Διακύβευμα για την Ελλάδα είναι η Ευρώπη

Transcript

1 01- KATHI_28-6_KATHI NEW 04/07/15 00:17 Page 1 ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΛΕΥΚΩΣΙΑ, Κυριακή 5 Ιουλίου 2015 Eτος 6 ο Aρ. φύλλου 352 Κυπριακή Πολιτική και Oικονομική Eφημερίδα 1,50 (Απλή έκδοση) 2,90 (Βασική) 3,90 (Ενισχυμένη) Διακύβευμα για την Ελλάδα είναι η Ευρώπη Τέσσερις πιθανοί δρόμοι για το αύριο της χώρας - Σημεία-κλειδιά για όλα τα σενάρια το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος και η 20ή Ιουλίου Μπορεί να είναι δύο οι απαντήσεις στο ερώτημα του σημερινού δημοψηφίσματος, αλλά τέσσερις είναι οι δρόμοι που διανοίγονται για την Ελλάδα από τη Δευτέρα. Οικονομικοί και πολιτικοί αναλυτές εκτιμούν ότι το «Ναι» ΣHMEPA ΤΟ ΑΥΡΙΑΝΟ ΣΚΗΝΙΚΟ Χαρτογράφηση κομμάτων στο «Ναι» και στο «Οχι» Ασφυκτικές πιέσεις θα ασκηθούν στον Αλέξη Τσίπρα και για να μην παραιτηθεί, αν επικρατήσει το «Ναι». Κάθε πολίτης αντιλαμβάνεται ότι αν μετά το δημοψήφισμα ακολουθήσουν και εθνικές εκλογές στην κορύφωση της τουριστικής σεζόν θα είναι η χαριστική βολή στην οικονομία. Σελ. 5 ΑΠΟ ΤΟ ΕΥΡΩ ΣΤΗ ΔΡΑΧΜΗ Τι θα ακολουθήσει το ενδεχόμενο «Oχι»; Ο Αλέξης Τσίπρας θα επιχειρήσει μια διαπραγμάτευση με τις Βρυξέλλες ωστόσο εκτιμάται ότι θα επιστρέψει άπρακτος στην Αθήνα και σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης θα προκηρύξει εκλογές με κύριο ερώτημα την έξοδο από το ευρώ και την επιστροφή στη δραχμή. Σελ. 18 ΤΑ ΜΥΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΚΑΛΠΗΣ Τι ώρα θα ξέρουμε απόψε το αποτέλεσμα Πρωτόγνωρη διαδικασία το σημερινό δημοψήφισμα για ψηφοφόρους. Για να θεωρηθεί το αποτέλεσμα δεσμευτικό, θα πρέπει να λάβει μέρος τουλάχιστον το 40% όσων έχουν εγγραφεί στους εκλογικούς καταλόγους. Σελ. 19 EΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΣΚΗΝΗ 41 χρόνια μεταπολίτευσης και η πορεία του χρέους Οι κυβερνήσεις της Ελλάδας από το 1974 και εντεύθεν, χαρακτηρίζονταν από ηγέτες με ακραιφνή επικοινωνιακά χαρίσματα, συνοδείας ευφυών συνθημάτων, ενώ κοινή συνισταμένη αποτελούσε το δημόσιο χρέος της χώρας. Σελ. 6, 7 ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ Γιάνης Βαρουφάκης Υπουργός Οικονομικών Ελλάδας «Οχι», για ανάκαμψη και δημοκρατία εντός του ευρώ. Σελ. 20 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ Μάριο Μόντι Πρώην πρωθυπουργός της Ιταλίας Ο Τσίπρας παίζει τη χώρα στο πόκερ. Σελ. 4 Κλάους Ρέγκλινγκ Επικεφαλής Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Στήριξης Το επόμενο πρόγραμμα δεν θα είναι σκληρότερο. Σελ. 20 θα μπορούσε να οδηγήσει σε συμφωνία και να επιστρέψει η οικονομία και η χώρα στην κανονικότητά τους σε σύντομο χρονικό διάστημα, ενώ το «Οχι» θα μπορούσε να οδηγήσει ακόμα και σε έξοδο της χώρας Προσδοκίες Λευκωσίας από επίσκεψη Γιούνκερ Προσβλέπουν σε παρέμβαση Ε.Ε. Την επίσκεψη Γιούνκερ για οριστικοποίηση της εμπλοκής της Ε.Ε. στο Κυπριακό με τρόπο που ο Ευρωπαίος απεσταλμένος να μπορεί να παρεμβαίνει για να διασφαλίσει λύση συμβατή με το κεκτημένο, αλλά και τη μετέπειτα εφαρμογή της αναμένει η Λευκωσία. Ταυτόχρονα, υπό συνεχή παρακολούθηση βρίσκονται οι κινήσεις Ακιντζί, διαμηνύει η Άγκυρα. Σελ. 9 Τηλεφωνική σύνδεση με τα Κατεχόμενα Οδεύει προς ολοκλήρωση Πολύ κοντά στην πρακτική υλοποίηση της θέλησης των ηγετών των δύο κοινοτήτων για αποκατάσταση της τηλεφωνικής επικοινωνίας βρίσκονται οι εταιρείες κινητής τηλεφωνίας. Εχει εξευρεθεί φόρμουλα για αποδοχή του διεθνούς κωδικού της Κυπριακής Δημοκρατίας από τις τουρκικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στα Κατεχόμενα. Σελ. 11 Η επιβολή περιορισμών στη διακίνηση κεφαλαίων δεν είναι κάτι άγνωστο για την κυπριακή οικονομία, η οποία μόλις πριν από μερικούς μήνες κατάφερε να απαλλαχθεί τελείως από αυτούς και μάλιστα νωρίτερα του αναμενόμενου. Η ανακοίνωση στην Ελλάδα για επιβολή περιοριστικών μέτρων έφερε πίσω θύμισες το 2013, όταν η ανάληψη 300 ευρώ ημερησίως για κάθε από το ευρώ. Σε κάθε περίπτωση, συμφωνούν ότι ο δρόμος που θα ακολουθήσει η χώρα εξαρτάται τόσο από τις πολιτικές εξελίξεις που θα δρομολογηθούν από Δευτέρα, όσο και από το πώς θα αντιδράσει η χώρα. Καθοριστικοί παράγοντες για να επέλθουν οι αλλαγές με ομαλό τρόπο είναι η γρήγορη αλλαγή της κυβερνητικής σύνθεσης χωρίς να χαθεί χρόνος από νέες εκλογές και η ανοχή που θα δείξουν οι δανειστές. Σελ. 4 Την ώρα που το δράμα στην Ελλάδα κορυφώνεται και οι από μηχανής θεοί έχουν σκουριάσει, στη χώρα που τους επινόησε, η επόμενη μέρα του δημοψηφίσματος κρίνεται ως κομβικής σημασίας πέρα από το τελικό τελικό αποτέλεσμα. Ας ελπίσουμε ως εκ τούτου ότι από αύριο και σταδιακά το αποτέλεσμα θα γίνει αποδεκτό και θα επουλωθούν οι πληγές της ρήξης, που τις ένοιωσε βαθιά και η Κύπρος, με την Ελλάδα να ορθώνει το ανάστημά της στο μέλλον. Θυμίζουν Κύπρο οι περιορισμοί Το δημόσιο χρέος καθοριστικός παράγοντας για κούρεμα καταθέσεων φυσικό πρόσωπο θεωρήθηκε πρωτοφανής κίνηση. Η αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των καταθετών στην Κύπρο, ακόμα και σήμερα, δεν έχει επανέλθει πλήρως. Από τη στιγμή που έκλεισαν οι τράπεζες στην Ελλάδα θα χρειαστεί αρκετός χρόνος για επαναφορά της εμπιστοσύνης των καταθετών και κατ επέκταση για πλήρη άρση των περιορισμών. Οικονομική, σελ. 3 Ο Οθέλλος της συνεργασίας και συμφιλίωσης Την περασμένη Πέμπτη πραγματοποιήθηκαν τα επίσημα εγκαίνια του αναστυλωμένου ιστορικού Πύργου του Οθέλλου στην παλιά πόλη της Αμμόχωστου και εκείνο το βράδυ είχε μία ιδιαίτερη μαγεία. Το γλυκό, καλοκαιρινό αεράκι που φυσούσε συνομολογούσε γι αυτό ακριβώς για το οποίο παρευρεθήκαμε όλοι εκεί: τη συμφιλίωση. Λες και η ιστορία μας ήρθε να γίνει ο κοινός μας παρονομαστής, υπενθυμίζοντάς μας το παρελθόν των δύο κοινοτήτων. Ζωή, σελ. 3 ΚΥΠΕ ΚΥΡΙΟ ΑΡΘΡΟ Η Ευρωπαία Ελλάς Οι κρίσιμες για την Ελλάδα στιγμές καταλήγουν σήμερα στο δημοψήφισμα αλλά δεν κορυφώνονται ακόμη. Το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος θα αποτελεί στον πυρήνα του και πέρα από τη θέση που υποστηρίζουν τα κόμματα, τον δρόμο που θέλει ν ακολουθήσει η χώρα, δρόμος ο οποίος είναι υπερκομματικός και αναπόφευκτα θα σημάνει την κορύφωση των εξελίξεων. Οι άστοχοι χειρισμοί στην οικονομία και οι παθογένειες χρόνων, δεν απείλησαν ποτέ τον πραγματικό χαρακτήρα της χώρας, την εξωστρέφεια και τον ευρωπαϊκό προσανατολισμό της. Αυτό εμφορείται από το γεγονός ότι η θέση της Ελλάδας ως πυλώνας ειρήνης και σταθερότητας στην πληγωμένη από πολέμους Ευρώπη, υπήρξε αυτονόητη για δεκαετίες. Αυτό το αυτονόητο γεγονός διασαλεύτηκε από τους πολιτικούς ταγούς, οι οποίοι στην προσπάθειά τους να διασώσουν τα κυβερνητικά θεωρεία, έδωσαν το έναυσμα για αντιπαράθεση ανάμεσα στους πολίτες, πάνω σ ένα κεκαλυμμένο ερώτημα. Το περιεχόμενο της συμφωνίας που προτείνεται και η υπόσχεση της περαιτέρω πίεσης προς τους θεσμούς, για το ναι και το όχι αντίστοιχα, ανυψώθηκαν ως ερώτημα σαν ναι και όχι στην Ευρώπη. Η πλάνη του ερωτήματος, ραφιναρισμένη στο πλαίσιο της δημιουργικής ασάφειας, δεν πρέπει ν αποβεί μοιραία για την Ελλάδα ώστε να χαθεί σήμερα η ευρωπαϊκή ταυτότητα της χώρας για να σωθεί μια κυβέρνηση αύριο. Θέλουμε μια ισχυρή Ελλάδα εντός Ευρωζώνης O Πρόεδρος της Βουλής στην «Κ» Ο Γιαννάκης Ομήρου απορρίπτει τα περί ανάμειξής του σε διεργασίες νέου μετριοπαθούς κινήματος και παίρνει θέση για όσα συμβαίνουν στην Ελλάδα. Τονίζει ότι τα όσα ακούγονται περί εμπλοκής του στη δημιουργία ενός νέου κινήματος στον ενδιάμεσο χώρο δεν τον αφορούν, δεν τα γνωρίζει και συνεπώς δεν έχει καμία ανάμειξη. Για την κατάσταση στην Ελλάδα, ο Πρόεδρος της Βουλής επισημαίνει ότι με το τραπεζικό σύστημα της χώρας κλειστό, η οικονομία βυθίζεται στην ύφεση, η κατανάλωση μειώνεται δραματικά και η κοινωνία υποφέρει. Σελ. 10 Σελ. 24 Την Κυριακή 12 Ιουλίου μαζι με την «Κ» EUROPA LEAGUE Ο απόηχος της πρώτης σέντρας Νέος Απόλλωνας, απροβίβαστη Ομόνοια. Πιο ισορροπημένη ομάδα σε σχέση με πέρσι οι γαλάζιοι της Λεμεσού. Ανεπίδεκτοι μαθήσεως οι πράσινοι. ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ Eπιασε τον στόχο στο Μπακού Η ΚΟΕ είχε θέσει ως στόχο την κατάκτηση 1-3 μεταλλίων. Στο βάθρο ανέβηκαν Αχιλλέως και Ελευθερίου στο μικτό σκιτ, δίνοντας το αργυρό στη χώρα μας. ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΣΗΜΕΡΑ ΣΤΟ K SPORTS ΜΑΤΙΑΣ ΝΤΕΓΚΡΑ Το παρασκήνιο της επιστροφής Εφυγε το καλοκαίρι του 2013, αφού υπήρχε χάσμα 30 χιλιάδων ευρώ με την ΑΕΛ. Μια εξέλιξη που αποδείχτηκε λανθασμένη και διορθώθηκε δύο χρόνια μετά. FORMULA 1 Η «Μάχη της Βρετανίας» Η παραδοσιακή «Μάχη της Βρετανίας», που διεξάγεται σχεδόν κάθε χρόνο από το 1950 στην ιστορική πίστα του Silverstone, ξυπνά όμορφες αναμνήσεις.

2 02-KATHI NEW_Master_cy 03/07/15 22:42 Page 2 2 l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΔΕΥΤΕΡΗ ΣΕΛΙΔΑ Κυριακή 5 Ιουλίου 2015 ΠΟΛΙΤΕΙΕΣ ΑΝΘΡΩΠΩΝ Γράφει ο ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΑΡΑΣΧΟΣ Στην πολιτική ουδείς ξοφλάει χρέη από αγάπη Την 1η Ιουνίου 2012, από τη στήλη αυτή, με τίτλο «Στο ναρκοπέδιο», μεταξύ άλλων γράφαμε: «Όταν ένα όραμα πάψει να δημιουργεί ευημερία για τη μεγάλη πλειοψηφία των ανθρώπων, άμεσα μετατρέπεται σε εφιάλτη. Το όραμα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης συνελήφθη από τον Γάλλο επιχειρηματία, τραπεζίτη, διπλωμάτη και πολιτικό Ζαν Μονέ, μέσα στη δύνη του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. To 1943, o Μονέ που κουβαλούσε ήδη τις τραγικές εμπειρίες των δύο παγκοσμίων πολέμων, διακήρυττε: «Δεν πρόκειται να υπάρξει ειρήνη στην Ευρώπη εάν τα κράτη ανασυσταθούν στη βάση της εθνικής κυριαρχίας. Οι ευρωπαϊκές χώρες είναι πολύ μικρές για να εγγυηθούν στους λαούς τους την αναγκαία ευημερία και κοινωνική ανάπτυξη. Τα ευρωπαϊκά κράτη πρέπει να συγκροτηθούν στο πλαίσιο ομοσπονδίας.». Η Επιτροπή Δράσης για τις Ηνωμένες Πολιτείες της Ευρώπης, που ίδρυσε ο Μονέ το 1954 με στόχο να αναβιώσει το πνεύμα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, πέτυχε στην πιο πρόσφατη εκδοχή της ως Ευρωπαϊκή Ένωση να συγκροτηθεί σε μια ομοσπονδία. Τώρα, με την κρίση να έχει αποσταθεροποιήσει την Ευρωζώνη σε βαθμό που να κινδυνεύει να καταρρεύσει και τη συνεπακόλουθη συμπίεση εισοδημάτων, κοινωνικών παροχών και των όποιων κατακτήσεων των μεσαίων και φτωχότερων στρωμάτων της Ευρώπης, εκείνο που στην τελική διακυβεύεται περισσότερο από οτιδήποτε άλλο είναι η ίδια η ειρήνη. Έτσι το όραμα άρχισε να μετατρέπεται σε κακό όνειρο με προδιαγραφές να καταλήξει σε εφιάλτη». Αυτά πριν από τρία χρόνια. Σήμερα, που η Ελλάδα, που ζει μεταξύ κακού ονείρου και εφιάλτη, λογικά πρέπει να ακολουθήσει τη σύσταση Μονέ και να παραμείνει στην Ε.Ε. Αν και Ευρωπαία, θα είναι σκλάβα ενός χρέους 320 δισ. που θα το κουβαλά ο φορολογούμενος πολίτης εσαεί. Ποιος όμως μπορεί να σώσει την Ελλάδα από τον εφιάλτη; Ο οραματιστής ηγέτης Μονέ απαντά ότι μόνο η Ε.Ε. μπορεί να «εγγυηθεί στους λαούς της την αναγκαία ευημερία και κοινωνική ανάπτυξη». Ωστόσο την τελευταία πενταετία όλες οι μικρές χώρες της Ευρώπης για τις οποίες ανησυχούσε ο Μονέ, μετατρέπονται μέρα με τη μέρα σε θεραπαινίδες ενός απολυταρχικού διευθυντηρίου, με κίνδυνο ο τρίτος παγκόσμιος πόλεμος να αρχίσει με οδομαχίες ενίοτε και εμφύλιες λόγω των «Ναι» και των «Όχι» στις πόλεις της Γηραιάς Ηπείρου, συνεπεία της δικαιολογημένης κοινωνικής αντίδρασης. Το δίλημμα όμως των μικρών χωρών, όπως τώρα της Ελλάδας, δεν είναι μονοσήμαντο, με πρώτο στοίχημα την έξοδο ή την μάχη εντός της ομοσπονδίας τους, της Ε.Ε.; Για την Ελλάδα η απάντηση είναι αναμφισβήτητα εντός, διαφορετικά το πρόβλημά της από αμιγώς οικονομικό, σε ενδεχόμενη έξοδο της, θα γίνει και γεωστρατηγικό, καθώς θα ανατρέπονται οι ισορροπίες που επέφερε στο τέλος του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου η Γιάλτα. Δημιουργώντας μια πληγή στο ΝΑΤΟ, η Ελλάδα θα πρέπει σε ενδεχόμενο εξόδου να αναζητήσει κατεπειγόντως συμμάχους στο αντίπαλο δέος της Μόσχας και του Πεκίνου. Όμως Ρωσία και Κίνα ασκούνται και λειτουργούν πλέον εντός του σκληρού πυρήνα του καπιταλισμού και δεν υπάρχει ενδεχόμενο θα ξοφλήσουν τα όποια χρέη της Ελλάδας λόγω ιδεολογικής ή και θρησκευτικής ταύτισης. Χρειάζονται ανταλλάγματα που στην περίπτωση της Ελλάδας δεν μπορεί να είναι άλλα από γεωστρατηγικά. Διότι απλά στην πολιτική, από αγάπη ουδείς ξοφλά χρέη άλλων. paraschosa@kathimerini.com.cy «Η πιο μεγάλη ώρα είναι τώρα......κι αν είναι η αρχή στην κατηφόρα η πιο μεγάλη ώρα είναι τώρα.. λέει μεταξύ άλλων ένα συμπαθητικό, καψούρικο τραγουδάκι (τραγουδάρα κατ άλλους), του Άκη Πάνου. Η πιο μεγάλη ώρα της Ελλάδας είναι τώρα λοιπόν, με το δημοψήφισμα και την διαχείρισή του. Εμείς που τη βιώσαμε την εμπειρία γνωρίζουμε... Αυτές τις ώρες κρίνεται κατά πόσον θα επέλθει το προαναγγελθέν Game Over για την Ελλάδα ή θα οδηγηθούμε σε ένα νέο, ελπιδοφόρο restart... (επανεκκίνηση το είπε ο Νίκαρος) Μπορεί τα εκατομμύρια των Ελλήνων που χαρούμενοι, εξαγριωμένοι ή βρίζοντας έβαλαν τικ στο ΝΑΙ ή στο ΟΧΙ, να μη γνώριζαν ότι εκείνη την ώρα λάμβαναν όντως μια πολύ μεγάλη απόφαση... Εμείς τη βιώσαμε την εμπειρία και γνωρίζουμε... Το πόσο σοβαρά είναι τα πράγματα μπορεί να το αντιληφθεί κάποιος και από το γεγονός ότι ακόμα κι αυτός ο Ρουβάς βγαίνει και μιλάει πολιτικά! Και η Βανδή και ο Τσαλίκης... Για τον Τρύφωνα Σαμαρά δεν άκουσα... Δεν προσπαθώ να διακωμωδήσω την κατάσταση, ευτυχώς που σε κάθε τραγική στιγμή, υπάρχει και μια άλλη νότα να μας βγάζει εκτός, να μας εκβιάζει ένα χαμόγελο να ξεφεύγουμε από την τραγικότητα... Φίλος, γνωστός και σοβαρός καλλιτέχνης από την Αθήνα, μου έλεγε προχθές για την πρωτοφανή προσπάθεια και των δύο παρατάξεων (άρχισε άραγε ο εμφύλιος;) να επιστρατεύσουν τις φίρμες του τραγουδιού, της τηλεόρασης, του θεάτρου ακόμα και της λογοτεχνίας για να υποστηρίξουν το «ΝΑΙ» ή το «ΟΧΙ». «Δυστυχώς το παράκαναν και οι άνθρωποι της τέχνης φαίνεται πως, άθελά τους οι περισσότεροι, χρησιμοποιήθηκαν για να φανατίσουν τελικά περισσότερο τον κόσμο» μου ανέφερε. Και πρόσθεσε: «στην τελική τι περισσότερο έμεινε να πουν οι καλλιτέχνες από όσα μας είπαν και ξαναείπαν όλες αυτές τις ημέρες οι ΟΜΗΡΟΥ & ΣΕΒΕΡΗ/ Γράφει ο ΟΝΑΣΑΓΟΡΑΣ Κι αν είναι η αρχή στην κατηφόρα; Ημουνα νιος και γέρασα με αυτά που ακούω. πολιτικοί; Άλλη μια φορά προσπαθούμε να φοβίσουμε τον κόσμο και να κάνουμε πολιτική μέσα από την πόλωση;». Τη βιώσαμε κι εμείς την εμπειρία και γνωρίζουμε... Ας προσευχηθούμε ο Θεός να πατήσει το κουμπί του restart... Πηγή μου στον ΔΗΣΥ μου ανέφερε πρόσφατα ότι Φούλης έπλεξε ξανά το εγκώμιο του Χάρη και υπερθεμάτισε τη σθεναρότητα με την οποία η Κύπρος παρέμεινε πιστή στο μνημόνιο και στις υποχρεώσεις της. «Διαφορετικά θα περνούσαμε και εμείς τώρα αυτά που περνά η Ελλάδα» φέρεται να είπε σε επώνυμο συνομιλητή του, για να πάρει την αυθόρμητα την απάντηση «μα δεν τα περάσατε;». Αν και τη δημοσιότητα θα μονοπωλήσει ξανά τις προσεχείς ημέρες η ελληνική κρίση, σε τοπικό επίπεδο υπάρχουν ανοικτά θέματα τα οποία αναμένεται να αναδειχθούν, μετά από δύο σχεδόν εβδομάδες ελλαδικού overdose... Ιδιαίτερα στη Βουλή, ακούω ότι κάποιοι αναμένουν πώς και πώς να κοπάσει ο ελλαδικός θόρυβος για ν αρχίσουν τον δικό τους... Δεν εννοώ βέβαια αυτούς που δεν σταματούν με τίποτα τη φασαρία... Από τον ΔΗΣΥ μαθαίνω πως ο Ανδρέας Κυπριανού, ο βουλευτής που όπως είπε η Ειρήνη Χαραλαμπίδου της επιτέθηκε άσεμνα με στόχο να τη φωτογραφήσει, άκουσε τα... εξ αμάξης. Όχι τόσο για την ενέργειά του να στρέψει τη φωτογραφική προς την Ειρήνη αλλά για όσα ακούγονται στις κασέτες που ο ίδιος ήθελε να χρησιμοποιηθούν ως τεκμήρια... Τις κασέτες άκουσε και ο Φούλης και ο Άντρος Κυπριανού και το ύφος, ιδιαίτερα του Φούλη δεν ήταν καθόλου μα καθόλου ήρεμο... Άκουσα ότι στέλεχος του ΑΚΕΛ πρότεινε όπως το ηχητικό ντοκουμέντο διοχετευθεί στο ίντερνετ στο πρότυπο της δράσης του ΑΚΕΛ με το σκάνδαλο της Cyta στη Δρομολαξιά. Εισέπραξε όμως άγριες ματιές και δεν προχώρησε σε άλλη επιχειρηματολογία... Ενοχλήθηκε πολύ και η Επίτροπος Διοικήσεως και ο Γενικός Ελεγκτής από την πρόσφατη αναφορά του Χάσικου σε Επιτροπή της Βουλής για Επιτροπάτα και για τη συνήθεια των δύο αξιωματούχων να έχουν άποψη επί παντός επιστητού. Μαθαίνω πως και οι δύο του το φυλάνε αν και του Χάσικου δεν ιδρώνει τ αυτί του και σύντομα θα τα ακούσει και επίσημα... ΕΡΩΤΗΣΗ: Ποιος στενός συνεργάτης του Νίκαρου νιώθει τελευταία να βρίσκεται σε απόσταση και ψάχνει τρόπο να προσεγγίσει τον μεγάλο αρχηγό για να πει το παράπονό του; ΚΟΥΪΖ: Ποιοι δύο πολιτικοί αρχηγοί συμφώνησαν ότι θα πρέπει να συναντηθούν και να βάλουν κάτω μια σειρά από θέματα, αφού όπως διαπίστωσαν από πρόσφατη συνεργασία στη Βουλή «συμφωνούν σε περισσότερα απ όσα διαφωνούν»; *Στο νοητό σταυροδρόμι της εξουσίας της Κύπρου ο Πρόεδρος ξεκινά την ανάβασή του από τον πάτο του πηγαδιού των τειχών στην οδό Ομήρου που διαπερνά τον πολιτικό μας βουλευτικό πολιτισμό εντός του παρηκμασμένου πολυπολιτισμικού κήπου, για να ανέβει με κακουχίες ιερομάρτυρα τον Λόφο της Σεβέρη, ξαποσταίνοντας για λίγο από τα πολεμικά παίγνια υπό το θλιμμένο βλέμμα του υπό απόκρυψη τις νύχτες Κυριάκου Μάτση. Όταν όμως ο λόφος καταληφθεί, είτε συγκυριακά είτε από τακτική μαεστρία, τα λάφυρα είναι μεθυστικά. Τον κατήφορο της επιστροφής στην οδό Ομήρου δεν τον επέλεξε ποτέ κανείς. H άποψή σας Πόσο ικανοποιημένοι είστε από το επίπεδο του κοινοβουλευτικού έργου και την απόδοση των βουλευτών; Καθόλου 82,9% Σύνολο Ψήφων: 626 Λίγο 15,3% Πολύ 1,8% Αρνητική και μάλιστα σε μεγάλο ποσοστό είναι η εικόνα που έχουν οι πολίτες από το έργο του κοινοβουλίου αλλά και την απόδοση των βουλευτών. Με βάση τα ευρήματα της διαδικτυακής ψηφοφορίας που διεξήχθη στην ηλεκτρονική έκδοση της «Κ» ποσοστό που φθάνει στο 83% απαντά με απόλυτα αρνητικό τρόπο στο ερώτημα που ετέθη. Δικαίωμα συμμετοχής έχουν οι εγεγγραμμένοι χρήστες στο site της «Κ» Με άριστα το 10 1Στη δικαίωση. Είναι γεγονός πως το ΑΚΕΛ δικαιώνεται με όλα αυτά που συμβαίνουν στην Ελλάδα. Το είπε το κόμμα του λαού πως η διεκδικητική πολιτική Τσίπρα θα έφερνε θετικές αλλαγές στη χώρα. Ο Χριστόφιας κοντά στον Τσίπρα, πλέον φαίνεται Ρούσβελτ. 2Στις κραυγές. Πάντως η άλλη δικαίωση έρχεται στον Νικόλα Παπαδόπουλο, ο οποίος χαρακτήριζε την πώληση των κυπριακών τραπεζών στην Ελλάδα για 500 εκατ. ως το «μεγαλύτερο σκάνδαλο της κυπριακής ιστορίας». Του τις δίνουν πίσω δωρεάν, τις παίρνει; 3Στον άγνωστο. Πάντως ο σπονδοφόρος «ψοφά» για μια συνέντευξη του Πανίκου Δημητριάδη, αυτού δηλαδή που πούλησε τις κυπριακές τράπεζες στην Ελλάδα. Κοντά στην Crystal που έχουμε τώρα ο Πανίκος μας φαίνεται Ντράγκι. Ε, Healthy; 4Στους Αδελφούς. Η τέταρτη δικαίωση της σημερινής στήλης είναι για τους Αλέξη και Γιάνης. Όντως η Ελλάδα δεν είναι Κύπρος, είναι κάτι πολύ χειρότερο, δυστυχώς για τους Έλληνες. ΑΡΙΣΤΟΙ ΤΩΝ ΑΡΙΣΤΩΝ / Γράφει Ο ΣΠΟΝΔΟΦOΡΟΣ Oντως, η Ελλάδα δεν είναι Κύπρος. Την καταντήσατε πολύ χειρότερη. 5Στο χτένισμα. Πάντως, το γεγονός πως μέσα από αυτά που συμ- θα το έσκιζαν. νουν αίτηση για νέο μνημόνιο, ενώ βαίνουν η Κύπρος βρέθηκε να συζητά τη σέλφι της Ειρήνης και του Κυ- Στη Γεροσκήπου. Σε διαπραγμα- 7 πριανού, αυτό με ξεπερνά! Ο κόσμος τεύσεις λέει βρίσκεται ο Μακαριότατος για το φιλέτο της Γεροσκή- χάνεται... που. Ελπίζω η Healthy προεδρία να 6Στο ψέκασμα. Εδώ και πέντε μήνες κλείνουν συμφωνία, και συμρανοξύστες τα τεχνητά νησιά και τις κατάλαβε πως οι μακέτες με τους ουφωνία δεν είδαμε, έλεγαν πως δεν μαρίνες είναι ουγγρική μούφα και θα κλείσουν οι τράπεζες και έκλεισαν, ζητούν «ΟΧΙ» για μια συμφωνία καλύτερα: Βίλες πισίνες, και κουτά- πως τελικά θα κάνουμε ό,τι ξέρουμε που δεν υπάρχει και την ίδια ώρα κάκια. 832 ημέρες* ΔΕΝ ΞΕΧΝΩ 8Στον Μουσταφά. Ο μύθος λέει πως ο εκπρόσωπος Τύπου του Ακιντζί κάνει στο ψητοπωλείο του το καλύτερο εκμέκ καντεΐφ. Όσοι το δοκίμασαν το επιβεβαιώνουν, συμπεριλαμβανομένου και του Προέδρου Αναστασιάδη. Τελικά στην κυπριακή πολιτική σκηνή, είτε από συκώτι θα πας είτε από ζάχαρο. 9Στα δημοψηφίσματα. Όταν δεν σε παίρνει να πάρεις απόφαση τα ρίχνεις στον λαό και το βαφτίζεις «δημοκρατική διαδικασία». Ακολουθεί ο διχασμός και αρκετά ιστορικά βιβλία που ρίχνουν τις ευθύνες από εδώ και από εκεί. Politics as usual. Στην ψυχραιμία. Αυτή θα 10 χρειαστεί ο ελληνικός λαός το βράδυ της Κυριακής. Γιατί, για να χρεοκοπήσει μια χώρα θα πρέπει πρώτα και να υπάρχει ως χώρα. * Από την ημέρα της καταστροφής της Κύπρου, χωρίς να κατηγορηθεί κανείς. Πρόεδρος Δ.Σ.: ΚΩΣΤΑΣ ΙΟΡΔΑΝΙΔΗΣ Διευθύνων Σύμβουλος: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΛΟΤΤΙΔΗΣ Διευθυντής: ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΑΡΑΣΧΟΣ Αρχισυντάκτης: ΜΙΧΑΛΗΣ ΤΣΙΚΑΛΑΣ Αρχισυντάκτης Οικονομικού: ANΤΩΝΗΣ ΑΝΤΩΝΙΟΥ Υπεύθυνος Υλης: MIXAΛΗΣ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ Υπεύθυνος Ατελιέ: ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΔΑΜΙΑΝΟΥ Iδιοκτησία «Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΕΚΔΟΣΗ ΚΥΠΡΟΥ ΛΤΔ» Νίκου Κρανιδιώτη 7Ε, 3ος όροφος, 2411 Έγκωμη, Λευκωσία, Κύπρος info@kathimerini.com.cy Τηλ.: Fax: Σύνταξη Fax: Διαφημιστικό Τμήμα - Μικρές Αγγελίες ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση, αναπαραγωγή, διασκευή ή απόδοση του περιεχομένου της εφημερίδας με οποιονδήποτε τρόπο, χωρίς προηγούμενη γραπτή άδεια του εκδότη. Eκδίδεται σε συνεργασία και μετά από άδεια της εταιρείας ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ Α.Ε. Διευθυντής: ΑΛΕΞΗΣ ΠΑΠΑΧΕΛΑΣ Διεύθυνση συντάξεως: ΝΙΚΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑΣ - ΚΩΣΤΗΣ ΦΑΦΟΥΤΗΣ - ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΑΝΤΕΛΑΣ

3 03-ADV EUROBANK_Master_cy 03/07/15 17:09 Page 1

4 04-POLITIKI_Master_cy 03/07/15 22:46 Page 4 4 l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΟ ΘΕΜΑ Κυριακή 5 Ιουλίου 2015 Τέσσερις πιθανοί δρόμοι για το αύριο της Ελλάδας Σημεία-κλειδιά το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος και η 20ή Ιουλίου Του ΣΩΤΗΡΗ ΝΙΚΑ Μπορεί να είναι δύο οι απαντήσεις στο ερώτημα του σημερινού δημοψηφίσματος, αλλά τέσσερις είναι οι δρόμοι που διανοίγονται για την Ελλάδα από τη Δευτέρα. Οικονομικοί και πολιτικοί αναλυτές εκτιμούν ότι το «Ναι» θα μπορούσε να οδηγήσει σε συμφωνία και να επιστρέψει η οικονομία και η χώρα στην κανονικότητά τους σε σύντομο χρονικό διάστημα, ενώ το «Οχι» θα μπορούσε να οδηγήσει ακόμα και σε έξοδο της χώρας από το ευρώ. Σε κάθε περίπτωση, συμφωνούν ότι ο δρόμος που θα ακολουθήσει <<<<<< Καθοριστικοί παράγοντες είναι το να μη χαθεί χρόνος από πιθανές νέες εκλογές, καθώς και η ανοχή που θα δείξουν οι δανειστές της χώρας. η χώρα εξαρτάται τόσο από τις πολιτικές εξελίξεις που θα δρομολογηθούν από Δευτέρα, όσο και από το πόσο «οργανωμένα» ή «άτακτα» θα αντιδράσει η χώρα. Καθοριστικοί παράγοντες για να επέλθουν οι αλλαγές με ομαλό τρόπο είναι η γρήγορη αλλαγή της κυβερνητικής σύνθεσης χωρίς να χαθεί χρόνος από πιθανές νέες εκλογές, καθώς και η ανοχή που θα δείξουν οι δανειστές της χώρας. Ημερομηνία «κλειδί» για όλα τα ενδεχόμενα σενάρια είναι η 20ή Ιουλίου. Τη Δευτέρα εκείνη, η Ελλάδα θα πρέπει να αποπληρώσει 3,5 δισ. ευρώ στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) για την εξόφληση των ελληνικών ομολόγων που κατέχει. Τα κεφάλαια δεν υπάρχουν στα κρατικά ταμεία και για να αποφευχθεί μία χρεοκοπία έναντι της ΕΚΤ, θα πρέπει να έχει επέλθει συμφωνία μεταξύ Ελλάδας και δανειστών. Τα τέσσερα πιθανά σενάρια για το μέλλον της χώρας μετά το δημοψήφισμα και αναλόγως, βέβαια, με το αποτέλεσμά του έχουν ως εξής: «Ναι» με αποφυγή χρεοκοπίας: Από Δευτέρα η κυβέρνηση ξεκινά νέο γύρο διαπραγματεύσεων με τους δανειστές και συμφωνεί σε ένα νέο πρόγραμμα (με δεσμεύσεις και έλεγχο) και ένα νέο δάνειο πριν από τις 20 Ιουλίου που πρέπει να πληρωθούν τα ομόλογα προς την ΕΚΤ. Ωστόσο, για να επιτευχθεί αυτό αρκετοί αναλυτές υποστηρίζουν ότι θα πρέπει να υπάρξει πολύ γρήγορα αλλαγή στη σύνθεση της κυβέρνησης. Η νέα συμφωνία θα περιλαμβάνει και την αποκατάσταση των συνθηκών στην οικονομία με τις ανάγκες να υπολογίζονται σε 25 δισ. ευρώ, ώστε να καλυφθούν ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις του κράτους και γενικότερα να αποκατασταθεί η ρευστότητα στην πραγματική οικονομία. Οι τράπεζες θα ανοίξουν όταν θα οριστικοποιηθεί η συμφωνία και η ΕΚΤ θα ανοίξει και πάλι Tα σενάρια μετά το δημοψήφισμα τη γραμμή παροχής ρευστότητας (ELA) προς το τραπεζικό σύστημα. Επίσης, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) θα αξιοποιήσει το περιθώριο του ενός μηνός για να θέσει και τυπικά την Ελλάδα σε καθεστώς «ληξιπρόθεσμων χρεών» (λόγω της μη πληρωμής της δόσης του Ιουνίου), δίνοντας χρόνο για να επιτευχθεί η συμφωνία. Με αυτά τα δεδομένα, εκτιμάται ότι η οικονομία θα επιστρέψει στην κανονικότητα εντός των επόμενων 6 έως 12 μηνών. «Ναι» με οργανωμένη χρεοκοπία: Οι διαπραγματεύσεις μεταξύ των δύο πλευρών ξεκινούν άμεσα, αλλά δεν καταλήγουν έως τις 20 Ιουλίου. Ετσι, η Ελλάδα χρεοκοπεί έναντι τόσο της ΕΚΤ, όσο και του ΔΝΤ, αλλά ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (EFSF) καλείται να αποφασίσει για το εάν θα καταστήσει άμεσα απαιτητά τα δάνεια που έχει διαθέσει στην Ελλάδα ύψους 130,9 δισ. ευρώ. Το ίδιο πράττουν και οι ιδιώτες επενδυτές. Σε αυτό το σενάριο, όμως, είναι πολύ πιθανό να χρειαστεί νέα ανακεφαλαιοποίηση του τραπεζικού συστήματος, χωρίς να αποκλείεται το «κούρεμα» των καταθέσεων. Οι αναδιαρθρωμένες τράπεζες θα ανοίξουν εκ νέου, με τα μέτρα ελέγχου κίνησης των κεφαλαίων (capital controls) να ισχύουν έως και 2 χρόνια. Η συμφωνία θα μπορούσε να επιτευχθεί στους επόμενους 2-3 μήνες και από τη στιγμή που η Βουλή την ενέκρινε, η χώρα θα επέστρεφε με αργούς ρυθμούς στην κανονικότητά της εντός μηνών. «Οχι» με οργανωμένη χρεοκοπία: Δεδομένου του αποτελέσματος, ενδεχομένως η κυβέρνηση να αποφασίσει να μην πληρώσει τις υποχρεώσεις της, ώστε να ανοίξει τη συζήτηση για διαγραφή μέρους Ο δρόμος της εξόδου «Οχι» με άτακτη χρεοκοπία: Η κυβέρνηση εισέρχεται σε διαπραγματεύσεις με τους δανειστές, οι οποίες δεν καταλήγουν σε αποτέλεσμα. Μάλιστα, ερμηνεύει το «Οχι» ως ψήφο για έξοδο της χώρας από την Ευρωζώνη και ξεκινάει διαδικασία άτακτης χρεοκοπίας κατά την οποία δεν αποπληρώνεται η ΕΚΤ, το ΔΝΤ και ο EFSF. Πρόσβαση σε χρηματοδότηση δεν υπάρχει, επιχειρηματικές συμφωνίες και δάνεια με φορείς εκτός Ελλάδας δεν μπορούν να ικανοποιηθούν και οι ελληνικές τράπεζες χαρακτηρίζονται αμέσως αφερέγγυες, με αποτέλεσμα η ρευστότητα μέσω του ELA να ανακαλείται. Είναι σχεδόν βέβαιο ότι η ανακεφαλαιοποίησή τους γίνεται από τους καταθέτες. Η κυβέρνηση εξετάζει το ενδεχόμενο εξόδου από το ευρώ και την Ε.Ε. Πρόκειται, όμως, για μακρά διαδικασία και η χώρα απομονώνεται πολιτικά. Μακρά διαδικασία είναι και η αλλαγή νομίσματος. Ωστόσο, εισάγεται διπλό νόμισμα για να εξυπηρετούνται στο εσωτερικό οι υποχρεώσεις. Η εγχώρια ζήτηση υποχωρεί, ο πληθωρισμός εκτοξεύεται, το νέο νόμισμα υποτιμάται άμεσα, οι εξαγωγές δεν αυξάνονται γρήγορα, η οικονομία συρρικνώνεται και η χώρα οδηγείται εκτός Ευρώπης. του επίσημου χρέους. Μέχρι τις 20 Ιουλίου δεν υπάρχει συμφωνία, δεν αποπληρώνεται η ΕΚΤ και το ΔΝΤ, αλλά οι συζητήσεις συνεχίζονται και ο EFSF πρέπει να αποφασίσει αν θα ζητήσει άμεσα τα δάνεια που έχει διαθέσει. Σε αυτό το σενάριο, όμως, είναι πολύ πιθανό ορισμένοι ιδιώτες επενδυτές να αποφασίσουν άμεσα ότι θέλουν να αποπληρωθούν. Πέραν αυτών, η πορεία των τραπεζών, της οικονομίας και των διαπραγματεύσεων είναι ίδια με το σενάριο του «Ναι με οργανωμένη χρεοκοπία». Μάριο Μόντι: Ο κ. Τσίπρας παίζει τη χώρα στο πόκερ Το «Οχι» οδηγεί σε έξοδο από το ευρώ, δηλώνει ο πρώην πρωθυπουργός της Ιταλίας, ο οποίος μιλάει για «προκλητική» συμπεριφορά Συνέντευξη στον ΑΘΑΝΑΣΙΟ ΕΛΛΙΣ Ενδεχόμενη επικράτηση του «Οχι» μπορεί να αποδειχθεί μια συμβολική νίκη για τον κ. Τσίπρα, αλλά θα ενεργοποιήσει σειρά γεγονότων που θα καταλήξουν στην έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ, παρότι αυτή δεν είναι η επιθυμία των άλλων ευρωπαϊκών χωρών. Η ευθεία προειδοποίηση προέρχεται από έναν από τους πιο σημαντικούς ευρωπαϊστές της εποχής μας και φίλο της Ελλάδας, τον πρώην πρωθυπουργό της Ιταλίας, Μάριο Μόντι. Ο κ. Μόντι, που γνωρίζει τον Αλέξη Τσίπρα τον συνάντησε το περασμένο καλοκαίρι στην Αθήνα, και τον είδε στο συνέδριο του Οίκου Αμπροσέτι, στο Κόμο δηλώνει σε συνέντευξή του στην «Κ», πως του αρέσει ως άνθρωπος και τον σέβεται, αλλά αυτή τη στιγμή παίζει ένα παιγνίδι πόκερ που εγκυμονεί κινδύνους για την Ελλάδα. Περιγράφει, δε, τη συμπεριφορά του ως «προκλητική» και «επιθετική», σημειώνοντας ότι κάτι τέτοιο δεν έχει ξαναϋπάρξει στην ιστορία της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Ο υπερκομματικός τεχνοκράτης ανέλαβε πρωθυπουργός το 2011, αξίωμα που διατήρησε για ενάμιση χρόνο, στη διάρκεια του οποίου δρομολόγησε τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις που αντέστρεψαν το κλίμα και έσωσαν την Ιταλία από την κατάρρευση. Κέρδισε τον τίτλο «σούπερ Μάριο», όταν ως επίτροπος αρχικά για την Εσωτερική Αγορά και τη Φορολογία (είχε διορισθεί από τον δεξιό Μπερλουσκόνι), και στη συνέχεια για την Ανταγωνιστικότητα (τον διατήρησε επίτροπο ο αριστερός Ντ Αλέμα) συγκρούσθηκε με τα ευρωπαϊκά ολιγοπώλια. Πρόεδρος του Πανεπιστημίου Μποκόνι, οικονομολόγος και πολιτικός που χαίρει σεβασμού από τη Ρώμη και τις Βρυξέλλες μέχρι το Βερολίνο, ο Μάριο Μόντι είχε επιχειρήσει μια «πολιτιστική διαμεσολάβηση» μεταξύ Ελλάδας και Γερμανίας, καθώς ήταν ως πρωθυπουργός, και παραμένει, πεπεισμένος ότι η Ελλάδα πρέπει να παραμείνει μέρος της ευρωπαϊκής οικογένειας, κάτι που νιώθει ότι στο δημοψήφισμα της Κυριακής απειλείται και γι αυτό επιλέγει να απευθυνθεί προς τους Ελληνες πολίτες μέσω της «Κ». Πώς κρίνετε την απόφαση για τη διενέργεια δημοψηφίσματος; Το δημοψήφισμα δεν ανακοινώθηκε πριν από την έναρξη της διαπραγμάτευσης για να εξασφαλίσει τη λαϊκή νομιμοποίηση, ούτε μετά την ολοκλήρωσή της για να επικυρώσει μια συμφωνία. Η απότομη διενέργεια ενός δημοψηφίσματος εν μέσω διαπραγμάτευσης δείχνει περισσότερο σαν μια τακτική, αν όχι κυνική κίνηση. Ο κ. Τσίπρας καλεί τους Ελληνες πολίτες να ενεργοποιηθούν ώστε να ενδυναμώσουν τη διαπραγματευτική θέση της κυβέρνησης με την Ε.Ε. και τους θεσμούς που την έχουν δανείσει, την ώρα που το κεφάλαιο συμπάθειας, που αρχικά είχαν ο πρωθυπουργός και ο υπ. Οικονομικών Βαρουφάκης, υποχωρούν, όπως συμβαίνει και με την υπομονή των εταίρων. Πώς αποτιμάτε τον τρόπο που χειρίσθηκε ο κ. Τσίπρας τις σχέσεις του με τους Ευρωπαίους εταίρους; Εξακολουθώ να πιστεύω ότι ο πρωθυπουργός σας ειλικρινά επιθυμεί την παραμονή της Ελλάδας στην Ευρωζώνη, όπως θέλει και η συντριπτική πλειονότητα των Ελλήνων, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις. Οπως έχω συχνά υπογραμμίσει, η «Η σημερινή συμπεριφορά της ελληνικής κυβέρνησης, δυστυχώς, απομονώνει τη χώρα σας και απομακρύνει πολλούς φίλους σας» τονίζει ο κ. Μάριο Μόντι. κοινή γνώμη στην Ελλάδα δείχνει πιο ώριμη από αυτή άλλων χωρών όπως η Ιταλία, η Γαλλία και η Ισπανία, όπου πολλά πολιτικά κόμματα της Αριστεράς και της Δεξιάς υψώνουν τη σημαία του «όχι στο ευρώ». Ομως, αυτό το παιγνίδι πόκερ του κ. Τσίπρα, αν επικρατήσει το «όχι», μπορεί κάλλιστα να αποδειχθεί μια συμβολική νίκη για τον ίδιο, αλλά ένα πραγματικό πρόβλημα για την Ελλάδα. Τι εννοείτε; Εάν η κυβέρνηση, πιο ενθαρρυμένη από μια νίκη στο δημοψήφισμα, σκληρύνει τη στάση της με τρόπο που κάποιοι εταίροι θα θεωρήσουν απαράδεκτο, η αδυναμία επίτευξης συμφωνίας θα ενεργοποιήσει σειρά γεγονότων που τελικά θα καταλήξουν στην έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ, παρότι αυτή δεν είναι η επιθυμία. Ακόμη και αν δεν συμβεί αυτό, η οξύτητα που έχει υπάρξει και η απώλεια αμοιβαίας εμπιστοσύνης, απόρροια της συμπεριφοράς κυρίως της ελληνικής πλευράς, είναι πολύ πιθανό ότι θα πλήξουν για αρκετό διάστημα τις καλές προσωπικές και θεσμικές σχέσεις που είναι απαραίτητες για την επιτυχή συμμετοχή μιας χώρας στην Ε.Ε. και την Ευρωζώνη. Πώς βλέπετε τον τρόπο με τον οποίο συμπεριφέρθηκαν οι εταίροι και οι θεσμοί στον κ. Τσίπρα; Εχω επικρίνει τον τρόπο με τον οποίο η «τρόικα» συμπεριφέρεται στους ηγέτες των χωρών όπου παρεμβαίνει. Είμαι υπερήφανος που η κυβέρνησή μου έβγαλε την Ιταλία από την οικονομική κρίση του χωρίς να ζητήσει οικονομική βοήθεια, αποφεύγοντας έτσι την τρόικα. Από την άλλη, δεν έχω την αίσθηση ότι οι ηγέτες των ευρωπαϊκών θεσμών ή των κρατών-μελών έχουν μέχρι τώρα συνεργασθεί με τον κ. Τσίπρα με τρόπο που δεν ήταν εποικοδομητικός. Αν και μου αρέσει και τον σέβομαι, όπως φάνηκε και από συνέντευξη που σας έδωσα τον Σεπτέμβριο του 14, πρέπει να πω ότι αυτός συμπεριφέρθηκε στους Ευρωπαίους ομολόγους του με τόσο συγκρουσιακό, προκλητικό και επιθετικό τρόπο που δεν έχει ξαναϋπάρξει στην ιστορία της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Ο ΣΥΡΙΖΑ υποστηρίζει ότι η συντηρητική Ευρώπη προσπαθεί να τον καταστρέψει πολιτικά. Δεν έχω καθόλου αυτή την αίσθηση. Ισως ο κ. Τσίπρας αισθάνεται ότι τον συμφέρει να λέει στους Ελληνες πολίτες ότι συμβαίνει αυτό, αλλά η πραγματικότητα δεν υποστηρίζει αυτό τον ισχυρισμό. Δεν πρέπει να δεχθούν οι Ευρωπαίοι απομείωση του χρέους; Υπήρχε μια ανοιχτή διαπραγμάτευση σε εξέλιξη γι αυτό το θέμα, που για να ολοκληρωθεί με επιτυχία θα απαιτούσε πιο εποικοδομητική ρητορική από την ελληνική πλευρά και όχι τις κατηγορίες του κ. Τσίπρα περί εκβιασμού του από τους Ευρωπαίους ομολόγους του. Είμαι από αυτούς που εκλιπαρούσαν για παροχή στήριξης στην Ελλάδα ακόμη και από χώρες που την ίδια περίοδο είχαν αναγκασθεί να επιβάλουν βαριές θυσίες στους πολίτες τους, όπως η Ιταλία. Ο κ. Τσίπρας δεν πρέπει να ξεχνά ότι είναι πολύ δύσκολο για άλλες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να αντέξουν στο εσωτερικό των χωρών τους κατηγορίες ότι βοηθούν την Ελλάδα να αποφύγει ή να αναβάλει μεταρρυθμίσεις στο συνταξιοδοτικό της σύστημα, που οι ίδιες έχουν με τόσο πόνο για τους πολίτες τους αναγκαστεί να εφαρμόσουν. Η ελληνική κυβέρνηση κατηγορεί την ΕΚΤ ότι δεν παρέχει μεγαλύτερη στήριξη στην Αθήνα ως όφειλε. Η Ελλάδα βρίσκεται στην κορύφωση των προγραμμάτων προσαρμογής τη στιγμή ακριβώς που η ΕΚΤ, υπό την ηγεσία του προέδρου Ντράγκι, εφαρμόζει μια επεκτατική νομισματική πολιτική, αλλά με τη στάση της δεν έχει επωφεληθεί όσο θα μπορούσε. Ο κ. Τσίπρας λέει ότι με ένα «όχι» ο Ευρωπαίοι θα υποχωρήσουν, φοβούμενοι τις συνέπειες του Grexit. Σίγουρα οι Ευρωπαίοι ανησυχούν. Παρά την προκλητική συμπεριφορά του κ. Τσίπρα είναι αποφασισμένοι να διατηρήσουν την Ελλάδα σε αυτό το ευρωπαϊκό πολιτιστικό οικοδόμημα μιας οικονομίας της κοινωνικής αγοράς που υποστηρίζεται από ένα ενιαίο νόμισμα. Υπάρχει, όντως, προβληματισμός για τις αβέβαιες επιπτώσεις ενός Grexit, αλλά δεν νομίζω ότι είναι σοφό να επεκτείνει και σε αυτό το πεδίο το πόκερ του ο Ελληνας πρωθυπουργός. Πώς βλέπουν οι Ιταλοί, λαός και κόμματα, τις ενέργειες της ελληνικής κυβέρνησης; Εμείς οι Ιταλοί, περισσότερο από άλλους, θέλουμε την Ελλάδα εντός της Ευρωζώνης, να προοδεύει και να ευημερεί. Οσο για τα πολιτικά κόμματα, η σημερινή συμπεριφορά της ελληνικής κυβέρνησης, δυστυχώς, απομονώνει τη χώρα σας και απομακρύνει πολλούς φίλους σας. Ακόμη και ανθρώπους που μέχρι πρότινος ήταν σθεναροί υποστηρικτές των στόχων του κ. Τσίπρα.

5 05-POLITIKI_Master_cy 03/07/15 22:48 Page 5 Κυριακή 5 Ιουλίου 2015 ΤΟ ΘΕΜΑ Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ l 5 Το «Ναι», το «Οχι» και το πολιτικό σκηνικό Τρία σενάρια για τις πολιτικές εξελίξεις που θα δρομολογηθούν ανάλογα με το αποτέλεσμα που θα βγάλει σήμερα η κάλπη Του ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΖΟΥΛΑ <<<<<<< Κάθε νοήμων πολίτης αντιλαμβάνεται ότι αν μετά το δημοψήφισμα ακολουθήσουν και εθνικές εκλογές στην κορύφωση της τουριστικής σεζόν, τον Αύγουστο, θα είναι η χαριστική βολή στην οικονομία. Είναι τα τρία σενάρια που μας περιμένουν τη Δευτέρα. Να επικρατήσει το «ΝΑΙ» με ξεκάθαρη ή οριακή διαφορά ή να νικήσει το «ΟΧΙ». Δεν είναι εύκολο κανείς να προβλέψει τις πολιτικές εξελίξεις. Εδώ θα επιχειρήσουμε μια κατ αρχήν χαρτογράφηση: 1. «ΝΑΙ» με μεγάλη διαφορά Αν το «ΝΑΙ» επικρατήσει ξεκάθαρα του «ΟΧΙ» ο πρωθυπουργός πολύ δύσκολα θα είναι σε θέση να διαχειριστεί την ήττα του. Από την προκήρυξη του δημοψηφίσματος και μετά, ηγείται ο ίδιος της καμπάνιας του «ΟΧΙ» και επομένως μια αρνητική ψήφος αδιαμφισβήτητα θα προσλάβει τον χαρακτήρα της προσωπικής του αποδοκιμασίας. Σε μια τέτοια περίπτωση εικάζεται ότι ο κ. Τσίπρας θα υποχρεωθεί εκ των πραγμάτων να μην πάει μόνος στις Βρυξέλλες, αλλά από κοινού με μια εθνική ομάδα διαπραγμάτευσης, η οποία θα προσπαθήσει να περισώσει ό,τι μπορεί. Δηλαδή να επιτύχει αρχικώς μια προσωρινή συμφωνία για να ανοίξουν οι τράπεζες και ταυτόχρονα να εκκινήσει μια διαδικασία ευρύτερων συνομιλιών για ένα νέο πακέτο για την Ελλάδα. Με την αίρεση ότι τούτο θα γίνει αποδεκτό από τις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, το μεγάλο ερώτημα παραμένει τι θα κάνει ο κ. Τσίπρας, δεδομένου ότι αν ηττηθεί στο δημοψήφισμα, η χώρα αργά ή γρήγορα θα πρέπει να οδηγηθεί σε εθνικές κάλπες. Οι πιέσεις που θα του ασκηθούν για να συμφωνήσει αμέσως στην ανάγκη συγκρότησης μιας οικουμενικής κυβέρνησης με συγκεκριμένη αποστολή και περιορισμένο χρονικό ορίζοντα θα είναι ασφυκτικές. Η πιθανότητα να αρνηθεί και να προχωρήσει σε ανασχηματισμό με μια άλλη μετριοπαθέστερη κυβέρνηση συζητείται μεν, αλλά δεν είναι η πιο πιθανή. Και τούτο διότι θα ήταν μάλλον οξύμωρο να διαμορφωθεί μια νέα κοινοβουλευτική πλειοψηφία π.χ. από τον ΣΥΡΙΖΑ, τους ΑΝΕΛ και το Ποτάμι, αφ ης στιγμής ο κ. Θεοδωράκης αποκάλεσε τις τελευταίες μέρες τους κ. Τσίπρα και Καμμένο «ηγέτες του λόμπι της δραχμής». Ασφυκτικές πιέσεις θα ασκηθούν στον κ. Τσίπρα και για να μην παραιτηθεί αμέσως. Κάθε νοήμων πολίτης αντιλαμβάνεται ότι αν μετά το δημοψήφισμα ακολουθήσουν και εθνικές εκλογές στην κορύφωση της τουριστικής σεζόν, τον Αύγουστο, θα είναι η χαριστική βολή στην οικονομία. Αυτός είναι άλλωστε και ο λόγος που ο κ. Τσίπρας προφανώς θα σταθμίσει ότι μια τέτοια επιλογή θα την πληρώσει πολύ ακριβά, καθώς θα εμφανιστεί σαν να επιδιώκει άνευ λόγου μια νέα αναμέτρηση ακριβώς μετά από μια που έχασε. Παραμένει άγνωστο το πώς θα αντιδράσει ο κ. Π. Λαφαζάνης και η αριστερή του πτέρυγα στην περίπτωση ενός καθαρού «ΝΑΙ». Αν παραιτηθούν και πάλι η χώρα θα οδηγηθεί άμεσα στις κάλπες. Θα Αν το «ΝΑΙ» επικρατήσει ξεκάθαρα του «ΟΧΙ» ο πρωθυπουργός πολύ δύσκολα θα είναι σε θέση να διαχειριστεί την ήττα του. είναι όμως δύσκολο να το πράξουν, διότι θα είναι σαν να ομολογούν πλέον ότι επιθυμούν να σύρουν τη χώρα de facto στη δραχμή, ενώ ο λαός θα έχει ψηφίσει ευρώ. 2. «ΝΑΙ» με οριακή διαφορά Αυτή είναι πιο περιπεπλεγμένη εκδοχή. Ο κ. Τσίπρας και πάλι θα έχει ηττηθεί και μάλλον δεν θα κατορθώσει να αποφύγει τις εκλογές. Οπως, όμως, έχει ήδη διαφανεί από δηλώσεις συνεργατών του, στην περίπτωση που το «ΝΑΙ» κερδίσει το «ΟΧΙ», π.χ. με 51% - 49%, ο κ. Τσίπρας θα επιχειρήσει πιθανώς να ερμηνεύσει αυθαιρέτως το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος και να το παρουσιάσει ως νέα εντολή για διαπραγμάτευση. Ο κ. Ν. Φίλης μάλιστα είπε με «εποικοδομητική ασάφεια» ότι αν κερδίσει το «ΝΑΙ», ο κ. Τσίπρας θα μεταβεί στις Βρυξέλλες κι αν του προταθεί μια χειρότερη συμφωνία από την τελευταία που συζητείτο, θα την αρνηθεί! Τι ακριβώς σημαίνει αυτό δεν είναι εύκολο να ερμηνευθεί. Κάποιοι εκτιμούν ότι ο κ. Τσίπρας θα επιστρέψει από τις Βρυξέλλες και θα επιχειρήσει να πείσει τους πολίτες ότι του ζητείται να υπογράψει κάτι πολύ χειρότερο από αυτό που εγκρίθηκε στο δημοψήφισμα (το οποίο παρεμπιπτόντως δεν υπάρχει ως βάση συζήτησης διότι η Ελλάδα είναι εκτός προγράμματος). Υποστηρίζουν δηλαδή ότι κ. Τσίπρας θα αποπειραθεί να κερδίσει χρόνο (με συνέπεια να οδηγήσει τη χώρα de facto στη δραχμή) ισχυριζόμενος ότι δεν έχει καμία εντολή να αποδεχθεί ένα νέο τρισχειρότερο μνημόνιο, και ότι το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος δεν ήταν «πάση θυσία στο ευρώ». Καθώς είναι προφανές ότι μια τέτοια επιλογή θα χαρακτηρισθεί «πολιτικό πραξικόπημα» από την αντιπολίτευση, οι εξελίξεις προβλέπονται ραγδαίες. Ν.Δ., ΠΑΣΟΚ και Ποτάμι έχουν το όπλο της μομφής στην κυβέρνηση και θα είναι δύσκολο να διατηρηθεί η σημερινή πλειοψηφία των 162 εδρών, όταν ήδη 5 βουλευτές των ΑΝΕΛ στηρίζουν το «ΝΑΙ». Αν ο κ. Τσίπρας υπεκφύγει της εντολής του «ΝΑΙ», όλοι θα του καταλογίζουν ότι εξαρχής το σχέδιό του ήταν η έξοδος από το ευρώ. Υπογραμμίζεται επιπλέον ότι σε μια τέτοια περίπτωση μπορεί να παρέμβει και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας προκαλώντας ο ίδιος εκλογές με τη δική του παραίτηση. Τα σενάρια αυτά, ωστόσο, μόνον ως εφιαλτικά πρέπει να διαβάζονται, καθώς, αν η χώρα οδηγηθεί ατάκτως σε εκλογές, χωρίς να έχει προκύψει έστω μια προσωρινή συμφωνία με τους εταίρους, η χώρα θα είναι σχεδόν ανέφικτο να ανακάμψει. Με τις τράπεζες κλειστές και την Ελλάδα να κηρύσσεται επισήμως χρεοκοπημένη και από την ΕΚΤ στις 20 Ιουλίου, ο κ. Τσίπρας το μόνο που θα έχει πετύχει, είναι να εθελοτυφλεί μπροστά στη βέβαιη εκλογική καταδίκη του, με τη χώρα να κινείται πια στα όρια της έκδοσης παράλληλου νομίσματος. 3. Το σενάριο του «ΟΧΙ» Πρόκειται για το εφιαλτικό σενάριο. Ολες οι ενδείξεις από τις δηλώσεις των περισσοτέρων Ευρωπαίων ηγετών και αξιωματούχων είναι ότι ένα «ΟΧΙ» στο δημοψήφισμα θα ερμηνευθεί αμέσως ως «ΟΧΙ» των Ελλήνων στην Ευρώπη. Εξ ου και οι περισσότεροι αναλυτές προβλέπουν ότι οι εταίροι μας μην έχοντας πλέον καμία εμπιστοσύνη σε έναν πρωθυπουργό που τους αιφνιδίασε ζητώντας την καταδίκη μιας πρότασής τους, η οποία δεν ήταν καν τελική, θα επαναλάβουν μια ανάλογη πρόταση που θα είναι αδύνατον στον κ. Τσίπρα να αποδεχθεί. Κάποιοι πιστεύουν ότι στην περίπτωση του «ΟΧΙ» η αναστάτωση που θα δημιουργηθεί στις διεθνείς αγορές θα πιέσει τις ευρωπαϊκές ηγεσίες να υποχωρήσουν. Μέχρι στιγμής υπάρχουν αντίθετες ενδείξεις. Οτι οι αγορές έχουν προεξοφλήσει ακόμη και ένα «ΟΧΙ». Σε κάθε περίπτωση, οι εξελίξεις θα είναι μονόδρομος για την έξοδο από το ευρώ και το πώς θα γίνει αυτή, θα το διαβάσετε στις επόμενες σελίδες. Εξυπακούεται βέβαια ότι αν το «ΟΧΙ» επικρατήσει οριακά, η προδιαγεγραμμένη τύχη του κ. Τσίπρα και της κυβέρνησής του θα κριθεί συντομότερα. Οταν δηλαδή θα αντιληφθούν ακόμη και όσοι καλόπιστα στηρίξουν αύριο το «ΟΧΙ» ότι τελούσαν σε μια πλάνη, για το ενδεχόμενο αυτό να οδηγήσει τη χώρα εκτός Ε.Ε.

6 06-07-POLITIKI_Master_cy 03/07/15 19:56 Page 6 6 l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΑΦΙΕΡΩΜΑ Κυριακή 5 Ιουλίου χρόνια ελληνική ροκ πολιτική σκηνή Από τη Μεταπολίτευση το 1974 έως το κλείσιμο των τραπεζών το 2015 έλαβε χώρα μια μακρά πορεία δημοσιονομικής αστάθειας Του ΜΙΧΑΛΗ ΤΣΙΚΑΛΑ Τρίτη 23 Ιουλίου 1974 και σε συνεδρίαση πολιτικών και στρατιωτικών στο Προεδρικό Μέγαρο στην Αθήνα, αποφασίζεται η ανάθεση κυβέρνησης εθνικής σωτηρίας στον Κωνσταντίνο Καραμανλή. Είχε προηγηθεί η θετική απάντηση από τον ιστορικό ηγέτη, ο οποίος μεταξύ άλλων δήλωσε λίγο πριν αναλάβει τα ηνία της Ελλάδας, κάτι δραματικά επίκαιρο σήμερα, 41 χρόνια μετά: «Η Ιστορία διδάσκει ότι αι εθνικαί κρίσεις οδηγούν συνήθως σε συμφορές. Υπάρχουν όμως και περιπτώσεις που μια εθνική κρίσις ημπορεί να αφυπνίσει τας συνειδήσεις και να γίνει αφετηρία μιας πολιτικής και ηθικής αναγεννήσεως ενός λαού. Εύχομαι και ελπίζω ότι κατά τον ευλογημένον αυτόν τρόπο θα τερματισθεί η σημερινή περιπέτεια του Έθνους». 24 Ιουλίου 1974 ο Καραμανλής, αναλαμβάνει πρωθυπουργός, ιδρύει τη Νέα Δημοκρατία και κερδίζει τις εκλογές του Νοεμβρίου του 1974 (ΝΔ 54,37%, Ένωση Κέντρου 20,42%) διατηρώντας την εξουσία ως πρωθυπουργός. Είναι δε με την υπογραφή εκείνου στις 28 Μαΐου 1979 που η Ελλάδα προσχωρεί στην Ευρώπη: «... η Ελλάς από σήμερα αποδέχεται οριστικά την ιστορική πρόκληση και την ευρωπαϊκή της μοίρα, διατηρώντας την εθνική της ταυτότητα. Έχουμε εμπιστοσύνη και στην Ευρώπη και στην Ελλάδα». Στις εκλογές του 1977 πάλι ο Κ. Καραμανλής φέρνει τη ΝΔ στην πρώτη θέση με σύνθημα, «παρέλαβε χάος έφτιαξε κράτος», ενώ το αναδυόμενο ΠΑΣΟΚ τυπώνει τον πράσινο ήλιο με σύνθημα «ΕΟΚ και ΝΑΤΟ το ίδιο συνδικάτο». Την Προεδρία της ΝΔ αναλαμβάνει ο Γεώργιος Ράλλης μετά την εσωκομματική μάχη με τον Ευάγγελο Αβέρωφ, όμως ο λαός νιώθει πλέον την κόπωση της Δεξιάς στο πετσί του. Από το 13,58% των ψήφων τον Νοέμβριο του 1977, το ποσοστό του ΠΑΣΟΚ θα εκτιναχθεί στο 48,1% τον Οκτώβριο του Ο Αντρέας, που σκόπιμα καλλιέργησε το όνομά του σε συνεργάτες και φίλους ως προσφώνηση, με σύνθημα την «Αλλαγή» και το «Η Ελλάδα ανήκει στους Έλληνες», ως αντιπαραβολή στο «Ανήκομεν εις τη Δύση» του Κωνσταντίνου Καραμανλή, ξεπετάγεται και έρχεται για μείνει στην εξουσία. Άριστος στην επικοινωνία και αρχοντικός στην εμφάνιση, χρησιμοποιεί τα χαρακτηριστικά αυτά για να κάνει πράξη μερικά από τα συνθήματα που επίσης ακούστηκαν τον Οκτώβριο Το «ο λαός δε ξεχνά τι σημαίνει δεξιά» ήταν στην πρώτη γραμμή, μαζί με το «θέλουμε πρωθυπουργό που να μπορεί να πει το ρο», λόγω του ελαφρού προβλήματος που χαρακτήριζε την ομιλία του Ράλλη. 48,06% συγκέντρωσε το ΠΑΣΟΚ στις 18/10/81, 35,88% η Νέα Δημοκρατία. Στο πλάι του Παπανδρέου, επιφανείς προσωπικότητες που χάραξαν το όνομά τους στην πορεία της χώρας: Κουτσόγιωργας, Μερκούρη, Γεννηματάς, Σημίτης και άλλοι. Παράλληλο σημείο, στη μέχρι τώρα νεαρή μεταπολιτευτική πορεία, το χρέος της χώρας. Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, σύμφωνα με τα στοιχεία της εποχής, παρέλαβε 24% του ΑΕΠ χρέος, ο Παπανδρέου το 1981 παρέλαβε 28,4%. «Καλύτερα παπάκι παρά τον Μητσοτάκη» Ο επίτιμος της ΝΔ, δεν ήταν πάντα ένας ηγέτης εφόσον υπήρξε περίοδος που αντιμετωπίστηκε με σκεπτικισμό από το κόμμα. Παρόλα αυτά, στη μάχη για την αρχηγία, κατατρόπωσε τον ανθυποψήφιό του Κωστή Στεφανόπουλο με 70 ψήφους έναντι 41 του Αχαιού πολιτικού. 2 Ιουνίου του 1985, έλαβαν χώρα οι επόμενες εκλογές στην Ελλάδα, και οι φίλοι του ΠΑΣΟΚ σκαρφίζονται το σύνθημα του τίτλου, θεωρώντας πως ο «ψηλός», ο Κ. Μητσοτάκης, αν βγει θα τους κάνει τη ζωή ποδήλατο οπότε και εκείνοι Για την περίοδο ξοδεύτηκαν 5,2 τρισ. δρχ. σε εξοπλισμούς. Οι δαπάνες του Β ΕΜΠΑΕ ( ) υπολογίζεται πως έφτασαν τα 6 με 7 τρισ. δρχ. Το Δημόσιο χρέος της Ελλάδας (δις ) Κ. Καραμανλής: «Ε-ε-έρχεται» Α. Παπανδρέου: «Έξω από το ΝΑΤΟ, Έξω οι Βάσεις» 1977 Κ. Καραμανλής: «Παρέλαβε χάος, έφτιαξε κράτος» Α. Παπανδρέου: «ΕΟΚ και ΝΑΤΟ το ίδιο συνδικάτο» 1981 Α. Παπανδρέου: «Αλλαγή» Γ. Ράλλης: «Νέα Δημοκρατία για πάντα Δημοκρατία» 1985 Α. Παπανδρέου: «Νέο ξεκίνημα» - «Εθνική ανεξαρτησία, λαϊκή κυριαρχία» Κ. Μητσοτάκης: «Ψηλέ, προχώρα έφτασε η ώρα» 1989 Α. Παπανδρέου: «Το ΠΑΣΟΚ είναι εδώ, ενωμένο, δυνατό» Κ. Μητσοτάκης: «Μητσοτάκη, μπες μπροστά, η Ελλάδα στο ζητά» 1993 Κ. Μητσοτάκης: «Η Ελλάδα δεν γυρίζει πίσω» Α. Παπανδρέου: «Έχουμε μόνο μια δυνατότητα. Να πετύχουμε» 1996 Κ. Σημίτης: «Νέα εποχή, μεγάλη νίκη» Μιλτιάδης Έβερτ: «Ώρα για δουλειά» Συνθήματα Κ. Καραμανλής: «Υπάρχει καλύτερη Ελλάδα» Κ. Σημίτης: «Το μέλλον ξεκίνησε» 2004 Κ. Καραμανλής: «Νέα πολιτική, καλύτερη ζωή» Γ. Παπανδρέου: «Τολμάμε, αλλάζουμε, προχωράμε» 2009 Κ. Καραμανλής: «Απόφαση Ευθύνης» Γ. Παπανδρέου: «Λεφτά υπάρχουν» 2012 Γ. Παπανδρέου: «Οι Έλληνες αγωνιζόμαστε και θα πετύχουμε» Α. Σαμαράς: «Η Ελλάδα θα τα καταφέρει» Α. Τσίπρας: ««Αποφάσισαν χωρίς εμάς. Προχωράμε χωρίς αυτούς» 2015 Α. Σαμαράς: «Λέμε την αλήθεια» Β. Βενιζέλος: «Κρατάμε ψηλά την ευθύνη» Α. Τσίπρας: «Η Ελπίδα έρχεται» προέταξαν το παπάκι ως το ιδανικό μέσο μεταφοράς. Κάπως έτσι μεσουρανεί η κόντρα Παπανδρέου-Μητσοτάκη. «Νέο ξεκίνημα» - «Εθνική ανεξαρτησία, λαϊκή κυριαρχία» και «Το ΠΑΣΟΚ στη κυβέρνηση, ο λαός στην εξουσία», είναι τα συνθήματα που επικρατούν στο κίνημα κατά τον προεκλογικό του 1985 όταν στο αντίπαλο δέος, δεσπόζει το «Κάτω η χούντα του ΠΑΣΟΚ» και «Ψηλέ, προχώρα έφτασε η ώρα». Στα μπαλκόνια πέριξ της πλατείας Συντάγματος κρέμονται σημαίες αναλόγως με το ποιος θα μιλήσει στις κεντρικές ομιλίες ΠΑΣΟΚ-ΝΔ, και οι σκηνοθέτες κάνουν «τέχνη» τα πανοραμικά πλάνα με τους χιλιάδες κόσμου. Τον Ιούνιο του 1985, το ΠΑΣΟΚ κερδίζει τις βουλευτικές εκλογές με ποσοστό 45%, και έναν μηνά μετά η Ελλάδα βρίσκεται στα πρόθυρα της χρεωκοπίας. Ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, Δημήτρης Χαλικιάς, παίρνει τηλέφωνα ξημερώματα και με κομμένη την ανάσα τον Ανδρέα Παπανδρέου. «Πρόεδρε χρεοκοπούμε», του είπε για να προσθέσει ότι το ταμείο του Κράτους έχει μόνο δολάρια και το ισοζύγιο πληρωμών κλείνει με έλλειμμα 3,5 δισ.! Ο Παπανδρέου, μαζεύει την παροχολογία, τοποθετεί στη θέση του Αρσένη τον Σημίτη στο ΥΠΟΙΚ, αλλά σύντομα αλλάζει και πάλι γνώμη, αφού η οικονομία δείχνει σημάδια σταθερότητας και βρισκόμαστε ένα χρόνο πριν από τις εκλογές. Το «Τσοβόλα δώστα όλα» που ακούστηκε σε προεκλογική συγκέντρωση στο Περιστέρι, υπονοούσε τον κρατικό διορισμό πάνω από ατόμων και παράλληλα σύναψη πλήθους δανείων για τη χώρα. Στις εκλογές του 1989, το χρέος της χώρας ήταν στο 89% του ΑΕΠ. Σημίτης 8 χρόνια και 2 μήνες Πρωθυπουργός: Από τον Ιανουάριο του 1996 έως τον Μάρτιο του Ανδρέας Παπανδρέου 7 χρόνια και 9 μήνες Πρωθυπουργός: Από τον Οκτώβριο του 1981 έως τον Ιούλιο του Το «βρώμικο» 1989 Από τη 18η Ιουνίου 1989 μέχρι την 8η Απριλίου του 1990, έγιναν τρεις εκλογικές αναμετρήσεις, καθώς η ΝΔ αν και συγκέντρωνε μεγαλύτερα ποσοστά από το ΠΑΣΟΚ, δεν κατάφερνε να σχηματίσει αυτοδύναμη κυβέρνηση. Η ΝΔ κατεβαίνει με το σύνθημα της «Κάθαρσης», ενώ κυριαρχεί το «Έξω οι κλέφτες του ΠΑΣΟΚ» που γίνεται σημαία στα χείλη των ψηφοφόρων της. Το σκάνδαλο Κοσκωτά, οι τηλεφωνικές υποκλοπές (και στις δύο υποθέσεις ως κατηγορούμενος εμφανίστηκε ο Ανδρέας Παπανδρέου) και το βαφτισμένο ελληνικό, γιουγκοσλαβικό, καλαμπόκι σημαδεύουν μια περίοδο που το εσωτερικό και εξωτερικό χρέος της χώρας υπολογίζεται στα 20 δισ. δολάρια. Μητσοτάκης, Φλωράκης και Κύρκος αποφάσισαν την 1η Ιουλίου 1989 τη δημιουργία μιας άνευ προηγουμένου κυβέρνησης συνεργασίας, για να τύχουν διαχείρισης τα προαναφερόμενα γεγονότα που άφησαν ανεξίτηλα σημάδια στην αξιοπιστία της χώρας. Προκηρύχθηκαν εκλογές για τις 5 Νοεμβρίου 1989, αλλά και πάλι δεν προέκυψε αυτοδύναμη κυβέρνηση (ΝΔ 46,2%, ΠΑΣΟΚ 40,7%), ενώ μετά τις αποτυχημένες διερευνητικές εντολές σχηματίστηκε οικουμενική κυβέρνηση υπό τον υπέργηρο Ξενοφώντα Ζολώτα. «Το ζουμί το έχει, η γέρικη η κότα - θέλουμε πρωθυπουργό, πιο γέρο απ το Ζολώτα», έλεγε τότε ο λαός, αποτυπώνοντας την πραγματικότητα του ανδρός. Μια κυβέρνηση που απέτυχε να εκλέξει Πρόεδρο της Δημοκρατίας και κατέρρευσε για να διενεργηθούν νέες εκλογές. Η προσχώρηση του βουλευτή της ΔΗΑΝΑ Θεόδωρου Κατσίκη, δίνει τελικά τους 151 βουλευτές στη Νέα Δημοκρατία που είχε επικρατήσει του ΠΑΣΟΚ με 46,88%. Οι υποθέσεις που άνοιξαν το 1989 έκλεισαν το 1994, με την απώλεια του Μένιου Κουτσόγιωργα στο ενδιάμεσο από καρδιακή προσβολή στο ειδικό δικαστήριο και τη δολοφονία του Παύλου Μπακογιάννη από τη 17Ν να είναι τα σημαντικότερα γεγονότα που μεσολάβησαν. «Μας έφαγε το χρέος» Η δεύτερη περίοδος Παπανδρέου, ξεκινάει με το σύνθημα «Ή θα το φάμε ή θα μας φάει το χρέος», αλλά στην ουσία το ζήτημα της ονομασίας των Σκοπίων, καθορίζει τις πολιτικές εξελίξεις. Η διαφωνία Σαμαρά (ΥΠΕΞ) και του Πρωθυπουργού Μητσοτάκη στη στρατηγική, φέρνουν την παραίτηση του πρώτου. Παράλληλα, όμως, ο νυν αρχηγός της ΝΔ, τον Οκτώβριο του 1992, παραιτείται και από βουλευτής, ενώ στις 30 Ιουνίου ιδρύει την Πολιτική Άνοιξη. Τον ακολουθούν δύο βουλευτές της ΝΔ με αποτέλεσμα να χαθεί η πλειοψηφία στη βουλή, να οδηγηθεί η χώρα σε εκλογές και να αναδυθούν συνθήματα όπως «Είσαι και θα είσαι ο Πρωθυπουργός» για τον Παπανδρέου και «Μητσοτάκη, μπες μπροστά, η Ελλάδα στο ζητά». 46,88% συγκέντρωσε το ΠΑΣΟΚ τον Νοέμβριο του 1993, ο Παπανδρέου γίνεται πρωθυπουργός αλλά η υγεία του φθίνει. Στις 21 Μαρτίου 1996, ο Ανδρέας Παπανδρέου πήρε εξιτήριο από το «Ωνάσειο», αλλά ήταν φανερό πως δεν μπορούσε πλέον να ασχοληθεί ενεργά με την πολιτική, ενώ τέσσερις μήνες μετά αφήνει την τελευταία του πνοή. Τα ηνία του ΠΑ- ΣΟΚ αναλαμβάνει μέσω Συνεδρίου ο Κώστας Σημίτης, ζητεί διάλυση της βουλής, ενώ στο επίκεντρο βρίσκονται οι ελληνοτουρκικές σχέσεις λόγω των δολοφονιών των Ισαάκ και Σολωμού. Επίσης, το θέμα των Ιμίων κρίνει την ατζέντα αλλά η ΝΔ του Μιλτιάδη Έβερτ, δεν μπορεί να επωφεληθεί τη φθορά. Οι εκλογές της 22ας Σεπτεμβρίου 1996 φέρνουν και πάλι το ΠΑΣΟΚ στην εξουσία με 41,49%. Το χρέος, στο 95% του ΑΕΠ.

7 06-07-POLITIKI_Master_cy 03/07/15 19:54 Page 7 Κυριακή 5 Ιουλίου 2015 ΑΦΙΕΡΩΜΑ Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ l 7 Η Ελλάδα στο ευρώ και στο δρόμο για το Καστελόριζο Του ΜΙΧΑΛΗ ΤΣΙΚΑΛΑ Το ετήσιο δημόσιο έλλειμμα της χώρας να μην υπερβαίνει το 3% του ΑΕΠ και το συνολικό δημόσιο χρέος το 60% του ΑΕΠ. Αυτοί ήταν οι όροι για να μπει η Ελλάδα στο ευρώ, αλλά η χώρα δεν τους ικανοποιούσε. Η προετοιμασία ξεκίνησε από το 1998, βοήθησε η λεγόμενη δημιουργική λογιστική από τη Goldman Sachs για να γίνει το swap, να εμφανιστεί δηλαδή ένα δάνειο που είχε σε Γιεν η Ελλάδα (10 δισ. ευρώ) σε ευρώ αλλά με χαμηλότερη ισοτιμία. Έτσι, εμφανίστηκε μειωμένο κατά 2,8 δισ. ευρώ χρήματα τα οποία θα ήταν ένα έμμεσο δάνειο της Goldman Sachs στην Ελλάδα, σαν ένα ακόμα swap, το οποίο όμως δεν θα φαινόταν στο συνολικό χρέος της Ελλάδας. 360 εκατ. ευρώ, συν τον πληθωρισμό, με χρονολογία αποπληρωμής το 2019, οι δόσεις του swap στη Goldman Sachs. Η πρακτική αυτή όμως, ακολουθήθηκε και από άλλα μέλη της ΟΝΕ, ενώ κατά πολλούς ο Σημίτης έκανε την πιο νοικοκυρεμένη δημοσιονομική διαχείριση της Μεταπολίτευσης. Σύμφωνα με τα αναθεωρημένα στοιχεία της Eurostat την περίοδο αυτή το έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης μειώθηκε από το 9,1% στο 3,1%, το δημόσιο χρέος μειώθηκε από 97% του ΑΕΠ στο 94%, η χώρα, συγκράτησε τις δαπάνες, είχε και πρωτογενές πλεόνασμα από 2,2% του ΑΕΠ το 1995 σε 4,3% το Έτσι και σε συνδυασμό με τη μείωση του κόστους εξυπηρέτησης του δημοσίου χρέους, από 11,2% του ΑΕΠ το 1995 στο 7,4% το 1999, κατάφερε τη σημαντική μείωση ελλειμμάτων και χρέους. Στις 19 Ιουνίου 2000 στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Σάντα Μαρία ντα Φέιρα αποφασίστηκε η υιοθέτηση του ευρώ από την Ελλάδα. Τα στοιχεία αυτά αμφισβητήθηκαν στη συνέχεια, οπότε και έλαβε χώρα λογιστικός έλεγχος από την κυβέρνηση 1η Ιανουαρίου 2001, η πρώτη ανάληψη σε ευρώ από τον τότε Πρωθυπουργό της Ελλάδας Κώστα Σημίτη. Καραμανλή, κυρίως ως προς το ύψος του ελλείμματος βάσει του οποίου έγινε τελικά η είσοδος στο ευρώ. «Νέα εποχή, μεγάλη νίκη» και «Ώρα για δουλειά» ήταν και τα συνθήματα του 2000 για το ΠΑΣΟΚ σε μια Ελλάδα που προετοιμαζόταν για τους Ολυμπιακούς και που είχε τέσσερα χρόνια για να το κάνει. Απρίλιος του 2000, ο Κώστας Σημίτης επανεξελέγη με ποσοστό 43,79% έναντι 42,73% της Ν.Δ. Το έπος του 2004 Πριν από το έπος, η Ελλάδα ασχολήθηκε ενδελεχώς με το Χρηματιστήριο, που δεν έφτασε ποτέ τις μονάδες όπως έλεγε ο «ροκ» ΥΠΟΙΚ Γιάννος Παπαντωνίου. Τα ΕΛΔΕ (γραφεία πώλησης μετοχών) ξεφύτρωναν ακόμη και σε χωριά και το καλοκαίρι του 1999 οι ενεργοί κωδικοί επενδυτών στο ΧΑΑ έφτασαν το 1,5 εκατ. ενεργό προσωπικό δυναμικό της χώρας, 4,3εκατ. οπότε ο συλλογισμός είναι απλός. Οι Ολυμπιακοί όμως δεν μπορούσαν να περιμένουν: Μετρό στην Αθήνα, αεροδρόμιο Ελευθέριος Βενιζέλος, η Γέφυρα Ρίου-Αντιρρίου και η Εγνατία Οδός ήταν μερικά από τα έργα μαζί με την προετοιμασία σε γήπεδα και εγκαταστάσεις σε όλη τη χώρα. Οικοδομικός οργασμός και καλές αξιολογήσεις από τους Οίκους έδιναν στον Σημίτη τα εφόδια για επανεκλογή. Οι κάλπες όμως στήθηκαν, 8 Φεβρουαρίου 2004 και πολίτες, μέλη και μη του κινήματος, εξέλεξαν τον μοναδικό υποψήφιο για την αρχηγία του κόμματος, ο 26 Ιουνίου 2015, μετά την απόφαση για δημοψήφισμα από τον Αλέξη Τσίπρα, ακολούθησε έλεγχος κεφαλαίων στις τράπεζες. 23 Απριλίου 2010, ο Γ. Παπανδρέου στο διάγγελμά του από το Καστελόριζο ανακοινώνει την ενεργοποίηση του μηχανισμού στήριξης. οποίος θα κρινόταν στις αμέσως εκλογές, στο «πάρτι-πάρτι στις 7 του Μάρτη». «Τολμάμε, αλλάζουμε, προχωράμε» και «Νέα πολιτική, καλύτερη ζωή» τα συνθήματα του ΠΑ- ΣΟΚ υπό τον Γιώργο Παπανδρέου, το «πάρτι» όμως της ΝΔ υπό τον Κώστα Καραμανλή είχε ξεκινήσει. Ο Κ. Καραμανλής ο νεότερος παρέλαβε τον Μάρτιο (45,36% έναντι 40,55% του ΠΑΣΟΚ) του 2004 δημόσιο χρέος ίσο με το 95% του ΑΕΠ και με την πολιτική «ήπιας προσαρμογής» παρέδωσε το 2009 δημόσιο χρέος στο 127%, έλλειμμα στον προϋπολογισμό 15,8% και έλλειμμα στο ισοζύγιο εξωτερικών πληρωμών πάνω από 40 δισ. ευρώ. «Λεφτά υπάρχουν» Το αλησμόνητο σύνθημα του Γεώργιου Παπανδρέου, που όμως του έδωσε τη νίκη στις εκλογές της 4ης Οκτωβρίου 2009 όπου το ΠΑΣΟΚ βγαίνει πρώτο κόμμα με ποσοστό 43,92% έναντι 33,48% της ΝΔ. Μένει σε αυτή τη θέση από τις 5 Οκτωβρίου 2009 ως τις 11 Νοεμβρίου Η εμφάνισή του στο Καστελόριζο, θα μείνει στη νεότερη ελληνική ιστορία. 23 Απριλίου 2010, ο Γ. Παπανδρέου λέει μεταξύ άλλων: «Ανάγκη εθνική και επιτακτική, να ζητήσουμε επισήμως από τους εταίρους μας την ενεργοποίηση του μηχανισμού στήριξης, που από κοινού δημιουργήσαμε στην Ε.Ε. Έχω ήδη δώσει εντολή στον υπουργό Οικονομικών να κάνει τις απαραίτητες ενέργειες. Και οι εταίροι μας θα συνδράμουν άμεσα και αποφασιστικά, ώστε να παράσχουν στην Ελλάδα το απάνεμο λιμάνι που θα μας επιτρέψει να ξαναχτίσουμε το σκάφος μας με γερά και αξιόπιστα υλικά». Στο τέλος Μαΐου του 2013 το δημόσιο χρέος έχει φτάσει στα 317,5 δισ. ευρώ και πάνω από 170% του ΑΕΠ. Αν δεν είχε μεσολαβήσει το «κούρεμα» και η «επαναγορά» θα είχε ξεπεράσει τα 420 δισ. ευρώ και το 220% του ΑΕΠ. Μέχρι σήμερα Η κυβέρνηση Λουκά Παπαδήμου σχηματίστηκε στις 11 Νοεμβρίου 2011 ως συνέχεια της ανακοίνωσης της παραίτησης του έως τότε Πρωθυπουργού Γιώργου Παπανδρέου και της κυβέρνησής του έτσι, ώστε να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις σύστασης κυβέρνησης ευρείας αποδοχής. ΠΑΣΟΚ-ΝΔ και ΛΑΟΣ προτείνουν τον τεχνοκράτη Λ. Παπαδήμου για να φέρει εις πέρας «τις συμφωνίες της Συνόδου Κορυφής των ηγετών της Ευρωζώνης της 26ης Οκτωβρίου 2011και την εφαρμογή της οικονομικής πολιτικής που συνδέεται με τις αποφάσεις αυτές». Οι εκλογές της 6ης Μαΐου 2012 όμως, δεν έδωσαν πλειοψηφία σε κανένα κόμμα και την εντολή σχηματισμού υπηρεσιακής κυβέρνησης έλαβε ο Πρόεδρος του Συμβουλίου της Επικρατείας Παναγιώτης Πικραμένος από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κάρολο Παπούλια στις 16 Μαΐου, απλώς για φέρει εις πέρας την εκλογική διαδικασία της 17ης Ιουνίου. Μετά τις εκλογές τα κόμματα Νέα Δημοκρατία, ΠΑΣΟΚ και Δημοκρατική Αριστερά συγκρότησαν την κυβέρνηση Αντώνη Σαμαρά. Η αδυναμία όμως εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας, οδήγησαν τη χώρα στις εκλογές, με το «Η ελπίδα έρχεται» του ΣΥΡΙΖΑ (36,34%, 27,81% η ΝΔ) και του Αλέξη Τσίπρα να αναλαμβάνουν την εξουσία μαζί με τους Ανεξάρτητους Έλληνες του Πάνου Καμμένου. Ώρα να συνεργαστείτε με την RCB Την δική σας αξιόπιστη Τράπεζα Μια ηγετική Κυπριακή Τράπεζα Ένας οικονομικά δυνατός τραπεζικός οργανισμός 20 χρόνια επιτυχίας RCB Bank Ltd. Ιδιωτική Εταιρεία. Αριθμός εγγραφής: Εγγεγραμμένη έδρα: Αμαθούντος 2, 3105, Λεμεσός, Κύπρος. Ωράριο λειτουργίας καταστημάτων: Δευτέρα-Παρασκευή, 09:00-17:

8 08-POLITIKI_Master_cy 03/07/15 20:39 Page 8 8 l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Κυριακή 5 Ιουλίου 2015 Παίγνιο για δύο η εκλογή Αλέξη Τσίπρα Ο Ελληνας πρωθυπουργός και η διαμάχη των προέδρων του ΔΗΣΥ Αβέρωφ Νεοφύτου και του ΔΗΚΟ Νικόλα Παπαδόπουλου Των ΜΑΡΙΝΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΟΥ και ΜΙΧΑΛΗ ΤΣΙΚΑΛΑ Η εκλογή του Αλέξη Τσίπρα στην πρωθυπουργία της Ελλάδας, μόλις τον Ιανουάριο του 2015, μετά την αποτυχία της κυβέρνησης Σαμαρά να εκλέξει Πρόεδρο της Δημοκρατίας, έφερε έναν αέρα αλλαγής τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε κυπριακό επίπεδο. Τα πρώτα χαμόγελα νίκης και τα έντονα μηνύματα αντίστασης στους δανειστές, συνεπικουρούμενα από «σχισίματα του μνημονίου» για την Ελλάδα (επιχειρήματα που ουσιαστικά έδωσαν τη σκυτάλη της εξουσίας στον ΣΥΡΙΖA), διαπερνούσαν προς στιγμήν όλο το φάσμα των Ευρωπαίων πολιτικών. Ειδικά στην Κύπρο, ξεσηκώθηκε ένα κύμα υποστήριξης προς τον Αλέξη Τσίπρα αλλά παράλληλα και στη ρητορική ότι «ένας άλλος δρόμος είναι εφικτός», όπως ακούστηκε πολλάκις για να βγει και η Κύπρος από το μνημόνιο. Η αντεπίθεση του «αντιμνημονιακού μπλοκ» στη <<<<<<< Στην Κύπρο, ξεσηκώθηκε ένα κύμα υποστήριξης προς τον Αλέξη Τσίπρα αλλά παράλληλα και στη ρητορική ότι «ένας άλλος δρόμος είναι εφικτός», για να βγει και η Κύπρος από το μνημόνιο. χώρα μας, ξεκίνησε από τις συζητήσεις στα τηλεοπτικά πάνελ όπου εκεί πολιτικοί, αναλυτές και δημοσιογράφοι, προσπαθούσαν τότε να αποκρυπτογραφήσουν τις επόμενες κινήσεις του Έλληνα Πρωθυπουργού καθώς και τα πόσα από αυτά που ακούστηκαν προεκλογικά μπορούν να κινηθούν στη σφαίρα του εφικτού. Το βασικό επιχείρημα ήταν το εξής. «Γιατί δεν έκανε και η Κύπρος ό,τι κάνει και η Ελλάδα; Γιατί δεν διαπραγματευτήκαμε το κυπριακό μνημόνιο»; Η συζήτηση αυτή δεν άργησε να μεταφερθεί και στα έδρανα της βουλής με τα κόμματα να υποστηρίζουν από τη μία τη νέα γραμμή επαναδιαπραγμάτευσης του Έλληνα Πρωθυπουργού και από την άλλη, τη σταθερότητα και το σωστό των επιλογών του Κύπριου Υπουργού Οικονομικών, Χάρη Γεωργιάδη. Το ΔΗΚΟ και εν προκειμένω ο Νικόλας Παπαδόπουλος, ήταν ένας εξ αυτών που υποστήριξαν άμεσα τη γραμμή της Ελλάδας, κατηγορώντας την κυπριακή κυβέρνηση για υποχωρητικότητα. Από την άλλη, ο πρόεδρος του ΔΗΣΥ Αβέρωφ Νεοφύτου από την πρώτη στιγμή της εκλογής του Αλέξη Τσίπρα, κράτησε σαφείς αποστάσεις μπροστά στις εξελίξεις, υποστηρίζοντας τη γραμμή που ακολούθησε η Κύπρος για να περάσει την οικονομική στενωπό από το 2013 και εντεύθεν. Παρόλα αυτά, ελέω και των τελευταίων εξελίξεων, η υπερασπιστική γραμμή προς τις κινήσεις του ελλαδικού ΥΠΟΙΚ τείνει να φθίνει καθώς περνάνε οι μέρες. Ο Νικόλας εγκατέλειψε το ειδύλλιο Οι κυπριακές τράπεζες στην Ελλάδα Ο άλλοτε μνημονιακός θιασώτης Νικόλας Παπαδόπουλος από τα έδρανα της βουλής κατακεραύνωνε την κυπριακή κυβέρνηση ως «κλητήρα των τροϊκανών» και εξήρε τα «σημαντικά επιτεύγματα» της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ «σε ό,τι αφορά τη βελτίωση του προγράμματος στήριξης της Ελλάδας». Αμίμητη ήταν η τότε αιχμηρή απάντηση του Αβέρωφ Νεοφύτου στην ιστορική συνεδρία της βουλής. «Φίλε Νικόλα, εγώ κρατώ μία συνέπεια, παραμένω κινδυνολόγος, κατά την άποψή μου πραγματιστής διότι πριν από λίγα χρόνια δεν θεωρώ ότι λέγαμε κινδυνολογίες αλλά πραγματικότητες».σε μία Ελλάδα υπό καθεστώς χρεωκοπίας, μετά από τις αποτυχημένες διαπραγματεύσεις ελληνικής κυβέρνησης - εταίρων, ο Νικόλας Παπαδόπουλος, εγκαταλείπει τον προσωρινό αντιμημονιακό του ρόλο, κρατά σαφείς αποστάσεις από την πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ και επανέρχεται στα παλιά του μονοπάτια. Το καλοκαίρι του 2014, υπήρξε μία στροφή στην πολιτική του Νικόλα Παπαδόπουλου. Το νομοσχέδιο των εκποιήσεων και πρόνοιες Η αλλαγή στάσης του Νικόλα Παπαδόπουλου έχει προκαλέσει αμφίθυμα αισθήματα στο κυπριακό πολιτικό σκηνικό. Υπάρχουν πολιτικοί κύκλοι της αντιπολιτευτικής πλευράς οι οποίοι τον κατηγορούν για «ξεσπάσματα» εναντίον της Τρόικας και για πολιτικό χαμαιλεοντισμό που εναλλάσσει χρώματα και ιδέες αναλόγως των εξελίξεων. Η πώληση των παραρτημάτων των κυπριακών τραπεζών στην Ελλάδα, την οποία για καιρό κατήγγειλε ως το μεγαλύτερο σκάνδαλο στην ιστορία της Κυπριακής Δημοκρατίας, φαίνεται εν τέλει να λειτούργησε θετικά για την Κύπρο, γιατί εμπόδισε αρνητικές εξελίξεις στο κυπριακό τραπεζικό σύστημα από την κατάσταση που επικρατεί στην Ελλάδα, με αποτέλεσμα να τον αφήνει εν <<<<<<< Με την Ελλάδα υπό καθεστώς χρεοκοπίας και με έντονη την ανησυχία πως οι εξελίξεις στην Ελλάδα ενδεχομένως να επηρεάσουν την Κύπρο, ο πρόεδρος του ΔΗΚΟ εγκαταλείπει την αντιμνημονιακή του πολιτική. του, οι οποίες κρίνονταν απαράδεκτες από οικονομικούς και πολιτικούς κύκλους υπήρξε ο καταλύτης για να αλλάξει ρότα στη μνημονιακή πολιτική του. Ήταν τότε που από τις δηλώσεις της ανάγκης για «πιστή εφαρμογή του μνημονίου» ξεκίνησε πυρετώδεις διεργασίες να ηγηθεί ενός μπλοκ επαναδιαπραγμάτευσής του, καθώς η κυβέρνηση Αναστασιάδη κατά τον ίδιο αδυνατούσε να διαπραγματευτεί. Στην επαναδιαπραγμάτευση διεκδικούσε βελτιώσεις στους μνημονιακούς όρους, ζητούσε «τα λεφτά μας πίσω» και κατήγγειλε την πώληση παραρτημάτων των κυπριακών τραπεζών στην Ελλάδα ως το μεγαλύτερο σκάνδαλο στην ιστορία της Κυπριακής Δημοκρατίας. Ως εκ τούτου, πρωταγωνιστής στις βολές όλων των αντιπολιτευτικών κύκλων ήταν ο υπουργός Οικονομικών Χάρης Γεωργιάδης, ο οποίος σε επανειλημμένες δηλώσεις του ανέφερε μεταξύ άλλων ότι δεν είχε κατανοήσει τις ελληνικές προτάσεις στο Eurogroup. Ο πρόεδρος του ΔΗΚΟ Νικόλας Παπαδόπουλος κατακεραύνωνε για ένα μεγάλο διάστημα τον Χάρη Γεωργιάδη ότι αγχωνόταν να μην πετύχει η Ελλάδα τις επιδιώξεις της, γιατί κάτι τέτοιο θα έδειχνε «την αδυναμία και την έλλειψη της πολιτικής βούλησης της κυπριακής κυβέρνησης να διεκδικήσει αλλαγές στο δικό της πρόγραμμα». Και ενώ τα υπόλοιπα πολιτικά αντιπολιτευτικά κόμματα ερμήνευαν μεν ότι η αλλαγή Νικόλα Παπαδόπουλου είχε να κάνει με βλέψεις για το 2018, αισιοδοξούσαν πως κάτι τέτοιο θα βοηθούσε στο να μπει φρένο στις «αντιλαϊκές μνημονιακές μεταρρυθμίσεις» που έφερνε η κυβέρνηση. ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΧΡΗΣΤΟΥ Αβέρωφ Νεοφύτου Οι κυβερνήσεις αλλάζουν όμως τα κράτη έχουν συνέχεια και πρέπει να τα διακρίνει. Η προσέγγιση Τσίπρα φαίνεται να έχει αυθεντικές φωνές και στην Κύπρο. Ο ίδιος ο Αλέξης Τσίπρας, με τις ενέργειές του, στήριξε την Ελλάδα; Νικόλας Παπαδόπουλος Γιατί δεν έκανε και η Κύπρος ό,τι κάνει και η Ελλάδα; Γιατί δεν διαπραγματευτήκαμε το κυπριακό μνημόνιο»; Είστε κλητήρες των τροϊκανών. Τα λεφτά μας πίσω. ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΧΡΗΣΤΟΥ <<<<<<< Ο Αβέρωφ Νεοφύτου υποστήριξε ανοιχτά την πολιτική Χάρη Γεωργιάδη για την οικονομία της Κύπρου, σε αντίθεση με τις κινήσεις που λάμβαναν χώρα από το ελλαδικό ΥΠΟΙΚ. μέρει εκτεθειμένο. «Μας ανησυχεί το γεγονός ότι δύο χρόνια μετά το κούρεμα, η παρούσα κυβέρνηση δεν έχει διώξει ποινικά κανέναν για την κακοδιαχείριση της Λαϊκής, την παραχώρηση του ΕLA και την πώληση των τραπεζών στην Ελλάδα», σημείωνε τότε ο πρόεδρος του ΔΗ- ΚΟ. Κομματικά στελέχη βλέπουν πολιτικό κόστος στον Νικόλα Παπαδόπουλο ένεκα της περιδιάβασής του στο αντιμνημονιακό μέτωπο, ενώ άλλα στελέχη επισημαίνουν πως ο Νικόλας Παπαδόπουλος έδειξε σοβαρότητα την κατάλληλη χρονική στιγμή, αγνοώντας το πολιτικό κόστος και θέτοντας πάνω από όλα το καλό της κυπριακής οικονομίας. Η απόφασή του δε να απέχει μαζί με τον ΔΗΣΥ από το ψήφισμα της ΕΔΕΚ για στήριξη της Ελλάδας, δείχνει με τον πλέον ξεκάθαρο τρόπο πως ο πρόεδρος του ΔΗΚΟ εγκαταλείπει διακριτικά το μπλοκ των αντιμνημονιακών διεκδικητών και επανεντάσσεται σ αυτό των «πραγματιστών». Μια γραμμή η γραμμή στον ΔΗΣΥ Η Ελλάδα δεν θα βγει στις αγορές «Ο πρόεδρος του ΔΗΣΥ Αβέρωφ Νεοφύτου δεν παρέκλινε ποτέ της πορείας του», λένε κύκλοι πέριξ της Πινδάρου στην «Κ» για να τονίσουν πως οι επιλογές που έκανε τελικά ο ίδιος ο πρωθυπουργός της Ελλάδας για τη χώρα του, φαίνεται πως γυρνάνε μπούμερανγκ. «Στο εγχώριο πολιτικό γίγνεσθαι, πλέον, οι ένθερμοι οπαδοί της πολιτικής Τσίπρα-Βαρουφάκη πλέον δεν έχουν κάτι να πουν», πρόσθεσε η ίδια πηγή. Οι αποστάσεις μεταξύ του αρχηγού του ΣΥΡΙΖΑ με τον πρόεδρο του ΔΗΣΥ ήταν άλλωστε διακριτές από την πρώτη στιγμή, εφόσον ανήκουν και οι δύο σε διαφορετικά κομματικά στρατόπεδα, ενώ και η πολιτική τους φιλοσοφία είναι εκ διαμέτρου αντίθετη. Από την πρώτη στιγμή όμως, της ανάδειξης Τσίπρα στην πρωθυπουργία της χώρας, διαφαινόταν στον λόγο του Αβέρωφ Νεοφύτου πως είχε δεύτερες σκέψεις αναφορικά με το κοντινό μέλλον. Σε δηλώσεις του μόλις δέκα μέρες μετά τις εκλογές στην Ελλάδα, και ερωτώμενος για το πώς εκλαμβάνει πλέον την επόμενη μέρα για τη χώρα δήλωσε σκωπτικά πως «οι κυβερνήσεις αλλάζουν όμως τα κράτη έχουν συνέχεια και πρέπει να τα διακρίνει και η συνέπεια». Η ανάγνωση της όλης κατάστασης όπως διαφαινόταν και από τα όσα ειπώθηκαν προεκλογικά εκ μέρους του ΣΥΡΙΖΑ ήταν απλή, τονίζει κομματική πηγή στην «Κ» για να προσθέσει ότι, «οι προεκλογικές δεσμεύσεις του Αλέξη Τσίπρα για τη συμπεριφορά και την τακτική που θα ακολουθούσε απέναντι στο μνημόνιο της χώρας και στους θεσμούς, δεν θα μπορούσε να είναι ταυτόσημη ούτε με την πορεία της Κύπρου στην οικονομία, αλλά και ούτε με τη φιλοσοφία του κυβερνώντος κόμματος». Αυτό εννοούσε άλλωστε και ο Αβέρωφ Νεοφύτου κάνοντας αυτή τη δήλωσε, πρόσθεσε η ίδια πηγή, ότι δηλαδή η προηγούμενη συνέπεια που είχε η Ελλάδα ως προς το πρόγραμμα, πλέον δεν θα υφίσταντο. «Η γραμμή είναι μία στον ΔΗΣΥ για τα όσα συμβαίνουν στην Ελλάδα και δεν άλλαξε σε καμία στιγμή», κατέληξε η ίδια πηγή. Καθώς από τον Ιανουάριο και μετά και με τις συνεδριάσεις του Eurogroup να είναι αφενός αλλεπάλληλες αλλά και αφετέρου να έχουν ως μοναδικό θέμα στην ατζέντα εκείνο της Ελλάδας δίχως όμως να διαφαίνεται κάποια κατάληξη στον ορίζοντα, επήλθε και στην Κύπρο μια περίοδος στην οποία πολιτικά στελέχη των κομμάτων αναζητούσαν και μεταξύ τους πληροφορίες για το επόμενο βήμα της χώρας. Η αβεβαιότητα μάλιστα αυτή, διαχεόταν και στην κοινωνία παράλληλα όμως και στην πραγματική οικονομία. Ενώ στο προσκήνιο ήδη είχε ξεκινήσει σε Αθήνα και Βρυξέλλες «η πολεμική» ρητορική για τις θέσεις και τις απόψεις του Κύπριου ΥΠΟΙΚ Χάρη Γεωργιάδη στο ζήτημα της Ελλάδας, ο Αβέρωφ Νεοφύτου στις 24 Φεβρουαρίου και στο πλαίσιο συνέντευξης Τύπου, δίνει τη δική του ανάγνωση των δεδομένων λέγοντας ότι «η Ελλάδα με τις σημερινές οικονομικές συνθήκες δεν θα βγει στις αγορές τους επόμενους μήνες». Εκείνη την περίοδο άλλωστε, είχε ξεκινήσει και σε ευρωπαϊκό επίπεδο η συζήτηση για τη μη ταύτιση της οικονομίας της Κύπρου με αυτή της Ελλάδας. Ο υπουργός Οικονομικών Χάρης Γεωργιάδης κλήθηκε και επίσημα αλλά και ανεπίσημα να ξεκαθαρίσει το ότι οι δύο οικονομίες δεν έχουν κοινό σημείο ταύτισης, όταν στελέχη της αντιπολίτευσης σε Ελλάδα και Κύπρο έφταναν να κατηγορούν τον Κύπριο ΥΠΟΙΚ για μέχρι και ανθελληνική συμπεριφορά. Ο Αβέρωφ Νεοφύτου μπήκε στη δημόσια συζήτηση, που σαν βασικό της θέμα είχε αν υποστήριξε ή όχι ο Χάρης Γεωργιάδης τις θέσεις της Ελλάδας, λέγοντας ότι «νομίζω όσοι προσπαθούν να βρουν στην Κύπρο εξιλαστήριο θύμα τους στην τραγωδία που ζει ο ελληνικός λαός δεν θα ήταν άσχημα να έκαναν μια κριτική και αυτοκριτική».

9 09-POLITIKI_Master_cy 03/07/15 22:51 Page 9 Κυριακή 5 Ιουλίου 2015 ΠΟΛΙΤΙΚΗ Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ l 9 Σε ουσιαστική παρέμβαση της Ε.Ε. στο Κυπριακό προσβλέπει η Λευκωσία Λύση συμβατή με το κεκτημένο και εφαρμογή των συμφωνηθέντων το διακύβευμα για τον Αναστασιάδη Των ΜΕΛΑΝΗΣ ΑΝΤΩΝΙΟΥ και ΝΙΚΟΥ ΣΤΕΛΓΙΑ Αυξημένες προσδοκίες διατηρεί η Λευκωσία από την επικείμενη επίσκεψη του Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, στην Κύπρο στις 15 Ιουλίου, για την οριστικοποίηση της ενεργότερης εμπλοκής της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις διαπραγματευτικές διαδικασίες για την επίλυση του Κυπριακού. Μια εμπλοκή που όπως διατείνεται η Λευκωσία συνδέεται με δύο καίριας σημασίας για την ίδια ζητήματα: Πρώτον, <<<<<<< Η Λευκωσία προσδοκεί η εμπλοκή της Ε.Ε. να έχει τη μορφή ουσιαστικής παρέμβασης στις εξελίξεις και όχι αυτή μιας συμβολικής παρουσίας. τη συμβατότητα της λύσης που θα συμφωνηθεί με το ευρωπαϊκό κεκτημένο και, δεύτερον, τη διασφάλιση εφαρμογής των συμφωνηθέντων. Η εμπειρία του δημοψηφίσματος στο Σχέδιο Ανάν, υποστηρίζει η Λευκωσία, καταδεικνύει την αναγκαιότητα διασφάλισης αυτών των δύο παραμέτρων προκειμένου να διευκολυνθεί το έργο της κυβέρνησης να πείσει για την έγκριση της λύσης από την ελληνοκυπριακή κοινότητα. Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», η ανακοίνωση του τρόπου εμπλοκής της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις διαπραγματευτικές διαδικασίες Για τη Λευκωσία, η ενεργότερη εμπλοκή της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις διαπραγματευτικές διαδικασίες για την επίλυση του Κυπριακού συνδέεται με την προσπάθεια εξεύρεσης λύσης συμβατής με το ευρωπαϊκό κεκτημένο, αλλά και με τη διασφάλιση ότι τα όποια συμφωνηθέντα θα τύχουν εφαρμογής. αναμένεται στην κοινή συνάντηση που θα έχει ο Ευρωπαίος αξιωματούχος στη νεκρή ζώνη στη Λευκωσία με τον Πρόεδρο Αναστασιάδη και τον Τουρκοκύπριο ηγέτη, Μουσταφά Ακιντζί. Όπως μάλιστα αφήνουν αρμόδιες κυβερνητικές πηγές να διαρρεύσει στα μέσα ενημέρωσης, η Λευκωσία προσδοκεί η εμπλοκή της Ε.Ε. να έχει τη μορφή ουσιαστικής παρέμβασης στις εξελίξεις και όχι αυτή μιας συμβολικής παρουσίας. Πρακτικά αυτό για τη Λευκωσία, σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ» από διπλωματικές πηγές, σημαίνει πως στον ευρωπαίο απεσταλμένο θα πρέπει να δοθεί η εξουσιοδότηση για ενεργή συμμετοχή του στις διαπραγματεύσεις και παρέμβασή του προς απόσυρση των όποιων προτάσεων κατατίθενται από τις δύο πλευρές στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και οι οποίες δεν είναι συμβατές με το ευρωπαϊκό κεκτημένο. Παράλληλα, όμως, η Λευκωσία προσδοκά με την ενεργό εμπλοκή του ευρωπαίου αξιωματούχου στις διαπραγματεύσεις να διασφαλίσει και την ανάληψη της ευθύνης εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την εφαρμογή μιας λειτουργικής λύσης κατά τρόπο που επίσης θα είναι συμβατός με τα ευρωπαϊκά πρότυπα και τις ευρωπαϊκές αρχές και αξίες. Προσδοκίες οι οποίες αποκτούν ακόμη μεγαλύτερη σημασία για την Κυβέρνηση Αναστασιάδη μετά και τις πρόσφατες δηλώσεις του Τουρκοκύπριου ηγέτη Μουσταφά Ακιντζί από τις Βρυξέλλες όπου βρισκόταν την εβδομάδα που μας πέρασε για επαφές με Ευρωπαίους αξιωματούχους. Αμέσως μετά τη συνάντηση του με τον Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, ο Μουσταφά Ακιντζί είπε πως η Ευρωπαϊκή Ένωση συμφωνεί στο να εργαστεί ώστε να υπάρξει μια λύση και η συμφωνία να αποτελεί πρωτογενές δίκαιο. Τοποθετήσεις που θορύβησαν έντονα τη Λευκωσία η οποία δεν έκρυβε την απογοήτευσή της, αλλά και τον προβληματισμό της. Όπως έχει αναφέρει χαρακτηριστικά στην «Κ» αρμόδια κυβερνητική πηγή, «άλλα λέει ο Μουσταφά Ακιντζί στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και άλλα στις δημόσιες τοποθετήσεις του και αυτό μας ανησυχεί». Ανεξαρτήτως πάντως των πρόσφατων δηλώσεων Ακιντζί, επί της γενικής αρχής για τη συμβατότητα της λύσης με το ευρωπαϊκό κεκτημένο οι θέσεις των δύο πλευρών στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων συγκλίνουν. Η Αγκυρα παρακολουθεί τον Ακιντζί Οπως μεταφέρουν στην «Κ» κύκλοι του τουρκικού Υπουργείου εξωτερικών, συνεχίζουν να παρακολουθούν στενά το Κυπριακό. Η Άγκυρα, αναφέρουν οι ίδιες πηγές στην «Κ», έχουν μείνει ιδιαίτερα ικανοποιημένη με τις επαφές και τις προσπάθειες, τις οποίες κατέβαλλε ο ηγέτης της Τουρκοκυπριακής κοινότητας τις τελευταίες ημέρες στην πρωτεύουσα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. «Μόνο ικανοποίηση μπορούμε να εκφράσουμε για τον Μουσταφά Ακιντζί, ο οποίος τονώνει το γόητρο και το ηθικό της τουρκοκυπριακής πλευράς σε μια πολύ κρίσιμη περίοδο για το Κυπριακό», τονίζει στην «Κ» καλά πληροφορημένη πηγή. Σύμφωνα με την πηγή μας, ύστερα από μια μακρά περίοδο στασιμότητας στις σχέσεις Άγκυρας Ε.Ε. και Ευρώπης τουρκοκυπριακής κοινότητας, ο κ. Ακιντζί έρχεται να δώσει νέα, πολύτιμη ώθηση στον διάλογο με τις Βρυξέλλες. «Ο κ. Ακιντζί δείχνει ότι είναι αποφασισμένος να υπερασπιστεί τις προτεραιότητες της τουρκικής πλευράς δίχως να παραγνωρίζει την σημασία του διαλόγου και της διπλωματίας», αναφέρει η πηγή μας. Ανάλογη, όμως, ήταν η ικανοποίηση και στα Κατεχόμενα για τα αποτελέσματα της επίσκεψης Ακιντζί στις Βρυξέλλες. Το ταξίδι του Τουρκοκύπριου ηγέτη σκορπά αισιοδοξία στην τουρκοκυπριακή ηγεσία σε ό,τι αφορά την προβολή των θέσεων της τουρκοκυπριακής πλευράς στο Κυπριακό, ανέφεραν στην «Κ», πηγές από την αντίπερα όχθη της πράσινης γραμμής.

10 10-POLITIKI_Master_cy 03/07/15 22:51 Page l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ Κυριακή 5 Ιουλίου 2015 Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣ ΣΤΗΝ «Κ» Η Κύπρος χρειάζεται μια ισχυρή Ελλάδα εντός της Ευρωζώνης Ο Γιαννάκης Ομήρου απορρίπτει τα περί ανάμειξής του σε διεργασίες μετριοπαθούς κινήματος και παίρνει θέση για την Ελλάδα Συνέντευξη στη ΜΑΡΙΝΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΟΥ Τα όσα ακούγονται περί εμπλοκής του Γιαννάκη Ομήρου στη δημιουργία ενός νέου κινήματος στον ενδιάμεσο χώρο δεν τον αφορούν, δεν τα γνωρίζει και συνεπώς δεν έχει καμία ανάμειξη, αναφέρει στην «Κ» ο πρόεδρος της Βουλής. Οι τελευταίες δημόσιες παρεμβάσεις του και οι συχνές επαφές του με ξένους ομολόγους του, τους οποίους ενημερώνει για τις εξελίξεις στο Κυπριακό και την οικονομία, ενισχύουν τις φωνές που θέλουν τον Γιαννάκη Ομήρου αυτόνομο και απεγκλωβισμένο από τα σοσιαλιστικά δεσμά. Ο ίδιος απαντά πως τηρεί με «θρησκευτική ευλάβεια τους Θεσμούς» και συνεπώς εκτελεί τον ρόλο του ως προέδρου της Βουλής. Σε ό,τι αφορά τις διαφωνίες με τη νέα ηγεσία της ΕΔΕΚ επισημαίνει πως ο ίδιος δεν αποτελεί απειλή για κανέναν. Ξεκάθαρη είναι και η θέση του για τα όσα τεκταίνονται στην Ελλάδα τα τελευταία εικοσιτετράωρα, εκφράζοντας την ελπίδα για μία αμοιβαία επωφελή λύση, αναφέροντας με νόημα πως θα ήθελε οι ενέργειες στήριξης της Ελλάδας από την κυπριακή κυβέρνηση να είναι πιο ορατές και πιο έντονες. Υπάρχει επιστροφή για την Ελλάδα μετά τα όσα έχουμε δει να εκτυλίσσονται το τελευταίο διάστημα; Δυστυχώς, η κατάσταση στην Ελλάδα είναι πολύ δύσκολή. Με το τραπεζικό σύστημα της χώρας κλειστό, η οικονομία βυθίζεται στην ύφεση, η κατανάλωση μειώνεται δραματικά και η κοινωνία υποφέρει. Θα πρέπει να τονίσω ότι αισθανόμαστε αλληλέγγυοι στο δοκιμαζόμενο ελληνικό λαό και οφείλω να πω ότι οι εικόνες με τους συνταξιούχους να περιμένουν έξω από τις τράπεζες δεν τιμούν κανένα εντός της Ευρώπης. Η στάση των θεσμών έναντι στην Ελλάδα επιβεβαιώνει τις εμμονές του σκληρού πυρήνα της Ευρώπης, αλλά πιο πολύ του ΔΝΤ, και θέτει σε κίνδυνο την ενότητα της Ευρωζώνης. Το λεγόμενο ελληνικό ζήτημα είναι ευρωπαϊκό, εφόσον οι ευρωπαϊκές αρχές δοκιμάζονται. Εύχομαι ότι όποιες κι αν είναι οι εξελίξεις την Κυριακή, τη Δευτέρα να συνεχιστούν τάχιστα οι διαπραγματεύσεις με σκοπό μια αμοιβαία επωφελή λύση. Μια λύση που να διορθώνει τα δημοσιονομικά, να προχωρεί σε μεταρρυθμιστικές τομές που τόσο χρειάζεται το ελληνικό κράτος, να διασφαλίζει τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους και της κοινωνικής συνοχής και να δίνει προοπτικές ανάπτυξης μέσα από ένα σωστά δομημένο πακέτο μέτρων. Οι διαφορές δεν είναι μεγάλες, όμως είναι σημαντικό να υπάρξει διάλογος που να οδηγήσει σε ένα έντιμο συμβιβασμό. Πολιτικά και σημειολογικά τι σημαίνει για την Κύπρο η κατάσταση που βρίσκεται σήμερα η Ελλάδα; Η Κύπρος χρειάζεται μια ισχυρή Ελλάδα εντός της Ευρωζώνης τόσο για οικονομικούς, αλλά και πολιτικούς λόγους. Η πορεία των συνομιλιών για το Κυπριακό εισέρχεται σε μια κρίσιμη φάση και η στήριξη της Ελλάδας είναι απαραίτητη. Πιθανή πολιτική αστάθεια ίσως βολέψει συγκεκριμένα κέντρα αποφάσεων, κάτι που απευχόμαστε. Πέραν όμως αυτού η Ελλάδα αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους εξαγωγικούς προορισμούς της Κύπρου, ενώ σημαντικά αγαθά όπως φάρμακα και καύσιμα εισάγονται από εκεί. Μια μακρά περίοδος αβεβαιότητας θα δημιουργήσει προβλήματα στις συγκεκριμένες εμπορικές δραστηριότητες. Όμως πρώτα και πάνω απ όλα η Ελλάδα είναι ο ανιδιοτελής φυσικός σύμμαχος της Κύπρου. Γι αυτό πρέπει να προσβλέπουμε σε μια ισχυρή Ελλάδα «Οι αντιπαραθέσεις και η αιχμαλωσία σε τίτλους και ονομασίες της λύσης είναι χωρίς νόημα. Το ορθό περιεχόμενο της λύσης είναι που έχει σημασία. Και αυτό έχει καθοριστεί», δηλώνει ο πρόεδρος της Βουλής σχετικά με την πρόσφατη αποκήρυξη της ΔΔΟ από την ΕΔΕΚ. Εύχομαι ότι όποιες κι αν είναι οι εξελίξεις την Κυριακή, τη Δευτέρα να συνεχιστούν τάχιστα οι διαπραγματεύσεις με σκοπό μια αμοιβαία επωφελή λύση. Έχει προκληθεί μία έντονη αντιπαράθεση στο εσωτερικό της Κύπρου για τη στάση που κράτησε η κυβέρνηση και ο υπουργός Οικονομικών. Θεωρείτε πως η Κύπρος στήριξε την Ελλάδα; Είναι χρέος της Κύπρου να συμπαραστέκεται στην Ελλάδα, όπως ισχύει και το αντίστροφο. Αυτό επιβάλλουν οι δεσμοί Κύπρου και Ελλάδας αλλά και η μόνιμη ανάγκη εθνικής ομοψυχίας. Θα έλεγα ότι αυτό επιβάλλεται και στη βάση της αρχής της αλληλεγγύης μεταξύ ευρωπαϊκών κρατών και λαών. Δεν μπορώ να γνωρίζω λεπτομέρειες των διάφορων ενεργειών και τοποθετήσεων του Προέδρου της Δημοκρατίας και του υπουργού Οικονομικών στα ευρωπαϊκά συλλογικά όργανα. Έχουν δοθεί περί τούτου διαβεβαιώσεις. Εν πάση περιπτώσει, θα ήθελα αυτές οι ενέργειες στήριξης της Ελλάδας να είναι πιο ορατές και πιο έντονες. Στις 6 Ιουλίου πραγματοποιείτε εκδήλωση με θέμα «Η Κύπρος στο σταυροδρόμι εθνικών πολιτικών οικονομικών και θεσμικών προκλήσεων». Τι να αναμένουμε; Να διατυπώσω τις απόψεις μου για το παρόν και το μέλλον της Κύπρου. Για τις πολλαπλές προκλήσεις Η πορεία των συνομιλιών για το Κυπριακό εισέρχεται σε μια κρίσιμη φάση και η στήριξη της Ελλάδας είναι απαραίτητη. Πιθανή πολιτική αστάθεια ίσως βολέψει συγκεκριμένα κέντρα αποφάσεων, κάτι που απευχόμαστε. ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ MBA ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ που έχουμε μπροστά μας. Για την οικονομία, την κοινωνία, τους θεσμούς και το κορυφαίο πρόβλημα που ταλανίζει τον λαό μας για 41 χρόνια. Το Κυπριακό. Να θεωρήσουμε πως συνδέεται με την κοινοβουλευτική διπλωματία την οποία ενισχύετε ιδιαιτέρως το τελευταίο διάστημα; Αποτελεί καθήκον της Βουλής των Αντιπροσώπων να αναπτύσσει πολύπλευρη δραστηριότητα εντός και εκτός Κύπρου για τα μεγάλα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο τόπος και ο λαός. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο ο Πρόεδρος του Σώματος θα πρέπει να διατυπώνει τις απόψεις του και να καταθέτει τις προτάσεις του. Πολλοί βλέπουν την εν λόγω εκδήλωση ως την απαρχή μιας αυτόνομης πολιτικής πορείας του Γιαννάκη Ομήρου. Ισχύει; Ο Γιαννάκης Ομήρου τηρεί με θρησκευτική ευλάβεια τους θεσμούς. Ως πρόεδρος της Βουλής έχω όχι απλώς δικαίωμα αλλά και υποχρέωση να επικοινωνώ με τους πολίτες στο πλαίσιο του επιβαλλόμενου δημοκρατικού διαλόγου. Με την ανάδειξη του Μουσταφά Ακιντζί στην ηγεσία της τ/κ κοινότητας έχει προκληθεί ένα ιδιαίτερα θετικό κλίμα. Πόση αισιοδοξία μπορούμε να έχουμε; Η ανάδειξη του Μουσταφά Ακιντζί στην ηγεσία της τουρκοκυπριακής κοινότητας με τις γνωστές διαχρονικές θέσεις του για τη λύση του Κυπριακού, έχουν δημιουργήσει ένα θετικό κλίμα και προσδοκίες για τις διαπραγματεύσεις που έχουν επαναρχίσει. Ωστόσο, η αναντίλεκτη αλήθεια είναι ότι τον καθοριστικό ρόλο για τη λύση τον έχει η Τουρκία. Η Τουρκία θα πρέπει να αποφασίσει αν θα συνεχίσει την επιδρομική και επεκτατική της πολιτική ή αν επιτέλους θα συμφιλιωθεί με την ιδέα μιας λύσης στο Κυπριακό που θα αποκαθιστά συνθήκες ασφάλειας και σταθερότητας στην ευρύτερη περιοχή της ανατολικής Μεσογείου. Μια λύση που θα αίρει τα εμπόδια και για την ικανοποίηση των ευρωπαϊκών της φιλοδοξιών. Η ΕΔΕΚ ακολουθεί μία σκληρή γραμμή στο Κυπριακό. Προσφάτως έχει αποκηρύξει τη Διζωνική Δικοινοτική Ομοσπονδία. Μία απόφαση στην οποία έχετε διαχωρίσει τη θέση σας. Τελικά η ΕΔΕΚ φεύγει από τη μετριοπάθεια του ενδιάμεσου χώρου και κινείται σε μία σκληρή γραμμή; Αποφεύγω τους χαρακτηρισμούς και τα επίθετα σε ό,τι αφορά τις τοποθετήσεις για το Κυπριακό. Έχω τονίσει και τονίζω ξανά με έμφαση ότι η μορφή και το περιεχόμενο της λύσης έχουν καθοριστεί με την ομόφωνη απόφαση του Εθνικού Συμβουλίου του Σεπτεμβρίου του Οι αντιπαραθέσεις και η αιχμαλωσία σε τίτλους και ονομασίες της λύσης είναι χωρίς νόημα. Το ορθό περιεχόμενο της λύσης είναι που έχει σημασία. Και αυτό έχει καθοριστεί. Οι συχνές πλέον διαφωνίες σας με τη νέα ηγεσία, έχουν προκαλέσει την έντονη δυσφορία στα ανώτατα δώματα της ΕΔΕΚ. Απειλεί ο Γιαννάκης Ομήρου τη νέα ηγεσία της ΕΔΕΚ; Δεν γνωρίζω αν υπάρχει οποιαδήποτε δυσφορία. Ούτε βέβαια ο Γιαννάκης Ομήρου αποτελεί για οποιονδήποτε απειλή. Παραμένω προσηλωμένος στην άσκηση των θεσμικών μου καθηκόντων και πιστός στην υπεράσπιση της επιδίωξης λύσης του Κυπριακού στη βάση αρχών αλλά και των αρχών της κοινωνικής και οικονομικής δημοκρατίας, της αλληλεγγύης και της κοινωνικής συνοχής. Παρατηρείται πως ο ενδιάμεσος χώρος ακολουθεί ένα ακραίο λόγο και ρόλο. Πολλοί κάνουν λόγο για την ανάγκη δημιουργίας ενός μετριοπαθούς πολιτικού κινήματος. Ήδη πολιτικά πηγαδάκια αναφέρουν πως γίνονται ζυμώσεις για τη δημιουργία μιας νέας μετριοπαθούς κατάστασης στον ενδιάμεσο χώρο, αναφέροντας το όνομά σας να ηγείται σε κάτι τέτοιο. Ισχύει; Επαναλαμβάνω ότι μοναδικό μου μέλημα είναι να επιτελέσω μέχρι τέλους της βουλευτικής μου θητείας τα θεσμικά μου καθήκοντα και να υπηρετήσω τις αρχές και τις αξίες στις οποίες πάντα πίστευα και εξακολουθώ να πιστεύω. Τα υπόλοιπα δεν με αφορούν και ούτε τα γνωρίζω. Άρα και δεν έχω οποιανδήποτε ανάμειξη.

11 11-POLITIKI_Master_cy 03/07/15 22:43 Page 11 Κυριακή 5 Ιουλίου 2015 ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ l 11 Παρακάμπτεται η Τουρκία στην τηλεφωνική σύνδεση με τα Κατεχόμενα Οδηγίες από τους ηγέτες των δύο κοινοτήτων για άμεση εφαρμογή του ΜΟΕ με την κινητή τηλεφωνία Του ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΤΟΜΑΡΑ Πολύ κοντά στην άρση της απευθείας τηλεφωνικής σύνδεσης με τα Κατεχόμενα βρίσκονται οι διαβουλεύσεις, αλλά και οι προσπάθειες που καταβάλλονται στις ελεύθερες, αλλά κατεχόμενες περιοχές της Κύπρου. Η δυνατότητα επικοινωνίας μέσω κινητής τηλεφωνίας σε ολόκληρη την κυπριακή επικράτεια, θέμα που είχε αποκαλύψει η «Κ», φαίνεται να οδεύει προς υλοποίηση. Όλες οι πληροφορίες συγκλίνουν ότι οι εμπλεκόμενες πλευρές φαίνεται να έχουν συμφωνήσει στο τεχνικό, αλλά και εμπορικό πλαίσιο εφαρμογής άρσης επικοινωνίας μεταξύ ελευθέρων και κατεχόμενων περιοχών. Ωστόσο, το πιο σημαντικό στοιχείο που έχει δώσει ώθηση στην προοπτική τηλεπικοινωνιακής επανασύνδεσης είναι ισχυρή πολιτική βούληση των Νίκου Αναστασιάδη και Μουσταφά Ακιντζί. Σύμφωνα με τις πληροφορίες της «Κ», οι ηγέτες των δύο κοινοτήτων θεωρούν πολύ σημαντικό ΜΟΕ το θέμα της κινητής επικοινωνίας σε ολόκληρη την κυπριακή επικράτεια και οι οδηγίες που έχουν δοθεί είναι η υπερπήδηση των όποιων δυσκολιών παρουσιάζονται και η όσο το δυνατόν ταχύτερη εφαρμογή του συγκεκριμένου ΜΟΕ. Η παρέμβαση Αναστασιάδη Ακιντζί «ξεκόλλησε» το όλο θέμα το οποίο είχε περιπέσει σε αδράνεια, ένεκα της απροθυμίας της Τουρκίας να ανάψει το πράσινο φως και σε πολιτικό επίπεδο για αποκατάσταση των τηλεπικοινωνιών στο βόρειο και στο νότιο τμήμα της Κύπρου. Η επιτροπή που χειρίζεται το όλο θέμα, αλλά κυρίως και οι εταιρείες πάροχοι υπηρεσιών κινητής τηλεφωνίας και από τις δύο πλευρές της πράσινης γραμμής, φαίνεται να έχουν καταλήξει σε συμφωνία στο <<<<<<< Μέσω εταιρειών κινητής τηλεφωνίας άλλων χωρών θα πραγματοποιηθεί η τηλεφωνική επαφή με τις κατεχόμενες περιοχές και αντίστροφα. εμπορικό σκέλος, αλλά το κυριότερο έχουν εξεύρει τρόπους για να παρακάμψουν την πολιτική ακαμψία της Άγκυρας. Αν δεν υπάρξουν αστάθμητοι παράγοντες, οι εκτιμήσεις που υπάρχουν είναι ότι πολύ σύντομα οι ηγέτες των δύο κοινοτήτων θα ανακοινώσουν και επίσημα την αποκατάσταση της τηλεφωνικής επικοινωνίας ελεύθερων και κατεχόμενων περιοχών. Μια εξέλιξη, που, με βάση τις τεχνικές προεργασίες, θα άρει και το τηλεφωνικό εμπάργκο που έχει επιβάλει η Άγκυρα στην Κυπριακή Δημοκρατία με την Τουρκία. Η παράκαμψη των εμποδίων που συνεχίζει να θέτει η Τουρκία στην απρόσκοπτη τηλεφωνική επικοινωνία στην Κύπρο θα γίνει στη βάση μοντέλου περιαγωγής που εφαρμόζει ήδη η Primetel και που ουσιαστικά εξουδετερώνει το εμπάργκο που έχει επιβληθεί στον διεθνή κωδικό της Κύπρου το γνωστό Η κυπριακή εταιρεία παροχής υπηρεσιών και κινητής τηλεφωνίας, αντί για την τετριμμένη μέθοδο σύναψης συμφωνιών με παρόχους σε άλλα κράτη, ώστε να εξυπηρετούνται οι συνδρομητές της, έχει συμφωνήσει με την Telef nica de Espa a, να χρησιμοποιεί το δίκτυο περιαγωγής της ισπανικής εταιρείας. Με βάση τη συμφωνία, οι συνδρομητές της Primetel μπορούν να επικοινωνούν με την Τουρκία, αλλά και τα Κατεχόμενα απ όποιο σημείο του πλανήτη και αν βρίσκονται μιας και η περιαγωγή της κλήσης προς Τουρκία και Κατεχόμενα δεν γίνεται με αναγνώριση του κυπριακού αριθμού, αλλά μέσω Ισπανίας, η οποία δεν έχει τηλεφωνικούς περιορισμούς με τα Οι εταιρείες κινητής τηλεφωνίας σε ελεύθερες και κατεχόμενες περιοχές έχουν συμφωνήσει σε συγκεκριμένο μοντέλο που δεν εγείρει ευαίσθητα ζητήματα που άπτονται του πολιτικού προβλήματος. Το χρονικό των προσπαθειών Η πρωτοβουλία για άρση της τηλεπικοινωνιακής απομόνωσης ελεύθερων και κατεχόμενων περιοχών, όπως είχε αποκαλύψει η «Κ», ανήκει στο ΚΕΒΕ και το τ/κ επιμελητήριο. Οι πρώτες κρούσεις σε πολιτικό επίπεδο είχαν γίνει επί Ντερβίς Έρογλου, οι οποίες τότε έπεσαν στο κενό, λόγω της αρνητικής στάσης που τήρησε η τουρκική πλευρά. Η εκλογή Μουσταφά Ακιντζί στην ηγεσία της τ/κ κοινότητας και το θετικό κλίμα που έχει δημιουργηθεί αναζωπύρωσε τις ελπίδες, με τα δύο επιμελητήρια να επαναφέρουν το όλο θέμα. Η θετική αντίδραση σε πολιτικό επίπεδο άνοιξε τον δρόμο για επαφές και διαβουλεύσεις σε επίπεδο εταιρειών, οι οποίες εδώ και αρκετό διάστημα επεξεργάζονται τις λεπτομέρειες υλοποίησης των οδηγιών που φαίνεται να έχουν δοθεί για θετική κατάληξη. Σήμερα η μόνη επαφή με τα Κατεχόμενα πραγματοποιείται μέσω ενός μικρού σε δυνατότητες τηλεφωνικού κέντρου που έχει εγκαταστήσει η Cyta στο αεροδρόμιο Λευκωσίας και το διαχειρίζονται τα Ηνωμένα Έθνη. τουρκικά δίκτυα κινητής τηλεφωνίας. Όπως είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε, τόσο οι άλλοι δύο πάροχοι υπηρεσιών κινητής τηλεφωνίας (Cyta και MTN), αλλά και στα Κατεχόμενα (Turksell και Telsim) έχουν ξεκινήσει επαφές με ξένες εταιρείες που δεν έχουν περιορισμούς με τα τουρκικά δίκτυα, προκειμένου να έλθουν σε συμφωνία για την περιαγωγή κλήσεων των συνδρομητών τους προς Τουρκία και Κατεχόμενα. Πηγές από τη Cyta έλεγαν στην «Κ», ότι μια ανάλογη συμφωνία θα μπορούσε να συναφθεί με τη μητρική του εμπορικού της συνεργάτη της Vodafone Βρετανίας. Οι πληροφορίες μας λένε επίσης ότι και οι δύο τουρκικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στα Κατεχόμενα έχουν συμφωνήσει στο συγκεκριμένο μοντέλο αποκατάστασης τηλεφωνικής επικοινωνίας σε όλη την κυπριακή επικράτεια. Εάν και εφόσον η συμφωνία λάβει σάρκα και οστά, τα κυπριακά τηλέφωνα θα λειτουργούν σε Κατεχόμενα και Τουρκία, μιας και αυτά θα αναγνωρίζονται ως τηλέφωνα εταιρειών χωρών με τις οποίες θα συναφθούν συμφωνίες. Κάτι αντίστοιχο θα ισχύει και για τα τουρκικά τηλέφωνα στις ελεύθερες περιοχές. Με το συγκεκριμένο μοντέλο, όπως μας ελέχθη, θα αποφευχθούν και ευαίσθητα πολιτικά ζητήματα που άπτονται του Κυπριακού, μιας και οι εταιρείες των ελεύθερων περιοχών δεν θα είναι αναγκασμένες να συνάψουν την όποια συμφωνία με τις εταιρείες που δραστηριοποιούνται στα Κατεχόμενα με ό,τι αυτό μπορεί να συνεπάγεται.

12 12-PARAPOLITIKA_Master_cy 03/07/15 23:50 Page l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Κυριακή 5 Ιουλίου 2015 Ο καλός συνδυασμός Θετικό είναι και το κλίμα στην αμερικανική πρωτεύουσα, όπου οι αξιωματούχοι που ασχολούνται με το Κυπριακό στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ και το Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας επενδύουν πολύ στον «καλό συνδυασμό που υπάρχει με τους κ.κ. Αναστασιάδη και Ακιντζί». Σε ό,τι αφορά τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, πιστεύουν ότι η συνεχής προώθηση πολλών μικρών μέτρων, που αρχίζει να ξεδιπλώνεται, θα δημιουργήσει ισχυρό μομέντουμ «για το μεγάλο που κρέμεται απ το δέντρο», υπονοώντας προφανώς το Βαρώσι. Για το τελευταίο πάντως, παραμένουν επιφυλακτικοί, μήπως αν πέραν του ζητήματος της εισόδου των εμπειρογνωμόνων ξεκινήσει ευρύτερη συζήτηση, η πρόκληση εμποδίων θα έχει αρνητικές επιπτώσεις στη διαδικασία. Σημαντική πρόοδος Σε σχέση με την ουσία της διαπραγμάτευσης, η φιλοσοφία των αμερικανών είναι να υπάρξει σημαντική πρόοδος στις συνομιλίες μεταξύ των δύο ηγετών, ώστε αν σε κάποια μεταγενέστερη φάση η Τουρκία παρουσιαστεί αδιάλλακτη, να απομονωθεί από τη διεθνή κοινότητα. Για την ώρα οι πολιτικές εξελίξεις στην Τουρκία αλλά κι οι γενικότερες πολικές και οικονομικές εξελίξεις στην Ελλάδα κρατούν τους Αμερικανούς μακράν και των δύο χωρών σε σχέση με το Κυπριακό, επενδύοντας αποκλειστικά στη φάση αυτή στις διακοινοτικές συνομιλίες. Με πλήρη ελευθερία Πάντως, η Αγκυρα δεν έχει ακόμη δείξει ένδειξη ότι θα επιτρέψει στον Μουσταφά Ακιντζί να διαπραγματευθεί με πλήρη ελευθερία. Σύμφωνα με διπλωματική πηγή, ανώτερος Τούρκος διπλωμάτης έλεγε σε δυτικούς συναδέλφους του ότι η υποχρέωση της Τουρκίας είναι απέναντι στην Τουρκοκυπριακή Κοινότητα κι όχι στον Ακιντζί κι αν τεθεί ζήτημα, θα σταθεί απέναντι σ αυτήν της την υποχρέωση. Επίσκεψη Ομήρου Θα πάει τελικά στις ΗΠΑ, όπως μαθαίνω, ο πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων. Μέχρι στιγμής, έχει δηλωθεί ότι θα συμμετάσχει στη σύνοδο των Προέδρων της Διεθνούς Διακοινοβουλευτικής Ενωσης, η οποία θα λάβει χώρα στην έδρα του ΟΗΕ, από τις 31 Αυγούστου μέχρι τις 2 Σεπτεμβρίου. Κι απ ό,τι φαίνεται θα τον συνοδεύουν Τα «ναι» και τα «όχι» που μας καταδιώκουν και 4 βουλευτές. Για την ώρα το πρόγραμμα δεν περιλαμβάνει την Ουάσιγκτον, η οποία θα απολαμβάνει μέχρι την Τρίτη 8 Σεπτεμβρίου τη θερινή ραστώνη. Αλλά, ποτέ δεν ξέρεις. Επίσης νωρίς είναι ακόμη να ξέρουμε αν θα οργανωθεί κάτι για την Ομογένεια, η ηγεσία της οποίας 2-3 μέρες νωρίτερα θα βρίσκεται ακόμη στην Κύπρο, για τα συνέδρια της ΠΟΜΑΚ και της ΠΣΕΚΑ. Με την ευκαιρία να πούμε πως στη Νέα Υόρκη για υψηλού επιπέδου αναπτυξιακή σύνοδο στον ΟΗΕ θα βρίσκεται αυτή την εβδομάδα, ο υπουργός Γεωργίας, Νίκος Κουγιάλης. Νέος χώρος ενόψει Ιδιαίτερη κινητοποίηση παρατηρείται το τελευταίο διάστημα στον ενδιάμεσο χώρο. Στελέχη τόσο του ΔΗΚΟ όσο και της ΕΔΕΚ συζητούν εντόνως τη δημιουργία ενός νέου μετριοπαθούς χώρου στο λεγόμενο Κέντρο. Σύμφωνα με τα πολιτικά πηγαδάκια η κατάσταση στην Ελλάδα μετά από την ακραία γραμμή που κράτησε ο Αλέξης Τσίπρας την οποία και εξήραν οι ηγέτες του ενδιάμεσου, εμβάθυνε τις σκέψεις και επιτάχυνε τις διαδικασίες. Δεν αποκλείεται σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, ο νέος πολιτικός χώρος να κάνει τα πρώτα δειλά του βήματα και πριν από τον Σεπτέμβρη και η αφορμή μάλλον θα σχετίζεται με το Κυπριακό. Στο απυρόβλητο ο Νικόλας Κατακεραυνώνει και ηθικολογεί συχνά ο πρόεδρος του ΔΗΚΟ Νικόλας Παπαδόπουλος, όταν περιστατικά σύγκρουσης συμφερόντων βλέπουν το φως της δημοσιότητας. Ζητά εξηγήσεις, επιρρίπτει ευθύνες, ζητά αυστηρές ποινές. Ωστόσο, η πρόσφατη πρόταση νόμου που κατατέθηκε στην οποία ζητά οι καταθέτες-πιστωτές της πρώην Λαϊκής Τράπεζας να διορίζουν ένα ειδικό εκκαθαριστή σε αντικατάσταση του διαχειριστή που έχει διορίσει η αρχή εξυγίανσης τον αφήνει ιδιαίτερα εκτεθειμένο. Και αυτό γιατί ο ίδιος πέραν από δικηγόρος της πρώην Λαϊκής Τράπεζας είναι και κουρεμένος καταθέτης, ο οποίος έχει ιδιοτελή συμφέροντα από τη διαδικασία. Ο ίδιος δεν έχει δηλώσει καν την εξαίρεσή του σε μία προσπάθεια να ανοίξει τον δρόμο για τερματισμό των περιστατικών σύγκρουσης συμφερόντων. Το γεγονός ότι η Νομική Υπηρεσία κρούει τον κώδωνα του κινδύνου και τονίζει πως κάτι τέτοιο είναι αντισυνταγματικό, φαίνεται να μην τον πτοεί και να επιμένει, ενισχύοντας περαιτέρω τις φωνές που ερμηνεύουν τις ηθικές διακηρύξεις του ως καθαρά επιφανειακές. Το κεφάλαιο Γιαλελής Εκτός από τον εαυτό του ο Νικόλας θέλησε να κανονίσει και τους δικούς του σύμφωνα με κομματικά πηγαδάκια. Οι εν λόγω κύκλοι θεωρούν πως η δεύτερη πρόταση που κατέθεσε το ΔΗΚΟ που έχει να κάνει με το διορισμό διοικητικών συμβούλων στο Δ.Σ. τράπεζας που έχει διασωθεί με ίδια μέσα προσβλέπει στον διορισμό δικών του ανθρώπων στη θέση των διοικητικών συμβούλων, με ένα από τα κύρια ονόματα που παίζουν να είναι αυτό του Μαρίνου Γιαλελή, ο οποίος εκπροσωπούσε το Ταμείο Προνοίας των ξενοδοχοϋπαλλήλων. Αχ αυτοί οι κουμπάροι! Ο ΗΡΩΣ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΟΣ Αβέρωφ Νεοφύτου Ο πρόεδρος του ΔΗΣΥ Αβέρωφ Νεοφύτου, ο οποίος παραδέχθηκε ότι η πώληση των κυπριακών παραρτημάτων στην Ελλάδα (από τον Πανίκο Δημητριάδη) το Μάρτιο του 2013 έχει δημιουργήσει το ring-fencing και σήμερα δεν υπάρχουν επιπτώσεις στο τραπεζικό σύστημα της Κύπρου εξαιτίας του τι συμβαίνει στην Ελλάδα. Πώς τα φέρνει η ζωή Στα χέρια Αβέρωφ το σύμφωνο Μετά τον πονοκέφαλο που είχαν προκαλέσει οι ανταρσίες του Ανδρέα Θεμιστοκλέους και Αριστοτέλη Μισού στον ΔΗΣΥ, ο Συναγερμικός πρόεδρος αποφάσισε να αναλάβει προσωπικά το ζήτημα Συμφώνου Συμβίωσης. Και αυτό γιατί δεν ήθελε σε καμία περίπτωση να ταυτιστεί το κόμμα με παρωχημένες και συντηρητικές απόψεις. Αυτός είναι και ο λόγος που παρευρέθηκε προσωπικά στην από κοινού συνεδρία της Επιτροπής Νομικών και Εσωτερικών όπου και συζητείτο το θέμα και πρότεινε τη δημιουργία υποεπιτροπής από μέλη των δύο Επιτροπών η οποία με κυβερνητικούς υπηρεσιακούς θα προβεί στις νομοτεχνικές τροποποιήσεις επί του συμφώνου συμβίωσης ώστε να επιταχυνθεί η διαδικασία και να τεθεί το νομοσχέδιο ενώπιον της Ολομέλειας της Βουλής στην τελευταία συνεδρία. Με αυτό τον τρόπο θέλησε να κλείσει τα στόματα που έκαναν λόγο για προσπάθειες επιβράδυνσης του συμφώνου. Επίκουρος Αβέρωφ Επικουρική ήταν η παρουσία του προέδρου του ΔΗΣΥ Αβέρωφ Νεοφύτου στη συνεδρία της Επιτροπής Θεσμών την περασμένη Τρίτη. Πέραν από την κατάθεση της θέσης του ΔΗΣΥ για τα πολιτικά κόμματα, ο Αβέρωφ Νεοφύτου ήθελε να διασφαλίσει την απόλυτη τάξη των βουλευτών του μετά και από τα έκτροπα της προηγούμενης Παρασκευής. Γράφει Ο ΙΑΝΟΣ Φοβάμαι πολύ τη Δευτέρα που ξημερώνει. Όποιο και να είναι το αποτέλεσμα σήμερα, η διαχείρισή του θα είναι δύσκολη, πολύ δύσκολη υπόθεση. Η θέση της Ελλάδας είναι στην Ευρώπη και στο ευρώ και ο καλύτερος τρόπος να διασφαλιστεί αυτό σήμερα είναι με μια ισχυρή νίκη του ΝΑΙ στο δημοψήφισμα. Να σχηματιστεί άμεσα κυβέρνησης ευρείας αποδοχής ή και οικουμενική να διαπραγματευτεί με την τρόικα μια νέα συμφωνία και να επέλθει η ομαλότητα και η κανονικότητα σε έναν χρόνο. Και για να μην παρεξηγηθώ, η συμφωνία θα είναι επώδυνη, χειρότερη από την πρόταση Γιούνκερ της περασμένης Παρασκευής και δεν θα διασφαλίζει το χρέος. Πιστεύω όμως πως είναι ο πιο σίγουρος δρόμος, ο εγγυημένος τρόπος για να γλυτώσουμε τα χειρότερα, την άτακτη χρεοκοπία και τη διχόνοια ανάμεσα στον ελληνικό λαό. Από την άλλη, ένα ισχυρό ΟΧΙ, θα θέσει ενώπιον των ευθυνών του τον Αλέξη Τσίπρα. Θα πάρει άλλωστε αυτό που ήθελε, μια καθαρή εντολή για να επαναδιαπραγματευθεί μια καλύτερη πρόταση, ένα τρίτο μνημόνιο. Σε τέτοια εξέλιξη εκτιμώ πως η τρόικα, αφού έρθει και εκτιμήσει επί τόπου την κατάσταση θα καταθέσει μια πρόταση τελεσίγραφο, παραβλέπω το ότι θα είναι πολύ χειρότερη από το τι υπήρχε στο τραπέζι πριν από μία βδομάδα, με τον χαρακτήρα take it or leave it. Ο Τσίπρας θα απορρίψει την πρόταση και θα οδηγήσει την Ελλάδα σε άτακτη χρεοκοπία, έξοδο από την Ευρωζώνη, σε απομόνωση στην Ευρώπη, σε νερά αχαρτογράφητα που κανείς δεν ΑΜΕΡΩΤΑ / Γράφει ο ΔΗΜΗΤΡΗΣ Μ. ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ Η επόμενη μέρα μπορεί σήμερα να εκτιμήσει το μέγεθος της καταστροφής. Το πιθανότερο όμως σενάριο είναι η επικράτηση του ΝΑΙ ή του ΟΧΙ να είναι οριακή. Και εκεί θα ζήσουμε τους μεγαλύτερους μας φόβους. Ένα οριακό αποτέλεσμα, χωρίς ξεκάθαρο μήνυμα, θα εντείνει τον εθνικό διχασμό που καλλιεργείται αυτές τις μέρες, και θα βάλει την Ελλάδα σε ακόμα μεγαλύτερες περιπέτειες. Με ένα οριακό ΝΑΙ, δεν θα έχουμε αλλαγή, άμεσα τουλάχιστον, κυβέρνησης, θέμα που θα αναδειχθεί σε μείζον. Ένα οριακό ΟΧΙ, θα ερμηνεύεται από την κυβέρνηση, με διαφορετικό τρόπο από μέρα σε μέρα. Θα συνεχίσει το ίδιο ρελαντί, με μεγαλύτερο στόμφο, χωρίς όμως κανένα αποτέλεσμα. Το διακύβευμα σήμερα είναι η Ευρώπη. Και το μήνυμα θα πρέπει να είναι ξεκάθαρο. Υπέρ της συνέχισης της ευρωπαϊκής πορείας της Ελλάδας, της σταθερότητας εντός της ευρωπαϊκής οικογένειας, η συνέχιση της χώρας στην Ευρωζώνη. Και το ζητούμενο είναι ξεκάθαρο. Ευρώ ή δραχμή, Μένουμε Το πιθανότερο σενάριο είναι η επικράτηση του ΝΑΙ ή του ΟΧΙ να είναι οριακή. Και εκεί θα ζήσουμε τους μεγαλύτερους μας φόβους. Ευρώπη ή φεύγουμε από αυτήν. Κανείς δεν μπορεί να διασφαλίσει την παραμονή της Ελλάδας στην Ευρώπη με νόμισμα τη δραχμή. Ένα άλλο σημαντικό ζητούμενο είναι η ενότητα του λαού από αύριο. Η χειρότερη υπηρεσία στη χώρα, με δεδομένο το χάος που υπάρχει, είναι η διάσπαση των Ελλήνων σε πατριώτες και προδότες, σε περήφανους και υποδουλωμένους, σε δωσίλογους και πολεμιστές. Το εμφυλιοπολεμικό κλίμα δεν συμφέρει κανέναν. Και όσες φορές στο παρελθόν, η Ελλάδα βρέθηκε σε αντίστοιχο σκηνικό, με τον κόσμο διασπασμένο, έχασε, και έχασε πολλά. Και ευθύνη για το κλίμα που θα επικρατήσει αύριο έχουν πρωτίστως οι πολιτικοί. Τα συμπεράσματά τους από τα αποτελέσματα δεν πρέπει να πυροδοτούν το ήδη τεταμένο κλίμα και να σπρώξουν τον κόσμο σε παρατεταμένη διαμάχη. Μακάρι να επικρατήσει με άνεση το ΝΑΙ. Να σταλεί ξεκάθαρο το μήνυμα σε όλους, εκτός και εντός Ελλάδος πως η θέληση και η ροπή του ελληνικού λαού είναι ξεκάθαρα ευρωπαϊκή. Και πως οι Έλληνες πολίτες δεν παρασύρονται από ψευτοδιλήμματα, δεν ρίχνουν το δικό τους μέλλον, των παιδιών τους και των επόμενων γενεών στα ζάρια. Δεν δέχονται να παίξουν το power game των συριζαίων, δεν δέχονται να μπουν μπροστά για να ικανοποιήσουν τις εμμονές ανθρώπων που γαλουχήθηκαν με αντιευρωπαϊσμό. Φοβάμαι το ευρωπαϊκό μέλλον της Ελλάδας στα χέρια ανθρώπων που δεν αγαπούν, δεν εκτιμούν, δεν πιστεύουν στις αξίες της Ευρώπης, στο όραμα της Ευρώπης. dmdemetriou@me.com Η ιστορία κάνει κύκλους, όπως κύκλους κάνει και όλη η φύση. Η Ελλάδα, από τον «παράδεισο» των Βρυξελλών, βιώνει σήμερα την «κόλαση» της Φρανκφούρτης. Φυσικά «για ό,τι τραβάει το κορμί, τα φταίει το κεφάλι». Και στο μυαλό έρχεται μοιραία, η «σκανδαλώδης» φράση: «Είναι καλλίτερο να δούμε στη μέση της πόλης (Κωνσταντινούπολης) να βασιλεύει το φακιόλι των Τούρκων, παρά η λατινική καλύπτρα (η τιάρα του Πάπα)». Η ρήση λέγεται ότι λέχθηκε από τους απελπισμένους κατοίκους της Κωνσταντινούπολης, λίγο πριν από την άλωση του 1453, όταν είδαν έντρομοι τον αναρίθμητο στρατό του Μωάμεθ και διαπίστωσαν ότι οι υποσχέσεις των χριστιανικών λαών της Δύσης, ήταν «κούφια λόγια». Υπάρχει βεβαίως και η θεολογική άποψη που θέλει τους «αιρετικούς» ρωμαιοκαθολικούς να είναι «χειρότεροι» από τους μουσουλμάνους. Οι φεουδάρχες της Ευρώπης, όπως υποστηρίζουν πολλοί ιστορικοί, το μόνο που ζητούσαν ήταν να εμποδίσουν ή να καθυστερήσουν την εισβολή των μουσουλμάνων στη δυτική Ευρώπη και να «υφαρπάξουν» τη συνένωση των Εκκλησιών, αφού στην πράξη δεν είχαν τις δυνάμεις, για να υπερασπιστούν τα απομεινάρια της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Οι Αυτοκράτορες και το διαφθαρμένο σύστημα διοίκησης, είχαν παραχωρήσει, με «μίζες», ένα σωρό προνόμια, στους Βενετσιάνους και τους Γενοβέζους εμπόρους. Δηλαδή κάτι σαν τις σημερινές πολυεθνικές εταιρίες, οι οποίες «λαδώνοντας» προχωρούν συνήθως σε «αρπαχτές», μέσω των λεγόμενων ΒΟΛΕΣ / Γράφει ο ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΑΠΑΡΗΣ Η «τιάρα» της Μέρκελ Η Ελλάδα, από τον «παράδεισο» των Βρυξελλών, στην «κόλαση» της Φρανκφούρτης. επενδύσεων. Και κατά κανόνα ψάχνουν τις υπηρεσίες δημόσιας ωφελείας, όπου πληρώνει υποχρεωτικά ο κοσμάκης. Παρακολουθώντας σήμερα τα τεκταινόμενα στην Ελλάδα, με τους απελπισμένους, ρακένδυτους, πεινασμένους και άνεργους Έλληνες, να ερίζουν για το ΝΑΙ και το ΟΧΙ, το μυαλό πάει στη διαμάχη μεταξύ των ενωτικών και των ανθενωτικών, ακόμη και τις διαμάχες για το φύλο των αγγέλλων, την ώρα που η βασιλεύουσα βυθιζόταν στην εξαθλίωση και οι εχθροί βρίσκονταν μερικά μέτρα έξω από την πόλη. Και τότε η ελίτ της Κωνσταντινούπολης φορτωμένη με τους θησαυρούς της Πόλης, μετανάστευσε στην Δύση, όπως σήμερα η οικονομική ελίτ της Ελλάδας, φορτωμένη με τα «κλεμμένα» και τις μίζες κυρίως Γερμανικές μετέφερε τον πλούτο τους, στην εσπερία. Ο φόβος τις τελευταίες μέρες αντικαθιστά τη λογική και ο πόλεμος της προπαγάνδας πήρε πρωτόγνωρες διαστάσεις σε πανευρωπαϊκό επίπεδο. Οι εικόνες με τις ουρές των συνταξιούχων στις Τράπεζες, αντικατέστησαν τις εικόνες με τους επαίτες των συσσιτίων της Εκκλησίας. Οι τηλεοράσεις μεταδίδουν συνεχώς «πολεμικά» ανακοινωθέντα και οι πολιτικάντηδες ουρλιάζουν για το καλό τάχα των «πεινασμένων». Τα συνθήματα αντικατέστησαν τα επιχειρήματα για τις συνέπειες του ΝΑΙ και του ΟΧΙ. Όλοι μιλούν για «παράδεισους» και «κολάσεις» και όλοι πολεμούν για τους «πεινασμένους» αλλά χωρίς αυτούς, οι οποίοι έτσι και αλλιώς, εδώ και χρόνια ζουν με άδειες τις τσέπες. Και το βαθύ κράτος των Βρυξελλών έφθασε στο σημείο να ζητά αλλαγή εκλεγμένων κυβερνήσεων. Το χρήμα είναι αέρας, όπως αέρας είναι η ζωή και ο θάνατος, λένε οι έμπειροι της ζωής και σίγουρα αυτά που διακυβεύονται στην Ελλάδα, δεν είναι μόνο οικονομικά, για μια οικονομία με το 2% της Ευρωζώνης. Είναι ουσιαστικά ένας πόλεμος για το σύστημα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, το οποίο κλονίζεται από τους δομικούς παραλογισμούς, μιας ένωσης χωρίς κατανομή εργασίας, χωρίς προστασία του κοινού νομίσματος και κυρίως με συνεχώς διευρυνόμενο χάσμα μεταξύ βορρά και νότου. Η αλήθεια για τις διαπραγματεύσεις των τελευταίων πέντε μηνών, θα αποκαλυφθεί σίγουρα στο μέλλον. Ωστόσο αυτή η επιμονή για περικοπή συντάξεων και μισθών και για αύξηση του ΦΠΑ στα νησιά στο 23% -αλήθεια ή ψέμα- είναι προκλητικές εισηγήσεις, όπως και να το δει κανείς. Οι φήμες λένε ότι πολλά ξενοδοχεία στα παράλια της Τουρκίας ανήκουν σε γερμανικά συμφέροντα και φυσικά εκεί δεν πληρώνουν ΦΠΑ και άρα η βασική βιομηχανία της Ελλάδας, αν δεν διαλυθεί, σίγουρα θα κλονιστεί. Τα ίδια που μας έκαναν και εμάς, όπου σε μια νύκτα διέλυσαν τη χρηματοοικονομική βιομηχανία της Κύπρου. Όπως έλεγε και ένας σοφός καφενόβιος, είναι καλύτερο το «φακιόλι» της δραχμής, παρά η «τιάρα» της Μέρκελ.

13 13-GNOMES CY_Master_cy 03/07/15 23:51 Page 13 Κυριακή 5 Ιουλίου 2015 ΑΠΟΨΕΙΣ Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ l 13 ANAΔΙΑΤΑΞΕΙΣ / Tης ΜΕΛΑΝΗΣ ΑΝΤΩΝΙΟΥ Ισχύς του κράτους ο λαός του Οι αναφορές θα μπορούσαν να παραπέμπουν σε βάθος χρόνου, στα πολλά παραδείγματα από μια ιστορία εκατονταετιών και χιλιετιών. Θα περιοριστούν όμως στην άντληση κάποιων παραδειγμάτων από την πιο σύγχρονη ιστορία. Με την έναρξη της έκτης δεκαετίας του προηγούμενου αιώνα, ένας λαός αποκτούσε κρατική υπόσταση για πρώτη φορά μετά από αιώνες επιβίωσης και συμβίωσής του με τους διαδεχόμενους κατακτητές του. Ξεκινούσε την πορεία του στη διεθνή κοινότητα ως ένα ανεξάρτητο κράτος μεν, με πολλά βαρίδια δε, αποτελέσματα ενός δοτού συντάγματος και της υψηλής κυριαρχίας που διατηρούσαν η Βρετανία, η Ελλάδα και η Τουρκία επί της γης του και επί των δικαιωμάτων του. Αυτή η πορεία δεν έμελλε να πάει μακριά. Οι όποιες ελπίδες ή και οι προσδοκίες του ίδιου λαού για ειρήνη και ευημερία γρήγορα διαλύθηκαν, δίνοντας τη θέση τους αρχικά στις δικοινοτικές συγκρούσεις και στις τουρκικές επιδρομές και στη συνέχεια στις ενδοκοινοτικές/ενδοεθνικές συγκρούσεις. Γυρνώντας 10ετία, αυτός ο λαός βρέθηκε αντιμέτωπος με ένα πραξικόπημα που το ακολούθησε <<<<<<< Σε κάθε νέα συμφορά που τον έβρισκε αυτός ο λαός έστεκε απέναντι της με υποδειγματική στωικότητα, καρτερία, αξιοπρέπεια. η τουρκική εισβολή. Οι απώλειες αμέτρητες και ανυπολόγιστες. Πώς να μετρηθεί άλλωστε η προδοσία, η απώλεια ανθρώπων, η αποκοπή από τις ρίζες και τον πολιτισμό κάποιου, η αποστέρηση του βίου του, της κληρονομιάς του. Σε λιγότερο από δύο δεκαετίες, αυτός ο λαός που στην τραγωδία που τον βρήκε έσφιξε τα δόντια του και τις γροθιές του και πάλεψε για να επιβιώσει στον τόπο του, θα γνώριζε μια νέα συμφορά. Κάποια «σαΐνια» που μυρίστηκαν χρήμα στις τσέπες των απλών νοικοκυραίων και αποφάσισαν να ανακατανείμουν τον δημόσιο πλούτο, περνώντας τον στις δικές τους τσέπες. Κανένας κρατικός θεσμός, καμία κυβέρνηση και καμία πολιτική δύναμη αυτού του τόπου δεν τον προστάτεψε ως όφειλε. Αντίθετα, αφέθηκε να γίνει βορά στα όρνια. Και τα χρόνια κύλησαν. Δύο δεκαετίες αργότερα, ο ίδιος αυτός λαός μέσα σε μια νύκτα είδε να χάνει ό,τι του είχε απομείνει. Το έδαφος έφυγε κάτω από τα πόδια του. Η ψυχή του στέρεψε. Τα όποια όνειρά του διαλύθηκαν. Οι όποιες ελπίδες θρυμματίστηκαν. Τώρα τον καλούσαν να κοινωνικοποιήσει λέει το κόστος από τις ζημιές των τραπεζών του. Εκείνοι που είχαν περάσει στα χέρια τους τον πλούτο του τόπου του για δεκαετίες ή και εκατονταετίες αρνούνταν να αναλάβουν τα βάρη. Και τότε ο λαός άρχισε να συλλογίζεται. Πόσο είναι αυτό το κόστος; Ποιοι ρήμαξαν τον τόπο του; Πόσες γενιές θα χρειαστεί να πληρώνουν για να ξεχρεώσουν; Πόσες γενιές θα χαθούν ; Σε κάθε νέα συμφορά που τον έβρισκε αυτός ο λαός έστεκε απέναντι της με υποδειγματική στωικότητα, καρτερία, αξιοπρέπεια. Τέτοια και τόση υποδειγματική συμπεριφορά, που γινόταν αντικείμενο εκμετάλλευσης από την πολιτική και οικονομική ελίτ του τόπου του. Και έτσι οι υπαίτιοι για την κάθε συμφορά που εύρισκε αυτό τον λαό έμεναν ατιμώρητοι, υπό την κάλυψη πάντα του τέλειου άλλοθι: το Κυπριακό. Και η ιστορία επαναλαμβάνεται Τα ψυχικά αποθέματα ενός λαού, το μορφωτικό του επίπεδο, ο βαθμός κοινωνικής συνείδησης που έχει αναπτύξει, η αποφασιστικότητά του για αξιοπρεπή επιβίωση, η πίστη του προς το ίδιο το κράτος του αποτελούν θεμελιώδη δομικά στοιχεία της ισχύς ενός κράτους. Στοιχεία όμως που δεν είναι ούτε δεδομένα ούτε και ανεξάντλητα. Αυτά μας τα θύμισε η ελληνική κρίση και οι εικόνες χάους και πανικού που επικράτησαν έξω από τις τράπεζες. antonioum@kathimerini.com.cy Αλέξη, ξεκουμπώσου. Οι μάχες θέλουν ανοιχτά σακάκια ΕΝ ΚΑΜΙΝΩ / Του ΜΙΧΑΛΗ ΤΣΙΚΑΛΑ Ανάλαβε τις ευθύνες σου (ρε)! Γιατί σε παρένθεση το «ρε»; Έχει να κάνει με την καταγωγή του, που όπως λέει ο Μπαμπινιώτης προέρχεται από το «μωρέ» που σημαίνει ανόητος, μεταξύ άλλων. Το βάζω σε παρένθεση, γιατί διατηρώ κάποιες αμφιβολίες για την ανοησία του Αλέξη Τσίπρα. Μια ανοησία, όσο αδόκιμο και αν είναι το μία, που εδράζεται στο ότι ο ίδιος έβαλε τον εαυτό του με την πλάτη στον τοίχο. Εδράζεται στο γεγονός, ότι ενώ προτείνει στους πέντε μήνες πρωθυπουργίας δημοψήφισμα στον λαό, ελεύθερο κατά τα άλλα, κλιμάκια βγαίνουν στα ΑΤΜ και βρίζουν εκείνους που περιμένουν να βγάλουν πενήντα ευρώ. Εδράζεται στο ότι, παρέλαβε μια βόμβα χωρίς φιτίλι και είδε στα μάτια τις ισορροπίες της χώρας και του κόμματος, διαλέγοντας το δεύτερο σε μεγάλο βαθμό. Εδράζεται στο ότι δεν παίρνει ο ίδιος την ευθύνη για το κλείσιμο των τραπεζών, αλλά το ρίχνει στους δανειστές. Στο ότι έκανε πέντε μήνες διαπραγμάτευση και εφόσον έβλεπε πως δεν κυλάει η συζήτηση, έδωσε εντολή για δημοψήφισμα τρεις μέρες πριν λήξει το πρόγραμμα της Ελλάδας. Εδράζεται, τέλος, στο ότι, η πολιτική του γραμμή δεν συμφωνεί με τη γραμμή της Ευρώπης. Η γραμμή της τελευταίας είναι η δημοσιονομική πειθαρχία. Κάτι που η Ελλάδα για χρόνια, μόνο στα λεξικά θα μπορούσε να το βρει σαν έννοια. Σαν πραγματικότητα, δε, τα βλέπουμε σήμερα. Οπότε τι έχουμε σαν αποτέλεσμα; Ένα τεράστιο χρέος, δημιούργημα των χρόνων της μεταπολίτευσης, που έρχεται ένας 40άρης και το παίρνει με τις πέτρες. Σωστό, κάθε 40άρης αυτό πρέπει να κάνει, να είναι 17άρης και σας γαμώ τα λύκεια που λέει και ο Σαββόπουλος. Σωστό, αλλά όχι λογικό. Άλλο η παρόρμηση και άλλο η πραγματικότητα εφόσον η τελευταία είναι αμείλικτη. Αυτή τη στιγμή, όλες τις στιγμές τα τελευταία πέντε χρόνια σαν κι αυτή που έφτασε η Ελλάδα στο χείλος του γκρεμού και που γέμισε η Αθήνα με ειδησεογραφικά από όλο τον κόσμο, η κατάσταση παρέμενε αναλλοίωτη μέσα σε ένα πλαίσιο λάθους προγράμματος, αφόρητης λιτότητας και καταρράκωσης του κοινωνικού κράτους όπως το εκπόνησαν οι θεσμοί και δη το ΔΝΤ. Επί της ευκαιρίας, αποχαιρετάτε τη Λαγκάρντ, αλλά δεν είναι της ώρας. Έρχεται λοιπόν ο ελπιδοφόρος Αλέξης και διαπιστώνει (;) πως η πραγματικότητα δεν είναι σε επαφή με τα πιστεύω του σαν Αριστερός, και τι κάνει; Οδηγεί την κατάσταση στα άκρα. Στην απόλυτη ρήξη με τους θεσμούς, και παράλληλα καλεί τον λαό να ψηφίσει ναι ή όχι στην τελευταία πρόταση Γιούνκερ. Η Ελλάδα κούρασε την Ευρώπη αλλά η Ευρώπη τσάκισε την Ελλάδα. Ο Τσίπρας όμως, λόγω των καταβολών του, το πήγε στον Θεό. Αν δεν σου βγαίνει η διαπραγμάτευση, όπως θες, αν δεν μπορείς να ασκήσεις την πολιτική σου όπως την ευαγγελίστηκες, τότε φεύγεις. Και δεν του έβγαινε για μήνες. Αντί λοιπόν να πάρει την πέτρα και να την πετάξει στο χρέος, χωρίς αποτέλεσμα, αφού το χρέος είναι βουνά και πώς να νιώσει την πέτρα, θα έπρεπε ν αναλάβει τις ευθύνες του και να φύγει. Το να μείνει, απλά για να προτείνει ένα νέο μνημόνιο, δεν είναι η λύση που θα ήθελε τόσο ο ίδιος όσο και η Αριστερά. Ο κόσμος στα δύο και οι τράπεζες στον αναπνευστήρα, δεν είναι εικόνα ευρωπαϊκού κράτους ούτε και μοχλός πίεσης προς τους δανειστές. Αυτοί είναι οι θεσμοί, αυτή είναι η Ελλάδα. Ναι, η Ευρώπη πρέπει όμως ν αλλάξει, η Ελλάδα τι έκανε για να αλλάξει όλα αυτά τα χρόνια που με μαθηματική ακρίβεια πήγαινε στον γκρεμό; Η αποθέωση 41 χρόνων λαϊκισμού, σε όλα τα επίπεδα έφεραν τα πράγματα ως εδώ. Μην κατηγορείτε με ελαφριά καρδιά και μη χρησιμοποιείται τον απλό τον άνθρωπο που πίστεψε τόσα χρόνια στην πλάνη που του προσφέρατε. Όλοι οι ψηφοφόροι κάποιον πιστεύουν, είναι στο χέρι εκείνου που εκλέγεται να δει τι καλό μπορεί να κάνει με την ψήφο που πήρε. Τι καλό έγινε στην Ελλάδα με τις ψήφους τόσων χρόνων, δύσκολο να το διακρίνει κανείς. tsikalasm@kathimerini.com.cy ΜΕΤΑTΡΟΠΕΣ / Της Δρος ΕΡΑΤΟΥΣ ΚΟΖ. ΜΑΡΚΟΥΛΛΗ Το Ευρωπαϊκό Κεκτημένο πυξίδα της λύσης Τα τελευταία είκοσι πέντε χρόνια έχουν σημαδευτεί με κοσμογονικές αλλαγές, όπως η πτώση του τείχους του Βερολίνου, η διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης, η μεγαλύτερη από ποτέ άλλοτε διεύρυνση της Ε.Ε., η κατάργηση του διπολικού συστήματος ισχύος, καθώς και η έξαρση της τρομοκρατίας που ακολούθησε την τρομοκρατική επίθεση στους δίδυμους πύργους στη Νέα Υόρκη, και οδήγησε στη σημερινή ανάπτυξη της νέας επικίνδυνης έκφανσης της τρομοκρατίας με το Ισλαμικό κράτος και την εξάπλωσή του στη Μέση Ανατολή. Οι συνέπειες όλων αυτών των σαρωτικών σεισμικών αλλαγών έχουν επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό ολόκληρη την ανθρωπότητα. Μέσα σε αυτό το κλίμα των παγκόσμιων εξελίξεων και νέων προκλήσεων, εγείρεται έντονα η ανάγκη αντιμετώπισης και επίλυσης των μακροχρόνιων και παρατεταμένων προβλημάτων και συγκρούσεων που εδώ και δεκαετίες συνεχίζουν να αποτελούν απειλή για την ειρήνη και την ασφάλεια σε περιφερειακό και παγκόσμιο επίπεδο, μεταξύ των οποίων και το Κυπριακό. Τοποθετώντας το Κυπριακό μέσα σε αυτό το πλαίσιο, είναι αυταπόδεικτο ότι η επίλυσή του επείγει όσο ποτέ άλλοτε, όχι μόνο γιατί αποτελεί ένα απαράδεκτο αναχρονισμό, αλλά και γιατί είναι πλέον αδιανόητο μια χώρα-μέλος της Ε.Ε. να συνεχίζει να παραμένει διαιρεμένη και να κατέχεται από στρατεύματα μιας τρίτης χώρας, η οποία έχει προκαλέσει τραγικές συνέπειες και τετελεσμένα με την παράνομη παρουσία της στο νησί, που με την πάροδο του χρόνου καθιστούν τη λύση όλο και πιο πολύπλοκη. Ουσία του Κυπριακού ήταν και παραμένει η παραβίαση της διεθνούς νομιμότητας ως αποτέλεσμα της Τουρκικής εισβολής και κατοχής και η συνεχιζόμενη παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και βασικών ελευθεριών όλων των Κυπρίων. Από την άλλη, από τον Δεκέμβριο του 1963 μέχρι σήμερα το κράτος αντιμετωπίζει μια σοβαρή πολιτική ανωμαλία με τη μη συμμετοχή των Τουρκοκυπρίων στις δομές και θεσμούς του κράτους, ενώ η κατάσταση έχει περαιτέρω περιπλακεί με την απόπειρα απόσχισης της τουρκοκυπριακής κοινότητας στην κατεχόμενη περιοχή της Δημοκρατίας, πράξη που καταδικάστηκε από τη διεθνή κοινότητα. Διαχρονικός στόχος της Ελληνοκυπριακής πλευράς παραμένει η επίτευξη μιας λύσης του προβλήματος που θα είναι βιώσιμη και διαρκής, θα επανενώνει το κράτος κάτω από μια ομοσπονδιακή δομή στη βάση των συμφωνιών κορυφής, των αποφάσεων των Ηνωμένων Εθνών και του διεθνούς δικαίου και θα διασφαλίζει την ενότητα του κράτους, με τη μία διεθνή προσωπικότητα, μία κυριαρχία και μία ιθαγένεια και την ασφάλεια του κράτους και του λαού με τον τερματισμό της κατοχής, την απόσυρση των κατοχικών στρατευμάτων και την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων όλων των νόμιμων κατοίκων του νησιού. Η μακροχρόνια έλλειψη πολιτικής βούλησης της Τουρκίας αλλά και Τουρκοκυπριακών ηγεσιών, οδήγησαν το Κυπριακό σε αδιέξοδα και σε μια επικίνδυνη στασιμότητα που εμπέδωσε το status quo, το οποίο θεωρείται από κάθε άποψη απαράδεκτο. Η ένταξη της Κύπρου στην Ε.Ε. το 2004, που ήταν μια στρατηγικής σημασίας απόφαση της κυπριακής κυβέρνησης, επιτεύχθηκε μέσα από συντονισμένες προσπάθειες και με την αμέριστη και διαχρονική στήριξη και αποτελεσματική βοήθεια των ελληνικών κυβερνήσεων, με τεράστια οφέλη για την Κύπρο, κυρίως γιατί η ένταξή μας στην Ε.Ε. σε συνδυασμό με την ενταξιακή πορεία της ίδιας της Τουρκίας, συνέβαλε στο να αλλάξει το πλαίσιο του κυπριακού προβλήματος. Μέσα από διαδοχικές αποφάσεις και συμπεράσματα της Ε.Ε. η Τουρκία είναι πλέον υποχρεωμένη να αναγνωρίσει την Κυπριακή Δημοκρατία, να ομαλοποιήσει τις σχέσεις της με τη χώρα μας και να συμβάλλει ενεργά και αποτελεσματικά στην επίλυση του Κυπριακού. Με τον τρόπο αυτό η ένταξη της Κύπρου στην Ε.Ε. δημιούργησε ένα νέο μοχλό επιρροής πάνω στην κατοχική δύναμη που δεν υπήρχε πριν από τον Μάιο του Αυτό που όμως έχει τη μεγαλύτερη σημασία είναι το γεγονός ότι από την ένταξή μας στην Ε.Ε. αποτελεί πλέον sine qua non, όπως η λύση του Κυπριακού συνάδει με το ευρωπαϊκό κεκτημένο και τις αρχές και αξίες πάνω στις οποίες εδράζεται η Ε.Ε. Αυτή η εξέλιξη είναι ιδιαίτερα σημαντική όσο αφορά τη λειτουργικότητα του κράτους και την ενεργό και ισότιμη συμμετοχή του στις διεργασίες και αποφάσεις της Ε.Ε., καθώς και τη διασφάλιση της εφαρμογής των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και θεμελιωδών ελευθεριών για όλους τους Κυπρίους. Το γεγονός ότι ο νέος Τουρκοκύπριος ηγέτης, Μουσταφά Ακιντζί, φαίνεται εξ αρχής τοποθετημένος θετικά στο θέμα της εφαρμογής του Κεκτημένου στις πτυχές της λύσης, αποτελεί από μόνο του την πιο σημαντική εξέλιξη, που αν επιβεβαιωθεί και στην πράξη κατά τη διαπραγμάτευση, θα ανοίξει τον δρόμο για μια αμοιβαία αποδεκτή λύση προς όφελος όλων των πλευρών. erato@marcoullis.com AKAΡΙΑΙΑ / Της ΕΛΕΝΗΣ ΞΕΝΟΥ Η απολογία του Ρίκκου Επιτρέψετε να ασχοληθώ με κάτι που δεν αφορά στις εξελίξεις στην Ελλάδα. Και ο λόγος που επιλέγω να ασχοληθώ με κάτι άλλο είναι γιατί αισθάνομαι πως μερικές «τοπικές» ειδήσεις βολεύονται στο γεγονός ότι η προσοχή μας είναι στραμμένη αλλού. Μια από αυτές τις ειδήσεις λοιπόν που θεωρώ ότι θα έπρεπε να τύχουν μεγαλύτερης ανάλυσης είναι η... απολογία του Ρίκκου. Υπενθυμίζω πως η υπόθεση Ρίκκου Ερωτοκρίτου δεν ήταν μια απλή υπόθεση αλλά η πιο σοβαρή μέχρι στιγμής κρίση των θεσμών της χώρας μας. Μια κρίση που έφερε σε κίνδυνο την αξιοπιστία της Νομικής Υπηρεσίας και κυριάρχησε για μέρες στα πρωτοσέλιδα, βουλιάζοντας ακόμη περισσότερο στα βάθη του πηγαδιού την εμπιστοσύνη του απλού πολίτη απέναντι στους θεσμούς. Για κάποιο μυστήριο λόγο έχουμε την τάση σ αυτή τη «μαρτυρική μεγαλόνησο» να ξεχνάμε εύκολα, παρότι μεγαλώσαμε με ένα «Δεν Ξεχνώ» καρφωμένο στο κούτελο μας. Και όταν λέω ξεχνάμε εύκολα εννοώ πως μας απασχολεί ένα γεγονός όσο βρίσκεται στην επικαιρότητα. Αν θέλουμε, ωστόσο, να έχουμε μια σφαιρική αντίληψη τότε απαιτείται να έχουμε και περισσότερη μνήμη όχι μόνο για το εθνικό μας πρόβλημα αλλά κυρίως για τις συμπεριφορές των πολιτικών μας. Αν θέλουμε λοιπόν να λέμε τα πράγματα με το όνομά τους η απολογία του Ρίκκου καταδεικνύει ότι εκείνο που ζήσαμε πριν από κάτι μήνες και το οποίο χαρακτηρίστηκε σαν η πιο σοβαρή κρίση στα χρονικά της Νομικής Υπηρεσίας αποτελεί την πιο σοβαρή ένδειξη της νοοτροπίας που κουβαλούν οι πολιτικοί μας και με την οποία αντιμετωπίζουν την κρίση αξιών στη χώρα μας. Κι αν αυτή τη στιγμή βλέπουμε το τι συμβαίνει στην Ελλάδα και αισθανόμαστε ότι εμείς ευτυχώς τη γλυτώσαμε από την ολοκληρωτική καταστροφή, τότε προφανώς δεν έχουμε αντιληφθεί ακόμα την επικινδυνότητα της νοοτροπίας των πρωταγωνιστών της πολιτικής μας σκηνής. Υπενθυμίζω λοιπόν τα εξής: Για την υπόθεση Ρίκκου Ερωτοκρίτου προηγήθηκε πόρισμα ποινικού ανακριτή. Αυτό το πόρισμα έθετε υπό κατηγορία τον κ. Ερωτοκρίτου για ποινικά αδικήματα. Ο κ. Ερωτοκρίτου ωστόσο αντί να παραιτηθεί, βγήκε σε δημοσιογραφική διάσκεψη και τα έβαλε με τον Γενικό Εισαγγελέα. Και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας αντί να προτρέψει τον κ. Ερωτοκρίτου σε παραίτηση για λόγους πολιτικής, αν μη τι άλλο, ευθιξίας, προτίμησε να εξισώσει το πόρισμα ενός ποινικού ανακριτή με τους ισχυρισμούς του υπό κατηγορία Βοηθού Γενικού Εισαγγελέα. Για πολιτική ευθιξία και πολιτική ηθική σ αυτή την υπόθεση ούτε λόγος. Αντιθέτως τόσο ο κ. Ερωτοκρίτου όσο και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας όχι μόνο δεν σεβάστηκαν το πόρισμα αλλά προσπάθησαν να αποπροσανατολίσουν την κοινή γνώμη υποβιβάζοντας τα γεγονότα στο επίπεδο μιας «υποβόσκουσας διαμάχης διαδοχής» μεταξύ του Βοηθού Γενικού και του Γενικού Εισαγγελέα. Λες και επρόκειτο για ένα καβγά σε ένα καφενέ της γειτονιάς. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας επέλεξε να εξισώσει το πόρισμα του ποινικού ανακριτή με τους ισχυρισμούς του υπό κατηγορία κ. Ερωτοκρίτου, προκαλώντας ακόμη περισσότερο μπάχαλο στην όλη υπόθεση και ακόμη περισσότερη σύγχυση στην ήδη ταλαιπωρημένη κρίση της κοινής γνώμης. Και ποια ήταν τελικά η κατάληξη; Μετά από μήνες ο κ. Ερωτοκρίτου να απολογηθεί λέγοντας πως όλοι εκείνοι οι ισχυρισμοί του ήταν απόρροια της συναισθηματικής του φόρτισης. Και βέβαια τους απέσυρε όλους, ζητώντας συγγνώμη από τον Γενικό Εισαγγελέα. Αντιλαμβάνεστε τι λέμε; Οι ισχυρισμοί για τους οποίους ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας επέλεξε να αγνοήσει το πόρισμα του ποινικού ανακριτή αφήνοντας εκτεθειμένους και απροστάτευτους τους πολίτες αυτής της χώρας και επιτρέποντας στον κάθε αξιωματούχο που βρίσκεται υπό κατηγορία να θεωρεί ότι μπορεί οι εκ των υστέρων ισχυρισμοί του να έχουν την ίδια δυναμική με το πόρισμα ενός ποινικού ανακριτή, ήταν τελικά μια φούσκα γεμάτη από το αέριο της συναισθηματικής φόρτισης του κ. Ερωτοκρίτου. Και ευλόγως έρχομαι να διερωτηθώ. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας πότε θα απολογηθεί. Κι αν δεν θεωρεί ότι συντρέχει οποιοσδήποτε λόγος να απολογηθεί πού ακριβώς στηρίζει αυτή του την πεποίθηση; elenixenou11@gmail.com

14 14-EPISTOLES CY_Master_cy 03/07/15 23:52 Page l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΑΠΟΨΕΙΣ Κυριακή 5 Ιουλίου 2015 Ούτε ο Θεός, πλέον! Του ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ Α. ΛΑΜΠΙΤΣΗ Επειδή είναι λογικό να μην θυμάστε από τα σχολικά σας χρόνια τους στίχους του Κωστή Παλαμά από το εκτενές ποίημά του «Ο Δωδεκάλογος του Γύφτου», τον οποίο έγραψε για να στηλιτεύσει την πατριδοκαπηλία, την προγονοπληξία και την θρησκοληψία, νοοτροπίες και στάσεις που θεωρούσε υπεύθυνες για την ήττα της Ελλάδας στον πόλεμο του 1897, επιτρέψετέ μου να σας τους θυμίσω. Εκείνους τους στίχους που αφορούσαν το μέλλον της Ελλάδας (στην ουσία του Βυζαντίου), γι αυτό και προέρχονται από τον Όγδοο Λόγο, που έχει το όνομα «Προφητικός»: «Όσο να σε λυπηθεί της αγάπης ο Θεός, και να ξημερώσει μιαν αυγή, και να σε καλέσει ο λυτρωμός, ω Ψυχή παραδαρμένη από το κρίμα! Και θ ακούσεις τη φωνή του λυτρωτή, θα γδυθείς της αμαρτίας το ντύμα, και ξανά κυβερνημένη κι αλαφρή, θα σαλέψεις σαν τη χλόη, σαν το πουλί, σαν τον κόρφο το γυναίκειο, σαν το κύμα, και μην έχοντας πιο κάτου άλλο σκαλί να κατρακυλήσεις πιο βαθιά στου Κακού τη σκάλα, - για τ ανέβασμα ξανά που σε καλεί θα αισθανθείς να σου φυτρώσουν, ω χαρά! τα φτερά, τα φτερά τα πρωτινά σου τα μεγάλα!». Δεν ξέρω αν υπάρχουν ακόμα Έλληνες που πιστεύουν πως υπό τις παρούσες συνθήκες μπορεί ο Ελληνισμός να «γδυθεί της αμαρτίας το ντύμα», να κυβερνηθεί σωστά και να ξαναγεννηθεί. Από την άλλη, διερωτάσαι μήπως ο ποιητής έχει δίκαιο, γιατί πόσο πιο βαθιά στου Κακού τη σκάλα μπορεί να κατρακυλήσει; Αν, λοιπόν, έφτασε στον πάτο, μήπως υπάρχει μια λογική στην ελπίδα πως μπορεί να ξαναγεννηθεί; Εύκολες απαντήσεις δεν υπάρχουν, επειδή από όσα παρακολουθούμε στους δέκτες των τηλεοράσεων είναι τέτοια η σύγχυση στο μυαλό όλων, και κυρίως των κυβερνώντων, που είναι αδύνατο να πιστέψεις πως υπάρχει έστω και η ελάχιστη ελπίδα πως κάτι καλό θα συμβεί. Στην αρχή ο πρωθυπουργός είπε πως αν επικρατήσει το «ναι», θα παραιτηθεί. Ύστερα το ξανασκέφτηκε και διακήρυξε πως κάτι τέτοιο δεν πρόκειται να συμβεί. Ανέλαβε τότε τα ηνία των εκβιασμών ο υπουργός οικονομικών Γ. Βαρουφάκης, ο οποίος διακήρυξε με τη σειρά του ότι είναι αυτός που θα παραιτηθεί, αν επικρατήσει το «ναι». Μάλιστα αυτός προχώρησε και ένα βήμα παραπέρα, για να πει πως είναι καλύτερα να του κοπεί το χέρι, παρά να υπογράψει συμφωνίες κάτω από την πίεση του «ναι». Την ίδια στιγμή σκέφτεσαι πως αν οι άνθρωποι αυτοί ήθελαν να απομακρύνουν την Ελλάδα από τα μνημόνια και από την φτώχεια και να την οδηγήσουν στην ανάπτυξη και την πρόοδο, θα έπρεπε, πέντε και πλέον μήνες που βρίσκονται στην εξουσία, να είχαν ήδη προετοιμαστεί κατάλληλα για την έξοδο από το ευρώ και για ενεργοποίηση των παραγωγικών δυνάμεων της χώρας. Τότε θα είχε νόημα η σημερινή τους αδιέξοδη πολιτική. Να γιατί το μόνο που μπορεί κανείς να σκεφτεί είναι ότι ούτε ο Θεός πλέον δεν νοιώθει ίχνος λύπης και ευσπλαχνίας για την Ελλάδα. Ευτυχώς, βέβαια, που ο ποιητής δεν ζει. Η λύπη του θα ήταν απεριόριστη. Επειδή, όμως, ο Θεός δεν ασχολείται με τις παραξενιές του καθενός ούτε και με τις διάφορες προφητείες, που τείνουν συχνά να αδρανοποιούν τις εθνικές δυνάμεις, είναι καιρός «συν Αθηνά και χείρα κίνει». Υπάρχουν, ωστόσο, αφελείς που κάθε τόσο αναθυμούνται τους στίχους του δημοτικού τραγουδιού, πως «πάλι με χρόνους και καιρούς πάλι δικά μας θα ναι», αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία. Ο Ελληνισμός χρειάζεται ηγέτες συλλογικής πολιτικής φιλοσοφίας, ικανούς να στρατέψουν τις πνευματικές και παραγωγικές του δυνάμεις και να του εμφυσήσουν πίστη στο μέλλον του, μέσα στην Ενωμένη Ευρώπη, όπου ιστορικά ανήκει. Δεν μπορεί να είναι μονίμως μια χώρα της καπιταλιστικής περιφέρειας. Όταν σε έξι χρόνια θα γιορτάζει τα 200 χρόνια της εθνικής παλιγγενεσίας, θα αναμένει ακόμα τον από μηχανής Θεό; lampitsis.p@cytanet.com.cy Δωρεάν μαθήματα στα «Νέα Ελληνικά»! Το 2010, στην εκδήλωση απονομής του Βραβείου Γιάννος Κρανιδιώτης ο καθηγητής Β. Ράπανος είπε στο ακροατήριο στην αίθουσα εκδηλώσεων της Τράπεζας Κύπρου στη Λευκωσία: «Μάθετε από το πάθημα της Ελλάδας, είναι δωρεάν, μην ακολουθήσετε τα ίδια, λάβετε μέτρα!». Λίγοι πρόσεξαν τις επισημάνσεις Ράπανου, αρκετοί απλώς τις άκουσαν, ενώ κάποιοι έκαναν πως δεν ήταν παρόντες στην εκδήλωση, ιδιαίτερα αυτοί που κάθονταν στην πρώτη γραμμή. Σήμερα κάποιος Κύπριος ομιλητής θα μπορούσε να αντιστρέψει την επισήμανση μιλώντας σε μια υποθετική εκδήλωση στην Αθήνα: «Μάθετε από το πάθημα της Κύπρου, είναι δωρεάν, μην ακολουθήσετε τα ίδια, λάβετε μέτρα!». Τι είναι αυτό που συμβαίνει και τελικά ούτε το ένα έγινε, ούτε το άλλο; Πώς η Κύπρος βρέθηκε στα πρόθυρα χρεοκοπίας και στο κούρεμα καταθέσεων το 2013, αγνοώντας την προηγούμενη ελλαδική εμπειρία; Πώς η Ελλάδα βρίσκεται το 2015 μέσα στην πιο τραγική στιγμή της σύγχρονης ιστορίας της, αγνοώντας την προηγούμενη κυπριακή εμπειρία; Δεν γνωρίζω αν υπάρχει μια ολοκληρωμένη απάντηση στο ζήτημα, βέβαιον είναι ότι μερικές όψεις της είναι αναγνωρίσιμες. Πρώτο, το ζήτημα συνδέεται με την ποιότητα που διαθέτει το πολιτικό προσωπικό της κάθε χώρας, τη δυνατότητά του να βρίσκεται σε επαφή με τη γύρω πραγματικότητα, τις σχέσεις που αναπτύσσει με άλλες προσωπικότητες στο διεθνές πεδίο, τη γνώση που διαθέτει για τους κοινοτικούς μηχανισμούς, τη δυνατότητα να πείθει μέσα από συζήτηση και τεκμηριωμένη επιχειρηματολογία με επίγνωση του πλαισίου και των ορίων του. Μια ματιά δείχνει τη (δυστυχώς) εύκολη απάντηση: ένα μικρό ποσοστό είναι σε θέση με τη δραστηριότητά του να διαμορφώσει ουσιωδώς ένα αποτέλεσμα. Νιώθουν πολύ βολικά στην εκλογική τους περιφέρεια ή στη χώρα τους, αλλά δεν νιώθουν το ίδιο όταν βρίσκεται σε εξέλιξη μια πραγματικά δύσκολη πολιτική συζήτηση στους μηχανισμούς της Ε.Ε. Δεύτερο, η εξαιτίας της οικονομικής κρίσης διεύρυνση της έκτασης της λαϊκίστικής ρητορείας, της ανάδειξης της αμετροέπειας ως στοιχείο που ταυτίζεται με τη «μάχιμη» κουλτούρα της «αντίστασης» κατά των «ξένων», της κατίσχυσης της ανορθολογικής σκέψης ως υποκατάστατου της πρόβλεψης, του σχεδίου και της επιδίωξης εφικτών στόχων. Η κρίση δεν ήταν η αιτία, ωστόσο, αυτή πίεσε εξελίξεις και γιγάντωσε το εσωτερικό πνεύμα ενός πανταχόθεν βαλλομένου και μονίμως αδικημένου πολίτη στην Κύπρο και στην Ελλάδα. Τρίτο, μια βαθειά ριζωμένη αντίληψη επιτρέπει την, κατά περίπτωση, επικυριαρχία του δημαγωγικού λόγου, της Του ΛΑΡΚΟΥ ΛΑΡΚΟΥ συνθηματολογίας ως του εργαλείου που θα κατατροπώσει τους «ανθέλληνες» και θα επιβάλει το δίκαιο σε κάθε ξένο. Το πρότυπο του «Ζορμπά» είχε να κάνει με μιαν εποχή αβεβαιότητας και εντάσεων. Αυτή η κουλτούρα, σήμερα, οδηγεί σε αδιέξοδα γιατί στα χρόνια της συμμετοχής στην Ε.Ε. «Ζορμπάς» είναι ο καλά προετοιμασμένος πολιτικός, αυτός που γνωρίζει τι ακριβώς επιδιώκει, που γνωρίζει να δίνει μάχες επιχειρημάτων μέσα στα ευρωπαϊκά συμβούλια, εκείνος που διευρύνει τις δυνατότητες της χώρας του με σύστημα, επιμονή και τεκμηρίωση. Εκείνος που γνωρίζει τι και πότε να διεκδικήσει και πότε να επιδιώξει έναν επωφελή για τη χώρα του συμβιβασμό. Τέταρτο, οι προεκλογικές υποσχέσεις συχνά δεν κοστολογούνται, και εξίσου συχνά τυγχάνουν υποστήριξης από πλειοψηφίες που έλκονται από τη συνθηματολογία και την πλειοδοσία σε υποσχέσεις. Αυτή η καλλιεργημένη επικυριαρχία του επιφανειακού λόγου οδήγησε την Ελλάδα σήμερα σε αυτά τα τραγικά Οδυνηρός συμβιβασμός ή χάος; Η Ευρώπη έπρεπε να βοηθήσει την Ελλάδα προκειμένου να σώσει τον εαυτό της. Δεν το έκανε. Γι αυτό και ο αγώνας της ελληνικής κυβέρνησης είναι αγώνας όλων των λαών της Ευρώπης. Τα μηνύματα της εστάλησαν σε κάθε γωνιά ίσως όλου του πλανήτη. Και έφτασαν στ αυτιά όλων των καταπιεσμένων λαών. Και τα μηνύματα δεν χάνονται. Χωνεύονται και επιστρέφουν δριμύτερα. Βασανίζομαι πάρα πολύ πάνω στο ελληνικό ζήτημα. Η ελληνική κυβέρνηση εξάντλησε μάλλον όλα τα περιθώρια, έστειλε και ξανάστειλε προτάσεις. Όμως η εικόνα είναι εκεί και είναι αυτή που βλέπουμε. Οι ουρές των ηλικιωμένων έξω από τις μηχανές των τραπεζών και οι εικόνες στα νοσοκομεία είναι ό,τι πιο ντροπιαστικό μπορεί να επιδείξει η Ευρώπη. Θέλω όμως να επαναλάβω την φράση πως βασανίζομαι πάνω στο ζητούμενο. Θα καταθέσω, λοιπόν, την άποψή μου, γιατί ο πολιτικός δεν πρέπει να αρκείται σε διαμαρτυρικού τύπου εκδηλώσεις. Τείνω να νομίζω αυτό που έγραψα πολλές φορές τους τελευταίους μήνες. Αν η λύση δίνει χρόνο εξουσίας στον Σύριζα, και αν αυτός ο χρόνος αξιοποιηθεί στο να στηθεί κράτος, να στηθούν θεσμοί δικαίου, να στηθεί σύστημα παιδείας, να πληρώνουν τον φόρο τους όσοι έχουν και να αναδιανέμεται ο πλούτος υπέρ των χειμαζομένων, αν αξιοποιηθεί η εξουσία για να στηθεί κράτος πρόνοιας και κράτος δικαίου, είμαι βέβαιος πως αν όλα αυτά γίνουν (μαζί με άλλα πολλά), τότε ο λαός στη λήξη της θητείας θα κρίνει θετικά έναν οδυνηρό συμβιβασμό. Ξέρω πως όταν τα οράματα δεν επαληθεύονται, όταν οι αγώνες ματαιώνονται είναι πιο εύκολο να ριζοσπαστικοποιεί κάποιος τον λόγο του. Και πιο εύκολα έτσι διαβαίνει τον δρόμο. Όμως ποια είναι τώρα τα δεδομένα; Ποιες οι επιλογές; Με πολύ οδύνη σκέπτομαι πως τώρα πια η επιλογή είναι μεταξύ χάους και οδυνηρού συμβιβασμού. Και αναφέρομαι στο συνολικό ζήτημα του χρέους και όχι στο δημοψήφισμα. Γι αυτό, για το δημοψήφισμα, θα πω μια φράση στο τέλος. Γιατί όμως φτάσαμε σ αυτό το σημείο; Για δύο λόγους πιστεύω. Πρώτα γιατί οι μάχες κερδίζονται με συμμαχίες. Και συμμαχίες δεν υπήρχαν. Πράγμα γνωστό εξ αρχής. Το έχω ξαναπεί στο παρελθόν. Χρειαζόμαστε τρεις τουλάχιστον κυβερνήσεις στην Ευρώπη που να έχουν την ίδια Του ΤΑΚΗ ΧΑΤΖΗΓΕΩΡΓΙΟΥ γραμμή πλεύσης, την ίδια οικονομική θεωρία! Αλλιώτικα, οι πολλοί πάντα θα επιβάλλουν αυτό που θεωρούν σωστό. Εκ δευτέρου δεν πρέπει κανείς στην προεκλογική περίοδο να σηκώνει ψηλά τις προσδοκίες. Όσο πιο ψηλά βάζεις τον πήχυ τόσο πιο πολλές οι πιθανότητες να περάσεις από κάτω. Οι επιλογές εν πάση περιπτώσει του Έλληνα πρωθυπουργού έχουν μειωθεί στο ελάχιστο. Είτε γιατί οι τροικανοί (ας τους πούμε με το όνομά τους) ακόνισαν νυστέρια και δεν κάνουν πίσω, είτε γιατί προεκλογικά ο Σύριζα ύψωσε πάρα πολύ τον πήχυ των προσδοκιών, η πραγματικότητα παραμένει οδυνηρή. Είμαι απόλυτα βέβαιος για ένα πράγμα. Οι άνθρωποι τείνουν πάντα να ακολουθούν τον εύκολο δρόμο. Και ο εύκολος δρόμος για τον Αλέξη Τσίπρα, είναι να πει πως εγώ προσπάθησα, αγωνίστηκα, δεν τα κατάφερα. Θα φύγει υπό τα χειροκροτήματα μιας σημαντικής μερίδας του πληθυσμού. Και θα πάμε σε ένα διχασμό χωρίς έλεος. Όμως ο δύσκολος δρόμος είναι που αρμόζει σε όσους κοιτάνε βαθιά μέσα στο μέλλον. Αλλά! Αλλά! Αν επιλέξει τον οδυνηρό συμβιβασμό θα πρέπει να δώσει τη δυνατότητα στον λαό να πει στο αδιέξοδα και τους εργαζόμενους στο περιθώριο. Αυτό είναι το αποτέλεσμα μιας κατάστασης πραγμάτων μέσα στην οποία ένας λαός θεωρεί ότι το «δαιμόνιο της φυλής» είναι από μόνο του ικανό να λύσει σύνθετα προβλήματα που συνδέονται με τη συμμετοχή του σε μια υπερεθνική οργάνωση σε συνθήκες οικονομικής κρίσης. Πέμπτο, η παρακμή εκφράζεται με την επιθετική ρητορεία, τους χαρακτηρισμούς, το μίσος κατά των «εχθρών» ως ένδειξη αδυναμίας να επηρεάσεις τις εξελίξεις, εκφράζεται με την περιχαράκωση ως μέρος μιας ηρωικής πορείας προς τη διολίσθηση και το περιθώριο. Η κρίση στην Κύπρο το 2013, η διπλή ψήφος της κυπριακής βουλής που χειροτέρεψε όλες τις διαστάσεις για μια, υπό τις περιστάσεις, καλύτερη λύση, οδήγησε σχεδόν αμέσως σε ολέθρια αποτελέσματα. Η αδράνεια, η αδυναμία να κατανοήσει η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ την πραγματικότητα, επέτεινε τα αδιέξοδα και οδήγησε στο σημείο μηδέν. Αυτό που πρότεινε ο Α. Τσίπρας την 1 Ιουλίου θα μπορούσε να το διαπραγματευτεί μέχρι την 28η Φεβρουαρίου. Θεωρώ ότι οι δυνάμεις που εκφράζουν μια φιλοευρωπαϊκή στρατηγική τόσο στην Κύπρο όσο και στην Ελλάδα συγκροτούν ένα πλειοψηφικό ρεύμα. Η αξιοποίηση του ευρωπαϊκού πλαισίου, η συνεννόηση με τους εταίρους αποτελούν την καλύτερη επιλογή. Απέναντι υπάρχει η εξαθλίωση, η χρεοκοπία, το χάος. Είναι προς το συμφέρον της Κύπρου, η Ελλάδα να παραμείνει στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στη ζώνη του ευρώ ως μια απαρέγκλιτη συνθήκη ανασυγκρότησης για το μέλλον. τέλος της θητείας του, πως ναι, αυτός ο άνθρωπος, έστησε στο τέλος κράτος.ένα κράτος όπως το περιέγραψα πριν. Κράτος που να το σέβονται οι πολίτες, και κράτος που να σέβεται τους πολίτες. Πιστέψτε με είναι πολύ πιο δύσκολο αυτό που προτείνω! Δεν τα κατάφερε ούτε ο Καποδίστριας, ούτε ο Τρικούπης, ούτε ο Βενιζέλος. Τον καλώ λοιπόν να κάνει αυτό που δεν μπορεί, κατά τη ρήση του Καζαντζάκη. Φτάνει να είναι βέβαιος πως η επιλογή για την Ελλάδα είναι πια μεταξύ χάους και οδυνηρού συμβιβασμού. Όσον αφορά το δημοψήφισμα! Προκρίνω το Όχι γιατι αυτό θα φέρει στο προσκήνιο μια λύση που θα έχει την υπογραφή του Αλέξη Τσίπρα και που εκ των πραγμάτων θα είναι αποδεκτή από μια πλατειά πλειοψηφία. Το είπε στο τελευταίο του διάγγελμα καθαρά «Αναλαμβάνω προσωπικά την ευθύνη για άμεση λύση μετά την ετυμηγορία του όχι». Το Ναι θα φέρει βαθύ διχασμό. Πολύ βαθύ διχασμό. Επιπρόσθετα θα φέρει στην εξουσία παλιούς και νέους τυχοδιώκτες. Follow on Περιουσιακό και Μετρά οικοδόμησης Εμπιστοσύνης Του ΘΕΟΦΙΛΟΥ Β. ΘΕΟΦΙΛΟΥ Όλοι οι αναλυτές των διαφόρων πτυχών του κυπριακού προβλήματος, όπως παρουσιάζεται σήμερα, συμφωνούν ότι το πιο περίπλοκο, το πιο ακανθώδες θέμα που αντιμετωπίζουν οι διαπραγματευτές είναι το περιουσιακό σε σχέση και με το εδαφικό. Αυτό οφείλεται σε πολύ μεγάλο βαθμό στην πολιτική που ακολούθησαν η Τουρκία και το υποτελές της καθεστώς με τη δημιουργία τετελεσμένων σχετικά με τον σφετερισμό, την οικειοποίηση, διανομή, εκμετάλλευση και ανάπτυξη των ελληνοκυπριακών περιουσιών. Στόχος τους ήταν να παραμείνουν οι περιουσίες αυτές στην κατοχή των Τ/κ και των εποίκων, στους οποίους διαμοιράσθηκαν και με την πάροδο του χρόνου και τη χρήση διαφόρων μεθόδων να αποκτήσουν οι σφετεριστές «νόμιμα» δικαιώματα ιδιοκτησίας. Η πολιτική της δημιουργίας τετελεσμένων επιτάθηκε μετά το δημοψήφισμα του 2004 με τη μαζική ανέγερση κτισμάτων και όλων των ειδών υποστατικών σε ελληνοκυπριακές περιουσίες σε όλες τις περιοχές των Κατεχομένων, ακόμη και σε αυτές που θα επιστρέφονταν σύμφωνα με το σχέδιο Ανάν. Υπάρχουν χιλιάδες τέτοιες περιπτώσεις και παραδείγματα που όσοι επισκέπτονται τα Κατεχόμενα διαπιστώνουν ότι αυξήθηκαν κατακόρυφα στα χρόνια που ακολούθησαν και συνεχίζουν να αυξάνονται ακόμη και με την ανέγερση μόνο των θεμελίων και των κολονών της οικοδομής. Σε ορισμένες μάλιστα περιοχές, η παράνομη ανάπτυξη/εκμετάλλευση Ε/κ περιουσιών είναι τόσο εκτεταμένη που ακόμα και όσοι ζούσαν εκεί πριν από την εισβολή δυσκολεύονται να τις αναγνωρίσουν. Τα επιχειρήματα που προβάλλουν για να στηρίξουν τη θέση τους για απόκτηση δικαιώματος προτεραιότητας από τον χρήστη της περιουσίας σε βάρος του νόμιμου ιδιοκτήτη είναι κυρίως πολιτικά, οικονομικά, πρακτικά και δήθεν ανθρωπιστικά. Σε συντομία, προτάσσουν ότι οι χρήστες επένδυσαν σημαντικά ποσά, συχνά μάλιστα μεγαλύτερα από την αξία της γης που αναπτύχθηκε. Ότι δεν είναι δυνατό, δεν είναι λογικό και οικονομικά αποδεκτό να χαλαστούν όσα κτίστηκαν έστω και χωρίς την άδεια του νόμιμου ιδιοκτήτη. Ότι τα παιδιά τους γεννήθηκαν και μεγάλωσαν μέσα στο ε/κ σπίτι και ως εκ τούτου απέκτησαν δικαιώματα. Ότι η συγκεκριμένη περιουσία αποτελεί την επαγγελματική στέγη και/ή την πηγή του εισοδήματος/βιοπορισμού του σφετεριστή/χρήστη. Ότι για ανθρωπιστικούς λόγους, ο σφετεριστής/χρήστης δεν μπορεί να μετακινηθεί και «προσφυγοποιηθεί» για 2η και 3η φορά οικογενειακά ή επαγγελματικά. Ότι η διζωνικότητα εξυπακούει και συνεπάγεται πλειοψηφία τουλάχιστον στην ιδιοκτησία γης στο τ/κ κρατίδιο και διάφορα άλλα. Σε αυτά αντιτάσσουμε ότι οι παράνομες ενέργειες και τα τετελεσμένα δεν δημιουργούν νόμιμο δικαίωμα. Ότι δεν καταργούν το Σύνταγμα, τον Νόμο και τις σχετικές Διεθνείς Συνθήκες και Συμβάσεις ούτε μπορούν να υπερισχύσουν των προνοιών τους. Ότι η χρησικτησία γης ακόμα και με καλή πίστη έχει καταργηθεί από την κυπριακή νομοθεσία εδώ και πολλές δεκαετίες. Ότι ακόμα και στις περιπτώσεις εκείνες που κάποιες νέες αντιλήψεις περί ανθρωπιστικού δικαίου αναγνωρίζουν κάποια δικαιώματα στον χρήστη, δεν καταργούν και δεν διαγράφουν τα δικαιώματα του νόμιμου ιδιοκτήτη. Ότι προτεραιότητα στην άσκηση των περιουσιακών δικαιωμάτων έχει ο νόμιμα εγγεγραμμένος ιδιοκτήτης και οι κληρονόμοι του. Μέσα στο πλαίσιο της άσκησης των δικαιωμάτων του, ο ιδιοκτήτης μπορεί να διαπραγματευθεί και να πουλήσει την περιουσία του, να την ενοικιάσει, να την ανταλλάξει με άλλη, να τη δώσει με αντιπαροχή και να τη δωρίσει. Τα δικαιώματα αυτά μπορεί να ασκηθούν ακόμη και αν έχει αναπτυχθεί η περιουσία με την ανέγερση κτισμάτων μέσα στο πλαίσιο των διαδικασιών που θα συμφωνηθούν. Σε τέτοιες περιπτώσεις που είναι και οι πιο δύσκολες, επισημαίνεται η πρακτική χρησιμότητα της μεθόδου της αντιπαροχής που εξ όσων γνωρίζω δεν έχει μελετηθεί μέχρι τώρα. Εκτός από την πρακτικότητα της στη διευθέτηση περιουσιακών θεμάτων, θα συμβάλλει και στην ανάπτυξη της επιχειρηματικής συνεργασίας μεταξύ Ε/κ και Τ/κ. Στις περιπτώσεις εκείνες που δεν υπάρχει ανάπτυξη με την ανέγερση κτισμάτων, η περιουσία πρέπει να επιστρέφεται στον ιδιοκτήτη της για να τη διαθέσει όπως θέλει. Στις περιπτώσεις εκείνες που σε μέρος χωραφιού έχει ανεγερθεί κτίσμα, το θέμα μπορεί να διευθετείται με συνεννόηση και συμφωνία μέσα στο πλαίσιο των διαδικασιών για το μέρος της γης όπου κτίστηκε το υποστατικό και το υπόλοιπο να επιστρέφεται στον ιδιοκτήτη. Επειδή το θέμα αφορά σε δεκάδες χιλιάδες περιουσιών που βρίσκονται σε πολλές διαφορετικές καταστάσεις και χρήσεις, αναπόφευκτα θα χρειασθεί προετοιμασία και χρόνος για να εξετασθούν και διευθετηθούν ιδιαίτερα οι πολύπλοκες περιπτώσεις. Γι αυτό και επιβάλλεται να αρχίσει από τώρα η αναγκαία προεργασία και στις δυο πλευρές. Στο πλαίσιο της προεργασίας αυτής είναι αναγκαίο και επιβάλλεται να περιληφθούν στα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης και τα εξής: Πρώτον, το πάγωμα (moratorium) τουλάχιστο μέχρι το τέλος του χρόνου της αξιοποίησης/ανάπτυξης ε/κ περιουσιών στα Κατεχόμενα και τ/κ περιουσιών στις ελεύθερες περιοχές. Σε αυτό πρέπει να περιλαμβάνεται και η εξέταση αιτήσεων Ε/κ ιδιοκτητών γης στα Κατεχόμενα από τη λεγόμενη Επιτροπή Περιουσιών. Δεύτερον, η επιστροφή στις νόμιμες αρχές του κράτους των μητρώων και των άλλων βιβλίων και εγγράφων των Κτηματολογίων Αμμοχώστου και Κερύνειας που είναι εντελώς απαραίτητα για να εξακριβωθεί και επαληθευθεί το ιδιοκτησιακό καθεστώς πολλών περιουσιών που δεν έχουν δηλωθεί ή δηλώθηκαν λανθασμένα και για να γίνει η προετοιμασία που χρειάζεται για τη διευθέτηση των περιουσιακών δικαιωμάτων μέσα στο πλαίσιο των διαδικασιών που θα συμφωνηθούν. Ο κ. Θεόφιλος Β. Θεοφίλου είναι δικηγόρος, Πρέσβης ε.τ., εκτοπισμένος από τα Λιμνιά.

15 15-POLITIKI_Master_cy 03/07/15 22:43 Page 15 Κυριακή 5 Ιουλίου 2015 ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ l 15 «Μωρά Θαύματα», το όνειρο που έγινε πραγματικότητα Η ανάγκη προστασίας των πρόωρων μωρών έδωσε το έναυσμα και στη Στέλλα Κυριακίδου για τον Σύνδεσμο «Μωρά Θαύματα» Της ΦΡΟΣΩΣ ΒΙΟΛΑΡΗ Ο Σύνδεσμος «Μωρά Θαύματα» είναι μία μη κυβερνητική οργάνωση που στόχο έχει τη στήριξη της Μονάδας Εντατικής Νοσηλείας Νεογνών και Προώρων του Νοσοκομείου Αρχιεπίσκοπος Μακάριος ΙΙΙ στη Λευκωσία. Πρωταρχικός στόχος αποτελεί η δημιουργία Νέας Μονάδας σε χώρο του Νοσοκομείου. Πέρσι τέτοιο καιρό, η βουλευτής του Δημοκρατικού Συναγερμού Στέλλα Κυριακίδου κλήθηκε να αναλάβει έναν νέο ρόλο, αυτόν της γιαγιάς. Κανείς, ούτε και η ίδια δεν περίμενε ότι μέσα από αυτό, θα έπαιρνε σάρκα και οστά ένα όνειρο που παρέμενε στο συρτάρι εδώ και χρόνια. Ο εγγονός της, γεννήθηκε πρόωρα στην Εντατική Μονάδα Νεογνών σε Νοσοκομείο του Λονδίνου, προκαλώντας στιγμές αγωνίας, άγχους, που στο τέλος άξιζαν και με το παραπάνω όταν ο μικρός Φίλιππος-Κίκης ήταν πλέον υγιής. Η δημιουργία μιας ολοκληρωμένης μονάδας Νοσηλείας Νεογνών, στο Μακάριο Νοσοκομείο, στη βάση ευρωπαϊκών προδιαγραφών που να ανταποκρίνεται στις σύγχρονες συνθήκες και ανάγκες, είναι πλέον επιτακτική ανάγκη. Το ίδιο το Μακάριο Νοσοκομείο άλλωστε είναι ένας χώρος ιδιαίτερα γνωστός στην Αθηνά Κυριακίδου, εφόσον εργάστηκε εκεί ως ψυχολόγος, στήριγμα δίπλα σε γονείς που περνούσαν ώρες αγωνίας μπροστά από μια θερμοκοιτίδα. «Δεν ήθελα να με φωνάζει κανείς γιαγιά. Δεν ήξερα αν θα τα κατάφερνε το δικό μας Μωρό Θαύμα. Ανακαλύψαμε μέσα από αυτό το ταξίδι δικές μας δυνάμεις και αντοχές», δηλώνει η ίδια στην «Κ» για τις δικές της ώρες αγωνίας. <<<<<<< «Δεν ήθελα να με φωνάζει κανείς γιαγιά. Δεν ήξερα αν θα τα κατάφερνε το δικό μας Μωρό Θαύμα. Ανακαλύψαμε μέσα από αυτό το ταξίδι δικές μας δυνάμεις και αντοχές» Την Τετάρτη, στην αίθουσα τελετών της Τράπεζας Κύπρου πραγματοποιήθηκε στην ουσία μια γιορτή στην οποία παραβρέθηκαν φίλοι, εθελοντές και συμπαραστάτες στον αγώνα αυτό της βουλευτού, που ολοκληρώθηκε με κάθε επιτυχία και πήρε όνομα «Μωρά Θαύματα». Η κ. Στέλλα Κυριακίδου, δηλώνει φανερά συγκινημένη και περήφανη με το πέρας της εκδήλωσης, υπογραμμίζοντας με τον τρόπο αυτό ότι «χωρίς την ομαδική δουλειά, την πίστη και τη θέληση τίποτα δεν θα γινόταν». Η Μονάδα Νεογνών του Μακάριου Νοσοκομείου δημιουργήθηκε τη δεκαετία του Λειτούργησε για 18 θέσεις εντατικής νοσηλείας με σύνολο θέσεων εντατικής και ενδιάμεσης νοσηλείας έγιναν 28, ακολούθως αυξήθηκαν στις 38 και μετά στις 48 θέσεις (θέση είναι ο χώρος που χρειάζεται η κάθε θερμοκοιτίδα με όλες τις εγκαταστάσεις). Στη ΜΕΝΝΠ νοσηλεύονται πρόωρα μωρά από 23 εβδομάδων, με βάρος γέννησης 400 γραμμάτια και μωρά τα οποία αντιμετωπίζουν χειρουργικά ή άλλα προβλήματα (καρδιοπάθεια, περιγεννητική ασφυξία κ.ά.). Σήμερα, οι ανάγκες της Κύπρου, βάσει όλων των πιο πάνω δεδομένων, είναι για 36 θέσεις εντατικής νοσηλείας ενώ διαθέσιμες υπάρχουν μόνο 26. «Χωρίς την ομαδική δουλειά, την πίστη και τη θέληση τίποτα δεν θα γινόταν», τόνισε η κ. Κυριακίδου. «Η δημιουργία μιας ολοκληρωμένης μονάδας Νοσηλείας Νεογνών, στο Μακάριο Νοσοκομείο, είναι πλέον επιτακτική ανάγκη». Oταν μιλούν οι αριθμοί Στην Κύπρο καταγράφονται περίπου γεννήσεις τον χρόνο. Στην Κύπρο έρευνα το 2012 κατέδειξε ότι στο δημόσιο ο μέσος όρος προωρότητας είναι 18,3% των γεννήσεων. Το 2007 ο μέσος όρος προωρότητας ήταν 12%. Αντίστοιχα 3,7% των προώρων είναι κάτω από 32 εβδομάδες κύησης και 13,6% των προώρων είναι εβδομάδες κύησης. Το ποσοστό προωρότητας στην Κύπρο είναι για διάφορους λόγους πολύ υψηλό και υπολογίζεται στις 18% των κυήσεων. Παρ όλες τις δυσκολίες, είναι σημαντικό να τονιστεί ότι η επιβίωση των νεογνών και προώρων αγγίζει το 98% συνολικά. Η προσπάθεια λοιπόν του Συνδέσμου, «Μωρά Θαύματα», είναι η δημιουργία μιας ολοκληρωμένης Μονάδας Εντατικής Νεογνών και Προώρων, εναρμονισμένης με τα σύγχρονα ευρωπαϊκά πρότυπα.

16 16-ELLADA_Master_cy 03/07/15 22:44 Page l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΕΛΛΑΔΑ Κυριακή 5 Ιουλίου 2015 Στη γενιά του Erasmus Ωρα να αλλάξουμε ζωή Του ΑΛΕΞΗ ΠΑΠΑΧΕΛΑ Του ΝΙΚΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑ Δ εν ξέρω πραγματικά πώς φτάσαμε έως εδώ. Θέλω να σας πω ότι θα περάσει και αυτό που ζούμε, αλλά δεν είμαι σίγουρος ούτε για το πότε ούτε για το πώς θα τελειώσει. Ζήλευα τον Καρκαγιάννη, τον Καραπαναγιώτη και τους άλλους μπαρουτοκαπνισμένους επειδή είχαν ζήσει ιστορικά γεγονότα, ενώ θεωρούσα ότι εμείς θα ζούσαμε σε μια «πλαστική», γραμμική εποχή. Είχα προφανώς λάθος. Από εδώ και πέρα τίποτα δεν θα μου προκαλέσει έκπληξη αν συμβεί. Το δημοψήφισμα αυτό έχει πραγματικά ιστορική σημασία. Το «Ναι» δεν θα ακολουθήσει μία πορεία στρωμένη με ροδοπέταλα. Η ζημιά που έχει προκληθεί στην πραγματική οικονομία, τις τράπεζες και την εμπιστοσύνη της Ευρώπης στην Ελλάδα είναι σχεδόν μη αναστρέψιμη. Ελπίζω και εύχομαι οι Ευρωπαίοι εταίροι μας να έχουν τη σοφία και τη γενναιότητα να καταλάβουν ότι επιβάλλεται μια πολύ μεγάλη ανάσα και ένα σχέδιο ανόρθωσης της χώρας. Αν αρχίσουν πάλι τα «μπακάλικα» και τα πηγαινέλα χωρίς σκοπό θα βουλιάξουμε γρήγορα. Το κυριότερο; Πρέπει να αποφευχθεί το περιώνυμο bail in και να συμφωνηθεί γρήγορα ένα νέο πρόγραμμα. Οι προθεσμίες είναι ασφυκτικές. Και το κυριότερο, ποιος θα το κάνει αυτό; Αυτό το νέο deal δεν μπορεί να κλείσει με τον κ. Τσίπρα, μετά το «Ναι». Τώρα υπάρχει ζήτημα φερεγγυότητας στην Ευρώπη, τότε θα υπάρχει και μέσα στη χώρα. Αυτό το deal δεν μπορεί όμως να κλείσει και χωρίς την παράταξη του κ. Τσίπρα. Χρόνος για εκλογές δεν θα υπάρχει, οπότε η μόνη λύση θα είναι μία κυβέρνηση εθνικής σωτηρίας, την οποία θα πρέπει να στηρίξει ο ΣΥΡΙΖΑ ή ένα κομμάτι του. Πόσο απίστευτα περίπλοκο σας ακούγεται όλο αυτό σε ένα σκηνικό ασύλληπτης πόλωσης και με διάφορες απρόβλεπτες προσωπικότητες στο προσκήνιο; Το «Οχι» θα μας κάνει να ζήσουμε σκηνές που νομίζαμε ότι είχαμε αφήσει πίσω μας, για τα καλά. Το πιθανότερο σενάριο είναι ένα βελούδινο διαζύγιο με την Ευρώπη που θα διασφαλίσει τη σχετικά ελεγχόμενη μετάβαση στη δραχμή, έπειτα από μία Οποιο και να είναι το αποτέλεσμα που θα βγει αύριο από την κάλπη, ακόμη και αν αποτελεί προϊόν νοθείας υπάρχουν φόβοι και ότι ακόμη και καλπονοθεία μπορεί να επιχειρηθεί, πέρα από τις απόπειρες κατατρομοκράτησης των ευρωπαϊστών που ήδη είναι ορατές, δεν πρέπει να υπάρχει αμφιβολία ότι θα λειτουργήσει διχαστικά. Αυτό επιθυμεί η κυβέρνηση και για να το επιτύχει εργάζεται σκληρά εδώ και μήνες, με κορύφωση των προσπαθειών και της ρητορικής της τις δύο τελευταίες εβδομάδες, χρησιμοποιώντας αδιάντροπα τους κρατικούς μηχανισμούς, ενισχύοντας τις περιβόητες «πελατειακές σχέσεις» και με την ίδια έννοια κηρύχθηκε το δημοψήφισμα. Ο Π. Καμμένος το είπε ανοιχτά, άλλωστε. «Βρισκόμαστε σε πόλεμο και όποιος δεν αντέχει φεύγει», δήλωσε, διαγράφοντας βουλευτή του που διατύπωσε διαφορετική άποψη. Ολα τα παραπάνω εντάσσονται πλήρως στη στρατηγική και στην επίτευξη των στόχων του ΣΥΡΙΖΑ. Οποιος έχει την παραμικρή αμφιβολία ας κάνει τον κόπο να μπει στο Διαδίκτυο και να διαβάσει την ιδρυτική διακήρυξη του κόμματος, το 2013 (τότε που έγινε ενιαίο ενσωματώνοντας τις συνιστώσες), την πολιτική απόφαση του ιδρυτικού συνεδρίου και τις αποφάσεις της Κεντρικής Επιτροπής που ακολούθησαν. Οσα ζήσαμε τους πέντε μήνες της διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ και αυτά που στοχεύουν στη συνέχεια, εκεί μέσα βρίσκονται. «Μόνη διέξοδος για την ελληνική κοινωνία είναι η ρήξη με το υπάρχον...», τονίζεται, και παρακάτω «μορφή ρήξης που θα φέρει στο κέντρο της πολιτικής ζωής τις δυνάμεις που θα αναλάβουν την πολιτική ευθύνη της μεγάλης πορείας που οδηγεί στην απαλλαγή από τα δεσμά του καπιταλιστικού κέρδους...», για να καταλήξει «μορφή ρήξης που καλείται να οδηγήσει στη Του ΑΓΓΕΛΟΥ ΣΤΑΓΚΟΥ φάση διπλού νομίσματος. Εν τω μεταξύ, όμως, θα βιώσουμε πολύ σκληρά πράγματα. Αυτά είναι τα λογικά σενάρια. Υπάρχουν και τα ακραία και παράλογα, οι μεγάλες δοκιμασίες που πάντοτε κρύβουν οι χρεοκοπίες. Ο διχασμός βαθαίνει μέρα με τη μέρα, τα ερωτήματα πολλά. Με το «Ναι» θα μπορεί να επέλθει εθνική συνεννόηση ή θα υπάρχει πάντα απέναντι ένα φρενιασμένο μπλοκ του «Οχι», καθιστώντας τη χώρα μη κυβερνήσιμη; Το θετικό, πάντως, είναι ότι οι φιλοευρωπαϊκές δυνάμεις σηκώθηκαν από τον καναπέ. Αποδείχθηκε ότι η Ελλάδα της δημιουργίας, του επαγγελματισμού και της εξωστρέφειας μπορεί να δίνει μάχες με πείσμα και γενναιότητα. Ανεξάρτητα από την έκβαση του δημοψηφίσματος όλη αυτή η κινητοποίηση για το «Ναι» θα αφήσει μια καλή μαγιά πίσω της. Κλείνω με κάτι που μου έστειλε πρόσφατα ο Αγγελος Δεληβοριάς. Είναι ωραίο, και απόλυτα αναγκαίο σε αυτές τις δύσκολες ώρες να μπορούμε να βασίσουμε κάπου την -μεταφυσική έστω- αισιοδοξία μας γι αυτόν τον τόπο. Αφιερωμένο στη γενιά του Erasmus, στα παιδιά που τώρα κατακτούν τον κόσμο, αλλά σύντομα θα χρειασθεί να γυρίσουν για να ξανακτίσουν αυτόν τον τόπο: Το τρελοβάπορο Βαπόρι στολισμένο βγαίνει στα βουνά/κι αρχίζει τις μανούβρες «βίρα-μάινα» Την άγκυρα φουντάρει στις κουκουναριές/φορτώνει φρέσκο αέρα κι απ τις δυο μεριές Είναι από μαύρη πέτρα κι είναι απ όνειρο/ κι έχει λοστρόμο αθώο ναύτη πονηρό Από τα βάθη φτάνει τους παλιούς καιρούς/ βάσανα ξεφορτώνει κι αναστεναγμούς Ελα Χριστέ και Κύριε λέω κι απορώ/ τέτοιο τρελό βαπόρι τρελοβάπορο Χρόνους μας ταξιδεύει δε βουλιάξαμε/ χίλιους καπεταναίους τούς αλλάξαμε Κατακλυσμούς ποτέ δε λογαριάσαμε/ μπήκαμε μέσ στα όλα και περάσαμε Κι έχουμε στο κατάρτι μας βιγλάτορα/ παντοτινό τον Ηλιο τον Ηλιάτορα! ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ Ο ήλιος ο ηλιάτορας (Ικαρος, 1971) Από τη ρήξη στον διχασμό σοσιαλιστική αναγέννηση». Μεταξύ άλλων, γιατί στους στρατηγικούς στόχους περιλαμβάνεται η ανάγκη αλλαγής της Ευρώπης, η προτεραιότητα σύγκρουσης με τη Γερμανία, η «απεμπλοκή από το ΝΑ- ΤΟ». Αυτός ο τελευταίος στρατηγικός στόχος ήλθε στην επικαιρότητα με την ανοιχτή επίθεση που εξαπέλυσε πρόσφατα ο Π. Λαφαζάνης κατά των «ευρωατλαντιστών», γεγονός που πιθανώς προκάλεσε ανησυχία στις τάξεις της στρατιωτικής ηγεσίας, γιατί ο Αλ. Τσίπρας που πήγε προχθές στο Πεντάγωνο προφανώς για να δείξει ότι βρίσκεται σε αγαστή σύμπνοια με τον Π. Καμμένο, αλλά και για επηρεασμό της ψήφου των στρατιωτικών φρόντισε να διαβεβαιώσει ότι ο «γεωπολιτικός προσανατολισμός» της χώρας δεν αλλάζει, προσθέτοντας όμως και ένα «αλλά»... Ποιος όμως μπορεί πλέον να να εμπιστευθεί τις διαβεβαιώσεις του πρωθυπουργού έπειτα από τόση και τέτοια εμπειρία ψευδών και παραπλάνησης των πάντων, μέσα και έξω. Και κυρίως διαπιστώνοντας ότι οι κινήσεις του ώς τώρα είναι αυστηρά μέσα στο πλαίσιο της κομματικής στρατηγικής. Στην πεντάμηνη διαδρομή της κυβέρνησης, προέκυψαν και άλλα στοιχεία που αποδεικνύουν ότι η ρήξη ήταν στρατηγικός στόχος και το ανέφικτο πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης απλώς το εργαλείο για την αναρρίχηση στην εξουσία. Στις 25 Μαρτίου, ο Γ. Βαρουφάκης ζήτησε στα Χανιά από τον κόσμο «να στηρίξει και όταν γίνει η ρήξη», ενώ υπάρχουν πολλές μαρτυρίες για ανάλογες τοποθετήσεις στελεχών της κυβέρνησης, του Αλ. Τσίπρα περιλαμβανομένου, σε ιδιωτικές συζητήσεις. Ακόμη και το κλείσιμο των τραπεζών πρόβλεπαν μερικοί από αυτούς, αλλά δεν τους απασχολούσε γιατί «οι δικοί τους δεν έχουν καταθέσεις». <<<<<< ΕΠΙΦΥΛΛΙΔΑ Tου ΧΡΗΣΤΟΥ ΓΙΑΝΝΑΡΑ Ας αναλογιστούν όλοι, σε όλους τους πολιτικούς χώρους, ότι έχουν ευθύνη να δουλέψουν προς έναν πολιτικό πολιτισμό που ποτέ δεν επέτρεψαν να εξελιχθεί. «Το τρίτον της συγκρίσεως» Θα ευγνωμονούμε τον πρωθυπουργό που στην προσπάθειά του να βγει από το αδιέξοδο των διαπραγματεύσεων με τους εταίρους απεμπόλησε τις ευθύνες του και τις μετέφερε στους πολίτες. Το δημοψήφισμα, με όλους τους κινδύνους που εγκυμονεί, μας αναγκάζει να σκεφτούμε, ίσως για πρώτη φορά, ποιοι είμαστε, πού βρισκόμαστε και πού θέλουμε να πάμε. Το ότι το μέλλον της χώρας μας μπορεί να καθορίζεται από ένα δημοψήφισμα αποδεικνύει ότι πήραμε τη ζωή μας λάθος και πρέπει να δούμε πώς θα διορθώσουμε την πορεία. Καλό θα ήταν να είχαμε περισσότερο χρόνο γι αυτή τη συζήτηση και όχι μόνο μία εβδομάδα, αλλά ίσως αυτό θα οδηγούσε σε μεγαλύτερη πόλωση, ενώ η παράταση της αβεβαιότητας θα δυσκόλευε περαιτέρω τη ζωή όλων μας. Τώρα ξέρουμε ότι τη Δευτέρα ο λαός θα έχει δηλώσει είτε ότι θέλει να λύσει τα προβλήματά του πάση θυσία εντός Ευρωζώνης, είτε ότι εμπιστεύεται την κυβέρνηση πως θα πετύχει κάτι καλύτερο με τη συνέχιση της πολιτική ρήξης με τους εταίρους και δανειστές. Οποιο και αν είναι το αποτέλεσμα, η Ελλάδα μπαίνει σε νέα εποχή. Το σίγουρο είναι ότι το άμεσο μέλλον θα είναι δύσκολο. Εάν η ετυμηγορία της πλειοψηφίας είναι «Ναι», η κυβέρνηση θα πρέπει να δει πώς θα διαχειριστεί την ήττα της (αφού επέλεξε να στηρίξει δυναμικά το «Οχι») και πώς θα εξασφαλίσει μια κάποια σταθερότητα στην οικονομία σε συνεννόηση με τους εταίρους μας, με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Είτε επιλέξει να πάει σε εκλογές είτε να διαπραγματευθεί με τους δανειστές σε νέα βάση, ο Αλέξης Τσίπρας πρέπει να λειτουργήσει με τρόπο που θα ενώσει τους Ελληνες αλλά και θα γεφυρώσει και το ρήγμα μεταξύ της κυβέρνησής του και των εταίρων. Η έως τώρα εμπειρία δεν μας κάνει αισιόδοξους, αλλά ίσως το «Ναι» να του επιτρέψει να βγει από το σημερινό αδιέξοδο με τρόπο που δεν θα θέτει σε κίνδυνο τη συμμετοχή της Ελλάδας στην Ευρωζώνη. Η επικράτηση του «Οχι» θα απαιτήσει ακόμη μεγαλύτερη προσπάθεια και πολιτική μαεστρία για να επικρατήσει ηρεμία στην κοινωνία και να επέλθει σταθερότητα στην οικονομία. Τα πάθη που εκδηλώθηκαν τις τελευταίες μέρες, όμως, ίσως δυσχεράνουν το έργο της κυβέρνησης σε αυτό. Οι εταίροι, επίσης, δεν κρύβουν την απροθυμία τους να συνεχίσουν τις διαπραγματεύσεις για νέα δανειακή σύμβαση εάν φανεί ότι και οι πολίτες και η κυβέρνηση απορρίπτουν τις προτάσεις τους. Είναι δύσκολο να καταλάβουμε πώς εννοεί ο κ. Τσίπρας ότι η επικράτηση του «Οχι» θα ενισχύσει τη θέση του στις διαπραγματεύσεις. Το πρόγραμμα έχει λήξει, η Ελλάδα χρεοκόπησε στο ΔΝΤ, οι αγορές δεν τρομοκρατήθηκαν ούτε από τη χρεοκοπία και τη λήξη του προγράμματος, ούτε και από το γεγονός ότι οι ελληνικές τράπεζες έκλεισαν και επιβλήθηκαν αυστηροί έλεγχοι στην κίνηση κεφαλαίων. Τις δυσκολίες, δηλαδή, τις αντιμετωπίζουν οι Ελληνες. Εάν η ταλαιπωρία μας δεν τρομοκρατεί τους ξένους, πώς περιμένουμε να ενδώσουν στις απαιτήσεις μας; Από ελεημοσύνη; Τη Δευτέρα, θα πρέπει όλοι να δούμε εάν μπορούμε να συνεχίσουμε με την πόλωση και την επιπολαιότητα των τελευταίων χρόνων. Η ένταση των ημερών, η παράλυση της οικονομίας και οι άμεσοι κίνδυνοι που αντιμετωπίζουμε ίσως μας αναγκάσουν να δούμε ότι δεν πετυχαίνουμε πολλά όταν συμπεριφερόμαστε σαν μαθητές σε κατάληψη. Οταν ο ΣΥΡΙΖΑ εξελέγη τον Ιανουάριο, πολλοί στην Ελλάδα και στο εξωτερικό καλωσόρισαν μια πολιτική δύναμη που φαινόταν νέα και άφθαρτη. Η πολιτική λιτότητας είχε αποτύχει και υπήρχε αρκετή καλή θέληση για να φανεί τι θα πετύχαινε η νέα κυβέρνηση. Οι τελευταίοι πέντε μήνες όχι μόνο δεν πέτυχαν νέα συμφωνία με τους δανειστές αλλά επέφεραν ακόμη μεγαλύτερη ζημία στην οικονομία. Και όσο πιο δύσκολα γίνονταν τα πράγματα, τόσο ανέβαζε τους τόνους η κυβέρνηση, με κορυφαίους υπουργούς να συνηθίζουν να περιγράφουν ανθρώπους που διαφωνούσαν μαζί τους ως «υπηρέτες των δανειστών», «τρόικα εσωτερικού» και άλλα. Αποδείχθηκε, δηλαδή, ότι ούτε οι παλιές πολιτικές δυνάμεις ούτε οι νέες έχουν μονοπώλιο στη σωστή διακυβέρνηση της χώρας. Γι αυτό, ας αναλογιστούν όλοι, σε όλους τους πολιτικούς χώρους, ότι έχουν ευθύνη να δουλέψουν προς έναν πολιτικό πολιτισμό που ποτέ δεν επέτρεψαν να εξελιχθεί. Πρέπει να μπουν νέοι άνθρωποι με νέες αντιλήψεις στην πολιτική και οι παλιοί να αλλάξουν νοοτροπία. Δεν θα είναι μόνον τραγωδία να χάσουμε την ασφάλεια και την ευημερία που είχαμε τις τελευταίες δεκαετίες, επειδή αρνιόμαστε να συνεννοηθούμε μεταξύ μας θα είναι έγκλημα. Το επικίνδυνο αυτό δημοψήφισμα μας επιτρέπει να γνωρίσουμε τους εαυτούς μας. Αλλά και να αναλογιστούμε τις ευθύνες μας. Εικόνα σημαδιακή, ίσως εικονογραφήσει κάποτε βιβλία της Ιστορίας: Εξημμένοι «Ευρωπαίοι» και μαινόμενες «Ευρωπαίες» του ελληνόφωνου (περίπου) βαλκανικού νότου, με εμφανέστατη την προτεραιότητα των καταναλωτικών ενδιαφερόντων τους (αμφιέσεις και εξαρτήματα επιδεικτικής ευπορίας) να κραυγάζουν τινάζοντας ψηλά τις ποικιλμένες με κοσμήματα γροθιές τους, για να διαδηλώσουν την αφοσίωσή τους στην «Ευρώπη». Ρυθμικές οι φωνές και τσιρίδες, αίτημα το ένα και ποθητό όνομα: Ευρώ-πη, Ευ-ρώ-πη. Τι συγκεκριμένο σήμαινε η λέξη γι αυτούς τους ερζάτς διαδηλωτές; Το αποκάλυπταν στα λιγοστά πανώ τους: «Παραμονή στο ευρώ». Θα κυριολεκτούσαν, αν αντί για «Ευρώπη» φώναζαν: «λεφτά», «τζάμπα χρήμα», «να συνεχίσουν τα πακέτα», οι επιδοτήσεις, ο εξωφρενικός δανεισμός. Με οποιοδήποτε τίμημα. Μπροστά στο ενδεχόμενο να μειωθεί η καταναλωτική ευχέρεια (η μοναδική χαρά ζωής, μοναδική σκοποθεσία βίου των ρινόκερων), τίποτε άλλο δεν λογαριάζεται συλλογική αξιοπρέπεια, κρατική ανεξαρτησία, γλώσσα, Ιστορία, κατά κεφαλήν καλλιέργεια, τα καταπίνει όλα ο ρεαλισμός του μοναδικού οράματος ευτυχίας: να παραμείνει το Ελλαδέξ στο κλαμπ των παραλήδων της Ευρώπης. Φυσικά, οι προσχηματικές αιτιολογήσεις του πάθους και του φανατισμού για την παραμονή μας στην Ευρωζώνη είναι εξωραϊσμένες, ψυχολογικά επεξεργασμένες: «Θέλουμε τη χώρα μας Ευρωπαϊκή, να μην την παραδώσουμε στα παιδιά μας σαν Αλβανία του Χότζα», έγραφε η προκήρυξη των οργανωτών της διαδήλωσης. «Να παραμείνουμε στην ευρωπαϊκή οικογένεια». Αλλά, αν ευρωπαϊκή οικογένεια σημαίνει: σεβασμό των νόμων και των θεσμών, δημοκρατική λειτουργία των κομμάτων, του κοινοβουλίου, της κυβέρνησης, συνεπή διάκριση των εξουσιών, εύρυθμη Δικαιοσύνη που προστατεύει την οργανωμένη κοινωνία πατάσσοντας τα κρούσματα διαπλοκής άνομων συμφερόντων με την εξουσία, κρούσματα διαφθοράς κρατικών λειτουργών και πολιτικών αρχόντων αν σε τέτοιους στόχους στοχεύουμε ζητώντας να παραμείνουμε στο ευρώ, τότε γιατί στα δεκατέσσερα χρόνια που βρισκόμαστε ως ισότιμα μέλη στη νομισματική αυτή οικογένεια δεν κατορθώσαμε ούτε ένα πόντο προόδου στην προώθηση των ευγενικών ονείρων μας; Αποδείχθηκε περίτρανα, για δεκατέσσερα ολόκληρα χρόνια, ότι τα εκπληκτικά προνόμια της μετοχής μας στο «κλαμπ των πλουσίων και ισχυρών» της Ευρώπης όχι μόνο δεν ανέστειλαν, αλλά και μεγέθυναν με τρόπο εφιαλτικό τη διαφθορά, τη σήψη, τον αμοραλισμό στη χώρα μας. Με ποια εχέγγυα η παραμονή μας στο ευρωπαϊκό νόμισμα θα επιφέρει, τώρα ξαφνικά, την ίαση και μεταστροφή μας; Αλλά και με ποια εχέγγυα η έξοδός μας από το ευρώ θα λειτουργήσει θαυματουργικά προς θετική κατεύθυνση; Αν υπάρχει ένας ουσιωδέστατος λόγος για να παραμείνουμε στην ομάδα των χωρών που πρωτοπορούν έμπρακτα (όχι με θεωρίες) στην ευρωπαϊκή ενοποίηση, είναι η δημιουργική (και με ταυτότητα - ετερότητα) συμβολή μας σε αυτό το προβάδισμα. Ο Ελληνισμός επιβίωσε μέσα στην Ιστορία, ακόμα και με χαμένη την πολιτική του αυτονομία, όσο σάρκωνε μιαν εναλλακτική πρόταση ή και σαφώς αντιπρόταση στον θρησκευτικό (άρα και πολιτικό) ολοκληρωτισμό του Αυγουστίνου, στη μηχανιστική νοησιαρχία του ακινάτειου και καρτεσιανού cogito, στον αμφιπρόσωπο μηδενισμό του Ιστορικού Υλισμού: μαρξιστικό και καπιταλιστικό. Εναλλακτική πρόταση ή και σαφώς αντιπρόταση είναι ο Ελληνισμός, όχι στο επίπεδο της ιδεολογίας (εθνικισμού, θρησκοληψίας, πολιτικού αυταρχισμού), αλλά στο έμπρακτο επίπεδο του «τρόπου»: άλλου νοήματος, άλλης πρακτικής, άλλων στόχων της συλλογικότητας και των θεσμών της. Ομως αυτή η ετερότητα του ενεργού ελληνικού «τρόπου» είναι μια πραγματικότητα ολοφάνερα πια χαμένη. Ακόμα και το συμβολικό απομεινάρι του ελληνικού «τρόπου», ο αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος, με άρθρο του στην «Κ», πριν από δυο Κυριακές, βγήκε να μας πει, «δίχως αιδώ ή λύπην», ότι «Ευρώπη και Ελλάδα είναι δύο αναπόσπαστες όψεις της ίδιας πέτρας... με πρωτογενή υλικά την ελληνική παιδεία, το ρωμαϊκό δίκαιο και τον χριστιανισμό»! Δεν διευκρίνισε σε ποιαν ελληνική παιδεία αναφερόταν: στον Αριστοτέλη του Δαμασκηνού, του Μαξίμου, του Γρηγόριου Παλαμά ή στον Αριστοτέλη τον Ακινάτη και των Σχολαστικών; Σε ποιο Δίκαιο: στις «Νεαρές» του Ιουστινιανού ή σε μεσαιωνικές νομοθεσίες που τιμωρούσαν τον φόνο με πρόστιμο και την κλοπή με καταδίκη σε θάνατο; Σε ποιον χριστιανισμό: αυτόν του αυγουστίνειου «απόλυτου προορισμού», της θεοκρατίας και των εφιαλτικών ενοχών της concupiscentia ή στον χριστιανισμό που προβάλλει ως πρότυπο πληρότητας της ζωής την ερωτική αυτοπροσφορά; Ντροπής μνημείο του εξευτελιστικού αφελληνισμού των Ελλήνων, λαού που απεμπόλησε ιλιγγιώδη θησαυρίσματα ανθρώπινης ελευθερίας και καλλιέργειας, για να τρέχει πίσω από χάντρες και καθρεφτάκια για κάφρους. Ούτε περιγράφεται ούτε αντέχεται ο εκπεσμός μας σε τέτοιον πρωτογονισμό μεταφυσικών αναζητήσεων, πολιτικών απαιτήσεων, κοινωνικών στοχεύσεων. Θα μπορούσε, για δεύτερη φορά μετά την εφιαλτική Τουρκοκρατία, μέσα στις εκκλησιές να σωθεί το «πολυτίμητο τζιβαϊρκόν» της αρχοντιάς των Ελλήνων: η συνέχεια της γλώσσας, η συνέχεια του αθλήματος της κοινωνίας των σχέσεων (η ενορία κοινότητα), η υψηλή καλλιέργεια του τραγωδικού ήθους, της ζωγραφικής και μουσικής ευαισθησίας. Αν υπήρχε έστω ένας επίσκοπος που να καταλαβαίνει τη λαϊκή μας παράδοση όχι σαν ιδεολογία και φολκλόρ, αλλά ως τη μόνη κοινωνικά ριζοσπαστική αντιπρόταση στον μηδενισμό και ολοκληρωτισμό του Ιστορικού Υλισμού του ΣΥΡΙΖΑ ή του ΔΝΤ και των «αγορών», αδιάφορο. Το ιστορικό μας τέλος των Ελλήνων δεν τεκμαίρεται από το γεγονός ότι όλα τα πολιτικά κόμματα, χωρίς εξαίρεση, έχουν μόνο διαχειριστική, ιστορικουλιστική αντίληψη της πολιτικής, την ίδια με τους δανειστές μας μετράνε τη ζωή με το χρήμα, την ευτυχία με την καταναλωτική ευχέρεια. Το ιστορικό μας τέλος βεβαιώνεται κυρίως από το γεγονός ότι δεν υπάρχει επίσκοπος που να καταλαβαίνει ότι η «πόλις»-πατρίδα θεμελιώνεται στο «νόημα» της ύπαρξης και συνύπαρξης και όχι στο «πρωτογενές πλεόνασμα» εισοδημάτων. ΣΚΙΤΣΟ ΤΟΥ ΑΝΔΡΕΑ ΠΕΤΡΟΥΛΑΚΗ

17 17-ELLADA_Master_cy 03/07/15 22:44 Page 17 Κυριακή 5 Iουλίου 2015 ΕΛΛΑΔΑ Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ l 17 ΦΑΛΗΡΕΥΣ / Του ΣΤΕΦΑΝΟΥ ΚΑΣΙΜΑΤΗ Ναι στην Ευρώπη Τ ην ώρα που ξεκινώ να γράφω το σημερινό σημείωμα, ακούω από το ραδιόφωνο (που έχει γίνει πια μόνιμη ηχητική υπόκρουση μιας καθημερινότητας που περνά με το πρόσωπο κολλημένο στην οθόνη του υπολογιστή...) ότι ο Γάλλος πρόεδρος Ολάντ ερμήνευσε το αποτέλεσμα του αυριανού δημοψηφίσματος στην Ελλάδα ως «επιλογή ανάμεσα σε ευρώ και πιθανό Grexit» είναι τα δικά του λόγια. Ωστόσο, εκείνο που δίνει στη λιτή δήλωση του Γάλλου προέδρου μεγάλη συμβολική σημασία είναι ότι την έκανε από το γραφικό Μπενίν της Δυτικής Αφρικής. (Μπενίν είναι η τέως Δαχομέη, για όσους αγαπούν τη μουσική του Τζον Κολτρέιν...). Οι υπαινιγμοί είναι το μέγιστο που μπορεί να προσφέρει ένας πρόεδρος της Γαλλικής Δημοκρατίας, εφόσον θέλει να προειδοποιήσει δημοσίως κάποιους τρίτους για ένα τόσο λεπτό θέμα όπως το δημοψήφισμα. Τέτοια ώρα όμως, οι υπαινιγμοί περιττεύουν. Αλλωστε, πού να τους προσέξεις, όταν ο Μαδούρο, εκκωφαντικός και χειρονομώντας αρειμανίως, στέλνει μήνυμα στήριξης στο «όχι» από την κρατική τηλεόραση της τσαβικής Βενεζουέλας; Φορούσε κάτι ανάμεσα σε στρατιωτικό χιτώνιο ή σακάκι τύπου σαφάρι και ήταν τόσο αφελής, ώστε για να μας ενθαρρύνει στην πορεία του «όχι», μας είπε ότι εκείνοι όταν έκαναν την Μπολιβαριανή επανάσταση... «έτρωγαν ζωοτροφές». (Ετσι, βέβαια, εξηγούνται πολλά για τον ίδιο! Ας είναι καλά ο άνθρωπος, να χαίρεται τις πλουμιστές φόρμες του και την μπολιβαριανή κοσμοθεωρία του, αλλά και μόνο που τον βλέπεις λες: να ένας βλάκας...). Εκτός Ευρώπης, ακόμη και κατά τα πρώτα στάδια της απομάκρυνσής μας από αυτή, η Ελλάδα θα καταστεί ιδιαίτερα ευάλωτη σε θέματα ασφαλείας. Πόσο αφελής και παιδαριώδης, μέσα στο πεδίο των διεθνών σχέσεων, είναι η πρόσκληση που μας απευθύνει λ.χ. ο Λαφαζάνης για να ακολουθήσουμε πορεία προς το άγνωστο, φαίνεται από την πρόσφατη πρόταση του Φιλοκουρδικού Κόμματος της Τουρκίας (είδατε οι φίλοι σας οι Κούρδοι;) προς την τουρκική κυβέρνηση. Της ζητεί να αγοράσει ελληνικό χρέος για να μας στηρίξει. Με άλλα λόγια, οι κατατρεγμένοι από τον κεμαλισμό Κούρδοι προτείνουν στους Τούρκους ισλαμιστές (ήπιας μορφής) να συνεργασθούν για τον κοινό σκοπό. Ποιος είναι αυτός; Να πεισθούν όσοι ανησυχούν στην Τουρκία ότι και οι δύο αυτές πολιτικές αποκλίσεις από την πολιτική παράδοση της Τουρκίας εξακολουθούν να σέβονται την κληρονομιά του Κεμάλ και, κυρίως, να τη συνεχίζουν με τον τρόπο τους. Βλέπετε, στις διεθνείς σχέσεις, οι φιλίες δεν είναι όπως η αναζήτηση γκόμενας σε μια μπαρότσαρκα γιατί προφανώς με τα μέτρα παρομοίων ΣΚΙΤΣΟ ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΧΑΝΤΖΟΠΟΥΛΟΥ εμπειριών φαντάζεται την εξωτερική πολιτική ο Λαφαζάνης. Αυτά τα καταγράφω και τα σχολιάζω, απλώς επειδή συμβαίνουν. Προέχει όμως πολύ σοβαρότερος λόγος για τον οποίο δεν διανοούμαι να ψηφίσω οτιδήποτε άλλο εκτός από «ναι». Αναφέρομαι στον αυταρχισμό. Ο αυταρχισμός τους δεν είναι μόνο της Κωνσταντοπούλου. Τον διαπιστώνουμε ακόμη και στις ανακοινώσεις ασήμαντων κρατικών οργανισμών, διά των οποίων κάποιοι κομματικοί υπαγορεύουν στο κοινό πώς πρέπει να σκέπτεται. Πρόκειται, δε, για έναν ιδιότυπο αυταρχισμό, ολοκληρωτικού τύπου διότι όχι μόνον απαγορεύουν συγκεκριμένες λέξεις, διατυπώσεις, ερωτήσεις, αλλά απαιτούν κιόλας να συμφωνείς με τη δική τους εκδοχή της αλήθειας. Το έδειξαν όλη την εβδομάδα που πέρασε, με τις τηλεοπτικές εμφανίσεις τους. Το έδειξαν, επίσης, με την απροκάλυπτη εκμετάλλευση των κρατικών μηχανισμών για την προεκλογική εκστρατεία τους, αλλά και πιο πριν με τη μεθόδευση του δημοψηφίσματος και τη διατύπωση του ερωτήματος. Χειρίστηκαν όλο το ζήτημα με τέτοιο τρόπο, ώστε με την ενδεχόμενη επικράτηση του «όχι» να έχουν υφαρπάξει μια λευκή εντολή από το εκλογικό σώμα, για να την ερμηνεύσουν όπως θέλουν! Το δείχνουν, ακόμη, στη συνέπεια με την οποία επιδίδονται στη συστηματική κατεδάφιση των σχέσεών μας με την Ευρώπη. (Με την ευκαιρία, όταν όλος ο κόσμος γνωρίζει ότι η Ελλάδα πάει σε δημοψήφισμα για το ευρώ και την Ευρώπη, και ο Βαρουφάκης λέει στους εταίρους μας στο Eurogroup «δώστε μου το χρέος, να σας δώσω το δημοψήφισμα», να με συγχωρείτε, αλλά αυτό εγώ δεν το λέω ούτε εξυπνάδα ούτε περηφάνια. Το λέω αλητεία και με κάνει να ντρέπομαι για τη χώρα μου...). Το δείχνουν, βεβαιότατα, στο, ούτως ειπείν, «σύμφωνο Μολότωφ-Ρίμπεντροπ» με τη Χρυσή Αυγή! Θέλετε κάτι περισσότερο; Υπάρχει, δυστυχώς... Πρόκειται για την επίσκεψη του Τσίπρα στο υπουργείο Εθνικής Αμύνης στην «πρώτη στρατιωτική μονάδα της χώρας», που είπε ο Ευάγγελος μόνο και μόνο για να τον βεβαιώσει δημοσίως ο Καμμένος ότι «ο στρατός εγγυάται την ασφάλεια της χώρας στο εσωτερικό». Δικαίως η Ν.Δ. το ανέδειξε αμέσως σε κορυφαίο ζήτημα. Πρόκειται για τη σοβαρότερη συνεισφορά στην τροπή προς ένα κλίμα «Εαμοκρατίας» (δηλαδή, εαμικής τρομοκρατίας, σε κανονικά ελληνικά) που παίρνει η επεισοδιακή διακυβέρνηση της χώρας από τη συμμαχία ΣΥΡΙΖΑ και ΑΝΕΛ συγγνώμη, παραλίγο να το ξεχάσω: και Χρυσής Αυγής. Φοβάμαι ότι ζούμε ένα τσαβικό πραξικόπημα εν εξελίξει. Είναι υποχρέωσή μας ως δημοκρατικών πολιτών να το ακυρώσουμε με την επικράτηση του «ναι» στο σημερινό δημοψήφισμα. Η Ευρώπη είναι η μόνη ασπίδα μας από αυτούς τους ανισόρροπους. Παρόλα αυτά... Να σας προειδοποιήσω ότι η αξιοπιστία της κρίσης μου είναι αμφισβητήσιμη. Οταν το 2012 έγραφα εδώ ότι η εμφάνιση ακροδεξιάς βίας μας αφύπνισε απέναντι στο φαινόμενο και της ακροαριστερής βίας, ο ΣΥΡΙΖΑ μου περιποιούσε την τιμή της καταγγελίας με ανακοίνωση Σκουρλέτη. Οταν, αργότερα, πολλοί δημοσιογράφοι προειδοποιούσαμε για το δεινό ενδεχόμενο των κλειστών τραπεζών, της εξαφάνισης του ρευστού και της αναπόφευκτης διολίσθησης προς τη δραχμή, ο ΣΥΡΙΖΑ έλεγε ότι κινδυνολογούσαμε. Εύχομαι να κινδυνολογούμε και τώρα... kassimatis@kathimerini.gr

18 18-ELLADA_Master_cy 03/07/15 22:49 Page l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΕΛΛΑΔΑ Κυριακή 5 Ιουλίου 2015 Ραγδαίες εξελίξεις μετά το δημοψήφισμα Ανεξαρτήτως αποτελέσματος, με τη χώρα σε διεθνή απομόνωση και την οικονομία και το τραπεζικό σύστημα να καταρρέουν Των Κ. Π. ΠΑΠΑΔΙΟΧΟΥ Β. ΖΗΡΑ Σκηνικό ραγδαίων εξελίξεων σε πολιτικό και οικονομικό επίπεδο προδιαγράφει η επιλογή του πρωθυπουργού, Αλ. Τσίπρα, να δρομολογήσει ένα άκρως διχαστικό και στα όρια του Συντάγματος δημοψήφισμα, που εκ των πραγμάτων έχει ως τελικό διακύβευμα το «ναι» ή «όχι» στην Ευρώπη, τη δημοκρατία, την ασφάλεια. Από αύριο το βράδυ και ανεξαρτήτως αποτελέσματος, το πολιτικό σκηνικό θα έχει μεταβληθεί άρδην, καθώς η χώρα έχει περιέλθει σε πλήρη διεθνή απομόνωση ενώ η οικονομία και το τραπεζικό σύστημα καταρρέουν. Ο κ. Αλ. Τσίπρας προανήγγειλε, μέσω του διαγγέλματος που απηύθυνε την Τετάρτη το απόγευμα, ότι θα επιχειρήσει να διαχειριστεί, ως πρωθυπουργός με τη συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ- ΑΝΕΛ τόσο το «Ναι» όσο και το «Οχι» της αυριανής ψήφου. Ομως, είναι άκρως αβέβαιο εάν αυτό θα είναι εφικτό και για πόσο χρόνο. Πρώτον, οι εταίροι έχουν διαμηνύσει πως θα διαπραγματευτούν μόνο σε περίπτωση που αύριο έχει υπερισχύσει το «Ναι». Δεύτερον, έχουν αφήσει σαφώς να εννοηθεί πως δεν πρόκειται να βρεθούν στο ίδιο τραπέζι με τον κ. Τσίπρα, καθώς θεωρούν πως δεν αποτελεί πλέον αξιόπιστο συνομιλητή. Επί της ουσίας, δηλαδή, τυχόν «Οχι» θα δρομολογήσει την αποχώρηση της χώρας από το κοινό νόμισμα, εάν η συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ ΑΝΕΛ διατηρήσει τη δεδηλωμένη, πράγμα πάντως, αμφίβολο, καθώς ήδη πέντε βουλευτές του κόμματος του κ. Π. Καμμένου <<<<<< Σε δύσκολη θέση ο κ. Τσίπρας, που αν και θα επιχειρήσει να διαχειριστεί τόσο το «Ναι» όσο και το «Οχι», είναι άκρως αβέβαιο εάν αυτό θα είναι εφικτό και για πόσο χρόνο. έχουν δημοσίως διαφοροποιηθεί. Εάν επικρατήσει το «Ναι» τα σενάρια είναι περισσότερα του ενός. Το πρώτο σενάριο που, όπως προαναφέρθηκε, προβλέπει ο πρωθυπουργός να επιχειρήσει να επαναδιαπραγματευτεί με τους εταίρους ένα νέο πρόγραμμα-μνημόνιο, θα ακυρωθεί μέσα σε λίγα εικοσιτετράωρα από τους εταίρους και ο κ. Τσίπρας θα πρέπει να πορευτεί στον δρόμο της δραχμής ενάντια στη λαϊκή ετυμηγορία. Σ αυτή την περίπτωση, η αντιπολίτευση προεξοφλείται πως θα αξιοποιήσει το ύστατο όπλο που διαθέτει, δηλαδή την κατάθεση πρότασης μομφής κατά της κυβέρνησης. Το δεύτερο προβλέπει τον σχηματισμό άλλης κυβέρνησης από την παρούσα Βουλή, που θα έχει ως εντολή την ολοκλήρωση της διαπραγμάτευσης και την προσφυγή στις κάλπες το φθινόπωρο, ή και σε ευθετότερο χρόνο, αναλόγως της συμφωνίας στην οποία θα καταλήξουν τα κόμματα. Το σενάριο της κυβέρνησης εθνικής ενότητας συζητείται από τη Ν.Δ., το Ποτάμι και το ΠΑΣΟΚ. Ομως, είναι βέβαιο πως προκειμένου να δρομολογηθεί θα τεθούν όροι που, πιθανότατα, θα οδηγούν όχι μόνο τον κ. Τσίπρα εκτός Μεγάρου Μαξίμου, αλλά και στην ντε φάκτο διάσπαση του ΣΥ- ΡΙΖΑ. Στο πεδίο της οικονομίας και των σχέσεων με την Ευρωζώνη, σε περίπτωση επικράτησης του «Ναι» υπάρχουν και πάλι δύο σενάρια: στο πρώτο ολοκληρώνονται ταχύτατα οι διαπραγματεύσεις για ένα νέο πρόγραμμα μέχρι τις 20 Ιουλίου, ώστε να πληρωθούν στην ΕΚΤ ομόλογα 3,5 δισ. ευρώ που λήγουν τότε. Σε αυτή την περίπτωση οι τράπεζες θα ξανανοίξουν, με περιορισμούς στην κίνηση κεφαλαίων όμως, και σταδιακά με τη συνδρομή των εταίρων η οικονομία θα ανακάμψει. Ωστόσο, χωρίς άμεση αλλαγή κυβέρνησης είναι μάλλον απίθανο να υπάρξει συμφωνία σε 15 ημέρες. Στο δεύτερο σενάριο, που δεν θα επιτευχθεί συμφωνία έως τις 20 Ιουλίου και η Ελλάδα θα χρεοκοπήσει συντεταγμένα έναντι της ΕΚΤ, τα πράγματα περιπλέκονται. Θα ενεργοποιηθούν ρήτρες χρεοκοπίας στα ομόλογα που κατέχουν ιδιώτες επενδυτές, οι τράπεζες θα παραμείνουν κλειστές για μεγαλύτερο διάστημα και θα χρειαστούν ανακεφαλαιοποίηση της τάξης των δισ. ευρώ, μέρος των οποίων ενδέχεται να καλυφθεί και με «κούρεμα» καταθέσεων. Στην περίπτωση επικράτησης του «Οχι», το πιθανότερο σενάριο είναι η άτακτη χρεοκοπία και τελικά η έξοδος από την Ευρωζώνη. Η νέα συμφωνία που θα προτείνουν οι εταίροι θα είναι δυσκολότερη από αυτή που απορρίφθηκε. Τις αμέσως επόμενες ημέρες, οι ευρωπαϊκοί θεσμοί μην μπορώντας πλέον να Η επικράτηση του «Ναι» στο δημοψήφισμα θα σηματοδοτήσει περισσότερα του ενός σενάρια για την επόμενη μέρα. αγνοήσουν τη χρεοκοπία έναντι του ΔΝΤ θα καταστήσουν άμεσα απαιτητά, ο μεν ESFS τα δάνεια, η δε EKT τα 90 δισ. του ELA που έχει δώσει στις ελληνικές τράπεζες. Αυτές θα καταστούν αφερέγγυες και θα παραμείνουν κλειστές για μεγάλο χρονικό διάστημα. Ευρώ δεν θα υπάρχουν και η κυβέρνηση θα χρειαστεί να προχωρήσει στην έκδοση νέου νομίσματος. Μέχρι να τυπώσει νέο νόμισμα θα κυκλοφορούν τα αποθησαυρισμένα σε στρώματα και σεντούκια ευρώ και κάποιο είδος παράλληλου νομίσματoς (ΙοU). Η χώρα θα είναι de facto εκτός ευρώ και οι νομικές διαδικασίες, αν και τρομερά πολύπλοκες, θα ακολουθήσουν. Νομικός τρόπος να εκδιωχθεί από την Ευρωζώνη δεν υπάρχει, αλλά καθώς θα είναι πολιτικά και χρηματοδοτικά απομονωμένη θα το ζητήσει η ίδια. Για το μεσοδιάστημα, οι νομικές υπηρεσίες της Ε.Ε. και της ΕΚΤ αναζητούν κάποια νομική φόρμουλα αναστολής της ιδιότητας του μέλους. Παράλληλα, η Κομισιόν εξετάζει τρόπους με τους οποίους θα μπορέσει να βοηθήσει την Ελλάδα να αντιμετωπίσει την ανθρωπιστική κρίση, καθώς την άτακτη χρεοκοπία θα ακολουθήσει βαθιά ύφεση και έκρηξη της ανεργίας. Η χαμηλή ανταγωνιστικότητα σε συνδυασμό με το κατεστραμμένο και εθνικοποιημένο τραπεζικό σύστημα, δεν θα επιτρέψουν ταχεία αύξηση των εξαγωγών. Η Ελλάδα θα μετατραπεί για μεγάλο χρονικό διάστημα σε μια κλειστή και συρρικνωμένη οικονομία. Οι εβδομάδες που θα αλλάξουν την οικονομία Του ΜΠΑΜΠΗ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ Το δημοψήφισμα επιταχύνει την Ιστορία. Ανεξαρτήτως αποτελέσματος, ο Αλέξης Τσίπρας δεν αποτελεί πλέον έγκυρο συνομιλητή για τα υπόλοιπα ευρωπαϊκά κράτη. Ετσι, η φυγή του πρωθυπουργού προς τη δραχμή θα εμφανιστεί ως υποχρεωτική, πέραν της προπαγάνδας ότι αποτελεί απάντηση στους συντηρητικούς της Ευρώπης. Τι θα ακολουθήσει το ενδεχόμενο «όχι»; Ο κ. Τσίπρας θα επιχειρήσει μια υποκριτική διαπραγμάτευση με τις Βρυξέλλες. Θα επιστρέψει άπρακτος στην Αθήνα και σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης θα προκηρύξει εκλογές με κύριο ερώτημα την έξοδο από το ευρώ και την επιστροφή στη δραχμή. Είναι λοιπόν χρήσιμο να εξετάσουμε όσα είναι δυνατόν να προβλέψει κανείς ότι θα συμβούν στις επόμενες λίγες εβδομάδες. Η Φρανκφούρτη δεν πρόκειται να στείλει πρόσθετα χρήματα στις ελληνικές τράπεζες. Αυτό σημαίνει ότι η κυβέρνηση θα εκδώσει κρατικούς τίτλους λαμβάνοντας ως αποθεματικό ενέχυρο τις καταθέσεις σε ευρώ που έχουν ακόμη οι τέσσερις τράπεζες. Η κυβέρνηση θα «εγγυηθεί» ότι οι καταθέσεις παραμένουν στην ιδιοκτησία των πολιτών. Η διαβεβαίωση του Δημοσίου δεν θα αξίζει πρακτικώς τίποτε, αφού οι τράπεζες δεν θα μπορούν να μετρήσουν στους καταθέτες τα χρήματά τους. Το δελτίο ημερήσιας ανάληψης θα μειωθεί περαιτέρω, μάλλον στα 20 ευρώ, που σημαίνει ότι κανείς μισθωτός δεν θα μπορεί να αναλάβει περισσότερα από 600 ευρώ μηνιαίως. Σε αυτή τη φάση θα περιοριστούν και οι συναλλαγές μέσω Ιντερνετ, ώστε να μη διαρρέουν οι καταθέσεις με τη μετατροπή τους σε αγαθά που διατηρούν μακροχρόνια την αξία τους. Με πιστοποιητικά αναγνώρισης χρέους, όπως είναι τα περίφημα IOUs, θα πληρωθούν συνταξιούχοι και δημόσιοι υπάλληλοι, καθώς και οι προμηθευτές του κράτους, ειδικότερα στο σύστημα υγείας. Τα «χαρτιά» αυτά θα είναι σε ευρώ. Πρόκειται για υποχρεωτική κίνηση, η οποία άλλωστε είχε μελετηθεί από οικονομολόγους του ΣΥΡΙΖΑ, αφού κανείς δεν θα σπεύσει να πληρώσει φόρους. Για τον λόγο αυτό, οι επιχειρήσεις θα φορολογηθούν «εκτάκτως», σε μια προσπάθεια να γεμίσουν τα δημόσια ταμεία, αλλά και να χρησιμοποιηθεί το επιχείρημα των «κακών πλουσίων», όπως ήδη έδειξε ο κ. Τσίπρας με το διάγγελμα της Τετάρτης. Είναι λογικό ότι οι εξαγωγικές και τουριστικές επιχειρήσεις θα αφήσουν τις εισπράξεις τους στο εξωτερικό, ώστε να προφυλάξουν την ταμειακή ρευστότητα που θα τους επιτρέψει να επιζήσουν. Πρακτικές «μαύρης αγοράς» Δεν θα περάσουν πολλές μέρες πριν εγκατασταθούν πρακτικές μαύρης αγοράς στις καθημερινές συναλλαγές. Η αμοιβή της αδήλωτης εργασίας θα μειωθεί και ταυτοχρόνως θα καθυστερήσει. Οφειλές για υπηρεσίες που έχουν παρασχεθεί θα αναβληθούν ή θα πληρωθούν σε χαμηλότερο αντίτιμο. Συμβόλαια και συμφωνίες θα ακυρωθούν. Τα «κρατικά υποσχετικά» θα χρησιμοποιηθούν από όσους πληρώνονται από το κράτος (μισθωτοί, συνταξιούχοι και προμηθευτές) για την πληρωμή των τρεχουσών αναγκών τους. Επειδή όμως τα «χαρτιά» αυτά δεν έχουν τις προϋποθέσεις Ανεξαρτήτως αποτελέσματος, ο Αλέξης Τσίπρας δεν αποτελεί πλέον έγκυρο συνομιλητή για τα ευρωπαϊκά κράτη. <<<<<< Θεωρείται σίγουρο ότι η Ελλάδα θα φορτωθεί υπερδιπλάσιο δημόσιο χρέος από το σημερινό, το οποίο θα παραμείνει σε ευρώ. ασφαλείας για να γίνουν αποδεκτά στο λιανικό εμπόριο, θα μείνουν παγιδευμένα στους τραπεζικούς λογαριασμούς. Οι κάτοχοί τους, όμως, θα επιδιώξουν να τα ανταλλάξουν ηλεκτρονικά με πραγματικά ευρωχαρτονομίσματα. Μην ξεχνάμε ότι η ποσότητα του χάρτινου ευρώ που κυκλοφορεί εκεί έξω ξεπερνάει κατά πολύ τα 50 δισ. ευρώ. Μέσα από αυτές τις ανταλλαγές θα προσδιοριστεί η μελλοντική ισοτιμία μεταξύ ευρώ και νέας δραχμής. Λόγω και του πανικού, η σχέση αναμένεται να διαμορφωθεί κοντά στο 1 ευρώ για 1,5 ή και 2 μονάδες ΙΟUs. Με τον αποκλεισμό του κ. Τσίπρα από το τραπέζι των διαπραγματεύσεων, τους περιορισμούς που δημιουργεί η άρνηση πληρωμής του ΔΝΤ και την απόρριψη της Ελλάδας από το σύστημα διευρωπαϊκών συναλλαγών (γνωστό με την ονομασία Target 2), η κυβέρνηση θα προκαλέσει βουλευτικές εκλογές, μέσω των οποίων θα επιδιώξει την επικύρωση της υποχρεωτικής μετάβασης στη δραχμή. Ταυτοχρόνως θα απαιτήσει την επιστροφή του αποθέματος σε χρυσό, τη ρύθμιση του τεράστιου χρέους έναντι του διευρωπαϊκού συστήματος πληρωμών (Target 2), αλλά και την επιστροφή των εγγυήσεων που έχουν δώσει οι τράπεζες στην ΕΚΤ όταν εισέπραξαν τα ευρώ του ELA. Κανείς δεν γνωρίζει πώς θα γίνουν όλ αυτά, αφού κανείς δεν τα είχε προβλέψει. Δύο όμως σημεία πρέπει να θεωρούνται σίγουρα. Η Ελλάδα θα φορτωθεί υπερδιπλάσιο δημόσιο χρέος από το σημερινό, το οποίο, προφανώς η κυβέρνηση Τσίπρα θα αρνηθεί να εξυπηρετήσει. Είναι όμως σίγουρο ότι θα το πληρώσουν τα παιδιά και τα εγγόνια μας, όπως έχει συμβεί πάντοτε στην παγκόσμια Ιστορία. Το δεύτερο θέμα είναι ότι η εγκατάλειψη του ευρώ, από νομικής απόψεως, μπορεί να γίνει μόνον αφού προηγουμένως η Ελλάδα εγκαταλείψει την Ευρωπαϊκή Ενωση. Η έξοδος είναι μια περίπλοκη νομική διαδικασία, λόγω του κοινοτικού κεκτημένου. Θα απαιτηθεί μια ομόφωνη ειδική απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Το μόνο σίγουρο είναι πως όλα τα σημερινά χρέη, κρατικά και ιδιωτικά, θα παραμείνουν στο «παλαιό» νόμισμα, δηλαδή το ευρώ. Σε σκηνικό κατάρρευσης Το δημοψήφισμα διεξάγεται σε σκηνικό κατάρρευσης του εθνικού εισοδήματος. Η διολίσθηση προς την ύφεση επιταχύνεται και η κρίση παραγωγής και εμπορίου πολλαπλασιάζεται. Η ανεργία μεγαλώνει και πάλι. Από το αποτέλεσμα της Κυριακής εξαρτάται η αξία των περιουσιακών στοιχείων πολιτών, επιχειρήσεων και κράτους. Μετά την πλήρη κατάρρευση των κινητών αξιών (μετοχές, συμβόλαια, ομολογιακά αμοιβαία), θα ενταθεί με τρόπο καταθλιπτικό η καταβαράθρωση της αξίας των ακινήτων. Το πέρασμα στη δραχμή, σε συνδυασμό με την περαιτέρω μείωση των εισοδημάτων και τη διαφυγή, εκτός συνόρων, των ευρώ που έχουν αποσύρει τους τελευταίους μήνες πολίτες κι επιχειρήσεις από τις ελληνικές τράπεζες, θα οδηγήσουν σε μια νέα κρίση, πάνω από εκείνην που διανύουμε τα τελευταία χρόνια και αυτήν που έφερε η μετεκλογική πολιτική αστάθεια. Η εξαφάνιση μεγάλου μέρους της περιουσίας νοικοκυριών και επιχειρήσεων θα δημιουργήσει πρόσθετη ζημία στο τραπεζικό σύστημα, αφού ακόμη περισσότερα δάνεια θα χάσουν το στήριγμά τους στις εγγυήσεις που έχουν παραχωρηθεί. Πρακτικώς, η αλλαγή νομισματικού καθεστώτος θα συνοδευθεί με οριστική πτώχευση του κράτους, αφού δεν θα είναι σε θέση να εξυπηρετήσει τα δάνειά του. Αυτό σημαίνει ότι η Ελλάδα θα μπει σε διαδικασία αναδιαπραγμάτευσης του χρέους. Στο τραπέζι αυτό, η κυβέρνηση θα βάλει μπροστά το «Οχι» των πολιτών. Η άλλη πλευρά, απελευθερωμένη από τις υποχρεώσεις της Ευρωπαϊκής Ενωσης, θα βάλει τις υποθήκες επί της δημόσιας και ιδιωτικής περιουσίας καθώς και τις ισχυρότατες νομικές προβλέψεις των διεθνών συμβολαίων που δεσμεύουν τη χώρα μας. Η Ελλάδα θα έχει παγιδευτεί για τα καλά σε πολυετή απομόνωση και εξευτελισμό.

19 19-ELLADA_Master_cy 03/07/15 22:45 Page 19 Κυριακή 5 Iουλίου 2015 ΕΛΛΑΔΑ Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ l 19 Τα μυστικά της σημερινής κάλπης Πρωτόγνωρη διαδικασία για ψηφοφόρους Τι ισχύει για τους ετεροδημότες Τι ώρα θα ξέρουμε το αποτέλεσμα Της ΤΑΝΙΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΠΟΥΛΟΥ Ανοίγουν σήμερα, Κυριακή 5 Ιουλίου 2015 στις επτά το πρωί οι κάλπες σε όλη τη χώρα για τη διενέργεια του δημοψηφίσματος που θα κρίνει το μέλλον της χώρας και των πολιτών της, κατ ουσίαν, εντός ή εκτός ευρώ. Η εκλογική διαδικασία θα ολοκληρωθεί στις 7 μ.μ., ενώ εκτιμάται από το υπουργείο Εσωτερικών ότι η καταμέτρηση θα ολοκληρωθεί ταχέως. Οι διαδικασίες για τη διεξαγωγή του υπήρξαν εξαιρετικά συνοπτικές λόγω του μικρού χρονικού διαστήματος που μεσολάβησε από την προκήρυξη έως τη διενέργεια, με αποτέλεσμα οι υπηρεσίες να βρίσκονται σε επιφυλακή για την αντιμετώπιση πιθανών προβλημάτων. Στο δημοψήφισμα, οι πολίτες καλούνται να απαντήσουν ΝΑΙ (εγκρίνεται ) ή ΟΧΙ (δεν εγκρίνεται) το σχέδιο συμφωνίας το οποίο όπως αναγράφεται στο ψηφοδέλτιο που θα παραλάβουν από τα εκλογικά τμήματα κατέθεσαν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο στο Eurogroup στις Η επιλογή θα πρέπει, σύμφωνα με τη νομοθεσία (4023/2011), να σημειωθεί με σταυρό. Οποιοδήποτε άλλο σημάδι οδηγεί στην ακύρωση του ψηφοδελτίου. Σύμφωνα με διευκρινιστική εγκύκλιο του υπουργείου Εσωτερικών «για τον τρόπο άσκησης του εκλογικού δικαιώματος στο δημοψήφισμα της 5ης Ιουλίου 2015» ο ψηφοφόρος εκφράζει την προτίμησή του επί του τιθέμενου ερωτήματος «θέτοντας, παραπλεύρως της απάντησης που προκρίνει, σταυρό με μελάνι μαύρης ή γαλάζιας απόχρωσης». Ο σταυρός θα πρέπει να τεθεί εντός του τετραγώνου που βρίσκεται κάτω από την επιλογή του ψηφοφόρου. Aκυρο θα είναι το Τα αποτελέσματα του δημοψηφίσματος εκτιμάται ότι θα μεταδοθούν σε διάστημα 1,5-2 ωρών. ψηφοδέλτιο αν τσεκάρετε το ΒΟΧ είτε του ΟΧΙ είτε του ΝΑΙ ή αν σημειώσετε Χ. Από την άλλη όμως, αν ο σταυρός σημειωθεί δίπλα στην επιλεγμένη απάντηση, το ψηφοδέλτιο θα πρέπει να θεωρηθεί έγκυρο. Η ίδια εγκύκλιος επισημαίνει ότι πρέπει να αποφευχθεί η υπερβολικά αυστηρή και άσχετη με την προστασία του νόμου στο αδιάβλητο εφαρμογή, «η τοποθέτηση του σταυρού εκ μέρους του εκλογέα, είτε εντός του τετραγώνου που βρίσκεται κάτω από κάθε απάντηση είτε παραπλεύρως του κειμένου της κάθε απάντησης, δεξιά ή αριστερά αυτής, δεν θίγει την εγκυρότητα του ψηφοδελτίου» (απόφαση της ειδικής διακομματικής επιτροπής που συνήλθε στις 30 Ιουνίου). Στους ψηφοφόρους θα δίδεται και λευκό ψηφοδέλτιο. Επιφυλάξεις Τα αποτελέσματα του δημοψηφίσματος εκτιμάται ότι θα συγκεντρωθούν από τα εκλογικά τμήματα και θα μεταδοθούν σε διάστημα 1,5-2 ωρών, ωστόσο η Singular Logic, που έχει αναλάβει τη διαδικασία αναφέρει ότι δεν μπορεί να υπάρξει ασφαλής πρόβλεψη, δεδομένου του πρωτόγνωρου της διαδικασίας. Το εκλογικό σώμα για το αυριανό δημοψήφισμα είναι , εκ των οποίων άντρες και γυναίκες. Στις εκλογές του Ιανουαρίου 2015, εγγεγραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους ήταν , εκ των οποίων οι άντρες και γυναίκες. Με το δημοψήφισμα θα συμμετέχουν για πρώτη φορά στην εκλογική διαδικασία νέοι 18 ετών (γεννημένοι δηλαδή το 1997), εκ των οποίων οι άντρες και γυναίκες. Οι ετεροδημότες, όσοι δηλαδή ήταν ετεροδημοτες σε προηγούμενες εκλογικές αναμετρήσεις ή έχουν υποβάλει σχετική αίτηση έως τις 30 Απριλίου 2015, ψηφίζουν στον τόπο διαμονής τους και όχι στον τόπο καταγωγής τους. Συγκεκριμένα οι ετεροδημότες Αττικής, Πειραιά και Θεσσαλονίκης ψηφίζουν στον τόπο διαμονής τους και πρέπει να αναζητήσουν το εκλογικό τμήμα στο οποίο ανήκουν με βάση τα επωνυμικά τους στοιχεία. Σε όλη την υπόλοιπη Ελλάδα, οι ετεροδημότες ψηφίζουν στο τελευταίο εκλογικό τμήμα του εκλογικού διαμερίσματος του τόπου διαμονής τους. Οσοι εκτός των νέων ετεροδημοτών ψήφισαν στις εθνικές εκλογές του Ιανουαρίου θα ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα στα ίδια ακριβώς <<<<<< Για να θεωρηθεί το αποτέλεσμα δεσμευτικό, θα πρέπει να λάβει μέρος τουλάχιστον το 40% όσων έχουν εγγραφεί στους εκλογικούς καταλόγους. εκλογικά τμήματα. Οι νέοι ψηφοφόροι (αλλά και οι παλιοί) μπορούν να αναζητήσουν το εκλογικό τμήμα στο οποίοι ψηφίζουν στην εφαρμογή «Μάθε πού ψηφίζεις» του υπουργείου Εσωτερικών, που έχει ενημερωθεί από χθες με όλα τα εκλογικά τμήματα και τους χάρτες. Επίσης στο τηλεφωνικό κέντρο για το «Μάθε πού ψηφίζεις» , σήμερα από τις 8 π.μ. έως τις 9 μ.μ και αύριο από τις 7 π.μ.-7 μ.μ. Συμμετοχή Το αποτέλεσμα δημοψηφίσματος για κρίσιμο εθνικό θέμα είναι δεσμευτικό, όταν στην ψηφοφορία λάβει μέρος τουλάχιστον το 40% όσων έχουν εγγραφεί στους εκλογικούς καταλόγους σύμφωνα με τη νομοθεσία (νόμος 4023/2011). Τα λευκά δεν προσμετρώνται στα έγκυρα ψηφοδέλτια. Ετσι, αύριο Κυριακή «θα πρέπει» να προσέλθουν στις κάλπες τουλάχιστον άτομα. Πάντως, σύμφωνα με πληροφορίες στελεχών του υπουργείου Εσωτερικών, η κινητοποίηση των πολιτών είναι μεγάλη, οπότε δεν εκτιμάται ότι στο δημοφήφισμα θα υπάρξει πρόβλημα χαμηλής συμμετοχής. Για τη μετάδοση των αποτελεσμάτων θα χρησιμοποιηθεί, όπως και στις προηγούμενες 7 εκλογικές αναμετρήσεις, το σύστημα άμεσης μετάδοσης αποτελεσμάτων απευθείας μέσω κινητού τηλεφώνου από τα εκλογικά τμήματα στο υπουργείο Εσωτερικών. Γι αυτό το λόγο θα χρησιμοποιηθούν συσκευές κινητών τηλεφώνων που ήδη έχουν μοιραστεί σε επιλεγμένα αντίστοιχα εκλογικά τμήματα. Τα εκλογικά αποτελέσματα από κάθε περιοχή απαγορεύεται να δημοσιοποιούνται (σε τοπικά μέσα μαζικής ενημέρωσης ή σε ιστοσελίδες), χωρίς να έχει προηγηθεί η μετάδοσή τους στο υπουργείο Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης μέσω των γραφείων των περιφερειακών ενοτήτων, σύμφωνα με την προβλεπόμενη διαδικασία. Στην ιστοσελίδα του υπουργείου Εσωτερικών ( στο «Eκλογές», οι πολίτες μπορούν να ενημερωθούν για όλες τις λεπτομέρειες διεξαγωγής του αυριανού δημοψηφίσματος, καθώς και να διαβάσουν την επίσημη μετάφραση του σχεδίου συμφωνίας επί του οποίου διενεργείται το δημοψήφισμα. Πώς έκλεισαν οι πόρτες με τις Βρυξέλλες THE CYPRUS INSTITUTE OF NEUROLOGY & GENETICS Το διάγγελμα της Τετάρτης προκάλεσε τη μεγαλύτερη οργή Της ανταποκρίτριάς μας στις Βρυξέλλες, ΕΛΕΝΗΣ ΒΑΡΒΙΤΣΙΩΤΗ Στις Βρυξέλλες τις τελευταίες μέρες η γραμμή που κυριαρχεί είναι αυτή που τέθηκε από το Βερολίνο και την καγκελάριο Α. Μέρκελ. «Καμία συζήτηση για την Ελλάδα μέχρι να βγουν τα αποτελέσματα του δημοψηφίσματος» είναι αυτό που λένε μια σειρά αξιωματούχων, και είναι αλήθεια ότι μετά την αντίστοιχη απόφαση του eurogroup δεν έχει γίνει καμία συζήτηση σε κανένα επίπεδο τεχνικό ή πολιτικό. Αλλωστε, το κλίμα από την στιγμή που ανακοινώθηκε το δημοψήφισμα πριν από μία εβδομάδα άλλαξε τελείως στη βελγική πρωτεύουσα, για να φτάσει στο ναδίρ το απόγευμα της περασμένης Τετάρτης μετά το διάγγελμα του κ. Τσίπρα, που θεωρήθηκε «σχεδόν εκβιαστικό». Οργή και έκπληξη προκάλεσαν τα λόγια του Ελληνα πρωθυπουργού σε μία σειρά από Ευρωπαίους αξιωματούχους που παρακολουθούσαν το διάγγελμα της Τετάρτης με «ανοιχτό το στόμα», όπως λένε χαρακτηριστικά στην «Κ». Ευρωπαϊκές πηγές τονίζουν ότι τα όσα ανέφερε ο πρωθυπουργός κατέστρεψαν το ήδη ιδιαίτερα διαταραγμένο κλίμα ανάμεσα στις δύο πλευρές, αλλά και την όποια πιθανότητα για συνεργασία, υπογραμμίζοντας ότι δεν είναι δυνατόν η Αθήνα να ζητεί νέο πρόγραμμα και ταυτόχρονα να το καταγγέλλει, απαξιώνοντας όλη την προσπάθεια. «Δεν ξέραμε αν έπρεπε να γελάσουμε ή να κλάψουμε», αναφέρεται χαρακτηριστικά, ενώ, παράλληλα, οργή προκάλεσε η επίρριψη ευθυνών και η σκληρή γλώσσα προς την Ευρώπη για το κλείσιμο τραπεζών, από τη στιγμή που η ελληνική πλευρά ήταν εκείνη που εγκατέλειψε το τραπέζι των διαπραγματεύσεων την περασμένη Παρασκευή. Το διάγγελμα ήρθε ως έκπληξη, καθώς ακόμα και την Τρίτη το βράδυ η Αθήνα έστελνε μηνύματα ότι μπορεί να μεταβάλει τη στάση της για το δημοψήφισμα αν οι εταίροι δέχονταν την ελληνική πρόταση. Ομως στο κτίριο της Κομισιόν το game over είχε μάλλον κηρυχθεί νωρίτερα, από το βράδυ της Δευτέρας, όταν μετά τη συνέντευξη του ρωθυπουργού στην ΕΡΤ, ο κ. Τσίπρας επικοινώνησε με τον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. <<<<<<< Καμιά αξιοπιστία για Βαρουφάκη και Τσίπρα στην έδρα της Κομισιόν Η ύστατη ευκαιρία Εκεί ο κ. Γιουνκέρ εξήγησε ότι η ύστατη ευκαιρία για συμφωνία ήταν μέχρι τα μεσάνυχτα, λίγες ώρες αργότερα δηλαδή από τη στιγμή που ο κ. Τσίπρας έπρεπε να αποστείλει επιστολή προς τους Ζ.Κ. Γιουνκέρ, Γ. Ντάισελμπλουμ, Α. Μέρκελ και Φ. Ολάντ, αποδεχόμενος την τελευταία πρόταση των θεσμών, να πει «ναι» στο δημοψήφισμα. Σε αντάλλαγμα, θα γινόταν έκτακτο eurogroup πριν από τα μεσάνυχτα της Τρίτης, το οποίο θα εξέδιδε ανακοίνωση σύμφωνα με την οποία τα μέτρα για τη ρύθμιση του χρέους που περιλαμβάνονται στην απόφαση του eurogroup του Νοεμβρίου του 2012 θα μπορούσαν να εφαρμοστούν τον Οκτώβριο του 2015, θα ξεκινούσε νέα χρηματοδότηση μέσω ESM, καθώς και πρόσβαση στα 35 δισ. του πακέτου για την ανάπτυξη της χώρας από την Κομισιόν. Τα μεσάνυχτα πέρασαν όμως, και η επιστολή του Ελληνα πρωθυπουργού δεν είχε φτάσει. Το επόμενο μεσημέρι και ενώ έχει εκπνεύσει για άλλη μία φορά η διορία, η επιστολή από το Μέγαρο Μαξίμου φτάνει. Από τα παραπάνω σημεία το μόνο που περιλαμβάνει είναι το αίτημα για νέο πρόγραμμα και επέκταση μερικών ημερών του υφιστάμενου. Ακολούθησαν δύο έκτακτα eurogroup για να αποφασίσουν ότι η διαδικασία για αίτημα νέου προγράμματος θα πρέπει να ξεκινήσει από το μηδέν, ότι η επέκταση πρακτικά δεν μπορεί να δοθεί και ότι για να συζητηθεί οτιδήποτε πρέπει να έχει γίνει πρώτα το δημοψήφισμα. Πολλοί τώρα λένε ότι ίσως ήταν λάθος που δόθηκε η εντύπωση ότι οι διαπραγματεύσεις συνεχίζονταν σε αυτά τα δύο eurogroup. Η αλήθεια είναι όπως περιγράφουν Ευρωπαίοι αξιωματούχοι στην «Κ» ότι το game over αφορά στην αξιοπιστία του κ. Βαρουφάκη αλλά πλέον και του κ. Τσίπρα. MSc Programs Medical Genetics Molecular Medicine Neuroscience Biomedical Research Scholarships Available csmm@cing.ac.cy

20 20-ELLADA_Master_cy 03/07/15 22:47 Page l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΕΛΛΑΔΑ Κυριακή 5 Ιουλίου 2015 «Το επόμενο πρόγραμμα δεν θα είναι σκληρότερο» Ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Στήριξης μιλάει στην «Κ» Συνέντευξη στην ΕΛΕΝΗ ΒΑΡΒΙΤΣΙΩΤΗ Ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Στήριξης, Κλάους Ρέγκλινγκ, λίγο πριν από το δημοψήφισμα που θα κρίνει την ευρωπαϊκή πορεία της χώρας, μιλάει στην «Κ» και λέει ότι η Ελλάδα έχει κάνει το μεγαλύτερο μέρος της δημοσιονομικής προσαρμογής και έτσι αν υπάρξει επόμενο πρόγραμμα «δεν θα είναι σκληρότερο από αυτά του παρελθόντος». Για τον κ. Ρέγκλινγκ, η Ελλάδα δεν είναι «ειδική περίπτωση» και γι αυτό δηλώνει σίγουρος ότι με τις σωστές πολιτικές η χώρα μπορεί να πετύχει, όπως και οι άλλες χώρες που έχουν περάσει από πρόγραμμα. Η γνώμη του για το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος έχει μεγάλη σημασία, καθώς ο EFSF έχει δανείσει τη χώρα περίπου 140 δισ. H κυβέρνηση υποστηρίζει ότι ένα ΟΧΙ δεν σημαίνει έξοδο από το ευρώ. Για εσάς το ΟΧΙ τι σημαίνει; Eίμαι Ευρωπαίος και δημοκράτης και σέβομαι πλήρως το δημοψήφισμα. Πρέπει να δούμε την απόφαση του ελληνικού λαού και μετά πώς η κυβέρνηση θα αντιδράσει στο αποτέλεσμα. Υπάρχουν πολλές αβεβαιότητες τώρα για το μέλλον της Ελλάδας. Θέλω την Ελλάδα μέρος της Ευρωζώνης και γι αυτό ελπίζω σε ένα θετικό αποτέλεσμα σε αυτή τη δύσκολη διαδικασία. To πρόβλημα είναι ότι η ερώτηση του δημοψηφίσματος είναι ΝΑΙ ή ΟΧΙ σε συγκεκριμένα μέτρα και όχι για παραμονή ή έξοδο από το ευρώ. Καταλαβαίνω ότι η ερώτηση μπορεί να είναι δύσκολη για ανθρώπους που δεν είναι ειδικοί στα οικονομικά ή δεν έχουν παρακολουθήσει τις διαπραγματεύσεις με λεπτομέρεια τους τελευταίους μήνες ή το πρόγραμμα των τελευταίων ετών. Οπότε είναι μάλλον δύσκολο κάποιος να καταλάβει τις πλήρεις συνέπειες αυτής της απόφασης. Για εσάς ποιες θα ήταν οι συνέπειες; Είμαι επικεφαλής του οργανισμού που είναι ο μεγαλύτερος δανειστής της ελληνικής κυβέρνησης, οπότε καταλαβαίνετε ότι έχω ξεκάθαρο ενδιαφέρον για θετικές εξελίξεις στην Ελλάδα. Η οικονομική προσαρμογή ήταν απαραίτητη, καθώς τη δεκαετία πριν από την κρίση ελήφθησαν λάθος οικονομικές αποφάσεις που οδήγησαν σε μη βιώσιμες εξελίξεις, όπως έλλειμμα 15,5% του ΑΕΠ το 2009 και μεγάλη απώλεια της ανταγωνιστικότητας, καθώς οι μισθοί ήταν 40% υψηλότεροι στην Ελλάδα από την υπόλοιπη Ευρωζώνη το Η Ελλάδα έχασε την πρόσβαση στις αγορές, καθώς επενδυτές δεν ήθελαν πλέον να δανείσουν τη χώρα. Σε αυτή την κατάσταση η Ευρώπη και το ΔΝΤ έδωσαν χρηματοδότηση τη στιγμή που δεν ήθελε κανένας να το κάνει. Τα χρήματα αυτά δόθηκαν υπό την προϋπόθεση ότι υπάρχει μία ξεκάθαρη δέσμευση να διορθωθούν τα προηγούμενα λάθη. Γι αυτό η Ελλάδα πέρασε μία πολύ δύσκολη προσαρμογή που ήταν πολύ επίπονη για τον πληθυσμό. Η Ελλάδα πήρε τα σκληρότερα μέτρα από τις υπόλοιπες χώρες σε πρόγραμμα; Η Ελλάδα ξεκίνησε την εξυγίανση της οικονομίας της από το πιο αρνητικό σημείο σε σύγκριση με την Κύπρο, την Πορτογαλία και την Ιρλανδία. Η Ιρλανδία και η Ισπανία έχουν αυτή τη στιγμή τη μεγαλύτερη ανάπτυξη στην Ευρωζώνη λόγω αυτών των μεταρρυθμίσεων. Η Ελλάδα επίσης βρισκόταν σε θετικό δρόμο, η ανάπτυξη είχε επιστρέψει και η ανεργία είχε πέσει δύο μονάδες το 2014 και η ελληνική κυβέρνηση είχε αρχίσει να αποκτάει Κλάους Ρέγκλινγκ: Μία μη πληρωμή στο ΔΝΤ είναι πιστωτικό γεγονός για τον EFSF εξαιτίας των ρητρών (corss default clause). Αυτό μας δίνει το δικαίωμα να ακυρώσουμε το δάνειο και να ζητήσουμε άμεση αποπληρωμή. <<<<<< Τα δάνεια τoυ ΕFSF είναι έξι φορές μεγαλύτερα από του ΔΝΤ, πολύ φθηνότερα και με πολύ μεγαλύτερη ωρίμανση. Αυτά τα μέτρα μπορεί ακόμα και να ενισχυθούν. πρόσβαση στις αγορές.η στρατηγική μας δούλεψε. Το 2014 οι προβλέψεις μας για την ανάπτυξη ήταν στο 2,5% για το 2015 και 3,5% του ΑΕΠ για το 2016, δείχνοντας ότι συνεχίζοντας τις μεταρρυθμίσεις η Ελλάδα θα μπορούσε να βγει από αυτή την απέλπιδα κατάσταση. Αν οι Ελληνες ψηφίσουν ΟΧΙ; Με την ψήφο στο ΟΧΙ υπάρχει έντονος σκεπτικισμός για το κατά πόσον θα εφαρμοστούν οι απαραίτητες μεταρρυθμίσεις. Για να εφαρμοστεί ένα πρόγραμμα απαιτεί μια κυβέρνηση που πιστεύει ότι είναι αναγκαία η εφαρμογή αξιόπιστων και δύσκολων μέτρων. Αν αυτή η πεποίθηση δεν υπάρχει, τότε δεν θα δούμε τα θετικά αποτελέσματα που χρειάζεται η Ελλάδα. Γιατί να ψηφίσει κάποιος ΝΑΙ όταν ξέρει ότι ένα σκληρότερο πρόγραμμα προσαρμογής θα ακολουθήσει; Η Ελλάδα χρειάζεται να συνεχίσει τις μεταρρυθμίσεις, αλλά τα δημοσιονομικά μέτρα που θα χρειαστεί να πάρει θα είναι πολύ λιγότερα από αυτά που έκανε η Ελλάδα στο παρελθόν. Η μεγάλη μείωση του ελλείμματος από το 15% στο 2% του ΑΕΠ έχει επιτευχθεί, οπότε η υπόλοιπη δημοσιονομική προσαρμογή σε σχέση με των τελευταίων 5 ετών είναι σχετικά μικρή αλλά απαραίτητη. Η ανταγωνιστικότητα έχει αποκατασταθεί κοιτώντας την αύξηση των εξαγωγών πέρυσι, αυτό που χρειάζεται είναι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις για να τονώσει την ανάπτυξη για το μέλλον. Δεν πιστεύω ότι η προσαρμογή και οι μεταρρυθμίσεις θα είναι σκληρότερες από αυτές του παρελθόντος. Πώς γίνεται να χειροτέρεψε η κατάσταση τόσο γρήγορα; Θυμάμαι τον περασμένο Δεκέμβριο μαζί να συζητάμε για την έξοδο από το πρόγραμμα και την παροχή προληπτικής γραμμής στήριξης. Η κυβέρνηση υποστηρίζει ότι αυτό οφείλεται στις πολιτικές του παρελθόντος. Αν χαθεί η εμπιστοσύνη, τότε η κατάσταση αλλάζει γρήγορα. Καλές πολιτικές μπορούν να οδηγήσουν σε θετικά αποτελέσματα και το αντίθετο. Με φιλικές στην ανάπτυξη πολιτικές είμαι σίγουρος ότι η εμπιστοσύνη μπορεί να επιστρέψει και σταδιακά να ανακτηθεί και η πρόσβαση στις αγορές. Αυτό έγινε στην Ελλάδα πέρυσι και στόχος μας είναι να επιστρέψουμε εκεί πάλι γρήγορα. Πόσο γρήγορα; Εξαρτάται από την εφαρμογή του σωστού μείγματος οικονομικών πολιτικών με μία κυβέρνηση που τις εφαρμόζει με πειθώ. Τότε η πρόσβαση στις αγορές θα μπορούσε να επιτευχθεί του χρόνου. Βλέποντας την ανάκαμψη των άλλων μνημονιακών χωρών, θεωρείτε ότι η Ελλάδα είναι «ειδική περίπτωση»; Το μέγεθος των οικονομικών ανισοτήτων ήταν μεγαλύτερο από οποιαδήποτε άλλη χώρα. Οταν κοιτούσα τα αποτελέσματα του προγράμματος που ήταν ορατά πέρυσι με την ανεργία που είχε αρχίσει να μειώνεται, την ανάπτυξη να επιστρέφει πρώτη φορά μετά από 6 χρόνια και να αποκτά πρόσβαση στην αγορά με έκδοση πενταετούς ομολόγου, το πρόγραμμα δούλεψε όπως και στις άλλες χώρες. Η Ελλάδα δεν είναι ειδική περίπτωση. Γι αυτό είμαι σίγουρος ότι με τις σωστές πολιτικές η Ελλάδα μπορεί να πετύχει όπως και οι άλλες χώρες. Το ΔΝΤ υποστηρίζει ότι χρειαζόμαστε ελάφρυνση του χρέους. Θα υπάρχει κάτι τέτοιο σε ένα τρίτο πρόγραμμα; Δεν υπάρχει διαφορά στο θέμα αυτό μεταξύ των θεσμών. Οι όροι δανεισμού μας είναι τόσο ευεργετικοί. Με δάνεια ωρίμανσης πάνω από 30 χρόνια, με πολύ χαμηλά επιτόκια και αναβάλλοντας την πληρωμή τόκων για τα πρώτα 10 χρόνια, προκύπτει όφελος 8 δισ. ετησίως περισσότερα από 4% του ΑΕΠ. Αυτή είναι μια μορφή αλληλεγγύης από την Ευρώπη. Συγχρόνως το Eurogroup αποφάσισε τον Νοέμβριο του 2012 πως εάν είναι αναγκαίο και εάν οι μεταρρυθμίσεις συνεχίζουν να εφαρμόζονται τότε η Ευρώπη θα είναι έτοιμη να συζητήσει μία πρόσθετη ελάφρυνση. Πότε όμως θα συμβεί αυτό; Υπήρχε η αίσθηση ότι θα συνέβαινε όταν η Ελλάδα θα αποκτούσε πρωτογενές πλεόνασμα, κάτι το οποίο επιτεύχθηκε, αλλά δεν έγινε η ανάλογη συζήτηση. Επίσης το ΔΝΤ πιέζει προς αυτή την κατεύθυνση. Τo ΔΝΤ μοιράζεται την ίδια άποψη μαζί μου, ότι δίνουμε μόνιμη ελάφρυνση του χρέους με αυτούς τους ευνοϊκούς όρους δανεισμού. Τα δάνεια τoυ ΕFSF είναι έξι φορές μεγαλύτερα από του ΔΝΤ, πολύ φθηνότερα και με πολύ μεγαλύτερη ωρίμανση. Αυτά τα μέτρα μπορεί ακόμα και να ενισχυθούν. Ποιες είναι οι συνέπειες της μη αποπληρωμής του δανείου του ΔΝΤ για τον EFSF; Με απασχολεί ιδιαίτερα αυτή η εξέλιξη. Η ελληνική κυβέρνηση έχει επανειλημμένως δηλώσει ότι θα τιμήσει τις υποχρεώσεις της προς όλους τους δανειστές της. Μία μη πληρωμή προς το ΔΝΤ αποτελεί πιστωτικό γεγονός για τον EFSF εξαιτίας των ρητρών (cross default). Αυτό δίνει το δικαίωμα στον ΕFSF να ακυρώσει το δάνειο και να ζητήσει αμέσως την πλήρη αποπληρωμή του ή την παραίτηση από δικαιώματα του δανείου ή την επιφύλαξη των δικαιωμάτων του δανείου. ΑΠΟΨΗ «Οχι», για ανάκαμψη και δημοκρατία εντός του ευρώ Του ΓΙΑΝΗ ΒΑΡΟΥΦΑΚΗ* Στο Eurogroup του περασμένου Σαββάτου πολλοί ομόλογοί μου εξέφρασαν έντονη δυσαρέσκεια που η κυβέρνησή μας έδωσε την ευκαιρία στους πολίτες της χώρας να απαντήσουν στην πρόταση των δανειστών μ ένα ΝΑΙ ή μ ένα ΟΧΙ. «Μα είναι δυνατόν να θεωρείτε ικανούς τους κοινούς πολίτες να αποφασίσουν για τόσο σοβαρά ζητήματα;» ερωτήθην από συγκεκριμένο συνάδελφο, την ώρα που οι υπόλοιποι κουνούσαν συγκαταβατικά τα κεφάλια τους. Η ιδέα ότι ένας ευρωπαϊκός λαός θα αποφανθεί για τα μεγάλα ζητήματα που διαμορφώνουν το μέλλον του εμφανίστηκε εντός της αίθουσας του Eurogroup ως άκρως ανατρεπτική και εξόχως επικίνδυνη. Ενας μη-θεσμός της Ευρωπαϊκής Ενωσης, το Eurogroup, έθεσε την κυβέρνηση της χώρας προ φοβερού διλήμματος: Αποδεχθείτε τώρα δρακόντειο πακέτο λιτότητας (άμεσα μέτρα 2,5% με 3% του ΑΕΠ), φόρων (εστίαση και ξενοδοχεία στο 23%), περικοπών (π.χ., επικουρικών συντάξεων και ΕΚΑΣ) και κοινωνικής αποδόμησης (π.χ., απεμπόληση της νησιωτικότητας). Αποδεχθείτε όλα αυτά μαζί με μηνιαίες αξιολογήσεις έως τον Νοέμβριο και παράλληλες, σκληρές διαπραγματεύσεις για το 3ο Μνημόνιο που θα φέρει, στο τέλος του χρόνου, νέα μέτρα, νέες απειλές για Grexit, νέα πολύμηνη αβεβαιότητα, νέα ταπείνωση. Ή διαφορετικά οι τράπεζές σας κλείνουν τη Δευτέρα το πρωί. Κρίναμε πως αυτό το δίλημματελεσίγραφο υπερβαίνει τη λαϊκή εντολή της 25ης Ιανουαρίου. Ο ελληνικός λαός δεν μας εξουσιοδότησε να επιλέξουμε εκ μέρους του ούτε υποταγή σε παράλογες απαιτήσεις των δανειστών, ούτε και ρήξη με την επίσημη Ευρώπη. Θέσαμε λοιπόν το εκβιαστικό δίλημμα στην κρίση του λαού, όπως οφείλαμε να κάνουμε. Και τότε ο ίδιος μη-θεσμός (*) της Ευρωπαϊκής Ενωσης, το Eurogroup, τιμώρησε τον ελληνικό λαό κλείνοντας τις τράπεζες. Πολλή συζήτηση γίνεται για το κατά πόσον το ερώτημα στο ψηφοδέλτιο έχει πλέον νόημα τώρα που οι δανειστές ισχυρίζονται ότι η πρότασή τους δεν ισχύει πλέον. Δεν είναι έτσι. Στη διάρκεια της δύσκολης αυτής εβδομάδας λαμβάνουμε νέες προτάσεις που αποτελούν, έως τώρα, παραλλαγές της πρότασης των δανειστών της 25ης Ιουνίου. Αυτό είναι το πλαίσιο της συμφωνίας που μας προτείνουν, αυτό καλούνται οι Ελληνες πολίτες να κρίνουν την Κυριακή. Οπως λέμε στους δανειστές, αν μας προτείνουν κάτι σημαντικά διαφορετικό, η κυβέρνηση θα το <<<<<< Πρέπει να πούμε ευθαρσώς ότι ένα ΝΑΙ αποτελεί μόνιμη καταδίκη, ενώ ένα ΟΧΙ εμπεριέχει τη μοναδική προοπτική ανάκαμψης. επικοινωνήσει στους πολίτες έγκαιρα και έντιμα. Εως τότε, το δημοψήφισμα της Κυριακής και το συγκεκριμένο ερώτημά του παραμένει μοναδική ευκαιρία έκφρασης της λαϊκής βούλησης. Οι πολίτες αναρωτιούνται εύλογα τι θα συμβεί αν ψηφίσουν ΝΑΙ ή ΟΧΙ. Αν ψηφίσουν ΝΑΙ, η έκβαση είναι δεδομένη: Στη χώρα θα παγιωθεί το καθεστώς της Χρεοδουλοπαροικίας, με τη δημοκρατία πληγωμένη, με τις τράπεζες σε δεινή θέση και με μια τρόικα που θα επιστρέψει στην Αθήνα με άγριες, εκδικητικές διαθέσεις. Η περαιτέρω, στο διηνεκές, συρρίκνωση, υπό κυβέρνηση εντολοδόχων υπουργών, θα μονιμοποιηθεί και, το χειρότερο, θα νομιμοποιηθεί. Αν ψηφίσουν ΟΧΙ, η Ελλάδα θα παραμείνει στο ευρώ, οι καταθέσεις θα εξακολουθούν να βρίσκονται στις τράπεζες σε ευρώ, έστω και χωρίς οι καταθέτες να έχουν άμεση πρόσβαση σε αυτές, η Ε.Ε. δεν θα έχει κανέναν νομικό τρόπο να εκδιώξει την Ελλάδα από το ευρώ, και η πραγματική διαπραγμάτευση τότε θα αρχίσει με δανειστές που έχουν κάθε συμφέρον να επιστρέψουν στη σφαίρα της λογικής, με αποτέλεσμα γρήγορη, έντιμη συμφωνία. Θα με ρωτήσετε: Τόσο καιρό δεν διαπραγματευόσασταν σοβαρά; Και βέβαια διαπραγματευόμασταν σοβαρά. Η άλλη πλευρά δεν διαπραγματευόταν! Απλά έκλεινε λίγο-λίγο την κάννουλα της ρευστότητας και ροκάνιζε τον χρόνο, με την προσδοκία ότι μέρα με τη μέρα οι αντιστάσεις μας θα έφθιναν, τα ΜΜΕ θα τρομοκρατούσαν, ο λαός θα αγωνιούσε, η κυβέρνηση δεν θα μπορούσε να κυβερνήσει (έτσι που όλα τα στελέχη ήμασταν βουτηγμένοι σε ατέρμονες «τεχνικές» διαπραγματεύσεις). Περίμεναν πότε η ρευστότητα θα τελειώσει και η δανειακή συμφωνία θα φτάσει στο τέλος της, έτσι ώστε, εκείνη τη στιγμή, να παρουσιάσουν το αχρείο τελεσίγραφο: Ταπεινωθείτε ή σας κλείνουμε τις τράπεζες! Δεν ταπεινωθήκαμε. Τους προτείναμε συμφωνία σκληρή για εμάς αλλά έντιμη, και με μια προοπτική εξόδου από τα Μνημόνια και αναδιανομής υπέρ των ασθενέστερων. Δεν τους άρεσε. Ηθελαν ταπείνωση. Δεν τους τη δώσαμε και απευθυνθήκαμε στον λαό. Στον λαό, στον οποίο πρέπει να πούμε ευθαρσώς ότι ένα ΝΑΙ αποτελεί μόνιμη καταδίκη, ενώ ένα ΟΧΙ εμπεριέχει τη μοναδική προοπτική ανάκαμψης είτε με αυθημερόν έντιμη συμφωνία την επόμενη Δευτέρα, είτε με μια σύντομη περίοδο αυτόνομης πορείας εντός του ευρώ πριν από την έντιμη συμφωνία. Η πορεία του ΟΧΙ που λέμε από τον Ιανουάριο δεν ήταν εύκολη. Ποτέ δεν κατακτήθηκε η δημοκρατία και η εθνική αξιοπρέπεια ανώδυνα. Τον περασμένο Σεπτέμβρη, μετά τη ΔΕΘ, είχα θυμώσει συντρόφους μου στον ΣΥΡΙΖΑ, γράφοντας ότι στους πολίτες που θα στήριζαν την προσπάθεια για απεμπλοκή από τη Μνημονιακή παγίδα της αυτοτροφοδοτούμενης κρίσης η μόνη μας υπόσχεση έπρεπε να είναι «Δάκρυα και Αίμα» - δανειζόμενος έκφραση του Ουίνστον Τσόρτσιλ. Τέτοιες θυσίες, έγραφα, όπως και στα χρόνια τα παλιά, αποτελούν επένδυση στο μέλλον. Αντίθετα το ΝΑΙ θα οδηγήσει, όπως τα προηγούμενα πέντε χρόνια, σε συνεχείς θυσίες που πέφτουν σε μαύρη τρύπα. Την Κυριακή οι δανειστές ελπίζουν στο ΝΑΙ, για να επιμείνουν κατόπιν στην τιμωρητική, αδιέξοδη, υφεσιακή τους πρόταση για την Ελλάδα, με στόχο την ήττα των αρχών της ουσιαστικής δημοκρατίας και εκτός Ελλάδας. Οι Ελληνες πολίτες έχουν μοναδική ευκαιρία να πουν ΟΧΙ, δίνοντας στους δανειστές το πράσινο φως για να επιστρέψουν με λογικές προτάσεις. Μόνο έτσι θα υπάρξει έντιμη συμφωνία. Μόνο έτσι θα εκπληρώσουμε το ευρωπαϊκό μας καθήκον, καταδεικνύοντας πως δημοκρατία, κοινό νόμισμα και λελογισμένες οικονομικές πολιτικές συμβαδίζουν. (*) Ετσι χαρακτήρισε το Eurogroup η ίδια του η Γραμματεία, απαντώντας σε ερώτημά μου για το δικαίωμα του προέδρου του να συγκαλέσει το σώμα χωρίς τον Ελληνα εκπρόσωπο: «Στον βαθμό που το Eurogroup», είπε, «δεν είναι επίσημα θεσμοθετημένο όργανο της Ε.Ε., δεν υπόκειται σε γραπτούς κανόνες». * Ο κ. Γιάνης Βαρουφάκης είναι υπουργός Οικονομικών.