ΔΙΑΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΟΣ ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΜΙΑ ΘΕΜΕΛΙΩΔΗΣ ΑΞΙΑ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ 1

Transcript

1 ΔIOIKHTIKH ENHMEPΩΣH 75 ΔΙΑΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΟΣ ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΜΙΑ ΘΕΜΕΛΙΩΔΗΣ ΑΞΙΑ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ 1 Της Βανέσσας Καββαδά Οδιαπολιτισμικός διάλογος είναι ένα αξιόλογο μέσο που ευνοεί την επιτυχή ένταξη των ατόμων με διαφορετική προέλευση, καταγωγή, πολιτισμό και θρησκεία στις ευρωπαϊκές κοινωνίες. Συνδυάζει με μοναδικό τρόπο τη διαθρησκευτική εργασία με την ευαισθητοποίηση των πολιτών, την ενδυνάμωση των μεταναστών, τη συμβουλευτική και πληροφόρηση μεταξύ κυβερνώντων και κυβερνώμενων και τη γόνιμη εμπλοκή όλων των ενδιαφερομένων μερών, σε όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης. Για την επίτευξη του διαπολιτισμικού διαλόγου λαμβάνονται μέτρα που στοχεύουν: αφενός να εξάρουν τη σπουδαιότητα της καθημερινής επαφής μεταξύ υπηκόων τρίτων χωρών και ημεδαπών πολιτών, αφετέρου να παρέχουν εγγυήσεις σεβασμού όλων των θρησκειών και εφαρμογής της αρχής της μη διάκρισης για θρησκευτικές πεποιθήσεις. Πάνω από όλα όμως, τα όποια μέτρα λαμβάνονται πρέπει: να συμβάλλουν στην πρόληψη της κοινωνικής αποξένωσης, των εξτρεμιστικών φαινόμενων και της ριζοσπαστικοποίησης, που απειλούν όχι μόνο την ανθρώπινη υπόσταση, αλλά και την κοινωνική συνοχή, την οικονομία και την ανάπτυξη, την ελευθερία, την ισότητα και εν τέλει τη δημοκρατία. Η ενασχόληση με τις ανθρωπιστικές παραδόσεις της Ένωσης και κατ επέκταση η σύνδεση του διαπολιτισμικού διαλόγου με την προώθηση των κοινών ευρωπαϊκών α- ξιών για ακώλυτη και άνευ διακρίσεων εφαρμογή του δικαίου, σεβασμό της ανθρώπινης προσωπικότητας και διαφύλαξη των ατομικών ελευθεριών και δικαιωμάτων, χωρίς να υποβαθμίζει τη σπουδαιότητα των λοιπών χαρακτηριστικών του γνωρισμάτων, σχετικά με την ανάγκη ενίσχυσης της αλληλεπίδρασης μεταναστών και κοινωνίας υποδοχής και παροχής διευκολύνσεων κατά την άσκηση πολιτισμικών και θρησκευτικών καθηκόντων, προσδίδει στο διαπολιτισμικό διάλογο ουσιαστικό εννοιολογικό προσανατολισμό, ενώ τον θέτει στην υπηρεσία της κοινωνικής συνοχής και της ειρήνης, στην οποία, ως μηχανισμός ένταξης και διαχείρισης της πολιτισμικής πολυμορφίας, στοχεύει. Η Βανέσσα Καββαδά είναι πολιτικός επιστήμονας με μεταπτυχιακές σπουδές στη δημόσια πολιτική.

2 76 ΔIOIKHTIKH ENHMEPΩΣH Η ένταξη των ατόμων με διαφορετική προέλευση, καταγωγή, πολιτισμό και θρησκεία στις κοινωνίες των κρατών υποδοχής, συνιστά σήμερα τη σπουδαιότερη πρόκληση για την ευρωπαϊκή μεταναστευτική πολιτική, κάθε φορά που αναφέρεται στους νόμιμα νεοεισερχόμενους και ήδη διαμένοντες υπηκόους τρίτων χωρών, ο αριθμός των ο- ποίων στην Ένωση σχεδόν αγγίζει τα 20 εκατομμύρια, χωρίς καμία ένδειξη για πιθανή μείωση του στο μέλλον. Ο λόγος είναι ότι η επιτυχής έκβαση της ενταξιακής διαδικασίας ενισχύει περαιτέρω κάθε θετική συμβολή της μετανάστευσης, αφενός στην αντιμετώπιση της γήρανσης του πληθυσμού και τη μείωση των δημοσίων δαπανών για συντάξεις και παροχές υγειονομικής περίθαλψης και κοινωνικής πρόνοιας, αφετέρου στην κάλυψη των ελλείψεων σε ανθρώπινο δυναμικό, κυρίως υψηλών προσόντων και ικανοτήτων (δημογραφικές, ασφαλιστικές και εργασιακές πιέσεις). Πέραν όμως της ανωτέρω συμβολής της ενταξιακής διαδικασίας στην οικονομική και κοινωνική ευμάρεια, η επιτυχία της ένταξης των υπηκόων τρίτων χωρών στις κοινωνίες των κρατών μελών που τους υποδέχονται, ισοδυναμεί με ορθολογική διαχείριση της πολιτιστικής ποικιλομορφίας, η οποία, εδώ και καιρό, έχει αποδειχτεί ότι υποκρύπτει κινδύνους για την δημόσια τάξη και την ασφάλεια των πολιτών και εν γένει την κοινωνική συνοχή. Ο διαπολιτισμικός διάλογος (Intercultural Dialogue), αποτελεί έναν ουσιαστικό ε- νταξιακό μηχανισμό προς την κατεύθυνση αυτή 2. Όμως, αν και το 2008 έχει χαρακτηριστεί ως έτος διαπολιτισμικού διαλόγου, ούτε στο ευρωπαϊκό, ούτε στα εθνικά δίκαια εμφανίζεται σαφής νομικός εννοιολογικός προσδιορισμός του όρου. Ωστόσο, υπάρχει από πλευράς των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης ομοιόμορφη προσέγγιση στην πρακτική του εφαρμογή, παρόλο που λειτουργούν διάφοροι θεσμοί και υπηρεσίες για την προώθηση του, ενώ πολυάριθμες και ποικίλες είναι οι δράσεις που σηματοδοτούν την ύπαρξη του. Πως θα μπορούσε λοιπόν να οριστεί ο διαπολιτισμικός διάλογος; Σε τι συνίσταται η σπουδαιότητα της ανάπτυξης του; Γιατί αφιερώθηκε ένα έτος σε αυτόν; Ποια είναι τα ι- διαίτερα χαρακτηριστικά του γνωρίσματα και ποιες ενέργειες τον προσδιορίζουν; Πόσες μορφές μπορεί να ενστερνιστεί; Μήπως υπάρχουν άλλοι, περισσότερο δόκιμοι και α- ντιπροσωπευτικοί του περιεχομένου του όροι; Με ποια θέματα καταπιάνεται; Τι προβλήματα επιχειρεί να λύσει; Από ποιους και πως εκπονείται η agenda συζήτησης; Κάθε πότε είναι δυνατόν να πραγματοποιείται και σε τι επίπεδο; Ποιοι ενδείκνυνται να είναι οι συμμετέχοντες και πως θα μπορούσαν να επιλέγονται; Με ποια μεθοδολογία πρέπει να αποτιμηθούν, τα μέχρι σήμερα αποτελέσματα των δράσεων που έχουν υλοποιηθεί στο πλαίσιο του; Υπάρχουν άραγε καλές πρακτικές προκειμένου να τις μοιραστούν τα κράτη μέλη, ώστε να διαχειριστούν κατά τρόπο ενιαίο, λιγότερο ή περισσότερο όμοιες διαπολιτισμικές προκλήσεις και κρίσεις; Θα μπορούσαμε να ελπίζουμε σε μία αποτελεσματική διαδικασία αντίδρασης και διαχείρισης διαπολιτισμικών προβλημάτων, οι πιθανές συνέπειες των οποίων ξεπερνούν τα εθνικά σύνορα; Η σύνδεση του διαπολιτισμικού διαλόγου με τις κοινές στην Ευρωπαϊκή Ένωση καθολικές αξίες της εφαρμογής του δικαίου και της άνευ διακρίσεων αρχής της ισότητας, του σεβασμού της προσωπικότητας και της προστασίας των ατομικών δικαιωμάτων, μπορεί να δώσει επαρκείς απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα. Ειδικότερα, η ενασχόληση με τις ανθρωπιστικές παραδόσεις της Ευρώπης, θα επηρεάσει θετικά τις προσπάθειες για περιορισμό των ρατσιστικών και εξτρεμιστικών φαινόμενων στα κράτη μέλη, προσδίδοντας στο διαπολιτισμικό διάλογο τον εννοιολογικό

3 ΔIOIKHTIKH ENHMEPΩΣH 77 προσανατολισμό, αλλά και το στόχο που σήμερα λείπει ή δεν μπορεί να διακριθεί ξεκάθαρα. Έτσι, ο διαπολιτισμικός διάλογος: Επεκτείνεται πέρα από την περιορισμένη θεματικά διαβούλευση μεταξύ κράτους και θρησκευτικών κοινοτήτων για τις διευκολύνσεις που πρέπει να παρασχεθούν κατά την εκτέλεση λατρευτικών καθηκόντων (εν μέρει διαθρησκευτικός διάλογος) και καταλήγει στην αναζήτηση και τη συζήτηση επί των αξιών, των αρχών, των ιδεολογιών και της φιλοσοφίας στην ιστορία, την κουλτούρα και τον πολιτισμό των εθνοτήτων που τους επιτρέπουν να ζουν αρμονικά σε ένα περιβάλλον που μόνο ως εξαίρεση προβάλλουν τα ακραία εξτρεμιστικά φαινόμενα βίας και ρατσισμού που απειλούν τη συνεκτικότητα, την κοινωνική γαλήνη και συνοχή. Φρενάρεται επίσης με τον τρόπο αυτό, το αλόγιστο ξόδεμα ανθρώπινων και οικονομικών πόρων σε καθαρά ψυχαγωγικά δρώμενα, σε ελαφρές συζητήσεις, καλλιτεχνικές δράσεις και εκδηλώσεις προβολής στοιχείων διαφόρων πολιτισμών, αλλά και σε άστοχες και συνήθεις εκπαιδευτικές και επιμορφωτικές διαδικασίες. Τέλος, υποστηρίζονται οι κυβερνήσεις να διαπιστώσουν τις πραγματικές τους ανάγκες σε δομές διαπολιτισμικού διαλόγου που πρέπει να υιοθετηθούν και μέτρα που πρέπει να ληφθούν σε τομείς πολιτικής όπως η εκπαίδευση, ο πολιτισμός, η νεολαία, ο αθλητισμός, η αγορά εργασίας, η υγεία, ο αστικός σχεδιασμός, η ενημέρωση, η ιθαγένεια και η δημοκρατική συμμετοχή. Η ενασχόληση της Ευρώπης με το διαπολιτισμικό διάλογο ξεκίνησε ως προσπάθεια για τη διαμόρφωση του ευρωπαϊκού προφίλ του Ισλάμ. Στο πλαίσιο της αναπτύχθηκαν οι πρώτες απόψεις για τη χρηστικότητα του διαπολιτισμικού διαλόγου ως εργαλείο κατά της ριζοσπαστικοποίησης των οπαδών του και γενικά κατά της βίας, του εξτρεμισμού και των ακραίων φαινόμενων περιθωριοποίησης και διακρίσεων. Σχετική αξιόλογη αναφορά συμπεριλήφθηκε στο κείμενο των ένδεκα (11) Κοινών Βασικών Αρχών (ΚΒΑ) για την ένταξη (Common Basic Principles on Integration, doc 14615/ ), που συμφωνήθηκαν μεταξύ των αρμοδίων Υπουργών Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων στο Groningen, επί Ολλανδικής Προεδρίας το Νοέμβριο του Τότε, με αφορμή τη δολοφονία του σκηνοθέτη Theo van Gogh από εξτρεμιστικά μουσουλμανικά στοιχεία 3, δόθηκε η ευκαιρία να αναπτυχθεί σε ευρεία δημόσια πολιτική συζήτηση η σημασία της κοινωνικο-πολιτισμικής πλευράς της ένταξης σε σχέση με την άνιση οικονομική συμμετοχή και την επιπλέον αδυναμία ορισμένων μειονοτήτων να ενταχθούν ισότιμα στο σύστημα της ολλανδικής εκπαίδευσης και τοπικής αγοράς εργασίας. Ειδικότερα, στο πλαίσιο της 7 ης Αρχής τονίστηκε αρχικά η σπουδαιότητα της καθημερινής επαφής μεταξύ υπηκόων τρίτων χωρών και ημεδαπών πολιτών και των ρόλου που καλείται να αναλάβει η τοπική αυτοδιοίκηση για την ενίσχυση της. Καθιέρωση συναντήσεων μεταξύ Πρωθυπουργών με Υπουργούς αρμόδιους για την Ένταξη, τη Δικαιοσύνη, τις Εσωτερικές Υποθέσεις, τον Πολιτισμό ή την Παιδεία, αλλά και Υπουργών με τις οργανώσεις των εθνικών μειονοτήτων, καθώς και των αντιπροσώπων διαφόρων θρησκειών μεταξύ τους, Σύσταση ειδικών υπηρεσιών για το συντονισμό δράσεων συνεργασίας μεταξύ μεταναστευτικών οργανώσεων, μη κυβερνητικών οργανισμών και κρατικών ή δημοτικών υπηρεσιών,

4 78 ΔIOIKHTIKH ENHMEPΩΣH Συγκρότηση Εθνικών Επιτροπών για την Ένταξη και τη Συνοχή και λοιπών συμβουλευτικών σωμάτων για τη διαχείριση της πληθυσμιακής ποικιλότητας και των ε- ντάσεων που προκαλεί σε τοπικό κυρίως επίπεδο, Προσωρινά ή μόνιμα forum για συζήτηση, με συμμετοχή τόσο εκπροσώπων της κοινωνίας υποδοχής, όσο και μεταναστών, εκφραστών άλλων θρησκευτικών αντιλήψεων, Πλατφόρμες όλων των ειδών για την προώθηση του διαλόγου με το κράτος, αλλά και μεταξύ των μεγάλων θρησκευτικών κοινοτήτων (dialogue platforms) και διαδικτυακοί τόποι για ανταλλαγή πληροφοριών (chat channels), κυρίως μεταξύ Ιουδαϊσμού, Ισλάμ και Χριστιανισμού, Εκπόνηση, απόλυτα εστιασμένων, στρατηγικών σχεδίων, για την προστασία θρησκευτικών κοινοτήτων από εξτρεμιστικές ομάδες, Ορισμός εκπροσώπων, μουσουλμανικών κυρίως οργανώσεων, ως κυβερνητικών συμβούλων, Οικονομικές ενισχύσεις σε τοπικές ενώσεις, κοινότητες μεταναστών, Μη Κυβερνητικούς Οργανισμούς και εθελοντικές οργανώσεις για διοργάνωση καλλιτεχνικών εκδηλώσεων διαπολιτισμικού χαρακτήρα, Εκπαιδευτικά προγράμματα για τους διαφορετικούς πολιτισμούς και επιμορφωτικά σεμινάρια για την απόκτηση διαπολιτισμικών ικανοτήτων στο προσωπικό όλων των βαθμίδων της κεντρικής και τοπικής διοίκησης, σε φορείς της κοινωνίας των πολιτών, αλλά και σε θρησκευτικούς ηγέτες και εκπροσώπους θρησκειών, σε συνεργασία αρμοδίων Υπουργείων και θρησκευτικών οργανώσεων, Θεσμοθέτηση και αξιοποίηση διαπολιτισμικών μεσολαβητών (intercultural mediators) σε κοινωνικές δομές του δημόσιου τομέα, στις Περιφέρειες και σε τοπικές υπηρεσίες, Ενημερωτικές ιστοσελίδες για τις μεταναστευτικές οργανώσεις, ηλεκτρονικές εγκυκλοπαίδειες για την πολιτισμική ποικιλομορφία, διαπολιτισμικά συνέδρια, δημόσιες συζητήσεις και ημερίδες, με διοργανωτές ενίοτε αντιπροσώπους των μεγάλων θρησκειών, Υλοποίηση αθλητικών αγώνων και ποικίλων ψυχαγωγικών προγραμμάτων, στοχευμένων άλλοτε σε νέους μετανάστες, άλλοτε σε γυναίκες, άλλοτε σε λοιπές ευαίσθητες κοινωνικές ομάδες με μεταναστευτικό υπόβαθρο, με έντονο το στοιχείο της αλληλεπίδρασης με το γηγενή πληθυσμό, π.χ. μουσικοχορευτικές εκδηλώσεις, festivals πολυεθνικών κουζινών, εκθέσεις και διαγωνισμοί ζωγραφικής, φωτογραφίας και αφίσας, σχολικοί ή εφηβικοί διαγωνισμοί, Πλήθος άλλων εκστρατειών ευαισθητοποίησης του κοινού με την εμπλοκή της κοινωνίας των πολιτών, των ΜΜΕ, αλλά και των κρατικών αξιωματούχων ή των επικεφαλής υπηρεσιών της τοπικής αυτοδιοίκησης, Εκτυπώσεις και ειδικές εκδόσεις, καρτών, ημερολογίων και άλλων φυλλαδίων για τις διάφορες θρησκείες, είναι μερικές μόνο από τις πλέον συνηθισμένες δραστηριότητες στις οποίες έχουν επιδοθεί, στο πλαίσιο της 7 ης ΚΒΑ, όλα τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης χάριν του διαπολιτισμικού διαλόγου, αλλά και του έτους που αφιερώθηκε σε αυτόν 4. Πλούσια είναι η ενεργοποίηση και στο πλαίσιο της 8 ης ΚΒΑ: ίδρυση χώρων προσευχής και λατρείας (τζαμιά), εύρεση χώρων για την ταφή ή την καύση των νεκρών, ρύθμιση τελετουργικών θεμάτων (σφαγή ζώων),

5 ΔIOIKHTIKH ENHMEPΩΣH 79 διορισμός εφημέριων σε φυλακές, στρατό και νοσοκομεία, διοργάνωση σεμιναρίων για ιμάμηδες, δημιουργία πανεπιστημιακών εδρών για μελετητές του Ισλάμ, θεσμοθέτηση θρησκευτικών συμβουλίων 5, είναι αντίστοιχα, κάποιες από τις εθνικές δράσεις που αναπτύχθηκαν στο πλαίσιο της υποχρέωσης για σεβασμό όλων των θρησκειών, παροχής εχεγγύων για την εφαρμογή της αρχής της μη διάκρισης για θρησκευτικές πεποιθήσεις και διευκόλυνση της ά- σκησης των πολιτισμικών και θρησκευτικών καθηκόντων 6. Όμως, ο διαπολιτισμικός διάλογος ως συζήτηση για την κουλτούρα, τον πολιτισμό και τη φιλοσοφία των εθνοτήτων, είναι κάτι περισσότερο από μία περιορισμένη θεματικά διαβούλευση για τους τρόπους επίλυσης λατρευτικών ζητημάτων, όπως και κάτι παραπάνω από καλλιτεχνικές και ψυχαγωγικές εκδηλώσεις, όσο και αν αυτές διατηρούν το διαπολιτισμικό τους χαρακτήρα. Η επέκταση του περιεχομένου της agenda σε ζητήματα αρχών, αξιών ή ιδεολογιών, όσο δύσκολη και αν φαντάζει, λόγω του ότι πρέπει να εκτιμηθούν πολλές παράμετροι και ιδιαίτερα ιστορικά, πολιτιστικά και θεσμικά χαρακτηριστικά, προκειμένου να αποφευχθούν ακρότητες, κρίνεται επιβεβλημένη. Θέματα, όπως τα θρησκευτικά ταμπού, τα εις θάνατον φάτουα, η σαρία και οι ισλαμικοί νόμοι, ο ρόλος της γυναίκας στην κοινωνία και στην οικογένεια, οι καταναγκαστικοί γάμοι, η άσκηση βίας για ζητήματα τιμής, τα όρια της ελευθερίας της τέχνης και της έκφρασης, η κριτική και η λογοκρισία για θέματα θρησκείας, ο θρησκευτικός ζήλος, η πίστη και η αγάπη για την πατρίδα και η προσφυγή στα όπλα, στην εκδίκηση ή στις καταστροφές, γενικά το χάσμα δυτικού πολιτισμού και Ισλάμ, και η άποψη ότι οι μελαχρινοί με μαύρα μαλλιά μουσουλμάνοι είναι πολίτες δεύτερης κατηγορίας και εν δυνάμει τρομοκράτες, πρέπει να αποτελέσουν επιτέλους αντικείμενο διαπολιτισμικού διαλόγου, όσο και αν η πραγματικότητα επικροτεί μόνο ως σημαντική την πρόοδο που παρατηρείται όταν συζητιούνται θρησκευτικά ζητήματα ή την ευχαρίστηση που προκαλείται όταν διενεργούνται ψυχαγωγικά και καλλιτεχνικά δρώμενα. Είναι δεδομένο ότι η ένταξη της ουσιαστικής ιδέας του διαπολιτισμικού διαλόγου στα εθνικά συστήματα αξιών, με άλλα λόγια η συμφωνία επί των όρων και των προϋποθέσεων εγκατάστασης της ανοχής και του σεβασμού των άλλων από τους ίδιους, που έχει ως αποτέλεσμα την κοινωνική συνοχή και γαλήνη, δύσκολα επέρχεται, διότι δεν ξεπερνιώνται περιχαρακωμένες και παγιωμένες απόψεις. Αναλογικά, και από πλευράς συμμετεχόντων, ο διαπολιτισμικός διάλογος οφείλει να είναι ανοιχτός.αυτό σημαίνει ότι δεν μπορεί να αντιμετωπίζεται ως δίκτυο εκπροσώπων θρησκειών, αρκετές φορές με αμφίβολη αντιπροσωπευτικότητα, ή ως συνηθισμένο forum απλών οπαδών θρησκειών ή πολιτισμών, στο οποίο εύκολα εμπλέκονται κάθε είδους ενδιαφερόμενοι (π.χ. Ρομά), ή τέλος, ως ευρεία κοινωνική συμμαχία, για ενδυνάμωση των υφιστάμενων μειονοτικών, θρησκευτικών, εθνικών, ή μεταναστευτικών κοινοτήτων. Στο διαπολιτισμικό διάλογο νομιμοποιούνται να συμμετέχουν όλοι οι ενδιαφερόμενοι: οργανωμένα μέλη θρησκευτικών ενώσεων, απλοί οπαδοί, εκπρόσωποι κρατικών υ- πηρεσιών και τοπικής αυτοδιοίκησης, ιδίως αυτών που ασχολούνται με την αποτροπή της παρανομίας, (αστυνομία) ή αποφασίζουν για τις ποινές σε όσους υποκινούν τη βία (δικαιοσύνη), ενδιαφερόμενες εξειδικευμένες υποομάδες (νέοι μουσουλμάνοι ή γυναίκες μουσουλμάνες), ανεξάρτητοι εμπειρογνώμονες, διανοούμενοι, ακαδημαϊκοί και επιστήμονες, Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις (ΜΚΟ) και ενώσεις μεταναστών, εκπρόσωποι

6 80 ΔIOIKHTIKH ENHMEPΩΣH των Media, της τέχνης και των γραμμάτων, κ.λ.π.. Αποκλείεται βέβαια η συμμετοχή φορέων ή ατόμων που δεν καταδικάζουν δημόσια τα ακραία φαινόμενα ή που δεν βοηθούν στην απομόνωση των εξτρεμιστικών στοιχείων. Όσον αφορά στις δομές διαπολιτισμικού διαλόγου, όπως όλες οι πολιτικές που διενεργούνται στο πλαίσιο της ένταξης, έτσι και ο διαπολιτισμικός διάλογος δεν μπορεί παρά να θεωρηθεί αρμοδιότητα της οργανωμένης αυτοδιοίκησης και της κοινωνίας των πολιτών. Όμως, οι αποκεντρωμένες και τοπικές δομές δεν λειτουργούν πάντα ικανοποιητικά, ώστε να απαιτείται η ενεργοποίηση και του κεντρικού επιπέδου διακυβέρνησης για καλλίτερα αποτελέσματα. Σε αυτό το επίπεδο άλλωστε ο διαπολιτισμικός διάλογος μπορεί να προστατευτεί επαρκώς από πιθανούς υπονομευτές. Από την άλλη, η σχέση του διαπολιτισμικού διαλόγου με την καταπολέμηση της ριζοσπαστικοποίησης, της βίας, του εξτρεμισμού και των ακραίων φαινόμενων περιθωριοποίησης, τον καθιστά αντικείμενο αρμοδιότητας κρατικών υπηρεσιών, ως φυσική συνέχεια της ευθύνης των κυβερνήσεων για την προστασία της ζωής και της ασφάλειας των πολιτών. Με βάση τα ανωτέρω προτείνεται: Η γενική νομοθετική πρόβλεψη διενέργειας του διαπολιτισμικού διαλόγου, όπως αυτός περιγράφηκε ανωτέρω, ως καθήκον όλων των κρατικών φορέων (αρμόδιες αρχές), συμπεριλαμβανομένων των δικαστικών και αστυνομικών υπηρεσιών, αλλά και της τοπικής αυτοδιοίκησης. Η νομοθετική πρόβλεψη πρέπει να αφορά και στο α- ποτέλεσμα του διαπολιτισμικού διαλόγου ως δέσμευση όλων των συμμετεχόντων, οι οποίοι ενδείκνυται να ορίζονται ευρέως, καθώς και στην τακτικότητα διενέργειας του, αλλά και στη θεματολογία του. Στο πλαίσιο της ίδιας ρύθμισης, πρέπει να γίνεται μνεία στο φορέα που θα κατευθύνει το διαπολιτισμικό διάλογο, θα παρακολουθεί τις εξελίξεις και θα αξιολογεί τα αποτελέσματα του, προκειμένου να προωθούνται περαιτέρω τα οφέλη από την εφαρμογή της αρχής της ισότητας και την προστασία των δικαιωμάτων όλων των μελών της κοινωνίας (συνεκτική κοινωνία) στα οποία στοχεύει. Ο συγκεκριμένος φορέας, θα πρέπει να εκτείνεται πέρα από τις καθ ύλη αρμόδιες δημόσιες υπηρεσίες και τις υπηρεσίες της τοπικής αυτοδιοίκησης στον τομέα του πολιτισμού, της παιδείας, των εσωτερικών, της δικαιοσύνης κ.λ.π., προκειμένου ο διαπολιτισμικός διάλογος, ούτε να εστιάζει μονομερώς στη σύσφιξη και ενδυνάμωση της καθημερινής επαφής μεταξύ των μελών της κοινωνίας από διαφορετικές χώρες προέλευσης και με διαφορετικό πολιτισμικό και θρησκευτικό υπόβαθρο (καλλιτεχνικά και ψυχαγωγικά δρώμενα), ούτε να περιορίζεται σε διαθρησκευτικό έργο (επίλυση πρακτικών προβλημάτων άσκησης λατρευτικών καθηκόντων). Όπως ήδη αναπτύχθηκε, το στοιχείο που απουσιάζει σε σημαντικό βαθμό σήμερα από το διαπολιτισμικό διάλογο, είναι αυτό που αποτέλεσε το έναυσμα για το ξεκίνημα του: Η συνεχής δηλαδή παρατήρηση, συζήτηση και πρόβλεψη των τάσεων για ακραίες εκδηλώσεις ριζοσπαστικοποίησης, βίας, περιθωριοποίησης και διακρίσεων, η συγκεκριμενοποίηση των ενδεχόμενων απειλών κατά των δικαιωμάτων του ανθρώπου, η στοχευμένη προσέγγιση τους, η ανάλυση της ανθεκτικότητας ορισμένων ομάδων ή ατόμων απέναντι σε αυτές τις απειλές και τέλος, η συνηδητοποίηση του έργου που απαιτεί η καταπολέμηση τους. Υπό το πνεύμα των ανωτέρω, στην νομοθεσία για την ισότητα και την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ανεξάρτητα από χρώμα, φυλή, εθνικότητα, ιθαγένεια και εθνική καταγωγή, που ως mainstreaming αρμοδιότητες δεσμεύουν όλο το

7 ΔIOIKHTIKH ENHMEPΩΣH 81 δημόσιο τομέα, μπορούμε να αναζητήσουμε στη χώρα μας το φορέα για ουσιαστική συμβολή στην έναρξη και διεξαγωγή του διαπολιτισμικού διαλόγου. Συγκεκριμένα, με βάση το ν. 2667/ (ΦΕΚ 281), λειτουργεί η Εθνική Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, υπαγόμενη απευθείας στον πρωθυπουργό και με αποστολή την παρακολούθηση των εξελίξεων και των προκλήσεων στον εθνικό και διεθνή χώρο, τη παροχή συμβουλών και υποβολή προτάσεων προς τις δημόσιες αρχές για τη βελτίωση της προστασίας των δικαιωμάτων του ανθρώπου και τέλος, την α- νάπτυξη πρωτοβουλιών για τη σχετική ευαισθητοποίηση του κοινού. Στο πλαίσιο αυτό η εν λόγω Επιτροπή, μέσα από δικές της πρωτοβουλίες, εκθέσεις, συστάσεις, μελέτες, γνωμοδοτήσεις, ενημερωτικές αλλά και εκπαιδευτικές εκστρατείες, ανακοινώσεις, δημοσιεύματα, συνέδρια, ημερίδες και άλλες εκδηλώσεις, συζητήσεις και προγράμματα, μπορεί να σηματοδοτήσει τη διεξαγωγή ουσιαστικού διαπολιτισμικού διαλόγου, εστιασμένου στην παγίωση των κοινών ευρωπαϊκών ανθρωπιστικών παραδόσεων και στα οφέλη της συνεκτικής κοινωνίας που επέρχονται και που είναι το προσδόκιμο αποτέλεσμα του. Η συνεργασία με τη Διυπουργική Επιτροπή του ν. 3386/05, σχετικά με την ανάληψη συναφών δράσεων, στο πλαίσιο Ολοκληρωμένων Προγραμμάτων κοινωνικής ένταξης, όπως και η επικοινωνία και ανταλλαγή εμπειριών με ανάλογους φορείς άλλων κρατών μελών, καθώς και με τα διεθνή όργανα προαγωγής και προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, (ΟΗΕ, Συμβούλιο της Ευρώπης, UNESCO, Ο.Α.Σ.Ε., κ.λ.π.), αλλά και με διεθνείς ΜΚΟ (Διεθνής Αμνηστία) και ευρωπαϊκές οργανώσεις εκκλησιών, είναι αυτονόητη. Ο Πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, είναι δυνατόν να οριστεί ως εθνικός πρεσβευτής για το διαπολιτισμικό διάλογο και να συμμετέχει στο σώμα των ευρωπαίων προσωπικοτήτων που έχουν επιφορτιστεί με το καθήκον της διάχυσης των μηνυμάτων των δράσεων που λαμβάνουν χώρα στο πλαίσιο του 2008, ως έτους αφιερωμένου σε αυτόν. Τέλος, η Εθνική Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου αποτελεί τον πλέον α- ξιόπιστο φορέα που μπορεί να ενεργοποιηθεί άμεσα ως εθνικό σημείο επαφής (first - call contact point), στις περιπτώσεις σοβαρών διαπολιτισμικών προβλημάτων ή συγκρούσεων με ενδεχόμενη διασυνοριακή διάσταση, δεδομένου ότι κυρίως θέματα που θίγουν ανθρώπινα δικαιώματα και ατομικές ελευθερίες, είναι εκείνα, οι πιθανές συνέπειες των ο- ποίων ξεπερνούν τα εθνικά σύνορα 7. Όμως, όπως έχει ήδη ειπωθεί, η εξασφάλιση της επιτυχίας του εγχειρήματος του διαπολιτισμικού διαλόγου, προϋποθέτει τη δραστηριοποίηση όλων των επιπέδων διακυβέρνησης. Έτσι, από τη σύνθεση της εν λόγω Επιτροπής δεν πρέπει να αποκλείονται οι εκπρόσωποι της τοπικής αυτοδιοίκησης, των μη κυβερνητικών οργανώσεων (ΜΚΟ), των εθελοντικών οργανισμών, των μη κερδοσκοπικών ιδρυμάτων, των ανεξάρτητων αρχών και γενικά της κοινωνίας των πολιτών η οποία δραστηριοποιείται στην περιοχή των διαφορετικών πολιτισμών, θρησκειών και εθνοτήτων που με διαφορετικό τρόπο ανταποκρίνονται στην ανάγκη για ισότητα, προστασία και σεβασμό των δικαιωμάτων του ανθρώπου. Η αλληλοεπίδραση όλων αυτών των διαφορετικών ομάδων μεταξύ τους και μεταξύ της κοινωνίας γενικότερα και οι σχετικές πρωτοβουλίες που αναπτύσσονται, πρέπει να ενθαρρύνεται, το δε αποτέλεσμά της πρέπει να λειτουργεί ως γέφυρα συνοχής μεταξύ α- τόμων με διαφορετικό υπόβαθρο και μεταξύ αυτών και των λοιπών μελών της κοινωνίας υποδοχής.

8 82 ΔIOIKHTIKH ENHMEPΩΣH Ένας χώρος για να γίνει το ζύμωμα αυτό,είναι το περιβάλλον της Επιτροπής για την κοινωνική ένταξη των μεταναστών 8, ενώ το μήνυμα μπορεί να μεταφερθεί στην Εθνική Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, μέσω του Ινστιτούτου Μεταναστευτικής Πολιτικής (ΙΜΕΠΟ) που αποτελεί μέλος της Επιτροπής για την ένταξη, έχοντας την αρμοδιότητα του μεσολαβητικού συνδέσμου μεταξύ κράτους και κοινωνίας πολιτών. Κατά τα λοιπά, σε ένα χαμηλότερο επίπεδο διακυβέρνησης, η τοπική αυτοδιοίκηση και οι ΜΚΟ έχουν καθήκον τους να προωθούν τις καλές σχέσεις μεταξύ όλων των μελών της κοινωνίας, ακόμα και στις πλέον άκαμπτες διαπολιτισμικές θέσεις. Μπορεί να μην υιοθετηθεί συγκεκριμένη λύση, ή να μην προκύψει εύκολα ομοφωνία, όμως η διαπροσωπική επαφή και επικοινωνία επιφέρει σημαντική πρόοδο σε αυτό που λέγεται κανάλι συμπάθειας και κατανόησης και το οποίο ενεργοποιείται όταν προκύπτει ανάγκη. Έτσι, ενδείκνυται η νομιμοποίηση αυτής της άτυπης επαφής μέσα από τη σύσταση ε- νός σώματος αντιπροσώπων θρησκευτικών και εθνικών κοινοτήτων, μεταναστευτικών οργανώσεων και ΜΚΟ, ως συμβουλευτικό και γνωμοδοτικό όργανο στην τοπική αυτοδιοίκηση, το οποίο να λειτουργεί βάσει κοινά συμφωνημένων κανονισμών και να έχει λόγο τόσο ως προς τους συμμετέχοντες, όσο και ως προς την επιλογή των θεμάτων για διαπολιτισμική συζήτηση. 9 Στην περίπτωση που υπάρξει εθνική χρηματοδότηση του σώματος των αντιπροσώπων διαπολιτισμικού διαλόγου, αυτή θα μπορούσε να αξιοποιηθεί από μέρους τους και σε δράσεις, όπως η εκπαίδευση των θρησκευτικών ηγετών και η διαμόρφωση της νέας γενιάς διδασκάλων στα μειονοτικά σχολεία, με πιστοποιημένες θεολογικές γνώσεις, καλλίτερη γνώση της εθνικής γλώσσας, του νομικού και πολιτικού συστήματος της ελληνικής κοινωνίας, των απλών και καθημερινών πλευρών της ζωής, αλλά και των αξιών και των αρχών αυτής. Η χρηματοδότηση του εν λόγω σώματος θα μπορούσε να σταθεί η αφορμή για την ε- πέκταση της σε όλους τους φορείς της κοινωνίας των πολιτών που είναι σε θέση να δραστηριοποιούνται για τη διαχείριση του βίαιου εξτρεμισμού, καθώς και σε εκείνους που έ- χουν ήδη ξεκινήσει σχετικό διάλογο με τις θρησκευτικές κοινότητες ή /και τις μεταναστευτικές οργανώσεις, τις αστυνομικές και δικαστικές αρχές, τις αλλόθρησκες εκκλησίες, τα τεμένη και τα εκπαιδευτικά ιδρύματα, τις ΜΚΟ, κ.λ.π., προκειμένου να προβαίνουν ακόμα και σε φιλανθρωπίες για παράδειγμα προσφύγων ή προσώπων από μεταναστευτικές ομάδες που έχουν ανάγκη πρόνοιας και προστασίας, να παρέχουν στους νεοεισερχόμενους, πληροφορίες για τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους στην κοινωνία υποδοχής, με παράλληλη επισήμανση των πλευρών της πολιτισμικής καθημερινότητας που απαιτούν προσοχή στη διαχείριση τους, κ.λπ. ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ 1. Με τον τίτλο αυτό, στις 8 Ιανουαρίου, εγκαινιάστηκε επίσημα η έναρξη του 2008, ως έτους διαπολιτισμικού διαλόγου, στην Λιουμπλιάνα της Σλοβενίας, στο πλαίσιο συνεδρίου όπου εκπρόσωποι της κοινωνίας των πολιτών από όλη την Ευρώπη στους τομείς της τέχνης και του πολιτισμού, των επιστημών και της παιδείας και των μέσων ενημέρωσης, συζήτησαν τις προκλήσεις της πολυπολιτισμικής Ευρώπης. Στον εορτασμό που διήρκεσε δύο ημέρες (07 και ) και έλαβαν χώρα διάφορες εκδηλώσεις, παρευρέθηκαν ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας της Σλοβενίας, καθώς και ο Πρωθυπουργός, ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και ο αρμόδιος Ευρωπαίος επίτροπος από την ομιλία του οποίου συγκρατούμε τα ε- ξής: Στον 21ο αιώνα η Ευρώπη αντιμετωπίζει μία νέα πρόκληση για την οποία χρειάζεται να

9 ΔIOIKHTIKH ENHMEPΩΣH 83 ενισχύσουμε την ανταλλαγή απόψεων για άτομα και ομάδες με διαφορετικό πολιτισμικό υπόβαθρο σε ισότιμη βάση. Θα πρέπει να προχωρήσουμε πέρα από την πολυπολιτισμική κοινωνία, όπου πολιτισμοί και πολιτισμικές ομάδες απλά συνυπάρχουν αρμονικά, δίπλα δίπλα και να καταστούμε διαπολιτισμικές κοινωνίες, όπου οι διάφοροι πολιτισμοί συνεργάζονται σε πλαίσιο διαλόγου και κατανομής ευθυνών. 2. No immigration without integration, στα ελληνικά, δεν υπάρχει μετανάστευση χωρίς ένταξη, επεσήμανε ο τότε αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Franco Frattini, αρμόδιος για τα θέματα δικαιοσύνης, ελευθερίας και ασφάλειας, παρουσιάζοντας την παγκόσμια προσέγγιση της μετανάστευσης (global approach towards immigration at the EU level), στο πλαίσιο της πρώτης (5 Μαρτίου 2008) από μία σειρά συζητήσεις που διοργανώνονται στις Βρυξέλλες, στο πλαίσιο του έτους διαπολιτισμικού διαλόγου. Η συζήτηση είχε τίτλο: Η επίδραση της μετανάστευσης στο διαπολιτισμικό διάλογο. 3. Ο σκηνοθέτης Theo van Gogh, απόγονος του γνωστού ζωγράφου, δολοφονήθηκε στο Άμστερνταμ στις 2 Νοεμβρίου 2004 από τον μαροκινής καταγωγής συμπατριώτη του Μοχάμεντ Μπουγιάρι σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την ταινία του που καταπιάνονταν με την καταπίεση που υφίστανται οι μουσουλμάνες. 4. Για αναλυτική πληροφόρηση επί των εκδηλώσεων, συζητήσεων και σχεδίων στο πλαίσιο του έ- τους διαπολιτισμικού διαλόγου : 5. Τα θρησκευτικά συμβούλια είναι η πιο συνηθισμένη μορφή θεσμικής κατοχύρωσης του διαπολιτισμικού διαλόγου. Λειτουργούν κυρίως ως μηχανισμοί ενίσχυσης του δικαιώματος της θρησκευτικής ελευθερίας και εξυπηρετούν την επαφή του κράτους με τις αλλόθρησκες κοινότητες, κυρίως των εκατομμύριων μουσουλμάνων κατοίκων της Ευρώπης, για την επίλυση πρακτικών προβλημάτων άσκησης λατρευτικών καθηκόντων. Τα θρησκευτικά συμβούλια λειτουργούν ως γνωμοδοτικά ή συμβουλευτικά όργανα στις κυβερνήσεις, έχουν διορισμένα ή/και εκλεγμένα μέλη και δραστηριοποιούνται κεντρικά ή/και α- ποκεντρωμένα, σε περιφέρειες και δήμους. Χαρακτηριστικά παραδείγματα, στη Γαλλία, το θρησκευτικό συμβούλιο για τη Μουσουλμανική Θρησκεία, στη Γερμανία, το συμβούλιο για το Ισλάμ, στην Ιταλία η Consulta, όπου εκπροσωπούνται οι κυριότερες ισλαμικές οργανώσεις και μεταναστευτικές κοινότητες της χώρας. Στο πλαίσιο της ευρείας συζήτησης που αναπτύσσεται κατά τις συνεδριάσεις των θρησκευτικών συμβουλίων, επιχειρείται η αμοιβαία κατανόηση των διαμορφωμένων θρησκευτικών α- ντιλήψεων, πρακτικών και επιχειρημάτων των συμμετεχόντων, η αποσαφήνιση διχαστικών εννοιών και γενικά η δημιουργία ενός θετικού περιβάλλοντος γύρω από τις διαφορετικές θρησκευτικές συνήθειες, ενώ τίθενται οι βάσεις για το διάλογο, ο συνήθης χώρος του οποίου είναι σε κάθε άλλη περίπτωση, το Κοινοβούλιο, οι επιτροπές, ιδίως των εξωκοινοβουλευτικών κομμάτων, τα συνέδρια νεολαιών, κυρίως αριστερής τοποθέτησης, οι συναντήσεις των Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων, ακόμα και οι τηλεοπτικές ή ραδιοφωνικές εκπομπές, όταν έκτακτα γεγονότα το επιβάλλουν. Η προοπτική εισόδου της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση έχει ενισχύσει τη δημοτικότητα των θρησκευτικών συμβουλίων, εφόσον, όπως φαίνεται, θα εκτινάξει το ποσοστό των οπαδών του Ισλάμ σε σχέση με το σύνολο του γενικού πληθυσμού της Ευρώπης, πάνω από το 20%. 6. Η πρώτη ανταλλαγή απόψεων και εμπειριών για τα οφέλη που έχουν επέλθει από τις μέχρι σήμερα πραγματοποιηθείσες δράσεις για το διαπολιτισμικό διάλογο, καθώς και για εκείνα που αναμένονται από τις πρωτοβουλίες που αναλαμβάνονται στο πλαίσιο του 2008, ως έτους διαπολιτισμικού διαλόγου, έλαβε χώρα στο Potsdam, επί Γερμανικής Προεδρίας, το Μάιο Στα συμπεράσματα του Συμβουλίου των Υπουργών Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων της 12ης Ιουνίου 2007 που ακολούθησε, συμπεριλήφθηκε ειδική μνεία στην ανάγκη για ενίσχυση της ενότητας μέσα στην ποικιλομορφία (strengthening of integration policies in the European Union by promoting unity in diversity) με ανάληψη περαιτέρω δράσης διαπολιτισμικού διαλόγου από τα κράτη μέλη και τακτική ανταλλαγή των εμπειριών που αποκόμισαν από τις μέχρι τότε προσπάθειες τους να καθιερώσουν έναν τέτοιο διάλογο. Στόχος, να ενισχυθεί το ευρωπαϊκό πλαίσιο ένταξης, αλλά και οι αντίστοιχες εθνικές πολιτικές με μέτρα που θα μπορούσαν να συμβάλουν στην πρόληψη του εξτρεμισμού και της ριζοσπαστικοποίησης.

10 84 ΔIOIKHTIKH ENHMEPΩΣH Στην τρίτη Υπουργική Διάσκεψη για την ένταξη, που θα πραγματοποιηθεί επί Γαλλικής Προεδρίας (Vichy, 3 4 Νοεμβρίου 2008), οι εθνικοί αντιπρόσωποι, θα αξιολογήσουν τα συμπεράσματα των δύο (2) συνεδριάσεων εμπειρογνωμόνων που έλαβαν χώρα στη Νυρεμβέργη (Δεκέμβριος 2007) και στο Βερολίνο (Απρίλιος 2008), ενώ θα συζητήσουν επί της έκθεσης (report) σχετικά με την υφιστάμενη κατάσταση στην Ευρώπη στον τομέα του διαπολιτισμικού διαλόγου, που θα εκπονηθεί μετά από διαβουλεύσεις με το Δίκτυο των Εθνικών Σημείων Επαφής για την Ένταξη (Network of National Contact Points on Integration, NCPs), που λειτουργεί από το 2002 στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή (attached to European Commission). Η έκθεση αναμένεται να περιέχει και προτάσεις για την καθιέρωση μίας ευέλικτης και ευρύτερης διαδικασίας, πέρα από την ανταλλαγή πληροφοριών και εμπειρίας μεταξύ των κρατών μελών, ικανής να ανταποκρίνεται σε διαπολιτισμικά προβλήματα ή συγκρούσεις με ενδεχόμενη διασυνοριακή διάσταση, όπως αυτά που προκλήθηκαν από τη δημοσίευση σατιρικών σκίτσων του προφήτη Μωάμεθ σε δανική εφημερίδα και την αναδημοσίευση τους από άλλες ευρωπαϊκές, ή που μπορεί να προκληθούν σε ευαίσθητες περιοχές, όπως της τρομοκρατίας, των ναρκωτικών και του οργανωμένου εγκλήματος, ή και τυχαία, για παράδειγμα, στον τομέα της υ- γείας, με την εμφάνιση, με τη μορφή πανδημίας, μίας γρίπης ή μίας ασθένειας σε πουλερικά και ζώα από τα οποία να προέρχονται ευρείας κατανάλωσης τρόφιμα. Στο πλαίσιο της ως άνω διαδικασίας αντίδρασης στις συγκρούσεις με πιθανή διασυνοριακή διάσταση, έχει προταθεί η ενεργής ανάμιξη, σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, του παραπάνω Δικτύου των Εθνικών Σημείων Επαφής, ως first - call contact points, καθώς και η συστηματική από μέρους του εξέταση διαπολιτισμικών θεμάτων, τουλάχιστον μία φορά ετησίως. Ακόμα, έ- χει συμφωνηθεί η διοργάνωση των δύο (2) επόμενων σχετικών συνεδριάσεων, υπό την καθοδήγηση της Μ. Βρετανίας και της Δανίας. 7. Σε κάθε άλλη περίπτωση, που η ενδεχόμενη διασυνοριακή διάσταση ενός διαπολιτισμικού προβλήματος οριοθετείται στο ενδιαφέρον των λοιπών κρατών μελών να πληροφορηθούν περισσότερα για το γεγονός που το προκάλεσε, την αρμόδια υπηρεσία που το διαχειρίστηκε και τις ενέργειες στις οποίες προέβη, προκειμένου να διαχύσουν την πληροφόρηση στο εσωτερικό τους, ή/και να συζητήσουν περαιτέρω, με αφορμή αυτό το γεγονός, πως θα μπορούσαν να α- ποφευχθούν ανάλογα συμβάντα στα άλλα κράτη μέλη, ή/και να αναπτύξουν ενδεχόμενα τρόπους κοινής δράσης, πρόβλεψης ή/και προφύλαξης, προκειμένου να προταθούν μελλοντικά ως καλές πρακτικές που θα μπορούσαν να μοιραστούν τα κράτη μεταξύ τους, τότε το Δίκτυο των εθνικών σημείων επαφής για την ένταξη (NCPsI) μπορεί να αξιοποιηθεί, στο πλαίσιο των συνήθων αρμοδιοτήτων του, ως σταθερός κόμβος αναφοράς για τέτοιου είδους διαπολιτισμικά γεγονότα. Προς το παρόν, η πρόταση του Ομοσπονδιακού Υπουργείου Εσωτερικών της Γερμανίας, η οποία έχει γίνει αποδεκτή από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και έχει προταθεί για συζήτηση μεταξύ των αρμοδίων Υπουργών στο Vichy της Γαλλίας, στις 3-4 Νοεμβρίου τρέχοντος, δεν φαίνεται ρεαλιστική (και ξεκάθαρη ως προς το στόχο της), σχετικά με τον ορισμό ε- νός οργάνου της (του NCPsI), από χαμηλόβαθμους δημοσίους υπαλλήλους των κρατών μελών, ως first call contact points, ως μέρος μίας ευέλικτης διαδικασίας αντίδρασης απέναντι σε διαπολιτισμικά προβλήματα ή συγκρούσεις με εν δυνάμει διασυνοριακή διάσταση. Όπως προτείνεται, οι υπάλληλοι αυτοί, εκτός από το να κάνουν γνωστή την αρμόδια υπηρεσία στα άλλα κράτη μέλη, θα αναλύουν την κατάσταση και θα αποφασίζουν εκείνοι για τη διάχυση της σχετικής πληροφόρησης σε αυτά, μέσω του Δικτύου, το οποίο ως σώμα, θα αναλύει και εκείνο την προβληματική διαπολιτισμική κατάσταση που δημιουργήθηκε σε ένα κράτος μέλος και την παρεχόμενη πληροφόρηση από το εθνικό σημείο επαφής και θα αποφασίζει αν και πως θα την διαχύσει σε επίσημους αξιωματούχους και υπουργούς άλλων κρατών.(!) 8. Η Εθνική Επιτροπή για τη κοινωνική ένταξη των μεταναστών συστήθηκε με το ν.3536/2007 (ΦΕΚ 42 Α ) και η λειτουργία της αποβλέπει στον κοινωνικό διάλογο που αμβλύνει αφενός τις διαφορετικές απόψεις όσων δραστηριοποιούνται στο χώρο της ένταξης, αφετέρου επιτρέπει την εμπλοκή των εκπροσώπων της κοινωνίας των πολιτών στην ενταξιακή διαδικασία. 9. Δεν προτείνεται η σύσταση και λειτουργία θρησκευτικών συμβουλίων σε κεντρικό ή τοπικό ε- πίπεδο, διότι εκτός του ότι η χώρα δεν τα χρειάζεται, οι δομές αυτές είναι αυστηρά καθορισμένες και δυσκολεύουν τους συμμετέχοντες στην εκπόνηση της agenda.