ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΣXOΛH. Tελετή Aναγόρευσης

Transcript

1 ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΣXOΛH Tελετή Aναγόρευσης του James D. Muhly σε Eπίτιμο Διδάκτορα ΛΕΥΚΩ ΣΙΑ 2011

2 ISBN Copyright 2011 Πανεπιστήμιο Κύπρου Λεωφόρος Πανεπιστημίου 1, 2109 Αγλαντζιά Τ.Θ , 1678 Λευκωσία, Κύπρος

3 Π Ε Ρ Ι Ε Χ Ο Μ Ε Ν Α Χρονικό 5 Η Προσωπικότητα και το Έργο του James D. Muhly Εισήγηση από την Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Βασιλική Κασσιανίδου 9 Η αντιφώνηση του James D. Muhly 23 Παραρτήματα 36 Βιβλιογραφία 38 Στιγμιότυπα από την τελετή 41

4

5 ΧΡΟΝΙΚΟ Την 9η Οκτωβρίου 2009 έλαβε χώρα στην Αίθουσα Τελετών του Πανεπιστημίου Κύπρου η τελετή αναγόρευσης του Καθηγητή James D. Muhly σε Επίτιμο Διδάκτορα της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κύπρου. Της συνεδρίας προήδρευσε ο Αντιπρύτανης Ακαδημαϊκών Υποθέσεων του Πανεπιστημίου Καθηγητής Κωνσταντίνος Χριστοφίδης. Μοναδικό θέμα στην ημερήσια διάταξη ήταν η αναγόρευση του Καθηγητή James D. Muhly σε Επίτιμο Διδάκτορα. Η Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Βασιλική Κασσιανίδου παρουσίασε το έργο και την προσωπικότητα του τιμωμένου. Ακολούθησε η ανάγνωση του ψηφίσματος από τον Κοσμήτορα της Σχολής Καθηγητή Μ. Πιερή και η αναγόρευση του Καθ. James D. Muhly σε Επίτιμο Διδάκτορα από τον Αντιπρύτανη Ακαδημαϊκών Υποθέσεων του Πανεπιστημίου. Μετά την περιένδυση του τιμωμένου με την τήβεννο του Πανεπιστημίου Κύπρου ακολούθησε η αντιφώνηση του Καθ. Muhly. Η Τελετή τελείωσε με το καλωσόρισμα του νέου επίτιμου μέλους από τα ακαδημαϊκά μέλη της Φιλοσοφικής Σχολής. 5

6

7

8

9 Η ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ JAMES D. MUHLY Παρουσίαση του James D. Muhly από την Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Βασιλική Κασσιανίδου Είναι τιμή και μεγάλη μου χαρά που μου ανατέθηκε η παρουσίαση της προσωπικότητας και του έργου του Καθ. James Muhly, ενός από τους διαπρεπέστερους επιστήμονες του κλάδου μας είχα την τύχη να τον γνωρίσω πριν 21 χρόνια, όταν ήμουν ακόμα προπτυχιακή φοιτήτρια στη Φιλαδέλφεια. Πριν αρχίσω, θα ήθελα να ευχαριστήσω τη σύζυγο του τιμωμένου, Πολύμνια, το γιo του Νίκο αλλά και το σύζυγó μου Γιώργο Παπασάββα για τη βοήθεια που μου προσέφεραν στην προετοιμασία της εισήγησης αυτής. O James D. Muhly γεννήθηκε στη Μινεάπολη της Μινεσότα, το Μάιο του Το 1954 ξεκίνησε τις πτυχιακές του σπουδές στο Πανεπιστήμιο της Μινεσότα, όπου σκόπευε να σπουδάσει Χημεία. Ένα από τα πλεονεκτήματα του αμερικανικού εκπαιδευτικού συστήματος 9

10 Η ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ JAMES D. MUHLY είναι ότι στα πρώτα εξάμηνα των σπουδών τους οι φοιτητές ενθαρρύνονται να παρακολουθήσουν μαθήματα από διάφορα τμήματα του πανεπιστημίου, έτσι ώστε στη συνέχεια να επιλέξουν με μεγαλύτερη σιγουριά τον κλάδο που θέλουν να ακολουθήσουν. Στην περίπτωση του Καθ. Muhly, αυτό είχε ως αποτέλεσμα να αφήσει κατά μέρος τη Χημεία και να αποφοιτήσει από το Τμήμα Ιστορίας, συνεχίζοντας μάλιστα με μεταπτυχιακές σπουδές στην Αρχαία Ιστορία στο ίδιο πανεπιστήμιο. Τότε γνώρισε την Ελληνίδα μεταπτυχιακή φοιτήτρια Αρχαιολογίας Πολύμνια Μεταξά, με την οποία λίγα χρόνια αργότερα παντρεύτηκαν. Το ρητό «πίσω από κάθε σπουδαίο άντρα βρίσκεται μια σπουδαία γυναίκα» επαληθεύεται, πιστεύω, με τον καλύτερο τρόπο στην περίπτωση του James και της Polymnia Muhly. Για τις διδακτορικές του σπουδές επέλεξε να φοιτήσει στο Τμήμα Γλωσσών και Φιλολογιών της Εγγύς Ανατολής του Πανεπιστημίου Yale, το ακαδημαϊκό προσωπικό του οποίου περιελάμβανε εξαίρετους επιστήμονες, όπως το σημιτολόγο Franz Rosenthal, τον αιγυπτιολόγο William Kelly Simpson και κυρίως τους ασσυριολόγους William W. Hallo και Albrecht Goetze. Ο τελευταίος ήταν μάλιστα ένας από τους σημαντικότερους ειδικούς στις χεττιτικές σπουδές. Ως αποτέλεσμα των σπουδών του στο Yale, ο κ. Muhly είναι σήμερα ένας από τους ελάχιστους επιστήμονες από εκείνους που διεξάγουν έρευνα για πολιτισμούς της Ανατολικής Μεσογείου, οι οποίοι είναι σε θέση να μελετήσουν οι ίδιοι τις αρχαίες πηγές των σημιτικών λαών στο πρωτότυπο, όχι σε μετάφραση.

11 Η ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ JAMES D. MUHLY Ο ίδιος δεν ξέχασε ωστόσο την αγάπη και το ενδιαφέρον του για τις θετικές επιστήμες και έτσι επέλεξε ως θέμα της διδακτορικής του έρευνας τη μελέτη της κατανομής των κοιτασμάτων μεταλλευμάτων του χαλκού και του κασσίτερου, καθώς και του εμπορίου των δύο αυτών μετάλλων κατά την Εποχή του Χαλκού. Αρχικά αναζήτησε και κατέγραψε τα βασικότερα κοιτάσματα χαλκού και κασσίτερου στην Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή. Στη συνέχεια συνδυάζοντας τα γεωλογικά δεδομένα με τα αρχαιολογικά ευρήματα και με τις πληροφορίες που προσφέρουν τα κείμενα των πολιτισμών της Εγγύς Ανατολής που ανέπτυξαν γραφή, προσπάθησε να διαγνώσει τη μορφή και οργάνωση του εμπορίου των δύο μετάλλων, και κυρίως του κασσίτερου, στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου κατά την Εποχή του Χαλκού. Η διατριβή του δημοσιεύτηκε ως μονογραφία, με τον τίτλο «Copper and Tin. The Nature of the Metals Trade in the Bronze Age» και αποτελεί μια από τις πρώτες, πραγματικά διεπιστημονικές εργασίες που έχουν κυκλοφορήσει. Το κείμενο συνοδεύεται από πλήθος σημειώσεων, οι οποίες πολλαπλασιάζουν τις πληροφορίες που μπορεί να αντλήσει κανείς, αλλά και από μια εξαιρετικά πλούσια και εξαντλητική βιβλιογραφία. Το τελευταίο κεφάλαιο κλείνει με την ακόλουθη πρόταση: «This study does not represent the conclusion of my research; hopefully it is only the beginning». Και όντως ήταν μόνο η αρχή. Το 1964, και πριν ακόμα ολοκληρώσει τη διδακτορική του διατριβή, ο κ. Muhly προσκλήθηκε να διδάξει Ιστορία στο Τμήμα Ιστορίας του Πανεπιστημίου της Μιννεσότα, από όπου ξεκίνησε, ενώ το 1965 έλαβε την υποτροφία Fulbright για ένα χρόνο έρευ-

12 Η ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ JAMES D. MUHLY νας στην Αμερικανική Σχολή Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα. Αυτή η υποτροφία του έδωσε την ευκαιρία να γνωρίσει καλύτερα την Ελλάδα αλλά και την Κύπρο, εφόσον κατά τη διάρκειά της ήρθε για πρώτη φορά στο νησί το 1966, μαζί με την αρχαιολόγο σύζυγό του. Όπως μου διηγήθηκε ο ίδιος, έφτασαν στην Κύπρο με πολύ λίγα χρήματα στη διάθεσή τους. Μπόρεσαν όμως να την επισκεφτούν όλη χρησιμοποιώντας τα υπεραστικά λεωφορεία, οι οδηγοί των οποίων πολλές φορές έβγαιναν από το δρόμο τους για να τους αφήσουν έξω από τους αρχαιολογικούς χώρους που ήθελαν να επισκεφτούν. Σε αυτή την πρώτη επίσκεψη γνώρισαν το νεαρό τότε Διευθυντή Αρχαιοτήτων Δρα Βάσο Καραγιώργη, ο οποίος τους έδωσε δελτίο ελευθέρας εισόδου για όλους τους αρχαιολογικούς χώρους και τους ξενάγησε στις ανασκαφές του στην Σαλαμίνα. Αυτή ήταν η αρχή μιας μακροχρόνιας φιλίας και συνεργασίας μεταξύ των δύο επιστημόνων και το πρώτο από πολλά ταξίδια στην Κύπρο. Η υποτροφία στην Ελλάδα οδήγησε και σε μια άλλη σημαντική εξέλιξη στη σταδιοδρομία του. Στην Αμερικανική Σχολή γνώρισε τον Καθηγητή Κλασικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο της Πενσυλβανίας Mike Jameson, ο οποίος τον κάλεσε να διδάξει στο νέο τότε πρόγραμμα σπουδών Αρχαίας Ιστορίας του Πανεπιστημίου της Πενσυλβανίας στη Φιλαδέλφεια. Ο Καθ. Muhly αποδέχτηκε την πρόταση και μαζί με την οικογένειά του μετακόμισαν στη Φιλαδέλφεια όπου έμειναν για τα επόμενα τριάντα χρόνια.

13 Η ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ JAMES D. MUHLY Η θέση του υπαγόταν στο Τμήμα Ανατολικών Σπουδών, το οποίο ήταν στελεχωμένο από σημαντικούς επιστήμονες του κλάδου. Εξίσου φημισμένα ήταν τα Τμήματα Κλασικής Αρχαιολογίας, Ιστορίας και Ανθρωπολογίας. Το Πανεπιστήμιο της Πενσυλβανίας διέθετε επίσης μια εξαιρετική βιβλιοθήκη και ένα μουσείο (The University Museum) το οποίο ιδρύθηκε το 1887, θεωρείται δε ένα από τα καλύτερα στο είδος του και στεγάζει χιλιάδες αντικείμενα από τον Παλαιό και το Νέο Κόσμο. Ανάμεσα στις συλλογές του Μουσείου βρίσκονται και ευρήματα από τις ανασκαφές που διεξήγαγαν μέλη του Πανεπιστημίου της Πενσυλβανίας σε θέσεις της Κύπρου, όπως στο ναό του Απόλλωνα Υλάτη στο Κούριο. Η ανασκαφή του ναυαγίου του πλοίου της Κερύνειας αποτελεί ένα επίσης από τα ερευνητικά προγράμματα του Πανεπιστημίου αυτού. Σημαντικό μέρος του Μουσείου αποτελούσε και το Museum Applied Science Center of Archaeology, ένα από τα πρώτα εργαστήρια αρχαιομετρίας, τα μέλη του οποίου διερευνούσαν διάφορες πτυχές της αρχαίας τεχνολογίας, τα αρχαία υλικά και τα οργανικά κατάλοιπα. Μέσα σε αυτό το ιδανικό ακαδημαϊκό περιβάλλον, το 1973 ο James D. Muhly γνώρισε τον Robert Maddin, Καθηγητή της Πολυτεχνικής Σχολής του Πανεπιστημίου και έναν από τους πλέον διακεκριμένους ερευνητές της σύγχρονης μεταλλουργίας. Ο Maddin ενδιαφερόταν για την έρευνα του Muhly και σύντομα οι δυο τους δημιούργησαν ένα ισχυρό επιστημονικό δίδυμο που ξεκίνησε πλέον συστηματικά και διεπιστημονικά να μελετά την αρχαία μεταλλουργία. Οι δυο τους παραμένουν στενοί συνεργάτες και

14 Η ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ JAMES D. MUHLY φίλοι και είναι μεγάλη μας τιμή που είναι μαζί μας απόψε ο Καθ. Maddin. Στο Πανεπιστήμιο της Πενσυλβανίας o Καθ. Muhly ανέλαβε διδακτικά καθήκοντα, καθώς επίσης και την εποπτεία διδακτορικών διατριβών. Ανάμεσα στους φοιτητές του συγκαταλέγονται πολλοί, οι οποίοι διαπρέπουν σήμερα διεθνώς στον κλάδο της Αρχαιολογίας, όπως ο Jeremy Rutter, Καθηγητής Αιγαιακής Αρχαιολογίας στο Dartmouth College, o Peter Kuniholm, Καθηγητής Αρχαιολογίας στο Cornell University, o Harvey Weiss, Καθηγητής Αρχαιολογίας της Εγγύς Ανατολής στο Yale University, ο Mahmud Abu Taleb, Καθηγητής Αρχαίας Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο του Αμμάν της Ιορδανίας, ο Irad Malkin, Καθηγητής Κλασικών Σπουδών και Αρχαίας Ιστορίας στο Tel Aviv University του Ισραήλ και ο Dr Zahi Hawass, Αναπληρωτής Υπουργός Πολιτισμού της Αιγύπτου. Ο Καθ. Muhly ήταν ένας από τους λίγους Αμερικανούς ακαδημαϊκούς που περιλάμβανε την Κυπριακή Αρχαιολογία στα μαθήματα που δίδασκε, σε μια εποχή που δεν της είχε ακόμα αναγνωριστεί η θέση που δικαιούται. Έστρεψε μάλιστα πολλούς από τους μαθητές του, αναγνωρισμένους σήμερα επιστήμονες, όπως η Helen Herrsher και η Barbara Kling, στην αρχαιολογία του νησιού. Αυτός είναι ένα ακόμη από τους λόγους για τους οποίους είναι πολύτιμη η συμβολή του στην Κυπριακή Αρχαιολογία. Όπως απαιτούσε η θέση του σε ένα από τα καλύτερα και πιο ανταγωνιστικά πανεπιστήμια των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής, ο Muhly παράλληλα με τη διδασκαλία συνέχισε την έρευνά του. Τα χρόνια στο Πανεπιστήμιο της Πενσυλβανίας ήταν ιδιαίτερα

15 Η ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ JAMES D. MUHLY παραγωγικά, όπως φαίνεται στην πλούσια εργογραφία του. Το ερευνητικό και συγγραφικό του έργο συνέβαλε απρόσκοπτα στη σταδιακή ανέλιξή του από τη βαθμίδα του Λέκτορα ως τη βαθμίδα του Καθηγητή το Κατά τη διάρκεια της καριέρας του απέκτησε πολλές τιμητικές διακρίσεις και υποτροφίες, οι οποίες τον βοήθησαν να περάσει τις εκπαιδευτικές του άδειες στις χώρες που διεξήγαγε έρευνα. Μεταξύ αυτών είναι το American Council of Learned Societies Fellowship to Greece, το National Endowment for the Humanities Fellowship, χάρη στην οποία έμεινε για ένα χρόνο στο Ισραήλ, το Alexander von Humboldt Prize χάρη στο οποίο έμεινε για ένα χρόνο στο Πανεπιστήμιο της Χαιδελβέργης στη Γερμανία, αλλά και το Fulbright Fellowship to Cyprus, χάρη στο οποίο επέστρεψε οικογενειακώς στην Κύπρο το 1987 για ένα χρόνο. Η έρευνά του επικεντρώθηκε σε διαφορετικούς άξονες που άπτονταν των ιστορικών και αρχαιολογικών σπουδών του: στην Αρχαιολογία της Εγγύς Ανατολής και της Ανατολικής Μεσογείου, στην Αρχαιολογία των Φοινίκων, στις σχέσεις της Εγγύς Ανατολής με το Αιγαίο και την Κύπρο, στην Κυπριακή Αρχαιολογία και την παραγωγή και διακίνηση των μετάλλων στην Αρχαιότητα. Μαζί με τον Robert Maddin και την Tamara Stech, η οποία ξεκίνησε ως μεταπτυχιακή του φοιτήτρια, δημιούργησαν μία δυναμική τριάδα, η οποία για πολλά χρόνια διερεύνησε διαφορές πτυχές της αρχαίας μεταλλουργίας, πάντοτε συνδυάζοντας τις θετικές επιστήμες με την αρχαιολογία και την αρχαία φιλολογία. Η έρευνά τους δεν περιορίστηκε μόνο στο χαλκό και τον κασσίτερο, αλλά περιέλαβε και άλλα μέταλλα, όπως τον σίδηρο και τον άργυρο.

16 Η ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ JAMES D. MUHLY Επίσης, η έρευνά τους δεν περιορίστηκε στη βιβλιοθήκη και τα εργαστήρια του πανεπιστημίου τους, αλλά επεκτάθηκε και στο πεδίο. Για να μελετήσουν την παραγωγή και τη διακίνηση των μετάλλων στον Αρχαίο Κόσμο ταξίδεψαν στη Μικρά Ασία, την Κύπρο, τη Συρία, την Παλαιστίνη, την Κρήτη αλλά και τη Σαρδηνία. Σε κάθε μια από αυτές τις περιοχές συνεργάστηκαν με τους τοπικούς αρχαιολόγους και επιστήμονες, όπως το Βάσο Καραγιώργη, τη Fulvia Lo Schiavo και την Trude Dothan, με τους οποίους δημιούργησαν ισχυρούς δεσμούς φιλίας. Μερικοί από αυτούς είναι σήμερα εδώ, μαζί μας, ανταποκρινόμενοι αμέσως στην πρόσκληση να συμμετάσχουν σε ένα συνέδριο με θέμα την Αρχαία Μεταλλουργία που διοργανώνει το Τμήμα μας τις επόμενες δύο ημέρες προς τιμή του James D. Muhly. Για τη συμβολή τους στη μελέτη της αρχαίας μεταλλουργίας μέσα από διεπιστημονικές έρευνες η δρ Tamara Stech και οι Καθηγητές Muhly και Maddin βραβεύτηκαν το 1994 με το Archaeological Institute of America Pomerance Award for Scientific Contributions to Archaeology, ένα από τα πιο σημαντικά αρχαιολογικά βραβεία παγκοσμίως. Ο Καθ. Muhly παρέμεινε στο Πανεπιστήμιο της Πενσυλβανίας μέχρι το 1997, όταν αποφάσισε να κάνει μια δραστική αλλαγή στη σταδιοδρομία του. Επέλεξε να αναλάβει τη θέση του Διευθυντή της Αμερικανικής Σχολής Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα, που είχε διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στη σταδιοδρομία του. Οι δεσμοί του με την Ελλάδα ήταν εξάλλου πάντοτε πολύ στενοί, λόγω της συζύγου του. Οι δυο τους αποφάσισαν να αφήσουν τη

17 Η ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ JAMES D. MUHLY Φιλαδέλφεια, όπου έζησαν για τριάντα χρόνια, και να εγκατασταθούν στην Αθήνα. Διετέλεσε διευθυντής της Σχολής για 5 χρόνια και παρόλο που κατά τη διάρκεια της θητείας του ένα μεγάλο μέρος του χρόνου του ήταν αφιερωμένο στα διοικητικά του καθήκοντα, εξακολούθησε να είναι εξαιρετικά δραστήριος και στην έρευνα. Το προσωπικό της Αμερικανικής Σχολής, οι προπτυχιακοί και μεταπτυχιακοί φοιτητές και οι αρχαιολόγοι που χρησιμοποιούσαν την πλούσια βιβλιοθήκη της και παρευρίσκονταν στις εκδηλώσεις της και τα προγράμματά της, θυμούνται την περίοδο αυτή ως μια από τις καλύτερες του παλαιότατου και σημαντικού αυτού ιδρύματος. Με τη συνταξιοδότησή του το 2002, ο Καθ. Muhly απέκτησε πλέον τη δυνατότητα να αφιερώνει εξολοκλήρου το χρόνο του στην έρευνα και τη δημοσίευση των αποτελεσμάτων σημαντικών ερευνών. Έχοντας παρουσιάσει σύντομα ορισμένα βιογραφικά στοιχεία του τιμωμένου, θα ήθελα τώρα να σας μιλήσω για τη συμβολή του στην έρευνα και να σας παρουσιάσω μερικά από τα βασικότερα έργα του. Κατά την προετοιμασία αυτής της παρουσίασης μίλησα με πολλούς συνεργάτες και συναδέλφους του, ζητώντας τους να μου πουν μερικά λόγια που κατά τη γνώμη τους τον χαρακτηρίζουν ως επιστήμονα. Το πρώτο στοιχείο που αναφέρουν όλοι είναι πόσο ενημερωμένος υπήρξε πάντα στην αρχαιολογική βιβλιογραφία. Γνωρίζει όλα τα πρόσφατα ευρήματα και όλες τις νέες εξελίξεις της

18 Η ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ JAMES D. MUHLY έρευνας, αφού έχει εξαντλήσει όλη την παλαιότερη βιβλιογραφία και έχει μελετήσει όλη τη νεώτερη. Έχει διαβάσει τα πάντα γύρω από τα θέματα που τον απασχολούν ερευνητικά, ακόμα και στα πιο άγνωστα περιοδικά. Δεν υπάρχουν σύνορα χωρών και γλωσσών, δεν υπάρχουν βιβλία ή περιοδικά που να του είναι απρόσιτα. Τα έχει πραγματικά διαβάσει όλα. Βρίσκει ακόμη το χρόνο να διαβάσει από άκρη σ άκρη και εφημερίδες όπως τη New York Times και την Herald Tribune και να στέλνει αποκόμματα διαφόρων άρθρων σε φίλους που πιστεύει ότι θα τους ενδιαφέρουν. Και το πιο σημαντικό, είναι πάντα πρόθυμος να μοιραστεί γενναιόδωρα όλες αυτές τις γνώσεις και την εμπειρία του με όποιον συζητήσει μαζί του γι αυτό άλλωστε έγινε δάσκαλος. Διαθέτει δε την ικανότητα να ανασύρει όλες τις πληροφορίες από τη μνήμη του ανά πάσα στιγμή και χωρίς δυσκολία. Χαρακτηριστικό παράδειγμα της δουλειάς του αποτελούν οι πολλές κριτικές βιβλίων και άρθρων που έχει δημοσιεύσει, οι οποίες είναι συνήθως αυστηρές αλλά δίκαιες, ειδικά προς τους νέους επιστήμονες. Αυτές οι βιβλιοκρισίες του είναι πάντα τόσο διεισδυτικές, ώστε τελικά παρουσιάζουν νέες προσεγγίσεις και γίνονται από μόνες τους έργα αναφοράς. Από το 1965, οπότε κυκλοφόρησε η πρώτη του δημοσίευση, ο Καθ. Muhly έχει δημοσιεύσει εκατοντάδες άρθρα σε επιστημονικά περιοδικά και σε πρακτικά συνεδρίων και κεφάλαια σε βιβλία, και έχει επιμεληθεί τα πρακτικά συνεδρίων και άλλων τόμων. Μια λεπτομερής παρουσίασή τους θα χρειαζόταν ώρες και γι αυτό θα

19 Η ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ JAMES D. MUHLY μιλήσω επιλεκτικά για μερικές μόνο δημοσιεύσεις, οι οποίες έχουν ως θέμα την Κυπριακή Αρχαιολογία και την αρχαία μεταλλουργία. Το πρώτο του κείμενο αφιερωμένο στην Κύπρο δημοσιεύτηκε στα πρακτικά του Πρώτου Κυπρολογικού Συνεδρίου και είχε ως θέμα τη χώρα της Αλάσιας. Σε αυτό ο Muhly παρουσιάζει συστηματικά τις αρχαίες πηγές που αναφέρονται στην Αλάσια και υποστηρίζει με βάση τις πληροφορίες που προσφέρουν ότι χωρίς καμία αμφιβολία η Αλάσια θα πρέπει να ταυτιστεί με την Κύπρο. Η ταύτιση αυτή γίνεται σήμερα αποδεκτή από το σύνολο σχεδόν των ειδικών. Τα επόμενα χρόνια αρχίζουν να δημοσιεύονται και τα πρώτα αποτελέσματα της έρευνάς του με τους Maddin και Stech πάνω στα τάλαντα χαλκού σε σχήμα δοράς βοδιού, τη βασική μορφή με την οποία αντάλλασαν και διακινούσαν το μέταλλο κατά την Ύστερη Χαλκοκρατία. Ο τύπος αυτός ταλάντου ανακαλύφθηκε για πρώτη φορά στη Σαρδηνία στα τέλη του δέκατου ένατου αιώνα και λίγο αργότερα στην Κρήτη και την Κύπρο. Έτσι αρχικά οι αρχαιολόγοι είχαν υποστηρίξει ότι και τα τρία νησιά μπορούσαν να ήσαν κέντρα παραγωγής αυτών των ταλάντων. Ο Muhly και οι συνεργάτες του ανέλαβαν μια συστηματική, διεπιστημονική μελέτη αυτών των αντικειμένων, που περιελάμβανε τη μελέτη του αρχαιολογικού τους περιβάλλοντος, των αρχαίων πηγών αλλά και χημικές και άλλες αναλύσεις, με σκοπό να διαλευκάνουν ορισμένα βασικά ερωτήματα γύρω από τα τάλαντα, όπως τη χώρα προέλευσής τους, τον τρόπο κατασκευής τους, αλλά και το σύστημα διακίνησής τους ανάμεσα στους αρχαίους πολιτισμούς της ανατολικής Μεσογείου και της Εγγύς Ανατολής. Οι έρευνες αυτές ανέδειξαν, ανάμεσα σε άλλα, και το ρόλο της Κύπρου στην παραγωγή και το εμπόριο του χαλκού.

20 Η ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ JAMES D. MUHLY Οι έρευνες και οι δημοσιεύσεις τους όμως δεν περιορίστηκαν στο χαλκό. Εξίσου σημαντικές ήσαν και οι μελέτες τους πάνω στο θέμα του εμπορίου του κασσίτερου, που αποτελούσε για τον Καθ. Muhly θέμα έρευνας από τις μεταπτυχιακές του σπουδές. Το θέμα προσεγγίζεται και πάλι διεπιστημονικά, αφού οι ερευνητές συνδύαζαν την αρχαιολογία, την αρχαία φιλολογία και τις φυσικές επιστήμες για να απαντήσουν σε ένα από τα καίρια ερωτήματα που ταλάνιζε τότε αλλά και σήμερα τους αρχαιολόγους, από πού δηλαδή προέρχεται ο κασσίτερος που χρησιμοποιείται ευρύτατα στην ανατολική Μεσόγειο. Το 1980 επιμελήθηκε μαζί με τον διαπρεπή καθηγητή μεταλλουργίας Theodore Wertime τα πρακτικά συνεδρίου για τη μετάβαση από την Εποχή του Χαλκού στην Εποχή του Σιδήρου. Τα άρθρα που περιλαμβάνονται στον τόμο καλύπτουν ευρύ φάσμα θεμάτων γύρω από το σίδηρο, όπως η τεχνολογία παραγωγής του και οι λόγοι που οδήγησαν στην αντικατάσταση των κραμάτων χαλκού από το νέο αυτό μέταλλο. Μέσα από αυτά αρχίζει να διαφαίνεται και ο ρόλος της Κύπρου στην ανάπτυξη και διάχυση της νέας αυτής τεχνολογίας από την ανατολική Μεσόγειο προς τα δυτικά. Η μελέτη και οι αναλύσεις πρώιμων σιδερένιων αντικειμένων από διάφορες περιοχές της ανατολικής Μεσογείου εξακολουθούν να αποτελούν χρήσιμα εργαλεία για όλους τους μελετητές των σύνθετων πολιτικών και οικονομικών δομών του χώρου αυτού κατά την αρχαιότητα. Το 1982, μαζί με τους Καθηγητές Βάσο Καραγιώργη και Bob Maddin επιμελούνται τα πρακτικά συνεδρίου που έγινε στην Κύπρο με θέμα την αρχαία κυπριακή μεταλλουργία. Το βιβλίο

21 Η ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ JAMES D. MUHLY αποτελεί ακόμα και σήμερα έργο αναφοράς, καθώς είχε συμπυκνώσει την έρευνα όλων των διακεκριμένων αρχαιολόγων και αρχαιομεταλλουργών της Ευρώπης και Αμερικής που ασχολούνταν με το θέμα αυτό. Αργότερα ο Καθηγητής Muhly στράφηκε και προς τις πρωιμότερες περιόδους κατά τις οποίες ξεκινά η χρήση των μετάλλων. Αποτέλεσμα αυτής του της έρευνας είναι σειρά άρθρων για τα πρώτα στάδια της μεταλλουργίας στην Ελλάδα, την Κύπρο και τη Μικρά Ασία. Παράλληλα δημοσίευσε μεγάλη σειρά άρθρων με θέμα την οργάνωση της παραγωγής χαλκού στην Κύπρο κατά την ύστερη Χαλκοκρατία, στα οποία αγγίζει και το καίριο θέμα της πολιτικής οργάνωσης του νησιού. Οι συνάδελφοί του και οι φοιτητές αρχαιολογίας θα ανατρέχουν πάντα στις μελέτες αυτές για να αντλήσουν ελεγμένες πληροφορίες, τρόπους προσέγγισης και βιβλιογραφικές αναφορές. Θα μπορούσα να συνεχίσω αλλά νομίζω πώς δεν χρειάζεται. Κλείνοντας, θα ήθελα να τονίσω και τη συμβολή του Καθ. Muhly στις προσπάθειες της Κύπρου να διαφυλάξει την πολιτιστική της κληρονομιά. Πριν μερικά χρόνια ετοιμάστηκε ένα μνημόνιο μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής και της Κύπρου, που απαγορεύει την εισαγωγή κυπριακών αρχαιοτήτων στις ΗΠΑ. Όταν το Υπουργείο Εξωτερικών ζήτησε από το Πανεπιστήμιο Κύπρου να παρακαλέσει ξένους αρχαιολόγους να βοηθήσουν στην υλοποίηση της υπογραφής του μνημονίου, στέλνοντας επιστολές υποστήριξης του αιτήματος της Κύπρου, ο Καθ. Muhly ήταν ο πρώτος που

22 Η ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ JAMES D. MUHLY ανταποκρίθηκε. Τελικά το μνημόνιο υπογράφηκε και περιλαμβάνει ακόμα και τα αρχαία νομίσματα, πράγμα που θεωρήθηκε τεράστια επιτυχία. Επίσης, όταν πρόσφατα πληροφορηθήκαμε ότι Γερμανοί αρχαιολόγοι διεξάγουν παράνομες ανασκαφές στην κατεχόμενη Καρπασία, ο Καθ. Muhly ήταν ο πρώτος που μας υποστήριξε έμπρακτα, γράφοντας και καταδικάζοντας αυτές τις ενέργειες. Ο Jim Muhly είναι ένας από τους λίγους αρχαιολόγους που περιβάλλονται από μια αύρα σοφού επιστήμονα, που ωστόσο, αντίθετα από πολλούς άλλους σοφούς, είναι βαθιά ανθρώπινος και προσιτός, καλός και γενναιόδωρος φίλος, πιστός συνεργάτης, άριστος συνομιλητής και με σπουδαία αίσθηση χιούμορ. Λίγοι είναι οι άνθρωποι που έχουν προσφέρει ανιδιοτελώς τόσα στον τόπο μας και είναι απαραίτητο, οι πράξεις τους αυτές να αναγνωρίζονται και να τιμώνται με όσους τρόπους έχει ο καθένας στη διάθεσή του. Το Πανεπιστήμιο Κύπρου αναγνωρίζει τη σημαντική συμβολή του Καθ. J. Muhly και τον τιμά με την ανώτερη τιμητική διάκριση που μπορεί να αποδώσει, αυτή του Επίτιμου Διδάκτορα.

23 Η ΑΝΤΙΦΩΝΗΣΗ ΤΟΥ JAMES D. MUHLY Shared Lives They are ill discoverers who think there is no land, When they can see nothing but the sea Francis Bacon Throughout my academic career, spanning some 40 years, my idol and cultural hero has always been Eratosthenes of Cyrene, who presided over the great library of Alexandria, established by Ptolemy II, king of Egypt, BC. Eratosthenes succeeded Apollonius of Rhodes as librarian and held that position for most of the second half of the 3rd century BC (for brief biography see Fraser 1972, vol. II, , n. 205; in addition to his great work on Alexandria, Fraser also published a short, synthetic study of Eratosthenes: Fraser 1970; for substantive detail see Geus 2002; also 23

24 ΑΝΤΙΦΩΝΗΣΗ JAMES D. MUHLY excellent summary in Jacob 1992). Eratosthenes was probably the foremost scholar of his day and created at Alexandria a true Golden Age. Yet, in the opinion of his contemporaries, and successors down to modern times, Eratosthenes came to be seen as a minor, second rate figure of no special significance. According to that Byzantine compilation known as The Suda, Eratosthenes received the nickname of Βῆτα because he was in a great diversity of fields the second best, but not the first in any special branch of learning (Pfeiffer 1968, 170). T. L. Heath, in his great history of Greek mathematics, gave an excellent summary of ancient opinion: [Eratosthenes] was, indeed, recognized by his contemporaries as a man of great distinction in all branches of knowledge, though in each subject he fell just short of the highest place. On the latter ground he was called Beta, and another nickname applied to him, Pentathlos, has the same implication, representing as it does an all-round athlete who was not the first runner or wrestler but took the second prize in these contests as well as in others (Heath 1921, vol. 2, 104). So why do I call him the greatest scholar of his day and hold him in such esteem? What went wrong? What led to his downfall in antiquity? In this short talk I hope to be able to provide a tentative explanation. Cicero, writing to Atticus (Att ), in 59 BC, said that he was thinking of writing a work on geography, using Eratosthenes as his source. He discovered, however, that criticism of Eratosthenes was so severe that he abandoned his own project (Casson 2001, 76). Clearly we are dealing here with 24

25 ΑΝΤΙΦΩΝΗΣΗ JAMES D. MUHLY major academic disputes within the rarified world of Hellenistic scholarship. If you were on the staff of the library life was very good, leading to bitter resentment from all those who longed to replace you. Rudolf Pfeiffer, in his admirable History of Classical Scholarship, gives a wonderful description of the pleasures of life for the precious few able to enjoy the munificence of royal patronage: The community (σύνοδος) did not include any philosophers, but men of letters and a great many scientists... They had a carefree life: free meals, high salaries, no taxes to pay, very pleasant surroundings, good lodgings and servants (Pfeiffer 1968, 97). Pfeiffer knew the academic world all too well. What could be better? He concludes: There was plenty of opportunity for quarrelling with each other. Eratosthenes was an obvious target. Not only was he court librarian; he was also the most amazing polymath of his day. He seemed to be the universal scholar: philosopher, mathematician, astronomer, chronographer, geographer, grammarian and poet (Pfeiffer 1968, 153). He was also a noted critical editor of texts; his readings appear frequently in the scholia to the comedies of Aristophanes, especially the Birds, Wasps, Frogs and Plutus. To describe all this work Eratosthenes coined a new word. He referred to himself as a φιλόλογος, a lover of all human knowledge. I have time here for only a few comments on different aspects of the work of Eratosthenes. 25

26 ΑΝΤΙΦΩΝΗΣΗ JAMES D. MUHLY In mathematics his most famous work, known as the Sieve of Eratosthenes, dealt with prime numbers, that is, with numbers divisible only by themselves: 2, 3, 5, 7 etc. For what are to me totally mysterious reasons, mathematicians today remain entranced by prime numbers. In order to establish contact with possible life in outer space astronomers are sending out sequences of prime numbers; any civilization of high culture should be able to respond. For the impact of Eratosthenes upon his contemporaries, one need only call attention to the fact that Archimedes, the greatest mathematician in antiquity, dedicated his major work, On Method, to Eratosthenes (Pfeiffer 1968, 155). In the field of chronology Eratosthenes, in his Χρονογραφίαι, laid the basis for the traditional Greek chronology still in use today. He accepted the beginning of the Olympic Games as the equivalent of 776/5 BC and, from there, went on to put the date for the Fall of Troy at 1184/3, 1104/3 for the Return of the Herakleidai and 1044 for the Ionian Migration (Jacob 1992, ; Kokkinos 2009). He put Homer at one hundred years after the fall of Troy, or 1084/3 and placed Hesiod as somewhat later than Homer. The influence of this chronological system can hardly be exaggerated. What set the work of Eratosthenes apart from that of his predecessors was his attention to detail, in the form of many tables, his exclusion of all mythical history, and his inclusion of a great deal of literary and cultural information (Fraser 1972, and vol. II, p. 660, n. 79; Roller 2010, 14). The greatest work of Eratosthenes was undoubtedly the Geography, in three books. Peter Fraser, in his magnificent work 26

27 ΑΝΤΙΦΩΝΗΣΗ JAMES D. MUHLY on Ptolemaic Alexandria, concluded that Eratosthenes in his geographical work not only towers above all other geographers before Strabo... but also stands apart from the Alexandrian tradition... (Fraser 1972, 525). The Greek title of this work, Γεωγραφικά, represents, again, a word invented by Eratosthenes. Like all his other works, the Geography is known only from fragments; in this case those quoted by the Augustan geographer Strabo. Strabo s Γεωγραφικά (he borrowed the word from Eratosthenes), survives in its entirety, all 17 books. One of Strabo s most famous quotes happens to be a passage in which Eratosthenes described the island of Cyprus: It is not inferior to any other island in prosperity, for it is good in wine and good in olives, and sufficient in grain for its use. There are abundant copper mines at Tamassos, in which chalkanthes is produced, and also verdigris of copper, useful for its medicinal purposes. Eratosthenes says that formerly the plains were overrun with woods, and thus there were thickets spread over them that were uncultivated. Mining helped this a little, since the trees would be cut down to burn the copper and silver, and in addition there was shipbuilding since sailing was safe through sea power. Yet because it was not possible to prevail, those wishing or able were allowed to cut them down and to possess the cleared land as private property, tax free (Strabo : trans. Roller 2010, 102: F 130). Although to burn is a valid translation of Strabo s text, the technical meaning here must be to smelt. The description of 27

28 ΑΝΤΙΦΩΝΗΣΗ JAMES D. MUHLY the forests of Cyprus in the 3rd century BC has an uncanny similitude to conditions in Greece in the 21st century AD. Why do we have all of Strabo and virtually nothing of Eratosthenes? We could appeal to Gresham s Law and say that bad geography drives out the good, but things are much more complicated than that. Much depends upon nothing more than pure chance. The text of Strabo, unknown to Pliny, Plutarch, Ptolemy or Pausanias, seems to have survived through a single manuscript that ended up in Alexandria in the second century AD (Roller 2010, 33; Dilke 1985, 62). Eratosthenes was not a likeable individual; he was difficult to work with, his treatises were dense and technical and he did not suffer fools. More important, he was foolish enough to take on Homer (Trachsel 2008; Roller 2010, 41-48). Eratosthenes began his work with Homer and the Trojan War, as tradition obliged him to do, but he made clear his contempt for Homer as a scholar and geographer. He ridiculed those who sought to make sense of Homeric geography, especially in those parts of the Odyssey that dealt with the wanderings of Odysseus. How to locate the Isle of Circe? Better first to identify the craftsman who made the leather bag for Aeolus to hold the winds (Strabo 1. 24; Fraser 1972, 527 and vol. II, 797, n. 59: for all these passages regarding Homer and Geography see Roller 2010, 41-48, F 2-9. Appendix 1). Homer was a poet, not a geographer, but we should remember that Eratosthenes, like all the Alexandrian librarians, was also a poet (among many other things). The purpose of epic poetry, according to Eratosthenes, was to provide 28

29 ΑΝΤΙΦΩΝΗΣΗ JAMES D. MUHLY entertainment (ψυχαγωγία), not instruction (διδασκαλία). Such a position was contrary to the entire Greek cultural tradition, going back at least to the time of Xenophanes of Colophon (mid 6th century BC) who wrote that Homer was the one from whom all men have learned since the beginning (ἐξ ρχ ς: Frag. B 10; Pfeiffer 1968, 8-9). No wonder no one wanted to read Eratosthenes, whose ideas were, of course, centuries ahead of their time and entirely in keeping with those of all serious modern scholarship. I would call Eratosthenes the first modern Homeric scholar, but you will never find a hint of this in any work of modern Homeric scholarship. His ancient reputation, at least from the modern point of view, is equally idiosyncratic. Roller summarizes the situation: the Souda biography refers neither to the Geographika nor geography, although three other works and four other academic disciplines are cited. Plutarch saw Eratosthenes as a polymath who was useful for a number of topics, not including geography, and placed him alongside Alkaios and Euripides, quoting his poetry. The obsessive bibliophile Athenaios mentions Eratosthenes 15 times, always as philologist or poet... (Roller 2010, 30; F. Solmsen 1968). Considering the fate of Eratosthenes and Strabo one can only conclude that the ancient world lacked any serious interest in the study of geography. 29

30 ΑΝΤΙΦΩΝΗΣΗ JAMES D. MUHLY Moreover, Eratosthenes did not write the standard form of descriptive, evocative geography, the sort enjoyed by at least some readers. He created a new form of geography, mathematical geography. He was interested in the precise configuration of the earth as a perfect sphere, in the precise location of countries and cities and in the distances between major sites. Eratosthenes would certainly have bought the first GPS unit to come on the market. How to go about achieving his goal? First it was necessary to determine the circumference of the earth, which he did in a special monograph, and this feat remains his most famous accomplishment. By making certain assumptions regarding the distance from the earth to the sun, the verticality of the sun s rays at Aswan (ancient Syene) at mid-day on the summer solstice and the distance between Syene and Alexandria (calculated at 5000 stades), he was able to come up with the figure of 252,000 stades for the circumference of the earth. This equals 39,690 km; the actual distance is 40, 075 km. Eratosthenes was off by ca. 1.0%. Not bad for a βῆτα! (Appendix 2). But this was only the beginning. Knowing the circumference, Eratosthenes was then able to place on the globe lines of longitude and latitude, and thus to determine precise locations and distances. This is what I mean by mathematical geography. What did the world map of Eratosthenes actually look like? We have no idea. It is not even certain that he produced one. The sketch map that you see reproduced in every book on ancient geography, showing The World According to Eratosthenes (examples in Dilke 1985, 33, Fig. 4; Casson 2001, 42, Fig. 3.2) is a modern creation (Fraser 1972, 531 and vol. II, 762, n. 90). No 30

31 ΑΝΤΙΦΩΝΗΣΗ JAMES D. MUHLY fragment of any map that might be connected to Eratosthenes has ever been identified (Keyser 2001, ). (Appendix 3). So, if Eratosthenes accomplished everything I have just described, and much, much more, then why is he not better known? I have tried to suggest some answers to this question. For a variety of reasons Eratosthenes work attracted the most vitriolic criticism, especially from a fellow geographer named Hipparchus, writing in the middle of the second century BC. And, in the way that these things always seem to work, we have a good modern edition of the geographical fragments of Hipparchus, published by David Dicks in The only attempt to do the same for Eratosthenes was made by Helmut Berger, Die Geographischen Fragmente des Eratosthenes, published in 1880 (and reprinted, Amsterdam, 1964). In 2010 Duane Roller published a detailed edition, with commentary, of all the geographical fragments of Eratosthenes, in English translation, but without Greek text (Roller 2010). This volume certainly represents a major addition to scholarship on Eratosthenes. The relationship between Eratosthenes and Strabo certainly does not represent a unique situation in antiquity. We have an excellent parallel in the work of Erasistratos of Ioulis (on Keos), another Alexandrian scholar of the 3rd century BC and one of the great medical doctors of the Hellenistic world. Erasistratos combined veins and arteries, muscles, the function of appetite, and digestion into a unified template of physiology (Scarborough 2008, 294; see also Fraser 1969). Erasistratos understood the workings of the ventricles of the heart; he 31

32 ΑΝΤΙΦΩΝΗΣΗ JAMES D. MUHLY accurately described the aorta, the pulmonary artery, and the lymphatic vessels and described, but could not see (without a microscope) the role of capillaries in the arteries. His work survives only in fragments whereas the writings of Galen of Pergamon constitute over three million words in their Greek editions. Galen wrote so much that he found it necessary to publish a guide to his own work. Yet, as a doctor, his understanding of the human body was far inferior to that of his illustrious Alexandrian predecessor. The careers of Eratosthenes and Erasistratos provide but two examples of the extraordinary scientific work carried out in Alexandria in the 3rd century BC. This is why I feel that the Library of Alexandria constituted the first attempt to create an institution resembling a modern university. It combined science and the humanities and did so in remarkable and creative ways. It employed some of the best scholars and scientists of the day, and provided them with all the tools necessary to do their research. When Callimachus made his basic catalogue of the library, in the mid 3rd century BC, known as the Πίνακες (in 120 papyrus books) the collection was said to number some 490,000 scrolls (Fraser 1972, 329 and vol. II, 486, n. 178). Nor was the library at Alexandria the only major library in the Hellenistic world. There was also a major library at Pergamon, under the royal patronage of the local Attalid rulers. When Mark Antony gave all its books to Cleopatra they were said to number 200,000 (Plutarch, Life of Antony, 58-59). What set Alexandria apart was not only the size of its collection but also that it functioned as a real university, with emphasis on teaching as well as on research. Students flocked to 32

33 ΑΝΤΙΦΩΝΗΣΗ JAMES D. MUHLY Alexandria to take advantage of its wonderful resources for study (Pfeiffer 1968, 134). This educational aspect of the library s role in Hellenistic culture has been largely ignored because most scholars have been content to take the critics of the library at face value. So we have Timon of Phlius (ca BC), a disgruntled poet who did not get invited to the party, who said of those working in the library: Many are feeding in populous Egypt, scribblers on papyrus, ceaselessly wrangling in the birdcage of the Muses (Pfeiffer 1968, 97-98; quoted by Athenaeus 1.22d; see also Casson 2001, 34). The word translated as birdcage is τάλαρος, which also designates the wicker basket used for making cheese. It all sounds very similar to the Ivory Tower accusations made against modern academics and the institutions that support them. Were the scholars at Alexandria the world s first eggheads? I have been talking about the Library of Alexandria, but what Ptolemy I founded was the Mouseion (Τὸ Μουσεῖον), a Shrine of the Muses. It had a religious character and its head was a priest nominated by the king (Pfeiffer 1968, 96). Ptolemy II then established a library as a formal part of this museum and appointed the first court librarian. The problem is that we really do not know what went on in the museum itself, apart from the library. The only information in our sources indicates that the museum contain a dining hall, where members of the library had their common meals (Fraser 1972, 315). It is the Library of 33

34 ΑΝΤΙΦΩΝΗΣΗ JAMES D. MUHLY Alexandria that, in my opinion, represents the first incarnation of the modern university. How do we deal with the critics of Eratosthenes and of the library in general? My advice would be that, in evaluating the work of all scholars, of scholarly projects and scholarly institutions never pay too much attention to the critics. Always go to the source and form your own opinions. Then take a look at what the critics have to say. If we look at the writings of Eratosthenes himself, in so far as that is possible, he comes across as a towering genius. And, as Pfeiffer put it, why should one take seriously the malicious gossip of a learned society (Pfeiffer 1968, 170). This is why I still regard Eratosthenes as my cultural, scholarly hero. And, of course, there is another, very serious reason for my admiration: the very fact that Eratosthenes worked in so many different scholarly disciplines, and excelled in all of them, has always been a source of inspiration for me. I am very much aware that, over the past 40 years, I have enjoyed an academic freedom that will almost certainly never be duplicated. I have worked in and written about the history and archaeology of the ancient Near East, of Egypt, Anatolia, ancient Israel, Cyprus, Crete, Greece, Italy and Sardinia. I have even written about archaeometallurgy in China and Thailand. I have taught courses in Assyriology and Hittite as well as many in Bronze Age archaeology and in ancient history, from the Aceramic Neolithic to the fall of the Roman Empire. One year I even taught a course in American History, at the University of Minnesota. I have worked with many wonderful colleagues, 34

35 ΑΝΤΙΦΩΝΗΣΗ JAMES D. MUHLY have done research in many of the major libraries of the world, and even spent 1½ years associated with the Max-Planck Institute of Nuclear Physics in Heidelberg. No department, chairman or dean has ever told me what I should or should not do, basically because no one has ever really understood what I was trying to do. I have never taken the GRE and never actually applied for admission to any university, as student or faculty member: I was simply accepted. This is why I say that I have enjoyed a career not capable of ever being repeated. I had great teachers at two major universities, the University of Minnesota and Yale University: first Tom B. Jones and then Albrecht Goetze, and then went on to teach for 30 years at the University of Pennsylvania. I am sure that I learned more from my students than they learned from me and am very proud of their accomplishments, in spite of what it has cost me in terms of letters of recommendation. Now I have the honor of a real association with the University of Cyprus. This is a young university but one with great potential and a very promising future. The Archaeology Research Unit combines science and the humanities, exactly as at the Library of Alexandria in the 3rd century BC. The Spirit of Eratosthenes lives on. Thank you. 35

36 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ APPENDICES Appendix 1 According to Roller (2010, 21) there is one quotation from Strabo ( , her F 30) that is quite extensive and remains as the only certain lengthy passage of Eratosthenes actual text. Roller describes this passage as one that lays out the character of the surface of the earth in a straightforward fashion, free of the ambiguities and layering of source material that characterize Strabo s text. If only we had more of the actual text of Eratosthenes; how different our evaluation of his work might be? Appendix 2 It is important to realize that the work On the Measurement of the Earth was a separate monograph, independent of the main work on Geography (Roller 2010, ). It has long been concluded that Eratosthenes most famous feat was his calculation of the circumference of the earth (Roller 2010, 142), but this has not prevented this accomplishment from becoming the subject of great controversy in modern scholarship. Much of this discussion has concerned the nature of the measurements taken and the length of the ancient stade. There now seems to be something of a consensus that an ancient state equaled 185m, in terms of Roman miles, giving a conversion ratio of 1:8 (Engels 1985; Pothecary 1995, 67; see also Gulbekian 1987). The mathematical calculations involved in this entire are another matter, and there is a modern trend to negate the work of Eratosthenes. See B.R. Goldstein, Eratosthenes on the Measurement of the Earth, Historica Mathematica 11 (1984) Roller (2010, 12) refers to this work of Eratosthenes as one in which he set forth his method of calculating the circumference of the earth, a feat as profound yet as simple that it remains today one of the most amazing pieces of scholarship, treated as such since antiquity. As for being profound but simple I would say that most things appear so, once someone has shown how they can be done. The basic methodology of Eratosthenes was already summarized by Vitruvius, the great Roman scholar of architecture: 36

37 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ Eratosthenes of Cyrene, analyzing the course of the sun, the equinoctial shadows of the gnomon and the latitude with mathematical calculations and geometrical methods, discovered that the circumference of the earth is 250,000 stadia, which is 31,500,000 paces... (Vitruvius 1.6.9: trans. R. Schofield 2009, 30). Pacing round the circumference of the earth is a wonderful concept; has it ever been done? Vitruvius does go on to say (1.6.11: Schofield 2009, 32) that there are those who deny that Eratosthenes could have calculated the real dimensions of the circumference of the earth. Appendix 3 The question of a possible map of the world created by Eratosthenes has long been debated. Current opinion has it that the work of Eratosthenes did not include such a map (Roller 2010, 21). Were such maps in existence, prior to the time of Eratosthenes, given that map-making was said to be the invention of Anaximandros of Miletus, in the 6th century BC (Roller 2010, 3)? No maps from this early period have survived and we have no idea what they might have looked like. In his recent edition of the fragments of Dikaiarchos of Messana (ca. 300 BC; see Bowen and Todd 2004) T. Keyser (2001, ) states that, on the basis of evidence from the work of Kleomedes, a Greek mathematician of the 1st cent. AD, the work of Dikaiarchos contained probably the earliest careful ( scientific ) maps of the world attempted in the Mediterranean area. As a source for this claim Keyser cites Cicero s Letter to Atticus, (his F. 79), but this letter says nothing about maps. 37

38 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ BIBLIOGRAPHY Berger, E. H., 1880, Die Geographischen Fragmente des Eratosthenes. Leipzig. Bowen, A. C., Todd, R. B. (eds), 2004, Cleomedes Lectures on Astronomy. Berkeley. Casson, L., 2001, Libraries in the Ancient World. New Haven. Dicks, D. R., 1960, The Geographical Fragments of Hipparchus. London. Dilke, O. A. W., 1985, Greek and Roman Maps. Ithaca. Engels, D., 1985, The Length of Eratosthenes Stade, American Journal of Philology 106, Fraser, P. M., 1969, The Career of Erasistratos of Ceos, Rendiconti del Istituto Lombardo 103, Fraser, P. M., 1970, Eratosthenes of Cyrene, Proceedings of the British Academy 56, Fraser, P. M., 1972, Ptolemaic Alexandria, 2 vols. Oxford. Geus, K., 2002, Eratosthenes von Kyrene: Studien zur hellenistischen Kultur und Wissenschaftsgeschichte. Munich. Goldstein, B. R., 1984, Eratosthenes on the Measurement of the Earth. Historica Mathematica 11, Gulbekian, E., 1987, The origin and value of the stadion used by Eratosthenes in the third century B.C., Archive for the History of Exact Sciences 37:4, Heath, T. L., 1921, A History of Greek Mathematics, 2 vols. Oxford. Jacob, Ch.,1992, Un athlete du savoir: Ėratosthène, in Ch. Jacob and F. de Polignac (eds), Alexandrie IIIe siècle av. J.-C.: Tous les saviors du monde ou rêve d universalité des Ptolémées, Paris. 38

39 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Keyser, P. T., 2001, The Geographical Work of Dikaiarchos, in W. W. Fortenbaugh, and E. Schűtrumpf (eds), Dicaearchus of Messana, New Brunswick, N.J. Kokkinos, N., 2009, Ancient Chronography, Eratosthenes and the Dating of the Fall of Troy, Ancient West and East 8, Pfeiffer, R., 1968, History of Classical Scholarship: From the Beginnings to the end of the Hellenistic Period. Oxford. Pothecary, S., 1995, Strabo, Polybios, and the Stade, Phoenix 49, Roller, D. W., 2010, Eratosthenes Geography: Fragments Collected and Translated, with Commentary and Additional Material. Princeton. Scarborough, J., 2008, Erasistratos of Ioulis on Keōs (ca BCE), in P. T. Keyser, and G. L. Irby-Massie (eds), The Encyclopedia of Ancient Natural Scientists: The Greek tradition and its many heirs, London. Solmsen, F., 1968, Eratosthenes as Platonist and Poet, in Kleine Schriften I, Hildesheim. Trachsel, A., 2008, Le géographe Ėratosthène contre Homère. Un choix de Strabon?, in C. Cusset and H. Frangoulis (eds), Ėratosthène: un athlète du savoir, Université de Saint-Étienne, Vitruvius on Architecture, 2004, trans. R. Schofield, Penguin Books. 39

40

41 ΣΤΙΓΜΙΟΤΥΠΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΕΛΕΤΗ Ο τιμώμενος Καθ. James Muhly, η σύζυγος του τιμωμένου Πολύμνια και ο Πρόεδρος του Συμβουλίου του Πανεπιστημίου κ. Χ. Χαραλάμπους Ο Αντιπρύτανης Καθηγητής Κ. Χριστοφίδης με τον τιμώμενο αμέσως μετά την περιένδυση 41

42 ΣΤΙΓΜΙΟΤΥΠΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΕΛΕΤΗ Ο Αντιπρύτανης Ακαδημαϊκών Υποθέσεων, ο Κοσμήτορας και τα μέλη της Φιλοσοφικής Σχολής κατά την παρουσίαση του έργου του τιμωμένου Ο Καθηγητής James D. Muhly με προσκεκλημένους και μέλη της Σχολής αμέσως μετά την τελετή 42

43 ΣΤΙΓΜΙΟΤΥΠΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΕΛΕΤΗ O τιμώμενος με τον Αντιπρύτανη και μέλη της Σχολής 43

44 ΠΑΡΑΓΩΓΗ Γραφείο Εκδόσεων Υπηρεσία Έρευνας και Διεθνών Σχέσεων ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΚΕΙΜΕΝΩΝ Καθηγήτρια Άννα Παναγιώτου ΕΚΤΥΠΩΣΗ RPM Lithographica Ltd