Τερέζα Γιακουµάτου 1 ΙΚΤΥΑ ΚΑΙ ΟΘΟΝΕΣ ΒΗΜΑΤΑ ΠΡΟΣ ΜΙΑ ΝΕΑ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΟΝ ΓΡΑΠΤΟ ΛΟΓΟ ηµοσιεύτηκε στο περιοδικό Φιλόλογος τεύχος 107, Άνοιξη 2002

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Τερέζα Γιακουµάτου 1 ΙΚΤΥΑ ΚΑΙ ΟΘΟΝΕΣ ΒΗΜΑΤΑ ΠΡΟΣ ΜΙΑ ΝΕΑ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΟΝ ΓΡΑΠΤΟ ΛΟΓΟ ηµοσιεύτηκε στο περιοδικό Φιλόλογος τεύχος 107, Άνοιξη 2002"

Transcript

1 Τερέζα Γιακουµάτου 1 ΙΚΤΥΑ ΚΑΙ ΟΘΟΝΕΣ ΒΗΜΑΤΑ ΠΡΟΣ ΜΙΑ ΝΕΑ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΟΝ ΓΡΑΠΤΟ ΛΟΓΟ ηµοσιεύτηκε στο περιοδικό Φιλόλογος τεύχος 107, Άνοιξη 2002 Ο Roland Barthes ήδη από το είχε µιλήσει για το θάνατο του συγγραφέα: τον πρώτο ρόλο πλέον τον κατείχε ο αναγνώστης. Μήπως όµως και ο αναγνώστης µετατρέπεται σιγά σιγά σε είδος προς εξαφάνιση; Μελέτες που έχουν γίνει για τη σύνθεση του αναγνωστικού κοινού καταγράφουν µία φθίνουσα τάση. Ο Alvin Kernan µε τη σειρά του έρχεται να επιτείνει τη µελαγχολία µας µιλώντας για το τέλος της ανάγνωσης 3. Η πανελλήνια έρευνα για την αναγνωστική συµπεριφορά των Ελλήνων 4 περιορίζει το ποσοστό των συστηµατικών αναγνωστών (δηλαδή αυτών που διαβάζουν πάνω από 10 βιβλία το χρόνο) στο 8.5%. Άραγε η ψηφιοποίηση των κειµένων µπορεί να αναζωογονήσει το ενδιαφέρον για την ανάγνωση σε έναν πολιτισµό ο οποίος βασίζεται στο θέαµα; Μπορούµε να µιλήσουµε για την ανάδυση ενός νέου είδους λογοτεχνίας, της ηλεκτρονικής; Αναµφίβολα ζούµε σε µία µεταβατική εποχή. Η εποχή της τυπογραφίας παραχωρεί τη θέση της όχι χωρίς αντιστάσεις- στην ηλεκτρονική εποχή. Η λογοτεχνία αντιµετωπίζει την πρόκληση του διαδικτύου. Νέα δεδοµένα προκύπτουν, δεδοµένα που µεταβάλλουν τη σχέση συγγραφέα -εκδότηαναγνωστικού κοινού. Και οι νόµοι της αγοράς λειτουργούν αµείλικτοι, µε την ακρίβεια και αυστηρότητα των πανάρχαιων νόµων, στην επερχόµενη παγκοσµιοποιηµένη κοινωνία µας. Η ψηφιοποίηση παρέχει στο συγγραφέα τη δυνατότητα αφενός να συνεργαστεί εύκολα και γρήγορα µε αποµακρυσµένους συνεργάτες, αφετέρου να διαδώσει τα κείµενά του µέσω του διαδικτύου σε όλον τον κόσµο 5 µέσα σε κλάσµατα του δευτερολέπτου. Και αυτά σε µεγάλο βαθµό συµβαίνουν, έστω κι αν οι τελικοί αποδέκτες, δηλαδή το αναγνωστικό κοινό, δεν αντιλαµβάνονται τις διαδικασίες που έχουν προηγηθεί πριν το τελικό προϊόν φθάσει στα χέρια τους. Η ψηφιακή εποχή έρχεται να µετασχηµατίσει τον τρόπο πρόσληψης του γραπτού λόγου, καθώς µεγάλο µέρος της ανάγνωσης πραγµατοποιείται µέσα από τις οθόνες και πολλά κείµενα διακινούνται µέσα από το διαδίκτυο. 1 Η Τερέζα Γιακουµάτου είναι Φιλόλογος, ασχολείται µε τις εφαρµογές των Νέων Τεχνολογιών στην εκπαίδευση και συντηρεί την ιστοσελίδα 2 Barthes, Roland, «La morte de l auteur» στο Essais critiques IV (Paris 1984), σσ Kernan, Alvin, Ο θάνατος της λογοτεχνίας, Νεφέλη, Αθήνα, Εθνικό Κέντρο Βιβλίου, Πανελλήνια έρευνα αναγνωστικής συµπεριφοράς, Μάιος 1999, (18/1/2002) 5 Νικολαΐδου Σοφία Γιακουµάτου Τερέζα ιαδίκτυο και διδασκαλία, Κέδρος, Αθήνα, 2001, σσ

2 ιαφέρει ένα ηλεκτρονικό κείµενο από το παραδοσιακό; Σε πολλά. Αυτή η διαφοροποίηση επηρεάζει την αναγνωστική µας συµπεριφορά; Σε ακόµα περισσότερα. Οι σηµερινοί αναγνώστες είδος προστατευόµενο και υπό εξαφάνιση είναι εθισµένοι στο τηλεοπτικό ζάπιγκ και απαιτούν υψηλότερη δυνατότητα αλληλεπίδρασης µε το λογοτεχνικό κείµενο, όπως ακριβώς λίγους αιώνες πριν οι πρόγονοί µας προσδοκούσαν φθηνότερα βιβλία. Σε αυτήν την ανάγκη έρχεται να απαντήσει η ηλεκτρονική λογοτεχνία. Εν Αρχή ην Ο όρος υπερκείµενο δηµιουργήθηκε από τον Theodor Nelson στη δεκαετία του '60 6 για να περιγράψει ένα είδος ηλεκτρονικού κειµένου, το οποίο διαβάζουµε στην οθόνη του υπολογιστή και είναι ριζικά διαφορετικό από τον έντυπο λόγο: δεν έχει ιεραρχηµένη δοµή 7. Είναι ουσιαστικά ένα πολυεπίπεδο κείµενο που προσκαλεί την αλληλεπίδραση µε τον αναγνώστη, καθώς η δοµή του είναι τέτοια που επιτρέπει ανάγνωση πολλαπλών διαδροµών. Οι λογοτέχνες θέλησαν να εκµεταλλευτούν τις δυνατότητες που τους προσφέρει η τεχνολογία - έτσι µας προέκυψαν τα λογοτεχνικά υπερκείµενα. Σταθµός θεωρείται το έργο του Michael Joyce «Afternoon», το οποίο γεννήθηκε το και συνεχίζει να πωλείται σε µορφή ψηφιακού δίσκου. Ο αναγνώστης κινείται ουσιαστικά µέσα στο κείµενο, µια που δεν υπάρχει καθορισµένη γραµµική αφηγηµατική πορεία. Περιλαµβάνει 539 αποσπάσµατα και 951 υπερδεσµούς. Ο αναγνώστης πλοηγείται µέσα στο κείµενο απαντώντας σε ερωτήσεις ναι/όχι, συµπληρώνοντας λέξεις κλειδιά, και η ιστορία ξεδιπλώνεται ανάλογα µε τη διαδροµή που χαράσσει ο αναγνώστης. Εναλλάσσονται και οι αφηγητές: άλλοτε είναι ο Πήτερ, άλλοτε η Λολίτα, άλλοτε ο συγγραφέας. Ένα κείµενο δίχως αρχή και δίχως τέλος 9 ; Μήπως έχουµε να κάνουµε µε άλλο ένα µεταµοντέρνο αστείο; Οι πολέµιοι των καινοτοµιών δεν άργησαν να ξεσπαθώσουν 10. Η κατακλυσµιαία εισβολή των ηλεκτρονικών δεδοµένων στην καθηµερινότητά µας σταδιακά καταργεί το κούρνιασµα στην πολυθρόνα, την παράδοση σ έναν βαθύ, εσωτερικό χρόνο, βαρύ από προσδοκίες. Καταργεί ακόµη και την καταβύθιση στο περιπετειώδες µυθιστόρηµα τσέπης µέσα στο λεωφορείο και την απότοµη επαναφορά στην πραγµατικότητα στο πρώτο νευρικό φρενάρισµα του οδηγού 11. εν 6 Project Xanadu (18/1/2002) 7 Nelson, Ted. Computer Lib / Dream Machines: New Freedoms Through Computer Screens a Minority Report. Chicago: Hugo's Book Service, 1974, σ "Opening Hypertext: A Memoir". M.C. Tuman (επιµ.). Literacy online: The Promise (and Peril) of Reading and Writing with Computers. Pittsburgh: University of Pittsburgh Press, 1992, σσ Joyce Michael afternoon, a story, Eastgate Systems Inc. 9 Yellowees-Douglas J. "Tell Me When to Stop: Closure and Indeterminacy in Interactive Narratives," Hypert/Text/Theory. George Landow.(επιµ): Johns Hopkins University Press, Baltimore 1994, σσ Birkets Sven, The gutenberg Elegies: The fate of reading in an electronic age, Faber, Λονδίνο, 1995 σ Kernan, Alvin, Ο θάνατος της λογοτεχνίας, Νεφέλη, Αθήνα, 2001, σ.18. 2

3 µπορούµε να πάρουµε την οθόνη στο κρεβάτι µας 12 - και ας µην κρυβόµαστε, το διάβασµα στην οθόνη παραµένει θλιβερό υποκατάστατο - όσο κι αν πασχίζουν οι ειδικοί της τεχνολογίας να µας εφοδιάσουν µε ευκολίες χειρισµού των κειµένων, µε ολοένα και πιο ευκρινείς, ελαφριές, φορητές οθόνες. Είναι αυτός ένας λόγος που το βιβλίο, τελικά, θα επιζήσει στην ηλεκτρονική εποχή; Κι όµως πολλά έργα ηλεκτρονικής λογοτεχνίας διεκδικούν µία θέση στο πάνθεον της τέχνης. Κι έχουν γίνει αποδεκτά από την ευρύτερη αναγνωστική κοινότητα. Η ανθολογία της Μεταµοντέρνας Αµερικανικής Λογοτεχνίας Norton 13, η οποία έχει καθιερωθεί στους λογοτεχνικούς κύκλους για την ποιότητά της, περιέλαβε και το είδος της ηλεκτρονικής λογοτεχνίας στον τοµέα Technoculture. Ο αγοραστής της ανθολογίας αποκτά τον κωδικό πρόσβασης στις σελίδες της υπερκειµενικής λογοτεχνίας που φιλοξενούνται στον κόµβο του εκδοτικού οίκου Norton 14. Πολλοί λογοτέχνες έχουν κατά καιρούς γοητευθεί από τη τεχνολογία και προσπάθησαν να σπάσουν τα όρια της έντυπης σελίδας ήδη από τις δεκαετίες του 50 και του Το υπερκείµενο είναι κατά βάση το ίδιο πείραµα αλλά µε καινούργια εργαλεία. Είναι συνεπώς το επόµενο λογικό βήµα στην ιστορία της λογοτεχνίας; Έχει νοµιµοποιηθεί η ηλεκτρονική λογοτεχνία; Αν δεχθούµε ότι τα πανεπιστηµιακά φιλολογικά ιδρύµατα και οι κριτικοί καθορίζουν τα όρια της λογοτεχνίας κάθε εποχής, τότε σίγουρα έχουµε στα χέρια µας ή µάλλον στις οθόνες µας ένα νέο είδος, µικτό αλλά νόµιµο, αφού πληθώρα σεµιναρίων υπερλογοτεχνίας κατακλύζει τους πίνακες ανακοινώσεων των πανεπιστηµίων 16. Οι ερευνητές σπεύδουν να µελετήσουν αυτό το νέο είδος, το οποίο µετασχηµατίζεται διαρκώς ακολουθώντας τις τεχνολογικές εξελίξεις. Το µόνο που περιορίζει τους καλλιτέχνες είναι τα όρια της φαντασίας τους. Ήχοι εικόνες βίντεοπαιχνίδια µε τις λέξεις αποδοµούν το κείµενο και το επανασυνθέτουν εµπλέκοντας δυναµικά τον αναγνώστη στη διαµόρφωση της δοµής του 17. Οι ηλεκτρονικοί λογοτέχνες ορίζουν τους δεσµούς µεταξύ των επιµέρους δοµικών στοιχείων του υπερκειµένου τους, ορίζουν ακόµη και κοµβικά σηµεία, όπου ο αναγνώστης θα διαλέξει διαδροµή. Αυτά τα κατακερµατισµένα κείµενα ελευθερώνουν τη φαντασία του αναγνώστη, ο οποίος ουσιαστικά εµβυθίζεται στα πολλαπλά επίπεδα του κειµένου. Με 12 Moulthrop S. Pushing Back: Living and Writing in Broken Space Modern fiction studies, 43 (3), Geyh Paula, Leebron G. Fred, Levy Andrew, Postmodern American Fiction A Norton Anthology, Norton, (18/1/2002) 15 Το κίνηµα των Dada αλλά και η OuLiPo (Ouvroir de literature potentielleεργαστήρι δυνητικής λογοτεχνίας), που δηµιουργήθηκε το 1961 από τον Raymond Queneau (µε γνωστότερα µέλη στο αγγλικό κοινό τον Georges Perec και τον Harry Mathews) συνεχίζει να πειραµατίζεται µε "περιοριστικές" και παραγωγικές µορφές λογοτεχνίας επιδιώκοντας την εµπλοκή του αναγνώστη στην κειµενική κατασκευή. 16 Resource Center for cybercultural studies rccs/courses.html (5/1/02) 17 Yellowees-Douglas J "What Hypertexts Do That Print Narratives Cannot," The Reader 42 (Autumn 1992):

4 τον ίδιο τρόπο επηρεάζουν και το συγγραφέα, όπως παραδέχεται ο Geoff Ryman συγγραφέας του έργου hypertext 253 : «Η συγγραφή διαδραστικής λογοτεχνίας αλλάζει τον τρόπο σκέψης του δηµιουργού, καθώς αυτό που προέχει είναι ο προσωπικός τόνος, η γραφή παύει να είναι αντικειµενική, είναι περισσότερο άµεση και προσωπική.» 18 Η Jane Yellowlees Douglas καθηγήτρια Λογοτεχνίας του Πανεπιστηµίου της Florida και υπερκειµενική συγγραφέας, παραλληρίζει το υπερκείµενο µε µία βόλτα στο λούνα-παρκ: ποτέ δεν ξέρεις που θα συναντήσεις τις εκπλήξεις 19. Ο Michael Joyce του κολλεγίου Vassar της Νέας Υόρκης συγκρίνει το υπερκείµενο µε τη µουσική, καθώς δεν πιστοποιείται κατά τη γνώµη του η οπτική διάσταση του κειµένου, αλλά µία σύνθεση φράσεων, επαναλήψεων, ρυθµού 20. Το υπερκείµενο διατηρεί τη σαγήνη του τραγουδιού των Σειρήνων της λογοτεχνίας, πολλαπλασιάζοντας τα ερεθίσµατα που δέχεται ο αναγνώστης. Οι µεταµοντερνιστές αγκαλιάζουν τα λογοτεχνικά υπερκείµενα, αφού συµφωνούν ότι η µοναδική βεβαιότητα είναι η αβεβαιότητα 21. Οι αναγνώστες συνεχίζουν να ψάχνουν απεγνωσµένα για ένα τέλος, αλλά τα υπερκείµενα αντιστέκονται προσφέροντας διαρκώς νέες διεξόδους. Στήνουν τις παγίδες τους σε ένα δίκτυο δεσµών και κόµβων. Αν θέλουµε να ανιχνεύσουµε τη µήτρα αυτού του είδους, ίσως θα πρέπει να εστιάσουµε την προσοχή µας στα οµηρικά έπη και τον τρόπο της σύνταξής τους. Με αρκετή ασφάλεια θα µπορούσε κάποιος να υποστηρίξει ότι ο οµηρικός ραψωδός κατασκευάζει νόηµα επιλέγοντας από το σώµα των ραψωδικών αφηγήσεων µία αφηγηµατική διαδροµή. Οικοδοµεί το νόηµα ακριβώς όπως ο αναγνώστης του υπερκειµένου. Είναι ελεύθερος να περιλάβει όποιες λεπτοµέρειες επιλέγει και ακόµη να µεταβάλει το χαρακτήρα των γεγονότων. Πάνω από όλα, µπορεί να δείξει τον προσωπικό του τρόπο προσέγγισης του υλικού µε επινοήσεις που αποτελούν µέρος της τέχνης του 22. Όσο τα οµηρικά ποιήµατα απαγγέλλονταν χωρίς τη βοήθεια της γραφής (πριν το 700 π.χ.), ο αοιδός παρουσίαζε σε κάθε απαγγελία κάτι που στην πραγµατικότητα ήταν ένα καινούργιο ποίηµα. Αυτή η ρευστότητα διαπιστώνεται και στην ηλεκτρονική λογοτεχνία. Κάθε ανάγνωση του υπερκειµένου παράγει ένα καινούργιο, ίσως µοναδικό, έργο τέχνης. Μήπως αυτό εγείρει προβλήµατα πνευµατικών δικαιωµάτων; Ίσως να χαρακτηριστεί λίγο ακραίο αλλά το πρόβληµα υπάρχει. Πιθανόν θα πρέπει να το εστιάσουµε αλλού, καθώς η αντιγραφή διευκολύνεται ιδιαίτερα στο ψηφιακό περιβάλλον. Το διαδίκτυο ενσωµατώνει τη λογική 18 Birkerts S., Guyer C. Joyce M., Bob Stein "Page Versus Pixel: the cultural consequences of electronic text." Feed 6/1995. σ Yellowees-Douglas, J., "Will the Most Reflexive Relativist Please Stand Up? Hypertext, Argument, and Relativism," Page to Screen: Taking Literacy into the Electronic Age. Ilana Snyder.(επιµ.): Allen & Unwin Σύδνευ & Νέα Υόρκη: Routledge, 1997: σ Joyce, M., "Hypertext/Hypermedia," Encyclopedia of English Studies Language Arts. Allen C. Purves, (επιµ.), NCTE and Scholastic Inc Lyotard, J. The Postmodern Explained. Power Publications. Σύδνευ, 1992, σσ Wace A. & Stubbings Fr. Οµηρος, a companion, Καρδαµίτσα, Αθήνα, 1984 σ.49, Πλάτωνος Ίων, 534b-534d 4

5 της δωρεάν διακίνησης των ιδεών κι εδώ θα σκοντάψουν όσοι βιοπορίζονται από τη συγγραφή. Κάποιες πρώτες προσπάθειες να παρακαµφθεί ο εκδοτικός µηχανισµός προσέκρουσαν στη λογική του «ό,τι κλειδώνει ξεκλειδώνει» 23. Ο δηµιουργός παραµένει κυρίαρχος του παιχνιδιού, αφού καθορίζει τους δεσµούς µέσα στο υπερκείµενο. Το ταξίδι ανήκει πάντα στον αναγνώστη, απλά οι επιλογές του είναι διευρυµένες. Όταν εγκαταλείφθηκε ο κύλινδρος του παπύρου, γιατί επιβλήθηκε η περγαµηνή χάρη στις ευκολίες που παρείχε να ανοίξει, να κλείσει και να ξεφυλλιστεί, είχαµε την πρώτη επανάσταση: τη δηµιουργία της σελίδας του κώδικα. Στην ηλεκτρονική εποχή µας τα όρια της σελίδας υπάρχουν µόνο αν το θελήσει ο δηµιουργός της, αλλά οι ευκολίες ξεφυλλίσµατος έχουν πολλαπλασιαστεί µε το κλικ του ποντικιού µας. Είναι το µέσο το µήνυµα; Σίγουρα πάντως η µορφή επιδρά στο περιεχόµενο. Η εποχή µας προαπαιτεί την ταχύτητα, υπόσχεται την αιωνιότητα των κειµένων αποθηκεύοντας τα σε ολοένα και πιο ανθεκτικά µέσα. Ο κώδικας διευκόλυνε την οργάνωση των κειµένων σε κεφάλαια, το υπερκείµενο οργανώνει τις σχέσεις ανάµεσα σε µέρη του κειµένου σε εικόνες και ήχους. Οι δεσµοί είναι τα κλειδιά που συγκροτούν το νόηµα των ψηφιακών κειµένων. Τι άλλο µας λείπει στα ηλεκτρονικά βιβλία; Κατ αρχήν η ράχη του βιβλίου. Καθώς βλέπουµε την πρώτη οθόνη, δεν µπορούµε καν να υποθέσουµε το µέγεθος ενός υπερκειµένου. Ακόµη, απουσιάζει το οποισθόφυλλο. Ο Ουµπέρτο Έκο επισηµαίνει ότι ενώ είναι πολύ εύκολο να εικάσει κανείς το περιεχόµενο ενός βιβλίου, ρίχνοντας µια µατιά στο οπισθόφυλλο, το ανάλογο δεν µπορεί να γίνει στο διαδίκτυο 24, τουλάχιστον όχι µε την ίδια ευκολία. Χάνουµε τα κριτήρια κατηγοριοποίησης και αυτό σίγουρα µας αγχώνει. Η οθόνη δρα ισοπεδωτικά, µία επιφυλλίδα της σειράς απέχει ένα κλικ από τα έργα του Σαίξπηρ. Θυσιάζουµε την αίσθηση της αφής, αφού το ψαύσιµο της υφής του χαρτιού δεν µπορεί να συγκριθεί µε αυτό των πλήκτρων. Αποχαιρετούµε µάλλον οριστικά τη µυρωδιά του µελανιού. Οι ερευνητές του ΜΙΤ µας µιλούν για το ηλεκτρονικό µελάνι 25 και ίσως σε λίγα χρόνια καταφέρουν να µας απαλλάξουν και από τις οθόνες. Η ηλεκτρονική επανάσταση όµως στην εποχή µας περισσότερο βαθαίνει το χάσµα παρά επιτρέπει τη ελεύθερη διακίνηση των ιδεών αφού για να αποκτήσεις πρόσβαση στα ηλεκτρονικά µέσα θα πρέπει να καταθέσεις τον οβολό σου, ο οποίος συµβαίνει να µην είναι διόλου ευκαταφρόνητος. Μία νέα µορφή αναλφαβητισµού έστω ψηφιακού- παραµονεύει στη γωνία. Η νέα σχέση συγγραφέα-αναγνώστη που ευαγγελίζονται πολλοί προσκρούει στη διείσδυση του διαδικτύου στον αναγνωστικό πληθυσµό. Ναι, σίγουρα το µέσο διευκολύνει την επικοινωνία και µετατρέπει τον αναγνώστη σε συνδιαµορφωτή, αφού µπορεί εύκολα να στείλει τις παρεµβάσεις και τα σχόλιά του. Αλλά το αναγνωστικό κοινό του διαδικτύου παραµένει πολύ περιορισµένο, σε σχέση µε το σύνολο των 23 Νικολαΐδου Σοφία Γιακουµάτου Τερέζα ιαδίκτυο και διδασκαλία, Κέδρος, Αθήνα 2001, σ Eco U., Serendipities: Language and Lunacy,Harvest Books, 1999 σσ (18/1/2002) 5

6 αναγνωστών. Η αναντικατάστατη επαφή µε το υλικό αντικείµενο θα πρέπει να καθησυχάσει όσους αγωνιούν για την εξαφάνισή του βιβλίου. Ακόµη και οι υπέρµαχοι της ηλεκτρονικής εποχής συνεχίζουν να συλλέγουν βιβλία. Έχουµε να αξιολογήσουµε και να µετρήσουµε τα αποτελέσµατα τριών επαναστάσεων που συµβαίνουν παράλληλα α) της τεχνολογικής επανάστασης που αφορά την παραγωγή και διάδοση των κειµένων β) της επανάστασης της ηλεκτρονικής γραφής και γ) την επανάσταση της ηλεκτρονικής ανάγνωσης. Και οι τρεις έρχονται ταυτόχρονα να µετασχηµατίσουν τη σχέση µας µε το γραπτό λόγο. Αρχικά η ηλεκτρονική αναπαράσταση της γραφής τροποποιεί την έννοια των συµφραζοµένων context και εποµένως την ίδια τη συγκρότηση νοήµατος. Από τις συλλογές κειµένων που εκδίδονται σε ένα βιβλίο περνάµε σε ψηφιακές βάσεις δεδοµένων. Η επανάσταση της γραφής διαταράσσει τη σχέση κειµένου µε το αντικείµενο που το περιέχει (το βιβλίο) και παραδίνει τον έλεγχο της δοµής, της σύνθεσης και της εµφάνισής του στον αναγνώστη, ο οποίος τις χειρίζεται σύµφωνα µε τις προτιµήσεις του. Ο αναγνώστης του ηλεκτρονικού κειµένου συναντιέται µε τον αναγνώστη της αρχαιότητας. Και οι δύο ξετυλίγουν παπύρους. Οι σύγχρονοι αναγνώστες κερδίζουµε στην ευκολία της µπάρας κύλισης και ουσιαστικά πλοηγούµαστε στον ωκεανό της παγκόσµιας γνώσης. Η ψηφιοποίηση µπορεί να κάνει διαθέσιµα όλα τα κείµενα του συνόλου της ανθρώπινης ιστορίας και να πραγµατοποιήσει το όνειρο της συλλογικής γνώσης. Μία βιβλιοθήκη χωρίς τοίχους, κάπου στον κυβερνοχώρο, από όπου θα µπορούµε να αποκτήσουµε πρόσβαση σε όποιο «βιβλίο» θελήσουµε. Αυτή η επανάσταση σίγουρα ήρθε για να προεκτείνει το νου µας και όχι τους µυώνες µας, όπως η αγροτική και η βιοµηχανική. εν γνωρίζω πόσο κοντά είναι το όνειρο του ερτούζου για ένα σηµασιολογικό διαδίκτυο 26 αλλά ίσως µερικοί από εµάς ζήσουµε να το δούµε. Οργανώνοντας έναν ιστό παγκόσµια κοινών σφαιρικών νοηµάτων θα βοηθηθούµε να πετυχαίνουµε περισσότερα, κάνοντας λιγότερα. Μέχρι στιγµής η τεχνολογία είναι αρκετά ανώριµη. εν έχει αποδώσει τους καρπούς της επένδυσής µας σε χρόνο. Ελπίζουµε ότι σύντοµα οι υπολογιστές θα γίνουν περισσότερο ανθρωποκεντρικοί και επιτέλους θα µας υπηρετήσουν αντί να τους υπηρετούµε. Λογοτεχνικά υπερκείµενα στην ελληνική γλώσσα και πολλά ανοικτά ερωτήµατα Η ελληνική πραγµατικότητα είναι πάντα σκληρή. Υπάρχουν έλληνες κυβερνολογοτέχνες; Η απάντησή µας θα είναι µάλλον αρνητική. Υπάρχουν λογοτέχνες µε ηλεκτρονικές ανησυχίες; Εδώ µπορούµε να αισιοδοξήσουµε. Έστω κι αν περιορίζονται σε µία πλευρά των ηλεκτρονικών διευκολύνσεων αυτήν της επικοινωνίας µε τον συγγραφέα έχουµε δει περιπτώσεις όπου οι συγγραφείς ζητούν από το κοινό τους πρώτη ύλη. 26 ερτούζος Μιχάλης, Η Ανολοκλήρωτη επανάσταση, Νέα Σύνορα Λιβάνη, Αθήνα, 2001 σ.168 6

7 Ας δούµε την περίπτωση του Χ.Α. Χωµενίδη, ο οποίος έχει δηµοσιεύσει την α παράγραφο του νέου του µυθιστορήµατος στη διεύθυνση τοποθετώντας τον διαδικτυακό αναγνώστη στο χώρο (ξενοδοχείο Αστόρια) και στο χρόνο του έργου. Οι αναγνώστες µπορούν να υποβάλλουν τη δική τους συνέχεια στο υπό συγγραφή µυθιστόρηµα. Οι οδηγίες που δίνονται είναι σαφείς: «Γράψτε την καινούρια παράγραφο, µέχρι 1000 χαρακτήρες. Κατόπιν επιλογής, η καλύτερη θα προσαρτηθεί στο υπάρχον µυθιστόρηµα» και του Α.Σταµάτη, ο οποίος ζητά από τους αναγνώστες του να απαντήσουν σε ορισµένα ερωτήµατα (π.χ. ποιο ήταν το γεγονός που τους προκάλεσε το µεγαλύτερο φόβο κ.τ.λ.). Ο Α. Σταµάτης εµµένει στην αιτούµενη «αλήθεια» των απεσταλµένων ιστοριών, διευκρινίζοντας στους διαδικτυακούς αναγνώστες ότι το µέρος της µυθοπλασίας το κρατά ο συγγραφέας ασυζητητί. Μπορεί λοιπόν η έννοια της διαδραστικότητας που µας προσφέρει το υπερκείµενο να περιορίζεται στην αίτηση κειµενικής πρώτης ύλης την οποία προσφέρει το κοινό, αλλά ας µην ξεχνάµε ότι είµαστε επικοινωνιακός λαός κι εποµένως θα υιοθετούσαµε εκείνα τα χαρακτηριστικά που µας ταιριάζουν περισσότερο. Η δικτυακή πύλη in.gr µετέφρασε για τους Έλληνες αναγνώστες το έργο του Μ. Pavic Ο αµασκηνός, διήγηµα για υπολογιστή και διαβήτη 27 ενώ µάς έχει τάξει και το έργο του Geoff Ryman 253 ή Το θέατρο του υπόγειου σιδηρόδροµου- 28. Το πρωτότυπο έργο του Ryman µπορεί να αναγνωσθεί στη διεύθυνση «Μία νουβέλα για το διαδίκτυο και τον υπόγειο του Λονδίνου σε επτά βαγόνια και µία σύγκρουση». Το µοναδικό ελληνικό έργο αµιγούς υπερλογοτεχνίας είναι η κατασκευή της Σοφίας Νικολαΐδου πάνω στο µυθιστόρηµά της «Πλανήτης Πρέσπα 29». Το συγκεκριµένο έργο αποτελείται από επτά συγκεκριµένες αναγνωστικές διαδροµές οι οποίες όµως αλληλοδιαπλέκονται. Τα κείµενα είναι µικρά, φορέας των νοηµάτων παραµένει ο λόγος ενώ οι εικόνες έχουν καθαρά παραπληρωµατικό ρόλο και είναι φανερό ότι η λογοτέχνης πειραµατίζεται µε ένα νέο είδος. Περιλαµβάνεται πίνακας προσώπων όπως και χάρτης του υπερκειµένου. Η µελέτη ενός τέτοιου έργου προκαλεί ερωτήµατα που απασχολούν κατά κύριο λόγο τους υπερλογοτέχνες, όπως: Ποιοι µπορεί να είναι ενδιαφέροντες τρόποι για την εκκίνηση της ανάγνωσης ενός τέτοιου έργου; Οι διαδροµές που ορίζονται από τον συγγραφέα είναι προκατασκευασµένες; Καθοδηγούµενες; Χαοτικές; Ή έχει προκρίνει ενδιάµεσες λύσεις επιτρέποντας περιορισµένα όρια ελευθερίας στον αναγνώστη; Τι πρέπει να προσεχθεί στο περιβάλλον διεπαφής ως προς την ισορροπία λόγου και τεχνολογίας; Στα υπερλογοτεχνικά κείµενα ο κίνδυνος της εικονοποίησης του λόγου ελλοχεύει. Σε ορισµένες περιπτώσεις χάνεται ο σκληρός πυρήνας της λογοτεχνίας. Η κυριαρχία της εικόνας στην εποχή µας επηρεάζει τον 27 (18/1/2002) 28 (18/1/2002) 29 Νικολαΐδου, Σ., Πλανήτης Πρέσπα, Κέδρος, Αθήνα, 2002, 7

8 τρόπο σχεδίασης των ιστοσελίδων 30. Η αλληλεπίδραση εικόνας λόγου έχει κεντρίσει το ενδιαφέρον των καλλιτεχνών που πιστεύουν ότι µε αυτόν τον τρόπο η ποιητική κυρίως τέχνη µπορεί να γίνει πιο προσιτή στο νεανικό κοινό που µεγάλωσε σε έναν κόσµο εικόνων. Ακόµη και οι γραµµατοσειρές επιλέγονται µε προσοχή, καθώς επηρεάζουν αισθητικά την εµφάνιση του έργου. Η εξέλιξη των προγραµµάτων σχεδίασης διευκολύνει τη συνάντηση ήχων, κίνησης, λόγου σε µία κατασκευή που ενορχηστρώνεται από τον καλλιτέχνη. Όµως αυτό που πραγµατικά ανατρέπει το σκηνικό είναι οι δυνατότητες επικοινωνίας που µας προσφέρει το διαδίκτυο. Τα «καλώδια» ενώνουν τους ανθρώπους και η παγκοσµιοποίηση εδώ αποκτά διαφορετική έννοια από την οικονοµική. Βέβαια έχουµε δει µόνο την αρχή τέτοιων προσπαθειών αποµακρυσµένων καλλιτεχνών να δηµιουργήσουν ένα κοινό έργο. Τέτοιες προσπάθειες προϋποθέτουν µία συναντίληψη για τη λογοτεχνία. Αυτό που ίσως δούµε στα επόµενα χρόνια ολοένα και πιο συχνά είναι η συνεργασία λογοτεχνών µε σχεδιαστές ηλεκτρονικών σελίδων, καθώς οι απαιτήσεις των προγραµµάτων συχνά υπερβαίνουν τις δυνατότητες ενός µέσου χρήστη. Κατά πόσον η οπτικοποίηση της επικοινωνίας αµβλύνει τις πολιτιστικές διαφορές παραµένει ανοικτό ερώτηµα, αφού έχουν παρατηρηθεί διαφορές στον τρόπο αποκωδικοποίησης των εικόνων µεταξύ των λαών 31. Τι καλλιτεχνικό και νοητικό ενδιαφέρον παρουσιάζει αυτό το νέο είδος; Γιατί τελικά ο συγγραφέας µεταφέρεται σε αυτό το νέο µέσο; Οι δυνατότητες του νέου µέσου να ενορχηστρώσει ο καλλιτέχνης διαφορετικούς σηµειωτικούς τρόπους επικοινωνίας είναι η βασική πρόκληση. Το έχουµε δει να συµβαίνει στις εικαστικές τέχνες. Επόµενο ήταν αυτή η πολυτροπικότητα να αγγίξει και τη λογοτεχνία. Όµως πώς διαβάζονται αυτά τα νέα «κείµενα»; Η ανάγνωση στην οθόνη διαφοροποιείται κατά πολύ από αυτήν του βιβλίου. ιαφοροποιείται η ταχύτητα ανάγνωσης, το χρονικό διάστηµα που µπορούµε να µείνουµε συγκεντρωµένοι, πότε θα σταµατήσουµε, πόσο συχνά µπορούµε να επιστρέψουµε σε κοµµάτια του κειµένου και να τα ξαναδιαβάσουµε, τόσες πολλές παράµετροι που σίγουρα επηρεάζουν τον τρόπο συγκρότησης νοήµατος. Κλειδί στην αποκωδικοποίηση αυτών των πολυτροπικών κειµένων είναι οι δεσµοί. Αν παρατηρήσουµε τη λειτουργία τους, θα διαπιστώσουµε ότι τροποποιούν το νόηµα ενός κειµένου µε αποτέλεσµα δύο αναγνώστες µε διαφορετική εκκίνηση, ενώ διαβάζουν τα ίδια αποσπάσµατα, ουσιαστικά διαβάζουν διαφορετικές ιστορίες, λόγω της διαδροµής που ακολούθησαν. Η διαδροµή βέβαια καθορίστηκε από τους δεσµούς. Οι δεσµοί διατηρούν το προνόµιο να αλλάξουν, επαναπροσδιορίσουν να διευρύνουν 30 Yellowees-Douglas J."The Three Paradoxes of Hypertext: How Theories of Textuality Shape Interface Design." (επανέκδοση) Gibson S., Oviedo O..(επιµ) The Emerging CyberCulture: Literacy, Paradigm, and Paradox. Cresskill, Hampton Press, NJ σ Kress, G.R. Van Leeuven, T. Reading images: the grammar of visual design, Routledge, Λονδίνο,

9 ή να περιορίσουν το νόηµα που συνάγουµε από ένα έργο 32.Η ταχύτητα µεταφοράς µας από το ένα απόσπασµα στο άλλο καθιστά τη διαδικασία αόρατη. Αλλά οι δεσµοί, όπως προείπαµε, δεν είναι αθώοι. Ακόµη και η φορά τους φέρει µία βαρύνουσα σηµασία. Το απόσπασµα Α µας µεταφέρει στο Β, αλλά δεν ισχύει και το αντίστροφο. Γιατί ο καλλιτέχνης επέλεξε έναν µονόδροµο; Τα ερωτήµατα που προκύπτουν από τη µελέτη αυτού του νέου είδους µάς καλούν µέσα στο λαβύρινθο των δεσµών τους. Οι δυνατότητες του νέου µέσου µόλις αρχίζουν να εξερευνούνται. Αυτό που µπορούµε µε σιγουριά να πούµε είναι ότι είµαστε πραγµατικά τυχεροί, επειδή ζούµε σε αυτήν την εποχή. Οι ηλεκτρονικοί λογοτέχνες προχωρούν ολοένα σε πιο προκλητικές φόρµες, καλώντας όσο το δυνατόν περισσότερες αισθήσεις στο ταξίδι της λογοτεχνίας. Προς το παρόν, τα βασικά ερωτήµατα παραµένουν ανοιχτά. Το θέµα βρίσκεται υπό διαµόρφωση η φιλολογία δε διακινδυνεύει προβλέψεις. Παρατηρεί και περιµένει. Τι µας περιµένει στη στροφή, άδηλο. 32 Burbules N. «Rhetorics of the web: hyperrreading and critical literacy» στο Snyder I. (επιµ) Page to screen Taking literacy into the electronic era, Allen & Unwin, Σύδνευ, 1997 σ.104 9

Από τον Γουτεµβέργιο στα e-books

Από τον Γουτεµβέργιο στα e-books Η λογοτεχνία µεταναστεύει στο διαδίκτυο Ανοικτά ερωτήµατα και νέα δεδοµένα Γιακουµάτου Τερέζα Φιλόλογος Επιµορφώτρια ΤΠΕ www.netschoolbook.gr Από τον Γουτεµβέργιο στα e-books Καταξιωµένοι λογοτέχνες µεταναστεύουν

Διαβάστε περισσότερα

Λογοτεχνία με χρήση υπερκειμένου: Οι σύγχρονες τάσεις (Hyper fiction) Επιμέλεια: Μαϊντάς Αχιλλέας Μαυρίδη Κατερίνα

Λογοτεχνία με χρήση υπερκειμένου: Οι σύγχρονες τάσεις (Hyper fiction) Επιμέλεια: Μαϊντάς Αχιλλέας Μαυρίδη Κατερίνα Λογοτεχνία με χρήση υπερκειμένου: Οι σύγχρονες τάσεις (Hyper fiction) Επιμέλεια: Μαϊντάς Αχιλλέας Μαυρίδη Κατερίνα Υπερκείμενο (hypertext) Εμφανίστηκε για πρώτη φορά τη δεκαετία του 60 (Theodor Nelson)

Διαβάστε περισσότερα

Η ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΜΠΡΟΣΤΑ ΣΤΗΝ ΠΡΟΚΛΗΣΗ ΤΟΥ ΙΑ ΙΚΤΥΟΥ. ΜΙΑ ΜΕΛΕΤΗ ΤΗΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΙΚΗΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ ΤΟΥ ΚΟΙΝΟΥ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΕ ΕΝΑ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟ ΥΠΕΡΚΕΙΜΕΝΟ.

Η ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΜΠΡΟΣΤΑ ΣΤΗΝ ΠΡΟΚΛΗΣΗ ΤΟΥ ΙΑ ΙΚΤΥΟΥ. ΜΙΑ ΜΕΛΕΤΗ ΤΗΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΙΚΗΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ ΤΟΥ ΚΟΙΝΟΥ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΕ ΕΝΑ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟ ΥΠΕΡΚΕΙΜΕΝΟ. Η ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΜΠΡΟΣΤΑ ΣΤΗΝ ΠΡΟΚΛΗΣΗ ΤΟΥ ΙΑ ΙΚΤΥΟΥ. ΜΙΑ ΜΕΛΕΤΗ ΤΗΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΙΚΗΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ ΤΟΥ ΚΟΙΝΟΥ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΕ ΕΝΑ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟ ΥΠΕΡΚΕΙΜΕΝΟ. Γιακουµάτου Μαρία-Τερέζα, Φιλόλογος, Επιµορφώτρια ΤΠΕ, Αιγαίου

Διαβάστε περισσότερα

Η Μηλιά ένας χώρος αφήγησης

Η Μηλιά ένας χώρος αφήγησης ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΚΑΙ ΜΕΣΩΝ ΜΑΖΙΚΗΣ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΝΕΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ ΣΤΗΝ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ, ΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΚΑΙ ΤΑ Μ.Μ.Ε. Σταδίου 5, 10562, Αθήνα τηλ. 210

Διαβάστε περισσότερα

ιαδίκτυο και εκπαίδευση

ιαδίκτυο και εκπαίδευση ιαδίκτυο και εκπαίδευση Γιακουµάτου Τερέζα, Φιλόλογος, Προϊσταµένη Γραφείου ικτυακής Εκπαιδευτικής Πύλης 15 χρόνια µετά τη δηµιουργία του παγκόσµιου ιστού συνεχίζουµε να βλέπουµε την κορυφή του παγόβουνου,

Διαβάστε περισσότερα

Μάνος Κοντολέων : «Ζω γράφοντας και γράφω ζώντας» Πέμπτη, 23 Μάρτιος :11

Μάνος Κοντολέων : «Ζω γράφοντας και γράφω ζώντας» Πέμπτη, 23 Μάρτιος :11 Μάνος Κοντολέων : «Ζω γράφοντας και γράφω ζώντας» Πέμπτη, 23 Μάρτιος 2017-11:11 Από τη Μαίρη Γκαζιάνη Ο ΜΑΝΟΣ ΚΟΝΤΟΛΕΩΝ γεννήθηκε στην Αθήνα και σπούδασε Φυσική στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Έχει γράψει περίπου

Διαβάστε περισσότερα

Το κορίτσι με τα πορτοκάλια. Εργασία Χριστουγέννων στο μάθημα της Λογοτεχνίας. [Σεμίραμις Αμπατζόγλου] [Γ'1 Γυμνασίου]

Το κορίτσι με τα πορτοκάλια. Εργασία Χριστουγέννων στο μάθημα της Λογοτεχνίας. [Σεμίραμις Αμπατζόγλου] [Γ'1 Γυμνασίου] Το κορίτσι με τα πορτοκάλια Εργασία Χριστουγέννων στο μάθημα της Λογοτεχνίας [Σεμίραμις Αμπατζόγλου] [Γ'1 Γυμνασίου] Εργασία Χριστουγέννων στο μάθημα της Λογοτεχνίας: Σεμίραμις Αμπατζόγλου Τάξη: Γ'1 Γυμνασίου

Διαβάστε περισσότερα

Η ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΤΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗΣ ΣΤΟ ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

Η ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΤΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗΣ ΣΤΟ ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Η ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΤΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗΣ ΣΤΟ ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Ιόνιο Πανεπιστήµιο Τµήµα Αρχειονοµίας-Βιβλιοθηκονοµίας Μεταπτυχιακό Πρόγραµµα Σπουδών2007-2008 ιδάσκουσα: Κατερίνα Τοράκη (Οι διαλέξεις περιλαµβάνουν

Διαβάστε περισσότερα

Η Ι ΑΣΚΑΛΙΑ ΤΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ ΜΕ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΥΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΕΣ

Η Ι ΑΣΚΑΛΙΑ ΤΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ ΜΕ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΥΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΕΣ Η Ι ΑΣΚΑΛΙΑ ΤΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ ΜΕ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΥΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΕΣ Επιµέλεια Παρουσίασης ΤΠΕ & Λογοτεχνία Νέα δεδοµένα για τη συγγραφή για την πρόσληψη για τη διδασκαλία της Λογοτεχνίας ΤΠΕ & Λογοτεχνία Νέα δεδοµένα

Διαβάστε περισσότερα

Ενότητα 3 η - ΦΥΣΗ. Σήμερα (αρνητικά):

Ενότητα 3 η - ΦΥΣΗ. Σήμερα (αρνητικά): Ενότητα 3 η - ΦΥΣΗ Θετικά: μας ηρεμεί μας χαλαρώνει μας ψυχαγωγεί (ταξίδια, εκδρομές, συναντήσεις) μας παρέχει τα βασικά είδη διατροφής και επιβίωσης (αέρας, νερό, τροφή) Σήμερα (αρνητικά): Ο άνθρωπος:

Διαβάστε περισσότερα

Η συγγραφέας Πένυ Παπαδάκη και το «ΦΩΣ ΣΤΙΣ ΣΚΙΕΣ» Σάββατο, 21 Νοεμβρίου :20

Η συγγραφέας Πένυ Παπαδάκη και το «ΦΩΣ ΣΤΙΣ ΣΚΙΕΣ» Σάββατο, 21 Νοεμβρίου :20 Η συγγραφέας Πένυ Παπαδάκη και το «ΦΩΣ ΣΤΙΣ ΣΚΙΕΣ» Σάββατο, 21 Νοεμβρίου 2015-22:20 Από τη Μαίρη Γκαζιάνη «Μέσω της μυθοπλασίας, αποδίδω τη δικαιοσύνη που θα ήθελα να υπάρχει» μας αποκαλύπτει η συγγραφέας

Διαβάστε περισσότερα

Ο Νίκος Πιλάβιος μιλάει στην Μαίρη Γκαζιάνη για τον «Παραμυθά» των βιβλίων του Πέμπτη, 07 Ιούνιος :11

Ο Νίκος Πιλάβιος μιλάει στην Μαίρη Γκαζιάνη για τον «Παραμυθά» των βιβλίων του Πέμπτη, 07 Ιούνιος :11 Ο Νίκος Πιλάβιος μιλάει στην Μαίρη Γκαζιάνη για τον «Παραμυθά» των βιβλίων του Πέμπτη, 07 Ιούνιος 2018-11:11 Από την Μαίρη Γκαζιάνη Είναι αδύνατον να μην γνωρίζει κάποιος τον «παραμυθά» Νίκο Πιλάβιο είτε

Διαβάστε περισσότερα

Διδακτική δραστηριότητα Α Γυμνασίου

Διδακτική δραστηριότητα Α Γυμνασίου Διδακτική δραστηριότητα Α Γυμνασίου 1. Ταυτότητα δραστηριότητας Τίτλος: Και πάλι στο σχολείο Δημιουργός: Μαρία Νέζη Πεδίο, διδακτικό αντικείμενο και διδακτική ενότητα: Μάθημα: Νεοελληνική Λογοτεχνία Τάξη:

Διαβάστε περισσότερα

Τα φύλα στη λογοτεχνία Τάξη: Α Λυκείου

Τα φύλα στη λογοτεχνία Τάξη: Α Λυκείου Τα φύλα στη λογοτεχνία Τάξη: Α Λυκείου Είδος διδακτικής πρακτικής: project, ομαδοσυνεργατική διδασκαλία Προτεινόμενη διάρκεια: 20 ώρες Εισαγωγικές παρατηρήσεις Η διδακτική ενότητα «Τα φύλα στη λογοτεχνία»

Διαβάστε περισσότερα

ΠΩΣ ΛΕΞΕΙΣ ΕΡΧΟΝΤΑΙ ΟΙ ΣΟΦΙΑ ΝΙΚΟΛΑΪ ΟΥ. Τέχνη και τεχνική της δηµιουργικής γραφής ΠΩΣ ΕΡΧΟΝΤΑΙ ΟΙ ΛΕΞΕΙΣ

ΠΩΣ ΛΕΞΕΙΣ ΕΡΧΟΝΤΑΙ ΟΙ ΣΟΦΙΑ ΝΙΚΟΛΑΪ ΟΥ. Τέχνη και τεχνική της δηµιουργικής γραφής ΠΩΣ ΕΡΧΟΝΤΑΙ ΟΙ ΛΕΞΕΙΣ ΣΟΦΙΑ ΝΙΚΟΛΑΪ ΟΥ Η ιστοσελίδα της είναι www.snikolaidou.gr ISBN: 978-960-566-330-8 µã. º.» Ì/ª ª 3894_013KP_LEXEIS_CV.indd 1 6330 ΠΩΣ ΕΡΧΟΝΤΑΙ ΟΙ ΛΕΞΕΙΣ Τέχνη και τεχνική της δηµιουργικής γραφής Φωτο.:

Διαβάστε περισσότερα

Πότε πήρατε την απόφαση να γράψετε το πρώτο σας μυθιστόρημα; Ήταν εξαρχής στα σχέδιά σας να πορευθείτε από κοινού ή ήταν κάτι που προέκυψε τυχαία;

Πότε πήρατε την απόφαση να γράψετε το πρώτο σας μυθιστόρημα; Ήταν εξαρχής στα σχέδιά σας να πορευθείτε από κοινού ή ήταν κάτι που προέκυψε τυχαία; Δευτέρα, Ιουνίου 23, 2014 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΩΝ ΛΙΑ ΖΩΤΟΥ ΚΑΙ ΘΟΔΩΡΗ ΚΑΡΑΓΕΩΡΓΙΟΥ Η Λία Ζώτου και ο Θοδωρής Καραγεωργίου γεννήθηκαν σε δύο γειτονικά χωριά της Καβάλας. Η Λία σπούδασε στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής

Διαβάστε περισσότερα

Οι διδακτικές πρακτικές στην πρώτη τάξη του δημοτικού σχολείου. Προκλήσεις για την προώθηση του κριτικού γραμματισμού.

Οι διδακτικές πρακτικές στην πρώτη τάξη του δημοτικού σχολείου. Προκλήσεις για την προώθηση του κριτικού γραμματισμού. Οι διδακτικές πρακτικές στην πρώτη τάξη του δημοτικού σχολείου. Προκλήσεις για την προώθηση του κριτικού γραμματισμού. ημήτρης Γουλής Ο παραδοσιακός όρος αλφαβητισμός αντικαταστάθηκε από τον πολυδύναμο

Διαβάστε περισσότερα

Το (πνευματικό) δικαίωμα στην πειρατεία Τρίτη, 27 Μάρτιος :26 - Τελευταία Ενημέρωση Τρίτη, 27 Μάρτιος :31

Το (πνευματικό) δικαίωμα στην πειρατεία Τρίτη, 27 Μάρτιος :26 - Τελευταία Ενημέρωση Τρίτη, 27 Μάρτιος :31 Κώστας Δαρδανός Είναι γνωστή η συμβολή της πειρατείας στη διαμόρφωση του σύγχρονου κόσμου. Συνέβαλε στην εδραίωση αυτοκρατοριών (Άγγλοι πειρατές κούρσευαν ισπανικά καράβια με τις ευλογίες της Ελισάβετ)

Διαβάστε περισσότερα

Τσικολάτας Α. (2011) Οι ΤΠΕ ως Εκπαιδευτικό Εργαλείο στην Ειδική Αγωγή. Αθήνα

Τσικολάτας Α. (2011) Οι ΤΠΕ ως Εκπαιδευτικό Εργαλείο στην Ειδική Αγωγή. Αθήνα Οι ΤΠΕ ως Εκπαιδευτικό Εργαλείο στην Ειδική Αγωγή Τσικολάτας Αλέξανδρος Αναπληρωτής Καθηγητής, ΕΕΕΕΚ Παμμακαρίστου, tsikoman@hotmail.com Περίληψη Στην παρούσα εργασία γίνεται διαπραγμάτευση του ρόλου των

Διαβάστε περισσότερα

Η ΤΑΞΗ ΩΣ «ΛΕΣΧΗ ΑΝΑΓΝΩΣΗΣ» «ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙ»

Η ΤΑΞΗ ΩΣ «ΛΕΣΧΗ ΑΝΑΓΝΩΣΗΣ» «ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙ» Η ΤΑΞΗ ΩΣ «ΛΕΣΧΗ ΑΝΑΓΝΩΣΗΣ» «ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙ» Στόχοι: Η καλλιέργεια της φιλαναγνωσίας, η ανάπτυξη, δηλαδή, μέσα στην τάξη-λογοτεχνικό εργαστήρι εσωτερικών κινήτρων, ώστε να εδραιωθεί μια σταθερότερη

Διαβάστε περισσότερα

Ανάγνωση ιστοριών και παραμυθιών. Ευφημία Τάφα

Ανάγνωση ιστοριών και παραμυθιών. Ευφημία Τάφα Ανάγνωση ιστοριών και παραμυθιών Ευφημία Τάφα Παράγοντες που καθορίζουν την επιτυχή έκβαση της ανάγνωσης μιας ιστορίας Χρονική στιγμή της ανάγνωσης (πότε) Το είδος του κειμένου (τι) Η «γωνιά» της τάξης

Διαβάστε περισσότερα

Κωνσταντίνος Δελησταύρου. Fulbright Education Network Greece «Αξιοποιώντας την αφήγηση στη Διδασκαλία» 20/5/2017 YouthLab, Ξάνθη

Κωνσταντίνος Δελησταύρου. Fulbright Education Network Greece «Αξιοποιώντας την αφήγηση στη Διδασκαλία» 20/5/2017 YouthLab, Ξάνθη Κωνσταντίνος Δελησταύρου Εκπαιδευτικός Πληροφορικής, MSc Fulbright Education Network Greece «Αξιοποιώντας την αφήγηση στη Διδασκαλία» 20/5/2017 YouthLab, Ξάνθη Ψηφιακή αφήγηση Σχετικά νέα μορφή τέχνης.

Διαβάστε περισσότερα

Οι Τεχνολογίες της Πληροφορίας και των Επικοινωνιών στην Εκπαίδευση 547

Οι Τεχνολογίες της Πληροφορίας και των Επικοινωνιών στην Εκπαίδευση 547 Οι Τεχνολογίες της Πληροφορίας και των Επικοινωνιών στην Εκπαίδευση 547 ΤΑ ΝΕΑ Ε ΟΜΕΝΑ ΠΟΥ ΗΜΙΟΥΡΓΟΥΝ ΟΙ ΤΠΕ ΣΤΗ ΓΡΑΦΗ, ΤΗΝ ΑΝΑΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΤΗ Ι ΑΣΚΑΛΙΑ ΤΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ: ΥΠΕΡΚΕΙΜΕΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΚΑΙ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΕΣ

Διαβάστε περισσότερα

«Το κορίτσι με τα πορτοκάλια»

«Το κορίτσι με τα πορτοκάλια» «Το κορίτσι με τα πορτοκάλια» «Κάθεσαι καλά, Γκέοργκ; Καλύτερα να καθίσεις, γιατί σκοπεύω να σου διηγηθώ μια ιστορία για γερά νεύρα». Με αυτόν τον τρόπο ο συγγραφέας του βιβλίου αρχίζει να ξετυλίγει το

Διαβάστε περισσότερα

Η Χαοτική Συμπεριφορά των Συστημάτων των Βιβλιοθηκών κατά την σημερινή Περίοδο της διαρκούς Αλλαγής

Η Χαοτική Συμπεριφορά των Συστημάτων των Βιβλιοθηκών κατά την σημερινή Περίοδο της διαρκούς Αλλαγής Η Χαοτική Συμπεριφορά των Συστημάτων των Βιβλιοθηκών κατά την σημερινή Περίοδο της διαρκούς Αλλαγής Ανθή Κατσιρίκου Πανεπιστήμιο Πειραιά anthi@unipi.gr Aλλαγές συστήματα βιβλιοθηκών, διαδίκτυο, ηλεκτρονικό

Διαβάστε περισσότερα

Από το 0 μέχρι τη συγγραφή ενός σεναρίου μυθοπλασίας. (βιωματικό εργαστήρι) Βασισμένο σε μια ιδέα του Γιώργου Αποστολίδη

Από το 0 μέχρι τη συγγραφή ενός σεναρίου μυθοπλασίας. (βιωματικό εργαστήρι) Βασισμένο σε μια ιδέα του Γιώργου Αποστολίδη Από το 0 μέχρι τη συγγραφή ενός σεναρίου μυθοπλασίας (βιωματικό εργαστήρι) Βασισμένο σε μια ιδέα του Γιώργου Αποστολίδη Περιγραφή εργαστηρίου Οι ιστορίες είναι γεγονότα ζωής ή του μυαλού ή μήπως απλώς

Διαβάστε περισσότερα

ικτυακοί τόποι φιλολόγων Γιακουµάτου Τερέζα Φιλόλογος, Επιµορφώτρια ΤΠΕ www.netschoolbook.gr 15 χρόνια µετά τη δηµιουργία του παγκόσµιου ιστού

ικτυακοί τόποι φιλολόγων Γιακουµάτου Τερέζα Φιλόλογος, Επιµορφώτρια ΤΠΕ www.netschoolbook.gr 15 χρόνια µετά τη δηµιουργία του παγκόσµιου ιστού ικτυακοί τόποι φιλολόγων Γιακουµάτου Τερέζα Φιλόλογος, Επιµορφώτρια ΤΠΕ www.netschoolbook.gr 15 χρόνια µετά τη δηµιουργία του παγκόσµιου ιστού συνεχίζουµε να βλέπουµε τηνκορυφή του παγόβουνου, καθώς δεν

Διαβάστε περισσότερα

Η Λογοτεχνία Μεταναστεύει στο ιαδίκτυο: Ανοιχτά Ερωτήµατα και Νέα εδοµένα

Η Λογοτεχνία Μεταναστεύει στο ιαδίκτυο: Ανοιχτά Ερωτήµατα και Νέα εδοµένα Η Λογοτεχνία Μεταναστεύει στο ιαδίκτυο: Ανοιχτά Ερωτήµατα και Νέα εδοµένα Γιακουµάτου Μαρία - Τερέζα Φιλόλογος, Επιµορφώτρια ΤΠΕ, tgiakoum@sch.gr ΠΕΡΙΛΗΨΗ Στόχος αυτής της εισήγησης είναι η ανίχνευση του

Διαβάστε περισσότερα

Λογοτεχνικό Εξωσχολικό Ανάγνωσμα Περιόδου Χριστουγέννων

Λογοτεχνικό Εξωσχολικό Ανάγνωσμα Περιόδου Χριστουγέννων Λογοτεχνικό Εξωσχολικό Ανάγνωσμα Περιόδου Χριστουγέννων Τίτλος βιβλίου: «Μέχρι το άπειρο κι ακόμα παραπέρα» Συγγραφέας: Άννα Κοντολέων Εκδόσεις: Πατάκη ΕΡΓΑΣΙΕΣ: 1. Ένας έφηβος, όπως είσαι εσύ, προσπαθεί

Διαβάστε περισσότερα

ΑφήγησηκαιΕκπαίδευση: ιστορίες για όλους, ιστορίες από όλους

ΑφήγησηκαιΕκπαίδευση: ιστορίες για όλους, ιστορίες από όλους Αριστοτέλειο Κολλέγιο Θεσσαλονίκης Ημερίδα«ΤοΣχολείοστηνΨηφιακήΕποχή: Διαδραστικοί Πίνακες και Πλατφόρμες e-learning» Θεσσαλονίκη, 12 Μαρτίου2011 ΑφήγησηκαιΕκπαίδευση: ιστορίες για όλους, ιστορίες από

Διαβάστε περισσότερα

Γιώργος Δ. Λεμπέσης: «Σαν να μεταφέρω νιτρογλυκερίνη σε βαγονέτο του 19ου αιώνα» Τα βιβλία του δεν διαβάζονται από επιβολή αλλά από αγάπη

Γιώργος Δ. Λεμπέσης: «Σαν να μεταφέρω νιτρογλυκερίνη σε βαγονέτο του 19ου αιώνα» Τα βιβλία του δεν διαβάζονται από επιβολή αλλά από αγάπη Γιώργος Δ. Λεμπέσης: «Σαν να μεταφέρω νιτρογλυκερίνη σε βαγονέτο του 19ου αιώνα» Τα βιβλία του δεν διαβάζονται από επιβολή αλλά από αγάπη ΝΑΤΑΣΑ ΚΑΡΥΣΤΙΝΟΥ 21.06.2017-12:28 Η «Ψαρόσουπα», «Το χρυσό μολύβι»,

Διαβάστε περισσότερα

Η λογοτεχνία µεταναστεύει στο διαδίκτυο: ανοιχτά ερωτήµατα και νέα δεδοµένα.

Η λογοτεχνία µεταναστεύει στο διαδίκτυο: ανοιχτά ερωτήµατα και νέα δεδοµένα. Εισήγηση στο 3 ο Πανελλήνιο συνέδριο µε διεθνή συµµετοχή «Οι τεχνολογίες της πληροφορίας και της επικοινωνίας στην εκπαίδευση»παν. Αιγαίου, Ρόδος 26-29/9/2002 Η λογοτεχνία µεταναστεύει στο διαδίκτυο: ανοιχτά

Διαβάστε περισσότερα

Διερευνώντας την ανάγνωση. Νεκτάριος Στελλάκης

Διερευνώντας την ανάγνωση. Νεκτάριος Στελλάκης Διερευνώντας την ανάγνωση Νεκτάριος Στελλάκης Τι σημαίνει «ξέρω να διαβάζω»; Τι δεν μπορεί να κάνει αυτός που δεν ξέρει να διαβάζει; Υπάρχει μια διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στο «ξέρω» και «δεν ξέρω»; Τι

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΥΣΣΕΑΣ Ερευνητικό εκπαιδευτικό πρόγραµµα εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης σε ηµοτικά Σχολεία της Ελλάδος

Ο ΥΣΣΕΑΣ Ερευνητικό εκπαιδευτικό πρόγραµµα εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης σε ηµοτικά Σχολεία της Ελλάδος Ο ΥΣΣΕΑΣ 2005 Ερευνητικό εκπαιδευτικό πρόγραµµα εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης σε ηµοτικά Σχολεία της Ελλάδος 3 ο ΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤΡΑΣ ΛΑΣΙΘΙΟΥ 2 ο ΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ ΛΕΣΒΟΥ ΦΟΡΜΑ 4 ου ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΟΥΙΛΙΑΜ ΛΑΝΤΕΪ συνέντευξη στον Ελπιδοφόρο Ιντζέμπελη

ΟΥΙΛΙΑΜ ΛΑΝΤΕΪ συνέντευξη στον Ελπιδοφόρο Ιντζέμπελη Ημερομηνία 25/2/2015 Μέσο Συντάκτης Link diastixo.gr Ελπιδοφόρος Ιντζέμπελης http://diastixo.gr/sinentefxeis/xenoi/3524-william-landay ΟΥΙΛΙΑΜ ΛΑΝΤΕΪ συνέντευξη στον Ελπιδοφόρο Ιντζέμπελη Δημοσιεύτηκε

Διαβάστε περισσότερα

Ε Π Ι Μ Ο Ρ Φ Ω Τ Ι Κ Α Π Ρ Ο Γ Ρ Α Μ Μ Α Τ Α Γ Ι Α Ε Κ Π Α Ι Δ Ε Υ Τ Ι Κ Ο Υ Σ Σ Τ Ο Ν Π Ο Λ Υ Χ Ω Ρ Ο Μ Ε Τ Α Ι Χ Μ Ι Ο

Ε Π Ι Μ Ο Ρ Φ Ω Τ Ι Κ Α Π Ρ Ο Γ Ρ Α Μ Μ Α Τ Α Γ Ι Α Ε Κ Π Α Ι Δ Ε Υ Τ Ι Κ Ο Υ Σ Σ Τ Ο Ν Π Ο Λ Υ Χ Ω Ρ Ο Μ Ε Τ Α Ι Χ Μ Ι Ο ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΝΩΣΗ ΝΕΑ ΠΑΙΔΕΙΑ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ Ε Π Ι Μ Ο Ρ Φ Ω Τ Ι Κ Α Π Ρ Ο Γ Ρ Α Μ Μ Α Τ Α Γ Ι Α Ε Κ Π Α Ι Δ Ε Υ Τ Ι Κ Ο Υ Σ Σ Τ Ο Ν Π Ο Λ Υ Χ Ω Ρ Ο Μ Ε Τ Α Ι Χ Μ Ι Ο Ο κ τ ώ β ρ ι ο ς Ν ο έ μ β ρ

Διαβάστε περισσότερα

Παιχνίδια στην Ακροθαλασσιά

Παιχνίδια στην Ακροθαλασσιά Βασίλης Κωνσταντούδης Παιχνίδια στην Ακροθαλασσιά Τίτλος του Πρωτοτύπου: Παιχνίδια στην Ακροθαλασσιά Συγγραφέας: Βασίλης Κωνσταντούδης Η φωτογραφία στο εξώφυλλο του συγγραφέα ISBN: 978-960-93-5365-6 Επίλεκτες

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΓΝΩΣΤΙΚΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ Δρ. Ζαφειριάδης Κυριάκος Οι ικανοί αναγνώστες χρησιμοποιούν πολλές στρατηγικές (συνδυάζουν την

ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΓΝΩΣΤΙΚΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ Δρ. Ζαφειριάδης Κυριάκος Οι ικανοί αναγνώστες χρησιμοποιούν πολλές στρατηγικές (συνδυάζουν την 1 ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΓΝΩΣΤΙΚΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ Δρ. Ζαφειριάδης Κυριάκος Οι ικανοί αναγνώστες χρησιμοποιούν πολλές στρατηγικές (συνδυάζουν την παλαιότερη γνώση τους, σημειώνουν λεπτομέρειες, παρακολουθούν

Διαβάστε περισσότερα

ΠΩΣ ΕΝΑ ΚΟΚΚΙΝΟ ΓΙΛΕΚΟ ΕΚΑΝΕ ΤΟΝ ΓΥΡΟ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ. Βόλφγκανγκ Κορν

ΠΩΣ ΕΝΑ ΚΟΚΚΙΝΟ ΓΙΛΕΚΟ ΕΚΑΝΕ ΤΟΝ ΓΥΡΟ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ. Βόλφγκανγκ Κορν ΠΩΣ ΕΝΑ ΚΟΚΚΙΝΟ ΓΙΛΕΚΟ ΕΚΑΝΕ ΤΟΝ ΓΥΡΟ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ Βόλφγκανγκ Κορν Β Ομάδα 1. Στο βιβλίο αυτό, ο συγγραφέας, μετά από αρκετές αναφορές στις αρνητικές όψεις της παγκοσμιοποίησης, καταλήγει στη διαπίστωση

Διαβάστε περισσότερα

Κοινωνικά δίκτυα (Web 2.0) και εκπαίδευση

Κοινωνικά δίκτυα (Web 2.0) και εκπαίδευση Κοινωνικά δίκτυα (Web 2.0) και εκπαίδευση Ο εικοστός πρώτος αιώνας θα µπορούσε εύκολα να χαρακτηριστεί ως τεχνολογικός αιώνας µιας και τα νέα δεδοµένα µαρτυρούν αύξηση της χρήσης του ηλεκτρονικού υπολογιστή,

Διαβάστε περισσότερα

Εκπαιδευτικός όμιλος Συγγραφής και Δημοσιογραφίας

Εκπαιδευτικός όμιλος Συγγραφής και Δημοσιογραφίας Ε τάξη 2 ο Πειραματικό Δημοτικό Σχολείο Ιωαννίνων Σχ. Έτος 2015-16 Εκπαιδευτικός όμιλος Συγγραφής και Δημοσιογραφίας Α ΜΈΡΟΣ Βασικές πληροφορίες για τη δημοσιογραφία Δημιουργία και σχολιασμός άρθρων Σύνταξη

Διαβάστε περισσότερα

Σχολή Ι.Μ.Παναγιωτόπουλου Το κορίτσι με τα πορτοκάλια Του Γιοστέιν Γκάαρντερ Λογοτεχνικό ανάγνωσμα Χριστουγέννων 2014-2015

Σχολή Ι.Μ.Παναγιωτόπουλου Το κορίτσι με τα πορτοκάλια Του Γιοστέιν Γκάαρντερ Λογοτεχνικό ανάγνωσμα Χριστουγέννων 2014-2015 Σχολή Ι.Μ.Παναγιωτόπουλου Το κορίτσι με τα πορτοκάλια Του Γιοστέιν Γκάαρντερ Λογοτεχνικό ανάγνωσμα Χριστουγέννων 2014-2015 Δημητριάννα Σκουρτσή Γ2 Σχολικό έτος 2014-15 Τάξη Γ Γυμνασίου Λογοτεχνικό Εξωσχολικό

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΦΡΑΣΗ ΕΚΘΕΣΗ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΕΚΦΡΑΣΗ ΕΚΘΕΣΗ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ Το δοκίµιο περιλαµβάνει την εισαγωγή, την πειθώ, τη γλώσσα και την οργάνωση του δοκιµίου. Εισαγωγή στο δοκίµιο Δοκίµιο ονοµάζεται το είδος του πεζού λόγου που έχει µέση έκταση, ποικιλία θεµάτων (κοινωνικού,

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ ΦΙΛΑΝΑΓΝΩΣΙΑΣ

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ ΦΙΛΑΝΑΓΝΩΣΙΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ ΦΙΛΑΝΑΓΝΩΣΙΑΣ Διδασκαλία της λογοτεχνίας με τη μέθοδο project ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΕΚΠ/ΚΟΣ: ΗΛΙΑΔΗ ΑΜΑΛΙΑ ΠΕ02, ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ-ΙΣΤΟΡΙΚΟΣ 1 ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ: Απελευθέρωση του μαθητή αναγνώστη από το άγχος

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΠΕΡΙΛΗΨΗΣ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΠΕΡΙΛΗΨΗΣ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ «ΝΕΑ ΠΑΙΔΕΙΑ» Τομέας Νέων Ελληνικών ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΠΕΡΙΛΗΨΗΣ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Πάσχος Μανδραβέλης, Οι γκρίνιες για το διαδίκτυο (3ο Φύλλο Εργασίας) ΓΙΑΝΝΗΣ Ι. ΠΑΣΣΑΣ, MEd 2 από 6 ΚΕΙΜΕΝΑ

Διαβάστε περισσότερα

Ερωτήσεις- Απαντήσεις Πολυμέσα Απο το Βιβλίο Εφαρμογές Η/Υ Α,Β,Γ Λυκείου

Ερωτήσεις- Απαντήσεις Πολυμέσα Απο το Βιβλίο Εφαρμογές Η/Υ Α,Β,Γ Λυκείου Ερωτήσεις- Απαντήσεις Πολυμέσα Απο το Βιβλίο Εφαρμογές Η/Υ Α,Β,Γ Λυκείου 1. Τι ονομάζουμε κόμβο και τι σύνδεσμο σε μια μη γραμμικά διαρθρωμένη ύλη; Με την έννοια σύνδεσμος (link) σε μια μη γραμμικά διαρθρωμένη

Διαβάστε περισσότερα

Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΓΡΑΦΗ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΓΡΑΦΗ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ 1 Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΓΡΑΦΗ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Προαιρετικό σεμινάριο: Η διδασκαλία της Λογοτεχνίας στη Μέση Εκπαίδευση, Π.Ι. Οκτώβριος Νοέμβριος 2015 Επιμέλεια: Σωτηρία Παπαμαργαρίτη, Σύμβουλος Φιλολογικών Μαθημάτων

Διαβάστε περισσότερα

Πτυχές διαμόρφωσης αναγνωστικής πολιτικής και πολιτικής για το έντυπο βιβλίο στις ακαδημαϊκές βιβλιοθήκες

Πτυχές διαμόρφωσης αναγνωστικής πολιτικής και πολιτικής για το έντυπο βιβλίο στις ακαδημαϊκές βιβλιοθήκες Πτυχές διαμόρφωσης αναγνωστικής πολιτικής και πολιτικής για το έντυπο βιβλίο στις ακαδημαϊκές βιβλιοθήκες Χριστίνα Μπάνου, Λέκτορας Τμήμα Αρχειονομίας Βιβλιοθηκονομίας, Ιόνιο Πανεπιστήμιο, Τηλ.: 26610-87416,

Διαβάστε περισσότερα

Η τρίτη κίνηση της Γης

Η τρίτη κίνηση της Γης Η τρίτη κίνηση της Γης Copyright 2006, Χρήστος Κηπουρός Μαυρομιχάλη 13 Διδυμότειχο xkipuros@otenet.gr Εικόνα εξώφυλλου: Σύνθεση συγγραφέα. Oι δύο μητέρες, Πηγή: Αρχείο του ίδιου. Photo: Jean Dieuzaide,

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ 2011

ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ 2011 ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ 2011 ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ www.scooltime.gr ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ Γ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΙ ΕΠΑΛ (ΟΜΑ Α Β ) ΠΕΜΠΤΗ 12

Διαβάστε περισσότερα

Εξελιξη των ηλεκτρονικων υπολογιστων. Εξέλιξη της τεχνολογίας Υπολογιστές του μέλλοντος Έξυπνες συσκευές του μέλλοντος Τεχνητή νοημοσύνη

Εξελιξη των ηλεκτρονικων υπολογιστων. Εξέλιξη της τεχνολογίας Υπολογιστές του μέλλοντος Έξυπνες συσκευές του μέλλοντος Τεχνητή νοημοσύνη Εξελιξη των ηλεκτρονικων υπολογιστων Εξέλιξη της τεχνολογίας Υπολογιστές του μέλλοντος Έξυπνες συσκευές του μέλλοντος Τεχνητή νοημοσύνη Εξελιξη της τεχνολογιας Η εξέλιξη της τεχνολογίας αφορά: Την Ιατρική

Διαβάστε περισσότερα

Τι είναι η Λέσχη Ανάγνωσης στο σχολείο;

Τι είναι η Λέσχη Ανάγνωσης στο σχολείο; Τι είναι η Λέσχη Ανάγνωσης στο σχολείο; Στο πλαίσιο του πραγράμματος «Καινοτόμες δράσεις για την ενίσχυση της φιλαναγνωσίας» θα υποστηριχτεί σε ετήσια βάση η δημιουργία 100 Λεσχών Ανάγνωσης σε ισάριθμα

Διαβάστε περισσότερα

Ε Θ Ν Ι Κ Ο Μ Ε Τ Σ Ο Β Ι Ο Π Ο Λ Υ Τ Ε Χ Ν Ε Ι Ο

Ε Θ Ν Ι Κ Ο Μ Ε Τ Σ Ο Β Ι Ο Π Ο Λ Υ Τ Ε Χ Ν Ε Ι Ο Ε Θ Ν Ι Κ Ο Μ Ε Τ Σ Ο Β Ι Ο Π Ο Λ Υ Τ Ε Χ Ν Ε Ι Ο ΣΧΟΛΗ Α Ρ Χ Ι Τ Ε Κ Τ Ο Ν Ω Ν Μ Η Χ Α Ν Ι Κ Ω Ν Τ Ο Μ Ε Α Σ Π Ο Λ Ε Ο Δ Ο Μ Ι Α Σ Κ Α Ι Χ Ω Ρ Ο Τ Α Ξ Ι Α Σ Πατησίων 42, 10682 Αθήνα τηλ. 30(1) 772 3818

Διαβάστε περισσότερα

Μεταξία Κράλλη! Ένα όνομα που γνωρίζουν όλοι οι αναγνώστες της ελληνικής λογοτεχνίας, ωστόσο, κανείς δεν ξέρει ποια

Μεταξία Κράλλη! Ένα όνομα που γνωρίζουν όλοι οι αναγνώστες της ελληνικής λογοτεχνίας, ωστόσο, κανείς δεν ξέρει ποια Δευτέρα, Ιουνίου 16, 2014 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΗΣ ΜΕΤΑΞΙΑΣ ΚΡΑΛΛΗ Η Μεταξία Κράλλη είναι ένα από τα δημοφιλέστερα πρόσωπα της σύγχρονης ελληνικής λογοτεχνίας. Μετά την κυκλοφορία του πρώτου της βιβλίου, "Μια φορά

Διαβάστε περισσότερα

Π Ι Σ Τ Ο Π Ο Ι Η Σ Η Ε Π Α Ρ Κ Ε Ι Α Σ Τ Η Σ ΕΛΛΗΝΟΜΑΘΕΙΑΣ Χ Ρ Η Σ Η Γ Λ Ω Σ Σ Α Σ ΔΕΥΤΕΡΗ ΣΕΙΡΑ Δ Ε Ι Γ Μ Α Τ Ω Ν Μ 0 Ν Α Δ Ε Σ

Π Ι Σ Τ Ο Π Ο Ι Η Σ Η Ε Π Α Ρ Κ Ε Ι Α Σ Τ Η Σ ΕΛΛΗΝΟΜΑΘΕΙΑΣ Χ Ρ Η Σ Η Γ Λ Ω Σ Σ Α Σ ΔΕΥΤΕΡΗ ΣΕΙΡΑ Δ Ε Ι Γ Μ Α Τ Ω Ν Μ 0 Ν Α Δ Ε Σ Ε Π Α Ρ Κ Ε Ι Α Σ Τ Η Σ ΕΛΛΗΝΟΜΑΘΕΙΑΣ Χ Ρ Η Σ Η Γ Λ Ω Σ Σ Α Σ ΔΕΥΤΕΡΗ ΣΕΙΡΑ Δ Ε Ι Γ Μ Α Τ Ω Ν 2 0 Μ 0 Ν Α Δ Ε Σ 1 Y Π Ο Υ Ρ Γ Ε Ι Ο Π Α Ι Δ Ε Ι Α Σ Κ Α Ι Θ Ρ Η Σ Κ Ε Υ Μ Α Τ Ω Ν Κ Ε Ν Τ Ρ Ο Ε Λ Λ Η Ν Ι

Διαβάστε περισσότερα

Τράπεζα θεμάτων Νέας Ελληνικής Γλώσσας Β Λυκείου GI_V_NEG_0_18247

Τράπεζα θεμάτων Νέας Ελληνικής Γλώσσας Β Λυκείου GI_V_NEG_0_18247 Τράπεζα θεμάτων Νέας Ελληνικής Γλώσσας Β Λυκείου GI_V_NEG_0_18247 Κείμενο [Η επίδραση της τηλεόρασης στην ανάγνωση] Ένα σημαντικό ερώτημα που αφορά τις σχέσεις τηλεόρασης και προτιμήσεων του κοινού συνδέεται

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΕΤΑΡΤΗ 15 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2015 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΕΤΑΡΤΗ 15 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2015 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΕΤΑΡΤΗ 15 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2015 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Α1. καθημερινό λεξιλόγιο: «κάτι», «ἀρμαθιά»

Διαβάστε περισσότερα

Η Πένυ Παπαδάκη μας μιλά με αφορμή την επανέκδοση του βιβλίου της "Φως στις σκιές"

Η Πένυ Παπαδάκη μας μιλά με αφορμή την επανέκδοση του βιβλίου της Φως στις σκιές Η Πένυ Παπαδάκη μας μιλά με αφορμή την επανέκδοση του βιβλίου της "Φως στις σκιές" Κυρία Παπαδάκη, το βιβλίο σας Φως στις Σκιές που επανεκδίδεται από τις εκδόσεις Ψυχογιός, πραγματεύεται δύσκολα κοινωνικά

Διαβάστε περισσότερα

Μετανάστευση, πολυπολιτισμικότητα και εκπαιδευτικές προκλήσεις: Πολιτική - Έρευνα - Πράξη

Μετανάστευση, πολυπολιτισμικότητα και εκπαιδευτικές προκλήσεις: Πολιτική - Έρευνα - Πράξη ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ Μετανάστευση, πολυπολιτισμικότητα και εκπαιδευτικές προκλήσεις: Πολιτική - Έρευνα - Πράξη Αθήνα, 14-15 Μαΐου 2010 ηρητήριο _2010 1 Τα πολυτροπικά κείμενα ως εργαλείο προώθησης της

Διαβάστε περισσότερα

ΝΕ Γλώσσα 02. Διαδίκτυο 1. ΚΕΙΜΕΝΟ

ΝΕ Γλώσσα 02. Διαδίκτυο 1. ΚΕΙΜΕΝΟ 1. ΚΕΙΜΕΝΟ Είναι δεδομένο ότι το διαδίκτυο έφερε μια πιο ισότιμη πρόσβαση στη γνώση. Ζούμε ένα κύμα εκδημοκρατισμού της γνώσης. Παλιότερα, για να δει κανείς τη βιβλιοθήκη του Κέμπριτζ, έπρεπε να ταξιδέψει

Διαβάστε περισσότερα

Γενικές πληροφορίες συμμετοχής

Γενικές πληροφορίες συμμετοχής Γενικές πληροφορίες συμμετοχής Οργανισμός / Σχολείο: Σερβική ομάδα Ονοματεπώνυμο υπευθύνου (δράσης και επικοινωνίας): Ιβάνα Στάνογιεβιτς Τηλέφωνο επικοινωνίας υπεύθυνου: 6973909010 E-mail υπεύθυνου: ivana8883@gmail.com

Διαβάστε περισσότερα

Οι παραστατικές τέχνες στον δημόσιο χώρο

Οι παραστατικές τέχνες στον δημόσιο χώρο Οι παραστατικές τέχνες στον δημόσιο χώρο Μετά το εικαστικό project "Gradient: From Gray to Color Scale" που διεξήχθη με μεγάλη επιτυχία και άφησε το αποτύπωμά του στην πόλη, τη σκυτάλη παίρνει για τα τέλη

Διαβάστε περισσότερα

Ο "Παραμυθάς" Νίκος Πιλάβιος στα Χανιά

Ο Παραμυθάς Νίκος Πιλάβιος στα Χανιά Ο "Παραμυθάς" Νίκος Πιλάβιος στα Χανιά 18 Ιαν 2014 Χανιά (18/1), Σταλός (19/1), Χανιά 18.01 έως 19.01 Ο "Παραμυθάς" Νίκος Πιλάβιος στα Χανιά Ο Παραμυθάς των παιδικών μας χρόνων έρχεται στην Κρήτη Όταν

Διαβάστε περισσότερα

Νέες μέθοδοι-ορολογία. Μετά την. επικοινωνιακή προσέγγιση: η παιδαγωγική των κειμενικών ειδών. Κειμενικά είδη για διδακτική χρήση.

Νέες μέθοδοι-ορολογία. Μετά την. επικοινωνιακή προσέγγιση: η παιδαγωγική των κειμενικών ειδών. Κειμενικά είδη για διδακτική χρήση. Νέες μέθοδοι-ορολογία. Μετά την επικοινωνιακή προσέγγιση: η παιδαγωγική των κειμενικών ειδών. Κειμενικά είδη για διδακτική χρήση. Γραμματισμός: έννοια-παιδαγωγικές συνέπειες Σήμερα, στην αναπτυγμένη τεχνολογικά

Διαβάστε περισσότερα

ΛΕΞΕΙΣ ΚΛΕΙ ΙΑ: Σχεδίαση µικρών εξειδικευµένων προγραµµάτων, νόµοι κίνησης, Φύλλα εργασίας.

ΛΕΞΕΙΣ ΚΛΕΙ ΙΑ: Σχεδίαση µικρών εξειδικευµένων προγραµµάτων, νόµοι κίνησης, Φύλλα εργασίας. Το «εικονικό εργαστήριο» για τη µελέτη των νόµων του Νεύτωνα σε τρία διαφορετικά περιβάλλοντα: Modellus, Interactive Physics, Microworlds Pro Ρόδος, 26 29 Σεπτεµβρίου 2002 Νίκος απόντες, Θανάσης Γεράγγελος,

Διαβάστε περισσότερα

Ημερομηνία: Δευτέρα 10 Απριλίου 2017 Διάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες

Ημερομηνία: Δευτέρα 10 Απριλίου 2017 Διάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες ΤΑΞΗ: ΜΑΘΗΜΑ: Α ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Ημερομηνία: Δευτέρα 10 Απριλίου 2017 Διάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες Μέρος της νεανικής ταυτότητας το ίντερνετ Έφηβοι και διαδίκτυο πάνε μαζί. Το διαδίκτυο

Διαβάστε περισσότερα

ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΕΧΤΕΛΙΔΗΣ, ΥΒΟΝ ΚΟΣΜΑ

ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΕΧΤΕΛΙΔΗΣ, ΥΒΟΝ ΚΟΣΜΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η παιδική ηλικία είναι ένα ζήτημα για το οποίο η κοινωνιολογία έχει δείξει μεγάλο ενδιαφέρον τα τελευταία χρόνια. Από τις αρχές της δεκαετίας του 1980 έως σήμερα βρίσκεται υπό εξέλιξη ένα πρόγραμμα

Διαβάστε περισσότερα

Βάλε το βιβλίο στην καρδιά σου... ή καλύτερα

Βάλε το βιβλίο στην καρδιά σου... ή καλύτερα Βάλε το βιβλίο στην καρδιά σου... ή καλύτερα την καρδιά σου στο βιβλίο... Το διάβασμα είναι ταξίδι... Πολλές φορές ένα ταξίδι που σκέφτεσαι αν θα το κάνεις, αλλά που, όταν το ξεκινάς, τελικά δε θέλεις

Διαβάστε περισσότερα

Το μυστήριο της ανάγνωσης

Το μυστήριο της ανάγνωσης Βενετία Αποστολίδου Το μυστήριο της ανάγνωσης Γιατί κάποιοι διαβάζουν και κάποιοι όχι; Είναι σημαντική η ανάγνωση; Γιατί μας αρέσει η ανάγνωση; Τι είναι η φιλαναγνωσία; Τα σημερινά παιδιά διαβάζουν; Η

Διαβάστε περισσότερα

Στρατηγικές Πρόσληψης των Μορφοσυντακτικών Φαινομένων

Στρατηγικές Πρόσληψης των Μορφοσυντακτικών Φαινομένων Στρατηγικές Πρόσληψης των Μορφοσυντακτικών Φαινομένων Εισηγήσεις για Πρακτικές Εφαρμογές Μαρία Κυπριανού-Λεοντή Σύμβουλος Φιλολογικών Μαθημάτων ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΦΙΛΟΛΟΓΩΝ ΣΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΗΣ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΑΠΟΔΕΛΤΙΩΣΗ

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΑΠΟΔΕΛΤΙΩΣΗ Ημερομηνία 10/3/2016 Μέσο Συντάκτης Link http://www.in.gr Τζωρτζίνα Ντούτση http://www.in.gr/entertainment/book/interviews/article/?aid=1500064083 Νικόλ Μαντζικοπούλου: Το μυστικό για την επιτυχία είναι

Διαβάστε περισσότερα

ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΚΑΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑ 15

ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΚΑΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑ 15 ΠΡΟΛΟΓΟΣ Η δημιουργικότητα είναι η λειτουργία που επιτρέπει στο νου να πραγματοποιήσει ένα άλμα, πολλές φορές εκτός του αναμενόμενου πλαισίου, να αναδιατάξει τα δεδομένα με απρόσμενο τρόπο, υπερβαίνοντας

Διαβάστε περισσότερα

Ο ρόλος της εικόνας στα μαθήματα των φυσικών επιστημών

Ο ρόλος της εικόνας στα μαθήματα των φυσικών επιστημών ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Εθνικόν και Καποδιστριακόν Πανεπιστήμιον Αθηνών Σχολή Επιστημών Αγωγής, ΠΤΔΕ Κατεύθυνση: Εκπαίδευση στις Φυσικές Επιστήμες Ο ρόλος της εικόνας στα μαθήματα των φυσικών επιστημών Μέρος

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΤΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΤΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΤΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ Χριστίνα Μπάνου (cbanou@ionio.gr) & Μάριος Πούλος (mpoulos@ionio.gr) Α εξάμηνο, Ακαδ. έτος 2016-2017 1 Ο ΜΑΘΗΜΑ Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί

Διαβάστε περισσότερα

Γραφή και Ανάγνωση ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΕΧΝΗ ΤΗΣ ΓΡΑΦΗΣ

Γραφή και Ανάγνωση ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΕΧΝΗ ΤΗΣ ΓΡΑΦΗΣ Γραφή και Ανάγνωση ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΕΧΝΗ ΤΗΣ ΓΡΑΦΗΣ 2 Γραφή και Ανάγνωση ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΕΧΝΗ ΤΗΣ ΓΡΑΦΗΣ 20 διδακτικές ώρες - 10 συναντήσεις Διευθύνει-Διδάσκει ο Άρης Μαραγκόπουλος Α. Γενική κατεύθυνση

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΟΙΓΟΝΤΑΣ ΤΟ ΔΡΟΜΟ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΘΕΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ. Του Ρόµπερτ Ηλία Νατζέµυ

ΑΝΟΙΓΟΝΤΑΣ ΤΟ ΔΡΟΜΟ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΘΕΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ. Του Ρόµπερτ Ηλία Νατζέµυ ΑΝΟΙΓΟΝΤΑΣ ΤΟ ΔΡΟΜΟ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΘΕΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ Του Ρόµπερτ Ηλία Νατζέµυ Στην σελίδα http://www.armonikizoi.com/2016/ek θα βρείτε χρήσιµες πληροφορίες και τεχνικές για την απελευθέρωση από εσωτερικά εµπόδια

Διαβάστε περισσότερα

Οι μουσικές εκδόσεις ανάμεσα στο έντυπο και το ψηφιακό: προκλήσεις για τη μουσική πληροφόρηση και δημιουργικότητα

Οι μουσικές εκδόσεις ανάμεσα στο έντυπο και το ψηφιακό: προκλήσεις για τη μουσική πληροφόρηση και δημιουργικότητα Οι μουσικές εκδόσεις ανάμεσα στο έντυπο και το ψηφιακό: προκλήσεις για τη μουσική πληροφόρηση και δημιουργικότητα Χριστίνα Μπάνου, Επίκουρος καθηγήτρια (Πολιτική και Εκδοτική του Βιβλίου), Τμήμα Αρχειονομίας,

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΙΣΤΟΤΟΠΩΝ

ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΙΣΤΟΤΟΠΩΝ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΙΣΤΟΤΟΠΩΝ 1Τι είναι ο Παγκόσµιος Ιστός; Λόγω της µεγάλης απήχησης του Παγκόσµιου Ιστού πολλές φορές ταυτίζουµε τον Παγκόσµιο Ιστό µε το Διαδίκτυο. Στην πραγµατικότητα αυτή η αντίληψη

Διαβάστε περισσότερα

710 -Μάθηση - Απόδοση

710 -Μάθηση - Απόδοση 710 -Μάθηση - Απόδοση Διάλεξη 6η Ποιοτική αξιολόγηση της Κινητικής Συμπεριφοράς Παρατήρηση III Η διάλεξη αυτή περιλαμβάνει: Διαδικασία της παρατήρησης & της αξιολόγησης Στόχοι και περιεχόμενο παρατήρησης

Διαβάστε περισσότερα

Προσόντα με υψηλή αξία για τους εργοδότες σε σχέση με την αναπηρία

Προσόντα με υψηλή αξία για τους εργοδότες σε σχέση με την αναπηρία Προσόντα με υψηλή αξία για τους εργοδότες σε σχέση με την αναπηρία Απρίλιος 2013 Χαρακτηριστικά που ζητούν οι εργοδότες αναπηρία Πως θα όριζες τη λέξη προσόν ή τη λέξη δεξιότητα ; Και τι εννοούν οι εργοδότες

Διαβάστε περισσότερα

«Του καλού καιρού» Erasmus + Edmuse Project: Education and Museum: Cultural Heritage for Science Learning

«Του καλού καιρού» Erasmus + Edmuse Project: Education and Museum: Cultural Heritage for Science Learning «Του καλού καιρού» Erasmus + Edmuse Project: Education and Museum: Cultural Heritage for Science Learning Εκπαιδευτικός: Μαρία Αγγελακοπούλου Τάξεις: Γ και Δ Ηλικίες: 9 και 10 Ιανουάριος 2017 2ο Δημοτικό

Διαβάστε περισσότερα

Καροτοκυνηγός. Αντικείμενα

Καροτοκυνηγός. Αντικείμενα Καροτοκυνηγός Το παιχνίδι λαμβάνει χώρα σε ένα κτήμα, όπου στη δεξιά του πλευρά του υπάρχει ένα χωράφι με καρότα τα οποία οριοθετούνται από μια λευκή ευθεία γραμμή αριστερά τους (βλ. επόμενη εικόνα). Το

Διαβάστε περισσότερα

Η ΕΠΙΡΡΟΗ ΤΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΤΟΥ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟΥ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΙΚΟΥ ΜΗΧΑΝΙΚΟΥ Η ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΣΤΗ ΟΜΟΣΤΑΤΙΚΗ

Η ΕΠΙΡΡΟΗ ΤΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΤΟΥ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟΥ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΙΚΟΥ ΜΗΧΑΝΙΚΟΥ Η ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΣΤΗ ΟΜΟΣΤΑΤΙΚΗ Η ΕΠΙΡΡΟΗ ΤΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΤΟΥ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟΥ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΙΚΟΥ ΜΗΧΑΝΙΚΟΥ Η ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΣΤΗ ΟΜΟΣΤΑΤΙΚΗ Του Απόστολου Κωνσταντινίδη (από την διηµερίδα του Πανεπιστηµίου Θεσσαλονίκης µε θέµα ιασύνδεση

Διαβάστε περισσότερα

710 -Μάθηση - Απόδοση

710 -Μάθηση - Απόδοση 710 -Μάθηση - Απόδοση Διάλεξη 6η Ποιοτική αξιολόγηση της Κινητικής Παρατήρηση Αξιολόγηση & Διάγνωση Η διάλεξη αυτή περιλαμβάνει: Διαδικασία της παρατήρησης & της αξιολόγησης Στόχοι και περιεχόμενο παρατήρησης

Διαβάστε περισσότερα

Τρόπος αξιολόγησης των μαθητών/-τριών στις ενδοσχολικές εξετάσεις: προαγωγικές, απολυτήριες και ανακεφαλαιωτικές

Τρόπος αξιολόγησης των μαθητών/-τριών στις ενδοσχολικές εξετάσεις: προαγωγικές, απολυτήριες και ανακεφαλαιωτικές Τρόπος αξιολόγησης των μαθητών/-τριών στις ενδοσχολικές εξετάσεις: προαγωγικές, απολυτήριες και ανακεφαλαιωτικές των δύο κλάδων της «Ελληνικής Γλώσσας»: Νέα Ελληνική Γλώσσα/Νεοελληνική Γλώσσα και Νέα Ελληνική

Διαβάστε περισσότερα

Αναδυόμενος γραμματισμός (emergent literacy)

Αναδυόμενος γραμματισμός (emergent literacy) Αναδυόμενος γραμματισμός (emergent literacy) Μαρία Παπαδοπούλου Αναπληρώτρια Καθηγήτρια ΠΤΠΕ, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας mariapap@uth.gr Η παρουσίαση αναπτύχθηκε για την πλατφόρμα Ταξίδι στον γραμματισμό Συνοπτική

Διαβάστε περισσότερα

Ενότητες Γ3.1 - Γ3.2 - Γ3.3

Ενότητες Γ3.1 - Γ3.2 - Γ3.3 Ενότητες Γ3.1 - Γ3.2 - Γ3.3 3.1 Τo διαδίκτυο ως πηγή πληροφοριών 3.2 Αξιοποίηση- αξιολόγηση ιστοσελίδων, ιστοχώρων και πυλών 3.3 Σχεδίαση μαθημάτων με τη χρήση του διαδικτύου To Διαδίκτυο ως πηγή πληροφοριών

Διαβάστε περισσότερα

Κοινότητα 2.0: Τόπος Ταυτότητα Δίκτυα

Κοινότητα 2.0: Τόπος Ταυτότητα Δίκτυα Κοινότητα 2.0: Τόπος Ταυτότητα Δίκτυα Σοφία Καλογερομήτρου - 29/04/2019 Ερευνητική εργασία Φοιτήτρια: Σοφία Καλογερομήτρου Επιβλέπων: Νικόλας Αναστασόπουλος Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, Σχολή Αρχιτεκτόνων

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στο Κουκλοθέατρο

Εισαγωγή στο Κουκλοθέατρο Εισαγωγή στο Κουκλοθέατρο Ενότητα 4: Εφαρμογές στην Εκπαίδευση - Κουκλοθέατρο στην Εκπαίδευση Αντιγόνη Παρούση Τμήμα Εκπαίδευσης και Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία KOYKΛΟΘΕΑΤΡΟ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Παρούση Αντιγόνη

Διαβάστε περισσότερα

Ποιον συγγραφέα / εικονογράφο να καλέσω;

Ποιον συγγραφέα / εικονογράφο να καλέσω; Ποιον συγγραφέα / εικονογράφο να καλέσω; Η επίσκεψη ενός δημιουργού στο σχολείο πρέπει να αποτελεί μια ξεχωριστή εμπειρία για τα παιδιά. Επομένως, είναι καλύτερα να προσκαλούμε αυτόν που έχουν αγαπήσει

Διαβάστε περισσότερα

Διδακτική της Λογοτεχνίας

Διδακτική της Λογοτεχνίας ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Διδακτική της Λογοτεχνίας Ενότητα 1: Σκοποί της διδασκαλίας της λογοτεχνίας l Βενετία Αποστολίδου Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό

Διαβάστε περισσότερα

Τύπος Εκφώνηση Απαντήσεις

Τύπος Εκφώνηση Απαντήσεις Α/ Α Τύπος Εκφώνηση Απαντήσεις Απλή Αν κάνετε αναζήτηση µιας λέξης σε ένα αρχαιοελληνικό σώµα κειµένων, αυτό που θα λάβετε ως αποτέλεσµα θα είναι: Μια καταγραφή όλων των εµφανίσεων της λέξης στο συγκεκριµένο

Διαβάστε περισσότερα

Σχεδίαση και Ανάπτυξη Ιστότοπων

Σχεδίαση και Ανάπτυξη Ιστότοπων Σχεδίαση και Ανάπτυξη Ιστότοπων Ιστορική Εξέλιξη του Παγκόσμιου Ιστού Παρουσίαση 1 η 1 Βελώνης Γεώργιος Καθηγητής Περιεχόμενα Τι είναι το Διαδίκτυο Βασικές Υπηρεσίες Διαδικτύου Προηγμένες Υπηρεσίες Διαδικτύου

Διαβάστε περισσότερα

Διδακτική Γλωσσικών Μαθημάτων (ΚΠΒ307)

Διδακτική Γλωσσικών Μαθημάτων (ΚΠΒ307) ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ Διδακτική Γλωσσικών Μαθημάτων (ΚΠΒ307) Ενότητα #4: Λειτουργικός και Κριτικός Γραμματισμός Διδάσκων: Κατσαρού Ελένη ΤΜΗΜΑ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΩΝ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ

Διαβάστε περισσότερα

Web era. Από τον Γουτεµβέργιο στο διαδίκτυο

Web era. Από τον Γουτεµβέργιο στο διαδίκτυο Όταν η ιστορία γίνεται ψηφιακή Web era Από τον Γουτεµβέργιο στο διαδίκτυο 1 Χαρακτηριστικά ψηφιακής εποχής Επιπτώσεις Όγκος Ταχύτητα Κοινωνία της Πληροφορίας Επιτάχυνση διαδικασιών Εγρήγορση Στις µέρες

Διαβάστε περισσότερα

Οδηγός αναφοράς e-artined για τη Διδασκαλία Σχολικών Γνωστικών Αντικειμένων μέσω της Μουσικής

Οδηγός αναφοράς e-artined για τη Διδασκαλία Σχολικών Γνωστικών Αντικειμένων μέσω της Μουσικής Οδηγός αναφοράς e-artined για τη Διδασκαλία Σχολικών Γνωστικών Αντικειμένων μέσω της Μουσικής "The European Commission support for the production of this publication does not constitute an endorsement

Διαβάστε περισσότερα

Πνευματικά Δικαιώματα και Ψηφιακή Πραγματικότητα

Πνευματικά Δικαιώματα και Ψηφιακή Πραγματικότητα Πνευματικά Δικαιώματα και Ψηφιακή Πραγματικότητα Τα πνευματικά δικαιώματα αποτελούν ένα πολύ σημαντικό θέμα που θα πρέπει να απασχολήσει σοβαρά έναν πολιτιστικό οργανισμό πριν αποφασίσει να εμπλακεί σε

Διαβάστε περισσότερα

7.3 Πρωτόκολλο TCP. 1. Το TCP πρωτόκολλο παρέχει υπηρεσίες προσανατολισµένες σε σύνδεση. Σ Λ

7.3 Πρωτόκολλο TCP. 1. Το TCP πρωτόκολλο παρέχει υπηρεσίες προσανατολισµένες σε σύνδεση. Σ Λ Ερωτήσεις 7.3 Πρωτόκολλο TCP 1. Τι είναι το τµήµα (segment) στο πρωτόκολλο TCP; Από ποια µέρη αποτελείται; 2. Για ποιο σκοπό χρησιµοποιείται ο Αριθµός ειράς στην επικεφαλίδα ενός segment TCP; 3. την περίπτωση

Διαβάστε περισσότερα

Ζωγραφική Γλυπτική Χαρακτική Διακοσμητική

Ζωγραφική Γλυπτική Χαρακτική Διακοσμητική 7/2/2008 ΕΙΣΟΔΟΣ Λεύκες στη Μεσσήνη (1960) Τάκης Κατσουλίδης (1933 - ) Φανή (1949) Γιάννης Μόραλης (1916 - ) Σινιάλα (1974-1988) Τάκις (1925 - ) Αρσανάς (1980-1990) Φώτης Ζαχαρίου (1909 - ) Ζωγραφική Γλυπτική

Διαβάστε περισσότερα

ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ ΤΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΠΑΡΕΛΘΟΝ ΜΝΗΜΗ ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΗ

ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ ΤΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΠΑΡΕΛΘΟΝ ΜΝΗΜΗ ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ ΤΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΠΑΡΕΛΘΟΝ ΜΝΗΜΗ ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΗΣ ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ ΣΤΑ ΜΟΥΣΕΙΑ Ραγδαία αύξηση μουσείων και κηρυγμένων ιστορικών χώρων Κάθε μουσειακή παρουσίαση συνιστά

Διαβάστε περισσότερα