Αναζωογονητικές ενέσεις στον τομέα των υπηρεσιών

Transcript

1 01-OIK_COVER_OIK_01 28/07/15 23:24 Page 2 ΛΕΥΚΩΣΙΑ, Τετάρτη 29 Ιουλίου 2015 Eτος 1 ο Aρ. φύλλου 35 Εβδομαδιαία Οικονομική και Πολιτική Εφημερίδα w w w. k a thimerini. com. cy/ financial Τιμή: 1,50 ΓΚΟΡΝΤΟΝ ΡΑΜΣΕΪ Σεφ με συνταγή εκατομμυρίων Εξυπνος και τελειομανής, με ικανότητες, άστρο και πάθος, ο διάσημος μάγειρας αμείβεται με δολάρια για κάθε τηλεοπτική του εμφάνιση, ενώ τα εστιατόριά του τού αποφέρουν κέρδος 103 εκατομμύρια δολάρια το χρόνο. Ο Σκωτσέζος ήθελε να γίνει ποδοσφαιριστής, αλλά απέτυχε. Βρήκε όμως τη συνταγή του πλούτου. Σελ. 18 ΕΥΡΗΜΑΤΙΚΟΙ ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ Capital controls τέχνας κατεργάζονται Επιστρατεύοντας τη φαντασία τους, το δαιμόνιο και την ευρηματικότητά τους αρκετοί Ελληνες κατάφεραν να αντιμετωπίσουν με επιτυχία τα capital controls και να παίρνουν πολύ περισσότερα από τα εξήντα ευρώ ημερησίως που δικαιούνται. Η ηλεκτρονική τραπεζική θριάμβευσε στη διάρκεια των περιορισμών, ενώ οι επιστροφές σε μετρητά από καταστήματα έδιναν κι έπαιρναν. Σελ. 15 ΒΟΥΤΙΑ 8,5 % Νέο κραχ στα κινεζικά χρηματιστήρια Εξαιρετκά βραχύβια αποδείχθηκε η αποτελεσματικότητα των άνευ προηγουμένου μέτρων στα οποία κατέφυγε προ τριών εβδομάδων η Κίνα για να στηρίξει τα κινεζικά χρηματιστήρια. Υστερα από μια σύντομη ανάπαυλα, οι κινεζικές α- γορές επέστρεψαν στην καθοδική πορεία σημειώνοντας τη μεγαλύτερη πτώση από το Βουτιά 8,5% σημειώθηκε στο χρηματιστήριο της Σαγκάης. Σελ Γενικός Δείκτης 22/7 23/7 24/7 27/7 28/7 Oγκος συναλλαγών (χιλιάδες ) ΣΗΜΕΡΑ ΑΡΙΣΤΟΣ ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ 76,56 211, Ανθεκτικό στις δυσκολίες το τραπεζικό σύστημα Οι υψηλές αντοχές που έχει επιδείξει το εγχώριο τραπεζικό σύστημα και στην πιο πρόσφατη κρίση στην Ελλάδα, «μαρτυρούν πως είμαστε σε θέση να προχωρήσουμε σε ένα νέο κεφάλαιο στην ιστορία του συστήματος», τονίζει στην «Κ» ο πρόεδρος του Συνδέσμου Τραπεζών Αριστος Στυλιανού, σημειώνοντας ότι οι τράπεζες έμαθαν πολλά από τις δυσκολίες που αντιμετώπισαν μετά τον Μάρτη του Σελ. 8 ΤΑ ΒΗΜΑΤΑ ΓΙΑ ΓεΣΥ Τέσσερα αγκάθια για το νέο Υπουργό Υγείας Μεγάλο χαρτοφυλάκιο αναλαμβάνει ο νέος Υπ. Υγείας ενόψει και των διαδικασιών που θα πρέπει να δρομολογηθούν για την υλοποίηση και εφαρμογή του ΓεΣΥ. Σε μια περίοδο που υπάρχουν πολλά μέτωπα α- νοικτά, θα πρέπει να επιλυθούν τέσσερα πολύ μεγάλα κεφάλαια : το νομοσχέδιο για το ΓεΣΥ, η αυτονόμηση των νοσηλευτηρίων, το λογισμικό και το ασφαλιστικό. Σελ. 4 ΕΞΟΜΟΛOΓΗΣΗ ENOΣ ΕΦΕΔΡΟΥ Γολγοθάς 41 ετών πίσω από το ΝΙΚΗ 4 Μια τραγική ιστορία από τις πολλές που άφησε πίσω της η τουρκική εισβολή κρύβει η κατάρριψη του μεταγωγικού αεροσκάφους Noratlas τον Ιούλιο του Ο γνωστός φωτορεπόρτερ Στέλιος Παπαστυλιανού έζησε από κοντά την τραγική ι- στορία του ΝΙΚΗ 4, το οποίο μέχρι σήμερα είναι θαμμένο στον Τύμβο της Μακεδονιτισσας. Έφεδρος τότε ήταν από τους πρώτους που έφθασε στο σημείο όπου είχε καταρριφθεί το ελληνικό μεταγωγικό παρασέρνοντας στον θάνατο 28 καταδρομείς και τέσσερις αεροπόρους. Σελ Αναζωογονητικές ενέσεις στον τομέα των υπηρεσιών Λόγω νέων φορολογικών μέτρων, καθόδου ελληνικών ναυτιλιακών και «Aνοιξης» του Ιράν Eντονος αναβρασμός επικρατεί το τελευταίο διάστημα στον τομέα της παροχής υπηρεσιών λόγω της έγκρισης των πολυαναμενόμενων νέων φορολογικών κινήτρων, που σε συνάρτηση με κάποιες διεθνείς εξελίξεις δημιουργούν βάσιμες ελπίδες πως η κάθοδος νέων εταιρειών αλλά και φυσικών προσώπων υψηλού εισοδηματικού επιπέδου στο νησί είναι πέρα για πέρα εφικτή. Ήδη έχουν διεξαχθεί και προγραμματίζονται σειρά σεμιναρίων από λογιστικά και δικηγορικά γραφεία σε σχέση με τα νέα κίνητρα τόσο στην Κύπρο όσο και στο εξωτερικό. Τα νέα κίνητρα φιγουράρουν σε εξειδικευμένες ιστοσελίδες του ε- ξωτερικού, την ίδια ώρα που στο Η- νωμένο Βασίλειο η αβεβαιότητα για το φορολογικό χειρισμό που θα τυγχάνουν οι μη γηγενείς κάτοικοι από το 2017 βρίσκεται για ακόμα μία φορά στο προσκήνιο. Παράλληλα, το ενδιαφέρον από ελληνικές εταιρείες και κυρίως πλοιοκτήτριες όχι απλώς παραμένει αλλά σε μερικές περιπτώσεις υλοποιείται στην πράξη, αφού αρκετές εξ αυτών έχουν ήδη αγοράσει ή νοικιάσει γραφειακούς χώρους στην Κύπρο. Παράλληλα, το άνοιγμα της α- γοράς του Ιράν δεν αφήνει αδιάφορους τους Κύπριους επιχειρηματίες αλλά και μεγάλους ομίλους του εξωτερικού οι οποίοι βλέπουν την Κύπρο ως πύλη δραστηριοποίησης στη χώρα της Μέσης Ανατολής. Σελ. 5 Κυπριακά ακούσματα στον Πύργο του Οθέλλου Την παραδοσιακή κυπριακή μουσική απόλαυσαν το βράδυ της Τρίτης στον Πύργο του Οθέλλου ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης και ο Τουρκοκύπριος ηγέτης Μουσταφά Ακιντζί. Το «παρών» τους στην εκδήλωση έδωσαν πέραν των δύο ηγετών, ο ειδικός σύμβουλος του γ.γ. των Η.Ε. για το Κυπριακό, οι δύο διαπραγματευτές, εκπρόσωποι κομμάτων και άλλοι επίσημοι. Οι δύο ηγέτες είχαν προσκληθεί από την Τεχνική Επιτροπή για τον Πολιτισμό, η οποία συστάθηκε πρόσφατα με στόχο να φέρει τις δύο κοινότητες πιο κοντά. Ο Πύργος του Οθέλλου είναι το μεγαλύτερο έργο που ολοκλήρωσε μέχρι σήμερα η Τεχνική Επιτροπή για την Πολιτιστική Κληρονομιά. Την Πέμπτη οι αποφάσεις ΣΥΡΙΖΑ Στην Αθήνα σήμερα οι επικεφαλής των δανειστών Την Πέμπτη θα συγκληθεί η Κ.Ε. του ΣΥΡΙΖΑ, στην οποία θα αποφασιστούν οι συλλογικές διαδικασίες της παράταξης την επόμενη περίοδο, μετά και την χθεσινή επιβεβαίωση ότι η προεδρική πλειοψηφία και η εσωκομματική αντιπολίτευση προσεγγίζουν από εντελώς διαφορετικές αφετηρίες τις διαδικασίες που θα πρέπει να δρομολογηθούν. Στο μεταξύ σε Γενικό Λογιστήριο του Κράτους, Τράπεζα της Ελλάδος, αλλά και τα ξενοδοχεία διαμονής των εκπροσώπων των δανειστών πραγματοποιήθηκαν οι συσκέψεις μεταξύ κυβέρνησης και θεσμών. Στόχος είναι οι τεχνικές συναντήσεις να καταλήξουν ως την Παρασκευή ή το πολύ το Σάββατο. Σήμερα αναμένονται στην Αθήνα και οι επικεφαλής των θεσμών. Σελ. 14 Στο εδώλιο ο Βαρουφάκης Και νέες μηνύσεις για το plan B Στη Βουλή διαβιβάστηκε από την Εισαγγελία του Α- ρείου Πάγου το περιεχόμενο δύο αναφορών, που έχουν κατατεθεί κατά του πρώην Υπουργού Οικονομικών Γιάνη Βαρουφάκη, με έγγραφη παραγγελία που υπογράφει η Εισαγγελέας του Ανωτάτου Δικαστηρίου Ευτέρπη Κουτζαμάνη. Παράλληλα, νέες μηνυτήριες αναφορές κατατέθηκαν σήμερα στην Εισαγγελία του Αρείου Πάγου που στρέφονται κατά του πρώην Υπουργού Οικονομικών Γιάνη Βαρουφάκη, αλλά και σε βάρος μη πολιτικών προσώπων που φέρονται να είχαν γνώση και συγκεκριμένο ρόλο στην υλοποίηση του λεγόμενου Plan B. Σελ. 16 ΚΥΠΕ Πλήρωσαν κάποιες δόσεις οι μικρομεσαίες Για τα μη εξυπηρετούμενa Από επιχειρήσεις, και κυρίως μικρομεσαίες, επήλθε σε μεγάλο βαθμό η μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων που καταγράφηκε κατά τον μήνα Μάιο από τα προκαταρκτικά στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας. Συγκεκριμένα, τα δάνεια των επιχειρήσεων μειώθηκαν κατά 500 εκατ. ευρώ στα 13,4 δισ. ευρώ, ενώ τα δάνεια των ΜμΕ, που υπολογίζονται ως υποκατηγορία στα δάνεια των επιχειρήσεων, μειώθηκαν κατά 600 εκατ. ευρώ στα 8,6 δισ. ευρώ. Σελ. 3 Απιαστο όνειρο οι πωλήσεις 2008 Στην αγορά αυτοκινήτου Με σταθερά βήματα κινείται προς την ανάκαμψή της η αγορά αυτοκινήτου, η οποία παρά την σταδιακή άνοδο που καταγράφει τους τελευταίους μήνες, εντούτοις αναμένεται ότι θα χρειαστεί αρκετά μεγάλο διάστημα για να επιστρέψει στις «χρυσές» πωλήσεις της περασμένης ε- φταετίας. Σελ. 4 «Εταίροι και στην αξιοπιστία» Συνεργασία Κύπρου-Ισραήλ Η αμυντική συνεργασία Κύπρου Ισραήλ, η εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων των δύο χωρών μέσα από κοινές προσπάθειες, το Μεσανατολικό μέσα από το πρίσμα των σχέσεων Ισραήλ Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά και της πρωτοβουλίας Αναστασιάδη σηματοδότησαν την μονοήμερη ε- πίσκεψη του Βενιαμίν Νετανιάχου στην Κύπρο. Σελ. 6 Το τρίγωνο FBME Κεντρικής-FinCen Αλλάζουν οι ισορροπίες Την ώρα που η απόφαση της Μονάδας Χρηματοοικονομικής Πληροφόρησης (FinCEN) του Αμερικανικού Υπ. Οικονομικών άνοιξε και επίσημα δεύτερο νομικό μέτωπο για την FBME Bank, πέραν της διαμάχης που υπήρχε με την Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου, οι ουσιαστικοί λόγοι βάσει των οποίων αποφασίστηκε η διακοπή της πρόσβασης της FBME Bank Ltd στο αμερικανικό χρηματοπιστωτικό σύστημα έρχονται ξανά στο προσκήνιο. Σελ. 5 foster-entrepreneurship Μερικές φορές οι αναλύσεις δεν χρειάζεται να είναι πολύπλοκες ή δύσκολες στην κατανόηση. Ένας φίλος από την Πάφο, μου εξηγούσε για ένα πεντάστερο ξενοδοχείο το οποίο πρόσφατα ανακαινίστηκε με κεφάλαια ξένου tour operator και το οποίο από τη μέρα που άνοιξε εκ νέου τις πόρτες του η πληρότητά του αγγίζει το 100%. «Έχει 300 δωμάτια», μου είπε. «Ας υ- ποθέσουμε πως σ αυτά διαμένουν τουλάχιστον 600 άτομα. Αν δεν ήταν all inclusive, ακόμα και οι μισοί από αυτούς να έτρωγαν το βράδυ εκτός ξενοδοχείου, δέκα εστιατόρια της περιοχής θα είχαν από 30 περισσότερους πελάτες». Δεν μπορούσα να μην συμφωνήσω μαζί του. Ωστόσο, το πρόβλημα είναι άραγε το all inclusive; Μήπως μέρος του προβλήματος είναι και τα ίδια τα εστιατόρια τελικά; Είναι σωστή η σχέση ποιότητας προϊόντος με την τιμή που χρεώνουν; Δεν είμαι πολύ σίγουρος. Το μεγαλύτερο πρόβλημα, όμως, αφορά στο ίδιο το τουριστικό προϊόν που δημιουργήσαμε σαν χώρα. Τουρίστες που επιζητούν φθηνές λύσεις, ακριβές υπηρεσίες σε όλους σχεδόν τους τομείς και μη ε- παρκής προώθηση των ιδιαιτεροτήτων ΣΧΟΛΙΟ / Tου ΑΝΤΩΝΗ ΑΝΤΩΝΙΟΥ Λύσεις μέχρι παρακάτω < Oταν η δικαιολογία για παλιά ξενοδοχεία είναι πως δεν κατάφεραν να έρθουν σε συμφωνία με κάποιον tour operator, τότε γίνεται αντιληπτό το μέγεθος του προβλήματος. της Κύπρου και των φυσικών ομορφιών της. Όταν η δικαιολογία για παλιά και μη ανακαινισμένα ξενοδοχεία είναι πως δεν κατάφεραν να έρθουν σε συμφωνία με κάποιον tour operator, τότε γίνεται αντιληπτό το μέγεθος του προβλήματος. Κατ άλλα πανηγυρίζουμε πως συγκρατήσαμε τη φυγή των Ρώσων και φέραμε ακόμα μερικές χιλιάδες από άλλους προορισμούς. Και μετά τι; Μέχρι την επόμενη δυσκολία και το επόμενο πρόβλημα; Θέλουμε λέει να κάνουμε 14 γήπεδα γκολφ στην Κύπρο ενώ σ άλλες χώρες κατάλαβαν από καιρό ότι είναι μία ε- πιχείρηση που δύσκολα μπορεί να είναι κερδοφόρα. Προσφάτως δε, το καμάρι του κυπριακού ξενοδοχειακού προϊόντος, το Aphrodite Hills μετατράπηκε και αυτό σε all inclusive. Προηγουμένως ούτε τα δάνειά του δεν μπορούσε να εξυπηρετήσει. Και μετά αναρωτιούνται κάποιοι γιατί δεν έρχονται επενδυτές να επενδύσουν σε μεγαλεπήβολα έργα που στα χαρτιά φαντάζουν καταπληκτικά, αλλά οι μελέτες βιωσιμότητας δείχνουν πως μόνο στα χαρτιά μπορούν να μείνουν. Το τουριστικό προϊόν της Κύπρου χρειάζεται εκ βάθρων επανασχεδιασμό και μάλιστα το συντομότερο δυνατό, αλλιώς θα έρθει η στιγμή που θα α- ναζητούμε το λάθος και θα είναι πλέον αργά. Η δικαιολογία ότι η χώρα είναι ακριβή επειδή προσφέρει αντίστοιχες υπηρεσίες, μάλλον διαψεύδεται από το γεγονότα που λένε ότι η πρακτική του all inclusive συνεχώς κερδίζει έ- δαφος. Η ανταγωνιστικότητα το κυπριακού τουρισμού (βλ. σελίδα 9) δεν βρίσκεται στον πάτο. Σε κάποιους τομείς, μάλιστα, είναι σε αρκετά καλή θέση. Με λίγη προσπάθεια, όμως, θα μπορούσε να είναι σε πολύ υψηλότερα επίπεδα ώστε να μπορεί να προσελκύει το είδος των τουριστών που ε- πιδιώκει. BIG BANG GOLD CERAMIC

2 02-OIK_SHMEIOMATARIO_KATHI 28/07/15 22:22 Page 2 2 l ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΔΕΥΤΕΡΗ ΣΕΛΙΔΑ Τετάρτη 29 Ιουλίου 2015 ΟΜΗΡΟΥ & ΣΕΒΕΡΗ Τι Νίκαρος, τι Ομπάμα και Μπαν Γκι Μουν! Γράφει ο ΟΝΑΣΑΓOΡΑΣ Με τεράστια επιτυχία στέφθηκε η επίσκεψη Νετανιάχου στην Κύπρο, αφού οι στόχοι που και οι δύο πλευρές είχαν θέσει εκπληρώθηκαν και με το παραπάνω. Όπως μου ανέφερε έμπειρος διπλωμάτης, εκτός των διμερών θεμάτων και ιδιαίτερα στο θέμα της ε- νέργειας όπου δρομολογήθηκαν εξελίξεις, ο Νίκαρος πήρε και έξτρα μπόνους με την πρωτοβουλία του να μεταφέρει στις Βρυξέλλες το Παλαιστινιακό και να κληθούν Νετανιάχου - Αμπάς να μιλήσουν στο Ευρωκοινοβούλιο. Σύμφωνα με τον διπλωμάτη, η συγκεκριμένη πρωτοβουλία του Νίκαρου ή- ταν ευφυής πολιτικά και εκτός του ότι αξιοποιεί πλήρως τον ευρωπαϊκό ρόλο της Κύπρου, αυξάνει κατακόρυφα και το κύρος του ίδιου του Αναστασιάδη... Ο ίδιος σημείωσε και την σημασία που αποδίδει η ΕΕ στην πρωτοβουλία για την τριμερή συνεργασία (Κύπρου, Ελλάδας, Ισραήλ) αλλά και με την Αίγυπτο, κάτι που ουσιαστικά θωρακίζει και την ίδια την Κύπρο αλλά και την α- σφάλεια των κοιτασμάτων όσο ποτέ άλλοτε. Η επίσκεψη Νετανιάχου όμως αφήνει τον Νίκαρο και με κέρδη στο εσωτερικό. Οι αναφορές του Ισραηλινού πρωθυπουργού ότι το ταξίδι στην Κύπρο είναι το πρώτο που κάνει στο εξωτερικό μετά την εκλογή του και ότι θεωρεί τον Νίκο έναν πολύ καλό φίλο, τόνωσαν σε μια δύσκολη στιγμή το ηθικό του Προέδρου! Πάντως ο δικός μας αποδεικνύεται τελικά η ψυχή της παρέας! Από τον αντιπρόεδρο των ΗΠΑ, Μπάιντεν μέχρι τον Πούτιν, τον Γιούνκερ, τον Σίσι, τον Νετανιάχου αλλά και τον Ακιντζί, ο Νίκαρος είναι το πιο καλό παιδί! Μόνο αβρότητες και λόγια συμπάθειας ακούει. Υπερβολικής συμπάθειας! Σε σημείο που να προκαλεί εκνευρισμό στους πολιτικούς του αντιπάλους. Ιδιαίτερα στον προκάτοχό του Δημήτρη Χριστόφια, όπως μαθαίνω, ο οποίος διεκδικεί διαχρονικά τον τίτλο του παιδιού του λαού. «Benjamin, Ι have a dream!»... Το κερασάκι στην τούρτα το έβαλε χθες ο Τσαβούσογλου, ο Τούρκος Υ- ΠΕΞ, ο οποίος δήλωσε ότι με τον Νίκο Αναστασιάδη είναι φίλοι σε προσωπικό επίπεδο! (Κάπου εδώ πρέπει να ζήλεψε και ο Γιώργος Βασιλείου!) Για να μείνω όμως στην επίσκεψη Νετανιάχου, όπως μαθαίνω από τον Λόφο της Εξουσίας, δεν ήταν καθόλου τυχαία η επιλογή των υπουργών που επελέγησαν να συμμετάσχουν στο γεύμα. Και ο Υπουργός Άμυνας αλλά και ο Λακκοτρύπης (που παρακάθισαν στο γεύμα) ετοιμάζουν σύντομα βαλίτσες για Ισραήλ με σοβαρά θέματα στα φάιλς τους! Μαθαίνω ακόμα ότι και ο ΥΠΕΞ Κασουλίδης αναλαμβάνει πρωτοβουλίες και στην συνάντηση που θα έχει τον Σεπτέμβριο με τους ομολόγους του α- πό το Ισραήλ και την Ελλάδα, θα προετοιμάσουν τη νέα τριμερή Νίκαρου, Τσίπρα, Νετανιάχου η οποία πιθανότατα να πραγματοποιηθεί στη Λευκωσία! Στην Λευκωσία ενδέχεται να γίνει και η σύγκληση πολυμερούς διάσκεψης για το Παλαιστινιακό με πρωταγωνιστή τον Νίκαρο και συμμετοχή και της Αιγύπτου και της Ιορδανίας! Δεν αποκλείεται δε ο Νίκαρος να συνοδεύσει και τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ στο Ισραήλ, στα Παλαιστινιακά Εδάφη, ίσως και στην Αίγυπτο και στην Ιορδανία! Μήπως ο Νίκαρος εποφθαλμιά την θέση του Μπαν Γκι μούν; διερωτήθηκε χθες πολιτικός συντάκτης σε δημοσιογραφικό πηγαδάκι, για να του απαντήσει συνάδελφος πως μάλλον την είδε πλανητάρχης αφού οραματίζεται τις Ηνωμένες Πολιτείες Κύπρου. Και ενώ ο Νίκαρος έξω τα πάει από πολύ καλά έως θαυμάσια, στο εσωτερικό μάλλον ετοιμάζεται για έναν νέο, παρατεταμένο ψυχρό πόλεμο... Όλα τα κόμματα της αντιπολίτευσης βάλλουν με ομαδικά πυρά για τις εξελίξεις στις συνομιλίες αλλά και τις επιλογές του Νίκαρου να συμμετέχει σε πολιτιστικές εκδηλώσεις στα κατεχόμενα με τον Ακιντζί. Το κύμα αντιπαράθεσης μεγαλώνει και εντός του ΔΗΣΥ με την Ελένη Θεοχάρους να διεκδικεί πρωταγωνιστικό ρόλο... Ακούω όμως ότι ο Φούλης ετοιμάζεται να παρέμβει δυναμικά! Θα έχει παρά το πλευρό του και τον Τορναρίτη! Από το υπουργείο Υγείας μαθαίνω ότι ο νέος υπουργός Παμπορίδης ετοιμάζεται να αναλάβει πρωτοβουλίες σε πολλαπλά επίπεδα. Όχι μόνο για τα ε- πίμαχα θέματα του ΓεΣΥ και της αυτονόμησης των νοσοκομείων αλλά και για το όραμα του Νίκαρου να μετατρέψει την Κύπρο σε διεθνές ιατρικό κέντρο. Ως προς το τελευταίο, σύμφωνα με όσα πληροφορούμαι, ετοιμάζονται πολύ σύντομα συναντήσεις και με α- πόδημους που διαπρέπουν στον τομέα της υγείας στο εξωτερικό... Μεγαλεία για την Ντέλια Βελκουλέσκου στην Αθήνα! Συνολικά, 250 αστυνομικοί θα φρουρούν την Τρόικα στην ελληνική πρωτεύουσα! Στην Κύπρο οι Τροϊκανοί τέτοια μεγαλεία δεν έζησαν ποτέ... Η δε Ντέλια σύχναζε και στη Λήδρας και απολάμβανε τον περίπατο και το παγωτό της χωρίς καμιά ενόχληση... ΕΡΩΤΗΣΗ: Αληθεύει ότι κομματικό στέλεχος του ΔΗΚΟ ετοιμάζεται να διαχωρίσει (ξανά...) τη θέση του και μάλιστα δημόσια, το αργότερο μέχρι τον Σεπτέμβρη ; ΚΟΥΪΖ: Παρά τα περί του αντιθέτου λεγόμενα, στον ΔΗΣΥ επικρατεί πυρετός για τις λίστες των βουλευτικών. Η σύνταξή τους έχει αρχίσει και θα κρίνει πολλά. Ακόμα και την κυβέρνηση, ό- πως την γνωρίζουμε σήμερα. Ποιοι και πόσοι υπουργοί θα πάνε για βουλευτές; Στο νοητό σταυροδρόμι της ε- ξουσίας της Κύπρου ο Πρόεδρος ξεκινά την ανάβασή του από τον πάτο του πηγαδιού των τειχών στην οδό Ομήρου που διαπερνά τον πολιτικό μας βουλευτικό πολιτισμό εντός του παρηκμασμένου πολυπολιτισμικού κήπου, για να ανέβει με κακουχίες ιερομάρτυρα τον Λόφο της Σεβέρη, ξαποσταίνοντας για λίγο από τα πολεμικά παίγνια υ- πό το θλιμμένο βλέμμα του υπό απόκρυψη τις νύχτες Κυριάκου Μάτση. Όταν όμως ο λόφος καταληφθεί, είτε συγκυριακά είτε από τακτική μαεστρία, τα λάφυρα είναι μεθυστικά.τον κατήφορο της επιστροφής στην οδό Ομήρου δεν τον επέλεξε ποτέ κανείς. ΣΗΜΕΙΩΜΑΤΑΡΙΟ O κ. Γιάννης Δημάκης, ο κ. Μιχάλης Παπαδόπουλος και η κ. Κούλα Κουρουκλάρη. Η κ. Χριστιάνα Παχουλίδου, η κ. Ιωάννα Κυρατζιή, η κ. Μαρία Ασπρή, η κ. Άννα Κούμα και η κ. Αλεξία Γιαλλουρίδου. Ο κ. Φραγκίσκος Φράγκου, ο κ. Μιχάλης Α- χιλλέως, ο κ. Χρίστος Πατσαλίδης, ο κ. Τάσος Αναστασίου και ο κ. Αντώνης Αντωνίου. Στιγμιότυπο από την εκδήλωση. Της ΔHΜΗΤΡΑΣ ΓΕΩΡΓIΟΥ Πραγματοποιήθηκαν τα εγκαίνια του Ινστιτούτου Ρομποτικής Χειρουργικής του Dr. David Samadi στο Mediterranean Hospital στη Λεμεσό από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Νίκο Αναστασιάδη. Το «παρών» τους έδωσαν, μεταξύ άλλων, αρχηγοί και εκπρόσωποι κομμάτων, βουλευτές, ο Dr. Samadi με την ομάδα του, επιστήμονες και ε- κλεκτά μέλη της ιατρικής κοινότητας. Ο Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του Mediterranean Hospital of Cyprus, Δρ. Ανδρέας Παναγιώτου, καλωσόρισε τους προσκεκλημένους και αναφέρθηκε στην επιτυχημένη πορεία που έχει το νοσοκομείο εδώ και δύο χρόνια. «Το όραμά μας ήταν να δημιουργήσουμε ένα οργανωμένο ί- δρυμα που να παρέχει όλα τα δυνατά μέσα για την ασφαλή άσκηση της ιατρικής φροντίδας, βασιζόμενοι σε μια σταδιακή και μεθοδική εφαρμογή του στρατηγικού σχεδίου δράσης του Νοσηλευτηρίου, προσφέροντας υπηρεσίες σε α- σθενείς από την Κύπρο και το εξωτερικό», δήλωσε. Ανακοίνωσε επίσης πως το Mediterranean Hospital of Cyprus προχώρησε σε τεράστιες βελτιώσεις και καινοτομίες. Αναφέρθηκε στη συνέχεια στην έναρξη του Ρομποτικού Ινστιτούτου στο Mediterranean Hospital of Cyprus και με ιδιαίτερη χαρά και περηφάνια ανακοίνωσε τη συνεργασία με τον Dr. David B. Samadi, τον παγκοσμίως γνωστό χειρουργό ρομποτικής αντιμετώπισης του καρκίνου του προστάτη, με πέραν των επιτυχημένων ρομποτικών επεμβάσεων. Στόχος του ινστιτούτου είναι να διαδώσει την ακαδημαϊκή γνώση και την χειρουργική εμπειρία του παγκοσμίας φήμης χειρουργού ρομποτικής Καθηγητή. Η cyta θα συνεχίσει να γράφει ι- στορία. Αυτό ήταν το ξεχωριστό μήνυμα που άφησε η εκδήλωση με αφορμή την παρουσίαση των πεπραγμένων του «Έχει ξεχωριστή σημασία για τη cyta να συνεχίσει να εξελίσσεται και να α- ντιμετωπίζει τις προκλήσεις του α- νταγωνιστικού περιβάλλοντος. Ο- φείλει, λοιπόν, να απαλλαγεί από τα δεσμά που της επιβάλλει το θεσμικό της πλαίσιο και στην κατεύθυνση της διαδικασίας αποκρατικοποίησης να επιλέξει ένα στρατηγικό συνεργάτη - επενδυτή. Αυτό όμως που πρέπει πάση θυσία να α- ποφευχθεί είναι η απαξίωση του Oργανισμού που τελικά θα οδηγήσει σε λάθος δρόμο, σε βάρος και της οικονομίας του τόπου και των φορολογούμενων πολιτών», ήταν αυτά που τόνισε μεταξύ άλλων ο Πρόεδρος της cyta κ. Χρίστος Πατσαλίδης, στην ομιλία του κατά την παρουσίαση των οικονομικών αποτελεσμάτων του Οργανισμού για το 2014, στη διάρκεια δημοσιογραφικής διάσκεψης. Η συνέντευξη τύπου πραγματοποιήθηκε στο Αμφιθέατρο των Κεντρικών Γραφείων της cyta, στη Λευκωσία. Ο Πρόεδρος της cyta αναφέρθηκε επίσης στο νέο αναπτυξιακό μοντέλο του Οργανισμού, το οποίο απαντά στις προκλήσεις των διεθνών εξελίξεων. Ο πρώτος πυλώνας του αναπτυξιακού μοντέλου αφορά στην προσφορά νέων υπηρεσιών, που ξεφεύγουν από τα αυστηρά παραδοσιακά πλαίσια. Για παράδειγμα, υπηρεσίες σε τομείς όπως η ναυτιλία, η ηλεκτρονική υγεία, το ψηφιακό σπίτι, η έξυπνη πόλη, η ηλεκτρονική διακυβέρνηση, οι κινητές εφαρμογές, οι υπηρεσίες υπολογιστικού νέφους (cloud), που υλοποιούνται μέσω εξωτερικών συνεργασιών, απαλλάσσοντας τη cyta από το κόστος επένδυσης. Ο δεύτερος πυλώνας αφορά την ε- πένδυση σε καινοτόμες νεοφυείς εταιρείες (start-ups) και υλοποιείται μέσα από στρατηγικές συνεργασίες με πανεπιστήμια και επενδυτές, υποστήριξη σε νέους ανθρώπους, καθώς και με τη δημιουργία του Κέντρου Καινοτομίας και Ανάπτυξης Ιδεών στη cyta, δείχνοντας στην πράξη την εμπιστοσύνη του Οργανισμού σε νέες ιδέες, που έχουν επιχειρηματική προοπτική, δημιουργούν θέσεις εργασίας και στηρίζουν το αναπτυξιακό μέλλον του τόπου. Ο κ. Νίκος Αναστασιάδης. Στιγμιότυπο από τα εγκαίνια. O Dr. David B. Samadi. Πλάνο από την εκδήλωση. Πρόεδρος Δ.Σ.: ΚΩΣΤΑΣ ΙΟΡΔΑΝΙΔΗΣ Διευθύνων Σύμβουλος: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΛΟΤΤΙΔΗΣ Διευθυντής: ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΑΡΑΣΧΟΣ Αρχισυντάκτης: ΜΙΧΑΛΗΣ TΣΙΚΑΛΑΣ Αρχισυντάκτης Οικονομικού: ΑΝΤΩΝΗΣ ΑΝΤΩΝΙΟΥ Υπεύθυνος Ατελιέ: ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΔΑΜΙΑΝΟΥ Iδιοκτησία «Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΕΚΔΟΣΗ ΚΥΠΡΟΥ ΛΤΔ» Νίκου Κρανιδιώτη 7Ε, 3ος όροφος, 2411 Έγκωμη, Λευκωσία, Κύπρος info@kathimerini.com.cy Τηλ.: Fax: Σύνταξη Fax: Διαφημιστικό Τμήμα - Μικρές Αγγελίες ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση, αναπαραγωγή, διασκευή ή απόδοση του περιεχομένου της εφημερίδας με οποιονδήποτε τρόπο, χωρίς προηγούμενη γραπτή άδεια του εκδότη. Eκδίδεται σε συνεργασία και μετά από άδεια της εταιρείας ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ Α.Ε. Διευθυντής: ΑΛΕΞΗΣ ΠΑΠΑΧΕΛΑΣ n Διεύθυνση συντάξεως: ΝΙΚΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑΣ - ΚΩΣΤΗΣ ΦΑΦΟΥΤΗΣ

3 03-OIK_POLITIKI_KATHI 28/07/15 21:10 Page 3 Τετάρτη 29 Iουλίου 2015 ΤΟ ΘΕΜΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ l 3 Μείωσαν τα μη εξυπηρετούμενα οι μικρομεσαίες Τα στοιχεία Μαΐου δείχνουν μείωση 600 εκατομμυρίων ευρώ την ίδια ώρα που οι δανειστές ζητούν το νομοσχέδιο για πώληση δανείων Του ΑΝΤΩΝΗ ΑΝΤΩΝΙΟΥ Από επιχειρήσεις και κυρίως μικρομεσαίες επήλθε σε μεγάλο βαθμό η μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων που καταγράφηκε κατά τον μήνα Μάιο από τα προκαταρκτικά στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας. Τα στοιχεία έ- δειξαν μία συνολική μείωση της τάξης των 700εκ. ευρώ, με τα μη εξυπηρετούμενα να περιορίζονται σε 26,9δισ. ευρώ, την ίδια ώρα που οι διεθνείς δανειστές τονίζουν την ανάγκη «αντιμετώπισης του ζητήματος των υπερβολικά υψηλών επιπέδων μη εξυπηρετούμενων δανείων στο τραπεζικό σύστημα». Μετά την ψήφιση των νομοσχεδίων για την αφερεγγυότητα και της εκποιήσεις δανείων, οι δανειστές τονίζουν την ανάγκη εφαρμογής περαιτέρω μέτρων και ζητούν την επίσπευση της νομοθεσίας για μεταβίβαση τίτλων ι- διοκτησίας και τη διευκόλυνση της πώλησης δανείων. Από μία ανάλυση των στοιχείων, διαφαίνεται πως η μείωση προήλθε κυρίως από μη εξυπηρετούμενα δάνεια επιχειρήσεων και κυρίως μικρομεσαίων, οι οποίες αποτελούν και την πιο προβληματική ομάδα δανειζομένων. Συγκεκριμένα, τα δάνεια των επιχειρήσεων μειώθηκαν κατά 500εκ. ευρώ στα 13,4δισ. ευρώ ενώ τα δάνεια των ΜμΕ, που υπολογίζονται ως υποκατηγορία στα δάνεια των Επιχειρήσεων, μειώθηκαν κατά 600εκ. ευρώ στα 8,6δισ. ευρώ. Πάντως, δεν είναι ξεκάθαρο κατά πόσο η μείωση οφείλεται σε δάνεια που άρχισαν να εξυπηρετούνται ή στη μείωση του συνολικού ποσού των δανείων. Τα επιχειρηματικά δάνεια μειώθηκαν στο σύνολό τους κατά 250εκ. ευρώ ενώ τα δάνεια των ΜμΕ μειώθηκαν κατά 670εκ. ευρώ σε σύγκριση με τον αμέσως προηγούμενο μήνα. Δύσκολα τα νοικοκυριά Πιο στάσιμη εικόνα παρουσιάζουν τα δάνεια προς νοικοκυριά τα οποία μειώθηκαν κατά μόλις 100εκ. ευρώ αλλά ως ποσοστό επί του συνόλου αυξήθηκαν στο 54,71%. Τα δάνεια προς νοικοκυριά μειώθηκαν σε 23δισ. ευρώ με τα μη εξυπηρετούμενα να ανέρχονται σε 12,6δισ. ευρώ που αντιστοιχεί σε 54,71% του συνόλου. Αν και ακόμα είναι νωρίς, η μείωση Τα νοικοκυριά δυσκολεύονται να καλύψουν τις υποχρεώσεις τους, αφού τα μη εξυπηρετούμενα μειώνονται με ρυθμούς χελώνας. < Νέα δάνεια 149 εκατ. ευρώ δόθηκαν τον Ιούνιο σε νοικοκυριά εντός Κύπρου ενώ 187,7 εκατ. σε εγχώριες επιχειρήσεις. που καταγράφεται, θα μπορούσε να συνδυαστεί με την ψήφιση των νομοσχεδίων για την αφερεγγυότητα και της εκποιήσεις. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς των διεθνών δανειστών η εφαρμογή του πλαισίου αφερεγγυότητας θα μπορούσε να οδηγήσει σε μείωση δανείων μέχρι και κατά 2,1δισ. ευρώ ή μεταξύ 3-12% του ΑΕΠ. Σε έκθεση του ΔΝΤ για την Κύπρο αναφέρεται πως σύμφωνα με εκτιμήσεις των κυπριακών τραπεζών, τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια που θα είναι επιλέξιμα να υπαχθούν στο πλαίσιο αφερεγγυότητας κυμαίνονται μεταξύ 1δισ. ευρώ και 3δισ. ευρώ. Το ΔΝΤ χρησιμοποίησε τρεις παραμέτρους για σκοπούς υπολογισμού της δυνητικής μείωσης δανείων από την εφαρμογή του πλαισίου αφερεγγυότητας. Πρόκειται για το χαρτοφυλάκιο που ενέχει τον κίνδυνο στρατηγικής χρεοκοπίας που κυμαίνεται μεταξύ 1-3δισ. ευρώ εκ του οποίου ένα ποσοστό 15% - 30% βρίσκεται σε κίνδυνο πραγματικής χρεοκοπίας και ότι ως αποτέλεσμα της αφερεγγυότητας θα χρειαστούν πρόσθετες διαγραφές δανείων της τάξης του 10% ή του 20% πέραν του υφιστάμενου δείκτη κάλυψης του 33%. «Το εύρος των εκτιμήσεων από την άσκηση αυτή καταδεικνύει ότι η διαδικασία αφερεγγυότητας θα μπορούσε να επιφέρει μείωση χρέους στον ιδιωτικό τομέα περίπου 0,5 δισ. - 2,1 Μη εξυπηρετούμενα δάνεια ΣYΝΟΛΟ ΕΠΙΧΕΙΡHΣΕΙΣ ΜΙΚΡΟΜΕΣΑIΕΣ ΝΟΙΚΟΚΥΡΙA Απρίλιος , Μάιος 2015 δισ. 26,9 δισ. 13,9 δισ. 13,4 δισ. 9.2 δισ. 8.6 δισ. 12,7 δισ. 12,6 δισ. δισ. ήτοι 3%-12% του ΑΕΠ», σημείωνε το ΔΝΤ, προσθέτοντας ότι αυτό θα ε- πηρεάσει τα κεφάλαια των τραπεζών κατά 0,2-1,1 δισ. λόγω της πρόσθετης πρόβλεψης. Πάντως, το Ταμείο υποδείκνυε ότι το εύρος της επίπτωσης του πλαισίου αφερεγγυότητας εξαρτάται από διάφορους παράγοντες, όπως το κατά πόσο οι δανειολήπτες θα αξιοποιήσουν το σχέδιο αποπληρωμής που παρέχεται από το πλαίσιο αφερεγγυότητας, τις λεπτομέρειες των κριτηρίων επιλεξιμότητας, την αγοραία αξία της εξασφάλισης, το ρυθμό α- ποπληρωμής των τροποποιημένων δανείων, τον κίνδυνο υφιστάμενοι δανειολήπτες που εξυπηρετούν τα δάνειά τους να διαπιστώσουν μεγαλύτερα κίνητρα στρατηγικής χρεοκοπίας, αλλά και το χρόνο που θα α- παιτηθεί για διαχείριση μεγάλου α- ριθμού υποθέσεων. Σύμφωνα με συγκριτικά στοιχεία του ΔΝΤ από διάφορες χώρες της ευρωζώνης, η μείωση του ιδιωτικού χρέους κατά μια ποσοστιαία μονάδα, θα μπορούσε να οδηγήσει σε αύξηση της πιστωτικής επέκτασης κατά 0,2%. Με βάση την εκτίμηση αυτή, αλλά και την υπόθεση για μείωση δανείων μεταξύ 0,5δισ. και 2,1δισ. στην Κύπρο, το ΔΝΤ υπολογίζει ότι η επίπτωση του πλαισίου αφερεγγυότητας συνοδεύεται με πιστωτική επέκταση μεταξύ 0,6% - 2,4% σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα. Σύμφωνα με το ΔΝΤ, με δεδομένη την ύπαρξη ψηλού επιπέδου ΜΕΔ, την αβεβαιότητα της βιωσιμότητας αναδιαρθρωμένων δανείων, η ύπαρξη δανειοληπτών με καλό μητρώο αποπληρωμής έχει μειωθεί σημαντικά. Αύξηση δανείων Την ίδια ώρα, πάντως, η πιστωτική επέκταση παρουσίασε άνοδο 453,4εκ. ευρώ τον Ιούνιο, με 149εκ. ευρώ να δίδονται σε νοικοκυριά εντός Κύπρου ενώ κατά 187,7εκ. ευρώ αυξήθηκαν τα δάνεια προς επιχειρήσεις με έδρα την Κύπρο. Συνολικά τα δάνεια προς κατοίκους εσωτερικού αυξήθηκαν κατά 291,9εκ. ευρώ. Κατά 200εκ. ευρώ αυξήθηκαν και τα δάνεια προς ενδιάμεσους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς τρίτων χωρών. Από την άλλη, οι καταθέσεις μειώθηκαν μεν κατά 398,1εκ. ευρώ, ωστόσο, τα 142,8εκ. ευρώ προήλθαν από πράξεις ενδιάμεσων χρηματοπιστωτικών οργανισμών οι οποίοι διαχειρίζονται χρήματα που περνούν από Κύπρο προτού σταλούν σε άλλους προορισμούς. Σημαντική μείωση τον Ιούνιο παρουσίασαν οι καταθέσεις μη χρηματοδοτικών εταιρειών από τρίτες χώρες οι οποίες μειώθηκαν κατά 353,5εκ. ευρώ τον Ι- ούνιο συνεχίζοντας την πορεία μείωσης αφού και τον Μάιο μειώθηκαν κατά 142,6εκ. ευρώ. Πάντως, οι καταθέσεις από κατοίκους άλλων χωρών της Έ- νωσης και κυρίως από Ελλάδα, αυξήθηκαν κατά 168,6εκ. ευρώ τον Ιούνιο και ανήλθαν συνολικά σε 2,4δισ. ευρώ. Η αύξηση προήλθε κυρίως από καταθέσεις νοικοκυριών οι οποίες αυξήθηκαν κατά 79,7εκ. ευρώ.

4 04-OIK_ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ_KATHI 28/07/15 23:14 Page 4 4 l ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ Τετάρτη 29 Iουλίου 2015 Ανoδος χαμηλών ταχυτήτων για τα αυτοκίνητα Πιο συνετός και συνάμα απαιτητικός ο καταναλωτής σε σχέση με το 2008, όταν οι πωλήσεις βρίσκονταν σε ιστορικά υψηλά επίπεδα Του ΜΑΡΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ Σταδιακά προς την ανάκαμψή της κινείται η αγορά αυτοκινήτου, η οποία καταγράφει μικρά βήματα ανόδου, μήνα με τον μήνα, έχοντας ήδη ξεκολλήσει από τον πάτο που σημειώθηκε το 2013 ένεκα της οικονομικής κρίσης και δημιουργώντας αισιοδοξία ότι θα επανέλθει ακόμα πιο δυναμικά το ε- πόμενο διάστημα. Παρόλο που οι «χρυσές» εποχές για την αγορά του 2008, οπόταν οι εγγραφές οχημάτων ήταν τριπλάσιες και άγγιζαν τις , ανήκουν πια στο παρελθόν, καθώς το στοίχημα για φέτος είναι να πλησιάσουν τις ή τις , ε- ντούτοις η τόνωση του συγκεκριμένου < Οχήματα χαμηλότερου κυβισμού, πιο οικονομικά, λιγότερο ενεργοβόρα και μικρότερης αξίας προτιμούν οι οδηγοί. γραφές αυτοκίνητων είχαν φτάσει στο ζενίθ. Συγκεκριμένα, τους πρώτους έξι μήνες του 2010, αν και άρχισαν να διαφαίνονται τα πρώτα σημάδια της ύφεσης, οι εγγραφές αυτοκινήτων ήταν κατά 47% περισσότερες σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2015, φτάνοντας στις , ενώ η απόσταση που χωρίζει το φετινό εξάμηνο συγκριτικά με εκείνο του 2008 αποδεικνύεται τεράστια, με τη μείωση να ξεπερνά το 64%, μιας και οι εγγραφές εκείνης της περιόδου είχαν ανέλθει στις Συμπέρασμα επίσης που απορρέει από την ανάλυση των στατιστικών στοιχείων είναι ότι την περίοδο Ιανουαρίου Ιουνίου 2015 κατά μέσο όρο εγγράφηκαν αυτοκίνητα, την ώρα που το αντίστοιχο διάστημα του 2010 και του 2008 ο μέσος μηνιαίος όρος εγγραφής ήταν τα και αντίστοιχα. Εξάλλου, διαχρονική τάση της αγοράς είναι ότι οι εγγραφές μοιράζονται κατά το ήμισυ σχεδόν ανάμεσα στα μεταχειρισμένα και τα καινούρια οχήματα, τα οποία υπερέχουν ελαφρώς. εμπορικού κλάδου είναι εμφανής τους τελευταίους μήνες, καθώς αναγνωρίζεται από όλους ότι, εκτός συγκλονιστικού απροόπτου, η επιστροφή στην ουσιαστική ανάκαμψη θα χρειαστεί αρκετά ακόμη χρόνια. Ενδεικτικά της κατάστασης που επικρατεί στην αγορά αυτοκίνητου είναι τα πρόσφατα στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας, σύμφωνα με τα οποία οι συνολικές εγγραφές οχημάτων το πρώτο εξάμηνο του 2015 ανήλθαν στις σε σχέση με το πρώτο εξάμηνο του 2014, καταγράφοντας αύξηση σε ποσοστό 11,4%, με την πίτα να μοιράζεται σχεδόν στα ίσα μεταξύ των καινούριων και των μεταχειρισμένων αυτοκινήτων, τα οποία διαμορφώθηκαν στα και αντίστοιχα. Ωστόσο, τα εν λόγω στοιχεία είναι τουλάχιστον απογοητευτικά σε σύγκριση τόσο με την προηγούμενη πενταετία όσο και με το 2008, που οι εγ- Μικρότερα και οικονομικότερα Σε αναθεώρηση των απαιτήσεων που έχουν από ένα αυτοκίνητο προχώρησε η πλειοψηφία των καταναλωτών, κυρίως εξαιτίας της έλλειψης ρευστότητας των τελευταίων ετών, καθώς και λόγω των απαιτητικότερων προϋποθέσεων που πρέπει να πληρούνται από τους δανειολήπτες για την παροχή ενός δανείου για αγορά αυτοκινήτου. Μιλώντας στην «Κ», πρόεδρος του Συνδέσμου Εισαγωγέων Μηχανοκίνητων Οχημάτων (ΣΕΜΟ), Πέτρος Κρασσάς εξηγεί ότι η σημαντικότερη αλλαγή στη στάση των καταναλωτών μερικά χρόνια μετά είναι η προτίμηση αυτοκινήτων χαμηλότερου κυβισμού, πιο οικονομικά, λιγότερο ενεργοβόρα και αισθητά μικρότερης αξίας. Την ίδια ώρα, αν και η αισθητική εξακολουθεί να διαδραματίζει ίσως τον πιο καθοριστικό ρόλο στην αγορά ενός αυτοκινήτου, εντούτοις τα διαθέσιμα κεφάλαια από τους αγοραστές Τους πρώτους έξι μήνες του 2010, αν και άρχισαν να διαφαίνονται τα πρώτα σημάδια της ύφεσης, ωστόσο οι εγγραφές αυτοκινήτων ήταν κατά 47% περισσότερες σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2015, ενώ η απόσταση που χωρίζει το φετινό εξάμηνο με εκείνο του 2008 αποδεικνύεται τεράστια, με τη μείωση να ξεπερνά το 64%. έχουν συρρικνωθεί σημαντικά, με α- ποτέλεσμα οι απαιτήσεις να είναι χαμηλότερες. Όπως επισημαίνουν στην «Κ» παράγοντες της αγοράς, σε παγκόσμιο επίπεδο τόσο οι αυτοκινητοβιομηχανίες πολυτελείας όσο και ε- ταιρείες με οχήματα μεσαίου προς ψηλού κόστους προσφέρουν οχήματα σε πιο προσιτές τιμές στους οδηγούς, καθώς έχουν μειωθεί αν όχι εκλείψει από το παζάρι οι πελάτες των υπερπολυτελών αυτοκινήτων, ενώ η νέα τάση των καταναλωτών είναι η προτίμηση SUV και crossover, δηλαδή υψηλότερων αυτοκινήτων. Παράλληλα, πέραν της αρχικής τιμής αγοράς, οι ερωτήσεις που δέχονται τόσο οι αντιπροσωπείες όσο και εισαγωγείς είναι σε σχέση με το κόστος κατανάλωσης, όπως επίσης και με το κόστος ανανέωσης της άδειας κυκλοφορίας, ερωτήματα τα οποία οι καταναλωτές δεν απηύθυναν με την ίδια συχνότητα 5 ή 7 χρόνια προηγουμένως. ΕΓΓΡΑΦΕΣ ΟΧΗΜΑΤΩΝ ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΕΞΑΜΗΝΟ ΣΥΝΟΛΟ ΚΑΙΝΟΥΡΙΑ ΜΕΤΑΧΕΙΡΙΣΜΕΝΑ ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΧΡΗΣΤΟΥ Νέα δανειοδοτικά προϊόντα αλλά με ρέγουλα Με μετρητά εξακολουθούν να πραγματοποιούνται οι περισσότερες συναλλαγές στην αγορά αυτοκινήτου, καθώς αφενός οι τράπεζες, οι οποίες τους τελευταίους μήνες βγήκαν με νέα τροποποιημένα δανειοδοτικά σχέδια για απόκτηση αυτοκινήτου, ζητούν την κατάθεση περισσότερων, πιο ε- ξειδικευμένων και εμπεριστατωμένων στοιχείων και εγγράφων, θέλοντας να διασφαλίσουν ότι οι υποψήφιοι δανειολήπτες θα είναι βιώσιμοι, και αφετέρου οι ενδιαφερόμενοι δανειολήπτες είτε αποτρέπονται από τη χρονοβόρα και αυστηρότερη διαδικασία έγκρισης του δανείου και τον απαιτούμενο όγκο εγγράφων είτε ανησυχούν ότι δεν θα είναι σε θέση μελλοντικά να εξοφλήσουν το δάνειο. Γεγονός, ωστόσο, α- ποτελεί ότι σχεδόν όλα τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα βγήκαν στην α- γορά με νέες δανειοδοτήσεις, με ελαφρώς έστω μειωμένα επιτόκια, προσδοκώντας ότι θα προσελκύσουν νέους δανειολήπτες. Βέβαια, ακόμα ένας παράγοντας που φαίνεται να αποτρέπει την έγκριση δανειοδοτήσεων με την ίδια ευκολία που εγκρίνονταν το 2010 ή το 2008, είναι ο μη εκσυγχρονισμός της ισχύουσας νομοθεσίας, βάσει της οποίας η κατάσχεση αυτοκινήτου ενός μη εξυπηρετούμενου δανειολήπτη, ο οποίος έχει καθυστερήσει συστηματικά τις καταβολές των δόσεων, μπορεί να επιτευχθεί μερικά χρόνια αργότερα, όταν το όχημα θα έχει χάσει την μεταπωλητική του αξία και θα έχει ενδεχομένως τύχει κακομεταχείρισης από τον ιδιοκτήτη. Σε αντίθεση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, η εγχώρια τράπεζα θα είναι σε θέση να αποφασίσει για την τύχη του εκάστοτε οχήματος, το οποίο εξασφαλίστηκε με δάνειο που δεν εξυπηρετείται πλέον, όταν η αξία του θα έχει συρρικνωθεί σημαντικά. Εξάλλου, θετικές είναι για φέτος οι ενδείξεις για την αγορά αυτοκινήτων, παρόλο που εξαιτίας της αβεβαιότητας που δημιούργησε το ελληνικό ζήτημα στο σύνολο των εμπορικών κλάδων, οι πωλήσεις που καταγράφηκαν το πρώτο εξάμηνο δεν ήταν οι αναμενόμενες. Ενώ σύμφωνα με τις εκτιμήσεις στις αρχές της χρονιάς, οι εγγραφές οχημάτων αναμενόταν να κυμανθούν σε υψηλότερα επίπεδα σε σύγκριση με το 2014, οι συνολικές εγγραφές στο τέλος του 2015 υπολογίζεται ότι δεν θα διαφέρουν ουσιαστικά σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά. Τόσο οι αντιπροσωπείες όσο και οι εισαγωγείς αυτοκινήτων εκτιμούν ότι οι πωλήσεις θα καταγράψουν σταδιακή άνοδο το προσεχές διάστημα, με την αγορά να καταγράφει στο τέλος της χρονιάς μικρή αύξηση έναντι του Σε δηλώσεις του στην «Κ» ο πρόεδρος του ΣΕΜΟ επισημαίνει ότι οι εγγραφές ο- χημάτων για ολόκληρο το έτος αναμένεται να κυμανθούν μεταξύ και , σε σχέση με το Εξάλλου, σύμφωνα με τις πιο αισιόδοξες εκτιμήσεις οι συνολικές ενδέχεται να πλησιάσουν τις , με την αγορά αυτοκινήτων να επιστρέφει περίπου στα ίδια επίπεδα με το 2012, την ώρα που τα σημάδια που έχουν καταγραφεί δημιουργούν αισιοδοξία για το μέλλον της αγοράς. Τέσσερα κόκκινα κεφάλαια για να ανάψει πράσινο στο ΓεΣΥ Αυτονόμηση νοσηλευτηρίων, λογισμικό, ασφαλιστικό και νομοσχέδιο ΓεΣΥ παραμένουν οι πιο σοβαρές προκλήσεις για το νέο υπ. Υγείας Της EΜΙΛΥΣ ΜΙΝΤH Πολύ μεγάλη πρόκληση αποτελεί για το νέο Υπουργό Υγείας το χαρτοφυλάκιο που αναλαμβάνει αφού, πέραν του ότι η υγεία αποτελεί έναn ευαίσθητο και κρίσιμο τομέα, τη δεδομένη στιγμή, ως πολιτικός προϊστάμενος, ο κ. Γιώργος Παμπορίδης καλείται να φέρει εις πέρας τη δύσκολη αποστολή της υλοποίησης και εφαρμογής του ΓεΣΥ. Εξάλλου, δεν είναι μυστικό ότι ο νέος Υπουργός Υ- γείας αναλαμβάνει καθήκοντα σε μια πολύ ιδιαίτερη αλλά και εξίσου καθοριστική περίοδο για το μέλλον του ΓεΣΥ, < Σε αναμονή οι εμπλεκόμενοι φορείς για το κατά πόσον ο διάλογος για την αυτονόμηση θα συνεχιστεί ε- πί του συγκεκριμένου νομοσχεδίου, το οποίο προκαλεί τις αντιδράσεις των εργαζομένων. εφόσον παρά το γεγονός ότι επί θητείας του Δρα Φίλιππου Πατσαλή έγιναν αρκετά βήματα μπροστά, εντούτοις αρκετές από τις αποφάσεις που λήφθηκαν, προκάλεσαν αντιδράσεις. Δεν είναι μάλιστα μυστικό ότι και ο τέως Υπουργός Υγείας αποχωρώντας από τη θέση του άφησε αιχμές για συμφέροντα σε συγκεκριμένες κατευθύνσεις. Προβληματίζει η αυτονόμηση Ένα από τα ζητήματα που απασχόλησαν έντονα τον κοινωνικό διάλογο ανάμεσα στο Υπουργείο Υγείας και τους εμπλεκόμενους φορείς αφορά το θέμα της αυτονόμησης των δημοσίων νοσηλευτηρίων το οποίο προκάλεσε σοβαρές αντιδράσεις με αποτέλεσμα η ολοκλήρωση του διαλόγου να μεταφερθεί σε πρώτο στάδιο για το Σεπτέμβρη, ενώ αμέσως μετά την παραίτηση του κ. Πατσαλή και μέχρι να προετοιμαστεί ο νέος Υπουργός, οι συζητήσεις μετατοπίζονται σε βάθος χρόνου. Ά- γνωστο-ως είναι φυσικό-παραμένει και το γεγονός αν ο κ. Παμπορίδης θα συνεχίσει το διάλογο με το νομοσχέδιο ως έχει ή αν θα προβεί σε αλλαγές με την έννοια ότι υπάρχει μεγάλη δυσαρέσκεια από το ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό του δημόσιου τομέα εφόσον προνοεί τη μετατροπή των νοσοκομείων σε οργανισμούς δημοσίου δικαίου. Πρόκειται για μια πρόνοια η ο- ποία δεν γίνεται αποδεκτή από τους εργαζόμενους του χώρου, οι οποίοι έ- χουν δηλώσει προ πολλού και έχουν θέσει κόκκινες γραμμές επί συγκεκριμένων θεμάτων που άπτονται των εργασιακών. Εκτός από την ολοκλήρωση του διαλόγου για την αυτονόμηση ώστε να προχωρήσει ένα σημαντικό μέρος του ΓεΣΥ, υπάρχουν αρκετά άλλα ζητήματα που παραμένουν ανοικτά και που αποτελούν σοβαρές προϋποθέσεις. Δυο εξ αυτών αφορούν το θέμα του λογισμικού και της ασφάλισης. Μάλιστα για το δεύτερο θέμα η ίδια η τρόικα, κατά τη διάρκεια της έβδομης αξιολόγησης της κυπριακής οικονομίας την περασμένη εβδομάδα, φρόντισε να ε- νημερώσει τους αρμοδίους για τη δυσαρέσκειά της σε σχέση με το γεγονός Μεγάλη πρόκληση αποτελεί για το νέο Υπουργό Υγείας Γιώργο Παμπορίδη το χαρτοφυλάκιο που αναλαμβάνει. ότι προωθήθηκε το πολυασφαλιστικό σύστημα, θέση η οποία εκφράστηκε και στη Βουλή κατά τη διάρκεια της ενημέρωσης που είχαν τα μέλη της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Οικονομικών με την τρόικα. Η ίδια παρατήρηση είχε καταγραφεί και στην έκτη αξιολόγηση, όπως και η παρατήρηση γιατί δεν προχωρά το θέμα με το λογισμικό. Το λογισμικό Το θέμα του λογισμικού αποτέλεσε ένα πολύ μεγάλο μέρος της συζήτησης του κλιμακίου της Τρόικας με την α- ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΧΡΗΣΤΟΥ ντιπροσωπεία του Οργανισμού Ασφάλισης Υγείας (ΟΑΥ). Όπως ανέφεραν στην «Κ» άτομα από τον ΟΑΥ, στη συνάντηση που είχαν οι δυο πλευρές την περασμένη εβδομάδα τέθηκε πολύ έ- ντονα το θέμα ότι υπάρχουν σε εκκρεμότητα πολλά ζητήματα που θα πρέπει να δρομολογηθούν και να επιλυθούν. Μάλιστα, όπως μας δήλωσαν οι ίδιες πηγές, ο ΟΑΥ ενημέρωσε τους διεθνείς δανειστές για το πώς πορεύεται ο Οργανισμός καθώς και ότι είναι έτοιμοι να προχωρήσουν τις διαδικασίες για να ξεκινήσει ένας ανταγωνιστικός διάλογος-όπως μας ανέφεραν χαρακτηριστικά-για το σύστημα πληροφορικής. Μας ανέφεραν ακόμα ότι ο Οργανισμός έχει ετοιμάσει οδικό χάρτη που καθορίζει τι πρέπει να γίνει από τώρα μέχρι την εφαρμογή του ΓεΣΥ με βάση τα όσα είχαν συμφωνηθεί με τον τέως Υ- πουργό Υγείας. Υπενθυμίζεται ότι είχε συμφωνηθεί η πρώτη φάση εφαρμογής του ΓεΣΥ να πραγματοποιηθεί στις αρχές του 2017 και η δεύτερη στα μέσα του ίδιου χρόνου, χρονοδιαγράμματα τα οποία το πιθανότερο είναι να μετακινηθούν, λόγω των εξελίξεων που σημειώθηκαν αμέσως μετά την παραίτηση του Δρα Φίλιππου Πατσαλή. Από τον Οργανισμό Ασφάλισης Υγείας τονίζουν ακόμα ότι, εκτός των άλλων, θα πρέπει να υπάρξει κατάληξη στο νομοσχέδιο για το ΓεΣΥ ώστε να ξεκινήσουν να υλοποιούνται κάποια κομμάτια του, εφόσον μερικά δεν μπορούν να προχωρήσουν χωρίς το νομοσχέδιο. Σημειώνουν, όμως, ότι θα πρέπει να δοθεί χρόνος στο νέο Υπουργό να ε- νημερωθεί. Πάντως σε ερώτηση για πότε εκτιμούν να προκηρυχθούν οι προσφορές για το λογισμικό, δεν μας προσδιόρισαν χρονικό ορόσημο. Να σημειώσουμε τέλος πως τη Δευτέρα, κατά την τελετή διαβεβαίωσης του νέου Υπουργού Υγείας, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Νίκος Αναστασιάδης κάλεσε τον κ. Παμπορίδη να εισέλθει άμεσα σε έναν εποικοδομητικό διάλογο με τους εμπλεκόμενους φορείς για τη μεταρρύθμιση του τομέα της υγείας. Από πλευράς του, ο κ. Παμπορίδης διαβεβαίωσε πως θα πράξει ό,τι είναι δυνατόν για ένα επίπεδο υπηρεσιών υγείας που αρμόζει σε ένα ευρωπαϊκό κράτος. Δέσμευση ΠΑΣΥΚΙ για επίλυση των προβλημάτων Τη διαβεβαίωση ότι θα βοηθήσει και θα συμμετάσχει στην επίλυση των προβλημάτων, δίνει η ΠΑΣΥΚΙ στο νέο Υπουργό Υγείας κ. Γιώργο Παμπορίδη συγχαίροντας τον για την ανάληψη των καθηκόντων του. Ευχόμενη κάθε επιτυχία στο πολύ δύσκολο έργο που αναλαμβάνει και έχει σχέση με τον ευαίσθητο τομέα της υγείας, η ΠΑΣΥΚΙ υπογραμμίζει, μεταξύ άλλων, ότι «οι επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης είναι ιδιαίτερη εμφανής στον δημόσιο τομέα της υγείας, με συνέπειες στους ασθενείς και τους ίδιους τους γιατρούς των δημοσίων νοσηλευτηρίων οι οποίοι, όπως σημειώνει, «καλούνται καθημερινά να αντιμετωπίσουν την αυξημένη ροή ασθενών προς τα κρατικά νοσηλευτήρια». Διαβεβαιώνει, επίσης, για τη δέσμευσή της να βοηθήσει και να συμμετέχει στην επίλυση των προβλημάτων του δημόσιου τομέα υγείας, προσθέτοντας ότι την ίδια ώρα ε- πιθυμεί την έναρξη ενός δομημένου και εντατικοποιημένου διαλόγου προς επίλυση των προβλημάτων που άπτονται των ιατρών και των ίδιων των δημόσιων νοσηλευτηρίων με σκοπό τη βελτίωση του επιπέδου της παρεχόμενης προς τους συμπολίτες μας φροντίδα υ- γείας.

5 05-OIK_POLITIKI_KATHI 28/07/15 22:33 Page 5 Τετάρτη 29 Iουλίου 2015 ΤΟ ΘΕΜΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ l 5 Ντελίριο στις εταιρείες παροχής υπηρεσιών Νέα φορολογικά μέτρα, κάθοδος ελληνικών ναυτιλιακών και Ιράν αναβαθμίζουν τη θέση της Κύπρου ως περιφερειακό κέντρο παροχής υπηρεσιών Του ΑΝΤΏΝΗ ΑΝΤΩΝΊΟΥ Έντονος αναβρασμός επικρατεί στον τομέα των υπηρεσιών τις τελευταίες βδομάδες, αφού η έγκριση των νέων φορολογικών κινήτρων, σε συνάρτηση με κάποιες διεθνείς εξελίξεις, έχει ωθήσει τους επαγγελματίες του τομέα να πέσουν με τα μούτρα στη δουλειά για να προσελκύσουν νέους πελάτες. Ήδη έχουν διεξαχθεί και προγραμματίζονται σειρά σεμιναρίων από λογιστικά και δικηγορικά γραφεία σε σχέση με τα νέα κίνητρα τόσο στην Κύπρο όσο και στο εξωτερικό. Την ίδια ώρα, το ενδιαφέρον από ελληνικές εταιρείες και κυρίως πλοιοκτήτριες, όχι απλώς παραμένει, αλλά σε μερικές περιπτώσεις υλοποιείται στην πράξη αφού αρκετές εξ αυτών έχουν ήδη α- γοράσει ή νοικιάσει γραφειακούς χώρους στη Λεμεσό. Παράλληλα, το άνοιγμα της αγοράς του Ιράν δεν αφήνει αδιάφορους τους Κύπριους επιχειρηματίες αλλά ούτε και οι Ιρανοί είναι αδιάφοροι για την περίπτωση της Κύπρου, μίας χώρας με εγγύτητα γεωγραφική και μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι επαγγελματίες του τομέα των υπηρεσιών ετοιμάζουν «εκστρατεία» τόσο στο εσωτερικό αλλά κυρίως στο εξωτερικό για να προωθήσουν τα νέα μέτρα που ενέκρινε η Βουλή και τα οποία εκφράζεται η βεβαιότητα πως θα είναι ιδιαίτερα επωφελή στην προσπάθεια που καταβάλλεται, όχι μόνο για προσέλκυση νέων ε- ταιρειών που θα εγγραφούν στην Κύπρο, αλλά και που θα έχουν πραγματική παρουσία στο < Εκφράζεται αισιοδοξία πως οι α- πώλειες ρωσικών εταιρειών θα είναι περιορισμένες σε σχέση με το τι αναμενόταν και πως η αύξηση της φυσικής παρουσίας κάποιων εταιρειών στο νησί θα αντισταθμίσει την απώλεια κάποιων άλλων. αισιοδοξία πως οι απώλειες θα είναι περιορισμένες σε σχέση με το τι αναμενόταν και πως η αύξηση της φυσικής παρουσίας κάποιων ε- ταιρειών στο νησί θα αντισταθμίσει την απώλεια κάποιων άλλων. Ένα από τα σημαντικότερα μέτρα που αναμένεται να ληφθούν υπόψη και από ρωσικές εταιρείες, αφορά τη φορολογική έκπτωση που παρέχεται σε κεφάλαιο εταιρείας ή αλλιώς η Λογιζόμενη ή Νοητή Έκπτωση Τόκου. Στόχος είναι η μείωση του εταιρικού δανεισμού μέσω φορολογικών κινήτρων για εισροή νέων κεφαλαίων με την εισαγωγή μίας ετήσιας έκπτωσης σε νέα εταιρικά κεφάλαια. Τα νέα κεφάλαια μπορούν να εισάγονται είτε υπό την μορφή μετρητών είτε υπό την μορφή περιουσιακών στοιχείων σε είδος. Εταιρείες παροχής υπηρεσιών έχουν εξηγήσει τις πρόνοιες των νέων μέτρων σε εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην Κύπρο ενώ το επόμενο διάστημα προγραμματίζονται σεμινάρια και παρουσιάσεις στο εξωτερικό. Όπως τόνισε κατά τη διάρκεια πρόσφατων σεμιναρίων ο Φίλιππος Ραπτόπουλος, συνέταιρος και επικεφαλής του Τμήματος Φορολογικών Υπηρεσιών της ΕΥ Κύπρου, οι αλλαγές στις φορολογικές νομοθεσίες εξυπηρετούν ένα αριθμό σημαντικών στόχων: Ένας από αυτούς είναι η προώθηση της οικονομικής ανάπτυξης ενθαρρύνοντας την εισαγωγή νέων κεφαλαίων στις επιχειρήσεις ως μια εναλλακτική λύση στην υπερβολική χρηματοδότηση μέσω δανεισμού. «Με την εισαγωγή της νοητής έκπτωσης επί των νέων κεφαλαίων, η κυβέρνηση αποσκοπεί στην απομόχλευση της οικονομίας». «Οι τροποποιήσεις που υιοθετήθηκαν καθώς και οι προτεινόμενες που αφορούν την φορολογία ατόμων και σχετίζονται με τις πιο κοινές μορφές του προσωπικού εισοδήματος (δηλ. εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες, εισόδημα από μερίσματα, και εισόδημα από τόκους οι όποιοι δεν αποκτούνται από την διεξαγωγή συνήθους εργασίας τους) παρέχουν φορολογικά κίνητρα σε επενδυτές με υψηλά περιουσιακά στοιχεία και σε υψηλά αμειβόμενα άτομα να εγκατασταθούν, να εργοδοτηθούν και να ε- πενδύσουν στην Κύπρο», σχολιάζει η PwC Κύπρου. Σε διάφορες χώρες στο εξωτερικό με στόχο την προσέλκυση νέων πελατών αναμένεται να «εκστρατεύσουν» οι κυπριακές εταιρείες παροχής επαγγελματικών υπηρεσιών. Εν αναμονή του δεύτερου πακέτου μέτρων, τα οποία παραπέμφθηκαν για τον Σεπτέμβριο, η ΚPMG Κύπρου αναφέρει πως οι πολυαναμενόμενες εξελίξεις σε σχέση με τη φορολογία θα ενισχύσουν σημαντικά την ανταγωνιστικότητα του κυπριακού φορολογικού συστήματος χωρίς να μειώνουν την καλή φήμη που έχει δημιουργήσει. Ενώπιον της Βουλής εκκρεμούν τα εξής θέματα: Ουδέτερη μεταχείριση συναλλαγματικών διαφορών οι οποίες δεν α- πορρέουν από την εμπορία συναλλάγματος, ε- πέκταση της αρχής εμπορικών συναλλαγών με εφαρμογή της για αύξηση εξόδων/ζημιών, παράταση στην απαλλαγή του 50% από φόρο εισοδήματος, εισοδημάτων ατόμων από εργοδότηση στην Κύπρο που υπερβαίνουν τις 100χιλ. ευρώ. Οι αλλαγές προωθούν την οικονομική ανάπτυξη της Κύπρου ενθαρρύνοντας την εισαγωγή νέου κεφαλαίου ως εναλλακτική λύση αντί νέου δανεισμού. Περαιτέρω, οι αλλαγές στοχεύουν στην ενθάρρυνση της φυσικής παρουσίας ε- ταιρειών μέσω φορολογικών κινήτρων προς φυσικά πρόσωπα που θα εγκατασταθούν στο νησί, αναφέρει η Baket Tilly αναλύοντας τα μέτρα. Έρχονται ναυτιλιακές Παρά τη συμφωνία Ελλάδας και διεθνών δανειστών, οι ανησυχίες ευρύτερα σε σχέση με το μέλλον της ελληνικής οικονομίας αλλά και το ενδεχόμενο φορολογικής αλλαγής σε σχέση με τον κλάδο της ναυτιλίας, το ενδιαφέρον ελληνικών πλοιοκτητριών εταιρειών για την Κύπρο όχι μόνο παραμένει αλλά και υλοποιείται. Δικηγορικά και λογιστικά γραφεία με τα οποία επικοινώνησε η «Κ», ανέφεραν πως το ενδιαφέρον για φυσική πορεία ελληνικών εταιρειών στην Κύπρο, άρχισε να μετουσιώνεται σε πράξη. Όπως χαρακτηριστικά δήλωσε στην «Κ» ο Μιχάλης Ζαβός CEO του Ομίλου Ζαβός, ήδη βρίσκονται σε προχωρημένο στάδιο διαβουλεύσεων με ελληνικές εταιρείες για ενοικίαση γραφειακών χώρων και αυτό που απομένει είναι οι υπογραφές των συμβολαίων. Παράλληλα, όπως εξήγησε, το ενδιαφέρον είναι συνεχές τις τελευταίες βδομάδες. Ο όμιλος είναι κοντά στην επίτευξη συμφωνίας και με Λιβανέζους επενδυτές για ανάπτυξη οικιστικού έργου αρκετών εκατομμυρίων. Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», ανάμεσα στους Ομίλους που επέδειξαν έντονο ενδιαφέρον για μεταφορά εργασιών στην Κύπρο, είναι ο ναυτιλιακός Όμιλο Τσάκος, η Motor Oil και ο Όμιλος Μυτιληναίος. νησί μεταφέροντας την έδρα τους και προσωπικό. Ήδη, τα νέα κίνητρα φιγουράρουν σε ε- ξειδικευμένες ιστοσελίδες του εξωτερικού την ίδια ώρα που στο Ηνωμένο Βασίλειο η αβεβαιότητα για το φορολογικό χειρισμό που θα τυγχάνουν οι μη γηγενείς κάτοικοι από το 2017 βρίσκεται για ακόμα μία φορά στο προσκήνιο. Σύμφωνα με την PwC Κύπρου, η τροποποίηση στο νόμο έκτακτης αμυντικής εισφοράς, θα καταστήσει την Κύπρο πολύ ανταγωνιστική για επένδυση σε μετοχές, ομόλογα και άλλα περιουσιακά στοιχεία που αποφέρουν εισόδημα από μερίσματα και τόκους, από άτομα που δεν έχουν την κατοικία τους (domicile) στην Κύπρο. Στα ίδια πλαίσια, η Deloitte Κύπρου αναφέρει πως τα νέα δεδομένα αποσκοπούν στην ενθάρρυνση ξένων επιχειρηματιών με εισοδήματα από επενδύσεις να εγκατασταθούν στην Κύπρο. «Σύμφωνα με την εισαγωγή του όρου «κατοικία» (domicile) άτομα τα οποία είναι φορολογικοί κάτοικοι Κύπρου και δεν έχουν την κατοικία τους στην Κύπρο απαλλάσσονται από την έ- κτακτη εισφορά για την άμυνα επί εισοδημάτων από μερίσματα, τόκους και ενοίκια. Ως εκ τούτου, η τροποποίηση του νόμου καθιστά τις ε- πενδύσεις σε περιουσιακά στοιχεία που αποφέρουν μερίσματα/τόκους από άτομα που δεν έχουν την κατοικία τους στην Κύπρο πιο ελκυστική». Αναμονή για Ρώσους Παράλληλα, τους επόμενους μήνες αναμένεται να ξεκαθαρίσει και η στάση που θα τηρήσουν ρωσικές εταιρείες μετά το νομοσχέδιο του de-offshorization αφού μέχρι στιγμής τηρούσαν μία στάση αναμονής και εξέτασης των επιλογών που είχαν ενώπιόν τους. Εκφράζεται Ευκαιρίες στο Ιράν Η συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν ανοίγει την πόρτα προς ακόμα μία μεγάλη και ανεξερεύνητη αγορά με στελέχη της αγοράς να καταγράφουν ήδη περιπτώσεις Ιρανών που βρέθηκαν στην Κύπρο για πολιτογράφηση στη βάση των κινήτρων που παραχωρούνται. Την ίδια ώρα, το Ιράν παραμένει μία μεγάλη ανεξερεύνητη αγορά στην οποία κυπριακές επιχειρήσεις θα προσπαθήσουν να αποκτήσουν μερίδιο της πίτας που τους αναλογεί. Μέρος αυτής της πίτας, βέβαια, θα επιχειρήσουν να αποκτήσουν και μεγάλοι ευρωπαϊκοί και αμερικανικοί Όμιλοι. Προς το σκοπό αυτό, αναμένεται να δημιουργήσουν επιχειρηματικές δομές που θα περνούν και από την Κύπρο. Όπως έγραψε η «Κ», στην Κύπρο θα βρεθεί στις αρχές Αυγούστου ο Υφυπουργός Οικονομικών του Ιράν Αλί Ασκαρίν, τόσο για διμερείς συμφωνίες όσο και για να μιλήσει σε εκδήλωση του ΚΕΒΕ. Το Ιράν είναι η δεύτερη μεγαλύτερη χώρα της Μέσης Α- νατολής με το ΑΕΠ του το 2014 να ανέρχεται σε $406,3δισ. Πρόκειται για τη δεύτερη χώρα ανά το παγκόσμιο σε αποθέματα υ- δρογονανθράκων και τέταρτη σε αποθέματα πετρελαίου. Πάντως, οι επιχειρήσεις της χώρας αλλά και οι τράπεζες είναι σε μεγάλο βαθμό κρατικές. Η οικονομία το 2014 γύρισε σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης της τάξης του 3% λόγω της ελάφρυνσης των διεθνών κυρώσεων. Η ανεργία στη χώρα εκτιμάται στο 20%. Τα νέα δεδομένα στη σχέση Κεντρικής Τράπεζας-FBME Η τελική απόφαση της αμερικανικής FinCen, ενδεχομένως, να βάζει σε δεύτερη μοίρα τη διαμάχη που οδήγησε ενώπιον διαιτητικού δικαστηρίου Του ΑΝΤΏΝΗ ΑΝΤΩΝΊΟΥ Την ίδια ώρα που η τελεσίδικη απόφαση της Μονάδας Χρηματοοικονομικής Πληροφόρησης (FinCEN) του Αμερικανικού Υπουργείου Οικονομικών ά- νοιξε και επίσημα ένα δεύτερο νομικό μέτωπο για την FBME Bank, πέραν της έντονης διαμάχης που υπήρχε με < Σύμφωνα με την αμερικανική υπηρεσία, οι ανεξάρτητοι έλεγχοι αντί να αποδείξουν την αποτελεσματικότητα του προγράμματος, τελικά αποκάλυψαν σημαντικές αδυναμίες. την Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου, οι ουσιαστικοί λόγοι που αποφασίστηκε η διακοπή της πρόσβασης της FBME Bank Ltd στο αμερικανικό χρηματοπιστωτικό σύστημα έρχονται ξανά στο προσκήνιο. Η αμερικανική υπηρεσία είχε επικαλεσθεί τέσσερις περιπτώσεις που παρέπεμπαν σε ξέπλυμα βρώμικου χρήματος, με την τράπεζα να απαντά ε- πανειλημμένα πως πληροί όλα τα ενδεικνυόμενα κριτήρια και να επικαλείται ανεξάρτητους ελέγχους που διενεργήθηκαν. Όταν στις 22 Ιουλίου η FinCen κατέτασσε την FBME ως χρηματοπιστωτικό ίδρυμα το οποίο θα μπορούσε να διεξάγει ξέπλυμα χρήματος, επικαλέστηκε τέσσερις κύριους λόγους: α. πελάτης της τράπεζας δέχθηκε κατάθεση εκατοντάδων χιλιάδων δολαρίων από χρηματοδότη της λιβανέζικης Hesbollah, β. παρείχε χρηματοοικονομικές υπηρεσίες σε σύμβουλο μεγάλης διακρατικής εγκληματικής οργάνωσης, γ. μεταφορά χρημάτων σε λογαριασμό της FBME που αφορούσαν απάτη κατά αμερικανού πολίτη. Ο πελάτης της FBME οδηγήθηκε αργότερα σε αμερικανικό δικαστήριο, δ. πελάτης της FBME αποτελούσε εταιρεία-βιτρίνα για Συριακή οντότητα στην οποία επιβλήθηκαν κυρώσεις και ο οποίος μέσω λογαριασμού στην FBME διενεργούσε πράξεις στο αμερικανικό χρηματοοικονομικό σύστημα. Η FinCen, στην τελική της απόφαση, αναφέρει πως οι προσπάθειες της τράπεζας για συμμόρφωση με τους κανόνες κατά του ξεπλύματος βρώμικου χρήματος δεν είναι ικανοποιητικοί για να αντιμετωπίσουν τα ρίσκα. Αναφερόμενη στους ανεξάρτητους ελέγχους από τρίτους οργανισμούς, το 2013 και 2014, που στόχο είχαν να αποδείξουν την αποτελεσματικότητα του προγράμματος συμμόρφωσης, σχολιάζει πως τελικά αποκάλυψαν σημαντικές αδυναμίες στο πρόγραμμα. Συγκεκριμένα, γίνεται αναφορά σε ένα εκ των ανεξάρτητων ελεγκτών (KPMG), ο οποίος καταγράφει υψηλού ή μεσαίου επιπέδου ελλείψεις. Η υπηρεσία επικαλέστηκε επίσης έρευνα της ΕΥ του 2014 η οποία αν και κατέγραψε το πρόγραμμα συμμόρφωσης της τράπεζας για θέματα ξεπλύματος βρώμικου χρήματος, εντόπισε αδυναμίες στους ελέγχους δέουσας ε- πιμέλειας πελατών, αυτοματοποιημένων συστημάτων ενημέρωσης και σε θέματα εκπαίδευσης για περιπτώσεις ξεπλύματος. Σε σχέση με την έρευνα του 2013 της KPMG, σημείωσε την αναφορά σε καλύτερη απεικόνιση των πληροφοριών σε σχέση με τους ιδιοκτήτες εταιρειών ώστε να διαφαίνεται η διασύνδεση μεταξύ γκρουπ παλιών πελατών, όπως γινόταν ακολούθως για τους νέους πελάτες. Ως αποτέλεσμα της αρχικής ανακοίνωσης των αμερικανικών Αρχών, η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου έθεσε το κυπριακό υποκατάστημα υπό διαχείριση στις 21 Ιουλίου, ενώ τρεις μέρες αργότερα, η Κεντρική Τράπεζα της Τανζανίας, όπου εδρεύει η FBME, α- νέλαβε τη διαχείριση των κεντρικών γραφείων της τράπεζας ώστε να ελαχιστοποιήσει τυχόν επιπτώσεις στο τραπεζικό σύστημα της χώρας. Η πρόσκληση Την περασμένη βδομάδα, με αφορμή την πάροδο ενός έτους από τη μέρα που τέθηκε η τράπεζα υπό διαχείριση, οι ιδιοκτήτες της με καταχώριση στον Τύπο καλούσαν την Κεντρική Τράπεζα σε μία συμφωνία ώστε σε σύντομο χρονικό διάστημα να υπάρξει ένα πρόγραμμα επανεκκίνησης της Τράπεζας και της FBME Card Services. Σύμφωνα με την ανακοίνωση, οι δράσεις που δρομολογήθηκαν είχαν σοβαρές συνέπειες για τους πελάτες της, τους εργαζόμενους και τις θυγατρικές της τόσο στην Κύπρο όσο και στο εξωτερικό. Σημείωνε επίσης πως η φήμη της Κύπρου ως τραπεζικό και επενδυτικό κέντρο έχει αμαυρωθεί, ενώ ήγειρε σοβαρά ερωτήματα περί του δικαστικού συστήματος και της αρμοδιότητας των χρηματοπιστωτικών ρυθμιστών. «Οι φορολογούμενοι, η κυβέρνηση, οι τραπεζικές αρχές και το σύστημα δικαιοσύνης της Κύπρου έχουν εμμέσως αρχίσει να αισθάνονται τις επιπτώσεις», ήταν το σχετικό σχόλιο. Η Κεντρική δεν απάντησε στην καταχώριση παρά μερικές μέρες αργότερα, όταν εκδόθηκε η απόφαση της FinCen, αναφέροντας πως μελετά τις επόμενες ενέργειές της, με βασικό σκοπό την προστασία των καταθετών και την παρεμπόδιση εξάπλωσης κινδύνων που θα επηρέαζαν τη σταθερότητα του συνόλου του τραπεζικού συστήματος στην Κύπρο. Η FBME Limited δήλωσε συγκλονισμένη με την τελική ανακοίνωση της FinCEN, τόσο αναφορικά με τα ευρήματα που επιλέγηκαν όσο και με την ορολογία που χρησιμοποιήθηκε, επικαλούμενη κυρίως την πλήρη συνεργασία της με τη FinCEN κατά τους τελευταίους 12 μήνες και τον εποικοδομητικό διάλογο που είχε αναπτυχθεί. H τράπεζα απέρριψε την τελική α- νακοίνωση της αμερικανικής υπηρεσίας υποστηρίζοντας πως δεν δίνει την κατάλληλη βαρύτητα στα στοιχεία των εγκληματολογικών ερευνών και εκθέσεων και κάνει ισχυρισμούς που είναι αβάσιμοι. «Η συμμόρφωση των συστημάτων, του προσωπικού και των επιδόσεων της FBME Bank συνάδει με τα υψηλότερα πρότυπα ελέγχων της διεθνούς καταπολέμησης του ξεπλύματος χρήματος (AML) και των πρακτικών know-your-customer (KYC) και θεωρεί ότι η θέση που έλαβε η FinCEN είναι δυσανάλογη σε σχέση με τα γεγονότα, με τη συμπεριφορά της Τράπεζας και των συμφερόντων των καταθετών και των αντισυμβαλλομένων». Μέσα από τον Κώδικα Συμπεριφοράς για Σύμβουλους της FBME Bank και τον Κώδικα Δεοντολογίας για τη διεύθυνση και το προσωπικό, η Τράπεζα δεσμεύεται σε κοινές αξίες που καθοδηγούν όλες τις δραστηριότητές της. Τα πρότυπα, οι πολιτικές, οι διαδικασίες και οι πρακτικές της Τράπεζας FBME είναι σύμφωνες με τα διεθνή πρότυπα εταιρικής διακυβέρνησης, και η FBME Bank αναγνωρίζει τα βασικά ανθρώπινα δικαιώματα και τις αρχές της καταπολέμησης των διακρίσεων, κατέληγε η ανακοίνωση.

6 06-OIK_ POLITIKI_KATHI 28/07/15 22:30 Page 4 6 l ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Τετάρτη 29 Ιουλίου 2015 Αμυντική και ενεργειακή συνεργασία με Ισραήλ Νίκος Αναστασιάδης και Βενιαμίν Νετανιάχου οικοδομούν τις «αδελφικές» σχέσεις των χωρών τους επί σειρά καυτών ζητημάτων Της ΜΈΛΑΝΗΣ ΑΝΤΩΝΊΟΥ Τη δρομολόγηση σημαντικών εξελίξεων για την περαιτέρω προώθηση της διμερούς συνεργασίας Κύπρου Ισραήλ στους τομείς της ενέργειας και της α- σφάλειας σηματοδότησε η χθεσινή ε- πίσκεψη του Ισραηλινού Πρωθυπουργού Βενιαμίν Νετανιάχου στην Κύπρο, στην πρώτη του επίσκεψη στο εξωτερικό από την ανάδειξή του και πάλιν στην Πρωθυπουργία μετά τις τελευταίες εκλογές στη γείτονα χώρα. Τόσο στην κατ ιδίαν συνάντηση του Ισραηλινού Πρωθυπουργού με τον Πρόεδρο Αναστασιάδη, διάρκειας μιας < Τη δρομολόγηση σημαντικών εξελίξεων για την περαιτέρω προώθηση της διμερούς συνεργασίας Κύπρου Ισραήλ στους τομείς της ενέργειας και της ασφάλειας σηματοδότησε η χθεσινή επίσκεψη του Ισραηλινού Πρωθυπουργού Βενιαμίν Νετανιάχου στην Κύπρο. ώρας περίπου, όσο και στις διευρυμένες συνομιλίες που είχαν στη συνέχεια οι αντιπροσωπείες των δύο χωρών, καθώς και στο γεύμα εργασίας που ακολούθησε, η συνεργασία Κύπρου Ισραήλ για την ανάπτυξη των αναγκαίων υ- ποδομών με στόχο την εκμετάλλευση του φυσικού αερίου που έχει εντοπιστεί στις αποκλειστικές οικονομικές ζώνες των δύο χωρών, η ενεργειακή ασφάλεια, αλλά και ευρύτερα ζητήματα α- σφάλειας και άμυνας κυριάρχησαν στις συζητήσεις. Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ» από διπλωματικές πηγές, οι δύο πλευρές αποφάσισαν αφενός να διευρύνουν τον κατάλογο των θεμάτων που εμπίπτουν στο μεταξύ τους στρατηγικό διάλογο στον τομέα της ενέργειας με την προσθήκη του East-Med, του προτεινόμενου έργου για την κατασκευή υποθαλάσσιου αγωγού που θα συνδέει το Ισραήλ, την Κύπρο και την Ελλάδα για την μεταφορά φυσικού αερίου από την περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου σε χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Έργο, το οποίο πρόσφατα εγκρίθηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση για τη χρηματοδότηση σχετικών μελετών βιωσιμότητας, αλλά και δυνατότητας τεχνικής υλοποίησής του. Τα άλλα δύο θέματα που εμπίπτουν στο στρατηγικό διάλογο Κύπρου Ισραήλ στον τομέα της ενέργειας όπως αυτός συμφωνήθηκε στο πρόσφατο ταξίδι του Προέδρου Αναστασιάδη στα Ιεροσόλυμα είναι η σύναψη συμφωνίας συνεκμετάλλευσης υδρογονανθράκων μεταξύ Οι Κύπρο Ισραηλινές σχέσεις στους τομείς της ενέργειας, της ενεργειακής ασφάλειας και της αμυντικής συνεργασίας των δύο χωρών για την από κοινού αντιμετώπιση κοινών απειλών στην περιοχή κυριάρχησαν στις συνομιλίες Αναστασιάδη Νετανιάχου. Η Μόσχα ζητά ενημέρωση Στην Κύπρο βρίσκεται σήμερα ο Υ- φυπουργός Εξωτερικών της Ρωσικής Ομοσπονδίας, Αλεξέι Μεσκόφ, για επίσημες επαφές. Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», σκοπός του ταξιδιού του Ρώσου α- ξιωματούχου στην Κύπρο είναι η επίσημη ενημέρωση από τη Λευκωσία για τις εξελίξεις στο Κυπριακό μετά και την ολοκλήρωση των δύο χωρών, καθώς και το προτεινόμενο έργο στην ΕΕ για τη διασύνδεση Ισραήλ, Κύπρου, Ελλάδας μέσω υποθαλάσσιου καλωδίου για τη μεταφορά ηλεκτρικής ενέργειας στην Ευρώπη. Στο πλαίσιο της αξιολόγησης της προόδου του Κυπρο-Ισραηλινού στρατηγικού διαλόγου στον τομέα της ενέργειας, ο Υπουργός Ενέργειας Γιώργος Λακκοτρύπης προγραμματίζει να επισκεφθεί τα Ιεροσόλυμα τον ερχόμενο Σεπτέμβριο για συνομιλίες με τον Ισραηλινό ομόλογό του. Στο τραπέζι του χθεσινού Κυπρο- Ισραηλινού διαλόγου, σύμφωνα με τι ς ίδιες πληροφορίες, τέθηκαν και τα θέματα ασφάλειας τόσο σε σχέση με την ενέργεια όσο και ευρύτερα, με τη συζήτηση, σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, να επικεντρώνεται σ τα ζητήματα ανάπτυξης μιας στενότερης αμυντικής συνεργασίας μεταξύ των δύο χωρών στη βάση της κοινής αντίληψης που διαμορφώνεται για την ύ- παρξη κοινών απειλών και προκλήσεων στην περιοχή που απαιτούν την από κοινού αντιμετώπισή τους από τη Λευκωσία και τα Ιεροσόλυμα. Στο πλαίσιο αυτό, ο Υπουργός Άμυνας Χριστόφορος Φωκαϊδης θα επισκεφθεί το Ισραήλ μεταξύ 2-4 Αυγούστου για περαιτέρω συνομιλίες. Εκτός των διμερών θεμάτων, στις Κυπρο-Ισραηλινές συνομιλίες συζητήθηκαν επίσης οι σχέσεις Ισραήλ Ευρωπαϊκής Ένωσης, σε συνδυασμό με το Μεσανατολικό και την πρωτοβουλία του Προέδρου Αναστασιάδη για την παρουσίαση του Ισραηλινού του πρώτου κύκλου συνομιλιών μεταξύ του Προέδρου Αναστασιάδη με τον Τουρκοκύπριο ηγέτη Μουσταφά Ακιντζί. Στο πλαίσιο αυτό, ο Αλεξέι Μεσκόφ θα γίνει δεκτός σήμερα από τον Πρόεδρο Αναστασιάδη, ο οποίος και θα τον ενημερώσει για τα μέχρι τώρα τεκταινόμενα στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Πρωθυπουργού Βενιαμίν Νετανιάχου και του Παλαιστίνιου Προέδρου Μαχμούτ Αμπάς σε ξεχωριστές Ευρωπαϊκές Συνόδους Κορυφής. Σε συνέχεια της κυπριακής πρωτοβουλίας ήδη, σύμφωνα με πληροφορίες, ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τούσκ προγραμματίζει περιοδεία στην περιοχή, με πρώτο σταθμό στις 8 Σεπτεμβρίου τη Λευκωσία, για να μεταβεί την επόμενη ημέρα στο Ισραήλ, και τέλος στις 10 Σεπτεμβρίου την Παλαιστίνη. Σε αυτή του την περιοδεία, ο Ντόναλντ Τούσκ, σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, έχει προτείνει να συνοδεύεται και από τον Πρόεδρο Αναστασιάδη, ενώ ενδέχεται να συνοδεύεται και από τον Ιταλό Πρωθυπουργό Ματέο Ρέντζι, δεδομένου του ενδιαφέροντος που επιδεικνύει η χώρα στις εξελίξεις στην περιοχή ως αποτέλεσμα και των ζωτικών συμφερόντων, ιδίως ενεργειακών, που εξαρτά στην Ανατολική Μεσόγειο. Η ατζέντα των συνομιλιών Αναστασιάδη Νετανιάχου περιλάμβανε ακόμη και την πορεία των διεργασιών για την σύναψη της τριμερούς συνεργασίας Κύπρου-Ελλάδας- Ισραήλ. Στις συνομιλίες τους, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης αναφέρθηκε στην τηλεφωνική επικοινωνία που είχε την προηγούμενη ημέρα με τον Έλληνα Πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα και το μήνυμα της Αθήνας για την ετοιμότητα της να προχωρήσει με την τριμερή συνεργασία μόλις ολοκληρώσει τις συνομιλίες με τους διεθνείς δανειστές της για το νέο πρόγραμμα χρηματοδότησης της χώρας. Στη βάση και αυτών των δεδομένων έχει συμφωνηθεί όπως τον ερχόμενο Σεπτέμβριο, οι Υπουργοί Εξωτερικών των τριών χωρών προχωρήσουν με μια προπαρασκευαστική συνάντηση τον ερχόμενο Σεπτέμβριο στη Νέα Υόρκη, στο περιθώριο των εργασιών της Γενικής Συνέλευσης των ΗΕ. Τα επόμενα βήματα της Κυπρο-Ισραηλινής συνεργασίας είχαν άλλωστε καταστήσει σαφή στην κοινή διάσκεψη τύπου που παραχώρησαν οι δύο ηγέτες. Αναφερόμενος στο κοινό όραμα των δύο χωρών που συνδέεται με τις κοινές προσπάθειες για την αντιμετώπιση των ασύμμετρων προκλήσεων και την ενίσχυση της σταθερότητας και της ασφάλειας στην περιοχή, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης τόνισε πως «με την πραγματική έννοια του όρου είμαστε «εταίροι στην αξιοπιστία». Σύμφωνα με τον Πρόεδρο Αναστασιάδη, οι δύο αντιπροσωπείες συζήτησαν ακόμη πρακτικούς τρόπους βελτίωσης των εθνικών ικανοτήτων των δύο χωρών μέσα από τη μεταξύ τους συνεργασία για την αντιμετώπιση ενός πλήθους ασύμμετρων απειλών. Υπάρχει, όπως εξήγησε ο Πρόεδρος Αναστασιάδης, «ένα ευρύ πεδίο για περαιτέρω συντονισμό και έχουμε αναθέσει στις ο- μάδες μας να επιδιώξουν αυτό το συντονισμό ακόμα περαιτέρω». Με αναφορά στα θέμα ενέργειας ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας επεσήμανε πως «συμφωνούμε ότι η εξερεύνηση και η εκμετάλλευση υδρογονανθράκων αποτελεί κυρίαρχο δικαίωμα, το οποίο είναι μείζονος σημασία στο πλαίσιο της ευρύτερης περιοχής και αποτελεί μέρος μιας αμοιβαίως επωφελούς συνεργασίας». Σ` αυτό το πλαίσιο, πρόσθεσε, «η πτυχή της ασφάλειας των ενεργειακών αποθεμάτων αποτέλεσε μέρος των συζητήσεών μας». Για τους κινδύνους στον τομέα της ασφάλειας αναφέρθηκε και ο Ισραηλινός Πρωθυπουργός, επισημαίνοντας πως «αυτό που μας ενδιαφέρει πιο πολύ είναι η τρομοκρατία που προέρχεται από αυτούς τους τομείς», εκφράζοντας τη δέσμευση της χώρας του να βοηθήσει στην αντιμετώπιση του κινδύνου του Ισλαμικού Κράτους αλλά και να ενισχύσει την άμυνά του. Θέλουμε να ε- πιτύχουμε ειρήνη, ασφάλεια και «αν δεν έχεις τη δυνατότητα να υπερασπιστείς την ειρήνη, η ειρήνη απλά καταρρέει σε χρόνο μηδέν», επεσήμανε. Ο Ισραηλινός Πρωθυπουργός, ο ο- ποίος έφθασε στην Κύπρο λίγο πριν τις το πρωί, γύρω στις μ. μετέβηκε στο Προεδρικό Μέγαρο κάτω από δρακόντεια μέτρα ασφάλειας. Μετά την επίσημη τελετή υποδοχής του στο Προεδρικό Μέγαρο, ο Ισραηλινός Πρωθυπουργός και η αντιπροσωπεία που τον συνόδευε με επικεφαλής τον Σύμβουλο Εθνικής Ασφαλείας Γιοσί Κοέν, παρακάθισαν σε συνομιλίες με τον Πρόεδρο Αναστασιάδη και την κυπριακή αντιπροσωπεία. Παίζουν την τελευταία και καθοριστική πράξη στο ΔΗΚΟ Μετριοπάθεια και σκληρή γραμμή αντιπαρατίθενται σε μία ύστατη εσωκομματική μάχη, καθώς τα σενάρια νέας Κίνησης εντείνονται Της ΜΑΡΙΝΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΟΥ Ίσως το τελευταίο ταγκό σε ραγισμένο γυαλί να χορεύουν μετριοπάθεια και σκληρή γραμμή στο ΔΗΚΟ. Οι φημολογίες για τη δημιουργία μιας νέας κίνησης, ενορχηστρωμένης από τον τέως πρόεδρο του ΔΗΚΟ Μάριο Καρογιάν και νυν αρχηγό της εσωκομματικής αντιπολίτευσης του Νικόλα Παπαδόπουλου, διαδίδονται εδώ και καιρό. Το ζήτημα είναι πως οι διεργασίες έχουν δρομολογηθεί σε τέτοιο σημείο που πλέον αποτελεί θέμα χρόνου η αποχώρηση πρωτοκλασάτων στελεχών που αντιπολιτεύονται τη νυν ηγεσία. Το ΔΗΚΟ για καιρό αντιμετώπιζε με ελαφρότητα το όλο ζήτημα, αφού δεν έδειχνε να αντιλαμβάνεται τη βαρύτητα των πράξεων της αντίπερα < Πολιτικοί κύκλοι θεωρούν πως ο Νικόλας Παπαδόπουλος βλέπει μάλλον με ανακούφιση την αποχώρηση των «αντιφρονούντων» καθώς έτσι το ΔΗΚΟ θα καταστεί, έστω και συρρικνωμένο, ιδεολογικά καθαρό και ο Πρόεδρός του δεν θα τυγχάνει αμφισβήτησης. όχθης. Αντιλαμβάνεται πια πως οι ε- σωκομματικοί της αντίπαλοι βρίσκονται με το ένα πόδι έξω από το ΔΗΚΟ και αποτέλεσμα αυτού είναι μία ύστατη μάχη ενός άνευ προηγουμένου εμφυλίου, με τα φίλια πυρά να αποδεικνύονται εχθροπραξίες. Οι ένθεν κακείθεν βολές που εκτοξεύονται φαίνεται να συστήνουν ένα ενεργό πεδίο μάχης Ο Μάριος Καρογιάν φαίνεται να δουλεύει μεθοδευμένα και διακριτικά για τη δημιουργία μίας Κίνησης που θα εκπροσωπεί τη μετριοπάθεια, τη συναίνεση και θα λειτουργήσει ενισχυτικά στις προσπάθειες της κυβέρνησης για εξεύρεση λύσης. «Ας φύγουν», απαντούν κύκλοι που βρίσκονται δίπλα στον Νικόλα Παπαδόπουλο ενισχύοντας τις φωνές που αναφέρουν πως το γυαλί στο ΔΗΚΟ δεν ξανακολλά. με εκατέρωθεν σοβαρές απώλειες στο εν γένει Δηκοϊκό πολιτικό γίγνεσθαι. Το άρθρο της οργής Αφορμή για το τελικό ξεκαθάρισμα εντός του ΔΗΚΟ αποτέλεσε το άρθρο του Μάριου Καρογιάν στον κυριακάτικο τύπο. Στο άρθρο του, που τιτλοφορείται «το ΔΗΚΟ δεν είναι ιαχές και κραυγές», σημειώνεται, μεταξύ άλλων, πως «ο βερμπαλιστικός, αφοριστικός, απαξιωτικός και ενίοτε υβριστικός λόγος που συχνά χαρακτηρίζει τις δημόσιες πολιτικές παρεμβάσεις του σημερινού ηγετικού καθεστώτος του ΔΗΚΟ ουδόλως συνάδει με το διαχρονικό ύφος και ήθος του ΔΗΚΟ». Είναι γεγονός πως η μετριοπαθής τάση του κόμματος βλέπει από καιρό με ανησυχία τη σκληρή γραμμή και ρητορική που ακολουθεί ο Δηκοϊκός πρόεδρος. Δεν είναι λίγες οι φορές άλλωστε που με δημόσιες παρεμβάσεις τους ηγετικά στελέχη, διαχώρισαν τη θέση τους από αυτή του προέδρου, τονίζοντας την ανάγκη για μετριοπάθεια. Ήδη κομματικές πηγές που συντάσσονται με την αντιπολίτευση εκφράζουν τη δυσφορία τους για το γεγονός ότι ο Νικόλας Παπαδόπουλος μετατρέπει το ΔΗΚΟ σε κόμμα του ακραίου λόγου, οδηγώντας το σε αχαρτογράφητα νερά και επισημαίνουν πως ο συγκρουσιακός ρόλος του έχει φοβίσει πολλούς Δηκοϊκούς ψηφοφόρους που αναζητούν σταθερότητα σε οικονομία και εθνικό ζήτημα. Αναφέρουν εξάλλου πως ο Νικόλας Παπαδόπουλος, σε μία προσπάθεια εξυπηρέτησης μικροπολιτικών σκοπιμοτήτων, επιδίδεται σε μία ολική ρήξη με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, θέτοντας σε κίνδυνο το μέλλον του τόπου. Στόχος της νέας κίνησης, η οποία θα εκφράζει τη μετριοπάθεια και τη συναίνεση, φαίνεται να είναι κυρίως η στήριξη στις προσπάθειες λύσης του Κυπριακού. Όπως είχαμε αναφέρει και σε προηγούμενα δημοσιεύματα, ονόματα τα οποία θεωρούνται δεδομένα στο ενδεχόμενο που μετουσιωθεί σε πράξη το εν λόγω εγχείρημα είναι του Μάριου Καρογιάν, της Αθηνάς Κυριακίδου, ενδεχομένως του Χρίστου Πατσαλίδη και του Άγγελου Βότση, ενώ αρκετοί από τη νέα γενιά των Δηκοϊκών φαίνεται να συστρατεύονται στο πλευρό τους όπως ο Δημοτικός Σύμβουλος του ΔΗΚΟ Μαρίνος Κλεάνθους και ο άλλοτε στενός συνεργάτης του Μάριου Καρογιάν Κίκης Θεοδότου, ο οποίος είχε αποχωρήσει από το κόμμα τον προηγούμενο Οκτώβριο. Κομματικοί κύκλοι θεωρούν πιθανή την εμπλοκή των Φώτη Φωτίου και Κυριάκου Κενεβέζου στην όλη διαδικασία, όπως επίσης και του Υπουργού Εμπορίου Γιώργου Λακκοτρύπη. Στην ηγετική πυραμίδα πάντως, αναφέρονται εντόνως τα ονόματα του Μάκη Κεραυνού, Χρίστου Μαυρέλη, ακόμη και του Δημάρχου Αμμοχώστου Αλέξη Γαλανού. «Όποιος ονειρεύεται να διασπάσει το κόμμα για χάρη της καρέκλας θα φάει τα μούτρα του», είναι η επαναλαμβανόμενη προειδοποίηση του Νικόλα Παπαδόπουλου, κάτι που βρίσκει σύμφωνα και όσα στελέχη βρίσκονται στον στενό περίγυρο του προέδρου του ΔΗΚΟ. Με τον τρόπο αυτό θέλουν να ξεκαθαρίσουν άλλωστε πως η διάσπαση και η δημιουργία ενός νέου κινήματος ουδόλως έχει να κάνει με το ιδεολογικό χάσμα γύρω από το εθνικό, αλλά με το σύνδρομο της καρέκλας. «Είδατε ποτέ να υπάρχει διαφορετική προσέγγιση στο Κυπριακό πέραν κάποιας διαφοροποίησης στο λεκτικό που χρησιμοποιείται;» αναφέρουν με νόημα κομματικές πηγές που συντάσσονται με τον πρόεδρο του ΔΗΚΟ Νικόλα Παπαδόπουλο. Ας φύγουν Ο χρόνος πάντως που μετρά αντίστροφα για τη διάσπαση έχει οδηγήσει στελέχη σε έναν άνευ προηγουμένου διαδικτυακό στο παρόν στάδιο πόλεμο, παρά το ότι η ηγεσία είχε αρχικά αντιμετωπίσει το ενδεχόμενο για δημιουργία νέας κίνησης με φαινομενική απάθεια, στρέφοντας ενίοτε το βλέμμα προς την άλλη πλευρά. Τώρα κομματικοί κύκλοι που βρίσκονται στο πλευρό του Νικόλα Παπαδόπουλου επαναλαμβάνουν συνεχώς «να φύγουν», επισημαίνοντας πως εδώ και καιρό τα εν λόγω στελέχη αποτελούν «φαντάσματα» για το κόμμα. Οι ίδιοι κύκλοι εμφανίζονται ιδιαίτερα επικριτικοί απέναντι στον Αντιπρόεδρο του ΔΗΚΟ Χρίστο Πατσαλίδη κατηγορώντας τον για αδράνεια απέναντι στα καθήκοντά του βάσει καταστατικού. «Αν λειτουργούσαμε εκδικητικά θα έπρεπε να στέλναμε τον Χρίστο Πατσαλίδη στο πειθαρχικό για την αδράνεια που έχει επιδείξει στον Πολιτικό Σχεδιασμό του κόμματος», αναφέρουν χαρακτηριστικά κομματικές πηγές. Πάντως, πολιτικοί κύκλοι αναλύοντας τη στάση του Νικόλα Παπαδόπουλου γύρω από την απόσχιση θεωρούν πως ο Νικόλας Παπαδόπουλος βλέπει μάλλον με ανακούφιση την α- ποχώρηση της εσωκομματικής του α- ντιπολίτευσης. Οι ίδιοι κύκλοι αναφέρουν χαρακτηριστικά πως «έστω και αν τα ποσοστά του κόμματος μειωθούν, ο Πρόεδρος του ΔΗΚΟ θα πετύχει ένα ιδεολογικά καθαρό κόμμα το οποίο θα κινείται σε σκληρή αντιπολιτευτική γραμμή, χωρίς ο ίδιος να δέχεται αμφισβήτηση από κανέναν». Το φάντασμα του Προεδρικού Και όσο και αν το ζήτημα φαινομενικά περιορίζεται εντός του ΔΗΚΟ, παρασκηνιακές κινήσεις του Προεδρικού γύρω από τη δημιουργία της νέας κίνησης βλέπουν κομματικοί κύκλοι. Πηγές άλλωστε στο Προεδρικό βλέπουν ιδιαίτερα θετικά τη δημιουργία μίας τέτοιας κίνησης που θα εκφράζει τη μετριοπάθεια και θα λειτουργεί υποστηρικτικά στις προσπάθειες της κυβέρνησης για λύση. Τα ερωτήματα ωστόσο γύρω από τον ρόλο που έπαιξε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας στη δημιουργία της εν λόγω κίνησης αυξάνονται με Δηκοϊκές πηγές να α- ναφέρουν με νόημα πως «δεν είναι η πρώτη φορά που ο Νίκος Αναστασιάδης παρεμβαίνει στα εσωκομματικά του ΔΗΚΟ». Οι ίδιες πηγές εξηγούν πως ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είχε παίξει καταλυτικό ρόλο κατά τη διάρκεια των εσωκομματικών εκλογών του ΔΗΚΟ επισημαίνοντας πως τότε πολλά ήταν τα μέλη του ΔΗΣΥ που γράφτηκαν και στο μητρώο του ΔΗΚΟ για να ψηφίσουν τον «εκλεκτό» -όπως αναφέρουν -του Νίκου Αναστασιάδη. «Η πατρίδα μας είναι πάνω από τα κόμματα και πάνω από τα μικροπολιτικά συμφέροντα. Κάποιοι σίγουρα βλέπουν φαντάσματα και σενάρια συνωμοσίας, σε μία προσπάθεια ε- ξυπηρέτησης της προσωπικής τους ατζέντας, ωστόσο εμείς δεν πρόκειται να τους ακολουθήσουμε», α- παντούν στελέχη της εσωκομματικής αντιπολίτευσης, απέναντι στη φημολογία για τον ρόλο του Προέδρου της Δημοκρατίας.

7 07-OIK_POLITIKI_KATHI 28/07/15 22:02 Page 7 Τετάρτη 29 Iουλίου 2015 ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ l 7 «Μας φάγατε βρε αδέλφια» Ο προσωπικός Γολγοθάς ενός έφεδρου πυροβολητή που έζησε την κατάρριψη του ΝΙΚΗ 4 Του ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΤΟΜΑΡΑ Από την τουρκική εισβολή του 1974 τα καλοκαίρια στην Κύπρο διαφέρουν. Οι μήνες Ιούλιος και Αύγουστος ανακαλούν βασανιστικά τις πιο πικρές μνήμες της νεότερης ιστορίας αυτού του τόπου. Παντού προσκλητήρια μνήμης και τιμής για τους Απόντες και Πεσόντες. Θύμησες από εγκαταλειμμένα χωριά και πόλεις. Εικόνες και φωτογραφίες σε ασπρόμαυρο φόντο, άψυχα αντικείμενα που κράτησαν την μνήμη ζωντανή και που κρύβουν πίσω τους απίστευτες ιστορίες. Ιστορίες πικρές από χαμένα αγαπημένα πρόσωπα. Ι- στορίες, που, παρά τα 41 χρόνια που πέρασαν, συνεχίζουν να προκαλούν πόνο. Ιστορίες που έκλεψαν ζωές και όνειρα, που χάθηκαν κάπου μέσα στο καυτό καλοκαίρι του Ιστορίες, που στοίχειωσαν τις ψυχές κάποιων ανθρώπων, τις τραυμάτισαν και ο χρόνος δεν έκλεισε τις πληγές. Όποια πέτρα και αν σηκώσεις, το καλοκαίρι στην Κύπρο θα κρύβει μια πονεμένη ιστορία. Όλα τα καλοκαίρια στην Κύπρο < Η ζωή του Στέλιου Παπαστυλιανού άλλαξε μέσα στα συντρίμμια του Noratlas, όταν ανακάλυψε ότι τα πυρά του πυροβολικού δεν είχαν καταρρίψει τουρκικό αεροσκάφος, όπως πίστευαν, αλλά ελληνικό. είναι διαφορετικά, το φετινό όμως έχει κάτι το επιπλέον: Μετά από σαράντα ένα χρόνια θα ξυπνήσουν πικρές μνήμες για μια ιστορία που πονάει σε Κύπρο και Ελλάδα. Η αποκάλυψη του μεταγωγικού αεροσκάφους Noratlas, του ΝΙΚΗ 4, που είναι θαμμένο στον Τύμβο της Μακεδονίτισσας θα αποτελέσει την κορύφωση ενός δράματος και ίσως τη λύτρωση που επιζητούν όλα αυτά τα χρόνια οι συγγενείς των πεσόντων καταδρομέων και αεροπόρων που βρήκαν τραγικό θάνατο το πρωινό της 22ας Ιουλίου Το άνοιγμα του Τύμβου ίσως πάλι να λειτουργήσει ως βάλσαμο και για τις ψυχές εκείνες που από το καλοκαίρι του 74 μέχρι και σήμερα τους κυνηγούν οι Ερινύες ενός εγκλήματος στο οποίοι και οι ίδιοι ήταν θύματα. Μια τέτοια περίπτωση είναι και αυτή του Στέλιου Παπαστυλιανού, έφεδρου την περίοδο της εισβολής, ο οποίος μέχρι σήμερα ζει και «πεθαίνει» κάθε καλοκαίρι όταν Ο Στέλιος Παπαστυλιανού έφεδρος την περίοδο της εισβολής ζει εδώ και σαράντα ένα χρόνια τα όσα βίωσε τα ξημερώματα της 22ης Ιουλίου 1974, όταν μέσα στα συντρίμμια του ΝΙΚΗ 4 βρέθηκε από τον παράδεισο στην κόλαση. το ημερολόγιο δείχνει 22 Ιουλίου. Η ιστορία του Παπαστυλιανού δεν διαφέρει διόλου από άλλες ιστορίες -όπως αυτή της Γιωργούλλας Βαρνάβα από τα Λύμπια που τα όνειρά της χάθηκαν τον Αύγουστο του 1974 κάπου στην Μια Μηλιά εκεί που θεάθηκε για τελευταία φορά ο σύζυγός της, θύμα και αυτή ενός εγκλήματος, που αν και ζωντανή, η τραγική απουσία του δικού της ανθρώπου της έκλεψε μια ζωή. Το άνοιγμα του Τύμβου για τον Στέλιο Παπαστυλιανού έφεδρο τότε στα α- ντιαεροπορικά της Εθνικής Φρουράς θα είναι η επιστροφή στον τόπο της θυσίας των 32 καταδρομέων και αεροπόρων, αλλά και του μαρτυρίου για τον ίδιο και τους συμπολεμιστές του. Με «ενοχές» σαράντα ενός ετών, ο έ- φεδρος πυροβολητής ήταν παρών στην επίσημη πρώτη έναρξη των εργασιών εκταφής του Noratlas και θα είναι από τους πρώτους όταν ο Τύμβος αποκαλύψει τον ηρωισμό που επέδειξε μια χούφτα Ελλήνων στρατιωτών το Η κόλαση και ο παράδεισος Την ώρα που ξεκινούσαν οι εργασίες εκταφής στον Τύμβο, το μυαλό του Στέλιου Παπαστυλιανού δυνατά -λες Το κατεστραμμένο Noratlas σκεπάστηκε άρον-άρον για να μην φανεί η εμπλοκή της Ελλάδας στην τουρκική εισβολή. Οι συγγενείς των πεσόντων καταδρομέων ελπίζουν το άνοιγμα του Τύμβου να βάλει ένα τέλος στο μαρτύριο που ζουν. < «Βρεθήκαμε μπροστά σε α- νείπωτη τραγωδία, γιατί διαπιστώσαμε ότι ήταν καταδρομείς από την Ελλάδα. Είχαμε κτυπήσει τα αδέλφια μας. Ακόμη το έχω βάρος στη συνείδησή μου». και ήθελε να ακουστεί στα έγκατα του Τύμβου- ανακαλούσε μνήμες από το πρωινό της 22ας Ιουλίου λίγο πριν φανούν στον Λευκωσιάτικο ουρανό τα «15 πορτοκάλια» όπως περιέγραφε ένα κωδικοποιημένο σήμα από την Ελλάδα, που ποτέ δεν έφθασε εγκαίρως ή δεν έγινε κατανοητό για την άφιξη των 15 Noratlas με τους καταδρομείς της Α Μοίρας. Τα πρώτα Noratlas, όπως ο ίδιος θυμάται, θεάθηκαν να έχουν χαμηλή πορεία από την Λακατάμια προς το α- εροδρόμιο Λευκωσίας. Τα πυροβόλα της 188ης Μοίρας Πυροβολικού, όπως μας έλεγε, πήραν «φωτιά». Μέσα στα μαύρα μεσάνυχτα περίπου στις 2.30 ξημερώματα 22 Ι- ουλίου ένα από τα Noratlas βάλλεται και καταρρίπτεται. «Επιτυχία» που προκαλεί ασυγκράτητο ενθουσιασμό στον ίδιο και στους υπόλοιπους συμπολεμιστές του. Το ΝΙΚΗ 4 κατερρίφθη, όπως ο ίδιος θυμάται, από ένα α- ντιαεροπορικό που είχε στηθεί στην περιοχή Μόντ Παρνάς. Την βραδιά ε- κείνη, όπως μας αφηγείται, είχαν ειδοποιηθεί ότι επίκειται ρίψη τούρκων αλεξιπτωτιστών. Ήταν από τους πρώτους που έφθασε στο σημείο που έπεσε το αεροπλάνο και μέσα στο σκοτάδι με ένα φανό θυέλλης αναζητούσε, όπως μας είπε, τους τούρκους πιλότους. Εκεί μέσα στο σκοτάδι η ζωή του Παπαστυλιανού γύρισε ανάποδα όταν εντόπισε αρχικά τα διακριτικά των Δυνάμεων Καταδρομών στο μπράτσο ενός νεκρού και αμέσως μετά έναν καταδρομέα που χαροπάλευε να του λέει: «Μας φάγατε βρε αδέλφια». Εκείνη την στιγμή ο έ- φεδρος πυροβολητής αντιλήφθηκε την ανείπωτη τραγωδία: «Αυτά τα λόγια και το τεμαχισμένο σώμα του, δεν θα τα ξεχάσω ποτέ», μας είπε με μάτια βουρκωμένα, ο Στέλιος Παπαστυλιανού, για τα όσα τραγικά έζησε μετά την κατάρριψη του ελληνικού μεταγωγικού. Για τον καταδρομέα που του μίλησε, ανέφερε ότι μαζί με ακόμη έναν βαριά τραυματία, μεταφέρθηκαν στο Νοσοκομείο Λευκωσίας, όπου και ξεψύχησαν. «Όταν καταρρίφθηκε το Noratlas, τρέξαμε με ενθουσιασμό στο σημείο της πτώσης για να συλλάβουμε τούρκους αιχμαλώτους. Τότε βρεθήκαμε μπροστά σε ανείπωτη τραγωδία, γιατί διαπιστώσαμε ότι ήταν καταδρομείς από την Ελλάδα. Είχαμε κτυπήσει τα αδέλφια μας. Ακόμη το έχω βάρος στη συνείδησή μου». Από το πρωινό εκείνο έως και σήμερα, όπως λέει με μάτια βουρκωμένα, ζει ένα δράμα. Ακόμα διερωτάται γιατί δεν τους ειδοποίησαν για την άφιξη των ελληνικών μεταγωγικών αεροπλάνων που οδήγησε στο θάνατο είκοσι οκτώ καταδρομείς και το τετραμελές πλήρωμα του ΝΙΚΗ 4. Από του 32 επιβαίνοντες του ΝΙΚΗ 4 εντοπίστηκαν στο στρατιωτικό κοιμητήριο Λακατάμιας και ταυτοποιήθηκαν, δώδεκα καταδρομείς. Η εκσκαφή στον Τύμβο Μακεδονίτισσας θα δείξει, αν το πρωινό εκείνο μαζί με το κουφάρι του κατεστραμμένου Noratlas θάφτηκαν και οι υπόλοιποι 19. Μοναδικός επιζών από το Noratlas, που εκλήφθηκε ως τουρκικό και καταρρίφθηκε από αντιαεροπορικά της Εθνικής Φρουράς, είναι ο τότε καταδρομέας, Θανάσης Ζαφειρίου. Προς σχηματισμό κυβέρνησης ειδικού σκοπού και νέες εκλογές στην Τουρκία Ο Ερντογάν εκμεταλλεύεται την ένταση στο εσωτερικό και την κατάσταση στα σύνορα Του ανταποκριτή μας στην Κωνσταντινούπολη ΝΊΚΟΥ ΣΤΈΛΓΙΑ Επωφελούμενος από το νέο κλίμα α- στάθειας στο εσωτερικό και στα σύνορα της Τουρκίας και παρουσιάζοντας το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ) ως τον μοναδικό πολιτικό φορέα, ο οποίος μπορεί να επαναφέρει την τάξη και την ασφάλεια στην χώρα, ο Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγγίπ Ερντογάν επιχειρεί να ανοίξει τον δρόμο για την διεξαγωγή πρόωρων βουλευτικών εκλογών. Οι πληροφορίες της «Κ» από την < Κατά την προεκλογική περίοδο, το Προεδρικό και το ΑΚΡ θα εξαπολύσουν νέες επιθέσεις κατά των Κούρδων, με στόχο να εξασφαλίσουν την υποστήριξη των εθνικιστών και των συντηρητικών ψηφοφόρων. Άγκυρα αναφέρουν ότι το τουρκικό Προεδρικό επιδιώκει να οδηγήσει την χώρα σε επαναληπτικές βουλευτικές εκλογές στα τέλη αυτού του έτους(το αργότερο μέχρι τον Νοέμβριο). Το σχέδιο του Προεδρικού για τις πρόωρες εκλογές είναι σχετικά απλό. Μετά την κατάρρευση των συνομιλιών στο κοινοβούλιο για την δημιουργία της νέας κυβέρνησης συνεργασίας, ο Πρόεδρος Ερντογάν θα προχωρήσει στην προκήρυξη των πρόωρων εκλογών. Παράλληλα, θα σχηματιστεί κυβέρνηση ειδικού σκοπού με την συμμετοχή των τεσσάρων κομμάτων που θα συμμετέχουν στην Βουλή. Η εν λόγω κυβέρνηση θα οδηγήσει την χώρα στις εκλογές. Κατά την προεκλογική περίοδο, το Προεδρικό και το ΑΚΡ θα εξαπολύσουν νέες επιθέσεις κατά των Κούρδων. Στόχος του ΑΚΡ είναι η εξασφάλιση της υποστήριξης των εθνικιστών και των συντηρητικών ψηφοφόρων. Παράλληλα, ο κ. Ερντογάν και ο κύκλος του στοχεύουν στην περιθωριοποίηση του Δημοκρατικού Κόμματος των Λαών, το οποίο γνώρισε μεγάλη επιτυχία στις πρόσφατες εκλογές και υποστηρίζεται κυρίως από τους Κούρδους και τις σοσιαλιστικές δυνάμεις της Τουρκίας. Ο κ. Ερντογάν έχει ήδη ανοίξει τα χαρτιά του σχετικά με τις πρόωρες ε- κλογές όταν πριν από λίγες ώρες στην Άγκυρα ζήτησε από τα τουρκικά πολιτικά κόμματα να λάβουν τις τελικές τους αποφάσεις σχετικά με τον σχηματισμό μιας κυβέρνησης συνεργασίας. Τα τέσσερα κόμματα που θα συμμετέχουν στη νέα Βουλή καλούνται να εξαντλήσουν όλα τα περιθώρια για την επίτευξη μιας συνεννόησης. Σε περίπτωση που τα κόμματα καταλήξουν στο συμπέρασμα ότι οι προσπάθειες για τον σχηματισμό της νέας κυβέρνησης είναι άκαρπες, η Τουρκία θα πρέπει να οδηγηθεί μια ώρα αρχύτερα σε πρόωρες βουλευτικές ε- κλογές. «Δεν πρέπει να ξεγελούμε τον λαό», τονίζει χαρακτηριστικά ο κ. Ερντογάν. Παράλληλα, ο Τούρκος Πρόεδρος ανακοίνωσε τον τερματισμό των συνομιλιών με τους Κούρδους για την τελική, ειρηνική λύση του Κουρδικού Ζητήματος. Η νέα τοποθέτηση του Τούρκου Προέδρου βρίσκεται σε αντίθεση με τα τελευταία μηνύματα που έρχονται από την ηγεσία του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ). Τα κορυφαία στελέχη του ΑΚΡ διεξάγουν συνομιλίες με το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα και επιχειρούν να καλλιεργήσουν το κατάλληλο κλίμα για μια μεγάλη κυβέρνηση συνεργασίας, παρόμοια με το μοντέλο διακυβέρνησης της Γερμανίας. Τις τελευταίες η- μέρες, η ηγεσία του ΑΚΡ εκπέμπει το μήνυμα ότι οι συνομιλίες με το μεγαλύτερο κόμμα της τουρκικής Κεντροαριστεράς διεξάγονται σε θετικό κλίμα. Ερμηνεύοντας τη νέα, προεκλογική στρατηγική του Τούρκου Προέδρου, Τούρκοι αναλυτές κάνουν λόγο για την δρομολόγηση μιας άκρως επικίνδυνης στρατηγικής η οποία έχει ως απώτερο στόχο την επανάκτηση του εδάφους που χάθηκε στην εσωτερική πολιτική σκηνή μετά τις βουλευτικές εκλογές της 7ης Ιουνίου. Σύμφωνα με τους αναλυτές, ο Πρόεδρος Ερντογάν με αφορμή την εξάπλωση της κρίσης της Συρίας εξαπολύει επιθέσεις κατά των Κούρδων στο εσωτερικό της Τουρκίας με απώτερο στόχο την διατήρησή του στην εξουσία και μετά τις ενδεχόμενες βουλευτικές εκλογές. Σύμφωνα με τον Χασάν Τζεμάλ, οι τελευταίες εξελίξεις στην Τουρκία μόνο τυχαίες δεν μπορούν να θεωρηθούν. Έχοντας χάσει την πλειοψηφία των εδρών στο κοινοβούλιο, το Κόμμα της Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ) οδηγεί την Τουρκία στην ανεπίσημη κήρυξη στρατιωτικού νόμου και σε κατάσταση πολέμου μόνο και μόνο για να κρατηθεί στην εξουσία. Την ίδια άποψη συμμερίζεται και ο Τζενγκίζ Τσαντάρ, ο οποίος θεωρεί ότι στόχος του ΑΚΡ είναι η περιθωριοποίηση των Κούρδων και η εξασφάλιση της υποστήριξης των εθνικιστικών ψηφοφόρων στις ενδεχόμενες πρόωρες βουλευτικές εκλογές. Η συγκεκριμένη, ριψοκίνδυνη, στρατηγική του Τούρκου Προέδρου οδηγεί την Τουρκία σε νέες περιπέτειες σύμφωνα με τον ειδικό μελετητή του Κουρδικού Ζητήματος κ. Τσαντάρ. Φάκελος Χαλλούμι-Hellim με πολλαπλά μηνύματα Άλλο ένα σημαντικό βήμα έγινε την Τρίτη για κατοχύρωση του χαλλουμιού ως προϊόντος προστατευόμενης γεωγραφικής προέλευσης (ΠΟΠ) με τη δημοσίευση του φακέλου από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Στο φάκελο αναφέρονται τα ονόματα Χαλλούμι (Halloumi)/ Hellim τα οποία μπορούν να χρησιμοποιούνται μαζί ή ξεχωριστά. Με τη δημοσίευση του φακέλου για ενστάσεις από άλλες χώρες, ανοίγει πλέον ο δρόμος για κατοχύρωση του κυπριακού παραδοσιακού προϊόντος. Για μεγάλη μέρα για την Κύπρο μίλησε ο υπουργός Γεωργίας Νίκος Κουγιάλης. «Μετά από πολλά χρόνια καταφέρνουμε να ξεπεράσουμε ακόμα ένα ε- μπόδιο. Δημοσιεύεται ο φάκελος για το χαλλούμι που σημαίνει ότι ανοίγει ο δρόμος για την οριστική κατοχύρωση του χαλλουμιού. Υπάρχει μια διαδικασία 6-7 μηνών, είναι η διαδικασία των ενστάσεων και ευελπιστώ ότι όλα θα πάνε καλά και σύντομα θα πετύχουμε την κατοχύρωση», ανέφερε ο κ. Κουγιάλης. Χαρακτηριστική και η δήλωση του προέδρου της Κομισιόν Ζαν Κλοντ Γιούνκερ ο οποίος βρέθηκε πρόσφατα στο νησί και δήλωσε πως πρόκειται για ένα βήμα που καταδεικνύει τη δέσμευση των δύο κοινοτήτων στην Κύπρο να εργαστούν μαζί σε έργα που ενώνουν το νησί. Η συνεννόηση που επέδειξαν οι δύο πλευρές για το συγκεκριμένο θέμα είναι ιδιαιτέρως συμβολική και επιβεβαιώνει τη θέληση των δύο πλευρών να εργαστούν μαζί, με την βοήθεια της Κομισιόν ώστε να κτίσουν εμπιστοσύνη. «Το Χαλλούμι- Hellim συμβολίζει την κοινή κληρονομιά του νησιού της Κύπρου», πρόσθεσε χαρακτηριστικά. Όπως εξήγησε στο Κυπριακό Πρακτορείο Ειδήσεων ο αρμόδιος υπουργός, θα γίνει τροποποίηση του κανονισμού της πράσινης γραμμής έτσι ώ- στε να μπορούν οι Τουρκοκύπριοι να εμπορεύονται το χαλούμι μέσω των νόμιμων λιμένων της Κύπρου. Ο Υπουργός σημείωσε ότι ο ίδιος διόρισε από τον περασμένο Απρίλιο τον οργανισμό Bureau Veritas, ο οποίος έγινε δεκτός από την Ευρωπαϊκή Ε- Σύμβολο κοινής κληρονομιάς χαρακτήρισε το προϊόν ο Ζαν Κλοντ Γιούνκερ. < Τροποποίηση του κανονισμού της πράσινης γραμμής ώστε να μπορούν οι Τουρκοκύπριοι να εμπορεύονται το χαλλούμι μέσω των νόμιμων λιμένων της Κύπρου. πιτροπή για να ασκεί έλεγχο σε ολόκληρη την Κύπρο, ενώ σήμερα η Ε- πιτροπή αναμένεται να επικυρώσει αυτό το διορισμό. Ο οργανισμός θα δίνει αναφορά τόσο στο Υπουργείο Γεωργίας της Κυπριακής Δημοκρατίας όσο και στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ενώ ο Υπουργός απέρριψε δημοσιεύματα που αναφέρονται σε παραβίαση κυριαρχικών δικαιωμάτων της Δημοκρατίας λόγω της αναφοράς του οργανισμού στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Ο κ. Κουγιάλης ανέφερε ακόμα ότι το απόγευμα της Τετάρτης θα πραγματοποιήσει δημοσιογραφική διάσκεψη στην οποία θα ανακοινώσει μέτρα στήριξης για την αιγοπροβατοτροφία. Ο Επίτροπος αρμόδια για θέματα Γεωργίας Phil Hogan ανέφερε πως είναι ιδιαίτερα ευχαριστημένος που η αίτηση καλύπτει ολόκληρη την Κύπρο. «Μετά από μήνες διαβουλεύσεων είμαστε στο σωστό δρόμο για να δείξουμε τα όσα μπορούν να επιτευχθούν όταν οι άνθρωποι δεσμεύονται για να επιφέρουν αποτελέσματα». Ιδιαίτερη μνεία έκανε ο Επίτροπος στο ρόλο του υπουργού Γεωργίας στο θέμα.

8 08-OIK_SYNENTEYJI_KATHI 28/07/15 21:11 Page 9 8 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ l ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ Τετάρτη 29 Ιουλίου 2015 Οι τράπεζες έπαθαν και έμαθαν από τα λάθη τους «Δεν έχουν ξεκινήσει διαδικασίες για εκποίηση ακινήτων», τονίζει ο πρόεδρος του Συνδέσμου Τραπεζών, Αριστος Στυλιανού Συνέντευξη στον ΜAΡΙΟ ΙΩAΝΝΟΥ Με το πέρασμα του χρόνου, ο επιχειρηματικός κόσμος και τα νοικοκυριά συνειδητοποιούν ότι οι αναδιαρθρώσεις δανείων είναι προς όφελός τους. Την πεποίθηση ότι οι τράπεζες έμαθαν πολλά από τις δυσκολίες που αντιμετώπισαν μετά τον Μάρτη του 2013 και ότι στο σύνολό τους έχουν δείξει πως μπορούν να αφήσουν πίσω τους τα προβλήματα, εκφράζει ο Αριστος Στυλιανού. Σε συνέντευξή του στην «Κ», ο πρόεδρος του Συνδέσμου Τραπεζών επισημαίνει ότι «οι υψηλές αντοχές που έχει επιδείξει το εγχώριο τραπεζικό σύστημα και στην πιο πρόσφατη κρίση στην Ελλάδα, μαρτυρούν πως είμαστε σε θέση να προχωρήσουμε σε ένα νέο κεφάλαιο στην ιστορία του συστήματος». Παράλληλα, καταθέτει τις ανησυχίες του Συνδέσμου σχετικά με νομοθετικές ρυθμίσεις που ενδεχόμενα θα επηρεάσουν την κεφαλαιακή βάση του τραπεζικού συστήματος, εξηγώντας ότι αυτές δεν αφορούν μόνο το νομοσχέδιο για τους εγκλωβισμένους ιδιοκτήτες ακινήτων, αλλά και για άλλα νομοθετήματα ή σχέδια νόμου. Ερωτηθείς για τον όγκο των μη εξυπηρετούμενων δανείων, ο κ. Στυλιανού τονίζει ότι με το πέρασμα του χρόνου, ο επιχειρηματικός κόσμος και τα νοικοκυριά συνειδητοποιούν ότι οι αναδιαρθρώσεις δανείων είναι προς όφελός τους, με αποτέλεσμα να αναμένεται ότι θα υπάρξει θετικότερη ανταπόκριση, ενώ διευκρινίζει ότι δεν έχουν ξεκινήσει διαδικασίες για εκποίηση α- κινήτων, καθώς σε αυτή τη φάση, η έμφαση από τις τράπεζες δίνεται στις επαφές με τους πελάτες, στις συζητήσεις για διακανονισμούς και αναδιαρθρώσεις δανείων. -Συμμετέχετε στον Σύνδεσμο Τραπεζών εδώ και αρκετά χρόνια. Σε ποια θέματα θα δώσετε προτεραιότητα με την ανάληψη της προεδρίας; -Όπως αντιλαμβάνεστε, ο Σύνδεσμος Τραπεζών βρίσκεται σήμερα α- ντιμέτωπος με πολλά θέματα, αρκετά από τα οποία αποτελούν προέκταση της οικονομικής κρίσης, όπως μεταξύ άλλων η αναδιάρθρωση δανείων, η διαδικασία διευθέτησης των μη εξυπηρετουμένων δανείων, η περαιτέρω ενίσχυση της αξιοπιστίας του τραπεζικού συστήματος και γενικά η στήριξη του τραπεζικού τομέα της Κύπρου. Ως Σύνδεσμος συμμετέχουμε σε συνεδρίες που συγκαλεί η κυβέρνηση, η Βουλή και η Κεντρική Τράπεζα για συζήτηση όλων αυτών των θεμάτων. Η ευθύνη μας είναι πολύ μεγάλη, γιατί επιδιώκουμε να έχουμε ένα ισχυρό τραπεζικό σύστημα και παράλληλα να βοηθήσουμε τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά να διευθετήσουν (προς α- μοιβαίο όφελος) τις εκκρεμότητές τους με τις τράπεζες. Κεντρικός άξονας των ενεργειών μας ήταν και θα παραμείνει η στήριξη της κυπριακής οικονομίας, με σκοπό να επανέλθει σε τροχιά α- νάπτυξης. Πολλά νομοθετικά μέτωπα -Πρόσφατα ο Σύνδεσμος εξέφρασε την ανησυχία του για δημιουργία κεφαλαιακών προβλημάτων στις τράπεζες από την έγκριση του νομοσχεδίου για τους εγκλωβισμένους ιδιοκτήτες ακινήτων. Πόσο μεγάλο είναι το πρόβλημα που μπορεί να δημιουργηθεί; -Το θέμα της κεφαλαιουχικής επάρκειας των τραπεζών είναι εξαιρετικά σημαντικό. Για να αποφύγουμε δυσάρεστες εξελίξεις, όπως στο πρόσφατο παρελθόν, φροντίζουμε να προειδοποιούμε για τυχόν νομοθετικές ρυθμίσεις που ενδεχόμενα θα επηρεάσουν την κεφαλαιακή βάση του τραπεζικού συστήματος, και ιδίως σε αυτό το χρονικό σημείο, όπου τα πράγματα έχουν ήδη μπει σε μια πολύ καλή πορεία. Οι ανησυχίες μας αυτές δεν αφορούν μόνο το νομοσχέδιο για τους εγκλωβισμένους ιδιοκτήτες ακινήτων, αλλά και για άλλα νομοθετήματα ή σχέδια νόμου που υποβάλλονται στη Βουλή. Ο Σύνδεσμος Τραπεζών, με την υ- πευθυνότητα και τη σοβαρότητα που «Αυστηρά ομιλούντες, η συμφωνία που υπέγραψε η Τράπεζα Κύπρου με την ΕΤΥΚ δεν είναι δεσμευτική για όλες τις τράπεζες. Επαφίεται στην κάθε τράπεζα στα πλαίσια του κοινωνικού διαλόγου να διαμορφώσει τη δική της συμφωνία», επισημαίνει στην «Κ» ο Αριστος Στυλιανού. τον διακρίνει και στα πλαίσια των δυνατοτήτων του, θα συνεχίσει να δίνει έμφαση στην κεφαλαιακή επάρκεια των τραπεζών γιατί αυτό αποτελεί θωράκιση της ίδιας της οικονομίας μας. -Η συμφωνία που υπέγραψε πρόσφατα η Τράπεζα Κύπρου με την ΕΤΥΚ, κρίνεται ως μία καλή βάση για συμφωνία και με τις τράπεζες μέλη του Συνδέσμου; -Αυστηρά ομιλούντες, η συμφωνία που υπέγραψε η Τράπεζα Κύπρου με την ΕΤΥΚ δεν είναι δεσμευτική για όλες τις τράπεζες. Επαφίεται στην κάθε τράπεζα στα πλαίσια του κοινωνικού διαλόγου να διαμορφώσει τη δική της συμφωνία. Η συμφωνία αυτή προβλέπει την καθημερινή επέκταση του ωραρίου λειτουργίας της τράπεζας και εξυπηρέτησης του κοινού σε μια προσπάθεια εναρμόνισης με τα ωράρια στην υπόλοιπη Ευρώπη. Επισημαίνεται ότι το προσωπικό δεν θα επωμιστεί επιπλέον χρόνο εργασίας, αφού καταργείται η απογευματινή εργασία της Δευτέρας. Ο Σύνδεσμος θα παρακολουθεί τις α- νάγκες της αγοράς και πάντα θα είναι πρόθυμος στα πλαίσια του κοινωνικού διαλόγου, για εισηγήσεις που θα βελτιώνουν και θα εκσυγχρονίζουν τον τρόπο λειτουργίας του τραπεζικού μας συστήματος. Πιο σταθερό το χρηματοπιστωτικό σύστημα λόγω της εποπτείας -Βλέπετε ενδιαφέρον από ξένες ε- ταιρείες που ειδικεύονται στη διαχείριση προβληματικών δανείων για δραστηριοποίηση στην Κύπρο εφόσον ψηφιστούν οι σχετικές νομοθεσίες; -Δεν αποκλείεται να υπάρξει τέτοιο ενδιαφέρον από ξένες εταιρείες. Ω- στόσο, οι ίδιες οι τράπεζες έχουν συμβληθεί με ειδικούς εμπειρογνώμονες που τις συμβουλεύουν για το πώς θα διαχειριστούν τα προβληματικά δάνειά τους. Εξ όσων γνωρίζουμε, η κάθε τράπεζα έχει σχεδιάσει και εφαρμόσει τη δική της πολιτική για αυτό το θέμα. Ελπίζουμε ότι θα επιτευχθεί η σωστή διαχείριση των προβληματικών δανείων για το καλό τόσο των πελατών, όσο και των τραπεζών. -Πρακτικά, τι έχει αλλάξει σε εποπτικό βαθμό από τη λειτουργία του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού; -Το εποπτικό σύστημα με το οποίο ελέγχονται σήμερα οι τράπεζες είναι πιο αυστηρό από πριν. Τόσο, μέσω του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού, όσο και μέσω των νέων οδηγιών της Με το νέο σύστημα εποπτείας των τραπεζών αναμένεται ότι θα αποφευχθούν προβλήματα του παρελθόντος. Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, που εφαρμόζει η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου, η εποπτεία των τραπεζών έγινε πιο λεπτομερής και πιο αυστηρή. Με το νέο σύστημα εποπτείας των τραπεζών αναμένεται ότι θα αποφευχθούν προβλήματα, τα οποία εκδηλώθηκαν στο πρόσφατο παρελθόν, με επιπτώσεις στο σύνολο του χρηματοπιστωτικού συστήματος. Το γεγονός ότι υπάρχει ενιαία εποπτεία υπό την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και ενιαίο ρυθμιστικό πλαίσιο, συμβάλλει στη σταθερότητα του τραπεζικού συστήματος και στην ενίσχυση της αξιοπιστίας του. Εισπράξεις όχι εκποιήσεις -Αν και γίνονται σταδιακά βήματα και δίδονται όπλα στις τράπεζες για αντιμετώπιση των Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων, το ποσοστό τους δεν μειώνεται. Πότε υπολογίζετε ότι θα υπάρξει μία σημαντική μείωσή τους και υπό ποιες προϋποθέσεις; -Όπως γνωρίζετε τόσο ο Σύνδεσμος Τραπεζών όσο και οι τράπεζες μέλη του, κατέβαλαν και καταβάλλουν σημαντικές προσπάθειες για να βοηθήσουν τους δανειολήπτες, οι οποίοι α- ντιμετωπίζουν δυσκολίες στην αποπληρωμή των δανείων τους λόγω της οικονομικής κρίσης. Τόσο στις συζητήσεις στη Βουλή, όσο και στις επαφές με την κυβέρνηση και την Κεντρική Τράπεζα, προσπαθήσαμε να δημιουργηθεί ένα πλαίσιο διευθέτησης που θα βοηθούσε τόσο τους πελάτες των τραπεζών, όσο και τις ίδιες τις τράπεζες. Επισημαίνεται ότι η ψήφιση και εφαρμογή του πλαισίου, που διέπει την αφερεγγυότητα και το θέμα των εκποιήσεων, παρέχουν τα αναγκαία εχέγγυα για να μπορέσουν να υπάρξουν λύσεις στο θέμα των μη εξυπηρετούμενων δανείων, ειδικά για τις περιπτώσεις εκείνων που στρατηγικά επιλέγουν να μην ανταποκρίνονται στις δανειακές υποχρεώσεις τους. Πιστεύουμε ότι με το πέρασμα του χρόνου, ο επιχειρηματικός κόσμος και τα νοικοκυριά συνειδητοποιούν ότι οι αναδιαρθρώσεις δανείων είναι προς όφελοό τους, και άρα θα υπάρξει θετικότερη ανταπόκριση. Στο σημείο αυτό, θέλω να καταστήσουμε σαφές ότι χωρίς τη συνεργασία των δανειοληπτών δεν μπορεί να υπάρξει αναδιάρθρωση δανείων. Άρα, για να πετύχουμε τη μείωση των μη εξυπηρετουμένων δανείων χρειάζεται η συναίνεση και η συνεργασία των δανειοληπτών με τις τράπεζες. Πάνω από όλα οι τράπεζες έχουν δείξει πως έμαθαν πολλά από τις δυσκολίες που αντιμετώπισαν μετά τον Μάρτη του 2013 και όλες έχουν πλέον δείξει πως μπορούν να αφήσουν πίσω τους τα προβλήματα. Οι υψηλές αντοχές που έχει επιδείξει το κυπριακό τραπεζικό σύστημα και στην πιο πρόσφατη κρίση στην Ελλάδα, μαρτυρούν πως είμαστε σε θέση να προχωρήσουμε σε ένα νέο κεφάλαιο στην ιστορία του τραπεζικού συστήματος της Κύπρου. -Υπάρχουν περιπτώσεις που έχουν ξεκινήσει οι διαδικασίες για εκποίηση περιουσιών που συνδέονται με προβληματικά δάνεια; -Εξ όσων γνωρίζουμε δεν έχουν ξεκινήσει διαδικασίες για εκποίηση ακινήτων. Και αυτό, γιατί μέχρι να οδηγηθούμε σε τέτοιες λύσεις, η νομοθεσία προβλέπει πολλά άλλα στάδια και προαπαιτούμενα. Σ αυτή τη φάση, η έμφαση από τις τράπεζες δίνεται στις επαφές με τους πελάτες, στις συζητήσεις για διακανονισμούς και αναδιαρθρώσεις δανείων, κλπ. Επαναλαμβάνουμε ότι στόχος των τραπεζών δεν είναι η εκποίηση ακινήτων των πελατών τους, αλλά η είσπραξη των χρημάτων από χορηγήσεις οι ο- ποίες επισημαίνεται ότι προέρχονται από τις αποταμιεύσεις-καταθέσεις συμπολιτών μας. ΑΝΑΛΥΣΗ Του MAREK DABROWSKI / BRUEGEL* Πέντε διδάγματα για την Ελλάδα Η συμφωνία Ελλάδας-δανειστών σηματοδοτεί δραματική στροφή στις προσπάθειες πέντε ετών να αποτραπεί η πτώχευση της Ελλάδας. Δεν ξέρουμε αν θα επιτύχει, καθώς επίκεινται διαπραγματεύσεις για καίριες λεπτομέρειες. Είναι, άλλωστε, αμφίβολο αν δεσμεύεται η ελληνική κυβέρνηση να υ- λοποιήσει το μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα. Ισως πρέπει να ανακαλέσουμε την εμπειρία από την Ελλάδα και τις άλλες χώρες που εφάρμοσαν προγράμματα διάσωσης και μεταρρυθμίσεις για να αντλήσουμε διδάγματα. Πρώτο δίδαγμα: Οπως ισχύει για νοικοκυριά και επιχειρήσεις, οι κυβερνήσεις δεν μπορούν να δαπανούν επ ά- πειρον περισσότερα από τα έσοδά τους. Οταν το παρακάνουν κινδυνεύουν να πτωχεύσουν. Τότε πρέπει να παρουσιάσουν πρωτογενές πλεόνασμα, ακόμη κι αν κηρύξουν στάση πληρωμών. Διαφορετικά, δεν έχει άλλη χρηματοδότηση. Συνήθως αυτό προϋποθέτει δρακόντεια δημοσιονομική πολιτική, κάτι που συχνά ξεχνούν στην Ελλάδα. Οι ελληνικές αρχές θα έπρεπε έτσι κι αλλιώς να παρουσιάσουν πρωτογενές πλεόνασμα και να υιοθετήσουν περιοριστική νομισματική πολιτική για να αποφύγουν τον υπερπληθωρισμό. Οπότε θα έπρεπε να εφαρμόσουν τις μεταρρυθμίσεις που ζητούν οι δανειστές της. Δεύτερο δίδαγμα: Στις δραματικές διαπραγματεύσεις Ιουλίου, πολλοί αναλυτές επισήμαναν την έλλειψη ε- μπιστοσύνης ανάμεσα στην ελληνική κυβέρνηση και στους πιστωτές. Ουδέποτε υπήρξε ουσιαστική εμπιστοσύνη καθώς έχει προηγηθεί η παραποίηση των στατιστικών στοιχείων από την Ελλάδα και η απροθυμία της να υλοποιήσει μεταρρυθμίσεις. Η Ελλάδα δεν έχει χάσει, όμως, μόνον την εμπιστοσύνη των δανειστών της αλλά και των Παρά τη διακηρυγμένη αλληλεγγύη προς την Ελλάδα, τα συνε χό μενα προγράμματα διάσωσης κάθε άλλο παρά ενίσχυσαν την πολιτική συνοχή εντός Ευρωζώνης. επιχειρήσεων και της αγοράς εξαιτίας του ΣΥΡΙΖΑ. Η κυβέρνηση έχει αποκοπεί από κάθε δυνατότητα δανεισμού από τις αγορές. Οταν η εμπιστοσύνη έχει εξανεμιστεί και η χώρα έχει πτωχεύσει, δεν έχει νόημα μια δημοσιονομική πολιτική που αποσκοπεί σε τόνωση της ανάπτυξης, όπως θα ήθελαν οι αντίπαλοι της λιτότητας σαν τον Πολ Κρούγκμαν και τον Τζόζεφ Στίγκλιτζ. Αντιθέτως, φαίνεται σαν παρερμηνεία των θεωριών του Κέινς. Τρίτο δίδαγμα: Η Ελλάδα προχωράει αργά στην εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων. Αυτό καταδεικνύει πως η κυβέρνηση δεν έχει πραγματικά δεσμευθεί πολιτικά στο πρόγραμμα. Ο οικονομολόγος Κένεθ Ρογκόφ έχει υπογραμμίσει την ανάγκη να έχει η χώρα την πατρότητα του προγράμματος για να αποδώσει. Η Ελλάδα δυσκολευόταν πάντα να αναλάβει η χώρα την πατρότητα των μεταρρυθμίσεων, κάτι που ίσως αποτελεί τη μεγαλύτερη αδυναμία του προγράμματος. Ακόμη κι αν η ελληνική κοινωνία είναι διατεθειμένη να αποδεχθεί επώδυνα μέτρα για να παραμείνει στην Ευρωζώνη και να α- νακτήσει την πρόσβαση στους τραπεζικούς λογαριασμούς, η πρόθεσή της δεν θα μεταφραστεί αυτομάτως σε κοινοβουλευτική πλειοψηφία ικανή να σχηματίσει κυβέρνηση. Η Ελλάδα ενδέχεται να αντιμετωπίσει μακρά περίοδο πολιτικής αστάθειας. Τέταρτο δίδαγμα: Η δημοκρατία προϋποθέτει υπευθυνότητα. Το δημοψήφισμα της 5ης Ιουλίου προκάλεσε ενθουσιασμό ως υποτιθέμενη απόδειξη της ζωντανής δημοκρατίας στην Ελλάδα. Ο Τζόζεφ Στίγκλιτζ έφθασε στο σημείο να πει πως «η Ευρώπη επιτίθεται στην Ελληνική Δημοκρατία». Ωστόσο, το δημοψήφισμα δεν στόχευε στην ε- νίσχυση της Ελληνικής Δημοκρατίας αλλά, αφελώς, στην άσκηση πίεσης στους δανειστές. Οι λαϊκισμοί αυτού του είδους μπορούν μόνο να υπονομεύσουν τη δημοκρατία. Πέμπτο δίδαγμα: Τα προγράμματα διάσωσης της Ελλάδας παρέκαμπταν τους κανονισμούς τόσο της Ευρωζώνης όσο και του ΔΝΤ. Οποιος κι αν ήταν ο λόγος, τώρα οι πιστωτές της Ελλάδας πρέπει να καταβάλουν βαρύ τίμημα γι αυτό. Και τέλος, παρά τη διακηρυγμένη αλληλεγγύη προς την Ελλάδα, τα συνεχόμενα προγράμματα διάσωσης κάθε άλλο παρά ενίσχυσαν την πολιτική συνοχή εντός της Ε.Ε. και της Ευρωζώνης. Αντιθέτως, προκάλεσαν συγκρούσεις και κύματα εθνικισμού και λαϊκισμού σε πολλές χώρες. Ισως η αλληλεγγύη να είναι ωραία ιδέα, αλλά όχι όταν μιλάμε για διακυβερνητικές δημοσιονομικές σχέσεις. * Το Bruegel είναι think tank με έδρα στις Βρυξέλλες.

9 09-OIK_POLITIKI_KATHI 28/07/15 21:48 Page 9 Τετάρτη 29 Iουλίου 2015 ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ l 9 Θέλει δουλειά ακόμα ο τουρισμός της Κύπρου Στην 36η θέση η ανταγωνιστικότητα μας - Ψηλή βαθμολογία σε ζητήματα ασφάλειας και τουριστικών υποδομών, χαμηλή σε ζητήματα κόστους Της EΜΙΛΥΣ ΜΙΝΤΗ Τη θέση ότι θα πρέπει να βελτιωθεί η ανταγωνιστικότητα του κυπριακού τουρισμού και να εξευρεθούν οι τρόποι για να επιλυθούν σημαντικά προβλήματα στη βιομηχανία, εκφράζουν οι αρμόδιοι φορείς της τουριστικής και ξενοδοχειακής βιομηχανίας του τόπου, παρά τις αυξημένες αφίξεις και τις θετικές ενδείξεις για τη χειμερινή περίοδο. ΚΟΤ και ΠΑΣΥΞΕ σχολιάζουν στην «Κ» μερικά από τα στοιχεία που δημοσιεύονται στην έκθεση του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ για το 2015 το οποίο κατατάσσει την Κύπρο στην 36η θέση ανάμεσε σε 141 χώρες με γενικό βαθμό 4,2 με μονάδα μέτρησης το 7. Μερικές από τις πτυχές που σχολιάζει η έκθεση για να καταλήξει σε < Ένα από τα θέματα που απασχολεί έντονα τους φορείς της τουριστικής βιομηχανίας είναι το πρόβλημα της προσβασιμότητας. συμπεράσματα αφορούν θέματα α- σφάλειας, τιμών, υποδομών, μεταφορών, υπηρεσιών, προστασίας του περιβάλλοντος και θέματα υγιεινής. Παρατηρείται ότι σε αρκετούς τομείς η Κύπρος εξασφαλίζει ψηλή βαθμολογία, αν και υπάρχουν και περιπτώσεις που αξιολογείται πιο χαμηλά. Σύμφωνα με τα στοιχεία της έκθεσης, η Κύπρος καταλαμβάνει ψηλή βαθμολογία σε ό,τι αφορά ζητήματα ασφάλειας, αφού καταλαμβάνει βαθμολογία 6,0 και εντάσσεται στην 27η θέση. Η βαθμολογία που εξασφαλίζει στα θέματα υγείας και υγιεινής κυμαίνεται στο 5,8 κατατάσσοντας τη χώρα μας στην 51η θέση. Στην 50η θέση βρίσκεται σε ό,τι αφορά τα θέματα τεχνολογικών υποδομών και δικτύων, εξασφαλίζοντας συνολική βαθμολογία 4,5 ενώ η βαθμολογία στον τομέα υ- πηρεσίες και αγορά εργασίας βρίσκεται στην 20η θέση. Πολύ ψηλή βαθμολογία που κατατάσσει την Κύπρο στη δεύτερη θέση σχετίζεται με την υποδομή και τις τουριστικές υπηρεσίες. Στον τομέα εργασίας η κατάταξη πέφτει στην 34η θέση με βαθμολογία 5,3 ενώ ακόμα πιο κάτω βρίσκεται η βαθμολογία σε ό,τι αφορά την επένδυση και το κόστος του να ταξιδέψει κάποιος στην Κύπρο αφού η χώρα εξασφαλίζει 4,0 και κατατάσσεται στην 111η θέση. Σε σχέση με τις υπαίθριες τουριστικές δραστηριότητες, η Κύπρος βρίσκεται στην 84η θέση με βαθμολογία 2,7 ενώ λαμβάνει την 56η θέση σε θέματα προώθησης της πολιτιστικής κληρονομιάς. Σε σχέση με τον τομέα των μεταφορών σε ό,τι σχετίζεται με τα αεροδρόμια η χώρα βρίσκεται στην 46η θέση. Ψηλό το κόστος Στη διαπίστωση ότι η Κύπρος αντιμετωπίζει κάποια προβλήματα ανταγωνιστικότητας προέβη σε δηλώσεις του στην «Κ» ο πρόεδρος του Δ.Σ. του ΚΟΤ κ. Άγγελος Λοΐζου εστιάζονται κυρίως την προσοχή του στα «εκ φύσεως» προβλήματα όπως είναι τα προβλήματα μεταφοράς και κυρίως οι αεροπορικές συνδέσεις. Αναφέροντας ότι μετά το 2013 έχει πληγεί το branding της Κύπρου, υπέδειξε ότι πρέπει να τεθούν ευρύτερα οι βάσεις για την οικονομία που δεν θα βασίζονται καθαρά μόνο στον τουρισμό. Κληθείς να σχολιάσει ότι στο θέμα της ανταγωνιστικότητας των τιμών βρισκόμαστε χαμηλά ως χώρα στο βαθμό κατάταξης, ο κ. Λοΐζου είπε ότι στη χώρα μας ένας από τους λόγους οφείλεται στον τρόπο που γίνονται οι α- μοιβές διευκρινίζοντας πως, «δεν θα θέλαμε να μειωθούν». Εξήγησε πως στην Κύπρο προσφέρονται υψηλές υπηρεσίες που δικαιολογούν πιο ψηλό κόστος. Σε ό,τι αφορά το ψηλό κόστος που φαίνεται να έχει η Κύπρος, ο πρόεδρος του Δ.Σ. σχολίασε Τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας του κυπριακού τουρισμού τονίζουν ΚΟΤ και ΠΑΣΥΞΕ. ότι σε αυτό συμβάλλουν και άλλοι παράγοντες όπως η εισαγωγή πρώτων υ- λών, το ψηλό ηλεκτρικό κόστος κ.α. «Η τέχνη είναι να προσφέρεις τέτοιες υπηρεσίες που να μην πειράζει τον τουρίστα γιατί πληρώνει κάτι πιο α- κριβά», τόνισε. Στο ίδιο μήκος ήταν και οι τοποθετήσεις του Γενικού Διευθυντή του ΠΑ- ΣΥΞΕ κ. Ζαχαρία Ιωαννίδη, ο οποίος υπέδειξε ότι το θέμα της προσβασιμότητας αποτελεί ένα πρόβλημα σε σχέση με την ανταγωνιστικότητα και ιδιαίτερα κατά τη χειμερινή περίοδο. Όπως υπογράμμισε ο κ. Ιωαννίδης, «η αεροπορική σύνδεση απευθείας πτήσεων είναι καθοριστικής σημασίας για επίλυση του προβλήματος της εποχικότητας». Εξέφρασε μάλιστα τη θέση ότι θα πρέπει να γίνει συντονισμένη προσπάθεια κράτους και ιδιωτικού τομέα ώστε εκείνα τα στοιχεία του τουριστικού προϊόντος που έχουμε ως χώρα και θα μπορούσαν να προσελκύσουν τις εξειδικευμένες μορφές τουρισμού, ιδιαίτερα για όσους ταξιδεύουν εκτός περιόδου αιχμής. Σε ό,τι αφορά ζητήματα κόστους, ο γενικός διευθυντής του ΠΑΣΥΞΕ α- νέφερε πως συγκριτικά είναι πολύ πιο ψηλό ενώ εξέφρασε και δυσφορία για τα φορολογικά τέλη που επιβάλλονται στις ξενοδοχειακές επιχειρήσεις τα ο- ποία, όπως είπε, «τα τελευταία τρία χρόνια έχουν οκταπλασιαστεί σε α- ντιπαραβολή των αντίστοιχων φορολογιών στην Ελλάδα». Σε σχέση με το ενεργειακό κόστος είπε ότι είναι πολύ ψηλό το κόστος τροφοδοσίας και άλλων προϊόντων όπως τα γαλακτοκομικά που εφοδιάζονται στην Κύπρο, ενώ α- νέφερε ως παράδειγμα πως, «ενώ η α- γοραστική μας δύναμη είναι στο 85% του αντίστοιχου ευρωπαϊκού μέσου όρου, αυτά τα προϊόντα στοιχίζουν στην Κύπρο περίπου 40%-50% πιο α- κριβά από το αντίστοιχο κόστος του μέσου όρου της Ευρώπης». Η χειμερινή περίοδος Η δραστική βελτίωση της ανταγωνιστικότητας ιδιαίτερα κατά τη χειμερινή περίοδο θα βελτιώσει τα επίπεδα των αφίξεων και των εσόδων από τον τουρισμό, αλλά παράλληλα θα διατηρηθούν και θέσεις εργασίας, δήλωσε ο κ. Ιωαννίδης τονίζοντας εκ νέου την αποτελεσματική συνεργασία όλων των φορέων για την επίτευξη του πιο πάνω στόχου. Σύμφωνα με τον Γεν. Διευθυντή του ΠΑΣΥΞΕ, ο στόχος είναι η επιμήκυνση της περιόδου από τους έξι με επτά μήνες που είναι σήμερα στους εννέα τουλάχιστον από Μάρτιο μέχρι Δεκέμβριο. Εξέφρασε ακόμα συγκρατημένη αισιοδοξία για τη χειμερινή περίοδο σχολιάζοντας πως, «η θετική εξέλιξη που παρουσιάστηκε για πρώτη φορά φέτος τους μήνες Ιανουάριο, Φεβρουάριο και Μάρτιο με θετικά πρόσημα, θα έχει συνέχεια και την επόμενη περίοδο με την αξιοποίηση των κινήτρων από τη Hermes. Την προσοχή όχι μόνο στη χειμερινή περίοδο αλλά και στην επόμενη χρονιά στρέφει και ο Κυπριακός Οργανισμός Τουρισμού διαβεβαιώνοντας ότι έχουν γίνει κρατήσεις από τώρα για το 2016 από ώριμες, παραδοσιακές αγορές. Ο πρόεδρος του Δ.Σ. του ΚΟΤ εξέφρασε αισιοδοξία και για τη χειμερινή περίοδο, ενώ έριξε το γάντι στους ξενοδόχους παροτρύνοντας τους να κρατήσουν τα ξενοδοχεία τους ανοικτά. Κληθείς να σχολιάσει τις ανησυχίες που εκφράζονται για το θέμα των εσόδων, είπε ότι «θα πρέπει να αποφασίσουμε τι θέλουμε, αν θα κρατήσουμε ψηλές τιμές ώστε τα έσοδα να είναι ψηλά, ή αν θέλουμε να γίνουμε πιο ανταγωνιστικοί, με εκπτώσεις για να προσελκύσουμε περισσότερο κόσμο». Με αυστηρούς όρους τα δελφινάρια Επενδυτικές προτάσεις που δεν απαγορεύονται από τη νομοθεσία εξετάζει το Υπουργείο Γεωργίας Στην εξέταση επενδυτικών προτάσεων για δημιουργία δελφιναρίων, που δεν απαγορεύονται από συγκεκριμένη νομοθεσία και σε καμία περίπτωση δεν θα παραβλέπουν ή θα υποβαθμίζουν τα θέματα περιβάλλοντος ή/και προστασίας ζώων, εστιάζει το Υπουργείο Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, το οποίο διευκρινίζει ότι σε περίπτωση κατά την οποία η αίτηση για δημιουργία δελφιναρίου κριθεί κατάλληλη για να αδειοδοτηθεί στη βάση των διαφόρων κριτήριων και όρων που θα θέσουν οι αρμόδιες υπηρεσίες, θα επιβληθούν παράλληλα και αυστηροί όροι σε σχέση με τη λειτουργία και τα προγράμματα της εγκατάστασης. Οι δύο επενδυτικές προτάσεις που υποβλήθηκαν δεν αφορούσαν στη δημιουργία θαλάσσιου πάρκου σε θαλάσσιο χώρο, αλλά στη δημιουργία δελφιναρίου σε χερσαίο χώρο. Σε πρόσφατη απάντηση του αρμόδιου Υπουργού, Νίκου Κουγιάλη, στην ερώτηση της 3ης < Απάντηση του αρμόδιου Υ- πουργού, Νίκου Κουγιάλη, στην ερώτηση του βουλευτή Γιώργου Περδίκη για τη δημιουργία δελφιναρίων. Σεπτεμβρίου 2014, του βουλευτή Γιώργου Περδίκη, η οποία διαβιβάστηκε μέσω επιστολής της Γενικής Διευθύντριας της Βουλής, σημειώνεται ότι το Υπουργικό Συμβούλιο στις 17 Μαρτίου 2015, αποφάσισε να τροποποιήσει την Απόφαση με αρ ημερομηνίας 8 Οκτωβρίου 1999, ώστε να μπορούν να εξετάζονται αιτήσεις για δημιουργία δελφιναρίων, ενώ η εν λόγω Απόφαση του 1999, αποσκοπούσε στην προστασία των δελφινιών σε συνέχεια διαφόρων σοβαρών προβλημάτων που είχαν προκύψει, σε σχέση με την λειτουργία και τη βιωσιμότητα συγκεκριμένου δελφιναρίου που λειτουργούσε τότε στην Κύπρο. Όπως υπενθυμίζει ο Υπουργός, πρόσφατα, έχει υποβληθεί ενδιαφέρον από δύο διαφορετικούς επενδυτές για δημιουργία δελφιναρίων, στα πλαίσια του οποίου έχουν ζητηθεί διευκρινίσεις από το Υπουργείο σχετικά με το πλαίσιο αδειοδότησης και ελέγχου των δελφιναρίων και έτσι «δεδομένης της σημασίας και προτεραιότητας που δίδεται στην προσέλκυση νέων επενδύσεων προς ενίσχυση της εγχώριας οικονομίας», το Υπουργείο Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος επιφυλάχθηκε να εξετάσει περαιτέρω το θέμα και να ενημερώσει τους ενδιαφερόμενους σχετικά. Σύμφωνα με τον κ. Κουγιάλη, οι εν λόγω δύο περιπτώσεις, Σε περίπτωση που αίτηση για δημιουργία δελφιναρίου κριθεί κατάλληλη για να αδειοδοτηθεί στη βάση των διαφόρων κριτήριων και όρων που θα θέσουν οι αρμόδιες υπηρεσίες, «θα επιβληθούν παράλληλα και αυστηροί όροι σε σχέση με τη λειτουργία και τα προγράμματα της εγκατάστασης», διευκρινίζει ο κ. Κουγιάλης. δεν αφορούσαν τη δημιουργία θαλάσσιου πάρκου σε θαλάσσιο χώρο, αλλά αφορούσαν τη δημιουργία δελφιναρίου σε χερσαίο χώρο. Στη συνέχεια της α- πάντησής του προς τον κ. Περδίκη, ο Υπουργός επισημαίνει ότι χωρίς να είναι σε θέση, τουλάχιστο σε αυτό το στάδιο, να γνωρίζει τις λεπτομέρειες των δύο προτεινόμενων αναπτύξεων σε σχέση με τα σχέδια και τις εγκαταστάσεις τους, εντούτοις θεωρεί «ότι η επιλογή του είδους της ανάπτυξης α- φορά πρώτιστα τους ίδιους τους επενδυτές, οι οποίοι λαμβάνουν υπόψη τεχνοοικονομικά και άλλα δεδομένα». Προστασία και ευημερία Εξάλλου, το Υπουργείο Γεωργίας, Α- γροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, εκτιμά ότι οι λόγοι για τους οποίους το Υπουργικό το 1999 έλαβε την συγκεκριμένη απόφαση, σήμερα μπορούν να αντιμετωπιστούν με βάση το υφιστάμενο νομικό πλαίσιο και δη το Κοινοτικό Κεκτημένο. «Στα πλαίσια της ενταξιακής μας πορείας, η οποία μεσολάβησε από το 1999 που λήφθηκε η εν λόγω απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου, έχουμε ως κράτος υιοθετήσει ένα ευρύ πλαίσιο κοινοτικών κανόνων και ρυθμίσεων σε σχέση με την προστασία και ευημερία των ζώων», λέει σχετικά ο κ. Κουγιάλης, φέροντας ως παράδειγμα την Οδηγία 1999/22/ΕΚ, η οποία θέτει το πλαίσιο διατήρησης άγριων ζώων σε ζωολογικούς κήπους, ενώ οι Κανονισμοί 338/97 και 865/2006 που αφορούν τη Σύμβαση CITES καθορίζουν τους όρους για το εμπόριο ειδών χλωρίδας και πανίδας, οι οποίες απειλούνται με εξαφάνιση, συμπεριλαμβανομένων και δελφινιών που έχουν γεννηθεί σε αιχμαλωσία, θέτοντας αυστηρούς περιορισμούς και διαδικασίες σε ό,τι αφορά στην εξαγωγή και εισαγωγή τους. Παράλληλα, σε εθνικό επίπεδο, προσθέτει ο αρμόδιος Υπουργός, έχει πλέον τεθεί σε ισχύ ο περί Προστασίας και Ευημερίας των Ζώων Νόμος, όπως επίσης και οι δυνάμει αυτού Κανονισμοί που διέπουν ειδικά τη λειτουργία ζωολογικών κήπων, στους ο- ποίους θα εντάσσονται τα δελφινάρια. Σε αυτό το πλαίσιο, το Υπουργείο, σε αντίθεση με το 1999 κρίνει ότι το προαναφερθέν νομικό πλαίσιο επιτρέπει την εξέταση αιτήσεων για δελφινάρια, υπό όρους και προϋποθέσεις που θα αποσκοπούν στην προστασία των δελφινιών στον μεγαλύτερο εφικτό βαθμό και στη διασφάλιση της ευημερίας τους κατά την κράτησή τους σε αυτού του είδους αναπτύξεις. Να αποφευχθούν προβλήματα του παρελθόντος Παρόλο που σημειώνει πως αντιλαμβάνεται ότι λόγω της απόφασης του 1999 και της παρουσίασης έκτοτε της Κύπρου σε εκθέσεις διαφόρων οργανισμών ως χώρα που δεν διαθέτει δελφινάρια, η εξέταση αιτήσεων για εισαγωγή δελφινιών στην Κύπρο ενδεχομένως να προσελκύσει το ενδιαφέρον φιλοζωικών και άλλων οργανώσεων, εντούτοις ο Νίκος Κουγιάλης θεωρεί ότι «τα διάφορα κοινωνικο-οικονομικά προβλήματα που σήμερα α- ντιμετωπίζει ο τόπος, επιβάλλουν την εξέταση επενδυτικών προτάσεων από το κράτος υπό την προϋπόθεση ότι αυτές δεν απαγορεύονται από συγκεκριμένη νομοθεσία». Ταυτόχρονα, στοχεύοντας να διασκεδάσει τις ανησυχίες του κ. Περδίκη, ο κ. Κουγιάλης ξεκαθαρίζει ότι η εξέταση των επενδυτικών προτάσεων, σε καμία περίπτωση δεν θα παραβλέπει ή υποβαθμίζει τα θέματα περιβάλλοντος ή/και προστασίας ζώων, «τα οποία αποτελούν όχι μόνο αρμοδιότητά μας, αλλά και στόχους προτεραιότητας». Στο τέλος της απάντησής του, ο Υπουργός Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, υπογραμμίζει με εμφαντικό τρόπο ότι σε περίπτωση που αίτηση δελφιναρίου κριθεί κατάλληλη για να αδειοδοτηθεί στη βάση των διαφόρων κριτήριων και όρων που θα θέσουν οι αρμόδιες υπηρεσίες, «θα ε- πιβληθούν παράλληλα και αυστηροί όροι σε σχέση με τη λειτουργία και τα προγράμματα της εγκατάστασης». Σκοπός είναι, σύμφωνα με τον κ. Κουγιάλη, να διαφυλαχθεί στον μέγιστο δυνατό βαθμό η προστασία των δελφινιών και να αποφευχθούν οποιαδήποτε προβλήματα του παρελθόντος που οδήγησαν στην λήψη της απόφασης του Υπουργικού Συμβουλίου το EPA ΑΝΑΛΥΣΗ Tου HUGO DIXON / REUTERS BREAKINGVIEWS Πέντε βήματα εξόδου της Ελλάδας από την κρίση Υπάρχουν τόσο πολλά πράγματα που θα μπορούσαν να πάνε στραβά στην Ελλάδα ώστε είναι εύκολο να παραβλέψει κανείς ότι θα μπορούσαν ε- πίσης να πάνε και καλά. Το αισιόδοξο σενάριο περιλαμβάνει τη συμμετοχή των ελληνικών ομολόγων στις μαζικές αγορές κρατικών ομολόγων που κάνει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, την άρση των ελέγχων στην κίνηση κεφαλαίου και την ε- πίτευξη συμφωνίας για την αναδιάρθρωση του ελληνικού δημόσιου χρέους. Ολα αυτά θα μπορούσαν να συμβούν μέχρι το τέλος του έτους. Τίποτε απ αυτά δεν αποτελεί πρόβλεψη. Η εμπιστοσύνη μεταξύ της Ελλάδας και των υπολοίπων κρατών-μελών της Ευρωζώνης έχει χαθεί σχεδόν ολοκληρωτικά. Πάντως, αν ο κ. Τσίπρας καταφέρει να οικοδομήσει και πάλι σχέση εμπιστοσύνης και να εφαρμόσει τις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει, τότε υπάρχει ένας σαφής δρόμος που οδηγεί μακριά από τη δυστυχία. Το πρώτο βήμα είναι να ολοκληρωθεί η νέα συμφωνία ειδικότερα να συμφωνηθούν οι δημοσιονομικοί στόχοι των επόμενων ετών. Δεδομένης της μεγάλης καταστροφής που σημειώθηκε τις προηγούμενες εβδομάδες, όταν έμειναν κλειστές οι τράπεζες, η Αθήνα δεν θα καταφέρει να πιάσει τους στόχους που απαιτούσαν προηγουμένως οι πιστωτές χωρίς να εφαρμόσει νέα ε- ξουθενωτικά μέτρα λιτότητας. Αν ο κ. Τσίπρας καταφέρει να πείσει τους πιστωτές της Ευρωζώνης ότι θα εφαρμόσει τις μεταρρυθμίσεις, ίσως να μην επιμείνουν στη λήψη επιπλέον μέτρων λιτότητας είτε φέτος είτε του χρόνου. Σε διαφορετική περίπτωση, θα χρειαστεί να προχωρήσει σε ακόμα περισσότερες αυξήσεις φόρων και περικοπές δαπανών. Οσο πιο σύντομα ολοκληρωθεί η νέα συμφωνία, ιδανικά έως τα τέλη Αυγούστου, τόσο πιο γρήγορα μπορεί να γίνει το δεύτερο βήμα: να αρχίσει η ΕΚΤ να αγοράζει ελληνικά κρατικά ομόλογα στο πλαίσιο του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης. Αυτό θα αποτελούσε ευλογία για την Ελλάδα. Αν αρχίσει η ΕΚΤ να αγοράζει ελληνικά ομόλογα, θα πέσει σημαντικά η απόδοσή τους, στοιχείο που θα ενισχύσει την εμπιστοσύνη. Στην καλύτερη περίπτωση οι αγορές θα μπορούσαν να αρχίσουν τον Σεπτέμβριο μετά τη σύναψη νέας συμφωνίας. Το τρίτο βήμα είναι η ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών. Χρειάζονται νέα κεφάλαια, διότι η τόσο μεγάλη επιδείνωση των προοπτικών της ελληνικής οικονομίας τον προηγούμενο μήνα σημαίνει, μεταξύ άλλων, ότι θα πολλαπλασιαστούν τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια. Μόλις η ΕΚΤ ορίσει επακριβώς το ποσό που θα απαιτηθεί, τότε θα πρέπει να αποφασίσει ποιος θα διαθέσει τε κεφάλαια. Το βασικό ε- ρώτημα είναι αν θα υπάρξει «κούρεμα» των μη εγγυημένων καταθέσεων, κυρίως εταιρικών καταθέσεων άνω των ευρώ, μέσω του ο- ποίου ένα ποσοστό των χρημάτων θα μετατραπεί με τη βία σε μετοχές της τράπεζας. Ενα τέτοιο «κούρεμα» των καταθέσεων θα κονιορτοποιήσει την εμπιστοσύνη. Αν ο Τσίπρας ε- Ολοκλήρωση συμφωνίας, αγορά ελληνικών ομολόγων από ΕΚΤ, ανακεφαλαιοποίηση τραπεζών, άρση κεφαλαιακών περιορισμών και αναδιάρθρωση χρέους. φαρμόσει όσα του αναλογούν, τότε οι πιστωτές δεν θα επιμείνουν. Αν όχι, τότε υπάρχει κίνδυνος να το κάνουν. Η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών είναι αναγκαία ώστε να γίνει το επόμενο βήμα: άρση των κεφαλαιακών ελέγχων. Το τελευταίο βήμα είναι η αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους. Στις 19 Ιουλίου, η Γερμανίδα καγκελάριος Αγκελα Μέρκελ είπε ότι αυτή θα μπορούσε να περιλαμβάνει μεγαλύτερη περίοδο αποπληρωμής των ομολόγων και μικρότερα επιτόκια δανεισμού. Το πρόβλημα είναι ότι το ζήτημα της αναδιάρθρωσης χρέους θα ε- ξεταστεί μόνο μετά την πρώτη α- ξιολόγηση του νέου προγράμματος, δηλαδή τον Οκτώβριο στην καλύτερη περίπτωση. Ακόμη χειρότερα, η αναδιάρθρωση θα γίνει υπό την προϋπόθεση ότι θα έχει εφαρμοστεί πλήρως το ελληνικό πρόγραμμα τα επόμενα τρία χρόνια. Απλώς φανταστείτε να υλοποιείται αυτό το σενάριο έως το τέλος του χρόνου. Η ενίσχυση της εμπιστοσύνης θα αντιστάθμιζε σε μεγάλο βαθμό τα μέτρα λιτότητας. Φυσικά, το να φαντάζεται κανείς ένα σενάριο δεν είναι το ίδιο με το να προβλέπει ότι θα επαληθευτεί κιόλας. Η Ελλάδα και οι πιστωτές μάς έχουν απογοητεύσει πολλές φορές στο παρελθόν.

10 10-OIK_DIETHNH_KATHI 28/07/15 21:12 Page l ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΔΙΕΘΝΗ Τετάρτη 29 Ιουλίου 2015 Νέο κραχ στα κινεζικά χρηματιστήρια «Βουτιά» 8,5% παρά τα μέτρα-μαμούθ του Πεκίνου για στήριγμα των αγορών του Στην αγορά της Νέας Υόρκης υποχώρησαν οι μετοχές εταιρειών με μεγάλη έκθεση στην Κίνα. Εξαιρετικά βραχύβια αποδείχθηκε η αποτελεσματικότητα των άνευ προηγουμένου μέτρων στα οποία κατέφυγε προ τριών εβδομάδων η Κίνα για να στηρίξει τα κινεζικά χρηματιστήρια, καθώς ύστερα από μια σύντομη ανάπαυλα οι κινεζικές αγορές επέστρεψαν σε καθοδική πορεία και σημείωσαν τη μεγαλύτερη πτώση τους από το Η νέα «βουτιά» κλονίζει την εμπιστοσύνη στη δυνατότητα του Πεκίνου να ελέγξει την κατάσταση και ενσπείρει ανησυχία για την πορεία της δεύτερης οικονομίας στον κόσμο μιας και ακυρώνει τις κυριολεκτικά αδιανόητες, τουλάχιστον για τα δυτικά πρότυπα, παρεμβάσεις του Πεκίνου. Προκάλεσε άλλωστε τριγμούς σε αναδυόμενες και ανεπτυγμένες αγορές. Ο δείκτης SSEC του χρηματιστηρίου της Σαγκάης έκλεισε με πτώση 8,5% μετά τη θεαματική ανάκαμψη κατά 16% την οποία σημείωσε συνολικά την περασμένη εβδομάδα μετά τις παρεμβάσεις του Πεκίνου, που επέτρεψε την αναστολή διαπραγμάτευσης των μετοχών περίπου εταιρειών και της αρχικής δημόσιας εγγραφής πολλών άλλων, την απαγόρευση των ανοικτών πωλήσεων και, προπαντός, την απαγόρευση πωλήσεων μετοχών από μεγαλομετόχους με μερίδια άνω του 5%. Οπως σχολίασαν αναλυτές της Capital Economics, «το δίδαγμα από την τελευταία φούσκα της Κίνας είναι πως εάν επικρατήσει απαισιοδοξία, οι παρεμβάσεις της ηγεσίας δεν έχουν παρά βραχυπρόθεσμα α- ποτελέσματα». Αυτή τη φορά, οι κραδασμοί υπερέβησαν τα σύνορα της Κίνας και επηρέασαν τις αναδυόμενες αγορές, με τα χρηματιστήρια Ινδίας και Ρωσίας να καταγράφουν απώλειες άνω του 2%, το ρούβλι να υποχωρεί κατά 1,9% έναντι του δολαρίου και την τουρκική λίρα κατά 1%. Παράλληλα, ο δείκτης MSCI των αναδυόμενων αγορών υποχώρησε χθες κατά 2% στην αγορά του Λονδίνου, καταγράφοντας συνολική υποχώρηση 8,2% μέσα στον Ιούλιο. Την ίδια στιγμή, όμως, στην αγορά της Νέας Υόρκης υποχώρησαν οι μετοχές εταιρειών με μεγάλη έκθεση στην Κίνα, με την Apple να σημειώνει απώλειες 1,1% και τις κινεζικές Baidu και Alibaba να σημειώνουν πτώση 4,4% και 2,9% αντιστοίχως. Σε ό,τι αφορά το ευρύτερο πλαίσιο στο οποίο καταγράφονται οι κραδασμοί, ο Στιούαρτ Ρίτσαρντσον, στέλεχος της RMG Wealth Management στο Λονδίνο, δήλωσε στους Financial Times πως «πολλοί δείκτες, όπως οι τιμές των εμπορευμάτων και η κατάσταση στην Κίνα κατατείνουν σε μια επιβράδυνση της παγκόσμιας ανάπτυξης, κι αν σημειωθεί περαιτέρω επιδείνωση των αγορών εξαιτίας της Κίνας, μπορεί να εξωθήσει τη Fed να αναβάλει την αύξηση των επιτοκίων». Η ανησυχία για την πορεία της κινεζικής οικονομίας αντανακλάται, άλλωστε, στις τιμές των ε- μπορευμάτων. Η τιμή του χαλκού υποχώρησε χθες κατά 1,1% στην αγορά εμπορευμάτων του Λονδίνου καταγράφοντας τα χαμηλότερα ε- πίπεδα των τελευταίων έξι ετών, ό- πως και ο ευρύτερος δείκτης εμπορευμάτων Thomson Reuters CRB. Και όλα αυτά χωρίς να έχουν ανακληθεί οι επιθετικές παρεμβάσεις του Πεκίνου που, όπως έχουν επισημάνει αναλυτές των αγορών, ουσιαστικά ακυρώνουν την έννοια του χρηματιστηρίου. Σημειωτέον ότι την περασμένη εβδομάδα το ΔΝΤ προχώρησε σε ένα είδος μομφής προς το Πεκίνο εκφράζοντας ανησυχία για τους περιορισμούς που θέτει στη δυνατότητα των ε- πενδυτών να τοποθετούνται στις κινεζικές αγορές και να τις εγκαταλείπουν κατά βούληση. Το Bloomberg επικαλείται πηγές που δεν κατονομάζει, σύμφωνα με τις οποίες το Ταμείο κάλεσε το Πεκίνο να αποσύρει τις παρεμβάσεις του από τις κινεζικές αγορές. Σημειωτέον ότι μερίδα αναλυτών της α- γοράς εξέφρασε την εκτίμηση πως οι παρεμβάσεις του Πεκίνου οδήγησαν στη νέα πτώση των χρηματιστηρίων. Οπως τόνισε ο Γιου Ζουν, αναλυτής της Bosera Asset Management, «ύστερα από δύο ε- βδομάδες ανάκαμψης, τόσο οι ξένοι επενδυτές όσο και οι εγχώριοι θεσμικοί έσπευσαν να ρευστοποιήσουν τα κέρδη τους». Το σύνδρομο της Κίνας έπληξε τις ευρωπαϊκές αγορές Η αποτυχία του Πεκί νου να ελέγξει την κα τάσταση αναζωπύρωσε την ανησυχία για τη δεύτερη οικονομία στον κόσμο. Σε γενικευμένη αλλά και σημαντική υποχώρηση οδήγησε τις ευρωπαϊκές αγορές η νέα πτώση των κινεζικών χρηματιστηρίων. Η αποτυχία της κινεζικής ηγεσίας να ελέγξει την κατάσταση αναζωπύρωσε την ανησυχία για τη δεύτερη οικονομία στον κόσμο, ενώ οι επενδυτές είχαν το βλέμμα στραμμένο στην αυριανή συνάντηση της αμερικανικής Federal Reserve και στα μηνύματά της σχετικά με το πότε σχεδιάζει την πρώτη άνοδο των επιτοκίων του δολαρίου από την αρχή της χρηματοπιστωτικής κρίσης. Με απώλειες 2,56% και 2,57% αντιστοίχως έκλεισαν οι δείκτες XETRA DAX της Φρανκφούρτης και CAC 40 της Γαλλίας, όπως με πτώση 2,97% έκλεισε και ο δείκτης FTSE MIB του Μιλάνου. Με απώλειες 1,45% έκλεισε, άλλωστε, ο δείκτης ΙΒΕΧ 35 της Μαδρίτης και με πτώση 1,13% ο FTSE 100 του Λονδίνου. «Η Κίνα είναι ένα τεράστιο και ανησυχητικό ψηφίο στο μακροοικονομικό τοπίο», τόνισε χαρακτηριστικά ο Κάνορ Κάσμπελ, αναλυτής της Spreadex, ερμηνεύοντας τη μεταφορά των τεκτονικών κραδασμών της Κίνας προς την Ευρώπη. Ενώ ο- ρισμένοι αναλυτές, όπως ο Ντέιβιντ Μάντεν της IG, προεξοφλούν πως «τα χειρότερα έπονται, καθώς η α- τμομηχανή της Ασίας επιβραδύνεται», με πτώση κινείτο μέχρι αργά το βράδυ και η Wall Street, ενώ στην Ασία υποχώρησε 0,95% η αγορά του Τόκιο και 0,35% η αγορά της Σεούλ. Στα χαμηλά τετραμήνου ο «μαύρος χρυσός» Στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων τεσσάρων μηνών υ- ποχώρησε η τιμή του πετρελαίου εξαιτίας αφενός της μεγάλης υποχώρησης των κινεζικών χρηματιστηρίων και α- φετέρου της αύξησης της υ- περπροσφοράς στις παγκόσμιες αγορές. Tο βράδυ της Δευτέρας, η τιμή του αμερικανικού αργού (WTI) υ- ποχωρούσε κατά 1,2% στα 47,59 δολάρια το βαρέλι. Νωρίτερα η τιμή του είχε υποχωρήσει μέχρι και τα 47,20, δηλαδή το χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων τεσσάρων μηνών. Ακόμη μεγαλύτερη ήταν η πτώση του πετρελαίου τύπου Brent, η τιμή του οποίου διαμορφωνόταν στα 53,67 δολάρια το βαρέλι, καταγράφοντας πτώση 1,7%. Νωρίτερα το Brent είχε υ- ποχωρήσει μέχρι τα 53,33, δηλαδή το χαμηλότερο επίπεδο από τον περασμένο Μάρτιο. «Ο συνδυασμός της μεγάλης πτώσης των κινεζικών αγορών και της συνεχιζόμενης υπερπροσφοράς πετρελαίου πιέζει προς τα κάτω τις τιμές», εξηγεί στο Reuters ο κ. Καρλ Λάρι, διευθυντής τομέα πετρελαίου και φυσικού αερίου στη Frost & Sullivan. Η συνεχιζόμενη πτώση των κινεζικών χρηματιστηρίων προκαλεί αμφιβολίες σχετικά με την κατάσταση της δεύτερης μεγαλύτερης οικονομίας του πλανήτη και του μεγαλύτερου καταναλωτή πετρελαίου παγκοσμίως. Ο δεύτερος σημαντικός παράγοντας αφορά την υπερπροσφορά πετρελαίου στις παγκόσμιες αγορές. Το νέο στοιχείο προέρχεται από τις ΗΠΑ όπου αυξήθηκε η παραγωγή πετρελαίου με την προσθήκη 21 νέων πετρελαιοπηγών, των περισσότερων σε διάστημα ενός έτους. Στην ήδη κορεσμένη από πέρυσι α- γορά πετρελαίου προστίθεται και η παραγωγή του Ιράν μετά τη σύναψη της συμφωνίας για τα πυρηνικά με τη Δύση. Η ιρανική παραγωγή αναμένεται να φτάσει τα 3 εκατ. βαρέλια.

11 11-OIK_DIETHNH_KATHI 28/07/15 21:13 Page 11 Τετάρτη 29 Ιουλίου 2015 ΔΙΕΘΝΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ 11 H Βρετανία «κόβει» δαπάνες και η Ιταλία φόρους Με δύο διαφορετικές πολιτικές, οι κυβερνήσεις του Ντέιβιντ Κάμερον και του Ματέο Ρέντσι επιχειρούν να δώσουν ώθηση στην ανάπτυξη Της ΖΩΡΖΕΤ ΖΟΛΩΤΑ Μέχρι το 2020 θα έχουν περικοπεί ένα εκατομ μύριο θέσεις εργασίας στο βρετανικό Δημόσιο. Βασικός στόχος, ο μηδε νισμός του δημο - σιο νομικού ελλείμματος. Aποφασισμένος να μηδενίσει το έλλειμμα στον προϋπολογισμό και να μειώσει το δημόσιο χρέος της Βρετανίας έως το είναι ο υ- πουργός Οικονομικών, Τζορτζ Ο- σμπορν. Αξιοποιώντας τη θετική συγκυρία στην οικονομία, δεν διστάζει να προχωρήσει σε νέα μείωση των δαπανών του δημοσίου πέραν εκείνων που εφαρμόστηκαν προ πενταετίας με τον κυβερνητικό συνασπισμό Συντηρητικών και Φιλελευθέρων. Αυτήν την εβδομάδα, ο υπουργός Οικονομικών της Βρετανίας ζήτησε από τα υπουργεία της κυβέρνησης να παρουσιάσουν προτάσεις για τον περιορισμό των καθημερινών λειτουργικών εξόδων τους κατά 25% και 40% μέχρι το φθινόπωρο, αποβλέποντας σε συνολική μείωση 20 δισ. στερλινών ή 28,4 δισ. ευρώ έως το Επειτα από τη νίκη του κόμματος στις εθνικές εκλογές του Μαΐου, ο κ. Οσμπορν παρουσίασε στο Κοινοβούλιο τον πρώτο μετά 19ετία προϋπολογισμό των Συντηρητικών, όπου περιλαμβάνονται συνολικές περικοπές 37 δισ. στερλινών ή 52,3 δισ. ευρώ μέχρι το , συμπεριλαμβανομένων των 20 δισ. που α- φορούν τα υπουργεία. Εάν υλοποιηθούν όλα αυτά τα μέτρα θα έχει ε- πιτευχθεί εξοικονόμηση δημοσίων δαπανών κατά 98 δισ. στερλίνες από το 2010 έως το Η Υπηρεσία Υπευθυνότητας του Προϋπολογισμού (OBR), η οποία δημιουργήθηκε κατόπιν πρωτοβουλίας του κ. Οσμπορν για την παρακολούθηση των δημοσιονομικών υποθέσεων της χώρας, εκτιμά πως οι συνολικές δαπάνες του δημοσίου θα έ- χουν περιοριστεί στο 35% του ΑΕΠ μέχρι το 2020 από το 45% που ίσχυε το Από το 2010 έως σήμερα έ- χουν καταργηθεί θέσεις εργασίας στο δημόσιο. Με τις νέες περικοπές, η OBR υπολογίζει ότι οι θέσεις εργασίας στο βρετανικό δημόσιο θα έχουν μειωθεί κατά ένα εκατομμύριο από το 2010 έως το Είναι σαφές ότι ο 44χρονος υ- πουργός Οικονομικών δεν σπαταλά ούτε δευτερόλεπτο για την υλοποίηση των σχεδίων του, εκμεταλλευόμενος την ανάπτυξη της οικονομίας. Οι περικοπές των καθημερινών λειτουργικών εξόδων στα υπουργεία πρόκειται να τεθούν σε εφαρμογή από τις 27 Νοεμβρίου. Μέχρι τότε, οι αξιωματούχοι της κυβέρνησης θα πρέπει να έχουν παρουσιάσει δύο «σενάρια» περικοπών: κατά 25% και κατά 40%. Εχει ήδη δρομολογηθεί εξοικονόμηση δαπανών από το κράτος πρόνοιας κατά 12 δισ. στερλίνες και η κυβέρνηση στοχεύει, επίσης, στην άντληση 5 δισ. στερλινών για την πάταξη της φοροαποφυγής, της φοροδιαφυγής και των ανισορροπιών στο φορολογικό σύστημα της χώρας, όπως αναφέρεται στην ιστοσελίδα του υπουργείου Οικονομικών. Εκτός αυτού, όμως, η κυβέρνηση του Ντέιβιντ Κάμερον έχει περιορίσει στο 1% την αύξηση των μισθών των δημοσίων υπαλλήλων ανά έτος για την επόμενη τετραετία όταν οι μισθοί στον ιδιωτικό τομέα, συμπεριλαμβανομένων των μπόνους, αυξήθηκαν κατά 3,2% την περίοδο Μαρτίου-Μαΐου από πέρυσι. Αλλά το Ινστιτούτο Δημοσιονομικών Μελετών της Βρετανίας ε- κτιμά πως μπορεί να μετριαστεί η μείωση των θέσεων εργασίας στο βρετανικό δημόσιο εάν «παγώσουν» οι μισθοί σε πραγματικούς όρους, κάτι που θα εξαρτηθεί και από άλλους παράγοντες όπως η πορεία του πληθωρισμού. Το 2014, ο ρυθμός ανάπτυξης διαμορφώθηκε στο 3% από το 2,8% ένα χρόνο πριν και το πρώτο τρίμηνο του 2015 ενισχύθηκε κατά 2,9% από πέρυσι. Βέβαια, δεν εξελίσσονται όλα ομαλά. Το τρίμηνο που έληξε τον Μάιο η ανεργία αυξήθηκε αμυδρά στο 5,6% από το 5,5%, παρά την προαναφερόμενη ενίσχυση των μισθών. Οι περικοπές των δαπανών στον δημόσιο τομέα δεν αφορούν απαραιτήτως θέσεις εργασίας. Την τελευταία πενταετία, η κεντρική κυβέρνηση έχει μειώσει την ακίνητη περιουσία του κράτους κατά 2 εκατ. τ.μ., με εξοικονόμηση δαπανών κατά 800 εκατ. στερλίνες και αύξηση εσόδων κατά 1,7 δισ. στερλίνες, ενώ η κυβέρνηση επιφυλάσσεται με την περαιτέρω αξιοποίηση της υπόλοιπης περιουσίας του δημοσίου. Η αποτελεσματικότητα αυτής της στρατηγικής του κ. Οσμπορν θα εξακριβωθεί από το εάν θα επιτευχθεί ή όχι μείωση του δημόσιου χρέους από το ι- στορικό υψηλό 1,5 τρισ. στερλινών, που αναλογεί στο 81,5% του ΑΕΠ. Κατά 50 δισ. ευρώ μειώνει τη φορολογία η Ρώμη Του ΚΩΣΤΑ ΚΑΡΚΑΓΙΑΝΝΗ Μετά τρία συναπτά χρόνια ύφεσης, που σε σημαντικό βαθμό προκλήθηκε από τη λιτότητα που εφάρμοζαν οι ιταλικές κυβερνήσεις, σήμερα ο Ιταλός πρωθυπουργός Ματέο Ρέντσι δοκιμάζει ένα διαφορετικό δρόμο: Θα μειώσει τη φορολογία κατά 50 δισ. ευρώ έως το 2018 με την ελπίδα ότι θα ενισχύσει την α- νάπτυξη μέσω της αύξησης της κατανάλωσης και των εξαγωγών. Απώτερος στόχος του είναι να διαμορφώσει ομαλότερες κοινωνικές συνθήκες προκειμένου να προωθήσει δύσκολες μεταρρυθμίσεις, όπως την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, αλλαγές στον δημόσιο τομέα και στο δικαστικό σύστημα. Το ερώτημα είναι αν οι Βρυξέλλες και το Βερολίνο θα αποδεχτούν την αλλαγή πορείας της Ρώμης ή αν θα αντιδράσουν, επιμένοντας στο δόγμα λιτότητα και σε διαρθρωτικές αλλαγές. «Η ευρωπαϊκή πολιτική της λιτότητας έχει αποδειχτεί καταστροφή», είπε ο κ. Ρέντσι, ο οποίος και προ μηνών προσπάθησε να ακολουθήσει επεκτατικότερη οικονομική πολιτική για να αναγκαστεί τελικά από τις Βρυξέλλες να πάρει πρόσθετα μέτρα λιτότητας στον προϋπολογισμό του Το προηγούμενο Σαββατοκύριακο, όμως, ο κ. Ρέντσι εμφανίστηκε πιο αποφασισμένος από ποτέ να εγκαταλείψει τον δρόμο της λιτότητας που ακολουθούν οι ιταλικές κυβερνήσεις από το 2011 και μετά. «Προτείνω ένα σύμφωνο στον λαό: Αν Προτείνω ένα σύμφωνο στον λαό. Εφαρμογή μεταρρυθμίσεων με αντάλλαγμα λιγότερους φόρους, δήλωσε ο Ιταλός πρωθυπουργός. εφαρμοστούν οι μεταρρυθμίσεις θα έ- χουμε τη δυνατότητα να μειώσουμε τη φορολογία κατά 50 δισ. ευρώ σε διάστημα πέντε χρόνων», είπε ο κ. Ρέντσι την Κυριακή σε συνέντευξη που παραχώρησε στη RAI. Πρώτος στόχος της μείωσης φορολογίας είναι ο σφόδρα αντιδημοφιλής (και) στην Ιταλία φόρος ακίνητης περιουσίας. Θα ακολουθήσουν η μείωση της εταιρικής φορολογίας το 2017 και η μείωση της φορολογίας εισοδήματος το Η εξάλειψη της φορολόγησης της πρώτης κατοικίας από το 2016 που υποσχέθηκε ο κ. Ρέντσι εκτιμάται πως θα μειώσει τα φορολογικά έσοδα κατά περίπου 4 δισ. ευρώ τον χρόνο. Πενταετές πλάνο «Δεσμεύομαι ενώπιόν σας να εργαστώ επί πέντε έτη ώστε να εφαρμόσω μείωση της φορολογίας που δεν έχει προηγούμενο στην ιστορία της χώρας», είπε ο Ιταλός πρωθυπουργός. «Μπορούμε να το καταφέρουμε χωρίς να αυξήσουμε το χρέος (που θα αφήσουμε) Γιατί η Αυστρία θυμίζει Ελλάδα Η Αυστρία αρχίζει να μπαίνει στο στόχαστρο του γερμανικού Τύπου, με την εφημερίδα Frankfurter Allgemeine Zeitung να υποστηρίζει ότι η αυστριακή οικονομία παρουσιάζει πολλά προβλήματα παρόμοια με αυτά της ελληνικής. Η Αυστρία μπορεί να μην έχει παραβιάσει τις ευρωπαϊκές συνθήκες όπως η Ελλάδα, «ωστόσο ζει πάνω από τις δυνατότητές της και θα βρεθεί αντιμέτωπη με μεγάλα προβλήματα εάν δεν αλλάξει σύντομα πορεία», αναφέρεται στο άρθρο με τίτλο «Τι μπορεί να μάθει η Αυστρία από την Ελλάδα». Το πρώτο πρόβλημα της Αυστρίας, σύμφωνα με τη FAZ, είναι η πολύ ασθενική ανάπτυξη που παρουσιάζει τα τελευταία χρόνια. Μερικές από τις αιτίες για τη χαμηλή ανάπτυξη το 2014 ήταν μόλις 0,4% είναι τα προβλήματα που υπάρχουν στην Ανατολική Ευρώπη, η περιορισμένη εσωτερική ζήτηση και η πτώση των ε- ξαγωγών. Κατά τη γερμανική εφημερίδα, η Αυστρία χάνει μερίδιο στις εξαγωγές εξαιτίας της αύξησης του κόστους εργασίας. Από το 2008 και μετά, το κόστος εργασίας έχει αυξηθεί περισσότερο από 20%. Το τρίτο μεγάλο πρόβλημα της Αυστρίας είναι η έλλειψη πολιτικής βούλησης για την εφαρμογή μεταρρυθμίσεων στην αγορά εργασίας και στο συνταξιοδοτικό σύστημα. Ισως να είναι αυτές οι ομοιότητες μεταξύ Ελλάδας και Αυστρίας που ώθησαν τον Αυστριακό καγκελάριο Βέρνερ Φάιμαν να υπερασπιστεί την Αθήνα, «ίσως να καταλαβαίνει ότι πλησιάζει η αντίδραση της Γερμανίας και ότι η Αυστρία δεν θα αντέξει για πολύ ακόμη να συντηρήσει τον τρόπο ζωής που έ- χει», καταλήγει το άρθρο. στα παιδιά μας», προσέθεσε. Η κυβέρνηση Ρέντσι έχει ήδη μειώσει τη φορολογία για τα χαμηλά εισοδήματα όπως και την εταιρική φορολογία που επιβάλλουν οι περιφέρειες, μέτρα που μείωσαν τα φορολογικά έσοδα κατά 15 δισ. ευρώ. Οπότε οι νέες μειώσεις που υποσχέθηκε ο κ. Ρέντσι αναμένεται να «στοιχίσουν» 35 δισ. ευρώ. Στην ιστοσελίδα του στο Facebook, ο κ. Ρέντσι υποστήριξε ότι οι νέες μειώσεις της φορολογίας θα ενισχύσουν την καταναλωτική εμπιστοσύνη και ότι θα καταστήσουν ανταγωνιστικότερη την ιταλική οικονομία χάρη στη μείωση του κόστους παραγωγής που θα επιφέρουν. Παράλληλα, η μείωση της φορολογίας θα ενισχύσει το διαθέσιμο εισόδημα των Ιταλών και προβλέπεται ότι θα ενισχύσει την κατανάλωση. Χωρίς να παραθέσει λεπτομέρειες, ο κ. Ρέντσι είπε στη RAI ότι «βγαίνει ο υ- πολογισμός ώστε και το σχέδιο να ε- φαρμόσουμε και να συνεχίσουμε να μειώνουμε το χρέος». Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προβλέπει ότι το δημοσιονομικό έλλειμμα της Ι- ταλίας θα διαμορφωθεί στο 2,6% στο τέλος του χρόνου. Συνεπώς ο κ. Ρέντσι έχει κάποια περιθώρια προκειμένου να ενισχύσει την ανάπτυξη, η οποία το 2015 θα είναι μόλις 0,6% και μάλιστα ύστερα από μείωση του πραγματικού ΑΕΠ κατά 4,9% αθροιστικά τα έτη Η μείωση της φορολογίας λογικά θα πρέπει να ενισχύσει την ιδιωτική κατανάλωση, η οποία μειώθηκε αθροιστικά κατά 6,4% του ΑΕΠ το διάστημα σύμφωνα με στοιχεία της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Υπηρεσίας. Παράλληλα, η μείωση της εταιρικής φορολογίας θα ενισχύσει ακόμη περισσότερο την ανταγωνιστικότητα των ιταλικών εξαγωγών (το εμπορικό πλεόνασμα προβλέπεται ότι θα διαμορφωθεί στο 3,5% το 2015), κάτι που με τη σειρά του θα ενισχύσει το εμπορικό πλεόνασμα και τελικά τα φορολογικά έσοδα του κράτους. Επίσης θα ενισχύσει και τις επενδυτικές προοπτικές, τομέα στον οποίο η ιταλική οικονομία έχει σοβαρό πρόβλημα τα τελευταία χρόνια αφού οι επενδύσεις μειώθηκαν αθροιστικά κατά 18,2% του ΑΕΠ το διάστημα Ο Ιταλός πρωθυπουργός έχει δίκιο όταν υποστηρίζει ότι δύσκολες μεταρρυθμίσεις, όπως στον δημόσιο τομέα, στην καταπολέμηση της φοροδιαφυγής κ.ο.κ., γίνονται πολύ πιο εύκολα αποδεκτές όταν οι πολίτες βλέπουν το διαθέσιμο εισόδημά τους να αρχίζει να αυξάνεται και όταν αρχίζουν να βρίσκουν δουλειές. Η ανεργία στην Ιταλία έφτασε το 2014 στο 12,7%, δηλαδή στο υψηλότερο επίπεδο από τις αρχές της δεκαετίας του Το γεγονός ότι ο κ. Ρέντσι έχει δίκιο να θέλει να εφαρμόσει αναπτυξιακή πολιτική τα επόμενα τρία χρόνια δεν σημαίνει ότι η άποψή του θα γίνει αποδεκτή σε μια Ευρωζώνη που έχει πάθει ψύχωση με την τήρηση των κανόνων και έχει ξεχάσει την τήρηση των αρχών επάνω στις οποίες οικοδομήθηκε αρχικά. Αναζήτηση ευκαιριών για ευρωπαϊκές εξαγορές από GSR Ventures Aν και ελλοχεύουν κίνδυνοι παγκοσμίως από μια επιβράδυνση της κινεζικής οικονομίας ή μεγαλύτερων διακυμάνσεων στις χρηματιστηριακές αγορές της, μια ακόμη επενδυτική εταιρεία της δεύτερης μεγαλύτερης οικονομίας του κόσμου συνεχίζει α- κάθεκτη να αναζητεί ευκαιρίες για εξαγορές, κυρίως, σε ευρωπαϊκές ε- ταιρείες. Η GSR Ventures, όπως ο- νομάζεται η συγκεκριμένη εταιρεία, στοχεύει σε εξαγορές με κεφάλαια 10 δισ. δολαρίων. Ο πρόεδρος της GSR Ventures, Σόνι Γου, δήλωσε στο πρακτορείο Bloomberg πως διερευνώνται επενδυτικές ευκαιρίες στην τεχνολογία, την πράσινη ενέργεια, τον φαρμακευτικό κλάδο και την παροχή χρηματοοικονομικών υπηρεσιών μέσω του Διαδικτύου. Ειδικότερα για τον κλάδο της τεχνολογίας, της βιοτεχνολογίας και του Διαδικτύου δημιουργήθηκε ε- πενδυτικό ταμείο με κεφάλαια 5 δισ. δολάρια για εξαγορές κυρίως ευρωπαϊκών εταιρειών, διότι οι αποτιμήσεις των μετοχών τους είναι ελκυστικότερες σε σχέση με τις ΗΠΑ, τόνισε ο κ. Γου. Δημιουργήθηκε επενδυτικό ταμείο με κεφάλαια 5 δισ. δολα ρίων για εξαγορές. Ο πρόεδρος της GSR Ventures δήλωσε πως διερευνούνται επενδυτικές ευκαιρίες στην τεχνολογία, την πράσινη ενέργεια, τον φαρμακευτικό κλάδο και την παροχή χρηματοοικονομικών υπηρεσιών μέσω του Διαδυκτύου. Οπως επισημαίνεται από την αμερικανική εφημερίδα Wall Street Journal, η GSR Ventures συγκαταλέγεται σε μια σειρά κινεζικών εταιρειών που δημιουργήθηκαν με την ενθάρρυνση της κυβέρνησης προκειμένου να προχωρήσουν σε επενδύσεις τεχνολογίας που εισάγει η Κίνα. Πολλές απ αυτές τις τεχνολογίες, όπως οι ημιεπεξεργαστές και η υψηλή τεχνολογία στις αυτοκινητοβιομηχανίες, εκπροσωπούν αγορές όπου μεγαλύτερος καταναλωτής στον κόσμο είναι η Κίνα. Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι τα κινητά τηλέφωνα και τα αυτοκίνητα. Η GSR Ventures είναι μια εταιρεία που ιδρύθηκε περίπου προ δεκαετίας από υψηλόβαθμα στελέχη στον κλάδο της τεχνολογίας. Ο κ. Γου ήταν διευθυντικό στέλεχος στη Nortel Networks Corp., την εταιρεία τηλεπικοινωνιών και τηλεπικοινωνιακού εξοπλισμού. Μία από τις πρόσφατες κινήσεις της GSR Ventures ήταν η δημιουργία κοινοπραξίας με την OAK Investments Partners για την απόκτηση μονάδας εξαρτημάτων φωτισμού της Philips αντί 2,8 δισ. δολαρίων. «Εξετάζουμε τις δύο κορυφαίες ε- ταιρείες, παγκοσμίως, σε κάθε κλάδο» δήλωσε ο κ. Γου στη συνέντευξη που έδωσε στο πρακτορείο Bloomberg. Τον τελευταίο χρόνο, η GSR Capital προστίθεται σε μια σειρά επενδυτικών οχημάτων της Κίνας που έχουν προσελκύσει το ενδιαφέρον των οικονομικών παρατηρητών, διότι έχει επενδύσει δισεκατομμύρια σε εταιρείες του εξωτερικού. Από τις αρχές του 2015, κινεζικές εταιρείες ιδιωτικών επενδυτικών κεφαλαίων έχουν πραγματοποιήσει εξαγορές 28,1 δισ. δολαρίων έναντι αντίστοιχων συμφωνιών της τάξεως των 10,2 δισ. δολαρίων που είχαν επιτευχθεί την α- ντίστοιχη περυσινή περίοδο. Η GSR Ventures διαθέτει γραφεία στο Πεκίνο, το Χονγκ Κονγκ και το Πάλο Αλτο στην Καλιφόρνια. Υπάρχει, επίσης, μεγάλο ενδιαφέρον της GSR Ventures και για τον κλάδο των φαρμακοβιομηχανιών. Ο κ. Γου επιθυμεί να επεκτείνει το χαρτοφυλάκιο της GSR Ventures σε ε- ταιρείες βιοτεχνολογίας για την τεχνογνωσία που κατέχουν. «Οι φαρμακοβιομηχανίες έχουν μεγάλη α- πήχηση στην Κίνα. Αλλοι επενδυτές από τη χώρα ε- πικεντρώνονται στη δημιουργία νοσοκομειακών μονάδων ή συμμετέχουν στην αναδιάρθρωση των κρατικών εταιρειών. Εμείς δεν ασχολούμαστε με αυτά», δήλωσε ο ίδιος. «Εμείς επιθυμούμε να εξαγοράσουμε φαρμακοβιομηχανίες και να τις φέρουμε στην Κίνα», τόνισε ο πρόεδρος της GSR Capital. Αποβλέποντας στο να αποκτήσουν πρόσβαση στην Κίνα, αρκετές αμερικανικές εταιρείες έχουν συνεργαστεί με κινεζικές. Χαρακτηριστικά, η Hewlett-Packard πούλησε το 51% των μετοχών στην κινεζική Tsinghua Unigroup αντί 2,3 δισ. δολαρίων τον περασμένο Μάιο.

12 12-OIK_DIETHNH_KATHI 28/07/15 21:14 Page l ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΔΙΕΘΝΗ Τετάρτη 29 Ιουλίου 2015 Τα ιρανικά ομόλογα μπαίνουν στο στόχαστρο των hedge funds Το Ιράν θα χρειαστεί να αντλήσει κεφάλαια για επενδύσεις μετά τη σταδιακή άρση κυρώσεων, εκτιμούν επενδυτές Στελέχη των εταιρειών διαχείρισης κεφαλαίων υψηλού κινδύνου, των γνωστών hedge funds, παρακολουθούν στενά τις εξελίξεις στο Ιράν και αναμένουν την άρση του περίπλοκου πλέγματος κυρώσεων ύστερα από την επίτευξη συμφωνίας μεταξύ Τεχεράνης και Δύσης. Οι επενδυτές εκτιμούν πως το Ιράν θα χρειαστεί να αντλήσει κεφάλαια από τις αγορές με την έκδοση ομολόγων, ώστε να χρηματοδοτήσει επενδύσεις στον πετρελαϊκό κλάδο και άλλους τομείς της οικονομίας μετά την απομόνωση της χώρας. Προκειμένου να αξιοποιήσουν το ενδιαφέρον πετρελαϊκών όπως η BP και η Royal Dutch Shell, η ιρανική κυβέρνηση θα πρέπει να βελτιώσει τις υποδομές της χώρας, η οποία είναι η τέταρτη στην παγκόσμια κατάταξη με τα υψηλότερα αποθέματα αργού πετρελαίου. Τριάντα έξι χρόνια μετά την ι- ρανική επανάσταση, το Ιράν έχει δανειστεί δύο φορές από τις διεθνείς αγορές μέσα από την έκδοση ομολόγων συνολικού ύψους 1 δισ. ευρώ, τα οποία έχουν αποπληρωθεί εδώ και μια δεκαετία. Και παρά τους υψηλούς τόνους που καθόρισαν τις διπλωματικές σχέσεις του Ιράν με τη Δύση στο παρελθόν, το πιστωτικό προφίλ της χώρας είναι αψεγάδιαστο. Το συνολικό χρέος της χώρας περιορίζονταν στο 11,4% του ΑΕΠ Στο 50% οι πιθανότητες αύξησης επιτοκίων από τη FED Σχεδόν κανείς δεν περιμένει ότι η Αμερικανική Ομοσπονδιακή Τράπεζα (Fed) θα προχωρήσει αύριο στην πρώτη αύξηση των επιτοκίων δανεισμού από το 2006, ωστόσο πολλοί περιμένουν ότι θα μπορούσε να στείλει σαφές μήνυμα εν όψει του Σεπτεμβρίου. Το μήνυμα που περιμένουν οι αγορές θα μπορούσε να περιέχεται στην ανακοίνωση Τύπου που θα εκδοθεί την Τετάρτη μετά τη διήμερη συνεδρίαση της επιτροπής που αποφασίζει για τα α- μερικανικά επιτόκια δανεισμού (FOMC). Ειδικότερα, αλλάζοντας το 2014 ή 45 δισ. δολάρια, σύμφωνα με τη βάση δεδομένων της CIA. Το εξωτερικό χρέος της α- νέρχεται 6,5 δισ. δολ. και είναι από διμερή δάνεια με ασιατικές χώρες, δηλώνει η Ντίνα Ενάμπ, αναλύτρια της Capital Intelligence. Η ίδια τονίζει πως η χώρα ουδέποτε έχει αθετήσει τις υποχρεώσεις σε καμία εμπορική συναλλαγή. «Δημοσιονομικά, το Ιράν είναι μια πολύ συνεπής και σταθερή Το συνολικό χρέος της χώρας περιοριζό ταν στο 11,4% του ΑΕΠ το 2014 ή 45 δισ. δολάρια. την εκτίμησή τους για την προοπτική της αμερικανικής οικονομίας και τις απειλές που αντιμετωπίζει, η πρόεδρος της Fed κ. Τζάνετ Γέλεν και οι υπόλοιποι Αμερικάνοι κεντρικοί τραπεζίτες μπορούν να αφήσουν να εννοηθεί ότι πλησιάζει ακόμη περισσότερο η πρώτη αύξηση των επιτοκίων δανεισμού. Η πρώτη πιθανή η- μερομηνία είναι η 16η-17η Σεπτεμβρίου, δηλαδή στην επόμενη συνεδρίαση της επιτροπής που αποφασίζει για τα επιτόκια. Οικονομολόγοι που συμμετείχαν σε δημοσκόπηση του πρακτορείου Bloomberg εκτιμούν ότι α- χώρα. Προς το παρόν, δεν υπάρχει εξωτερικό χρέος», προσθέτει ο Α- μίρ Ζάντα, διευθυντικό στέλεχος στην Exxotik Ltd που ειδικεύεται σε αναδυόμενες αγορές με χαμηλή ρευστότητα και περιορισμένη πρόσβαση στις αγορές. Εικάζει, παράλληλα, πως η κυβέρνηση πιθανόν να προτρέξει για να δανειστεί με επιτόκιο χαμηλότερο του 10%. H ζήτηση για ομόλογα αναδυόμενων αγορών αναμένεται να μειωθεί αισθητά όταν η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ (Fed) προχωρήσει σε αύξηση των αμερικανικών επιτοκίων για πρώτη φορά έπειτα από, σχεδόν, μια δεκαετία. Η Τζάνετ Γέλεν, επικεφαλής της Fed, αναμένεται να ανακοινώσει κάτι τέτοιο μέχρι τα τέλη του 2015, εάν όχι τον Σεπτέμβριο. «Υπάρχει επενδυτική διάθεση για ιρανικά ομόλογα», σχολιάζει ο Χανς Χιουμς, ιδρυτής της επενδυτικής εταιρείας Greylock Capital Management, η οποία επίσης δραστηριοποιείται στον κλάδο των hedge funds. Σε πρόσφατη επίσκεψη στο Ιράν διαπίστωσε, επίσης, ότι θα ήταν πρόθυμος σε μια χώρα που παρουσιάζει σημάδια εκσυγχρονισμένης οικονομίας, με μορφωμένο πληθυσμό και χαμηλά ποσοστά αστέγων. Θα χρειαστεί, όμως, να παρέλθει ένα δωδεκάμηνο προτού καθαρίσει το τοπίο στην οικονομία. Η άρση των κυρώσεων της Δύσης θα αρχίσει σταδιακά, μόλις η Διεθνής Αρχή Πυρηνικής Ενέργειας επισκεφθεί το Ιράν για να επιβεβαιώσει εάν η Τεχεράνη έχει εφαρμόσει τα συμφωνηθέντα για τον περιορισμό του πυρηνικού της προγράμματος και εάν στο παρελθόν επιδίωξε να εφοδιαστεί πυρηνικά όπλα. Οι επιθεωρήσεις αυτές από την προαναφερόμενη αρμόδια αρχή του ΟΗΕ αναμένεται να έχουν ολοκληρωθεί στα μέσα Δεκεμβρίου. Περιθώρια ανάπτυξης, πάντως, υπάρχουν. Το ΑΕΠ της χώρας είναι κατά 15% με 20% μικρότερο με τις κυρώσεις που τέθηκαν σε εφαρμογή από το «Υπάρχει επενδυτική διάθεση για ιρανικά ομόλογα», σχολιάζει ο Χανς Χιουμς, ιδρυτής της επενδυτικής εταιρείας Greylock Capital Management, η οποία δραστηριοποιείται στον κλάδο των hedge funds Η σταδιακή βελτίωση του οικονομικού κλίματος κατά τη διάρκεια του 2014 οδήγησε σε ρυθμό ανάπτυξης της τάξεως του 3% ύστερα από μια διετία συρρίκνωσης. Επιπροσθέτως, η κεντρική τράπεζα στοχεύει στη μείωση του πληθωρισμού σε μονοψήφια στοιχεία από το 16,2%, που είχε παρουσιαστεί τον Μάιο του Η Renaissance Capital, μια επενδυτική τράπεζα με έδρα το Λονδίνο, περιγράφει το Ιράν ως την πιο σημαντική οικονομία που παραμένει απομονωμένη από θεσμικούς επενδυτές και προβλέπει αύξηση των επιτοκίων στο 3% στην πραγματική οικονομία. Δεδομένων των θετικών προοπτικών που προδιαγράφονται για την ι- ρανική οικονομία, η Amin Investment Bank ήδη εξετάζει την αναβίωση επενδυτικών σχεδίων που είχαν παγώσει την περίοδο των κυρώσεων. BLOOMBERG νέρχονται σε 50% οι πιθανότητες για αύξηση των αμερικανικών ε- πιτοκίων δανεισμού τον Σεπτέμβριο. «Ακόμη και πολύ μικρές αλλαγές στη διατύπωση (της ανακοίνωσης Τύπου) θα μπορούσαν να αποτελέσουν ένδειξη ότι επίκειται αύξηση των επιτοκίων δανεισμού τον Σεπτέμβριο», σχολιάζει στο Bloomberg ο κ. Τζόναθαν Ράιτ, καθηγητής του Πανεπιστημίου Johns Hopkins και πρώην οικονομολόγος της Fed. H αμερικανική κεντρική τράπεζα έχει διατηρήσει το διατραπεζικό επιτόκιο δανεισμού μίας ημέρας μεταξύ 0% και 0,25% από τον Δεκέμβριο του Η μείωση των επιτοκίων δανεισμού σε συνδυασμό με την πολιτική μαζικής α- γοράς κρατικών ομολόγων και ε- νυπόθηκων δανείων συνολικού ύψους άνω των τριών τρισεκατομμυρίων δολαρίων επέτρεψαν στην αμερικανική οικονομία να ανακάμψει πολύ ταχύτερα και με πολύ υψηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης σε σχέση με τις ευρωπαϊκές οικονομίες από την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση του Η κ. Γέλεν έχει τονίσει επανειλημμένως ότι η απόφαση για αύξηση των επιτοκίων δανεισμού θα εξαρτηθεί από την πορεία της αμερικανικής οικονομίας και ειδικότερα από την πορεία της απασχόλησης, τον πληθωρισμό και τον ρυθμό αύξησης των ημερομισθίων. Παράλληλα, καταθέτοντας την περασμένη ε- βδομάδα στο Κογκρέσο, η κ. Γέλεν τόνισε ότι δεν έχει τόση σημασία η ημερομηνία της πρώτης αύξησης των επιτοκίων δανεισμού όσο ο ρυθμός αύξησής τους. Διαβεβαίωσε τους Αμερικάνους βουλευτές και γερουσιαστές ότι θα αυξήσει σταδιακά τα επιτόκια, ώστε να μη θέσει σε κίνδυνο την ανάκαμψη της αμερικανικής οικονομίας. Ενισχύθηκε η ροή δανεισμού στην Ευρωζώνη Βελτιώθηκε η παροχή δανείων στη στεγαστική και καταναλωτική πίστη τον Ιούνιο, σε σχέση με ένα δίμηνο πριν, παρά την επιδείνωση της ελληνικής κρίσης τη συγκεκριμένη περίοδο ωστόσο, η παροχή πιστώσεων στις επιχειρήσεις παρουσίασε μικρή πτώση, σύμφωνα με την τελευταία έκθεση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, που δόθηκε χθες στη δημοσιότητα. Σε κάθε περίπτωση, γεγονός είναι πως η ροή δανεισμού στην Ευρωζώνη παρουσιάζει σταδιακή άνοδο από τα τέλη του 2014, δηλαδή αφού η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ξεκαθάρισε ότι θα προχωρήσει σε μέτρα ποσοτικής χαλάρωσης. Από τις αρχές Μαρτίου, τέθηκε σε εφαρμογή η επεκτατική νομισματική πολιτική της ΕΚΤ, με στόχο τη ενίσχυση της οικονομικής δραστηριότητας μέσα από την τόνωση των πιστώσεων, με απώτερο στόχο την αύξηση των τιμών και την απόκρουση του αποπληθωρισμού. Αναλυτικότερα, όπως έδειξαν τα στοιχεία της ΕΚΤ για τον Ιούνιο, η παροχή στεγαστικών δανείων ενισχύθηκε κατά 1,6%, αντί αύξησης 0,1%, που είχε σημειωθεί προ διμήνου. Η παροχή καταναλωτικής πίστης αναρριχήθηκε αντίστοιχα, 1,8% συγκριτικά με αμυδρή συρρίκνωση τον Απρίλιο. Στον τομέα των επιχειρηματικών δανείων καταγράφηκε πτώση κατά 0,2% τον Ιούνιο, αντικατοπτρίζοντας μικρότερη υποχώρηση των πιστώσεων επί 11ο συναπτό έτος. Τα τελευταία στοιχεία της Markit επιβεβαιώνουν τη βραδεία ανάκαμψη της Ευρωζώνης. Την περασμένη ε- βδομάδα, ανακοίνωσε ότι ο δείκτης Υπευθύνων Παραγγελιών ή ΡΜΙ διολίσθησε στις 53,7 μονάδες από τις 54,2 μονάδες, που είχε αναρριχηθεί τον Ιούνιο, καταγράφοντας επιδείνωση, σε σχέση με πέντε μήνες πριν, δηλαδή λίγο μετά την έναρξη του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ. Οπως τονίζουν οικονομικοί παρατηρητές, ωστόσο, τον Ιούνιο ο δείκτης βρισκόταν στα υψηλότερα επίπεδα των τελευταίων τεσσάρων ετών, αντανακλώντας ανάκαμψη των ευρωπαϊκών οικονομιών. Διαβουλεύσεις για «κούρεμα» του ουκρανικού χρέους Νέες προτάσεις για την αναδιάρθρωση του δημοσίου χρέους της κατέθεσε χθες η ουκρανική κυβέρνηση προς τους πιστωτές της, επιδιώκοντας μείωσή του κατά 15,3 δισ. ευρώ. Οι σκληρές διαπραγματεύσεις μεταξύ της ουκρανικής κυβέρνησης και των πιστωτών της συνεχίζονται επί τέσσερις μήνες εξαιτίας της ύπαρξης διχογνωμίας σχετικά με τη μείωση της ονομαστικής αξίας του χρέους που επιδιώκει το Κίεβο. Η ουκρανική κυβέρνηση έχει απειλήσει τους πιστωτές της με διακοπή της εξυπηρέτησης του χρέους στην περίπτωση που δεν ικανοποιηθεί το αίτημά της. «Περιμένουμε την απάντηση των πιστωτών μας στις τελευταίες προτάσεις μας... Πιστεύω ότι πρέπει να υπάρξουν νέες διαπραγματεύσεις αυτή την εβδομάδα», δήλωσε χθες η υπουργός Οικονομικών της Ουκρανίας, Ναταλία Γιαρέσκο, από το Κίεβο. Η ίδια αρνήθηκε να αποκαλύψει περισσότερα στοιχεία για τη χθεσινή πρόταση αναδιάρθρωσης. Για παράδειγμα, δεν είναι γνωστό αν το Κίεβο επιμένει σε «κούρεμα» της ονομαστικής αξίας χρέους ύψους 23 δισ. ευρώ κατά 40%. Ο ιδιώτες πιστωτές απορρίπτουν την πρόταση για «κούρεμα» της ονομαστικής αξίας των ομολόγων, υποστηρίζοντας ότι η επιμήκυνση της περιόδου αποπληρωμής τους και η μείωση του επιτοκίου δανεισμού αρκούν ώστε η Ουκρανία να εξοικονομήσει τα χρήματα που έχει θέσει ως στόχο. Πώς οι Γερμανοί έχασαν τους Financial Times από τους Ιάπωνες Ενα χρόνο προσπαθούσε η Axel Springer να εξαγοράσει τη διακεκριμένη βρετανική εφημερίδα, αλλά τελικά πουλήθηκε στη Nikkei Επί δώδεκα μήνες συζητούσαν, στο πλαίσιο ενός άτυπου «φλερτ», ο γερμανικός εκδοτικός οίκος Axel Springer με τον βρετανικό όμιλο Pearson για την απόκτηση της πιο διακεκριμένης ημερήσιας εφημερίδας του βρετανικού οικονομικού Τύπου, δηλαδή των Financial Times. Ωστόσο, η Axel Springer, ιδιοκτήτρια της εφημερίδας ευρείας κυκλοφορίας Bild και της Die Welt, όπως και όλοι οι υπόλοιποι, πληροφορήθηκε για την εξαγορά των Financial Times από τον ιαπωνικό όμιλο Nikkei BP ένα 15λεπτο πριν από την επίσημη ανακοίνωση της συμφωνίας. Οι πληροφορίες που έρχονται τώρα στη δημοσιότητα αναφέρουν ότι ενδιαφέρον από τη Nikkei BP δεν είχε εκδηλωθεί όλον αυτόν τον καιρό, παρά μόνον πέντε εβδομάδες πριν ανακοινωθεί η συμφωνία. O ιαπωνικός εκδοτικός όμιλος ελέγχει 17 εξειδικευμένα ενημερωτικά site για την οικονομία και την τεχνολογία, όπως και την οικονομική εφημερίδα Nikkei. Για την ιστορία, θα πρέπει να αναφερθεί ότι όλα τα παραπάνω, που α- φορούν το παρασκήνιο της εξαγοράς, ήρθαν στη δημοσιότητα από τους ί- διους τους Financial Times λίγες ώρες O ιαπωνικός όμιλος Nikkei BP ελέγχει 17 εξειδι κευ μέ να site για την οικο νομία και την τεχνολογία και μία εφημερίδα. μετά την ανακοίνωση της συμφωνίας από τα υπόλοιπα διεθνή ΜΜΕ. Είχε ήδη ανακοινωθεί το τίμημα της εξαγοράς, το οποίο ανήλθε στα 844 εκατ. στερλίνες ή 1,19 δισ. ευρώ, θέτοντας έτσι ένα τέλος στο 58ετές ιδιοκτησιακό καθεστώς των Financial Times από τον εκδοτικό όμιλο Pearson. Ηταν ξεκάθαρο ότι τόσο η γερμανική Axel Springer όσο και η Nikkei BP επιθυμούσαν να αποκτήσουν μια Ο βρετανικός όμιλος Pearson πούλησε τους Financial Times 1,19 δισ. ευρώ. Την τελευταία πενταετία, οι συνδρομητές των Financial Times, σε έντυπη και ηλεκτρονική μορφή, αυξήθηκαν κατά 30%, φτάνοντας τα άτομα. δυναμική παρουσία στον αγγλόφωνο οικονομικό Τύπο. Την τελευταία πενταετία, οι συνδρομητές των Financial Times σε έντυπη και ηλεκτρονική μορφή αυξήθηκαν κατά 30%, φτάνοντας τους , συμβάλλοντας με 334 εκατ. στερλίνες στις περυσινές πωλήσεις της Pearson. Μάλιστα, οι συνδρομές στην ηλεκτρονική έκδοση της εφημερίδας αυξήθηκαν κατά 21% το 2014, φθάνοντας τις Από την άλλη πλευρά, οι συνδρομητές της Nikkei ανέρχονται σε 3,12 εκατ. άτομα, καθώς η Ιαπωνία είναι η τρίτη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου, γεγονός που θέτει νέα μέτρα και σταθμά για τους Financial Times. Σχολιάζοντας την πώληση των Financial Times, o διευθύνων σύμβουλος, Tζον Φάλον, της Pearson δήλωσε ότι, μετά μια 60ετία ιδιοκτησίας, «φτάσαμε σε ένα κομβικό σημείο του Τύπου, ο οποίος βιώνει ραγδαία ανάπτυξη των κινητών μέσων και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης». Προσέθεσε ότι «σε αυτό το νέο περιβάλλον, ο καλύτερος τρόπος για να διασφαλιστεί η δημοσιογραφική και εμπορική επιτυχία των Financial Times είναι να αποτελέσει μέρος μιας παγκόσμιας ε- ταιρείας ψηφιακών μέσων». Ο όμιλος Pearson σκόπευε τα τελευταία χρόνια να επικεντρωθεί στις εκπαιδευτικές εκδόσεις, αν και διατηρεί μερίδιο 50% στο μετοχικό κεφάλαιο του Economist Group, ο οποίος ελέγχει την εβδομαδιαία έκδοση The Ecοnomist. Οι επενδυτές φαίνεται να επιδοκίμασαν τη συμφωνία, με τη μετοχή της Pearson να ενισχύεται κατά 2%. Το 2014, τα καθαρά κέρδη του ομίλου υ- ποχώρησαν στα 470 εκατ. στερλίνες από τα 538 εκατ. έναν χρόνο πριν. Παραδόξως, η πρώην διευθύνουσα σύμβουλος της Pearson, Μάρτζορι Σκαρντίνο, είχε πει πως η εφημερίδα θα πουληθεί «πάνω από το πτώμα μου», όπως υπενθυμίζουν οι Financial Times στο σχετικό και αποκαλυπτικό δημοσίευμά τους. Ζ. ΖΟΛΩΤΑ

13 13-OIK_ELLADA_KATHI 29/07/15 00:14 Page 13 Τετάρτη 29 Ιουλίου 2015 ΔΙΕΘΝΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ l 13 Θανατική καταδίκη για τον γιο του Καντάφι Ερήμην δικάστηκε ο Σαΐφ αλ Ισλάμ από λιβυκό δικαστήριο Οι υπόδικοι αξιωματούχοι του καθεστώτος Καντάφι στην αίθουσα του δικαστηρίου στην Τρίπολη. ΤΡΙΠΟΛΗ. Λιβυκό δικαστήριο καταδίκασε χθες τον γιο του Μουαμάρ Καντάφι, Σαΐφ αλ Ισλάμ Καντάφι, σε θάνατο, για τη συμμετοχή του στην αιματηρή καταστολή των αντικυβερνητικών διαδηλώσεων το έτος Το χάος όμως το οποίο επικράτησε στη Λιβύη μετά την ανατροπή του Καντάφι τον Σεπτέμβριο της ίδιας χρονιάς, και εξακολουθεί να επικρατεί, έχει ως αποτέλεσμα να μην είναι ο Σαΐφ παρών στη δικαστική αίθουσα, αφού είναι αιχμάλωτος διαφορετικής ανταρτικής ομάδας από αυτήν που ε- λέγχει την Τρίπολη. Εις θάνατον καταδικάστηκε, επίσης, ο πρώην επικεφαλής των λιβυκών μυστικών υπηρεσιών Α- μπντουλάχ Σενούσι, ο τελευταίος πρωθυπουργός του Καντάφι, Αλ Μπαγκντατντί αλ Μαχμουντί, και ακόμη έξι πρώην κυβερνητικά στελέχη. Οκτώ άλλοι πρώην α- ξιωματούχοι καταδικάστηκαν σε ισόβια κάθειρξη, επτά σε 12ετή κάθειρξη, ενώ από τους 37, αθώοι κρίθηκαν οι 4. Η δίκη, η οποία ξεκίνησε στην Τρίπολη πέρυσι τον Απρίλιο, χαρακτηρίστηκε από διεθνείς οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων «χαμένη ευκαιρία» για τον καταλογισμό ευθυνών. Οι κατηγορίες μεταξύ άλλων αφορούσαν συμμετοχή στην αιματηρή καταστολή των αντικυβερνητικών διαδηλώσεων το έτος Η Διεθνής Αμνηστία «Αντί να βοηθήσει στην εξακρίβωση της αλήθειας και να φέρει όσους διέπραξαν σοβαρά α- δικήματα το 2011 ενώπιον των ευθυνών τους, αυτή η δίκη εκθέτει τις αδυναμίες της ποινικής δικαιοσύνης, η οποία κρέμεται από μια κλωστή σε μια χώρα που σπαράσσεται από τον πόλεμο και δεν έχει κεντρική κυβέρνηση», είπε χαρακτηριστικά ο Φίλιπ Λούθερ της Διεθνούς Αμνηστίας. «Υπάρχουν σοβαρά ερωτήματα για το αν οι δικαστές και οι εισαγγελείς μπορούν να είναι πραγματικά ανεξάρτητοι ενώ επικρατεί πλήρης ανομία και κάποιες ομάδες βρίσκονται επιδεικτικά υπεράνω του νόμου», δήλωσε ο Τζο Στορκ του Παρατηρητηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Ο ανακριτής Σαντίκ αλ Σουρ, ο οποίος ανακοίνωσε τις ποινές, διευκρίνισε ότι οι κατηγορίες στις οποίες βασίστηκαν θα α- νακοινωθούν όταν καθαρογραφεί η απόφαση. Στο κατηγορητήριο περιλαμβανόταν η διάπραξη εγκλημάτων πολέμου και εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας, μεταξύ άλλων λόγω της χρήσης δολοφονικής βίας για την καταστολή διαδηλώσεων, αλλά και αδικήματα όπως για παράδειγμα η διαφθορά. Η καταδίκη του Σαΐφ αλ Ισλάμ Καντάφι ανακοινώθηκε ερήμην, καθώς ο πιο προβεβλημένος από τους γιους του δικτάτορα κρατείται σε άλλη πόλη, στο Ζιντάν, από το Οι αντάρτες που ελέγχουν το Ζιντάν δηλώνουν ότι δεν εμπιστεύονται τους α- ντάρτες που ελέγχουν την Τρίπολη και φοβούνται ότι αν τους παραδώσουν τον Σαΐφ, εκείνος θα δραπετεύσει. Την εικόνα συμπληρώνει η διεθνώς αναγνωρισμένη κυβέρνηση της Λιβύης, η οποία εδρεύει στις πόλεις Τομπρούκ και Μπάιντα της Ανατολικής Λιβύης και δεν έχει σχέση με τη δίκη, αλλά έχει συμμαχήσει με τους αντάρτες του Ζιντάν που κρατούν τον Σαΐφ. Η δίκη είχε ξεκινήσει στην Τρίπολη πριν αυτή καταληφθεί από τους αντάρτες της «Αυγής της Λιβύης», τον Αύγουστο του Ο Σαΐφ αλ Ισλάμ Καντάφι εμφανίστηκε στο δικαστήριο μέσω βιντεολίνκ μόνο στην αρχή της δίκης, ενώ χθες ο συνήγορός του έκανε λόγο για «δίκη παρωδία». «Το όλο πράγμα είναι παράνομο από την αρχή ώς το τέλος. Πρόκειται για εκτέλεση με δικαστική εντολή». Το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο είχε ζητήσει να δικάσει τον Σαΐφ αλ Ισλάμ και τον Σενούσι στη Χάγη, αλλά το έτος 2013 έ- δωσε τη συγκατάθεσή του στη διεξαγωγή της δίκης στη Λιβύη. Οι ποινές είναι εφέσιμες και πρέπει να επικυρωθούν από το Ανώτατο Δικαστήριο. Τρία αδέλφια του Σαΐφ αλ Ισλάμ σκοτώθηκαν στη διάρκεια του πολέμου για την ανατροπή του Μουαμάρ Καντάφι, ο οποίος έπεσε νεκρός τον Σεπτέμβριο του έτους REUTERS, AFP Εκστρατεία Τζον Κέρι υπέρ της συμφωνίας με το Ιράν Προειδοποίησε τους βουλευτές ότι, αν δεν ε- πικυρωθεί η συμφωνία, η Τεχεράνη θα επιταχύνει το πυρηνικό της πρόγραμμα και θα αποκτήσει ατομικό όπλο. Για δεύτερη φορά μέσα σε μία ε- βδομάδα, ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών, Τζον Κέρι, υποχρεώθηκε να ανηφορίσει στον λόφο του Καπιτωλίου, στην Ουάσιγκτον. Προφανής στόχος του, να αποτρέψει την πλειοψηφία του Κογκρέσου, η οποία ελέγχεται από τους Ρεπουμπλικανούς, να τορπιλίσει την επιτευχθείσα συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, μία από τις σημαντικότερες προσπάθειες του Δημοκρατικού προέδρου Μπαράκ Ομπάμα στο πεδίο της εξωτερικής πολιτικής. «Επιτρέψτε μου να το υπογραμμίσω: η εναλλακτική επιλογή, έναντι της συμφωνίας που πετύχαμε, δεν είναι μια καλύτερη συμφωνία. Αυτό αποτελεί φαντασίωση ισάξια του μονόκερου», υπογράμμισε σκωπτικά ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας ενώπιον της επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής, για να προσθέσει αμέσως μετά: «Είναι φαντασίωση και τίποτα AP PHOTO/ANDREW HARNIK περισσότερο να περιμένουμε ότι το Ιράν θα συνθηκολογήσει α- πολύτως». Ο Τζον Κέρι προειδοποίησε τους βουλευτές ότι, αν δεν επικυρωθεί η συμφωνία, το Ιράν θα επιταχύνει το πυρηνικό του πρόγραμμα και θα αποκτήσει δικό του ατομικό όπλο. Κατέστησε, δε, απολύτως σαφές προς όλους ότι η συμφωνία αφορά αποκλειστικά και μόνο το πυρηνικό ζήτημα και δεν σχεδιάστηκε με προοπτική την αλλαγή καθεστώτος στο Ιράν ή την αλλαγή της εξωτερικής πολιτικής της Τεχεράνης στη Μέση Ανατολή. Την ίδια ημέρα, αλλά χιλιόμετρα μακριά, στην Τεχεράνη, ο Ιρανός ομόλογος και συνομιλητής του Κέρι στις επιτυχείς διαπραγματεύσεις της Βιέννης, Τζαβάντ Ζαρίφ, συναντούσε την υ- πεύθυνη Εξωτερικής Πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ενωσης, δίνοντας τη δική του μάχη για την επικύρωση της συμφωνίας για τα πυρηνικά. Στη διάρκεια της κοινής συνέντευξης Τύπου, ο Ιρανός υ- O Σαΐφ αλ Ισλάμ στο κελί του στο Ζιντάν, όπου τον κρατούν αντάρτες. Ο Τζον Κέρι αναλύει την ιρανική πυρηνική συμφωνία ενώπιον της επιτροπής εξωτερικών υποθέσεων της αμερικανικής Βουλής των Αντιπροσώπων. πουργός Εξωτερικών ρωτήθηκε αν φοβάται ακύρωση της συγκεκριμένης συμφωνίας από τους σκληροπυρηνικούς, οι οποίοι δημοσίως υποστηρίζουν ότι δεν έ- γιναν σεβαστές οι «κόκκινες γραμμές» που είχε θέσει ο ανώτατος ηγέτης της Ισλαμικής Δημοκρατίας, αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ. Ο Τζαβάντ Ζαρίφ απάντησε ότι «το Ιράν σέβεται πάντα τις υποχρεώσεις του και αυτό θα συμβεί με την εφαρμογή της συμφωνίας», προσθέτοντας χαρακτηριστικά ότι δεν έχει «την παραμικρή ανησυχία» για την επικύρωση και ε- φαρμογή της απ όλες τις πλευρές. Σήμερα αναμένεται στην Τεχεράνη ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών, Λοράν Φαμπιούς, με κύριο στόχο την προώθηση των διμερών οικονομικών σχέσεων μετά την αναμενόμενη άρση των κυρώσεων σε βάρος του Ιράν. Είχε προηγηθεί ανάλογη επίσκεψη του Γερμανού ομολόγου του, Φρανκ Βάλτερ Σταϊνμάγερ, ο ο- ποίος συνοδευόταν από μεγάλη αντιπροσωπεία επιχειρηματιών. AFP, REUTERS Μήνυμα υπέρ της δημοκρατίας από τον Ομπάμα Ο πρώτος Αμερικανός πρόεδρος που εκφώνησε ομιλία ενώπιον της Αφρικανικής Ενωσης, στην οποία συμμετέχουν 54 α- φρικανικά κράτη, έγινε ο Μπαράκ Ομπάμα, ολοκληρώνοντας την περιοδεία του στην Κένυα και την Αιθιοπία, με ένα μήνυμα υπέρ της αφρικανικής ηπείρου, η οποία εξελίσσεται ταχέως αναπτυσσόμενη, ενάντια στα «παλαιά στερεότυπα» της πείνας και του πολέμου. Ο Ομπάμα σχολίασε από τα γραφεία της Ενωσης στην Αντίς Αμπέμπα ότι οι ηγέτες των αφρικανικών κρατών πρέπει να σέβονται τους δημοκρατικούς κανόνες και καυτηρίασε τον «καρκίνο της διαφθοράς». «Δεν κατανοώ γιατί κάποιος θέλει να παραμείνει για τόσο μεγάλο διάστημα στην ε- ξουσία, ειδικά εάν έχει πολλά χρήματα», τόνισε ο πρόεδρος των ΗΠΑ, α- ναφερόμενος στους «μεγάλους άνδρες» της Α- φρικής που αρνούνται να παραδώσουν το αξίωμά τους, και έφερε ως παράδειγμα την περίπτωση του Μπουρούντι, όπου η επανεκλογή για τρίτη φορά του προέδρου Πιερ Νκουρουνζίζα προκάλεσε αναταραχές. Διευκρίνισε ότι, αν και πιστεύει ότι θα μπορούσε να ξανακερδίσει τις εκλογές, εάν το Σύνταγμα του έ- δινε δυνατότητα τρίτης προεδρικής θητείας, ω- AFP PHOTO / SIMON MAINA Ο Αμερικανός πρόεδρος Ομπάμα στηλίτευσε με χιούμορ τη συνήθεια Αφρικανών προέδρων να παραμένουν διά βίου στο αξίωμα. στόσο δεν θα το επιθυμούσε. «Προσδοκώ τη ζωή μετά την προεδρία», είπε. Η πρόεδρος της Επιτροπής της Αφρικανικής Ενωσης Νκοσαζάνα Ντλαμίνι-Ζούμα χαιρέτισε την «ιστορική επίσκεψη» του Ομπάμα και τη χαρακτήρισε «ξεκάθαρο βήμα προς τη διεύρυνση και την εμβάθυνση των σχέσεων ανάμεσα στην Ενωση και τις ΗΠΑ». Αν και ο Αμερικανός πρόεδρος αναγνώρισε τα μεγάλα επιτεύγματα των αφρικανικών χωρών, τόνισε πως για να αντιμετωπισθεί η ραγδαία αύξηση του πληθυσμού της ηπείρου, η δημιουργία εκατομμυρίων θέσεων εργασίας αποτελεί «επείγον καθήκον». «Χρειάζεται να κοιτάξουμε τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική για να δούμε ότι ο μεγάλος αριθμός των νέων χωρίς εργασία και με καταπιεσμένες φωνές μπορεί να πυροδοτήσςι αστάθεια και αταξία», προειδοποίησε. Κατά την επίσκεψη στην πατρώα γη του, την Κένυα, αλλά και στην Αιθιοπία, ο Ομπάμα έθιξε τα ζητήματα της ασφάλειας στη μάχη κατά το ισλαμιστών στη Σομαλία και της εμφύλιας σύγκρουσης στο Νότιο Σουδάν. Χωρίς να α- ναφερθεί ευθέως στις εμπορικές σχέσεις Κίνας και αφρικανικών χωρών, σχολίασε ότι οι ΗΠΑ δεν θα προσφέρουν απλώς κατασκευή υποδομών με ξένο εργατικό δυναμικό και εξαγωγή των αφρικανικών πρώτων υλών στην εμπορική τους συνεργασία με την ήπειρο. REUTERS, AFP «Δικαστική δικαίωση» για τον Ζαν Μαρί Λεπέν Δικαιώθηκε από το δικαστήριο των Βερσαλλιών ο Ζαν Μαρί Λεπέν, με τη νίκη του να αποτελεί σοβαρό πλήγμα κατά των προσπαθειών της κόρης του και αρχηγού του Εθνικού Μετώπου, Μαρίν Λεπέν, να του αφαιρέσει τον τίτλο του επίτιμου προέδρου του κόμματος. Ο 86χρονος ιδρυτής του Εθνικού Μετώπου είχε προσφύγει στο γαλλικό δικαστήριο, όταν η Μαρίν Λεπέν επιχείρησε να αποσπάσει, μέσω ταχυδρομικής ψήφου, την επιθυμητή απόφαση για την αποπομπή του από τα μέλη του ακροδεξιού κόμματος της Γαλλίας. Σύμφωνα με το δικαστήριο, η κίνηση της αρχηγού του Εθνικού Μετώπου να διεξαγάγει με τέτοιον τρόπο την Το δικαστήριο των Βερσαλλιών απεφάνθη πως η ταχυδρομική ψηφοφορία για την αποπομπή του αντιβαίνει στους κανονισμούς του κόμματος. ψηφοφορία αντίβαινε στους κανονισμούς του κόμματος, καθώς θα έπρεπε να είχε οργανώσει συνέδριο των μελών, με αποτέλεσμα η ταχυδρομική ψηφοφορία να κρίνεται άκυρη. Η Μαρίν θεωρεί ότι η προκλητική στάση του πατέρα της είναι ικανή να της στερήσει μια μεγάλη ε- πιτυχία στις γαλλικές προεδρικές εκλογές του Η ηγέτις του Εθνικού Μετώπου είχε εκφράσει παλαιότερα, σε συνέντευξή της σε γαλλικό μέσο ενημέρωσης, τη δυσπιστία της για τις δυνατότητες διοργάνωσης ενός συνεδρίου για τα περισσότερα από μέλη του κόμματος. «Τι θα έπρεπε να κάνω, να νοικιάσω το Σταντ ντε Φρανς ίσως», είχε πει καυστικά η Λεπέν, αναφερόμενη στο εθνικό στάδιο της Γαλλίας με χωρητικότητα ατόμων. Το Εθνικό Μέτωπο εξέδωσε ανακοίνωση, δηλώνοντας έκπληξη για τη δικαστική απόφαση και προσθέτοντας ότι η καταμέτρηση των ψήφων θα συνεχισθεί, ώστε να δημοσιοποιηθούν τα αποτελέσματα, καθώς θα έχουν «αναμφίβολη πολιτική σημασία». REUTERS

14 14-OIK_ELLADA_KATHI 29/07/15 00:13 Page l ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ EΛΛΑΔΑ Τετάρτη 29 Ιουλίου 2015 ΣΥΡΙΖΑ: πρώτη αναμέτρηση στην Κ.Ε. Συνεδριάζει αύριο, καθώς η Πολιτική Γραμματεία δεν έλαβε αποφάσεις για την «επόμενη μέρα» Της ΔΩΡΑΣ ΑΝΤΩΝΙΟΥ Του ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΖΟΥΛΑ Την ανάγκη να μην υπάρξει καμία καθυστέρηση στην επιζητούμενη συμφωνία της κυβέρνησης με τους εταίρους, προκειμένου να αρχίσει να αποκαθίσταται το γρηγορότερο η λειτουργία των τραπεζών και να αρθούν σταδιακά τα τεράστια ε- μπόδια που επέφερε σε όλο το φάσμα της οικονομίας η τραπεζική αργία, υπογράμμισε χθες το Ποτάμι, ύστερα από συνάντηση που είχε ο κ. Στ. Θεοδωράκης με την πρόεδρο της Ενωσης Ελληνικών Τραπεζών Λούκα Κατσέλη και τους κ. Βασ. Ράπανο (Alpha Bank), Νικ. Καραμούζη (Eurobank), Νικ. Γαμβρίλη (Attica Bank) και τον γ.γ. της ΕΕΤ Χρ. Γκόρτσο. Η έμμεση προτροπή του κ. Θεοδωράκη στον Αλ. Τσίπρα να καταβάλει κάθε προσπάθεια για να ανακτηθεί η εμπιστοσύνη των πολιτών στο τραπεζικό σύστημα δεν έγινε τυχαία. Κατά πληροφορίες, στη σύσκεψη -στην οποία έλαβαν μέρος και η Αντιγόνη Λυμπεράκη, ο Χάρης Θεοχάρης αλλά και ο υ- EUROKINISSI/ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΣ ΓΙΑΝΝΗΣ Κατά τη χθεσινή θυελλώδη συνεδρίαση της Πολιτικής Γραμματείας, τόσο η προεδρική πλειοψηφία όσο και η εσωκομματική αντιπολίτευση επέμειναν ανυποχώρητες στις θέσεις τους. Η Κεντρική Επιτροπή του ΣΥΡΙΖΑ, που συγκαλείται εκτάκτως αύριο Πέμπτη, θα αποφασίσει τις διαδικασίες με τις οποίες θα ληφθούν οι αποφάσεις για το εσωτερικό του κόμματος. Η χθεσινή θυελλώδης συνεδρίαση της Πολιτικής Γραμματείας δεν κατάφερε να αποφασίσει, καθώς τα δύο μέτωπα, η προεδρική πλειοψηφία και η εσωκομματική αντιπολίτευση, επέμειναν στις θέσεις τους και η σύγκρουση κλιμακώνεται σε πρωτοφανή επίπεδα. Οι πρώτοι έμειναν στη γραμμή που έθεσε ο ίδιος ο κ. Αλέξης Τσίπρας προχθές, ζητώντας τη δρομολόγηση διαδικασιών για έ- κτακτο συνέδριο. Η εσωκομματική αντιπολίτευση επανέλαβε το αίτημά της να ληφθούν τώρα αποφάσεις, άμεσα, πριν ολοκληρωθεί η διαπραγμάτευση για το νέο πρόγραμμα, καθώς η βασική στόχευσή της είναι να εμποδιστεί η κυβέρνηση στην ολοκλήρωση της διαπραγμάτευσης. Σύμφωνα με το αίτημα που κατέθεσε προς την Πολιτική Γραμματεία, είτε η Κεντρική Επιτροπή είτε το διαρκές συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ θα πρέπει να συνεδριάσουν άμεσα, το αργότερο μέχρι το Σαββατοκύριακο, προκειμένου να αποφασίσουν επί των κυβερνητικών χειρισμών. Η πρόταση αυτή συνάντησε την κάθετη αντίδραση της πλειοψηφίας, που υποστήριξε ότι η Κ.Ε. δεν μπορεί να λάβει μια τέτοια απόφαση. Τελικά, αποφασίσθηκε να συγκληθεί η Κ.Ε. για να καθορίσει μέσω ποιας διαδικασίας θα ληφθούν οι αποφάσεις: μέσω του έκτακτου συνεδρίου τον Σεπτέμβριο, μέσω του διαρκούς συνεδρίου ακόμη και ε- ντός της επόμενης εβδομάδας ή, τέλος, μέσω ενός δημοψηφίσματος μεταξύ των μελών του κόμματος. Εφόσον προκριθεί η επιλογή του δημοψηφίσματος, ανώτατο κομματικό στέλεχος ανέφερε ότι θα ζητηθεί από την κομματική βάση να επιλέξει ανάμεσα σε δύο προτάσεις που θα τεθούν στο δημοψήφισμα και θα εκφράζουν τις α- πόψεις των δύο πλευρών. Ουσιαστικά, πάντως, το ερώτημα σε αυτή την περίπτωση θα είναι αν η κυβέρνηση πρέπει να συνεχίσει τη διαπραγμάτευση για το νέο πρόγραμμα ή όχι. Τα τρία μέλη της Πολιτικής Γραμματείας που πρόσκεινται στην Αριστερή Πλατφόρμα, οι Αντώνης Νταβανέλος, Στάθης Λεουτσάκος και Σόφη Παπαδόγιαννη, σε κοινή δήλωσή τους μετά την ολοκλήρωση της συνεδρίασης κάλεσαν την κυβέρνηση να σταματήσει αμέσως πεύθυνος του κόμματος για τον χρηματοπιστωτικό τομέα Ανδ. Κούτρας- το κλίμα μόνο αισιόδοξο δεν ήταν. Οι επικεφαλής των τραπεζών φέρονται να επανέλαβαν ουκ ολίγες φορές στα στελέχη του Ποταμιού ως στοιχειώδη προϋπόθεση ανάκτησης της εμπιστοσύνης έναντι Μετά την επιβεβαίωση της διαφωνίας Τσίπρα - Πλατφόρμας, τα εναλλακτικά σενάρια προβλέπουν έκτακτο συνέδριο τον Σεπτέμβριο, διαρκές συνέδριο άμεσα ή εσωκομματικό δημοψήφισμα. τις διαπραγματεύσεις «που οδηγούν στο Μνημόνιο 3» και να προχωρήσει στον σχεδιασμό της ε- ναλλακτικής λύσης (η οποία, πάντως, όπως την περιέγραψε προχθές ο Π. Λαφαζάνης είναι η επιστροφή στη δραχμή). Για το έκτακτο συνέδριο, αναφέρουν ότι δεν μπορεί να συγκληθεί για να επικυρώσει εκ των υστέρων «απαράδεκτα μνημονιακά τετελεσμένα», ενώ απορρίπτουν και την πρόταση για δημοψήφισμα, χαρακτηρίζοντας «παράδοξο» λίγες εβδομάδες μετά το «όχι» του δημοψηφίσματος να ζητηθεί από τα μέλη του κόμματος να «εγκρίνουν το ναι στο Μνημόνιο 3». Η μάχη μεταφέρεται τώρα στην Κ.Ε., την οποία η πλειοψηφία θεωρούσε ότι ελέγχει, αλλά η τοποθέτηση της πλειοψηφίας των μελών της κατά της συμφωνίας, με κείμενο που του τραπεζικού τομέα την απομάκρυνση της πολιτικής αβεβαιότητας που υπάρχει, υπονοώντας έτσι (χωρίς να το πουν) ότι η παράταση της σεναριολογίας περί πρόωρων εκλογών μόνον υποστηρικτικά δεν θα λειτουργήσει στην αποκατάσταση της λειτουργίας της οικονομίας. Αυτός άλλωστε ήταν και ο λόγος που ήταν εξαιρετικά φειδωλοί σε ερωτήσεις που τους τέθηκαν, όπως π.χ. το πότε προβλέπουν ότι μπορούν να αρθούν τα capital controls ή και αν έχει απομακρυνθεί οριστικά ο κίνδυνος «κουρέματος» των καταθέσεων. Στις ερωτήσεις αυτές οι τραπεζίτες τόνιζαν μονότονα ως επιτακτική την ανάγκη να μην καθυστερήσει ούτε μία ημέρα όχι μόνον η υπογραφή της συμφωνίας με τους ε- ταίρους, αλλά να αρχίσει αμέσως και η υλοποίησή της, αφήνοντας να εννοηθεί ότι σε κάθε άλλη περίπτωση τίποτα δεν θα πρέπει να θεωρείται δεδομένο. συνυπέγραψαν πρόσφατα, δημιουργεί ερωτήματα για ενδεχόμενη αλλαγή συσχετισμών. Την ίδια στιγμή, η υπόθεση των σχεδιασμών του Γιάνη Βαρουφάκη εξακολουθεί να απασχολεί το Μέγαρο Μαξίμου, που κρατάει αποστάσεις από τον τέως υπουργό Οικονομικών, επιμένοντας ότι η κυβέρνηση ουδέποτε προχώρησε σε σχεδιασμούς Grexit και ότι αυτό που είχε ζητηθεί από τον πρωθυπουργό, Αλέξη Τσίπρα, ήταν να γίνει εκτίμηση των επιπτώσεων ενδεχόμενης απόφασης των ε- ταίρων να διώξουν τη χώρα από το ευρώ. Ο υπουργός Εσωτερικών, Νίκος Βούτσης, αναφερόμενος στις α- ποκαλύψεις των τελευταίων ημερών τόνισε (ρ/σ ALPHA) ότι «τέτοιο σχέδιο δεν υπεβλήθη, δεν κατοχυρώθηκε και προφανώς δεν εφαρμόσθηκε ποτέ στο πλαίσιο συλλογικών κυβερνητικών οργάνων» και πρόσθεσε ότι «μπορεί προφανώς, εφόσον ο ίδιος ο Γιάνης Βαρουφάκης το λέει, να υ- πήρχε σε επίπεδο διανοητικό και πειραματικό ένα τέτοιο σχέδιο, αλλά όχι προς εφαρμογή». Σκληρή κριτική άσκησε στους χειρισμούς Βαρουφάκη ο αναπληρωτής υ- πουργός σε θέματα Προστασίας του Πολίτη, Γιάννης Πανούσης (ΣΚΑΪ). «Ολα αυτά περί νομίσματος, περί ανασφάλειας του κόσμου, ότι ξαφνικά θα ανοίξει και θα δει άλλα πράγματα στο βιβλιάριό του, όλα αυτά δεν είναι απλώς προσωπικά δεδομένα ή ευθύνη υπουργών, είναι έμμεση υπονόμευση της δημοκρατίας», τόνισε. Ο προσκείμενος στην Αριστερή Πλατφόρμα βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Θανάσης Πετράκος ζήτησε να υπάρξει ένα μέτωπο υπεράσπισης του Γιάνη Βαρουφάκη, αναφέροντας ότι επιχειρείται να ενοχοποιηθεί ως εγκληματική ενέργεια η οποιαδήποτε εναλλακτική λύση. Ποτάμι: Να αποκατασταθεί η λειτουργία των τραπεζών EUROKINISSI/ΣΤΕΛΙΟΣ ΣΤΕΦΑΝΟΥ Οι επικεφαλής των τραπεζών φέρονται να επανέλαβαν ουκ ολίγες φορές στα στελέχη του Ποταμιού, ως στοιχειώδη προϋπόθεση ανάκτησης της εμπιστοσύνης έναντι του τραπεζικού τομέα, την απομάκρυνση της πολιτικής αβεβαιότητας. Ο κ. Θεοδωράκης επισήμανε την ανάγκη «να δοθούν εγγυήσεις από το εξωτερικό ότι δεν θα υπάρξει κούρεμα των καταθέσεων». Η αγωνία που εμμέσως εξέπεμψαν προς την κυβέρνηση, μέσω της συνάντησης με τα στελέχη του Ποταμιού οι διοικητές των τραπεζών, ήταν αυτό που προφανώς έ- κανε και τον Στ. Θεοδωράκη να είναι πολύ προσεκτικός στις δηλώσεις του. «Εμείς προσπαθούμε μιλώντας με την κυβέρνηση, αλλά και με τους τραπεζίτες, να συμβάλουμε στο να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη», είπε και ανέδειξε ως πρωταρχικό αίτημα του Ποταμιού «να δοθούν εγγυήσεις από το εξωτερικό ότι δεν θα υπάρξει κούρεμα των καταθέσεων, διότι εκτός των άλλων μια τέτοια επιλογή θα είναι πάρα πολύ άδικη σε μια εποχή που οι πονηροί έχουν βγάλει τα λεφτά τους στο εξωτερικό, ενώ έχουν μείνει οι υπεύθυνοι πολίτες να στηρίζουν το τραπεζικό σύστημα». Τέλος, ο κ. Θεοδωράκης υπογράμμισε την ανάγκη στήριξης των χιλιάδων μικρομεσαίων επιχειρήσεων της χώρας οι οποίες, όπως τόνισε, πληρώνουν σήμερα ακριβότερα από οποιονδήποτε άλλο το κλείσιμο των τραπεζών. Φ. Γεννηματά: Μεγάλο πολιτικό σκάνδαλο Επικαιρη ερώτηση στον πρωθυπουργό κατέθεσε χθες η κ. Φώφη Γεννηματά για την «υπόθεση Βαρουφάκη», ζητώντας άμεσες εξηγήσεις από τον Αλ. Τσίπρα για το αν ήταν ε- νήμερος για τους σχεδιασμούς του πρώην υπουργού Οικονομικών και καλώντας τον να πει στη Βουλή αν εκείνος ήταν που έδωσε εντολή για την εκπόνηση του συγκεκριμένου σχεδιασμού, όπως ισχυρίζεται ο κ. Βαρουφάκης. Οπως αναφέρει στην επιστολή της η πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ: «Ο κ. Βαρουφάκης παραδέχθηκε ότι διαμορφώσαμε ένα plan B, υπό τον έλεγχο του πρωθυπουργού, που μας είχε δώσει εντολή να το κάνουμε. Σύμφωνα με την ηχητική καταγραφή της ομολογίας του κ. Βαρουφάκη», προσθέτει η κ. Γεννηματά, «το plan B περιλάμβανε σχεδιασμό για υποκλοπή του ΑΦΜ των πολιτών, πράγμα που συνιστά συνέργεια σε ποινικά κολάσιμες πράξεις σχετικά με το νόμισμα και την οικονομία της χώρας». «Επομένως», αναφέρει η πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, «ο κ. πρωθυπουργός δεν μπορεί πια να σιωπά και να κρύβεται, καθώς βρισκόμαστε μπροστά σε ένα μεγάλο πολιτικό σκάνδαλο. Ο κ. Τσίπρας οφείλει να ε- Τέσσερις όρους θέτει ο κ. Ευ. Βενιζέλος Κατέθεσε επίκαιρη ερώτηση για το αν γνώριζε ο πρωθυπουργός για τους σχεδιασμούς Βαρουφάκη. νημερώσει τη Βουλή και τον ελληνικό λαό για τους σχεδιασμούς του plan B, καθώς και για την προσωπική του ανάμειξη σε αυτούς», καταλήγει η κ. Γεννηματά και απευθύνει έξι ερωτήματα στον κ. Τσίπρα, καλώντας τον το ταχύτερον δυνατόν να προγραμματίσει στη Βουλή συζήτηση σε επίπεδο αρχηγών για να τα απαντήσει. Συγκεκριμένα, η πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ καλεί τον πρωθυπουργό να πει ποια ήταν και τι περιλάμβανε η εντολή που έδωσε στον κ. Βαρουφάκη για την επεξεργασία ενός plan B και ποιο στόχο υπηρετούσε, ποια ήταν η ακριβής σύνθεση, οι ενδιάμεσες αναφορές και η τελική έκθεση της ολιγομελούς ομάδας που το επεξεργαζόταν, σε ποιες συγκεκριμένες εισηγήσεις κατέληξε η εν λόγω Επιτροπή, ποιες ήταν -αν υπήρξαν- οι προπαρασκευαστικές πράξεις της, πώς αντέδρασε ο κ. Τσίπρας στις προτάσεις της και, τέλος, αν για την κυβέρνηση παραμένει αδιαπραγμάτευτος στόχος η παραμονή στην Ευρωζώνη και στην Ε.Ε.; Τέλος, το ΠΑΣΟΚ, μέσω του κ. Ανδ. Λοβέρδου, εξέφρασε την απορία του για το γεγονός ότι δεν έχει ήδη παρέμβει η δικαιοσύνη, καλώντας έστω «τα μη πολιτικά πρόσωπα που εμπλέκονται να πουν όσα γνωρίζουν», ενώ χαρακτήρισε τα λεγόμενα Βαρουφάκη «ομολογία κακουργηματικών πράξεων», αδυνατώντας να εξηγήσει πώς ο κ. Τσίπρας δεν τον έχει ήδη διαγράψει. Προκειμένου η αντιπολίτευση να συνεχίσει να ψηφίζει νόμους που σχετίζονται με το επερχόμενο νέο μνημόνιο. Σφοδρή επίθεση στην «κυβέρνηση Τσίπρα/Καμμένου που σήμερα κρύβεται πίσω από την υπευθυνότητα και τις ψήφους της αντιπολίτευσης» εξαπέλυσε χθες ο πρώην πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ κ. Ευάγγελος Βενιζέλος, θέτοντας παράλληλα τέσσερις όρους, ως ελάχιστες θεσμικές εγγυήσεις, προκειμένου να εξακολουθήσει η στήριξη της αντιπολίτευσης στις νομοθετικές πρωτοβουλίες που άπτονται της νέας συμφωνίας διάσωσης. Συγκεκριμένα, ο κ. Βενιζέλος επαναφέρει το αίτημα για συγκρότηση εθνικής ο- μάδας διαπραγμάτευσης, για κατάργηση του μπόνους των 50 εδρών στον εκλογικό νόμο «ώστε να ενθαρρύνονται οι ευρύτερες δυνατές συνεργασίες», ζητά την «αποκατάσταση της φυσιολογικής λειτουργίας της Βουλής», ουσιαστικά μέσω της αντικατάστασης της κ. Ζωής Κωνσταντοπούλου, και τέλος τον σεβασμό της ανεξαρτησίας της δικαιοσύνης, των ανεξάρτητων αρχών, της πολιτικής ουδετερότητας της δημόσιας διοίκησης. Στην ίδια ανακοίνωση, ο κ. Βενιζέλος επιφυλάσσει δηκτικά σχόλια για τα όσα α- ποκαλύφθηκαν για τους σχεδιασμούς Βαρουφάκη, ωστόσο επιμένει ότι οι όποιες ευθύνες δεν μπορούν προφανώς να περιοριστούν στον τέως υπουργό. «Τον άμεσο και απτό κίνδυνο εξόδου από το ευρώ, ασύντακτης χρεοκοπίας και καθολικής οικονομικής καταστροφής δεν τον προκάλεσαν οι παράνομες πράξεις σε σχέση με τα πληροφοριακά συστήματα του υπουργείου Οικονομικών αλλά η ίδια η δήθεν στρατηγική της διαπραγμάτευσης που κόστισε δεκάδες δισεκατομμύρια στο Δημόσιο και πολλά περισσότερα στην εθνική οικονομία και τους πολίτες. Διαπραγμάτευση υπό ασφυκτικά περιθώρια και πολύ μεγάλες διαφορές Στην Αθήνα οι επικεφαλής των τεσσάρων θεσμών Η κυβέρνηση αντιτίθεται έντονα σε ενδεχόμενο νέο πακέτο προαπαιτούμενων Του ΣΩΤΗΡΗ ΝΙΚΑ Προσπάθεια να μην χαθεί άλλος χρόνος καταβάλλουν πλέον κυβέρνηση και δανειστές, καθώς το χρονοδιάγραμμα για την επίτευξη συμφωνίας είναι ασφυκτικό και οι διαφορές μεγάλες, με κυριότερη την απαίτηση των θεσμών για νέο πακέτο προαπαιτούμενων μέτρων, το οποίο απορρίπτει η Αθήνα. Χθες, τα τεχνικά κλιμάκια των δανειστών βρέθηκαν στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους (ΓΛΚ) και στην Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ), ενώ, σύμφωνα με το υπουργείο Οικονομικών, από σήμερα θα βρίσκονται στην πρωτεύουσα και οι επικεφαλής ό- λων των θεσμών. «Στόχος και των δύο πλευρών είναι να ολοκληρωθεί η συμφωνία όσο το δυνατόν γρηγορότερα», ανέφεραν χθες από το υπουργείο και έθεταν ως στόχο οι εργασίες των τεχνικών κλιμακίων να έχουν «κλείσει» έως την Παρασκευή, και «μόνο σε κάποια ειδική περίπτωση να υπάρξει follow up το Σαββατοκύριακο». Ωστόσο, ακόμα και αυτός ο στόχος χαρακτηριζόταν από στελέχη της κυβέρνησης και των δανειστών ως «φιλόδοξος». Ενδεικτικό ότι ο τελικός στόχος να ολοκληρωθεί το νέο Μνημόνιο έως τις 10 Αυγούστου παραμένει δύσκολος. Πάντως, και η εκπρόσωπος της Κομισιόν, κ. Μίνα Αντρέεβα, δήλωσε χθες Ο τελικός στόχος να ολοκληρωθεί το νέο Μνημόνιο έως τις 10 Αυγούστου παραμένει δύσκολος. ότι η ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων για το τρίτο πρόγραμμα στήριξης είναι εφικτή κατά το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Αυγούστου, ενώ προσέθεσε πως, με βάση αυτό το χρονοδιάγραμμα, οι αναγκαίες κοινοβουλευτικές διαδικασίες μπορούν να λάβουν χώρα εγκαίρως, ώστε να μπορεί να αποπληρωθεί η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) στις 20 Αυγούστου μέσω της πρώτης δόσης του νέου προγράμματος. «Συνεχίζεται να σημειώνεται πρόοδος», υποστήριξε και χαρακτήρισε «ομαλή» τη συνεργασία με τις ελληνικές Αρχές στην Αθήνα. Σήμερα, αναμένεται να βρεθούν στην Αθήνα οι επικεφαλής και των τεσσάρων θεσμών. Πρόκειται για τον κ. Ντ. Κοστέλο από την Κομισιόν (που είναι εδώ και δύο ημέρες στην Αθήνα), τον κ. Ρ. Ρέφερ από την ΕΚΤ, τον κ. Ν. Τζιαμαρόλι από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM) και την κ. Ντέλια Βελκουλέσκου από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ). Αν και ακόμα δεν έχει καθοριστεί ραντεβού των παραπάνω Τα τεχνικά κλιμάκια των δανειστών βρέθηκαν χθες στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους και στην Τράπεζα της Ελλάδος. με τον υπουργό Οικονομικών, κ. Ευ. Τσακαλώτο, αρμόδια στελέχη ανέφεραν χθες ότι, εφόσον ζητηθεί, θα πραγματοποιηθεί. Ωστόσο, σημείωναν ότι έως τώρα δεν υπάρχει κανένα αίτημα από την πλευρά των δανειστών για συνάντηση με κάποιον άλλον υπουργό. Κατά την πρώτη ημέρα των συσκέψεων μεταξύ των τεχνικών κλιμακίων της κυβέρνησης και των δανειστών, στο επίκεντρο βρέθηκε χθες η πορεία των μακροοικονομικών και δημοσιονομικών μεγεθών. Σύμφωνα με πληροφορίες, χθες εξετάστηκε το μακροοικονομικό μοντέλο όπως είχε συμφωνηθεί πριν από την τραπεζική αργία και τα capital controls και το οποίο προέβλεπε ανάπτυξη 0,5% για φέτος. Σε αυτό το σενάριο θα συμπεριληφθούν οι αρνητικές εξελίξεις του τελευταίου μήνα, και αρμόδια στελέχη αναφέρουν στην «Κ» ότι η νέα πρόβλεψη για την οικονομία είναι ότι το 2015 θα βιώσει ύφεση της τάξης του 2-3%, τουλάχιστον. Αυτή είναι η ελληνική πρόβλεψη, που, σε μεγάλο βαθμό, συμπίπτει με τις ε- κτιμήσεις της Κομισιόν και του ΔΝΤ. Η μεν Κομισιόν θεωρεί ότι η ύφεση φέτος θα είναι 2-4%, ενώ το ΔΝΤ εκτιμά ότι θα είναι κατ ελάχιστο 2-3%. Μάλιστα, οι πρώτες εκτιμήσεις των δανειστών δείχνουν ότι ο στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα 1% του ΑΕΠ φέτος θα αναθεωρηθεί σε πρωτογενές έλλειμμα 1% του ΑΕΠ. Αυτό σημαίνει α- πόκλιση της τάξης των 3,6 δισ. ευρώ, αλλά, σύμφωνα με πληροφορίες, το κενό αυτό (ή όποιο καταλήξει να είναι) δεν θα καλυφθεί με νέα μέτρα για φέτος, αλλά με νέα μέτρα τα επόμενα χρόνια. Αλλωστε, καταληκτικός στόχος είναι να πετύχει η Ελλάδα πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ το Στην παρούσα φάση, οι τεχνικές ο- μάδες επανεκτιμούν τις συνέπειες των νέων μέτρων (που ψηφίστηκαν στις 15 Ιουλίου) στον προϋπολογισμό, όπως η αύξηση του ΦΠΑ, αλλά και τα έσοδα που θα προέλθουν από τον φόρο εισοδήματος. Πέραν αυτών, η κόντρα για το νέο πακέτο προαπαιτούμενων παραμένει. Οι δανειστές πιέζουν για άμεση λήψη μέτρων, ώστε να γίνει εκταμίευση της πρώτης δόσης του προγράμματος (όπως η αλλαγή στη φορολογία των αγροτών και στο συνταξιοδοτικό), ενώ η Αθήνα επιμένει ότι νέα προαπαιτούμενα μέτρα «δεν προκύπτουν ούτε από τη συμφωνία της Συνόδου Κορυφής, ούτε από τις επιστολές του υπουργού Ευκλείδη Τσακαλώτου προς τον ESM, ούτε από τις έως σήμερα συζητήσεις με τους θεσμούς». Ωστόσο, η κ.αντρέεβα επανέλαβε ότι θα χρειαστούν περισσότερες μεταρρυθμίσεις από την πλευρά της Ελλάδας για να ξεκλειδώσει η πρώτη εκταμίευση.

15 15-OIK_ELLADA_KATHI 28/07/15 21:15 Page 15 Τετάρτη 29 Ιουλίου 2015 ΕΛΛΑΔΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ l 15 Τα capital controls θέλουν τον Ελληνά τους Πώς κάποιοι «ξεπέρασαν» τους περιορισμούς αναλήψεων επιστρατεύοντας τη φαντασία τους Της ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΒΑΣΣΑΛΟΥ Είναι ζήτημα προσαρμοστικότητας; Ευρηματικότητας; Μιας διάχυτης -εδώ και αιώνες- κουλτούρας της επιβίωσης; Είναι όλα μαζί; Μπορεί, ναι. Μπορεί και όχι. Ενα είναι βέβαιο, όμως: ότι ό- ποιος κληθεί να καταγράψει μελλοντικά, πλάι στα μεγάλα και ιστορικά που ζούμε, τη συμπεριφορά, τις επινοήσεις, ακόμη και το χιούμορ πολλών Ελλήνων κατά τη διάρκεια της capital controls εποχής, θα συγκεντρώσει ενδιαφέρουσες ιστορίες ανεκδοτολογικού περιεχομένου. Επιστροφές σε... μετρητά Δεν είναι πολλά τα καταστήματα που επιστρέφοντας τα ρούχα που α- γόρασες μπορείς να πάρεις τα χρήματά σου πίσω. Σε αυτά, ωστόσο, όπου υ- πάρχει η συγκεκριμένη δυνατότητα, το πρώτο δεκαπενθήμερο των capital controls έγινε χαμός. Τι έκαναν κάποιοι συμπολίτες μας; Αρχισαν να αγοράζουν καθημερινά ρούχα με χρεωστική κάρτα, τα οποία γύριζαν πίσω την επομένη, ζητώντας τα λεφτά τους πίσω - όπως είχαν το δικαίωμα να κάνουν. Τις περισσότερες φορές τα μικροποσά εξαργυρώνονταν τοις μετρητοίς. Εβγαζαν, λοιπόν, 40 ευρώ έξτρα, ας πούμε, σε ρευστό, ενίσχυαν και την αγορά (και την ντουλάπα τους) με κανένα μπλουζάκι που τους άρεσε λίγο παραπάνω και δεν περιλαμβανόταν τελικά στις επιστροφές. Το e-banking πήρε φωτιά Στις περισσότερες οικογένειες δεν ήταν όλοι εξοικειωμένοι με την ηλεκτρονική τραπεζική. Αυτοί που ήταν όμως (και είχαν και χρήματα στο λογαριασμό τους) υπήρξαν και οι... κερδισμένοι. Τι έκαναν; Πλήρωναν τους λογαριασμούς ολόκληρης της οικογένειας ιντερνετικά και εισέπρατταν τα χρήματα από τους οικείους τους σε μετρητά. Η ισχύς εν τη ενώσει Η ελληνική οικογένεια, βέβαια, έ- δρασε σαν μια γροθιά και σε σχέση με τα μηχανήματα ανάληψης. Τι σύστημα εφαρμόστηκε; Ενα άτομο ανά οικογένεια πήγαινε καθημερινά στο ΑΤΜ και έβγαζε χρήματα για όλους. Την άλλη μέρα, ερχόταν η σειρά του επόμενου κ.ο.κ. Ραντεβού τα μεσάνυχτα Υπήρξαν, όμως, και αυτοί που μελέτησαν το πράγμα παραπάνω και γρήγορα συνειδητοποίησαν (και το έκαναν και πράξη) ότι, αν πήγαιναν για ανάληψη χρημάτων λίγο πριν από τα μεσάνυχτα και έπειτα περίμεναν ένα δεκάλεπτο να αλλάξει η ώρα (και η μέρα), μπορούσαν να σηκώσουν και τα ευρώ της επομένης. Ούτε λίγο ούτε πολύ, λοιπόν, τα ΑΤΜ μετατράπηκαν στο must σημείο της εποχής για νυχτερινά συναπαντήματα. Συνταξιούχοι προμηθεύτηκαν τις ολοκαίνουργιες χρεωστικές τους κάρτες μαζί με την πρώτη δόση της σύνταξής τους για να μπορούν να σηκώνουν χρήματα καθημερινά. «Βρες ATM» Κι αν ένα μηχάνημα αυτόματης α- νάληψης είναι άδειο ή δίνει μόνο 50ευρα; Μικρό το κακό. Δέκα ημέρες μετά τα capital controls βγήκε στον αέρα από τρεις ευρηματικούς προγραμματιστές η εφαρμογή (για Android συσκευές) «Βρες ATM», που λέει ποια μηχανήματα έχουν απόθεμα, ενώ ενημερώνει και τους χρήστες αν αυτά διαθέτουν χαρτονομίσματα των 20 ή των 50 ευρώ. Η εφαρμογή λειτουργεί διαδραστικά, καθώς οι χρήστες πρέπει να δίνουν και αυτοί με τη σειρά τους πληροφορίες για τα ATM που επισκέπτονται. Και ξαφνικά γίναμε... Ευρώπη Μεγάλοι και μικροί, πάντως, προσαρμόστηκαν μέσα σε λίγες ημέρες στο πλαστικό χρήμα. Γιαγιάδες και παππούδες, αφού πρώτα προμηθεύτηκαν τις ολοκαίνουργιες χρεωστικές τους κάρτες μαζί με την πρώτη δόση της σύνταξής τους για να μπορούν να σηκώνουν χρήματα καθημερινά, έπειτα έμαθαν να τις χρησιμοποιούν στις συναλλαγές τους. Κι αν όχι οι ίδιοι (αμέσως τουλάχιστον), σίγουρα τα κατάφεραν με τη συνδρομή των παιδιών και των εγγονών τους. Αναμένεται τώρα η ε- ξοικείωσή τους με το e-banking. Αυξημένη κατανάλωση Ο φόβος του κουρέματος των καταθέσεων έφερε αυξημένη κατανάλωση. Κινητά τηλέφωνα, τηλεοράσεις, λευκές συσκευές και ηλεκτρονικοί υ- πολογιστές «κινήθηκαν» περισσότερο από το συνηθισμένο για την εποχή, ενώ σημαντικές εισπράξεις σημείωσε και το ίδιο το Δημόσιο. «Μέσα σε δέκα ημέρες τραπεζικής αργίας, το Δημόσιο εισέπραξε μέσω τραπεζών έσοδα ύψους 1 δισ. ευρώ», διαβάζουμε σε ρεπορτάζ της Ευγενίας Τζώρτζη για την «Καθημερινή» στις 12 Ιουλίου, όπως και ότι νοικοκυριά και επιχειρήσεις οδηγήθηκαν σε μαζικές μεταφορές χρημάτων, με χαρακτηριστικότερο όλων ότι οι συναλλαγές για μεταφορές ποσών έ- φτασαν τα 280 εκατ. ευρώ την ημέρα από 110 εκατ. ευρώ που ήταν ο μέσος όρος πριν από το κλείσιμο των τραπεζών. Η σκέψη των περισσοτέρων; «Από το να μου κουρέψουν τα λεφτά προτιμότερο να τα κάνω τάμπλετ και α- κριβά ρολόγια». Τώρα, βέβαια, πόσα τάμπλετ και υπολογιστές μπορεί να χρειάζεται ένα σπίτι, αυτό είναι άλλο θέμα... Ολες αυτές οι ιστορίες, παρατηρήσεις, επισημάνσεις αφορούν ασφαλώς όσους είχαν χρήματα στην τράπεζα για να βγάλουν και να ξοδέψουν. Υ- πάρχει και μια μεγάλη μερίδα πολιτών που όλα αυτά δεν τους αφορούν πραγματικά. Κατανάλωση λόγω αβεβαιότητας Tα capital controls μπορεί να είναι διαλυτικά για τον παραγωγικό ιστό της χώρας και για την οικονομική ε- λευθερία, δεν έχουν ωστόσο μεγάλη επίδραση στην άμεση πραγματικότητα των καταναλωτών, παρά τη μείωση πάγιων καταναλωτικών συνηθειών. Δύο είναι οι εξηγήσεις γι αυτήν τη μικρή επίπτωση. Η πρώτη αφορά στο γεγονός πως η άυλη πληρωμή μέσω κάρτας αποδείχθηκε λειτουργική και διαδεδομένη. Η δεύτερη και εξίσου σημαντική είναι το αργόσυρτο bank run το οποίο λαμβάνει χώρα τους τελευταίους μήνες, με αποτέλεσμα ουκ ολίγα ντουλάπια στις κουζίνες μας να έχουν μετατραπεί σε οικογενειακά ATM. Αξίζει επίσης να παρατηρήσουμε πως, όταν δημοσιοποιήθηκε την Παρασκευή πριν από Του ΠΑΝΑΓΗ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΥ* το δημοψήφισμα το ενδεχόμενο κουρέματος καταθέσεων, πολλοί καταθέτες προχώρησαν σχεδόν αναγκαστικά στην υπονόμευση της αποταμίευσής τους, αγοράζοντας περιττά γι αυτούς αντικείμενα με την επινόηση κάποιας ανάγκης. Αυτό όμως δεν είναι ούτε αστείο ούτε ανώδυνο, διότι πρόκειται για μεταφορά πλούτου και ουδεμία σχέση έχει με το απολαυστικό παιχνίδι της κατανάλωσης σε καιρούς σταθερότητας (με όποια κριτική μπορούμε να κάνουμε έτσι κι αλλιώς σε αυτό). Με άλλα λόγια, η κατανάλωση των προηγούμενων η- μερών έχει μέσα της άγχος, αβεβαιότητα και πανικό. *Επίκουρος καθηγητής κοινωνιολογίας στο ΕΚΠΑ. Οριο οι ευρώ ανά τράπεζα για αγορές με κάρτες Παράταση μέχρι 30/8 για ακάλυπτες επιταγές Τη δυνατότητα πραγματοποίησης συναλλαγών αγορών - πληρωμών με πιστωτικές, χρεωστικές και προπληρωμένες κάρτες ενέκρινε η Επιτροπή Εγκρισης Τραπεζικών Συναλλαγών. Η Επιτροπή έχει θέσει όριο για σχετικές συναλλαγές το ποσό των ανά συστημική τράπεζα (Εθνική, Alpha, Πειραιώς και Eurobank) και μέχρι ευρώ για την Τράπεζα Αττικής. Σύμφωνα με τραπεζικές πηγές, οι συναλλαγές που θα μπορούν να πραγματοποιούνται με κάρτες στο εξωτερικό αφορούν συγκεκριμένες κατηγορίες υπηρεσιών όπως πληρωμές ξενοδοχείων, αγορές αεροπορικών εισιτηρίων, ενοικιάσεις αυτοκινήτων, αγορά ψηφιακής μουσικής, βιβλίων καθώς και πληρωμή συνδρομών. Οι σχετικές συναλλαγές μπορούν να πραγματοποιηθούν μόνο μέχρι το ημερήσιο όριο που έχει θέσει η Επιτροπή. Αν το όριο ξεπεραστεί Εως και 70% η πτώση τζίρου στο λιανεμπόριο, παρά το γεγονός ότι διανύουμε περίοδο εκπτώσεων. Η επιβολή ελέγχων στην κίνηση των κεφαλαίων έχουν ως αποτέλεσμα να μην ψωνίζουν οι Ελληνες καταναλωτές, ενώ επιφυλακτικοί από την άλλη φαίνεται ότι είναι και οι ξένοι τουρίστες, εξαιτίας της γενικευμένης αβεβαιότητας για τις οικονομικές και πολιτικές εξελίξεις στην Ελλάδα. Το διοικητικό συμβούλιο δεν θα εγκρίνονται οι σχετικές συναλλαγές. Απαγορεύονται οι συναλλαγές για ηλεκτρονικό τζόγο. Σημειώνεται ότι οι πιστωτικές, χρεωστικές και προπληρωμένες κάρτες μπορούν να χρησιμοποιούνται κανονικά για αγορές αγαθών και υπηρεσιών εντός Ελλάδος. H πρόεδρος της Ελληνικής Ενωσης Τραπεζών και της Εθνικής Τράπεζας, Λούκα Κατσέλη, εξέφρασε την αισιοδοξία της για την περαιτέρω χαλάρωση των κεφαλαιακών περιορισμών με την ολοκλήρωση της υπογραφής της νέας συμφωνίας μεταξύ της Ελλάδας και των δανειστών. της Ελληνικής Συνομοσπονδίας Ε- μπορίου και Επιχειρηματικότητας (Ε- ΣΕΕ) πραγματοποίησε έκτακτη συνεδρίαση προκειμένου να εκτιμήσει την κατάσταση. Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασαν στη συνεδρίαση του διοικητικού συμβουλίου οι εκπρόσωποι των εμπορικών ομοσπονδιών και ε- μπορικών συλλόγων, η πτώση του τζίρου στην Αθήνα εκτιμάται σε περίπου Oι πιστωτικές, χρεωστικές και προπληρωμένες κάρτες μπορούν να χρησιμοποιούνται κανονικά για αγορές αγαθών και υπηρεσιών εντός Ελλάδος. 40%, ενώ στις περιφερειακές αγορές της πρωτεύουσας είναι ακόμη μεγαλύτερη, στη Θεσσαλονίκη και στον Πειραιά αγγίζει το 60%, στα Τρίκαλα η μείωση κυμαίνεται μεταξύ 60% και 70%, ενώ ακόμη και σε τουριστικές περιοχές, όπως η Ρόδος, η μείωση του τζίρου υπερβαίνει το 50% σε σύγκριση με πέρυσι. Και αυτό, διότι όπως υποστήριξε μετά τη συνεδρίαση ο πρόεδρος του Εμπορικού Συλλόγου Ρόδου Ανάληψη μετρητών Υπενθυμίζεται πως με βάση την Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου η ανάληψη μετρητών από τους συναλλασσόμενους από τραπεζικό κατάστημα ή ΑΤΜ δεν μπορεί να υπερβαίνει ημερησίως το ποσό των 60 ευρώ ανά καταθέτη, ανά τράπεζα. Ω- στόσο, παρέχεται η δυνατότητα μεταφοράς του ημερήσιου ορίου των 60 ευρώ σε επόμενη ημέρα και, πάντως, το αργότερο στο τέλος της ε- βδομάδας. Δηλαδή, κάθε εβδομάδα ο δικαιούχος μπορεί να κάνει ανάληψη έως του ποσού των 420 ευρώ κατ α- νώτατο όριο. Μείωση έως και 70% καταγράφει ο τζίρος στο λιανεμπόριο Ν. Μπόνης, παρατηρείται το φαινόμενο οι τουρίστες που επισκέπτονται τη χώρα μας να κρατούν μετρητά αλλά να μην τα ξοδεύουν φοβούμενοι ότι αν υπάρξει πρόβλημα στα ΑΤΜ, δεν θα έχουν πρόσβαση στους λογαριασμούς τους. Ετσι, στην πλειονότητα των περιπτώσεων οι αγορές περιορίζονται και γίνονται μόνο κατά τις τελευταίες ημέρες της παραμονής τους στην Ελλάδα. Τη «μαύρη λίστα» του «Τειρεσία» θα γλιτώνουν μέχρι τα τέλη Σεπτεμβρίου οι εκδότες επιταγών, γραμματίων και συναλλαγματικών που δεν πληρώθηκαν ή δεν θα πληρωθούν κατά το χρονικό διάστημα από 20 Ιουλίου έως 31 Αυγούστου. Τις διαβεβαιώσεις αυτές έδωσε η πρόεδρος της Ελληνικής Ενωσης Τραπεζών Λούκα Κατσέλη στον κ. Κωνσταντίνο, πρόεδρο της Κεντρικής Ενωσης Επιμελητηρίων (ΚΕΕ) και του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Αθηνών (ΕΒΕΑ), υποστηρίζοντας, μάλιστα, ότι δεν αποκλείεται η σχετική νομοθετική πρωτοβουλία να υπάρξει ακόμη και σήμερα. Στελέχη, πάντως, του υπουργείου Οικονομικών ανέφεραν ότι για το θέμα των επιταγών απαιτείται η έκδοση Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου. Επιπλέον, η πρόεδρος της ΕΕΤ ε- ξέφρασε την αισιοδοξία της για περαιτέρω χαλάρωση των κεφαλαιακών περιορισμών με την ολοκλήρωση της υπογραφής της νέας συμφωνίας μεταξύ Ελλάδας και πιστωτών. Ο κ. Μίχαλος, ο οποίος επισκέφθηκε την κ. Κατσέλη, ανέπτυξε λεπτομερώς τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν όλες ανεξαιρέτως οι ε- πιχειρήσεις λόγω των περιορισμών στις τραπεζικές συναλλαγές και ζήτησε την προώθηση πρακτικών ρυθμίσεων για να αντιμετωπιστούν τα καθημερινά προβλήματα στο νέο αυτό αρνητικό περιβάλλον που έχει διαμορφωθεί στη λειτουργία του τραπεζικού συστήματος. Στο πλαίσιο αυτό, η πρόεδρος της H πρόεδρος της ΕΕΤ διαβεβαίωσε ότι θα δοθεί νέα παράταση για τις ακάλυπτες επιταγές και τις απλήρωτες συναλλαγματικές. ΕΕΤ διαβεβαίωσε τον κ. Μίχαλο ότι θα ικανοποιήσει το αίτημα των ε- πιμελητηρίων να δοθεί νέα παράταση για τις ακάλυπτες επιταγές και τις απλήρωτες συναλλαγματικές, ό- πως και στα γραμμάτια που δημιουργήθηκαν από 20 Ιουλίου έως 31 Αυγούστου, εάν αποδεδειγμένα ε- ξοφληθούν το αργότερο μέχρι την 30ή Σεπτεμβρίου Ο κ. Μίχαλος, από την πλευρά του, τόνισε στην κ. Κατσέλη ότι οι ελληνικές επιχειρήσεις παρά τα μεγάλα προβλήματα που αντιμετωπίζουν θα συνεχίζουν να δίνουν τη μάχη για την οικονομική ανάπτυξη και ότι τα επιμελητήρια θα συνεχίσουν να επιτελούν στο ακέραιο το έργο τους, προτείνοντας συγκεκριμένες λύσεις για την εύρυθμη λειτουργία της αγοράς και της οικονομίας.

16 16-OIK_ELLADA_KATHI 28/07/15 23:22 Page l ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ EΛΛΑΔΑ Τετάρτη 29 Ιουλίου 2015 Διπλή κίνηση Αρείου Πάγου για το plan b Η κ. Κουτζαμάνη απέστειλε στη Βουλή δύο αναφορές κατά του Γ. Βαρουφάκη και διέταξε προκαταρκτική έρευνα για μη πολιτικά πρόσωπα Της ΙΩΑΝΝΑΣ ΜΑΝΔΡΟΥ Ευ. Μεϊμαράκης: Να διερευνηθούν οι ευθύνες Διπλή κίνηση από τις εισαγγελικές Αρχές στο ανώτατο επίπεδο εκδηλώθηκε χθες έπειτα από μπαράζ αναφορών και αποκαλυπτικών δημοσιευμάτων, με επίκεντρο το αποκαλυπτικό δημοσίευμα της «Καθημερινής» για το λεγόμενο plan b, δρομολογώντας πολιτικές και δικαστικές εξελίξεις. Η εισαγγελέας του Αρείου Πάγου Ευτέρπη Κουτζαμάνη απέστειλε στη Βουλή, σε εφαρμογή του νόμου περί ευθύνης υπουργών, δύο αναφορές που είχαν υποβληθεί τις προηγούμενες ημέρες κατά του πρώην υπουργού Γιάνη Βαρουφάκη σχετικά με χειρισμούς του για τη δημιουργία σχεδίου μετάβασης σε άλλο, πλην του ευρώ, νόμισμα. Παράλληλα, η εισαγγελέας του ανωτάτου δικαστηρίου έδωσε εντολή για τη διενέργεια εισαγγελικής έρευνας σχετικά με τον εντοπισμό τυχόν ποινικών ευθυνών σε πρόσωπα που μετείχαν στο λεγόμενο plan b, αλλά δεν διαθέτουν πολιτική ιδιότητα, δεν είναι, δηλαδή, πρώην ή νυν υπουργοί, και ως εκ τούτου μπορεί να ε- πιληφθεί για αυτούς η ποινική δικαιοσύνη. Η διπλή κίνηση των εισαγγελικών Αρχών ήρθε ως απόρροια αναφορών, αλλά και του α- ποκαλυπτικού δημοσιεύματος της Καθημερινής, που επιβεβαιώθηκε και από το ηχητικό ντοκουμέντο με τις αποκαλύψεις Βαρουφάκη για το σχέδιο (plan b), τα οποία στάθηκαν και η αφορμή για τη δρομολόγηση των διαδικασιών από την πλευρά της εισαγγελίας. Σε ό,τι αφορά την αποστολή στη Βουλή, όπως αναφέρεται στο έγγραφο της εισαγγελέως του Αρείου Πάγου, πρόκειται για τις αναφορές που είχαν κατατεθεί από τον δήμαρχο Στυλίδας Α- πόστολο Γκλέτσο και επικεφαλής του κόμματος «Τελεία», καθώς και από τον δικηγόρο Παναγιώτη Γιαννόπουλο, που ζήτησαν την κίνηση διαδικασιών ποινικής έρευνας για τον πρώην υπουργό Οικονομικών. Η διαβίβαση στη Βουλή των εν λόγω αναφορών έγινε καθώς οι εισαγγελικές Αρχές έκριναν ότι δεν μπορούν να επιληφθούν για πράξεις ή παραλείψεις πολιτικών προσώπων, λόγω των προβλέψεων του νόμου περί ευθύνης υπουργών, που απαγορεύει στις δικαστικές Αρχές κάθε έ- ρευνα για πολιτικούς ή κυβερνητικά στελέχη. Η Βουλή θα κρίνει αν θα προχωρήσει η έρευνα για την υπόθεση του πρώην υπουργού Οικονομικών και με ποιον τρόπο. Μετά τη διαβίβαση, η Βουλή, ως μόνη αρμόδια για το θέμα, αναμένεται να κρίνει αν θα προχωρήσει κάποια έρευνα για την υπόθεση του πρώην υπουργού Οικονομικών και με ποιον τρόπο (εξεταστική επιτροπή ή ό,τι άλλο). Και ενώ οι πρώτες αναφορές έπαιρναν τον δρόμο για τη Βουλή, νέες αναφορές κατατέθηκαν στην εισαγγελία του Αρείου Πάγου από δικηγόρους, επικεντρωμένες αυτήν τη φορά στο αποκαλυπτικό δημοσίευμα της Καθημερινής της Κυριακής για το λεγόμενο plan b. H πρώτη από αυτές, που υπογράφεται από δικηγόρους και αναφέρεται σε τυχόν ευθύνες μη πολιτικών προσώπων που ενεπλάκησαν στο επίμαχο σχέδιο, οδήγησε την εισαγγελέα του Αρείου Πάγου να δώσει εντολή για διενέργεια προκαταρκτικής εξέτασης προς τον προϊστάμενο της εισαγγελίας πρωτοδικών Ηλία Ζαγοραίο. Στην αναφορά που υπογράφουν οι δικηγόροι Δημ. Βερβεσός, Αντ. Βγόντζας, Θωμάς Καμενόπουλος, Μιχάλης Καλαντζόπουλος και Κυριακή Σταμαδιάνου, περιγράφονται αδικήματα όπως η παράβαση του νόμου περί προσωπικών δεδομένων, παράβαση καθήκοντος, παραβάσεις της νομοθεσίας για το νόμισμα, καθώς και άλλα, όπως η σύσταση συμμορίας και εγκληματικής οργάνωσης. Η δεύτερη αναφορά ήρθε και πάλι από τον δικηγόρο Παναγιώτη Γιαννόπουλο, που στρέφεται κατά Βαρουφάκη, και αναμένεται τις προσεχείς ημέρες να διαβιβαστεί στη Βουλή. Η αναφορά βασίζεται στις αποκαλύψεις της «Κ». Ετσι η δικαιοσύνη ήδη ενεπλάκη σε έρευνα για το επίμαχο σχέδιο, διερευνώντας όχι τον πρώην υπουργό και τις τυχόν ευθύνες του, αλλά τα πρόσωπα που ενεπλάκησαν σε αυτό και δεν έχουν πολιτική ιδιότητα. Αποστάσεις Χατζηθεοδώρου από Βαρουφάκη Του ΓΙΩΡΓΟΥ Π. ΤΕΡΖΗ Προσκλητήριο από τον πρόεδρο της Ν.Δ. προς τους ψηφοφόρους του συνόλου της «ευρωπαϊκής αντιπολίτευσης». Σοβαρούς υπαινιγμούς για τις πραγματικές προθέσεις του κ. Τσίπρα, με προφανή στόχο να δεσμεύσει τον πρωθυπουργό στην ολοκλήρωση της συμφωνίας με τους εταίρους, άφησε χθες ο κ. Ευ. Μεϊμαράκης, σχολιάζοντας ότι για τη Ν.Δ. ουδέποτε υπήρξε σχέδιο εξόδου από το ευρώ και ότι δεν μπορεί να είναι σοβαρό επιχείρημα ότι η χώρα δεν βγήκε από το ευρώ επειδή, όπως ανέφερε ο κ. Τσίπρας, «δεν έφταναν τα συναλλαγματικά αποθέματα». «Γι αυτό αποδέχεται, τώρα, μια βαριά συμφωνία, για να αυξήσει τη δυσαρέσκεια των Ελλήνων για την Ευρωζώνη;» προσέθεσε. Ο πρόεδρος της Ν.Δ. επιδόθηκε σε μια δύσκολη άσκηση ισορροπίας κατά τη χθεσινή συνέντευξή του στον ΑΝΤ1, ζητώντας μεν τη διερεύνηση των ευθυνών του κ. Γ. Βαρουφάκη, οι οποίες δεν α- πέκλεισε να είναι πέρα από πολιτικές και ποινικές, αλλά τοποθετώντας, επί της ουσίας, στην άκρη του κάδρου των ευθυνών τον πρωθυπουργό. Ερωτηθείς για την αποδιδόμενη στον κ. Σαμαρά άποψη «αν ο Τσίπρας ήξερε τους χειρισμούς Βαρουφάκη είναι συνένοχος, αν δεν ήξερε είναι επικίνδυνος», σχολίασε: «Αναγνωρίζω στον κ. Τσίπρα μια απειρία, καλείται να διαχειριστεί δύσκολες καταστάσεις και αυτό θα έπρεπε να το αξιολογήσει στις κάλπες ο ελληνικός λαός και να αξιοποιήσει την εμπειρία που υπήρχε» (σ.σ. του κ. Σαμαρά), χαρακτηρίζοντας ως προφανώς επικίνδυνη την ά- γνοια σε τέτοιας κρισιμότητας ζητήματα, αλλά και την επιλογή των συνεργατών του. Ο πρόεδρος της Ν.Δ. επέμεινε στη μετριοπαθή γραμμή, μη αρνούμενος και θετικά σχόλια για τον πρωθυπουργό, αλλά, παράλληλα, αναδεικνύοντας τον υπεύθυνο ρόλο της Ν.Δ. στην προσπάθεια διάσωσης της ευρωπαϊκής προοπτικής της χώρας. Εμφανίστηκε ανοικτός έναντι μιας κυβερνητικής πρότασης για συμμετοχή στελεχών της Ν.Δ. σε μια εθνική ομάδα διαπραγμάτευσης (σ.σ. με τους κ. Σταϊκούρα, Παπασταύρου) «εφόσον αυτό ζητηθεί από την κυβέρνηση», και ε- πανέλαβε πως η Ν.Δ. θα στηρίξει τα ν/σ που διασφαλίζουν την ευρωπαϊκή προοπτική, στη λογική ότι μια κακή συμφωνία μπορεί να βελτιωθεί ενώ η μη συμφωνία συνιστά καταστροφή. Πάνω σε αυτό το αφήγημα, ο κ. Μεϊμαράκης οικοδομεί και την προσπάθεια ανασυγκρότησης - διεύρυνσης της Ν.Δ. Με συνεχείς αναφορές στην «κοινή λογική», στην «επανάσταση του αυτονόητου» αλλά και στον κεντρώο προσανατολισμό, απηύθυνε προσκλητήριο όχι περιοριστικά στους κεντροδεξιούς ψηφοφόρους αλλά στο σύνολο της «ευρωπαϊκής α- ντιπολίτευσης». Δίνοντας μια πρόγευση και των πρωτοβουλιών που πιθανόν θα αναπτυχθούν, σημείωσε ότι η διάκριση δεν γίνεται με βάση τις ιδεολογίες αλλά μεταξύ «λογικών και παραλόγων», «υπευθύνων και ανευθύνων», «σοβαρών και λαϊκιστών», ενώ υπογράμμισε πως ο ίδιος μπορεί να συνεννοηθεί καλύτερα με έναν «σοβαρό της Αριστεράς ή του σοσιαλισμού, παρά με ένα φιλελεύθερο που είναι ακραίος ή λαϊκίζει». Ως προς το θέμα Βαρουφάκη, την πρόσκληση του οποίου στην εξεταστική για το Μνημόνιο ζήτησαν χθες οι βουλευτές της Ν.Δ., σχολίασε ότι η Ν.Δ. θα εξαντλήσει τα πολιτικά μέσα που έχει στη διάθεσή της και δεν θα καταφύγει σε νομικές διαδικασίες, τουλάχιστον επί του παρόντος. Ως προς το σενάριο των εκλογών, σχολίασε ότι αν και πιστεύει πως «ούτε ο κ. Τσίπρας δεν θα ήθελε εκλογές, φοβάται ότι θα πάει γιατί θα τον ρίξουν», προσθέτοντας ότι «τα εσωκομματικά προβλήματα του ΣΥΡΙΖΑ δεν μπορούν να επηρεάζουν τη χώρα». Προέτρεψε, δε, τον πρωθυπουργό (σ.σ. σε μια κίνηση προκειμένου να του χρεώσει το πιθανό ενδεχόμενο των εκλογών) να αναζητήσει λύση στο κυβερνητικό πρόβλημα από την υπάρχουσα Βουλή, επισημαίνοντας ότι μια νέα εκλογική αναμέτρηση θα προκαλούσε αδιέξοδα στην οικονομία. «Αν τα προβλήματα της οικονομίας λύνονταν με εκλογές, ας κάναμε κάθε εβδομάδα». ΑΠΕ-ΜΠΕ/ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΣΑΪΤΑΣ ΑΠΕ-ΜΠΕ/ΣΥΜΕΛΑ ΠΑΝΤΖΑΡΤΖΗ Η διπλή κίνηση των εισαγγελικών αρχών ήρθε ως απόρροια αναφορών, αλλά και του αποκαλυπτικού δημοσιεύματος της «Καθημερινής», που επιβεβαιώθηκε και από το ηχητικό ντοκουμέντο με τις αποκαλύψεις Βαρουφάκη. Του ΣΩΤΗΡΗ ΝΙΚΑ Αποστάσεις από την υπόθεση της υποκλοπής των ΑΦΜ των πολιτών πήρε χθες ο γενικός γραμματέας Πληροφοριακών Συστημάτων και Διοικητικής Υποστήριξης, κ. Μ. Χατζηθεοδώρου, διαψεύδοντας τα όσα είχε δηλώσει ο τέως υπουργός Οικονομικών, κ. Γιάνης Βαρουφάκης, που τον καθιστούσαν συνεργό στο σχέδιό του. Την ίδια ώρα, η εκπρόσωπος της Κομισιόν, κυρία Μίνα Αντρέεβα, υποστήριξε χθες ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε καμία περίπτωση δεν ελέγχει τη Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων (ΓΓΔΕ), όπως επίσης είχε υποστηρίξει ο κ. Γ. Βαρουφάκης. Χθες, ο κ. Μ. Χατζηθεοδώρου δήλωσε «κατηγορηματικά ότι όλα τα δημοσιεύματα περί κάθε είδους επέμβασης στα πληροφοριακά συστήματα του υπουργείου Οικονομικών είναι απολύτως ψευδή». Επί της ουσίας, ο «παιδικός φίλος» του κ. Βαρουφάκη (έτσι τον είχε χαρακτηρίσει ο τέως υπουργός) ξεκαθάρισε ότι δεν είχε καμία σχέση με όλα όσα ανέφερε ο πρώην πολιτικός του προϊστάμενος περί «χακαρίσματος» των ΑΦΜ. Με τον τρόπο αυτό, ο κ. Χατζηθεοδώρου προσπαθεί να βγάλει από το «κάδρο» της υπόθεσης τον εαυτό του, ειδικά τώρα που το θέμα έχει πάρει την οδό της δικαιοσύνης. Υπενθυμίζεται ότι από τη Δευτέρα η Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων (ΓΓΔΕ) έχει διατάξει κατεπείγουσα Ενορκη Διοικητική Εξέταση (ΕΔΕ) και ε- σωτερικό έλεγχο για το εάν υπήρξε σχέδιο και προσπάθεια υποκλοπής των στοιχείων των φορολογούμενων. Και έχει ξεκαθαρίσει ότι για Η εκπρόσωπος της Κομισιόν, Μίνα Αντρέεβα, υποστήριξε ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε καμία περίπτωση δεν ελέγχει τη ΓΓΔΕ. τα αποτελέσματα των ερευνών θα ενημερωθούν άμεσα οι αρμόδιες διοικητικές και δικαστικές αρχές, καθώς και η πολιτική ηγεσία. Επίσης, από το υπουργείο Οικονομικών ανέφεραν χθες ότι «η Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων και Διοικητικής Υποστήριξης και προσωπικά ο νυν γενικός γραμματέας δεν έχουν σχεδιάσει, πόσο μάλλον επιχειρήσει, κανενός είδους επέμβαση στα συστήματά της». Και συμπλήρωναν πως «η Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων έχει θεσπίσει διαδικασίες αυστηρών προδιαγραφών που εγγυώνται την ασφάλεια των προσωπικών δεδομένων και καθιστούν αδύνατες τέτοιου είδους ε- πεμβάσεις από οποιονδήποτε». Ο κ. Ευκλ. Τσακαλώτος Σύμφωνα, δε, με πληροφορίες, ο νυν υπουργός Οικονομικών κ. Ευ. Τσακαλώτος παρατηρεί τις εξελίξεις με έντονο ενδιαφέρον. Σε αυτήν τη φάση, συνεργάτες του αναφέρουν πως δεν είναι στις προθέσεις του υπουργού η απομάκρυνση του κ. Χατζηθεοδώρου ή η ανάληψη ο- ποιασδήποτε άλλης δράσης. Πέραν αυτών, ο κ. Βαρουφάκης στην ομιλία του προς τους επενδυτές στις 16 Ιουλίου, που αποκάλυψε η «Κ» και επιβεβαιώθηκε άμεσα, είχε δηλώσει, μεταξύ άλλων, ότι η ΓΓΔΕ ελέγχεται από τις Βρυξέλλες και για τον λόγο αυτό απαιτούνταν η υποκλοπή των στοιχείων των φορολογούμενων. Χθες η εκπρόσωπος της Κομισιόν, κυρία Αντρέεβα, κλήθηκε να σχολιάσει τις συγκεκριμένες δηλώσεις και υποστήριξε πως είναι «αναληθείς» και «ανυπόστατες». Τα «καψόνια» στον στρατό, το «τμήμα των υπουργών» και η... αλαζονεία Του ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΛΑΚΑΣΑ «Αφήστε τον εκεί, να του πέσει λίγο η μύτη». Αυτό φέρεται να α- πεφάνθη το 1999 πανεπιστημιακός, προερχόμενος από το ΠΑΣΟΚ, μιλώντας σε ομήγυρη πανεπιστημιακών για τον Γιάνη Βαρουφάκη, όταν εκείνος επιτελούσε τη στρατιωτική του θητεία. Στο πηγαδάκι κάποιος είπε ότι «ο Γιάνης δεν περνά καλά στον στρατό, του κάνουν καψόνια», ένας άλλος έριξε κομψά την πρόταση της αλλαγής στρατιωτικής μονάδας για τον Γιάνη. Ομως ο πανεπιστημιακόςπαλιά καραβάνα της πολιτικής και του ΕΚΠΑ είχε διακρίνει χαρακτηριστικά στον Γιάνη Βαρουφάκη που ήθελαν... λείανση: όπως η αλαζονεία του. Ετσι τους αποστόμωσε με την παραπάνω φράση. Είχαν αποτέλεσμα τα υποτιθέμενα καψόνια στον Γιάνη Βαρουφάκη; Σήμερα είναι πλέον γνώριμος στο πανελλήνιο, και ο καθείς έχει διαμορφώσει γνώμη για τον πρώην υπουργό Οικονομικών. Ομως το 2000 ο Γιάνης Βαρουφάκης έκανε τα πρώτα του βήματα στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Το Τμήμα Οικονομικών Επιστημών, «το τμήμα των υπουργών» όπως χαρακτηρίζεται, καθώς πολλοί καθηγητές του έχουν κατά καιρούς υπουργοποιηθεί, τον είχε υποδεχθεί και εκείνος έκρινε σκόπιμο να ευχαριστήσει τους συναδέλφους τους με μία επιστολή την έγραψε την Κυριακή 26 Μαρτίου 2000, την οποία παρουσιάζει σήμερα η «Κ», και η οποία θα κάνει πολλούς να... δαγκωθούν. Ευχαριστίες Οι ευχαριστίες ξεκινούν από τη Λούκα Κατσέλη, τότε πρόεδρο του Τμήματος. «Αγαπητές/οί συνάδελφοι, πέρασε περίπου ένας μήνας από τότε που χρίστηκα, και επίσημα, μέλος του Τμήματος. Hρθε λοιπόν η ώρα να σας ευχαριστήσω για τη θερμή υποδοχή. Η «Κ» φέρνει στο φως ε- πιστολή του Γ. Βαρουφάκη, από το 2000, προς συναδέλφους τους στο Τμήμα Οικονομικών Επιστημών, η οποία σήμερα έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Ευχαριστώ όλους και ιδιαίτερα την Πρόεδρο Λούκα Κατσέλη για όσα έκανε από την ημέρα που πρωτοήρθαμε σε (τηλεφωνική) επαφή έτσι ώστε να βρίσκομαι τώρα εδώ. Ακόμα πρέπει να ευχαριστήσω τον Νίκο Πετραλιά ο οποίος είναι υπεύθυνος για τη σταδιακή ωρίμανση της ιδέας να σας κουβαληθώ. (Με άλλα λόγια μπορείτε να απευθύνετε όλα τα παράπονα σε εκείνον!)», λέει ο Γιάνης Βαρουφάκης. Και συνεχίζει με το ραφινάτο, φιλικό αλλά αφ υψηλού ύφος που συνηθίζεται στους κύκλους των πανεπιστημιακών: «Πέρυσι μου δόθηκε η ευκαιρία να έχω την πρώτη μου επαφή με πολλούς από εσάς στη διάρκεια του εξαμήνου που βρέθηκα εδώ υπό την ιδιότητα του επισκέπτη-καθηγητή. Ο Γιώργος Κριμπάς όχι μόνο με σπίτωσε στο γραφείο του, αλλά και μου υ- πενθύμισε ότι κάποιος μπορεί να παραμένει ποιητής ακόμα και όταν ασχολείται συστηματικά με την οικονομική. Ο Βασίλης Δρουκόπουλος έδωσε μια νέα διάσταση στην έννοια της φιλοξενίας (ακόμα και από το κρεβάτι του νοσοκομείου του). Ο Μάνος Κουντούρης απεδείχθη η άγκυρα του 7ου ο- ρόφου καθώς με τη συνεχή παρουσία και το μόνιμο χαμόγελο προσέφερε σιγουριά και ασφάλεια. Ο Νίκος Χαριτάκης επιβεβαίωσε την ομορφιά της συνεργασίας με άτομα διαφορετικής φιλοσοφικής/πολιτικής στάσης». Κατόπιν ο κ. Βαρουφάκης ε- πισημαίνει ότι «το Τμήμα, πιστεύω, έχει τις δυνατότητες να αποτελέσει σημείο αναφοράς και πόλο έλξης όχι μόνο για τον ελλαδικό αλλά και για τον διεθνή χώρο», αλλά χάνει έδαφος στην προσέλκυση Eλλήνων πανεπιστημιακών από το εξωτερικό λόγω γραφειοκρατίας. Προς επίρρωση της άποψής του καταθέτει συγκριτικά στοιχεία για το κόστος μετακίνησης ενός πανεπιστημιακού προς ΑΕΙ της Αγγλίας, της Αυστραλίας, της Σκωτίας, του Βελγίου και το Πανεπιστήμιο Αθηνών, που α- ποδεικνύουν ότι ενώ για τα άλλα ιδρύματα το κόστος είναι μηδενικό, για το ΕΚΠΑ απαιτούνταν δραχμές. Πάντως, ο κ. Βαρουφάκης ε- πέστρεψε στην Ελλάδα, υπηρέτησε τη στρατιωτική του θητεία, υπέστη τα υποτιθέμενα καψόνια και στην εποχή μας τα... επιστρέφει με τη σειρά του. ΑΠΕ-ΜΠΕ/ΣΥΜΕΛΑ ΠΑΝΤΖΑΡΤΖΗ Ο κ. Μ. Χατζηθεοδώρου δήλωσε κατηγορηματικά ότι «όλα τα δημοσιεύματα περί κάθε είδους επέμβασης στα πληροφοριακά συστήματα του υπουργείου Οικονομικών είναι απολύτως ψευδή».

17 17-OIK_ELLADA_KATHI 28/07/15 21:18 Page 17 Τετάρτη 29 Ιουλίου 2015 ΕΛΛΑΔΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ l 17 Αμετακίνητο το ΔΝΤ για κατώτατο μισθό, ομαδικές απολύσεις, κλειστά επαγγέλματα Ζητεί να μην ακυρωθούν οι μεταρρυθμίσεις Παραμένουν οι κίνδυνοι για Ευρωζώνη από Ελλάδα Μπενουά Κερέ: Το ερώτημα είναι πώς θα αναδιαρθρωθεί το ελληνικό χρέος Του ΣΩΤΗΡΗ ΝΙΚΑ Ξεκάθαρο μήνυμα ότι θα τηρήσει άκαμπτη στάση στα θέματα των εργασιακών αλλαγών και της προώθησης των μεταρρυθμίσεων, έστειλε πριν από την επίσημη έναρξη των διαπραγματεύσεων μεταξύ Αθήνας και δανειστών το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ). Επί της ουσίας το Ταμείο ζητεί να εφαρμοστούν οι δράσεις που είχαν συμφωνηθεί και να μην ανατραπούν οι ψηφισμένοι νόμοι, κάνοντας ειδική αναφορά και στο θέμα των ομαδικών απολύσεων. Παράλληλα, καλεί την Ευρωζώνη να είναι σε εγρήγορση, καθώς μπορεί οι κίνδυνοι ελληνικού ατυχήματος να έχουν μειωθεί μετά την επίτευξη συμφωνίας στη Σύνοδο Κορυφής, αλλά παραμένουν ρίσκα δεδομένων των κινήσεων που πρέπει να ακολουθήσουν. Στην έκθεσή του για την Ευρωζώνη που δόθηκε στη δημοσιότητα και συντάχθηκε στις 10 Ιουλίου, το Ταμείο καθιστά σαφές ότι δεν πρόκειται να δεχτεί στον τομέα των εργασιακών και των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων υπαναχωρήσεις από την ελληνική πλευρά έναντι ό- σων είχαν συμφωνηθεί παλαιότερα. Οπως αναφέρει, υπάρχει έλλειψη προόδου στο κομμάτι των εργασιακών αλλαγών, ενώ σημειώνει ότι η κυβέρνηση ε- πιδιώκει να αντιστρέψει πρόσφατες δράσεις που έχουν αναληφθεί, όπως το να προχωρήσει σε αύξηση του κατώτατου μισθού, τις συλλογικές διαπραγματεύσεις κ.λπ. Επίσης, υποστηρίζει ότι η κυβέρνηση έχει δεσμευτεί να ε- φαρμόσει μόνο μέρος από τα μέτρα που περιλαμβάνονται στις εργαλειοθήκες του ΟΟΣΑ, να προχωρήσει στην απελευθέρωση λίγων κλειστών επαγγελμάτων, να μειώσει τα διοικητικά κόστη κ.λπ. Σημειώνει ότι τα θέματα αυτά είναι υπό συζήτηση, καθώς Να εφαρμοστούν οι μεταρρυθμίσεις που είχε προτείνει ο ΟΟΣΑ και δεν έχουν προχωρήσει για την άρση των στρεβλώσεων ανταγωνισμού σε αγορές προϊόντων. το Ταμείο θέλει την πλήρη εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων. Στο πλαίσιο αυτό, λίγο πριν α- πό την έλευση των κλιμακίων του ΔΝΤ στην Αθήνα, το Ταμείο θέτει ως προτεραιότητές του τις αλλαγές στην αγορά εργασίας, την ενίσχυση του ανταγωνισμού στις αγορές προϊόντων και υπηρεσιών και τη βελτίωση του ε- πιχειρηματικού περιβάλλοντος, προχωρώντας στις παρακάτω συστάσεις προς την ελληνική κυβέρνηση: 1. Για τα εργασιακά: Να μην υπαναχωρήσει σε καμιά από τις μεταρρυθμίσεις που έχουν εφαρμοστεί. Να μην αλλάξει τον κατώτατο μισθό. Οπως αναφέρει το Ταμείο ακόμα και σήμερα ο κατώτατος μισθός στην Ελλάδα παραμένει ένας από τους υψηλότερους στην Ευρώπη, με βάση το κατά κεφαλήν ΑΕΠ. Να διατηρήσει τον ειδικό, χαμηλότερο κατώτατο μισθό για νέους έως 25 ετών, με δεδομένο ότι η ανεργία σε αυτές τις ηλικίες είναι η υψηλότερη στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Να νομοθετήσει με βάση τις βέλτιστες ευρωπαϊκές πρακτικές για τις ομαδικές απολύσεις και τις απεργιακές κινητοποιήσεις. 2. Για τις μεταρρυθμίσεις: Να συνεχιστεί η απελευθέρωση των επαγγελμάτων. Να εφαρμοστούν οι μεταρρυθμίσεις που είχε προτείνει ο ΟΟΣΑ και δεν έχουν προχωρήσει για την άρση των στρεβλώσεων ανταγωνισμού σε αγορές προϊόντων (φαρμακεία, Κυριακές, εκπτώσεις κ.λπ.). Να συνεχιστεί η μείωση των διοικητικών βαρών. 3. Επιχειρηματικότητα: Να προχωρήσει η απλοποίηση της αδειοδότησης επιχειρήσεων. Να μειωθεί το κόστος έναρξης νέων επιχειρήσεων. Να απλοποιηθούν οι εξαγωγικές διαδικασίες. Πέραν αυτών, το ΔΝΤ καλεί τα κράτη-μέλη της Ευρωζώνης και τους θεσμούς της να είναι σε εγρήγορση για την αντιμετώπιση πιθανών προβλημάτων που μπορεί να προκληθούν από την Ελλάδα. Αν και η συμφωνία για ένα νέο 3ετές πρόγραμμα για την Ελλάδα μειώνει κατά πολύ τους κινδύνους και παρά το γεγονός ότι το Ταμείο θεωρεί πως η Ευρωζώνη είναι πολύ καλύτερα οχυρωμένη απ ό,τι παλαιότερα, στην έκθεση επισημαίνεται ότι η κατάσταση στην Ελλάδα παραμένει «ρευστή» και «περαιτέρω επεισόδια σημαντικής αβεβαιότητας και διακυμάνσεων που μπορεί να προκληθούν από την κατάσταση στην Ελλάδα, δεν μπορούν να αποκλειστούν». Στο πλαίσιο αυτό καλεί την Ευρωζώνη να αναπτύξει και να υιοθετήσει εάν χρειαστεί ένα «οπλοστάσιο» εργαλείων για την αντιμετώπιση πιθανών προβλημάτων. Και παραθέτει ως παραδείγματα τα εξής: 1. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) να διασφαλίσει την πρόσβαση των ευρωπαϊκών τραπεζών σε ρευστότητα και να διατηρήσει σε τάξη την κατάσταση στις αγορές ομολόγων. 2. Να χρησιμοποιήσει η ΕΚΤ περαιτέρω το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης (QE). 3. Η ύπαρξη ενός πλήρους χρηματοδοτημένου Ενιαίου Ταμείου Αναδιάρθρωσης για τις τράπεζες. 4. Να γίνονται άμεσα από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Στήριξης (ESM) οι ανακεφαλαιοποιήσεις των ευρωπαϊκών τραπεζών. 5. Ενίσχυση της οικονομικής διακυβέρνησης με έμφαση στη δημοσιονομική πολιτική και στην πολιτική μεταρρυθμίσεων. Οι χώρες της Eυρωζώνης δεν εξετάζουν πλέον εάν θα α- ναδιαρθρώσουν το ελληνικό χρέος, αλλά μάλλον ποιος θα είναι ο καλύτερος τρόπος για να γίνει αυτό, δήλωσε ο Μπενουά Κερέ, μέλος του εκτελεστικού συμβουλίου της ΕΚΤ, σε συνέντευξή του στη γαλλική εφημερίδα Le Monde. Επανέλαβε ότι όλες οι χώρες της Ευρωζώνης θέλουν η Ελλάδα να παραμείνει εντός ευρώ και είναι έτοιμες να παράσχουν «οικονομική αλληλεγγύη», υπό την προϋπόθεση ότι η Αθήνα εφαρμόζει μεταρρυθμίσεις. «Στην πραγματικότητα, το ερώτημα δεν είναι εάν θα αναδιαρθρώσουμε το ελληνικό χρέος, αλλά μάλλον πώς θα γίνει αυτό ούτως ώστε να είναι πραγματικά χρήσιμο για την οικονομία της χώρας», σημείωσε. Πρόσθεσε ότι το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων της ΕΚΤ αποδίδει καρπούς, αλλά είναι πρόωρο να ξεκινήσει «Οι χώρες της Ευρωζώνης είναι έτοιμες να παράσχουν οικονομική αλληλεγγύη, υπό την προϋπόθεση ότι η Αθήνα εφαρμόζει μεταρρυθμίσεις». η συζήτηση για το πότε θα τερματιστεί. Στη συμφωνία της Συνόδου Κορυφής της 12ης Ιουλίου παραπέμπει η γερμανική κυβέρνηση σε σχέση με το εάν ένα «κούρεμα» του ελληνικού χρέους θα επιτρεπόταν από τους κανόνες της Ευρωζώνης. Η αναπληρώτρια εκπρόσωπος του γερμανικού υ- πουργείου Οικονομικών, Φριντερίκε Φον Τισενχάουζεν, απαντώντας σε σχετική ερώτηση, διευκρίνισε ότι «τα ζητήματα που τίθενται τώρα είναι σε αυτό το πλαίσιο». Δηλαδή όχι κούρεμα της ονομαστικής αξίας των δανείων, αλλά επιμήκυνση της διάρκειάς τους και μεγαλύτερη περίοδο χάριτος. Κληθείσα να εκτιμήσει εάν είναι ρεαλιστική η ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων της Ελλάδας με τους θεσμούς έως τις 20 Αυγούστου, τόνισε ότι δεν επιθυμεί να κάνει οποιαδήποτε αξιολόγηση και σημείωσε ότι οι διαπραγματεύσεις θα ξεκινήσουν προφανώς αυτές τις μέρες. «Το σημαντικό είναι να γίνουν προσεκτικές διαπραγματεύσεις. Οσο για το πότε ακριβώς θα ολοκληρωθούν, αυτό θα δείξει», είπε η κ. Φον Τισενχάουζεν και προσέθεσε ότι δεν έχει ενημέρωση σχετικά με την ακριβή έναρξη των συνομιλιών. Σε ερώτηση σχετικά με το δημοσίευμα του περιοδικού Der Spiegel, που έκανε λόγο για πρόθεση των Θεσμών να χαμηλώσουν τον στόχο του πρωτογενούς πλεονάσματος, η αναπληρώτρια εκπρόσωπος του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε περιορίστηκε να δηλώσει πως «είναι σαφές ότι υπάρχουν οι διαπραγματεύσεις για ένα πρόγραμμα υπό τον ΕΜΣ. Είναι σαφές και ότι πρόκειται για φιλόδοξο πρόγραμμα. Αυτό προκύπτει από τη χρηματοδοτική ανάγκη της ελληνικής κυβέρνησης και από τα άλλα στοιχεία που σχετίζονται με αυτό. Θα περιμένουμε τι ακριβώς θα δείξουν οι διαπραγματεύσεις». Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα πρέπει να παρατείνει το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων Της ανταποκρίτριάς μας στην ΟΥΑΣΙΓΚΤΟΝ ΚΑΤΕΡΙΝΑΣ ΣΩΚΟΥ Η υποχώρηση του ευρώ ευνοεί δανειστές και δανειζόμενους στην Ευρωζώνη, η οικονομία της οποίας ανακάμπτει χάρη σε κυκλικούς παράγοντες. Αυτό αναφέρει η έκθεση του ΔΝΤ για την Ευρωζώνη, ωστόσο τονίζει ότι οι μεσοπρόθεσμες προκλήσεις παραμένουν. Οπως αναφέρει, χρειάζεται να αντιμετωπισθούν οι εσωτερικές της ανισορροπίες, με τις πιστώτριες χώρες να ενισχύουν τις επενδύσεις και τις δανειζόμενες να βελτιώνουν περαιτέρω την ανταγωνιστικότητά τους. Το ζήτημα σχετίζεται άμεσα και με την Ελλάδα, που όπως δήλωσε αξιωματούχος του Ταμείου θα πρέπει να ολοκληρώσει με ταχείς ρυθμούς τις διαπραγματεύσεις για το ευρωπαϊκό πρόγραμμα, διότι αυτό είναι προς το συμφέρον όλων των μερών. Οπως τόνισε o επικεφαλής της α- ποστολής του ΔΝΤ στην Ευρωζώνη Κεν Κανγκ, «είναι σημαντικό οι πλεονασματικές χώρες να κάνουν το μερίδιο που τους αντιστοιχεί για την α- ντιμετώπιση των ανισορροπιών». Ε- ρωτώμενος από την «Κ» σε ποιο βαθμό αυτές ευθύνονται για τα προβλήματα της Ελλάδας, απάντησε ότι η χώρα μας θα μπορούσε να ανοίξει περισσότερο το εμπόριο και να έχει καλύτερες επιδόσεις αν βελτίωνε την α- νταγωνιστικότητά της με διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις. Το ΔΝΤ προτείνει μια ολοκληρωμένη πολιτική για την ενίσχυση της αρχιτεκτονικής της Ευρωζώνης που θα συνδυάζει την κατάλληλη νομισματική πολιτική, ταχύτερες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, δημοσιονομική στήριξη με έναν απλό στόχο για το χρέος και τη σύνδεση των δαπανών με την α- νάπτυξη, και εξυγίανση των τραπεζικών ισολογισμών. Το ΔΝΤ ζητεί την ολοκλήρωση της τραπεζικής ένωσης και ενίσχυση των προβλέψεών της ό- πως το ενιαίο ταμείο για την αναδιάρθρωση των τραπεζών και την από κοινού εγγύηση των καταθέσεων. Επιπλέον, προτρέπει τις κυβερνήσεις της Ευρωζώνης να προχωρήσουν ταχύτερα σε κινήσεις για περισσότερη δημοσιονομική ενοποίηση και από κοινού ανάληψη των κινδύνων, που Το ΔΝΤ προτείνει μια ολοκληρωμένη πολιτική για την ενίσχυση της αρχιτεκτονικής της Ευρωζώνης. εκτίμησε ότι θα κάνουν την Ευρωζώνη πιο ανθεκτική. Το ΔΝΤ δηλώνει ενθαρρυμένο που η ΕΚΤ θα συνεχίσει το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων μέχρι τον Σεπτέμβριο του Αν και σημειώνει ότι η Ευρωζώνη δίνει υπερβολικό βάρος στη νομισματική πολιτική, συνιστά στην ΕΚΤ να το συνεχίσει και ύστερα από αυτό το χρονικό όριο. Σύμφωνα με την έκθεση, η αστάθεια των αγορών είναι ένας παράγοντας που θα μπορούσε να έχει επιπτώσεις στην ανάκαμψη της Ευρωζώνης λόγω και των εξελίξεων στην Ελλάδα. Μεσοπρόθεσμα, το ΔΝΤ ε- ξακολουθεί να βλέπει σημαντικές προκλήσεις για την Ευρωζώνη. Το Ταμείο εστιάζει στο υψηλό δημόσιο και ιδιωτικό χρέος, ιδιαίτερα των μη εξυπηρετούμενων δανείων που α- ποτρέπουν την ανάκαμψη, αλλά και στην αποτελεσματικότητα της ποσοτικής χαλάρωσης. Οπως εκτίμησε ο αναπληρωτής διευθυντής του Ευρωπαϊκού Τμήματος Μαχμούτ Πραντάν, η ΕΚΤ αναγνωρίζει το πρόβλημα και σχεδιάζει να το αντιμετωπίσει με προτάσεις για πιο συντηρητικές αποτιμήσεις και την ταχύτερη απομείωση των «κόκκινων» δανείων. Σχετικά με τις επιπτώσεις της ελληνικής κρίσης στην οικονομία της Ευρωζώνης, ο κ. Πραντάν εκτίμησε ότι τα εργαλεία που έχει αναπτύξει η τελευταία είναι επαρκή για την αντιμετώπιση μιας βραχυπρόθεσμης μετάδοσης του κινδύνου, κάτι που εκτίμησε ότι αντιλαμβάνονται οι αγορές. Σημείωσε μάλιστα ότι η πρόσφατη κρίση δεν προκάλεσε αστάθεια και υπήρξε σχετική ηρεμία σε σχέση με το παρελθόν. Οπως τόνισε, η άμεση έκθεση στην Ελλάδα είναι σχετικά μικρή, ωστόσο μεσοπρόθεσμα «χρειάζεται ακόμη δουλειά» για να αποτραπούν οι κίνδυνοι. Ερωτώμενος για το αν οι διαπραγματεύσεις για το ευρωπαϊκό πρόγραμμα πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί μέχρι τις 20 Αυγούστου για να διατηρηθεί η ηρεμία στις αγορές, ο α- ξιωματούχος τόνισε ότι είναι «προς το συμφέρον όλων των μερών, είναι σημαντικό αυτές να ολοκληρωθούν εποικοδομητικά με ταχείς ρυθμούς, εντός κάποιων εκ των αναφερθέντων χρονοδιαγραμμάτων». Οπως δήλωσε μια εκπρόσωπος του ΔΝΤ, εξάλλου, μια τεχνική ομάδα επρόκειτο να αρχίσει δουλειά στην Αθήνα τη Δευτέρα, «προκειμένου να συνυπολογίσει τις πρόσφατες εξελίξεις». Υφεση μεταξύ 1% - 2% για φέτος προβλέπει η Credit Suisse To ελληνικό χρέος είναι περισσότερο βιώσιμο από όσο θεωρείται, εκτιμά η Credit Suisse, τονίζοντας πως το κύριο θέμα για την Αθήνα είναι να πιέσει προς την κατεύθυνση των πολιτικών που θα ενισχύσουν την ανάπτυξη. Σε κάθε περίπτωση ο διεθνής οίκος προβλέπει πως η Ελλάδα θα λάβει κάποια μορφή ελάφρυνσης χρέους έως το τέλος του τρέχοντος έτους υπό την προϋπόθεση ότι οι μεταρρυθμίσεις θα εγκριθούν από τη Βουλή. Ο διεθνής οίκος εκτιμά ότι η πολιτική κατάσταση παραμένει εύθραυστη, αλλά μπορεί να βελτιωθεί αν ο κ. Τσίπρας απομακρυνθεί από τα πιο ριζοσπαστικά στοιχεία του κόμματός του και υιοθετήσει μια κεντροαριστερή ατζέντα. Αν αυτό συμβεί τους προσεχείς μήνες και «επικυρωθεί» από τις πρόωρες εκλογές, οι αγορές, σύμφωνα με την Credit Suisse, θα αντιδράσουν θετικά. Αντίθετα, οποιοδήποτε άλλο πολιτικό αποτέλεσμα που θα συντηρήσει την αβεβαιότητα θα είναι αρνητικό, τονίζει ο διεθνής οίκος. Σε ό,τι αφορά το τρίτο πρόγραμμα, θεωρεί πιθανή την επίτευξη μιας συμφωνίας με τους δανειστές έως την 20ή Αυγούστου. Εκτιμά πως μια περιορισμένη καθυστέρηση θα είναι διαχειρίσιμη μέσω ενός νέου δανείου-γέφυρα. Ο διεθνής οίκος προβλέπει ύφεση μεταξύ 1% και 2% φέτος για την ελληνική οικονομία και 0,5% το 2016.

18 18-OIK_prosopo_KATHI 28/07/15 21:19 Page l ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΠΡΟΣΩΠΑ Τετάρτη 29 Ιουλίου 2015 Γκόρντον Ράμσεϊ: Ο εκατομμυριούχος σεφ Aμείβεται με δολάρια σε κάθε τηλεοπτική του εμφάνιση, ενώ τα εστιατόριά του του αποφέρουν κέρδος 103 εκατ. δολάρια το χρόνο Της ΝEΝΑΣ ΔΗΜΗΤΡIΟΥ < Αυτός ο αλαζόνας και ικανότατος μάγειρας προκαλεί. Ισως επειδή νιώθει αρκετά δυνατός να αποδείξει πως ό,τι έχει καταφέρει το αξίζει. «Αυτό το αναθεματισμένο κοτόπουλο είναι ωμό, ένας καλός κτηνίατρος θα μπορούσε να το επαναφέρει στη ζωή», «Το μοσχάρι που έψησες είναι ζωντανό, το ακούω να μουγκρίζει, γ...». Πώς θα νιώθατε αν ο διασημότερος σεφ, εξοργισμένος και κατακόκκινος, σας φώναζε αυτές τις φράσεις μπροστά σε εκατομμύρια τηλεθεατές; Ο βλάσφημος μάγειρας-τηλεπερσόνα Γκόρντον Ράμσεϊ εκνευρίζεται με το παραμικρό και ε- ξαπολύει προσβολές σε όποιον τολμήσει να παρακούσει τις μαγειρικές εντολές του. Γεννημένος στη Σκωτία το 1966, μεγαλωμένος στην Αγγλία, ο Γκόρντον Τζέιμς Ράμσεϊ, δεύτερος από τέσσερα αδέρφια, έζησε μια ταραχώδη παιδική ηλικία σε μια οικογένεια που αναγκάστηκε πολλές φορές να μετακομίσει λόγω του ανεπαρκούς και αλκοολικού πατέρα. Ο Γκόρντον ο πρεσβύτερος ή- θελε να γίνει ροκ σταρ, κάτι που δεν κατάφερε, ξόδευε ωστόσο όλα τα χρήματα που κέρδιζε από δουλειές του ποδαριού σε αλκοόλ και ενισχυτές ήχου. Η οικογένειά του έμεινε πολλές νύχτες νηστική. Στην εφηβεία, ο Γκόρντον Τζούνιορ ασχολήθηκε με το ποδόσφαιρο, έπαιξε στην ιστορική ομάδα των Γκλάσκοβ Ρέιντζερς, καριέρα όμως που τελείωσε άδοξα τρία χρόνια μετά, λόγω τραυματισμού. Μοιραία και εντελώς στην τύχη, «κατά λάθος», όπως παραδέχεται ο ίδιος, σπουδάζει διοίκηση ε- πιχειρήσεων εστίασης στο εκπαιδευτικό ίδρυμα του Νορθ Οξφορντσάιρ στην Αγγλία. Η πρώτη του δουλειά σε εστιατόριο στιγματίστηκε από την παράνομη σχέση με τη γυναίκα του ιδιοκτήτη. Μετακόμισε στο Λονδίνο και μαθήτευσε δίπλα στον επιφανή εκπρόσωπο της σύγχρονης αγγλικής κουζίνας, τον Μάρκο Πιερ Γουάιτ, η γνωριμία με τον οποίο υπήρξε το εισιτήριο για διάσημες κουζίνες. Δούλεψε στο Παρίσι δίπλα στον Γκάι Σαβόι και τον ταλαντούχο Ζοέλ Ρομπουσόν. Κέρδισε τα δύο πρώτα του αστέρια στο πρώτο εστιατόριο που ανέλαβε στην Αγγλία, το Ομπερζίν στο Τσέλσι. Το 1998 εγκατέλειψε το Ομπερζίν και αποφάσισε να ανοίξει το δικό του εστιατόριο στην ίδια περιοχή, το «Εστιατόριο Γκόρντον Ράμσεϊ». Στα 31 του είχε ήδη βραβευτεί 3 φορές με Μισελέν. Σήμερα, είναι μάλλον ο πιο α- ναγνωρίσιμος σεφ στον πλανήτη, με μια αυτοκρατορία που έχτισε γρήγορα, με αδιαμφισβήτητο ταλέντο και θράσος. Από το 1998 μέχρι το 2013 άνοιξε 25 εστιατόρια σε όλο τον κόσμο - από το H έπαυλη των Ράμσεϊ στο Μπέβερλι Χιλς που πλημμύρισε πέρυσι. Ντουμπάι έως το Τόκιο. Συνολικά τα εστιατόριά του έχουν κερδίσει 7 αστέρια. Στη συλλογή με τα παράσημά του δεν μπορούμε να αγνοήσουμε τη βράβευσή του από τη βασίλισσα Ελισάβετ το 2006, δύο βραβεία Catey (ως πρωτοεμφανιζόμενος σεφ το 1995 και σεφ της χρονιάς το 2000), όπως επίσης και έναν τίτλο που τον χαρακτηρίζει άτομο με τη μεγαλύτερη επιρροή στη βρετανική βιομηχανία εστίασης για το 2006 από το περιοδικό Caterer and Hotelkeeper. Ηταν η χρονιά που εκθρόνισε τον αντίπαλό του, Τζέιμι Ολιβερ, από την πρώτη θέση της λίστας του περιοδικού. Ο Ράμσεϊ κατάφερε μόνος του να μεταπηδήσει από την κατώτερη τάξη στα ανώτερα κοινωνικά στρώματα επειδή είχε ικανότητες, άστρο και πάθος. Με τη Βρετανή σεφ Αντζελα Χάρτνετ (αριστερά), τη σύζυγο και τα παιδιά τους. Eστιατόρια, τηλεόραση, βιβλία... Το 2013, η εκμετάλλευση των ε- στιατορίων του του απέφερε κέρδος 103 εκατ. δολάρια. Οταν λίγα χρόνια πριν οι επιχειρήσεις που διαχειριζόταν συνεταιρικά με τον πεθερό του Christopher Hutcheson έπεσαν έξω, με πολύ μεγάλο κόστος, ο έξυπνος Ράμσεϊ έριξε το βάρος του στην ήδη επιτυχημένη τηλεοπτική του καριέρα, εκεί όπου δεν μοιράζεται τα κέρδη του με κανέναν συνέταιρο. Φήμες, που έ- χουν επιβεβαιωθεί, αναφέρουν πως για την τηλεοπτική σεζόν κάθε επεισόδιο της τηλεοπτικής εκπομπής «Hell s Kitchen» κάνει τον μάγειρα κατά δολάρια πλουσιότερο, ενώ ήδη από το 2011 περνούσε κιόλας περισσότερες ώρες στα πλατό και λιγότερες στις κουζίνες των εστιατορίων του. Εχει γράψει βιβλία μαγειρικής, έχει λανσάρει προϊόντα. Πρωταγωνίστησε σε περισσότερες από 7 εκπομπές ριάλιτι, με πιο επιτυχημένη την εκπομπή «Εφιάλτης στην κουζίνα», η οποία προβλήθηκε για δώδεκα σεζόν στη Βρετανία και επτά στην Αμερική σε διεθνή δίκτυα, όπως το Fox, εκεί όπου και ξετύλιξε με αμετροέπεια το τολμηρό λεξιλόγιό του. Ο Ράμσεϊ έγινε γρήγορα γνωστός ως ο πιο αθυρόστομος μάγειρας. Αυτό το χαρακτηριστικό Οι συνταγές της επιτυχίας Από τις πιο γνωστές συνταγές του είναι η αστακομακαρονάδα και το τέλειο μπέργκερ (λατρεύει το μπάρμπεκιου). Μαγειρεύει ανεπιτήδευτα, με γαλλικές τεχνικές, τις οποίες έχει εκσυγχρονίσει. Οι συνταγές, ωστόσο, έχουν κόπο για να ετοιμαστούν, είναι κατανοητές αλλά όχι απλοϊκές - ο Ράμσεϊ δεν έχει σημαία του το εύκολο και γρήγορο αποτέλεσμα στην κουζίνα, κάτι που τον φέρνει απέναντι από τον βασικό του ανταγωνιστή, τον Βρετανό σεφ και τηλεμάγειρα Τζέιμι Ολιβερ. Με επιμονή κέρδισε απλόχερα και σχετικά εύκολα δόξα, χρήματα και οικογενειακή ευτυχία - έστω και καθυστερημένα. Βρίσκεται στην 21η θέση της λίστας των πλουσιότερων διασημοτήτων του Forbes για το 2015 (βρισκόταν στο νούμερο 58 για το 2014), έχει χτίσει μια αυτοκρατορία στη βιομηχανία της εστίασης, αποκτώντας στα 17 χρόνια της καριέρας του χιλιάδες θιασώτες σε όλο τον κόσμο. Δίνει έτσι το δικαίωμα σε όσους τον φθονούν να ψιθυρίζουν μέσα από τα δόντια τους «γ...!». Εκείνος, σίγουρα, θα το φώναζε στη μούρη τους. εκμεταλλεύτηκε μια ομάδα παραγωγής και ονόμασε αρκετά ιντριγκαδόρικα την εκπομπή του «Τhe F* word», καθώς αυτή ήταν η λέξη που ο άτακτος Ράμσεϊ ξεστόμιζε περισσότερες φορές από κάθε άλλη. Οξύθυμος, αυστηρός, με συχνά ξεσπάσματα και ειρωνεία, δεν κατάφερε να μετριάσει τη φρασεολογία ούτε όταν υποδείκνυε τις σωστές τεχνικές στους μικρούς συμμετέχοντες του παιδικού ριάλιτι «Master Chef Junior». «Η αθυροστομία είναι η γλώσσα που χρησιμοποιεί η βιομηχανία. Πρέπει να κάνεις θόρυβο για να δεις τα ανάλογα αποτελέσματα. Μέχρι και τα παιδιά βρίζουν», έχει πει. Η εκπομπή του «Εφιάλτης στην κουζίνα» καταδίκασε αρκετούς επιχειρηματίες, καθώς μια επίσκεψη του Γκόρντον μπορούσε να κλείσει για πάντα ένα μέτριο ή κακό εστιατόριο, το οποίο ο ίδιος χαρακτήριζε απαράδεκτο. Λέγεται πως στην Αμερική περισσότερο από το 60% των επιχειρήσεων που προβλήθηκαν στην εκπομπή δεν λειτουργούν πια. Μια α- σήμαντη πληροφορία αναφέρει πως στο ίδιο πρόγραμμα ακούστηκαν βρισιές. Ελάττωμα: τελειομανής «Η πίεση στους νέους σεφ είναι σήμερα πολύ μεγαλύτερη από ποτέ, α- παιτούνται ικανότητες στα κοινωνικά δίκτυα, δεξιότητες μάρκετινγκ και μαγειρικές, προσωπικότητα και, το πιο σημαντικό, το αποτέλεσμα στο πιάτο. Πρέπει να είναι γεροί. Σωματικά δυνατοί. Ετσι, οι σεφ μου ζυγίζονται κάθε φορά που έρχονται στην κουζίνα», διευκρινίζει ο ίδιος, ο οποίος είναι φανατικός μαραθωνοδρόμος και αθλητής στο τρίαθλο. Μεταξύ των εστιατορίων, των εκπομπών, της γυμναστικής και των κοινωνικών συναναστροφών (βρέθηκε πρόσφατα στο Μαρόκο, για να τιμήσει τον φίλο του Ντέιβιντ Μπέκαμ στο πάρτι των γενεθλίων του) βρίσκει χρόνο και για τη μεγάλη οικογένειά του. Είναι παντρεμένος με την Τάνα, έχουν τέσσερα παιδιά (εκ των οποίων τα δύο είναι δίδυμα) κοντά στην εφηβεία. Με τη γυναίκα του αθλούνται μαζί, ταξιδεύουν και επιπλέον έχουν δημιουργήσει ένα φιλανθρωπικό ίδρυμα, μέσω του οποίου κάνουν δωρεές σε ιδρύματα για παιδιά και υποστηρίζουν αθλητικές δραστηριότητες. Εκτός από την εξωτερική εμφάνιση, τα μεγαλύτερα παιδιά του έχουν κληρονομήσει και το κουσούρι του (βρίζουν), κάτι που ο ίδιος δεν παραδέχεται δημόσια. Ωστόσο αναφέρει πως έχει βρει έναν κώδικα ώστε να τα αποτρέπει να ξεστομίζουν βρωμόλογα: σπαράγγι, σιτάκε (μανιτάρι) και άλλα λαχανικά είναι οι λέξεις που τους πρότεινε να χρησιμοποιούν αντί για τις «κακές» α- ντίστοιχες των ενηλίκων. Η βασική κατοικία της οικογένειας Ράμσεϊ είναι μεγαλειώδης. Αγοράστηκε το 2002 στο προάστιο Wandsworth του νοτιοδυτικού Λονδίνου. Ηταν ι- δανική για να στεγάσει την πολυμελή φαμίλια, καθώς τέσσερα ξεχωριστά διαμερίσματα που βρίσκονταν σε έναν ενιαίο οικόπεδο ενώθηκαν μετά από την επιθυμία τους, ώστε για να δημιουργηθούν οκτώ κρεβατοκάμαρες. Και φυσικά εκείνο το δωμάτιο που είναι ιδιαίτερο είναι η κουζίνα: Ο Σκωτσέζος επένδυσε 500,000 αγγλικές λίρες μόνο για αυτό το χώρο, μέσα στον οποίο δεσπόζει ένας φούρνος 67,000 λίρων και βάρους δυόμιση τόνων, ο οποίος τοποθετήθηκε στη θέση του, πριν καν από την στέγη. Το οίκημα έχει πρόσβαση σε έναν ιδιωτικό κήπο - δάσος 50 στρεμμάτων, αποκλειστικά για τις δεκαπέντε κατοικίες που τον περιτριγυρίζουν. Από το 2011 και για όσο καιρό βρισκόταν στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, για χάρη των τηλεοπτικών εκπομπών, διέμενε σε ένα σπίτι τ.μ. στο Λος Αντζελες, το οποίο δυστυχώς πλημμύρισε πέρυσι. Παπαράτσι τούς έχουν εντοπίσει στο Μαλιμπού, όπου λέγεται πως έχει στραφεί το ενδιαφέρον του ζευγαριού για αγορά νέας πολυτελούς κατοικίας. Πριν από λίγους μήνες ο Γκόρντον απέκτησε ένα πολυτελές αυτοκίνητο, μια Ferrari του ενός εκατομμυρίου, προκαλώντας άλλο ένα σούσουρο για την οικονομική του «άνεση». Η αλήθεια είναι πως αυτός ο αλαζόνας και ικανότατος μάγειρας προκαλεί. Ισως ε- πειδή πλέον νιώθει αρκετά δυνατός να αποδείξει σε όλους πως ό,τι έχει καταφέρει το αξίζει. Στην αυτοβιογραφία του «Humble Pie», μια ενδιαφέρουσα ιστορία ζωής γραμμένη με εκπληκτική ειλικρίνεια, κάνει γνωστό το πρόβλημα εξάρτησης του αδερφού του από τα ναρκωτικά, αλλά και το πόσο σκληρά παιδικά χρόνια πέρασε με τον πατέρα του, ο οποίος τον κατηγορούσε για ομοφυλοφιλία επειδή ασχολούνταν με τη μαγειρική. Ο Ράμσεϊ κατάφερε μόνος του να μεταπηδήσει από την κατώτερη τάξη στα ανώτερα κοινωνικά στρώματα επειδή είχε ικανότητες, άστρο και πάθος. Σήμερα όσοι τον ξέρουν μιλούν για έναν άνθρωπο εθισμένο στην τελειομανία. Μια αυτοβιογραφία εκδοτικό φαινόμενο Η μεταμόρφωση του Τζέικ Τζίλενχαλ Tου ΑΘΩ ΔΗΜΟΥΛΑ Δεν αποκλείεται να πρόκειται απλώς για αστικό μύθο, ωστόσο αξίζει να αναφέρουμε ότι, όπως λέγεται, σε πολλούς χώρους εργασίας στη Νορβηγία αναγκάστηκαν να θεσπίσουν κάποιες ημέρες μέσα στην εβδομάδα κατά τις οποίες δεν θα επιτρεπόταν στους υπαλλήλους να συζητούν για τα βιβλία του Καρλ Ούβε Κνάουσγκορντ - για να μη μένει πίσω η δουλειά. Αυτό που ισχύει σίγουρα είναι ότι τα βιβλία αυτά αποτέλεσαν ένα σπάνιο εκδοτικό φαινόμενο στην πατρίδα του - το 2012 πουλήθηκαν αντίτυπα, αριθμός υπερβολικός αν αναλογιστεί κανείς ότι η χώρα έχει μόλις 5 εκατ. κατοίκους. Δεν είναι, όμως, τόσο ο αριθμός των πωλήσεων που προκαλεί εντύπωση, αλλά το περιεχόμενο των βιβλίων, καθώς δεν πρόκειται ούτε για τις χαριτωμένες περιπέτειες κάποιου μικρού μάγου ούτε για τις ερωτικές φαντασιώσεις των ηρώων της Ε. Λ. Τζέιμς. Ο Κνάουσγκορντ έγραψε μια εξάτομη μυθιστορηματική αυτοβιογραφία σελίδων, που έχει ήδη μεταφραστεί σε 15 γλώσσες - ο πρώτος τόμος, «Ενας θάνατος στην οικογένεια», κυκλοφόρησε προ ημερών και στα Ελληνικά από τις εκδόσεις Καστανιώτη. Τι είναι αυτό που γοητεύει τόσο τους αναγνώστες; Ο 46χρονος, σήμερα, συγγραφέας προσπαθούσε επί χρόνια να γράψει για τη σχέση του με τον πατέρα του - η α- δυναμία του να συλλάβει το ακριβές πλαίσιο ενός τέτοιου βιβλίου τον οδήγησε το 2008 στο να αρχίσει απλώς να περιγράφει τη ζωή του. Την πραγματικότητα. Σκέψεις, εικόνες, γεγονότα. Από την κάθε ασήμαντη στιγμή της καθημερινότητας μέχρι την κηδεία του αλκοολικού πατέρα του. Δεν αλλάζει ούτε τα ονόματα. Σε μία από τις πρώτες σελίδες του πρώτου τόμου μάς συστήνεται: «Εγώ που γράφω, ο Καρλ Ούβε Κνάουσγκορντ, γεννήθηκα τον Δεκέμβρη του 1968 και την ώρα αυτή που γράφω είμαι Το 2012 ο Κνάουσγκορντ πούλησε βιβλία στη Νορβηγία, χώρα με μόλις 5 εκατ. κατοίκους. < O Νορβηγός συγγραφέας Καρλ Ούβε Κνάουσγκορντ προκαλεί το θαυμασμό των αναγνωστών αλλά και την οργή της οικογένειάς του. τριάντα εννέα χρόνων. Εχω τρία παιδιά, τη Βάνια, τη Χάιντι και τον Τζον, και είμαι παντρεμένος, σε δεύτερο γάμο, με τη Λίντα Μπούστρεμ Κνάουσγκορντ. Και οι τέσσερις κοιμούνται στα δωμάτια γύρω μου, σε ένα διαμέρισμα στο Μάλμε, όπου μένουμε εδώ και ενάμιση χρόνο». Ενας προκλητικός τίτλος Η σύζυγός του, όταν διάβασε το πρώτο βιβλίο, έφτασε στο σημείο να νοσηλευτεί από κατάθλιψη. Αλλοι συγγενείς και φίλοι τού γύρισαν την πλάτη προσβεβλημένοι από την έκθεση της προσωπικής τους ζωής. Για τον ίδιο ήταν μια λύτρωση. Το ξεγύμνωμά του μπροστά στον αναγνώστη λειτούργησε εξαγνιστικά - κι ας έπρεπε να απολογηθεί στους οικείους του. Κάτι άλλο που επίσης όφειλε να κάνει ήταν να εξηγήσει τον προκλητικό τίτλο που φέρει η εξαλογία: «Ο Αγώνας μου». «Γιατί να συνδέσεις το βιβλίο σου με τον Χίτλερ;» τον ρώτησε ο εκδότης του. Εχουν δοθεί διάφορες ερμηνείες. Ειρωνεία, εμπορικό τρικ, μια ναρκισσιστική αίσθηση μεγαλείου ή α- πλώς ο Κνάουσγκορντ έκρινε ότι είναι ο πιο κατάλληλος τίτλος; Οπως λέει κάποια στιγμή η γιαγιά του, «η ζωή είναι αγώνας». Στη Γερμανία, πάντως, μεταφράστηκε ως «Πεθαίνοντας». Ο ρυθμός γραφής του ήταν αφύσικος. Είκοσι σελίδες τη μέρα. Εξι τόμοι σε μια διετία. Αυτή η ταχύτητα, φυσικά, είχε κάποιο ποιοτικό κόστος. Η αφήγησή του είναι συχνά διεκπεραιωτική και η εμμονή στις λεπτομέρειες κουράζει. Ο χαρακτηρισμός «Νορβηγός Προυστ» που τον ακολουθεί είναι κολακευτικός και δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Αλλά, όπως σχολίασε ο βιβλιοκριτικός Τζέιμς Γουντ στο New Yorker, «ακόμη και όταν βαριόμουν, δεν έχανα το ενδιαφέρον μου». Γιατί αυτή η ειλικρινής εξομολόγηση δεν μπορεί να αφήσει κανέναν αδιάφορο. Το κείμενο σε αιχμαλωτίζει και αυτό δεν συμβαίνει επειδή σου ε- πιτρέπει να κοιτάξεις από την κλειδαρότρυπα μια άλλη ζωή, αλλά επειδή, όπως σχολίασε ο Εβαν Χιουζ στο New Republic, «είναι σαν να ανοίγεις το η- μερολόγιο κάποιου άλλου και να βλέπεις τα δικά σου μυστικά». Αυτός είναι ο θρίαμβος του Κνάουσγκορντ. Μέσα από το «εγώ» του απέδειξε πόσο κοινά είναι για τους ανθρώπους όλης της Γης τα μικρά και τα μεγάλα πάθη, οι σκοτεινές σκέψεις, οι αδιέξοδες σχέσεις, ο καθημερινός αγώνας. Η ιστορία του σινεμά είναι γεμάτη από ταινίες με μποξ: από το «Οργισμένο είδωλο» του Σκορσέζε μέχρι το «Million Dollar Baby» του Ιστγουντ και το «The Fighter» του Ράσελ - όπως παραδέχεται ο Τζέικ Τζίλενχαλ στους Sunday Times, «δεν καταλάβαινα γιατί έπρεπε να γυρίσουμε μία ακόμη ταινία με μποξ». Πείστηκε, όμως, όταν συνειδητοποίησε ότι στο «Southpaw» του Αντουάν Φουκούα πίσω από τη δράση στα ρινγκ ξετυλίγεται μια ανθρώπινη ιστορία. Μόνο που δεν είχε ιδέα από μποξ και ούτε έμοιαζε με μποξέρ. Πέρασε έξι μήνες στο γυμναστήριο, έτρεχε καθημερινά δέκα χιλιόμετρα, ακολούθησε ειδική διατροφή και προπονήθηκε με ε- παγγελματίες πυγμάχους. «Τον μεταμορφώσαμε σε ένα τέρας», σχολίασε ο Φουκούα και, σύμφωνα με τους σινεκριτικούς, οι κόποι του ίσως ανταμειφθούν με το πρώτο του Οσκαρ. Το όνομα του 34χρονου ηθοποιού προδίδει τα σουηδικά του γονίδια - οι Τζίλενχαλ έχουν μακρά παράδοση στην πολιτική, στην επιστήμη και στον πολιτισμό της σκανδιναβικής χώρας, με το γενεαλογικό τους δέντρο να φτάνει στον 18ο αιώνα. Η οικογένειά του, πάντως, ασχολείται αποκλειστικά με το σινεμά. Ο πατέρας του, Στέφεν, είναι σκηνοθέτης, η μητέρα του, Ναόμι Φόνερ, είναι σεναριογράφος και η αδερφή του, Μάγκι Τζίλενχαλ, είναι και αυτή ηθοποιός. Εχει, επίσης, και δύο διάσημους νονούς, τον Πολ Νιούμαν (που τον έμαθε να οδηγεί) και την Τζέιμι Λι Κέρτις. Με τη σειρά του, ο Τζέικ είναι νονός της κόρης του Χιθ Λέτζερ και της Μισέλ Ουίλιαμς. Ακόμη και οι πιο σημαντικές του σχέσεις (Κίρστεν Ντανστ, Ρις Γουίδερσπουν) προέρχονταν από το χώρο του σινεμά. Μια ζωή ζει στα πλατό. Από μικρός εμφανιζόταν στις ταινίες των γονιών του, οι οποίοι, Οι ερμηνείες του έχουν κάτι κοινό: είναι ελαφρώς υποτονικός και ολιγόλογος, απόμακρος και μυστηριώδης. < Ο 34χρονος Αμερικανός σταρ φλερτάρει με το πρώτο του Οσκαρ, υποδυόμενος έναν μποξέρ στην ταινία «Southpaw». όμως, τον ωθούσαν να μάθει να κερδίζει μόνος του το χαρτζιλίκι του. Ετσι, τα καλοκαίρια των νεανικών του χρόνων εργάστηκε ως σερβιτόρος και αργότερα ως ναυαγοσώστης. Φοίτησε και στο Κολούμπια (Ανατολικές θρησκείες και Φιλοσοφία) χωρίς να πάρει το πτυχίο του. Βιαζόταν να α- φοσιωθεί στην υποκριτική και, πράγματι, η πρώτη του επιτυχία δεν άργησε να έρθει. Ηταν 21 ετών όταν υποδύθηκε τον προβληματικό έφηβο Ντόνι Ντάρκο στην ομώνυμη ταινία του Ρίτσαρντ Κέλι, με τα μεγάλα μελαγχολικά μάτια του και το ανέκφραστο πρόσωπό του να γοητεύουν εκατομμύρια θεατές. Σταδιακά έγινε περιζήτητος και τον είδαμε σε περιπέτειες όπως το «The Day After Tomorrow» ή το αντιπολεμικό δράμα «Jarhead», ενώ ήταν υποψήφιος για Οσκαρ ερμηνεύοντας τον έναν από τους δύο καουμπόηδες του «Brokeback Mountain». Το 2007, στο «Zodiac», ήταν ήδη σταρ. Οι ερμηνείες του έχουν κάτι κοινό: είναι σχεδόν πάντα ελαφρώς υποτονικός και ολιγόλογος, κάπως απόμακρος και μυστηριώδης. Ενα μοτίβο που προσαρμόζει σε κάθε ρόλο. Επαιξε δίπλα στην Αν Χάθαγουεϊ στο γλυκόπικρο «Love & Other Drugs», υποδύθηκε τον ντετέκτιβ στο «Prisoners» και έναν διχασμένο καθηγητή στο (βασισμένο σε βιβλίο του Σαραμάγκου) «Enemy». Ρόλοι που να τον προκαλούν Η αναφορά στη φιλμογραφία του είναι ενδεικτική, καθώς πλέον συμμετέχει επιλεκτικά σε αξιόλογες παραγωγές. «Δεν ασχολείται με μπλοκμπάστερ, περιπέτειες δράσης ή χαριτωμένες ερωτικές ιστορίες. Οχι πια. Παίζει μόνο σε ταινίες για ενηλίκους», διαβάσαμε στο βρετανικό Esquire που τον φιλοξενεί στο εξώφυλλο του τρέχοντος τεύχους. Το ζητούμενο είναι, όπως έχει πει, να αναλαμβάνει ρόλους που τον ιντριγκάρουν και του επιτρέπουν να περάσει τα μηνύματά του. Ποια είναι αυτά; Τα περιβαλλοντικά προβλήματα, τα ανθρώπινα δικαιώματα, ακόμη και οι πολιτικές του ιδέες - παλιότερα είχε συμμετάσχει στην εκστρατεία του Τζον Κέρι. Ποιο μήνυμα θέλει να περάσει μέσα από το καινούργιο, μυώδες σώμα του μένει να το διαπιστώσουμε παρακολουθώντας το «Southpaw».

19 19-OIK_TASEIS_KATHI 28/07/15 21:20 Page 19 Τετάρτη 29 Ιουλίου 2015 ΤΑΣΕΙΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ l 19 «Το Σύμπαν πάντοτε επιφυλάσσει εκπλήξεις» Ο αστροφυσικός Σολ Περλμάτερ μιλάει για το μυστήριο της Σκοτεινής Ενέργειας Της ΑΣΠΑΣΙΑΣ ΔΑΣΚΑΛΟΠΟΥΛΟΥ Εχει περάσει σχεδόν ένας αιώνας από τότε που οι αστρονόμοι, μέσα από τις παρατηρήσεις τους, υποστήριζαν ότι το Σύμπαν που μας φιλοξενεί διαστέλλεται, και ότι ξεκίνησε ως... ένα μοναδικό και εξαιρετικά πυκνό σημείο. Ετσι γεννήθηκε η θεωρία της Μεγάλης Εκρηξης, παρότι ο συγκεκριμένος όρος επινοήθηκε δύο δεκαετίες αργότερα. Για τον επόμενο μισό αιώνα, η συμβατική θεωρία για το «τι συνέβη μετά» τη Μεγάλη Εκρηξη υπαγόρευε ότι το Σύμπαν συνέχισε να διαστέλλεται με επιβραδυνόμενο ρυθμό, κάτι που εξηγούνταν από την επίδραση της δύναμης της βαρύτητας. To 1988 ο Αμερικανός αστροφυσικός Σολ Περλμάτερ από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στο Μπέρκλεϊ, ξεκίνησε μία έρευνα με σκοπό να μετρήσει τον ρυθμό με τον οποίο επιβραδύνεται η διαστολή του Σύμπαντος. Δεν ήταν ο μόνος. Μία Το σημαντικότερο που μας διδάσκει η επιστήμη είναι ότι καταφέρνουμε περισσότερα όταν είμαστε ανοιχτοί στο να κάνουμε λάθος. δεύτερη ομάδα με επικεφαλής τον Αυστραλό Μπράιαν Σμιντ, μετά λίγα χρόνια, έβαλε το ίδιο στοίχημα, χρησιμοποιώντας μάλιστα και την ίδια μέθοδο: την παρατήρηση του φωτός αστέρων που εκρήγνυνται, γνωστoί ως Υπερκαινοφανείς αστέρες ή Σουπερνόβα. Το φως για να ταξιδέψει χρειάζεται χρόνο. Ενα μακρινό Σουπερνόβα μπορεί να απέχει έως και δέκα δισεκατομμύρια έτη φωτός από τη Γη, έχει δηλαδή τα 2/3 της ηλικίας του Σύμπαντος. Η φωτεινότητα του Σουπερνόβα αποκαλύπτει την ηλικία του. Για παράδειγμα, όσο πιο αχνό είναι το φως του, τόσο πιο μακριά μας βρίσκεται και τόσο πιο παλιά πραγματοποιήθηκε η έκρηξη. Το φως αυτό ταξιδεύει σε εμάς μέσα σε ένα διαστελλόμενο Σύμπαν. Το πόσο λοιπόν έχει διασταλεί αυτό το φως μαρτυρά το πόσο έχει διασταλεί και το Σύμπαν. Οι παρατηρήσεις τους έδειξαν ότι πράγματι η διαστολή του Σύμπαντος πραγματοποιούνταν με επιβραδυνόμενο ρυθμό μέχρι τα μισά της ζωής του, όμως στο πιο πρόσφατο μισό της ζωής του αυτό άρχισε να επιταχύνεται, και από όσα γνωρίζουν έως σήμερα οι επιστήμονες, θα συνεχίσει να επιταχύνεται. «Αυτό που παρατηρήσαμε ήταν ένα δραματικά διαφορετικό Σύμπαν. Ηταν μία μεγάλη έκπληξη» είπε ο νομπελίστας πλέον Σολ Περλμάτερ, στην ομιλία του στο πλαίσιο της 65ης Συνάντησης νομπελιστών με νέους επιστήμονες στο Λίνταου της Γερμανίας, τον περασμένο μήνα. «Αλλαγή πλεύσης» Ποιος ευθύνεται όμως γι αυτή την «αλλαγή πλεύσης» του Σύμπαντος; «Μία πιθανή εξήγηση αφορά την ύπαρξη μιας νέας μορφής ε- νέργειας που δεσπόζει σε ολόκληρο το Σύμπαν, την οποία όμως δεν έ- χουμε καταφέρει ακόμα να ανακαλύψουμε» είπε ο κ. Περλμάτερ. «Αυτή την ενέργεια την έχουμε ονομάσει Σκοτεινή Ενέργεια (Dark Energy), ένα όνομα που περιγράφει την άγνοιά μας γι αυτήν, και δεν έχει καμία σχέση με το χρώμα της» σχολίασε αστειευόμενος. Είναι ελάχιστα αυτά που γνωρίζουν οι επιστήμονες για τη Σκοτεινή Ενέργεια, και όπως τόνισε ο κ. Περλμάτερ, για να αρχίσουν οι αστροφυσικοί να ξεδιπλώνουν τα μυστικά των ιδιοτήτων της χρειάζεται οι μετρήσεις τους να αποκτήσουν 20 φορές μεγαλύτερη ακρίβεια. «Κάθε φορά που καταφέρνουμε να κάνουμε πιο ακριβείς μετρήσεις της ιστορίας του Σύμπαντος επιφυλάσσονται και εκπλήξεις», είπε. Παράλληλα όμως με την εξιχνίαση του μυστηρίου της Σκοτεινής Ενέργειας, ο κ. Περλμάτερ, καταστρώνει και άλλα σχέδια: να ανακαλύψει μία μέθοδο διδασκαλίας του τρόπου σκέψης των επιστημόνων, την οποία θεωρεί απαραίτητο εφόδιο, όχι μόνο για τους επιστήμονες, αλλά για ο- λόκληρη την κοινωνία. Πώς μπορεί η εργαλειοθήκη της επιστήμης να μας μάθει να βρίσκουμε λύσεις στα προβλήματα της κοινωνίας; AFP/NASA Η φωτεινότητα του Σουπερνόβα αποκαλύπτει την ηλικία του. Oσο πιο αχνό είναι το φως του, τόσο πιο μακριά μας βρίσκεται και τόσο πιο παλιά πραγματοποιήθηκε η έκρηξη. Το φως αυτό ταξιδεύει σε εμάς μέσα σε ένα διαστελλόμενο Σύμπαν. Το πόσο έχει διασταλεί αυτό το φως μαρτυρά το πόσο έχει διασταλεί και το Σύμπαν. Ο τιμημένος με Νομπέλ Φυσικής Σολ Περλμάτερ δίνει συμβουλές στην Ντεβέσνι Μουντάλι, φοιτήτρια αστροφυσικής από τη Νότια Αφρική. Το σημαντικότερο που μας διδάσκει η επιστήμη είναι ότι καταφέρνουμε περισσότερα όταν είμαστε ανοιχτοί στο να κάνουμε λάθος. Ενα από τα προβλήματα του σήμερα, είναι ότι η άσκηση πολιτικής έχει απομακρυνθεί από τη λογική της ορθολογικής αντιπαράθεσης, ενώ έχει επικρατήσει το «έχω τις απόψεις μου και παραμένω πιστός σε αυτές». Αντίθετα, στην επιστήμη κυνηγάμε τα ίδια μας τα λάθη, ψάχνουμε να βρούμε εάν υπάρχει κάτι διαφορετικό στο κόσμο που δεν το περιμέναμε. Ετσι οδηγούμαστε συχνά σε εκπλήξεις και είμαστε πρόθυμοι να αλλάξουμε γνώμη, να δοκιμάσουμε δηλαδή μία διαφορετική πολιτική, και ακόμα και εάν κάνουμε λάθος, συνεχίζουμε να πειραματιζόμαστε. Για κάποιο λόγο αυτό το τόσο επιτυχημένο μάθημα από την επιστήμη δεν έχει μεταδοθεί με ε- πιτυχία στις μεγαλύτερες κοινωνίες και στο πολιτικό σύστημα. Η επιστήμη προσφέρει επίσης μία πιθανολογική κατανόηση του κόσμου. Δεν γνωρίζουμε με απόλυτη σιγουριά τις απαντήσεις κάθε δεδομένη στιγμή, αλλά είμαστε ι- κανοί να ποσοτικοποιήσουμε πόσο σίγουροι είμαστε. Και αυτό είναι το δυνατό μας σημείο, η ικανότητά μας να είμαστε ευέλικτοι και να γνωρίζουμε πότε να ακολουθούμε τις πιθανότητες και πότε υπάρχει χώρος για ελιγμούς. Στην πολιτική, τι εμποδίζει την αλλαγή γνώμης; Από τον τρόπο που λειτουργεί η επιστήμη, η αίσθησή μου είναι ότι εάν καταπιαστείς με ένα δύσκολο πρόβλημα πρέπει να υποθέσεις ότι τα πρώτα δύο ή τρία πράγματα που θα δοκιμάσεις δεν θα λειτουργήσουν. Οπως και να έχει, όμως, χρειάζεται να τα δοκιμάσεις, γιατί μόνο έτσι θα διαπιστώσεις γιατί δεν λειτουργούν. Ομολογώ ότι είμαι σοκαρισμένος που κανένας δεν βλέπει τα κοινωνικά ή τα οικονομικά προβλήματα με τον ίδιο τρόπο. Εάν δεν δοκιμάσουμε, δεν είναι ότι αποφεύγουμε τα λάθη, κάνουμε απλά λάθη χωρίς να το ξέρουμε. Και μη γνωρίζοντας έναν εύκολο τρόπο να τα διορθώσουμε, παντρευόμαστε μία συγκεκριμένη οπτική. Ο ρόλος της ομάδας Για κάποιους δεν υπάρχει χώρος για αλλαγή γνώμης, γιατί κάτι τέτοιο θα σήμαινε ότι παραδέχονται ότι ο- λόκληρη η πλατφόρμα τους δεν βγάζει νόημα και ότι ο κόσμος θα πρέπει να ψηφίσει τον αντίπαλο. Αντίθετα, εάν ο τρόπος που κάνει κάποιος πολιτική βασίζεται σε μία διαδικασία, κατά την οποία λέει «προσπαθούμε να διαπιστώσουμε πώς να φτιάξουμε έναν καλύτερο κόσμο, και εάν συνεχίσετε να ψηφίζετε γι αυτή τη διαδικασία, θα τα καταφέρουμε καλύτερα μαζί», δίνεται χώρος για να εκμεταλλευτούμε καλύτερα τις ευκαιρίες και να διαπιστώσουμε τι μπορούμε να κάνουμε μαζί, σαν ο- μάδα. Τι μας διδάσκει η συνεργατική φύση της επιστημονικής έρευνας; Η κατανόηση του πώς λειτουργούν οι άνθρωποι είναι εξίσου σημαντική με την κατανόηση της λειτουργίας του κόσμου. Μία συζήτηση ανθρώπων, στην οποία ο καθένας φέρνει στο τραπέζι τη δική του διαφορετική γνώση, μπορεί να οδηγήσει είτε στη συνένωση της γνώσης, είτε στην απομόνωσή της. Οι διαδικτυακές συζητήσεις για παράδειγμα είναι φρικτές. Διαβάζεις ένα άρθρο και μετά βλέπεις μία λίστα σχολίων, τα οποία γίνονται όλο και πιο επιθετικά. Σε αυτές τις συζητήσεις δεν υπάρχει ίχνος του: «ας διαχωρίσουμε τα ζητήματα, ας διαπιστώσουμε τι καταλαβαίνουμε και τι όχι, ας δούμε πού έχουμε πληθώρα αποδείξεων και πού όχι». Δεν υφίσταται κάποιος τρόπος οργάνωσης της συζήτησης ώστε οι άνθρωποι να σκεφτούν σοβαρά τα προβλήματα. Σαν αποτέλεσμα, εκείνος που α- κούγεται πιο απόλυτα βέβαιος για τον εαυτό του, είναι εκείνος που παίρνει τελικά τον έλεγχο της συζήτησης. Ποια είναι τα αποτελέσματα τέτοιων συζητήσεων; Τα προβλήματα που προκύπτουν είναι δύο. Το πρώτο είναι ότι δημιουργείται πόλωση. Οι άνθρωποι καταλήγουν να συζητούν μόνο με τη δική τους ομάδα και να συμφωνούν όλο και πιο βίαια με τους ομοϊδεάτες τους. Το δεύτερο πρόβλημα είναι ότι δεν γεννιούνται ενδιαφέρουσες νέες ιδέες, γιατί ο ένας παγιδεύεται στο «νησί» των δικών του ιδεών και ο άλλος στο διαφορετικό δικό του νησί. Ισως όμως να υπάρχει ένα άλλο, σπουδαίο νησί, σε κάποιο άλλο μέρος, το οποίο, εάν γίνει κάποια συζήτηση μεταξύ των δύο, να μπορέσουν τελικά να το ανακαλύψουν. Ισως στην πραγματικότητα να υ- πάρχει μία καλύτερη λύση που δεν έχουμε εξερευνήσει ακόμα. Γιατί οι άνθρωποι τείνουν να παντρεύονται ομοίους τους Oι επιστήμονες, παρατηρώντας εργένηδες να προσεγγίζουν ο ένας τον άλλο, διαπίστωσαν την τάση του «ταιριαστού ζευγαρώματος» Του JOHN TIERNEY THE NEW YORK TIMES Υστερα από δεκαετίες μελέτης της έννοιας της «αξίας συντρόφου», οι κοινωνικοί επιστήμονες έχουν τελικά τα απαραίτητα δεδομένα για να εξηγήσουν τις ρομαντικές επιλογές στις ταινίες «Mε την πρώτη» («Κnocked Up») και «Περηφάνια και Προκατάληψη» («Pride and Prejudice»). O παχουλός και ατημέλητος Σεθ Ρότζεν δεν αποτελεί μάλλον το ιδανικό ραντεβού καμιάς γυναίκας, ειδικά όταν υποδύεται τον άνεργο στην ταινία «Mε την πρώτη», όπου ξοδεύει τις μέρες του καπνίζοντας μαριχουάνα και γλυκοκοιτώντας γυμνές διάσημες. Ο Ρότζεν στην ταινία δεν διαθέτει κανένα από τα προφανή προτερήματα που δίνουν αξία σε έναν σύντροφο: καλό παρουσιαστικό, χρήματα, κοινωνικό κύρος. Παρόλα αυτά, καταλήγει με μία επιτυχημένη τηλεοπτική δημοσιογράφο, την οποία υποδύεται η εκθαμβωτική Κάθριν Χέιγκλ. Πάνω στην ίδια αξιόπιστη συνταγή κινηματογραφικών εισπράξεων έκανε καριέρα και ο Ανταμ Σάντλερ. Το αταίριαστο όμως ζευγάρι δεν α- ποτελεί μόνο ανδρικό όνειρο. Υπάρχουν χιλιάδες ρομαντικά μυθιστορήματα σε αυτή την κατηγορία, η οποία ήταν εξίσου δημοφιλής την εποχή που η Τζέιν Οστεν έγραψε το «Περηφάνια και Προκατάληψη». Ο ψηλός και όμορφος κ. Μάρσι, αρχικά υποτιμά την Ελίζαμπεθ Μπένετ για το παρουσιαστικό της: «Είναι ανεκτή, αλλά όχι αρκετά γοητευτική για να δελεάσει εμένα ενώ η κοινωνική τάξη της οικογένειάς της είναι τόσο σαφώς κατώτερη της δικής μου». Οι αρχικές του αντιδράσεις βγάζουν απόλυτο νόημα για τους εξελικτικούς ψυχολόγους, επειδή τέτοιες προτιμήσεις αυξάνουν την πιθανότητα να μεταφέρει κάποιος τα γονίδιά του. Η ομορφιά και η φυσική συμμετρία είναι σημάδια υγείας και γενετικής καταλληλότητας, κύρους και πλούτου, καθιστώντας πιθανότερο τα παιδιά κάποιου να επιβιώσουν και να ενηλικιωθούν. Οι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι δείχνει λογικό για ανθρώπους με υψηλή «αξία συντρόφου» να επιμένουν σε ισάξιους συντρόφους. H έρευνα έδειξε ότι το 33% των ανδρών και το 43% των γυναικών απάντησαν ναι, όταν ερωτήθηκαν εάν έχουν ποτέ ερωτευτεί κάποιον που δεν βρήκαν αρχικά ελκυστικό. Ισάξιοι Δείχνει λογικό για ανθρώπους με υψηλή «αξία συντρόφου» να επιμένουν σε ισάξιους συντρόφους και πράγματι το κάνουν. Oι επιστήμονες, παρατηρώντας εργένηδες να προσεγγίζουν ο ένας τον άλλο διαπίστωσαν ότι οι άνθρωποι τείνουν να καταλήγουν με εκείνους που έχουν όμοια «αξία συντρόφου». Το μοτίβο αυτό απαντάται και σε παντρεμένα ζευγάρια: Ανθρωποι ελκυστικοί, μορφωμένοι, με υψηλά εισοδήματα τείνουν να παντρεύονται ομοίους τους. Στην πραγματικότητα, οι οικονομολόγοι λένε ότι αυτή η αυξανόμενη τάση του «ταιριαστού ζευγαρώματος» είναι η κύρια αιτία εισοδηματικής ανισότητας, επειδή ένα νοικοκυριό με δύο υψηλοεισοδηματίες καταλήγει με πολύ περισσότερα χρήματα από ό,τι ένα νοικοκυριό με δύο χαμηλοεισοδηματίες (ή με έναν μόνο εισοδηματία). Ομως πόσο άσπλαχνα επιφανειακοί είναι οι άνθρωποι στον καθορισμό της αξίας ενός δυνητικού συντρόφου; Για να το διερευνήσουν αυτό, ψυχολόγοι από το Πανεπιστήμιο του Τέξας στο Οστιν, ζήτησαν από φοιτητές να βαθμολογήσουν τη ρομαντική έλξη τους απέναντι σε συμφοιτητές του αντίθετου φύλου. Στη αρχή του εξαμήνου, οι φοιτητές σχεδόν συμφώνησαν στο ποιος από την τάξη τους είναι πιο ελκυστικός. Οταν όμως ρωτήθηκαν ξανά, αφού είχαν περάσει ένα εξάμηνο όλοι μαζί σε μία μικρή τάξη, σημειώθηκαν τεράστιες αποκλίσεις στις κρίσεις τους σχετικά με το ποιος AP/EMILIO MORENATTI είναι ελκυστικός και ποιος όχι. «Οσο περισσότερο χρόνο περνούν μαζί οι άνθρωποι, τόσο αλλάζουν και οι αντιλήψεις τους» λέει η ερευνήτρια Λούσι Χαντ, η οποία δημοσίευσε πέρυσι την παραπάνω έρευνα μαζί με τον Πολ Ιστγουικ, καθηγητή ανθρώπινης ανάπτυξης και οικογενειακών επιστημών. Σύμφωνα με την κ. Χαντ, μπορεί κάποιος μη ελκυστικός άνθρωπος να γίνει πιο ελκυστικός στα μάτια ενός συγκεκριμένου ανθρώπου, αλλά μπορεί κάλλιστα να συμβεί και το αντίθετο. Για να ελέγξουν αυτό το αποτέλεσμα, οι ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Τέξας συνεργάστηκαν με την Ελι Φίνκελ, καθηγήτρια ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο Νορθγουέστερν, σε μία έρευνα πάνω σε ζευγάρια, η οποία δημοσιεύθηκε πριν από λίγους μήνες στο επιστημονικό περιοδικό Psychological Science. Βαθμολογία Κάποια από τα ζευγάρια ήταν παντρεμένα για πέντε δεκαετίες, ενώ άλλα «έβγαιναν» μόνο για λίγους μήνες. Κάποια γνωρίζονταν για καιρό πριν αρχίσουν τη σχέση, ενώ άλλα άρχισαν τη σχέση τους με το που γνωρίστηκαν. Αφού βιντεοσκοπήθηκαν να μιλούν για τις σχέσεις τους, μία ομάδα κριτών, οι οποίοι παρακολούθησαν κάθε σύντροφο ξεχωριστά, βαθμολόγησε την εξωτερική τους εμφάνιση. Συγκρίνοντας τις βαθμολογίες των συντρόφων εμφανίστηκε ένα ξεκάθαρο μοτίβο, που βασίζεται στο χρονικό διάστημα που γνωρίζονταν πριν ξεκινήσει η σχέση τους. Εάν είχαν ξεκινήσει να «βγαίνουν» μέσα σε ένα μήνα από τη γνωριμία τους, τότε έτειναν εμφανισιακά να είναι εξίσου ελκυστικοί. Εάν όμως γνωρίζονται για μεγάλο χρονικό διάστημα, ή ήταν φίλοι πριν γίνουν ε- ραστές, τότε κάποιος ελκυστικός ή- ταν πιο επιρρεπής να καταλήξει με κάποιον λιγότερο ελκυστικό. Σε μία έρευνα που πραγματοποιήθηκε το 2012 από τον δημοφιλή ιστότοπο διαδικτυακών ραντεβού Match.com σε αντιπροσωπευτικό δείγμα εργένηδων Αμερικανών, οι συμμετέχοντες κλήθηκαν να απαντήσουν στην ερώτηση του Κρίστοφερ Μάρλοου: «Ποιος αγάπησε αν δεν αγάπησε με την πρώτη ματιά;». Πάρα πολλοί, όπως αποδεικνύεται. H έρευνα έδειξε ότι το 33% των ανδρών και το 43% των γυναικών απάντησαν ναι, όταν ερωτήθηκαν εάν έ- χουν ποτέ ερωτευτεί κάποιον που δεν βρήκαν αρχικά ελκυστικό. Η ε- πικεφαλής της έρευνας Ελεν Φίσερ, από το Ινστιτούτο Κίνζι του Πανεπιστημίου Ιντιάνα, ονομάζει αυτή τη διαδικασία «αργό έρωτα», και λέει ότι εμφανίζεται όλο και συχνότερα όσο οι άνθρωποι αργούν να παντρευτούν. Οταν οι συμμετέχοντες στην έρευνα ερωτήθηκαν τι άλλαξε στα συναισθήματά τους, οι κύριοι λόγοι που παρέθεσαν είναι: «εξαίρετες συζητήσεις», «κοινά ενδιαφέροντα» και «εκτίμησα την αίσθηση του χιούμορ του/της». Αυτοί οι ίδιοι παράγοντες συνέβαλαν και στη μεταστροφή του κ. Ντάρσι στο «Περηφάνια και Προκατάληψη».

20 20-OIK_SYNALLAGMA_KATHI 28/07/15 22:38 Page l ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΞΕΝΕΣ ΑΓΟΡΕΣ Τετάρτη 29 Iουλίου 2015