Συγκρούσεις μεταξύ συνομηλίκων στο σχολικό πλαίσιο. Προτάσεις ερμηνείας και αποτελεσματικής αντιμετώπισης

Transcript

1 Συγκρούσεις μεταξύ συνομηλίκων στο σχολικό πλαίσιο. Προτάσεις ερμηνείας και αποτελεσματικής αντιμετώπισης Πηλείδου Κωνσταντίνα Σχολική Σύμβουλος ΕΑΕ 10 ης Εκπαιδευτικής Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας

2 Το σχολείο ως μία δημιουργική κοινότητα εκπαιδευτικών, μαθητών & γονέων Επικοινωνία Συνεργασία Εκπλήρωση εκπαιδευτικού έργου Ανατροφοδότηση/αναστοχασμός

3 Το σχολείο ως πεδίο καθημερινότητας Το σχολείο είναι το πεδίο όπου καθημερινά εκπαιδευτικοί, μαθητές και γονείς αποτυπώνουν τις απόψεις τους, αναλύουν τα γεγονότα, γίνονται κοινωνοί συμπεριφορών και επικοινωνούν μέσω λεκτικών ή μη τρόπων. Στο σχολείο μπορεί να προκύψουν συγκρούσεις που επηρεάζουν τα μέλη της εκπαιδευτικής κοινότητας και τη δράση τους μέσα σε αυτό.

4 Λεξικογραφικός ορισμός Σύγκρουση (μτφ). α. έντονη αντίθεση ανάμεσα σε άτομα ή σε ομάδες β. η κατάσταση που δημιουργείται από την ύπαρξη αντίθετων και ασυμβίβαστων επιθυμιών, στόχων Λεξικό της κοινής νεοελληνικής: Πύλη για την ελληνική γλώσσα yllides/search.html?lq=%cf%83%cf%8d%ce%b3%ce%ba%c F%81%CE%BF%CF%85%CF%83%CE%B7&dq

5 Ποιοι είναι οι παράγοντες που επηρέαζουν το χαρακτήρα της σύγκρουσης; Ατομικοί (βιολογικοί, ψυχολογικοί) Οικογενειακοί (σχέσεις γονέων μεταξύ τους, οικογενειακό κλίμα, κλπ.) Εξωγενείς/Κοινωνικοί (κοινωνική βία, οικονομική κρίση, υποβάθμιση βιοτικού επιπέδου)

6 Η σύγκρουση μεταξύ συνομηλίκων στο σχολικό πλαίσιο Α. Συγκρούσεις μεταξύ εκπαιδευτικών Β. Συγκρούσεις μεταξύ γονέων Γ. Συγκρούσεις μεταξύ μαθητών/τριών

7 Α. Η σύγκρουση μεταξύ εκπαιδευτικών Γιατί και πώς; Ρόλος Αρμοδιότητες Υποχρεώσεις Δικαιώματα Δυσχερής επικοινωνία Απουσία δεξιοτήτων συνεργασίας/αλληλεπίδρασης Προσωπικές διαμάχες

8 Β. Η σύγκρουση μεταξύ γονέων Γιατί και πώς; Ρόλος του σχολείου Συμπεριφορά και ενέργειες των παιδιών Συμπεριφορά και ενέργειες των εκπαιδευτικών Δεξιότητες επικοινωνίας/αλληλεπίδρασης Προσωπικές διαμαχές

9 Γ. Η σύγκρουση μεταξύ μαθητών/τριών Γιατί και πώς; Εμμονή σε συγκεκριμένες συμπεριφορές Χρήση μη κοινωνικά επιτρεπτών στρατηγικών Διεκδίκηση χώρου/αντικειμένου Διεκδίκηση ένταξης σε ομάδες Μη ανοχή στη ματίωση Απουσία κοινωνικών δεξιοτήτων

10 Η σύγκρουση είναι: Διαφωνία, Αντιπαράθεση, Επιθετικότητα Αρνητική, Φυσιολογική, Αναπόφευκτη, Δυναμική

11 Η σύγκρουση ως δυναμική διαδικασία στην ανάπτυξη των παιδιών Piaget, J.(1932): η σύγκρουση δημιουργεί περιβάλλον γνωστικής ανισορροπίας μέσω της οποίας τα παιδιά αναζητούν πιο εξελιγμένες αντιλήψεις, εγκαταλείποντας τα γνωστικά μοντέλα που δεν επιτρέπουν τη διαχείρισή της. Erikson Ε. (1963): οι συγκρούσεις θεωρούνται απαραίτητο στοιχείο για την εξελισσόμενη γνωστική και λογική ανάπτυξη των παιδιών. Vygotsky, L. (1978): οι συγκρούσεις έχουν κοινωνικό ρόλο, εντάσσονται στη ΖΕΠ και οδηγούν στη γνωστική και συναισθηματική ενδυνάμωση, καθώς τα παιδιά μέσω της αλληλεπίδρασης έχουν την ευκαιρία να εσωτερικεύσουν τις νέες γνώσεις και να τις συνδέσουν με τις προϋπάρχουσες Βουγιούκας Κ., Βεντούλη Κ.,Μπαλή Β. (2012), Οι συγκρούσεις των παιδιών και οι τρόποι διαχείρισής τους από τους εκπαιδευτικούς: συσχετίσεις με τα συναισθήματα των εκπαιδευτικών και τους χαρακτηρισμούς που αποδίδουν οι ίδιοι στα παιδιά.επιστημονική Επετηρίδα του ΠΤΔΕ Ιωαννίνων, Τόμος 24, 4-30.

12 Τι είδους φαινόμενο είναι η σύγκρουση; Κάθε φορά που αλληλεπιδρούν άνθρωποι, διατυπώνονται ποικίλες ιδέες, γνώμες, αποφάσεις κτλ που επιχειρείται να επικρατήσουν και μοιραία συγκρούονται. Η σύγκρουση είναι κάτι φυσιολογικό. Η ολοκληρωτική απουσία της μπορεί να δηλώνει αδιαφορία, αποξένωση, καταπίεση. Η σύγκρουση είναι μία αρνητική και κατά συνέπεια ανεπιθύμητη κατάσταση και πρέπει να αποφεύγεται (συγχέεται με την επιθετική συμπεριφορά και κατά συνέπεια, δεν μπορεί να γίνει αντιληπτός ο θετικός ρόλος πουμπορεί να έχει στην ανάπτυξη των παιδιών). Η εξέλιξη της συγκρουσιακής κατάστασης εξαρτάται από τον τρόπο παρέμβασης και διαχείρισής της.

13 Μοντέλο επίλυσης προβλήματος ή μοντέλο συνεργασίας Διαπραγμάτευση (μεταξύ των ατόμων ή των ομάδων που συγκρούονται) Διαμεσολάβηση (ουδέτερος διαμεσολαβητής) Συναίνεση (σχέδιο δράσης αποδεκτό από όλους/ες) Εκφράζω ελεύθερα τα συναισθήματά μου Αποδέχομαι τα συναισθήματα του άλλου Αντιδρώ ήρεμα στην κριτική Ελέγχω τις αντιδράσεις και αυτά που δηλώνω Αναζητώ κοινά αποδεκτή λύση

14 Ενέργειες αντιμετώπισης της σύγκρουσης Προσδιορισμός του χαρακτήρα της σύγκρουσης και του επιπέδου της επίλυσής της Εντοπισμός διαφορετικών απόψεων και ακρόαση αυτών Εντοπισμός κινήτρων, αναγκών και συμφερόντων που οδηγούν στη σύγκρουση Αναζήτηση εναλλακτικών επιλογών που να αποτελούν λύσεις και να ικανοποιούν τους εμπλεκόμενους Αξιολόγηση των εναλλακτικών επιλογών, αποτίμηση της αποτελεσματικότητάς τους και επαναπροσδιορισμός τους αν είναι αναγκαίο.

15 Ευχαριστώ πολύ για την προσοχή σας!