλάχιστον 6 μηνών, (β) βλάβη ζωτικών οργάνων, όπως η καρδιά, οι πνεύμονες, το δέρμα, οι αρθρώσεις και το κεντρικό νευρικό σύστημα και (γ) έλλειψη άλλου νοσήματος που δικαιολογεί την ηωσινοφιλία. Η συχνότητά του είναι μικρότερη του 1% ως αίτιο υπερηωσινοφιλίας. Τα τελευταία χρόνια η ανάπτυξη νεότερων τεχνικών αναδεικνύει συχνότερα την αιτία της υπερηωσινοφιλίας και μειώνει περισσότερο τη διάγνωση του ΙΥΣ. Τα αυξημένα ηωσινόφιλα προκαλούν βλάβες σε ζωτικά όργανα και θρομβωτικά επεισόδια. Σκοπός λοιπόν της θεραπείας είναι η μείωση του αριθμού τους προς αποφυγή περαιτέρω βλαβών αλλά και η αντιμετώπιση της ήδη υπάρχουσας οργανικής βλάβης. Νεότερα παθογενετικά δεδομένα έχουν οδηγήσει σε στοχευμένες θεραπείες στο ΙΥΣ. 1. Ηωσινοφιλiα: ορισμoς-ταξινoμηση Ο αριθμός των ηωσινόφιλων στο περιφερικό αίμα είναι συνήθως 0, /L (0,1-0, /L) και είναι το αποτέλεσμα της ισορροπίας μεταξύ της παραγωγής τους στο μυελό των οστών, της μετανάστευσής τους στους ιστούς μέσω των τριχοειδών και της απόπτωσής τους. Σε κανονικές συνθήκες, ο αριθμός των ηωσινόφιλων που παράγεται κι απελευθερώνεται, βρίσκεται σε ισορροπία με τον αριθμό των ηωσινόφιλων που κυκλοφορεί και με αυτόν που εισέρχεται στους ιστούς. Σε καταστάσεις αλλεργίας, παρασιτώσεις και άλλες διαταραχές που περιγράφονται παρακάτω 1 Αιματολογική Κλινική και Τμήμα Βιοϊατρικής Έρευνας 251 Γενικό Νοσοκομείο Αεροπορίας, 2 A Παθολογική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών, Νοσοκομείο Γενικό Λαϊκό, Αθήνα 91

2 τα αυξημένα ηωσινόφιλα στο αίμα είναι αποτέλεσμα της διέγερσης της παραγωγής τους και του αυξημένου ρυθμού εξόδου τους από το μυελό. Ηωσινοφιλία ορίζεται η ύπαρξη ηωσινόφιλων στο περιφερικό αίμα σε αριθμό μεγαλύτερο του 0, /L. Ταξινομείται σε ήπια ηωσινοφιλία όταν ο αριθμός των ηωσινόφιλων στο περιφερικό αίμα είναι μεταξύ 0,6 και 1, /L, σε μέτρια ηωσινοφιλία όταν ο αριθμός των ηωσινόφιλων είναι μεταξύ 1,5 και /L, και σε σοβαρή ηωσινοφιλία όταν ο αριθμός των ηωσινόφιλων στο περιφερικό αίμα υπερβαίνει τα /L. 2. Αiτια ηωσινοφιλiας Τρεις έιναι οι κύριες κατηγορίες στις οποίες εντάσσονται τα νοσήματα που προκαλούν ηωσινοφιλία Η αντιδραστική ή μη-κλωνική ηωσινοφιλία Στην ομάδα αυτή νοσημάτων περιλαμβάνονται λοιμώξεις, παρασιτώσεις, άσθμα κι αλλεργίες, αναπνευστικά νοσήματα, αγγειΐτιδες, μη αιματολογικές κακοήθειες, αντιδράσεις σε φάρμακα και νοσήματα του συνδετικού ιστού Κλωνικές ηωσινοφιλικές διαταραχές του μυελού των οστών Η κατηγορία αυτή περιλαμβάνει την οξεία και χρόνια ηωσινοφιλική λευχαιμία, τη χρόνια μυελογενή λευχαιμία (ΧΜΛ), την ιδιοπαθή πολυκυτταραιμία, την ιδιοπαθή θρομβοκυτταραιμία, την οξεία μυελοβλαστική λευχαιμία (ΟΜΛ) με ηωσινοφιλία κι αναστροφή του χρωμοσώματος 16 (ΟΜ 4eos Λ), τα 8p11 μυελοϋπερπλαστικά σύνδρομα (ΜΥΣ), την οξεία λεμφοβλαστική λευχαιμία (ΟΛΛ) και το Τ-λεμφοβλαστικό λέμφωμα με ηωσινοφιλία, μυελοδυσπλαστικά σύνδρομα (ΜΔΣ) με ηωσινοφιλία και τη συστηματική μαστοκυττάρωση με ηωσινοφιλία Το ιδιοπαθές υπερηωσινοφιλικό σύνδρομο (ΙΥΣ) Αποτελεί σύνδρομο που χαρακτηρίζεται από την ύπαρξη αριθμού ηωσινόφιλων μεγαλύτερου των 1, /L, ο οποίος εμμένει για χρονικό διάστημα τουλάχιστον 6 μηνών, χωρίς την ανεύρεση δευτεροπαθών αιτίων, και συνοδεύεται από βλάβη ζωτικών οργάνων, όπως η καρδιά και οι πνεύμονες. Η διάγνωση της κλωνικής ηωσινοφιλίας είναι θεμελιώδης για το χειρισμό των ασθενών αυτών, ιδιαίτερα των νέων στους οποίους μια κλωνική διαταραχή είναι δυνητικά θεραπεύσιμη, π.χ. με μεταμόσχευση μυελού των οστών ή προγονικών αιμοποιητικών κυττάρων. Καθώς η τεκμηρίωση της κλωνικότητος γίνεται ευκολότερη με την πάροδο του χρόνου λόγω της ύπαρξης κατάλληλων τεχνικών, όπως περι- 92

3 γράφεται παρακάτω, η διάγνωση του ΙΥΣ θα τίθεται σε συνεχώς μειωμένο αριθμό ασθενών στο άμεσο μέλλον. Είναι σκόπιμο να αναφερθούμε εδώ και σε ορισμένες διαταραχές που συνοδεύονται από συσσώρευση ηωσινόφιλων σε συγκεκριμένα όργανα, χωρίς να συνοδεύονται πάντα από ηωσινοφιλία στο περιφερικό αίμα. Στην κατηγορία αυτή ανήκουν η ηωσινοφιλική κυτταρίτις (νόσος του Well), η ηωσινοφιλική πνευμονία (σύνδρομο Loeffler), το σύνδρομο Shulman (δερματικές αλλοιώσεις τύπου σκληροδερμίας, ηωσινοφιλία του χορίου του δέρματος και υπεργαμμασφαιριναιμία), η ηωσινοφιλική παγκρεατίτις, οισοφαγίτις, γαστρεντερίτις και η ηωσινοφιλική αρθρίτις. Σπάνια ασθενείς με ηωσινοφιλική γαστρενετρίτιδα μπορεί να εμφανίσουν διήθηση και άλλου οργάνου από πολυκλωνικά ηωσινόφιλα. Σύνδρομο Shulman έχει παρατηρηθεί να προηγείται σε ΜΔΣ με ηωσινοφιλία για το λογο αυτό μελέτη του μυελού των οστών για δυσπλασία και μελέτη κλωνικότητος των ηωσινόφιλων είναι απαραίτητες. 3. ΙΔΙΟΠΑΘΕΣ ΥΠΕΡΗΩΣΙΝΟΦΙΛΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ Το ιδιοπαθές υπερηωσινοφιλικό σύνδρομο (ΙΥΣ) εξ ορισμού δεν περιλαμβάνει ασθενείς στους οποίους έχει βρεθεί κάποια από τις αιτίες ηωσινοφιλίας που αναφέρθηκαν στην παράγραφο 2α και 2β. Ως ΙΥΣ ορίζεται η κλινική διαταραχή που συνοδεύεται από: (α) αριθμό ηωσινόφιλων που υπερβαίνει σε συνεχείς διαδοχικές μετρήσεις τα 1, /L στο περιφερικό αίμα, για χρονική περίοδο τουλάχιστον 6 μηνών, (β) βλάβη ζωτικών οργάνων, όπως η καρδιά, οι πνεύμονες, το δέρμα, οι αρθρώσεις και το κεντρικό νευρικό σύστημα και (γ) έλλειψη άλλου νοσήματος που δικαιολογεί την ηωσινοφιλία. Λόγω της σπανιότητος της νόσου (<1% των ηωσινοφιλιών) και της δυσκολίας στην τεκμηρίωση της διάγνωσης, δεν υπάρχουν πολλά επιδημιολογικά στοιχεία ή πιθανές συσχετίσεις με περιβαλλοντικούς παράγοντες. Η μεγαλύτερη μελέτη προέρχεται από το Εθνικό Ίδρυμα Υγείας (ΝΙΗ) των ΗΠΑ, στην οποία το 90% των ασθενών με ΙΥΣ ήταν άντρες, ενώ η συχνότητα της νόσου ήταν πολύ μικρή στις ηλικίες κάτω των 15 ετών. 3.1 Παθογένεια του ιδιοπαθούς υπερηωσινοφιλικού συνδρόμου Η πλειονότητα των περιπτώσεων ΙΥΣ που έχει περιγραφεί αφορά άντρες. Ωστόσο δεν έχει βρεθεί κάποιο φυλοσύνδετο γονίδιο ή υπερέκφραση γονιδίου που εκλεκτικά εκφράζεται στους άντρες το οποίο να σχετίζεται με την ανάπτυξη του συνδρόμου. 93

4 Πρόσφατα τεκμηριώθηκε ότι τα ηωσινόφιλα στο ΙΥΣ ενεργοποιούνται μέσω των βιολογικών δρόμων των B7/CD28 και LFA-3/CD2. Τα ενεργοποιημένα ηωσινόφιλα προκαλούν αλλοιώσεις σε διάφορα όργανα λόγω της απελευθέρωσης του περιεχομένου των κοκκίων τους. Η εμμένουσα ηωσινοφιλία προκαλεί έναν αυτοκρινή δρόμο ενεργοποίησης των ΤΗ2-λεμφοκυττάρων, μέσω IL-2/υποδοχέα IL-2, με επακόλουθο τη συνεχή ενεργοποίηση και αποκοκκίωση των ηωσινοφίλων. Η συγκέντρωση της ECP είναι πολύ υψηλότερη τόσο στον ορό όσο και σε ιστούς με διήθηση ηωσινοφίλων σε ασθενείς με ΙΥΣ. Η ενεργοποίηση των Τ-λεμφοκυττάρων αποτελεί το σημαντικότερο ίσως φαινόμενο στην παθογένεια του ΙΥΣ. Έχει αναφερθεί ότι ασθενείς με ΙΥΣ εμφανίζουν στον ορό τους αυξημένα επίπεδα ΙL-2 και ΙL-15 που είναι ισχυροί διεγέρτες τόσο των Τ-λεμφοκυττάρων όσο και των φυσικών κυτταροκτόνων κυττάρων (natural killers cells-nk). Επίσης και τα επίπεδα του διαλυτού υποδοχέα της IL-2 έχουν βρεθεί αυξημένα στον ορό ασθενών με ΙΥΣ. Οι Simon και συν. μελέτησαν 60 ασθενείς με ΙΥΣ: σε 12 από αυτούς τεκμηριώθηκε αυξημένη παραγωγή IL-5 από τα περιφερικά Τ-λεμφοκύτταρα, ενώ αυξημένη παραγωγή IL-4 βρέθηκε σε καλλιέργειες Τ-λεμφοκυττάρων σε 4 ασθενείς. Σε 16 ασθενείς παρατηρήθηκε αυξημένος αριθμός ανοσοφαινοτυπικά παθολογικών Τ-λεμφοκυττάρων. Αν και οι παθολογικοί φαινότυποι ήταν εξαιρετικά ετερογενείς στην ομάδα αυτή, 8 ασθενείς παρουσίασαν κλωνική διαταραχή στην αναδιάταξη του γονιδίου της TCR β ή TCR γ αλύσου, ενώ τρεις άλλοι ασθενείς ανέπτυξαν Τ-λέμφωμα καταά τη διάρκεια της πορείας της νόσου. Στο σημείο αυτό θα πρέπει να αναφερθεί ότι πολλές περιπτώσεις ΙΥΣ μεταπίπτουν σε κλωνική ηωσινοφιλία μετά πάροδο άλλοτε άλλου χρονικού διαστήματος. Δεν είναι γνωστό αν από την αρχή υπάρχει κλωνική διαταραχή που δεν μπορεί να διαγνωσθεί με τα υπάρχοντα μέσα λόγω μικρού μεγέθους του παθολογικού κλώνου ή η κλωνική βλάβη συμβαίνει σε κάποιο σημείο στην πορεία της νόσου. Ωστόσο και στις δυο περιπτώσεις η προσεκτική παρακολούθηση των ασθενών με ΙΥΣ πρέπει να είναι συνεχής ώστε να μη διαφύγει κλωνικό αιματολογικό νόσημα στην έναρξή του. Τα τελευταία χρόνια έχουν παρατηρηθεί βλάβες στο γονίδιο του άλφα υποδοχέα του αυξητικού παράγοντα που προέρχεται από τα αιμοπετάλια (platelet-derived growth factor receptor alpha (PDGFRA) και σχετίζονται με ΙΥΣ. Συγκεκριμένα μικροελλείψεις στο μακρό σκέλος του χρωμοσώματος 4 (4q12) οδηγούν στην παραγωγή χιμαιρικής πρωτεΐνης FIP1L1-PDGFRA. Είναι σημαντικό οι ασθενείς με τη βλάβη αυτή να αναγνωρίζονται γιατί όπως αναφέρεται και παρακάτω δεν απαντούν στην αγωγή με στεροειδή ενώ έχουν άριστα αποτελέσματα με τη χορήγηση ιματινίμπης. Οι ασθενείς είναι συνήθως άντρες, έχουν αναιμία, θρομβοπενία, αυξημένα επίπεδα βιταμίνης Β12 και τρυπτάσης στον ορό, ενδομυοκαρδιακή ίνωση, ίνωση στο μυελό των οστών, σπληνομεγαλία και ενίοτε πνευμονική ίνωση. Οι ασθενείς αυτοί παρά το γεγονός ότι εμφανίζουν κλωνική διαταραχή, στοιχείο μη συμβατό με τον ορισμό του ΙΥΣ, συχνά φέρουν τη διάγνωση του ΙΥΣ. Ωστόσο οι ασθενείς αυ- 94

5 τοί ταξινομούνται σήμερα στην Χρόνια Ηωσινοφιλική Λευχαιμία και μόνο ασθενείς που δε φέρουν την ανωμαλία αυτή αντιμετωπίζονται ως έχοντες ΙΥΣ. Ωστόσο ακόμη και σήμερα πολλές φορές στη βιβλιογραφία γίνεται σύγχυση και οι ασθενείς που είναι θετικοί στη FIP1L1-PDGFRA αναφέρονται ότι πάσχουν από ΙΥΣ. Ο PDGFRA μπορεί να δημιουργήσει χιμαιρικές πρωτεΐνες μετά την ένωσή του με άλλα γονίδια, μετά σπάσιμό του στο εξώνιο 12, όπως οι πρωτεΐνες BCR PDGFRA, KIF5B PDGFRA και CDK5RAP2 PDGFRA που πρόσφατα έχουν ανακαλυφθεί. Δεν είναι γνωστό αν όλες οι προαναφερθείσες βλάβες σχετίζονται με ΙΥΣ, καθώς τεκμηριώνουν κλωνικότητα και δεν είναι γνωστό αν οι ασθενείς που τις εμφανίζουν θα αναπτύξουν μια γνωστή, «κλασσική» κλωνική οντότητα στο μέλλον. Το βέβαιο είναι ότι σχετίζονται με υπερηωσινοφιλία και ανάπτυξη ιστικών βλαβών. Όταν ξεκινήσει η ιστική βλάβη δεν μπορεί να ανασταλεί χωρίς εντατική θεραπεία η οποία θα καταστρέψει τα ενεργοποιημένα ηωσινόφιλα που βρίσκονται στην περιοχή της βλάβης και θα εμποδίσει την εγκατάσταση νέων στον πάσχοντα ιστό. 3.2 Η ιστική βλάβη στην υπερηωσινοφιλία Η παρατεταμένη υπερηωσινοφιλία που παρατηρείται στο ΙΥΣ οδηγεί πάντα σε βλάβη ζωτικών οργάνων. Η παθογένεια της ιστικής βλάβης στην υπερηωσινοφιλία έχει αποτελέσει σημαντικό ερευνητικό πεδίο τα τελευταία χρόνια. Τρανσγονιδιακά ποντίκια που δε φέρουν το γονίδιο της IL-5 (της σημαντικότερης κυτταροκίνης για την παραγωγή των ηωσινόφιλων) κι έχουν αυξημένο αριθμό ηωσινόφιλων στο περιφερικό αίμα, δεν αναπτύσσουν ιστικές βλάβες. Έτσι, άλλοι παράγοντες όπως κυτταροκίνες που ενεργοποιούν τα ηωσινόφιλα, τα Τ-λεμφοκύτταρα ή τα πολυμορφοπύρηνα, φαίνεται να είναι απαραίτητες για την ιστική καταστροφή. Στα ποντίκια η ηωσινοφιλική διήθηση των πνευμόνων αναστέλλεται με τη χρήση μονοκλωνικού αντι-il5 αντισώματος. Η ενεργοποίηση των ηωσινόφιλων από Τ-λεμφοκύτταρα οδηγεί σε μεταβολικές και δομικές αλλαγές της μεμβράνης τους με τελικό αποτέλεσμα την απελευθέρωση του περιεχομένου των κοκκίων τους στον ιστό που τα φιλοξενεί. Όπως προαναφέρθηκε, τα κοκκία των ηωσινόφιλων περιέχουν κυτταροτοξικές (MBP, ECP) και νευροτοξικές ουσίες, ουσίες που προάγουν τη θρόμβωση ή προκαλούν βλάβη του ενδοθηλίου. Έτσι, η απελευθέρωση κυτταροτοξικών ουσιών μετά τη διήθηση του ιστού από τα ηωσινόφιλα, σε συνδυασμό με μικροαγγειακές θρομβώσεις τοπικά οδηγούν στην καταστροφή του ιστού. Μάλιστα, ο αριθμός των «υπόπυκνων» ηωσινόφιλων, δηλ. ηωσινόφιλων με μειωμένο αριθμό κοκκίων, σχετίζεται θετικά με την εμφάνιση οργανικών βλαβών στους ασθενείς με ΙΥΣ. Τα ηωσινόφιλα εκφράζουν πολλούς μεμβρανικούς υποδοχείς, όπως ο PAF κι ο ICAM-1. Ποντίκια με έλλειψη του γονιδίου του ICAM-1 δεν μπορούν να διατηρήσουν τον αριθμό των ηωσινόφιλων των ιστών. Τα ηωσινόφιλα εκφράζουν, επίσης, 95

6 υποδοχείς κυτταροκινών, όπως των IL-3, IL-5 και GM-CSF, που είναι σημαντικοί για την ανάπτυξη αυτοκρινών κύκλων. Οι μεμβρανικοί αυτοί υποδοχείς παίζουν σημαντικό ρόλο στην ιστική βλάβη που προκαλούν τα ηωσινόφιλα, ενώ τα θρομβωτικά επεισόδια που προκαλούνται από την αυξημένη παραγωγή των PAF και του VCAM-1, συντελλούν αποτελεσματικά στην καταστροφή των ιστών. Πολλά όργανα μπορούν να υποστούν βλάβη από τη διήθηση των ηωσινόφιλων στις περιπτώσεις παρατεταμένης ηωσινοφιλίας ή ΙΥΣ. Η ύπαρξη αυξημένων επιπέδων IgE στον ορό και πολυκλωνικής υπεργαμμασφαιριναιμίας σχετίζονται με την εμφάνιση ιστικών βλαβών σε ασθενείς με υπερηωσινοφιλία. Τα όργανα και συστήματα που προσβάλλονται κυρίως είναι η καρδιά, οι πνεύμονες, το νευρικό και το γαστρεντερικό σύστημα. Καρδιακή βλάβη, λόγω τοπικής απελευθέρωσης MBP, ECP και υπεροξειδάσης από τα ηωσινόφιλα, αποτελεί βασική αιτία θανάτου, λόγω καρδιογενούς καταπληξίας ή διατατικής μυοκαρδιοπάθειας. Στη σειρά ασθενών με ΙΥΣ από το ΝΙΗ, η καρδιακή βλάβη σχετίζονταν με την παρουσία σπληνομεγαλίας, θρομβοπενίας, αυξημένων επιπέδων Β 12, και στροφής των λευκών προς τα αριστερά στο περιφερικό αίμα. Στην καρδιά η διήθηση από ηωσινόφιλα μπορεί επίσης να προκαλέσει συμπιεστική περικαρδίτιδα, ινώδη ενδοκαρδίτιδα, ενδομυοκαρδιακή ίνωση, ανεπάρκεια αορτικής ή τριγλώχινος βαλβίδων και ανεύρυσματα του κόλπου του Valsalva ή των στεφανιαίων αγγείων. Η βιοψία του μυοκαρδίου αποδεικνύει την ηωσινοφιλική διήθηση σε περιπτώσεις ηωσινοφιλικής ενδοκαρδίτιδος. Έχει περιγραφεί ακόμη και εκτεταμένο έμφραγμα μυοκαρδίου με πολλαπλούς θρόμβους στα στεφανιαία αγγεία σε κορίτσι 15 ετών με ΙΥΣ και πολύ υψηλά επίπεδα ηωσινοφιλικής ΜΒΡ. Στο νευρικό σύστημα οι βλάβες που προκαλούνται από ηωσινοφιλική διήθηση περιλαμβάνουν πολλαπλή μονονευρίτιδα, περιφερική νευροπάθεια συσχετιζόμενη με την EDN, παραπάρεση, υποτροπιάζουσα υποξεία εγκεφαλοπάθεια, επιληπτικές κρίσεις, εγκεφαλικά αποφρακτικά επεισόδια κι ηωσινοφιλική μηνιγγίτιδα. Πνευμονική διήθηση κι ίνωση, πνευμονική εμβολή και διήθηση των πλευρών έχουν περιγραφεί σε υπερηωσινοφιλικά σύνδρομα. Σε 5 ασθενείς με ΙΥΣ η αξονική τομογραφία θώρακος ανέδειξε μικρά οζίδια και στους δυο πνεύμονες, η βιοψία των οποίων επιβεβαίωσε την ηωσινοφιλική διήθηση. Γαστρεντερικές διαταραχές από ηωσινοφιλική διήθηση περιγράφονται συχνά στις υπερηωσινοφιλίες και περιλαμβάνουν ασκίτη, διάρροιες, γαστρίτιδα, κολίτιδα, παγκρεατίτιδα, χολλαγγειΐτιδα κι ηπατίτιδα. Σε 13 ασθενείς με υπερηωσινοφιλία και ηπατική δυσλειτουργία, το υπερηχογράφημα του ήπατος ανέδειξε υποηχογενείς εστίες διαμέτρου 1-2 εκ. σε 7 ασθενείς, μεγαλύτερες εστίες (3-4 εκ.) σε 4 ασθενείς, ενώ 2 ασθενείς είχαν διάχυτη ηπατομεγαλία. Τα ευρήματα αυτά ήταν παρόμοια με αυτά πρωτοπαθών ή μεταστατικών ηπατικών όγκων. Σύνδρομο Budd-Chiari έχει επίσης περιγραφεί σε ασθενείς με ΙΥΣ. 96

7 Οι δερματικές βλάβες από διήθηση του δέρματος από ηωσινόφιλα περιλαμβάνουν αγγειοοίδημα, ουρτικάρια, πολλαπλές ερυθηματώδεις πλάκες, οζώδεις ογκωτικές βλάβες κι υποτροπιάζοντα έλκη. Οι αρθρώσεις μπορεί να προσβληθούν και να προκαλέσουν αρθραλγίες, πολυαρθρίτιδα και τενοντίτιδα. Οι μύες προσβάλλονται σπάνια, ενώ φαινόμενο Raynaud έχει περιγραφεί σε ΙΥΣ. Οστεολυτικές βλάβες έχουν περιγραφεί σε δυο ασθενείς με ΟΗΛ. Οι νεφροί σπάνια διηθούνται από ηωσινόφιλα. Ωστόσο υπάρχουν περιπτώσεις ασθενών με ΙΥΣ και πρωτεϊνουρία/αιματουρία λόγω ηωσινοφιλικής διήθησης των νεφρών. Τέλος, οφθαλμικές βλάβες είναι εξαιρετικά σπάνιες και αφορούν κυρίως αρτηριΐτιδα του αμφιβληστροειδούς, αγγειΐτιδα και ύπαρξη μικροθρομβώσεων στις αμφιβληστροειδικές αρτηρίες. 4. ΧΕΙΡΙΣΜΟΣ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΥΠΕΡΗΩΣΙΝΟΦΙΛΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ Ο χειρισμός ασθενών με ηωσινοφιλία σχετίζεται με την αιτία της ηωσινοφιλίας και απεικονίζεται σχηματικά στην εικόνα 1. Όταν δεν ανευρίσκονται αίτια αντιδραστικής υπερηωσινοφιλίας ή κλωνικές διαταραχές θα πρέπει να αναζητάται η ύπαρξη ιστικής βλάβης που σχετίζεται με την υπερηωσινοφιλία. Όταν υπάρχει βλάβη ζωτικού οργάνου με ταυτόχρονη ύπαρξη εμμένουσας, ανεξήγητης, μέτριας ή σοβαρής ηωσινοφιλίας, τίθεται η διάγνωση του ΙΥΣ Αντιδραστικής υπερηωσινοφιλία Στις περιπτώσεις αντιδραστικής ηωσινοφιλίας η θεραπεία του βασικού νοσήματος έχει σαν αποτέλεσμα την αποκατάσταση του αριθμού των ηωσινόφιλων σε φυσιολογικά επίπεδα. Η θεραπεία της υπερηωσινοφιλίας που οφείλεται σε κλωνική διαταραχή ή σε ΙΥΣ έχει ως στόχο τη μείωση του αριθμού των ηωσινόφιλων και τη βελτίωση των συμπτωμάτων που προκαλούνται από τη βλάβη οργάνων που έχουν διηθηθεί από ηωσινόφιλα Κλωνικές διαταραχές Στις κλωνικές διαταραχές η συστηματική χημειοθεραπεία με ή χωρίς μεταμόσχευση αρχέγονων αιμοποιητικών κυττάρων είναι απαραίτητη για τον έλεγχο της νόσου Ιδιοπαθές υπερηωσινοφιλικό σύνδρομο Στην αντιμετώπιση του ΙΥΣ, τα κορτικοστεροειδή, και συγκεκριμένα η πρεδνιζολόνη (σε δόση 1 mg/kg/ημερησίως), είναι η θεραπεία εκλογής, αφού μειώνουν τον αριθμό των ηωσινόφιλων μέσω μείωσης την παραγωγή τους από το μυελό των οστών, και λόγω ελάττωσης του πληθυσμού των Τ-λεμφοκυττάρων που ελέγχουν, 97

8 όπως προαναφέρθηκε, την παραγωγή των ηωσινόφιλων. Επίσης μειώνουν τα καταστροφικά αποτελέσματα της απελευθέρωσης των ουσιών που περιέχονται στα κοκκία των ηωσινόφιλων, μέσω της καταστολής της φλεγμονώδους διαδικασίας. Ασθενείς με ΙΥΣ που είναι ανθεκτικοί στα στεροειδή εμφανίζουν εξαιρετικά αποτελέσματα στη χορήγηση ιντερφερόνης-α (IFN-α), έτσι ώστε αυτή να θεωρείται σήμερα ως η καλύτερη εκλογή σε αποτυχία των στεροειδών. Ανθεκτικοί ασθενείς απαντούν επίσης στην κυκλοσπορίνη και την κλαντριμπίνη. Η κυκλοσπορίνη αναστέλλει τη δράση των μεταγραφικών παραγόντων NF-AT και AP-1 που προάγουν την έκφραση του γονιδίου της IL-2, ενώ ταυτόχρονα αναστέλλει την παραγωγή IL-5 από τα Τ-λεμφοκύτταρα συμβάλλοντας έτσι στη μείωση του αριθμού των ηωσινόφιλων. Η υδροξυουρία μπορεί επίσης να μειώσει τον αριθμό των ηωσινόφιλων σε ανθεκτικές περιπτώσεις. Δόση ίση με 1-2 g/ημερησίως είναι συνήθως αρκετή. Η χρήση βινκριστίνης, χλωραμβουκίλης κι ετοποσίδης μπορεί να αποτελέσει θεραπευτικό όπλο σε ανθεκτικές περιπτώσεις ΙΥΣ. Τα τελευταία χρόνια στη θεραπεία του ΙΥΣ έχει χρησιμοποιηθεί και η ιματινίμπη με πολύ ενθαρρυντικά αποτελέσματα σε ασθενείς που φέρουν τη χιμαιρική πρωτεΐνη FIP1L1-PDGFRA. Αρχικά χορηγείται σε δόση 100 mg/ημερησίως για 4 εβδομάδες, και στη συνέχεια σε δόση 75 mg/ημερησίως. Μετά ύφεση της νόσου η ιματινίμπη χρησιμοποιείται σε δόση 200 mg την εβδομάδα. Σε ασθενείς που δεν φέρουν την παραπάνω βλάβη η ιματινίμπη έχει φτωχότερα αποτελέσματα, αλλά σήμερα θεωρείται από πολλούς ερευνητές ως θεραπεία 3 ης γραμμής για το ΙΥΣ. Δύο μονοκλωνικά αντισώματα έχουν χρησιμοποιηθεί τα τελευταία 3 χρόνια στη θεραπεία του ΙΥΣ. Η μεπολιζουμάμπη (mepolizumaβ) στοχεύει την IL-5 και η αλεμτουζουμάμπη (alemtuzumab) το αντιγόνο CD52 που εκφράζεται στα ηωσινόφιλα. Τα δύο αυτά αντισώματα έχουν δώσει ενθαρρυντικά αποτελέσματα δρώντας τόσο στη μείωση του αριθμού των ηωσινόφιλων όσο και στη βελτίωση των συμπτωμάτων και της ποιότητας ζωής των ασθενών με ΙΥΣ. Ωστόσο αρκετές φορές έχει παρατηρηθεί η επανεμφάνιση της ηωσινοφιλίας μετά τη διακοπή της χορήγησης κι αυτό αποτελέι το κυριότερο πρόβλημα στη χρήση τους. Μελέτες φάσης 2/3 διεξάγονται για να αναδείξουν τη θέση των παραγόντων αυτών στην αντιμετώπιση του ΙΥΣ. Ενδιαφέρον έχει παρουσιάσει τα τελευταία χρόνια η παρατήρηση ότι η χορήγηση ενδοφλεβίως ανοσοσφαιρινών (ΙVIg) ήταν αποτελεσματική στη μείωση των ηωσινόφιλων σε ασθενείς με ΙΥΣ. Το τοξικό αποτέλεσμα στα ηωσινόφιλα αποδίδεται στο αυτοαντίσωμα anti-siglec-8 που βρίσκεται σε όλα τα σκευάσματα IVIgs. Τέλος η αλλογενής μεταμόσχευση μυελού των οστών ή αρχέγονων αιμοποιητικών κυττάρων περιφερικού αίματος αποτελεί λύση σε ορισμένες πολυανθεκτικές μορφές σε νέους ασθενείς. Στο σημείο αυτό θεωρείται σκόπιμο να αναφερθούμε στους ασυμπτωματικούς ασθενείς με ΙΥΣ που δεν έχουν ακόμη εμφανή σημεία της οργανικής βλάβης. Δεν 98

9 99

10 υπάρχει ομοφωνία για το αν οι ασθενείς αυτοί απαιτούν άμεση θεραπεία. Ωστόσο σε αυτό που όλοι οι κλινικοί ερευνητές συμφωνούν είναι ότι οι ασθενείς αυτοί χρειάζονται συστηματική παρακολούθηση με μέτρηση της τροπονίνης του ορού κάθε 3-6 μήνες και υπερηχογράφημα καρδιάς κάθε 6 μήνες. Στους ασθενείς με ΙΥΣ η συνεχής αναζήτηση κλωνικότητος αποτελεί βασικό στοιχείο της παρακολούθησής τους, καθώς έχει βρεθεί ότι το 25% αυτών θα εμφανίσουν κάποιο κλωνικό αιματολογικό νόσημα στην πορεία της νόσου. Έτσι γενική αίματος, μελέτη του περιφερικού αίματος και πλήρης βιοχημικός έλεγχος πρέπει να γίνονται τουλάχιστον μια φορά το εξάμηνο, ενώ κυτταρογενετικές και μοριακές αναλύσεις είναι απαραίτητες ετησίως. Πτώση της αιμοσφαιρίνης, μείωση ή αύξηση του αριθμού των αιμοπεταλίων, αύξηση των επιπέδων της βιταμίνης Β 12, παθολογική αλκαλική φωσφατάση των ουδετερόφιλων, παρουσία στο περιφερικό αίμα παθολογικών ουδετερόφιλων, εμπύρηνων ερυθρών, δακρυοκυττάρων ή αυξημένων βασεόφιλων, μπορεί να αποτελούν ενδείξεις κλωνικής διαταραχής, όπως ΜΥΣ ή ΜΔΣ. Καθώς καρδιακές διαταραχές είναι συνήθεις στο ΙΥΣ, η συχνή παρακολούθηση της καρδιακής λειτουργίας είναι απαραίτητη. Υπερηχογράφημα καρδιάς πρέπει να διενεργείται ανά εξάμηνο. 5. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ Η υπερηωσινοφιλία συνοδεύει πολλά νοσήματα. Το ΙΥΣ αποτελεί μια ετερογενή ομάδα νοσημάτων με διαφορετική παθογένεια. Στους ασθενείς με ΙΥΣ πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα προσεχτικοί, αφού το 25% αυτών θα αναπτύξει κάποιο κλωνικό νόσημα του μυελού των οστών στην πορεία της νόσου. Η συστηματική παρακολούθησή τους κι η ανάπτυξη νέων μοριακών τεχνικών για την τεκμηρίωση της κλωνικότητος θα οδηγήσουν στην καλύτερη ταξινόμηση κι αντιμετώπιση της σπάνιας αυτής αιματολογικής διαταραχής. 6. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1. Apperley JF, Gardembas M, Melo JV et al. Response to imatinib mesylate in patients with chronic myeloproliferative diseases with rearrangements of the platelet-derived growth factor receptor beta. N Engl J Med 2002, 347: Bacher U, Reiter A, Haferlach T et al. A combination of cytomorphology, cytogenetic analysis, fluorescence in situ hybridization and reverse transcriptase polymerase chain reaction for establishing clonality in cases of persisting hypereosinophilia. Haematologica 2006, 91: Bigoni R, Cunes A, Roberti MG et al. Cytogenetic and molecular cytogenetic characterisation of 6 new cases of idiopathic hypereosinophilic syndrome. Haematologica 2000, 85:

11 4. Brito-Babapulle F. The eosinophilias, including the idiopathic hypereosinophilic syndrome. Br J Haematol 2003, 121: Chang HW, Leong KH, Koh DR, Lee SH. Clonality of isolated eosinophils in the hypereosinophilic syndrome. Blood 1999, 93: Chockalingam A, Jalil A, Shadduck RK, Lister J. Allogenic peripheral blood stem cell transplantation for hypereosinophilic syndrome with severe cardiac dysfunction. Bone Marrow Transplant 1999, 23: Cools J, DeAngelo DJ, Gotlib J et al. A tyrosine kinase created by fusion of the PDG- FRA and FIP1L1 genes as a therapeutic target of imatinib in idiopathic hypereosinophilic syndrome. N Engl J Med 2003, 348: Garrett JK, Jameson SC, Thomson B et al. Antiinterleukin-5 (mepolizumab) therapy for hypereosinophilic syndrome. J Allergy Clin Immunol 2004, 113: Gotlib J, Cools J, Malone JM et al. The FIP1L1-PDGFR fusion tyrosine kinase in hypereosinophilic syndrome and chronic eosinophilic leukemia: implications for diagnosis, classification, and management. Blood 2004, 103: Gotlib J, Cross NCP, Gilliland DG. Eosinophilic disorders: molecular pathogenesis, new classification, and modern therapy. Best Prac Res Clin Haematol 2006, 19: Halaburda K, Prejzner W, Szatkowski D et al. Allogeneic bone marrow transplantation for hypereosinophilic syndrome: long-term follow-up with the eradication of FIP1L1- PDGFRA fusion transcript. Bone Marrow Transplant 2006, 38: Klion AD, Bochner BS, Gleich GJ et al. Approach to the treatment of hypereosinophilic syndromes: A workshop summary report. J Allergy Clin Immunol 2006, 117: Meletis J. Atlas of Hematology. 2 nd edition, Nereus Publish. Inc. Athens Ommen SR, Seward JB, Tajik AJ. Clinical and echocardiographic features of the hypereosinophilic syndrome. Am J Cardiol 2000, 86: Pardanani A, Ketterling RP, Li CY et al. FIP1L1 PDGFRA in eosinophilic disorders: prevalence in a routine clinical practice, long-term experience with imatinib therapy, and a critical review of the literature. Leuk Res 2006, 30: Peros-Golubicić T, Smojver-Jezek S. Hypereosinophilic syndrome: diagnosis and treatment. Curr Opin Pulm Med 2007, 13: Robyn J, Lemery S, McCoy JP et al. Multilineage involvement of the fusion gene in patients with FIP1L1/PDGFRA- positive hypereosinophilic syndrome. Br J Haematol 2005, 132: Roufosse F, Schandene L, Sibille C et al. Clonal Th 2 lymphocytes in patients with the idiopathic hypereosinophilic syndrome. Br J Haematol 2000, 109: Score J, Curtis C, Waghorn K et al. Identification of a novel imatinib responsive KIF5B- PDGFRA fusion gene following screening for PDGFRA overexpression in patients with hypereosinophilia. Leukemia 2006, 20: Sefcick A, Sowter S, DasGupta E et al. Alemtuzumab therapy for refractory hypereosinophilic syndrome. Br J Haematol 2004; 124: Simon HU, Plotz SG, Dummer R, Blaser K. Abnormal clones of T cells producing interleukin 5 in idiopathic eosinophilia. N Engl J Med 1999, 341: Terpos E, Deligiannis P, Samarkos M et al. Variabiliy in eosinophil density in relation to their concentration in peripheral blood. Haematologica 1999, 84:

12 23. Valent P, Sperr WR, Schwartz LB, Horny HP. Diagnosis and classification of mast cell proliferative disorders: Delineation from immunologic diseases and non mast cell hematopoietic neoplasms. J Allergy Clin Immunol 2004, 114: Viniou N, Yataganas X, Abazis D et al. Hypereosinophilia associated with monosomy 7. Cancer Genet Cytogenet 1995, 80: von Gunten S, Vogel M, Schaub A et al. Intravenous immunoglobulin preparations contain anti-siglec-8 autoantibodies. J Allergy Clin Immunol 2007, 119: Weller PF, Bubley GJ. The idiopathic hypereosinophilic syndrome. Blood 1994, 83: Yamada Y, Rothenberg ME, Lee AW et al. The FIP1L1- PDGFRA fusion gene cooperates with IL-5 to induce murine hypereosinophilic syndrome (HES)/ chronic eosinophilic leukemia (CEL)-like disease. Blood 2006, 107: Δεληγιάννης Φ, Τσεκούρα Χ, Ποζιόπουλος Χ, Παναγιωτίδης Π, Καπίρη Ε, Πατεράκης Γ, Βαβουράκης Ε, Λαφιωνιάτης Σ, Καρκαντάρης Χ, Λουκόπουλος Δ, Μελέτης Ι. Ετερογένεια των ηωσινοφίλων του περιφερικού αίματος: Μεταβολές στην πυκνότητα των κυττάρων σε σχέση με το βαθμό της ηωσινοφιλίας. Πρακτ 5 ου Πανελ Αιματολ Συνεδρ 1991: Ηλιόπουλος Γ. Αυξητικοί αιμοποιητικοί παράγοντες και αναστολείς της αιμοποίησης. Σεμιν Εσωτ Παθολ 1994, 1: Μελέτης Ι. Από το Αιματολογικό Εύρημα στη Διάγνωση. Εκδόσεις Νηρέας, 6 η Έκδοση, Αθήνα, Μελέτης Ι. Άτλας Αιματολογίας. Εκδόσεις Νηρέας, Αθήνα Μελέτης Ι, Μελέτης Χρ. CDROM Αιματολογία-Διαγνωστική Προσέγγιση. Εκδόσεις Νηρέας, Αθήνα 1998 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ Α. Άντρας 64 ετών προσέρχεται για διερεύνηση εμμένουσας ηωσινοφιλίας: αριθμός λευκών 17,6x10 9 /L και τύπο: 20% ουδετερόφιλα, 4% λεμφοκύτταρα, 2% μονοκύτταρα και 74% ώριμα ηωσινόφιλα. Ο Ht ήταν 38,2%, η Ηb 12,8 g/dl και τα αιμοπετάλια 426x10 9 /L. Δεν υπήρχαν βλαστικά κύτταρα στο περιφερικό αίμα ή το μυελό των οστών. O καρυοτυπικός έλεγχος δεν ανέδειξε χρωμοσωματική βλάβη ενώ ό έλεγχος για τη χιμαιρική πρωτεΐνη bcr-abl ήταν αρνητικός. Το υπερηχογράφημα καρδιάς ήταν συμβατό με μυοκαρδιοπάθεια. Ποιά είναι η πιθανότερη διάγνωση; 1. Χρόνια μυελογενής λευχαιμία (ΧΜΛ) 2. Χρόνια ουδετεροφιλική λευχαιμία (ΧΟΛ) 3. Χρόνια μυεολομονοκυτταρική λευχαιμία (ΧΜΜΛ) 4. Ιδιοπαθές υπερηωσινοφιλικό σύνδρομο (ΙΥΣ) 5. Οξεία ηωσινοφιλική λευχαιμία (ΟΗΛ) 102

13 Β. Το όργανο που προσβάλλεται συχνότερα, από τα παρακάτω, στο ιδιοπαθές υπερηωσινοφιλικό σύνδρομο είναι: 1. το έντερο 2. η καρδιά 3. οι αρθρώσεις 4. οι μήνιγγες 5. οι οφθαλμοί Γ. Η θεραπεία εκλογής για το ιδιοπαθές υπερηωσινοφιλικό σύνδρομο που είναι ανθεκτικό στα κορτικοστεροειδή είναι: 1. η υδροξυουρία 2. η ιντερφερόνη-α 3. η ιματινίμπη 4. η κυκλοσπορίνη 5. η μεταμόσχευση αρχέγονων αιμοποιητικών κυττάρων Δ. Ασθενής με εμμένουσα υπερηωσινοφιλία (>3x10 9 /L ηωσινόφιλα) πρέπει να ελεγχθεί για: 1. bcr-abl 2. καρυότυπο μυελού των οστών 3. τρυπτάση ορού 4. FIP1L1-PDGFRA 5. όλα τα παραπάνω Ε. Το ΙΥΣ χαρακτηρίζεται από όλα τα παρακάτω εκτός από: 1. αριθμό ηωσινόφιλων μεταξύ 0,6-1,5x10 9 /L 2. υπερηωσινοφιλία που εμμένει για χρονικό διάστημα τουλάχιστον 6 μηνών 3. έλλειψη δευτεροπαθών αιτίων ηωσινοφιλίας 4. βλάβη ζωτικών οργάνων 5. FIP1L1-PDGFRA 103

9. Ενδογενείς ηωσινοφιλίες Νοσήματα με ηωσινοφιλία που ευθύνονται τα ίδια τα ηωσινόφιλα

9. Ενδογενείς ηωσινοφιλίες Νοσήματα με ηωσινοφιλία που ευθύνονται τα ίδια τα ηωσινόφιλα 9. Ενδογενείς ηωσινοφιλίες Νοσήματα με ηωσινοφιλία που ευθύνονται τα ίδια τα ηωσινόφιλα Γ.Χρ. Μελέτης 1, Α. Σαραντόπουλος 1, Σ. Μασουρίδη 1, Ε. Βαριάμη 1, Ε. Τέρπος 2 ΚΥΡΙΑ ΣΗΜΕΙΑ Ενδογενείς ηωσινοφιλίες

Διαβάστε περισσότερα

13. Ηωσινόφιλο κύτταρο στα επιχρίσματα περιφερικού αίματος και μυελού των οστών

13. Ηωσινόφιλο κύτταρο στα επιχρίσματα περιφερικού αίματος και μυελού των οστών 13. Ηωσινόφιλο κύτταρο στα επιχρίσματα περιφερικού αίματος και μυελού των οστών Γ.Χρ. Μελέτης 1, Α. Σαραντόπουλος 1, Σ. Μασουρίδη 1, Ε. Βαριάμη 1, Ε. Τέρπος 2 Τα ηωσινόφιλα παράγονται όπως όλα τα κύτταρα

Διαβάστε περισσότερα

7. Αιματολογικά νοσήματα που συνοδεύονται από ηωσινοφιλία

7. Αιματολογικά νοσήματα που συνοδεύονται από ηωσινοφιλία 7. Αιματολογικά νοσήματα που συνοδεύονται από ηωσινοφιλία E. Τέρπος 1, Α. Σαραντόπουλος 2, Σ. Μασουρίδη 2, Μ. Ασπραδάκη 2, Ι.Β. Ασημακόπουλος 2, Σπηλιοπούλου Α 1, B. Μηλιώνης 2, Ε. Βαριάμη 2, Γ.Χρ. Μελέτης

Διαβάστε περισσότερα

Νόρα Βύνιου Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Αιματολογίας ΜΥΕΛΟΫΠΕΡΠΛΑΣΤΙΚΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ

Νόρα Βύνιου Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Αιματολογίας ΜΥΕΛΟΫΠΕΡΠΛΑΣΤΙΚΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ Νόρα Βύνιου Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Αιματολογίας ΜΥΕΛΟΫΠΕΡΠΛΑΣΤΙΚΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ Μυελοϋπερπλαστικά νοσήματα (MΥΝ) Χρόνια Μυελογενής Λευχαιμία (ΧΜΛ), BCR-ABL1 + Χρόνια Ουδετεροφιλική Λευχαιμία (ΧΟΛ)

Διαβάστε περισσότερα

Οξεία μυελογενής λευχαιμία

Οξεία μυελογενής λευχαιμία Οξεία μυελογενής λευχαιμία Γενικά στοιχεία Ταξινόμηση και τύποι Ενδείξεις και συμπτώματα Αίτια πρόκλησης Διάγνωση Παρουσίαση και επαναστόχευση από Βικιπαίδεια Οξεία μυελογενής λευχαιμία : Ζήσου Ιωάννης

Διαβάστε περισσότερα

Σύνοψη της προσέγγισης ασθενούς με πανκυτταροπενία. Ιατρικό Τμήμα Πανεπιστημίου Πατρών Απαρτιωμένη διδασκαλία στην Αιματολογία Αργύρης Συμεωνίδης

Σύνοψη της προσέγγισης ασθενούς με πανκυτταροπενία. Ιατρικό Τμήμα Πανεπιστημίου Πατρών Απαρτιωμένη διδασκαλία στην Αιματολογία Αργύρης Συμεωνίδης Σύνοψη της προσέγγισης ασθενούς με πανκυτταροπενία Ιατρικό Τμήμα Πανεπιστημίου Πατρών Απαρτιωμένη διδασκαλία στην Αιματολογία Αργύρης Συμεωνίδης Αρχική κλινική προσέγγιση Συμπτωματικός ή μη συμπτωματικός

Διαβάστε περισσότερα

ΚΛΙΝΙΚΗ ΚΑΙ ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΑΣΘΕΝΟΥΣ ΜΕ ΗΩΣΙΝΟΦΙΛΙΑ

ΚΛΙΝΙΚΗ ΚΑΙ ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΑΣΘΕΝΟΥΣ ΜΕ ΗΩΣΙΝΟΦΙΛΙΑ ΚΛΙΝΙΚΗ ΚΑΙ ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΑΣΘΕΝΟΥΣ ΜΕ ΗΩΣΙΝΟΦΙΛΙΑ Ρηγάτου Ευθυμία Παιδίατρος, Επιμελήτρια Α ΕΣΥ, Τμήμα Παιδιατρικής Αιματολογίας- Ογκολογίας, Γ. Ν. Παίδων Η Αγία Σοφία Ως Ηωσινοφιλία ορίζεται

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Παθοφυσιολογία ΙΙ Αιματολογία Υπεύθυνος μαθήματος: Καθηγητής Αλέξανδρος Α. Δρόσος Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης

Διαβάστε περισσότερα

-Αναστολή της οργανικής σύνδεσης του ιωδίου που προσλαμβάνεται από το θυρεοειδή αδένα -Ανοσοκατασταλτική δράση με αποτέλεσμα τη μείωση της παραγωγής

-Αναστολή της οργανικής σύνδεσης του ιωδίου που προσλαμβάνεται από το θυρεοειδή αδένα -Ανοσοκατασταλτική δράση με αποτέλεσμα τη μείωση της παραγωγής Άννα Ναξάκη Επιμελήτρια Α Γ Παθολογική Κλινική ΠΑΡΑΓΩΓΑ ΘΕΙΟΥΡΙΑΣ(ΠΡΟΠΥΛΟ ΚΑΙ ΜΕΘΥΛΟΘΕΙΟΥΡΑΚΙΛΗ) ΠΑΡΑΓΩΓΑ ΙΜΙΔΑΖΟΛΗΣ(ΚΑΡΒΙΜΑΖΟΛΗ ΚΑΙ ΘΕΙΑΜΑΖΟΛΗ) -Αναστολή της οργανικής σύνδεσης του ιωδίου που προσλαμβάνεται

Διαβάστε περισσότερα

Αλλογενής Μεταµόσχευση Αρχέγονων Αιµοποιητικών Κυττάρων:βασικές αρχές, ενδείξεις και διαδικασία. Επιλεγόµενο Μάθηµα Αιµατολογίας

Αλλογενής Μεταµόσχευση Αρχέγονων Αιµοποιητικών Κυττάρων:βασικές αρχές, ενδείξεις και διαδικασία. Επιλεγόµενο Μάθηµα Αιµατολογίας Αλλογενής Μεταµόσχευση Αρχέγονων Αιµοποιητικών Κυττάρων:βασικές αρχές, ενδείξεις και διαδικασία Επιλεγόµενο Μάθηµα Αιµατολογίας Βασικές αρχές Η µεταµόσχευση αρχέγονων αιµοποιητικών κυττάρων αποτελεί σηµαντική

Διαβάστε περισσότερα

Οικογενησ Μεσογειακοσ Πυρετοσ

Οικογενησ Μεσογειακοσ Πυρετοσ www.printo.it/pediatric-rheumatology/gr/intro Οικογενησ Μεσογειακοσ Πυρετοσ Έκδοση από 2016 1. ΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΟΙΚΟΓΕΝΗΣ ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΟΣ ΠΥΡΕΤΟΣ 1.1 Τι είναι; Ο Οικογενής Μεσογειακός Πυρετός (ΟΜΠ) είναι ένα γενετικά

Διαβάστε περισσότερα

ΟΞΕΙΑ ΛΕΥΧΑΙΜΙΑ Θεραπευτικές Εξελίξεις Χ. ΜΑΤΣΟΥΚΑ Ε. ΤΡΑΙΤΣΕ 31/03/2018

ΟΞΕΙΑ ΛΕΥΧΑΙΜΙΑ Θεραπευτικές Εξελίξεις Χ. ΜΑΤΣΟΥΚΑ Ε. ΤΡΑΙΤΣΕ 31/03/2018 ΟΞΕΙΑ ΛΕΥΧΑΙΜΙΑ Θεραπευτικές Εξελίξεις Χ. ΜΑΤΣΟΥΚΑ Ε. ΤΡΑΙΤΣΕ 31/03/2018 Μπλινατουμάμπη σε υποτροπή ή ανθεκτική Οξεία Λεμφοβλαστική Λευχαιμία Σε ενήλικες ασθενείς με ανθεκτική ή υποτροπή ΟΛΛ, με την χορήγηση

Διαβάστε περισσότερα

ΚΟΛΕΤΣΑ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΙΑ Λέκτορας Εργαστήριο Γενικής Παθολογίας και Παθολογικής Ανατομικής, ΑΠΘ

ΚΟΛΕΤΣΑ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΙΑ Λέκτορας Εργαστήριο Γενικής Παθολογίας και Παθολογικής Ανατομικής, ΑΠΘ ΜΥΕΛΟΣ ΤΩΝ ΟΣΤΩΝ ΚΟΛΕΤΣΑ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΙΑ Λέκτορας Εργαστήριο Γενικής Παθολογίας και Παθολογικής Ανατομικής, ΑΠΘ ΜΥΕΛΟΔΥΣΠΛΑΣΤΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ Αντικατάσταση ΜΟ από κλωνικούς απογόνους εξαλλαγμένου πολυδύναμου

Διαβάστε περισσότερα

ΛΕΜΦΩΜΑ ΗΟDGKIN. Αλεξάνδρα Κουράκλη-Συμεωνίδου Απαρτιωμένη διδασκαλία 2015

ΛΕΜΦΩΜΑ ΗΟDGKIN. Αλεξάνδρα Κουράκλη-Συμεωνίδου Απαρτιωμένη διδασκαλία 2015 ΛΕΜΦΩΜΑ ΗΟDGKIN Αλεξάνδρα Κουράκλη-Συμεωνίδου Απαρτιωμένη διδασκαλία 2015 ΛΕΜΦΩΜΑ ΗΟDGKIN Επιδημιολογία - Αιτιοπαθογένεια Δικόρυφη καμπύλη εμφάνισης κορυφές: 15-40 έτη, >60 έτη : = Μικρή υπεροχή (1.5-2.0/1)

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΙΆΔΝΗ ΟΜΆΔΑ ΥΠΟΣΤΉΡΙΞΗΣ ΑΣΘΕΝΏΝ ΜΕ ΧΛΛ. Εισαγωγή στην αιματολογία

ΑΡΙΆΔΝΗ ΟΜΆΔΑ ΥΠΟΣΤΉΡΙΞΗΣ ΑΣΘΕΝΏΝ ΜΕ ΧΛΛ. Εισαγωγή στην αιματολογία ΑΡΙΆΔΝΗ ΟΜΆΔΑ ΥΠΟΣΤΉΡΙΞΗΣ ΑΣΘΕΝΏΝ ΜΕ ΧΛΛ Εισαγωγή στην αιματολογία Αιματολογία Κλινική και εργαστηριακή Διαγνωστική και θεραπευτική Αυτόνομη και συνεργατική Αίμα-Λειτουργίες Μεταφορά οξυγόνου Απομάκρυνση

Διαβάστε περισσότερα

Τι είναι το Πολλαπλούν Μυέλωμα και σε τί διαφέρει από τους άλλους Αιματολογικούς καρκίνους

Τι είναι το Πολλαπλούν Μυέλωμα και σε τί διαφέρει από τους άλλους Αιματολογικούς καρκίνους Τι είναι το Πολλαπλούν Μυέλωμα και σε τί διαφέρει από τους άλλους Αιματολογικούς καρκίνους Δρ Ειρήνη Κατωδρύτου Αιματολόγος, Διευθύντρια ΕΣΥ Αιματολογική Κλινική Α.Ν.Θ. «Θεαγένειο» Πολλαπλούν Μυέλωμα Είδος

Διαβάστε περισσότερα

Διαγνωστική προσέγγιση ασθενούς με ποσοτικές διαταραχές αιμοπεταλίων- Θρομβοκυττάρωση

Διαγνωστική προσέγγιση ασθενούς με ποσοτικές διαταραχές αιμοπεταλίων- Θρομβοκυττάρωση Διαγνωστική προσέγγιση ασθενούς με ποσοτικές διαταραχές αιμοπεταλίων- Θρομβοκυττάρωση Διαγνωστική προσέγγιση ασθενούς με θρομβοκυττάρωση Εισαγωγή Αριθμός ΑΜΠ 450x10 9 /L γενικά αποδεκτός ως θρομβοκυττάρωση

Διαβάστε περισσότερα

Γράφει: Μιλτιάδης Μαρκάτος, Πνευμονολόγος

Γράφει: Μιλτιάδης Μαρκάτος, Πνευμονολόγος Γράφει: Μιλτιάδης Μαρκάτος, Πνευμονολόγος Πάνω από ένα αιώνα πριν, ο J. Hutchinson, ένας χειρουργός-δερματολόγος, αναγνώρισε την πρώτη περίπτωση σαρκοείδωσης, στο Λονδίνο. Στα χρόνια πριν και μετά την

Διαβάστε περισσότερα

Συχνότητα. Άντρες Γυναίκες 5 1. Νεαρής και μέσης ηλικίας

Συχνότητα. Άντρες Γυναίκες 5 1. Νεαρής και μέσης ηλικίας Η αιτιολογία της πάθησης είναι άγνωστη, αν και έχει μεγάλη σχέση με το κάπνισμα καθώς το 90% των ασθενών είναι ενεργείς καπνιστές Συχνότητα Άντρες Γυναίκες 5 1 Νεαρής και μέσης ηλικίας Στο 60% των περιπτώσεων

Διαβάστε περισσότερα

Σπανια Νεανικη Πρωτοπαθης Συστηματικη Αγγειιτιδα

Σπανια Νεανικη Πρωτοπαθης Συστηματικη Αγγειιτιδα www.printo.it/pediatric-rheumatology/cy/intro Σπανια Νεανικη Πρωτοπαθης Συστηματικη Αγγειιτιδα Έκδοση από 2016 2. ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΙΑ 2.1 Ποιοί είναι οι τύποι της αγγειίτιδας? Πως γίνεται η κατάταξη

Διαβάστε περισσότερα

Μήπως έχω Σκληρόδερµα;

Μήπως έχω Σκληρόδερµα; Μήπως έχω Σκληρόδερµα; Για να πληροφορηθώ µýëïò ôçò Σπάνιος ναι... Μόνος όχι Η Πανελλήνια Ένωση Σπανίων Παθήσεων (Π.Ε.Σ.ΠΑ) είναι ο μόνος φορέας, μη κερδοσκοπικό σωματείο, συλλόγων ασθενών σπανίων παθήσεων

Διαβάστε περισσότερα

Αρχική εμπειρία από την χορήγηση anakinra σε δέκα ενήλικες ασθενείς με ανθεκτική ιδιοπαθή υποτροπιάζουσα περικαρδίτιδα

Αρχική εμπειρία από την χορήγηση anakinra σε δέκα ενήλικες ασθενείς με ανθεκτική ιδιοπαθή υποτροπιάζουσα περικαρδίτιδα Αρχική εμπειρία από την χορήγηση anakinra σε δέκα ενήλικες ασθενείς με ανθεκτική ιδιοπαθή υποτροπιάζουσα περικαρδίτιδα Γ. Λάζαρος, Π. Βασιλείου, Κ. Αντωνάτου, Χ. Κουτσιανάς, Γ. Γεωργιόπουλος, Δ. Βασιλόπουλος,

Διαβάστε περισσότερα

ITP Ιδιοπαθής/ αυτοάνοση θρομβοπενική πορφύρα

ITP Ιδιοπαθής/ αυτοάνοση θρομβοπενική πορφύρα ITP Ιδιοπαθής/ αυτοάνοση θρομβοπενική πορφύρα Αθανασία Μουζάκη, Καθηγήτρια Εργαστηριακής Αιματολογίας-Αιμοδοσίας, Αιματολογικό Τμήμα, Παθολογική Κλινική, Τμήμα Ιατρικής, Παν/ο Πατρών Τα είδη της ITP είναι:

Διαβάστε περισσότερα

1. Το ηωσινόφιλο κύτταρο

1. Το ηωσινόφιλο κύτταρο 1. Το ηωσινόφιλο κύτταρο Γ. Χρ. Μελέτης 1, Σ. Μασουρίδη 1, Α. Σαραντόπουλος 1, Α. Σπηλιοπούλου 1, M. Ασπραδάκη 1, Ι.Β. Ασημακόπουλος 1, B. Μηλιώνης 1, Ε. Βαριάμη 1, Ε. Τέρπος 2 ΚΥΡΙΑ ΣΗΜΕΙΑ Ηωσινόφιλη

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΔΙΚΗ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΑΝΑΤΟΜΙΚΗ

ΕΙΔΙΚΗ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΑΝΑΤΟΜΙΚΗ ΕΙΔΙΚΗ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΑΝΑΤΟΜΙΚΗ Εργαστήριο Γεν. Παθολογίας και Παθολογικής Ανατομικής Α.Π.Θ. 5o ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ ΛΕΜΦΟΠΟΙΗΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Διδάσκοντες: Αγγελική Χέβα Παθολογοανατόμος, ΠΓΝΘ «Γ. Παπανικολάου» Επιστημονικός

Διαβάστε περισσότερα

ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ Π.Γ.Ν.Θ.ΑΧΕΠΑ ΙΑΤΡΟΣ ΒΙΟΠΑΘΟΛΟΓΟΣ ΑΡΤΕΜΙΣ ΚΟΛΥΝΟΥ

ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ Π.Γ.Ν.Θ.ΑΧΕΠΑ ΙΑΤΡΟΣ ΒΙΟΠΑΘΟΛΟΓΟΣ ΑΡΤΕΜΙΣ ΚΟΛΥΝΟΥ ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ Π.Γ.Ν.Θ.ΑΧΕΠΑ ΙΑΤΡΟΣ ΒΙΟΠΑΘΟΛΟΓΟΣ ΑΡΤΕΜΙΣ ΚΟΛΥΝΟΥ Τα λεμφοκύτταρα προέρχονται από την λεμφική σειρά, ενώ τα μονοπύρηνα, τα πολυμορφοπύρηνα λευκοκύτταρα (κοκκιοκύτταρα) και τα βασεόφιλα

Διαβάστε περισσότερα

ΠΝΕΥΜΟΝΙΚΗ ΑΓΓΕΙΪΤΙΣ ΚΑΙ ΚΟΚΚΙΩΜΑΤΩΣΗ

ΠΝΕΥΜΟΝΙΚΗ ΑΓΓΕΙΪΤΙΣ ΚΑΙ ΚΟΚΚΙΩΜΑΤΩΣΗ ΠΝΕΥΜΟΝΙΚΗ ΑΓΓΕΙΪΤΙΣ ΚΑΙ ΚΟΚΚΙΩΜΑΤΩΣΗ Πνευμονική αγγειίτις και κοκκιωμάτωση είναι ένας περιγραφικός όρος που χαρακτηρίζεται από κυτταρική διήθηση του τοιχώματος των αγγείων (αγγειίτις) με καταστροφή και

Διαβάστε περισσότερα

οµή Ανοσιακού Συστήµατος Ελένη Φωτιάδου-Παππά Τµήµα Ανοσολογίας Γ.Ν. Νίκαιας-Πειραιά

οµή Ανοσιακού Συστήµατος Ελένη Φωτιάδου-Παππά Τµήµα Ανοσολογίας Γ.Ν. Νίκαιας-Πειραιά οµή Ανοσιακού Συστήµατος Ελένη Φωτιάδου-Παππά Τµήµα Ανοσολογίας Γ.Ν. Νίκαιας-Πειραιά Ανοσολογικό σύστηµα Βασικό σύστηµα του οργανισµού Λειτουργικές µονάδες του ανοσολογικού συστήµατος Οργανωµένος λεµφικός

Διαβάστε περισσότερα

Β ΟΞΕΙΑ ΛΕΜΦΟΒΛΑΣΤΙΚΗ ΛΕΥΧΑΙΜΙΑ (B ΟΛΛ) ΕΛΑΧΙΣΤΗ ΥΠΟΛΕΙΜΜΑΤΙΚΗ ΝΟΣΟΣ (MRD)

Β ΟΞΕΙΑ ΛΕΜΦΟΒΛΑΣΤΙΚΗ ΛΕΥΧΑΙΜΙΑ (B ΟΛΛ) ΕΛΑΧΙΣΤΗ ΥΠΟΛΕΙΜΜΑΤΙΚΗ ΝΟΣΟΣ (MRD) ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΚΥΤΤΑΡΟΜΕΤΡΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ - Γ ΜΕΡΟΣ «Η ΚΥΤΤΑΡΟΜΕΤΡΙΑ ΡΟΗΣ ΣΤΗΝ ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΑ» Β ΟΞΕΙΑ ΛΕΜΦΟΒΛΑΣΤΙΚΗ ΛΕΥΧΑΙΜΙΑ (B ΟΛΛ) ΕΛΑΧΙΣΤΗ ΥΠΟΛΕΙΜΜΑΤΙΚΗ ΝΟΣΟΣ (MRD) ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΕΙΡΗΝΗ ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

Συστηματικός ερυθηματώδης λύκος: το πρότυπο των αυτόάνοσων ρευματικών νοσημάτων

Συστηματικός ερυθηματώδης λύκος: το πρότυπο των αυτόάνοσων ρευματικών νοσημάτων Συστηματικός ερυθηματώδης λύκος: το πρότυπο των αυτόάνοσων ρευματικών νοσημάτων Φ.Ν. Σκοπούλη Καθηγήτρια τον Χαροκόπειου Πανεπιστημίου Αθηνών συστηματικός ερυθηματώδης λύκος θεωρείται η κορωνίδα των αυτοάνοσων

Διαβάστε περισσότερα

ΚΥΤΤΑΡΙΚΕΣ ΑΝΟΣΟΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ: Ενεργοποίηση των Τ κυττάρων από τους µικροοργανισµούς. Οι φάσεις των Τ κυτταρικών απαντήσεων

ΚΥΤΤΑΡΙΚΕΣ ΑΝΟΣΟΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ: Ενεργοποίηση των Τ κυττάρων από τους µικροοργανισµούς. Οι φάσεις των Τ κυτταρικών απαντήσεων ΚΥΤΤΑΡΙΚΕΣ ΑΝΟΣΟΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ: Ενεργοποίηση των Τ κυττάρων από τους µικροοργανισµούς Οι φάσεις των Τ κυτταρικών απαντήσεων Αναγνώριση του αντιγόνου και συνδιέγερση Αναγνώριση πεπτιδίων συνδεδεµένων µε το

Διαβάστε περισσότερα

ΜΥΕΛΟΔΥΣΠΛΑΣΤΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΜΕ ΑΥΤΟΑΝΟΣΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ

ΜΥΕΛΟΔΥΣΠΛΑΣΤΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΜΕ ΑΥΤΟΑΝΟΣΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΜΥΕΛΟΔΥΣΠΛΑΣΤΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΜΕ ΑΥΤΟΑΝΟΣΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ 7ο ΚΡΗΤΟ ΚΥΠΡΙΑΚΟ ΣΥΜΠΟΣΙΟ ΡΕΥΜΑΤΟΛΟΓΙΑΣ "H ΡΕΥΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΣΗΜΕΡΑ" ΛΑΡΝΑΚΑ, 23/10/2015 ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΑΛΛΙΤΣΑΚΗΣ ΡΕΥΜΑΤΟΛΟΓΟΣ Άντρας 68 ετών με α/α : ΡΠ σε νεαρή

Διαβάστε περισσότερα

Χρόνια φλεγμονή. Βαλεντίνη Τζιούφα-Ασημακοπούλου. Νοέμβριος 2018

Χρόνια φλεγμονή. Βαλεντίνη Τζιούφα-Ασημακοπούλου. Νοέμβριος 2018 Χρόνια φλεγμονή Βαλεντίνη Τζιούφα-Ασημακοπούλου Νοέμβριος 2018 Οξεία φλεγμονή Ταχεία εισβολή και λύση Εξιδρωματικά στοιχεία Πολυμορφοπύρηνα Χρόνια φλεγμονή Ύπουλη εισβολήπαρατεταμένη πορείαβραδεία λύση

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΟΞΥΣΜΙΚΗ ΝΥΚΤΕΡΙΝΗ ΑΙΜΟΣΦΑΙΡΙΝΟΥΡΙΑ (PNH) Αχιλλέας Θ. Καραμούτσιος Μονάδα Μοριακής Βιολογίας, Αιματολογικό Εργαστήριο ΠΓΝ Ιωαννίνων

ΠΑΡΟΞΥΣΜΙΚΗ ΝΥΚΤΕΡΙΝΗ ΑΙΜΟΣΦΑΙΡΙΝΟΥΡΙΑ (PNH) Αχιλλέας Θ. Καραμούτσιος Μονάδα Μοριακής Βιολογίας, Αιματολογικό Εργαστήριο ΠΓΝ Ιωαννίνων ΠΑΡΟΞΥΣΜΙΚΗ ΝΥΚΤΕΡΙΝΗ ΑΙΜΟΣΦΑΙΡΙΝΟΥΡΙΑ (PNH) Αχιλλέας Θ. Καραμούτσιος Μονάδα Μοριακής Βιολογίας, Αιματολογικό Εργαστήριο ΠΓΝ Ιωαννίνων Ιωάννινα, Σεπτέμβριος 2013 PNH Σπάνια διαταραχή του αρχέγονου αιμοποιητικού

Διαβάστε περισσότερα

Διάγνωση Λευχαιµίας Το λευχαιµικό κύτταρο. Επιλεγόµενο Μάθηµα Αιµατολογίας

Διάγνωση Λευχαιµίας Το λευχαιµικό κύτταρο. Επιλεγόµενο Μάθηµα Αιµατολογίας Διάγνωση Λευχαιµίας Το λευχαιµικό κύτταρο Επιλεγόµενο Μάθηµα Αιµατολογίας Εισαγωγή Η κατανόηση των αιµατολογικών παθήσεων συµπεριλαµβανοµένων των οξειών λευχαιµιών προϋποθέτει την γνώση του µηχανισµού

Διαβάστε περισσότερα

Ουδετεροφιλική φλεγμονή στο άσθμα. Νικολέττα Ροβίνα Επιμελήτρια Β Α Πανεπιστημιακή Πνευμονολογική Κλινική Νοσ/μείο «η Σωτηρία»

Ουδετεροφιλική φλεγμονή στο άσθμα. Νικολέττα Ροβίνα Επιμελήτρια Β Α Πανεπιστημιακή Πνευμονολογική Κλινική Νοσ/μείο «η Σωτηρία» Ουδετεροφιλική φλεγμονή στο άσθμα Νικολέττα Ροβίνα Επιμελήτρια Β Α Πανεπιστημιακή Πνευμονολογική Κλινική Νοσ/μείο «η Σωτηρία» The common disease asthma is probably not a single disease, but rather a complex

Διαβάστε περισσότερα

Η ΝΕΑ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΤΗΣ WHO

Η ΝΕΑ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΤΗΣ WHO ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΟΞΕΙΩΝ ΛΕΥΧΑΙΜΙΩΝ Η ΝΕΑ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΤΗΣ WHO Μαρία Γ. Βάγια Αιματολόγος, 401 ΓΣΝΑ Μαρία Ν. Παγώνη Αιματολόγος Αιματολογική - Λεμφωμάτων Κλινική και ΜΜΜΟ ΓΝΑ «ο Ευαγγελισμός» Ιωάννινα, 13 Σεπτεμβρίου

Διαβάστε περισσότερα

Γνωριμία με τα αυτοάνοσα ρευματικά νοσήματα

Γνωριμία με τα αυτοάνοσα ρευματικά νοσήματα Γνωριμία με τα αυτοάνοσα ρευματικά νοσήματα Αντώνης Φανουριάκης Μονάδα Ρευματολογίας και Κλινικής Ανοσολογίας Δ Πανεπιστημιακή Παθολογική Κλινική Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο «Αττικόν» Αθήνα, 01/02/2016

Διαβάστε περισσότερα

Acute promyelocy-c leukemia: where did we start, where are we now and the future

Acute promyelocy-c leukemia: where did we start, where are we now and the future Acute promyelocy-c leukemia: where did we start, where are we now and the future Θεοδώρα Δημητρίου Μάθημα επιλογής «Λευχαιμίες» Blood Cancer Journal (2015) 5, e304 Οξεία προμυελοκυτταρική λευχαιμία (ΟΠΛ)

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΣΧΗΜΑΤΑ ΣΤΗ ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΝΕΦΡΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Σ. ΓΟΥΜΕΝΟΣ

ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΣΧΗΜΑΤΑ ΣΤΗ ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΝΕΦΡΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Σ. ΓΟΥΜΕΝΟΣ ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΣΧΗΜΑΤΑ ΣΤΗ ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΝΕΦΡΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Σ. ΓΟΥΜΕΝΟΣ Γενικά Η πρόληψη των επεισοδίων οξείας απόρριψης και η μακροχρόνια διατήρηση του νεφρικού μοσχεύματος αποτελούν τους στόχους της

Διαβάστε περισσότερα

Αντιφωσφολιπιδικό Σύνδρομο

Αντιφωσφολιπιδικό Σύνδρομο 10 η Ημερίδα Ελληνικής Εταιρίας Αιμαφαίρεσης Αντιφωσφολιπιδικό Σύνδρομο Δημήτριος Ε. Μπούτσης Διευθυντής Αιματολογικής Κλινικής Ναυτικού Νοσοκομείου Αθηνών Ορισμός Αντιφωσφολιπιδικού Συνδρόμου Αρτηριακή

Διαβάστε περισσότερα

Η Κυτταρογενετική στις αιματολογικές κακοήθειες

Η Κυτταρογενετική στις αιματολογικές κακοήθειες Εργαστήριο Υγειοφυσικής & Περιβαλλοντικής Υγείας, ΙΠΤ-Α, Ε.Κ.Ε.Φ.Ε. «Δημόκριτος» Η Κυτταρογενετική στις αιματολογικές κακοήθειες Μανωλά Καλλιόπη, Ph.D Ερευνήτρια Γ Κυτταρογενετική Κλάδος της Γενετικής

Διαβάστε περισσότερα

Simponi (γολιμουμάμπη)

Simponi (γολιμουμάμπη) EMA/792301/2018 EMEA/H/C/000992 Περίληψη EPAR για το κοινό Ανασκόπηση του Simponi και αιτιολογικό έγκρισης στην ΕΕ Τι είναι το Simponi και σε ποιες περιπτώσεις χρησιμοποιείται; Το Simponi είναι αντιφλεγμονώδες

Διαβάστε περισσότερα

3. Με ποιο άλλο σύστημα είναι συνδεδεμένο το κυκλοφορικό σύστημα;

3. Με ποιο άλλο σύστημα είναι συνδεδεμένο το κυκλοφορικό σύστημα; ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΤΟ 3 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ «ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ» ΕΙΣΑΓΩΓΗ Α. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΤΑΞΗ 1. Ποιος είναι ο ρόλος του κυκλοφορικού συστήματος;...... 2. Το κυκλοφορικό σύστημα αποτελείται από: i 3.

Διαβάστε περισσότερα

Ιδιαίτερες νοσολογικές οντότητες στα λεμφώματα υψηλού βαθμού κακοηθείας

Ιδιαίτερες νοσολογικές οντότητες στα λεμφώματα υψηλού βαθμού κακοηθείας Ιδιαίτερες νοσολογικές οντότητες στα λεμφώματα υψηλού βαθμού κακοηθείας Απαρτιωμένη διδασκαλία στην Αιματολογία 2015 Αργύρης Σ. Συμεωνίδης Οντότητες μη Hodgkin λεμφωμάτων που θα αναφερθούν Πρωτοπαθές Β-λέμφωμα

Διαβάστε περισσότερα

CAR-T CELLS ΣΤΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΗΣ ΛΕΥΧAIΜΙΑΣ

CAR-T CELLS ΣΤΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΗΣ ΛΕΥΧAIΜΙΑΣ CAR-T CELLS ΣΤΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΗΣ ΛΕΥΧAIΜΙΑΣ Π. Παναγοπούλου, Επίκουρη Καθηγήτρια Παιδιατρικής Αιματολογίας-Ογκολογίας, Δ Πανεπιστημιακή Κλινική, ΑΠΘ, Θεσσαλονίκη ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΚΑΜΙΑ ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΩΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Διαβάστε περισσότερα

Διαγνωστική προσπέλαση και διαφορική διάγνωση ασθενών με σπληνομεγαλία

Διαγνωστική προσπέλαση και διαφορική διάγνωση ασθενών με σπληνομεγαλία Διαγνωστική προσπέλαση και διαφορική διάγνωση ασθενών με σπληνομεγαλία Αξιολόγηση βαρύτητας σπληνομεγαλίας και υφής του σπληνός Σπλήνας ψηλαφητικά επώδυνος ή ανώδυνος Σπληνικό χείλος οξύ ή αποστρογγυλομένο

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣΘΕΝΗΣ ΜΕ ΠΑΓΚΥΤΤΑΡΟΠΕΝΙΑ ΚΑΙ ΠΥΡΕΤΟ. Απαρτιωμένη διδασκαλία στην Αιματολογία 2014

ΑΣΘΕΝΗΣ ΜΕ ΠΑΓΚΥΤΤΑΡΟΠΕΝΙΑ ΚΑΙ ΠΥΡΕΤΟ. Απαρτιωμένη διδασκαλία στην Αιματολογία 2014 ΑΣΘΕΝΗΣ ΜΕ ΠΑΓΚΥΤΤΑΡΟΠΕΝΙΑ ΚΑΙ ΠΥΡΕΤΟ Απαρτιωμένη διδασκαλία στην Αιματολογία 2014 Ιστορικά ασθενών με σύνδρομα μυελικής ανεπάρκειας 1 ο ιστορικό: Ανδρας 65 ετών με ήπιο σακχαρώδη διαβήτη από 5-ετίας παρουσιάζει

Διαβάστε περισσότερα

ΟΡΓΑΝΑ ΤΟΥ ΑΝΟΣΟΠΟΙΗΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ

ΟΡΓΑΝΑ ΤΟΥ ΑΝΟΣΟΠΟΙΗΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΟΡΓΑΝΑ ΤΟΥ ΑΝΟΣΟΠΟΙΗΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΟΡΓΑΝΑ ΤΟΥ ΑΝΟΣΟΠΟΙΗΤΙΚΟΥ Διακρίνονται σε: - Πρωτογενή και - Δευτερογενή Πρωτογενή είναι τα όργανα στα οποία γίνεται η ωρίμανση των κυττάρων του ανοσοποιητικού: - Θύμος

Διαβάστε περισσότερα

Ο φυσιολογικός μυελός των οστών. Κατερίνα Ψαρρά Τμήμα Ανοσολογίας - Ιστοσυμβατότητας Γ.Ν.Α. "Ο Ευαγγελισμός"

Ο φυσιολογικός μυελός των οστών. Κατερίνα Ψαρρά Τμήμα Ανοσολογίας - Ιστοσυμβατότητας Γ.Ν.Α. Ο Ευαγγελισμός Ο φυσιολογικός μυελός των οστών Κατερίνα Ψαρρά Τμήμα Ανοσολογίας - Ιστοσυμβατότητας Γ.Ν.Α. "Ο Ευαγγελισμός" μυελός των οστών πολύπλοκος όλες οι κυτταρικές σειρές από αρχέγονο αδιαφοροποίητο κύτταρο μέχρι

Διαβάστε περισσότερα

Ενδείξεις μέτρησης εκπνεομένου NO στα παιδιά

Ενδείξεις μέτρησης εκπνεομένου NO στα παιδιά Ενδείξεις μέτρησης εκπνεομένου NO στα παιδιά Ε.Παρασκάκης Eπικ. Καθηγητής Παιδιατρικής Μονάδα Αναπνευστικών Νοσημάτων Παίδων Παιδιατρική Κλινική Πανεπιστημίου Θράκης ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η παρακολούθηση αρκετών αναπνευστικών

Διαβάστε περισσότερα

Νεανική σπονδυλοαρθρίτιδα/αρθρίτιδα που σχετίζεται με ενθεσίτιδα (jspa/era)

Νεανική σπονδυλοαρθρίτιδα/αρθρίτιδα που σχετίζεται με ενθεσίτιδα (jspa/era) www.printo.it/pediatric-rheumatology/gr/intro Νεανική σπονδυλοαρθρίτιδα/αρθρίτιδα που σχετίζεται με ενθεσίτιδα (jspa/era) Έκδοση από 2016 1. ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΝΕΑΝΙΚΗ ΣΠΟΝΔΥΛΟΑΡΘΡΙΤΙΔΑ/ΑΡΘΡΙΤΙΔΑ ΠΟΥ ΣΧΕΤΙΖΕΤΑΙ

Διαβάστε περισσότερα

Φυσιολογικές λειτουργίες κυττάρων αίματος Κλινική και εργαστηριακή αξιολόγηση αιματολογικών παθήσεων. Μαθήματα Παθοφυσιολογίας

Φυσιολογικές λειτουργίες κυττάρων αίματος Κλινική και εργαστηριακή αξιολόγηση αιματολογικών παθήσεων. Μαθήματα Παθοφυσιολογίας Φυσιολογικές λειτουργίες κυττάρων αίματος Κλινική και εργαστηριακή αξιολόγηση αιματολογικών παθήσεων Μαθήματα Παθοφυσιολογίας Φυσιολογική λειτουργία κυττάρων αίματος Ερυθρά αιμοσφαίρια, κύτταρα χωρίς πυρήνα

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΔΡΟΜΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ

ΠΡΟΔΡΟΜΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΥΠΟΠΛΗΘΥΣΜΩΝ Τ-ΛΕΜΦΟΚΥΤΤΑΡΩΝ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΧΡΟΝΙΑ ΝΕΦΡΙΚΗ ΝΟΣΟ ΤΕΛΙΚΟΥ ΣΤΑΔΙΟΥ ΚΑΙ ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΕΞΩΝΕΦΡΙΚΗΣ ΚΑΘΑΡΣΗΣ ΠΡΟΔΡΟΜΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ Ε. Σαμπάνη 1, Μ. Στάγκου 1, Δ-Β.

Διαβάστε περισσότερα

Μορφολογία κυττάρων αίματος-ομάδες αίματος Παναγούλιας Ιωάννης, MSc,PhD

Μορφολογία κυττάρων αίματος-ομάδες αίματος Παναγούλιας Ιωάννης, MSc,PhD Άσκηση «Μορφολογία κυττάρων αίματος-ομάδες αίματος» Eρωτήσεις Αυτοαξιολόγησης 1. Το σύμπλοκο πρωτεΐνης-σιδήρου που παρουσιάζει μεγάλη συγγένεια με το Ο 2 και το CO 2 ονομάζεται: A) Αιματίνη B) Αιμοσιδερίνη

Διαβάστε περισσότερα

Το Simponi είναι αντιφλεγμονώδες φάρμακο. Χορηγείται για τη θεραπεία των ακόλουθων νόσων:

Το Simponi είναι αντιφλεγμονώδες φάρμακο. Χορηγείται για τη θεραπεία των ακόλουθων νόσων: EMA/412395/2016 EMEA/H/C/000992 Περίληψη EPAR για το κοινό γολιμουμάμπη Το παρόν έγγραφο αποτελεί σύνοψη της Ευρωπαϊκής Δημόσιας Έκθεσης Αξιολόγησης (EPAR) του. Επεξηγεί τον τρόπο με τον οποίο ο Οργανισμός

Διαβάστε περισσότερα

Άσκηση και Καρδιοπάθειες

Άσκηση και Καρδιοπάθειες Συμμαχία για την υγεία - Άσκηση Άσκηση και Καρδιοπάθειες Συγγραφική ομάδα: Φλουρής Ανδρέας, Ερευνητής Βογιατζής Ιωάννης, Αναπληρωτής Καθηγητής ΤΕΦΑΑ, ΕΚΠΑ Σταυρόπουλος- Καλίνογλου Αντώνης, Ερευνητής Σύγχρονες

Διαβάστε περισσότερα

Θρομβωτική μικροαγγειοπάθεια στα αυτοάνοσα νοσήματα

Θρομβωτική μικροαγγειοπάθεια στα αυτοάνοσα νοσήματα Θρομβωτική μικροαγγειοπάθεια στα αυτοάνοσα νοσήματα Δέσποινα Αδαμίδου Αθήνα 2015 Ατζέντα Ορισμός TMA - Ταξινόμηση Επίπτωση στα αυτοάνοσα νοσήματα Παθοφυσιολογικοί μηχανισμοί Διαφορική διάγνωση - Αλληλοεπικαλύψεις

Διαβάστε περισσότερα

Οργανωτική Επιτροπή. Eπιστηµονική Επιτροπή. Με πολλή εκτίμηση, Νόρα Βύνιου. Ν. Γιαννακοπούλου Π. Διαμαντόπουλος Κ. Ζερβάκης Ν.

Οργανωτική Επιτροπή. Eπιστηµονική Επιτροπή. Με πολλή εκτίμηση, Νόρα Βύνιου. Ν. Γιαννακοπούλου Π. Διαμαντόπουλος Κ. Ζερβάκης Ν. Χαιρετισµός Α γ α π η τ ο ί φ ί λ ο ι κ α ι σ υ ν ά δ ε λ φ ο ι, σκοπός αυτής της διημερίδας είναι η παρουσίαση και η κριτική συζήτηση των νέων προκλήσεων στο χώρο της αιματολογίας. Στις δύσκολες καθημερινές

Διαβάστε περισσότερα

Παράρτημα IV. Επιστημονικά πορίσματα

Παράρτημα IV. Επιστημονικά πορίσματα Παράρτημα IV Επιστημονικά πορίσματα 1 Επιστημονικά πορίσματα Κατά την αξιολόγηση της έκθεσης περιοδικής παρακολούθησης της ασφάλειας (ΑΕΠΠΑ) για το Lemtrada (EMEA/H/C/PSUSA/00010055/201809) διατυπώθηκαν

Διαβάστε περισσότερα

Dr ΣΑΡΡΗΣ Ι. - αµ. επ. καθηγ. ΑΒΡΑΜΙ ΗΣ Α. ενδοκρινολόγοι. gr

Dr ΣΑΡΡΗΣ Ι. - αµ. επ. καθηγ. ΑΒΡΑΜΙ ΗΣ Α. ενδοκρινολόγοι.  gr Dr ΣΑΡΡΗΣ Ι. - αµ. επ. καθηγ. ΑΒΡΑΜΙ ΗΣ Α. ενδοκρινολόγοι ΕΙΣΑΓΩΓΗ Κατά τη διάρκεια υποσιτισµού ή βαριάς µη θυρεοειδικής νόσου, παρατηρούνται µεταβολές των επιπέδων των θυρεοειδικών ορµονών στο αίµα, που

Διαβάστε περισσότερα

Αυτόλογη μεταμόσχευση αιμοποιητικών κυττάρων Λίγκα Μαρία

Αυτόλογη μεταμόσχευση αιμοποιητικών κυττάρων Λίγκα Μαρία Αυτόλογη μεταμόσχευση αιμοποιητικών κυττάρων Λίγκα Μαρία Αιματολόγος, Επιμελήτρια Β Αιματολογικό Τμήμα Παθολογικής Κλινικής Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Πατρών Μεταμόσχευση αιμοποιητικών κυττάρων (ΜΑΚ)

Διαβάστε περισσότερα

Το Humira είναι φάρμακο που δρα στο ανοσοποιητικό σύστημα και χρησιμοποιείται για τη θεραπεία των ακόλουθων παθήσεων:

Το Humira είναι φάρμακο που δρα στο ανοσοποιητικό σύστημα και χρησιμοποιείται για τη θεραπεία των ακόλουθων παθήσεων: EMA/518634/2017 EMEA/H/C/000481 Περίληψη EPAR για το κοινό αδαλιμουμάμπη Το παρόν έγγραφο αποτελεί σύνοψη της Ευρωπαϊκής Δημόσιας Έκθεσης Αξιολόγησης (EPAR) του. Επεξηγεί τον τρόπο με τον οποίο ο Οργανισμός

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΔΙΚΗ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑ ΟΥΡΟΠΟΙΗΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ. Λ. Αθανασίου Παθολογική Κλινική, Τμήμα Κτηνιατρικής Πανεπιστημίου Θεσσαλίας

ΕΙΔΙΚΗ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑ ΟΥΡΟΠΟΙΗΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ. Λ. Αθανασίου Παθολογική Κλινική, Τμήμα Κτηνιατρικής Πανεπιστημίου Θεσσαλίας ΕΙΔΙΚΗ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑ ΟΥΡΟΠΟΙΗΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ Λ. Αθανασίου Παθολογική Κλινική, Τμήμα Κτηνιατρικής Πανεπιστημίου Θεσσαλίας Παθήσεις των νεφρών: 5. α. Σπειραματοπάθεια ΣΠΕΙΡΑΜΑΤΟΠΑΘΕΙΕΣ Μορφολογικές (ιστολογικές

Διαβάστε περισσότερα

Γενική αίµατος. Καταµέτρηση των έµµορφων στοιχείων του αίµατος

Γενική αίµατος. Καταµέτρηση των έµµορφων στοιχείων του αίµατος Γενική αίµατος Αθανασία Μουζάκη, Καθηγήτρια Εργαστηριακής Αιµατολογίας-Αιµοδοσίας, Εργαστήριο Αιµατολογίας, Αιµατολογικό Τµήµα, Παθολογική Κλινική, Τµήµα Ιατρικής, Παν/ο Πατρών Γενική αίµατος Καταµέτρηση

Διαβάστε περισσότερα

ΙΦΝΕ (ΕΚ, ν.crohn, απροσδιόριστη) Συνήθεις λοιμώδεις, παρατεταμένες συστηματικές, αφροδισιακές-παρασιτικές, ιογενείς λοιμώξεις Φάρμακα και τοξίνες

ΙΦΝΕ (ΕΚ, ν.crohn, απροσδιόριστη) Συνήθεις λοιμώδεις, παρατεταμένες συστηματικές, αφροδισιακές-παρασιτικές, ιογενείς λοιμώξεις Φάρμακα και τοξίνες ΦΛΕΓΜΟΝΩΔΗ ΝΟΣΗΜΑΤΑ Π.Ε ΙΦΝΕ (ΕΚ, ν.crohn, απροσδιόριστη) Συνήθεις λοιμώδεις, παρατεταμένες συστηματικές, αφροδισιακές-παρασιτικές, ιογενείς λοιμώξεις Φάρμακα και τοξίνες (ΜΣΑΦ κ.ά) Ισχαιμική Μετακτινική

Διαβάστε περισσότερα

Συστηματική ανασκόπηση όλων των δημοσιευμένων περιπτώσεων χορήγησης Anakinra σε ασθενείς με ανθεκτική ιδιοπαθή υποτροπιάζουσα περικαρδίτιδα

Συστηματική ανασκόπηση όλων των δημοσιευμένων περιπτώσεων χορήγησης Anakinra σε ασθενείς με ανθεκτική ιδιοπαθή υποτροπιάζουσα περικαρδίτιδα Συστηματική ανασκόπηση όλων των δημοσιευμένων περιπτώσεων χορήγησης Anakinra σε ασθενείς με ανθεκτική ιδιοπαθή υποτροπιάζουσα περικαρδίτιδα Γ. Λάζαρος, Π. Βασιλείου, M. Imazio, Χ. Βλαχόπουλος, Ε. Οικονόμου,

Διαβάστε περισσότερα

Πανελλήνια Σεμινάρια Ομάδων Εργασίας 2019 ΤΧΗΣ (ΥΝ) ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΔΟΥ ΜΑΡΙΑ ΑΙΜΟΔΥΝΑΜΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΡΙΟ 424 ΓΣΝΕ

Πανελλήνια Σεμινάρια Ομάδων Εργασίας 2019 ΤΧΗΣ (ΥΝ) ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΔΟΥ ΜΑΡΙΑ ΑΙΜΟΔΥΝΑΜΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΡΙΟ 424 ΓΣΝΕ Πανελλήνια Σεμινάρια Ομάδων Εργασίας 2019 ΤΧΗΣ (ΥΝ) ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΔΟΥ ΜΑΡΙΑ ΑΙΜΟΔΥΝΑΜΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΡΙΟ 424 ΓΣΝΕ 1 Η καρδιά και οι πνεύμονες αποτελούν ίσως τα 2 βασικότερα όργανα του ανθρώπου, καθώς από τη συνδυασμένη

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΑΣΘΕΝΕΙΩΝ ΠΟΥ ΑΝΑΦΕΡΟΝΤΑΙ ΣΤΟ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ

ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΑΣΘΕΝΕΙΩΝ ΠΟΥ ΑΝΑΦΕΡΟΝΤΑΙ ΣΤΟ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΑΣΘΕΝΕΙΩΝ ΠΟΥ ΑΝΑΦΕΡΟΝΤΑΙ ΣΤΟ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΤΡΟΠΟΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΟΤΗΤΑΣ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΕΙΔΟΣ ΜΕΤΑΛΛΑΞΗΣ Οικογενή υπερχοληστερολαιμία Αυτοσωμική επικρατής κληρονομικότητα Σχετίζεται με αυξημένο

Διαβάστε περισσότερα

Χρόνια μυελογενής λευχαιμία

Χρόνια μυελογενής λευχαιμία Χρόνια μυελογενής λευχαιμία 1-2 νέα περιστατικά /έτος, διάμεση ηλικία περίπου 60 ετών. Χαρακτηρίζεται από μεγάλη άνοδο των λευκών αιμοσφαιρίων, σπληνομεγαλία και πιθανόν υψηλές τιμές αιμοπεταλίων. Η νόσος

Διαβάστε περισσότερα

Λίγα λόγια για τις αιματολογικές νεοπλασίες

Λίγα λόγια για τις αιματολογικές νεοπλασίες Λίγα λόγια για τις αιματολογικές νεοπλασίες Αιματολογικές νεοπλασίες είναι τα είδη καρκίνου που επηρεάζουν το αίμα, το μυελό των οστών και τους λεμφαδένες. Δεδομένου ότι και τα τρία είναι άρρηκτα συνδεδεμένα

Διαβάστε περισσότερα

ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΝΟΣΟΣ - ΑΘΗΡΟΣΚΛΗΡΩΣΗ

ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΝΟΣΟΣ - ΑΘΗΡΟΣΚΛΗΡΩΣΗ Α' ΠΡΟΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ "ΛΑΪΚΟ" ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ: ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΠΕΤΡΟΣ Π. ΣΦΗΚΑΚΗΣ ΣΗΜΕΙΟΛΟΓΙΑ-ΝΟΣΟΛΟΓΙΑ 7ου ΕΞΑΜΗΝΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟ ΕΤΟΣ 2017-2018 ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΝΟΣΟΣ - ΑΘΗΡΟΣΚΛΗΡΩΣΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ ΕΡΕΥΝΑΣ ΜΥΟΚΑΡ ΙΑΚΗ ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ ΜΕΤΑ ΤΟ ΕΜΦΡΑΓΜΑ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΟΜΑ Α

ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ ΕΡΕΥΝΑΣ ΜΥΟΚΑΡ ΙΑΚΗ ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ ΜΕΤΑ ΤΟ ΕΜΦΡΑΓΜΑ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΟΜΑ Α ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ ΕΡΕΥΝΑΣ ΜΥΟΚΑΡ ΙΑΚΗ ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ ΜΕΤΑ ΤΟ ΕΜΦΡΑΓΜΑ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΟΜΑ Α ΘΕΟΦΙΛΟΣ ΚΩΛΕΤΤΗΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΑΠΑΛΟΗΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΠΑΛΤΟΓΙΑΝΝΗΣ ΗΜΗΤΡΙΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙ ΗΣ ΜΑΡΙΑ ΑΓΓΕΛΑΚΗ ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΒΛΑΧΟΣ ΑΓΑΘΟΚΛΕΙΑ ΜΗΤΣΗ

Διαβάστε περισσότερα

Αξιολόγηση και θεραπεία Από τα πρωτόκολλα των SOS Ιατρών Επιμέλεια Γεώργιος Θεοχάρης

Αξιολόγηση και θεραπεία Από τα πρωτόκολλα των SOS Ιατρών Επιμέλεια Γεώργιος Θεοχάρης Αξιολόγηση και θεραπεία Από τα πρωτόκολλα των SOS Ιατρών Επιμέλεια Γεώργιος Θεοχάρης Παθολόγος Αξιολόγηση βαρύτητας περιστατικού - Από την βαρύτητα των κλινικών σημείων (αναπνευστική συχνότητα >35, ταχυκαρδία,

Διαβάστε περισσότερα

Ασθενής άρρεν 67 ετών προσήλθε λόγω ρινορραγίας από 4ημέρου, ενός επεισοδίου μέλαινας κένωσης προ 8ώρου, με συνοδό αδυναμία και καταβολή.

Ασθενής άρρεν 67 ετών προσήλθε λόγω ρινορραγίας από 4ημέρου, ενός επεισοδίου μέλαινας κένωσης προ 8ώρου, με συνοδό αδυναμία και καταβολή. Ασθενής άρρεν 67 ετών προσήλθε λόγω ρινορραγίας από 4ημέρου, ενός επεισοδίου μέλαινας κένωσης προ 8ώρου, με συνοδό αδυναμία και καταβολή. ΑΤΟΜΙΚΟ ΑΝΑΜΝΗΣΤΙΚΟ Μικροκυτταρικός καρκίνος πνεύμονα από έτους(λόγω

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΕΡΓΕΙΣ ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΚΩΝ ΤΜΗΜΑΤΩΝ

ΕΝΕΡΓΕΙΣ ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΚΩΝ ΤΜΗΜΑΤΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΣ ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΚΩΝ ΤΜΗΜΑΤΩΝ ΑΛΛΟΓΕΝΗΣ ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ 1. Protocol Nο.:2215-CL-0302 Μία πολυκεντρική, τυχαιοποιημένη, διπλά τυφλή, ελεγχόμενη με εικονικό φάρμακο κλινική μελέτη Φάσης 3,

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ

ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΙΩΑΝΝΑ ΔΗΜΟΠΟΥΛΟΥ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗΣ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΕΚΠΑ ΤΟ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟ ΣΕ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ STRESS ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΜΕΓΑΛΟΥ ΥΨΟΜΕΤΡΟΥ Η ατμοσφαιρική

Διαβάστε περισσότερα

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ ΤΟΥ ΑΙΜΑΤΟΣ KAI ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΑΝΟΣΟΛΟΓΙΑΣ

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ ΤΟΥ ΑΙΜΑΤΟΣ KAI ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΑΝΟΣΟΛΟΓΙΑΣ ΑΚΑ ΗΜΙΑ ΑΙΜΟ ΟΣΙΑΣ ΕΒ ΟΜΑ Α ΑΙΜΟ ΟΣΙΑΣ ΓΙΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΕΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΟΥΣ ΑΘΗΝΑ, 31/5 4/6/2010 ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, 20/9 24/9/2010 ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ ΤΟΥ ΑΙΜΑΤΟΣ KAI ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΑΝΟΣΟΛΟΓΙΑΣ Ηλίας Σπ. Κυριάκου

Διαβάστε περισσότερα

Ιατρείο Συγγενών Καρδιοπαθειών Ενηλίκων Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο ΑΤΤΙΚΟΝ

Ιατρείο Συγγενών Καρδιοπαθειών Ενηλίκων Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο ΑΤΤΙΚΟΝ Ιατρείο Συγγενών Καρδιοπαθειών Ενηλίκων Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο ΑΤΤΙΚΟΝ Φρογουδάκη Αλεξάνδρα Επιμελήτρια Α Καρδιολογίας Β Πανεπιστημιακής Καρδιολογικής Κλινικής Πανεπιστημιακού Γενικού Νοσοκομείου «ΑΤΤΙΚΟΝ»

Διαβάστε περισσότερα

Η Μαγνητική Τομογραφία της καρδιάς στην διάγνωση της αμυλοείδωσης

Η Μαγνητική Τομογραφία της καρδιάς στην διάγνωση της αμυλοείδωσης Η Μαγνητική Τομογραφία της καρδιάς στην διάγνωση της αμυλοείδωσης Νικόλαος Λ. Κελέκης Καθηγητής Ακτινοδιαγνωστικής Β Εργαστήριο Ακτινολογίας Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Αθηνών Ρόλος της ΜΤ στις μυοκαρδιοπάθειες

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΕΓΟΝΑ ΜΠΑΤΣΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ

ΑΡΧΕΓΟΝΑ ΜΠΑΤΣΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΑΡΧΕΓΟΝΑ ΑΙΜΟΠΟΙΗΤΙΚΑ ΚΥΤΤΑΡΑ ΜΠΑΤΣΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ Μ.Μ.Μ.ΟΜ Μ ΝΟΣ. «Γ. ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ» ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΣΤΗΝ ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΑΥΤΟΛΟΓΗ ΑΛΛΟΓΕΝΗΣ ΑΥΤΟΛΟΓΗ ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ: ΑΙΜΑΤΟΓΙΚΕΣ Ή ΑΥΤΟΑΝΟΣΕΣ

Διαβάστε περισσότερα

1 Νεφρολογική κλινική Α.Π.Θ., Ιπποκράτειο Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης. 2 Τμήμα Ανοσολογίας και Ιστοσυμβατότητας, Ιπποκράτειο Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης

1 Νεφρολογική κλινική Α.Π.Θ., Ιπποκράτειο Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης. 2 Τμήμα Ανοσολογίας και Ιστοσυμβατότητας, Ιπποκράτειο Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΥΠΟΠΛΗΘΥΣΜΩΝ Τ-ΛΕΜΦΟΚΥΤΤΑΡΩΝ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΧΡΟΝΙΑ ΝΕΦΡΙΚΗ ΝΟΣΟ ΤΕΛΙΚΟΥ ΣΤΑΔΙΟΥ ΚΑΙ ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΕΞΩΝΕΦΡΙΚΗΣ ΚΑΘΑΡΣΗΣ ΠΡΟΔΡΟΜΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ Ε. Σαμπάνη 1, Μ. Στάγκου 1, Δ-Β.

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΛΑΣΤΙΚΗ ΑΝΑΙΜΙΑ 1 ΑΠΛΑΣΤΙΚΗ ΑΝΑΙΜΙΑ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΦΥΛΛΑΔΙΟ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ. Έκδοση του IΔPYMAΤΟΣ EΛΛHNIKHΣ AIMATOΛOΓIKHΣ ETAIPEIAΣ

ΑΠΛΑΣΤΙΚΗ ΑΝΑΙΜΙΑ 1 ΑΠΛΑΣΤΙΚΗ ΑΝΑΙΜΙΑ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΦΥΛΛΑΔΙΟ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ. Έκδοση του IΔPYMAΤΟΣ EΛΛHNIKHΣ AIMATOΛOΓIKHΣ ETAIPEIAΣ ΑΠΛΑΣΤΙΚΗ ΑΝΑΙΜΙΑ 1 ΑΠΛΑΣΤΙΚΗ ΑΝΑΙΜΙΑ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΦΥΛΛΑΔΙΟ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ Έκδοση του IΔPYMAΤΟΣ EΛΛHNIKHΣ AIMATOΛOΓIKHΣ ETAIPEIAΣ Οκτώβριος 2016 ΑΠΛΑΣΤΙΚΗ ΑΝΑΙΜΙΑ 1 Πρόλογος Το Ίδρυμα της Ελληνικής Αιματολογικής

Διαβάστε περισσότερα

Πόσο νωρίς ξεκινάει η αναδιαμόρφωση

Πόσο νωρίς ξεκινάει η αναδιαμόρφωση Πόσο νωρίς ξεκινάει η αναδιαμόρφωση Εμμ. Παρασκάκης Παιδιατρική Κλινική Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Αλεξανδρούπολης Αρχίζει η αναδιαμόρφωση των αεραγωγών στην παιδική ηλικία; ή Σε ποια περίοδο της παιδικής

Διαβάστε περισσότερα

Το γόνατο ως στόχος ρευματικών νοσημάτων

Το γόνατο ως στόχος ρευματικών νοσημάτων Το γόνατο ως στόχος ρευματικών νοσημάτων Χ. Μ. ΜουτσόπουΛος Αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, Καθηγητής Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών α ρευματικά νοσήματα είναι ασθένειες που προσβάλλουν

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΖΑΪΥΟΥ-ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ Κ.

ΠΑΖΑΪΥΟΥ-ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ Κ. Γιατί μας απασχολεί Ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 1 και 2 συνοδεύονται από μικρο και μακροαγγειακές επιπλοκές Σημαντικότερη αιτία νοσηρότητας και θνητότητας του διαβητικού πληθυσμού Ο κίνδυνος για καρδιαγγειακή

Διαβάστε περισσότερα

Επανάληψη πριν τις εξετάσεις Καλό διάβασμα

Επανάληψη πριν τις εξετάσεις Καλό διάβασμα Επανάληψη πριν τις εξετάσεις Καλό διάβασμα 2013-2014 Θέματα πολλαπλής επιλογής Κύτταρα όμοια μορφολογικά και λειτουργικά αποτελούν α. ένα όργανο. β. ένα ιστό. γ. ένα οργανισμό. δ. ένα σύστημα οργάνων.

Διαβάστε περισσότερα

Αρχές μοριακής παθολογίας. Α. Αρμακόλας Αν. Καθηγητής Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ

Αρχές μοριακής παθολογίας. Α. Αρμακόλας Αν. Καθηγητής Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ Αρχές μοριακής παθολογίας Α. Αρμακόλας Αν. Καθηγητής Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ Μοριακή Παθολογία Ανερχόμενος κλάδος της Παθολογίας Επικεντρώνεται στην μελέτη και τη διάγνωση νοσημάτων Στον καθορισμό και την πιστοποίηση

Διαβάστε περισσότερα

Υγεία και Άσκηση Ειδικών Πληθυσμών ΜΚ0958. Περιεχόμενο

Υγεία και Άσκηση Ειδικών Πληθυσμών ΜΚ0958. Περιεχόμενο Υγεία και Άσκηση Ειδικών Πληθυσμών ΜΚ0958 Υπεύθυνη Μαθήματος: Χ. Καρατζαφέρη Διδάσκοντες: Χ. Καρατζαφέρη, Γ. Σακκάς,Α. Καλτσάτου 2013-2014 Διάλεξη 3 ΤΕΦΑΑ, ΠΘ Περιεχόμενο Συνδεση με τα προηγουμενα Πριν

Διαβάστε περισσότερα

Επανάληψη θεμελιωδών γνώσεων ανατομίας και ιστολογίας της καρδιάς

Επανάληψη θεμελιωδών γνώσεων ανατομίας και ιστολογίας της καρδιάς ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΚΑΡΔΙΑΣ Συνοπτική παρουσίαση διδακτέας ύλης Εισαγωγικά σχόλια Επανάληψη θεμελιωδών γνώσεων ανατομίας και ιστολογίας της καρδιάς Συμφορητική καρδιακή νόσος: - Ορισμός, σχόλια για την αιτιοπαθογένεια

Διαβάστε περισσότερα

Συστηματικός Ερυθηματώδης Λύκος

Συστηματικός Ερυθηματώδης Λύκος Συστηματικός Ερυθηματώδης Λύκος Δημήτριος Βασιλόπουλος B Πανεπιστημιακή Παθολογική Κλινική Ιατρική Σχολή Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Ιπποκράτειο ΓΝΑ Συστηματικός Ερυθηματώδης Λύκος

Διαβάστε περισσότερα

H χρήση του JAΚAVI στην Μυελοΐνωση. ρ. ΝίκηA.Βυρίδη MD, PhD Ειδικός Αιµατολόγος Κλινική Βυρίδη

H χρήση του JAΚAVI στην Μυελοΐνωση. ρ. ΝίκηA.Βυρίδη MD, PhD Ειδικός Αιµατολόγος Κλινική Βυρίδη H χρήση του JAΚAVI στην Μυελοΐνωση ρ. ΝίκηA.Βυρίδη MD, PhD Ειδικός Αιµατολόγος Κλινική Βυρίδη Μυελοΐνωση -Ορισµός Είναι µια σοβαρή, προοδευτική και θανατηφόρος αιµατολογική κακοήθεια σταδιακή ίνωση + αλόγιστη

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΟΣΟΠΟΙΗΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΜΟΝΟΚΛΩΝΙΚΑ ΑΝΤΙΣΩΜΑΤΑ ΕΜΒΟΛΙΑ. Εργαστήριο Γενετικής, ΓΠΑ

ΑΝΟΣΟΠΟΙΗΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΜΟΝΟΚΛΩΝΙΚΑ ΑΝΤΙΣΩΜΑΤΑ ΕΜΒΟΛΙΑ. Εργαστήριο Γενετικής, ΓΠΑ ΑΝΟΣΟΠΟΙΗΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΜΟΝΟΚΛΩΝΙΚΑ ΑΝΤΙΣΩΜΑΤΑ ΕΜΒΟΛΙΑ Στάδια μικροβιακής λοίμωξης δημιουργία αποικίας σε εξωτερική επιφάνεια διείσδυση στον οργανισμό τοπική μόλυνση συστηματική (γενικευμένη) μόλυνση H σημασία

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΟΣΗΡΟΤΗΤΕΣ ΣΤΗ ΧΑΠ ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΟΥ ΑΝΝΑ ΠΝΕΥΜΟΝΟΛΟΓΟΣ ΕΝΤΑΤΙΚΟΛΟΓΟΣ ΕΠΙΜΕΛΗΤΡΙΑ Α ΓΕΝ.ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

ΣΥΝΟΣΗΡΟΤΗΤΕΣ ΣΤΗ ΧΑΠ ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΟΥ ΑΝΝΑ ΠΝΕΥΜΟΝΟΛΟΓΟΣ ΕΝΤΑΤΙΚΟΛΟΓΟΣ ΕΠΙΜΕΛΗΤΡΙΑ Α ΓΕΝ.ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΣΥΝΟΣΗΡΟΤΗΤΕΣ ΣΤΗ ΧΑΠ ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΟΥ ΑΝΝΑ ΠΝΕΥΜΟΝΟΛΟΓΟΣ ΕΝΤΑΤΙΚΟΛΟΓΟΣ ΕΠΙΜΕΛΗΤΡΙΑ Α ΓΕΝ.ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΣΥΝΟΣΗΡΟΤΗΤΕΣ ΣΤΗ ΧΑΠ ΣΥΝΟΣΗΡΟΤΗΤΕΣ ΣΤΗ ΧΑΠ ΣΥΝΟΣΗΡΟΤΗΤΕΣ ΣΤΗ ΧΑΠ Απλά

Διαβάστε περισσότερα

Απαρτιωμένη διδασκαλία στην Αιματολογία 2014 Αργύρης Σ. Συμεωνίδης

Απαρτιωμένη διδασκαλία στην Αιματολογία 2014 Αργύρης Σ. Συμεωνίδης Απαρτιωμένη διδασκαλία στην Αιματολογία 2014 Αργύρης Σ. Συμεωνίδης Λεμφοϋπερπλασία με παραγωγή IgM ανοσοσφαιρίνης Ταξινόμηση στα λεμφώματα οριακής ζώνης Υβριδικά χαρακτηριστικά μεταξύ λεμφώματος μυελώματος

Διαβάστε περισσότερα

Παθολογοανατομική προσέγγιση διάγνωση. Σχολιασμός Δημ. Σαμπαζιώτης, Ειδικευόμενος

Παθολογοανατομική προσέγγιση διάγνωση. Σχολιασμός Δημ. Σαμπαζιώτης, Ειδικευόμενος Παθολογοανατομική προσέγγιση διάγνωση Σχολιασμός Δημ. Σαμπαζιώτης, Ειδικευόμενος Παρασκευή Οστεομυελικής βιοψίας (ΟΜΒ) Επαρκής διαγνωστική ΟΜΒ πρέπει να είναι τουλάχιστον 1.5εκ, με απουσία crush artifact

Διαβάστε περισσότερα

Φλεγμονή. Α. Χατζηγεωργίου Επίκουρος Καθηγητής Φυσιολογίας Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ

Φλεγμονή. Α. Χατζηγεωργίου Επίκουρος Καθηγητής Φυσιολογίας Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ Φλεγμονή Α. Χατζηγεωργίου Επίκουρος Καθηγητής Φυσιολογίας Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ Μη ειδική ανοσολογική άμυνα ΑΝΑΤΟΜΙΚΟΙ ΦΡΑΓΜΟΙ Φυσικοί: δέρμα, βλεννογόνοι, βλέννα, βήχας Χημικοί: λυσοζύμη, αντιμικροβιακά

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΕΠΑΛ ΜΑΘΗΜΑ: ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΑ

ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΕΠΑΛ ΜΑΘΗΜΑ: ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΕΠΑΛ ΜΑΘΗΜΑ: ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ ΠΑΝΕΛΛΑ ΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ (ΟΜΑ Α Α ) ΚΑΙ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΕΙ ΙΚΟΤΗΤΑΣ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ (ΟΜΑ

Διαβάστε περισσότερα

Κανένα για αυτήν την παρουσίαση. Εκπαιδευτικές-ερευνητικές-συμβουλευτικές επιχορηγήσεις την τελευταία διετία: Abbvie,Novartis, MSD, Angelini,

Κανένα για αυτήν την παρουσίαση. Εκπαιδευτικές-ερευνητικές-συμβουλευτικές επιχορηγήσεις την τελευταία διετία: Abbvie,Novartis, MSD, Angelini, Κανένα για αυτήν την παρουσίαση Εκπαιδευτικές-ερευνητικές-συμβουλευτικές επιχορηγήσεις την τελευταία διετία: Abbvie,Novartis, MSD, Angelini, 2 Κυκλοσπορίνη-θεραπευτικές ενδείξεις 3 Θεραπεία σοβαρών μορφών

Διαβάστε περισσότερα

ΜΥΕΛΟΫΠΕΡΠΛΑΣΤΙΚΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΚΑΙ JAK-2 ΜΕΤΑΛΛΑΓΗ

ΜΥΕΛΟΫΠΕΡΠΛΑΣΤΙΚΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΚΑΙ JAK-2 ΜΕΤΑΛΛΑΓΗ ΜΥΕΛΟΫΠΕΡΠΛΑΣΤΙΚΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΚΑΙ JAK-2 ΜΕΤΑΛΛΑΓΗ Θεώνη Κανελλοπούλου Ειδ/νη Αιματολογίας Β Πανεπ. Παθολογική Κλ. ΓΝΑ Ιπποκράτειο ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ 1845: ΧΜΛ (Bennett) 1879: ΠΜΙ (Heuck) 1892: ΑΠ (Vaquez)

Διαβάστε περισσότερα