ΤΕΤΑΡΤΗ 15 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ-Η ΚΟΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ

Transcript

1 ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ ΜΕΣΟΓΑΙΑΣ ΚΑΙ ΛΑΥΡΕΩΤΙΚΗΣ ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΜΑΡΚΟΠΟΥΛΟΥ ΜΕΣΟΓΑΙΑΣ ΤΕΤΑΡΤΗ 15 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ-Η ΚΟΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ 1) ΕΓΚΩΜΙΟΝ Γ ΕΙΣ ΤΗΝ ΠΑΝΣΕΠΤΟΝ ΚΟΙΜΗΣΙΝ ΤΗΣ ΘΕΟΜΗΤΟΡΟΣ Αγίου Ιωάννου του Δαμασκηνού 2) ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΕΙΚΟΝΑΣ ΤΗΣ ΚΟΙΜΗΣΕΩΣ από την ιστοσελίδα της Μητροπόλεως Καισαριανής, Βύρωνος και Υμηττού ΧΑΡ. ΝΙΚΟΛΑΟΥ & Α. ΚΟΥΜΠΗ, ΜΑΡΚΟΠΟΥΛΟ ΜΕΣΟΓΑΙΑΣ Τ. Κ ΤΗΛ. ΚΑΙ FAX: , ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΝΑΟΥ:

2 ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΜΕΣΟΓΑΙΑΣ ΚΑΙ ΛΑΥΡΕΩΤΙΚΗΣ ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΜΑΡΚΟΠΟΥΛΟΥ Τ Ε Τ Α Ρ Τ Η 1 5 Α Υ Γ Ο Υ Σ Τ Ο Υ Η ΚΟΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ Α π ο λ υ τ ί κ ι ο Ἐν τῇ Γεννήσει τὴν παρθενίαν ἐφύλαξας, ἐν τῇ Κοιμήσει τὸν κόσμον οὐ κατέλιπες Θεοτόκε. Μετέστης πρὸς τὴν ζωήν, μήτηρ ὑπάρχουσα τῆς ζωῆς, καὶ ταῖς πρεσβείαις ταῖς σαῖς λυτρουμένη, ἐκ θανάτου τὰς ψυχὰς ἡμῶν. Τροπάριο της α ωδής του πρώτου κανόνα της Κοιμήσεως «Νικητικὰ μὲν βραβεῖα ἤρω, κατὰ τῆς φύσεως Ἁγνή, Θεὸν κυήσασα ὅμως μιμουμένη δέ, τὸν ποιητήν σου καὶ Υἱόν, ὑπὲρ φύσιν ὑποκύπτεις, τοῖς τῆς φύσεως νόμοις διὸ θνῄσκουσα, σὺν τῷ Υἱῷ ἐγείρῃ διαιωνίζουσα». Πήρες βραβεία νίκης κατά της φύσεως Αγνή, γεννήσασα τον Θεόν όμως, μιμουμένη τον ποιητή σου και Υιόν, υποκύπτεις «υπέρ φύσιν» στους νόμους της φύσεως. Δια τούτο, αποθανούσα, ανασταίνεσαι μαζί με τον Υιόν σου στην αιωνιότητα.

3 ΕΓΚΩΜΙΟΝ Γ ΕΙΣ ΤΗΝ ΠΑΝΣΕΠΤΟΝ ΚΟΙΜΗΣΙΝ ΤΗΣ ΘΕΟΜΗΤΟΡΟΣ Αγίου Ιωάννου του Δαμασκηνού (7 ος - 8 ος αιώνας, περ. 676μ.Χ. Δαμασκός - 4 Δεκ. 749 μ.χ. Ιερά Μονή Αγίου Σάββα Ιεροσόλυμα) Οποιοι έρωτα νοιώθουνε για κάτι, συνηθίζουνε να μιλάνε αδιάκοπα για αυτό και να το φέρνουνε μέρα και νύχτα στη σκέψη τους. Μη με κατακρίνετε, λοιπόν, που για τρίτη φορά τώρα έκαμα τούτο δω το εφύμνιο στη μάνα του Θεού μου, για να της το προσφέρω σαν αποχαιρετιστήριο δώρο στην έξοδό της. Αυτή μου πήρε τα μυαλά. Αυτήν βλέπω στον ύπνο μου και μ ανοιχτά την βλέπω μάτια. Αυτή γίνηκε μάνα του Λόγου του Θεού και τούτου δω του δικού μου λόγου. Το γέννημα της στείρας, κάνει τώρα να καρποφορήσουνε οι στέρφες μας ψυχές. Αυτής την ιερή και θεία μετάσταση γιορτάζουμε σήμερα. Σήμερα η πνευματική κι έμψυχη σκάλα, με την οποία ο Ύψιστος κατέβηκε και «φανερώθηκε στη γη και συναναστράφηκε με τους ανθρώπους», χρησιμοποιώντας τον θάνατο για σκάλα της μετανάστεψε από τη γη στους ουρανούς. Σήμερα η επίγεια τράπεζα, αυτή που χωρίς γάμο κράτησε μέσα της τον ουράνιο άρτο της ζωής, τ αναμμένο κάρβουνο της θεότητας, υψώθηκε από τη γη στους ουρανούς. Σ εκείνη, που γίνηκε η ανατολική πύλη, για να περάσει μέσα της ο Θεός, τώρα της ανοιχτήκανε διάπλατα οι πύλες τ ουρανού. Σήμερα η έμψυχη πόλη του Θεού μετατίθεται από την επίγεια Ιερουσαλήμ στην «άνω Ιερουσαλήμ» κι αυτή που γέννησε πρωτότοκο μαζί και μονογενή, τον «πρωτότοκο της δημιουργίας όλης», τον μονάκριβο Γιο του Πατέρα, αυλίζεται τώρα πια εκεί πάνω στην συντροφιά των «πρωτοτόκων». Η έμψυχη κιβωτός του Κυρίου μεταναστεύει στην ανάπαυση του Γιου της. Η νυφική παστάδα, που μέσα της ο Θείος Λόγος σαρκώθηκε, α- ναπαύεται τώρα σε πανέμορφο τάφο, σαν σε νυφικό θαλάμι, απ όπου ανεβαίνει στον ουράνιο νυμφώνα και ολόφωτη βασιλεύει μαζί με τον Γιο και Θεό της, αφήνοντας σε μας εδώ κάτω τον τάφο της σαν νυφική παστάδα. Μα πώς γίνεται να ναι ο τάφος νυφική παστάδα; Μα ναι. Κι απ οποιαδήποτε νυφική παστάδα είναι λαμπρότερος ο τάφος της, ό- χι από χρυσαφιού ανταύγειες, απ ασημιού λαμπράδα κι από λάμψεις πετραδιών κι ούτε από φόρεμα μεταξωτό και πορφυρένιο, αλλ από τη θεία λαμπρότητα του Παναγίου Πνεύματος. Ο τάφος της Παναγιάς είναι ωραιότερος κι απ τον Παράδεισο.

4 Καταθέτοντας στη γη το σώμα της η Παναγιά, μετάδωσε σ αυτή την άφθαρτη ζωή της. Και τώρα την ξαναπαίρνει πίσω. Όπως το χρυσάφι στο χωνευτήρι βγάζει τ άχρηστα υλικά, έτσι κι η Παναγιά έ- πρεπε στο χωνευτήρι του θανάτου, να ξεντυθεί τη γήινη και θαμπή όλη της θνητότητα, για να υψώσει από το μνήμα τη σάρκα της άφθαρτη και καθάρια, έτσι που να λάμπει από το φεγγοβόλημα της αφθαρσίας. Σήκωσε τα μάτια σου, λαέ του Θεού, ύψωσέ τα. Να, στη Σιών, βρίσκεται η κιβωτός Κυρίου του Θεού των δυνάμεων. Και γύρω της παρευρίσκονται σωματικά οι απόστολοι κηδεύοντας το ζωαρχικό και θεοδόχο σώμα. Χωρίς υλικό σώμα, αόρατα και σεβαστικά πετάνε άγγελοι και συντροφεύουνε το σώμα της Μάνας του Κυρίου τους. Κι ο Ί- διος ο Κύριος είναι δω, «ο πανταχού παρών και τα πάντα πληρών». Να, η παρθένα, η θυγατέρα του Αδάμ και Μάνα του Θεού. Εξ αιτίας εκείνου του Αδάμ επιστρέφει το σώμα της στην γη, την ψυχή της όμως χάρη στον Γιο στέλνει στις ουράνιες σκηνές. Αγιάζου η αγία πόλη και ή- δη ευλογημένη, απόλαψε αιώνια ευλογία στο πέρασμα του θείου σκηνώματος. «Αγάλλου γη», καθώς μέσα σου καταθέτεται το σώμα κι εσύ αγέρα χαίρε, καθώς τώρα ανεβαίνοντας σε διασχίζει το πνεύμα της. Ελάτε όλοι εγκάρδια να κατεβούμε στον τάφο μαζί μ αυτήν, που τον κατεβαίνει. Ελάτε να ψάλλουμε «Χαίρε χαριτωμένη, ο Κύριος μαζί σου». Ελάτε με τις αγκαλιές της ψυχής, να κρατήσουμε το αειπάρθενο σώμα κι έτσι βαστώντας το να μπούμε μαζί του μέσα στο μνήμα και να νεκρωθούμε μαζί του, βγάζοντας από πάνω μας τα πάθη και ζώντας μαζί με την Παναγιά, ζωή ειρηνική κι ολοκάθαρη. Ας μπούμε να προσκυνήσουμε και ας μάθουμε τα παράξενα μυστήρια: πώς, δηλαδή, το σώμα της σηκώθηκε, πώς υψώθηκε, πώς αναλήφθηκε στους ουρανούς και παρευρίσκεται κοντά στο Γιό της πάνω απ όλες τις αγγελικές τάξεις. Γιατί, στ αλήθεια, τίποτα δεν χωρίζει την Μάνα από τον Γιο. Αυτός εδώ είναι ο τρίτος αποχαιρετιστήριος λόγος στην κοίμησή σου, Μάνα του Θεού, που έγραψα για σένα. Δέξου λοιπόν τον ζήλο μου που ξεπερνάει τις δυνάμεις μου και δίνε μου την σωτηρία, την απόξένωση από τα ψυχικά πάθη, την παρηγοριά στους σωματικούς πόνους, την διάλυση των δυσκολιών, την γαλήνη του βίου και τον φωτισμό του Πνεύματος. Παναγιά μου, κάμε να λαμπαδιάσει ο πόθος για τον Γιο σου και τον βίο μας κάνε τον έτσι, που να Του αρέσει. Αγίου Ιωάννου του Δαμασκηνού, Εγκώμιον Γ εις την πάνσεπτον Κοίμησιν της Θεομήτορος, Η Θεοτόκος - Τέσσερις Θεομητορικές ομιλίες, εκδ. Αποστολική Διακονία

5 Π Ε Ρ Ι Γ Ρ Α Φ Η Τ Η Σ Ε Ι Κ Ο Ν Α Σ Τ Η Σ Κ Ο Ι Μ Η Σ Ε Ω Σ Η αγία εικόνα της Κοιμήσεως της Θεοτόκου είναι πολυπρόσωπος. Δύο όμως πρόσωπα δεσπόζουν: ο Χριστός και η Παναγία. Η τελευταία παρουσιάζεται νεκρή πάνω σε στρωμένη κλίνη. Επάνω από το θεοδόχο σώμα Της ο Υιός Της εμπρός από ελλειψοειδή δόξα, δορυφορούμενος από αγγέλους, κρατεί την αγία και άμωμο ψυχή της Μητρός Του υπό μορφή σπαργανωμένου βρέφους. Το σκήνωμα της Θεοτόκου περιστοιχίζουν οι δώδεκα Απόστολοι. Τρεις εξ αυτών διακρίνονται εύκολα. Ο Απόστολος Πέτρος προ της κεφαλής της Θεοτόκου θυμιών, ο Απόστολος Παύλος προ των ποδών Της κλίνει προς το σκήνωμα, έχων την δεξιά του χείρα επί του στήθους και την αριστερά εκτεταμένη. Ο Απόστολος Ιωάννης εικονίζεται παρά την κεφαλήν της Θεοτόκου στηριζόμενος επί της κλίνης Της. Πίσω από τους Αποστόλους εικονίζονται οι τρεις εκ των τεσσάρων παρευρεθέντων κατά την Κοίμησιν Ιεραρχών. Αυτοί ήταν: ο Ιάκωβος ο Αδελφόθεος, ο Ιερόθεος, ο Διονύσιος ο Αρεοπαγίτης και ο Τιμόθεος. Δεν λείπουν και οι πιστοί της Ιερουσαλήμ. Είναι οι γυναίκες στο βάθος της εικόνας, οι οποίες μαζί με τους Αποστόλους και τους Ιεράρχες α- πεικονίζουν την Εκκλησία. Σε όλα τα πρόσωπα διακρίνεται η θλίψη μαζί με την ελπίδα. Είναι η «χαρμολύπη», γνώρισμα των πιστών, που ζουν με την προσμονή της αναστάσεως. Η όλη παράσταση κλείεται με δύο κτίρια και ένα εξαπτέρυγο, που πτερυγίζει επάνω από την δόξα, που περιβάλλει τον Κύριο. Είναι ο αντιπρόσωπος των αγγελικών δυνάμεων, οι οποίες ύμνησαν μαζί με τους Αποστόλους την μετάσταση της Θεοτόκου. Σε μερικές εικόνες εικονίζονται οι νεφέλες, που μετέφεραν τους δώδεκα Αποστόλους στην Γεθσημανή. Σε πολλές εικόνες της Κοιμήσεως ζωγραφίζεται και το επεισόδιο του αγγέλου, που αποκόπτει με το ξίφος του τις χείρες του Ιεφωνίου. (Πρόκειται για τον Εβραίο εκείνον, που απεπειράθη να ρίξει στο εδάφος το λείψανο της Θεοτόκου). Η όλη παράσταση της Κοιμήσεως έχει ενότητα. Είναι η Εκκλησία με τον θείο Αρχηγό Της και την «τιμιωτέραν τῶν Χερουβίμ καί ἐνδοξοτέραν τῶν Σεραφείμ» Παναγία Μητέρα Του. (από στην ιστοσελίδα της Ιεράς Μητροπόλεως Καισαριανής, Βύρωνος και Υμηττού)