ΤΜΗΜΑ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ. ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗ ΚΙΝΗΤΗΡΩΝ ΣΥΝΕΧΟΥΣ ΚΑΙ ΕΝΑΛΛΑΣΣΟΜΕΝΟΥ ΡΕΥΜΑΤΟΣ (ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΚΥΚΛΩΜΑΤΟΣ) ΣΤΟ NEAPOLIS v6.

Transcript

1 ΤΕΙ ΚΑΒΑΛΑΣ ΤΜΗΜΑ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗ ΚΙΝΗΤΗΡΩΝ ΣΥΝΕΧΟΥΣ ΚΑΙ ΕΝΑΛΛΑΣΣΟΜΕΝΟΥ ΡΕΥΜΑΤΟΣ (ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΚΥΚΛΩΜΑΤΟΣ) ΣΤΟ NEAPOLIS v6.1 ΤΩΝ ΣΠΟΥΔΑΣΤΡΙΩΝ: ΚΥΡΑΖΟΓΛΟΥ ΓΕΩΡΓΙΑ ΛΩΛΗ ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ: Καθηγητής Γ. Κυραναστάσης ΚΑΒΑΛΑ 2011

2 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ο ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ 5 ΔΟΜΗ 6 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ο ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΩΝ ΚΙΝΗΤΗΡΩΝ ΠΟΥ ΜΕΛΕΤΗΘΗΚΑΝ 2.1 Κινητήρες και Μηχανές Συνεχούς Ρεύματος Τριφασικοί Ασύγχρονοι Κινητήρες Μονοφασικοί Επαγωγικοί Κινητήρες Τριφασικοί Σύγχρονοι Κινητήρες 25 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ο ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΤΟΥ NEAPOLIS v Εισαγωγή & τα μέρη του Neapolis 27 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 ο ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ 4.1 Εισαγωγή Κινητήρας Συνεχούς Ρεύματος Παράλληλης Διέγερσης Κινητήρας Συνεχούς Ρεύματος με Διέγερση Σειράς Κινητήρας Συνεχούς Ρεύματος Ξένης Διέγερσης 40 1

3 4.5 Κινητήρας Συνεχούς Ρεύματος Σύνθετης Διέγερσης Τριφασικός Ασύγχρονος Κινητήρας Βραχυκυκλωμένου Δρομέα ή Κλωβού Τριαφασικός Ασύγχρονος Κινητήρας Δακτυλιοφόρου Δρομέα Μονοφασικοί Επαγωγικοί Κινητήρες με Πυκνωτή Λειτουργίας Μονοφασικοί Επαγωγικοί Κινητήρες με Πυκνωτή Εκκίνησης Μονοφασικοί Επαγωγικοί Κινητήρες με Κίνηση Αντίστασης Τριφασικός Σύγχρονος Κινητήρας 52 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 ο ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΤΗ 5.1 Εισαγωγή Η συνάρτηση AddButtons Η συνάρτηση LoadWaveForms Η συνάρτηση DrawCircuit Η συναρτήσεις σχεδίασης στοιχείων των κυκλωμάτων Η συνάρτηση σχεδιασμού Drawline Η συνάρτηση σχεδιασμού DrawIV Η συνάρτηση σχεδιασμού στοιχείου αντίστασης DrawResistance Συνάρτηση σχεδιασμού πηγής AC, DrawAC Συνάρτηση σχεδιασμού πηνίου, DrawCoil Συναρτήσεις σχεδιασμού κυκλώματος Τριφασικού Ασύγχρονου Επαγωγικού Κινητήρα Συνάρτηση σχεδιασμού κυκλώματος Draw3phCageInductionMotor Συνάρτηση σχεδιασμού κυκλώματος Draw3phSlipringInductionMotor 69 2

4 5.14 Συνάρτηση σχεδιασμού κυκλώματος DrawSeriesDcMotor Συνάρτηση σχεδιασμού κυκλώματος DrawIndeDcMotor Συνάρτηση σχεδιασμού κυκλώματος DrawParaDcMotor Συνάρτηση σχεδιασμού κυκλώματος DrawCompDcMotor Συνάρτηση σχεδιασμού κυκλώματος Draw1phCapStartMotor Συνάρτηση σχεδιασμού κυκλώματος Draw1phCapRunMotor Συνάρτηση σχεδιασμού κυκλώματος Draw1phResStartMotor Συνάρτηση σχεδιασμού κυκλώματος DrawSyn3ph Συναρτήσεις Προσομοίωσης Συνάρτηση LoadValues Συνάρτηση Plot Η συνάρτηση ToolBar1_ButtonClick 103 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Οδηγός για τι περιβάλλον της Visual Basic 108 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 3

5 ΠΡΟΛΟΓΟΣ Η συγκεκριμένη πτυχιακή έχει σαν στόχο την συνέχιση της προσπάθειας μια σειράς πτυχιακών εργασιών για την ανάπτυξη ενός εναλλακτικού περιβάλλοντος στο οποίο θα γίνεται η εμφάνιση των αποτελεσμάτων κατά την προσομοίωση στο πρόγραμμα Neapolis. Το κομμάτι το οποίο θα προστεθεί σ αυτή τη προσπάθεια είναι η εμφάνιση του κυκλώματος και των αποτελεσμάτων που προκύπτουν, κατά τη προσομοίωση των κινητήρων συνεχούς ρεύματος, των τριφασικών ασύγχρονων κινητήρων, των μονοφασικών επαγωγικών κινητήρων και τον τριφασικό σύγχρονο κινητήρα. Τα αποτελέσματα της προσομοίωσης θα εμφανίζονται σε όργανα μέτρησης (αμπερόμετρο-α, βολτόμετρο-v), ενώ θα υπάρχει επίσης η δυνατότητα να δούμε και τις κυματομορφές που προκύπτουν από τις τιμές των οργάνων στην διάρκεια μιας περιόδου. Οι κυματομορφές αυτές θα βρίσκονται σε διαφορετικά παράθυρα, ενώ θα είναι επίσης δυνατή η μετάβαση από το περιβάλλον κυκλώματος στο κλασικό περιβάλλον προσομοίωσης, ενώ αυτή εξελίσσεται. Τέλος, σημαντικός στόχος αυτής της πτυχιακής είναι η μετατροπήυ του υπάρχοντος κώδικα για αυτό το περιβάλλον, σε ένα «ελαστικό» κώδικα που θα δίνει την δυνατότητα στους μετέπειτα προγραμματιστές να προσθέτουν ή να αφαιρούν εύκολα κομμάτια κώδικα χωρίς να χρειάζονται σημαντικές αλλαγές στο κύριο κορμό. Ευχαριστούμε τον εισηγητή μας στην πτυχιακή μας Κυραναστάση Γεώργιο,για την πολύτιμη βοήθεια του και την υπομονή του, ώστε να μας κάνει να καταφέρουμε να φέρουμε εις πέρας αυτή τη πτυχιακή και επίσης για την ηθική υποστήριξη που μας πρόσφερε. 4

6 ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ο ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η πτυχιακή εργασία που μας ζητήθηκε να υλοποιήσουμε έχει ως σκοπό την προσομοίωση των ηλεκτρικών κυκλωμάτων μέσω ενός προγράμματος που ονομάζεται Neapolis. Το συγκεκριμένο πρόγραμμα σε συνδυασμό με την Visual Basic δίνει την δυνατότητα στον χρήστη να σχεδιάζει ηλεκτρικά κυκλώματα, τοποθετώντας τις παραμέτρους, τις μεταβλητές και τα εκάστοτε στοιχεία που επιθυμεί να χρησιμοποιήσει, ώστε να έχει την δυνατότητα να κάνει καταγραφές και παρατηρήσεις στη συμπεριφορά του κάθε κυκλώματος ξεχωριστά σαν να το είχε σε φυσική μορφή μπροστά του. Στη συνέχεια θα ασχοληθούμε με την υλοποίηση δέκα(10) κυκλωμάτων, όπως: 1. Κινητήρες συνεχούς ρεύματος(ξένης διέγερσης, διέγερσης σειράς, παράλληλης διέγερσης και σύνθετης διέγερσης ) 2. Τριφασικούς ασύγχρονους κινητήρες(δακτυλιοφόρου και κλωβού) 3. Μονοφασικούς κινητήρες(πυκνωτή λειτουργίας,κίνηση αντίστασης και εκκίνηση πυκνωτή) 4. Τριφασικός σύγχρονος κινητήρας Θα δημιουργηθεί ένα περιβάλλον το οποίο θα είναι πιο φιλικό προς τον χρήστη, καθώς θα εμφανίζεται το τρέχον κύκλωμα στην οθόνη του και επίσης θα εμφανίζονται οι τιμές των παραγόμενων μεταβλητών είτε είναι ενεργές, είτε είναι τρέχουσες ή ακόμα και μέσες, όπως ακριβώς τις βλέπει στα όργανα μέτρησης. Στη συνέχεια για κάθε μεταβλητή θα εμφανίζεται και η αντίστοιχη κυματομορφή. Για να υλοποιηθούν τα κυκλώματά μας υπάρχουν οι εξής απαιτήσεις: Σχεδίαση των κινητήρων συνεχούς ρεύματος Ξένης διέγερσης Διέγερσης σειράς Παράλληλης διέγερσης Σύνθετης διέγερσης Σχεδίαση τριφασικών ασύγχρονων κινητήρων Δακτυλιοφόρου Κλωβού 5

7 Σχεδίαση μονοφασικών κινητήρων Πυκνωτή λειτουργίας Κίνηση αντίστασης Εκκίνηση πυκνωτή Σχεδίαση τριφασικού σύγχρονου κινητήρα Κατά την προσομοίωση των κυκλωμάτων να εμφανίζονται τα απαραίτητα αποτελέσματα. Να εμφανίζονται πάνω στο κύκλωμα οι τιμές των μεταβλητών. Οι κυματομορφές των μεταβλητών να εμφανίζονται σε διαφορετικά παράθυρα η κάθε μια. Οι κυματομορφές να εμφανίζονται ανά περίοδο. Να υπάρχει η δυνατότητα εμφάνισης των στιγμιαίων τιμών, των ενεργών τιμών και των μέσων τιμών. Πρέπει να υπάρχει δυνατότητα εναλλαγής σε οποιασδήποτε χρονική στιγμή ανάμεσα στη φόρμα των κυματομορφών και στη φόρμα του κυκλώματος. ΔΟΜΗ Την συγκεκριμένη πτυχιακή θα μπορούσαμε να την χωρίσουμε σε ανάλογα τμήματα τα οποία ακολουθούν παρακάτω: ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΙΝΗΤΗΡΩΝ ΣΥΝΕΧΟΥΣ ΡΕΥΜΑΤΟΣ Στην συγκεκριμένη κατηγορία θα αναφερθούν κάποια θεωρητικά στοιχεία των κινητήρων συνεχούς ρεύματος με τους οποίους θα ασχοληθούμε αναλυτικά στη συνέχεια. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΡΙΦΑΣΙΚΩΝ ΑΣΥΓΧΡΟΝΩΝ ΕΠΑΓΩΓΙΚΩΝ ΚΙΝΗΤΗΡΩΝ Εδώ θα αναφέρουμε κάποια θεωρητικά στοιχεία των τριφασικών ασύγχρονων επαγωγικών κινητήρων με τους οποίους θα ασχοληθούμε στη συνέχεια. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΜΟΝΟΦΑΣΙΚΩΝ ΕΠΑΓΩΓΙΚΩΝ ΚΙΝΗΤΗΡΩΝ Στη συγκεκριμένη κατηγορία θα αναφερθούν κάποια θεωρητικά στοιχεία των μονοφασικών επαγωγικών κινητήρων με τους οποίους θα ασχοληθούμε. 6

8 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΡΙΦΑΣΙΚΟΥ ΣΥΓΧΡΟΝΟΥ ΚΙΝΗΤΗΡΑ Εδώ θα αναφερθούν κάποια θεωρητικά στοιχεία του τριφασικού σύγχρονου κινητήρα, όπου και θα ασχοληθούμε. ΚΥΚΛΩΜΑΤΑ ΠΟΥ ΜΕΛΕΤΗΘΗΚΑΝ ΚΑΙ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ Σε αυτό το τμήμα θα υπάρχει αναλυτικά η ανάπτυξη των κυκλωμάτων και πού αναπτύχθηκαν, καθώς και τα αποτελέσματα που εμφανίζονται από τα εκάστοτε κυκλώματα. ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΤΗ Στο τμήμα αυτό της πτυχιακής θα γίνει αναλυτική περιγραφή του αναπτυχθέντα κώδικα βήμα-βήμα καθώς και ανάλυση αυτού. ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Τέλος, σε αυτό το τμήμα ο κάθε αναγνώστης θα βρει ένα συνοπτικό και κατανοητό οδηγό της Visual Basic 6. 7

9 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ο ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΩΝ ΚΙΝΗΤΗΡΩΝ ΠΟΥ ΜΕΛΕΤΗΘΗΚΑΝ 2.1 ΚΙΝΗΤΗΡΕΣ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΕΣ ΣΥΝΕΧΟΥΣ ΡΕΥΜΑΤΟΣ Μια μηχανή συνεχούς ρεύματος αποτελείται από ένα ακίνητο τμήμα που λέγεται στάτης και ένα κινητό που λέγεται δρομέας. Ο στάτης αποτελείται από το ζύγωμα, τους μαγνητικούς πόλους, τους βοηθητικούς πόλους, τον ψηκτροφορέα με της ψήκτρες και τα δύο καλύμματα. Το ζύγωμα αποτελεί τον κορμό της μηχανής και ενώνει μηχανικά και μαγνητικά τους μαγνητικούς πόλους. Έχει κυλινδρικό σχήμα και αποτελεί την βάση στήριξης της μηχανής στο κάτω μέρος. Κατασκευάζεται από χυτοχάλυβα ή ελατό σίδηρο. Σχήμα 1 Εξωτερική όψη μηχανής Συνεχούς Ρεύματος Οι μαγνητικοί πόλοι δίνουν την απαραίτητη μαγνητική ροή στο διάκενο ανάμεσα στα πέδιλά τους και το επαγωγικό τύμπανο. Κάθε πόλος αποτελείται από τον πυρήνα και το τύλιγμά του που είναι μονωμένα μεταξύ τους. Ο πυρήνας συγκροτείται από μονωμένα ειδικά ελάσματα σιδήρου. Το πλατύτερο μέρος τοποθετείται προς το μέρος του επαγωγικού τυμπάνου και λέγεται πέδιλο. Ο βασικός σκοπός του είναι να οδηγεί την ροή σε ένα μεγαλύτερο μέρος της περιφέρειας του δρομέα και να υποβαστάζει το τύλιγμα του πόλου. Σχήμα 2 Το ζύγωμα με τους μαγνητικούς πόλους του στάτη και ο πυρήνας του μαγνητικού πόλου. 8

10 Το τύλιγμα κάθε πόλου αποτελείται από πολλές σπείρες χάλκινου μονωμένου σύρματος που τυλίγονται γύρω από τον πυρήνα κάθε πόλου τυλιγμένες με βαμβακερή ταινία και εμβαπτισμένες σε μονωτικό βερνίκι. Τα άκρα του τυλίγματος μένουν ελεύθερα για την ηλεκτρική του σύνδεση. Το σύνολο των τυλιγμάτων των μαγνητικών πόλων λέγεται τύλιγμα διέγερσης της μηχανής. Σε πολλές μηχανές συνεχούς ρεύματος υπάρχουν δύο τυλίγματα σε κάθε πόλο, το καθένα ανεξάρτητο από το άλλο. Τότε το ένα τύλιγμα αποτελείται από πολλές σπείρες λεπτού σύρματος και λέγεται παράλληλο τύλιγμα και το άλλο από λίγες σπείρες χονδρού σύρματος και λέγεται τύλιγμα σειράς. Το σύνολο λέγεται σύνθετο τύλιγμα και πάντα μένουν ελεύθερα τα άκρα των δύο τυλιγμάτων αφού αυτά τυλιχθούν και μονωθούν. Ο αριθμός των μαγνητικών πόλων κάθε ηλεκτρικής μηχανής είναι πάντα άρτιος και ανάλογα με τον αριθμό των πόλων που έχει μια μηχανή ονομάζεται διπολική, τετραπολική, εξαπολική κοκ. Οι βοηθητικοί πόλοι τοποθετούνται μεταξύ των κύριων πόλων και χρησιμεύουν στην αποφυγή των σπινθηρισμών του συλλέκτη. Η κατασκευή τους είναι ίδια με των κύριων πόλων αλλά είναι μικρότερη. Τα τυλίγματά τους αποτελούνται από λίγες σπείρες χονδρού σύρματος και συνδέονται σε σειρά με το τύλιγμα επαγωγικού τυμπάνου. Εκτός από τις μηχανές συνεχούς ρεύματος υπάρχουν, οι γεννήτριες συνεχούς ρεύματος και οι κινητήρες συνεχούς ρεύματος, όπου και θα ασχοληθούμε αναλυτικότερα με την κατηγορία των κινητήρων συνεχούς ρεύματος. Στον κινητήρα συνεχούς ρεύματος με τύλιγμα μίας σπείρας, όταν το τύλιγμά του τροφοδοτηθεί με ρεύμα θα ασκηθούν δυνάμεις στους αγωγούς της σπείρας γιατί βρίσκονται μέσα στο μαγνητικό πεδίο των πόλων του κινητήρα. Το μέγεθος των δυνάμεων αυτών καθορίζεται από τον γνωστό Νόμο του Laplace (F=B1Isina) και η κατεύθυνσή τους από τον κανόνα του αριστερού χεριού. Το sina=1 σε όλους τους κινητήρες γιατί οι μαγνητικές γραμμές είναι κάθετες στους αγωγούς. Κάθε δύναμη τείνει να περιστρέψει τον δρομέα δεξιόστροφα με ροπή ίση με το γινόμενο της δύναμης επί την απόσταση του αγωγού από το κέντρο του άξονα που είναι η ακτίνα του τυμπάνου. Σχήμα 3 Στοιχειώδης κινητήρας συνεχούς ρεύματος 9

11 Ανάλογα με τον τρόπο σύνδεσης του τυλίγματος διέγερσης με το τύλιγμα τυμπάνου οι κινητήρες διακρίνονται σε: Κινητήρες ξένης διέγερσης Κινητήρες παράλληλης διέγερσης Κινητήρες διέγερσης σειράς Κινητήρες σύνθετης διέγερσης Οι κινητήρες ξένης διέγερσης έχουν σχεδόν ίδιες ιδιότητες με εκείνους της παράλληλης διέγερσης. Εκκίνηση Κατά την εκκίνηση του κινητήρα η τάση τροφοδοσίας συνδέεται κανονικά στο κύκλωμα του τυμπάνου αλλά λόγω των μηδενικών στροφών η ΑΗΕΔ ισούται με μηδέν (Ε=0). Συνεπώς κατά την εκκίνηση το ρεύμα τυμπάνου είναι πολύ μεγαλύτερο του ονομαστικού ρεύματος. Ένα τόσο μεγάλο ρεύμα θα κατάστρεφε τον συλλέκτη και το τύλιγμα αν ο κινητήρας δεν προστατευόταν. Η λειτουργία και οι στροφές του κινητήρα Η ηλεκτρική ισχύς που απορροφά ένας κινητήρας από το δίκτυο εξαρτάται από το μηχανικό φορτίο του κινητήρα και μεταβάλλεται αυτόματα ανάλογα προς αυτό. Αυτό σημαίνει ότι όταν το φορτίο του κινητήρα μεγαλώνει, μεγαλώνει και η ηλεκτρική ισχύς που απορροφά ο κινητήρας και ανάλογα συμβαίνει το ίδιο όταν το φορτίο του κινητήρα μειώνεται. Κινητήρες συνεχούς ρεύματος παράλληλης διέγερσης Το τύλιγμα διέγερσης συνδέεται παράλληλα με το τύλιγμα τυμπάνου. Για την αλλαγή φοράς περιστροφής αρκεί μόνο η εναλλαγή της φοράς του ρεύματος στο τύλιγμα του τυμπάνου ή μόνο η αλλαγή της πολικότητας των μαγνητικών πόλων με προτιμότερη την πρώτη μέθοδο λόγω των κινδύνων διακοπής του κυκλώματος διέγερσης. Σχήμα 4 Κύκλωμα κινητήρα παράλληλης διέγερσης 10

12 Οι χαρακτηριστικές καμπύλες των κινητήρων είναι δύο. Η μια δείχνει πως μεταβάλλεται η ροπή όταν μεταβάλλεται το ρεύμα τυμπάνου και λέγεται χαρακτηριστική ροπής και η δεύτερη λέγεται χαρακτηριστική στροφών και δείχνει πως μεταβάλλονται οι στροφές του όταν μεταβάλλεται το ρεύμα τυμπάνου. Και στις δύο περιπτώσεις η τάση τροφοδοσίας θεωρείται σταθερή. Σχήμα 5 Χαρακτηριστικές κινητήρα παράλληλης διέγερσης Από τις χαρακτηριστικές μπορεί να αποδειχθεί, ότι η διακύμανση των στροφών είναι μικρή και γι αυτό τον λόγο ο κινητήρας παράλληλης διέγερσης θεωρείται κινητήρας σταθερών στροφών. Και επιπλέον η αναπτυσσόμενη ροπή είναι ανάλογη του ρεύματος τυμπάνου, πράγμα που αναμένεται από τον σχετικό τύπο της ροπής για σταθερή διέγερση. Το ότι ο κινητήρας παράλληλης διέγερσης παρουσιάζει μικρή διακύμανση των στροφών δεν σημαίνει ότι δεν είναι δυνατό με κατάλληλα μέσα να μεταβληθούν οι στροφές του σε αρκετά μεγάλα όρια. Ακόμη η μεταβολή των στροφών μπορεί να επιτευχθεί είτε με μεταβολή του ρεύματος διέγερσης είτε με μεταβολή της τάσης τροφοδοσίας του τυμπάνου. Κινητήρες συνεχούς ρεύματος με διέγερση σειράς Στους κινητήρες αυτούς το τύλιγμα διέγερσης συνδέεται σε σειρά με το τύλιγμα του τυμπάνου και επομένως διαρρέεται από το ίδια ρεύμα. Για την αλλαγή φοράς περιστροφής αλλάζει η φορά του ρεύματος στο τύλιγμα τυμπάνου χωρίς να αλλάζει η φορά στο τύλιγμα διέγερσης. Παρακάτω φαίνεται το ισοδύναμο κύκλωμα ενός κινητήρα συνεχούς ρεύματος με διέγερση σειράς και οι βασικές σχέσεις είναι: 11

13 Σχήμα 6 Κύκλωμα κινητήρα με διέγερση σειράς Η χαρακτηριστική στροφών, λόγω της αναλογίας ροής Φ, ρεύματος τυμπάνου και αφού το ρεύμα διέγερσης είναι ίσο με το ρεύμα τυμπάνου, παρουσιάζει τελείως διαφορετική μορφή σε σχέση με την χαρακτηριστική στροφών του κινητήρα παράλληλης διέγερσης. Οπότε όταν δεν υπάρχει φορτίο οι στροφές αυξάνονται υπερβολικά με κίνδυνο καταστροφής του κινητήρα. Για το λόγο αυτό οι κινητήρες αυτοί δεν πρέπει να μένουν ποτέ χωρίς φορτίο και ούτε να συνδέεται στο φορτίο τους μέσω ιμάντων, οι οποίοι είναι πιθανόν να σπάσουν και να αφήσουν τον κινητήρα αφόρτιστο. Παρακάτω παρατηρείται η χαρακτηριστική των στροφών, όπου και φαίνεται ότι η διακύμανση των στροφών είναι πολύ μεγάλη και οι κινητήρες είναι κατάλληλοι για ανυψώσεις φορτίων και στην ηλεκτρική έλξη, όπως για παράδειγμα τρένα και τρόλεϊ. Στην συγκεκριμένη περίπτωση της ηλεκτρικής έλξης απαιτείται υψηλή ροπή εκκίνησης σε χαμηλές στροφές. Σχήμα 7 Χαρακτηριστικές στροφών και ροπής κινητήρα με διέγερση σειράς ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΗΣ ΤΑΧΥΤΗΤΑΣ Η πιο αποδοτική μέθοδος σε αυτή την κατηγορία των κινητήρων είναι η ρύθμιση της τάσης εισόδου, με την αύξησή της να συνεπάγεται γρηγορότερη περιστροφή για δεδομένη ροπή. Άλλη πιο δαπανηρή μέθοδος περιλαμβάνει την εισαγωγή αντίστασης σε σειρά με το κύκλωμα του κινητήρα. 12

14 Ισχύς, απώλειες και βαθμός απόδοσης κινητήρων Ο κινητήρας απορροφά ηλεκτρική ενέργεια από το δίκτυο και αποδίδει μηχανική ενέργεια στο μηχάνημα που κινεί. Η αποδιδόμενη ισχύς είναι πάντα μικρότερη από την απορροφημένη λόγω των απωλειών. Η ισχύς, η τάση, η ένταση, και οι στροφές που αναφέρονται στην πινακίδα του κινητήρα αποτελούν τα ονομαστικά μεγέθη του κινητήρα. Ονομαστική τάση: είναι η τάση του δικτύου στο οποίο μπορεί να συνδεθεί ο κινητήρας. Ονομαστική ένταση: είναι η ένταση που απορροφά ο κινητήρας όταν έχει συνδεθεί σε δίκτυο της ονομαστικής τάσης και αποδίδει την ονομαστική ισχύ στον άξονά του. Ονομαστική ισχύς: είναι η μεγαλύτερη ισχύς που μπορεί να δίνει συνεχώς ο κινητήρας όταν εργάζεται στην ονομαστική του τάση χωρίς να υπάρχει κίνδυνος καταστροφής των μονώσεών του από υπερφόρτιση. Ονομαστική ταχύτητα περιστροφής του κινητήρα είναι οι στροφές με τις οποίες στρέφεται ο κινητήρας όταν εργάζεται με την ονομαστική του τάση και αποδίδει την ονομαστική του ισχύ. Ο βαθμός απόδοσης του κινητήρα είναι πάντα μικρότερος της μονάδας, δεν είναι σταθερός, εξαρτάται από το φορτίο και μειώνεται απότομα όταν μειωθεί σημαντικά το φορτίο του κινητήρα. Κινητήρες συνεχούς ρεύματος ξένης διέγερσης Παρακάτω παρατηρείται το ισοδύναμο κύκλωμα ενός κινητήρα συνεχούς ρεύματος ξένης διέγερσης(ανεξάρτητης)όπου στην συγκεκριμένη κατηγορία το κύκλωμα διέγερσης τροφοδοτείται από μια ανεξάρτητη πηγή συνεχούς τάσης. Το κύριο χαρακτηριστικό αυτού του κινητήρα είναι ότι η αντιηλεκτρεγερτική δύναμη(αηεδ) που αναπτύσσεται στο τύλιγμα του οπλισμού είναι πάντα μικρότερη από την εφαρμοζόμενη τάση εισόδου.το ρεύμα διέγερσης του κινητήρα είναι σταθερό και ανεξάρτητο από το ρεύμα τυμπάνου, οποιαδήποτε μεταβολή στο ρεύμα τυμπάνου δεν επιδρά στο ρεύμα διέγερσης. Συνήθως το ρεύμα διέγερσης είναι πολύ μικρότερο του ρεύματος τυμπάνου. Σχήμα 8 Ισοδύναμο κύκλωμα κινητήρα ξένης διέγερσης 13

15 Σχήμα 9 Χαρακτηριστική φορτίου Κινητήρες συνεχούς ρεύματος σύνθετης διέγερσης Στην συγκεκριμένη κατηγορία κινητήρων, το τύλιγμα πεδίου τροφοδοτείται εν μέρει σε σειρά και εν μέρει παράλληλα με το τύλιγμα τυμπάνου δίνοντας τη δυνατότητα για κατασκευή κινητήρων περίπου σταθερής ταχύτητας παρά τις μεταβολές της ροπής. Στη συνέχεια παρατηρείται το ισοδύναμο κύκλωμα του κινητήρα: Σχήμα 10 Κύκλωμα σύνθετης διέγερσης Ο κινητήρας αυτός αποτελεί μια πρόσθεση δύο διεγέρσων, μίας σε σειράς( λίγες σπείρες χοντροί αγωγοί) και μιάς παράλληλα( πολλές σπείρες, λεπτοί αγωγοί) με το κύκλωμα οπλισμού. Τα πλεονεκτήματά του είναι ότι διαθέτει υψηλή ροπή εκκίνησης και είναι δυνατή η λειτουργία χωρίς φορτίο. 14

16 Σχήμα 11 Χαρακτηριστική φορτίου 2.2 ΤΡΙΦΑΣΙΚΟΙ ΑΣΥΓΧΡΟΝΟΙ ΚΙΝΗΤΗΡΕΣ Οι ασύγχρονοι κινητήρες (ή επαγωγικοί κινητήρες) διακρίνονται σε μονοφασικούς και τριφασικούς. Στην συνέχεια θα εξετασθούν οι τριφασικοί ασύγχρονοι κινητήρες που υποδιαιρούνται σε δύο κύριες κατηγορίες : Κινητήρες με βραχυκυκλωμένο δρομέα (κλωβού) Δακτυλιοφόρους κινητήρες Οι ασύγχρονοι κινητήρες είναι κινητήρες γενικής χρήσης και χρησιμοποιούνται πάντα, εκτός αν ειδικές συνθήκες επιβάλλουν την χρησιμοποιήση άλλων τύπων κινητήρων. Οι κινητήρες αυτοί επικράτησαν διότι είναι απλοί στην κατασκευή και συνεπώς οικονομικοί, εύκολοι στην συντήρηση, ασφαλείς στην λειτουργία και έχουν καλό βαθμό απόδοσης. Κατασκευή τριφασικών ασύγχρονων κινητήρων Ένας ασύγχρονος κινητήρας αποτελείται από ένα ακίνητο μέρος το στάτη και από ένα κινητό μέρος των δρομέα. Παρακάτω θα αναλυθεί η κατασκευή του κάθε κομματιού ξεχωριστά. Στάτης Η κατασκευή του στάτη, η οποία φαίνεται στο Σχήμα 12, είναι όμοια με εκείνη των εναλλακτήρων με εσωτερικούς πόλους. Διαφορά μπορεί να υπάρχει στην διαμόρφωση του κελύφους που προσαρμόζεται στις συνθήκες κάτω από τις οποίες πρόκειται να εργασθεί ο κινητήρας. Μέσα στο κέλυφος είναι τοποθετημένος ο πυρήνας του τυμπάνου που κατασκευάζεται από πολλά μαγνητικά ελάσματα. Ο στάτης φέρει στο εσωτερικό του μέρος αυλακώσεις του τυμπάνου μέσα στις οποίες τοποθετείται ένα τύλιγμα (μονοφασικό, διφασικό, τριφασικό). Το τύλιγμα αυτό παίρνει ρεύμα από το δίκτυο και δημιουργεί ένα μαγνητικό το οποίο εξ 15

17 επαγωγής δημιουργεί ρεύματα στο δρομέα. Τα ρεύματα αυτά μαζί με το πεδίο που τα δημιούργησε προκαλούν δυνάμεις και κατά συνέπεια ηλεκτρομαγνητική ροπή με την επίδραση της οποίας ο δρομέας περιστρέφεται. Οι αυλακώσεις του στάτη μέσα στις οποίες τοποθετείται το τύλιγμα έχουν κατάλληλο σχήμα έτσι ώστε να μικρύνει περισσότερο το αναγκαίο ρεύμα για να δημιουργεί το επιθυμητό μαγνητικό πεδίο. Σήμερα συναντάμε αυλακώσεις στο στάτη ανοιχτές κατά το ήμισυ ή τελείως κλειστές αυλακώσεις. Όσο μικραίνει το άνοιγμα μιας αυλάκωσης τόσο μικρότερη γίνεται η σχεδίαση και τόση μεγαλύτερη ασφάλεια έχουμε έναντι των φυγοκεντρικών δυνάμεων. Μερικούς χαρακτηριστικούς τύπους αυλακώσεων στάτη και δρομέα φαίνονται στο Σχήμα 14 παρακάτω. Σχήμα 12 Κατασκευαστική δομή στάτη, των τριφασικών Σχήμα 13 Τύλιγμα στάτη ασύγχρονου κινητήρα Σχήμα 14 Μορφές αυλακώσεων Ασύγχρονου Κινητήρα 16

18 Η τοποθέτηση των τυλιγμάτων στις αυλακώσεις γίνεται με τους πιο κάτω τρόπους: Η περιέλιξη γίνεται εκτός κινητήρα χρησιμοποιώντας ένα καλούπι. Το καλούπι παίρνει την τελική του μορφή και αφού πάρει την τελική του μορφή εισάγεται στις αυλακώσεις. Η περιέλιξη γίνεται επάνω στον κινητήρα. Και στις δύο αυτές περιπτώσεις οι αυλακώσεις πρέπει να είναι τουλάχιστον στο μισό ανοιχτές. Τα τυλίγματα παίρνουν την πλήρη μορφή τους έξω από τον κινητήρα, μονώνονται και τοποθετούνται κατευθείαν μέσα στις αυλακώσεις οι οποίες πρέπει να είναι τελείως ανοιχτές. Τα τυλίγματα του δρομέα ενός Ασύγχρονου Κινητήρα μπορεί να έχει μια από τις ακόλουθες μορφές: Δρομέας κινητήρων βραχυκυκλωμένου δρομέα (κλωβού) Ο δρομέας των ασύγχρονων κινητήρων δεν συνδέεται ηλεκτρικά με οποιαδήποτε πηγή ηλεκτρικής ενέργειας. Αυτό απλοποιεί την κατασκευή του με αποτέλεσμα τα βασικά του πλεονεκτήματα που αναφέρθηκαν παραπάνω. Ο δρομέας των κινητήρων βραχυκυκλωμένου δρομέα φέρει στον άξονα τον πυρήνα που αποτελείται από πολλά μαγνητικά ελάσματα με οδοντώσεις που σχηματίζουν αυλάκια με μορφή που φαίνεται στο Σχήμα 15. Οι οδοντώσεις κατατάσσονται στις απλές, τις βαθιές, και τις διπλές που προκαλούν και διαφορετικά ηλεκτρικά χαρακτηριστικά. Μέσα στα αυλάκια του δρομέα τοποθετούνται ράβδοι από χαλκό ή ορείχαλκο χωρίς μόνωση που συγκολλούνται στα δυό άκρα σε δυό στεφάνια βραχυκύκλωσης ώστε να σχηματίζεται το τύλιγμα κλωβού που φαίνεται στο Σχήμα 16. Στους μικρούς κινητήρες το τύλιγμα κλωβού κατασκευάζεται συνήθως από καθαρό αλουμίνιο (το οποίο αποτελεί τον ηλεκτρικό αγωγό), που χύνεται απ ευθείας στα αυλάκια και τα πτερύγια του ανεμιστήρα σχηματίζονται πάνω στις στεφάνες βραχυκύκλωσης. Ο αγωγός αυτός που μπορεί να είναι από χαλκό ή αλουμίνιο δεν είναι μονωμένος με το σίδηρο. Τα ρεύματα ρέουν μέσα από την αγωγιμότητα του σιδήρου. Μόνωση έχουμε όταν ο κλωβός αποτελείται από μπάρες, γιατί στην περίπτωση αυτή δεν έχουμε χύτευση και οι αγωγοί είναι έτοιμοι και τοποθετούνται μέσα στις αυλακώσεις. Στους δρομείς με διπλές οδοντώσεις κατασκευάζονται δύο ανεξάρτητα τυλίγματα κλωβού. Στο Σχήμα 17 φαίνεται ένας ασύγχονος κινητήρας με κλωβό 17

19 Σχήμα 15 Οδοντώσεις βραχυκυκλωμένου δρομέα Σχήμα 16 Τύλιγμα κλωβού κινητήρα βραχυκυκλωμένου δρομέα Σχήμα 17 Ασύγχρονος κινητήρας με κλωβό Δακτυλιοφόρος δρομέας Ο πυρήνας των δρομέων αυτών αποτελείται από πολλά μαγνητικά ελάσματα με ημίκλειστες οδοντώσεις και μέσα στα αυλάκια τοποθετείται διφασικό ή τριφασικό τύλιγμα όπως εκείνο του στάτη με αριθμό πόλων ίδιο με εκείνον του τυλίγματος του στάτη και συνδεσμολογία των τριών τυλιγμάτων σε αστέρα. Τα ελεύθερα άκρα των τριών τυλιγμάτων καταλήγουν σε τρείς δακτυλίους σταθερά στερεωμένους στον άξονα και μονωμένους μεταξύ τους και με τον άξονα όπως φαίνεται στο Σχήμα

20 Σχήμα 18 Δακτυλιοφόρος δρομέας κινητήρα Στους δακτυλίους εφάπτονται αντίστοιχες ψήκτρες με ψηκτροθήκες σταθερά στερεωμένες στον στάτη της μηχανής. Μέσω των δακτυλίων και των ψηκτρών αυτών κάθε φάση του τυλίγματος του δρομέα συνδέεται σε σειρά με την αντίσταση ενός τριφασικού εκκινητή. ΑΡΧΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ Η λειτουργία των ασύγχρονων τριφασικών κινητήρων βασίζεται στο φαινόμενο της ανάπτυξης ηλεκτρεγερτικών δυνάμεων με επαγωγή στους αγωγούς του δρομέα (από αυτό το φαινόμενο προκύπτει και το όνομα επαγωγικοί κινητήρες). Όταν τροφοδοτηθεί τριφασικό ή και διφασικό τύλιγμα του στάτη από αντίστοιχο δίκτυο, θα δημιουργηθεί στο διάκενο της μηχανής μαγνητικό πεδίο που θα περοστρέφεται γύρω από τον άξονά της. Αυτό το πεδίο μοιάζει με το μαγνητικό πεδίο που δημιουργεί ο περιστρεφόμενος δρομέας εναλλακτήρα με εσωτερικούς πόλους. Η ουσιαστική διαφορά στην περίπτωση αυτή είναι ότι το περιστρεφόμενο μαγνητικό πεδίο δημιουργείται από ακίνητο πολυφασικό τύλιγμα. Μέσα στο στρεφόμενο μαγνητικό πεδίο βρίσκονται οι αγωγοί του δρομέα, στα άκρα των οποίων αναπτύσσονται με επαγωγή ηλεκτρεγερτικές δυνάμεις που δημιουργούν ρεύματα στο βραχυκυκλωμένο τύλιγμα του δρομέα. Επί των περιμετρικά του δρομέα αγωγών του τυλίγματος του δρομέα που βρίσκονται στο πεδίο και διαρρέονται από ρεύμα ασκείται ζεύγος δυνάμεων που τείνει να περιστρέψει το δρομέα κατά την φορά περιστροφής του μαγνητικού πεδίου. Υπο την επίδραση των παραπάνω δυνάμεων ο ασύγχρονος κινητήρας εκκινεί και επιταχύνεται μέχρις ώτου φθάσει σε μία ταχύτητα n που είναι πάντα μικρότερη από τη σύγχρονη ταχύτητα περιστροφής του μαγνητικού πεδίου (από αυτό προέρχεται και ο όρος ασύγχρονοι κινητήρες). 19

21 ΕΚΚΙΝΗΣΗ ΤΡΙΦΑΣΙΚΩΝ ΑΣΥΓΧΡΟΝΩΝ ΚΙΝΗΤΗΡΩΝ Κινητήρες Βραχυκυκλωμένου Δρομέα Απ ευθείας εκκίνηση Η απ ευθείας εκκίνηση με την χρήση ενός μόνο απλού τριπολικού διακόπτη που φαίναται στο Σχήμα 19, είναι η απλούστερη μέθοδος εκκίνησης τριφασικού ασύγχρονου κινητήρα βραχυκυκλωμένου δρομέα και χρησιμοποιείται σε σημαντικό βαθμό στην βιομηχανία. Σχήμα 19 Απ ευθείας εκκίνηση Εκκίνηση με διακόπτη αστέρα τριγώνου Κατά την μέθοδο αυτή μέσω κατάλληλου διακόπτη που φαίνεται στο Σχήμα 20, ο οποίος ονομάζεται διακόπτης αστέρα τριγώνου, το τύλιγμα του στάτη που είναι κατασκευασμένο να εργάζεται κανονικά σε συνδεσμολογία τριγώνου, κατά την εκκίνηση συνδέεται σε αστέρα. Σχήμα 20 Εκκίνηση με διακόπτη αστέρα - τριγώνου 20

22 Εκκίνηση δακτυλιοφόρων κινητήρων Στους δακτυλιοφόρους κινητήρες η μείωση της έντασης εκκίνησης που απορροφάτε από το δίκτυο τροφοδοσίας πραγματοποιείται μέσω ενός τριφασικού εκκινητού αντιστάσεων που συνδέεται κατά την φάση της εκκίνησης στους ακροδέκτες του δρομέα μέσω συστήματος δακτυλίων ψηκτρών. Αρχικά ολόκληρη η αντίσταση του εκκινητή περιορίζει το ρεύμα και στη συνέχεια, μετά την άνοδο των στροφών, η αντίσταση μειώνεται σταδιακά μέχρι να αποσυνδεθεί εντελώς. Υπάρχουν διάφορες διατάξεις εκκινητών, από χειροκίνητους για παλιούς και μικρούς κινητήρες μέχρι αυτοματοποιημένους με ηλεκτρονόμους που ελεγχόμενοι είτε από τον χρόνο είτε από την τιμή του ρεύματος πραγματοποιούν την εκκίνηση και μάλιστα υπό φορτίο. Μια διάταξη εκκίνησης με χειροκίνητο εκκινητή φαίνεται στο σχήμα. 2.3 ΜΟΝΟΦΑΣΙΚΟΙ ΕΠΑΓΩΓΙΚΟΙ ΚΙΝΗΤΗΡΕΣ Οι μονοφασικοί κινητήρες κατασκευάζονται σε πολλούς τύπους και έχουν διαφορετικές αρχές λειτουργίας. Αρχή λειτουργίας μονοφασικών κινητήρων Αν σε ένα ασύγχρονο τριφασικό κινητήρα που λειτουργεί χωρίς φορτίο διακοπεί ένας από τους τρεις αγωγούς τροφοδοσίας ο κινητήρας εξακολουθεί να περιστρέφεται. Αν όμως σταματήσει και προσπαθήσουμε να τον ξεκινήσουμε πάλι δεν ξεκινά μόνος του. Αν με κάποιο μέσο του δοθεί μια αρχική περιστροφική ώθηση προς την μία ή την άλλη κατεύθυνση ξεκινά αλλά δεν μπορεί να αποδώσει την ίδια ροπή και ισχύ που έδινε πριν την διακοπή. Σχήμα 21 Διακοπή Φάσης σε τριφασικό ασύγχρονο κινητήρα Στο Σχήμα 21 φαίνεται ότι όταν υπάρξει διακοπή μιας φάσης τροφοδοσίας σε έναν τριφασικό κινητήρα οδηγεί σε δημιουργία ενός μονοφασικού τυλίγματος. Η αδυναμία εκκίνησης οφείλεται στο ότι ένα μονοφασικό τύλιγμα που τροφοδοτείται από μονοφασικό ρεύμα δεν δημιουργεί στρεφόμενο μαγνητικό πεδίο. Το πρόβλημα λύνεται με την χρήση ενός δεύτερου τυλίγματος που λέγεται βοηθητικό για να διακρίνεται από το κύριο. Επίσης ταυτόχρονα τα ρεύματα των δύο τυλιγμάτων πρέπει να έχουν φασική διαφορά που επιτυγχάνεται μέσα από την δημιουργία δύο 21

23 βασικών ειδών μονοφασικών κινητήρων που είναι οι κινητήρες αντίστασης και οι κινητήρες πυκνωτή. Στην συνέχεια ακολουθούν κάποια χαρακτηριστικά των μονοφασικών επαγωγικών κινητήρων, που είναι τα εξής: Ένας μονοφασικός επαγωγικός κινητήρας αποτελεί μια μονοφασική εκδοχή του επαγωγικού κινητήρα βραχυκυκλωμένου κλωβού. Στο στάτη υπάρχει ένα μονοφασικό τύλιγμα που δημιουργεί μαγνητικό πεδίο. Ο δρομέας είναι ένας βραχυκυκλωμένος κλωβός. Ένα μονοφασικό τύλιγμα δεν παράγει περιστρεφόμενο μαγνητικό πεδίο. Παράγονται δύο ίσα περιστρεφόμενα πεδία που περιστρέφονται με αντίθετη ταχύτητα. Από τα παραπάνω, ως αποτέλεσμα είναι ότι το ολικό πεδίο απλά πάλλετε μεταξύ μιας ελάχιστης αρνητικής και μιας μέγιστης θετικής τιμής, στον ίδιο πάντα άξονα. Συνεπώς δεν αναπτύσσεται ροπή εκκίνησης στο δρομέα αλλά δόνηση. Όμως αν ο κινητήρας αρχίσει να περιστρέφεται, στο εσωτερικό του παράγεται κάποια επαγόμενη ροπή. Άρα πρέπει με κάποιο τρόπο να δημιουργηθεί στο εσωτερικό περιστρεφόμενο μαγνητικό πεδίο για να ξεκινήσει ο κινητήρας. Μονοφασικοί Κινητήρες Με Κίνηση Αντίστασης Σε αυτή την κατηγορία το βοηθητικό τύλιγμα έχει μεγάλη αντίσταση, δηλαδή έχει πολλές σπείρες λεπτού σύρματος και η συνδεσμολογία αυτή παρατηρείται στο παρακάτω Σχήμα 20. Πάνω στο σχήμα παρατηρείται ένας διακόπτης(δ), ο οποίος είναι φυγοκεντρικός και στερεωμένος στον άξονα του δρομέα και ανοίγει αποσυνδέοντας το βοηθητικό τύλιγμα όταν ο κινητήρας αποκτήσει στροφές μεγαλύτερες από το 80% των ονομαστικών. Για την αλλαγή φοράς περιστροφής πρέπει αντιμετατεθούν οι συνδέσεις των δύο άκρων του βοηθητικού τυλίγματος με το κύριο τύλιγμα. 22

24 Σχήμα 22 Τυλίγματα στάτη μονοφασικού κινητήρα αντίστασης Μονοφασικοί Κινητήρες Με Πυκνωτή Εκκίνησης Το βοηθητικό τύλιγμα έχει σε σειρά συνδεδεμένο πυκνωτή που συντελεί ώστε το ρεύμα του βοηθητικού τυλίγματος να προηγείται της τάσης ενώ στο κύριο τύλιγμα να ακολουθεί την τάση με αποτέλεσμα την δημιουργία της απαραίτητης διαφοράς φάσης για την δημιουργία του στρεφόμενου πεδίου. Οι κινητήρες πυκνωτή χρησιμοποιούνται για μεγαλύτερη ισχύ από τους κινητήρες αντίστασης(μέχρι 1.5 KW). Στους κινητήρες πυκνωτή η ροπή εκκίνησης εξαρτάται από την χωρητικότητα του πυκνωτή για ορισμένη τάση τροφοδοσίας και η αύξηση της χωρητικότητας αυξάνει την ροπή εκκίνησης. Όταν χρειάζεται ροπή εκκίνησης 50 έως 70% της ονομαστικής ροπής, ο πυκνωτής και το βοηθητικό τύλιγμα μπορούν να μείνουν συνδεδεμένα και στην κανονική λειτουργία, αλλά όταν χρειάζεται μεγάλη ροπή εκκίνησης(2-2,5 φορές) χρησιμοποιείται και δεύτερος πυκνωτής που λέγεται πυκνωτής εκκίνησης και αποσυνδέεται μετά την εκκίνηση. Παρακάτω αναφέρονται κάποια χαρακτηριστικά των κινητήρων με πυκνωτή εκκίνησης. Στο τύλιγμα εκκίνησης του κινητήρα τοποθετείται πυκνωτής σε σειρά. Συνέπειες Αύξηση της διαφοράς φάσης μεταξύ των πεδίων και συνεπώς και της ροπής εκκίνησης. Μείωση ρεύματος εκκίνησης. Χρήση των κινητήρων Χρησιμεύουν σε περιπτώσεις όπου έχουμε εκκίνηση με φορτίο, όπως Αντλίες νερού 23

25 Αεροσυμπιεστές Αμελκτικές μηχανές Κοχλίες μεταφοράς σπόρων Στα παρακάτω σχήματα παρατηρούνται κάποιοι μονοφασικοί κινητήρες με πυκνωτή. Σχήμα 23 Μονοφασικοί κινητήρες με πυκνωτή. Σχήμα 24 Μονοφασικός κινητήρας με πυκνωτή. Κινητήρες Με Πυκνωτή Λειτουργίας Οι κινητήρες με πυκνωτή λειτουργίας με διαχωρισμένα τυλίγματα είναι πιο απλοί από τους κινητήρες με πυκνωτή εκκίνησης, επειδή δεν χρειάζεται σε αυτούς διακόπτης εκκίνησης. Στη λειτουργία με κανονικά φορτία παρουσιάζουν μεγαλύτερη απόδοση και μεγαλύτερο συντελεστή ισχύος από τους συνηθισμένους μονοφασικούς επαγωγικούς κινητήρες. 24

26 Σχήμα 25 Μονοφασικός κινητήρας με πυκνωτή λειτουργίας 2.4 ΤΡΙΦΑΣΙΚΟΙ ΣΥΓΧΡΟΝΟΙ ΚΙΝΗΤΗΡΕΣ Οι σύγχρονοι κινητήρες είναι μηχανές όμοιες με τους εναλλακτήρες. Αν ένας εναλλακτήρας τροφοδοτηθεί με ηλεκτρική ενέργεια από το δίκτυο, δίνει μηχανική ενέργεια στον αξονά του, δηλαδή γίνεται σύγχρονος κινητήρας. Για την εκκίνηση όμως του σύγχρονου κινητήρα πρέπει να ληφθεί ιδιαίτερη μέριμνα διότι δεν μπορεί να ξεκινήσει μόνος του. Η περιγραφή της κατασκευής των εναλλακτήρων ισχύει και για τους σύγχρονους κινητήρες. Αρχή λειτουργίας Η αρχή λειτουργίας του σύγχρονου κινητήρα φαίνεται στο Σχήμα 26. Στο σχήμα δεν έχει σχεδιαστεί το τύλιγμα του στάτη, θεωρείται όμως ότι αυτό τροφοδοτείται με τριφασικό ρεύμα και συνεπώς δημιουργεί διπολικό μαγνητικό πεδίο που περιστρέφεται με σταθερή ταχύτητα (σύγχρονη ταχύτητα). Στον δρομέα του σύγχρονου κινητήρα υπάρχει το τύλιγμα διέγερσης που τροφοδοτείται με συνεχές ρεύμα και δημιουργεί διπολικό μαγνητικό πεδίο το οποίο περιστρέφεται λόγω περιστροφής του δρομέα. Οι περιστρεφόμενοι πόλοι του μαγνητικού πεδίου του στάτη και οι ετερώνυμοι πόλοι του περιστρεφόμενου μαγνητικού πεδίου του δρομέα έλκονται και έτσι ο δρομέας παρασύρεται να κινείται με την ταχύτητα του στρεφόμενου πεδίου του στάτη. 25

27 Σχήμα 26 Αρχή λειτουργίας σύγχρονου κινητήρα Όταν το φορτίο του κινητήρα είναι μηδενικό τότε οι άξονες των δύο στρεφόμενων πεδίων συμπίπτουν δηλαδή η γωνία α είναι μηδενική πράγμα που δεν συμβαίνει ακριβώς αφού πρέπει να τροφοδοτηθούν οι μηχανικές και μαγνητικές απώλειες του κινητήρα. Η παραπάνω γωνία αυξάνει όταν αυξάνει το φορτίο αλλά δεν μπορεί να ξεπεράσει το μισό της γωνιακής απόστασης μεταξύ δύο διαδοχικών μαγνητικών πόλων. Αν το φορτίο αυξηθεί υπερβολικά ο δρομέας απαγκιστρώνεται από το πεδίο του στάτη και σταματά απότομα. Από τα παραπάνω είναι φανερό ότι οι σύγχρονοι κινητήρες μπορούν να λειτουργήσουν μόνο με μια ορισμένη ταχύτητα, πράγμα που εξηγεί και το ότι ο σύγχρονος κινητήρας δεν ξεκινά μόνος του. Εκκίνηση σύγχρονων κινητήρων Υπάρχουν διάφοροι τρόποι εκκίνησης ενός σύγχρονου κινητήρα που είναι 1. Η εκκίνηση με βοηθητικό κινητήρα που φέρνει τον κινητήρα κοντά στις σύγχρονες στροφές και στη συνέχεια τροφοδοτείται η διέγερση με συνεχές ρεύμα. Ο κινητήρας που τώρα συμπεριφέρεται σαν εναλλακτήρας πρέπει να συγχρονισθεί με το δίκτυο και στη συνέχεια διακόπτεται η τροφοδότηση του βοηθητικού κινητήρα ή αποσυνδέεται ο άξονάς του από τον σύγχρονο κινητήρα. 2. Η εκκίνηση με ενσωματωμένο στον δρομέα τύλιγμα κλωβού οπότε ο κινητήρας εκκινεί ως ασύγχρονος, φθάνει κοντά στις σύγχρονες στροφές και στη συνέχεια τροφοδοτείται η διέγερση με ρεύμα και ο δρομέας συγχρονίζεται στο πεδίο του στάτη. Η εκκίνηση αυτή μπορεί να γίνει και υπό φορτίο. 26

28 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ο ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΤΟΥ NEAPOLIS v ΕΙΣΑΓΩΓΗ & ΤΑ ΜΕΡΗ ΤΟΥ NEAPOLIS Το Neapolis είναι ένα πρόγραμμα που χρησιμοποιείται για την προσομοίωση ηλεκτρικών κυκλωμάτων, όπως για παράδειγμα κινητήρες, μετατροπείς, ανορθωτές κ.ο.κ. Δίνει στον χρήστη την δυνατότητα να μπορεί να προσδιορίζει πριν και κατά την διάρκεια της προσομοίωσης τις τιμές των συσκευών χωρίς τον κίνδυνο καταστροφής κάποιων στοιχείων του κυκλώματος που χρησιμοποιεί. Το πρόγραμμα αυτό αποτελείται από τρία μέρη, τα οποία είναι το Neapolis.exe, το Neapart2(Neapart2.exe) και το Neapart3(Neapart3.exe). Όπου και αναλύονται παρακάτω. Neapolis.exe: Σε αυτό το μέρος ο χρήστης έχει την δυνατότητα να επιλέξει την γλώσσα που επιθυμεί με την οποία θα εμφανίζονται τα μενού, τα μηνύματα και οι λεζάντες των κουμπιών. Επίσης έχει την δυνατότητα να επιλέξει το είδος της συσκευής που θέλει να μελετήσει. Μετά από αυτές τι ενέργειες επιτρέπεται ο προσδιορισμός των παραμέτρων του επιθυμητού μοντέλου. Neapart2(Neapart2.exe): Σε αυτό το μέρος γίνεται η προσομοίωση της συσκευής που είχε επιλεχθεί από το πρώτο μέρος και ο χρήστης έχει τη δυνατότητα να δει τις διάφορες κυματομορφές των μεταβλητών που έχει επιλέξει. Οι παράμετροι των μεταβλητών μπορούν να αλλάξουν πριν και κατά την διάρκεια της προσομοίωσης. Neapart3(Neapart3.exe): Στο τελευταίο μέρος του Neapolis, το πρόγραμμα λαμβάνει τα αποτελέσματα της προσομοίωσης. Όπου τα δεδομένα αυτά αναλύονται και υπολογίζονται μεγέθη όπως ενεργές τιμές και οι τιμές των αρμονικών. Με αυτή την διαδικασία ο χρήστης μπορεί, με τις αντίστοιχες επιλογές από το μενού αυτού του τμήματος του Neapolis να δει τις τιμές αυτές. 27

29 ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΣΕΛΙΔΑ Παρακάτω απεικονίζεται η φόρμα, η οποία ονομάζεται κεντρική σελίδα και αποτελεί το μέρος από το οποίο θα πραγματοποιηθεί την προσομοίωση του συστήματος που θα επιλεχθεί. Σε αυτή την φόρμα ο χρήστης έχει την δυνατότητα να επιλέξει την γλώσσα που επιθυμεί. Σχήμα 27 Κεντρική σελίδα του Neapolis Ο χρήστης στην παραπάνω φόρμα έχει την δυνατότητα να διακρίνει τρία κύρια τμήματα, στα οποία και χωρίζεται, και είναι τα εξής: Σχήμα 28 Μενού επιλογής γλώσσας 28

30 Σχήμα 29 Μοντέλα συσκευών 29

31 Σχήμα 30 Βασικό μενού επιλογών του Neapolis Στα μοντέλα συσκευών υπάρχουν τα συστήματα από τα οποία έχει δυνατότητα ο κάθε χρήστης να επιλέξει. Το ίδιο μπορεί να κάνει αντίστοιχα και με το μενού επιλογών γλώσσας. Στο βασικό μενού επιλογών υπάρχουν κουμπιά σύνδεσης με τα υπόλοιπα τμήματα του Neapolis. Αυτά τα κουμπιά είναι τα εξής: ο «Προσδιορισμός συστήματος», το οποίο αποτελεί κομμάτι του Neapolis.exe, η «Προσομοίωση 30

32 συστήματος», το οποίο αποτελεί κομμάτι του Neapart2.exe και τέλος η «Επεξεργασία αποτελεσμάτων» που αποτελεί τμήμα του Neapart3.exe. Ο χρήστης γενικότερα πρέπει να ακολουθήσει την σειρά ενεργοποίησης των κουμπιών, όπως εμφανίζονται αυτά στην οθόνη, αν θέλει να λειτουργήσει η προσομοίωση που έχει επιλέξει και να μπορεί να επεξεργαστεί τα αποτελέσματα αυτής. Δηλαδή πρέπει πρώτα να γίνει ο «Προσδιορισμός συστήματος», μετά η «Προσομοίωση συστήματος» και τέλος η «Επεξεργασία αποτελεσμάτων». ΦΟΡΜΑ «ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ» Αρχικά επιλέγοντας από το τμήμα μοντέλα συσκευών το κινητήρα που επιθυμεί, στην συγκεκριμένη περίπτωση τον τριφασικό ασύγχρονο κινητήρα κλωβού και πατώντας το κουμπί με το όνομα «Προσδιορισμός Συστήματος», εμφανίζεται στην οθόνη η φόρμα, η οποία αποτελείται από ορισμένες αρχικές ρυθμίσεις. Η εκδοχή της φόρμας αυτής φαίνεται στο παρακάτω σχήμα: Σχήμα 31 Φόρμα προσδιορισμός συστήματος Από το παραπάνω σχήμα διαπιστώνεται ότι η φόρμα αυτή θα μπορούσε να χωρισθεί σε τρία μέρη, τα οποία είναι: Η μπάρα επιλογών Η οθόνη κυκλωμάτων και χαρακτηριστικών του συστήματος 31

33 Τα κουμπιά αλλαγής των στοιχείων για τον προσδιορισμό των ιδιοτήτων του συστήματος Η μπάρα επιλογών αποτελείται από τα εξής τμήματα: Αρχεία Πρόγραμμα Γραφικά Βοήθεια Στην οθόνη κυκλωμάτων και χαρακτηριστικών του συστήματος παρατηρείται ότι εμφανίζεται στην οθόνη το ηλεκτρονικό κύκλωμα που έχει επιλεχτεί σε μικρογραφία. Τέλος, από το παραπάνω σχήμα παρατηρείται ότι υπάρχουν κάποια κουμπιά αλλαγή στοιχείων. Επιλέγοντας το κουμπί στο οποίο αναγράφεται η αλλαγή στοιχείων της τροφοδοσίας μπορεί ο χρήστης να αλλάξει το τύπο της τροφοδοσίας, την πρόσθετη αρμονική, την φασική ασυμμετρία, την τάση εισόδου και την συχνότητα εισόδου, όπου και φαίνεται στην παρακάτω εικόνα. Σχήμα 32 Αλλαγή τροφοδοσίας Επιλέγοντας το κουμπί στο οποίο αναγράφεται η αλλαγή στοιχείων κινητήρων, μπορεί να αλλαχτεί ο τύπος του κινητήρα, τα στοιχεία του στάτη και του δρομέα και αυτό φαίνεται στο παρακάτω σχήμα. 32

34 Σχήμα 33 Αλλαγή στοιχείων και τύπου κινητήρων και αλλαγή στοιχείων στάτη και δρομέα Επιλέγοντας το κουμπί στο οποίο αναγράφεται η αλλαγή στοιχείων φορτίου, μπορεί να αλλαχτεί ο τύπος και τα στοιχεία φορτίου, όπως φαίνεται στο παρακάτω σχήμα. Σχήμα 34 Αλλαγή στοιχείων και τύπου φορτίου 33

35 NEAPART2(Neapart2.exe) Για να προχωρήσει ο χρήστης στο επόμενο βήμα που είναι το Neapart2(Προσομοίωση συστήματος), πρέπει πρώτα να έχει ολοκληρωθεί ο «Προσδιορισμός συστήματος». Η προσομοίωση συστήματος θα μπορούσε να πει κάποιος ότι αποτελείται από δύο κύριες φόρμες, οι οποίες είναι η φόρμα των κυματομορφών και την φόρμα εμφάνισης του κυκλώματος. Οθόνη κυματομορφών συστήματος Στο σχήμα που θα ακολουθήσει μπορεί να διακρίνει κανείς τις κυματομορφές των μεταβλητών που προκύπτουν κάθε φορά από τις αντίστοιχες επιλογές που έχουν προηγηθεί στην φόρμα «Προσδιορισμός συστήματος». Σχήμα 35 Φόρμα προσομοίωσης συστήματος 34

36 Οθόνη εμφάνισης κυκλώματος Η εμφάνιση του κυκλώματος όπως φαίνεται στο παρακάτω σχήμα πραγματοποιείται με την σύνδεση δύο προγραμμάτων του Neapolis και του Visual Basic. Σχήμα 36 Εμφάνιση κυκλώματος Neapart3(Neapart3.exe) Για να φτάσει κάποιος στην χρήση του Neapart3 θα πρέπει πρώτα να έχει προηγηθεί, ο «Προσδιορισμός συστήματος» και η «Προσομοίωση συστήματος». Μόλις γίνει αυτό θα ενεργοποιηθεί η επιλογή της «Επεξεργασίας αποτελεσμάτων». Σχήμα 37 Παράθυρο επεξεργασίας αποτελεσμάτων 35

37 4.1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 ο ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Στο κεφάλαιο αυτό περιγράφονται τα κυκλώματα των κινητήρων που σχεδιάστηκαν και ο τρόπος λειτουργίας τους, όταν εμφανίζεται το κύκλωμα αντί των κυματομορφών. 1. Κινητήρες Συνεχούς Ρεύματος Παράλληλης διέγερσης Διέγερση Σειράς Ξένης διέγερσης Σύνθετης διέγερσης 2.Τριφασικοί Ασύγχρονοι Κινητήρες Βραχυκυκλωμένου Δρομέα ή Κλωβού Δακτυλιοφόρου Δρομέα 3.Μονοφασικοί Επαγωγικοί Κινητήρες Κινητήρες με Πυκνωτή Λειτουργίας Κινητήρες με Εκκίνηση Πυκνωτή Κινητήρες με Κίνηση Αντίστασης 4.Τριφασικός Σύγχρονος Κινητήρας 4.2 Κινητήρες Συνεχούς Ρεύματος Παράλληλης Διέγερσης Για την εμφάνιση του κυκλώματος Παράλληλης διέγερσης, επιλέγεται αρχικά από τα «Μοντέλα Συσκευών» του Neapolis το είδος του συστήματος που είναι επιθυμητό, έπειτα επιλέγεται από τη φόρμα του Βασικού Μενού Επιλογών, ο «Προσδιορισμός Συστήματος». Με την εμφάνιση της φόρμας αυτής μπορεί να γίνει αντιληπτό ότι χωρίζεται σε 3 μέρη, από το τρίτο μέρος επιλέγεται η Αλλαγή Στοιχείων, η οποία δίνει τη δυνάτητα στο χρήστη για ακόμη μία φορά να διαλέξει τον τύπο του συστήματος και στη συνέχεια να επιλέξει τα «Γραφικά» από το μενού επιλογών, όπου φορτώνονται οι μεταβλητές του συστήματός. 36

38 Για να εμφανιστεί το κύκλωμα επιλέγεται από τη μπάρα επιλογών της Visual Basic το «Run», όπου όταν πατηθεί εμφανίζεται η «Προσομοίωση Συστήματος» του Neapolis. Εμφάνιση Κυκλώματος Παράλληλης Διέγερσης Σχήμα 38 Κύκλωμα του κινητήρα συνεχούς ρεύματος παράλληλης διέγερσης Εμφάνιση του κυκλώματος όταν τρέχει (με τιμές) Σχήμα 39 Κύκλωμα του κινητήρα συνεχούς ρεύματος παράλληλης διέγερσης και οι κυματομορφές της τάσης τροφοδοσίας και του ρεύματος τυμπάνου 37

39 Παρατηρείται ότι το μεγαλύτερο μέρος της φόρμας καταλαμβάνεται από το κύκλωμα πάνω στο οποίο τοποθετούνται μερικά TextBoxes που έχουν σαν κείμενο V(Βολτόμετρα) ή A(Αμπερόμετρα), όπου θα είναι τα όργανα μέτρησης πάνω στα οποία θα εμφανίζονται στιγμιαίες τιμές του κυκλώματος. Κάτω από το κύκλωμα εμφανίζεται η μπάρα κουμπιών, όπου αν εξαιρεθούν τα κουμπιά Inst, Rms και Aver τα υπόλοιπα αντιστοιχίζονται με ένα όργανο μέτρησης. Κάνοντας κλικ σε κάποια από τα κουμπιά αυτά, αν είχε ξεκινήσει η «Προσομοίωση Συστήματος» θα εμφάνιζε μια καμπύλη πού έχει σχέση με τις τιμές που βγάζει το αντίστοιχο όργανο μέτρησης, όπως θα παρατηρηθεί αναλυτικά πιο κάτω. Τα κουμπιά Inst, Rms και Aver προσδιορίζουν τις τιμές που θα εμφανίζουν τα όργανα μέτρησης. Προεπιλεγμένη πάντα είναι η Inst, όπου με αυτή στα όργανα μέτρησης εμφανίζονται οι στιγμιαίες τιμές ενώ με την επιλογή Rms εμφανίζονται οι ενεργές τιμές και τέλος με την Aver οι μέσες τιμές. Ανεξαρτήτως όμως ποια από τις τιμές είναι επιλεγμένη να εμφανίζεται στα όργανα μέτρησης, οι κυματομορφές θα σχεδιάζονται πάντα με βάση τις στιγμιαίες τιμές. 4.3 Κινητήρας Συνεχούς Ρεύματος με Διέγερση Σειράς Και εδώ ισχύουν τα ίδια με όσα αναφέρθηκαν παραπάνω για τον κινητήρα συνεχούς ρεύματος παράλληλης διέγερσης. Δηλαδή, υπάρχει το κύκλωμα το οποίο καταλαμβάνει το μεγαλύτερο μέρος της φόρμας και τα όργανα μέτρησης (TextBoxes), που ορίζονται σαν βολτόμετρα και αμπερόμετρα, στα οποία θα εμφανίζονται οι στιγμιαίες τιμές του κυκλώματος. Η σχεδίαση του κυκλώματος γίνεται σύμφωνα με αυτά που έχει ορίσει ο χρήστης στον προσδιορισμό συστήματος. 38

40 Εμφάνιση Κυκλώματος Με Διέγερση Σειράς Σχήμα 40 Κύκλωμα του κινητήρα σευνεχούς ρεύματος με διέγερση σειράς Εμφάνιση του κυκλώματος όταν τρέχει (με τιμές) Σχήμα 41 Κύκλωμα του κινητήρα συνεχούς ρεύματος με διέγερση σειράς και οι κυματομορφές της τάσης τροφοδοσίας και του ρεύματος τυμπάνου Κάτω από το κύκλωμα εμφανίζεται η μπάρα κουμπιών, όπου αν εξαιρεθούν τα κουμπιά Inst, Rms και Aver τα υπόλοιπα αντιστοιχίζονται με ένα όργανο μέτρησης. 39

41 Κάνοντας κλικ σε κάποια από τα κουμπιά αυτά, αν είχε ξεκινήσει η «Προσομοίωση Συστήματος» θα εμφάνιζε μια καμπύλη πού έχει σχέση με τις τιμές που βγάζει το αντίστοιχο όργανο μέτρησης, όπως θα παρατηρηθεί αναλυτικά πιο κάτω. Τα κουμπιά Inst, Rms και Aver προσδιορίζουν τις τιμές που θα εμφανίζουν τα όργανα μέτρησης. Προεπιλεγμένη πάντα είναι η Inst, όπου με αυτή στα όργανα μέτρησης εμφανίζονται οι στιγμιαίες τιμές ενώ με την επιλογή Rms εμφανίζονται οι ενεργές τιμές και τέλος με την Aver οι μέσες τιμές. Ανεξαρτήτως όμως ποια από τις τιμές είναι επιλεγμένη να εμφανίζεται στα όργανα μέτρησης, οι κυματομορφές θα σχεδιάζονται πάντα με βάση τις στιγμιαίες τιμές. 4.4 Κινητήρες Συνεχούς Ρεύματος Ξένης Διέγερσης Και εδώ ισχύουν τα ίδια με όσα αναφέρθηκαν παραπάνω για τον κινητήρα συνεχούς ρεύματος παράλληλης διέγερσης. Δηλαδή, υπάρχει το κύκλωμα το οποίο καταλαμβάνει το μεγαλύτερο μέρος της φόρμας και τα όργανα μέτρησης (TextBoxes), που ορίζονται σαν βολτόμετρα και αμπερόμετρα, στα οποία θα εμφανίζονται οι στιγμιαίες τιμές του κυκλώματος. Η σχεδίαση του κυκλώματος γίνεται σύμφωνα με αυτά που έχει ορίσει ο χρήστης στον προσδιορισμό συστήματος. Εμφάνιση Κυκλώματος Ξένης Διέγερσης Σχήμα 42 Κύκλωμα του κινητήρα συνεχούς ρεύματος ξένης διέγερσης 40

42 Εμφάνιση του κυκλώματος όταν τρέχει (με τιμές) Σχήμα 42 Κύκλωμα του κινητήρα συνεχούς ρεύματος ξένης διέγερσης και οι κυματομορφές της τάσης τροφοδοσίας και του ρεύματος τυνπάνου Κάτω από το κύκλωμα εμφανίζεται η μπάρα κουμπιών, όπου αν εξαιρεθούν τα κουμπιά Inst, Rms και Aver τα υπόλοιπα αντιστοιχίζονται με ένα όργανο μέτρησης. Κάνοντας κλικ σε κάποια από τα κουμπιά αυτά, αν είχε ξεκινήσει η «Προσομοίωση Συστήματος» θα εμφάνιζε μια καμπύλη πού έχει σχέση με τις τιμές που βγάζει το αντίστοιχο όργανο μέτρησης, όπως θα παρατηρηθεί αναλυτικά πιο κάτω. Τα κουμπιά Inst, Rms και Aver προσδιορίζουν τις τιμές που θα εμφανίζουν τα όργανα μέτρησης. Προεπιλεγμένη πάντα είναι η Inst, όπου με αυτή στα όργανα μέτρησης εμφανίζονται οι στιγμιαίες τιμές ενώ με την επιλογή Rms εμφανίζονται οι ενεργές τιμές και τέλος με την Aver οι μέσες τιμές. Ανεξαρτήτως όμως ποια από τις τιμές είναι επιλεγμένη να εμφανίζεται στα όργανα μέτρησης, οι κυματομορφές θα σχεδιάζονται πάντα με βάση τις στιγμιαίες τιμές. 4.5 Κινητήρες Συνεχούς Ρεύματος Σύνθετης Διέγερσης Και εδώ ισχύουν τα ίδια με όσα αναφέρθηκαν παραπάνω για τον κινητήρα συνεχούς ρεύματος παράλληλης διέγερσης. Δηλαδή, υπάρχει το κύκλωμα το οποίο καταλαμβάνει το μεγαλύτερο μέρος της φόρμας και τα όργανα μέτρησης (TextBoxes), που ορίζονται σαν βολτόμετρα και αμπερόμετρα, στα οποία θα εμφανίζονται οι στιγμιαίες τιμές του κυκλώματος. Η σχεδίαση του κυκλώματος γίνεται σύμφωνα με αυτά που έχει ορίσει ο χρήστης στον προσδιορισμό συστήματος. 41

43 Εμφάνιση Κυκλώματος Σύνθετης Διέγερσης Σχήμα 44 Κύκλωμα του κινητήρα συνεχούς ρεύματος σύνθετης διέγερσης Εμφάνιση του κυκλώματος όταν τρέχει (με τιμές) Σχήμα 45 Kύκλωμα του κινητήρα συνεχούς ρεύματος σλυνθετης διέγερσης και οι κυματομορφές της τάσης τροφοδοσίας και του ρεύματος παράλληλης διέγερσης 42

44 Κάτω από το κύκλωμα εμφανίζεται η μπάρα κουμπιών, όπου αν εξαιρεθούν τα κουμπιά Inst, Rms και Aver τα υπόλοιπα αντιστοιχίζονται με ένα όργανο μέτρησης. Κάνοντας κλικ σε κάποια από τα κουμπιά αυτά, αν είχε ξεκινήσει η «Προσομοίωση Συστήματος» θα εμφάνιζε μια καμπύλη πού έχει σχέση με τις τιμές που βγάζει το αντίστοιχο όργανο μέτρησης, όπως θα παρατηρηθεί αναλυτικά πιο κάτω. Τα κουμπιά Inst, Rms και Aver προσδιορίζουν τις τιμές που θα εμφανίζουν τα όργανα μέτρησης. Προεπιλεγμένη πάντα είναι η Inst, όπου με αυτή στα όργανα μέτρησης εμφανίζονται οι στιγμιαίες τιμές ενώ με την επιλογή Rms εμφανίζονται οι ενεργές τιμές και τέλος με την Aver οι μέσες τιμές. Ανεξαρτήτως όμως ποια από τις τιμές είναι επιλεγμένη να εμφανίζεται στα όργανα μέτρησης, οι κυματομορφές θα σχεδιάζονται πάντα με βάση τις στιγμιαίες τιμές. Όπως παρατηρείται κατά την εμφάνιση των κυκλωμάτων συνεχούς ρεύματος εμφανίζεται μια μπάρα αποτελούμενη από buttons που εμφανίζει τις αντίστοιχες κυματομορφές, η οποία πιο αναλυτικά είναι: Vdc: Εμφανίζει την κυματομορφή της τάσης τροφοδοσίας Isf: Εμφανίζει την κυματομορφή του ρεύματος διέγερσης σειράς Iar: Εμφανίζει την κυματομορφή του ρεύματος τυμπάνου Ipf: Εμφανίζει την κυματομορφή του ρεύματος παράλληλης διέγερσης Trm: Εμφανίζει την κυματομορφή της ροπής του κινητήρα Trl: Εμφανίζει την κυματομορφή της ροπής του κινητήρα Spd: Εμφανίζει την κυματομορφή της ταχύτητα του κινητήρα 4.6 Τριφασικοί Ασύγχρονοι Κινητήρες Βραχυκυκλωμένου Δρομέα ή Κλωβού Και εδώ ισχύουν τα ίδια με όσα αναφέρθηκαν παραπάνω για τον κινητήρα συνεχούς ρεύματος παράλληλης διέγερσης. Δηλαδή, υπάρχει το κύκλωμα το οποίο καταλαμβάνει το μεγαλύτερο μέρος της φόρμας και τα όργανα μέτρησης (TextBoxes), που ορίζονται σαν βολτόμετρα και αμπερόμετρα, στα οποία θα εμφανίζονται οι στιγμιαίες τιμές του κυκλώματος. Η σχεδίαση του κυκλώματος γίνεται σύμφωνα με αυτά που έχει ορίσει ο χρήστης στον προσδιορισμό συστήματος. 43

45 Εμφάνιση Κυκλώματος Βραχυκυκλωμένου Δρομέα ή Κλωβού Σχήμα 46 Κύκλωμα του τριφασικού ασύγχρονου κινητήρα βραχυκυκλωμένου δρομέα ή κλωβού Εμφάνιση του κυκλώματος όταν τρέχει (με τιμές) Σχήμα 47 Κύκλωμα του τριφασικού ασύγχρονου κινητήρα με βραχυκυκλωμένο δρομέα ή κλωβού και οι κυματομορφές της τάσης τροφοδοσίας και του ρεύματος του στάτη Κάτω από το κύκλωμα εμφανίζεται η μπάρα κουμπιών, όπου αν εξαιρεθούν τα κουμπιά Inst, Rms και Aver τα υπόλοιπα αντιστοιχίζονται με ένα όργανο μέτρησης. 44

46 Κάνοντας κλικ σε κάποια από τα κουμπιά αυτά, αν είχε ξεκινήσει η «Προσομοίωση Συστήματος» θα εμφάνιζε μια καμπύλη πού έχει σχέση με τις τιμές που βγάζει το αντίστοιχο όργανο μέτρησης, όπως θα παρατηρηθεί αναλυτικά πιο κάτω. Τα κουμπιά Inst, Rms και Aver προσδιορίζουν τις τιμές που θα εμφανίζουν τα όργανα μέτρησης. Προεπιλεγμένη πάντα είναι η Inst, όπου με αυτή στα όργανα μέτρησης εμφανίζονται οι στιγμιαίες τιμές ενώ με την επιλογή Rms εμφανίζονται οι ενεργές τιμές και τέλος με την Aver οι μέσες τιμές. Ανεξαρτήτως όμως ποια από τις τιμές είναι επιλεγμένη να εμφανίζεται στα όργανα μέτρησης, οι κυματομορφές θα σχεδιάζονται πάντα με βάση τις στιγμιαίες τιμές. 4.7 Τριφασικοί Ασύγχρονοι Κινητήρες Δακτυλιοφόρου Δρομέα Και εδώ ισχύουν τα ίδια με όσα αναφέρθηκαν παραπάνω για τον κινητήρα συνεχούς ρεύματος παράλληλης διέγερσης. Δηλαδή, υπάρχει το κύκλωμα το οποίο καταλαμβάνει το μεγαλύτερο μέρος της φόρμας και τα όργανα μέτρησης (TextBoxes), που ορίζονται σαν βολτόμετρα και αμπερόμετρα, στα οποία θα εμφανίζονται οι στιγμιαίες τιμές του κυκλώματος. Η σχεδίαση του κυκλώματος γίνεται σύμφωνα με αυτά που έχει ορίσει ο χρήστης στον προσδιορισμό συστήματος. Εμφάνιση Κυκλώματος Δακτυλιοφόρου Δρομέα Σχήμα 48 Κύκλωμα τριφασικού ασύγχρονου κινητήρα δακτυλιοφόρου δρομέα 45

47 Εμφάνιση του κυκλώματος όταν τρέχει (με τιμές) Σχήμα 49 Κύκλωμα τριφασικού ασύγχρονου κινητήρα δακτυλιοφόρου δρομέα και οι κυματομορφές της τάσης τροφοδοσίας και του ρεύματος του στάτη Κάτω από το κύκλωμα εμφανίζεται η μπάρα κουμπιών, όπου αν εξαιρεθούν τα κουμπιά Inst, Rms και Aver τα υπόλοιπα αντιστοιχίζονται με ένα όργανο μέτρησης. Κάνοντας κλικ σε κάποια από τα κουμπιά αυτά, αν είχε ξεκινήσει η «Προσομοίωση Συστήματος» θα εμφάνιζε μια καμπύλη πού έχει σχέση με τις τιμές που βγάζει το αντίστοιχο όργανο μέτρησης, όπως θα παρατηρηθεί αναλυτικά πιο κάτω. Τα κουμπιά Inst, Rms και Aver προσδιορίζουν τις τιμές που θα εμφανίζουν τα όργανα μέτρησης. Προεπιλεγμένη πάντα είναι η Inst, όπου με αυτή στα όργανα μέτρησης εμφανίζονται οι στιγμιαίες τιμές ενώ με την επιλογή Rms εμφανίζονται οι ενεργές τιμές και τέλος με την Aver οι μέσες τιμές. Ανεξαρτήτως όμως ποια από τις τιμές είναι επιλεγμένη να εμφανίζεται στα όργανα μέτρησης, οι κυματομορφές θα σχεδιάζονται πάντα με βάση τις στιγμιαίες τιμές. Όπως παρατηρείται κατά την εμφάνιση των κυκλωμάτων συνεχούς ρεύματος εμφανίζεται μια μπάρα αποτελούμενη από buttons που εμφανίζει τις αντίστοιχες κυματομορφές, η οποία πιο αναλυτικά είναι: Vst1: Εμφανίζει την κυματομορφή της τάσης τροφοδοσίας Ist1: Εμφανίζει την κυματομορφή του ρεύματος του στάτη Irt1: Εμφανίζει την κυματομορφή του ρεύματος του δρομέα 46

48 Trm: Εμφανίζει την κυματομορφή της ροπής του κινητήρα Trl: Εμφανίζει την κυματομορφή της ροπής του φορτίου Spd: Εμφανίζει την κυματομορφή της ταχύτητας 4.8 Μονοφασικοί επαγωγικοί κινητήρες με πυκνωτή λειτουργίας Και εδώ ισχύουν τα ίδια με όσα αναφέρθηκαν παραπάνω για τον κινητήρα συνεχούς ρεύματος παράλληλης διέγερσης. Δηλαδή, υπάρχει το κύκλωμα το οποίο καταλαμβάνει το μεγαλύτερο μέρος της φόρμας και τα όργανα μέτρησης (TextBoxes), που ορίζονται σαν βολτόμετρα και αμπερόμετρα, στα οποία θα εμφανίζονται οι στιγμιαίες τιμές του κυκλώματος. Η σχεδίαση του κυκλώματος γίνεται σύμφωνα με αυτά που έχει ορίσει ο χρήστης στον προσδιορισμό συστήματος. Εμφάνιση Κυκλώματος Με Πυκνωτή Λειτουργίας Σχήμα 50 Κύκλωμα μονοφασικού κινητήρα με πυκνωτή λειτουργίας 47

49 Εμφάνιση του κυκλώματος όταν τρέχει (με τιμές) Σχήμα 51 Κύκλωμα μονοφασικό κινητήρα με πυκνωτή λειτουργίας και οι κυματομορφές της τάσης τροφοδοσίας και του ρεύματος κυρίου στάτη Κάτω από το κύκλωμα εμφανίζεται η μπάρα κουμπιών, όπου αν εξαιρεθούν τα κουμπιά Inst, Rms και Aver τα υπόλοιπα αντιστοιχίζονται με ένα όργανο μέτρησης. Κάνοντας κλικ σε κάποια από τα κουμπιά αυτά, αν είχε ξεκινήσει η «Προσομοίωση Συστήματος» θα εμφάνιζε μια καμπύλη πού έχει σχέση με τις τιμές που βγάζει το αντίστοιχο όργανο μέτρησης, όπως θα παρατηρηθεί αναλυτικά πιο κάτω. Τα κουμπιά Inst, Rms και Aver προσδιορίζουν τις τιμές που θα εμφανίζουν τα όργανα μέτρησης. Προεπιλεγμένη πάντα είναι η Inst, όπου με αυτή στα όργανα μέτρησης εμφανίζονται οι στιγμιαίες τιμές ενώ με την επιλογή Rms εμφανίζονται οι ενεργές τιμές και τέλος με την Aver οι μέσες τιμές. Ανεξαρτήτως όμως ποια από τις τιμές είναι επιλεγμένη να εμφανίζεται στα όργανα μέτρησης, οι κυματομορφές θα σχεδιάζονται πάντα με βάση τις στιγμιαίες τιμές. 4.9 Μονοφασικοί Επαγωγικοί Κινητήρες Με Πυκνωτή Εκκίνησης Και εδώ ισχύουν τα ίδια με όσα αναφέρθηκαν παραπάνω για τον κινητήρα συνεχούς ρεύματος παράλληλης διέγερσης. Δηλαδή, υπάρχει το κύκλωμα το οποίο καταλαμβάνει το μεγαλύτερο μέρος της φόρμας και τα όργανα μέτρησης (TextBoxes), που ορίζονται σαν βολτόμετρα και αμπερόμετρα, στα οποία θα εμφανίζονται οι στιγμιαίες τιμές του κυκλώματος. Η σχεδίαση του κυκλώματος γίνεται σύμφωνα με αυτά που έχει ορίσει ο χρήστης στον προσδιορισμό συστήματος. 48

50 Εμφάνιση Κυκλώματος Με Πυκνωτή Εκκίνησης Σχήμα 52 Κύκλωμα μονοφασικού κινητήρα με πυκνωτή εκκίνησης Εμφάνιση του κυκλώματος όταν τρέχει (με τιμές) Σχήμα 53 Κύκλωμα μονοφασικού κινητήρα με πυκνωτή εκκίνησης και οι κυματομορφές της τάσης τροφοδοσίας και του κυρίου ρεύματος στάτη Κάτω από το κύκλωμα εμφανίζεται η μπάρα κουμπιών, όπου αν εξαιρεθούν τα κουμπιά Inst, Rms και Aver τα υπόλοιπα αντιστοιχίζονται με ένα όργανο μέτρησης. Κάνοντας κλικ σε κάποια από τα κουμπιά αυτά, αν είχε ξεκινήσει η «Προσομοίωση Συστήματος» θα εμφάνιζε μια καμπύλη πού έχει σχέση με τις τιμές που βγάζει το αντίστοιχο όργανο μέτρησης, όπως θα παρατηρηθεί αναλυτικά πιο κάτω. 49

51 Τα κουμπιά Inst, Rms και Aver προσδιορίζουν τις τιμές που θα εμφανίζουν τα όργανα μέτρησης. Προεπιλεγμένη πάντα είναι η Inst, όπου με αυτή στα όργανα μέτρησης εμφανίζονται οι στιγμιαίες τιμές ενώ με την επιλογή Rms εμφανίζονται οι ενεργές τιμές και τέλος με την Aver οι μέσες τιμές. Ανεξαρτήτως όμως ποια από τις τιμές είναι επιλεγμένη να εμφανίζεται στα όργανα μέτρησης, οι κυματομορφές θα σχεδιάζονται πάντα με βάση τις στιγμιαίες τιμές Μονοφασικοί Επαγωγικοί Κινητήρες Με Εκκίνηση Αντίστασης Και εδώ ισχύουν τα ίδια με όσα αναφέρθηκαν παραπάνω για τον κινητήρα συνεχούς ρεύματος παράλληλης διέγερσης. Δηλαδή, υπάρχει το κύκλωμα το οποίο καταλαμβάνει το μεγαλύτερο μέρος της φόρμας και τα όργανα μέτρησης (TextBoxes), που ορίζονται σαν βολτόμετρα και αμπερόμετρα, στα οποία θα εμφανίζονται οι στιγμιαίες τιμές του κυκλώματος. Η σχεδίαση του κυκλώματος γίνεται σύμφωνα με αυτά που έχει ορίσει ο χρήστης στον προσδιορισμό συστήματος. Εμφάνιση Κυκλώματος Με Εκκίνηση Αντίστασης Σχήμα 54 Κύκλωμα μονοφασικό κινητήρα με εκκίνηση αντίστασης 50

52 Εμφάνιση του κυκλώματος όταν τρέχει (με τιμές) Σχήμα 55 Κύκλωμα μονοφασικού κινητήρα με εκκίνηση αντίστασης και οι κυματομορφές της τάσης τροφοδοσίας και του ρεύματος τουκύριου στάτη Κάτω από το κύκλωμα εμφανίζεται η μπάρα κουμπιών, όπου αν εξαιρεθούν τα κουμπιά Inst, Rms και Aver τα υπόλοιπα αντιστοιχίζονται με ένα όργανο μέτρησης. Κάνοντας κλικ σε κάποια από τα κουμπιά αυτά, αν είχε ξεκινήσει η «Προσομοίωση Συστήματος» θα εμφάνιζε μια καμπύλη πού έχει σχέση με τις τιμές που βγάζει το αντίστοιχο όργανο μέτρησης, όπως θα παρατηρηθεί αναλυτικά πιο κάτω. Τα κουμπιά Inst, Rms και Aver προσδιορίζουν τις τιμές που θα εμφανίζουν τα όργανα μέτρησης. Προεπιλεγμένη πάντα είναι η Inst, όπου με αυτή στα όργανα μέτρησης εμφανίζονται οι στιγμιαίες τιμές ενώ με την επιλογή Rms εμφανίζονται οι ενεργές τιμές και τέλος με την Aver οι μέσες τιμές. Ανεξαρτήτως όμως ποια από τις τιμές είναι επιλεγμένη να εμφανίζεται στα όργανα μέτρησης, οι κυματομορφές θα σχεδιάζονται πάντα με βάση τις στιγμιαίες τιμές. Όπως παρατηρείται κατά την εμφάνιση των κυκλωμάτων συνεχούς ρεύματος εμφανίζεται μια μπάρα αποτελούμενη από buttons που εμφανίζει τις αντίστοιχες κυματομορφές, η οποία πιο αναλυτικά είναι: Vsm: Εμφανίζει την κυματομορφή της τάσης τροφοδοσίας Ism: Εμφανίζει την κυματομορφή του ρεύματος του κυρίου στάτη 51

53 Isa: Εμφανίζει την κυματομορφή του ρεύματος του βοηθητικού στάτη Iro: Εμφανίζει την κυματομορφή του ρεύματος του δρομέα Trm: Εμφανίζει την κυματομορφή της ροπής του κινητήρα Trl: Εμφανίζει την κυματομορφή της ροπής του φορτίου Spd: Εμφανίζει την κυματομορφή της ταχύτητας του κινητήρα 4.11 Τριφασικός Σύγχρονος Κινητήρας Και εδώ ισχύουν τα ίδια με όσα αναφέρθηκαν παραπάνω για τον κινητήρα συνεχούς ρεύματος παράλληλης διέγερσης. Δηλαδή, υπάρχει το κύκλωμα το οποίο καταλαμβάνει το μεγαλύτερο μέρος της φόρμας και τα όργανα μέτρησης (TextBoxes), που ορίζονται σαν βολτόμετρα και αμπερόμετρα, στα οποία θα εμφανίζονται οι στιγμιαίες τιμές του κυκλώματος. Η σχεδίαση του κυκλώματος γίνεται σύμφωνα με αυτά που έχει ορίσει ο χρήστης στον προσδιορισμό συστήματος. Εμφάνιση Κυκλώματος Τριφασικού Σύγχρονου Κινητήρα Σχήμα 56 Κύκλωμα τριφασικού σύγχρονου κινητήρα 52

54 Εμφάνιση του κυκλώματος όταν τρέχει (με τιμές) Σχήμα 57 Κύκλωμα τριφασικού σύγχρονου κινητήρα και οι κυματομορφές της τάσης τροφοδοσίας και του ρεύματος D-απόσβεσης Κάτω από το κύκλωμα εμφανίζεται η μπάρα κουμπιών, όπου αν εξαιρεθούν τα κουμπιά Inst, Rms και Aver τα υπόλοιπα αντιστοιχίζονται με ένα όργανο μέτρησης. Κάνοντας κλικ σε κάποια από τα κουμπιά αυτά, αν είχε ξεκινήσει η «Προσομοίωση Συστήματος» θα εμφάνιζε μια καμπύλη πού έχει σχέση με τις τιμές που βγάζει το αντίστοιχο όργανο μέτρησης, όπως θα παρατηρηθεί αναλυτικά πιο κάτω. Τα κουμπιά Inst, Rms και Aver προσδιορίζουν τις τιμές που θα εμφανίζουν τα όργανα μέτρησης. Προεπιλεγμένη πάντα είναι η Inst, όπου με αυτή στα όργανα μέτρησης εμφανίζονται οι στιγμιαίες τιμές ενώ με την επιλογή Rms εμφανίζονται οι ενεργές τιμές και τέλος με την Aver οι μέσες τιμές. Ανεξαρτήτως όμως ποια από τις τιμές είναι επιλεγμένη να εμφανίζεται στα όργανα μέτρησης, οι κυματομορφές θα σχεδιάζονται πάντα με βάση τις στιγμιαίες τιμές. Όπως παρατηρείται κατά την εμφάνιση των κυκλωμάτων συνεχούς ρεύματος εμφανίζεται μια μπάρα αποτελούμενη από buttons που εμφανίζει τις αντίστοιχες κυματομορφές, η οποία πιο αναλυτικά είναι: Vst: Εμφανίζει την κυματομορφή της τάσης τροφοδοσίας Vfd: Εμφανίζει την κυματομορφή της τάσης διέγερσης Ird: Εμφανίζει την κυματομορφή του ρεύματος D-Απόσβεσης 53

55 Ist: Εμφανίζει την κυματομορφή του ρεύματος στάτη Isq: Εμφανίζει την κυματομορφή του ρεύματος Q-Απόσβεσης Ifd: Εμφανίζει την κυματομορφή του ρεύματος διέγερσης Trm: Εμφανίζει την κυματομορφή της ροπής του κινητήρα Trl: Εμφανίζει την κυματομορφή της ροπής του φορτίου Spd: Εμφανίζει την κυματομορφή της ταχύτητας του κινητήρα 54

56 5.1 Εισαγωγή ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 Ο ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΤΗ Το κεφάλαιο αυτό έχει σαν κύριο σκοπό να καταλάβει ο χρήστης την λειτουργία του προγράμματος, στο σχεδιαστικό και προγραμματιστικό κομμάτι. Στη συνέχεια θα αναφερθεί ο κώδικας για κάθε τύπο κινητήρα, ο οποίος σε πολλά σημεία του θα αποτελείται από σχόλια για τη καλύτερη και ευκολότερη κατανόησή του. Επίσης θα υπάρξει μια σύντομη περίληψη για το πώς λειτουργεί η εφαρμογή, και θα αναφερθούν οι πιο σημαντικές συναρτήσεις που χρησιμοποιήθηκαν για να επιτευχθεί αυτή η πτυχιακή, ώστε να υπάρξει καλύτερη κατανόηση από τον χρήστη, για το πώς δημιουργήθηκε η κάθε μια από αυτές και φυσικά ο σκοπός της αντίστοιχης συνάρτησης. Η λειτουργία της εφαρμογής Για να μπορέσει να καταλάβει ο κάθε χρήστης την δημιουργία της κάθε συνάρτησης που χρησιμοποιήθηκε για την υλοποίηση της συγκεκριμένης πτυχιακής θα πρέπει πρώτα να εξεταστεί ο τρόπος με τον οποίο δουλεύει το πρόγραμμα. Στην περίπτωση όμως που σαν προγραμματιστές δεν γνωρίζουμε πολύ καλά την Visual Basic σαν γλώσσα προγραμματισμού, θα πρέπει να την εξετάσουμε και να την αναλύσουμε. Έπειτα να μελετήσουμε το δεύτερο τμήμα του Neapolis, ώστε να παρατηρήσουμε το πώς δουλεύει. Όλα τα παραπάνω που αναφέρθηκαν έχουν σαν σκοπό να αντιληφθούμε για το που πρέπει να κάνουμε την δική μας παρέμβαση στον κώδικα, γιατί μέσα στο Neapart2 υπάρχει ήδη έτοιμος κώδικας για την λειτουργία άλλων κυκλωμάτων. Στη συνέχεια ακολουθούν κάποια βήματα του προγράμματος για την δημιουργία της εφαρμογής και για την σωστή εκτέλεση της. Τα βήματα αυτά που θα ακολουθήσουν εκτελούνται την στιγμή που θα φορτωθεί η φόρμα στην μνήμη. 1.) Αρχικά απαιτείται η τοποθέτηση των κουμπιών(buttons), τα οποία αντιστοιχούν στις παραγόμενες μεταβλητές. Όταν πατηθούν αυτά τα κουμπιά εμφανίζουν την αντίστοιχη κυματομορφή, ανάλογα βέβαια με τον τύπο του κυκλώματος που έχει επιλεχθεί. 55

57 2.)Αρχικοποίηση των οργάνων μέτρησης, δηλαδή ποια από αυτά τα όργανα θα είναι αμπερόμετρα και ποια βολτόμετρα. 3.)Φορτώνονται στην μνήμη οι φόρμες της κάθε κυματομορφής, όπου και αντιστοιχούν σε κάθε παραγόμενη μεταβλητή. Στη συνέχεια εφαρμόζεται η Resize της φόρμας αν έχει οριστεί, όπως έχει γίνει στην τρέχουσα εφαρμογή. ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Η Resize λαμβάνει χώρα όταν ένα αντικείμενο εμφανίζεται για πρώτη φορά στην οθόνη ή όταν αλλάζει η κατάσταση παράθυρο. Παρακάτω θα εμφανιστούν κάποιες ακόμη λειτουργίες όπως αναφέρθηκαν και παραπάνω, οι οποίες είναι απαραίτητο να αναφερθούν. Ο προσδιορισμός του χώρου σχεδίασης Η σχεδίαση του κυκλώματος Η τοποθέτηση των οργάνων μέτρησης στην κατάλληλη θέση Η ακόλουθη διαδικασία πραγματοποιείται όταν ξεκινάει η προσομοίωση. Από την στιγμή που υπολογιστούν οι τιμές στην SimulationForm κατόπιν μεταβιβάζονται οι τιμές στα όργανα μέτρησης. Ακολουθεί η τοποθέτηση των τιμών που υπολογίστηκαν σε όλες τις φόρμες κυματομορφής. Επίσης υπάρχει η δυνατότητα εναλλαγής ανάμεσα σε διάφορες επιλογές κατά την εκτέλεση της εφαρμογής, όπου και θα παρατήσετε παρακάτω: Εμφάνιση της φόρμας της αντίστοιχης κυματομορφής που έχει επιλέξει ο χρήστης. Αλλαγή οριακών τιμών. Μετάβαση ανάμεσα στη φόρμα του κυκλώματος και αυτή των κυματομορφών. Τα περισσότερα από αυτά που αναφέρθηκαν παραπάνω έχουν οργανωθεί σε συναρτήσεις από τις οποίες οι πιο σημαντικές θα αναφερθούν στις επόμενες ενότητες. Σε όλες αυτές τις συναρτήσεις θα πρέπει να το τοποθετηθεί ο κατάλληλος κώδικας, ώστε να δουλεύει για τα συστήματα που αναφέρεται αυτή η πτυχιακή αλλά και να δουλεύει για άλλα συστήματα προσομοίωσης. 56

58 5.2 Η συνάρτηση AddButtons Η συνάρτηση AddButtons, αφού πρώτα ελέγξει το σύστημα που έχει επιλεγεί, τοποθετεί τα κουμπιά των παραγόμενων μεταβλητών, με την απαιτούμενη λεζάντα, που θα χρειαστούν για να εμφανίζονται οι κυματομορφές τους. Τα κουμπιά τοποθετούνται σε ένα Toolbar, τα οποία απλά τοποθετούνται με τη σειρά και δεν χρειάζεται περαιτέρω ασχολία με το μέγεθος και τη θέση τους διότι στο Toolbar υπάρχουν τέσσερις δυνατότητες: είτε στο αριστερό, είτε στο δεξί, είτε στο πάνω, είτε στο κάτω μέρος της φόρμας. Στην δική μας περίπτωση επιλέχτηκε στο κάτω μέρος. Η συγκεκριμένη συνάρτηση έχει προέλευση την φόρμα SimCircuitForm και χρησιμοποιείται στη Form_Load της SimCircuitForm. Παρακάτω ακολουθεί ο κώδικας της συνάρτησης AddButtons, όπου και αντιστοιχεί στον τριφασικό ασύγχρονο επαγωγικό κινητήρα. Για οποιονδήποτε άλλον κινητήρα αλλάζουν οι ονομασίες των Buttons και ο αριθμός τους. ΚΩΔΙΚΑΣ ΤΗΣ ΣΥΝΑΡΤΗΣΗΣ Sub AddButtons() ' Έλεγξε το πρόγραμμα επιλογής. Select Case ProgName$ ' Ένα το σύστημα είναι τριφασικός ασύγχρονος επαγωγικός κινητήρας Case "IN3MOT" Εδώ τοποθετούμε τα κουμπιά για τις παραγόμενες μεταβλητές Toolbar1.Buttons.Add Toolbar1.Buttons(1).Caption = "Vst1" Toolbar1.Buttons.Add Toolbar1.Buttons(2).Caption = "Ist1" Toolbar1.Buttons.Add Toolbar1.Buttons(3).Caption = "Irt1" Toolbar1.Buttons.Add Toolbar1.Buttons(4).Caption = "Trm" Toolbar1.Buttons.Add Toolbar1.Buttons(5).Caption = "Trl" Toolbar1.Buttons.Add Toolbar1.Buttons(6).Caption = "Spd" ' Τοποθέτησε ένα κουμπί με Λεζάντα "-", ' ανενεργό έτσι ώστε να χωριστούν τα 57

59 ' κουμπιά των παραγόμενων μεταβλητών με ' αυτά των "Inst", "Rms", "Aver". Toolbar1.Buttons.Add Toolbar1.Buttons(7).Caption = "-" Toolbar1.Buttons(7).Enabled = False ' Τοποθέτησε τα κουμπιά "Inst", "Rms", "Aver" ' Στιγμιαίων, ενεργών και μέσων τιμών. Toolbar1.Buttons.Add Toolbar1.Buttons(8).Caption = "Inst" Toolbar1.Buttons.Add Toolbar1.Buttons(9).Caption = "Rms" Toolbar1.Buttons.Add Toolbar1.Buttons(10).Caption = "Aver" ' Σημείωσε το κουμπί Inst και όρισε το σαν προεπιλογή Toolbar1.Buttons(8).MixedState = True choice = Toolbar1.Buttons(8).Caption Εάν το σύστημα είναι κινητήρας συνεχούς ρεύματος Case "DICMOT" Toolbar1.Buttons.Add Toolbar1.Buttons(1).Caption = "Vdc" Toolbar1.Buttons.Add Toolbar1.Buttons(2).Caption = "Isf" Εάν ο κινητήρας μας είναι τύπου ξένης διέγερσης ή παράλληλης διέγερσης το κουμπί με το ρεύμα διέγερση σειράς θα είναι απενεργοποιημένο στην μπάρα If MotorType = "INDE" Or MotorType = "PARA" Then Toolbar1.Buttons(2).Enabled = False Toolbar1.Buttons.Add Toolbar1.Buttons(3).Caption = "Iar" Toolbar1.Buttons.Add Toolbar1.Buttons(4).Caption = "Ipf" Εάν ο κινητήρας μας είναι τύπου διέγερσης σειράς το κουμπί με το ρεύμα παράλληλης διέγερσης θα είναι απενεργοποιημένο στην μπάρα If MotorType = "SERI" Then Toolbar1.Buttons(4).Enabled = False Toolbar1.Buttons.Add Toolbar1.Buttons(5).Caption = "Trm" Toolbar1.Buttons.Add Toolbar1.Buttons(6).Caption = "Trl" Toolbar1.Buttons.Add Toolbar1.Buttons(7).Caption = "Spd" 58

60 ' Τοποθέτησε ένα κουμπί με Λεζάντα "-", ' ανενεργό έτσι ώστε να χωριστούν τα ' κουμπιά των παραγόμενων μεταβλητών με ' αυτά των "Inst", "Rms", "Aver". Toolbar1.Buttons.Add Toolbar1.Buttons(8).Caption = "-" Toolbar1.Buttons(8).Enabled = False ' Τοποθέτησε τα κουμπιά "Inst", "Rms", "Aver" ' Στιγμιαίων, ενεργών και μέσων τιμών. Toolbar1.Buttons.Add Toolbar1.Buttons(9).Caption = "Inst" Toolbar1.Buttons.Add Toolbar1.Buttons(10).Caption = "Rms" Toolbar1.Buttons.Add Toolbar1.Buttons(11).Caption = "Aver" ' Σημείωσε το κουμπί Inst και όρισε το σαν προεπιλογή Toolbar1.Buttons(9).MixedState = True choice = Toolbar1.Buttons(9).Caption Εάν το σύστημα είναι μονοφασικός επαγωγικός κινητήρας Case "IN1MOT" Toolbar1.Buttons.Add Toolbar1.Buttons(1).Caption = "Vsm" Toolbar1.Buttons.Add Toolbar1.Buttons(2).Caption = "Ism" Toolbar1.Buttons.Add Toolbar1.Buttons(3).Caption = "Isa" Toolbar1.Buttons.Add Toolbar1.Buttons(4).Caption = "Iro" 'Toolbar1.Buttons(4).Enabled = False Toolbar1.Buttons.Add Toolbar1.Buttons(5).Caption = "Trm" Toolbar1.Buttons.Add Toolbar1.Buttons(6).Caption = "Trl" Toolbar1.Buttons.Add Toolbar1.Buttons(7).Caption = "Spd" ' Τοποθέτησε ένα κουμπί με Λεζάντα "-", ' ανενεργό έτσι ώστε να χωριστούν τα ' κουμπιά των παραγόμενων μεταβλητών με ' αυτά των "Inst", "Rms", "Aver". 59

61 Toolbar1.Buttons.Add Toolbar1.Buttons(8).Caption = "-" Toolbar1.Buttons(8).Enabled = False ' Τοποθέτησε τα κουμπιά "Inst", "Rms", "Aver" ' Στιγμιαίων, ενεργών και μέσων τιμών. Toolbar1.Buttons.Add Toolbar1.Buttons(9).Caption = "Inst" Toolbar1.Buttons.Add Toolbar1.Buttons(10).Caption = "Rms" Toolbar1.Buttons.Add Toolbar1.Buttons(11).Caption = "Aver" ' Σημείωσε το κουμπί Inst και όρισε το σαν προεπιλογή Toolbar1.Buttons(9).MixedState = True choice = Toolbar1.Buttons(9).Caption Εάν το σύστημα είναι τριφασικός σύγχρονος επαγωγικός κινητήρας Case "SY3MOT" Toolbar1.Buttons.Add Toolbar1.Buttons(1).Caption = "Vst" Toolbar1.Buttons.Add Toolbar1.Buttons(2).Caption = "Vfd" Toolbar1.Buttons.Add Toolbar1.Buttons(3).Caption = "Ird" Toolbar1.Buttons.Add Toolbar1.Buttons(4).Caption = "Ist" Toolbar1.Buttons.Add Toolbar1.Buttons(5).Caption = "Irq" 'Toolbar1.Buttons(4).Enabled = False Toolbar1.Buttons.Add Toolbar1.Buttons(6).Caption = "Ifd" Toolbar1.Buttons.Add Toolbar1.Buttons(7).Caption = "Trm" Toolbar1.Buttons.Add Toolbar1.Buttons(8).Caption = "Trl" Toolbar1.Buttons.Add Toolbar1.Buttons(9).Caption = "Spd" ' Τοποθέτησε ένα κουμπί με Λεζάντα "-", ' ανενεργό έτσι ώστε να χωριστούν τα ' κουμπιά των παραγόμενων μεταβλητών με ' αυτά των "Inst", "Rms", "Aver". 60

62 Toolbar1.Buttons.Add Toolbar1.Buttons(10).Caption = "-" Toolbar1.Buttons(10).Enabled = False ' Τοποθέτησε τα κουμπιά "Inst", "Rms", "Aver" ' Στιγμιαίων, ενεργών και μέσων τιμών. Toolbar1.Buttons.Add Toolbar1.Buttons(11).Caption = "Inst" Toolbar1.Buttons.Add Toolbar1.Buttons(12).Caption = "Rms" Toolbar1.Buttons.Add Toolbar1.Buttons(13).Caption = "Aver" ' Σημείωσε το κουμπί Inst και όρισε το σαν προεπιλογή Toolbar1.Buttons(11).MixedState = True choice = Toolbar1.Buttons(11).Caption 5.3 Η συνάρτηση LoadWaveForms Η συνάρτηση LoadWaveForms, ανάλογα με το σύστημα που έχει επιλεχθεί δίνει ταυτότητα σε όλες τις φόρμες κυματομορφής και μετά τις φορτώνει στη μνήμη. Για να δημιουργηθούν οι φόρμες κυματομορφών (WaveForm), γράφτηκε κώδικας ο οποίος χρησιμοποιείται αυτόνομα ο ίδιος για κάθε φόρμα κυματομορφής. Η ταυτότητα διαχωρίζει τον κώδικα που θα εκτελεστεί για κάθε φόρμα κυματομορφής. Η συγκεκριμένη συνάρτηση έχει προέλευση την φόρμα SimCircuitForm και χρησιμοποιείται στη Form_Load της SimCircuitForm. Παρακάτω ακολουθεί ο κώδικας της συνάρτησης LoadWaveForms, όπου και αντιστοιχεί στον τριφασικό ασύγχρονο επαγωγικό κινητήρα. Για οποιονδήποτε άλλον κινητήρα αλλάζει ο αριθμός των buttons. ΚΩΔΙΚΑΣ ΤΗΣ ΣΥΝΑΡΤΗΣΗΣ Sub LoadWaveForms() Έλεγξε το πρόγραμμα επιλογής Select Case ProgName Εάν το σύστημα είναι τριφασικός ασύγχρονος επαγωγικός κινητήρας Case "IN3MOT" ' Δώσε ταυτότητα σε όλες τις φόρμες (κυματομορφής) ώστε 61

63 ' να αντιστοιχούν σε κάθε παραγόμενη μεταβλητή με μία κυματομορφή. ' Φόρτωσε στη μνήμη όλες τις φόρμες (κυματομορφής). For f = 1 To 6 frms(f).id = Toolbar1.Buttons(f).Caption Load frms(f) Next f Εάν το σύστημα είναι κινητήρας συνεχούς ρεύματος ή μονοφασικός κινητήρας Case "DICMOT", "IN1MOT" ' Δώσε ταυτότητα σε όλες τις φόρμες (κυματομορφής) ώστε ' να αντιστοιχούν σε κάθε παραγόμενη μεταβλητή με μία κυματομορφή. ' Φόρτωσε στη μνήμη όλες τις φόρμες (κυματομορφής). For f = 1 To 7 frms(f).id = Toolbar1.Buttons(f).Caption Load frms(f) Next f Εάν το σύστημα είναι τριφασικός σύγχρονος επαγωγικός κινητήρας Case "SY3MOT" ' Δώσε ταυτότητα σε όλες τις φόρμες (κυματομορφής) ώστε ' να αντιστοιχούν σε κάθε παραγόμενη μεταβλητή με μία κυματομορφή. ' Φόρτωσε στη μνήμη όλες τις φόρμες (κυματομορφής). For f = 1 To 9 frms(f).id = Toolbar1.Buttons(f).Caption Load frms(f) Next f 5.4 Η συνάρτηση DrawCircuit Η συνάρτηση DrawCircuit είναι στην ουσία μια υπορουτίνα που θα καλέσει μετέπειτα τις συναρτήσεις σχεδιασμού των κυκλωμάτων που μας ενδιαφέρουν. Επίσης εδώ καθορίζεται και η κλίμακα του εκάστοτε κυκλώματος σε σχέση με την φόρμα στην οποία εμπεριέχεται και έχει άμεση σχέση με την κλίμακα της κύριας φόρμας. ΚΩΔΙΚΑΣ ΤΗΣ ΣΥΝΑΡΤΗΣΗΣ Private Sub DrawCircuit(obj As Object, drawtbox As Boolean) Έλεγξε το πρόγραμμα επιλογής Select Case ProgName Εάν το σύστημα είναι τριφασικός ασύγχρονος κινητήρας Case "IN3MOT" 62

64 Select Case MotorType Εάν ο τριφασικός ασύγχρονος κινητήρας είναι τύπου Βραχυκλωμένου Δρομέα ή Κλωβού Case "CAGE" Call Draw3phCageInductionMotor(obj, drawtbox) Εάν ο τριφασικός ασύγχρονος κινητήρας είναι τύπου Δακτυλιοφόρου Δρομέα Case "SLIP" Call Draw3phSlipringInductionMotor(obj, drawtbox) End Select Εάν το σύστημα είναι κινητήρας συνεχούς ρεύματος Case "DICMOT" Select Case MotorType Εάν ο κινητήρας συνεχούς ρεύματος είναι τύπου διέγερσης σειράς Case "SERI" Call DrawSeriesDcMotor(obj, drawtbox) Εάν ο κινητήρας συνεχούς ρεύματος είναι τύπου ξένης διέγερσης Case "INDE" Call DrawIndeDcMotor(obj, drawtbox) Εάν ο κινητήρας συνεχούς ρεύματος είναι τύπου παράλληλης διέγερσης Case "PARA" Call DrawParaDcMotor(obj, drawtbox) Εάν ο κινητήρας συνεχούς ρεύματος είναι τύπου σύνθετης διέγερσης Case "COMP" Call DrawCompDcMotor(obj, drawtbox) End Select Εάν το σύστημα είναι μονοφασικός επαγωγικός κινητήρας Case "IN1MOT" Select Case MotorType Εάν ο κινητήρας είναι με εκκίνηση πυκνωτή Case "CAP-START" Call Draw1phCapStartMotor(obj, drawtbox) Εάν ο κινητήρας είναι με πυκνωτή λειτουργίας Case "CAP-RUN" Call Draw1phCapRunMotor(obj, drawtbox) Εάν ο κινητήρας είναι με εκκίνηση αντίστασης Case "SPLIT-PHASE" Call Draw1phResStartMotor(obj, drawtbox) End Select Εάν το σύστημα είναι τριφασικός σύγχρονος επαγωγικός κινητήρας Case "SY3MOT" 63

65 'Select Case MotorType Call Draw3phSynchronousMotor(obj, drawtbox) 'End Select 5.5 Οι συναρτήσεις σχεδίασης στοιχείων των κυκλωμάτων Εισαγωγή Επειδή μέχρι τώρα όταν ήθελε ο χρήστης να σχεδιάσει ένα κύκλωμα τα εγράφε όλα μέσα σε μια υπορουτίνα και δεν μπορούσε να χρησιμοποιήσει κάποια πράγματα από εκεί(όπως π.χ τις αντιστάσεις, τις πηγές, τις διόδους κ. α.), σε κάποιο άλλο κύκλωμα έπρεπε να τα ξανασχεδιάσει με αποτέλεσμα να χάνει πολύτιμο χρόνο. Έτσι δημιουργήθηκαν ξεχωριστές συναρτήσεις όπως φαίνεται παρακάτω για κάθε ένα στοιχείο οπού καλώντας τες κάθε φορά με τις κατάλληλες παραμέτρους να μπορεί να συνθέσει ένα πολύπλοκο κύκλωμα. Ο τρόπος σχεδίασης στηρίζεται μόνο σε ένα απόλυτο σημείο στην οθόνη σχεδιασμού και με όλα τα υπόλοιπα στοιχεία να σχεδιάζονται με βάση τις συντεταγμένες αυτού. Έτσι έχει τη δυνατότητα μετακινώντας ένα σημείο να μπορεί να μετακινεί όλο το κύκλωμα. Call Drawline(1, 2, PointAx(1).x + 5, PointAx(1).y + 10, 0, 20, obj) Call DrawResistance(12, "hor", obj) Call DrawCoil(24, "hor", obj) Call drawac(45, obj) Call DrawIV(True, 1, "-10.02", 45, "ver") 5.6 Η συνάρτηση σχεδιασμού Drawline Η συνάρτηση σχεδιασμού της ευθείας γραμμής είναι η σημαντικότερη από όλες γιατί σχεδόν όλα τα στοιχειά σχεδιαστικά στηρίζονται πάνω σε αυτή. Για να καταλάβει κάποιος την Drawline πρέπει να αναφερθεί το σύστημα συντεταγμένων της Visual Basic. Συντεταγμένες (x,y) Βλέποντας το σχήμα, καταλαβαίνει ότι αν ένα σημείο Α με συντεταγμένες Α.Χ και Α.Υ και μετακινηθεί κατά Χ=0 και Υ+ θα δημιουργήσει μια ευθεία με κατεύθυνση 64

66 προς τα κάτω, όπου το δεύτερο σημείο της θα έχει συντεταγμένες Α.Χ κατά τον άξονα Χ και Α.Υ κατά τον άξονα Υ συν την μετακίνηση κατά Υ. Αντίστοιχα αν ένα σημείο μετακινηθεί κατά Χ+ και Υ=0 θα δημιουργήσει μια ευθεία δεξιά, κατά Χ=0 και Υ- μια ευθεία προς τα πάνω και κατά Χ- και Υ=0 μια ευθεία προς τα αριστερά κ. ο. κ. Η Visual Basic θεωρεί σαν σημείο με συντεταγμένες 0,0 την επάνω αριστερή γωνία της εκάστοτε φόρμας σχεδίασης. Επίσης κάθε σχεδιαστικό τμήμα όπως γραμμή κύκλος κ.τ λ. σχεδιάζονται στο τέλος που καλείται η εξορισμού σχεδιαστική συνάρτηση της Visual Basic (obj.line) με τις Xdef, Ydef που είναι στην ουσία η κλίμακα του κυκλώματος και θα κρατάει το aspect ratio αμετάβλητο, ανεξαρτήτως αλλαγής των διαστάσεων του παραθύρου μέσα στο οποίο σχεδιάστηκε. ΚΛΗΣΗ ΣΥΝΑΡΤΗΣΗΣ Στην παρακάτω γραμμή παρατηρείται πως γίνεται η κλήση της συνάρτησης Drawline και πως δημιουργούνται ευθείες. Call Drawline (1,2, 10,20, 10,0,Picture 1) Με αυτή την κλήση θα σχηματιστεί μια ευθεία που το πρώτο σημείο θα έχει συντεταγμένες 10, 20 και το δεύτερο θα έχει μετατοπιστεί κατά Χ=10 και Υ=0 (σχετικές συντεταγμένες), άρα το νέο σημείο θα έχει συντεταγμένες 20, 20 (απόλυτες συντεταγμένες). Η ευθεία θα έχει κατεύθυνση προς τα δεξιά. 5.7 Η συνάρτηση σχεδιασμού DrawIV Η συνάρτηση αυτή είναι υπεύθυνη για το σχεδιασμό των αμπερομέτρων και των βολτομέτρων. ΚΛΗΣΗ ΣΥΝΑΡΤΗΣΗΣ Στην παρακάτω γραμμή παρατηρείται πως γίνεται η κλήση της συνάρτησης DrawIV και πως δημιουργούνται αμπερόμετρα και βολτόμετρα. Call DrawIV (True, 1, A, PointAx(1).x+5, PointAx(1).y, hor ) Is1 Από την κλήση αυτή θα δημιουργηθεί ένα TextBox που θα είναι visible θα φαίνεται δηλαδή, θα έχει αριθμό 1, θα αντιστοιχεί στο γράμμα Α άρα θα είναι αμπερόμετρο το πάνω αριστερά σημείο έχει ίδιες συντεταγμένες με το σημέιο PointAx(1).y στον άξονα Υ και από το σημείο PointAx(1).x έχει μετατοπιστεί 5 μονάδες άρα είναι σε οριζόντιο ευθύγραμμο τμήμα και αυτό δηλώνεται βέβαια και με το hor που βρίσκεται στο τέλος. 65

67 5.8 Η συνάρτηση σχεδιασμού στοιχείου αντίστασης DrawResistance Η συνάρτηση σχεδιασμού της αντίστασης,έγινε από επιμέρους ευθύγραμμα τμήματα με διαφορά μεταξύ τους δέκα μοίρες σε γωνία. Για να έρθει σε αυτή την μορφή ο προγραμματιστής που την σχεδίασε έκανε πολλά πειράματα και προσπάθειες για το καλύτερο αποτέλεσμα. ΚΛΗΣΗ ΣΥΝΑΡΤΗΣΗΣ Στην παρακάτω γραμμή παρατηρείται πως γίνεται η κλήση της συνάρτησης DrawResistance και πως δημιουργούνται οι αντιστάσεις. Call DrawResistance ( 9, hor,obj) Θα σχεδιαστεί μια αντίσταση που θα ξεκινάει από το ένατο σημείο του κυκλώματος, θα βρίσκεται οριζόντια και θα μπει σε εκείνο το αντικείμενο που θα ορίσει η συνάρτηση σχεδίασης του κυκλώματος. 5.9 Συνάρτηση σχεδιασμού πηγής AC, DrawAC Με αυτή την συνάρτηση σχεδιάζεται μια πηγή μονοφασικού εναλλασσόμενου ρεύματος. Για να την κατανοήσει κάποιος θα πρέπει να ξέρει καλά την εντολή obj.circle και φυσικά κάποια στοιχεία της γεωμετρίας. ΚΛΗΣΗ ΣΥΝΑΡΤΗΣΗΣ Στην παρακάτω γραμμή παρατηρείται πως γίνεται η κλήση της συνάρτησης DrawAC και πως δημιουργείται μία πηγή εναλλασσόμενου ρεύματος. Call DrawAC( 4,obj) Θα σχεδιαστεί μια πηγή εναλλασσόμενου ρεύματος στο σημείο Η συνάρτηση σχεδιασμού πηνίου, DrawCoil ΚΛΗΣΗ ΣΥΝΑΡΤΗΣΗΣ Στην παρακάτω γραμμή παρατηρείται πως γίνεται η κλήση της συνάρτησης DrawCoil και πως δημιουργούνται πηνία. Call DrawCoil(2, ver,obj) Η κλήση αυτή θα σχεδιάσει ένα πηνίο έχοντας σα συντεταγμένες, τις συντεταγμένες του πέμπτου σημείου και θα σχεδιαστεί κάθετα μέσα στο αντικείμενο της φόρμας που θέλουμε. 66

68 5.11 Συναρτήσεις σχεδιασμού κυκλώματος τριφασικού ασύγχρονου επαγωγικού κινητήρα Εισαγωγή Σε αυτή την ενότητα παρατηρούνται οι συναρτήσεις με τις οποίες θα υλοποιήθει ο σχεδιασμός ολόκληρου του κυκλώματος και που θα καλούν με την σειρά τους τις συναρτήσεις σχεδιασμού των στοιχείων. Οι συναρτήσεις αυτές επίσης θα καθορίζουν αν θα εμφανίζονται ή όχι τα όργανα μέτρησης, ποιες θα είναι οι θέσεις που θα έχουν τα στοιχεία μέσα στο κύκλωμα. Στην συγκεκριμένη περίπτωση ο κινητήρας αυτός χωρίζεται σε 2 κομμάτια με βάση τον τύπο του, τα οποία είναι τα εξής: Τριφασικός ασύγχρονος επαγωγικός κινητήρας με βραχυκυκλωμένο δρομέα ή κλωβού. Τριφασικός ασύγχρονος επαγωγικός κινητήρας με δακτυλιοφόρου δρομέα Συνάρτηση σχεδιασμού κυκλώματος Draw3phCageInductionMotor Η συνάρτηση αυτή είναι υπεύθυνη για τον σχεδιασμό του κυκλώματος του τριφασικού ασύγχρονου κινητήρα βραχυκυκλωμένου δρομέα ή κλωβού. Παρακάτω ο κάθε χρήστης θα μπορεί να δει τον αντίστοιχο κώδικα που χρειάστηκε να υλοποιηθεί για την δημιουργία και σχεδίαση του κυκλώματος. ΚΩΔΙΚΑΣ ΤΟΥ ΚΥΚΛΩΜΑΤΟΣ Sub Draw3phCageInductionMotor(obj As Object, tbox As Boolean) ' Draw 3-phase Induction Motor with Cage Rotor ReDim PointAx(1 To 26) ' Call Drawline(1, 2, 15, 35, 0, 45, obj) Call Drawline(2, 3, PointAx(2).x, PointAx(2).y, 0, 45, obj) Call Drawline(3, 4, PointAx(3).x, PointAx(3).y, 10, 0, obj) Call drawacc(4, obj) Call Drawline(5, 6, PointAx(5).x, PointAx(5).y, 30, 0, obj) Call DrawIV(True, 4, "A", PointAx(5).x + 10, PointAx(5).y, "hor") ' Ist3 Call DrawResistance(6, "hor", obj) Call Drawline(7, 8, PointAx(7).x, PointAx(7).y, 10, 0, obj) 67

69 Call DrawCoil(8, "hor", obj) Call Drawline(9, 10, PointAx(9).x, PointAx(9).y, 15, 0, obj) Call Drawline(10, 11, PointAx(10).x, PointAx(10).y, 0, -45, obj) Call Drawline(11, 12, PointAx(11).x, PointAx(11).y, 0, -45, obj) Call Drawline(12, 13, PointAx(12).x, PointAx(12).y, -15, 0, obj) Call Drawline(1, 19, PointAx(1).x, PointAx(1).y, 10, 0, obj) Call drawacc(19, obj) Call Drawline(2, 20, PointAx(2).x, PointAx(2).y, 10, 0, obj) Call drawacc(20, obj) Call Drawline(21, 22, PointAx(21).x, PointAx(21).y, 5, 0, obj) Call Drawline(22, 23, PointAx(22).x, PointAx(22).y, 25, 0, obj) Call DrawIV(True, 3, "A", PointAx(22).x + 5, PointAx(22).y, "hor") 'Ist2 Call DrawResistance(23, "hor", obj) Call Drawline(24, 25, PointAx(24).x, PointAx(24).y, 10, 0, obj) Call DrawCoil(25, "hor", obj) Call Drawline(26, 11, PointAx(26).x, PointAx(26).y, 15, 0, obj) Call Drawline(22, 17, PointAx(22).x, PointAx(22).y, 0, -45, obj) Call Drawline(17, 18, PointAx(17).x, PointAx(17).y, -5, 0, obj) Call DrawIV(True, 2, "V", PointAx(22).x, PointAx(22).y - 21, "ver") ' Vst1 Call Drawline(17, 16, PointAx(17).x, PointAx(17).y, 25, 0, obj) Call DrawIV(True, 1, "A", PointAx(17).x + 5, PointAx(17).y, "hor") ' Ist1 Call DrawResistance(16, "hor", obj) Call Drawline(15, 14, 73, 35, 10, 0, obj) Call DrawCoil(14, "hor", obj) ' obj.circle (125 * Xdef, 80 * Ydef), 10 * Ydef ' rotor obj.circle (125 * Xdef, 80 * Ydef), 11 * Ydef ' Call DrawIV(True, 5, "Rpm", 120, 105, "hor") ' Spd Call DrawIV(True, 6, "Nm", 115, 55, "hor") ' Trm Call DrawIV(True, 7, "Nm", 130, 55, "hor") ' Trl End Sub 68

70 Επεξήγηση Παραμέτρων Συνάρτησης οbj = το όνομα του αντικειμένου μέσα στο οποίο σχεδιάζεται. tbox = μεταβλητή τύπου Boolean που παίρνει τιμή ανάλογα με το αν θέλει ο χρήστης να εμφανίζονται τα όργανα μέτρησης ή όχι, στην περίπτωση της εκτύπωσης του κυκλώματος. Με βάση τον παραπάνω κώδικα σχεδιάζεται το παρακάτω κύκλωμα. Σχήμα 58 Κύκλωμα τριφασικού ασύγχρονου κινητήρα βραχυκυκλωμένου δρομέα ή κλωβού 5.13 Συνάρτηση σχεδιασμού κυκλώματος Draw3phSlipringInductionMotor Η συνάρτηση αυτή είναι υπεύθυνη για τον σχεδιασμό του κυκλώματος του τριφασικού ασύγχρονου κινητήρα δακτυλιοφόρου δρομέα. Παρακάτω ο κάθε χρήστης θα μπορεί να δει τον αντίστοιχο κώδικα που χρειάστηκε να υλοποιηθεί για την δημιουργία και σχεδίαση του κυκλώματος. ΚΩΔΙΚΑΣ ΤΟΥ ΚΥΚΛΩΜΑΤΟΣ Sub Draw3phSlipringInductionMotor(obj As Object, tbox As Boolean) ' Draw 3ph Induction Motor with Slipring rotor ReDim PointAx(1 To 40) Call Drawline(1, 2, 15, 35, 0, 45, obj) Call Drawline(2, 3, PointAx(2).x, PointAx(2).y, 0, 45, obj) Call Drawline(3, 4, PointAx(3).x, PointAx(3).y, 5, 0, obj) 69

71 Call drawacc(4, obj) Call Drawline(2, 20, PointAx(2).x, PointAx(2).y, 5, 0, obj) Call drawacc(20, obj) Call Drawline(1, 19, PointAx(1).x, PointAx(1).y, 5, 0, obj) Call drawacc(19, obj) Call Drawline(5, 6, PointAx(5).x, PointAx(5).y, 30, 0, obj) Call DrawIV(True, 4, "A", PointAx(5).x + 10, PointAx(5).y, "hor") 'Ist3 Call DrawResistance(6, "hor", obj) Call Drawline(7, 8, PointAx(7).x, PointAx(7).y, 10, 0, obj) Call DrawCoil(8, "hor", obj) Call Drawline(9, 10, PointAx(9).x, PointAx(9).y, 5, 0, obj) Call Drawline(10, 11, PointAx(10).x, PointAx(10).y, 0, -45, obj) Call Drawline(11, 12, PointAx(11).x, PointAx(11).y, 0, -45, obj) Call Drawline(12, 13, PointAx(12).x, PointAx(12).y, -5, 0, obj) Call Drawline(21, 22, PointAx(21).x, PointAx(21).y, 5, 0, obj) Call Drawline(22, 23, PointAx(22).x, PointAx(22).y, 25, 0, obj) Call DrawIV(True, 3, "A", PointAx(22).x + 5, PointAx(22).y, "hor") ' Ist2 Call DrawResistance(23, "hor", obj) Call Drawline(24, 25, PointAx(24).x, PointAx(24).y, 10, 0, obj) Call DrawCoil(25, "hor", obj) Call Drawline(26, 11, PointAx(26).x, PointAx(26).y, 5, 0, obj) Call Drawline(22, 17, PointAx(22).x, PointAx(22).y, 0, -45, obj) Call Drawline(17, 18, PointAx(17).x, PointAx(17).y, -5, 0, obj) Call DrawIV(True, 2, "V", PointAx(22).x, PointAx(22).y - 21, "ver") ' Vst1 Call Drawline(17, 16, PointAx(17).x, PointAx(17).y, 25, 0, obj) Call DrawIV(True, 1, "A", PointAx(17).x + 5, PointAx(17).y, "hor") ' Ist1 Call DrawResistance(16, "hor", obj) Call Drawline(15, 14, 68, 35, 10, 0, obj) Call DrawCoil(14, "hor", obj) ' obj.circle (105 * Xdef, 80 * Ydef), 10 * Ydef obj.circle (105 * Xdef, 80 * Ydef), 11 * Ydef ' Call Drawline(27, 28, 105, 70, 5, -5, obj) Call Drawline(28, 29, PointAx(28).x, PointAx(28).y, 15, 0, obj) Call DrawIV(True, 5, "A", PointAx(28).x + 3, PointAx(28).y, "hor") Call DrawResistance(29, "hor", obj) Call Drawline(30, 31, PointAx(30).x, PointAx(30).y, 5, 0, obj) Call Drawline(31, 32, PointAx(31).x, PointAx(31).y, 0, 15, obj) 70

72 Call Drawline(32, 33, PointAx(32).x, PointAx(32).y, 0, 15, obj) Call Drawline(32, 40, PointAx(32).x, PointAx(32).y, -5, 0, obj) Call Drawline(33, 34, PointAx(33).x, PointAx(33).y, -5, 0, obj) Call Drawline(37, 36, 105, 90, 5, 5, obj) Call Drawline(36, 35, PointAx(36).x, PointAx(36).y, 15, 0, obj) Call DrawIV(True, 7, "A", PointAx(36).x + 3, PointAx(36).y, "hor") Call DrawResistance(35, "hor", obj) Call Drawline(38, 39, 112, 80, 13, 0, obj) Call DrawIV(True, 6, "A", PointAx(38).x + 1, PointAx(38).y, "hor") Call DrawResistance(39, "hor", obj) ' Call DrawIV(True, 8, "Rpm", 110, 120, "hor") 'Spd Call DrawIV(True, 9, "Nm", 100, 40, "hor") 'Trm Call DrawIV(True, 10, "Nm", 120, 40, "hor") 'Trl ' End Sub Με βάση τον παραπάνω κώδικα σχεδιάζεται το παρακάτω κύκλωμα. Σχήμα 59 Κύκλωμα τριφασικού ασύγχρονου κινητήρα δακτυλιοφόρου δρομέα 71

73 5.14 Συνάρτηση σχεδιασμού κυκλώματος DrawSeriesDcMotor Η συνάρτηση αυτή είναι υπεύθυνη για τον σχεδιασμό του κυκλώματος του κινητήρα συνεχούς ρεύματος διέγερσης σειράς. Παρακάτω ο κάθε χρήστης θα μπορεί να δει τον αντίστοιχο κώδικα που χρειάστηκε να υλοποιηθεί για την δημιουργία και σχεδίαση του κυκλώματος. ΚΩΔΙΚΑΣ ΤΟΥ ΚΥΚΛΩΜΑΤΟΣ Sub DrawSeriesDcMotor(obj As Object, tbox As Boolean) ' Draw DC Motor with Series Field ReDim PointAx(1 To 30) Call Drawline(1, 2, 15, 40, 0, 38, obj) Call Drawline(1, 10, PointAx(1).x, PointAx(1).y, 15, 0, obj) Call Drawline(2, 3, PointAx(2).x, PointAx(2).y, -5, 0, obj) Call Drawline(2, 4, PointAx(2).x, PointAx(2).y, 5, 0, obj) Call Drawline(5, 6, 12, 81, 3, 0, obj) Call Drawline(6, 7, PointAx(6).x, PointAx(6).y, 3, 0, obj) Call Drawline(6, 8, PointAx(6).x, PointAx(6).y, 0, 39, obj) Call Drawline(8, 9, PointAx(8).x, PointAx(8).y, 15, 0, obj) Call Drawline(9, 10, PointAx(9).x, PointAx(9).y, 0, -80, obj) Call DrawIV(True, 1, "V", PointAx(9).x, PointAx(9).y - 40, "ver") ' Var Call Drawline(9, 22, PointAx(9).x, PointAx(9).y, 15, 0, obj) Call Drawline(10, 11, PointAx(10).x, PointAx(10).y, 24, 0, obj) Call DrawResistance(11, "hor", obj) Call Drawline(12, 13, PointAx(12).x, PointAx(12).y, 4, 0, obj) Call DrawCoil(13, "hor", obj) Call Drawline(14, 15, PointAx(14).x, PointAx(14).y, 30, 0, obj) Call DrawIV(True, 2, "A", PointAx(14).x + 9, PointAx(14).y, "hor") ' Iar Call Drawline(15, 16, PointAx(15).x, PointAx(15).y, 0, 31, obj) '35 ' Call drawmotor(16, obj) ' Call Drawline(22, 23, PointAx(22).x, PointAx(22).y, 0, -20, obj) Call Drawline(23, 24, PointAx(23).x, PointAx(23).y, 9, 0, obj) Call DrawResistance(24, "hor", obj) Call Drawline(25, 26, PointAx(25).x, PointAx(25).y, 4, 0, obj) Call Drawline(21, 20, 76.5, 100, 20, 0, obj) Call DrawIV(True, 3, "A", PointAx(21).x + 9, PointAx(21).y, "hor") ' Isf 72

74 Call Drawline(20, 19, PointAx(20).x, PointAx(20).y, 0, 20, obj) Call Drawline(19, 18, PointAx(19).x, PointAx(19).y, 10, 0, obj) Call Drawline(18, 17, PointAx(18).x, PointAx(18).y, 0, -35, obj) Call DrawCoil(26, "hor", obj) ' Call DrawIV(True, 4, "Rpm", 122.5, 85, "hor") ' Rpm Call DrawIV(True, 5, "Nm", 115, 70, "hor") ' Trm Call DrawIV(True, 6, "Nm", 130, 70, "hor") ' Trl ' End Sub Με βάση τον παραπάνω κώδικα σχεδιάζεται το παρακάτω κύκλωμα. Σχήμα 60 Κύκλωμα κινητήρα συνεχούς ρεύματος με διέγερση σειράς 5.15 Συνάρτηση σχεδιασμού κυκλώματος DrawIndeDcMotor Η συνάρτηση αυτή είναι υπεύθυνη για τον σχεδιασμό του κυκλώματος του κινητήρα συνεχούς ρεύματος ξένης διέγερσης. Παρακάτω ο κάθε χρήστης θα μπορεί να δει τον αντίστοιχο κώδικα που χρειάστηκε να υλοποιηθεί για την δημιουργία και σχεδίαση του κυκλώματος. ΚΩΔΙΚΑΣ ΤΟΥ ΚΥΚΛΩΜΑΤΟΣ Sub DrawIndeDcMotor(obj As Object, tbox As Boolean) ' Draw DC Motor with Independent Field (Armature Circuit) ReDim PointAx(1 To 34) Call Drawline(1, 2, 15, 40, 0, 38, obj) Call Drawline(1, 10, PointAx(1).x, PointAx(1).y, 20, 0, obj) 73

75 Call Drawline(2, 3, PointAx(2).x, PointAx(2).y, -5, 0, obj) Call Drawline(2, 4, PointAx(2).x, PointAx(2).y, 5, 0, obj) Call Drawline(5, 6, 12, 81, 3, 0, obj) Call Drawline(6, 7, PointAx(6).x, PointAx(6).y, 3, 0, obj) Call Drawline(6, 8, PointAx(6).x, PointAx(6).y, 0, 39, obj) Call Drawline(8, 9, PointAx(8).x, PointAx(8).y, 20, 0, obj) Call Drawline(9, 18, PointAx(9).x, PointAx(9).y, 53.5, 0, obj) Call Drawline(18, 17, PointAx(18).x, PointAx(18).y, 0, -35, obj) Call Drawline(9, 10, PointAx(9).x, PointAx(9).y, 0, -80, obj) 'Σχεδιασμός οργάνου μέτρησης σε αυτή την περίπτωση έχουμε Βολτόμετρο Call DrawIV(True, 1, "V", PointAx(9).x, PointAx(9).y - 40, "ver") ' Var Call Drawline(10, 11, PointAx(10).x, PointAx(10).y, 20, 0, obj) 'Σχεδιασμός οργάνου μέτρησης σε αυτή την περίπτωση έχουμε Αμπερόμετρο Call DrawIV(True, 2, "A", PointAx(10).x + 5, PointAx(10).y, "hor") ' Iar Call DrawResistance(11, "hor", obj) Call Drawline(12, 13, PointAx(12).x, PointAx(12).y, 5, 0, obj) Σχεδιασμός πηνίου Call DrawCoil(13, "hor", obj) Call Drawline(14, 15, PointAx(14).x, PointAx(14).y, 10, 0, obj) Call Drawline(15, 16, PointAx(15).x, PointAx(15).y, 0, 31, obj) Call drawmotor(16, obj) ' Draw DC Motor with Independent Field (Field Circuit) Call Drawline(19, 20, 95, 80, 5, 0, obj) Call DrawResistance(20, "hor", obj) Call Drawline(21, 22, PointAx(21).x, PointAx(21).y, 5, 0, obj) Call DrawCoil(22, "hor", obj) Call Drawline(23, 24, PointAx(23).x, PointAx(23).y, 20, 0, obj) 'Σχεδιασμός οργάνου μέτρησης σε αυτή την περίπτωση έχουμε Αμπερόμετρο Call DrawIV(True, 3, "A", PointAx(23).x + 7, PointAx(23).y, "hor") ' Ipf Call Drawline(24, 25, PointAx(24).x, PointAx(24).y, 0, 15, obj) Call Drawline(25, 26, PointAx(25).x, PointAx(25).y, 0, 15, obj) Call Drawline(19, 34, PointAx(19).x, PointAx(19).y, 0, 15, obj) Call Drawline(34, 33, PointAx(34).x, PointAx(34).y, 0, 15, obj) Call Drawline(34, 25, PointAx(34).x, PointAx(34).y, 48.6, 0, obj) 'Σχεδιασμός οργάνου μέτρησης σε αυτή την περίπτωση έχουμε Βολτόμετρο Call DrawIV(True, 4, "V", PointAx(34).x + 20, PointAx(34).y, "hor") ' Vpf Call Drawline(33, 31, PointAx(33).x, PointAx(33).y, 23, 0, obj) Call Drawline(31, 30, PointAx(31).x, PointAx(31).y, 0, 5, obj) 74

76 Call Drawline(31, 32, PointAx(31).x, PointAx(31).y, 0, -5, obj) Call Drawline(27, 28, 120, 110, 0, 3, obj) Call Drawline(27, 29, PointAx(27).x, PointAx(27).y, 0, -3, obj) Call Drawline(26, 27, PointAx(26).x, PointAx(26).y, -23.8, 0, obj) Σχεδιασμός των TextBoxes τα οποία δείχνουν τις στροφές του κινητήρα, την ροπή του κινητήρα και την ροπή του φορτίου Call DrawIV(True, 5, "Rpm", 115, 60, "hor") ' Rpm Call DrawIV(True, 6, "Nm", 105, 45, "hor") ' Trm Call DrawIV(True, 7, "Nm", 125, 45, "hor") ' Trl End Sub Με βάση τον παραπάνω κώδικα σχεδιάζεται το παρακάτω κύκλωμα. Σχήμα 61 Κύκλωμα κινητήρα συνεχούς ρεύματος ξένης διέγερσης 5.16 Συνάρτηση σχεδιασμού κυκλώματος DrawParaDcMotor Η συνάρτηση αυτή είναι υπεύθυνη για τον σχεδιασμό του κυκλώματος του κινητήρα συνεχούς ρεύματος παράλληλης διέγερσης. Παρακάτω ο κάθε χρήστης θα μπορεί να δει τον αντίστοιχο κώδικα που χρειάστηκε να υλοποιηθεί για την δημιουργία και σχεδίαση του κυκλώματος. ΚΩΔΙΚΑΣ ΤΟΥ ΚΥΚΛΩΜΑΤΟΣ Sub DrawParaDcMotor (obj As Object, tbox As Boolean) ' Draw DC Motor Circuit with Parallel Field ReDim PointAx(1 To 26) Call Drawline(1, 2, 15, 40, 0, 38, obj) Call Drawline(1, 10, PointAx(1).x, PointAx(1).y, 15, 0, obj) Call Drawline(2, 3, PointAx(2).x, PointAx(2).y, -5, 0, obj) 75

77 Call Drawline(2, 4, PointAx(2).x, PointAx(2).y, 5, 0, obj) Call Drawline(5, 6, 12, 81, 3, 0, obj) Call Drawline(6, 7, PointAx(6).x, PointAx(6).y, 3, 0, obj) Call Drawline(6, 8, PointAx(6).x, PointAx(6).y, 0, 39, obj) Call Drawline(8, 9, PointAx(8).x, PointAx(8).y, 15, 0, obj) Call Drawline(9, 20, PointAx(9).x, PointAx(9).y, 63.5, 0, obj) Call Drawline(20, 26, PointAx(20).x, PointAx(20).y, 0, -40, obj) Call Drawline(9, 10, PointAx(9).x, PointAx(9).y, 0, -80, obj) Call DrawIV(True, 1, "V", PointAx(9).x, PointAx(9).y - 40, "ver") ' Var Call Drawline(10, 11, PointAx(10).x, PointAx(10).y, 20, 0, obj) Call DrawIV(True, 2, "A", PointAx(10).x + 7, PointAx(10).y, "hor") ' Ild Call Drawline(11, 12, PointAx(11).x, PointAx(11).y, 10, 0, obj) Call DrawResistance(12, "hor", obj) Call Drawline(13, 14, PointAx(13).x, PointAx(13).y, 5, 0, obj) Call DrawCoil(14, "hor", obj) Call Drawline(15, 16, PointAx(15).x, PointAx(15).y, 20, 0, obj) Call DrawIV(True, 3, "A", PointAx(15).x + 7, PointAx(15).y, "hor") ' Iar Call Drawline(16, 17, PointAx(16).x, PointAx(16).y, 0, 31, obj) ' Call drawmotor(17, obj) ' Call Drawline(11, 21, PointAx(11).x, PointAx(11).y, 0, 40, obj) Call Drawline(21, 22, PointAx(21).x, PointAx(21).y, 15, 0, obj) Call DrawIV(True, 4, "A", PointAx(21).x + 5, PointAx(21).y, "hor") ' Ipf Call DrawResistance(22, "hor", obj) Call Drawline(23, 24, PointAx(23).x, PointAx(23).y, 5, 0, obj) Call DrawCoil(24, "hor", obj) Call Drawline(25, 26, PointAx(25).x, PointAx(25).y, 5.1, 0, obj) Call Drawline(20, 19, PointAx(20).x, PointAx(20).y, 10, 0, obj) Call Drawline(19, 18, PointAx(19).x, PointAx(19).y, 0, -35, obj) ' Call DrawIV(True, 5, "Rpm", 120, 85, "hor") ' Rpm Call DrawIV(True, 6, "Nm", 110, 70, "hor") ' Trm Call DrawIV(True, 7, "Nm", 130, 70, "hor") ' Trl ' End Sub 76

78 Με βάση τον παραπάνω κώδικα σχεδιάζεται το παρακάτω κύκλωμα. Σχήμα 62 Κύκλωμα κινητήρα συνεχούς ρεύματος παράλληλης διέγερσης 5.17 Συνάρτηση σχεδιασμού κυκλώματος DrawCompDcMotor Η συνάρτηση αυτή είναι υπεύθυνη για τον σχεδιασμό του κυκλώματος του κινητήρα συνεχούς ρεύματος σύνθετης διέγερσης. Παρακάτω ο κάθε χρήστης θα μπορεί να δει τον αντίστοιχο κώδικα που χρειάστηκε να υλοποιηθεί για την δημιουργία και σχεδίαση του κυκλώματος. ΚΩΔΙΚΑΣ ΤΟΥ ΚΥΚΛΩΜΑΤΟΣ Sub DrawCompDcMotor(obj As Object, tbox As Boolean) ' Draw DC Compound Motor ReDim PointAx(1 To 33) Call Drawline(1, 2, 10, 10, 0, 38, obj) Call Drawline(1, 10, PointAx(1).x, PointAx(1).y, 15, 0, obj) Call DrawIV(True, 2, "A", PointAx(1).x + 4, PointAx(1).y, "hor") ' Iar + Ipf Call Drawline(2, 3, PointAx(2).x, PointAx(2).y, -5, 0, obj) Call Drawline(2, 4, PointAx(2).x, PointAx(2).y, 5, 0, obj) Call Drawline(5, 6, 7, 51, 3, 0, obj) Call Drawline(6, 7, PointAx(6).x, PointAx(6).y, 3, 0, obj) Call Drawline(6, 8, PointAx(6).x, PointAx(6).y, 0, 39, obj) Call Drawline(8, 9, PointAx(8).x, PointAx(8).y, 15, 0, obj) Call Drawline(9, 16, PointAx(9).x, PointAx(9).y, 35, 0, obj) Call Drawline(9, 10, PointAx(9).x, PointAx(9).y, 0, -80, obj) Call DrawIV(True, 1, "V", PointAx(9).x, PointAx(9).y - 37, "ver") ' Var Call Drawline(10, 11, PointAx(10).x, PointAx(10).y, 6.5, 0, obj) 77

79 Call Drawline(11, 32, PointAx(11).x, PointAx(11).y, 36, 0, obj) Call DrawResistance(32, "hor", obj) Call Drawline(31, 30, 78.5, 10, 3, 0, obj) Call DrawCoil(30, "hor", obj) Call Drawline(11, 12, PointAx(11).x, PointAx(11).y, 0, 30, obj) Call Drawline(12, 13, PointAx(12).x, PointAx(12).y, 3, 0, obj) Call DrawResistance(13, "hor", obj) Call Drawline(14, 15, PointAx(14).x, PointAx(14).y, 15, 0, obj) Call DrawIV(True, 5, "A", PointAx(14).x + 5, PointAx(14).y, "hor") ' Iar Call Drawline(15, 16, PointAx(15).x, PointAx(15).y, 0, 50, obj) Call Drawline(16, 17, PointAx(16).x, PointAx(16).y, 5, 0, obj) Call Drawline(17, 18, PointAx(17).x, PointAx(17).y, 0, -25, obj) Call Drawline(18, 19, PointAx(18).x, PointAx(18).y, 3, 0, obj) Call DrawResistance(19, "hor", obj) Call Drawline(20, 21, PointAx(20).x, PointAx(20).y, 3, 0, obj) Call DrawCoil(21, "hor", obj) Call Drawline(22, 23, PointAx(22).x, PointAx(22).y, 15, 0, obj) Call DrawIV(True, 3, "A", PointAx(22).x + 3, PointAx(22).y, "hor") ' Ipf Call Drawline(23, 24, PointAx(23).x, PointAx(23).y, 0, 25, obj) Call Drawline(24, 25, PointAx(24).x, PointAx(24).y, 9, 0, obj) Call Drawline(25, 26, PointAx(25).x, PointAx(25).y, 0, -32, obj) Call Drawline(27, 28, 114, 45, 0, -35, obj) Call Drawline(28, 29, PointAx(28).x, PointAx(28).y, -25, 0, obj) Call DrawIV(True, 4, "A", PointAx(28).x - 22, PointAx(28).y, "hor") ' Isf ' Call drawmotor(27, obj) ' Call DrawIV(True, 6, "Rpm", 127.5, 70, "hor") ' Spd Call DrawIV(True, 7, "Nm", 120, 35, "hor") ' Trm Call DrawIV(True, 8, "Nm", 135, 35, "hor") ' Trl End Sub 78

80 Με βάση τον παραπάνω κώδικα σχεδιάζεται το παρακάτω κύκλωμα. Σχήμα 63 Κύκλωμα κινητήρα συνεχούς ρεύματος σύνθετης διέγερσης 5.18 Συνάρτηση σχεδιασμού κυκλώματος Draw1phCapStartMotor Η συνάρτηση αυτή είναι υπεύθυνη για τον σχεδιασμό του κυκλώματος του μονοφασικού επαγωγικού κινητήρα με εκκίνηση πυκνωτή. Παρακάτω ο κάθε χρήστης θα μπορεί να δει τον αντίστοιχο κώδικα που χρειάστηκε να υλοποιηθεί για την δημιουργία και σχεδίαση του κυκλώματος. ΚΩΔΙΚΑΣ ΤΟΥ ΚΥΚΛΩΜΑΤΟΣ Sub Draw1phCapStartMotor(obj As Object, tbox As Boolean) ' Draw 1ph Capacitor Start Motor ReDim PointAx(1 To 27) Call Drawline(1, 2, 10, 20, 0, 35, obj) Call Drawline(1, 6, PointAx(1).x, PointAx(1).y, 20, 0, obj) Call drawac(2, obj) Call Drawline(3, 4, PointAx(3).x, PointAx(3).y, 0, 35, obj) Call Drawline(4, 5, PointAx(4).x, PointAx(4).y, 20, 0, obj) Call Drawline(5, 6, PointAx(5).x, PointAx(5).y, 0, -80, obj) Call DrawIV(True, 1, "V", PointAx(5).x, PointAx(5).y - 37, "ver") ' Vs Call Drawline(6, 7, PointAx(6).x, PointAx(6).y, 15, 0, obj) Call DrawIV(True, 2, "A", PointAx(6).x + 5, PointAx(6).y, "hor") ' Isa+Ism Call Drawline(7, 20, PointAx(7).x, PointAx(7).y, 5, 0, obj) ' Auxiliary circuit centrifugal switch on/off 79

81 Select Case AuxState% Case 1 Call Drawline(20, 21, PointAx(20).x, PointAx(20).y, 8, 0, obj) Case 0 Call Drawline(20, 21, PointAx(20).x, PointAx(20).y, 5, -5, obj) End Select ' Call Drawline(7, 8, PointAx(7).x, PointAx(7).y, 0, 10, obj) Call DrawResistance(8, "ver", obj) Call Drawline(9, 10, PointAx(9).x, PointAx(9).y, 0, 10, obj) Call DrawCoil(10, "ver", obj) Call Drawline(11, 12, PointAx(11).x, PointAx(11).y, 0, 28.7, obj) Call DrawIV(True, 3, "A", PointAx(11).x, PointAx(11).y + 10, "ver") ' Isa Call Drawline(12, 5, PointAx(12).x, PointAx(12).y, -15, 0, obj) Call Drawline(12, 13, PointAx(12).x, PointAx(12).y, 45, 0, obj) Call Drawline(22, 24, 57, 20, 18, 0, obj) Call DrawIV(True, 4, "A", PointAx(22).x + 5, PointAx(22).y, "hor") ' Ism Call DrawCapacitor(24, 23, 25, 0, 3, 26, 27, PointAx(24).x + 4, PointAx(24).y + 0, 19, "ver", obj) Call Drawline(19, 18, 79, 20, 11, 0, obj) Call Drawline(18, 17, PointAx(18).x, PointAx(18).y, 0, 20, obj) Call DrawResistance(17, "ver", obj) Call Drawline(16, 15, 90, 56.8, 0, 10, obj) Call DrawCoil(15, "ver", obj) Call Drawline(14, 13, 90, 81, 0, 19.2, obj) ' obj.circle (115 * Xdef, 55 * Ydef), 10 * Ydef ' Rotor circle obj.circle (115 * Xdef, 55 * Ydef), 11 * Ydef Call DrawIV(True, 5, "Rpm", 110, 80, "hor") ' Spd Call DrawIV(True, 6, "Nm", 100, 35, "hor") ' Trm Call DrawIV(True, 7, "Nm", 125, 35, "hor") ' Trl End Sub 80

82 Με βάση τον παραπάνω κώδικα σχεδιάζεται το παρακάτω κύκλωμα. Σχήμα 64 Κύκλωμα μονοφασικού κινητήρα με εκκίνηση πυκνωτή 5.19 Συνάρτηση σχεδιασμού κυκλώματος Draw1phCapRunMotor Η συνάρτηση αυτή είναι υπεύθυνη για τον σχεδιασμό του κυκλώματος του μονοφασικού επαγωγικού κινητήρα με πυκνωτή λειτουργίας. Παρακάτω ο κάθε χρήστης θα μπορεί να δει τον αντίστοιχο κώδικα που χρειάστηκε να υλοποιηθεί για την δημιουργία και σχεδίαση του κυκλώματος. ΚΩΔΙΚΑΣ ΤΟΥ ΚΥΚΛΩΜΑΤΟΣ Sub Draw1phCapRunMotor(obj As Object, tbox As Boolean) ' Draw 1phase Capacitor Run Motor ReDim PointAx(1 To 24) Call Drawline(1, 2, 10, 20, 0, 35, obj) Call drawac(2, obj) Call Drawline(1, 6, PointAx(1).x, PointAx(1).y, 15, 0, obj) Call Drawline(3, 4, PointAx(3).x, PointAx(3).y, 0, 35, obj) Call Drawline(4, 5, PointAx(4).x, PointAx(4).y, 15, 0, obj) Call Drawline(5, 6, PointAx(5).x, PointAx(5).y, 0, -80, obj) Call DrawIV(True, 1, "V", PointAx(5).x, PointAx(5).y - 37, "ver") ' Vs Call Drawline(6, 7, PointAx(6).x, PointAx(6).y, 20, 0, obj) Call DrawIV(True, 2, "A", PointAx(6).x + 7, PointAx(6).y, "hor") ' Isa + Ism Call Drawline(7, 20, PointAx(7).x, PointAx(7).y, 31, 0, obj) 81

83 Call DrawIV(True, 4, "A", PointAx(7).x + 10, PointAx(7).y, "hor") ' Isa Call DrawCapacitor(20, 21, 22, 0, 3, 23, 24, PointAx(20).x + 4, PointAx(20).y + 0, 19, "ver", obj) Call Drawline(7, 8, PointAx(7).x, PointAx(7).y, 0, 10, obj) Call DrawResistance(8, "ver", obj) Call Drawline(9, 10, PointAx(9).x, PointAx(9).y, 0, 10, obj) Call DrawCoil(10, "ver", obj) Call Drawline(11, 12, PointAx(11).x, PointAx(11).y, 0, 28.7, obj) Call DrawIV(True, 3, "A", PointAx(11).x, PointAx(11).y + 10, "ver") ' Ism Call Drawline(12, 5, PointAx(12).x, PointAx(12).y, -20, 0, obj) Call Drawline(12, 13, PointAx(12).x, PointAx(12).y, 45, 0, obj) Call Drawline(13, 14, PointAx(13).x, PointAx(13).y, 0, -24.2, obj) Call Drawline(19, 18, 80, 20, 10, 0, obj) Call Drawline(18, 17, PointAx(18).x, PointAx(18).y, 0, 15, obj) Call DrawResistance(17, "ver", obj) Call Drawline(16, 15, 90, 51.7, 0, 10, obj) Call DrawCoil(15, "ver", obj) obj.circle (115 * Xdef, 55 * Ydef), 10 * Ydef ' Rotor circle obj.circle (115 * Xdef, 55 * Ydef), 11 * Ydef Call DrawIV(True, 5, "Rpm", 110, 80, "hor") ' Spd Call DrawIV(True, 6, "Nm", 100, 35, "hor") ' Trm Call DrawIV(True, 7, "Nm", 125, 35, "hor") ' Trl End Sub Με βάση τον παραπάνω κώδικα σχεδιάζεται το παρακάτω κύκλωμα. Σχήμα 65 Κύκλωμα μονοφασικού κινητήρα με πυκνωτή λειτουργίας 82

84 5.20 Συνάρτηση σχεδιασμού κυκλώματος Draw1phResStartMotor Η συνάρτηση αυτή είναι υπεύθυνη για τον σχεδιασμό του κυκλώματος του μονοφασικού επαγωγικού κινητήρα με εκκίνηση αντίστασης. Παρακάτω ο κάθε χρήστης θα μπορεί να δει τον αντίστοιχο κώδικα που χρειάστηκε να υλοποιηθεί για την δημιουργία και σχεδίαση του κυκλώματος. ΚΩΔΙΚΑΣ ΤΟΥ ΚΥΚΛΩΜΑΤΟΣ Sub Draw1phResStartMotor(obj As Object, tbox As Boolean) ' Draw 1ph Resistance Start Motor ReDim PointAx(1 To 23) Call Drawline(1, 2, 10, 20, 0, 35, obj) Call drawac(2, obj) Call Drawline(1, 6, PointAx(1).x, PointAx(1).y, 20, 0, obj) Call Drawline(3, 4, PointAx(3).x, PointAx(3).y, 0, 35, obj) Call Drawline(4, 5, PointAx(4).x, PointAx(4).y, 20, 0, obj) Call Drawline(5, 6, PointAx(5).x, PointAx(5).y, 0, -80, obj) Call DrawIV(True, 1, "V", PointAx(5).x, PointAx(5).y - 37, "ver") ' Vs Call Drawline(6, 7, PointAx(6).x, PointAx(6).y, 15, 0, obj) Call DrawIV(True, 2, "A", PointAx(6).x + 5, PointAx(6).y, "hor") ' Isa + Ism Call Drawline(7, 22, PointAx(7).x, PointAx(7).y, 5, 0, obj) ' Auxiliary circuit Centrifugal switch on/off Select Case AuxState% Case 1 Call Drawline(22, 23, PointAx(22).x, PointAx(22).y, 8, 0, obj) Case 0 Call Drawline(22, 23, PointAx(22).x, PointAx(22).y, 5, -5, obj) End Select Call Drawline(7, 8, PointAx(7).x, PointAx(7).y, 0, 10, obj) Call DrawResistance(8, "ver", obj) Call Drawline(9, 10, PointAx(9).x, PointAx(9).y, 0, 10, obj) Call DrawCoil(10, "ver", obj) Call Drawline(11, 12, PointAx(11).x, PointAx(11).y, 0, 28.8, obj) Call DrawIV(True, 3, "A", PointAx(11).x, PointAx(11).y + 15, "ver") ' Isa Call Drawline(12, 5, PointAx(12).x, PointAx(12).y, -15, 0, obj) Call Drawline(12, 13, PointAx(12).x, PointAx(12).y, 45, 0, obj) Call Drawline(13, 14, PointAx(13).x, PointAx(13).y, 0, -24.4, obj) Call Drawline(21, 20, 57, 20, 17, 0, obj) 83

85 Call DrawIV(True, 4, "A", PointAx(21).x + 5, PointAx(21).y, "hor") ' Ism Call DrawResistance(20, "hor", obj) Call Drawline(19, 18, 85, 20, 5, 0, obj) Call Drawline(18, 17, PointAx(18).x, PointAx(18).y, 0, 15, obj) Call DrawResistance(17, "ver", obj) Call Drawline(16, 15, 90, 51.8, 0, 10, obj) Call DrawCoil(15, "ver", obj) ' obj.circle (115 * Xdef, 55 * Ydef), 10 * Ydef ' rotor circle obj.circle (115 * Xdef, 55 * Ydef), 11 * Ydef ' Call DrawIV(True, 5, "Rpm", 110, 80, "hor") ' Spd Call DrawIV(True, 6, "Nm", 100, 35, "hor") ' Trm Call DrawIV(True, 7, "Nm", 125, 35, "hor") ' Trl End Sub Με βάση τον παραπάνω κώδικα σχεδιάζεται το παρακάτω κύκλωμα. Σχήμα 66 Κύκλωμα μονοφασικού κινητήρα με εκκίνηση αντίστασης 5.21 Συνάρτηση σχεδιασμού κυκλώματος DrawSyn3ph Η συνάρτηση αυτή είναι υπεύθυνη για τον σχεδιασμό του κυκλώματος του τριφασικού σύγχρονου κινητήρα. Παρακάτω ο κάθε χρήστης θα μπορεί να δει τον αντίστοιχο κώδικα που χρειάστηκε να υλοποιηθεί για την δημιουργία και σχεδίαση του κυκλώματος. 84

86 ΚΩΔΙΚΑΣ ΤΟΥ ΚΥΚΛΩΜΑΤΟΣ Sub Draw3phSynchronousMotor(obj As Object, tbox As Boolean) ' Draw 3ph Synchronous Motor Stator ReDim PointAx(1 To 45) Call Drawline(1, 2, 10, 20, 0, 40, obj) Call Drawline(2, 3, PointAx(2).x, PointAx(2).y, 0, 40, obj) Call Drawline(1, 6, PointAx(1).x, PointAx(1).y, 10, 0, obj) Call Drawline(2, 5, PointAx(2).x, PointAx(2).y, 10, 0, obj) Call Drawline(3, 4, PointAx(3).x, PointAx(3).y, 10, 0, obj) Call drawacc(6, obj) Call Drawline(7, 10, PointAx(7).x, PointAx(7).y, 10, 0, obj) Call drawacc(5, obj) Call Drawline(8, 11, 27, 60, 10, 0, obj) Call drawacc(4, obj) Call Drawline(9, 17, 27, 100, 35, 0, obj) Call DrawIV(True, 4, "A", PointAx(9).x + 17, PointAx(9).y, "hor") ' Ist1 Call DrawResistance(17, "hor", obj) Call Drawline(18, 19, PointAx(18).x, PointAx(18).y, 5, 0, obj) Call DrawCoil(19, "hor", obj) Call Drawline(11, 10, PointAx(11).x, PointAx(11).y, 0, -40, obj) Call DrawIV(True, 1, "V", PointAx(11).x, PointAx(11).y - 19, "ver") ' Vst1 Call Drawline(10, 22, PointAx(10).x, PointAx(10).y, 25, 0, obj) Call DrawIV(True, 2, "A", PointAx(10).x + 7, PointAx(10).y, "hor") ' Ist2 Call DrawResistance(22, "hor", obj) Call Drawline(22, 24, PointAx(23).x, PointAx(23).y, 5, 0, obj) Call DrawCoil(24, "hor", obj) Call Drawline(25, 26, PointAx(25).x, PointAx(25).y, 5, 0, obj) Call Drawline(26, 16, PointAx(26).x, PointAx(26).y, 0, 40, obj) Call Drawline(11, 12, PointAx(11).x, PointAx(11).y, 25, 0, obj) Call DrawIV(True, 3, "A", PointAx(11).x + 7, PointAx(11).y, "hor") ' Ist3 Call DrawResistance(12, "hor", obj) Call Drawline(13, 14, PointAx(13).x, PointAx(13).y, 5, 0, obj) Call DrawCoil(14, "hor", obj) Call Drawline(15, 16, PointAx(15).x, PointAx(15).y, 5, 0, obj) Call Drawline(16, 21, PointAx(16).x, PointAx(16).y, 0, 40, obj) Call Drawline(21, 20, PointAx(21).x, PointAx(21).y, -5, 0, obj) ' Draw 3ph Synchronous Motor Rotor Field Circuit Call Drawline(37, 38, 105, 70, 3, 0, obj) 85

87 Call Drawline(37, 36, PointAx(37).x, PointAx(37).y, 0, 30, obj) Call DrawIV(True, 5, "A", PointAx(37).x, PointAx(37).y + 23, "ver") ' Ifd Call Drawline(36, 35, PointAx(36).x, PointAx(36).y, 29.7, 0, obj) Call DrawIV(True, 6, "V", PointAx(36).x + 10, PointAx(36).y, "hor") ' Vfd Call Drawline(35, 34, PointAx(35).x, PointAx(35).y, 0, 15, obj) Call Drawline(34, 32, PointAx(34).x, PointAx(34).y, -14.2, 0, obj) Call Drawline(32, 33, PointAx(32).x, PointAx(32).y, 0, -3, obj) Call Drawline(32, 31, PointAx(32).x, PointAx(32).y, 0, 3, obj) Call Drawline(36, 27, PointAx(36).x, PointAx(36).y, 0, 15, obj) Call Drawline(27, 28, PointAx(27).x, PointAx(27).y, 13, 0, obj) Call Drawline(28, 29, PointAx(28).x, PointAx(28).y, 0, 4, obj) Call Drawline(28, 30, PointAx(28).x, PointAx(28).y, 0, -4, obj) Call DrawResistance(38, "hor", obj) Call Drawline(39, 40, PointAx(39).x, PointAx(39).y, 6, 0, obj) Call DrawCoil(40, "hor", obj) Call Drawline(41, 42, PointAx(41).x, PointAx(41).y, 2, 0, obj) Call Drawline(42, 43, PointAx(42).x, PointAx(42).y, 0, 15, obj) Call Drawline(35, 44, PointAx(35).x, PointAx(35).y, 0, -7, obj) ' Synchronization switch on/off Select Case Synchronize% Case 1 Call Drawline(44, 45, PointAx(44).x, PointAx(44).y, 0, -9, obj) Case 0 Call Drawline(44, 45, PointAx(44).x, PointAx(44).y, 5, -5, obj) End Select ' obj.circle (120 * Xdef, 70 * Ydef), 22 * Ydef ' rotor circle obj.circle (120 * Xdef, 70 * Ydef), 21 * Ydef Call DrawIV(True, 7, "Rpm", 115, 35, "hor") ' Spd Call DrawIV(True, 8, "Nm", 105, 20, "hor") ' Trm Call DrawIV(True, 9, "Nm", 120, 20, "hor") ' Trl End Sub 86

88 Με βάση τον παραπάνω κώδικα σχεδιάζεται το παρακάτω κύκλωμα. Σχήμα 67 Κύκλωμα τριφασικού σύγχρονου κινητήρα 5.22 Συναρτήσεις Προσομοίωσης Εισαγωγή Η διαδικασία προσομοίωσης ξεκινά όταν πατηθεί το κουμπί «Start» που βρίσκεται στο κέντρο της εναλλακτίκης φόρμας προσομοίωσης. Με το πάτημα αυτού του κουμπιού γίνεται η εκτέλεση του παρακάτω κώδικα: Private Sub StartBtn_Click() ' Ξεκίνησε την εξομοίωση... Call SimulationForm.StartButton_Click End Sub Με βάση τον κώδικα γίνεται ακριβώς ότι θα γινόταν αν πατιότανε το «Start» στην προσομοίωση συστήματος στην φόρμα με τις κυματομορφές και από εκεί και πέρα μεταφέρονται οι τιμές των υπολογισμών στα όργανα μέτρησης και η εμφάνιση των κυματομορφών, όταν πατούνται τα αντίστοιχα κουμπιά από την μπάρα. Στην ενότητα αυτή θα αναφερθούν οι συναρτήσεις που χρειάστηκαν να παραμετροποιηθούν προκειμένου να έχουν την σωστή εμφάνιση των αποτελεσμάτων, τόσο στα πλαίσια των κυματομορφών, όσο και στα TextBoxes των οργάνων μέτρησης Η συνάρτηση LoadValues Η LoadValues καλείται κάθε φορά που υπολογίζονται νέες τιμές στη φόρμα SimulationForm. Η LoadValues ανάλογα με την επιλογή του χρήστη για τις τιμές των οργάνων θα εμφανίζει και τις αντίστοιχες τιμές στα όργανα μέτρησης. Εκτός από 87

89 αυτό καλεί και την συνάρτηση Plot για όλες τις φόρμες της κυματομορφής και τις συναρτήσεις CalcRms και CalcAve. Η συνάρτηση Plot θα δούμε τι κάνει στην επόμενη ενότητα. Έχει σαν Προέλευση την Φόρμα SimCircuitForm και χρησιμοποιείται στην Form_PlotGraphics της φόρμας SimulationForm. Παρακάτω εμφανίζεται ο κώδικας της συνάρτησης LoadValues ένος τριφασικού ασύγχρονου κινητήρα. ΚΩΔΙΚΑΣ ΤΗΣ ΣΥΝΑΡΤΗΣΗΣ Public Sub LoadValues() Dim Ibr, Igr, Iel As Integer Φόρτωσε τις τιμές των κυματομορφών και σχεδίασε τις τιμές Έλεγξε το πρόγραμμα επιλογής Select Case ProgName$ Εάν το σύστημα είναι ένας τριφασικός ασύγχρονος κινητήρας Case "IN3MOT" Select Case MotorType Όταν ο κινητήρας είναι τύπου βραχυκυκλωμένου δρομέα ή κλωβού Case "CAGE" ' Έλεγξε ποια είναι η επιλογή σου Select Case choice$ ' Εάν είναι "Inst" εμφάνισε τις στιγμιαίες τιμές Case "Inst" Texts(2).Text = SupLineVolt(1) Texts(1).Text = IndMotStaPhaCur(1) Texts(3).Text = IndMotStaPhaCur(2) Texts(4).Text = IndMotStaPhaCur(3) Texts(5).Text = Omega * 30 / Texts(6).Text = MotorTorque Texts(7).Text = MotorLoadTorque Εάν είναι Rms εμφάνισε τις ενεργές τιμές Case "Rms" Texts(2).Text = SupLineVoltRms(1) Texts(1).Text = IndMotStaPhaCurRms(1) Texts(3).Text = IndMotStaPhaCurRms(2) Texts(4).Text = IndMotStaPhaCurRms(3) Texts(5).Text = Omega * 30 /

90 Texts(6).Text = MotorTorqueRms Texts(7).Text = MotorLoadTorque Εάν είναι Aver εμφάνισε τις μέσες τιμές Case "Aver" Texts(2).Text = SupLineVoltAve(1) Texts(1).Text = IndMotStaPhaCurAve(1) Texts(3).Text = IndMotStaPhaCurAve(2) Texts(4).Text = IndMotStaPhaCurAve(3) Texts(5).Text = Omega * 30 / Texts(6).Text = MotorTorqueAve Texts(7).Text = MotorLoadTorque End Select Όταν ο κινητήρας είναι τύπου δακτυλιοφόρου δρομέα Case "SLIP" ' Έλεγξε ποια είναι η επιλογή σου Select Case choice$ ' Εάν είναι "Inst" εμφάνισε τις στιγμιαίες τιμές Case "Inst" Texts(2).Text = SupLineVolt(1) Texts(1).Text = IndMotStaPhaCur(1) Texts(3).Text = IndMotStaPhaCur(2) Texts(4).Text = IndMotStaPhaCur(3) Texts(5).Text = IndMotRotPhaCur(1) Texts(6).Text = IndMotRotPhaCur(2) Texts(7).Text = IndMotRotPhaCur(3) Texts(8).Text = Omega * 30 / Texts(9).Text = MotorTorque Texts(10).Text = MotorLoadTorque Εάν είναι Rms εμφάνισε τις ενεργές τιμές Case "Rms" Texts(2).Text = SupLineVoltRms(1) Texts(1).Text = IndMotStaPhaCurRms(1) Texts(3).Text = IndMotStaPhaCurRms(2) Texts(4).Text = IndMotStaPhaCurRms(3) Texts(5).Text = IndMotRotPhaCurRms(1) Texts(6).Text = IndMotRotPhaCurRms(2) Texts(7).Text = IndMotRotPhaCurRms(3) Texts(8).Text = Omega * 30 / Texts(9).Text = MotorTorqueRms 89

91 Texts(10).Text = MotorLoadTorque Εάν είναι Aver εμφάνισε τις μέσες τιμές Case "Aver" Texts(2).Text = SupLineVoltAve(1) Texts(1).Text = IndMotStaPhaCurAve(1) Texts(3).Text = IndMotStaPhaCurAve(2) Texts(4).Text = IndMotStaPhaCurAve(3) Texts(5).Text = IndMotRotPhaCurRms(1) Texts(6).Text = IndMotRotPhaCurRms(2) Texts(7).Text = IndMotRotPhaCurRms(3) Texts(8).Text = Omega * 30 / Texts(9).Text = MotorTorqueRms Texts(10).Text = MotorLoadTorque End Select End Select For K = 1 To 6 frms(k).plot Next K Call CalcValuesIN3MOT Εάν το σύστημά μας είναι ένας λινητήρας συνεχούς ρεύματος Case "DICMOT" Select Case MotorType Όταν ο κινητήρας είναι τύπου διέγερσης σειράς Case "SERI" ' Έλεγξε ποια είναι η επιλογή σου Select Case choice$ ' Εάν είναι "Inst" εμφάνισε τις στιγμιαίες τιμές Case "Inst" Texts(1).Text = SupplyVolt Texts(2).Text = ArmatureCurrent Texts(3).Text = SerFieldCurrent Texts(4).Text = Omega * 30 / Texts(5).Text = MotorTorque Texts(6).Text = MotorLoadTorque Εάν είναι Rms εμφάνισε τις ενεργές τιμές Case "Rms" 90

92 Texts(1).Text = SupplyVolt Texts(2).Text = ArmatureCurrentRms Texts(3).Text = SerFieldCurrentRms Texts(4).Text = Omega * 30 / Texts(5).Text = MotorTorqueRms Texts(6).Text = MotorLoadTorque Εάν είναι Aver εμφάνισε τις μέσες τιμές Case "Aver" Texts(1).Text = SupplyVolt Texts(2).Text = ArmatureCurrentAve Texts(3).Text = SerFieldCurrentAve Texts(4).Text = Omega * 30 / Texts(5).Text = MotorTorqueAve Texts(6).Text = MotorLoadTorque End Select Όταν ο κινητήρας είναι τύπου ξένης διέγερσης Case "INDE" ' Έλεγξε ποια είναι η επιλογή σου Select Case choice$ Εάν είναι Inst εμφάνισε τις στιγμιαίες τιμές Case "Inst" Texts(1).Text = SupplyVolt Texts(2).Text = ArmatureCurrent Texts(3).Text = ParFieldCurrent Texts(4).Text = FieldVolt Texts(5).Text = Omega * 30 / Texts(6).Text = MotorTorque Texts(7).Text = MotorLoadTorque Εάν είναι Rms εμφάνισε τις ενεργές τιμές Case "Rms" Texts(1).Text = SupplyVolt Texts(2).Text = ArmatureCurrentRms Texts(3).Text = ParFieldCurrentRms Texts(4).Text = FieldVolt Texts(5).Text = Omega * 30 / Texts(6).Text = MotorTorqueRms Texts(7).Text = MotorLoadTorque Εάν είναι Ave εμφάνισε τις μέσες τιμές Case "Aver" 91

93 Texts(1).Text = SupplyVolt Texts(2).Text = ArmatureCurrentAve Texts(3).Text = ParFieldCurrentAve Texts(4).Text = FieldVolt Texts(5).Text = Omega * 30 / Texts(6).Text = MotorTorqueAve Texts(7).Text = MotorLoadTorque End Select Όταν ο κινητήρας είναι τύπου παράλληλης διέγερσης Case "PARA" ' Έλεγξε ποια είναι η επιλογή σου Select Case choice$ Εάν είναι Inst εμφάνισε τις στιγμιαίες τιμές Case "Inst" Texts(1).Text = SupplyVolt Texts(2).Text = ArmatureCurrent + ParFieldCurrent Texts(3).Text = ArmatureCurrent Texts(4).Text = ParFieldCurrent Texts(5).Text = Omega * 30 / Texts(6).Text = MotorTorque Texts(7).Text = MotorLoadTorque Εάν είναι Rms εμφάνισε τις ενεργές τιμές Case "Rms" Texts(1).Text = SupplyVolt Texts(2).Text = LoadCurrentRms Texts(3).Text = ArmatureCurrentRms Texts(4).Text = ParFieldCurrentRms Texts(5).Text = Omega * 30 / Texts(6).Text = MotorTorqueRms Texts(7).Text = MotorLoadTorque Εάν είναι Aver εμφάνισε τις μέσες τιμές Case "Aver" Texts(1).Text = SupplyVolt Texts(2).Text = LoadCurrentAve Texts(3).Text = ArmatureCurrentAve Texts(4).Text = ParFieldCurrentAve Texts(5).Text = Omega * 30 / Texts(6).Text = MotorTorqueAve Texts(7).Text = MotorLoadTorque 92

94 End Select Όταν ο κινητήρας είναι τύπου σύνθετης διέγερσης Case "COMP" ' Έλεγξε ποια είναι η επιλογή σου Select Case choice$ Εάν είναι Inst εμφάνισε τις στιγμιαίες τιμές Case "Inst" Texts(1).Text = SupplyVolt Texts(2).Text = ArmatureCurrent + ParFieldCurrent Texts(3).Text = ArmatureCurrent Texts(4).Text = ParFieldCurrent Texts(5).Text = SerFieldCurrent Texts(6).Text = Omega * 30 / Texts(7).Text = MotorTorque Texts(8).Text = MotorLoadTorque Εάν είναι Rms εμφάνισε τις ενεργές τιμές Case "Rms" Texts(1).Text = SupplyVolt Texts(2).Text = LoadCurrentRms Texts(3).Text = ArmatureCurrentRms Texts(4).Text = ParFieldCurrentRms Texts(5).Text = SerFieldCurrentRms Texts(6).Text = Omega * 30 / Texts(7).Text = MotorTorqueRms Texts(8).Text = MotorLoadTorque Εάν είναι Aver εμφάνισε τις μέσες τιμές Case "Aver" Texts(1).Text = SupplyVolt Texts(2).Text = LoadCurrentAve Texts(3).Text = ArmatureCurrentAve Texts(4).Text = ParFieldCurrentAve Texts(5).Text = SerFieldCurrentAve Texts(6).Text = Omega * 30 / Texts(7).Text = MotorTorqueAve Texts(8).Text = MotorLoadTorque End Select End Select For K = 1 To 7 93

95 frms(k).plot Next K Call CalcValuesDICMOT ' Εάν το σύστημά μας είναι ένας μονοφασικός επαγωγικός κινητήρας Case "IN1MOT" Για τον σχεδιασμό του διακόπτη If AuxStateOld% <> AuxState% Then Call Picture1_Paint AuxStateOld% = AuxState% End If Select Case choice$ Εάν είναι Inst εμφάνισε τις στιγμιαίες τιμές Case "Inst" Texts(1).Text = SupVolt(1) Texts(2).Text = IndMotStaPhaCur(1) + IndMotStaPhaCur(2) Texts(3).Text = IndMotStaPhaCur(1) Texts(4).Text = IndMotStaPhaCur(2) Texts(5).Text = Omega * 30 / Texts(6).Text = MotorTorque Texts(7).Text = MotorLoadTorque Εάν είναι Rms εμφάνισε τις ενεργές τιμές Case "Rms" Texts(1).Text = SupVoltRms(1) Texts(2).Text = IndMotStaPhaCurRms(3) Texts(3).Text = IndMotStaPhaCurRms(1) Texts(4).Text = IndMotRotPhaCurRms(2) Texts(5).Text = Omega * 30 / Texts(6).Text = MotorTorqueRms Texts(7).Text = MotorLoadTorque Εάν είναι Aver εμφάνισε τις μέσες τιμές Case "Aver" Texts(1).Text = SupVoltAve(1) Texts(2).Text = IndMotStaPhaCurAve(3) Texts(3).Text = IndMotStaPhaCurAve(1) Texts(4).Text = IndMotRotPhaCurAve(2) Texts(5).Text = Omega * 30 / Texts(6).Text = MotorTorqueAve 94

96 Texts(7).Text = MotorLoadTorque End Select For K = 1 To 7 frms(k).plot Next K Call CalcValuesIN1MOT Εάν το σύστημά μας είναι ένας τριφασικός σύγχρονος κινητήρας Case "SY3MOT" Για τον σχεδιασμό του διακόπτη If SynchronizeOld% <> Synchronize% Then Call Picture1_Paint SynchronizeOld% = Synchronize% End If Select Case choice$ Εάν είναι Inst εμφάνισε τις στιγμιαίες τιμές Case "Inst" Texts(1).Text = SupLineVolt(1) Texts(2).Text = SynMotStaPhaCur(1) Texts(3).Text = SynMotStaPhaCur(2) Texts(4).Text = SynMotStaPhaCur(3) Texts(5).Text = SynMotRotCur(3) Texts(6).Text = FieldVolt Texts(7).Text = Omega * 30 / Texts(8).Text = MotorTorque Texts(9).Text = MotorLoadTorque Εάν είναι Rms εμφάνισε τις ενεργές τιμές Case "Rms" Texts(1).Text = SupLineVoltRms(1) Texts(2).Text = SynMotStaPhaCurRms(1) Texts(3).Text = SynMotStaPhaCurRms(2) Texts(4).Text = SynMotStaPhaCurRms(3) Texts(5).Text = SynMotRotCurRms(1) Texts(6).Text = SynMotRotCurRms(2) Texts(7).Text = SynMotRotCurRms(3) Texts(8).Text = FieldVolt Texts(9).Text = Omega * 30 /

97 Texts(10).Text = MotorTorqueRms Texts(11).Text = MotorLoadTorque Εάν είναι Aver εμφάνισε τις μέσες τιμές Case "Aver" Texts(1).Text = SupLineVoltAve(1) Texts(2).Text = SynMotStaPhaCurAve(1) Texts(3).Text = SynMotStaPhaCurAve(2) Texts(4).Text = SynMotStaPhaCurAve(3) Texts(5).Text = SynMotRotCurAve(1) Texts(6).Text = SynMotRotCurAve(2) Texts(7).Text = SynMotRotCurAve(3) Texts(8).Text = FieldVolt Texts(5).Text = Omega * 30 / Texts(6).Text = MotorTorqueAve Texts(7).Text = MotorLoadTorque End Select For K = 1 To 9 frms(k).plot Next K Call CalcValuesSY3MOT Για να γίνει αντιληπτό καλύτερα ποιές είναι αυτές οι μεταβλητές που χρησιμοποιήθηκαν στην LoadValues και ποιος ο ρόλος τους, παρακάτω ακολουθεί μια επεξήγησή τους. Θα ξεκινήσει λοιπόν με τους τριφασικούς ασύγχρονους κινητήρες.τα TextBoxes που ακολουθούν τοποθετούνται τα όργανα μέτρησης του κυκλώματος. Κάθε ένα από αυτά τα TextBox έχει έναν αριθμό, με τον οποίο αριθμό γίνεται κατανοητό ποιό από τα TextBoxes αντιστοιχεί στο κάθε κύκλωμα. Όπως και παραπάνω σε κάθε ένα ξεχωριστά δώθηκε και μια ιδιότητα με βάση τον συμβολισμό, δηλαδή αν είναι αμπερόμετρο με το οποίο μετριέται το ρεύμα που διαρέει το κύκλωμα ή βολτόμετρο με το οποίο μετριέται η τάση. Τριφασικός ασύγχρονος κινητήρας βραχυκυκλωμένου δρομέα ή κλωβού Η μεταβλητή αυτή συμβολίζει το βολτόμετρο με τον αριθμό 2(η αρίθμηση του κυκλώματος) που υπάρχει στο κύκλωμά μας, το οποίο μετράει την πολική τάση του συστήματος. Texts(2).Text = SupLineVolt(1) 96

98 Στη συνέχεια ακολουθούν οι μεταβλητές που συμβολίζουν τα 3 αμπερόμετρα με τους αριθμούς 1,3 και 4 που υπάρχουν στο κύκλωμά μας, τα οποία δείχνουν το φασικό ρεύμα. Texts(1).Text = IndMotStaPhaCur(1) Texts(3).Text = IndMotStaPhaCur(2) Texts(4).Text = IndMotStaPhaCur(3) Εδώ είναι οι μεταβλητές που συμβολίζουν την ταχύτητα(στροφές κινητήρα), την ροπή του φορτίου και την ροπή του κινητήρα με τους αριθμούς 5, 6 και 7 αντίστοιχα. Texts(5).Text = Omega * 30 / Texts(6).Text = MotorTorque Texts(7).Text = MotorLoadTorque Τριφασικός ασύγχρονος κινητήρας δακτυλιοφόρου δρομέα Η μεταβλητή αυτή συμβολίζει το βολτόμετρο με τον αριθμό 2(η αρίθμηση του κυκλώματος) που υπάρχει στο κύκλωμά μας, το οποίο μετράει την πολική τάση του συστήματος. Texts(2).Text = SupLineVolt(1) Παρακάτω ακολουθούν οι μεταβλητές που συμβολίζουν τα αμπερόμετρα που υπάρχουν στο κύκλωμα με τους αριθμούς 1,3,4,5,6 και 7. Texts(1).Text = IndMotStaPhaCur(1) Texts(3).Text = IndMotStaPhaCur(2) Texts(4).Text = IndMotStaPhaCur(3) Texts(5).Text = IndMotRotPhaCur(1) Texts(6).Text = IndMotRotPhaCur(2) Texts(7).Text = IndMotRotPhaCur(3) Οι παρακάτω μεταβλητές συμβολίζουν την ταχύτητα(στροφές κινητήρα), την ροπή του κινητήρα και την ροπή του φορτίου με αριθμούς 8, 9 και 10 αντίστοιχα. Texts(8).Text = Omega * 30 / Texts(9).Text = MotorTorque Texts(10).Text = MotorLoadTorque 97

99 Κινητήρας συνεχούς ρεύματος με διέγερση σειράς Η μεταβλητή αυτή συμβολίζει το βολτόμετρο με τον αριθμό 1 που υπάρχει στο κύκλωμα. Texts(1).Text = SupplyVolt Εδώ παρατηρούνται οι μεταβλητές που αφορούν τα αμπερόμετρα του κυκλώματος με τους αριθμούς 2 για το ρεύμα του τυμπάνου και τον αριθμό 3 για το ρεύμα διέγερσης. Texts(2).Text = ArmatureCurrent Texts(3).Text = SerFieldCurrent Οι παρακάτω μεταβλητές συμβολίζουν την ταχύτητα(στροφές κινητήρα), την ροπή του κινητήρα και την ροπή του φορτίου με αριθμούς 4, 6 και 5 αντίστοιχα. Texts(4).Text = Omega * 30 / Texts(5).Text = MotorTorque Texts(6).Text = MotorLoadTorque Κινητήρας συνεχούς ρεύματος ξένης διέγερσης Οι μεταβλητές αυτές συμβολίζουν τα βολτόμετρο του κυκλώματος με τον αριθμό 1 και 4. Texts(1).Text = SupplyVolt Texts(4).Text = FieldVolt Στη συνέχεια ακολουθούν οι μεταβλητές που συμβολίζουν τα αμπερόμετρα, τα οποία είναι οι αριθμοί 2 και 3. Texts(2).Text = ArmatureCurrent Texts(3).Text = ParFieldCurrent Εδώ έχουμε τις μεταβλητές που αφορούν την ταχύτητα του κινητήρα με τον αριθμό 5, την ροπή του φορτίου με τον αριθμό 6 και την ροπή του κινητήρα με τον αριθμό 7. Texts(5).Text = Omega * 30 / Texts(6).Text = MotorTorque 98

100 Texts(7).Text = MotorLoadTorque Κινητήρας συνεχούς ρεύματος παράλληλης διέγερσης Η μεταβλητή αυτή συμβολίζει το βολτόμετρο με τον αριθμό 1 που υπάρχει στο κύκλωμα. Texts(1).Text = SupplyVolt Στη συνέχεια ακολουθούν οι μεταβλητές που συμβολίζουν τα αμπερόμετρα, τα οποία είναι ο αριθμός 2 που αφορά το ρεύμα του τυμπάνου σύν το ρεύμα παράλληλης διέγερσης, ο αριθμός 3 που αφορά το ρεύμα του τυμπανου και ο αριθμός 4 που αντιστοιχεί στο ρεύμα παράλληλης διέγερσης. Texts(2).Text = ArmatureCurrent + ParFieldCurrent Texts(3).Text = ArmatureCurrent Texts(4).Text = ParFieldCurrent Εδώ παρατηρούνται οι μεταβλητές που αφορούν την ταχύτητα του κινητήρα με τον αριθμό 5, την ροπή του φορτίου με τον αριθμό 7 και την ροπή του κινητήρα με τον αριθμό 6. Texts(5).Text = Omega * 30 / Texts(6).Text = MotorTorque Texts(7).Text = MotorLoadTorque Κινητήρας συνεχούς ρεύματος σύνθετης διέγερσης Η μεταβλητή αυτή συμβολίζει το βολτόμετρο με τον αριθμό 1 που υπάρχει στο κύκλωμα. Texts(1).Text = SupplyVolt Στη συνέχεια ακολουθούν οι μεταβλητές που συμβολίζουν τα αμπερόμετρα, τα οποία είναι ο αριθμός 2 που αφορά το ρεύμα του τυμπάνου σύν το ρεύμα παράλληλης διέγερσης, ο αριθμός 3 που αφορά το ρεύμα του τυμπανου,ο αριθμός 4 που αντιστοιχεί στο ρεύμα παράλληλης διέγερσης και ο αριθμός 5 που αντιστοιχεί στο ρεύμα διέγερσης σειράς. Texts(2).Text = ArmatureCurrent + ParFieldCurrent Texts(3).Text = ArmatureCurrent 99

101 Texts(4).Text = ParFieldCurrent Texts(5).Text = SerFieldCurrent Εδώ παρατηρούνται οι μεταβλητές που αφορούν την ταχύτητα του κινητήρα με τον αριθμό 6, την ροπή του φορτίου με τον αριθμό 8 και την ροπή του κινητήρα με τον αριθμό 7. Texts(6).Text = Omega * 30 / Texts(7).Text = MotorTorque Texts(8).Text = MotorLoadTorque Μονοφασικός κινητήρας με πυκνωτή λειτουργίας, με εκκίνηση πυκνωτή και με εκκίνηση αντίστασης Η μεταβλητή αυτή συμβολίζει το βολτόμετρο με τον αριθμό 1 που υπάρχει στο κύκλωμα. Texts(1).Text = SupVolt(1) Στη συνέχεια ακολουθούν οι μεταβλητές που συμβολίζουν τα αμπερόμετρα, τα οποία είναι ο αριθμός 2, 3 και 4 αντίστοιχα. Texts(2).Text = IndMotStaPhaCur(1) + IndMotStaPhaCur(2) Texts(3).Text = IndMotStaPhaCur(1) Texts(4).Text = IndMotStaPhaCur(2) Εδώ παρατηρούνται οι μεταβλητές που αφορούν την ταχύτητα του κινητήρα με τον αριθμό 5, την ροπή του φορτίου με τον αριθμό 7 και την ροπή του κινητήρα με τον αριθμό 6. Texts(5).Text = Omega * 30 / Texts(6).Text = MotorTorque Texts(7).Text = MotorLoadTorque Τριφασικός σύγχρονος κινητήρας Οι μεταβλητές αυτές συμβολίζουν τα βολτόμετρα με τον αριθμό 1 και 6 που υπάρχει στο κύκλωμα. Texts(1).Text = SupLineVolt(1) 100

102 Texts(6).Text = FieldVolt Εδώ οι μεταβλητές αυτές συμβολίζουν τα αμπερόμετρα με τους αριθμούς 2,3,4 και 5 που υπάρχουν στο κύκλωμα. Texts(2).Text = SynMotStaPhaCur(1) Texts(3).Text = SynMotStaPhaCur(2) Texts(4).Text = SynMotStaPhaCur(3) Texts(5).Text = SynMotRotCur(3) Εδώ παρατηρούνται οι μεταβλητές που αφορούν την ταχύτητα του κινητήρα με τον αριθμό 7, την ροπή του φορτίου με τον αριθμό 9 και την ροπή του κινητήρα με τον αριθμό 8. Texts(7).Text = Omega * 30 / Texts(8).Text = MotorTorque Texts(9).Text = MotorLoadTorque 5.24 Η συνάρτηση Plot Η συνάρτηση Plot ασχολείται με την σχεδίαση των απαιτούμενων κυματομορφών. Η Plot καλείται κάθε φορά που υπολογίζονται νέες τιμές στην SimulationForm. Με την μεταβίβαση των προς επιλογή τιμών στα όργανα μέτρησης(μέσα στη LoadValues) γίνεται η κλήση της και τοποθετεί τις τιμές αυτές στις κυματομορφές. Η συνάρτηση αυτή έχει προέλευση την WaveForm και χρησιμοποιείται στη LoadValues της SimCircuitForm. ΚΩΔΙΚΑΣ ΤΗΣ ΣΥΝΑΡΤΗΣΗΣ Public Sub Plot() Select Case ProgName Εάν το σύστημα είναι τριφασικός ασύγχρονος κινητήρας Case "IN3MOT" ' Ανάλογα ποια είναι η τρέχουσα φόρμα αποθήκευσε ' και την αντίστοιχη τιμή Select Case id$ Case "Vst1" table(k) = SupVolt(1) - SupVolt(2) Case "Ist1" table(k) = IndMotStaPhaCur(1) 101

103 Case "Irt1" table(k) = IndMotRotPhaCur(1) Case "Trm" table(k) = MotorTorque Case "Trl" table(k) = MotorLoadTorque Case "Spd" table(k) = 30 * Omega / End Select Εάν το σύστημα είναι κινητήρας συνεχούς ρεύματος Case "DICMOT" ' Ανάλογα ποια είναι η τρέχουσα φόρμα αποθήκευσε ' και την αντίστοιχη τιμή Select Case id$ Case "Vdc" table(k) = SupplyVolt Case "Isf" table(k) = SerFieldCurrent Case "Iar" table(k) = ArmatureCurrent Case "Ipf" table(k) = ParFieldCurrent Case "Trm" table(k) = MotorTorque Case "Trl" table(k) = MotorLoadTorque Case "Spd" table(k) = 30 * Omega / End Select Εάν το σύστημα είναι μονοφασικός κινητήρας Case "IN1MOT" ' Ανάλογα ποια είναι η τρέχουσα φόρμα αποθήκευσε ' και την αντίστοιχη τιμή Select Case id$ Case "Vsm" table(k) = SupVolt(1) Case "Ism" table(k) = IndMotStaPhaCur(1) Case "Isa" 102

104 table(k) = IndMotStaPhaCur(2) Case "Iro" table(k) = IndMotRotPhaCur(1) Case "Trm" table(k) = MotorTorque Case "Trl" table(k) = MotorLoadTorque Case "Spd" table(k) = 30 * Omega / End Select Εάν το σύστημα είναι τριφασικός σύγχρονος κινητήρας Case "SY3MOT" ' Ανάλογα ποια είναι η τρέχουσα φόρμα αποθήκευσε ' και την αντίστοιχη τιμή Select Case id$ Case "Vst" table(k) = SupLineVolt(1) Case "Vfd" table(k) = FieldVolt Case "Ird" table(k) = SynMotStaPhaCur(1) Case "Ist" table(k) = SynMotStaPhaCur(2) Case "Irq" table(k) = SynMotRotCur(1) Case "Ifd" table(k) = SynMotStaPhaCur(1) Case "Trm" table(k) = MotorTorque Case "Trl" table(k) = MotorLoadTorque Case "Spd" table(k) = 30 * Omega / End Select 5.25 Η συνάρτηση ToolBar1_ButtonClick Αυτή η συνάρτηση εκτελείται κάθε φορά που ο χρήστης κάνει κλίκ σε κάποιο από τα κουμπιά(buttons) της μπάρας κουμπιών, είτε αυτό αντιστοιχεί σε κάποια παραγόμενη μεταβλητή είτε σε μια από τις τρείς επιλογές τιμών(inst, Rms, Ave). 103

105 Κάνοντας κλίκ σε ένα κουμπί που αντιστοιχεί σε κάποια παραγόμενη μεταβλητή εμφανίζεται η κυματομορφή που της αντιστοιχεί. Κάνοντας κλίκ σε κάποια από τις επιλογές των τιμών καταχωρεί την επιλογή και μεταβιβάζει τις τιμές στα όργανα μέτρησης. Το όρισμα της συνάρτησης Button έχει σχέση με τα χαρακτηριστικά του κουμπιού το οποίο πατήθηκε. Για παράδειγμα, αν θέλει κάποιος να ελέγξει πιο κουμπί πατήθηκε το κάνει είτε ελέγχοντας τον δείκτη κουμπιού(που λέει πιο κουμπί πατήθηκε στην σειρά), είτε την λεζάντα του(caption). Στη συγκεκριμένη περίπτωση χρησιμοποιείται η πρώτη συνθήκη για να αποφύγει αρκετούς ελέγχους. Η συνάρτηση αυτή έχει σαν προέλευση την φόρμα SimCircuitForm και χρησιμοποιείται στην SimCircuitForm. ΚΩΔΙΚΑΣ ΤΗΣ ΣΥΝΑΡΤΗΣΗΣ Εάν το σύστημα είναι τριφασικός ασύγχρονος κινητήρας Case "IN3MOT" Select Case Button.Index Case 1 To 6 If bool Then frms(button.index).show End If ' Εάν πατήθηκε το Inst Case 8 choice = Toolbar1.Buttons(8).Caption Σημείωσε το κουμπί του Inst Toolbar1.Buttons(8).MixedState = True Toolbar1.Buttons(9).MixedState = False Toolbar1.Buttons(10).MixedState = False Εάν πατήθηκε το Rms Case 9 choice = Toolbar1.Buttons(9).Caption Σημείωσε το κουμπί Rms Toolbar1.Buttons(9).MixedState = True Toolbar1.Buttons(8).MixedState = False Toolbar1.Buttons(10).MixedState = False Εάν πατήθηκε το Ave Case 10 choice = Toolbar1.Buttons(10).Caption Σημείωσε το κουμπί Ave Toolbar1.Buttons(10).MixedState = True 104

106 Toolbar1.Buttons(9).MixedState = False Toolbar1.Buttons(8).MixedState = False End Select Εάν το σύστημα είναι κινητήρας στνεχούς ρεύματος Case "DICMOT" Select Case Button.Index Case 1 To 7 If bool Then frms(button.index).show End If ' Εάν πατήθηκε το Inst Case 9 choice = Toolbar1.Buttons(9).Caption Σημείωσε το κουμπί του Inst Toolbar1.Buttons(9).MixedState = True Toolbar1.Buttons(10).MixedState = False Toolbar1.Buttons(11).MixedState = False Εάν πατήθηκε το Rms Case 10 choice = Toolbar1.Buttons(10).Caption Σημείωσε το κουμπί Rms Toolbar1.Buttons(10).MixedState = True Toolbar1.Buttons(9).MixedState = False Toolbar1.Buttons(11).MixedState = False Εάν πατήθηκε το Ave Case 11 choice = Toolbar1.Buttons(11).Caption Σημείωσε το κουμπί Ave Toolbar1.Buttons(11).MixedState = True Toolbar1.Buttons(10).MixedState = False Toolbar1.Buttons(9).MixedState = False End Select Εάν το σύστημα είναι μονοφασικός κινητήρας Case "IN1MOT" Select Case Button.Index Case 1 To 7 If bool Then frms(button.index).show 105

107 End If ' Εάν πατήθηκε το Inst Case 9 choice = Toolbar1.Buttons(9).Caption Σημείωσε το κουμπί του Inst Toolbar1.Buttons(9).MixedState = True Toolbar1.Buttons(10).MixedState = False Toolbar1.Buttons(11).MixedState = False Εάν πατήθηκε το Rms Case 10 choice = Toolbar1.Buttons(10).Caption Σημείωσε το κουμπί Rms Toolbar1.Buttons(10).MixedState = True Toolbar1.Buttons(9).MixedState = False Toolbar1.Buttons(11).MixedState = False Εάν πατήθηκε το Ave Case 11 choice = Toolbar1.Buttons(11).Caption Σημείωσε το κουμπί Ave Toolbar1.Buttons(11).MixedState = True Toolbar1.Buttons(10).MixedState = False Toolbar1.Buttons(9).MixedState = False End Select Εάν το σύστημα είναι τριφασικός σύγχρονος κινητήρας Case "SY3MOT" Select Case Button.Index Case 1 To 9 If bool Then frms(button.index).show End If ' Εάν πατήθηκε το Inst Case 11 choice = Toolbar1.Buttons(11).Caption Σημείωσε το κουμπί του Inst Toolbar1.Buttons(11).MixedState = True Toolbar1.Buttons(12).MixedState = False Toolbar1.Buttons(13).MixedState = False Εάν πατήθηκε το Rms Case

108 choice = Toolbar1.Buttons(12).Caption Σημείωσε το κουμπί Rms Toolbar1.Buttons(12).MixedState = True Toolbar1.Buttons(11).MixedState = False Toolbar1.Buttons(13).MixedState = False Εάν πατήθηκε το Ave Case 13 choice = Toolbar1.Buttons(13).Caption Σημείωσε το κουμπί Ave Toolbar1.Buttons(13).MixedState = True Toolbar1.Buttons(12).MixedState = False Toolbar1.Buttons(11).MixedState = False End Select 107

109 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΟΔΗΓΟΣ ΓΙΑ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΤΗΣ VISUAL BASIC 108

110 ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ VISUAL BASIC Η Visual Basic υπάρχει σε τρεις εκδόσεις, όπως αναφέρονται παρακάτω: Στην επιχειρησιακή έκδοση Στην επαγγελματική έκδοση Στην έκδοση εκμάθησης Για την εκτέλεση αυτής της εφαρμογής επιλέχθηκε η επαγγελματική έκδοση και στη συνέχεια θα αναφερθούν κάποια βήματα της εγκατάστασης της. Αφού τοποθετήθει το cd με την visual basic και η εφαρμογή αρχίσει να τρέχει στην οθόνη θα εμφανιστεί το παρακάτω παράθυρο. Σχήμα 68 Το παράθυρο της Visual Basic που εμφανίζεται στην οθόνη μετά την τοποθέτηση του cd Στη συνέχεια ο χρήστης πατάει το κουμπί Next και εμφανίζεται στην οθόνη το παρακάτω παράθυρο, το οποίο αναφέρει τους όρους της άδειας του προγράμματος. 109

111 Σχήμα 69 Το παράθυρο αυτό αναφέρει τους όρους της άδειας του προγράμματος Έπειτα το επόμενο βήμα είναι να δεχτεί τους όρους και να πατήσει το κουμπί Next για να προχωρήσει η εγκατάσταση και με την ενέργεια αυτή εμφανίζεται στην οθόνη το ακόλουθο παράθυρο. Σχήμα 70 Μας ζητείται στο παράθυρο αυτό να εισάγουμε τον αριθμό του προιόντος και το όνομα του χρήστη 110

112 Στο παραπάνω παράθυρο που εμφανίστηκε στην οθόνη ζητείτε να εισαχθεί ο αριθμός του προϊόντος και το όνομα του χρήστη, αφού γίνουν αυτές οι ενέργειες πατάει το κουμπί Next και στην οθόνη εμφανίζεται το παρακάτω σχήμα. Σχήμα 71 Στο παράθυρο αυτό εμφανίζεται επιλεγμένη η επιλογή για την εγκατάσταση της Visual Studio Στο παράθυρο που εμφανίστηκε στην οθόνη υπάρχει μια προεπιλεγμένη επιλογή, αφήνεται η επιλογή όπως είναι και πατάει το κουμπί στο οποίο αναγράφεται το Next, με την ενέργεια αυτή εμφανίζεται στην οθόνη το ακόλουθο παράθυρο. Σχήμα 72 Επιλογή φακέλου για εγκατάσταση του προγράμματος 111

113 Στο παραπάνω παράθυρο που εμφανίστηκε, ζητείται να επιλεχθεί ο φάκελος όπου θα εγκατασταθεί η Visual Basic. Αφού γίνει η επιλογή του φακέλου για το πού θα γίνει η εγκατάσταση πατάει το κουμπί Next και εμφανίζεται το ακόλουθο παράθυρο. Σχήμα 73 Ενημέρωση για κλείσιμο όλων των εφαρμογών που είναι φορτωμένες Το παραπάνω παράθυρο κάνει αντιληπτό ότι για να προχωρήσει η εγκατάσταση θα πρέπει να κλείσουν όλες οι εφαρμογές που τρέχουν εκείνη την στιγμή στον υπολογιστή, οπότε πατάει ο χρήστης continue και εμφανίζεται στην οθόνη το παράθυρο που ακολουθεί. Σχήμα 74 Παράθυρο εγκατάστασης 112

114 Έπειτα επιλέγεται το κουμπί στο οποίο φαίνεται ο υπολογιστής και εμφανίζεται το παρακάτω παράθυρο, στο οποίο φαίνεται η λίστα στοιχείων προς εγκατάσταση. Σχήμα 75 Παράθυρο επιλογών Επιλέγει τη Visual Basic 6.0 για να εγκατασταθεί και πατάει στη συνέχεια το continue, όπου εμφανίζεται στην οθόνη το επόμενο παράθυρο. Σχήμα 76 Διαδικασία αντιγραφής των αρχείων στο σύστημα Με την εμφάνιση του συγκεκριμένου παραθύρου παρατηρείται ότι αρχίζει η διαδικασία αντιγραφής των αρχείων στο σύστημα και η εγκατάσταση των εφαρμογών παρατηρείται από την παρακάτω εικόνα, όπου και διαπιστώνεται ότι η εγκατάσταση ολοκληρώθηκε και ζητείται να πραγματοποιηθεί μια επανεκκίνηση στο σύστημα. 113

115 Σχήμα 77 Επανεκκίνηση υπολλογιστή Εισαγωγή στην δομή της Visual Basic H Visual Basic αποτελεί ένα ολοκληρωμένο περιβάλλον ανάπτυξης στο οποίο μπορούν να αναπτυχθούν, να εκτελεστούν, να δοκιμαστούν και να διορθωθούν κάποιες εφαρμογές. Εκκίνηση της Visual Basic Από την στιγμή πού έχει πραγματοποιηθεί η εγκατάσταση της Visual Basic, η επόμενη κίνηση είναι να βρεθεί το εικονίδιο της εκτέλεσης της. Πατώντας πάνω στο Start ή εναλλακτικά στην επιλογή Έναρξη. Το περιβάλλον της Visual Basic Μετά από την εκκίνηση της Visual θα μας εμφανιστεί ένας οδηγός επιλογής του τύπου του προγράμματος ή στοιχείου που θα δημιουργηθεί. Στo παρακάτω παράθυρο φαίνονται οι διαθέσιμες επιλογές. Για να αναπτύξει την εργασία του ο χρήστης επιλέγει και χρησιμοποιεί το Standard EXE, δηλαδή δημιουργεί ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα. 114

116 Σχήμα 78 Διαθέσιμες επιλογές Στην παραπάνω εικόνα υπάρχουν τρεις επιλογές οι οποίες είναι: New: Αυτή η επιλογή δίνει τον τύπο προγράμματος από μηδενική βάση. Existing: Αυτή η επιλογή ψάχνει στο δίσκο να εντοπίσει και να ανοίξει ένα ήδη δημιουργημένο και αποθηκευμένο πρόγραμμα. Recent: Αυτή η επιλογή παρέχει την δυνατότητα μέσα από μια λίστα με τα πρόσφατα ανοιγμένα προγράμματα να εντοπιστεί γρηγορότερα ένα Project που επεξεργάζεται κάποιος συχνά. Όταν επιλέγεται το Standard EXE εμφανίζεται αμέσως μετά το κυρίως περιβάλλον της Visual Basic, όπως γίνεται αντιληπτό παρακάτω. 115

117 Σχήμα 79 Περιβάλλον σχεδίασης Από ότι διακρίνεται το περιβάλλον είναι διαιρεμένο σε υπό-περιοχές. Κάθε μια από αυτές έχει έναν συγκεκριμένο ρόλο στην υποβοήθηση του προγραμματιστή για την σύνταξη ενός ολοκληρωμένου Project. Toolbox (Γραμμή Εργαλείων) Η γραμμή εργαλείων όπου φαίνεται, βρίσκεται στα αριστερά της κεντρικής οθόνης, η οποία περιλαμβάνει τα ελεγκτήρια στοιχεία πάνω στα οποία βασίζεται η δημιουργία ενός Project και στη δημιουργία της διασύνδεσης χρήσης της εφαρμογής. Στη γραμμή εργαλείων περιλαμβάνονται τα βασικά στοιχεία ελέγχου, οπού μπορεί κανείς εάν θέλει να προσθέσει και άλλα προαιρετικά εργαλεία, όσα αυτός επιθυμεί. Η τοποθέτηση ενός ελεγκτηρίου στη φόρμα γίνεται με την επιλογή του επιθυμητού στοιχείου με το ποντίκι και κατόπιν τη μεταφορά του πάνω στη φόρμα. Το μέγεθος του ελεγκτηρίου εξαρτάται από το μέγεθος που θα επιλεχτεί για το ορθογώνιο. Σχήμα 80 Γραμμή εργαλείων 116

118 Properties Window(Παράθυρο Ιδιοτήτων) Το παράθυρο ιδιοτήτων που φαίνεται περιέχει τις ρυθμίσεις ιδιοτήτων για το επιλεγμένο ελεγκτήριο. Αυτές είναι οι παράμετροι που σχετίζονται με την εμφάνιση ενός αντικειμένου (χρώμα, γραμματοσειρά, τίτλος) με την θέση του αντικείμενου σε μια φόρμα (απόσταση από το αριστερό και το πάνω άκρο της φόρμας ) με το αν είναι ορατά με τον τύπο εμφάνισης τους και πολλά άλλα. Σχήμα 81 Παράθυρο ιδιοτήτων Project Explorer (Εξερευνητής) Με το Project Explorer όπου φαίνεται υπάρχει δυνατότητα να γίνει ορατά τα συστατικά που αποτελούν το Project, το οποίο έχει δημιουργηθεί και επιτρέπει τη μετάβαση από το ένα στοιχείο στο άλλο. Μερικά περιεχόμενα του εξερευνητή είναι οι φόρμες, τα modules, class modules. Σχήμα 82 Εξερευνητής From Layout(Διάταξη φορμών) Στη συνέχεια εμφανίζεται το παράθυρο που βρίσκεται κάτω δεξιά στην οθόνη, όπου καθορίζει τις αρχικές θέσεις των φορμών στην εκάστοτε εφαρμογή. Το παράθυρο αυτό μπορεί να αποδειχθεί πολύ χρήσιμο σε εφαρμογές που χρησιμοποιούν διάφορες φόρμες, διότι έχει την δυνατότητα να καθορίσει πως τοποθετείται κάθε φόρμα σε σχέση με την κύρια φόρμα. Σχήμα 83 Διάταξη φορμών 117