ΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ. Eκθεση Luis Barragan στο Μουσείο Μπενάκη

Transcript

1 ΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ Eκθεση Luis Barragan στο Μουσείο Μπενάκη Tο Ελληνικό Ινστιτούτο Αρχιτεκτονικής, σε συνεργασία µε την Πρεσβεία του Μεξικού και το Μουσείο Μπενάκη, οργανώνει έκθεση αρχιτεκτονικής του παγκόσµιου φήµης Μεξικανού αρχιτέκτονα Luis Barragan ( ), στο νέο κτίριο του Μουσείου Μπενάκη (Πειραιώς 138). Η έκθεση θα διαρκέσει από τις 6 Oκτωβρίου έως τις 06 Νοεµβρίου Luis Barragan Ο Luis Barragan είναι ένας από τους σηµαντικότερους εκπροσώπους της µοντέρνας αρχιτεκτονικής διεθνώς, και κάτοχος του Βραβείου Pritzker, ή αλλιώς του Βραβείου Νόµπελ της Αρχιτεκτονικής. Τα κτίσµατά του είναι περίφηµα για την ευφυή χρήση των χώρων τους και του φωτός, ωστόσο ο Barragan υπήρξε ιδιαίτερα επιδραστικός και ως αρχιτέκτονας εξωτερικών χώρων, πετυχαίνοντας και στις δύο περιπτώσεις να µπολιάσει το φρέσκο και το µοντέρνο, µε τη ζεστασιά και την ένταση των χρωµάτων που κυριαρχούν στο Μεξικανικό τοπίο. Το έργο του, άλλωστε, έχει εµπνεύσει αρκετούς µεταγενέστερους αρχιτέκτονες, όπως τον Tadao Anto, τον Frank Gehry και τον Rem Koolhaas, οι οποίοι, σηµειώνεται, είναι επίσης βραβευµένοι µε το Pritzker. Αρκετές είναι οι σηµαντικές εκθέσεις που έχουν πραγµατοποιηθεί παγκοσµίως για το έργο του Luis Barragan, τα τελευταία 30 χρόνια. Ενδεικτικά αναφέρουµε το 1976, στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης (MOMA), το 2001 στο Λονδίνο, το 2002 στη Βαλένθια της Ισπανίας, το 2002 στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης του Τόκυο, το 2003 στην Πόλη του Μεξικού, και το 2004 στη Λωζάνη, στην Ελβετία. Το περιεχόµενο της έκθεσης Ειδικότερα σε ό,τι αφορά στη φετινή έκθεση στο Μουσείο Μπενάκη, στο χώρο θα εκτίθενται 70 περίπου φωτογραφίες του πολυβραβευµένου Ιάπωνα αρχιτέκτονα Yutaka Saito, µεγάλων διαστάσεων (περίπου 1,0 τετραγωνικό µέτρο έκαστη), ξύλινα προπλάσµατα (περίπου 1,0 1,5 τ.µ. καθένα) και µια σειρά από τα αντίστοιχα σχέδια (κατόψεις όψεις) των έργων. Ο Saito, πέραν της δραστηριότητας του ως αρχιτέκτων, έχει επεκταθεί τα τελευταία χρόνια και στη Φωτογραφία, εντάσσοντάς την στην ευρύτερη µελέτη του για το Χώρο και τις δυνατότητές του. Τις

2 φωτογραφίες αυτές ο Saito τις έκανε δωρεά στο Fundacion de Arquitectura Tapatia Luis Barragan στο Μεξικό, στο οποίο και ανήκει το σύνολο του υλικού που εκτίθεται στην παρούσα Εκθεση. Επιπλέον, θα υπάρχει video installation, και πιο συγκεκριµένα µια 15λεπτη ταινία που θα προβάλλεται συνεχώς κατά τη διάρκεια της έκθεσης, καθώς και σχέδια αλλά και slides από το έργο του Barragan. Το Ελληνικό Ινστιτούτο Αρχιτεκτονικής Το Ελληνικό Ινστιτούτο Αρχιτεκτονικής είναι ένας µη κερδοσκοπικός φορέας, µε σκοπό τη συστηµατική προβολή της αρχιτεκτονικής στην Ελλάδα, και τη βελτίωση της εξέλιξής της µέσα από τη συλλογική ευαισθητοποίηση. Με τη δραστηριοποίηση σε όλους τους τοµείς που µπορούν να προσελκύσουν το ενδιαφέρον του κοινού, επιδιώκεται η προώθηση της αρχιτεκτονικής δηµιουργίας στην Ελλάδα. Τέτοιες δραστηριότητες είναι η συστηµατική οργάνωση εκθέσεων θεµατικών, ιστορικών ή µονογραφικών για το έργο Ελλήνων αρχιτεκτόνων στην Ελλάδα και το εξωτερικό, καθώς και η µεταφορά στη χώρα µας ξένων ανάλογων εκθέσεων, συνδυασµένων µε κύκλους διαλέξεων και συνεδρίων, η προώθηση νέων εκδόσεων και δηµοσιεύσεων και η προβολή της πρωτογενούς έρευνας για την αρχιτεκτονική, η θέσπιση βραβείων, η προκήρυξη διαγωνισµών, η οργάνωση σεµιναρίων, µε τελικό σκοπό τη καλλιέργεια µιας ευρύτερης κριτικής συνείδησης και ευαισθητοποίησης σχετικά µε τη σκοπιµότητα, το περιεχόµενο και τις προτάσεις της σύγχρονης αρχιτεκτονικής. Ενηµερωτικά αναφέρουµε ότι το Ινστιτούτο έχει διοργανώσει 69, συνολικά, εκδηλώσεις, η πιο πρόσφατη από τις οποίες ήταν τα Βραβεία Αρχιτεκτονικής 2004, που πραγµατοποιήθηκε στο νέο κτίριο του Μουσείου Μπενάκη, µεταξύ 8-27 Μαρτίου Τα βραβεία απένειµε ο τότε Πρόεδρος της ηµοκρατίας, Κωστής Στεφανόπουλος, ενώ την έκθεση επισκέφθηκαν περισσότεροι από επισκέπτες. Την επιµέλεια της έκθεσης του Luis Barragan θα έχει η αρχιτέκτων και µέλος του Ινστιτούτου, Άννα Σκιαδά. Ο σχεδιασµός της έκθεσης ανήκει στο Σκηνογράφο Αρχιτέκτονα Αντώνη αγκλίδη και την Αρχιτέκτονα Λιάνα Χλέπα.

3 LUIS BARRAGAN ( ) Ένα σύντοµο βιογραφικό σηµείωµα Ο Luis Barragan είναι ο πιο γνωστός αρχιτέκτονας του Μεξικού σε παγκόσµια κλίµακα. Επηρέασε, άλλωστε, αποφασιστικά τους αρχιτέκτονες του 20 ου αιώνα, τόσο µε τις διαµορφώσεις του ελεύθερων χώρων που σχεδίασε, όσο και µε το ύφος των κτιρίων του, µια αρχιτεκτονική άποψη που αντλεί τις ρίζες της από τις πολιτιστικές και θρησκευτικές παραδόσεις του Μεξικού. Τα πρώτα βήµατα Γιος συντηρητικής οικογένειας, γεννήθηκε το 1902 στην Γκουανταλαχάρα, όπου και η µόνιµη κατοικία του τα χρόνια που ακολούθησαν, ενώ περνούσε τις διακοπές του στην οικογενειακή hacienda. Αρχικά, σπούδασε µηχανικός στη Γκουανταλαχάρα, ωστόσο η αρχιτεκτονική τον γοήτευσε από πολύ νωρίς. Ηταν η εποχή που καλλιτέχνες και διανοούµενοι αναζητούσαν µια νέα, µοντέρνα ταυτότητα, µετά από τα δύσκολα χρόνια των κοινωνικών επαναστάσεων και ευρύτερων πολιτικών ανακατατάξεων στην περιοχή. Τότε ο Barragan, παρακινηµένος και από την οικογένειά του, ταξίδεψε στην Ευρώπη, προς άγρα νέων ιδεών. Κατά τη διάρκεια του πρώτου ταξιδιού του το 1925, επισκέφθηκε την Εκθεση ιακοσµητικών Τεχνών στο Παρίσι, όπου εντυπωσιάστηκε από τη δουλειά του Le Corbusier και της Charlotte Perriand και ανακάλυψε τους κήπους και τα βιβλία του Ferdinand Bac. Αφού επέστρεψε στη Γκουανταλαχάρα το 1927, εργάστηκε ακολουθώντας τις παραδοσιακές τάσεις, µε έντονα στοιχεία µεσογειακών επιρροών. Μόνο µετά το 1930, και σε συνέχεια της γνωριµίας του µε το Μεξικανό καλλιτέχνη τοιχογραφιών, Jose Clemente Orozco, εξόριστο στη Νέα Υόρκη, καθώς και τη φιλία του µε το ζωγράφο Jesus Reyes Ferreira, καθοριστικό για την επιρροή του στη χρήση των χρωµάτων, θα αναπτύξει µια νέα προσωπική αρχιτεκτονική γλώσσα, µε στοιχεία από το µοντερνισµό της εποχής. Ο Barragan και η πρωτοπορία Μετά το δεύτερο ταξίδι του στην Ευρώπη, ο Barragan επέστρεψε στο Μεξικό το 1931 βαθιά επηρεασµένος από τον Ferdinand Bac. Είχε έρθει σε επαφή µε το έργο του όταν επισκέφτηκε το Les Colombieres, το περίφηµο συγκρότηµα του Bac, στην Κυανή Ακτή. Οι πραγµατικοί και φανταστικοί του κήποι θα αποτελούσαν, έκτοτε, την κύρια και συνεχή πηγή έµπνευσής του. Το πρώτο µεγάλο έργο του στον τοµέα του δηµοσίου τοπίου είναι το Πάρκο της Επανάστασης στη Γκουανταλαχάρα, που δηµιούργησε σε συνεργασία µε τον αδελφό του, το µηχανικό Juan Rose, το 1935.

4 Και αυτή, ακριβώς, η περίοδος είναι και η απαρχή της δηµιουργικής του πορείας, που µόνο ως καινοτόµος µπορεί να χαρακτηρισθεί: Ο Barragan µετεξέλιξε την τεχνοτροπία που επικρατούσε διεθνώς σ ένα εξαιρετικά ευαίσθητο, ποιοτικά κι αισθητικά, µεξικάνικο στυλ, προσθέτοντας χρώµα, επεξεργαζόµενος την υφή και την αντίθεση των υλικών και δίνοντας έµφαση στην ένταξη των κτιρίων του στο περιβάλλον. Η αρχιτεκτονική του, απλή και πλούσια σε χρώµα, είναι σκοπίµως µνηµειακή και στατική. Η προσοχή του στράφηκε στη σχέση µεταξύ εξωτερικού και εσωτερικού χώρου, στη δηµιουργία ανοικτών και κλειστών χώρων µετάβασης: αίθρια, διαδρόµους, αυλές. Μεταµόρφωσε το τοπίο, προσπαθώντας να εκφράσει τις αιώνιες και καθηµερινές ανθρώπινες επιθυµίες. Τα αγαπηµένα του θέµατα ήταν το νερό και το φως. Αυτά βρήκαν την τέλεια έκφρασή τους σε δύο, κυρίως, περιπτώσεις: το 1966, στο έργο του, San Cristobal, που περιλαµβάνει στάβλους, τεχνητή λίµνη για τα άλογα και µία κατοικία (ο Barragan λάτρευε τα άλογα και το συγκρότηµα αποτελεί µικρογραφία των pueblos που έζησε και ήξερε από παιδί), και το , στην ιδιωτική κατοικία του Francisco Gilardi, όπου δηµιούργησε µια µοναδική, εσωτερική, κλειστή πισίνα, µε έντονα χρώµατα που αντανακλώνται στο νερό, αλλάζοντας αποχρώσεις κατά τη διάρκεια της ηµέρας, ανάλογα µε τη διάχυση και την ένταση του φωτός. Το εργάστηκε για την πραγµατοποίηση του El Pedregal, ενός µεγάλου σε έκταση οικιστικού συγκροτήµατος. Πιο συγκεκριµένα, ο Barragan µεταµόρφωσε τ.µ. ηφαιστειογενούς, έρηµου τοπίου σε φιλόξενη περιοχή κατοικίας και πάρκου. Ξεπερνώντας τα παραδοσιακά όρια στο σχεδιασµό κήπων, προσέδωσε τοπικό χαρακτήρα στις διαµορφώσεις του: σκαλιά, µονοπάτια, τεχνητές λίµνες, πέτρινοι τοίχοι προβάλλουν, σαν να δηµιουργήθηκαν από λάβα. Οι ιδέες του Barragan αποκρυσταλλώθηκαν, ωστόσο, στο εργαστήριο και σπίτι του, που κατασκεύασε στην οδό Francisco Ramirez, στην Πόλη του Μεξικού, το Αλλοι σηµαντικοί σταθµοί Το 1952, ο Barragan γύρισε στη Γκουανταλαχάρα, για να σχεδιάσει το σπίτι του φίλου του Dr. Jose Arriola. υο χρόνια αργότερα µελέτησε τις τροποποιήσεις στο µοναστήρι των Καπουτσίνων, στο Tlalpan, συνοικία της Πόλης του Μεξικού, κι έκτισε την εκκλησία τους: µια εξαιρετικά λιτή όψη, µε µόνο ιδιαίτερο στοιχείο τον πύργο του καµπαναριού, ενώ στο εσωτερικό έχει επιτευχθεί µια απόλυτα ανάγλυφη αίσθηση του φυσικού φωτός, καθώς αυτό διαχέεται σε διαφορετικά σηµεία, και πάντα σε απόλυτη αρµονία µε το θρησκευτικό συναίσθηµα. Το 1957 σχεδίασε µαζί µε το φίλο του Mathias Goeritz, τους Πέντε Πύργους, ένα από τα ορόσηµα της Πόλης του Μεξικού. Πρόκειται για κατασκευές από σκυρόδεµα, σε διαφορετικά ύψη και µε έντονα χρώµατα, κτισµένα πάνω σ έναν ιδιαίτερα πολυσύχναστο κόµβο περιφερειακής λεωφόρου. Από το 1958 έως το 1962, κι από το 1963 έως το 1964, δηµιούργησε αντίστοιχα τα συγκροτήµατα κατοικιών Las Arboledas και Los Clubes, για αναβάτες και σταβλίτες, σχεδιασµένα σύµφωνα µε τα πρότυπα των Ιππικών Οµίλων και µε τη λογική της ιδιωτικής περιοχής να πρυτανεύει, ώστε τα κτίσµατα να είναι προστατευµένα από

5 την ένταση και το θόρυβο της καθηµερινής ζωής στην πόλη. Στο Las Arboledas τα συντριβάνια, οι δεξαµενές νερού, οι τεχνητές λίµνες, οι ήχοι και η όλη αίσθηση της κίνησης που επικρατεί, υπογραµµίζουν τη διαρκή παρουσία του στοιχείου του νερού. Η αναγνώριση και το τέλος Το 1975, µετά από µια νεκρή περίοδο στην Πόλη του Μεξικού, η έκδοση του βιβλίου του Emilio Ambasz για το έργο του Luis Barragan, επανέφερε τον σπουδαίο αυτό και ιδιαίτερα επιδραστικό δηµιουργό, στο προσκήνιο, καθιερώνοντας πλέον την παγκόσµια φήµη του. Το 1977, άλλωστε, οργανώθηκε στο περίφηµο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης, έκθεση µε το έργο του, ενώ το 1980 τιµήθηκε µε το Βραβείο Pritzker, το σηµαντικότερο βραβείο στο χώρο της Αρχιτεκτονικής. Λίγα χρόνια αργότερα, το 1988, ο Luis Barragan πέθανε στην Πόλη του Μεξικού, ενώ η ταφή του έγινε στην αγαπηµένη του Γκουανταλαχάρα. Για περαιτέρω πληροφορίες, απευθυνθείτε στην Τίνα Παππά, Υπεύθυνη Επικοινωνίας Τύπου, στο τηλέφωνο