«Ο διαδικτυακός τόπος (web site) του σχολείου ως σηµείο αναφοράς για µαθητές, γονείς και εκπαιδευτικούς»

Transcript

1 Β Τάξη Σχολ. Έτος Ερευνητική Εργασία / Project «Ο διαδικτυακός τόπος (web site) του σχολείου ως σηµείο αναφοράς για µαθητές, γονείς και εκπαιδευτικούς» Μαθητές ΑΛΙΚΑΚΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΑΥΓΟΥΛΑΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ ΓΕΡΟ ΗΜΟΣ ΣΤΑΥΡΟΣ ΖΕΝΕΤΟΣ ΕΚΤΟΡΑΣ ΖΕΡ ΕΒΑ ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΚΑΚΟΓΙΑΝΝΗΣ ΗΜ. ΚΑΡΑΜΙΧΑΛΗ ΜΑΡΙΑ ΚΑΡΑΝΤΟΥΜΑΝΗΣ ΜΙΧ. ΚΕΡΑΤΣΑΣ ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΟΥΡΗΣ ΖΗΣΗΣ ΜΠΑΤΣΩΡΑΚΗΣ ΝΙΚ. ΡΑΥΤΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΤ. ΡΙΖΟΣ ΣΠΥΡΙ ΩΝ ΣΑΚΟΓΙΑΝΝΗΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ ΣΙ ΕΡΗΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΣΤΑΘΟΠΟΥΛΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΣΤΑΜΟΥΛΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ Καθηγητές ΜΟΥΣΙΟΥ ΕΛΕΝΗ (ΠΕ19) ΠΑΛΛΑΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ (ΠΕ20) Άγιοι Ανάργυροι, Μάιος 2013

2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. Εισαγωγή 1.1. Σκοπός της ερευνητικής εργασίας Ερευνητικά Ερωτήµατα Οµάδες εργασίας Πώς λειτουργεί το Internet; 2.1. Domain Name Η Υπηρεσία DNS Πως λειτουργούν οι µηχανές αναζήτησης Tί είναι το Search Engine Optimization (SEO); Κατασκευή ενός Web Site - Γλώσσες Σήµανσης & Προγραµµατισµού 3.1. Γλώσσες Προγραµµατισµού (Programming Languages) Χαρακτηριστικά Γλωσσών Προγραµµατισµού Παραδείγµατα Γλωσσών Προγραµµατισµού Γλώσσες Σήµανσης (Markup Languages) Η ιαφορά Γλωσσών προγραµµατισµού και Γλωσσών Σήµανσης Γνώσεις και εξιότητες για την δηµιουργία ενός web site Επαγγέλµατα που σχετίζονται µε το Internet Κατασκευή ενός Web Site - Συστήµατα ιαχείρισης Περιεχοµένου (CMS) 4.1. Εισαγωγή στα CMS Βασικά Χαρακτηριστικά Πλεονεκτήµατα Είδη CMS Κατασκευή ενός Web Site Ιστολόγια (Blogs); 5.1. Τι είναι το Ιστολόγιο (Blog) Η Ιστορία των ιστολογίων (Blogs) Η Μορφή ενός Ιστολόγιου Πλατφόρµες Blogs Top 10 Ελληνικά-Worldwide Ιστολόγια Πνευµατικά ικαιώµατα στο ιαδίκτυο 6.1. Τι είναι τα Πνευµατικά ικαιώµατα Περί πνευµατικών δικαιωµάτων Πνευµατικά δικαιώµατα στη µουσική & video Τι είναι Creative Commons Ποινικές παραβάσεις νοµοθεσίας περί πνευµατικής ιδιοκτησίας Κατασκευή του Web Site του Σχολείου µας 7.1. Τί προδιαγραφές απαιτούνται για να λειτουργήσει ένα web site; Χρήσιµες Πληροφορίες για το web site ενός σχολείου Ενδεικτικές Σελίδες του Web site του σχολείου µας Συµπεράσµατα & Επίλογος...37 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΠΗΓΕΣ...38 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ A. Επίσκεψη στο Μουσείο του ΟΤΕ

3 1. Εισαγωγή 1.1. Σκοπός της ερευνητικής εργασίας Σκοπός της συγκεκριµένης ερευνητικής εργασίας είναι να γνωρίσουν οι µαθητές των υλοποιείται και ενηµερώνεται ένας δικτυακός τόπος (web site). Πιο συγκεκριµένα το project έχει ως στόχο την ανάπτυξη ενός ολοκληρωµένου web site για το 3ο Γενικό Λύκειο Αγίων Αναργύρων. Το web site αποτελεί σηµείο αναφορά για τους µαθητές, εκπαιδευτικούς και τους γονείς. Πιο συγκεκριµένα θα γίνει προσπάθεια: να παρέχει χρήσιµες πληροφορίες που αφορούν τους µαθητές, γονείς και εκπαιδευτικούς. να αναδειχθεί η ιστορία του σχολείου να αναδειχθούν οι δράσεις και δραστηριότητες του σχολείου (πολιτιστικές εκδηλώσεις, εκδροµές, γιορτές, κλπ) Οι µαθητές µε τη βοήθεια διαφόρων ψηφιακών συσκευών και µέσων θα δηµιουργήσουν γνώση, θα τη συγκεντρώσουν, θα την ταξινοµήσουν, θα τη µετατρέψουν σε ψηφιακή και θα την αναδείξουν διαµέσου του web site και γιατί όχι να την µοιραστούν µε άλλους! Η ερευνητική εργασία που θα εκπονηθεί στηρίζεται στις παιδαγωγικές αρχές της ιερευνητικής Προσέγγισης της Μάθησης, της ιεπιστηµονικής Συνεργασίας των Καθηγητών, της ιαφοροποίησης του Περιεχοµένου, της ιαδικασίας και του Πλαισίου της Μάθησης καθώς επίσης και της Οµαδικής Συνεργασίας των Μαθητών. Έχοντας υπόψη ότι η ερευνητική εργασία αλλάζει τους διδακτικούς ρόλους των εκπαιδευτικών και τους µαθησιακούς ρόλους των µαθητών, ο βαθµός καθοδήγησης των εκπαιδευτικών µειώνεται σταδιακά έτσι ώστε οι µαθητές να αναλάβουν πρωτοβουλίες και να πειραµατιστούν ατοµικά και οµαδικά. Οι µαθητές θα αναλάβουν να συγκεντρώσουν ή να δηµιουργήσουν το απαραίτητο υλικό και θα το αναρτήσουν µε την βοήθεια των καθηγητών στο web site του σχολείου. Παράλληλα, στα πλαίσια της εργασίας οι µαθητές αναλαµβάνουν να διερευνήσουν ερωτήµατα µε επιστηµονικό υπόβαθρο που αφορούν την λειτουργία του Internet και την ανάπτυξη ενός web site. Θα γίνει προσπάθεια συµµετοχής σε δράσεις µε στόχο την απόκτηση βιωµατικών εµπειριών εντός ή εκτός σχολείου. 2

4 Οι µαθητές µε την επίβλεψη και καθοδήγηση των καθηγητών προγραµµατίζουν τα βήµατα της έρευνας, ορίζουν την σύσταση της ολοµέλειας, την µορφή της τελικής έκθεσης και της παρουσίασης της ερευνητικής εργασίας Ερευνητικά Ερωτήµατα 1. Τι χρειάζεται για να λειτουργήσει ένα web site; 2. Ποιες πληροφορίες είναι χρήσιµες για το web site ενός σχολείου; 3. Ποιες γνώσεις και δεξιότητες απαιτούνται για την δηµιουργία και ενηµέρωση ενός web site; 4. Τι προδιαγραφές απαιτούνται για να λειτουργήσει ένα web site; 5. Τι είναι τα Συστήµατα ιαχείρισης Περιεχοµένου (CMS) και που χρησιµεύουν; 6. Με ποιο τρόπο πραγµατοποιείται η ανανέωση και ενηµέρωση ενός web site, χρειάζεται εξειδικευµένες γνώσεις πληροφορικής; 7. Τι είναι το domain και ποιος ο ρόλος του DNS; 8. Πώς κατοχυρώνουµε ένα domain; 9. Ποιες είναι οι κυριότερες καταλήξεις domains στο Internet;Πώς αναλύεται η διεύθυνση µιας ιστοσελίδας (URL); 10. Ποιές είναι οι γλώσσες προγραµµατισµού / scripting που χρησιµοποιούνται στο διαδίκτυο; 11. Τι είναι η HTML και πού χρησιµοποιείται στο διαδίκτυο. 12. Πνευµατικά δικαιώµατα και Copyright στο διαδίκτυο (internet); Αναφορά πηγών κλπ 13. Θέµατα ηθικής και δεοντολογίας στο Internet; 14. Ποια είναι τα επαγγέλµατα που σχετίζονται µε το Internet; Με τι ασχολείται ένας web designer, web developer, animation/graphic designer, blogger, κλπ. 15. Πώς λειτουργούν οι µηχανές αναζήτησης και πώς προκύπτει η σειρά παρουσίασης / προτεραιότητας στα αποτελέσµατα αναζήτησης; 16. Ποιες συµβουλές θα δίνατε στους συµµαθητές σας (εφήβους) όσον αφορά την ασφάλεια στο διαδίκτυο. 17. Τι είναι το Ιστολόγιο (blog); 1.3. Οµάδες εργασίας Οι µαθητές που συµµετείχαν στο project χωρίστηκε σε 4 οµάδες εργασίας οι οποίες ανέλαβαν να απαντήσουν στα ερευνητικά ερωτήµατα και να κατασκευάσουν ένα καθορισµένο τµήµα (σελίδες) του web site του σχολείου. Πιο συγκεκριµένα οι οµάδες των µαθητών ήταν: Οµάδα Α Αυγουλάς Κωνσταντίνος Σταθόπουλος Παναγιώτης Σιδέρης Χάρης Σακογιάννης Κωνσταντίνος 3

5 Οµάδα Β Αλικάκος Βασίλης Γεροδήµος Σταύρος Ραυτόπουλος Αντώνης Ρίζος Σπυρίδων Οµάδα Γ Κακογιάννης ηµήτρης Κεράτσας Βασίλης Καραντουµάνης Μιχάλης Σταµούλος Βασίλης Οµάδα Ζενέτος-Ρόκκος Έκτορας Ζερδεβά Σταυρούλα Καραµιχάλη Μαρία Κουρής Ζήσης Μπατσωράκης Νίκος 4

6 2. Πώς λειτουργεί το Internet; 2.1. Domain Name Ένα domain για να είναι έγκυρο πρέπει: Να αποτελείται από αλφαριθµητικούς λατινικούς ή Ελληνικούς χαρακτήρες καθώς και το σύµβολο "-" στη µέση του ονόµατος. εν µπορεί να αρχίζει η να τελειώνει σε "-" ή να περιέχει συνεχόµενες φορές το "-". εν υπάρχει διαφοροποίηση µεταξύ πεζών και κεφαλαίων. Να έχει µήκος από 3 έως 63 χαρακτήρες. Να µην είναι γεωγραφικό. Γεωγραφικά ονόµατα καταχωρούνται µόνο από τις αντίστοιχες αρχές τοπικής αυτοδιοίκησης. Να µην αποτελεί κωδικό χώρας όπως αυτοί περιγράφονται στη λίστα ISO του οργανισµού ISO. Να µην υπάρχει καταχωρηµένο.gr domain µε ίδιο µεταβλητό µέρος κάτω από το τρίτου επιπέδου.gr domain gov.gr.. Εκτός από τα ονόµατα δευτέρου επιπέδου, διατίθενται πρoς καταχώρηση και ονόµατα τρίτου επιπέδου µε τις παρακάτω καταλήξεις: 1. ονόµατα µε κατάληξη.com.gr σε εταιρείες και εµπορικούς οργανισµούς 2. ονόµατα µε κατάληξη.edu.gr σε εκπαιδευτικούς οργανισµούς 3. ονόµατα µε κατάληξη.net.gr για παροχείς υπηρεσιών διαδικτύου 4. ονόµατα µε κατάληξη.org.gr για οργανισµούς 5. ονόµατα µε κατάληξη.gov.gr αποκλειστικά για κυβερνητικούς οργανισµούς 2.2. Η Υπηρεσία DNS Ο χώρος ονοµάτων τοµέων (Domain Name Space ) του DNS είναι δοµηµένος ιεραρχικά σε δενδρική δοµή, µε τα ονόµατα να φέρουν πληροφορία που αντανακλά τη θέση τους στη δοµή αυτή. Ο χώρος ονοµάτων DNS ενός ιδιωτικού δικτύου µπορεί να διαφέρει µε τον χώρο ονοµάτων DNS του ιαδικτύου ή κάποιου άλλου διαδικτύου. Η αντιστοίχιση ονοµάτων µε αριθµητικές διευθύνσεις προέκυψε επειδή οι αριθµητικές διευθύνσεις IP δεν είναι εύχρηστες από τους ανθρώπους. Οι άνθρωποι αποδίδουν σηµασία και θυµούνται ευκολότερα ονόµατα. 5

7 Σηµασία του DNS Το σύστηµα DNS προέκυψε επειδή στους άνθρωπους ονόµατα σηµαίνουν περισσότερα από αριθµητικές διευθύνσεις αλλά στην συνέχεια το συστηµα DNS απέκτησε και άλλες χρήσεις εξίσου σηµαντικές. Το DNS επιτρέπει την ανεύρεση ενός εξυπηρετητή (server) ή µιας υπηρεσίας σε έναν εξυπηρετητή χρησιµοποιώντας ένα όνοµα. Ένας εξυπηρετητής µπορεί να προσφέρει ταυτόχρονα περισσότερες από µια υπηρεσίες, σύµφωνα µε διάφορα πρωτόκολλα, όπως το HTTP, το FTP, το POP, το IMAP και το SMTP, δίνοντας τη δυνατότητα στο χρήστη να συνδεθεί σε µια ιστοσελίδα (HTTP), σε µια αποθήκη αρχείων (FTP), ή να λάβει (POP ή IMAP). Για ένα χρήστη είναι ευκολότερο να θυµάται το όνοµα της ιστοσελίδας [σ 10] παρά το χ.ψ.ω.ζ:80 (ο συνδυασµός διεύθυνσης IP και θύρας TCP στην οποία βρίσκεται ο εξυπηρετητής HTTP του Επίσης το DNS χρησιµοποιείται για να αντιστοιχίσει διευθύνσεις IP µε ονόµατα. Έτσι ο διαχειριστής ενός δικτύου µπορεί να χρησιµοποιήσει ονόµατα για να επικοινωνήσει ή να απλώς να θυµάται ονόµατα µηχανηµάτων, τοποθεσίες, ονόµατα χώρου, και ότι άλλο σκεφτεί [σ 11]. Τα ονόµατα των διευθύνσεων IP λειτουργούν και κατά κάποιον τρόπο σαν εγγυήσεις µιας και µόνο οι διαχειριστές των δικτύων - κάτοχοι των διευθύνσεων µπορούν να τα αλλάξουν. Στην λειτουργία του ηλεκτρονικού ταχυδροµείου το όνοµα της διεύθυνσης IP του εξυπηρετητή ηλεκτρονικού ταχυδροµείου (Mail Server) θεωρείται απόδειξη του ότι είναι αυτός που λέει. round robin DNS και IP sorting), πράγµα που βοηθά στη διαµοίραση του φόρτου µιας δικτυακής υπηρεσίας σε περισσότερους του ενός εξυπηρετητές ή την κατεύθυνση των πελατών δικτυακών υπηρεσιών σε γεωγραφικά κοντινότερους εξυπηρετητές. Στο σύστηµα DNS είναι δυνατή η αντιστοίχιση άπειρων ονοµάτων σε µία διεύθυνση IP ή µια οµάδα διευθύνσεων IP. Αυτό διευκολύνει λογιστικά την διαχείριση εξυπηρετητών δικτυακών υπηρεσιών και βοηθά στην οικονοµία διευθύνσεων IP. 6

8 2.3. Πώς λειτουργούν οι µηχανές αναζήτησης; Κριτήρια ιεράρχησης αποτελεσµάτων Σε αντίθεση µε τους ανθρώπους οι µηχανές αναζήτησης δεν διαθέτουν κρίση ή εµπειρία στην οποία να στηριχτούν για την ιεράρχηση των αποτελεσµάτων µιας αναζήτησης. Είναι όµως σε θέση να ιεραρχούν τα αποτελέσµατα υπολογίζοντας την συνάφεια, το ποσοστό δηλαδή που δείχνει πόσο σχετικό είναι το περιεχόµενο µιας ιστοσελίδας µε τις λέξειςκλειδιά της αναζήτησης, ακολουθώντας µία σειρά από κανόνες, γνωστούς ως αλγόριθµους. Πώς ακριβώς δουλεύει ο αλγόριθµος µιας συγκεκριµένης µηχανής αναζήτησης είναι εµπορικό µυστικό, όπως η συνταγή της Coca Cola. Σε γενικές γραµµές όµως, οι δύο κυριότεροι κανόνες, που ακολουθούνται από όλες τις µηχανές αναζήτησης για την ιεράρχηση των αποτελεσµάτων, αφορούν στην τοποθεσία και την συχνότητα των λέξεωνκλειδιών µέσα σε µία ιστοσελίδα. Έτσι, θεωρούνται πιο σχετικές οι ιστοσελίδες που περιέχουν τον όρο της αναζήτησης στον τίτλο, στην πρώτη επικεφαλίδα ή στις πρώτες παραγράφους κειµένου. Επίσης µεγάλη σηµασία έχει η συχνότητα µε την οποία εµφανίζονται οι όροι της αναζήτησης σε µία ιστοσελίδα σε σχέση µε άλλες λέξεις. Σε αντίθεση µε αυτό που πιστεύουν πολλοί σχεδιαστές ιστοσελίδων, τα meta tags (εντολές της γλώσσας προγραµµατισµού HTML) δεν είναι αυτά που εξασφαλίζουν µια υψηλή θέση στην ιεράρχηση των αποτελεσµάτων. Υπάρχουν µάλιστα µηχανές αναζήτησης που δεν τα «διαβάζουν» καν. Ακόµη και από αυτές που το κάνουν, δεν τους δίνουν όλες την ίδια βαρύτητα. Αυτό γιατί τα meta tags χαλκεύονται συχνά από φιλόδοξους σχεδιαστές ιστοσελίδων. Αυτή η πρακτική παραποίησης των ιστοσελίδων από ορισµένους σχεδιαστές, οι οποίοι ανακαλύπτουν συνέχεια καινούρια κόλπα για να ξεγελούν τις µηχανές αναζήτησης, ονοµάζεται spamming (ή spamdexing ή spoofing). Προκειµένου να αντιµετωπίσουν αυτή την πρακτική οι µηχανές αναζήτησης βελτιώνουν συνεχώς τις τεχνικές προσδιορισµού συνάφειας χρησιµοποιώντας µία σειρά από επιπλέον κριτήρια για την ιεράρχηση των αποτελεσµάτων. Ένα από αυτά είναι η ανάλυση υπερσυνδέσεων. Αναλύοντας πως οι ιστοσελίδες συνδέονται µεταξύ τους, η µηχανή αναζήτησης µπορεί να προσδιορίσει το θέµα µιας σελίδας και πόσο σηµαντική θεωρείται. Ένα δεύτερο κριτήριο είναι η δηµοτικότητα µιας ιστοσελίδας, δηλαδή πόσες επισκέψεις δέχεται µία ιστοσελίδα για µία συγκεκριµένη αναζήτηση. Παράλληλα, οι µηχανές αναζήτησης χρησιµοποιούνε διάφορες τεχνικές για να ανακαλύπτουν προσπάθειες παραποίησης από σχεδιαστές ιστοσελίδων, που θέλουν να πετύχουν υψηλές θέσεις στην ιεράρχηση των αποτελεσµάτων. Σε ορισµένες περιπτώσεις µπορεί και να σβήσουν τις συγκεκριµένες ιστοσελίδες από τα ευρετήριά τους, ιδιαίτερα εφόσον δεχτούν παράπονα από τους χρήστες τους, που πέφτουν «θύµατα» µιας τέτοιας απάτης. Παρ όλα αυτά ο χρήστης δεν µπορεί (και δεν πρέπει) να έχει απόλυτη εµπιστοσύνη στην ιεράρχηση των αποτελεσµάτων σύµφωνα µε το ποσοστό συνάφειας. Όχι µόνο γιατί θα υπάρχουν πάντα άσχετες ιστοσελίδες που θα παρουσιάζονται στα αποτελέσµατα, αλλά γιατί η ανθρώπινη λογική είναι πολύ πιο σύνθετη από τον αλγόριθµο που χρησιµοποιεί µία µηχανή αναζήτησης. Έτσι, µπορεί το συγκεκριµένο πράγµα που ζητάει ο χρήστης να βρίσκεται πολύ πιο χαµηλά στην ιεράρχηση των αποτελεσµάτων. 7

9 2.4. Τί είναι το Search Engine Optimization (SEO) Ο όρος Βελτιστοποίηση Ιστοσελίδων για τις Μηχανές Αναζήτησης (search engine optimization- SEO) περιγράφει όλες εκείνες τις διαδικασίεςεπεµβάσεις που πρέπει να γίνουν στη δοµή και το περιεχόµενο µιας ιστοσελίδας ώστε να είναι όσο το δυνατό πιο φιλική στις µηχανές αναζήτησης. Τελικός στόχος είναι η υψηλή κατάταξη του ιστοχώρου και η αύξηση της επισκεψιµότητας της ιστοσελίδας µέσω οργανικών αποτελεσµάτων, δηλαδή αποτελεσµάτων χρηστών του Internet που ψάχνουν στις µηχανές αναζήτησης µε τις λέξεις-κλειδιά (keywords) που αφορούν το περιεχόµενο της ιστοσελίδας. Ένα από τα σηµαντικότερα στοιχεία που πρέπει να συµπεριλαµβάνεται στην ιστοσελίδα ώστε να βοηθά στην καλύτερη κατάταξη της στις µηχανές αναζήτησης είναι η συνάφεια (relevancy) µεταξύ του τίτλου, της περιγραφής, των λέξεων κλειδιών και του περιεχοµένου της κάθε σελίδας. Βασικό ρόλο, παίζει ο τίτλος κάθε σελίδας. Θα πρέπει να περιλαµβάνει όσο το δυνατό περισσότερες από τις λέξεις-κλειδιά που έχουν καθοριστεί, αλλά ο τίτλος καλό είναι να παραµένει µικρότερος από δώδεκα λέξεις. Οι µηχανές αναζήτησης δίνουν ιδιαίτερη προσοχή στις ετικέτες h1 και h2. Η χρήση των λέξεων-κλειδιών είναι ζωτικής σηµασίας για την επισήµανση ενός ιστοτόπου από τις µηχανές αναζήτησης. Αν στον ιστοτόπο περιλαµβάνονται περισσότερες από µια σελίδες, οι λέξεις-κλειδιά πρέπει να εµφανίζονται σε όλες. Βασικός παράγοντας, επίσης, είναι οι λέξεις-κλειδιά να συµπεριλαµβάνονται όσο το δυνατό περισσότερες φορές στον κορµό του κυρίως κειµένου της σελίδας (body text). Αυτό συµβαίνει επειδή οι περισσότερες µηχανές αναζήτησης τις "ψάχνουν" και στο κυρίως κείµενο. Αν δε συναντήσουν µια λέξη-κλειδί στο κυρίως κείµενο, απλά την αγνοούν. 8

10 Πρέπει να δίνεται όµως ιδιαίτερη προσοχή να µην γίνεται "υπερβολική επανάληψη" (flood) των λέξεων-κλειδιών, καθώς οι µηχανές αναζήτησης µπορεί να τη θεωρήσουν ανεπιθύµητη ("keyword spam"). Μόλις δηµιουργήσετε το κείµενο σας, είναι απαραίτητο να δείτε πόσες λέξεις κλειδιά έχετε τοποθετήσει στο άρθρο σας. Το Google αποδέχεται τη συχνότητα των ίδιων λέξεων περίπου στο 7%. Ορισµένοι από αυτούς που «στήνουν» ιστοσελίδες πιστεύουν ότι η σελίδα γίνεται ελκυστική µε τις εικόνες. Αυτό ισχύει για τους επισκέπτες τις σελίδας, όχι όµως και για τις µηχανές αναζήτησης, οι οποίες δεν είναι ικανές να εντοπίσουν εικόνες. Κι όµως, υπάρχουν µηχανές αναζήτησης εικόνων στο ιαδίκτυο. Πώς εντοπίζουν τις εικόνες; Η απάντηση είναι και πάλι λέξεις-κλειδιά για καθεµία από τις εικόνες που τοποθετούνται στον ιστοχώρο. 9

11 3. Κατασκευή ενός web site - Γλώσσες Σήµανσης & Γλώσσες Προγραµµατισµού 3.1. Γλώσσες Προγραµµατισµού (Programming Languages) Γλώσσα προγραµµατισµού λέγεται µια τεχνητή γλώσσα που µπορεί να χρησιµοποιηθεί για τον έλεγχο µιας µηχανής, συνήθως ενός υπολογιστή. Οι γλώσσες προγραµµατισµού ορίζονται από ένα σύνολο συντακτικών και εννοιολογικών κανόνων, που ορίζουν τη δοµή και το νόηµα, αντίστοιχα, των προτάσεων της γλώσσας. Οι γλώσσες προγραµµατισµού χρησιµοποιούνται για να διευκολύνουν την οργάνωση και διαχείριση πληροφοριών, αλλά και για την ακριβή διατύπωση αλγορίθµων. Ορισµένοι ειδικοί χρησιµοποιούν τον όρο γλώσσα προγραµµατισµού µόνο για τυπικές γλώσσες που µπορούν να εκφράσουν όλους τους πιθανούς αλγορίθµους. Μη-υπολογιστικές γλώσσες όπως η HTML ή τυπικές γραµµατικές όπως η BNF δεν λέγονται συνήθως γλώσσες προγραµµατισµού Χαρακτηριστικά Γλωσσών Προγραµµατισµού Κάθε γλώσσα προγραµµατισµού έχει το δικό της σύνολο τυπικών προδιαγραφών που αφορούν το συντακτικό, το λεξιλόγιο και το νόηµα της. Για πολλές γλώσσες που χρησιµοποιούνται ευρέως και έχουν χρησιµοποιηθεί για αρκετό χρονικό διάστηµα, υπάρχουν ειδικοί φορείς τυποποίησης, οι οποίοι µέσα από τακτές συναντήσεις δηµιουργούν, τροποποιούν ή επεκτείνουν τις τυπικές προδιαγραφές που διέπουν τη χρήση µιας γλώσσας προγραµµατισµού. Άλλες γλώσσες δεν περιγράφονται σε κάποιο επίσηµο πρότυπο αλλά ορίζονται µόνο µε βάση κάποια υλοποίησή τους, όπως η Python που περιγράφεται από την υλοποίηση CPython Παραδείγµατα Γλωσσών Προγραµµατισµού PHP H PHP είναι µια γλώσσα προγραµµατισµού για τη δηµιουργία σελίδων web µε δυναµικό περιεχόµενο. Μια σελίδα PHP περνά από επεξεργασία από ένα συµβατό διακοµιστή του Παγκόσµιου Ιστού, ώστε να παραχθεί σε πραγµατικό χρόνο το τελικό περιεχόµενο, που θα σταλεί στο πρόγραµµα περιήγησης των επισκεπτών σε µορφή κώδικα HTML. 10

12 Java Η Java είναι µια αντικειµενοστρεφής γλώσσα προγραµµατισµού που σχεδιάστηκε από την εταιρεία πληροφορικής Sun Microsystems. Στις αρχές του 1991, η Sun αναζητούσε το κατάλληλο εργαλείο για να αποτελέσει την πλατφόρµα ανάπτυξης λογισµικού σε µικρο-συσκευές (έξυπνες οικιακές συσκευές έως πολύπλοκα συστήµατα παραγωγής γραφικών). Τα εργαλεία της εποχής ήταν γλώσσες όπως η C++ και η C. Μετά από διάφορους πειραµατισµούς προέκυψε το συµπέρασµα ότι οι υπάρχουσες γλώσσες δεν µπορούσαν να καλύψουν τις ανάγκες τους. Ο "πατέρας" της Java, James Gosling, που εργαζόταν εκείνη την εποχή για την Sun, έκανε ήδη πειραµατισµούς πάνω στη C++ και είχε παρουσιάσει κατά καιρούς κάποιες πειραµατικές γλώσσες (C++ ++) ως πρότυπα για το νέο εργαλείο που αναζητούσαν στην Sun. Τελικά µετά από λίγο καιρό κατέληξαν µε µια πρόταση για το επιτελείο της εταιρίας, η οποία ήταν η γλωσσα Oak. Το όνοµά της το πήρε από το οµώνυµο δένδρο (βελανιδιά) το οποίο ο Gosling είχε έξω από το γραφείο του και έβλεπε κάθε µέρα Γλώσσες Σήµανσης (Markup Languages) Ο όρος σήµανσης προέρχεται από την παραδοσιακή πρακτική της έκδοσης "σήµανση πάνω" ένα χειρόγραφο, το οποίο περιλαµβάνει την προσθήκη χειρόγραφες σηµειώσεις µε τη µορφή των συµβατικών συµβολική εκτυπωτή οδηγίες s»στο περιθώριο και το κείµενο του ένα χειρόγραφο χαρτί ή έντυπη απόδειξη. Για αιώνες, το έργο αυτό έγινε κυρίως από ειδικευµένους τυπογράφοι είναι γνωστή ως "σήµανση άνδρες" ή «δείκτες αντίγραφο" που σηµειώνονται µέχρι το κείµενο να αναφέρει ποια γραµµατοσειρά, το στυλ, το µέγεθος και θα πρέπει να εφαρµόζεται σε κάθε µέρος, και στη συνέχεια πέρασε το χειρόγραφο σε άλλους για στοιχειοθεσία µε το χέρι. Markup επίσης συνήθως εφαρµόζονται από τους συντάκτες, διορθωτές, εκδότες, και γραφίστες, και µάλιστα από τους συντάκτες του εγγράφου. Μια γλώσσα σήµανσης είναι ένα σύγχρονο σύστηµα για σχολιασµό ενός έγγραφου µε έναν τρόπο που συντακτικά διακρίνεται από το κείµενο. Η ιδέα και η ορολογία που εξελίχθηκε από την " σήµανση επάνω "από χειρόγραφα, δηλαδή, οι οδηγίες αναθεωρήθηκαν από τους συντάκτες, παραδοσιακά γραµµένο µε µπλε µελάνι σε χειρόγραφα συγγραφέων. Παραδείγµατα : στοιχειοθεσία οδηγίες, όπως εκείνα που βρίσκονται στο troff, TeX και LaTeX, ή διαρθρωτικές δείκτες, όπως XML ετικέτες. Markup καθοδηγεί το λογισµικό και εµφανίζει το κείµενο να προβαίνει στις δέουσες ενέργειες, αλλά παραλείπεται από την έκδοση του κειµένου που εµφανίζεται στους χρήστες. Μερικές γλώσσες σήµανσης, όπως HTML, έχουν προκαθορισµένη σηµασιολογική παρουσίαση, πράγµα που σηµαίνει ότι η προδιαγραφή τους ορίζει πως τα δοµηµένα δεδοµένα πρόκειται να παρουσιαστούν, άλλες όπως XML, δεν το κάνουν. Μια ευρέως χρησιµοποιούµενη γλώσσα σήµανσης είναι HyperText Markup Language (HTML ), µία από τις µορφές έγγραφο του World Wide Web. HTML, το οποίο είναι ένα παράδειγµα της SGML (αν και, αυστηρά, δεν συµµορφώνεται µε όλους τους κανόνες της SGML), ακολουθεί πολλές από τις συµβάσεις σήµανσης που χρησιµοποιείται στη 11

13 βιοµηχανία των εκδόσεων στην ανακοίνωση των τυπωµένων εργασιών µεταξύ των συγγραφέων, εκδοτών, και εκτυπωτών. HTML Η είναι η κύρια γλώσσα σήµανσης για τις ιστοσελίδες, και τα στοιχεία της είναι τα βασικά δοµικά στοιχεία των ιστοσελίδων. Η HTML γράφεται υπό µορφή στοιχείων HTML τα οποία αποτελούνται από ετικέτες, οι οποίες περικλείονται µέσα σε σύµβολα «µεγαλύτερο από» και «µικρότερο από» (για παράδειγµα <html>), µέσα στο περιεχόµενο της ιστοσελίδας. Οι ετικέτες HTML συνήθως λειτουργούν ανά ζεύγη (για παράδειγµα <h1> και </h1>), µε την πρώτη να ονοµάζεται ετικέτα έναρξης και τη δεύτερη ετικέτα λήξης (ή σε άλλες περιπτώσεις ετικέτα ανοίγµατος και ετικέτα κλεισίµατος αντίστοιχα). Ανάµεσα στις ετικέτες, οι σχεδιαστές ιστοσελίδων µπορούν να τοποθετήσουν κείµενο, πίνακες, εικόνες κλπ. XML H XML, είναι µία γλώσσα σήµανσης, που περιέχει ένα σύνολο κανόνων για την ηλεκτρονική κωδικοποίηση κειµένων. Ορίζεται, κυρίως, στην προδιαγραφή XML 1.0, που δηµιούργησε ο διεθνής οργανισµός προτύπων W3C (World Wide Web Consortium), αλλά και σε διάφορες άλλες σχετικές προδιαγραφές ανοιχτών προτύπων. Η XML σχεδιάστηκε δίνοντας έµφαση στην απλότητα, τη γενικότητα και τη χρησιµότητα στο ιαδίκτυο. Είναι µία µορφοποίηση δεδοµένων κειµένου, µε ισχυρή υποστήριξη Unicode για όλες τις γλώσσες του κόσµου. Αν και η σχεδίαση της XML εστιάζει στα κείµενα, χρησιµοποιείται ευρέως για την αναπαράσταση αυθαίρετων δοµών δεδοµένων, που προκύπτουν για παράδειγµα στις υπηρεσίες ιστού Η ιαφορά Γλωσσών Προγραµµατισµού και Γλωσσών Σήµανση Μία γλώσσα προγραµµατισµού είναι µία τεχνητή γλώσσα, η οποία χρησιµοποιείται για τον έλεγχο µιας µηχανής και συνήθως ηλεκτρονικών υπολογιστών, σε αντίθεση µε µια markup γλώσσα, η οποία χρησιµεύει στον σχολιασµό ενός εγγράφου. Μια γλώσσα προγραµµατισµού ορίζεται απο ένα σύνολο συντακτικών ενοιολογικών κανόνων, οι οποίοι ορίζουν τη δοµή και το νόηµα των προτάσεω ντης γλώσσας. Χρησιµοποιούνται για τη διευκόλυνση της οργάνωσης της διοίκησης και γενικότερα της διαχείρησης πληροφοριών (συντακτικό, λεξιλόγιο, νόηµα). Από την άλλη πλευρά τώρα µία markup γλώσσα δηλαδή µια γλώσσα σήµανσης η οποία προέρχεται από το ``σήµανση επάνω`` και ήταν στην αρχή γραµµένη µε µπλέ µελάνη απο συγγραφείς, αυτό που κάνει είναι να καθοδηγεί το λογισµικό και εµφανίζει το κελιµενο να προβαίνει στιςδέουσες ενέργειες. 12

14 Παράδειγµα Γλώσσας Προγραµµατισµού Παράδειγµα Γλώσσας Σήµανσης 13

15 3.6. Γνώσεις και εξιότητες για την δηµιουργία ενός web site Oι απαραίτητες ενέργειες για την δηµιουργία ένος νέου website. Aρχικά θα χρειαστείτε ένα domain για το site σας. ηλαδή µε απλά λόγια ένα όνοµα που όταν κάποιος το "φωνάζει" (γράφει στον πλοηγητή του) να έχει πρόσβαση στο site σας. To domain name είναι της µορφής mysite.gr Όπου gr µπορεί να είναι οποιαδήποτε επιτρεπτή κατάληξη όπως com, eu, fr, org κ.τ.λ. Η κατοχύρωση domain είναι πλέον µία εύκολη υπόθεση και µπορεί να γίνει είτε από εσάς είτε από τον hosting provider που θα επιλέξετε. Hosting provider είναι ο παροχέας του χώρου στον οποίο θα φιλοξενηθεί το site σας. Για να µπορεί οποιοσδήποτε να επισκέπτεται το site σας θα πρέπει αυτό να φιλοξενείται σε έναν υπολογιστή µόνιµα συνδεδεµένο µε το ίντερνετ και µε ειδικό λογισµικό για την εξυπηρέτηση ιστοσελίδων. Τέτοιοι υπολογιστές ονοµάζονται web servers (διακοµιστές web). Από κει κι έπειτα θα πρέπει είτε να πληρώσετε κάποια εταιρία ή ιδιώτη να σας φτιάξει το website, είτε να το φτιάξετε µόνος σας. Ξεκινώντας ένα web site χωρίς γνώσεις προγραµµατισµού. Μερικές εταιρίες hosting έχουν και τµήµατα για web development ή συνεργάζονται µε άλλες εταιρίες οπότε δεν χάνετε τίποτα να ρωτήσετε την εταιρία που σας παρέχει το hosting και για web development.πολλοί είναι αυτοί που θέλουν να φτιάξουν ένα website. Αρκετοί από αυτούς δεν γνωρίζουν ότι µπορούν να το φτιάξουν σχετικά εύκολα, χωρίς να ξέρουν html, php κ.τ.λ. Οι µόνες απαραίτητες γνώσεις για να ξεκινήσετε το δικό σας website είναι 1) Καλή γνώση του internet, ως χρήστης. Για παράδειγµα µπορείτε να συµπληρώσετε φόρµες, να πάρετε και να στείλετε s, να συµµετέχετε σε forums κ.λ.π. 2) Ικανοποιητικό χειρισµό προγραµµάτων windows. Περισσότερο για προγράµµατα που θα σας χρειαστούν όπως και ftp clients. Photoshop ή άλλο παρεµφερή software όπου θα σχεδιάσει το template ώστε αργότερα να το "κόψει" (slicing) σε valid XHTML / CSS Dreamweaver ή άλλον code editor XHTML, HTML, γνώση του DOM, CSS, Javascript ή έστω κάποιο js framework όπως το jquery για παράδοση µαζί µε το κοµµένο template και του functionality π.χ. των drop down menus, slideshows, hide/view areas κλπ Βασικές αρχές Τυπογραφίας (typography) Βασικές αρχές θεωρίας χρώµατος (Color Theory) Βασικές αρχές usability (UI Design Patterns) & accessibility & browsers compatibility Μελέτη και συνεχής παρακολούθηση των Web standards και των web trends Χωρίς να τα θεωρώ άκρως απαραίτητα: Σχέδιο, wireframing + σωστή διαχείριση Whitespace Grid Design Flash Image compression - optimization, CSS Image Sprites Developers: Μια (τουλάχιστον) server side γλώσσα όπως php, asp, coldfusion cfml SQL Dreamweaver ή άλλον code editor HTML, XHTML, JSON / XML CSS Javascript + jquery προαιρετικά (γιατί επιταχύνει πολύ το development από client side µεριά) + Regular expressions 14

16 Page layout design (valid κατά προτίµηση) και κάποιες ακόµα βασικές αρχές σχεδίασης Βασικές αρχές usability & accessibility Μελέτη, εφαρµογή και συνεχής παρακολούθηση των Web standards (αυτό περιλαµβάνει και τεχνικές που κάποιοι τις τοποθετούν στο κοµµάτι του SEO) Όσο περισσότερα ξέρει και από τα παρακάτω βοηθάνε επίσης: Debugging Software, statistics and analytics (π.χ. firebug, yslow) Apache / IIS rewrites + Redirects, code Optimization και Refactoring, Caching + Load balancing τεχνικές Object Oriented ανάλυση, σχεδίαση και προγραµµατισµό Για µεγάλα projects: Version control (π.χ. Subversion) Με τον καιρό ο developer αποκτά την εµπειρία ώστε µπορεί να κάνει και ανάλυση εφαρµογών από απλές περιγραφές αναγκών πελατών και να τους κάνει τις σωστές ερωτήσεις ώστε να καταλάβει πως θα προχωρήσει στην ανάλυση, να σχεδίαζει βάσεις δεδοµένων και να καταλαβαίνει πως να αποφεύγει κενά ασφαλείας. Και από κει και πέρα τί, θα αναρωτιέστε. Εδώ έρχονται να δώσουν τη λύση έτοιµες web εφαρµογές τις οποίες µπορείτε να εγκαταστήσετε µόνοι σας και στη συνέχεια να τις παραµετροποιήσετε και να προσθέσετε περιεχόµενο. Το ευχάριστο της υπόθεσης είναι ότι οι περισσότερες από αυτές τις εφαρµογές είναι ανοιχτού κώδικα και παρέχονται δωρεάν. εν είναι µάλιστα λίγες οι φορές που οι free εφαρµογές ξεπερνούν σε χαρακτηριστικά και λειτουργικότητα τις εµπορικές λύσεις! 3.7. Επαγγέλµατα που σχετίζονται µε το Internet Web Designer - Web Developer Ένας Web Developer είναι ενας προγραµµατιστής ο οποίος ασχολείται µε την ανάπτυξη εφαρµογών οι οποίες έχουν εφαρµογή στο διαδίκτυο. Οι κύριες δραστηριότητες του Web Designer - Developer προσανατολίζονται σε επαγγέλµατα των Τεχνολογιών της Πληροφορίας και των Επικοινωνιών και προορίζονται για να ικανοποιήσουν τις αυξηµένες ανάγκες της αγοράς εργασίας σε τοµείς όπου συντελείται σχεδίαση, ανάπτυξη, υποστήριξη, συντήρηση και χρήση λογισµικού εφαρµογών (application software) µε έµφαση στη web τεχνολογία, στο πλαίσιο δραστηριότητας του δηµόσιου και ιδιωτικού τοµέα. Database administrator Ένας διαχειριστή βάσης δεδοµένων είναι υπεύθυνος για την εγκατάσταση, την διαµόρφωση, αναβάθµιση, διαχείριση, παρακολούθηση και συντήρηση των βάσεων δεδοµένων σε διάφορα site. 15

17 4. Κατασκευή ενός Web Site - Συστήµατα ιαχείρισης Περιεχοµένου (CMS) 4.1. Εισαγωγή στα CMS Ο ρυθµός ανανέωσης της πληροφορίας µεταβάλλεται συνεχώς από τις αρχές του 21ου αιώνα. Πλοηγός της νέας κοινωνίας της πληροφορίας αποτελεί το ιαδίκτυο, που παρουσιάζει ολοένα και µεγαλύτερη διεισδυτικότητα στα σύγχρονα νοικοκυριά. Οι χιλιάδες χρήστες πλέον απαιτούν «φρέσκες» πληροφορίες, µε ανανέωση τουλάχιστον ανά ώρα ή και ανά λεπτά, για παράδειγµα στην περίπτωση παρακολούθησης του χρηµατιστηρίου. Η απαίτηση αυτή συνοδεύεται ταυτόχρονα από την ανάγκη για την ύπαρξη µία ευέλικτης πλατφόρµας για την παρουσίαση αυτών των πληροφοριών. Τα δύο αυτά χαρακτηριστικά, σύµφυτα της ανάπτυξης του ιαδικτύου, επηρεάζουν µία µεγάλη γκάµα οργανισµών, όχι απαραίτητα κερδοσκοπικών. Για παράδειγµα, µία ηλεκτρονική εφηµερίδα χρειάζεται εξίσου το κοινό της, όπως και µία εµπορική επιχείρηση, για να επιβιώσει αρχικά και για να µπορεί να ασκεί επιρροή στην σύγχρονη πραγµατικότητα αφετέρου. Η αυτοµατοποίηση των διαδικασιών δηµιουργίας των πληροφοριών, που αποτελούν το περιεχόµενο του ιαδικτύου, δηµοσίευσης τους και παρουσίασης τους συνιστά το επόµενο βήµα στις προηγούµενες απαιτήσεις. Ο µεγάλος όγκος της πληροφορίας σε συνδυασµό µε την απαιτούµενη τεχνική γνώση δεν επέτρεπε στους οργανισµούς να επιτύχουν την ισορροπία ανάµεσα σε ένα εύχρηστο και ελκυστικό περιβάλλον παρουσίασης και σε ένα συνεχώς ανανεώσιµο περιεχόµενο, που θα τους εξασφάλιζε µία σταθερή βάση επισκεψιµότητας στη ιστοσελίδα τους. Όταν δε έµπαινε και ο παράγοντας του ελέγχου της ροής της πληροφορίας από πολλαπλά άτοµα, η κατάσταση γινόταν ακόµη πιο δύσκολη. Αποτέλεσµα ήταν η δηµιουργία µεγάλων ιστοχώρων µε καλή σχεδίαση, αλλά ξεπερασµένο χρονικά περιεχόµενο, ή µε κακή σχεδίαση χωρίς µεγάλα περιθώρια ευελιξίας, αλλά µε υπέρ-ανανεωµένο περιεχόµενο. Οι χρήστες των Web CMS µπορούν να εντοπίσουν σχετικό υλικό στην βάση δεδοµένων, ψάχνοντας µε κριτήριο µία λέξη-κλειδί, τον συγγραφέα του κειµένου, την ηµεροµηνία δηµιουργίας του αρχείου κτλ. Έτσι, µπορούν να αποτελέσουν πλέον τα Web CMS µία πύλη πληροφοριών, ή οποία µπορεί να χρησιµεύσει σαν ραχοκοκαλιά για την διαχείριση δεδοµένων του ιδιοκτήτη της ιστοσελίδας. Για παράδειγµα, θα µπορούσε να χρησιµεύσει αποθηκεύοντας κάθε άρθρο, που δηµοσιεύτηκε σε µία ηλεκτρονική εφηµερίδα τα τελευταία τρία χρόνια, και δηµιουργώντας ένα ευρετήριο. Έτσι δηµιουργεί στην ουσία αυτόµατα ένα αρχείο της εφηµερίδας εύχρηστο και προσβάσιµο σε κάθε συντάκτη, χωρίς να χρειάζεται να εκτυπώνεται κάθε άρθρο και να διατηρείται ένα ογκώδες και απροσπέλαστο 16

18 4.2. Βασικά Χαρακτηριστικά Βάση εδοµένων Περιεχοµένου: πρόκειται για µία βάση δεδοµένων, η οποία συγκεντρώνει και ιεραρχεί όλο το περιεχόµενο, το οποίο πρόκειται να δηµοσιευτεί στην ιστοσελίδα. Οι λύσεις των Συστηµάτων ιαχείρισης Περιεχοµένου έχουν, όπως είναι φυσικό, την δυνατότητα να διαχειρίζονται µία πολύ µεγάλη ποικιλία περιεχοµένου, καθώς επίσης και διάφορες µορφές του περιεχοµένου αυτού. Μπορούν να διαχειρίζονται διάφορες µορφές κειµένων, αρχείων (PDF, Word, Excel, PowerPoint, Zip), άρθρα, ελτία Τύπου, εικόνες, streaming ήχου και βίντεο, html, γραφικά, υπερσυνδέσεις κ.α. Βάση εδοµένων Ατόµων: πρόκειται για µία βάση δεδοµένων όλων των ατόµων που σχετίζονται µε την ιστοσελίδα, την οποία διαχειρίζεται το CMS. Αυτά τα άτοµα µπορεί να είναι επισκέπτες, µέλη, εγγεγραµµένοι στα newsletters της ιστοσελίδας, εθελοντές κ.λ.π. Σηµειώνεται εδώ ότι δεν παρέχουν όλα τα CMS αυτήν την δυνατότητα, καθώς πολλές φορές βασίζονται στην βάση δεδοµένων της Εξυπηρέτησης πελατών, µε την οποία πολλές φορές τα CMS µπορούν να συνεργαστούν. Βάση ιαχείρισης Χρηστών: πρόκειται για µία βάση δεδοµένων, που αποτελείται από τα στοιχεία όλων των διαχειριστών και των συντακτών περιεχοµένου της ιστοσελίδας. Πληροφοριακή Αρχιτεκτονική (Information Architecture- IA): πρόκειται για τον χάρτη πλοήγησης της ιστοσελίδας. Ένα CMS επιτρέπει στον διαχειριστή του να εγκαταστήσει και να διαχειριστεί την Πληροφοριακή Αρχιτεκτονική και να ρυθµίσει την παρουσίαση των σχετικών µενού πλοήγησης. Σχεδίαση Παρουσίασης: πρόκειται για την οπτική και την αίσθηση της ιστοσελίδας, όπως αυτές δηµιουργούνται µέσω της γραφικής σχεδίασης της. Η παρουσίαση της ιστοσελίδας χωρίζεται σε δύο µέρη: Α) Πλαίσιο: αναφέρεται στην εµφάνιση των δοµικών χαρακτηριστικών της σελίδας, όπως για παράδειγµα της κεφαλίδας, του υποσέλιδου, της αριστερής, κεντρικής και δεξιάς στήλης, καθώς επίσης και των κύριων στοιχείων πλοήγησης. Β) Γραφική Προσέγγιση: αναφέρεται στην χρωµατική παλέτα, τα είδη και τα µεγέθη των γραµµατοσειρών και τα γραφικά στοιχεία, που βρίσκονται σε κοινή χρήση σε όλη την ιστοσελίδα, όπως για παράδειγµα το φόντο. ηµιουργία Περιεχοµένου: Εργαλεία φορµών και προγραµµατισµού HTML σε µορφή WYSIWYG (Αυτό Που Βλέπεις Είναι Αυτό Που Παίρνεις) βοηθούν τους χρήστες του CMS να προσθέσουν υλικό χωρίς να χρειάζονται να χρησιµοποιήσουν τεχνικούς πόρους. Φόρµες Βάσεων εδοµένων: πρόκειται για φόρµες, που εµφανίζονται στην δηµοσιευµένη ιστοσελίδα και χρησιµοποιούνται για την επί τόπου συγκέντρωση στοιχείων από τους επισκέπτες της. Αυτές οι φόρµες χειρίζονται τις βασικές ανάγκες στην συλλογή δεδοµένων. Εργαλεία Αναζήτησης: πρόκειται για εργαλεία, που επιτρέπουν την αναζήτηση χαρακτηριστικών στοιχείων τόσο σε όλο το µήκος τον δικτυακό τόπο, όσο και σε κάποια συγκεκριµένη περιοχή, που καθορίζεται από τον χρήστη. Επίσης, αφορά τα εργαλεία αναζήτησης κειµένου από τους επισκέπτες της ιστοσελίδας, τα οποία την κάνουν πιο προσβάσιµη και εύχρηστη. Τέλος, πρέπει να σηµειωθεί ότι, για να βελτιώσουν τα αποτελέσµατα της αναζήτησης, οι διαχειριστές χρησιµοποιούν συχνά ειδικά εργαλεία, τα οποία τεµαχίζουν ή κατηγοριοποιούν τα κείµενα, τα αρχεία και τις εικόνες, διευκολύνοντας µε αυτό τον τρόπο την αναζήτηση τους. Εργαλεία Ενσωµάτωσης: πρόκειται για πολύ µικρές εφαρµογές, που υποστηρίζουν την γρήγορη διασύνδεση ανάµεσα στα CMS και στα συστήµατα διαχείρισης οικονοµικών δεδοµένων, όπως είναι, για παράδειγµα, της λογιστικής, της διαχείρισης µελών και δωρεών, των τραπεζικών συναλλαγών και του ηλεκτρονικού εµπορίου. 17

19 Αναφορές Ιστοσελίδας: πρόκειται για στατιστικά στοιχεία που συγκεντρώνονται από ένα CMS, ώστε ο διαχειριστής να έχει καλύτερη επίβλεψη. Οι αναφορές αυτές αναλύουν την καθηµερινή κίνηση της ιστοσελίδας, τις σελίδες που συνάντησαν το µεγαλύτερο ενδιαφέρον από τους επισκέπτες, την προέλευση των επισκεπτών, την µέση διάρκεια των επισκέψεων στην ιστοσελίδα. Σχεδόν κάθε εργαλείο από τα προηγούµενα είναι διαθέσιµο στα περισσότερα open source CMS. Παρόλα αυτά, η προηγούµενη συλλογή εργαλείων αποτελεί την αρχική σύνθεση ενός CMS, που απευθύνεται σε αρχάριους στον χώρο ή σε οργανισµούς, που επιζητούν µία απλά αξιοπρεπή παρουσία στον χώρο του ιαδικτύου. Τα χαρακτηριστικά αυτά βρίσκονται ενσωµατωµένα στο CMS, δηλαδή για τον χειρισµό τους είναι υπεύθυνος και πάλι ο διαχειριστής του προγράµµατος, µοιράζονται τον ίδιο πίνακα ελέγχου και έχουν κοινή βάση δεδοµένων µε τα βασικά χαρακτηριστικά, στα CMS στα οποία προσφέρονται Πλεονεκτήµατα Γενικά Πλεονεκτήµατα Στα γενικά πλεονεκτήµατα θα µπορούσαµε να τοποθετήσουµε την µείωση των εξόδων για την διατήρηση µίας ιστοσελίδας και την αύξηση του εισοδήµατος χάριν στην επιτυχηµένη παρουσία της ιστοσελίδας αυτής. Ακόµη, σηµαντικό πλεονέκτηµα είναι η δυνατότητα ιεράρχησης και ροής της διαδικασίας δηµιουργίας και δηµοσίευσης αντικειµένων στην ιστοσελίδα µε την χρήση των CMS. Ακόµη, µε την βοήθεια των CMS µπορεί να αυξηθεί κατακόρυφα η ποιότητα µίας ιστοσελίδας µε την χρήση υψηλής ποιότητας προτύπων σχεδίασης, που θα δίνουν µία εντυπωσιακή εικόνα για τον ιδιοκτήτη τους. Στα γενικά πλεονεκτήµατα ενός Συστήµατος ιαχείρισης Περιεχοµένου, θα µπορούσαν να τοποθετηθούν και οι λιγότερες ανάγκες εκπαίδευσης, που απαιτεί. Με απλές γνώσεις χρήσης ηλεκτρονικών υπολογιστών, που είναι πλέον απαραίτητες στους εργαζόµενους κάθε τοµέα της παραγωγής, αλλά και γενικότερα στην καθηµερινή ζωή, µπορεί κάποιος να δηµιουργήσει ένα εντυπωσιακό, περιεκτικό και ενηµερωµένο ιστοχώρο. Σύµφωνα µε την προηγούµενη διατύπωση, µία από τις βασικές συνέπειες των CMS θα είναι η µείωση του τεχνικού τµήµατος, που απαιτείται για την διαχείριση µίας ιστοσελίδας σε ένα µικρό αριθµό τεχνικών, που θα χρειάζονται για την σωστή λειτουργία και συντήρηση των CMS. Εποµένως, αυξάνεται ακόµη περισσότερο το κέρδος από την λειτουργία τους. 18

20 Ειδικά Πλεονεκτήµατα Πιο εξειδικευµένα πλεονεκτήµατα από την χρήση ενός Content Management System µπορεί να έχει ένας οργανισµός βραχυπρόθεσµα και ανάλογα µε το είδος του CMS, που χρησιµοποιεί. Πρώτον, ένας οργανισµός µπορεί να αποκεντρώσει την διατήρηση του περιεχοµένου της ιστοσελίδας του, µειώνοντας τις οποιεσδήποτε καθυστερήσεις. Πλέον τα βήµατα, που ακολουθούνται, µειώνονται και απλουστεύονται, ενώ η δηµιουργία του περιεχοµένου µπορεί να διανεµηθεί σε πολλούς. Εξαιτίας της οµοιοµορφίας του προτύπου σχεδίασης που προσφέρει το κάθε CMS, πλέον µπορούν να δηµιουργηθούν συνεκτικοί, αλλά και πολύ πλούσιοι σε περιεχόµενο ιστοχώροι, αποτέλεσµα της εργασίας πολλών διαφορετικών ανθρώπων και όχι λίγων τεχνικά καταρτισµένων. Σε ένα δεύτερο επίπεδο, ο διαχωρισµός της λειτουργικότητας και της παρουσίασης της ιστοσελίδας από την δηµοσίευση και το περιεχόµενο αντίστοιχα, µπορεί να συνεισφέρει σηµαντικά σε έναν οργανισµό. Μπορεί να βοηθήσει στην καλύτερη ιεράρχηση των υπεύθυνων για την δηµιουργία και διαχείριση της ιστοσελίδας, καθώς επίσης και στην εστίαση του κάθε υπεύθυνου συγκεκριµένα σε κάποιους τοµείς της ιστοσελίδας. Αποτέλεσµα είναι ο καλύτερος καταµερισµός της εργασίας, ώστε να προκύψουν τα µέγιστα δυνατά αποτελέσµατα. Εµφανή είναι και τα οφέλη από την παροχή πληροφοριών σε τακτά χρονικά διαστήµατα, βασική δυνατότητα που προσφέρουν τα CMS στους οργανισµούς. Αποτέλεσµα είναι να αυξάνονται θεαµατικά οι επισκέπτες, που επισκέπτονται την ιστοσελίδα ή επιστρέφουν σε αυτή, καθώς µέχρι τώρα δεν µπορούσαν να εντοπίσουν τις άµεσες πληροφορίες, που χρειάζονταν. Επιπλέον, εκτός από την αύξηση των επισκεπτών, αυξάνεται και η συχνότητα επισκεψιµότητας της ιστοσελίδας, αφού πλέον ο ίδιος επισκέπτης την επισκέπτεται συχνότερα, για να µπορέσει να βρει νέες πληροφορίες. Σε αυτήν την περίπτωση, ο κερδοσκοπικός οργανισµός κερδίζει από την δηµιουργία πολλές φορές ενός µεγάλου πελατολογίου µέσω του ιαδικτύου, ενώ ο µη κερδοσκοπικός οργανισµός από την αύξηση της επιρροής του. Βασικό στοιχείο εδώ είναι ότι σχεδόν όλα τα CMS παρέχουν στατιστικά στοιχεία σχετικά µε την επισκεψιµότητα, την συχνότητα επισκεψιµότητας και τις επιλογές των επισκεπτών της ιστοσελίδας. Επιπροσθέτως, ένα από τα πιο σηµαντικά πλεονεκτήµατα αποτελεί η δυνατότητα πολλαπλών δηµοσιεύσεων της πληροφορίας σε διάφορα κανάλια. Ως εκ τούτου µπορεί ένας οργανισµός να δηµοσιεύσει αυτόµατα περιεχόµενο σε διάφορα σηµεία στην κεντρική σελίδα του, σε διάφορα τµήµατα του δικτυακού τόπου του, αλλά πλέον µπορεί πολύ γρήγορα και αυτόµατα να δηµοσιεύσει υλικό και σε διάφορες συνεργαζόµενες ιστοσελίδες άλλων οργανισµών. Τέλος, πολύ σηµαντικό πλεονέκτηµα, που θα έπρεπε να αναπτυχθεί διεξοδικότερα, είναι το ζήτηµα του κόστους, που θα εξοικονοµήσει ένας οργανισµός από την χρήση των CMS. Ήδη έχει αναφερθεί η µείωση του κόστους, εξαιτίας της µείωσης του τεχνικού προσωπικού, που απαιτείται για την διαχείριση της ιστοσελίδας. Η εξοικονόµηση, όµως για την εταιρία δεν περιορίζεται µόνο σε αυτόν τον τοµέα. Επιπροσθέτως, θα µειωθεί το κόστος για την δηµιουργία του εταιρικού branding µιας επιχείρησης και των εξόδων µάρκετινγκ, όταν πρόκειται για έναν κερδοσκοπικό οργανισµό, ή των εξόδων διαφήµισης και πρόσβασης σε ενδιαφερόµενους για την πληροφόρηση τους, όταν πρόκειται για µη κερδοσκοπικό οργανισµό. Τα CMS θα βελτιώσουν την παραγωγικότητα του εργατικού δυναµικού του οργανισµού, που σχετίζεται µε την διαχείριση της ιστοσελίδας και θα µειώσουν κατακόρυφα τις τεχνικές γνώσεις, που απαιτούνται γενικότερα για την διαχείριση των ιστοσελίδων. Εποµένως, θα µειωθούν τα έξοδα για την εκπαίδευση των µελών του οργανισµού και θα αυξηθούν τα οφέλη. 19

21 4.4. Είδη CMS ιακρίνονται σε: Commercial, Open source, Managed Open Source Commercial: πρόκειται για λογισµικό, που προέρχεται είτε από κερδοσκοπικές είτε από µη κερδοσκοπικές εταιρίες. Οι πάροχοι αυτοί αναπτύσσουν κατά κύριο λόγο το λογισµικό, το οποίο στην συνέχεια πουλάνε και υποστηρίζουν τεχνικά. Στην σηµερινή εποχή, οι εµπορικές αυτές λύσεις είναι πιο συχνές από τις ελεύθερες λύσεις των open source CMS. Open Source: πρόκειται για µία λύση CMS, που δηµιουργείται και συντηρείται από έναν ανεπίσηµο και ανιδιοτελή συνεργάτη µίας κοινότητας χρηστών. Στην συνέχεια, το λογισµικό αυτό διανέµεται για συγκεκριµένο σκοπό στα µέλη αυτής της κοινότητας. Για αυτά τα ανοιχτά λογισµικά θα πρέπει σαφώς στο κόστος τους να συµπεριληφθεί και τα έξοδα τεχνικής υποστήριξης τους, τα οποία σαφώς και είναι αυξηµένα σε αυτό το µοντέλο. Ακόµη, θα πρέπει να προστεθεί το εσωτερικό hardware και λογισµικό και το τεχνικό προσωπικό που χρειάζεται για να συντηρηθεί αυτό το σύστηµα, όπως είναι για παράδειγµα οι προγραµµατιστές, οι οποίοι εγκαθιστούν τις ανανεώσεις και εξελίσσουν τις λειτουργίες του προγράµµατος. Managed Open Source: πρόκειται για έναν συνδυασµό της εµπορικής και της ελεύθερης προσέγγισης, όπου ένας πάροχος υιοθετεί µία open- source λύση σαν την βασική του πλατφόρµα και στην συνέχεια προσφέρει την λύση αυτή σε άλλους σε συνδυασµό µε συµπληρωµατικές υπηρεσίες τεχνικής υποστήριξης. Αυτή η λύση ουσιαστικά σχεδόν δεν υπάρχει σήµερα στην κοινότητα των µη-κερδοσκοπικών παρόχων. Παρόλα αυτά, καθώς οι λύσεις open-source ωριµάζουν, οι ειδικοί περιµένουν ότι θα εµφανιστούν πολύ πιο έντονα.όσον αφορά τη διάκριση των CMS σε σχέση µε τον τρόπο παράδοσης τους, έχουµε δύο µορφές λογισµικού. Υπάρχουν εκατοντάδες επιλογές από CMS και των δύο κατηγοριών και η κάθε µία από αυτές διαφέρει στην υλοποίηση, στο κόστος και στην εξυπηρέτηση. Κάποια από τα πιο δηµοφιλή συστήµατα διαχείρισης περιεχοµένου είναι: WORDPRESS, MAMBOO, JOOMLA, ZIKULA, DRUPAL, PHPLIST, XARAYA. Όλα έχουν κάποια βασικά χαρακτηριστικά, υπάρχει, όµως, και η δυνατότητα να προστεθούν και κάποια επιπλέον, εγκαθιστώντας στοιχεία που υπάρχουν στο ιαδίκτυο. Για όλα υπάρχει µία κοινότητα χρηστών που δηµιουργεί νέα χαρακτηριστικά, αυξάνοντας έτσι όλο και περισσότερο τις δυνατότητες του κάθε CMS, αλλά και είναι πρόθυµη να βοηθήσει τους άπειρους χρήστες µε τα προβλήµατα που αντιµετωπίζουν. 20

22 5. Κατασκευή ενός Web Site - Ιστολόγια (Blogs); 5.1. Τι είναι το Ιστολόγιο (Blog); To ιστολόγιο, γνωστό συχνά µε την άκλιτη ονοµασία µπλογκ ' (blog), είναι µορφή ιστοχώρου. Είναι λίστα καταχωρήσεων από την πιο πρόσφατη καταχώρηση στην παλαιότερη. Το περιεχόµενο των καταχωρήσεων µπορεί να είναι οτιδήποτε, όπως Νέα, πολιτικοκοινωνικός σχολιασµός, σχολιασµός των µέσων µαζικής ενηµέρωσης και των διασηµοτήτων, προσωπικά ηµερολόγια και ειδικά θέµατα όπως τεχνολογία, µόδα, αθλητικά, τέχνες, γαστρονοµία. Συνήθως δεν απαιτείται ενδελεχής επιµέλεια του κώδικα της ιστοσελίδας, µιας και συχνά είναι εγκατεστηµένα αυτόµατα συστήµατα, που παρέχουν την δυνατότητα στο διαχειριστή του ιστολογίου να συντάξει µια καταχώρηση µε πολύ λίγα βήµατα. Ο κοινός χρήστης του ιαδικτύου µπορεί εύκολα και δωρεάν να ξεκινήσει το δικό του ιστολόγιο µέσω πολλών φορέων που προσφέρουν συστήµατα τα οποία στηρίζονται σε λογισµικό που κάνει την σύνταξη των ιστολογίων πολύ απλή διαδικασία. Το αντάλλαγµα τέτοιων φορέων είναι συνήθως η αυτόµατα διαφήµιση στα ιστολόγια ή η αυτοπροβολή. Σε τέτοιες υπηρεσίες στηρίζεται η πλειονότητα των ιστολογίων, ιδίως τα µικρότερα. Όµως όπως και κάθε άλλο είδος ιστοσελίδας, έτσι και το ιστολόγιο µπορεί να στηριχθεί και σε υπηρεσίες στις οποίες ο διαχειριστής του ιστολογίου έχει τον πλήρη έλεγχο του ιστοχώρου του.o αγγλικός όρος blog προέρχεται από το weblog το οποίο έχει µεταφραστεί στα ελληνικά ως ιστολόγιο. Το weblog είναι επινόηση του Jorn Barger από τον εκέµβριο του Στις αρχές του 1999 όµως ο Peter Merholz ανακοίνωσε ότι θα το προφέρει «wee-blog» και έτσι καταλήξαµε στο σύντοµο όρο blog αφού ο συντάκτης αναφερόταν ως blogger. Η παρουσία των ιστολογίων στον Παγκόσµιο Ιστό αποτελεί µια µορφή διαδικτυακής δηµοσιογραφίας που υλοποιεί την έννοια της δηµοσιογραφίας των πολιτών. Φορείς της τελευταίας δεν είναι οι εργαζόµενοι στο χώρο των ΜΜΕ αλλά χρήστες του ιαδικτύου που δεν έχουν επαγγελµατική σχέση µε την Τέταρτη Εξουσία, για αυτό και δεν υπάγονται σε έλεγχο από κρατικές Αρχές, όπως πχ το ελληνικό ΕΣΡ Η ιστορία των ιστολογίων (Blogs) Το 1998 υπήρχαν ελάχιστες ιστοσελίδες τύπου blog. Βασικό στοιχείο για την ανάπτυξή τους είναι η σύνταξη λιστών µε αντίστοιχες ιστοσελίδες. Ο πρώτος που συνέταξε µια τέτοια λίστα ήταν ο Jesse James Garrett συντάκτης της ιστοσελίδας Infoshift. Το Νοέµβριο του ίδιου έτους έστειλε αυτή τη λίστα στον Cameron Barrett ο οποίος δηµοσίευσε τη λίστα στο Camworld και όσοι διέθεταν Blog και δεν είχαν συµπεριληφθεί στη λίστα άρχισαν να του στέλνουν τις διευθύνσεις των ιστοχώρων (URL) τους για να τους συµπεριλάβει. Έτσι, ξεκίνησε να δηµιουργείται µια κοινωνία αφού ήταν εύκολο να παρακολουθείς όλα τα blog που βρίσκονταν στη λίστα του Cameron. Η λίστα αυτή µεγάλωνε τόσο πολύ όµως που αποφάσισε να µόνο αυτά που παρακολουθούσε ο ίδιος. Αυτό µάλιστα αποτελεί τον πρόδροµο της λίστας που περιέχουν και σήµερα τα περισσότερα blog. Tο ίδιο έκαναν και 21

23 άλλοι bloggers. Το 1999 η Brigitte Eaton συνέταξε µια λίστα µε όλα τα blog που η ίδια ήξερε και δηµιούργησε το Eatonweb Portal. Το κριτήριο της Brigitte ήταν πολύ απλό : κάθε καταχώρηση να διαθέτει και ηµεροµηνία. Το θέµα του τι είναι και τι όχι blog απασχόλησε πολύ όλους τους bloggers αλλά, επειδή η λίστα της του Eatonweb Portal ήταν η πιο πλήρης, κυριάρχησε το κριτήριο της Eaton. Τον Ιούλιο του 1999 εµφανίστηκε το Pitas, το πρώτο εργαλείο για να µπορεί ο καθένας να δηµιουργεί το δικό του blog και τον Αύγουστο η εταιρεία Pyra παρουσίασε το Blogger. Από εκείνη τη στιγµή άρχισε η έκρηξη των blogs, τα οποία πολλαπλασιάζονταν µε γεωµετρική πρόοδο. Έτσι, ενώ το 1999 υπολογίζονταν κάτω από 50, στο τέλος του 2000 είχαν γίνει χιλιάδες και τρία χρόνια αργότερα εκατοµµύρια. Οι πρώτοι που χρησιµοποίησαν τον όρο blogosphere (σε ελληνική απόδοση µπλογκόσφαιρα) ήταν οι Schneider και Foot το 2004 µε το σύγγραµµά τους Τhe Web as an Object of Study Η Μορφή ενός Ιστολόγιου Ένα τυπικό blog αποτελείται από τον τίτλο που αναγράφεται στην κεφαλίδα της σελίδας ενώ συχνά ακολουθούν µία ή δύο περιγραφές κειµένου. Το κύριο µέρος της σελίδας αποτελείται από δύο στήλες, µια που αφιερώνεται στην παρουσίαση των καταχωρήσεων κατά την αντίστροφη χρονολογική σειρά, και άλλη µια πλαϊνή στήλη µπάρα που περιέχει τις συνδέσεις (link) και πιθανόν κάποια διαδραστική ψηφοφορία. Στο υποσέλιδο αναγράφονται πληροφορίες σχετικά µε το όνοµα του συντάκτη και τους όρους χρήσης. Αναφορικά µε την κεντρική στήλη καταχωρήσεων, σε αυτή απαντώνται πιο συχνά γραπτό κείµενο, αρχεία, εικόνες, επιτρεπόµενα σχόλια, βίντεο και ήχος, συνδέσεις και βιβλίο φιλοξενούµενων. Η πλειονότητα των συνδέσεων οδηγούν σε ιστοσελίδες και όχι σε άλλα blog, δηλαδή ο αριθµός των blog που το κάνουν αυτό (περίπου 50%) είναι χαµηλότερος από αυτόν που θα αναµενόταν δεδοµένου ότι ένα blog καθορίζεται συχνά από την άποψη σύνδεσης του περιεχοµένου του µε κάποιο άλλο στον ιστό. Αναµφισβήτητα την καρδιά ενός blog αποτελούν οι καταχωρήσεις του. Η πιο συχνή πληροφορία που συναντάται στην επικεφαλίδα µιας καταχώρησης είναι η ηµεροµηνία και ο τίτλος της, ενώ σε ένα τυπικό υποσέλιδο περιέχεται η ώρα της καταχώρησης, το όνοµα του συντάκτη ή το ψευδώνυµο του και συνδέσεις προς ένα µόνιµο αντίγραφο της καταχώρησης που αποθηκεύεται κάπου αλλού στην περιοχή (permalink). Επίσης ένας σύνδεσµος για πρόσθεση ή ανάγνωση σχολίου, εφόσον υπάρχει, εµφανίζεται συχνά εδώ. Σχετικά µε τα σχόλια που παρουσιάζονται, µια καταχώρηση λαµβάνει κατά µέσο όρο τρία, αν και η πλειονότητα των καταχωρήσεων δεν περιλαµβάνει κάποιο σχόλιο. Ωστόσο όσο σηµαντικά είναι τα σχόλια για την αντίληψη που διαµορφώνεται σε ένα blog, η ύπαρξη συνδέσµων (link) µέσα στις καταχωρήσεις είναι ακόµα πιο σηµαντική καθότι µια καταχώρηση συχνά κεντροθετείται γύρω από ένα σύνδεσµο. Κατά συνέπεια είναι εντυπωσιακό ότι λιγότερο από το 1/3 των καταχωρήσεων περιέχουν οποιαδήποτε σύνδεση, ενώ η κεντρική τάση για µια καταχώρηση είναι να µην περιέχει καµία. Ακόµη και όταν οι συνδέσεις είναι παρούσες, οδηγούν σπάνια σε άλλη περιοχή ή άλλα blog, αλλά κυρίως σε εξωτερικές ιστοσελίδες. Τέλος η µέση καταχώρηση αποτελείται περίπου από 210 λέξεις κάτι που σηµαίνει λίγο λιγότερο από ότι ένα που συντάσσεται για µία ακαδηµαϊκή λίστα συζήτησης. 22

24 5.4. Πλατφόρµες Blogs Blogger - Tumblr. TypePad - WordPress 5.5. Top 10 Ελληνικά-Worldwide Ιστολόγια Top 10 Ελληνικά ιστολόγια: 1. Τroktiko 2. Press-gr 3. PestaOla.gr 4. TechBlog.gr 5. PrezaTv 6. Anti 7. MediaBlog.gr 8. Neolaia.gr 23

25 9. NoNews-News Internetakias.gr Τop 10 worldwide blogs: 1. Social Fresh 2. Boom Social 3. Jeff Bullas 4. Danny Brown 5. Heidi Cohen 6. Jon Loomer 7. Lighthouse Insights 8. Razor Social 9. Pushing Social Second Marketer 24

26 6. Πνευµατικά ικαιώµατα στο ιαδίκτυο 6.1 Τι είναι τα Πνευµατικά ικαιώµατα; Τα πνευµατικά δικαιώµατα είναι ένα είδος προστασίας της πατρότητας που παρέχεται σε πρωτότυπα έργα, συµπεριλαµβανοµένων των λογοτεχνικών, δραµατικών, µουσικών, γραφικών και οπτικοαουστικών δηµιουργιών. Στα αγγλικά, η αντίστοιχη λέξη σηµαίνει κυριολεκτικά το δικαίωµα αντιγραφής, αλλά πλέον χρησιµοποιείται για να δηλώσει το σύνολο των αποκλειστικών δικαιωµάτων που χορηγεί ο νόµος στους κατόχους πνευµατικών δικαιωµάτων για την προστασία του έργου τους. Κυρίως, η προστασία αυτή παρέχει στον κάτοχο των πνευµατικών δικαιωµάτων το δικαίωµα να ελέγχει την αντιγραφή, την προσαρµογή και τη µετάδοση του περιεχοµένου του. Η µεταφόρτωση και η κοινή χρήση περιεχοµένου µέσω του διαδικτύου εµπλέκει τα αποκλειστικά δικαιώµατα πολλών κατόχων πνευµατικών δικαιωµάτων. Η αποκλειστική φύση των πνευµατικών δικαιωµάτων σηµαίνει ότι µόνο ο κάτοχος µπορεί να αποφασίσει ποιος θα προβεί σε τέτοιες ενέργειες σχετικά µε το περιεχόµενό τους. Υπάρχουν περιορισµοί στα πνευµατικά δικαιώµατα. Για παράδειγµα, δεν προστατεύουν γενικά ιδέες ή γεγονότα. Επιπλέον, υπάρχουν ορισµένες χρήσεις υλικών που προστατεύονται από πνευµατικά δικαιώµατα, οι οποίες επιτρέπονται από το νόµο. Αυτό σηµαίνει, για παράδειγµα, ότι δεν απαιτείται η άδεια του κατόχου πνευµατικών δικαιωµάτων για τη χρήση του έργου του σε ένα βίντεο. Η ακριβής φύση αυτών των εξαιρέσεων στην προστασία των πνευµατικών δικαιωµάτων εξαρτάται από τη νοµοθεσία περί πνευµατικών δικαιωµάτων που ισχύει στην εκάστοτε χώρα Περί πνευµατικών δικαιωµάτων Τα πνευµατικά δικαιώµατα αρχικά σχεδιάστηκαν ως ένας τρόπος για την κυβέρνηση να περιορίσει την εκτύπωση. Η σύγχρονη πρόθεση των δικαιωµάτων του δηµιουργού είναι να προωθήσει τη δηµιουργία νέων έργων από τους δηµιουργούς δίνοντας τον έλεγχο του και το κέρδος από αυτά. Πνευµατικά δικαιώµατα λέγεται ότι είναι τοπικά, πράγµα που σηµαίνει ότι δεν επεκτείνονται πέραν του εδάφους του συγκεκριµένου κράτους, εκτός αν το εν λόγω κράτος είναι µέρος µιας διεθνούς συµφωνίας. Σήµερα, όµως, αυτό είναι λιγότερο σηµαντικό διότι οι περισσότερες χώρες έχουν υπογράψει τουλάχιστον µία τέτοια συµφωνία. Ενώ πολλές πτυχές των εθνικών νόµων περί πνευµατικής ιδιοκτησίας έχουν τυποποιηθεί µέσω διεθνών συµφωνιών 25

27 πνευµατικής ιδιοκτησίας. Οι νόµοι περί πνευµατικής ιδιοκτησίας των περισσότερων χωρών έχουν κάποια µοναδικά χαρακτηριστικά. Συνήθως, η διάρκεια του δικαιώµατος πνευµατικής ιδιοκτησίας είναι ολόκληρη η ζωή του δηµιουργού συν πενήντα έως εκατό χρόνια από τον θάνατό του ή ένα περιορισµένο χρονικό διάστηµα για τους ανώνυµους ή εταιρικές δηµιουργίες. Οι περισσότερες χώρες αναγνωρίζουν τους περιορισµούς πνευµατικών δικαιωµάτων, επιτρέποντας "δίκαιες" εξαιρέσεις αποκλειστικά στον κάτοχο των δικαιωµάτων πνευµατικής ιδιοκτησίας και δίνοντας στους χρήστες ορισµένα δικαιώµατα. Η ανάπτυξη των ψηφιακών µέσων και των τεχνολογιών δικτύου υπολογιστών έχουν ζητήσει επανερµηνεία των εξαιρέσεων αυτών, παρουσιάζοντας νέες δυσκολίες στην επιβολή δικαιωµάτων πνευµατικής ιδιοκτησίας, και ενέπνευσαν πρόσθετες προκλήσεις για την φιλοσοφική βάση του νόµου περί πνευµατικών δικαιωµάτων. Η ιδιοκτησία πάνω σε ένα πνευµατικό έργο, σύµφωνα µε το νόµο, κατοχυρώνεται µόνο από τη «δηµοσίευσή» του. Για παράδειγµα, µια µουσική σύνθεση κατοχυρώνεται, είτε από τη στιγµή που θα γίνει προσιτή στο κοινό µέσω µιας δισκογραφικής παραγωγής, είτε µέσω µιας συναυλίας είτε µέσω µιας εκτέλεσης στο ραδιόφωνο ή στην Τηλεόραση ή και στο ιαδίκτυο Στην Ελλάδα θεµελιώδης είναι ο νόµος 2121/1993 (ΦΕΚ Α'25, 4/3/93) ο οποίος, εµπνεόµενος από τον Παγκόσµιο Οργανισµό ιανοητικής Ιδιοκτησίας, αναθεωρεί την προηγούµενη νοµοθεσία του 1920(2387/1920). Ο νόµος αυτός τροποποιήθηκε δραστικά σε πολλές διατάξεις του µε το άρθρο 8 του νόµου 2557/1997 (ΦΕΚ Α'271/1997) σε εφαρµογή των Οδηγιών 93/83/ΕΟΚ και 93/98/ΕΟΚ Πνευµατικά δικαιώµατα στη µουσική & video Η πνευµατική ιδιοκτησία πάνω σε ένα πνευµατικό έργο, σύµφωνα µε το νόµο διαρκεί 70 χρόνια µετά το θάνατο του δηµιουργού του. Μετά την παρέλευση των 70 ετών το έργο αυτό καθίσταται «κοινό κτήµα», πχ, τα παραδοσιακά τραγούδια, οι κλασσικές συνθέσεις. Κανείς δεν µπορεί να χρησιµοποιήσει πνευµατικό έργο, που αποδεδειγµένα ανήκει σε κάποιον, χωρίς την άδειά του. Αυτό αποτελεί και τη βάση της αναγνώρισης του δικαιώµατος υπέρ του δηµιουργού-ιδιοκτήτη του, δηλαδή το να ζητείται η άδειά του, προκειµένου να χρησιµοποιηθεί το έργο του από τρίτους Τι είναι Creative Commons Οι άδειες Creative Commons επιτρέπουν στους κατόχους πνευµατικών δικαιωµάτων να χορηγήσουν µερικά ή όλα τα δικαιώµατά τους στο κοινό διατηρώντας άλλα µέσω ποικίλων σχηµάτων χορήγησης αδειών και συµβάσεων συµπεριλαµβανοµένης της απελευθέρωσης ως κοινό κτήµα ή όρους χορήγησης αδειών ελεύθερου περιεχοµένου. Η πρόθεση είναι να αποφευχθούν τα προβλήµατα που οι τρέχοντες νόµοι περί πνευµατικής ιδιοκτησίας δηµιουργούν για τη διανοµή των πληροφοριών. 26

28 6.5. Ποινικές παραβάσεις νοµοθεσίας περί πνευµατικής ιδιοκτησίας Όποιος παραβιάσει τον νόµο 2121/1993 περί πνευµατικών δικαιωµάτων τιµωρείται µε φυλάκιση τουλάχιστον ενός έτους και χρηµατική ποινή ευρώ, το Μονοµελές Πρωτοδικείο µπορεί επίσης να διατάξει ασφαλιστικά µµέτρα. Απαγορεύεται δηλαδή η κατασκευή, η εισαγωγή, η διανοµή, η πώληση, η εκµίσθωση, η διαφήµιση για πώληση ή η κατοχή για εµπορικούς σκοπούς συσκευών, προϊόντων, συστατικών στοιχείων ή η παροχή υπηρεσιών που αποτελούν αντικείµενο προώθησης, διαφήµισης ή εµπορίας µε σκοπό την εξουδετέρωση της προστασίας, ή µεταφράζει, διασκευάζει, προσαρµόζει ή µετατρέπει αυτά και προβαίνει σε διανοµή αυτών στον δηµόσιο χώρο µε πώληση ή µε άλλους τρόπους ή κατέχει µε σκοπό διανοµής, εκτελεί δηµόσια, µεταδίδει ραδιοτηλεοπτικά κατά οποιονδήποτε τρόπο, παρουσιάζει στο κοινό έργα ή αντίτυπα µε οποιονδήποτε τρόπο, εισάγει αντίτυπα του έργου που παρήχθησαν παράνοµα στο εξωτερικό χωρίς τη συναίνεση του δηµιουργού και γενικά εκµεταλλεύεται έργα, αντίγραφα ή αντίτυπα που είναι αντικείµενοπνευµατικής ιδιοκτησίας ή προσβάλλει το ηθικό δικαίωµα του πνευµατικού δηµιουργού να αποφασίζει για τη δηµοσίευση του έργου στο κοινό. 27

29 7. Κατασκευή του Web Site του Σχολείου µας 7.1. Τι προδιαγραφές απαιτούνται για να λειτουργήσει ένα web site; Σχεδίαση - Κατασκευή ιστοσελίδας Εδώ συµπεριλαµβάνεται η µελέτη, η γραφιστική σχεδίαση, και ο προγραµµατισµός, ώστε η ιστοσελίδα να ξεχωρίζει για την άρτια δοµή της, την επαγγελµατική & καλαίσθητη εµφάνισή, και την άριστη λειτουργικότητά της. Συγκέντρωση Υλικού Πριν το ξεκίνηµα της κατασκευής της ιστοσελίδας, θα πρέπει να προσκοµιθεί όλο το απαιτούµενο υλικό για την πραγµατοποίηση της. µενού-υποµενού της ιστοσελίδας επιγραµµατικά (π.χ. αρχική, προφίλ, υπηρεσίες, επικοινωνία). πληροφορίες που θα περιέχει το κάθε µενού-υποµενού (π.χ. βιογραφικό, δραστηριότητες, προσφορές, στοιχεία επικοινωνίας κ.ά. ) φωτογραφίες, βίντεο, λογότυπο... Το όνοµα της ιστοσελίδας (domain name) Το όνοµα της ιστοσελίδας (domain name), είναι η λεγόµενη "διεύθυνση", π.χ. "toonoma.gr". Η κατάληξη ".gr", δεν είναι απαραίτητη αλλά µπορεί αντί αυτής να υπάρχει η κατάληξη ".com" ή ".net" και πολλά άλλα. Η καταχώριση/κατοχύρωση του ονόµατος ώστε να έχει κάποιος το δικαίωµα χρήσης του, για την ιστοσελίδα του, γίνεται µέσω των λεγόµενων "καταχωρητών" και γενικά είναι µια απλή διαδικασία, που µπορεί να γίνει και online, από την ιστοσελίδα του καταχωρητή. Φυσικά, το επιλεγµένο όνοµα για µια νέα ιστοσελίδα, θα πρέπει να είναι διαθέσιµο, δηλαδή να µην το χρησιµοποιεί ήδη κάποιος άλλος. Στην περίπτωση των ονοµάτων µε κατάληξη ".gr", η καταχώρηση του ονόµατος γίνεται αρχικά για δύο χρόνια και στην συνέχεια ανά δύο χρόνια χρειάζεται να γίνεται ανανέωση. Η φιλοξενία της ιστοσελίδας (web hosting) Προκειµένου η ιστοσελίδα να είναι προσβάσιµη µέσω του internet, θα πρέπει να φιλοξενηθεί σε ένα υπολογιστή "εξυπηρετητή ιστοσελίδων" (web hosting server). Οι υπολογιστές αυτοί είναι συνεχώς συνδεδεµένοι στο internet και διαθέτουν µεγάλες ταχύτητες σύνδεσης στο internet, ώστε να είναι σε θέση να εξυπηρετούν τους επισκέπτες της ιστοσελίδας. Γενικά, όλες οι ιστοσελίδες δεν έχουν τις ίδιες ανάγκες. Γι' αυτό και οι διάφορες εταιρίες που προσφέρουν "φιλοξενία ιστοσελίδων", διαθέτουν εναλλακτικά "πακέτα 28

30 φιλοξενίας", για µικρές, µεσαίες, µεγάλες και πολύ µεγάλες ιστοσελίδες. Τα κύρια χαρακτηριστικά των πακέτων φιλοξενίας είναι: το λειτουργικό σύστηµα του server (windows / linux), ο αποθηκευτικός χώρος (disk space), και το µηνιαίο όριο διακίνησης δεδοµένων (bandwidth usage ή traffic). Συνήθως υπάρχει η δυνατότητα σε κάθε "πακέτο φιλοξενίας", εάν δεν ικανοποιεί απόλυτα τις ανάγκες µιας ιστοσελίδας να προστίθενται κάποιες επιπλέον δυνατότητες π.χ. περισσότερος αποθηκευτικός χώρος, ώστε να διαµορφώνεται κατάλληλα σε κάθε περίπτωση και επιπλέον µπορεί κάποιος να ξεκινήσει µε ένα µικρό πακέτο, και αν δει στην πορεία ότι χρειάζεται κάτι παραπάνω να το αναβαθµίσει. Στο Website του σχολείου µας Το website του σχολείου µας χρησιµοποιεί σαν domain to sch.gr, ενώ σαν subdomain το 3lyk-ag-anarg.att.. H σχεδίαση επετεύχθη µε την βοήθεια του Συστήµατος ιαχείρισης Περιεχοµένου (CMS) WordPress έκδοσης Χρήσιµες Πληροφορίες για το web site ενός Σχολείου Oι πληροφορίες που είναι χρήσιµες για το website του σχολείου µας είναι οι εξής: Πληροφορίες για το σχολείο µας: Ιστορικό Ανθρώπινο υναµικό Υποδοµή Νέα και Ανακοινώσεις Πληροφορίες για τους Καθηγητές: Σύλλογος Καθηγητών Υπεύθυνοι Τµηµάτων Ώρες ενηµέρωσης κηδεµόνων Πληροφορίες για τους Μαθητές: Projects: , Eξεταστέα Ύλη 15-αµελές Απόφοιτοι Επιτυχόντες ΑΕΙ-ΤΕΙ Πληροφορίες για τους Γονείς: Σύλλογος Γονέων Ενηµέρωση Γονέων Παρουσίαση των ραστηριοτήτων του σχολείου: Γιορτές Επισκέψεις Εκδηλώσεις-Ηµερίδες 29

31 Εκπαιδευτικό Υλικό για τους Μαθητές Στοιχεία Επικοινωνίας ιεύθυνση Τηλέφωνα και Fax Χάρτης 7.3. Ενδεικτικές Σελίδες του Web site του σχολείου µας Αρχική Σελίδα 30

32 Το Σχολείο µας > Ανθρώπινο υναµικό Υποδοµή > Εξωτερικοί Χώροι 31

33 Υποδοµή > Εργαστήριο Πληροφορικής Υποδοµή > Εργαστήριο Φυσικής 32

34 Νέα & Ανακοινώσεις Καθηγητές > Υπεύθυνοι Τµηµάτων 33