ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ

Transcript

1 ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ Μάθημα 3ο ΔΙΚΑΙΟ ΤΩΝ ΠΡΟΣΩΠΙΚΩΝ ΕΤΑΙΡΙΩΝ Η ΟΜΟΡΡΥΘΜΗ ΕΤΑΙΡΙΑ (συνεχ.) Διδάσκων: Θοδωρής Κουλουριάνος, Δρ.Ν., LLM ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ

2 Η ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΤΗΣ ΟΜΟΡΡΥΘΜΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ Ι. Η έννοια της εταιρικής διοίκησης Στην έννοια της εταιρικής διοίκησης (ή της εταιρικής διαχείρισης με την ευρεία έννοια) περιλαμβάνονται οι πάσης φύσεως δραστηριότητες που συμβάλλουν, έστω και εμμέσως, στην επιδίωξη του εταιρικού σκοπού, στην άσκηση δηλ. της εταιρικής δραστηριότητας, όπως αυτή οριοθετείται στην εταιρική σύμβαση (εταιρικό σκοπός). Στη διοικητική λειτουργία ανήκει λοιπόν: - η διενέργεια νομικών πράξεων, όπως π.χ. η λήψη και εκτέλεση αποφάσεων που αφορούν τη δικαστική εκπροσώπηση της εταιρίας ή την πρόσληψη προσωπικού, την αγορά πρώτων υλών ή τη μίσθωση ακινήτων, και - η τέλεση υλικών πράξεων, όπως είναι η τήρηση των εμπορικών βιβλίων, η άσκηση εποπτείας στο προσωπικό, η οργάνωση της παραγωγικής λειτουργίας, η διεκπεραίωση της αλληλογραφίας της εταιρίας ή ο συντονισμός των διαφόρων τμημάτων της επιχείρησης. Περαιτέρω, στην εξουσία της εταιρικής διοίκησης (ή διαχείρισης εν ευρεία έννοια) εμπίπτει, μεταξύ άλλων, και η προπαρασκευή και εκτέλεση όλων των εν γένει αποφάσεων της συνέλευσης των εταίρων (του ανώτατου οργάνου της εταιρίας).

3 Στην έννοια της διοικητικής λειτουργίας δεν ανήκει: - η λήψη αποφάσεων που αφορούν την οργανωτική συγκρότηση της εταιρίας (όπως είναι π.χ. οι αποφάσεις για τη συγχώνευση της εταιρίας, τη μεταβολή της εταιρικής επωνυμίας ή την τροποποίηση του καταστατικού) και τις εσωτερικές σχέσεις των εταίρων (όπως είναι π.χ. η ανάκληση του εταιρικού διαχειριστή). Στις παραπάνω περιπτώσεις στους εταιρικούς διοικητές/διαχειριστές ανατίθεται απλώς η εκτέλεση (και η προπαρασκευή) των σχετικών αποφάσεων, για τη λήψη των οποίων αρμόδιο είναι το ανώτατο όργανο της εταιρίας δηλ. η συνέλευση των εταίρων.

4 ΙΙ. Διάκριση της διοίκησης σε διαχείριση και εκπροσώπηση Η διοίκηση της εταιρίας αναλύεται σε δύο διακριτές μεταξύ τους λειτουργίες: - τη διαχείριση με τη στενή της έννοια (εσωτερική διαχείριση), και - την εκπροσώπηση της εταιρίας (εξωτερική διαχείριση) Διοίκηση Ο.Ε. (διαχείριση υπό ευρεία έννοια) διαχείριση χωρίς εκπροσώπηση διαχείριση με εκπροσώπηση Διαχείριση Ο.Ε. (διαχείριση υπό στενή έννοια ή εσωτερική διαχείριση) Εκπροσώπηση Ο.Ε. (εξωτερική διαχείριση)

5 Α. Περιεχόμενο Διαχείριση Ο.Ε. (διαχείριση υπό στενή έννοια ή εσωτερική διαχείριση) Εκπροσώπηση Ο.Ε. (εξωτερική διαχείριση) Έννοια: Κάθε δραστηριότητα, υλική ή νομική, που απευθύνεται στην προώθηση του εταιρικού σκοπού ή απλά και μόνο συγκεκριμενοποιεί αποφάσεις που αφορούν την συγκρότηση και της οργάνωση της Ο.Ε. και δεν θίγουν τη «βάση» της. Έννοια: Αφορά την παράσταση της εταιρίας προς τα έξω, δηλ. ενώπιον των αρχών και τρίτων. Περιλαμβάνει τόσο την εξωτερίκευση των δηλώσεων βούλησης της εταιρίας όσο και τη λήψη των δηλώσεων τρίτων που απευθύνονται σ' αυτήν. Διευκρινίζεται ότι: Η ίδια πράξη μπορεί συγχρόνως να είναι τόσο πράξη της (εσωτερικής) διαχείρισης όσο και πράξη της εταιρικής εκπροσώπησης, ανάλογα με την οπτική γωνία που την βλέπουμε κάθε φορά. Π.χ. η αγορά πρώτων υλών που καταρτίζεται από τους διαχειριστές στο όνομα της εταιρίας αποτελεί απέναντι στον τρίτο-αντισυμβαλλόμενο πράξη εκπροσώπησης της εταιρίας, συγχρόνως όμως στο πεδίο των εσωτερικών σχέσεων η απόφαση για τη σύναψη της εν λόγω συναλλαγής καθώς και η εκτέλεσή της συνιστούν μέτρα εσωτερικής εταιρικής διαχείρισης. Επομένως όλες ανεξαιρέτως οι πράξεις εκπροσώπησης της εταιρίας αποτελούν συγχρόνως και διαχειριστικές ενέργειες με την στενή του όρου έννοια.

6 Διαφορές Α. Ως προς το περιεχόμενο Η διαχείριση αφορά τις εσωτερικές σχέσεις των εταίρων. Η εκπροσώπηση αφορά την εξωτερική πλευρά της εταιρικής δράσης. Β. Ως προς τις συνέπειες Η παράβαση του καθήκοντος διαχείρισης (υπέρβαση της εξουσίας διαχείρισης) δεν επηρεάζει το κύρος της πράξης αλλά δημιουργεί μόνο ευθύνες του διαχειριστή. Γ. Ως προς την έκταση Η διαχείριση (εννοιολογικά πιο πλατιά): καλύπτει τόσο τη λήψη όσο και την εκτέλεση αποφάσεων και αφορά τόσο νομικές όσο και υλικές πράξεις. Η παράβαση της εκπροσώπησης με τη μορφή της υπέρβασης της εξουσίας εκπροσώπησης μπορεί να έχει ως συνέπεια την ακυρότητα της πράξης που επιχειρήθηκε. Η εκπροσώπηση περιλαμβάνει μόνο τις νομικές πράξεις. Παραδείγματα: Διαχείριση με νομικές πράξεις: αγορά και πώληση εμπορεύματος, μίσθωση ακινήτου, πρόσληψη προσωπικού, είσπραξη απαιτήσεων, εξόφληση υποχρεώσεων, διεξαγωγή δικών Διαχείριση με υλικές πράξεις: (πράξεις που δεν αποτελούν δήλωση βούλησης). Π.χ. η τήρηση των εμπορικών βιβλίων, η διεύθυνση και εποπτεία του προσωπικού, η διεξαγωγή επιχειρηματικών συνομιλιών. Η εκπροσώπηση περιλαμβάνει μόνο τις νομικές πράξεις στα παραπάνω παραδείγματα.

7 Β. Είδη και διακρίσεις της διαχείρισης της Ο.Ε. Διαχείριση υπό ευρεία έννοια (δηλ. τόσο ως εσωτερική διαχείριση όσο και ως εκπροσώπηση) 1. Διαχείριση από το νόμο ή νόμιμη διαχείριση Εκείνη στην οποία ο διαχειριστής ορίζεται από το νόμο, επειδή το καταστατικό είτε δεν περιέχει αντίθετη ρύθμιση είτε δεν περιέχει καμία σχετική ρύθμιση 2. Διαχείριση από το καταστατικό ή καταστατική διαχείριση Εκείνη που ορίζεται με το καταστατικό (αρχικό ή τροποποιημένο) και παρεκκλίνει από το σύστημα διαχείρισης που επιβάλλει ο νόμος Η διαχείριση και εκπροσώπηση της Ο.Ε. δεν μπορεί να ανατίθεται σε τρίτους-μη εταίρους.

8 1. Διαχείριση από το νόμο (ή νόμιμη διαχείριση) Η διαχείριση υπό ευρεία έννοια, δηλ. τόσο ως εσωτερική διαχείριση, όσο και ως εκπροσώπηση, αν το καταστατικό δεν ορίζει διαφορετικά, ανήκει σε όλους τους εταίρους. Τούτο σημαίνει ότι: - τόσο η διαχείριση (με την εσωτερική του όρου έννοια) όσο και η εκπροσώπηση της εταιρίας διαμορφώνεται ως ατομική, δηλ. κάθε εταίρος μπορεί μόνος του, ανεξάρτητα από την σύμπραξη των άλλων, να αποφασίζει και να ενεργεί, και έτσι να δεσμεύει την εταιρία (με αποτέλεσμα την προσωπική ευθύνη όλων των εταίρων), με δικαίωμα του κάθε (συνδιαχειριστή) εταίρου να ασκεί το δικαίωμα εναντίωσης πριν την τέλεση της πράξης. - ο εταίρος δεσμεύει την εταιρία αν συναλλάσσεται: - στο όνομα και για λογαριασμό της εταιρίας και - υπό την εταιρική επωνυμία (ή κι αν ακόμη δεν χρησιμοποιεί την εταιρική επωνυμία, εφόσον προκύπτει ότι ο διαχειριστής ενήρησε για την εταιρία και όχι για δικό του λογαριασμό). Επομένως αν ισχύει το σύστημα της ατομικής διαχείρισης, για να δεσμευθεί η εταιρία αρκεί η δικαιοπρακτική βούληση και ενός μόνο εταίρου (στο όνομα της Ο.Ε.). Αντιστάθμισμα στους κινδύνους που εγκυμονεί για την εταιρία και τα μέλη της το σύστημα της ατομικής διαχείρισης --> δικαίωμα εναντίωσης κάθε εταίρου που δεν έχει αποκλεισθεί από τη διαχείριση να εναντιώνεται σε αποφάσεις και πράξεις των διαχειριστών. Σε περίπτωση που ο τρίτος συναλλάχτηκε με ομόρρυθμο εταίρο, μολονότι γνώριζε ότι οι άλλοι εταίροι είχαν εναντιωθεί στη σύναψη της συναλλαγής αυτής, η εταιρία δεν δεσμεύεται.

9 2. Διαχείριση από το καταστατικό ή καταστατική διαχείριση Το καταστατικό μπορεί να διαφοροποιείται από το νόμο (δηλ. να παρεκκλίνει από την εκ του νόμου προβλεπόμενη ατομική διαχείριση και εκπροσώπηση) και μπορεί να προβλέπει διαφορετικό τρόπο διαχείρισης και εκπροσώπησης της εταιρίας (διαχείρισης υπό ευρεία έννοια), η οποία αντιτάσσεται έναντι των καλόπιστων τρίτων από την καταχώρησή της στο Γ.Ε.ΜΗ. Το καταστατικό μπορεί να προβλέψει οποιαδήποτε άλλη ρύθμιση αντί της ατομικής διαχείρισης (καταστατική διαχείριση). Μπορεί επίσης να προβλέψει ότι στις προς τα έξω σχέσεις θα ισχύει ατομική εκπροσώπηση, ενώ στις προς τα έσω συλλογική διαχείριση. Συγκεκριμένα, το καταστατικό μπορεί: - Να ορίζει διαχειριστές όλους τους εταίρους αλλά να ορίζει διαφορετικό τρόπο ενέργειας (π.χ. ότι μπορούν να αποφασίζουν μόνο από κοινού για την εταιρία (συλλογική διαχείριση και εκπροσώπηση) ή ότι ο Α μπορεί να αποφασίζει και να δεσμεύει μόνος του, ενώ για του υπόλοιπους ισχύει σύστημα συλλογικής διαχείρισης και εκπροσώπησης (καθένας δηλ. απ' αυτός θα πρέπει να συμπράττει με τους άλλους συνεταίρους προκειμένου να διενεργήσει πράξεις εταιρικής διοίκησης). - Να ορίζει διαχειριστές έναν ή περισσότερους εταίρους (με αποτέλεσμα οι υπόλοιποι αποκλείονται από τη διαχείριση ή εκπροσώπηση) καθορίζοντας και τον τρόπο που αυτοί μπορούν να ενεργούν (από κοινού ή καθένας μόνος του) - Να αναθέτει σε διαφορετικό όργανο την εκπροσώπηση και σε διαφορετικό τη διαχείριση. - Να ορίζει ότι η διαχείριση ανήκει στην πλειοψηφία των εταίρων.

10 2.1. Περίπτωση που η διαχείριση ή εκπροσώπηση ανατίθεται βάσει του καταστατικού σε περισσότερους εταίρους (όχι όμως σε όλους) - Αν το καταστατικό προβλέπει ατομική διαχείριση, κάθε εταίρος-διαχειριστής μπορεί μόνος του να αποφασίζει και να ενεργεί κάθε πράξη διαχείρισης ή εκπροσώπησης. Οι υπόλοιποι εταίροι-διαχειριστές έχουν το δικαίωμα εναντίωσης. - Αν το καταστατικό δεν καθορίζει ειδικά τον τρόπο δράσης τους (ατομική ή συλλογική), τότε απαιτείται η σύμπραξη όλων των εταίρων διαχειριστών, δηλ. να ενεργούν από κοινού (συλλογική διαχείριση) (σ.σ. η ατομική διαχείριση ισχύει εκ του νόμου (ακόμη και αν δεν ορίζεται τίποτα σχετικώς στο καταστατικό) μόνο στην περίπτωση που η διοίκηση ανατίθεται σε όλους τους εταίρους). Αν πάντως με το νομίμως δημοσιευμένο καταστατικό της Ο.Ε, ανατέθηκε η εκπροσώπηση σε περισσότερους εταίρους, και αυτοί πρέπει να ενεργούν από κοινού, δηλ. αν το καταστατικό καθιερώνει συλλογική εκπροσώπηση, για να δεσμεύεται η Ο.Ε. και οι εταίροι θα πρέπει στην πράξη εκπροσώπησης να συνέπραξε ο απαιτούμενος, κάθε φορά, αριθμός των διαχειριστών-εταίρων. Στο πλαίσιο της συλλογικής εκπροσώπησης οι συνδιαχειριστές δεν χρειάζεται να ενεργήσουν συγχρόνως: μπορούν να ενεργήσουν και διαδοχικά ή έστω και ένας μόνον από αυτούς, αρκεί οι υπόλοιποι συνδιαχειριστές να συγκατατεθούν (να εκδηλώσουν τη συναίνεση ή έγκρισή τους) στην επίμαχη πράξη.

11 3. Ατομική διαχείριση και δικαίωμα εναντίωσης Αν δεν ορίζεται κάτι διαφορετικό στο καταστατικό, η εξουσία διαχείρισης, συμπεριλαμβανομένης και της εξουσίας εκπροσώπησης, ανήκει σε όλους του ομόρρυθμους εταίρους, με την έννοια ότι κάθε ένας απ αυτούς μπορεί να την ασκεί ατομικά (ατομική διαχείριση και εκπροσώπηση). Ο κάθε συνδιαχειριστής εταίρος (δηλ. κάθε εταίρος που δεν έχει αποκλεισθεί από την άσκηση της εταιρικής διαχείρισης) έχει δικαίωμα εναντίωσης σε οποιαδήποτε σκοπούμενη από συνεταίρο του πράξη διαχείρισης και εκπροσώπησης προτού αυτή εκτελεστεί, και την οποία προφανώς ο ίδιος δεν θεωρεί σκόπιμη για την εξυπηρέτηση των εταιρικών συμφερόντων. Το δικαίωμα εναντίωσης συνδέεται με την εξουσία διαχείρισης, και συνεπώς δεν ανήκει στους αποκλειόμενους απ αυτήν εταίρους. - Αν ασκηθεί το δικαίωμα αυτό έγκαιρα, ο διαχειριστής οφείλει να απόσχει της πράξης, ευθυνόμενος διαφορετικά για μη εκπλήρωση νόμιμης υποχρέωσής του. Αν όμως παρ όλα αυτά η πράξη ενεργήθηκε προς τρίτους, θα είναι άκυρη, μη δεσμευτική, για την εταιρία, μόνον αν ο τρίτος κατά τη συναλλαγή τελούσε εν γνώσει της εναντίωσης.

12 3.1. Προϋποθέσεις για να επιφέρει η εναντίωση τα αποτελέσματά της: - να ασκείται από εταίρο που έχει εξουσία διαχείρισης (δεδομένου ότι το δικαίωμα εναντίωσης είναι συνδεδεμένο με την εξουσία διαχείρισης δεν μπορεί να ασκείται από εταίρο που έχει αποκλειστεί από τη διαχείριση) - προκειμένου να αφαιρέσει την εξουσία (εσωτερικής) διαχείρισης, πρέπει να περιέλθει στον εταίρο πριν την επιχείρηση της πράξης - προκειμένου να αφαιρέσει την εξουσία εκπροσώπησης, πρέπει να περιέλθει σε γνώση των τρίτων πριν την επιχείρηση της πράξης. - Η λήψη επείγοντος διαχειριστικού μέτρου για την αποτροπή σοβαρής ζημίας της εταιρίας Κατ εξαίρεση, ο διαχειριστής δικαιούται να ενεργήσει παρά την άσκηση του δικαιώματος εναντίωσης, αν πρόκειται για επείγον μέτρο διαχείρισης για την αποτροπή σοβαρής ζημίας της εταιρίας (π.χ. άσκηση αγωγής για τη διακοπή παραγραφής).

13 Παράδειγματα για τη λειτουργία του δικαιώματος εναντίωσης σε Ο.Ε. στην οποία ισχύει η ατομική διαχείριση και εκπροσώπηση (δηλ. η εξουσία διαχείρισης και εκπροσώπησης ανήκει σε όλους τους εταίρους, με την έννοια ότι κάθε ένας απ αυτούς μπορεί να την ασκεί ατομικά) Α. Η δήλωση εναντίωσης περιέρχεται πριν επιχειρηθεί η σκοπούμενη πράξη Εταίροςσυνδιαχειριστής Β Παρά την εναντίωση, ο Β εκμισθώνει ακίνητο στο όνομα και για λογαριασμό της εταιρίας έναντι υψηλού μισθώματος Εταίροςσυνδιαχειριστής Α Εκμισθωτής 1 η περίπτωση Δεν γνωρίζει την εναντίωση του συνεταίρου-διαχειριστή Α κατά την κατάρτιση της σύμβασης 2 η περίπτωση Γνωρίζει την εναντίωση του συνεταίρου-διαχειριστή Α κατά την κατάρτιση της σύμβασης Η Ο.Ε. δεσμεύεται από τη σύμβαση Α-Β-Γ & ΣΙΑ Ο.Ε. Η σύμβαση είναι άκυρη ως προς την Ο.Ε.

14 Β. Εταίροςσυνδιαχειριστής Α Πριν ακόμη περιέλθει σ αυτόν η εναντίωση ο Β εκμισθώνει ακίνητο στο όνομα και για λογαριασμό της εταιρίας έναντι υψηλού μισθώματος Εταίροςσυνδιαχειριστής Β Η δήλωση εναντίωσης περιέρχεται στον τρίτο αφού έχει επιχειρηθεί η πράξη ι) Η Ο.Ε. έχει αξίωση αποζημίωσης για τη ζημία που τυχόν υπέστη ιι) Γεννιέται: - λόγος αποκλεισμού του Β από την εταιρία - λόγος ανάκλησης του Β (αν είναι καταστατικός διαχειριστής) - λόγος καταγγελίας της εταιρίας Εκμισθωτής Α-Β-Γ & ΣΙΑ Ο.Ε. Η Ο.Ε. δεσμεύεται από τη σύμβαση

15 4. Νομική θέση του διαχειριστή Δικαίωματα διαχειριστή Ο.Ε. Δικαίωμα να ζητήσει από την εταιρία προκαταβολή ή απόδοση δαπανών και αποκατάσταση ζημιών που συνδέονται με την άσκηση των διαχειριστικών του καθηκόντων Δικαίωμα αμοιβής Δεν οφείλεται, επιτρέπεται όμως να συμφωνηθεί: - Αν πρόκειται για καταστατικόδιαχειριστή (πρόκειται για ποσό ή ποσοστό στα κέρδη) - Τεκμαίρεται ακόμη και σιωπηρή συμφωνία για αμοιβή, όταν ο διαχειριστής παρέχει εργασία που απαιτεί την καταβολή ιδιαίτερης προσπάθειας (πέρα από τις συνήθεις υποχρεώσεις του)

16 (Βασικές) Υποχρεώσεις διαχειριστή Ο.Ε. Υποβολή έκθεσης πορείας της εταιρίας Υποχρέωση λογοδοσίας Τρόπος εκπλήρωσης της υποχρέωσης Αναγκαστική εκπλήρωση της υποχρέωσης: η εταιρία ή και κάθε εταίρος μη διαχειριστής μπορεί να επιδιώξει τον εξαναγκασμό του με δικαστική απόφαση για την παροχή λογοδοσίας προς όλους τους μη διαχειριστές εταίρους Υποχρέωσεις πίστης και επιμέλειας Υποχρέωση μη ανταγωνισμού

17 5. Έλλειψη εκπροσωπευτικής εξουσίας Πρόκειται για τις περιπτώσεις στις οποίες δεν πληρούται η βασική προϋπόθεση του άρθρου 70 ΑΚ, ότι δηλ. για να δεσμεύεται το νομικό πρόσωπο, πρέπει η δικαιοπραξία να γίνεται από το (νόμιμα συγκροτημένο) όργανο εκπροσώπησης. Περιπτώσεις έλλειψης εκπροσωπευτικής εξουσίας 1) Ανάληψη υποχρέωσης στο όνομα της Ο.Ε. από πρόσωπο που δεν έχει εξουσία εκπροσώπησης της εταιρίας 2) Πράξη εκπροσώπησης στην οποία δεν συνέπραξε ο απαιτούμενος αριθμός διαχειριστών Ειδικότερα:

18 Περίπτωση 1 η : Ανάληψη υποχρέωσης στο όνομα της Ο.Ε. από πρόσωπο που δεν έχει εξουσία εκπροσώπησης της εταιρίας Αφορά δηλ. την περίπτωση ανάληψης υποχρεώσεως κάτω από την εταιρική επωνυμία από πρόσωπο που, με βάση το νομίμως δημοσιευμένο καταστατικό, δεν έχει διαχειριστική εξουσία, ακόμη και αν αυτό έχει την ιδιότητα του ομόρρυθμου εταίρου. Υπάρχει έλλειψη της (διαχειριστικής και) εκπροσωπευτικής εξουσίας του νομικού προσώπου και ως εκ τούτου δεν γεννάται υποχρέωση ούτε του νομικού προσώπου αλλά ούτε και των λοιπών ομόρρυθμων εταίρων. Τόσο το νομικό πρόσωπο όσο και οι ομόρρυθμοι εταίροι μπορούν να αντιτάξουν την έλλειψη αντιπροσωπευτικής εξουσίας και κατά του καλής πίστεως τρίτου (εφόσον η δημοσίευση του καταστατικού με την αναφερόμενη ως προς τη διαχείριση ρήτρα, έχει γίνει σύμφωνα με τις διατάξεις του νόμου). Π.χ. Σε περίπτωση έκδοσης επιταγής κάτω από την εταιρική επωνυμία από κάποιον που δεν είχε την ιδιότητα του διαχειριστή, δεν παρέχεται δικαίωμα του κομιστή της επιταγής να στραφεί κατά της Ο.Ε ή των εταίρων της. Μόνος υπεύθυνος για την πληρωμή είναι το πρόσωπο εκείνο, που ως ψευδοαντιπρόσωπος την υπέγραψε.

19 Περίπτωση 2 η : Πράξη εκπροσώπησης στην οποία δεν συνέπραξε ο απαιτούμενος αριθμός διαχειριστών Αφορά την περίπτωση που με το νομίμως δημοσιευμένο καταστατικό της Ο.Ε. ανατέθηκε η εκπροσώπηση σε περισσότερους εταίρους που πρέπει όμως να ενεργούν από κοινού (συλλογική εκπροσώπηση). Η ανάληψη υποχρεώσεως έναντι τρίτου κάτω από την εταιρική επωνυμία από πρόσωπο μη δικαιούμενο να ασκεί μόνο του (χωρίς δηλ. τη σύμπραξη και των λοιπών εταίρωνδιαχειριστών) διαχειριστική εξουσία, δεν δεσμεύει ούτε το νομικό πρόσωπο της εταιρίας ούτε τους υπόλοιπους εταίρους, αφού η πράξη δεν διενεργείται από νόμιμα συγκροτημένο όργανο (μόνο του ένα πρόσωπο, χωρίς τη σύμπραξη των λοιπών, δεν συνιστά διαχειριστικό όργανο), άρα το νομικό πρόσωπο δεν εκπροσωπείται και κατά συνέπεια, δεν δεσμεύεται. Τόσο το νομικό πρόσωπο όσο και οι ομόρρυθμοι εταίροι μπορούν να αντιτάξουν την έλλειψη αντιπροσωπευτικής εξουσίας και κατά του καλής πίστεως τρίτου (εφόσον η δημοσίευση του καταστατικού με την αναφερόμενη ως προς τη διαχείριση ρήτρα, έχει γίνει σύμφωνα με τις διατάξεις του νόμου). Παράδειγμα: Από τα 5 μέλη μιας ομόρρυθμης εταιρίας (Α, Β, Γ, Δ και Ε) μόνον οι Α και Β έχουν εξουσία να εκπροσωπούν την εταιρία και μάλιστα μόνον ενεργώντας από κοινού. Εάν, λοιπόν, ο Α προβεί μόνος του στην κατάρτιση μιας πράξης στο όνομα της εταιρίας (έλλειψη εκπροσωπευτικής εξουσίας), τότε για να δεσμευθεί αυτή, πρέπει η εν λόγω πράξη να εγκριθεί από τον Β (αφού στο πλαίσιο της συλλογικής εκπροσώπησης οι συνδιαχειριστές δεν χρειάζεται να ενεργήσουν συγχρόνως: μπορούν να ενεργήσουν και διαδοχικά ή έστω και ένας μόνον από αυτούς, αρκεί οι υπόλοιποι συνδιαχειριστές να συγκατατεθούν (να εκδηλώσουν τη συναίνεση ή έγκρισή τους) στην επίμαχη πράξη).

20 6. Υπέρβαση των ορίων της εκπροσωπευτικής εξουσίας Υπέρβαση των ορίων της εκπροσωπευτικής εξουσίας 1. Περιπτώσεις κατά τις οποίες η υπέρβαση των ορίων από συγκεκριμένη ενέργεια του εκπροσώπου ΔΕΝ δεσμεύουν την εταιρία έναντι των τρίτων 2. Περιπτώσεις κατά τις οποίες, παρά την υπέρβαση των ορίων από συγκεκριμένη ενέργεια του εκπροσώπου, η εταιρία δεσμεύεται έναντι των τρίτων ι) πράξη που υπερβαίνει τον σκοπό της εταιρίας (η υπέρβαση αυτή μπορεί να προταθεί και άρα να μη δεσμεύει την εταιρία- μόνο αν ο τρίτος τη γνώριζε ή όφειλε να τη γνωρίζει) ιι) πράξη που επιχειρείται πάρα την εναντίωση συνδιαχειριστή εταίρου (η υπέρβαση αυτή μπορεί να προταθεί και άρα να μη δεσμεύει την εταιρία- μόνο αν ο τρίτος γνώριζε την εναντίωση (δηλ. η δήλωση εναντίωσης είχε περιέλθει στον τρίτο αφού έχει επιχειρηθεί η πράξη)) Περιορισμοί που απορρέουν από τις αποφάσεις της συνέλευσης των εταίρων και από διατάξεις του καταστατικού

21 6. Υπέρβαση των ορίων της εκπροσωπευτικής εξουσίας 6.1. Περιπτώσεις κατά τις οποίες η υπέρβαση των ορίων από συγκεκριμένη ενέργεια του εκπροσώπου δεν δεσμεύουν την εταιρία έναντι των τρίτων: ι) πράξη που υπερβαίνει τον σκοπό της εταιρίας Όριο ή κριτήριο για την υπαγωγή μιας πράξης στον εταιρικό σκοπό αποτελεί η συγκεκριμένη σχέση της πράξης προς το σκοπό. Η διαπίστωση δηλ. κατά πόσον η ενέργεια είναι στη συγκεκριμένη περίπτωση πρόσφορη για την προώθηση του εταιρικού σκοπού. Παραδείγματα: Στον εταιρικό σκοπό υπάγεται η λήψη τραπεζικού δανείου ή η έκδοση συναλλαγματικής για τις ανάγκες χρηματοδότησης της επιχείρησης. Δεν υπάγεται όμως: - η χορήγηση εγγύησης από την εταιρία υπέρ τρίτου, - η σύσταση νέας εταιρίας, - παραχώρηση ασυνήθιστα μεγάλων χρηματικών ποσών για φιλανθρωπικούς σκοπούς, - η χρήση χρημάτων της εταιρίας για προσωπική χρήση ή για συμφέροντα τρίτων - η αγορά από τον διαχειριστή κλωστουφαντουργικής εταιρίας μηχανημάτων για κατασκευή ελαστικών.

22 Αν τελείται πράξη καθ υπέρβαση του σκοπού της εταιρίας, η υπέρβαση αυτή μπορεί να προταθεί μόνο αν ο τρίτος τη γνώριζε ή όφειλε να τη γνωρίζει. Δηλ. έναντι τρίτων, η καθ υπέρβαση του σκοπού επιχειρηθείσα, χωρίς συναίνεση ή έγκριση όλων των εταίρων, πράξη θα πάσχει από σχετική υπέρ δηλ. της εταιρίαςακυρότητα, αν ο τρίτος γνώριζε ή όφειλε να γνωρίζει την υπέρβαση. Η γνώση του τρίτου αναφορικά με το εάν η επιχειρούμενη πράξη υπερβαίνει τον εταιρικό σκοπό θα είναι στην πλειοψηφία των περιπτώσεων δεδομένη, ενόψει του ότι ο σκοπός της εταιρίας είναι διαγνωστέος από τα καταχωρισμένα στο Γ.Ε.ΜΗ στοιχεία της εταιρίας και από το καταστατικό της (τα οποία ενόψει του συστήματος δημοσιότητας που ισχύει είναι ευχερώς διαθέσιμα στον τρίτο, άρα αυτός είτε τα γνωρίζει είτε όφειλε να τα γνωρίζει). ιι) πράξη που επιχειρείται πάρα την εναντίωση συνδιαχειριστή εταίρου: Αφορά την περίπτωση που με βάση το νομίμως δημοσιευμένο καταστατικό της Ο.Ε ισχύει σύστημα ατομικής διαχείρισης και εκπροσώπησης της εταιρίας, και η εναντίωση του συνδιαχειριστή εταίρου στην επιχειρούμενη πράξη είναι γνωστή κατά τη συναλλαγή στον τρίτο. Στην περίπτωση αυτή η ανάληψη της υποχρέωσης δεν θα δεσμεύει την εταιρία και τους εταίρους. Αντίθετα, η παρά την εναντίωση ενεργηθείσα πράξη εκπροσώπησης θα δεσμεύει την εταιρία (και τους εταίρους), αν ο τρίτος συναλλάχθηκε αγνοώντας την εναντίωση (καλόπιστος).

23 6.2. Άλλοι περιορισμοί που απορρέουν από τις αποφάσεις της συνέλευσης των εταίρων και από διατάξεις του καταστατικού: Πρόκειται για περιορισμούς στη διαχειριστική και εκπροσωπευτική εξουσία του διαχειριστή που έχει θέσει το (αρχικό ή τροποποιηθέν) καταστατικό και/ή η συνέλευση των εταίρων. Παράδειγμα: 2) Το καταστατικό της παραπάνω εταιρίας προβλέπει ότι καθένας από τους δύο διαχειριστές (Α, Β) μπορεί να ενεργεί μόνος του, για να δεσμευθεί όμως η εταιρία από συναλλαγές αξίας πάνω από Ευρώ πρέπει να λάβει σχετική απόφαση (ομόφωνα) η συνέλευση των εταίρων. Ο Α παρ όλα αυτά αγοράζει στο όνομα της εταιρίας ένα μηχάνημα αξίας Ευρώ χωρίς να ενημερώσει κανέναν (υπέρβαση εκπροσωπευτικής εξουσίας, αφού, σύμφωνα με το καταστατικό, μια τέτοια συναλλαγή θα έπρεπε να την εγκρίνουν όχι μόνο ο Β (συνδιαχειριστής) αλλά και οι Γ, Δ και Ε (παρόλο που δεν είναι διαχειριστές). Οι περιορισμοί της εκπροσωπευτικής εξουσίας που έχει θέσει το καταστατικό η συνέλευση των εταίρων με απόφασή της δεν προβάλλονται στους τρίτους (επομένως στο παραπάνω παράδειγμα, η εταιρία θα οφείλει το τίμημα). Δηλ. οι καταστατικοί αυτοί περιορισμοί υποχρεώνουν τον εκπρόσωπο σε συμμόρφωση (περιορισμό) έναντι μόνον των συνεταίρων του και της εταιρίας. Ως εκ τούτου έναντι αυτών μόνο γεννάται θέμα ευθύνης του (και συγκεκριμένα ευθύνη για αποζημίωση σε περίπτωση που η πράξη αποβεί επιζήμια για την εταιρία. Πάντως αν το συγκεκριμένο όριο εξουσίας έχει τεθεί σε γνώση του τρίτου με ιδιαίτερο και αναμφισβήτητο τρόπο (π.χ. συμπεριφορά συμπαιγνίας παραβάτη εκπροσώπου της εταιρίας και τρίτου σε βάρος της τελευταίας) μπορεί να προβληθεί και έναντι του τρίτου. Είναι δηλ. ορθότερο να γίνει δεκτό ότι η πράξη που γίνεται καθ υπέρβαση των ανωτέρων περιορισμών της διαχειριστικής εξουσίας είναι ισχυρή μόνο έναντι των καλόπιστων τρίτων.

24 7. Λήξη της ιδιότητας του διαχειριστή 7.1. με τη λύση της εταιρίας 7.2. με την αποβολή της εταιρικής ιδιότητας 7.3. με την ανάκληση ή παραίτηση του διαχειριστή i) με το θάνατο, απαγόρευση ή πτώχευση του διαχειριστή ii) με την έξοδο και τον αποκλεισμό του διαχειριστή

25 7.3. Ανάκληση ή παραίτηση του καταστατικού εταίρου-διαχειριστή : Ανάκληση του καταστατικού εταίρου-διαχειριστή (δηλ. εκείνου που ορίστηκε από το καταστατικό ή με απόφαση της συνέλευσης των εταίρων (η οποία αποτελεί τροποποίηση του αρχικού καταστατικού)) Απαιτείται: - ομόφωνη απόφαση των εταίρων, αν το καταστατικό δεν προβλέπει διαφορετικό τρόπο λήψης αποφάσεων (ή με απόφαση του άλλου εταίρου, προκειμένου για διμελή Ο.Ε.) - συνδρομή σπουδαίου λόγου (που θα μνημονεύεται στη σχετική δήλωση των συνεταίρων). Κλασικές περιπτώσεις σπουδαίου λόγου αποτελούν η παράβαση των καθηκόντων του ή ανικανότητα για τακτική διαχείριση, αν και δεν αποκλείεται να συνδέεται ο σπουδαίος λόγος ανάκλησης με τη γενικότερη πορεία και τους στόχους της εταιρίας. Χρονικό σημείο επέλευσης των αποτελεσμάτων της ανάκλησης: - Η εσωτερική διαχείριση λήγει από τη γνωστοποίηση της σχετικής απόφασης των εταίρων στον ανακληθέντα διαχειριστή. - Η εκπροσωπευτική εξουσία λήγει από τη δημοσίευσή της στο Γ.Ε.ΜΗ.

26 α. Τι θα ισχύει ως προς την διαχείριση της Ο.Ε. μετά τη λήξη της εξουσίας του ανακαλούμενου διαχειριστή; Ανάκληση ενός εταίρου-διαχειριστή 1 η περίπτωση Η διαχείριση έχει ανατεθεί σε ένα ή περισσότερους εταίρους με την έννοια ότι αυτή ενεργούν από κοινού Αναβιώνει η νόμιμη διαχείριση, οπότε ο κάθε εταίρος, δηλαδή ακόμη και ο ανακληθείς, θα μπορεί πλέον μετά την ανάκληση να προβαίνει μόνος του (και όχι μόνον σε σύμπραξη με τους υπόλοιπους) σε πράξεις εσωτερικής διαχείρισης ή εκπροσώπησης της εταιρίας, αλλά το δικαίωμα του αυτό θα εξισορροπείται από το δικαίωμα εναντίωσης των άλλων συνεταίρων-συνδιαχειριστών 2 η περίπτωση Η διαχείριση έχει ανατεθεί σε ορισμένους εταίρους με την έννοια ότι ο καθένας ενεργεί ατομικά Εξακολουθεί η ατομική καταστατική διαχείριση των υπολοίπων εταίρωνδιαχειριστών

27 β. Τι συμβαίνει αν δεν συντρέχει σπουδαίος λόγος για την ανάκληση του καταστατικού διαχειριστή; Η ανάκληση επέρχεται ήδη με τη γνωστοποίηση της σχετικής απόφασης των εταίρων στον ανακληθέντα διαχειριστή. Αν δεν συντρέχει σπουδαίος λόγος (πράγμα που σε περίπτωση αμφισβήτησης, μπορεί να διαπιστωθεί με την έκδοση αναγνωριστικής δικαστικής απόφασης) η ανάκληση είναι μεν αδικαιολόγητη, θα επιφέρει όμως τα αποτελέσματά της, δηλ. τη λήξη της διαχειριστικής και εκπροσωπευτικής εξουσίας. Η ανυπαρξία σπουδαίου λόγου μπορεί να οδηγήσει μόνο σε αξίωση αποζημίωσης υπέρ του ανακληθέντος και εναντίον των εταίρων που τον ανακάλεσαν.

28 Παραίτηση του καταστατικού εταίρου-διαχειριστή Εφόσον υπάρχει σπουδαίος λόγος ο εταίρος μπορεί να παραιτηθεί από τη διαχείριση που του έχει ανατεθεί. Η παραίτηση επιφέρει τη λήξη: - της διαχειριστικής εξουσίας μόλις περιέλθει σε όλους τους υπόλοιπους εταίρους - της εκπροσωπευτικής εξουσίας με τη νόμιμη δημοσίευσή της στο Γ.Ε.ΜΗ., εκτός αν οι τρίτοι γνώριζαν τη λήξη της πριν τη δημοσίευση. Ο σπουδαίος λόγος δεν απαιτείται για το κύρος της παραίτησης, αλλά για το δικαιολογημένο αυτής. Έτσι ακόμη και αν δεν υπάρχει σπουδαίος λόγος, η παραίτηση επιφέρει τα αποτελέσματά της, ο εταίρος όμως υποχρεούται σε αποκατάσταση της ζημίας που τυχόν η παραίτησή του επέφερε στην εταιρία (το ίδιο ισχύει και για την περίπτωση που η παραίτηση είναι άκαιρη, εκτός αν υπάρχει σπουδαίος λόγος γι αυτό), ενώ είναι δυνατό η συμπεριφορά του αυτή να δικαιολογήσει τον αποκλεισμό του από την εταιρία.

29 ΕΥΘΥΝΗ ΤΩΝ ΟΜΟΡΡΥΘΜΩΝ ΕΤΑΙΡΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΕΤΑΙΡΙΚΑ ΧΡΕΗ Ι. Βασικές έννοιες Εταιρικό χρέος ή εταιρική υποχρέωση είναι κάθε οφειλή της εταιρίας προς τρίτους που γεννιέται από τη δράση της. Τρίτος μπορεί να είναι και εταίρος της εταιρίας αρκεί να ενεργεί ως τρίτος (π.χ. εταίρος που παρέχει έντοκο δάνειο στο νομικό πρόσωπο της εταιρίας). Υπόχρεος είναι το νομικό πρόσωπο της εταιρίας ως φορέας των δικαιωμάτων και των υποχρεώσεων που περιλαμβάνονται στην εταιρική περιουσία (η οποία διακρίνεται από την ατομική περιουσία των εταίρων). ΙΙ. Γενικά Ο εταίρος ευθύνεται για τα εταιρικά χρέη παράλληλα με την εταιρία και τους συνεταίρους του, απεριόριστα και εις ολόκληρο. Ευθύνεται δηλ. ευθέως (άμεσα), πρωτογενώς, προσωπικά, απεριόριστα και σε ολόκληρο, ενώ, επί ικανοποιήσεως απ αυτόν του δανειστή, αποκτά αναγωγικό δικαίωμα κατά της εταιρίας και των συνεταίρων του για είσπραξη του καταβληθέντος ποσού, αντιστοίχως, είτε από την εταιρική περιουσία, είτε από τους συνεταίρους του, κατά το λόγο συμμετοχής εκάστου στις ζημιές της εταιρίας. Ο εταίρος μπορεί σε κάθε περίπτωση να προτείνει κατά του δανειστή ενστάσεις αφενός από την προσωπική σχέση μαζί του, αφετέρου τις ενστάσεις που μπορούν να προβληθούν και από την εταιρία.

30 ΙΙΙ. Φύση της ευθύνης Συμφωνία (ρήτρα καταστατικού) για περιορισμό ή αποκλεισμό της ευθύνης των εταίρων δεν ισχύει έναντι των τρίτων, ισχύει όμως στις εσωτερικές τους σχέσεις (ως συμφωνία απαλλαγής ή περιορισμού από την ευθύνη που ισχύει εκ του νόμου). IV. Χαρακτηριστικά της ευθύνης 1. Προσωπική ή ευθεία ή άμεση Προσωπική ευθύνη του ομόρρυθμου εταίρου σημαίνει ότι ευθύνεται για τις εταιρικές υποχρεώσεις ως πρωτοφειλέτης και όχι ως εγγυητής του νομικού προσώπου της Ο.Ε. Επομένως δεν μπορεί να αρνηθεί την καταβολή της εταιρικής υποχρέωσης, μέχρις ότου ο δανειστής προβεί σε αναγκαστική εκτέλεση κατά της εταιρικής περιουσίας και αυτή αποβεί άκαρπη. 2. Απεριόριστη Απεριόριστη ευθύνη σημαίνει ότι ο ομόρρυθμος εταίρος ευθύνεται για τις εταιρικές υποχρέωσεις με όλη του την ατομική περιουσία, ανεξάρτητα από το ποσοστό με το οποίο συμμετέχει στην εταιρία. 3. Εις ολόκληρον 3.1. Γενικά Τούτο σημαίνει ότι καθένας από τους εταίρους υποχρεούται να καταβάλει την οφειλή ολόκληρη, ο δε δανειστής άπαξ και ικανοποιηθεί πλήρως δεν δικαιούται να την απαιτήσει και από τους υπολοίπους (δηλ. η πλήρης καταβολή στον δανειστή απαλλάσσει τους λοιπούς).

31 3.2. Συνέπειες της εις ολόκληρον ευθύνης Κάθε εταίρος ευθύνεται απέναντι στον εταιρικό δανειστή ΟΧΙ ΜΟΝΟ μέχρι του ποσού της συμμετοχής του στην εταιρία (εταιρική μερίδα) αλλά και πέραν αυτού, με την προσωπική του περιουσία. Οι εταιρικοί δανειστές μπορούν να στραφούν κατ αρχήν κατά του νομικού προσώπου της εταιρίας για την ικανοποίηση της απαίτησής τους και σε περίπτωση που δεν εξοφληθούν/ικανοποιηθούν (είτε πλήρως είτε εν μέρει) τότε μπορούν για την ικανοποίηση (του συνόλου ή του υπολοίπου) της απαίτησής τους να στραφούν κατά οποιουδήποτε εκ των εταίρων (με όποια σειρά θέλουν). Μπορούν όμως να στραφούν και απευθείας κατά των εταίρων (ακόμη και κατά ορισμένων εξ αυτών) για το σύνολο (ή μέρος) της υποχρέωσης. Π.χ. Ο Α είναι ομόρρυθμος εταίρος της εταιρίας με την επωνυμία «Α-Β-Γ Ο.Ε.» με ποσοστό συμμετοχής 33%. Στην εταιρία συμμετέχουν επίσης ο Β με ποσοστό 33% και ο Γ με το υπόλοιπο ποσοστό. Η Ο.Ε. χρωστάει στον εκμισθωτή (Δ) του ακινήτου στο οποίο εδρεύει μισθώματα συνολικού ποσού ύψους Ευρώ. Ο εκμισθωτής Δ μπορεί να στραφεί απευθείας κατά του εταίρου Α (χωρίς προηγουμένως να έχει στραφεί κατά της εταιρίας) ζητώντας το σύνολο της οφειλής (6.000 Ευρώ), χωρίς να έχει σημασία γι αυτόν το ποσοστό συμμετοχής του Α στην εταιρία. Είναι άλλο θέμα ότι ο εταίρος που πλήρωσε (Α) δικαιούται να ζητήσει από τους άλλους τα χρήματα που έδωσε.

32 Ελαφρυντικά γεγονότα που συντρέχουν στο πρόσωπο της εταιρίας ωφελούν τους εταίρους Ο εταίρος μπορεί να προτείνει κατά του δανειστή ενστάσεις δυνάμενες να προβληθούν από την εταιρία κατά του δανειστή. Έτσι π.χ. η εξόφληση του χρέους από την εταιρία ελευθερώνει και τους συνοφειλέτες εταίρους και το αντίστροφο (η εξόφληση του χρέους από τους εταίρους ελευθερώνει την εταιρία). Το ίδιο ισχύει και για την παραγραφή της αξίωσης του δανειστή, τον συμψηφισμό απαίτησης της εταιρίας κατά του δανειστή. Έτσι στο παραπάνω παράδειγμα, αν ο Δ οφείλει στην εταιρία ποσό ύψους Ευρώ, και ο Δ στραφεί κατά του Β για την είσπραξη της οφειλής της εταιρίας από μισθώματα (6.000 Ευρώ), ο Β μπορεί να προτείνει προς συμψηφισμό την απαίτηση της εταιρίας κατά του Δ, και να καταβάλει μόνο Ευρώ Ελαφρυντικά γεγονότα που συντρέχουν στο πρόσωπο ενός εταίρου ΔΕΝ ωφελούν τους εταίρους Ο εταίρος μπορεί να προτείνει κατά του δανειστή ενστάσεις ΜΟΝΟ από την προσωπική τους σχέση. Έτσι, απαίτηση ενός από τους συνοφειλέτες εταίρους δεν μπορεί να προταθεί από τους υπολοίπους εταίρους σε συμψηφισμό κατά του δανειστή. Έτσι στο παραπάνω παράδειγμα, αν ο Δ οφείλει στον εταίρο Γ ποσό ύψους Ευρώ, και ο Δ στραφεί κατά του Β για την είσπραξη της οφειλής της εταιρίας από μισθώματα (6.000 Ευρώ), ο Β δεν μπορεί να προτείνει προς συμψηφισμό την απαίτηση του Β κατά του Δ. Εξαίρεση αποτελεί η εξόφληση του εταιρικού χρέους από κάποιον από τους εταίρους (αυτό ελευθερώνει τους υπόλοιπους συνυπόχρεους-εταίρους καθώς και την εταιρία, ως εκ τούτου μπορεί να προβληθεί απ αυτούς έναντι του δανειστή).

33 Συμφωνία για περιορισμό ή αποκλεισμό της ευθύνης των εταίρων δεν ισχύει έναντι των τρίτων Αυτή είναι ισχυρή μόνον μεταξύ των εταίρων και έχει σημασία για το δικαίωμα αναγωγής του μετόχου που εξόφλησε (βλ. κατωτέρω). V. Έναρξη και λήξη της ευθύνης του εταίρου 1. Έναρξη ευθύνης Η ευθύνη του ομορρύθμου εταίρου αρχίζει μόλις αποκτήσει, με οποιονδήποτε τρόπο, την εταιρική ιδιότητα. Διαφορετικά όμως ισχύουν για τον εταίρο που αποκτά την εταιρική ιδιότητα μετά τη σύσταση της εταιρίας. Ειδικότερα: 1.1. Ευθύνη σε περίπτωση εξόδου και εισόδου νέου εταίρου ( ΝΕΑ ΡΥΘΜΙΣΗ με το άρθρο 258 παρ. 3 Ν 4072/2012) Ο εταίρος που εισέρχεται στην εταιρία ευθύνεται απεριόριστα και εις ολόκληρον και για τα υπάρχοντα πριν από την είσοδό του εταιρικά χρέη. Αντίθετη συμφωνία δεν ισχύει έναντι των τρίτων (παρά μόνο μεταξύ των εταίρων). Έτσι οι εταιρικοί δανειστές θα μπορούν να στραφούν εναντίον των εκάστοτε εταίρων για την πλήρη ικανοποίησή τους, ανεξάρτητα από εάν το χρονικό σημείο της απόκτησης της εταιρικής ιδιότητας (άρα και της ευθύνης) συμπίπτει με χρόνο γέννησης του εταιρικού χρέους. Ο εταίρος πάντως που κατέβαλε το εταιρικό χρέος που είναι προγενέστερο του χρόνου απόκτησης της εταιρικής ιδιότητας, έχει δικαίωμα αναγωγής (βλ. αμέσως κατωτέρω) τόσο απέναντι στην εταιρία όσο και απέναντι στους συνεταίρους του (θα αξιώσει μάλιστα ολόκληρο το ποσό που πλήρωσε, γιατί ο ίδιος δεν έχει καμία συμμετοχή σ αυτό).

34 2. Λήξη ευθύνης Ο εταίρος που εξέρχεται από την εταιρία με οποιοδήποτε τρόπο παύει να ευθύνεται για τα χρέη που δημιουργούνται μετά τη δημοσίευση της εξόδου του. Εξακολουθεί όμως να ευθύνεται για τα παλιά χρέη, δηλ. για εκείνα που είχαν γεννηθεί πριν τη δημοσίευση της εξόδου του, έστω και αν έγιναν ληξιπρόθεσμα μετά από αυτή. Η αποχώρηση του εταίρου, για την οποία δεν τηρήθηκε η νόμιμη διαδικασία δημοσιότητας (δημοσίευση της τροποποίησης του καταστατικού λόγω μεταβολής των προσώπων των εταίρων) δεν αντιτάσσεται έναντι των καλόπιστων τρίτων. VI. Αναγωγή του εταίρου που εξόφλησε το εταιρικό χρέος Ο εταίρος που κατέβαλε το εταιρικό χρέος έχει δικαίωμα αναγωγής κατά των συνεταίρων (συνοφειλετών) του (και κατά της εταιρίας). Δηλ. μπορεί να απαιτήσει από τους υπόλοιπους εταίρους να του καταβάλουν το ποσοστό της οφειλής που αναλογεί στις εταιρικές τους μερίδες (ό,τι δηλ. τους αναλογεί με βάση το ποσοστό συμμετοχής τους στις ζημίες της εταιρίας), αφού όμως εκπέσει ό,τι αναλογεί στη δική του μερίδα, εκτός αν ο ίδιος έχει απαλλαγεί από τη συμμετοχή του στις ζημίες (όπως π.χ. όταν συμφωνήθηκε ότι ο νεοεισερχόμενος εταίρος δεν θα ευθύνεται για τα παλιά χρέη). --> Προσοχή: Η εταιρία που ικανοποίησε τον εταιρικό δανειστή δεν έχει αναγωγικά δικαιώματα κατά των εταίρων.

35 Παράδειγμα Ο Α είναι ομόρρυθμος εταίρος της εταιρίας με την επωνυμία «Α-Β-Γ Ο.Ε.» με ποσοστό συμμετοχής 60%. Στην εταιρία συμμετέχουν επίσης ο Β με ποσοστό 30% και ο Γ με το υπόλοιπο ποσοστό (10%). Η Ο.Ε. χρωστάει στην Τράπεζα από δάνειο ποσό ύψους Ευρώ. Ο Α εναγόμενος από την Τράπεζα υποχρεώθηκε να της καταβάλει το ως άνω ποσό. Μετά την εξόφληση ο Α δικαιούται να ζητήσει από τους υπολοίπους το ποσοστό 30 % και 10% κατά το οποίο καθένας συμμετέχει στην εταιρία, δηλ. από τον μεν Β ( Ευρώ x 30% =) Ευρώ, από τον δε Γ ( Ευρώ x 10% =) Ευρώ. Παραδείγματα για την περίπτωση εταίρου που εξόφλησε το χρέος παρά το γεγονός ότι υπήρχε συμφωνία μεταξύ των εταίρων ότι δεν θα ευθύνεται γι αυτό: Παράδειγμα 1 (νεοεισερχόμενος εταίρος, για τον οποίο είχε ρητώς συμφωνηθεί ότι δεν θα ευθύνεται για εταιρικά χρέη που γεννήθηκαν πριν την είσοδό του στην εταιρία). Ο Δ εισέρχεται στις ως ομόρρυθμο μέλος στην εταιρία με την επωνυμία «Α-Β & ΣΙΑ Ο.Ε.» με ποσοστό συμμετοχής 60% (οι δε Α και Β έχουν το 30% και 10% αντίστοιχα). Στη σύμβαση πρόσληψης είχε ρητώς συμφωνηθεί ότι δεν υπέχει ευθύνη για προγενέστερα χρέη της εταιρίας. Στις καθίσταται ληξιπρόθεσμο και απαιτητό δάνειο που είχε λάβει η εταιρία πριν από 5 χρόνια από την Τράπεζα Ε ποσού ύψους Ευρώ. Η Τράπεζα Ε, η οποία δεν δεσμεύεται από τη συμφωνία των εταίρων για την απαλλαγή του Δ αναφορικά με χρέη που γεννήθηκαν πριν την είσοδό του στην εταιρία, υποχρεώνει με δικαστική απόφαση τον Δ στην καταβολή του συνολικού εταιρικού χρέους ( Ευρώ). Ο Δ, αφού εξοφλήσει την Ε, δικαιούται να ζητήσει από τους υπόλοιπους εταίρους το σύνολο του ποσού που κατέβαλε, κατά το ποσοστό συμμετοχής καθένα εξ αυτών (το μέρος του χρέους που βαρύνει τη δική του μερίδα θα επιμεριστεί στους υπόλοιπους εταίρους κατά το λόγο της εταιρικής τους μερίδας).

36 Παράδειγμα 2 (εταίρος που αποχώρησε από την εταιρία, ο οποίος είχε συμφωνήσει με τους συνεταίρους του ότι για τα προηγούμενα της εξόδου του χρέη θα βαρύνουν μόνο τους εταίρους που παραμένουν στην εταιρία). Ο Γ συμμετέχει στην ομόρρυθμη εταιρία με την επωνυμία «Α-Β-Γ Ο.Ε.», με ποσοστό συμμετοχής 60% (οι δε Α και Β έχουν το 30% και 10% αντίστοιχα). Στις αποχωρεί από την εταιρία, ενώ σε ιδιαίτερη συμφωνία μεταξύ του αποχωρήσαντος από την εταιρία Γ με τους παραμένοντες στην ομόρρυθμη εταιρία, συμφωνείται ότι ο πρώτος (Γ) απαλλάσσεται από την υποχρέωση των χρεών της εταιρίας προς τρίτους που γεννήθηκαν μέχρι την έξοδό του από την εταιρία, την πληρωμή των οποίων αναλαμβάνουν οι υπόλοιποι εταίροι (και η εταιρία). Στις καθίσταται ληξιπρόθεσμο και απαιτητό δάνειο που είχε λάβει η εταιρία πριν από 5 χρόνια από την Τράπεζα Ε ποσού ύψους Ευρώ. Η Τράπεζα Ε, έναντι της οποίας η ευθύνη του αποχωρήσαντος εταίρου εξακολουθεί να υφίσταται και μετά τη λήξη της εταιρικής του ιδιότητας (παρά την μεταξύ των εταίρων συμφωνία περί απαλλαγής του Γ αναφορικά με χρέη που γεννήθηκαν πριν την έξοδό του), στρέφεται κατά του Γ και με δικαστική απόφαση τον υποχρεώνει στην καταβολή του συνολικού εταιρικού χρέους ( Ευρώ). Ο Γ, αφού εξοφλήσει την Ε, έχει δικαίωμα αναγωγής κατά των υπολοίπων εταίρων, όχι μόνο για το χρέος που βαρύνει τις εταιρικές τους μερίδες (30% και 10%), αλλά και για το μέρος του χρέους που βαρύνει και τη δική του μερίδα (60%) το οποίο επιμερίζεται στους υπόλοιπους εταίρους κατά το λόγο της εταιρικής τους μερίδας αν δεν έχει συμφωνηθεί το αντίθετο. ΠΡΟΣΟΧΗ: Η ευθύνη αυτή του αποχωρήσαντος εταίρου έναντι των δανειστών της εταιρίας εξακολουθεί να υφίσταται ανεξάρτητα αν το βάρος της προσωπικής του ευθύνης έχει συνυπολογισθεί στην αξία της εταιρικής του συμμετοχής, την οποία τυχόν εισέπραξε κατά την έξοδο ή τον αποκλεισμό του (βλ. την σχετική με την έξοδο/αποκλεισμό εταίρου ενότητα των παραδόσεων).

37 ΠΕΡΑΤΩΣΗ (ΛΗΞΗ) ΤΗΣ ΟΜΟΡΡΥΘΜΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ (ΝΕΕΣ ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΜΕ ΤΟ Ν 4072/2012) Ι. Λύση της εταιρίας ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ Οι εταιρίες δεν μπορούν να παύσουν να υπάρχουν αμέσως με την επέλευση του λόγου λύσεως, χωρίς να έχουν προηγουμένως διακανονισθεί οι εκκρεμότητες μεταξύ των εταίρων και των τρίτων. Με τη λύση της εταιρίας αρχίζει το στάδιο διακανονισμών των εκκρεμών αυτών σχέσεων (στάδιο εκκαθάρισης), μόνο δε μετά το τέλος των διακανονισμών (δηλ. της εκκαθάρισης) επέρχεται η περάτωση της εταιρίας. Σ όλο το διάστημα της εκκαθάρισης η εταιρία (ως νομικό πρόσωπο και εταιρικός δεσμός) εξακολουθεί να υπάρχει και μόνο ο σκοπός της μεταβάλλεται από παραγωγικό σε σκοπό εκκαθάρισης (εταιρία υπό εκκαθάριση).

38 1. Λόγοι λύσης - Γενικά Νόμιμοι λόγοι περάτωσης (λύσης) της Ο.Ε. Α. Η πάροδος του χρόνου διάρκειας της εταιρίας Β. (Ομόφωνη) απόφαση των εταίρων Γ. Πτώχευση της εταιρίας Δ. Δικαστική απόφαση που διατάσσει τη λύση για σπουδαίο λόγο Ε. Λόγοι που αναφέρονται στο καταστατικό ΣΤ. Μονοπρόσωπη εταιρία

39 2. Λόγοι λύσης - Ειδικότερα: Α. Η πάροδος του χρόνου διάρκειας της εταιρίας Η Ο.Ε. που έχει συσταθεί για ορισμένο χρόνο (σ.σ. όταν δηλ. η διάρκειά της προβλέπεται στο καταστατικό της με σαφήνεια) λύνεται αυτομάτως με την πάροδο του χρόνου αυτού και εισέρχεται στο στάδιο της εκκαθάρισης, χωρίς να χρειάζεται ειδική απόφαση των εταίρων ή τήρηση διατυπώσεων δημοσιότητας. Οι εταίροι μπορούν να αποτρέψουν τη λύση, αν πριν την πάροδο του χρόνου διάρκειας της εταιρίας αποφασίσουν την παράτασή της για ορισμένο ή αόριστο χρόνο (και η απόφασή τους αυτή καταχωρηθεί στο Γ.Ε.ΜΗ πριν τη λήξη της διάρκειας της εταιρίας). i) Σιωπηρή ανανέωση Αν μετά την παρέλευση του χρόνου διάρκειας, η εταιρία δεν διακόψει την παραγωγική της δράση και δεν αρχίσει την εκκαθάριση, λογίζεται ότι η εταιρία συνεχίζεται για αόριστο χρονικό διάστημα (θεωρεί δηλ. ο νόμος ότι με τη μη θέση της εταιρίας σε εκκαθάριση οι εταίροι εξέφρασαν σιωπηρά τη βούλησή τους να συνεχίσουν την εταιρία). Η εταιρία που συνεχίζεται είναι αυτή που ήδη υπήρχε και όχι νέα. Β. (Ομόφωνη) Απόφαση των εταίρων Η απόφαση πρέπει να είναι ομόφωνη, εκτός αν κατά στο καταστατικό ορίζεται διαφορετικά (δηλ. η λήψη απόφασης κατά πλειοψηφία). Με τον τρόπο αυτό μπορεί να λυθεί τόσο η ορισμένου όσο και η αορίστου χρόνου Ο.Ε. Η απόφαση παράγει τα αποτελέσματά της έναντι τρίτων, μόλις δημοσιευθεί στο Γ.Ε.ΜΗ.

40 Γ. Πτώχευση της εταιρίας Ενόψει της ρητής διατύπωσης του άρθρου 96 παρ. 1 του Πτωχευτικού Κώδικα, το οποίο ορίζει ότι «η πτώχευση του νομικού προσώπου επιφέρει τη λύση του...», η κήρυξη της Ο.Ε σε πτώχευση επιφέρει αυτόματα τη λύση της, δεν θα ακολουθήσει όμως το στάδιο της εκκαθάρισης αλλά η εταιρία θα εκκαθαριστεί με βάση τις ρυθμίσεις του πτωχευτικού δικαίου (με πτωχευτική εκκαθάριση). Τα όργανα της εταιρίας διατηρούνται αλλά δεν έχουν τις εξουσίες που είχαν. Οι εξουσίες διαχείρισης περιέρχονται στο σύνδικο της πτώχευσης. Η πτώχευση της Ο.Ε επιφέρει και την συμπτώχευση των ομορρύθμων εταίρων (οι οποίοι από μόνη τη συμμετοχή τους στην εταιρία αποκτούν την εμπορική ιδιότητα).

41 Δ. Δικαστική απόφαση που διατάσσει τη λύση για σπουδαίο λόγο Με το νέο νομοθετικό καθεστώς, ο εταίρος, που επιθυμεί ή χρειάζεται να απεμπλακεί από την εταιρία μπορεί: - είτε να εξέλθει από την εταιρία με απλή δήλωσή του (βλ. την ανάλυση που προηγήθηκε στη σχετική ενότητα) - είτε να ζητήσει από το δικαστήριο τη λύση της εταιρίας, επικαλούμενος και αποδεικνύοντας την ύπαρξη σπουδαίου λόγου. Έννοια σπουδαίου λόγου: Προκειμένου για τη δικαστική λύση της εταιρίας, ο λόγος που αφορά το πρόσωπο ενός εταίρου, δεν μπορεί να θεωρείται σε κάθε περίπτωση σπουδαίος, αφού ο εταίρος αυτός έχει πλέον το δικαίωμα εξόδου από την εταιρία ή οι άλλοι εταίροι μπορούν να τον αποκλείσουν απ αυτήν χωρίς το γεγονός αυτό να κλονίζει τη συνέχιση της εταιρίας και της επιχείρησής της. Προς αυτή την κατεύθυνση, άλλωστε, επιτρέπει ο νόμος τον (δικαστικό) αποκλεισμό του εταίρου, στο πρόσωπο του οποίου συντρέχει περιστατικό, που θα δικαιολογούσε τη λύση της εταιρίας, προφανώς, ακόμα κι αν έχει ήδη ο εταίρος αυτός υποβάλει και εκκρεμεί προς εκδίκαση ή εκδικάζεται- αίτημα λύσεως της εταιρίας. Επομένως σπουδαίο λόγο αποτελούν όχι περιστατικά, τα οποία αναφέρονται στο πρόσωπο εταίρου (π.χ. παραβίαση των εταιρικών του υποχρεώσεων), αφού αυτά δικαιολογούν τον αποκλεισμό του εταίρου. Μόνον υποκειμενικός ή αντικειμενικός λόγος που καθιστά προβληματική τη συνέχιση της εταιρίας, πρέπει να θεωρείται σπουδαίος, όπως π.χ η παρατεινόμενη κακή πορεία της εταιρίας.

42 Ε. Λόγοι που αναφέρονται στο καταστατικό Βλ. κατωτέρω ΣΤ. Μονοπρόσωπη εταιρία Σ αντίθεση απ ό,τι συμβαίνει στις κεφαλαιουχικές εταιρίες, η συγκέντρωση όλων των εταιρικών συμμετοχών στα χέρια ενός εταίρου (μονοπρόσωπη εταιρία) έχει ως συνέπεια τη λύση της Ο.Ε., αφού η προσωπική εταιρία προϋποθέτει τη συνεχή ύπαρξη τουλάχιστον δύο προσώπων. Αν αποχωρήσουν για οποιονδήποτε λόγο ένας ή περισσότεροι εταίροι και παραμείνει μόνο ένας εταίρος, η εταιρία λύνεται, εφόσον μέσα σε δύο μήνες δεν δημοσιευτεί στο Γ.Ε.ΜΗ. η είσοδος νέου εταίρου.

43 Λόγοι περάτωσης (λύσης) της Ο.Ε. ΜΟΝΟ αν προβλέπονται στο καταστατικό Α. Πραγματοποίηση ή αδυναμία πραγματοποίησης του σκοπού Β. Με το θάνατο ή θέση υπό δικαστική συμπαράσταση ή την πτώχευση ενός εταίρου Γ. Με την καταγγελία

44 Α. Πραγματοποίηση ή αδυναμία πραγματοποίησης του εταιρικού σκοπού Πραγματοποίηση του σκοπού υπάρχει, όταν η Ο.Ε. ιδρύθηκε με σκοπό συγκεκριμένη εργασία (π.χ. κατασκευή ενός τεχνικού έργου) η οποία και ολοκληρώθηκε. Η αδυναμία επίτευξης του εταιρικού σκοπού μπορεί να είναι: ι) πραγματική (π.χ. η Ο.Ε έχει ως αντικείμενο την εκμετάλλευση οικοδομήματος ως θεάτρου, και το εν λόγω οικοδόμημα καταρρεύσει ή καταστραφεί ολοκληρωτικά), ή ιι) νομική (π.χ. όταν με μεταγενέστερη διάταξη νόμου απαγορεύθηκε η άσκηση της δραστηριότητας που εμπίπτει στον εταιρικό σκοπό). Επί πραγματοποιήσεως ή αδυναμίας επιτεύξεως του σκοπού, η λύση δεν επέρχεται πλέον αυτόματα, αλλά απαιτείται απόφαση των εταίρων ή δικαστική απόφαση λύσεως για σπουδαίο λόγο, αυτόν που αφορά τον σκοπό της εταιρίας. Αντίστοιχα και η παύση της λειτουργίας της εταιρίας δεν επιφέρει αυτομάτως τη λύση της (η εταιρία έχει απλά περιπέσει σε αδράνεια, οπότε θα απαιτείται απόφαση των εταίρων για λύση της).

45 Β. Με το θάνατο ή θέση υπό δικαστική συμπαράσταση ή την πτώχευση ενός εταίρου Πρόκειται για την περίπτωση που γεγονότα που αφορούν στο πρόσωπο ενός εταίρου προβλέπονται στο καταστατικό ως λόγοι που επιφέρουν αυτόματα τη λύση της εταιρίας (δηλ. στο καταστατικό δεν περιλαμβάνεται ρήτρα συνέχισης της εταιρίας με τους εναπομείναντες εταίρους (ή ακόμη και με τους κληρονόμους, σε περίπτωση θανάτου του εταίρου)). Ειδικότερα: i) θάνατος εταίρου Οι κληρονόμοι του εταίρου θεωρούνται εταίροι στο μέτρο που αυτό επιβάλλεται από τις ανάγκες της εκκαθάρισης. Ως εκ τούτου: - ασκούν όλα τα μη προσωποπαγή δικαιώματα, διοικητικά και περιουσιακά (π.χ δικαίωμα στο προϊόν της εκκαθάρισης) και φέρουν τις αντίστοιχες υποχρεώσεις. - ευθύνονται για τα εταιρικά χρέη που είχαν δημιουργηθεί όσο ζούσε ο εταίρος που πέθανε και στην έκταση που ευθύνονταν ο κληρονούμενος εταίρος. ii) θέση εταίρου υπό δικαστική συμπαράσταση Το καταστατικό δεν μπορεί να προβλέπει συνέχιση της εταιρίας με τον υπό δικαστική συμπαράσταση (παρά μόνο συνέχιση της εταιρίας με τους υπόλοιπους εταίρους) γιατί ο εταίρος αυτός (λόγω της ανικανότητάς του να επιχειρεί δικαιοπραξίες) είναι ανίκανος να ασκεί εμπορία (δεν έχει πλέον την εμπορική ικανότητα) και δεν μπορεί να αποκτά την εμπορική ιδιότητα. Η άσκηση των δικαιωμάτων και η εκπλήρωση των υποχρεώσεων του υπό συμπαράσταση εταίρου διενεργούνται από το νόμιμο αντιπρόσωπό του.

46 iii) πτώχευση του εταίρου Στο καταστατικό μπορεί να ορίζεται ότι η πτώχευση ενός εταίρου επιφέρει τη λύση της εταιρίας. Ρήτρα του καταστατικού περί συνέχισης της εταιρίας με τον πτωχό δεν είναι δυνατή, αφού κάτι τέτοιο θα έθιγε τα συμφέροντα των πτωχευτικών πιστωτών, που δεν έχουν άλλο τρόπο ρευστοποίησης της αξίας της εταιρικής συμμετοχής η οποία υπάγεται στην πτωχευτική περιουσία που προορίζεται για την ικανοποίηση των πιστωτών του πτωχού. Το μόνο που μπορεί να προβλέπεται στο καταστατικό είναι ότι η εταιρία συνεχίζεται με τους υπόλοιπους εταίρους, οπότε ο σύνδικος έχει αξίωση να του καταβληθεί η αξία της μερίδας του πτωχεύσαντος εταίρου, ενώ η μερίδα συμμετοχής του πτωχού (η οποία καταργείται) προσαυξάνει τις μερίδες των υπολοίπων εταίρων, ανάλογα με τη συμμετοχή τους στην εταιρία. Στην εκκαθάριση της εταιρίας που λύθηκε εισέρχεται ο σύνδικος της πτώχευσης, εκπροσωπώντας τον πτωχό, δηλ. ως διαχειριστής της εταιρικής μερίδας του πτωχού, ο οποίςο δεν μπορεί να είναι αυτοπροσώπως εκκαθαριστής της εταιρίας. Γ. Με την καταγγελία Στο νέο νόμο η καταγγελία, ως καθιερωμένος και δικαιολογημένος λόγος λύσης κάθε σχέσεως διαρκείας και εμπιστοσύνης έχει καταργηθεί. Παρέχεται μόνο η δυνατότητα στους εταίρους να προβλέψουν την καταγγελία ως λόγο λύσης ρητά και ειδικά στο καταστατικό της εταιρίας.

47 ΙΙ. Η εκκαθάριση της εταιρίας 1. Σκοπός της εκκαθάρισης Μετά τη λύση της εταιρίας ακολουθεί πάντα το στάδιο της εκκαθάρισης. Η εκκαθάριση αποσκοπεί στην περάτωση των νομικών σχέσεων που προήλθαν από τη σύσταση και τη λειτουργία της εταιρίας και ήταν εκκρεμείς κατά τον χρόνο της λύσης της. Οι σχέσεις αυτές ανάγονται α) είτε σε σχέσεις μεταξύ της εταιρίας και των τρίτων, στις οποίες περιλαμβάνονται και οι εξωεταιρικές σχέσεις μεταξύ της εταιρίας και των εταίρων, β) είτε σε σχέσεις από την εταιρική σύμβαση μεταξύ των εταίρων ή μεταξύ των εταίρων και της εταιρίας και γ) είτε σε σχέσεις μεταξύ των εταίρων ως προς το καθαρό προϊόν της εκκαθάρισης, δηλαδή την ενεργητική εταιρική περιουσία που απομένει μετά την εκπλήρωση των εταιρικών υποχρεώσεων. Δηλ. σκοπός της εκκαθάρισης είναι η ρευστοποίηση της εταιρικής περιουσίας, ώστε το ενεργητικό που απομένει μετά την εξόφληση των εταιρικών χρεών και την απόδοση των εισφορών να διανεμηθεί στους εταίρους. Όσο διαρκεί η εκκαθάριση η εταιρία εξακολουθεί να υπάρχει ως εταιρικός δεσμός και ως νομικό πρόσωπο, μόνο όμως για το σκοπό της εκκαθάρισης, γεγονός που προσδιορίζει και περιορίζει την εξουσία των οργάνων της εταιρίας. Στο στάδιο της εκκαθάρισης περιλαμβάνεται και η διανομή του προϊόντος της στους εταίρους, αφού η διανομή είναι ο τελικός σκοπός της. Κατά τη διάρκεια της εκκαθάρισης και μέχρις ότου περατωθεί η διανομή εξακολουθεί να υπάρχει η εταιρία, η δε εξουσία τη διενέργειά της ανήκει στους εκκαθαριστές.

48 2. Οι εκκαθαριστές Εκκαθαριστής είναι το όργανο της Ο.Ε που ασκεί τη διαχειριστική και εκπροσωπευτική εξουσία της εταιρίας κατά το στάδιο της εκκαθάρισης (δηλ. παύει η εξουσία των διαχειριστών και αρχίζει η εξουσία των εκκαθαριστών), είναι δε επιφορτισμένος με το καθήκον της εκκαθάρισης. Με βάση τον τρόπο ανάθεσης της διαχειριστικής εξουσίας στον εκκαθαριστή διακρίνουμε: α) Εκκαθαριστής από το νόμο (ή νόμιμος εκκαθαριστής) Αν στο καταστατικό ή με απόφαση των εταίρων δεν ορίζεται διαφορετικά, εκκαθαριστές είναι από το νόμο όλοι οι εταίροι που ενεργούν από κοινού (σ αντίθεση με ότι ισχύει στη διαχείριση κατά τη διάρκεια λειτουργίας της εταιρίας όπου ισχύει το σύστημα ατομικής διαχείρισης (δηλ. ότι καθένας από τους διαχειριστές μπορεί να ενεργεί μόνος του)). Μόνο αν πρόκειται για επείγον μέτρο, από την παράλειψη του οποίου απειλείται σοβαρή ζημία της εταιρίας, ο κάθε εκκαθαριστής μπορεί να ενεργεί μόνος του. β) Καταστατικός εκκαθαριστής Με ρήτρα του καταστατικού ή με απόφαση των εταίρων, η εκκαθάριση μπορεί να ανατεθεί σε έναν ή περισσότερους εταίρους ή σε ένα ή σε περίσσότερους τρίτους (μη εταίρους), φυσικά ή νομικά πρόσωπα. Στο καταστατικό ή την απόφαση των εταίρων, ορίζεται και ο τρόπος που αυτοί ενεργούν (ατομικά ή από κοινού). Αν τούτο δεν ορίζεται και οι εκκαθαριστές είναι περισσότεροι, ενεργούν από κοινού.

49 γ) Δικαστικός εκκαθαριστής Σε κάθε περίπτωση που υπάρχει πραγματική ή νομική αδυναμία των εκκαθαριστών για την άσκηση της εξουσίας τους (π.χ. οι εταίροι δεν συμφωνούν στη διενέργεια της εκκαθάρισης γενικά ή δεν συμφωνούν με τον τρόπο εκκαθάρισης ή στο διορισμό εκκαθαριστή), η δε εταιρία δεν μπορεί από τη δική της διάρθρωση να αντιμετωπίσει την κατάσταση που δημιουργήθηκε (π.χ επειδή πρόκειται για διμελή Ο.Ε.), διορίζεται από το δικαστήριο εκκαθαριστής. Σε επείγουσα περίπτωση, μπορεί να διορισθεί προσωρινός εκκαθαριστής ή να αντικατασθεί ο υπάρχων. Σε αντικατάσταση με δικαστική απόφαση υπόκειται και ο εκκαθαριστής που διορίσθηκε με ομόφωνη απόφαση των εταίρων. Την αίτηση νομιμοποιείται να υποβάλει κάθε εταίρος. Λόγο διορισμού εκκαθαριστή Ο.Ε αποτελεί: η καθυστέρηση ολοκλήρωσης της εκκαθάρισης, η άρνηση των εκκαθαριστών να συμπράξουν στην εκκαθάριση, η ύπαρξη διαφωνιών μεταξύ τους. Το δικαστήριο ορίζει ελεύθερα τόσο τα πρόσωπα (χωρίς να δεσμεύεται από τα προτεινόμενα από τον εταίρο) όσο και τον αριθμό των εκκαθαριστών, εκτός αν ο αριθμός ορίζεται στο καταστατικό ή σε απόφαση των εταίρων, οπότε δεσμεύεται απ αυτόν. Με τους ίδιους όρους παρέχεται η δυνατότητα δικαστικής αντικατάστασης εκκαθαριστή (διορισμένου ή μη) αλλά μόνο για σπουδαίο λόγο (όπως π.χ επί δυσχέρανσης από αυτόν του σκοπού της εκκαθάρισης, επί ύπαρξης διενέξεων μεταξύ των εκκαθαριστών, επί άρνησης ενός εκκαθαριστή να συμπράξει προκαλώντας έτσι βλάβη της εταιρίας).