Συνοπτικό Δελτίο THE NATIONAL THEATRE PRAGUE BALLET

Transcript

1

2 Συνοπτικό Δελτίο THE NATIONAL THEATRE PRAGUE BALLET Ένα από τα πλέον αναγνωρισμένα μπαλέτα της διεθνούς σκηνής, το Μπαλέτo του Εθνικού Θεάτρου της Πράγας, έρχεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα μ ένα πρόγραμμα αφιερωμένο σε δύο από τους σπουδαιότερους χορογράφους των ημερών μας: τον Petr Zuska, διακεκριμένο χορογράφο και καλλιτεχνικό διευθυντή του Μπαλέτου του Εθνικού Θεάτρου της Πράγας τα τελευταία 5 χρόνια και τον Youri Vamos σημερινό διευθυντή της Deutsche Oper am Rhein, έναν από τους μόνιμους συνεργάτες του συγκροτήματος. Το Národní Divadlo συστήνεται στο αθηναϊκό κοινό με δύο πρόσφατες παραγωγές του που χαρακτηρίστηκαν αυτόματα κλασικές /11/2008 Solo for Three Brel, Vysotsky, Kryl O Petr Zuska δημιούργησε ένα μοντέρνο, βαθιά συγκινητικό χοροθέατρο απόλυτα εμπνευσμένο από τις ζωές και τα τραγούδια τριών πολυδιάστατων, θρυλικών καλλιτεχνών: του Βέλγου (Ζακ Μπρελ), του Τσέχου Karel Kryl (Καρέλ Κρύλ) και του Ρώσου (Βλαντιμίρ Βισότσκι), που ο καθένας με τη διαδρομή του στο τραγούδι, την ποίηση και το θέατρο επηρέασαν καλλιτεχνικά, αισθητικά και ιδεολογικά τις δεκαετίες του 60 και του 70 στις πατρίδες τους, έγιναν σύμβολα για ολόκληρο το νεανικό κίνημα της Ευρώπης και συνδέθηκαν νοητά με την ίδια τραγική μοίρα του πρόωρου θανάτου πριν κλείσουν τα 50 τους χρόνια. Ξεπερνώντας τις διαχωριστικές γραμμές ανάμεσά τους, ο Petr Zuska, δημιουργεί με επίκεντρο έναν κοινό ήρωα, μια μη αμιγώς αφηγηματική ιστορία που μιλάει για τη ζωή, τη ματαιότητα και την αναπόφευκτη μοναξιά του ανθρώπινου είδους. Το έργο επενδύεται με τις ανεπανάληπτες φωνές των τριών τροβαδούρων, ακούγονται 43 ποιήματα και τραγούδια και οι στίχοι μεταφρασμένοι στα ελληνικά θα προβάλλονται σε υπέρτιτλους. Στο χοροθέατρο Solo for Three παίρνουν μέρος 25 χορευτές /11/2008 Sergei Prokofiev Romeo and Juliet Μια από τις πιο τραγικές ιστορίες αγάπης και θανάτου του William Shakespeare, ένα διάσημο μπαλέτο του Sergei Prokofiev, αλλά με μια καινούρια οπτική από τον Youri Vámos. O Ρωμαίος και η Ιουλιέτα συναντιούνται και ερωτεύονται όχι στον παλάτι των Καπουλέτων στη Βερόνα του 1500, αλλά στα σοκάκια μιας ιταλικής πόλης στις αρχές της δεκαετίας του 1930, όταν η μαφία οργίαζε τόσο στην Ιταλία, όσο και στην Αμερική. Τότε δηλαδή ακριβώς που ο Sergei Prokofiev εμπνεύστηκε και έγραψε το έργο για τα μπαλέτα Κίροφ. Μια μοντέρνα, δυναμική, στιλιζαρισμένη και αισθησιακή χορογραφική ανάγνωση σε μία από τις πλέον κλασικές μουσικές συνθέσεις του 20ου αιώνα. Στο μπαλέτο Ρωμαίος και Ιουλιέτα παίρνουν μέρος 50 χορευτές και τη μουσική του Prokofiev αποδίδουν οι 70 μουσικοί της Συμφωνικής Ορχήστρας του Εθνικού Θεάτρου της Πράγας υπό τη μουσική διεύθυνση του Sergei Poluectov.

3 SOLO FOR THREE Mουσική :, Vladimir Vysockij, Karel Kryl Kαλλιτεχνική διεύθυνση: Petr Zuska Σκηνικά: Jan Dušek Κουστούμια: Lucie Loosová Φωτισμός: Petr Zuska, Pavel Kremlík Hχοληψία: Zbyněk Perla Δάσκαλοι: Veronika Iblová, Jan Kodet Διάρκεια: 2 ώρες (πρώτη πράξη: 60, δεύτερη πράξη: 45 ) Xορευτές: Σολίστ και μέλη του χορευτικού συνόλου (συνολικά 25 χορευτές) O Petr Zuska μιλά για το Solo for Three Tρεις ποιητές που τραγουδούν, τρεις μοναδικοί καλλιτέχνες, τρεις ανθρώπινες παρουσίες. Με τρεις διαφορετικές κουλτούρες, προσωπικότητες και πεπρωμένα. Παρόλο που μιλούν διαφορετικές γλώσσες και διαφέρουν μουσικά και εκφραστικά, υπάρχουν πολύ περισσότερα στοιχεία που τους συνδέουν παρά που τους χωρίζουν. Σήμερα θεωρούνται πια κλασικοί και φαίνεται σαν να μιλούν μια παρόμοια γλώσσα. Χρησιμοποιούν λέξεις που ξεπηδούν από τα βάθη της ψυχής και που εκφράζουν την απόλυτη αλήθεια. Λέξεις που εναντιώνονται ολοκληρωτικά στη βία, στην αμάθεια και στην προδοσία, που ποτέ δεν σταματούν να τονίζουν το συναίσθημα, την τρυφερότητα και την αγάπη. Είναι τρεις καλλιτέχνες που μάχονται υπέρ της ανθρωπότητας χωρίς συμβιβασμούς. Το χοροθέατρο με τίτλο Solo for three, δεν είναι μια καθαρά αφηγηματική ιστορία. Είναι περισσότερο ένα σύνολο εικόνων που μπερδεύονται μεταξύ τους σ ένα παράξενο μωσαϊκό από αναμνήσεις ενός ανθρώπου που μπορεί να λέγεται Jacques, ίσως Vladimir ή πιθανώς και Karel αλλά τελικά δεν έχει και τόση σημασία. Πρόκειται για κάποιον που κρύβει μέσα του ένα κομμάτι από τον καθένα αλλά αρθρώνει μία ενιαία φωνή με χιούμορ μιλώντας για την αιώνια γιορτή της ζωής, τις έννοιες του κακού και του άσκοπου, την απέραντη θλίψη και την αναπόφευκτη μοναξιά. Αυτό το ταξίδι στο παρελθόν φανερώνει πως η αχαλίνωτη εσωτερική ενέργεια μπορεί να οδηγήσει στη δημιουργία μιας πρωτότυπης και αυθεντικής ιδέας, αλλά την ίδια στιγμή έχει τη δύναμη να αποδυναμώσει αλλά και να σκοτώσει κάθε τι δημιουργικό. Αυτή η ενέργεια με την οποία είναι διαποτισμένοι πολλοί καλλιτέχνες αλλά και μεγάλες προσωπικότητες, είναι, κατά τη γνώμη μου, χαρακτηριστικό του μεγάλου Τσέχου ηθοποιού Boris Rosner, που ήταν προγραμματισμένο να συμμετέχει αρχικά στην παραγωγή αυτού του έργου ως συν-δημιουργός και ερμηνευτής. Τον εκτιμώ ιδιαίτερα ως καλλιτέχνη και ως άνθρωπο και γι αυτό το λόγο, αλλά και για πολλούς άλλους, αυτή η παράσταση είναι αφιερωμένη σ αυτόν. Ο Boris μας άφησε αναπάντεχα και πρόωρα, κατά ένα παράδοξο τρόπο όπως ακριβώς και οι τρεις καλλιτέχνες. Κανείς δεν γνωρίζει πολλά για το θάνατο. Μόνο ένα είναι βέβαιο: χωρίς το θάνατο, δεν υπάρχει ζωή. Ή αντίθετα, ο θάνατος είναι ένα αναπόφευκτο κομμάτι της ζωής. Η ιδέα του θανάτου μας ακολουθεί πάντα, είναι πανταχού παρούσα και μας περιμένει σε μια προκαθορισμένη στιγμή. Ένας άγγελος, ο διάβολος, ένα λουλούδι, ένας φίλος που πεθαίνει, ένα νεογέννητο μωρό, αγάπη, τρυφερότητα, μαύρο χιούμορ, μια ερωμένη, μια μητέρα ένα μικρό κορίτσι με μια κορδέλα στα μάτια. Jacques, Vladimir, Karel, Boris- είναι πολύ πιθανό ότι τώρα είστε κάπου και κοιτάτε κλεφτά πάνω από τον ώμο μου χαμογελώντας με μακροθυμία Δεν πειράζει. Χαίρομαι που κατά κάποιο τρόπο είστε ακόμα εδώ. ΧΑΡΑΚΙΡΙ ΣΕ ΔΗΜΟΣΙΟ ΧΟΡΟ του Jiři Dědeček για τον (μεταφραστής των ποιημάτων του ) Το κοινό αρχικά άκουγε με δέος τα τραγούδια του Brel και το ίδιο έκαναν και οι συνεργάτες του. Την αμιγή βαρυθυμία που ανέδυε το έργο του Βrel εξέφρασε με τελειότητα ο αναγνωρισμένος ποιητής και στιχουργός Pierre Delanoe, κρίνοντας το τραγούδι Les vieux (Οι έροι) ως ένα από τα χειρότερα που είχε ακούσει ποτέ και εντελώς αταίριαστο με το ταλέντο του Brel. Μέσα στους στίχους ο ποιητής μιλά με βεβαιότητα για το τι να περιμένουν οι άνθρωποι από τη ζωή: «Oι γέροι δεν κινούνται πια/ Ο κόσμος τους έχει γίνει πολύ μικρός/ Μπορούν να κοιτάξουν έξω από το παράθυρο ή αλλιώς να κάτσουν στην καρέκλα/ Διαφορετικά μένουν στο κρεβάτι». Και εγώ συνήθιζα να προσεγγίζω το έργο του Brel με δέος. Μου πήρε πολύ χρόνο πριν αποφασίσω να μεταφράσω τους στίχους του, καθώς αυτή η παθιασμένη ενασχόλησή του με το θάνατο με τρόπο ελαφρύ, με τρόμαζε. «Ο θάνατος με περιμένει σαν ένας μόρτης τόσο σίγουρος ότι θα πάω με τα νερά του Ο θάνατός μου με περιμένει σ ένα διπλό κρεβάτι Τα πανιά της λήθης μες το κεφάλι μου» Αναμφίβολα, κάθε ποιητής πρέπει να μιλάει για το θάνατο μέσα στα έργα του. Πρέπει να τον χλευάζει, να τον υπολογίζει ως αντίπαλο και να εκτιμά τους φόβους που του δημιουργεί. Ίσως είναι πιο εύκολο αν τον αντιμετωπίσει φιλοσοφικά. Μια στοιχειώδης εκπαίδευση του δημιουργού και μια παρατηρητική ματιά επαρκούν. Όμως είναι επίσης πιθανό ένας ποιητής να καταπιαστεί με το θέμα από μια ψυχολογική σκοπιά, πράγμα που ο Brel πέτυχε με αριστοτεχνικό τρόπο επεκτεινόμενος όμως και σε άλλα θέματα. Με το θάνατο όμως το έκανε εντονότερα. Ένας ακροατής, ένας αναγνώστης, αλλά περισσότερο ένας μεταφραστής καταλαβαίνουν ότι στο έργο του δεν κυριαρχεί η εφηβική αίσθηση της αθανασίας που μας ακολουθεί μέχρι την ηλικία των 25, αλλά αντίθετα το προαίσθημα του επικείμενου θανάτου. Αυτή η προσέγγιση του Brel δικαιολογείται από την προσωπική κατάσταση της υγείας του, τη διάγνωση για καρκίνο των πνευμόνων, λέξεις που στη δεκαετία του 1970 ηχούσαν πιο δραματικά απ ότι σήμερα και σηματοδοτούσαν το οριστικό τέλος. Έτσι πολλά από τα τραγούδια στη συλλογή του Petr Zuska είναι μοιραία, όπως το Fernand (Φερνάντ), La Mort (Ο Θάνατος) και Le Tango Funèbre (Το τάνγκο της κηδείας). Aν σε αυτού του είδους τις μελωδίες προσθέσουμε και την ικανότητα του Brel να στέκεται σε λεπτομέρειες που κάποιους ενοχλούν και άλλους στενοχωρούν (τέτοια παραδείγματα βρίσκουμε σε αφθονία στο τραγούδι Ces Gens-Là (Αυτοί οι άνθρωποι), καταλαβαίνουμε την εχθρότητα με την οποία το κοινό αντιμετώπισε αρχικά το έργο του στο Παρίσι. Ο άνθρωπος ουσιαστικά κάνει χαρακίρι πάνω στη σκηνή, κοιτώντας μας στα μάτια και γελώντας απελπισμένα. Οι γνώστες ξέρουν πάντως ότι μπορεί το θέμα του θανάτου να διαπερνά όλο το έργο του Βrel, αλλά δεν είναι και το μοναδικό που τον απασχολεί. νωρίζουμε ότι έγραψε το σατιρικό έργο Les Bonbons (Οι καραμέλες), το κωμικό Madeleine (Μαντλέιν), το καυστικό Les Bourgeois (Η Μπουρζουαζία), αλλά και τα ποιητικά, μουσικά «παιχνίδια» Vesoul (Βεζούλ) και La valse a mille temps (Ένα βαλς χίλιες φορές γρηγορότερο). Παρόλ αυτά, κάθε φορά που «βουτάω» στο έργο του Brel διαισθάνομαι ότι είναι ένας άνθρωπος που μπορεί να προδιαγράψει τη μοίρα του. Όταν τον βλέπω και τον ακούω να τραγουδά, το πιστεύω πια με βεβαιότητα. Ο ζούσε και τραγουδούσε μέσα σ έναν «ανεμοστρόβιλο». Νομίζω πως θα ήταν πιο ευτυχισμένος αν βρισκόταν έξω από αυτόν, όπου οι ταχύτητες είναι μεγαλύτερες. ( ) αλλόφωνος Βέλγος τραγουδιστής, τραγουδοποιός, ποιητής, ηθοποιός και σκηνοθέτης, δούλεψε στον κινηματογράφο και στο θέατρο, έγραψε μουσική για ταινίες, την όπερα Voyage dans la Lune (Ταξίδι στο Φεγγάρι), κ.α. Στο τέλος του 1999, οι άλλοι ψήφισαν το τραγούδι του Ne me quitte pas (Μη μ' αφήνεις, 1959) ως το καλύτερο του αιώνα. Ως μουσικός έγραψε 198 τραγούδια και κυκλοφόρησε αρκετούς δίσκους. Μεταξύ 1967 και 1973 γύρισε έντεκα ταινίες, δύο από τις οποίες σκηνοθέτησε μόνος του (Franz, Φραντς, 1971 και Le Far West, Η άγρια δύση, 1973), ενώ ανάμεσά τους ξεχώρισαν κάποιες εξαιρετικές δουλειές όπως το Les Risques du Metier (Τα Ρίσκα του Επαγγέλματος) του Cayatte και τα L Aventure, c est L Aventure (Η περιπέτεια, είναι η Περιπέτεια) του Lelouch. Το 1974 τα παράτησε όλα και ταξίδεψε στην αλλική Πολυνησία με ιστιοπλοϊκό. Μετά την πρώτη εγχείρηση για την αντιμετώπιση του καρκίνου του πνεύμονα, η κατάστασή του παρέμεινε αρκετά σοβαρή. Εγκαταστάθηκε στα νησιά Marquesas, όπου έγινε πιλότος πραγματοποιώντας ιπτάμενες μεταφορές για τους ντόπιους. Πέθανε το 1978 από καρκίνο στους πνεύμονες σε ηλικία 49 χρόνων στο προάστιο Bobigny του Παρισιού αλλά θάφτηκε στα νησιά Marquesas στη αλλική Πολυνησία, λίγα μέτρα μακριά από το ζωγράφο Paul Gauguin (Πολ κωγκεν). Θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους τραγουδιστές, τραγουδοποιούς και ποιητές του δεύτερου μισού του 20ου αιώνα και όχι μόνο στο γαλλόφωνο κόσμο. Παραμένει σύμβολο αντικομφορμισμού. ΜΙΑ ΠΛΗΩΜΕΝΗ ΦΩΝΗ του Jiři Dědeček για τον (μεταφραστής των ποιημάτων του ) H μετάφραση των ποιημάτων του, μετά την προσπάθεια του Milan Dvorak, είναι ένα εγχείρημα πολύ πιο τολμηρό από τη μετάφραση του μετά τη δουλειά του Pavel Kopta. Ενώ ο Kopta ξεφεύγει από το οδυνηρό περιεχόμενο των ποιημάτων του Brel δημιουργώντας μια ποιητικότητα στο έργο του και προσεγγίζοντας τον αναγνώστη, ο Dvorak, με κάποιες εξαιρέσεις, είναι ακράδαντα πιστός στην απόδοση του έργου του Vysotsky, κάνοντας πολύ

4 δύσκολη την αλλαγή πορείας που έχει χαράξει ο Ρώσος ποιητής. Ο Vysotsky μου μιλούσε πολύ έντονα για πολλές δεκαετίες, σχεδόν μου φώναζε και πάντα είχα την εντύπωση ότι με κατσάδιαζε για κάποιο λόγο και ότι ήταν πολύ θυμωμένος με όλους μας για το ότι υπομέναμε σιωπηρά την υπάρχουσα κοινωνική κατάσταση. Στο τραγούδι του The Monument (Το Μνημείο) μιλάει για τη φωνή του λέγοντας ότι είναι «σπασμένη από την εξάντληση». Δεν νομίζω ότι αναφερόταν μόνο στην εξάντληση που του προκαλούσε το ολοκληρωτικό πολιτικό καθεστώς της πατρίδας του, αλλά και στο αιώνιο μαρτύριο της πολλαπλής ανθρώπινης απερισκεψίας και κουταμάρας που παρεμποδίζει την ελευθερία κάθε μορφής μέσα σε οποιοδήποτε κοινωνικό σύστημα. Παρόλο που μπορούμε να ανακαλύψουμε σχεδόν σε κάθε ποίημα του Vysotsky μια αλληγορία για το κομμουνιστικό καθεστώς της εποχής του, συνειδητοποιούμε με έκπληξη πως οι στίχοι κάθε τραγουδιού και ποιήματος συνεχίζουν να λειτουργούν και να εκφράζουν συναισθήματα χωρίς να αναφέρονται σε συγκεκριμένες χρονικές περιόδους. Φυσικά οι στίχοι κάποιων ποιημάτων όπως το Από τη Μόσχα στην Οδησσό και κάποια τραγούδια μας αναγκάζουν κυριολεκτικά να διαβάσουμε πίσω από τις λέξεις τα καλά κρυμμένα νοήματα. ια παράδειγμα στο ποίημα Το κυνήγι του λύκου οι στίχοι λένε: «Οι λύκοι πυροβολούνται χωρίς κανόνες, τα χέρια των κυνηγών δεν τρέμουν, η ελευθερία μας κινδυνεύει, όταν πυροβολούν το λύκο δεν υπάρχει ελπίδα /». Επίσης στο ποίημα με τίτλο Το λυρικό τραγούδι οι στίχοι λένε: «/ ζεις μέσα σ ένα μαγευτικό σκοτεινό δάσος, απ όπου δεν υπάρχει διαφυγή/». Τα τραγούδια αυτά οδηγούν στην αναζήτηση κρυμμένων νοημάτων κυρίως από ανθρώπους σαν εμάς που ζήσαμε τα ολοκληρωτικά καθεστώτα και που εκείνο τον καιρό ανταποκριθήκαμε με ευαισθησία σε όλους αυτούς τους καλά κρυμμένους υπαινιγμούς που προσπάθησαν λαθραία να εισάγουν οι καλλιτέχνες μέσα στα έργα τους. Παρόλ αυτά, ακόμα και ένας νέος άνθρωπος που δεν κουβαλά αυτό το πονεμένο και βαρύ φορτίο του παρελθόντος μπορεί να ακούσει τα τραγούδια του Vysotsky και να κατανοήσει τα μηνύματα σ ένα γενικότερο όμως πλαίσιο. Παρά το δυνατό πολιτικό περιεχόμενο των ποιημάτων του, ο Vysotsky παραμένει ένας διαχρονικός ποιητής, σε αντίθεση με πολλούς περιστασιακούς «ποιητές». Από την άλλη μεριά, αν διαβάσουμε τα ποιήματα και ακούσουμε τα τραγούδια προσεκτικά, θα διακρίνουμε κάποιες αναφορές στον αξιολύπητο σοβιετικό ιμπεριαλισμό, ο οποίος κατά καιρούς ξυπνά και γίνεται και πάλι αισθητός. Φαίνεται πως το αυτί μου, ύστερα από 35 χρόνια ζωής κάτω από την επιρροή του σοβιετικού καθεστώτος έχει γίνει ιδιαίτερα ευαίσθητο σε τέτοιες αναφορές. Παράδειγμα της παραπάνω παρατήρησης είναι οι στίχοι του Εμείς «γυρίζουμε» τη η: «Τα στρατεύματα θα μπουσουλίσουν προς τη Δύση, ώστε ο ήλιος να ανατείλει στην Ανατολή». Βέβαια η συμμετοχή του ποιητή στο δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο και η επακόλουθη πικρία του δικαιολογούν σ ένα βαθμό τους στίχους αυτούς, οι οποίοι στέλνουν ένα μήνυμα ελευθερίας ακόμα και δύο δεκαετίες μετά το θάνατό του. Οι στίχοι του Vysotsky μοιάζουν με φρεσκοκομμένα κομμάτια ξύλου, που οφείλουν την ομορφιά τους στην ευρωστία και την τραχύτητα των άκρων τους. Vladimir Semyonovich Vysotsky ( ) Ρώσος τραγουδιστής, τραγουδοποιός, ποιητής και ηθοποιός. Από το 1960 ως το 1964 ήταν μέλος του θεάτρου Πούσκιν στη Μόσχα. Από το 1964 δούλεψε στο Θέατρο του Δράματος και της Κωμωδίας στη Μόσχα στην περιοχή Taganka, όπου έπαιξε τον πιο μεγάλο του ρόλο στον Άμλετ. Στα τέλη του 1950 άρχισε να εμφανίζεται σε ταινίες, με τελικό απολογισμό τριάντα περίπου ρόλους. Στις αρχές του 1970 άρχισε να συνθέτει μουσική για τον κινηματογράφο. Με την αποστασιοποιημένη ποίηση του και τους γεμάτους με σαρκασμό και ειρωνεία στίχους του (όπως στις συλλογές Το Νεύρο, Το Κλειδί, Ποιήματα και Τραγούδια, Τα 3/4 του Μονοπατιού, Η δύση), έδωσε φωνή στη νέα γενιά της Σοβιετικής Ένωσης τη δεκαετία του Με τα τραγούδια που συνέθετε ο ίδιος και ερμήνευε με έναν ιδιαίτερό τρόπο έκανε τεράστια επιτυχία και έγινε πολύ δημοφιλής. Μετά την άνοδο του Μπρέζνιεφ στην εξουσία, γέμισε τους στίχους των τραγουδιών του με πολιτικές αλληγορίες. Τα τραγούδια του απευθύνονταν σε όλα τα στρώματα της κοινωνίας. Έγινε το προσφιλές πρόσωπο όλου του έθνους, ένας λαϊκός ήρωας, ένα σύμβολο της καταπιεσμένης Ρωσίας. Ο Vysotsky αντιμετώπιζε προβλήματα αλκοολισμού από τα μέσα της δεκαετίας του 1970 επιβαρύνοντας ανεπανόρθωτα την υγεία του. Την ίδια περίοδο κατάφερε να διαπρέψει και ως ηθοποιός στο θέατρο και στον κινηματογράφο. Δεν εγκατέλειψε όμως τη μουσική και έτσι συνέχισε τις συναυλίες σε όλη τη χώρα ακολουθώντας ένα εξαντλητικό πρόγραμμα που οδήγησε στη χειροτέρευση της υγείας του. Πέθανε στη Μόσχα στα 42 του μόλις χρόνια από καρδιακή ανεπάρκεια. Σύμφωνα με υπολογισμούς, περίπου ένα εκατομμύριο άτομα παραβρέθηκαν στην κηδεία του εγκαταλείποντας τα στάδια, όπου εκείνη την εποχή διεξάγονταν οι Ολυμπιακοί Αγώνες (1980).

5 ΠΟΛΙΤΙΚΑ ΕΡΩΤΙΚΑ ΤΡΑΟΥΔΙΑ του Jiři Dědeček για τον Karel Kryl (μεταφραστής των ποιημάτων του Karel Kryl) Παραδόξως θα ξεκινήσω να μιλάω για το θρύλο του Karel Kryl με μια ανάμνηση από τις μεταφράσεις. Πριν τρία χρόνια, μετέφρασα για τον εκδοτικό οίκο TORST τρεις συλλογές ποιημάτων του που υπήρχαν μόνο στα γερμανικά: Der Schimmel, Die innerdeutsche Frage, Das Zwiegespraech. Noμίζω ότι στο τρίτο τραγούδι με τίτλο Η Συζήτηση ο Kryl αποκρυσταλλώνει τη συχνά εκπεφρασμένη αγωνία του με τις λέξεις: «Πώς να μην μπερδευτούμε/από το νερό που βρίσκεται σε απόσταση/ η θάλασσα σαν ένας άνθρωπος που παραιτείται/ που δεν έχει γη/ ο άνθρωπος έχει πατρίδα/ αν και του στέρησαν τη πατρίδα των προγόνων του/ και η μοίρα ξεράθηκε πάνω στο στόμα/ είναι βουβό». Το φθινόπωρο του 1967, στα πλαίσια της εκπαιδευτικής πολιτικής και συγκεκριμένα του μαθήματος γεωγραφίας, η τάξη μου επισκέφτηκε το πλανητάριο στην Πράγα. Πριν μπουν όλες οι τάξεις μέσα στην αίθουσα και σβήσουν τα φώτα, το προσωπικό μας έβαλε να ακούσουμε τη λαϊκή μουσική του Kryl από τα μεγάφωνα. Δεν είχα ξανακούσει τέτοια μουσική στο παρελθόν και ήταν μια αποκάλυψη για έμενα. Έμαθα ποιος ήταν από έναν υπάλληλο του πλανηταρίου ο οποίος θα μας εξηγούσε κάποιο αστρολογικό φαινόμενο και γι αυτό μας είπε ότι θα έπρεπε να κλείσει την μουσική, αν και, όπως είπε ο ίδιος, προτιμούσε να συνεχίσει να ακούει τον Kryl μαζί με μας. Δεκαεννιά χρόνια αργότερα, ένα βράδυ που καθόμουν ως αργά στο δωμάτιο μου στην Παλιά Πόλη, χτύπησε το τηλέφωνο και τότε άκουσα μια γνώριμη φωνή, γνωστή έως τότε μόνο από τους δίσκους και από το ραδιοφωνικό σταθμό Radio Free Europe. ια τα επόμενα δύο χρόνια μέχρι τη Βελούδινη Επανάσταση συνεχίσαμε τις συζητήσεις με κάποια ακανόνιστα διαλείμματα. Αργότερα, κατά την κυκλοφορία του άλμπουμ Tekute Pisky (Κινούμενη Άμμος) βρέθηκα στο ρόλο του νονού, λίγο πριν οι διαφορετικές μας απόψεις πάνω στην πολιτική κατάσταση χωρίσουν τον Κryl και εμένα. Ήθελα να πανηγυρίσω έστω και για λίγο, αλλά ο Karel είχε αρχίσει ήδη να συντάσσεται με «αυτούς». Είναι αλήθεια ότι η αφοσίωση του δεν κράτησε πολύ περισσότερο απ όσο διάρκεσε ο ύμνος που τραγούδησε μαζί με τον Karel Gott το Νοέμβριο του 1989 μπροστά στα πλήθη στα μπαλκόνια της πλατείας Wenceslas. Όμως έχει γράψει και καλύτερα τραγούδια από αυτό. Πάντα υποστήριζα ότι ο Kryl γράφει ερωτικά πολιτικά τραγούδια καθώς έχει την ικανότητα να συνδυάζει τα δύο αυτά διαφορετικά μοτίβα με μαεστρία και να «κεντάει» το γενικότερο πλαίσιο με τέλειες ομοιοκαταληξίες. Μου αρέσει ο λιτός τρόπος που παίζει κιθάρα και ο τονισμός στο τραγούδι του. Πολλές διαφορετικές γενιές βρήκαν διέξοδο στα συναισθήματά τους, στο πρόσωπο και στα τραγούδια του Kryl. Η μουσική και οι επαναστατικοί του στίχοι ένωσαν ανθρώπους που διαφορετικά δεν είχαν τίποτα κοινό να πουν. Παρόλ αυτά, ποτέ δεν μου είχε περάσει από το μυαλό ότι κάποια μέρα κάποιος θα χόρευε χρησιμοποιώντας τα ερωτικά επαναστατικά τραγούδια του. Νομίζω ότι ούτε ο Kryl θα το περίμενε, αλλά θα τον ευχαριστούσε. KAREL KRYL ( ) Τσέχος τραγουδιστής, τραγουδοποιός και ποιητής. Μέσα από τη δουλειά του εναντιώθηκε στην ιδεολογία του ολοκληρωτισμού και επηρέασε μια ολόκληρη γενιά λαϊκών τραγουδιστών. Αρχικά εμφανιζόταν σε φοιτητικά στέκια στην Πράγα και το 1969 έφυγε για τη ερμανία και εγκαταστάθηκε στο Μόναχο. Δούλεψε στο σταθμό Radio Free Europe στο Μόναχο ως ελεύθερος επαγγελματίας και από το 1983 ως το 1991 ως αρχισυντάκτης προγράμματος. Έγραφε στα περιοδικά Zapad, Reporter, Text και Zpravodaj και δούλευε και ως ανεξάρτητος ανταποκριτής άλλων εξόριστων εκδόσεων (άρθρα, σχόλια, στήλες, δοκίμια, σύντομες ιστορίες). Δούλεψε και για το ραδιόφωνο σε μια αθλητική εκπομπή με το ψευδώνυμο Jan Sebesta. Το 1989 τραγούδησε σε κάποιες επαναστατικές συναντήσεις στην Πράγα. Δύο από τα άλμπουμ που έχει κυκλοφορήσει είναι τα Bratricku, zavirej vratka (Κλείσε την Πόρτα, Μικρέ Αδερφέ) και Rakovina (Καρκίνος). Άλλες συλλογές ποιημάτων και συλλογών περιλαμβάνουν τα Kniska Karla Kryla (Το Βιβλίο του Καρέλ Κρυλ), Pochyby (Αμφιβολίες), Slovicka (Λέξεις) και Tekute Pisky (Κινούμενη Άμμος). Το 1991 παρέλαβε το Panton Gold Album και το 1994 το βραβείο κράμι. Το Μάρτιο του 1994, ένα μήνα πριν τα 50κοστά γενέθλιά του, ο Kryl πέθανε από καρδιακή προσβολή σ ένα νοσοκομείο του Μονάχου. PETR ZUSKA Καλλιτεχνικός Διευθυντής του Μπαλέτου του Εθνικού Θεάτρου της Πράγας και δημιουργός του Solo for Three Ο Petr Zuska αποφοίτησε από τη Σχολή Χορού της Ακαδημίας Χοροθεατρικών Τεχνών της Πράγας το Αμέσως μετά πήρε μέρος στις παραστάσεις της χορευτικής ομάδας του Πανεπιστημίου του Καρόλου και αργότερα έγινε μέλος της ομάδας παντομίμας του Θεάτρου της Πράγας Na Zabradli. Κρίσιμο σημείο της καριέρας του ήταν η συμμετοχή του από το 1989 έως το 1992 ως μέλος στο Prague Chamber Ballet και μετά το 1994 ως φιλοξενούμενος. Εκείνη την περίοδο ήρθε σε επαφή με τα έργα του Pavel Smok, του Jiri Kylian, του Robert North, του Gerhard Bohner και πολλών άλλων. Από το 1992 έως το 1998, όταν δούλευε στο Μπαλέτο του Εθνικού Θεάτρου της Πράγας, απέκτησε σημαντική εμπειρία χορεύοντας διάφορους γνωστούς ρόλους όπως τον Dreamy Double στο έργο Der kleine Herr Friedemann (Little Mr. Friedemann) το 1993, τον Norman Bates στο Psycho (ρόλος που του χάρισε το βραβείο Czech Literary Fund και το βραβείο Thalia το 1993), τον Tchaikovsky στο ομώνυμο μπαλέτο, το Χορευτή Jerry στο Some Like It... (το 1994), τον Yesenin στο Isadora Duncan (το 1998) - The Story of a Famous Dancer, τον Don José στην Carmen (κερδίζοντας άλλο ένα βραβείο Thalia το 1997), τον Τυπάλδο στο Ρωμαίος και Ιουλιέτα (το 1997) και σόλο κομμάτια στα έργα του Kylián, Field Mass και Return to a Strange Land. Από το 1990 έχει χορογραφήσει πολλές θεατρικές και χορευτικές παραγωγές για ομάδες χορού, την τσέχικη τηλεόραση, το Ωδείο της Πράγας, το Prague Chamber Ballet, το θέατρο Laterna Magica και το Εθνικό Θέατρο της Πράγας. Μερικές από τις πιο σημαντικές χορογραφίες του έως σήμερα είναι οι εξής: Out of Depths, Adagietto (του χάρισε το Czech Literary Fund Prize το 1994), Small Gallows (κερδίζοντας άλλο ένα Czech Literary Fund Prize το 1994), Seul (1995) το οποίο εμπνεύστηκε από τα τραγούδια του, το ντουέτο In the Mist σε μουσική του Leoš Janáček (για το οποίο έλαβε το βραβείο καλύτερης χορογραφίας το 1996), ένα ολοκληρωμένο μπαλέτο με τίτλο Komboloi (1997) σε μουσική του Zbyněk Matějů και τη Sonata (1999) σε μουσική του Leoš Janáček. Το 1998 ο Petr Zuska προσχώρησε στο Μπαλέτο του Θεάτρου του Μονάχου υπό τη διεύθυνση του Philip Taylor και του δόθηκε έτσι η ευκαιρία να χορέψει σόλο πολλές χορογραφίες του Philip Taylor, του Jiri Kylian και του Rui Horta. To 1999 έγινε μέλος του Μπαλέτου του Θεάτρου του Augsburg, όπου δούλεψε μαζί με το νεαρό ερμανό χορογράφο Jochen Heckmann και εκτός από το χορό, αφοσιώθηκε στην τέχνη της χορογραφίας. Σύντομα η δουλειά του ξεχώρισε και συγκεκριμένα η χορογραφία του Triple Self σε μουσική Shostakovich, που συμπεριλήφθηκε στο ρεπερτόριο του Μπαλέτου του Aμβούργου, του χάρισε το βραβείο Dom Perignon στην κατηγορία των Νέων Χορογράφων. Το 2000 έγινε τακτικός σολίστ στα Grand Ballets Canadiens του Μόντρεαλ. Εκεί χόρεψε ρόλους όπως του Don Jose στην Κάρμεν του προοδευτικού Δανού χορογράφου Dida Veldman και σε έργα παγκοσμίως γνωστών δημιουργών όπως του Jiri Kylian, του Nacho Duato και του Ohad Naharin. Πήρε μέρος σε γκαλά στον Καναδά και στη ερμανία ως χορευτής και χορογράφος. Την ίδια περίοδο χορογράφησε το μπαλέτο Ways (2001) σε μουσική Arvo Part, που ανέβηκε στη Semper Opera στη Δρέσδη. Το 2002 χορογράφησε το έργο Le bras de mer σε μουσική του Yann Tiersen, το οποίο έκανε πρεμιέρα στο θέατρο Laterna Magica στην Πράγα, το έργο Maria s Dream για το Prague Chamber Ballet και το μπαλέτο Clear Invisible για την Εθνική Όπερα της Λετονίας στη Ρίγα. Το Σεπτέμβριο του 2002 ο Petr Zuska ανέλαβε τη θέση του καλλιτεχνικού διευθυντή στο Μπαλέτο του Εθνικού Θεάτρου της Πράγας. Εκτός από υπεύθυνος για τις χορογραφίες, χορεύει ως σολίστ στις παραστάσεις μοντέρνου χορού της ομάδας. ια την ομάδα αυτή έχει χορογραφήσει πολλά έργα, ανάμεσα στα οποία είναι το Among the Mountains (2002) στο οποίο χρησιμοποίησε μια σύνθεση από παραδοσιακά τραγούδια της Τσεχίας και της Μοράβια εκτελεσμένα από το δημοφιλές μουσικό σχήμα Čechomor και το έργο Ways 03 (σε μουσική του Arvo Pärt). Το Φεβρουάριο του 2005 ο Petr Zuska σκηνοθέτησε την παράσταση Ballet Mania και το τελευταίο του έργο είναι ένα δραματικό μπαλέτο με τίτλο Ibbur, or Prague Mystery (2005) σε μουσική του Zbyněk Matějů. Το ρεπερτόριο του Μπαλέτου του Εθνικού Θεάτρου της Πράγας συμπεριλαμβάνει τις πρώιμες χορογραφίες του όπως το Les Bras de Mer και το Maria s Dream. Το 2004 δημιούργησε μια χορογραφία που ονομάστηκε The Last Photo? προορισμένη για το μπαλέτο του Augsburg, την οποία εμπνεύστηκε από το μονόπρακτο έργο του Samuel Beckett Τhe Last Tape. Λίγο αργότερα συνέθεσε ένα μπαλέτο με τίτλο D.M.J για το Μπαλέτο του Εθνικού Θεάτρου του Brno. Το Φεβρουάριο του 2005 ο Petr Zuska σκηνοθέτησε την παράσταση Ballet Mania, ένα έργο που μιλά για την ιστορία του μπαλέτου περιλαμβάνοντας και δικές του δουλειές. Η παράσταση ανέβηκε από το Μπαλέτο του Εθνικού Θεάτρου της Πράγας. Το Μάρτιο του 2005 ο Zuska αποδέχτηκε την πρόσκληση της πρώτης χορεύτριας του μπαλέτου του Mariinski Theatre, Diana Vishneva, για να χορέψει μαζί της στη δική του χορογραφία Les Bras de Mer στα πλαίσια μιας παράστασης που οργάνωνε η ίδια. Αυτή η χορογραφία έχει παραμείνει στο ρεπερτόριο των μπαλέτων Κίροφ αλλά και του Μπαλέτου του Βασιλικού Θεάτρου της Δανίας. Μερικούς μήνες αργότερα χορογράφησε για το Μπαλέτο του Εθνικού Θεάτρου της Πράγας το δραματικό έργο Ibbur, οr A Prague Mystery βασισμένο στο γνωστό μυθιστόρημα του Gustav Meyrink, Golem. Το 2006 στο πλαίσιο των εορτασμών για την επέτειο γέννησης του Μότσαρτ, ο Zuska χορογράφησε το μπαλέτο Requiem για το Μπαλέτο του Εθνικού Θεάτρου της Πράγας. Την ίδια χρονιά, ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Μπαλέτου του Ντίσελντορφ, Youri Vámos τον προσκάλεσε για να δημιουργήσει για την ομάδα του μια αντισυμβατική χορογραφία, που έκανε πρεμιέρα το Μάιο του ίδιου χρόνου. Το κομμάτι με τίτλο A Little Extreme, βασίζεται σε μουσική ραπ και χιπ-χοπ.

6 «Το Solo for Three είναι η καλύτερη δουλειά του Petr Zuska για το Εθνικό Θέατρο μέχρι τώρα. Είναι φτιαγμένο στα μέτρα τόσο των χορευτών σολίστ όσο και του χορευτικού συνόλου, αξιοποιώντας τις αρετές και τις δυνατότητές τους» Hospodářské noviny Τα ποιήματα που ακούγονται κατά τη διάρκεια της παράστασης Solo for Three των, Vladimir Vysotsky, Karel Kryl. Милицейский протокол Ποινικό μητρώο ια τα δικά μας μέτρα, δεν ήπιαμε πολύ δεν λέω ψέματα, μα τω θεώ, ρώτα τον Σεργκέι! Και αν τη βότκα δεν τη φτιάχναμε από πριονίδια τότε τι θα έμενε από τα πέντε μπουκάλια για εμάς! Αν εγώ κάποιον πρόσβαλλα, τιμωρήστε με αυστηρά! Αλλά όλα αυτά μάλλον δεν αληθεύουν, πες το στο Σεργκέι! Και μετά έπεσα κάτω, αυτό ήταν από τη μέθη Ούρλιαζα όχι από τη συμφορά, αλλά από τη θολούρα πίναμε το δεύτερο μπουκάλι στο παγκάκι όλα αυτά ήτανε παιχνιδάκια για εμάς πίναμε στην παιδική χαρά κι ύστερα δεν θυμάμαι, έφτασε το τέρμα. Fernand Φερνάντ O Fernand πέθανε Πέθανε ο Fernand έμεινα μόνος πίσω κι αυτός μόνος μπροστά Αυτός μέσα στην τελευταία του μπίρα Εγώ στην ομίχλη μου Αυτός στο φέρετρό του Εγώ στην έρημό μου Μπροστά υπάρχει μόνο ένα άσπρο άλογο Πίσω μόνο εγώ κλαίω Ούτε άνεμος υπάρχει για να ανεμίζει τα λουλούδια μου Αν εγώ ήμουν ο Θεός Νομίζω πως θα είχα τύψεις Και τώρα βρέχει Ο Fernand πέθανε Τώρα διασχίζουμε το Παρίσι Πολύ πρωινές ώρες Τώρα διασχίζουμε το Παρίσι Και μοιάζει με το Βερολίνο Εσύ, εσύ δεν ξέρεις Κοιμάσαι αλλά είναι λυπηρό μέχρι θανάτου Ν αναγκάζεσαι να φεύγεις ενώ το Παρίσι κοιμάται ακόμα Εγώ πεθαίνω από την όρεξη Να ξυπνήσω τον κόσμο Θα σου εφεύρω μια οικογένεια Μόνο για την κηδεία σου. Και αν ήμουν ο Θεός Μάλλον δεν θα ήμουν περήφανος Ξέρω πως κάνουμε ό, τι μπορούμε Αλλά χωρίς τον τρόπο Ξέρεις, θα ξανάρθω Θα έρχομαι συχνά Σ αυτό το άθλιο μέρος Όπου πρέπει να ξεκουραστείς Το καλοκαίρι θα φτιάχνω σκιά θα πίνουμε στην ησυχία στην υγειά της Κωνστάνς κι ας μην ενδιαφέρεται για τη σκιά σου Εξάλλου οι ενήλικες είναι τόσο ηλίθιοι Που θα μας πολεμήσουν Κι έτσι θα έρθω για τα καλά να κοιμηθώ στο νεκροταφείο σου Και τώρα Θεέ μου έλασες καλά Και τώρα Θεέ μου Τώρα θα κλάψω Le diable (Ca va) Ο Διάβολος Πρόλογος: Μια μέρα ο Διάβολος έφτασε στη γη ια να φροντίσει τα ενδιαφέροντά του, τα είδε όλα ο Διάβολος, τα άκουσε όλα Και αφού όλα τα είδε, και όλα τα άκουσε, γύρισε σπίτι του, εκεί. Κι εκεί ήταν στημένο ένα μεγάλο φαγοπότι, και στο τέλος του, ο Διάβολος σηκώθηκε και έβγαλε λόγο: Marat ve vaně Ο Μαράτ στη μπανιέρα (μερικά λόγια από το ποίημα) Karel Kryl O ρόλος της προσωπικότητας στην ιστορία ουσιαστικά στηρίζεται στη θέληση του ατόμου να πεθάνει ή να αφήσει τον εαυτό του να σκοτωθεί πριν καταφέρει να αποσυρθεί. Охота на волков Το κυνήγι του λύκου Πολεμώ όπως μπορώ σήμερα, όπως και χτες Μ έχουν περικυκλώσει! Και κυνηγούν όπως το σχεδίασαν! Τα τουφέκια είναι πίσω από τα έλατα Εκεί, κρύβονται οι κυνηγοί. Οι λύκοι τρέχουν πάνω στο χιόνι ίνονται ζωντανός στόχος. Το κυνήγι ξεκίνησε! Το κυνήγι των λύκων, κρι θηρία, πεπειραμένα και τα κουτάβια! Αυτοί που χτυπούν φωνάζουν και τα σκυλιά γαυγίζουν, Ματωμένο χιόνι και σημαίες που ανεμίζουν. Δεν είναι δίκαιο το παιχνίδι που παίζουν χωρίς χειραψίες, Την ελευθερία μας μπλοκάρουν οι σημαίες, νικούν με ασφάλεια, στα σίγουρα! Ένας λύκος δεν μπορεί να λησμονήσει την παράδοσή του- Συνηθίζαμε να είμαστε τυφλά κουτάβια, Ρουφούσαμε το γάλα της μάνας μας, Και μαθαίναμε: ποτέ να μην διασταυρώνουμε τις σημαίες! Το κυνήγι ξεκίνησε! Το κυνήγι των λύκων, κρι θηρία, ώριμα και κουτάβια! Αυτοί που χτυπούν φωνάζουν και τα σκυλιά γαυγίζουν, Ματωμένο χιόνι και σημαίες που ανεμίζουν. Τα πόδια και τα δόντια μας είναι γρήγορα, Πες μας, αρχηγέ μας, - γιατί τότε Χιμάμε μπροστά, ανάμεσα στους πυροβολισμούς, Και δεν προσπαθούμε να περάσουμε απέναντι;! Ένας λύκος δεν μπορεί, δεν πρέπει να πάει στην άλλη μεριά. Τώρα ο χρόνος μου έχει τελειώσει: Αυτός για τον οποίο προορίζομαι, Χαμογέλασε και σήκωσε το τουφέκι του. Το κυνήγι ξεκίνησε! Το κυνήγι των λύκων, κρι θηρία, ώριμα και τα κουτάβια! Αυτοί που χτυπούν φωνάζουν και τα σκυλιά γαυγίζουν, Ματωμένο χιόνι και σημαίες που ανεμίζουν.

7 Σπάω την υποταγή μου Διασταυρώνω τις σημαίες, θέλω να ζήσω! Πίσω μου άκουσα τις σαστισμένες τους φωνές. Πολεμώ όπως μπορώ Σήμερα ό,τι φοβόμουν έχει φύγει Με περικύκλωσαν! Αλλά δυστυχώς γι αυτούς, έχω φύγει! Το κυνήγι ξεκίνησε! Το κυνήγι των λύκων, κρι θηρία, ώριμα και κουτάβια! Αυτοί που χτυπούν φωνάζουν και τα σκυλιά γαυγίζουν, Ματωμένο χιόνι και σημαίες που ανεμίζουν. Žalm 120 Ψαλμός 120 Karel Kryl Περιθωριακός, βρήκα καταφύγιο σ ένα φέουδο, κοιμήθηκα σ ένα μαντρί, εγκαταλελειμμένος, σε κάλεσα, Κύριε μου, μοναδικέ μου Κύριε, μην μ αφήσεις να πω ψέματα, αν και τα χείλια μου με καλούν, παρόλο που ικέτεψαν για παρηγοριά, οι προτάσεις μου έγιναν σλόγκαν για τον αγώνα από αυτούς που τους ωφελεί η βία. Amsterdam Άμστερνταμ Στο λιμάνι του Άμστερνταμ Υπάρχουν ναύτες που τραγουδούν Τα όνειρα που τους στοιχειώνουν Στ ανοιχτά του Άμστερνταμ Στο λιμάνι του Άμστερνταμ Υπάρχουν ναύτες που κοιμούνται Σαν σημαίες που ανεμίζουν στο μήκος της μελαγχολικής ακροθαλασσιάς Στο λιμάνι του Άμστερνταμ Υπάρχουν ναύτες που πεθαίνουν Μες τη μπίρα και τα δράματα στο πρώτο αμυδρό φως Αλλά στο λιμάνι του Άμστερνταμ Υπάρχουν και ναύτες που γεννιούνται στην παχιά θαλπωρή των αποχαυνωτικών ωκεανών Στο λιμάνι του Άμστερνταμ Υπάρχουν ναύτες που τρώνε πάνω σε κατάλευκα τραπεζομάντιλα Ψάρια που σπαρταρούν Σας δείχνουν τα δόντια Που μασούν τις περιουσίες Που κατεβάζουν το φεγγάρι Που τρων τα ξάρτια Και μυρίζει μουρούνα μέχρι την καρδιά της πατάτας που τα χοντρά τους χέρια καλούν για να ξανάρθουν Μετά σηκώνονται γελώντας μ ένα θόρυβο καταιγίδας Κλείνουν το φερμουάρ τους Και ρεύονται βγαίνοντας Στο λιμάνι του Άμστερνταμ Υπάρχουν ναύτες που χορεύουν τρίβοντας τις κοιλιές τους Πάνω σε γυναικείες Και στριφογυρνούν, χορεύουν Σαν ήλιοι που τρίζουν Στο σπασμένο ήχο Ενός φάλτσου ακορντεόν Στρίβουν το λαιμό τους ια ν ακούν καλύτερα τα γέλια τους Ώσπου ξαφνικά Το ακορντεόν σταματά Τότε με σοβαρό ύφος Και περήφανο βλέμμα Σέρνουν πάλι το σαρκίο τους Μέχρι το φως Στο λιμάνι του Άμστερνταμ Υπάρχουν ναύτες που πίνουν Που πίνουν και ξαναπίνουν Και μετά πίνουν κι άλλο Πίνουν στην υγειά Των πόρνων του Άμστερνταμ Του Αμβούργου ή κι αλλού Τέλος πίνουν στις γυναίκες Που τους δίνουν το κορμί τους Που τους δίνουν τη δύναμή τους ια ένα χρυσό νόμισμα Και αφού έχουν πιει καλά Κολλάν τη μύτη στον ουρανό, Τη φυσούν μέσα στ αστέρια Και κατουρούν όπως κλαίω Πάνω στις άπιστες γυναίκες Στο λιμάνι του Άμστερνταμ Στο λιμάνι του Άμστερνταμ Памятник To μνημείο Όταν ήμουν ζωντανός είχα ηθική Δεν φοβόμουν τις φήμες και τις σφαίρες Δεν χωρούσα σε προκαθορισμένα πλαίσια αλλά μιας και είμαι εδώ στην αιωνιότητα Τα χέρια και τα πόδια κάπως παραλύουν Το μνημείο λέει Αχιλλέας. Δεν μπορώ να ξεφορτωθώ το γρανιτένιο μου σώμα, Δεν μπορώ να αποχωριστώ την πασίγνωστη φτέρνα μου Από αυτή τη δικιά μου τσιμεντένια βάση, Και τα σιδερένια πλευρά μέσα της Την πανοπλία που αισθάνομαι βαριά Στέλνοντας σπασμούς στην πλάτη Μετά από ένα χρόνο, Πλήθη γύρω μου, Σήμερα το μνημείο θα αποκαλυφθεί ια τους ανθρώπους που ήρθαν, Συνοδεύοντας τα αγαπημένα μου προ-ηχογραφημένα τραγούδια Η σιωπή μου ξαφνικά θρυμματίστηκε ο ενισχυτής ήχησε δυνατά τα φώτα της ράμπας φώτισαν το θεατρικό σκηνικό Και έτσι, με τις δυνάμεις της μοντέρνας επιστήμης, Η φωνή, κάποτε άφωνη γεμάτη αγωνία Μετατράπηκε σε μια ευχάριστη παραφωνία. Ψεύτικα ακούγονται τα δυσοίωνα βήματα του Διοικητή Σκέφτηκα: Ας κάνουμε μια βόλτα Πάνω στο λιθόστρωτο. Και έτσι κι έκανα. Τα πλήθη ζωντάνεψαν Όταν τράβηξα απότομα τα καλουπωμένα πόδια μου Οι πέτρες έπεφταν βροχή Σκύβω μπροστά, εγώ, μια τερατώδης μάζα, Και να προσπαθώ να βγω από το δέρμα μου. Κατρακυλώντας, χτυπάω στο πάτωμα Από τα κουρελιασμένα σπλάχνα μου, κραυγάζω σιωπηρά: «Eίμαι εδώ, είμαι ζωντανός!» Nevidomá dívka Τυφλό κορίτσι Κarel Kryl Σ ένα κήπο πίσω από έναν τοίχο με τούβλα που περιγράφεται σε διάσημες επετείους στο γρασίδι μπροστά από τον κοιτώνα το φθινόπωρο κάθεται ένα κοριτσάκι με δεμένα μάτια. Διαβάζει από ένα σημειωματάριο ένα παραμύθι για ένα πουλί που μιλά, μετά στέλνει ένα φιλί μ έναν τσικνιά σε μια φανταστική διεύθυνση. Σε παρακαλώ, ας το ήσυχο, ω, ας το ήσυχο, το τυφλό κορίτσι, σε παρακαλώ, ας το να παίξει, ίσως να παίζει στον ήλιο με τους ουρανούς που ποτέ δεν θα δει, παρόλο που το ζεσταίνει. Ένα παραμύθι για ένα πουλί που μιλά και τρεις χρυσές μηλιές, και για την αγάπη που έρχεται με μαύρες παπαρούνες με τους αναβάτες στη ράχη του αλόγου. Ένα παραμύθι για μια μαγική λέξη που θα ξυπνήσει όλους τους μαγεμένους, ένα παραμύθι για ένα ουράνιο τόξο που κοιμάται πάνω σ ένα μικρό νησί όπου θα βρεις ένα θησαυρό. Σε παρακαλώ, ας το ήσυχο, ω, ας το ήσυχο, το τυφλό κορίτσι, σε παρακαλώ, ας το να παίξει, ίσως να παίζει στον ήλιο με τους ουρανούς που ποτέ δεν θα δει, παρόλο που το ζεσταίνει. Σ ένα κήπο πίσω από έναν τοίχο με τούβλα που περιγράφεται σε διάσημες επετείους στο γρασίδι μπροστά από τον κοιτώνα το φθινόπωρο κάθεται ένα κοριτσάκι με δεμένα μάτια. Αγγίζει τα λουλούδια με τα χέρια της, οι πεταλούδες δεν την ενοχλούν, παίζει για λίγο με μια αλυσίδα φυλαχτού, μόνο για λίγο. Σε παρακαλώ, ας το ήσυχο, ω, ας το ήσυχο, το τυφλό κορίτσι, σε παρακαλώ, ας το να παίξει, ίσως να παίζει στον ήλιο με τους ουρανούς που ποτέ δεν θα δει, παρόλο που το ζεσταίνει. Утренняя гимнастика Πρωινή γυμναστική Πάρε μια βαθιά ανάσα, μετά λίγη ακόμη Μη βιάζεσαι, τρία-και-τέσσερα, Πνεύμα, χάρη και πλαστικότητα [Δυναμώνουν γύρω μας Το πρωί που ξεμεθάς! (Αν επιζήσεις από τη γυμναστική)] Εσείς που έχετε ένα καθαρό πάτωμα Μπορείτε να ξαπλώσετε, τρεις- και τέσσερις, Να ασκήστε τακτικά, [:Είναι εύκολο! Θα μάθεις να το κάνεις σωστά Πάρε μια βαθιά ανάσα μέχρι που να εκραγείς:] Σ όλο τον κόσμο ο ιός της γρίπης Απλώνεται, και τρεις-και-τέσσερις [: Σήμερα ζεις, αύριο θα πεθάνεις Έτσι προκειμένου να ζήσεις Κάνε ένα κρύο μπάνιο:] Τώρα μην μιλάς καθόλου Κάνε τους κοιλιακούς σου μέχρι να εξαντληθείς Κάνε ό, τι καλύτερο μπορείς, μην κάνεις γκριμάτσες [: Αν δεν μπορείς να αντέξεις άλλο Τρίψε το σώμα σου με κάτι πιο κρύο Μετά ξεκίνα τη διαδικασία του νερού:] Ο ρυθμός της ζωής δεν μας φοβίζει Αντιδρούμε τρέχοντας επιτόπου Τρέχοντας επιτόπου είναι υπέροχα: [:ακριβώς στο κέντρο όλοι οι δρομείς Κανένας δεν χάνει, κανένας δεν κερδίζει Μας αρέσει το σταθερό τρέξιμο:] Ο ρυθμός της ζωής δεν μας φοβίζει Αντιδρούμε τρέχοντας επιτόπου Τρέχοντας επιτόπου είναι υπέροχα: [:ακριβώς στο κέντρο όλοι οι δρομείς Κανένας δεν χάνει, κανένας δεν κερδίζει Μας αρέσει το σταθερό τρέξιμο:] Dernier repas Τελευταίο γεύμα Μετά το τελευταίο γεύμα μου Θέλω να φύγουν όλοι από δω Να τελειώσουνε το γλέντι Αλλού κι όχι στο σπίτι μου Μετά το τελευταίο γεύμα μου Θέλω να με στήσουν Μόνο, καθιστό σαν βασιλιά Που δέχεται παρθένες Μες την πίπα μου θα κάψω Τις παιδικές μου αναμνήσεις Τα ατελή μου όνειρα Τα υπόλοιπα της ελπίδας μου Και θα κρατήσω μοναχά ια να ντύσω την ψυχή μου Την ανάμνηση μιας τριανταφυλλιάς Κι ένα γυναικείο όνομα Μετά θα κοιτάξω Το ύψος του λόφου μου Που χορεύει και μαντεύει Και που τελικά βουλιάζει. Και μες το άρωμα των λουλουδιών Που σε λίγο θα σβήσει Ξέρω πως θα φοβηθώ Μια τελευταία φορά. Je suis un soir d été Είμαι ένα βράδυ καλοκαιριού Και η αντι-νομαρχία ιορτάζει τον αντι-νομάρχη Κάτω από τον λαμπερό πολύφωτο Βρέχει πορτοκαλάδες Και χλιαρή σαμπάνια Και παγωμένα λόγια Των βλοσυρών συζύγων Των δημοσίων υπαλλήλων Είμαι ένα βράδυ καλοκαιριού Με τα παράθυρα ανοιχτά Οι γνωστοί συνδαιτημόνες Σπρώχνουν τα πιάτα τους Λεν πως κάνει ζέστη Οι άντρες ρεύονται Σαν ιππότες των Τευτόνων Τα τραπεζομάντιλα πέφτουν σαν ψίχουλα Από τα μπαλκόνια Είμαι ένα βράδυ καλοκαιριού Στις θολές βεράντες Κάποιοι υγροί πότες Μιλούν για παλιάλογα Και για απατηλές ζωές Είναι η ώρα που οι τιράντες (μπρετέλες)

8

9 Υποβαστάζουν το παρόν Των περαστικών Και των αλκοολικών Είμαι ένα βράδυ καλοκαιριού Ερωτευμένα κορίτσια Με μυρωδιά κουζίνας Περιφέρουν το στήθος τους Στις όχθες του Μόζα Τους λείπει ένας στρατιώτης ια να γλεντήσουν το καλοκαίρι που ανεβαίνει όπως-όπως Ψηλά στα καλσόν τους Είμαι ένα βράδυ καλοκαιριού Οι γέροι στα σιντριβάνια Ανάβουν με αναφορές Αναστρέφουν την παιδική τους ηλικία με μικρά βροχερά βήματα ελούν μ ένα ολόκληρο δόντι ια να μασήσουν τη σιωπή ύρω από τα κορίτσια που χορεύουν Στο θάνατο ενός φθινοπώρου Είμαι ένα βράδυ καλοκαιριού Η ζέστη σπονδυλωτή Ποτάμια η μέθη Το καλοκαίρι έχει τις λειτουργίες του Και η νύχτα τις γιορτάζει Η πόλη των τεσσάρων ανέμων Τρεμοσβήνει τις τύψεις Μάταιες και περαστικές Που δεν είναι λιμάνι Είμαι ένα βράδυ καλοκαιριού Jen tráva se ptá Μόνο το γρασίδι ρωτάει Karel Kryl Μόνο το γρασίδι ρωτάει γιατί πια δεν χαμογελάω Μόνο το γρασίδι ρωτάει γιατί έχω χάσει την ελπίδα ιατί αντί για λουλούδια Φοράω ένα μαύρο τριαντάφυλλο στο πέτο Μόνο για τις δουλειές του σακάτη ια το νεκρό πίσω από τις καλαμιές Μόνο το γρασίδι ρωτάει γιατί ζαρώνω ανάμεσα στους μίσχους Μόνο το γρασίδι ρωτάει γιατί τα μάτια μου είναι γεμάτα αλάτι Μόνο μια μισή νότα Φυτεμένη σε μια γλάστρα με λουλούδια Μετατράπηκε σε σφαίρα από μολύβι ι αυτό κλαίω γι αυτό κλαίω γι αυτό κλαίω, γι αυτό κλαίω. СЫНОВЬЯ УХОДЯТ В БОЙ Οι γιοι μας πρέπει να πάνε στον πόλεμο Η καρδιά χτυπά σήμερα σιωπηλά Αυτά τα λόγια ταιριάζουν στους ανθισμένους κήπους Η σφαίρα είναι στο στήθος μου-πεθαίνω Αυτό περνά απ το μυαλό μου Δεν υπάρχει γυρισμός αυτή τη φορά, Κάποιος άλλος θα ορίσει το αποτέλεσμα. Δεν είχαμε καμιά ελπίδα, Δεν είχαμε καμιά ελπίδα να κοιτάξουμε γύρω- Και οι γιοι μας Θα πρέπει να πάνε στον πόλεμο. Κάποιος σκέφτεται: «Δεν με νοιάζει» Και τυφλά τρέχει απ τα χαρακώματα Ο αντίθετος λόγος με κάνει να φεύγω Με ενδιαφέρει ο κόσμος των επιζώντων. Πριν κλείσω τα μάτια, Θα αγκαλιάσω τη γη Δεν είχαμε καμία ελπίδα, καμία ελπίδα να πισωγυρίσουμε Και οι γιοι μας, και οι γιοι μας θα πρέπει να πάνε στον πόλεμο. Την ώρα της επίθεσης, ποιος παίρνει τη θέση μου; Την περιζήτητη γέφυρα, ποιος θα τη φτάσει; Και βαθιά μες την καρδιά μου, είχα ευχηθεί γι αυτό το φίλο Που δεν έχει μεγαλώσει μες το αδιάβροχο για τα χαρακώματα. Χαμογελώ πριν χτυπήσω στο πάτωμα. Είδα ποιος θα ορίσει το αποτέλεσμα Δεν είχαμε καμία ελπίδα, δεν είχαμε καμία ελπίδα να πισωγυρίσουμε - Και οι γιοι μας, και οι γιοι μας πρέπει να πάνε στον πόλεμο. Εκρήξεις σκέπασαν τους χτύπους της καρδιάς μας, Αλλά τάραξε τη δικιά μου δίνοντας νέο νόημα Το τέλος μου δεν είναι τελικό Είναι η αρχή για κάποιον άλλον. Τώρα θα κλείσω τα μάτια. Δεν θα αγκαλιάζω πια τη γη. Δεν είχαμε καμία ελπίδα να πισωγυρίσουμε - Και οι γιοι μας, και οι γιοι μας πρέπει να πάνε στον πόλεμο. Lásko! Έρωτας! Karel Kryl Λίγα αποφάγια από τους αρουραίους σε μια βρώμικη κονσέρβα ερωτικά γράμματα σ ένα γαμήλιο παιχνίδι Πριν από ένα μακρύ ταξίδι βγάζουμε τα ιδρωμένα μας παπούτσια και μετά κάτω από μια κουβέρτα ονειρεύομαι καθώς αυνανίζομαι Έρωτας, κλείσε τον εαυτό σου σ ένα δωμάτιο Έρωτα, ο πόλεμος είναι η φιλενάδα μου μ αυτήν κάνω έρωτα καθώς σκοτώνω τις ώρες μου τα βράδια Έρωτα, έχεις τον ήλιο στον ανεμιστήρα σου Έρωτα, δυο κεράσια σ ένα πιάτο θα στα δώσω όταν επιστρέψω Ακόμα ούτε στα είκοσι Ένα έμβλημα στο μπερέ Μ ένα μεγαλίστικο χαμόγελο βγάλαμε ένα τσιγάρο Στη ζώνη της μέσης ένα γεμάτο όπλο Τραγουδάμε κάνοντας παρέλαση λίγα μέτρα από ένα χαμαιτυπείο Έρωτα, κλείσου σ ένα δωμάτιο Έρωτα, ο πόλεμος είναι η φιλενάδα μου μ αυτήν κάνω έρωτα καθώς σκοτώνω τις ώρες μου τα βράδια Έρωτα, έχεις τον ήλιο στον ανεμιστήρα σου Έρωτα, δυο κεράσια σ ένα πιάτο θα στα δώσω όταν επιστρέψω Λίγα αποφάγια από τους αρουραίους και μια τσάντα για τα φυσίγγια Μια τουαλέτα με ορνιθοσκαλίσματα που θα έκαναν μια δεσποινίδα να κοκκινίσει Δεν υπάρχει χρόνος για ύπνο Ο θάνατος συνθλίβει τα κόκαλά μας πριν μεθύσουμε σωριαζόμαστε στο κρεβάτι Έρωτα, κλείσου σ ένα δωμάτιο Έρωτα, ο πόλεμος είναι η φιλενάδα μου μ αυτήν κάνω έρωτα καθώς σκοτώνω τις ώρες μου τα βράδια Έρωτα, έχεις τον ήλιο στον ανεμιστήρα σου Έρωτα, δυο κεράσια σ ένα πιάτο θα στα δώσω όταν επιστρέψω Έρωτα, κλείσου σ ένα δωμάτιο Έρωτα, ο πόλεμος είναι η φιλενάδα μου μ αυτήν κάνω έρωτα καθώς σκοτώνω τις ώρες μου τα βράδια Έρωτα, έχεις τον ήλιο στον ανεμιστήρα σου Έρωτα, δυο κεράσια σ ένα πιάτο θα στα δώσω όταν επιστρέψω. Он не вернулся из боя Δε γύρισε από τη μάχη ιατί όλα έχουν αλλάξει; Η ζωή συνεχίζεται όπως θα πρεπε Ο ουρανός από πάνω μας, μπλε όσο ποτέ, [:Όπως και πριν υπάρχει ο αέρας, το νερό, το δάσος Αλλά έχει χάσει στη μάχη για πάντα.:] Δεν καταλαβαίνω ποιος είχε δίκιο και ποιος άδικο Στις διαφωνίες που είχαμε, κάπως πικρόγλωσσες. [:Μέχρι τώρα δεν είχα αρχίσει να λαχταρώ Αυτόν που δεν γύρισε πίσω από τη μάχη.:] Θα ήταν παράξενα σιωπηλός, θα τραγουδούσε παράφωνα, Και η αφηρημάδα του ήταν συναρπαστική, [:Δεν με άφηνε να κοιμηθώ, κοιτάζοντας το φεγγάρι Αλλά την τελευταία νύχτα δεν γύρισε από την μάχη.:] Eίμαι πάμφτωχος τώρα, και μόλις άγγιξα τη γη, Ξαφνικά μου ρθε στο μυαλό: Ήμουν πλάι του [:Και ένιωσα σαν να σβήνει η φλόγα μου όταν δεν γύρισε από τη μάχη.:] Η άνοιξη δραπέτευσε σαν το φυλακισμένο που βγαίνει από το κελί. Από λάθος, του φώναξα: [:«Έχεις φωτιά, γέρο;»- αλλά τι θα μπορούσε να πει;- Χτες το βράδυ δεν γύρισε από τη μάχη.:] Οι νεκροί δεν θα μας αφήσουν να φθίνουμε στα κακά μας χάλια Σκοτωμένοι στέκονται πλάι πλάι [: Δέντρα μπλε όπως ο ουρανός:] Στo λάκκο είχαμε αρκετό χώρο για να επιζήσουμε, Και για τους δυο μας ο χρόνος θα γλιστρούσε [:Αλλά τώρα έχει φύγει, και σκέφτομαι ότι εγώ ήμουν αυτός που δεν γύρισε ζωντανός από τη μάχη.:] Ces gens-là Οι άνθρωποι αυτοί Πρώτα υπάρχει ο μεγαλύτερος Αυτός που μοιάζει με πεπόνι Αυτός με τη μύτη τη μεγάλη Αυτός που δεν θυμάται τ όνομά του Ο κύριος πίνει τόσο πολύ Ή τόσο πολύ που ήπιε Που δεν κάνει τίποτα με τα δάχτυλα Αλλά αυτός δεν μπορεί άλλο Αυτός που είναι τύφλα που θαρρεί ότι είναι ο βασιλιάς Που μεθά κάθε νύχτα Με κακό κρασί Αλλά που βρίσκουμε το πρωί Στην εκκλησία να μισοκοιμάται Άκαμπτος σαν κούτσουρο Άσπρος σαν πασχαλινή λαμπάδα Μετά τραυλίζει Και μετά παραμιλά Πρέπει να σας πω κύριε, Πως οι άνθρωποι αυτοί Δεν σκέφτονται κύριε Δεν σκέφτονται, προσεύχονται Μετά, υπάρχει ο άλλος Με τα καρότα στα μαλλιά Που ποτέ δεν γνώρισε μια χτένα Που είναι κακός πολύ Θα έδινε ακόμα και το πουκάμισό του σε φτωχούς ευτυχισμένους Που παντρεύτηκε τη Ντενίζ Ένα κορίτσι της πόλης Έστω μιας άλλης πόλης Και που δεν τελείωσε Που φτιάχνει τα πραγματάκια του Με το καπελάκι του Με το παλτουδάκι του Με το αυτοκινητάκι του Που θα θελε να έχει αέρα Αλλά δεν έχει καθόλου Δεν πρέπει να το παίζει πλούσιος Αφού δεν έχει χρήμα Πρέπει να σας πω κύριε Πως οι άνθρωποι αυτοί Δεν ζουν κύριε Δεν ζουν, εξαπατούν Μετά υπάρχουν κι οι άλλοι Η μάνα που δε μιλά Ή λέει ότι να ναι Και από το βράδυ ως το πρωί Με τη όμορφη μούρη αποστόλου Και μες στο ξύλινο κάδρο Υπάρχει το μουστάκι του πατέρα Που πέθανε γλιστρώντας Και που κοιτάζει το κοπάδι του να τρώει κρύα σούπα Και ακούγονται τα σλουρπ Και ακούγονται τα φλσσς Μετά υπάρχει κι η γριά που δεν σταματά να τρέμει Περιμένουν να ψοφήσει Αφού αυτή έχει την ξινήθρα Και δεν ακούν καθόλου Αυτά που λεν τα χέρια της Πρέπει να σας πω κύριε Πως οι άνθρωποι αυτοί Δεν μιλούν κύριε Δεν μιλούν αλλά μετρούν Και μετά, και μετά Υπάρχει η Φρίντα Που είναι όμορφη σαν ήλιος Και που μ αγαπά Και την αγαπώ Αφού συχνά λέμε Πως θα φτιάξουμε ένα σπίτι Με πολλά παράθυρα Σχεδόν χωρίς καθόλου τοίχους Και θα ζούμε μέσα Και θα είναι ωραία Κι αν δεν είναι σίγουρο Είναι τουλάχιστον πιθανό Επειδή οι άλλοι δεν θέλουν Επειδή οι άλλοι δεν θέλουν Οι άλλοι λένε Πως είναι πολύ όμορφη για μένα Πως εγώ κάνω μόνο ια να πνίγω τις γάτες Ποτέ δε σκότωσα γάτα Ή αλλιώς πάει καιρός Ή αλλιώς το ξέχασα

10 Ή αλλιώς βρωμούσαν Τελικά δεν θέλουν Μερικές φορές όταν βλεπόμαστε Τάχα μου στην τύχη Με τα υγρά της μάτια Λέει πως θα φύγει Λέει πως θα μ ακολουθήσει Τότε για μια στιγμή ια μια στιγμή μονάχα Τότε εγώ την πιστεύω κύριε ια μια στιγμή ια μια στιγμή μονάχα ιατί οι άνθρωποι αυτοί Κύριε δεν φεύγουν Δεν φεύγουν κύριε Δεν φεύγουν Αλλά είναι αργά κύριε Πρέπει να γυρίσω σπίτι μου. Gloria κλόρια Karel Kryl Μια ζεστή άγια νύχτα, χιόνι δεν έπεφτε και ο τρελός ο ντουνιάς σπαρταράει μέσα σ ένα ποτάμι από λάσπη Τυφλός, νιώθει τις άκρες του βιβλίου Ίσως μετά από εκατοντάδες χρόνια ο Χριστός θα ξαναγεννηθεί Η κλόρια θα ηχήσει και το γρασίδι θα μεγαλώσει. Η κλόρια θα ηχήσει, η δόξα θα πάει στους ουρανούς και η ειρήνη στη γη. Zapření Petrovo H άρνηση του Πέτρου Karel Kryl Το χώμα είναι κόκκινο απ το αίμα και τα δέντρα σιωπηλά στη Ναζαρέτ, σήμερα για πρώτη και τελευταία φορά-όπως σ ένα ανύπαρκτο καμπαρέ, η πίστη μας είναι πολύ αδύναμη, παρόλο που ο Χριστός σύρθηκε στο σταυρό, όταν σκοτώνουν το βοσκό, τα πρόβατα θα διασκορπιστούν. Οι σταυροί φτάνουν μέχρι το φεγγάρι και τα αγκάθια υποδέχονται τον Μεσσία, Τα αηδόνια κελαηδούν στον κήπο, η νύχτα περιμένει τον Ιούδα, το φεγγάρι αστράφτει σαν τις πέρλες, και παρόλο που ορκιζόμαστε πίστη, τώρα αρνιόμαστε για δεύτερη και τρίτη φορά τον Χριστό και τους εαυτούς μας. Αρνούμαστε για πρώτη φορά- χειραψίες ακόμη ανταλλάσσονται, αρνούμαστε για δεύτερη φορά, δοξολογώντας την απόγνωση, για τρίτη φορά αρνούμαστε από συνήθεια, και καταπίνουμε τα δάκρυα, κλαίμε αντί να ουρλιάζουμε. Το χώμα είναι κόκκινο από το αίμα, ένας πετεινός λαλεί στη αλιλαία, πάλι και πάντα για πρώτη φορά μαζί με τον Πέτρο ικετεύουμε για ελπίδα, η πίστη μας είναι πολύ αδύναμη και η σεβαστή αλήθεια σύρεται στο σταυρό, όταν σκοτώνουν το βοσκό, εμείς είμαστε τα πρόβατα που θα διασκορπιστούν. Прерванный полет H πτήση αναβλήθηκε Kάποιος εντόπισε ένα φρούτο, ακόμα αγίνωτο Κούνησε το κλαδί και έπεσε, χάνοντας την ισορροπία του Υπάρχει κάποιος που δεν τραγουδούσε ούτε στίχο Και έμεινε χωρίς να το γνωρίζει Είναι αστείο, δεν νομίζεις ότι είναι αστείο; Βιαστήκαμε, τρέξαμε, αλλά όλα εις μάτην Και αινίγματα που δεν είχε λύσει Έμειναν άλυτα Ποτέ δεν κατάφερε να φτάσει μέχρι το τέλος Δεν είχε χρόνο να τρέξει γρήγορα ούτε να πετάξει Το ζώδιό του ο Ταύρος από ψηλά απλά αγκάλιασε τον παγωμένο αλαξία Είναι κάπως αστείο, δεν νομίζεις; Δεν είχαμε δευτερόλεπτο, Και από ένα χαμένο κρίκο Ατελείωτη φυγή, ατελείωτη φυγή Μοιάζει αστείο, δεν νομίζεις; Και βέβαια Σε σένα και σε μένα, σίγουρα Ένα πουλί πετά, ένα άλογο τρέχει Ποιανού λάθος είναι; Москва-Одесса Mόσχα-Οδησσός Έτοιμος να πετάξω από τη Μόσχα στην Οδησσό Ως συνήθως, το αεροπλάνο έχει αργήσει. Και όλα όσα βλέπω είναι καλυμμένα μπλε οι αεροσυνοδοί, σαν πριγκίπισσες, Που μου λένε να κάτσω, να σκάσω και να περιμένω. Στο Ashkhabad, ο καιρός είναι καλός, Σε αντίθεση με την Οδησσό, όπου χιονίζει, Στο Κishinev, o ήλιος λάμπει ήπια, Είναι όμορφα εκεί έξωαλλά δεν είναι εκεί που πάω Μου είπαν: μην υπερτιμάς την τύχη σου, Οι ουρανοί δεν είναι και πολύ καλοί. Και τώρα, λένε πάλι: η επόμενη πτήση για την Οδησσό έχει ακυρωθεί- Όπως φαίνεται, ο διάδρομος προσγείωσης γέμισε πάγο. Στο Murmansk, δεν έχει ούτε βροχή ούτε καταιγίδα, Στο Κίεβο και στο Lvov το γρασίδι πράσινο μεγαλώνει. Στο Tbilisi είναι ευχάριστα και ζεστά, Είναι υπέροχα εκεί κάτωαλλά δεν είναι εκεί που πάω Ανακοίνωση: η πτήση για Leningrad είναι έτοιμη για επιβίβαση! Πρέπει να φτάσω στην Οδησσό μέχρι το βράδυ- Αλλά εκεί, βγάζουν αυστηρές προειδοποιήσεις για τον καιρό, Και δεν δέχονται καμία πτήση! Πρέπει να πάω εκεί που οι χιονοστιβάδες φτάνουν μέχρι τη μέση, Εκεί που πέφτουν βροντές και φυσάνε ψυχροί άνεμοι, Ενώ κάπου άλλου μπορεί να υπάρχει ηλιόλουστος ουρανός, Και η ζωή είναι ωραία- αλλά δεν είναι εκεί που πάω. Λένε πως η πτήση είναι έτοιμη σταματήστε το συνωστισμό!- Και τώρα μας συνοδεύουν στην πύλη Από τις όμορφες και ντυμένες στα μπλε αεροσυνοδούς. σαν πριγκίπισσες, Αυτές που νωρίτερα μου είπαν να περιμένω. Η φωνή του πιλότου αμέσως καταθλίβει: Άνοιξαν κάθε πόλη γνωστή στον άνθρωπο, Η πτήση καθυστερεί. Ήξερα ότι αυτό δεν θα κρατούσε πολύ! Άνοιξαν κάθε πόλη γνωστή στον άνθρωπο, Προσιτή σε Tupolev και σε Boeing Όλα είναι καθαρά στο Παρίσι, στο Λονδίνο και στο Μιλάνο, η Νέα Υόρκη είναι καθαρή, αλλά δεν είναι εκεί που πάω. Οι αεροσυνοδοί ντυμένες στα μπλε, Σαν πολλές άλλες «Μις Οδησσός», Μας οδηγούν τώρα ήρεμα στο παρελθόν. Άλλη μια ανακοίνωση έρχεται: καθυστέρηση μέχρι τις οκτώ! Και οι επιβάτες υπάκουα λένε, «Ξυπνήστε με» Αλλά, ανάθεμα, δεν μπορώ να περιμένω άλλο Θα πετάξω σε οποιοδήποτε μέρος με δεχτεί. Αλλά, ανάθεμα, δεν μπορώ να περιμένω άλλο Θα πετάξω σε οποιοδήποτε μέρος με δεχτεί. Orly Ορλύ Είναι περισσότεροι από δυο χιλιάδες Μα βλέπω μόνο αυτούς τους δύο Μάλλον η βροχή τους έδεσε τον έναν πάνω στον άλλο Είναι περισσότεροι από δυο χιλιάδες Μα βλέπω μόνο αυτούς τους δύο Και ξέρω ότι μιλούν Αυτός μάλλον της λέει: σ αγαπώ Εκείνη μάλλον λέει: σ αγαπώ Νομίζω πως τώρα Δεν υπόσχονται τίποτα Αυτοί οι δύο είναι πολύ αδύνατοι ια να είναι ανέντιμοι Είναι περισσότεροι από δυο χιλιάδες Μα βλέπω μόνο αυτούς τους δυο Και ξαφνικά βάζουν τα κλάματα Κλαίνε με μαύρο δάκρυ Είναι περιτριγυρισμένοι Από ιδρωμένους χοντρούς Και από φαγάδες της ελπίδας Που τους δείχνουν με τη μύτη Όμως οι δυο αποκαρδιωμένοι εμάτοι πίκρα Αφήνουν στους σκύλους Τον άθλο να τους δικάσουν Η ζωή όμως δεν χαρίζεται Και για όνομα του Θεού Το Ορλύ είναι λυπηρό τις Κυριακές Με ή χωρίς τον Bécaud Και τώρα κλαίνε Δηλαδή οι δυο τους Πριν λίγο έκλαιγε αυτός Όταν έλεγα αυτός Έτσι που είναι Δεν ακούν τίποτα Μόνο τους λυγμούς του άλλου Και μετά ατελείωτα Σαν δύο κορμιά που προσεύχονται Εξαιρετικά αργά Τα δυο κορμιά χωρίζονται Και καθώς χωρίζονται Αυτά τα δυο κορμιά σκίζονται Και ορκίζομαι πως φωνάζουν Και μετά ξανασμίγουν Ξαναγίνονται ένα Ξαναγίνονται φωτιά Και μετά ξαναχωρίζουν Κρατιούνται από τα μάτια Και μετά οπισθοχωρούν Όπως τραβιέται η θάλασσα Καταναλώνουν το αντίο Ψελλίζουν κάποια λόγια Κουνούν αβέβαια το χέρι Και ξαφνικά το σκάνε Φεύγουν χωρίς να γυρίσουν Και εκείνος εξαφανίζεται Τον καταπίνει η σκάλα Η ζωή δεν χαρίζεται! Και για όνομα του Θεού! Το Ορλύ είναι λυπηρό τις Κυριακές Με ή χωρίς τον Bécaud Και μετά αυτός εξαφανίζεται Τον καταπίνει η σκάλα Κι εκείνη μένει εκεί Με σταυρωμένη καρδιά κι ορθάνοιχτο στόμα Χωρίς φωνή χωρίς κουβέντα νωρίζει το θάνατό της Μόλις τον συνάντησε Και να που γυρίζει Και ξαναγυρίζει Τα χέρια της πέφτουν κάτω στη γη Ορίστε, είναι χιλίων χρονών Η πόρτα ξανακλείνει Να την τώρα χωρίς φως υρίζει γύρω από τον εαυτό της Και ήδη ξέρει Πως θα γυρίζει για πάντα Έχασε άντρες Αλλά εκεί χάνει την αγάπη Η αγάπη της το είπε Να πάλι η ματαιότητα Θα ζήσει τα έργα της Που μόνο θα περιμένουν Και να την πάλι εύθραυστη Πριν πουληθεί Είμαι εδώ, είμαι Δεν τολμώ τίποτα για κείνη Που την κατατρώει το πλήθος Σαν οποιοδήποτε φρούτο Střepy Θρύμματα Karel Kryl Μια σκιά έπεσε από το διάστημα και κείτεται στο δρόμο Οι φιγούρες απ το χαρτί έπεσαν στα βάθη Μια μέρα ό,τι έχεις ζήσει θα σου μοιάζουν βαρετά Τα μάτια σου θα υπάρχουν για τα δάκρυα και τα θρύμματα από έναν σπασμένο καθρέφτη από όνειρα Κοιτάς τους ανθρώπους, όλα έχουν αποτύχει Τα μάτια σου βλέπουν ένα αποκρουστικό θέατρο Όλα είναι κάπως διαφορετικά, θα αλλάξεις το δέρμα σου και θα βρεις ολόκληρα αγκάθια από έναν σπασμένο καθρέφτη από όνειρα, δεν επαρκούν Μουρμουράς αργά μια πένθιμη μελωδία Όταν περιπλανιέσαι στους δρόμους, αισθάνεσαι μόνος Θα διαβάσεις τη βαριά μελαγχολία στους καθρέφτες Λες στον εαυτό σου: Φεγγάρι, παλιόπραγμα! Моя цыганская Το τσιγγάνικο τραγούδι μου Στο όνειρό μου μακρινά φώτα. Στον ύπνο, ροχαλίζω. Λοιπόν περίμενε λίγο, θα πρέπει να ξεκαθαρίσουν όλα το πρωί. Αλλά το πρωί έρχεται, ακόμα δεν υπάρχει ευτυχία, θέλοντας και μη, Καπνίζεις, παρά τρως, πίνεις τον εαυτό σου. Μια ακόμη φορά Πολλές ακόμα φορές Πολλές, πολλές, πολλές ακόμα φορές Τίποτα δεν είναι έτσι όπως φαίνεται Το μπαρ φαίνεται κομψό, πράσινα τραπεζομάντηλα, άσπρες πετσέτες εκεί Ο παράδεισος για τους ζητιάνους και τα κορόιδα -για μένα, είναι βρόχος.

11 Στην εκκλησία, καταθλιπτικά, Παράλογα φορτωμένη, σκοτεινή- Όχι, κι εκεί επίσης, Δεν είναι όλα σωστά, δεν είναι όλα σωστά. Μια ακόμη φορά Πολλές ακόμα φορές Πολλές, πολλές, πολλές ακόμα φορές Τίποτα δεν είναι έτσι όπως φαίνεται Σκαρφαλώνω ένα βουνό, αναπνέοντας δύσκολα, και πολύ προσεχτικά. Δέντρα στο βουνό, σκλήθρες ψηλά από κάτω τους, κεράσια. Αν όλη η πλαγιά ήταν καλυμμένη με βελούδο. θα μου άρεσε η θέα. Και παρόλ αυτά δεν ξέρω τι του λείπει -τίποτα δεν είναι σωστό. Μια ακόμη φορά Πολλές ακόμα φορές Πολλές, πολλές, πολλές ακόμα φορές Τίποτα δεν είναι έτσι όπως φαίνεται Περπατάω στα αγρούς δίπλα σ ένα ρυάκι. Φως, σκοτάδι-άθεο. Οι αγροί ακτινοβολούν από ένα μπλε φως -ο δρόμος μοιάζει ατελείωτος. Οι μάγισσες παραμονεύουν δίπλα στο δρόμο, μέσα στο δάσος. Στο τέλος του δρόμου-κορμός και τσεκούρι με τον εκτελεστή να φοράει κουκούλα. Οι οπλές των αλόγων, κλαπ κλοπ, κλαπ κλοπ, οι αναβάτες άκαμπτοι. Κατά μήκους του δρόμου, τίποτα δεν είναι σωστό -το χειρότερο είναι στο τέλος. Όχι στην εκκλησία, όχι στο μπαρ, δεν υπάρχει σωτηρία. Τίποτα δεν είναι σωστό, παιδιά, δεν είναι σωστά -Να πάρει ο διάολος! Μια ακόμη φορά Πολλές ακόμα φορές Πολλές, πολλές, πολλές ακόμα φορές Τίποτα δεν είναι έτσι όπως φαίνεται La mort Ο θάνατος Ο θάνατος με περιμένει σαν γεροντοκόρη Στο ραντεβού με το δρεπάνι ια να δρέψει καλύτερα το χρόνο που περνά Ο θάνατος με περιμένει σαν πριγκίπισσα Στην ταφή της νιότης μου ια να θρηνώ καλύτερα το χρόνο που περνά Ο θάνατος με περιμένει σαν Carabosse Στην πυρκαγιά των αρραβώνων μας ια να γελά καλύτερα με το χρόνο που περνά Μα ποιος είναι πίσω απ την πόρτα Και με περιμένει ήδη Άγγελος ή δαίμονας δεν έχει σημασία Μπροστά από την πόρτα είσαι εσύ. Ο θάνατος περιμένει κάτω από το μαξιλάρι Όταν ξεχνώ να ξυπνήσω ια να παγώσω καλύτερα τον χρόνο που περνά Ο θάνατος περιμένει μόνο τους φίλους μου Έρχονται να με δουν μες τη νύχτα ια να λεν καλύτερα ότι ο χρόνος περνά Ο θάνατος με περιμένει στα ξανθά σου χέρια Που θα κλείσουν τα βλέφαρά μου ια να εγκαταλείψω καλύτερα το χρόνο που περνά. Μα ποιος είναι πίσω απ την πόρτα Και με περιμένει ήδη Άγγελος ή δαίμονας δεν έχει σημασία Μπροστά από την πόρτα είσαι εσύ. Hlas Φωνή Karel Kyrl Το Σεπτέμβριο όταν τα μήλα ωρίμασαν, όταν ο μανδύας της νύχτας μπλέχτηκε με το φως του φεγγαριού, όταν ο μεταμεσονύχτιος ύμνος τελείωσε, τότε γνώρισα τον Σατανά για πρώτη φορά. Ο Σατανάς είχε την αξιαγάπητη φιγούρα μιας παρθένου Όχι τη μπόχα του θειαφιού αλλά το άρωμα των λουλουδιών, και το χαμόγελό του ήταν τρυφερό χωρίς ίχνος χυδαιότητας, αν και από το στόμα του τα λόγια του σφυρίζανε σαν τα φίδια: «Μόνο κράτα την ψυχή σου, δεν έχει όφελος Πολλοί την έχουν πουλήσει στο διάβολο δωρεάν, Αλλά η φωνή- αυτή είναι η περιουσία που έχει αξία σήμερα και πληρώνεται καλά δεν αστειεύεται!» «Έφτιαξα μια θηλιά για τη φωνή σου και ο φρουρός θα τη βάλει στο κλουβί μου, και αν μετά μίλησες σαν άγγελος εκατό φορές, η φωνή σου θα σε πρόδιδε!» Σήμερα ζω σ ένα παλάτι σαν πρίγκιπας Έχω άλογα σε στάβλους και παγώνια σε κήπους, τρώω με χρυσά κουτάλια και πίνω σε κρυστάλλινα ποτήρια, αλλά δεν έχω ραδιόφωνο, μισώ τις ειδήσεις. Αφού όποτε η αγάπη γίνεται ψέμα εξαιτίας του πολέμου όταν οι φόνοι και οι μπίζνες δοξάζονται, όταν την αδικία την υπερασπίζονται οι ιερές λέξεις, όταν τα ψεύδη διακηρύσσονται πάντα με τη φωνή μου. Το κρεβάτι μου είναι μαλακό, αν και τα βράδια πάντα πίνω, Έχω μια πισίνα από διαμάντια και ψάρια από χρυσάφι, Έχω περίσσεια στα πάντα, περηφάνια και δύναμη επίσης, έχω τα πάντα στο παλάτι μου, μόνο οι άνθρωποι του λείπουν! Σήμερα τα μάτια μου θα συναντήσουν τον Σατανά για δεύτερη φορά, Είναι όμορφος, αλλά με γέλιο αρουραίου, σήμερα εξουσιάζει τη φωνή και την ψυχή μου, καθώς κρέμομαι από ένα κλαδί Dites, si c était vrai? Αν ήταν αλήθεια; Καλέ, καλέ, αν ήταν αλήθεια αν γεννήθηκε στ αλήθεια στη Βηθλεέμ μέσα σ ένα στάβλο Καλέ, αν ήταν αλήθεια Αν οι τρεις μάγοι ήρθαν πράγματι από μακριά, από πολύ μακριά για να του φέρουν χρυσάφι, μύρο και λιβάνι Καλέ, αν ήταν αλήθεια αν όλα όσα έγραψαν ο Λουκάς και ο Ματθαίος είν αλήθεια και οι δύο άλλοι Καλέ, αν ήταν αλήθεια αν το κόλπο στο γάμο της Κανά ήταν πραγματικό και το κόλπο του Λαζάρου Καλέ, αν ήταν αλήθεια Αν ήταν αλήθεια αυτά που λεν τα μικρά παιδιά το βράδυ πριν πέσουν για ύπνο Ξέρετε, όταν λένε Πατέρα μας, όταν λένε Παναγία Αν όλ αυτά ήταν αλήθεια Θα έλεγα ναι Ω, σίγουρα θα έλεγα ναι ιατί όλ αυτά είναι τόσο όμορφα όταν πιστεύουμε ότι είν αληθινά «Η παράσταση Solo for Three αντικατοπτρίζει όλες τις εκφάνσεις της ζωής, τις καλές στιγμές και τους κρυφούς κινδύνους. Ο κύριος αντρικός χαρακτήρας, που δεν έχει όνομα, εκπροσωπεί και τους τρεις καλλιτέχνες μαζί με τα τραγούδια τους. Δίπλα του εμφανίζεται ένας γυναικείος χαρακτήρας, μια μούσα που την ίδια στιγμή εκφράζει την αγάπη, την πρόκληση και την αποτυχία». Lidové noviny

12 СЕРЕБРЯНЫЕ СТРУНЫ Ασημένιες χορδές Μια κιθάρα κρατώ-μπορεί να γκρεμίσει τοίχους! Η ελευθερία, παιγνίδι της άπιστης τύχης Κόβω λαιμό, κόβω φλέβες Μόνο μην κόψεις τις ασημένιες χορδές Θα πεθάνω αναπάντεχα, θα εξαφανιστώ στο κρύο χώμα. Ποιος θα αναρωτηθεί σαν η νιότη μου κρυφτεί μέσα στη χλόη; Παράξενα χέρια σε κομμάτια τη ψυχή μου σκίζουν. Μόνο μην κόψεις τις ασημένιες χορδές. Μου πήραν κιθάρα - και ελευθερία. Βλαστήμησα μέχρι που το κεφάλι μου πόνεσε: Ρίξε με στη λάσπη, πνίξε με στο νερό. Μόνο μην κόψεις τις ασημένιες χορδές Μα τι είναι αυτό αδελφέ; Μη με κοιτάτε. Ούτε μέρες ηλιόλουστες, ούτε νύχτες χωρίς φεγγάρι. Μου πήραν την θέληση, κατέστρεψαν τη ψυχή μου. Τώρα έκοψαν και τις ασημένιες χορδές. Co řeknou? Τι θα πουν; Karel Kryl Tί θα πουν, οι αφέντες, που κάθονται ψυχρά και ακατάδεχτα και φτύνουν αυτούς που εγκαταλείπουν την πατρίδα τους; Θα σιωπήσουν ξανά, όπως και την προηγούμενη φορά, θα ριγήσουν από φόβο και ήσυχα θα κλέψουν. Τι θα πουν, οι κυρίες που κάθονται με τα κιάλια, όταν θα απαγορευτεί να ανεβάζεις θεατρικά έργα για την αλήθεια; Ξέρω πως ευχαρίστως θα ακούσουν πάλι παραμύθια που θα λένε ότι την αλήθεια πρέπει να τη φοβάσαι. Τι θα πουν, όλοι αυτοί που σε χειροκροτούν σήμερα, όταν οι δυνάμεις φιμώσουν την φωνή σου; Θα χορέψουν πάλι στους ρυθμούς των άλλων, θα πεταχτούν και θα αναπηδήσουν μέχρι να σπάσουν το λαιμό τους! La valse à mille temps Ένα βαλς χίλιες φορές γρηγορότερο Στο πρώτο άκουσμα του βαλς Ήδη μόνη σου χαμογελάς Στον πρώτο άκουσμα του βαλς Είμαι μόνος αλλά σε βλέπω Και το Παρίσι χτυπάει το ρυθμό Το Παρίσι μετρά τη συγκίνηση Και το Παρίσι χτυπά το ρυθμό Και μουρμουρίζει σιγανά Ένα βαλς τρεις φορές γρηγορότερο Που έχει ακόμα το χρόνο Που έχει ακόμα το χρόνο Να κάνει ελιγμούς Στον έρωτα Είναι χαριτωμένο Ένα βαλς τέσσερις φορές γρηγορότερο Είναι λιγότερο χορευτικό Είναι λιγότερο χορευτικό Αλλά εξίσου χαριτωμένο Με το βαλς τρεις φορές γρηγορότερο Το βαλς τέσσερις φορές γρηγορότερο Ένα βαλς είκοσι χρόνων Είναι πολύ πιο προκλητικό Είναι πολύ πιο προκλητικό Αλλά πολύ πιο χαριτωμένο Από ένα βαλς τρεις φορές γρηγορότερο Ένα βαλς είκοσι χρόνων Ένα βαλς εκατό φορές γρηγορότερο Ένα βαλς εκατό χρόνων Ένα βαλς επεκτείνεται Σε κάθε διασταύρωση Του Παρισιού που η αγάπη Ανανεώνει το φθινόπωρο Ένα βαλς χίλιες φορές γρηγορότερο Ένα βαλς χίλιες φορές γρηγορότερο Ένα βαλς πήρε το χρόνο Να υπομένει είκοσι χρόνια ια να γίνεις είκοσι χρονών Και να γίνω είκοσι χρονών Ένα βαλς χίλιες φορές γρηγορότερο Ένα βαλς χίλιες φορές γρηγορότερο Ένα βαλς χίλιες φορές γρηγορότερο Προσφέρει στους εραστές Τριακόσιες τριάντα τρεις φορές το χρόνο Να χτίσουν ένα ρομάντζο Στο δεύτερο άκουσμα του βαλς Είμαστε δύο σ έχω αγκαλιά Στο δεύτερο άκουσμα του βαλς Μετράμε κι οι δυο ένα δύο τρία Και το Παρίσι χτυπά το ρυθμό Το Παρίσι μετρά τη συγκίνησή μας Και το Παρίσι που κρατά το ρυθμό Μας σιγοτραγουδά απαλά «Το τραγούδι που πρόκειται να τραγουδήσω λέγεται Περιστρέφουμε τη η» (από το live dvd-προλογίζοντας το επόμενο τραγούδι) Vesoul Βεζούλ Θέλησες να δεις το Βιερζόν Και είδαμε το Βιερζόν Θέλησες να δεις το Βεζούλ Και είδαμε το Βεζούλ Θέλησες να δεις το Ονφλέρ Και είδαμε το Ονφλέρ Θέλησες να δεις το Αμβούργο και είδαμε το Αμβούργο Θέλησα να δω την Αμβέρσα και ξαναείδαμε το Αμβούργο Θέλησα να δω την αδερφή σου Και είδαμε τη μητέρα σου Όπως πάντα Βαρέθηκες το Βιερζόν Και φύγαμε από το Βιερζόν Βαρέθηκες το Βεζούλ Και φύγαμε από το Βεζούλ Βαρέθηκες το Ονφλέρ Και φύγαμε από το Ονφλέρ Βαρέθηκες το Αμβούργο Και φύγαμε από το Αμβούργο Θέλησες να δεις την Αμβέρσα Και είδαμε μόνο τα προάστιά της Βαρέθηκες τη μαμά σου Και φύγαμε από την αδελφή της Όπως πάντα Και σου το λέω Δεν πάω παραπέρα Αλλά σε προειδοποιώ Δεν θα πάω στο Παρίσι Εξάλλου σιχαίνομαι τους ήχους του τυμπάνου Των βαλς Και του ακορντεόν Θέλησες να δεις το Παρίσι Και είδαμε το Παρίσι Θέλησες να δεις τον Dutronc και είδαμε τον Dutronc Θέλησα να δω την αδερφή σου και είδα το λόφο Valérien Θέλησες να δεις την Ορτάνς Βρισκόταν στο Cantal Θέλησα να δω τη Μπυζάνς Και είδα την Πιγκάλ Στο σταθμό Saint-Lazare Είδα τα Λουλούδια του Κακού κατά τύχη. Βαρέθηκες το Παρίσι Και φύγαμε από το Παρίσι Βαρέθηκες τον Dutronc και φύγαμε από τον Dutronc Τώρα συγχέω την αδελφή σου με το λόφο Valérien Και όσον αφορά στην Ορτάνς Δεν ξαναπάω στο Καντάλ Δεν με νοιάζει για τη Μπυζάνς Αφού είδα την Πιγκάλ Και το σταθμό Saint-Lazare Είναι ακριβά και πονά Κατά τύχη Και στο ξαναλέω Μαρσέλ Δεν πάω παραπέρα Αλλά σε προειδοποιώ Τέλος το ταξίδι Εξάλλου σιχαίνομαι τους ήχους του τυμπάνου Των βαλς Και του ακορντεόν Θέλησες να δεις το Βιερζόν Και είδαμε το Βιερζόν Θέλησες να δεις το Βεζούλ Και είδαμε το Βεζούλ Θέλησες να δεις το Ονφλέρ Και είδαμε το Ονφλέρ Θέλησες να δεις το Αμβούργο Και είδαμε το Αμβούργο Θέλησα να δω την Αμβέρσα Και ξαναείδαμε το Αμβούργο Θέλησα να δω την αδελφή σου και είδαμε τη μητέρα σου όπως πάντα Βαρέθηκες το Βιερζόν και φύγαμε από το Βιερζόν Βαρέθηκες το Βεζούλ και φύγαμε από το Βεζούλ Βαρέθηκες το Ονφλέρ Και φύγαμε από το Ονφλέρ Βαρέθηκες το Αμβούργο και φύγαμε από το Αμβούργο Θέλησες να δεις την Αμβέρσα Και είδαμε μόνο τα προάστιά της Βαρέθηκες τη μαμά σου Και φύγαμε από την αδελφή της Όπως πάντα Αλλά σου το ξαναλέω Δεν πάω παραπέρα Αλλά σε προειδοποιώ Δεν πάω στο Παρίσι Εξάλλου σιχαίνομαι τους ήχους του τυμπάνου Των βαλς Και του ακορντεόν Θέλησες να δεις το Παρίσι Και είδαμε το Παρίσι Θέλησες να δεις τον Dutronc Και είδαμε τον Dutronc Θέλησα να δω την αδελφή σου και είδα το λόφο Valérien Θέλησες να δεις την Ορτάνς Βρισκόταν στο Καντάλ Θέλησα να δω τη Μπυζάνς και είδαμε την Πιγκάλ στο σταθμό Saint-Lazare είδα τα Λουλούδια του Κακού Κατά τύχη Vánoční Χριστουγεννιάτικο τραγούδι Κarel Kryl Πριν πέσουν οι βελόνες από το Χριστουγεννιάτικο δέντρο, Θα διακοσμήσω το κρεβάτι σου με γκυ, θα βάλω μια φωτογραφία σε κάδρο, η τσαγιέρα θα σφυρίξει, το πρωί θα θρυμματίσω τη φέτα του ψωμιού σου για να ταΐσω τα πουλιά. Θα σβήσω ένα κερί για σένα, θα μοιραστώ ένα μήλο, θα είναι ένα αστέρι, ή ίσως ένας σταυρός, ίσως ένας σταυρός, Θα προσθέσω το όνομά σου στα άλλα σ ένα δέμα, ώστε να μην νομίζεις ότι δεν ανήκεις πια σε μας. Πίσω από τα παράθυρα έπεσε το χιόνι και το κουδούνι χτυπά, ο μικρός Ιησούς έχει κλείσει τα μάτια και κοιμάται ήσυχα, Ο Ιωσήφ του έχει φτιάξει ένα μαλακό κρεβάτι σε ένα άδειο κουτί από σοκολάτες, κοιμάται, κοιμάται ήσυχα. Ένα κομμάτι λίπους για τα πουλιά, κέικ πάνω στο τραπέζι, από αύριο οι νύχτες σβήνουν, η παγωνιά πασπάλισε τα βουνά με ζάχαρη, μια κούκλα γεμισμένη με ύφασμα και μια καρέκλα, μια άδεια καρέκλα, και μια καρέκλα, μια άδεια καρέκλα L ivrogne Ο μπεκρής Φίλε, γέμισε το ποτήρι μου Άλλο ένα και πάω Άλλο ένα και φεύγω Όχι δεν κλαίω Τραγουδώ κι είμαι κεφάτος Αλλά δυσκολεύομαι να είμαι ο εαυτός μου Φίλε γέμισε το ποτήρι μου Φίλε γέμισε το ποτήρι μου Ας πιούμε στην υγειά σου Που ξέρεις τόσο καλά να λες Ότι όλα διορθώνονται Ότι εκείνη θα επιστρέψει Δεν πειράζει αν είσαι ψεύτης Κάπελα χωρίς στοργή Σε μια ώρα θα είμαι μεθυσμένος Δεν θα νοιώθω λύπη Ας πιούμε στη υγειά Των φίλων και των γέλιων Που θα ξαναβρώ Που θα μου ξανάρθουν Δεν πειράζει αν αυτοί οι αφέντες Μ αφήνουν στη γη Σε μια ώρα θα είμαι μεθυσμένος Και δεν θα έχω οργή Φίλε γέμισε το ποτήρι μου Άλλο ένα και πάω Άλλο ένα και φεύγω

13

14 Όχι δεν κλαίω Τραγουδώ κι είμαι κεφάτος Αλλά δυσκολεύομαι να είμαι ο εαυτός μου Φίλε γέμισε το ποτήρι μου Φίλε γέμισε το ποτήρι μου Ας πιούμε στην υγειά μου Πιείτε μαζί μου Ελάτε να χορέψετε Να μοιραστούμε τη χαρά μου Δεν πειράζει αν οι χορευτές Μ αφήσουν κάτω απ το φεγγάρι Σε μία ώρα θα έχω μεθύσει Δεν θα έχω κακία Ας πιούμε στην υγειά των κοριτσιών Που πρόκειται να αγαπήσω Ας πιούμε ήδη στην υγειά των κοριτσιών Που θα κάνω να κλάψουν Και δεν πειράζει για τα λουλούδια Που θα μου αρνηθούν Σε μία ώρα θα έχω μεθύσει Δεν θα έχω πάθος Φίλε γέμισε το ποτήρι μου Άλλο ένα και πάω Άλλο ένα και φεύγω Όχι δεν κλαίω Τραγουδώ κι είμαι κεφάτος Αλλά δυσκολεύομαι να είμαι ο εαυτός μου Φίλε γέμισε το ποτήρι μου Φίλε γέμισε το ποτήρι μου Ας πιούμε στην υγειά της πόρνης Που μου ράγισε την καρδιά Ας πιούμε με καημό Ας πιούμε με κλάματα Και δεν πειράζει για τα δάκρυα Που θα με βρέξουν απόψε Σε μια ώρα θα έχω μεθύσει Δεν θα έχω μνήμη Ας πίνουμε κάθε νύχτα Αφού θα είμαι κακάσχημος ια την οποιαδήποτε Συλβί ια τη μικρότερη τύψη Ας πιούμε αφού ήρθε η ώρα Ας πιούμε για να πιούμε Θα είμαι καλά σε μία ώρα Δεν θα έχω ελπίδα КОНИ ПРИВЕРЕДЛИВЫЕ Αδάμαστα άλογα Δίπλα στο γκρεμό, πλάι στο βράχο, στο απόλυτο όριο Χτυπώ τα άλογα μου με το χέρι, κρατώντας ένα μαστίγιο. Δεν έχω πολύ αέρα- ο αέρας καταπίνεται, η ομίχλη απορροφάται, Και μυρίζομαι με θανατηφόρα αγαλλίαση: Πεθαίνω, πεθαίνω! Μόνο λίγο πιο αργά, λέω στα άλογα, τώρα λίγο πιο αργά! Μην ακούς το βίαιο μαστίγιο, είναι λάθος! Αλλά τα άλογα που έχω είναι από τα ιδιότροπα Δεν μπορώ να ζήσω μέχρι το τέλος, το τραγούδι μου ατελείωτο. Θα αφήσω τα άλογα να πιούν- το δίστιχο θα το τραγουδήσω ια λίγο ακόμα θα σταθώ στο χείλος του γκρεμού Θα εξαφανιστώ- σαν ένα κομμάτι σκόνης που το παίρνει ο άνεμος, Το πρωί θα με σύρουν με το έλκυθρο στο χιόνι, Ω άλογα, πηγαίνετε πιο αργά, μετριάστε λίγο το ρυθμό σας Μόνο λίγο, επιμηκύνετε το δρόμο μου προς τον τελικό μου προορισμό! Μόνο λίγο πιο αργά, λέω στα άλογα, τώρα λίγο πιο αργά! Μην ακούς το βίαιο μαστίγιο, είναι λάθος! Αλλά τα άλογα που έχω είναι από τα ιδιότροπα Δεν μπορώ να ζήσω μέχρι το τέλος, το τραγούδι μου ατελείωτο. Θα αφήσω τα άλογα να πιούν- το δίστιχο που τραγουδώ ια λίγο ακόμα θα σταθώ στο χείλος του γκρεμού ια λίγο ακόμα θα σταθώ στο χείλος του γκρεμού Ne me quitte pas Μη μ αφήνεις Jaques Brel Μη μ αφήνεις! Ας ξεχάσουμε, όλα μπορούν να ξεχαστούν που ήδη έχουν ξεχαστεί. Ξέχνα τον καιρό των παρεξηγήσεων και το χρόνο που χάσαμε ψάχνοντας τον τρόπο να ξεχάσουμε εκείνες τις ώρες που καμιά φορά σκότωναν με τα «γιατί;» την καρδιά της ευτυχίας. Μη μ αφήνεις Θα σου χαρίσω τις πέρλες της βροχής Από χώρες που ποτέ δεν βρέχει Θα σκάψω τη γη ακόμα και μετά το θάνατό μου για να καλύψω το σώμα σου με χρυσό και φως. θα φτιάξω ένα βασίλειο όπου η αγάπη θα ναι ο βασιλιάς, όπου η αγάπη θα ναι νόμος όπου θα σαι βασίλισσα. Θα εφεύρω λέξεις χωρίς νόημα που εσύ θα καταλαβαίνεις. θα σου πω για εκείνους τους εραστές που είδαν δυο φορές τις καρδιές τους να μπαίνουν μες τις φλόγες. Θα σου πω την ιστορία εκείνου του βασιλιά που πέθανε χωρίς να καταφέρει να σε βρει. Μη μ αφήνεις Συχνά κάποιος βλέπει να βγαίνει μια καινούρια φωτιά από ένα παλιό ηφαίστειο που θεωρούσαν ότι έχει σβήσει. Λένε, πως υπάρχει καμένη γη που παράγει πιο πολύ σιτάρι και από τους καλύτερους Απρίληδες. Και όταν έρχεται το βράδυ και ο ουρανός τρεμοφέγγει δεν παντρεύονται το μαύρο και το κόκκινο; Mη μ αφήνεις! Δεν θα κλάψω άλλο, δεν θα μιλήσω άλλο, Θα κρυφτώ ακριβώς εδώ για να σε κοιτάζω, να χορεύεις και να χαμογελάς, για να σε ακούω να τραγουδάς και μετά να γελάς Άσε με να γίνω η σκιά της σκιάς σου, η σκιά του χεριού σου, η σκιά του σκύλου σου, αλλά РАЗГОВОР У ТЕЛЕВИЗОРА Διάλογος μπροστά σε μια οθόνη τηλεόρασης (ένα ζευγάρι) (υναίκα) Κοίτα Βάνια, τους αστείους κλόουν! Το στόμα τους είναι τόσο μεγάλο σαν παλιό πορτοφόλι μπορείς να το κλείσεις με κορδόνια Α ρε Βάνια, κοίτα πόσο μουτζουρωμένος από τις μπογιές είναι, η φωνή του είναι σαν του μεθύστακα! Κι αυτός εδώ μοιάζει, αλλά όχι, το εννοώ με τον κουνιάδο σου που πίνει το ίδιο πολύ. Κοίτα, κοίτα Βάνια, έχω δίκιο έτσι; (Άντρας) Κοίτα Ζίνα, μην τσιγκλάς τον κουνιάδο μου Ό, τι και να ναι, είναι συγγενής μου. Κοίτα τον εαυτό σου, είσαι και μουτζουρωμένη και κάπνα ζέχνεις, θα σε κανονίσω! Από το να μιλάς, καλύτερα να τραβήξεις σε κανένα μαγαζί [για αλκόολ] Δεν θα πας; Τότε θα πάω μόνος μου Κουνήσου! (υναίκα) Κοίτα ρε Βάνια, αυτούς τους νάνους! Κοίτα, φορούν αληθινό ζέρσεΐ, με ύφανση καλή. Στο δικό μας πέμπτο εργοστάσιο ραπτικής που δουλεύω, δεν νομίζω ότι μπορεί να ράψει κανείς κάτι τέτοιο Αλλά εσένα Βάνια, όλοι οι φίλοι σου είναι αλήτες! και φοράνε και πατσαβούρες Πίνουν από το πρωί και πίνουν και σαβούρα. (Άντρας) Οι δικοί μου οι φίλοι μπορεί να μην φορούν ακριβά ρούχα αλλά δεν κλέβουν την οικογένειά τους Τις βλακείες που πίνουν, τις πίνουν από οικονομία Εντάξει, πίνουν από το πρωί, αλλά με δικά τους λεφτά Κοίτα Ζίνα, θυμάμαι είχες ένα φίλο από το εργοστάσιο με τα λάστιχα, εκείνος, θυμάσαι; Έπινε βενζίνη, θυμήσου Ζίνα (υναίκα) Κοίτα Βάνια, τα παπαγαλάκια! Μα την Παναγία, θα φωνάξω! Και ποιος είναι αυτός με την κοντή φανελίτσα; Εγώ Βάνια, θέλω να έχω το ίδιο! Στο τέλος του τριμήνου, Βάνια όταν θα πάρεις το μπόνους θέλω κι εγώ τέτοιο Τι μου λες «άσε με»; Είναι κρίμα, Βάνια. (Άντρας) Εσύ καλύτερα να μην μιλάς γιατί πάει το μπόνους στο τέλος του τριμήνου! Ποιός έγραφε τα παράπονα στη δουλειά μου; Τα ξέρω, τα έχω διαβάσει! Κοίτα, απ την άλλη και το μπλουζάκι να φορέσεις, χάλια θα φαίνεται. ια να το ράψουμε θέλουμε δυο μέτρα ύφασμα, τα λεφτά πού θα τα βρούμε; (υναίκα) Πω, πω, κοίτα τους ακροβάτες! Κοίτα πως στριφογυρνά αυτός, ο άξεστος! Ο διευθυντής σας πρόσφατα στο κλαμπ έτσι χοροπήδαγε Κι εσύ Βάνια, θα ρθεις σπίτι και θα πέσεις στο κρεβάτι. Ή θα φωνάζεις άμα δεν είσαι μεθυσμένος Κοίτα, τι κάνεις; (Άντρας) Εσύ Ζίνα, με τσαντίζεις, όλο με προσβάλλεις, με τις κωλοτούμπες που κάνω όλη μέρα! έρχομαι σπίτι και πάλι εσένα βλέπω! Κι εσύ βέβαια είσαι αυτός που με παρασύρει να πάω να ψωνίσω κι εκεί βλέπω τους φίλους μου κι όπως καταλαβαίνεις εγώ μόνος μου δεν πίνω! Monology Μονόλογος Κarel Kryl 1. Σ ένα αίθριο μια σκιά πέφτει ανάμεσα στις λέξεις, και εσύ και εγώ είμαστε σιωπηλοί, και μετά ξαναμιλάμε, τη ζωή την έχουμε ζήσει και οι δαίμονες μένουν σιωπηλοί στη γωνία, μιλάμε και οι δυο, αλλά δεν καταλαβαινόμαστε. 2. Η ζωή μου είναι ένας ζητιάνος που περπατά μέσα σ ένα σκοτεινό τοπίο, Σκέφτομαι μια άλλη γυναίκα, εσύ σκέφτεσαι ένα άλλον άντρα, ένας πληγωμένος παρίας και η περηφάνια μιας βαρόνης, μιλάμε και οι δυο, αλλά δεν καταλαβαινόμαστε. Δύο σε ένα τραπέζι, πάνω ένα βάζο με λουλούδια, δύο τραγούδια σε χαμηλό τόνο-δύο καράβια ανάμεσα σε παγόβουνα, και σάλιο από το σαγόνι του δράκου σ ένα ποτήρι αλκόολ, όσο περισσότερο μένουμε εδώ μόνοι, τόσο περισσότερο είμαστε εδώ μαζί, λα λα λα 3.Πίσω από το βουϊτό των ντίσκο και τον κόσμο των δολοφονιών, σχεδόν αγγιζόμαστε, αλλά παραμένουμε πίσω από ένα τοίχο, με τη σκέψη συναισθημάτων που κάποτε είχαμε, μιλάμε και οι δυο, αλλά δεν καταλαβαινόμαστε. 4.Οι λέξεις ακολουθούν τις λέξεις αλλά δεν βγάζουν νόημα, μ ένα σωρό σαπισμένων λουλουδιών που δεν δόθηκαν, συμβόλαια ιδιοκτησίας και εισπνέον νέφος εσύ κι εγώ είμαστε σιωπηλοί σ ένα διπλό μονόλογο. R: Μόνο σάλιο απ το σαγόνι του δράκου σ ένα ποτήρι αλκόολ, τόσο απεριόριστα μόνος, τόσο ατελείωτα μαζί, δύο σ ένα τραπέζι, δυο καράβια ανάμεσα σε παγόβουνα, πολύ μακριά από το μόλο και στο σκοτάδι πάνω στα νερά. λα λα λα

15 Les bonbons (version 1967) Οι καραμέλες (εκδοχή του 1967) Ήρθα να πάρω τις καραμέλες μου Βλέπεις, Ζερμαίν, πόνεσα πολύ Όταν μου είπες αυτή τη σκέψη σου ια τα μακριά μου μαλλιά Ο χωρισμός είναι χαζός και βίαιος Ήρθα να πάρω τις καραμέλες μου Τώρα είμαι ένα άλλο αγόρι Μένω στο Ξενοδοχείο Ζωρζ V Δεν έχω την προφορά των Βρυξελλών Εξάλλου κανείς δεν έχει πια την προφορά αυτή Εκτός από το Μπρελ στην τηλεόραση Ήρθα να πάρω τις καραμέλες μου Όταν ο πατέρας μου μ εκνευρίζει του λέω «Αει» Αποκαλώ τη μητέρα μου νευροπαθή Η αλήθεια είναι ότι ο πατέρας μου υποτάσσεται Ενώ η μητέρα είναι λίγο σνομπ Όλα αυτά είναι το χάσμα των γενεών Ήρθα να πάρω τις καραμέλες μου Και όσα σαββατόβραδα μπορώ Ζερμαίν, ακούω τα μαλλιά μου που μεγαλώνουν Κάνω γκλου γκλου και μιαμ μιαμ Παρελαύνω φωνάζοντας: ειρήνη στο Βιετνάμ ιατί τελικά έχω τις απόψεις μου Ήρθα να πάρω τις καραμέλες μου Μα αυτός είναι ο μικρός σας αδερφός Δεσποινίς Ζερμαίν, είναι αυτός ο ψηλολέλεκας Σας έφερα καραμέλες Επειδή τα λουλούδια είναι φθαρτά Οι καραμέλες είναι τόσο νόστιμες Αν και τα λουλούδια είναι πιο παρουσιάσιμα Κυρίως όταν βρίσκονται στη μπουτονιέρα Σας έφερα καραμέλες ЛИРИЧЕСКАЯ Το λυρικό τραγούδι Εκεί που τα δάχτυλα των ελάτων τρέμουν, γοητευμένα, Και τα πουλιά κελαηδούν το αγχωμένο τους κουβεντολόι, Ζεις σ ένα δάσος μαγεμένο και άγριο Και δεν μπορείς ποτέ να του ξεφύγεις. Άφησε τα κεράσια να ανθίσουν, να στεγνώσουν στον άνεμο όπως το δέρμα, Άσε τις πασχαλιές να λυγίσουν στη βροχή. Θα σε βοηθήσω ακόμη και να φύγεις από αυτό το μέρος ια αίθουσες γεμάτες με το πάθος του οργανοπαίκτη. Άγριες μάγισσες σε έχουν κρατήσει για χιλιάδες χρόνια μακριά από εμένα και από την ευχαρίστηση του κόσμου, Και οι κατάρες τους σε έχουν πείσει ότι τίποτα δεν συγκρίνεται Με τη γοητεία αυτού του μαγικού δάσους. Píseň neznámého vojína Tο τραγούδι του άγνωστου στρατιώτη Και οι δύο αντιπροσωπείες βάζουν στεφάνια στον τάφο του άγνωστου στρατιώτη. Και τι καταλαβαίνει ο άγνωστος στρατιώτης από αυτό; Ukolébavka Νανούρισμα Karel Kryl Κοιμήσου, γιε μου, κοιμήσου, κλείσε τα μάτιαδύο μπλε λουλούδια με βαθυκύανη απόχρωση, μια μέρα θα είναι γκρι σαν το μέταλλο, η ανάσα και το φιλί του λουλουδιού θα μυρίζουν όπως ο καπνός. [:Στο γύρισμα του αιώνα θα μαλακώσουν στα χέρια σου το πρώτο ή το πέμπτο σου, πριν οποιοσδήποτε το προσέξει, οι πληγές θα τα σημαδέψουν και θα γίνεις σαν τον πατέρα σου Κοιμήσου, γιε μου, κοιμήσου, κλείσε τα μάτια σου, η μάνα σου θα πλύνει τις πάνες, θα παραμεγαλώσεις από το γάλα, θα κάτσεις σε ένα μπαρ, θα πιεις από διαφορετικό ποτήρι. [:Και αφού υπάρχουν και άσχημες στιγμές, θα σε επιστρατεύσουν, θα σου δώσουν ένα όπλο αντί για κοπίδι, το ποτό και όχι τα όπλα θα σου διδάξει να υποχωρείς και θα γίνεις σαν τον πατέρα σου. :] ι αυτό κοιμήσου, γιε μου, κοιμήσου, η ανεπάρκεια στέρεψε το κελάρι και η φτώχεια ζει μέσα στο κελάρι, η μάνα θα σε εγκαταλείψει στο νηπιαγωγείο στη γωνία, όταν η νύχτα γίνει μέρα [: Θα σου δώσουν μια συνταγή για να λες ψέματα και η εύρεση είναι απώλεια, συμβιβασμός, απομόνωση, είναι ό, τι θα μείνει από τη ζωή σου και θα γίνεις σαν το πατέρα σου :] ПЕСНЯ О ЗЕМЛЕ To τραγούδι της γης Ποιος είπε ότι «Όλα έχουν γίνει στάχτη; Δεν υπάρχει πια σπόρος που στη η μπορεί να φυτευτεί;» Ποιος είπε ότι η η είναι τώρα νεκρή; Όχι! Απλά έχει ημερεύσει για λίγο καιρό. Tη μητρότητα δεν μπορεί να την αφαιρέσεις από τη η, όπως δεν μπορείς να αδειάσεις το νερό από τη θάλασσα Ποιος πίστεψε ότι η η έχει καεί Όχι! Έχει σκοτεινιάσει από τη θλίψη. Όπως οι πληγές έτσι και τα χαντάκια άνοιξαν Και οι κρατήρες όπως οι πληγές χασμουριούνται υμνά νεύρα της ης, την επίγεια θλίψη γνωρίζουν. Sergei Prokofiev Romeo and Juliet Νοεµβρίου 2008 Ο χορογράφος Youri Vàmos µεταφέρει την κλασική ιστορία αγάπης του Σαίξπηρ στην Ιταλία του Μεσοπολέµου. Άσε τη δροσιά του πρωινού να μην λάμπει στο γρασίδι, Άσε το φεγγάρι και το σκοτεινό ουρανό να φιλονικούν. Θα σε βοηθήσω ακόμη και να φύγεις από αυτό το μέρος ια ένα αρχοντικό με θέα στα χαλίκια της παραλίας. Υπάρχει ποτέ η στιγμή, τη νύχτα ή την ημέρα, Που έρχεσαι σε μένα αγχωμένος ή δειλός; Έλα στα χέρια μου και θα σε στείλω μακριά Σ ένα μέρος που κανένας δεν θα μας ανακαλύψει. Αν θες να κλέψεις, ευχαρίστως θα πάω με τους κλέφτες- Ή μάταια προσπαθώ να σε ξελογιάσω; Αν το αρχοντικό δεν είναι άδειο, τότε μια καλύβα σκεπασμένη με φύλλα Σίγουρα θα σου αρκεί στον παράδεισο. 41. Karel Kryl Θα τα αντέξει όλα, θα τα προσπεράσει Μην ξεγράψεις τη η σαν να ήταν ανάπηρη! Ποιος είπε ότι η η δεν τραγουδά; Ότι έχει σωπάσει αιώνια; Όχι! Αντηχεί και σιωπά στα βογκητά, που έρχονται από όλες τις πληγές και τις ρίζες της, ιατί η η είναι πραγματικά η ψυχή μας, Και μια ψυχή δεν μπορεί να ποδοπατηθεί από τις μπότες! Ποιος πίστεψε ότι η γη έχει καεί; Όχι! Απλά έχει ημερεύσει για λίγο καιρό. P H O T O : D I A N A Z E H E T N E R G R A F I C K Ý N Á V R H / G R A P H I C D E S I G N : M I L A N J A R O Š Χορογραφία: Youri Vàmos Συµµετέχει η Συµφωνική Ορχήστρα του Εθνικού Θεάτρου της Πράγας

16 ΡΩΜΑΙΟΣ ΚΑΙ ΙΟΥΛΙΕΤΑ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ Το Εθνικό Θέατρο της Πράγας παρουσιάζει ένα διαχρονικό μπαλέτο, μια παράσταση με τρία θεματικά μοτίβα: τη ζωή, την αγάπη και το θάνατο. Πρόκειται για το πρώτο μπαλέτο που δημιούργησε ο διάσημος χορογράφος Youri Vàmos για το Μπαλέτο της Deutsche Oper am Rhein το Καινοτομία της παραγωγής του Vamos ήταν ότι μετέφερε το σκηνικό του μπαλέτου από την περίοδο της Ιταλικής Αναγέννησης στη δεκαετία του 30, την εποχή δηλαδή που ο Sergei Prokofiev είχε συνθέσει το έργο. Η ανεξάντλητη διάθεση για ζωή, η ευαισθησία των χαρακτήρων, το πνεύμα και ο ενθουσιασμός διαπερνούν όλο το μπαλέτο με φόντο τις εντυπωσιακές ερωτικές σκηνές. Ο χορογράφος συνέλαβε αυτό το μπαλέτο ως την ιστορία δύο νέων ανθρώπων που παρά τη νεότητα και την αφέλεια που τους χαρακτηρίζει, τηρούν τη δέσμευση της αιώνιας αγάπης αγνοώντας τις συνέπειες. Τα δυνατά συναισθήματα των δύο κεντρικών ηρώων απαιτούν από τους χορευτές υποκριτικές ικανότητες και φυσικά μια πολύ δυνατή χορευτική τεχνική. Sergei Prokofiev ( ) ROMEO AND JULIET Λιμπρέτο: Youri Vàmos πάνω στο έργο του William Shakespeare και Leonida Lavrovského Χορογραφία: Youri Vàmos Σκηνικά και κουστούμια: Michael Scott Φωτισμοί: Klaus Gärditz Υπεύθυνοι σκηνής: Joyce Cuoco, Alexej Afanassiev, Michal Matys Δάσκαλοι: Veronika Iblová, Igor Žukov, Michaela Černá, Nelly Danko Μαέστρος: Oliver Dohnányi / Sergei Poluektov Χορευτές: Σολίστες και Χορός του Εθνικού Θεάτρου ΣΤΟΥΣ ΚΥΡΙΟΥΣ ΡΟΛΟΥΣ: Ρωμαίος Ιουλιέτα Mερκούτιος Μπενβόλιο Tυπάλδος Πάρης Michal Štípa Adéla Pollertová Alexandre Katsapov Viktor Konvalinka Jiří Kodym Gerald Neeb ΑΝΤΙ ΠΡΟΛΟΟΥ «Στην ιστορία κάθε μορφής τέχνης υπάρχουν έργα που σηματοδοτούν το ξεκίνημα μιας νέας φάσης. Ένα τέτοιο έργο, που σημάδεψε την περαιτέρω εξέλιξη του μπαλέτου του 20ου αιώνα είναι ο Ρωμαίος και Ιουλιέτα του Sergei Prokofiev. Κάθε φορά που το παρακολουθούμε, μπορούμε να αντιληφθούμε εντονότερα τη βαθιά του σημασία και το πρωτοποριακό του πνεύμα.» Aram Khachaturian Στην παγκόσμια λογοτεχνία οι ιστορίες ερωτευμένων ζευγαριών που στην πορεία τους συναντούν αμέτρητα εμπόδια είναι ανάμεσα στις πιο δημοφιλείς. Αναρίθμητες είναι οι περιπτώσεις με τέτοιες μορφές βασανισμένων ηρώων που συνήθως αντιμετωπίζουν αδιέξοδες καταστάσεις πέρα από κάθε φαντασία. Ωστόσο, στη λαϊκή κουλτούρα λίγα είναι τα ζευγάρια που μπορούν να θεωρηθούν δημοφιλή, διαχρονικά ή ακόμα και καλτ. Μια τέτοια περίπτωση είναι η ιστορία του Ρωμαίου και της Ιουλιέτας, δύο νέων από αντιμαχόμενα οικογενειακά στρατόπεδα που αγαπιούνται με πάθος σε μια εποχή που κυριαρχεί η βεντέτα και η θεοκρατία. Παρόλο που ο έρωτας τους έχει τραγικό τέλος, πεθαίνοντας ο ένας στην αγκαλιά του άλλου, οι οικογένειές τους έρχονται πιο κοντά. Μόνο η πένα ενός αριστοτέχνη σαν του William Shakespeare θα μπορούσε να χαρίσει σε μια τέτοια ιστορία τόσο καταπληκτικά γνωρίσματα δίνοντας έμπνευση σε γενιές και γενιές καλλιτεχνών. Μελετώντας τη δική του εκδοχή της ιστορίας, συνθέτες όπως ο Hector Berlioz, Pyotr llyich Tchaikovsky και Leonard Bernstein έχουν δημιουργήσει αθάνατα μουσικά έργα. Στην ιστορία του μπαλέτου, το θέμα του ανολοκλήρωτου έρωτα είναι αναπόσπαστα συνδεδεμένο με το έργο του Sergei Prokofiev. Από τη μεριά του ο μεγάλος δημιουργός οφείλει πολλά στην Τσεχία, τη χώρα που πρωτοστάτησε στην κινητοποίηση του ενδιαφέροντος του κοινού αλλά και όλου του κόσμου του μπαλέτου για το έργο του, ανεβάζοντας την παγκόσμια πρεμιέρα του Ρωμαίος και Ιουλιέτα στην πόλη Brno στις 30 Δεκεμβρίου του Αυτός είναι και ένας επιπλέον λόγος που το Μπαλέτο του Εθνικού Θεάτρου της Πράγας θεώρησε υποχρέωσή του να περιλάβει το έργο του Proκοfiev στο κύριο ρεπερτόριό του. ΑΠΟ ΤΗ ΣΥΛΛΗΨΗ ΤΗΣ ΙΔΕΑΣ ΣΤΗ ΧΟΡΟΡΑΦΙΑ (ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟ ΧΟΡΟΡΑΦΟ YOURI VÁMOS) Κύριε Vámos, πώς ήταν η πρώτη σας επαφή με το έργο «Ρωμαίος και Ιουλιέτα»; Πρώτη φορά ήρθα σε επαφή με αυτό το έργο στα φοιτητικά μου χρόνια. Σίγουρα τότε δεν το θεώρησα σημαντικό και σε καμία περίπτωση δεν με συνεπήρε. Ίσως γιατί τότε ήμουν ο ίδιος μπλεγμένος σε ερωτικές περιπέτειες και δεν είχα διάθεση να διαβάζω για τα μπλεξίματα των άλλων. Αργότερα όμως παρακολουθώντας μια παράσταση του Ρωμαίος και Ιουλιέτα στη θρυλική χορογραφία του Leonid Lavrovsky στην Κρατική Όπερα της Βουδαπέστης, εντυπωσιάστηκα. Εκείνη η παράσταση έπαιξε αποφασιστικό ρόλο για μένα αφού αμέσως μετά το τέλος των καλλιτεχνικών μου σπουδών χόρεψα το ρόλο του κόμη Πάρη στην ίδια παραγωγή στη Βουδαπέστη. Αργότερα χόρεψα τους ρόλους του Τυπάλδου και του Ρωμαίου στις διάσημες χορογραφίες του John Cranko στην Κρατική Όπερα της Βαυαρίας. Ο ρόλος του Ρωμαίου- για πολλά χρόνια- με μια αρκετά νεότερη παρτενέρ, ήταν από τις εμπειρίες που επηρέασαν περισσότερο την καλλιτεχνική μου εξέλιξη. Αυτός ο ρόλος αλλά και η μουσική που τον συνοδεύει έχουν ουσιαστικά «μεγαλώσει» μέσα στο σώμα μου. Ποια ήταν η πρόθεση σας όταν καταπιαστήκατε με το δραματουργικό κομμάτι του έργου; Η παραγωγή ενός τέτοιου έργου σημαίνει ότι πρώτα απ όλα προσπαθείς να πεις μια ιστορία. Στην αρχή έκανα στον εαυτό μου μερικές απλές ερωτήσεις: «Σε ποιους απευθύνομαι και πώς θα πω την ιστορία ώστε να είναι ενδιαφέρουσα και αξιόπιστη στην εποχή που ζούμε; Ποιος είναι ο στόχος της ιστορίας; Πότε και πού εκτυλίσσεται η υπόθεση;» Σε αυτό το σημείο, καταλάβαμε ότι ήταν πολύ σημαντικό να τοποθετήσουμε την ιστορία σ ένα νέο πλαίσιο, χρονικό και τοπικό. Μιλάω στον πρώτο πληθυντικό, γιατί στη σύλληψη της χορογραφίας συμμετείχε και ο συνεργάτης μου Joyce Cuoco, όπως και ο σκηνογράφος και ενδυματολόγος Michael Scott, με τον οποίο μας συνδέει συνεργασία πολλών χρόνων. Μετά από πολλή σκέψη αποφασίσαμε ότι δεν θα στήναμε το έργο την εποχή της Αναγέννησης. Πρώτον γιατί η εποχή αυτή μας φαινόταν πολύ μακρινή και δεύτερον γιατί το μπαλέτο είχε τοποθετηθεί σε αυτή την περίοδο πολύ συχνά σε προγενέστερες παραγωγές. Το να μεταφέρουμε το έργο Ρωμαίος και Ιουλιέτα στη σημερινή εποχή μας ενθουσίασε. ρήγορα όμως εγκαταλείψαμε την ιδέα με τη σκέψη ότι η κλασική μουσική του έργου δύσκολα θα μπορούσε να εκφράσει την ατμόσφαιρα της εποχής μας. Τελικά όμως η μουσική είναι αυτή που μας έδωσε και τη λύση. Η παρτιτούρα για το Ρωμαίος και Ιουλιέτα γράφτηκε από τον Prokofiev στις αρχές του Σύμφωνα με το σκεπτικό μας, το έργο τοποθετείται περίπου εκείνη την εποχή, 1920 με 1930, σε μια ιταλική πόλη και όχι απαραίτητα στη Βερόνα. Διαισθανθήκαμε ότι το θρησκευτικό στοιχείο του μπαλέτου στη μορφή του ιερέα Λόρενς ή η ιστορία του κρυφού γάμου είναι κάποια χαρακτηριστικά του έργου που γίνονται κατανοητά σ ένα τέτοιο χρονικό πλαίσιο αλλά ότι απευθύνονται και σε ένα σύγχρονο κοινό. Φοβηθήκατε ποτέ ότι διαλέγοντας ένα τέτοιο χρονικό πλαίσιο για το έργο, ίσως πέφτατε πάνω στο κίνημα του φασισμού που διαπότισε την πολιτική ζωή της Ιταλίας το 1922; Όχι, συνειδητά δεν συμπεριέλαβα στο έργο αυτό το κομμάτι της ιταλικής ιστορίας. Παρόλο που ο Ρωμαίος και Ιουλιέτα είναι τραγωδία, δεν λείπουν οι κωμικές στιγμές και η αισιοδοξία. Οπότε η φύση και το περιεχόμενο του έργου δεν συνδέεται πουθενά με το φασισμό. Δεν ήθελα να παρουσιάσω στη σκηνή τους «μαυροπουκαμισάδες», όπως τους

17 αποκαλούν στην Ιταλία, δηλαδή τις παραστρατιωτικές φασιστικές ομάδες, αλλά ούτε και να δώσω βήμα στην πολιτική των φυλετικών διακρίσεων. Το έργο αφορούσε διαφορές μεταξύ οικογενειών, μια βεντέτα δηλαδή, χωρίς θρησκευτικές ή πολιτικές ρίζες. Πόσο έχετε απομακρυνθεί από το αρχικό λιμπρέτο; Oυσιαστικά μόνο όταν ένιωθα ότι το έργο «έκανε κοιλιά». Έτσι εγκατέλειψα τους ρόλους της νοσοκόμας και της Ροσαλίνα. Πιστεύω ότι αυτοί οι ρόλοι και οι ιστορίες γύρω από αυτούς, πιο πολύ παρεμπόδιζαν παρά εμπλούτιζαν τη δυναμική του έργου και τη ροή της ιστορίας. Με το ίδιο σκεπτικό αντιμετώπισα και το Χορό των Κρίνων. Επίσης στην παραγωγή αυτή έριξα λιγότερο βάρος στο ρόλο του Λόρενς. Πώς αντιμετωπίσατε το ρόλο του Λόρενς στην παραγωγή σας; Τι ρόλο παίζει πραγματικά αυτός ο χαρακτήρας στο έργο; Πρώτα απ όλα ο μοναχός Λόρενς είναι ένας άνθρωπος της εκκλησίας που σκέπτεται και πράττει σύμφωνα με τις προσταγές της πνευματικής του οικογένειας. Σε μερικές από τις σκηνές του, ο Shakespeare έχει δώσει μεγάλη έμφαση. Ο Λόρενς δέχεται να παντρέψει τους δύο νέους όχι τόσο για να εξομαλύνει ή να φουντώσει τις μεταξύ τους οικογενειακές έχθρες, αλλά για να εμποδίσει τη «διολίσθηση της παθιασμένης αγάπης τους σε μια θανάσιμη αμαρτία». ι αυτό και σ ένα άλλο σημείο του έργου, ο Λόρενς νιώθει υποχρεωμένος να βοηθήσει την Ιουλιέτα και να εμποδίσει το γάμο της με τον Πάρη αφού αυτό θα οδηγούσε σε διγαμία. Με μια φράση, ο Λόρενς δεν είναι μόνο σύμμαχος των δύο ερωτευμένων αλλά ένας χαρακτήρας που υπηρετεί συνειδητά τη θρησκευτική ηθική. Φυσικά, πρόκειται για ένα χαρακτήρα γεμάτο ένταση και εσωτερικές συγκρούσεις. Αν μιλάγαμε γι αυτόν με περισσότερες λεπτομέρειες, θα μπορούσαμε να φτιάξουμε ένα καινούριο μπαλέτο. Ποιοι είναι τελικά ο Ρωμαίος και η Ιουλιέτα; Eίναι δύο νέοι άνθρωποι, χωρίς εμπειρίες από τη ζωή και ίσως αρκετά αφελείς στην αρχή της ιστορίας, αλλά ικανοί να νιώσουν ένα πολύ δυνατό πάθος με όλα του τα συνεπακόλουθα. Εκεί κρύβεται και όλη η δυσκολία για τους πρώτους χορευτές αλλά και το χορογράφο. Πάσχισα να παρουσιάσω στη σκηνή δύο δυνατούς χαρακτήρες που ξέρουν να αγαπούν και να πεθαίνουν γι αυτό, δύο χορευτές με θεατρικές δυνατότητες, δύο πλάσματα γεμάτα ζωντάνια και όχι μια καρικατούρα δυο ονειροπόλων και ρομαντικών νέων Είναι ο Ρωμαίος και η Ιουλιέτα θύματα μιας απλής οικογενειακής διαμάχης; Ή μήπως η αγάπη τους δεν χωρά στα στενά περιθώρια του κοινωνικού τους περίγυρου; Αν πάρουμε τη λογική αλληλουχία των γεγονότων, πεθαίνουν εξαιτίας μιας σειράς ατυχών γεγονότων. Ο Ρωμαίος δεν προλαβαίνει να ειδοποιηθεί, πιστεύει ότι η Ιουλιέτα είναι νεκρή και αυτή με τη σειρά της ξυπνάει όταν πια είναι πολύ αργά. Ας υποθέσουμε ένα εναλλακτικό σενάριο με μια θετική εξέλιξη στη σκηνή με τον τάφο. Αν σε μια αναλαμπή κατανόησης, οι γονείς του Ρωμαίου και της Ιουλιέτας δέχονταν πίσω τα παιδιά τους, θα είχαν υπερβεί τις αντιθέσεις και θα είχαν ξεχάσει τον ανταγωνισμό. Θα υπήρχαν όμως ήδη πολλά άλλα θύματα της βεντέτας, όπως ο Μερκούτιος και ο Τυπάλδος, που θα απειλούσαν το μέλλον των δύο ερωτευμένων. Ο Ρωμαίος και η Ιουλιέτα δεν θα έμεναν πολύ καιρό ευτυχισμένοι. Ίσως μια αγάπη με τόσο πάθος είναι καταδικασμένη να καταστραφεί σε πολύ σύντομο διάστημα. Θα μπορούσατε να περικλείσετε το περιεχόμενο του μπαλέτου σε μία μόνο φράση; Όχι, δεν θα μπορούσα. Το έργο μου φαίνεται αρκετά περίπλοκο για να κάνω κάτι τέτοιο. Ωστόσο υπάρχει μια φράση του Peter Brook αναφορικά με τον Σαίξπηρ που μου έχει κάνει εντύπωση και θα ήθελα να την αναφέρω: «Ο ποιητής έχει τα πόδια του μέσα στη λάσπη και ατενίζει τ αστέρια μ ένα στιλέτο στα χέρια». Με τρεις λέξεις: ζωή, αγάπη, θάνατος. «Η χορογραφία του Vamos είναι εκπληκτική καθώς έχει τη δυνατότητα να αγγίζει την καρδιά του κοινού, πράγμα καθόλου εύκολο όταν πρόκειται για ένα από τα πιο γνωστά έργα παγκοσμίως» The Prague Post online

18

19 SERGEI PROKOFIEV ΡΩΜΑΙΟΣ ΚΑΙ ΙΟΥΛΙΕΤΑ-Η ΠΡΕΜΙΕΡΑ ΤΟΥ ΜΠΑΛΕΤΟΥ Ενώ ήταν ακόμη στο Παρίσι, ο Prokofiev έβαλε στόχο να δημιουργήσει ένα μπαλέτο μ ένα θέμα γεμάτο από μεταφορικές έννοιες. Προσπαθώντας να βρει λύση ζήτησε να του στείλουν έργα μεγάλων Ρώσων συγγραφέων. Όταν γύρισε στη Σοβιετική Ένωση, ο καλλιτεχνικός διευθυντής του θεάτρου Κίροφ του Λένινγκραντ, Sergei Radlov, γνώστης των έργων του Σαίξπηρ, του πρότεινε την ιστορία του Ρωμαίου και Ιουλιέτας. Περίπου το Δεκέμβριο του 1934 μια άλλη προσωπικότητα των γραμμάτων, ο Αdrian Piotrovsky του πρότεινε τρία λογοτεχνικά θέματα που θα μπορούσαν να γίνουν μπαλέτα: Peleas and Melisanda, Tristan and Isolde και για άλλη μια φορά το Romeo and Juliet. Ο Prokofiev σε μια απόφαση που τον δικαίωσε αργότερα, διάλεξε το Ρωμαίος και Ιουλιέτα και άρχισε τις διαπραγματεύσεις με το θέατρο Κίροφ. Το θέατρο έκανε πίσω την τελευταία στιγμή, οπότε τελικά ο Prokofiev μετέφερε το συμβόλαιό του στο θέατρο Μπολσόι. Από την αρχή ο Prokofiev είχε να αντιμετωπίσει την υποτιμητική συμπεριφορά των «συναδέλφων» του, οι οποίοι πίστευαν ότι η μετουσίωση ενός δραματικού έργου σε μπαλέτο με κατανοητή και ρεαλιστική χορευτική γλώσσα, είναι ανέφικτη. Κατά τη διάρκεια της άνοιξης του 1935 ο Prokofiev μαζί με τον Radlov εξέτασαν διεξοδικά το λιμπρέτο του έργου και στις 16 Μαΐου του 1935 ολοκλήρωσαν την τελική μορφή μιας πρώτης εκδοχής στο Λένινγκραντ. Το τελικό λιμπρέτο περιείχε 55 κομμάτια, ενώ το αρχικό, πιθανώς είχε 58. Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι προσπάθησαν να σχεδιάσουν ένα χαρούμενο τέλος για την ιστορία με την επανένωση του ζευγαριού και πιθανώς ένα μίνι χορευτικό ντουέτο. Μόλις ολοκληρώθηκε το λιμπρέτο, η σύνθεση της μουσικής κύλησε πολύ γρήγορα μέσα στο καλοκαίρι του 1935, με τον Prokofiev να δουλεύει κυρίως στο Polenkovo, το κέντρο αναψυχής του Θεάτρου Μπολσόι. Σε αντίθεση με την οξύτατη σαρκαστική διάθεση και τα πειράματα με τη συναισθηματική αντίληψη που χαρακτήριζαν τα προηγούμενα μπαλέτα του, στο Ρωμαίος και Ιουλιέτα επέλεξε μια πιο ρεαλιστική μεθοδολογία, την οποία ενστερνίζονταν πολλοί από τους Ρώσους κριτικούς και γνώστες του μπαλέτου εκείνης της εποχής. Η δεύτερη Πράξη ολοκληρώθηκε μ ένα απόσπασμα για πιάνο στις 22 Ιουλίου, η τρίτη Πράξη τελείωσε στις 29 Αυγούστου και έως τις 8 Σεπτεμβρίου του 1935 είχε ολοκληρωθεί όλο το μπαλέτο. Στις αρχές Οκτώβρη ή πρώτη ακρόαση της σύνθεσης πραγματοποιήθηκε στο Beethoven Hall του Θεάτρου Μπολσόι. Παρόλο που η εφημερίδα Izvestia μίλησε για μια «νεωτεριστική ρεαλιστική γλώσσα», «άναψε» μια έντονη συζήτηση σχετικά με τη σύνθεση και τη δραματουργική της σύλληψη. Ως βασικό θέμα αναδείχτηκε το χαρούμενο τέλος του μπαλέτου- η επαναφορά της Ιουλιέτας στη ζωή και ο τελευταίος χορός των δύο νέων. Ο Prοkofiev γράφει σχετικά με αυτό στην αυτοβιογραφία του ότι: «Οι λόγοι που μας οδήγησαν σ αυτή τη βαρβαρότητα ήταν καθαρά χορογραφικοί. Οι ζωντανοί μπορούν να χορεύουν, ενώ οι νεκροί όχι. Ένα στοιχείο που επίσης μας δικαιολογεί είναι ότι και ο ίδιος ο Σαίξπηρ είχε δεύτερες σκέψεις όταν έγραφε τον τραγικό επίλογο του Βασιλιά Ληρ ή όταν γράφοντας τους Δύο Άρχοντες της Βερόνας έδωσε χαρούμενο τέλος. Είναι ενδιαφέρον ότι ενώ το Λονδίνο αρκέστηκε στο εξής σχόλιο: ο Prokofiev έγραψε ένα μπαλέτο για τον Ρωμαίο και την Ιουλιέτα με χαρούμενο τέλος, οι δικοί μας Σαιξπηρολάτρεις έγιναν βασιλικότεροι του βασιλέους και άρχισαν να υπερασπίζονται τον Βάρδο [Σαίξπηρ]. Παρόλ αυτά με εντυπωσίασε κάτι άλλο. Κάποιος μου είπε: Oυσιαστικά, η γνήσια χαρά και απόλαυση δεν εκφράστηκε μέσα από το έργο σου και είχε δίκιο. Μετά από μερικές συζητήσεις με τους χορογράφους, φάνηκε πως ο θάνατος στο τέλος του έργου μπορούσε να μεταφραστεί στη χορευτική γλώσσα και άλλωστε η μουσική ταίριαζε και σε ένα τέτοιο φινάλε». Η τελική εκδοχή που αποφασίστηκε για το έργο ήταν ένας από τους λόγους που τελικά και το θέατρο Μπολσόι αθέτησε το αρχικό συμβόλαιο και δεν ανέβασε την παράσταση. Η πρώτη εκδοχή του μπαλέτου ενορχηστρώθηκε το Τον επόμενο χρόνο, ο συνθέτης υπέγραψε συμβόλαιο με το Ινστιτούτο Χορογραφίας του Λένινγκραντ που ήθελε να ανεβάσει το μπαλέτο για να γιορτάσει την επέτειο των 200 χρόνων από την ίδρυσή του και αργότερα και με το Opera Theatre του Brno της Τσεχοσλοβακίας. Επειδή το Ινστιτούτο του Λένινγκραντ αποσύρθηκε από τη συμφωνία, τελικά η παγκόσμια πρεμιέρα έγινε εκτός συνόρων Σοβιετικής Ένωσης, στην πόλη του Brno στα τέλη του 1938.

20 ΒΙΟΡΑΦΙΚΑ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΩΝ ΔΗΜΙΟΥΡΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ YOURI VAMOS Χορογράφος - Λιμπρέτο Ο Υouri Vamos γεννήθηκε το 1946 στη Βουδαπέστη, σπούδασε στην Κρατική Σχολή Μπαλέτου και στη συνέχεια δούλεψε ως σολίστας χορευτής στην Κρατική Όπερα της Βουδαπέστης. Το 1972 άλλαξε επαγγελματική στέγη, καταλαμβάνοντας τη θέση του βασικού χορευτή στην Κρατική Όπερα της Βαυαρίας. Έχει φιλοξενηθεί σε παραστάσεις σε θέατρα των Η.Π.Α., του Παρισιού, της Βιέννης, στη Σκάλα του Μιλάνου και στην Κρατική Όπερα του Βερολίνου. Από το 1978 έχει αφοσιωθεί στη χορογραφία. Το 1985 έγινε διευθυντής του Μπαλέτου του Dortmund, δέκα χρόνια αργότερα άρχισε να εργάζεται στην Όπερα της Βόννης, ενώ το 1991 ανέλαβε τη διεύθυνση του Μπαλέτου της Βασιλείας. Την τρέχουσα περίοδο είναι διευθυντής του χορευτικού συνόλου της Deutsche Oper am Rhein, θέση που κατέχει από τη σαιζόν Η καριέρα του είναι γεμάτη από χορογραφικές διασκευές κλασικών μπαλέτων όπως τα: Λίμνη των Κύκνων, Καρυοθραύστης, Η Ωραία Κοιμωμένη, Ρωμαίος και Ιουλιέτα, Σταχτοπούτα και Όνειρο Καλοκαιρινής Νυκτός. Έχει όμως χορογραφήσει και δικά του μπαλέτα όπως το Lucidor, ένα έργο βασισμένο στο μυθιστόρημα του Hugo von Hofmannsthal με μουσική επένδυση από τον Alexander Glazunov, το Julien Sorel με υπόθεση βασισμένη στο μυθιστόρημα Scarlet and Black του Stendhal σε μουσική του Edgar Elgar, το Shannon Rose σε μουσική του Jean Sibelius και το Carmina Burana του Carl Orff. Οι πιο πρόσφατες δουλειές του περιλαμβάνουν το The Othello Case σε μουσική του Leos Janacek, The Rite of Spring του Stravinsky και Coppelia on Montmarte σε μουσική του Leo Delibes. MICHAEL SCOTT Σκηνικά - Κοστούμια εννήθηκε στις Η.Π.Α. αλλά τον κέρδισε η ερμανία, όπου μετακόμισε μόνιμα μετά από έναν καλοκαιρινό κύκλο γλωσσικών σεμιναρίων στο Πανεπιστήμιο του Kassel. Βρέθηκε πλάι στον Walter Perdacher πρώτα ως ασκούμενος και μετέπειτα ως βοηθός. Σπούδασε σκηνογραφία στην Ακαδημία Τεχνών του Μονάχου με δάσκαλο τον Rudolf Heinrich. Ακολούθως δούλεψε ως βοηθός του Jurgen Rose στην Κρατική Όπερα του Μονάχου, του Αμβούργου και στη Βασιλική Όπερα του Λονδίνου. Mαζί με τον Gian-Carlo del Monaco έστησαν 25 παραγωγές, όπως το Werther στη Στουτγκάρδη και το Simone Boccanegra στο Βερολίνο. Το 1991 έφτιαξε τα σκηνικά για την όπερα του Πουτσίνι La fanciulla del West. O Michael Scott έχει υπάρξει το «δεξί χέρι» του Youri Vamos σχεδιάζοντας τα σκηνικά για διάφορες παραγωγές, όπως τα Lucidor, Καρυοθραύστης, Ωραία Κοιμωμένη, Σταχτοπούτα, Σπάρτακος και The Othello Case. KLAUS GARDITZ Φωτισμοί Μετά τη συμπλήρωση των σπουδών του, εστίασε το επαγγελματικό του ενδιαφέρον στους θεατρικούς φωτισμούς. Ξεκίνησε την καριέρα του ως ηλεκτρολόγος σε θέατρα του Neuss. Το 1962 προσελήφθη από την Deutsche Oper am Rhein, όπου ανέλαβε τη θέση του διευθυντή του ηλεκτρολογικού τμήματος και αργότερα του σχεδιαστή φωτισμού. Τη δεκαετία του 90 συνεργάστηκε με καταξιωμένους διευθυντές σκηνής όπως τον Michael Hampe, Kurt Horres, Gunter Kramer, August Everding, Adolf Dresen, Werner, Schoeter και Tobias Richter. Ως σχεδιαστής φωτισμού δούλεψε για τον Erich Walter, Heinz Spoerli και Youri Vamos. Έχει συμμετάσχει σε παραγωγές στο Ανόβερο, στο Βερολίνο, στη Νίκαια, στην Κωνσταντινούπολη και στη Λισσαβόνα.