Στο διεθνές οικονομικό γίγνεσθαι πρωτοστατούν τρεις βιομηχανίες «υπέρ υπηρεσιών»: - Η τεχνολογία της πληροφορικής, - οι επικοινωνίες και

Transcript

1 Αθήνα, 16 Μαΐου 2016 Αξιότιμη κα Πρόεδρε, Ευχαριστώ για την πρόσκληση συμμετοχής στην Ευρωπαϊκή Διακοινοβουλευτική Διάσκεψη και σας συγχαίρω για την πρωτοβουλία διοργάνωσης. Κύριοι Βουλευτές Κυρίες και κύριοι, Στο διεθνές οικονομικό γίγνεσθαι πρωτοστατούν τρεις βιομηχανίες «υπέρ υπηρεσιών»: - Η τεχνολογία της πληροφορικής, - οι επικοινωνίες και - ο τουρισμός. Ειδικότερα, ο κλάδος του τουρισμού, ο νεότερος σχετικά τομέας παραγωγής για όλες σχεδόν τις οικονομίες του κόσμου, σημείωσε τις δύο τελευταίες δεκαετίες, τους υψηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης, μεταξύ των άλλων κλάδων και συνέβαλε σημαντικά στην εισροή συναλλάγματος, στη δημιουργία θέσεων εργασίας και στην περιφερειακή ανάπτυξη πολλών χωρών. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Τουρισμού, ο τουρισμός θα συνεχίσει και στο μέλλον να αναπτύσσεται σημαντικά παρά τις περιοδικές υφέσεις, τις πολιτικές αναταραχές και τους πολέμους που σημειώνονται» (WTO, 2000). Βασικοί άξονες γύρω από τους οποίους θα σχεδιαστεί το τουριστικό προϊόν είναι: 1. Η διασφάλιση της προστασίας της φυσικής και πολιτιστικής μας κληρονομιάς. 2. Η ισόρροπη και βιώσιμη ανάπτυξη με ποιοτικούς και όχι ποσοτικούς στόχους. 3. Η διαφοροποίηση του διαδεδομένου μοντέλου 3S (SEA, SUN, SAND) μέσω της ενίσχυσης των εναλλακτικών μορφών τουρισμού, όπως του αγροτουρισμού, του οινοτουρισμού, του πολιτιστικού, του θαλάσσιου, του συνεδριακού, του αθλητικού, του περιβαλλοντικού κ.α. [1]

2 4. Η ανάπτυξη του βιωματικού συναισθηματικού τουρισμού ο οποίος εστιάζει στο δρων υποκείμενο τουρίστα και στη διέγερση όλων των αισθήσεών του μέσα από τη γνωριμία του με τον γνήσιο ελληνικό τρόπο ζωής, τις διατροφικές συνήθειες, την κουλτούρα μας, τη φιλοξενία κλπ. Oι υποδομές πρόσβασης και τα μεταφορικά δίκτυα -ακτοπλοϊκά, εναέρια, χερσαίαείναι άρρηκτα συνδεδεμένα με την ανάπτυξη και τη βιωσιμότητα του τουρισμού, μία από τις σημαντικότερες πηγές πλούτου για την Ελλάδα. Άλλωστε, η προσβασιμότητα είναι παράγοντας που επηρεάζει την ελκυστικότητα μιας περιοχής. Για τη χώρα μας, με την έντονη ποικιλομορφία στο γεωανάγλυφό της, τη μεγάλη ακτογραμμή και τα πολυάριθμα νησιά, εκ των πραγμάτων η προσβασιμότητα και οι μεταφορές αποτελούν ιδιαίτερη πρόκληση και απαιτούν ενδελεχή σχεδιασμό ο οποίος οφείλει να λαμβάνει υπ όψιν τις ιδιαιτερότητες της κάθε περιοχής. Είναι γεγονός ότι η προσέγγιση προορισμών με νησιωτικό χαρακτήρα όπως για παράδειγμα οι προορισμοί του Βορείου Αιγαίου, οι οποίοι επίσης φέρουν και τον απομακρυσμένο χαρακτήρα της παραμεθορίου, εκ των πραγμάτων καθίσταται δυσκολότερη σε σύγκριση με ένα ηπειρωτικό προορισμό και μάλιστα εγγύτερα στο κέντρο της χώρας. Στην περίπτωση αυτή, η ανάγκη για ένα συνεκτικό και πυκνό δίκτυο μεταφορών μεταξύ των νησιών, αλλά και μεταξύ των ηπειρωτικών κέντρων με τα νησιά, αποτελεί προϋπόθεση για να διασφαλιστούν ομαλές ροές επισκεπτών. Η ακτοπλοϊκή και αεροπορική σύνδεση αποτελεί βασικό όρο για την τουριστική ανάπτυξη των νησιωτικών προορισμών. Ιδιαίτερα κατά τους θερινούς μήνες, όπου η επιβατική κίνηση αυξάνεται κατακόρυφα, τα μεταφορικά δίκτυα υφίστανται μεγάλη επιβάρυνση. Οι μεταφορές σε αυτή τη βάση, χρειάζεται να παρέχουν οικονομία χρόνου χωρίς επιβάρυνση κόστους και υπηρεσίες υψηλής ποιότητας στους ταξιδιώτες και σε συνδυασμό με τις κατάλληλες υποδομές υποδοχής να εξασφαλίζουν τις απαραίτητες ανέσεις που θα καταστήσουν τον προορισμό ελκυστικό. Άλλωστε, σε περιόδους οικονομικής κρίσης, ο κλάδος των μεταφορών δύναται να δώσει σημαντική ώθηση στην ανάπτυξη. Στρατηγικές επενδύσεις στο δίκτυο των μεταφορών δίνουν τη δυνατότητα καθιέρωσης συγκοινωνιακών δεσμών όπου αυτοί είναι αναγκαίοι, προκειμένου να υπάρξει γεωγραφική, αλλά και οικονομική και κοινωνική διασύνδεση προς όφελος των τοπικών κοινωνιών. Ζητούμενο είναι ο [2]

3 ορθολογικός σχεδιασμός της οικοδόμησης ασφαλέστερων και αποδοτικότερων δικτύων, με σκοπό τη μείωση του κόστους μεταφορών και την αύξηση της ζήτησης. Η έννοια της προσβασιμότητας, όσον αφορά στον τουρισμό, συνδέεται με το κατά πόσο εύκολα, γρήγορα, οικονομικά αλλά και με ασφάλεια μπορεί να φτάσει ο επισκέπτης στον προορισμό του. Σε μια σύντομη αναφορά των δυνατών σημείων και των αδυναμιών στον τομέα των μεταφορών για τους νησιωτικούς προορισμούς όπως είναι αυτοί του Βορείου Αιγαίου θα αναφέραμε ότι στα πλεονεκτήματα αυτών των περιοχών είναι: - Ο μεγάλος αριθμός λιμένων και αερολιμένων, - η μεγάλη ακτογραμμή και - η γεωγραφική θέση των νησιών αναφορικά με τους θαλάσσιους διαδρόμους μεταφορών. Ενώ στα μειονεκτήματα της περιοχής σαφώς είναι: - Η γεωγραφική θέση που χαρακτηρίζεται από τη διπλή περιφερειακότητα, τον απομακρυσμένο νησιωτικό χαρακτήρα, - το υψηλό κόστος και ο απαιτούμενος χρόνος για τις μεταφορές, - η έλλειψη συνδυασμένων μεταφορών, λόγω της αδυναμίας οργάνωσης ακτοπλοϊκών και αεροπορικών συνδέσεων και - τα καιρικά προβλήματα και οι επιπτώσεις τους. Στις ευκαιρίες θα μπορούσε να ενταχθεί η αναδιοργάνωση του συστήματος μεταφορικών συνδέσεων και η εκμετάλλευση συνδυασμένων μεταφορών, η αξιοποίηση των θαλάσσιων διαδρόμων και η κατάρτιση στρατηγικού πλαισίου για την ορθολογική εκμετάλλευση της ακτογραμμής των νησιωτικών προορισμών, η επιδότηση των μεταφορών του νησιωτικού χώρου (μεταφορικό ισοδύναμο), η βελτίωση λιμανιών και αεροδρομίων, η βελτίωση των συνδέσεων μεταξύ των νησιών, η δημιουργία κόμβων μεταφορών, ο εκσυγχρονισμός του επιβατικού στόλου, η ενίσχυση των τηλεπικοινωνιών και η γενικότερη ενίσχυση του τομέα τεχνολογιών πληροφορικής επικοινωνίας και τέλος η προσέλκυση δυναμικών επιχειρήσεων μέσω Ειδικού [3]

4 Αναπτυξιακού Νόμου και της δημιουργίας Επιχειρηματικών Υποδομών στους Νησιωτικούς Πόλους (Τεχνολογικά Πάρκα, Εμπορευματικά Κέντρα Logistics κτλ). Η ανάπτυξη του τουριστικού κλάδου είναι άμεσα συνδεδεμένη με το μεταφορικό δίκτυο του κάθε προορισμού και όταν αναφερόμαστε σε νησιωτικούς προορισμούς, και δη στην παραμεθόριο, γίνεται άμεσα κατανοητό το μέγεθος των δυσκολιών στις ακτοπλοϊκές συνδέσεις. Για την αντιμετώπιση της νησιωτικής απομόνωσης και των ιδιαίτερων προβλημάτων προσβασιμότητας των νησιών, η καθιέρωση των κρατικά επιδοτούμενων δρομολογίων στις άγονες γραμμές καλύπτει εν μέρει τις ανάγκες μετακίνησης των κατοίκων και των τουριστών, ωστόσο δεν αποτελεί τη λύση του προβλήματος. Ο εκσυγχρονισμός των λιμένων και η αναβάθμιση των υποδομών υποδοχής, η ανάπτυξη συστημάτων θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού, αλλά και η διασφάλιση κατάλληλης χρηματοδότησης και η υλοποίηση έργων για τη διασύνδεση των λιμένων αποτελούν συνιστώσες που συνεπικουρούν στην εξασφάλιση της βιωσιμότητας των θαλάσσιων μεταφορών. Επιπλέον, η τήρηση της αρχής της ελεύθερης κυκλοφορίας των υπηρεσιών και η ορθή εφαρμογή των κανόνων ανταγωνισμού, με την ταυτόχρονη διασφάλιση υψηλού επιπέδου ασφάλειας για τους εργαζόμενους και τους επιβάτες είναι στοιχεία απαραίτητα για την ομαλή λειτουργία των ακτοπλοϊκών συνδέσεων. Η τήρηση των περιβαλλοντικών προτύπων για τη ναυσιπλοΐα, η καινοτομία και η χρήση τεχνολογιών αιχμής στις θαλάσσιες μεταφορές μπορούν να εξασφαλίσουν την αναβάθμιση της ενεργειακής απόδοσης των πλοίων, τη μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων από την εν λόγω δραστηριότητα και την παροχή ποιοτικών υπηρεσιών σε όσους επιλέγουν αυτή την οδό για να ταξιδέψουν. Οι εναέριες μεταφορές αποτελούν τον πιο σύντομο και εύκολο τρόπο πρόσβασης σε ένα προορισμό. Ως εκ τούτου, οι αεροπορικές μεταφορές προσελκύουν μεγάλο ποσοστό της επιβατικής κίνησης και η ζήτηση αυξάνεται συνεχώς. Ο τομέας των αερομεταφορών είναι άμεσα συνδεδεμένος με οικονομικές δραστηριότητες της επιχειρηματικότητας αλλά και της αναψυχής. Η πραγματικότητα δείχνει ότι στην Ελλάδα, η επενδυτική πολιτική για τις αερομεταφορές είναι προσανατολισμένη κυρίως σε αεροδρόμια που δέχονται μεγάλες τουριστικές ροές είτε αυτά είναι κομβικά (hubs) είτε ακτινικά (spoke). Ως εκ τούτου, ο ρυθμός ανάπτυξης και η ανταγωνιστικότητα λιγότερο αναπτυγμένων Περιφερειών στον [4]

5 τομέα αυτόν είναι χαμηλότερα. Επίσης, όσον αφορά στη λειτουργία των αερολιμένων θα πρέπει να ληφθεί υπ όψιν η εποχικότητα που σημειώνεται, ειδικά σε περιφερειακά αεροδρόμια που δέχονται μεγάλη τουριστική κίνηση. Σημαντικό ρόλο προς αυτή την κατεύθυνση διαδραματίζουν οι μη τακτικές πτήσεις από το εξωτερικό (charters). Για την εξασφάλιση της βιωσιμότητας των αερομεταφορών θα πρέπει να δοθούν κίνητρα επενδύσεων για την αναβάθμιση της λειτουργίας των περιφερειακών αεροδρομίων και την προσέλκυση αεροπορικών εταιρειών χαμηλού κόστους, να υπάρξει ολοκληρωμένος σχεδιασμός για συνδυασμένες μεταφορές και να ληφθούν μέτρα για την επέκταση της ζήτησης κατά την χειμερινή περίοδο (άρση της εποχικότητας) μέσω πολιτικών εναλλακτικού τουρισμού. Σημαντικός όμως παράγοντας αξιολόγησης των τουριστικών προορισμών είναι και η κατάσταση του οδικού δικτύου. Παράλληλα το λειτουργικό και πυκνό συγκοινωνιακό δίκτυο ενός προορισμού αποτελεί πλεονέκτημα, ειδικά για ταξιδιώτες που χρησιμοποιούν τα δημόσια μέσα μεταφοράς. Στο πλαίσιο αυτό, θα πρέπει να στοχεύσουμε στην ανάπτυξη των οδικών μεταφορών με τη χρήση εναλλακτικών μέσων μετακίνησης και στον εκσυγχρονισμό των δημόσιων μεταφορών. Η βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας των μεταφορών οφείλει να συνάδει με την ευρωπαϊκή πολιτική για τη μείωση των αερίων του θερμοκηπίου, την εξοικονόμηση ενέργειας και τη χρήση «καθαρών» καυσίμων. Πιο συγκεκριμένα, είναι απαραίτητη η προώθηση της χρήσης εναλλακτικών και ανανεώσιμων καυσίμων, η αντικατάσταση παλιών και ρυπογόνων δημόσιων οχημάτων με νέα οχήματα καθαρής τεχνολογίας, η αναβάθμιση των δημόσιων μεταφορών και η ενθάρρυνση της χρήσης εναλλακτικών τρόπων μετακίνησης (πεζοπορία, ποδηλασία, κλπ.) μέσω της κατασκευής π.χ. πεζοπορικών διαδρομών, μονοπατιών και ποδηλατοδρόμων, οι οποίοι ούτως ή άλλως αποτελούν πόλο έλξης. Τέλος, θα ήταν σκόπιμο να συνδέσουμε την ευρύτερη έννοια της προσβασιμότητας με τον όρο του προσβάσιμου/προσπελάσιμου τουρισμού, ο οποίος απευθύνεται στα άτομα με ειδικές ανάγκες παρόλο που πλέον η πιο δόκιμη έκφραση για αυτό το είδος τουρισμού είναι «προσβάσιμος τουρισμός για όλους». Η συγκεκριμένη ομάδα αφορά κυρίως σε άτομα με αναπηρίες όρασης, ακοής/ομιλίας, κίνησης, άτομα με νοητική υστέρηση, καθώς και άτομα με οξείες παθολογικές καταστάσεις όπως νεφροπαθείς, διαβητικοί, κλπ. Η δυνατότητα προσβάσιμου τουρισμού προϋποθέτει την εξασφάλιση [5]

6 ειδικών παροχών και κατάλληλων υποδομών που απευθύνονται στις ανωτέρω κατηγορίες πληθυσμού. Είναι γεγονός ότι η Ελλάδα υστερεί σε αυτή την μορφή τουρισμού συγκριτικά με τις χώρες του βορρά όπως τις Σκανδιναβικές, οι οποίες σίγουρα δεν διαθέτουν τον ήλιο και τη θάλασσα της Μεσογείου, αλλά αποτελούν απόλυτα φιλικούς προορισμούς για τους ανθρώπους αυτούς. Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία (Eurostat ) τουλάχιστον το 50 % των ατόμων με αναπηρία ταξιδεύουν συνοδευόμενα από 1,56 άτομα κατά μέσο όρο. Είναι απαραίτητο να υπάρχει το σύνολο των κατάλληλων υποδομών και υπηρεσιών που αφορούν τόσο στην μετακίνηση των ατόμων προς τον προορισμό, αλλά και στην μετακίνηση εντός του προορισμού που επιλέγουν να επισκεφθούν. Κατάλληλοι διάδρομοι, πεζοδρόμια, ανελκυστήρες και ράμπες που καθιστούν προσβάσιμους τους δημόσιους χώρους, τους χώρους εστίασης, διασκέδασης και διαμονής, αλλά και τις παραλίες, μέριμνα για τη διασύνδεση προσβάσιμων σημείων, μέσα μαζικής μεταφοράς φιλικά και προς αυτήν την κατηγορία επιβατών είναι κάποιες από τις αναγκαίες ρυθμίσεις για την ομάδα αυτή των συμπολιτών μας. Με αυτές τις σκέψεις, τις παρατηρήσεις και τις προτάσεις, θέτω Κυρίες και Κύριοι από τη δική μου πλευρά το ζήτημα αυτό που έχει ιδιαίτερη χρησιμότητα σε μια εποχή όπως αυτή που διανύουμε. Οι αποφάσεις που απαιτούνται ζητούν μεγάλη ταχύτητα για να πετύχουμε την καλύτερη απόδοση και το καλύτερο αποτέλεσμα. Καθετί που σήμερα καθυστερεί, το βάρος του διπλασιάζεται και η δυσκολία πολλαπλασιάζεται. Σας ευχαριστώ και πάλι. [6]