ΤΟ ΘΕΣΜΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ της ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ

Transcript

1 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 20 ΤΟ ΘΕΣΜΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ της ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ Δρ Νικόλαος Λυμούρης

2 Το Θεσμικό Οικοδόμημα της Ε.Ε. Τα Θεσμικά Όργανα της Ε.Ε. Υπερεθνικά / Υπερκρατικά Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο Ευρωπαϊκή Επιτροπή Διακυβερνητικά / Διακρατικά Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Ευρωπαϊκό Συμβούλιο

3 Το Θεσμικό Οικοδόμημα της Ε.Ε. Λοιπά Όργανα: Ευρωπαίος Διαμεσολαβητής (Ευρωπ. Κοινοβ.) Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Ελεγκτικό Συνέδριο Συμβουλευτικά Όργανα: Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή Επιτροπή των Περιφερειών

4 Το Θεσμικό Οικοδόμημα της Ε.Ε. Νομισματοπιστωτικά Ιδρύματα: Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων Ευρωπαϊκοί Οργανισμοί: Κοινοτικό Γραφείο Φυτικών Ποικιλιών Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Ανασυγκρότησης Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο των Φαινομένων Ρατσισμού και Ξενοφοβίας Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων Ευρωπαϊκός Οργανισμός για την Ασφάλεια στην Θάλασσα κ.α. ( )

5 Το Θεσμικό Οικοδόμημα της Ε.Ε. Εννοιολογικός Προσδιορισμός: Συμβούλιο Συμβούλιο Υπουργών Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Συμβούλιο της Ευρώπης

6 Το Θεσμικό Οικοδόμημα της Ε.Ε. Συμβούλιο της Ε.Ε. Η εκπροσώπηση των κρατών μελών Αποτελείται από είκοσι οκτώ υπουργούς κυβερνήσεων από τους οποίους καθένας αντιπροσωπεύει ένα κράτος μέλος. Αποτελεί βασικό όργανο λήψης αποφάσεων που συντονίζει την οικονομική πολιτική της Ένωσης και διαδραματίζει κεντρικό ρόλο στην Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφάλειας

7 Το Θεσμικό Οικοδόμημα της Ε.Ε. Αλλάζει σύνθεση ανάλογα με το υπό συζήτηση θέμα: Γενικές Υποθέσεις και Εξωτερικές Σχέσεις: Αποτελεί μία από τις παλαιότερες συνθέσεις και απαρτίζεται από τους Υπουργούς Εξωτερικών των κρατών μελών. Συνεδριάζει μία φορά το χρόνο και από τον Ιούνιο του 2002, συνέρχεται σε χωριστές συνόδους Γενικών Υποθέσεων και Εξωτερικών Σχέσεων. Οι σύνοδοι Γενικών Υποθέσεων πραγματεύονται θέματα που άπτονται γενικών πολιτικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή θεσμικά και διοικητικά ζητήματα. Οι σύνοδοι των εξωτερικών σχέσεων ασχολούνται με το σύνολο των θεμάτων εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφάλειας της Ε.Ε.

8 Το Θεσμικό Οικοδόμημα της Ε.Ε. Οικονομικά και Δημοσιονομικά Θέματα (Ecofin) Γεωργία και Αλιεία Δικαιοσύνη και Εσωτερικές Υποθέσεις Απασχόληση, Κοινωνική Πολιτική, Υγεία και Καταναλωτές Ανταγωνιστικότητα Μεταφορές, Τηλεπικοινωνίες και Ενέργεια Περιβάλλον Παιδεία, Νεολαία και Πολιτισμός

9 Το Θεσμικό Οικοδόμημα της Ε.Ε. Κύριες Αρμοδιότητες: Θεσπίζει τη νομοθεσία της Ε.Ε. - από κοινού με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο - σε πολλούς τομείς πολιτικής. Συντονίζει τις γενικές οικονομικές και κοινωνικές πολιτικές των κρατών μελών. Συνάπτει διεθνείς συμφωνίες μεταξύ της Ε.Ε. και τρίτων χωρών ή διεθνών οργανισμών.

10 Το Θεσμικό Οικοδόμημα της Ε.Ε. Εγκρίνει τον προϋπολογισμό της Ε.Ε. από κοινού με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Χαράσσει και υλοποιεί την Κοινή Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφαλείας της Ένωσης Συντονίζει τη συνεργασία μεταξύ των εθνικών δικαστικών και αστυνομικών αρχών σε ποινικές υποθέσεις.

11 Το Θεσμικό Οικοδόμημα της Ε.Ε. Λήψη Αποφάσεων: Οι αποφάσεις πλέον λαμβάνονται συχνότερα με ειδική πλειοψηφία, παρά με ομοφωνία. Κάθε κράτος μέλος μπορεί να ζητήσει να επιβεβαιωθεί ότι οι θετικές ψήφοι αντιπροσωπεύουν τουλάχιστον το 62% του συνολικού πληθυσμού της Ένωσης. Αν διαπιστωθεί ότι αυτό δεν ισχύει, η απόφαση δεν εγκρίνεται.

12 Το Θεσμικό Οικοδόμημα της Ε.Ε. Από την 1/11/2014 εισήχθη ένα σύστημα γνωστό ως «διπλή πλειοψηφία». Οι αποφάσεις του Συμβουλίου θα χρειάζονται την υποστήριξη του 55% των κρατών μελών που αντιπροσωπεύουν τουλάχιστον το 65% του ευρωπαϊκού πληθυσμού. Αυτό το σύστημα νομιμοποιεί διπλά τις αποφάσεις που λαμβάνονται. Μέχρι το 2014 ίσχυε το «σύστημα» της Νίκαιας: 74% των ψήφων (260/352) 62% του πληθυσμού της Ένωσης 50%+1 των κρατών μελών (15/28) Έως τις 31 Μαρτίου 2017, τα κράτη μέλη μπορούν να ζητούν να χρησιμοποιηθεί ο προηγούμενος κανόνας ψηφοφορίας με ειδική πλειοψηφία.

13 Το Θεσμικό Οικοδόμημα της Ε.Ε. Γερμανία 29 Γαλλία 29 Ηνωμένο Βασίλειο 29 Ιταλία 29 Ισπανία 27 Πολωνία 27 Ρουμανία 14 Κάτω Χώρες 13 Ελλάδα 12 Βέλγιο 12 Ουγγαρία 12 Πορτογαλία 12 Τσεχία 12 Αυστρία 10 Βουλγαρία 10 Σουηδία 10 Λιθουανία 7 Ιρλανδία 7 Σλοβακία 7 Φινλανδία 7 Κροατία 7 Εσθονία 4 Κύπρος 4 Λεττονία 4 Λουξεμβούργο 4 Σλοβενία 4 Μάλτα 3 ΣΥΝΟΛΟ: 352 ΕΙΔ. ΠΛΕΙΟΨΗΦΙΑ: 260

14 Το Θεσμικό Οικοδόμημα της Ε.Ε. Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο [1974 / 1986 / 2009] αποτελείται από τους ανώτερους εκλεγμένους πολιτικούς αντιπροσώπους των κρατών μελών πρωθυπουργούς και προέδρους με εκτελεστικές εξουσίες. Δίνει την πολιτική κατεύθυνση στην Ευρωπαϊκή Ένωση και καθορίζει τις προτεραιότητές της. Βάσει της Συνθήκης της Λισαβόνας, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο γίνεται πλήρες θεσμικό όργανο της Ε.Ε. και ο ρόλος του προσδιορίζεται με σαφήνεια.

15 Το Θεσμικό Οικοδόμημα της Ε.Ε. Την 1 η /12/2009 δημιουργήθηκε νέα θέση Προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου (Herman Van Rompuy). Από το 1/12/2014 Πρόεδρος είναι ο Donald Tusk (Πολωνός). Ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου θα εκλέγεται από τα μέλη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και η θητεία του δεν μπορεί να υπερβαίνει τα πέντε χρόνια (2,5 έτη x 2). Θα προεδρεύει στις συνεδριάσεις του Συμβουλίου, θα προωθεί το έργο του Συμβουλίου σε διαρκή βάση και θα εκπροσωπεί την Ευρωπαϊκή Ένωση διεθνώς στο υψηλότερο επίπεδο.

16 Η Προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης Προεδρία: Η Προεδρία του Συμβουλίου ασκείται εκ περιτροπής από κάθε κράτος μέλος για περίοδο έξι μηνών. Αν, για παράδειγμα, το δεύτερο εξάμηνο του 2011, προβλέπεται να συγκληθεί το Συμβούλιο Περιβάλλοντος, θα προεδρεύεται από τον Πολωνό υπουργό Περιβάλλοντος, εφόσον την Προεδρία του Συμβουλίου θα ασκεί την εποχή εκείνη η Πολωνία.

17 Η Προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης 1958 Α Belgium B West Germany 1959 A France B Italy 1960 A Luxembourg B Netherlands 1961 A Belgium B West Germany Ελλάδα 1983 Β / 1988 Β / 1994 Α / 2003 Α / 2014 Α

18 Η Προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης Α Εξάμηνο Β Εξάμηνο 2005 Λουξεμβούργο Ην. Βασίλειο 2006 Αυστρία Φιλανδία 2007 Γερμανία Πορτογαλία 2008 Σλοβενία Γαλλία 2009 Τσεχία Σουηδία 2010 Ισπανία Βέλγιο 2011 Ουγγαρία Πολωνία 2012 Δανία Κύπρος 2013 Ιρλανδία Λιθουανία 2014 Ελλάδα Ιταλία 2015 Λεττονία Λουξεμβούργο 2016 Ολλανδία Σλοβακία 2017 Μάλτα Ην. Βασίλειο

19 Η Προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης

20 Η Προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης Τελετή Υπογραφής Συνθήκης Προσχώρησης (Αθήνα, ): Άποψη της Στοάς του Αττάλου

21 Η Προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης

22 Η Προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης Προτεραιότητες Ελληνικής Προεδρίας Ανάπτυξη-Απασχόληση-Συνοχή 2. Εμβάθυνση Ένωσης/ Ολοκλήρωση Ευρωζώνης α) προώθηση της τραπεζικής ένωσης β) οικοδόμηση των αρχών της δημοσιονομικής και οικονομικής ένωσης γ) κοινωνική διάσταση 3. Μετανάστευση, Σύνορα και Κινητικότητα 4. Θάλασσα

23 Το Θεσμικό Οικοδόμημα της Ε.Ε. ΕΜΑ (COREPER) Κάθε κράτος μέλος της Ένωσης διαθέτει στις Βρυξέλλες μια μόνιμη ομάδα («αντιπροσωπεία») που το εκπροσωπεί και υπερασπίζεται τα εθνικά συμφέροντά του στο επίπεδο της Ένωσης. Ο επικεφαλής κάθε αντιπροσωπείας είναι στην ουσία ο πρέσβης της χώρας του στην Ένωση. Αυτοί οι πρέσβεις (γνωστοί ως «μόνιμοι αντιπρόσωποι») συνεδριάζουν κάθε εβδομάδα στο πλαίσιο της Επιτροπής Μονίμων Αντιπροσώπων (ΕΜΑ).

24 Το Θεσμικό Οικοδόμημα της Ε.Ε. Η επιτροπή αυτή έχει ως έργο την προετοιμασία των εργασιών του Συμβουλίου σε όλους τους τομείς, εκτός από το γεωργικό, με τον οποίο ασχολείται η Ειδική Επιτροπή Γεωργίας. Η ΕΜΑ επικουρείται από μια σειρά ομάδων εργασίας τις οποίες απαρτίζουν στελέχη των εθνικών διοικήσεων. COREPER ΙΙ + COREPER Ι

25 Το Θεσμικό Οικοδόμημα της Ε.Ε. Ευρωπαϊκή Επιτροπή Η «κυβέρνηση» της Ένωσης 28 Μέλη - ένας Επίτροπος από κάθε κράτος-μέλος (Δ. Αβραμόπουλος) Διορίζονται από τα κράτη-μέλη Ο πρόεδρος της Επιτροπής ορίζεται από τα κράτη μέλη και αποφασίζει τις αρμοδιότητες των Επιτρόπων Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εγκρίνει ή απορρίπτει την Επιτροπή Πενταετής θητεία ( )

26 Το Θεσμικό Οικοδόμημα της Ε.Ε. Κύριες Αρμοδιότητες Προτείνει την ευρωπαϊκή νομοθεσία (initiator) Διαχειρίζεται και υλοποιεί τις πολιτικές της Ένωσης και τον προϋπολογισμό Θεματοφύλακας των Συνθηκών. Εποπτεύει την ορθή τήρηση της νομοθεσίας Εκπροσωπεί την Ένωση στη διεθνή σκηνή

27 Το Θεσμικό Οικοδόμημα της Ε.Ε. Πρόεδροι Ευρωπαϊκής Επιτροπής Walter Hallstein 1/1/ /6/1967 (Δ. Γερμ.) Jean Rey 2/7/1967-1/7/ 1970 (Βέλγιο) Franco Maria Malfatti 2/7/1970-1/3/1972 (Ιταλία) Sicco Mansholt 22/3/1972-5/1/1973 (Κ. Χώρες) François-Xavier Ortoli 6/1/1973-5/1/1977 (Γαλλία) Roy Jenkins 6/1/ /1/1981 (Ην.Βασίλειο) Gaston Thorn 20/1/1981-6/1/1985 (Λουξεμβ.) Jacques Delors 7/1/ /1/1995 (Γαλλία) Jacques Santer 25/1/ /3/1999 (Λουξεμβ.) Manuel Marín(εκτ. Χρέη) 15/3/ /9/1999 (Ισπανία) Romano Prodi 17/9/ /11/2004 (Ιταλία) José Manuel Barroso 22/11/ /10/2014 (Πορτογ.) Jean-Claude Juncker 1/11/2014-(31/10/2019) (Λουξεμβ.)

28 Το Θεσμικό Οικοδόμημα της Ε.Ε. Έλληνες Επίτροποι Γεώργιος Κοντογεώργης (Μεταφορές) Γρηγόριος Βάρφης (Περιφερειακή Πολ.) Βάσω Παπανδρέου (Απασχόληση) Ιωάννης Παλαιοκρασσάς (Περιβάλλον) Χρήστος Παπουτσής (Ενέργεια) Άννα Διαμαντοπούλου (Κοινων. Υποθ.) Σταύρος Δήμας (Περιβάλλον) Μαρία Δαμανάκη (Θαλασ. Υποθ. & Αλιείας) 2014-(2019) Δημήτρης Αβραμόπουλος (Μετανάστευσης)

29 Το Θεσμικό Οικοδόμημα της Ε.Ε. Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο Η φωνή των πολιτών 751 (από το 2014) Άμεσα Δημοκρατικά Εκλεγμένο Νομοθετικό Σώμα Ευρωπαϊκές Πολιτικές Ομάδες Επιτροπές και Υποεπιτροπές

30 Το Θεσμικό Οικοδόμημα της Ε.Ε. Σύνοδοι Ολομέλειας στο Στρασβούργο και στις Βρυξέλλες Συνεδριάσεις επιτροπών στις Βρυξέλλες Διοικητικές Υπηρεσίες σε Λουξεμβούργο και Βρυξέλλες

31 Το Θεσμικό Οικοδόμημα της Ε.Ε. Κύριες Αρμοδιότητες ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΗ την ασκεί από κοινού με το Συμβούλιο Συναπόφαση Διαβούλευση Μπορεί να προτείνει στην Επιτροπή τη θέσπιση νέας νομοθεσίας

32 Το Θεσμικό Οικοδόμημα της Ε.Ε. ΕΛΕΓΚΤΙΚΗ επί όλων των θεσμικών οργάνων Εγκρίνει ή απορρίπτει τον διορισμό των Επιτρόπων Πρόταση Δυσπιστίας κατά της Επιτροπής συνολικά Γραπτές και Προφορικές ερωτήσεις στο Συμβούλιο και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή

33 Το Θεσμικό Οικοδόμημα της Ε.Ε. ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ Διαμορφώνει τον προϋπολογισμό από κοινού με το Συμβούλιο Εγκρίνει ή απορρίπτει τον προϋπολογισμό στο σύνολό του ΕΠΙΚΥΡΩΣΗ ΔΙΕΘΝΩΝ ΣΥΜΦΩΝΙΩΝ Συνθήκες προσχώρησης νέων κρατών-μελών Εμπορικές συμφωνίες Συμφωνίες σύνδεσης με άλλα κράτη

34 Το Θεσμικό Οικοδόμημα της Ε.Ε. Κοινοβουλευτικές Επιτροπές Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων Επιτροπή Ανάπτυξης Επιτροπή Διεθνούς Εμπορίου Επιτροπή Προϋπολογισμών Επιτροπή Έλέγχου των Προϋπολογισμών Επιτροπή Οικονομικών & Νομισματικών θεμάτων Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων Επιτροπή Αναφορών

35 Ευρωεκλογές 2014 Πολιτικές Ομάδες Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα 216 Προοδευτική Συμμαχία των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών στο Ε.Κ. 190 Ευρωπαίοι Συντηρητικοί και Μεταρρυθμιστές 75 Συμμαχία Φιλελευθέρων και Δημοκρατών για την Ευρώπη 70 Ευρωπαϊκή Ενωτική Αριστερά / Βόρεια Πράσινη Αριστερά 52 Ομάδα των Πρασίνων / Ευρωπαϊκή Ελεύθερη Συμμαχία 50 Ευρώπη Ελευθερίας και Δημοκρατίας 45 Ευρώπη των Εθνών και της Ελευθερίας 38 Μη εγγεγραμμένοι 15

36 Ευρωεκλογές 2014 Γερμανία 96 Γαλλία 74 Ηνωμένο Βασίλειο 73 Ιταλία 73 Ισπανία 54 Πολωνία 51 Ρουμανία 32 Κάτω Χώρες 26 Ελλάδα 21 Βέλγιο 21 Ουγγαρία 21 Πορτογαλία 21 Τσεχία 21 Σουηδία 20 Αυστρία 18 Βουλγαρία 17 Δανία 13 Σλοβακία 13 Φινλανδία 13 Λιθουανία 11 Ιρλανδία 11 Κροατία 11 Λεττονία 8 Σλοβενία 8 Εσθονία 6 Κύπρος 6 Λουξεμβούργο 6 Μάλτα 6

37 Ευρωεκλογές 2014 Οι προηγούμενες εκλογές του 2009

38 Ευρωεκλογές 2014 Οι προηγούμενες εκλογές του 2009

39 Ευρωεκλογές 2014

40 Ευρωεκλογές 2014 Έδρες ανά πολιτική ομάδα

41 Ευρωεκλογές 2014 Έλληνες Ευρωβουλευτές Όνομα Πολιτική Ομάδα Εξελέγη με Ανήκει σε Παπαδημούλης Δημήτρης Ευρωπαϊκή Ενωτική Αριστερά ΣΥ.ΡΙΖ.Α. ΣΥ.ΡΙΖ.Α. Κούνεβα Κωνσταντίνα Ευρωπαϊκή Ενωτική Αριστερά ΣΥ.ΡΙΖ.Α. ΣΥ.ΡΙΖ.Α. Χρυσόγονος Κώστας Ευρωπαϊκή Ενωτική Αριστερά ΣΥ.ΡΙΖ.Α. ΣΥ.ΡΙΖ.Α. Κούλογλου Στέλιος Ευρωπαϊκή Ενωτική Αριστερά ΣΥ.ΡΙΖ.Α. ΣΥ.ΡΙΖ.Α. Χουντής Νίκος Ευρωπαϊκή Ενωτική Αριστερά ΣΥ.ΡΙΖ.Α. Λαϊκή Ενότητα Σακοράφα Σοφία Ευρωπαϊκή Ενωτική Αριστερά ΣΥ.ΡΙΖ.Α. Ανεξάρτητη Σπυράκη Μαρία Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα Ν.Δ. Ν.Δ. Κεφαλογιάννης Μανώλης Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα Ν.Δ. Ν.Δ. Βόζεμπεργκ Ελίζα Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα Ν.Δ. Ν.Δ. Κύρτσος Γιώργος Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα Ν.Δ. Ν.Δ. Ζαγοράκης Λευτέρης Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα Ν.Δ. Ν.Δ. Συναδινός Ελευθέριος Μη Εγγεγραμμένος Χρυσή Αυγή Χρυσή Αυγή Φουντούλης Λάμπρος Μη Εγγεγραμμένος Χρυσή Αυγή Χρυσή Αυγή Επιτήδειος Γεώργιος Μη Εγγεγραμμένος Χρυσή Αυγή Χρυσή Αυγή Καϊλή Εύα Σοσιαλιστές Ελιά ΠΑΣΟΚ-Ελιά Ανδρουλάκης Νίκος Σοσιαλιστές Ελιά ΠΑΣΟΚ-Ελιά Γραμματικάκης Γιώργος Σοσιαλιστές Το Ποτάμι Το Ποτάμι Κύρκος Μιχάλης Σοσιαλιστές Το Ποτάμι Το Ποτάμι Παπαδάκης Κώστας Μη Εγγεγραμμένος Κ.Κ.Ε. Κ.Κ.Ε.

42 Ευρωεκλογές 2014 Ποσοστό συμμετοχής

43 Ευρωεκλογές 2014

44 Το Θεσμικό Οικοδόμημα της Ε.Ε. Ευρωπαίος Διαμεσολαβητής (European Ombudsman) Εδρεύει στο Στρασβούργο Συστάθηκε το 1992 με τη Συνθήκη του Μάαστριχτ Λειτουργεί ως ενδιάμεσος μεταξύ του πολίτη και των οργάνων της Ένωσης Λαμβάνει και να ερευνά καταγγελίες πολιτών, επιχειρήσεων και οργανισμών της Ε.Ε. και όλων όσοι έχουν την έδρα τους στην Ε.Ε.. Κακοδιοίκηση, διακρίσεις, άνιση μεταχείριση κ.λπ. Εκλέγεται από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 5 έτη Νικηφόρος Διαμαντούρος ( ) Emily O'Reilly ( )

45 Η Ευρωπαϊκή Έννομη Τάξη Διαδικασία Συναπόφασης

46 Η Ευρωπαϊκή Έννομη Τάξη

47 Η Ευρωπαϊκή Έννομη Τάξη Δικαιοδοτικό Σύστημα Ε.Ε. Σε μια κοινότητα κρατών, οι κοινοί κανόνες που θεσπίζονται από τα κοινά όργανα θα κινδύνευαν να ερμηνεύονται και να εφαρμόζονται διαφορετικά σε κάθε κράτος, αν υπάγονταν μόνο στις εθνικές δικαιοδοσίες. Γι' αυτό στόχος αποτελεί η ομοιόμορφη τήρηση του κοινοτικού δικαίου, κατά την ερμηνεία και την εφαρμογή της Συνθήκης και των νομικών πράξεων που θεσπίζονται από τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα.

48 Η Ευρωπαϊκή Έννομη Τάξη Οι αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, εδραιώνουν το κύρος του ευρωπαϊκού δικαίου, στο οποίο υπόκεινται οι κυβερνήσεις, τα εθνικά δικαστήρια, τα εθνικά κοινοβούλια και οι πολίτες των κρατών μελών. Το Δικαστήριο παίζει επομένως σημαντικό ρόλο στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση με το να διευκρινίζει ασαφείς νομικές διατάξεις, οι οποίες θεσπίζονται ενίοτε υπό την πίεση επίτευξης συμφωνίας μεταξύ νομοθετών διαφόρων αντιλήψεων προασπιζόντων διάφορα εθνικά συμφέροντα.

49 Η Ευρωπαϊκή Έννομη Τάξη Το Δικαστήριο συστάθηκε δυνάμει της συνθήκης ΕΚΑΧ το Εδρεύει στο Λουξεμβούργο. Έργο του Δικαστηρίου είναι να εξασφαλίζει ότι η νομοθεσία της Ένωσης ερμηνεύεται και εφαρμόζεται με τον ίδιο τρόπο σε όλες τις χώρες της Ένωσης, ούτως ώστε όλοι οι πολίτες της να είναι ίσοι απέναντι στο νόμο. Για παράδειγμα, εξασφαλίζει ότι τα εθνικά δικαστήρια δεν εκδίδουν διαφορετικές αποφάσεις για το ίδιο θέμα.

50 Η Ευρωπαϊκή Έννομη Τάξη Το Δικαστήριο εξασφαλίζει επίσης ότι τα κρ-μ και τα θεσμικά όργανα της Ένωσης ενεργούν σύμφωνα με το νόμο. Το Δικαστήριο είναι αρμόδιο για την επίλυση νομικών διαφορών μεταξύ κρ-μ, θεσμικών οργάνων της Ένωσης, επιχειρήσεων και φυσικών προσώπων. Το Δικαστήριο αποτελείται από ένα δικαστή ανά κρ-μ, ούτως ώστε να εκπροσωπούνται και τα 27 εθνικά νομικά συστήματα της Ένωσης. Ωστόσο, για λόγους αποτελεσματικότητας, το Δικαστήριο σπάνια συνεδριάζει σε ολομέλεια. Συνήθως συνέρχεται σε τμήμα μείζονος σύνθεσης με 13 μόνο δικαστές ή σε τμήματα πέντε ή τριών δικαστών.

51 Η Ευρωπαϊκή Έννομη Τάξη Το Δικαστήριο επικουρείται από 8 «γενικούς εισαγγελείς», έργο των οποίων είναι να διατυπώνουν αιτιολογημένες προτάσεις επί των υποθέσεων που κρίνονται από το Δικαστήριο δημόσια και αμερόληπτα. Οι δικαστές και οι γενικοί εισαγγελείς είναι άτομα των οποίων η αμεροληψία είναι πέραν κάθε αμφιβολίας. Διαθέτουν τα απαιτούμενα προσόντα ή την ικανότητα για να διορισθούν στις ανώτατες δικαστικές θέσεις στις χώρες καταγωγής τους. Διορίζονται στο Δικαστήριο κατόπιν κοινής συμφωνίας μεταξύ των κυβερνήσεων των κρατών μελών της Ένωσης. Η θητεία κάθε δικαστή είναι εξαετής και μπορεί να ανανεωθεί.

52 Η Ευρωπαϊκή Έννομη Τάξη Τo «Πρωτοδικείο» συστήθηκε το 1988 για να συνδράμει το Δικαστήριο στη διεκπεραίωση των χιλιάδων υποθέσεων που φέρονται ενώπιόν του και να προσφέρει καλύτερη έννομη προστασία στους πολίτες. Το Πρωτοδικείο (το οποίο είναι προσαρτημένο στο Δικαστήριο) εκδικάζει ορισμένα είδη υποθέσεων, και ιδίως προσφυγές που ασκούνται από ιδιώτες, εταιρείες και ορισμένους οργανισμούς καθώς και υποθέσεις που σχετίζονται με το δίκαιο περί ανταγωνισμού. Αποτελείται και αυτό από ένα δικαστή για κάθε χώρα της ΕΕ.

53 Η Ευρωπαϊκή Έννομη Τάξη Το Δικαστήριο Δημόσιας Διοίκησης είναι αρμόδιο να εκδικάζει σε πρώτο βαθμό τις διαφορές μεταξύ των Κοινοτήτων και των υπαλλήλων τους. Οι διαφορές αυτές αφορούν όχι μόνο ζητήματα σχετικά με τις σχέσεις εργασίας αυτές καθαυτές (αμοιβές, εξέλιξη της σταδιοδρομίας, πρόσληψη, πειθαρχικά μέτρα, κ.λπ.), αλλά και το καθεστώς κοινωνικής ασφάλισης (ασθένεια, γήρας, αναπηρία, εργατικό ατύχημα, οικογενειακά επιδόματα, κ.λπ.). Αποτελείται από επτά δικαστές και είναι προσαρτημένο στο Πρωτοδικείο.

54 Η Ευρωπαϊκή Έννομη Τάξη Το Δικαστήριο, το Γενικό Δικαστήριο/Πρωτοδικείο και το Δικαστήριο Δημόσιας Διοίκησης έχουν από έναν πρόεδρο που επιλέγεται από τα μέλη του κάθε δικαστηρίου για τριετή θητεία με δυνατότητα ανανέωσης. Ο Koen Lenaerts εξελέγη Πρόεδρος του Δικαστηρίου το 2015, αντικαθιστώντας τον Βασίλειο Σκουρή ( ). Ο Marc Jaeger είναι ο σημερινός Πρόεδρος του Γενικού Δικαστηρίου. Ο Sean Van Raepenbusch είναι Πρόεδρος του Δικαστηρίου Δημόσιας Διοίκησης από το 2011.

55 Η Ευρωπαϊκή Έννομη Τάξη Σύμφωνα με τη Συνθήκη της Λισαβόνας, το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης περιλαμβάνει το Δικαστήριο, το Γενικό Δικαστήριο και ειδικευμένα δικαστήρια. Επομένως η ονομασία «Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης» ορίζει και τους δύο βαθμούς της δικαστικής εξουσίας. Η ανώτατη αρχή ορίζεται με την ονομασία «Δικαστήριο» και το Πρωτοδικείο μετονομάστηκε σε «Γενικό Δικαστήριο», αλλά η σύνθεση και οι αρμοδιότητές τους δεν άλλαξαν.

56 10+ Ευρωπαϊκές Προτεραιότητες

57 10+ Ευρωπαϊκές Προτεραιότητες 1. Απασχόληση, Ανάπτυξη, Επενδύσεις - Η Commission έχει ήδη διαθέσει 1 δισεκατομμύριο ευρώ για να επιταχυνθεί η εφαρμογή της πρωτοβουλίας για την απασχόληση των νέων προκειμένου - Βοηθήθηκαν νέοι στην εξεύρεση εργασίας, μαθητείας, πρακτικής άσκησης ή συνέχισης της εκπαίδευσης σε ολόκληρη την Ευρώπη. - Νέες δεξιότητες ώστε να προωθηθεί η δια βίου επένδυση σε ανθρώπινο δυναμικό, από την επαγγελματική κατάρτιση και την τριτοβάθμια εκπαίδευση έως την ψηφιακή και υψηλού επιπέδου εμπειρογνωμοσύνη και τις δεξιότητες για τη ζωή.

58 10+ Ευρωπαϊκές Προτεραιότητες 2. Ψηφιακή Ενιαία Αγορά - Δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας [Δεκέμβριος] - Κατάργησης των τελών περιαγωγής έως το Ασφάλεια των δικτύων και πληροφοριών - Στόχος μέχρι το 2019 να παραχθούν έως 250 δισεκατομμύρια ευρώ πρόσθετης ανάπτυξης στην Ευρώπη - και με τον τρόπο αυτό να προκύψουν εκατοντάδες χιλιάδες νέες θέσεις εργασίας, ιδίως για τους μικρότερης ηλικίας νέους που αναζητούν εργασία, αλλά και μια δυναμική κοινωνία της γνώσης

59 10+ Ευρωπαϊκές Προτεραιότητες 3. Ενεργειακή Ένωση & Κλίμα - Εξασφάλιση του ενεργειακού εφοδιασμού της Ευρώπης και μείωση της εξάρτησης από τις εισαγωγές - Ολοκλήρωση των εθνικών αγορών ενέργειας - Αντιμετώπιση της ενεργειακής απόδοσης ως προτεραιότητας - Απαλλαγή της οικονομίας από τις ανθρακούχες εκπομπές - Χρήση των συστημάτων οδικών τελών χωρίς διακρίσεις με βάση τις αρχές «ο ρυπαίνων πληρώνει» και «ο χρήστης πληρώνει»

60 10+ Ευρωπαϊκές Προτεραιότητες 4. Εσωτερική Αγορά - Συμβολή στην ανάπτυξη των νεοσύστατων επιχειρήσεων και των ΜΜΕ - Αξιοποίηση των δυνατοτήτων των νέων επιχειρηματικών μοντέλων που αναδύονται από τη συμμετοχική οικονομία - Διευκόλυνση της διασυνοριακής παροχής υπηρεσιών - Αναβάθμιση του συστήματος προτύπων - Εξάλειψη νομικών και τεχνικών εμποδίων για την πρόσβαση στην αγορά οδικών μεταφορών και για την ενίσχυση της επιβολής της ισχύουσας κοινωνικής νομοθεσίας. - Ενίσχυση επαγγελματικής κινητικότητας

61 10+ Ευρωπαϊκές Προτεραιότητες 5. Οικονομική και Νομισματική Ένωση - Βελτιωμένη εργαλειοθήκη για την οικονομική διακυβέρνηση - Καθιέρωση εθνικών συμβουλίων ανταγωνιστικότητας και συμβουλευτικού Ευρωπαϊκού Δημοσιονομικού Συμβουλίου. - Ανάπτυξη βελτιωμένου διαλόγου μεταξύ Επιτροπής και Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τη βελτίωση της δημοκρατικής λογοδοσίας του συστήματος οικονομικής διακυβέρνησης. - Ενιαία εκπροσώπηση της ζώνης του ευρώ στο πλαίσιο των διεθνών οργανισμών (ιδίως του ΔΝΤ). - Ευρωπαϊκό σύστημα τραπεζικών καταθέσεων.

62 10+ Ευρωπαϊκές Προτεραιότητες 6. Συμφωνία ελεύθερων συναλλαγών ΕΕ-ΗΠΑ - Διατλαντική συμφωνία εμπορικής και επενδυτικής εταιρικής σχέσης (TTIP) με τις Ηνωμένες Πολιτείες εξακολουθεί να αποτελεί βασική προτεραιότητα. - Ευρύτερο πλαίσιο συνεργασιών για συμφωνία ελεύθερων συναλλαγών ΕΕ-Ιαπωνίας, επενδυτική συμφωνία ΕΕ-Κίνας, έναρξη διαπραγματεύσεων για ελεύθερες συναλλαγές με Φιλιππίνες και Ινδονησία. - Ευρύτερη επενδυτική στρατηγική στους τομείς των υπηρεσιών, του ψηφιακού εμπορίου, της κινητικότητας, της πρόσβασης στους φυσικούς πόρους, την καινοτομία και άλλους μοχλούς ανάπτυξης και δημιουργίας θέσεων εργασίας.

63 10+ Ευρωπαϊκές Προτεραιότητες 7. Δικαιοσύνη και Θεμελιώδη Δικαιώματα - Καταπολέμηση της Τρομοκρατίας. - Ευρύτεροι έλεγχοι, αλλά με ταυτόχρονο σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων των πολιτών (προστασία προσωπικών δεδομένων). - Συμφωνία για διαβίβαση προσωπικών δεδομένων μεταξύ ΕΕ-ΗΠΑ - Μεταρρύθμιση Europol - Συνέχεια συζήτησης για πιθανή ένταξη της ΕΕ στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.

64 10+ Ευρωπαϊκές Προτεραιότητες 8. Μετανάστευση - Αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης και των ροών, καθώς και διαχείριση των μεταναστευτικών πιέσεων. - Διαχείριση της μετανάστευσης με βάση τις αρχές της αλληλεγγύης και της υπευθυνότητας. - Έχουν ήδη τεθεί σε λειτουργία δύο σχέδια έκτακτης ανάγκης για τη μετεγκατάσταση ατόμων που χρήζουν διεθνούς προστασίας από τα κράτη μέλη που πλήττονται περισσότερο προς άλλα κράτη μέλη της ΕΕ. - Κοινές επιχειρήσεις Frontex «Ποσειδών» και «Τρίτων». - Ομάδες στήριξης για τη διαχείριση των ροών στις περιοχές των «κομβικών σημείων» («hotspot») ώστε να βοηθηθούν Ελλάδα και Ιταλία στην ταυτοποίηση, καταχώριση και επεξεργασία των νέων αφίξεων.

65 10+ Ευρωπαϊκές Προτεραιότητες 9. Η ΕΕ ως Παγκόσμιος Παράγοντας - Συνοχή της εξωτερικής δράσης της ΕΕ. - Σε περιπτώσεις συγκρούσεων (π.χ. Συρία, Λιβύη, Ουκρανία) η ΕΕ θα συνεχίζει να συνεργάζεται και να στηρίζει τις αποστολές διεθνών οργανισμών. - Συγκεκριμενοποίησης της προοπτικής προσχώρησης των υποψηφίων χωρών - «νέα Ευρωπαϊκή Πολιτική Γειτονίας», ώστε να προσφέρει ένα πιο στοχευμένο και κατάλληλα προσαρμοσμένο πλαίσιο για τη στήριξη της σταθεροποίησης και της δημοκρατικής ανάπτυξης των χωρών της Ανατολικής και Νότιας Γειτονίας

66 10+ Ευρωπαϊκές Προτεραιότητες 10. Δημοκρατική Αλλαγή - Βελτίωση νομοθεσίας. - Περισσότερη διαφάνεια. - Συνεργασία με εθνικά κοινοβούλια, ώστε να διαδραματίζουν ισχυρό ρόλο στη χάραξη της ευρωπαϊκής πολιτικής. - Διεύρυνση του «Διαλόγου με τους Πολίτες», που δίνει στα μέλη της Commission τη δυνατότητα να ακούν απευθείας τις απόψεις των πολιτών στις δικές τους περιφέρειες και να απαντούν στα ζητήματα που είναι τα πλέον σημαντικά για αυτούς.

67 10+ Ευρωπαϊκές Προτεραιότητες Υλοποίηση των 10 πολιτικών προτεραιοτήτων μέσω 23 βασικών πρωτοβουλιών Οι νέες πρωτοβουλίες που θα αναλάβει η Επιτροπή το 2016 είναι: Πρωτοβουλίες για την Καλύτερη Διαχείριση της Μετανάστευσης και προτάσεις για τη Διαχείριση των Συνόρων Υλοποίηση της Ψηφιακής Ενιαίας Αγοράς, συνέχεια της Στρατηγικής για την Ενιαία αγορά, μια Διαστημική Στρατηγική για την Ευρώπη, και ένα Ευρωπαϊκό Σχέδιο Δράσης στον τομέα της Άμυνας Μια Κυκλική Οικονομία, επόμενα βήματα για ένα Βιώσιμο Ευρωπαϊκό Μέλλον, καθώς και νομοθεσία για την εφαρμογή της Ενεργειακής Ένωσης Μια Νέα Ατζέντα Δεξιοτήτων για την Ευρώπη, ένα Νέο Ξεκίνημα για τους Εργαζόμενους Γονείς, και έναν Πυλώνα Κοινωνικών Δικαιωμάτων στο πλαίσιο της εμβάθυνσης της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης Δέσμη μέτρων για τη Φορολόγηση των Εταιρειών και Σχέδιο Δράσης για τον ΦΠΑ.