Σύντομος οδηγός για την επιτυχή συμμετοχή ασθενών σε έρευνες που χρηματοδοτούνται από την ΕΕ. Διδάγματα που αποκομίστηκαν από το έργο U-BIOPRED

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Σύντομος οδηγός για την επιτυχή συμμετοχή ασθενών σε έρευνες που χρηματοδοτούνται από την ΕΕ. Διδάγματα που αποκομίστηκαν από το έργο U-BIOPRED"

Transcript

1 Σύντομος οδηγός για την επιτυχή συμμετοχή ασθενών σε έρευνες που χρηματοδοτούνται από την ΕΕ Διδάγματα που αποκομίστηκαν από το έργο U-BIOPRED

2 Περιεχόμενα Εισαγωγή Σχετικά με την Πρωτοβουλία για Καινοτόμα Φάρμακα... 3 Σχετικά με το έργο U-BIOPRED... 3 Τι είναι το Patient Input Platform σε ένα ερευνητικό έργο... 4 Πρώτα βήματα Συμμετοχή ασθενών το συντομότερο δυνατό... 6 Προϋπολογισμός για αποτελεσματική συμμετοχή ασθενών... 9 Δημιουργία του Patient Input Platform Κατά τη διάρκεια του έργου Παράσχετε συντονισμό και υποστήριξη για τους ασθενείς Επικοινωνείτε τακτικά και με σαφήνεια Υποστηρίξτε την ένταξη συμμετεχόντων Προωθήστε και διαδώστε τα αποτελέσματα Λήξη του έργου Προωθήστε τα ευρήματα της έρευνας εκτός του έργου Παράσχετε δυνατότητες ανταλλαγής γνώσης και εμπειριών Επιπλέον πηγές πληροφόρησης Ευχαριστίες Στοιχεία επικοινωνίας

3 Εισαγωγή Το παρόν είναι ένας σύντομος πρακτικός οδηγός σχετικά με τον τρόπο συμμετοχής των ασθενών σε όλα τα στάδια της έρευνας για την υγειονομική περίθαλψη. Απευθύνεται σε άτομα που συντάσσουν αιτήσεις για ερευνητικά έργα της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) για την υγειονομική περίθαλψη ή που έλαβαν χρηματοδότηση για πρόταση που υπέβαλαν και βρίσκονται στο στάδιο ανάπτυξης του έργου. Μπορεί να σας φανεί χρήσιμος ως παραπομπή καθ όλη τη διάρκεια του έργου σας. Αυτές οι συμβουλές για επιτυχή συμμετοχή ασθενών προέρχονται από την εμπειρία του Patient Input Platform (PIP, Πλατφόρμα συμμετοχής ασθενούς) του έργου U-BIOPRED (Αντικειμενικοί βιοδείκτες για την πρόβλεψη των αποτελεσμάτων των αναπνευστικών παθήσεων), το οποίο υποστηρίζεται από την Πρωτοβουλία για Καινοτόμα Φάρμακα. Σχετικά με την Πρωτοβουλία για Καινοτόμα Φάρμακα Η Πρωτοβουλία για Καινοτόμα Φάρμακα (ΠΚΦ) εργάζεται για τη βελτίωση της υγείας, επιταχύνοντας την ανάπτυξη της νέας γενιάς φαρμάκων και την πρόσβαση των ασθενών σε αυτά, ιδιαίτερα σε τομείς που δεν καλύπτονται οι ιατρικές ή οι κοινωνικές ανάγκες. Αυτό γίνεται μέσω της προώθησης της συνεργασίας των βασικών συντελεστών που συμμετέχουν στην έρευνα για την υγειονομική περίθαλψη, συμπεριλαμβανομένων πανεπιστημίων, φαρμακευτικών εταιρειών, λοιπών εταιρειών που δραστηριοποιούνται στην έρευνα για την υγειονομική περίθαλψη, μικρομεσαίων επιχειρήσεων (ΜΜΕ), οργανώσεων ασθενών και ρυθμιστικών αρχών για τα φάρμακα. Αυτή η προσέγγιση έχει αποδειχτεί ότι είναι ιδιαίτερα επιτυχής και τα έργα της ΠΚΦ προσφέρουν συναρπαστικά αποτελέσματα, τα οποία συμβάλλουν στην προαγωγή της ανάπτυξης νέων θεραπειών που απαιτούνται επειγόντως σε ποικίλους τομείς. Η ΠΚΦ είναι μια σύμπραξη μεταξύ της ΕΕ και της ευρωπαϊκής φαρμακευτικής βιομηχανίας, η οποία αντιπροσωπεύεται από την Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Φαρμακευτικών Βιομηχανιών και Ενώσεων (EFPIA). Μέσω του προγράμματος ΠΚΦ 2, ο προϋπολογισμός της ΠΚΦ ανέρχεται στα 3,3 δισεκατομμύρια ευρώ για την περίοδο Το μισό ποσό προέρχεται από το πρόγραμμα έρευνας και καινοτομίας της ΕΕ, Horizon Το άλλο μισό προέρχεται από μεγάλες εταιρείες, κυρίως από τον φαρμακευτικό τομέα αυτές δεν λαμβάνουν χρηματοδότηση από την ΕΕ, αλλά συνεισφέρουν στα έργα «σε είδος», παραδείγματος χάριν, διαθέτοντας τον χρόνο των ερευνητών τους ή παρέχοντας πρόσβαση σε εγκαταστάσεις έρευνας ή πηγές πληροφόρησης. Μάθετε περισσότερα: Σχετικά με το έργο U-BIOPRED Το έργο U-BIOPRED αποσκοπεί στην επιτάχυνση της ανάπτυξης καλύτερων θεραπειών για τους ασθενείς με σοβαρό άσθμα. Η κοινοπραξία του U-BIOPRED έχει δημιουργήσει και έχει επικυρώσει καινοτόμες μεθόδους ελέγχου για την ταξινόμηση των ασθενών σε ξεχωριστούς τύπους έντονου άσθματος. Κατά τη διάρκεια του έργου συλλέχθηκαν δεδομένα και δείγματα, καθώς και κλινικά ευρήματα και συμπτώματα που αναφέρθηκαν από τους ασθενείς. Αυτά συνδεθηκαν με τα αποτελέσματα των προκλινικών μοντέλων, για να διευκολυνθεί η μελλοντική ανάπτυξη φαρμάκων. 3

4 Οι ερευνητές δημιούργησαν ένα «αποτύπωμα» έναν συνδυασμό δηλαδή βιολογικών χαρακτηριστικών που συσχετίζεται με τον τύπο άσθματος από τον οποίο πάσχει ένας ασθενής. Οι ασθενείς έχουν χωριστεί σε υποομάδες, σύμφωνα με το αποτύπωμά τους, προκειμένου να εξεταστεί εάν αντιδρούν με παρόμοιο τρόπο στις υφιστάμενες ή στις πειραματικές θεραπείες για το έντονο άσθμα, ώστε να καταστεί πιο προβλέψιμη η αποτελεσματικότητα των υποψήφιων φαρμάκων. Τα ευρήματα θα βοηθήσουν στην επιτάχυνση της ανάπτυξης νέων θεραπειών, οδηγώντας προς μια πιο εξατομικευμένη και στοχευμένη θεραπεία για τους ασθενείς με σοβαρό άσθμα. Τι είναι το Patient Input Platform σε ένα ερευνητικό έργο; Ο όρος «ασθενής», από πλευράς συμμετοχής ασθενών, μπορεί να αναφέρεται σε άτομα που ζουν με την πάθηση, σε φροντιστές καθώς και σε οργανώσεις ασθενών. Η συμμετοχή των ασθενών μπορεί να βελτιστοποιήσει τη δεοντολογία, τη συνάφεια, την ευθύνη και τη διαφάνεια, την επικοινωνία, την προώθηση και την εφαρμογή των αποτελεσμάτων της έρευνας. Οι ομάδες συμμετοχής ασθενών είναι το Patient Input Platform (PIP), το Patient Advisory Group (PAG) ή το Advisory Patient Forum (APF). Όλες αυτές οι ομάδες αποτελούνται από ξεχωριστούς ασθενείς, οι οποίοι καταθέτουν την προσωπική τους εμπειρία προς υποστήριξη του έργου. Στον παρόντα οδηγό θα χρησιμοποιείται παντού ο όρος PIP. Το PIP του U-BIOPRED αποτελούνταν από 11 ασθενείς από πέντε χώρες της ΕΕ. Τα μέλη του PIP δραστηριοποιήθηκαν επίσης στο Συμβούλιο Δεοντολογίας, στο Συμβούλιο Παρακολούθησης της Ασφάλειας και στο Επιστημονικό Συμβουλευτικό Συμβούλιο του έργου. Το PIP υποστηρίχτηκε από συνεργάτες του έργου επικεντρωμένους στους ασθενείς: Asthma UK, Longfonds (Dutch Lung Foundation), European Federation of Allergy and Airways Diseases Patients Associations (EFA), Lega Italiana Antifumo (LIAF) και European Lung Foundation (ELF). Τα μέλη του PIP του U-BIOPRED αποτελούνταν από ασθενείς εκτός της κοινοπραξίας, οι οποίοι εντάχθηκαν από οργανώσεις ασθενών, χωρίς απαραίτητα να ενστερνίζονται τις απόψεις τους. Το κόστος για κάθε ασθενή όσον αφορά τη μετακίνηση, τη διαμονή και τη διατροφή καλύφθηκε από τους συνεργάτες της κοινοπραξίας των οργανώσεων ασθενών, σύμφωνα με τους οικονομικούς κανόνες της ΠΚΦ. Το PIP του έργου χρησιμοποίησε την εμπειρία του για να δημοσιεύσει ένα άρθρο στο περιοδικό Research Involvement and Engagement και για να κάνει συστάσεις αναφορικά με την ουσιαστική συμμετοχή των ασθενών στην έρευνα. Αυτό το έντυπο παρέχει καθοδήγηση και συστάσεις σχετικά με τη συμμετοχή ασθενών σε ερευνητικά έργα της ΕΕ, ξεκινώντας από μελέτες περιπτώσεων από το έργο U-BIOPRED. Τα μέλη του PIP του U-BIOPRED ευελπιστούν ότι καταθέτοντας την εμπειρία τους από τη συμμετοχή τους, μπορούν να προσφέρουν πρακτική καθοδήγηση προκειμένου η συμμετοχή ασθενών να είναι επιτυχής και ουσιαστική για τη βελτιστοποίηση των ερευνητικών αποτελεσμάτων σας. 4

5 «Η συμμετοχή των ασθενών είναι μία από τις επιτυχίες του U-BIOPRED. Το υψηλό επίπεδο αφοσίωσης είχε ως αποτέλεσμα η ομάδα των ασθενών να αποτελέσει μέρος της βασικής ομάδας σε μια σειρά προγραμμάτων εργασίας. Η συμμετοχή συνεχίζεται και κατά την περίοδο μετά την ολοκλήρωση του έργου. Συνιστούμε ιδιαίτερα σε άλλες ομάδες που δημιουργούν ερευνητικά έργα, να λάβουν υπόψη τα οφέλη της συμμετοχής των ασθενών, τα οποία ξεπερνούν τη συνηθισμένη οπτική του «χρήστη». Είναι σημαντική η αναγνώριση του ευρύτερου ενδιαφέροντος των ασθενών για την έρευνα, της ύπαρξης της έρευνας στην κοινωνία και των επιπλέον αντιλήψεων από επαγγελματικής και κοινωνικής πλευράς». Neil Fitch, Διευθυντής Προγράμματος για την Καινοτομία, BioSci Consulting 5

6 Πρώτα βήματα Συμπεριλάβετε τους ασθενείς το συντομότερο δυνατόν Οι ασθενείς μπορούν να συμμετάσχουν ως συνεργάτες καθ όλη τη διάρκεια του ερευνητικού κύκλου: Τι Γιατί Η εμπειρία από το U-BIOPRED Συμπεριλάβετε οργανώσεις ασθενών ως συνεργάτες στο έργο Οι οργανώσεις ασθενών μπορούν να βοηθήσουν στον σχεδιασμό, στην καθοδήγηση και στον συντονισμό της συμμετοχής των ασθενών κατά τη διάρκεια του έργου. Οι οργανώσεις ασθενών συμμετείχαν στην κοινοπραξία αιτούντων για το U-BIOPRED ως συνεργάτες, ήδη πριν από την υποβολή του προτεινόμενου έργου. Συνέβαλαν σταθερά στη διαδικασία ένταξης των μελών του PIP και στην υποστήριξή τους σε όλες τις δραστηριότητες του PIP. Εξασφαλίστε ότι οι ασθενείς προσδιορίζουν και ιεραρχούν τα θέματα που θα απασχολήσουν την έρευνα από την δική τους αντίληψη Για να εξασφαλίσετε ότι το έργο είναι κατάλληλο για τους ασθενείς και τα αποτελέσματά του παρουσιάζουν ενδιαφέρον για αυτούς. Το Longfonds και το Asthma UK, δύο οργανώσεις ασθενών, συμμετείχαν στην κοινοπραξία αιτούντων και παρείχαν συμβουλές και συνδρομή ήδη πριν από την υποβολή της πρότασης για το έργο U-BIOPRED. «Έχει ιδιαίτερη σημασία η συμμετοχή των ασθενών από το ξεκίνημα. Όταν το έργο U-BIOPRED ήταν ακόμα στα στάδια του σχεδιασμού, το Asthma UK εργάστηκε από κοινού με τους ερευνητές και τους αντιπροσώπους των ασθενών, για να εξασφαλιστεί ότι η μελέτη επικεντρώνεται στα ζητήματα, τα οποία απασχολούν τα άτομα που πάσχουν από άσθμα. Η συμμετοχή των ασθενών μπορεί να βοηθήσει τους ερευνητές να προσεγγίσουν την εργασία τους από μια νέα και πολύτιμη διάσταση, εξασφαλίζοντας ότι η έρευνα θα έχει μέγιστη απήχηση προς όφελος των ασθενών». Δρ Erika Kennington, Επικεφαλής έρευνας, Asthma UK 6

7 Συμπεριλάβετε ασθενείς στον σχεδιασμό και στη διαχείριση του έργου Εκπαιδεύστε τους ασθενείς στην επιτυχή παρουσίαση του εαυτού τους Εκπαιδεύστε τους επαγγελματίες στον τομέα της υγείας στην κατανόηση της σημασίας των ασθενών Για να υπάρξει εγγύηση ότι ο ρόλος του PIP είναι δομημένος και ότι ζητήματα, όπως η δεοντολογία και η ασφάλεια, καλύπτονται κατά την εφαρμογή του έργου από την οπτική των ασθενών που θα συμμετέχουν στις κλινικές δοκιμές. Για να εξασφαλίσετε ότι όλοι τους ασθενείς που συμμετέχουν στο έργο διαθέτουν τις απαραίτητες δεξιότητες και γνώσεις προκειμένου να παρουσιάζουν επιτυχημένα τον εαυτό τους και τα ενδιαφέροντά τους και να αλληλεπιδρούν με τους επαγγελματίες στον τομέα της υγείας, τους φορείς χάραξης πολιτικής, τους ερευνητές και τους δημοσιογράφους. Για να εξασφαλίσετε ότι οι επαγγελματίες στον τομέα της υγείας κατανοούν πλήρως τη σημασία της σχέσης τους με τους ασθενείς και για να μάθουν τον τρόπο με τον οποίο θα τη βελτιώσουν και θα ωφεληθούν από αυτή. Το PIP αξιολόγησε την πρόταση του έργου και τα πρωτόκολλα και καθόρισε τον ρόλο του PIP στο έργο και στα συμβούλια Δεοντολογίας και Παρακολούθησης της Ασφάλειας. «Νομίζω ότι στην αρχή του U-BIOPRED λίγοι από εμάς (συμπεριλαμβάνω και τον εαυτό μου) γνωρίζαμε τι μπορούσαμε πραγματικά να περιμένουμε ή να ζητήσουμε από τους αντιπροσώπους των ασθενών που έλαβαν μέρος στο έργο. Πλέον είναι σαφές ότι η συνεισφορά τους ήταν καθοριστική για την επιτυχία του U-BIOPRED σε πολλά επίπεδα, ιδιαίτερα στα συμβούλια δεοντολογίας και ασφάλειας, στην ενημέρωση του κοινού και στη διάδοση των πληροφοριών. Εάν ξεκινούσαμε ξανά το U-BIOPRED, θα ήθελα να δω έναν ασθενή ως αντιπρόσωπο στο Συμβούλιο Διαχείρισης». David D. Myles, Διευθυντής Κλινικών Μελετών για το Άσθμα στη GlaxoSmithKline Υπάρχει μια σειρά προγραμμάτων εκπαίδευσης εξ αποστάσεως και αυτοεκπαίδευσης, τα οποία παρέχουν σε ασθενείς και σε άτομα που έχουν αναλάβει την φροντίδα ασθενών τις βασικές δεξιότητες και γνώσεις που απαιτούνται (βλ. ενότητα «Επιπλέον πηγές πληροφόρησης»). Οι ασθενείς μπορούν να εκπαιδευτούν ώστε να αποκτήσουν νέες δεξιότητες προκειμένου να κατανοήσουν καλύτερα τον τρόπο με τον οποίο λαμβάνονται αποφάσεις σχετικά με την υγειονομική περίθαλψη. Έτσι στο τέλος της εκπαίδευσης είναι κανονικά έτοιμοι να συμμετάσχουν σε δραστηριότητες, θα όπως συνδρομή σε κατευθυντήριες οδηγίες, ερευνητικά έργα, ομιλίες σε συνέδρια και να επεξηγούν τις ανησυχίες τους στους φορείς χάραξης πολιτικής και στα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Οι επαγγελματίες στον τομέα της υγείας μπορούν να ωφεληθούν ιδιαίτερα από τη συνδρομή των ασθενών. Η συμμετοχή των ασθενών παρέχει κίνητρο, τονίζει τη συνάφεια της έρευνας και ενισχύει την ενσυναίσθηση και την ανάπτυξη επαγγελματικών δεξιοτήτων, όπως η επικοινωνία. 7

8 Ζητήστε από τους ασθενείς να αναλάβουν ρόλο εκπροσώπησης του έργου Η φωνή των ασθενών είναι πολιτικά ισχυρή και συμβάλλει στην επεξήγηση της σημασίας ορισμένων πτυχών του έργου. Οι ασθενείς συμμετέχουν ως ομιλητές και παρουσιάζουν αφίσες σε συνέδρια, όπως το CAREUM Congress (Βασιλεία 2014) και το ERS Congress (Βαρκελώνη 2013, Μόναχο 2014, Άμστερνταμ 2015), λαμβάνουν μέρος σε δραστηριότητες του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων (ΕΜΑ) και συζητούν τα αποτελέσματα με άλλους φορείς χρηματοδότησης και ερευνητικά έργα που βρίσκονται στα αρχικά τους στάδια. «Ως αντιπρόσωπος ασθενών, επικεντρώθηκα ιδιαίτερα στα δικαιώματά τους και στον τρόπο προστασίας τους. Διασφαλίσαμε ότι τα δικαιώματα και οι απόψεις των ασθενών ήταν συγκεκριμενοποιημένα. Αυτό εκτιμήθηκε και έγινε αποδεκτό εντός του U-BIOPRED». Martine Puhl, ασθενής, μέλος του Συμβουλίου Δεοντολογίας Παρουσίαση από ένα μέλος του PIP για τη βρογχοσκόπηση, η οποία προβλήθηκε στο ενημερωτικό δελτίο και στην ιστοσελίδα του έργου, για να υποστηριχτεί η ένταξη σε αυτή την προαιρετική εξέταση συλλογής πληροφοριών. 8

9 Προϋπολογισμός για αποτελεσματική συμμετοχή ασθενών Διαχειριστείτε ρεαλιστικά τους πόρους που απαιτούνται για τη συμμετοχή των ασθενών στο έργο: Τι Γιατί Η εμπειρία από το U-BIOPRED Συμπεριλάβετε το κόστος συμμετοχής των ασθενών στον προϋπολογισμό της πρότασης για το έργο Συμπεριλάβετε το κόστος ενός αμειβόμενου συντονιστή του PIP Αποζημιώστε κάθε ασθενή για τον χρόνο του, εφόσον είναι δυνατόν, και παράσχετε αναγνώριση για την εργασία του Πρέπει να καλυφθεί το κόστος συμμετοχής των ασθενών στις ετήσιες συναντήσεις και στις άλλες δυνατότητες διάδοσης πληροφοριών. Το κόστος περιλαμβάνει μετακίνηση προς εκδηλώσεις, συναντήσεις, διαμονή και διατροφή. Εξετάστε τον τρόπο με τον οποίο θα υποστηρίξετε και θα απασχολήσετε τους ασθενείς δεν έχουν όλοι την ίδια διαθεσιμότητα ή πρόσβαση σε υπολογιστικά συστήματα. Υπολογίστε σε ανθρωπομήνες την εργασία ενός αμειβόμενου συντονιστή ή της γραμματείας στο πλαίσιο του έργου. Οι ασθενείς απουσιάζουν συχνά από την εργασία τους ενώ και τα άτομα που φροντίζουν ασθενείς μπορεί να χρειαστεί να μπορέσουν να βρουν κάποιο αντικαταστάτη για να συμμετάσχουν στις δραστηριότητες του έργου. Πρέπει να παρέχονται κίνητρα συμμετοχής στους ασθενείς και να αναγνωρίζεται η αφοσίωσή τους. Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων (ΕΜΑ) παρέχει χρηματοδότηση για τη συμμετοχή ασθενών με ημερήσια χρέωση και καλύπτει το κόστος μετακίνησης και διαμονής. Στο έργο U-BIOPRED, επειδή οι ασθενείς ήταν εκτός της κοινοπραξίας, αποζημιώθηκαν για τη μετακίνηση, τη διαμονή και τη διατροφή από τους συνεργάτες της κοινοπραξίας των οργανώσεων ασθενών, σύμφωνα με τους οικονομικούς όρους της ΠΚΦ. Προέκυψε ότι η χρηματοδότηση ήταν ανεπαρκής για τα ταξίδια του PIP, αλλά η σύμπραξη συμφώνησε να διαθέσει χρήματα από άλλους τομείς για να εξασφαλιστεί η περαιτέρω συμμετοχή τους. Λόγω της αλλαγής της ηγεσίας του PIP, συμμετείχαν αρκετά άτομα και οργανώσεις στον συντονισμό της ομάδας του PIP στο U-BIOPRED. Θα ήταν καλύτερη επιλογή, από την έναρξη του έργου και καθ όλη τη διάρκειά του, ο καθορισμός και η ανάθεση σε ένα άτομο/φορέα της υποστήριξης του PIP. Η ΠΚΦ και ο ΕΜΑ παρέχουν χρηματοδότηση για τη συμμετοχή ασθενών με ημερήσια χρέωση και καλύπτουν το κόστος μετακίνησης και διαμονής. Στο U-BIOPRED, το έργο του PIP αναγνωρίστηκε μέσω νέων και άρθρων που αφορούσαν τα επιτεύγματά του και δημοσιεύτηκαν στην ιστοσελίδα του έργου. Επίσης, θεσπίστηκαν χρηματικές αμοιβές και βραβεία κατά τη διάρκεια του έργου, παραδείγματος χάριν το «βραβείο εξαιρετικού εθελοντή της χρονιάς». 9

10 Δημιουργήστε το Patient Input Platform Φέρτε σε επαφή μια ομάδα ασθενών για να τους παράσχετε τη δυνατότητα συμμετοχής: Τι Γιατί Η εμπειρία από το U-BIOPRED Επιδιώξτε την αντιπροσωπευτικότητα μέσω ευρείας ένταξης Καθορίστε κριτήρια εισαγωγής Να είστε σαφείς σχετικά με το έργο, τη συμμετοχή ασθενών και τον ρόλο τους Είναι ιδιαίτερα σημαντική για την αντιπροσωπευτικότητα στα έργα της ΕΕ η συμμετοχή όσο το δυνατόν περισσότερων χωρών, κοινωνικοοικονομικών ομάδων και εθνοτήτων. Διαφημίστε ευρέως τον ρόλο του PIP, μέσω των οργανώσεων ασθενών, των ιδιωτικών ιατρείων και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, για να προσπαθήστε να προσεγγίσετε άτομα με διαφορετικό υπόβαθρο. Τα κριτήρια εισαγωγής μπορούν να αναφέρονται στην πάθηση/ζήτημα που πρέπει να έχουν βιώσει οι ασθενείς ή στο εύρος των χωρών και τον κοινωνικοοικονομικών ομάδων που πρέπει να καλυφθούν. Για να εξασφαλίσετε ότι εκπληρώνονται οι προσδοκίες τους και ότι οι ασθενείς δεν αποσύρονται από το έργο, παράσχετε μια επισκόπηση του έργου καθώς και ολοκληρωμένη πληροφόρηση σχετικά με τον σκοπό και τους στόχους του. Επίσης δώστε μια ακριβή περιγραφή του ρόλου του PIP, του προφίλ του κατάλληλου ατόμου και τις σχεδιασμένες δραστηριότητες και προσδοκίες, συμπεριλαμβανομένης της δέσμευσης για διάθεση χρόνου και μετακίνηση. Το PIP θα επιθυμούσε τα κριτήρια επιλογής για την ομάδα να απηχούν την ανάγκη για ευρωπαϊκή αντιπροσωπευτικότητα, επειδή το άσθμα προσβάλλει άτομα από κάθε χώρα, ηλικία και κοινωνικοοικονομικό υπόβαθρο. Αποδείχτηκε δύσκολη η ένταξη ατόμων από πολλές χώρες. Στο U-BIOPRED, τα μέλη του PIP έπρεπε να έχουν άμεση εμπειρία σοβαρού ή δύσκολου στη διαχείριση άσθματος ως ασθενείς, γονείς ή συνεργάτες επίσης έπρεπε να έχουν καλή γνώση της αγγλικής γλώσσας. Το PIP συνέταξε έναν χάρτη για το Patient Input Platform του U-BIOPRED (βλ. ενότητα «Επιπλέον πηγές πληροφόρησης») απαριθμώντας τους ρόλους και τις δραστηριότητες που αναλαμβάνονται από το PIP και διευκολύνοντας, με αυτόν τον τρόπο, την ένταξη ασθενών. Η περιγραφή του PIP, το Συμβούλιο Δεοντολογίας και το Συμβούλιο Παρακολούθησης της Ασφάλειας συμπεριλήφθηκαν στην ιστοσελίδα του U-BIOPRED, η οποία όμως δημιουργήθηκε για το PIP αφότου αυτό είχε διαμορφωθεί. Θα ήταν χρήσιμη η περιγραφή εκ των προτέρων, για να συμβάλλει στον καθορισμό του PIP και για να γνωρίζει το PIP τι να περιμένει στα διαφορετικά στάδια του έργου. 10

11 Καθορίστε τη διαδικασία υποβολής αίτησης Διατηρήστε σταθερή ομάδα ασθενών, αλλά με ετοιμότητα ευελιξίας Να είστε σαφείς σχετικά με τη διάρκεια, το μέγεθος και το επίπεδο της δέσμευσης που απαιτείται Προετοιμάστε τη διαδικασία υποβολής αίτησης για τα μέλη του PIP, ζητώντας λεπτομέρειες για την εμπειρία τους με την πάθηση, για προηγούμενη συμμετοχή τους σε ερευνητικά έργα, για τη διαθεσιμότητά τους και για τους τρόπους με τους οποίους μπορούν να συμμετάσχουν. Οι ασθενείς ενδέχεται να μην μπορούν να παρευρεθούν σε όλες τις συναντήσεις ή ενδέχεται να υποχρεωθούν να αποσυρθούν λόγω επιδείνωσης της πάθησής τους. Εντάξτε αρκετά μέλη για αποτελεσματική συμμετοχή. Οι ασθενείς πρέπει να επιδιώκουν τον ίσο καταμερισμό του έργου μεταξύ τους, ώστε αυτό να μην καταστεί δυσβάσταχτο για κάποια από τα μέλη της ομάδας. Πάντα θα υπάρχουν ορισμένοι ασθενείς που είναι πιο δραστήριοι σε σχέση με άλλους και αυτό δεν αποτελεί πρόβλημα, εκτός αν επηρεάζεται η εκπροσώπηση των ασθενών κατά τρόπο μη αντιπροσωπευτικό. Η ένταξη των μελών του PIP έγινε μέσω των εθνικών και ευρωπαϊκών οργανώσεων ασθενών που ήταν συνεργάτες στο έργο (Longfonds, Asthma UK και EFA) μέσω ανοιχτής πρόσκλησης. Τα μέλη επιλέχτηκαν σύμφωνα με τα κριτήρια επιλογής και το βαθμό εκδήλωσης ενδιαφέροντος. Ιδανικά, αρχικά δύο ή τρεις ασθενείς θα συμμετείχαν στον καθορισμό των κριτηρίων εισαγωγής, στον έλεγχο των αιτήσεων και στον διορισμό περαιτέρω μελών του PIP. Συνολικά 11 ασθενείς συμμετείχαν στα συμβουλευτικά συμβούλια στο U-BIOPRED. Ορισμένοι εξ αυτών είχαν πολλαπλούς ρόλους: 9 στο PIP 5 στο Συμβούλιο Δεοντολογίας 2 στο Συμβούλιο Παρακολούθησης της Ασφάλειας. Τα άτομα αυτά προέρχονταν από 5 χώρες της ΕΕ. Ορισμένα ήταν παρόντα σε όλες τις συναντήσεις ορισμένα δεν μπορούσαν να παρευρεθούν αυτοπροσώπως. Οι ασθενείς αυτοί ήταν εκτός της κοινοπραξίας, μολονότι εντάχθηκαν από τους συνεργάτες των οργανώσεων ασθενών του U-BIOPRED. Τα μέλη του PIP προσκλήθηκαν στην ετήσια γενική συνάντηση που γίνεται κάθε χρόνο. Τα μέλη του PIP του U-BIOPRED που δεν μπορούσαν να παρευρεθούν αυτοπροσώπως σε κάποιες εκδηλώσεις, λόγω της σοβαρότητας της πάθησής τους, συμμετείχαν σε όλες τις τηλεδιασκέψεις και συζητήσεις, όπου ήταν δυνατόν, μέσω τηλεφώνου ή ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. Τα μέλη του PIP διέθεσαν τον χρόνο τους, ο οποίος διέφερε πολύ ανάλογα με τη δραστηριότητα που κλήθηκαν να εκτελέσουν, καθώς και με το στάδιο του έργου. Γενικά, τα μέλη του PIP πρέπει να αναμένουν ότι θα διαθέσουν τουλάχιστον 5 ημέρες τον χρόνο, εξαιρουμένης της παρουσίας σε εκδηλώσεις. Ανάλογα με τον ρόλο, ζητήθηκε από τα μέλη του PIP να συμμετάσχουν περισσότερο σε συγκεκριμένες φάσεις του έργου. 11

12 Να είστε σαφείς σχετικά με τη γλώσσα που χρησιμοποιείται στο έργο Να είστε σαφείς σχετικά με τις απαιτούμενες δεξιότητες υπολογιστών Σχεδιάστε τη συμμετοχή του PIP σε όλο το έργο Η επίσημη γλώσσα στα περισσότερα έργα της ΕΕ είναι η αγγλική, συνεπώς οι ασθενείς που συμμετέχουν πρέπει να έχουν επαρκή γνώση της. Ωστόσο, είναι σημαντική η προθυμία για κατανοητή επικοινωνία σε απλή, μη τεχνική γλώσσα και η διάθεση αρκετού χρόνου για απάντηση, προφορική και γραπτή. Η προσωπική συνάντηση δεν είναι πάντα δυνατή και για αυτό τον λόγο είναι σημαντικά το διαδίκτυο και οι υπολογιστές. Επιτρέπουν σε άτομα που ζουν σε διαφορετικές χώρες να εργάζονται μαζί, να αποθηκεύουν πληροφορίες και να επικοινωνούν χωρίς να χρειάζεται να μετακινούνται. Ωστόσο, το PIP πρέπει να εκπροσωπείται σε όλα τα κοινωνικοοικονομικά υπόβαθρα, κατά συνέπεια πρέπει να γίνουν προσπάθειες για την παροχή εναλλακτικών τρόπων συμμετοχής ασθενών, οι οποίοι έχουν περιορισμένες δεξιότητες ή πρόσβαση σε υπολογιστές. Ο σχεδιασμός του έργου εξασφαλίζει ότι η συμμετοχή των ασθενών θα είναι εγγυημένη, αλλά επίσης αναγνωρίζει την ανάγκη άμεσης ανταπόκρισης σε αλλαγές κατά την εξέλιξη του ερευνητικού προγράμματος. Τα μέλη του PIP ήταν αγγλομαθείς με υψηλό επίπεδο, αλλά για τεχνικούς όρους και πολύπλοκα νοήματα βασίζονταν μεταξύ τους και στις οργανώσεις ασθενών για μετάφραση και κατανόηση. Το PIP έλαβε σαφείς οδηγίες σχετικά με τον τρόπο χρήσης των εφαρμογών διαχείρισης έργου, των υπηρεσιών τηλεδιάσκεψης, των βάσεων δεδομένων του έργου και των καναλιών των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Δόθηκαν οδηγίες σχετικά με τον τρόπο ελέγχου των εγγράφων του έργου (π.χ. MS WORD, λειτουργία παρακολούθησης αλλαγών και προσθήκης σχολίων). Τα μέλη του PIP προορίζονταν αρχικά να παρέχουν συνδρομή σε έναν καθορισμένο αριθμό προγραμμάτων εργασίας και καθηκόντων. Ο βαθμός συμμετοχής του PIP αυξήθηκε στην πορεία του έργου, για να συμπεριλάβει ενεργή συμμετοχή σε άλλες συζητήσεις και αποτελέσματα προγραμμάτων εργασίας, καθώς και σε δυνατότητες εκπροσώπησης για την προώθηση του έργου. 12

13 Κατά τη διάρκεια του έργου Παράσχετε συντονισμό και υποστήριξη για τους ασθενείς Η επιτυχής συμμετοχή των ασθενών βασίζεται στην αποτελεσματική επικοινωνία και υποστήριξη: Τι Γιατί Η εμπειρία από το U-BIOPRED Δώστε οδηγίες σχετικά με τον τρόπο που μπορούν να συνδράμουν Οι συμβουλές σχετικά με τον τρόπο υποβολής σχολίων για τις εργασίες του έργου δίνει τη δυνατότητα στους ασθενείς να συμμετέχουν σωστά στις δραστηριότητες του έργου. Το PIP ενημερώθηκε πώς να συμμετάσχει στις συναντήσεις του έργου καθώς και σε ποιον να υποβάλλει σχόλια για συγκεκριμένες δραστηριότητες του έργου. Δημιουργήστε γραμματεία Επιλέξτε ηγέτη Στο πλαίσιο ενός πολύπλοκου έργου, η γραμματεία βοηθάει τους ασθενείς να συνεισφέρουν στις δραστηριότητες του έργου, παρέχοντάς τους υποστήριξη και κίνητρα στις δράσεις τους. Ένας συνεργάτης στο έργο μπορεί να λειτουργήσει ως γραμματεία, για να συντονίσει τη συμμετοχή των ασθενών στις δραστηριότητες και στη διοργάνωση. Οι ηγέτες είναι απαραίτητοι για τη δημιουργία συνοχής στις ομάδες και για την υποστήριξη της συμμετοχής των ασθενών καθ όλη τη διάρκεια του έργου. Πρέπει να είναι διαφορετικό άτομο από τον συντονιστή/γραμματέα. Δημιουργήστε μια περιγραφή για τον ηγέτη και ζητήστε από τα μέλη της ομάδας να ορίσουν εσωτερικά έναν ηγέτη. Η γραμματεία του PIP ήταν υπεύθυνη για την οργάνωση τηλεδιασκέψεων, τη διαχείριση των εξόδων της ομάδας του PIP και την παροχή βοήθειας για την οργάνωση των ταξιδιών τους, καθώς και για τον συντονισμό της προετοιμασίας των περιλήψεων των ερευνητικών εργασιών που προκύπτουν από το έργο. Ένα μέλος του PIP λειτούργησε ως το κύριο σημείο επαφής μεταξύ των άλλων μελών του PIP, της γραμματείας και των άλλων συνεργατών στο έργο. Αναθέστε στους ασθενείς συγκεκριμένους ρόλους Τοποθετήστε τους ασθενείς σε διάφορα προγράμματα εργασίας ή αναθέστε τους συγκεκριμένους ρόλους στα συμβούλια του έργου και παράσχετε εκπαίδευση, αν απαιτείται. Ορίστε διάρκεια θητείας για κάθε θέση. 13 Οι ασθενείς που ήταν μέλη των συμβουλίων Δεοντολογίας και Παρακολούθησης της Ασφάλειας και του Συμβουλίου Διαχείρισης έλαβαν επιπλέον υποστήριξη και εκπαίδευση, τα οποία αποδείχτηκαν ιδιαίτερα σημαντικά για εκείνους που δεν είχαν γνώσεις ή δεξιότητες σε αυτόν τον τομέα. Η εκπαίδευση αυτή μπορεί να παρασχεθεί από ένα μέλος του έργου με εμπειρία στον τομέα ή μέσω διαδικτυακών ή άλλων μαθημάτων σε σχετικά θέματα (EPAP), όπως ιατρική δεοντολογία ή φαρμακευτική έρευνα και ανάπτυξη.

14 Ορίστε χρονοδιαγράμματα Δημιουργήστε δυνατότητες προσωπικής συνάντησης Για να διατηρηθεί η δυναμική του έργου και να εξαχθούν εγκαίρως αποτελέσματα, το PIP πρέπει να καθορίσει χρόνο διεκπεραίωσης σύμφωνα με τις γενικές προθεσμίες του έργου. Οι προσωπικές συναντήσεις είναι ιδιαίτερα ωφέλιμες για την εξέλιξη του έργου και βοηθούν στην εδραίωση του ρόλου και της χρησιμότητας των ασθενών εντός του έργου. Κατά τον σχεδιασμό, ελέγξτε ότι ο χώρος είναι κατάλληλος, π.χ. σε περίπτωση που υπάρχουν άτομα με κινητικές δυσκολίες. Να έχετε υπόψη ότι όταν επιδεινώνονται οι ιατρικές παθήσεις, η μετακίνηση μπορεί να μην είναι εφικτή. Τα μέλη του PIP συμφώνησαν να διατεθούν δύο εβδομάδες για τον έλεγχο των εγγράφων, όπως τα φύλλα πληροφοριών και μία εβδομάδα για την υποβολή σχολίων σχετικά με αλλαγές στο πρωτόκολλο. Το PIP συνεδρίαζε κάθε έξι μήνες. Επίσης, τα μέλη ήταν προσκεκλημένα στις ετήσιες συναντήσεις για το έργο. «Πιστεύω ότι οι ασθενείς είναι επαγγελματίες, δεδομένης της γνώσης τους για την πάθησή τους. Πιστεύω ότι η συμμετοχή ασθενών είναι πραγματικά απαραίτητη για τη σύνδεση των προβλημάτων υγείας με την έρευνα. Είναι σημαντικό ότι οι ασθενείς συμμετέχουν στην έρευνα και βοηθούν στη διάδοση των ερευνητικών αποτελεσμάτων στην κοινωνία». Ο Συντονιστής του έργου U-BIOPRED και ο Πρόεδρος του Patient Input Platform διευθύνουν μια εκπαιδευτική συνεδρία σχετικά με τον τρόπο συμμετοχής των ασθενών στα ερευνητικά έργα στο ERS International Congress. P. Sterk, Συντονιστής του έργο U-BIOPRED 14

15 Επικοινωνείτε τακτικά και με σαφήνεια Η σαφής και τακτική επικοινωνία επιτρέπει στους ασθενείς να ενημερώνονται επαρκώς σχετικά με το έργο και να συνδράμουν πιο αποτελεσματικά: Τι Γιατί Η εμπειρία από το U-BIOPRED Εξασφαλίστε τη ροή επικοινωνίας Δημιουργήστε ένα πρωτόκολλο που να καθορίζει λεπτομερώς τον τρόπο και τα άτομα, τα οποία πρέπει να ενημερώνουν τους ασθενείς σχετικά με όλες τις εξελίξεις του έργου. Αυτό εξασφαλίζει ότι δεν παραλείπεται κανείς και διευκολύνεται η τρέχουσα συνεργασία μεταξύ των ασθενών και των μελών του έργου. Στο U-BIOPRED, ο συντονιστής έκανε κάθε μήνα γραπτές και προφορικές ενημερώσεις στο PIP. Πριν από τις μηνιαίες τηλεδιασκέψεις και τις ετήσιες συναντήσεις, τα μέλη του PIP λάμβαναν μια σύντομη γραπτή ενημέρωση σχετικά με την εξέλιξη του έργου. Μιλήστε στους ασθενείς για την απήχηση που έχουν Οι πληροφορίες που αφορούν τις αλλαγές που επήλθαν λόγω της συμμετοχής ασθενών πρέπει να γνωστοποιούνται σε αυτούς, μαζί με μια επεξήγηση σχετικά με τον τρόπο που άλλαξαν ορισμένες δράσεις ή έγγραφα. Οι ασθενείς ενημερώθηκαν σχετικά με τις αλλαγές που έγιναν στις ερευνητικές εργασίες ως αποτέλεσμα των σχολίων τους, με την πορεία της διαδικασίας ένταξης μετά τις προτάσεις τους, με τυχόν αλλαγές στο πρωτόκολλο και με αποφάσεις που αφορούν τη δεοντολογία και διαπνέονται από την οπτική τους. «Ως μέλος της ομάδας βιοστατιστικής αναλώνεις τη ζωή σου κοιτάζοντας χαρτιά με δεδομένα και εύκολα ξεχνάς από πού προέρχονται. Δουλεύοντας με το PIP, αντιλαμβάνεσαι ότι τα δεδομένα αυτά προέρχονται από ασθενείς που ζουν με μια πάθηση, η οποία προκαλεί καθημερινή ταλαιπωρία. Ότι η παροχή αυτών των δεδομένων απαιτεί να λείψουν από τη δουλειά τους. Ότι στηρίζονται στην ελπίδα ότι άλλοι μετά από αυτούς θα έχουν καλύτερες θεραπείες. Την ελπίδα ότι οι γονείς δεν θα πρέπει να αγρυπνούν όλη νύχτα βλέποντας τα παιδιά τους να πασχίζουν να αναπνεύσουν. Το χαρτί αυτό δεν είναι πια ένας μόνο πίνακας με αριθμούς, αλλά κάτι πιο σημαντικό». Anthony Rowe, Διευθυντής, Translational Informatics and External Innovation στη Johnson & Johnson 15

16 Με τη συνεχή ενασχόληση, κρατήστε ζωντανό το ενδιαφέρον Η διαρκής απασχόληση σε ένα έργο απαιτεί τακτική επαφή και ενημερώσεις σχετικά με τις εξελίξεις του έργου. Αυτό μπορεί να γίνει μέσω ενημερωτικών δελτίων και της συμμετοχής σε δραστηριότητες μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. Οι ασθενείς συμμετείχαν στο έργο τουλάχιστον σε μηνιαία ή διμηνιαία βάση, για να εξασφαλιστεί η συνεχής απασχόλησή τους στο έργο. Οργανώστε τακτικές συναντήσεις Ενθαρρύνετε τους ασθενείς να συμμετέχουν σε δυνατότητες προβολής του έργου Διευκολύνετε την οργάνωση τακτικών συναντήσεων και τηλεφωνικών διαλέξεων μπορεί να είναι συχνότερες σε περιόδους φόρτου εργασίας του έργου (έναρξη και λήξη) και λιγότερο συχνές κατά τη διάρκεια συγκεκριμένων εργασιών του έργου (δηλ. συλλογή και ανάλυση δεδομένων). Οι ασθενείς πρέπει να προβάλλουν τη συμμετοχή τους μέσω εξωτερικών εκδηλώσεων και άλλων ερευνητικών έργων, καθώς και μέσω αναφορών σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης και ιστοσελίδες. Η εξωτερική αλληλεπίδραση προάγει την ενημέρωση και το ενδιαφέρον για το έργο και διατηρεί την παρακίνηση των μελών σε υψηλό επίπεδο. Εξετάστε προσεκτικά τα εργαλεία που έχουν επιλεχτεί για τη συμμετοχή των ασθενών, επειδή μπορεί να διαφέρουν ανάλογα με τον τύπο συμμετοχής και την προτίμηση των χρηστών. Οι τηλεδιασκέψεις και οι προσωπικές συναντήσεις μπορεί να είναι πιο κατανοητές σε σχέση με τα διαδικτυακά φόρουμ και τις αντίστοιχες πλατφόρμες. Δημιουργήθηκε ένα φόρουμ αποκλειστικά για τους συνεργάτες του έργου, οι οποίοι το χρησιμοποίησαν ελάχιστα και το PIP απογοητεύτηκε που ήταν ο μοναδικός συμμετέχων. Όταν ανανεώθηκε η ιστοσελίδα του έργου, το φόρουμ αφαιρέθηκε, επειδή το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο και η τηλεδιάσκεψη αποδείχτηκαν πιο αποτελεσματικές μέθοδοι συμμετοχής στο έργο. Οι δραστηριότητες που ανέλαβε το PIP για να προωθήσει το έργο περιλάμβαναν: Μια αφίσα στο CAREUM Congress (Βασιλεία 2014) Συμμετοχή σε συμπόσια και στρογγυλά τραπέζια του ERS Congress (Βαρκελώνη 2013, Μόναχο 2014, Άμστερνταμ 2015) Παρουσίαση σχετικά με τη συμμετοχή των ασθενών στην έρευνα κατά τη διάρκεια διαδικτυακού μαθήματος του ERS για επαγγελματίες υγείας Δραστηριότητες με τον ΕΜΑ Βοήθεια για την ανάπτυξη μιας διαδικτυακής εκπαιδευτικής ενότητας σχετικά με τη συμμετοχή ασθενών σε έργα της ΕΕ 16

17 Υποστηρίξτε τη διαδικασία ένταξης Οι αθενείς επηρεάζουν θετικά την ένταξη και μειώνουν την αποχώρηση των συμμετεχόντων. Γνωρίζουν την πάθηση από την οποία πάσχουν και τον τρόπο με τον οποίο επηρεάζει την απόφασή τους να εκδηλώσουν ενδιαφέρον για συμμετοχή ως εθελοντές σε κλινικές μελέτες ή έργα: Τι Γιατί Η εμπειρία από το U-BIOPRED Ζητήστε τη συμβουλή των ασθενών σχετικά με τα άτομα που συμμετέχουν σε κλινικές μελέτες Ζητήστε από τους ασθενείς να υποστηρίξουν τη διαδικασία ένταξης Ζητήστε από τους ασθενείς να ελέγξουν τις πληροφορίες και τα έγγραφα Για να εξασφαλίσετε ότι οι ασθενείς που έχουν ενεργή συμμετοχή στις κλινικές μελέτες αντιμετωπίζονται σωστά και ότι το PIP έχει την ευκαιρία να παρέχει άμεσα συμβουλές σχετικά με τη διαδικασία ένταξης, τη δεοντολογία και τις στρατηγικές διάδοσης των πληροφοριών. Οι ασθενείς μπορούν να βελτιστοποιήσουν την ένταξη σε όλα τα στάδια του έργου προτείνοντας δυνατότητες και κανάλια για τη διάδοση των πληροφοριών. Πρέπει να ζητείται η συμβουλή τους όταν διαμορφώνεται το σχέδιο ένταξης, προκειμένου να βοηθήσουν στην απόφαση σχετικά με τον αριθμό των επισκέψεων, τη διάρκεια και τυχόν προαιρετικούς ελέγχους. Οι ασθενείς μπορούν να βοηθήσουν στην απόδοση πολύπλοκων εγγράφων σε απλή γλώσσα, επισημαίνοντας βασικά ζητήματα που μπορεί να ενδιαφέρουν τους ασθενείς: χρόνος που απαιτείται για τη συμμετοχή σε ένα έργο, τοποθεσία των κέντρων μελέτης και σχετικά στοιχεία επικοινωνίας. Οι συστάσεις του PIP βοήθησαν την ένταξη ασθενών για βρογχοσκόπηση, συνεισφέροντας άμεσα στη σύνταξη των ενημερωτικών δελτίων και γράφοντας προσωπικές αφηγήσεις στην ιστοσελίδα του έργου. Επίσης, οι ασθενείς είχαν άμεση συνεισφορά στον καθορισμό των στρατηγικών διάδοσης των πληροφοριών. Τα μέλη του PIP είχαν πρακτική και επαγγελματική εμπειρία, εκτός από την εμπειρία τους ως ασθενείς, η οποία επέδρασε θετικά στο έργο. Τα μέλη του PIP είχαν δεξιότητες στο μάρκετινγκ, στην προστασία δεδομένων, στο δίκαιο και στη διαχείριση έργου. Το PIP έλεγξε τα έντυπα συγκατάθεσης κατόπιν ενημέρωσης ως προς το επίπεδο της γλώσσας και πρότεινε τη συμπερίληψη λεπτομερειών, οι οποίες ήταν σημαντικές για αυτούς, όπως η ιδιωτικότητα των ασθενών, η δυνατότητα υποβολής παραπόνων, πιθανοί κίνδυνοι και μέτρα αντιμετώπισής τους. Επίσης, το PIP δημιούργησε έγγραφο με πληροφορίες για τους ασθενείς που εντάσσονται ή σκέφτονται να δηλώσουν εθελοντές για τη μελέτη του ρινοϊού στο U-BIOPRED. Το PIP δημιούργησε ένα έντυπο για τους ασθενείς που εντάσσονται ή σκέφτονται να δηλώσουν εθελοντές στη μελέτη του ρινοϊού στο U-BIOPRED. 17

18 Προωθήστε και διαδώστε τα αποτελέσματα Οι ασθενείς δείχνουν την ανθρώπινη πλευρά της επιστημονικής έρευνας. Οι ασθενείς που συμμετείχαν στην έρευνα γνωρίζουν καλά πώς να προσαρμόσουν τις επιστημονικές ανακοινώσεις για ένα μη επιστημονικό ακροατήριο: Τι Γιατί Η εμπειρία από το U-BIOPRED Αποφασίστε μαζί Οι ιστοσελίδες του έργου είναι ισχυρά εργαλεία για την εσωτερική και εξωτερική επικοινωνία. Η συμμετοχή ασθενών στον σχεδιασμό και την ανάπτυξη τέτοιων εργαλείων καθιστά το έργο πιο κατάλληλο για το κοινό, τους φορείς χάραξης πολιτικής και τους οργανισμούς χρηματοδότησης και προσελκύει το μεγαλύτερο δυνατό ακροατήριο. Ζητήστε από ασθενείς να συνεισφέρουν στο έργο Οι ασθενείς μπορούν να παρουσιάζουν τακτικές ενημερώσεις για το έργο σε ενδιαφερόμενα άτομα, όπως άλλους ασθενείς και άτομα εκτός του έργου. Το PIP είχε αποφασιστικό ρόλο στην επέκταση της απήχησης του U-BIOPRED σε άλλους ασθενείς, στο κοινό και σε ακροατήριο σχετικό με τη δημόσια υγεία/πολιτική, καθώς και σε επαγγελματίες υγείας μη ειδικούς στο άσθμα, όπως οι γιατροί πρωτοβάθμιας περίθαλψης. Όταν ανανεώθηκε η ιστοσελίδα του U-BIOPRED, ζητήθηκε η γνώμη του PIP σχετικά με το περιεχόμενο που θα έπρεπε να διατηρηθεί, να επικαιροποιηθεί ή να αφαιρεθεί, καθώς και την εμφάνιση, τη διάταξη και τη γλώσσα. Τα νέα και οι αναφορές που έγραψαν οι ασθενείς δημοσιεύτηκαν και κοινοποιήθηκαν στην ιστοσελίδα, στα ενημερωτικά δελτία και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Οι ασθενείς ήταν πολύ δραστήρια στο Twitter και στο LinkedIn και μοιράστηκαν ειδήσεις και νέα για το έργο με τους ακολούθους τους. Επίσης, το PIP καθόρισε το περιεχόμενο και συνέγραψε το ενημερωτικό δελτίο του U-BIOPRED που διανεμήθηκε σε όσους συμμετείχαν στο έργο μέσω των κέντρων ένταξης και της ιστοσελίδας του έργου. 18 «Αυτό που έμεινε στο μυαλό μου είναι η δύναμη της ετικέτας στο Twitter για την προσέγγιση ενός ευρύτερου ακροατηρίου. Τον Ιανουάριο του 2012 δημιούργησα τον προσωπικό μου λογαριασμό στο Twitter. Μέχρι το τέλος του 2015 είχα ακολούθους. Γράφοντας στο Twitter #Ubiopred, είναι ο τρόπος για να διαδοθεί το έργο μας σε ένα πιο ευρύ κοινό». Val Hudson, μέλος του PIP

19 Λήξη του έργου Προωθήστε τα ευρήματα της έρευνας εκτός του έργου Καθώς το έργο πλησιάζει στη λήξη του, η συμμετοχή των ασθενών βοηθάει να δοθεί το πραγματικό πλαίσιο των ευρημάτων και επεκτείνει την προβολή του έργου στο κοινό, στους ασθενείς και στους φορείς πολιτικής: Τι Γιατί Η εμπειρία από το U-BIOPRED Εφαρμόστε τα ευρήματα Αξιολόγηση της επίδρασης Παρακινήστε τους ασθενείς να ολοκληρώσουν το έργο που ανέλαβαν Για να εξασφαλίσετε ότι τα αποτελέσματα του έργου έχουν απτή εφαρμογή σε πραγματικές συνθήκες και γνωστοποιούνται ευρέως. Τα αποτελέσματα των δραστηριοτήτων πρέπει να προωθούνται, για να συνεχιστεί το έργο μετά την ολοκλήρωση της χρηματοδότησης από την ΕΕ. Για να εξασφαλίσετε ότι οι ασθενείς μπορούν να αξιολογήσουν και να παράσχουν τη δική τους οπτική σχετικά με τα αποτελέσματα του έργου. Για να εξασφαλίσετε ότι αξιολογείται και η εμπειρία των ασθενών ως συμμετεχόντων. Πριν από τη λήξη της χρηματοδότησης του έργου δεν είναι έτοιμα όλα όσα απαιτούνται για τη διάδοση των πληροφοριών, συνεπώς η συμμετοχή των ασθενών μπορεί να είναι ιδιαίτερα σημαντική μετά τη λήξη του έργου. Το PIP υποστήριξε σθεναρά την εξεύρεση δυνατοτήτων συνέχισης της χρηματοδότησης, μετά την ολοκλήρωση της χρηματοδότησης από την ΕΕ, προκειμένου να εξασφαλιστεί η συνέχιση της εργασίας του U-BIOPRED, ώστε να μπορέσουν να γίνουν αντιληπτά τα αποτελέσματά του σε πραγματικές συνθήκες, δηλ. ενίσχυση της ενημέρωσης σχετικά με την ανάγκη εξατομικευμένων φαρμάκων στην κλινική πρακτική. Το PIP εισήγαγε ένα τελικό ερωτηματολόγιο για όσους συμμετείχαν στη μελέτη, για να λάβει σχόλια και παρατηρήσεις σχετικά με την εμπειρία τους από την κλινική δοκιμή και για να μάθει τι είδους βελτιώσεις μπορούν να γίνουν σε μελλοντικές μελέτες. Το PIP έλαβε πολύτιμες πληροφορίες σχετικά με τη μεγιστοποίηση της ένταξης και την πρόληψη αποχώρησης συμμετεχόντων ωστόσο παραμένει δύσκολος ο αντικειμενικός υπολογισμός της επιρροής του PIP σε αυτά τα αποτελέσματα. Πολλές ερευνητικές εργασίες του U-BIOPRED θα δημοσιευτούν μετά τη λήξη της χρηματοδότησης του έργου από την ΕΕ. Το PIP είναι πρόθυμο να εξασφαλίσει ότι οι περιλήψεις των εργασιών θα συνταχθούν, οι τηλεδιασκέψεις θα συνεχιστούν και η ιστοσελίδα του έργου θα διατηρηθεί. 19

20 Κρατάτε τους ασθενείς πάντα ενήμερους Μετά τη λήξη της χρηματοδότησης, είναι σημαντικό να έχετε ένα σχέδιο που να αφορά τον τρόπο με τον οποίο οι ασθενείς θα συνεχίσουν να συνδράμουν και να ενημερώνονται. Καθορίστε τον τρόπο ενημέρωσής τους σχετικά με τα τρέχοντα αποτελέσματα του έργου. Πριν από την ολοκλήρωση του έργου, ζητήθηκε από το PIP να συνεισφέρει στο τελευταίο ενημερωτικό δελτίο / ενημέρωση για τους συμμετέχοντες σε κλινικές μελέτες. Το PIP επεσήμανε τη σημασία της λήψης των αποτελεσμάτων του έργου. Επειδή δεν υπήρχε χρηματοδότηση κατά την ολοκλήρωση του έργου για επιπλέον ενημερωτικά δελτία, οι ενημερώσεις στάλθηκαν με ηλεκτρονικό ταχυδρομείο σε αυτούς που εγγράφηκαν στον ηλεκτρονικό ταχυδρομικό κατάλογο του U-BIOPRED και δημοσιεύτηκαν στην ιστοσελίδα του έργου. Παράσχετε δυνατότητες ανταλλαγής γνώσης και εμπειριών Οι ασθενείς που μοιράζονται τη γνώση και την εμπειρία τους ενθαρρύνουν και άλλους να συμμετάσχουν σε έργα για την υγειονομική περίθαλψη: Τι Γιατί Η εμπειρία από το U-BIOPRED Ενημερώστε τους ασθενείς σχετικά με άλλες δυνατότητες Ζητήστε από τους ασθενείς να καθορίσουν το πρόγραμμα της έρευνας Ενημερώστε τους ασθενείς σχετικά με άλλα ερευνητικά έργα στα οποία μπορούν να συμμετάσχουν και ρωτήστε τα εάν επιθυμούν να γίνουν σύμβουλοι σε άλλους που συμμετέχουν για πρώτη φορά. Η ανάληψη ηγετικού και συμβουλευτικού ρόλου μπορεί να ωθήσει νέους ασθενείς να συμμετάσχουν στην έρευνα και να οικοδομήσει την εμπιστοσύνη τους. Ζητήστε τη γνώμη των ασθενών σχετικά με τις προτεραιότητες νέων ερευνών, συντάξτε ένα έντυπο πολιτικής και παρουσιάστε το σε εκδήλωση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου μέσω δικτύωσης με συνεργάτες του έργου και οργανώσεις ασθενών με εμπειρία στην άσκηση επιρροής. 20 Μέσω των συνεργατών του έργου ή άλλων οργανώσεων ασθενών, τα μέλη του PIP στο U-BIOPRED μπόρεσαν να συμμετάσχουν σε άλλα ερευνητικά έργα για την υγεία που χρηματοδοτούνται από την ΕΕ (όπως το EARIP και το MyAirCoach), ενώ εξακολουθούν να συμμετέχουν στις οργανώσεις ασθενών, από τις οποίες προσήλθαν στο U-BIOPRED (Asthma UK, Longfonds, EFA). Ασθενείς και οργανώσεις ασθενών από διαφορετικές χώρες συμμετείχαν στον καθορισμό του προγράμματος της έρευνας σε εθνικό επίπεδο (Longfonds και Asthma UK) και σε ευρωπαϊκό επίπεδο (Asthma UK, EFA και ELF). Είναι χρήσιμη η επαφή των δικτύων των ομάδων ασθενών και των επαγγελματιών που συμμετείχαν σε έργα με την άποψη των ασθενών, για να γνωστοποιήσετε στο ευρύτερο δυνατό ακροατήριο το ερευνητικό σας έργο και τα αποτελέσματά του.

21 Επιπλέον πηγές πληροφόρησης European Patient Ambassador Programme (EPAP) μάθημα, βίντεο και διαφάνειες παρουσίασης αυτοεκπαίδευσης: European Patients Academy on Therapeutic Innovation (EUPATI) webinar Strengthening Patient Involvement in Health Technology Assessment (βίντεο και διαφάνειες παρουσίασης) European Patients Academy on Therapeutic Innovation (EUPATI) - webinar Interaction between Patients and other Stakeholders (screencast και διαφάνειες παρουσίασης) Αναφορές της International Alliance of Patients Organisations (IAPO) σχετικά με το ομόφωνο πλαίσιο δεοντολογικής συνεργασίας μεταξύ οργανώσεων ασθενών, επαγγελματιών υγείας και βιομηχανίας φαρμάκων: EURORDIS Patients Priorities and Needs for Rare Disease Research position paper: publications/what_how%20_are_disease_research_0.pdf Supple et al. εκ μέρους της ομάδας PIP του U-BIOPRED (2015) From tokenism to meaningful engagement: best practices in patient involvement in an EU project. Research Involvement and Engagement, 1:12. Ομάδα PIP του U-BIOPRED (2012) Charter for the Patient Input Platform of U-BIOPRED ubiopred/files/charter-and-criteria-for-pip.pdf 21

22 Ευχαριστίες Το φυλλάδιο συντάχθηκε από το PIP του U-BIOPRED, με την υποστήριξη του European Lung Foundation και των οργανώσεων ασθενών που συμμετείχαν ως συνεργάτες στο έργο U-BIOPRED: Asthma UK, Longfonds (the Dutch Lung Foundation), European Federation of Allergy and Airways Diseases Patients Associations (EFA) και Lega Italiana Antifumo (LIAF). Οι συγγραφείς θα ήθελαν να ευχαριστήσουν τον Πρόεδρο του PIP, David Supple, καθώς και όλα τα μέλη του: A. Roberts, D. Supple, D. Hamerlijnck, J. Negus, J. Kamphuis, L. Sergison, L. Visintin, S. Onstein, M. Puhl, L. Buzermaniene, V. Hudson, L. Bond και P.A. Wecksell. Επίσης, οι συγγραφείς θα ήθελαν να ευχαριστήσουν όλους τους ασθενείς που είχαν αποφασιστικό ρόλο στη διαμόρφωση, στον σχεδιασμό και στην ανάληψη των δράσεων που προέβλεπε το έργο. Τέλος, είναι εξίσου σημαντικό να αναφέρουμε ότι είμαστε ιδιαίτερα ευγνώμονες για την υποστήριξη και την καθοδήγηση που παρείχαν οι P. Sterk, P. de Boer, T. Teunissen και Biosci Consulting. Το έργο U-BIOPRED και η έρευνα που οδήγησαν σε αυτά τα αποτελέσματα έλαβαν υποστήριξη από την Κοινή Επιχείρηση της Πρωτοβουλίας για τα Καινοτόμα Φάρμακα βάσει της συμφωνίας περί μη επιστρεπτέας ενίσχυσης αριθ και είναι πόροι οι οποίοι αποτελούνται από οικονομική συνεισφορά από το έβδομο πρόγραμμαπλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (FP7/ ) και από συνεισφορά σε είδος από τις εταιρείες του EFPIA. Τα μέλη της κοινοπραξίας του U-BIOPRED στην ετήσια γενική συνάντηση 22

23 23

24 Στοιχεία επικοινωνίας European Lung Foundation 442 Glossop Rd, Sheffield, S10 2PX, Ηνωμένο Βασίλειο Τηλέφωνο: +44 (0) EFA European Federation of Allergy and Airways Diseases Patients Associations Voorheen Astma Fonds Asthma UK The Dutch Lung Foundation Lega Italiana Anti Fumo 24

Π4.2.1 ΣΧΕΔΙΟ ΔΗΜΟΣΙΟΤΗΤΑΣ

Π4.2.1 ΣΧΕΔΙΟ ΔΗΜΟΣΙΟΤΗΤΑΣ Π4.2.1 ΣΧΕΔΙΟ ΔΗΜΟΣΙΟΤΗΤΑΣ Αριθμός Έκδοσης: ΕΚΕΤΑ ΙΜΕΤ ΕΜ Β 2013 9 Παραδοτέο ΙΜΕΤ Τίτλος Έργου: «Ολοκληρωμένο σύστημα για την ασφαλή μεταφορά μαθητών» Συγγραφέας: Δρ. Μαρία Μορφουλάκη ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, ΜΑΙΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

Διακήρυξη Λονδίνου-Μάλαγας περί. επένδυσης στην έρευνα για το άσθμα

Διακήρυξη Λονδίνου-Μάλαγας περί. επένδυσης στην έρευνα για το άσθμα Διακήρυξη Λονδίνου-Μάλαγας περί επένδυσης στην έρευνα για το άσθμα Εισαγωγή Το άσθμα είναι μια πάθηση η οποία έχει επιπτώσεις στην καθημερινή ζωή 30 εκατομμυρίων Ευρωπαίων και 300 εκατομμυρίων ατόμων ανά

Διαβάστε περισσότερα

1. Πρακτικές για κάθε Στάδιο της ιαδικασίας Εθελοντισµού 1.1 Προσέλκυση και Επιλογή Εθελοντών

1. Πρακτικές για κάθε Στάδιο της ιαδικασίας Εθελοντισµού 1.1 Προσέλκυση και Επιλογή Εθελοντών 1. Πρακτικές για κάθε Στάδιο της ιαδικασίας Εθελοντισµού 1.1 Προσέλκυση και Επιλογή Εθελοντών Το στάδιο αυτό ορίζεται ως η συγκέντρωση ενός ικανοποιητικού αριθµού κατάλληλων υποψήφιων εθελοντών για την

Διαβάστε περισσότερα

Erasmus + Στρατηγικές Συμπράξεις για την Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση

Erasmus + Στρατηγικές Συμπράξεις για την Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση Erasmus + Στρατηγικές Συμπράξεις για την Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση 2017-1-RO01-KA202-037308 Το έργο αυτό χρηματοδοτήθηκε με την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Αυτή η δημοσίευση αντικατοπτρίζει

Διαβάστε περισσότερα

ΠΝΕΥΜΟΝΙΚΉ ΑΠΟΚΑΤΆΣΤΑΣΗ ΚΑΤΑΝΟΏΝΤΑΣ ΤΙΣ ΕΙΔΙΚΈΣ ΟΔΗΓΊΕΣ

ΠΝΕΥΜΟΝΙΚΉ ΑΠΟΚΑΤΆΣΤΑΣΗ ΚΑΤΑΝΟΏΝΤΑΣ ΤΙΣ ΕΙΔΙΚΈΣ ΟΔΗΓΊΕΣ ΠΝΕΥΜΟΝΙΚΉ ΑΠΟΚΑΤΆΣΤΑΣΗ ΚΑΤΑΝΟΏΝΤΑΣ ΤΙΣ ΕΙΔΙΚΈΣ ΟΔΗΓΊΕΣ Αυτός ο οδηγός γνώσεων περιλαμβάνει πληροφορίες σχετικά με την πνευμονική αποκατάσταση της Ευρωπαϊκής Πνευμονολογικής Εταιρείας και της Αμερικάνικης

Διαβάστε περισσότερα

Εκπαιδευτική Μονάδα 1.1: Τεχνικές δεξιότητες και προσόντα

Εκπαιδευτική Μονάδα 1.1: Τεχνικές δεξιότητες και προσόντα Εκπαιδευτική Μονάδα 1.1: Τεχνικές δεξιότητες και προσόντα Πέρα από την τυπολογία της χρηματοδότησης, των εμπλεκόμενων ομάδων-στόχων και την διάρκεια, κάθε project διακρατικής κινητικότητας αποτελεί μια

Διαβάστε περισσότερα

Διαδικτυακό διαδραστικό εργαλείο εκτίμησης κινδύνου (OiRA)

Διαδικτυακό διαδραστικό εργαλείο εκτίμησης κινδύνου (OiRA) Διαδικτυακό διαδραστικό εργαλείο εκτίμησης κινδύνου (OiRA) Διευκολύνοντας τη διενέργεια εκτίμησης κινδύνου για τις πολύ μικρές και τις μικρές επιχειρήσεις στην Ευρώπη European Agency for Safety and Health

Διαβάστε περισσότερα

Αρχική διαγνωστική αξιολόγηση, σύναψη συμβολαίου, και διερεύνηση. Διδάσκουσα: Δέσποινα Σιδηροπούλου-Δημακάκου

Αρχική διαγνωστική αξιολόγηση, σύναψη συμβολαίου, και διερεύνηση. Διδάσκουσα: Δέσποινα Σιδηροπούλου-Δημακάκου Αρχική διαγνωστική αξιολόγηση, σύναψη συμβολαίου, και διερεύνηση Διδάσκουσα: Δέσποινα Σιδηροπούλου-Δημακάκου Είναι σημαντικό για τον επαγγελματικό σύμβουλο να δώσει την απαιτούμενη προσοχή στο τι έχει

Διαβάστε περισσότερα

Το εργαλείο γνώσης της μανθάνουσας ΜΚΟ

Το εργαλείο γνώσης της μανθάνουσας ΜΚΟ Το εργαλείο γνώσης της μανθάνουσας ΜΚΟ Το ερωτηματολόγιο αυτό μπορεί να εφαρμοστεί σε όλη την οργάνωση, σε ένα τμήμα σε μια συγκεκριμένη δράση ή ομάδα εργασίας. Είναι σημαντικό να διασαφηνιστεί σε πιο

Διαβάστε περισσότερα

Ποια είναι η διάρθρωση του προγράμματος Erasmus+;

Ποια είναι η διάρθρωση του προγράμματος Erasmus+; Ποια είναι η διάρθρωση του προγράμματος Erasmus+; Για την επίτευξη των στόχων του, το πρόγραμμα Erasmus+ υλοποιεί τις ακόλουθες δράσεις: Βασική Δράση 1 Κινητικότητα των ατόμων Κινητικότητα εκπαιδευομένων

Διαβάστε περισσότερα

Χτίζοντας γέφυρες: Ένταξη σε διαφορετικές κοινωνίες

Χτίζοντας γέφυρες: Ένταξη σε διαφορετικές κοινωνίες Αγαπητέ/ ή συμμετέχοντα/ ουσα, Ευχαριστούμε για τη στήριξή σας στην παρούσα έρευνα και για την αρωγή σας να βρούμε θετικά παραδείγματα συνεργασιών μεταξύ κρατών και εθνοτικά ποικίλων ομάδων ή άλλων κοινοτήτων

Διαβάστε περισσότερα

6. Διαχείριση Έργου. Έκδοση των φοιτητών

6. Διαχείριση Έργου. Έκδοση των φοιτητών 6. Διαχείριση Έργου Έκδοση των φοιτητών Εισαγωγή 1. Η διαδικασία της Διαχείρισης Έργου 2. Διαχείριση κινδύνων Επανεξέταση Ερωτήσεις Αυτοαξιολόγησης Διαχείριση του έργου είναι να βάζεις σαφείς στόχους,

Διαβάστε περισσότερα

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΔΙΑΣΚΕΨΗ ΝΕΩΝ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΠΡΟΕΔΡΙΑΣ. Θεσσαλονίκη, 10-12 Μαρτίου 2014 ΚΟΙΝΕΣ ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΔΙΑΣΚΕΨΗ ΝΕΩΝ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΠΡΟΕΔΡΙΑΣ. Θεσσαλονίκη, 10-12 Μαρτίου 2014 ΚΟΙΝΕΣ ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΔΙΑΣΚΕΨΗ ΝΕΩΝ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΠΡΟΕΔΡΙΑΣ Θεσσαλονίκη, 10-12 Μαρτίου 2014 ΚΟΙΝΕΣ ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ Η Ευρωπαϊκή Διάσκεψη Νέων είναι ένα στοιχείο της διαδικασίας του Διαρθρωμένου Διαλόγου που φέρνει σε επικοινωνία

Διαβάστε περισσότερα

Κέντρα αριστείας Jean Monnet

Κέντρα αριστείας Jean Monnet Κέντρα αριστείας Jean Monnet Τι είναι τα κέντρα αριστείας Jean Monnet; Τα κέντρα αριστείας Jean Monnet αποτελούν εστίες εξειδικευμένων ικανοτήτων και γνώσεων σε θέματα που αφορούν την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ EAC/S20/2019. Ο αθλητισμός ως μέσο για την ενσωμάτωση και την κοινωνική ένταξη των προσφύγων

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ EAC/S20/2019. Ο αθλητισμός ως μέσο για την ενσωμάτωση και την κοινωνική ένταξη των προσφύγων ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ EAC/S20/2019 Ο αθλητισμός ως μέσο για την ενσωμάτωση και την κοινωνική ένταξη των προσφύγων Η παρούσα πρόσκληση υποβολής προτάσεων έχει στόχο την υλοποίηση του ετήσιου προγράμματος

Διαβάστε περισσότερα

ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ. EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL

ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ. EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2014-2019 Επιτροπή Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων 9.3.2015 ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ σχετικά με την έκθεση για την υλοποίηση, τα αποτελέσματα και τη συνολική αξιολόγηση του Eυρωπαϊκού

Διαβάστε περισσότερα

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΚΕΝΤΡΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗΣ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ III ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΕΤΑΙΡΙΚΗΣ ΣΧΕΣΗΣ

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΚΕΝΤΡΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗΣ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ III ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΕΤΑΙΡΙΚΗΣ ΣΧΕΣΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ Αντιπροσωπεία στην Ελλάδα ΚΕΝΤΡΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗΣ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ III ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΕΤΑΙΡΙΚΗΣ ΣΧΕΣΗΣ Σκοπός του παρόντος εγγράφου είναι να παρέχει

Διαβάστε περισσότερα

Erasmus+ ΠΡΟΣΩΠΑ-ΠΡΟΤΥΠΑ ΠΡΟΆΓΟΝΤΑΣ ΚΟΙΝΈΣ ΑΞΊΕΣ

Erasmus+ ΠΡΟΣΩΠΑ-ΠΡΟΤΥΠΑ ΠΡΟΆΓΟΝΤΑΣ ΚΟΙΝΈΣ ΑΞΊΕΣ ΠΡΟΣΩΠΑ-ΠΡΟΤΥΠΑ ΠΡΟΆΓΟΝΤΑΣ ΚΟΙΝΈΣ ΑΞΊΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΠΟΙΗΘΕΙΤΕ! > Εάν είστε εκπαιδευτικός ή κοινωνικός/-ή λειτουργός και επιθυμείτε να διοργανώσετε μια εκδήλωση με ένα πρόσωπο-πρότυπο στην κοινότητά σας >

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕΔΙΟ ΕΚΘΕΣΗΣ. EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL. Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 2016/2008(INI)

ΣΧΕΔΙΟ ΕΚΘΕΣΗΣ. EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL. Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 2016/2008(INI) Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 2014-2019 Επιτροπή Συνταγματικών Υποθέσεων 2016/2008(INI) 05.10.2016 ΣΧΕΔΙΟ ΕΚΘΕΣΗΣ σχετικά με την ηλεκτρονική δημοκρατία στην Ευρωπαϊκή Ένωση: δυναμικό και προκλήσεις (2016/2008(INI))

Διαβάστε περισσότερα

Συνεχιζόμενη Επαγγελματική Εξέλιξη Οδοντιάτρων στην Ευρωπαϊκή Ένωση

Συνεχιζόμενη Επαγγελματική Εξέλιξη Οδοντιάτρων στην Ευρωπαϊκή Ένωση Ψήφισμα Συμβουλίου Ευρωπαίων Οδοντιάτρων (CED) Mάιος 2013 Συνεχιζόμενη Επαγγελματική Εξέλιξη Οδοντιάτρων στην Ευρωπαϊκή Ένωση Το κείμενο που ακολουθεί είναι η ελληνική μετάφραση του ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ Συμβουλίου

Διαβάστε περισσότερα

Έρευνα για τις γνώσεις των ασθενών σχετικά με τη θρόμβωση που σχετίζεται με τον καρκίνο (CAT) Γενικό Πληροφοριακό Υλικό για τους Συλλόγους Ασθενών

Έρευνα για τις γνώσεις των ασθενών σχετικά με τη θρόμβωση που σχετίζεται με τον καρκίνο (CAT) Γενικό Πληροφοριακό Υλικό για τους Συλλόγους Ασθενών Έρευνα για τις γνώσεις των ασθενών σχετικά με τη θρόμβωση που σχετίζεται με τον καρκίνο (CAT) Γενικό Πληροφοριακό Υλικό για τους Συλλόγους Ασθενών Περίληψη Παρέχουμε σωστή πληροφόρηση στους ασθενείς με

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΗ-ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ (ΠΕΣ)

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΗ-ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ (ΠΕΣ) ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΗ-ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ (ΠΕΣ) Το Κέντρο Ερευνών Science-to-Marketing του Munster University (Γερμανία) πραγματοποίησε έρευνα με θέμα τη συνεργασία μεταξύ Πανεπιστημίων και επιχειρήσεων,

Διαβάστε περισσότερα

Προπαρασκευαστική δράση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου

Προπαρασκευαστική δράση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Προπαρασκευαστική δράση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Υφιστάμενη και επιθυμητή κατάσταση του οικονομικού δυναμικού σε περιοχές εκτός της περιοχής της ελληνικής πρωτεύουσας 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Αυτή η προπαρασκευαστική

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ EAC/S19/2019

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ EAC/S19/2019 ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ EAC/S19/2019 Πλαισίωση και καθοδήγηση, μέσω του αθλητισμού, των νέων που διατρέχουν κίνδυνο ριζοσπαστικοποίησης Η παρούσα πρόσκληση υποβολής προτάσεων έχει στόχο την υλοποίηση

Διαβάστε περισσότερα

Επιτροπή Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων ΣΧΕΔΙΟ ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗΣ. Συντάκτης γνωμοδότησης: Cristian-Silviu Buşoi

Επιτροπή Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων ΣΧΕΔΙΟ ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗΣ. Συντάκτης γνωμοδότησης: Cristian-Silviu Buşoi Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 2014-2019 Επιτροπή Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων 14.7.2016 2015/2103(INL) ΣΧΕΔΙΟ ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗΣ της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας

Διαβάστε περισσότερα

Δημοσιοποιήσεις Μεθοδολογικό Σημείωμα Για την Sanofi Κύπρου

Δημοσιοποιήσεις Μεθοδολογικό Σημείωμα Για την Sanofi Κύπρου Δημοσιοποιήσεις 2015 Μεθοδολογικό Σημείωμα Για την Sanofi Κύπρου ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ο Κώδικας Δημοσιοποίησης της EFPIA απαιτεί από όλες τις εταιρίες μέλη της EFPIA να δημοσιοποιούν τις παροχές που πραγματοποιούν,

Διαβάστε περισσότερα

Σχετικά με το School Education Gateway. τη διαδικτυακή πλατφόρμα της Ευρώπης για τη σχολική εκπαίδευση

Σχετικά με το School Education Gateway. τη διαδικτυακή πλατφόρμα της Ευρώπης για τη σχολική εκπαίδευση Σχετικά με το School Education Gateway τη διαδικτυακή πλατφόρμα της Ευρώπης για τη σχολική εκπαίδευση ΈΝΑΣ ΧΏΡΟΣ ΕΝΑΣΧΌΛΗΣΗΣ ΜΕ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΉ ΠΟΛΙΤΙΚΉ ΚΑΙ ΠΡΑΚΤΙΚΉ ΓΙΑ ΤΗ ΣΧΟΛΙΚΉ ΕΚΠΑΊΔΕΥΣΗ Σχετικά Παρουσιασμένο

Διαβάστε περισσότερα

Δίκτυα Jean Monnet (πολιτικός διάλογος με τον ακαδημαϊκό κόσμο)

Δίκτυα Jean Monnet (πολιτικός διάλογος με τον ακαδημαϊκό κόσμο) Δίκτυα Jean Monnet (πολιτικός διάλογος με τον ακαδημαϊκό κόσμο) Τι είναι τα δίκτυα Jean Monnet; Τα δίκτυα Jean Monnet ενθαρρύνουν τη δημιουργία και την ανάπτυξη συμπράξεων μεταξύ διεθνών παραγόντων (ΑΕΙ,

Διαβάστε περισσότερα

Τόπος Ημερομηνία. Προς: 1. ΠΡΟΣΩΠΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΙΤΟΥΝΤΟΣ Επώνυμο: Όνομα: Ημ/νια Γέννησης: Επάγγελμα: Διεύθυνση κατοικίας: (Οδός/Αριθμός/ΤΚ)

Τόπος Ημερομηνία. Προς: 1. ΠΡΟΣΩΠΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΙΤΟΥΝΤΟΣ Επώνυμο: Όνομα: Ημ/νια Γέννησης: Επάγγελμα: Διεύθυνση κατοικίας: (Οδός/Αριθμός/ΤΚ) ΑΙΤΗΣΗ ΕΘΕΛΟΝΤΗ Τόπος Ημερομηνία Προς: 1. ΠΡΟΣΩΠΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΙΤΟΥΝΤΟΣ Επώνυμο:. Όνομα: Ημ/νια Γέννησης:.. Επάγγελμα:. Διεύθυνση κατοικίας:.. (Οδός/Αριθμός/ΤΚ).. (Δήμος/Περιοχή). (Πόλη). Τηλέφωνα Επικοινωνίας:.

Διαβάστε περισσότερα

Kλινικές ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΕ ΒΑΣΙΚΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ

Kλινικές ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΕ ΒΑΣΙΚΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ Kλινικές Mελέτες ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΕ ΒΑΣΙΚΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ 1Τι είναι οι κλινικές μελέτες είναι σημαντικές; > Μη διστάσετε να ρωτήσετε το γιατρό σας για οποιαδήποτε και άλλη γιατί πληροφορία ή διευκρίνηση χρειάζεστε

Διαβάστε περισσότερα

DiscoverEU: ερωτήσεις και απαντήσεις

DiscoverEU: ερωτήσεις και απαντήσεις Τι είναι το DiscoverEU; DiscoverEU: ερωτήσεις και απαντήσεις Το DiscoverEU αποτελεί πρωτοβουλία της ΕΕ που προσφέρει σε νέους και νέες ηλικίας 18 ετών μια ταξιδιωτική εμπειρία που θα τους επιτρέψει να

Διαβάστε περισσότερα

Δημοσιοποίηση 2017 Μεθοδολογικό Σημείωμα Sanofi Ελλάδας

Δημοσιοποίηση 2017 Μεθοδολογικό Σημείωμα Sanofi Ελλάδας Δημοσιοποίηση 2017 Μεθοδολογικό Σημείωμα Sanofi Ελλάδας ΕΙΣΑΓΩΓΗ Το μεθοδολογικό σημείωμα περιγράφει τις κύριες διαδικασίες και μεθόδους της Sanofi που χρησιμοποιήθηκαν για να προετοιμαστεί αυτή η ετήσια

Διαβάστε περισσότερα

Κανονισμός Αξιολόγησης Απόδοσης

Κανονισμός Αξιολόγησης Απόδοσης Κανονισμός Αξιολόγησης Απόδοσης Εισαγωγή Άρθρο 1. Γενικές πληροφορίες Άρθρο 2. Αρχές συστήματος αξιολόγησης Άρθρο 3. Πλαίσιο και διαστάσεις αξιολόγησης Α. Προσωπική Συνεισφορά: αξιολόγηση ως προς το ΤΙ

Διαβάστε περισσότερα

9895/19 ΜΜ/μκρ 1 ECOMP.2B

9895/19 ΜΜ/μκρ 1 ECOMP.2B Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ Αποστολέας: Αποδέκτης: Γενική Γραμματεία του Συμβουλίου Αντιπροσωπίες αριθ. προηγ. εγγρ.: 9101/19 + COR 1 Αριθ. εγγρ. Επιτρ.: COM(2019) 21 final

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ EAC/S14/2018. Προώθηση ευρωπαϊκών αξιών μέσω του αθλητισμού σε επίπεδο δήμων

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ EAC/S14/2018. Προώθηση ευρωπαϊκών αξιών μέσω του αθλητισμού σε επίπεδο δήμων ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ EAC/S14/2018 Προώθηση ευρωπαϊκών αξιών μέσω του αθλητισμού σε επίπεδο δήμων Η παρούσα πρόσκληση υποβολής προτάσεων αποσκοπεί στην υλοποίηση της προπαρασκευαστικής ενέργειας

Διαβάστε περισσότερα

3 ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΕΣ. Ποια είναι κατάλληλη για εσάς;

3 ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΕΣ. Ποια είναι κατάλληλη για εσάς; 3 ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΕΣ Ποια είναι κατάλληλη για εσάς; Η έρευνα στον προγραμματισμό εκστρατειών εναλλακτικής και αντίθετης αφήγησης δείχνει ότι πολλές εκστρατείες δεν έχουν διαμορφωθεί ώστε να προσελκύουν το ενδιαφέρον

Διαβάστε περισσότερα

INNO-CAREER. 4 η ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ

INNO-CAREER. 4 η ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ INNO-CAREER Είμαστε στην ευχάριστη θέση να μοιραστούμε μαζί σας το 4ο ενημερωτικό δελτίο του έργου INNO CAREER το οποίο καλύπτει το χρονικό διάστημα 1 Μαΐου 2015 30 Σεπτεμβρίου 2015. Το κύριο αντικείμενο

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ: ΚΩΔΙΚΑΣ ΔΗΜΟΣΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΚΕΦΕΑ. Διαβάστε τον Κώδικα σε ηλεκτρονική μορφή στην ιστοσελίδα μας

ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ: ΚΩΔΙΚΑΣ ΔΗΜΟΣΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΚΕΦΕΑ.  Διαβάστε τον Κώδικα σε ηλεκτρονική μορφή στην ιστοσελίδα μας Κυπριακή Ένωση Φαρμακευτικών Εταιρειών Έρευνας και Ανάπτυξης (ΚΕΦΕΑ) ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ: ΚΩΔΙΚΑΣ ΔΗΜΟΣΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΚΕΦΕΑ Διαβάστε τον Κώδικα σε ηλεκτρονική μορφή στην ιστοσελίδα μας www.kefea.org.cy ΕΚΔΟΣΗ

Διαβάστε περισσότερα

Verisfield (UK) Ltd. Μεθοδολογικό σημείωμα

Verisfield (UK) Ltd. Μεθοδολογικό σημείωμα Verisfield (UK) Ltd Μεθοδολογικό σημείωμα Δημοσιοποίηση παροχών με βάση το άρθρο 66, παρ. 7 του Νόμου 4316/2014 (ΦΕΚ 270Α/24.12.2014) και τον κώδικα δημοσιοποίησης της EFPIA Οικονομικό έτος 2015 Σύνοψη

Διαβάστε περισσότερα

Σχέδιο κινητικότητας για προσωπικό σχολικής εκπαίδευσης

Σχέδιο κινητικότητας για προσωπικό σχολικής εκπαίδευσης Σχέδιο κινητικότητας για προσωπικό σχολικής εκπαίδευσης Μέσω των σχεδίων κινητικότητας, τα σχολεία έχουν τη δυνατότητα να παρέχουν στους εκπαιδευτικούς και στο λοιπό εκπαιδευτικό προσωπικό τους ευκαιρίες

Διαβάστε περισσότερα

Μεθοδολογικό Σημείωμα. Servier Hellas

Μεθοδολογικό Σημείωμα. Servier Hellas Μεθοδολογικό Σημείωμα Servier Hellas Η Servier υποστηρίζει πλήρως τους στόχους του Κώδικα Πρακτικής του EFPIA. Πιστεύουμε ότι αυτός ο Κώδικας θα συμβάλει στην καλύτερη κατανόηση της μακροχρόνιας σχέσης

Διαβάστε περισσότερα

Επίσηµη Εφηµερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Επίσηµη Εφηµερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης 17.5.2014 L 147/79 ΕΚΤΕΛΕΣΤΙΚΗ ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ της 10ης Μαρτίου 2014 σχετικά με τον καθορισμό κριτηρίων για τη δημιουργία και την αξιολόγηση των ευρωπαϊκών δικτύων αναφοράς και των μελών τους και

Διαβάστε περισσότερα

Δημοσιοποίηση 2015 Μεθοδολογικό Σημείωμα Sanofi Ελλάδας

Δημοσιοποίηση 2015 Μεθοδολογικό Σημείωμα Sanofi Ελλάδας Δημοσιοποίηση 2015 Μεθοδολογικό Σημείωμα Sanofi Ελλάδας ΕΙΣΑΓΩΓΗ Το μεθοδολογικό σημείωμα περιγράφει τις κύριες διαδικασίες και μεθόδους της Sanofi που χρησιμοποιήθηκαν για να προετοιμαστεί αυτή η ετήσια

Διαβάστε περισσότερα

Προσέλκυση & Διατήρηση Κλινικών Μελετών στην Ελλάδα

Προσέλκυση & Διατήρηση Κλινικών Μελετών στην Ελλάδα Συνεργαστήριο Δομημένου Δημοκρατικού Διαλόγου Προσέλκυση & Διατήρηση Κλινικών Μελετών στην Ελλάδα Σύνοψη Αποτελεσμάτων Με το στόχο του προσδιορισμού των προκλήσεων και του καθορισμού δράσεων για την προσέλκυση

Διαβάστε περισσότερα

Το Cedefop με λίγα λόγια. Ο οργανισμός που στηρίζει την ευρωπαϊκή πολιτική για την ανάπτυξη των επαγγελματικών δεξιοτήτων

Το Cedefop με λίγα λόγια. Ο οργανισμός που στηρίζει την ευρωπαϊκή πολιτική για την ανάπτυξη των επαγγελματικών δεξιοτήτων Το Cedefop με λίγα λόγια Ο οργανισμός που στηρίζει την ευρωπαϊκή πολιτική για την ανάπτυξη των επαγγελματικών δεξιοτήτων Περισσότερες πληροφορίες για την Ευρωπαϊκή Ένωση μπορούν να αναζητηθούν στο διαδίκτυο,

Διαβάστε περισσότερα

ΝΕΑ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΕΛΚΥΣΗ ΚΟΙΝΟΥ ΤΩΝ ΜΟΥΣΕΙΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

ΝΕΑ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΕΛΚΥΣΗ ΚΟΙΝΟΥ ΤΩΝ ΜΟΥΣΕΙΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΝΕΑ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΕΛΚΥΣΗ ΚΟΙΝΟΥ ΤΩΝ ΜΟΥΣΕΙΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Ονοματεπώνυμο: Τουφεξή Ασπασία Σειρά: 12 Επιβλέπων καθηγητής: Ιωαννίδης Α. Διευθυντής ΠΜΣ: Σιώμκος Γεώργιος Ο ρόλος του μουσείου

Διαβάστε περισσότερα

Συγγραφή ερευνητικής πρότασης

Συγγραφή ερευνητικής πρότασης Συγγραφή ερευνητικής πρότασης 1 o o o o Η ερευνητική πρόταση είναι ένα ιδιαίτερα σημαντικό τμήμα της έρευνας. Η διατύπωσή της θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεγμένη, περιεκτική και βασισμένη στην ανασκόπηση

Διαβάστε περισσότερα

Μάιος Εξοικειωθείτε με το υλικό υποστήριξης του ECHA που διατίθεται στη διεύθυνση: https://echa.europa.eu/el/reach-2018/.

Μάιος Εξοικειωθείτε με το υλικό υποστήριξης του ECHA που διατίθεται στη διεύθυνση: https://echa.europa.eu/el/reach-2018/. 1 (11) Document Title Πώς να σχεδιάσετε την καταχώρισή Εισαγωγή Η διαδικασία καταχώρισης ξεκινάει με το στάδιο της προκαταχώρισης και ολοκληρώνεται με την επιτυχή υποβολή του φακέλου καταχώρισης. Ο που

Διαβάστε περισσότερα

Διημερίδα για την Ποιότητα στις Υπηρεσίες Υγείας Eυαισθητοποίηση των Λειτουργών Υγείας στην Ασφάλεια των Ασθενών

Διημερίδα για την Ποιότητα στις Υπηρεσίες Υγείας Eυαισθητοποίηση των Λειτουργών Υγείας στην Ασφάλεια των Ασθενών Διημερίδα για την Ποιότητα στις Υπηρεσίες Υγείας Eυαισθητοποίηση των Λειτουργών Υγείας στην Ασφάλεια των Ασθενών 1. Εισαγωγή Οι εξελίξεις και οι δεσμεύσεις στο θέμα της Ασφάλειας των Ασθενών έχουν αυξηθεί

Διαβάστε περισσότερα

Στρατηγική για τη Διεθνοποίηση του Πανεπιστημίου Κύπρου

Στρατηγική για τη Διεθνοποίηση του Πανεπιστημίου Κύπρου Στρατηγική για τη Διεθνοποίηση του Πανεπιστημίου Κύπρου 1. Σύνοψη Σύμφωνα με το στρατηγικό σχεδιασμό της Πρυτανείας για τα έτη 2010-2020, το Πανεπιστήμιο Κύπρου έχει θέσει αριθμό προτεραιοτήτων ως τη βάση

Διαβάστε περισσότερα

10005/16 ΕΜ/ακι/ΘΛ 1 DGD 2C

10005/16 ΕΜ/ακι/ΘΛ 1 DGD 2C Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 9 Ιουνίου 2016 (OR. en) 10005/16 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ Αποστολέας: Με ημερομηνία: 9 Ιουνίου 2016 Αποδέκτης: Γενική Γραμματεία του Συμβουλίου Αντιπροσωπίες

Διαβάστε περισσότερα

Πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος & υποβολής προσφορών για την παροχή υπηρεσιών επικοινωνίας

Πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος & υποβολής προσφορών για την παροχή υπηρεσιών επικοινωνίας 22 Δεκεμβρίου 2017 Πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος & υποβολής προσφορών για την παροχή υπηρεσιών επικοινωνίας Εισαγωγή Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΩΝ ΚΑΙ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ Α.Ε. («ΕΕΣΥΠ» ή «Εταιρεία») λειτουργεί

Διαβάστε περισσότερα

υγεία Σε πορεία ανάπτυξης νέων φαρμάκων

υγεία Σε πορεία ανάπτυξης νέων φαρμάκων Σελίδα: 1,18 (1 από 5) υγεία Σε πορεία ανάπτυξης νέων φαρμάκων Το ευρωπαϊκό πρόγραμμα χρηματοδότησης Innovative Medicines Initiative (IMI) αποτελεί μια ευρωπαϊκή σύμπραξη του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα,

Διαβάστε περισσότερα

ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΗΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ. Που συνοδεύει το έγγραφο

ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΗΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ. Που συνοδεύει το έγγραφο ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 10.7.2013 SWD(2013) 252 final ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΗΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ Που συνοδεύει το έγγραφο Πρόταση απόφασης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου

Διαβάστε περισσότερα

Στρατηγικές συμπράξεις στους τομείς της εκπαίδευσης, της κατάρτισης και της νεολαίας

Στρατηγικές συμπράξεις στους τομείς της εκπαίδευσης, της κατάρτισης και της νεολαίας KA2 Συνεργασία για Καινοτομία και Ανταλλαγή Καλών Πρακτικών Αναμενόμενα αποτελέσματα Τα σχέδια που υποστηρίζονται στο πλαίσιο αυτής της Δράσης αναμένονται να επιφέρουν τα παρακάτω αποτελέσματα: Καινοτόμες

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΟΙ ΤΩΝ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΝ ΤΩΝ ΚΡΑΤΩΝ ΜΕΛΩΝ, I. ΕΙΣΑΓΩΓΗ

ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΟΙ ΤΩΝ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΝ ΤΩΝ ΚΡΑΤΩΝ ΜΕΛΩΝ, I. ΕΙΣΑΓΩΓΗ 14.6.2014 EL Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης C 183/5 Ψήφισμα του Συμβουλίου και των αντιπροσώπων των κυβερνήσεων των κρατών μελών, συνερχομένων στα πλαίσια του Συμβουλίου, της 20ής Μαΐου 2014,

Διαβάστε περισσότερα

Fiche N /File Nr 6: COM-Part - p. 1

Fiche N /File Nr 6: COM-Part - p. 1 Πρόγραμμα Τομεακό Πρόγραμμα Κατηγορία Δράσης Δράση Στόχοι και περιγραφή της δράσης ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗ COMENIUS ΣΥΜΠΡΑΞΕΙΣ Πολυμερείς Σχολικές Συμπράξεις COMENIUS Οι Πολυμερείς Σχολικές συμπράξεις Comenius

Διαβάστε περισσότερα

Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 15.5.2013 COM(2013) 291 final Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ για την κινητοποίηση του Ευρωπαϊκού Ταμείου Προσαρμογής στην Παγκοσμιοποίηση,

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΘΕΣΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ 2017 ΕΛΛΑΔΑ

ΕΚΘΕΣΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ 2017 ΕΛΛΑΔΑ ΕΚΘΕΣΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ 2017 ΕΛΛΑΔΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΕΛΛ.Ο.Κ. - Η ενιαία φωνή των οργανώσεων ασθενών με καρκίνο στην Ελλάδα. - Σκοπός της είναι η συνηγορία πολιτικών για τον καρκίνο και την υγεία

Διαβάστε περισσότερα

ΤΙ ΝΑ ΠΕΡΙΜΕΝΕΤΕ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΕΥ

ΤΙ ΝΑ ΠΕΡΙΜΕΝΕΤΕ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΕΥ ΤΙ ΝΑ ΠΕΡΙΜΕΝΕΤΕ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΕΥ Πρόγραμμα Νέα Γενιά σε Δράση INFO KIT Μέρος 1 Μάης 2011 Εισαγωγή Το έγγραφο αυτό προορίζεται για τους εθελοντές και τους φορείς που συμμετέχουν στην ΕΕΥ. Δίνει σαφείς πληροφορίες

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ. για την ένταξη στο Μητρώο Μεντόρων του ΕΕΑ

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ. για την ένταξη στο Μητρώο Μεντόρων του ΕΕΑ ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ για την ένταξη στο Μητρώο Μεντόρων του ΕΕΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΝΑΘΕΤΟΥΣΑΣ ΑΡΧΗΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΑΘΗΝΩΝ (Ε.Ε.Α. Ν.Π.Δ.Δ.) Λεωφόρος Πανεπιστημίου 44, Τ.Κ. 10679 Αθήνα ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ: Μονάδα Σχεδιασμού,

Διαβάστε περισσότερα

Δίκτυο Ευρωπαϊκής Πολιτικής για τη Σχολική Ηγεσία

Δίκτυο Ευρωπαϊκής Πολιτικής για τη Σχολική Ηγεσία Δίκτυο Ευρωπαϊκής Πολιτικής για τη Σχολική Ηγεσία www.schoolleadership.eu Το δίκτυο EPNoSL σε μια ματιά Το Δίκτυο Ευρωπαϊκής Πολιτικής για τη Σχολική Ηγεσία (EPNoSL) δημιουργήθηκε το 2011 ως απάντηση στην

Διαβάστε περισσότερα

Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 4.4.2012 COM(2012) 160 final Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ για την κινητοποίηση του Ευρωπαϊκού Ταμείου Προσαρμογής στην Παγκοσμιοποίηση, σύμφωνα

Διαβάστε περισσότερα

Επιτροπή Νομικών Θεμάτων και η Επιτροπή Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ισότητας των Φύλων ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Επιτροπή Νομικών Θεμάτων και η Επιτροπή Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ισότητας των Φύλων ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2009-2014 Επιτροπή Νομικών Θεμάτων και η Επιτροπή Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ισότητας των Φύλων 3.6.2013 ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ σχετικά με την πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου

Διαβάστε περισσότερα

Εκτίμηση αναγκών & Κοινωνικός Σχεδιασμός. Μάθημα 2 ο Κοινωνικός Σχεδιασμός. Κούτρα Κλειώ Κοινωνική Λειτουργός PhD, MPH

Εκτίμηση αναγκών & Κοινωνικός Σχεδιασμός. Μάθημα 2 ο Κοινωνικός Σχεδιασμός. Κούτρα Κλειώ Κοινωνική Λειτουργός PhD, MPH Εκτίμηση αναγκών & Κοινωνικός Σχεδιασμός Μάθημα 2 ο Κοινωνικός Σχεδιασμός Κούτρα Κλειώ Κοινωνική Λειτουργός PhD, MPH kkoutra@staff.teicrete.gr 1 Κοινωνικός Σχεδιασμός 2 Κοινωνικός Σχεδιασμός Αναφέρεται

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΚΟΙΝΟΤΙΚΗΣ ΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΤΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΓΙΑ ΤΟ (Άρθρο 5.2.β) της απόφασης 1400/97/EΚ)

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΚΟΙΝΟΤΙΚΗΣ ΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΤΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΓΙΑ ΤΟ (Άρθρο 5.2.β) της απόφασης 1400/97/EΚ) VERSION FINALE ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΚΟΙΝΟΤΙΚΗΣ ΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΤΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΓΙΑ ΤΟ 2000 (Άρθρο 5.2.β) της απόφασης 1400/97/EΚ) 1. Εισαγωγή Οι δραστηριότητες της Ευρωπαϊκής Ένωσης στον

Διαβάστε περισσότερα

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΣΥΝΟΧΗΣ 2014-2020

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΣΥΝΟΧΗΣ 2014-2020 ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΒΙΩΣΙΜΗ ΑΣΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΣΥΝΟΧΗΣ 2014-2020 Οι νέοι κανόνες και η νομοθεσία που διέπουν τον επόμενο γύρο επένδυσης από την πολιτική συνοχής της ΕΕ για την περίοδο 2014-2020 υιοθετήθηκαν

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΉ ΔΡΑΣΤΗΡΙΌΤΗΤΑ Παγωτό στο Δρόμο Ent-teach Κεφάλαιο 6 Διαχείριση Έργου

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΉ ΔΡΑΣΤΗΡΙΌΤΗΤΑ Παγωτό στο Δρόμο Ent-teach Κεφάλαιο 6 Διαχείριση Έργου ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΉ ΔΡΑΣΤΗΡΙΌΤΗΤΑ Παγωτό στο Δρόμο Ent-teach Κεφάλαιο 6 Διαχείριση Έργου Περιγραφή της εκπαιδευτικής δραστηριότητας Στην εργασία που ακολουθεί, οι μαθητές θα πρέπει να οργανώσουν εβδομάδα πώλησης

Διαβάστε περισσότερα

Ποιες δραστηριότητες υποστηρίζονται στο πλαίσιο αυτής της Δράσης;

Ποιες δραστηριότητες υποστηρίζονται στο πλαίσιο αυτής της Δράσης; Έδρες Jean Monnet Τι είναι οι έδρες Jean Monnet; Οι έδρες Jean Monnet είναι έδρες διδασκαλίας που απευθύνονται σε καθηγητές πανεπιστημίου με ειδίκευση στον τομέα των σπουδών στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΈΔΙΟ RELEASE για τη δια βίου μάθηση και την ενδοϋπηρεσιακή επιμόρφωση των εκπαιδευτικών στην Κύπρο

ΣΧΈΔΙΟ RELEASE για τη δια βίου μάθηση και την ενδοϋπηρεσιακή επιμόρφωση των εκπαιδευτικών στην Κύπρο ΣΧΈΔΙΟ RELEASE για τη δια βίου μάθηση και την ενδοϋπηρεσιακή επιμόρφωση των εκπαιδευτικών στην Κύπρο Παρουσίαση από τις: Φροσούλα Πατσαλίδου, ερευνήτρια, & Μαίρη Κουτσελίνη, επιστημονική υπεύθυνη του προγράμματος

Διαβάστε περισσότερα

Επικοινωνία και Προώθηση. Η Επικοινωνία θα οδηγήσει σε ένα επιτυχημένο Συνέδριο

Επικοινωνία και Προώθηση. Η Επικοινωνία θα οδηγήσει σε ένα επιτυχημένο Συνέδριο 3 Επικοινωνία και Προώθηση Η Επικοινωνία θα οδηγήσει σε ένα επιτυχημένο Συνέδριο Το καλό περιεχόμενο πάντα έχει ένα στόχο δημιουργείται με μια πρόθεση. Ως εκ τούτου μεταφέρει ερεθίσματα για δράση. Ann

Διαβάστε περισσότερα

EOF Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Προώθησης στην Αγορά Εργασίας. Επαγγελματική Υποστήριξη σε Άτομα που αντιμετωπίζουν Δυσκολίες στην Πρόσβαση στην Απασχόληση

EOF Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Προώθησης στην Αγορά Εργασίας. Επαγγελματική Υποστήριξη σε Άτομα που αντιμετωπίζουν Δυσκολίες στην Πρόσβαση στην Απασχόληση 2011 EOF Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Προώθησης στην Αγορά Εργασίας Επαγγελματική Υποστήριξη σε Άτομα που αντιμετωπίζουν Δυσκολίες στην Πρόσβαση στην Απασχόληση EOF Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Προώθησης στην Αγορά Εργασίας

Διαβάστε περισσότερα

Δημοσιότητα & Πληροφόρηση

Δημοσιότητα & Πληροφόρηση Πρόγραμμα GR02: Ολοκληρωμένη Διαχείριση Εσωτερικών & Θαλασσίων Υδάτων Δημοσιότητα & Πληροφόρηση Δήμητρα Κουμπάρου, Δρ. Περιβαλλοντολόγος, στέλεχος της Επιτελικής Δομής ΕΣΠΑ ΥΠΕΚΑ (πρώην Ε.Υ.Σ.ΠΕ.Δ.) Μονάδα

Διαβάστε περισσότερα

ΣΎΣΤΗΜΑ ΠΟΙΌΤΗΤΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΉ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΉ ΣΕ ΕΠΙΖΏΝΤΕΣ ΚΑΡΚΊΝΟΥ ΤΗΣ ΠΑΙΔΙΚΉΣ ΗΛΙΚΊΑΣ

ΣΎΣΤΗΜΑ ΠΟΙΌΤΗΤΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΉ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΉ ΣΕ ΕΠΙΖΏΝΤΕΣ ΚΑΡΚΊΝΟΥ ΤΗΣ ΠΑΙΔΙΚΉΣ ΗΛΙΚΊΑΣ ΣΎΣΤΗΜΑ ΠΟΙΌΤΗΤΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΉ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΉ ΣΕ ΕΠΙΖΏΝΤΕΣ ΚΑΡΚΊΝΟΥ ΤΗΣ ΠΑΙΔΙΚΉΣ ΗΛΙΚΊΑΣ 2 (2014-1-BG01-KA204-001721) Το σχέδιο έχει χρηματοδοτηθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Το έγγραφο αντιπροσωπεύει

Διαβάστε περισσότερα

Άδειες Χρήσης. Μοντέλο προαγωγής προγραμμάτων αγωγής υγείας μέσω της φυσικής αγωγής. Χρηματοδότηση. Σκοποί ενότητας. Οι παρακάτω θεωρίες

Άδειες Χρήσης. Μοντέλο προαγωγής προγραμμάτων αγωγής υγείας μέσω της φυσικής αγωγής. Χρηματοδότηση. Σκοποί ενότητας. Οι παρακάτω θεωρίες ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ Άδειες Χρήσης Μοντέλο προαγωγής προγραμμάτων αγωγής υγείας μέσω της φυσικής αγωγής Θεοδωράκης Γιάννης Τμήμα Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται

Διαβάστε περισσότερα

Στρατηγικές Συμπράξεις. ERASMUS +/Ανώτατη Εκπαίδευση. Aθήνα, 17 Δεκεμβρίου 2018

Στρατηγικές Συμπράξεις. ERASMUS +/Ανώτατη Εκπαίδευση. Aθήνα, 17 Δεκεμβρίου 2018 Στρατηγικές Συμπράξεις ERASMUS +/Ανώτατη Εκπαίδευση Aθήνα, 17 Δεκεμβρίου 2018 Ελίνα Μαυρογιώργου, Υπεύθυνη σχεδίων ΚΑ2/ΗΕ Αλίκη Φιλανδριανού, Υπεύθυνη Οικονομικής Διαχείρισης ΚΑ2/ΗΕ Γενικά Σχέδια πολυμερή

Διαβάστε περισσότερα

Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την άσκηση των Δικαιωμάτων των Παιδιών

Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την άσκηση των Δικαιωμάτων των Παιδιών Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την άσκηση των Δικαιωμάτων των Παιδιών [όπως κυρώθηκε με το N. 2502/1997: Κύρωση της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για την Άσκηση των Δικαιωμάτων των Παιδιών, (ΦΕΚ 103, τ. Α )] Άρθρο πρώτο.-

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ. που συνοδεύει την

ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ. που συνοδεύει την EL EL EL ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ Βρυξέλλες, 28.10.2009 SEC(2009) 1433 τελικό ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ που συνοδεύει την ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ-ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ-ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ-ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΑΓΩΓΗΣ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ ΜΑΘΗΜΑ: ΔΙΔΑΣΚΩΝ/ ΟΥΣΑ: ΕΞΑΜΗΝΟ ΣΠΟΥΔΩΝ:. Σας παρακαλούμε, απαντώντας στα δύο ερωτηματολόγια που ακολουθούν,

Διαβάστε περισσότερα

Συνεργαζόμαστε για μια

Συνεργαζόμαστε για μια NEWSLETTER 2 ο Ειδικό Αφιέρωμα Συνεργαζόμαστε για μια ανοιχτή, πολυπολιτισμική κοινωνία ΣΥΜΒΟΥΛΙΑ ΕΝΤΑΞΗΣ ΜΕΤΑΝΑΣΤΩΝ Με μεγάλη επιτυχία και ουσιαστικά αποτελέσματα ολοκληρώθηκε το Έργο 4.1.β/12: «Ανάπτυξη

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ ΑΘΛΗΤΙΚΩΝ ΓΕΓΟΝΟΤΩΝ ΚΑΛΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ. Γιώργος Τζέτζης Αναπ. Καθηγητής ΤΕΦΑΑ/ΑΠΘ

ΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ ΑΘΛΗΤΙΚΩΝ ΓΕΓΟΝΟΤΩΝ ΚΑΛΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ. Γιώργος Τζέτζης Αναπ. Καθηγητής ΤΕΦΑΑ/ΑΠΘ ΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ ΑΘΛΗΤΙΚΩΝ ΓΕΓΟΝΟΤΩΝ ΚΑΛΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ Γιώργος Τζέτζης Αναπ. Καθηγητής ΤΕΦΑΑ/ΑΠΘ Ο ρόλος της άσκησης για όλους Η άσκηση με την συστηματική καθοδήγηση αποτελεί ουσιαστική κοινωνική επένδυση γιατί

Διαβάστε περισσότερα

Ευρωπαϊκή εδαφική συνεργασία

Ευρωπαϊκή εδαφική συνεργασία Ευρωπαϊκή εδαφική συνεργασία Η ευρωπαϊκή εδαφική συνεργασία είναι εκείνο το εργαλείο της πολιτικής σε θέματα συνοχής που αποσκοπεί στην επίλυση διασυνοριακών προβλημάτων και στην από κοινού ανάπτυξη των

Διαβάστε περισσότερα

Get There Ταξίδι προς την Απασχόληση

Get There Ταξίδι προς την Απασχόληση Get There Ταξίδι προς την Απασχόληση Διεθνής Έκθεση Αναφοράς Ανάλυσης Αναγκών για την Κύπρο Φεβρουάριος 2016 IO1 How to Get There? Η έκθεση αναφοράς αναπτύχθηκε από: This project has been funded with support

Διαβάστε περισσότερα

Προοίµιο Ο Οργανισµός Θεµελιωδών ικαιωµάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (FRA) και το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο για την Ισότητα των Φύλων (EIGE), καλούµενα εφεξής

Προοίµιο Ο Οργανισµός Θεµελιωδών ικαιωµάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (FRA) και το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο για την Ισότητα των Φύλων (EIGE), καλούµενα εφεξής ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΣΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΦΥΛΩΝ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΘΕΜΕΛΙΩ ΩΝ ΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ Συµφωνία συνεργασίας Προοίµιο Ο Οργανισµός Θεµελιωδών ικαιωµάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (FRA) και

Διαβάστε περισσότερα

εργαλείο αξιολόγησης για τη μέτρηση της επιβάρυνσης των μυοσκελετικών παθήσεων πρότυπα περίθαλψης που θα πρέπει να αναμένουν οι πολίτες

εργαλείο αξιολόγησης για τη μέτρηση της επιβάρυνσης των μυοσκελετικών παθήσεων πρότυπα περίθαλψης που θα πρέπει να αναμένουν οι πολίτες Πώς μπορεί να διασφαλιστεί ότι οι άνθρωποι με οστεοαρθρίτιδα και ρευματοειδή αρθρίτιδα λαμβάνουν τη βέλτιστη δυνατή περίθαλψη σε ολόκληρη την Ευρώπη: συστάσεις του EUMUSC.NET Σε συνεργασία με τον EULAR

Διαβάστε περισσότερα

Επιτροπή Νομικών Θεμάτων

Επιτροπή Νομικών Θεμάτων ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2009-2014 Επιτροπή Νομικών Θεμάτων 30.1.2013 2012/2101(INI) ΣΧΕΔΙΟ ΕΚΘΕΣΗΣ σχετικά με τη βελτίωση της πρόσβασης στη δικαιοσύνη: ευεργέτημα πενίας σε διασυνοριακές διαφορές επί αστικών

Διαβάστε περισσότερα

14367/16 ΓΒ/γομ/ΙΑ 1 DG B 1C

14367/16 ΓΒ/γομ/ΙΑ 1 DG B 1C Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 22 Νοεμβρίου 2016 (OR. en) 14367/16 SOC 704 EMPL 483 ECOFIN 1038 EDUC 376 ΣΗΜΕΙΩΜΑ Αποστολέας: Αποδέκτης: Θέμα: Γενική Γραμματεία του Συμβουλίου Επιτροπή των

Διαβάστε περισσότερα

ΟΔΗΓΟΣ ΠΡΑΚΤΙΚΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ ΓΙΑ ΕΡΓΟΔΟΤΕΣ ΓΡΑΦΕΙΟ ΣΤΑΔΙΟΔΡΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΔΙΑΣΥΝΔΕΣΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ FREDERICK

ΟΔΗΓΟΣ ΠΡΑΚΤΙΚΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ ΓΙΑ ΕΡΓΟΔΟΤΕΣ ΓΡΑΦΕΙΟ ΣΤΑΔΙΟΔΡΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΔΙΑΣΥΝΔΕΣΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ FREDERICK ΟΔΗΓΟΣ ΠΡΑΚΤΙΚΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ ΓΙΑ ΕΡΓΟΔΟΤΕΣ ΓΡΑΦΕΙΟ ΣΤΑΔΙΟΔΡΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΔΙΑΣΥΝΔΕΣΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ FREDERICK Το Γραφείο Σταδιοδρομίας και Διασύνδεσης του πανεπιστημίου Frederick, αναβαθμίζοντας τις υπηρεσίες του

Διαβάστε περισσότερα

Το Κυπριακό Σηµείο Επαφήσ «Ευρώπη για τουσ Πολίτεσ» συγχρηµατοδοτείται από το Υπουργείο Παιδείασ και Πολιτισµού τησ Κυπριακήσ ηµοκρατίασ (50%) και από την Ευρωπα)κή Επιτροπή (50%) 27 χώρες 495 εκατοµµύρια

Διαβάστε περισσότερα

Χτίζοντας γέφυρες: Ένταξη σε διαφορετικές κοινωνίες

Χτίζοντας γέφυρες: Ένταξη σε διαφορετικές κοινωνίες Αγαπητέ/ ή συμμετέχοντα/ ουσα, Ευχαριστούμε για τη στήριξή σας στην παρούσα έρευνα και για την αρωγή σας να βρούμε θετικά παραδείγματα συνεργασιών μεταξύ κρατών και εθνοτικά ποικίλων ομάδων ή άλλων κοινοτήτων

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ EAC/S15/2018. Ανταλλαγές και κινητικότητα στον αθλητισμό

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ EAC/S15/2018. Ανταλλαγές και κινητικότητα στον αθλητισμό ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ EAC/S15/2018 Ανταλλαγές και κινητικότητα στον αθλητισμό Η παρούσα πρόσκληση υποβολής προτάσεων αποσκοπεί στην υλοποίηση της προπαρασκευαστικής ενέργειας με τίτλο «Ανταλλαγές

Διαβάστε περισσότερα

Π7.1 Ανάγκες Εκπαίδευσης Χρηστών & Εκπαιδευτικός Σχεδιασμός

Π7.1 Ανάγκες Εκπαίδευσης Χρηστών & Εκπαιδευτικός Σχεδιασμός Π7.1 Ανάγκες Εκπαίδευσης Χρηστών & Εκπαιδευτικός Σχεδιασμός Παραδοτέο Π7.1 Ανάγκες Εκπαίδευσης Χρηστών & Εκπαιδευτικός Σχεδιασμός Πλαίσιο Εργασίας Πακέτο Εργασίας: ΠΕ7 Εκπαίδευση Χρηστών Σχετικές Εργασίες:

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΚΗΡΥΞΗ ΤΗΣ ΑΛΑΜΠΡΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΟΙΚΤΗ ΠΡΟΣΒΑΣΗ

ΔΙΑΚΗΡΥΞΗ ΤΗΣ ΑΛΑΜΠΡΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΟΙΚΤΗ ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΔΙΑΚΗΡΥΞΗ ΤΗΣ ΑΛΑΜΠΡΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΟΙΚΤΗ ΠΡΟΣΒΑΣΗ Συστάσεις για πολιτικές για την ανάπτυξη της Ανοικτής Πρόσβασης στη Νότια Ευρώπη Σχέδιο δράσης για την ανάπτυξη της Ανοικτής Πρόσβασης στη Νότια Ευρώπη ΔΙΑΚΗΡΥΞΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΙ. (Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ)

ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΙ. (Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ) L 177/18 Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης 6.7.2011 ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΙ ΕΚΤΕΛΕΣΤΙΚΟΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ (ΕΕ) αριθ. 651/2011 ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ της 5ης Ιουλίου 2011 σχετικά με την έγκριση των εσωτερικών κανόνων λειτουργίας

Διαβάστε περισσότερα

Ποιες δραστηριότητες υποστηρίζονται στο πλαίσιο αυτής της Δράσης; Οι Ενότητες Jean Monnet πρέπει να λαμβάνουν μία από τις ακόλουθες μορφές:

Ποιες δραστηριότητες υποστηρίζονται στο πλαίσιο αυτής της Δράσης; Οι Ενότητες Jean Monnet πρέπει να λαμβάνουν μία από τις ακόλουθες μορφές: Ενότητες Jean Monnet Τι είναι οι ενότητες Jean Monnet; Οι Ενότητες Jean Monnet είναι προγράμματα διδασκαλίας (ή μαθήματα) σύντομης διάρκειας στον τομέα των ευρωπαϊκών σπουδών, τα οποία λαμβάνουν χώρα σε

Διαβάστε περισσότερα

Τι να περιμένετε από τον Οστεοπαθητικό σας

Τι να περιμένετε από τον Οστεοπαθητικό σας Τι να περιμένετε από τον Οστεοπαθητικό σας Υψηλά πρότυπα οστεοπαθητικής περίθαλψης σε όλη την Ευρώπη What to expect from your osteopath 1 Τα Ευρωπαϊκά Πρότυπα Οστεοπαθητικής Περίθαλψης εγγυώνται την ποιότητα

Διαβάστε περισσότερα

Κατευθυντήριες Οδηγίες της IFLA για Κυβερνητικές Βιβλιοθήκες

Κατευθυντήριες Οδηγίες της IFLA για Κυβερνητικές Βιβλιοθήκες Κατευθυντήριες Οδηγίες της IFLA για Κυβερνητικές Βιβλιοθήκες Μαρία Μονόπωλη 1 και Άννα Μάστορα 2 IFLA s Guidelines for Libraries Government Departments 1 Τμήμα Βιβλιοθήκης, Κέντρο Πολιτισμού, Έρευνας και

Διαβάστε περισσότερα

Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 22.2.2016 COM(2016) 78 final Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ για την κινητοποίηση του Ευρωπαϊκού Ταμείου Προσαρμογής στην Παγκοσμιοποίηση (EGF/2016/000

Διαβάστε περισσότερα

3 ο Πρόγραμμα της ΕΕ στον τομέα της Υγείας (2014-2020)- Κοινές Δράσεις Εθνικά σημεία επαφής

3 ο Πρόγραμμα της ΕΕ στον τομέα της Υγείας (2014-2020)- Κοινές Δράσεις Εθνικά σημεία επαφής 3 ο Πρόγραμμα της ΕΕ στον τομέα της Υγείας (2014-2020)- Κοινές Δράσεις Εθνικά σημεία επαφής Βασιλική Ευθ. Καραούλη Πολ. Μηχανικός ΕΜΠ, ΜSc Υγιεινομική Μηχανική και Δημ. Υγεία EPFL ΜSc Υγιεινή & Ασφάλεια

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ. Το παρόν κείμενο αποτελεί τον Κανονισμό λειτουργίας της «Μητρώου

ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ. Το παρόν κείμενο αποτελεί τον Κανονισμό λειτουργίας της «Μητρώου ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ 1. ΓΕΝΙΚΑ ΠΕΡΙ «ΜΗΤΡΩΟ ΕΘΕΛΟΝΤΩΝ ΔΗΜΟΥ ΕΥΡΩΤΑ» Το παρόν κείμενο αποτελεί τον Κανονισμό λειτουργίας της «Μητρώου Εθελοντών» του Δήμου Ευρώτα, όπου περιλαμβάνει όλες τις πληροφορίες τις σχετικές

Διαβάστε περισσότερα