ΔΘΝΙΚΗ ΥΟΛΗ ΓΗΜΟΙΑ ΓΙΟΙΚΗΗ ΙΘ ΔΚΠΑΙΓΔΤΣΙΚΗ ΔΙΡΑ

Transcript

1 Δ ΔΘΝΙΚΗ ΥΟΛΗ ΓΗΜΟΙΑ ΓΙΟΙΚΗΗ ΙΘ ΔΚΠΑΙΓΔΤΣΙΚΗ ΔΙΡΑ ΣΜΗΜΑ ΣΟΤΡΙΣΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΚΑΙ ΑΝΑΠΣΤΞΗ ΣΔΛΙΚΗ ΔΡΓΑΙΑ Θέμα: Γιασείπιζη κπίζευν ζηον ηοςπιζμό: η πεπίπηυζη ηυν ηαξιδιυηικών οδηγιών Δπιβλέποςζα: Γπ. Πολςξένη Μοίπα ποςδάζηπια: Βαλζαμάκη Ιζμήνη- Μαπία Αθήνα- Νοέμβπιορ 2008

2 Π Δ Ρ Η ΛΖΦΖ Ζ παξνύζα εξγαζία κε ζέκα «Γηαρείξηζε Κξίζεσλ ζηνλ ηνπξηζκό: ε πεξίπησζε ησλ ηαμηδησηηθώλ νδεγηώλ» έρεη σο αληηθείκελν ηε κειέηε ηεο ηδηαηηεξόηεηαο ηεο δηαρείξηζεο θξίζεσλ ζηνλ ηνπξηζηηθό θιάδν, εζηηάδνληαο ζηηο ηαμηδησηηθέο νδεγίεο. Με ηε ρξήζε δεπηεξνγελνύο έξεπλαο δηεξεπλήζεθε ε αλαγθαηόηεηα θαη ν ζθνπόο ησλ ηαμηδησηηθώλ νδεγηώλ θαζώο θαη ε αληηκεηώπηζε απηώλ ζε εζληθό θαη δηεζλέο επίπεδν. Ο ηνπξηζκόο σο θιάδνο κε εμέρνπζα ζεκαζία ζε θνηλσληθό θαη νηθνλνκηθό επίπεδν είλαη επάισηνο ζε αζηάζκεηνπο παξάγνληεο πνπ πξνθαινύληαη είηε από ηε θύζε είηε από ηνλ άλζξσπν. Τα θξάηε εθηηκώληαο ηνπο θηλδύλνπο πνπ εθδειώλνληαη ζε άιιεο ρώξεο, πξνβαίλνπλ ζηελ έθδνζε ηαμηδησηηθώλ νδεγηώλ πξνο απηέο ώζηε λα πξνζηαηέςνπλ ηνπο πνιίηεο ηνπο. Οη ηαμηδησηηθέο νδεγίεο αζθνύλ ζεκαληηθή επηξξνή ζηελ ηνπξηζηηθή δήηεζε ελώ έρνπλ δηαηππσζεί αλεζπρίεο γηα ηελ αληηθεηκεληθόηεηά ηνπο. Γηα ην ιόγν απηό θξίλεηαη αλαγθαία ε επαλεμέηαζε απηώλ ζε δύν επίπεδα: ηόζν ζηελ νξζνινγηθή έθδνζε ηαμηδησηηθώλ νδεγηώλ από ηα θξάηε πνπ απνηεινύλ πεγέο πξνέιεπζεο ηνπξηζηώλ όζν θαη ζηε δηαρείξηζε ησλ ηαμηδησηηθώλ νδεγηώλ από ηα θξάηε ππνδνρήο ηνπξηζηώλ. Δηδηθόηεξα ζηελ πεξίπησζε ηεο Διιάδαο όπνπ δηαπηζηώλεηαη ε αδξάλεηα ζηα δύν πξναλαθεξζέληα επίπεδα, είλαη ζθόπηκε ε πηνζέηεζε κνληέισλ, ηα νπνία ζα επηηξέςνπλ ηελ αζθαιέζηεξε δηαθίλεζε ησλ πνιηηώλ πξνο μέλεο ρώξεο θαζώο θαη ηελ απνηειεζκαηηθόηεξε πξνζηαζία ηνπ ηνπξηζηηθνύ πξντόληνο ηεο ρώξαο. Λέξειρ κλειδιά: Τνπξηζκόο, δηαρείξηζε θξίζεσλ, ηαμηδησηηθή νδεγία 2

3 AB S T R AC T The present paper which is titled Crisis management in tourism: the case of travel advisories aims to study the particularity of crisis management in the tourism sector focusing on travel advisories. By the use of secondary research it was examined the necessity and purpose of the issue of travel advisories and their management in national and international level. Tourism as a sector of eminent importance on both social and economical level is vulnerable to unpredictable factors that are caused by nature or human. Countries estimate the dangers that brake out in other lands and they issue travel advisories in order to protect their citizens. Travel advisories exert great influence in the tourism demand, while their objectivity has been questioned. For this reason it is essential their review in two levels: in the rational issue of travel advisories from the generating countries and in the management of travel advisories from the host countries As regards Greece, where inaction is concluded in the two aforementioned levels, it is advised the adoption of models that will enable the safer tourism flow and the effective protection of the tourism product. Key words: tourism, crisis management, travel advisories 3

4 ΠΙΝΑΚΑ ΠΔΡΙΔΥΟΜΔΝΩΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ 6 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 8 ΚΡΗΔΗ ΚΑΗ ΓΗΑΥΔΗΡΗΖ ΚΡΗΔΧΝ 1.1 Οπιζμόρ κπίζηρ Γιασείπιζη Κπίζευν Κπίζειρ ζηον ηοςπιζμό Γιασείπιζη κπίζευν ζηον ηοςπιζμό 11 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 15 ΣΑΞΗΓΗΧΣΗΚΔ ΟΓΖΓΗΔ 2.1 Γενικά Ζ έκδοζη ηαξιδιυηικών οδηγιών ανά ηον κόζμο ςμπεπάζμαηα 30 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 34 ΔΠΗΓΡΑΖ ΣΑΞΗΓΗΧΣΗΚΧΝ ΟΓΖΓΗΧΝ ΣΟΝ ΣΟΤΡΗΜΟ 3.1 Πώρ ανηιλαμβάνονηαι οι άνθπυποι ηον κίνδςνο Σαξιδιυηικέρ οδηγίερ και επηπεαζμόρ ηος κοινού Δπίδπαζη ηυν ηαξιδιυηικών οδηγιών Οι ηαξιδιυηικέρ οδηγίερ υρ μέζο άζκηζηρ πολιηικήρ Αναθεώπηζη ηαξιδιυηικών οδηγιών 46 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 50 ΑΝΣΗΜΔΣΧΠΗΖ ΣΑΞΗΓΗΧΣΗΚΧΝ ΟΓΖΓΗΧΝ 4.1 Γενικά 50 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 54 ΟΗ ΣΑΞΗΓΗΧΣΗΚΔ ΟΓΖΓΗΔ ΣΖΝ ΔΛΛΑΓΑ 5.1 Γενικά Έκδοζη ηαξιδιυηικών οδηγιών Ανηιμεηώπιζη ηαξιδιυηικών οδηγιών 56 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6 59 ΠΡΟΣΑΔΗ ΒΔΛΣΗΧΖ 6.1 Γενικά Έκδοζη ηαξιδιυηικών οδηγιών Ανηιμεηώπιζη ηαξιδιυηικών οδηγιών 62 ΕΠΙΛΟΓΟ 64 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 66 ΠΑΡΑΡΣΗΜΑ 71 4

5 ΔΤΡΔΣΖΡΗΟ ΠΗΝΑΚΧΝ Πίλαθαο 1: Γηαβαζκίζεηο Σαμηδησηηθώλ νδεγηώλ θαη ζπζηάζεσλ 32 Πίλαθαο 2: Σαμηδησηηθέο ζπζηάζεηο θαη νδεγίεο γηα ηελ Σατιάλδε 444 Πίλαθαο 3: Σαμηδησηηθέο ζπζηάζεηο θαη νδεγίεο γηα ηε Γεσξγία 455 ΔΤΡΔΣΖΡΗΟ ΓΗΑΓΡΑΜΜΑΣΧΝ Γηάγξακκα 1: Απζηξία- Γηαβαζκίζεηο ηαμηδησηηθώλ νδεγηώλ θαη ζπζηάζεσλ 17 Γηάγξακκα 2: Βέιγην- Γηαβαζκίζεηο ηαμηδησηηθώλ νδεγηώλ θαη ζπζηάζεσλ 18 Γηάγξακκα 3: Γεξκαλία- Γηαβαζκίζεηο ηαμηδησηηθώλ νδεγηώλ θαη ζπζηάζεσλ 19 Γηάγξακκα 4: Διβεηία- Γηαβαζκίζεηο ηαμηδησηηθώλ νδεγηώλ θαη ζπζηάζεσλ 20 Γηάγξακκα 5: Ζ.Βαζίιεην- Γηαβαζκίζεηο ηαμηδησηηθώλ νδεγηώλ θαη ζπζηάζεσλ 21 Γηάγξακκα 6: Ηηαιία- Γηαβαζκίζεηο ηαμηδησηηθώλ νδεγηώλ θαη ζπζηάζεσλ 21 Γηάγξακκα 7: Ηξιαλδία- Γηαβαζκίζεηο ηαμηδησηηθώλ νδεγηώλ θαη ζπζηάζεσλ 22 Γηάγξακκα 8: Κύπξνο- Γηαβαζκίζεηο ηαμηδησηηθώλ νδεγηώλ θαη ζπζηάζεσλ 23 Γηάγξακκα 9: Μάιηα- Γηαβαζκίζεηο ηαμηδησηηθώλ νδεγηώλ θαη ζπζηάζεσλ 23 Γηάγξακκα 10: νπεδία- Γηαβαζκίζεηο ηαμηδησηηθώλ νδεγηώλ θαη ζπζηάζεσλ 24 Γηάγξακκα 11: ΖΠΑ- Γηαβαζκίζεηο ηαμηδησηηθώλ νδεγηώλ θαη ζπζηάζεσλ 25 Γηάγξακκα 12: Καλαδάο- Γηαβαζκίζεηο ηαμηδησηηθώλ νδεγηώλ θαη ζπζηάζεσλ 26 Γηάγξακκα 13: Απζηξαιία- Γηαβαζκίζεηο ηαμηδησηηθώλ νδεγηώλ θαη ζπζηάζεσλ 28 Γηάγξακκα 14: Ν.Εειαλδία- Γηαβαζκίζεηο ηαμηδησηηθώλ νδεγηώλ θαη ζπζηάζεσλ 29 Γηάγξακκα 15: Ηαπσλία- Γηαβαζκίζεηο ηαμηδησηηθώλ νδεγηώλ θαη ζπζηάζεσλ 30 Γηάγξακκα 16: Γηαβαζκίζεηο ηαμηδησηηθώλ νδεγηώλ θαη ζπζηάζεσλ αλά ρώξα 333 5

6 ΔΗΑΓΧΓΖ Ο ηνπξηζκόο απνηειεί γηα πνιιά θξάηε παξαγσγηθό ηνκέα, ηνπ νπνίνπ νη πνιιαπιαζηαζηηθέο επηδξάζεηο είλαη ζεκαληηθέο θαη θαλεξέο ζηελ νηθνλνκία θαη ηελ θνηλσλία. Καζώο όκσο αζηάζκεηνη παξάγνληεο πνπ πξνθαινύληαη είηε από ηε θύζε είηε από ηνλ άλζξσπν κπνξεί λα επηθέξνπλ δπζάξεζηα απνηειέζκαηα ζηνλ ηνπξηζκό, έρεη ζεζκνζεηεζεί ε έθδνζε ηαμηδησηηθώλ νδεγηώλ κε ζηόρν ηελ επηζήκαλζε ησλ θίλδπλσλ θαη ηελ πξνζηαζία ησλ πνιηηώλ. Οη θξίζεηο πνπ επηηάζζνπλ ηελ έθδνζε ηαμηδησηηθώλ νδεγηώλ αιιά θαη νη επηπηώζεηο πνπ νη ηαμηδησηηθέο νδεγίεο επηθέξνπλ ζηε ρώξα ηελ νπνία αθνξνύλ, απνηειεί αληηθείκελν ηεο παξνύζαο εξγαζίαο. Ζ παξνύζα εξγαζία εθπνλήζεθε ζην πιαίζην ησλ ηειηθώλ εξγαζηώλ ηνπ πξνγξάκκαηνο ζπνπδώλ ηνπ Τκήκαηνο Τνπξηζηηθήο Οηθνλνκίαο θαη Αλάπηπμεο ηεο ΗΘ Δθπαηδεπηηθήο Σεηξάο ηεο Δζληθήο Σρνιήο Γεκόζηαο Γηνίθεζεο. Δπηβιέπνπζα θαζεγήηξηα είλαη ε Γξ. Πνιπμέλε Μνίξα. Ζ κεζνδνινγία πνπ αθνινπζήζεθε βαζίζηεθε ζηε δεπηεξνγελή έξεπλα (επηζθόπεζε ειιεληθήο θαη μελόγισζζεο βηβιηνγξαθίαο, κειέηε επηζηεκνληθώλ άξζξσλ, αλαδήηεζε ζηνηρείσλ ζε έληππα θαη ειεθηξνληθά κέζα ελεκέξσζεο θαη ηζηνζειίδεο εζληθώλ θαη δηεζλώλ θνξέσλ ηνπξηζκνύ θαζώο θαη επηηόπηα θαη ηειεθσληθή έξεπλα ζηα ππνπξγεία Δμσηεξηθώλ θαη Τνπξηζηηθήο Αλάπηπμεο). Τα ζηνηρεία πνπ ζπγθεληξώζεθαλ αμηνινγήζεθαλ ώζηε εθηόο από ηελ παξάζεζε ηνπ ζεσξεηηθνύ πιαηζίνπ θαη ηελ απνηύπσζε ηεο θαηάζηαζεο πνπ επηθξαηεί ζηνλ ηνκέα ησλ ηαμηδησηηθώλ νδεγηώλ, λα είλαη δπλαηή ε δηαηύπσζε ζπκπεξαζκάησλ θαη πξνηάζεσλ βειηίσζεο. Αλαιπηηθόηεξα ζην πξώην θεθάιαην πξαγκαηνπνηείηαη ε παξάζεζε ηνπ ζεσξεηηθνύ ππόβαζξνπ ηεο δηαρείξηζεο ησλ θξίζεσλ. Γίλεηαη αλαθνξά ζε νξηζκνύο ησλ θξίζεσλ, ηεο δηαρείξηζεο ησλ θξίζεσλ θαζώο θαη ζηελ ηδηαηηεξόηεηα ησλ θξίζεσλ θαη ηεο δηαρείξηζεο θξίζεσλ ζηνλ ηνπξηζκό. Σην δεύηεξν θεθάιαην αλαιύεηαη ην πιαίζην έθδνζεο ηαμηδησηηθώλ νδεγηώλ κε αλαθνξά ζε δηεζλείο πξνδηαγξαθέο θαη παξαδείγκαηα μέλσλ ρσξώλ. Σην ηξίην θεθάιαην εμεηάδεηαη ε επίδξαζε ησλ ηαμηδησηηθώλ νδεγηώλ ζηνλ ηνπξηζηηθό θιάδν θαη θαηά πόζνλ απηέο εθδίδνληαη γηα ην ζθνπό ηνλ νπνίν πξνβιέπεηαη. Δπηπιένλ δηαηππώλνληαη πξνηάζεηο βειηίσζεο ηεο ππάξρνπζαο θαηάζηαζεο.

7 Σην ηέηαξην θεθάιαην εμεηάδεηαη ε αληηκεηώπηζε ησλ ηαμηδησηηθώλ νδεγηώλ θαη πξνηείλεηαη έλα κνληέιν απνηειεζκαηηθήο δηαρείξηζεο απηώλ. Τν πέκπην θεθάιαην εζηηάδεη ζηελ ειιεληθή πεξίπησζε αλαιύνληαο ηε ρξεζηκόηεηα ησλ ηαμηδησηηθώλ νδεγηώλ ζηελ Διιάδα θαη αλαθέξνληαο ηελ ειιεληθή πξαγκαηηθόηεηα ζην ζέκα ηεο έθδνζεο θαη αληηκεηώπηζεο ηαμηδησηηθώλ νδεγηώλ Σην έθην θεθάιαην πξνηείλνληαη κνληέια ηα νπνία ζα βειηηώζνπλ ηελ ππάξρνπζα θαηάζηαζε αλαθνξηθά κε ηελ έθδνζε θαη ηελ αληηκεηώπηζε ησλ ηαμηδησηηθώλ νδεγηώλ. Τέινο ζηνλ επίινγν παξαηίζεληαη ηα ζπκπεξάζκαηα πνπ πξνέθπςαλ από ηηο πξνεγνύκελεο αλαιύζεηο.

8 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 1 ΚΡΗΔΗ ΚΑΗ ΓΗΑΥΔΗΡΗΖ ΚΡΗΔΩΝ 1.1 Οπιζμόρ κπίζηρ Οη θξίζεηο δελ απνηεινύλ θαηλόκελν πνπ παξνπζηάδεηαη ζπνξαδηθά θαη ζε ζπγθεθξηκέλεο δξαζηεξηόηεηεο. Αληηζέησο, κπνξνύλ λα εληνπηζηνύλ θξίζεηο κηθξήο ή κεγάιεο θιίκαθαο ζηελ θαζεκεξηλή δσή. Καζώο ελππάξρνπλ ζε πνιινύο θιάδνπο, έρνπλ γίλεη αληηθείκελν κειέηεο πνιιώλ ζεσξεηηθώλ, νη νπνίνη επηρείξεζαλ λα νξίζνπλ ηελ θξίζε. Τν Ηλζηηηνύην Γηαρείξηζεο Κξίζεσλ (Institute of Crisis Management) νξίδεη ηελ θξίζε σο: «κηα αμηνζεκείσηε δηαηάξαμε εξγαζηώλ, ε νπνία ππξνδνηεί εθηεηακέλε θάιπςε από ηα Μέζα Δλεκέξσζεο. Ζ δεκόζηα εμέηαζε πνπ πξνθύπηεη από ηελ θξίζε ζα επεξεάζεη ηηο ζπλήζεηο ιεηηνπξγίεο ηνπ νξγαληζκνύ θαη κπνξεί λα έρεη πνιηηηθό, λνκηθό, νηθνλνκηθό θαη θπβεξλεηηθό αληίθηππν ζηηο εξγαζίεο ηνπ.» Ο Glaesser δίλεη ηνλ αθόινπζν νξηζκό: «Κξίζε είλαη κηα νπζηαζηηθή αιιαγή ζε κηα ζεκαληηθή κεηαβιεηή, ε νπνία ζέηεη ζε θίλδπλν ή θαηαζηξέθεη κέξνο ή όιν ην ζύζηεκα» (Glaesser: 2006, 12). Ο Coombs (1999) νξίδεη σο θξίζε ηα απξόνπηα γεγνλόηα, ηα νπνία κπνξνύλ λα δεκηνπξγήζνπλ αξλεηηθά ή αλεπηζύκεηα απνηειέζκαηα ελώ ν Selbst (1978) ηαπηίδεη ηελ θξίζε κε ηελ θάζε δξάζε ή απνηπρία δξάζεο, ε νπνία επηδξά κε ηηο αλνηρηέο ιεηηνπξγίεο ηνπ νξγαληζκνύ. Όινη νη νξηζκνί πνπ παξαηέζεθαλ παξά ηηο όπνηεο δηαθνξέο ηνπο ζπγθιίλνπλ ζε έλα ζεκείν: ηελ έλλνηα ηεο δηαηάξαμεο ησλ εξγαζηώλ ελόο νξγαληζκνύ θαζώο θαη ηηο αξλεηηθέο επηπηώζεηο πνπ ελδερνκέλσο επηθέξεη απηή ε δηαηάξαμε. 1.2 Γιασείπιζη Κπίζευν Γηα ηελ αληηκεηώπηζε ησλ θξίζεσλ έρεη αλαπηπρζεί έλαο ηδηαίηεξνο ηνκέαο ηνπ κάλαηδκελη, ε Γηαρείξηζε Κξίζεσλ (crisis management). Ζ διαχείριζη κρίζεων είλαη «νη ζηξαηεγηθέο, νη δηαδηθαζίεο θαη ηα κέηξα, ηα νπνία ζρεδηάδνληαη θαη πινπνηνύληαη ώζηε λα αληηκεησπηζηεί κία θξίζε» (Glaesser: 2006, 23). Ζ δηαρείξηζε ησλ θξίζεσλ κπνξεί λα είλαη είηε πξνιεπηηθή είηε θαηαζηαιηηθή. Σηελ πξώηε πεξίπησζε γίλεηαη πξνζπάζεηα θαηαγξαθήο ησλ θηλδύλσλ πνπ ελδέρεηαη λα απεηιήζνπλ έλαλ νξγαληζκό θαζώο θαη ε πηζαλόηεηα εκθάληζήο ηνπο ελώ παξάιιεια δηαηππώλνληαη ππνζεηηθά ζελάξηα θξίζεσλ κε παξάιιειε άζθεζε ζηελ επίιπζή ηνπο κε απώηεξν ζθνπό ηελ

9 απνθπγή ησλ θηλδύλσλ απηώλ ή ηνλ πεξηνξηζκό ησλ πεξηπηώζεσλ ηνπο. Ζ θαηαζηαιηηθή δηαρείξηζε θξίζεσλ πεξηιακβάλεη ηελ αληίδξαζε ελόο νξγαληζκνύ ζηνλ θίλδπλν ώζηε λα κεηξηαζηνύλ νη επηπηώζεηο απηνύ θαη λα επαλέιζεη ν νξγαληζκόο ζηελ θαλνληθή ηνπ ιεηηνπξγία. Ζ δηαρείξηζε ησλ θξίζεσλ όκσο δελ εμαληιείηαη ζηελ απνθπγή ή αληηκεηώπηζε ηνπ θηλδύλνπ γηα έλαλ νξγαληζκό. Έλα ζεκαληηθό ζηνηρείν ηεο απνηειεί ε επηθνηλσλία. Ζ επηξξνή ησλ κέζσλ ελεκέξσζεο ζηελ εηθόλα ελόο νξγαληζκνύ είλαη θαηαιπηηθή. Τα Μέζα Δλεκέξσζεο επηιέγνληαο ηε δηάξθεηα θάιπςεο ελόο γεγνλόηνο, ηελ έθηαζε ησλ πιεξνθνξηώλ πνπ ζα κεηαδνζνύλ αιιά θαη ην είδνο ηνπ ζρνιίνπ πνπ ηπρόλ αθνινπζεί, κπνξνύλ λα ζπκβάινπλ ζηε δηακόξθσζε απόςεσλ ηνπ θνηλνύ. Ηδηαίηεξα ζε πεξηόδνπο θξίζεσλ όπνπ ε ξνή ησλ πιεξνθνξηώλ είλαη έληνλε, θξίλεηαη αλαγθαία ε ύπαξμε ελόο ζπλδέζκνπ κεηαμύ ησλ κέζσλ ελεκέξσζεο θαη ηνπ νξγαληζκνύ, ηνλ νπνίν αθνξά ε θξίζε ώζηε λα ππάξρεη επηθνηλσλία κεηαμύ ησλ δύν απηώλ κεξώλ. Ζ δηαρείξηζε ηεο επηθνηλσλίαο ζε πεξηόδνπο θξίζεσλ (crisis communication management) αλαθέξεηαη ζηελ παξνρή νξζήο θαη ζπλεπνύο πιεξνθόξεζεο ζην θνηλό θαη ζηελ πξναγσγή ηεο εηθόλαο ηνπ νξγαληζκνύ. (Ritchie, 2004) Οη θξίζεηο θαη νη θαηαζηξνθέο ραξαθηεξίδνληαη από ζπγθεθξηκέλε δηάξθεηα δσήο. Παξά ην απξόνπην ηεο γέλλεζήο ηνπο, ν θύθινο δσήο ηνπο αλαπηύζζεηαη ζε ζηάδηα, ηα νπνία κπνξνύλ λα πξνζδηνξηζηνύλ. Ο Coombs (1999) δηαθξίλεη απηά ηα ζηάδηα ζε 1. Πξηλ ηελ θξίζε, όπνπ ππάξρεη πξνεηνηκαζία γηα πηζαλέο θξίζεηο 2. Καηά ηε δηάξθεηα ηεο θξίζεο, όπνπ ε θξίζε αλαγλσξίδεηαη θαη αληηκεησπίδεηαη 3. Μεηά ηελ Κξίζε, όπνπ δηαπηζηώλεηαη ην πέξαο ηεο θξίζεο θαη επαλέξρεηαη ε θαλνληθή ξνή εξγαζηώλ Ο Faulkner (2001) δηαθξίλεη ηνλ θύθιν δσήο ησλ θξίζεσλ ζε έμη ζηάδηα: 1. Πξηλ από ηελ θξίζε (pre- event), νπόηε κπνξεί λα αλαπηπρζεί δξάζε γηα ηελ απνηξνπή ή ηελ ειαρηζηνπνίεζε ησλ επηπηώζεσλ πηζαλώλ θξίζεσλ 2. Πξνεηδνπνηεηηθό (prodromal), νπόηε δηαπηζηώλεηαη όηη ε θξίζε είλαη αλαπόθεπθηε 3. Δπείγνλ (emergency), νπόηε γίλεηαη θαλεξό όηη πξέπεη λα αλαπηπρζεί δξάζε θαηά ηεο θξίζεο 4. Δλδηάκεζν (intermediate), όπνπ έρεη αλαπηπρζεί δξάζε θαη γίλεηαη πξνζπάζεηα απνθαηάζηαζεο ησλ εξγαζηώλ ζηνπο θαλνληθνύο ξπζκνύο

10 5. Αλάθακςεο/ Μαθξνπξόζεζκν (recovery/ long term), όπνπ γίλεηαη απνηίκεζε ησλ ελεξγεηώλ θαηά ηε δηάξθεηα ηεο θξίζεο 6. Δπίιπζεο (resolution), όπνπ γίλεηαη ε απνθαηάζηαζε ησλ εξγαζηώλ Καη νη δύν ζεσξεηηθνί πάλησο αλαγλσξίδνπλ δύν ζηάδηα: ηεο πξνεηνηκαζίαο γηα ηελ πηζαλή θξίζε θαη ηεο αληηκεηώπηζεο ηεο θξίζεο. 1.3 Κπίζειρ ζηον ηοςπιζμό Ο ηνπξηζκόο είλαη «ην ζύλνιν ησλ δξαζηεξηνηήησλ ησλ αλζξώπσλ πνπ ηαμηδεύνπλ ζε κέξε εθηόο ηνπ νηθείνπ πεξηβάιινληόο ηνπο γηα ιηγόηεξν από έλαλ ρξόλν ζπλερώο γηα ιόγνπο ςπραγσγίαο, επαγγεικαηηθνύο θαη άιινπο, νη νπνίνη δε ζρεηίδνληαη κε ηελ άζθεζε δξαζηεξηόηεηαο έπ ακνηβή από ην κέξνο ην νπνίν επηζθέπηεηαη» (World Tourism Organization, Ο νξηζκόο απηόο εηζάγεη άκεζα θαη έκκεζα ηηο παξακέηξνπο ηεο αιιειεπίδξαζεο ηνπ ηνπξηζκνύ κε άιινπο θιάδνπο όπσο απηόλ ηεο ςπραγσγίαο, ηεο νηθνλνκίαο, ησλ κεηαθνξώλ θαη ηνπ θνηλσληθνύ πεξηβάιινληνο. Δπηπιένλ ν ηνπξηζκόο παξνπζηάδεη ηδηνκνξθίεο: πεξηιακβάλεη επξύ θάζκα εηεξνγελώλ αγαζώλ θαη ππεξεζηώλ (κεηαθνξέο, εζηίαζε, ζίηηζε, ςπραγσγία), νη νπνίεο είλαη άπιεο θαη αδηαίξεηεο, ν ηόπνο παξαγσγήο ηαπηίδεηαη κε ηνλ ηόπν θαηαλάισζεο ελώ δηαθνξεηηθνί θιάδνη ηεο νηθνλνκίαο ζπκκεηέρνπλ ζηελ παξαγσγή ηνπ ηνπξηζηηθνύ πξντόληνο (Λαγόο, 2005). Οη ηδηαηηεξόηεηεο απηέο έρνπλ σο απνηέιεζκα λα θαζίζηαηαη ν ηνπξηζκόο ηδηαίηεξα εππαζήο ζε θξίζεηο θαζώο έλα αξλεηηθό ζπκβάλ ζε νπνηνλδήπνηε από ηνπο θιάδνπο κε ηνπο νπνίνπο ζρεηίδεηαη, κπνξεί λα έρεη αληίθηππν θαη ζηνλ ηνπξηζκό. Καηά ηνλ Glaesser (2006) δελ έρνπλ όια ηα αξλεηηθά ζπκβάληα ηελ ίδηα δπλακηθή. Κάπνηα από απηά κπνξνύλ απιώο λα απεηιήζνπλ ηνπο ζηόρνπο ελόο νξγαληζκνύ ελώ θάπνηα άιια λα απνδπλακώζνπλ ή λα θαηαζηξέςνπλ ηα αληαγσληζηηθά πιενλεθηήκαηά ηνπ, εμειηζζόκελα ζε θξίζεηο. Οη θξίζεηο επνκέλσο δελ είλαη ε θπζηθή θαηάιεμε θάζε αξλεηηθνύ γεγνλόηνο αιιά ε δπζκελήο εμέιημή ηνπ. Ο Faulkner (2001: 136) εηζάγεη ηε δηάθξηζε αλάκεζα ζε θξίζεηο θαη θαηαζηξνθέο: «ν όξνο κπίζη ρξεζηκνπνηείηαη γηα λα πεξηγξάςεη κηα θαηάζηαζε, ζηελ νπνία ε θύξηα αηηία ηνπ γεγνλόηνο είλαη, σο έλα ζεκείν, ππνβιεζείζα από ηνλ νξγαληζκό κέζσ πξνβιεκάησλ όπσο ειιηπείο δηαρεηξηζηηθέο δνκέο θαη πξαθηηθέο ή αδπλακία πξνζαξκνγήο ζηηο αιιαγέο.» Καηαζηποθέρ νξίδνληαη «νη θαηαζηάζεηο όπνπ ε επηρείξεζε ή ζύλνιν επηρεηξήζεσλ αληηκεησπίδεη μαθληθέο απξόβιεπηεο 10

11 αιιαγέο ηηο νπνίεο κπνξεί λα ειέγμεη ζε κηθξό βαζκό». Δπνκέλσο νη θξίζεηο απνδίδνληαη ζε δηαρεηξηζηηθέο ειιείςεηο ή θαη ζε κε πξνζαξκνγή ηνπ νξγαληζκνύ ζε αιιαγέο ηνπ εμσηεξηθνύ θαη εζσηεξηθνύ πεξηβάιινληνο, δειαδή ζε γεγνλόηα γηα ηα νπνία ν νξγαληζκόο θέξεη επζύλε ελώ νη θαηαζηξνθέο ζε γεγνλόηα, ηα νπνία είλαη σο έλα βαζκό αλεμέιεγθηα. Παξαδείγκαηα θξίζεσλ απνηεινύλ νηθνινγηθά ή ππξεληθά αηπρήκαηα (π.ρ. Τζεξλνκπίι), αηπρήκαηα πνπ απνδίδνληαη ζε αλζξώπηλα ζθάικαηα (π.ρ. λαπάγην ηνπ πινίνπ Σάκηλα), ηξνκνθξαηηθέο ελέξγεηεο (π.ρ. Βνκβαξδηζκνί ζην Μπαιί ηεο Ηλδνλεζίαο), πόιεκνη, ελώ παξαδείγκαηα θαηαζηξνθώλ απνηεινύλ νη θπζηθέο θαηαζηξνθέο (π.ρ. ζεηζκνί, ηπθώλεο). 1.4 Γιασείπιζη κπίζευν ζηον ηοςπιζμό Οη θξίζεηο θαη νη θαηαζηξνθέο είλαη γεγνλόηα, ηα νπνία πξνθαινύλ πιηθέο βιάβεο θαη ζέηνπλ ζε θίλδπλν ηελ εηθόλα ελόο νξγαληζκνύ. Οη επηπηώζεηο ηνπο όκσο κπνξνύλ λα απνβνύλ δπζκελέζηεξεο επεξεάδνληαο έλαλ επξύηεξν θνηλσληθό- νηθνλνκηθό θιάδν, όπσο ζπκβαίλεη ζηελ πεξίπησζε ηνπ ηνπξηζκνύ. Οη θπζηθέο θαηαζηξνθέο, ηα αηπρήκαηα θαηά ηε δηάξθεηα ησλ κεηαθνξώλ, ν πξνζαλαηνιηζκόο ηεο ηξνκνθξαηίαο ζε ζηόρνπο κε δπλαηόηεηεο απμεκέλνπ αξηζκνύ ζπκάησλ -όπσο ζηελ πεξίπησζε ηεο εθηέιεζεο ησλ ηνπξηζηώλ ζην Λνύμνξ ηεο Αηγύπηνπ ην 1997 θαη ζηελ πεξίπησζε ηεο 11 εο Σεπηεκβξίνπ (Μπισλόπνπινο, 2003), ε άγλνηα ηνπ θηλδύλνπ από κέξνπο ησλ ηνπξηζηώλ -όπσο ζηελ πεξίπησζε ηνπ ζαλάζηκνπ μπινδαξκνύ ηνπ απζηξαινύ ηνπξίζηα ζηελ Μύθνλν ην θαινθαίξη (Μνίξα& Μπισλόπνπινο, 2004) θαζηζηνύλ ηηο θξίζεηο θαηλόκελν κε κεγάιε πηζαλόηεηα εκθάληζεο θαη δπλαηόηεηα πξόθιεζεο αξλεηηθώλ επηπηώζεσλ ζε πνιινύο ηνκείο. Σηελ πεξίπησζε ηεο 11 εο Σεπηεκβξίνπ, ε ξνή ησλ ηνπξηζηώλ κεηώζεθε ζεκαληηθά όπσο θαη ηα έζνδα ησλ μελνδνρείσλ θαη ησλ επηρεηξήζεσλ παξνρήο ππεξεζηώλ ζίηηζεο ελώ ε παύζε ηεο ιεηηνπξγίαο ησλ αεξνκεηαθνξώλ ηηο επόκελεο εκέξεο νδήγεζε αξθεηέο επηρεηξήζεηο ζηε ρξενθνπία ή ζε αλαδήηεζε θξαηηθώλ εληζρύζεσλ. Ο αληίθηππνο απηώλ αληηθαηνπηξίζηεθε ζηελ νηθνλνκία κε ηελ απώιεηα ζέζεσλ εξγαζίαο αιιά θαη ζηελ πνξεία ηνπ ρξεκαηηζηεξίνπ ( Stafford et al. 2002). Δπηπιένλ ε παγθνζκηνπνίεζε κπνξεί λα ζπληειέζεη ζηε δηαζπνξά θαη ηελ ηαρύηεξε εμάπισζε ησλ θξίζεσλ, όπσο ζπλέβε ζηελ θξίζε ηεο αζηαηηθήο νηθνλνκίαο ην 1997, ε νπνία πξνθαιώληαο νηθνλνκηθή αζηάζεηα ζηελ Ηλδνλεζία εμαπιώζεθε θαη ζε άιιεο αζηαηηθέο ρώξεο κεηώλνληαο ζεκαληηθά ηελ ηνπξηζηηθή θίλεζε (47% ζην Φνλγθ 11

12 Κνλγθ θαη 30% ζηελ Τατβάλ γηα ην έηνο 1998) θαη αλαηξνθνδόηεζε ηελ επξύηεξε νηθνλνκηθή θξίζε (Prideaux et al, 2003). Από ηα παξαπάλσ θαζίζηαηαη ζαθήο ε αλαγθαηόηεηα ηεο νξζνινγηθήο δηαρείξηζεο ησλ θξίζεσλ ζηνλ ηνπξηζκό, ε νπνία ζα ζηνρεύεη ζηελ απνηξνπή ή ηνλ πεξηνξηζκό ησλ επηπηώζεσλ ησλ αξλεηηθώλ γεγνλόησλ. Ζ δηαρείξηζε θξίζεσλ ζηνλ ηνπξηζκό αθνινπζεί ηα ζηάδηα ηεο πξόιεςεο, ηεο θαηαζηνιήο θαη ηεο αλάθακςεο, ηα νπνία αλαθέξζεθαλ παξαπάλσ, κε ηε δηαθνξά όκσο όηη πξνζαξκόδεηαη ζηηο ηδηαηηεξόηεηεο ηνπ ηνπξηζκνύ, δειαδή ζηελ αιιειεπίδξαζή ηνπ κε άιια ζπζηήκαηα (θνηλσληθό, νηθνλνκηθό, πεξηβαιινληηθό, πνιηηηθό). Καη απηόλ ηνλ ηξόπν ε δηαρείξηζε θξίζεσλ ζηνλ ηνπξηζκό πεξηιακβάλεη εθηεηακέλε ζηξαηεγηθή, ζηελ νπνία ζα ιακβάλνληαη ππόςε όια ηα εκπιεθόκελα κέιε ηόζν ζε νξηδόληην όζν θαη ζε θάζεην επίπεδν. Σε νξηδόληην επίπεδν ε δηαρείξηζε ησλ θξίζεσλ δίλεη έκθαζε ζην πώο ε θξίζε κπνξεί λα επεξεάζεη άιινπο θιάδνπο πνπ αιιειεπηδξνύλ κε ηνλ ηνπξηζκό (νηθνλνκία, θνηλσλία) ελώ ζε θάζεην επίπεδν γίλεηαη κειέηε ηεο επίδξαζεο ηεο θξίζεο ζηηο εμήο ζθαίξεο: ηνπξηζηηθό πξντόλ, αληαγσληζηέο, πνιηηεία, θαηαλαισηέο θαη επαγγεικαηίεο πνπ δξαζηεξηνπνηνύληαη ζηνλ ηνπξηζηηθό θιάδν (Glaesser, 2006). Παξαθάησ ζα γίλεη ζύληνκε αλαθνξά ζηνλ ηξόπν κε ηνλ νπνίν ε θξίζε κπνξεί λα επηδξάζεη ζε θάζε κία από απηέο ηηο ζθαίξεο. Σνπξηζηηθό πξντόλ Ζ θξίζε κπνξεί λα επεξεάζεη ην ηνπξηζηηθό πξντόλ πξνθαιώληαο πιηθέο δεκηέο αιιά θπξίσο βιάπηνληαο ηελ εηθόλα απηνύ, δειαδή ηε λνεηηθή αλαπαξάζηαζή ηνπ ζηελ αληίιεςε ησλ θαηαλαισηώλ. Ζ εηθόλα δηακνξθώλεηαη κε βάζε ηηο πιεξνθνξίεο πνπ ιακβάλνπλ νη θαηαλαισηέο γηα ην ηνπξηζηηθό πξντόλ. Ζ θξίζε κπνξεί λα απνηειέζεη αηηία δηαζπνξάο αξλεηηθώλ πιεξνθνξηώλ γηα έλαλ πξννξηζκό θαη γηα ην ηνπξηζηηθό πξντόλ πνπ εληάζζεηαη ζε απηόλ, βιάπηνληαο ηελ εηθόλα ηνπ. Δηδηθόηεξα, κπνξεί λα απνζηεξήζεη από ηνλ πξννξηζκό ην αίζζεκα ηεο αζθάιεηαο, ε νπνία απνηειεί ζεκαληηθή παξάκεηξν γηα ηε δηακόξθσζε ηεο ηνπξηζηηθήο εκπεηξίαο. Ζ έιιεηςε ηεο αζθάιεηαο, ηελ νπνία ζεκαηνδνηεί ην αξλεηηθό γεγνλόο, επεξεάδεη δπζκελώο ηελ ηνπξηζηηθή εκπεηξία θαη θαη επέθηαζε ηνπ ηνπξηζηηθό πξντόλ. 12

13 Αληαγσληζηέο Ζ επηξξνή ηεο θξίζεο ζηνπο αληαγσληζηέο είλαη δηηηή: αθ ελόο κπνξεί λα ηνπο πξνζθέξεη επθαηξία γηα πεξαηηέξσ αλάπηπμε ησλ δξαζηεξηνηήησλ ηνπο ελώ αθ εηέξνπ κπνξεί λα απνηειέζεη ηξνρνπέδε γηα ηε δξαζηεξηνπνίεζε απηώλ. Ζ ύπαξμε θξίζεο ζε έλαλ ηνπξηζηηθό πξννξηζκό κπνξεί λα απνηειέζεη πιενλέθηεκα γηα αληαγσληζηηθνύο πξννξηζκνύο, θαζώο απηνί ζα απνξξνθήζνπλ ηελ ππάξρνπζα δήηεζε γηα ηνλ πξννξηζκό πνπ πθίζηαηαη ηελ θξίζε. Ηδηαίηεξα ζε πεξηπηώζεηο ρακεινύ βαζκνύ δηαθνξνπνίεζεο ηνπ ηνπξηζηηθνύ πξντόληνο, όπσο ζπκβαίλεη κε ηνλ ηνπξηζκό ηνπ ηξηπηύρνπ ήιηνο- άκκνο- ζάιαζζα, ε θξίζε ζε έλαλ πξννξηζκό δηακνηξάδεη ηε δήηεζε γη απηόλ ζηνπο αληαγσληζηέο, θαζώο απηνί απνηεινύλ ππνθαηάζηαηα. Δληνύηνηο ειινρεύεη ν θίλδπλνο ηεο εμάπισζεο ηεο θξίζεο θαη ηεο ζπλεπαθόινπζεο επίδξαζήο ηεο ζηνπο αληαγσληζηέο. Απηό ζπλέβε ζηελ πεξίπησζε ηεο αζηαηηθήο νηθνλνκηθήο θξίζεο, ε νπνία μεθίλεζε ζε κηθξή θιίκαθα γηα λα ιάβεη κεγάιεο δηαζηάζεηο ζηε ζπλέρεηα. Έλαο επηπιένλ θίλδπλνο είλαη ε γελίθεπζε ηεο θξίζεο ζην κπαιό ησλ θαηαλαισηώλ, νπόηε νη πξννξηζκνί πνπ πξνζθέξνπλ αληίζηνηρν ηνπξηζηηθό πξντόλ, ηαπηίδνληαη κε απηόλ πνπ ππέζηε ηελ θξίζε. Απηό ζπλέβε ζηελ πεξίπησζε ηνπ ηξνκνθξαηηθνύ ρηππήκαηνο ζηνπο Γίδπκνπο Πύξγνπο, όπνπ ε Ακεξηθή θαη όρη απιώο ε Νέα Υόξθε- ήξζε αληηκέησπε κε ζεκαληηθή κείσζε ηνπ εηζεξρόκελνπ ηνπξηζκνύ (Stafford et all, 2002). Πνιηηεία Ζ πνιηηεία επεξεάδεηαη από ηηο θξίζεηο δηκεξώο. Αθ ελόο σο θνξέαο πξναγσγήο ηνπ ηνπξηζηηθνύ πξντόληνο θαη αθ εηέξνπ σο θνξέαο πξνζηαζίαο ησλ πνιηηώλ. Σηελ πξώηε πεξίπησζε ε πνιηηεία ελεξγνπνηεί είηε πξνιεπηηθνύο είηε θαηαζηαιηηθνύο κεραληζκνύο κε ζθνπό ηελ απνθπγή ή ηελ θαηαζηνιή ηεο θξίζεο πνπ ιακβάλεη ρώξα ζην έδαθόο ηεο ώζηε λα πξνζηαηέςεη ηνπο πνιίηεο ηεο θαη λα δηαθπιάμεη ην ηνπξηζηηθό ηεο πξντόλ. Ζ δξάζε απηή ηεο πνιηηείαο απνηειεί αληηκεηώπηζε ηεο θξίζεο, ε νπνία ηελ αθνξά άκεζα. Σηε δεύηεξε πεξίπησζε ε πνιηηεία δξα πξνζηαηεπηηθά πξνο ηνπο πνιίηεο ηεο, νη νπνίνη ζθνπεύνπλ λα ηαμηδέςνπλ παξέρνληάο ηνπο ηηο απαξαίηεηεο πιεξνθνξίεο γηα ηηο θξίζεηο πνπ καίλνληαη ζε ηξίηεο ρώξεο ώζηε λα έρνπλ όπα ηα ερέγγπα λα απνθαζίζνπλ θαηά πόζνλ είλαη ζθόπηκν λα πξαγκαηνπνηήζνπλ ην ηαμίδη ηνπο ή όρη. Ζ δξάζε απηή ηεο πνιηηείαο απνηειεί αληηκεηώπηζε ηεο θξίζεο, ε νπνία πθίζηαηαη ζε 13

14 άιιε ρώξα θαη ηελ αθνξά έκκεζα θαη γίλεηαη θπξίσο κε ηελ έθδνζε ηαμηδησηηθώλ νδεγηώλ θαη ζπζηάζεσλ. Καηαλαισηέο Ωο θαηαλαισηέο ηνπ ηνπξηζηηθνύ πξντόληνο λννύληαη νη πηζαλνί ηνπξίζηεο. Υπό ηελ έλλνηα απηή νη θξίζεηο σο θαηαζηάζεηο νη νπνίεο απνζηεξνύλ ηελ αζθάιεηα από έλαλ πξννξηζκό, ζπληζηνύλ παξάγνληα, ν νπνίνο επεξεάδεη θαηά ηελ απόθαζή ηνπο γηα ην αλ ζα πξαγκαηνπνηήζνπλ ην ηαμίδηα ηνπο ή όρη. Οη θαηαλαισηέο ηνπ ηνπξηζηηθνύ πξντόληνο είλαη δηαηεζεηκέλνη λα απνδερηνύλ έλα ζπγθεθξηκέλν επίπεδν θηλδύλνπ θαηά ην ηαμίδη ηνπο. Αλ όκσο απηό ζύκθσλα κε ηηο πιεξνθνξίαο πνπ ιακβάλνπλ μεπεξλά ην επίπεδν ηεο επηθηλδπλόηεηαο πνπ νη ίδηνη έρνπλ ζέζεη, ηόηε απνξξίπηνπλ ην ζπγθεθξηκέλν πξννξηζκό από ηηο επηινγέο ηνπο. Παξαθάησ ζα γίλεη εθηελέζηεξε αλαθνξά ζηνπο παξάγνληεο θαη ηε δηαδηθαζία ιήςεο απόθαζεο από κέξνπο ησλ θαηαλαισηώλ όζνλ αθνξά ηελ πξαγκαηνπνίεζε ηαμηδηνύ ζε πξννξηζκνύο όπνπ καίλνληαη θξίζεηο. Δπαγγεικαηίεο πνπ δξαζηεξηνπνηνύληαη ζηνλ ηνπξηζηηθό θιάδν Ζ ηδηόηππε θύζε ηνπ ηνπξηζηηθνύ πξντόληνο θαζώο απηό απνηειεί ηε ζύλζεζε πνηθίιισλ ππεξεζηώλ κεηαθνξά, εζηίαζε, ζίηηζε, ςπραγσγία- έρεη σο απνηέιεζκα ηελ ελαζρόιεζε κε ηνλ ηνπξηζκό επαγγεικαηηώλ δηαθόξσλ εηδηθνηήησλ. Ο κεγάινο αξηζκόο απηώλ έρεη σο απνηέιεζκα νη θξίζεηο ζηνλ ηνπξηζηηθό θιάδν λα είλαη ηδηαίηεξα δπζκελείο επεξεάδνληαο αξλεηηθά πνιινύο επαγγεικαηηθνύο θιάδνπο. 14

15 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 2 ΣΑΞΗΓΗΩΣΗΚΔ ΟΓΖΓΗΔ 2.1 Γενικά Ζ αληηκεηώπηζε ηεο θξίζεο από κηα ρώξα κπνξεί λα γίλεη είηε απηή ηελ αθνξά άκεζα είηε έκκεζα, όπσο αλαθέξζεθε παξαπάλσ. Σηε δεύηεξε πεξίπησζε ζπγθαηαιέγεηαη ε κεηάδνζε πιεξνθνξηώλ, νη νπνίεο αθνξνύλ άιιε ρώξα, ζηελ νπνία έρεη μεζπάζεη θξίζε. Ζ κεηάδνζε απηή κπνξεί λα γίλεη κε ηελ έθδνζε ηαμηδησηηθώλ ζπζηάζεσλ θαη νδεγηώλ. Οη ηαμηδησηηθέο ζπζηάζεηο (travel advice) πεξηιακβάλνπλ ην ζύλνιν ησλ πιεξνθνξηώλ πνπ δίδνληαη από κηα ρώξα θαη αθνξνύλ ηε δηαδηθαζία κεηάβαζεο ζε κηα άιιε θαζώο θαη ηηο πνιηηηθννηθνλνκηθέο θαη θνηλσληθέο ζπλζήθεο πνπ επηθξαηνύλ ζε απηή. Οη ηαμηδησηηθέο ζπζηάζεηο κπνξνύλ λα πεξηιακβάλνπλ από ηε δηαδηθαζία έθδνζεο βίδαο κέρξη θαη πιεξνθνξίεο γηα ην πνιίηεπκα θαη ηελ νηθνλνκία ηεο ρώξαο, ηαηξηθά δεηήκαηα θαη δεηήκαηα πγηεηλήο αιιά θαη ηπρόλ αξλεηηθά γεγνλόηα πνπ έρνπλ ζπκβεί ζην πξόζθαην παξειζόλ. Οη ηαμηδησηηθέο νδεγίεο (travel advisory) εζηηάδνπλ ζηα αξλεηηθά γεγνλόηα πνπ έρνπλ ζπκβεί ζην έδαθνο θάζε ρώξαο, ηα νπνία ελδερνκέλσο λα έρνπλ εμειηρζεί ζε θξίζεηο. Τέηνηα γεγνλόηα κπνξεί λα είλαη θπζηθέο θαηαζηξνθέο, ηξνκνθξαηηθέο ελέξγεηεο, πνιηηηθή αζηάζεηα θαη γεληθόηεξα γεγνλόηα, ηα νπνία ελδερνκέλσο λα απεηιήζνπλ ηελ αζθάιεηα ησλ ηνπξηζηώλ. Οη ηαμηδησηηθέο νδεγίεο ζηνρεύνπλ επνκέλσο ζηελ αλαγλώξηζε ύπαξμεο θηλδύλνπ ζε άιιε ρώξα θαη ηε κεηάδνζε ηεο πιεξνθνξίαο απηήο. Σπρλά νη ηαμηδησηηθέο νδεγίεο απαληώληαη θαη κε ηνλ όξν ηαμηδησηηθέο πξνεηδνπνηήζεηο (travel warning) ελώ παξνπζηάδνπλ δηαβαζκίζεηο αλάινγα κε ην βαζκό επηθηλδπλόηεηαο ζηνλ νπνίν θαηαηάζζνπλ ηελ ρώξα πνπ αθνξνύλ. Οη ηαμηδησηηθέο ζπζηάζεηο θαη νη ηαμηδησηηθέο νδεγίεο εθδίδνληαη από θξαηηθνύο θνξείο κηαο ρώξαο, ζπλήζσο από ην Υπνπξγείν Δμσηεξηθώλ ελώ ζε εμαηξεηηθέο πεξηπηώζεηο εθδίδνληαη από δηεζλείο θνξείο, όπσο ν Παγθόζκηνο Οξγαληζκόο Υγείαο ή από ηδησηηθνύο θνξείο ηνπξηζκνύ, όπσο tour operators (Μνίξα & Μπισλόπνπινο, 2007). Σηόρνο ηνπο είλαη ε παξνρή όισλ ησλ δηαζέζηκσλ πιεξνθνξηώλ ζηνπο πνιίηεο πξηλ απηνί απνθαζίζνπλ λα ηαμηδέςνπλ ζε κηα άιιε ρώξα. Δλώ θαη ηα δύν απηά έγγξαθα είλαη ζεκαληηθά γηα ηελ ηνπξηζηηθή θίλεζε, νη

16 ηαμηδησηηθέο νδεγίεο ιόγσ ηνπ πεξηερνκέλνπ ηνπο θαη ησλ δεηεκάησλ ηα νπνία πξαγκαηεύνληαη, έρνπλ ηε δύλακε λα επεξεάζνπλ ζε κεγαιύηεξν βαζκό ηελ ηνπξηζηηθή θίλεζε. Οη ηαμηδησηηθέο νδεγίεο «βνεζνύλ [ηνπο πνιίηεο] λα απνθεύγνπλ θηλδύλνπο θαη δπζθνιίεο. Παξέρνπλ επηθαηξνπνηεκέλε πιεξνθόξεζε ζρεηηθά κε ην πεξηβάιινλ αζθάιεηαο ζηε ζπγθεθξηκέλε ρώξα ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ ησλ ηξνκνθξαηηθώλ απεηιώλ ή πξνβιεκάησλ κε ην λόκν θαη ηελ ηάμε» (Robertson et al., 2006). Σηνλ Παγθόζκην Κώδηθα Ζζηθώλ Αξρώλ γηα ηνλ Τνπξηζκό ηνπ UNWTO (2000) δηαηππώλεηαη ν ζθνπόο ηεο έθδνζεο ηαμηδησηηθώλ νδεγηώλ, ν νπνίνο είλαη ην δηθαίσκα θαη ην θαζήθνλ ησλ θπβεξλήζεσλ «θπξίσο ζε πεξηόδνπο θξίζεσλ λα πιεξνθνξνύλ ηνπο πνιίηεο ηνπο γηα ηηο δύζθνιεο ζπλζήθεο ή αθόκα θαη ηνπο θηλδύλνπο πνπ κπνξεί λα αληηκεησπίζνπλ θαηά ηε δηάξθεηα ησλ ηαμηδηώλ ηνπο ζην εμσηεξηθό» (UNWTO, Παγθόζκηνο Κώδηθαο Ζζηθώλ Αξρώλ γηα ηνλ Τνπξηζκό, άξζξν 6 παξάγξαθνο 5). Δπνκέλσο νη ηαμηδησηηθέο νδεγίεο εθδίδνληαη ζε ζπγθεθξηκέλεο ρξνληθέο πεξηόδνπο θαη ππαγνξεύνληαη από ηα γεγνλόηα πνπ έρνπλ ιάβεη ρώξα ζε άιια θξάηε. 2.2 Ζ έκδοζη ηαξιδιυηικών οδηγιών ανά ηον κόζμο Οη ηαμηδησηηθέο νδεγίεο εθδίδνληαη κε ζθνπό ηελ πξνζηαζία ησλ πνιηηώλ κηαο ρώξαο, Γηα ην ιόγν απηό πιήζνο ρσξώλ έρεη πηνζεηήζεη ηελ έθδνζή ηνπο. Παξ όι απηά δελ αθνινπζνύλ όιεο νη ρώξεο ηελ ίδηα ζπρλόηεηα έθδνζήο ηνπο νύηε ην ίδην ζρέδην. Σην θεθάιαην πνπ αθνινπζεί ζα γίλεη αλαθνξά ζην ζρέδην πνπ αθνινπζείηαη από δεθαπέληε ρώξεο σο πξνο ηελ έθδνζε ηαμηδησηηθώλ νδεγηώλ κε βάζε ζηνηρεία πνπ παξέρνληαη ζηηο επίζεκεο ηζηνζειίδεο ηνπο. Δςπώπη ΑΤ ΣΡΗΑ Τν Υπνπξγείν Δμσηεξηθώλ ηεο Απζηξίαο (Außenministerium) εθδίδεη γεληθέο ππνδείμεηο (Allgemeine Hinweise), νη νπνίεο εθηζηνύλ ηελ πξνζνρή ησλ απζηξηαθώλ πνιηηώλ πνπ ζθνπεύνπλ λα ηαμηδέςνπλ ζε δεηήκαηα γεληθά ή πνπ αθνξνύλ ζπγθεθξηκέλνπο ηνκείο, όπσο δηαηξνθηθά ζθάλδαια θαη ηαμηδησηηθέο ζπζηάζεηο, νη νπνίεο αλαθέξνπλ γεληθέο πιεξνθνξίεο γηα 192 ρώξεο θαζώο θαη πιεξνθνξίεο γηα ζέκαηα αζθαιείαο. 16

17 Οη ηαμηδησηηθέο ζπζηάζεηο δηαβαζκώληαη ζε έμη επίπεδα (Γηάγξακκα 1): 1. Αζθαιήο θαηάζηαζε 2. Απμεκέλνο θίλδπλνο αζθάιεηαο, ιόγσ θινπώλ, βίαησλ δηαδειώζεσλ, επηζέζεσλ, θπζηθώλ θαηαζηξνθώλ, ηξνκνθξαηηθώλ απεηιώλ, βηνκεραληθώλ αηπρεκάησλ 3. Υςειόο θίλδπλνο αζθάιεηαο ζε κηα ζπγθεθξηκέλε πεξηθέξεηα ή πεξηνρή, ιόγσ ζαλαηεθόξσλ βηαηνπξαγηώλ θαη απεηιήο ηξνκνθξαηηθώλ ρηππεκάησλ, νπόηε ζπλίζηαηαη ε απνθπγή ηνπ ηαμηδηνύ εθ όζνλ απηό δελ είλαη απαξαίηεην 4. Υςειόο θίλδπλνο αζθάιεηαο ζε κηα ρώξα ιόγσ ζαλαηεθόξσλ βηαηνπξαγηώλ, νπόηε ζπλίζηαηαη ε απνθπγή ηνπ ηαμηδηνύ εθ όζνλ απηό δελ είλαη απαξαίηεην 5. Μεξηθή ηαμηδησηηθή νδεγία γηα κηα ζπγθεθξηκέλε πεξηθέξεηα ή πεξηνρή ιόγσ εκπόιεκεο θαηάζηαζεο, όπνπ ζπλίζηαηαη ε απνθπγή ηνπ ηαμηδηνύ θαη ε απνρώξεζε ησλ απζηξηαθώλ πνιηηώλ πνπ δηακέλνπλ εθεί 6. Ταμηδησηηθή νδεγία γηα κηα ζπγθεθξηκέλε πεξηθέξεηα ή πεξηνρή ιόγσ εκπόιεκεο θαηάζηαζεο Δπνκέλσο νη ηαμηδησηηθέο νδεγίεο είλαη γηα ηελ Απζηξία ην ηειηθό επίπεδν ησλ ηαμηδησηηθώλ ζπζηάζεσλ. Γηάγξακκα 1 Αςζηπία: Γιαβαθμίζειρ ηαξιδιυηικών οδηγιών και ζ ς ζ ηά ζ ε υ ν Αυςτρία Αζθαλήρ καηάζηαζη Αςξημένορ κίνδςνορ αζθάλειαρ Ττηλόρ Ττηλόρ κίνδςνορ κίνδςνορ (ζςγκεκπιμένη (για όλη ηη πεπιοσή) σώπα) Μεπική ηαξιδιυηική οδηγία Σαξιδιυηική οδηγία Β Δ ΛΓ Η Ο Τν Κέληξν Γηαρείξηζεο Κξίζεσλ Δμσηεξηθώλ Υπνζέζεσλ ηνπ Υπνπξγείνπ Δμσηεξηθώλ Υπνζέζεσλ, Δκπνξίνπ θαη Σπλεξγαζίαο Αλάπηπμεο (Affaires étrangères, Commerce extérieur et Coopération au Développement) είλαη ππεύζπλν γηα ηελ 17

18 έθδνζε ηαμηδησηηθώλ ζπζηάζεσλ κε γεληθέο πιεξνθνξίεο γηα 136 ρώξεο ελώ εθδίδεη έθηαθηεο πξνεηδνπνηήζεηο γηα ρώξεο ζηηο νπνίεο ππάξρνπλ θίλδπλνη. Σπγθεθξηκέλα ε κνλάδα Ταμηδησηηθώλ Πξνεηδνπνηήζεσλ ηνπ Κέληξνπ Γηαρείξηζεο Κξίζεσλ ζπλεξγαδόκελε κε ηηο θαηά ηόπνπο πξεζβείεο ηνπ Βειγίνπ εθδίδεη πξνεηδνπνηήζεηο, ηηο αλαξηά ζηελ επίζεκε ηζηνζειίδα θαη απαληά ζηα αηηήκαηα γηα πιεξνθόξεζε ηνπ θνηλνύ πνπ γίλνληαη ηειεθσληθώο, κε θαμ ή ειεθηξνληθό ηαρπδξνκείν. Κάζε ηαμηδησηηθή ζύζηαζε δηαζέηεη έλαλ αξηζκό, ν νπνίνο αλαθέξεηαη ζην βαζκό θηλδύλνπ πνπ ππάξρεη ζε θάζε ρώξα. Οη βαζκνί απηνί είλαη νη εμήο (Γηάγξακκα 2): 1. Δπηθπιαθή γηα ηελ πξνζσπηθή αζθάιεηα, ρσξίο λα ππάξρεη ζπγθεθξηκέλνο θίλδπλνο 2. Οξηζκέλεο πεξηνρέο κπνξνύλ λα είλαη επηθίλδπλεο ή κπνξεί λα αλαθνηλσζεί αλάγθε απμεκέλεο θαηάζηαζε επηθπιαθήο 3. Αληελδείθλπληαη ηα κε αλαγθαία ηαμίδηα ζε ζπγθεθξηκέλεο πεξηνρέο 4. Αληελδείθλπληαη ηα κε απαξαίηεηα ηαμίδηα ζηε ρώξα 5. Αληελδείθλπληαη παληόο είδνπο ηαμίδηα 6. Οη βέιγνη πνιίηεο πνπ δηακέλνπλ ζηε ρώξα ηελ νπνία αθνξά ε ηαμηδησηηθή νδεγία, θαινύληαη λα ηελ εγθαηαιείςνπλ Γηάγξακκα 2 Βέλγιο: Γιαβαθμίζειρ ηαξιδιυηικών οδηγιών και ζ ς ζ ηά ζ ε υ ν Βέλγιο Δπιθςλακή για ηην πποζυπική αζθάλεια Δπιζήμανζη επικινδςνόηηη αρ οπιζμένυν πεπιοσών Απ οθςγή μη Απ οθςγή μη αναγκαίυν αναγκαίυν μεηαβάζευν μεηαβάζευν (ζςγκεκπιμένε (για όλη ηη ρ πεπιοσέρ) σώπα) Απ οθςγή αναγκαίυν και μη αναγκαίυν μεηαβάζευν Οι βέλγοι πολίηερ καλούνηαι να εγκαηαλείτοςν ηη σώπα 18

19 Γ Δ ΡΜΑΝ Η Α Τν Υπνπξγείν Δμσηεξηθώλ ηεο Γεξκαλίαο (Auswärtige Amt) εθδίδεη ηα αθόινπζα έγγξαθα γηα ηελ αζθάιεηα ησλ πνιηηώλ ηνπ (Γηάγξακκα 3): ηαμηδησηηθέο ζπζηάζεηο (Reisehinweise), νη νπνίεο δίλνπλ γεληθέο πιεξνθνξίεο γηα ηε ρώξα ζηελ νπνία αλαθέξνληαη, νδεγίεο αζθαιείαο (Sicherheitshinweise), νη νπνίεο εζηηάδνπλ ζε θηλδύλνπο γηα ηνπο Γεξκαλνύο ηνπξίζηεο ζπληζηώληαο ηελ απνθπγή ή ηνλ πεξηνξηζκό ηνπ ηαμηδηνύ θαη ππόθεηληαη ζε ζπρλή αλαλέσζε θαη ηαμηδησηηθέο νδεγίεο (Sicherheitshinweise), νη νπνίεο εθδίδνληαη ελ όςε ελόο θξίζηκνπ θηλδύλνπ πνπ απεηιεί ηελ αζθάιεηα ησλ πνιηηώλ πνπ ηαμηδεύνπλ πξνο κηα ρώξα ή πξνο κηα ζπγθεθξηκέλε πεξηνρή ηεο ρώξαο απηήο θαζώο θαη ηνπο εθεί δηακέλνληεο γεξκαλνύο πνιίηεο. Ταμηδησηηθέο νδεγίεο εθδίδνληαη ζπάληα, ζε αληίζεζε κε ηηο νδεγίεο αζθαιείαο, νη νπνίεο εθδίδνληαη ζπρλόηεξα. Γηάγξακκα 3 Γεπμανία: Γιαβαθμίζειρ ηαξιδιυηικών οδηγιών και ζ ς ζ ηά ζ ε υ ν Γ ερμανία Σαξιδιυηική ζύζηαζη Οδηγία αζθαλείαρ Σαξιδιυηική οδηγία (ζςγκεκπιμέν η πεπιοσή) Σαξιδιυηική οδηγία(για όλη ηη σώπα) Δ ΛΒΔΣ ΗΑ Οη ηαμηδησηηθέο ζπκβνπιέο (Reisehinweise) ηνπ Οκνζπνλδηαθνύ Υπνπξγείνπ Δμσηεξηθώλ Υπνζέζεσλ ηεο Διβεηίαο (Eidgenössische Departement für auswärtige Angelegenheiten) πιεξνθνξνύλ ζρεηηθά κε ην βαζκό αζθαιείαο ησλ ειβεηώλ πνιηηώλ πνπ ηαμηδεύνπλ ζην εμσηεξηθό ελώ ιεηηνπξγνύλ ζπκπιεξσκαηηθά πξνο άιιεο πεγέο πιεξνθνξηώλ (Γηάγξακκα 4). Οη ηαμηδησηηθέο ζπκβνπιέο αλαθέξνληαη ζε ζπγθεθξηκέλεο πεξηνρέο εληόο ρσξώλ, όπνπ ππάξρνπλ θίλδπλνη ελώ ζε πεξηπηώζεηο όπνπ ν θίλδπλνο είλαη απμεκέλνο, ζπλίζηαηαη ε απνθπγή ηνπ ηαμηδηνύ. 19

20 Οη ηαμηδησηηθέο ζπκβνπιέο εθδίδνληαη θαηόπηλ εθηηκήζεσο ησλ πιεξνθνξηώλ από ηηο θαηά ηόπνπο πξεζβείεο θαη πξνμεληθέο αξρέο ηεο Διβεηίαο θαη επαλεμεηάδνληαη αλά ηαθηά ρξνληθά δηαζηήκαηα. Τν Οκνζπνλδηαθό Υπνπξγείν Δμσηεξηθώλ Υπνζέζεσλ ηεο Διβεηίαο παξνηξύλεη ηνπο ειβεηνύο πνιίηεο λα έρνπλ ζπκπιεξσκαηηθή ελεκέξσζε γηα ηηο εμειίμεηο από ηα Μέζα Δλεκέξσζεο. Γηάγξακκα 4 Δλβεηία: Γιαβαθμίζειρ ηαξιδιυηικών οδηγιών κ α ι ζ ς ζ ηά ζ ε υ ν Δλβεηία Σαξιδιυηικέρ οδηγίερ Ζ Ν Ω ΜΔΝ Ο ΒΑΗΛΔ Η Ο Τν Υπνπξγείν Δμσηεξηθώλ Κνηλνπνιηηείαο (Foreign & Commonwealth Office) εθδίδεη ηαμηδησηηθέο νδεγίεο κε πιεξνθνξίεο γηα ζπγθεθξηκέλεο μέλεο ρώξεο θαζώο θαη ηαμηδησηηθέο πξνεηδνπνηήζεηο (travel warnings), νη νπνίεο πεξηέρνπλ ηα πνξίζκαηα ηεο εθηίκεζεο θηλδύλνπ ζε ρώξεο ή πεξηνρέο βάζεη πιεξνθνξηώλ πνπ παξέρνπλ νη θαηά ηόπνπο πξεζβείεο θαη πξνμελεία θαζώο θαη νη Υπεξεζίεο Πιεξνθνξηώλ. Οη ηαμηδησηηθέο νδεγίεο έρνπλ ηηο εμήο δηαβαζκίζεηο, αλάινγα ην επίπεδν ηνπ θηλδύλνπ πνπ επηζεκαίλεηαη (Γηάγξακκα 5): Απνθπγή κε απαξαίηεηνπ ηαμηδηνύ πξνο ζπγθεθξηκέλεο πεξηνρέο κηαο ρώξαο Απνθπγή κε απαξαίηεηνπ ηαμηδηνύ πξνο κηα ρώξα Απνθπγή παληόο ηαμηδηνύ πξνο ζπγθεθξηκέλεο πεξηνρέο κηαο ρώξαο Απνθπγή παληόο ηαμηδηνύ πξνο κηα ρώξα Οη ηαμηδησηηθέο νδεγίεο θαη νη ηαμηδησηηθέο πξνεηδνπνηήζεηο αλαλεώλνληαη αλά ηξεηο κήλεο ελώ ζε πεξηόδνπο θξίζεσλ ε αλαηξνθνδόηεζή ηνπο κπνξεί λα γίλεηαη θαζεκεξηλά. 20

21 Γηάγξακκα 5 Ζνυμένο Βαζίλειο: Γιαβαθμίζειρ ηαξιδιυηικών ο δ η γ ιώ ν κ α ι ζ ς ζ ηά ζ ε υ ν Ηνωμζνο Β αςίλειο Απ οθςγή μη αναγκαίυν μεηαβάζευν (ζςγκεκπιμένερ πεπιοσέρ) Αποθςγή μη αναγκαίυν μεηαβάζευν (για όλη ηη σώπα) Αποθςγή αναγκαίυν και μη μεηαβάζευν (ζςγκεκπιμένερ πεπιοσέρ) Αποθςγή αναγκαίυν και μη μεηαβάζευν (για όλη ηη σώπα) Η Σ ΑΛΗΑ Οη ηαμηδησηηθέο νδεγίεο (avvisi per i viaggiatori) εθδίδνληαη από ην Υπνπξγείν Δμσηεξηθώλ ηεο Ηηαιίαο (Ministero degli Affari Estri) ζε θξίζηκεο θαηαζηάζεηο βάζεη ησλ πιεξνθνξηώλ πνπ ζπιιέγνληαη από ηηο θαηά ηόπνπο ηηαιηθέο πξεζβείεο ελώ ιεηηνπξγνύλ ζπκπιεξσκαηηθά ζηηο ηαμηδησηηθέο ζπζηάζεηο θαη ηηο γεληθέο πιεξνθνξίεο πνπ παξέρνληαη γηα θάζε ρώξα. Οη ηαμηδησηηθέο νδεγίεο δελ παξνπζηάδνπλ θακία δηαβάζκηζε (Γηάγξακκα 6). Γηάγξακκα 6 Ηηαλία: Γιαβαθμίζειρ ηαξιδιυηικών οδηγιών κ α ι ζ ς ζ ηά ζ ε υ ν Ιταλία Ταξιδιωτικ ζσ οδηγίεσ 21

22 Η Ρ ΛΑΝΓΗΑ Τν Υπνπξγείν Δμσηεξηθώλ (Department of Foreign Affairs) ηεο Ηξιαλδίαο εθδίδεη ηαμηδησηηθέο ζπζηάζεηο κε γεληθέο πιεξνθνξίεο γηα άιιεο ρώξεο θαζώο θαη ηαμηδησηηθέο νδεγίεο, όπνπ αλαθέξνληαη νη θίλδπλνη γηα ηνπο ηξιαλδνύο πνιίηεο πνπ ηαμηδεύνπλ ζε ζπγθεθξηκέλεο ρώξεο. Ζ εθηίκεζε ηνπ θηλδύλνπ, ε νπνία νδεγεί ζηελ έθδνζε ηαμηδησηηθώλ νδεγηώλ, γίλεηαη βάζεη πιεξνθνξηώλ από ηηο θαηά ηόπνπο πξεζβείεο θαη πξνμεληθέο αξρέο ηεο Ηξιαλδίαο θαζώο θαη από ηαμηδησηηθέο νδεγίεο πνπ έρνπλ εθδνζεί από άιια θξάηε κέιε ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο. Οη ηαμηδησηηθέο ζπζηάζεηο έρνπλ ηηο εμήο δηαβαζκίζεηο (Γηάγξακκα 7): 1. Λάβεηε ηηο ζπλεζηζκέλεο πξνθπιάμεηο 2. Να είζηε πξνζεθηηθνί 3. Να είζηε απόιπηα πξνζεθηηθνί 4. Απνθύγεηε ην ηαμίδη εθ όζνλ απηό δελ είλαη απαξαίηεην 5. Απνθύγεηε ην ηαμίδη Οη ηαμηδησηηθέο νδεγίεο απνηεινύλ ηα δύν ηειεπηαία επίπεδα επηθηλδπλόηεηαο Γηάγξακκα 7 Ηπλανδία: : Γιαβαθμίζειρ ηαξιδιυηικών ο δ η γ ιώ ν κ α ι ζ ς ζ ηά ζ ε υ ν Ηπλανδία Λήτη Π ροςοχή ζςνήθυν πποθςλάξευν Απ όλςηη πποζοσή Απ οθςγή μη αναγκαίυν μεηαβάζευν Απ οθςγή αναγκαίυν και μη μεηαβάζευν ΚΤΠΡΟ Τν Υπνπξγείν Δμσηεξηθώλ ηεο Κππξηαθήο Γεκνθξαηίαο εθδίδεη ηαμηδησηηθέο νδεγίεο πξνο ηνπο θύπξηνπο πνιίηεο πνπ ζθνπεύνπλ λα ηαμηδέςνπλ ζην εμσηεξηθό. Ζ έθδνζή ηνπο γίλεηαη κε βάζε ηηο πιεξνθνξίεο ησλ θαηά ηόπνπο πξεζβεηώλ θαη πξνμελείσλ ηεο Κύπξνπ αιιά θαη ηαμηδησηηθέο νδεγίεο πνπ εθδίδνληαη από άιιεο ρώξεο θαη θπξίσο από ηα θξάηε κέιε ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο ελώ δελ παξνπζηάδεηαη δηαβάζκηζή ηνπο (Γηάγξακκα 8). 22

23 Γηάγξακκα 8 Κύππορ: Γιαβαθμίζειρ ηαξιδιυηικών οδηγιών κ α ι ζ ς ζ ηά ζ ε υ ν Κ φπροσ Ταξιδιωτικ ζσ οδηγίεσ Μ Α ΛΣ Α Τν Υπνπξγείν Δμσηεξηθώλ ηεο Μάιηαο (Ministeru ta l -Affarijiet Barranin) εθδίδεη ηαμηδησηηθέο νδεγίεο όπνπ πεξηιακβάλνληαη πιεξνθνξίεο γηα ζπγθεθξηκέλεο ρώξεο θαη πεξηνρέο όπνπ ππάξρνπλ θίλδπλνη. Ζ δηαβάζκηζε ησλ ηαμηδησηηθώλ νδεγηώλ είλαη ε εμήο (Γηάγξακκα 9): παξόηξπλζε γηα απνθπγή ηεο κεηάβαζεο πξνο ηνλ πξννξηζκό εθηόο αλ απηό είλαη απαξαίηεην παξόηξπλζε γηα απνθπγή ηεο κεηάβαζεο πξνο ηνλ πξννξηζκό ζε θάζε πεξίπησζε Γηάγξακκα 9 Μάληα: Γιαβαθμίζειρ ηαξιδιυηικών οδηγιών κ α ι ζ ς ζ ηά ζ ε υ ν Μάληα Αποθςγή μη αναγκαίυν μεηαβάζευν Αποθςγή αναγκαίυν και μη αναγκαίυν μεηαβάζευν 23

24 ΟΤ Ζ ΓΗΑ Αξκόδηα αξρή γηα ηελ έθδνζε ηαμηδησηηθώλ νδεγηώλ ζηε Σνπεδία είλαη ην Υπνπξγείν Δμσηεξηθώλ (Utrikesdepartementet), ην νπνίν εμεηάδεη θάζε θξίζε πνπ ζπκβαίλεη ζε άιιεο ρώξεο θαη βγάδεη πόξηζκα. Οη θξίζεηο ζπκπεξηιακβάλνπλ εκπόιεκεο θαηαζηάζεηο, αλαηαξαρέο, ηξνκνθξαηηθέο επηζέζεηο θαη θπζηθέο θαηαζηξνθέο γηα ηηο νπνίεο ην Υπνπξγείν Δμσηεξηθώλ απνθαίλεηαη κε βάζε ηηο πιεξνθνξίεο πνπ ηνπ παξέρνπλ ηόζν νη θαηά ηόπν πξεζβείεο ηεο Σνπεδίαο, όζν θαη ηα πξνμελεία. Ο αξρεγόο ηεο πξνμεληθήο απνζηνιήο ζπλεξγαδόκελνο κε ηελ πξεζβεία θαη ηελ αξκόδηα γηα ηελ ελ ιόγσ γεσγξαθηθή πεξηνρή Γηεύζπλζε ηνπ Υπνπξγείνπ Δμσηεξηθώλ, απνθαζίδεη γηα ηελ έθδνζε ηαμηδησηηθήο νδεγίαο. Γηα πεξηπηώζεηο κνιπζκαηηθώλ αζζελεηώλ, ζεηζκώλ, ππξεληθώλ αηπρεκάησλ απνθαίλνληαη επηζηεκνληθά ηδξύκαηα. Οη ηαμηδησηηθέο νδεγίεο θνηλνπνηνύληαη ζηε Σνπεδηθή Βηνκεραλία Ταμηδηώλ θαη Τνπξηζκνύ (Turistindustrin i Sverige- RTS) θαη ζηε Σνπεδηθή Έλσζε Γηνξγαλσηώλ Ταμηδηνύ (Researrangörsföreningen i Sverige) θαη δεκνζηεύνληαη ζηελ ηζηνζειίδα ηνπ Υπνπξγείνπ Δμσηεξηθώλ. Ζ επίδξαζε ησλ ηαμηδησηηθώλ νδεγηώλ ζηελ ηνπξηζηηθή βηνκεραλία δηαθαίλεηαη από ην άξζξν 5,6 ηεο Σπκθσλίαο γηα ηηο πξνδηαγξαθέο ησλ ηνπξηζηηθώλ παθέησλ, πνπ ππεγξάθε από ηελ Έλσζε Καηαλαισηώλ θαη ηε Σνπεδηθή Βηνκεραλία Ταμηδηώλ θαη Τνπξηζκνύ ( ζύκθσλα κε ην νπνίν ηόζν ν δηνξγαλσηήο ηνπ ηαμηδηνύ όζν θαη ν ππνςήθηνο ηνπξίζηαο δύλαηαη λα απνδεζκεπηεί από ηελ παξνρή ή ηελ αγνξά αληίζηνηρα ηνπ ηνπξηζηηθνύ παθέηνπ εθ όζνλ δελ είλαη δεδνκέλε ε αζθάιεηα θαη ε νκαιή δηεμαγσγή ηνπ ηαμηδηνύ. Γηάγξακκα 10 οςηδία: Γιαβαθμίζειρ ηαξιδιυηικών ο δ η γ ιώ ν κ α ι ζ ς ζ ηά ζ ε υ ν Σ ουηδία Ταξιδιωτικ ζσ οδηγίεσ 24

25 Αμεπική ΖΠΑ Τν Υπνπξγείν Δμσηεξηθώλ ησλ ΖΠΑ (State Department) παξαζέηεη γεληθέο πιεξνθνξίεο γηα όιεο ηηο ρώξεο ηνπ θόζκνπ θαζώο θαη έγγξαθα ζρεηηθά κε ηελ αζθάιεηα ησλ ακεξηθαλώλ ηνπξηζηώλ. Τα έγγξαθα απηά είλαη (Γηάγξακκα 11): Σαμηδησηηθνί ζπλαγεξκνί (travel alerts): πιεξνθνξνύλ γηα βξαρππξόζεζκεο θξίζεηο εληόο κηαο ρώξαο, νη νπνίεο ζέηνπλ ζε θίλδπλν ακεξηθαλνύο πνιίηεο, όπσο θπζηθέο θαηαζηξνθέο, ηξνκνθξαηηθέο απεηιέο, επέηεηνη ηξνκνθξαηηθώλ ρηππεκάησλ, δηνξγαλώζεηο κεγάινπ βειελεθνύο Σαμηδησηηθέο πξνεηδνπνηήζεηο (travel warnings): πιεξνθνξνύλ γηα καθξνπξόζεζκεο θξίζεηο ζε κηα ρώξα θαζώο θαη ζε πεξηπηώζεηο όπνπ ε θπβέξλεζε αδπλαηεί λα παξάζρεη βνήζεηα ζηνπο ακεξηθαλνύο πνιίηεο ιόγσ ηεο παύζεο ιεηηνπξγίαο ησλ θαηά ηόπνπο πξεζβεηώλ Έθηαθηα έγγξαθα: εθηζηνύλ ηελ πξνζνρή ησλ πνιηηώλ ζε επίθαηξα δεηήκαηα, όπσο ηξνκνθξαηηθά ρηππήκαηα αλά ηνλ θόζκν Γηάγξακκα 11 ΖΠΑ: Γιαβαθμίζειρ ηαξιδιυηικών οδηγιών και ζ ς ζ ηά ζ ε υ ν ΗΠΑ Σαξιδιυηικοί ζςναγεπμοί Σαξιδιυηικέρ πποειδοποιήζειρ Έκηακηα έγγπαθα Κ ΑΝ ΑΓΑ Τα έγγξαθα ζρεηηθά κε ηελ αζθάιεηα ησλ θαλαδώλ πνιηηώλ πνπ ζθνπεύνπλ λα ηαμηδέςνπλ ζην εμσηεξηθό εθδίδνληαη από ην Υπνπξγείν Δμσηεξηθώλ θαη Γηεζλνύο 25

26 Δκπνξίνπ (Foreign Affairs and International Trade) θαη είλαη ηα αθόινπζα (Γηάγξακκα 12): Γηεζλή ζέκαηα (global issues), όπνπ αλαθέξνληαη ζέκαηα πνπ αθνξνύλ ηνπο θαλαδνύο πνιίηεο, νη νπνίνη είηε δνπλ είηε ηαμηδεύνπλ ζην εμσηεξηθό όπσο ε επηζήκαλζε ησλ επνρώλ ηπθώλσλ, επεξρόκελεο εθινγέο, αζζέλεηεο, δεηήκαηα δηεζλνύο αζθάιεηαο Σαμηδησηηθέο αλαθνξέο (travel reports), νη νπνίεο παξέρνπλ πιεξνθνξίεο ζρεηηθά κε ηελ αζθάιεηα, ηνπηθά ήζε, έγγξαθα πνπ απαηηνύληαη γηα ηελ είζνδν ζε κηα ρώξα θαζώο θαη ζέκαηα πγηεηλήο Σαμηδησηηθέο πξνεηδνπνηήζεηο (travel warning), νη νπνίεο ζπληζηνύλ ηελ απνθπγή κε απαξαίηεηνπ- ηαμηδηνύ πξνο κηα ρώξα ή πξνο ζπγθεθξηκέλε πεξηνρή ηεο ρώξαο απηήο. Γηάγξακκα 12 Καναδάρ: Γιαβαθμίζειρ ηαξιδιυηικών ο δ η γ ιώ ν κ α ι ζ ς ζ ηά ζ ε υ ν Κ αναδάσ Ταξιδιωτικ ζσ αναθοπέρ Ταξιδιωτικ ζσ πποειδοποιήζειρ (για πεπιοσέρ) Ταξιδιωτικ ζσ πποειδοποιήζειρ (για όλη ηη σώπα) Αςζηπαλία ΑΤ ΣΡΑΛΗΑ Υπεύζπλνο θνξέαο γηα ηελ έθδνζε εγγξάθσλ ζρεηηθά κε ηελ αζθάιεηα ησλ απζηξαιώλ πνιηηώλ πνπ είηε θαηνηθνύλ ζην εμσηεξηθό είηε ζθνπεύνπλ λα κεηαβνύλ ζε άιιε ρώξα είλαη ην Υπνπξγείν Δμσηεξηθώλ θαη Δκπνξίνπ (Department of Foreign Affairs and Trade). Τν Υπνπξγείν εθδίδεη: 26

27 Σαμηδησηηθά λέα, ζρεηηθά κε επίθαηξα ζέκαηα πνπ αθνξνύλ ηνπο απζηξαινύο πνπ ηαμηδεύνπλ ζην εμσηεξηθό, όπσο ζέκαηα δηαηξνθήο, αθξαία θαηξηθά θαηλόκελα, ηαμηδησηηθά έγγξαθα πνπ απαηηνύληαη γηα ζπγθεθξηκέλεο ρώξεο Γεληθέο νδεγίεο γηα ηνπο απζηξαινύο ηαμηδηώηεο, νη νπνίεο εθηζηνύλ ηελ πξνζνρή ζε γεληθά ζέκαηα, όπσο ε παγθόζκηα ηξνκνθξαηία Σαμηδησηηθέο ζπζηάζεηο γηα 160 ρώξεο, νη νπνίεο αλαθέξνπλ πιεξνθνξίεο ζρεηηθά κε άιιεο ρώξεο θαζώο θαη ηνπο θηλδύλνπο ηνπο νπνίνπο δηαηξέρνπλ νη απζηξαινί πνιίηεο πνπ βξίζθνληαη ή πξόθεηηαη λα κεηαβνύλ πξνο απηέο. Οη ηαμηδησηηθέο ζπζηάζεηο πεξηιακβάλνπλ δηαβάζκηζε σο πξνο ην επίπεδν αζθαιείαο θάζε ρώξαο, ε νπνία είλαη ε αθόινπζε (Γηάγξακκα 13): Να είζηε ζε επηθπιαθή γηα ηελ αζθάιεηά ζαο Δθηζηήζηε ηελ πξνζνρή ζαο θαη παξαθνινπζείηε ηηο εμειίμεηο, νη νπνίεο ελδερνκέλσο λα επεξεάζνπλ ηελ αζθάιεηά ζαο Δθηζηήζηε ηελ πξνζνρή ζαο ζε κεγάιν βαζκό γηα ηελ αζθάιεηά ζαο Δπαλεμεηάζεηε ηελ αλάγθε πξαγκαηνπνίεζεο ηνπ ηαμηδηνύ (γηα πεξηπηώζεηο πςεινύ θηλδύλνπ, όπσο ηξνκνθξαηηθέο απεηιέο) Σπλίζηαηαη ε κε πξαγκαηνπνίεζε ηνπ ηαμηδηνύ Δπνκέλσο ηα ηειεπηαία επίπεδα ησλ ηαμηδησηηθώλ ζπζηάζεσλ επηηεινύλ ηε ιεηηνπξγία ησλ ηαμηδησηηθώλ νδεγηώλ, απνηξέπνληαο από ηελ πξαγκαηνπνίεζε ηαμηδηνύ. Οη ηαμηδησηηθέο ζπζηάζεηο εθδίδνληαη βάζεη πιεξνθνξηώλ πνπ ζπιιέγνληαη από ηηο θαηά ηόπνπο πξεζβείεο θαη πξνμελεία, από ππεξεζίεο πιεξνθνξηώλ, αλαθνξέο ηνπ Απζηξαιηαλνύ Οξγαληζκνύ ζπιινγήο Πιεξνθνξηώλ γηα ζέκαηα Αζθαιείαο (Australian Security Intelligence Organisation) γηα ηελ εθηίκεζε απεηιώλ θαζώο θαη από ρώξεο κε ηηο νπνίεο ε Απζηξαιία ζπλεξγάδεηαη ζε δηπισκαηηθό επίπεδν (ΖΠΑ, Ζλσκέλν Βαζίιεην, Νέα Εειαλδία, Καλαδάο). Κάζε ηαμηδησηηθή ζύζηαζε αλαλεώλεηαη αλά ηεηξάκελν. 27

28 Γηάγξακκα 13 Αςζηπαλία: Γιαβαθμίζειρ ηαξιδιυηικών οδηγιών και ζςζηάζευν Αυςτραλία Δπ ιθςλακή για ηην π ποζυπ ική αζθάλεια Παπακολούθ ηζη ηυν εξελίξευν Μεγάλη π ποζοσή για ηην π ποζυπ ική αζθάλεια Δπ ανεξέηαζη ανάγκηρ ηηρ μεηάβαζησ Απ οθςγή ηηρ μεηάβαζηρ Ν ΔΑ Ε Ζ ΛΑΝ ΓΗΑ Τν Υπνπξγείν Δμσηεξηθώλ θαη Δκπνξίνπ (Ministry of Foreign Affairs and Trade) εθδίδεη ηαμηδησηηθέο νδεγίεο κε βάζε ηηο πιεξνθνξίεο πνπ ζπιιέγνληαη από ηηο θαηά ηόπνπο πξεζβείεο ηεο Νέαο Εειαλδίαο. Οη ηαμηδησηηθέο νδεγίεο αθνξνύλ ηελ εθηίκεζε ηνπ θηλδύλνπ, ηε βνήζεηα πνπ κπνξεί λα παξαζρεζεί από ηηο πξεζβείεο θαζώο θαη ηηο δξάζεηο ησλ ηνπηθώλ αξρώλ γηα ηελ άξζε ηνπ θηλδύλνπ. Αλάινγα κε ην βαζκό ηνπ θηλδύλνπ ην νπνίν επηζεκαίλνπλ δηαθξίλνληαη ζε ηξεηο βαζκίδεο (Γηάγξακκα 14): Μεξηθόο θίλδπλνο (some risk), γηα πξννξηζκνύο όπνπ ππάξρεη γεληθή θαη αθεξεκέλε ηξνκνθξαηηθή απεηιή. Σε απηό ην βαζκό θηλδύλνπ ζπλίζηαηαη ε δηαξθήο επαγξύπλεζε θαη ε απνθπγή δεκνζίσλ ρώξσλ όπνπ ζπγθεληξώλεηαη κεγάινο αξηζκόο επηζθεπηώλ. Τςειόο θίλδπλνο (high risk), γηα πξννξηζκνύο όπνπ ππάξρνπλ ζεκαληηθέο ελδείμεηο θαη πιεξνθνξίεο γηα ερζξηθά ρηππήκαηα θαη ζπλίζηαηαη ε κεηάβαζε κόλνλ εθ όζνλ απηή είλαη απαξαίηεηε Μεγάινο θίλδπλνο (extreme risk), γηα πξννξηζκνύο όπνπ έρνπλ μεζπάζεη πόιεκνη θαη αλαηαξαρέο θαη ζπλίζηαηαη ε αλαβνιή ηεο κεηάβαζεο γηα θάζε ιόγν θαζώο ε θαηά ηόπνπο πξεζβείεο, πξνμεληθέο αξρέο θαη θπβεξλήζεηο ησλ ελ ιόγσ ρσξώλ ελδέρεηαη λα κελ κπνξνύλ λα εμππεξεηήζνπλ ηνπο πνιίηεο. 28

29 Γηάγξακκα 14 Νέα Εηλανδία: Γιαβαθμίζειρ ηαξιδιυηικών ο δ η γ ιώ ν κ α ι ζ ς ζ ηά ζ ε υ ν Νέα Εηλανδία Μεπικόρ κίνδςνορ Ττηλόρ κίνδςνορ Μεγάλορ κίνδςνορ Αζία Η Α Π ΩΝ Η Α Τν Υπνπξγείν Δμσηεξηθώλ ηεο Ηαπσλίαο εθδίδεη ηαμηδησηηθέο πιεξνθνξίεο, νη νπνίεο πεξηιακβάλνπλ: ηαμηδησηηθέο ζπζηάζεηο θαη πξνεηδνπνηήζεηο, νη νπνίεο δίλνπλ γεληθέο πιεξνθνξίεο ελώ παξάιιεια εθζέηνπλ ηνπο θηλδύλνπο αλά ρώξα ζπγθεθξηκέλεο πιεξνθνξίεο γηα επίθαηξα δεηήκαηα βαζηθέο πιεξνθνξίεο γηα ζέκαηα αζθαιείαο αλαθνξά ηξνκνθξαηηθώλ απεηιώλ Οη ηαμηδησηηθέο ζπζηάζεηο θαη πξνεηδνπνηήζεηο αλάινγα κε ην επίπεδν θηλδύλνπ ζην νπνίν αλαθέξνληαη δηαθξίλνληαη ζε ηέζζεξηο θαηεγνξίεο (Γηάγξακκα 15): 1. Ταμηδησηηθή πξνζνρή όπνπ ζπλίζηαηαη ζηνπο πνιίηεο πνπ ηαμηδεύνπλ ζην εμσηεξηθό λα ιακβάλνπλ ηα απαξαίηεηα κέηξα αζθαιείαο 2. Παξόηξπλζε γηα επαλεμέηαζε ηεο αλαγθαηόηεηαο πξαγκαηνπνίεζεο ηνπ ηαμηδηνύ 3. Παξόηξπλζε γηα καηαίσζε ηνπ ηαμηδηνύ θαη παξάιιεια παξόηξπλζε γηα ηνπο ηάπσλεο πνιίηεο πνπ δηακέλνπλ ζηελ ελ ιόγσ πεξηνρή λα ιάβνπλ ηα θαηάιιεια κέηξα γηα ηελ αζθάιεηά ηνπο 4. Παξόηξπλζε γηα εγθαηάιεηςε ηεο πεξηνρήο ή ηεο ρώξαο από ηνπο ηάπσλεο πνιίηεο πνπ θαηνηθνύλ ζε απηή 29

30 Γηάγξακκα 15 Ηαπυνία: Γιαβαθμίζειρ ηαξιδιυηικών οδηγιών κ α ι ζ ς ζ ηά ζ ε υ ν Ηαπυνία Πποζοσή/ Λήτη ζύνηθυν μέηπυν αζθαλείαρ Δπανεξέηαζη ανάγκηρ ηηρ μεηάβαζηρ Αποθςγή ηηρ μεηάβαζηρ Οι ιάπυνερ πολίηερ καλούνηαι να εγκαηαλείτοςν ηη σώπα 2.3 ςμπεπάζμαηα Από ηελ παξάζεζε ζηνηρείσλ ζρεηηθά κε ηηο ηαμηδησηηθέο νδεγίεο ζε άιιεο ρώξεο γίλεηαη θαλεξό όηη κεηαμύ απηώλ ππάξρνπλ θνηλέο παξάκεηξνη. Υπεύζπλνο θνξέαο έθδνζήο ηνπο είλαη ην Υπνπξγείν Δμσηεξηθώλ θάζε ρώξαο. Ζ πιεηνςεθία ησλ ρσξώλ παξέρεη ηαμηδησηηθέο ζπζηάζεηο κε γεληθέο πιεξνθνξίεο γηα άιια θξάηε ελώ νη ηαμηδησηηθέο νδεγίεο εκθαλίδνληαη εληαγκέλεο ζηηο ηαμηδησηηθέο ζπζηάζεηο. Δπηπιένλ νη πεξηζζόηεξεο ρώξεο αθνινπζνύλ δηαβάζκηζε σο πξνο ην βαζκό θηλδύλνπ γηα ηνλ νπνίν πιεξνθνξνύλ θαη ηνλίδνπλ ηελ αλαγθαηόηεηα ή κε ηεο κεηάβαζεο πξνο ην ζπγθεθξηκέλν πξννξηζκό. Οη πιεξνθνξίεο βάζεη ησλ νπνίσλ εθδίδνληαη νη ηαμηδησηηθέο νδεγίεο πξνέξρνληαη από ηηο θαηά ηόπνπο πξεζβείεο θαη πξνμεληθέο αξρέο ησλ ρσξώλ έθδνζεο ελώ ζε κεξηθέο πεξηπηώζεηο δειώλεηαη όηη ιακβάλνληαη ππόςε ηαμηδησηηθέο νδεγίεο πνπ έρνπλ εθδνζεί από άιιεο ρώξεο. Δίλαη ελδηαθέξνλ όηη γηα ηηο ηαμηδησηηθέο νδεγίεο ηεο Σνπεδίαο αλάινγα κε ηελ πεξίζηαζε πξνεγείηαη γλσκάηεπζε ηνπ αξκόδηνπ θνξέα πνπ εμεηδηθεύεηαη ζηα δεηήκαηα πνπ αθνξά ε ηαμηδησηηθή νδεγία. Τέινο όιεο νη ρώξεο αλαθέξνπλ ξεηά πσο ην πεξηερόκελν ησλ ηαμηδησηηθώλ νδεγηώλ δελ είλαη δεζκεπηηθό γηα ηνπο πνιίηεο αιιά ζθνπεύεη ζην λα ηνπο βνεζήζεη λα ιάβνπλ ππόςε ηνπο όινπο ηνπο παξάγνληεο πξηλ απνθαζίζνπλ ηελ πξαγκαηνπνίεζε νπνηνπδήπνηε ηαμηδηνύ. Δίλαη αμηνζεκείσην όκσο ην γεγνλόο όηη ηα επίπεδα δηαβαζκίζεσλ ηεο εθηίκεζεο θηλδύλνπ πνπ αθνινπζνύληαη από θάζε ρώξα παξνπζηάδνπλ ζεκαληηθέο 30

31 απνθιίζεηο: θάπνηεο ρώξεο όπσο ε Σνπεδία θαη ε Κύπξνο δε δηαρσξίδνπλ επίπεδα ηαμηδησηηθώλ νδεγηώλ θαη ζπζηάζεσλ ελώ άιιεο όπσο ε Απζηξία θαη ην Βέιγην έρνπλ πηνζεηήζεη ζύζηεκα έμη δηαβαζκίζεσλ (Πίλαθαο 1, Γηάγξακκα 16). Δθηόο απηώλ δελ ππάξρεη εληαία νξνινγία όζνλ αθνξά ζηηο πιεξνθνξίεο πνπ δίλνληαη γηα ηελ αζθάιεηα ησλ πνιηηώλ. Ο όξνο ηαμηδησηηθέο ζπζηάζεηο αλαθέξεηαη θαη σο γεληθέο ζπζηάζεηο (Απζηξία) ή ηαμηδησηηθέο αλαθνξέο (Καλαδάο) ελώ ν όξνο ηαμηδησηηθέο νδεγίεο αλαθέξεηαη θαη σο ηαμηδησηηθέο ζπκβνπιέο (Διβεηία) ή ηαμηδησηηθέο πξνεηδνπνηήζεηο (ΖΠΑ, Ηαπσλία, Καλαδάο) ή πξνεηδνπνηήζεηο αζθαιείαο (Απζηξία). Αθνύ έγηλε επηζθόπεζε ηόζν ηνπ πιαηζίνπ έθδνζεο ησλ ηαμηδησηηθώλ νδεγηώλ θαη ησλ εγγξάθσλ ζρεηηθά κε ηελ αζθάιεηα ησλ πνιηηώλ θάζε ρώξαο νη νπνίνη πξαγκαηνπνηνύλ ηαμίδηα ζην εμσηεξηθό, ζα επηρεηξεζεί εθηίκεζε ηεο επηξξνήο ηνπο θαζώο θαη ησλ ζπλεπεηώλ πνπ απηά επηθέξνπλ ζηνλ ηνπξηζκό κηαο ρώξαο. 31

32 Πίλαθαο 1 Αςζηπία Αζθαλήρ καηάζηαζη Αςξημένορ κίνδςνορ αζθάλειαρ Βέλγιο Δπιθςλακή για ηην πποζυπική αζθάλεια Γ Η ΑΒ ΑΘ Μ Η ΔΗ Σ ΑΞΗΓΗΧΣΗΚΧΝ ΟΓΖΓΗΧ Ν ΚΑΗ ΤΣ ΑΔΧΝ Δπιζήμανζη επικινδςνόηηηαρ οπιζμένυν πεπιοσών Ττηλόρ κίνδςνορ (για ζςγκεκπιμένη πεπιοσή) Αποθςγή μη αναγκαίυν μεηαβάζευν (για ζςγκεκπιμένερ πεπιοσέρ) Ττηλόρ κίνδςνορ (για όλη ηη σώπα) Αποθςγή μη αναγκαίυν μεηαβάζευν (για όλη ηη σώπα) Γεπμανία Σαξιδιυηικέρ ζςζηάζειρ Οδηγίερ αζθαλείαρ Σαξιδιυηικέρ οδηγίερ (για ζςγκεκπιμένερ πεπιοσέρ) Δλβεηία Σαξιδιυηικέρ ζςμβοςλέρ Ζνυμένο Αποθςγή μη αναγκαίυν Βαζίλειο μεηαβάζευν (για Ηηαλία Ηπλανδία ζςγκεκπιμένερ πεπιοσέρ) Σαξιδιυηικέρ οδηγίερ Λήτη ζςνήθυν πποθςλάξευν Αποθςγή μη αναγκαίυν μεηαβάζευν (για όλη ηη σώπα) Αποθςγή αναγκαίυν/ μη αναγκαίυν μεηαβάζευν (για ζςγκεκπιμένερ πεπιοσέρ) Πποζοσή Απόλςηη πποζοσή Αποθςγή μη αναγκαίυν μεηαβάζευν Μεπική ηαξιδιυηική οδηγία Αποθςγή αναγκαίυν/ μη αναγκαίυν μεηαβάζευν Σαξιδιυηική οδηγία Οι βέλγοι πολίηερ καλούνηαι να εγκαηαλείτοςν ηη σώπα Σαξιδιυηικέρ οδηγίερ (για ηο ζύνολο ηηρ σώπαρ) Αποθςγή αναγκαίυν/ μη αναγκαίυν μεηαβάζευν (για όλη ηη σώπα) Αποθςγή αναγκαίυν/ μη αναγκαίυν μεηαβάζευν Κύππορ Σαξιδιυηικέρ οδηγίερ Μάληα Αποθςγή μη αναγκαίυν μεηαβάζευν Αποθςγή αναγκαίυν και μη αναγκαίυν μεηαβάζευν οςηδία Σαξιδιυηικέρ οδηγίερ ΖΠΑ Σαξιδιυηικοί ζςναγεπμοί Σαξιδιυηικέρ πποειδοποιήζειρ Έκηακηα έγγπαθα Καναδάρ Σαξιδιυηικέρ αναθοπέρ Σαξιδιυηικέρ πποειδοποιήζειρ (για πεπιοσέρ) Σαξιδιυηικέρ πποειδοποιήζειρ (για ηη σώπα) Αςζηπαλία Δπιθςλακή για ηην πποζυπική αζθάλεια Παπακολούθηζη ηυν εξελίξευν Μεγάλη πποζοσή για ηην πποζυπική αζθάλεια Δπανεξέηαζη ανάγκηρ ηηρ μεηάβαζηρ Αποθςγή ηηρ μεηάβαζηρ Νέα Εηλανδία Μεπικόρ κίνδςνορ Ττηλόρ κίνδςνορ Μεγάλορ κίνδςνορ Ηαπυνία Πποζοσή/ Λήτη ζςνήθυν μέηπυν αζθαλείαρ Δπανεξέηαζη ανάγκηρ ηηρ μεηάβαζηρ Αποθςγή ηηρ μεηάβαζηρ Οι ιάπυνερ πολίηερ καλούνηαι να εγκαηαλείτοςν ηη σώπα 32

33 Γηάγξακκα 16 Δ ιαβαθμίσ εις ταξιδιωτικών σ υσ τάσ εων και οδηγιών ανά χ ώρα Ηαπυ ν ία 4 Νέα Εηλαν δία Αςζηπαλία Καν αδάρ ΖΠΑ οςηδία Μ άληα Κύππορ Ηπλαν δία Ηηαλία Ζν υ μέν ο Βαζίλειο Δλβεηία Γεπμαν ία Βέλγιο Αςζηπία

34 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 3 ΔΠΗΓΡΑΖ ΣΑΞΗΓΗΩΣΗΚΩΝ ΟΓΖΓΗΩΝ ΣΟΝ ΣΟΤΡΗΜΟ 3.1 Πώρ ανηιλαμβάνονηαι οι άνθπυποι ηον κίνδςνο Ο Giddens (1990) δηαρσξίδεη ηηο θνηλσλίεο ζε πξν- ζύγρξνλεο (pre- modern) θαη ζύγρξνλεο (modern). Οη πξν- ζύγρξνλεο θνηλσλίεο δηαθξίλνληαη από ζηαζεξόηεηα θαη ζηελέο δηαπξνζσπηθέο ζρέζεηο. Σε απηέο νη ζξεζθεπηηθέο δνμαζίεο θαη παξαδόζεηο θαηέρνπλ θπξίαξρε ζέζε ελώ θάζε έλλνηα θηλδύλνπ θαη απεηιήο ηαπηίδεηαη κε θπζηθά θαηλόκελα θαη θπζηθέο θαηαζηξνθέο, αξξώζηηεο θαη αλζξώπηλεο πξάμεηο βίαο (πόιεκνη, ιεζηείεο). Σηηο ζύγρξνλεο θνηλσλίεο, νη νπνίεο ραξαθηεξίδνληαη από ραιαξόηεξεο δνκέο θαη δηαπξνζσπηθέο ζρέζεηο νη παξαπάλσ θίλδπλνη παξακέλνπλ αιιά ζε απηνύο πξνζηίζεληαη θαη νη θίλδπλνη πνπ επέθεξε ε εθβηνκεράληζε, ε αλάπηπμε ηεο ηερλνινγίαο θαη ε αζηηθνπνίεζε. Οη θίλδπλνη δελ είλαη κεγαιύηεξνη απ όζν ζην παξειζόλ αιιά νη επηπηώζεηο ηνπο ζηνπο αλζξώπνπο είλαη βαζύηεξεο θαζώο νη άλζξσπνη δίλνπλ κεγαιύηεξε ζεκαζία ζε απηνύο. Ο όξνο «θίλδπλνο» (risk) αλαθέξεηαη ζε έλα αξλεηηθό γεγνλόο πνπ κπνξεί λα επηθέξεη βιάβε θαζώο θαη ζηελ πηζαλόηεηα εκθάληζεο ηνπ γεγνλόηνο απηνύ (Giddens, 1990). Οη άλζξσπνη ηείλνπλ λα δίλνπλ κεγαιύηεξε ζεκαζία ζε ζπγθεθξηκέλνπο θηλδύλνπο παξαβιέπνληαο θάπνηνπο άιινπο. Απηό ζπκβαίλεη γηαηί πθίζηαληαη παξάγνληεο, νη νπνίνη εληείλνπλ ηελ απεηιή ησλ θηλδύλσλ. Οη παξάγνληεο απηνί νλνκάδνληαη παξάγνληεο θόβνπ (fright factors) θαη ζύκθσλα κε ηνλ Bennett (1999) κπνξνύλ λα ζπλνςηζζνύλ ζηνπο εμήο: Ζ έθζεζε ζηνλ θίλδπλν λα γίλεηαη αθνύζηα Ο θαηακεξηζκόο ηνπ θηλδύλνπ λα είλαη άληζνο, ώζηε ελώ θάπνηνη σθεινύληαη, άιινη πθίζηαληαη ηηο ζπλέπεηεο Ο θίλδπλνο λα είλαη αλαπόθεπθηνο Ο θίλδπλνο λα πξνέξρεηαη από άγλσζηε πεγή Ο θίλδπλνο λα είλαη απνηέιεζκα αλζξώπηλσλ ελεξγεηώλ θαη όρη θπζηθώλ θαηαζηξνθώλ 34