Γονιµότητα µετά την αντικαρκινική θεραπεία

Transcript

1 Γονιµότητα µετά την αντικαρκινική θεραπεία Η γονιµότητα µετά από χηµειοθεραπεία ή ακτινοθεραπεία µπορεί να επηρεαστεί τόσο στους άνδρες όσο και στις γυναίκες. Για παράδειγµα, η θεραπεία προχωρηµένου λεµφώµατος Hodgkin µε πολυχηµειοθεραπεία µπορεί να καταλήξει σε α- ζωοσπερµία στους άνδρες και ελαττωµένη ωοθυλακική ωρίµανση, καταστροφή και ωοθηκική ίνωση στις γυναίκες.

2 Γονιµότητα µετά την αντικαρκινική θεραπεία O Gershenson εξέτασε την έκβαση των γυναικών που αντιµετωπίστηκαν επιτυχώς για όγκους των γεννητικών κυττάρων και βρήκε ότι στο 1/3 υπήρξε µερική ή ολική καταστολή της ωοθηκικής λειτουργίας. Gershenson DM. Menstrual and reproductive function after treatment with combination chemotherapy for malignant ovarian germ cell tumors. J Clin Oncol 1988, 6:270-5.

3 Γονιµότητα µετά την αντικαρκινική θεραπεία Οι Tangir και συν (2003) εξέτασαν γυναίκες µε ωοθηκικές κακοήθειες των γεννητικών κυττάρων που αντιµετωπίστηκαν χειρουργικά (µε διατήρηση της γονιµότητας) και στη συνέχεια µε χηµειοθεραπεία, στις περισσότερες περιπτώσεις. Σε ποσοστό µεγαλύτερο από 75%, ακολούθησαν επιτυχείς κυήσεις τουλάχιστον µια φορά. Οι Falconer και Ferns (2002) παρουσίασαν παρόµοια ευρήµατα. Falconer AD, Ferns P. Pregnancy outcomes following treatment of cancer. J Obstet Gynaecol 2002, 22:43-4. Tangir J, Zelterman D, Ma W, Schwartz PE. Reproductive function after conservative surgery and chemotherapy for malignant germ cell tumors of the ovary. Obstet Gynecol 2003, 101:251-7.

4 Γονιµότητα µετά την αντικαρκινική θεραπεία Οι πιθανότητες διατήρησης της γονιµότητας επηρεάζονται τόσο από την ηλικία όσο και από τη δοσολογία. Η ωοθήκη πριν από την εφηβεία είναι ανθεκτικότερη στις επιδράσεις της χηµειοθεραπείας.

5 Γονιµότητα µετά την αντικαρκινική θεραπεία Θα µπορούσε να γίνει διαφύλαξη και κρυοσυντήρηση ωοθηκικού ιστού, πριν από τη (χηµειο)θεραπεία, για αυτόλογη µεταµόσχευση µετά τη θεραπεία (Falcone & Bedaiwy 2005). Falcone T, Bedaiwy MA. Cryopreservation of intact ovaries--size is a variable? Fertil Steril 2005, 83:1587.

6

7 Καρκίνος Μαστού Ο κίνδυνος αυξάνει σε παρατεταµένη δράση των οιστρογόνων όπως γίνεται και στις εξής καταστάσεις: -πρώιµη εµµηναρχή -παχυσαρκία -χαµηλή γεννητικότητα από µη ωοθυλακιορρηξία -αργοπορηµένη εµµηνόπαυση

8 Καρκίνος Μαστού Όταν προστεθούν προγεστερινοειδή στα χορηγούµενα οιστρογόνα αυξάνονται οι µιτωτικές διαδικασίες στο µαστό. Ο σχετικός κίνδυνος εµφάνισης Καρκίνου Μαστού αυξάνει µετά χορήγηση οιστρογόνων και προγεστερινοειδούς σε σχέση µε χορήγηση µόνο οιστρογόνων.

9 Καρκίνος Μαστού (κύηση) Ωστόσο, οι επιδράσεις της κύησης στην πορεία του καρκίνου του µαστού και η πρόγνωση είναι πολύπλοκες και αυτό δεν οφείλεται απλά στα υψηλά επίπεδα των οιστρογόνων και των προγεσταγόνων.

10 Καρκίνος Μαστού (κύηση) Έτσι, η διακοπή της κύησης µετά από τη διάγνωση καρκίνου κατά τη διάρκειά της δεν επιδρά στην πορεία ή στην πρόγνωση της νόσου.

11 Καρκίνος Μαστού Σε γυναίκες κάτω των 25 ετών αυξάνεται ο κίνδυνος αν γίνεται µακροχρόνια λήψη αντισυλληπτικών δισκίων πριν από µια τελειόµηνη κύηση

12

13

14 Διάφορες µελέτες που εξέτασαν τη χρήση των αντισυλληπτικών δισκίων (ΑΔ) ως παράγοντα κινδύνου για τον καρκίνο του µαστού ( KΜ) έδωσαν αντιµαχόµενα αποτελέσµατα.

15 Μερικές µελέτες υποστήριξαν ότι η χρήση ΑΔ δεν αυξάνει τον κίνδυνο για KΜ.

16 Mε ΚΜ: > γυναίκες 20 έως 54 ετών µε πρόσφατα διαγνωσµένο KΜ Χωρίς ΚΜ: > γυναίκες The Cancer and Steroid Hormone Study of the Centers for Disease Control and the National Institute of Child Health and Human Development. Oral contraceptive use and the risk of breast cancer. N Engl J Med 1986; 14:315:

17 Σε σύγκριση µε τις γυναίκες που ποτέ δεν χρησιµοποίησαν ΑΔ, οι γυναίκες που τα χρησιµοποίησαν είχαν σχετικό κίνδυνο για ΚΜ, 1,0. The Cancer and Steroid Hormone Study of the Centers for Disease Control and the National Institute of Child Health and Human Development. Oral contraceptive use and the risk of breast cancer. N Engl J Med 1986; 14:315:

18 Πληθυσµιακή µελέτη µε οµάδα ελέγχου, που περιελάµβανε Magnusson CM, Persson IR, Baron JA, Ekbom A, Bergström R, Adami HO. The role of reproductive factors and use of oral contraceptives in the aetiology of breast cancer in women aged 50 to 74 years. Int J Cancer 1999; 80:231-6.

19 >3.000 γυναίκες µε διηθητικό ΚΜ ηλικίας 50 έως 74 ετών, και Magnusson CM, Persson IR, Baron JA, Ekbom A, Bergström R, Adami HO. The role of reproductive factors and use of oral contraceptives in the aetiology of breast cancer in women aged 50 to 74 years. Int J Cancer 1999; 80:231-6.

20 >3.200 χωρίς ΚΜ παρόµοιας ηλικίας Magnusson CM, Persson IR, Baron JA, Ekbom A, Bergström R, Adami HO. The role of reproductive factors and use of oral contraceptives in the aetiology of breast cancer in women aged 50 to 74 years. Int J Cancer 1999; 80:231-6.

21 Δεν φάνηκε σηµαντικός επηρεασµός του κινδύνου για µετεµµηνοπαυσιακό ΚΜ από την προηγούµενη χρήση ΑΔ. Magnusson CM, Persson IR, Baron JA, Ekbom A, Bergström R, Adami HO. The role of reproductive factors and use of oral contraceptives in the aetiology of breast cancer in women aged 50 to 74 years. Int J Cancer 1999; 80:231-6.

22 Μια µελέτη του 2002 κατέληξε στο συµπέρασµα ότι η χρήση ΑΔ δεν σχετίζεται µε αυξηµένο κίνδυνο ΚΜ. Marchbanks PA, McDonald JA, Wilson HG, Folger SG, Mandel MG, Daling JR, Bernstein L, Malone KE, Ursin G, Strom BL, Norman SA, Wingo PA, Burkman RT, Berlin JA, Simon MS, Spirtas R, Weiss LK. Oral contraceptives and the risk of breast cancer. N Engl J Med 2002, 346:

23 Αυτή η πληθυσµιακή µελέτη µε οµάδα ελέγχου που περιέλαβε > γυναίκες µε ΚΜ και > χωρίς ΚΜ, εξέτασε τη χρήση του ΑΔ ως παράγοντα κινδύνου για ΚΜ σε γυναίκες ηλικίας 35 to 64 ετών. Marchbanks PA, McDonald JA, Wilson HG, Folger SG, Mandel MG, Daling JR, Bernstein L, Malone KE, Ursin G, Strom BL, Norman SA, Wingo PA, Burkman RT, Berlin JA, Simon MS, Spirtas R, Weiss LK. Oral contraceptives and the risk of breast cancer. N Engl J Med 2002, 346:

24 Η µελέτη έδειξε ότι η τρέχουσα ή προηγούµενη χρήση ΑΔ δεν αυξάνει σηµαντικά τον κίνδυνο ΚΜ, µε παρόµοια αποτελέσµατα για τις µαύρες και τις λευκές γυναίκες. Marchbanks PA, McDonald JA, Wilson HG, Folger SG, Mandel MG, Daling JR, Bernstein L, Malone KE, Ursin G, Strom BL, Norman SA, Wingo PA, Burkman RT, Berlin JA, Simon MS, Spirtas R, Weiss LK. Oral contraceptives and the risk of breast cancer. N Engl J Med 2002, 346:

25 η έναρξη των ΑΔ πριν από τα 20, Marchbanks PA, McDonald JA, Wilson HG, Folger SG, Mandel MG, Daling JR, Bernstein L, Malone KE, Ursin G, Strom BL, Norman SA, Wingo PA, Burkman RT, Berlin JA, Simon MS, Spirtas R, Weiss LK. Oral contraceptives and the risk of breast cancer. N Engl J Med 2002, 346:

26 τα µεγαλύτερα διαστήµατα χρήσης, Marchbanks PA, McDonald JA, Wilson HG, Folger SG, Mandel MG, Daling JR, Bernstein L, Malone KE, Ursin G, Strom BL, Norman SA, Wingo PA, Burkman RT, Berlin JA, Simon MS, Spirtas R, Weiss LK. Oral contraceptives and the risk of breast cancer. N Engl J Med 2002, 346:

27 οι υψηλότερες δόσεις οιστρογόνων, Marchbanks PA, McDonald JA, Wilson HG, Folger SG, Mandel MG, Daling JR, Bernstein L, Malone KE, Ursin G, Strom BL, Norman SA, Wingo PA, Burkman RT, Berlin JA, Simon MS, Spirtas R, Weiss LK. Oral contraceptives and the risk of breast cancer. N Engl J Med 2002, 346:

28 και η χρήση ΑΔ από γυναίκες µε οικογενειακό ιστορικό ΚΜ Marchbanks PA, McDonald JA, Wilson HG, Folger SG, Mandel MG, Daling JR, Bernstein L, Malone KE, Ursin G, Strom BL, Norman SA, Wingo PA, Burkman RT, Berlin JA, Simon MS, Spirtas R, Weiss LK. Oral contraceptives and the risk of breast cancer. N Engl J Med 2002, 346:

29 δεν σχετιζόταν µε αυξηµένο κίνδυνο ΚΜ. Marchbanks PA, McDonald JA, Wilson HG, Folger SG, Mandel MG, Daling JR, Bernstein L, Malone KE, Ursin G, Strom BL, Norman SA, Wingo PA, Burkman RT, Berlin JA, Simon MS, Spirtas R, Weiss LK. Oral contraceptives and the risk of breast cancer. N Engl J Med 2002, 346:

30 Αντίθετα Πολλές µελέτες (όπως από την WHO και τo NCI) και µετααναλύσεις έδωσαν συντριπτικά πειστικές αποδείξεις ότι η χρήση των ΑΔ αυξάνει τον κίνδυνο ΚΜ.

31 Μετα-ανάλυση του 1990 Συνδυασµένα στοιχεία µελετών (case-control studies) αποκάλυψαν στατιστικά σηµαντική θετική τάση (P = 0.001) στον κίνδυνο του προεµµηνοπαυσιακού καρκίνου του µαστού για τις γυναίκες που χρησιµοποιούσαν αντισυλληπτικά δισκία για µεγαλύτερη διάρκεια. Αυτός ο κίνδυνος ήταν µεγαλύτερος µεταξύ των γυναικών που χρησιµοποιούσαν αντισυλληπτικά δισκία για τουλάχιστον 4 χρόνια πριν από µια πρώτη τελειόµηνη κύηση (σχετικός κίνδυνος = 1.72; 95% διάστηµα εµπιστοσύνης = 1.36 to 2.19). Romieu I, Berlin JA, Colditz G. Oral contraceptives and breast cancer. Review and meta-analysis. Cancer 1990, 66:

32 WHO Collaborative Study 1991 Τα αποτελέσµατα έδειξαν ότι ο σχετικός κίνδυνος ΚΜ ήταν αυξηµένος στις γυναίκες όλων των ηλικιών που χρησιµοποιούσαν ΑΔ µέσα στο προηγούµενο έτος. Thomas DB, Noonan EA. Risk of breast cancer in relation to use of combined oral contraceptives near the age of menopause. WHO Collaborative Study of Neoplasia and Steroid Contraceptives. Cancer Causes Control 1991, 2:

33 Μετα-ανάλυση µελέτες Κίνδυνος 1,25 ( ) σε λήψη ΑΔ πριν από την ηλικία των 25. Κίνδυνος βρέθηκε επίσης από τη λήψη ΑΔ πριν από µια πρώτη τελειόµηνη κύηση. Delgado-Rodriguez M, Sillero-Arenas M, Rodriguez-Contreras R, López Gigosos R, Gàlvez Vargas R. Oral contraceptives and breast cancer. A meta-analysis. Rev Epidemiol Sante Publique 1991, 39:

34 ΑΔ και προεµµηνοπαυσιακός αµφοτερόπλευρος ΚΜ Τα αποτελέσµατα έδειξαν αυξηµένο κίνδυνο (διπλάσιο) για προεµµηνοπαυσιακό αµφοτερόπλευρο ΚΜ που σχετίζεται µε τη χρήση ΑΔ. Ursin G, Aragaki CC, Paganini-Hill A, Siemiatycki J, Thompson WD, Haile RW. Oral contraceptives and premenopausal bilateral breast cancer: a case-control study. Epidemiology 1992, 3:414-9.

35 Μετα-ανάλυση 27 µελετών καρκίνου του µαστού και ΑΔ που δηµοσιεύτηκαν από το 1980 έως το ,27 (95% CI 1,12-1,44) σε χρήση πάνω από 8 χρόνια Rushton L, Jones DR. Oral contraceptive use and breast cancer risk: a meta-analysis of variations with age at diagnosis, parity and total duration of oral contraceptive use. Br J Obstet Gynaecol 1992, 99:

36 Μελέτη σε γυναίκες <45 ετών >1600 γυναίκες µε ΚΜ και >1500 χωρίς ΚΜ. Ο σχετικός κίνδυνος ΚΜ για εκείνες που χρησιµοποιούσαν ΑΔ πριν από την ηλικία των 18 ετών και συνέχιζαν για >10 χρόνια ήταν >3 (RR = 3.1; 95% CI = ). Brinton LA, Daling JR, Liff JM, Schoenberg JB, Malone KE, Stanford JL, Coates RJ, Gammon MD, Hanson L, Hoover RN. Oral contraceptives and breast cancer risk among younger women. J Natl Cancer Inst 1995, 87:

37 Μελέτη σε γυναίκες <45 ετών Οι συσχετίσεις µε τα ΑΔ ήταν ισχυρότερες σε καρκίνους που διαγνώστηκαν σε προχωρηµένα στάδια. Η διερεύνηση των ιστορικών όσον αφορά το screening και των µεθόδων διάγνωσης απέκλεισε το ενδεχόµενο οι συσχετίσεις να οφείλονται σε επιλογή των ασθενών. Brinton LA, Daling JR, Liff JM, Schoenberg JB, Malone KE, Stanford JL, Coates RJ, Gammon MD, Hanson L, Hoover RN. Oral contraceptives and breast cancer risk among younger women. J Natl Cancer Inst 1995, 87:

38 Μελέτη σε γυναίκες <45 ετών «Η σχέση µεταξύ των ΑΔ και του ΚΜ σε νέες γυναίκες φαίνεται να έχει βιολογική βάση» Brinton LA, Daling JR, Liff JM, Schoenberg JB, Malone KE, Stanford JL, Coates RJ, Gammon MD, Hanson L, Hoover RN. Oral contraceptives and breast cancer risk among younger women. J Natl Cancer Inst 1995, 87:

39 Collaborative Group on Hormonal Factors in Breast Cancer

40 Μια µετα-ανάλυση του 1996 των επιδηµιολογικών στοιχείων σε ολόκληρο τον κόσµο Collaborative Group on Hormonal Factors in Breast Cancer. Breast cancer and hormonal contraceptives. collaborative reanalysis of individual data on 53,297 women with breast cancer and 100,239 women without breast cancer from 54 epidemiological studies. Lancet 1996; 347:

41 Οι ερευνητές εξέτασαν τα αποτελέσµατα 54 µελετών, που έγιναν σε 25 χώρες, µε > γυναίκες µε ΚΜ και > χωρίς ΚΜ. Collaborative Group on Hormonal Factors in Breast Cancer. Breast cancer and hormonal contraceptives. collaborative reanalysis of individual data on 53,297 women with breast cancer and 100,239 women without breast cancer from 54 epidemiological studies. Lancet 1996; 347:

42 Collaborative Group on Hormonal Factors in Breast Cancer >50,000 with Breast Cancer >100,000 without Breast Cancer Collaborative Group on Hormonal Factors in Breast Cancer. Breast cancer and hormonal contraceptives. collaborative reanalysis of individual data on 53,297 women with breast cancer and 100,239 women without breast cancer from 54 epidemiological studies. Lancet 1996; 347:

43 Άσχηµα «νέα»

44 Αυτή η µετα-ανάλυση βρήκε ότι οι γυναίκες που χρησιµοποιούν τώρα ή χρησιµοποίησαν πρόσφατα ΑΔ έχουν αυξηµένο κίνδυνο ανάπτυξης ΚΜ Collaborative Group on Hormonal Factors in Breast Cancer. Breast cancer and hormonal contraceptives. collaborative reanalysis of individual data on 53,297 women with breast cancer and 100,239 women without breast cancer from 54 epidemiological studies. Lancet 1996; 347:

45 Κατά τη διάρκεια της λήψης συνδυασµένων ΑΔ (µε προοδευτική πτώση του κινδύνου τα επόµενα 10 έτη µετά τη διακοπή) υπάρχει αύξηση του σχετικού κινδύνου (RR=1.24) για ΚΜ (95% CI= ). Collaborative Group on Hormonal Factors in Breast Cancer. Breast cancer and hormonal contraceptives. collaborative reanalysis of individual data on 53,297 women with breast cancer and 100,239 women without breast cancer from 54 epidemiological studies. Lancet 1996; 347:

46 Ο κίνδυνος ήταν µεγαλύτερος στις γυναίκες που άρχισαν τη χρήση ΑΔ σε πολύ νεαρή ηλικία Collaborative Group on Hormonal Factors in Breast Cancer. Breast cancer and hormonal contraceptives. collaborative reanalysis of individual data on 53,297 women with breast cancer and 100,239 women without breast cancer from 54 epidemiological studies. Lancet 1996; 347:

47 Μερικά καλά «νέα» Collaborative Group on Hormonal Factors in Breast Cancer. Breast cancer and hormonal contraceptives. collaborative reanalysis of individual data on 53,297 women with breast cancer and 100,239 women without breast cancer from 54 epidemiological studies. Lancet 1996; 347:

48 10 ή περισσότερα έτη µετά τη διακοπή χρήσης ΑΔ, ο κίνδυνος ανάπτυξης ΚΜ επέστρεφε στο ίδιο επίπεδο σαν να µην είχαν ποτέ χρησιµοποιήσει ΑΔ, άσχετα από: Collaborative Group on Hormonal Factors in Breast Cancer. Breast cancer and hormonal contraceptives. collaborative reanalysis of individual data on 53,297 women with breast cancer and 100,239 women without breast cancer from 54 epidemiological studies. Lancet 1996; 347:

49 την ορµονική δοσολογία, Collaborative Group on Hormonal Factors in Breast Cancer. Breast cancer and hormonal contraceptives. collaborative reanalysis of individual data on 53,297 women with breast cancer and 100,239 women without breast cancer from 54 epidemiological studies. Lancet 1996; 347:

50 το είδος των ορµονών, Collaborative Group on Hormonal Factors in Breast Cancer. Breast cancer and hormonal contraceptives. collaborative reanalysis of individual data on 53,297 women with breast cancer and 100,239 women without breast cancer from 54 epidemiological studies. Lancet 1996; 347:

51 τη διάρκεια της χρήσης, Collaborative Group on Hormonal Factors in Breast Cancer. Breast cancer and hormonal contraceptives. collaborative reanalysis of individual data on 53,297 women with breast cancer and 100,239 women without breast cancer from 54 epidemiological studies. Lancet 1996; 347:

52 το οικογενειακό ιστορικό, το αναπαραγωγικό ιστορικό, την εθνικότητα, τη γεωγραφική περιοχή, τις διαφορές στον σχεδιασµό της µελέτης Collaborative Group on Hormonal Factors in Breast Cancer. Breast cancer and hormonal contraceptives. collaborative reanalysis of individual data on 53,297 women with breast cancer and 100,239 women without breast cancer from 54 epidemiological studies. Lancet 1996; 347:

53 National Cancer Institute (NCI)

54 Μια µελέτη του 2003, εξέτασε τους παράγοντες κινδύνου για ΚΜ µεταξύ γυναικών ηλικίας ετών. Althuis MD, Brogan DD, Coates RJ, Daling JR, Gammon MD, Malone KE, Schoenberg JB, Brinton LA. Breast cancers among very young premenopausal women (United States). Cancer Causes and Control 2003; 14:

55 1750 µε ΚΜ και 1557 χωρίς ΚΜ έλαβαν µέρος στη µελέτη Althuis MD, Brogan DD, Coates RJ, Daling JR, Gammon MD, Malone KE, Schoenberg JB, Brinton LA. Breast cancers among very young premenopausal women (United States). Cancer Causes and Control 2003; 14:

56 ΜΟΝΟ Άσχηµα «νέα» Althuis MD, Brogan DD, Coates RJ, Daling JR, Gammon MD, Malone KE, Schoenberg JB, Brinton LA. Breast cancers among very young premenopausal women (United States). Cancer Causes and Control 2003; 14:

57 Οι ερευνητές κατέληξαν στο συµπέρασµα ότι ο κίνδυνος ΚΜ ήταν µεγαλύτερος στις γυναίκες που χρησιµοποιούσαν ΑΔ για: Althuis MD, Brogan DD, Coates RJ, Daling JR, Gammon MD, Malone KE, Schoenberg JB, Brinton LA. Breast cancers among very young premenopausal women (United States). Cancer Causes and Control 2003; 14:

58 περισσότερο από 6 µήνες, Althuis MD, Brogan DD, Coates RJ, Daling JR, Gammon MD, Malone KE, Schoenberg JB, Brinton LA. Breast cancers among very young premenopausal women (United States). Cancer Causes and Control 2003; 14:

59 µέσα στην προηγούµενη 5ετία από τη διάγνωση Althuis MD, Brogan DD, Coates RJ, Daling JR, Gammon MD, Malone KE, Schoenberg JB, Brinton LA. Breast cancers among very young premenopausal women (United States). Cancer Causes and Control 2003; 14:

60 ιδιαίτερα σε εκείνες που ήταν ετών Althuis MD, Brogan DD, Coates RJ, Daling JR, Gammon MD, Malone KE, Schoenberg JB, Brinton LA. Breast cancers among very young premenopausal women (United States). Cancer Causes and Control 2003; 14:

61 Μεταξύ των νεότερων γυναικών (<35 ετών, 545), στους σηµαντικούς προγνωστικούς παράγοντες του κινδύνου περιλαµβανόταν η πρόσφατη χρήση ΑΔ (RR=2,26; 95% CI=1,4 3,6). Althuis MD, Brogan DD, Coates RJ, Daling JR, Gammon MD, Malone KE, Schoenberg JB, Brinton LA. Breast cancers among very young premenopausal women (United States). Cancer Causes and Control 2003; 14:

62 Αυτή η σχέση ήταν ισχυρότερη για τις γυναίκες µε όγκους µε αρνητικούς οιστρογονικούς υποδοχείς (ER-) (RR= 3,56 για πρόσφατη χρήση ΑΔ). Althuis MD, Brogan DD, Coates RJ, Daling JR, Gammon MD, Malone KE, Schoenberg JB, Brinton LA. Breast cancers among very young premenopausal women (United States). Cancer Causes and Control 2003; 14:

63 Αυτή η σχέση ήταν επίσης εµφανής σε νέες γυναίκες µε ER+ όγκους. Althuis MD, Brogan DD, Coates RJ, Daling JR, Gammon MD, Malone KE, Schoenberg JB, Brinton LA. Breast cancers among very young premenopausal women (United States). Cancer Causes and Control 2003; 14:

64 National Cancer Institute (από το 1937)

65 Το NCI υποστήριξε τις ερευνητικές προσπάθειες τουλάχιστον 20 κατόχων του βραβείου Nobel.

66 Οι εξελίξεις που προήλθαν από αυτές τις προσπάθειες περιλαµβάνουν την ανακάλυψη των ογκογονιδίων, όπως και κλινικές εφαρµογές, όπως είναι οι ορµονικές θεραπείες του καρκίνου.

67 Παρόµοια, από την «The Norwegian Women and Cancer Cohort Study» µε αρχική συµµετοχή > γυναικών ηλικίας >31 ετών από το 1991 έως το 1997, στο «follow-up» του 1999, διαπιστώθηκαν >850 γυναίκες µε ΚΜ, και φάνηκε να υπάρχει αύξηση του κινδύνου ΚΜ ανάλογα µε τη διάρκεια χρήσης του ΑΔ. Kumle M, Alsaker E, Lund E. Use of oral contraceptives and risk of cancer, a cohort study. Tidsskr Nor Laegeforen 2003, 123:

68 Μετά-ανάλυση για τον προεµµηνοπαυσιακό ΚΜ Kahlenborn C, Modugno F, Potter D, Severs W. Oral Contraceptive Use as a Risk Factor for Premenopausal Breast Cancer: A Meta-analysis. Mayo Clinic Proceedings 2006; 81:

69 >50,000 with Breast Cancer >100,000 without Breast Cancer

70 ΜΟΝΟ Άσχηµα «νέα» Kahlenborn C, Modugno F, Potter D, Severs W. Oral Contraceptive Use as a Risk Factor for Premenopausal Breast Cancer: A Meta-analysis. Mayo Clinic Proceedings 2006; 81:

71 34 µελέτες Kahlenborn C, Modugno F, Potter D, Severs W. Oral Contraceptive Use as a Risk Factor for Premenopausal Breast Cancer: A Meta-analysis. Mayo Clinic Proceedings 2006; 81:

72 Ο κίνδυνος ήταν µεγαλύτερος σε: Kahlenborn C, Modugno F, Potter D, Severs W. Oral Contraceptive Use as a Risk Factor for Premenopausal Breast Cancer: A Meta-analysis. Mayo Clinic Proceedings 2006; 81:

73 γυναίκες που είχαν γεννήσει (=1,29), Kahlenborn C, Modugno F, Potter D, Severs W. Oral Contraceptive Use as a Risk Factor for Premenopausal Breast Cancer: A Meta-analysis. Mayo Clinic Proceedings 2006; 81:

74 κυρίως όταν η λήψη των ΑΔ γινόταν πριν από µια πρώτη τελειόµηνη κύηση (ΠΤΜΚ ) (=1,44) Kahlenborn C, Modugno F, Potter D, Severs W. Oral Contraceptive Use as a Risk Factor for Premenopausal Breast Cancer: A Meta-analysis. Mayo Clinic Proceedings 2006; 81:

75 ιδιαίτερα σε εκείνες που χρησιµοποιούσαν ΑΔ 4 ή περισσότερα έτη πριν από µια ΠΤΜΚ (=1,52). Kahlenborn C, Modugno F, Potter D, Severs W. Oral Contraceptive Use as a Risk Factor for Premenopausal Breast Cancer: A Meta-analysis. Mayo Clinic Proceedings 2006; 81:

76 Meta-analysis for Premenopausal Breast Cancer >50,000 with >4 Breast ys before Cancer 1st full-term pregnancy >100,000 without Breast Cancer before 1st full-term pregnancy parous 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 Kahlenborn C, Modugno F, Potter D, Severs W. Oral Contraceptive Use as a Risk Factor for Premenopausal Breast Cancer: A Meta-analysis. Mayo Clinic Proceedings 2006; 81:

77 ΜΟΝΟ Άσχηµα «νέα» για ορισµένες γυναίκες

78 Η χρήση ΑΔ αυξάνει τον κίνδυνο ΚΜ σε γυναίκες φορείς των µεταλλάξεων BRCA1/ BRCA2 περισσότερο από ότι σε άλλες γυναίκες. Ursin G, Henderson BE, Haile RW, Pike MC, Zhou N, Diep A, Bernstein L. Does oral contraceptive use increase the risk of breast cancer in women with BRCA1/BRCA2 mutations more than in other women? Cancer Res 1997, 57: Pujol P, This P, Noruzinia M, Stoppa-Lyonnet D, Maudelonde T. Are the hereditary forms of BRCA1 and BRCA2 breast cancer sensitive to estrogens? Bull Cancer 2004, 91:

79 Tα αποτελέσµατα δείχνουν ότι η χρήση ΑΔ µπορεί να αυξήσει περισσότερο τον κίνδυνο ΚΜ σε φορείς BRCA1/BRCA2 συγκριτικά µε τις µη φορείς. Ursin G, Henderson BE, Haile RW, Pike MC, Zhou N, Diep A, Bernstein L. Does oral contraceptive use increase the risk of breast cancer in women with BRCA1/BRCA2 mutations more than in other women? Cancer Res 1997, 57:

80 Για τις φορείς των µεταλλάξεων BRCA2, ο αυξηµένος κίνδυνος για ΚΜ µε τη χρήση ΑΔ διαρκούσε τουλάχιστον 5 έτη (=2,06; 95% CI=1,08-3,94) και σχετιζόταν µε τη διάρκεια της χρήσης (για κάθε έτος χρήσης, 1,08-P = 0,008). Haile R, Thomas D, McGuire V, Felberg A, John EM, Milne RL, Hopper JL, Jenkins MA, Levine AJ, Daly MM, Buys SS, Senie RT, Andrulis IL, Knight JA, Godwin AK, Southey M, McCredie MR, Giles GG, Andrews L, Tucker K, Miron A, Apicella C, Tesoriero A, Bane A, Pike MC; kconfab Investigators; Ontario Cancer Genetics Network Investigators, Whittemore AS. BRCA1 and BRCA2 Mutation Carriers, Oral Contraceptive Use, and Breast Cancer Before Age 50. Cancer Epidemiology Biomarkers & Prevention 2006; 15:

81 Οι µηχανισµοί της καρκινογένεσης του µαστού που προκαλείται από τα ΑΔ µπορεί να περιλαµβάνουν τον µεταβολισµό των οιστρογόνων σε:

82 γονιδιοτοξικούς µεταβολίτες,

83 µεταλλαξιογόνους µεταβολίτες και

84 τη διέγερση της ιστικής ανάπτυξης.

85 Φαίνεται ότι αυτές οι διεργασίες µαζί προκαλούν την έναρξη και την επιδείνωση της καρκινογένεσης. Yager JD, Davidson NE. Estrogen Carcinogenesis in Breast Cancer. The New England Journal of Medicine 2006; 354:

86 Η διαφοροποίηση του µαζικού αδένα που σχετίζεται µε την κύηση µπορεί να αναστείλει την έναρξη της καρκινογένεσης Russo J, Hu YF, Silva ID, Russo IH. Cancer risk related to mammary gland structure and development. Microsc Res Tech. 2001; 52:

87 Αυτή η µεταβολή της υπερπλαστικής δραστηριότητας µπορεί να σχετίζεται µε τον αυξηµένο κίνδυνο ΚΜ που παρατηρείται στη χρήση ΑΔ Narvaiza DG et al. Effect of Combined Oral Contraceptives on Breast Epithelial Proliferation in Young Women. Breast J 2008 Jul 24. [Epub ahead of print].

88

89

90 Σε κάποια άρθρα ανασκόπησης αναφέρεται η σχέση µεταξύ ΚΜ και λήψης ΑΔ. Για παράδειγµα: Μεταξύ των παραγόντων κινδύνου αναφέρονται η µακροχρόνια λήψη θεραπείας ορµονικής υποκατάστασης ή αντισυλληπτικών δισκίων» Παρτσινέβελος Γ, Αντσακλής Α. BRCA1 και BRCA2: Η σηµερινή πραγµατικότητα. Ελ. Περιοδ. Γυν/γίας & Μαιευτικής 2008, 7:

91 Ωστόσο, ακόµα και σε κλασικά βιβλία, φράσεις όπως «Generally, no increase in overall risk (for breast cancer) is found from OC (oral contraception) use, δεν φαίνεται να ανταποκρίνονται στην πραγµατικότητα που προκύπτει από το σύνολο των ερευνών και αναιρούνται από τους ίδιους τους συγγραφείς µέσα στην ίδια τους φράση. Stubblefield P, Carr-Ellis S, Kapp N. Family Planning. In: Berek & Novaks Gynecology. Philadelphia, Lippincott 2007.

92 but some studies have found that risk [may] increase in women OCs before their first term pregnancy, used OCs for many years, are nulligravid, are young at the time of diagnosis, or continue using OCs in their 40s. Stubblefield P, Carr-Ellis S, Kapp N. Family Planning. In: Berek & Novaks Gynecology. Philadelphia, Lippincott 2007.

93 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ (των παραπάνω µελετών) Η χρήση ΑΔ είναι σηµαντικός παράγοντας κινδύνου για ΚΜ

94 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ (των παραπάνω µελετών) Οι τρέχουσες ή πρόσφατες χρήστριες ΑΔ έχουν αυξηµένο κίνδυνο ανάπτυξης ΚΜ

95 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ (των παραπάνω µελετών) Ιδιαίτερα εκείνες που χρησιµοποιούσαν ΑΔ πολλά χρόνια πριν από µια πρώτη τελειόµηνη κύηση

96 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ (των παραπάνω µελετών) όσο νεότερη Collaborative Group. Reanalysis from 54 studies 1996, Althuis et al. BC among very young women 2003

97 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ (των παραπάνω µελετών) όσο περισσότερο Althuis et al. BC among very young women 2003 Kahlenborn et al. Premenopausal BC: Meta-analysis 2006 Haile R et al. BRCA2 Mutation Carriers 2006

98 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ (των παραπάνω µελετών) όσο πιο πρόσφατα Collaborative Group. Reanalysis from 54 studies 1996 Althuis et al. BC among very young women 2003

99 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ (των παραπάνω µελετών) τόσο το χειρότερο

100 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ (των παραπάνω µελετών) ΑΛΛΑ ΜΗ ΞΕΧΝΑΜΕ

101 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ (των παραπάνω µελετών) ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΜ ΜΟΝΟ!

102 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ (των παραπάνω µελετών) ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΠΑΛΙ!

103 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ (των παραπάνω µελετών) Μια γυναίκα στις 8 έχει ή θα αναπτύξει ΚΜ The National Breast Cancer Foundation The Breast Cancer Site

104 Στις γυναίκες που χρησιµοποιούν συνδυασµένα ΑΔ, υπάρχει αύξηση του σχετικού κνδύνου 1,24 για ΚΜ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ (των παραπάνω µελετών) Collaborative reanalysis of individual data on 53,297 women with breast cancer and 100,239 women without breast cancer from 54 epidemiological studies. Lancet 1996; 347:

105 Ιδιαίτερα σε εκείνες που χρησιµοποίησαν το ΑΔ για 4 ή περισσότερα χρόνια (1,52) ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ (των παραπάνω µελετών) pill Kahlenborn C, Modugno F, Potter D, Severs W. Oral Contraceptive Use as a Risk Factor for Premenopausal Breast Cancer: A Meta-analysis. Mayo Clinic Proceedings 2006; 81:

106 >50,000 with Breast Cancer >100,000 without Breast Cancer before 1st full-term pregnancy

107 >100,000 without Breast Cancer

108

109

110 Πως θα γίνει η αλλαγή από ΑΔ σε ΟΘΥ Contracept Technol Update 2000; 21:33.

111 «Οι µεγαλύτερης ηλικίας γυναίκες θα συνεχίσουν τα ΑΔ µέχρι µετά τα 50, και στη συνέχεια θα τα αλλάξουν σε ΟΘΥ»! Contracept Technol Update 2000; 21:33.

112

113 «Ο συνολικός κίνδυνος για τον προεµµηνοπαυσιακό καρκίνο του µαστού που αποδίδεται στη χρήση ΑΔ είναι οκτώ επιπλέον περιπτώσεις ΚΜ σε κάθε προηγούµενες χρήστριες κάθε χρόνο»

114 Η ΠΟΥ το 1999 κατέταξε τα ΑΔ ως ενδεχοµένως καρκινογόνα

115 Η ΠΟΥ το 2005 κατέταξε και την ΟΘΥ και τα ΑΔ ως (κατηγορίας 1) καρκινογόνα

116 Κατηγορίας 1 σηµαίνει «επαρκείς αποδείξεις καρκινογένεσης στον άνθρωπο»

117 Συµπερασµατικά, ο κλάδος του ΠΟΥ για την έρευνα στον καρκίνο (International Agency for Research of Cancer) κατέληξε ότι τα συνδυασµένα ΑΔ και η «εµµηνοπαυσιακή θεραπεία» είναι καρκινογόνα στον άνθρωπο [press release 167]. July 29, Available at: Releases/ pr167a.html. Accessed September 1, 2006.

118 Κύηση Ως καρκίνος του µαστού, που σχετίζεται µε κύηση ορίζεται, συνήθως, εκείνος του οποίου η διάγνωση γίνεται στη διάρκεια της κύησης ή µέσα σε ένα χρόνο από τον τοκετό. Γ. Ιατράκης. Κύηση Υψηλού Κινδύνου. Αθήνα, Εκδόσεις Δεσµός 2011.

119 Κύηση Μια στις έως 1 στις κυήσεις αναφέρθηκε ότι επιπλέκεται από καρκίνο του µαστού (Gentilini 2008). Ωστόσο, το φάσµα αυτό µπορεί να είναι µεγαλύτερο µε 2,3 έως 40 περιπτώσεις σε κάθε κυήσεις (Buré et al 2011). Buré LA, Azoulay L, Benjamin A, Abenhaim HA. Pregnancy-associated breast cancer: a review for the obstetrical care provider. J Obstet Gynaecol Can 2011, 33: Gentilini Ο. Breast Cancer During Pregnancy: Epidemiology, Surgical Treatment, and Staging. In: Surbone A, Peccatori F, Pavlidis N. Cancer and Pregnancy. New York, Springer 2008.

120 Κύηση Οι περισσότερες κλινικές µελέτες καταλήγουν ότι όταν διαγιγνώσκεται ΚΜ στη διάρκεια της κύησης, οι περιοχικοί λεµφαδένες είναι πιθανότερο να περιέχουν µικροσκοπικές µεταστάσεις.

121 Κύηση Το σύνολο των µελετών που δηµοσιεύτηκαν µετά το 1990 δείχνουν ότι περίπου το 60% των εγκύων γυναικών έχουν συνοδό προσβολή των λεµφαδένων της µασχάλης.

122 Κύηση Ωστόσο, οι Nettleton και συν (1996), µε τη χρησιµοποίηση µαθηµατικών µοντέλων, κατέληξαν στον συµπέρασµα ότι ακόµα και καθυστέρηση 6 µηνών αυξάνει τον κίνδυνο µετάστασης στους µασχαλιαίους λεµφαδένες µόνο 5%. Nettleton J, Long J, Kuban D, Wu R, Shaefffer J, El-Mahdi A. Breast cancer during pregnancy: quantifying the risk of treatment delay. Obstet Gynecol 1996, 87:414-8.

123 Κύηση Όταν γίνεται διάγνωση καρκίνου του µαστού στη διάρκεια της κύησης, αυτός στο 40% των περιπτώσεων είναι σταδίου ΙΙΙ και IV (Cunningham et al 2010). Στις υπόλοιπες περιπτώσεις, το 30% των εγκύων γυναικών βρίσκονται στο στάδιο Ι και το 30% στο στάδιο ΙΙ. Cunningham FG, Leveno KJ, Bloom SL, Hauth JC, Rouse DJ, Spong CY. Neoplastic Diseases. In: Williams Obstetrics, New York, The McGraw-Hill Companies 2010.

124 Κύηση Ο ΚΜ είναι γενικά πιο προχωρηµένος στις έγκυες.

125 Κύηση Συνήθως, υπάρχουν κάποιες καθυστερήσεις στην κλινική εκτίµηση, στην εφαρµογή των διαγνωστικών µεθόδων και στη θεραπεία των εγκύων µε όγκους του µαστού.

126 Κύηση Η µαστογραφία (δύο όψεων) µε ένα σύγχρονο µηχάνηµα απελευθερώνει λιγότερο από 5 mgy στο ανθρώπινο έµβρυο, που είναι πολύ κάτω από το επικίνδυνο επίπεδο των 100 mgy-10rads (Pentheroudakis & Pavlidis 2006). Pentheroudakis G, Pavlidis N. Cancer and pregnancy: poena magna, not anymore. Eur J Cancer 2006, 42:

127 Κύηση Ωστόσο, η µαστογραφία µπορεί να έχει περιορισµένη διαγνωστική χρησιµότητα (ευαισθησία <70%) λόγω της υπεραιµίας και του οιδήµατος του µαστού που συµβάλλουν στην αυξηµένη ακτινολογική πυκνότητα των µαστών (Gentilini 2008, Munkarah et al 2006). Gentilini Ο. Breast Cancer During Pregnancy: Epidemiology, Surgical Treatment, and Staging. In: Surbone A, Peccatori F, Pavlidis N. Cancer and Pregnancy. New York, Springer Munkarah AR, Morris R, Schimp VL. Malignant disease. In: High Risk Pregnancy. Management options. James DK, Steer PJ, Weiner CP, Gonik B (eds). Philadelphia, Elsevier Saunders 2006.

128 Κύηση H µέση διάρκεια της καθυστέρησης βρέθηκε να είναι µόνο ένας έως δυο µήνες από τους Woo και συν (2003). Woo JC, Yu T, Hurd TC. Breast cancer in pregnancy: a literature review. Arch Surg 2003, 138:91-99.

129 Κύηση Παρόλα αυτά, οι Bonnier και συν (1997) βρήκαν πολύ υψηλότερη συχνότητα φλεγµονώδους καρκίνου σε 154 έγκυες γυναίκες συγκριτικά µε εκείνη 308 µη εγκύων γυναικών, δηλαδή 26% έναντι 9%. Bonnier P, Romain S, Dilhuydy JM, Bonichon F, Julien JP, Charpin C, Lejeune C, Martin PM, Piana L. Influence of pregnancy on the outcome of breast cancer: a case-control study. Societe Francaise de Senologie et de Pathologie Mammaire Study Group. Int J Cancer 1997, 72:720-7.

130 Κύηση Επίσης, οι Zemlickis και συν (1992) βρήκαν ότι οι έγκυες έχουν 2 έως 3 φορές µεγαλύτερο κίνδυνο µεταστατικής νόσου συγκριτικά µε τις µη έγκυες. Zemlickis D, Lishner M, Degendorfer P, Panzarella T, Burke B, Sutcliffe SB, Koren G. Maternal and fetal outcome after breast cancer in pregnancy. Am J Obstet Gynecol 1992, 166:781-7.

131 Κύηση Σε σουηδική µελέτη, οι Bladström και συν (2003) ανέφεραν 5ετή επιβίωση στο 52% αν ο ΚΜ είχε διαγνωστεί κατά την κύηση σε σύγκριση µε 80% αν ο καρκίνος είχε διαγνωστεί εκτός κύησης. Bladström A, Anderson H, Olsson H. Worse survival in breast cancer among women with recent childbirth: results from a Swedish population-based register study. Clin Breast Cancer 2003, 4:280-5.

132 Κύηση Η καθυστέρηση στη διάγνωση µπορεί να αποδοθεί µερικά στις µεταβολές που προκαλούνται στον µαστό λόγω της κύησης και που µπορεί να καλύψουν τους όγκους του µαστού.

133 Κύηση Αυτές οι µεταβολές είναι ακόµα πιο έντονες στη διάρκεια της γαλουχίας (όταν υπάρχει και στάση του γάλακτος)

134 Κύηση Όµως, οι Beadle και συν (2009) δεν βρήκαν διαφορές στις συνολικές συχνότητες επιβίωσης νέων γυναικών µε ΚΜ που σχετιζόταν µε την κύηση συγκριτικά µε γυναίκες της ίδιας ηλικίας και του ίδιου σταδίου των οποίων ο καρκίνος δεν διαγνώστηκε στη διάρκεια της κύησης. Beadle BM, Woodward WA, Middleton LP, Tereffe W, Strom EA, Litton JK, Meric-Bernstam F, Theriault RL, Buchholz TA, Perkins GH. The impact of pregnancy on breast cancer outcomes in women<or=35 years. Cancer 2009, 115:

135 Κύηση Αν και αυτά τα ευρήµατα βρίσκονται σε αντίθεση µε τους Rodriguez και συν (2008), που ανέφεραν πτωχότερη συνολική επιβίωση στις γυναίκες µε ΚΜ στη διάρκεια της κύησης συγκριτικά µε οµάδα ελέγχου (µη εγκύων γυναικών). Rodriguez AO, Chew H, Cress R, Xing G, McElvy S, Danielsen B, Smith L. Evidence of poorer survival in pregnancy-associated breast cancer. Obstet Gynecol 2008, 112:71-8.

136 Κύηση Αν η διάγνωση καρκίνου του µαστού γίνει για πρώτη φρά στην κύηση (primary diagnosis), η επιβίωση κατά στάδια είναι η εξής: στάδιο I=100%, στάδιο II και ΙΙΙ >85%, στάδιο IV=0%. Cardonick E, Dougherty R, Grana G, Gilmandyar D, Ghaffar S, Usmani A. Breast cancer during pregnancy: maternal and fetal outcomes. Cancer J 2010, 16:76-82.

137 Κύηση Στις γυναίκες που παίρνουν ΑΟΔ υποστηρίχτηκε ότι η διάγνωση γίνεται πολύ νωρίς

138 Κύηση Δεν υπάρχει αµφιβολία ότι ο ΚΜ είναι πιο επιθετικός σε νεώτερες γυναίκες (και η νεαρή ηλικία είναι ένα κοινό στοιχείο µεταξύ των εγκύων γυναικών και των τρεχουσών χρηστριών ΑΟΔ)

139 Κύηση Κακοήθη κύτταρα του µαστού βρίσκονται µερικές φορές κατά τη µικροσκοπική εξέταση του πλακούντα. Αυτά εντοπίζονται στον µεσολάχνιο χώρο και δεν έχει αναφερθεί εµβρυϊκή νόσος

140 Κύηση Η διαγνωστική προσέγγιση της εγκύου µε όγκο του µαστού δεν πρέπει να διαφέρει σηµαντικά από εκείνη που γίνεται σε µια µη έγκυο γυναίκα.

141 Κύηση Το «τριπλό τεστ» για ένα συµπαγή όγκο αποτελείται από την 1. κλινική εξέταση, 2. την απεικόνιση και 3. τη βιοψία µε βελόνα.

142 Κύηση Στο υπερηχογράφηµα, µια βλάβη ωοειδούς σχήµατος µε οµαλά όρια συνηγορεί ισχυρά για καλοήθη όγκο Οι περισσότεροι όγκοι στην κύηση έχουν µη ανησυχητικές υπερηχογραφικές εκδηλώσεις και η οριστική διάγνωση, συχνά, µπορεί να περιµένει το τέλος της κύησης.

143 Κύηση Μερικοί χρησιµοποιούν τη µαστογραφία για να διερευνήσουν ένα όγκο του µαστού. Με την κατάλληλη προφύλαξη του εµβρύου, ο κίνδυνος εµβρυϊκής βλάβης λόγω της ακτινοβολίας είναι αµελητέος και η έκθεση του εµβρύου είναι µόνο 0,04 cgy για µια τυπική µαστογραφία δύο όψεων.

144 Κύηση Επειδή ο µαστικός ιστός είναι πυκνότερος κατά την κύηση, η µαστογραφία σχετίζεται µε ψευδώς αρνητικά ευρήµατα στο 35-40%. Woo JC, Yu T, Hurd TC. Breast cancer in pregnancy: a literature review. Arch Surg 2003, 138:91-8; discussion 99. Review.

145 Κύηση Τέλος, η µαγνητική τοµογραφία είναι πιο ευαίσθητη από τη µαστογραφία αλλά έχει υψηλότερη συχνότητα ψευδώς θετικών ευρηµάτων

146 Κύηση Αν υπάρχει ένας ύποπτος όγκος και οι απεικονιστικές µελέτες δεν βάζουν διάγνωση ή αν υπάρχουν ανησυχητικά κλινικά ευρήµατα, τότε θα πρέπει να γίνεται βιοψία.

147 Κύηση Υποστηρίχτηκε ότι η αναρρόφηση µε λεπτή βελόνα για κυτταρολογικό έλεγχο έχει γίνει λιγότερο δηµοφιλής διότι έχει υψηλότερη συχνότητα ανεπαρκούς δείγµατος και αρνητικών ευρηµάτων στον ΚΜ που σχετίζεται µε την κύηση, και είναι δυσκολότερο να ερµηνευτεί. Woo JC, Yu T, Hurd TC. Breast cancer in pregnancy: a literature review. Arch Surg 2003, 138:91-8; discussion 99. Review.

148 Κύηση Ωστόσο, ότι η αναρρόφηση µε λεπτή βελόνα µπορεί να αποδειχθεί χρήσιµη στη διερεύνηση των µασχαλιαίων λεµφαδένων, αφού η αναζήτηση του φρουρού λεµφαδένα δεν είναι ακόµα ξεκάθαρο αν έχει θέση στον ΚΜ κατά την κύηση. UpToDate 2013

149 Κύηση Αν διαγνωστεί κακοήθεια, θα πρέπει να γίνει ακτινογραφία θώρακα και ένας περιορισµένος έλεγχος για πιθανές µεταστάσεις.

150 Κύηση Αν και οι εξετάσεις ρουτίνας των οστών και του ήπατος µε αξονική τοµογραφία είναι ευαίσθητες και ειδικές, αποφεύγονται συνήθως στη διάρκεια της κύησης λόγω της έντονης ακτινοβολίας.

151 Κύηση Η µαγνητική τοµογραφία είναι µια λογική εναλλακτική λύση για τη διερεύνηση της ηπατικής προσβολής λόγω του ότι έχει µεγάλη ευαισθησία

152 Κύηση H αντιµετώπιση του καρκίνου του µαστού πρέπει να εξατοµικεύεται. Γενικά, φαίνεται ότι οι περισσότερες επεµβάσεις που δεν επηρεάζουν (άµεσα) το αναπαραγωγικό σύστηµα είναι καλά ανεκτές τόσο από τη µητέρα όσο και από το έµβρυο. Ιατράκης Γ. Κύηση Υψηλού Κινδύνου. Αθήνα, Εκδόσεις Δεσµός 2013.

153 Κύηση Οι συντηρητικές χειρουργικές επεµβάσεις για καρκίνο του µαστού στη διάρκεια της κύησης δεν φάνηκε να συνοδεύονται από αυξηµένα ποσοστά επιπλοκών (σε σύγκριση µε εκείνες που υποβλήθηκαν σε µαστεκτοµή), όπως γαλακτικά συρίγγια, αποστήµατα και αιµατώµατα. Dominici LS, Kuerer HM, Babiera G, Hahn KM, Perkins G, Middleton L, Ramirez MM, Yang W, Hortobagyi GN, Theriault RL, Litton JK. Wound Complications from Surgery in Pregnancy-Associated Breast Cancer. Breast Dis

154 Κύηση Σε αντίθεση µε παλαιότερα στοιχεία, σύµφωνα µε πρόσφατα στοιχεία, η κύηση που συµβαίνει τουλάχιστον 10 µήνες µετά από τη διάγνωση αρχόµενου καρκίνου του µαστού σε νέες γυναίκες δεν επιβαρύνει την πρόγνωση και µπορεί στην πραγµατικότητα να προσφέρει σηµαντικό όφελος ως προς την επιβίωση. Γενικότερα, η κύηση µετά από καρκίνο του µαστού µπορεί να αυξάνει την επιβίωση. Valachis A, Tsali L, Pesce LL, Polyzos NP, Dimitriadis C, Tsalis K, Mauri D. Safety of pregnancy after primary breast carcinoma in young women: a meta-analysis to overcome bias of healthy mother effect studies. Obstet Gynecol Surv. 2010, 65: UpToDate 2013.

155 Κύηση Ωστόσο, «πάγια» τακτική υπήρξε η τακτική αποφυγής κύησης µέσα στα επόµενα δύο έτη µετά από διάγνωση ΚΜ UpToDate 2013.