ΑΡΧΑΙΑ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΕΝΟΤΗΤΑ 17 ΤΟ ΠΑΘΗΜΑ ΤΩΝ ΕΡΩΔΙΩΝ. Νεκταριος Πήχας

Transcript

1 ΑΡΧΑΙΑ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΕΝΟΤΗΤΑ 17 ΤΟ ΠΑΘΗΜΑ ΤΩΝ ΕΡΩΔΙΩΝ Νεκταριος Πήχας

2 Ενότητα 17 η Το πάθημα των ερωδιών Φίλτατοι δ εἰσὶν οἱ ἐρῳδιοὶ τοῖς ἀνθρώποις καὶ προσημαίνουσιν εὐδίαν τε καὶ χειμῶνα, μάλιστα πρὸς ἐκεῖνο τὸ μέρος, ὅθεν ἂν μέλλῃ σφοδρότατος ἄνεμος πνεῖν, ἐπὶ τοῖς στήθεσι τὰς κεφαλὰς κατακλίνοντες. Ναύτης γοῦν οὐκ ἂν ποτε ἑκὼν ἐρῳδιὸν ἀποκτείνειεν, ἐπειδὴ πιστεύονται τοῖς ἁλιεῦσιν ἐν τῇ θαλάττῃ σημαίνειν ὁπόσα τοῖς θηραταῖς ἐπὶ τῆς γῆς οἱ ἱέρακες. Φασὶ δ αὐτούς, καὶ ἡνίκα μία τροφὴ πᾶσι ἦν τοῖς ὀρνέοις, πρώτους βορὰν ἐκ τῶν ὑδάτων εὑρεῖν, καὶ παρ αὐτῶν τοὺς λοιποὺς πάντας ἐκδιδαχθῆναι ἐπὶ δὲ τῇ τέχνῃ μεγαλαυχήσαντας καὶ οὐδ αὐτὸν εἰπόντας ὑπὲρ νήξεως ἐρίζειν δύνασθαί σφίσι τὸν Ποσειδῶνα τὴν ἐπιστήμην ἀποβαλεῖν τοῦ θεοῦ μηνίσαντος. Οι ερωδιοί είναι πολύ αγαπητοί στους ανθρώπους και φανερώνουν από πριν και την καλοκαιρία και την κακοκαιρία, κυρίως προς εκείνο το μέρος από όπου ενδεχομένως πρόκειται να πνεύσει πάρα πολύ σφοδρός άνεμος γέρνοντας προς τα κάτω τα κεφάλια τους. Ο ναύτης βέβαια δε θα σκότωνε ποτέ με τη θέλησή του έναν ερωδιό, επειδή είναι κοινή πεποίθηση ότι προλέγουν στους ψαράδες όσα προλέγουν στους κυνηγούς τα γεράκια στην ξηρά. Λένε ακόμη γι αυτούς, κι όταν ήταν μία η τροφή για όλα τα πουλιά, πρώτοι αυτοί βρήκαν τροφή από τα νερά, και ότι απ αυτούς διδάχτηκαν όλα τα υπόλοιπα πουλιά επειδή όμως περηφανεύτηκαν για το εύρημά τους και επειδή ισχυρίστηκαν για το κολύμπι ότι ούτε ο ίδιος ο Ποσειδώνας δεν μπορούσε να συναγωνιστεί μαζί τους λένε ότι έχασαν την ικανότητά τους αυτή, επειδή ο θεός οργίστηκε. Ελληνικός Πολιτισμός - Γιάννης Παπαθανασίου Παράφρασις τῶν τοῦ Διονυσίου Ἰξευτικὼν 2.9

3 Στους ερωδιούς αναφέρεται το κείμενο, στις συνήθειές τους, την προσφορά τους στα άλλα πουλιά, τη σημασία τους για τους ανθρώπους, αλλά και την τιμωρία τους από τον Ποσειδώνα για την περηφάνια τους. 1. Ποιες υπηρεσίες προσφέρουν οι ερωδιοί στους ανθρώπους; 2. Ποια ιδιαίτερη σχέση έχουν οι ναυτικοί με τους ερωδιούς; 3. Σε ποιον τομέα υπήρξαν πρωτοπόροι οι ερωδιοί και πώς έχασαν την ιδιότητα που τους έκανε να ξεχωρίζουν; 4. Γνωρίζετε από την αρχαία ελληνική μυθολογία άλλα παραδείγματα έριδας μεταξύ θεών και ζώων ή θεών και ανθρώπων; 5. Με ποιόν τρόπο οι ερωδιοί φανερώνουν τα σημάδια για τον καιρό; 6. Ποια ήταν η αιτία της διαμάχης ανάμεσα στους ερωδιούς και τον Ποσειδώνα; Συμπληρώστε τα κενά με τη λέξη που λείπει. Αφυδατώνεται, ενυδατική, ενυδρείο, λειψυδρία, υδατογραφία, υδραυλικός, υδροθεραπεία, υδροπλάνο, υδρορροή, υδροφόρο. 1. Για να μην η επιδερμίδα σου, πρέπει να βάζεις μια κρέμα. 2. Η των τελευταίων ετών στέρεψε τον ορίζοντα. 3. Πολλοί συνδυάζουν τις διακοπές τους με. 4. Φωνάξαμε τον να διορθώσει την. 6. Είναι ένας από τους λίγους καλλιτέχνες που ασχολείται με την. 7. Θα πάμε με το στη Ρόδο και θα επισκεφτούμε το φημισμένο Αντιστοίχισε τους ορισμούς µε την κατάλληλη λέξη υδρορροή φίλυδρος υδρόφιλος ενυδάτωση υδροφόρος υδατοσφαίριση υδρόβιος υδροκυάνιο αγωγός που µεταφέρει νερό, που περιέχει νερό η αποκατάσταση της κανονικής ποσότητας νερού ή υγρασίας αυτός ο οποίος αγαπά το νερό που απορροφά τα υγρά που ζει ή που ευδοκιµεί µέσα ή πολύ κοντά στο νερό (γουότερ) πόλο είδος δηλητήριου που διοχετεύει τα νερά της βροχής στο έδαφος λούκι

4 Αντιστοίχισε τις λέξεις µε τις συνώνυµές τους Νερουλός λειψυδρία υδατογράφηµα υδατοσφαίριση γουότερ πόλο φίλυδρος Γη υδρία στάµνα υδατώδης υδροχαρής υδατογραφία ανυδρία υδρόγειος Αντιστοίχισε τις λέξεις µε τις αντώνυµές τους αφυδατώνω άνυδρος φίλυδρος υδροχόος πολύυδρος υδροδότηση υδροφόρος ενυδατώνω ένυδρος άνυδρος υδροληψία υδροφοβικός Ελληνικός Πολιτισμός Οι επιρρηματικοί προσδιορισμοί στα αρχαία ελληνικά προσδιορίζουν κυρίως ρήματα αλλά και άλλα μέρη του λόγου, όπως επιρρήματα, αντωνυμίες και ονόματα. Εκφράζουν ποικίλες σχέσεις: τόπο, χρόνο, ποσό, τρόπο, αιτία, μέσο ή όργανο, συνοδεία, αιτία, σκοπό, αναφορά, αποτέλεσμα, εναντίωση ή παραχώρηση, όρο ή προϋπόθεση, αξία ή ποσό, όργανο ή μέσο, καταγωγή, ύλη, συμφωνία, διαιρεμένο όλο, εχθρική κατεύθυνση, κατάσταση, εξουσία, ωφέλεια κ.ά.

5 Ως επιρρηματικοί προσδιορισμοί χρησιμοποιούνται: α) τα επιρρήματα > καθαρά επιρρηματικοί προσδιορισμοί, οι οποίοι εκφράζουν τις σχέσεις του χρόνου, του τόπου, του τρόπου και του ποσού. β) οι πλάγιες πτώσεις γ) τα προθετικά σύνολα > εμπρόθετοι επιρρηματικοί προσδιορισμοί δ) το επιρρηματικό και το προληπτικό κατηγορούμενο ε) οι επιρρηματικές μετοχές στ) οι επιρρηματικές προτάσεις α) καθαρά επιρρηματικοί προσδιορισμοί χρόνου τόπου τρόπου ποσού β) πλάγιες πτώσεις ως επιρρηματικοί προσδιορισμοί γεν. χρόνου δοτ. του χρόνου αιτ. του χρόνου γεν. αιτίας δοτ. της αιτίας αιτ. της αιτίας γενική του τόπου δοτ. του τόπου αιτ. τόπου γενική αξίας ή του ποσού δοτ. της αναφοράς αιτ. αναφοράς γενική της ποινής ή του τιμήματος δοτ. του τρόπου αιτ. τρόπου γενική του σκοπού δοτ. της συνοδείας αιτ. του σκοπού γενική της καταγωγής δοτ. του μέσου ή του οργάνου δοτ. του ποσού γ) επιρρηματικές προτάσεις χρονική, αιτιολογική, τελική, συμπερασματική, υποθετική, αναφορική, εναντιωματική, παραχωρητική δ) επιρρηματικές μετοχές τροπική, χρονική, αιτιολογική, τελική, όρου ή προϋπόθεσης, εναντιωματική, παραχωρητική

6 ε) κατηγορούμενο επιρρηματικό, προληπτικό στ) απαρέμφατο τελικό, του αποτελέσματος, της αναφοράς ζ) εμπρόθετοι επιρρηματικοί προσδιορισμοί Στις παρακάτω προτάσεις να βρείτε και να χαρακτηρίσετε τους επιρρηματικούς προσδιορισμούς: α. Βουλεύου μεν βραδέως, ἐπιτελεῖ δε ταχέως τα δόξαντα. β. Σκοπούς δε καταστήσας δέκα συνέλεξε τους στρατιώτας. γ. Σην θύραν τῇ βακτηρίᾳ ἒκρουε. δ. Πολλά τῶν ὑποζυγίων ἀπώλετο ὑπό λιμοῦ. ε. Ἐπί κακῷ ἀνθρώπου σίδηρος ἀνεύρηται. στ. Ἐπορεύοντο κατά γῆν.