Δραματοποίηση του διηγήματος του Δ. Χατζή, Ο Σιούλας ο ταμπάκος

Transcript

1 Δραματοποίηση του διηγήματος του Δ. Χατζή, Ο Σιούλας ο ταμπάκος Υποδειγματικό Σενάριο Γνωστικό αντικείμενο: Καλλιτεχνική Παιδεία Δημιουργός: ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ, ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ

2 Σημείωση Το παρόν έγγραφο αποτελεί προϊόν αυτόματης δημιουργίας και εκτύπωσης του Ψηφιακού Διδακτικού Σεναρίου με Τίτλο: «Δραματοποίηση του διηγήματος του Δ. Χατζή, Ο Σιούλας ο ταμπάκος». Δημιουργήθηκε στις 22/01/ :52:16 και έχει υποστηρικτικό ρόλο στο έργο του εκπαιδευτικού. Δεν αντικαθιστά το Ψηφιακό Διδακτικό Σενάριο, το οποίο περιέχει όλο το Διαδραστικό Περιεχόμενο και αξιοποιεί τις ψηφιακές δυνατότητες της Πλατφόρμας «Αίσωπος». Το σενάριο αυτό έχει χαρακτηρισθεί ως «Υποδειγματικό» ύστερα από εργασία επιστημονικής επιτροπής εμπειρογνωμόνων (Εκπαιδευτικός Αυξημένων Προσόντων, Σχολικοί Σύμβουλοι, Μέλος ΔΕΠ / Επιστημονικό Προσωπικό του ΙΕΠ). Το Διαδραστικό Ψηφιακό Διδακτικό Σενάριο με το πλήρες ψηφιακό περιεχόμενό του βρίσκεται στον σύνδεσμο: Επισημαίνεται ότι τα σενάρια της Πλατφόρμας «Αίσωπος» διακρίνονται σε: Υποδειγματικά Σενάρια: Ψηφιακά Διδακτικά Σενάρια που έχουν προκύψει από επιστημονικές επιτροπές εμπειρογνωμόνων (Εκπαιδευτικοί Αυξημένων Προσόντων, Σχολικοί Σύμβουλοι, Μέλη ΔΕΠ / Επιστημονικό Προσωπικό του ΙΕΠ). Βέλτιστα Σενάρια: Αξιολογημένα Ψηφιακά Διδακτικά Σενάρια εκπαιδευτικών με βαθμολογία άνω των 70 μονάδων. Επαρκή Σενάρια: Αξιολογημένα Ψηφιακά Διδακτικά Σενάρια εκπαιδευτικών με βαθμολογία από 50 έως 70 μονάδες. ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΕΡΓΟΥ ΠΡΑΞΗ: «Ανάπτυξη Mεθοδολογίας και Ψηφιακών Διδακτικών Σεναρίων για τα Γνωστικά Αντικείμενα της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Γενικής και Επαγγελματικής Εκπαίδευσης» - MIS: , ΣΑΕ: 2014ΣΕ Η πράξη συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΚΤ) και το Ελληνικό Δημόσιο στο πλαίσιο του ΕΠ «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» του ΕΣΠΑ και υλοποιείται σε σύμπραξη από το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής και την Ειδική Υπηρεσία Εφαρμογής Εκπαιδευτικών Δράσεων του Υ.ΠΟ.ΠΑΙ.Θ. Η Πλατφόρμα Ανάπτυξης, Σχεδίασης, Υποβολής, Αξιολόγησης και Παρουσίασης Ψηφιακών Διδακτικών Σεναρίων «Αίσωπος», αναπτύχθηκε με ίδια μέσα από το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής στο πλαίσιο του Υποέργου 2: «Ψηφιακό Σύστημα Ηλεκτρονική Πλατφόρμα Υποβολής, Αξιολόγησης, Διαχείρισης και Αξιοποίησης Ψηφιακών Σεναρίων καθώς και καθοδήγησης και Υποστήριξης των Εκπαιδευτικών» της Πράξης. Ομάδα Επιστημονικής και Διοικητικής Εποπτείας της Πράξης: Επιστημονικός Υπεύθυνος Πράξης για τις Δράσεις που αφορούν το Ι.Ε.Π: Ιωάννης Σταμουλάκης, Φιλόλογος, Σύμβουλος Α' Υ.ΠΟ.ΠΑΙ.Θ. Υπεύθυνος Υποέργου 1: Ιωάννης Σταμουλάκης, Φιλόλογος, Σύμβουλος Α' Υ.ΠΟ.ΠΑΙ.Θ. Υπεύθυνος Υποέργου 2: Νικόλαος Γραμμένος, Πληροφορικός, Σύμβουλος Γ' Ι.Ε.Π. Υπεύθυνος Υποέργου 3: Νικόλαος Γραμμένος, Πληροφορικός, Σύμβουλος Γ' Ι.Ε.Π. Επιστημονική Συντονίστρια των ειδικών επιστημόνων του Υποέργου 1: Βασιλική Καραμπέτσου, Φιλόλογος, Εισηγήτρια Ι.Ε.Π. Σελίδα 2/20

3 Φύλλα Εργασίας Σεναρίου Το παρόν ψηφιακό σενάριο περιέχει φύλλα εργασίας, τα οποία είναι συννημένα στο αρχείο «PDF» και μπορείτε να τα ανοίξετε κάνοντας διπλό κλικ πάνω στο εικονίδιο. 1η Φάση: Δεν υπάρχει 2η Φάση: Δεν υπάρχει 3η Φάση: 4η Φάση: Δεν υπάρχει Σελίδα 3/20

4 Γενική Περιγραφή Σεναρίου Γνωστικό αντικείμενο: Καλλιτεχνική Παιδεία Θεματική ταξινομία: Καλλιτεχνική Παιδεία Εκπαιδευτικό πρόβλημα: Το σενάριο αποσκοπεί να κατανοήσουν οι μαθητές τη διαδικασία δραματοποίησης ενός κειμένου. Για τις ανάγκες του σεναρίου έχει επιλεγεί το διήγημα του Δ. Χατζή, Ο Σιούλας ο ταμπάκος. Πρόκειται για ένα λογοτεχνικό κείμενο, που διαθέτει αρκετά χαρακτηριστικά της λογοτεχνικής αφήγησης (περιγραφή, λογοτεχνικό διάλογο, πλοκή, επιβράδυνση, σύγκρουση κ.α. ). Παρέχει, λοιπόν, τη δυνατότητα στους μαθητές να αντικαταστήσουν τις περιγραφικές σκηνές με δραματοποιημένους διαλόγους, να αυτοσχεδιάσουν, να υποδυθούν έναν ήρωα, να προφέρουν τα λόγια του, να ζωντανέψουν, με άλλα λόγια, το κείμενο. Έτσι, θα αντιληφθούν τις διαφορές του θεατρικού από το λογοτεχνικό κείμενο και θα κατανοήσουν τα μορφολογικά και λειτουργικά γνωρίσματα του θεατρικού κειμένου. Η συγκεκριμένη διδακτική πρόταση είναι οργανωμένη με τη μορφή ένός σχεδίου δράσης, στο οποίο δίνεται η δυνατότητα αξιοποίησης των τεχνών της λογοτεχνίας και του θεάτρου, μέσω της δραματοποίησης, των ΤΠΕ, ακόμη και της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης. Γενική περιγραφή περιεχομένου: Οι μαθητές θα αναλάβουν τη δραματοποίηση ενός λογοτεχνικού έργου, τη μετατροπή του δηλαδή σε θεατρικό κείμενο. Για την πραγματοποίηση του σεναρίου απαιτούνται συνολικά τρεις διδακτικές ώρες και θα αξιοποιηθούν τεχνικές του εκπαιδευτικού δράματος σε συνδυασμό με τη συνεργατική μάθηση. Την πρώτη διδακτική ώρα, οι μαθητές θα χωριστούν σε ομάδες και θα ασχοληθούν με την κατανόηση του περιεχομένου του διηγήματος. Τη δεύτερη διδακτική ώρα θα αναλάβουν δράσεις για τη δραματοποίηση του διηγήματος, με βάση το Φύλλο Εργασίας της ομάδας τους. Την τρίτη διδακτική ώρα θα οργανωθεί ένα συλλογικό δρώμενο για την παρουσίαση των δράσεών τους. Διδακτικοί Στόχοι: Να αντιλαμβάνονται την ιδιαιτερότητα του θεατρικού κειμένου να εφαρμόζουν τις αρχές του δράματος στη δημιουργία δραματικού λόγου Να εντοπίζουν τα στοιχεία θεατρικότητας λογοτεχνικών κειμένων Ενθάρρυνση ανακαλυπτικής-διερευνητικής μάθησης και κινητοποίηση φαντασίας και δημιουργικότητας Λέξεις κλειδιά που χαρακτηρίζουν τη θεματική του σεναρίου: δραματοποίηση διήγημα θεατρικός διάλογος αυτοσχεδιασμός δρώμενο. Υλικοτεχνική υποδομή: Η/Υ, βιντεοπροβολέας Τυπικός χρόνος αλληλεπίδρασης με το εκπαιδευτικό σενάριο σε διδακτικές ώρες για δουλειά εντός του σχολείου: Σελίδα 4/20

5 3 ώρες Πνευματικά δικαιώματα ή άλλοι αντίστοιχοι περιορισμοί: ΟΧΙ Εκτιμώμενο Επίπεδο Δυσκολίας: Μέτριας δυσκολίας Τύπος διαδραστικότητας : Συνδυασμός παθητικής και ενεργητικής μάθησης Επίπεδο διαδραστικότητας : Υψηλό Προτεινόμενη ηλικιακή ομάδα του τελικού χρήστη: Εκπαιδευτική βαθμίδα που απευθύνεται το σενάριο: Γενικό Λύκειο Σελίδα 5/20

6 Σύνοψη φάσεων σεναρίου: 1η Φάση: Χωρισμός της τάξης σε ομάδες Χρονική Διάρκεια: 15 λεπτά της ώρας Χώρος Διεξαγωγής: Αίθουσα τάξης ή Αίθουσα πολλαπλών επιλογών Δομικά - Διαδραστικά στοιχεία: 2η Φάση: Προετοιμασία δραματοποίησης Χρονική Διάρκεια: 30 λεπτά της ώρας Χώρος Διεξαγωγής: Αίθουσα τάξης (1 φορητός υπολογιστής για κάθε ομάδα) ή Εργαστήριο Πληροφορικής Δομικά - Διαδραστικά στοιχεία: 1. Το διήγημα 2. Ο δραματικός χρόνος του διηγήματος 3. Διάλογος μεταξύ των ομάδων για τη ζωή στα ταμπάκικα 3η Φάση: Δραματοποίηση του διηγήματος Χρονική Διάρκεια: 45 λεπτά της ώρας Χώρος Διεξαγωγής: Αίθουσα Πληροφορικής Αριθμός φύλλων εργασίας: 6 Δομικά - Διαδραστικά στοιχεία: Σελίδα 6/20

7 4η Φάση: Παρουσίαση της δραματοποίησης του διηγήματος Χρονική Διάρκεια: 45 λεπτά της ώρας Χώρος Διεξαγωγής: Αίθουσα τάξης ή Αίθουσα θεάτρου (αν υπάρχει στο σχολείο). Μπορεί να χρειαστεί βιντεοπροβολέας Δομικά - Διαδραστικά στοιχεία: Σελίδα 7/20

8 1η Φάση: Χωρισμός της τάξης σε ομάδες Σελίδα 8/20

9 1η Φάση: Χωρισμός της τάξης σε ομάδες Χρονική Διάρκεια: 15 λεπτά της ώρας Χώρος Διεξαγωγής: Αίθουσα τάξης ή Αίθουσα πολλαπλών επιλογών Ο διδάσκων παρουσιάζει στην τάξη την "αποστολή" της για την πραγματοποίηση της οποίας οι μαθητές θα χωριστούν σε "ομάδες δράσης". Για να υλοποιηθεί η δραματοποίηση του διηγήματος, οι ομάδες αναλαμβάνουν συγκεκριμένους ρόλους: 1. Σκηνοθέτες, 2. Σεναριογράφοι, 3. Κοινωνιολόγοι, 4. Οικολόγοι, 5. Δημοσιγράφοι και 6. Καλλιτέχνες (Ζωγράφοι/Μουσικοί). Με αυτό τον τρόπο θα γίνει εφικτή η πολυπρισματική προσέγγιση του διηγήματος και θα δημιουργηθούν περισσότερες δυνατότητες επεξεργασίας και δραματοποίησής του. Οι μαθητές θα υποβάλουν αίτηση, ανάλογα με τα ενδιαφέροντά τους, επιλέγοντας την ομάδα, την οποία θα στελεχώσουν, χωρίς όμως να γνωρίζουν εκ των προτέρων τα υπόλοιπα μέλη της. Βέβαια, σε αυτή την περίπτωση είναι δυνατόν να προκύψουν, για παράδειγμα, δύο ομάδες σκηνοθετών και καμία ομάδα κοινωνιολόγων. Επειδή το μάθημα είναι επιλεγόμενο, είναι προτιμότερο οι μαθητές να αφεθούν ελεύθεροι σε αυτή τους την επιλογή. Άλλωστε, το συγκεκριμένο μάθημα αποσκοπεί στην ανάδειξη των ταλέντων και στην κινητοποίηση των ενδιαφερόντων τους. Υπάρχει, βέβαια, και η δυνατότητα, αν το προτιμήσει ο διδάσκων, να στελεχωθούν και να λειτουργήσουν όλες οι ομάδες. Σε αυτή την περίπτωση, ο διδάσκων επιλέγει τυχαία έξι αριθμούς από τον κατάλογο της τάξης, αναθέτοντας στους μαθητές αυτούς τον συντονισμό των ομάδων. Ο καθένας από αυτούς καλείται να επιλέξει άλλους τρεις συμμαθητές του, για να στελεχώσει την ομάδα του, όχι όμως όλους μαζί, αλλά διαδοχικά (επιλέγει ο καθένας από τους έξι μαθητές από έναν, μόλις επιλέγουν όλοι, επιλέγει έναν ακόμη κ.ο.κ.). Έτσι, σχηματίζονται έξι τετραμελείς ομάδες. Αν ο αριθμός της τάξης είναι μεγαλύτερος από είκοσι τέσσερα άτομα, δίνεται η δυνατότητα σε όσους μαθητές περισσεύσουν να διαλέξουν οι ίδιοι σε ποια ομάδα θα συμμετάσχουν. Ο αρχηγός κάθε ομάδας επιλέγει έναν φάκελο, με τον οποίο ανατίθεται στην ομάδα ο ρόλος που θα αναλάβει στην κοινή αποστολή της τάξης. Σελίδα 9/20

10 2η Φάση: Προετοιμασία δραματοποίησης Σελίδα 10/20

11 2η Φάση: Προετοιμασία δραματοποίησης Χρονική Διάρκεια: 30 λεπτά της ώρας Χώρος Διεξαγωγής: Αίθουσα τάξης (1 φορητός υπολογιστής για κάθε ομάδα) ή Εργαστήριο Πληροφορικής Οι μαθητές, χωρισμένοι σε ομάδες, προχωρούν στην κατανόηση του περιεχομένου του διηγήματος του Δ. Χατζή, ο Σιούλας ο ταμπάκος. Σε αυτό θα συμβάλουν και τα ψηφιακά εργαλεία της πλατφόρμας Αίσωπος. Εδικότερα, μέσω του "Εξωτερικού Περιεχομένου" έχουν στη διάθεσή τους το διήγημα σε ηλεκτρονική μορφή, το οποίο θα μπορούσαν να μετατρέψουν από αρχείο pdf σε word, προκειμένου να είναι ευκολότερη η επεξεργασία του. Με τη βοήθεια του "Χρονολογίου" μπορούν να παρακολουθήσουν την εξέλιξη της ιστορίας, ενώ με τις "Κάρτες Διαλόγου", μέσα από ένα παιχνίδι ερωτήσεων θα αποκτήσουν γνώσεις για τη ζωή στα ταμπάκικα, απαραίτητες για την επόμενη φάση του σεναρίου. Επίσης, καλό είναι σε αυτή τη φάση να απομονώσου τα πρόσωπα, να παρατηρήσουνν τις σχέσεις που τα συνδέουν μεταξύ τους, να ξεχωρίσουν τα διαλογικά μέρη από την αφήγηση, καθώς και τις σκηνοθετικές ή σκηνογραφικές πληροφορίες που δίνονται από τον συγγραφέα. 1. Το διήγημα: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Εξωτερικό περιεχόμενο Υπερσύνδεσμος: Διευκρίνιση: Θεωρείται σκόπιμο να δοθεί στους μαθητές η δυνατότητα προσπέλασης του διηγήματος σε ηλεκτρονική μορφή. Διεύθυνση ιστοτόπου (URL): Σχόλιο: Οι μαθητές για τις ανάγκες της δραματοποίησης μπορούν να μετατρέψουν το αρχείο από acrobat σε word, για να μπορούν να επέμβουν στο κείμενο. 2. Ο δραματικός χρόνος του διηγήματος: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Χρονολόγιο Υπερσύνδεσμος: Διευκρίνιση: Με τη βοήθεια του χρονολογίου οι μαθητές θα κατανοήσουν τη χρονική εξέλιξη της ιστορίας του Σιούλα του ταμπάκου Σελίδα 11/20

12 Η ιστορία ενός ταμπάκου Απαραίτητη προϋπόθεση για την προετοιμασία της δραματοποίησης είναι η κατανόηση της πλοκής, η χρονική εξέλιξη δηλαδή της ιστορίας του Σιούλα του ταμπάκου. Θα μπορούσαν να επισημανθούν οι εξής βασικές φάσεις-ενότητες: Η συνοικία, τα εργαστήρια και το κρασοπουλειό των ταμπάκων Ένα επεισόδιο με ένα δικό τους ξένο Οικονομικά προβλήματα της συντεχνίας Το κυνήγι στη λίμνη Η οικογένειά του Σιούλα Η σύγκρουση με τη γυναίκα του Η συνάντηση με τον γύφτο Η συνάντηση με τον βαρελά Η μεταστροφή του Χρονική περίοδος: 1 έως 2 Η συνοικία, τα εργαστήρια και το κρασοπουλειό των ταμπάκων Περιγραφή του μαχαλά των ταμπάκικων, της συνοικίας των βυρσοδεψών στην ανατολική πλευρά της λίμνης των Ιωαννίνων. Παρουσιάζονται τα βασικά χαρακτηριστικά της συντεχνίας τους, που την καθιστούν μια κλειστή συντηρητική κοινωνική ομάδα, όπως προκύπτει από την κοινωνική τους προέλευση, τη γλώσσα τους, τη σχέση τους με τους άλλους, τις πολιτικές τους απόψεις και τις επαγγελματικές τους ασχολίες. Χρονική περίοδος: 2 έως 3 Ένα επεισόδιο με ένα δικό τους ξένο Πρόκειται για επιβράδυνση στην εξέλιξη του διηγήματος, που χρησιμοποιείται, για να τεκμηριώσει το συντηρητικό χαρακτήρα της κλειστής συντεχνίας των ταμπάκων. Όποιος βγαίνει από το επάγγελμα θεωρείται πλέον ξένος, δεν είναι δικός τους. Έτσι, ο ξενιτεμένος ταμπάκος που επιστρέφει στο κρασοπουλειό τους και διηγείται ιστορίες από τα ταξίδια του αποτελεί ξένο σώμα και αντιμετωπίζεται από τον κεντρικό ήρωα, αλλά και από όλους απαξιωτικά. Χρονική περίοδος: 3 έως 4 Οικονομικά προβλήματα της συντεχνίας Η ανάπτυξη της βιομηχανίας και η εισαγωγή τυποποιημένων δερμάτων οδηγεί σε μαρασμό τη συντεχνία των ταμπάκων. Τα οικονομικά προβλήματα είναι εμφανή στην καθημερινότητά τους και με δυσκολία καταφέρνουν να επιβιώσουν αυτοί και οι οικογένειές. Παρόλα αυτά, διατηρούν την περηφάνεια τους και αρνούνται να προσαρμοστούν στις εξελίξεις και να αποδεχτούν τον εκσυγχρονισμό. Η σύγκρουση του Σιούλα με τη γυναίκα του αποτελεί συνέπεια της δεινής οικονομικής τους θέσης. Χρονική περίοδος: 4 έως 5 Το κυνήγι στη λίμνη Το κυνήγι της αγριόπαπιας στη λίμνη αποτελεί μια ευχάριστη γι' αυτούς ενασχόληση, σύμφωνη με την αρχοντική τους Σελίδα 12/20

13 καταγωγή, αλλά και μία διέξοδο στα καθημερινά τους προβλήματα. Σε καμιά, όμως, περίπτωση δεν σκέφτονται να το αξιοποιήσουν για κερδοσκοπικούς ή λόγους επιβίωσης. Χρονική περίοδος: 5 έως 6 Η οικογένεια του Σιούλα Πρόκειται για μια πολυμελή οικογένεια με κυρίαρχο το ρόλο του πατέρα. Η έμφαση στην ευτυχισμένη σκηνή στο τζάκι με εκείνον ξαπλωμένο μπρούμιτα και τα παιδιά να ανεβαίνουν στην πλάτη του αποπνέει οικογενειακή θαλπωρή. Η γυναίκα του είναι υπεύθυνη για ο σπίτι και το μεγάλωμα των παιδιών. Χρονική περίοδος: 6 έως 7 Η σύγκρουση με τη γυναίκα του Τα οικονομικά προβλήματα επηρεάζουν την οικογενειακή ζωή. Η γυναίκα του αδύναμη να διαχειριστεί την ανέχεια, αλλά υπομονετική και σιωπηλή δεν του επιρρίπτει καμία ευθύνη. Ο ίδιος, ο Σιούλας, περήφανος αρνείται να παραδεχθεί την κατάσταση. Η συγκρουση προκαλείται από τον ίδιο, αλλά και επηρεάζει περισσότερο τη δική του συμπεριφορά, καθώς αισθάνεται για πρώτη φορά ότι την αδίκησε. Χρονική περίοδος: 7 έως 8 Η συνάντηση με τον γύφτο Η απόφασή του να πουλήσει το τουφέκι του τον αναγκάζει να αποδεχτεί την ανέχειά του και μάλιστα να την κοινοποιήσει, κατά κάποιο τρόπο, σε έναν άνθρωπο κατώτερης κοινωνικής στάθμης, σε ένα γύφτο. Το αντάμωμά του με το γύφτο σηματοδοτεί ένα πρώτο άνοιγμα προς τον έξω κόσμο, αλλά ταυτόχρονα και μία αποδοχή του άλλου/του διαφορετικού από εκείνον. Ταυτόχρονα, συνειδητοποιεί τη δύναμη των ανθρώπινων σχέσεων και τη σημασία της αλληλεγγύης στις δύσκολες στιγμές. Χρονική περίοδος: 8 έως 9 Η συνάντηση με τον βαρελά Η είσοδός του Σιούλα στο κρασοπουλειό των βαρελάδων τον φέρνει σε επικοινωνία με άλλους μεροκαματιάρηδες ανθρώπους, με τους οποίους αισθάνεται ότι μπορεί να συνεννοηθεί, καθώς έχουν όλοι τους παρόμοια προβλήματα. Νιώθει πλέον μέλος μιας ανοιχτής κοινωνίας, στην οποία ανήκει ο ίδιος και στην οποία επικοινωνούν άνθρωποι, ανεξάρτητα από τις διαφορές τους, γιατί πάνω απ' όλα είναι Άνθρωποι. Χρονική περίοδος: 9 έως 10 Η μεταστροφή του Σιούλα Η επικοινωνία με τους άλλους και η κοινοποίηση του προβλήματός του τον οδηγεί στην αποδοχή του. Αναλαμβάνει πλέον την ευθύνη για την επιβίωση της οικογένειάς του και αποφασίζει να αλλάξει επάγγελμα. Το νέο επάγγελμα είναι η παλιά αγαπημένη του ασχολία. Δεν επιλέγει να εκσυγχρονιστεί και να προσαρμοστεί στις εξελίξεις στο δικό του Σελίδα 13/20

14 επάγγελμα. Επιλέγει να μην υποταχθεί, αλλά και να αγωνιστεί για την επιβίωση της οικογένειάς του. 3. Διάλογος μεταξύ των ομάδων για τη ζωή στα ταμπάκικα: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Κάρτες διαλόγου Υπερσύνδεσμος: Διευκρίνιση: Πρόκειται για ένα διάλογο που θα αναπτυχθεί μεταξύ των ομάδων με τη χρήση του συγκεκριμένου διαδραστικού εργαλείου, προκειμένου να κατανοήσουν τα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο ήρωας του διηγήματος και η οικογένειά του. Περιγραφή Εργασίας: Στην πρώτη ενότητα του διηγήματος περιγράφεται η ζωή των ταμπάκων: το επάγγελμά τους, οι ασχολίες τους, οι σχέσεις τους με άλλες κοινωνικές ομάδες, οι πολιτικές τους πεποιθήσεις. Στην επόμενη φάση του σεναρίου οι μαθητές θα κληθούν να χρησιμοποιήσουν τα στοιχεία αυτά, προκειμένου να προχωρήσουν στη δραματοποίηση του διηγήματος. Γι' αυτό, θα πρέπει να έχουν συγκεντρώσει πληροφορίες που δίνονται για τους ταμπάκους με τη βοήθεια των "Καρτών Διαλόγου". Η κάθε ομάδα διαλέγει δύο κάρτες και δύο ομάδες στις οποίες υποβάλλει από μία ερώτηση. Αν μια ομάδα δεν απαντήσει σωστά χάνει τη σειρά της. 1η Κάρτα Ερώτηση: Τι σημαίνει "μαχαλάς των ταμπάκικων" 2η Κάρτα Ερώτηση: Σε ποια συντεχνία ανήκει ο Σιούλας; 3η Κάρτα Ερώτηση: Ποιο ήταν το γλωσσικό ιδίωμα των ταμπάκων; Σελίδα 14/20

15 4η Κάρτα Ερώτηση: Ποιες ήταν οι πολιτικές πεποιθήσεις των ταμπάκων; 5η Κάρτα Ερώτηση: Αναφέρετε ένα χαρακτηριστικό της κλειστής συντεχνίας των ταμπάκων. 6η Κάρτα Ερώτηση: Ποια ήταν η ευχάριστη ενασχόληση των ταμπάκων τις Κυριακές του χειμώνα; 7η Κάρτα Ερώτηση: Γιατί το κυνήγι στη λίμνη αποτελούσε ευχάριστη ασχολία για τους ταμπάκους; 8η Κάρτα Ερώτηση: Ποια η σχέση του επαγγέλματος των ταμπάκων με τη λίμνη των Ιωαννίνων; Σελίδα 15/20

16 9η Κάρτα Ερώτηση: Περιγράψτε τα εργαστήρια των ταμπάκων. 10η Κάρτα Ερώτηση: Ποιες ήταν οι σχέσεις των ταμπάκων με τους βαρελάδες-μετσοβίτες; 11η Κάρτα Ερώτηση: Ποιοι επιτρεπόταν να εισέλθουν στα κρασοπουλειά των ταμπάκων και γιατί; 12η Κάρτα Ερώτηση: Πληροφορούνταν οι ταμπάκοι για τις εξελίξεις που συνέβαιναν στο επάγγελμά τους; Σελίδα 16/20

17 3η Φάση: Δραματοποίηση του διηγήματος Σελίδα 17/20

18 3η Φάση: Δραματοποίηση του διηγήματος Χρονική Διάρκεια: 45 λεπτά της ώρας Χώρος Διεξαγωγής: Αίθουσα Πληροφορικής Φύλλα εργασίας: Τα φύλλα εργασίας είναι συνημμένα στην 3η σελίδα του εγγράφου. Εναλλακτικά μπορείτε να τα μεταφορτώσετε εκ νέου από τις παρακάτω διαδικτυακές θέσεις. Φύλλο Εργασίας 1 Φύλλο Εργασίας 2 Φύλλο Εργασίας 3 Φύλλο Εργασίας 4 Φύλλο Εργασίας 5 Φύλλο Εργασίας 6 Οι ομάδες, ανάλογα με τον ρόλο που έχουν αναλάβει από την αρχή της διαδικασίας, προχωρούν στη δραματοποίηση του διηγήματος. Σε κάθε όμαδα δίνεται Φύλλο Εργασίας, με το οποίο της ανατίθεται η ανάληψη συγκεκριμένης δράσης. Ο διδάσκων έχει φροντίσει να αποθηκεύσει τα Φύλλα εργασίας στην επιφάνεια εργασίας των σταθμών. Κάθε ομάδα, είναι θετικό να έχει στη διάθεσή της δύο υπολογιστές, για να μπορούν οι μαθητές, μοιράζοντας τα ερωτήματα, να δουλέψουν σε υποομάδες. Μπορούν να χρησιμοποιήσουν τον επεξεργαστή κειμένου, το λογισμικό παρουσίασης και το διαδίκτυο (αν κάτι τέτοιο είναι απαραίτητο για την ολοκλήρωση της δράσης τους). Ο διδάσκων, ανάλογα με τη δυναμική της τάξης τους, μπορεί να αναπροσαρμόσει τις προτεινόμενες δραστηριότηττες στα Φύλλα Εργασίας. Σελίδα 18/20

19 4η Φάση: Παρουσίαση της δραματοποίησης του διηγήματος Σελίδα 19/20

20 4η Φάση: Παρουσίαση της δραματοποίησης του διηγήματος Χρονική Διάρκεια: 45 λεπτά της ώρας Χώρος Διεξαγωγής: Αίθουσα τάξης ή Αίθουσα θεάτρου (αν υπάρχει στο σχολείο). Μπορεί να χρειαστεί βιντεοπροβολέας Για την παρουσίαση της δραματοποίησης του διηγήματος μπορεί να οργανωθεί ένα δρώμενο, στο οποίο θα συμμετέχουν όλες οι ομάδες ανάλογα με τη δράση που ανέλαβαν. Οι σκηνοθέτες θα αναλάβουν τον συντονισμό, οι σεναριογράφοι την αφήγηση, οι καλλιτέχνες την καλλιτεχνική επιμέλεια. Οι σκηνοθέτες θα επιλέξουν ένα άτομο από κάθε ομάδα και θα του αναθέσουν συγκεκριμένο ρόλο από το διήγημα. Οι δημοσιογράφοι θα συζητήσουν με τους ταμπάκους στο κρασοπουλείο ή θα πάρουν συνέντευξη. Μπορούν, επίσης, να οργανώσουν μια εκπομπή (τηλεοπτική ή ραδιοφωνική), στην οποία να καλέσουν κάποιους από τους βασικούς ήρωες του διηγήματος και κάποιους από την ομάδα των κοινωνιολόγων. Οι κοινωνιολόγοι, ανάλογα με τις υποδείξεις της ομάδας των σκηνοθετών, μπορεί να παρεμβαίνουν, σχολιάζοντας κάποιες σκηνές του διηγήματος. Στο δρώμενο που θα προκύψει θα χρησιμοποιηθεί η τεχνική του "αυτοσχεδιασμού". Επιπλέον, μπορούν να αξιοποιηθούν τεχνικές του δράματος, όπως η «δυναμική εικόνα», η «ανίχνευση της σκέψης», η «δημιουργία εικόνων». Η «δυναμική εικόνα» είναι μια καλή τεχνική, προκειμένου να πλησιάσουν οι μαθητές στην ουσία ενός θέματος, μιας σημαντικής στιγμής, μιας διάθεσης, ενός συμβολισμού. Η δράση είναι «παγωμένη», γεγονός που βοηθά στην αποτύπωση μιας σημαντικής σκηνής του διηγήματος. Με την «ανίχνευση της σκέψης» έχουν τη δυνατότητα και οι μαθητές των υπολοίπων ομάδων να συμμετάσχουν, καθώς μπορούν να ζητήσουν από ένα πρόσωπο της «δυναμικής εικόνας» να «ξεπαγώσει» και να μιλήσει, χωρίς να βγει από το ρόλο του. Με την τεχνικής της «δημιουργίας εικόνων» η καθεμιά από τις υπόλοιπες ομάδες έχει τη δυνατότητα να δημιουργήσει μια δικής της εικόνα, η οποία να αντανακλά πως νιώθουν τα μέλη της απέναντι στον τρόπο που αντιδρά ένας χαρακτήρας του διηγήματος σε μια δεδομένη κατάσταση που αντιμετωπίζει. Σελίδα 20/20 Powered by TCPDF (