Επισκόπηση των Ενεργειακών Αγορών. Περίληψη

Transcript

1 Επισκόπηση των Ενεργειακών Αγορών Περίληψη Η επισκόπηση βασίσθηκε σε δηµοσιευµένα και µόνο στοιχεία και πληροφορίες, για την ακρίβεια και ορθότητα των οποίων η KANTOR CAPITAL Α.Ε. δεν φέρει καµία ευθύνη. Οι υπολογισµοί που περιέχονται σε αυτή την επισκόπηση είναι ενδεικτικοί και στηρίζονται αποκλειστικά σε δηµοσιευµένες πληροφορίες και σε απλουστευτικές παραδοχές. Η KANTOR CAPITAL Α.Ε. δεν φέρει καµία ευθύνη για την χρήση των αναφεροµένων στην παρούσα έκθεση. Η ανατύπωση του συνόλου ή µέρους της έκθεσης αυτής δεν επιτρέπεται χωρίς την έγγραφη άδεια της KANTOR CAPITAL Α.Ε. Οκτώβριος 2003

2 ΦΥΣΙΚΟ ΑΕΡΙΟ Θέµατα Αγοράς και Τιµών 1. Το φυσικό αέριο αποτελεί σήµερα την ταχύτερα αναπτυσσόµενη πηγή ενέργειας. Οι αγορές φυσικού αερίου όµως διαφέρουν σηµαντικά ως προς τη δοµή τους µε αποτέλεσµα να µην υπάρχει µια ενοποιηµένη αγορά φυσικού αερίου, όπως αυτή του πετρελαίου, αλλά πληθώρα διαφορετικών αγορών. Για παράδειγµα οι δύο µεγαλύτερες αγορές του κόσµου, της Βόρειας Αµερικής και της Ρωσίας, βρίσκονται στα δύο άκρα µε την αµερικανική να είναι πλήρως απελευθερωµένη και τη ρωσική πλήρως µονοπωλιακή. Στην Ευρωπαϊκή αγορά ο βαθµός απελευθέρωσης ποικίλλει σηµαντικά από χώρα σε χώρα. 2. Η τιµή του φυσικού αερίου καθορίζεται σηµαντικά όχι µόνο από τα κόστη εξόρυξης αλλά και από τα κόστη µεταφοράς και διανοµής καθώς οι περισσότερες µεγάλες πηγές φυσικού αερίου είναι ιδιαίτερα αποµακρυσµένες από τις ανεπτυγµένες αγορές. Επίσης, οι τιµές του φυσικού αερίου επηρεάζονται και από τις αντίστοιχες τιµές του ηλεκτρισµού, του πετρελαίου και του άνθρακα των οποίων αποτελεί ανταγωνιστικό υποκατάστατο. Καθώς µάλιστα οι πηγές εξόρυξης πετρελαίου και φυσικού αερίου είναι κοινές, το φυσικό αέριο ακολουθεί στενά τις εξελίξεις στην τιµή του πετρελαίου. 3. Οι τιµές του φυσικού αερίου σε Ευρώπη και Αµερική ακολούθησαν ανοδική πορεία από τα µέσα του 2002 ακολουθώντας τις αντίστοιχες αυξήσεις στην τιµή του πετρελαίου. Τιµές φυσικού Natural Gas αερίου Prices ($ / mmbtu) $/mmbtu Europe US 6 6,38 3,96 4, ,38 3,21 3,02 4,06 3,67 3,33 2,85 3,01 2, Q Q Q Q Q

3 Προσφορά και Ζήτηση 4. Το φυσικό αέριο παρουσιάζει σηµαντικά πλεονεκτήµατα, κυρίως περιβαλλοντικά, σε σύγκριση µε το πετρέλαιο και τον άνθρακα, τα οποία έχουν παίξει σηµαντικό ρόλο στην ταχεία αύξηση της ζήτησης τόσο για οικιακή όσο και για βιοµηχανική χρήση τα τελευταία χρόνια. Το µερίδιο του φυσικού αερίου στην παγκόσµια κατανάλωση ενέργειας προβλέπεται ότι θα αυξηθεί από 23% το 2001 σε 28% το 2025 καθώς αναπτύσσονται τα δίκτυα διανοµής και θεσπίζονται αυστηρότερα όρια εκποµπών ρύπων τα οποία ευνοούν το «καθαρό» αυτό καύσιµο. 5. Οι µεγαλύτερες αγορές είναι της Βόρειας Αµερικής και της Ευρώπης-Ρωσίας οι οποίες καταλαµβάνουν σχεδόν το 70% της παγκόσµιας κατανάλωσης, στο µέλλον όµως αναµένεται οι αγορές της ανατολικής Ευρώπης και της πρώην Σοβιετικής Ένωσης να παρουσιάσουν το µεγαλύτερο ρυθµό αύξησης στην κατανάλωση καθώς θα αντικαταστήσουν την εξάρτησή τους από τον άνθρακα µε το άφθονο φυσικό αέριο των ρωσικών κοιτασµάτων. Η Ασία, η οποία παρά το πληθυσµιακό µέγεθός της έχει πολύ µικρό µερίδιο στην κατανάλωση, προβλέπεται να αυξήσει και αυτή σηµαντικά τη χρήση του φυσικού αερίου. Increase s Αύξηση in Natural στην Gas κατανάλωση Consumption Φ.Α. by ανά region περιοχή, Αφρική Africa Μ. Middle Ανατολή East Κεντρ.& Central & Νοτ. South Αµερική America Western. Ευρώπη Europe Αν. Ευρώπη EE/FSU North Β. Αµερική America Developing Ασία Asia 0 0,1 0,2 0,3 0,4 0,5 0,6 0,7 Τρισεκατοµµύρια Trillion cm m 3 Πηγή: EIA, International Energy Outlook Το µεγαλύτερο πρόβληµα στην παροχή του φυσικού αερίου είναι η δυσκολία µεταφοράς του καθώς τα σηµαντικότερα κοιτάσµατα βρίσκονται σε αποµακρυσµένες περιοχές ενώ απαιτούνται µεγάλες επενδύσεις σε αγωγούς µεταφοράς και εξειδικευµένες τεχνολογίες (π.χ. υγροποίησης του φυσικού αερίου) ώστε να 2

4 επιτευχθεί χαµηλό κόστος µεταφοράς. Καθώς όµως η ζήτηση θα είναι ισχυρή στο µέλλον έχουν δροµολογηθεί σηµαντικά έργα κατασκευής αγωγών που θα τροφοδοτήσουν τις ανεπτυγµένες αγορές. 7. Τα µεγαλύτερα κοιτάσµατα Φ.Α. βρίσκονται αυτή τη στιγµή στην Ευρώπη (κυρίως στη Ρωσία και τις δηµοκρατίες της Μαύρης Θάλασσας) και στη Μέση Ανατολή (Ιράν) που συνολικά αντιστοιχούν στο 78% των παγκόσµιων κοιτασµάτων. Η ιεθνής Υπηρεσία Ενέργειας εκτιµά ότι µε τους τωρινούς ρυθµούς κατανάλωσης τα ανακαλυφθέντα κοιτάσµατα επαρκούν για 62 περίπου χρόνια. Ελληνική Αγορά 8. Η Ελληνική αγορά ήταν σχεδόν ανύπαρκτη 10 χρόνια πριν αλλά οι εξελίξεις ήταν σηµαντικές και αναπτύχθηκε η βασική υποδοµή εισαγωγής και διανοµής φυσικού αερίου. Η αγορά αναµένεται να παραµείνει ιδιαίτερα µικρή για 3-4 χρόνια ακόµη έως ότου δραστηριοποιηθούν πλήρως οι ανεξάρτητοι παραγωγοί ηλεκτρικής ενέργειας και αναπτυχθούν επαρκώς τα αστικά δίκτυα διανοµής. Παρόλα αυτά η κατανάλωση Φ.Α. αυξήθηκε σηµαντικά τα τελευταία χρόνια κυρίως εξαιτίας της ΕΗ αλλά και της χρησιµοποίησης στη βιοµηχανία, ενώ αναµένεται µεγάλη αύξηση της ζήτησης στο µέλλον µε τη συνολική κατανάλωση να υπερδιπλασιάζεται µέχρι το bcm Natural Gas Consumption in Greece (billion cm) 6,0 5,0 5,5 4,0 3,0 2,0 1,0 0,0 1,9 2,0 1,9 0,8 1,4 0, Η εφαρµογή των κοινοτικών οδηγιών για την πλήρη απελευθέρωση των αγορών Φ.Α. µέχρι το 2006 αναµένεται να προσελκύσει πληθώρα εταιρειών διανοµής, να εντείνει τον ανταγωνισµό και, κατά συνέπεια, να µειώσει τις τιµές διάθεσης Φ.Α. στην Ελλάδα. Ωστόσο, η σηµαντικότερη εξέλιξη που θα επηρεάσει την 3

5 αγορά είναι η διασύνδεση του ελληνικού δικτύου µεταφοράς µε αυτά της Τουρκίας και της Ιταλίας. Αυτό θα καταστήσει την Ελλάδα βασικό κόµβο διασύνδεσης της Ευρωπαϊκής αγοράς µε τα τεράστια αποθέµατα των χωρών της Κασπίας ενώ θα εξασφαλίσει και εναλλακτική πηγή αερίου για την εσωτερική αγορά πλην της υπάρχουσας Ρωσικής. Επίσης, η ΕΠΑ θα καταστεί σηµαντικός παίκτης στην Ευρωπαϊκή αγορά καθώς θα εξασφαλίσει σηµαντικά έσοδα από τα τέλη διέλευσης του δικτύου της, κάτι το οποίο αποτυπώνεται και στο αυξηµένο ενδιαφέρον από τις ευρωπαϊκές εταιρείες που ενδιαφέρονται για την πώληση του 35% της εταιρείας. ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΣ Τάσεις στη Ζήτηση 10. Η ζήτηση για ηλεκτρική ενέργεια συνεχίζει να αυξάνεται παγκοσµίως. Η µεγαλύτερη αύξηση αναµένεται να σηµειωθεί στις χώρες υπό ανάπτυξη µε δυσµενείς συνέπειες για το περιβάλλον και αύξηση των εκποµπών των αερίων που προκαλούν το φαινόµενο του θερµοκηπίου. Το έτος 2025, η συνολική ζήτηση αναµένεται να είναι σχεδόν διπλάσια από τη σηµερινή. 11. Στην Ευρώπη, ο ρυθµός αύξησης είναι µικρότερος, αν και οι νότιο- Ευρωπαϊκές χώρες έχουν επιδείξει αύξηση ανώτερη του µέσου όρου της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η αύξηση των τουριστικών δραστηριοτήτων και της χρήσης κλιµατιστικών σε χώρες όπως η Ελλάδα, η Ισπανία και η Ιταλία έχουν προκαλέσει αυξηµένη ζήτηση και αιχµές στο σύστηµα κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού. Ο ρυθµός αύξησης της ζήτηση αναµένεται να είναι υψηλός και στην γειτονική µας Τουρκία, και κατά συνέπεια το επενδυτικό ενδιαφέρον για ανάπτυξη καινούριων σταθµών παραγωγής είναι υψηλό. Αύξηση κατανάλωσης Increases ηλεκτρικής in Electricity ενέργειας Consumption στις in αναπτυσσόµενες developing countries χώρες, Other Developing Αλλες αναπτ. χώρες Countries Other Αλλες Developing χώρες Ασίας Asia Ν. Κορέα South Korea Ινδία India China Κίνα Central and South America Κεντρ. & Ν. Αµερική 0 0,5 1 1,5 2 2,5 Trillion cm 4

6 Τάσεις στην Παραγωγή 12. Αν και ο άνθρακας θα συνεχίσει να παίζει τον πιο σηµαντικό ρόλο στην παραγωγή ηλεκτρισµού στο µέλλον λόγω αφθονίας και διαθεσιµότητας, το φυσικό αέριο και σε µικρότερο βαθµό οι ανανεώσιµες πηγές ενέργειας (συµπεριλαµβανόµενης και της υδροηλεκτρικής ενέργειας), ήδη έχουν σηµειώσει αύξηση που προβλέπεται να συνεχιστεί στο µέλλον. Φυσικά οι τάσεις διαφέρουν από χώρα σε χώρα λόγω διαθεσιµότητας και τιµών των καυσίµων, ανάγκες για αύξηση της εγκατεστηµένης ισχύος και περιβαλλοντικούς στόχους Παγκόσµια κατανάλωση πρωτογενούς ενέργειας για την παραγωγή ηλεκτρισµού, δισ. MBTU Πετρέλαιο Φυσικό αέριο Άνθρακας Πυρηνική Ανανεώισιµες πηγές Πηγή: ΕΙΑ, International Energy Outlook Στην Ευρώπη, η πλειοψηφία των προτεινόµενων εργοστάσιων παραγωγής ηλεκτρισµού είναι φυσικού αερίου τεχνολογίας συνδυασµένου κύκλου. Η τάση αυτή βοηθήθηκε από τις τεχνολογικές εξελίξεις, την διαθεσιµότητα φυσικού αερίου, την απελευθέρωση της αγοράς του φυσικού αερίου και των περιβαλλοντικών ωφελειών που επιφέρει η χρήση φυσικού αερίου σε σχέση µε τον άνθρακα. Χώρες όπως το Ηνωµένο Βασίλειο έχουν καταφέρει να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις για ελάττωση των εκποµπών αερίων που συµβάλλουν στην αλλαγή του κλίµατος λόγω αύξησης της χρήσης του φυσικού αερίου στην ηλεκτροπαραγωγή. 5

7 Απελευθέρωση της Αγοράς 14. Η απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρισµού στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (και των χωρών υπό ένταξη) συνεχίζεται. Το 2003 εκδόθηκε καινούρια οδηγία (54/2003) η οποία µεταξύ των άλλων στοχεύει στα ακόλουθα: δηµιουργία µιας ενιαίας εσωτερικής αγοράς αντί για 15 ξεχωριστές αγορές, πλήρης ανεξαρτησία και οργανωτικός διαχωρισµός όλων των λειτουργιών περιλαµβανόµενης της διανοµής, τήρηση ξεχωριστών λογαριασµών µε διαφάνεια, χρήση των δικτύων µεταφοράς και διανοµής χωρίς διακρίσεις, πλήρης απελευθέρωση της αγοράς έως το 2005, αναβάθµιση του ρόλου των ρυθµιστικών αρχών. 15. Η πλήρης απελευθέρωση και ενοποίηση των αγορών παρουσιάζει µια µεγάλη πρόκληση µιας και οι διαφορές είναι µεγάλες, τόσο στις τιµές όσο και στη δοµή της αγοράς, και υπάρχουν τεχνικές δυσκολίες, µιας και η διασύνδεση είναι περιορισµένη και τα ήδη υπάρχοντα δίκτυα είναι πολύ φορτωµένα. Ελληνική Αγορά 16. Η Ελληνική αγορά είναι από τις µικρότερες στην Ευρώπη ωστόσο η αύξηση της ζήτησης είναι πολύ ισχυρότερη του µέσου όρου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έχοντας καταγράψει συνολική άνοδο σχεδόν κατά 50% την τελευταία δεκαετία. Με αυτούς τους ρυθµούς αύξησης εκτιµάται ότι η ζήτηση θα υπερβεί την εγκατεστηµένη ισχύ σε 3-4 χρόνια αυξάνοντας σηµαντικά τις εισαγωγές ηλεκτρικού ρεύµατος αν δεν κατασκευαστούν καινούριες µονάδες. Το 90% της ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα παράγεται από θερµικές µονάδες, εξαιτίας των µεγάλων κοιτασµάτων λιγνίτη, και µόνο 10% από υδροηλεκτρικές µονάδες ενώ σηµαντικό ρόλο µπορούν να παίξουν οι ανανεώσιµες πηγές ενέργειας. Το Κέντρο Ανανεώσιµων Πηγών Ενέργειας εκτιµά ότι το 15% των αναγκών ηλεκτρικής ενέργειας µπορεί να καλυφθεί από ανανεώσιµες πηγές, κυρίως αιολικές. 17. Η απελευθέρωση της εγχώριας αγοράς έχει ξεκινήσει αρχικά µε την ίδρυση της Ρυθµιστικής Αρχής Ενέργειας (ΡΑΕ) και του ΕΣΜΗΕ ( ιαχειριστής Ελληνικού Συστήµατος Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας) και κατόπιν µε την χορήγηση αδειών παραγωγής και προµήθειας και το άνοιγµα της αγοράς στους επιλέγοντες πελάτες. 6

8 18. Παρόλα αυτά ακόµη δεν έχει υπάρξει ουσιαστικός ανταγωνισµός για την ΕΗ διότι οι αδειούχοι δυσκολεύονται να εξασφαλίσουν επαρκή χρηµατοδότηση για την κατασκευή των µονάδων λόγω του υψηλού επιχειρηµατικού κινδύνου και την µη παροχή εγγυήσεων από τις µητρικές εταιρείες των αδειούχων παραγωγών. Μόνο τα Ε.Λ.Π.Ε. έχουν τις ανάλογες εγγυήσεις και αναµένεται να θέσουν σε λειτουργία τη µονάδα της Θεσσαλονίκης µέσα στο Οι πρόσφατες αλλαγές στον νόµο 2773/1999 αναµένεται να διευκολύνουν τα πράγµατα, µιας και προτείνεται η σύναψη συµβάσεων παραγωγής ισχύος µεταξύ του ΕΣΜΗΕ και των καινούργιων ηλεκτροπαραγωγών, µέσω διαγωνισµών, για την ένταξη των πρώτων 900 MW στο σύστηµα έως την (η.ε.η. αποκλείεται από τους διαγωνισµούς για τα πρώτα 900 MW). Πίνακας 1: Άδειες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, για µεγάλες θερµικές µονάδες µε τεχνολογία συνδυασµένου κύκλου, που χορηγήθηκαν έως τις Εταιρεία Ισχύς (MW) Νοµός ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ ΑΕ (ΕΛΠΕ) 390 Θεσσαλονίκης ΗΡΩΝ ΘΕΡΜΟΗΛΕΚΤΡΙΚΗ ΟΕ 400 Βοιωτίας ΑΛΦΑ ΑΛΦΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΕΣ ΑΕ 400 Βοιωτίας ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΑ ΗΛ. ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΑΕ 400 Μαγνησίας ENELCO SA 440 Βοιωτίας ENELCO SA 440 Έβρου Κ/Ξ EDF - HED - ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΦΩΣΦΟΡΙΚΩΝ ΛΙΠΑΣΜΑΤΩΝ ΑΕ 440 Καβάλας ΣΥΝΟΛΟ ΙΣΧΥΟΣ (MW) 2,910 Πηγή: Αρχείο αδειών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας (µονάδες µε ισχύ άνω των 100 MW), Ιστοσελίδα Ρυθµιστικής Αρχής Ενέργειας 19. Σηµαντική στο µέλλον θα είναι επίσης και η ενίσχυση των διασυνδέσεων µε τις γειτονικές µας χώρες καθώς γίνονται ενέργειες για τη διασύνδεση του δικτύου µε αυτά των βαλκανικών χωρών, της Τουρκίας και της Ιταλίας ώστε οι τυχόν ελλείψεις από την αύξηση της ζήτησης να καλύπτονται εύκολα από εισαγωγές. 7

9 ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ Θέµατα Αγοράς και Τιµών 20. Καθόλη τη διάρκεια του 2002 οι τιµές του αργού πετρελαίου παρέµειναν στα επίπεδα που ορίζει ο ΟΠΕΚ (22-28 δολάρια ανά βαρέλι), στο πρώτο µισό του 2003 όµως η εκτεταµένη απεργία στη Βενεζουέλα, η οποία µείωσε κατά 2 εκατοµµύρια βαρέλια την παγκόσµια παραγωγή, και η αβεβαιότητα σχετικά µε τον πόλεµο στο Ιράκ αύξησαν τις τιµές πάνω από τα 30 δολάρια ανά βαρέλι καθώς τα διυλιστήρια αγόρασαν µεγάλες ποσότητες πετρελαίου για αποθεµατοποίηση. Οι τιµές επανήλθαν στα επίπεδα του 2002 από το Μάρτιο και µετά, τον Ιούνιο όµως αυξήθηκαν και πάλι και προβλέπεται να παραµείνουν κοντά στα επίπεδα των δολαρίων µέχρι το τέλος του έτους καθώς ο ΟΠΕΚ δεν αυξάνει την παραγωγή του και η αποκατάσταση της παροχής πετρελαίου από το µεταπολεµικό Ιράκ είναι ιδιαίτερα αργή. Μ.Ο. τιµών πετρελαίου όλων των παραγωγών κρατών A ll Countries Averages/Totals Spot Price FOB Weighted by Estim(δολάρια ated Export ανά Volume βαρέλι) ($/ bbl) /7/2002 5/8/2002 5/9/2002 5/10/2002 5/11/2002 5/12/2002 5/1/2003 $/BBL 5/2/2003 5/3/2003 5/4/2003 5/5/2003 5/6/2003 *Source: Energy Information Administration, Crude Oil World Prices Προσφορά και Ζήτηση 21. Η παγκόσµια ζήτηση το 2002 ήταν χαµηλότερη από την αναµενόµενη, στα 77,5 εκ. βαρέλια την ηµέρα, εξαιτίας της συνεχιζόµενης παγκόσµιας οικονοµικής ύφεσης, κάτι που συνεχίστηκε και στο 2003 εξαιτίας των υψηλών τιµών του πετρελαίου, του πολέµου στο Ιράκ αλλά και της επιδηµίας SARS στην Ασία που µείωσε σηµαντικά την αεροπορική κίνηση και κατά συνέπεια την κατανάλωση αεροπορικών καυσίµων. Η µειωµένη αύξηση στη ζήτηση θα ήταν µεγαλύτερη αν δεν 8

10 αντισταθµιζόταν από σηµαντική αύξηση της ζήτησης στην Κίνα και τον δριµύ χειµώνα σε πολλές περιοχές του κόσµου. Καθώς η παγκόσµια οικονοµία ανακάµπτει και οι τιµές σταθεροποιούνται σε χαµηλότερα επίπεδα, αναµένεται ότι η αύξηση της παγκόσµιας ζήτησης το 2003 θα είναι περίπου 1 εκ. βαρέλια την ηµέρα. 22. Η δίµηνη γενική απεργία στη Βενεζουέλα, η διακοπή των εξαγωγών του Ιράκ εξαιτίας του πολέµου και άλλες ταραχές στη Νιγηρία οδήγησαν τον ΟΠΕΚ σε αύξηση της παραγωγής του κατά 1,5 εκ. βαρέλια την ηµέρα για να συγκρατήσει τις τιµές. Καθώς η κατάσταση του Ιράκ είναι ακόµη ιδιαίτερα ανησυχητική αλλά και οι υψηλές τιµές επιµένουν, ο ΟΠΕΚ συνεχίζει σε αυτά τα επίπεδα παραγωγής. Η παγκόσµια παραγωγή πετρελαίου θα συνεχίσει να αυξάνει και προβλέπεται ότι το 2025 θα είναι κατά 40εκ. βαρέλια/ηµέρα υψηλότερη από τη σηµερινή παραγωγή των 78 εκ. βαρελιών ηµερησίως. 23. Το 2003 υπήρξε µια σηµαντική εξέλιξη στο ύψος των παγκόσµιων βεβαιωµένων αποθεµάτων καθώς οι καινούριες τεχνολογίες µείωσαν σηµαντικά το κόστος εξόρυξης και παραγωγής των µεγάλων κοιτασµάτων του Καναδά καθιστώντας τα οικονοµικά εκµεταλλεύσιµα. Έτσι, τα βεβαιωµένα αποθέµατα του Καναδά αυξήθηκαν κατά 175 δισ. βαρέλια καταλαµβάνοντας τη 2 η θέση παγκοσµίως µετά τη Σαουδική Αραβία. Ελληνική Αγορά 24. Η Ελλάδα µε τα πολύ περιορισµένα αποθέµατα των 9 εκ. βαρελιών βασίζεται σχεδόν αποκλειστικά στις εισαγωγές αργού πετρελαίου κυρίως από τη Μέση Ανατολή (72% των συνολικών εισαγωγών) και τη Ρωσία. Τα κοιτάσµατα της Θάσου παράγουν µόλις βαρέλια από τα που καταναλώνει η χώρα ηµερησίως. Ο τοµέας των µεταφορών είναι ο κύριος καταναλωτής πετρελαίου και το µερίδιό του αναµένεται να αυξηθεί καθώς η διείσδυση του φυσικού αερίου στις οικιακές και βιοµηχανικές χρήσεις θα µεγαλώσει. 25. Η επίλυση του προβλήµατος της µεταφοράς των µεγάλων κοιτασµάτων της Κασπίας Θάλασσας στις δυτικές αγορές επηρεάζει και την Ελλάδα καθώς είναι πολύ πιθανό η Αλεξανδρούπολη να αποτελεί την κατάληξη των αγωγών που θα κατασκευαστούν. Αν αυτός ο αγωγός πραγµατοποιηθεί η Ελλάδα θα αποτελέσει ένα σηµαντικό κέντρο διακοµιδής αλλά και θα εξασφαλίσει µια εναλλακτική πηγή πετρελαίου για την ελληνική αγορά. 9

11 26. Η αλλαγή του θεσµικού πλαισίου στην ελληνική αγορά πετρελαιοειδών επιτρέπει πλέον τη δραστηριοποίηση των εταιρειών από τη διύλιση έως και τη λιανική εµπορία αλλά και την µεγαλύτερη ελευθερία στα πρατήρια καυσίµων για την προµήθεια των πετρελαιοειδών, ακόµη και µε εισαγωγές. Εκτιµάται ότι µε το νέο νόµο θα ενταθεί ο ανταγωνισµός και θα συµπιεστούν τα περιθώρια κέρδους των εγχώριων διυλιστηρίων καθώς θα πρέπει να ανταγωνιστούν ευθέως πλέον και µε ξένα διυλιστήρια. 27. Στον τοµέα της λιανικής πώλησης η Ελλάδα έχει έναν από τους µεγαλύτερους αριθµούς πρατηρίων τα οποία όµως πωλούν τις χαµηλότερες ποσότητες καυσίµων στην Ευρώπη. Η αγορά κυριαρχείται από τις 3 µεγάλες εταιρείες (ΕΚΟ, BP, Shell) που καταλαµβάνουν πάνω από 55% της αγοράς, τα τελευταία χρόνια όµως οι µικρές εταιρείες εµπορίας έχουν καταφέρει να αποσπούν αυξανόµενο µερίδιο αγοράς. 10