ΕΠΙΧΕΙΡΗΙΑΚΟ ΧΕΔΙΑΜΟ ΚΟΙΝΕΠ ΕΝΗΜΕΡΩΣΙΚΟ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΤΣΙΚΟ ΤΛΙΚΟ

Transcript

1 ΕΠΙΧΕΙΡΗΙΑΚΟ ΧΕΔΙΑΜΟ ΚΟΙΝΕΠ ΕΝΗΜΕΡΩΣΙΚΟ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΤΣΙΚΟ ΤΛΙΚΟ

2 ΕΠΙΧΕΙΡΗΙΑΚΟ ΧΕΔΙΑΜΟ ΚΟΙΝ..ΕΠ. 1 φμφωνα με ζρευνεσ που ζχουν πραγματοποιθκεί ςτο Ηνωμζνο Βαςίλειο θ πλειονότθτα των μικρομεςαίων επιχειριςεων, ςτισ οποίεσ ανικουν οι κοινωνικζσ επιχειριςεισ από τθν άποψθ του μεγζκουσ, δεν καταρτίηει επιχειρθματικό ςχζδιο ι, όταν καταρτίηει, δεν δίνει και πολλι ςθμαςία ςτθν πλθρότθτα και τθν ορκότθτα των πλθροφοριϊν που αυτό περιλαμβάνει. Αυτό βζβαια δεν ςθμαίνει ότι τα εργαλεία που ζχουν αναπτυχκεί για τον ιδιωτικό κερδοςκοπικό τομζα μποροφν να μεταφερκοφν αυτοφςια ςτισ κοινωνικζσ επιχειριςεισ. Σα κοινωνικά επιχειρθματικά ςχζδια ζχουν ομοιότθτεσ και διαφορζσ με ζνα τυπικό επιχειρθματικό ςχζδιο. Οι ενότθτεσ που πρζπει να περιλαμβάνονται ςε ζνα κοινωνικό επιχειρθματικό ςχζδιο είναι οι ακόλουκεσ: 1 Πηγή κειμζνου: Αδάμ,. (2014). Κοινωνική Οικονομία - Οδηγόσ δημιουργίασ κοινωνικών επιχειρήςεων. Θεςςαλονίκθ: Κδρυμα Χάινριχ Μπελ Ελλάδασ.

3 φνοψη Η ςφνοψθ γράφεται ςτο τζλοσ, αφοφ ζχουμε ςυγκεντρϊςει όλεσ τισ πλθροφορίεσ που χρειαηόμαςτε. Πρζπει να είναι ςφντομθ και να περιλαμβάνει κατ ελάχιςτον το όνομα τθσ κοινωνικισ επιχείρθςθσ, τουσ ςτόχουσ τθσ, τθν παραγωγικι ιδζα και τισ οικονομικζσ προβλζψεισ. Σαυτότητα ε αυτι τθν ενότθτα γράφουμε το όνομα και τθν ζδρα τθσ επιχείρθςθσ, τθ νομικι τθσ μορφι, τθν οικονομικι δραςτθριότθτα που ςκοπεφουμε να αναπτφξουμε, κακϊσ και ζνα ςφντομο ιςτορικό για το πϊσ ξεκίνθςε και μζχρι ποφ ζχει φτάςει θ ιδζα μασ μζχρι ςιμερα. ε αυτό το ςθμείο είναι χριςιμο να γίνουν δφο επιςθμάνςεισ: Πρϊτον, αναφορικά με το όνομα, πρζπει να είναι εφλθπτο και αξιομνθμόνευτο. ε περίπτωςθ που θ βαςικι διαφθμιςτικι ςτρατθγικι είναι θ καταχϊριςθ ςε επαγγελματικοφσ οδθγοφσ, ίςωσ ζχει ςθμαςία και θ αλφαβθτικι ςειρά με βάςθ τθν επωνυμία. ε κάκε περίπτωςθ, θ επωνυμία προςτατεφεται, όπωσ και ςε κάκε άλλθ περίπτωςθ εμπορικισ επωνυμίασ. Δεφτερον, ςε άλλουσ οδθγοφσ θ επιλογι τθσ νομικισ μορφισ ζπεται τθσ κατάρτιςθσ επιχειρθματικοφ ςχεδίου. Για τισ ανάγκεσ του Οδθγοφ, κεωροφμε ότι θ ιδρυτικι ομάδα ζχει ιδθ επιλζξει τθ νομικι μορφι και καταρτίηει το επιχειρθματικό ςχζδιο προκειμζνου να βρει χρθματοδότθςθ. Αν δεν ζχουμε ακόμα επιλζξει νομικι μορφι, μποροφμε να αναφερκοφμε ςτα νομικά ςχιματα που κεωροφμε κατάλλθλα και να παρουςιάςουμε ςφντομα τα υπζρ και τα κατά κάκε ςχιματοσ. Αυτό αποδεικνφει ότι ζχουμε προετοιμαςτεί ςοβαρά. Αποςτολή τόχοι

4 Εδϊ δθλϊνουμε τον ιδιαίτερο χαρακτιρα, τισ αξίεσ και τισ ςτοχεφςεισ μασ. Δεν χρειάηεται να γράψουμε μανιφζςτο οφτε να ιςχυριςτοφμε ότι κα αλλάξουμε τον κόςμο. κοπόσ αυτισ τθσ ενότθτασ είναι να αναδείξει ότι ζχουμε εντοπίςει μια κοινωνικι ανάγκθ και ότι μποροφμε να ανταποκρικοφμε ςε αυτι με τθ λειτουργία τθσ ςυγκεκριμζνθσ κοινωνικισ επιχείρθςθσ. υνεπϊσ, εδϊ πρζπει να περιγράψουμε τα ιδιαίτερα κοινωνικά χαρακτθριςτικά τθσ επιχείρθςισ μασ, τα οποία ανάλογα με τθν περίπτωςθ μπορεί να είναι: θ απαςχόλθςθ ανκρϊπων από ευάλωτεσ ομάδεσ, θ προςταςία του περιβάλλοντοσ, θ ενίςχυςθ τθσ τοπικισ οικονομίασ κ.λπ. Επίςθσ, εδϊ αναδεικνφουμε τθ ςθμαςία τθσ ςυλλογικότθτασ και του ςυνεταιριςτικοφ πλαιςίου λειτουργίασ. Παράδειγμα: Κοινωνικό Συνεταιριστικό Φροντιστήριο Χαλανδρίου «Το 1ο Συνεταιριστικό Φροντιστήριο Χαλανδρίου γεννήθηκε από την ανάγκη να υπάρχει μια διαφορετική πρόταση από εκείνη που θέλει υψηλά δίδακτρα για τους γονείς και εξευτελιστικές αμοιβές για τους καθηγητές, που αντιμετωπίζει τους μαθητές ως πελάτες προσφέροντάς τους μια αμφιβόλου ποιότητας εκπαίδευση που στηρίζεται στις έτοιμες συνταγές και στην παπαγαλία. Το 1ο Συνεταιριστικό Φροντιστήριο Χαλανδρίου τοποθετεί στο κέντρο του ενδιαφέροντός του τις ανάγκες των μαθητών και των γονιών τους και προτείνει ένα εντελώς διαφορετικό μοντέλο λειτουργίας και διοίκησης που στηρίζεται σε δύο βασικούς άξονες: Α) Είναι αποδεσμευμένο από το επιχειρηματικό κέρδος και από τη λογική της αγοράς. Έτσι μπορεί να επιτύχει ταυτόχρονα τα χαμηλότερα δίδακτρα που υπάρχουν για τους γονείς και αξιοπρεπείς αμοιβές για τους καθηγητές που εργάζονται σε αυτό, συνδυάζοντας το χαμηλό κόστος με την υψηλή ποιότητα εκπαίδευσης. Β) Διοικείται από τους γονείς του συνεταιρισμού και από τους εργαζόμενους καθηγητές. Οι καθηγητές του φροντιστηρίου είναι υπεύθυνοι για τα εκπαιδευτικά θέματα και συμμετέχουν από κοινού και ισότιμα στη λήψη των αποφάσεων. Έχουν επεξεργαστεί και καταθέσει ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα σπουδών που ξεκινά από την Α Λυκείου και οδηγεί μέχρι τις πανελλήνιες εξετάσεις. Ένα πρόγραμμα σπουδών που εστιάζει στην ανάπτυξη της κριτικής σκέψης και της αυτενέργειας του μαθητή, καθώς θεωρούμε ότι αυτή είναι η μοναδική ασφαλής μέθοδος για να μπορούν να αντιμετωπίσουν οι υποψήφιοι των πανελληνίων τα δύσκολα θέματα των τελευταίων ετών. Οι γονείς έχουν τον κύριο λόγο για τα θέματα που αφορούν στη λειτουργία του φροντιστηρίου και σε συνεργασία με τους εκπαιδευτικούς επιδιώκουν να προσφέρουν μια ολόπλευρη και ολοκληρωμένη στήριξη στους μαθητές. Είμαστε πεπεισμένοι ότι η λειτουργία ενός εκπαιδευτηρίου που στηρίζεται στη στενή συνεργασία γονιών, εκπαιδευτικών και μαθητών δημιουργεί ένα πλαίσιο εμπιστοσύνης και αλληλεγγύης και μπορεί να απελευθερώσει δημιουργικές δυνάμεις προσφέροντας τα μέγιστα σε όλους τους εμπλεκόμενους!» Πηγή: (πρόσβαση: 1/10/2013).

5 Πληροφορίεσ για τα μζλη Εδϊ περιγράφουμε τα μζλθ τθσ ιδρυτικισ ομάδασ που απαρτίηουν το ςυνεταιριςμό. Δθλαδι τα προςόντα που διακζτουν και τθν εμπειρία που ζχουν ϊςτε να αντεπεξζλκουν ςτισ απαιτιςεισ τθσ ςυγκεκριμζνθσ επιχείρθςθσ. Είναι καλό, για τισ δικζσ μασ ανάγκεσ και όχι μόνο για τουσ χρθματοδότεσ, να κάνουμε μια καταγραφι όλων των κζςεων που απαιτοφνται για να λειτουργιςει ομαλά θ κοινωνικι επιχείρθςθ. Για παράδειγμα, ζςτω ότι θ κοινωνικι μασ επιχείρθςθ παρζχει γεφματα ςτο χϊρο εργαςίασ αξιοποιϊντασ βιολογικζσ πρϊτεσ φλεσ. το επιχειρθματικό μασ ςχζδιο κα μποροφςαμε να περιγράψουμε με τον ακόλουκο τρόπο τθ ςτελζχωςθ των κζςεων: Όπωσ γίνεται φανερό, δεν είναι απαραίτθτο να διακζτουμε εξαρχισ τα πρόςωπα που κα ςτελεχϊςουν όλεσ τισ απαιτοφμενεσ κζςεισ. Άλλωςτε, οριςμζνεσ από αυτζσ μπορεί να καλυφκοφν από εξωτερικοφσ προσ το εγχείρθμα ςυνεργάτεσ. Εναλλακτικά, μποροφμε να αναφζρουμε ότι μζλθ του ςυνεταιριςμοφ κα παρακολουκιςουν ειδικά ςεμινάρια κατάρτιςθσ (π.χ. μαγειρικισ) με ςκοπό να ςτελεχϊςουν ςτο μζλλον επιπλζον κζςεισ. Ή μπορεί να προβλζψουμε τθν αφξθςθ του αρικμοφ των μελϊν-εργαηομζνων με βάςθ τθν πορεία των πωλιςεων. Αυτό που ζχει ςθμαςία ςε αυτό το ςτάδιο είναι να εξαςφαλίςουμε ότι ζχουμε ανκρϊπουσ που μποροφν να ανταποκρικοφν ςτισ κατ ελάχιςτον απαιτιςεισ λειτουργίασ τθσ επιχείρθςθσ. Σο πιο ςθμαντικό, να δείξουμε ςε ζναν τρίτο (π.χ. εκπρόςωπο ενόσ φορζα χρθματοδότθςθσ) ότι ζχουμε τθν επάρκεια για να ξεκινιςουμε και να λειτουργιςουμε τθν κοινωνικι επιχείρθςθ με βιϊςιμο τρόπο. Ζχει ςθμαςία να επιςθμάνουμε τα ακόλουκα:

6 Η επικυμία μασ να λειτουργοφμε οριηόντια δεν ςυνεπάγεται ότι δεν ζχουμε «μεταφράςει» τισ απαιτιςεισ λειτουργίασ μιασ κοινωνικισ επιχείρθςθσ ςε ςυγκεκριμζνεσ κζςεισ εργαςίασ. Ακόμα και αν λειτουργοφμε με κυκλικι εναλλαγι, τουλάχιςτον ςε κάκε βάρδια κα υπάρχουν πόςτα με ςυγκεκριμζνθ ανάκεςθ. Επίςθσ, οι κζςεισ μπορεί να μοιράηονται ςε ομάδεσ και όχι ςε μεμονωμζνα πρόςωπα. τισ περιπτϊςεισ των πολυεταιρικϊν ςχθμάτων, δθλαδι ςε κοινωνικζσ επιχειριςεισ ςτισ οποίεσ ςυμμετζχουν μζλθ διαφορετικϊν κατθγοριϊν (π.χ. φυςικά πρόςωπα, φορείσ, καταναλωτζσ των υπθρεςιϊν), ζχει ςθμαςία να αναδείξουμε αυτι τθν πολυεταιρικότθτα και να προεικονίςουμε τθ ςυνειςφορά τθσ ςτθ λειτουργία τθσ επιχείρθςθσ. το ίδιο παράδειγμα, είναι ςθμαντικό να αναφζρουμε αν ζχουμε ωσ μζλθ αγροτικοφσ ςυνεταιριςμοφσ ι βιοκαλλιεργθτζσ οι οποίοι κα μασ προμθκεφουν με καλισ ποιότθτασ πρϊτθ φλθ. Ειδικά για τισ ΚΟΙΝΕΠ Ζνταξθσ, είναι ςθμαντικό να προβλζψουμε τθ ςυμμετοχι τουλάχιςτον 40% των εργαηομζνων από ευάλωτεσ κοινωνικζσ ομάδεσ. Αν είναι ιδθ μζλθ, τότε εξθγοφμε ςε ποιεσ ςυγκεκριμζνεσ κζςεισ κα είναι εργαηόμενοι/εσ. Αν δεν ζχουμε τόςα μζλθ, αναφζρουμε τον τρόπο με τον οποίο κα βροφμε εργαηόμενουσ/εσ από τισ ςυγκεκριμζνεσ κοινωνικζσ ομάδεσ μζςω τθσ ςυνεργαςίασ με δθμόςιεσ υπθρεςίεσ (π.χ. Οργανιςμόσ Απαςχόλθςθσ Εργατικοφ Δυναμικοφ ΟΑΕΔ), άλλουσ φορείσ του ευρφτερου δθμόςιου τομζα (π.χ. Οργανιςμόσ Καταπολζμθςθσ Ναρκωτικϊν ΟΚΑΝΑ, για άτομα που βρίςκονται ςε απεξάρτθςθ) ι άλλουσ φορείσ τθσ κοινωνίασ των πολιτϊν (π.χ. άςτεγοι που εξυπθρετοφνται από Μθ Κυβερνθτικι Οργάνωςθ ΜΚΟ). Επίςθσ, πρζπει να προβλζψουμε και εκπαιδευτζσ/τριεσ για τθ ςυγκεκριμζνθ κατθγορία εργαηομζνων. το Παράρτθμα του κοινωνικοφ επιχειρθματικοφ ςχεδίου μποροφμε να προςκζςουμε ςφντομα βιογραφικά ςθμειϊματα των εργαηομζνων, περιγραφι των μελϊν, ειδικά όταν είναι φορείσ, επιςτολζσ ςυνεργαςίασ και οργανόγραμμα τθσ κοινωνικισ επιείρθςθσ. Πληροφορίεσ για το προϊόν/την υπηρεςία Εδϊ περιγράφουμε αναλυτικά τι και πϊσ κα παράγουμε/παρζχουμε. Κατ ελάχιςτον, πρζπει να αναφερκοφμε ςτα ακόλουκα: Ποιο είναι ακριβϊσ το προϊόν ι/και θ υπθρεςία; Ενδεικτικά: Θα φτιάχνουμε κρφα και ηεςτά ςάντουιτσ, ςαλάτεσ, ελαφριά γεφματα, ςοφπεσ, φρζςκουσ χυμοφσ, καφζ και τςάι από βιολογικζσ πρϊτεσ φλεσ. Σα προϊόντα μασ κα προςφζρονται ςε κεντρικό ςθμείο τθσ πόλθσ το οποίο κα λειτουργεί κακθμερινά από τισ 7 π.μ. μζχρι τισ 7 μ.μ. Παράλλθλα, κα παρζχουμε υπθρεςίεσ παράδοςθσ ςτο χϊρο των πελατϊν μασ. Σο ωράριο των υπθρεςιϊν παράδοςθσ κα είναι από τισ 10 π.μ. μζχρι τισ 5 μ.μ. ε ποια τιμι κα προςφζρουμε το προϊόν ι τθν υπθρεςία μασ; Ασ υποκζςουμε, χάριν ευκολίασ, ότι κα πουλάμε μόνο ςάντουιτσ. Τπολογίηουμε το ςτακερό κόςτοσ τθσ επιχείρθςθσ για τον πρϊτο χρόνο λειτουργίασ:

7 Κάνοντασ μια βαςικι ζρευνα αγοράσ (τι χρεϊνουν άλλεσ επιχειριςεισ με παρόμοια προϊόντα/υπθρεςίεσ), υπολογίηουμε ότι οι πελάτεσ μασ είναι διατεκειμζνοι/εσ να δϊςουν 2,5 ευρϊ για κάκε ςάντουιτσ, κακϊσ οι ανταγωνιςτζσ το προςφζρουν με 3,5 ευρϊ. Αν το κόςτοσ παραςκευισ είναι 1 ευρϊ, τότε το μεικτό κζρδοσ είναι 1,5 ευρϊ ανά ςάντουιτσ. Για να μπορζςουμε να ανταποκρικοφμε ςτο ςτακερό κόςτοσ, πρζπει να πουλιςουμε ςάντουιτσ το χρόνο (51.350: 1,5). Αν υπολογίςουμε ότι θ επιχείρθςθ κα λειτουργεί περίπου 280 θμζρεσ το χρόνο, τότε πρζπει να πουλάμε 122 ςάντουιτσ τθν θμζρα για να βγάλουμε τα ςτακερά μασ ζξοδα (ςτα οικονομικά αυτό ονομάηεται ανάλυςθ νεκροφ ςθμείου). Είναι αυτό ρεαλιςτικό; Αν ναι, τότε προχωράμε ςτο επόμενο ςτάδιο. Αν όχι, τότε καλφτερα να ςκεφτοφμε μια άλλθ ιδζα! Λεπτομζρειεσ για τον τρόπο λειτουργίασ ε αυτι τθν ενότθτα, μασ ενδιαφζρει να περιγράψουμε με ςαφινεια το πϊσ κα λειτουργεί θ κοινωνικι επιχείρθςθ. Κομβικό ςτοιχείο είναι να βροφμε απαντιςεισ ςτισ ακόλουκεσ ερωτιςεισ: Προμηθευτζσ: ποιοι είναι, τι μασ προμθκεφουν, με ποια ςυχνότθτα γίνεται θ παραγγελία, με ποιον τρόπο παραδίδονται τα ενδιάμεςα προϊόντα, πλθροφν τισ απαιτοφμενεσ προδιαγραφζσ (π.χ. πιςτοποίθςθ βιολογικισ γεωργίασ), υπάρχουν ςυμφωνθτικά ςυνεργαςίασ; Χώροσ: πρόκειται για ιδιόκτθτο ι ενοικιαηόμενο, ποια είναι θ διάρκεια του ςυμβολαίου, ποιο είναι το ετιςιο κόςτοσ, χρειάηονται εργαςίεσ ανακαίνιςθσ, πόςο κοςτίηουν και πότε κα ολοκλθρωκοφν, πλθροφνται οι προδιαγραφζσ ςφμφωνα με τισ απαιτιςεισ τθσ εκάςτοτε άδειασ, είναι προςβάςιμοσ ςε ΑμεΑ; Εξοπλιςμόσ: ποια είδθ εξοπλιςμοφ κα ζχουμε (π.χ. ςυςκευζσ, μθχανιματα, Η/Τ, μεταφορικά μζςα), μασ ςυμφζρει να τα αγοράςουμε ι να τα μιςκϊςουμε, με ποιον τρόπο

8 κα υπολογίςουμε τισ αποςβζςεισ 2 ; Δεν είναι απαραίτθτο να αγοράςουμε καινοφρια μθχανιματα. Δυςτυχϊσ, θ κρίςθ ζχει οδθγιςει ςτο κλείςιμο πολλζσ επιχειριςεισ, οπότε μποροφμε να αγοράςουμε μεταχειριςμζνο εξοπλιςμό ςε καλι κατάςταςθ. Προςοχι: Οριςμζνα είδθ εξοπλιςμοφ πρζπει να ςυμμορφϊνονται με τισ απαιτιςεισ τθσ εκάςτοτε άδειασ λειτουργίασ. Αδειοδοτήςεισ/πιςτοποιήςεισ: χρειάηονται ειδικζσ άδειεσ (π.χ. άδεια καταςτιματοσ υγειονομικοφ ενδιαφζροντοσ, άδεια ίδρυςθσ φροντιςτθρίου, άδεια λειτουργίασ ξενοδοχείου, άδεια λειτουργίασ ιατρείου/οδοντιατρείου, πιςτοποίθςθ βιολογικϊν προϊόντων κ.λπ.), πόςο κοςτίηουν, πότε αναμζνεται θ ζγκριςι τουσ αν δεν ζχουν ιδθ εξαςφαλιςτεί; Αςφάλιςη καταςτήματοσ και εξοπλιςμοφ ζναντι κινδφνων: πζρα από τθν υποχρεωτικι αςφάλιςθ των μεταφορικϊν μζςων, θ αςφάλιςθ του χϊρου και του εξοπλιςμοφ ζναντι άλλων κινδφνων επαφίεται ςτθ βοφλθςι μασ. Πληροφορίεσ για την αγορά Παρόλο που μασ ενδιαφζρει ο τομζασ τθσ κοινωνικισ οικονομίασ, δεν πρζπει να ξεχνάμε ότι χρειαηόμαςτε μια αγορά για τα προϊόντα/υπθρεςίεσ που παράγουμε/προςφζρουμε. Η αγορά δεν εξαντλείται αναγκαςτικά ςτθν απρόςωπθ ςυναλλαγι, αλλά μπορεί να δθμιουργείται πάνω ςε ςχζςεισ αμοιβαιότθτασ. Για παράδειγμα, οριςμζνοι πελάτεσ μπορεί να μασ επιλζξουν επειδι ενδιαφζρονται να ςτθρίξουν το ςυνεταιριςτικό κίνθμα. Επίςθσ, το πελατολόγιό μασ δεν εξαντλείται μόνο ςε ιδιϊτεσ, αλλά μπορεί να περιλαμβάνει και φορείσ του δθμόςιου τομζα, ειδικά ςτο πλαίςιο των δθμόςιων ςυμβάςεων κοινωνικισ αναφοράσ, όταν δθλαδι το Δθμόςιο προκθρφςςει διαγωνιςμοφσ λαμβάνοντασ υπόψθ πζρα από τθν τιμι του προϊόντοσ ι τθσ υπθρεςίασ και κοινωνικά κριτιρια, όπωσ θ απαςχόλθςθ ευάλωτων ομάδων, θ προςταςία του περιβάλλοντοσ, θ ενίςχυςθ τθσ τοπικισ οικονομίασ. Όμωσ, ςε κάκε περίπτωςθ, είναι ςθμαντικό να γνωρίηουμε ποιοι/εσ κα αγοράςουν τα προϊόντα ι τισ υπθρεςίεσ μασ και γιατί. υνικωσ, οι κοινωνικζσ επιχειριςεισ διαπράττουν δφο ςφάλματα ςε αυτό το ςτάδιο: Ζχουν υπερβολικζσ προςδοκίεσ ςχετικά με τθν ανταπόκριςθ του κόςμου ςτο ςυνεταιριςτικό εγχείρθμα. Όςο και να κζλεισ να υποςτθρίξεισ μια κοινωνικι επιχείρθςθ, πρζπει να ςου κάνει και το προϊόν/θ υπθρεςία που προςφζρει. Βαςίηονται ςε μία μόνο πθγι εςόδων, αγνοϊντασ τθν ανάγκθ να δθμιουργιςουν ζνα μείγμα από διαφορετικζσ πθγζσ που κα εξαςφαλίςει τθ βιωςιμότθτά τουσ. το ίδιο παράδειγμα που δουλεφουμε μζχρι τϊρα, ζχει ςθμαςία να κάνουμε μια ςε βάκοσ ζρευνα αγοράσ και να απαντιςουμε ςτα ακόλουκα ερωτιματα: Ποιο είναι το μερίδιο αγοράσ (π.χ. βιολογικϊν ζτοιμων γευμάτων); Ποια είναι θ τάςθ του; Ζχει αυξθκεί ι ζχει μειωκεί και ποιεσ είναι οι προοπτικζσ εν μζςω κρίςθσ; Ποιοι είναι οι βαςικοί ανταγωνιςτζσ μασ; Είναι τυπικζσ κερδοςκοπικζσ επιχειριςεισ ι ζχουν ιδθ ειςζλκει άλλεσ κοινωνικζσ επιχειριςεισ; 2 Οι αποςβζςεισ αποτυπϊνουν τθ φκορά του εξοπλιςμοφ κατά τθ χριςθ και ο τρόποσ υπολογιςμοφ τουσ διζπεται από ςυγκεκριμζνθ νομοκεςία (απευκυνκείτε για ενθμζρωςθ ςτο/θ λογιςτι/ίςτριά ςασ).

9 Ποιοι είναι οι βαςικοί προμθκευτζσ πρϊτων υλϊν γι αυτά τα καταςτιματα; Ποια είναι τα χαρακτθριςτικά των πελατϊν αυτισ τθσ αγοράσ; Πϊσ μακαίνουν οι πελάτεσ τθν φπαρξθ τζτοιων προϊόντων/υπθρεςιϊν; Οι ερωτιςεισ είναι πολλζσ και είναι λογικό να ςκεφτόμαςτε ότι δεν είμαςτε ςε κζςθ να τισ απαντιςουμε εφκολα. Τπάρχουν όμωσ οριςμζνεσ ενζργειεσ που μποροφν να μασ βοθκιςουν να βροφμε τισ απαντιςεισ που ψάχνουμε: Ψάχνουμε ςτο διαδίκτυο χρθςιμοποιϊντασ κατάλλθλα λιμματα. Αναηθτοφμε πλθροφορίεσ ςτον Χρυςό Οδθγό και ςε άλλουσ επαγγελματικοφσ οδθγοφσ (π.χ. Επιςκεπτόμαςτε το αρμόδιο επαγγελματικό επιμελθτιριο και τισ Τπθρεςίεσ Μιασ τάςθσ (ΤΜ) του Γενικοφ Εμπορικοφ Μθτρϊου (ΓΕΜΗ) τθσ ζδρασ τθσ επιχείρθςθσ ( Επικοινωνοφμε με ενϊςεισ επαγγελματιϊν του κλάδου (π.χ. φλλογοσ Βιοκαλλιεργθτϊν Β. Ζλλάδασ). Αναηθτοφμε ςε εφθμερίδεσ άρκρα για τθν αγορά που μασ ενδιαφζρει. Αναηθτοφμε πλθροφορίεσ από ινςτιτοφτα μελετϊν, όπωσ το Ινςτιτοφτο Μικρϊν Επιχειριςεων τθσ Γενικισ υνομοςπονδίασ Επαγγελματιϊν Βιοτεχνϊν Εμπόρων Ελλάδασ ΙΜΕ ΓΕΒΕΕ ( Ερευνοφμε τισ προχποκζςεισ για τθν αδειοδότθςθ του καταςτιματοσ ςτον Διμο ςτον οποίο εδρεφει θ επιχείρθςθ. Επιςκεπτόμαςτε ωσ πελάτεσ τισ επιχειριςεισ που παρζχουν παρόμοια προϊόντα/υπθρεςίεσ και προςζχουμε, για παράδειγμα, το μενοφ, τθν ποιότθτα, τισ τιμζσ, τθ ςτρατθγικι προϊκθςθσ, τθν άδεια πιςτοποίθςθσ, παίρνουμε πλθροφορίεσ για προμθκευτζσ κ.λπ. Επιςκεπτόμαςτε άλλεσ κοινωνικζσ επιχειριςεισ που απευκφνονται ςτθν ίδια αγορά. υηθτάμε τθν ιδζα μασ και βλζπουμε αν θ αγορά μάσ χωράει και τουσ δφο ι/ και, αν κα μποροφςε να διαφοροποιθκεί θ ιδζα, ϊςτε να προκφψουν ςυνζργειεσ με αμοιβαία οφζλθ. Επιςκεπτόμαςτε δυνθτικοφσ προμθκευτζσ που κα ενδιαφζρονταν να εμπλακοφν ςτθ δικι μασ κοινωνικι επιχείρθςθ (π.χ. αγροτικοφσ ςυνεταιριςμοφσ και μεμονωμζνουσ βιοκαλλιεργθτζσ) και ςυηθτάμε μαηί τουσ τθν ιδζα μασ, τισ δυνατότθτεσ προμικειασ ςε ςτακερι βάςθ, τισ τιμζσ και τθ διαδικαςία πλθρωμϊν (τοισ μετρθτοίσ, επί πιςτϊςει). Πειραματιηόμαςτε πάνω ςτα υλικά και τα προϊόντα μασ και τεςτάρουμε τθν αποδοχι τουσ μζςα από κοινωνικά δίκτυα. Όταν ζχουμε ολοκλθρϊςει όλα τα προθγοφμενα βιματα, κα είμαςτε ςε κζςθ να γνωρίηουμε: Ποιοι κα είναι οι πελάτεσ μασ (π.χ. εργαηόμενοι/εσ ςε επιχειριςεισ του κζντρου και περαςτικοί με ενδιαφζρον για τθν υγιεινι διατροφι και ςχετικά περιοριςμζνθ οικονομικι δυνατότθτα). Γιατί κα αγοράηουν από εμάσ (π.χ. γιατί κα προςφζρουμε υγιεινά γεφματα ςε πραγματικά ανταγωνιςτικζσ τιμζσ ςτο χϊρο τουσ).

10 Πϊσ κα εξαςφαλίςουμε ανταγωνιςτικι τιμι (π.χ. εξαλείφοντασ το κόςτοσ των μεςαηόντων, μειϊνοντασ το κόςτοσ μεταφοράσ, υποκακιςτϊντασ μθχανζσ με ποδιλατα για τθ διανομι ςε κοντινζσ αποςτάςεισ του κζντρου). Ποιοι κα είναι οι επόμενοι ςτόχοι από πλευράσ πωλιςεων (π.χ. ςφμβαςθ για τθ λειτουργία κυλικείου ςε ςχολείο, catering κ.λπ.). Δθλαδι, κα ζχουμε προςδιορίςει τουσ κρίςιμουσ παράγοντεσ επιτυχίασ τθσ δικισ μασ κοινωνικισ επιχείρθςθσ. Είναι πικανό οριςμζνοι/εσ να μθν ζχουμε μεγάλθ εξοικείωςθ με τουσ Η/Τ και το διαδίκτυο. ε αυτι τθν περίπτωςθ, μποροφμε να ηθτιςουμε τθ βοικεια φίλων άλλωςτε θ αμοιβαιότθτα βρίςκεται ςτον πυρινα τθσ κοινωνικισ οικονομίασ. τρατηγική προϊθηςησ Αφοφ γνωρίηουμε το προφίλ των υποψιφιων πελατϊν, πρζπει να καταςτρϊςουμε ζνα ςχζδιο: πϊσ κα τουσ προςεγγίςουμε, γιατί κα μασ προτιμιςουν και πϊσ κα μασ μάκουν. Πρϊτα από όλα, πρζπει να ζχουμε ζνα ξεκάκαρο μινυμα που να αναδεικνφει τόςο τθν ποιότθτα των προϊόντων/υπθρεςιϊν όςο και τον κοινωνικό χαρακτιρα τθσ επιχείρθςθσ, χωρίσ να κουράηουμε με περιττζσ πλθροφορίεσ. το παράδειγμα που αναφζραμε παραπάνω, θ ςτρατθγικι μασ βαςίηεται ςτθν ποιότθτα (βιολογικά προϊόντα), ςτθν τιμι (χαμθλότερθ από τα λοιπά βιολογικά), ςτθν ενίςχυςθ τθσ τοπικισ οικονομίασ (ντόπιοι παραγωγοί, εποχιακά προϊόντα) και ςτο ςυνεταιριςτικό πλαίςιο λειτουργίασ (εςωτερικι δθμοκρατία, ίςεσ αμοιβζσ, επανεπζνδυςθ ςτθν κοινότθτα). Η ςτρατθγικι μασ πρζπει λοιπόν να αναδεικνφει ιςόρροπα τουσ κρίςιμουσ παράγοντεσ επιτυχίασ τθσ κοινωνικισ επιχείρθςθσ. Η προϊκθςθ και θ διαφιμιςθ μιασ επιχείρθςθσ περιλαμβάνει τα ακόλουκα μζςα: Φυλλάδια και αφίςεσ: Ζνασ από τουσ πλζον παραδοςιακοφσ τρόπουσ διαφιμιςθσ, αλλά όχι τόςο αποτελεςματικόσ, κακϊσ δεν μπορεί εφκολα να εςτιάςει ςε ςυγκεκριμζνο κοινό, ζχει κουράςει και καταναλϊνει πολφ χαρτί. Αν όμωσ τα υλικά διανζμονται ςτοχευμζνα ςε επιλεγμζνα ςθμεία ι/και με παράλλθλθ δωρεάν διανομι προϊόντων, είναι ςυνικωσ περιςςότερο αποτελεςματικά. Συμμετοχή ςε εκθζςεισ/φεςτιβάλ: Είναι ςθμαντικό βιμα, κακϊσ εξαςφαλίηει τθ δικτφωςθ με άλλεσ κοινωνικζσ και όχι μόνο επιχειριςεισ και με ςτοχευμζνο κοινό. Καταχωρίςεισ ςε ζντυπα και ηλεκτρονικά μζςα ενημζρωςησ: Και πάλι ζχει ςθμαςία να γνωρίηουμε το προφίλ των αναγνωςτϊν/επιςκεπτϊν τουσ, ϊςτε να ςτοχεφςουμε όςο το δυνατόν καλφτερα. Ασ μθν ξεχνάμε ότι ςταδιακά αναπτφςςονται κοινωνικζσ επιχειριςεισ και ςτον τομζα τθσ ενθμζρωςθσ (εναλλακτικζσ ειδθςεογραφικζσ ιςτοςελίδεσ). Μποροφμε να τισ αξιοποιιςουμε και να αλλθλοχποςτθριχκοφμε. Καταχωρίςεισ ςε επαγγελματικοφσ οδηγοφσ: Εδϊ κατά κφριο λόγο εξαςφαλίηουμε τθ γνωςτοποίθςθ τθσ επιχείρθςθσ ςτο ευρφτερο κοινό. Επαγγελματικζσ κάρτεσ: Διευκολφνουν τθν επικοινωνία με ενδιαφερομζνουσ/εσ ςε οποιαδιποτε ςυνάντθςθ. Η χρθςιμότθτά τουσ εξαρτάται από το είδοσ τθσ κοινωνικισ επιχείρθςθσ. Διαφήμιςη από ςτόμα ςε ςτόμα: Παρά τθν πλθκϊρα των μζςων προϊκθςθσ, θ διάδοςθ από ςτόμα ςε ςτόμα παραμζνει ακόμα μία από τισ πιο ςθμαντικζσ οδοφσ. Να ζχετε πάντα υπόψθ ςασ ότι τα καλά νζα μεταδίδονται πιο αργά από τα κακά.

11 Ιςτοςελίδα: Η θλεκτρονικι εποχι επιτάςςει τθν παρουςία μασ ςτον ψθφιακό κόςμο, ενϊ το κόςτοσ δθμιουργίασ μιασ ιςτοςελίδασ ζχει μειωκεί ςθμαντικά. θμαςία όμωσ ζχει θ διαρκισ ενθμζρωςθ των περιεχομζνων τθσ. Μεγαλφτερεσ απαιτιςεισ ζχουν οι ιςτοςελίδεσ που επιτρζπουν τθν θλεκτρονικι πϊλθςθ. ε αυτι τθν περίπτωςθ, προςοχι ςτισ προδιαγραφζσ αςφάλειασ. Μζςα κοινωνικήσ δικτφωςησ: Ζχουν αποκτιςει πολφ μεγάλθ ςθμαςία και είναι ζνασ άμεςοσ και δωρεάν τρόποσ για να γνωςτοποιιςουμε τισ δραςτθριότθτζσ μασ. Θα μποροφςαμε να αξιοποιιςουμε τισ υπθρεςίεσ τουσ για να ενθμερϊνουμε τουσ πελάτεσ μασ για τα προϊόντα/υπθρεςίεσ, τισ προςφορζσ, τουσ τρόπουσ παράδοςθσ, τον τιμοκατάλογο κ.λπ. Δικτφωςη: Η κουλτοφρα τθσ κοινωνικισ οικονομίασ προκρίνει τθ δικτφωςθ με άλλουσ φορείσ, ομοειδείσ ι μθ κοινωνικζσ επιχειριςεισ. Παρόλο που δεν πρζπει να γίνεται για λόγουσ εργαλειακοφσ, θ δικτφωςθ είναι χριςιμθ και με όρουσ προϊκθςθσ. Προςωπικζσ ςχζςεισ με πελάτεσ/τοπική κοινότητα: Ζνα από τα χαρακτθριςτικά των κοινωνικϊν επιχειριςεων είναι ότι εμπλζκουν τουσ ανκρϊπουσ που χρθςιμοποιοφν τα προϊόντα και τισ υπθρεςίεσ ςτο εγχείρθμα, με ςτόχο να ενςωματϊςουν το δικό τουσ πρίςμα ςτθ λειτουργία τθσ επιχείρθςθσ. Πολλζσ φορζσ αυτό προβλζπεται και κεςμικά, όταν ςε ζναν κοινωνικό ςυνεταιριςμό ςυμμετζχουν ωσ μζλθ οι καταναλωτζσ/τριεσ. Πζρα λοιπόν από τθν πρόβλεψθ για τον τρόπο με τον οποίο οι φρουμ ςτθν ιςτοςελίδα), απαιτείται οργάνωςθ και χρόνοσ για τθ ςφςφιξθ των ςχζςεων και τθ δθμιουργία μιασ κοινότθτασ. Αυτι θ διαδικαςία μπορεί να είναι ευχάριςτθ και δθμιουργικι (π.χ. επίςκεψθ μελϊν-καταναλωτϊν ςε βιολογικζσ φάρμεσ των προμθκευτϊν). Κακϊσ όλα τα προθγοφμενα μζςα ςυνεπάγονται κόςτοσ και, ειδικά ςτα πρϊτα βιματα τθσ επιχείρθςισ μασ, δεν μασ περιςςεφουν κακόλου χριματα, ζχει ςθμαςία να κάνουμε ζνα πλάνο επικεντρϊνοντασ αρχικά ςτα οικονομικά μζςα με τθ μζγιςτθ δυνατι απιχθςθ για τισ δικζσ μασ ανάγκεσ και επεκτείνοντάσ τα ςτθ ςυνζχεια με βάςθ τθ λειτουργία και τθν εμπειρία των πωλιςεων. Μποροφμε να υπολογίςουμε το κόςτοσ για τον πρϊτο χρόνο λειτουργίασ και να προβλζψουμε το χρόνο καταβολισ των εξόδων διαφιμιςθσ ανάλογα με τθν εποχικότθτα τθσ δικισ μασ λειτουργίασ (ποιο ρόλο παίηουν οι γιορτζσ, θ επιςτροφι από τισ διακοπζσ, το άνοιγμα των ςχολείων κ.λπ.). Επίςθσ, είναι καλι ιδζα να επιφορτίςουμε ζνα μζλοσ που διακζτει αυξθμζνεσ κοινωνικζσ δεξιότθτεσ με τθν οργάνωςθ και τθν υλοποίθςθ ανάλογων δράςεων. Κοινωνικόσ και περιβαλλοντικόσ αντίκτυποσ Μζχρι εδϊ όλα κυμίηουν ζνα εγχειρίδιο για επιχειρθματίεσ (εντάξει, με κάποιεσ παραλλαγζσ). Όμωσ, εκεί όπου πραγματικά τίκεται διαχωριςτικι γραμμι είναι ςτθν αποτφπωςθ και τθν παρακολοφκθςθ του κοινωνικοφ και του περιβαλλοντικοφ αντίκτυπου, δθλαδι τθσ κακαρισ κετικισ επίδραςθσ που κα ζχει θ λειτουργία τθσ κοινωνικισ επιχείρθςθσ ςε ςφγκριςθ με το πϊσ κα ιταν τα πράγματα αν δεν λειτουργοφςε κακόλου. Διάφορεσ τεχνικζσ που ζχουν αναπτυχκεί διεκνϊσ (π.χ. κοινωνικι απόδοςθ επζνδυςθσ social return on investment) δεν ζχουν διαδοκεί ςτθν Ελλάδα λόγω τθσ ςχετικισ υπανάπτυξθσ τθσ κοινωνικισ οικονομίασ μζχρι πρόςφατα. υνικωσ οι τεχνικζσ αυτζσ επιχειροφν να ποςοτικοποιιςουν και να εκφράςουν με χρθματικοφσ όρουσ τον κετικό κοινωνικό αντίκτυπο. Εφκολα καταλαβαίνουμε ότι αυτι θ δουλειά είναι θκικά και μεκοδολογικά δφςκολθ. Ηκικά δφςκολθ, γιατί υπάρχουν διαςτάςεισ που δεν μποροφν εφκολα να μετρθκοφν (π.χ. αμοιβαία εμπιςτοςφνθ). Διαφορετικά, δεν πρζπει να μετρθκοφν ι να μεταφραςτοφν ςε χριμα, γιατί αυτό τισ εργαλειοποιεί και τισ διαςτρεβλϊνει. Άλλωςτε, υπάρχει ο κίνδυνοσ θ ίδια θ αναγκαιότθτα τθσ

12 μζτρθςθσ να περιχαρακϊνει τθν ζννοια του ςυλλογικοφ ςυμφζροντοσ ςτισ δυνάμει μετριςιμεσ πτυχζσ του (π.χ. μείωςθ ανεργίασ και όχι εργαςία με αξιοπρζπεια). Σζλοσ, θ κοινωνικι ςτόχευςθ δεν είναι μια πολιτικά ουδζτερθ διαδικαςία. Για κάκε κοινωνικό πρόβλθμα αρκρϊνονται διαφορετικζσ προτάςεισ, ςυχνά αντικετικζσ ωσ προσ τισ υποκζςεισ τουσ. Ωςτόςο, ζχει ςθμαςία να μποροφμε να αποτυπϊςουμε τον αντίκτυπο για τρεισ τουλάχιςτον λόγουσ με ςειρά ιεράρχθςθσ: Θεςμίηουμε ζνα εργαλείο ελζγχου ϊςτε να μθν εξοκείλει θ επιχείρθςθ λόγω τθσ αγοραίασ τθσ λειτουργίασ. Λειτουργοφμε με διαφάνεια και λογοδοςία απζναντι ςτθν τοπικι κοινωνία. Μποροφμε να εξαςφαλίςουμε επιπλζον πόρουσ (π.χ. ςυμβάςεισ κοινωνικισ αναφοράσ). Η γενικι κατεφκυνςθ είναι να καταγράψουμε ςτο μζτρο του δυνατοφ είτε τθ μείωςθ των αρνθτικϊν ςυνεπειϊν (αρνθτικϊν εξωτερικϊν οικονομιϊν) είτε τθν επίτευξθ των κετικϊν αποτελεςμάτων (κετικϊν εξωτερικϊν οικονομιϊν) που οφείλονται αποκλειςτικά και μόνο ςτθ δικι μασ λειτουργία. Σα βιματα που πρζπει να ακολουκιςουμε είναι: Σα πεδία ςτα οποία ςυνικωσ καταγράφεται ο αντίκτυποσ είναι: θ τοπικι κοινωνία, το περιβάλλον, θ ςυμμετοχι.

13 Τοπική κοινωνία: δθμιουργία κζςεων εργαςίασ ιδιαίτερα για ανκρϊπουσ που αντιμετωπίηουν πρόςκετεσ δυςκολίεσ, προμικεια πρϊτων υλϊν από τοπικοφσ παραγωγοφσ, χριςθ πλεοναςμάτων για τθν υλοποίθςθ δράςεων κοινωνικοφ χαρακτιρα (ενίςχυςθ βιβλιοκθκϊν, κζντρων πολιτιςμοφ, ιατρείων, κζντρων κοινωνικισ φροντίδασ κ.λπ.). Περιβάλλον: ςυςκευαςίεσ από ανακυκλωμζνα υλικά, μειωμζνθ κατανάλωςθ ενζργειασ, βιϊςιμθ διαχείριςθ απορριμμάτων, χριςθ μζςων ιπιασ αςτικισ μετακίνθςθσ, ενίςχυςθ βιοποικιλότθτασ, αποτελεςματικι χριςθ ενζργειασ και πρϊτων υλϊν. Συμμετοχή: δθμοκρατικι διαδικαςία λιψθσ αποφάςεων, τοπικζσ ςυνελεφςεισ, ιςότιμθ ςυμμετοχι των φφλων, δράςεισ για τθν άρςθ των διακρίςεων. Κάποια από αυτά τα ςτοιχεία μποροφμε να τα ορίςουμε με δείκτεσ όπωσ: αρικμόσ κζςεων εργαςίασ που δθμιουργικθκαν και ςτελεχϊκθκαν από ςυγκεκριμζνεσ κοινωνικζσ ομάδεσ, ποςοςτό προμθκειϊν από τθν τοπικι οικονομία, γυναικεία εκπροςϊπθςθ ςτθ ςυνζλευςθ και ςτα διοικθτικά όργανα, ποςά που επενδφκθκαν ςε κοινωνικζσ δομζσ τθσ περιοχισ, ποςοςτό χριςθσ ανακυκλωμζνων ςυςκευαςιϊν κ.λπ. Για μεταβολζσ που αφοροφν ποιοτικοφσ δείκτεσ, μποροφμε να κρατιςουμε αρχείο δράςεων, φωτογραφικό υλικό, πρακτικά ςυνελεφςεων κ.λπ. Είναι πικανό να κεωριςουμε ότι αυτι θ ενότθτα εξυπακοφεται ι ότι δεν υπάρχουν ανκρϊπινοι πόροι για να αςχολθκοφν με τθν καταγραφι του αντίκτυπου. Ωςτόςο, θ ςυγκεκριμζνθ διάςταςθ μπορεί να ενταχκεί οργανικά ςτο καταςτικό και ςτον εςωτερικό κανονιςμό (π.χ. ποςόςτωςθ μελϊν/εργαηομζνων ανά φφλο, ποςόςτωςθ μελϊν/εργαηομζνων από ευάλωτεσ κοινωνκζσ ομάδεσ), ςτθ διαδικαςία λιψθσ αποφάςεων (π.χ. τιρθςθ πρακτικϊν), ςτα κριτιρια επιλογισ προμθκευτϊν (εντόσ ςυγκεκριμζνθσ γεωγραφικισ περιοχισ), κακϊσ και ςτθν κακθμερινι λειτουργία (χριςθ κάδων ανακφκλωςθσ, κομποςτοποίθςθ), με αποτζλεςμα να διευκολφνεται θ καταγραφι και θ παρακολοφκθςθ. Χρήςιμα εργαλεία Κοινωνικι απόδοςθ επζνδυςθσ social return on investment / New Economics Foundation ( 3 Παρουςίαςθ τθσ υποομάδασ για τθ μζτρθςθ του κοινωνικοφ αντίκτυπου ςτο πλαίιο τθσ Ομάδασ Εμπειρογνϊμων για τθν Κοινωνικι Επιχείρθςθ ςτθν ΕΕ ( φςτθμα περιβαλλοντικισ υπευκυνότθτασ: φςτθμα Οικολογικισ Διαχείριςθσ και Ελζγχου EMAS 4 και ςφςτθμα περιβαλλοντικισ διαχείριςθσ ISO Η κοινωνικι απόδοςθ τθσ επζνδυςθσ είναι μια μζκοδοσ που αποςκοπεί ςτθ μζτρθςθ των εξωικονομικϊν αξιϊν (π.χ. περιβαλλοντικϊν και κοινωνικϊν) οι οποίεσ δεν αποτυπϊνονται ςε οικονομικοφσ λογαριαςμοφσ και ςχετίηονται με τθν αξιολόγθςθ μιασ επζνδυςθσ. 4 Tο φςτθμα Οικολογικισ Διαχείριςθσ και Ελζγχου (Eco-Management and Audit Scheme EMAS) είναι ζνασ μθχανιςμόσ τθσ Ευρωπαϊκισ Ζνωςθσ μζςω του οποίου αναγνωρίηονται οι οργανιςμοί που βελτιϊνουν τισ περιβαλλοντικζσ τουσ επιδόςεισ ςε διαρκι βάςθ. Η ςυμμετοχι το EMAS είναι εκελοντικι. Σο φςτθμα βαςίηεται ςτον Κανονιςμό (ΕΚ) 761/2001 του Ευρωπαϊκοφ Κοινοβουλίου και του Ευρωπαϊκοφ υμβουλίου. 5 Σο ISO είναι διεκνϊσ αναγνωριςμζνο πρότυπο για τθν περιβαλλοντικι διαχείριςθ από τισ επιχειριςεισ. Παρζχει οδθγίεσ και απαιτοφμενα ςθμεία ελζγχων τα οποία πρζπει να εφαρμόηονται ςτισ δραςτθριότθτεσ που ζχουν επίδραςθ ςτο περιβάλλον. Σζτοιεσ δραςτθριότθτεσ είναι, για παράδειγμα, θ

14 Κίνδυνοι ε αυτι τθν ενότθτα οφείλουμε να αποτυπϊςουμε πικανζσ αρνθτικζσ εξελίξεισ εςωτερικζσ ι εξωτερικζσ προσ το εγχείρθμα και τρόπουσ με τουσ οποίουσ μποροφμε να τισ αντιμετωπίςουμε. τθ ςυνζχεια, δίνουμε ενδεικτικά παραδείγματα από κάκε κατθγορία. Εςωτερικοί κίνδυνοι Αςκζνεια εργαηομζνων Καταρτιςμζνα εφεδρικά μζλθ που μποροφν να αναλάβουν Ακζτθςθ χρονοδιαγράμματοσ, κακι ποιότθτα πρϊτων υλϊν Αξιοποίθςθ ευρφτερου δικτφου κοινωνικϊν επιχειρθματιϊν και μεμονωμζνων καλλιεργθτϊν Μείωςθ ποςοςτοφ εργαηομζνων από ευάλωτεσ ομάδεσ Αυτόματθ πρόςλθψθ εφεδρικϊν μελϊν και απεφκυνςθ ςτισ δθμόςιεσ υπθρεςίεσ Εξωτερικοί κίνδυνοι Μειωμζνεσ ςε ςχζςθ με τισ προςδοκίεσ πωλιςεισ Αλλαγι ςτρατθγικισ προϊκθςθσ, διεκδίκθςθ ςφμβαςθσ Δθμοςίου (π.χ. ςχολείο) Κακυςτζρθςθ ςτθν εκταμίευςθ τθσ επιχοριγθςθσ για τθν ίδρυςθ Εξαςφάλιςθ αναγκαίων κεφαλαίων από άλλεσ πθγζσ Αλλαγζσ ςτο κεςμικό πλαίςιο και ςτα φορολογικά κίνθτρα Σεχνικι υποςτιριξθ από εξειδικευμζνο λογιςτικό γραφείο, δικτφωςθ-ςυλλογικι εκπροςϊπθςθ κοινωνικϊν επιχειριςεων. Είναι χριςιμο να ενςωματϊςουμε κάποιεσ από αυτζσ τισ αρνθτικζσ εξελίξεισ ςτον οικονομικό μασ προγραμματιςμό καταρτίηοντασ εναλλακτικά ςενάρια. Οικονομικά δεδομζνα Ζχει φτάςει πλζον θ ϊρα να αποτυπϊςουμε και με χρθματικοφσ όρουσ όλεσ τισ πλθροφορίεσ που ζχουμε ςυγκεντρϊςει. Θα χρειαςτεί να καταρτίςουμε ζναν Προχπολογιςμό Χρήςησ και ζναν Προχπολογιςμό Σαμειακήσ Ροήσ για τα 3 πρϊτα ζτθ λειτουργίασ. Για τον πρϊτο χρόνο λειτουργίασ είναι προτιμότερο να καταρτίςουμε τουσ προχπολογιςμοφσ ςε μθνιαία βάςθ, ενϊ για τα επόμενα δφο ζτθ αρκεί θ ςυμπερίλθψθ των ςυγκεντρωτικϊν ςτοιχείων ανά ζτοσ. Ο Προχπολογιςμόσ Χριςθσ μάσ δείχνει τα προςδοκώμενα κζρδθ (ι ηθμίεσ) ανά ζτοσ, αφοφ υπολογίςουμε λεπτομερώσ τα ζςοδα και τα ζξοδά μασ. Είναι προτιμότερο να ζχουμε εναλλακτικά ςενάρια (καλό, μζτριο, κακό), ϊςτε να είμαςτε ζτοιμοι/εσ για κάκε ενδεχόμενο. Αυτό που ζχει ςθμαςία είναι να εκφράςουμε ρθτά τισ υποκζςεισ και να ςυμπεριλάβουμε ακριβείσ πλθροφορίεσ. Ο Προχπολογιςμόσ Χριςθσ χωρίηεται ςτο ςτακερό και ςτο μεταβλθτό τμιμα του. το ςτακερό περιλαμβάνονται τα ζξοδα που είναι απαραίτθτα για τθν ίδρυςθ τθσ επιχείρθςθσ, για τα οποία ζχουμε ιδθ ςυγκεντρϊςει τισ απαραίτθτεσ πλθροφορίεσ από τθν ζρευνα αγοράσ που ζχουμε χριςθ φυςικϊν πόρων (π.χ. νερό), ο χειριςμόσ και θ διάκεςθ των απορριμμάτων και θ κατανάλωςθ ενζργειασ. Όπωσ όλα τα διεκνι πρότυπα, ζτςι και το ISO ζχει ςχεδιαςτεί με τζτοιον τρόπο, ϊςτε να εφαρμόηεται για τθ διαχείριςθ περιβάλλοντοσ των επιχειριςεων ςε οποιοδιποτε μζροσ του κόςμου.

15 πραγματοποιιςει (π.χ. επιςκευζσ, ενοίκιο, ζξοδα ίδρυςθσ κ.λπ.). Αντίςτοιχα, περιλαμβάνονται ζςοδα τα οποία ζχουμε ιδθ εξαςφαλίςει ανεξάρτθτα από τθν πορεία των πωλιςεϊν μασ (π.χ. επιχοριγθςθ ίδρυςθσ). το μεταβλθτό τμιμα περιλαμβάνονται ζξοδα και ζςοδα τα οποία ςχετίηονται άμεςα με τον όγκο των πωλιςεων και εξαρτϊνται περιςςότερο από τισ υποκζςεισ εργαςίασ που ζχουμε διατυπϊςει (π.χ. ανταπόκριςθ πελατϊν). Γενικά, είναι απαραίτθτο να προχπολογίηουμε όλεσ τισ δαπάνεσ ανεξάρτθτα από το φψοσ τουσ. Για παράδειγμα, ςε πολλζσ επιχειριςεισ δεν λαμβάνονται ςοβαρά υπόψθ τα ζξοδα ςφςταςθσ, παρόλο που προςτίκενται ςε μια περίοδο μεγάλων δαπανϊν και μποροφν να πιζςουν πολφ τα οικονομικά τουσ δεδομζνα. Επίςθσ, πρζπει να ςυνυπολογίςουμε τισ αςφαλιςτικζσ ειςφορζσ και όλεσ τισ ςυναφείσ φορολογικζσ επιβαρφνςεισ ανάλογα με τθν κατθγορία του εργαηόμενου προςωπικοφ (ΙΚΑ, Απόδειξθ Παροχισ Τπθρεςίων, Απόδειξθ Επαγγελματικισ Δαπάνθσ). Σζλοσ, είναι ςκόπιμο να ςυμπεριλάβουμε τθν εκτιμϊμενθ ετιςια μεταβολι του γενικοφ επιπζδου τιμϊν (πλθκωριςμόσ). Ο Προχπολογιςμόσ Ταμειακισ Ροισ δεν ςυμπίπτει με τον Προχπολογιςμό Χριςθσ, διότι τα ζςοδα και τα ζξοδα δεν πραγματοποιοφνται με τθν ίδια περιοδικότθτα. Για παράδειγμα, αν ζχουμε πωλιςεισ επί πιςτϊςει, πρζπει να υπολογίςουμε πότε κα πάρουμε τα χριματα από τουσ πελάτεσ μασ. Αντίςτοιχα, υπάρχουν περίοδοι κατά τισ οποίεσ ςυγκεντρϊνονται πολλά ζξοδα τα οποία είναι απαιτθτά (π.χ. προμθκευτζσ, εργαηόμενοι/εσ). Αν δεν τα ζχουμε προχπολογίςει με όρουσ ταμείου, είναι πικανό να βρεκοφμε ςε κατάςταςθ επείγουςασ ζλλειψθσ ρευςτότθτασ, παρόλο που θ επιχείρθςθ είναι εφρωςτθ. Παραρτήματα Ζνα Παράρτθμα κοινωνικοφ επιχειρθματικοφ ςχεδίου μπορεί να περιλαμβάνει τα ακόλουκα ςτοιχεία: Βιογραφικά μελϊν Βιογραφικά (υποψιφιων) εργαηομζνων Οργανόγραμμα Επιςτολζσ ςυνεργαςίασ με φορείσ Εγκριτικι απόφαςθ επιχοριγθςθσ.