ΕΡΩΣΗΜΑΣΑ και ΑΠΑΝΣΗΕΙ ΘΕΜΑΣΑ ΑΓΟΡΑ 1

Transcript

1 ΑΠΑΝΣΗΕΙ ΣΑ ΕΡΩΣΗΜΑΣΑ ΣΗ ΠΡΑΙΝΗ ΒΙΒΛΟΤ «Προετοιμαςία προσ μια πλιρθ φγκλιςθ του Οπτικοακουςτικοφ Κόςμου Ανάπτυξθ, Δθμιουργία και Αξίεσ» ςτο πλαίςιο Δθμόςιασ Διαβοφλευςθσ τθσ Ευρωπαϊκισ Επιτροπισ Ζρευνα και Επεξεργαςία Διεφκυνςθ Εντφπων & Επαγγελματικϊν Οργανϊςεων Σμιμα Ραδιοτθλεοπτικϊν Θεμάτων Χριςτίνα Λάμπρου, Νίκθ Ψυχάρθ, Γλυκερία Μθτροποφλου, Μαρίνα Παπαναςταςίου ΕΡΩΣΗΜΑΣΑ και ΑΠΑΝΣΗΕΙ ΘΕΜΑΣΑ ΑΓΟΡΑ 1 ΕΡΩΣΗΜΑ 1 ο Ποιοι είναι οι παράγοντεσ που ςυμβάλλουν ςτθν εδραίωςθ τθσ επιτυχοφσ παρουςίασ των εταιρειϊν των ΗΠΑ ςτθν κατακερματιςμζνθ ευρωπαϊκι αγορά, παρά τθν φπαρξθ γλωςςικϊν και πολιτιςτικϊν εμποδίων, ενϊ αντικζτωσ πολλζσ εταιρείεσ τθσ ΕΕ αγωνίηονται να επιτφχουν τθν εδραίωςι τουσ; Ποιοι είναι οι παράγοντεσ που αποτελοφν εμπόδιο για τισ εταιρείεσ τθσ ΕΕ; ΑΠΑΝΣΗΗ ΣΟ ΕΡΩΣΗΜΑ 1 ο Κατά τθν άποψθ τθσ Τπθρεςίασ μασ, οι παράγοντεσ που ςυντελοφν ςτθν εδραίωςθ των εταιρειϊν των ΘΠΑ ςτθν κατακερματιςμζνθ ευρωπαϊκι αγορά και ταυτόχρονα αποτελοφν εμπόδιο για τθν επικράτθςθ των εταιρειϊν τθσ Ε.Ε. ςτθν εγχϊρια αγορά κα μποροφςαν να ςταχυολογθκοφν ωσ εξισ: 1) Θ απουςία ιδιωτικϊν τθλεοπτικϊν φορζων από τθν ευρωπαϊκι αγορά ζωσ τθ δεκαετία 80 ςυνζβαλε ςτθν επικράτθςθ τθσ παρουςίασ των αμερικανικϊν προγραμμάτων και ταινιϊν ςτισ αγορζσ των ευρωπαϊκϊν κρατϊν και τθσ περιοριςμζνθσ ανάπτυξθσ τθσ εγχϊριασ παραγωγισ τουσ. Με τθν φπαρξθ τθσ τθλεόραςθσ και τθν προοδευτικι διείςδυςι τθσ ςε κάκε νοικοκυριό, ζχει μεγάλθ ςθμαςία να αναγνωρίςουμε το ρόλο που ζπαιξε θ ταυτόχρονθ και υπερβολικι προβολι πλθκϊρασ αμερικάνικων προγραμμάτων, τα οποία, ςε πολλζσ 1 θμειϊνουμε ότι ςτισ απαντιςεισ των ερωτθμάτων (1), (2) και (3), εκτόσ από τισ κζςεισ τθσ Τπθρεςίασ μασ, απθχοφνται και οι απόψεισ αρμόδιων φορζων τθσ αγοράσ, όπωσ τθσ εταιρείασ Audio Visual Enterprises S.A., μζλουσ τθσ Ζνωςθσ Διανομζων Κινθματογραφικϊν Σαινιϊν Ελλάδοσ-ΕΔΙΚΣΕ (διά τθσ πολφτιμθσ ςυνειςφοράσ του κ. Δ. Κομίνθ, υπεφκυνου του Σμιματοσ Διανομισ Σαινιϊν), κακϊσ και τθσ Εκνικισ Επιτροπισ Σαχυδρομείων και Σθλεπικοινωνιϊν Ελλάδοσ (ΕΕΣΣ) και τθσ Εκνικισ υνομοςπονδίασ Ατόμων με Αναπθρία Ελλάδοσ. 1

2 περιπτϊςεισ, λειτοφργθςαν ωσ «εκπαίδευςθ» ςτον αμερικάνικο τρόπο ηωισ και ςκζψθσ για τουσ απανταχοφ κεατζσ όλων των υπόλοιπων κοινωνιϊν. 2) Θ βιομθχανία ταινιϊν του Χόλυγουντ ζχει μακρόχρονθ παράδοςθ ςτο χϊρο του παγκοςμίου κεάματοσ, γεγονόσ που ζχει ςυμβάλει ςτθν εξοικείωςθ του παγκόςμιου κοινοφ με το κζαμα αμερικανικισ προζλευςθσ, αυξάνοντασ, ςυνεπϊσ, τθν ελκυςτικότθτά του. Επιπροςκζτωσ, θ αμερικάνικθ εφεφρεςθ του λεγόμενου star-system είναι εκείνθ που πρωτίςτωσ δθμιουργεί, αλλά και ςυντθρεί, τθν ελκυςτικότθτα των Ο/Α ζργων. Θ υπόςταςθ ενόσ τζτοιου ςυςτιματοσ είναι ακόμα αδφναμθ ςτθν Ευρϊπθ. Κατά τθ ςυνικθ, μάλιςτα, πρακτικι, θ κεματολογία που επιλζγεται είναι πανανκρϊπινθ, ενϊ οι καταςτάςεισ / ςκθνζσ / γλϊςςα ςϊματοσ / ζννοιεσ είναι εφλθπτεσ, ζωσ και απλοϊκζσ πολλζσ φορζσ, ςτοχεφοντασ ςτο ςυναίςκθμα, με ςυνζπεια να πολλαπλαςιάηονται οι πικανότθτεσ ταφτιςθσ του μζςου κεατι με το φφοσ και τισ αξίεσ του Ο/Α ζργου. 3) Επιπροςκζτωσ, οι αμερικανικζσ παραγωγζσ Ο/Α ζργων, κατά παράδοςθ, ζχουν ζντονο το ςτοιχείο τθσ εμπορευματοποίθςθσ, καταφεφγοντασ ςε τεχνικζσ προςζλκυςθσ διαφθμιςτικϊν εςόδων. Οι τεχνικζσ αυτζσ ςυνίςτανται ςτθν χριςθ εφςτοχων διαφθμίςεων εντόσ των Ο/Α ζργων (product placement), οι οποίεσ απευκφνονται ςε ςυγκεκριμζνο τφπο κεατϊν (target audience). κοπόσ των εν λόγω διαφθμίςεων είναι: (α) θ μείωςθ του κόςτουσ τθσ ταινίασ, και (β) θ επιπλζον διαφθμιςτικι/προωκθτικι βοικεια που παρζχεται ςε παγκόςμιο επίπεδο από τα προϊόντα που ςυμμετζχουν ςτθν ταινία, κατά τθν εκάςτοτε ζξοδό τθσ ςτουσ κινθματογράφουσ ι ςε οποιαδιποτε άλλθ πλατφόρμα. θμειϊνουμε ότι τζτοιεσ προωκθτικζσ ενζργειεσ λαμβάνουν χϊρα και ςτθν Ευρϊπθ, αν και προσ το παρόν όχι τόςο οργανωμζνα. Θα μποροφςαν, ωςτόςο, να δοκοφν κίνθτρα ςτα καταναλωτικά προϊόντα και ςτισ υπθρεςίεσ για τθν ενδεχόμενθ ςυμμετοχι τουσ ςε μια ταινία (είτε ςε επίπεδο ςυμπαραγωγισ, είτε ςε επίπεδο απλισ οπτικισ ςυμμετοχισ), κακϊσ μια τζτοια ενζργεια κα βοθκοφςε πολφ τθν ευρωπαϊκι παραγωγι Ο/Α ζργων. 4) Επιπλζον, διενεργοφνται τεχνικζσ ζρευνασ προτιμιςεων του κοινοφ προγράμματα πιλότοι για τισ αντιδράςεισ του κοινοφ πριν τθν παραγωγι μιασ ταινίασ για τθν επίτευξθ τθσ ευρφτερθσ δυνατισ απιχθςισ τθσ (ςχεδιαςμόσ προγραμμάτων με βάςθ τον ελάχιςτο κοινό παρονομαςτι και ςτόχο τθν προςζλκυςθ ευρζωσ ετερογενοφσ κοινοφ για τθν επίτευξθ μεγαλφτερων πικανοτιτων επιτυχίασ ςτισ ξζνεσ αγορζσ). Θ αγορά των Ο/Α ζργων τθσ Αμερικισ περιλαμβάνει ζνα από τα πιο εξελιγμζνα και προθγμζνα ςυςτιματα marketing και publicity. Οι τεχνικζσ ςε επίπεδο παραγωγισ, αλλά πολφ περιςςότερο ςε επίπεδο διανομισ, είναι μελετθμζνεσ, βελτιϊνονται κακθμερινά, προςαρμόηονται και ςυμβάλλουν τα μζγιςτα ςτθν εμπορικι επιτυχία τθσ κάκε ταινίασ. 5) Σζλοσ, ςθμαντικόσ παράγων επιτυχίασ είναι και θ γλϊςςα. Είναι γεγονόσ ότι οι αγγλόφωνοι πλθκυςμοί όχι μόνο είναι περιςςότεροι αρικμθτικά ςε ςχζςθ με τουσ ομιλθτζσ άλλων γλωςςϊν, ςε χϊρεσ όπου λειτουργεί θ οικονομία τθσ αγοράσ, αλλά ταυτόχρονα διακζτουν και υψθλότερο ειςόδθμα. Επομζνωσ, ενδζχεται μια 2

3 αγγλόφωνθ ταινία να ζχει περιςςότερεσ πικανότθτεσ ταφτιςθσ με το κοινό από μια ελλθνικι ταινία που προβάλλεται εκτόσ Ελλάδασ. Γενικότερα, το περιβάλλον του Χόλυγουντ ζχει το πλεονζκτθμα των οικονομιϊν ςυγκζντρωςθσ. Σο Χόλυγουντ αποτελεί ζναν κφλακα οικονομικισ δράςθσ, γιατί ςυγκεντρϊνει όλεσ τισ οικονομικζσ δραςτθριότθτεσ που ςυνδζονται με τθν παραγωγι ενόσ προγράμματοσ (ειδικζσ υπθρεςίεσ ςτον καλλιτεχνικό τομζα, εξειδικευμζνο εργατικό δυναμικό, οικονομικζσ υπθρεςίεσ, καταςκευαςτζσ θλεκτρονικοφ και κινθματογραφικοφ εξοπλιςμοφ κλπ). Αυτό ςθμαίνει ότι οι παραγωγοί των Θ.Π.Α. ζχουν τθ δυνατότθτα να εκμεταλλεφονται πλιρωσ τθν υψθλι διακεςιμότθτα εξειδικευμζνων υπθρεςιϊν, κακϊσ θ αμερικανικι βιομθχανία του κεάματοσ κινείται από πολφ παλιά ςε αυςτθρά επαγγελματικά πλαίςια με τθ χριςθ υψθλισ τεχνολογίασ, αποτελϊντασ ςθμαντικό πυλϊνα τθσ αμερικανικισ οικονομίασ και παράγοντασ ελκυςτικά προϊόντα για το ευρφ κοινό. ΕΡΩΣΗΜΑ 2 ο Ποιοι είναι οι παράγοντεσ που επθρεάηουν τθ διακεςιμότθτα του περιεχομζνου υψθλισ ηιτθςθσ; Τπάρχουν ςιμερα πρακτικζσ που αφοροφν το περιεχόμενο υψθλισ ηιτθςθσ ςε επίπεδο χονδρικισ πϊλθςθσ, οι οποίεσ επθρεάηουν τθν πρόςβαςθ ςτθν αγορά και τισ βιϊςιμεσ επιχειρθματικζσ δραςτθριότθτεσ; Εάν ναι, ποιοσ είναι ο αντίκτυπόσ τουσ ςτουσ καταναλωτζσ; Τπάρχει ανάγκθ για ρυκμιςτικι παρζμβαςθ, πζραν τθσ εφαρμογισ των ιςχυόντων κανόνων ανταγωνιςμοφ; ΑΠΑΝΣΗΗ ΣΟ ΕΡΩΣΗΜΑ 2 ο Παραδεχόμενοι ότι το περιεχόμενο υψθλισ ηιτθςθσ είναι ςτθ πλειοψθφία του οι αμερικανικζσ κινθματογραφικζσ ταινίεσ του Χόλυγουντ, ι ακόμθ ςε γενικότερο πλαίςιο, περιεχόμενο υψθλισ ηιτθςθσ είναι εκείνο για τθν παραγωγι και τθν προϊκθςθ του οποίου ζχουν δαπανθκεί αρκετά εκατομμφρια δολάρια ςε παγκόςμιο επίπεδο, είναι ςαφζσ ότι το γεγονόσ αυτό από μόνο του ανεβάηει τον πιχθ τθσ διαπραγμάτευςθσ μεταξφ των παραγωγϊν/πρακτόρων και των διανομζων τθσ χονδρικισ πϊλθςθσ. Ζτςι, θ ςυνικθσ πρακτικι είναι οι πρϊτοι (λ.χ. παραγωγοί πράκτορεσ) να απαιτοφν υπζρογκα ποςά από τουσ δεφτερουσ (διανομείσ χοντρικισ πϊλθςθσ), προκειμζνου να εκχωριςουν τα δικαιϊματα μετάδοςθσ/προβολισ τθσ κινθματογραφικισ ταινίασ ςτθν εκάςτοτε πλατφόρμα ι να τουσ «επιβάλλουν» ςυμπλθρωματικά τθν αγορά ενόσ καταλόγου ταινιϊν χαμθλότερθσ ηιτθςθσ, ανεβάηοντασ ζτςι ςθμαντικά το κόςτοσ και δυςχεραίνοντασ κατ επζκταςθ τθν διακεςιμότθτα του περιεχομζνου ςτον τελικό καταναλωτι. Μια ρυκμιςτικι παρζμβαςθ που κα μποροφςε να εξομαλφνει τα αποτελζςματα αυτισ τθσ κακιερωμζνθσ πρακτικισ κα ιταν θ κζςπιςθ ενόσ ςυντελεςτι κόςτουσ ανά περιεχόμενο, με κφριεσ παραμζτρουσ τθ δυναμικι τθσ κζαςισ του και, κατά ςυνζπεια, των προςδοκϊμενων εςόδων, μετά τθν αφαίρεςθ των εξόδων λειτουργίασ τθσ πλατφόρμασ του. 3

4 Ενδεικτικι Φόρμουλα Τπολογιςμοφ Ανϊτατθσ Σιμισ Περιεχομζνου: Εκτιμϊμενοσ Σηίροσ 1,463x3.000 Θεάςεισ Ζξοδα Λειτουργίασ x 0,20 φνολο 3.289,00 Κζρδοσ Παραγωγοφ 1.973,40 60% Τπόλοιπο 40% Καταβλθτζο προσ Διανομζα προσ 1.315,60 Κζρδθ και κάλυψθ εξόδων Πλατφόρμασ ΕΡΩΣΗΜΑ 3 ο Τπάρχουν εμπόδια ςχετικά με τθν πρόςβαςθ ςε πλατφόρμεσ, για τθν αντιμετϊπιςθ των οποίων απαιτείται ρφκμιςθ; ΑΠΑΝΣΗΗ ΣΟ ΕΡΩΣΗΜΑ 3 ο φμφωνα με τθν άποψθ τθσ εταιρείασ «Audio Visual Enterprises S.A.», μζλουσ τθσ Ζνωςθσ Διανομζων Κινθματογραφικϊν Σαινιϊν Ελλάδοσ (ΕΔΙΚΣΕ), εκτιμάται ότι θ κακεαυτι πρόςβαςθ ςε πλατφόρμεσ δεν εμποδίηεται από κάποιουσ ςυγκεκριμζνουσ παράγοντεσ πλθν: Σου geolocation, το οποίο απαγορεφει τθ πρόςβαςθ ςε ςυγκεκριμζνο περιεχόμενο μιασ πλατφόρμασ, όταν δεν ζχουν εκχωρθκεί τα ςχετικά πνευματικά δικαιϊματα για τθ ςυγκεκριμζνθ χϊρα. Αν, όμωσ, κεωριςουμε ωσ εμπόδιο και το χαμθλό ποςοςτό φπαρξθσ τζτοιων πλατφορμϊν, τότε αξίηει να αναφζρουμε τθ διςτακτικότθτα των επιχειρθματιϊν του χϊρου να επενδφςουν ςτθ δθμιουργία μια τζτοιασ πλατφόρμασ. Σου βακμοφ διείςδυςθσ τθσ ψθφιακισ τεχνολογίασ ανά περιοχι. Κακότι θ αγορά περιεχομζνου υψθλισ ηιτθςθσ είναι μια ακριβι υπόκεςθ και θ απόςβεςθ μια τζτοιασ επζνδυςθσ είναι μια αμφίβολθ και, ςτθν καλφτερθ περίπτωςθ, μια εξαιρετικά μακροπρόκεςμθ υπόκεςθ, τότε ίςωσ κα ζπρεπε μζςω ρφκμιςθσ, πζραν τθσ κζςπιςθσ ενόσ ανϊτατου ςυντελεςτι τιμισ, όπωσ περιγράφεται ςτθν απάντθςθ του ερωτιματοσ (2), και των διαφόρων επιδοτιςεων που χορθγοφνται μζςω των υφιςτάμενων κοινοτικϊν προγραμμάτων, να δοκοφν ςυμπλθρωματικά κίνθτρα, όπωσ πχ. φοροαπαλλαγζσ και επιδοτιςεισ κζςεων εργαςίασ, οι οποίεσ κα ενκαρρφνουν τθν ςχετικι επιχειρθματικι δραςτθριοποίθςθ και κα ωφελιςουν τθν ανάπτυξθ και τθν κακιζρωςθ τθσ νζασ ψθφιακισ κουλτοφρασ. Είναι, πρωτίςτωσ, αναγκαία θ βελτίωςθ τθσ νόμιμθσ προςφοράσ 4

5 οπτικοακουςτικϊν ζργων, προκειμζνου αυτά να καταςτοφν οικονομικά ελκυςτικότερα για τουσ χριςτεσ. Επιπροςκζτωσ, θ πρόςβαςθ ςτισ πλατφόρμεσ πλιττεται εμμζςωσ, πλθν όμωσ με ολότελα καταςτροφικζσ και πολυ-επίπεδεσ ςυνζπειεσ, από τθ διακίνθςθ «πειρατικοφ» περιεχομζνου πνευματικισ ιδιοκτθςίασ. Για το λόγο αυτό κεωρείται, ωσ απαραίτθτθ προχπόκεςθ για τθν εξαςφάλιςθ τθσ υγιοφσ ανάπτυξθσ και κακιζρωςθσ τθσ ψθφιακισ κουλτοφρασ, θ ειςαγωγι και κατ επζκταςθ θ αυςτθρι εφαρμογι νομοκετικοφ περιεχομζνου που κα προβλζπει και κα επιβάλλει κυρϊςεισ ςε περιπτϊςεισ «πειρατικισ» διαδικτυακισ διακίνθςθσ των ζργων πνευματικισ ιδιοκτθςίασ, τόςο ςε επίπεδο uploading (πθγι τθσ διακίνθςθσ) όςο και ςε επίπεδο downloading (αποδζκτεσ χριςτεσ τθσ διακίνθςθσ). Σο πλαίςιο τθσ νομοκεςίασ κα πρζπει να ςυμπεριλάβει μζτρα, προβλζποντάσ τα τμθματικά για όλουσ τουσ ενεχόμενουσ ψθφιακοφσ φορείσ, ανάλογα με τθν κατθγορία ςτθν οποία ανικουν. Για τθν υποβοικθςθ του προτεινόμενου νομοκετικοφ εγχειριματοσ κα ιταν ςκόπιμθ και πιο αποτελεςματικι θ δυνατότθτα πλαιςίωςισ του από μία «αντιπειρατικι» διαφθμιςτικι και ενθμερωτικι εκςτρατεία ςε πανευρωπαϊκό επίπεδο, για τθν οποία κα μποροφςαν να διατεκοφν ςχετικοί κοινοτικοί πόροι. Κατά τθν άποψι μασ, αρκετά ΜΜΕ κα ζδειχναν προκυμία ςυνεργαςίασ με αρκετά χαμθλότερο διαφθμιςτικό κόςτοσ, απ ό,τι ςυνικωσ, για το ςκοπό αυτό. Σζλοσ, είναι επίςθσ ςθμαντικό να κατακζςουμε με απόλυτθ βεβαιότθτα ότι οι απλοί χριςτεσ δεν είναι ενθμερωμζνοι επαρκϊσ για το κζμα, κακϊσ δεν γνωρίηουν ότι το «πειρατικό» downloading ιςοδυναμεί με κλοπι, οφτε γνωρίηουν ότι με αυτόν τον τρόπο βλάπτουν τουσ ςυνανκρϊπουσ τουσ, ο κλάδοσ εργαςίασ των οποίων τίκεται ςε κίνδυνο και ςυνεπϊσ και θ ίδια θ επαγγελματικι απαςχόλθςι των. το εν λόγω ερϊτθμα «εάν υπάρχουν εμπόδια ςχετικά με τθν πρόςβαςθ ςε πλατφόρμεσ, για τθν αντιμετϊπιςθ των οποίων απαιτείται ρφκμιςθ», θ Εκνικι Επιτροπι Σθλεπικοινωνιϊν και Σαχυδρομείων (ΕΕΣΣ) τόνιςε ότι «οι δθμοφιλείσ πλατφόρμεσ ζχουν τθν δυνατότθτα να επιλζγουν ι και να αποκλείουν τθν πρόςβαςθ ςε περιεχόμενα, ςυνεπϊσ πρζπει να υπάρξει υποχρζωςθ παροχισ πρόςβαςθσ ανάλογθσ με εκείνθ τθσ Οδθγίασ Πρόςβαςθσ, άρκρο 4.1., με τθν πρόςκετθ παρατιρθςθ ότι πρζπει να προβλζπεται και διαδικαςία επίλυςθσ διαφορϊν». Εν ςυνεχεία, θ ΕΕΣΣ επεςιμανε ότι «οι πάροχοι περιεχομζνου, όπωσ είναι λ.χ. τα δθμοφιλι ακλιματα ι οι ταινίεσ πρϊτθσ προβολισ, εάν κάνουν αποκλειςτικά ςυμβόλαια με πλατφόρμεσ, δίνουν μεγάλο πλεονζκτθμα ςτισ ςυγκεκριμζνεσ πλατφόρμεσ με ςυνζπεια οι ανταγωνιςτζσ να μθν μποροφν να μείνουν ςτθν αγορά. Με αυτό τον τρόπο δθμιουργοφνται δθμοφιλείσ πλατφόρμεσ, οι οποίεσ ςτθν ςυνζχεια μποροφν να αποκλείουν πρόςβαςθ ςε ςυγκεκριμζνα περιεχόμενα. υνεπϊσ, και ςτθν περίπτωςθ δθμοφιλοφσ περιεχομζνου, υπάρχει θ ανάγκθ εκ των προτζρων ρφκμιςθσ, όπωσ ζχει διαπιςτϊςει και το Θνωμζνο Βαςίλειο». 5

6 το ίδιο ερϊτθμα, θ Εκνικι υνομοςπονδία Ατόμων με Αναπθρία Ελλάδοσ απάντθςε καταφατικά, επιςθμαίνοντασ ότι «θ παραγωγι και θ διάκεςθ του ψθφιακοφ περιεχομζνου γίνεται χωρίσ να λαμβάνονται υπόψθ τεχνικζσ προδιαγραφζσ που το κακιςτοφν προςβάςιμο από Άτομα με Αναπθρία. Προσ τοφτο απαιτείται αναβάκμιςθ των πλθροφοριακϊν ςυςτθμάτων και εφαρμογι ορκϊν διαδικαςιϊν για τθν καταςκευι περιεχομζνου ςε προςβάςιμθ για όλουσ μορφι, και θ πιλοτικι του αξιολόγθςθ, ςυμπεριλαμβανομζνων και των νζων τεχνολογικϊν δυνατοτιτων, όπωσ είναι οι on-demand υπθρεςίεσ βίντεο, θ αγορά περιεχομζνου μζςω ψθφιακϊν καναλιϊν κ.α. Παράλλθλα, προκειμζνου να καταςτεί προςβάςιμθ θ διεπαφι ςε όλεσ αυτζσ τισ υπθρεςίεσ, το υλικό και το λογιςμικό που χρθςιμοποιείται για τθν αλλθλεπίδραςθ του τελικοφ χριςτθ με αυτζσ (υλικό ι/και λογιςμικό) κα πρζπει να τθρεί τισ προδιαγραφζσ προςβαςιμότθτασ και να είναι ςυμβατό για τθν χριςθ υποςτθρικτικισ τεχνολογίασ». ΜΟΝΣΕΛΑ ΧΡΗΜΑΣΟΔΟΣΗΗ ΕΡΩΣΗΜΑ 4 ο Αποτελοφν οι ιςχφουςεσ διατάξεισ τθσ οδθγίασ ΤΟΑΜ το βζλτιςτο μζςο για τθν προϊκθςθ τθσ δθμιουργίασ, τθσ διανομισ, τθσ διακεςιμότθτασ και τθσ εμπορικισ ελκυςτικότθτασ των ευρωπαϊκϊν ζργων; ΑΠΑΝΣΗΗ ΣΟ ΕΡΩΣΗΜΑ 4 ο Λαμβάνοντασ υπ όψιν: α) τισ απαντιςεισ ςτα ερωτιματα (1), (2) και (3) τθσ παροφςασ Διαβοφλευςθσ, βάςει των οποίων αναηθτοφνται οι πραγματικοί λόγοι αναχαίτιςθσ τθσ ανάπτυξθσ των επιχειριςεων οπτικοακουςτικοφ περιεχομζνου τθσ Ευρωπαϊκισ Ζνωςθσ, ςε ςχζςθ με τουσ παίκτεσ των ΘΠΑ και τθσ Αςίασ, που κινοφνται με επιτυχία ςτθν κατακερματιςμζνθ αγορά τθσ Ε.Ε., και β) τθν πρϊτθ (1 θ ) Ζκκεςθ τθσ Ευρωπαϊκισ Επιτροπισ για τθν περίοδο , ςχετικά με τθν προϊκθςθ των ευρωπαϊκϊν ζργων από τουσ τθλεοπτικοφσ οργανιςμοφσ (γραμμικζσ υπθρεςίεσ) και από τουσ παρόχουσ των κατά παραγγελία υπθρεςιϊν οπτικοακουςτικϊν μζςων (μθ γραμμικζσ υπθρεςίεσ) κατ εφαρμογι των άρκρων 13, 16 και 17 τθσ Οδθγίασ 2010/13/ΕΕ, όπου καταδεικνφεται ότι οι γραμμικζσ υπθρεςίεσ λαμβάνουν μεγαλφτερο μερίδιο ςτισ ϊρεσ τθλεκζαςθσ, από τθν άλλθ μεριά, όμωσ, οι μθ γραμμικζσ υπθρεςίεσ οπτικοακουςτικϊν μζςων κατζχουν μικρι κζςθ τθλεκζαςθσ, παρόλο που αποτελοφν τισ εν δυνάμει αναδυόμενεσ υπθρεςίεσ ςτο νζο οπτικοακουςτικό περιβάλλον, κεωροφμε ότι πρζπει να λθφκοφν ςυγκεκριμζνα μζτρα για τθν προϊκθςθ των ευρωπαϊκϊν ζργων ςτισ μθ γραμμικζσ υπθρεςίεσ, υπό το πρίςμα, μάλιςτα, του ςεβαςμοφ ςτθν πολιτιςτικι πολυμορφία των κρατϊν μελϊν τθσ Ευρωπαϊκισ Ζνωςθσ. 6

7 Τπενκυμίηεται ότι τον Ιανουάριο του 2012 θ χϊρα μασ εξζδωςε τθν υπ αρικμ. 812/ Τπουργικι Απόφαςθ, βάςει τθσ οποίασ κακορίηονται τα ςτοιχεία για τθν προϊκθςθ των ευρωπαϊκϊν ζργων από τουσ τθλεοπτικοφσ οργανιςμοφσ (μθ γραμμικζσ υπθρεςίεσ), κατ εφαρμογι του άρκρου 13 τθσ Οδθγίασ 2010/13/ΕΕ του Ευρωπαϊκοφ Κοινοβουλίου και του υμβουλίου. ΕΡΩΣΗΜΑ 5 ο Με ποιον τρόπο θ ςφγκλιςθ και θ αλλαγι τθσ ςυμπεριφοράσ των καταναλωτϊν κα επθρεάςουν το ιςχφον ςφςτθμα χρθματοδότθςθσ του περιεχομζνου; Με ποιον τρόπο οι διάφοροι ςυντελεςτζσ τθσ νζασ αξιακισ αλυςίδασ ςυμβάλλουν ςτθ χρθματοδότθςθ; ΑΠΑΝΣΗΗ ΣΟ ΕΡΩΣΗΜΑ 5 ο Κατά τθν άποψθ τθσ Τπθρεςίασ μασ, θ ςφγκλιςθ των παραδοςιακϊν ραδιοτθλεοπτικϊν υπθρεςιϊν και του διαδικτφου οδθγεί ςτθν αλλαγι τθσ ςυμπεριφοράσ των καταναλωτϊν, οι οποίοι, πλζον, μποροφν να αξιοποιοφν τισ νζεσ ευρείεσ δυνατότθτεσ κζαςθσ που τουσ προςφζρονται (π.χ να χρθςιμοποιοφν τθλεοπτικζσ ςυςκευζσ με πρόςκετθ διαδικτυακι ςυνδεςιμότθτα, να λαμβάνουν οπτικοακουςτικζσ υπθρεςίεσ που παρζχονται από υπολογιςτζσ γραφείου ι φορθτοφσ υπολογιςτζσ κ.α.) Αφοφ θ τεχνολογία επιτρζπει, πλζον, ςτο χριςτθ να δθμιουργεί, να διανζμει και να ζχει πρόςβαςθ ςε όλουσ τουσ τφπουσ περιεχομζνου, ανεξάρτθτα από τον χρόνο, τον τόπο ι τθν ςυςκευι που διακζτει, κρίνουμε ότι πρζπει να αξιοποιθκεί θ ευκαιρία που παρζχει αυτό το μεταβαλλόμενο τεχνολογικό περιβάλλον, προκειμζνου να εξαςφαλιςτεί θ ευρφτερθ δυνατι πρόςβαςθ ςε ευρωπαϊκό διαφοροποιθμζνο/ποικίλο περιεχόμενο για όλουσ τουσ Ευρωπαίουσ, κακϊσ και θ μεγαλφτερθ επιλογι προϊόντων υψθλισ ποιότθτασ. Κακόςον, δε, τα όρια μεταξφ γραμμικϊν υπθρεςιϊν ραδιοτθλεοπτικισ μετάδοςθσ που παρζχονται με μια τθλεοπτικι ςυςκευι και των κατά παραγγελία υπθρεςιϊν που παρζχονται μζςω υπολογιςτι κακίςτανται όλο και περιςςότερο αςαφι και, επιπλζον, μεγιςτοποιείται θ δυνατότθτα ςφγκλιςθσ ςτθν παραγωγι και ςτθν κατανάλωςθ περιεχομζνου που παρζχει κάκε «ζξυπνο» τθλζφωνο, προβλζπεται να υπάρξει μετάβαςθ από τθν πακθτικι παρακολοφκθςθ ςε μορφζσ ενεργοφσ ςυμμετοχισ. Βάςει τθσ οδθγίασ ΤΟΑΜ 2010/13/ΕΕ, οι παραδοςιακοί ραδιοτθλεοπτικοί οργανιςμοί υποχρεοφνται να διακζτουν το μεγαλφτερο ποςοςτό του χρόνου μετάδοςθσ ςε ευρωπαϊκά ζργα, ενϊ οι πάροχοι on-demand περιεχομζνου ΜΜΕ υποχρεοφνται να δίδουν ζμφαςθ ι να ζχουν οριςμζνο μερίδιο Ευρωπαϊκϊν ζργων ςτουσ καταλόγουσ τουσ ι να ςυμβάλουν ςτθν παραγωγι ι/ και ςτθν απόκτθςθ δικαιωμάτων Ευρωπαϊκϊν ζργων. Επιςθμαίνεται ότι, ιδθ, οι on demand πλατφόρμεσ ςυμβάλλουν ςτθν παραγωγι πρωτότυπου περιεχομζνου (μικροφ μικουσ ταινιϊν, ςειρϊν κ.α.). Πιςτεφουμε, ωςτόςο, ότι πρζπει να εξεταςκεί επιςταμζνα θ ςυμβολι ςτθ χρθματοδότθςθ Ευρωπαϊκοφ περιεχομζνου των επιχειριςεων που εμπλζκονται 7

8 άμεςα ςτθν εκμετάλλευςθ του περιεχομζνου αυτοφ, ενϊ και με ιδιαίτερθ προςοχι πρζπει να εξεταςκοφν τα κζματα που αφοροφν ςτθ ςυμβολι των μθ-ευρωπαϊκϊν επιχειριςεων ςτθ χρθματοδότθςθ Ευρωπαϊκοφ περιεχομζνου. Κατόπιν των ανωτζρω, οι διάφοροι ςυντελεςτζσ τθσ νζασ αξιακισ αλυςίδασ δφνανται να ςυμβάλλουν ςτθ χρθματοδότθςθ του περιεχομζνου με διάφορα μζςα. Ειδικότερα, οι νζοι φορείσ του διαδικτφου κα πρζπει να ςυμβάλλουν ενεργά ςτθ δθμιουργία νζου, καινοτόμου περιεχομζνου, το οποίο κα είναι νομίμωσ προςβάςιμο από το κοινό ςε όλθ τθν Ευρωπαϊκι Ζνωςθ. Θ ζκκεςθ LESCURE προτείνει τρόπουσ ςυμβολισ ςτθ χρθματοδότθςθ περιεχομζνου που μποροφν να τεκοφν υπό ευρφτερθ ςυηιτθςθ και μελζτθ (λ.χ. επιβολι μικροφ φόρου επί των πωλιςεων των ςυνδεόμενων ςυςκευϊν -ζξυπνα τθλζφωνα, ταμπλζτεσ, κονςόλεσ, υπολογιςτζσ, connected TV- ςε πολφ μικρό ποςοςτό 1%, για τθ χρθματοδότθςθ τθσ ψθφιακισ μετάβαςθσ των πολιτιςτικϊν βιομθχανιϊν, εφαρμογι ςυςτιματοσ προ-πλθρωμισ τθσ ιδιωτικισ αντιγραφισ από καταςκευαςτζσ και ειςαγωγείσ υλικοφ, επιβολι φόρου επί του ςυνόλου του κφκλου εργαςιϊν των επιχειριςεων τθλεπικοινωνιϊν, από τον οποίο να ωφελοφνται όλοι οι τομείσ τθσ πολιτιςτικισ δθμιουργίασ -κινθματογράφοσ, Ο/Α, μουςικι, βιβλίο, βιντεοπαιχνίδια-, εγκακίδρυςθ ενόσ δικαιϊματοσ πλθρωμισ ςτο μουςικό κλάδο και τουσ εκδότεσ τφπου SEO (Search Engine Optimization), κινθματογράφου και των O/A και αντικατάςταςθ με ζναν φόρο επί του ςυνόλου των εςόδων από τον οποίο κα επωφελοφνται όλοι οι τομείσ τθσ πολιτιςτικισ δθμιουργίασ, επανεξζταςθ του φόρου επί τθσ διανομισ τθλεοπτικϊν υπθρεςιϊν τον οποίο πλιρωναν οι επιχειριςεισ τθλεπικοινωνιϊν για τθ χρθματοδότθςθ τθσ πολιτιςτικισ δθμιουργίασ όπωσ είναι ο κινθματογράφοσ, ο οπτικοακουςτικόσ τομζασ, θ μουςικι, το βιβλίο, τα παιχνίδια βίντεο κ.α.) 2. Επιςθμαίνεται ότι ζνασ χαμθλόσ φόροσ επί των ςυνδεόμενων ςυςκευϊν κα απζτρεπε τθ μεταφορά τθσ αξίασ από πάνω (από τουσ δθμιουργοφσ και τουσ παραγωγοφσ περιεχομζνου) προσ τα κάτω (ςτουσ καταςκευαςτζσ και διανομείσ των τερματικϊν/ακροδεκτϊν). Αυτόσ ο φόροσ κα επιβαλλόταν ςε όλα τα τερματικά/ακροδζκτεσ με μια ςφνδεςθ Internet (υπολογιςτζσ όλων των ειδϊν, ζξυπνα τθλζφωνα, ταμπλζτεσ, κονςόλεσ παιχνιδιϊν, αναγνϊςτεσ που επιτρζπουν τθν ανάγνωςθ κειμζνου, ιχου, εικόνασ ι βίντεο) αντί του φόρου επί τθσ ιδιωτικισ αντιγραφισ (κόπιασ), ο οποίοσ κα μποροφςε να καταργθκεί ι, να ενωκεί με το νζο μζτρο. Επίςθσ, εκτιμοφμε ότι κα μποροφςε να εξεταςκεί θ ςκοπιμότθτα επιβολισ ενόσ φόρου που κα ζδινε ςτουσ δθμιουργοφσ δικαίωμα αμοιβισ ανά τίτλο αναφοράσ των ζργων τουσ από τισ μθχανζσ αναηιτθςθσ, κακϊσ και θ δυνατότθτα 2 H Έκκεςθ LESCURE απθχεί τα ςυμπεράςματα τθσ Δθμόςιασ Διαβοφλευςθσ που πραγματοποιικθκε ςτθ Γαλλία αναφορικά με το ψθφιακό περιεχόμενο και τθν πολιτιςτικι πολιτικι ςτθν ψθφιακι εποχι. Σα ςυμπεράςματα δθμοςιεφκθκαν ςτισ 13 Μαΐου

9 επιβολισ του ίδιου ζμμεςου φόρου για κάκε πολιτιςτικό προϊόν, είτε διατίκεται ωσ φυςικό μζςο, είτε on line. ΔΙΑΛΕΙΣΟΤΡΓΙΚΟΣΗΣΑ ΣΗ CONNECTED TV ΕΡΩΣΗΜΑ 6 ο Τπάρχει ανάγκθ για ανάλθψθ δράςθσ εκ μζρουσ τθσ ΕΕ, προκειμζνου να αντιμετωπιςτεί ζνασ πραγματικόσ ι δυνθτικόσ κατακερματιςμόσ και να εξαςφαλιςτεί θ διαλειτουργικότθτα ςε διαςυνοριακό επίπεδο; Τπάρχει ανάγκθ για τθν ανάπτυξθ νζων ι επικαιροποιθμζνων προτφπων ςτθν αγορά; ΑΠΑΝΣΗΗ ΣΟ ΕΡΩΣΗΜΑ 6 ο Θεωροφμε ότι πρζπει να αναλθφκεί κάκε πρωτοβουλία προκειμζνου να αντιμετωπιςτεί ζνασ πραγματικόσ ι δυνθτικόσ κατακερματιςμόσ και να εξαςφαλιςτεί θ διαλειτουργικότθτα ςε διαςυνοριακό επίπεδο, αναγνωρίηοντασ τθν ανάγκθ ρφκμιςθσ των διαφορετικϊν υπθρεςιϊν και ειδϊν πάνω ςτθν ίδια οκόνθ. Εκτιμοφμε, επίςθσ, ότι οι προκλιςεισ που κζτει θ ςφγκλιςθ και θ τεχνολογικι καινοτομία κακιςτοφν αναγκαία τθν αναηιτθςθ νζων ι επικαιροποιθμζνων προτφπων ςτθν αγορά, κακϊσ και πικανϊν περιοχϊν ανάλθψθσ μιασ κοινισ ευρωπαϊκισ προςπάκειασ προτυποποίθςθσ. το εν λόγω ερϊτθμα, θ Εκνικι Επιτροπι Σθλεπικοινωνιϊν και Σαχυδρομείων (ΕΕΣΣ) τόνιςε ότι «οι ςυςκευζσ και οι υπθρεςίεσ ςυνδεδεμζνθσ τθλεόραςθσ εξαρτϊνται από πλικοσ προτφπων, κακϊσ υπάρχουν περιπτϊςεισ ςτισ οποίεσ μια ςυςκευι ςυνδεδεμζνθσ τθλεόραςθσ, θ οποία ζχει αγοραςτεί ςε ζνα κράτοσ μζλοσ, να μθν επιτρζπει τθν τροποποίθςθ των ρυκμίςεων, ϊςτε να γίνει θ λιψθ υπθρεςιϊν από άλλα κράτθ μζλθ. Όπωσ παρατθρείται ςε κάποιεσ περιπτϊςεισ, οι εφαρμογζσ με βάςθ τισ εκνικζσ προδιαγραφζσ δεν είναι ςυμβατζσ με ςυςτιματα άλλων χωρϊν. Επομζνωσ, με βάςθ τα ανωτζρω, υπάρχει ανάγκθ για τθν εκπόνθςθ νζων ι επικαιροποιθμζνων προτφπων ςτθν αγορά». ΤΠΟΔΟΜΕ ΚΑΙ ΦΑΜΑ 3 ΕΡΩΣΗΜΑ 7 ο Πόςο ςθμαντικζσ είναι οι διαφορζσ μεταξφ των επιμζρουσ πλατφορμϊν που χρθςιμοποιοφνται για διανομι περιεχομζνου (π.χ. επίγεια και δορυφορικι μετάδοςθ, ενςφρματεσ ευρυηωνικζσ ςυνδζςεισ - ςυμπεριλαμβανομζνων των 3 Οι απαντιςεισ ςτα ερωτιματα (7), (8) και (9), αντίςτοιχα, απθχοφν τισ απόψεισ τθσ Διεφκυνςθσ Σθλεπικοινωνιϊν και Φάςματοσ τθσ Εκνικισ Επιτροπισ Σθλεπικοινωνιϊν και Σαχυδρομείων (ΕΕΣΣ). Τπενκυμίηουμε ότι ςτα ανωτζρω ερωτιματα ζχει διαβιβάςει απαντιςεισ ςτθν Ε.Ε. και το Εκνικό υμβοφλιο Ραδιοτθλεόραςθσ (ΕΡ). 9

10 καλωδιακϊν - κινθτζσ ευρυηωνικζσ υπθρεςίεσ) όςον αφορά τουσ χριςτεσ και τισ υποχρεϊςεισ για τθν παροχι υπθρεςιϊν δθμοςίου ςυμφζροντοσ (public interest obligations); ΑΠΑΝΣΗΗ ΣΟ ΕΡΩΣΗΜΑ 7 ο Από τθ πλευρά του καταναλωτι, οι ευρυηωνικζσ υπθρεςίεσ επικοινωνιϊν ζχουν τθ δυνατότθτα να χρθςιμοποιθκοφν για τθ λιψθ και υπθρεςιϊν ευρυεκπομπισ, χωρίσ όμωσ να ιςχφει το αντίκετο. Επομζνωσ, ςτο επίπεδο αυτό υπάρχει ςαφζσ πλεονζκτθμα των ευρυηωνικϊν υπθρεςιϊν. θμαντικζσ είναι, επίςθσ, οι διαφοροποιιςεισ που προκφπτουν ωσ προσ το κόςτοσ και τθ δυνατότθτα πρόςβαςθσ των χρθςτϊν ςε κάποια υπθρεςία ανάλογα με τθ χρθςιμοποιοφμενθ πλατφόρμα διανομισ περιεχομζνου. Ειδικότερα, θ υπθρεςία τθσ τθλεόραςθσ με ευρυεκπομπι παρζχεται χωρίσ να επιβαρφνεται οικονομικά ο χριςτθσ ενϊ δεν απαιτεί ςφνκετθ υποδομι για τθ διανομι και τθ λιψθ, όπωσ για παράδειγμα θ καλωδιακι τθλεόραςθ. Από τθ πλευρά τθσ υποχρζωςθσ παροχισ δθμόςιασ υπθρεςίασ, ςτο επίπεδο των επικοινωνιϊν, δεν υπάρχει επί του παρόντοσ υποχρζωςθ παροχισ ευρυηωνικϊν υπθρεςιϊν ςτο ευρφ κοινό, κάτι που αντίκετα ιςχφει για τθν ευρυεκπομπι. Θ Τπθρεςία μασ ςυμφωνεί με τθν άποψθ του Εκνικοφ υμβουλίου Ραδιοτθλεόραςθσ (ΕΡ), βάςει τθσ οποίασ «οι διαφορζσ μεταξφ των επιμζρουσ φυςικϊν πλατφορμϊν για τθν διανομι περιεχομζνου δεν κρίνονται ςθμαντικζσ ωσ προσ τθν υποχρζωςθ για τθν παροχι υπθρεςιϊν δθμοςίου ςυμφζροντοσ, εφόςον ςε αυτζσ τισ πλατφόρμεσ αξιοποιοφνται κοινά πρωτόκολλα επικοινωνίασ και εφόςον αυτζσ διζπονται από το ίδιο κεςμικό πλαίςιο». ΕΡΩΣΗΜΑ 8 ο Ποια μοντζλα κατανομισ και καταμεριςμοφ ςυχνοτιτων μποροφν να δθμιουργιςουν ευκαιρίεσ ανάπτυξθσ για ραδιοτθλεοπτικζσ μεταδόςεισ, για ευρυηωνικζσ ςυνδζςεισ δικτφων κινθτισ τθλεφωνίασ (mobile broadband) και για άλλεσ εφαρμογζσ (όπωσ εξοπλιςμό παραγωγισ προγραμμάτων) που χρθςιμοποιοφνται ςτισ ίδιεσ ηϊνεσ ςυχνοτιτων; ΑΠΑΝΣΗΗ ΣΟ ΕΡΩΣΗΜΑ 8 ο Δεδομζνου ότι οι κινθτζσ υπθρεςίεσ χρθςιμοποιοφν πιο εξελιγμζνεσ και «ευφυείσ» ςυςκευζσ κα μποροφςε να δοκιμαςτεί ζνα ςχιμα κατανομισ ςε δευτερεφουςα βάςθ κινθτϊν υπθρεςιϊν εντόσ τθσ ηϊνθσ των υπθρεςιϊν ευρυεκπομπισ. ΕΡΩΣΗΜΑ 9 ο Ποιεσ ςυγκεκριμζνεσ ερευνθτικζσ ανάγκεσ ςχετικά με το ραδιοφάςμα πρζπει να αντιμετωπιςτοφν προκειμζνου να διευκολυνκεί θ ανάπτυξθ ςτον τομζα αυτό; ΑΠΑΝΣΗΗ ΣΟ ΕΡΩΣΗΜΑ 9 ο 10

11 Θ ανάπτυξθ υπθρεςιϊν που ςυνυπάρχουν ςτισ ίδιεσ ηϊνεσ ραδιοςυχνοτιτων δθμιουργεί ερευνθτικζσ ανάγκεσ με ςκοπό τθν εξοικονόμθςθ φάςματοσ και τθν ελαχιςτοποίθςθ των παρεμβολϊν μζςω τθσ ανάπτυξθσ του software defined radio που μπορεί να περιλαμβάνει: Σθν διαςπορά φάςματοσ (μζκοδοι ςυγχρονιςμοφ ςθμάτων), ϊςτε πολλζσ εκπομπζσ να είναι δυνατζσ ςτθν ίδια ςυχνότθτα. Σον ςχεδιαςμό «ζξυπνων κεραιϊν». Σισ τεχνικζσ cognitive radio για δυναμικι εκχϊρθςθ φάςματοσ. Σθν δυναμικι προςαρμογι τθσ εκπεμπόμενθσ ιςχφοσ. Επίςθσ, ςθμαντικι κρίνεται και θ διερεφνθςθ νζων μεκόδων κοινισ/μοιραηόμενθσ χριςθσ του φάςματοσ μζςω ευζλικτων μεκόδων αδειοδότθςθσ. ΑΞΙΕΣ ΕΡΩΣΗΜΑ 10 ο Δεδομζνθσ τθσ ςφγκλιςθσ των μζςων μαηικισ επικοινωνίασ, είναι δυνατό να κεωρθκεί ότι ρυκμιςτικζσ διαφοροποιιςεισ μεταξφ γραμμικϊν και μθ γραμμικϊν υπθρεςιϊν προκαλοφν ςτρεβλϊςεισ ςτθν αγορά; Εάν ναι, ποιοσ κα ιταν ο καλφτεροσ τρόποσ αντιμετϊπιςθσ αυτϊν των ςτρεβλϊςεων, διαφυλάςςοντασ παράλλθλα τισ αξίεσ ςτισ οποίεσ ςτθρίηεται το κοινοτικό ρυκμιςτικό πλαίςιο ςχετικά με τισ υπθρεςίεσ οπτικοακουςτικϊν μζςων επικοινωνίασ; ΑΠΑΝΣΗΗ ΣΟ ΕΡΩΣΗΜΑ 10 ο Οι ςτόχοι τθσ Οδθγίασ ΤΟΑΜ είναι, κυρίωσ, θ δθμιουργία χϊρου χωρίσ εςωτερικά ςφνορα για υπθρεςίεσ οπτικοακουςτικϊν μζςων, ςτισ οποίεσ ςυμπεριλαμβάνονται και οι οπτικοακουςτικζσ εμπορικζσ ανακοινϊςεισ, με ταυτόχρονθ, όμωσ, εξαςφάλιςθ υψθλοφ βακμοφ προςταςίασ των ςτόχων γενικοφ ςυμφζροντοσ, ιδίωσ τθσ φυςικισ, πνευματικισ και θκικισ ανάπτυξθσ των ανθλίκων, όπωσ και τθσ ανκρϊπινθσ αξιοπρζπειασ. Κατά τθν άποψθ τθσ Τπθρεςίασ μασ, οι αξίεσ ςτισ οποίεσ ςτθρίηεται το κοινοτικό ρυκμιςτικό πλαίςιο ςχετικά με τισ υπθρεςίεσ οπτικοακουςτικϊν μζςων επικοινωνίασ κα πρζπει να διαφυλαχκοφν και ςτισ γραμμικζσ και ςτισ μθ γραμμικζσ υπθρεςίεσ. Λαμβάνοντασ υπόψθ το κεμελιϊδεσ δικαίωμα τθσ ελευκερίασ τθσ ζκφραςθσ, ο ςυγκλίνων οπτικοακουςτικόσ τομζασ κα πρζπει να προωκιςει παράλλθλα τισ αξίεσ, οι οποίεσ, επίςθσ, προςτατεφονται από τθν Οδθγία ΤΟΑΜ, ιτοι τα δικαιϊματα των ατόμων με αναπθρία, τθν μθ πρόκλθςθ μίςουσ, λόγω φυλισ, φφλου, κρθςκείασ ι εκνικότθτασ, το δικαίωμα απάντθςθσ, τθν προαγωγι τθσ πολυφωνίασ και τθσ πολιτιςτικισ πολυμορφίασ όπωσ και τθν προςταςία των δεδομζνων προςωπικοφ χαρακτιρα. 11

12 ΕΡΩΣΗΜΑ 11 ο Τπάρχει ανάγκθ να προςαρμοςτεί ο οριςμόσ των παρόχων ι/και του πεδίου εφαρμογισ τθσ οδθγίασ ΤΟΑΜ, προκειμζνου όςοι δεν υπάγονται, επί του παρόντοσ, ςτισ υποχρεϊςεισ τθσ οδθγίασ, να υπαχκοφν ςε αυτζσ, είτε ςυνολικά είτε κατά μζροσ, ι υπάρχουν άλλοι τρόποι για τθν προςταςία των αξιϊν; ε ποιουσ τομείσ κα μποροφςε να δοκεί ζμφαςθ ςτθν αυτορρφκμιςθ ι ςτθ ςυρρφκμιςθ; ΑΠΑΝΣΗΗ ΣΟ ΕΡΩΣΗΜΑ 1 1 ο Θ ςφγκλιςθ των παραδοςιακϊν με τα νζα μζςα (Connected TV) επιταχφνεται με αποτζλεςμα να αναφφονται καινοφργια ηθτιματα προσ ρφκμιςθ ςτο νζο ψθφιακό οπτικοακουςτικό περιβάλλον. Εν τοφτοισ, θ Connected TV, οι video on-line πάροχοι (youtube, google, facebook, vimeo κ.α.) και γενικότερα οι πάροχοι περιεχομζνου, μζςω διαδικτφου, δεν υπόκεινται ςτο υφιςτάμενο ρυκμιςτικό πλαίςιο τθσ Οδθγίασ 2010/13/ΕΕ (Οδθγία ΤΟΑΜ) θ οποία ζχει ωσ πεδίο εφαρμογισ τισ γραμμικζσ και τισ μθ γραμμικζσ οπτικοακουςτικζσ υπθρεςίεσ. Κατόπιν τοφτου, διατυπϊνεται εναργζςτερα το ερϊτθμα ςχετικά με τθν αναγκαιότθτα φπαρξθσ ενόσ επαρκοφσ νομοκετικοφ πλαιςίου για τθν παροχι των οπτικοακουςτικϊν υπθρεςιϊν του Διαδικτφου (λ.χ. youtube, google, facebook, vimeo κ.α.), αφ θσ ςτιγμισ απαντάται μια αυςτθρότερθ νομοκεςία ςτο πλαίςιο ρφκμιςθσ των γραμμικϊν υπθρεςιϊν. Κακίςταται, επομζνωσ, αναγκαία θ φπαρξθ κανόνων για τθν επίτευξθ ςτόχων δθμοςίου ςυμφζροντοσ (προςταςία των ανθλίκων, τθσ ανκρϊπινθσ αξιοπρζπειασ, των δικαιωμάτων των ατόμων με αναπθρία, για τθν μθ πρόκλθςθ μίςουσ, λόγω φυλισ, φφλου, κρθςκείασ ι εκνικότθτασ κ.ά.) και ςτισ νζεσ πλατφόρμεσ. Αναφορικά με τουσ άλλουσ τρόπουσ προςταςίασ των αξιϊν κα πρζπει να δοκεί ιδιαίτερθ ζμφαςθ ςτθν «παιδεία για τα μζςα» και να προωκθκεί θ ανάπτυξι τθσ ςε όλα τα ςτρϊματα τθσ κοινωνίασ (κακϊσ οι εμπορικζσ και τεχνολογικζσ εξελίξεισ διευρφνουν τθ δυνατότθτα επιλογισ και το ρόλο των χρθςτϊν κατά τθ χριςθ υπθρεςιϊν οπτικοακουςτικϊν μζςων). Θ χριςθ τθσ ςυρρφκμιςθσ και τθσ αυτορρφκμιςθσ κα μποροφςε να καταςτιςει αποτελεςματικότερο το γενικό νομοκετικό πλαίςιο που κα προβλζψουν τα κράτθ μζλθ για τθν ρφκμιςθ των μθ γραμμικϊν υπθρεςιϊν, ζτςι ϊςτε να επιτευχκοφν οι ςτόχοι δθμοςίου ςυμφζροντοσ (προςταςία των ανθλίκων, τθσ ανκρϊπινθσ αξιοπρζπειασ, των δικαιωμάτων των ατόμων με αναπθρία, τθσ μθ πρόκλθςθσ μίςουσ λόγω φυλισ, φφλου, κρθςκείασ ι εκνικότθτασ) ςε αντίςτοιχο βακμό προςταςίασ με αυτιν που απαντάται και ςτισ γραμμικζσ υπθρεςίεσ. ΕΡΩΣΗΜΑ 12 ο Ποιεσ κα ιταν οι επιπτϊςεισ από μια ενδεχόμενθ αλλαγι τθσ κανονιςτικισ προςζγγιςθσ, που διζπει τον οπτικοακουςτικό τομζα, ςχετικά με τθν αρχι τθσ χϊρασ προζλευςθσ και, κατά ςυνζπεια, ςχετικά με τθν ενιαία αγορά; 12

13 ΑΠΑΝΣΗΗ ΣΟ ΕΡΩΣΗΜΑ 12 ο Εγείρεται εφλογα το ερϊτθμα για το «πϊσ κα ρυκμιςτεί θ ευρωπαϊκι αγορά των υπθρεςιϊν τθσ Connected TV, ϊςτε να είναι εφικτι θ πρόςβαςθ ενόσ κράτουσ μζλουσ ςτο περιεχόμενο του προγράμματοσ ενόσ άλλου κράτουσ μζλουσ». ε ςχζςθ με τισ μθ γραμμικζσ υπθρεςίεσ οπτικοακουςτικϊν μζςων ( on demand services ) και τον ςυςχετιςμό τουσ με τισ υπθρεςίεσ τθσ Connected TV, εκτιμοφμε ότι είναι ολοζνα και μεγαλφτερθ θ ηιτθςθ του οπτικοακουςτικοφ περιεχομζνου από ζνα κράτοσ μζλοσ ςτθν επικράτεια ενόσ άλλου κράτουσ μζλουσ, και για τον λόγο τοφτο κεωροφμε ότι κα μποροφςε να διερευνθκεί θ άςκθςθ νομοκετικισ πρωτοβουλίασ από τθν Ευρωπαϊκι Επιτροπι ϊςτε να ρυκμιςτεί θ διάδοςθ και θ εξάπλωςθ του οπτικοακουςτικοφ περιεχομζνου των μθ γραμμικϊν υπθρεςιϊν οπτικοακουςτικϊν μζςων εντόσ των κρατϊν μελϊν τθσ Ευρωπαϊκισ Ζνωςθσ. Θεωροφμε, επίςθσ, ότι πρζπει να προθγθκεί μια λεπτομερισ ανάλυςθ ςχετικά με τθν ανάπτυξθ τθσ «Ενιαίασ Ψθφιακισ Αγοράσ», εξετάηοντασ παράλλθλα με προςοχι τθν ανάλθψθ πρωτοβουλιϊν από τα κράτθ μζλθ για κζματα διαςφάλιςθσ του υγιοφσ ανταγωνιςμοφ, ςτο πλαίςιο, μάλιςτα, και τθσ «Ενιαίασ Ευρωπαϊκισ Ψθφιακισ Αγοράσ για τθν Connected TV» ( Single Digital Market for Connected TV ). ΕΡΩΣΗΜΑ 13 ο Μιπωσ θ αυξθμζνθ ςφγκλιςθ ςτο οπτικοακουςτικό τοπίο κζτει ςε δοκιμαςία τθ ςχζςθ μεταξφ των διατάξεων τθσ οδθγίασ ΤΟΑΜ και τθσ οδθγίασ για το θλεκτρονικό εμπόριο, και ςε ποιουσ τομείσ; Θα μποροφςατε να δϊςετε ςυγκεκριμζνα παραδείγματα; ΑΠΑΝΣΗΗ ΣΟ ΕΡΩΣΗΜΑ 13 ο Ζχοντασ υπόψιν τθν παρ. 2 του άρκρου 9 τθσ Οδθγίασ 2010/13/ΕΕ, όπου προβλζπεται το κακεςτϊσ αυτορρφκμιςθσ και ςυρρφκμιςθσ για τισ εμπορικζσ οπτικοακουςτικζσ ανακοινϊςεισ, με τθν ενκάρρυνςθ των παρόχων οπτικοακουςτικϊν μζςων να αναπτφξουν κϊδικεσ δεοντολογίασ, επιςθμαίνουμε ότι ςτθν περίπτωςθ τθσ Connected TV, και κακϊσ το περιεχόμενο (content) κα προζρχεται από διαφορετικοφσ παρόχουσ (τθλεόραςθ, ζξυπνεσ ςυςκευζσ κινθτισ τθλεφωνίασ, διαδίκτυο, μζςα κοινωνικισ δικτφωςθσ κ.α.), κα χρειαςτεί να υπάρξουν διαφορετικά επίπεδα ρφκμιςθσ και προςταςίασ του καταναλωτι/χριςτθ, κακϊσ ο τελευταίοσ κα αλλθλεπιδρά, πλζον, ςε μεγαλφτερο βακμό με τισ εμπορικζσ οπτικοακουςτικζσ ανακοινϊςεισ. Εκ των ανωτζρω, είναι προφανζσ ότι πρζπει να προθγθκεί διαχωριςμόσ και διαφοροποίθςθ του ςυντακτικοφ περιεχομζνου των παρόχων οπτικοακουςτικϊν υπθρεςιϊν και του περιεχομζνου των διαφθμίςεων και ςτα θλεκτρονικά μζςα. ε ςυνάρτθςθ με τισ διατάξεισ τθσ Οδθγίασ 2000/31/ΕΚ («Οδθγία για το θλεκτρονικό εμπόριο»), κεωροφμε ότι κρίνεται ςκόπιμθ θ επανεξζταςθ των διατάξεων τθσ Οδθγίασ ΤΟΑΜ 2010/13/ΕΕ, υπό το πρίςμα τθσ ςφγκλιςθσ των 13

14 παραδοςιακϊν και των νζων οπτικοακουςτικϊν μζςων, κακϊσ και των ταχζωσ μεταβαλλόμενων τεχνικϊν διαφιμιςθσ. ΕΡΩΣΗΜΑ 14 ο Ποιεσ πρωτοβουλίεσ ςε ευρωπαϊκό επίπεδο κα μποροφςαν να ςυμβάλουν ςτθ βελτίωςθ του επιπζδου τθσ παιδείασ για τα ΜΜΕ ςε όλθ τθν Ευρϊπθ; ΑΠΑΝΣΗΗ ΣΟ ΕΡΩΣΗΜΑ 14 ο Όπωσ επιςθμαίνεται και από τθν αρμόδια Διεφκυνςθ Εκπαιδευτικισ Ραδιοτθλεόραςθσ του Τπουργείου Παιδείασ και Θρθςκευμάτων, 4 εκ των ςτρατθγικϊν ςτόχων τθσ χϊρασ κεωρείται θ εκπαίδευςθ των δαςκάλων και των κακθγθτϊν ςτθν αξιολόγθςθ και τθν αξιοποίθςθ των νζων οπτικοακουςτικϊν μζςων, κακϊσ επίςθσ και θ ειςαγωγι του μακιματοσ τθσ οπτικοακουςτικισ αγωγισ («Παιδεία για τα ΜΜΕ») ςτο αναλυτικό πρόγραμμα τθσ πρωτοβάκμιασ και δευτεροβάκμιασ εκπαίδευςθσ. Ιδιαίτερο κεφάλαιο του μακιματοσ οπτικοακουςτικισ αγωγισ προτείνεται να αποτελζςει θ εκμάκθςθ/κατανόθςθ των εφαρμογϊν τθσ Connected TV, βάςει ςυγκεκριμζνθσ μεκοδολογίασ. Δεν κα μποροφςε να παραβλεφκεί, βεβαίωσ, θ ςυμβολι θμερίδων, ςυνεδρίων, ςχολικϊν διαγωνιςμϊν κλπ. ςτθν ανάπτυξθ και τθν διάχυςθ βζλτιςτων πρακτικϊν για τθ χριςθ και αξιοποίθςθ των νζων ψθφιακϊν μζςων, ειδικότερα όςον αφορά τισ δυναμικζσ διαδικτυακζσ πλατφόρμεσ web 2.0 και learning 2.0, τα δίκτυα κοινωνικισ δικτφωςθσ κλπ. Επίςθσ, οι τεχνολογικζσ δυνατότθτεσ που προςφζρει θ Connected TV κα μποροφςαν να αξιοποιθκοφν για τθν πραγματοποίθςθ προγραμμάτων εξ αποςτάςεωσ εκπαίδευςθσ (π.χ. χολεία Δεφτερθσ Ευκαιρίασ, προγράμματα Διά βίου μάκθςθσ). Προτείνεται ότι, ςτα εν λόγω προγράμματα εξ αποςτάςεωσ εκπαίδευςθσ, τα δθμόςια ΜΜΕ (και ενδεχομζνωσ ςε ςυνεργαςία με ιδιωτικά ΜΜΕ) κα μποροφςαν να ςυμπεριλάβουν και το μάκθμα τθσ «Παιδείασ για τα ΜΜΕ». Για τθν κατά το δυνατό αρτιότερθ κατάρτιςθ του μακιματοσ «Παιδεία για τα ΜΜΕ», ςθμαντικι κρίνεται θ ςυμβολι ευρωπαϊκϊν δράςεων, όπωσ το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Εκνικϊν Κζντρων Ενθμζρωςθσ και Επαγρφπνθςθσ «INSAFE» και το Πρόγραμμα Πλαίςιο «Safer Internet», κακϊσ και θ ςυνεργαςία των φορζων των δράςεων αυτϊν με τουσ εκνικοφσ εκπαιδευτικοφσ φορείσ, με ςκοπό τθν ανταλλαγι εμπειριϊν και τεχνογνωςίασ. Εκτιμοφμε ότι ςτθν βελτίωςθ του επιπζδου τθσ παιδείασ για τα ΜΜΕ ςτα κράτθ-μζλθ κα μποροφςε να ςυμβάλει και ζνα ευρωπαϊκό δίκτυο οπτικοακουςτικισ 4 Θ απάντθςθ τθσ Τπθρεςίασ μασ ςτο ερϊτθμα 14 τθσ διαβοφλευςθσ διατυπϊκθκε με τθ ςυνειςφορά τθσ κασ οφίασ Παπαδθμθτρίου, υπεφκυνθσ Ψθφιακϊν και Κοινωνικϊν Μζςων τθσ Διεφκυνςθσ Εκπαιδευτικισ Ραδιοτθλεόραςθσ του Τπουργείου Παιδείασ και Θρθςκευμάτων, και υποψιφιασ Δροσ ςτθ χολι Ανκρωπιςτικϊν πουδϊν (πεδίο τθσ εξ αποςτάςεωσ Εκπαίδευςθσ) του Ελλθνικοφ Ανοιχτοφ Πανεπιςτθμίου (ΕΑΠ). 14

15 αγωγισ, που κα ςυντίκεται από εκνικά δίκτυα οπτικοακουςτικισ αγωγισ, τα οποία, μεταξφ άλλων, κα διοργανϊνουν επιμορφωτικζσ διθμερίδεσ, ςχολικοφσ / νεανικοφσ / ι και άλλουσ κεματικοφσ δθμιουργικοφσ διαγωνιςμοφσ ςε ευρωπαϊκό ι/και εκνικό επίπεδο, κα προωκοφν εκπαιδευτικό υλικό (εκδόςεισ, dvd, cd), κα ανταλλάςςουν εμπειρίεσ, βζλτιςτεσ πρακτικζσ, κ.ά. Θεωροφμε, επίςθσ, ότι χριςιμθ κα ιταν θ επιςτθμονικι ςτιριξθ και θ παροχι εκπαιδευτικοφ υλικοφ από διεκνείσ και εκνικοφσ φορείσ, όπωσ θ Unicef, το υμβοφλιο τθσ Ευρϊπθσ, οι Δθμόςιεσ Σθλεοράςεισ, τα Οπτικοακουςτικά Αρχεία κ.α. ΕΛΕΤΘΕΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΤΦΩΝΙΑ ΣΑ ΜΜΕ ΕΡΩΣΗΜΑ 15 ο Η δυνατότθτα προκακοριςμζνθσ επιλογισ μζςω μθχανιςμϊν φιλτραρίςματοσ, ςυμπεριλαμβανομζνων των μθχανϊν αναηιτθςθσ, κα ζπρεπε να υπόκειται ςε δθμόςια παρζμβαςθ ςε επίπεδο Ευρωπαϊκισ Ζνωςθσ; ΑΠΑΝΣΗΗ ΣΟ ΕΡΩΣΗΜΑ 15 ο Σο περιεχόμενο ςτο οποίο ζχουν πρόςβαςθ οι καταναλωτζσ περιορίηεται, ςυχνά, εντόσ εκνικϊν ορίων. Εφαρμογζσ ςτθν «ζξυπνθ τθλεόραςθ» περιορίηονται από εκνικζσ ρυκμίςεισ ι, προεπιλογζσ των καταςκευαςτϊν οι οποίεσ παρεμποδίηουν τθν πρόςβαςθ ςτο περιεχόμενο από άλλεσ Ευρωπαϊκζσ χϊρεσ. Όμωσ, με τον τρόπο αυτό τίκενται περιοριςμοί ςτθ δυνατότθτα επιλογισ του καταναλωτι. Οι μθχανιςμοί φιλτραρίςματοσ, ςυμπεριλαμβανομζνων των «προςωποποιθμζνων» αποτελεςμάτων αναηιτθςθσ, κακιςτοφν ευκολότερθ τθν λιψθ επικεντρωμζνθσ πλθροφόρθςθσ από επιλεγμζνεσ πθγζσ και αποτρζπουν τθν υπερφόρτωςθ τθσ πλθροφόρθςθσ. Όμωσ, οι μθχανιςμοί φιλτραρίςματοσ δεν κα πρζπει να χρθςιμοποιθκοφν από τισ on line επιχειριςεισ ωσ μζςα για να κακορίηουν ποιο περιεχόμενο κα είναι προςβάςιμο, οφτε για να περιορίηουν τθ δυνατότθτα των καταναλωτϊν να αλλάηουν το μενοφ, οφτε για να διαμορφϊνουν τον τρόπο εμφάνιςθσ του περιεχομζνου, οφτε για να αποκλείουν οριςμζνεσ εφαρμογζσ, προκειμζνου να αποτραποφν φαινόμενα υπερενίςχυςθσ τθσ διειςδυτικότθτασ ςτο κοινό. Θα πρζπει, επομζνωσ, να διαςφαλίηεται θ προςβαςιμότθτα ςτο ςφνολο του διακζςιμου περιεχομζνου, χωρίσ, όμωσ, να υπονομεφονται τα πλεονεκτιματα των μθχανιςμϊν φιλτραρίςματοσ (ταχφτθτα, ευκολία, προςωποποίθςθ των επιλογϊν, κ.α). Ενδεχόμενθ δθμόςια παρζμβαςθ ςε επίπεδο Ευρωπαϊκισ Ζνωςθσ κα πρζπει να διαςφαλίηει τθ διακεςιμότθτα και τθν προςβαςιμότθτα ποικίλων πλατφορμϊν, οι οποίεσ κα παρζχουν αξιόλογο περιεχόμενο ςτουσ καταναλωτζσ ωσ βαςικι προχπόκεςθ για τθν ανάπτυξθ του οπτικοακουςτικοφ τομζα. 15

16 Κρίνουμε, επίςθσ, ςθμαντικό να υπογραμμίςουμε ότι, για τθν προςταςία των ανθλίκων, οι γονείσ πρζπει να ζχουν τθν δυνατότθτα προκακοριςμζνθσ επιλογισ, τόςο μζςω των τεχνικϊν φιλτραρίςματοσ, όςο και μζςω των μθχανϊν αναηιτθςθσ. (Για τθν προςταςία των ανθλίκων μζςω των τεχνικϊν φιλτραρίςματοσ, βλ. αναλυτικά τισ απαντιςεισ τθσ Τπθρεςίασ μασ ςτα ερωτιματα (20) (25) τθσ παροφςασ Πράςινθσ Βίβλου). ΕΡΩΣΗΜΑ 16 ο Ποιο πρζπει να είναι το πεδίο εφαρμογισ τθσ ιςχφουςασ νομοκεςίασ ςχετικά με τθν πρόςβαςθ (άρκρο 6 τθσ Οδθγίασ για τθν «πρόςβαςθ») και τθν κακολικι υπθρεςία (άρκρο 31 τθσ Οδθγίασ για τθν «κακολικι υπθρεςία»), ενόψει τθσ αυξανόμενθσ ςφγκλιςθσ των γραμμικϊν και μθ γραμμικϊν υπθρεςιϊν ςε κοινζσ πλατφόρμεσ; το ςυγκλίνον περιβάλλον ραδιοτθλεοπτικϊν μεταδόςεων/ευρυηωνικότθτασ, είναι ιδιαιτζρωσ αναγκαίο να εξαςφαλίηεται θ προςβαςιμότθτα και θ ευκολία εφρεςθσ και παρακολοφκθςθσ «περιεχομζνου γενικοφ ενδιαφζροντασ»; ΑΠΑΝΣΗΗ ΣΟ ΕΡΩΣΗΜΑ 16 ο Εκτιμοφμε ότι και ςτο νζο περιβάλλον κα πρζπει να διαςφαλιςτεί θ κακολικι και χωρίσ διακρίςεισ πρόςβαςθ των καταναλωτϊν ςτισ οπτικοακουςτικζσ υπθρεςίεσ, ζτςι ϊςτε να ζχουν ςτθ διάκεςι τουσ όςο γίνεται περιςςότερεσ επιλογζσ και απρόςκοπτθ πρόςβαςθ ςε κάκε είδουσ περιεχόμενο. Θ Connected TV δίδει ςτουσ χριςτεσ τθ δυνατότθτα πρόςβαςθσ τόςο ςε γραμμικζσ υπθρεςίεσ όςο και ςτο διαδίκτυο (μθ γραμμικζσ υπθρεςίεσ). Θ εξαςφάλιςθ τθσ προςβαςιμότθτασ κακϊσ και θ ευκολία εφρεςθσ και παρακολοφκθςθσ «περιεχομζνου γενικοφ ενδιαφζροντοσ» κα πρζπει να διαςφαλιςτοφν κακϊσ κα βοθκιςουν μεγάλο αρικμό χρθςτϊν να απολαμβάνει τα επιτεφγματα τθσ τεχνολογίασ, χωρίσ διακρίςεισ. Επιπλζον κα ςυμβάλουν ςτθν ενίςχυςθ τθσ βιομθχανίασ, ςτθν καινοτομία και τθν ανάπτυξθ του οπτικοακουςτικοφ κλάδου και ςτθ δθμιουργία προχποκζςεων για τισ νζεσ μορφζσ διαφιμιςθσ. Παρ όλα αυτά, δεν πρζπει να υποτιμθκεί το γεγονόσ ότι, για να εδραιωκεί θ επιτυχία τθσ Connected TV και για να εξαςφαλιςτοφν ευκαιρίεσ ανάπτυξθσ ςτθν τρζχουςα οικονομικι και πολιτικι ευρωπαϊκι ςυγκυρία, κα πρζπει να υπάρχουν καταναλωτζσ οι οποίο να κζλουν και να μποροφν να πλθρϊςουν γι αυτι τθν παροχι υπθρεςίασ. ΕΜΠΟΡΙΚΕ (ΔΙΑΦΗΜΙΣΙΚΕ) ΑΝΑΚΟΙΝΩΕΙ ΕΡΩΣΗΜΑ 17 ο Οι ιςχφουςεσ διατάξεισ τθσ οδθγίασ ΤΟΑΜ ςχετικά με τισ εμπορικζσ (διαφημιστικές) ανακοινϊςεισ κα εξακολουκοφν να είναι κατάλλθλεσ, κακϊσ θ εμπειρία τθσ ςφγκλιςθσ κακίςταται ςταδιακά πραγματικότθτα; Θα μποροφςατε να δϊςετε ςυγκεκριμζνα παραδείγματα; 16

17 ΑΠΑΝΣΗΗ ΣΟ ΕΡΩΣΗΜΑ 17 ο Θεωροφμε ότι, κακϊσ το οπτικοακουςτικό περιβάλλον εξελίςςεται λόγω τθσ αυξανόμενθσ ςφγκλιςθσ των παραδοςιακϊν και ψθφιακϊν ΜΜΕ, είναι επόμενο και το αντίςτοιχο ρυκμιςτικό πλαίςιο να πρζπει να υπαχκεί ςε αλλαγζσ. Θ διαςφνδεςθ ΜΜΕ και διαφιμιςθσ, θ ςχζςθ αλλθλεξάρτθςισ τουσ, κακϊσ και θ εμφάνιςθ νζων διαφθμιςτικϊν τεχνικϊν ςτα ψθφιακά ΜΜΕ, επιτάςςει τθν τροποποίθςθ και τον εμπλουτιςμό του ρυκμιςτικοφ πλαιςίου και ςτον τομζα τθσ διαφιμιςθσ. φμφωνα με όςα επιςθμαίνει θ εκνικι ανεξάρτθτθ ρυκμιςτικι αρχι (Εκνικό υμβοφλιο Ραδιοτθλεόραςθσ ΕΡ): α) Κρίνεται απαραίτθτο να δοκεί ζμφαςθ ςτθν επανεξζταςθ των ρυκμίςεων που αφοροφν ςτισ διαφθμίςεισ και ςτισ χορθγίεσ τθλεοπτικϊν οργανιςμϊν αμιγϊσ παιδικοφ προγράμματοσ (π.χ. διαφθμίςεισ τροφίμων, ενεργειακϊν ροφθμάτων, είδοσ/κζμα χορθγιϊν, μθνφματα τθλεπϊλθςθσ που προτρζπουν τθ χριςθ κινθτοφ με πρόςκετεσ χρεϊςεισ κ.ά.) και β) Θεωρείται ςκόπιμθ θ επανεξζταςθ ι/και ρφκμιςθ των ακόλουκων ηθτθμάτων για τθν προςταςία του καταναλωτι: χορθγίεσ / προωκιςεισ προϊόντων ι υπθρεςιϊν διά τθσ τοποκζτθςθσ προϊόντοσ κατά τθ διάρκεια των οπτικοακουςτικϊν προγραμμάτων, προσ αποτροπι περιπτϊςεων ςυγκαλυμμζνων διαφθμίςεων, μζριμνα για τθν διατιρθςθ τθσ φυςικισ ροισ των οπτικοακουςτικϊν ζργων (ταινιϊν, ακλθτικϊν γεγονότων κ.ά.) με τθν χριςθ των φυςικϊν παφςεων, με ςκοπό τθν προςταςία των πνευματικϊν δικαιωμάτων του δθμιουργοφ, τιρθςθ του μζγιςτου ορίου μετάδοςθσ διαφθμιςτικϊν μθνυμάτων, όπωσ αυτό προβλζπεται από τθν οδθγία ΤΟΑΜ 2010/13/ΕΕ, κζςπιςθ κανόνων για τισ καινοτομικζσ μορφζσ εμπορικϊν ανακοινϊςεων, τα φαινόμενα επικαλυπτικϊν διαφθμίςεων κ.ά. Από τθν πλευρά τουσ, οι φορείσ του χϊρου τθσ διαφιμιςθσ κεωροφν εν γζνει ότι εξακολουκεί να ενδείκνυται θ εφαρμογι των κανόνων τθσ ΤΟΑΜ και ςτο νζο επικοινωνιακό περιβάλλον, δεδομζνθσ τθσ αποτελεςματικότθτασ του κακεςτϊτοσ αυτοδζςμευςθσ, ςε ςυνδυαςμό και με τον ζλεγχο τθσ διαφθμιςτικισ αγοράσ από το υμβοφλιο Ελζγχου Επικοινωνίασ 5. Πιο ςυγκεκριμζνα, θ Ζνωςθ Εταιριϊν Διαφιμιςθσ-Επικοινωνίασ Ελλάδοσ κρίνει τθν οδθγία ΤΟΑΜ προσ το παρόν επαρκι, δεδομζνου ότι θ διαφθμιςτικι 5 Σο υμβοφλιο Ελζγχου Επικοινωνίασ (ΕΕ) είναι ανεξάρτθτθ αςτικι εταιρεία, μθ κερδοςκοπικοφ χαρακτιρα. Ιδρφκθκε από τθν Ζνωςθ Εταιρειϊν Διαφιμιςθσ Επικοινωνίασ (ΕΔΕΕ) και από το φνδεςμο Διαφθμιηομζνων Ελλάδασ (ΔΕ). κοπόσ του ΕΕ είναι τόςο ο καταςταλτικόσ όςο και ο εκελοφςιοσ ζλεγχοσ του περιεχομζνου όλων των μορφϊν τθσ εμπορικισ επικοινωνίασ, προκειμζνου να διαπιςτϊνεται ςυμβουλευτικά, προλθπτικά ι καταςταλτικά θ ςυμμόρφωςθ προσ τισ διατάξεισ του ΕΛΛΘΝΙΚΟΤ ΚΩΔΙΚΑ ΔΙΑΦΘΜΙΘ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ, ο οποίοσ βαςίηεται ςε διεκνι πρότυπα και επικαιροποιείται ςφμφωνα με αυτά. 17

18 δραςτθριότθτα μεταξφ παραδοςιακϊν και ψθφιακϊν ΜΜΕ δεν ζχει φτάςει ςε ζνα ικανό επίπεδο ςφγκλιςθσ. Θεωρεί, επίςθσ, ότι το περιεχόμενο των εμπορικϊν ανακοινϊςεων παραμζνει το ίδιο και υπόκειται ςε ςτακεροφσ και διαχρονικοφσ κανόνεσ ωσ προσ τθν προςταςία του καταναλωτι. Από τθν πλευρά του, ο φνδεςμοσ Διαφθμιηομζνων Ελλάδοσ υποςτθρίηει ότι «πικανι κατάργθςθ των προβλζψεων τθσ υπάρχουςασ Οδθγίασ κα υπονόμευε τθν ποιότθτα του παρεχόμενου προϊόντοσ, τθν αποτελεςματικότθτα τθσ διαφιμιςθσ και τθν ςωςτι χριςθ των ΜΜΕ από το κοινό». ΕΡΩΣΗΜΑ 18 ο Ποιά κα ιταν τα πλζον κατάλλθλα ρυκμιςτικά εργαλεία όςον αφορά τισ ταχζωσ μεταβαλλόμενεσ τεχνικζσ διαφιμιςθσ; Τπάρχει ευρφτερο περικϊριο για αυτορρφκμιςθ/ςυρρφκμιςθ; ΑΠΑΝΣΗΗ ΣΟ ΕΡΩΣΗΜΑ 18 ο φμφωνα με τθν ανεξάρτθτθ ρυκμιςτικι αρχι τθσ χϊρασ (Εκνικό υμβοφλιο Ραδιοτθλεόραςθσ ΕΡ) και με βάςθ τθν ζωσ ςιμερα εμπειρία, υπάρχουν περικϊρια ευρφτερθσ αυτορρφκμιςθσ και ςυρρφκμιςθσ ςτο πλαίςιο μιασ ςαφοφσ γενικισ νομοκεςίασ που κα ενκαρρφνει ςχετικζσ πρωτοβουλίεσ. Ωσ καταλλθλότερο ρυκμιςτικό εργαλείο κρίνεται θ ςυρρφκμιςθ με τθ ςυμμετοχι των ενδιαφερομζνων φορζων και των ανεξάρτθτων ρυκμιςτικϊν αρχϊν. τα προσ ρφκμιςθ κζματα ςυμπεριλαμβάνονται οι νζεσ τεχνικζσ διαφιμιςθσ, τα μζςα επιςιμανςισ τουσ, οι ςυγκεκαλυμμζνεσ εμπορικζσ ανακοινϊςεισ, θ μετάδοςι τουσ κατά τθ διάρκεια των ακλθτικϊν γεγονότων κ.α. Κρίνεται, επίςθσ, ςκόπιμθ θ επανεξζταςθ των υφιςτάμενων ρυκμίςεων τθσ οδθγίασ ΤΟΑΜ προκειμζνου να λθφκοφν υπόψθ οι νζεσ μορφζσ εμπορικϊν ανακοινϊςεων και οι γενικότερεσ εξελίξεισ ςτον οπτικοακουςτικό τομζα. Κρίνεται, επίςθσ, αναγκαία θ ζκδοςθ ερμθνευτικισ ανακοίνωςθσ τθσ Ευρωπαϊκισ Επιτροπισ για τον τρόπο εφαρμογισ των υφιςτάμενων κανόνων υπό το πρίςμα τθσ αυξανόμενθσ ςφγκλιςθσ των παραδοςιακϊν και των νζων οπτικοακουςτικϊν μζςων. Όπωσ επιςθμαίνουν οι ενδιαφερόμενοι φορείσ τθσ χϊρασ (Ζνωςθ Εταιριϊν Διαφιμιςθσ-Επικοινωνίασ Ελλάδοσ, φνδεςμοσ Διαφθμιηομζνων Ελλάδοσ), ο κεςμόσ τθσ αυτορρφκμιςθσ εξυπθρετείται με ςυνζπεια για δζκα χρόνια από το υμβοφλιο Ελζγχου Επικοινωνίασ (ΕΕ), ςφμφωνα με τθν υφιςτάμενθ νομοκεςία. Οι αρχζσ, βάςει των οποίων λειτουργεί το ΕΕ, είναι ενςωματωμζνεσ ςτον Ελλθνικό Κϊδικα Διαφιμιςθσ-Επικοινωνίασ, ο οποίοσ βαςίηεται ςε διεκνι πρότυπα και επικαιροποιείται ςφμφωνα με αυτά, όπωσ ορίηεται από τθν European Advertising Standards (EASA), ςτθν οποία ςυμμετζχει το ΕΕ. φμφωνα με τθν Ζνωςθ Εταιριϊν Διαφιμιςθσ-Επικοινωνίασ Ελλάδοσ, το ΕΕ αποτελεί κατάλλθλο όργανο για τθν παρακολοφκθςθ όλων των αναγκϊν αυτορρφκμιςθσ / ςυρρφκμιςθσ, που ενδζχεται να προκφψουν από τισ νζεσ τεχνικζσ 18

19 διαφιμιςθσ, ςτο πλαίςιο τθσ Connected TV, και για τον λόγο αυτό μπορεί να εφαρμόςει τουσ κανόνεσ δεοντολογίασ για τθν προςταςία του καταναλωτι. Σο ίδιο το ΕΕ, εξάλλου, κεωρεί ότι, δεδομζνθσ τθσ ταχείασ και αποτελεςματικισ λειτουργίασ των δομϊν του, οι διατάξεισ τθσ οδθγίασ ΤΟΑΜ 2010/13/ΕΕ, αναφορικά με το κεςμό τθσ αυτορρφκμιςθσ ςτθ διαφιμιςθ, πρζπει να εξακολουκιςουν να ιςχφουν, ανεξαρτιτωσ των τεχνικϊν και του εν γζνει τρόπου με τον οποίο θ διαφθμιςτικι επικοινωνία προβάλλεται ι εκδθλϊνεται. Από τθν πλευρά του, ο φνδεςμοσ Διαφθμιηομζνων Ελλάδοσ υποςτθρίηει ότι ο μθχανιςμόσ αυτοελζγχου του ΕΕ ζχει τθ δυνατότθτα να διευρυνκεί και να περιλάβει τισ νζεσ μορφζσ επικοινωνίασ που κα προκφψουν από τθ ςφγκλιςθ των μζςων. Σονίηει, επίςθσ, ότι το Διαδίκτυο είναι ζνασ χϊροσ που απαιτεί τθν εγκακίδρυςθ πρόςκετων κανόνων αυτοδζςμευςθσ ςτθν επικοινωνία και ότι είναι αναγκαίο να γίνουν ταχφτερα βιματα ωσ προσ τθν αυτοδζςμευςθ ςε κζματα περιεχομζνου και διαφιμιςθσ. ΕΡΩΣΗΜΑ 19 ο Ποιοσ πρζπει να ζχει τον τελικό λόγο για το εάν πρζπει να γίνουν αποδεκτζσ ι όχι οι επικαλυπτικζσ διαφθμίςεισ ι άλλεσ καινοτόμεσ τεχνικζσ ανακοινϊςεων επί τθσ οκόνθσ; ΑΠΑΝΣΗΗ ΣΟ ΕΡΩΣΗΜΑ 19 ο Καταρχιν, κρίνεται κεμιτό να αποφαςίηει ο χριςτθσ/τθλεκεατισ εάν κα εμφανιςκοφν επικαλυπτικζσ ι άλλεσ καινοτόμεσ εμπορικζσ ανακοινϊςεισ κακϊσ και ςυγκεκαλυμμζνεσ διαφθμίςεισ ςτο online περιβάλλον ι εξατομικευμζνεσ προςφορζσ περιεχομζνου, κακϊσ και να μπορεί να τισ αποκλείει όταν κρίνει ότι παρεμποδίηουν τθν άνετθ παρακολοφκθςθ του προγράμματοσ, βλάπτουν τθν ςωματικι, θκικι και πνευματικι ανάπτυξθ των ανθλίκων κ.α. Για τθ ρφκμιςθ του κζματοσ κα πρζπει να εξεταςκοφν κυρίωσ οι απόψεισ/προτάςεισ από τισ ενϊςεισ καταναλωτϊν/τθλεκεατϊν, τουσ ραδιοτθλεοπτικοφσ φορείσ, τουσ καταςκευαςτζσ, τισ ενϊςεισ διαφθμιςτϊν και διαφθμιηομζνων, τισ ανεξάρτθτεσ ρυκμιςτικζσ αρχζσ και τουσ ενδιαφερόμενουσ δθμόςιουσ φορείσ. το ςθμείο αυτό ςθμειϊνουμε ότι θ Ζνωςθ Εταιριϊν Διαφιμιςθσ- Επικοινωνίασ Ελλάδοσ ιςχυρίηεται ότι υπεφκυνοι για τθν υλοποίθςθ οποιαςδιποτε καινοτομικισ τεχνικισ διαφιμιςθσ πρζπει να είναι οι εκδότεσ/πάροχοι περιεχομζνου οι οποίοι, ςε ςυνεργαςία με τισ διαφθμιςτικζσ εταιρίεσ και τουσ διαφθμιηόμενουσ, κα πρζπει να διαςφαλίςουν τθν εμπορικι αποδοχι τθσ νζασ τεχνικισ. Ο καταναλωτισ κεωρείται ωσ ο τελικόσ κριτισ των εκάςτοτε νζων τεχνικϊν, κακόςον με το πρόγραμμα που επιλζγει, μζςω μθ γραμμικισ μετάδοςθσ, ζχει τθν ευχζρεια να υποδείξει εάν επικροτεί ι όχι τισ εν λόγω τεχνικζσ. Θ Ζνωςθ Εταιριϊν Διαφιμιςθσ-Επικοινωνίασ Ελλάδοσ υποςτθρίηει ότι τα κζματα που ενδζχεται να προκφψουν με τθν επικαλυπτικι διαφιμιςθ κα πρζπει να ρυκμίηονται από το υμβοφλιο Ελζγχου Επικοινωνίασ, ςκοπόσ του οποίου είναι θ 19

20 εφαρμογι των κανόνων δεοντολογίασ ςτθν εμπορικι επικοινωνία (ςχετικά με το ΕΕ βλ. και απαντιςεισ 17 & 18 τθσ παροφςασ Πράςινθσ Βίβλου). το ίδιο πνεφμα κινείται το υμβοφλιο Ελζγχου Επικοινωνίασ, το οποίο κεωρεί τον κεςμό τθσ αυτορρφκμιςθσ, ςε ςυνδυαςμό με το απαραίτθτο πλαίςιο των γενικϊν αρχϊν δικαίου, ωσ τον πλζον αποτελεςματικό τρόπο για τθν ταχεία αντιμετϊπιςθ ηθτθμάτων και τθν εφρυκμθ λειτουργία τθσ διαφθμιςτικισ αγοράσ. Σζλοσ, τόςο το υμβοφλιο Ελζγχου Επικοινωνίασ όςο και ο φνδεςμοσ Διαφθμιηομζνων Ελλάδοσ υποςτθρίηουν ότι πρζπει να αποφευχκεί θ ανάκεςθ του ελζγχου τθσ διαφιμιςθσ ςε κρατικζσ υπθρεςίεσ. ΠΡΟΣΑΙΑ ΣΩΝ ΑΝΗΛΙΚΩΝ 6 ΕΡΩΣΗΜΑ 20 ο Οι ιςχφουςεσ διατάξεισ τθσ οδθγίασ ΤΟΑΜ είναι κατάλλθλεσ για τθν αντιμετϊπιςθ των προκλιςεων που ςχετίηονται με τθν προςταςία των ανθλίκων ςε ζνα ςυγκλίνον περιβάλλον ΜΜΕ; ΑΠΑΝΣΗΗ ΣΟ ΕΡΩΣΗΜΑ 20 ο Κατά τθν άποψι τθσ Τπθρεςίασ μασ, οι ιςχφουςεσ διατάξεισ τθσ Οδθγίασ ΤΟΑΜ 2010/13/ΕΕ δεν είναι επαρκείσ για τθν αντιμετϊπιςθ των προκλιςεων που ςχετίηονται με τθν προςταςία των ανθλίκων ςε ζνα ςυγκλίνον περιβάλλον ΜΜΕ, για τουσ ακόλουκουσ λόγουσ: Σο διαδίκτυο και εν γζνει οι online πλατφόρμεσ αποτελοφν διαδραςτικά περιβάλλοντα και όχι πακθτικά μζςα, όπωσ θ τθλεόραςθ, με αποτζλεςμα να εγείρουν περιςςότερα κζματα ςε ςχζςθ με τισ γραμμικζσ οπτικοακουςτικζσ υπθρεςίεσ, λ.χ. κζματα προςβαςιμότθτασ ςε περιεχόμενο ι τφπουσ περιεχομζνου που μποροφν να βλάψουν τθν ςωματικι, θκικι και πνευματικι ανάπτυξθ των ανθλίκων, ηθτιματα που ςχετίηονται με ςυγκεκριμζνουσ τφπουσ εγκλθμάτων μζςω υπολογιςτϊν που μποροφν να ςυνδζονται με οπτικοακουςτικό περιεχόμενο κ.α. Οι γονείσ δεν είναι τόςο ενθμερωμζνοι ςε κζματα διαδικτφου, όςο είναι οι ανιλικοι χριςτεσ του. Για τουσ λόγουσ αυτοφσ, και πζρα από τθν αυτορρφκμιςθ των χρθςτϊν και των εταιρειϊν που προωκείται μζχρι ςιμερα, κρίνεται αναγκαία θ περαιτζρω ρφκμιςθ και θ ανακεϊρθςθ του υφιςτάμενου κανονιςτικοφ πλαιςίου το οποίο κα επιλφςει εντοπιςμζνα προβλιματα ςτο Διαδίκτυο. 6 Οι απαντιςεισ ςτα ερωτιματα (20) ζωσ και (25) απθχοφν, εκτόσ από τισ κζςεισ τθσ Τπθρεςίασ μασ, και τισ απόψεισ των κ.κ. Δρ. Βερόνικασ αμαρά - υντονίςτριασ του Ελλθνικοφ Κζντρου Αςφαλοφσ Διαδικτφου & Επικεφαλισ τθσ Δράςθσ Ενθμζρωςθσ Saferinternet.gr του Ελλθνικοφ Κζντρου Αςφαλοφσ Διαδικτφου (Ε.Κ.Α.Δ.) και Γιϊργου Κορμά, Τπεφκυνου Γραμμισ Βοθκείασ ΤποΣΘΡΙΗΩ του Ελλθνικοφ Κζντρου Αςφαλοφσ Διαδικτφου. 20

21 Ειδικότερα, υποςτθρίηεται θ αναγκαιότθτα προςαρμογισ του ρυκμιςτικοφ πλαιςίου προκειμζνου να αντιμετωπιςτοφν, κατά τθν γνϊμθ μασ, τα ακόλουκα κζματα που ςχετίηονται με τθν προςταςία των ανθλίκων ςε ζνα ςυγκλίνον περιβάλλον ΜΜΕ: α) Οι διατάξεισ που αφοροφν ςτισ διαφθμίςεισ λιπαρϊν τροφϊν (άρκρο 9, παράγραφοσ 2 τθσ Οδθγίασ ΤΟΑΜ) πρζπει να τροποποιθκοφν με τθν κζςπιςθ αυςτθρότερων κανόνων για τισ διαφθμιςτικζσ εταιρείεσ, δεδομζνου ότι θ υπερβολικι κατανάλωςθ προϊόντων πλοφςιων ςε ουςίεσ, όπωσ είναι τα λιπαρά, τα κορεςμζνα λιπαρά, τα trans-λιπαρά οξζα, το αλάτι/νάτριο και τα ςάκχαρα, δεν ςυνιςτϊνται ςτθν ςυνολικι υγιεινι διατροφι των ανθλίκων, ενϊ, αντίκετα, ευνοοφν τθν παιδικι παχυςαρκία, ζναν κατεξοχιν προδιακεςικό παράγοντα ςυςτθματικϊν νοςθμάτων (υπζρταςθ, νεοπλαςίεσ κ.τ.λ.). β) Δεν υπάρχουν διατάξεισ ςχετικά με τισ διαφθμίςεισ για τα τυχερά παίγνια. Δεδομζνου ότι ζνα (1) ςτα δζκα (10) παιδιά ςτθν Ευρϊπθ και δφο (2) ςτα δζκα (10) παιδιά ςτθν Ελλάδα, θλικίασ ετϊν, αςχολοφνται με τυχερά παίγνια ςτον πραγματικό κόςμο (eunetadb), το γεγονόσ αυτό κακιςτά τα παιδιά ειδικό κοινό (target group) για τισ εταιρείεσ που διαφθμίηουν τυχερά παιχνίδια και ςτο διαδίκτυο. γ) Θ Οδθγία ΤΟΑΜ 2010/13/ΕΕ δεν κζτει περιοριςμοφσ για διαφθμίςεισ ιςτοςελίδων (ςε Μ.Μ.Ε.) που είναι ακατάλλθλεσ για τουσ ανθλίκουσ, με ςυνζπεια να διαφθμίηονται ιςτοςελίδεσ ςτα Μ.Μ.Ε. με ακατάλλθλο και επιβλαβζσ για τα παιδιά περιεχόμενο. ΕΡΩΣΗΜΑ 21 ο Μολονότι οι ςυςκευζσ και οι πλατφόρμεσ που χρθςιμοποιοφνται για τθν πρόςβαςθ ςε περιεχόμενο περιζχουν, ολοζνα και περιςςότερο, εργαλεία γονικοφ ελζγχου, θ διάδοςθ αυτϊν των εργαλείων φαίνεται μζχρι ςτιγμισ περιοριςμζνθ. Ποιοι μθχανιςμοί κα απαιτοφνταν για τθν ενθμζρωςθ των γονζων ςχετικά με αυτά τα εργαλεία; ΑΠΑΝΣΗΗ ΣΟ ΕΡΩΣΗΜΑ 21 ο Οι δθμόςιοι και ιδιωτικοί φορείσ τθσ χϊρασ κεωροφν ότι οι γονείσ δεν γνωρίηουν τα εργαλεία γονικοφ ελζγχου και οι περιςςότεροι δεν μποροφν να τα ενεργοποιιςουν ι να τα προςαρμόςουν ςτισ ανάγκεσ τθσ οικογζνειάσ τουσ, είτε γιατί κεωροφν πολφπλοκθ τθν εγκατάςταςθ, είτε γιατί δε διακζτουν χρόνο. Εξάλλου, ςυχνά τα μεγαλφτερα παιδιά τθσ οικογζνειασ γνωρίηουν πολφ περιςςότερα από τεχνικισ άποψθσ από τουσ γονείσ τουσ και για τον λόγο αυτό μποροφν να απενεργοποιοφν τα φίλτρα γονικοφ ελζγχου. Επιπλζον, τα προγράμματα λογιςμικοφ επιτρζπουν ςτουσ γονείσ να αποκλείουν τθν πρόςβαςθ ςε οριςμζνεσ ιςτοςελίδεσ, είναι όμωσ λιγότερο αποτελεςματικά ςτο φιλτράριςμα π.χ. των ιςτότοπων κοινωνικισ δικτφωςθσ. Παράλλθλα, τίκεται κζμα με το φιλτράριςμα περιεχομζνου ιςτοςελίδων ςτισ οποίεσ θ πρόςβαςθ γίνεται από κινθτά τθλζφωνα ι 21