ΤΟ ΒΗΜΑ βιβλιοθήκη ANA

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΤΟ ΒΗΜΑ βιβλιοθήκη ANA"

Transcript

1

2

3 ΤΟ ΒΗΜΑ βιβλιοθήκη ANA ΓΝΩΣΗ 2 Η αβάσταχτη ελαφρότητα του Είναι Μίλαν Κούντερα Τίτλος Πρωτοτύπου: Nesnesiteln lehkost byti Μετάφραση από τα Γαλλικά: Κατερίνα Δασκαλάκη Ειδική έκδοση για την εφημερίδα «ΤΟ ΒΗΜΑ» 1983 Milan Kundera 1986 «Hestia» 2007 για αυτή την έκδοση Metropoli SpA (Gruppo Editoriale L'Espresso) Εκτύπωση και Βιβλιοδεσία: Grafica Veneta SpA Italy ISBN X To βιβλίο αυτό είναι ειδική προσφορά από ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ και διατίθεται στους αναγνώστες του αποκλειστικά από τα σημεία Τύπου έναντι 5. Απαγορεύεται η καθ' οιονδήποτε άλλον τρόπο διάθεση ή και πώληση του βιβλίου. Η πνευματική ιδιοκτησία αποκτάται χωρίς καμίιι διατύπωση και χωρίς την ανάγκη ρήτρας απαγορευτικής των προσβολών της. Επισημαίνεται πάντως ότι κατά το Ν /20 (όπως έχει τροποποιηθεί με τον Ν. 2121/93 και ισχύει σήμερα) και κατά τη Διεθνή Σύμβαση της Βέρνης (που έχει κυρωθεί με το Ν. 100/1975) απαγορεύεται η αναδημοσίευση, η αποθήκευση σε κάποιο σύστημα διάσωσης και γενικά η αναπαραγωγή του παρόντος έργου, με οποιοδήποτε τρόπο ή μορφή, τμηματικά ή περιληπτικά στο πρωτότυπο ή σε μετάφρραση ή άλλη διασκευή, χωρίς γραπτή άδεια του εκδότη.

4 ΜΙΛΑΝ ΚΟΥΝΤΕΡΑ Η αβάσταχτη ελαφρότητα του Είναι Μετάφραση από τα Γαλλικά: Κατερίνα Δασκαλάκη

5 ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ Η ΕΛΑΦΡΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΤΟ ΒΑΡΟΣ

6 1 Η αιώνια επιστροφή είναι ιδέα μυστηριώδης και ο Νίτσε, με την ιδέα αυτή, έφερε πολλούς φιλοσόφους σε δύσκολη θέση: σκέψου δηλαδή ότι μια μέρα όλα πρόκειται να επαναληφθούν όπως ήδη τα έχουμε ζήσει και ότι ακόμα κι η επανάληψη αυτή θα επαναλαμβάνεται ασταμάτητα! Τι πάει να πει αυτός ο χωρίς νόημα μύθος; Ο μύθος της αιώνιας επιστροφής μας λέει, αρνητικά, ότι η ζωή που μια για πάντα θα εξαφανιστεί και δεν θα ξανάρθει μοιάζει με μια σκιά, ότι δεν έχει βάρος, ότι ήδη από σήμερα είναι πεθαμένη, κι ότι όσο άσπλαχνη, όσο ωραία, όσο λαμπερή κι αν είναι αυτή η ομορφιά, αυτή η φρίκη, αυτή η λαμπρότητα, δεν έχουν κανένα νόημα. Δεν πρέπει να τα υπολογίζει κανείς περισσότερο απ' όσο έναν πόλεμο ανάμεσα σε δύο αφρικανικά βασίλεια του αιώνα, που τίποτα δεν άλλαξε στην όψη του κόσμου, παρ' όλο που τριακόσιες χιλιάδες μαύροι θα είχαν βρει εκεί το θάνατο μέσα σε απερίγραπτα βασανιστήρια. Αλλά μήπως πρόκειται ν' αλλάξει τίποτα και σ' αυτόν τον πόλεμο ανάμεσα σε δυο αφρικανικά βασίλεια του αιώνα αν επαναληφθεί ατέλειωτες φορές μέσα στην αιώνια επιστροφή; Ναι, οπωσδήποτε: θα εξελιχθεί σ' έναν όγκο που ορθώνεται και διαρκεί, και η ανοησία του θα είναι ασυγχώρητη. Αν η Γαλλική Επανάσταση έπρεπε να επαναλαμβάνεται αιωνίως, η γαλλική ιστοριογραφία θα ήταν λιγότερο περήφανη για τον Ροβεσπιέρο. Καθώς, όμως, μιλάει για ένα πράγμα που δεν πρόκειται να επαναληφθεί, τα αιματοβαμμένα χρόνια δεν είναι παρά λέξεις, θεωρίες, συζητήσεις, είναι πιο ελαφρά από ένα πούπουλο, δεν προξενούν φόβο. Υπάρχει μια τεράστια διαφορά ανάμεσα σ' ένα Ροβεσπιέρο πού δεν εμφανίστηκε παρά μόνο μία φορά στην Ιστορία και σ' ένα Ροβεσπιέρο που θα επέστρεφε αιωνίως να κόβει τα κεφάλια των Γάλλων. Ας πούμε λοιπόν ότι η ιδέα της αιώνιας επιστροφής διαγράφει μια προοπτική όπου τα πράγματα δεν μοιάζουν να είναι έτσι όπως τα ξέρουμε: μας εμφανίζονται χωρίς το ελαφρυντικό του φευγαλέου τους χαρακτήρα. Αυτό το ελαφρυντικό μάς εμποδίζει στην πραγματικότητα να εκδώσουμε οποιαδήποτε ετυμηγορία. Μπορεί κανείς να καταδικάσει ό,τι είναι εφήμερο; Τα πορτοκαλιά σύννεφα του δειλινού φωτίζουν όλα τα πράγματα με τη γοητεία της νοσταλγίας, ακόμα και την καρμανιόλα. Δεν έχει περάσει πολύς καιρός που κι εγώ ο ίδιος βρέθηκα αντιμέτωπος με κάτι τέτοιο: μου φαινόταν απίστευτο, αλλά, ξεφυλλίζοντας ένα βιβλίο για τον Χίτλερ, συγκινήθηκα με ορισμένες από τις φωτογρα- 7

7 φίες του με ξανάφερναν στα παιδικά μου χρόνια, που τα έζησα στη διάρκεια του πολέμου. Πολλά μέλη της οικογένειας μου βρήκαν το θάνατο μέσα στα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης. Αλλά, τι ήταν ο θάνατός τους μπροστά σ' αυτή τη φωτογραφία του Χίτλερ, που μου θύμιζε μια περασμένη εποχή της ζωής μου, μια εποχή που δεν θα ξαναρχόταν πια; Αυτή η συμφιλίωση με τον Χίτλερ προδίδει τη βαθιά ηθική διαστροφή, που είναι αναπόσπαστη από έναν κόσμο θεμελιωμένο κυρίως πάνω στην ανυπαρξία της επιστροφής, γιατί σ' αυτόν εκεί τον κόσμο όλα συγχωρούνται εκ των προτέρων και όλα είναι, λοιπόν, με κυνισμό επιτρεπτά. 8

8 2 Αν κάθε δευτερόλεπτο της ζωής μας είναι να επαναληφθεί αμέτρητες φορές, είμαστε καρφωμένοι στην αιωνιότητα όπως ο Ιησούς Χριστός επάνω στο σταυρό. Τι φριχτή ιδέα! Στον κόσμο της αιώνιας επιστροφής κάθε κίνηση φέρει το βάρος μιας αβάσταχτης ευθύνης. Αυτό είναι που έκανε τον Νίτσε να λέει ότι η ιδέα της αιώνιας επιστροφής είναι το πιο βαρύ φορτίο (das schwerste Gewicht). Αν η αιώνια επιστροφή είναι το πιο βαρύ φορτίο, οι ζωές μας μπορούν, σ' αυτό το πλαίσιο, να φανερωθούν σ' όλη τους τη λαμπρή ελαφρότητα. Στ' αλήθεια, όμως, είναι φριχτή η βαρύτητα και ωραία η ελαφρότητα; Το πιο βαρύ φορτίο μάς συνθλίβει, μας κάνει να λυγίζουμε κάτω απ' αυτό, μας πιέζει στο έδαφος. Αλλά, στην ερωτική ποίηση όλων των αιώνων, η γυναίκα επιθυμεί να δεχτεί το φορτίο του αντρικού κορμιού. Το πιο βαρύ φορτίο είναι λοιπόν ταυτόχρονα και η εικόνα της πιο έντονης ζωικής ολοκλήρωσης. Όσο πιο βαρύ είναι το φορτίο, όσο κοντινή στη γη είναι η ζωή μας, τόσο πιο αληθινή και πιο πραγματική είναι. Σ' αντιστάθμισμα, η ολική απουσία του φορτίου κάνει το ανθρώπινο ον να γίνεται πιο ελαφρύ απ' τον άνεμο, να πετάει, ν' απομακρύνεται απ' τη γη, απ' το γήινο είναι, να μην είναι παρά μόνο κατά το ήμισυ αληθινό και οι κινήσεις του να είναι εξίσου ελεύθερες όσο και χωρίς σημασία. Λοιπόν, τι να διαλέξει κανείς; Το βάρος ή την ελαφρότητα; Πρόκειται για το ερώτημα που έθεσε ο Παρμενίδης τον 6ο αιώνα π.χ. Κατ' αυτόν, το Σύμπαν είναι χωρισμένο σε ζεύγη αντιθέτων: το φως - το σκοτάδι, το παχύ - το λεπτό, το ζεστό - το κρύο, το είναι - το μη είναι. Θεωρούσε ότι ένας από τους πόλους της αντίφασης είναι θετικός (το φωτεινό, το ζεστό, το λεπτό, το είναι), ο άλλος αρνητικός. Αυτός ο διαχωρισμός σε πόλους, θετικό και αρνητικό, μπορεί να μας φανεί παιδαριωδώς εύκολος. Εκτός από μία περίπτωση: τι είναι θετικό, το βάρος ή η ελαφρότητα; Ο Παρμενίδης απαντούσε: το ελαφρύ είναι θετικό, το βαρύ είναι αρνητικό. Είχε δίκιο ή όχι; Ιδού η απορία. Ένα πράγμα είναι βέβαιο. Η αντίφαση βαρύ-ελαφρύ είναι η πιο μυστηριώδης και η πιο διφορούμενη απ' όλες τις αντιφάσεις. 9

9 3 Είναι χρόνια τώρα που σκέφτομαι τον Τόμας. Μόνο όμως στο φως αυτών των συλλογισμών τον είδα καθαρά για πρώτη φορά. Τον βλέπω όρθιο μπροστά σ' ένα από τα παράθυρα του διαμερίσματος του, με τα μάτια καρφωμένα στην άλλη μεριά της αυλής, στον τοίχο του απέναντι κτιρίου, να μην ξέρει τι πρέπει να κάνει. Είχε γνωριστεί με την Τερέζα τρεις εβδομάδες περίπου νωρίτερα σε μια μικρή πόλη της Βοημίας. Είχαν περάσει μία ώρα μόλις μαζί. Τον είχε συνοδεύσει στο σταθμό και είχε μείνει μαζί του ως τη στιγμή που ανέβηκε στο τρένο. Καμιά δεκαριά μέρες αργότερα ήρθε να τον δει στην Πράγα. Έκαναν αμέσως έρωτα, την ίδια εκείνη μέρα. Στα μισά της νύχτας της ήρθε μια κρίση πυρετού και έμεινε στο σπίτι του μια εβδομάδα με γρίπη. Ένιωσε τότε μια ανεξήγητη αγάπη γι' αυτό το κορίτσι που ελάχιστα γνώριζε. Του φαινόταν σαν ένα παιδί που το είχαν βάλει μέσα σ' ένα καλάθι πασαλειμμένο με πίσσα και το είχαν αφήσει στα νερά ενός ποταμού για να το τραβήξει εκείνος στην όχθη του κρεβατιού του. Έμεινε στο σπίτι του μια εβδομάδα, κι έπειτα, μόλις έγινε καλά, γύρισε στην πόλη όπου κατοικούσε, διακόσια χιλιόμετρα μακριά απ' την Πράγα. Κι εδώ ακριβώς τοποθετείται η στιγμή για την οποία μιλούσα κι όπου 6λέπω το κλειδί της ζωής του Τόμας: στέκεται όρθιος μπροστά στο παράθυρο, με τα μάτια καρφωμένα στην άλλη μεριά της αυλής, στον τοίχο του απέναντι κτιρίου, και σκέφτεται: Πρέπει να της προτείνει να έρθει να εγκατασταθεί στην Πράγα; Αυτή η ευθύνη τον τρομοκρατεί. Αν την καλέσει σπίτι του τώρα, θα έρθει να τον συναντήσει για να του προσφέρει όλη της τη ζωή. Ή μήπως καλύτερα, πρέπει να παραιτηθεί απ' την ιδέα αυτή; Τότε η Τερέζα θα μείνει σερβιτόρα σε μια μπιραρία, κάπου στην επαρχία, και δεν θα την ξαναδεί ποτέ. Θέλει εκείνος να έρθει να τον συναντήσει, ναι ή όχι; Κοιτάζει την αυλή, με τα μάτια καρφωμένα στον απέναντι τοίχο, και ψάχνει μια απάντηση. Συνέχεια, ξανά και ξανά, του έρχεται η εικόνα αυτής της γυναίκας ξαπλωμένης στο ντιβάνι του. Δεν του θύμιζε κανέναν απ' την αλλοτινή του ζωή. Δεν ήταν ούτε μια ερωμένη ούτε μια σύζυγος. Ήταν ένα παιδί που είχε βγει από ένα καλάθι πασαλειμμένο με πίσσα κι αυτός το είχε ακουμπήσει στην όχθη του κρεβατιού του. Εκείνη είχε αποκοιμηθεί. Εκείνος γονάτισε δίπλα της. Η αναπνοή της ήταν γρήγορη απ' τον πυ- 10

10 ρετό και ακουγόταν ένας ελάχιστος αναστεναγμός. Ακούμπησε το πρόσωπο του στο δικό της και της ψιθύρισε λόγια καθησυχαστικά, μέσα στον ύπνο της. Σ' ένα λεπτό, του φάνηκε ότι η αναπνοή της γινόταν πιo ήρεμη κι ότι το πρόσωπό της στρεφόταν μηχανικά προς το δικό του. Αισθανόταν στα χείλια της τη λίγο πικρή μυρωδιά του πυρετού και τη ρουφούσε σαν να ήθελε να ποτιστεί με την οικειότητα του κορμιού της. Τότε φαντάστηκε ότι εκείνη βρισκόταν στο σπίτι του από πολλά χρόνια κι ότι ήταν ετοιμοθάνατη. Ξαφνικά, του φάνηκε καθαρά ότι δεν θα μπορούσε να ζήσει μετά το θάνατό της. Θα ξάπλωνε στο πλευρό της, να πεθάνει μαζί της. Έχωσε το πρόσωπό του μέσα στο μαξιλάρι δίπλα στο δικό της και έμεινε για πολλή ώρα έτσι. Τώρα, είναι όρθιος στο παράθυρο και ξαναφέρνει στο νου του αυτή τη στιγμή. Τι άλλο μπορεί να ήταν παρά ο έρωτας που ήρθε έτσι να του δώσει τη γνωριμία του; Ήταν, όμως, ο έρωτας; Είχε πεισθεί ότι ήθελε να πεθάνει στο πλευρό της, και το συναίσθημα αυτό ήταν φανερά υπερβολικό: δεν την έβλεπε παρά για δεύτερη φορά στη ζωή του! Δεν ήταν μάλλον η υστερική αντίδραση ενός άντρα που, καταλαβαίνοντας στα τρίσβαθά του την ανικανότητά του να προσαρμοστεί στον έρωτα, άρχιζε να παίζει στον ίδιο τον εαυτό του την κωμωδία του έρωτα; Ταυτόχρονα, το υποσυνείδητο του ήταν τόσο δειλό που διάλεγε για την κωμωδία του αυτή την κακομοίρα τη σερβιτόρα της επαρχίας που, ουσιαστικά, δεν είχε καμιά πιθανότητα να μπει στη ζωή του! Κοίταζε τους βρώμικους τοίχους της αυλής και καταλάβαινε πως δεν ήξερε αν επρόκειτο για υστερία ή για έρωτα. Και, σ' αυτή την κατάσταση όπου ένας αληθινός άντρας θα γνώριζε αμέσως πώς ν' αντιδράσει, τα 'βαζε με τον εαυτό του που δίσταζε και στερούσε έτσι από την ωραιότερη στιγμή της ζωής του (βρίσκεται γονατιστός στο προσκέφαλο της κοπέλας, σίγουρος ότι δεν μπορεί να επιζήσει του θανάτου της) όλη της τη σημασία. Φόρτωνε τον εαυτό του με κατηγορίες, αλλά κατέληξε ότι στο βάθος ήταν πολύ φυσικό να μην ξέρει τι θέλει. Δεν μπορεί κανείς ποτέ να ξέρει αυτό που πρέπει να θέλει, γιατί έχουμε μόνο μια ζωή και δεν μπορούμε ούτε να τη συγκρίνουμε με προηγούμενες ζωές ούτε να την επανορθώσουμε σε ζωές επερχόμενες. Είναι καλύτερα να μείνει με την Τερέζα ή να μείνει μόνος; Δεν υπάρχει κανένας τρόπος για να εξακριβωθεί ποια απόφαση είναι η καλή γιατί δεν υπάρχει κανένα μέτρο σύγκρισης. Όλα τα ζούμε αμέσως για πρώτη φορά και χωρίς προετοιμασία. Είναι σαν να έμπαινε ένας ηθοποιός στη σκηνή χωρίς ποτέ άλλοτε να έχει κάνει μια πρόβα. 11

11 Αλλά τι μπορεί να αξίζει η ζωή αν η πρώτη πρόβα της ζωής δεν είναι παρά η ίδια η ζωή; Αυτό είναι που κάνει τη ζωή να μοιάζει πάντα με σκιαγράφημα. Αλλά ακόμα και το «σκιαγράφημα» δεν είναι η σωστή λέξη, γιατί ένα σκιαγράφημα είναι πάντοτε το προσχέδιο κάποιου πράγματος, η προετοιμασία ενός πίνακα, ενώ το σκιαγράφημα που είναι η ζωή μας δεν είναι για τίποτα προσχέδιο, είναι ένα προσχέδιο χωρίς πίνακα. Ο Τόμας επαναλαμβάνει στον εαυτό του τη γερμανική παροιμία: einmal ist keinmal, μια φορά δεν μετράει, μια φορά είναι ποτέ. Το να μην μπορείς να ζήσεις παρά μόνο μια ζωή είναι σαν να μην τη ζεις καθόλου. 12

12 4 Μια μέρα, όμως, στο διάλειμμα ανάμεσα σε δύο εγχειρήσεις, μια νοσοκόμα τον ειδοποίησε ότι τον ζητούσαν στο τηλέφωνο. Γνώρισε τη φωνή της Τερέζας στο ακουστικό. Τηλεφωνούσε απ' το σταθμό. Χάρηκε. Δυστυχώς, ήταν κλεισμένος εκείνο το βράδυ, και δεν την κάλεσε στο σπίτι του παρά για την επομένη. Μόλις ακούμπησε το ακουστικό, μετάνιωσε που δεν της είχε πει να έρθει αμέσως. Είχε ακόμα καιρό να το ματαιώσει αυτό το ραντεβού! Αναρωτιόταν τι θα έκανε η Τερέζα στην Πράγα όλες αυτές τις ατέλειωτες τριάντα έξι ώρες που μεσολαβούσαν ως τη συνάντηση τους και του ήρθε η επιθυμία να πάρει το αυτοκίνητο του και να βγει να την ψάξει στους δρόμους της πόλης. Έφθασε την επόμενη μέρα το βράδυ. Είχε κρεμασμένη μια τσάντα μ' ένα μακρύ λουρί στον ώμο, και τη βρήκε κομψότερη απ' την τελευταία φορά. Στο χέρι κρατούσε ένα βιβλίο: την «Άννα Καρένινα» του Τολστόι. Το ύφος της ήταν χαρούμενο, λίγο θορυβώδες κιόλας, κι έκανε προσπάθεια για να του δείξει ότι είχε περάσει όλως τυχαίως, για μια περίσταση εξαιρετική: βρισκόταν στην Πράγα για επαγγελματικούς λόγους, ίσως (οι κουβέντες της ήσαν πολύ αόριστες) για να ψάξει μια καινούργια δουλειά. Μετά, βρέθηκαν ξαπλωμένοι ο ένας δίπλα στον άλλο, γυμνοί και χαλαροί πάνω στο ντιβάνι. Είχε ήδη νυχτώσει. Τη ρώτησε πού έμενε, ήθελε να τη συνοδεύσει με το αυτοκίνητο. Απάντησε με αμήχανο ύφος ότι θα έψαχνε για ένα ξενοδοχείο και ότι είχε αφήσει τη βαλίτσα της στο σταθμό. Την παραμονή ακόμα, είχε φοβηθεί μήπως εκείνη ερχόταν να του προσφέρει όλη της τη ζωή, αν τυχόν την καλούσε στο σπίτι του στην Πράγα. Τώρα, ακούγοντας την να του αναγγέλλει πως η βαλίτσα της ήταν στο σταθμό, σκέφθηκε ότι είχε βάλει τη ζωή της μέσα σ' εκείνη τη βαλίτσα κι ότι την είχε αφήσει στο σταθμό περιμένοντας να του την προσφέρει. Ανέβηκε μαζί της στο αυτοκίνητο του που ήταν παρκαρισμένο μπροστά στο κτίριο, πήγε στο σταθμό, πήρε τη βαλίτσα (ήταν φουσκωμένη και πάρα πολύ βαριά) και την έφερε στο σπίτι του, μαζί με την Τερέζα. Πώς έγινε και το αποφάσισε τόσο γρήγορα, ενώ είχε διστάσει περίπου δεκαπέντε μέρες και δεν της είχε δώσει ούτε σημείο ζωής; Παραξενευόταν και ο ίδιος. Ενεργούσε αντίθετα με τις αρχές του. Εδώ και δέκα χρόνια, όταν είχε χωρίσει με την πρώτη του γυναίκα, είχε 13

13 ζήσει το διαζύγιο του σε μια χαρμόσυνη ατμόσφαιρα, όπως άλλοι γιορτάζουν το γάμο τους. Είχε τότε καταλάβει ότι δεν ήταν γεννημένος για να ζει στο πλευρό μιας γυναίκας, όποια κι αν ήταν αυτή, και ότι δεν μπορούσε να είναι πραγματικά ο εαυτός του παρά μόνο σαν εργένης. Φρόντιζε λοιπόν προσεκτικά να ρυθμίζει το σύστημα της ζωής του με τέτοιο τρόπο ώστε να μην μπορεί ποτέ να έρθει μια γυναίκα με μια βαλίτσα να εγκατασταθεί στο σπίτι του. Επίσης, δεν είχε παρά μόνο ένα ντιβάνι. Παρ' όλο που ήταν ένα αρκετά φαρδύ ντιβάνι, διαβεβαίωνε τις συντρόφους του ότι του ήταν αδύνατο να κοιμηθεί μαζί με κάποιον άλλο στο ίδιο κρεβάτι και, μετά τα μεσάνυχτα, τις συνόδευε όλες στα σπίτια τους. Άλλωστε, την πρώτη φορά, τότε που η Τερέζα έμεινε στο σπίτι του με γρίπη, δεν κοιμήθηκε μαζί της. Πέρασε την πρώτη νύχτα σε μια μεγάλη πολυθρόνα, και τις επόμενες νύχτες πήγαινε στο νοσοκομείο, όπου μέσα στο ιατρείο του υπήρχε μια σαιζ λονγκ που τη χρησιμοποιούσε όταν είχε εφημερία. Εν τούτοις, αυτή εδώ τη φορά κοιμήθηκε πλάι της. Το πρωί, όταν ξύπνησε, παρατήρησε ότι η Τερέζα, που κοιμόταν ακόμα, τον κρατούσε από το χέρι. Είχαν άραγε μείνει έτσι, κρατημένοι από τα χέρια, όλη τη νύχτα; Του φαινόταν δύσκολο να το πιστέψει. Ανέπνεε βαθιά στον ύπνο της, τον κρατούσε από το χέρι (σφιχτά, δεν μπορούσε να ελευθερώσει το χέρι του) και η πολύ βαριά βαλίτσα ήταν ακουμπισμένη στην άκρη του κρεβατιού του. Δεν τολμούσε να τραβήξει το χέρι του από φόβο μη την ξυπνήσει και γύρισε πολύ προσεκτικά στο πλάι για να μπορεί να την παρατηρεί με την άνεση του. Για μια φορά ακόμα, είπε μέσα του ότι η Τερέζα ήταν ένα παιδί που το είχαν βάλει σ' ένα καλάθι πασαλειμμένο με πίσσα και το είχαν αφήσει πάνω στο νερό. Πώς μπορείς ν' αφήσεις πάνω στ' αγριεμένα νερά ενός ποταμού το καλάθι όπου φωλιάζει ένα παιδί! Αν η κόρη του Φαραώ δεν είχε τραβήξει απ' το νερό το καλάθι του μικρού Μωυσή, δεν θα είχαν υπάρξει η Παλαιά Διαθήκη κι όλος ο πολιτισμός μας! Υπάρχει, στην αρχή τόσων και τόσων αρχαίων μύθων, κάποιος που σώζει ένα εγκαταλελειμμένο παιδί. Αν ο Πόλυβος δεν είχε μαζέψει τον μικρό Οιδίποδα, ο Σοφοκλής δεν θα είχε γράψει την καλύτερη τραγωδία του! Ο Τόμας δεν καταλάβαινε τότε ότι οι μεταφορές είναι επικίνδυνο πράγμα. Δεν παίζει κανείς με τις μεταφορές. Ο έρωτας μπορεί να γεννηθεί από μια μεταφορά και μόνον. 14

14 5 Είχε μόλις ζήσει δύο χρόνια με την πρώτη του γυναίκα και είχαν αποκτήσει ένα γιο. Στην απόφαση του διαζυγίου ο δικαστής εμπιστεύθηκε την κηδεμονία του παιδιού στη μητέρα και καταδίκασε τον Τόμας να τους δίνει διατροφή το ένα τρίτο του μισθού του. Παράλληλα, του αναγνώρισε το δικαίωμα να μπορεί να βλέπει το γιο του δύο φορές το μήνα. Κάθε φορά, όμως, που ήθελε να πάει να τον δει, η μητέρα ανέβαλλε το ραντεβού. Αν τους έκανε τίποτα μεγαλοπρεπή δώρα, οπωσδήποτε θα μπορούσε να τον βλέπει πιο εύκολα. Κατάλαβε ότι έπρεπε να πληρώνει στη μητέρα την αγάπη του γιου του, και να την προπληρώνει. Φανταζόταν τον εαυτό του, αργότερα, να θέλει αφελώς να εμφυσήσει στο γιο του τις ιδέες του, που ήταν σε όλα τα σημεία διαμετρικά αντίθετες από εκείνες της μητέρας. Μόνο που το σκεφτόταν, αισθανόταν ήδη κουρασμένος. Μια Κυριακή, που η μητέρα είχε την τελευταία στιγμή ματαιώσει μια βόλτα με το γιο του, αποφάσισε ότι δεν θα τον έβλεπε ποτέ πια στη ζωή του. Άλλωστε, γιατί να ήταν δεμένος μ' αυτό το παιδί περισσότερο απ' ό,τι με κάποιο άλλο; Δεν τους συνέδεε τίποτα περισσότερο από μια απρόσεκτη νύχτα. Θα κατέθετε σχολαστικά το χρήμα, αλλά να μην πήγαιναν, στο όνομα ποιος ξέρει ποιων πατρικών αισθημάτων, να του ζητήσουν ν' αγωνιστεί κιόλας για να κρατήσει το γιο του! Προφανώς, κανένας δεν ήταν έτοιμος να δεχτεί μια τέτοια συλλογιστική. Οι ίδιοι οι γονείς του τον καταδίκασαν και δήλωσαν ότι αν ο Τόμας αρνιόταν να ενδιαφερθεί για το γιο του, εκείνοι, οι γονείς του Τόμας, θα σταματούσαν επίσης να ενδιαφέρονται για τον δικό τους. Συνέχιζαν λοιπόν να διατηρούν με τη νύφη τους σχέσεις μιας πεισματικής εγκαρδιότητας, και καυχιόνταν στο δικό τους περιβάλλον για την υποδειγματική τους στάση και το αίσθημα της δικαιοσύνης που τους διέκρινε. Κατάφερε, λοιπόν, μέσα σε πολύ λίγο διάστημα να απαλλαγεί από μια σύζυγο, ένα γιο, μια μητέρα κι έναν πατέρα. Δεν του είχε μείνει παρά ο φόβος των γυναικών. Τις επιθυμούσε, αλλά τον τρομοκρατούσαν. Ανάμεσα στο φόβο και στην επιθυμία, έπρεπε να βρει ένα συμβιβασμό: ήταν αυτό που ονόμαζε «ερωτική φιλία». Διαβεβαίωνε τις ερωμένες του πως μόνο μια σχέση που είναι απαλλαγμένη από συναισθηματισμούς, κι όπου κανένας δεν προβάλλει δικαιώματα στη ζωή και την ελευθερία του άλλου, μπορεί να κάνει και τους δύο ευτυχισμένους. 15

15 Για να είναι μάλιστα βέβαιο ότι η ερωτική φιλία ουδέποτε υποχωρεί μπροστά στην επιθετικότητα του έρωτα, δεν έβλεπε την καθεμιά από τις μόνιμες ερωμένες του παρά σε πολύ αραιά χρονικά διαστήματα. Θεωρούσε αυτή τη μέθοδο τέλεια και την εκθείαζε και στους φίλους του: «Πρέπει να τηρεί κανείς τον κανόνα του τρία. Μπορείς να δεις την ίδια γυναίκα σε συχνά διαστήματα, αλλά σ' αυτή την περίπτωση δεν πρέπει να τη δεις πάνω από τρεις φορές. Ή μπορείς να τη βλέπεις για πολλά χρόνια, αλλά τότε μόνον υπό την προϋπόθεση ότι θ' αφήνεις να περνάνε τουλάχιστον τρεις εβδομάδες ανάμεσα σε κάθε συνάντηση». Αυτό το σύστημα πρόσφερε στον Τόμας τη δυνατότητα να μην τα χαλάει με τις ερωμένες του και να έχει μπόλικες από δαύτες. Δεν τον καταλάβαιναν πάντα. Απ' όλες τις φίλες του η Σαμπίνα ήταν που τον καταλάβαινε καλύτερα. Ήταν ζωγράφος. Έλεγε: «Σ' αγαπώ γιατί είσαι το άκρο αντίθετο του κιτς. Στο βασίλειο του κιτς θα ήσουν ένα τέρας. Δεν υπάρχει ούτε ένα σενάριο αμερικάνικου ή ρώσικου φιλμ όπου θα μπορούσες να ήσουν κάτι άλλο από μια περίπτωση αποκρουστική». Ήταν λοιπόν απ' τη Σαμπίνα που ζήτησε να τον βοηθήσει να βρει η Τερέζα μια δουλειά στην Πράγα. Όπως απαιτούσαν οι άγραφοι κανόνες της ερωτικής φιλίας, εκείνη του υποσχέθηκε να κάνει ό,τι μπορούσε και, πράγματι, δεν άργησε ν' ανακαλύψει μια θέση στο φωτογραφικό ατελιέ ενός εβδομαδιαίου περιοδικού. Αυτή η θέση δεν απαιτούσε ιδιαίτερα προσόντα, αλλά έτσι η Τερέζα θ' άφηνε την μπιραρία για να ενταχθεί στο χώρο των υπαλλήλων του Τύπου. Η Σαμπίνα πήγε αυτοπροσώπως να την παρουσιάσει στη σύνταξη, κι ο Τόμας είπε στον εαυτό του ότι ποτέ του δεν είχε καλύτερη φίλη. 16

16 6 Η άγραφη σύμβαση της ερωτικής φιλίας απαιτούσε να αποκλείεται ο έρωτας an' τη ζωή του Τόμας. Αν εκείνος ανέτρεπε την προϋπόθεση αυτή, οι άλλες ερωμένες του θα βρίσκονταν αμέσως σε μια θέση υποταγής και θα είχαν επαναστατήσει. Βρήκε λοιπόν στην Τερέζα ένα δωμάτιο που υπενοικίασε κι όπου έπρεπε να μεταφέρει τη βαριά βαλίτσα της. Ήθελε ν' αγρυπνά επάνω της, να την προστατεύει, να χαίρεται για την παρουσία της, αλλά δεν ένιωθε καμιά ανάγκη ν' αλλάξει τον τρόπο της ζωής του. Επίσης, δεν ήθελε να ξέρει κανείς ότι κοιμόταν στο σπίτι του. Ο μοιρασμένος ύπνος ήταν το σώμα του εγκλήματος του έρωτα. Με τις άλλες γυναίκες δεν κοιμόταν ποτέ. Όταν πήγαινε να τις δει στο σπίτι τους, ήταν εύκολο, μπορούσε να φύγει όποτε ήθελε. Η περίπτωση ήταν πιο λεπτή όταν εκείνες έρχονταν σ' αυτόν κι έπρεπε να τους εξηγεί ότι θα τις συνόδευε στα σπίτια τους μετά τα μεσάνυχτα επειδή υπέφερε από αϋπνίες και δεν μπορούσε ν' αποκοιμηθεί δίπλα σε κάποιον άλλο. Αυτό δεν απείχε πολύ από την αλήθεια, αλλά η κύρια αιτία ήταν λιγότερο ευγενική και δεν τολμούσε να την ομολογήσει στις συντρόφους του: στο δευτερόλεπτο που ακολουθούσε τον έρωτα δοκίμαζε μια ακατανίκητη επιθυμία να μείνει μόνος. Του ήταν δυσάρεστο να ξυπνήσει στη μέση της νύχτας στο πλευρό ενός πλάσματος ξένου. Το πρωινό ξύπνημα του ζεύγους του ήταν αποκρουστικό, δεν ήθελε να τον ακούνε να βουρτσίζει τα δόντια του μέσα στο μπάνιο και η οικειότητα του πρωινού των δύο δεν του έλεγε τίποτα. Γι' αυτό ήταν τόση η έκπληξη του όταν ξύπνησε και η Τερέζα τον κρατούσε σφιχτά απ' το χέρι! Την κοίταζε και δυσκολευόταν να καταλάβει τι του συνέβαινε. Αναλογιζόταν τις ώρες που μόλις είχαν περάσει και νόμιζε ότι ανέπνεε το άρωμα μιας άγνωστης ευτυχίας. Από τότε, και οι δύο χαίρονταν εκ των προτέρων τον μοιρασμένο ύπνο. Θα έμπαινα σχεδόν στον πειρασμό να πω ότι γι' αυτούς ο σκοπός της σεξουαλικής πράξης δεν ήταν η ηδονή αλλά ο ύπνος που ακολουθούσε. Εκείνη, προπάντων, δεν μπορούσε να κοιμηθεί χωρίς αυτόν. Αν της συνέβαινε να μείνει μόνη μέσα στο δωμάτιο που νοίκιαζε (πράγμα που όσο πήγαινε γινόταν όλο και περισσότερο ένα άλλοθι), δεν έκλεινε μάτι όλη τη νύχτα. Μέσα στα χέρια του, ακόμα και στο κορύφωμα της διέγερσης, καταλάγιαζε πάντα. Της διηγιόταν ψιθυριστά ιστορίες που επινοούσε για χάρη της, μικρά τίποτα, λέξεις καθησυχαστικές ή αστείες που τις επαναλάμβανε μονότονα. Μέσα στο κεφάλι της Τερέζας αυτές 17

17 οι λέξεις μεταμορφώνονταν σε συγκεχυμένες εικόνες που την οδηγούσαν στο πρώτο όνειρο. Εξουσίαζε τελείως τον ύπνο της, κι εκείνη αποκοιμιόταν τη στιγμή ακριβώς που αυτός είχε διαλέξει. Όταν κοιμόντουσαν, τον κρατούσε όπως την πρώτη νύχτα: έσφιγγε σταθερά τη γροθιά του, ένα από τα δάχτυλα του ή τον αστράγαλο του. Όταν ήθελε ν' απομακρυνθεί χωρίς να την ξυπνήσει, έπρεπε να δράσει με πονηριά. Απελευθέρωνε το δάχτυλο του (τη γροθιά του, τον αστράγαλο του) απ' το σφίξιμο της, πράγμα που πάντοτε τη μισοξυπνούσε, επειδή τον παρακολουθούσε προσεκτικά, ακόμα και στον ύπνο του. Για να την ηρεμήσει της γλιστρούσε στο χέρι, στη θέση τη γροθιάς του, ένα οποιοδήποτε αντικείμενο (την άκρη μιας πιτζάμας τυλιγμένης σε κουβάρι, μια παντόφλα, ένα βιβλίο), το οποίο αμέσως εκείνη έσφιγγε δυνατά σαν να ήταν ένα μέρος του κορμιού του. Μια μέρα που μόλις την είχε αποκοιμίσει και που εκείνη βρισκόταν στην αρχή του πρώτου ύπνου, ώστε μπορούσε ακόμα ν' απαντά στις ερωτήσεις του, της είπε: «Ωραία! Τώρα πηγαίνω. - Πού; ρώτησε εκείνη. - Βγαίνω, είπε με αυστηρή φωνή. - Έρχομαι μαζί σου! είπε εκείνη καθώς σηκωνόταν από το κρεβάτι. - Όχι, δεν θέλω. Φεύγω για πάντα», είπε αυτός, και βγήκε από την κάμαρα στο χολ. Σηκώθηκε και τον ακολούθησε ανοιγοκλείνοντας τα μάτια. Δεν φορούσε παρά ένα κοντό μισοφοράκι κι από κάτω ήταν γυμνή. Το πρόσωπο της ήταν ακίνητο, χωρίς έκφραση, αλλά οι κινήσεις της ήταν ενεργητικές. Από την είσοδο βγήκε στο διάδρομο (τον κοινό διάδρομο που οδηγούσε στο διπλανό κτίριο) και της έκλεισε την πόρτα κατάμουτρα. Εκείνη την άνοιξε με μια απότομη κίνηση και τον ακολούθησε, σίγουρη μέσα στο μισοΰπνι της ότι ήθελε να φύγει για πάντα και ότι έπρεπε να τον κρατήσει. Κατέβηκε έναν όροφο, σταμάτησε στο κεφαλόσκαλο και την περίμενε. Τον συνάντησε εκεί, τον άρπαξε από το χέρι και τον οδήγησε πίσω κοντά της, μέσα στο κρεβάτι. Ο Τόμας έλεγε μέσα του: να ξαπλώνεις με μια γυναίκα και να κοιμάσαι μαζί της, να δύο πάθη όχι μόνον διαφορετικά αλλά και αντιφατικά σχεδόν. Ο έρωτας δεν εκδηλώνεται με την επιθυμία να κάνεις έρωτα (αυτή η επιθυμία ταιριάζει σε αναρίθμητο πλήθος γυναικών) αλλά με την επιθυμία του μοιρασμένου ύπνου (αυτή η επιθυμία δεν αφορά παρά μία και μόνη γυναίκα). 18

18 7 Στα μισά της νύχτας άρχισε να βογγάει μέσα στον ύπνο της. Ο Τόμας την ξύπνησε, αλλά κοιτάζοντας το πρόσωπο του, του είπε με μίσος: «Φύγε, φύγε!». Έπειτα του διηγήθηκε τ' όνειρο της: ήταν και οι δυο τους κάπου με τη Σαμπίνα. Μέσα σ' ένα απέραντο δωμάτιο. Υπήρχε στη μέση ένα κρεβάτι, θα' λέγε κανείς όχι ήταν η σκηνή ενός θεάτρου. Ο Τόμας τη διέταξε να σταθεί σε μια γωνιά και έκανε μπροστά της έρωτα με τη Σαμπίνα. Κοίταζε, κι αυτό το θέαμα της προκαλούσε έναν αβάσταχτο πόνο. Για να πνίξει τον πόνο της καρδιάς στον φυσικό πόνο, βύθιζε βελόνες κάτω απ' τα νύχια της. «Με πονούσε φριχτά!», είπε, σφίγγοντας τις γροθιές της σαν να ήταν τα χέρια της πραγματικά πληγωμένα. Την πήρε στην αγκαλιά του και σιγά (συνέχιζε να τρέμει) αποκοιμήθηκε στα μπράτσα του. Την επομένη, καθώς σκεφτόταν αυτό τα όνειρο, θυμήθηκε κάτι. Άνοιξε το γραφείο του κι έβγαλε ένα πακέτο με γράμματα της Σαμπίνας. Σ' ένα λεπτό βρήκε το εξής σημείο: «Θα ήθελα να κάνω έρωτα μαζί σου στο ατελιέ μου, όπως στη σκηνή ενός θεάτρου. Θα υπήρχαν γύρω γύρω άνθρωποι και δεν θα είχαν το δικαίωμα να πλησιάζουν. Αλλά δεν θα μπορούσαν να ξεκολλήσουν τα μάτια τους από πάνω μας...». Το χειρότερο ήταν ότι το γράμμα είχε ημερομηνία. Ήταν μια επιστολή πρόσφατη, γραμμένη σε μια εποχή που η Τερέζα έμενε ήδη από καιρό στο σπίτι του Τόμας. Της έκανε παρατηρήσεις: «Ψαχούλεψες τα γράμματα μου!». Χωρίς να επιχειρήσει ν' αρνηθεί, του είπε: «Ε. λοιπόν! Πέταξε με στο δρόμο!». Δεν την πέταξε, όμως, στο δρόμο. Την έβλεπε εκεί, να βυθίζει βελόνες κάτω απ' τα νύχια της, κολλημένη στον τοίχο του ατελιέ της Σαμπίνας. Πήρε τα δάχτυλα της στα χέρια του, τα χάιδεψε, τα έφερε στα χείλη του και τα φίλησε, σαν να τους είχαν μείνει σημάδια από αίμα. Αλλά, από τη στιγμή εκείνη κι έπειτα, όλα έμοιαζαν να συνωμοτούν εναντίον του. Δεν περνούσε στην πραγματικότητα ούτε μία μέρα χωρίς εκείνη να μαθαίνει κάτι καινούργιο για τους κρυφούς του έρωτες. Στην αρχή τ' αρνιόταν όλα. Όταν οι αποδείξεις ήταν πολύ κραυγαλέες, προσπαθούσε να υποστηρίξει ότι δεν υπήρχε καμιά αντίφαση ανάμεσα στην πολυγαμική του ζωή και στην αγάπη του για την Τερέζα. Δεν ήταν λογικός: πότε αρνιόταν τις απιστίες του και πότε τις δικαιολογούσε. Μια μέρα τηλεφωνούσε σε μια φίλη για να κλείσει ένα ραντεβού. 19

19 Όταν η επικοινωνία τελείωσε, άκουσε έναν παράξενο θόρυβο στο γειτονικό δωμάτιο, κάτι σαν κροτάλισμα δοντιών. Είχε έρθει κατά τύχη στο σπίτι του, χωρίς εκείνος να το ξέρει. Κρατούσε στο χέρι ένα φιαλίδιο με ηρεμιστικό, έπινε μια γουλιά και, καθώς το χέρι της έτρεμε, το γυαλί κροτάλιζε στα δόντια της. Όρμησε απάνω της σαν να επρόκειτο να τη σώσει από πνιγμό. Το μπουκαλάκι με τη βαλεριάνα έπεσε και έκανε ένα μεγάλο λεκέ στο χαλί. Εκείνη χτυπιόταν, ήθελε να του ξεφύγει, και την κράτησε περισσότερο από ένα τέταρτο της ώρας σαν σ' ένα ζουρλομανδύα, μέχρι που ηρέμησε. Ήξερε ότι βρισκόταν σε μια κατάσταση αδικαιολόγητη γιατί ήταν θεμελιωμένη πάνω σε μια απόλυτη ανισότητα: Πολύ πριν εκείνη ανακαλύψει την αλληλογραφία του με τη Σαμπίνα, είχαν πάει μαζί στο καμπαρέ με μερικούς φίλους. Γιόρταζαν την καινούργια δουλειά της Τερέζας. Είχε αφήσει το φωτογραφικό ατελιέ κι είχε γίνει φωτογράφος του περιοδικού. Καθώς εκείνου δεν του άρεσε να χορεύει, ένας από τους νεαρούς συναδέλφους του στο νοσοκομείο ασχολιόταν με την Τερέζα. Γλιστρούσαν υπέροχα πάνω στην πίστα και η Τερέζα έμοιαζε πιο όμορφη παρά ποτέ. Είχε μείνει κατάπληκτος βλέποντας με τι ακρίβεια και με τι γλυκύτητα προλάβαινε σ' ένα κλάσμα δευτερολέπτου τη θέληση του παρτενέρ της. Αυτός ο χορός έμοιαζε να δείχνει ότι η αφοσίωση της, τούτη η φλογερή επιθυμία να πραγματοποιεί αυτό που διάβαζε στα μάτια του Τόμας, δεν ήταν σώνει και καλά συνδεδεμένη με το πρόσωπο του Τόμας, αλλά ότι ήταν έτοιμη ν' ανταποκριθεί στο κάλεσμα οποιουδήποτε άντρα που θα είχε τυχόν συναντήσει στη θέση του. Δεν υπήρχε τίποτα πιο εύκολο από το να φανταστεί κανείς την Τερέζα κι αυτόν τον νεαρό συνάδελφο εραστές. Ακριβώς αυτή η ευκολία με την οποία μπορούσε να τους φανταστεί έτσι ήταν που τον πλήγωνε. Το κορμί της Τερέζας ήταν απόλυτα κατανοητό μέσα στο ερωτικό αγκάλιασμα με οποιοδήποτε αρσενικό κορμί, κι αυτή η ιδέα τού χάλασε το κέφι. Αργά τη νύχτα, όταν γύρισαν, της ομολόγησε ότι ζήλευε. Αυτή η παράλογη ζήλια, γεννημένη από μια καθαρά θεωρητική υπόθεση, ήταν απόδειξη ότι θεωρούσε την πίστη της ένα αναμφισβήτητο αξίωμα. Αλλά τότε πώς μπορούσε να της θυμώνει που ζήλευε τις πολύ πραγματικές του ερωμένες; 20

20 8 Την ημέρα προσπαθούσε (χωρίς όμως στην πραγματικότητα να το καταφέρνει) να πιστεύει αυτά που της έλεγε ο Τόμας και να είναι χαρούμενη όπως ήταν πάντα μέχρι τότε. Αλλά η ζήλια, δαμασμένη την ημέρα, εκδηλωνόταν ακόμα πιο βίαιη στα όνειρα της, που τέλειωναν πάντοτε μέσα σε λυγμούς, τους οποίους εκείνος δεν μπορούσε να σταματήσει παρά μόνον ξυπνώντας την. Τα όνειρα της επαναλαμβάνονταν σαν θέματα με παραλλαγές ή σαν τα επεισόδια ενός τηλεοπτικού σίριαλ. Παραδείγματος χάριν, ένα όνειρο που επέστρεφε συχνά ήταν εκείνο με τις γάτες που πηδούσαν στο πρόσωπο της και βύθιζαν τα νύχια τους στο δέρμα της. Για να πούμε την αλήθεια, αυτό είναι ένα όνειρο που εξηγείται εύκολα: στα τσέχικα, γάτα είναι μια λέξη λαϊκή που σημαίνει όμορφο κορίτσι. Η Τερέζα αισθανόταν ότι την απειλούσαν οι γυναίκες, όλες οι γυναίκες. Όλες οι γυναίκες ήσαν δυνητικές ερωμένες του Τόμας, και τις φοβόταν. Σ' έναν άλλο κύκλο ονείρων, την πήγαιναν να τη θανατώσουν. Μια νύχτα που την είχε ξυπνήσει την ώρα που ούρλιαζε από τρόμο, του διηγήθηκε αυτό το όνειρο: «Ήταν μια μεγάλη σκεπαστή πισίνα. Ήμαστε καμιά εικοσαριά. Όλο γυναίκες. Ήμαστε όλες τελείως γυμνές και έπρεπε να περπατάμε ξυπόλητες γύρω απ' το νερό. Στο ταβάνι κρεμόταν ένα καλάθι και μέσα ήταν ένας άντρας. Φορούσε ένα πλατύγυρο καπέλο που έκρυβε το πρόσωπο του, αλλά ήξερα ότι ήσουν εσύ. Μας έδινες διαταγές. Φώναζες. Έπρεπε να τραγουδάμε καθώς βαδίζαμε και να λυγίζουμε τα γόνατα. Όταν μία από τις γυναίκες έκανε λάθος στο λύγισμα, την πυροβολούσες μ' ένα ρεβόλβερ κι εκείνη έπεφτε νεκρή μέσα στο νερό. Τότε όλες οι άλλες ξεσπούσαν σε γέλια κι άρχιζαν να τραγουδούν ακόμα δυνατότερα. Και συ δεν μας άφηνες απ' τα μάτια σου αν μία από μας έκανε μια λάθος κίνηση, τη σκότωνες. Η πισίνα ήταν γεμάτη πτώματα που επέπλεαν. Κι εγώ ήξερα ότι δεν θα είχα πια τη δύναμη να κάνω το επόμενο λύγισμα μου κι ότι θα με σκότωνες!». Ο τρίτος κύκλος των ονείρων διηγιόταν αυτό που θα της συνέβαινε μόλις πέθαινε. Ήταν ξαπλωμένη μέσα σε μια νεκροφόρα, μεγάλη σαν καμιόνι. Γύρω της δεν υπήρχαν παρά πτώματα γυναικών. Τόσο πολλά που έπρεπε να μείνει η πίσω πόρτα ανοιχτή και πάλι να κρέμονται τα πόδια έξω. Η Τερέζα ούρλιαζε: «Για δες! Δεν έχω πεθάνει! Έχω ακόμα όλες μου τις αισθήσεις! - Κι εμείς έχουμε όλες μας τις αισθήσεις» χαχάνιζαν τα πτώματα. 21

21 Είχαν ακριβώς το ίδιο γέλιο με τις ζωντανές που άλλοτε διασκέδαζαν λέγοντας της ότι είναι απόλυτα φυσιολογικό, ότι κι εκείνη θα έχει δόντια χαλασμένα, άρρωστες ωοθήκες και ρυτίδες, γιατί αυτές είχαν δόντια χαλασμένα, άρρωστες ωοθήκες και ρυτίδες. Και τώρα, με το ίδιο γέλιο, της εξηγούσαν πως ήταν νεκρή και ότι αυτό ήταν απόλυτα μέσα στην τάξη των πραγμάτων! Ξαφνικά, αισθάνθηκε την ανάγκη να κάνει πιπί. Φώναξε: «Μα, αφού θέλω να κάνω πιπί! Είναι η απόδειξη πως δεν είμαι πεθαμένη!». Και πάλι, εκείνες έσκασαν στα γέλια: «Είναι φυσικό να θέλεις να κάνεις πιπί! Όλες οι επιθυμίες θα σου διατηρηθούν ακόμα για καιρό. Είναι σαν τους ανθρώπους που τους έκοψαν το ένα χέρι και το αισθάνονται για πολύ μετά. Εμείς οι άλλες δεν έχουμε πια ούρα, εν τούτοις νιώθουμε πάντα την ανάγκη να κατουρήσουμε». Η Τερέζα σφιγγόταν στον Τόμας πάνω στο κρεβάτι: «Μου μιλούσαν όλες στον ενικό, σαν να με ήξεραν από πάντα, σαν να ήσαν φίλες μου, κι εγώ φοβόμουν ότι θα ήμουν υποχρεωμένη να μείνω μαζί τους για πάντα!». 22

22 9 Όλες οι λατινογενείς γλώσσες σχηματίζουν τη λέξη συμπόνια (compassio) με την πρόθεση «συν» (com-) και τη ρίζα «πόνος» (passio). Σε άλλες γλώσσες, παραδείγματος χάριν στα τσέχικα, στα πολωνικά, οτα γερμανικά, στα σουηδικά, η λέξη αυτή αποδίδεται με ένα ουσιαστικό που σχηματίζεται απ' το αντίστοιχο πρώτο συνθετικό, ακολουθούμενο από τη λέξη «αίσθημα» (στα τσέχικα: sou-cit στα πολωνικά: wspolczucie στα γερμανικά: Mit-gefuhl, στα σουηδικά: med-kansla). Στις λατινογενείς γλώσσες η λέξη συμπόνια σημαίνει ότι δεν μπορεί κανείς ν' αντιμετωπίζει με κρύα καρδιά τον πόνο του πλησίον, μ' άλλα λόγια: τρέφει κανείς συμπόνια για κάποιον που πάσχει. Μία άλλη λέξη που έχει περίπου το ίδιο νόημα, ο οίκτος (αγγλικά pity, ιταλικά pieta κτλ.), υπονοεί κιόλας ένα είδος επιείκειας προς το άτομο που υποφέρει. Το να έχει κανείς οίκτο για μια γυναίκα σημαίνει να είναι πιο σωστά τοποθετημένος απ' αυτήν, να σκύβει, να χαμηλώνει ως αυτήν. Αυτός είναι ο λόγος που η λέξη συμπόνια εμπνέει γενικά τη δυσπιστία υποδηλώνει ένα αίσθημα που θεωρείται παρακατιανό, που δεν έχει και πολλή σχέση με τον έρωτα. Το ν' αγαπάς κάποιον από συμπόνια δεν σημαίνει ότι τον αγαπάς πραγματικά. Στις γλώσσες που σχηματίζουν τη λέξη συμπόνια όχι με τη ρίζα «πόνος» αλλά με το ουσιαστικό «αίσθημα», η λέξη χρησιμοποιείται λίγο-πολύ με την ίδια έννοια, αλλά δύσκολα μπορεί κανείς να πει ότι υποδηλώνει ένα συναίσθημα κακό ή μέτριο. Η μυστική δύναμη της ετυμολογίας της λούζει τη λέξη μ' ένα άλλο φως και της δίνει μια έννοια πιο πλατιά: το να έχεις συμπόνια (συν-αίσθημα) σημαίνει να μπορείς να ζεις μαζί με τον άλλο τη δυστυχία του, αλλά επίσης να νιώθεις μαζί του οποιοδήποτε άλλο συναίσθημα: τη χαρά, την αγωνία, την ευτυχία, τον πόνο. Αυτή εδώ η συμπόνια (με την έννοια της φροντίδας, wspolczucie, Mitgefuhl) σκιαγραφεί λοιπόν την υψηλότερη δυνατότητα της συναισθηματικής φαντασίας, την τέχνη της τηλεπάθειας των συγκινήσεων. Στην ιεραρχία των συναισθημάτων είναι το ύψιστο συναίσθημα. Όταν η Τερέζα ονειρευόταν ότι βύθιζε βελόνες κάτω από τα νύχια της, προδινόταν, αποκαλύπτοντας έτσι στον Τόμας ότι έψαχνε κρυφά στα συρτάρια του. Αν μία άλλη γυναίκα του έκανε κάτι τέτοιο, ποτέ πια δεν θα της απηύθυνε το λόγο. Επειδή η Τερέζα το ήξερε, του είπε: «Πέταξε με έξω απ' την πόρτα!». Λοιπόν, όχι μόνον δεν την πέταξε έξω απ' την πόρτα, αλλά της πήρε το χέρι και της φίλησε τις άκρες των δαχτύλων γιατί, εκείνη την ίδια στιγμή, αισθανόταν κι αυτός ο ίδιος τον πόνο 23

23 που ένιωθε εκείνη κάτω από τα νύχια, λες και τα νεύρα των δαχτύλων της Τερέζας συνδέονταν απευθείας με τον εγκέφαλο του. Όποιος δεν έχει το διαβολικό χάρισμα της συμπόνιας (συναισθήματος) δεν μπορεί παρά να καταδικάσει εν ψυχρώ τη συμπεριφορά της Τερέζας, γιατί η ιδιωτική ζωή του άλλου είναι ιερή και δεν του ανοίγει κανείς τα συρτάρια όπου τακτοποιεί την προσωπική του αλληλογραφία. Καθώς όμως η συμπόνια είχε γίνει το πεπρωμένο (ή η κατάρα) του Τόμας, του φαινόταν ότι ήταν εκείνος που Βρισκόταν γονατισμένος μπροστά στο συρτάρι του γραφείου του και δεν κατάφερνε να ξεκολλήσει τα μάτια από τις φράσεις που είχε χαράξει το χέρι της Σαμπίνας. Την καταλάβαινε την Τερέζα και όχι μόνον ήταν ανίκανος να της θυμώσει αλλά την αγαπούσε ακόμα περισσότερο. 24

24 10 Μέρα με τη μέρα, έκανε κινήσεις όλο και πιο απότομες και ασυνεπείς. Ήταν δυο χρόνια που είχε ανακαλύψει τις απιστίες του και το πράγμα όλο και χειροτέρευε. Δεν υπήρχε λύση. Πώς! Δεν μπορούσε να τελειώσει με τις ερωτικές του φιλίες; Όχι. Αυτό θα τον κατέστρεφε. Δεν μπορούσε να κυριαρχήσει στην όρεξη του για τις άλλες γυναίκες. Κι έπειτα, του φαινόταν ως εκ περισσού. Κανένας δεν ήξερε καλύτερα από τον ίδιο ότι απ' τις περιπέτειες του η Τερέζα δεν διέτρεχε κανένα κίνδυνο. Γιατί να τις στερηθεί; Αυτή η πιθανότητα του φαινόταν το ίδιο παράλογη με το να πάψει να πηγαίνει στους ποδοσφαιρικούς αγώνες. Μπορούσε όμως κανείς ακόμα να μιλάει για χαρά; Καθώς έφευγε για να συναντηθεί με μία απ' τις φιλενάδες του, του γινόταν αμέσως αδιάφορη και ορκιζόταν στον εαυτό του ότι αυτή θα ήταν η τελευταία φορά. Είχε την εικόνα της Τερέζας μπροστά στα μάτια του, κι έπρεπε στα γρήγορα να μεθύσει για να μην τη σκέφτεται. Από τότε που τη γνώρισε, δεν μπορούσε πια να πλαγιάσει με άλλες χωρίς τη βοήθεια του οινοπνεύματος! Αλλά η αναπνοή σημαδεμένη απ' το οινόπνευμα ήταν ακριβώς η ένδειξη απ' την οποία η Τερέζα ανακάλυπτε τις απιστίες του ακόμα πιο εύκολα. Ήταν πιασμένος στην παγίδα: μόλις πήγαινε να τις συναντήσει, ήδη του είχε φύγει η επιθυμία, αλλά αν βρισκόταν μια μέρα χωρίς αυτές σχημάτιζε τον αριθμό ενός τηλεφώνου για να κανονίσει κάποιο ραντεβού. Με τη Σαμπίνα ένιωθε πάντα καλύτερα γιατί ήξερε ότι ήταν διακριτική και ότι δεν κινδύνευε ν' ανακαλυφθεί. Μέσα στο ατελιέ της η ειδυλλιακή εργένικη ζωή του πλανιόταν στον αέρα σαν ανάμνηση της περασμένης του ζωής. Ίσως κι ο ίδιος να μη συνειδητοποιούσε μέχρι ποιο σημείο είχε αλλάξει: φοβόταν να γυρίσει αργά στο σπίτι του επειδή η Τερέζα τον περίμενε. Μια φορά, η Σαμπίνα πήρε είδηση ότι κοιτούσε το ρολόι του στη διάρκεια της ερωτικής πράξης και ότι προσπαθούσε να επιταχύνει την κορύφωση της. Μετά, μ' ένα αδιάφορο βήμα, βάλθηκε να περπατάει γυμνή κατά μήκος του ατελιέ, έπειτα έσκυψε μπροστά σ' ένα μισοτελειωμένο μουσαμά που ήταν τοποθετημένος στο καβαλέτο και κοίταξε λοξά προς τη μεριά του Τόμας που έβαζε βιαστικά τα ρούχα του. Ντύθηκε αμέσως, αλλά είχε το ένα πόδι γυμνό. Κοίταξε γύρω του, έπειτα έπεσε στα τέσσερα κι έψαξε κάτι κάτω απ' το τραπέζι. 25

25 Του είπε: «Όταν σε βλέπω, έχω την εντύπωση ότι μπερδεύεσαι με το αιώνιο θέμα των πινάκων μου: τη συνάντηση δύο κόσμων. Μια έκθεση διπλή; Πίσω από τη φιγούρα του Τόμας που ελευθεριάζει διαφαίνεται το απίστευτο πρόσωπο του ρομαντικού ερωτευμένου. Ή το αντίθετο: μέσα από τη φιγούρα του Τριστάνου που δεν σκέφτεται παρά την Τερέζα του, ξεχωρίζει το προδομένο ωραίο σύμπαν της ελευθεριότητας». Ο Τόμας είχε σηκωθεί κι άκουγε αφηρημένα τις κουβέντες της Σαμπίνας: «Τι ψάχνεις; τον ρώτησε. -Μια κάλτσα». Έψαξε γύρω μαζί του, μετά εκείνος ξανάπεσε στα τέσσερα κι άρχισε να ψάχνει κάτω απ' το τραπέζι. «Δεν υπάρχει κάλτσα εδώ, είπε η Σαμπίνα. Δεν την φορούσες σίγουρα όταν ήρθες. - Πώς δεν την είχα! φώναξε ο Τόμας κοιτάζοντας το ρολόι του. Δεν ήρθα βέβαια με μία μόνο κάλτσα! - Δεν αποκλείεται. Είσαι φοβερά αφηρημένος εδώ και κάμποσο καιρό. Βιάζεσαι διαρκώς, κοιτάζεις το ρολόι σου και δεν είναι καθόλου περίεργο το ότι ξεχνάς να φορέσεις μια κάλτσα». Ήταν ήδη αποφασισμένος να φορέσει το παπούτσι του κατευθείαν στο γυμνό του πόδι. «Κάνει κρύο έξω, είπε η Σαμπίνα, θα σου δανείσω μια κάλτσα!». Του δίπλωσε μια μακριά άσπρη κάλτσα δικτυωτή, της τελευταίας μόδας. Ήξερε πολύ καλά ότι ήταν εκδίκηση. Είχε κρύψει την κάλτσα του για να τον τιμωρήσει που κοίταξε το ρολόι του την ώρα του έρωτα. Με το κρύο που έκανε δεν είχε άλλη λύση παρά να υποχωρήσει. Γύρισε σπίτι του και στο ένα του πόδι φορούσε ένα σοσόνι και στο άλλο μια λευκή γυναικεία κάλτσα γυρισμένη πάνω απ' τον αστράγαλο. Βρισκόταν σε αδιέξοδο: στα μάτια των φιλενάδων του ήταν σημαδεμένος με την ατιμωτική σφραγίδα του έρωτα του για την Τερέζα, στα μάτια της Τερέζας από τα στίγματα των περιπετειών του με τις φιλενάδες του. 26

26 11 Για να καταλαγιάσει τον πόνο της, την παντρεύτηκε (μπόρεσαν επιτέλους ν' ακυρώσουν την υπενοικίαση, εκείνη δεν κατοικούσε πια από καιρό στο δωμάτιο) και της χάρισε ένα κουταβάκι. Η μητέρα ήταν ένα σκυλί του Αγίου Βερνάρδου που ανήκε σ' ένα συνάδελφο του Τόμας. Ο πατέρας ήταν το λυκόσκυλο του γείτονα. Κανένας δεν τα ήθελε τα μικρά μπασταρδάκια κι ο συνάδελφος του λυπόταν να τα σκοτώσει. Ο Τόμας έπρεπε να διαλέξει ένα ανάμεσα στα κουταβάκια, ξέροντας ότι αυτά που δεν θα διάλεγε επρόκειτο να πεθάνουν. Βρισκόταν στην ίδια κατάσταση μ' έναν πρόεδρο της Δημοκρατίας που ανάμεσα σε τέσσερις καταδικασμένους σε θάνατο δεν μπορεί να δώσει χάρη παρά μόνο στον ένα. Στο τέλος, διάλεξε ένα απ' τα κουταβάκια, ένα θηλυκό που έμοιαζε να έχει το σώμα του λυκόσκυλου και που το κεφάλι του θύμιζε τη μητέρα του, του Αγίου Βερνάρδου. Το έφερε στην Τερέζα. Πήρε το μικρό, το έσφιξε στο στήθος της, και το ζώο έκανε αμέσως πιπί πάνω στην μπλούζα της. Έπειτα, χρειάστηκε να του βρουν ένα όνομα. Ο Τόμας ήθελε να φαίνεται απ' αυτό το ίδιο το όνομα ότι ο σκύλος ήταν της Τερέζας και θυμήθηκε το βιβλίο που έσφιγγε στο μπράτσο της την ημέρα που είχε έρθει απροειδοποίητα στην Πράγα. Πρότεινε να ονομάσουν το σκυλί Τολστόι. «Δεν μπορούμε να το φωνάζουμε Τολστόι, απάντησε η Τερέζα, γιατί είναι κορίτσι. Μπορούμε να τη φωνάζουμε Άννα Καρένινα. - Δεν μπορούμε να τη φωνάζουμε Άννα Καρένινα, μια γυναίκα δεν μπορεί ποτέ να έχει ένα μικρό μουσούδι τόσο νόστιμο, είπε ο Τόμας. Μάλλον Καρένιν. Ναι, Καρένιν. Έτσι ακριβώς τον είχα πάντα φανταστεί. - Μήπως το να την ονομάζουμε Καρένιν μπορεί να διαταράξει τη σεξουαλικότητα της; - Είναι πιθανό, είπε ο Τόμας, μια σκυλίτσα που τ' αφεντικά της τη φωνάζουν πάντα με το όνομα ενός σκύλου ν' αποκτήσει λεσβιακές τάσεις». Το πιο περίεργο είναι ότι η πρόβλεψη του Τόμας πραγματοποιήθηκε. Συνήθως, τα θηλυκά σκυλιά αφοσιώνονται περισσότερο στο αρσενικό τους αφεντικό παρά στο θηλυκό, αλλά με τον Καρένιν συνέβη το αντίθετο. Αποφάσισε ν' αγαπήσει την Τερέζα. Ο Τόμας του ήταν ευγνώμων γι' αυτό. Του χάιδευε το κεφάλι και του έλεγε: «Έχεις δίκιο, 27

27 Καρένιν, αυτό ακριβώς περίμενα από σένα. Μια και δεν τα καταφέρνω μόνος μου, πρέπει να με βοηθήσεις». Αλλά ακόμα και με τη βοήθεια του Καρένιν δεν κατάφερε να την κάνει ευτυχισμένη. Το κατάλαβε καμιά δεκαριά μέρες μετά την κατοχή της χώρας του από τα σοβιετικά τανκς. Ήταν Αύγουστος του 1968, ο διευθυντής μιας κλινικής στη Ζυρίχη, τον οποίο ο Τόμας είχε γνωρίσει σ' ένα διεθνές συνέδριο, του τηλεφωνούσε κάθε μέρα από 'κεί. Φοβόταν για την τύχη του Τόμας και του πρόσφερε μια θέση. 28

28 12 Αν ο Τόμας αρνιόταν χωρίς κανένα δισταγμό την πρόταση του Ελβετού γιατρού, αυτό συνέβαινε εξαιτίας της Τερέζας. Σκεφτόταν ότι εκείνη δεν θα ήθελε να φύγει. Εξάλλου, πέρασε τις πρώτες επτά μέρες της κατοχής σ' ένα είδος έξαψης που σχεδόν έμοιαζε με ευτυχία. Βρισκόταν στο δρόμο με μια φωτογραφική μηχανή και μοίραζε τα φιλμ της στους ξένους δημοσιογράφους που σκοτώνονταν για να τ' αποκτήσουν. Μια μέρα που είχε φανεί πολύ ριψοκίνδυνη και είχε φωτογραφίσει από κοντά έναν αξιωματικό που σημάδευε με το πιστόλι του τους διαδηλωτές, την έπιασαν και την έκαναν να περάσει τη νύχτα της στο ρωσικό στρατηγείο. Την απείλησαν ότι θα την τουφεκίσουν, αλλά μόλις την άφησαν ξαναγύρισε στους δρόμους να τραβάει φωτογραφίες. Έτσι, ο Τόμας έμεινε κατάπληκτος όταν, τη δέκατη μέρα της κατοχής, του είπε: «Πραγματικά, γιατί δεν θέλεις να πας στην Ελβετία; - Και γιατί να πάω; - Εδώ έχουν ανοιχτούς λογαριασμούς μαζί σου. - Και με ποιον δεν έχουν; αντέταξε ο Τόμας με μια κίνηση παραίτησης. Πες μου, όμως: Θα μπορούσες να ζήσεις στο εξωτερικό; - Και γιατί όχι; - Καθώς σ' έχω δει έτοιμη να θυσιάσεις τη ζωή σου γι' αυτόν τον τόπο, αναρωτιέμαι πώς θα μπορούσες τώρα να τον εγκαταλείψεις. - Από τότε που γύρισε ο Ντούμπτσεκ όλα έχουν αλλάξει», είπε η Τερέζα. Ήταν αλήθεια: η γενική ευφορία δεν είχε διαρκέσει παρά μόνο τις πρώτες επτά μέρες της κατοχής. Ο ρώσικος στρατός είχε μαζέψει τους Τσέχους πολιτικούς σαν να ήσαν εγκληματίες, κανένας δεν ήξερε πού βρίσκονταν, όλοι έτρεμαν για τη ζωή τους, και το μίσος για τους Ρώσους μεθούσε σαν αλκοόλ. Ήταν η μεθυστική γιορτή του μίσους. Οι πόλεις της Βοημίας ήσαν σκεπασμένες από χιλιάδες αφίσες ζωγραφισμένες στο χέρι, με σαρκαστικές επιγραφές, επιγράμματα, ποιήματα, καρικατούρες του Μπρέζνιεφ και του στρατού του, τον οποίο όλος ο κόσμος κορόιδευε σαν να ήταν ένα μπουλούκι από αγράμματους παλιάτσους. Καμιά γιορτή, όμως, δεν μπορεί να διαρκέσει αιώνια. Τον καιρό εκείνο, οι Ρώσοι είχαν υποχρεώσει τους αιχμάλωτους αντιπροσώπους του τσέχικου λαού να υπογράψουν μια συμβιβαστική συμφωνία με τη Μόσχα. Ο Ντούμπτσεκ γύρισε στην Πράγα μ' αυτή τη συμφωνία και διάβασε το λόγο του απ' το ραδιόφωνο. Οι έξι αυτές μέρες τον είχαν τόσο πολύ εξουθενώσει που μόλις μπορούσε να μιλήσει, τραύλιζε κι έχανε την 29

29 αναπνοή του, αφήνοντας στα μισά μιας φράσης ατέλειωτα κενά που διαρκούσαν μισό λεπτό περίπου. Ο συμβιβασμός έσωσε τη χώρα απ' το χειρότερο: απ' τις εκτελέσεις κι απ' τις μαζικές εξορίες στη Σιβηρία που όλοι φοβόντουσαν. Αλλά ένα πράγμα φάνηκε αμέσως καθαρά: η Βοημία έπρεπε να σκύψει το κεφάλι μπροστά στον κατακτητή. Θα έπρεπε πια, για πάντα, να τραυλίζει, να ψελλίζει, να ψάχνει την αναπνοή της όπως ο Αλεξάντρ Ντούμπτσεκ. Η γιορτή είχε τελειώσει. Αρχιζε η πεζότητα της ταπείνωσης. Η Τερέζα τα εξηγούσε όλα αυτά στον Τόμας κι εκείνος ήξερε ότι ήταν αλήθεια, αλλά ακόμα ότι κάτω απ' αυτή την αλήθεια κρυβόταν ένας άλλος λόγος, πιο ουσιαστικός, που έκανε την Τερέζα να θέλει να φύγει απ' την Πράγα: ως τώρα δεν είχε γίνει ευτυχισμένη. Είχε ζήσει τις ωραιότερες μέρες της ζωής της όταν φωτογράφιζε τους ρώσους στρατιώτες μέσα στους δρόμους της Πράγας, κινδυνεύοντας. Ήταν η μοναδική περίοδος που το τηλεοπτικό σίριαλ των ονείρων της είχε διακοπεί και που οι νύχτες της περνούσαν ήρεμες. Οι Ρώσοι πάνω στα τεθωρακισμένα τους της είχαν φέρει την αρμονία. Τώρα που η γιορτή είχε τελειώσει, της ξαναγύρισε ο φόβος για τις νύχτες αυτές και ήθελε να τους ξεφύγει. Είχε ανακαλύψει ότι υπήρχαν περιστάσεις στις οποίες μπορούσε να αισθανθεί δυνατή και ικανοποιημένη και επιθυμούσε να φύγει για το εξωτερικό με την ελπίδα ότι εκεί θα έβρισκε περιστάσεις ανάλογες. «Και δε σ' ενοχλεί, ρώτησε ο Τόμας, που η Σαμπίνα έχει μεταναστεύσει στην Ελβετία; - Η Γενεύη δεν είναι η Ζυρίχη, είπε η Τερέζα. Είναι σίγουρο ότι θα με ενοχλεί λιγότερο εκεί απ' ό,τι με ενοχλούσε στην Πράγα». Εκείνος που θέλει να εγκαταλείψει τον τόπο που ζει δεν είναι ευτυχισμένος. Αυτή η επιθυμία της Τερέζας για μετανάστευση υπήρξε για τον Τόμας κάτι σαν μια ετυμηγορία. Υπέκυψε και λίγο αργότερα βρέθηκε με την Τερέζα και με τον Καρένιν στη μεγαλύτερη πόλη της Ελβετίας. 30

30 13 Αγόρασε ένα κρεβάτι για να μετακομίσει σ' ένα άδειο διαμέρισμα (δεν είχαν ακόμα χρήματα για ν' αγοράσουν άλλα έπιπλα) και ρίχτηκε στη δουλειά με τη φρενίτιδα ενός ανθρώπου που ξαναρχίζει τη ζωή του στα σαράντα τόσα χρόνια του. Τηλεφώνησε πολλές φορές στη Σαμπίνα, στη Γενεύη. Τελείως τυχαία, οκτώ μέρες πριν από τη ρώσικη εισβολή, ήταν τα εγκαίνια μιας έκθεσης και οι Ελβετοί φιλότεχνοι, παρασυρμένοι από ένα κύμα συμπάθειας για τη μικρή της χώρα, είχαν αγοράσει όλους της τους πίνακες. «Χάρη στους Ρώσους έγινα πλούσια!» είπε σκασμένη στα γέλια στο τηλέφωνο, και κάλεσε τον Τόμας σπίτι της, στο καινούργιο της ατελιέ, το οποίο, όπως τον διαβεβαίωσε, δεν ήταν καθόλου διαφορετικό απ' αυτό που γνώριζε ο Τόμας στην Πράγα. Θα πήγαινε ευχαρίστως να τη δει, αλλά δεν μπορούσε να βρει κανένα πρόσχημα για να δικαιολογήσει αυτό το ταξίδι στην Τερέζα. Έτσι ήρθε η Σαμπίνα στη Ζυρίχη. Εγκαταστάθηκε στο ξενοδοχείο. Ο Τόμας πήγε να τη δει μετά τη δουλειά του, την ειδοποίησε απ' το τηλέφωνο της ρεσεψιόν και ανέβηκε στο δωμάτιο της. Του άνοιξε την πόρτα και στάθηκε μπροστά του, χωρίς ρούχα, με το σουτιέν και την κιλότα μόνο, πάνω στα ωραία μακριά της πόδια. Στο κεφάλι της ήταν καθισμένο ένα καπέλο «μελόν». Κοίταζε για πολλή ώρα τον Τόμας, χωρίς να κάνει καμιά κίνηση, και δεν έλεγε τίποτα. Κι ο Τόμας, επίσης, έμενε ακίνητος, σιωπηλός. Ξαφνικά, συνειδητοποίησε ότι ήταν συγκινημένος. Της έβγαλε το καπέλο απ' το κεφάλι και το ακούμπησε στο κομοδίνο. Έπειτα, έκαναν έρωτα χωρίς να πουν ούτε μια λέξη. Επιστρέφοντας απ' το ξενοδοχείο στο σπίτι του στη Ζυρίχη (που από καιρό είχε διακοσμηθεί μ' ένα τραπέζι, καρέκλες, πολυθρόνες, ένα χαλί), έλεγε ευτυχισμένος στον εαυτό του ότι κουβαλούσε μαζί του τον τρόπο της ζωής του, όπως το σαλιγκάρι το σπίτι του. Η Τερέζα κι η Σαμπίνα αντιπροσώπευαν τους δύο πόλους της ζωής του, πόλους απομακρυσμένους, ασυμβίβαστους, αλλά ωραίοι και οι δύο. Επειδή όμως μετέφερε παντού μαζί του το σύστημα της ζωής του, σαν μια απόφυση του κορμιού του, η Τερέζα εξακολουθούσε να βλέπει τα ίδια όνειρα. Βρίσκονταν ήδη στη Ζυρίχη έξι ή οκτώ μήνες όταν βρήκε πάνω στο τραπέζι ένα γράμμα, κάποιο βράδυ που γύρισε αργά. Του ανήγγειλε ότι είχε γυρίσει στην Πράγα. Είχε φύγει επειδή δεν είχε τη δύναμη να ζει στο εξωτερικό. Ήξερε ότι εδώ όφειλε να είναι ένα στήριγμα για τον Τό- 31

31 μας και ήξερε επίσης ότι ήταν ανίκανη γι' αυτό. Είχε αφελώς πιστέψει ότι η ζωή έξω θα την άλλαζε. Είχε φανταστεί ότι μετά απ' αυτά που είχε ζήσει τις ημέρες της εισβολής δεν θα ήταν πια κακιά, θα ενηλικιωνόταν, θα γινόταν λογική, γενναία, αλλά είχε υπερεκτιμήσει τον εαυτό της. Ήταν ένα βάρος για κείνον κι αυτό ήταν ακριβώς που δεν ήθελε. Ήθελε ν' αναλάβει τις ευθύνες της πριν να είναι πολύ αργά. Και του ζητούσε συγγνώμη που είχε πάρει μαζί της τον Καρένιν. Πήρε πολύ δυνατά υπνωτικά, αλλά δεν κατάφερε ν' αποκοιμηθεί παρά μόνο προς το πρωί. Ευτυχώς ήταν Σάββατο και μπορούσε να μείνει στο σπίτι. Για χιλιοστή φορά, ανακεφαλαίωνε όλη την κατάσταση: τα σύνορα ανάμεσα στη Βοημία και τον υπόλοιπο κόσμο δεν ήσαν πια ανοιχτά, όπως δεν ήσαν και την εποχή που είχαν φύγει. Ούτε τα τηλεγραφήματα ούτε τα τηλεφωνήματα θα μπορούσαν να φέρουν πίσω την Τερέζα. Οι αρχές δεν θα την άφηναν πια να βγει. Δεν μπορούσε να το πιστέψει, αλλά η αναχώρηση της Τερέζας ήταν οριστική. 32

32 14 Η ιδέα ότι δεν μπορούσε να κάνει τίποτα απολύτως τον έφερνε σε μια κατάσταση παραλυσίας, αλλά ταυτόχρονα αυτή η ιδέα τον καθησύχαζε κιόλας. Κανένας δεν τον υποχρέωνε να πάρει μια απόφαση. Δεν χρειαζόταν να προσηλώνεται στον τοίχο του απέναντι κτιρίου και ν' αναρωτιέται αν ήθελε ή δεν ήθελε να ζήσει μαζί της. Η Τερέζα είχε μόνη της αποφασίσει για όλα. Πήγε να φάει στο εστιατόριο. Αισθανόταν λυπημένος, αλλά στη διάρκεια του γεύματος η αρχική του απελπισία φάνηκε να καταλαγιάζει, σαν να είχε χάσει την ισχύ της και σαν να μην έμενε παρά η μελαγχολία. Κοίταζε πίσω του στα χρόνια που πέρασαν μαζί, κι έλεγε ότι η ιστορία τους δεν θα μπορούσε να έχει καλύτερο τέλος. Αν την είχε κανείς επινοήσει, δεν θα μπορούσε να την ολοκληρώσει διαφορετικά. Μια μέρα, η Τερέζα είχε φθάσει απροειδοποίητα στο σπίτι του. Μια μέρα, είχε φύγει με τον ίδιο τρόπο. Είχε φθάσει με μια βαριά βαλίτσα, με μια βαριά βαλίτσα είχε φύγει. Πλήρωσε, βγήκε από το εστιατόριο και πήγε να κάνει μια βόλτα στους δρόμους, γεμάτος από μια όλο και περισσότερο ενθουσιαστική μελαγχολία. Είχε πίσω του επτά χρόνια ζωής με την Τερέζα και να που παρατηρούσε ότι τα χρόνια αυτά ήσαν πιo ωραία μέσα στην ενθύμηση παρά την ίδια τη στιγμή που τα ζούσε. Ο έρωτας ανάμεσα σ' αυτόν και την Τερέζα ήταν σίγουρα όμορφος αλλά και τόσο οδυνηρός: έπρεπε πάντοτε να κρύβει κάτι, να υποδύεται, να υποκρίνεται, να διορθώνει, να της αναστηλώνει το ηθικό, να την παρηγορεί, να της αποδεικνύει αδιάκοπα ότι την αγαπούσε, να υφίσταται τις μομφές της ζήλιας της, του πόνου της, των ονείρων της, να αισθάνεται ένοχος, να δικαιολογείται και να ζητάει συγγνώμη. Τώρα, η προσπάθεια είχε εξαφανιστεί και δεν απέμενε παρά η ομορφιά. Άρχιζε το σαββατόβραδο και ήταν η πρώτη φορά που περπατούσε μόνος στη Ζυρίχη κι ανέπνεε βαθιά το άρωμα της ελευθερίας του. Η περιπέτεια καραδοκούσε σε κάθε γωνιά του δρόμου. Το μέλλον ξαναγινόταν ένα μυστήριο. Ξαναγύριζε στη ζωή του εργένη, σ' αυτή τη ζωή για την οποία άλλοτε ήταν σίγουρος ότι προοριζόταν γιατί ήταν η μόνη στην οποία μπορούσε να είναι αυτός που πραγματικά ήταν. Είχε ζήσει αλυσοδεμένος με την Τερέζα για επτά χρόνια κι εκείνη είχε παρακολουθήσει με το βλέμμα της το κάθε του βήμα. Ήταν σαν να κουβαλούσε βαρίδια που εκείνη του είχε δέσει στους αστραγάλους. Τώρα, το βήμα του γινόταν ξαφνικά πιο ελαφρύ. Πετούσε σχεδόν. Ήταν 33

ΤΟ ΟΝΕΙΡΟ ΚΑΙ ΤΟ Σ ΑΓΑΠΑΩ

ΤΟ ΟΝΕΙΡΟ ΚΑΙ ΤΟ Σ ΑΓΑΠΑΩ ΤΟ ΟΝΕΙΡΟ ΚΑΙ ΤΟ Σ ΑΓΑΠΑΩ (Αόρατος) ΑΦΗΓΗΤΗΣ: Κάποτε στη γη γεννήθηκε το Όνειρο. Το όνομά του δεν ήταν έτσι, όμως επειδή συνεχώς ονειρευόταν, όλοι το φώναζαν Όνειρο. Δεν ήταν κάτι το σπουδαίο, ήταν σαν

Διαβάστε περισσότερα

Από όλα τα παραμύθια που μου έλεγε ο πατέρας μου τα βράδια πριν κοιμηθώ, ένα μου άρεσε πιο πολύ. Ο Σεβάχ ο θαλασσινός. Επτά ταξίδια είχε κάνει ο

Από όλα τα παραμύθια που μου έλεγε ο πατέρας μου τα βράδια πριν κοιμηθώ, ένα μου άρεσε πιο πολύ. Ο Σεβάχ ο θαλασσινός. Επτά ταξίδια είχε κάνει ο 4 Από όλα τα παραμύθια που μου έλεγε ο πατέρας μου τα βράδια πριν κοιμηθώ, ένα μου άρεσε πιο πολύ. Ο Σεβάχ ο θαλασσινός. Επτά ταξίδια είχε κάνει ο Σεβάχ. Για να δει τον κόσμο και να ζήσει περιπέτειες.

Διαβάστε περισσότερα

«Ο Αϊούλαχλης και ο αετός»

«Ο Αϊούλαχλης και ο αετός» ΠΑΡΑΜΥΘΙ #25 «Ο Αϊούλαχλης και ο αετός» (Φλώρινα - Μακεδονία Καύκασος) Διαγωνισμός παραδοσιακού παραμυθιού ebooks4greeks.gr ΠΑΡΑΜΥΘΙ #25 Ψηφίστε το παραμύθι που σας άρεσε περισσότερο εδώ μέχρι 30/09/2011

Διαβάστε περισσότερα

Μαμά, γιατί ο Φώτης δε θέλει να του πιάσω το χέρι; Θα σου εξηγήσω, Φωτεινή. Πότε; Αργότερα, όταν μείνουμε μόνες μας. Να πάμε με τον Φώτη στο δωμάτιό

Μαμά, γιατί ο Φώτης δε θέλει να του πιάσω το χέρι; Θα σου εξηγήσω, Φωτεινή. Πότε; Αργότερα, όταν μείνουμε μόνες μας. Να πάμε με τον Φώτη στο δωμάτιό - Μαμά, γιατί ο Φώτης δε θέλει να του πιάσω το χέρι; Θα σου εξηγήσω, Φωτεινή. Πότε; Αργότερα, όταν μείνουμε μόνες μας. Να πάμε με τον Φώτη στο δωμάτιό μου να παίξουμε; Αν θέλει, ναι. Προσπάθησε να μην

Διαβάστε περισσότερα

A READER LIVES A THOUSAND LIVES BEFORE HE DIES.

A READER LIVES A THOUSAND LIVES BEFORE HE DIES. A READER LIVES A THOUSAND LIVES BEFORE HE DIES. 1. Η συγγραφέας του βιβλίου μοιράζεται μαζί μας πτυχές της ζωής κάποιων παιδιών, άλλοτε ευχάριστες και άλλοτε δυσάρεστες. α) Ποια πιστεύεις ότι είναι τα

Διαβάστε περισσότερα

ΜΙΛΑΝ ΚΟΥΝΤΕΡΑ. Η αβάσταχτη ελαφρότητα του Είναι. Μετάφραση από τα Γαλλικά: Κατερίνα Δασκαλάκη

ΜΙΛΑΝ ΚΟΥΝΤΕΡΑ. Η αβάσταχτη ελαφρότητα του Είναι. Μετάφραση από τα Γαλλικά: Κατερίνα Δασκαλάκη ΜΙΛΑΝ ΚΟΥΝΤΕΡΑ Η αβάσταχτη ελαφρότητα του Είναι Μετάφραση από τα Γαλλικά: Κατερίνα Δασκαλάκη 1 Η αιώνια επιστροφή είναι ιδέα μυστηριώδης και ο Νίτσε, με την ιδέα αυτή, έφερε πολλούς φιλοσόφους σε δύσκολη

Διαβάστε περισσότερα

Ο εγωιστής γίγαντας. Μεταγραφή : Γλυμίτσα Ευθυμία. Διδασκαλείο Δημοτικής Εκπαίδευσης. «Αλέξανδρος Δελμούζος»

Ο εγωιστής γίγαντας. Μεταγραφή : Γλυμίτσα Ευθυμία. Διδασκαλείο Δημοτικής Εκπαίδευσης. «Αλέξανδρος Δελμούζος» Ο εγωιστής γίγαντας Μεταγραφή : Γλυμίτσα Ευθυμία Διδασκαλείο Δημοτικής Εκπαίδευσης «Αλέξανδρος Δελμούζος» 2010-2011 Κάθε απόγευμα μετά από το σχολείο τα παιδιά πήγαιναν για να παίξουν στον κήπο του γίγαντα.

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΩΤΙΚΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΜΑΘΗΤΏΝ ΚΑΙ ΜΑΘΗΤΡΙΩΝ

ΕΡΩΤΙΚΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΜΑΘΗΤΏΝ ΚΑΙ ΜΑΘΗΤΡΙΩΝ ΕΡΩΤΙΚΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΜΑΘΗΤΏΝ ΚΑΙ ΜΑΘΗΤΡΙΩΝ Στο πλαίσιο του μαθήματος της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας της Γ Γυμνασίου οι μαθητές ήρθαν σε επαφή με ένα δείγμα ερωτικής ποίησης. Συγκεκριμένα διδάχτηκαν το ποίημα

Διαβάστε περισσότερα

Εντυπώσεις μαθητών σεμιναρίου Σώμα - Συναίσθημα - Νούς

Εντυπώσεις μαθητών σεμιναρίου Σώμα - Συναίσθημα - Νούς Εντυπώσεις μαθητών σεμιναρίου Σώμα - Συναίσθημα - Νούς A...Τα αισθήματα και η ενεργεία που δημιουργήθηκαν μέσα μου ήταν μοναδικά. Μέσα στο γαλάζιο αυτό αυγό, ένιωσα άτρωτος, γεμάτος χαρά και αυτοπεποίθηση.

Διαβάστε περισσότερα

Μια νύχτα. Μπαίνω στ αμάξι με το κορίτσι μου και γέρνει γλυκά στο πλάϊ μου και το φεγγάρι λες και περπατάει ίσως θέλει κάπου να μας πάει

Μια νύχτα. Μπαίνω στ αμάξι με το κορίτσι μου και γέρνει γλυκά στο πλάϊ μου και το φεγγάρι λες και περπατάει ίσως θέλει κάπου να μας πάει Μια νύχτα Μπαίνω στ αμάξι με το κορίτσι μου και γέρνει γλυκά στο πλάϊ μου και το φεγγάρι λες και περπατάει ίσως θέλει κάπου να μας πάει Μια νύχτα σαν κι αυτή μια νύχτα σαν κι αυτή θέλω να σου πω πόσο σ

Διαβάστε περισσότερα

Τράντα Βασιλική Β εξάμηνο Ειδικής Αγωγής

Τράντα Βασιλική Β εξάμηνο Ειδικής Αγωγής Τράντα Βασιλική Β εξάμηνο Ειδικής Αγωγής Ο Μικρός Πρίγκιπας έφτασε στη γη. Εκεί είδε μπροστά του την αλεπού. - Καλημέρα, - Καλημέρα, απάντησε ο μικρός πρίγκιπας, ενώ έψαχνε να βρει από πού ακουγόταν η

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΩΤΙΚΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΜΑΘΗΤΏΝ ΚΑΙ ΜΑΘΗΤΡΙΩΝ

ΕΡΩΤΙΚΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΜΑΘΗΤΏΝ ΚΑΙ ΜΑΘΗΤΡΙΩΝ ΕΡΩΤΙΚΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΜΑΘΗΤΏΝ ΚΑΙ ΜΑΘΗΤΡΙΩΝ Στο πλαίσιο του μαθήματος της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας της Γ Γυμνασίου οι μαθητές ήρθαν σε επαφή με ένα δείγμα ερωτικής ποίησης. Συγκεκριμένα διδάχτηκαν το ποίημα

Διαβάστε περισσότερα

Η Μόνα, η μικρή χελώνα, μετακόμισε σε ένα καινούριο σπίτι κοντά στη λίμνη του μεγάλου δάσους.

Η Μόνα, η μικρή χελώνα, μετακόμισε σε ένα καινούριο σπίτι κοντά στη λίμνη του μεγάλου δάσους. Η Μόνα, η μικρή χελώνα, μετακόμισε σε ένα καινούριο σπίτι κοντά στη λίμνη του μεγάλου δάσους. Κάθεται στο παράθυρο του δωματίου της και σκέφτεται, στεναχωρημένη τους παλιούς της φίλους και συμμαθητές.

Διαβάστε περισσότερα

ΔΕΝ ΜιΛΗΣΑ ΠΟΤΕ, ΣΕ ΚΑΝΕΝΑΝ, ΓιΑ ΕΚΕιΝΟ ΤΟ ΚΑΛΟΚΑιΡι ΠΑΡΑ ΜΟΝΟ ΣΤΗ ΜΗΤΕΡΑ ΣΟΥ. ΗΜΑΣΤΑΝ ΠΑΝΤΡΕΜΕΝΟι ΚΟΝΤΑ 16 ΧΡΟΝιΑ.

ΔΕΝ ΜιΛΗΣΑ ΠΟΤΕ, ΣΕ ΚΑΝΕΝΑΝ, ΓιΑ ΕΚΕιΝΟ ΤΟ ΚΑΛΟΚΑιΡι ΠΑΡΑ ΜΟΝΟ ΣΤΗ ΜΗΤΕΡΑ ΣΟΥ. ΗΜΑΣΤΑΝ ΠΑΝΤΡΕΜΕΝΟι ΚΟΝΤΑ 16 ΧΡΟΝιΑ. ΣΤΡΑΓΓιΣΜΑ ΔΕΝ ΜιΛΗΣΑ ΠΟΤΕ, ΣΕ ΚΑΝΕΝΑΝ, ΓιΑ ΕΚΕιΝΟ ΤΟ ΚΑΛΟΚΑιΡι ΠΑΡΑ ΜΟΝΟ ΣΤΗ ΜΗΤΕΡΑ ΣΟΥ. ΗΜΑΣΤΑΝ ΠΑΝΤΡΕΜΕΝΟι ΚΟΝΤΑ 16 ΧΡΟΝιΑ. ΕΝΑ ΒΡΑΔΥ, ΠΟΥ ΕΣΥ Κι Η ΑΔΕΛΦΗ ΣΟΥ ΛΕιΠΑΤΕ, ΤΗΣ ΤΑ 'ΠΑ ΟΛΑ. ΜΕ ΑΚΟΥΓΕ ΣΟΒΑΡΗ.

Διαβάστε περισσότερα

Τι όμορφη μέρα ξημέρωσε και σήμερα. Ως συνήθως εγώ ξύπνησα πιο νωρίς από όλους και πήγα δίπλα στην κυρία Σταυρούλα που κοιμόταν. Την ακούμπησα ελαφρά

Τι όμορφη μέρα ξημέρωσε και σήμερα. Ως συνήθως εγώ ξύπνησα πιο νωρίς από όλους και πήγα δίπλα στην κυρία Σταυρούλα που κοιμόταν. Την ακούμπησα ελαφρά 1 Τι όμορφη μέρα ξημέρωσε και σήμερα. Ως συνήθως εγώ ξύπνησα πιο νωρίς από όλους και πήγα δίπλα στην κυρία Σταυρούλα που κοιμόταν. Την ακούμπησα ελαφρά με τη μουσούδα μου στο πρόσωπό της, τόσο όσο χρειαζόταν

Διαβάστε περισσότερα

Το παραμύθι της αγάπης

Το παραμύθι της αγάπης Το παραμύθι της αγάπης Μια φορά και ένα καιρό, μια βασίλισσα έφερε στον κόσμο ένα παιδί τόσο άσχημο που σχεδόν δεν έμοιαζε για άνθρωποs. Μια μάγισσα που βρέθηκε σιμά στη βασίλισσα την παρηγόρησε με τούτα

Διαβάστε περισσότερα

Ελισάβετ Μουτζάν-Μαρτινέγκου, Αυτοβιογραφία

Ελισάβετ Μουτζάν-Μαρτινέγκου, Αυτοβιογραφία Ελισάβετ Μουτζάν-Μαρτινέγκου, Αυτοβιογραφία Ποιά ηρωικά χαρακτηριστικά έχει η ηρωίδα κατά τη γνώμη σας; Κατά τη γνώμη μου και μόνο που χαρακτηρίζουμε την Ελισάβετ Μουτζάν Μαρτινέγκου ηρωίδα δείχνει ότι

Διαβάστε περισσότερα

Κείμενα Κατανόησης Γραπτού Λόγου

Κείμενα Κατανόησης Γραπτού Λόγου Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας Πιστοποίηση Επάρκειας της Ελληνομάθειας 18 Ιανουαρίου 2013 A2 Κείμενα Κατανόησης Γραπτού Λόγου Διάρκεια Εξέτασης 30 λεπτά Διάρκεια Εξέτασης 30 λεπτά Ερώτημα 1 (7 μονάδες) Διαβάζετε

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΙΕΣ. Α ομάδα. Αφού επιλέξεις τρία από τα παραπάνω αποσπάσματα που σε άγγιξαν περισσότερο, να καταγράψεις τις δικές σου σκέψεις.

ΕΡΓΑΣΙΕΣ. Α ομάδα. Αφού επιλέξεις τρία από τα παραπάνω αποσπάσματα που σε άγγιξαν περισσότερο, να καταγράψεις τις δικές σου σκέψεις. Α ομάδα ΕΡΓΑΣΙΕΣ 1. Η συγγραφέας του βιβλίου μοιράζεται μαζί μας πτυχές της ζωής κάποιων παιδιών, άλλοτε ευχάριστες και άλλοτε δυσάρεστες. α) Ποια πιστεύεις ότι είναι τα μηνύματα που θέλει να περάσει μέσα

Διαβάστε περισσότερα

Περιεχόμενα. Εφτά ξύλινα αλογάκια κι ένα αληθινό Αν έχεις τύχη Η μεγάλη καφετιά αρκούδα κι εμείς... 37

Περιεχόμενα. Εφτά ξύλινα αλογάκια κι ένα αληθινό Αν έχεις τύχη Η μεγάλη καφετιά αρκούδα κι εμείς... 37 Περιεχόμενα Εφτά ξύλινα αλογάκια κι ένα αληθινό............. 11 Αν έχεις τύχη..................................... 21 Η μεγάλη καφετιά αρκούδα κι εμείς............... 37 7199_alogaki_pasxalitsa_arkouda:7199_alogaki_pasxalitsa_arkouda

Διαβάστε περισσότερα

ΙΕ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΛΕΜΕΣΟΥ (Κ.Α.) ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ:

ΙΕ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΛΕΜΕΣΟΥ (Κ.Α.) ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: ΙΕ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΛΕΜΕΣΟΥ (Κ.Α.) ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: 2007-2008 Τάξη: Γ 3 Όνομα: Η μύτη μου είναι μεγάλη. Όχι μόνο μεγάλη, είναι και στραβή. Τα παιδιά στο νηπιαγωγείο με λένε Μυτόγκα. Μα η δασκάλα τα μαλώνει: Δεν

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΟΔΡΑΣΗ ΑΠΟ ΤΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΤΟΥ ΤΡΟΜΟΥ

ΑΠΟΔΡΑΣΗ ΑΠΟ ΤΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΤΟΥ ΤΡΟΜΟΥ ΑΠΟΔΡΑΣΗ ΑΠΟ ΤΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΤΟΥ ΤΡΟΜΟΥ - Α,α,α,α,α,α,α! ούρλιαξε η Νεφέλη - Τρομερό! συμπλήρωσε η Καλλιόπη - Ω, Θεέ μου! αναφώνησα εγώ - Απίστευτα τέλειο! είπε η Ειρήνη και όλες την κοιτάξαμε λες και είπε

Διαβάστε περισσότερα

Πριν από λίγες μέρες πήγα για κούρεμα.

Πριν από λίγες μέρες πήγα για κούρεμα. 1. Πριν από λίγες μέρες πήγα για κούρεμα. Καιρό είχες να ρθεις, Κλουζ, μου είπε ο κύριος Κολχάαζε, ανοιγοκλείνοντας το ψαλίδι του επικίνδυνα κοντά στο αριστερό μου αυτί. Εγώ τα αγαπώ τ αυτιά μου. Γι αυτό

Διαβάστε περισσότερα

Τριγωνοψαρούλη, μην εμπιστεύεσαι ΠΟΤΕ... αχινό! Εκπαιδευτικός σχεδιασμός παιχνιδιού: Βαγγέλης Ηλιόπουλος, Βασιλική Νίκα.

Τριγωνοψαρούλη, μην εμπιστεύεσαι ΠΟΤΕ... αχινό! Εκπαιδευτικός σχεδιασμός παιχνιδιού: Βαγγέλης Ηλιόπουλος, Βασιλική Νίκα. Ήρθε ένας νέος μαθητής στην τάξη. Όλοι τον αποκαλούν ο «καινούριος». Συμφωνείς; 1 Δεν είναι σωστό να μη φωνάζουμε κάποιον με το όνομά του. Είναι σαν να μην τον αναγνωρίζουμε. Σωστά. Έχει όνομα και με αυτό

Διαβάστε περισσότερα

Τα παιδιά της Πρωτοβουλίας και η Δώρα Νιώπα γράφουν ένα παραμύθι - αντίδωρο

Τα παιδιά της Πρωτοβουλίας και η Δώρα Νιώπα γράφουν ένα παραμύθι - αντίδωρο Τα παιδιά της Πρωτοβουλίας και η Δώρα Νιώπα γράφουν ένα παραμύθι - αντίδωρο Ο Ηλίας ανεβαίνει Ψηλά Ψηλότερα Κάθε Μάρτιο, σε μια Χώρα Κοντινή, γινόταν μια Γιορτή! Η Γιορτή των Χαρταετών. Για πρώτη φορά,

Διαβάστε περισσότερα

Τα λουλούδια που δεν είχαν όνομα ''ΜΥΘΟΣ''

Τα λουλούδια που δεν είχαν όνομα ''ΜΥΘΟΣ'' 1 2 Τα λουλούδια που δεν είχαν όνομα ''ΜΥΘΟΣ'' 3 Τα λουλούδια χωρίς όνομα, τα έχει ο καθένας από μας, αλλά δεν το ξέρουμε. Δεν μας μαθαίνουν τίποτα και ψάχνουμε μόνοι μας άσκοπα να βρούμε κάτι, για να

Διαβάστε περισσότερα

Αποστολή. Κρυμμένος Θησαυρός. Λίνα Σωτηροπούλου. Εικόνες: Ράνια Βαρβάκη

Αποστολή. Κρυμμένος Θησαυρός. Λίνα Σωτηροπούλου. Εικόνες: Ράνια Βαρβάκη διαβάζω ιστορίες Αποστολή Κρυμμένος Θησαυρός Λίνα Σωτηροπούλου Εικόνες: Ράνια Βαρβάκη 11 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 Το δώρο της γιαγιάς Μόλις χτύπησε το ξυπνητήρι, με έπιασε πανικός. Δεν μπορούσα να καταλάβω για ποιον

Διαβάστε περισσότερα

ΜΙΚΡΕΣ ΚΑΛΗΝΥΧΤΕΣ. Η Τρίτη μάγισσα. Τα δύο αδέρφια και το φεγγάρι

ΜΙΚΡΕΣ ΚΑΛΗΝΥΧΤΕΣ. Η Τρίτη μάγισσα. Τα δύο αδέρφια και το φεγγάρι ΜΙΚΡΕΣ ΚΑΛΗΝΥΧΤΕΣ Α 1 2017-2018 6 ο Δημοτικό Σχολείο Ευόσμου Περιλήψεις βιβλίων που έχουν διαβάσει τα παιδιά από τη σειρά «μικρές καληνύχτες». Η Τρίτη μάγισσα Τα δύο αδέρφια και το φεγγάρι Μου έκανε εντύπωση

Διαβάστε περισσότερα

κι η τιμωρία των κατηγορουμένων. Βέβαια, αν δεν έχεις πάρει καθόλου βάρος, αυτό θα σημαίνει ότι ο κατηγορούμενος

κι η τιμωρία των κατηγορουμένων. Βέβαια, αν δεν έχεις πάρει καθόλου βάρος, αυτό θα σημαίνει ότι ο κατηγορούμενος 14 Φτάνοντας λοιπόν ο Νικήτας σε μια από τις γειτονικές χώρες, εντυπωσιάστηκε από τον πλούτο και την ομορφιά της. Πολλά ποτάμια τη διέσχιζαν και πυκνά δάση κάλυπταν τα βουνά της, ενώ τα χωράφια ήταν εύφορα

Διαβάστε περισσότερα

Την επομένη ήρθε προς το μέρος μου και μου είπε καλημέρα.

Την επομένη ήρθε προς το μέρος μου και μου είπε καλημέρα. Τ ην πρώτη μέρα, την είδα να χαμογελάει. Ήθελα αμέσως να τη γνωρίσω. Ήμουν σίγουρη ότι δεν θα τη γνώριζα. Δεν ήμουν ικανή να την πλησιάσω. Πάντα περίμενα τους άλλους να το κάνουν και ποτέ δεν ερχόταν κανείς.

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟ ΚΑΤΑΠΛΗΚΤΙΚΟ ΜΑΣ ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΗ ΘΑΛΑΣΣΑ ΤΩΝ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΩΝ ΜΙΑ ΦΑΝΤΑΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΑ

ΤΟ ΚΑΤΑΠΛΗΚΤΙΚΟ ΜΑΣ ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΗ ΘΑΛΑΣΣΑ ΤΩΝ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΩΝ ΜΙΑ ΦΑΝΤΑΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΑ ΤΟ ΚΑΤΑΠΛΗΚΤΙΚΟ ΜΑΣ ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΗ ΘΑΛΑΣΣΑ ΤΩΝ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΩΝ ΜΙΑ ΦΑΝΤΑΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΑ Με τους μαθητές τις μαθήτριες και τη δασκάλα της P2ELa 2013-2014 Η ΑΝΑΧΩΡΗΣΗ- ΟΙ ΣΤΟΧΟΙ Μια μέρα ξεκινήσαμε από τις Βρυξέλλες

Διαβάστε περισσότερα

Στην ζωή πρέπει να ξέρεις θα σε κάνουν να υποφέρεις. Μην λυγίσεις να σταθείς ψηλά! Εκεί που δεν θα μπορούν να σε φτάσουν.

Στην ζωή πρέπει να ξέρεις θα σε κάνουν να υποφέρεις. Μην λυγίσεις να σταθείς ψηλά! Εκεί που δεν θα μπορούν να σε φτάσουν. Αποστόλη Λαμπρινή (brines39@ymail.com) ΔΥΝΑΜΗ ΨΥΧΗΣ Στην ζωή πρέπει να ξέρεις θα σε κάνουν να υποφέρεις Μην λυγίσεις να σταθείς ψηλά! Εκεί που δεν θα μπορούν να σε φτάσουν. Θα σε χτυπάνε, θα σε πονάνε,

Διαβάστε περισσότερα

ΛΕΟΝΑΡΝΤ ΚΟΕΝ. Στίχοι τραγουδιών του. Δεν υπάρχει γιατρειά για την αγάπη (Ain t no cure for love)

ΛΕΟΝΑΡΝΤ ΚΟΕΝ. Στίχοι τραγουδιών του. Δεν υπάρχει γιατρειά για την αγάπη (Ain t no cure for love) http://hallofpeople.com/gr.php?user=κοέν%20λέοναρντ ΛΕΟΝΑΡΝΤ ΚΟΕΝ Στίχοι τραγουδιών του Από το http://lyricstranslate.com/el/leonard-cohen-lyrics.html (Ain t no cure for love) Σε αγαπούσα για πολύ, πολύ

Διαβάστε περισσότερα

Ευχαριστώ Ολόψυχα για την Δύναμη, την Γνώση, την Αφθονία, την Έμπνευση και την Αγάπη...

Ευχαριστώ Ολόψυχα για την Δύναμη, την Γνώση, την Αφθονία, την Έμπνευση και την Αγάπη... Ευχαριστώ Ολόψυχα για την Δύναμη, την Γνώση, την Αφθονία, την Έμπνευση και την Αγάπη... τον Δάσκαλο μου, Γιώργο Καραθάνο την Μητέρα μου Καλλιόπη και τον γιο μου Ηλία-Μάριο... Ευχαριστώ! 6 ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ

Διαβάστε περισσότερα

Πώς γράφεις αυτές τις φράσεις;

Πώς γράφεις αυτές τις φράσεις; Πρόλογος Όταν ήμουν μικρός, ούτε που γνώριζα πως ήμουν παιδί με ειδικές ανάγκες. Πώς το ανακάλυψα; Από τους άλλους ανθρώπους που μου έλεγαν ότι ήμουν διαφορετικός, και ότι αυτό ήταν πρόβλημα. Δεν είναι

Διαβάστε περισσότερα

Ελάτε να ζήσουμε τα Χριστούγεννα όπως πραγματικά έγιναν όπως τα γιορτάζει η εκκλησία μας όπως τα νιώθουν τα μικρά παιδιά

Ελάτε να ζήσουμε τα Χριστούγεννα όπως πραγματικά έγιναν όπως τα γιορτάζει η εκκλησία μας όπως τα νιώθουν τα μικρά παιδιά Ελάτε να ζήσουμε τα Χριστούγεννα όπως πραγματικά έγιναν όπως τα γιορτάζει η εκκλησία μας όπως τα νιώθουν τα μικρά παιδιά Πριν πολλά χρόνια, ζούσε σε μια πόλη της Ναζαρέτ μια νέα και καλή γυναίκα που την

Διαβάστε περισσότερα

Σε μια μικρή παραθαλάσσια πόλη

Σε μια μικρή παραθαλάσσια πόλη Σε μια μικρή παραθαλάσσια πόλη υπάρχει ένα σπίτι με άσπρα παράθυρα. Μέσα σε αυτό θα βρούμε ένα χαρούμενο δωμάτιο, γεμάτο γέλια και φωνές, και δυο παιδιά που θέλω να σας γνωρίσω «Τάσι, αυτή η πιτζάμα σού

Διαβάστε περισσότερα

μετάφραση: Μαργαρίτα Ζαχαριάδου

μετάφραση: Μαργαρίτα Ζαχαριάδου μετάφραση: Μαργαρίτα Ζαχαριάδου Δύο Σε μια σπουδαία αρχαία πόλη που την έλεγαν Ουρούκ, ζούσε ένας νεαρός βασιλιάς, ο Γκιλγκαμές. Πατέρας του Γκιλγκαμές ήταν ο βασιλιάς Λουγκαλμπάντα και μητέρα του η

Διαβάστε περισσότερα

Κάτι μου λέει πως αυτή η ιστορία δε θα έχει καλό

Κάτι μου λέει πως αυτή η ιστορία δε θα έχει καλό ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΕΡΧΕΤΑΙ ΤΟ ΤΕΛΟΣ! Κάτι μου λέει πως αυτή η ιστορία δε θα έχει καλό τέλος. Κρέμομαι στο χείλος ενός γκρεμού από τις άκρες των σπασμένων μου νυχιών. Το μόνο πράγμα που βρίσκεται ανάμεσα σ εμένα

Διαβάστε περισσότερα

Εργασία Οδύσσειας: θέμα 2 ο «Γράφω το ημερολόγιο του κεντρικού ήρωα ή κάποιου άλλου προσώπου» Το ημερολόγιο της Πηνελόπης

Εργασία Οδύσσειας: θέμα 2 ο «Γράφω το ημερολόγιο του κεντρικού ήρωα ή κάποιου άλλου προσώπου» Το ημερολόγιο της Πηνελόπης Το ημερολόγιο της Πηνελόπης Εργασία Οδύσσειας: θέμα 2 ο «Γράφω το ημερολόγιο του κεντρικού ήρωα ή κάποιου άλλου προσώπου» Το ημερολόγιο της Πηνελόπης Το ημερολόγιο: «ημέρα της αποχώρησης Αγαπημένο μου

Διαβάστε περισσότερα

ΙΑ ΧΕΙΡΙΣΗ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΩΝ

ΙΑ ΧΕΙΡΙΣΗ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΩΝ 1η Σελίδα Η Γιώτα θα πάει για πρώτη φορά κατασκήνωση. Φαντάζεται πως θα περάσει πολύ άσχημα μακριά από τους γονείς και τα παιχνίδια της για μια ολόκληρη εβδομάδα. Αγχώνεσαι ή νοιώθεις άβολα όταν είσαι

Διαβάστε περισσότερα

«Πώς να ξέρει κανείς πού στέκει; Με αγγίζεις στο παρελθόν, σε νιώθω στο παρόν» Μυρσίνη-Νεφέλη Κ. Παπαδάκου «Νερό. Εγώ»

«Πώς να ξέρει κανείς πού στέκει; Με αγγίζεις στο παρελθόν, σε νιώθω στο παρόν» Μυρσίνη-Νεφέλη Κ. Παπαδάκου «Νερό. Εγώ» «Πώς να ξέρει κανείς πού στέκει; Με αγγίζεις στο παρελθόν, σε νιώθω στο παρόν» Μυρσίνη-Νεφέλη Κ. Παπαδάκου «Νερό. Εγώ» ΚΕΦΆΛΑΙΟ 1 ΘΑ ΣΟΥ ΠΩ τι πιστεύω για την εξαφάνιση, αλλά δώσε μου λίγο χρόνο. Όχι,

Διαβάστε περισσότερα

Μαρία Κωνσταντινοπούλου Ψυχολόγος - ειδική παιδαγωγός

Μαρία Κωνσταντινοπούλου Ψυχολόγος - ειδική παιδαγωγός ΠΑΡΑΞΕΝΑ ΟΜΟΡΦΟ Ένα παραμύθι για τη διαφορετικότητα, για μικρούς αλλά και για μεγάλους (αυτισμός) Τα παιδιά είναι ελεύθερα να ζωγραφίσουν τις παρακάτω σελίδες όπως αυτά αισθάνονται... Μαρία Κωνσταντινοπούλου

Διαβάστε περισσότερα

«Το κορίτσι με τα πορτοκάλια»

«Το κορίτσι με τα πορτοκάλια» «Το κορίτσι με τα πορτοκάλια» «Κάθεσαι καλά, Γκέοργκ; Καλύτερα να καθίσεις, γιατί σκοπεύω να σου διηγηθώ μια ιστορία για γερά νεύρα». Με αυτόν τον τρόπο ο συγγραφέας του βιβλίου αρχίζει να ξετυλίγει το

Διαβάστε περισσότερα

Χάρτινη αγκαλιά. Σχολή Ι.Μ.Παναγιωτόπουλου, Β Γυμνασίου

Χάρτινη αγκαλιά. Σχολή Ι.Μ.Παναγιωτόπουλου, Β Γυμνασίου Χάρτινη αγκαλιά Σχολή Ι.Μ.Παναγιωτόπουλου, Β Γυμνασίου Εργασίες 1 α ) Κατά τη γνώμη μου, το βιβλίο που διαβάσαμε κρύβει στις σελίδες του βαθιά και πολύ σημαντικά μηνύματα, που η συγγραφέας θέλει να μεταδώσει

Διαβάστε περισσότερα

Χάρτινη Αγκαλιά Συγγραφέας: Ιφιγένεια Μαστρογιάννη

Χάρτινη Αγκαλιά Συγγραφέας: Ιφιγένεια Μαστρογιάννη Χάρτινη Αγκαλιά Συγγραφέας: Ιφιγένεια Μαστρογιάννη Επιμέλεια εργασίας: Παναγιώτης Γιαννόπουλος Περιεχόμενα Ερώτηση 1 η : σελ. 3-6 Ερώτηση 2 η : σελ. 7-9 Παναγιώτης Γιαννόπουλος Σελίδα 2 Ερώτηση 1 η Η συγγραφέας

Διαβάστε περισσότερα

ΤΑ ΜΠΑΛΟΝΙΑ ΤΗΣ ΦΙΛΙΑΣ

ΤΑ ΜΠΑΛΟΝΙΑ ΤΗΣ ΦΙΛΙΑΣ ΤΑ ΜΠΑΛΟΝΙΑ ΤΗΣ ΦΙΛΙΑΣ Μια φορά κι έναν καιρό ζούσε ένα κόκκινο μπαλόνι σε έναν παιδότοπο. Ήταν μόνο του και παρόλο που τα παιδάκια έπαιζαν μαζί του, δεν είχε κανέναν φίλο που να είναι σαν κι αυτό. Όλη

Διαβάστε περισσότερα

ΟΝΕΙΡΟ ΜΙΑΣ ΚΑΠΟΙΑΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ. ακριβώς το που.την μητέρα μου και τα αδέρφια μου, ήμουν πολύ μικρός για να τους

ΟΝΕΙΡΟ ΜΙΑΣ ΚΑΠΟΙΑΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ. ακριβώς το που.την μητέρα μου και τα αδέρφια μου, ήμουν πολύ μικρός για να τους ΟΝΕΙΡΟ ΜΙΑΣ ΚΑΠΟΙΑΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ. Γεννήθηκα πολύ μακριά. Δεν γνωρίζω ακριβώς το που.την μητέρα μου και τα αδέρφια μου, ήμουν πολύ μικρός για να τους θυμάμαι. Το μόνο που μου έρχεται στο μυαλό σαν ανάμνηση

Διαβάστε περισσότερα

Πρόλογος. Καλή τύχη! Carl-Johan Forssén Ehrlin

Πρόλογος. Καλή τύχη! Carl-Johan Forssén Ehrlin Πρόλογος Νιώθουμε πολύ άσχημα όταν βλέπουμε ένα παιδί να κλαίει ή να πονάει χωρίς να μπορούμε να κάνουμε κάτι, ιδιαίτερα αν είμαστε γονείς. Ανάλογα με τις περιστάσεις τα παιδιά είναι άλλοτε χαρούμενα,

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑΤΑ ΥΠΟΤΡΟΦΙΩΝ ΣΤ ΤΑΞΗΣ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΓΛΩΣΣΑ

ΘΕΜΑΤΑ ΥΠΟΤΡΟΦΙΩΝ ΣΤ ΤΑΞΗΣ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΓΛΩΣΣΑ Ονοματεπώνυμο: ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ Α. ΚΕΙΜΕΝΟ: ΘΕΜΑΤΑ ΥΠΟΤΡΟΦΙΩΝ ΣΤ ΤΑΞΗΣ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΓΛΩΣΣΑ Άννα Φρανκ [Από το ημερολόγιο της Άννας Φρανκ] Αγαπητή Κίτυ, Η μητέρα είναι τρομερά εκνευρισμένη, πράγμα

Διαβάστε περισσότερα

Χριστούγεννα. Ελάτε να ζήσουμε τα. όπως πραγματικά έγιναν όπως τα γιορτάζει η εκκλησία μας όπως τα νιώθουν τα μικρά παιδιά

Χριστούγεννα. Ελάτε να ζήσουμε τα. όπως πραγματικά έγιναν όπως τα γιορτάζει η εκκλησία μας όπως τα νιώθουν τα μικρά παιδιά Ελάτε να ζήσουμε τα όπως πραγματικά έγιναν όπως τα γιορτάζει η εκκλησία μας όπως τα νιώθουν τα μικρά παιδιά Χριστούγεννα (μέσα από ιστορίες και χριστουγεννιάτικα παιχνίδια) 1 Στόχοι: Μέσα από διάφορες

Διαβάστε περισσότερα

«Ο Σάββας η κλώσσα και ο αετός»

«Ο Σάββας η κλώσσα και ο αετός» ΠΑΡΑΜΥΘΙ #26 «Ο Σάββας η κλώσσα και ο αετός» (Πόντος) Διαγωνισμός παραδοσιακού παραμυθιού ebooks4greeks.gr ΠΑΡΑΜΥΘΙ #26 Ψηφίστε το παραμύθι που σας άρεσε περισσότερο εδώ μέχρι 30/09/2011 Δείτε όλα τα παραμύθια

Διαβάστε περισσότερα

Αυτό το βιβλίo είναι μέρος μιας δραστηριότητας του Προγράμματος Comenius

Αυτό το βιβλίo είναι μέρος μιας δραστηριότητας του Προγράμματος Comenius Μάρτιος 2011 Αυτό το βιβλίo είναι μέρος μιας δραστηριότητας του Προγράμματος Comenius Ο ΘΡΥΛΟΣ ΤΟΥ ΜΑΣΤΡΟ-ΜΑΝΩΛΗ Πολύ παλιά, αιώνες πριν, ο Negru Voda, ο κυβερνήτης της Ρουμανίας, ήθελε να χτίσει ένα μοναστήρι

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΑΓΙΩΣΑ ΠΑΠΑΔΗΜΗΣΡΙΟΤ. Δέκα ποιήματα για τον πατέρα μου. Αλκιβιάδη

ΠΑΝΑΓΙΩΣΑ ΠΑΠΑΔΗΜΗΣΡΙΟΤ. Δέκα ποιήματα για τον πατέρα μου. Αλκιβιάδη ΠΑΝΑΓΙΩΣΑ ΠΑΠΑΔΗΜΗΣΡΙΟΤ Αλκιβιάδη Θεσσαλονίκη Υεβρουάριος 2015 Παναγιώτα Παπαδημητρίου Αλκιβιάδη Θεσσαλονίκη Υεβρουάριος 2015 [3] Παναγιώτα Παπαδημητρίου Αφιερωμένο στον πατέρα μου Αλκιβιάδη Copyright

Διαβάστε περισσότερα

ΧΑΡΤΑΕΤΟΣ UÇURTMA Orkun Bozkurt

ΧΑΡΤΑΕΤΟΣ UÇURTMA Orkun Bozkurt ΧΑΡΤΑΕΤΟΣ UÇURTMA Orkun Bozkurt - Ι - Αυτός είναι ένας ανάπηρος πριν όμως ήταν άνθρωπος. Κάθε παιδί, σαν ένας άνθρωπος. έρχεται, καθώς κάθε παιδί γεννιέται. Πήρε φροντίδα απ τη μητέρα του, ανάμεσα σε ήχους

Διαβάστε περισσότερα

Όλοι καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε διάφορα συναισθήματα και διαθέσεις. Ορισμένες φορές νιώθουμε ευτυχισμένοι και ενθουσιασμένοι.

Όλοι καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε διάφορα συναισθήματα και διαθέσεις. Ορισμένες φορές νιώθουμε ευτυχισμένοι και ενθουσιασμένοι. Μελαγχολία Το φυλλάδιο θα σου φανεί χρήσιμο στην περίπτωση που νιώθεις θλίψη ή μελαγχολία. Θα σε βοηθήσει να καταλάβεις αν έχεις συμπτώματα κατάθλιψης και πώς μπορείς να βοηθήσεις τον εαυτό σου ή κάποιον

Διαβάστε περισσότερα

ΣΑΑΝΤΙ ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ: «Ο ΚΗΠΟΣ ΜΕ ΤΑ ΡΟΔΑ» ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΤΟΥ ΑΔΑΜ

ΣΑΑΝΤΙ ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ: «Ο ΚΗΠΟΣ ΜΕ ΤΑ ΡΟΔΑ» ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΤΟΥ ΑΔΑΜ ΣΑΑΝΤΙ ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ: «Ο ΚΗΠΟΣ ΜΕ ΤΑ ΡΟΔΑ» ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΤΟΥ ΑΔΑΜ Τα παιδιά του Αδάμ είναι τα άκρα ενός σώματος, Μοιράζονται όλα την ίδια ρίζα. Όταν ένα άκρο περνάει τις μέρες του

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΙΜΕΝΟ. Πέμπτη 19 Νοεμβρίου Αγαπητή Κίττυ,

ΚΕΙΜΕΝΟ. Πέμπτη 19 Νοεμβρίου Αγαπητή Κίττυ, ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Β ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΡΙΤΗ 6 ΙΟΥΝΙΟΥ 2000 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ : ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΕΚΦΡΑΣΗ - ΕΚΘΕΣΗ Αγαπητή Κίττυ, ΚΕΙΜΕΝΟ Πέμπτη 19 Νοεμβρίου 1942

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΓΡΑΦΩ ΕΙΚΟΝΕΣ ΜΕ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΥΣ. Μια ολοκληρωμένη περιγραφή της εικόνας: Βρέχει. Σήμερα βρέχει. Σήμερα βρέχει όλη την ημέρα και κάνει κρύο.

ΠΕΡΙΓΡΑΦΩ ΕΙΚΟΝΕΣ ΜΕ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΥΣ. Μια ολοκληρωμένη περιγραφή της εικόνας: Βρέχει. Σήμερα βρέχει. Σήμερα βρέχει όλη την ημέρα και κάνει κρύο. ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΠΡΟΦΟΡΙΚΟΥ ΚΑΙ ΓΡΑΠΤΟΥ ΛΟΓΟΥ (Γ ΤΑΞΗ) ΟΝΟΜΑ; ΠΕΡΙΓΡΑΦΩ ΕΙΚΟΝΕΣ ΜΕ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΥΣ ΜΕ ΜΙΑ ΛΕΞΗ (ρήμα) Μια ολοκληρωμένη περιγραφή της εικόνας: ΜΕ ΔΥΟ ΛΕΞΕΙΣ ΜΕ ΟΣΕΣ ΛΕΞΕΙΣ ΘΕΛΕΙΣ Βρέχει.

Διαβάστε περισσότερα

Δύο ιστορίες που ρωτάνε

Δύο ιστορίες που ρωτάνε ...... Δύο ιστορίες που ρωτάνε Διορθώσεις: Νέστορας Χούνος Σελιδοποίηση - Μακέτα εξωφύλλου: Ευθύµης Δηµουλάς 1991 MANOΣ KONTOΛEΩN & EKΔOΣEIΣ «AΓKYPA» Δ.A. ΠAΠAΔHMHTPIOY A.B.E.E. Η παρούσα 18η έκδοση, Φεβρουάριος

Διαβάστε περισσότερα

LET S DO IT BETTER improving quality of education for adults among various social groups

LET S DO IT BETTER improving quality of education for adults among various social groups INTERVIEWS REPORT February / March 2012 - Partner: Vardakeios School of Hermoupolis - Target group: Immigrants, women 1 η συνέντευξη Από την Αλβανία Το 2005 Η γλώσσα. Ήταν δύσκολο να επικοινωνήσω με τους

Διαβάστε περισσότερα

Οι αριθμοί σελίδων με έντονη γραφή δείχνουν τα κύρια κεφάλαια που σχετίζονται με το θέμα. ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΜΑΘΗΜΑ

Οι αριθμοί σελίδων με έντονη γραφή δείχνουν τα κύρια κεφάλαια που σχετίζονται με το θέμα. ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΜΑΘΗΜΑ Τί σε απασχολεί; Διάβασε τον κατάλογο που δίνουμε παρακάτω και, όταν συναντήσεις κάποιο θέμα που απασχολεί κι εσένα, πήγαινε στις σελίδες που αναφέρονται εκεί. Διάβασε τα κεφάλαια, που θα βρεις σ εκείνες

Διαβάστε περισσότερα

Η. Διαδικασία διαμεσολάβησης

Η. Διαδικασία διαμεσολάβησης Η. Διαδικασία διαμεσολάβησης 1. Εισαγωγή στη διαμεσολάβηση (30 ) Στόχοι Να εντοπίσουν παρακολουθήσουν τη διαδικασία διαμεσολάβησης. Διαδικασία Έχουμε από πριν καλέσει δυο μέλη (ένα αγόρι Α και ένα κορίτσι

Διαβάστε περισσότερα

Βούλα Μάστορη. Ένα γεμάτο μέλια χεράκι

Βούλα Μάστορη. Ένα γεμάτο μέλια χεράκι 1 Σειρά Σπουργιτάκια Εκδόσεις Πατάκη Ένα γεμάτο μέλια χεράκι Βούλα Μάστορη Εικονογράφηση: Σπύρος Γούσης Σελ. 91 Δραστηριότητες για Γ & Δ τάξη Συγγραφέας: Η Βούλα Μάστορη γεννήθηκε στο Αγρίνιο. Πέρασε τα

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΡΟΣ Ι. Τυμπανιστής:

ΜΕΡΟΣ Ι. Τυμπανιστής: Το σκηνικό μας: Μια γειτονιά με πολύχρωμα σπιτάκια και δυο τρία δέντρα. Το κεντρικό σπίτι είναι πιο μεγάλο από τα άλλα κι έχει μια πόρτα στο κέντρο. Αριστερά και δεξιά υπάρχουν από ένα παράθυρο. Μπροστά

Διαβάστε περισσότερα

Συνήγορος: Μπορείτε να δηλώσετε την σχέση σας με το θύμα; Paul: Είμαι ο αδελφός της ο μεγαλύτερος. Πέντε χρόνια διαφορά.

Συνήγορος: Μπορείτε να δηλώσετε την σχέση σας με το θύμα; Paul: Είμαι ο αδελφός της ο μεγαλύτερος. Πέντε χρόνια διαφορά. Εισαγγελέας Συνήγορος: Μπορείτε να δηλώσετε την σχέση σας με το θύμα; Paul: Είμαι ο αδελφός της ο μεγαλύτερος. Πέντε χρόνια διαφορά. Συνήγορος: Πώς ήταν η σχέση σας με την αδελφή σας; Paul: Την αγαπούσα,

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΑ ΒΙΒΛΙΟ ΕΛΕΥΘΕΡΟ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ

ΕΝΑ ΒΙΒΛΙΟ ΕΛΕΥΘΕΡΟ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ ΕΝΑ ΒΙΒΛΙΟ ΕΛΕΥΘΕΡΟ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ Παιδικό δωμάτιο Κάπου στην Αθήνα ΑΓΟΡΙ Ένα αγόρι ξανθό, με μάτια που αστράφτουν, στεκόταν όρθιο μπροστά στη βιβλιοθήκη του. Το αγόρι σήκωσε το βλέμμα του ψηλά. Ήξερε τι έψαχνε.

Διαβάστε περισσότερα

Όροι και συντελεστές της παράστασης Ι: Αυτοσχεδιασμός και επινόηση κειμένου.

Όροι και συντελεστές της παράστασης Ι: Αυτοσχεδιασμός και επινόηση κειμένου. Όροι και συντελεστές της παράστασης Ι: Αυτοσχεδιασμός και επινόηση κειμένου. Ενότητα 1: Το σπασμένο μπισκότο. Γιάννα Ροϊλού. Τμήμα: Θεατρικών Σπουδών. Σελίδα 1 1 Σκοποί ενότητας..3 2 Περιεχόμενα ενότητας

Διαβάστε περισσότερα

Γλωσσικές πράξεις στη διαγλώσσα των μαθητών της Ελληνικής ως Γ2

Γλωσσικές πράξεις στη διαγλώσσα των μαθητών της Ελληνικής ως Γ2 Γλωσσικές πράξεις στη διαγλώσσα των μαθητών της Ελληνικής ως Γ2 Σπυριδούλα Μπέλλα Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Πανεπιστήμιο Αιγαίου 9/5/2017 Επικοινωνιακή ικανότητα γνώση ενός ομιλητή ως

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟ ΚΟΡΙΤΣΙ ΜΕ ΤΑ ΠΟΡΤΟΚΑΛΙΑ ΤΟΥ JOSTEIN GAARDER

ΤΟ ΚΟΡΙΤΣΙ ΜΕ ΤΑ ΠΟΡΤΟΚΑΛΙΑ ΤΟΥ JOSTEIN GAARDER ΤΟ ΚΟΡΙΤΣΙ ΜΕ ΤΑ ΠΟΡΤΟΚΑΛΙΑ ΤΟΥ JOSTEIN GAARDER 1 Α Ομάδα «Κάθεσαι καλά, Γκέοργκ; Καλύτερα να καθίσεις, γιατί σκοπεύω να σου διηγηθώ μια ιστορία για γερά νεύρα». Με αυτόν τον τρόπο ο συγγραφέας του βιβλίου

Διαβάστε περισσότερα

Δεν είναι λοιπόν μόνο οι γυναίκες που έχουν αυτήν την ανάγκη, αλλά κι οι άντρες επίσης, όσο σκληροί κι αν το παίζουν.

Δεν είναι λοιπόν μόνο οι γυναίκες που έχουν αυτήν την ανάγκη, αλλά κι οι άντρες επίσης, όσο σκληροί κι αν το παίζουν. Σε όποιο στάδιο της σχέσης κι αν βρίσκεστε, είτε είστε στην αρχή της είτε είστε ήδη δυο χρόνια μαζί, υπάρχουν κάποια πράγματα που δεν αλλάζουν ποτέ, όπως η ανάγκη να νιώθει κάποιος ελκυστικός, απαραίτητος

Διαβάστε περισσότερα

Βρισκόμαστε σε ένα μικρό νησί, που βρίσκεται εκεί που ο κόσμος, όχι όλος, πίστευε και θα πιστεύει ότι παλιά υπήρχε η Ατλαντίδα, δηλαδή για να σας

Βρισκόμαστε σε ένα μικρό νησί, που βρίσκεται εκεί που ο κόσμος, όχι όλος, πίστευε και θα πιστεύει ότι παλιά υπήρχε η Ατλαντίδα, δηλαδή για να σας Βρισκόμαστε σε ένα μικρό νησί, που βρίσκεται εκεί που ο κόσμος, όχι όλος, πίστευε και θα πιστεύει ότι παλιά υπήρχε η Ατλαντίδα, δηλαδή για να σας βοηθήσουμε να καταλάβετε το νησάκι αυτό βρίσκεται ανάμεσα

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΚΑΝΑΡΑΚΗΣ ΤΟ ΔΙΛΗΜΜΑ ΤΟΥ ΕΡΜΗ. Εικονογράφηση Βίλλυ Καραμπατζιά

ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΚΑΝΑΡΑΚΗΣ ΤΟ ΔΙΛΗΜΜΑ ΤΟΥ ΕΡΜΗ. Εικονογράφηση Βίλλυ Καραμπατζιά ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΚΑΝΑΡΑΚΗΣ ΤΟ ΔΙΛΗΜΜΑ ΤΟΥ ΕΡΜΗ Εικονογράφηση Βίλλυ Καραμπατζιά Το παρόν έργο πνευματικής ιδιοκτησίας προστατεύεται κατά τις διατάξεις της ελληνικής νομοθεσίας (Ν. 2121/1993 όπως έχει τροποποιηθεί

Διαβάστε περισσότερα

Τοπαλίδης Ιπποκράτης, 13 ετών

Τοπαλίδης Ιπποκράτης, 13 ετών Τοπαλίδης Ιπποκράτης, 13 ετών Το μυστήριο του πασχαλινού λαγού Του Κώστα Στοφόρου «Να βγούμε;» «Όχι ακόμα», είπε ο μπαμπάς. «Δεν θα έχει έρθει. Είναι πολύ νωρίς. Κάτσε να ξυπνήσει κι ο Δημήτρης». «Ο Δημήτρης

Διαβάστε περισσότερα

Και ο μπαμπάς έκανε μία γκριμάτσα κι εγώ έβαλα τα γέλια. Πήγα να πλύνω το στόμα μου, έπλυνα το δόντι μου, το έβαλα στην τσέπη μου και κατέβηκα να φάω.

Και ο μπαμπάς έκανε μία γκριμάτσα κι εγώ έβαλα τα γέλια. Πήγα να πλύνω το στόμα μου, έπλυνα το δόντι μου, το έβαλα στην τσέπη μου και κατέβηκα να φάω. 1 Εδώ και λίγες μέρες, ένα από τα πάνω δόντια μου κουνιόταν και εγώ το πείραζα με τη γλώσσα μου και μερικές φορές με πονούσε λίγο, αλλά συνέχιζα να το πειράζω. Κι έπειτα, χτες το μεσημέρι, την ώρα που

Διαβάστε περισσότερα

2 ο ΒΡΑΒΕΙΟ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΛΕΝΗ ΚΟΤΣΙΡΑ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΖΑΝΝΕΙΟΥ ΣΧΟΛΗΣ ΠΕΙΡΑΙΑ Β ΤΑΞΗ ΤΙΤΛΟΣ: «ΕΠΙΔΙΟΡΘΩΣΕΙΣ-ΜΕΤΑΠΟΙΗΣΕΙΣ ΜΑΙΡΗ»

2 ο ΒΡΑΒΕΙΟ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΛΕΝΗ ΚΟΤΣΙΡΑ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΖΑΝΝΕΙΟΥ ΣΧΟΛΗΣ ΠΕΙΡΑΙΑ Β ΤΑΞΗ ΤΙΤΛΟΣ: «ΕΠΙΔΙΟΡΘΩΣΕΙΣ-ΜΕΤΑΠΟΙΗΣΕΙΣ ΜΑΙΡΗ» 2 ο ΒΡΑΒΕΙΟ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΛΕΝΗ ΚΟΤΣΙΡΑ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΖΑΝΝΕΙΟΥ ΣΧΟΛΗΣ ΠΕΙΡΑΙΑ Β ΤΑΞΗ ΤΙΤΛΟΣ: «ΕΠΙΔΙΟΡΘΩΣΕΙΣ-ΜΕΤΑΠΟΙΗΣΕΙΣ ΜΑΙΡΗ» Δεν είχε καλά χαράξει και η κυρία Μαίρη άνοιξε το μαγαζί. Πέταξε τα

Διαβάστε περισσότερα

Το κορίτσι με τα πορτοκάλια. Εργασία Χριστουγέννων στο μάθημα της Λογοτεχνίας. [Σεμίραμις Αμπατζόγλου] [Γ'1 Γυμνασίου]

Το κορίτσι με τα πορτοκάλια. Εργασία Χριστουγέννων στο μάθημα της Λογοτεχνίας. [Σεμίραμις Αμπατζόγλου] [Γ'1 Γυμνασίου] Το κορίτσι με τα πορτοκάλια Εργασία Χριστουγέννων στο μάθημα της Λογοτεχνίας [Σεμίραμις Αμπατζόγλου] [Γ'1 Γυμνασίου] Εργασία Χριστουγέννων στο μάθημα της Λογοτεχνίας: Σεμίραμις Αμπατζόγλου Τάξη: Γ'1 Γυμνασίου

Διαβάστε περισσότερα

Συγγραφέας. Ραφαέλα Ρουσσάκη. Εικονογράφηση. Αμαλία Βεργετάκη. Γεωργία Καμπιτάκη. Γωγώ Μουλιανάκη. Ζαίρα Γαραζανάκη. Κατερίνα Τσατσαράκη

Συγγραφέας. Ραφαέλα Ρουσσάκη. Εικονογράφηση. Αμαλία Βεργετάκη. Γεωργία Καμπιτάκη. Γωγώ Μουλιανάκη. Ζαίρα Γαραζανάκη. Κατερίνα Τσατσαράκη Συγγραφέας Ραφαέλα Ρουσσάκη Εικονογράφηση Αμαλία Βεργετάκη Γεωργία Καμπιτάκη Γωγώ Μουλιανάκη Ζαίρα Γαραζανάκη Κατερίνα Τσατσαράκη Μαρία Κυρικλάκη Μαριτίνα Σταματάκη Φιλία Πανδερμαράκη Χριστίνα Κλωνάρη

Διαβάστε περισσότερα

ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΓΙΑ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ:

ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΓΙΑ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ: ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΓΙΑ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ: Η ΜΟΡΦΩΣΗ ΤΗΣ: Η Αικατερίνη είχε κάλλος και ομορφιά ασύγκριτη. Η μητέρα της και οι συγγενείς της την πίεζαν συνεχώς να παντρευτεί, για να μην φύγουν από τα χέρια τους

Διαβάστε περισσότερα

Πόλεμος για το νερό. Συγγραφική ομάδα. Καραγκούνης Τριαντάφυλλος Κρουσταλάκη Μαρία Λαμπριανίδης Χάρης Μυστακίδου Βασιλική

Πόλεμος για το νερό. Συγγραφική ομάδα. Καραγκούνης Τριαντάφυλλος Κρουσταλάκη Μαρία Λαμπριανίδης Χάρης Μυστακίδου Βασιλική Πόλεμος για το νερό Συγγραφική ομάδα Καραγκούνης Τριαντάφυλλος Κρουσταλάκη Μαρία Λαμπριανίδης Χάρης Μυστακίδου Βασιλική 3 ο Δημοτικό Σχολείο Ωραιοκάστρου Τάξη ΣΤ1 Θεσσαλονίκη 2006 ΠΟΛΕΜΟΣ ΓΙΑ ΤΟ ΝΕΡΟ Άκουγα

Διαβάστε περισσότερα

ΤΖΑΛΑΛΑΝΤΙΝ ΡΟΥΜΙ. Επιλεγμένα ποιήματα. Μέσα από την Αγάπη. γλυκαίνει καθετί πικρό. το χάλκινο γίνεται χρυσό

ΤΖΑΛΑΛΑΝΤΙΝ ΡΟΥΜΙ. Επιλεγμένα ποιήματα. Μέσα από την Αγάπη.   γλυκαίνει καθετί πικρό. το χάλκινο γίνεται χρυσό http://hallofpeople.com/gr/bio/roumi.php ΤΖΑΛΑΛΑΝΤΙΝ ΡΟΥΜΙ Επιλεγμένα ποιήματα γλυκαίνει καθετί πικρό το χάλκινο γίνεται χρυσό το θολό κρασί γίνεται εκλεκτό ο κάθε πόνος γίνεται γιατρικό οι νεκροί θα αναστηθούν

Διαβάστε περισσότερα

Ο νονός μου είναι ο καλύτερος συγγραφέας τρελών ιστοριών του κόσμου.

Ο νονός μου είναι ο καλύτερος συγγραφέας τρελών ιστοριών του κόσμου. Ο νονός μου είναι ο καλύτερος συγγραφέας τρελών ιστοριών του κόσμου. Ζητήστε του την Κοκκινοσκουφίτσα... δεν την ξέρει, τη Σταχτοπούτα ούτε αυτή την ξέρει, τη Μικρή Γοργόνα ή το λύκο και τα τρία γουρουνάκια

Διαβάστε περισσότερα

Π Ι Σ Τ Ο Π Ο Ι Η Σ Η Ε Π Α Ρ Κ Ε Ι Α Σ Τ Η Σ ΕΛΛΗΝΟΜΑΘΕΙΑΣ Κ Α Τ Α Ν Ο Η Σ Η Π Ρ Ο Φ Ο Ρ Ι Κ Ο Υ Λ Ο Γ Ο Υ Π Ρ Ω Τ Η Σ Ε Ι Ρ Α Δ Ε Ι Γ Μ Α Τ Ω Ν

Π Ι Σ Τ Ο Π Ο Ι Η Σ Η Ε Π Α Ρ Κ Ε Ι Α Σ Τ Η Σ ΕΛΛΗΝΟΜΑΘΕΙΑΣ Κ Α Τ Α Ν Ο Η Σ Η Π Ρ Ο Φ Ο Ρ Ι Κ Ο Υ Λ Ο Γ Ο Υ Π Ρ Ω Τ Η Σ Ε Ι Ρ Α Δ Ε Ι Γ Μ Α Τ Ω Ν Π Ι Σ Τ Ο Π Ο Ι Η Σ Η Ε Π Α Ρ Κ Ε Ι Α Σ Τ Η Σ ΕΛΛΗΝΟΜΑΘΕΙΑΣ Κ Α Τ Α Ν Ο Η Σ Η Π Ρ Ο Φ Ο Ρ Ι Κ Ο Υ Λ Ο Γ Ο Υ Π Ρ Ω Τ Η Σ Ε Ι Ρ Α Δ Ε Ι Γ Μ Α Τ Ω Ν 2 5 Μ 0 Ν Α Δ Ε Σ 1 Y Π Ο Υ Ρ Γ Ε Ι Ο Π Α Ι Δ Ε Ι Α Σ Κ

Διαβάστε περισσότερα

Χάνς Κρίστιαν Άντερσεν

Χάνς Κρίστιαν Άντερσεν http://hallofpeople.com/gr/bio/andersen.php Χάνς Κρίστιαν Άντερσεν Τα καινούργια ρούχα του αυτοκράτορα Μια φορά κι έναν καιρό, σε μια μακρινή χώρα, ζούσε ένας γκρινιάρης βασιλιάς. Κάθε μέρα ζητούσε από

Διαβάστε περισσότερα

σα μας είπε από κοντά η αγαπημένη ψυχολόγος Θέκλα Πετρίδου!

σα μας είπε από κοντά η αγαπημένη ψυχολόγος Θέκλα Πετρίδου! σα μας είπε από κοντά η αγαπημένη ψυχολόγος Θέκλα Πετρίδου! 12/11/2018 Katerina Christou Student Εφημερίδα Λεμεσός Στις 9 Νοεμβρίου είχα την τιμή και τη χαρά να γνωρίσω από κοντά την αγαπημένη ψυχολόγο,

Διαβάστε περισσότερα

...Μια αληθινή ιστορία...

...Μια αληθινή ιστορία... ...Μια αληθινή ιστορία... Στην αρχή ήταν μια άδεια σελίδα. Την είχε ο Καλός Ζωγράφος, που ήταν γνωστός για την ικανότητά του να ζωγραφίζει τέλειες εικόνες. Μια μέρα ο Ζωγράφος άρχισε να ζωγραφίζει αυτή

Διαβάστε περισσότερα

Το ημερολόγιο της Πηνελόπης

Το ημερολόγιο της Πηνελόπης Το ημερολόγιο της Πηνελόπης Κωνσταντίνα Τσαφαρά Αγαπημένο μου ημερολόγιο, Πάνε δέκα χρόνια που λείπει ο σύζυγός μου, ο Οδυσσέας. Τον γιο του τον άφησε μωρό και τώρα έχει γίνει πια ολόκληρος άντρας και

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγγελέας: Δευτέρα 03/10/2011, η ημέρα της δολοφονίας της Souzan Anders. Παρατηρήσατε κάτι περίεργο στην συμπεριφορά του κατηγορούμενου;

Εισαγγελέας: Δευτέρα 03/10/2011, η ημέρα της δολοφονίας της Souzan Anders. Παρατηρήσατε κάτι περίεργο στην συμπεριφορά του κατηγορούμενου; Εισαγγελέας Γνωρίζετε τον κατηγορούμενο; Ναι, τον γνωρίζω καλά. Δουλεύουμε μαζί, τα τελευταία 8 χρόνια, στο ταμείο της Τράπεζας «Goliath». Και έχουμε μια, αρκετά στενή, φιλική σχέση. To θύμα το γνωρίζατε;

Διαβάστε περισσότερα

ALBUM ΤΟ ΚΛΕΙΔΙ 2010 ΦΥΣΑΕΙ

ALBUM ΤΟ ΚΛΕΙΔΙ 2010 ΦΥΣΑΕΙ ALBUM ΤΟ ΚΛΕΙΔΙ 2010 ΦΥΣΑΕΙ Μη µου µιλάς γι' αυτά που ξεχνάω Μη µε ρωτάς για καλά κρυµµένα µυστικά Και µε κοιτάς... και σε κοιτώ... Κι είναι η στιγµή που δεν µπορεί να βγεί απ' το µυαλό Φυσάει... Κι είναι

Διαβάστε περισσότερα

Λήστευαν το δημόσιο χρήμα - Το B' Μέρος με τους αποκαλυπτικούς διαλόγους Άκη - Σμπώκου

Λήστευαν το δημόσιο χρήμα - Το B' Μέρος με τους αποκαλυπτικούς διαλόγους Άκη - Σμπώκου Λήστευαν το δημόσιο χρήμα - Το B' Μέρος με τους αποκαλυπτικούς διαλόγους Άκη - Σμπώκου - από τον Φουάτ σε τρεις εταιρίες χρήματα... μπλου μπρουμέλ, άλλη μια P.A κάπως έτσι και άλλη μία που μου είχες πει

Διαβάστε περισσότερα

Μαριέττα Κόντου ΦΤΟΥ ΞΕΛΥΠΗ. Εικόνες: Στάθης Πετρόπουλος

Μαριέττα Κόντου ΦΤΟΥ ΞΕΛΥΠΗ. Εικόνες: Στάθης Πετρόπουλος Ιστορίες που ζεις δυνατά Μαριέττα Κόντου ΦΤΟΥ ΞΕΛΥΠΗ Εικόνες: Στάθης Πετρόπουλος Στο τώρα Έχω δώσει τόσες υποσχέσεις που νομίζω ότι έχω χάσει το μέτρημα. Δεν είναι που λέω ψέματα όταν δεν τις τηρώ, είναι

Διαβάστε περισσότερα

Πριν από πολλά χρόνια ζούσε στη Ναζαρέτ της Παλαιστίνης μια νεαρή κοπέλα, η Μαρία, ή Μαριάμ, όπως τη φώναζαν. Η Μαρία ήταν αρραβωνιασμένη μ έναν

Πριν από πολλά χρόνια ζούσε στη Ναζαρέτ της Παλαιστίνης μια νεαρή κοπέλα, η Μαρία, ή Μαριάμ, όπως τη φώναζαν. Η Μαρία ήταν αρραβωνιασμένη μ έναν Πριν από πολλά χρόνια ζούσε στη Ναζαρέτ της Παλαιστίνης μια νεαρή κοπέλα, η Μαρία, ή Μαριάμ, όπως τη φώναζαν. Η Μαρία ήταν αρραβωνιασμένη μ έναν άνδρα που τον έλεγαν Ιωσήφ. Οι γονείς της, ο Ιωακείμ και

Διαβάστε περισσότερα

Τίτλος Πρωτοτύπου: Son smeshnovo cheloveka by Fyodor Dostoyevsky. Russia, ISBN:

Τίτλος Πρωτοτύπου: Son smeshnovo cheloveka by Fyodor Dostoyevsky. Russia, ISBN: Τίτλος Πρωτοτύπου: Son smeshnovo cheloveka by Fyodor Dostoyevsky. Russia, 1877. ISBN: 978-618-5144-94-4 Εκδόσεις Vakxikon.gr Βιβλιοπωλείο του Βακχικόν Ασκληπιού 17, 106 80 Αθήνα τηλ. 210 3637867 info@vakxikon.gr

Διαβάστε περισσότερα

Πάει τόσος καιρός από το χωρισμό σας, που δε θυμάσαι καν πότε ήταν η τελευταία φορά

Πάει τόσος καιρός από το χωρισμό σας, που δε θυμάσαι καν πότε ήταν η τελευταία φορά Πάει τόσος καιρός από το χωρισμό σας, που δε θυμάσαι καν πότε ήταν η τελευταία φορά που έκλαψες για πάρτη του! Ωστόσο, ακόμα στοιχειώνουν κάποιες σκέψεις το μυαλό σου. Ήταν μία από τις χειρότερες εμπειρίες

Διαβάστε περισσότερα

το θύμα, ο θύτης και ο θεατής Σοφία Ζαχομήτρου Μαθήτρια της Ε2 Τάξης

το θύμα, ο θύτης και ο θεατής Σοφία Ζαχομήτρου Μαθήτρια της Ε2 Τάξης το θύμα, ο θύτης και ο θεατής Σοφία Ζαχομήτρου Μαθήτρια της Ε2 Τάξης του 8ου Δημοτικού Σχολείου Σερρών 2013-2014 Μια φορά κι έναν καιρό ήταν ένας βάτραχος που τον έλεγαν "Φρογκ" και πήγαινε στην 5η Δημοτικού.

Διαβάστε περισσότερα

Τίτσα Πιπίνου: «Οι ζωές μας είναι πολλές φορές σαν τα ξενοδοχεία..»

Τίτσα Πιπίνου: «Οι ζωές μας είναι πολλές φορές σαν τα ξενοδοχεία..» Ημερομηνία 11/8/2016 Μέσο Συντάκτης Link artpress.sundaybloody.com Βασόλης Κάργας http://artpress.sundaybloody.com/?it_books=%cf%84%ce%af%cf%84%cf%83%ce%b1- %CF%80%CE%B9%CF%80%CE%AF%CE%BD%CE%BF%CF%85-%CE%BF%CE%B9-

Διαβάστε περισσότερα

Το ημερολόγιό μου Πηνελόπη

Το ημερολόγιό μου Πηνελόπη Το ημερολόγιό μου Πηνελόπη Οι πρώτες μου σκέψεις Ο Οδυσσέας έφυγε και τώρα είμαι μόνη μου. Πρέπει να τα έχω όλα υπό έλεγχο Όμως, με τους μνηστήρες στα πόδια μου δε μπορώ άλλο!!! Πρέπει κάτι να κάνω γιατί

Διαβάστε περισσότερα

ΜΙΑ ΦΟΡΑ ΚΑΙ ΕΝΑΝ ΚΑΙΡΟ ΚΟΥΒΕΝΤΙΑΣΑΜΕ ΚΑΙ ΝΙΩΣΑΜΕ.. ΠΟΣΟ ΠΟΛΥΤΙΜΟΙ ΕΙΜΑΣΤΕ Ο ΕΝΑΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΛΛΟΝ!

ΜΙΑ ΦΟΡΑ ΚΑΙ ΕΝΑΝ ΚΑΙΡΟ ΚΟΥΒΕΝΤΙΑΣΑΜΕ ΚΑΙ ΝΙΩΣΑΜΕ.. ΠΟΣΟ ΠΟΛΥΤΙΜΟΙ ΕΙΜΑΣΤΕ Ο ΕΝΑΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΛΛΟΝ! ΜΙΑ ΦΟΡΑ ΚΑΙ ΕΝΑΝ ΚΑΙΡΟ ΚΟΥΒΕΝΤΙΑΣΑΜΕ ΚΑΙ ΝΙΩΣΑΜΕ.. ΠΟΣΟ ΠΟΛΥΤΙΜΟΙ ΕΙΜΑΣΤΕ Ο ΕΝΑΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΛΛΟΝ! Δ ΤΑΞΗ 3 Ο ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΑΙΣΩΝΙΑΣ ΣΕΣΚΛΟΥ Όλοι χρειαζόμαστε τη βοήθεια όλων Μια φορά κι έναν καιρό, μια

Διαβάστε περισσότερα

25 μαγικές ιστορίες για μικρά παιδιά

25 μαγικές ιστορίες για μικρά παιδιά Η αγαπημένη μου συλλογή με χριστουγεννιaτικες ιστορiες 25 μαγικές ιστορίες για μικρά παιδιά Μετάφραση: Έρρικα Πάλλη Éditions Auzou, 2015 Εκδόσεις ΨΥΧΟΓΙΟΣ Α.Ε., 2018 All rights reserved. Τυπώθηκε στην

Διαβάστε περισσότερα

Η ωραιότερη ιστορία της τέχνης

Η ωραιότερη ιστορία της τέχνης ΦΡΑΝΣΟΥΆ ΛΕ ΛΙΟΝΝΑΊ Η ωραιότερη ιστορία της τέχνης Ένα όνειρο στο στρατόπεδο Ντόρα-Μιττελμπάου ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΑΠΟ ΤΑ ΓΑΛΛΙΚΑ ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΤΡΙΓΚΟΣ ΣΥΝΈΒΗ ένα πρωί κατά τη διάρκεια μίας εξ αυτών των συναθροίσεων

Διαβάστε περισσότερα