ΕνδιάΜΕΣΑ. H «πολιτιστική βιομηχανία» μέσο ανάπτυξης της Ευρωπαϊκής οικονομίας. Περιεχόμενα

Transcript

1 ΕνδιάΜΕΣΑ ΔΕΚΑΠΕΝΘΗΜΕΡΟ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟΥ ΟΠΤΙΚΟΑΚΟΥΣΤΙΚΩΝ ΜΕΣΩΝ 1-15 Δεκεμβρίου 2006 Τεύχος 6 Ιδιοκτήτης: Ινστιτούτο Οπτικοακουστικών Μέσων Εκδότης: Ροδόλφος Μορώνης Υπεύθυνος Υλης/Επιμέλεια: Πολυδεύκης Παπαδόπουλος Σύνταξη: Ειρήνη Ανδριοπούλου Ελένη Ζώντου Πέπη Καλογήρου Κωνσταντίνος Παπαβασιλόπουλος Κατερίνα Μίχα Χριστίνα Παπαζή Ελίνα Πολίτη Παραγωγή: Γιώργος Θάνος Περιεχόμενα Αν. Ευρώπη & αγορές ΜΜΕ 2 BBC: αναδιοργάνωση χωρίς αύξηση 2 Ιnternet & τηλεόραση 3 Συνδυασμένη μέτρηση τηλεθέασης/χρήσης Internet 3 Κανόνες για telemarketing 3 Ψηφιακό ραδιόφωνο στη Βρετανία 3 Αυστραλία: φόβοι για πολυφωνία 4 Τέλος οι διαφημίσεις junk food στη βρετανική TV 4 «In-text ad»: Νέο είδος διαφήμισης 4 Blogs & διαφήμιση 4 Πρόγραμμα για ασφαλέστερο Internet 5 «Δεύτερη ζωή» στο Διαδίκτυο 5 Το ηλεκτρονικό εμπόριο σε αύξηση 5 το ηλεκτρονικό έγκλημα προκαλεί μείωση 5 Spam: μέτρα από ΕΕ 6 e-eσθονία 6 Η Google στην Ευρώπη 6 Videogames: επιβλαβή για τους νέους 7 «Βully»: ένα επικίνδυνο (;) videogame 7 PVRs: ήρθαν για να μείνουν! 7 Εν συντομία 8 Γεγονότα Διοργανώσεις Συνέδρια 8 Δραστηριότητες ΙΟΜ 8 H «πολιτιστική βιομηχανία» μέσο ανάπτυξης της Ευρωπαϊκής οικονομίας Η πολιτιστική βιομηχανία αναμένεται να αποτελέσει το μοχλό ανάπτυξης της ευρωπαϊκής οικονομίας στο μέλλον αλλά και ένα από τα κύρια οχήματα που θα οδηγήσουν την Ευρώπη στην επίτευξη των στόχων της στρατηγικής της Λισσαβόνας. Τη στιγμή που οι αναπτυσσόμενες χώρες παράγουν πλέον το μεγαλύτερο ποσοστό βιομηχανικών προϊόντων, το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα της Ευρώπης βασίζεται στη δημιουργικότητα και στην καινοτομία. Σύμφωνα με έρευνα που διενεργήθηκε για λογαριασμό της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, στη μεταβιομηχανική οικονομία ο πολιτιστικός τομέας πρόκειται να αποκτήσει την οικονομική βαρύτητα που είχε κάποτε η αυτοκινητοβιομηχανία και, ακόμη παλαιότερα, η εξόρυξη άνθρακα. Παραδόξως αυτή η αναπτυξιακή δυναμική παραμένει σε μεγάλο βαθμό άγνωστη, ενώ η Ευρώπη φαίνεται να μην αξιολογεί την οικονομική αξία της πολιτιστικής της κληρονομιάς και της καλλιτεχνικής δημιουργίας. Τα στοιχεία της μελέτης (που περιλαμβάνει τα οπτικοακουστικά μέσα, τη μουσική βιομηχανία, τις τέχνες και τον πολιτιστικό τουρισμό) παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον και αποκαλύπτουν την, αθέατη από τους πολλούς, πλευρά του πολιτιστικού τομέα. Τζίρος Προστιθέμενη αξία στο Ευρωπαϊκό ΑΕΠ Απασχόληση Περισσότερα από 654 δις. ο τζίρος της πολιτιστικής βιομηχανίας το Ο τζίρος της αυτοκινητιστικής βιομηχανίας έφτασε μόλις στα 271 δις. Ο τομέας συνεισέφερε στο 2,6% του Ευρωπαϊκού ΑΕΠ. Το ίδιο έτος οι κτηματομεσιτικές δραστηριότητες έφτασαν το 2,1%, η βιομηχανία τροφίμων, ποτών και καπνού συνεισέφεραν στο 1,9% του ΑΕΠ, η κλωστοϋφαντουργία μόλις στο 0,5%, και η βιομηχανία χημικών και πλαστικών προϊόντων στο 2,3%. Το 2004, 5,8 εκ. άτομα εργάζονταν για την πολιτιστική βιομηχανία που αντιστοιχεί στο 3,1% του εργαζόμενου πληθυσμού στην Ευρώπη των 25. -Σχεδόν οι μισοί εργαζόμενοι (46%) κατέχουν πανεπιστημιακό δίπλωμα, ενώ στο σύνολο των απασχολούμενων στην Ευρώπη το ποσοστό αυτό ανέρχεται μόλις στο 25,7% -28,8% είναι ελεύθεροι επαγγελματίες (διπλάσιοι σε σχέση με το σύνολο των απασχολούμενων). Στην Ελλάδα οι ελεύθεροι επαγγελματίες του πολιτισμού φτάνουν στο 35,4%. Όμως πρόκειται για μία οικονομία εύθραυστη. Η συντριπτική πλειοψηφία του πολιτιστικού τομέα αποτελείται από μικρές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις, που λειτουργούν και αναπτύσσονται σε μία κατακερματισμένη αγορά με πληθώρα γλωσσών και πολιτισμών, γεγονός που καθιστά δύσκολη την διεθνική κυκλοφορία των προϊόντων, ενώ τα πολιτιστικά προϊόντα έχουν συχνά μικρή διάρκεια ζωής και αυξημένες πιθανότητες αποτυχίας. Τη μεγαλύτερη βαρύτητα στην οικονομία του πολιτισμού έχουν οι εκδόσεις (εφημερίδες, Τύπος, περιοδικά) και, φυσικά, η ραδιοτηλεόραση που προκαλούν και τα περισσότερα έσοδα. Ο κινηματογράφος, κατεξοχήν φορέας πολιτισμού, καταλαμβάνει μικρό κομμάτι της πίτας, ενώ απειλείται ακόμη και από έναν νέο «παίκτη», τα παιχνίδια βίντεο, που τα έσοδά τους ξεπερνούν αυτά από τα κινηματογραφικά εισιτήρια. Τέλος, η επίδραση των νέων τεχνολογιών και κυρίως του διαδικτύου θα είναι καθοριστική για το μέλλον του πολιτιστικού τομέα. Σύμφωνα με την έρευνα, οι δαπάνες για τις νέες τεχνολογίες που σχετίζονται με την ψυχαγωγία και τα Μέσα (DVD, VoD, ψηφιακή μουσική, κ.ά.) θα φτάσουν έως το 2009 στο 12% της συνολικής αύξησης σε παγκόσμιο επίπεδο, ανεβάζοντας το ποσοστό ανάπτυξης από 6,6% σε 7,3%. Πηγή: The Economy of Culture in Europe, studies/economy_en.html

2 ΕνδιάΜΕΣΑ Αλλαγές στα media στην Ανατολική Ευρώπη Αγορές & ΜΜΕ Ιδιαίτερα επικερδές φαίνεται να είναι το άνοιγμα των μεγάλων ευρωπαϊκών και αμερικανικών ομίλων ΜΜΕ προς την αγορά της Α.Ευρώπης. Σημαντικές επενδύσεις παρατηρούνται το τελευταίο διάστημα από τη γερμανική εταιρεία Axel Springer, τη Ringier της Ελβετίας, τη φινλανδική SanomaWSOY και άλλες μεγάλες εταιρίες ΜΜΕ στις χώρες της Α.Ευρώπης. Οι κυριότερες εξελίξεις είναι: Η ελβετική Ringier με επενδύσεις σε Ουγγαρία, Ρουμανία, Σλοβακία, Σερβία και ιδιαίτερα στην Τσεχία έχει αυξήσει τα κέρδη της κατά 235 εκατ. ευρώ το Μέσα στο 2006 εξέδωσε επίσης μία καινούργια εφημερίδα στην Ουκρανία και την πρώτη δωρεάν εφημερίδα στη Ρουμανία. Την ίδια στιγμή η γερμανική Axel Springer επικεντρώνεται κυρίως στην Ουγγαρία, Ρωσία, Ρουμανία και Τσεχία. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν ω- στόσο οι δραστηριότητες της στην Πολωνία. Συγκεκριμένα το 2002 η Springer εξέδωσε την tabloid εφημερίδα Fankt, της οποίας η κυκλοφορία ξεπέρασε τις μόλις σε δύο μήνες, καθιστώντας την πρώτη σε πωλήσεις. Τον προηγούμενο χρόνο ακολούθησε η εφημερίδα Dziennik με σοβαρά πολιτικά και οικονομικά θέματα και διανομή πάνω από φύλλα ημερησίως. Όλα αυτά έχουν προκαλέσει τεράστια ανησυχία στις τοπικές πολωνικές επιχειρήσεις ΜΜΕ, όπως η Agora, που εκδίδει τη δεύτερη μεγαλύτερη σε κυκλοφορία εφημερίδα Gazeta Wyborcza, η τιμή της μετοχής της οποίας έπεσε κατά 50% σε ένα χρόνο. Στον τομέα των ραδιοτηλεοπτικών ΜΜΕ στην Πολωνία, ο γερμανικός εκδοτικός οργανισμός Bauer Media πρόσφατα απέκτησε το 56,33% του μεγαλύτερου ομίλου στη ραδιοφωνική αγορά Broker FM, που περιλαμβάνει και το δημοφιλέστερο ραδιοφωνικό σταθμό της χώρας RMF FM. Η Bauer Media εκδίδει επίσης στην Πολωνία γυναικείο περιοδικό, εβδομαδιαία tabloid έντυπα και τηλεοπτικούς οδηγούς. Στη Ρωσία, η μεγαλύτερη εταιρεία ΜΜΕ της χώρας, η Prof-Media αγόρασε έναντι 230 εκατ. δολ. το 48% του τηλεοπτικού δικτύου Rambler TV, καθώς και το δίκτυο TV-3 η τιμή του οποίου λέγεται ότι ανήλθε στα εκατ. ευρώ. Αλλά και η Φιλανδική SanomaWSOY, βλέποντας τη Ρωσία ως επικερδή αγορά, δαπάνησε 142 εκατ. ευρώ για την αγορά της Independent Media, η οποία εκδίδει 31 περιοδικά. Τέλος, στη Βουλγαρία η εταιρεία SBS Broadcasting, ολοκλήρωσε την αγορά του Radio Express Network. Το γεγονός αυτό σημαίνει ότι η SBS καλύπτει τώρα όλες τις μεγάλες πόλεις της Βουλγαρίας με έναν ή δύο ραδιοφωνικούς σταθμούς στην καθεμία. Πέρα από αυτά διαθέτει και τους ραδιοφωνικούς σταθμούς KissFM και MagicFM στη Ρουμανία. Πηγή: BBC: αναδιοργάνωση χωρίς αύξηση ανταποδοτικού τέλους Τηλεόραση Η Βρετανική κυβέρνηση σκοπεύει να απαντήσει αρνητικά στο αίτημα του BBC για αύξηση του ανταποδοτικού τέλους κατά 1,8% πάνω από το επίπεδο του πληθωρισμού. Ο δημόσιος ραδιοτηλεοπτικός φορέας της Βρετανίας ήθελε να αξιοποιήσει την αύξηση για καλύτερη προετοιμασία κατά τη μετάβαση στη ψηφιακή μετάδοση (switchover) και για παραγωγή ποιοτικών προγραμμάτων. Παράλληλα, το BBC αναδιατάσσει την εσωτερική δομή του στοχεύοντας στην παραγωγή και διανομή περιεχομένου σε όλες τις πλατφόρμες (δορυφορική, καλωδιακή, επίγεια, Internet, κινητή τηλεφωνία, ασύρματα δίκτυα κ.α.). Η Διεύθυνση Τηλεόρασης αποκτά νέο όνομα, BBC Vision, και έχει την ευθύνη οργάνωσης 17 τηλεοπτικών στούντιο, διαθέτοντας προσωπικό ατόμων και με μια υποδιεύθυνση παραγωγής περιεχομένου για τις «πολυ-πλατφόρμες». Ανάλογη αναδιάρθρωση γίνεται στη Διεύθυνση Ραδιοφωνίας, τώρα BBC Audio & Music, στη Διεύθυνση Ειδήσεων, τώρα Journalism και στη Διεύθυνση Νέων Μέσων & Τεχνολογίας, τώρα Future Media and Technology. Η τελευταία αυτή διεύθυνση στοχεύει στον συγκερασμό καινοτόμων τεχνολογικών προτάσεων & πρωτοβουλιών, υπό μια διοικητική μονάδα με άτομα προσωπικό και 750 εκατομμύρια ετήσιο προϋπολογισμό. Η ανάγκη για προσαρμογή στις απαιτήσεις του μέλλοντος επηρεάζει τις αποφάσεις ενός οργανισμού η ιστοσελίδα του οποίου, η δέχεται ημερησίως περί τους 40 εκατομμύρια επισκέπτες εκτός Ην. Βασιλείου και λειτουργεί, παράλληλα με τα βασικά αναλογικά του κανάλια, 18 διεθνή θεματικά ψηφιακά κανάλια. Πηγές: 2

3 Τεύχος 6 Μια νέα πλατφόρμα για τη δημιουργία καναλιών που θα προβάλουν video στο Internet, η Brightcove, διατίθεται ελεύθερα στο ευρύ κοινό. Σύμφωνα με τον ε- φευρέτη της Brightcove J. Allaire πρόκειται για μια πλατφόρμα η οποία θα επιφέρει επανάσταση και εκδημοκρατισμό στο «διαδικτυακό video». Η Brightcove επιτρέπει στον καθένα να δημιουργήσει έναν εμπορικό τηλεοπτικό σταθμό στο Internet, να τον «ανεβάσει» στο website της εταιρίας και να διανέμεται κοινοπρακτικά μαζί με άλλους σταθμούς online. Η υπηρεσία προσφέρεται δωρεάν αλλά η εταιρία διατηρεί το δικαίωμα πώλησης διαφημιστικού χρόνου, ενώ δίνεται η δυνατότητα στο δημιουργό να πουλήσει το έργο του και να λάβει το 70% της συναλλαγής. Μια ενδιαφέρουσα εξέλιξη είναι και η παροχή στη Γερμανία διαδικτυακού αποθηκευτικού χώρου δωρεάν όπου μπορεί κανείς να αποθηκεύει τηλεοπτικά προγράμματα τα οποία δεν κατάφερε να παρακολουθήσει από την τηλεόραση! Συγκεκριμένα ο Online TVRecorder είναι μια βάση δεδομένων όπου αποθηκεύονται βίντεο ή 250 terabytes δεδομένων κάθε μήνα. Οι δημιουργοί του ισχυρίζονται ότι έχουν φτάσει τους χρήστες σε τρεις μήνες και δέχονται επισκέψεις την ημέρα. Σε κάθε χρήστη διατίθενται δωρεάν 600 GB αποθηκευτικού χώρου ενώ αυτός μπορεί να προγραμματίσει ποιο πρόγραμμα θα «κατεβάσει» είτε μέσω ιστοσελίδας στο Internet είτε με την αποστολή μηνύματος SMS από ειδικό interface. Πηγές: Internet & Τηλεόραση Οι καινοτομίες συνεχίζονται Οι εταιρίες μετρήσεων Nielsen Media Research και NetRatings θέτουν σε λειτουργία βάση δεδομένων η οποία θα συγχωνεύει πληροφορίες από τις τηλεοπτικές και τις διαδικτυακές μετρήσεις ούτως ώστε να επιτρέπει στους διαφημιστές και στους υπεύθυνους προγράμματος ενός σταθμού να αναλύσουν τη σχέση μεταξύ παρακολούθησης προγραμμάτων στην τηλεόραση και της χρήσης του Internet. Η νέα υπηρεσία συνδυάζει τη μέθοδο National People Meter της Nielsen (δείγμα νοικοκυριά στις ΗΠΑ) με το δείκτη NetRatings Netview ο οποίος παρακολουθεί τη χρήση του Internet σε ανάλογο αριθμό νοικοκυριών και επιχειρήσεων. Οι ίδιες οι εταιρίες θεωρούν ότι αυτό είναι το πρώτο βήμα στην κατεύθυνση ενός ενιαίου ολοκληρωμένου δείγματος πάνελ για την τηλεόραση και το Internet. Σύμφωνα εξάλλου με στοιχεία πρόσφατης έρευνας οι συχνοί χρήστες του Διαδικτύου παρακολουθούν περισσότερη τηλεόραση από τους περιστασιακούς χρήστες. Πηγή: Συνδυασμένη έρευνα τηλεθέασης και χρήσης Διαδικτύου Για πρώτη φορά ταυτόχρονα σε τηλεόραση και Internet Η ολοένα και ενοχλητικότερη διείσδυση του telemarketing στην καθημερινότητά μας οδηγεί ορισμένες χώρες στην αντιμετώπιση του εν λόγω ζητήματος μέσω νομοθετικών ρυθμίσεων. Τελευταίο παράδειγμα η Αυστραλία όπου η Ανεξάρτητη Ρυθμιστική Αρχή της χώρας (η Australian Communications and Media Authority) έχει αρχίσει δημόσια διαβούλευση για τον καθορισμό ενός προτύπου για τη συμπεριφορά της βιομηχανίας του telemarketing. Αυτό θα στοχεύει στην καθιέρωση συγκεκριμένων απαιτήσεων από τους επαγγελματίες όπως τις ώρες της ημέρας στις οποίες θα επιτρέπεται το είδος της πληροφορίας που οι telemarketers είναι υποχρεωμένοι να αποκαλύπτουν για τους εαυτούς τους και τον οργανισμό που εκπροσωπούν. Πηγή: Κανόνες για το telemarketing Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία που δημοσίευσε η Rajar, επίσημη υπηρεσία μετρήσεων για το ραδιόφωνο στο Ην. Βασίλειο, το ψηφιακό ραδιόφωνο αποκτά ολοένα και περισσότερους οπαδούς μεταξύ των Βρετανών ηλικίας άνω των 15 ετών. Ωστόσο, το μέσο που προτιμάται περισσότερο για την ακρόασή του δεν είναι το Διαδίκτυο ή η Ψηφιακή Τηλεόραση, αλλά οι συσκευές ψηφιακού ραδιοφώνου (DAB). Τα αποτελέσματα αυτά ενισχύουν τις προβλέψεις του Γραφείου Ραδιόφωνο για την Ανάπτυξη του Ψηφιακού Ραδιοφώνου (Digital Radio Development Bureau), σύμφωνα με τις οποίες περισσότερα από τα μισά βρετανικά νοικοκυριά θα διαθέτουν ψηφιακό ραδιόφωνο ως το Προς το παρόν, το DRDB υπολογίζει ότι μέχρι το τέλος του έτους θα πωληθούν περίπου δύο εκατομμύρια συσκευές, αυξάνοντας έτσι την διείσδυση του ψηφιακού ραδιοφώνου στο 13,9% των νοικοκυριών. Πηγή: Δυναμική ανάπτυξη του ψηφιακού ραδιοφώνου στη Βρετανία 3

4 ΕνδιάΜΕΣΑ Αυστραλία: Νέοι νόμοι για τα ΜΜΕ επιτρέπουν τη μεγαλύτερη συγκέντρωση Δημιουργούν φόβους για μείωση της πολυφωνίας Πολιτική & ΜΜΕ Το Κοινοβούλιο της Αυστραλίας προχώρησε στην ψήφιση νέων νόμων αναφορικά με την ιδιοκτησία των Mέσων, οι οποίοι, λίγες μόλις μέρες μετά την θέσπισή τους, πυροδότησαν μία ξέφρενη πορεία συναλλαγών μεριδίων αγοράς ύψους περίπου 5 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Συγκεκριμένα, οι νέοι νόμοι καταργώντας τους πρότερους περιορισμούς για το ιδιοκτησιακό καθεστώς των μέσων (σε επίπεδο εγχώριων και ξένων ιδιοκτητών) ενθαρρύνουν τη συγκέντρωση ΜΜΕ και δημιουργούν προϋποθέσεις μείωσης της πολυφωνίας. Μεταξύ άλλων, προβλέπεται ότι ο αριθμός των διαφορετικών ιδιοκτητών Mέσων -στα όρια της αγοράς μιας πόλης- θα μειωθεί στους πέντε, ενώ σε επίπεδο περιφέρειας στους τέσσερις. Όμως, αυτή τη στιγμή υπάρχουν τουλάχιστον 13 σημαντικοί ιδιοκτήτες Μέσων στις δύο μεγάλες πόλεις, Σίδνεϊ και Μελβούρνης, αντίστοιχα. Η Αυστραλία, σε σχέση με πολλές αναπτυγμένες χώρες, εμφανίζει ήδη υψηλό ποσοστό συγκέντρωσης στην ιδιοκτησία των Μέσων, οι δε νεότερες εξελίξεις δημιουργούν φόβους για τη διαμόρφωση συνθηκών που περιορίζουν την ελευθερία έκφρασης. Πηγή: Δεδομένη η απαγόρευση διαφημίσεων junk food στην βρετανική TV Διαφήμιση Η απόφαση για απαγόρευση διαφημίσεων junk food στην τηλεόραση της Βρετανίας στις ζώνες των παιδικών και μουσικών προγραμμάτων είναι δεδομένη και τώρα οι αρμόδιες αρχές εξετάζουν την επιβολή αντίστοιχων μέτρων και σε άλλα Μέσα, όπως ραδιόφωνο και υπαίθρια διαφήμιση. Επιπλέον, η Αρχή Κανόνων Διαφήμισης (Advertisement Standards Authority) της χώρας προετοιμάζει συστάσεις για την εφαρμογή περιορισμών και στον περιοδικό Τύπο. Ωστόσο, η απαγόρευση, που θα τεθεί σε ισχύ από τον Ιανουάριο 07, εξακολουθεί να προκαλεί αντιδράσεις και προβληματισμό στο χώρο της αγοράς για το μέλλον όλων των διαφημίσεων junk food, οι οποίες στρέφονται τώρα προς το λιγότερο περιοριστικό Διαδίκτυο. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η φίρμα Dominos Pizza, που μετά από την απαγόρευση από το παιδικό τηλεοπτικό πρόγραμμα The Simpson s, κινήθηκε άμεσα σε υπηρεσίες ηλεκτρονικού εμπορίου. Πηγή: «In-text advertising» Καινούργιο είδος διαφήμισης Ένα νέο είδος διαφήμισης έκανε την εμφάνιση του στο Διαδίκτυο. Είναι οι λεγόμενες «in-text advertising» (ενσωματωμένες στο κείμενο διαδικτυακές συνδέσεις που παραπέμπουν σε διαφημίσεις), οι οποίες εμφανίζονται σε δημοσιογραφικά site, μέσα σε κείμενα, με τη μορφή διπλής υπογραμμισμένης λέξης, για να διαχωρίζονται από τα παραδοσιακά web links. Όταν ο χρήστης τοποθετήσει τον κέρσορα πάνω στη λέξη εμφανίζεται «μηχανή αναζήτησης» που επιτρέπει στο χρήστη να μάθει περισσότερες πληροφορίες που σχετίζονται με τη συγκεκριμένη λέξη-κλειδί (πχ. Videogames). Πρόκειται για είδος έμμεσης διαφήμισης, τα κέρδη από την οποία εξαρτώνται κυρίως από το πόσο συχνά επισκέπτονται οι χρήστες τις συγκεκριμένες διαδικτυακές συνδέσεις. Πηγή: Τα Blogs, νέα διαφημιστική δύναμη Τα Blogs εξελίσσονται σε ισχυρό μέσο διαφήμισης προϊόντων και υπηρεσιών. Το καταναλωτικό κοινό θεωρεί τους on-line δημοσιογράφους πιο αξιόπιστη πηγή πληροφόρησης από τις τηλεοπτικές διαφημίσεις ή το μάρκετινγκ μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. Έρευνα της εταιρίας Ipsos MORI, υπέδειξε σύνδεση μεταξύ των Blogs και της πρόθεσης ή μη του κοινού να αγοράσει κάποιο προϊόν ή υπηρεσία. Συγκεκριμένα, το 1/3 των ερωτηθέντων άλλαξε γνώμη για κάποιο προϊόν που επρόκειτο να αγοράσει, όταν διάβασε αρνητικά σχόλια στα Blogs, ενώ το 52% πείστηκε για την αγορά κάποιου προϊόντος όταν διάβασε θετικές απόψεις. Επομένως, η προσωπική αξιολόγηση προϊόντων, υπηρεσιών κλπ. μπορεί να μην περιορίζεται πλέον μόνο στο στενό συγγενικό και φιλικό περιβάλλον του καθενός, αλλά μέσω Blogs να επηρεάζει έως και εκατομμύρια ανθρώπους, παγκοσμίως. Πηγή: 4

5 Τεύχος 6 Κοινωνία της Πληροφορίας Υψηλά ποσοστά αποτελεσματικότητας του προγράμματος «Safer Internet Action Plan» της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έδειξε πρόσφατη αξιολόγηση του. Να σημειωθεί ότι το εν λόγω πρόγραμμα προωθεί την ασφαλή χρήση του Διαδικτύου ειδικά από τα παιδιά και συμβάλλει στην αντιμετώπιση του προβλήματος της πρόσβασης νέων ατόμων σε παράνομο και επιβλαβές περιεχόμενο για τη σωματική και ψυχική υγεία τους. Ωστόσο το επίπεδο ανησυχίας των πολιτών είναι ακόμα υψηλό, γεγονός που αποδεικνύεται από τις αναφορές που έλαβαν απ όλες τις χώρες της ΕΕ μόνο το 2005 οι ανοιχτές γραμμές επικοινωνίας, οι οποίες έχουν δημιουργηθεί στο πλαίσιο του συγκεκριμένου προγράμματος. Πηγές: infosociety Επιτυχές το «Safer Internet Action Plan»... αλλά η ανησυχία του κοινού παραμένει Η νέα μόδα της εικονικής πραγματικότητας είναι πλέον το Second Life ( Πρόκειται για μία on-line κοινωνία που δημιουργήθηκε το 2003 και έχει περίπου 1.2 εκατομμύρια «κατοίκους», αριθμός που αυξάνεται κατά 38% κάθε μήνα. Έχει τη δική της οικονομία και οι χρήστες της ουσιαστικά δημιουργούν έναν εικονικό χαρακτήρα, ο οποίος ζει, εργάζεται, αγοράζει ακίνητες περιουσίες και δημιουργεί παρέες με τους υπόλοιπους «κατοίκους». Επίσης, μία νέα, on-line έκδοση του ρίαλιτι τηλεπαιχνιδιού Big Brother πρόκειται να ξεκινήσει στον ψηφιακό κόσμο του Second Life. Το περιεχόμενο του παιχνιδιού θα είναι το ίδιο: 15 παίκτες κάτοικοι του Second Life θα κλειστούν σε ένα γυάλινο σπίτι και στη διάρκεια ενός μήνα θα αλληλοψηφίζονται μέχρι να μείνει ένας νικητής, το έπαθλο του οποίου θα είναι ένα ψηφιακό νησί! Πηγές: Αποκτήστε μια «Δεύτερη Ζωή» Μέσα από το Διαδίκτυο Αύξηση κατά 31% των πωλήσεων μέσω Internet σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο παρατηρεί η γαλλική Ένωση για το εμπόριο και τις υπηρεσίες μέσω Διαδικτύου. Η διαπίστωση αυτή αφορά 23 εμπορικές εταιρείες που συνιστούν το δείγμα και συνάδει με την αύξηση του αριθμού των συναλλαγών κατά 46%, σύμφωνα με στοιχεία οικονομικών ιδρυμάτων της Γαλλίας. Μάλιστα, άλλη έρευνα του γαλλικού Κέντρου για τη μελέτη και παρατήρηση των συνθηκών ζωής (Credoc) καταδεικνύει ότι το 73% των Γάλλων πραγματοποιεί παραγγελίες εξ αποστάσεως, μέσω αλληλογραφίας σε ποσοστό 50%, με το Internet να ακολουθεί από πολύ κοντά (41%), ξεπερνώντας τις παραγγελίες μέσω τηλεφώνου (31%). Σε ότι αφορά τις ΗΠΑ, παρότι οι περισσότερες αγορές δε γίνονται μέσω Διαδικτύου, το 77% των καταναλωτών ηλεκτρονικών ειδών διεξάγει έρευνα στο Internet πριν οποιαδήποτε αγορά από κατάστημα. Πηγές: To ηλεκτρονικό εμπόριο κερδίζει έδαφος στη Γαλλία... Σύμφωνα με έρευνα του BBC, μια «ηλεκτρονική επίθεση» εκδηλώνεται κάθε 15 στο Διαδίκτυο. Η προστασία των συναλλαγών μέσω Internet και η ενημέρωση των χρηστών βρίσκονται στο στόχαστρο της καμπάνιας που διεξάγει η Get Safe Online, καθώς ολοένα και περισσότεροι Βρετανοί εκφράζουν φόβους ότι θα πέσουν θύματα ηλεκτρονικού εγκλήματος. Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση του οργανισμού, η αυξανόμενη ανασφάλεια γύρω από τις καθημερινές ηλεκτρονικές συναλλαγές λειτουργεί αποτρεπτικά στη χρήση του Internet, καθώς το 86% των επιθέσεων στοχεύουν στη χρήση του υπολογιστή και του Διαδικτύου από το σπίτι. Περίπου το 72% των ερωτηθέντων στη Βρετανία δήλωσαν πως χρειάζονται περισσότερη ενημέρωση για τη «θωράκιση» απέναντι στις ηλεκτρονικές απειλές, ενώ το 40% δήλωσε πως δε γνωρίζει που να απευθυνθεί. Η καμπάνια της Get Safe Online αποτελεί την πρώτη εκστρατεία σε εθνικό επίπεδο με στόχο την ευαισθητοποίηση και την ενημέρωση των πολιτών σε θέματα ασφάλειας του Internet. Πηγές: όμως το ηλεκτρονικό έγκλημα αποθαρρύνει τη χρήση Internet στην Βρετανία! 5

6 ΕνδιάΜΕΣΑ Κατακλυσμός από μηνύματα spam Ανησυχία και μέτρα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ποσοστό που κυμαίνεται από 54%-85% επί των ηλεκτρονικών μηνυμάτων που λαμβάνουμε αποτελούν πλέον τα λεγόμενα «μηνύματα spam» που εισέρχονται καθημερινά στο ηλεκτρονικό ταχυδρομείο μας. Τα περισσότερα από αυτά προέρχονται από χώρες της Ε.Ε. (32%) και της Ασίας (34%) και η ζημιά που έχουν προξενήσει στους ηλεκτρονικούς υπολογιστές αγγίζει τα 39 δις. ευρώ διεθνώς. Παράλληλα παροτρύνοντας τους παραλήπτες σε αποκάλυψη ευαίσθητων προσωπικών τους δεδομένων, απειλούν την ιδιωτική ζωή πολλών ατόμων. Το γεγονός έχει προκαλέσει ιδιαίτερη ανησυχία στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία τονίζει ότι, ενώ σχετική νομοθεσία έχει υιοθετηθεί σε κοινοτικό επίπεδο ήδη από το 2002, (Οδηγία e-privacy), μόνο δύο χώρες μέλη της ΕΕ -Ολλανδία και Φιλανδία- έχουν καταφέρει να τη θέσουν σε εφαρμογή. Η Επιτροπή πιέζει τώρα προς την ίδια κατεύθυνση και τα υπόλοιπα κράτη-μέλη, με στόχο τη μείωση όλων των παράνομων δραστηριοτήτων στο Διαδίκτυο. Κυριότερες πηγές μηνυμάτων spam (%) 25 21, , ,3 6,3 5,8 4,8 4,7 4, ,8 1,7 0 Η.Π.Α. Κίνα Γαλλία Νότια Κορέα Ισπανία Πολωνία Βραζιλία Ιταλία Γερμανία Ταϊβάν Ισραήλ Ιαπωνία Πηγές: Associated Press e-εσθονία H μικρή χώρα αποτελεί «μεγάλο παράδειγμα» για τη χρήση της Κοινωνίας της Πληροφορίας Η Εσθονία, μικρή σε έκταση χώρα, παρουσιάζει μεγάλες επιδόσεις όσον αφορά την υλοποίηση και χρήση της Κοινωνίας της Πληροφορίας. Το 60% του πληθυσμού έχει τακτική πρόσβαση στο Internet, περισσότερο από το 45% των νοικοκυριών διαθέτει ηλεκτρονικό υπολογιστή και το 73% αυτών είναι συνδεδεμένο δικτυακά μέσω ευρυζωνικού Internet. Το 78% των φορολογούμενων επιλέγει το Internet για την υποβολή φορολογικών δηλώσεων, ενώ οι κάτοικοι της πρωτεύουσας Ταλίν μπορούν να πληρώνουν τα παρκόμετρα μέσω SMS. Το 2002 υιοθετήθηκε η υποχρεωτική ηλεκτρονική ταυτότητα, με κόστος απόκτησης περίπου 10. Στο πλαίσιο της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, οι υπουργοί έχουν εγκαταλείψει τη χρήση χαρτιού, βασιζόμενοι από το 2000 στους φορητούς ηλεκτρονικούς υπολογιστές. Ακόμη, από τις δημοτικές εκλογές του Ο- κτωβρίου 2005 δόθηκε η δυνατότητα σε όλο τον πληθυσμό να ψηφίσει μέσω Διαδικτύου. Παρά τις αντιρρήσεις που διατυπώθηκαν, κυρίως για λόγους ασφάλειας και οι οποίες έφτασαν έως τη χρήση βέτο από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, το δρόμο της ηλεκτρονικής ψήφου επέλεξαν από τους περίπου 1 εκατομμύριο ψηφοφόρους. Η δε μεγαλύτερη καινοτομία του εγχειρήματος έγκειται όχι στα εξελιγμένα συστήματα ασφάλειας, αλλά στη δυνατότητα αλλαγής της ηλεκτρονικής ψήφου μέχρι τη στιγμή κλεισίματος της «κάλπης»! Η ηλεκτρονική ψήφος φαίνεται ότι θα ξαναχρησιμοποιηθεί το Μάρτιο 2007, ενόψει των επόμενων βουλευτικών εκλογών της Εσθονίας. Πηγή: Μεγαλώνει το ευρωπαϊκό σκέλος της Google Η Google αποφάσισε να προσλάβει 500 υπαλλήλους (τεχνικό προσωπικό και γλωσσολόγους) στο Δουβλίνο, με σκοπό να κάνει το παράρτημά της στην Ιρλανδία, το μεγαλύτερο, μετά το κέντρο της στις Ηνωμένες Πολιτείες. Στο Δουβλίνο βρίσκονται τα κεντρικά γραφεία της ευρωπαϊκής Google, τα οποία πρωτοάνοιξαν το 2003 με μόνο 5 υπαλλήλους και υπολογίζεται ότι θα φτάσουν τους 6 1,400 μέχρι τον επόμενο χρόνο. Μέσα στα γραφεία ακούγονται 160 γλώσσες και το παράρτημα αποτελεί παράδεισο για νέουs και γλωσσομαθείς ευρωπαίους, που είναι πρόθυμοι να εγκατασταθούν στην Ιρλανδία και να εργαστούν. Η Google απασχολεί παγκοσμίως 10,000 υπαλλήλους, εκ των οποίων οι 3,000 βρίσκονται στα κεντρικά της στην Καλιφόρνια. Πηγή:

7 Τεύχος 6 Οι επιπτώσεις των video games στην ψυχική υγεία των παιδιών, έχουν αποτελέσει αντικείμενο εκτεταμένων μελετών, χωρίς ωστόσο να έχουν δοθεί ξεκάθαρες απαντήσεις. Πρόσφατα, ο αρμόδιος Επίτροπος της ΕΕ για θέματα Δικαιοσύνης και Εσωτερικής Ασφάλειας Franco Frattini, με αφορμή την κυκλοφορία ενός ιδιαίτερα βίαιου video game, έστειλε επιστολή στους Υπουργούς Εσωτερικών των Κρατών-Μελών ζητώντας την άποψή τους για το πώς θα πρέπει να αντιμετωπιστεί το θέμα των video games σε εθνικό αλλά και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Μεταξύ των απαντήσεων που έλαβε, πολλοί ήταν Παιχνίδια εκείνοι που έκαναν λόγο για ανάγκη περαιτέρω αυτορρύθμισης του κλάδου ή ακόμη και πλήρους απαγόρευσης ορισμένων video games. Παράλληλα, στην Αμερική δημοσιεύθηκαν τα αποτελέσματα έρευνας, σύμφωνα με την οποία οι έφηβοι που παίζουν συχνά video games βίαιου περιεχομένου παρουσιάζουν αυξημένη δραστηριότητα σε περιοχές του εγκεφάλου που σχετίζονται με την συναισθηματική διέγερση, ενώ αντίθετα σε περιοχές που σχετίζονται με τον αυτοέλεγχο παρατηρείται μειωμένη αντίδραση. Πηγές: Video games: Μελέτες για το αν είναι επιβλαβή για τους νέους Μετά τις ΗΠΑ και το Βέλγιο κυκλοφόρησε πρόσφατα και στην Ελλάδα ένα αμφιλεγόμενο videogame, κεντρικό θέμα του οποίου είναι η ενδοσχολική βία. Ο τίτλος του είναι «Bully», λέξη η οποία χρησιμοποιείται για παιδιά που αρέσκονται να διασκεδάζουν εκφοβίζοντας τους πιο αδύναμους συμμαθητές τους. Πρωταγωνιστής είναι ένας ζωηρός έφηβος μαθητής, ο Jimmy Hopkins, αποστολή του οποίου είναι να υπερασπιστεί τους συμμαθητές του και να τιμωρήσει τους «ταραχοποιούς» του σχολείου του, χρησιμοποιώντας κάθε διαθέσιμο μέσο (όπως, ένα ρόπαλο του μπέιζμπολ ή μία σφεντόνα). Το ιδιαίτερα βίαιο περιεχόμενό του έχει προκαλέσει πληθώρα αντιδράσεων, κυρίως στην Αμερική, καθώς πολλοί είναι εκείνοι που εκφράσουν τις ανησυχίες τους για το τι θα συμβεί στην περίπτωση που κάποιος καταπιεσμένος μαθητής θελήσει να μιμηθεί τον ήρωα στην πραγματικότητα. Από την πλευρά της, η κατασκευάστρια εταιρεία δηλώνει ότι το παιχνίδι απευθύνεται σε άτομα ηλικίας άνω των 15 ετών, τα οποία είναι ικανά να διακρίνουν το πραγματικό από το φανταστικό. Πηγή: news.bbc.co.uk «Bully»: Ένα επικίνδυνο(;) videogame Τεχνολογίες Οι αποκωδικοποιητές της ψηφιακής τηλεόρασης που έχουν σκληρό δίσκο, οι λεγόμενοι PVRs, κατακτούν όλο και μεγαλύτερο μερίδιο στην αγορά ψηφιακών συσκευών. Η δυνατότητα, ωστόσο, που παρέχουν στον τηλεθεατή να αποθηκεύει μια εκπομπή για μεταγενέστερη παρακολούθηση αποφεύγοντας τις διαφημίσειςέχει θορυβήσει διαφημιστές και διαφημιζόμενους, δηλαδή αυτούς που παρέχουν την κύρια πηγή εσόδων στους τηλεοπτικούς σταθμούς. Έρευνες, όμως, στις ΗΠΑ δείχνουν ότι τα νοικοκυριά που έχουν PVR εξακολουθούν να παρακολουθούν το 90% των προγραμμάτων ζωντανά, ενώ οι εν λόγω συσκευές αυξάνουν συνολικά το τηλεοπτικό κοινό, αφού επιτρέπουν τη θέαση εκπομπών που μεταδίδονται την ίδια ώρα. Οι δε διαφημιστικές εταιρίες αρχίζουν να προσαρμόζονται, παράγοντας σποτάκια τα οποία έχουν σχεδιασθεί για να γίνονται κατανοητά ακόμα και όταν ο τηλεθεατής τα «τρέχει» γρήγορα με το τηλεχειριστήριο. Ταυτόχρονα, νέοι ψηφιακοί αποκωδικοποιητές, έχουν τη δυνατότητα να λειτουργούν και ως οικιακό δικτυακό κέντρο ψηφιακών μέσων (home network media center) με δυνατότητες προβολής high definition τηλεοπτικής εικόνας. Η πραγματικότητα είναι ότι η τελευταία απόσταση μεταξύ του τηλεφωνικού δικτύου και της τηλεοπτικής οθόνης έχουν «γεφυρωθεί» από μια νέα κατηγορία ψηφιακών ηλεκτρονικών συσκευών που επιτρέπουν τη σύγκλιση της τηλεοπτικής και ευρυζωνικής διανομής περιεχομένου. Πηγές: PVRs (Personal Video Recorders) Ήρθαν για να μείνουν! 7

8 Εν συντομία... Αυξάνεται η χρήση του Internet στην Ευρώπη των 25. Σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat, περισσότερα από τα μισά νοικοκυριά (52%) είχαν πρόσβαση στο Διαδίκτυο στο πρώτο εξάμηνο του 2006 (4% πιο πολλά από το αντίστοιχο εξάμηνο του 2005) και το 32% είχε ευρυζωνική σύνδεση (έναντι 23% το 2005). Τα αντίστοιχα μεγέθη της χώρας μας εξακολουθούν να παραμένουν από τα χαμηλότερα στην ΕΕ, καθώς μόνο το 23% των νοικοκυριών έχει απλή σύνδεση στο Internet και το 4% ευρυζωνική. Το τηλεοπτικό πρόγραμμα που προβάλλεται μέσα σε λεωφορεία (Transit TV) φαίνεται να κερδίζει την εμπιστοσύνη του επιβατικού κοινού της πόλης του Λος Άντζελες, δεδομένου ότι το 42% των ατόμων που χρησιμοποιούν τακτικά το λεωφορείο το κατατάσσει μεταξύ των πηγών που εμπιστεύονται για την καθημερινή τους ενημέρωση! Σε συλλήψεις αρκετών bloggers και σε κατ οίκον περιορισμούς προχώρησαν πρόσφατα οι αστυνομικές αρχές της Αιγύπτου, με κατηγορίες όπως άσκηση κριτικής κατά της κυβέρνησης, διέγερση θρησκευτικού μίσους και δυσφήμιση σε βάρος του Προέδρου Μουμπάρακ. Οι οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων κατηγορούν την κυβέρνηση της Αιγύπτου για παραβίαση της αρχής της ελευθερίας του λόγου. Ανοίγουν εντός του Δεκεμβρίου προς το κοινό τα αρχεία βίντεο του Ολοκαυτώματος. Το Ελεύθερο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου επιτρέπει την πρόσβαση στο τεράστιο αρχείο ωρών με συνεντεύξεις από επιζήσαντες του Ολοκαυτώματος, πολλοί από τους οποίους κατέθεσαν τις μαρτυρίες τους το 1993 στη διάρκεια της ταινίας «Η Λίστα του Σίντλερ». Περισσότερες πληροφορίες στην ηλεκτρονική διεύθυνση Γεγονότα Διοργανώσεις Συνέδρια 2 nd Security Workshop: Future Security, Ιανουαρίου 2007, Sophia Antipolis, Γαλλία Καθώς νέα είδη δικτύων και πληροφοριακών συστημάτων εντάσσονται στο επικοινωνιακό παιχνίδι και η σύγκλιση γίνεται η νέα πραγματικότητα, ο τομέας της ασφάλειας αντιμετωπίζει νέες προκλήσεις. Το εν λόγω εργαστήρι έχει στόχο να εκτιμήσει τις τελευταίες τάσεις και να προσδιορίσει τα πρότυπα ασφάλειας στα οποία θα πρέπει να επικεντρωθούμε στο μέλλον. Η συμμετοχή είναι δωρεάν. Πληροφορίες: Print Media Conference, «Destination 2010», 26 Ιανουαρίου 2007, King George II palace, Αθήνα Το συνέδριο, που διοργανώνει το Marketing Week, έχει στόχο να αναδείξει τις στρατηγικές των εκδοτικών οργανισμών για το μέλλον και να διερευνήσει τις αλλαγές που θα προκύψουν τόσο σε διεθνές, όσο και σε εθνικό επίπεδο. Οι εισηγητές θα είναι από διεθνείς και ελληνικούς φορείς των έντυπων Μέσων Ενημέρωσης. Docs Barcelona 2007: Pitching Forum, Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ, 1-4 Φεβρουαρίου 2007, Βαρκελώνη Το Docs Barcelona είναι, εδώ και 10 χρόνια, το φόρουμ συνάντησης παραγωγών, σκηνοθετών, τηλεοράσεων για τη χρηματοδότηση σχεδίων ντοκιμαντέρ. Το 2007 η δραστηριότητα αυτή θα συνοδευτεί από το Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ, που θα πραγματοποιηθεί στις κινηματογραφικές αίθουσες της Βαρκελώνης. Τα 24 σχέδια που θα επιλεγούν για το Pitching Forum θα ανακοινωθούν στις 18 Δεκεμβρίου. Προϋποθέσεις και έντυπα συμμετοχής: Προθεσμία Συμμετοχής: 4 Δεκεμβρίου 2006 Πληροφορίες: Τηλ: , , Fax: , info@docsbarcelona.com Δραστηριότητες ΙΟΜ Συνάντηση του Ν. Κωνσταντόπουλου με τον Πρόεδρο του ΙΟΜ Στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας που έχει αναλάβει ο κ. Ν. Κωνσταντόπουλος, πρώην πρόεδρος του Συνασπισμού, για τη ρύθμιση του τηλεοπτικού τοπίου, συναντήθηκε στις 30/11/2006 με τον Πρόεδρο του Ινστιτούτου Οπτικοακουστικών Μέσων (ΙΟΜ) κ. Ροδόλφο Μορώνη. Μετά τη συνάντηση ο κ. Κωνσταντόπουλος, μεταξύ άλλων, δήλωσε: «Είδα τον κ. Μορώνη, Πρόεδρο του ΙΟΜ για τα θέματα που κυριαρχούν σήμερα στον προβληματισμό και των πολιτών αλλά και της πολιτείας. Να υπάρξει δηλαδή ρύθμιση του τηλεοπτικού τοπίου έτσι ώστε να μην παρατηρούνται φαινόμενα νοσηρά, ενοχλητικά, φαινόμενα τα οποία ουσιαστικά στρεβλώνουν και ακυρώνουν και τη διαδικασία της ενημέρωσης αλλά και την ψυχαγωγία και τη διαμόρφωση υγιών σχέσεων μεταξύ Μέσων Ενημέρωσης και θεσμικών οργάνων». Ο κ. Μορώνης επεσήμανε ότι: «Το Ινστιτούτο το έχει απασχολήσει από καιρό ο τρόπος με τον οποίον τα ΜΜΕ παρεμβαίνουν και σχετίζονται με τις θεσμοθετημένες εξουσίες. Πρόκειται για μία ανταγωνιστική σχέση, άνιση, με την έννοια ότι από πλευράς δημοσιότητας η μία από τις δύο πλευρές της έχει στα χέρια της τους άσους. Το Ινστιτούτο έχει αποφασίσει και σχεδιάσει μια έρευνα για τις σχέσεις ανάμεσα στα Μέσα και στη Δημοκρατία». Εμπλουτίστηκε με την κατηγορία Περιοδικά η έρευνα του ΙΟΜ «Οδηγός Δομών για την Επικοινωνία στην Ελλάδα», η οποία είναι ελεύθερα προσβάσιμη από την ιστοσελίδα Η νέα κατηγορία προσφέρει τη δυνατότητα ευρετηρίασης των βασικών στοιχείων επικοινωνίας 336 δομών, οι οποίες είναι κατανεμημένες σε 26 υπο-ενότητες. Φραγκούδη 11 & Αλεξάνδρου Πάντου Καλλιθέα Τηλέφωνο: Fax: iom@iom.gr ΥΠΟΣΤΗΡΙΖΕΙ ΤΗΝ ΟΠΤΙΚΟΑΚΟΥΣΤΙΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ 8 ISSN