Αλατότητα του εδάφους στις αγροτικές περιοχές

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Αλατότητα του εδάφους στις αγροτικές περιοχές"

Πελάγιος Δασκαλόπουλος
7 χρόνια πριν
Προβολές:

1 Αειφορική Διαχείριση Εδάφους στην Yδρογεωλογική Λεκάνη Ανθεμούντα με βάση την Ευρωπαϊκή Θεματική Στρατηγική για το Έδαφος Αλατότητα του εδάφους στις αγροτικές περιοχές Στέλιος Ταμβακίδης, Γεωπόνος MSc, PhD, Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, Διεύθυνση Υδάτων Λεωφόρος Γεωργικής Σχολής Θεσσαλονίκη Tηλ: Ε-Mail:

2 Ενέργεια 9 Τίτλος : Εκτίμηση κινδύνου εδαφικής αλάτωσης στην πιλοτική αγροτική περιοχή Χρονοδιάγραμμα ενέργειας Ιούνιος 2009 Ιούνιος 2011

3 Υποενέργειες 1) Σύνταξη τευχών δημοπράτησης και προκήρυξη διαγωνισμού - Επιλογή αναδόχου 1/3/ /6/2009 2) Εργασίες πεδίου και εργαστηριακές αναλύσεις για τον προσδιορισμό των παραμέτρων (εδάφους και αρδευτικού νερού) που σχετίζονται με την αλάτωση των εδαφών στην πιλοτική περιοχή 1/7/ /2/2011 3)Συσχέτιση παραμέτρων αρδευτικού νερού και εδάφους 1/3/ /6/2011 4)Οδηγίες γεωργικών πρακτικών για την αντιμετώπιση της απειλής της αλάτωσης των καλλιεργούμενων εδαφών με βάση τα ευρεθέντα στοιχεία και ανάπτυξη οδηγού προστασίας από την αλάτωση 1/3/ /6/2011

4 Γενικά Όλα τα εδάφη περιέχουν υδατοδιαλυτά άλατα. Η υπερβολική συσσώρευση αυτών των αλάτων στο έδαφος προκαλεί την εδαφική αλατότητα. Τα άλατα στο έδαφος εμφανίζονται ως ιόντα που απελευθερώνονται από τη διάβρωση του εδάφους ή εισέρχονται με το αρδευτικό νερό, με τα λιπάσματα και με την τριχοειδή ανύψωση των νερών του υπόγειου υδροφορέα. Η κακή αποστράγγιση και η κακή ποιότητα του αρδευτικού νερού συμβάλλουν στην εδαφική αλατότητα. Το πρόβλημα της αλατότητας είναι πολύ σοβαρό στις ξηρές και ημίξηρες περιοχές που χαρακτηρίζονται από υψηλούς ρυθμούς εξατμισοδιαπνοής και από ανεπαρκή έκπλυση λόγω των χαμηλών βροχοπτώσεων. Η κακή διαχείριση του νερού άρδευσης και η ανεπαρκής έκπλυση, αυξάνει τον κίνδυνο της εδαφικής αλατότητας. Αποτέλεσμα της αλατότητας είναι η μείωση της παραγωγής των καλλιεργειών που οφείλεται στην αυξημένη ενέργεια που απαιτείται για να προσληφθεί το νερό αλλά και στις τοξικότητες στοιχείων ή στις θρεπτικές ελλείψεις.

5 Μεθοδολογία Το επίπεδο της εδαφικής αλατότητας θα εξεταστεί στην αγροτική περιοχή της λεκάνης του Ανθεμούντα και σε έκταση στρεμμάτων καλλιεργούμενης γης. Θα γίνει συλλογή διαταραγμένων εδαφικών δειγμάτων από 3 βάθη 0-30, και cm με βάση κάναβο που θα χαραχθεί στην περιοχή μελέτης με διαστάσεις πλέγματος 250 m x 250 m, δηλαδή θα υπάρξουν 880 σημεία δειγματοληψίας. Στα εδαφικά αυτά δείγματα θα πραγματοποιηθούν οι ακόλουθες χημικές αναλύσεις και προσδιορισμοί : α) ph του εδάφους, β) ηλεκτρική αγωγιμότητα του εδαφοδιαλύματος (EC), γ) αναλογία προσρόφησης νατρίου (SAR) και δ) ανταλλάξιμο ποσοστό νατρίου (ESP).

6 Επειδή θεωρείται ότι η κύρια αιτία της αλάτωσης είναι η χρήση του αρδευτικού νερού χαμηλής ποιότητας, θα γίνουν στα νερά άρδευσης οι εξής χημικές αναλύσεις και προσδιορισμοί: α) ph β) ηλεκτρική αγωγιμότητα (ECw) και γ) αναλογία προσρόφησης νατρίου (SAR). Τα στοιχεία που θα προκύψουν για το έδαφος και το νερό θα εισαχθούν στο περιβάλλον των γεωγραφικών συστημάτων πληροφοριών (GIS) προκειμένου να παραχθούν οι διάφοροι θεματικοί χάρτες. Επίσης θα γίνει στατιστική η επεξεργασία προκειμένου να βρεθούν οι συσχετισμοί μεταξύ των τιμών της EC, της SAR και του ESP. Τέλος θα ληφθούν υπόψη οι υιοθετημένες γεωργικές πρακτικές σχετικά με την άρδευση, την λίπανση και τη φυτοπροστασία.

7 Αναμενόμενα αποτελέσματα 1) Βάση δεδομένων που θα περιλαμβάνει την EC, την SAR, την ικανότητα ανταλλαγής κατιόντων (CEC) και το ESP για στρέμματα, συνδεδεμένη με το χάρτη της περιοχής. 2) Θεματικοί χάρτες των EC, SAR, CEC και ESP σε περιβάλλον GIS που θα προκύψουν με γεωστατιστική επεξεργασία. 3) Τα αρχεία ποιότητας του αρδευτικού νερού στα διάφορα αρδευτικά συστήματα της περιοχής μελέτης σε περιβάλλον GIS.

8 Αναμενόμενα αποτελέσματα 4) Ένα εργαλείο υποστήριξης απόφασης για τους φορείς χάραξης πολιτικής επάνω στα κρίσιμα θέματα της εδαφικής αλάτωσης, που θα μπορεί να συνεργαστεί με άλλα εργαλεία που θα προκύψουν από τις ενέργειες 6 και 7. 5) Καθιέρωση κριτηρίων για την αξιολόγηση του κινδύνου εδαφικής αλάτωσης στην υπό μελέτη περιοχή. 6) Ένα σύστημα υποστήριξης απόφασης για τις αρμόδιες αρχές για το έδαφος, προκειμένου να αξιολογηθούν οι πιθανοί κίνδυνοι εδαφικής αλάτωσης, λαμβάνοντας υπόψη την ποιότητα νερού άρδευσης και τις γεωργικές πρακτικές που εφαρμόζονται.

Σχετικά έγγραφα

Αειφορική Διαχείριση Εδάφους στην Yδρογεωλογική Λεκάνη Ανθεμούντα με βάση την Ευρωπαϊκή Θεματική Στρατηγική για το Έδαφος

Αειφορική Διαχείριση Εδάφους στην Yδρογεωλογική Λεκάνη Ανθεμούντα με βάση την Ευρωπαϊκή Θεματική Στρατηγική για το Έδαφος Σωκράτης Φάμελλος, Msc Χημικός Μηχανικός, project manager Συντονιστής Δικαιούχος