ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ. sd Σάββατο 4 - Κυριακή 5 Αυγούστου Σκηνοθέτης και ηθοποιός επιτυχιών στη Ν. Υ. o Λουκάς Σκιπητάρης

Transcript

1 ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ sd Σάββατο 4 - Κυριακή 5 Αυγούστου 2012 Σκηνοθέτης και ηθοποιός επιτυχιών στη Ν. Υ. o Λουκάς Σκιπητάρης

2 2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΘΝΙΚΟΣ ΚΗΡΥΞ Ζωντάνεψε το ελληνικό θέατρο στη Νέα Υόρκη Ο Λουκάς Σκιπητάρης, το «Πρόσωπο» αυτής της εβδομάδας, συνετέλεσε όσο λίγοι ώστε η Ομογένεια της Ν. Υόρκης και των γύρω περιοχών να αγαπήσουν ιδιαίτερα το ελληνικό θέατρο. Οι παραστάσεις που σκηνοθέτησε στο Ελληνικό Πολιτιστικό Κέντρο της Αρχιεπισκοπής στην Αστόρια, έμειναν αλησμόνητες. Ο ίδιος έκανε μεγάλη προσπάθεια για τη δημιουργία ενός σύγχρονου ελληνικού θεάτρου στη Ν. Υόρκη, αλλά απογοητεύτηκε από την έλλειψη ενδιαφέροντος εκείνων που θα μπορούσαν να συμπαρασταθούν οικονομικά. Η προσφορά του Λουκά Σκιπητάρη στο αμερικανικό θέατρο κάνει υπερήφανη την Ομογένεια. Για όλα αυτά και πολλά άλλα μιλάει αναλυτικά στον Σταύρο Μαρμαρινό. Από τα υπόλοιπα θέματα του Περιοδικού ξεχωρίζει η ιατρική στήλη «Οι ιατρικές παρενέργειες του καύσωνα» του Καθηγητή της Ιατρικής και ειδικό στις επεμβάσεις καρδιάς και αγγείων κ. Γεώργιο Ντάγγα, ο συγγραφέας Πέτρος Σαραντάκης να μιλάει για το βιβλίο του και την προσφορά των Αρκάδων ομογενών και το μίνι αφιέρωμα για την 6η Αυγούστου του 1945, αλλά και για τον Κεφαλλονίτη που έγινε γραμματόσημο. Π Ε Ρ Ι Ε Χ Ο Μ Ε Ν Α ΤΟ ΠΡΟΣΩΠΟ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΟΣ Σκηνοθέτηςκαιηθοποιόςεπιτυχιών στην.υ.oλουκάςσκιπητάρης Σελίδα 3 ΥΓΕΙΑ Οιιατρικές«παρενέργειες»τουκαύσωνα Σελίδα 14 ΘΕΜΑ Ηπροσφοράκαιηγενναιοδωρία τωναρκάδωνομογενώνμέσα απότηνέρευνατουπέτρουσαραντάκη γιατοαrcadianhistoryproject Σελίδα 17 ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ 6Αυγούστου1945: Ημέραπουσταμάτησεοχρόνος Σελίδα 20 ΓνήσιαΓεύσηαπόΕλλάδα Παράδοση, σύγχρονες τεχνικές επεξεργασίας, ανώτερη ποιότητα Krinos Foods, LLC., Northern Blvd. LIC, NY το βιβλίο είναι φίλος (718) ΘΕΜΑ ΗάγνωστηιστορίατουΚεφαλλονίτη στρατιώτη...πουέγινεγραμματόσημοστιςηπα Σελίδα 24 ΤΑΞΙΔΙΑ ΕλάτεστηνΕλλάδα-και-γιατηνΚεφαλλονιά Σελίδα 25 ΥΓΕΙΑ Αντιμετωπίστετουςκαλοκαιρινούς εχθρούςτηςφύσης Σελίδα 26 ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ Λατίνινα:Οθρύλοςτηςγυμναστικής καιτωνολυμπιακώναγώνων Σελίδα 27 ΔΙΑΤΡΟΦΗ Διατροφή:Ναιήόχισταlightπροϊόντα; Σελίδα 28 ΜΑΓΕΙΡΙΚΗ Μαγειρεύονταςμε...όπλομαςτοχταπόδι Σελίδα 29 ΨΥΧΑΓΩΓΙΑ Σελίδα 30

3 ΣΑΒΒΑΤΟ 4 - ΚΥΡΙΑΚΗ 5 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2012 ΠΡΟΣΩΠΟ 3 Σκηνοθέτης και ηθοποιός επιτυχιών στη Ν. Υ. o Λουκάς Σκιπητάρης Του Σταύρου Μαρμαρινού O Λουκάς Σκιπητάρης, είναι καταξιωμένος Ελληνοαμερικανός σκηνοθέτης και ηθοποιός. Επαιξε σε θέατρα του Μπρόντγουεϊ και Off- Broadway και σε αμερικανικές τηλεοπτικές σειρές. Υπηρέτησε την Τέχνη ως σκηνοθέτης στη Ν. Υόρκη και σε άλλες πόλεις, καθώς και στην Ελλάδα, αλλά και ως παραγωγός. Μεταξύ άλλων σκηνοθέτησε μουσικές υπερπαραγωγές, ενώ στην Ομογένεια είναι ιδιαίτερα γνωστός τόσο από τη σκηνοθετική του δουλειά στο Κέντρο Ελληνικού Πολιτισμού, όσο και από τις παραστάσεις του οργανισμού Theatron Inc. που ο ίδιος ίδρυσε, στο Ελληνικό Πολιτιστικό Κέντρο στην Αστόρια, που κατακλυζόταν από θεατές, όχι μόνο από τη Ν. Υόρκη, αλλά και τις γειτονικές πολιτείες. Οι ικανότητες του Λουκά Σκιπητάρη φάνηκαν από τα μαθητικά του χρόνια στη Θεσσαλονίκη, όπου γεννήθηκε. Τις περισσότερες τάξεις του Δημοτικού έκανε στο σχολείο του Ο Λουκάς Σκιπητάρης σε κάποια εκδρομή με τη σύζυγό του, Πέγκυ, στην Πενσιλβάνια. Οι δυο τους έχουν κοινά ενδιαφέροντα στη ζωή και ήταν πάντα ταιριασμένοι και αγαπημένοι. Η οικογένεια του γιου του: Ο ιατρός Νικόλαος Σκιπητάρης, η σύζυγός του Λουίζα και ο μικρός Λουκάς. χωριού Μεσημέρι, έξω από την Επανωμή. Οι γονείς του, μορφωμένοι και οι δύο, τον είχαν μάθει από μικρό να διαβάζει, να γράφει και να μετρά, γεγονός που τον βοήθησε να κερδίσει μια σχολική χρονιά. Την Εκτη τάξη του Δημοτικού έκανε στη Θεσσαλονίκη και στη συνέχεια φοίτησε στο Β Γυμνάσιο της συμπρωτεύουσας. «Είχα δυσκολία να μπω στο Γυμνάσιο, γιατί ήμουνα μικρότερος στην ηλικία από την κανονική», είπε ο κ. Σκιπητάρης στο «Περιοδικό» του «Εθνικού Κήρυκα». «Πήγα μέχρι την 4η Γυμνασίου και τις δύο τελευταίες χρονιές φοίτησα στο Ε Γυμνάσιο Θεσσαλονίκης. Επειδή ο παππούς μου ήταν εργολάβος και έκτιζε μεγάλα κτίρια, οι γονείς μου με προόριζαν από μικρό να γίνω πολιτικός μηχανικός, ή αρχιτέκτονας, αλλά θα έπρεπε να πάω να μείνω στην Αθήνα, όπου ήταν το Πολυτεχνείο. Τελικά, έδωσα εξετάσεις και μπήκα στην Ιατρική Σχολή του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, όπου φοίτησα για ένα διάστημα. Αλλά, δεν μπορούσα, και δούλεψα σε κάτι επιχειρήσεις του πατέρα μου με βενζινάδικα. Ομως, ξαναγύρισα στις σπουδές, αυτή τη φορά στη Σχολή Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών, πάλι του Αριστοτέλειου, αλλά και πάλι δεν ολοκλήρωσα τις σπουδές μου, αφού μετά από τον πρώτο χρόνο έφυγα για την Αμερική». Μπορεί ο κ. Σκιπητάρης να μη συνέχισε στην Ιατρική, αλλά ο γιος του, Νικόλαος, είναι σήμερα γνωστός και επιτυχημένος γιατρός στη Ν. Υόρκη. «Νομίζω, ότι ο καθένας ακολουθεί το δρόμο που έχει χαραχτεί γι αυτόν», είπε σχετικά ο κ. Σκιπητάρης. «Θυμάμαι ότι πάντα έβλεπα τον εαυτό μου σαν ηθοποιό, σαν τραγουδιστή, σαν καλλιτέχνη. Από την άλλη πλευρά, ο γιος μου, από πολύ μικρός ήθελε να έχει στα αυτιά του ακουστικά σαν γιατρός, να ντύνεται με άσπρα, όπως οι γιατροί κ.λπ. Από 3-4 χρονών, έλεγε τις περισσότερες φορές ότι ήθελε να γίνει γιατρός όταν μεγαλώσει...». Ο κύριος λόγος για τον οποίο ήλθε ο κ. Σκιπητάρης στην Αμερική το 1956, ήταν για σπουδές στην Αρχιτεκτονική. Τον πρώτο καιρό έμεινε στο Μπρόκτον της Μασαχουσέτης, στο σπίτι ενός θείου του ο οποίος του είχε υποσχεθεί ότι θα αναλάβει τις σπουδές του, αλλά τα πράγματα δεν ήλθαν έτσι όπως τα περίμενε ο νεαρός Λουκάς. Σκέφτηκε τότε να επιστρέψει στην Ελλάδα. Αλλά, συ- Συνέχεια στη σελίδα 4

4 4 ΠΡΟΣΩΠΟ ΕΘΝΙΚΟΣ ΚΗΡΥΞ Σκηνοθέτης και ηθοποιός επιτυχιών στη Ν. Υ. o Λουκάς Σκιπητάρης Συνέχεια από τη σελίδα 3 νέβη κάτι που άλλαξε όλη τη ζωή του. «Είχα κατέβει στο Μανχάταν για να κόψω εισιτήρια να επιστρέψω στην Ελλάδα και να συνεχίσω εκεί τις σπουδές μου στις Οικονομικές και Πολιτικές Επιστήμες», είπε ο κ. Σκιπητάρης. «Τυχαία βρήκα στο σταθμό του τρένου στην Τάιμς Σκουέαρ, ένα φίλο μου, ονόματι Γιάννη Μπαμπατζάνη, ο οποίος έκανε μεταπτυχιακές σπουδές σε ένα νοσοκομείο της Ν. Υόρκης και έγινε ψυχίατρος. Με αποθάρρυνε να επιστρέψω στην Ελλάδα, λέγοντας ότι θα με σχολιάζουν αρνητικά φίλοι και γνωστοί μου εκεί και με συμβούλεψε να παραμείνω στην Αμερική. Προθυμοποιήθηκε μάλιστα και μου βρήκε και δουλειά σε τράπεζα της Αμέρικαν Εξπρές στη Ν. Υόρκη, όπου εργάστηκα για ένα περίπου χρόνο. Θυμάμαι ότι ο προϊστάμενος μου εκεί ήταν απόστρατος στρατιωτικός που μου είχε πει ότι θα μου έβρισκε μια έκτακτη υπηρεσία, ως διερμηνέας στο ΝΑΤΟ, στην Ιταλία, ίσως στην Ελλάδα. Εκείνο τον καιρό εγώ πραγματικά υπέφερα από νοσταλγία για την πατρίδα. Αυτός βέβαια ήθελε να συνεχίσω να δουλεύω στην τράπεζα, οπότε η έκτακτη υπηρεσία που μου έλεγε, ήταν να μου βρει μια θέση στα γρα- Ο Λουκάς Σκιπητάρης (αριστερά) μέλος του ντουέτου Αθας και Τάρις, που στα πρώτα του χρόνια ως τραγουδιστής, είχε επιτυχία. Στα χρόνια που ακολούθησαν η υποκριτική και η σκηνοθεσία απορρόφησαν τα ενδιαφέροντα του κ. Σκιπητάρη. Πατέρας και γιος. Ο Λουκάς Σκιπητάρης, βραδιά Πρωτοχρονιάς με τα πολύχρωμα καπέλα σε κάποιο ρεβεγιόν. Για τον Ελληνοαμερικανό σκηνοθέτη, ο γιος του είναι ο καλύτερός του φίλος. Ο Λουκάς Σκιπητάρης (δεξιά) και ο Μιχάλης Σακλαρίδης, αγαπήθηκαν από τις εμφανίσεις τους, ως «Ντούο Σταρ».

5 ΣΑΒΒΑΤΟ 4 - ΚΥΡΙΑΚΗ 5 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2012 ΠΡΟΣΩΠΟ 5 Ο κ. Σκιπητάρης (πίσω δεξιά) με τους γονείς του, Νικόλαο, Βασιλική. Καθήμενοι, η γιαγιά Ευαγγελία, τα αδέλφια του, Δημήτρης, Κώστας (στις άκρες) και ο εξάδελφος, Βασίλης Βασιλειάδης. φεία της Α Στρατιάς, που ήταν στο Governors Island, απέναντι από το Αγαλμα της Ελευθερίας. Εκεί έμεινα δύο χρόνια περίπου. Εμαθα να χειρίζομαι τα παλιά, τεράστια κομπιούτερ. Ταυτόχρονα, τα βράδια δούλευα στην Αμέρικαν Εξπρές». Εκείνη την περίοδο ο Λουκάς Σκιπητάρης υπηρέτησε και στον Αμερικανικό Στρατό. Την καλλιτεχνική του καριέρα άρχισε ο Λουκάς Σκιπητάρης τραγουδώντας ελληνικά τραγούδια σαν μέλος του Duo Star. Συγκεκριμένα, είχε συνεργαστεί με έναν άλλο Ελληνα, τον Γιάννη Σακλαρίδη. «Οταν κατέβηκα στη Ν. Υόρκη έγινα μέλος της χορωδίας στην εκκλησία του Αγίου Δημητρίου, στην Αστόρια, ενώ αργότερα έγινα και χοράρχης για είκοσι χρόνια», θυμάται ο κ. Σκιπητάρης. «Ο τότε χοράρχης μας, που λεγόταν Σίμος, είχε μια αδελφή η οποία ήταν μέλος Φιλοπτώχου σε εκκλησία στο Μπρούκλιν. Μια μέρα, με ρώτησε αν ήξερα κάποιο ντουέτο που λεγόταν Μπόζης και Παρδάλης και εμφανιζόταν σε διάφορες ελληνοαμερικανικές εκδηλώσεις. Ηθελε να τους βρει για να τραγουδήσουν σε κάποια απογευματινή εκδήλωση που ετοίμαζε η Φιλόπτωχος. Σκέφτηκα, γιατί να μην πάμε εγώ και ένας φίλος μου στη χορωδία, ο Μιχάλης, που είχε ωραία φωνή βαρύτονου και έπαιζε κιθάρα. Πολλές φορές όταν βρισκόμασταν σε παρεούλα, τραγουδούσαμε ελληνικά τρα- Συνέχεια στη σελίδα 6 Για το θέατρο, την Ομογένεια, την οικογένειά σου είσαι και θα είσαι ο άριστος δάσκαλος. Αγάπη, εκτίμηση, σεβασμός και υπερηφάνεια είναι τα συναισθήματα όλων μας. Η οικογένειά σου Στιγμιότυπο από την παράσταση «Ζορμπάς» στο Μπρόντγουεϊ. Από αριστερά, Λουκάς Σκιπητάρης, Λορίν Σαράμπιαν και Αλεξ Πετρίδης.

6 6 ΠΡΟΣΩΠΟ ΕΘΝΙΚΟΣ ΚΗΡΥΞ Επάνω, ντυμένος ναύτης ο Λουκάς Σκιπητάρης (δεύτερος από αριστερά) μαζί με άλλους ηθοποιούς σε μια χαρακτηριστική σκηνή του έργου «Ποτέ την Κυριακή» στο Μπρόντγουεϊ. Κάτω, τα εξώφυλλα των προγραμμάτων δύο παραστάσεών του, στο Ελληνικό Πολιτιστικό Κέντρο στην Αστόρια. Αριστερά, από το έργο «Γιατρός με το ζόρι» και δεξιά, από τον «Τσιγκούναρο». Σκηνοθέτης και ηθοποιός επιτυχιών στη Ν. Υ. o Λουκάς Σκιπητάρης Συνέχεια από τη σελίδα 5 γούδια, όπως η Μαργαρίτα η Μαργαρώ, Βράχο-βράχο τον καημό μου, Αστα τα μαλλάκια σου και άλλα. Ο κ. Σίμος με ρώτησε αν τραγουδώ κι εγώ και του απάντησα καταφατικά. Ετσι, μου πρότεινε να πάμε εμείς στην εκδήλωση της Φιλοπτώχου για να τραγουδήσουμε. Στα γρήγορα κιόλας κάναμε με τον Μιχάλη μερικές πρόβες σε μερικά τραγούδια και πήγαμε. Φαίνεται ότι ενθουσιάστηκε μαζί μας ο κόσμος, γιατί μας ευχαρίστησαν και μας παρακάλεσαν να τραγουδήσουμε κι άλλο. Επειδή δεν ήμασταν έτοιμοι, ξανατραγουδήσαμε μερικά από τα ίδια... Οταν φεύγαμε, η υπεύθυνη της εκδήλωσης μας έδωσε από ένα φακελάκι με 100 δολάρια για τον καθένα μας. Εγώ κοίταγα τον Μιχάλη κι αυτός εμένα. Τότε εγώ πληρωνόμουν δολάρια την εβδομάδα από την Αμέρικαν Εξπρές, και ο Μιχάλης έπαιρνε κι αυτός μεροκάματο στη δουλειά του. Είπαμε ότι με το τραγούδι για λίγη ώρα πήραμε από 100 δολάρια ο καθένας. Αρα, αυτή η δουλειά έχει ψωμί και είναι και κάτι που μας αρέσει. Ετσι, γλυκαθήκαμε και αρχίσαμε εμφανίσεις ως Duo Star. Εγώ τραγουδούσα και επειδή ήθελα να συμμετέχω περισ-

7 ΣΑΒΒΑΤΟ 4 - ΚΥΡΙΑΚΗ 5 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2012 ΠΡΟΣΩΠΟ 7 Ο Λουκάς Σκιπητάρης (αριστερά), τραγουδώντας με την αξέχαστη Εύα Στηλ και τον Μιχάλη Σακλαρίδη σε κάποια εκδήλωση της Ομογένειας. Χρόνια γεμάτα νοσταλγία, χαρά, αλλά και πίκρες. σότερο, άρχισα να μαθαίνω και κιθάρα». Αυτή ήταν η πρώτη ουσιαστική επαφή του Λουκά Σκιπητάρη με τον καλλιτεχνικό χώρο. Στην πραγματικότητα η πρώτη επαφή έγινε όταν ήταν μικρός μαθητής. Θυμάται ο ίδιος: «Ηταν κάποιος κύριος Παπαμιχαήλ στη Θεσσαλονίκη που είχε το Παιδικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος. Κάναμε παραστάσεις τα Σαββατοκύριακα και παίζαμε τη Χιονάτη με τους εφτά νάνους και άλλα παρόμοια. Πηγαίναμε και στις Σέρρες και στην Κομοτηνή, για παραστάσεις. Τότε θα πρέπει να μου κόλλησε το μικρόβιο της καλλιτεχνίας». Η συνέχεια στον καλλιτεχνικό χώρο για τον Λουκά Σκιπητάρη ήλθε ως μέλος του γκρουπ «The Dolphins» με διεθνές ρεπερτόριο. Ηταν ένα πολύ επιτυχημένο μουσικό τρίο. Εμφανιζόταν εκείνο τον καιρό σε κονσέρτα σε διάφορα πανεπιστήμια και κολέγια της Αμερικής. Ο κ. Σκιπητάρης αφιέρωσε τα επόμενα τέσσερα χρόνια, σπουδάζοντας Υποκριτική με μερικούς από τους καλύτερους δασκάλους της Ν. Υόρκης, όπως είπε, και στη συνέχεια Σκηνοθεσία στο Κουίνς Κόλετζ. «Η πρώτη μου εμφάνιση σε θέατρο του Μπρόντγουεϊ του Μανχάταν, ήλθε εντελώς τυχαία, το », πρόσθεσε. «Είχα κουραστεί με το γκρουπ, γιατί εν τω μεταξύ είχα παντρευτεί και ζούσαμε συνεχώς με μια βαλίτσα στο χέρι, πότε να πάμε στο ένα μέρος και πότε στο άλλο. Δουλεύαμε συνεχώς και κάναμε καλά λεφτά, αλλά τρέχαμε από ξενοδοχείο σε ξενοδοχείο, πότε εδώ και πότε εκεί... Σκεφτόμουν ότι δεν μου άρεσε αυτή η ζωή. Ετσι, μια Συνέχεια στη σελίδα 8 Στον εξαίρετο φίλο, σκηνοθέτη και ηθοποιό ΛΟΥΚΑ ΣΚΙΠΗΤΑΡΗ Θερμά συγχαρητήρια και άπειρες ευχές για τις επιτυχίες του στον καλλιτεχνικό τομέα και για την προσφορά του στην Ομογένεια Με αγάπη και εκτίμησι Κάτια Ζάλλας - Ροζάτη Πρόεδρος και Ιδρύτρια του Ιδρύματος Ελληνικής Μουσικής ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ GREEK CULTURAL CENTER th Street, Astoria, NY Tel: info@greekculturalcenter.org Ευχαριστούμε το Λουκά Σκηπιτάρη για την πολύχρονη συνεργασία μας στις θεατρικές παραγωγές του Κέντρου Ελληνικού Πολιτισμού από το 1986 έως το 2000 στο θεατράκι της Hoyt Avenue, το πρώτο μόνιμο Θέατρο στην Αστόρια. Πιστός στην ποιότητα, με ευαισθησία και πολύ αγάπη για το θέατρο πάντα παρακολουθεί τις παραστάσεις μας. Η γνώμη του είναι σεβαστή th Avenue Brooklyn, NY RETAIL: (718) / WHOLESALE: (718) Ο Γιάννης Νικολόπουλος οικογενειακώς καθώς και το Bay Ridge Bakery συγχαίρουν τον εκλεκτό ομογενή Λουκά Σκηπιτάρη για το μεγάλο του έργο στα πολιτιστικά της Ομογένειας. Ο Λουκάς Σκηπιτάρης μας έχει χαρίσει ανεπανάληπτες θεατρικές παραστάσεις. Τον ευχαριστούμε Με εκτίμηση αναφέρουμε τα θεατρικά έργα που σκηνοθέτησε: «Μονόπρακτα» Α. Τσέχωφ 1986 «Οι Κουραμπιέδες» Γ. Χασαπόγλου 1986, «Γυάλινος Κόσμος» Τ. Γουίλιαμς 1987 «Τα Εγκαίνια» Γ. Χρυσούλη 1993 «Ο Αφελής» Δ. Ψαθά 1994 «Διακοπές στην Ουρανούπολη» Γ. Μανιώτη 1995 Three of a Kind Ιφιγένεια, Αντιγόνη, Λυσιστράτη (Αποσπάσματα) 1995 «4 Μονόπρακτα» Γιωργαράκη, Μουρσελά 1996 «Το Γιό-Γιό» Μ. Πέτρου-Βενετσάνου 1998 «Φωνάζει ο Κλέφτης» Δ. Ψαθά 1999 «Ζητείται Ψεύτης» Δ. Ψαθά Του ευχόμαστε να συνεχίσει τη δημιουργική δουλειά Το Διοικητικό Συμβούλιο του Κέντρου Ελληνικού Πολιτισμού

8 8 ΠΡΟΣΩΠΟ ΕΘΝΙΚΟΣ ΚΗΡΥΞ Μια εκφραστικότατη φωτογραφία της αλησμόνητης Μελίνας Μερκούρη με τον Λουκά Σκιπητάρη, όταν έπαιζαν μαζί στη μεγάλη θεατρική επιτυχία «Illya Darling», ή «Ποτέ την Κυριακή» στο φημισμένο Μπρόντγουεϊ. Οι δύο τους είχαν γίνει πολύ καλοί φίλοι. Σκηνοθέτης και ηθοποιός επιτυχιών στη Ν. Υ. o Λουκάς Σκιπητάρης Συνέχεια από τη σελίδα 7 μέρα ενώ περπατούσα κάπως αφηρημένα στο Μπρόντγουεϊ, έβγαινε από ένα θέατρο ο φίλος μου, ο συχωρεμένος Πάνος Βουκίδης. Με ρώτησε αν πηγαίνω κι εγώ για την οντισιόν. Δεν είχα ιδέα τι μου έλεγε και τον ρώτησα. Μου είπε ότι είναι στη Ν. Υόρκη η Μελίνα Μερκούρη με μια ομάδα καλλιτεχνών από την Ελλάδα και ετοίμαζαν να παίξουν ένα μιούζικαλ, με τίτλο Illya Darling, δηλαδή το πασίγνωστο Ποτέ την Κυριακή, στο θέατρο. Αποφάσισα να πάω και εγώ στην οντισιόν, αν και δεν είχα ακόμα ιδέα τι θα πει αυτό. Πραγματικά, πήγα, με είδαν, τραγούδησα... Ηταν και η Μελίνα εκεί, που όταν με είδε, με ρώτησε αν είμαι Ελληνας. Μου χαμογέλασε και μου έκλεισε το μάτι, εννοώντας ότι θα με βοηθήσει να πάρω τη δουλειά». Ο Λουκάς Σκιπητάρης θυμάται ότι χωρίς μουσική και χωρίς παρτιτούρα, τραγούδησε το «Ποτέ την Κυριακή» του Μάνου Χατζιδάκι. Από 100 περίπου εκείνη την ώρα υποψήφιους για διάφορες ανάγκες του έργου, οι υπεύθυνοι της παράστασης κράτησαν γύρω στους 12, μεταξύ των οποίων και αυτόν. Ο σκηνοθέτης Ζυλ Ντασέν και ο παραγωγός είχαν ήδη φέρει από την Ελλάδα τις προηγούμενες ημέρες καλλιτέχνες που είχαν πρωταγωνιστικούς ρόλους στην παράσταση. Ανάμεσα σ αυτούς ήταν ο Νίκος Κούρκουλος, ο Τίτος Βανδής και η Δέσπω Διαμαντίδου. Με κάλεσαν για δεύτερη φορά την επόμενη μέρα και τελικά με πήραν για το έργο. Αυτή ήταν και η πρώτη μου εμφάνιση σε θέατρο του Μπρόντγουεϊ». Ο κ Σκιπητάρης εντυπωσιάστηκε από την πρώτη εκείνη γνωριμία με τη Μελίνα Μερκούρη. «Σε άφηνε άφωνο», είπε. «Είχε κάτι σπινθηροβόλα μάτια, μια ζεστασιά, και όταν απευθυνόταν σε σένα, νόμιζες ότι εσύ ήσουνα το μόνο άτομο που υπήρχε στη ζωή της. Είχε μια τέτοια αυτοσυγκέντρωση σ αυτό που έκανε, σ αυτό που μιλούσε. Μετά, γίναμε καλοί φίλοι και τακτικά βγαίναμε έξω και ανταλλάσσαμε σκέψεις». Ο κ. Σκιπητάρης θυμάται ότι μια βραδιά, τρεις ώρες πριν από την παράσταση, η Μελίνα Μερκούρη είχε πληροφορηθεί ότι είχε πεθάνει ο πατέρας της. «Οι στιγμές ήταν συνταρακτικές», θυμάται ο κ. Σκιπητάρης. «Δεν ξέραμε εάν η παράσταση θα δοθεί εκείνο το βράδυ, ή όχι. Αλλά, η Μελίνα είπε ότι αισθάνεται ευθύνη για όλους και ότι η παράσταση πρέπει να δοθεί, όπως και έγινε. Εάν ήταν κανείς άλλος στη θέση της, ίσως να ακυρωνόταν η παράσταση με πολλά συνεπακόλουθα υποχρεώσεων, πάσης φύσεως. Τη βλέπαμε στα παρασκήνια να κλαίει ασταμάτητα. Δεν

9 ΣΑΒΒΑΤΟ 4 - ΚΥΡΙΑΚΗ 5 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2012 ΠΡΟΣΩΠΟ 9 μπορούσαμε να τη συνεφέρουμε. Παρά το μεγάλο πόνο, έσφιξε την καρδιά της και έπαιξε τόσο καλά εκείνο το βράδυ, ώστε όλοι έλεγαν αργότερα ότι πρέπει να ήταν μια από τις καλύτερες παραστάσεις της ζωής της». Η Μερκούρη, όπως είναι γνωστό, ήταν έντονα αντίθετη στη δικτατορία του 1967 στην Ελλάδα και αγωνίστηκε εναντίον της. «Μερικές φορές πηγαίναμε μαζί της σε διάφορα πανεπιστήμια και τραγουδούσαμε, κάναμε τηλεοπτικές εκπομπές κ.ά. αντιχουντικού χαρακτήρα», είπε ο κ. Σκιπητάρης. Εντύπωση του έκανε και ο μεγάλος Ελληνας συνθέτης, Μάνος Χατζιδάκις, που ήταν εκείνο τον καιρό στη Ν. Υόρκη, αφού η μουσική του έργου ήταν δική του. «Κάναμε πρόβες και σε κάτι καινούργια τραγούδια που είχε. Μάλιστα μου έλεγε να πάω στην Ελλάδα και θα με βοηθούσε να κάνουμε μαζί κάτι στο θέατρο και τον κινηματογράφο», είπε ο κ. Σκιπητάρης. Οταν τελείωσε το έργο «Illya Darling», που διήρκεσε ένα χρόνο περίπου στο Μπρόντγουεϊ, γίνονταν ακροάσεις για το ανέβασμα του άλλου θεατρικού έργου, «Ζορμπάς», που σκηνοθέτησε ο Χάρολντ Πρινς. Από το γραφείο του τελευταίου, ειδοποίησαν τον κ. Σκιπητάρη. Πήγε και τραγούδησε, αλλά και διάβασε δοκιμαστικά ένα κείμενο, ως υποψήφιος για ρόλο ηθοποιού. «Ξαφνικά, βλέπω αυτό τον διάσημο σκηνοθέτη που με άκουγε, να πετιέται όρθιος, φωνάζοντας με ενθουσιασμό αυτόν θέλω, αυτός είναι ο καλύτερος για το έργο. Μου έδωσε πρωταγωνιστικό ρόλο, εκείνο του δασκάλου, που επισκέπτεται την Ελλάδα, ερωτεύεται τη χήρα και γίνεται κατά κάποιο τρόπο, ο μαθητής του Ζορμπά». Ο Λουκάς Σκιπητάρης πρόσθεσε, βάζοντας τα γέλια: «Η ικανοποίησή μου δεν περιγράφεται. Νόμιζα αυτή τη φορά ότι θα γίνω Μπρόντγουεϊ σούπερσταρ! Αλλά, η χαρά μου δεν διήρκεσε πολύ. Γιατί την τρίτη μέρα πριν από τις πρόβες, μου τηλεφώνησαν ότι είμαι πάρα πολύ καλός ηθοποιός, ότι με θέλουν στο έργο, αλλά ο σκηνοθέτης άλλαξε Συνέχεια στη σελίδα 11 Αξέχαστες εμφανίσεις του Λουκά Σκιπητάρη με τη Μελίνα Μερκούρη. Επάνω, τραγουδώντας εναντίον της χούντας στην Ελλάδα. Κάτω, σε στιγμιότυπο από το «Illya Darling». Δίπλα στον κ. Σκιπητάρη (τρίτος από αριστερά), μεταξύ άλλων, οι: Τίτος Βανδής και Νίκος Κούρκουλος. Συγχαίρωτοναγαπητόφίλο ΛουκάΣκηπιτάρη για την αναγνώριση της πολύτιμης προσφοράς του στα πολιτιστικά δρώμενα της Ομογένειας. Λουκάσ'ευχαριστούμε Γεωργία Νομικού Συγχαρητήρια και θερμές ευχές στον καλό μας οικογενειακό φίλο ΛΟΥΚΑ ΣΚIΠHΤΑΡΗ για την απαράμιλλη προσφορά του στο θέατρο και στην Ομογένεια. Με αγάπη Οικογένεια Βατσικούρα

10 10 ΕΘΝΙΚΟΣ ΚΗΡΥΞ Στο επόμενο Περιοδικό Σάββατο 11 Αυγούστου 2012 Αφιέρωμα στον Ανδρέα Τρέλλη Ο οικογενειάρχης, ο επιχειρηματίας, ο εθελοντής που κοσμεί το Νιου Χαμσάιρ ΔΩΡΕΑΝ MAZI ME TON «ΕΘΝΙΚΟ ΚΗΡΥΚΑ»

11 ΣΑΒΒΑΤΟ 4 - ΚΥΡΙΑΚΗ 5 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2012 ΠΡΟΣΩΠΟ 11 Σκηνοθέτης και ηθοποιός επιτυχιών στη Ν. Υ. o Λουκάς Σκιπητάρης Συνέχεια από τη σελίδα 9 γνώμη, γιατί φαίνομαι πολύ νέος για το ρόλο. Μου έδωσαν άλλο ρόλο, αλλά μπορούσα να είμαι αντικαταστάτης του ηθοποιού, που τελικά έπαιξε τον ρόλο του δασκάλου». Το έργο αυτό συνετέλεσε στο πώς άρχισε να βλέπει τη ζωή, γενικά, ο Λουκάς Σκιπητάρης, όπως ο ίδιος τόνισε. «Ηταν ένα τραγούδι που έλεγε ότι όταν ο Ζορμπάς περνούσε από ένα περιβόλι είδε έναν γέροντα να φυτεύει ένα δέντρο. Τον ρώτησε γιατί το κάνει αυτό, αφού στην ηλικία που βρίσκεται, το ένα του πόδι είναι στον τάφο. Και ο γέροντας του απάντησε ότι ζει σαν να μην υπάρχει τέλος στη ζωή του. Τότε και ο Ζορμπάς του είπε ότι κι αυτός ζει όσο καλύτερα μπορεί, σαν να πρόκειται να πεθάνει το επόμενο λεπτό. Αυτό άφησε μια τρομερή εντύπωση στη συνείδησή μου, γιατί αν δεν ζούμε την κάθε στιγμή μας όσο πιο ζωντανά, πιο τίμια, πιο ειλικρινά, πιο καλά μπορούμε, χάνουμε πολλά. Δεν ξέρουμε τι φέρνει το επόμενο λεπτό της ώρας». Από τότε ο κ. Σκιπητάρης έκανε καλές φιλίες με ξένους καλλιτέχνες, πολλές από τις οποίες διατηρεί μέχρι σήμερα. Δεν άργησε να καταλάβει ο κ. Σκιπητάρης ότι οι εμφανίσεις στο Μπρόντγουεϊ, δεν διαρκούν για πάντα, και ότι έχουν κάποιο τέλος και πρέπει να αναζητηθεί άλλη δουλειά. «Αντιλήφθηκα ότι σαν ηθοποιός στο αμερικανικό θέατρο, θα είχα πρόβλημα», υπογράμμισε. «Γιατί φαινόταν ακόμα η ελληνική προφορά στα Αγγλικά μου. Θα μπορούσα να εμφανιστώ σε έργο στο οποίο θα υπήρχε κάποιο ελληνικό χρώμα. Επρεπε λοιπόν να αλλάξω. Είχα κάποιο φίλο συγ- Φροντισμένο από τους γονείς του παιδάκι ο μικρός Λουκάς στη Θεσσαλονίκη. Οι εμφανίσεις του στην τηλεόραση άρχισαν όταν ο καλλιτεχνικός του πράκτορας του ζήτησε να βγάλει φωτογραφίες για να δοθούν σε σταθμούς και παραγωγούς εκπομπών. Ο κ. Σκιπητάρης άρχισε να σκηνοθετεί το 1971 στο «Gate Theatre» της Ν. Υόρκης. Η σκηνοθετική του δουλειά εντός και εκτός Ν. Υόρκης, καθώς και στην Ελλάδα, αριθμεί δεκάδες έργων και περιλαμβάνει παραγωγές αρχαίας τραγωδίας και έργων του Αντον Τσέχωφ, Τένεσι Ουίλιαμς, Μπέρναρντ Σο, Νιλ Σάιμον, Ντέιβιντ Ράντκιν, Ιρα Λέβιν και άλλων. Στο «Alice Tully Hall» του Λίνκολν Σέντερ σκηνοθέτησε την παγκόσμια πρεμιέρα του ορατόριου «Ερωτόκριτος», παραγωγής του Ελληνικού Θεάτρου Ν. Υόρκης του Γιάννη Σιμωνίδη, ενώ ως παραγωγός-σκηνοθέτης του «La-Ma Summer Musical Theater» σκηνοθέτησε μεταξύ άλλων τις μουσικές υπερπαραγωγές «Oklahoma», «Carousel» και «West Side Story». Δυσάρεστη είναι η ανάμνηση που έχει, ο κ. Σκιπητάρης, από το πρώτο θεατρικό έργο που σκηνοθέτησε. «Ημασταν σε θέατρο Οφ Μπρόντγουέι στην 8η Οδό και 2η Λεωφόρο του Μανχάταν και το έργο αναφερόταν στη ζωή του προέδρου Νίξον», θυμάται ο ομογενής καλλιτέχνης. «Δούλεψα πάρα πολύ σκληρά με τον συγγραφέα για να φέρουμε το έργο σε μια καλή μορφή. Είχα πάρα πολλές ελπίδες και έλεγα ότι μ αυτό το έργο θα αναδειχτώ και θα γίνω περιζήτητος σκηνοθέτης. Το έργο ανέβηκε, αλλά όλες οι θεατρικές κριτικές το κατακεραύνωσαν με τα πιο αρνητικά σχόλια. Ομως, οι κριτικοί αναφέρονταν στο σύνολο του έργου. Αντίθετα, σε ό,τι αφο- Συνέχεια στη σελίδα 12 Τρεις καλόγεροι στη μεγάλη θεατρική επιτυχία «Ζορμπάς» που άφησε εποχή στο Μπρόντγουεϊ. Ο Λουκάς Σκιπητάρης, αριστερά. γραφέα που είχε γράψει ένα έργο και μου πρότεινε να το σκηνοθετήσω εγώ. Το ανέλαβα, οπότε αποφάσισα να σπουδάσω και σκηνοθεσία. Γιατί ενώ στην υποκριτική η προφορά παίζει μεγάλο ρόλο και είναι περιορισμένοι οι ρόλοι που θα πάρει κάποιος, στη σκηνοθεσία είναι κατά κάποιο τρόπο προτέρημα, γιατί λένε ότι είσαι σκηνοθέτης από την Ευρώπη... Οπότε σπούδασα και Υποκριτική και Σκηνοθεσία. Δάσκαλός μου στην Υποκριτική ήταν ο φημισμένος Γουόρεν Ρόμπερτσον, κοντά στον οποίο έμεινα για 12 περίπου χρόνια». Το 1978, ο Λουκάς Σκιπητάρης ίδρυσε το «Acting Place», ένα μόνιμο θεατρικό εργαστήρι για την κατάρτιση επαγγελματιών ηθοποιών. «Είχαμε μια ειδική μέθοδο στην Υποκριτική, που ασχολείτο περισσότερο με το πώς να ξεπεραστούν, κατά κάποιο τρόπο, όλα τα εμπόδια τα οποία κρατούν τον ηθοποιό από τη δημιουργική έκφραση που έχει μέσα του», είπε. «Τα εμπόδια αυτά μπορεί να είναι ψυχολογικά, σωματικά, διάφοροι φόβοι κ.ά. Γίναμε πολύ καλοί φίλοι με τον Ρόμπερτσον. Πήγαμε Ρωσία και αλλού και ασχοληθήκαμε πολύ περισσότερο με τη διδαχή της Υποκριτικής και της Σκηνοθεσίας», πρόσθεσε. Περίπου εκείνον τον καιρό άρχισε ο Λουκάς Σκιπητάρης και τις τηλεοπτικές του εμφανίσεις. Εγινε γνωστός από συνεχιζόμενους ρόλους του στις τηλεοπτικές σειρές «As the world turns», «The Andros Targets», «The Guiding Light» και «One life to live». Παρουσιάστηκε επίσης στο «The Late Show» με τον Ντέιβιντ Λέτερμαν, καθώς και στο «Law and Order» και «Criminal Intent». Αρχοντική εμφάνιση είχαν οι γονείς του Λουκά Σκιπητάρη, Νικόλαος και Βασιλική, που έδωσαν καλές αρχές στα παιδιά τους.

12 12 ΠΡΟΣΩΠΟ ΕΘΝΙΚΟΣ ΚΗΡΥΞ Σκηνοθέτης και ηθοποιός επιτυχιών στη Ν. Υ. o Λουκάς Σκιπητάρης Συνέχεια από τη σελίδα 11 ρούσε τη σκηνοθεσία του έργου, που έκανα εγώ, οι κριτικές ήταν οι μόνες ευνοϊκές. Μάλιστα, ο κριτικός των Τάιμς της Νέας Υόρκης είχε γράψει ότι ευτυχώς που ο σκηνοθέτης βοήθησε λίγο, αλλά και ιδιοφυία εάν ήταν ο σκηνοθέτης, το ίδιο το έργο ήταν τόσο κακό, που δεν μπορούσε να το σώσει τίποτα». Μετά από πέντε παραστάσεις, το έργο σταμάτησε. «Τόσο πολύ στενοχωρήθηκα από τις κριτικές», συμπλήρωσε ο κ. Σκιπ η τ ά ρ η ς, «ώστε κλείστηκα για μήνες στο σπίτι μου, μη θέλοντας να δω κανένα. Για ντεμπούτο, ήταν τρομερή η αποτυχία. Ηταν από τις χειρότερες αναμνήσεις της ζωής μου». Η πρώτη του θεατρική επαφή με τον Ελληνισμό της Αμερικής ήταν στη Ν. Υόρκη με το Κέντρο Ελληνικό Πολιτισμού (ΚΕΠ) στο οποίο σκηνοθέτησε αρκετά έργα. Περισσότερο γνωστός στην Ομογένεια έγινε τα τελευταία χρόνια με τις παραστάσεις στο αρχιεπισκοπικό Ελληνικό Πολιτιστικό Κέντρο που οργάνωσε ο οργανισμός Theatron Inc. τον οποίο ο ίδιος ίδρυσε και στον οποίο εξακολουθεί να είναι εκτελεστικός και καλλιτεχνικός διευθυντής. Πολλοί ομογενείς συζητούν ακόμα με μεγάλο ενδιαφέρον και νοσταλγία τις επιτυχίες των έργων «Ο Τσιγκούναρος», «Ο μαμάκιας», «Χαμογελάστε, παρακαλώ», «Παρασκευή και δέκα τρεις», «Θα σε κάνω βασίλισσα» κ.ά. Οι παραστάσεις εκείνες θύμιζαν, όπως συχνά λεγόταν, θέατρα της Αθήνας και τα εισιτήρια ήταν σχεδόν πάντα προπωλημένα, ενώ οι θεατές έρχονταν όχι μόνο από όλη τη Ν. Υόρκη, αλλά και από τις γειτονικές πολιτείες. Ο θεατρικός οργανισμός Theatron Inc ιδρύθηκε με σκοπό τη διάδοση της ελληνικής κουλτούρας, παράλληλα με την προσφορά θεάτρου καλύτερης ποιότητας. Για την Ομογένεια, ο κ. Σκιπητάρης δεν κρύβει κάποια απογοήτευσή του για διάφορους φορείς και ομογενείς οικονομικά δυνάμενους να βοηθήσουν τέτοιες προσπάθειες. «Ο οργανισμός μας άρχισε με μεγάλους στόχους», είπε. «Η μεγάλη ελληνική Ομογένεια της Αμερικής πίστευα ότι θα μπορούσε να έχει ένα θέατρο διαμάντι το οποίο θα ήταν σε θέση να προσκαλεί ακόμα και το Εθνικό Θέατρο Ελλάδος. Θα μπορούσαν να γίνονται ανταλλαγές θιάσων, να υπάρχει ένα μεγαλοπρεπές κτίσμα της Ομογένειας που θα αντιπροσωπεύει την Ελλάδα, όπως της αξίζει. Ο αρχικός μας προϋπολογισμός για ένα τέτοιο έργο, ήταν 15 εκατομμύρια δολάρια. Σκεφθήκαμε ότι θα μπορούσαν να Ιστορική φωτογραφία. Οι Ελληνες ηθοποιοί που έπαιξαν στο έργο «Illya Darling», ή «Ποτέ την Κυριακή», στο Μπρόντγουεϊ, μαζί με τον Μάνο Χατζιδάκι (όρθιο δεξιά). Πίσω, οι: Δέσπω Διαμαντίδου, Μελίνα Μερκούρη, Νίκος Κούρκουλος και Μαρία Στράτιν. Διακρίνονται επίσης, οι: Λουκάς Σκιπητάρης (κάτω δεξιά), Θεώνη Βαλιώτη, Στηβ Λάρδας και Χάρης Καλκάνης.

13 ΣΑΒΒΑΤΟ 4 - ΚΥΡΙΑΚΗ 5 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2012 ΠΡΟΣΩΠΟ 13 Τρεις γενιές. Ο παππούς Λουκάς Σκιπητάρης, μπροστά, ο γιος, Νικόλαος και ο μικρός εγγονός, Λουκάς. βοηθήσουν μερικοί Ελληνοαμερικανοί εκατομμυριούχοι. Αλλά, δεν υπήρξε καμία ανταπόκριση ούτε από μεγάλους, ούτε από μικρούς οργανισμούς. Τότε, μειώσαμε τον προϋπολογισμό στο ένα εκατομμύριο, με τη σκέψη να μπορέσουμε να αρχίσουμε χαμηλά και να ανέβουμε αργότερα πιο ψηλά. Αλλά ούτε και τότε υπήρξε ενδιαφέρον. Η απογοήτευσή μου δεν είναι προς το πλατύ κοινό, γιατί αυτό υποστήριξε με τη συνεχή του παρουσία τις παραστάσεις μας. Γι αυτό το ευρύτερο κοινό της Ομογένειας, είμαι όχι μόνο πάρα πολύ ευχαριστημένος, αλλά ευγνώμων. Μάλιστα, μεταξύ του κοινού αυτού στις παραστάσεις, υπήρξαν δωρητές που έστελναν 100 δολάρια, 250, ορισμένοι μάλιστα, Δίχως έστω και τη μικρή αυτή υποστήριξη, θα ήταν αδύνατον να βγάλουμε εκείνες τις παραστάσεις, το μέσος κόστος της κάθε μιας από τις οποίες ήταν δολάρια. Ισως, οι μεγάλοι οργανισμοί που δεν βοήθησαν, να μην ενδιαφέρονται τόσο πολύ για την ελληνική γλώσσα. Βοήθεια είχαμε από την ελληνική κυβέρνηση η οποία με Το καλλιτεχνικό τρίο «The Dolphins» με τον Λουκά Σκιπητάρη, αριστερά. Στη μέση, η Βάρντα Κάρνη και δεξιά ο Μιχάλης Σακλαρίδης. Χρόνια γεμάτα όνειρα για το μέλλον. υπουργό τον Ευάγγελο Βενιζέλο επί ΠΑΣΟΚ, μας είχε δώσει δολάρια για την Απολογία του Σωκράτη». Το τηλέφωνο του οργανισμού «Theatron», είναι (718) Υπάρχει επίσης ιστοσελίδα με διάφορες χρήσιμες πληροφορίες: Ο κ. Σκιπητάρης υποστηρίζει ότι στο χώρο του θεάτρου οι δυνάμεις της Ομογένειας είναι περιορισμένες. «Εάν, για παράδειγμα, κάνεις κάτι αποκλειστικά ελληνόφωνο, η γλώσσα σιγά-σιγά φθείρεται», τόνισε. «Δεν μπορούμε να περιμένουμε ότι ο Ελληνοαμερικανός της τρίτης και της τέταρτης γενιάς θα αντιλαμβάνεται τη γλώσσα, όπως εκείνος της πρώτης γενιάς, Μετά, αν υποθέσουμε ότι χρειάζονται σε ένα έργο χαρακτήρες μεσήλικες, είναι δύσκολο να βρεθούν ομογενείς ηθοποιοί αυτής της ηλικίας. Στο αμερικανικό θέατρο, κινηματογράφο και τηλεόραση, πάντως, έχουμε πάρα πολλούς και καλούς καλλιτέχνες που διαπρέπουν». Ο Λουκάς Σκιπητάρης μιλά με αγάπη, εκτίμηση και θαυμασμό για την σύζυγό του, Πέγκυ. Είναι γεννημένη στην Αμερική και ήταν καθηγήτρια Αγγλικών ως δεύτερη γλώσσα. «Η Πέγκυ είναι ο στυλοβάτης της ζωής μου», είπε με συγκίνηση στη φωνή. «Μου συμπαραστάθηκε σε όλα. Γιατί στη ζωή του κάθε καλλιτέχνη, υπάρχουν και εποχές ισχνών αγελάδων, που λέμε... Η Πέγκυ ήταν συνέχεια δίπλα μου. Σε περίπτωση που δεν δούλευα εγώ, αυτή είχε τη δουλειά της και έτσι είχαμε μια βάση. Είναι μια γυναίκα τρομερά δυναμική που μου συμπαραστάθηκε σε πολύ δύσκολες στιγμές της ζωής μου. Είμαστε παντρεμένοι πολλά χρόνια και κάθε μέρα ο δεσμός ανανεώνεται περισσότερο. Εχουμε πολλά ίδια ενδιαφέροντα. Εάν υπήρχαν στον κόσμο πολλές γυναίκες που να έμοιαζαν στην Πέγκυ, σίγουρα ο κόσμος θα ήταν πολύ καλύτερος». Καμάρι και υπερηφάνεια για τον κ. Σκιπητάρη και την σύζυγό του, είναι ο γιος τους, Δρ. Νικόλαος Σκιπητάρης και ο εγγονός τους απ αυτόν, Λουκάς, τεσσάρων χρονών. «Ο Λουκάκος, όπως τον λέω εγώ, είναι το σημαντικό πρόσωπο που με έκανε να πω, ότι αρκετά δούλεψα στη ζωή μου και τώρα ας απολαύσω τον εγγονό μου και όλη μου την οικογένεια», τόνισε. «Ο γιος μου ο Νίκος είναι ο καλύτερός μου φίλος. Δεν υπάρχει τίποτα, που να διστάζω να το συζητήσω με τον Νίκο. Με καταλαβαίνει πριν ακόμα του μιλήσω. Είναι ένας καταπληκτικός άνθρωπος, αλλά και ένας εξαίρετος επιστήμονας στο χώρο της Ιατρικής, όπως όλοι μου λένε. Πραγματικά, είμαι πολύ υπερήφανος γι αυτόν».

14 14 ΥΓΕΙΑ Οι ιατρικές «παρενέργειες» του καύσωνα ΕΘΝΙΚΟΣ ΚΗΡΥΞ DR. Γεωργίου Δ. Ντάγγα* Παρότι πάντα αναμένουμε το καλοκαίρι για κάποια ξεκούραση, αμέσως μόλις έρθει μας απασχολεί μην έχει καύσωνα! Και φαίνεται πως εφέτος έχουν έρθει, και μάλλον θα συνεχιστούν, αρκετά κύματα καύσωνα τόσο στην Αμερική όσο και την Ελλάδα. Πέρα από τις προσωπικές αντιλήψεις του καθενός για τον καιρό, υπάρχουν και αρκετές ιατρικές «παρενέργειες» του καύσωνα. Δεν είναι μόνο οι προφανείς δερματολογικές ασθένειες όπως εγκαύματα, καρκίνοι κ.λπ. λόγω της έκθεσης στον ήλιο, αλλά και πολλά καρδιο-αγγειακά συμβάματα. Επίδραση σε φυσιολογικά άτομα Κατ αρχήν οφείλουμε να αναγνωρίσουμε ότι ακόμη και άτομα χωρίς κανένα ιατρικό πρόβλημα αντιμετωπίζουν κάποιες (και μάλιστα αρκετές) καρδιαγγειακές επιδράσεις λόγω κύματος καύσωνα. Αυτές αυξάνονται και εντείνονται με την ένταση και τη διάρκεια των υψηλών θερμοκρασιών του περιβάλλοντος. Ο οργανισμός μας είναι φτιαγμένος κατά τέτοιο τρόπο ώστε να μπορεί να διατηρεί όσο γίνεται περισσότερο την εσωτερική του κατάσταση, με βάση τη λεγόμενη αρχή της «ομοιόστασης». Με την έκθεση του σώματος σε υψηλές θερμοκρασίες ανάμεσα σε πολλά άλλα, δημιουργείται σημαντική εφίδρωση με συνακόλουθη απώλεια υγρών αλλά και διαταραχές ηλεκτρολυτών καθώς με τη λήψη νερού λόγω της δίψας αναπληρώνουμε κάποιον όγκο των χαμένων υγρών αλλά όχι και όλα τα μικρά χημικά μόρια που κυκλοφορούν στο αίμα ως απαραίτητα συστατικά. Αυτό επιτείνεται και λόγω της συνηθισμένης μείωσης της διατροφής η οποία κατά ένα μέρος δημιουργείται και λόγω της αυξημένης πρόσληψης νερού και δημιουργίας «αισθήματος κορεσμού». Ως γνωστόν η σημαντική ενυδάτωση είναι κύριο συστατικό όλων των τύπων διαίτης με στόχο τη μείωση του σωματικού βάρους για τον ίδιο ακριβώς λόγο. Επίσης παρατηρείται σημαντικού βαθμού αγγειοδιαστολή, γεγονός το οποίο μειώνει ιδιαίτερα την περιφερική αντίσταση στη ροή του αίματος με αποτέλεσμα τη μείωση της αρτηριακής πίεσης. Ολοι ξέρουμε τις ζαλάδες. Αυτές δημιουργούνται λόγω της πτώσης της πίεσης. Αλλά και τους πονοκεφάλους. Αυτοί σχετίζονται με την αγγειοδιαστολή των αγγείων του εγκεφάλου που κατά κάποιον τρόπο δημιουργούν μικροσυμπίεσή του μέσα στο κρανίο. Σε συνδυασμό με την απώλεια υγρών και ηλεκτρολυτών (την κοινώς αναφερόμενη κατά κάποιο τρόπο «αφυδάτωση»), η επιμένουσα πτώση της πίεσης ακόμη και χωρίς να φτάνει σε σημείο να εκδηλώνεται ως ζάλη, δημιουργεί μια σχετική ταχυσφυγμία στην προσπάθεια του οργανισμού να διατηρήσει σταθερή την καρδιακή παροχή. Ορισμένοι άνθρωποι μπορεί να αισθάνονται τις ταχυπαλμίες, ενώ άλλοι όχι. Ολοι όμως αισθάνονται τις επιδράσεις αυτών των αιμοδυναμικών διαταραχών μετά το φαγητό! Κατά την πέψη αυξάνεται φυσιολογικά η κυκλοφορία στο στομάχι και το έντερο ώστε να απορροφηθούν οι τροφές. Κατά συνέπεια μειώνεται κάπως η παροχή αίματος προς άλλα μέρη του σώματος. Σε καταστάσεις υπερθέρμανσης δεν υπάρχουν όμως αρκετά αποθέματα στην κυκλοφορία για τέτοιες ρυθμίσεις. Κατά συνέπεια η πέψη γίνεται σιγά (οπότε διαρκεί και περισσότερο) και η σχετική μείωση της παροχής αίματος στον εγκέφαλο μάλλον δημιουργεί κάποια υπνηλία. Σε υπέρβαρα άτομα μπορεί να δημιουργούνται και αναπνευστικές δυσφορίες. Με άλλα λόγια, το βαρύ μεσημβρινό γεύμα μέσα στο κατακαλόκαιρο ακολουθείται από παρατεταμένη βαρυστομαχιά και ραστώνη. Είναι σημαντικό να προσέχει κανείς να μην τον πάρει ο ύπνος στην ύπαιθρο γιατί τότε θα προστεθούν επιπλέον τα εγκαύματα και η ηλίαση! Επίδραση σε Καρδιοπαθείς Είναι προφανές ότι όλα τα παραπάνω αποτελούν σημαντικά προβλήματα σε άτομα με νόσους καρδιάς ή αγγείων ιδίως εάν ακολουθούν φαρμακευτική αγωγή. Κατ αρχήν όλα αυτά τα άτομα έχουν περιορισμένες αιμοδυναμικές εφεδρείες σε σχέση με τα φυσιολογικά άτομα. Η αφυδάτωση, η πτώση της πίεσης, η αγγειοδιαστολή, η ταχυπαλμία κλπ μπορεί να εμφανίζονται πιο απότομα και να προκαλούν συχνότερα ή εντονότερα συμπτώματα παρόμοιου τύπου με τα παραπάνω. Με άλλα λόγια η πιθανότητες υπότασης και λιποθυμίας, ταχυ-αρρυθμιών, καρδιακής ανεπάρκειας και συγκοπτικών επεισοδίων είναι σχετικά συχνότερες, και οι συνήθεις ζαλάδες, βαρυστομαχιές, ταχυπαλμίες, αναπνευστικές δυσφορίες είναι ιδιαίτερα αυξημένες και έντονες σ αυτά τα άτομα. Είναι δυνατόν όμως να παρουσιάζονται και άλλου τύπου προβλήματα. Ως γνωστόν όλα είναι ως ένα βαθμό αλληλένδετα στον οργανισμό μας. Ατομα με παθήσεις καρδιάς και αγγείων μπορεί να έχουν και άδηλες διαταραχές άλλων συστημάτων. Αυτές οι τελευταίες είναι δυνατό να γίνουν για πρώτη φορά αντιληπτές κατά τη διάρκεια μιας καταστάσεως «στρες» όπως είναι και η έκθεση σε παρατεταμένο καύσωνα. Μπορεί να περιλαμβάνουν ζαχαρώδη διαβήτη, ηπατικές διαταραχές και νεφρική ανεπάρκεια. Και οι τρεις αυτές κατηγορίες μπορεί να επιταθούν τόσο από το γεγονός ότι δεν έχουν επισημανθεί νωρίτερα στον ασθενή ώστε να αναγνωρίζει πιθανά προβλήματα, όσο και από το γεγονός ότι πολλά καρδιαγγειακά φάρμακα μπορεί να έχουν αυξημένη τοξικότητα λόγω αυτών των εξωκαρδιακών διαταραχών. Παραδείγματος χάριν, αρκετά διουρητικά ανθυπερτασικά φάρμακα ίσως επιτείνουν τον προ-διαβήτη και τη νεφρική ανεπάρκεια, αλλά και αρκετά αντιλιπιδαιμικά φάρμακα ίσως επιτείνουν ηπατικές δυσλειτουργίες. Η «αφυδάτωση» επιτείνει απευθείας όλες τις παραπάνω διαταραχές. Οι αναιμίες συχνά δημιουργούν

15 ΣΑΒΒΑΤΟ 4 - ΚΥΡΙΑΚΗ 5 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2012 ΥΓΕΙΑ 15 ταχυπαλμίες και σχετική καρδιακή ανεπάρκεια, καταστάσεις οι οποίες επιτείνονται κατά τον καύσωνα. Τα αναπνευστικά νοσήματα επιβαρύνουν ιδιαίτερα την καρδιά κατά τον καύσωνα, ιδίως σε άτομα υπέρβαρα ή σε άτομα με υπνική άπνοια. Επιπλέον, υπάρχει και μια συνεχής αλληλεπίδραση νευρικού συστήματος με όλα τα παραπάνω όργανα («γενική εποπτεία» κατά κάποιον τρόπο). Αλλά όπως επισήμανα νωρίτερα, ο καύσωνας δημιουργεί και μια ραστώνη που προφανώς επηρεάζει όλες τις εγκεφαλικές και νευρικές λειτουργίες με συχνά απρόβλεπτες συνέπειες στις επιμέρους λειτουργίες των άλλων οργανικών συστημάτων. Με βάση τα παραπάνω, είμαστε λοιπόν χαμένοι από χέρι με τον παραμικρό καύσωνα; Οχι βέβαια, αν είμαστε προσεκτικοί. Τι πρέπει να προσέχουμε Ολοι πρέπει να ξέρουμε λίγα πράγματα για τους σχετικούς κινδύνους ώστε να είμαστε σε θέση να αναγνωρίζουμε νωρίς τα προβλήματα ή να τα αποφεύγουμε. Κατ αρχήν πρέπει να φροντίζουμε για τη βέλτιστη ενυδάτωση και τη διατροφή με λαχανικά και φρούτα καθώς περιέχουν όχι μόνο νερό αλλά και βιταμίνες και χρήσιμες μικροουσίες που το απλό πόσιμο νερό δεν έχει. Επίσης να αποφεύγουμε τα μεγάλα βαριά γεύματα. Αλλά και να μη σχεδιάζουμε παρατεταμένη οδήγηση μετά τα γεύματα μέσα στη ζέστη. Αντιθέτως να φροντίζουμε για κάποιο διάστημα ξεκούρασης σε σκιερό μέρος μετά το κάθε γεύμα. Προφανώς πρέπει να αποφεύγουμε τη σωματική εξάσκηση ιδίως στον ήλιο (λ.χ. κολύμβηση, βουτιές, ρακέτες, σερφ, σκι) αμέσως μετά το γεύμα και για 2-3 ώρες. Ατομα που πάσχουν από καρδιαγγειακές νόσους ή υπέρταση, θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικά σε όλα τα παραπάνω σημεία αλλά και την εξασφάλιση χώρων διαμονής και ξεκούρασης με καλό κλιματισμό. Επίσης θα πρέπει να συζητούν με το γιατρό τους τα σχέδιά τους για τον τόπο διακοπών, να τον πληροφορούν για πιθανές συνθήκες καύσωνα και να λαμβάνουν οδηγίες για την απαραίτητη τροποποίηση της φαρμακευτικής θεραπείας που ακολουθούν. Παραδείγματος χάριν να εξετάζουν την ανάγκη να μειώνουν τη δόση ή τον αριθμό των ανθυπερτασικών φαρμάκων είτε των διουρητικών και να συζητούν την ανάγκη να σταματούν αντιλιπιδαιμικά φάρμακα κατά τις ημέρες καύσωνα. Αυτό δίνει τη δυνατότητα στο γιατρό να αναφερθεί και σε υποκλινικές ως τότε διαταραχές οι οποίες ως τότε ίσως δεν έχρηζαν αντιμετώπισης ή και απλής συζήτησης με τον ασθενή. Αυτές κυρίως περιλαμβάνουν τον προ-διαβήτη και τη νεφρική δυσλειτουργία σε αρχικά στάδια («ελαφρά» νεφρική ανεπάρκεια) λόγω της αποκλειστικής διερεύνησής τους με αιματολογικές εξετάσεις χωρίς να αισθάνεται τίποτα απολύτως ο ασθενής υπό κανονικές κλιματολογικές συνθήκες. Επίσης να υποβάλλονται σε τακτικές εξετάσεις εάν κάνουν παρατεταμένες διακοπές σε θερμό κλίμα, και να προσέχουν ιδιαίτερα το επίπεδα των αντιπηκτικών τύπου ουαρφαρίνης (COUMADIN, SINTROM κ.ά.) καθώς η δράση τους μπορεί να επιταθεί λόγω αλλαγής των διατροφικών συνηθειών, αλληλεπιδράσεων και ηπατικών διαταραχών. Τέλος, όλα τα παραπάνω ισχύουν σε εκθετικό βαθμό για τους υπερήλικες (όπως κανείς θέλει να ορίζει αυτήν την ηλικιακή κατηγορία, τέλος πάντων...) καθώς σταδιακά εμφανίζουν γενικότερες απώλειες εφεδρειών σε όλα τα οργανικά συστήματα και είναι ιδιαίτερα ευαίσθητα άτομα στον καύσωνα, τις πολυπαραγοντικές αλληλεπιδράσεις και την πολυφαρμακία. Κατά τα λοιπά, καλό καλοκαίρι! * Ο Καθηγητής Γεώργιος Δ. Ντάγγας είναι ειδικός στις επεμβάσεις καρδιάς και αγγείων και είναι Διευθυντής Καρδιαγγειακής Καινοτομίας στο Ιατρικό Κέντρο MOUNT SINAI το οποίο έχει δυο νοσοκομεία, με έδρα το Μανχάταν (1190 5th Avenue, ground floor) και την Αστόρια ( th Drive, 3rd floor). Τηλέφωνα επικοινωνίας: και Φαξ: ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΑΛΕΞΙΑΔΗΣ, MD Ιατρός Ωτορινολαρυγγολόγος Νευροθεραπεία xρόνιων παθήσεων αυτιών Ο Ωτορινολαρυγγολόγος Γεώργιος Αλεξιάδης αποφοίτησε το 1994 από το Νew York University. Εκανε την πρακτική του εξάσκηση το 2000 στο ίδιο νοσοκομείο και το 2002 το Fellowship όπου ειδικεύτηκε στην Νευροτολογία. Συνεργάζεται με το ΝΥΕΕ ως Ωτολόγος/Νευροτολόγος, ειδικευμένος στην απώλεια ακοής, μολύνσεις, βόμβοι και όγκοι αυτιών. Δέχεται και στα δύο του ιατρεία: nd Avenue, Suite 110, New York, NY Second Avenue, 9th Floor, New York, NY Tηλ.: (646) Ωρες ιατρείου: Δευτέρα 9 π.μ μεσημέρι Τρίτη 9 π.μ. - 4:30 μ.μ. Πέμπτη 1μ.μ. - 4:30μ.μ. Παρασκευή 8:30 π.μ μεσημέρι Δεκτές οι κυριότερες ασφάλειεs: United, Oxford, Cigna, BC/BS, Aetna, Medicare

16 16 ΕΘΝΙΚΟΣ ΚΗΡΥΞ Προμηθευτείτεταβιβλίασαςαπότον«Ε.Κ.» Ιστορικά Δοκίμια Ταξιδιωτικά Μελέτες Μυθιστορήματα ΛΕΝΑ ΜΑΝΤΑ Οσο αντέχει η ψυχή ΔΕΛΤΙΟ ΠΑΡΑΓΓΕΛΙΑΣ ΤΗΛ.: (718) ΦΑΞ (718) Στην τιμή συμπεριλαμβάνονται έξοδα διεκπεραίωσης και ταχυδρομικά. Αποστείλατε την παραγγελία σας με επιταγή, στο όνομα: ΕΘΝΙΚΟΣ ΚΗΡΥΞ (NATIONAL HERALD, INC.) TH STREET, L.I.C., N.Y ή χρεώστε την πιστωτική σας κάρτα: o VISA o MASTERCARD o AMERICAN EXPRESS o DISCOVER τιμή: $ ΑΡΙΘΜΟΣ ΚΑΡΤΑΣ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΛΗΞΕΩΣ: ΟΝΟΜΑ ΠΑΡΑΛΗΠΤΟΥ: ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ: ΠΟΛΗ: ΠΟΛΙΤΕΙΑ: ΖΙΡ: ΤΗΛ.: CELL: ΦΑΞ: E MAIL: ΑΡΙΘ. ΒΙΒΛΙΩΝ: ΥΠΟΓΡΑΦΗ: Από την ημέρα που γεννιέται η Ηρώ, η ζωή της είναι ένας αγώνας για επιβίωση. Δύσβατοι όλοι οι δρόμοι που κλήθηκε να βαδίσει, σαν κοριτσάκι, σαν έφηβη, σαν νέα κοπέλλα, σαν γυναίκα. Θα χρειαστεί να αντιπαλέψει τον νοσηρό «πατριό» της, να αντιμετωπίσει ένα βίαιο σύζυγο αργότερα, να έρθει πρόσωπο με πρόσωπο με την οικονομική καταστροφή και τη φυγή της στην Κύπρο και να δώσει τη μεγαλύτερη μάχη απ όλες: να σώσει τα παιδιά της από τις λανθασμένες επιλογές τους. Δίπλα της η Αλεξάνδρα. Μια μυστηριώδης σκοτεινή γυναίκα, που μόνο στην Ηρώ θα δείξει το φωτεινό της πρόσωπο. Είναι η μόνη που μπορεί να αφουγκαστεί το λιγμό της ψυχής της. Η μόνη που θα σταθεί στο πλευρό της όταν η Ηρώ αναγκαστεί να γίνει ένας άλλος άνθρωπος, για να προστατέψει τους αγαπημένους της και να νικήσει...

17 ΣΑΒΒΑΤΟ 4 - ΚΥΡΙΑΚΗ 5 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2012 ΘΕΜΑ 17 Η προσφορά και η γενναιοδωρία των Αρκάδων ομογενών μέσα από την έρευνα του Πέτρου Σαραντάκη για το Αrcadian History Project Της Μαρίας Παπανικολάου Η Παναρκαδική Ομοσπονδία Αμερικής (ΠΟΑ) θέλοντας να καταγράψει την ιστορία των ομογενών Αρκάδων, ξεκίνησε την συλλογή στοιχείων, με στόχο την καταγραφή της ιστορίας των Αρκάδων της Αμερικής αλλά και της ίδιας της Ομοσπονδίας. Το γνωστό σε όλους ως Arcadian History Project. Στην προσπάθειά της αυτή η ΠΟΑ ανέθεσε στον συγγραφέα κ. Πέτρο Σαραντάκη να καλύψει ένα αρκετά δύσκολο και ιδιαίτερα σημαντικό τμήμα του που δεν είναι άλλο από την πολύπλευρη προσφορά των Αρκάδων της Αμερικής στη γενέτειρά τους. Με αφορμή, λοιπόν, το βιβλίο αυτό συναντήσαμε τον κ. Σαραντάκη, σ ένα γνωστό στέκι των ντόπιων Τριπολιτσιωτών, την «Κάρτσοβα», προκειμένου να μας μιλήσει ο ίδιος ο συγγραφέας για την έρευνά του. Γέννημα θρέμμα της Αρκαδίας, με καταγωγή από την Κερασιά, ο κ. Σαραντάκης έχει μεγαλώσει από τους προγόνους του με σημαντικές αξίες. Εχει μάθει να αγαπάει την Αρκαδία, την οικογένειά του, την ιστορία του τόπου του, της Ελλάδας και σε συνδυασμό με το συγγραφικό του ταλέντο και την έρευνα έχει μάθει να ψάχνει συνεχώς για κάτι καινούργιο. Και όλα αυτά θέλει να τα διδάξει και να τα προσφέρει ως έργο ζωής στον μονάκριβο γιο του, τον 16χρονο Γιάννη. Απέναντι σ έναν άνθρωπο γεμάτο πάθος και ενέργεια γι αυτό που κάνει και ικανοποίηση για το έργο του είναι λογικό να παραδίδεις τα σκήπτρα της συζήτησης. Να κάνεις...πίσω στο θέμα του διαλόγου, προκειμένου να διευκολύνεις - ως δημοσιογράφος - τις αποκαλύψεις ελάχιστων απ όσων έχει βρει στην έρευνά του ο κ. Σαραντάκης και έχει καταγράψει ως τώρα στο Arcadian History Project: «Ο Ομηρος, στην Οδύσσεια, γράφει πως από πατρίδα και γονιούς γλυκότερο δεν έχει τίποτα ο άνθρωπος, κι ας ζει σε σπίτι πλουτισμένο, γης ξενικιάς κι απόμερης, μακριά απ τους γονιούς του». Με αυτή την ποιητική φράση ξεκίνησε ο κ. Σαραντάκης και άρχισε να μας μιλάει με θαυμασμό για την προσφορά και την ανιδιοτέλεια των ομογενών της Αρκαδίας: «Εγώ δεν έχω πρόθεση να ιστορήσω το πολύπαθο ταξίδι του σύγχρονου Αρκάδα Οδυσσέα ο οποίος εγκατέλειψε την γλυκιά του πατρίδα, αναζητώντας μια καλύτερη τύχη στην ξενιτιά. Θα προσπαθήσω να ιστορήσω και να ξυπνήσω μνήμες σχετικά με την προσφορά του στον τόπο που τον Το ανεγειρόμενο Παναρκαδικό Νοσοκομείο της Τρίπολης, Ο Πέτρος Σαραντάκης κατά τη διάρκεια της παρουσίασης της έρευνά του για το «Αrcadian History Project» στο 71ο συνέδριο της Παναρκαδικής Ομοσπονδίας Αμερικής στην Τρίπολη. γέννησε, αλλά δεν μπόρεσε να τον κρατήσει κοντά του, γιατί δεν είχε τον τρόπο και τις δυνάμεις να τον θρέψει. Κακία όμως, γι αυτό, δεν κράτησε. Χώρεσε μέσα στο ταγάρι ή την ασήμαντη βαλίτσα του, μαζί με λιγοστά τρόφιμα και φτωχικά ρούχα, την αγάπη και το σεβασμό για τους δικούς του ανθρώπους, τις φτωχικές αλλά όμορφες αναμνήσεις των παιδικών του χρόνων και έφυγε. Ποτέ όμως οι Αρκάδες μετανάστες δεν λησμόνησαν, όσες κακουχίες και δυσκολίες και αν πέρασαν εκεί που εγκαταστάθηκαν. Οταν στάθηκαν στα πόδια τους ένιωσαν πώς είχαν χρέος, απέναντι σε εκείνους που έμειναν πίσω να τους βοηθήσουν, να σταθούν πλάι τους, σε χρόνια δύσκολα για την Ελλάδα μας. Συγκρότησαν πολλούς πατριωτικούς συλλόγους, με κορυφαίο, την Παναρκαδική Ομοσπονδία της Αμερικής, που ίδρυσαν το 1931 και διέθεσαν μέρος του πλούτου που απέκτησαν στην ξενιτιά. Πολλές φορές όμως διέθεσαν ακόμα και από το υστέρημά τους προκειμένου να δημιουργήσουν, το 1950, το Παναρκαδικό Νοσοκομείο της Τρίπολης, το κορυφαίο έργο τους, για να γιατρεύονται οι άνθρωποί τους. Εκαναν εράνους και ύψωσαν μεγαλόπρεπες εκκλησιές, ξωκλήσια, συντήρησαν μοναστήρια και τα στόλισαν με άγιες εικόνες και πολύτιμα ιερά σκεύη, για να στεγαστεί η χριστιανική μας πίστη. Σε έναν έρανο για την οικοδόμηση του ναού της Αγίας Τριάδας, στην Νυμφασία, πρωτοστάτησε ο ηγούμενος της μονής Κερνίτσας ( ), Παρθένιος, ο οποίος είχε μεταβεί για σπουδές στην Βοστώνη. Κατά την μέρα λοιπόν της εορτής της Αγίας Τριάδας, στο εκεί γλέντι των ξενιτεμένων γύριζε και συγκέντρωνε λεφτά λέγοντας, πατριώτες αν είμεθα τώρα στο χωριό Συνέχεια στη σελίδα 18

18 18 ΘΕΜΑ ΕΘΝΙΚΟΣ ΚΗΡΥΞ Η προσφορά και η γενναιοδωρία των Αρκάδων ομογενών μέσα Συνέχεια από τη σελίδα 17 Η γέφυρα του Δαφνώνα στο Παλαιοχώρι, που κτίστηκε το 1923 με χρήματα ομογενών. δεν θα κολλούσαμε καμιά δεκάρα στο κούτελο του Μανικάκη του οργανοπαίχτη;. Εχτισαν σχολειά για να μάθουν γράμματα τα παιδιά της Αρκαδίας, γιατί θυμήθηκαν πως οι περισσότεροι από αυτούς, δεν στάθηκαν τυχεροί ακόμη και σε αυτό. Αριθμός μεγαλύτερος από το 60 % των σχολείων της Αρκαδίας, οικοδομήθηκαν με δαπάνες των ομογενών της Αμερικής. Κάποια, όπως το σχολείο της Βάχλιας, με δαπάνες της Παναρκαδικής Ομοσπονδίας της Αμερικής. Κατασκεύασαν υδραγωγεία και βρύσες για να ξεκουράσουν τις πλάτες των μανάδων τους, που έφερναν ζαλιά τις βαρέλες με το νερό, από τις ρεματιές των χωριών τους. Στη βρύση Ακορύτα της Δήμητρας της Γορτυνίας χαραγμένη, απέμεινε η αστερόεσσα ως τις μέρες μας, προς τιμή των ξενιτεμένων παιδιών του χωριού. Ανοιξαν δρόμους για να βγάλουν από την απομόνωση τα χωριά τους. Οι δρόμοι για τον Κοσμά, για το Βαλτέτσι και πολλοί άλλοι έγιναν με δικές τους δαπάνες και με την προσωπική εργασία των κατοίκων. Εκτισαν γεφύρια όπως στο Παλαιοχώρι και στο Δυρράχι για να μην πνίγονται οι κάτοικοι στις κατεβασιές του χειμώνα. Επίσης διέθεσαν μέρος του πλούτου τους και έφτιαξαν κοινοτικά γραφεία και ιατρεία. Χρηματοδότησαν Οικοκυρικές Σχολές, όπως στην Κερασιά την διετία , για να εκπαιδεύονται οι αδελφές τους. Εκπλήρωσαν το μεγάλο χρέος τους, που ήταν και η παράκληση των γονιών τους, τις προίκισαν και τις πάντρεψαν. Ξεπλήρωσαν τα χρέη του πατέρα τους, αλλά και έστειλαν τα εισιτήρια στον αδελφό, που έμεινε πίσω να φύγει και αυτός για την Αμερική, για να προκόψει, ενώ για κάποιους άλλους ανέλαβαν και τους σπούδασαν στην πατρίδα η στην ξενιτιά. Εστειλαν χρήματα και βελτίωσαν τα σπίτια τους για να έχουν καλύτερες συνθήκες διαβίωσης οι δικοί τους άνθρωποι, επίσης φρόντισαν για την αποστολή πολλών μεγάλων ζώων (μουλαριών) τα οποία τους βοήθησαν στις αγροτικές δουλειές. Είχαν μεγάλη συμβολή σε αποκαταστάσεις ζημιών από φυσικές καταστροφές. Οι Δαρραίοι της Αμερικής στάθηκαν κοντά στα αδέλφια τους στις πλημμύρες του 1930, όπως και οι ομογενείς Μεγαλοπολίτες στους καταστροφικούς σεισμούς του Εκτός από το συνάλλαγμα που έστελναν - το τσέκι από το Τσικάο, όπως λεγόταν τότε στα χωριά και βοηθούσε κάθε σπιτικό - σημαντική βοήθεια παρείχαν, εκείνα τα δύσκολα χρόνια, με την αποστολή δεμάτων. Γνωρίζω προσωπικά ο ίδιος - μιας και τα 5 από τα 6 αδέλφια των γονιών μου, έζησαν ή ζουν ακόμα, σε Αμερική και Καναδά - και μπορώ να σας μιλήσω για την λαχτάρα και την ανυπομονησία των παιδικών μου χρόνων, όταν έφτανε στο σπίτι το δέμα με τα καρό πολύχρωμα πουκάμισα, τα χοντρά ζεστά πουλόβερ, τα κίτρινα μολύβια με την γομολάστιχα. Αλλά και έργα αναπτυξιακά φρόντισαν να κάνουν όπως το εργοστάσιο Ταπητουργίας στον Αγιο Πέτρο, το Κορυφαίο όμως όλων είναι η δημιουργία του Πρότυπου Αρκαδικού Χωριού, σε συνεργασία με το Ελληνικό κράτος, την τελευταία εικοσαετία. Βοήθησαν και στην ανάπτυξη της αγροτικής παραγωγής του τόπου. Οπως ένας Κερασιώτης ομογενής, ο Ηλίας Πιλαφάς, στο ταξίδι του για την Ελλάδα, το 1920, για να δει για τελευταία φορά την άρρωστη μάνα του, έφερε μαζί του σπόρους μήλου και δημιούργησε την νέα ποικιλία μήλων που ονομάστηκε μήλα Ντελίσιους Πιλαφά Τριπόλεως. Οταν η πατρίδα πολέμησε για να λευτερώσει, τα σκλαβωμένα παιδιά της, κατά τους Βαλκανικούς πολέμους, τότε τα ξενιτεμένα παιδιά της εγκατέλειψαν τις δουλειές τους Από τα εγκαίνια του έργου της ύδρευσης, Σπάθαρι και ξαναγύρισαν, για να εκπληρώσουν το χρέος τους προς την πατρίδα. Μόνον από τα Βέρβενα, 40 απόδημοι των οποίων διασώθηκαν τα ονόματα, έτρεξαν στο κάλεσμα της πατρίδας. Για να τιμήσουν οι Αρκάδες ομογενείς εκείνους οι οποίοι έχασαν τη ζωή τους για την πατρίδα, έστησαν στις πλατείες των χωριών τους λαμπρά μαρμάρινα μνημεία και τα αφιέρωσαν σε αυτούς. Θα προσπαθήσω να αναδείξω το μεγαλείο της προσφοράς των ξενιτεμένων αδελφών μας, στην Αμερική, μέσα από τα έργα που προσέφεραν σε ένα αρκαδικό χωριό, στο όμορφο Παλαιοχώρι, το οποίο συναντάμε στις νοτιοανατολικές πλαγιές του Πάρνωνα. Αυτό την 1 Μαΐου του 1888 αποχαιρέτησε 8 βλαστάρια του, στο μεγάλο ταξίδι προς την Γη της Επαγγελίας, την Αμερική. Μέχρι τότε δεν είχαν βγει από τα στενά όρια του χωριού. Μέχρι τον Κοσμά, τον Αγιο Βασίλειο και ως το Λεωνίδιο, για κανένα γιατρό, ίσως να είχαν καμιά φορά ξενιτευτεί. Δέκα τέσσερα χρόνια αργότερα, μαζί τους στην ξενιτιά, τους συντρόφευαν και άλλοι 500 περίπου συμπατριώτες τους, οι οποίοι αποχαιρέτησαν τους δικούς τους, στη άκρη του χωριού, στο θρυλικό Κλαρί όπου γινόταν ο σπαραγμός της ψυχής, την ώρα του αποχωρισμού. Ασπασμοί, δάκρυα, φιλιά, ευχές, χαιρετίσματα, συμβουλές και παραγγελίες, όλα μαζί δίνονταν εκείνη την ώρα. Στις 15 Φεβρουαρίου του 1902 δημιούργησαν στο Σικάγο, τον Σύλλογο των Εν Αμερική Πλαιοχωριτών, η Ομόνοια με σκοπό να βοηθήσουν το αγαπημένο τους χωριό. Ας παρακολουθήσουμε, στα χρόνια που ακολουθούν την μέγιστη προσφορά τους, που συνετέλεσε στην αναμόρφωση του χωριού τους αλλά και την βοήθειά τους στην τότε δοκιμαζόμενη Ελλάδα. Το έτος 1912 ανάμεσα σε εκείνους που γύρισαν για να πολεμήσουν για την πατρίδα ήταν και δύο παιδιά του Παλαιοχωρίου ο Μιχάλης Σαμαρτζής και ο Σαράντος Οικονόμου που σκοτώθηκαν και οι δυο στη μάχη της Στρώμνιτσας. Εκείνη την εποχή απέστειλαν πολλά δολάρια για την ενίσχυση του Εθνικού Στόλου, για τον Ελληνικό Ερυθρό Σταυρό, για το Πατριαρχείο και άλλους κοινωφελείς σκοπούς. Εως το 1918 είχαν αποστείλει δρχ. με τις οποίες οικοδομήθηκε ο ναός του Αγίου Ιωάννου και έγινε η διαμόρφωση του κοιμητηρίου. Ακόμη απέστειλαν δρχ. για την τηλεφωνική γραμμή Λεωνιδίου-Παλαιοχωρίου. Το έτος 1923 διαθέτουν χρήματα και κτίζεται η γέφυρα που στεφανώνει τον Δαφνώνα, ακριβώς κάτω

19 ΣΑΒΒΑΤΟ 4 - ΚΥΡΙΑΚΗ 5 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2012 ΘΕΜΑ 19 από την έρευνα του Πέτρου Σαραντάκη για το Αrcadian History Project από το μοναστήρι της Ελωνας. Για το σκοπό αυτό αναφέρεται πως το Ελληνικό κράτος πρόσφερε 600 οκάδας πυρίτιδος και πολύτιμα μηχανήματα επί επιστροφή. Στα χρόνια που ακολουθούν σε συνεργασία με την Κοινότητα κατασκεύασαν το Δημοτικό σχολείο του χωριού. Σε μια αποθήκη του, οι μαθητές εκείνων των χρόνων ενθυμούντο την ύπαρξη παιχνιδιών που είχαν στείλει οι ομογενείς και ανάμεσά τους ήταν κάτι παράξενες μπάλες σε σχήμα αργείτικου πεπονιού, που δεν χωρούσε το μυαλό τους σε τι χρησίμευαν αφού αλλού τις περίμενες και αλλού πήγαιναν όταν έπεφταν στο έδαφος όπως έλεγαν, δηλαδή τις μπάλες του αμερικάνικου ποδοσφαίρου. Το έτος 1935 με δαπάνη τους κατασκευάζεται η μαρμάρινη βρύση του χωριού με τις λεοντοκεφαλές, και συμβάλλουν ακόμα στην πραγματοποίηση έργων ύδρευσης. Επίσης χρηματοδότησαν έργα άρδευσης, αποχετευτικού δικτύου και κατασκευής κοινοτικού πλυντηρίου. Το έτος 1935 το Δ.Σ της Ομόνοιας στρέφεται προς την αλληλοβοήθεια των ξενιτεμένων πατριωτών και κανονίζεται η καταβολή 150 δολαρίων για έξοδα ταφής, για κάθε θνήσκον μέλος του συλλόγου. Το έτος 1936 στέλνονται δρχ. προς την κοινότητα για αγορά των σχετικών εργαλείων, για να κατασκευαστεί με προσωπική εργασία των κατοίκων, ο δρόμος Παλαιοχωρίου - Λεωνιδίου. Το έτος 1944 συγκεντρώνεται το ποσόν των δολαρίων το οποίο στέλνεται στη γενέτειρα και διανέμεται, από 5 δολάρια σε κάθε άτομο, σαν βοήθεια εκείνων των δύσκολων Υπαίθριο μανάβικο μεταναστών απο το Ελληνικό, στην Αμερική το χρόνων. Παράλληλα από την άνοιξη του 1935 δημιουργείται στο Σικάγο και ο Σύλλογος Κυριών και Δεσποινίδων Παλαιοχωριτισών, ο οποίος διοργανώνει εκδηλώσεις και συγκεντρώνει χρήματα για το Παλαιοχώρι. Γύρω στα 1944, ο ομογενής Παναγιώτης Ταμπούρλος διέθεσε χρήματα για την αγορά μιας μπουλντόζας, ενώ η περιβόητη Νεράιδα, ένα φορτηγό που κυκλοφορούσε εκείνα τα χρόνια στους κακοτράχαλους δρόμους του Πάρνωνα και αυτό είχε αγοραστεί από κάτοικο του χωριού, με χρήματα από τον ομογενή θείο Τσάρλι - όπως τον ονόμαζαν. Η πλούσια ελληνική γλώσσα διαθέτει πολλές λέξεις που μαρτυρούν το νόημα εκείνων τα οποία έζησε ο Ελληνας μετανάστης στην ξενιτιά, κυρίως στα πρώτα και δύσκολα χρόνια της εγκατάστασής του, σε μια ξένη χώρα. Ακόμα άλλες τόσες λέξεις μαρτυρούν την προσφορά εκείνων που έφυγαν αλλά και εκείνων που ήρθαν. Τις λέξεις λοιπόν, φτώχεια, πόνος, στενοχώρια, μοναξιά, στέρηση, αβεβαιότητα, εγκατάλειψη, απομόνωση, απόρριψη, νοσταλγία και ό,τι αυτές μαρτυρούν, οι Αρκάδες μετανάστες κατάφεραν και τις αντικατέστησαν με την προσφορά, την γενναιοδωρία, την αγάπη, τον σεβασμό, την φιλοπατρία, την αγαθοεργία, την βοήθεια, την ευεργεσία, μαζί με τα υπέροχα νοήματα που κρύβουν. Σήμερα, μια λέξη απευθύνουν, όλοι οι Αρκάδες, προς τους συμπατριώτες τους ομογενείς και την Παναρκαδική Ομοσπονδία Αμερικής και δεν είναι άλλη από την ευγνωμοσύνη. Απέραντη ευγνωμοσύνη, για την σπουδαία προσφορά τους, στην Αρκαδία». Με τη λέξη ευγνωμοσύνη έκλεισε ο κ. Πέτρος Σαραντάκης τα όσα μας είπε για ένα μικρό κομμάτι από την έρευνά του για την ανυπολόγιστη και ανιδιοτελής προσφορά των ομογενών Αρκάδων προς την πατρίδα τους και τους πατριώτες τους. Ευγνωμοσύνη. Αυτό αισθανόντουσαν όλοι όσοι άφησαν πατρίδα και οικογένεια, εκείνα τα δύσκολα χρόνια, προκειμένου να ξενιτευτούν. Ευγνωμοσύνη για εκείνους που έμειναν πίσω και ήθελαν με κάθε τρόπο να τους κάνουν την δύσκολη ζωή τους πιο εύκολη. Με λιγότερο πόνο, με λιγότερη φτώχεια, με περισσότερη χαρά και άνεση. Ευγνωμοσύνη αισθάνονταν χρόνια πολλά μετά και όσοι τράβηξαν...καρπούς από το «δέντρο» της προσφοράς που έσπειραν, πότισαν και θέριεψαν οι ομογενείς της Αρκαδίας στην πατρίδα τους για τους δικούς τους ανθρώπους. ΟΠέτρος Σαραντάκης γεννήθηκε στην Κερασιά Αρκαδίας. Μετά την ολοκλήρωση των μαθητικών του σπουδών στο Λύκειο της Τεγέας, σπούδασε οικονομικά στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας. Εχει συγγράψει, φωτογραφίσει και εκδώσει τα βιβλία - λευκώματα: Αρκαδία: Τα Μοναστήρια και οι Εκκλησίες της Αρκαδία: Οι Τόποι και οι Δρόμοι του Νερού Αρκαδία: Οι Ακροπόλεις τα Κάστρα και οι Πύργοι της Πέτρος Σαραντάκης Αργολίδα: Οι Εκκλησίες και τα Μοναστήρια της Και τον Ιστορικό - Ταξιδιωτικό Οδηγό Περιήγηση Αρκαδίας Εχει επιμεληθεί αρκετές εκδόσεις ανάμεσα στις οποίες ξεχωρίζουν οι: Ακρόπολη: Νέο Μουσείο Ακρόπολης Αρκαδία: Τόπος Χρόνος Ανθρωποι (συγγραφή Β τόμου) Φλώρινα: Τόπος Χρόνος Ανθρωποι (συγγραφή του ιδίου) Χριστιανική Μεσσηνία Καρύταινα: Η Διαμαντόπετρα του Μοριά Αγία Φωτεινή Μαντινείας Πύλος: Ταξίδι στο Χρόνο κ.α. Τον τελευταίο ένα χρόνο μελέτησε την ιστορία και τις παραδόσεις της Λακωνίας. Ερεύνησε, κατέγραψε και φωτογράφησε το σύνολο των μνημείων, τον πολιτισμό και τις σπουδαίες φυσικές ομορφιές του τόπου. Οι κριτικές που έχουν γραφεί από ειδικούς σε εφημερίδες και περιοδικά μαρτυρούν την ποιότητα των εκδόσεων που έχει συγγράψει ή επιμεληθεί. Κείμενά του έχουν δημοσιευθεί σε πολλές εφημερίδες και επιστημονικά περιοδικά, ενώ για το έργο του έχει αποσπάσει διακρίσεις από την Πολιτεία, την εκκλησία και την τοπική αυτοδιοίκηση.

20 20 ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ 6 Αυγούστου 1945: Η μέρα που σταμάτησε ο χρόνος ΕΘΝΙΚΟΣ ΚΗΡΥΞ Την Δευτέρα συμπληρώνονται 67 χρόνια από τότε που ένα... «αγοράκι» που βρισκόταν στην...κοιλιά της «χαρούμενης Ενολα» και περίμενε να...γεννηθεί άλλαξε την μοίρα του κόσμου. «Χαρούμενη Ενολα» ήταν το όνομα ενός αμερικανικού βομβαρδιστικού, που έμεινε στην ιστορία. Το... «αγοράκι» ήταν το όνομα της ατομικής βόμβας που έσκασε πάνω από την Χιροσίμα. Της πρώτης ατομοβόμβας που χρησιμοποιήθηκε. Από εκείνη την μέρα και μετά η ανθρωπότητα γνωρίζει πολύ καλά το πρόσωπο της κόλασης. Το απόγευμα, στις 5 Αυγούστου 1945, τα πάντα ήταν έτοιμα στην βάση Τινιάν των νησιών «Μαριάνες» του Ειρηνικού για την γέννηση του «λιτλ μπόι» (αγοράκι). Η ανθρωπότητα θα έκανε τον τελευταίο ήρεμο ύπνο της. Η εποχή της αθωότητας τελείωνε εκείνη τη νύχτα. Το πρωί της 6ης Αυγούστου 1945, η «χαρούμενη Ενολα» (Ενολα Γκέι) ξεκινούσε από το Τινιάν για την Ιαπωνία. Στόχος η πόλη της Χιροσίμα. Το τι ακολούθησε το ξέρουμε με ακρίβεια δευτερολέπτου. Ωρα Η «χαρούμενη Ενολα» βρίσκεται πάνω από την Χιροσίμα. Ωρα 8 και 13 λεπτά. Η «χαρούμενη Ενολα» παίρνει την διαταγή να αφήσει το «αγοράκι». Ωρα 8 και 15 λεπτά και 17 δευτερόλεπτα. Το «αγοράκι» αποκολλάται από το αεροπλάνο κι αρχίζει να πέφτει αργά με αλεξίπτωτο προς την Χιροσίμα. Ωρα 8 και 16 λεπτά και 2 δευτερόλεπτα. Το «αγοράκι» πυροδοτείται με ηλεκτρονικό μηχανισμό σε ύψος 600 μέτρων πάνω από την Χιροσίμα. Η πρώτη ατομική βόμβα σκάει! Το «αγοράκι» είχε γεννηθεί. Κι έφερνε μαζί του την κόλαση, που στην αρχή είχε την μορφή ενός κόκκινου νεφελώματος σε σχήμα μανιταριού. Τι ακολούθησε; Ας δούμε την περιγραφή των Φλέτσερ Κνέμπελ και Τσαρλς Μπέιλι από το βιβλίο τους «Χωρίς σπουδαίο λόγο». Το εκτυφλωτικό φως. Για όσους βρίσκονταν εκεί και επέζησαν για να θυμούνται τη στιγμή που ο άνθρωπος για πρώτη φορά έστρεψε εναντίον του τις στοιχειακές δυνάμεις του σύμπαντός του, το πρώτο δευτερόλεπτο ήταν καθαρό φως, εκτυφλωτικό, έντονο φως - φως μιας τρομακτικής ομορφιάς και ποικιλίας. Μπορεί να υπήρξε και ήχος, αλλά κανείς δεν τον άκουσε. Οι καμένες σκιές. Η αρχική λάμψη εξαπέλυσε μία σειρά από δεινά. Πρώτη ήρθε η θερμότητα. Κράτησε για μια στιγμή, ήταν όμως τόσο έντονη που: Eλιωσε τα κεραμίδια στις στέγες και τους κρυστάλλους του χαλαζίτη μέσα στους γρανιτόλιθους. Kαρβούνιασε σε έκταση δύο σχεδόν μιλίων τους τηλεφωνικούς στύλους. Κι έκανε στάχτη τα ανθρώπινα πλάσματα, που βρίσκονταν εκεί κοντά, σε τέτοιο βαθμό ώστε τίποτα δεν έμεινε σαν κατάλοιπο, παρά μόνο οι σκιές τους καμένες πάνω στην άσφαλτο ή πάνω στους πέτρινους τοίχους. Σε μία ακτίνα 4 χιλιομέτρων κάηκε το γυμνό δέρμα όλων των ανθρώπων. Ο σαρωτικός άνεμος. Μετά το κάψιμο ήρθε η έκρηξη. Εκρηξη σαρωτική με κίνηση απομακρύνσεως από την πύρινη σφαίρα, με τη δύναμη ενός ανέμου 800 χιλιομέτρων την ώρα. Μόνο τα αντικείμενα που παρουσίαζαν ελάχιστη επιφάνεια αντιστάσεως -οι κουπαστές στις γέφυρες, οι σωλήνες, οι στύλοι- παρέμειναν στην θέση τους. Κατά τα λοιπά, μέσα σ έναν γιγάντιο κύκλο με διάμετρο 3,5 χιλιομέτρων, τα πάντα είχαν γίνει συντρίμμια. Οι πύρινοι πίδακες. Η θερμότητα και η έκρηξη προκάλεσαν και τροφοδότησαν χιλιάδες φωτιές σε χιλιάδες σημεία μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα. Σε ορισμένα σημεία η ίδια η γη έμοιαζε να ξερνά φωτιά - γιατί ήταν αμέτρητες οι φλόγες, σαν πύρινοι πίδακες που αναπήδησαν αυτόματα από την ακτινοβόλα θερμότητα. Η μαύρη βροχή. Λίγα λεπτά μετά την έκρηξη, άρχισε να πέφτει μια παράξενη βροχή. Οι σταγόνες ήταν μεγάλες σαν καρύδια και μαύρες! Το τρομακτικό αυτό φαινόμενο προέκυψε από την εξάτμιση της υγρασίας της πύρινης σφαίρας και την συμπύκνωσή της στο σύννεφο που ανέβλυζε από αυτή. Καθώς το σύννεφο που είχε σχηματισθεί από τους υδρατμούς και τον κονιορτό της Χιροσίμα έφτασε σε μεγαλύτερο ύψος και σε ψυχρότερα στρώματα αέρα, οι υδρατμοί συμπυκνώθηκαν και έπεσαν κάτω σαν βροχή. Η βροχή δεν ήταν ικανή να σβήσει τις φωτιές, ήταν όμως ικανή, σαν «μαύρη βροχή», να αποκορυφώσει την κατάπληξη και τον πανικό. Ο «άνεμος της φωτιάς». Μετά την βροχή ήρθε ο άνεμος - ο μεγάλος «άνεμος της φωτιάς» - που φύσαγε προς το κέντρο της καταστροφής και στροβιλιζόταν και μεγάλωνε την έντασή του καθώς ο αέρας πάνω ανθρώπους και είχε τραυματίσει Αλλοι ά ν θ ρ ω π ο ι εξαφανίστηκαν εντελώς (κατακάηκαν, ε ξα τ μ ί σ θ η - καν, έλιωσαν) και η επίσημη σ τ α τ ι σ τ ι κ ή τους θεωρεί... «αγνοούμενους». Η ατομική βόμβα στην Χιροσίμα ρίχθηκε με την π ε π ο ί θ η σ η ότι οι Ιάπωνες θα συνθηκολ ο γ ο ύ σ α ν αμέσως κι έτσι θα τελείωνε ο πόλεμος και θα από την Χιροσίμα θερμαινόταν διαρκώς και περισσότερο και πύρωνε από τις μεγάλες φωτιές. Ο άνεμος φυσούσε τόσο ορμητικά που ξερίζωνε πελώρια δέντρα από τα πάρκα, όπου κατέφευγαν όσοι είχαν επιζήσει. «Είδαμε την λάμψη». Χιλιάδες άνθρωποι τρέχανε, τρέχανε αλόγιστα, τρέχανε στα τυφλά, χωρίς να ξέρουν για που - μόνο και μόνο για να βγουν έξω από την πόλη. Μερικοί στα προάστια, όταν τους έβλεπαν να έρχονται, νόμιζαν στην αρχή ότι ήταν Αφρικανοί, όχι Ιάπωνες - τόσο μαύρο ήταν το δέρμα τους. Οι πρόσφυγες δεν μπορούσαν να εξηγήσουν πως είχαν καεί. «Είδαμε την λάμψη», έλεγαν, «και να τι συνέβη»... Ο απολογισμός ήταν τρομακτικός. Το «αγοράκι» είχε σκοτώσει μέσα σε ελάχιστα λεπτά αποφευγόταν η άσκοπη... αιματοχυσία. Οι Ιάπωνες δεν συνθηκολόγησαν. Ναγκασάκι: 9 Αυγούστου 1945 Στις 9 Αυγούστου 1945 στις 12 το μεσημέρι οι Αμερικανοί έριξαν άλλη ατομική βόμβα στο Ναγκασάκι. Ο νέος απολογισμός: νεκροί, τραυματίες και το Ναγκασάκι πλήρως ισοπεδωμένο. Αμέσως μετά, στις 10 Αυγούστου, η Ιαπωνία αποφάσισε να παραδοθεί. Στις 2 Σεπτεμβρίου 1945 υπογράφτηκε η συμφωνία παράδοσης άνευ όρων πάνω στο αεροπλανοφόρο «Μισούρι». Ο Β Παγκόσμιος Πόλεμος είχε τελειώσει. Κι άρχιζε η ατομική εποχή. Σήμερα, που ο ψυχρός πόλεμος αποτελεί παρελθόν, ας μην θυμηθούμε τους επιστήμονες, τους πολιτικούς, τους στρατιωτικούς και τις ιδεολογίες του τρόμου που συνδέθηκαν με την ατομική εποχή και τις διαβολικές ισορροπίες της «πυρηνικής ειρήνης». Σήμερα, που το αίτημα για πλήρη κατάργηση των πυρηνικών όπλων δεν μοιάζει πια να είναι ουτοπία, ας θυμηθούμε τα λόγια του Αλβέρτου Αϊνστάιν για την πυρηνική ειρήνη: «Δεν ξέρω πως θα γίνει ο Γ Παγκόσμιος Πόλεμος. Αυτό που ξέρω είναι ότι ο Δ Παγκόσμιος Πόλεμος θα γίνει με πέτρες». Ας προσευχηθούμε για τα θύματα της Χιροσίμα και του Ναγκασάκι. Θύματα που ανήκουν σ όλη την ανθρωπότητα... Πηγή: Ενα