Ελένη Κλέτσιου. Νοσηλεύτρια ΠΕ, MSc, PhD Υπεύθυνη Εκπαίδευσης ΔΝΥ ΠΓΝ «ΑΤΤΙΚΟΝ»

Transcript

1 Μονοδιάστατες και πολυδιάστατες κλίμακες πόνου: Εφαρμογές στην καρδιολογική νοσηλευτική Ελένη Κλέτσιου Νοσηλεύτρια ΠΕ, MSc, PhD Υπεύθυνη Εκπαίδευσης ΔΝΥ ΠΓΝ «ΑΤΤΙΚΟΝ»

2

3 ΠΟΝΟΣ ΑΝΑΛΓΗΣΙΑ ΣΕ ΒΑΡΕΩΣ ΠΑΣΧΟΝΤΕΣ ΕΝΗΛΙΚΕΣ From: Desbiens: Crit Care Med, Volume 24(12).December

4 # 1 Καταπονητικός Παράγων στη ΜΕΘ M.A.F.P.Novaes A.Aronovich M.B.Ferraz E.Knobel Stressors in ICU: patients' evaluation Intensive Care Med (1997) 23: 1282±1285

5 ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΕΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΚΑΙ ΠΟΝΟΣ ΣΤΗ ΜΕΘ Scores of the behavioral pain scale at rest and during procedures: nonnociceptive (group 1, n = 104), nociceptive (group 2, n = 134), and retested nociceptive (group 3, n = 31) procedures. Values are expressed as mean and 95% confidence interval. *p <.05 vs. rest period. p <.05 vs. group 1. From: Payen: Crit Care Med, Volume 29(12).December Scores of the behavioral pain scale at rest and according to each procedure: endotracheal suctioning (ETS, n = 96), mobilization (M, n = 38), compression stockings application (CS, n = 78), and central venous catheter dressing change (CC, n = 26). Values are expressed as mean and 95% confidence interval. *p <.05 vs. rest period.

6 Ορισμός του πόνου Ο πόνος θεωρείται ότι είναι μία υποκειμενική, προσωπική, δυσάρεστη εμπειρία που περιλαμβάνει αισθητηριακά και νοητικά ερεθίσματα που μπορεί να σχετίζονται ή όχι με σωματική ή ιστική βλάβη (IASP 1979)

7 Ορισμός του πόνου «..είναι ότι το άτομο που τον βιώνει λέει ότι είναι, και υπάρχει όταν λέει ότι υπάρχει» (McCaffery 1979)

8 Αξιολόγηση του πόνου Η έκφραση και η περιγραφή του πόνου από τον ασθενή Η διάρκεια του πόνου Η εντόπιση του πόνου Το µέγεθος και η ένταση του πόνου Η ποιότητα του πόνου Ο χρόνος έναρξης του πόνου Οι παράγοντες που επιδεινώνουν τον πόνο Οι βιολογικοί δείκτες του πόνου Οι αντιδράσεις της συµπεριφοράς Η επίδραση της εµπειρίας του πόνου στις δραστηριότητες και τον τρόπο ζωής

9 Αξιολόγηση Θωρακικού Πόνου Το απλό και μνημονικό APQRST προσφέρει μια αξιόπιστη προσέγγιση της αξιολόγησης του πόνου Newberry et al, 2004

10 Αξιολόγηση Θωρακικού πόνου A (Associated symptoms) Ρ (Provocation-Palliation) Q (Quality) R (Region-Radiation) S (Severity) T (Timing)

11 Κλίµακες έντασης πόνου ΧΩΡΙΣ ΠΟΝΟ ΜΕΤΡΙΟΣ ΠΟΝΟΣ ΧΕΙΡΟΤΕΡΟΣ ΥΝΑΤΟΣ ΠΟΝΟΣ

12 ΑΠΛΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΙΚΗ ΚΛΙΜΑΚΑ ΕΝΤΑΣΗΣ ΠΟΝΟΥ ΑΠΟΥΣΙΑ ΠΟΝΟΥ ΗΠΙΟΣ ΠΟΝΟΣ ΜΕΤΡΙΟΣ ΠΟΝΟΣ ΥΝΑΤΟΣ ΠΟΝΟΣ ΠΟΛΥ ΥΝΑΤΟΣ ΠΟΝΟΣ ΧΕΙΡΟΤΕΡΟΣ ΥΝΑΤΟΣ ΠΟΝΟΣ ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΗ ΚΛΙΜΑΚΑ ΕΝΤΑΣΗΣ ΠΟΝΟΥ ΑΠΟΥΣΙΑ ΠΟΝΟΥ ΜΕΤΡΙΟΣ ΠΟΝΟΣ ΟΠΤΙΚΗ ΑΝΑΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΜΑΚΑ ΧΕΙΡΟΤΕΡΟΣ ΥΝΑΤΟΣ ΠΟΝΟΣ ΑΠΟΥΣΙΑ ΠΟΝΟΥ ΧΕΙΡΟΤΕΡΟΣ ΥΝΑΤΟΣ ΠΟΝΟΣ

13 «Θερµόµετρα» Πόνου ΑΠΟΥΣΙΑ ΠΟΝΟΥ ΗΠΙΟΣ ΠΟΝΟΣ ΕΝΟΧΛΗΤΙΚΟΣ ΠΟΝΟΣ ΚΑΤΑΠΟΝΗΤΙΚΟΣ ΠΟΝΟΣ ΦΟΒΕΡΟΣ ΠΟΝΟΣ ΒΑΣΑΝΙΣΤΙΚΟΣ ΠΟΝΟΣ

14

15 ΕΝ ΠΟΝΑΕΙ ΠΟΝΑΕΙ ΛΙΓΟ ΠΟΝΑΕΙ ΛΙΓΟ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ ΠΟΝΑΕΙ ΠΟΛΥ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ ΠΟΝΑΕΙ ΠΑΡΑ ΠΟΛΥ Ο ΧΕΙΡΟΤΕΡΟΣ ΠΟΝΟΣ Εικόνα 4: κλίµακα προσώπων Wong-Baker Bieri et al, 1990; Wong & Baker, 1998 Herr et al, 2007; Wares et al, 2006; Miro et al, 2005

16 Kim EJ, Buschmann MT. Inter J Nursing Studies 2006;43:

17

18 Κάρτα Αξιολόγησης Πόνου Για εφήβους και ενήλικες τσακίστε την κάρτα και εφαρµόστε τη µε την αριθµηµένη σειρά Κλίµακα ιάθεσης Κλίµακα Ανακούφισης Χειρότερη διάθεση Καλύτερη ιάθεση Καµία Πλήρης Ελάχιστος πόνος Κλίµακα Πόνου Χειρότερος δυνατός πόνος ΗΠΙΟΣ ΑΝΤΙΛΗΠΤΟΣ ΥΝΑΤΟΣ ΚΑΘΟΛΟΥ ΠΟΝΟΣ ΜΕΤΡΙΟΣ ΒΑΣΑΝΙΣΤΙΚΟΣ ΕΝΤΟΝΟΣ Α ΥΝΑΜΟΣ

19

20

21 Κλέτσιου& Γιαννακοπούλου ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ 2012

22 ΗΚΛΙΜΑΚΑ FLACC

23 ADULT NONVERBAL PAIN SCALE Odhner: Dimens Crit Care Nurs, Οξύς Πόνος

24 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ Συµπεριφορικές Ενδείξεις Πόνου ΝΑΙ ΟΧΙ Ι. Κινήσεις - Καµία κίνηση - Αργές, διστακτικές, προσεκτικές κινήσεις - Ανησυχία - Προσπάθεια προσέλκυσης προσοχής του προσωπικού (κινήσεις) - φωνητική έκφραση ΙΙ. Ένδειξη Πόνου στην Έκφραση Προσώπου - Γκριµάτσες, συνοφρύωµα, σφιγµένα δόντια - Τραβηγµένα χαρακτηριστικά (στόµα, µάτια) - άκρυα/ κλάµα - Ρυτίδωση µετώπου ΙΙΙ. Θέση σώµατος/ στάση προφύλαξης ΚΛΙΜΑΚΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΠΟΝΟΥ - Άκαµπτη στάση - Μονοκόµµατη κίνηση (σαν σε νάρθηκα) - Τεντωµένο/ σφιγµένο σώµα IV. Παθοφυσιολογικές Ενδείξεις Πόνου - Αύξηση καρδιακής συχνότητας - Μείωση καρδιακής συχνότητας - Αύξηση ΑΠ - Μείωση ΑΠ - Αύξηση αναπνευστικής συχνότητας - Μείωση Αναπνευστικής Συχνότητας - Εφίδρωση - Ωχρότητα PUNTILLO ET AL, 1997

25 ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΙΚΗ ΚΛΙΜΑΚΑ ΠΟΝΟΥ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΒΑΘΜΟΣ Έκφραση Προσώπου Χαλαρή 1 Λίγο σφιγµένη (π.χ., σφιγµένα φρύδια) 2 Πολύ σφιγµένη (π.χ., σφιγµένα βλέφαρα) 3 Γκριµάτσα 4 Άνω Άκρα Καµία Κίνηση 1 Μερική Κάµψη 2 Σε πλήρη κάµψη µε τα δάκτυλα σφιγµένα 3 Σε µόνιµη σύσπαση 4 Συµµόρφωση µε Ανέχεται την κίνηση 1 Αναπνευστήρα Βήχει αλλά γενικά ανέχεται τη µηχανική 2 αναπνοή Μάχεται τον αναπνευστήρα 3 Αδυναµία να ελεγχθεί η µηχανική αναπνοή 4 PAYEN ET AL, 2001

26 Στάθμιση ελληνικής εκδοχής κλιμάκων πόνου o Η αξιοπιστία επαναδοκιμασίας (r=0.93) και η δοκιμασία αξιοπιστίας μεταξύ παρατηρητών (r=0.81, McNemar test p>0.1) ήταν επαρκείς. o Οι Ελληνικές εκδόσεις των κλιμάκων πόνου κατά Payen και Puntillo φαίνεται ότι είναι έγκυρες και αξιόπιστες. Μπουζίκα και συν, Νοσηλευτική, 2009

27 Βιοχημικοί Δείκτες

28 Επίπεδα Ουσίας Ρ Παρουσία και Απουσία Πόνου στην Ομάδα Ατόμων με Ισχαιμία * *, p=0.006 *, p= * N = 15 PATIENTS ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΟΜΑ Α GROUP * 20 ΕΛΕΓΧΟΥ CONTROLS SP concentration pai n SP concentration no pain ΕΠΙΠΕ Α SP ΣΤΟΝ ΠΟΝΟ ΕΠΙΠΕ Α SP ΑΠΟΥΣΙΑ ΠΟΝΟΥ Kletsiou, International EfCCNa Congress, October 2005

29 Συσχέτιση επιπέδων νευροπεπτιδίων και έντασης πόνου Κλίµακα VAS Κλίµακα Πόνου Puntillo Κλίµακα Πόνου Payen Επίπεδα Substance P r=0,744, p=0,02 r=0,474, p=0,010 r=0,562, p<0,0001 Επίπεδα NPY r=0,565, p=0,002 r=0,563, p=0,010 r=0,737, p<0,0001

30 Αντικειμενική Αξιολόγηση Προοπτική ή Ουτοπία?

31 Αντικειμενική Αξιολόγηση Αναγκαιότητα

32

33 Σας ευχαριστώπολύ για την προσοχή σας!!!