ΔΙΑΣΚΕΨΗ ΚΟΡΥΦΗΣ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ. Σάββατο 8 Μαρτίου. Μέγαρο Μουσικής. Εναρκτήρια ομιλία στην τηλεοπτική συζήτηση. Γιάννης Σγουρός, Περιφερειάρχης Αττικής

Transcript

1 ΔΙΑΣΚΕΨΗ ΚΟΡΥΦΗΣ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ Σάββατο 8 Μαρτίου Μέγαρο Μουσικής Εναρκτήρια ομιλία στην τηλεοπτική συζήτηση Γιάννης Σγουρός, Περιφερειάρχης Αττικής Κύριε Πρόεδρε της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Κύριε Πρόεδρε της Επιτροπής των Περιφερειών, Κυρίες και Κύριοι, Η Περιφέρεια Αττικής σας καλωσορίζει στην Αθήνα, στην 6 η Διάσκεψη Κορυφής των Περιφερειών και των Πόλεων της Ευρώπης. Σήμερα είναι μια σημαντική μέρα. Μια μέρα συζήτησης. Μια μέρα για τους Ευρωπαίους πολίτες. Μια συζήτηση για τις ελπίδες τους, τις ανησυχίες τους, από μια Ευρώπη που στοχάζεται, προβληματίζεται, αναζητά το δρόμο που μας πάει πιο κοντά στο σήμερα και στο αύριο.

2 Στην αίθουσα αυτή του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών, εκπρόσωποι από όλες τις περιφέρειες και τις πόλεις της Ευρώπης μαζί με τους επικεφαλής όλων των θεσμικών οργάνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αγαπητοί συνάδελφοι της Επιτροπής των Περιφερειών, πρόεδροι των περιφερειών και δήμαρχοι των πόλεων, μας τιμάτε με την παρουσία σας και σας ευχαριστώ θερμά. Ας αναζητήσουμε σήμερα, στα δύσκολα αυτά χρόνια, την αρχή του νήματος του Ευρωπαϊκού εγχειρήματος. Πριν από 6 δεκαετίες, πάνω στα ερείπια μιας κατακερματισμένης και τραυματισμένης Ευρώπης, 6 χώρες είχαν ένα όραμα που φάνταζε ουτοπικό: να δημιουργήσουν μια κοινότητα κρατών, που θα αναζητούσε μια κοινή πορεία με οικονομική, κοινωνική, πολιτική ασφάλεια και σταθερότητα για τους πολίτες. Που θα άφηνε πίσω της τις αντιπαραθέσεις, τις συγκρούσεις και τους πολέμους που βύθιζαν την ευρωπαϊκή ήπειρο στο σκοτάδι. Η ιδέα της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι μια ιστορικά εκρηκτική και πρωτοπόρος ιδέα, που με τρόπο καινοτόμο και ανατρεπτικά 2

3 δημιουργικό, γράφει ένα από τα πιο σημαντικά κεφάλαια της σύγχρονης ανθρώπινης ιστορίας. Γνωρίζουμε την εξέλιξη. Αυτή η ιδέα ρίζωσε, αναπτύχθηκε και φτάνοντας στη σημερινή της μορφή, έδωσε τους καρπούς της ανάπτυξης, της ευμάρειας και της ειρηνικής συνύπαρξης. Πέρασε κρίσεις, γνώρισε υποχωρήσεις και επανεκκινήσεις - αλλά προχώρησε: αυτό είναι το σημαντικό. Σήμερα, χρειάζεται να πάμε την ιδέα αυτή ένα βήμα μπροστά. Ποτέ, αγαπητοί φίλοι, ο κόσμος δεν μένει στάσιμος. Σήμερα, νέες ανάγκες έχουν διαμορφωθεί, νέα προβλήματα έχουν αναδειχθεί και νέα αιτήματα προβάλλουν για την Ευρώπη. Σήμερα, όσο ποτέ, η μεγάλη ευρωπαϊκή ιδέα, χρειάζεται να κάνει ένα βήμα μπροστά. Αποφασιστικό, ώριμο, συνειδητοποιημένο. 3

4 Ένα βήμα στον πραγματικό σύγχρονο κόσμο, όπως αυτός ορίζεται από τις συνθήκες της εποχής. Η Ευρώπη που πασχίζει να βρει τους τρόπους, να δημιουργήσει τους θεσμούς, προκειμένου να ανταποκριθεί στην κρίση, δεν είναι η Ευρώπη της Συνθήκης του Μάαστριχτ, ούτε η Ευρώπη της Συνθήκης του Άμστερνταμ. Όμως... η Ευρώπη προχωράει. Αναζητά και αναδεικνύει νέες λύσεις - θεσμικές και ουσιαστικές. Εμείς, οι σημερινοί Ευρωπαίοι, έχουμε την υποχρέωση να εμβαθύνουμε, να ενδυναμώσουμε και να αναζωογονήσουμε την ευρωπαϊκή ιδέα. Μια ιδέα που στηρίζεται στο άνοιγμα στις διεθνείς προσκλήσεις αλλά και στην έμπρακτη, όχι διακηρυκτική αλληλεγγύη. Να εμπλουτίσουμε την Ένωση με περισσότερα ποιοτικά χαρακτηριστικά, δίνοντας νόημα σε αυτό που θα μπορούσαμε να ονομάσουμε ευρωπαϊκό πρότυπο, ευρωπαϊκό τρόπο αντίληψης και ζωής. 4

5 Μόνο έτσι μπορούμε να χτίσουμε μια νέα εμπιστοσύνη, γύρω από αυτό που έχουμε συνηθίσει να ονομάζουμε ευρωπαϊκό όραμα, ώστε η σχέση των πολιτών με την Ευρώπη να γίνει πιο στερεή και δυνατή. Αφετηρία νέας έμπνευσης και νέας δημιουργίας. Πρέπει να καλυφθεί το χάσμα που υπάρχει ανάμεσα στην «Ευρώπη των Βρυξελλών» από την «Ευρώπη των Πολιτών». Σε δύο μόλις μήνες έχουμε τις ευρωεκλογές. Στιγμή πολιτικά βαρυσήμαντη, στην οποία ο πολίτης - ο πολίτης της κάθε χώρας αλλά μαζί και πολίτης της Ευρώπης - έρχεται αντιμέτωπος με τον εαυτό του. Με την ίδια την ευθύνη του. Η αποχή, η αδράνεια και η απάθεια όσων εφησυχάζουν, είναι η χαρά όσων είναι αντίθετοι στην ιδέα της Ευρωπαϊκής ενοποίησης. Όσων επιθυμούν μια Ευρώπη διαιρεμένη και διαμελισμένη. Είναι μια μοναδική ευκαιρία να απευθυνθούμε ξανά στους ευρωπαίους πολίτες και να τους πείσουμε πως έχουμε ένα νέο όραμα για την Ευρώπη. Ποτέ άλλοτε η αποστασιοποίηση και ο σκεπτικισμός των πολιτών ως προς τα τεκταινόμενα στην Ευρωπαϊκή Ένωση δεν ήταν τόσο έντονα. 5

6 Πιστέψτε με - και μιλώ από μια χώρα όπου η θετική άποψη για την Ευρώπη και τις προοπτικές της ήταν σε επίπεδα από τα πιο υψηλά - αυτή η αποστασιοποίηση, αυτός ο σκεπτικισμός - δεν είναι επιδερμικά φαινόμενα. Αποτυπώνουν μια βαθύτερη αίσθηση έλλειψης. Και αυτή η έλλειψη είναι έλλειψη της αίσθησης του μέλλοντος. Με αυτήν την αφετηρία, η Περιφέρεια Αττικής αποφάσισε να διοργανώσει τη Διάσκεψη Κορυφής της Αθήνας, μαζί με την Επιτροπή των Περιφερειών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Πάνω από 800 αιρετοί εκπρόσωποι των τοπικών και περιφερειακών αρχών της Ευρώπης είχαμε χθες την ευκαιρία να συζητήσουμε για τα κρίσιμα ζητήματα που αφορούν στο μέλλον της Ευρώπης. Διατυπώσαμε τους προβληματισμούς μας και αναπτύξαμε θέσεις και προτάσεις που αφορούν όχι μόνο την ενδυνάμωση του θεσμικού μας ρόλου αλλά και της ικανότητας της Ευρωπαϊκής Ένωσης να ανασυντάξει της δυνάμεις της, ώστε να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά την παρατεταμένη κρίση. Μια κρίση που δεν είναι μόνο οικονομική. Είναι πρωτίστως πολιτική και κοινωνική. 6

7 Συχνά ακούμε - και είναι αλήθεια αυτό - ότι η Ευρώπη προχωρά και αναπτύσσεται από κρίση σε κρίση. Όλα τα μεγάλα θεσμικά βήματα στην Ευρώπη πραγματοποιήθηκαν υπό πίεση: έτσι δημιουργήθηκαν οι λειτουργίες των θεσμικών οργάνων, έτσι προέκυψαν οι μεγάλοι σταθμοί: ενιαία εσωτερική αγορά, λειτουργίες του Προϋπολογισμού, Διαρθρωτικά Ταμεία/πολιτική συνοχής, Ευρωζώνη. Όμως, ας προσέξουμε: η σημερινή κρίση είναι διαφορετικής ποιότητας. Η παρατεταμένη ύφεση που αντιμετωπίζουν κράτη μέλη όπως η Ελλάδα, η πρωτοφανής ανεργία (και σας μιλάω από μια χώρα όπου η ανεργία άγγιξε το 28%, όπου η ανεργία των νέων έφθασε το 60%. Και, φίλοι μας, οι άνεργοι δεν είναι ποσοστά. Είναι άνθρωποι!), η φτώχεια και ο κοινωνικός αποκλεισμός όλο και μεγαλύτερων κοινωνικών ομάδων, όλα αυτά είναι στοιχεία που θέτουν σε σοβαρό κίνδυνο τη νομιμοποίηση των Ευρωπαϊκών θεσμών και μεγαλώνουν την απόστασή τους από την καθημερινότητα των πολιτών. 7

8 Είναι η ύφεση και η λιτότητα μονόδρομος; Υπάρχει εναλλακτικό σχέδιο για έξοδο από την κρίση; Πως θα αντιμετωπιστεί η καλπάζουσα αύξηση της ανεργίας σε ολόκληρη την Ευρώπη; Μπορεί η Ευρώπη να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά τα φαινόμενα ρατσισμού και ξενοφοβίας που αυξάνονται; Τα ερωτήματα αυτά είναι κρίσιμα και καθοριστικά για το μέλλον της Ευρώπης. Κύριε Πρόεδρε της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Κύριε Πρόεδρε της Επιτροπής των Περιφερειών, Η Ευρώπη βρίσκεται σε ένα σταυροδρόμι. Κρίσιμο. Καίριο. Αποφασιστικό. Χρειαζόμαστε περισσότερη Ευρώπη όπως πολλοί υποστηρίζουν ή θα αναδιπλωθούμε σε μια πιο περιορισμένη εκδοχή της ενιαίας αγοράς; Δεν πρόκειται για ρητορικό ερώτημα. Πρόκειται για υπαρξιακή συζήτηση. Για μένα, θέλω να είμαι ξεκάθαρος: Το μέλλον της Ελλάδας βρίσκεται, όσο ποτέ άλλοτε, σε μια ισχυρή Ευρώπη. Το μέλλον της Ευρώπης δεν νοείται χωρίς την Ελλάδα. Αυτή η σχέση είναι μια αδιαίρετη σχέση. 8

9 Όμως, Κύριοι Πρόεδροι, πρέπει να αντιληφθείτε επίσης ότι η χώρα αυτή βιώνει εδώ και μια πενταετία μια πορεία στην έρημο, έναν αληθινό για πολλούς Γολγοθά. Εγώ, συνομιλώντας με τους ανθρώπους, ακούω καθημερινά τις επικρίσεις και τις κατηγορίες των συμπατριωτών μου κατά της Ευρωπαϊκής Ένωσης και κατά των πολιτικών μονοδιάστατης λιτότητας που αισθάνονται ότι απειλούν ανά πάσα στιγμή την κοινωνική ισορροπία. Ακούω τους πιο απελπισμένους, εκείνους που υποφέρουν, να λένε στην πολιτική εξουσία «Φτάνει πια. Δεν αντέχουμε άλλο». Για πολλούς η κατάσταση είναι οριακή. Ακούω και νιώθω την απογοήτευση. Σας μεταφέρω αυτή την απογοήτευση, που συνοδεύεται συχνά με θυμό, οργή και πόνο. Η Ελληνική Οικονομία είναι μόλις το 2% της Ευρωπαϊκής Οικονομίας. Δεν είναι δυνατόν, επί 5 χρόνια η Ευρώπη να μην μπορεί να δώσει λύση σε ένα τέτοιου μεγέθους πρόβλημα, και να αναλώνεται σε μια άδικη, μονομερή και ηθικολογική αντιμετώπιση της κρίσης. Να επιτρέπει φωνές που λοιδορούν τον Ελληνικό λαό και τον παρουσιάζουν ως το μαύρο πρόβατο της παγκόσμιας οικονομίας. Να στιγματίζονται λαοί, παραδόσεις, πολιτισμοί. Οι αρχαίοι Έλληνες έλεγαν μια μεγάλη αλήθεια: «Παν μέτρον άριστο». Σήμερα, κάπου χάθηκε το μέτρο. Και έχουν όλοι ευθύνη. Έχουν ευθύνη και αυτοί που έπαιρναν και αυτοί που έδιναν τα δάνεια, αλλά και αυτοί που έπρεπε να επιβλέπουν και να ελέγχουν. 9

10 Η παγκόσμια Οικονομία, όπως γνωρίζετε, είναι ένας πολύπλοκος μηχανισμός. Και είναι τουλάχιστον άδικο να κατηγορείς ένα μικρό εξάρτημα, όταν έχει πρόβλημα η μηχανή. Εμείς, οι αιρετοί τοπικοί εκπρόσωποι του λαού στους δήμους και τις περιφέρειές μας, ζούμε τις αγωνίες αυτές από κοντά, αντικρίζοντας τους πολίτες από τους οποίους τόσες θυσίες έχουμε ζητήσει από τότε που ξέσπασε η κρίση, αντικρίζοντας νέους που στην πλειονότητά τους (το είπα ήδη και σας καλώ να αναλογισθείτε την ουσιαστική, την ανθρώπινη διάσταση του φαινομένου) είναι άνεργοι, βλέποντας επιχειρήσεις να δυσκολεύονται να τα βγάλουν πέρα και βλέποντας ακόμη και τις δικές μας διοικητικές υπηρεσίες να είναι από τα πρώτα θύματα των μέτρων λιτότητας. Κύριοι Πρόεδροι, κ. Barroso, κ. Valcarcel, η παρουσία όλων σας εδώ, στην ίδια αυτή αίθουσα, πρέπει να δώσει το έναυσμα για να ανοίξει ένα νέο κεφάλαιο που θα εξαλείψει τις αγωνίες και θα αναζωπυρώσει τις προσδοκίες των πολιτών. Η Ελλάδα έχει δρομολογήσει βαθιές διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις από τότε που ξέσπασε η κρίση. Θα αναφερθώ στο παράδειγμα της αιρετής περιφερειακής αυτοδιοίκησης, όπου η Ελλάδα συντάσσεται με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες στο ζήτημα της οργάνωσης των θεσμών. Κύριοι Πρόεδροι, Χρειάζεται να συνάψουμε σήμερα ένα νέο σύμφωνο εμπιστοσύνης ανάμεσα στην Ελλάδα και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η εμπιστοσύνη: αυτό είναι το μόνο γνήσιο θεμέλιο στο οποίο μπορεί να στηριχθεί η 10

11 συνύπαρξη μέσα σε μια πραγματικά ενωμένη Ευρώπη. Αυτό και μόνο είναι το αναγκαίο θεμέλιο μιας νέας σχέσης, ικανής να αντέξει στην αναμέτρηση με τις νέες συνθήκες. Κύριε Πρόεδρε της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Κύριε Πρόεδρε της Επιτροπής των Περιφερειών, Ο ελληνικός λαός είναι γενναιόψυχος. Έχει υπομείνει πολλά. Είμαι σίγουρος ότι θα τα καταφέρει. Εμείς οι σύγχρονοι Έλληνες, το οφείλουμε στον εαυτό μας και στην ιστορία μας. Το οφείλουμε στα παιδιά μας. Όμως η χώρα μας, έχει ανάγκη από εσωτερική πολιτική σταθερότητα αλλά και δουλειές. Την ανάπτυξη δεν την παραγγέλνεις. Την κατακτάς. Με συγκεκριμένες πρωτοβουλίες, διαμορφώνοντας συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Με σοβαρότητα και επιμονή. Προκειμένου η Ευρωπαϊκή Ένωση και η Ελλάδα να επανέλθουν στον δρόμο της οικονομικής ανάπτυξης και της απασχόλησης θα χρειαστεί οι περιφέρειες και οι δήμοι να αναγνωρισθούν, σε κάθε κράτος μέλος και ιδίως στην Ελλάδα, ως ένας από τους πυλώνες της ανάπτυξης. Να συνειδητοποιηθεί ότι μπορούν να προσφέρουν διέξοδο από την κρίση, να συντελέσουν στην επανεκκίνηση της ανάπτυξης, να δώσουν σε επίπεδο κοντινό στον πολίτη πραγματικά αποτελέσματα. 11

12 Η Περιφέρεια Αττικής, η μεγαλύτερη περιφέρεια της χώρας, με τη λειτουργία της, το τεράστιο πλήθος έργων που υλοποιεί, και το θετικό οικονομικό ισοζύγιο που διαθέτει, το αποδεικνύει καθημερινά και έμπρακτα. Αγαπητέ José Manuel, Οι περιφέρειες και οι δήμοι αναμένουν μια δεύτερη φάση της οικονομικής πολιτικής της Ένωσης, εγγύτερη προς τις περιφέρειες και τις επιχειρήσεις. Με τρόπο όμως ουσιαστικό, λειτουργικό - όχι διακηρυκτικό. Μπορείτε να στηρίζεσθε στους αιρετούς εκπροσώπους της τοπικής αυτοδιοίκησης ως συνεπείς και αποτελεσματικούς εταίρους, που γνωρίζουν από κοντά την κατάσταση και τις ανάγκες των πολιτών και των επιχειρήσεων, τις θέσεις εργασίας του αύριο και τις χρηματοδοτήσεις που οι επιχειρηματίες αναμένουν. Η εντυπωσιακή αύξηση της απορροφητικότητας του ΕΣΠΑ που επιτεύχθηκε κατά τους τελευταίους 30 μήνες που οι αιρετές Περιφέρειες ανέλαβαν την αρμοδιότητα, το αποδεικνύει. Αυτό ας αποτελέσει βάθρο για να χτίσουμε μια ακόμη μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα. Οι περιφέρειες και οι δήμοι έχουν δικαιωματικά κερδίσει τη θέση που τους ανήκει στο θεματολόγιο για την ανάπτυξη και την απασχόληση. Αγαπητέ Ramon Luis, Οι περιφέρειες αποτελούν τους πλέον πολύτιμους εταίρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ελληνικού κράτους. Επηρεάζουν, 12

13 καθορίζουν και υποστηρίζουν αποφάσεις στις μεταφορές, στην έρευνα, την καινοτομία, το περιβάλλον, την ψηφιακή οικονομία, όλοι τομείς καθοριστικοί για την ανάπτυξη και την δημιουργία θέσεων εργασίας. Κυρίες και κύριοι, αγαπητοί συνάδελφοι - Έλληνες και Ευρωπαίοι, Την κρίση δεν νοείται να την βλέπουμε ούτε μοιρολατρικά, ούτε αποστασιοποιημένα. Οι λαοί μας, ήδη από την Αρχαιότητα, κατόρθωναν πάντοτε να αναγεννηθούν από τις χειρότερες αναταραχές και καταστάσεις της ιστορίας. Η Ευρώπη είναι το μεγαλύτερο παράδειγμα ειρηνικής συμβίωσης και ευημερίας στην παγκόσμια ανθρώπινη εξέλιξη: όταν το λέμε αυτό, πρέπει να αντλούμε απ' αυτή την μεγάλη αλήθεια δύναμη για τα επόμενα βήματα. Βήματα αποφασιστικότητας, βήματα αλληλεγγύης, βήματα κοινής πορείας "προς μια στενότερη ένωση των λαών". Αυτή είναι η Ευρώπη που πρέπει σήμερα να αναζωογονήσουμε, να αναμορφώσουμε και να προσφέρουμε στα παιδιά μας. Και δεν πρέπει, αγαπητοί φίλοι, να ξεχνάμε ποτέ: Εκεί που υπάρχει μία βούληση, υπάρχει πάντοτε ένας δρόμος. Σας ευχαριστώ όλους θερμά. 13