ΜΗ ΣΤΕΡΟΕΙΔΗ ΑΝΤΙΦΛΕΓΜΟΝΩΔΗ ΦΑΡΜΑΚΑ

Transcript

1 ΜΗ ΣΤΕΡΟΕΙΔΗ ΑΝΤΙΦΛΕΓΜΟΝΩΔΗ ΦΑΡΜΑΚΑ

2 Ο πόνος δυσάρεστο αίσθημα σύμφυτο με την ζωή ώθησε τον άνθρωπο να βρεί ανακουφιστικές λύσεις. Ασσύριοι εκχυλίσματα ιτιάς για επώδυνες μυοσκελετικές εκδηλώσεις Αιγύπτιοι φύλλα μυρτιάς και ιτιάς Ιπποκράτης εκχυλίσματα φλοιού ιτιάς

3 1859 Marburg σαλικυλικό οξύ 1874 βιομηχανική παραγωγή Κακή γεύση και γαστρικός ερεθισμός ακετυλοσαλικυλικό οξύ 1899 Bayer ασπιρίνη ΜΣΑΦ έχουν μικρότερη ιστορία (1950 ) αλλά σημαντικό ιστορικό σοβαρής τοξικότητος

4 3 κυρίως φάσεις Περί φλεγμονής Α. παροχής αίματος στην περιοχή της βλάβης Β. διαπερατότητας τριχοειδών (Ig,ενζυμικά συστήματα πλάσματος) Γ.μετανάστευση και διήθηση περιοχής με Π,Λ,μακροφάγα (χημειοταξία με την βοήθεια προσκολλητικών μορίων)

5 Διαδικασία φλεγμονής ελέγχεται από κυτταροκίνες TNF-a,IL-1,IL-6 κ.α. ενζυμικά συστήματα πλάσματος πήξης - ινωδόλυσης αγγειοδραστικούς μεσολαβητές που απελευθερώνονται από τα σιτευτικά κύτταρα,β,αιμοπετάλια)

6 Η ιστική καταστροφή ενεργοποιεί την φωσφολιπάση Α2 απελευθέρωση αραχιδονικού όξεος από φωσφολιπίδια κυτταρικών μεμβρανών Το αραχιδονικό οξύ με την δράση COX και λιποξυγενάσης μεσολαβητές φλεγμονής με διαφορετικούς ρόλους.

7

8 Δράση προσταγλανδινών στην φλεγμονή αγγειοδιαστολή και διαπερατότητος αγγείων διακίνηση κυττάρων φλεγμονής (εξίδρωση) και υγρών (οίδημα) ευαισθητοποίηση περιφερικών αλγοϋποδοχέων και κεντρική δράση ( ΚΝΣ) επίδραση προστακυκλίνης στον υποθάλαμο (πυρετός)

9 Δράση λευκοτριενών στην φλεγμονή ισχυροί χημειοτακτικοί παράγοντες άθροιση λευκοκυττάρων στο ενδοθήλιο αιματικής ροής παραγωγή ελευθέρων ριζών Ο2 και πρωτεασών ευαισθησία περιφερικών αλγοϋποδοχέων

10 Φυσιολογική δράση προσταγλανδινών εκτός της φλεγμονής καλύπτουν ευρύ φάσμα φυσιολογικής ομοιοστασίας του οργανισμού βρίσκονται σε όλα σχεδόν τα κύτταρα

11 Πεπτικό κυτταροπροστασία βλεννογόνου έκκρισης Hcl αιματικής ροής τοιχωματικής βλέννης

12 Νεφροί Ρύθμιση αιμάτωσης ειδικά σε συνθήκες υποογκαιμίας Ευαισθητοποίηση αλατοϋποδοχέων ΚΝΣ Θερμορρύθμιση Λειτουργία ύπνου

13 Αγγεία Προστακυκλίνη αγγειοδιαστολή (χάλαση λείων μυϊκων ινών) και αναστολή συσσώρευσης αιμοπεταλίων Αιμοπετάλια Θρομβοξάνη αγγειόσπασμο και συσσώρευση αιμοπεταλίων Διατήρηση ανοικτού βοταλείου πόρου

14 Δράση ΜΣΑΦ Αντιφλεγμονώδης-αναλγητική-αντιπυρετική Αντιφλεγμονώδης δράση Sir John Vane 1971 βραβείο Nobel Τα ΜΣΑΦ προκαλούν αναστολή της βιοσύνθεσης των προσταγλανδινών,την οποία ασκούν μέσω αναστολής της COX.

15 ΜΣΑΦ ασκούν και πρόσθετες δράσεις σταθεροποίηση μεμβράνης λυσοσωματίων μέσω camp αναστολή μετανάστευσης λευκών(π,μμ) μεταβολή λεμφοκυτταρικής απάντησης παραγωγής ελευθέρων ριζών Ο2 δράσης αγγειοκινητικών αμινών διέγερση κυτταρικής ανοσίας in vivo προαγωγή δραστηριότητας ΝΚ κυττάρων καταστολή σύνθεσης Ig έως 50% RF στον ορό αναστολή έκλυσης κολλαγενάσης

16 Αναλγητική δράση Κεντρική δράση Καταστολή σύνθεσης PG στους νευρώνες Παράταση δράσης κατεχολαμινών Αναστολή απελευθέρωσης σεροτονίνης σε επώδυνα ερεθίσματα Ενεργοποίηση συστημάτων ενδογενών οπιοειδών

17 Περιφερική δράση φλεγμονής πόνου ερεθισμός ινών Αδ,c PG στο ΚΝΣ με αποτέλεσμα διευκόλυνση κεντρικής επεξεργασίας μηνυμάτων πόνου υπεραλγησία

18 Αντιπυρετική δράση Ασκείται κυρίως μέσω καταστολής του ισοενζύμου COX-2 σε περιοχές εγκεφάλου

19 COX ο Needleman ανεκάλυψε ένα ισομερές επαγώγιμο μόριο της COX την COX-2 Παράγεται (επάγεται) μόνο παρουσία φλεγμονής και νεοπλασιών μετά από επίδραση κυτταροκινών φλεγμονής COX-1 βρίσκεται σε όλους τους ιστούς

20 Φυσιολογικά COX-2 βρίσκεται σε μικρές ποσότητες σε εγκέφαλο νεφρούς (αγκύλη Henle,παρασπειραματική συσκευή) μήτρα-όρχεις ενδοθηλιακά κύτταρα επιθηλιακά κύτταρα τραχείας στόμαχο (πρόσφατα)

21

22 Παρουσία φλεγμονής COX Χ στα μακροφάγα,υμενοκύτταρα,ενδοθήλιο, οστεοβλάστες, χονδροβλάστες Ισοένζυμα 60 % όμοια δομικά COX-2 κωδικοποιείται στο χρωμόσωμα 1 COX-1 κωδικοποιείται στο χρωμόσωμα 9

23

24 Φαρμακοκινητικήφαρμακοδυναμική ΜΣΑΦ απορροφώνται ταχέως από τον στόμαχο % Οι τροφές καθυστερούν την απορρόφηση Περισσότερα ΜΣΑΦ ασθενή οξέα-δραστική η μη ιονισμένη μορφή Συνδέονται με λευκωματίνες % Μικρό ελεύθερο δραστικό κλάσμα Περισσότερα μεταβολίζονται στο ήπαρ Αποβάλλονται από τα ούρα Εφ'απαξ δόση αναλγητική δράση σε 0,5-1 ώρα Χρόνια χρήση αντιφλεγμονώδης δράση σε 1-2 εβδομάδες

25 ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΜΣΑΦ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΗΝ ΧΗΜΙΚΗ ΔΟΜΗ Α.ΚΑΡΒΟΞΥΛΙΚΑ ΟΞΕΑ 1.σαλικυλικά οξέα = ασπιρίνη,διφλουνιζάλη 2.οξεικά οξέα α.μεθυλ-ινδολ- οξεικά οξέα = ινδομεθακίνη,σουλινδάκη,τολμετίνη, ασεμετασίνη β.φαινυλοξεικά οξέα = δικλοφαινάκη,ασεκλοφαινάκη

26 3.προπιονικά οξέα ιμπουπροφένη,κετοπροφένη, φαινοπροφένη,φλουρμπιπροφένη, θειοπροφενικό οξύ,ναπροξένη 4.φεναμάτες (παράγωγα ανθρανιλικού οξέος) μεφεναμικό οξύ,τολφεναμικό οξύ,φλουφεναμικό οξύ, ετοναμάτη

27 Β.ΕΝΟΛΙΚΑ ΟΞΕΑ α.οξικάμες πιροξικάμη,τενοξικάμη,λορνοξικάμη,σινοξικάμη, ισοξικάμη β.πυραζολόνες = φαινυλοβουταζόνη,οξυφαινυλοβουταζόνη Γ.ΚΟΞΙΜΠΕΣ εκλεκτικοί αναστολείς της COX-2 Ροφεκοξίμπη,σελεκοξίμπη,ετορικοξίμπη βαλντεκοξίμπη,παρεκοξίμπη

28 Δ.ΔΙΑΦΟΡΑ ΠΑΡΑΓΩΓΑ Θειανιλίδες = νιμεσουλίδη Μη όξινα παράγωγα = ναμπουμετόνη Παράγωγα νικοτινικού οξέος = νιφλουμικό οξύ

29 ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟΝ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟ ΔΡΑΣΗΣ Α.αναστολείς COX 1.κλασσικά ΜΣΑΦ = αναστέλλουν COX-1 και COX-2 2.επιλεκτικοί (μερικοί) αναστολείς COX-2 Νιμεσουλίδη,μελοξικάμη,ετοντολάκη COX-2 80% - COX-1 25 % 3.Εκλεκτικοί αναστολείς της COX-2 Κοξίμπες 4.ασθενείς αναστολείς COX-1 και COX-2 Διφλουνιζάλη,σαλικυλικό Να, 5-αμινοσαλικυλικό οξύ Παρακεταμόλη

30 Β.αναστολείς λιποξυγενάσης λευκοτριένες Δικλοφαινάκη,ινδομεθακίνη,κετοπροφένη Γ. αναστολείς ελευθέρων ριζών Ο2 Νιμεσουλίδη

31 ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΗΝ ΗΜΙΠΕΡΙΟΔΟ ΖΩΗΣ Βραχείας δράσης Δικλοφαινάκη,ετοντολάκη,φαινοπροφένη,ιμπουπροφένη, κετοπροφένη,μεκλοφεναμάτη,τολμετίνη,νιμεσουλίδη Μακράς δράσης Ινδομεθακίνη,ναμπουμετόνη,ναπροξένη,πιροξικάμη, σουλινδάκη,σαλικυλικά

32 ΑΝΕΠΙΘΥΜΗΤΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ ΜΣΑΦ ΜΕ ΤΗΝ ΑΝΑΚΑΛΥΨΗ ΤΗΣ COX-2 ΕΓΙΝΕ ΣΑΦΕΣ ΟΤΙ ΑΥΤΕΣ ΟΦΕΙΛΟΝΤΑΙ ΣΤΗΝ ΑΝΑΣΤΟΛΗ ΤΗΣ COX-1 ΕΝΩ ΟΙ ΑΝΤΙΦΛΕΓΜΟΝΩΔΕΙΣ ΔΡΑΣΕΙΣ ΟΦΕΙΛΟΝΤΑΙ ΚΥΡΙΩΣ ΣΤΗΝ ΑΝΑΣΤΟΛΗ ΤΗΣ COX-2 Οι ανεπιθύμητες δράσεις των ΜΣΑΦ καλύπτουν το 25% των ανεπιθυμήτων δράσεων όλων των φαρμάκων και αφορούν όλα τα συστήματα

33 ΓΕΣ Από οισοφάγο έως πρωκτό συχνότερα και σοβαρότερα στόμαχος 12δάκτυλο Στόμαχος 12δάκτυλο ΜΣΑΦ 75% προβλημάτων ΓΕΣ ηλικιωμένων ⅔ χρηστών έχει ενδοσκοπικές βλάβες 25-30% έλκος το πρώτο τρίμηνο 45% έλκος το πρώτο εξάμηνο 10% ελκών βαριές αιμορραγίες (και θανατηφόρες) % εισαγωγών λόγω αιμορραγίας από ΜΣΑΦ

34 Βλαπτικές δράσεις α.με τοπικούς μηχανισμούς πρόσληψη φαρμάκου από επιθηλιακά κύτταρα ιονισμένη μορφή διάσπαση επαναδιάχυση ιόντων Η προσταγλανδινών β.με συστηματικούς μηχανισμούς που οδηγούν σε PG και βλέννης και διττανθρακικών αιματικής ροής κατάργηση βλεννογονίου φραγμού προσκόλλησης λευκοτριενών στο ενδοθήλιο της μικροκυκλοφορίας

35 Βλάβες διακρίνονται σε Οξείες = στικτές αιμορραγίες διαβρώσεις Χρόνιες = έλκη αιμορραγίες διάτρηση απόφραξη

36 Προδιαθετικοί παράγοντες Μεγάλη ηλικία γυναικείο φύλο Δοσολογία διάρκεια θεραπείας Υπολευκωματιναιμία Stress Ιστορικό έλκους αιμορραγίας Σύγχρονη λήψη φαρμάκων κορτικοειδή,αντιπηκτικά, ασπιρίνη,άλλα ΜΣΑΦ Hp + ΜΣΑΦ = ισχυρότερος παράγοντας δημιουργίας έλκους Οινόπνευμα- κάπνισμα

37 Συμπτώματα Δυσπεψία ναυτία ανορεξία Επιγαστραλγία καυσαλγία Μετεωρισμός έμετοι Αιμορραγίες - διάτρηση 1 % Απόφραξη

38 Πολλοί γιατροί πιστεύουν ότι υπάρχουν προειδοποιητικά σημεία για τις σοβαρές εκδηλώσεις 91%χωρίς προειδοποιητικά σημεία 9 % με προειδοποιητικά σημεία Πρόληψη = μικρές δόσεις ΜΣΑΦ εναλλακτικές θεραπείες αναστολείς υποδοχέων Η2 PPI - μισοπροστόλη

39 Οισοφάγος Αμεση βλαπτική δράση Έλκος συνήθως στην μεσότητα Οισοφαγίτιδα Στενώσεις Λήψη με άφθονο νερό-όχι σε ύπτια θέση

40 Λεπτό έντερο Κυρίως με χρήση εντεροδιαλυτών δισκίων βραδείας αποδέσμευσης ΜΣΑΦ ευθύνονται για 25 % αιμορραγιών διατρήσεων λεπτού

41 Α.Έλκη αιμορραγίες διάτρηση στενώσεις πολλαπλά διαφραγμάτια νήστιδος μεσότητος λεπτού Β.εντεροπάθεια διαπερατότητας βλεννογόνου % χρονίων χρηστών Μικροσκοπική απώλεια αίματος πρωτεϊνών σιδηροπενική αναιμία υπολευκωματιναιμία Αναγνώριση βλαβών δύσκολη CT MRI εντερόκλυση Δεν αναφέρονται φάρμακα που ελαττώνουν τον κίνδυνο

42 Παχύ έντερο Έλκη αιμορραγίες διάτρηση στενώσεις Πολλαπλά διαφραγμάτια στο τυφλό, εγκάρσιο,σιγμοειδές Κολίτιδα Βλάβες σε φυσιολογικό έντερο η σε έδαφος χρονίου φλεγμονώδους νοσήματος Ενδοσκοπικά ευρήματα φυσιολογικός βλεννογόνος διάσπαρτες εξελκώσεις η εικόνα ελκώδους κολίτιδος στο ορθό=ορθίτιδα η σε όλο το έντερο=παγκολίτιδα)

43 ΜΣΑΦ σε ΧΦΝΕ ΠΡΟΚΑΛΟΥΝ ΤΑΧΕΙΑ ΕΞΑΡΣΗ ΛΟΓΩ PG - λευκοτριενών Οι βλάβες είναι σοβαρότερες με κλασσικά ΜΣΑΦ Σπάνιες με αναστολείς COX -2 Δεν φαίνεται να υπάρχει προφυλακτική θεραπεία

44 ΗΠΑΡ Ηπατοτοξικότητα όχι πολύ συχνή Συνήθως λόγω υπερευαισθησίας τρανσαμινασών - ALP 15 % (επάνοδος σε 20 ημέρες) Χολοστατικός ίκτερος Ηπατίτιδα με / η χωρίς κοκκιώματα Οξεία ηπατική νέκρωση σε ασθενείς με ΚΙ,ασκίτη,υπολευκωματιναιμία Σε χρόνια χρήση ΜΣΑΦ έλεγχος ηπατικής λειτουργίας ανά τρίμηνο

45 ΝΕΦΡΟΙ Βλάβες με κάθε φάρμακο,σε οποιαδήποτε δόση και ηλικία ακόμη και χωρίς ιστορικό νεφρικής νόσου PG ρυθμίζουν Αιματική ροή Σπειραματική διήθηση Απελευθέρωση ρενίνης Διακίνηση Η2Ο ηλεκτρολυτών PG στην μυελώδη μοίρα δυνατότητα αγγειοδιαστολής ιδιαίτερα σε συνθήκες υποογκαιμίας

46 Νεφρικές εκδηλώσεις Παροδική κρεατινίνης (2 εβδομάδες) ΟΝΑ Σωληναριακή βλάβη Νεκρωτική θηλίτιδα ΣΝ Διάμεση νεφρίτιδα (οξεία η χρόνια) Νεφρωσικό συνδρομο Κατακράτηση Να οίδημα ΑΥ Υπερκαλιαιμία απέκκριση ουρικών αλάτων (ασπιρίνη)

47 Επιβαρυντικοί παράγοντες Ιστορικό νεφρικής νόσου Υποογκαιμία ΚΑ,ΚΙ με ασκίτη,λήψη διουρητικών,β-blockers Yπολευκωματιναιμία Σηψαιμία Χειρουργική αναισθησία Πολλαπλούν μυέλωμα Τα παραπάνω είναι λόγοι αποκλεισμού χρήσης ΜΣΑΦ

48 Αναστολείς COX-2 και νεφρός Υπάρχει σημαντική εκφραση COX-2 σε στρατηγικές θέσεις του νεφρού με αποτέλεσμα οι εκλεκτικοί αναστολείς του ισοενζύμου να προκαλούν παρόμοιες βλάβες με τα κλασσικά ΜΣΑΦ και μάλιστα η αύξηση της ΑΠ είναι πολύ μεγαλύτερη.

49 ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Ενδοθήλιο έκφραση COX-2 και COX-1 προστακυκλίνη αγγειοδιαστολή + αναστολή συσσώρευσης αιμοπεταλίων Αιμοπετάλια αμιγής έκφραση COX-1 θρομβοξάνη σύσπαση - υπερπλασία λείων μυϊκών ινών + συσσώρευση αιμοπεταλίων Υπό φυσιολογικάς συνθήκας ισόρροπη λειτουργία

50 Η χρήση κλασσικών ΜΣΑΦ επίσης δεν διαταράσσει την ισορροπία Η χρήση εκλεκτικών αναστολέων COX-2 διαταράσσει την ισορροπία προς την πλευρά της ΤΧΑ2 με αποτέλεσμα κίνδυνο θρομβοεμβολικών επεισοδίων Χρειάζονται βέβαια μεγαλύτερες μελέτες για τεκμηρίωση

51 Ανεπιθύμητες δράσεις Περικαρδίτιδα μυοκαρδίτιδα (φαινυλοβουταζόνη) Κατακράτηση υγρών Ανταγωνισμός διουρητικών και ΑΥσικών (σχετικά συχνά) Αρρυθμίες (ΦΚ ταχυκαρδία,έκτακτες συστολές,υπερκοιλιακή ταχυκαρδία) αιματικής ροής ισχαιμία κατασπάσεις ST (ισχυρά ΜΣΑΦ)

52 ΑΙΜΑ Σιδηροπενική αναιμία (επιπλοκές ΓΕΣ) Βαριά αναιμία Hb < 10 g Αιμολυτική αναιμία ( έλλειψη G-6PD, αυτοάνοσοι μηχανισμοί ) Απλασία ερυθρών (παλαιότερα φάρμακα) Ηπια λευκοπενία Ακοκκιοκυτταραιμία (ενίοτε θανατηφόρος) Λευχαιμία με φαινυλοβουταζόνη

53 Απλαστική αναιμία δυνατόν με όλα τα φάρμακα αρκετά συχνά θανατηφόρος κίνδυνος σε ηλικιωμένες γυναίκες Ήπια θρομβοπενία θρομβοπενική πορφύρα (ενίοτε θανατηφόρος) Αναστολή λειτουργίας αιμοπεταλίων παράταση χρόνου αιμορραγιών

54 ΚΝΣ Επίμονη κεφαλαλγία ζάλη ίλιγγος Αϋπνία-μεταβολή προσωπικότητος Κατάθλιψη-ευερεθιστότητα-παρανοϊκές ιδέες Σύγχυση-ψευδαισθήσεις Ενδοκράνια υπέρταση Άσηπτη μηνιγγίτιδα(σε αυτοάνοσα νοσήματα) Σύνδρομο Reye = οξεία εγκεφαλίτιδα+ λιπώδης διήθηση ήπατος,νεφρών,παγκρέατος σε παιδιά <16 ετών με γρίππη και ανεμευλογιά.

55 ΠΝΕΥΜΟΝΕΣ Αναζωπύρωση Tbc Πλευριτική συλλογή Βρογχόσπασμος έξαρση βρογχικού άσθματος ασπιρίνη δυνητικά όλα Πνευμονίτιδα από υπερευαισθησία (νεώτερα ΜΣΑΦ) Πνευμονική αγγειΐτιδα (νεώτερα ΜΣΑΦ) Μη καρδιογενές πνευμονικό οίδημα δηλητηρίαση με σαλικυλικά Πνευμονικό οίδημα σε καρδιοπαθείς

56 ΔΕΡΜΑ Ερύθημα - φωτοευαισθησία κνίδωση Γενικευμένος κνησμός χωρίς εξάνθημα Πολύμορφο ερύθημα (Stevens Johnson) Toξική επιδερμική νεκρόλυση θανατηφόρος Αποφολιδωτική δερματίτιδα Υπεριδρωσία λειχήνες Ορονοσία Στοματίτιδα <1% Φαρμακευτικός ΣΕΛ Δερματική αγγειΐτιδα

57 ΜΕΙΩΣΗ ΙΚΑΝΟΤΗΤΟΣ ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗΣ ΣΤΙΣ ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ ΟΦΘΑΛΜΟΙ Αναστρέψιμες διαταραχές όρασης ΣΠΑΝΙΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ Αλωπεκία Γυναικομαστία Βρογχοκήλη (φαινυλοβουταζόνη)

58 ΑΝΕΠΙΘΥΜΗΤΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ ΑΣΠΙΡΙΝΗΣ Α.αντίδραση υπερευαισθησίας 0,02-0,3 % λόγω υπερπαραγωγής λευκοτριενών Αφυλακτικές αντιδράσεις και με μικρή δόση ρινίτιδα - κνίδωση αγγειονευρωτικό οίδημα βρογχικό άσθμα - shock Σαφείς αντενδείξεις βρογχικό άσθμα αλλεργική ρινίτιδα ρινικοί πολύποδες

59 Β. τοξική δράση ΚΝΣ ευερεθιστότητα-εμβοές-ίλιγγος ασυνάρτητη ομιλία-ψευδαισθήσεις-απάθεια διπλωπία-σπασμοί-κώμα Συνήθως με μεγάλες δόσεις Ηλικιωμένοι και με θεραπευτικές δόσεις Εμβοές+κώφωση και με υποθεραπευτικές δόσεις

60 Γ.μεγάλες δόσεις (>40 mg/kg) στα παιδιά μεταβολική οξέωση μετά σύντομη φάση αναπνευστικής αλκάλωσης υπεργλυκαιμία η σοβαρή υπογλυκαιμία Απόλυτη αντένδειξη σε γρίππη και ανεμευλογία

61 ΣΥΝΤΑΓΟΓΡΑΦΗΣΗ ΜΣΑΦ ΗΠΑ συνταγές / έτος ΜΣΑΦ χάπια / έτος συνταγές / έτος ΑΝΑΛΓΗΤΙΚΆ χάπια / έτος 5-10 %πληθυσμού ΜΣΑΦ 15 % ΗΛΙΚΙΩΜΈΝΩΝ ΜΑΚΡΟΧΡΌΝΙΑ ΑΓΩΓΗ 1-2%ΒΑΡΙΕΣ ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΕΤΗΣΙΩΣ ΘΑΝΑΤΟΙ

62 Ψυχιατρική κλινική Παν.Αθηνών έρευνα ΜΣΑΦ 20 % πληθυσμού (2η θέση) 25 % ανεπιθυμήτων ενεργειών όλων των φαρμάκων

63 ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΜΣΑΦ Συνήθως ηλικιωμένα άτομα με διάφορα προβλήματα και λήψη πολλών φαρμάκων, με αποτέλεσμα να επηρρεάζεται η φαρμακοκινητική φαρμακοδυναμική των ΜΣΑΦ Αλληλεπιδράσεις είναι σπάνιες στα παιδιά

64 Μηχανισμοί αλληλεπιδράσεων Α.ανταγωνισμός στην σύνδεση με λευκώματα βαρφαρίνη - φαινυτοΐνη γλυβουρίδη - σουλφοναμίδες σουλφονυλουρίες μεθοτρεξάτη δράσης των Β.φάρμακα που μεταβολίζονται με Ρ450 βαρφαρίνη - φαινυτοΐνη τολβουταμίδη γλυβουρίδη δράσης των

65 Γ.αναστολείς Ρ450 φλουκοναζόλη κετοκοναζόλη δράσης ΜΣΑΦ ΜΣΑΦ ελαττώνουν δράση διουρητικών ΑΥ ΜΣΑΦ ( κλασσικά και αναστολείς COX-2) + ασπιρίνη κίνδυνος ΓΕΣ συμβαμάτων ΜΣΑΦ και κορτικοειδή κίνδυνος ΓΕΣ συμβαμάτων ΜΣΑΦ και αντιπηκτικά πολλαπλάσιος κίνδυνος ΓΕΣ συμβαμάτων

66 ΚΑΝΟΝΕΣ ΧΟΡΗΓΗΣΗΣ ΜΣΑΦ Αναγνώριση ασθενών υψηλού κινδύνου Ιστορικό πεπτικού έλκους ΑΥ ΚΑ ΝΑ ΚΙ Λήψη διουρητικών β-blockers >60 ετών, γυναίκες Αλλεργία υπερευαισθησία στην ασπιρίνη δυνατόν και σε άλλα ΜΣΑΦ ΑΠΟΛΥΤΗ ΑΝΤΕΝΔΕΙΞΗ Βρογχικό άσθμα Αλλεργική ρινίτιδα Ρινικοί πολύποδες

67 Πριν την χορήγηση ΜΣΑΦ απλά αναλγητικά σε πλήρεις δόσεις Παρακεταμόλη (και φωσφορική κωδεΐνη) 4g / 24h σε ολιγοήμερα σχήματα Επί αποτυχίας χορήγηση ΜΣΑΦ Ιδανικό ΜΣΑΦ =εκλεκτικός αναστολέας COX-2,χωρίς να επηρρεάζει την COX-1 Εκλεκτικοί αναστολείς COX-2 ευεργετικοί για ΓΕΣ όχι προστασία νεφρών-καρδιαγγειακού αντιδράσεις υπερευαισθησίας ΚΝΣ

68 Ηλικιωμένοι ασθενείς ΜΣΑΦ βραχείας δράσης σε μικρές δόσεις (ακόμη και οι εκλεκτικοί αναστολείς COX-2 ) Χορήγηση φαρμάκου 1 2 εβδομάδες Ασθενείς αντιδρούν διαφορετικά στο ίδιο φάρμακο. Κάθε ασθενής δυνατόν να αντιδράση διαφορετικά σε φάρμακα της ιδίας ομάδος Επί αποτυχίας χορήγηση άλλου ΜΣΑΦ ΠΟΤΕ ΣΥΝΔΥΑΣΜΟΣ ΜΣΑΦ ΓΙΑΤΙ ΔΕΝ ΑΥΞΑΝΕΤΑΙ ΤΟ ΚΑΛΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΑΥΞΑΝΕΤΑΙ ΜΟΝΟΝ Η ΤΟΞΙΚΟΤΗΤΑ

69 ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ ΧΟΡΗΓΗΣΗΣ ΜΣΑΦ Ρευματικά νοσήματα (μυοσκελετικό άλγος) Οδοντικό άλγος Δυσμηνόρροια Κωλικός νεφρού χοληδόχου Ανοικτός βοτάλειος πόρος Πρόωρος τοκετός επικίνδυνος Συστηματική μαστοκύττωση

70 Νέες ενδείξεις Νόσος Alzheimer έκφραση COX-2 στον ιππόκαμπο Alzheimer σε χρόνιους χρήστες αναστολέων COX-2 Κακοήθη νοσήματα έκφραση COX-2 στο Cα παχέος 50Χ Cα παχέος 40 % σε χρήστες αναστολέων COX-2 Σε πολύποδες παχέος μεγέθους αριθμού

71 Εκφραση COX-2 επίσης σε Ηπατοκυτταρικό Cα Μη μικροκυτταρικό Cα πνεύμονος Cα παγκρέατος Cα ουροδόχου κύστεος Cα στομάχου Cα οισοφάγου Καρκίνος δέρματος Cα προστάτου