ΣΗΣΛΟ «Ζ ΥΡΖΖ ΣΟΤ ΑΝΑΛΤΣΗΚΟΤ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΣΟ ΑΠΟ ΣΟΝ ΔΚΠΑΗΓΔΤΣΗΚΟ ΣΟ ΠΛΑΗΗΟ ΣΟΤ ΤΓΥΡΟΝΟΤ ΝΖΠΗΑΓΧΓΔΗΟΤ»

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΣΗΣΛΟ «Ζ ΥΡΖΖ ΣΟΤ ΑΝΑΛΤΣΗΚΟΤ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΣΟ ΑΠΟ ΣΟΝ ΔΚΠΑΗΓΔΤΣΗΚΟ ΣΟ ΠΛΑΗΗΟ ΣΟΤ ΤΓΥΡΟΝΟΤ ΝΖΠΗΑΓΧΓΔΗΟΤ»"

Transcript

1 ΣΗΣΛΟ «Ζ ΥΡΖΖ ΣΟΤ ΑΝΑΛΤΣΗΚΟΤ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΣΟ ΑΠΟ ΣΟΝ ΔΚΠΑΗΓΔΤΣΗΚΟ ΣΟ ΠΛΑΗΗΟ ΣΟΤ ΤΓΥΡΟΝΟΤ ΝΖΠΗΑΓΧΓΔΗΟΤ» ΠΣΤΥΗΑΚΖ ΔΡΓΑΗΑ ΣΧΝ: ΜΑΡΣΗΝΟΤ ΑΗΚΑΣΔΡΗΝΖ Α.Μ ΜΠΟΕΗΟΝΔΛΟΤ ΔΗΡΖΝΖ Α.Μ ΔΠΗΒΛΔΠΧΝ ΚΑΘΖΓΖΣΖ: Β. ΣΑΦΟ ΑΘΖΝΑ

2 ΠΔΡΗΔΥΟΜΔΝΑ Πεξίιεςε. 7 Δηζαγσγή.. 9 Αηηηνιφγεζε επηινγήο ζέκαηνο.. 10 Σν πιαίζην ηνπ λεπηαγσγείνπ ηεο έξεπλάο καο ΘΔΧΡΖΣΗΚΟ ΜΔΡΟ 13 Αλαιπηηθφ πξφγξακκα θαη νξηζκνί 14 Δίδε αλαιπηηθψλ πξνγξακκάησλ 15 Ηζηνξηθή εμέιημε. 18 Θεσξεηηθέο πξνζεγγίζεηο ηνπ αλαιπηηθνχ πξνγξάκκαηνο. 22 Ο ξφινο ηνπ λεπηαγσγνχ θαη ην αλαιπηηθφ πξφγξακκα. 27 Αλαιπηηθφ πξφγξακκα θαη δηδαζθαιία.. 31 Βησκαηηθή δηδαζθαιία- Ζ κέζνδνο project.. 34 Γηαθνξνπνηεκέλε παηδαγσγηθή- Μηα δηαθνξεηηθή δηδαζθαιία. 38 Αλαιπηηθφ πξφγξακκα θαη Τπνζηεξηθηηθφ Δθπαηδεπηηθφ Τιηθφ.. 41 Αλαιπηηθφ πξφγξακκα θαη Κνηλσληθφ Πιαίζην 44 ΔΡΔΤΝΖΣΗΚΟ ΜΔΡΟ. 48 Θεσξίεο πνπ αθνξνχλ ηελ έξεπλα δξάζεο.. 49 Δπηινγή εξεπλεηηθήο κεζφδνπ θαη αηηηνιφγεζε. 53 Δξεπλεηηθά εξσηήκαηα

3 Σξφπνο δηεμαγσγήο ηεο έξεπλαο δξάζεο Σχπνο έξεπλαο δξάζεο 56 Μέζνδνη πιινγήο Γεδνκέλσλ. 59 ΠΡΑΓΜΑΣΟΠΟΗΖΖ ΣΖ ΔΡΔΤΝΑ.. 61 Δθηίκεζε ηεο θαηάζηαζεο.. 62 Α ΚΤΚΛΟ ρεδηαζκφο. 64 Κξηηήξηα Αμηνιφγεζεο 65 Τινπνίεζε Γξάζε. 65 Αμηνιφγεζε. 66 Οκαδηθφο Αλαζηνραζκφο. 68 Β ΚΤΚΛΟ ρεδηαζκφο.. 70 Κξηηήξηα Αμηνιφγεζεο 71 Τινπνίεζε Γξάζε.. 71 Αμηνιφγεζε. 71 Οκαδηθφο Αλαζηνραζκφο 74 Γ ΚΤΚΛΟ ρεδηαζκφο.. 76 Κξηηήξηα Αμηνιφγεζεο 76 3

4 Τινπνίεζε Γξάζε 76 Δξσηήκαηα πκπεξάζκαηα.. 77 Αμηνιφγεζε. 77 Οκαδηθφο Αλαζηνραζκφο. 80 Γ ΚΤΚΛΟ(επέκηαζε) ρεδηαζκφο. 82 Κξηηήξηα Αμηνιφγεζεο.. 82 Τινπνίεζε Γξάζε.. 82 Δξσηήκαηα πκπεξάζκαηα. 83 Αμηνιφγεζε. 83 Οκαδηθφο Αλαζηνραζκφο 85 ΓΔΝΗΚΑ ΤΜΠΔΡΑΜΑΣΑ 86 Γεληθά ζπκπεξάζκαηα 87 ΑΣΟΜΗΚΟ ΑΝΑΣΟΥΑΜΟ. 91 Α ΚΤΚΛΟ Αηνκηθφο αλαζηνραζκφο: Μαξηίλνπ Αηθαηεξίλε 92 Αηνκηθφο αλαζηνραζκφο: Μπνδηνλέινπ Δηξήλε.93 4

5 Β ΚΤΚΛΟ Αηνκηθφο αλαζηνραζκφο: Μαξηίλνπ Αηθαηεξίλε. 95 Αηνκηθφο αλαζηνραζκφο: Μπνδηνλέινπ Δηξήλε 96 Γ ΚΤΚΛΟ Αηνκηθφο αλαζηνραζκφο: Μαξηίλνπ Αηθαηεξίλε 97 Αηνκηθφο αλαζηνραζκφο: Μπνδηνλέινπ Δηξήλε 98 Γ ΚΤΚΛΟ(επέκηαζε) Αηνκηθφο αλαζηνραζκφο: Μαξηίλνπ Αηθαηεξίλε. 99 Αηνκηθφο αλαζηνραζκφο: Μπνδηνλέινπ Δηξήλε ΑΣΟΜΗΚΖ ΑΞΗΟΛΟΓΖΖ 101 Αηνκηθή αμηνιφγεζε: Μαξηίλνπ Αηθαηεξίλε Πψο άιιαμα σο ππνςήθηα εθπαηδεπηηθφο 102 Ση ήηαλ ε δνπιεηά ζην λεπηαγσγείν γηα κέλα πξηλ θαη ηη είλαη ηψξα 103 Απνηίκεζε ηεο εθπαηδεπηηθήο έξεπλαο δξάζεο 104 Γπζθνιίεο θαη Πξνβιεκαηηζκνί.105 5

6 Αηνκηθή αμηνιφγεζε: Μπνδηνλέινπ Δηξήλε Πψο άιιαμα σο ππνςήθηα εθπαηδεπηηθφο 106 Ση ήηαλ ε δνπιεηά ζην λεπηαγσγείν γηα κέλα πξηλ θαη ηη είλαη ηψξα Απνηίκεζε ηεο εθπαηδεπηηθήο έξεπλαο δξάζεο 107 Γπζθνιίεο θαη Πξνβιεκαηηζκνί 108 Δπίινγνο..109 ΒΗΒΛΗΟΓΡΑΦΗΑ: 111 Διιεληθή Βηβιηνγξαθία. 112 Ξέλε Βηβιηνγξαθία.115 Παξάξηεκα

7 ΠΔΡΗΛΖΦΖ Ζ ζπγθεθξηκέλε πηπρηαθή εξγαζία, κε ζέκα «Ζ ρξήζε ηνπ αλαιπηηθνχ πξνγξάκκαηνο απφ ηνλ εθπαηδεπηηθφ, ζηα πιαίζηα ηνπ ζχγρξνλνπ λεπηαγσγείνπ», θηλείηαη αλάκεζα ζε δχν πεδία ηελ ζεσξία θαη ηελ πξάμε. Ο ζηφρνο ηεο είλαη λα παξαζέζεη ηα πηζαλά νθέιε πνπ ελδερνκέλσο λα έρεη ην λέν αλαιπηηθφ πξφγξακκα, ψζηε λα βειηηψζεη ή λα επηιχζεη κηα πξνβιεκαηηθή θαηάζηαζε πνπ ιακβάλεη ρψξα ζηα πιαίζηα ηεο ηάμεο. Ζ έξεπλά καο ζηεξίρζεθε ζηα βήκαηα ηεο κεζφδνπ ηεο εθπαηδεπηηθήο έξεπλαο δξάζεο. Πξηλ μεθηλήζνπκε λα πξαγκαηνπνηνχκε ηηο απαξαίηεηεο επηζθέςεηο ζην λεπηαγσγείν γηα ηελ δηεμαγσγή ηεο έξεπλαο καο, πξνεγήζεθε ε κειέηε ησλ ζεσξηψλ πνπ ζρεηίδνληαη κε ην αλαιπηηθφ πξφγξακκα θαη ηελ ηζηνξηθή εμέιημή ηνπ. Δηδηθφηεξα, εζηηάζακε ζηνλ ηξφπν κε ηνλ νπνίν κπνξνχκε σο εθπαηδεπηηθνί, λα πξνζεγγίζνπκε ηηο αξρέο ηνπ Γηαζεκαηηθνχ Δληαίνπ Πιαηζίνπ Πξνγξακκάησλ πνπδψλ γηα ην λεπηαγσγείν, γηα ηνλ ζρεδηαζκφ ηεο εθπαηδεπηηθήο καο δξάζεο. ηελ πνξεία ηεο έξεπλάο καο, πξαγκαηνπνηήζακε ηξεηο θχθινπο δηδαζθαιίαο θαηά ηελ δηάξθεηα ησλ νπνίσλ, εζηηάζακε ζε κηα πξνβιεκαηηθή θαηάζηαζε θαη επηδηψμακε ηελ επίιπζε ή ηελ βειηίσζή ηεο. ε θάζε θχθιν αθνινπζήζακε ην κνληέιν ηνπ Kemmis, ζχκθσλα κε ην νπνίν ε έξεπλα δξάζεο εμειίζζεηαη κε ηελ εμήο κνξθή: ζρεδηαζκφο, δξάζε, παξαηήξεζε, ζηνραζκφο θαη αλαζρεδηαζκφο. Καηά ηε θάζε θάζε αλαζρεδηαζκνχ ιακβάλακε ππφςε ηα δεδνκέλα ηνπ πξνεγνχκελνπ θχθινπ, ζέινληαο λα αμηνπνηήζνπκε ηελ έξεπλα δξάζεο γηα ηελ βειηίσζε αθελφο ηεο πξνβιεκαηηθήο θαηάζηαζεο θαη αθεηέξνπ ηεο δηδαθηηθήο καο πνξείαο. Χζηφζν, ε πνξεία απηή αλέδεημε θαη πξνβιεκαηηζκνχο, απνξίεο ζρεηηθά κε ηνλ ηξφπν ζρεδηαζκνχ ηνπ αλαιπηηθνχ πξνγξάκκαηνο, δειαδή κε ηνλ αλχπαξθην ξφιν ηνπ εθπαηδεπηηθνχ ζηελ δηαδηθαζία ζρεδηαζκνχ ηνπ. Δπηπιένλ, αλαθνξηθά κε ηνλ ηξφπν ρξήζεο απηνχ, ήηνη θαηά πφζν ην αλαιπηηθφ πξφγξακκα είλαη σθέιηκν λα αθνινπζείηαη πηζηά απφ ηνλ εθπαηδεπηηθφ ή επηδέρεηαη παξεκβάζεηο ψζηε λα δεκηνπξγεζνχλ ηα θαηάιιεια πεξηβάιινληα κάζεζεο γηα θάζε πιαίζην, απνθιείνληαο ζε έλα βαζκφ ηελ δεκηνπξγία πξνβιεκαηηθψλ θαηαζηάζεσλ. 7

8 Δλ θαηαθιείδη, ζην ηειεπηαίν κέξνο ηεο πηπρηαθήο απηήο εξγαζίαο, παξαζέηνληαη ηα γεληθά ζπκπεξάζκαηα, ζηα νπνία θαηαιήμακε κεηά ηελ έξεπλά καο, εληνχηνηο, πξνθχπηνπλ θαη θάπνηα αλνηθηά εξσηήκαηα, πνπ καο πξνβιεκάηηζαλ θαη παξάιιεια, αλαηξνθνδφηεζαλ ην ελδηαθέξνλ καο γηα ηελ κειινληηθή εθπαηδεπηηθή καο πνξεία. 8

9 ΔΗΑΓΧΓΖ Χο κειινληηθνί εθπαηδεπηηθνί απνθαζίζακε λα αλαιάβνπκε ηελ εθπφλεζε ηεο πηπρηαθήο εξγαζίαο κε ζέκα: «ε ρξήζε ηνπ αλαιπηηθνχ πξνγξάκκαηνο απφ ηνλ εθπαηδεπηηθφ ζηα πιαίζηα ηνπ ζχγρξνλνπ λεπηαγσγείνπ», πξνθεηκέλνπ λα ειέγμνπκε κέρξη πην βαζκφ κπνξνχκε λα ζπλδπάζνπκε ηελ ζεσξία ηνπ αλαιπηηθνχ πξνγξάκκαηνο κε ηελ πξάμε ηεο εθπαηδεπηηθήο πξαγκαηηθφηεηαο. Έρνληαο απηφ ζην κπαιφ καο σο ζηφρν, πηζηεχνπκε πσο ε ζπγθεθξηκέλε πηπρηαθή εξγαζία ζα απνηειέζεη κηα ρξήζηκε πεγή γηα ηελ πνξεία καο σο εθπαηδεπηηθνί θαζψο θαη γηα ηελ παηδεία καο σο άλζξσπνη. Σελ ζθέςε καο απηή έξρνληαη λα ζπκπιεξψζνπλ νη πεπνηζήζεηο πνπ απνρηήζακε θαηά ηελ δηάξθεηα ησλ ζπνπδψλ καο ζην Παλεπηζηήκην, νη νπνίεο αθνξνχλ ηελ κάζεζε φπσο πξνθχπηεη απφ βησκαηηθέο θαη δηαθνξνπνηεκέλεο πξαθηηθέο. Γεληθφηεξα, ε πξνζπάζεηά καο είλαη λα αλαγλψζνπκε αξρηθά, ηηο αλάγθεο θαη ηα ελδηαθέξνληα ησλ παηδηψλ, λα ηα πξνζαξκφζνπκε ζηνπο ζηφρνπο πνπ καο παξέρεη ην αλαιπηηθφ πξφγξακκα θαη ηειηθά, λα δεκηνπξγήζνπκε έλα πεξηβάιινλ κάζεζεο πνπ ζα θαιχπηεη ακθίδξνκα θαη ηηο δπν πιεπξέο, εθπαηδεπηηθνχ θαη παηδηψλ. αθψο, ην εγρείξεκά καο δελ είλαη θάηη εχθνιν ή θάηη πνπ κπνξνχκε λα πνχκε κε ζηγνπξηά, αθφκε θαη ζην ηέινο ηνπ πσο ην έρνπκε θαιχςεη πιήξσο. Χζηφζν, ν βαζκφο πξσηνηππίαο ηνπ θαη ελδηαθέξνληνο απφ εκάο είλαη ν ιφγνο πνπ ην επηιέμακε. Καηά ηελ δηάξθεηα ηεο θνίηεζήο καο ζην παλεπηζηήκην, θαη πην ζπγθεθξηκέλα, ζηελ πεξίνδν πξαγκαηνπνίεζεο ησλ πξαθηηθψλ καο αζθήζεσλ αθνινπζήζακε κηα πνξεία πνπ δηέζεηε αλαζηνραζκνχο, εξσηήκαηα αιιά θαη δηαπηζηψζεηο. Αλαθεξφκαζηε, θπξίσο, ζην θεληξηθφ πξφβιεκά καο ην νπνίν αθνξά ηελ επηηπρία ησλ δξαζηεξηνηήησλ. Καηά πφζν κηα πνιχ θαιή δξαζηεξηφηεηα θαιή ελλνψληαο ηελ αληαπφθξηζε ζηα ελδηαθέξνληα ησλ παηδηψλ θαη ζηνπο ζηφρνπο πνπ έρνπκε ζέζεη κε βάζε ην αλαιπηηθφ πξφγξακκα- κπνξεί λα επαλαιεθζεί κε ηα ίδηα απνηειέζκαηα ζε έλα δηαθνξεηηθφ πιαίζην, κεηαηξέπνληαο πηζαλά ηελ δηαδηθαζία δξάζεο δηαηεξψληαο φκσο ηνπο ίδηνπο ζηφρνπο ηνπ αλαιπηηθνχ πξνγξάκκαηνο. 9

10 πλνςίδνληαο, κε απηφ ην εξψηεκα θαη ηηο γλψζεηο πνπ έρνπκε ιάβεη ήδε ζα πξνζπαζήζνπκε λα δψζνπκε ιχζε ζηνλ πξνβιεκαηηζκφ καο θαη λα ζαο παξνπζηάζνπκε ηνλ ηξφπν κε ηνλ νπνίν ζα δηαηειέζνπκε ηελ έξεπλά καο. ΑΗΣΗΟΛΟΓΖΖ ΔΠΗΛΟΓΖ ΘΔΜΑΣΟ Χο κειινληηθνί εθπαηδεπηηθνί απνθαζίζακε λα επηιέμνπκε ην ζέκα ηεο ρξήζεο ηνπ αλαιπηηθνχ πξνγξάκκαηνο απφ ηνλ εθπαηδεπηηθφ ζην πιαίζην ηνπ ζχγρξνλνπ λεπηαγσγείνπ πξνθεηκέλνπ λα ειέγμνπκε κέρξη πην βαζκφ κπνξνχκε λα ζπλδπάζνπκε ηελ ζεσξία ηνπ αλαιπηηθνχ πξνγξάκκαηνο κε ηελ πξάμε ηεο εθπαηδεπηηθήο πξαγκαηηθφηεηαο. Έρνληαο απηφ ζην κπαιφ καο σο ζηφρν, πηζηεχνπκε πσο ε ζπγθεθξηκέλε πηπρηαθή εξγαζία ζα απνηειέζεη κηα ρξήζηκε πεγή γηα ηελ πνξεία καο σο εθπαηδεπηηθνί θαζψο θαη γηα ηελ παηδεία καο σο άλζξσπνη. Σελ ζθέςε καο απηή έξρνληαη λα ζπκπιεξψζνπλ νη πεπνηζήζεηο πνπ απνρηήζακε θαηά ηελ δηάξθεηα ησλ ζπνπδψλ καο ζην Παλεπηζηήκην, νη νπνίεο αθνξνχλ ηελ κάζεζε φπσο πξνθχπηεη απφ βησκαηηθέο θαη δηαθνξνπνηεκέλεο πξαθηηθέο. Γεληθφηεξα, ε πξνζπάζεηά καο είλαη λα αλαγλψζνπκε αξρηθά, ηηο αλάγθεο θαη ηα ελδηαθέξνληα ησλ παηδηψλ, λα ηα πξνζαξκφζνπκε ζηνπο ζηφρνπο πνπ καο παξέρεη ην αλαιπηηθφ πξφγξακκα θαη ηειηθά, λα δεκηνπξγήζνπκε έλα πεξηβάιινλ κάζεζεο πνπ ζα θαιχπηεη ακθίδξνκα θαη ηηο δπν πιεπξέο, εθπαηδεπηηθνχ θαη παηδηψλ. αθψο, ην εγρείξεκά καο δελ είλαη θάηη εχθνιν ή θάηη πνπ κπνξνχκε λα πνχκε κε ζηγνπξηά, αθφκε θαη ζην ηέινο ηνπ πσο ην έρνπκε θαιχςεη πιήξσο. Χζηφζν, ν βαζκφο πξσηνηππίαο ηνπ θαη ελδηαθέξνληνο απφ εκάο είλαη ν ιφγνο πνπ ην επηιέμακε. Καηά ηελ δηάξθεηα ηεο θνίηεζήο καο ζην παλεπηζηήκην, θαη πην ζπγθεθξηκέλα, ζηελ πεξίνδν πξαγκαηνπνίεζεο ησλ πξαθηηθψλ καο αζθήζεσλ αθνινπζήζακε κηα πνξεία πνπ δηέζεηε αλαζηνραζκνχο, εξσηήκαηα αιιά θαη δηαπηζηψζεηο. Αλαθεξφκαζηε, θπξίσο, ζην θεληξηθφ πξφβιεκά καο ην νπνίν αθνξά ηελ επηηπρία ησλ δξαζηεξηνηήησλ. Καηά πφζν κηα πνιχ θαιή δξαζηεξηφηεηα θαιή ελλνψληαο ηελ αληαπφθξηζε ζηα ελδηαθέξνληα ησλ παηδηψλ θαη ζηνπο ζηφρνπο πνπ έρνπκε ζέζεη 10

11 κε βάζε ην αλαιπηηθφ πξφγξακκα- κπνξεί λα επαλαιεθζεί κε ηα ίδηα απνηειέζκαηα ζε έλα δηαθνξεηηθφ πιαίζην, κεηαηξέπνληαο πηζαλά ηελ δηαδηθαζία δξάζεο δηαηεξψληαο φκσο ηνπο ίδηνπο ζηφρνπο ηνπ αλαιπηηθνχ πξνγξάκκαηνο. πλνςίδνληαο, κε απηφ ην εξψηεκα θαη ηηο γλψζεηο πνπ έρνπκε ιάβεη ήδε ζα πξνζπαζήζνπκε λα δψζνπκε ιχζε ζηνλ πξνβιεκαηηζκφ καο θαη λα ζαο παξνπζηάζνπκε ηνλ ηξφπν κε ηνλ νπνίν ζα δηαηειέζνπκε ηελ έξεπλά καο. 11

12 ΣΟ ΠΛΑΗΗΟ ΣΟΤ ΝΖΠΗΑΓΧΓΔΗΟΤ ΣΖ ΔΡΔΤΝΑ ΜΑ ην λεπηαγσγείν πνπ μεθηλήζακε ηηο επηζθέςεηο καο ψζηε λα βνεζεζνχκε θαη λα ζπλεξγαζηνχκε κε ηα παηδηά ζην πιαίζην ηεο πηπρηαθήο καο εξγαζίαο, παξαηεξήζακε αξρηθά θάπνηα πξάγκαηα ζρεηηθά κε ην πιαίζην ηεο ηάμεο. Σα παηδηά ζην λεπηαγσγείν απηφ είλαη 24, εθ ησλ νπνίσλ ηα 14 είλαη πξνλήπηα θαη ηα 10 λήπηα. Σα αγφξηα είλαη επίζεο 14 θαη 10 θνξίηζηα. ηελ ηάμε καο ππάξρνπλ καζεηέο απφ άιιεο ρψξεο θαη πην ζπγθεθξηκέλα απφ ηελ Αιβαλία θαη ηελ Ηλδία, σζηφζν ηα παηδηά απηά είλαη εμνηθεησκέλα κε ηελ ειιεληθή γιψζζα θαη δελ έρνπλ θάπνηα δπζθνιία ζηελ επηθνηλσλία, ζε αλαθνξά κε ηελ γιψζζα. Σν λεπηαγσγείν καο ζπζηεγάδεηαη κε ην δεκνηηθφ θαη ν εμσηεξηθφο ρψξνο ησλ παηδηψλ είλαη πνιχ πεξηνξηζκέλνο αθφκε θαη ζην δηάιιεηκα θαη δελ δηαζέηεη απιή, παξά κφλν έλα γήπεδν κπάζθεη. ηνλ εζσηεξηθφ ρψξν ηνπ λεπηαγσγείνπ ππάξρεη απφ ηελ κία πνιχ δηαζέζηκν πιηθφ αιιά ν ρψξνο είλαη κηθξφο θαη δελ δίλεηαη ε δπλαηφηεηα ηεο κεγαιχηεξεο δπλαηήο εθκεηάιιεπζεο ηνπ. Γηα παξάδεηγκα, ελψ ην λεπηαγσγείν δηαζέηεη κηα κεγάιε πνηθηιία ζε βηβιία θάζε είδνπο, ε βηβιηνζήθε βξίζθεηαη ζε κηα γσλία θαη είλαη έλα πνιχ ςειφ έπηπιν φπνπ ηα παηδηά δελ έρνπλ πξφζβαζε. Γίπια αθξηβψο ππάξρεη κηα πην ρακειή βηβιηνζήθε ε νπνία φκσο, έρεη επάλσ ηεο ηα πην ραιαζκέλα βηβιία ηεο ηάμεο, ζθηζκέλα θαη μεζσξηαζκέλα. ε ζρέζε κε ηα παηδηά ππάξρεη κεγάιε θιηκάθσζε αλάκεζα ζηα λήπηα θαη ηα πξνλήπηα ζε καζεζηαθφ επίπεδν. Δπηπιένλ, ην λεπηαγσγείν ιεηηνπξγεί θαη σο νινήκεξν ζην νπνίν φκσο, θνηηνχλ ζηελ πιεηνςεθία λήπηα έηζη έρνπλ ηελ δπλαηφηεηα λα αζρνινχληαη κε δξαζηεξηφηεηεο γξαθήο θαη αλάγλσζεο πην εληαηηθά θαη πην ήζπρα θαζψο είλαη πνιχ ιηγφηεξα ηα παηδηά. Θεσξνχκε ινηπφλ, πσο νθείινπκε λα αλαπηχμνπκε δξαζηεξηφηεηεο νη νπνίεο λα ιακβάλνπλ ππφςε απηήλ ηελ θιηκάθσζε θαη λα κελ απνθιείνπλ θάπνην παηδί. 12

13 ΘΔΧΡΖΣΗΚΟ ΜΔΡΟ 13

14 ΑΝΑΛΤΣΗΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΚΑΗ ΟΡΗΜΟΗ Σν αλαιπηηθφ πξφγξακκα ζπνπδψλ αληηζηνηρεί ζηνλ φξν «curriculum», πνπ έρεη ηηο ξίδεο ηνπ ζηελ ιαηηληθή επνρή. Ο φξνο απηφο ζεκαίλεη ηνλ θχθιν ζε ζηάδην, θαη πξνθαλψο έρεη ζρέζε κε ηελ αγγιηθή ιέμε «course» πνπ ζεκαίλεη πνξεία (Υαηδεγεσξγίνπ,2003:100). Δλλνηνινγηθά, ε ιέμε ππνδειψλεη ηελ θπθιηθή θίλεζε ηεο κειέηεο ησλ ζπνπδψλ ζην ζρνιείν ή ζην παλεπηζηήκην. Σφζν Έιιελεο, φζν θαη μέλνη παηδαγσγνί θαη θηιφζνθνη ή ζηνραζηέο, πνπ έρνπλ αζρνιεζεί κε ην αλαιπηηθφ πξφγξακκα 1 θαη ηελ εξκελεία ηνπ, έρνπλ πξνζπαζήζεη λα εμάγνπλ νξηζκνχο ζρεηηθά κε απηφ. Έλαο απφ ηνπο πην δηαδεδνκέλνπο είλαη απηφο ηνπ Stenhouse, ν νπνίνο αλαπηχζζεηαη σο εμήο:..έλα αλαιπηηθό πξόγξακκα είλαη κηα πξνζπάζεηα λα δηαθνηλώζεη θαλείο ηηο βαζηθέο αξρέο θαη ηα ραξαθηεξηζηηθά κηαο εθπαηδεπηηθήο πξόηαζεο, ζε ηέηνηα κνξθή, πνπ λα είλαη αλνηθηή ζε θξηηηθή αλάιπζε θαη λα δίλεηαη ε δπλαηόηεηα γηα απνηειεζκαηηθή κεηαηξνπή ηεο ζε πξάμε (Stenhouse:1975:4 ζην Φαηδεγεσξγίνπ 2003:106) Ο παξαπάλσ νξηζκφο δηαθξίλεη κηα πην αλνηθηή πηπρή ηνπ αλαιπηηθνχ πξνγξάκκαηνο πνπ ηίζεηαη ζηελ δηαδηθαζία ηεο θξηηηθήο αλάιπζεο θαη παξάιιεια δίλεη ηελ δπλαηφηεηα ζηνλ εθπαηδεπηηθφ λα ηελ κεηαηξέςεη ζε πξάμε αλάινγα κε ην πιαίζην. Αλαγλσξίδεη έηζη, πσο ην αλαιπηηθφ πξφγξακκα δελ απνηειεί κηα ηππνπνηεκέλε θαη πξνθαζνξηζκέλε δηαδηθαζία κάζεζεο αιιά, δίλεη ηελ δπλαηφηεηα ζηνλ εθπαηδεπηηθφ λα αλαπηχμεη ηελ δηθή ηνπ κνξθή αλαιπηηθνχ πξνγξάκκαηνο κέζσ ηνπ αλαζηνραζκνχ ηνπ, θαη λα νδεγεζεί ζηελ δηδαθηηθή πξάμε. Χζηφζν, ν νξηζκφο 1 Καζψο ππάξρνπλ πνηθίιεο πξνζεγγίζεηο ηνπ φξνπ Αλαιπηηθά πξνγξάκκαηα, πνπ θαζηζηνχλ πνιχ δχζθνιν ην έξγν ηεο δηαηχπσζεο ελφο νξηζκνχ θνηλά απνδεθηνχ, νθείινπκε λα νξίζνπκε πσο ρξεζηκνπνηνχκε ηνλ φξν ζηελ ζπγθεθξηκέλε εξγαζία. Χο Αλαιπηηθφ Πξφγξακκα ζεσξνχκε ην Πξφγξακκα πνπ ζρεδηάδεηαη ζε εζληθφ ή ηνπηθφ επίπεδν θαη πξνζδηνξίδεη ηηο γλψζεηο πνπ ζα δηδαρζνχλ ή ηηο δεμηφηεηεο πνπ ζα θαιιηεξγεζνχλ ζηνπο καζεηέο θάζε βαζκίδαο ηνπ εθπαηδεπηηθνχ ζπζηήκαηνο κέζα ζε θαζνξηζκέλν ζρνιηθφ θαη ρξνληθφ πιαίζην (Φινπξήο 2006: 96). 14

15 απηφο είλαη έλα δείγκα κφλν γηα ηελ εξκελεία ηνπ curriculum, θαζψο δελ έρνπκε κέρξη θαη ζήκεξα ζαθή θαη θνηλψο απνδεθηφ νξηζκφ. Ο John Goodlad (1979) ππνζηεξίδεη φηη δελ ππάξρεη ιφγνο λα ςάρλνπκε γηα «ηνλ» ζσζηφ νξηζκφ γηαηί, ε πνξεία πνπ αθνινπζείηαη γηα ηελ εμαγσγή ηνπ νξηζκνχ, αμίδεη ηνλ θφπν, κηα θαη έηζη δηαηεξείηαη ν δηάινγνο θαη ε ζπδήηεζε γχξσ απφ ην αλαιπηηθφ πξφγξακκα. Δηδηθφηεξα, ιακβάλνληαο ππφςε ηελ ξεπζηφηεηα γχξσ απφ ην ζρνιηθφ πιαίζην αθνχ, απεπζχλεηαη ζε έκςπρν πιηθφ ζπλερψο κεηαβαιιφκελν, δελ έρεη λφεκα λα αλαδεηνχκε ηνλ πην ζσζηφ νξηζκφ, δηφηη έλαο ηέηνηνο νξηζκφο, αλ ππήξρε, ζα ζήκαηλε φηη ζα πεξηέγξαθε κε απφιπηε αθξίβεηα κηα εθπαηδεπηηθή πξαγκαηηθφηεηα πνπ ζα ήηαλ απφιπηε, αηψληα θαη ακεηάβιεηε. Απηέο βέβαηα, νη πξνζπάζεηεο νξηζκνχ ηνπ αλαιπηηθνχ πξνγξάκκαηνο, φπσο έρνπλ δηαηππσζεί, απφ ηνπο δηάθνξνπο ζεσξεηηθνχο, θαηαιήγνπλ ζε αζάθεηεο ή αθφκε, θαη ζε αληηζέζεηο κεηαμχ ηνπο (Υαηδεγεσξγίνπ:2003: ). ηελ Διιάδα, φηαλ αλαθεξφκαζηε ζην «αλαιπηηθφ πξφγξακκα» γηα ην λεπηαγσγείν, δελ λνείηαη έλα σξνιφγην πξφγξακκα, άιισζηε δελ ζα ππήξρε ζηνλ φξν ε ιέμε «αλαιπηηθφ», αιιά ζε έλα πξφγξακκα δξαζηεξηνηήησλ, νδεγηψλ, καζεκάησλ θαη άιια. Σν πξφγξακκα απηφ έρεη ζρεδηαζηεί απφ θάπνηνλ ή θάπνηνπο γηα θάπνην ζθνπφ. Ο ζθνπφο απηφο εκπεξηέρεη ην ζηνηρείν ηεο κάζεζεο (Υαηδεγεσξγίνπ:2003:101). Όπσο φια ηα πξνγξάκκαηα, έηζη θαη απηφ δηέπεηαη απφ αξρέο νξγάλσζεο θαη δνκήο. ΔΗΓΖ ΑΝΑΛΤΣΗΚΧΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΣΧΝ Σα αλαιπηηθά πξνγξάκκαηα θαηεγνξηνπνηνχληαη κε βάζε ζπγθεθξηκέλα θάζε θνξά, θξηηήξηα. Δλδεηθηηθά, κηα θαηεγνξία είλαη ηα ππνρξεσηηθά ή επηινγήο, ζηα νπνία θξηηήξην είλαη ε ππνρξεσηηθή παξαθνινχζεζή ηνπ ή απιψο ην δηθαίσκα επηινγήο απφ ηελ πιεπξά ησλ καζεηψλ. Σα πξννδεπηηθά (παηδνθεληξηθά) ή ζπληεξεηηθά αλαιπηηθά πξνγξάκκαηα, δηαρσξίδνληαη απφ ηελ ηδενινγία θαη θηινζνθία ζηελ νπνία ζηεξίδνληαη. πλερίδνληαο ηελ θαηεγνξηνπνίεζε ησλ αλαιπηηθψλ πξνγξακκάησλ αλαδεηθλχνληαη θαη άιια θξηηήξηα, φπσο ε ρξνληθή δηάξθεηα ηνπ, εηήζηα ή εμακεληαία, νη ζαθείο θαη ηεθκεξησκέλνη ζηφρνη ηνπ πνπ ην 15

16 δηαθξίλνπλ ζε παξαδνζηαθφ ή curriculum. εκαληηθέο δηαθξίζεηο, επηπξφζζεηα, γίλνληαη κε θξηηήξην ηε δπλαηφηεηα παξέκβαζεο ηνπ εθπαηδεπηηθνχ ζην αλαιπηηθφ πξφγξακκα δειαδή, θιεηζηά θαη αλνηθηά αλαιπηηθά πξνγξάκκαηα, ηελ εζσηεξηθή δνκή θαη νξγάλσζε ηνπ πεξηερνκέλνπ ηνπο, δηαθξίλνληαο ηα ζε γξακκηθήο ή ζπεηξνεηδνχο κνξθήο θαη αλάινγα κε ηα απνηειέζκαηα κάζεζεο ζην ζρνιείν, δειαδή ην ηη αθξηβψο καζαίλνπλ, θαηεγνξηνπνηνχληαη ζε επίζεκν ή θξπθφ αλαιπηηθφ πξφγξακκα. Ο John Goodlad(1979), θάλεη κηα δηάθξηζε αλάκεζα ζε πέληε δηαθνξεηηθά είδε αλαιπηηθψλ πξνγξακκάησλ: Ιδαληθό αλαιπηηθό πξόγξακκα: απηφ πνπ πξνηείλεηαη απφ ηελ πνιηηηθή εγεζία θαη ηνπο δηάθνξνπο θνξείο. Δπίζεκν αλαιπηηθό πξόγξακκα: απηφ πνπ έρεη εγθξηζεί γηα λα ρξεζηκνπνηεζεί ζε ζρνιεία. Αληηιεπηό αλαιπηηθό πξόγξακκα: απηφ πνπ εξκελεχεηαη απφ ηνπο δηδάζθνληεο. Λεηηνπξγηθό αλαιπηηθό πξόγξακκα: απηφ πνπ πξαγκαηηθά ζπκβαίλεη ζηηο ηάμεηο, φπσο ην παξαηεξνχλ θαη ην εξκελεχνπλ νη εξεπλεηέο. Βησκαηηθό αλαιπηηθό πξόγξακκα: απηφ πνπ βηψλεη θάζε καζεηήο θαη κπνξεί λα δηαπηζησζεί απφ ηα εκεξνιφγηα, ζπλεληεχμεηο κε ηνπο καζεηέο θαη ηελ παξαηήξεζή ηνπο. (Υαηδεγεσξγίνπ:2003:108) Ο εθπαηδεπηηθφο απνηειεί έλα απφ ηα ζεκαληηθφηεξα θξηηήξηα δηάθξηζεο ησλ αλαιπηηθψλ πξνγξακκάησλ ζε αλνηθηά θαη θιεηζηά. Με ηνλ ραξαθηεξηζκφ «αλνηθηφ» ζε έλα αλαιπηηθφ πξφγξακκα, δεκηνπξγείηαη απηφκαηα έλα πιαίζην δξάζεο ηνπ εθπαηδεπηηθνχ, πνπ ηνπ επηηξέπεη λα θηλεζεί ζχκθσλα κε ηελ δηακφξθσζε θάζε ηάμεο, δίλνληαο έκθαζε ζηελ ίδηα ηελ πξάμε ηεο επηθνηλσλίαο θαηά ηελ εθπαηδεπηηθή δηαδηθαζία. Δίλαη πξνγξάκκαηα πνπ δίλνπλ πξνβάδηζκα (πξνηεξαηφηεηα) ζηελ αλαδήηεζε, ηελ επηθνηλσλία θαη ηε ζπλεξγαζία καζεηψλ θαη εθπαηδεπηηθψλ, γεγνλφο πνπ ακθηζβεηεί ην κνλνπσιηαθφ ζρεδηαζκφ ηνπ εθπαηδεπηηθνχ θαη ηελ θαζνξηζηηθή ζεκαζία ηνπ ξφινπ ηνπ ζηελ επηθνηλσληαθή 16

17 ζρέζε (Υξπζαθίδεο,2006:56). Ο εθπαηδεπηηθφο έρεη ηελ δπλαηφηεηα λα γίλεη «δεκηνπξγηθφο», δειαδή λα παξέκβεη ή λα αλαζεσξήζεη ζηφρνπο, λα δηαιέμεη πεξηερφκελα θαη ηελ κέζνδν δηδαζθαιίαο (Σζάθνο, ππφ δεκνζίεπζε). Γηακνξθψλεη, κε ηέηνην ηξφπν ηελ δηδαζθαιία ηνπ, ψζηε λα δψζεη πξνηεξαηφηεηα ζηνλ ηξφπν θαηάθηεζεο ηεο γλψζεο θαη φρη ζην απνηέιεζκα. Έηζη, ην λφεκα ηεο εθπαηδεπηηθήο δηαδηθαζίαο κεηαβάιιεηαη απφ ην «ηη» ζην «πψο». Ζ κεηαβνιή απηή έρεη σο απνηέιεζκα, ηελ αιιειεπίδξαζε ηνπ εθπαηδεπηηθνχ κε ην αλαιπηηθφ πξφγξακκα θαη ηα παηδηά, εληζρχνληαο ηνπο ηξφπνπο δξάζεο κέζα απφ ηελ ζπκβνιή ηεο ζεσξίαο. Ζ κεηάβαζε δελ γίλεηαη απφ ηελ ζεσξία ζηελ πξάμε, ππνζηεξίδνπλ νη Carr & Kemmis, αιιά «από ην παξάινγν ζην ινγηθό, από ηελ άγλνηα ζηελ ζπλήζεηα, ζηε γλώζε θαη ηε ζθέςε» (1997: 157). Σα θιεηζηά αλαιπηηθά πξνγξάκκαηα δηέπνληαη απφ δηαθνξεηηθέο αληηιήςεηο ζε ζρέζε κε ηνλ ξφιν ηνπ εθπαηδεπηηθνχ θαη ηνπ καζεηή. ηελ θαηεγνξία απηή ν δάζθαινο είλαη ε απζεληία ηεο ηάμεο θαη δείθηεο ηεο απζεληίαο ηνπ απνηειεί ην αλαιπηηθφ πξφγξακκα. Ο ξφινο ηνπ έγθεηηαη ζηελ δηεθπεξαίσζε ησλ ζηφρσλ πνπ ηνπ δίλεη ην πξφγξακκα δειαδή, λα θαιχςεη ηελ δηδαθηέα χιε, εζηηάδνληαο ζην απνηέιεζκα ηεο δηαδηθαζίαο. πλήζσο ηα δνκεκέλα, θιεηζηά αλαιπηηθά πξνγξάκκαηα ζπλνδεχνληαη απφ κηα πιεζψξα δηδαθηέαο χιεο, πνπ δχζθνια κπνξεί λα θαιχςεη ε νκάδα (Υξπζαθίδεο,2006:55). Ο ηξφπνο δηδαζθαιίαο αληηκεησπίδεη ηελ ηάμε σο κηα νκνηνγέλεηα, θαη δηακνξθψλεηαη ζχκθσλα κε ηηο αξρέο ησλ ζπγθεληξσηηθψλ εθπαηδεπηηθψλ ζπζηεκάησλ (Σζάθνο, ππφ δεκνζίεπζε). Ζ πξάμε απνηειεί απιψο εθαξκνγή ηεο ζεσξίαο γηα πινπνίεζε ησλ πξνδηαγεγξακκέλσλ ζηφρσλ. Σν θιεηζηφ αλαιπηηθφ πξφγξακκα ζρεδηάδεηαη απφ «εηδήκνλεο» έμσ απφ ηα φξηα ηεο ηάμεο θαη δίλεηαη ζηνλ εθπαηδεπηηθφ σο έλα «πξντφλ», ζην νπνίν δελ κπνξεί λα παξέκβεη παξά κφλν λα ην «θαηαλαιψζεη» κε απνδέθηεο ηα παηδηά. Πξφθεηηαη γηα κηα πξνζέγγηζε ηνπ θιεηζηνχ αλαιπηηθνχ πξνγξάκκαηνο κε θνξά απφ ηελ θνξπθή ηεο ηεξαξρίαο (ζεσξεηηθνί- αθαδεκατθή) πξνο ηα θάησ (εθπαηδεπηηθνί) θαη απερεί κηα ζηαηηθή ζεψξεζε γηα ηελ εθπαίδεπζε, ηε γλψζε θαη ηνπο ηξφπνπο θαηάθηεζήο ηεο (Καηζαξνχ & Σζάθνο:2001:76). Σα θιεηζηά αλαιπηηθά πξνγξάκκαηα θαηαθέξλνπλ κέζα απφ ηελ ιεπηνκεξεηαθή θαηαγξαθή ηεο πνξείαο δξάζεο θαη ηελ ρξνληθή πίεζε λα δεκηνπξγνχλ έλα θιίκα έληνλα ερζξηθφ πξνο θάζε αλαδήηεζε θαη λεσηεξηζκφ (Υξπζαθίδεο,2006:55). ε θάζε εθπαηδεπηηθφ ζχζηεκα θαη ηάμε πέξα απφ ην επίζεκν αλαιπηηθφ πξφγξακκα πνπ έρεη ζεζπηζηεί θαη εθαξκφδεηαη, αλαπηχζζεηαη παξάιιεια θαη ην 17

18 θξπθφ αλαιπηηθφ πξφγξακκα. Ο φξνο απηφο αλαθέξεηαη ζε φιεο ηηο αλεπίζεκεο επηδξάζεηο, δηδαθηηθέο θαη κε, πνπ ιακβάλνπλ ρψξα ζηνλ ρψξν ηεο ηάμεο θαη ηνπ ζρνιείνπ γεληθφηεξα (Υαηδεγεσξγίνπ:2003:110). Δηδηθφηεξα, ην θξπθφ αλαιπηηθφ πξφγξακκα αθνξά φιεο ηηο άηππεο κνξθέο δηδαζθαιίαο πνπ αλαδχνληαη ζηα πιαίζηα ηεο ηάμεο θαη αθνξνχλ ηηο ζπκπεξηθνξέο ησλ παηδηψλ κέζα ζην θνηλσληθφ πιαίζην (Phillip Jackson,1968). Τπφ ην πξίζκα ηεο ζεσξίαο ηεο θξηηηθήο παηδαγσγηθήο, ην θξπθφ αλαιπηηθφ πξφγξακκα ζπλίζηαηαη ζηε ζησπειή δηδαζθαιία αληηιήςεσλ, ηδεψλ, ζπκπεξηθνξψλ θαη αμηψλ (Apple,1990, McLaren,1994). ΗΣΟΡΗΚΖ ΔΞΔΛΗΞΖ Σν 1895 ζεζκνπνηνχληαη γηα πξψηε θνξά κε λφκν ηα λεπηαγσγεία ζηελ Διιάδα θαη θαζνξίδνληαη ηα πξνζφληα ησλ λεπηαγσγψλ (Ξελίδεο,2007,δεκνζίεπζε ζην δηαδίθηπν) πσο θαη ε ειηθία ησλ παηδηψλ πνπ θνηηνχλ ζηα λεπηαγσγεία (χρξνλν λεπηαγσγείν 1975:102). Σν 1897 ε Αηθαηεξίλε Λαζθαξίδνπ γελλεκέλε ζηελ Βηέλλε θαη θφξε ηνπ Μαθεδφλα Κσλζηαληίλνπ Υξεζηνκάλνπ, ηδξχεη ην Γηδαζθαιείν θαη καδί ην πξψην Νεπηαγσγείν ζηελ Αζήλα κε ην φλνκα «Πξφηππνο Νεπηαθφο Κήπνο». Σν δηδαζθαιείν πεξηέξρεηαη ζην Γεκφζην ην 1922 θαη απφ ηφηε ιεηηνπξγεί σο Γεκφζην Δθπαηδεπηηθφ Ίδξπκα. Σν 1901 αθνινπζεί ε ίδξπζε δχν αθφκα Νεπηαγσγείσλ. Σν 1905 ηδξχεηαη ν «Πξφηππνο Λατθφο Νεπηαθφο Κήπνο» ζηνλ Πεηξαηά. Σν 1912 εδψ ζηελ Διιάδα έρνπκε ην «Δζληθφλ Νεπηνηξνθείνλ Καιιηζέαο» γηα ηα νξθαλά ησλ επηζηξάησλ θαη ησλ ηξαπκαηηψλ απφ ηνλ πφιεκν. Κάηη αξρίδεη λα θηλείηαη ζρεηηθά κε ηελ αγσγή ηεο πξνζρνιηθήο ειηθίαο. Απφ ην 1914 κέρξη ην 1929 ςεθίδεηαη ζηελ Διιάδα ν λφκνο πνπ θαζνξίδεη ηνλ ηξφπν ίδξπζεο θαη ιεηηνπξγίαο ησλ Νεπηαγσγείσλ πνπ ππάγνληαη ζην Τπνπξγείν Παηδείαο. Σν 1914 παηδηά πνπ ήηαλ ζηελ ειηθία ησλ 5 εηψλ κπνξνχλ λα θνηηήζνπλ ζην Νεπηαγσγείν. Δθείλε ηελ πεξίνδν αιιάδεη ην φξην ειηθίαο πνπ δχλαηαη λα πεξηιάβεη θαη παηδηά πνπ έρνπλ ζπκπιεξψζεη ηα ηέζζεξα ρξφληα ηνπο. Σν ηα Νεπηαγσγεία ζηελ Διιάδα θηάλνπλ ηνλ αξηζκφ ησλ πεληαθνζίσλ πεξίπνπ. Γηα νιφθιεξε ηελ δεθαεηία ηνπ 1940 δελ παξαηεξείηαη ζηελ Διιάδα θάπνηα πξφνδνο πάλσ ζηελ πξνζρνιηθή αγσγή. εκαληηθφ ζηαζκφ ζηελ αλάπηπμε ηεο πξνζρνιηθήο αγσγήο απνηειεί ε 18

19 δεθαεηία ηνπ 1960 (Ξελίδεο,2007,δεκνζίεπζε ζην δηαδίθηπν). Σελ ίδηα επνρή ν Bruner θαη άιινη αμηφινγνη κειεηεηέο ησλ αλαιπηηθψλ πξνγξακκάησλ πξνζπάζεζαλ λα βνεζήζνπλ ηνπο ζρεδηαζηέο απηψλ, λα νξγαλψζνπλ εκπεηξίεο γχξσ απφ θιεηδηάέλλνηεο ησλ δηαθφξσλ επηζηεκψλ (Κνπηζνπβάλνπ 1975:105). Σν 1961 ε Οπλέζθν δηνξγαλψλεη ζηελ Γελεχε ην Παγθφζκην πλέδξην Γεκφζηαο Δθπαηδεχζεσο. ηα πνξίζκαηα ηεο αλαθέξεηαη ζηελ αδπλακία ηεο νηθνγέλεηαο λα θαιχςεη επαξθψο ηηο ςπρνπλεπκαηηθέο αλάγθεο ησλ λεπίσλ. Αλαγλσξίδεηαη ε θνηλσληθή απνζηνιή ηνπ Νεπηαγσγείνπ αιιά θαη ε αλάγθε γηα εθπαίδεπζε εμεηδηθεπκέλνπ πξνζσπηθνχ. Σν 1962 ζπληάζζεηαη εδψ ζηελ Διιάδα ην Αλαιπηηθφ Πξφγξακκα ηνπ Νεπηαγσγείνπ πνπ ζα ηζρχζεη κέρξη ην Ζ δεθαεηία ηνπ ζεκαηνδνηεί αιιαγέο ζην ρψξν ηεο πξνζρνιηθήο αγσγήο. Ο ξφινο ησλ Νεπηαγσγψλ αλαβαζκίδεηαη θαη ηα αλαιπηηθά πξνγξάκκαηα γηα ην λεπηαγσγείν απνδεζκεχνληαη απφ ηα αλαιπηηθά πξνγξάκκαηα ηεο δεκνηηθήο εθπαίδεπζεο. Σν 1989 ην Αλαιπηηθφ πξφγξακκα αλαπξνζαξκφδεηαη θαη ζηεξίδεηαη ζηηο αξρέο ηεο Δμειηθηηθήο θαη Δθπαηδεπηηθήο Φπρνινγίαο. Σν αλαιπηηθφ πξφγξακκα ζηνρεχεη ζηελ νιφπιεπξε θαη ηζφξξνπε αλάπηπμε ησλ λεπίσλ κέζα απφ ςπρνθηλεηηθέο, θνηλσληθν-ζπλαηζζεκαηηθέο δξαζηεξηφηεηεο, δξαζηεξηφηεηεο αηζζεηηθήο αγσγήο, δξαζηεξηφηεηεο αλάπηπμεο ηεο ινγηθνκαζεκαηηθήο ζθέςεο αιιά θαη απφθηεζεο πξναλαγλσζηηθψλ θαη πξνγξαθηθψλ δεμηνηήησλ(γθιηάνπ-υξηζηνδνχινπ:2). χκθσλα κε ην αλαιπηηθφ πξφγξακκα ηνπ 1989, έρεη πηζησζεί ην γεγνλφο φηη γηα πξψηε θνξά ν Έιιελαο εθπαηδεπηηθφο ελεξγεί ζπλεηδεηά θαη ζρεδηάδεη καζεζηαθέο δηαδηθαζίεο κε βάζε ζπγθεθξηκέλνπο δηδαθηηθνχο ζηφρνπο. Σν ζεκείν πνπ πξέπεη λα εζηηάζνπκε είλαη πσο ην ζπγθεθξηκέλν αλαιπηηθφ πξφγξακκα ρξεηαδφηαλ επεμεξγαζία πνπ αθνξά ηελ ζαθήλεηα ησλ δηδαθηηθψλ ζηφρσλ, αιιά θαη ηελ δηεμνδηθή δηαηχπσζε ηνπ θνζκνζεσξεηηθνχ θαη κεζνδνινγηθνχ ηνπ πξνθίι. Χζηφζν, θάζε αιιαγή ηνπ αλαιπηηθνχ πξνγξάκκαηνο απαηηεί έλα κεγάιν ρξφλν πξνζαξκνγήο ησλ εκπιεθνκέλσλ. ην αλαιπηηθφ πξφγξακκα ηνπ 1989, έρεη θαηαγξαθεί πσο ν ρξφλνο πξνζαξκνγήο ππνινγίδεηαη ζε ηξία κε ηέζζεξα έηε, ζχκθσλα κε εγθχθιηνπο ησλ ζπκβνχισλ, πνπ ππελζχκηδαλ ην 1993 ζηηο λεπηαγσγνχο ηεο πεξηθέξεηαο ηνπο, ηελ ππνρξέσζή ηνπο λα εθαξκφζνπλ ην λέν αλαιπηηθφ πξφγξακκα (Υξπζαθίδεο 1975:109). Σν Γηαζεκαηηθφ Δληαίν Πιαίζην Πξνγξακκάησλ πνπδψλ (ΓΔΠΠ) ζεζκνζεηήζεθε ην 2003 (ΦΔΚ 303&304/ ) θαη ήξζε λα αληηθαηαζηήζεη ην 19

20 αλαιπηηθφ πξφγξακκα ηνπ 1989 (Π.Γ. 486/1989-ΦΔΚ.208 Α ). Σν ΓΔΠΠ πεξηιακβάλεη ηα ΓΔΠΠ ησλ επηκέξνπο γλσζηηθψλ πεξηνρψλ θαη ζηνηρεία κεζνδνινγίαο θαη αμηνιφγεζεο. ηα ΓΔΠΠ ησλ επηκέξνπο γλσζηηθψλ πεξηνρψλ παξαηίζεληαη ν ζθνπφο θαη νη γεληθνί ζηφρνη θάζε γλσζηηθήο πεξηνρήο. Σα Αλαιπηηθά Πξνγξάκκαηα πνπδψλ (ΑΠ) απνηεινχλ ζπγθξνηεκέλεο πξνηάζεηο πνπ αλαθέξνληαη ζην πεξηερφκελν θαη ζηελ κνξθή ηεο ζρνιηθήο γλψζεο, ζηνλ ηξφπν πνπ πξέπεη λα νξγαλψλεηαη ε γλψζε θαη ζηηο δηαδηθαζίεο κε ηηο νπνίεο ε γλψζε απνθηάηαη θαη αμηνπνηείηαη απφ ηνπο καζεηέο. Σν αλαιπηηθφ πξφγξακκα πξνζπαζεί λα απαληήζεη ζε εξσηήκαηα ζρεηηθά κε ην ζθνπφ θαη ηνπο εηδηθνχο ζηφρνπο θάζε γλσζηηθνχ αληηθεηκέλνπ θαη ν ξφινο ηνπο ζεσξείηαη ζεκαληηθφο ζηελ εθπαηδεπηηθή δηαδηθαζία, αθνχ απνηεινχλ ην «εξγαιείν» πνπ ρξεζηκνπνηεί ν εθπαηδεπηηθφο θαζεκεξηλά ζηελ πξάμε θαη θαζνδεγεί ηελ εθπαίδεπζε ζηελ αλάπηπμε ηνπ ηχπνπ ηνπ αλζξψπνπ πνπ θάζε θνηλσλία επηζπκεί. ηα ΑΠ γηα ην λεπηαγσγείν παξαηίζεληαη νη ζηφρνη θαη εηδηθφηεξα, νη ηθαλφηεηεο πνπ επηδηψθνπκε λα αλαπηπρζνχλ θαη ελδεηθηηθέο δξαζηεξηφηεηεο πνπ πινπνηνχλ ην πεξηερφκελν ησλ γλσζηηθψλ πεξηνρψλ. Σν πξφγξακκα ηνπ λεπηαγσγείνπ πεξηιακβάλεη πεξηερφκελα απφ δηάθνξεο γλσζηηθέο πεξηνρέο. Σα πξνγξάκκαηα απηά Πξφγξακκα ρεδηαζκνχ θαη Αλάπηπμεο Γιψζζαο, Μαζεκαηηθψλ, Μειέηεο Πεξηβάιινληνο, Έθθξαζεο θαη Γεκηνπξγίαο, Πιεξνθνξηθήο- δελ λννχληαη σο δηαθξηηά δηδαθηηθά αληηθείκελα θαη δελ πξνηείλνληαη γηα απηνηειή δηδαζθαιία, αιιά πξνηείλνληαη σο πιαίζην γηα ηελ εθπαηδεπηηθφ, γηα ηνλ πξνγξακκαηηζκφ θαη ηελ πινπνίεζε δξαζηεξηνηήησλ πνπ έρνπλ λφεκα θαη ζθνπφ γηα ηα ίδηα ηα παηδηά. Παξάιιεια, κε ηελ γλψζε επηβάιιεηαη θαη ε θαιιηέξγεηα δεμηνηήησλ θαη ζηάζεσλ πνπ απαηηνχλ νη ζχγρξνλεο θνηλσλίεο ηεο γλψζεο. ην ΓΔΠΠ (ΓΔΠΠ:120) απνηππψλνληαη «δεμηφηεηεο δηαζεκαηηθέο», νη νπνίεο δηαηξέρνπλ φια ηα αλαιπηηθά πξνγξάκκαηα φπσο : Γεμηφηεηα επηθνηλσλίαο (νκηιία, αθξφαζε, αλάγλσζε, γξαθή, θαη άιια) Γεμηφηεηα απνηειεζκαηηθήο ρξήζεο ησλ αξηζκψλ θαη ησλ καζεκαηηθψλ ελλνηψλ θαη αμηνπνίεζή ηνπο ζηελ θαζεκεξηλή δσή. Γεμηφηεηα ζπλεξγαζίαο κε άιια άηνκα (νκαδηθέο εξγαζίεο). Γεμηφηεηα ρξήζεο πνηθίισλ πεγψλ θαη εξγαιείσλ πιεξνθφξεζεο θαη επηθνηλσλίαο. 20

21 Ηθαλφηεηα επίιπζεο πξνβιεκάησλ κέζα απφ ηελ θαιιηέξγεηα ησλ απαξαίηεησλ δεμηνηήησλ θαη ζηξαηεγηθψλ ζρεδηαζκνχ, ειέγρνπ, αλαηξνθνδφηεζεο, θαη άιια. χκθσλα κε ην Παηδαγσγηθφ Ηλζηηηνχην, ην αλαιπηηθφ πξφγξακκα ζπνπδψλ γηα ην λεπηαγσγείν θηινδνμεί λα είλαη έλα πξφγξακκα αλνηθηφ, βησκαηηθφ, επέιηθην ην νπνίν ρσξίο λα παξαγλσξίδεη ηελ ζπνπδαηφηεηα ησλ γλψζεσλ, δίλεη έκθαζε ζηηο δηαδηθαζίεο θαη ηνπνζεηεί ην παηδί ζην θέληξν ησλ εμειίμεσλ (Γθιηάνπ:1). Ζ θηινδνμία απηή θαη ηνλ ελδηαθέξνλ γηα ηνλ ηνκέα ηεο πξνζρνιηθήο εθπαίδεπζεο, αλέδεημε ηελ ζεκαληηθφηεηα ηεο θνίηεζεο ησλ παηδηψλ ζηα λεπηαγσγεία, θαζψο θαηά ηελ δηάξθεηά ηεο ηίζεληαη ηα ζεκέιηα ησλ γλψζεσλ θαη δεμηνηήησλ ζηα νπνία ζηεξίδεηαη ε κειινληηθή εμέιημε ηνπ θάζε παηδηνχ. Πην ζπγθεθξηκέλα, ζθνπφο ηνπ λεπηαγσγείνπ είλαη ε νιφπιεπξε αλάπηπμε ηνπ παηδηνχ. Απηφ κπνξεί λα επηηεπρζεί, φηαλ ζηελ καζεζηαθή δηαδηθαζία δίλεηαη έκθαζε φρη κφλν ζηελ απφθηεζε γλψζεσλ, αιιά θαη ζηελ απφθηεζε δεμηνηήησλ, αλάπηπμεο ζπλαηζζεκάησλ θαη θαιιηέξγεηα ζεηηθψλ ζηάζεσλ θαη πξνδηαζέζεσλ. Οη βαζηθέο αξρέο ηνπ ΓΔΠΠ ζηεξίρζεθαλ ζηελ ζεσξία ηνπ επνηθνδηζκνχ ηνπ Piaget, ζηελ ζεσξία ηνπ Vygotsky γηα ηελ επίδξαζε πνπ αζθεί ην θνηλσληθνπνιηηηζκηθφ πιαίζην ζηελ δφκεζε ησλ λνεηηθψλ ζρεκάησλ, ζηελ κεζνιάβεζε ηνπ ελήιηθα θαη ησλ πνιηηηζκηθψλ εξγαιείσλ ζηελ δηαδηθαζία ηεο κάζεζεο θαηά ηνλ Bruner, ζην αίηεκα γηα ζεβαζκφ θαη αμηνπνίεζε ηεο δηαθνξεηηθφηεηαο ηνπ αηφκνπ φπσο πξεζβεχεη ν Gardner θαη ε ζεσξία ηεο πνιιαπιήο λνεκνζχλεο. Αλαθνξηθά κε απηά, απφ ην έξγν ηνπ Piaget, ε ζεσξία ηνπ δνκεηηζκνχ είλαη απηή πνπ έρεη πηνζεηεζεί θαη αθνξά ηελ εμειηθηηθή δηαδηθαζία ηεο αλάπηπμεο ηεο ινγηθήο ζθέςεο ηνπ παηδηνχ φπσο δηακνξθψλεηαη κέζα απφ δηαθνξεηηθά ζηάδηα, δίλνληαο έκθαζε φρη κφλν ζην απνηέιεζκα αιιά ζηελ δηαδηθαζία θαζεαπηή. Όια απηά έξρνληαη λα κπνπλ πάλσ ζε κηα βάζε ηελ νπνία καο έρεη θιεξνδνηήζεη ν Bruner, πνπ καο επηζεκαίλεη ηελ ζεκαληηθφηεηα ηεο πξνυπάξρνπζαο γλψζεο, δειαδή ηεο γλψζεο πνπ έρνπλ απνθηήζεη ηα παηδηά απφ ηελ αξρή ηεο δσήο ηνπο θαη βαζίδνληαη ζην επξχηεξν πεξηβάιινλ ηνπο. Δθφζνλ, έρεη νξηζηεί ηελ βάζε ηεο κάζεζεο θαη ηα ζηάδηα πνπ απηή εμειίζζεηαη ην απνηέιεζκα, είλαη απηφ πνπ έξρεηαη λα ζπκπιεξψζεη ηελ δηαδηθαζία ηεο κάζεζεο. Σν λέν αλαιπηηθφ πξφγξακκα ηνπ 2003 παξνπζηάδεη κηα δηαζεκαηηθή πξφηαζε, ε νπνία επηρεηξεί λα πηνζεηήζεη κηα λέα ινγηθή γηα ηελ ζπγθξφηεζε ηεο ζρνιηθήο γλψζεο, πνπ λνείηαη πιένλ φηη κπνξεί λα πξνζεγγηζηεί σο ζχλνιν, ρσξίο 21

22 ηερλεηνχο επηκεξηζκνχο, ζηελ βάζε ζεκάησλ, δεηεκάησλ θαη πξνβιεκάησλ πνπ ελδηαθέξνπλ θαη απαζρνινχλ ην παηδί θαη είλαη ηαπηφρξνλα, γεληθφηεξνπ θνηλσληθνχ ελδηαθέξνληνο (Μαηζαγγνχξαο, 2003 α :95-98). Πην ζπγθεθξηκέλα, ν δηαζεκαηηθφο ραξαθηήξαο ησλ πξνγξακκάησλ ζπνπδψλ γηα ην λεπηαγσγείν δελ πεξηνξίδεηαη κφλν ζηελ εληαηνπνηεηηθή νξγάλσζε ηεο γλψζεο κέζα απφ ηελ εκπινθή ζεκάησλ, πξνεξρφκελα απφ ηνπιάρηζηνλ δχν δηαθνξεηηθέο επηζηήκεο, αιιά πξνηάζζεη ζπγθεθξηκέλεο κεζνδνινγηθέο πξνζεγγίζεηο, εκπλεπζκέλεο απφ αιιειεπηδξαζηηθέο θαη δνκηζηηθέο ζεσξίεο κάζεζεο (Μνπκνπιίδνπ 2/2007:89-90). ΘΔΧΡΖΣΗΚΔ ΠΡΟΔΓΓΗΔΗ ΣΟΤ ΑΝΑΛΤΣΗΚΟΤ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΣΟ Ζ εθπαίδεπζε είλαη έλαο ηνκέαο πνπ είρε αξρίζεη λα απαζρνιήζεη ηελ θνηλσλία πνιιά ρξφληα πξηλ. Μηα παξάκεηξν πνπ ηελ αληηπξνζσπεχεη είλαη ην αλαιπηηθφ πξφγξακκα, ην νπνίν έρεη ππνζηεί αξθεηέο κεηαξξπζκίζεηο. Μία απφ ηηο πξψηεο πξνζεγγίζεηο ηνπ αλαιπηηθνχ πξνγξάκκαηνο απνηειεί ε Δληαία πγθεληξσηηθή Γηδαζθαιία, θαηά ηελ νπνία ζπλππάξρνπλ νη ζεκαηηθέο ελφηεηεο ηνπ αλαιπηηθνχ πξνγξάκκαηνο, αιιά απηφο πνπ ζα επηιέμεη ην ζέκα πξνο κειέηε είλαη ν εθπαηδεπηηθφο. ηελ ζπλέρεηα, ηα δεδνκέλα αιιάδνπλ. Σν παηδί είλαη ην επίθεληξν κειέηεο, δίλνληαο ηε δπλαηφηεηα λα εκθαληζηεί κηα λέα πξνζέγγηζε ηνπ αλαιπηηθνχ πξνγξάκκαηνο, ε δηαζεκαηηθή πξνζέγγηζε. Ζ πξνζέγγηζε απηή ζηεξίρηεθε ελ κέξεη ζηηο αξρέο ηεο Δληαίαο πγθεληξσηηθήο Γηδαζθαιίαο, δειαδή θαη ζε απηή επεμεξγάδνληαη φιεο νη ζεκαηηθέο ελφηεηεο κε ηελ δηαθνξά φηη ηα ζέκα επηιέγνληαη απφ ηα ίδηα ηα παηδηά κεηά απφ ζπδήηεζε κε ηνλ εθπαηδεπηηθφ. Οη αξρέο ηεο δηαζεκαηηθφηεηαο, έζησ θαη θαηά ηξφπν κεραληζηηθφ θαη ζηξεβιφ, ήηαλ ζην πιαίζην ηεο Δληαίαο πγθεληξσηηθήο Γηδαζθαιίαο ζην Νεπηαγσγείν θαη ζηηο δπν πξψηεο ηάμεηο ηνπ Γεκνηηθνχ ρνιείνπ. Πξψηνλ, επεηδή απνηεινχζε θαλφλα ζηνλ επξσπατθφ ρψξν θαη, δεχηεξνλ, επεηδή ε Δληαία πγθεληξσηηθή Γηδαζθαιία αληαπνθξηλφηαλ, ηφζν ζηε ζπληεξεηηθή δνκή ηνπ 22

23 εθπαηδεπηηθνχ ζπζηήκαηνο φζν θαη ζηελ αληίιεςε, φηη ζηηο ηάμεηο απηέο βξηζθφκαζηε αθφκε ζε πξνεπηζηεκνληθφ ζηάδην. Καηά ηε δηάξθεηα εθαξκνγήο ηεο Δληαίαο πγθεληξσηηθήο δηδαζθαιίαο ν εθπαηδεπηηθφο έςαρλε έλα ζέκα, είηε επεηδή είρε θάπνηα ζρέζε κε ηελ θνηλσληθή ζηηγκή, είηε επεηδή αληαπνθξηλφηαλ ζηα δηάθνξα θπζηθά θαηλφκελα, θαη επηρεηξνχζε ή κάιινλ αγσληδφηαλ λα βξεη δξαζηεξηφηεηεο πνπ λα θαιχπηνπλ φινπο ηνπο επηζηεκνληθνχο θιάδνπο, πνπ πεξηειάκβαλε ην αληίζηνηρν αλαιπηηθφ πξφγξακκα. Ζ Δληαία πγθεληξσηηθή πνπ εθαξκφζηεθε ζην ειιεληθφ ζρνιείν, απείρε πνιχ απφ ηηο αξρηθέο ηδέεο ησλ πξσηεξγαηψλ ηεο. Γηαηεξήζεθε ην ζεκείν ηεο δηαζεκαηηθήο πξνζέγγηζεο, κε ηδηαίηεξε βαξχηεηα φκσο ζηηο δεζκεχζεηο θαη ηηο πξνζέζεηο ηνπ εθάζηνηε αλαιπηηθνχ πξνγξάκκαηνο. Απνηέιεζε δειαδή, θαηά θάπνηνλ ηξφπν, κηα πξνζπάζεηα αληαπφθξηζεο ζηηο επηηαγέο ηνπ αλαιπηηθνχ πξνγξάκκαηνο. ηα ηφζα ρξφληα εθαξκνγήο ζην ειιεληθφ ζρνιείν, δελ νδήγεζέ πφηε ηνπο καζεηέο ζε δηαηππψζεηο έμσ απφ ην πιαίζην ηνπ ζεζκνζεηεκέλνπ, ηνπ επηβαιιφκελνπ. ην ειιεληθφ ζρνιείν, κεηά απφ κηα δνγκαηηθή, ζηελνθέθαιε θαη ηππνπνηεκέλε εθαξκνγή ηεο Δληαίαο πγθεληξσηηθήο Γηδαζθαιίαο, πνπ νδήγεζε ηε ζρνιηθή δσή ζε θαηαζηάζεηο πνιιέο θαηδξέο θαη παξάινγεο εγθαηαιείθζεθε. (Υξπζαθίδεο 2011:89-107). Ζ εληαία ζπγθεληξσηηθή δηδαζθαιία, φπσο απηή δηακνξθψζεθε ζηα ειιεληθά λεπηαγσγεία ιεηηνχξγεζε σο εξγαιείν παξέκβαζεο ησλ «εηδεκφλσλ» θαη κνηξαία, ην απνηέιεζκα ηεο δξάζεο, επηβεβαίσλε ηηο πξνζέζεηο ηνπο ππνρξεψλνληαο ηα κέιε ηεο καζεζηαθήο δηαδηθαζίαο λα βιέπνπλ απηφ πνπ επηηξεπφηαλ λα δνπλ. Γηα απηφ άιισζηε ζηα «πέηξηλα» ρξφληα ππνζηεξίρζεθε ηφζν πνιχ απφ ην επίζεκν ζχζηεκα θαη αξγφηεξα ε θαηάιεςή ηεο θαη ν αλαζεκαηηζκφο ηεο, ηαπηίζηεθαλ, σο έλα βαζκφ, κε δηαζέζεηο εθδεκνθξαηηζκνχ ηνπ ειιεληθνχ ζρνιείνπ. Ζ δηδαζθαιία απηή, ιεηηνχξγεζε σο έλα είδνο θνξζέ, πνπ ππνρξέσζε ην ειιεληθφ ζρνιείν λα ιεηηνπξγήζεη ζε έλα πξνδηαγεγξακκέλν πεξηβάιινλ. Ζ ζθφπηκε θαη δηαζηξεβισκέλε εθαξκνγή κηαο κεζφδνπ δελ απνηειεί απαξαίηεην ηεθκήξην απαμίσζήο ηεο. (Υξπζαθίδεο 2011: 93-94). Σν αλαιπηηθφ πξφγξακκα πνπ αθνινπζνχζαλ νη εθπαηδεπηηθνί αθελφο ήηαλ ζρεδηαζκέλν απφ θάπνηνπο «εηδηθνχο» εθηφο ηεο ηάμεο θαη αθεηέξνπ δελ άθελε πεξηζψξηα παξέκβαζεο ζηνλ εθπαηδεπηηθφ. χκθσλα κε απηέο ηηο ζπλζήθεο, ν εθπαηδεπηηθφο πξνζέγγηδε ην αλαιπηηθφ πξφγξακκα σο έλα «πξντφλ» πξνο θαηαλάισζε, ζην νπνίν δελ είρε ην δηθαίσκα παξέκβαζεο. 23

24 Δηδηθφηεξα, ε δηδαζθαιία ηνπ γηλφηαλ ζηα πιαίζηα κηα δαζθαινθεληξηθήο πξνζέγγηζεο, πνπ αληηιακβαλφηαλ ηελ ηάμε σο κηα νιφηεηα, ρσξίο λα αλαγλσξίδεη ηελ δηαθνξεηηθφηεηα ηνπ θάζε παηδηνχ. Αθνινπζψληαο, απηήλ ηελ ζεψξεζε, ε πξνζέγγηζε ηνπ εθπαηδεπηηθνχ ζην αλαιπηηθφ πξφγξακκα αθνξνχζε ηελ δηδαθηέα χιε θαη ζε πφζν ρξνληθφ δηάζηεκα θαιείηαη λα ηελ θαιχςεη θαζψο θαη ηελ αμηνιφγεζε ηνπ. Χζηφζν, ε ζπγθεληξσηηθή απηή πξνζέγγηζε δελ έδηλε ηα πεξηζψξηα ζηνλ εθπαηδεπηηθφ γηα απηφλνκε δξάζε θαη ζρεδηαζκφ δξαζηεξηνηήησλ ζχκθσλα κε ηα ελδηαθέξνληα ησλ παηδηψλ θαιιηεξγψληαο έηζη, κηα ζρέζε εμνπζίαο δαζθάινπ θαη καζεηή, θαη ραξαθηεξίδνληαο ηνλ εθπαηδεπηηθφ σο «δηεθπεξαησηή θαη εληνινδφρν» ηνπ αλαιπηηθνχ πξνγξάκκαηνο. Πνιινί παηδαγσγνί ακθηζβήηεζαλ θαηά θαηξνχο παξαδνζηαθνχο ηξφπνπο πεξηερνκέλνπ, κνξθήο, νξγάλσζεο θαη κεζφδσλ δηδαζθαιίαο ηεο γλψζεο (Μαηζαγγνχξαο, 2002β). ην πιαίζην απηψλ ησλ ακθηζβεηήζεσλ αλαπηχρζεθαλ πνιιέο πξνηάζεηο νη νπνίεο παξά ηηο δηαθνξέο ηνπο δηέπνληαλ απφ θάπνηεο θνηλέο αξρέο φπσο ηελ ζχλζεζε ησλ κεκνλσκέλσλ γλψζεσλ ζε νιφηεηεο, ηελ εκπινθή ησλ καζεηψλ φρη κφλν ζην πεξηερφκελν ηεο γλψζεο αιιά θαη ζηε δηαδηθαζία παξαγσγήο ηεο, ηελ πηνζέηεζε κεζνδνινγηθψλ πξνζεγγίζεσλ δηεξεπλεηηθήο θαηεχζπλζεο. Ζ δηαζεκαηηθή πξνζέγγηζε είλαη κηα ιχζε πνπ πξνζθέξεηαη απφ ηνπο εηδηθνχο ηεο εθπαίδεπζεο ζηηο πξνθιήζεηο ηεο επνρήο. Απνηειεί κηα παηδαγσγηθψο νινθιεξσκέλε πξνζέγγηζε πνπ κπνξεί λα επηηχρεη ην ζεκεξηλφ ζρνιείν, ρσξίο λα απαηηεζνχλ ξηδηθέο αλαθαηαηάμεηο ζηηο δνκέο ηνπ εθπαηδεπηηθνχ καο ζπζηήκαηνο (Γθιηάνπ- Υξηζηνδνχινπ, ζειίδα ζην δηαδίθηπν:1). Ζ ζεκαζία σζηφζν, ηεο έλλνηαο ηεο δηαζεκαηηθφηεηαο δελ έρεη δηαηππσζεί ζε έλαλ θνηλψο απνδεθηφ νξηζκφ. Μηα απφ ηηο πξνζεγγίζεηο ηνπ φξνπ, πνπ δηαηππψλεηαη κε ζαθήλεηα είλαη απηή ηεο θ. Μ. θπξφεξα, πνπ γξάθεη: «Αθνινπζψ ζηελ ηάμε κηα δηαζεκαηηθή πξνζέγγηζε ηεο γλψζεο ζεκαίλεη πσο δελ ρσξίδσ ηε γλψζε ζε καζήκαηα, αιιά ζε ζέκαηα πνπ επηιέγσ ή επηιέγνπκε καδί, αμηνπνηψληαο θάζε θνξά- αλάινγα κε ην ζέκα- ζηνηρεία απφ δηάθνξα καζήκαηα/ γλσζηηθά αληηθείκελα..» (θπξφεξα 2002 ζην Υξπζαθίδεο 2011:23-24). Ζ δηαζεκαηηθφηεηα αθνξά ηελ νπζηαζηηθή αιιειεπίδξαζε αλάκεζα ζε δχν ή πεξηζζφηεξα γλσζηηθά αληηθείκελα θαη είλαη θάηη πέξα απφ ηελ απιή παξάζεζε δηαθνξεηηθψλ νπηηθψλ. Με ηελ έλλνηα απηή ζπληζηά κηα πξαθηηθή εληαηνπνίεζεζεο κε ζθνπφ ηελ πνιχπιεπξε πξνζέγγηζε πξνβιεκάησλ. χκθσλα κε ηνλ Gusdorf (βι. Mangnain & Dufour, 2003) «ν όξνο δηαζεκαηηθόηεηα δειώλεη έλα θνηλό ρώξν, έλαλ 24

25 παξάγνληα ζπλνρήο αλάκεζα ζε δηαθνξεηηθέο γλώζεηο». Σν πην ραξαθηεξηζηηθφ γλψξηζκα ηεο δηαζεκαηηθφηεηαο είλαη ε δηαζχλδεζε ησλ γλσζηηθψλ αληηθεηκέλσλ κε βάζε έλα ζπγθεθξηκέλν πιαίζην θαη κε βάζε έλα θαζνξηζκέλν ζρέδην. Σα γλσζηηθά αληηθείκελα πνπ επηιέγνληαη, επηιέγνληαη θαη δηαζπλδένληαη κέζα απφ ηελ νηθνδφκεζε ελφο πξσηφηππνπ κνληέινπ, πξνθεηκέλνπ λα δψζνπλ απάληεζε ζε κηα ηδηαίηεξε πξνβιεκαηηθή θαηάζηαζε, κηα θαηάζηαζε πνπ εγείξεη δειαδή έλα εξψηεκα (Mangnain & Dufour, 2003). Ζ δηαζεκαηηθή πξνζέγγηζε δίλεη ηε δπλαηφηεηα ζην καζεηή λα αληηκεησπίδεη εληαίεο θαη φρη απνζπαζκαηηθέο γλψζεηο θαη δεμηφηεηεο ζηάζεηο θαη αμίεο κε βάζε ηηο νπνίεο κπνξεί λα αληηκεησπίδεη δεηήκαηα ηεο θαζεκεξηλφηεηαο, λα αλαπηχζζεη πξνζσπηθή άπνςε θαη λα είλαη ζε ζέζε λα δηακνξθψλεη ηελ πξνζσπηθή ηνπ θνζκναληίιεςε. Ζ πξνζέγγηζε απηή ζηεξίρηεθε ζηελ αλαδήηεζε ελλνηνινγηθψλ δηαζπλδέζεσλ αλάκεζα ζηα δηαθξηηά καζήκαηα ηεο θάζε ηάμεο θαη ζπλέβαιε ζηε δηακφξθσζε ησλ πεξηερνκέλσλ θαη ζηελ επηλφεζε δηαζεκαηηθψλ δξαζηεξηνηήησλ θαη ζρεδίσλ εξγαζίαο (projects) ηα νπνία πξνβιέπνληαη ζην ηέινο θάζε ζεκαηηθήο ελφηεηαο. Ζ ζπγθεθξηκέλε κέζνδνο βαζίδεηαη ζηελ ελεξγεηηθή απφθηεζε ηεο γλψζεο θαη εθαξκφδνληαη ζηε δηδαζθαιία θάζε γλσζηηθνχ αληηθεηκέλνπ (Αιαρηψηεο, 2002a). Δλαιιαθηηθά, ν Lake ππνζηεξίδεη πσο ε δηαζεκαηηθή πξνζέγγηζε απνηειεί κηα νξγαλσκέλε, πξνγξακκαηηζκέλε απφ ηελ εθπαηδεπηηθφ εκπεηξία κάζεζεο, ε νπνία δίλεη ζηα παηδηά ηελ δπλαηφηεηα λα δηεξεπλήζνπλ θαη λα πξνζεγγίζνπλ κηα ελνπνηεκέλε άπνςε ηεο γλψζεο πνπ ζπλδέεηαη κε έλα ζπγθεθξηκέλν ζέκα (Lake,1994). χκθσλα κε ηελ παξαπάλσ άπνςε, ε δηαζεκαηηθφηεηα ζην πξφγξακκα ηνπ λεπηαγσγείνπ κπνξεί λα πινπνηεζεί: Με ηελ αλάπηπμε δηαζεκαηηθψλ δξαζηεξηνηήησλ πνπ πξνηείλεη ην πξφγξακκα ζρεδηαζκνχ θαη αλάπηπμεο δξαζηεξηνηήησλ. Με ηελ εθαξκνγή ζρεδίσλ εξγαζίαο, ηα νπνία απνηεινχλ πξνσζεκέλε κνξθή δηαζεκαηηθφηεηαο θαη κπνξνχλ λα πινπνηήζνπλ κε θπζηθφ θαη αβίαζην ηξφπν δηαζεκαηηθέο πξνεθηάζεηο. Με ηελ ρξήζε ησλ δηαζεκαηηθψλ ελλνηψλ. Σν ΓΔΠΠ επηρεηξεί έλαλ ζπλδπαζκφ, ν νπνίνο θαίλεηαη λα ζηεξίδεηαη, ηφζν ζηελ αλάπηπμε ζηάζεσλ θαη δεμηνηήησλ πνπ δηαπεξλνχλ φια ηα επηζηεκνληθά ή κε πεδία ησλ πξνγξακκάησλ ζπνπδψλ, φζν θαη ζηελ αμηνπνίεζε «ζεκειησδψλ ελλνηψλ 25

26 ησλ δηαθφξσλ επηζηεκψλ», θνηλψλ ζε φιεο ηηο βαζκίδεο ηεο ππνρξεσηηθήο εθπαίδεπζεο, θαζψο θαη ζηελ εθαξκνγή ζρεδίσλ εξγαζίαο, πξνθεηκέλνπ λα πξνάγεη ηε δηεπηζηεκνληθή πξνζέγγηζε ηεο γλψζεο (Μνπκνπιίδνπ 2/2007:97). Ζ δηεπηζηεκνληθφηεηα απνηειεί ηξφπν επεμεξγαζίαο ησλ ζεκαηηθψλ ελνηήησλ, νη νπνίεο κε ηελ ζεηξά ηνπο εληάζζνληαη σο εξγαιεία δηακφξθσζεο ηνπ γλσζηηθνχ πεδίνπ ζηε ζπγθξφηεζε ηνπ πιαηζίνπ ηεο δηαζεκαηηθφηεηαο. Ζ δηεπηζηεκνληθή πξνζέγγηζε ησλ ζεκαηηθψλ ελνηήησλ ζπληειεί ζηελ ζθαηξηθή αληηκεηψπηζε γεγνλφησλ θαη θαηαζηάζεσλ, απαιιάζζνληαο ηελ δηαδηθαζία ηεο κάζεζεο απφ θαηλφκελα επηδεξκηθήο θαη κνλνδηάζηαηεο πξνζέγγηζεο (Υξπζαθίδεο, 2011: 27). 26

27 Ο ΡΟΛΟ ΣΟΤ ΝΖΠΗΑΓΧΓΟΤ & ΑΝΑΛΤΣΗΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ «Ο εθπαηδεπηηθόο δεκηνπξγεί ηηο θαηάιιειεο ζπλζήθεο ώζηε κέζα ζε έλα ειθπζηηθό, αζθαιέο, θηιηθό θαη πινύζην ζε εξεζίζκαηα πεξηβάιινλ λα εμαζθαιίδνληαη θίλεηξα θαη πξνϋπνζέζεηο κάζεζεο γηα όια ηα παηδηά. Οξγαλώλεη ειθπζηηθέο καζεζηαθέο εκπεηξίεο πνπ έρνπλ λόεκα θαη ελδηαθέξνλ γηα ηα ίδηα ηα παηδηά κέζα ζε πλεύκα ζπλεξγαζίαο, ελζάξξπλζεο, εκπηζηνζύλεο, απνδνρήο, αγάπεο θαη επηκεξηζκνύ ηεο εξγαζίαο θαη ησλ ξόισλ. Υπνζηεξίδεη ηελ πξνζέγγηζε ηεο γλώζεο κέζα από ην παηρλίδη, ηε δηεξεύλεζε, ηελ αμηνπνίεζε δηαθόξσλ πεγώλ πιεξνθόξεζεο, ηε ζπδήηεζε, ηελ αληαιιαγή απόςεσλ, ηε δεκηνπξγία, ηελ παξνπζίαζε ηδεώλ. Δπηδηώθεη ηελ αβίαζηε ζπκκεηνρή θάζε παηδηνύ ζηηο θαζεκεξηλέο δξαζηεξηόηεηεο ηνπ πξνγξάκκαηνο ζύκθσλα κε ην δηθό ηνπ ηξόπν θαη ξπζκό. Αμηνπνηεί ηηο πξνϋπάξρνπζεο γλώζεηο, ηα βηώκαηα θαη ηηο εκπεηξίεο ησλ παηδηώλ σο ζεκείν εθθίλεζεο επηδηώθνληαο ζπγρξόλσο ηε δηεύξπλζε θαη ηνλ εκπινπηηζκό ηνπο. Ο ξόινο ηνπ εθπαηδεπηηθνύ είλαη θαζνξηζηηθόο θαζώο βνεζά, ζπλεξγάδεηαη, δηακεζνιαβεί θαη δηεπθνιύλεη ηελ όιε καζεζηαθή δηαδηθαζία.» Σν παξαπάλσ παξάζεκα αλαθέξεηαη ζηνλ ξφιν ηνπ εθπαηδεπηηθνχ φπσο απηφο έρεη δηακνξθσζεί θαη έρεη δηαηππσζεί ζην Γηαζεκαηηθφ Δληαίν Πιαίζην Πξνγξακκάησλ πνπδψλ γηα ην λεπηαγσγείν, ηνπ 20 νπ αηψλα. Πνηα πνξεία φκσο αθνινχζεζε, κέρξη λα θηάζεη ζε απηήλ ηελ κνξθή; Ο ξφινο ηνπ εθπαηδεπηηθνχ δηαλχεη κηα πνξεία, ε νπνία βξίζθεηαη παξάιιεια κε ηηο θνηλσληθέο θαη παηδαγσγηθέο αληηιήςεηο θαη πξνβιεκαηηζκνχο θάζε επνρήο. Σνλ 18 ν αηψλα, κέζα ζε έλα θνηλσληθφ πιαίζην βαζηδφκελν ζε αξλεηηθέο αληηιήςεηο γηα ηελ παηδηθή ειηθία, νη ξίδεο ησλ νπνίσλ αλάγνληαη ζηε κεζαησληθή Δπξψπε, φηαλ ε Δθθιεζία θπξηαξρνχζε ζηε δηακφξθσζε ησλ ηδεψλ γηα ηελ κάζεζε θαη ηελ αλάπηπμε (Weber,1984), ν εθπαηδεπηηθφο είρε σο θαζήθνλ λα ραιηλαγσγήζεη ηελ ακαξησιή θχζε ηνπ παηδηνχ κέζσ ηεο απζηεξήο πεηζαξρίαο (Υξπζαθίδεο,2006:39). Σνλ 19 ν αηψλα, σζηφζν, ν Pestalozzi δεκηνπξγεί έλα αλαιπηηθφ πξφγξακκα πνπ ραξαθηεξηδφηαλ απφ πξνζεγκέλε αιιεινπρία, ζην νπνίν ηα πιηθά θαη ε δηδαζθαιία ηαίξηαδαλ ζην επίπεδν ηεο αλάπηπμεο ηνπ παηδηνχ. Αληίζεηα κε ηηο αληηιήςεηο ηνπ 18 νπ αηψλα, ν Pestalozzi ππνζηεξίδεη, πσο ε ζρέζε κεηαμχ ηνπ εθπαηδεπηηθνχ θαη ησλ καζεηψλ ηνπ αληηπξνζσπεχεη ηα ζεκέιηα πάλσ ζηα νπνία νηθνδνκείηαη ην Αλαιπηηθφ 27

28 Πξφγξακκα. Κεληξηθφ ζεκείν ζηελ ηθαλφηεηα ηνπ εθπαηδεπηηθνχ ζεσξεί πσο είλαη, λα ζπληαηξηάδεη ην Αλαιπηηθφ Πξφγξακκα κε ην επίπεδν εηνηκφηεηαο ηνπ παηδηνχ θαη λα δεκηνπξγεί έλαλ νινέλα δηεπξπλφκελν θχθιν εκπεηξηψλ. Αλαθνξηθά κε ηελ πεηζαξρία πίζηεπε πσο ηα παηδηά πξέπεη λα πεηζαξρνχλ ιφγσ ηεο επηζπκίαο ηνπο λα ηθαλνπνηήζνπλ ηνλ εθπαηδεπηηθφ θαη φρη εμαηηίαο ηνπ θφβνπ ηνπο γηα απηφλ. Γηα πξψηε θνξά, εηζάγεηαη ε ηδέα ηεο νκαδηθήο δηδαζθαιίαο, ε νπνία βέβαηα, απαηηνχζε πξνζεθηηθφ ζρεδηαζκφ δηφηη φθεηιε λα ιάβεη ππφςε ηεο, ηηο νκάδεο καζεηψλ κε δηαθνξεηηθή ειηθία (Downs,1975 ζην Υξπζαθίδεο,2006:41-45). Ζ αξρή ηνπ 20 νπ αηψλα, έθεξε ηελ επίδξαζε ησλ Πξννδεπηηθψλ Παηδαγσγψλ κε εγέηε ηνλ John Dewey, ν νπνίνο δεηνχζε απφ ηα εθπαηδεπηηθά ηδξχκαηα λα παξέκβνπλ θαη λα παξάζρνπλ ζηα παηδηά επθαηξίεο λα κάζνπλ απφ ηα πξαγκαηηθά αληηθείκελα θαη ηηο παξαγσγηθέο εκπεηξίεο πνπ πξνεγνπκέλσο πξνέξρνληαλ απφ ην ζπίηη. ην ζπγθεθξηκέλν αλαιπηηθφ πξφγξακκα, ηνπ Dewey, ε θνηλσληθή δηαπξαγκάηεπζε θαη ε ζπλεξγαζία απνηεινχζαλ ηνπο θεληξηθνχο ζηφρνπο ηνπ. Ο ξφινο ηνπ εθπαηδεπηηθνχ ήηαλ λα παξέρεη έλα πξνζεθηηθά πξνεηνηκαζκέλν πεξηβάιινλ κάζεζεο γηα ηα παηδηά. Αθφκε, φθεηιε λα αμηνπνηεί σο πεγή πιεξνθνξηψλ ηελ πξνζεθηηθή παξαηήξεζε ηνπ παηρληδηνχ ησλ παηδηψλ, λα ζέηεη εξσηήκαηα θαη λα παξέρεη πξνεθηάζεηο πνπ ζα κπνξνχζαλ λα ελνπνηεζνχλ κε ηηο αληηιήςεηο ησλ παηδηψλ γηα ηηο εκπεηξίεο ηνπο απφ δηαθνξεηηθά καζήκαηα. (Υξπζαθίδεο,2006:56-59). Με έλαξμε ηε δεθαεηία ηνπ 1950 θαη επηηαρπλφκελε απφ ην 1960 κέρξη ηηο κέξεο καο, ε έξεπλα γηα ηελ αλάπηπμε ηνπ παηδηνχ θαη ε δηδαζθαιία επεξεάζηεθαλ απφ ην έξγν ηνπ Jean Piaget ( ) θαη ηνπ πξψηκνπ ζχγρξνλνχ ηνπ Lev Vygotsky ( ). Καη νη δπν ζεσξεηηθνί εζηηάδνπλ ζηελ αμία ηνπ παηρληδηνχ ζηελ λνεηηθή αλάπηπμε θαη παξέρνπλ ηζρπξά επηρεηξήκαηα γηα ηελ επελέξγεηα ησλ ίδησλ ησλ παηδηψλ ζηα αληηθείκελα θαη ηελ αιιειεπίδξαζε κε ηνπο ζπλνκειίθνπο ηνπο σο βάζε γηα ην αλαιπηηθφ πξφγξακκα ηεο πξνζρνιηθήο εθπαίδεπζεο. Ακθφηεξνη είλαη ππνζηεξηθηέο ηεο θνλζηξνπθηηβηζηηθήο ζεσξίαο, δειαδή ζηελ ππφζεζε πσο ηα παηδηά νηθνδνκνχλ λνεηηθά ηε γλψζε κέζα απφ ηνλ θξηηηθφ ζηνραζκφ ησλ εκπεηξηψλ ηνπο. Μέζα ζε απηφ ην πξφγξακκα ν εθπαηδεπηηθφο, ζεσξείηαη δεδνκέλν, πσο είλαη ππεχζπλνο γηα ηελ δηακφξθσζε ηνπ ρψξνπ ηεο ηάμεο θαη αθφκε, είλαη εμαζθεκέλνο ζηε ρξήζε ζηξαηεγηθψλ εξσηήζεσλ, πνπ ελζαξξχλνπλ ηα παηδηά λα ζθεθηνχλ θξηηηθά ηηο εκπεηξίεο ηνπο θαη λα πξνβιέςνπλ ηηο κειινληηθέο. Οη απαληήζεηο πνπ επηιέγεη ν εθπαηδεπηηθφο απφ ηα παηδηά, είλαη πςίζηεο ζεκαζίαο θαζψο, φληαο ν 28

29 εθπαηδεπηηθφο πξφζσπν απζεληίαο, ε απάληεζε έρεη ηε δχλακε λα πιεγψζεη ή λα βνεζήζεη. Δπηπιένλ, ν εθπαηδεπηηθφο αμηνινγεί ηελ πξφνδν ησλ παηδηψλ, νξγαλψλεη εκπεηξίεο γηα ελεξγφ ζπκκεηνρή θαη ζπλεξγάδεηαη κε ηα παηδηά θαηά ηελ νηθνδφκεζε ηεο γλψζεο (De Vries, Kohlberg,1987, Jones & Reynolds, 1992, Van Hoorner et al., 1999, ζην Υξπζαθίδεο,2006:74-76). Χζηφζν, ν ξφινο ηνπ ζχγρξνλνπ εθπαηδεπηηθνχ είλαη ζχλζεηνο θαη απαηηεηηθφο (Almy,1975). ηελ ζχγρξνλε πξαγκαηηθφηεηα, φπνπ ε εμάπισζε ησλ λέσλ ηερλνινγηψλ θηλείηαη κε ηαρχηαηνπο ξπζκνχο, ζε πνζνζηφ αλάινγν κε ηα εξεζίζκαηα πνπ ιακβάλνπλ ηα παηδηά, ν ξφινο ηνπ εθπαηδεπηηθνχ γίλεηαη πνιχπινθνο. Ο εθπαηδεπηηθφο παξεκβάιιεηαη αλάκεζα ζηελ γλψζε θαη ηνλ καζεηή πνπ θαιείηαη λα ηελ απνθηήζεη, πξνηείλνληαο ή θαη εθαξκφδνληαο κεζφδνπο θαη ηερληθέο, πνπ λα θαζηζηνχλ ηελ απφθηεζή ηεο εθηθηή. Ο ξφινο ηνπ είλαη ξπζκηζηηθφο: αλαιακβάλεη λα δηεπζεηήζεη θαηάιιεια ηηο ζπλζήθεο αλαθάιπςεο ηεο γλψζεο, αιιά θαη απηέο κέζα ζηηο νπνίεο ελεξγνπνηείηαη ν καζεηήο γηα λα ηελ νηθνδνκήζεη. Ο εθπαηδεπηηθφο, κε αθεηεξία έλαλ ξφιν απζεληίαο πνπ κφλν ζηφρν είρε ηελ κεηάδνζε γλψζεο, θζάλεη ηψξα ζην ζεκείν λα νθείιεη λα αλαζηνραζηεί πάλσ ζην λέν ηνπ ξφιν, ν νπνίνο απαηηεί γλψζε ηεο γλψζεο, ηεο θχζεο ηεο, ησλ κνξθψλ πνπ παίξλεη θαη ησλ ζπλζεθψλ κέζα ζηηο νπνίεο δξαζηεξηνπνηνχληαη ηα παηδηά.(μνπκνπιίδνπ,2/2007:97-98). Δληνχηνηο, ζην πιαίζην ηεο «επηζηεκνληθήο» πξνζέγγηζεο ηεο εθπαίδεπζεο, ζην πξψην κηζφ ηνπ 20 νπ αηψλα, ην Αλαιπηηθφ Πξφγξακκα αληηκεησπίζζεθε σο πξντφλ, έλα ηεηειεζκέλν γεγνλφο, πνπ έρεη παξαρζεί αλεμάξηεηα απφ ηελ εθπαηδεπηηθή πξάμε, απφ εηδηθνχο γλψζηεο ηεο αθαδεκατθήο ζεσξίαο (Σζάθνο, ππφ δεκνζίεπζε). Έρνληαο, νη εθπαηδεπηηθνί έλα Αλαιπηηθφ Πξφγξακκα, πνπ έρεη δεκηνπξγεζεί απφ κηα νκάδα ζεσξεηηθψλ, εθηφο ηνπ πιαηζίνπ ηεο ηάμεο, νξίδνπλ ηνλ ξφιν ηνπ εθπαηδεπηηθνχ σο «κάιινλ ελόο ζθελνζέηε ηεο κάζεζεο, απηόο πνπ πξνθαιεί θαηάιιειεο θαηαζηάζεηο θαη πεξηβάιινλ, ώζηε λα δηεπθνιύλνπλ ηελ κάζεζε» (Giordan,2005:58). Δηδηθφηεξα, φζνλ αθνξά ην ξφιν ηνπ λεπηαγσγνχ κέζα απφ ην ΓΔΠΠ, απηφο ζπλδέεηαη θπξίσο κε ηελ εθαξκνγή ηεο δηαζεκαηηθήο πξνζέγγηζεο ησλ γλψζεσλ θαη ηεο αμηνιφγεζεο, ελψ έρεη ηελ ππεπζπλφηεηα ηνπ πιαηζίνπ νξγάλσζεο ησλ γλψζεσλ. Χζηφζν, αθνινπζεί κηα δηακεζνιαβεηηθή ζηάζε, κε ηελ έλλνηα φηη «δελ δηαρεηξίδεηαη άκεζα ηηο γλώζεηο, δηαρεηξίδεηαη ηηο ζπλέπεηέο ηνπο, ελεξγώληαο πάλσ ζε έλαλ ζπγθεθξηκέλν αξηζκό κεηαβιεηώλ πνπ κπνξεί λα ηξνπνπνηήζεη» (Bru,1996: 106). Απηφ 29

30 ζεκαίλεη πσο ν εθπαηδεπηηθφο ζχκθσλα κε ηνλ ηχπν ηνπ παηδαγσγηθνχ πξνγξάκκαηνο, έρεη έλα κεγαιχηεξν ή κηθξφηεξν πεξηζψξην παξεκβαηηθψλ δπλαηνηήησλ δξάζεο, κέζα ζην νπνίν ηνπνζεηεί ηελ δηδαθηηθή ηνπ. Οη κεηαβιεηέο, ηηο νπνίεο ην ΓΔΠΠ ηνπ δίλεη ηελ δπλαηφηεηα λα ηξνπνπνηήζεη, είλαη νη δηαδηθαζηηθέο θαη απηέο πνπ αγγίδνπλ ηνλ ρψξν- ρξφλν, ηηο νκαδνπνηήζεηο ησλ παηδηψλ, ηα ρξεζηκνπνηνχκελα πιηθά, θαη άιια. Ο θαζνξηζκφο, ε δηαηχπσζε, ε ηεξάξρεζε ησλ ζηφρσλ παξακέλνπλ ζηε δηθαηνδνζία ηνπ Παηδαγσγηθνχ Ηλζηηηνχηνπ. Ο λεπηαγσγφο, δειαδή, ελεξγεί κε δεδνκέλα θαη επεμεξγαζκέλα ηα πεξηερφκελα θαη κε βάζε πξναπνθαζηζκέλεο δξαζηεξηφηεηεο πνπ αληηζηνηρνχλ ζε απηά, αθνχ νη παηδαγσγηθέο νδεγίεο θαη ηα παξαδείγκαηα, νη ππνδεηθλπφκελεο ηερληθέο θαη ηα κέζα, παξνπζηάδνληαη θαη αλαιχνληαη, είλαη έηνηκα πξνο πινπνίεζε. Ζ πξνζθεξφκελε ζην λεπηαγσγείν γλψζε θαη νη ρξεζηκνπνηνχκελεο κέζνδνη, πξνθεηκέλνπ λα απνθηήζνπλ λφεκα, ρξεηάδεηαη λα είλαη πνιπδηάζηαηεο, πξντφλ λνεηηθήο δξάζεο θαη απηφλνκεο βνχιεζεο ησλ άκεζα εκπιεθνκέλσλ ζηελ εθπαηδεπηηθή δηαδηθαζία. Ζ απνπζία ηνπ λεπηαγσγνχ απφ ηελ επεμεξγαζία θαη ηε κεηαηξνπή ησλ γλψζεσλ ζε δξαζηεξηφηεηεο, εγθαζηζηά θαη ζηνλ ίδην κηα απφκαθξε θαη επηθαλεηαθή ζρέζε κε ηελ γλψζε πνπ θαιείηαη λα δηδάμεη θαη ζπλεπψο, ηνπ αθαηξεί δπλαηφηεηεο γηα κηα απνηειεζκαηηθή θαη ζπλεηδεηή εθαξκνγή ησλ άιισλ δχν κεηαβιεηψλ πνπ ηνπ απνκέλνπλ: ησλ δηαδηθαζηηθψλ θαη ησλ ζρεηηθψλ κε ηηο πιηθέο ζπλζήθεο (Μνπκνπιίδνπ,2/2007: 97-99). Δπηπξφζζεηα, ν εθπαηδεπηηθφο πέξα απφ ηηο φπνηεο αξκνδηφηεηέο ηνπ δηαζέηεη θαη ηνλ ξφιν ηνπ επαγγεικαηία, ν νπνίνο επαγγεικαηίαο νθείιεη λα αλαζηνράδεηαη πάλσ ζην έξγν ηνπ, λα θάλεη απηνθξηηηθή, λα αλαζρεδηάδεη θαη λα αλαπξνζαξκφδεη ηηο δηδαθηηθέο πξαθηηθέο ηνπ ζχκθσλα κε ην εθάζηνηε πιαίζην ηεο ηάμεο. Έηζη, ζχκθσλα κε ηνλ Hargreaves, έλαο κεηαλεσηεξηθφο επαγγεικαηηζκφο αλνηρηφο θαη δεκνθξαηηθφο, ρσξίο απνθιεηζκνχο, δελ κπνξεί λα πινπνηεζεί κέζα ζε έλα πιαίζην νηθνλνκηθήο αλάπηπμεο πνπ ζέιεη ηελ εθπαίδεπζε εκπνξεπκαηνπνηεκέλε, παξά κφλν κέζσ ελφο ζπλεηδεηνχ θνηλσληθνχ θηλήκαηνο ησλ εθπαηδεπηηθψλ. Έλα θίλεκα πνπ ζα νδεγήζεη ζηε ζπγθξφηεζε λέσλ ζπιινγηθνηήησλ, φπσο νη επαγγεικαηηθέο θνηλφηεηεο κάζεζεο, πνπ γλσξίδνπλ φηη πξέπεη λα εξγαζηνχλ ζπιινγηθά ηφζν ζε επίπεδν ζρνιείνπ φζν θαη ζε ζπλεξγαζία κε ηελ θνηλφηεηα θαη ηελ δηνίθεζε. ην πιαίζην απηφ κπνξνχλ λα δεκηνπξγεζνχλ νη πξνυπνζέζεηο γηα ηελ αληηκεηψπηζε ηνπ Αλαιπηηθνχ Πξνγξάκκαηνο σο κέζνπ «αιιειφδξαζεο θαη επηθνηλσλίαο πξνζψπσλ πνπ ζπκκεηέρνπλ ζε κηα δηαδηθαζία λνεκαηνδφηεζεο ηεο 30

31 εθπαηδεπηηθήο εκπεηξίαο (Κνπηζειίλε, 2001:1). Οη εθπαηδεπηηθνί απνηεινχλ ην κέζν, αιιά θαη ην θιεηδί γηα ηελ επηηπρεκέλε πινπνίεζε νπνηαζδήπνηε θαηλνηνκίαο ή αιιαγήο ζην εθπαηδεπηηθφ ζχζηεκα θαη ηδηαίηεξα φηαλ ε αιιαγή απηή έρεη λα θάλεη κε ηε δηδαζθαιία. «Η αλάπηπμε ηνπ εθπαηδεπηηθνύ θαη ε εθαξκνγή θαηλνηνκηώλ πάλε ρέξη-ρέξη» παξαηεξνχλ νη Fullan θαη Hargreaves (1992). Έηζη, νη εθπαηδεπηηθνί πνπ ζα θιεζνχλ λα εθαξκφζνπλ ζην ζρνιείν νπνηαδήπνηε κεηαξξχζκηζε, αιιαγή ή θαηλνηνκία πξέπεη λα επηκνξθσζνχλ θαη λα ληψζνπλ φηη είλαη κέξνο απηήο ηεο πξνζπάζεηαο, ψζηε λα ηελ νηθεηνπνηεζνχλ θαη λα κπνξέζνπλ λα ηελ εθαξκφζνπλ κε επηηπρία. ΑΝΑΛΤΣΗΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΚΑΗ ΓΗΓΑΚΑΛΗΑ Ζ ζχγρξνλε εθπαηδεπηηθή πξαγκαηηθφηεηα ραξαθηεξίδεηαη απφ ηελ αδπλακία ησλ εθπαηδεπηηθψλ ζπζηεκάησλ λα αληαπνθξηζνχλ ζηηο λενδεκηνπξγεζείζεο αλάγθεο ηεο ζχγρξνλεο πξαγκαηηθφηεηαο, κε απνηέιεζκα έλα κεγάιν πνζνζηφ καζεηψλ λα κελ κπνξεί λα ιεηηνπξγήζεη επεξγεηηθά θαη λα ζηαζεί θξηηηθά απέλαληη ζηα πξνβιήκαηα ηεο πνιπζχλζεηεο θνηλσλίαο ηεο πιεξνθνξίαο θαη ηεο γλψζεο. Με δεδνκέλν φηη ηα αίηηα ηνπ πξνβιήκαηνο εληνπίδνληαη θπξίσο ζηηο παξαδνζηαθέο δηδαθηηθέο πξνζεγγίζεηο ( Κνπηζειίλε, 2006), ε δηαθνξνπνίεζε ηεο δηδαζθαιίαο, φπσο θαη ε εθαξκνγή ηεο βησκαηηθήο- επηθνηλσληαθήο δηδαζθαιίαο, κπνξνχλ λα απνηειέζνπλ ηελ απάληεζε. Ο φξνο βησκαηηθή- επηθνηλσληαθή δηδαζθαιία, εκπεξηέρεη δχν επηκέξνπο φξνπο, ην βίσκα θαη ηελ επηθνηλσλία. Λέγνληαο βησκαηηθή δηδαζθαιία ελλννχκε έλα πιέγκα δηδαθηηθψλ δηαδηθαζηψλ πνπ έρνπλ σο αθφξκεζε βησκαηηθέο θαηαζηάζεηο. Δίλαη δειαδή αλάγθεο, πξνβιήκαηα θαη απνξίεο ηνπ παηδηνχ, πνπ πεγάδνπλ απφ ηελ θαζεκεξηλή δσή θαζψο θαη απφ ηηο εκπεηξίεο θαη ηηο αλεζπρίεο πνπ ηνπ δεκηνπξγνχληαη κέζα ζηνλ θνηλσληθφ πεξίγπξν φπνπ δεη θαη ελζσκαηψλεηαη. Οη δηαδηθαζίεο απηέο πξνζπαζνχλ λα εηζαγάγνπλ ην καζεηή ζηνλ θφζκν ηεο γλψζεο, έρνληαο σο ζεκείν αλαθνξάο ηα πην πάλσ βηψκαηα. Όιε απηή ε δηαδηθαζία ηεο έληαμεο ησλ βησκαηηθψλ θαηαζηάζεσλ ζηε ζρνιηθή δσή θαη ηεο κεηάιιαμεο ηνπο ζε δηδαθηηθέο δξαζηεξηφηεηεο, πινπνηείηαη ζηα πιαίζηα κηαο επηθνηλσληαθήο ζρέζεο αλάκεζα ζηα κέιε ηεο δηδαθηηθήο νκάδαο, εθπαηδεπηηθνί 31

32 θαη καζεηέο. Πξφθεηηαη γηα κηα ζρέζε πνπ ηε ραξαθηεξίδεη ηζφηηκε αληαιιαγή απφςεσλ, πνπ βνεζάεη ηελ νκάδα λα δηακνξθψζεη κηα ηειηθή άπνςε θαη λα πξνβεί ζηε ιήςε θάπνησλ απνθάζεσλ ζρεηηθψλ κε ην κάζεκα, νξγάλσζε- ζρεδηαζκφδηεμαγσγή- αμηνιφγεζε. Βηψκαηα θαη βησκαηηθέο θαηαζηάζεηο ησλ παηδηψλ απνηεινχλ, ζχκθσλα κε ηε βησκαηηθή δηδαζθαιία, ηελ αθεηεξία ηεο δηδαθηηθήο πξάμεο. Ο καζεηήο σο άηνκν ή ζπιινγηθά σο νκάδα κεηαθέξεη ζηελ πξάμε ηα ελδηαθέξνληα ηεο θαζεκεξηλήο δσήο, πνπ ηνλ απαζρνινχλ, θαη ηα θαηαζέηεη, ζηα πιαίζηα ζπδεηήζεσλ, σο αληηθείκελν αλαδήηεζεο, δηεξεχλεζεο θαη δηδαθηηθήο πξάμεο. Ζ φιε πξνζπάζεηα κπνξεί λα ρσξηζηεί ζε ηξεηο επηκέξνπο ηνκείο: Ο πξψηνο αθνξά ηνπο καζεηέο θαη ηελ πξνζπάζεηά ηνπο λα κάζνπλ λα κεηαθέξνπλ ηνπο πξνβιεκαηηζκνχο ηνπο ζην επίθεληξν ηεο ζπδήηεζεο. Πξφθεηηαη γηα κηα αζθήζηκε ηθαλφηεηα πνπ ελδερφκελα λα εθαξκφδεηαη σο έλα βαζκφ ήδε ζην ζρνιείν θαη ηδηαίηεξα ζηηο κηθξφηεξεο βαζκίδεο ηεο εθπαίδεπζεο. Οη ελαζρνιήζεηο απηνχ ηνπ είδνπο, φκσο, απνηεινχλ θαηά θχξην ιφγν απηνζθνπφ θαη ζηελ θαιχηεξε πεξίπησζε ηξφπν γισζζηθήο θπξίσο θαηάξηηζεο. Σν εξψηεκα είλαη, αλ θαη θαηά πφζν ην πιηθφ πνπ ζπιιέγεηαη απφ ηηο ζπδεηήζεηο απηέο απνηειεί έλαπζκα γηα παξαπέξα αλαδεηήζεηο θαη δξαζηεξηνπνηήζεηο, αλ επεξεάδεη ζε κεγάιν βαζκφ ηελ φιε πνξεία ηνπ καζήκαηνο δηνρεηεχνληάο ην ζε άιια θαλάιηα δηεξεχλεζεο, απφ απηά πνπ έρνπλ πξνγξακκαηηζηεί, δίλνληαο ζηα πεξηερφκελα εληειψο λέεο δηαζηάζεηο, φπσο απηέο επηβάιινληαη απφ ηελ πνξεία αλαδήηεζεο. Δίλαη θαλεξφ φηη νη πξψηεο ελζηάζεηο ζα πξνέιζνπλ απφ ηελ θαηεγνξία ησλ εθπαηδεπηηθψλ εθείλσλ πνπ ζε κεγάιε επηκέιεηα πξνγξακκαηίδνπλ, επηιέγνπλ θαη ζρεδηάδνπλ κφλνη ηνπο, γηα λα πξνζθέξνπλ ζηνπο καζεηέο κηα φζν ην δπλαηφλ «θαιχηεξε» δηδαζθαιία. Ζ πην παξαπάλσ πξφηαζε ηεο βησκαηηθήο δηδαζθαιίαο παξαπέκπεη ζε αλνηρηέο δηδαθηηθέο δηαδηθαζίεο θαη αλνηρηά αλαιπηηθά πξνγξάκκαηα ( A. Garlichs, J. Ramsenger, 1985). Ζ ζπκκεηνρή ησλ κειψλ ηεο νκάδαο ζηελ πεξίπησζε απηή αληίζεηα είλαη θαζνξηζηηθή, κε έληνλε ηε καζεηνθεληξηθή δηάζηαζε, ελψ ζε θιεηζηέο δηδαθηηθέο δηαδηθαζίεο ππεξέρεη ε πξνδηαγξαθή πεξηερνκέλσλ θαη πνξεία δξάζεο (E.Geibler, W.Peterben, 1988). Δπνκέλσο, νη αληηξξήζεηο ζα πξνέιζνπλ θαη απφ φινπο εθείλνπο πνπ δελ αλαγλσξίδνπλ ηε ζρνιηθή νκάδα, ην δηθαίσκα λα αλαδεηεί θαη λα ζρεδηάδεη κε βάζε φρη θάπνηεο πξνδηαγξαθέο θαη μέλεο απνθάζεηο, αιιά ηηο αλάγθεο θαη ηα ελδηαθέξνληα ησλ κειψλ ηεο. 32

Κεθάλαιο 1. Ενόηηηα 2 Πλάνο Μάρκεηινγκ. Εξγαιεία Μάξθεηηλγθ. Dr. Andrea Grimm Dr. Astin Malschinger

Κεθάλαιο 1. Ενόηηηα 2 Πλάνο Μάρκεηινγκ. Εξγαιεία Μάξθεηηλγθ. Dr. Andrea Grimm Dr. Astin Malschinger Κεθάλαιο 1 Ενόηηηα 2 Πλάνο Μάρκεηινγκ Εξγαιεία Μάξθεηηλγθ Dr. Andrea Grimm Dr. Astin Malschinger ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΝΟΤΗΤΑ 2 ΠΛΑΝΟ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ Κεθάιαην 1: Εξγαιεία Μάξθεηηλγθ Σπγγξαθείο: Δξ. Andrea Grimm, Δξ.

Διαβάστε περισσότερα

Α. Εηζαγσγή ηεο έλλνηαο ηεο ηξηγσλνκεηξηθήο εμίζσζεο κε αξρηθό παξάδεηγκα ηελ εκx = 2

Α. Εηζαγσγή ηεο έλλνηαο ηεο ηξηγσλνκεηξηθήο εμίζσζεο κε αξρηθό παξάδεηγκα ηελ εκx = 2 ΣΡΙΓΩΝΟΜΔΣΡΙΚΔ EΞΙΩΔΙ Πνηα παξαδείγκαηα εμηζώζεσλ ή θαη πξνβιεκάησλ πηζηεύεηαη όηη είλαη θαηάιιεια γηα ηελ επίιπζε ηνπο θαηά ηελ δηάξθεηα ηεο δηδαθηηθήο δηαδηθαζίαο κέζα ζηελ ηάμε; 1 ε ΓΙΓΑΚΣΙΚΗ ΩΡΑ Α.

Διαβάστε περισσότερα

ΑΛΛΑΓΗ ΟΝΟΜΑΣΟ ΚΑΙ ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΙΑ, ΚΟΙΝΟΥΡΗΣΟΙ ΦΑΚΕΛΟΙ ΚΑΙ ΕΚΣΤΠΩΣΕ ΣΑ WINDOWS XP

ΑΛΛΑΓΗ ΟΝΟΜΑΣΟ ΚΑΙ ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΙΑ, ΚΟΙΝΟΥΡΗΣΟΙ ΦΑΚΕΛΟΙ ΚΑΙ ΕΚΣΤΠΩΣΕ ΣΑ WINDOWS XP ΑΛΛΑΓΗ ΟΝΟΜΑΣΟ ΚΑΙ ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΙΑ, ΚΟΙΝΟΥΡΗΣΟΙ ΦΑΚΕΛΟΙ ΚΑΙ ΕΚΣΤΠΩΣΕ ΣΑ WINDOWS XP ηότοι εργαζηηρίοσ ην πιαίζην ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ εξγαζηεξίνπ ζα παξνπζηαζηνύλ βαζηθέο ιεηηνπξγίεο ησλ Windows XP πνπ ζρεηίδνληαη

Διαβάστε περισσότερα

Απνηειέζκαηα Εξσηεκαηνινγίνπ 2o ηεηξάκελν 2011-12

Απνηειέζκαηα Εξσηεκαηνινγίνπ 2o ηεηξάκελν 2011-12 Απνηειέζκαηα Εξσηεκαηνινγίνπ 2o ηεηξάκελν 11-12 Project 6: Ταμίδη κε ηε Μεραλή ηνπ Φξόλνπ Υπεύζπλνη Καζεγεηέο: Ε. Μπηιαλάθε Φ. Αλησλάηνο Δρώηηζη 3: Πνηα από ηα παξαθάησ ΜΜΕ ηεξαξρείηε από πιεπξάο ζεκαζίαο;

Διαβάστε περισσότερα

H ΜΑΓΕΙΑ ΤΩΝ ΑΡΙΘΜΩΝ

H ΜΑΓΕΙΑ ΤΩΝ ΑΡΙΘΜΩΝ H ΜΑΓΕΙΑ ΤΩΝ ΑΡΙΘΜΩΝ Φξεζηκόηεηα καζεκαηηθώλ Αξρή θαηακέηξεζεο Όζα έδσζαλ νη Έιιελεο... Τξίγσλνη αξηζκνί Τεηξάγσλνη αξηζκνί Δπηκήθεηο αξηζκνί Πξώηνη αξηζκνί Αξηζκνί κε μερσξηζηέο ηδηόηεηεο Γίδπκνη πξώηνη

Διαβάστε περισσότερα

Α Ο Κ Η Α Μ Α Ζ Η Η Ρ Η ( S E A R C H )

Α Ο Κ Η Α Μ Α Ζ Η Η Ρ Η ( S E A R C H ) Ξ G O O G L E S C H O L A R Α Ο Ξ Ε Κ Ε Θ Λ Θ Α Λ Η Τ Α Μ Η Α Μ Α Ζ Η Η Ρ Η Ρ Οξαγκαηνπνηώληαο αλαδήηεζε ζην GoogleScholar (http://scholar.google.com/) ν ρξήζηεο κπνξεί λα εληνπίζεη πιηθό αθαδεκαϊθνύ θαη

Διαβάστε περισσότερα

Ενδεικτικά Θέματα Στατιστικής ΙΙ

Ενδεικτικά Θέματα Στατιστικής ΙΙ Ενδεικτικά Θέματα Στατιστικής ΙΙ Θέματα. Έζησ όηη ζε δείγκα 35 θαηνηθηώλ πνπ ελνηθηάδνληαη ζε θνηηεηέο ζηελ Κνδάλε βξέζεθε ην κέζν κεληαίν κίζζσκα ζηα 5 επξώ, ελώ ζην Ζξάθιεην ην κέζν κεληαίν κίζζσκα ζε

Διαβάστε περισσότερα

Αζθήζεηο 5 νπ θεθαιαίνπ Crash course Step by step training. Dipl.Biol.cand.med. Stylianos Kalaitzis

Αζθήζεηο 5 νπ θεθαιαίνπ Crash course Step by step training. Dipl.Biol.cand.med. Stylianos Kalaitzis Αζθήζεηο 5 νπ θεθαιαίνπ Crash course Step by step training Dipl.Biol.cand.med. Stylianos Kalaitzis Stylianos Kalaitzis Μνλνϋβξηδηζκνο 1 Γπν γνλείο, εηεξόδπγνη γηα ηνλ αιθηζκό θάλνπλ παηδηά. Πνία ε πηζαλόηεηα

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΔΡΟΜΟ ΠΡΟ ΣΟ «ΑΕΙΦΟΡΟ ΧΟΛΕΙΟ» ένα φωτογπαφικό ταξίδι

Ο ΔΡΟΜΟ ΠΡΟ ΣΟ «ΑΕΙΦΟΡΟ ΧΟΛΕΙΟ» ένα φωτογπαφικό ταξίδι Ο ΔΡΟΜΟ ΠΡΟ ΣΟ «ΑΕΙΦΟΡΟ ΧΟΛΕΙΟ» ένα φωτογπαφικό ταξίδι ηα Δθπαηδεπηήξηα Πάλνπ ππνζηεξίδνπκε ηελ άπνςε όηη ην «αεηθόξν ζρνιείν» είλαη έλα όξακα εθηθηό. Η εθπαίδεπζε γηα ηελ αεηθνξία δελ είλαη κάζεκα, αιιά

Διαβάστε περισσότερα

TOOLBOOK (μάθημα 2) Δεκηνπξγία βηβιίνπ θαη ζειίδσλ ΠΡΟΑΡΜΟΓΗ: ΒΑΛΚΑΝΙΩΣΗ ΔΗΜ. ΕΚΠΑΙΔΕΤΣΙΚΟ ΠΕ19 1 TOOLBOOK ΜΑΘΗΜΑ 2

TOOLBOOK (μάθημα 2) Δεκηνπξγία βηβιίνπ θαη ζειίδσλ ΠΡΟΑΡΜΟΓΗ: ΒΑΛΚΑΝΙΩΣΗ ΔΗΜ. ΕΚΠΑΙΔΕΤΣΙΚΟ ΠΕ19 1 TOOLBOOK ΜΑΘΗΜΑ 2 TOOLBOOK (μάθημα 2) Δεκηνπξγία βηβιίνπ θαη ζειίδσλ ΕΚΠΑΙΔΕΤΣΙΚΟ ΠΕ19 1 Δημιουργία σελίδων και βιβλίων Έλα θαηλνύξην βηβιίν πεξηέρεη κία άδεηα ζειίδα κε έλα άδεην background. Δελ κπνξνύκε λα μερσξίζνπκε

Διαβάστε περισσότερα

ΔΦΑΡΜΟΓΗ ΣΩΝ ΝΔΩΝ ΣΔΥΝΟΛΟΓΙΩΝ ΣΗ ΠΡΟΥΟΛΙΚΗ ΔΚΠΑΙΓΔΤΗ: ΑΞΙΟΛΟΓΗΗ ΚΑΙ ΓΙΔΡΔΤΝΗΗ ΜΔΩ ΔΚΠΑΙΓΔΤΣΙΚΗ ΔΡΔΤΝΑ ΓΡΑΗ

ΔΦΑΡΜΟΓΗ ΣΩΝ ΝΔΩΝ ΣΔΥΝΟΛΟΓΙΩΝ ΣΗ ΠΡΟΥΟΛΙΚΗ ΔΚΠΑΙΓΔΤΗ: ΑΞΙΟΛΟΓΗΗ ΚΑΙ ΓΙΔΡΔΤΝΗΗ ΜΔΩ ΔΚΠΑΙΓΔΤΣΙΚΗ ΔΡΔΤΝΑ ΓΡΑΗ ΔΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΓΙΣΡΙΑΚΟ ΠΑΝΔΠΙΣΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΜΗΜΑ ΔΚΠΑΙΓΔΤΗ ΚΑΙ ΑΓΩΓΗ ΣΗ ΠΡΟΥΟΛΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ ΣΗΣΛΟ ΔΦΑΡΜΟΓΗ ΣΩΝ ΝΔΩΝ ΣΔΥΝΟΛΟΓΙΩΝ ΣΗ ΠΡΟΥΟΛΙΚΗ ΔΚΠΑΙΓΔΤΗ: ΑΞΙΟΛΟΓΗΗ ΚΑΙ ΓΙΔΡΔΤΝΗΗ ΜΔΩ ΔΚΠΑΙΓΔΤΣΙΚΗ ΔΡΔΤΝΑ ΓΡΑΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΛΙΜΝΗ ΤΣΑΝΤ. Σρήκα 1. Σρήκα 2

ΛΙΜΝΗ ΤΣΑΝΤ. Σρήκα 1. Σρήκα 2 ΛΙΜΝΗ ΤΣΑΝΤ Τν Σρήκα 1 δείρλεη ηελ αιιαγή ηεο ζηάζκεο ηεο Λίκλεο Τζαλη, ζηε Σαράξα ηεο Βόξεηαο Αθξηθήο. Η Λίκλε Τζαλη εμαθαλίζηεθε ηειείσο γύξσ ζην 20.000 π.χ., θαηά ηε δηάξθεηα ηεο ηειεπηαίαο επνρήο ησλ

Διαβάστε περισσότερα

ΞΟΝΠΔΓΓΗΕΥ ΡΝ ΞΑΗΓΗ ΓΗΑ ΡΝ ΞΔΛΘΝΠ. ΝΗ ΓΗΔΟΓΑΠΗΔΠ ΡΝ ΞΔΛΘΝΠ.

ΞΟΝΠΔΓΓΗΕΥ ΡΝ ΞΑΗΓΗ ΓΗΑ ΡΝ ΞΔΛΘΝΠ. ΝΗ ΓΗΔΟΓΑΠΗΔΠ ΡΝ ΞΔΛΘΝΠ. ΞΟΝΠΔΓΓΗΕΥ ΡΝ ΞΑΗΓΗ ΓΗΑ ΡΝ ΞΔΛΘΝΠ. ΝΗ ΓΗΔΟΓΑΠΗΔΠ ΡΝ ΞΔΛΘΝΠ. ΓΑΘΡΙΑ Π. 1,2, ΓΑΘΡΙΑΠ Θ. 1, ΚΖΡΠΗΝ- ΓΑΘΡΙΑ Γ. 1,3,4, ΘΑΡΠΗΑΟΓΑΛΖΠ Ι. 1,5, Α ΛΑΠΡΑΠΗΝ Α. 1,4,6, ΛΗΘΝΙΑΝΠ ΠΘΔΛΡΔΟΖΠ 6. 1. Δ Ρ Α Η Ο Δ Η Α Φ Ο

Διαβάστε περισσότερα

πκβνιή ησλ βηβιηνζεθνλφκσλ ζηελ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΗ ΠΑΙΓΔΙΑ

πκβνιή ησλ βηβιηνζεθνλφκσλ ζηελ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΗ ΠΑΙΓΔΙΑ πκβνιή ησλ βηβιηνζεθνλφκσλ ζηελ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΗ ΠΑΙΓΔΙΑ Σηέλλα Κορομπίλη, Ph.D., Αλαπιεξψηξηα Καζεγήηξηα, Σκήκα Βηβιηνζεθνλνκίαο-Α.Σ.Δ.Ι. Θεζζαινλίθεο Αθροδίηη Μάλλιαρη, Ph.D, Δξγαζηεξηαθφο πλεξγάηεο, Σκήκα

Διαβάστε περισσότερα

Αιγόξηζκνη Γνκή επηινγήο. Πνιιαπιή Δπηινγή Δκθωιεπκέλεο Δπηινγέο. Δηζαγωγή ζηηο Αξρέο ηεο Δπηζηήκεο ηωλ Η/Υ. introcsprinciples.wordpress.

Αιγόξηζκνη Γνκή επηινγήο. Πνιιαπιή Δπηινγή Δκθωιεπκέλεο Δπηινγέο. Δηζαγωγή ζηηο Αξρέο ηεο Δπηζηήκεο ηωλ Η/Υ. introcsprinciples.wordpress. Αιγόξηζκνη 2.2.7.3 Γνκή επηινγήο Πνιιαπιή Δπηινγή Δκθωιεπκέλεο Δπηινγέο Δηζαγωγή ζηηο Αξρέο ηεο Δπηζηήκεο ηωλ Η/Υ 1 Πνιιαπιή Δληνιή Δπηινγήο Αν ζπλζήθε_1 ηόηε εληνιέο_1 αλλιώς_αν ζπλζήθε_2 ηόηε εληνιέο_2...

Διαβάστε περισσότερα

ΑΓΩΜΘΡΘΙΞΘ ΤΩΠΞΘ ΡΘΡ ΛΘΙΠΕΡ ΗΚΘΙΘΕΡ ΛΘΤΑΗΚΘΔΗΡ Τ.

ΑΓΩΜΘΡΘΙΞΘ ΤΩΠΞΘ ΡΘΡ ΛΘΙΠΕΡ ΗΚΘΙΘΕΡ ΛΘΤΑΗΚΘΔΗΡ Τ. ΑΓΩΜΘΡΘΙΞΘ ΤΩΠΞΘ ΡΘΡ ΛΘΙΠΕΡ ΗΚΘΙΘΕΡ ΟΑIΤΜΘΔΘ ΡΕ ΛΕΓΑΚΞ ΓΗΟΕΔΞ 11V11 ΗΚΘΙΘΑ 6-10 ΤΠΞΜΩΜ ΛΕΘΞΜΕΙΗΛΑΑ ΞΣ ΟΑΘΤΜΘΔΘΞΣ ΡΕ ΛΕΓΑΚΞ ΓΗΟΕΔΞ ΓΘΑ ΟΑΘΙΕΡ ΗΚΘΙΘΑΡ 6-10 ΕΩΜ Η ΔΘΑΔΠΞΛΗ ΑΟΞ Η ΛΘΑ ΕΡΘΑ ΡΗΜ ΑΚΚΗ ΕΘΜΑΘ ΛΕΓΑΚΗ

Διαβάστε περισσότερα

Παιχνίδι γλωζζικής καηανόηζης με ζχήμαηα!

Παιχνίδι γλωζζικής καηανόηζης με ζχήμαηα! Cpyright 2013 Λόγος & Επικοινωνία // All rights Reserved Παιχνίδι γλωζζικής καηανόηζης με ζχήμαηα! Αυηό ηο παιχνίδι έχει ζηόχους: 1. ηελ εθγύκλαζε ηεο αθνπζηηθήο κλήκεο ησλ παηδηώλ 2. ηελ εμάζθεζε ζηελ

Διαβάστε περισσότερα

ΡΤΘΜΙΕΙ ΔΙΚΣΤΟΤ ΣΑ WINDOWS

ΡΤΘΜΙΕΙ ΔΙΚΣΤΟΤ ΣΑ WINDOWS ηότοι εργαζηηρίοσ ΡΤΘΜΙΕΙ ΔΙΚΣΤΟΤ ΣΑ WINDOWS ην πιαίζην ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ εξγαζηεξίνπ ζα παξνπζηαζηεί ε δηαδηθαζία ηωλ ξπζκίζεωλ δηθηύνπ ζε ιεηηνπξγηθό ζύζηεκα Windows XP. Η δηαδηθαζία ζε γεληθέο γξακκέο

Διαβάστε περισσότερα

Να ζρεδηάζεηο ηξόπνπο ζύλδεζεο κηαο κπαηαξίαο θαη ελόο ιακπηήξα ώζηε ν ιακπηήξαο λα θσηνβνιεί.

Να ζρεδηάζεηο ηξόπνπο ζύλδεζεο κηαο κπαηαξίαο θαη ελόο ιακπηήξα ώζηε ν ιακπηήξαο λα θσηνβνιεί. ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: Απλό ηλεκτπικό κύκλυμα Η δηδαζθαιία ηνπ απινύ ειεθηξηθνύ θπθιώκαηνο ππάξρεη ζην κάζεκα «Φπζηθά» ηεο Ε ηάμεο ηνπ δεκνηηθνύ θαη επαλαιακβάλεηαη ζην κάζεκα ηεο Φπζηθήο ζηε Γ ηάμε ηνπ Γπκλαζίνπ.

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΤΗΛΙΑΚΑ. Η Μηκή ζθέθηεθε έλαλ ηξόπν, γηα λα ζπγθξίλεη κεξηθά δηαθνξεηηθά αληειηαθά πξντόληα. Απηή θαη ν Νηίλνο ζπλέιεμαλ ηα αθόινπζα πιηθά:

ΑΝΤΗΛΙΑΚΑ. Η Μηκή ζθέθηεθε έλαλ ηξόπν, γηα λα ζπγθξίλεη κεξηθά δηαθνξεηηθά αληειηαθά πξντόληα. Απηή θαη ν Νηίλνο ζπλέιεμαλ ηα αθόινπζα πιηθά: ΑΝΤΗΛΙΑΚΑ Η Μηκή θαη ν Νηίλνο αλαξσηήζεθαλ πνην αληειηαθό πξντόλ παξέρεη ηελ θαιύηεξε πξνζηαζία ζην δέξκα ηνπο. Τα αληειηαθά πξντόληα έρνπλ έλα δείθηε αληειηαθήο πξνζηαζίαο (SPF), ν νπνίνο δείρλεη πόζν

Διαβάστε περισσότερα

Κευάλαιο 8 Μονοπωλιακή Συμπεριφορά- Πολλαπλή Τιμολόγηση

Κευάλαιο 8 Μονοπωλιακή Συμπεριφορά- Πολλαπλή Τιμολόγηση Κευάλαιο 8 Μονοπωλιακή Συμπεριφορά- Πολλαπλή Τιμολόγηση Πώς πρέπει να τιμολογεί ένα μονοπώλιο; Μέρξη ζηηγκήο ην κνλνπώιην έρεη ζεσξεζεί ζαλ κηα επηρείξεζε ε νπνία πσιεί ην πξντόλ ηεο ζε θάζε πειάηε ζηελ

Διαβάστε περισσότερα

Αζκήζεις ζτ.βιβλίοσ ζελίδας 13 14

Αζκήζεις ζτ.βιβλίοσ ζελίδας 13 14 .1.10 ζκήζεις ζτ.βιβλίοσ ζελίδας 13 14 Ερωηήζεις Καηανόηζης 1. ύν δηαθνξεηηθέο επζείεο κπνξεί λα έρνπλ θαλέλα θνηλό ζεκείν Έλα θνηλό ζεκείν i ύν θνηλά ζεκεία iλ) Άπεηξα θνηλά ζεκεία ηηηνινγήζηε ηελ απάληεζε

Διαβάστε περισσότερα

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΑΡΧΑΙΟΥ ΚΟΣΜΟΥ

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΑΡΧΑΙΟΥ ΚΟΣΜΟΥ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΑΡΧΑΙΟΥ ΚΟΣΜΟΥ Α ΛΤΚΕΙΟΤ ΓΕΝΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑ Σχολικό έτος: 2011-2012 Καθηγήτριες: Κεφαλληνού Λουκία- Καλλία Αθηνά ΙΙ. ΟΙ ΑΧΑΙΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΑΠΟ ΣΟΤ ΠΡΟΙΣΟΡΙΚΟΤ ΥΡΟΝΟΤ ΕΩ ΚΑΙ ΣΟ Μ. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟ 1. ΕΛΛΗΝΙΚΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΖΜΑ: ΓΗΓΑΚΑΛΗΑ ΚΑΗ ΔΡΔΤΝΑ ΣΗΣΛΟ ΔΡΓΑΗΑ: ΑΠΟ ΣΖ ΓΑΚΑΛΟΚΔΝΣΡΗΚΖ ΣΖΝ ΟΜΑΓΟΤΝΔΡΓΑΣΗΚΖ ΓΗΓΑΚΑΛΗΑ

ΜΑΘΖΜΑ: ΓΗΓΑΚΑΛΗΑ ΚΑΗ ΔΡΔΤΝΑ ΣΗΣΛΟ ΔΡΓΑΗΑ: ΑΠΟ ΣΖ ΓΑΚΑΛΟΚΔΝΣΡΗΚΖ ΣΖΝ ΟΜΑΓΟΤΝΔΡΓΑΣΗΚΖ ΓΗΓΑΚΑΛΗΑ Πανεπιζηήμιο Κπήηηρ σολή: Φιλοζοθική Σμήμα: Φιλοζοθικών και Κοινυνικών ποςδών Σομέαρ: Θ.Δ.Μ.Κ.Δ. Π.Μ.: «Πολιηιζμόρ και Ανθπώπινη Ανάπηςξη» Δξάμηνο: Δαπινό ηος ακαδημαφκού έηοςρ: 2009-2010 ΜΑΘΖΜΑ: ΓΗΓΑΚΑΛΗΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΚΗ ΤΩΝ ΡΕΥΣΤΩΝ. G. Mitsou

ΦΥΣΙΚΗ ΤΩΝ ΡΕΥΣΤΩΝ. G. Mitsou ΦΥΣΙΚΗ ΤΩΝ ΡΕΥΣΤΩΝ ηαηηθή ηωλ ξεπζηώλ (Τδξνζηαηηθή) Ση είλαη ηα ξεπζηά - Γεληθά Ππθλόηεηα Πίεζε Μεηαβνιή ηεο πίεζεο ζπλαξηήζεη ηνπ βάζνπο Αξρή ηνπ Pascal Τδξνζηαηηθή πίεζε Αηκνζθαηξηθή πίεζε Απόιπηε &

Διαβάστε περισσότερα

ΘΔΚΑ ΡΖΠ ΑΛΑΓΛΩΟΗΠΖΠ

ΘΔΚΑ ΡΖΠ ΑΛΑΓΛΩΟΗΠΖΠ ΘΔΚΑ ΡΖΠ ΑΛΑΓΛΩΟΗΠΖΠ 1.Απηόο πνπ ζα αλαγλσξηζηεί απνπζηάδεη γηα πνιύ θαηξό. 2.Δπηζηξέθεη κε πιαζηή ηαπηόηεηα ή κεηακνξθσκέλνο. 3.Απνκνλώλνληαη ηα δύν πξόζσπα 4.Άξζε κεηακόξθσζεο 5.Απνθάιπςε 6.Ακθηβνιίεο-απνδεηθηηθά

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑΣΑ ΦΩΣΟΓΡΑΦΙΑ. Ειζαγωγή ζηη Φωηογραθία. Χριζηάκης Σαζεΐδης EFIAP

ΜΑΘΗΜΑΣΑ ΦΩΣΟΓΡΑΦΙΑ. Ειζαγωγή ζηη Φωηογραθία. Χριζηάκης Σαζεΐδης EFIAP ΜΑΘΗΜΑΣΑ ΦΩΣΟΓΡΑΦΙΑ Ειζαγωγή ζηη Φωηογραθία Χριζηάκης Σαζεΐδης EFIAP 1 ΜΑΘΗΜΑ 6 ο Προγράμμαηα θωηογραθικών μηχανών Επιλογέας προγραμμάηων Μαο δίλεη ηε δπλαηόηεηα λα ειέγμνπκε ην άλνηγκα δηαθξάγκαηνο θαη

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΣΠΟΥΔΕΣ ΣΤΙΣ ΦΥΣΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΓΕΝΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΙΙ - ΦΥΕ 0 7 Ινπλίνπ 009 Απαντήσειρ στιρ ασκήσειρ τηρ τελικήρ εξέτασηρ στιρ Σςνήθειρ Διαυοπικέρ Εξισώσειρ Αγαπηηέ θοιηηηή/ηπια,

Διαβάστε περισσότερα

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΕΣΑΙΡΕΙΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗ ΣΚΥΤΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2015 ΓΙΑ ΤΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ Τεηάπηη 28 Ιανουαπίου 2015 ΛΔΥΚΩΣΙΑ Τάξη: Α Γυμναζίου

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΕΣΑΙΡΕΙΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗ ΣΚΥΤΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2015 ΓΙΑ ΤΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ Τεηάπηη 28 Ιανουαπίου 2015 ΛΔΥΚΩΣΙΑ Τάξη: Α Γυμναζίου ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΕΣΑΙΡΕΙΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗ ΣΚΥΤΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2015 ΓΙΑ ΤΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ Τεηάπηη 28 Ιανουαπίου 2015 ΛΔΥΚΩΣΙΑ Τάξη: Α Γυμναζίου ΠΡΟΒΛΗΜΑ Σε έλα ηνπξλνπά βόιετ δήισζαλ ζπκκεηνρή νκάδεο Γπκλαζίσλ ηεο Κύπξνπ.

Διαβάστε περισσότερα

Εςθςή ζςζηήμαηα επισειπήζεων και αξιολόγηζη

Εςθςή ζςζηήμαηα επισειπήζεων και αξιολόγηζη Εςθςή ζςζηήμαηα επισειπήζεων και αξιολόγηζη Μάθημα 11 Τμήμα Μάπκεηινγκ και Διοίκηζηρ Λειηοςπγιών Τα δηαγξάκκαηα θαηάζηαζεο (state diagrams) ρξεζηκνπνηνύληαη γηα λα βνεζήζνπλ ηνλ πξνγξακκαηηζηή λα θαηαιάβεη

Διαβάστε περισσότερα

Τν Πξόγξακκα ζα αλαθνηλσζεί, ακέζσο κεηά ηηο γηνξηέο ηνπ Πάζρα.

Τν Πξόγξακκα ζα αλαθνηλσζεί, ακέζσο κεηά ηηο γηνξηέο ηνπ Πάζρα. Οι Πανελλαδικέρ Δξεηάζειρ για ηην ειζαγωγή ζηην ηπιηοβάθμια εκπαίδεςζη θα ππαγμαηοποιηθούν ππιν ηιρ απολςηήπιερ ενδοζσολικέρ εξεηάζειρ ηων μαθηηών και ηων μαθηηπιών. Τν Πξόγξακκα ζα αλαθνηλσζεί, ακέζσο

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΝΤΗΣΔΙΣ ΓΙΚΤΥΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ II ΔΠΑΛ

ΑΠΑΝΤΗΣΔΙΣ ΓΙΚΤΥΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ II ΔΠΑΛ ΑΠΑΝΤΗΣΔΙΣ ΓΙΚΤΥΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ II ΔΠΑΛ ΘΔΜΑ Α Α1. α. Σ β. Σ γ. Λ δ. Λ ε. Λ ζη. Σ Α2. Γ Α3. 1. γ 2. ε 3. δ 4. α Β1. ΘΔΜΑ Β Οη ηειηθνί ππνινγηζηέο παίξλνπλ απνθάζεηο δξνκνιόγεζεο κόλν γηα ηα δηθά ηνπο απηνδύλακα

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ. Οξηδόληηα θαη θαηαθόξπθε κεηαηόπηζε παξαβνιήο

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ. Οξηδόληηα θαη θαηαθόξπθε κεηαηόπηζε παξαβνιήο ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Οξηδόληηα θαη θαηαθόξπθε κεηαηόπηζε παξαβνιήο 1 ε Δξαζηεξηόηεηα Αλνίμηε ην αξρείν «Μεηαηόπηζε παξαβνιήο.ggb». Με ηε καύξε γξακκή παξηζηάλεηαη ε γξαθηθή παξάζηαζε ηεο f(x)=αx 2 πνπ ζα ηελ

Διαβάστε περισσότερα

Η Αξιολόγηζη ηηρ Πεπίλητηρ Κειμένος Παιδαγυγικό Ινζηιηούηο

Η Αξιολόγηζη ηηρ Πεπίλητηρ Κειμένος Παιδαγυγικό Ινζηιηούηο Η Αξιολόγηζη ηηρ Πεπίλητηρ Κειμένος Παιδαγυγικό Ινζηιηούηο Οδηγίες για ηη διδαζκαλία ηων θιλολογικών μαθημάηων ζηο Ενιαίο Λύκειο (απόζπαζμα) Αθήνα 2001 ΠΔΡΙΔΥΟΜΔΝΑ Α. Τν πεξηερόκελν ηεο πεξίιεςεο (0-12

Διαβάστε περισσότερα

Οργάνωση και Δομή Παρουσιάσεων

Οργάνωση και Δομή Παρουσιάσεων Οργάνωση και Δομή Παρουσιάσεων Οη παξνπζηάζεηο κε βνήζεηα ηνπ ππνινγηζηή γίλνληαη κε πξνγξάκκαηα παξνπζηάζεσλ, όπσο ην OpenOffice.org Impress [1] θαη ην Microsoft Office PowerPoint [2]. Απηά ηα πξνγξάκκαηα

Διαβάστε περισσότερα

IV Ο ΕΛΛΗΝΙΜΟ ΣΗ ΔΤΗ,ΠΟΛΙΣΙΜΟΙ Δ.ΜΕΟΓΕΙΟΤ ΚΑΙ ΡΩΜΗ

IV Ο ΕΛΛΗΝΙΜΟ ΣΗ ΔΤΗ,ΠΟΛΙΣΙΜΟΙ Δ.ΜΕΟΓΕΙΟΤ ΚΑΙ ΡΩΜΗ IV Ο ΕΛΛΗΝΙΜΟ ΣΗ ΔΤΗ,ΠΟΛΙΣΙΜΟΙ Δ.ΜΕΟΓΕΙΟΤ ΚΑΙ ΡΩΜΗ Να σαπακηηπίζεηε ηιρ πποηάζειρ, πος ακολοςθούν, υρ ππορ ηην οπθόηηηά ηοςρ, με ηην ένδειξη Σωστό ή Λάθος 1. ηελ αξραία Ρώκε νη πιεβείνη δελ είραλ αξρηθά

Διαβάστε περισσότερα

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΕΣΑΙΡΕΙΑ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΚΤΣΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2007 ΓΙΑ ΣΟ ΓΤΜΝΑΙΟ Παπασκευή 26 Ιανουαπίου 2007 Σάξη: Α Γυμνασίου ΥΟΛΕΙΟ..

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΕΣΑΙΡΕΙΑ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΚΤΣΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2007 ΓΙΑ ΣΟ ΓΤΜΝΑΙΟ Παπασκευή 26 Ιανουαπίου 2007 Σάξη: Α Γυμνασίου ΥΟΛΕΙΟ.. ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΚΤΣΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2007 ΓΙΑ ΣΟ ΓΤΜΝΑΙΟ Παπασκευή 26 Ιανουαπίου 2007 Σάξη: Α Γυμνασίου έλαξμεο 09.30 ιήμεο 09.45 Σην παξαθάησ ζρήκα θαίλεηαη ηκήκα ελόο πνιενδνκηθνύ ζρεδίνπ κηαο πόιεο. Οη ζθηαζκέλεο

Διαβάστε περισσότερα

Λεκηική έκθραζη, κριηική, οικειόηηηα και ηύπος δεζμού ζηις ζηενές διαπροζωπικές ζτέζεις

Λεκηική έκθραζη, κριηική, οικειόηηηα και ηύπος δεζμού ζηις ζηενές διαπροζωπικές ζτέζεις Λεκηική έκθραζη, κριηική, οικειόηηηα και ηύπος δεζμού ζηις ζηενές διαπροζωπικές ζτέζεις Μαξία-Ησάλλα Αξγπξνπνύινπ Βαζίιεο Παπιόπνπινο Τνκέαο Ψπρνινγίαο, Παλεπηζηήκην Αζελώλ Αλαθνίλσζε ζην 5 ν Παλειιήλην

Διαβάστε περισσότερα

B-Δέλδξα. Τα B-δέλδξα ρξεζηκνπνηνύληαη γηα ηε αλαπαξάζηαζε πνιύ κεγάισλ ιεμηθώλ πνπ είλαη απνζεθεπκέλα ζην δίζθν.

B-Δέλδξα. Τα B-δέλδξα ρξεζηκνπνηνύληαη γηα ηε αλαπαξάζηαζε πνιύ κεγάισλ ιεμηθώλ πνπ είλαη απνζεθεπκέλα ζην δίζθν. B-Δέλδξα Τα B-δέλδξα ρξεζηκνπνηνύληαη γηα ηε αλαπαξάζηαζε πνιύ κεγάισλ ιεμηθώλ πνπ είλαη απνζεθεπκέλα ζην δίζθν. Δέλδξα AVL n = 2 30 = 10 9 (πεξίπνπ). 30

Διαβάστε περισσότερα

Χρονική ζήμανζη Δπώνσμο 10/8/2014 8:34:45 ΑΡΖΒΑΗΛΔΗΟΤ ΥΑΡΑΛΑΜΠΟ 10/8/2014 11:02:50 Γνκνπρηζή Διέλε 10/9/2014 11:55:41 Σδειέπε Αλαζηαζία 10/9/2014

Χρονική ζήμανζη Δπώνσμο 10/8/2014 8:34:45 ΑΡΖΒΑΗΛΔΗΟΤ ΥΑΡΑΛΑΜΠΟ 10/8/2014 11:02:50 Γνκνπρηζή Διέλε 10/9/2014 11:55:41 Σδειέπε Αλαζηαζία 10/9/2014 Χρονική ζήμανζη Δπώνσμο Όνομα 10/8/2014 8:34:45 ΑΡΖΒΑΗΛΔΗΟΤ ΥΑΡΑΛΑΜΠΟ 10/8/2014 11:02:50 Γνκνπρηζή Διέλε 10/9/2014 11:55:41 Σδειέπε Αλαζηαζία 10/9/2014 15:00:19 Λαηίλεο Αλδξέαο 10/9/2014 17:59:31 ΜΑΓΔΜΣΕΟΓΛΟΤ

Διαβάστε περισσότερα

Αντισταθμιστική ανάλυση

Αντισταθμιστική ανάλυση Θεσξήζηε έλαλ αιγόξηζκν Α πνπ ρξεζηκνπνηεί κηα δνκή δεδνκέλσλ Γ : Καηά ηε δηάξθεηα εθηέιεζεο ηνπ Α ε Γ πξαγκαηνπνηεί κία αθνινπζία από πξάμεηο. Παξάδεηγκα: Θπκεζείηε ην πξόβιεκα ηεο εύξεζεο-έλσζεο Δίρακε

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦ. 2.3 ΑΠΟΛΤΣΗ ΣΘΜΗ ΠΡΑΓΜΑΣΘΚΟΤ ΑΡΘΘΜΟΤ

ΚΕΦ. 2.3 ΑΠΟΛΤΣΗ ΣΘΜΗ ΠΡΑΓΜΑΣΘΚΟΤ ΑΡΘΘΜΟΤ ΚΕΦ..3 ΑΠΟΛΤΣΗ ΣΘΜΗ ΠΡΑΓΜΑΣΘΚΟΤ ΑΡΘΘΜΟΤ Οπιζμόρ απόλςηηρ ηιμήρ: Σηνλ άμνλα ησλ πξαγκαηηθώλ αξηζκώλ ζεσξνύκε έλαλ αξηζκό α πνπ ζπκβνιίδεηαη κε ην ζεκείν Α. Η απόζηαζε ηνπ ζεκείνπ Α από ηελ αξρή Ο, δειαδή

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΔΠΙΣΗΜΙΟ ΠΑΣΡΧΝ. θ. Πάλνο Πνιπρξνλφπνπινο, θ. Βαζίιεο ακαξάο,

ΠΑΝΔΠΙΣΗΜΙΟ ΠΑΣΡΧΝ. θ. Πάλνο Πνιπρξνλφπνπινο, θ. Βαζίιεο ακαξάο, ΠΑΝΔΠΙΣΗΜΙΟ ΠΑΣΡΧΝ ΣΜΗΜΑ ΔΠΙΣΗΜΧΝ ΣΗ ΔΚΠΑΙΓΔΤΗ & ΑΓΧΓΗ ΣΗΝ ΠΡΟΥΟΛΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ ΓΙΠΛΧΜΑΣΙΚΗ ΔΡΓΑΙΑ κε Θέκα: Δπηβιέπνληεο Καζεγεηέο θ. Πάλνο Πνιπρξνλφπνπινο, Καζεγεηήο Παηδαγωγηθήο ηνπ Παλεπηζηεκίνπ Παηξώλ

Διαβάστε περισσότερα

Μονοψϊνιο. Αγνξά κε ιίγνπο αγνξαζηέο. Δύναμη μονοψωνίος Η ηθαλόηεηα πνπ έρεη ν αγνξαζηήο λα επεξεάζεη ηελ ηηκή ηνπ αγαζνύ.

Μονοψϊνιο. Αγνξά κε ιίγνπο αγνξαζηέο. Δύναμη μονοψωνίος Η ηθαλόηεηα πνπ έρεη ν αγνξαζηήο λα επεξεάζεη ηελ ηηκή ηνπ αγαζνύ. Μονοψϊνιο Ολιγοψώνιο Αγνξά κε ιίγνπο αγνξαζηέο. Δύναμη μονοψωνίος Η ηθαλόηεηα πνπ έρεη ν αγνξαζηήο λα επεξεάζεη ηελ ηηκή ηνπ αγαζνύ. Οπιακή αξία Δπηπξόζζεηα νθέιε από ηελ ρξήζε/θαηαλάισζε κηαο επηπξόζζεηε

Διαβάστε περισσότερα

ΣΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΣΩΝ Α ΛΤΚΕΙΟΤ

ΣΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΣΩΝ Α ΛΤΚΕΙΟΤ ΜΑΘΗΜΑ : ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΣΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΣΩΝ Α ΛΤΚΕΙΟΤ Α/Α : 0_1382/153 1. Καη όηαλ έγηλε ε ππνρώξεζε αξγά ην απόγεπκα, επεηδή θνβήζεθαλ νη νιηγαξρηθνί κήπσο νη δεκνθξαηηθνί, αθνύ θάλνπλ επίζεζε, θαηαιάβνπλ

Διαβάστε περισσότερα

ACTA A.E. Αριςτο Σέλεια Πιςτοποίηςη. Ανθρώπινου Δυναμικοφ. «ΠΙΣΟΠΟΙΗΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΤ ΔΤΝΑΜΙΚΟΤ Εξελίξεισ - Προοπτικέσ»

ACTA A.E. Αριςτο Σέλεια Πιςτοποίηςη. Ανθρώπινου Δυναμικοφ. «ΠΙΣΟΠΟΙΗΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΤ ΔΤΝΑΜΙΚΟΤ Εξελίξεισ - Προοπτικέσ» ACTA A.E. Αριςτο Σέλεια Πιςτοποίηςη Ανθρώπινου Δυναμικοφ «ΠΙΣΟΠΟΙΗΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΤ ΔΤΝΑΜΙΚΟΤ Εξελίξεισ - Προοπτικέσ» Εταιρεία Ένταςησ Γνώςησ Αριςτοτελείου Πανεπιςτημίου Θεςςαλονίκησ Δια Βίου Μάθηςη Νόκνο:

Διαβάστε περισσότερα

Άζκηζη ζτέζης κόζηοσς-τρόνοσ (Cost Time trade off) Καηαζκεσαζηική ΑΔ

Άζκηζη ζτέζης κόζηοσς-τρόνοσ (Cost Time trade off) Καηαζκεσαζηική ΑΔ Άζκηζη ζτέζης κόζηοσς-τρόνοσ (Cost Time trade off) Καηαζκεσαζηική Δίζηε μησανικόρ διοίκηζηρ μεγάληρ καηαζκεςαζηικήρ εηαιπείαρ και καλείζηε να ςλοποιήζεηε ηο έπγο πος πεπιγπάθεηαι από ηον Πίνακα 1. Κωδ.

Διαβάστε περισσότερα

Ανάπτυξη Ελληνικής τεχνολογίας μηχανών ηλεκτροπαραγωγής ORC

Ανάπτυξη Ελληνικής τεχνολογίας μηχανών ηλεκτροπαραγωγής ORC Εθνικό Συνέδριο «Γεωθερμική Ηλεκτροπαραγωγή» Ξενοδοχείο Divani Caravel Αθήνα 20 Νοεμβρίου 2013 Ανάπτυξη Ελληνικής τεχνολογίας μηχανών ηλεκτροπαραγωγής ORC Α.Μπένου, Ι. Χωροπανίτης Τμήμα Γεωθερμικής Ενέργειας

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΡΣΗΜΑ Δ. ΔΤΡΔΗ ΣΟΤ ΜΔΣΑΥΗΜΑΣΙΜΟΤ FOURIER ΓΙΑΦΟΡΩΝ ΗΜΑΣΩΝ

ΠΑΡΑΡΣΗΜΑ Δ. ΔΤΡΔΗ ΣΟΤ ΜΔΣΑΥΗΜΑΣΙΜΟΤ FOURIER ΓΙΑΦΟΡΩΝ ΗΜΑΣΩΝ ΠΑΡΑΡΣΗΜΑ Δ. ΔΤΡΔΗ ΣΟΤ ΜΔΣΑΥΗΜΑΣΙΜΟΤ FOURIER ΓΙΑΦΟΡΩΝ ΗΜΑΣΩΝ Εδώ ζα ππνινγίζνπκε ην κεηαζρεκαηηζκό Fourier κεξηθώλ αθόκα ζεκάησλ, πξνζπαζώληαο λα μεθηλήζνπκε από ην κεηαζρεκαηηζκό Fourier γλσζηώλ ζεκάησλ

Διαβάστε περισσότερα

Διαδικαςία Διδακτικού Μεταςχηματιςμού του Προγράμματοσ Σπουδών με την αξιοποίηςη των νέων Μέςων και των Τεχνολογιών

Διαδικαςία Διδακτικού Μεταςχηματιςμού του Προγράμματοσ Σπουδών με την αξιοποίηςη των νέων Μέςων και των Τεχνολογιών Διαδικαςία Διδακτικού Μεταςχηματιςμού του Προγράμματοσ Σπουδών με την αξιοποίηςη των νέων Μέςων και των Τεχνολογιών Ηλεκτρονικέσ ςημειώςεισ για φοιτητέσ Δπηθ. Καζεγεηήο Αιηβίδνο νθφο Παηδαγσγηθφ Σκήκα

Διαβάστε περισσότερα

Eπαγγελματικές αξίες και στόχοι ζωής. Μπηιαλάθε Ειεσζερία ΚΕΤΠ ΠΕΡΙΣΕΡΙΟΤ

Eπαγγελματικές αξίες και στόχοι ζωής. Μπηιαλάθε Ειεσζερία ΚΕΤΠ ΠΕΡΙΣΕΡΙΟΤ 1 Eπαγγελματικές αξίες και στόχοι ζωής Μπηιαλάθε Ειεσζερία ΚΕΤΠ ΠΕΡΙΣΕΡΙΟΤ 2 Σεβαζκόο θαη αλαγλώξηζε [1] Μέζα από ηελ εξγαζία ηνπ ν εξγαδόκελνο θεξδίδεη ην ζαπκαζκό θαη ηελ θνηλσληθή αλαγλώξηζε 3 Πηζαλόηεηεο

Διαβάστε περισσότερα

iii. iv. γηα ηελ νπνία ηζρύνπλ: f (1) 2 θαη

iii. iv. γηα ηελ νπνία ηζρύνπλ: f (1) 2 θαη ΔΠΑΝΑΛΗΠΣΙΚΑ ΘΔΜΑΣΑ ΣΟ ΓΙΑΦΟΡΙΚΟ ΛΟΓΙΜΟ Μάρτιος 0 ΘΔΜΑ Να ππνινγίζεηε ηα όξηα: i ii lim 0 0 lim iii iv lim e 0 lim e 0 ΘΔΜΑ Γίλεηαη ε άξηηα ζπλάξηεζε '( ) ( ) γηα θάζε 0 * : R R γηα ηελ νπνία ηζρύνπλ:

Διαβάστε περισσότερα

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΔΣΑΙΡΔΙΑ ΠΑΓΚΤΠΡΙΟ ΓΙΑΓΩΝΙ ΜΟ

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΔΣΑΙΡΔΙΑ ΠΑΓΚΤΠΡΙΟ ΓΙΑΓΩΝΙ ΜΟ ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΔΣΑΙΡΔΙΑ ΠΑΓΚΤΠΡΙΟ ΓΙΑΓΩΝΙ ΜΟ Α ΛΤΚΔΙΟΤ Ζμεπομηνία: 18/12/10 Ώπα εξέτασηρ: 09:30-12:30 ΠΡΟΣΕΙΝΟΜΕΝΕ ΛΤ ΕΙ 1. Δίλεηαη ην πνιπώλπκν Αλ θαη., λα βξείηε ην ηειεπηαίν ςεθίν ηνπ αξηζκνύ έρνπκε:

Διαβάστε περισσότερα

Σηεθαλίδεο Ισάλλεο AM Δ200616

Σηεθαλίδεο Ισάλλεο AM Δ200616 ΠΑΝΕΠΙΣΗΜΙΟ ΑΘΗΝΨΝ ΣΜΗΜΑ MΑΘΗΜΑΣΙΚΨΝ ΣΜΗΜΑ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ, ΙΣΟΡΙΑ ΚΑΙ ΘΕΨΡΙΑ ΣΗ ΕΠΙΣΗΜΗ ΣΜΗΜΑ ΥΙΛΟΟΥΙΑ ΠΑΙΔΑΓΨΓΙΚΗ & ΧΤΦΟΛΟΓΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΗΜΙΟ ΚΤΠΡΟΤ ΣΜΗΜΑ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΨΝ ΚΑΙ ΣΑΣΙΣΙΚΗ ΣΜΗΜΑ ΕΠΙΣΗΜΨΝ ΑΓΨΓΗ Δηαπαλεπηζηεκηαθό

Διαβάστε περισσότερα

Η Νοζηλεςηική Γιεπγαζία ζε Αζθενείρ με Κ.Ν.Μ.

Η Νοζηλεςηική Γιεπγαζία ζε Αζθενείρ με Κ.Ν.Μ. Η Νοζηλεςηική Γιεπγαζία ζε Αζθενείρ με Κ.Ν.Μ. ΜΠΙΛΙΛΗ ΑΝΑΣΑΙΑ Νοσηλεύτρια Σ.Δ. ΜSc Προϊσταμένη τμήματος ΦΙΑπ Γ.Ν. ΚΑΣ ΜΟΥΙΓΗ ΘΔΜΙΣΟΚΛΗ Νοσηλεστής Σ.Δ. τμήματος ΦΙΑπ Γ.Ν. ΚΑΣ ΒΟΤΡΛΔΓΚΑ ΠΑΝΑΓΙΩΣΑ Νοσηλεύτρια

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΔΠΗΣΖΜΗΟ ΠΑΣΡΧΝ ΥΟΛΖ ΑΝΘΡΧΠΗΣΗΚΧΝ & ΚΟΗΝΧΝΗΚΧΝ ΔΠΗΣΖΜΧΝ ΣΜΖΜΑ ΔΠΗΣΖΜΧΝ ΣΖ ΔΚΠΑΗΓΔΤΖ ΚΑΗ ΣΖ ΑΓΧΓΖ ΣΖΝ ΠΡΟΥΟΛΗΚΖ ΖΛΗΚΗΑ. Γηπισκαηηθή Δξγαζία

ΠΑΝΔΠΗΣΖΜΗΟ ΠΑΣΡΧΝ ΥΟΛΖ ΑΝΘΡΧΠΗΣΗΚΧΝ & ΚΟΗΝΧΝΗΚΧΝ ΔΠΗΣΖΜΧΝ ΣΜΖΜΑ ΔΠΗΣΖΜΧΝ ΣΖ ΔΚΠΑΗΓΔΤΖ ΚΑΗ ΣΖ ΑΓΧΓΖ ΣΖΝ ΠΡΟΥΟΛΗΚΖ ΖΛΗΚΗΑ. Γηπισκαηηθή Δξγαζία ΠΑΝΔΠΗΣΖΜΗΟ ΠΑΣΡΧΝ ΥΟΛΖ ΑΝΘΡΧΠΗΣΗΚΧΝ & ΚΟΗΝΧΝΗΚΧΝ ΔΠΗΣΖΜΧΝ ΣΜΖΜΑ ΔΠΗΣΖΜΧΝ ΣΖ ΔΚΠΑΗΓΔΤΖ ΚΑΗ ΣΖ ΑΓΧΓΖ ΣΖΝ ΠΡΟΥΟΛΗΚΖ ΖΛΗΚΗΑ Γηπισκαηηθή Δξγαζία πλεξγαζία ρνιείνπ - Οηθνγέλεηαο Ζ νπηηθή ησλ γνλέσλ Καθνθέθαινπ

Διαβάστε περισσότερα

ΔΕΟ 13. Ποσοτικές Μέθοδοι. θαη λα ππνινγίζεηε ην θόζηνο γηα 10000 παξαγόκελα πξντόληα. Να ζρεδηαζηεί γηα εύξνο πξντόλησλ έσο 30000.

ΔΕΟ 13. Ποσοτικές Μέθοδοι. θαη λα ππνινγίζεηε ην θόζηνο γηα 10000 παξαγόκελα πξντόληα. Να ζρεδηαζηεί γηα εύξνο πξντόλησλ έσο 30000. ΔΕΟ 13 Ποσοτικές Μέθοδοι Σσνάρηηζη Κόζηοσς C(), μέζο κόζηος C()/. Παράδειγμα 1 Μηα εηαηξεία δαπαλά γηα θάζε πξντόλ Α πνπ παξάγεη 0.0 λ.κ. Τα πάγηα έμνδα ηεο εηαηξείαο είλαη 800 λ.κ. Ζεηείηαη 1) Να πεξηγξάςεηε

Διαβάστε περισσότερα

Πρόηαζη επιμόρθωζης. Τα λέα αλαιπηηθά πξνγξάκκαηα ζεκειηψλνπλ ηελ εζσηεξηθή εθπαηδεπηηθή κεηαξξχζκηζε

Πρόηαζη επιμόρθωζης. Τα λέα αλαιπηηθά πξνγξάκκαηα ζεκειηψλνπλ ηελ εζσηεξηθή εθπαηδεπηηθή κεηαξξχζκηζε Πρόηαζη επιμόρθωζης Μαίξε Κνπηζειίλε Τκήκα Δπηζηεκψλ ηεο Αγσγήο Παλεπηζηήκην Κχπξνπ 1. Ο ρόλος και η έννοια ηης επιμόρθωζης Τα λέα αλαιπηηθά πξνγξάκκαηα ζεκειηψλνπλ ηελ εζσηεξηθή εθπαηδεπηηθή κεηαξξχζκηζε

Διαβάστε περισσότερα

Σημεία Ασύπματηρ Ππόσβασηρ (Hot-Spots)

Σημεία Ασύπματηρ Ππόσβασηρ (Hot-Spots) Σημεία Ασύπματηρ Ππόσβασηρ (Hot-Spots) 1.1 Σςνοπτική Πεπιγπαυή Hot Spots Σα ζεκεία αζύξκαηεο πξόζβαζεο πνπ επηιέρζεθαλ αλαθέξνληαη ζηνλ επόκελν πίλαθα θαη παξνπζηάδνληαη αλαιπηηθά ζηηο επόκελεο παξαγξάθνπο.

Διαβάστε περισσότερα

Γραφεύα Επικοινωνύασ & Ενημϋρωςησ ϋρρεσ, Τψηλϊντου 4 3οσ Όροφοσ ΣΗΛ 2321023640 ΥΑΦ 2321051861

Γραφεύα Επικοινωνύασ & Ενημϋρωςησ ϋρρεσ, Τψηλϊντου 4 3οσ Όροφοσ ΣΗΛ 2321023640 ΥΑΦ 2321051861 Οπγάνωζη και διοίκηζη ηοςπιζηικών επισειπήζεων (ξενοδοσεία, ηοςπιζηικά γπαθεία ) Α) ΑΔΙ ΣΔΙ και Β) ΑΠΟΦΟΙΣΟΙ ΤΠΟΥΡΔΩΣΙΚΗ ΓΔΤΣΔΡΟΒΑΘΜΙΑ και ΜΔΣΑΓΔΤΣΔΡΟΒΑΘΜΙΑ ΔΚΠΑΙΓΔΤΗ Ρν πξόγξακκα απηό ζρεδηάζηεθε γηα

Διαβάστε περισσότερα

Απαντήσεις θέματος 2. Παξαθάησ αθνινπζεί αλαιπηηθή επίιπζε ησλ εξσηεκάησλ.

Απαντήσεις θέματος 2. Παξαθάησ αθνινπζεί αλαιπηηθή επίιπζε ησλ εξσηεκάησλ. Απαντήσεις θέματος 2 Απηά πνπ έπξεπε λα γξάςεηε (δελ ρξεηαδόηαλ δηθαηνιόγεζε εθηόο από ην Γ) Α return a*b; Β 0:acegf2, 1: acegf23, 2: acegf234, 3:acegf2345, 4:acegf23456, 5:acegf234567, 6:acegf2345678,

Διαβάστε περισσότερα

x-1 x (x-1) x 5x 2. Να απινπνηεζνύλ ηα θιάζκαηα, έηζη ώζηε λα κελ ππάξρνπλ ξηδηθά ζηνπο 22, 55, 15, 42, 93, 10 5, 12

x-1 x (x-1) x 5x 2. Να απινπνηεζνύλ ηα θιάζκαηα, έηζη ώζηε λα κελ ππάξρνπλ ξηδηθά ζηνπο 22, 55, 15, 42, 93, 10 5, 12 ΑΚΖΔΗ ΤΜΝΑΗΟΤ - ΚΤΚΛΟ ΠΡΩΣΟ - - ηα πνηεο ηηκέο ηνπ ηα παξαθάησ θιάζκαηα δελ νξίδνληαη ; (Τπόδεημε : έλα θιάζκα νξίδεηαη αλ ν παξνλνκαζηήο είλαη δηάθνξνο ηνπ κεδελόο) - (-) - (-) - Να απινπνηεζνύλ ηα θιάζκαηα

Διαβάστε περισσότερα

ΓΗΑΓΩΝΗΣΜΑ ΣΤΑ ΜΑΘΖΜΑΤΗΚΑ. Ύλη: Μιγαδικοί-Σσναρηήζεις-Παράγωγοι Θεη.-Τετν. Καη Εήηημα 1 ο :

ΓΗΑΓΩΝΗΣΜΑ ΣΤΑ ΜΑΘΖΜΑΤΗΚΑ. Ύλη: Μιγαδικοί-Σσναρηήζεις-Παράγωγοι Θεη.-Τετν. Καη Εήηημα 1 ο : ΓΗΑΓΩΝΗΣΜΑ ΣΤΑ ΜΑΘΖΜΑΤΗΚΑ Ον/μο:.. Γ Λσκείοσ Ύλη: Μιγαδικοί-Σσναρηήζεις-Παράγωγοι Θεη.-Τετν. Καη. 11-1-11 Εήηημα 1 ο : Α. Γηα ηελ ζπλάξηεζε f, λα βξείηε ην δηάζηεκα ζην νπνίν είλαη παξαγσγίζηκε θαζώο θαη

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΛΕΣΗ E.O.K. ΜΕ ΑΙΘΗΣΗΡΑ ΘΕΗ

ΜΕΛΕΣΗ E.O.K. ΜΕ ΑΙΘΗΣΗΡΑ ΘΕΗ ΜΕΛΕΣΗ E.O.K. ΜΕ ΑΙΘΗΣΗΡΑ ΘΕΗ ΦΤΛΛΟ ΕΡΓΑΙΑ (Θεοδώρα Γιώηη, Νικόλας Καραηάζιος- Τπεύθσνη εκ/κος Λ. Παπαηζίμπα) ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ: ΤΜΗΜΑ:.., ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ:.// Σε ακαμίδην πνπ κπνξεί λα θηλείηαη ρσξίο ηξηβέο πάλσ

Διαβάστε περισσότερα

Case Study. Παξαθάηω παξνπζηάδνπκε βήκα - βήκα κε screenshots έλα παξάδεηγκα ππνβνιήο κηαο εξγαζίαο θαη ηελ παξαγωγή ηνπ Originality Report.

Case Study. Παξαθάηω παξνπζηάδνπκε βήκα - βήκα κε screenshots έλα παξάδεηγκα ππνβνιήο κηαο εξγαζίαο θαη ηελ παξαγωγή ηνπ Originality Report. Case Study Παξαθάηω παξνπζηάδνπκε βήκα - βήκα κε screenshots έλα παξάδεηγκα ππνβνιήο κηαο εξγαζίαο θαη ηελ παξαγωγή ηνπ Originality Report. Βήκα 1 ο : Login ζηο Turnitin. Κάλεηε είζνδν ζην Turnitin κε

Διαβάστε περισσότερα

Η επιζκόπηζη ηης έμμιζθης ενηολής ζηην Αλλοδαπή. Καηεξίλα Γαιαλνπνύινπ, Intellectual Property Manager, Microsoft Ειιάο Α.Ε.

Η επιζκόπηζη ηης έμμιζθης ενηολής ζηην Αλλοδαπή. Καηεξίλα Γαιαλνπνύινπ, Intellectual Property Manager, Microsoft Ειιάο Α.Ε. Η επιζκόπηζη ηης έμμιζθης ενηολής ζηην Αλλοδαπή Καηεξίλα Γαιαλνπνύινπ, Intellectual Property Manager, Microsoft Ειιάο Α.Ε. Παξάκεηξνη πξνο αμηνιόγεζε Ννκνζεηηθή ζσξάθηζε Κνηλόο Σύιινγνο Ακνηβή Καηαγγειία/Λύζε

Διαβάστε περισσότερα

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΕΣΑΙΡΕΙΑ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΚΤΣΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2007 ΓΙΑ ΣΟ ΓΤΜΝΑΙΟ Παπασκευή 26 Ιανουαπίου 2007 Σάξη: Α Γυμνασίου ΥΟΛΕΙΟ..

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΕΣΑΙΡΕΙΑ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΚΤΣΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2007 ΓΙΑ ΣΟ ΓΤΜΝΑΙΟ Παπασκευή 26 Ιανουαπίου 2007 Σάξη: Α Γυμνασίου ΥΟΛΕΙΟ.. ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΚΤΣΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2007 ΓΙΑ ΣΟ ΓΤΜΝΑΙΟ Παπασκευή 26 Ιανουαπίου 2007 Σάξη: Α Γυμνασίου έλαξμεο 09.30 ιήμεο 09.45 Σην παξαθάησ ζρήκα θαίλεηαη ηκήκα ελόο πνιενδνκηθνύ ζρεδίνπ κηαο πόιεο. Οη ζθηαζκέλεο

Διαβάστε περισσότερα

3 ΑΠΙΔ ΑΘΖΔΗ ΘΟΚΟΙΟΓΗΑ ΠΟΤ ΑΛΣΗΚΔΣΩΠΗΕΟΛΣΑΗ ΚΔ ΦΤΗΘΖ ΘΑΗ ΚΑΘΖΚΑΣΗΘΑ ΙΤΘΔΗΟΤ

3 ΑΠΙΔ ΑΘΖΔΗ ΘΟΚΟΙΟΓΗΑ ΠΟΤ ΑΛΣΗΚΔΣΩΠΗΕΟΛΣΑΗ ΚΔ ΦΤΗΘΖ ΘΑΗ ΚΑΘΖΚΑΣΗΘΑ ΙΤΘΔΗΟΤ 3 ΑΠΙΔ ΑΘΖΔΗ ΘΟΚΟΙΟΓΗΑ ΠΟΤ ΑΛΣΗΚΔΣΩΠΗΕΟΛΣΑΗ ΚΔ ΦΤΗΘΖ ΘΑΗ ΚΑΘΖΚΑΣΗΘΑ ΙΤΘΔΗΟΤ ΘΔΩΡΖΣΗΘΟ ΤΠΟΒΑΘΡΟ: Γηα ηελ ιύζε ηωλ αζθζεωλ πνπ αθνινπζνύλ ζα ρξεηαζζνύκε: 1. Σελ (δηάζεκε) εμίζωζε ηνπ ΔΗΛΣΔΗΛ: E c. Σνλ λόκν

Διαβάστε περισσότερα

Ο ρόλοσ του Συντονιςτή Εκπαιδευτικού Έργου. Η έλλνηα ηεο επηζηεκνληθήο επζύλεο

Ο ρόλοσ του Συντονιςτή Εκπαιδευτικού Έργου. Η έλλνηα ηεο επηζηεκνληθήο επζύλεο Ο ρόλοσ του Συντονιςτή Εκπαιδευτικού Έργου Η έλλνηα ηεο επηζηεκνληθήο επζύλεο Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ Σ.Ε.Ε. θι.πε02 1 Μόνο 95 ούτε καν 100 Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ Σ.Ε.Ε. θι.πε02 2 Μερικά καθήκοντα Υπνζηεξίδνπλ ηελ εθαξκνγή

Διαβάστε περισσότερα

ΔΛΔΓΥΟ ΔΜΒΟΛΙΑΣΙΚΗ ΚΑΛΤΦΗ Δ ΠΑΙΓΙΑ ΠΡΟΥΟΛΙΚΗ ΚΑΙ ΥΟΛΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ ΣΟΤ ΝΟΜΟΤ ΚΔΡΚΤΡΑ

ΔΛΔΓΥΟ ΔΜΒΟΛΙΑΣΙΚΗ ΚΑΛΤΦΗ Δ ΠΑΙΓΙΑ ΠΡΟΥΟΛΙΚΗ ΚΑΙ ΥΟΛΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ ΣΟΤ ΝΟΜΟΤ ΚΔΡΚΤΡΑ ΔΛΔΓΥΟ ΔΜΒΟΛΙΑΣΙΚΗ ΚΑΛΤΦΗ Δ ΠΑΙΓΙΑ ΠΡΟΥΟΛΙΚΗ ΚΑΙ ΥΟΛΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ ΣΟΤ ΝΟΜΟΤ ΚΔΡΚΤΡΑ 24 ο ΠΑΝΔΛΛΗΝΙΟ ΤΝΔΓΡΙΟ ΔΛΛΗΝΙΚΗ ΔΣΑΙΡΔΙΑ ΚΟΙΝΧΝΙΚΗ ΠΑΙΓΙΑΣΡΙΚΗ ΚΑΙ ΠΡΟΑΓΧΓΗ ΣΗ ΤΓΔΙΑ ΠΙΝΟΤΛΑ ΔΤΡΤΓΙΚΗ ΒΑΡΚΑΡΗ ΠΟΛΤΚΡΙΣΗ

Διαβάστε περισσότερα

Δπηιέγνληαο ην «Πξνεπηινγή» θάζε θνξά πνπ ζα ζπλδέεζηε ζηελ εθαξκνγή ζα βξίζθεζηε ζηε λέα ρξήζε.

Δπηιέγνληαο ην «Πξνεπηινγή» θάζε θνξά πνπ ζα ζπλδέεζηε ζηελ εθαξκνγή ζα βξίζθεζηε ζηε λέα ρξήζε. ΑΝΟΙΓΜΑ ΝΔΑ ΥΡΗΗ 1. Γεκηνπξγείηε ηε λέα ρξήζε από ηελ επηινγή «Παξάκεηξνη/Παξάκεηξνη Δηαηξίαο/Γηαρείξηζε Δηαηξηώλ». Πιεθηξνινγείηε ηνλ θσδηθό ηεο εηαηξίαο ζαο θαη παηάηε Enter. Σηελ έλδεημε «Υξήζεηο» παηάηε

Διαβάστε περισσότερα

Hellas online Προεπιλεγμένες ρσθμίσεις για FritzBox Fon WLAN 7140 (Annex B) 30.04.67 FritzBox Fon WLAN 7140 - Annex B (30.04.67)

Hellas online Προεπιλεγμένες ρσθμίσεις για FritzBox Fon WLAN 7140 (Annex B) 30.04.67 FritzBox Fon WLAN 7140 - Annex B (30.04.67) Hellas online Προεπιλεγμένες ρσθμίσεις για FritzBox Fon WLAN 7140 (Annex B) 30.04.67 FritzBox Fon WLAN 7140 - Annex B (30.04.67) Γηα λα επαλαθέξεηε ην FritzBox Fon WLAN 7140 ζηηο πξνεπηιεγκέλεο ηνπ ξπζκίζεηο

Διαβάστε περισσότερα

Αναμόπθωζη Ππογπάμμαηορ Πποπηςσιακών Σποςδών

Αναμόπθωζη Ππογπάμμαηορ Πποπηςσιακών Σποςδών Αναμόπθωζη Ππογπάμμαηορ Πποπηςσιακών Σποςδών Ζ Σπλέιεπζε (Σ) ηνπ Τκήκαηνο Βηνκεραληθήο Γηνίθεζεο θαη Τερλνινγίαο ηεο 18/5/2015 ελέθξηλε ηελ αλακόξθσζε ηνπ Πξνγξάκκαηνο Πξνπηπρηαθώλ Σπνπδώλ. Παξαθαινύληαη

Διαβάστε περισσότερα

Ηλεκηπονικά Απσεία και Διεπαθέρ

Ηλεκηπονικά Απσεία και Διεπαθέρ MENU ΑΝΑΦΟΡΕΣ Ηλεκηπονικά Απσεία και Διεπαθέρ Σε απηό ην ζεκείν ηεο εθαξκνγήο δεκηνπξγνύκε ηα δηάθνξα Ηιεθηξνληθά Αξρεία έηζη ώζηε λα ηα ππνβάινπκε ζηνπο δηάθνξνπο θνξείο. Γηα λα επηιέμνπκε έλα είδνο αξρείνπ

Διαβάστε περισσότερα

A. Αιιάδνληαο ηε θνξά ηνπ ξεύκαηνο πνπ δηαξξέεη ηνλ αγωγό.

A. Αιιάδνληαο ηε θνξά ηνπ ξεύκαηνο πνπ δηαξξέεη ηνλ αγωγό. ΤΠΟΤΡΓΔΙΟ ΠΑΙΓΔΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΣΙΜΟΤ ΛΔΤΚΩΙΑ ΦΤΛΛΟ ΔΡΓΑΙΑ Μειέηε ηωλ παξαγόληωλ από ηνπο νπνίνπο εμαξηάηαη ε ειεθηξνκαγλεηηθή δύλακε. Τιηθά - πζθεπέο: Ηιεθηξνληθή δπγαξηά, ηξνθνδνηηθό ηάζεο, ξννζηάηεο, ακπεξόκεηξν,

Διαβάστε περισσότερα

Η. Απζίλνο Αλ. Καζεγεηήο Αζιεηηθή δηνίθεζε. ΟΓΗΓΟ ΠΣΤΥΙΑΚΗ ΔΡΓΑΙΑ ζηελ Αζιεηηθή δηοίθεζε. Θέκα πηστηαθής (κε ηε κνξθή εξωηήκαηνο):...

Η. Απζίλνο Αλ. Καζεγεηήο Αζιεηηθή δηνίθεζε. ΟΓΗΓΟ ΠΣΤΥΙΑΚΗ ΔΡΓΑΙΑ ζηελ Αζιεηηθή δηοίθεζε. Θέκα πηστηαθής (κε ηε κνξθή εξωηήκαηνο):... ΟΓΗΓΟ ΠΣΤΥΙΑΚΗ ΔΡΓΑΙΑ ζηελ Αζιεηηθή δηοίθεζε Δπώλσκο :.. Όλοκα :.. ΑΜ:. Ηκεροκελία θαηάζεζες ζηε δηαδηθαζία: Γλωζηηθό αληηθείκελο:.../../ 201.. Θέκα πηστηαθής (κε ηε κνξθή εξωηήκαηνο):..... Έγθρηζε Σοκέα:..

Διαβάστε περισσότερα

Σύνθεζη ηαλανηώζεων. Έζησ έλα ζώκα πνπ εθηειεί ηαπηόρξνλα δύν αξκνληθέο ηαιαληώζεηο ηεο ίδηαο ζπρλόηεηαο πνπ πεξηγξάθνληαη από ηηο παξαθάησ εμηζώζεηο:

Σύνθεζη ηαλανηώζεων. Έζησ έλα ζώκα πνπ εθηειεί ηαπηόρξνλα δύν αξκνληθέο ηαιαληώζεηο ηεο ίδηαο ζπρλόηεηαο πνπ πεξηγξάθνληαη από ηηο παξαθάησ εμηζώζεηο: Σύνθεζη ηαλανηώζεων Α. Σύλζεζε δύν α.α.η ηεο ίδιας ζστνόηηηας Έζησ έλα ζώκα πνπ εθηειεί ηαπηόρξνλα δύν αξκνληθέο ηαιαληώζεηο ηεο ίδηαο ζπρλόηεηαο πνπ πεξηγξάθνληαη από ηηο παξαθάησ εμηζώζεηο: Η απνκάθξπλζε

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΔΠΗΣΖΜΗΟ ΗΧΑΝΝΗΝΧΝ ΦΗΛΟΟΦΗΚΖ ΥΟΛΖ ΣΜΖΜΑ Φ.Π.Φ. ΣΟΜΔΑ ΠΑΗΓΑΓΧΓΗΚΖ. ΜΔΣΑΠΣΤΥΗΑΚΖ ΔΡΓΑΗΑ ΣΖ ΠΑΠΑΓΟΠΟΤΛΟΤ ΠΑΝΑΓΗΧΣΑ. ΘΔΜΑ:

ΠΑΝΔΠΗΣΖΜΗΟ ΗΧΑΝΝΗΝΧΝ ΦΗΛΟΟΦΗΚΖ ΥΟΛΖ ΣΜΖΜΑ Φ.Π.Φ. ΣΟΜΔΑ ΠΑΗΓΑΓΧΓΗΚΖ. ΜΔΣΑΠΣΤΥΗΑΚΖ ΔΡΓΑΗΑ ΣΖ ΠΑΠΑΓΟΠΟΤΛΟΤ ΠΑΝΑΓΗΧΣΑ. ΘΔΜΑ: ΠΑΝΔΠΗΣΖΜΗΟ ΗΧΑΝΝΗΝΧΝ ΦΗΛΟΟΦΗΚΖ ΥΟΛΖ ΣΜΖΜΑ Φ.Π.Φ. ΣΟΜΔΑ ΠΑΗΓΑΓΧΓΗΚΖ. ΜΔΣΑΠΣΤΥΗΑΚΖ ΔΡΓΑΗΑ ΣΖ ΠΑΠΑΓΟΠΟΤΛΟΤ ΠΑΝΑΓΗΧΣΑ. ΘΔΜΑ: «ΟΗ ΔΡΧΣΖΔΗ ΣΖ ΓΗΓΑΚΣΗΚΖ ΠΡΑΞΖ : ΑΝΑΛΤΖ ΠΔΡΗΔΥΟΜΔΝΟΤ ΣΧΝ ΔΡΧΣΖΔΧΝ ΣΟΤ ΥΟΛΗΚΟΤ ΔΓΥΔΗΡΗΓΗΟΤ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ 4 ΣΥΝΔΥΑΣΤΙΚΑ ΚΥΚΛΩΜΑΤΑ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ 4 ΣΥΝΔΥΑΣΤΙΚΑ ΚΥΚΛΩΜΑΤΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ 4 ΣΥΝΔΥΑΣΤΙΚΑ ΚΥΚΛΩΜΑΤΑ 1. ρεδίαζε πλδπαζηηθνύ Κπθιώκαηνο Έλα ζπλδπαζηηθό θύθισκα (Κ) έρεη ηξεηο εηζόδνπο A, B θαη C θαη κία έμνδν Y Y=A B+AC Να θαηαζθεπάζεηε ην ράξηε Karnaugh. B 0

Διαβάστε περισσότερα

Διαηιμήζεις για Αιολικά Πάρκα. Κώδικες 28, 78 και 84

Διαηιμήζεις για Αιολικά Πάρκα. Κώδικες 28, 78 και 84 Διαηιμήζεις για Αιολικά Πάρκα Κώδικες 28, 78 και 84 Διαηιμήζεις για Αιολικά Πάρκα Οη Διαηιμήζεις για Αιολικά Πάρκα εθαξκόδνληαη γηα ηελ απνξξνθνύκελε ελέξγεηα από Αηνιηθά Πάξθα πνπ είλαη ζπλδεδεκέλα ζην

Διαβάστε περισσότερα

Κβαντικοί Υπολογισμοί. Πέκπηε Γηάιεμε

Κβαντικοί Υπολογισμοί. Πέκπηε Γηάιεμε Κβαντικοί Υπολογισμοί Πέκπηε Γηάιεμε Kπθισκαηηθό Mνληέιν Έλαο θιαζηθόο ππνινγηζηήο απνηειείηαη από αγσγνύο θαη ινγηθέο πύιεο πνπ απνηεινύλ ηνπο επεμεξγαζηέο. Σηνπο θβαληηθνύο ε πιεξνθνξία βξίζθεηαη κέζα

Διαβάστε περισσότερα

Το αγόρι στο θεωρείο Αγγελική Δαρλάση ΜΕΛΙΝΑ ΣΟΥΣΟΥΝΗ

Το αγόρι στο θεωρείο Αγγελική Δαρλάση ΜΕΛΙΝΑ ΣΟΥΣΟΥΝΗ Το αγόρι στο θεωρείο Αγγελική Δαρλάση ΜΕΛΙΝΑ ΣΟΥΣΟΥΝΗ Η θεραπεία μέσω της τέχνης Τέρλε είλαη ε δεκηνπξγηθή έθθξαζε ηεο ςπρηθήο θαηάζηαζεο, ησλ ζπλαηζζεκάησλ θαη ησλ ηδεώλ ηνπ θαιιηηέρλε. Η ηέρλε έρεη ςπρνζεξαπεπηηθέο

Διαβάστε περισσότερα

Παλαιοσλαβική Γλώσσα. Ενότητα 11: Μορφολογία Τα Ονόματα/Αντωνυμίες. Αλεξάνδρα Ιωαννίδου. Τμήμα Σλαβικών Σπουδών

Παλαιοσλαβική Γλώσσα. Ενότητα 11: Μορφολογία Τα Ονόματα/Αντωνυμίες. Αλεξάνδρα Ιωαννίδου. Τμήμα Σλαβικών Σπουδών Παλαιοσλαβική Γλώσσα Ενότητα 11: Μορφολογία Τα Ονόματα/Αντωνυμίες Αλεξάνδρα Ιωαννίδου Τμήμα Σλαβικών Σπουδών Γ1.2. ΟΗ ΑΝΣΧΝΤΜΗΔ ηελ παιαηά εθθιεζηαζηηθή ζιαβηθή, νη αλησλπκίεο δηαθξίλνληαλ ζε δπν κεγάιεο

Διαβάστε περισσότερα

Μορθές Κακόβοσλοσ Κώδικα (Malicious Code)

Μορθές Κακόβοσλοσ Κώδικα (Malicious Code) Μορθές Κακόβοσλοσ Κώδικα (Malicious Code) Page 1 Υποπλοίαρτος Ν. Πεηράκος ΠΝ Αηδένηα Γνύξεηνη Ίππνη (Trojan Horses) Ινί (Viruses) Worms Root-kit Page 2 Γνύξεηνο Ίππνο (Trojan Horse) Οξηζκόο: Πξόγξακκα

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΗΣΟΣΔΛΔΗΟ ΠΑΝΔΠΗΣΖΜΗΟ ΘΔΑΛΟΝΗΚΖ ΣΜΖΜΑ ΠΡΟΥΟΛΗΚΖ ΑΓΩΓΖ ΚΑΗ ΔΚΠΑΗΓΔΤΖ ΣΜΖΜΑ ΒΗΟΛΟΓΗΑ. Γηαηκεκαηηθό Πξόγξακκα Μεηαπηπρηαθώλ πνπδώλ

ΑΡΗΣΟΣΔΛΔΗΟ ΠΑΝΔΠΗΣΖΜΗΟ ΘΔΑΛΟΝΗΚΖ ΣΜΖΜΑ ΠΡΟΥΟΛΗΚΖ ΑΓΩΓΖ ΚΑΗ ΔΚΠΑΗΓΔΤΖ ΣΜΖΜΑ ΒΗΟΛΟΓΗΑ. Γηαηκεκαηηθό Πξόγξακκα Μεηαπηπρηαθώλ πνπδώλ ΑΡΗΣΟΣΔΛΔΗΟ ΠΑΝΔΠΗΣΖΜΗΟ ΘΔΑΛΟΝΗΚΖ ΣΜΖΜΑ ΠΡΟΥΟΛΗΚΖ ΑΓΩΓΖ ΚΑΗ ΔΚΠΑΗΓΔΤΖ ΣΜΖΜΑ ΒΗΟΛΟΓΗΑ Γηαηκεκαηηθό Πξόγξακκα Μεηαπηπρηαθώλ πνπδώλ «Δηδίθεπζε ζηελ Πεξηβαιινληηθή Δθπαίδεπζε» ΜΔΣΑΠΣΤΥΗΑΚΖ ΓΗΠΛΩΜΑΣΗΚΖ ΔΡΓΑΗΑ:

Διαβάστε περισσότερα

(γ) Να βξεζεί ε ρξνλνεμαξηώκελε πηζαλόηεηα κέηξεζεο ηεο ζεηηθήο ηδηνηηκήο ηνπ ηειεζηή W.

(γ) Να βξεζεί ε ρξνλνεμαξηώκελε πηζαλόηεηα κέηξεζεο ηεο ζεηηθήο ηδηνηηκήο ηνπ ηειεζηή W. ΚΒΑΝΤΙΚΗ ΦΥΣΙΚΗ Ι Τειηθή Εμέηαζε: 5 Σεπηέκβξε 6 (Δηδάζθσλ: ΑΦ Τεξδήο) ΘΕΜΑ Θεσξνύκε θβαληηθό ζύζηεκα πνπ πεξηγξάθεηαη από Φακηιηνληαλή Η, ε νπνία ζε κνξθή πίλαθα ρξεζηκνπνηώληαο ηηο ηδηνζπλαξηήζεηο, θαη

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΔΜΒΑΔΙ ΔΤΑΙΘΗΣΟΠΟΙΗΗ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΨΗ ΓΙΑ ΣΟΝ HIV/AIDS ΣΗΝ ΑΚΣΟΓΡΑΜΜΗ ΣΩΝ ΠΔΡΙΦΔΡΔΙΑΚΩΝ ΔΝΟΣΗΣΩΝ ΣΗ ΚΔΝΣΡΙΚΗ ΜΑΚΔΓΟΝΙΑ ΑΤΓΟΤΣΟ 2014

ΠΑΡΔΜΒΑΔΙ ΔΤΑΙΘΗΣΟΠΟΙΗΗ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΨΗ ΓΙΑ ΣΟΝ HIV/AIDS ΣΗΝ ΑΚΣΟΓΡΑΜΜΗ ΣΩΝ ΠΔΡΙΦΔΡΔΙΑΚΩΝ ΔΝΟΣΗΣΩΝ ΣΗ ΚΔΝΣΡΙΚΗ ΜΑΚΔΓΟΝΙΑ ΑΤΓΟΤΣΟ 2014 ΠΑΡΔΜΒΑΔΙ ΔΤΑΙΘΗΣΟΠΟΙΗΗ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΨΗ ΓΙΑ ΣΟΝ HIV/AIDS ΣΗΝ ΑΚΣΟΓΡΑΜΜΗ ΣΩΝ ΠΔΡΙΦΔΡΔΙΑΚΩΝ ΔΝΟΣΗΣΩΝ ΣΗ ΚΔΝΣΡΙΚΗ ΜΑΚΔΓΟΝΙΑ ΑΤΓΟΤΣΟ 2014 Σν ΚΔ.ΔΛ.Π.ΝΟ., Γξαθείν Θεζζαινλίθεο θαη ε Γηεύζπλζε Γεκόζηαο Τγείαο ηεο

Διαβάστε περισσότερα

Γιεπεςνηηική Γιδαζκαλία & Μάθηζη ζηην Δκπαίδεςζη για ηο Πεπιβάλλον και ηην Αειθοπία: ηο παπάδειγμα ηος Greenwave

Γιεπεςνηηική Γιδαζκαλία & Μάθηζη ζηην Δκπαίδεςζη για ηο Πεπιβάλλον και ηην Αειθοπία: ηο παπάδειγμα ηος Greenwave Γιεπεςνηηική Γιδαζκαλία & Μάθηζη ζηην Δκπαίδεςζη για ηο Πεπιβάλλον και ηην Αειθοπία: ηο παπάδειγμα ηος Greenwave Ειέλε Αληωλαθνπνύινπ 1, Αλαζηαζία Μηζηξιή 2 1. Γαζθάια ΠΔ70, MSc ζηηο Δπηζηήκεο ηεο Αγσγήο

Διαβάστε περισσότερα

Οδηγίες τρήζης για λειηοσργία μεηαθοράς καναλιών ζε υηθιακό δέκηη OST-7060 HD

Οδηγίες τρήζης για λειηοσργία μεηαθοράς καναλιών ζε υηθιακό δέκηη OST-7060 HD Οδηγίες τρήζης για λειηοσργία μεηαθοράς καναλιών ζε υηθιακό δέκηη OST-7060 HD Γηα ηε δηεπθόιπλζή ζαο θαηά ην switch-off ηεο πεξηνρήο ηεο Πεινπνλλήζνπ έρνπκε πξνζζέζεη ζηνπο ςεθηαθνύο καο δέθηεο κία λέα,

Διαβάστε περισσότερα

Constructors and Destructors in C++

Constructors and Destructors in C++ Constructors and Destructors in C++ Σύνθεζη Πνιύ ζπρλά ζηε C++ κία θιάζε κπνξεί λα πεξηέρεη ζαλ κέιεδεδνκέλα αληηθείκελα άιισλ θιάζεσλ. Πνηα είλαη ε ζεηξά κε ηελ νπνία δεκηνπξγνύληαη θαη θαηαζηξέθνληαη

Διαβάστε περισσότερα

ΟΠΤΙΚΗ Α. ΑΝΑΚΛΑΣΖ - ΓΗΑΘΛΑΣΖ

ΟΠΤΙΚΗ Α. ΑΝΑΚΛΑΣΖ - ΓΗΑΘΛΑΣΖ ΟΠΤΙΚΗ Α. ΑΝΑΚΛΑΣΖ - ΓΗΑΘΛΑΣΖ. Μία αθηίλα θωηόο πξνζπίπηεη κε κία γωλία ζ ζηε επάλω επηθάλεηα ελόο θύβνπ από πνιπεζηέξα ν νπνίνο έρεη δείθηε δηάζιαζεο ε =,49 (ζρήκα ). Βξείηε πνηα ζα είλαη ε κέγηζηε γωλία

Διαβάστε περισσότερα

Σήκαηα Β Α Γ Γ Δ Λ Η Σ Ο Ι Κ Ο Ν Ο Μ Ο Υ Γ Ι Α Λ Δ Ξ Η - ( 2 ) ΕΙΣΑΓΨΓΗ ΣΤΙΣ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΨΝΙΕΣ

Σήκαηα Β Α Γ Γ Δ Λ Η Σ Ο Ι Κ Ο Ν Ο Μ Ο Υ Γ Ι Α Λ Δ Ξ Η - ( 2 ) ΕΙΣΑΓΨΓΗ ΣΤΙΣ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΨΝΙΕΣ Σήκαηα 1 Β Α Γ Γ Δ Λ Η Σ Ο Ι Κ Ο Ν Ο Μ Ο Υ Γ Ι Α Λ Δ Ξ Η - ( 2 ) Σήκαηα Οξηζκόο ζήκαηνο Ταμηλόκεζε ζεκάησλ Σεηξέο Fourier Μεηαζρεκαηηζκόο Fourier Σπλέιημε Σπζρέηηζε θαη Φαζκαηηθή Ππθλόηεηα 2 Οξηζκόο Σήκαηνο

Διαβάστε περισσότερα

EL Eνωμένη στην πολυμορυία EL A8-0046/319. Τροπολογία

EL Eνωμένη στην πολυμορυία EL A8-0046/319. Τροπολογία 8.3.2016 A8-0046/319 319 Άρθρο 34 παράγραθος 1 ζηοιχείο δ (δ) 14 έηε γηα θηεληαηξηθά θάξκαθα πνπ πξννξίδνληαη γηα άιια είδε δώωλ από απηά πνπ αλαθέξνληαη ζηελ παξάγξαθν 1 ζηνηρεία α) θαη γ). (δ) 10 έηε

Διαβάστε περισσότερα

1 2 3 4 5 ΠΡΟΛΟΓΟ Σν ζεκεξηλφ ζρνιείν, πξέπεη λα είλαη ζε ζέζε λα αληαπνθξηζεί, ζηηο αλάγθεο κηαο θνηλσλίαο πνπ δηαξθψο εμειίζζεηαη θαη ζηηο ππνρξεψζεηο πνπ δεκηνπξγεί ε ηαρχηαηε εμέιημε ησλ επηζηεκψλ.

Διαβάστε περισσότερα

Διδαςκαλύα μαθηματικών εννοιών με χρόςη εργαλεύων εξ αποςτϊςεωσ εκπαύδευςησ

Διδαςκαλύα μαθηματικών εννοιών με χρόςη εργαλεύων εξ αποςτϊςεωσ εκπαύδευςησ ΠΑΝΕΠΙΣΗΜΙΟ ΠΑΣΡΩΝ ΣΜΗΜΑ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΩΝ ΜΕΣΑΠΣΤΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΟΤΔΩΝ ΣΕΦΝΟΛΟΓΙΕ ΠΛΗΡΟΥΟΡΙΚΗ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΣΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΤΗ ΔΙΠΛΩΜΑΣΙΚΗ ΕΡΓΑΙΑ Διδαςκαλύα μαθηματικών εννοιών με χρόςη εργαλεύων εξ αποςτϊςεωσ

Διαβάστε περισσότερα

Άσκηση 1 - Μοπυοποίηση Κειμένου

Άσκηση 1 - Μοπυοποίηση Κειμένου Άσκηση 1 - Μοπυοποίηση Κειμένου Σηηο παξαθάησ γξακκέο εθαξκόζηε ηε κνξθνπνίεζε πνπ πεξηγξάθνπλ Γξακκή κε έληνλε γξαθή Γξακκή κε πιάγηα γξαθή Γξακκή κε ππνγξακκηζκέλε γξαθή Γξακκή κε Arial Font κεγέζνπο

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΗΜΙΟ ΠΑΣΡΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΔΤΣΙΚΗ ΕΛΛΑΔΑ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΑΧΑΪΑ. 24 25 26 Απριλίου 2015 κλειςτό γυμναςτήριο «Δημήτρησ Τόφαλοσ»

ΠΑΝΕΠΙΣΗΜΙΟ ΠΑΣΡΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΔΤΣΙΚΗ ΕΛΛΑΔΑ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΑΧΑΪΑ. 24 25 26 Απριλίου 2015 κλειςτό γυμναςτήριο «Δημήτρησ Τόφαλοσ» ΠΑΝΕΠΙΣΗΜΙΟ ΠΑΣΡΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΔΤΣΙΚΗ ΕΛΛΑΔΑ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΑΧΑΪΑ 24 25 26 Απριλίου 2015 κλειςτό γυμναςτήριο «Δημήτρησ Τόφαλοσ» Τν Παλεπηζηήκην Παηξώλ, ην Δπηκειεηήξην Αραΐαο θαη ε Πεξηθέξεηα Γπηηθήο Διιάδαο

Διαβάστε περισσότερα

Δηδαθηηθέο Τερληθέο. Επηκέιεηα θεηκέλνπ Ιωάλλα Μπέιινπ, Σρνιηθή Σύκβνπινο Πιεξνθνξηθήο Ν. Ιωαλλίλωλ & Άξηαο

Δηδαθηηθέο Τερληθέο. Επηκέιεηα θεηκέλνπ Ιωάλλα Μπέιινπ, Σρνιηθή Σύκβνπινο Πιεξνθνξηθήο Ν. Ιωαλλίλωλ & Άξηαο Δηδαθηηθέο Τερληθέο Έλα θείκελν βαζηζκέλν ζην επηκνξθσηηθφ πιηθφ ηνπ έξγνπ «Τινπνίεζε επηκφξθσζεο εθπαηδεπηηθψλ - επηκνξθσηψλ πιεξνθνξηθήο», Πάηξα, 2008, (http://edu19-20.cti.gr/) Επηκέιεηα θεηκέλνπ Ιωάλλα

Διαβάστε περισσότερα

Η δηδαθηηθή πεξηιακβάλεη όιεο ηηο ζεωξίεο ηεο δηδαθηηθήο πξάμεο πνπ δηεπθξηλίδνπλ θαη πξαγκαηεύνληαη ηε δηδαζθαιία ηωλ καζεκάηωλ ζηηο δύν βαζηθέο

Η δηδαθηηθή πεξηιακβάλεη όιεο ηηο ζεωξίεο ηεο δηδαθηηθήο πξάμεο πνπ δηεπθξηλίδνπλ θαη πξαγκαηεύνληαη ηε δηδαζθαιία ηωλ καζεκάηωλ ζηηο δύν βαζηθέο ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ Η δηδαθηηθή πεξηιακβάλεη όιεο ηηο ζεωξίεο ηεο δηδαθηηθήο πξάμεο πνπ δηεπθξηλίδνπλ θαη πξαγκαηεύνληαη ηε δηδαζθαιία ηωλ καζεκάηωλ ζηηο δύν βαζηθέο δηαζηάζεηο, δειαδή ζηε δηάζηαζε ηνπ

Διαβάστε περισσότερα

Έκδοζη /10/2014. Νέα λειηοσργικόηηηα - Βεληιώζεις

Έκδοζη /10/2014. Νέα λειηοσργικόηηηα - Βεληιώζεις Έκδοζη 2.89.31 08/10/2014 Η έκδοζη 2.89.31, περιλαμβάνει : Βεληιώζεις Καηάζηαζη Υπερφριών (Ε8) Αναγγελία πρόζληυης (Ε3) 08/10/2014 1 Βεληιώζεις Καηάζηαζη Υπερφριών (Ε8) Επεηδή ζηελ ειεθηξνληθή ππνβνιή

Διαβάστε περισσότερα