σική δραστηριότητα και κάπνισμα σε άτομα ηλικίας ετών

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "σική δραστηριότητα και κάπνισμα σε άτομα ηλικίας ετών"

Transcript

1 ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΗΣ ΦΟΙΤΗΤΡΙΑΣ «I V"/ W * m 1 ' pig yjjbb ΜΕΓΑΛΟΓΕΝΗ ΙΩΑΝΝΑ A.M σική δραστηριότητα και κάπνισμα σε άτομα ηλικίας ετών Επιβλέπουσα: Βασιλική Ζήση Λέκτορας Φ A \ Τρίκαλα 2005

2 ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΗΣ ΦΟΙΤΗΤΡΙΑΣ ΜΕΓΑΛΟΓΕΝΗΙΩΑΝΝΑ Α.Μ <ί -ί 16 * Φυσική δραστηριότητα και κάπνισμα σε άτομα ηλικίας ετών Επιβλέπουσα: Βασιλική Ζήση Λέκτορας Τρίκαλα 2005

3 Π Λm: 111 Γ11Μ ιο Θεσσαλίας ΥΐΙΙΙΙΈΣΙΛ ΒίΚΛΙΟΜΙΙΚΙΙΣ & Π ΛIIΡΟΦΟΡΗΣΗ - F.I UKI1 In \ \<)1 II «ΓΚΙΊ/.Λ ΒΙΗΛΙΟΙ'ΡΑΦΙΑ» Αριθ. Εισ.: 4758 I Ημερ. Εισ.: Δωρεά: Ταξιθετικός Κωδικός: 111 ΓΕΦΑΑ 2005 ΜΕΓ

4 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΕΡΙΛΗΨΗ... 3 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 4 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑΣ... 7 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3: ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4: ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 : ΣΥΖΗΤΗΣΗ Βιβλιογραφία... 23

5 Περίληψη Σκοπός αυτής της εργασίας ήταν να καταγραφούν οι συνήθειες άσκησης και καπνίσματος σε άτομα άνω των 65 ετών ανάλογα με την ηλικία και το φύλο τους και να ερευνηθεί αν το κάπνισμα επηρεάζει τις συνήθειες άσκησης. Στην έρευνα συμμετείχαν 150 άτομα (76 άνδρες και 74 γυναίκες) ηλικίας 65 έως 86 ετών, τα οποία χωρίστηκαν σε δύο ηλικιακές κατηγορίες: α) < 75 ετών (Μ=68.25, SD= 2.94) και β) > 75 ετών (Μ= 78.20, SD=2.45). Με τη χρήση ερωτηματολογίου (Godin & Shephard, 1985) καταγράφηκε υποκειμενικά η συμμετοχή των ατόμων σε έντονη, μέτρια ή ήπια άσκηση την τελευταία εβδομάδα και υπολογίστηκε ο συνολικός δείκτης άσκησης. Οι συνήθειες καπνίσματος καταγράφηκαν με αντίστοιχο ερωτηματολόγιο (Sorensen et al., 2004). Από τα αποτελέσματα φάνηκε ότι ο συνολικός δείκτης άσκησης ήταν μεγαλύτερος στα νεότερα άτομα (ρ<.01) ενώ δεν υπήρχαν διαφορές μεταξύ των δύο φύλων. Το ποσοστό των ανδρών που δοκίμασαν να καπνίσουν έστω και μια φορά και αυτών που καπνίζουν περισσότερο από 10 τσιγάρα ήταν σημαντικά μεγαλύτερο από το αντίστοιχο ποσοστό των γυναικών (ρ<.01), ενώ δεν διαπιστώθηκαν σημαντικές διαφορές ως προς την ηλικία. Ο αριθμός των τσιγάρων που κάπνιζαν καθημερινά είχε αρνητική αλλά χαμηλή και μη σημαντική συσχέτιση (r=-.26) με το συνολικό δείκτη άσκησης. Το ποσοστό των μη καπνιστών που συμμετείχαν σε έντονες δραστηριότητες (5.8%) ήταν ελαφρώς μεγαλύτερο από αυτό των καπνιστών (3.4%), αλλά οι διαφορές δεν ήταν σημαντικές. Συμπερασματικά, η συνήθεια του καπνίσματος φαίνεται να επηρεάζει ελάχιστα τις συνήθειες άσκησης των ηλικιωμένων ατόμων.

6 ΚΕΦΑΛΑΙΟ I ΕΙΣΑΓΩΓΗ Είναι γνωστό σε όλους, ότι το κάπνισμα βλάπτει σοβαρά την υγεία. Αυτή η σημείωση που αναγράφεται στο πακέτο των τσιγάρων, μπορεί να αποτελέσει το έναυσμα, για να γίνει αναφορά στις ολέθριες επιδράσεις που έχει το κάπνισμα στην υγεία. Μελέτες έδειξαν ότι το κάπνισμα συνδέεται άμεσα με τις περισσότερες αιτίες θανάτου (Ford, & Destefano, 1991; Vaillant, Schnurr, Baron, & Gerber, 1991) και κυριότερα με την α σθένεια του καρκίνου (Akiba & Hirayama, 1990; Giao, Zheng, Giao, & Jin, 1991; La Vecchia et al., 1991). Είκοσι μορφές καρκίνου, καθώς επίσης και υψηλός κίνδυνος για στεφανιαία νόσο, απειλούν τον παγκόσμιο πληθυσμό. Σε αντίθεση με όλα αυτά, η άσκηση μπορεί να ανατρέψει τις ολέθριες συνέπειες του καπνίσματος, συμβάλλοντας στην προαγωγή της υγείας. Η άσκηση λειτουργεί θετικά στον περιορισμό του άγχους, της κατάθλιψης και της έντασης, στην προσωπική ικανοποίηση και την ικανοποίηση από τη ζωή, την αισιόδοξη αντιμετώπιση της ζωής και των μικρών ή μεγάλων καθημερινών προβλημάτων και ιδιαίτερα των ατόμων τρίτης ηλικίας (Ζήση, Ντελή, & Θεοδωράκης, 1999). Είναι πολύ σημαντικό τα άτομα αυτά να μπορούν να νιώθουν ανεξάρτητα, να κινούνται και να μπορούν να συμμετέχουν στις δραστηριότητες της καθημερινής ζωής. Οι σημαντικές και θετικές επιδράσεις της άσκησης στη σωματική και ψυχική υγεία καλύπτουν τα ψυχοκοινωνικά κίνητρα των καπνιστών και πιθανόν να αποτρέπουν από τη συνήθεια του καπνίσματος (Θεοδωράκης, κ.α., 2005). Τα πιο συχνά αναφερθέντα κίνητρα - ψυχοκινητικό, αισθητικοκινητικό, συγκαταβατικό, διεγερτικό, καταπραϋντικό, εξαρτημένο, αυτόματο και ήπιο κάπνισμα - περιγράφουν τα είδη της καπνιστικής συ-

7 Εισαγωγή μπεριφοράς (Lujic, Reuter, & Netter, 2005). Συνεπώς είναι πολύ σημαντική η αναφορά των Θεοδωράκη κ.α. (2005), ότι η άσκηση από μόνη της μπορεί να καλύψει τα κίνητρα της καπνιστικής συμπεριφοράς και είναι πολύ χρήσιμο να ερευνήσουμε τη σχέση άσκησης και καπνίσματος σε ηλικιωμένα άτομα. Οι περισσότερες έρευνες που αναφέρονται στη βιβλιογραφία σημειώνουν την ευεργετική δράση της άσκησης στον περιορισμό ή τη διακοπή του καπνίσματος. Οι υγιεινές συνήθειες όπως είναι η φυσική δραστηριότητα και η αποχή από το τσιγάρο ταυτίζονται με τη μακροβιότητα (Maradee et al., 2004). Ακόμα και σε μεγαλύτερες ηλικίες (άνω των 50) η κατάσταση της υγείας μπορεί να βελτιωθεί και το άτομο να γίνει πιο υγιές με την αποχή του από το κάπνισμα (Stovring, Avlund, Schultz-Larsen, & Schroll, 2004). Μελέτη έδειξε ότι άτομα με προβλήματα καρδιάς βελτίωσαν την υγεία τους, με αυξημένη φυσική δραστηριότητα και με αποχή από το κάπνισμα (Taylor, Houston- Miller, Haskell, & Debusk, 1988). Τα προγράμματα άσκησης λειτουργώντας συμπληρωματικά, βελτιώνουν τα ποσοστά διακοπής του καπνίσματος βραχυπρόθεσμα, ενώ μπορούν να αποδειχτούν επίσης μια χρήσιμη στρατηγική για μακροπρόθεσμη διατήρηση της αποχής από το κάπνισμα (Marcus et al., 1995). Από τη μία λοιπόν η φυσική δραστηριότητα μειώνει την ένταση, την ανησυχία και το στρες (Ussher, West, McEwen, Taylor, & Septoe, 2003) και από την άλλη η καθιστική ζωή και οι συνήθειες του καπνίσματος ενισχύουν τη σχέση κατάθλιψης και θνησιμότητας (Beverly et al., 2003). Η κατάθλιψη σχετίζεται με το κάπνισμα στα άτομα που καπνίζουν πολλά τσιγάρα (Cassidy et al., 2004). Το αίσθημα αυτό της κατάθλιψης σε πολύ μικρότερο βαθμό, με μορφή απογοήτευσης, αποτυχίας φαίνεται να έχουν και οι γυναίκες καπνίστριες οι οποίες αισθάνονται λιγότερο ελκυστικές και είναι λιγότερο ευχαριστημένες με το σώμα τους από αυτές που δεν κάπνιζαν, με συνέπεια η αρνητική σωματική τους εικόνα να έχει αρνητικό αποτέλεσμα σε προσπάθειες διακοπής του καπνίσματος (King, Matacin, Marcus, Bock & Tripoline, 2000).

8 Εισαγωγή 6 Όπως αναφέραμε παραπάνω το κάπνισμα συνδέεται με τα κυριότερα αίτια θανάτου (καρκίνος, καρδιοπάθειες, στεφανιαία νόσο). Αρκετές έρευνες υποστηρίζουν ότι η άσκηση μπορεί να προλάβει τέτοια νοσήματα και να οδηγήσει σε αποχή από το τσιγάρο (Jiang et al., 2005). Είναι πολύ σημαντική λοιπόν η πρόληψη και η αντιμετώπιση τέτοιων σοβαρών επιπτώσεων. Επιπρόσθετα όμως υπάρχουν μελέτες που δεν αποδεικνύουν τη σχέση άσκησης και καπνίσματος, ενώ οι περισσότερες έρευνες περιορίζονται μόνο στις επιπτώσεις του καπνίσματος στην υγεία (Vaillant et al., 1991). Επίσης η σχέση της άσκησης με το κάπνισμα δεν έχει ερευνηθεί σε ηλικιωμένα άτομα. Σκοπός της έρευνάς μας, είναι να καταγραφούν οι συνήθειες άσκησης και καπνίσματος σε άτομα άνω των 65 ετών, ανάλογα με την ηλικία και το φύλο τους και να ε ρευνηθεί κατά πόσο το κάπνισμα επηρεάζει τις συνήθειες άσκησης.

9 ΚΕΦΑΛΑΙΟ II ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑΣ Επιδράσεις καπνίσματος στη σωματική υγεία Οι La Vecchia et al. (1991) διαπίστωσαν ότι το κάπνισμα αποτελεί κύριο παράγοντα θνησιμότητας στη Γαλλία και σε άλλες νότιες ευρωπαϊκές χώρες. Προτείνουν ότι οι α νατολικές και νότιες ευρωπαϊκές χώρες θα έχουν το υψηλότερο ποσοστό καρκίνου του πνεύμονα στις αρχές του επόμενου αιώνα, αν δεν υπάρξει επείγουσα κρατική παρέμβαση. Επιπρόσθετα κάνουν λόγο για την αποτελεσματικότητα της αντικαπνιστικής πολιτικής στις σκανδιναβικές χώρες, οι οποίες έχουν τώρα τα χαμηλότερα ποσοστά καρκίνου του πνεύμονα. Τέλος αναφέρουν τα υψηλά ποσοστά πίσσας και τσιγάρου στις ανατολικές και νότιες ευρωπαϊκές χώρες, ενισχύοντας το ρίσκο, τόσο του καρκίνου του πνεύμονα, όσο και του άνω πεπτικού και αναπνευστικού συστήματος. Με την ασθένεια του καρκίνου και πιο συγκεκριμένα με τη οχέση ανάμεσα στο σωματικό λίπος, στην κατανάλωση τσιγάρων και την θνησιμότητα από καρκίνο ασχολήθηκαν οι Xie et al..(1991), συλλέγοντας δεδομένα από 29 χώρες. Η έρευνα αυτή έδειξε ότι η θνησιμότητα από καρκίνο την περίοδο και σχετίστηκε με συνήθειες καπνίσματος και υψηλό ποσοστό σωματικού λίπους. Το συμπέρασμα αυτό ενίσχυσαν οι Vaillant et al. (1991) εξετάζοντας το ρίσκο κατάχρησης καπνίσματος σε ά ντρες ετών. Η έρευνα έδειξε ότι υπάρχει παρουσία πολλών συντελεστών ρίσκου θανάτου πριν από την ηλικία των 47. Για τα επόμενα 12 χρόνια παρακολουθήθηκε η θνησιμότητα στους άντρες, η οποία φάνηκε ότι είχε υψηλή συσχέτιση με την κατάχρηση καπνού

10 Ανασκόπηση Βιβλιογραφίας 8 Οι Mazess et al. (1991), αξιολόγησαν τα αποτελέσματα της ηλικίας, της κατανάλωσης ασβεστίου, του καπνίσματος και της φυσικής δραστηριότητας στην πυκνότητα των οστών (BMD), σε μια έρευνα που διήρκησε 2 χρόνια και έγινε σε υγιείς νεαρές γυναίκες μεταξύ 20 και 39 ετών. Όλοι οι δείχτες ήταν αρνητικοί στην επίδραση του BMD. Ούτε η ηλικία, ούτε η σωματική δραστηριότητα ούτε η κατανάλωση ασβεστίου επηρέασαν σημαντικά το BMD. Οι καπνιστές είχαν πολύ χαμηλότερο δείχτη BMD στην κάτω σπονδυλική στήλη και τάση για χαμηλότερο BMD σε άλλα μέρη. Το κάπνισμα επιδρά ποικιλοτρόπως στην υγεία του ατόμου και οι Handa et al. (1990) στην έρευνα τους σε ένα δείγμα με 1775 άνδρες ηλικίας ετών, αλκοολικών και μη ξεχωριστά, βρήκαν ότι η διαστολική πίεση ήταν χαμηλότερη σε υψηλότερα επίπεδα καπνίσματος σε μη πότες αλλά όχι και στους αλκοολικούς. Αντίθετα η συστολική πίεση δεν συσχετίστηκε με το κάπνισμα. Η έρευνα των Misawa et al. (1989) έγινε σε μεγάλο δείγμα ενηλίκων και παιδιών που είχαν πιστοποιηθεί με εξετάσεις ότι ήταν υγιείς. Η έρευνα έδειξε στους ενήλικες ότι όσο μεγαλύτερη είναι η τιμή των τριγλυκεριδίων τόσο μεγαλύτερος είναι και ο αριθμός των τσιγάρων που κάπνιζαν. Από την άλλη η HDL μειωνόταν με την αύξηση του καπνίσματος. Επιδράσεις καπνίσματος στην ψυχική υγεία Οι επιδράσεις του καπνίσματος φαίνονται και στην σωματική εικόνα. Οι King et al. (2000) έχουν κάνει τη μοναδική ίσως μελέτη που εξετάζει τις τάσεις της σωματικής εικόνας σε γυναίκες καπνίστριες, αν και η σωματική εικόνα είναι ένας σημαντικός παράγοντας που καθορίζει υγιεινές συμπεριφορές (ακανόνιστες δίαιτες, ανάκτηση βάρους, άσκηση). Τα αποτελέσματα της έρευνας τους, έδειξαν ότι οι γυναίκες που κάπνιζαν αισθάνονταν λιγότερο ελκυστικές και ήταν λιγότερο ευχαριστημένες με το σώμα τους

11 Ανασκόπηση Βιβλιογραφίας 9 από αυτές που δεν κάπνιζαν, με συνέπεια η αρνητική σωματική τους εικόνα, να έχει αρνητικό αποτέλεσμα σε προσπάθειες διακοπής του καπνίσματος. Οι Beverly et al. (2003) εξέτασαν τη σχέση θνησιμότητας και συμπτωμάτων κατάθλιψης. Τα αποτελέσματα αυτής της έρευνας έδειξαν ότι το κάπνισμα και η καθιστική ζωή μπορούν εν μέρει να επιταχύνουν τη σχέση ανάμεσα στα συμπτώματα κατάθλιψης και τη θνησιμότητα. Τη μελέτη αυτή των Beverly ενισχύουν οι Cassidy et al. εξετάζοντας τη σχέση παραγόντων ζωής (κάπνισμα, φυσική δραστηριότητα) και τα μέτρα υ γείας (κατάθλιψη, αγωνία). Το δείγμα αποτέλεσαν γυναίκες 70 ετών και άνω. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η κατάθλιψη συνδέεται άμεσα με άτομα που καπνίζουν πολλά τσιγάρα ημερησίως, ενώ αντίθετα δεν σχετίζεται καθόλου με τη φυσική δραστηριότητα. Σύμφωνα με τον McAuley (1994) η άσκηση και η φυσική δραστηριότητα φαίνεται να έχουν μια αρνητική σχέση με το άγχος και την κατάθλιψη, που σημαίνει ότι η αύξηση της δραστηριότητας συνοδεύεται από μείωση του άγχους, του στρες και της κατάθλιψης. Συγκεκριμένα οι Lampinen, Heikkinen, &Ruoppila, (2000) αναφέρουν ότι η ε λάττωση της έντασης της φυσικής δραστηριότητας αυξάνει τον κίνδυνο για καταθλιπτικά συμπτώματα μεταξύ των ηλικιωμένων. Πρέπει λοιπόν να δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στο πρόγραμμα άσκησης των ατόμων αυτών. Σχέση άσκησης και καπνίσματος Οι έρευνες συνεχίζονται και στον πληθυσμό της Κίνας. Οι Jiang et al. (2005) μελέτησαν τις κύριες αιτίες θανάτου σε ένα δείγμα 169,871 ατόμων (άντρες και γυναίκες), ηλικίας 40 ετών και άνω. Διαπίστωσαν ότι οι κύριες αιτίες θανάτου ήταν τα καρδιαγγειακά νοσήματα και ο καρκίνος. Πρότειναν ότι στην πρόληψη αυτών των ασθενειών μπορούν να συμβάλλουν η διακοπή του καπνίσματος καθώς επίσης και η αύξηση της φυσικής δραστηριότητας. Η σχέση καπνίσματος και φυσικής δραστηριότητας καλείται

12 Ανασκόπηση Βιβλιογραφίας ζ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ >] Q να παίξει σημαντικό ρόλο στην υγεία των ηλικιωμένων ατόμων. Οι Maradee et al. (1994) μελέτησαν τη σπουδαιότητα της πρόληψης και της προώθησης υγιεινών συνηθειών στην υγεία και τη μακροβιότητα ηλικιωμένων ατόμων. Εξέτασαν στη συνέχεια κατά πόσο οι παράγοντες ρίσκου που αφορούν στο κάπνισμα και το επίπεδο φυσικής δραστηριότητας ποικίλουν ανά ηλικία και φύλο. Στην έρευνα αυτή, η οποία επαναλήφθηκε και δεύτερη φορά ( , ) συμμετείχαν 6,109 άτομα ηλικίας ετών. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι και στις δύο ηλικιακές κατηγορίες το κάπνισμα και το χαμηλό επίπεδο φυσικής δραστηριότητας ήταν παράγοντες πρόβλεψης για μικρότερο χρονικό διάστημα επιβίωσης. Οι συγγραφείς συμπέραναν ότι οι συμπεριφορές υγείας ταυτίζονται με τη μακροβιότητα τόσο μεσήλικων όσο και ηλικιωμένων ατόμων, παρ όλο που οι παράγοντες ρίσκου μπορεί να ποικίλουν ανά ηλικία και φύλο. Η σχέση άσκησης και καπνίσματος ερευνάται και από τους Marcus et al. (1995), οι οποίοι συμπεραίνουν ότι τα προγράμματα άσκησης βελτιώνουν τα ποσοστά διακοπής του καπνίσματος βραχυπρόθεσμα και μπορούν να αποδειχτούν μια χρήσιμη στρατηγική για μακροπρόθεσμη διατήρηση της αποχής από το κάπνισμα. Η έρευνα έγινε εξετάζοντας 20 καπνίστριες οι οποίες ακολούθησαν πρόγραμμα γυμναστικής και συμβουλευτικής για 15 εβδομάδες. Ο συνδυασμός διακοπή από το κάπνισμα και φυσική δραστηριότητα δείχνει να είναι η καλύτερη θεραπεία για τη μείωση της στεφανιαίας νόσου σύμφωνα με τους Burns et al. (2002). Συγκεκριμένα οι Shepard et al. (1989) προτείνουν ότι θετικές συσχετίσεις με τις υγιεινές συνήθειες μπορεί να έχει η άσκηση που βελτιώνει την καρδιακή λειτουργία, όπως οι ευχάριστες ήπιες ασκήσεις αντοχής. Εξέτασαν λοιπόν κατά πόσο η άσκηση μπορεί να επηρεάσει συμπεριφορές όπως το κάπνισμα. Μελετώντας μια σειρά ερευνών διαπίστωσαν ότι η συσχέτιση ανάμεσα στις συνήθειες άσκησης και άλλες υγιεινές συμπεριφορές ήταν χαμηλή. Επιπρόσθετα, ένα μεγάλο μέρος της συσχέτισης ανάμεσα στην άσκηση και άλλες υγιεινές συνήθειες μπορεί να αποδίδεται σε δημογραφικούς και κοινωνικοοικονομικούς παράγοντες. Θεώρησαν ακόμη ότι τα αποτε-

13 Ανασκόπηση Βιβλιογραφίας 11 λέσματα αυτά - εκτός των άλλων παραγόντων - μπορεί να οφείλονται στο είδος της άσκησης. Η έρευνα των Taylor et al. (1988) είχε σκοπό να προσδιορίσει την επίδραση των προγραμμάτων άσκησης, στη διακοπή του καπνίσματος σε άτομα που ανάρρωναν από οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου (ΑΜΙ). Οι τιμές καπνίσματος εξετάστηκαν σε δύο ομάδες προ-αμι, η μία με πρόγραμμα γυμναστικής και η άλλη χωρίς. Η επιμονή στην ά σκηση ήταν ψηλότερη σε μη καπνιστές και σε αυτούς που διέκοψαν το κάπνισμα μετά από ΑΜΙ. Η συνέχιση του καπνίσματος ήταν χαμηλότερη κατά τους επόμενους 6 μήνες σε αυτούς που συνέχισαν το πρόγραμμα άσκησης. Οι συγγραφείς συμπέραναν ότι η επίμονη συμβουλή για την διακοπή του καπνίσματος ακολουθούμενη από ένα πρόγραμμα γυμναστικής μειώνει την κατανάλωση τσιγάρων σε ασθενείς που αναρρώνουν από οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου. Η αρνητική σχέση ανάμεσα στο κάπνισμα και την άσκηση αναφέρεται και από τους Θεοδωράκης et al. (2005) οι οποίοι εξέτασαν τις συνήθειες ατόμων όσον αφορά στο κάπνισμα και την άσκηση και συγκεκριμένα εξέτασαν τις διαφορές στον αριθμό των τσιγάρων που καπνίζουν μεταξύ ασκούμενων και μη ασκούμενων. Στην έρευνα συμμετείχαν 291 άτομα, τα οποία συμπλήρωσαν ερωτηματολόγια σχετικό με την άσκηση και το κάπνισμα. Όσο αυξάνονταν η συμμετοχή σε άσκηση τόσο μειώνονταν το κάπνισμα. Οι Schnohr et al. (2004), προσπάθησαν να βρουν αν το μορφωτικό επίπεδο επηρεάζει τη σχέση μεταξύ καπνίσματος, φυσικής δραστηριότητας και θνησιμότητας. Στο δείγμα συμμετείχαν 14,399 γυναίκες και 16,236 άντρες ηλικίας ετών. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι τα άτομα με το χαμηλότερο μορφωτικό επίπεδο, κάπνιζαν περισσότερο και είχαν το χαμηλότερο επίπεδο φυσικής δραστηριότητας. Διαπίστωσαν όμως ότι το μορφωτικό επίπεδο δεν επηρέαζε τη σχέση καπνίσματος, φυσικής δραστηριότητας και θνησιμότητας.

14 Ανασκόπηση Βιβλιογραφίας 12 Κίνητρα καπνιστικής συμπεριφοράς-αυτό-έλεγχος Οι Lujic et al. (2005) ανέπτυξαν τα πιο συχνά αναφερθέντα κίνητρα (ψυχοκινητικό, αισθητικοκινητικό, συγκαταβατικό, διεγερτικό, καταπραϋντικό, εξαρτημένο, αυτόματο και ήπιο), τα οποία περιγράφουν τα είδη της καπνιστικής συμπεριφοράς, σχετικά με τις θεωρίες που έχουν αναπτυχθεί γύρω από το κάπνισμα. Ένας κοινωνικός σύμβουλος μπορεί να συμβάλλει στην αύξηση του ποσοστού επιτυχίας διακοπής του καπνίσματος, ενισχύοντας τα κίνητρα και διδάσκοντας έλεγχο του στρες, αναφέρουν οι Singleton et al. (2000). Στην έρευνα των Norman et al. (1999) συμμετείχε ένα δείγμα 84 καπνιστών, οι οποίοι συμπλήρωσαν ερωτηματολόγια σχετικά με σχεδιασμένες συμπεριφορές, διακρίνοντας ευπάθεια/ ευαισθησία και προηγούμενες προσπάθειες διακοπής του καπνίσματος. Έξι μήνες παρακολούθησης έδειξαν ότι η προσπάθεια διακοπής συσχετίστηκε σημαντικά από την πρόθεση και τις προηγούμενες προσπάθειες διακοπής. Το μέγεθος των προσπαθειών αυτών συσχετίζονταν με το μέγεθος των μεγαλύτερων σε διάρκεια προσπαθειών διακοπής του τσιγάρου. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι σχετικές παρεμβάσεις πρέπει να εστιάζουν στην ευαισθησία και στον έλεγχο, ώστε να αυξηθούν τα κίνητρα των καπνιστών για διακοπή. Οι Ussher et al. (2003) εξέτασαν κατά πόσο οι συμβουλές για άσκηση αυξάνουν την αποχή από το τσιγάρο και συμβάλλουν στην αποτροπή της αύξησης του σωματικού βάρους και του ποσοστού σωματικού λίπους. Η μέθοδος εφαρμόστηκε σε μια κλινική που είχε ένα πρόγραμμα για τη διακοπή καπνίσματος. Στο δείγμα συμμετείχαν 299 ά ντρες και γυναίκες καπνιστές, οποίοι χωρίστηκαν σε δύο γκρουπ. Και τα δύο γκρουπ απείχαν από το τσιγάρο για 7 εβδομάδες. Στο πρώτο γκρουπ δίνονταν συμβουλές για άσκηση και υγιεινές συνήθειες ενώ το δεύτερο γκρουπ συμμετείχε σε άσκηση. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι δεν υπήρχε σημαντική διαφορά ανάμεσα στα δύο γκρουπ στην αύξηση βάρους. Στο γκρουπ της άσκησης περιορίστηκε το στρες, η ένταση και η ανησυχία στο διάστημα των τριών πρώτων εβδομάδων.

15 ΚΕΦΑΛΑΙΟ III ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ Συμμετέχοντες Στην έρευνα συμμετείχαν 150 άτομα, από τα οποία τα 76 ήταν άντρες (ΜΟ=72.06 έτη, ΤΑ=5.55 έτη) και τα 74 γυναίκες (ΜΟ=71.07 έτη, ΤΑ=5.37 έτη). Η ηλικία τους κυμαίνονταν από 65 έως 80 έτη (ΜΟ=71.57, ΤΑ=5.46). Το δείγμα χωρίστηκε σε 2 ηλικιακές κατηγορίες (Πίνακας 1). Τα ερωτηματολόγια ήταν ανώνυμα και οι συμμετέχοντες ενημερώθηκαν για την εμπιστευτικότητα των απαντήσεων τους. Η επιλογή του δείγματος έγινε τυχαία από τον πληθυσμό των Τρικάλων και των Χανιών. ΠΙΝΑΚΑΣ 1. Χαρακτηριστικά του δείγματος >75 <75 Ανδρες Γυναίκες Ανδρες Γυναίκες (Ν==49) (Ν==51) (Ν==27) (Ν==23) Μέτρηση Μ.Ο. Τ.Α. Μ.Ο. Τ.Α. Μ.Ο. Τ.Α. Μ.Ο. Τ.Α. Ηλικία Έτη εκπαίδευσης Όργανα - Μετρήσεις Οι συμμετέχοντες συμπλήρωσαν ένα ερωτηματολόγιο, στο οποίο αρχικά κατέγραφαν δημογραφικά ατομικά στοιχεία. Στη συνέχεια απαντούσαν σε ερωτήσεις σχετικά με τις συνήθειες άσκησης και το κάπνισμα. Δημογραφικά: Οι συμμετέχοντες συμπλήρωναν στοιχεία για το φύλο τους, την ηλικία τους, το μορφωτικό τους επίπεδο, την εργασία τους το ετήσιο εισόδημά τους και την οικογενειακή τους κατάσταση.

16 Μεθοδολογία 14 Συνήθειες Άσκησης: Jo ερωτηματολόγιο «Άσκηση κατά τον ελεύθερο χρόνο» (leisure exercise questionnaire) χρησιμοποιήθηκε για τον υπολογισμό των συνηθειών άσκησης εξετάζοντας ένα διάστημα επτά ημερών (Godin & Shepard, 1985). Οι συμμετέχοντες απαντούσαν στη ερώτηση: «σ ένα διάστημα επτά ημερών (μιας πρόσφατης εβδομάδας) πόσες φορές κατά μέσο όρο κάνατε τις ακόλουθες ασκήσεις για περισσότερο από 15 λεπτά, στον ελεύθερο χρόνο σας;» Οι κατηγορίες απάντησης που τους δίνονταν ή ταν οι παρακάτω: I. ΕΝΤΟΝΗ ΑΣΚΗΣΗ: (η καρδιά χτυπά γρήγορα) -π.χ. τρέξιμο, τζόκινγκ μεγάλης απόστασης, ποδόσφαιρο. Μπάσκετ, έντονο κολύμπι, έντονη ποδηλασία μεγάλης απόστασης. Οι συμμετέχοντες συμπλήρωναν τον αριθμό που αντιπροσώπευε πόσες φορές εκτέλεσαν μία οι περισσότερες από αυτές τις δραστηριότητες μέσα στην τελευταία εβδομάδα. II. ΜΕΤΡΙΑ ΑΣΚΗΣΗ: (όχι εξαντλητική) -π.χ. γρήγορο περπάτημα, τένις, χαλαρή ποδηλασία, χαλαρή κολύμβηση, λαϊκούς και παραδοσιακούς χορούς. Παρόμοια, οι συμμετέχοντες συμπλήρωναν τον αριθμό που αντιπροσώπευε πόσες φορές εκτέλεσαν μία οι περισσότερες από αυτές τις δραστηριότητες μέσα στην τελευταία εβδομάδα. III. ΗΠΙΑ ΑΣΚΗΣΗ: (ελάχιστη προσπάθεια)- π.χ. γιόγκα, τοξοβολία, ψάρεμα, μπόουλινγκ, γκολφ, χαλαρό περπάτημα, δουλείες σπιτιού, κηπουρική. Παρόμοια, οι συμμετέχοντες συμπλήρωναν τον αριθμό που αντιπροσώπευε πόσες φορές ε κτέλεσαν μία οι περισσότερες από αυτές τις δραστηριότητες μέσα στην τελευταία εβδομάδα. Συνολικός Δείκτης Άσκησης. Για τη στατιστική ανάλυση χρησιμοποιήθηκε ο Συνολικός Δείχτης της Άσκησης, ο οποίος αντιπροσωπεύει το συνολικό ενεργειακό κόστος και είναι το άθροισμα του αριθμού των δραστηριοτήτων που πραγματοποιήθηκαν ανά κατηγορία, πολλαπλασιασμένα με τους αντίστοιχους μέσους όρους της τιμής του ενεργειακού

17 Μεθοδολογία 15 κόστους ανά κατηγορία (π.χ. [έντονη άσκηση χ9] + [μεσαία έντασηχ5] + [ήπια ά σκηση χ 3]. Η εγκυρότητα και η αξιοπιστία της μέτρησης έχει υποστηριχθεί σε σχετικές εργασίες (Godin & Shepard, 1985; Kriska & Caspersen, 1997). Κάπνισμα. Για τις συνήθειες καπνίσματος καταγράφηκε ένα ερωτηματολόγιο, το οποίο έχει χρησιμοποιηθεί σε άλλες έρευνες σε ελληνικό πληθυσμό (Θεοδωράκης & Χασάνδρα, 2005). Οι συμμετέχοντες συμπλήρωσαν 4 ερωτήσεις: 1.) Έχεις ποτέ δοκιμάσει να καπνίσεις, έστω και μόνο 1 ή 2 ρουφηξιές; 2.) Καπνίζεις καθημερινά; 3.) Καπνίζεις περισσότερα από 10 τσιγάρα καθημερινά; 4.) Πόσα τσιγάρα κάπνισες κατά μέσο όρο την ημέρα κατά την τελευταία εβδομάδα; Στατιστική ανάλυση Για να ελεγχθεί πώς διαφοροποιείται ο συνολικός δείκτης άσκησης και ο αριθμός των τσιγάρων που καπνίζουν ανάλογα με την ηλικία και το φύλο, χρησιμοποιήθηκε η ανάλυση διακύμανσης με δύο παράγοντες (two-way ANOVA). Οι ανεξάρτητες μεταβλητές ήταν η ηλικία με δύο επίπεδα: κάτω των 75 (νεότεροι) και άνω των 75 (μεγαλύτεροι), και το φύλο: άνδρες, γυναίκες. Για να ελεγχθεί πώς διαφοροποιούνται οι συνήθειες καπνίσματος ανάλογα με τη συμμετοχή ή όχι σε έντονη, μέτρια και ήπια δραστηριότητα, καθώς και ανάλογα με την ηλικία και το φύλο, χρησιμοποιήθηκε η μη παραμετρική ανάλυση Crosstabs (Έλεγχος Ανεξαρτησίας) που είναι κατάλληλη για κατηγορικές μεταβλητές. Ο σχεδιασμός των πινάκων ήταν 2 X 2. Ο έλεγχος των σημαντικών διαφορών έγινε με τη χρήση της τιμής Pearson χ2. ^ Για τον έλεγχο των συσχετίσεων του συνολικού δείκτη άσκησης με τον αριθμό των τσιγάρων που κάπνιζαν καθημερινά χρησιμοποιήθηκε η ανάλυση Pearson Product Moment Correlation. To επίπεδο σημαντικότητας ορίστηκε σε ρ <.05.

18 ΚΕΦΑΛΑΙΟ IV ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Συνήθειες άσκησης. Όπως φαίνεται στο Σχήμα 1, ο συνολικός δείκτης άσκησης ήταν μεγαλύτερος στα νεότερα άτομα. Και στις δυο ηλικιακές κατηγορίες, αν και οι διαφορές μεταξύ των δύο φύλων δεν ήταν μεγάλες, υπήρχε μια μικρή υπεροχή των ανδρών. Από τη στατιστική ανάλυση διαπιστώθηκε ότι μόνο οι διαφορές μεταξύ των δύο ηλικιακών κατηγοριών ήταν σημαντικές (/\ι46= 7.03, ρ <.01). Άνδρες Γ υναίκες < 75 > 75 Σχήμα 1. Συνολικός δείκτης άσκησης ανάλογα με την ηλικιακή κατηγορία και το φύλο. Αριθμός τσιγάρων. Όπως φαίνεται στο Σχήμα 2, τα νεότερα άτομα κάπνιζαν περισσότερο από τα μεγαλύτερα, και οι άνδρες περισσότερο από τις γυναίκες. Αξιοσημείωτο είναι ότι καμία από τις γυναίκες της μεγαλύτερης ηλικιακής κατηγορίας δεν δήλωσε ότι καπνίζει. Από τη στατιστική ανάλυση διαπιστώθηκε ότι σημαντικές ήταν οι διαφορές μεταξύ των δύο

19 Αποτελέσματα 17 ηλικιακών κατηγοριών (F1iS5= 6.07, ρ <.05) αλλά και μεταξύ των δύο φύλων (/τ,85= 10.21, pc.ol). Άνδρες β Γυναίκες 8, , ,00 0,00 < 75 > 75 Σχήμα 2. Αριθμός τσιγάρων που καπνίζουν καθημερινά ανάλογα με την ηλικιακή κατηγορία και το φύλο. Συνήθειες καπνίσματος Φύλο Στον πίνακα 2 φαίνεται το ποσοστό των απαντήσεων σε κάθε ερώτηση για τις καπνιστικές συνήθειες ανάλογα με το φύλο. Η σχέση του φύλου με το αν τα άτομα δοκίμασαν να καπνίσουν έστω και 1 ή δύο ρουφηξιές ήταν σημαντική (Pearson χ2 (1, Ν=150) = , ρ<.001). Ο αριθμός των ανδρών που δοκίμασαν να καπνίσουν (65) ήταν πολύ μεγαλύτερος από τον αριθμό των γυναικών (28). Το φύλο επηρέασε σημαντικά και τη συνήθεια των ατόμων να καπνίζουν καθημερινά (Pearson χ2 (1, Ν=150) = 9.130, /CK.01). Ο αριθμός των ανδρών που καπνίζουν καθημερινά (22) είναι πολύ μεγαλύτερος από τον αριθμό των γυναικών (7). Αξιοσημείωτο είναι ότι όλα τα άτομα που δήλωσαν ότι καπνίζουν καθημερινά, δήλωσαν ότι καπνίζουν και περισσότερα από 10 τσιγάρα την ημέρα.

20 Αποτελέσματα 18 Πίνακας 2. Ποσοστά απαντήσεων στις καπνιστικές συνήθειες, ανάλογα με το φύλο. Έχεις ποτέ δοκιμάσει να καπνίσεις, έστω και μόνο 1 ή 2 ρουφηξιές; Καπνίζεις καθημερινά; Καπνίζεις περισσότερα από 10 τσιγάρα καθημερινά; ΟΧΙ ΝΑΙ ΟΧΙ ΝΑΙ ΟΧΙ ΝΑΙ Άντρες 14.5% 85.5% 71.1% 1 C\ 28.9% 71.1% 28.9% Γυναίκες 62.2% 37.8% 90.5% ΤΟ 9 5% 90.5% 9.5% Σύνολο 38.0% 62.0% 80.7% 19.35% 80.7% 19.35% Ηλικία Στον πίνακα 3 φαίνεται το ποσοστό των απαντήσεων σε κάθε ερώτηση για τις κα- πνιστικές συνήθειες ανάλογα με την ηλικιακή κατηγορία. Η σχέση της ηλικιακής κατηγορίας με το αν τα άτομα δοκίμασαν να καπνίσουν έστω και μία ή δύο ρουφηξιές δεν ήταν σημαντική (Pearson χ2 (1, Ν=150) = 3.183, ρ>.05). Το ποσοστό των νεότερων ατόμων που δοκίμασαν να καπνίσουν δεν διέφερε πολύ από αυτό των μεγαλύτερων. Αλλά ούτε και η συνήθεια των ατόμων να καπνίζουν καθημερινά επηρεάστηκε από την ηλικιακή κατηγορία (Pearson χ2 (1, Ν=150) = 1.368, ρ>.05). Το ποσοστό των νεότερων ατόμων που καπνίζουν καθημερινά και μάλιστα περισσότερα από 10 τσιγάρα δεν διέφερε πολύ από αυτό των μεγαλύτερων. Πίνακας 3. Ποσοστά απαντήσεων στις καπνιστικές συνήθειες, ανάλογα με την ηλικιακή κατηγορία. Έχεις ποτέ δοκιμάσει να καπνίσεις, έστω και μόνο 1 ή 2 ρουφηξιές; Καπνίζεις καθημερινά; Καπνίζεις περισσότερα από 10 τσιγάρα καθημερινά; ΟΧΙ ΝΑΙ ΟΧΙ ΝΑΙ ΟΧΙ ΝΑΙ < 75 33% 67% 78% 22% 78% 22% > 75 48% 52% 86% 14% L/ 86% 14% Σύνολο 38% 62% 80.7% 19.3% 80.7% 19.3%

21 Αποτελέσματα 19 Πίνακας 4. Ποσοστά συμμετοχής σε έντονη, μέτρια και ήπια δραστηριότητα, ανάλογα με τη συνήθεια να καπνίζουν καθημερινά ή όχι. Έντονη Άσκηση Μέτρια Άσκηση Ήπια Άσκηση ΟΧΙ ΝΑΙ ΟΧΙ ΝΑΙ ΟΧΙ ΝΑΙ Καπνιστές 94.2% 5.8% 76% 24% 16,5% 83,5% Μη καπνιστές 96.6% 3.4% 69% 31% 17,2% 82.8% Σύνολο 94.7% 5.3% 74.7% 25.5% 16.7% 83.3% %t a. ; ΐ Ο 3< Ασκηση Στον πίνακα 4 φαίνεται το ποσοστό συμμετοχής των ατόμων σε έντονη, μέτρια και ήπια δραστηριότητα, ανάλογα με τη συνήθεια να καπνίζουν καθημερινά ή όχι. Η σχέση του καπνίσματος με τη συμμετοχή σε έντονη δραστηριότητα δεν ήταν σημαντική (Pearson χ2 (1, Ν=150) = 0.253, >>.05). Το ποσοστό των καπνιστών που δήλωσαν ότι συμμετέχουν σε έντονη δραστηριότητα ήταν εξίσου μικρό με το ποσοστό των μη καπνιστών. Αλλά ούτε και η συμμετοχή σε μέτρια άσκηση επηρεάστηκε από τη συνήθεια των ατόμων να καπνίζουν καθημερινά (Pearson χ2 (1, Ν=150) = 0.618, >>.05). Η συμμετοχή σε ήπια άσκηση είναι εμφανώς μεγαλύτερη αλλά και πάλι δεν διαφοροποιείται από τη συνήθεια του καπνίσματος (Pearson χ2 (1, Ν=150) = 0.009, >>.05). Σχέση Συνηθειών Άσκησης και Καπνίσματος Ο αριθμός των τσιγάρων που κάπνιζαν καθημερινά τα άτομα είχε αρνητική αλλά χαμηλή και μη σημαντική συσχέτιση (r=-.26) με το συνολικό δείκτη άσκησης.

22 ΚΕΦΑΛΑΙΟ V ΣΥΖΗΤΗΣΗ Σκοπός της μελέτης ήταν να καταγραφούν οι συνήθειες άσκησης και καπνίσματος σε άτομα άνω των 65 ετών, ανάλογα με την ηλικία και το φύλο, καθώς επίσης να ερευνηθεί κατά πόσο το κάπνισμα επηρεάζει τις συνήθειες άσκησης. Συνοπτικά, τα αποτελέσματα δείχνουν ότι ο συνολικός δείχτης άσκησης είναι μεγαλύτερος στα νεότερα ά τομα, στα άτομα δηλαδή που εκπροσωπούν την πρώτη ηλικιακή κατηγορία (<75 ε τών), χωρίς να υπάρχουν όμως σημαντικές διαφορές μεταξύ των φύλων. Αρχικά, όσον αφορά τις καπνιστικές συνήθειες των ατόμων (δοκιμή, αριθμός τσιγάρων), οι άντρες υπερέχουν σε σχέση με τις γυναίκες και στις δύο ηλικιακές κατηγορίες. Ένα μικρό προβάδισμα παρατηρούμε στους νεότερους, χωρίς να υπάρχουν σημαντικές στατιστικά διαφορές. Ο αριθμός των τσιγάρων που κάπνιζαν καθημερινά είχε αρνητική, αλλά χαμηλή και μη σημαντική συσχέτιση με το συνολικό δείχτη άσκησης. Στη συνέχεια, όσον αφορά τις συνήθειες άσκησης στις τρεις κατηγορίες (ήπια, μέτρια, έντονη) δεν διακρίνουμε σημαντικές διαφορές με εξαίρεση στην κατηγορία της έντονης άσκησης, όπου το ποσοστό συμμετοχής των μη καπνιστών, ήταν ελαφρώς μεγαλύτερο από το αντίστοιχο των καπνιστών. Συμπερασματικά βλέπουμε ότι τα νεότερα άτομα (65-75 ετών), είναι κινητικά πιο δραστήρια από τα μεγαλύτερα (75 και άνω). Παρόλα αυτά όμως δεν εντοπίζονται διαφορές στις συνήθειες άσκησης μεταξύ ανδρών και γυναικών. Συνεχίζοντας σημειώνουμε ότι το ποσοστό των ανδρών που καπνίζουν, είναι μεγαλύτερο από αυτό των γυναικών και επιπρόσθετα οι άντρες καπνίζουν περισσότερο από τις γυναίκες. Ο συνολικός δείχτης άσκησης όμως, δεν συσχετίζεται με τον αριθμό των τσιγάρων. Τέλος η συμμε-

23 Συζήτηση 21 τοχή σε έντονη, μέτρια ή ήπια δραστηριότητα δεν διαφοροποιείται μεταξύ καπνιστών και μη καπνιστών. Η συνήθεια του καπνίσματος φαίνεται να επηρεάζει ελάχιστα τις συνήθειες άσκησης των ηλικιωμένων. Παρόμοια αποτελέσματα εντοπίζονται και σε προηγούμενη σχετική μελέτη (Ussher et al., 2003), όπου φαίνεται ότι η άσκηση σένα πρόγραμμα διακοπής του καπνίσματος, δεν αύξησε την αποχή από το κάπνισμα, παρόλα τα ευεργετικά αποτελέσματα στην φυσική κατάσταση. Το δείγμα που συμμετείχε στην παρούσα έρευνα, ήταν μικρό για την κατηγορία αυτή των ερευνών και για το λόγο αυτό δεν μπορούμε να εξάγουμε ασφαλή συμπεράσματα. Οι περισσότερες έρευνες όμως αναφέρουν τις αρνητικές επιδράσεις του καπνίσματος, τονίζουν τη σημαντική επίδραση της άσκησης στον τομέα της υγείας, καθώς εντοπίζουν μια θετική αλληλοσυσχέτιση μεταξύ της άσκησης και του καπνίσματος (Maradee et al., 1994). Την αρνητική σχέση μεταξύ της άσκησης και του καπνίσματος εντοπίζουν και άλλες μελέτες (Θεοδωράκης κ.ά., 2005)./ Είναι αναγκαίο λοιπόν να δημιουργηθούν παρεμβατικά προγράμματα για την αντιμετώπιση του καπνίσματος και την υιοθέτηση της δια βίου άσκησης. Σχετική έρευνα τονίζει τη σπουδαιότητα των προγραμμάτων αυτών και την ανάγκη για κρατική παρέμβαση, καθώς όσο περνάνε τα χρόνια οι ασθένειες του καρκίνου αυξάνονται στον πα- j ι-ν- Γ * γκόσμιο πληθυσμό (La Vechia et al., 1991). Τα προγράμματα άσκησης που οργανώνο- ^ J νται αυξάνουν τα ποσοστά διακοπής από το κάπνισμα (Marcus et al., 1995). Αλλά και οι κοινωνικοί φορείς μπορούν να ενισχύσουν την προσπάθεια αυτή και κυρίως στα νεότερα άτομα, καθώς αποτελούν τα θεμέλια της κοινωνίας (Singleton, 2000). Η ευεργετική δράση των υγιεινών συμπεριφορών στον τομέα της υγείας εντοπίζονται σε αρκετές έ ρευνες (Maradee et al., 1994) και η υιοθέτηση τους ακόμα και σε μεγάλη ηλικία μπορεί να βελτιώσει την ποιότητα ζωής των ηλικιωμένων ατόμων (Stovring et al., 2004). Τα κίνητρα της καπνιστικής συμπεριφοράς, όπως αναφέρει σχετική μελέτη (Lujic et al., 2005), μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως μέσο, για εισάγουμε την άσκηση στη ζωή

24 Συζήτηση 22 των ατόμων αυτών. Αυτό μπορεί εύκολα να αιτιολογηθεί, αν λάβουμε υπ όψιν, τις θετικές επιδράσεις της άσκησης στον τομέα της σωματικής και ψυχικής υγείας. Συγκεκριμένα, το άγχος, το στρες, η κατάθλιψη και άλλες παρόμοιες ψυχολογικές καταστάσεις μπορούν να αντικατασταθούν από την ίδια την άσκηση. Η άσκηση και η φυσική δραστηριότητα φαίνεται να έχουν μια αρνητική σχέση με το άγχος και την κατάθλιψη (McAuley, 1994). Συνεπώς όσο πιο συστηματική είναι η άσκηση, τόσο καλύτερη είναι και η ψυχική υγεία των ατόμων. Τα αρνητικά αποτελέσματα του καπνίσματος επεκτείνονται και στη σωματική εικόνα των ατόμων (King et al., 2000). Η άσκηση πέρα από την αίσθηση ευεξίας που προκαλεί, μπορεί άμεσα να βοηθήσει το άτομο να βελτιώσει τη σωματική του εικόνα. Τα άτομα της τρίτης ηλικίας χρειάζονται ακόμη περισσότερο να βελτιώσουν ή και ακόμα να συντηρήσουν τις σωματικές τους ικανότητες έτσι ώστε να κινούνται πιο ανεξάρτητα στον κοινωνικό χώρο. Στην έρευνα μας, δεν φαίνεται ξεκάθαρα η αρνητική αυτή σχέση μεταξύ της άσκησης και του καπνίσματος σε άτομα τρίτης ηλικίας. Επομένως πρέπει να γίνει περαιτέρω έρευνα πάνω στο θέμα αυτό. Σημαντικό όμως είναι, από τις πρώτες ηλικίες να υπάρξει καθοδηγούμενη διαπαιδαγώγηση μέσω υπεύθυνων φορέων, για την υιοθέτηση υγιεινών συμπεριφορών.

25 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Akiba, S., & Hirayama, T. (1990). Cigarette smoking and cancer mortality risk in Japanese men and women: Results from reanalysis of the six prefecture cohort study data. Environmental Health Perspective, 87, Brummett, B.H., Babyak, M.A., Siegler, I.C., Mark, D.B., Williams, R.B., & Barefoot, J.C. (2003). Effects of smoking and sedentary behaviour on the association between depressive symptoms and mortality from coronary heart disease. The American Journal of Cardiology, 92, Burns, P., Lima, E., & Bradbury, A.W. (2002). What constitutes best medical therapy for peripheral arterial disease? European Journal of Vascular and Endovascular Surgery, 24, Cassidy, K., Kotynia-English, R., Acres, J., Flicker, L., Lautenschlager, N.T., & Almeida, O.P. (2004). Association between lifestyle factors and mental health measures among community-dwelling older women. Australian & New Zealand Journal of Psychiatry, 38, Ford, E., & DeStefano, F. (1991). Risk factors for mortality from all causes and from coronary heart disease among persons with diabetes. Findings from the National Health and Nutrition Examination Survey Epidemiologic follow-up study. American Journal of Epidemiology, 133, Godin, G., & Shephard, R. J., (1985). A simple method to assess exercise behavior in the community. Canadian Journal of Applied Sport Sciences, 10, Handa, K., Tanaka, H., Shindo, M., Kono, S., Sasaki, J., & Arakawa, K. (1990). Relationship of cigarette smoking to blood pressure and serum lipids. Atherosclerosis, 84,

26 Βιβλιογραφία 24 Jiang, Η., Dongfeng, G., Xigui, W., Reynolds, Kristi, Duan, et al. (2005). Major Cause of Death among Men and Women in China. New England Journal of Medicine, 353, King, T., Matacin, M., Marcus, B., Bock, B., & Tripolone, J. (2000). Body image in women smokers. Addictive Behaviors, 25, Krall, E., & Dawson - Hughes, B. (1991). Smoking and bone loss among postmenopausal women. Journal of Bone Mineral Research, 6, Kriska, A.M., & Caspersen, C.J. (1997). A collection of physical activity questionnaires for health related research. Medicine and Science in Sport and Exercise, 29, La Vecchia, C., Boyle, P., Franceschi, S., Levi, F., Maisonneure, P., Negri, E., et al. (1991). Smoking and cancer with emphasis on Europe. European Journal of Cancer, 27, Lampinen, P., Heikkinen, R-L., & Ruoppila, I. (2000). Changes in intensity of physical exercise as predictors of depressive symptoms among older adults: An eight-year follow-up. Preventive Medicine, 30, Lujic, C., Reuter, M., & Netter, P. (2005). Psychobiogical theories of smoking and smoking motivation. European Psychologist, 10, Marcus, B.H., Albrecht, A.E., Niaura, R.S., Taylor, E.R., Simkin, L.R, & Feder, S.I. (1995). Exercise enhances the maintenance of smoking cessation in women. Addictive Behaviors, 20, Mazess, R., & Barden, H. (1991). Bone density in premenopausal women: Effects of age, dietary intake, physical activity, smoking, and birth-control pill. American Journal of Clinical Nutrition, 53,

27 Βιβλιογραφία 25 McAuley, Ε. (1994). Physical activity and psychosocial outcomes. In C.B. Bouchard, R.J. Shephard, & T. Stephens (Eds.). Physical activity, fitness, and health (pp ). Champaign, IL: Human Kinetics. Misawa, K., Matsuki, H., Kasuga, H., Yokoyama, H., & Hinohara, S. (1989). An epidemiological study of the relationships among HDL -cholesterol, smoking and obesity. Nipon Eiseigaku Zasshi, 44, Norman, P., Conner, M., & Bell, R. (1999). The theory of planned behaviour and smoking cessation. Health Psychology, 18, Schnohr, C., Hojbjerre, L., Riegels, M., Ledet, L., Larsen, T., Schultz-Larsen, K., et al. (2004). Does educational level influence the effects of smoking, alcohol, physical activity, and obesity on mortality? A prospective population study. 32, Shephard, R. (1989). Exercise and lifestyle change. British Journal of Sports Medicine, 23, Singleton, M.G., & Pope, M. (2000). A comparison of successful smoking cessation interventions for adults and adolescents. Journal of Counselling and Development, 78, Sorensen, G., Fagan, P., Hunt, M.K., Stoddard, A.M., Girod, K., Eisenberg, M., et al. (2004). Changing channels for tobacco control with youth: developing an intervention for working teens. Health Education Research, 19, Stpvring, N., Avlund, K., Schultz-Larsen, K., & Schroll, M. (2004). The cumulative effect of smoking at age 50, 60, and 70 on functional ability at age 75. Scandinavian Journal of Public Health, 32, Taylor, C.B., Houston-Miller, N., Haskell, W. L., & Debusk, R. F. (1988). Smoking cessation after myocardial infarction: The effects of exercise training. Addictive Behavior, 13,

28 Βιβλιογραφία 26 Θεοδωράκης, I., Γιώτη, Γ., & Ζουρμπάνος, Ν. (2005). Κάπνισμα και άσκηση, Μέρος Ιο: Σχέσεις και αλληλεπιδράσεις. Αναζητήσεις στη Φυσική Αγωγή & τον Αθλητισμό, 3, Θεοδωράκης, I., & Χασάνδρα, Μ. (2005). Κάπνισμα και άσκηση, Μέρος 2ο: Διαφορές μεταξύ Ασκουμένων και μη Ασκουμένων. Αναζητήσεις στη Φυσική Αγωγή & τον Αθλητισμό, 3, Ussher, Μ., West, R., McEwen, A., Taylor, A., & Septoe, A. (2003). Efficacy of exercise counselling as an aid for smoking cessation: A randomized controlled trial. Addiction, 98, Vaillant, G., Schnurr, P., Baron, 1, & Gerber, P. (1991). A prospective study of the effects of cigarette smoking and alcohol abuse on mortality. Journal of General Internal Medicine, 6, Xie, J., Lesaffre, E., & Kestaloot, H. (1991). The relationship between animal fat intake, cigarette smoking, and lung cancer. Cancer Causes Control, 2, Ζήση, B., Ντελή, E. & Θεοδωράκης I. (1999). Άσκηση και ψυχική υγεία στην τρίτη ηλικία. Αθλητική απόδοση και Υγεία, 1,

Άσκηση Υγεία και Ποιότητα Ζωής. Εισαγωγή. Γιάννης Θεοδωράκης Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Άσκηση Υγεία και Ποιότητα Ζωής. Εισαγωγή. Γιάννης Θεοδωράκης Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Άσκηση Υγεία και Ποιότητα Ζωής Εισαγωγή Γιάννης Θεοδωράκης Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Θέματα που θα μελετηθούν Ορισμοί σχετικοί με την ψυχολογία άσκησης, την ψυχική υγεία, κλπ. Ποια πρέπει να είναι τα χαρακτηριστικά

Διαβάστε περισσότερα

17/12/2007. Βασιλική Ζήση, PhD. Ποιότητα ζωής. Είναι ένα συναίσθημα που σχεδόν όλοι καταλαβαίνουμε, αλλά δεν μπορούμε να ορίσουμε (Spirduso, 1995)

17/12/2007. Βασιλική Ζήση, PhD. Ποιότητα ζωής. Είναι ένα συναίσθημα που σχεδόν όλοι καταλαβαίνουμε, αλλά δεν μπορούμε να ορίσουμε (Spirduso, 1995) ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ Μεταπτυχιακό πρόγραμμα ΑΣΚΗΣΗ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑ Μάθημα: Ψυχολογική Υποστήριξη σε Κλινικούς Πληθυσμούς Γνωστικοί & συναισθηματικοί παράγοντες Γνωστική Ψυχική ευεξία λειτουργία Υγεία & fittness

Διαβάστε περισσότερα

Γιάννης Θεοδωράκης & Μαρία Χασάνδρα ΤΕΦΑΑ, Πανεπιστήµιο Θεσσαλίας

Γιάννης Θεοδωράκης & Μαρία Χασάνδρα ΤΕΦΑΑ, Πανεπιστήµιο Θεσσαλίας Ερευνητική Αναζητήσεις στη Φυσική Αγωγή & τον Αθλητισµό τόµος 3 (3), 239-248 ηµοσιεύτηκε: 23 εκεµβρίου 2005 Inquiries in Sport & Physical Education Volume 3 (3) 239-248 Released: December 23, 2005 www.hape.gr/emag.asp

Διαβάστε περισσότερα

Σχεδιασμός, εφαρμογή και καθοδήγηση προγραμμάτων άσκησης

Σχεδιασμός, εφαρμογή και καθοδήγηση προγραμμάτων άσκησης ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ Σχεδιασμός, εφαρμογή και καθοδήγηση προγραμμάτων άσκησης Ενότητα 1: Η επίδραση της άσκησης στην υγεία Γεροδήμος Βασίλειος, Καρατράντου Κωνσταντίνα Τμήμα Επιστήμης Φυσικής Αγωγής

Διαβάστε περισσότερα

Η Επιδημιολογία της Καρδιαγγειακής Νόσου στην Ελλάδα, από το 1950

Η Επιδημιολογία της Καρδιαγγειακής Νόσου στην Ελλάδα, από το 1950 Η Επιδημιολογία της Καρδιαγγειακής Νόσου στην Ελλάδα, από το 1950 ΔΗΜΟΣΘΕΝΗΣ Β. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΚΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ Χ ΑΡ Ο ΚΟ Π Ε Ι Ο Π ΑΝ Ε Π Ι Σ Τ Η Μ Ι Ο Keys A et al. Epidemiological studies related to coronary

Διαβάστε περισσότερα

Αιμιλίζα Στεφανίδου 1, Δημοσθένης Μπούρος 2, Μιλτιάδης Λειβαδίτης 2, Αθανασία Πατάκα 1, Παρασκευή Αργυροπούλου 1

Αιμιλίζα Στεφανίδου 1, Δημοσθένης Μπούρος 2, Μιλτιάδης Λειβαδίτης 2, Αθανασία Πατάκα 1, Παρασκευή Αργυροπούλου 1 Αιμιλίζα Στεφανίδου 1, Δημοσθένης Μπούρος 2, Μιλτιάδης Λειβαδίτης 2, Αθανασία Πατάκα 1, Παρασκευή Αργυροπούλου 1 1 Μονάδα Αναπνευστικής Ανεπάρκειας, Α.Π.Θ., Γ.Π.Ν. «Γ.Παπανικολάου» 2 Τμήμα Ιατρικής, Δημοκρίτειο

Διαβάστε περισσότερα

Συντάχθηκε απο τον/την Παναγιώτης Θεoδωρόπουλος Δευτέρα, 31 Αύγουστος :22 - Τελευταία Ενημέρωση Παρασκευή, 13 Ιούνιος :48

Συντάχθηκε απο τον/την Παναγιώτης Θεoδωρόπουλος Δευτέρα, 31 Αύγουστος :22 - Τελευταία Ενημέρωση Παρασκευή, 13 Ιούνιος :48 Τα οφέλη για την υγεία που κερδίζονται μέσω της αερόβιας άσκησης έχουν αποδειχτεί. Η έρευνα έχει δείξει ότι συστηματική και μέτριας έντασης φυσική δραστηριότητα, έχει ευεργετική επίδραση στην υγεία και

Διαβάστε περισσότερα

Άσκηση στις αναπτυξιακές ηλικίες

Άσκηση στις αναπτυξιακές ηλικίες ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ Άσκηση στις αναπτυξιακές ηλικίες Ενότητα 2: Η επίδραση της άσκησης στην υγεία Γεροδήμος Βασίλειος, Καρατράντου Κωνσταντίνα Τμήμα Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού 1 Άδειες

Διαβάστε περισσότερα

τα πάντα είναι σχετικά

τα πάντα είναι σχετικά τα πάντα είναι σχετικά Συνολικά λίτρα κατανάλωσης μπύρας, το 2010 (απόλυτες συχνότητες) Σειρά κατάταξης Χώρα Λίτρα κατανάλωσης μπύρας (x 10 6 ) 1 Κίνα 44.683 2 ΗΠΑ 24.138 5 Γερμανία 8.787 16 Τσεχία 1.708

Διαβάστε περισσότερα

Institutional Repository - Library & Information Centre - University of Thessaly 12/01/ :39:26 EET

Institutional Repository - Library & Information Centre - University of Thessaly 12/01/ :39:26 EET ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Πρόβλεψη της πρόθεσης για άσκηση και κάπνισμα μέσα από τη Θεωρία Σχεδιασμένης Συμπεριφοράς σε φοιτητές του Τμήματος

Διαβάστε περισσότερα

KM 950: Αεροβικός χορός- οργάνωση - μεθοδολογία Διάλεξη 11η : Προπονητική. και aerobic (αεροβικός χορός) I

KM 950: Αεροβικός χορός- οργάνωση - μεθοδολογία Διάλεξη 11η : Προπονητική. και aerobic (αεροβικός χορός) I ΕΠΕΑΕΚ ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥ Τ.Ε.Φ.Α.Α.ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ & ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ KM 950: Αεροβικός χορός- οργάνωση - μεθοδολογία

Διαβάστε περισσότερα

Προσδιοριστής (determinant) Συνώνυμα

Προσδιοριστής (determinant) Συνώνυμα Προσδιοριστής Το χαρακτηριστικό (συγγενές, περιβαλλοντικό ή συμπεριφοράς) των ατόμων από το οποίο εξαρτάται η συχνότητα εμφάνισης της μελετώμενης έκβασης Προσδιοριστής (determinant) Συνώνυμα Έκθεση Μελετώμενος

Διαβάστε περισσότερα

τα πάντα είναι σχετικά

τα πάντα είναι σχετικά τα πάντα είναι σχετικά Συνολικά λίτρα κατανάλωσης μπύρας, το 2010 (απόλυτες συχνότητες) Σειρά κατάταξης Χώρα Λίτρα κατανάλωσης μπύρας (x 10 6 ) 1 Κίνα 44.683 2 ΗΠΑ 24.138 5 Γερμανία 8.787 16 Τσεχία 1.708

Διαβάστε περισσότερα

Διακοπή Καπνίσματος. Ευρωπαϊκές Κατευθυντήριες Οδηγίες για Ομάδες Υψηλού Κινδύνου (TOB.g) Βάσω Ευαγγελοπούλου, MD, PhD Πνευμονολόγος Εντατικολόγος

Διακοπή Καπνίσματος. Ευρωπαϊκές Κατευθυντήριες Οδηγίες για Ομάδες Υψηλού Κινδύνου (TOB.g) Βάσω Ευαγγελοπούλου, MD, PhD Πνευμονολόγος Εντατικολόγος Διακοπή Καπνίσματος Ευρωπαϊκές Κατευθυντήριες Οδηγίες για Ομάδες Υψηλού Κινδύνου (TOB.g) Βάσω Ευαγγελοπούλου, MD, PhD Πνευμονολόγος Εντατικολόγος TOB.g Tobacco Cessation Guidelines for High Risk Populations

Διαβάστε περισσότερα

Θ. Λάππα 1, Α. Τσαγκάρη 1, Μ. Σταματοπούλου 1, Ν. Καραλιά 1, Δ. Στεφανή 2,, Κ. Κυρέ 2, Α. Δρόσος 2, Ι. Κυριαζής 3

Θ. Λάππα 1, Α. Τσαγκάρη 1, Μ. Σταματοπούλου 1, Ν. Καραλιά 1, Δ. Στεφανή 2,, Κ. Κυρέ 2, Α. Δρόσος 2, Ι. Κυριαζής 3 Αυτοεκτίμηση της εικόνας σώματος και συσχέτιση με το Δείκτη Μάζας Σώματος, τις διατροφικές συνήθειες και άλλες παραμέτρους σε ασθενείς με ή χωρίς Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2 Θ. Λάππα 1, Α. Τσαγκάρη 1, Μ.

Διαβάστε περισσότερα

Πέτρος Γαλάνης, MPH, PhD Εργαστήριο Οργάνωσης και Αξιολόγησης Υπηρεσιών Υγείας Τμήμα Νοσηλευτικής, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Πέτρος Γαλάνης, MPH, PhD Εργαστήριο Οργάνωσης και Αξιολόγησης Υπηρεσιών Υγείας Τμήμα Νοσηλευτικής, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Πέτρος Γαλάνης, MPH, PhD Εργαστήριο Οργάνωσης και Αξιολόγησης Υπηρεσιών Υγείας Τμήμα Νοσηλευτικής, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών τα πάντα είναι σχετικά Συνολικά λίτρα κατανάλωσης μπύρας,

Διαβάστε περισσότερα

Η ΥΓΕΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΡΟΑΓΩΓΗΣ ΥΓΕΙΑΣ

Η ΥΓΕΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΡΟΑΓΩΓΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΙΑΤΡΙΚΗΣΧΟΛΗ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΥΓΙΕΙΝΗΣ ΚΑΙ ΕΠΙ ΗΜΙΟΛΟΓΙΑΣ ΚΕΝΤΡΟ ΜΕΛΕΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Η ΥΓΕΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΡΟΑΓΩΓΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

Ηλικιωμένοι στην Κοινότητα και το Ίδρυμα - στον Αστικό Ιστό και την Ύπαιθρο. Γνωστικές Λειτουργίες και Ποιότητα Ζωής (ΠΖ)

Ηλικιωμένοι στην Κοινότητα και το Ίδρυμα - στον Αστικό Ιστό και την Ύπαιθρο. Γνωστικές Λειτουργίες και Ποιότητα Ζωής (ΠΖ) Ηλικιωμένοι στην Κοινότητα και το Ίδρυμα - στον Αστικό Ιστό και την Ύπαιθρο Γνωστικές Λειτουργίες και Ποιότητα Ζωής (ΠΖ) Μητράκη Μαριλένα Κοινωνική Λειτουργός Ένα από τα χαρακτηριστικά της Παγκόσμιας Κοινωνίας

Διαβάστε περισσότερα

Πέτρος Γαλάνης, MPH, PhD Εργαστήριο Οργάνωσης και Αξιολόγησης Υπηρεσιών Υγείας Τμήμα Νοσηλευτικής, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Πέτρος Γαλάνης, MPH, PhD Εργαστήριο Οργάνωσης και Αξιολόγησης Υπηρεσιών Υγείας Τμήμα Νοσηλευτικής, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Πέτρος Γαλάνης, MPH, PhD Εργαστήριο Οργάνωσης και Αξιολόγησης Υπηρεσιών Υγείας Τμήμα Νοσηλευτικής, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Μέτρα συχνότητας (measures of frequency) Μέτρα σχέσης (measures

Διαβάστε περισσότερα

Προσδιοριστής (determinant) Συνώνυμα

Προσδιοριστής (determinant) Συνώνυμα Προσδιοριστής Το χαρακτηριστικό (συγγενές, περιβαλλοντικό ή συμπεριφοράς) των ατόμων από το οποίο εξαρτάται η συχνότητα εμφάνισης της μελετώμενης έκβασης Προσδιοριστής (determinant) Συνώνυμα Έκθεση Μελετώμενος

Διαβάστε περισσότερα

Θέµατα που θα αναπτυχθούν ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΕΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ. Που εστιάζονται οι έρευνες; Επιδηµιολογία - Συµπεριφορά

Θέµατα που θα αναπτυχθούν ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΕΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ. Που εστιάζονται οι έρευνες; Επιδηµιολογία - Συµπεριφορά Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΓΝΩΣΤΙΚΩΝ ΜΟΝΤΕΛΩΝ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΕΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ Θέµατα που θα αναπτυχθούν Οι λόγοι για τους οποίους ανέκυψε η ανάγκη χρησιµοποίησης των κοινωνικο-γνωστικών µοντέλων για την ερµηνεία

Διαβάστε περισσότερα

Διαφορές καπνιστών και μη καπνιστών ως προς την άσκηση και το κάπνισμα

Διαφορές καπνιστών και μη καπνιστών ως προς την άσκηση και το κάπνισμα 1 Μπεμπέτσος, Ε., Θεοδωράκης, Γ., Χρόνη, Α. (2000). Διαφορές καπνιστών μη καπνιστών ως προς την άσκηση και το κάπνισμα. Αθλητική Απόδοση και Υγεία, 2, 23-33. Διαφορές καπνιστών και μη καπνιστών ως προς

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ. Διάλεξη 8 Εφαρμογές της στατιστικής στην έρευνα - Ι. Υπεύθυνος Καθηγητής Χατζηγεωργιάδης Αντώνης

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ. Διάλεξη 8 Εφαρμογές της στατιστικής στην έρευνα - Ι. Υπεύθυνος Καθηγητής Χατζηγεωργιάδης Αντώνης ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ Διάλεξη 8 Εφαρμογές της στατιστικής στην έρευνα - Ι Υπεύθυνος Καθηγητής Χατζηγεωργιάδης Αντώνης 1 Μέρη της Έρευνας Περιγραφική στατιστική Πολυδιάστατη στατιστική Σχέσεις μεταξύ μεταβλητών

Διαβάστε περισσότερα

Σημαντικές πληροφορίες για το κάπνισμα

Σημαντικές πληροφορίες για το κάπνισμα ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΗΝ ΟΙΚΙΑΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΚΑΠΝΙΣΜΑ Σημαντικές πληροφορίες για το κάπνισμα Το κάπνισμα του τσιγάρου είναι η πιο διαδεδομένη μορφή κατανάλωσης του καπνού. Πρόκειται για μια συνήθεια που σε αρχικό

Διαβάστε περισσότερα

Βασιλική Ζήση, PhD. Πυραμίδα του πληθυσμού στο μέσο του έτους 2004

Βασιλική Ζήση, PhD. Πυραμίδα του πληθυσμού στο μέσο του έτους 2004 ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ Μεταπτυχιακό πρόγραμμα ΑΣΚΗΣΗ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑ Μάθημα: Ψυχολογική Υποστήριξη σε Κλινικούς Πληθυσμούς «Ένα από τα πιο σίγουρα πράγματα στη ζωή μας - το μόνο σίγουρο ίσως είναι ότι κάθε μέρα,

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΟΥ ΑΣΚΛΗΠΙΟΥ Copyright 2010 Τόμος 9 ος, Τεύχος 4 ο, Οκτώβριος - Δεκέμβριος 2010

ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΟΥ ΑΣΚΛΗΠΙΟΥ Copyright 2010 Τόμος 9 ος, Τεύχος 4 ο, Οκτώβριος - Δεκέμβριος 2010 www.vima-asklipiou.gr Σελίδα 394 ΑΡΘΡΟ ΣΥΝΤΑΞΗΣ Ανάγκες νοσηλευομένων ασθενών με στεφανιαία νόσο Κ ατά τις τελευταίες δεκαετίες, λόγω της αύξησης του προσδόκιμου της επιβίωσης των ασθενών με στεφανιαία

Διαβάστε περισσότερα

Η αξιολόγηση και η χρησιμότητα μιας νέας δοκιμασίας νοητικού λεξικού σε άτομα με ήπια νοητική διαταραχή (MCI)

Η αξιολόγηση και η χρησιμότητα μιας νέας δοκιμασίας νοητικού λεξικού σε άτομα με ήπια νοητική διαταραχή (MCI) Η αξιολόγηση και η χρησιμότητα μιας νέας δοκιμασίας νοητικού λεξικού σε άτομα με ήπια νοητική διαταραχή (MCI) Νεοφυτίδου, Ε., Κουντή, Φ., Πόπτση, Ε. & Τσολάκη, Μ. & Κασάπη, Ε. Εισαγωγή Στην ελληνική βιβλιογραφία

Διαβάστε περισσότερα

«ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΖΩΗΣ ΣΕ ΓΟΝΕΙΣ & ΦΡΟΝΤΙΣΤΕΣ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΝΟΗΤΙΚΗ ΥΣΤΕΡΗΣΗ»

«ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΖΩΗΣ ΣΕ ΓΟΝΕΙΣ & ΦΡΟΝΤΙΣΤΕΣ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΝΟΗΤΙΚΗ ΥΣΤΕΡΗΣΗ» Τ Ζ Ο Υ Α Ν Α Κ Η Σ Ι Ω Α Ν Ν Η Σ, Ψ Υ Χ Ο Λ Ο Γ Ο Σ M SC Κ Ο Ι. Κ Ε. Ψ Υ Π Ε Β Ε Ν Ι Ζ Ε Λ Ε Ι Ο Υ Ν Ο Σ Ο Κ Ο Μ Ε Ι Ο Υ Κ Ρ Η Τ Η Σ. ΡΑ Ϊ Κ Ο Υ Μ Α Ρ Ι Α, Κ Α Θ Η Γ Η Τ Ρ Ι Α Ο Ι Κ Ο Ν Ο Μ Ι Κ Η Σ Ε

Διαβάστε περισσότερα

Μεταπτυχιακή Διπλωματική Εργασία. Κ. Αλεξανδρής Αν. Καθηγητής, ΤΕΦΑΑ, ΑΠΘ

Μεταπτυχιακή Διπλωματική Εργασία. Κ. Αλεξανδρής Αν. Καθηγητής, ΤΕΦΑΑ, ΑΠΘ Μεταπτυχιακή Διπλωματική Εργασία Κ. Αλεξανδρής Αν. Καθηγητής, ΤΕΦΑΑ, ΑΠΘ Μεταπτυχιακή Διπλωματική Εργασία Οδηγός Εκπόνησης Μεταπτυχιακής Εργασία ς Βασικά Σημεία Καθορισμός Θέματος Επιλογή Επιβλέποντα Πρωτογενή

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 2: ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΔΥΟ ΔΙΑΒΗΤΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΕΝΤΡΩΝ

ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 2: ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΔΥΟ ΔΙΑΒΗΤΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΕΝΤΡΩΝ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 2: ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΔΥΟ ΔΙΑΒΗΤΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΕΝΤΡΩΝ Ασημίνα Γανωτοπούλου1, Αθανασία Παπαζαφειροπούλου1, Φλωρεντία Μπακομήτρου2, Γ. Χριστοφιλίδης1,

Διαβάστε περισσότερα

Πίνακας Προτεινόμενων Πτυχιακών Εργασιών

Πίνακας Προτεινόμενων Πτυχιακών Εργασιών ΕΝ4.10-1Α Έκδοση 1 η /.10.014 ΣΧΟΛΗ: ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΤΜΗΜΑ:ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΟΤΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΤΟΜΕΑΣ: ΚΟΙΝΟΤΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ Α/Α Τίτλος Θέματος Μέλος Ε.Π. Σύντομη Περιγραφή Προαπαιτούμενα

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΩΝ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ ΜΕ ΤΗΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗΣ ΣΕ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΑ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΎΠΟΥ 2.

ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΩΝ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ ΜΕ ΤΗΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗΣ ΣΕ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΑ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΎΠΟΥ 2. ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΩΝ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ ΜΕ ΤΗΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗΣ ΣΕ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΑ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΎΠΟΥ 2. Α. Σωτηρόπουλος1, Χ. Ταμβάκος1, Α. Κουτσοβασίλης1, Α. Μπούσμπουλα2,

Διαβάστε περισσότερα

WHO. Atlas of health organization, 2008

WHO. Atlas of health organization, 2008 WHO Άσκηση και σχέσεις υγιεινών και ανθυγιεινών συµπεριφορών. Atlas of health organization, 2008 Θεοδωράκης Γιάννης Πανεπιστήµιο Θεσσαλίας Ποσοστά (%) καθηµερινών καπνιστών Ποσοστά (%) καπνιστών 15-24

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή εργασία ΑΓΧΟΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΣΕ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΜΕ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΜΑΣΤΕΚΤΟΜΗ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή εργασία ΑΓΧΟΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΣΕ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΜΕ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΜΑΣΤΕΚΤΟΜΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή εργασία ΑΓΧΟΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΣΕ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΜΕ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΜΑΣΤΕΚΤΟΜΗ ΧΡΥΣΟΒΑΛΑΝΤΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΛΕΜΕΣΟΣ 2014 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ ΤΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΟΝΑ ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΟΝΑ

ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ ΤΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΟΝΑ ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΟΝΑ ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ ΤΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΟΝΑ ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΟΝΑ Σοφία Τούσα, Ειδικευόµενη Γενικής Ιατρικής στο Γενικό Νοσοκοµείο Έδεσσας, MSc, υποψήφια διδάκτωρ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΚΑΠΝΙΣΜΑΤΟΣ, 31 ΜΑΙΟΥ 2019

ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΚΑΠΝΙΣΜΑΤΟΣ, 31 ΜΑΙΟΥ 2019 ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΚΑΠΝΙΣΜΑΤΟΣ, 31 ΜΑΙΟΥ 2019 Το Υπουργείο Υγείας ακολουθώντας τις συστάσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας έχει αναπτύξει ένα πλαίσιο δράσεων που στοχεύει στην πρόληψη και στη

Διαβάστε περισσότερα

Μ. Μηνάς, Ε. Γκουντουβά, Ε. Αποστολίδου, Η. Μακρής, Κ. Γουργουλιάνης, Χ. Χατζόγλου

Μ. Μηνάς, Ε. Γκουντουβά, Ε. Αποστολίδου, Η. Μακρής, Κ. Γουργουλιάνης, Χ. Χατζόγλου Μ. Μηνάς, Ε. Γκουντουβά, Ε. Αποστολίδου, Η. Μακρής, Κ. Γουργουλιάνης, Χ. Χατζόγλου Ιατρικό Τμήμα, Πανεπιστημίου Θεσσαλίας Πανεπιστημιακή Πνευμονολογική κλινική Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Λάρισας

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή. Κάπνισμα. Γράφημα 1. Συχνότητα/βαρύτητα καπνίσματος, ανά ηλικία (%) Γράφημα 2. Συχνότητα/βαρύτητα καπνίσματος στους 15χρονους, ανά φύλο (%)

Εισαγωγή. Κάπνισμα. Γράφημα 1. Συχνότητα/βαρύτητα καπνίσματος, ανά ηλικία (%) Γράφημα 2. Συχνότητα/βαρύτητα καπνίσματος στους 15χρονους, ανά φύλο (%) Εισαγωγή Η εφηβεία είναι η περίοδος κατά την οποία ξεκινά συνήθως η χρήση των εξαρτησιογόνων ουσιών νόμιμων και παράνομων. Αν και οι περισσότεροι έφηβοι πειραματίζονται με τις ουσίες ή τις χρησιμοποιούν

Διαβάστε περισσότερα

Τάσος Φιλαλήθης, Καθηγητής Κοινωνικής Ιατρικής, Τομέας Κοινωνικής Ιατρικής, Πανεπιστήμιο Κρήτης

Τάσος Φιλαλήθης, Καθηγητής Κοινωνικής Ιατρικής, Τομέας Κοινωνικής Ιατρικής, Πανεπιστήμιο Κρήτης Οικογενειακοί δεσμοί, Λειτουργική Ανικανότητα και η επίδραση της Οικογένειας: Αποτελέσματα από την Έρευνα για την Υγεία τη Γήρανση και τη Συνταξιοδότηση στην Ευρώπη (SHARE) 50+ στην Ευρώπη: Δεδομένα από

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Έρευνα και Συγγραφή

ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Έρευνα και Συγγραφή ΕΠΕΑΕΚ: ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥ ΤΕΦΑΑ ΠΘ ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ & ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΜΕ9900 ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Έρευνα και Συγγραφή Λέκτορας Διάλεξη

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΠΝΙΣΜΑ: Ιανουάριος ο Ενημερωτικό Σημείωμα

ΚΑΠΝΙΣΜΑ: Ιανουάριος ο Ενημερωτικό Σημείωμα Ιανουάριος 2018 14 ο Ενημερωτικό Σημείωμα Το 14 ο ενημερωτικό σημείωμα του Παρατηρητηρίου της Γενικής Γραμματείας Ισότητας των Φύλων (Γ.Γ.Ι.Φ.) εντάσσεται στο θεματικό πεδίο Γυναίκες και Υγεία. Συγκεκριμένα,

Διαβάστε περισσότερα

H παρούσα έρευνα έχει συγχρηματοδοτηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο - ΕΚΤ) και από εθνικούς πόρους μέσω του Επιχειρησιακού

H παρούσα έρευνα έχει συγχρηματοδοτηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο - ΕΚΤ) και από εθνικούς πόρους μέσω του Επιχειρησιακού H παρούσα έρευνα έχει συγχρηματοδοτηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο - ΕΚΤ) και από εθνικούς πόρους μέσω του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» του Εθνικού

Διαβάστε περισσότερα

Εργασιακό stress και στεφανιαία νόσος

Εργασιακό stress και στεφανιαία νόσος Εργασιακό stress και στεφανιαία νόσος Χαράλαμπος Γ. Πλατής (Διοικητής Πρόεδρος ΔΣ ΓΝ Σύρου) ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΟΜΑΔΩΝ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Θεσσαλονίκη, 18-20 Φεβρουαρίου 2010 1 Εργασιακό stress

Διαβάστε περισσότερα

Β ΑΡΣΑΚΕΙΟ ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΨΥΧΙΚΟΥ ΜΑΘΗΜΑ: ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ (PROJECT) ΤΑΞΗ: Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΡΕΥΝΑ ΔΗΜΟΣΚΟΠΗΣΗΣ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΚΑΠΝΙΣΜΑ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Β ΑΡΣΑΚΕΙΟ ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΨΥΧΙΚΟΥ ΜΑΘΗΜΑ: ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ (PROJECT) ΤΑΞΗ: Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΡΕΥΝΑ ΔΗΜΟΣΚΟΠΗΣΗΣ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΚΑΠΝΙΣΜΑ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ [1] Β ΑΡΣΑΚΕΙΟ ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΨΥΧΙΚΟΥ ΜΑΘΗΜΑ: ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ (PROJECT) ΤΑΞΗ: Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΡΕΥΝΑ ΔΗΜΟΣΚΟΠΗΣΗΣ «ΙΝΔΙΑΝΩΝ ΣΗΜΕΙΑ! ΚΑΠΝΙΣΜΑ;» Παρακαλούμε να απαντήσετε στο παρακάτω ερωτηματολόγιο με ειλικρίνεια.

Διαβάστε περισσότερα

ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ Ι. ΚΑΡΒΟΥΝΗΣ Καθηγητής Καρδιολογίας Α.Π.Θ.

ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ Ι. ΚΑΡΒΟΥΝΗΣ Καθηγητής Καρδιολογίας Α.Π.Θ. ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ Ι. ΚΑΡΒΟΥΝΗΣ Καθηγητής Καρδιολογίας Α.Π.Θ. Η αναγνώριση της σηµασίας της θρόµβωσης στα οξέα καρδιαγγειακά συµβάµατα, οδήγησε σε πολλές µεγάλες µελέτες, µε στόχο την εκτίµηση της αποτελεσµατικότητας

Διαβάστε περισσότερα

ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΕΣ ΗΜΕΡΕΣ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑΣ 2019 ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΩΝ ΠΑΘΗΣΕΩΝ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ. ΡΟΥΜΤΣΙΟΥ ΜΑΡΙΑ Νοσηλεύτρια CPN, MSc Α Παιδιατρικής κλινικής ΑΠΘ

ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΕΣ ΗΜΕΡΕΣ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑΣ 2019 ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΩΝ ΠΑΘΗΣΕΩΝ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ. ΡΟΥΜΤΣΙΟΥ ΜΑΡΙΑ Νοσηλεύτρια CPN, MSc Α Παιδιατρικής κλινικής ΑΠΘ ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΕΣ ΗΜΕΡΕΣ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑΣ 2019 ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΩΝ ΠΑΘΗΣΕΩΝ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΡΟΥΜΤΣΙΟΥ ΜΑΡΙΑ Νοσηλεύτρια CPN, MSc Α Παιδιατρικής κλινικής ΑΠΘ «Η μεγαλύτερη δύναμη της δημόσιας υγείας είναι η πρόληψη»

Διαβάστε περισσότερα

Καινοτομία και Εφαρμοσμένη Έρευνα στο Τ.Ε.Ι. Στερεάς Ελλάδας στα πλαίσια της Πράξης «Αρχιμήδης ΙΙΙ» Τμήμα Νοσηλευτικής

Καινοτομία και Εφαρμοσμένη Έρευνα στο Τ.Ε.Ι. Στερεάς Ελλάδας στα πλαίσια της Πράξης «Αρχιμήδης ΙΙΙ» Τμήμα Νοσηλευτικής Καινοτομία και Εφαρμοσμένη Έρευνα στο Τ.Ε.Ι. Στερεάς Ελλάδας στα πλαίσια της Πράξης «Αρχιμήδης ΙΙΙ» Τμήμα Νοσηλευτικής Τμήμα Νοσηλευτικής Τίτλος Έργου «Αναίμακτη μέθοδος μέτρησης αιμοδυναμικών παραμέτρων

Διαβάστε περισσότερα

Υ: Νόσος. Χ: Παράγοντας Κινδύνου 1 (Ασθενής) 2 (Υγιής) Σύνολο. 1 (Παρόν) n 11 n 12 n 1. 2 (Απών) n 21 n 22 n 2. Σύνολο n.1 n.2 n..

Υ: Νόσος. Χ: Παράγοντας Κινδύνου 1 (Ασθενής) 2 (Υγιής) Σύνολο. 1 (Παρόν) n 11 n 12 n 1. 2 (Απών) n 21 n 22 n 2. Σύνολο n.1 n.2 n.. Μέτρα Κινδύνου για Δίτιμα Κατηγορικά Δεδομένα Σε αυτή την ενότητα θα ορίσουμε δείκτες μέτρησης του κινδύνου εμφάνισης μίας νόσου όταν έχουμε δίτιμες κατηγορικές μεταβλητές. Στην πιο απλή περίπτωση μας

Διαβάστε περισσότερα

Άσκηση, υγεία και χρόνιες παθήσεις

Άσκηση, υγεία και χρόνιες παθήσεις Συμμαχία για την υγεία - Άσκηση Άσκηση, υγεία και χρόνιες παθήσεις Συγγραφική ομάδα: Δίπλα Κωνσταντίνα, Ph.D., Λέκτορας, ΤΕΦΑΑ Σερρών ΑΠΘ Καρατράντου Κωνσταντίνα, MSc, Διδάσκουσα στο ΤΕΦΑΑ - ΠΘ Ιπποκράτης

Διαβάστε περισσότερα

Β. Δισλιάν, Μ. Ανδρέου, Μ. Γεωργιάδου, Θ. Μακρής, Α. Μπαρμπαρίδου, Α. Μπελτσίδης, Γ. Αμαξόπουλος, Α. Τσετινέ

Β. Δισλιάν, Μ. Ανδρέου, Μ. Γεωργιάδου, Θ. Μακρής, Α. Μπαρμπαρίδου, Α. Μπελτσίδης, Γ. Αμαξόπουλος, Α. Τσετινέ Β. Δισλιάν, Μ. Ανδρέου, Μ. Γεωργιάδου, Θ. Μακρής, Α. Μπαρμπαρίδου, Α. Μπελτσίδης, Γ. Αμαξόπουλος, Α. Τσετινέ Γενικοί Ιατροί ΚΥ Αβδήρων, Σταυρούπολης, Εχίνου- Ξάνθη Η κατάθλιψη αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης

Διαβάστε περισσότερα

9 o Πανελλήνιο Συνέδριο Νόσου A lzheimer και Συγγενών Διαταραχών

9 o Πανελλήνιο Συνέδριο Νόσου A lzheimer και Συγγενών Διαταραχών Στρογγυλό Τραπέζι Σωματική άσκηση και Άνοια. Από τη Γενική Ιατρική και την κοινότητα στο νοσοκομείο και στις εξειδικευμένες υπηρεσίες: Παρέμβαση στην Ελλάδα του σήμερα 9 o Πανελλήνιο Συνέδριο Νόσου A lzheimer

Διαβάστε περισσότερα

Το κάπνισμα στην Ελλάδα

Το κάπνισμα στην Ελλάδα Εθνική Μελέτη Νοσηρότητας και Παραγόντων Κινδύνου (Ε.ΜΕ.ΝΟ.) Το κάπνισμα στην Ελλάδα Καρακατσάνη Άννα Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Πνευμονολογίας Β Πνευμονολογική Κλινική ΕΚΠΑ ΠΓΝ«ΑΤΤΙΚΟΝ» Ε.ΜΕ.ΝΟ Είναι η πρώτη

Διαβάστε περισσότερα

Specific and Generic Questionnaires for the assessment of Health Related Quality of Life in adult asthmatics

Specific and Generic Questionnaires for the assessment of Health Related Quality of Life in adult asthmatics Specific and Generic Questionnaires for the assessment of Health Related Quality of Life in adult asthmatics Brinia A 1, Katsaounou P 1, Rovina N 1,Kompoti E 2, Mikos N 2, Kontodimopoulos N 3, Syrigou

Διαβάστε περισσότερα

Πρόγραμμα προαγωγής και αγωγής υγείας: Κάπνισμα. Θεοδώρα Ψαλτοπούλου, Παθολόγος, Επίκ. Καθηγήτρια tpsaltop@med.uoa.gr

Πρόγραμμα προαγωγής και αγωγής υγείας: Κάπνισμα. Θεοδώρα Ψαλτοπούλου, Παθολόγος, Επίκ. Καθηγήτρια tpsaltop@med.uoa.gr Πρόγραμμα προαγωγής και αγωγής υγείας: Κάπνισμα Θεοδώρα Ψαλτοπούλου, Παθολόγος, Επίκ. Καθηγήτρια tpsaltop@med.uoa.gr 1 Επιδημιολογικά στοιχεία 2 Καπνισματικές συνήθειες ανά χώρα (2012) Ανασκόπηση για

Διαβάστε περισσότερα

προϊόντων του Δρ Κωσταρέλλη Βασιλική Λέκτορας Χαροκοπείου Πανεπιστημίου

προϊόντων του Δρ Κωσταρέλλη Βασιλική Λέκτορας Χαροκοπείου Πανεπιστημίου Η διατροφική αξία του σταφυλιού και των προϊόντων του Δρ Κωσταρέλλη Βασιλική Λέκτορας Χαροκοπείου Πανεπιστημίου Η καλλιέργεια του αμπελιού στην στην αρχαιότητα Δίαιτα στην Αρχαία Ελλάδα Το Μεσογειακή πρότυπο

Διαβάστε περισσότερα

"ΑΓΧΟΣ ΣΤΟ ΕΡΓΑΣΙΑΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ"

ΑΓΧΟΣ ΣΤΟ ΕΡΓΑΣΙΑΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ "ΑΓΧΟΣ ΣΤΟ ΕΡΓΑΣΙΑΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ" Γεώργιος Σ. Γκουμάς MD, PhD, FESC Αν. Διευθυντής Καρδιολογικής Κλινικής, Ευρωκλινική Αθηνών Πρόεδρος Ομάδας Εργασίας Πρόληψης και Επιδημιολογίας

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΟΥ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΣΤΗ ΝΕΑΡΗ ΗΛΙΚΙΑ

ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΟΥ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΣΤΗ ΝΕΑΡΗ ΗΛΙΚΙΑ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΟΥ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΣΤΗ ΝΕΑΡΗ ΗΛΙΚΙΑ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΑ ΤΕ, Β ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ Α.Π.Θ. Γ.Ν.Θ. «ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ» ΜSc Εργαστήριο Ιατρικής της Άθλησης Α.Π.Θ. Πτυχιούχος

Διαβάστε περισσότερα

«Κοινωνικοοικονομικοί παράγοντες που επηρεάζουν την παχυσαρκία στην προσχολική ηλικία»

«Κοινωνικοοικονομικοί παράγοντες που επηρεάζουν την παχυσαρκία στην προσχολική ηλικία» ΓΕΩΠΟΝΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ & ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ & ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗΣ «Κοινωνικοοικονομικοί παράγοντες που επηρεάζουν την παχυσαρκία στην προσχολική

Διαβάστε περισσότερα

ΓΙΑΤΙ ΤΑ ΣΧΟΛΕΙΑ ΘΑ ΕΠΡΕΠΕ ΝΑ ΠΡΟΑΓΟΥΝ ΤΗ ΦΥΣΙΚΗ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ; Γιάννης Θεοδωράκης Πανεπιστήµιο Θεσσαλίας

ΓΙΑΤΙ ΤΑ ΣΧΟΛΕΙΑ ΘΑ ΕΠΡΕΠΕ ΝΑ ΠΡΟΑΓΟΥΝ ΤΗ ΦΥΣΙΚΗ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ; Γιάννης Θεοδωράκης Πανεπιστήµιο Θεσσαλίας ΓΙΑΤΙ ΤΑ ΣΧΟΛΕΙΑ ΘΑ ΕΠΡΕΠΕ ΝΑ ΠΡΟΑΓΟΥΝ ΤΗ ΦΥΣΙΚΗ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ; Γιάννης Θεοδωράκης Πανεπιστήµιο Θεσσαλίας Θέµατα που θα συζητηθούν: Ποια είναι τα ερευνητικά δεδοµένα που δείχνουν ότι η προαγωγή της φυσικής

Διαβάστε περισσότερα

Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΔΙΑΙΤΗΤΙΚΗΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ ΣΕ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ ΜΕ ΣΥΝΟΣΗΡΟΤΗΤΑ

Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΔΙΑΙΤΗΤΙΚΗΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ ΣΕ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ ΜΕ ΣΥΝΟΣΗΡΟΤΗΤΑ Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΔΙΑΙΤΗΤΙΚΗΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ ΣΕ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ ΜΕ ΣΥΝΟΣΗΡΟΤΗΤΑ Μαρία Αιναλίδου, Φρίντα Παναγιωτίδου, Στύλος Διονύσιος ΑΤΕΙΘ Τμήμα Διατροφής και Διαιτολογίας Εισαγωγή Κάπνισμα, καθιστική

Διαβάστε περισσότερα

Κατανάλωση καφέ και 10-ετης επίπτωση του Διαβήτη ( ): μελέτη ΑΤΤΙΚΗ

Κατανάλωση καφέ και 10-ετης επίπτωση του Διαβήτη ( ): μελέτη ΑΤΤΙΚΗ Κατανάλωση καφέ και 10-ετης επίπτωση του Διαβήτη (2002 2012): μελέτη ΑΤΤΙΚΗ Έ. Κολοβέρου 1, Δ. Παναγιωτάκος 1, Χ. Πίτσαβος 2, Ε.Γεωργουσοπούλου 1, Γ.M. Κούλη 1, Α. Γκρέκας 1, Χ. Χρυσοχόου 2, Ι. Σκούμας

Διαβάστε περισσότερα

ΜΟΥΣΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ ΣΧ. ΕΤ Α ΤΕΤΡΑΜΗΝΟ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΗΣ Β ΛΥΚΕΙΟΥ

ΜΟΥΣΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ ΣΧ. ΕΤ Α ΤΕΤΡΑΜΗΝΟ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΗΣ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΡΔΙΑ ΠΟΥ ΤΡΕΧΕΙ ΑΝΤΕΧΕΙ ΜΟΥΣΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ ΣΧ. ΕΤ. 2013 2014 Α ΤΕΤΡΑΜΗΝΟ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΗΣ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΜΑ : Η ΑΞΙΑ ΤΗΣ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΑΣΚΗΣΗΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ : ΣΚΑΜΠΑΡΔΩΝΗΣ ΗΛΙΑΣ ΟΙ ΜΑΘΗΤΕΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΕΥΝΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΙΟΥΝΙΟΣ 2009

ΕΡΕΥΝΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΙΟΥΝΙΟΣ 2009 EUFAMI ΕΡΕΥΝΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΙΟΥΝΙΟΣ 2009 Επιμέλεια Πανελ. Συλ. Οικογ. για την Ψυχική Ύγεία ΣΟΨΥ 1 1 Σκοποί της έρευνας To 2008, η EUFAMI έκανε μια έρευνα σε 11 Ευρωπαϊκές χώρες, για να αξιολογήσει:

Διαβάστε περισσότερα

Σαρόγλου Μαρία MD, PhD, Επιµελήτρια Β Πνευµονολόγος - Φυµατιολόγος Γενικό Νοσοκοµείο Δράµας

Σαρόγλου Μαρία MD, PhD, Επιµελήτρια Β Πνευµονολόγος - Φυµατιολόγος Γενικό Νοσοκοµείο Δράµας Σαρόγλου Μαρία MD, PhD, Επιµελήτρια Β Πνευµονολόγος - Φυµατιολόγος Γενικό Νοσοκοµείο Δράµας .. η επιστήµη που µελετάει την κατανοµή και την εξέλιξη διαφόρων νοσηµάτων στον ανθρώπινο πληθυσµό. αλλά και

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΕΥΝΑ ΑΠΟΔΟΧΗΣ ΑΥΤΟΝΟΜΩΝ ΟΧΗΜΑΤΩΝ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΕΛΛΗΝΕΣ ΟΔΗΓΟΥΣ

ΕΡΕΥΝΑ ΑΠΟΔΟΧΗΣ ΑΥΤΟΝΟΜΩΝ ΟΧΗΜΑΤΩΝ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΕΛΛΗΝΕΣ ΟΔΗΓΟΥΣ ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ ΚΑΙ ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΑΚΗΣ ΥΠΟΔΟΜΗΣ ΕΡΕΥΝΑ ΑΠΟΔΟΧΗΣ ΑΥΤΟΝΟΜΩΝ ΟΧΗΜΑΤΩΝ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΕΛΛΗΝΕΣ ΟΔΗΓΟΥΣ Χαράλαμπος Σουρής Επιβλέπων: Γιώργος Γιαννής,

Διαβάστε περισσότερα

Η ψυχολογία της άσκησης για κλινικούς πληθυσμούς. Γιάννης Θεοδωράκης Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Η ψυχολογία της άσκησης για κλινικούς πληθυσμούς. Γιάννης Θεοδωράκης Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Η ψυχολογία της άσκησης για κλινικούς πληθυσμούς Γιάννης Θεοδωράκης Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Θα συζητηθούν τα παρακάτω θέματα. Ιδιαίτερα χαρακτηριστικά διαφόρων κλινικών πληθυσμών. Κατάλληλες μορφές άσκησης.

Διαβάστε περισσότερα

Η Παιδική Παχυσαρκία στην Κύπρο. Σάββας Χρ Σάββα MD, PhD Ερευνητικό και Εκπαιδευτικό Ινστιτούτο Υγεία του Παιδιού

Η Παιδική Παχυσαρκία στην Κύπρο. Σάββας Χρ Σάββα MD, PhD Ερευνητικό και Εκπαιδευτικό Ινστιτούτο Υγεία του Παιδιού Η Παιδική Παχυσαρκία στην Κύπρο Σάββας Χρ Σάββα MD, PhD Ερευνητικό και Εκπαιδευτικό Ινστιτούτο Υγεία του Παιδιού Επιδημία Παχυσαρκίας Source: IASOWebsite 2013 Αν δεν πάρουμε σύντομα αποτελεσματικά μέτρα,

Διαβάστε περισσότερα

Αναλυτική Στατιστική

Αναλυτική Στατιστική Αναλυτική Στατιστική Συμπερασματολογία Στόχος: εξαγωγή συμπερασμάτων για το σύνολο ενός πληθυσμού, αντλώντας πληροφορίες από ένα μικρό υποσύνολο αυτού Ορισμοί Πληθυσμός: σύνολο όλων των υπό εξέταση μονάδων

Διαβάστε περισσότερα

Ποιοτική και ποσοτική ανάλυση ιατρικών δεδομένων

Ποιοτική και ποσοτική ανάλυση ιατρικών δεδομένων Ποιοτική και ποσοτική ανάλυση ιατρικών δεδομένων Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας ΑΠΘ Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ 1 ο βήμα : καταγραφή δεδομένων Το πιο πρακτικό

Διαβάστε περισσότερα

Θέμα Διπλωματικής Εργασίας: Διοικητική ενδυνάμωση στους αθλητικούς οργανισμούς των δήμων

Θέμα Διπλωματικής Εργασίας: Διοικητική ενδυνάμωση στους αθλητικούς οργανισμούς των δήμων Θέμα Διπλωματικής Εργασίας: Διοικητική ενδυνάμωση στους αθλητικούς οργανισμούς των δήμων Του φοιτητή: Πασχαλίδη Ζήση (Α.Μ. 10117) MSM 8 Επιβλέπων Καθηγητής: Κριεμάδης Θάνος Αθήνα, Δεκέμβριος 2011 Δομή

Διαβάστε περισσότερα

Ψυχολογικά μοντέλα που σχετίζονται με προγράμματα άσκησης για υγεία. 29/3/2012

Ψυχολογικά μοντέλα που σχετίζονται με προγράμματα άσκησης για υγεία. 29/3/2012 Ψυχολογικά μοντέλα που σχετίζονται με προγράμματα άσκησης για υγεία. Θέματα που θα αναπτυχθούν Σχετικές θεωρίες που ερμηνεύουν συμπεριφορές άσκησης και υγείας. Μοντέλα άσκησης και υγείας. Παράγοντες που

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑ. Σακελλαρίου Κίμων Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας ΤΕΦΑΑ, Τρίκαλα

ΦΥΣΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑ. Σακελλαρίου Κίμων Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας ΤΕΦΑΑ, Τρίκαλα ΕΠΕΑΕΚ: ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥ ΤΕΦΑΑ, ΠΘ - ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ ΦΥΣΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑ Σακελλαρίου Κίμων Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας ΤΕΦΑΑ, Τρίκαλα ΘΕΜΑΤΑ ΤΗΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ Φυσική αγωγή και προαγωγή

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ Ι

ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ Ι ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ Ι MK1118 ΑΣΚΗΣΗ ΣΕ ΚΛΙΝΙΚΟΥΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥΣ ΔΙΑΛΕΞΗ 4 ΑΝΤΩΝΙΑ ΚΑΛΤΣΑΤΟΥ, PHD ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΑΙΤΙΕΣ ΘΝΗΤΟΤΗΤΑΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΘΑΝΑΤΩΝ 450,000 400,000 350,000 300,000 250,000 200,000 150,000 100,000

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΛΕΓΟΜΕΝΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΑΘΛ

ΕΠΙΛΕΓΟΜΕΝΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΑΘΛ ΕΠΙΛΕΓΟΜΕΝΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ Μάθηµα: Κωδικός: Επίπεδο Μαθήµατος: Κατηγορία Μαθήµατος: Πιστωτικές Μονάδες (ECTS): Εξάµηνο: Έναρξη Λήξη µαθήµατος: Ηµέρες / Ώρες ιδασκαλίας: Χώρος ιδασκαλίας: Μέθοδοι ιδασκαλίας:

Διαβάστε περισσότερα

ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΕΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ

ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΕΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΓΝΩΣΤΙΚΩΝ ΜΟΝΤΕΛΩΝ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΕΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ Θέµατα που θα αναπτυχθούν Οι λόγοι για τους οποίους ανέκυψε η ανάγκη χρησιµοποίησης των κοινωνικο-γνωστικών µοντέλων για την ερµηνεία

Διαβάστε περισσότερα

Mobile Marketing: Οι Παράγοντες Αποδοχής του SMS των Ελλήνων Καταναλωτών

Mobile Marketing: Οι Παράγοντες Αποδοχής του SMS των Ελλήνων Καταναλωτών Mobile Marketing: Οι Παράγοντες Αποδοχής του SMS των Ελλήνων Καταναλωτών Ονοματεπώνυμο: Πατεράκη Σοφία Σειρά: 8 η Επιβλέπουσα Καθηγήτρια: κα. Άννα Ζαρκάδα Δεκέμβριος 2011 Περιεχόμενα Βιβλιογραφία Μοντέλο

Διαβάστε περισσότερα

Πρόλογος Οδηγίες για εφαρμογή Επίλογος Θέματα για έρευνα Θέματα για συζήτηση... 32

Πρόλογος Οδηγίες για εφαρμογή Επίλογος Θέματα για έρευνα Θέματα για συζήτηση... 32 Περιεχόμενα Πρόλογος... 13 1. Άσκηση και ψυχική υγεία... 15 Εισαγωγή... 15 Η ψυχολογία της άσκησης... 16 Ψυχολογία της άσκησης και υγεία... 17 Άσκηση και ψυχική υγεία... 18 Το πρόβλημα της υποκινητικότητας...

Διαβάστε περισσότερα

Πρόληψη στα καρδιαγγειακά νοσήματα

Πρόληψη στα καρδιαγγειακά νοσήματα Πρόληψη στα καρδιαγγειακά νοσήματα www.pegkaspanagiotis.gr Τι εννοούμε με τον όρο πρόληψη καρδιαγγειακής νόσου; Εννοούμε τη συντονισμένη δέσμη ενεργειών, τόσο σε ατομικό, όσο και σε συλλογικό επίπεδο,

Διαβάστε περισσότερα

Πηγή: Πρόγραμμα ΥΔΡΙΑ (MIS 346816) 6/10/2015. Δείκτες υγείας αντιπροσωπευτικού δείγματος του πληθυσμού στην Ελλάδα

Πηγή: Πρόγραμμα ΥΔΡΙΑ (MIS 346816) 6/10/2015. Δείκτες υγείας αντιπροσωπευτικού δείγματος του πληθυσμού στην Ελλάδα Δείκτες υγείας αντιπροσωπευτικού δείγματος του πληθυσμού στην Ελλάδα Υπέρταση Υπερχοληστερολαιμία Χρόνια Κατάθλιψη Φαρμακοληψία Ελένη-Μαρία Παπατέστα, Iατρός Επιστημονική Συνεργάτις Ελληνικού Ιδρύματος

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ Μ.Ν. Ντυκέν, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Τ.Μ.Χ.Π.Π.Α. Ε. Αναστασίου, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Τ.Μ.Χ.Π.Π.Α. ΔΙΑΛΕΞΗ 07 & ΔΙΑΛΕΞΗ 08 ΣΗΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΗ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ Βόλος, 016-017 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ

Διαβάστε περισσότερα

«Μεσογειακή δίαιτα και υγεία»

«Μεσογειακή δίαιτα και υγεία» «Μεσογειακή δίαιτα και υγεία» «Μεσογειακή δίαιτα και υγεία» Μερόπη Κοντογιάννη Επίκουρη Καθηγήτρια Επίκουρη Καθηγήτρια Τμήμα Επιστήμης Διαιτολογίας Διατροφής ρ ήμ Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο Μεσογειακή δίαιτα

Διαβάστε περισσότερα

Προσωπικότητα και Άσκηση. 2η διάλεξη «Άσκηση & Ψυχική Υγεία»

Προσωπικότητα και Άσκηση. 2η διάλεξη «Άσκηση & Ψυχική Υγεία» Προσωπικότητα και Άσκηση 2η διάλεξη «Άσκηση & Ψυχική Υγεία» Θέματα που θα μελετηθούν Προσεγγίσεις της προσωπικότητας Χαρακτηριστικά της προσωπικότητας και άσκηση Συμπεριφορά τύπου Α Ζωηρή αίσθηση αναζήτησης

Διαβάστε περισσότερα

Ψυχοκοινωνικοί βλαπτικοί παράγοντες του εργασιακού περιβάλλοντος. Γ. Ραχιώτης Ειδικός ιατρός εργασίας Λέκτορας Επιδημιολογίας ΠΘ

Ψυχοκοινωνικοί βλαπτικοί παράγοντες του εργασιακού περιβάλλοντος. Γ. Ραχιώτης Ειδικός ιατρός εργασίας Λέκτορας Επιδημιολογίας ΠΘ Ψυχοκοινωνικοί βλαπτικοί παράγοντες του εργασιακού περιβάλλοντος Γ. Ραχιώτης Ειδικός ιατρός εργασίας Λέκτορας Επιδημιολογίας ΠΘ Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Τροποποίηση της σχέσης του ανθρώπου με το περιβάλλον.

Διαβάστε περισσότερα

Σχεδιασμός και Διεξαγωγή Πειραμάτων

Σχεδιασμός και Διεξαγωγή Πειραμάτων Σχεδιασμός και Διεξαγωγή Πειραμάτων Πρώτο στάδιο: λειτουργικοί ορισμοί της ανεξάρτητης και της εξαρτημένης μεταβλητής Επιλογή της ανεξάρτητης μεταβλητής Επιλέγουμε μια ανεξάρτητη μεταβλητή (ΑΜ), την οποία

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΚΟΡΙΝΘΟΥ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ

ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΚΟΡΙΝΘΟΥ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΚΟΡΙΝΘΟΥ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ CONFLICT OF INTEREST ΔΕΝ ΑΝΑΦΕΡΕΤΑΙ ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ Να καταγράψει τον επιπολασμό του καρδιαγγειακού κινδύνου σε υπερτασικούς ασθενείς υπό θεραπεία, που

Διαβάστε περισσότερα

Παθητικό κάπνισμα Θεοτοκά Σοφία Α1 6/5/2014

Παθητικό κάπνισμα Θεοτοκά Σοφία Α1 6/5/2014 Παθητικό κάπνισμα Θεοτοκά Σοφία Α1 6/5/2014 Παθητικό Κάπνισμα Το παθητικό κάπνισμα θεωρείται σήμερα η τρίτη προλήψιμη αιτία θνησιμότητας. «Ο εισπνεόμενος και εκπνεόμενος από τους καπνιστές καπνός (καπνός

Διαβάστε περισσότερα

Λογαριθµιστική εξάρτηση

Λογαριθµιστική εξάρτηση Είδη δεδοµένων Σε µία επιδηµιολογική έρευνα, καταγράφονται τα παρακάτω δεδοµένα για κάθε άτοµο: Λογαριθµιστική εξάρτηση Βάνα Σύψα Επίκουρη Καθηγήτρια Επιδηµιολογίας και Προληπτικής Ιατρικής Εργαστήριο

Διαβάστε περισσότερα

Η ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΗΣ ΙΔΙΟΠΑΘΟΥΣ ΥΠΕΡΤΑΣΗΣ: ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΤΗΝ ΣΥΝΝΟΣΗΡΟΤΗΤΑ ΑΠΌ ΑΛΛΟΥΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ

Η ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΗΣ ΙΔΙΟΠΑΘΟΥΣ ΥΠΕΡΤΑΣΗΣ: ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΤΗΝ ΣΥΝΝΟΣΗΡΟΤΗΤΑ ΑΠΌ ΑΛΛΟΥΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ Η ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΗΣ ΙΔΙΟΠΑΘΟΥΣ ΥΠΕΡΤΑΣΗΣ: ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΤΗΝ ΣΥΝΝΟΣΗΡΟΤΗΤΑ ΑΠΌ ΑΛΛΟΥΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ Καρδιολογικό τμήμα, Ιπποκράτειο Νοσοκομείο Ψυχιατρική Κλινική Πανεπιστημίου

Διαβάστε περισσότερα

HEKTIΜΗΣΗ ΤΟΥ ΕΠΙΠΟΛΑΣΜΟΥ ΤΗΣ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΣΑΛΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ

HEKTIΜΗΣΗ ΤΟΥ ΕΠΙΠΟΛΑΣΜΟΥ ΤΗΣ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΣΑΛΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ HEKTIΜΗΣΗ ΤΟΥ ΕΠΙΠΟΛΑΣΜΟΥ ΤΗΣ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΣΑΛΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ X.ΠΩΓΩΝΙΔΗΣ 1,Α.ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ 2,Ε.ΞΕΝΟΔΟΧΙΔΟΥ 3, Δ.ΟΥΖΟΥΝΗΣ 2, Μ.ΤΣΟΥΛΗ 3,Α.ΠΑΠΠΑ 3, Ε.ΚΑΡΑΜΠΕΛΑ 4 1.Κ.Υ ΜΑΥΡΟΘΑΛΑΣΣΑΣ, 2.Κ.Υ ΣΙΔΗΡΟΚΑΣΤΡΟΥ,

Διαβάστε περισσότερα

Επιδημιολογία. Ενότητα 1η: Εισαγωγή Ορισμοί, Αιτιολογία των Νοσημάτων. Προσπάθεια λογικής εξήγησης της εμφάνισης νόσου.

Επιδημιολογία. Ενότητα 1η: Εισαγωγή Ορισμοί, Αιτιολογία των Νοσημάτων. Προσπάθεια λογικής εξήγησης της εμφάνισης νόσου. Επιδημιολογία Ενότητα 1η: Εισαγωγή Ορισμοί, Αιτιολογία των Νοσημάτων Ροβίθης Μιχαήλ 2006 1 Ιπποκράτης (400 Π.Χ) Προσπάθεια λογικής εξήγησης της εμφάνισης νόσου. «Η εμφάνιση νόσου δεν οφείλεται σε θεϊκή

Διαβάστε περισσότερα

Μεταβολικό Σύνδρομο και Άσκηση στην παιδική ηλικία: Ο Ρόλος των Αδικοπινών. Θανάσης Τζιαμούρτας ΤΕΦΑΑ Παν. Θεσσαλίας

Μεταβολικό Σύνδρομο και Άσκηση στην παιδική ηλικία: Ο Ρόλος των Αδικοπινών. Θανάσης Τζιαμούρτας ΤΕΦΑΑ Παν. Θεσσαλίας Μεταβολικό Σύνδρομο και Άσκηση στην παιδική ηλικία: Ο Ρόλος των Αδικοπινών Θανάσης Τζιαμούρτας ΤΕΦΑΑ Παν. Θεσσαλίας Μεταβολικό Σύνδρομο Δεν είναι ασθένεια αλλά ένα σύμπλεγμα από ιατρικές διαταραχές που

Διαβάστε περισσότερα

Πανελλήνια έρευνα για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στους μαθητές Έρευνα ESPAD 2011 Αποτελέσματα για το Ν. Άρτας

Πανελλήνια έρευνα για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στους μαθητές Έρευνα ESPAD 2011 Αποτελέσματα για το Ν. Άρτας Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγιεινής Πανελλήνια έρευνα για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στους μαθητές Έρευνα ESPAD 2011 Αποτελέσματα για το Ν. Άρτας Σε συνεργασία με το Κέντρο Πρόληψης

Διαβάστε περισσότερα

με το Διαβητικό πόδι Μ, ΠαπαντωνίουΣ,Εξιάρα Δ,Γουλή Σκούτας Δ,Καραγιάννη Ε,Ρογκότη Ο,Παππά Τ,Δούκας, Λ,Σακαλή Κ,Μανές

με το Διαβητικό πόδι Μ, ΠαπαντωνίουΣ,Εξιάρα Δ,Γουλή Σκούτας Δ,Καραγιάννη Ε,Ρογκότη Ο,Παππά Τ,Δούκας, Λ,Σακαλή Κ,Μανές Το Κάπνισμα και η σχέση του με το Διαβητικό πόδι Σκούτας Δ,Καραγιάννη Δ,Γουλή Ο,Παππά Ε,Ρογκότη Μ, ΠαπαντωνίουΣ,Εξιάρα Τ,Δούκας, Λ,Σακαλή Κ,Μανές Χ. Διαβητολογικό Κέντρο Π.Γ.Ν.ΠαπαγεωργίουΠαπαγεωργίου

Διαβάστε περισσότερα

Αποδεδειγμένα από ειδικούς και έρευνες, η καλύτερη προστασία απέναντι στο άγχος και την πίεση της καθημερινότητας είναι η άσκηση. Η προσωπική άσκηση

Αποδεδειγμένα από ειδικούς και έρευνες, η καλύτερη προστασία απέναντι στο άγχος και την πίεση της καθημερινότητας είναι η άσκηση. Η προσωπική άσκηση 1. 2. 3. 4. 5. Αποδεδειγμένα από ειδικούς και έρευνες, η καλύτερη προστασία απέναντι στο άγχος και την πίεση της καθημερινότητας είναι η άσκηση. Η προσωπική άσκηση του καθενός μειώνει την ένταση του άγχους

Διαβάστε περισσότερα

Διαστάσεις & επιπτώσεις της παχυσαρκίας στο περιβάλλον της ιδιωτικής ασφάλισης. Γιάννης Βασαλάκης Chief Underwriter Ζωής & Υγείας Interamerican

Διαστάσεις & επιπτώσεις της παχυσαρκίας στο περιβάλλον της ιδιωτικής ασφάλισης. Γιάννης Βασαλάκης Chief Underwriter Ζωής & Υγείας Interamerican Διαστάσεις & επιπτώσεις της παχυσαρκίας στο περιβάλλον της ιδιωτικής ασφάλισης Γιάννης Βασαλάκης Chief Underwriter Ζωής & Υγείας Interamerican Επιμέρους θέματα Οι διαστάσεις της παχυσαρκίας Επίπτωση και

Διαβάστε περισσότερα

Πανελλήνια έρευνα για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στους μαθητές Έρευνα ESPAD 2011 Αποτελέσματα για το Ν. Καρδίτσας

Πανελλήνια έρευνα για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στους μαθητές Έρευνα ESPAD 2011 Αποτελέσματα για το Ν. Καρδίτσας Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγιεινής Πανελλήνια έρευνα για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στους μαθητές Έρευνα ESPAD 2011 Αποτελέσματα για το Ν. Καρδίτσας Σε συνεργασία με το Κέντρο Πρόληψης

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ

ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΕΡΓΑΣΙΑ Το θέμα της εργασίας μας είναι η ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ. Ασχοληθήκαμε με τις διατροφικές συνήθειες των αθλητών από την αρχαία Ελλάδα έως και σήμερα. Βρέθηκαν

Διαβάστε περισσότερα

Πώς μπορούν να συμβάλλουν οι ψυχολογικές παρεμβάσεις στην Καρδιαγγειακή νόσο

Πώς μπορούν να συμβάλλουν οι ψυχολογικές παρεμβάσεις στην Καρδιαγγειακή νόσο Πώς μπορούν να συμβάλλουν οι ψυχολογικές παρεμβάσεις στην Καρδιαγγειακή νόσο Ανδρέας Φλωράκης Βιολόγος, Ψυχίατρος, PhD, Γ.Ν. Ελευσίνας Ελληνική Καρδιολογική Εταιρεία Σεμινάρια Εργασίας Θεσσαλονίκη 2 ος

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΑ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ ΣΤΙΣ ΔΥΣΛΙΠΙΔΑΙΜΙΕΣ

ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΑ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ ΣΤΙΣ ΔΥΣΛΙΠΙΔΑΙΜΙΕΣ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΑ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ ΣΤΙΣ ΔΥΣΛΙΠΙΔΑΙΜΙΕΣ Η δυσλιπιδαιμία χαρακτηρίζει τις μη φυσιολογικές συγκεντρώσεις λιπιδίων και λιποπρωτεϊνών στο αίμα. Ορίζεται περαιτέρω ως η ύπαρξη αυξημένων συγκεντρώσεων

Διαβάστε περισσότερα

Παρουσίαση του προβλήματος

Παρουσίαση του προβλήματος Εισαγωγή Κατά τον Martin (2013) ο φίλαθλος χρησιμοποιεί το άθλημα που παρακολουθεί και συγκεκριμένα την ομάδα ή τον αθλητή ως μέσο απόδρασης από τη καθημερινότητα, ως μέσο διασκέδασης, αίσθηση του επιτεύγματος,

Διαβάστε περισσότερα