Δικτυώνομαι

Transcript

1 Δικτυώνομαι Συντονίστρια εκπαιδευτικός: Αλεξίου Εύα

2 Από τα πεντόβολα στα social media

3 «Σε ποιo κόσμο ζεις;» από το Ελληνικό Κέντρο Ασφαλούς Διαδικτύου

4 Το Διαδίκτυο είναι ένας καταπληκτικός κόσμος μάθησης, επικοινωνίας και διασκέδασης. Είναι όμως και ένας κόσμος ανοιχτός σε όλους, καλούς και κακούς!

5 Κίνδυνοι μπορεί να υπάρξουν στο διαδικτυακό κόσμο, όπως ακριβώς αυτό συμβαίνει και στο φυσικό, πραγματικό κόσμο. Η εμπειρία ζωής, η κριτική σκέψη και η σωστή καθοδήγηση είναι σημαντικά, προκειμένου να απολαύσουμε όλα τα οφέλη και να περιορίσουμε τυχόν αρνητικές επιπτώσεις. Η σχολική δραστηριότητα με θέμα «Δικτυώνομαι που υλοποιείται στο 1o ΕΠΑ.Λ. Καρπάθου κατά τη διάρκεια του σχ. έτους εστιάζει την προσπάθειά της στην εκπαίδευση των νέων και στην ενημέρωση γονέων και εκπαιδευτικών προκειμένου η πολυπόθητη διαδικτυακή ισορροπία στην καθημερινότητα των νέων να κατακτηθεί.

6 Το Διαδίκτυο έχει πολλές δυνατότητες τις οποίες μπορούμε να ανακαλύψουμε και να αξιοποιήσουμε ενισχύοντας τη ζωή μας. Ωστόσο η αξιοποίηση του διαδικτύου έχει ως προϋπόθεση την ορθή χρήση του. Μερικές από τις δυνατότητες του διαδικτύου είναι: Ανταλλαγή αρχείων / Διαμοιρασμό Επικοινωνία (Σύγχρονη/Ασύγχρονη) Εξ αποστάσεως μάθηση (e-learning) Ηλεκτρονικές υπηρεσίες Ηλεκτρονικό εμπόριο Κινητό τηλέφωνο (VoIP) Κοινωνικά δίκτυα (social media) Πληροφόρηση Ψυχαγωγία Οι κυριότεροι κίνδυνοι που συνεπάγονται από τη χρήση του Διαδικτύου είναι: Ακατάλληλο περιεχόμενο Ανεπιθύμητα μηνύματα (Spam) Αποξένωση Αποπλάνηση (Grooming) Βίαια παιχνίδια Εθισμός (Internet addiction) Εκφοβισμός (Cyberbullying) Επιβλαβείς συμπεριφορές Ηλεκτρονικός τζόγος Ιοί (Virus) Παιδική πορνογραφία Παραβίαση ιδιωτικότητας Παραπληροφόρηση (Misinformation) Παραποίηση Γλώσσας Υποκλοπή προσωπικών στοιχείων (Phishing) Φυσικές παθήσεις

7 Respect me! Don t sext me.

8 «Sexting» είναι η πράξη αποστολής / λήψης/ διατήρησης μηνυμάτων σεξουαλικού περιεχομένου με φωτογραφικό ή οπτικοακουστικό υλικό είτε μέσω κινητού τηλεφώνου είτε μέσω άλλου μέσου ψηφιακής τεχνολογίας. Sexting sex + texting... Οι έφηβοι, συχνά δεν μπορούν να διανοηθούν ότι ένα sext μπορεί να προωθηθεί σε πολλαπλούς αποδέκτες καθώς και ότι κάτι που προορίζονταν στα πλαίσια μιας ιδιαίτερα προσωπικής επικοινωνίας, δύναται να έχει διανεμηθεί σε πολλαπλούς παραλήπτες. Επίσης, οι περισσότεροι έφηβοι αγνοούν ότι η αποστολή ή προώθηση υλικού που απεικονίζει ανήλικο σε γυμνή ή ημίγυμνη φωτογραφία εμπίπτει σε νομικές διατάξεις παιδικής πορνογραφίας. Η πρόσβαση στον ψηφιακό κόσμο των εφήβων απαιτεί παρακολούθηση, την οποία μόνο μια εκπαιδευτική συμμαχία μεταξύ οικογένειας, σχολείου και κοινωνίας μπορεί να προσφέρει. Term Definition Τρόποι αντιμετώπισης PAW Parents Are Watching PIR Ρητή απαγόρευση Parent στα In Room πλαίσια του σχολείου. POS Υιοθέτηση πολιτικής Parent Over για Shoulder τη συνετή χρήση ψηφιακών μέσων. YWS Επαρκής γνώση You της Want νομοθεσίας Sex για την παιδική πορνογραφία. WYCM Συμβουλές σε Will θέματα You Call ασφάλειας Me? και ψυχολογική υποστήριξη μαθητών. RU18 Εξειδικευμένες Are γνώσεις You 18? & δεξιότητες με σκοπό τη πρόληψη και αξιολόγηση πιθανών κινδύνων. Συνεργασία με σχολ.συμβούλους εξειδικευμένο προσωπικό (εποικοδομητικές παρεμβάσεις). CD9/ Code 9 NALOPKT Parent / adult around Not A Lot Of People Know This

9 Grooming είναι η διαδικασία κατά την οποία, παιδόφιλοι, προσποιούμενοι ότι είναι έφηβοι, χρησιμοποιούν τα chat rooms για να προσελκύσουν παιδιά με σκοπό να τα κακοποιήσουν. Οι παιδόφιλοι ξεκινούν συζητήσεις με τα πιθανά θύματα με σκοπό να αναπτύξουν φιλική σχέση με αυτά και να αποσπάσουν όσο το δυνατόν περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τον τόπο διαμονής τους, τα ενδιαφέροντα, τα χόμπι και τις σεξουαλικές τους εμπειρίες. Μέσα από την σχέση αυτή προκαλούν σιγά σιγά συζητήσεις σεξουαλικής φύσεως. Τρόποι προστασίας Δεν μπορούμε ποτέ να είμαστε σίγουροι για την ταυτότητα του άλλου. Επομένως οι έφηβοι θα πρέπει να αντιμετωπίζουν τις διαδικτυακές γνωριμίες με επιφυλακτικότητα. Αν μια συνομιλία σας φαίνεται ύποπτη, αποθηκεύστε αντίγραφο της. Αυτό θα είναι ιδιαίτερα χρήσιμο για να μπορέσετε να κάνετε καταγγελία στη περίπτωση που κάποιος σας παρενοχλεί. Μην δίνετε προσωπικά σας στοιχεία σε ανοιχτούς χώρους επικοινωνίας ώστε να αποφεύγετε τον εντοπισμό σας στο φυσικό κόσμο. Διαβάζουμε τους όρους χρήσης, τον κώδικα επικοινωνίας και τη δήλωση απορρήτου στη διαδικτυακή τοποθεσία συνομιλίας, προτού αρχίσουμε τη συνομιλία. Αξιοποίηση της ανοιχτής γραμμής SafeLine. Grooming Ψυχολογικός Χειρισμός Σεξουαλική Αποπλάνηση

10

11 Cyber-Bullying Διαδικτυακός εκφοβισμός Ο ηλεκτρονικός εκφοβισμός ή εκφοβισμός μέσω Διαδικτύου (Cyberbullying) αφορά μία κατάσταση στην οποία ένα παιδί ή ένας έφηβος δέχεται απειλές, παρενοχλείται, ταπεινώνεται ή γίνεται στόχος από κάποιο άλλο παιδί ή έφηβο, συνήθως με επαναλαμβανόμενο τρόπο, μέσω της χρήσης των νέων τεχνολογιών πληροφόρησης και επικοινωνίας. Τρόποι αντιμετώπισης Άμεσος τερματισμός επικοινωνίας με το θύτη. Αποθήκευση επικοινωνίας & ενημέρωση αρμόδιων αρχών. Αναφορά περιστατικού σε γονείς ή ενήλικα. Μη-προώθηση εκφοβιστικών μηνυμάτων. Φιλτράρισμα ηλεκτρονικών μηνυμάτων. Περιορισμός πρόσβασης σε προσωπικούς διαδικτυακούς χώρους (π.χ. blogs). Αξιοποίηση της Γραμμής Βοήθειας ΥΠΟΣΤΗΡΙΖΩ του Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου / help@saferinternet.gr.

12

13 Phishing Ηλεκτρονικό ψάρεμα Αποτελεί συνηθισμένη διαδικασία παραπλάνησης των διαδικτυακών χρηστών για την υποκλοπή εμπιστευτικών πληροφοριών, όπως οι κωδικοί πρόσβασης ηλεκτρονικών τραπεζικών λογαριασμών. Η τεχνική Phishing συνήθως περιλαμβάνει τη χρήση ηλεκτρονικών ή άμεσων μηνυμάτων που φαίνονται αληθινά και σε συνδυασμό με πλαστές ιστοσελίδες πραγματοποιούν κατάλληλες αιτήσεις για παροχή πληροφοριών (ψάρεμα δεδομένων). Τρόποι αντιμετώπισης - αναγνώρισης Χρήση anti-phishing λογισμικού και ενημερωμένων φυλλομετρητών. Κριτική στάση. Ελέγχουμε πάντοτε τον αποστολέα ενός μηνύματος και διερευνούμε την υπόστασή του. Άμεση ενημέρωση αντίστοιχου φορέα. Δεν ενεργοποιούμε απερίσκεπτα συνδέσμους από μηνύματα αμφιβόλου προελεύσεως και περιεχομένου. Αποφεύγουμε να δίνουμε προσωπικές πληροφορίες μέσω του Διαδικτύου. Είναι απίθανο μια τράπεζα ή ένας φιλανθρωπικός οργανισμός να ζητά τέτοιες πληροφορίες με αυτόν τον τρόπο. Γνωρίζουμε ότι σοβαρές τράπεζες και επενδυτικοί οργανισμοί χρησιμοποιούν το πρωτόκολλο επικοινωνίας https αντί για http για ασφάλεια των προσωπικών δεδομένων των πελατών τους. Το S σημαίνει ασφαλές πρωτόκολλο. Η ασφάλεια αυτή διακρίνεται στη γραμμή διεύθυνσης μιας ιστοσελίδας ( ). Χρήσιμοι σύνδεσμοι

14 «Η μαγεία πίσω από τη μαγεία!» από το Ελληνικό Κέντρο Ασφαλούς Διαδικτύου

15 Υπερβολική ενασχόληση με το διαδίκτυο Εθισμός Το διαδίκτυο έχει μπει για τα καλά στη ζωή μας, έχει γίνει καθημερινή συνήθεια και το κουβαλάμε σχεδόν πάντα μαζί μας, είτε με ένα i-pad ή με το smart-phone ακόμη και στο σχολείο ή στο φροντιστήριο Ως συμπεριφορά εξάρτησης από το διαδίκτυο ορίζεται η συμπεριφορά που χαρακτηρίζεται από απώλεια ελέγχου σχετικά με τη χρήση του διαδικτύου με αποτέλεσμα την παραμέληση βασικών πτυχών της καθημερινότητας (σχολικές και δημιουργικές δραστηριότητες, σχέσεις, φλερτ, προσωπικής φροντίδας και υγιεινής). Η συμπεριφορά εξάρτησης από το διαδίκτυο προοδευτικά μπορεί να οδηγήσει σε έκπτωση των κοινωνικών δεξιοτήτων και απομόνωση. Η συμμετοχή σε κοινωνικά δίκτυα, διαδικτυακά παιχνίδια και ηλεκτρονικό τζόγο είναι διαδικτυακές δραστηριότητες που σχετίζονται με συμπεριφορές εξάρτησης. Τρόποι αντιμετώπισης Ευαισθητοποίηση και ενημέρωση. Υιοθέτηση καλών πρακτικών χρήσης διαδικτύου από νεαρή ηλικία. Αθλητικές & ψυχαγωγικές δραστηριότητες. Αναζήτηση βοήθειας (Γραμμή βοήθειας ΥΠΟΣΤΗΡΙΖΩ / help@saferinternet.gr του Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου). Χρήσιμοι σύνδεσμοι Tip

16 1. Μαθητές

17 Stop Think Connect with respect

18 Η συμπεριφορά σας Όταν χρησιμοποιείτε το Διαδίκτυο να συμπεριφέρεστε όπως και στην καθημερινή σας ζωή, με υπευθυνότητα και σεβασμό προς τον εαυτό σας και τους άλλους. Οι κανόνες καλής συμπεριφοράς δεν αλλάζουν στο Διαδίκτυο. Μιλήστε στους γονείς σας για το Διαδίκτυο αν δεν το γνωρίζουν. Δείξτε τους τις αγαπημένες σας ιστοσελίδες και τα εργαλεία που χρησιμοποιείτε (π.χ. συνομιλίες, Hi5, MySpace ). Μοιραστείτε τις εμπειρίες σας στο Διαδίκτυο ιδίως εάν αισθάνεστε άβολα με κάποιο ζήτημα με ενήλικα άτομα της εμπιστοσύνης σας (γονείς, κηδεμόνες, δασκάλους κλπ.). Μην εμπιστεύεστε ό,τι διαβάζετε ή βλέπετε στο Διαδίκτυο διότι δεν είναι πάντοτε όλα αληθή. Διασταυρώνετε τις πληροφορίες που διαβάζετε. Διακόψτε κάθε επαφή, όταν ο συνομιλητής σας, σας κάνει να αισθανθείτε άβολα. Μην απαντήσετε σε οποιαδήποτε μηνύματα σας κάνουν να νιώθετε άβολα. Ενημερώστε αμέσως τους γονείς σας ή κάποιο ενήλικο άτομο που εμπιστεύεστε.

19 Τα προσωπικά σας στοιχεία Μην αποκαλύπτετε προσωπικά στοιχεία (ονοματεπώνυμο, ηλικία, διεύθυνση, τηλέφωνο, όνομα σχολείου, προσωπικές εμπειρίες, φωτογραφίες κλπ) σε υπηρεσίες όπως: δωμάτια συνομιλίας, προγράμματα ανταλλαγής άμεσων μηνυμάτων, διαδικτυακά παιχνίδια, ιστολόγια ή άλλες δραστηριότητες στο Διαδίκτυο. Προσέξτε να μην περιλαμβάνετε προσωπικά δεδομένα στους κωδικούς που χρησιμοποιείτε. Προσέχετε να μη δημοσιοποιείτε προσωπικές πληροφορίες ή στοιχεία άλλων (π.χ. της οικογένειας, των φίλων, των συμμαθητών, των συγγενών κλπ). Σε κανένα εκτός από τους γονείς σας μη δίνετε τους προσωπικούς κωδικούς που χρησιμοποιείτε στο Διαδίκτυο. Να τους έχετε σαν το κλειδί του σπιτιού σας. Για ηλεκτρονικές αγορές πάρτε την έγκριση των γονέων σας και χρησιμοποιήστε τις πιστωτικές κάρτες που έγιναν ειδικά για πληρωμές στο Διαδίκτυο.

20 Επαφή με αγνώστους Να είστε ιδιαίτερα προσεκτικοί στην επιλογή των ατόμων με τα οποία συνομιλείτε στο Διαδίκτυο. Απορρίψτε μηνύματα ή αρχεία από αγνώστους διότι μπορεί να περιέχουν ιούς, διαφημίσεις ή ακατάλληλα προϊόντα. Μην αποθηκεύετε ηλεκτρονικές διευθύνσεις ατόμων που δεν έχετε γνωρίσει στην πραγματικότητα. Θα ήταν επίσης καλό να μην τους έχετε για διαδικτυακούς φίλους, γιατί μπορεί να μην είναι αυτό που υποστηρίζουν πως είναι. Μην διευθετήσετε ποτέ συνάντηση με άγνωστα άτομα. Αν σας ζητήσει κάποιος άγνωστος να τον συναντήσετε, αναφέρετε το γεγονός σε ενήλικο άτομο της εμπιστοσύνης σας. Αμέτρητες ζωές online. Μόνο μια offline.

21 Οδηγίες για την ασφαλή χρήση του Διαδικτύου Μαθητές

22 Οδηγίες για την ασφαλή χρήση του Διαδικτύου Μαθητές (1) Μη δίνετε ποτέ προσωπικά σας στοιχεία. Μην αποκαλύπτετε τους κωδικούς πρόσβασης. Τα άτομα που γνωρίζετε στο Διαδίκτυο δεν είναι πάντοτε αυτά που ισχυρίζονται ότι είναι. Μη συναντάτε μόνοι σας άτομα που γνωρίσατε από το Διαδίκτυο. Τα προϊόντα πνευματικής δημιουργίας προστατεύονται από τη σχετική νομοθεσία. η διανομή τους μέσω του Διαδικτύου είναι παράνομη πράξη. Μην ανοίγετε από άγνωστους αποστολείς με περίεργα θέματα. Προσοχή στα επισυναπτόμενα αρχεία.

23 Οδηγίες για την ασφαλή χρήση του Διαδικτύου Μαθητές (2) Το περιεχόμενο των πληροφοριών που αποστέλλετε δεν πρέπει να προσβάλλει άλλους χρήστες του Διαδικτύου. να προσβάλλει τα ανθρώπινα δικαιώματα. να σχετίζεται με παράνομες πράξεις. να έχει υβριστικό χαρακτήρα ή διαφημιστική χροιά. Μη διακινείτε δικτυακούς τόπους και γενικότερα πληροφορίες που προπαγανδίζουν την επιθετική συμπεριφορά, το μίσος και το ρατσισμό. προωθούν τα ναρκωτικά, το αλκοόλ και τα τυχερά παιχνίδια. περιέχουν πορνογραφικό περιεχόμενο. αναφέρονται σε παραβιάσεις ασφάλειας συστημάτων. αφορούν στην παράνομη διανομή λογισμικού. περιέχουν οπτικοακουστικό υλικό προϊόν πνευματικής δημιουργίας που προστατεύεται. αφορούν σε υλικό με διαφημιστικά banners.

24 2. Γονείς

25 «Ξέρεις πού είναι το παιδί σου στο Διαδίκτυο;» από το Ελληνικό Κέντρο Ασφαλούς Διαδικτύου

26 Η γνώση είναι δύναμη! Είναι αδύνατο να φανταστεί κάποιος ένα σπίτι χωρίς σύνδεση στο Διαδίκτυο. Το Web έχει διεισδύσει στην κοινωνία μας, σε σημείο που να εξαρτόμαστε από τη χρήση του στην καθημερινή μας ζωή. Εκτός από την αποστολή και την ανάγνωση , συμμετοχή σε chat και την κοινωνικοποίηση που είναι τα βασικά που κάνουν οι περισσότεροι συνεχώς, κάποιοι χρησιμοποιούν το διαδίκτυο πλέον για το ηλεκτρονικό εμπόριο για να αγοράσουν από κατάστημα online, να διαβάσουν ebooks, να διευθύνουν τις επιχειρήσεις τους. Ανεξάρτητα όμως από τους λόγους που έχουμε το διαδίκτυο στο σπίτι θα πρέπει να δίνουμε πάντα προσοχή ποιος μοιράζεται μαζί μας αυτή τη συνδεσιμότητα, ιδίως όταν πρόκειται για παιδιά.

27 Οδηγίες για την ασφαλή πλοήγηση των μαθητών από το σπίτι Γονείς

28 Οδηγίες για την ασφαλή πλοήγηση των μαθητών από το σπίτι Γονείς Ας μιλάμε με τα παιδιά για το τι κάνουν στο διαδίκτυο. Ας είμαστε ενημερωμένοι! Αντιμετωπίστε το Διαδίκτυο ως ένα σύγχρονο αγαθό με πολλές θετικές πλευρές & σαφώς λιγότερες αρνητικές. Ας θέσουμε όρια στο διαδικτυακό κόσμο όπως ακριβώς θα κάναμε και στον πραγματικό κόσμο. Ας δώσουμε έμφαση στο να κατανοήσουν τα παιδιά ότι αυτό που λένε κάποιοι άνθρωποι ότι είναι και ο τρόπος που παρουσιάζονται στο Διαδίκτυο δεν ανταποκρίνεται πάντα στην πραγματικότητα. Ας γνωρίζουμε ποιες συσκευές συνδέονται στο Διαδίκτυο και πως. Ας ενθαρρύνουμε τη χρήση φίλτρων γονικού ελέγχου σε όλες τις συσκευές που συνδέονται στο διαδίκτυο. Τοποθετήστε τον υπολογιστή σε ένα κοινόχρηστο χώρο του σπιτιού. Ας αφιερώσουμε χρόνο να πλοηγηθούμε μαζί τους στο Διαδίκτυο.

29 3γ Προγράμματα Γονικός έλεγχος Windows 7 1 Αναζήτηση ρύθμισης γονικού ελέγχου 2 Επιλογή λογαριασμού χρήστη για παραμετροποίηση 3α Χρονοπρογραμματισμός 3β Παιχνίδια 3 Παράθυρο παραμετροποίησης γονικού ελέγχου

30 Τρόπος λειτουργίας browser Δεν θυμάται Ιστοσελίδες που έχουμε επισκεφτεί. Ιστορικό αναζήτησης. Autofill information. Ανώνυμη-Ιδιωτική πλοήγηση Browsers Διαθέσιμο σε διαδεδομένους browsers. Εφαρμογή Σε κοινόχρηστους υπολογιστές. Έναρξη ανώνυμης περιήγησης στον Google Chrome Καρτέλα ανώνυμης περιήγησης στον Google Chrome

31 3. Εκπαιδευτικοί

32 Ενώ ο ενθουσιασμός των μαθητών για τη χρήση του Διαδικτύου είναι μεγάλος, η κατανόηση των κινδύνων κινείται συνήθως σε χαμηλά επίπεδα. Επομένως, οι εκπαιδευτικοί οφείλουν να επικεντρωθούν σε ένα μοντέλο ενσωμάτωσης της ασφαλούς πλοήγησης, οπλίζοντας τα παιδιά με τις δεξιότητες που χρειάζονται για να χρησιμοποιήσουν το Διαδίκτυο με ασφάλεια και υπευθυνότητα. Ενθαρρύνοντας τα παιδιά και τους νέους να αναπτύξουν ασφαλή και υπεύθυνη συμπεριφορά από πολύ νεαρή ηλικία είναι τελικά η καλύτερη άμυνα για τη διατήρησή τους σε ασφαλή σύνδεση. Οι εκπαιδευτικοί είναι σε ιδανική θέση για να βοηθήσουν τους μαθητές να αναπτύξουν θετική συμπεριφορά online από την παιδική ηλικία. Είναι σημαντικό να αναπτύξουν την ικανότητά τους να αξιολογούν ανεξάρτητα τους κινδύνους που συνδέονται με τις online δραστηριότητες. Αυτό τελικά θα συμβάλει στην προστασία των παιδιών και των νέων καθώς μεγαλώνουν και ωριμάζουν, ανεξάρτητα από το πώς η τεχνολογία και οι κίνδυνοι εξελίσσονται. Ασφαλής χρήση Διαδικτύου: Συνοπτικός οδηγός για εκπαιδευτικούς

33 Οδηγίες για την ασφαλή πλοήγηση των μαθητών από το σχολείο Εκπαιδευτικοί Συμβουλές προς εκπαιδευτικούς Φροντίστε να ενημερώνεστε τακτικά για το Διαδίκτυο. Συζητήστε με τους μαθητές σας για τα οφέλη αλλά και τους κινδύνους του Διαδικτύου. Δημιουργήστε μία λίστα δικτυακών τόπων με κατάλληλο περιεχόμενο. Δημιουργήστε ένα σχολικό συμβόλαιο για τη χρήση του Διαδικτύου στο σχολείο & στο μάθημα. Μην αφήνετε τους μαθητές σας χωρίς επίβλεψη κατά τη διάρκεια χρήσης του Διαδικτύου. Ελέγχετε τις ιστοσελίδες που επισκέπτονται οι μαθητές σας μέσω των Αγαπημένων (bookmarks) και του Ιστορικού (history). Αν συναντήσετε κάποια ιστοσελίδα με ακατάλληλο περιεχόμενο επικοινωνήστε με τον διαχειριστή της υπηρεσίας και την Ελληνική Γραμμή Αναφοράς Παράνομου Περιεχομένου στο Διαδίκτυο Μέσα κοινωνικής δικτύωσης και μαθητές Περιορισμός πρόσβασης στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση. Επιβεβαίωση ότι οι μαθητές δεν δίνουν προσωπικά στοιχεία και δεν συναντούν «φίλους» που γνωρίζουν μόνο μέσω διαδικτύου.

34 Κοινωνική Δικτύωση Η κοινωνική δικτύωση αποτελεί κατά πολλούς ένα εκπληκτικό τεχνολογικό φαινόμενο του 21ου αιώνα. Οι ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης επιτρέπουν στον καθένα από εμάς να δημιουργήσουμε την προσωπική μας ιστοσελίδα χρησιμοποιώντας γραφικά, χρώμα, μουσική και εικόνες ώστε να της δώσουμε ξεχωριστό χαρακτήρα. Πρόκειται για δραστηριότητα ιδιαίτερα προσφιλή στους νέους και δεν απαιτεί εξειδικευμένες τεχνικές γνώσεις. Στις ιστοσελίδες αυτές, οι χρήστες μέσα από τα εικονικά τους προφίλ λειτουργούν διαδραστικά με άλλους χρήστες, δημοσιεύουν τις φωτογραφίες και τα βίντεό τους, γίνονται μέλη σε ομάδες κοινών ενδιαφερόντων (groups), δημοσιεύουν και ανταλλάσουν τις καλλιτεχνικές τους δημιουργίες (μουσική, εικαστικά έργα κ.λπ.), επισκέπτονται σελίδες άλλων χρηστών και χρησιμοποιούν πλήθος εφαρμογών (κουίζ, παιχνίδια, κ.λπ.). Όπως βέβαια ισχύει σε κάθε μορφή ηλεκτρονικής επικοινωνίας, έτσι και στους ιστοχώρους κοινωνικής δικτύωσης η γνώση βασικών κανόνων ασφάλειας και η ανάπτυξη κριτικής σκέψης είναι καθοριστικοί παράγοντες για την προστασία μας από κακόβουλους ανθρώπους και τη διαφύλαξη των προσωπικών μας δεδομένων, ώστε να μπορούμε να απολαύσουμε τις δυνατότητες ψυχαγωγίας, επικοινωνίας και διασκέδασης που μας παρέχονται. Tips: Ο δεκάλογος της ασφαλούς χρήσης ιστοχώρων κοινωνικής δικτύωσης.

35 «Τα λέμε αργότερα Σάρα!» από το Ελληνικό Κέντρο Ασφαλούς Διαδικτύου

36 Τί πρέπει να προσέχεις στις ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης (π.χ. Facebook, Twitter) Βεβαιώσου ότι το προφίλ σου είναι προσβάσιμο μόνο από τους φίλους σου. Μη δίνεις σε κανέναν τον κωδικό πρόσβασης στο εικονικό προφίλ σου. Όποιος αποκτά πρόσβαση σε αυτό μπορεί να διαχειριστεί πλήρως τα δεδομένα που εμφανίζονται σε αυτό. Μην ανεβάζεις στο προφίλ σου φωτογραφίες όπου φαίνεται καθαρά η τοποθεσία στην οποία βρίσκεσαι, ειδικότερα αν πρόκειται για το σπίτι σου, το σχολείο ή μέρη που συχνάζεις. Έτσι θα μειώσεις τις πιθανότητες εντοπισμού σου στον φυσικό κόσμο. Να θυμάσαι ότι, ακόμα και όταν διαγράψεις το προφίλ σου, πολλές πληροφορίες δεν αφαιρούνται και ενδέχεται επίσης να τις συναντήσεις και αλλού στο Διαδίκτυο. Να γνωρίζεις ότι, από τη στιγμή που θα προσθέσεις στη λίστα των φίλων σου κάποιο άτομο (αποδοχή «friend request»), αυτό αποκτά πρόσβαση στα προσωπικά δεδομένα που εμφανίζονται στο προφίλ σου, μεταξύ των οποίων οι φωτογραφίες και τα στοιχεία επικοινωνίας σου. Αν θέλετε να λαμβάνετε ενημερώσεις από χρήστες που θεωρείτε ενδιαφέροντες, χωρίς όμως να τους γνωρίζετε προσωπικά (π.χ. δημοσιογράφους, διασημότητες ή πολιτικούς), μπορείτε να τους ακολουθήσετε, αντί να τους στείλετε αίτημα φιλίας. Αν δεχτείς οποιοδήποτε είδος εκφοβισμού σταμάτα αμέσως την επικοινωνία με το θύτη και ενημέρωσε αμέσως κάποιος ενήλικα. Αν χρειαστεί κατάγγειλε το περιστατικό στην Αστυνομία ή σε μια από τις Γραμμές Βοήθειας. Μην δεχτείς να συναντήσεις κάποιο άτομο το οποίο γνώρισες από το Facebook.

37 Η ανάπτυξη της κριτικής ικανότητας των παιδιών/εφήβων και στο Διαδίκτυο αποτελεί το πιο ισχυρό τους σύμμαχο για να μπορούν να χαίρονται τις απεριόριστες δυνατότητες του διαδικτυακού κόσμου, χωρίς υπερβολές και με ασφάλεια.

38 Τη διαδικτυακή φήμη και τα μάτια σου! Η εικόνα μας αποτελεί αναπόσπαστο στοιχείο της προσωπικότητάς μας. Η αποτύπωση, αποθήκευση, επεξεργασία, δημόσια προβολή και αναπαραγωγή αυτής χωρίς τη συναίνεσή μας ενδέχεται να συνιστά προσβολή απαγορευμένη από τον νόμο. H διαδικτυακή φήμη (online reputation) είναι οι πληροφορίες που είναι διαθέσιμες «online» παρέχοντας σε άλλους χρήστες μια εικόνα για την επαγγελματική και κυρίως την προσωπική ζωή μας. Μπορεί να θεωρηθεί ως ένα ψηφιακό αποτύπωμα του μονοπατιού ή του ίχνους πληροφοριών που ένα άτομο μπορεί να αφήσει στο διαδίκτυο. Αυτό μπορεί να κυμαίνεται από φωτογραφίες και σχόλια σε ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης ως τα δεδομένα που αποθηκεύονται στον υπολογιστή (cookies) μετά την περιήγηση στο διαδίκτυο. Όσο μεγαλύτερη αλληλεπίδραση έχει ένα άτομο σε ένα ψηφιακό περιβάλλον, τόσο μεγαλύτερο είναι και το ψηφιακό αποτύπωμά του. Καλές πρακτικές Προσεκτικός σχολιασμός. Προώθηση θετικού περιεχομένου (κοινωφελής δράση). Αποφυγή κακόβουλης επικοινωνίας.

39 Εσύ καθορίζεις τη Ζωή σου στους Εικονικούς Κόσμους.

40 Τι είναι το facebook; Mην είν τα likes;-) ή μήπως τα shares ή μήπως τα σχόλια που ακολουθούν μία ανάρτηση; Το facebook είναι αλήθεια ότι άλλαξε τον τρόπο επικοινωνίας και έκφρασης σε πάνω από 1 δισ. χρήστες. Όμως το facebook 1. Καταστρατηγεί το δικαίωμα των παιδιών στην αθωότητα. 2. Μετατρέπει τα παιδιά σε παθητικούς δέκτες διαφημιστικών μηνυμάτων απαγορευμένων για την ηλικία τους. 3. Με τις ρυθμίσεις του ευνοεί την θυματοποίηση των παιδιών τόσο από φαινόμενα παιδοφιλίας όσο και από θέματα εκφοβισμού. 4. Τα παιδιά μπορούν εύκολα να πέσουν θύματα αποπλάνησης και σεξουαλικής παρενόχλησης. 5. Οι συνεχείς αλλαγές των ρυθμίσεων δημιουργεί προβλήματα στους φορείς που ασχολούνται με την προστασία των παιδιών και φέρνει σε δύσκολη θέση τους γονείς. 6. Έχει εξ αρχής ανοιχτό το profile των χρηστών με αποτέλεσμα οι γονείς θα πρέπει να εκπαιδευτούν στο να μάθουν να το περιορίζουν για το καλό των παιδιών τους.

41 τα αισθήματα γίνανε status οι αγάπες like και οι χωρισμοί delete

42

43 Τα προσωπικά σου δεδομένα είναι πολύτιμα! Με τον όρο προσωπικά δεδομένα εννοούμε φωτογραφίες και video ιδιωτικής και μη ζωής, θρησκευτικές και φιλοσοφικές προτιμήσεις, συμμετοχή σε πολιτικές και συνδικαλιστικές οργανώσεις, ιατρικά στοιχεία και κατάσταση υγείας ενός ατόμου, σεξουαλικές προτιμήσεις και γενικότερα ο,τιδήποτε αφορά την ιδιωτική ζωή ενός ατόμου και όχι τους δημόσιους κοινωνικούς κύκλους. Η προστασία των προσωπικών δεδομένων και της ιδιωτικής ζωής αποτελεί θεμελιώδης ανθρώπινο δικαίωμα. Μυστικά μάτια στο «σύννεφο» Η μεγαλύτερη ανησυχία είναι η αυξανόμενη χρήση του cloud computing, της αποθήκευσης δεδομένων όχι πια στον προσωπικό υπολογιστή (ή τηλέφωνο ή άλλη συσκευή) του καθ ενός αλλά σε κεντρικούς server κάπου Το δικαίωμα στη λήθη Η αναθεώρηση της οδηγίας για την προστασία των δεδομένων που έχει δρομολογήσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προβλέπει μεταξύ άλλων το δικαίωμα κάθε πολίτη να τον «ξεχάσει» το σύστημα όταν αποφασίσει αυτός ότι θέλει να διαγραφεί από τη μία ή άλλη υπηρεσία (εκτός αν υπάρχουν σημαίνοντες λόγοι διατήρησης των στοιχείων για δικαστικούς ή παρεμφερείς λόγους). Πρόσεχε που τα δίνεις. Ρώτα για ποιο σκοπό. Μάθε πως τα επεξεργάζονται.

44 Ο όρος copyright δεν σημαίνει the right to copy! Τα πνευματικά δικαιώματα αποτελούν μια μορφή προστασίας που παρέχεται από τον νόμο στους συντάκτες και τους δημιουργούς αυθεντικής εργασίας. Οι δημιουργοί έχουν έτσι αποκλειστικό δικαίωμα επάνω στο έργο τους σε σχέση με την (προσωρινή ή μόνιμη) χρήση, αντιγραφή, ή αναπαραγωγή του έργου τους, με οποιοδήποτε τρόπο και σε οποιοδήποτε μέσο. Κανένας άλλος εκτός από το δημιουργό δεν μπορεί να κάνει οποιαδήποτε χρήση του έργου, εάν δεν υπάρχει γραπτή, σαφής δήλωση από τον ίδιο το δημιουργό. Τα έργα αυτά μπορούν να είναι: λογοτεχνία (βιβλία, άρθρα), δράμα (θεατρικά έργα, ταινίες), μουσική, καλλιτεχνία (ζωγραφική, γλυπτά), λογισμικό, καθώς και ορισμένες άλλες αυθεντικές δημιουργικές εργασίες. Creative Commons Οι άδειες Creative Commons (CC) δημιουργήθηκαν το 2001 και εφαρμόζονται από το 2007 και στην Ελλάδα. Πρόκειται για έναν πιο ευέλικτο τρόπο προστασίας της πνευματικής ιδιοκτησίας ο οποίος επιτρέπει στο δημιουργό να ορίσει τον τρόπο με τον οποίο το έργο του μπορεί να χρησιμοποιηθεί από τρίτους.

45 Δεν είσαι αόρατος! Αν υποψιαστείτε παράνομο περιεχόμενο ή παράνομη συμπεριφορά στο διαδίκτυο: Κάντε καταγγελία στο Κέντρο Ασφαλούς Διαδικτύου μέσω της ηλεκτρονικής φόρμας Τηλ.: Επικοινωνήστε με την Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος της Ελληνικής Αστυνομίας. Τηλέφωνα: , Γραμμή καταγγελιών: ή Επικοινωνήστε με το Συνήγορο του Παιδιού στο Επικοινωνήστε με τη Γραμμή Βοήθειας ΥΠΟΣΤΗΡΙΖΩ της Μονάδας Εφηβικής Υγείας της Β Παιδιατρικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών / help@saferinternet.gr

46 Βιβλιογραφία - Δικτυογραφία 1. Ελληνικό Κέντρο Ασφαλούς Διαδικτύου 2. Ενημερωτικός Κόμβος Π.Σ.Δ. για την Ασφάλεια στο Διαδίκτυο 3. Τομέας Εκπ. Τεχνολογίας - Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου 4. Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα 5. STOP στην Ενδοσχολική Βία 6. Συνήγορος του παιδιού 7. Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος - Cyber Crime Unit 8. Facebook

47