Τα μηνύματα της κοινωνίας από τις εκλογές Το ψηλό ποσοστό Αναστασιάδη και η σημασία της αποχής και του λευκού/άκυρου

Transcript

1 Review from 26/02/2013 Articlesize (cm2): 1078 ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΟΣ, από σελίδα 1 Customer: Author: ΦΡΙΞΟΣ ΔΑΛΙΤΗΣ Rubric: ΠΟΛΙΤΙΚΑ Subrubric: Εκλογές Mediatype: Print To 57,5% του Αναστασιάδη και τα μηνύματα του λαού Τέσσερις ακαδημαϊκοί αναλύουν τα μηνύματα των εκλογών, εστιάζοντας σε δύο βασικά: Το ποσοστό ρεκόρ του Νίκου Αναστασιάδη αλλά και τα ιδιαίτερα ψηλά ποσοστά αποχής, λευκού και άκυρων ψηφοδελτίων. Ποιες οι ερμηνείες και ποια μηνύματα στέλνουν.»8 Τα μηνύματα της κοινωνίας από τις εκλογές Το ψηλό ποσοστό Αναστασιάδη και η σημασία της αποχής και του λευκού/άκυρου Οι εκλογές για την ανάδειξη Προέδρου της Δημοκρατίας, ανήκουν πλέον στο παρελθόν. Ο Νίκος Αναστασιάδης είναι από προχθές ο 7ος Πρόεδρος της Κύπρου. Από την προχθεσινή εκλογική αναμέτρηση, δύο είναι τα κύρια συμπεράσματα που μπορούν να εξαχθούν από μία πρώτη ανάγνωση των αποτελεσμάτων. Αφενός το ιδιαίτερα υψηλό ποσοστό εντολής που έλαβε ο Νίκος Αναστασιάδης (57.48%), το οποίο αποτελεί ρεκόρ ποσοστών για υποψήφιο Πρόεδρο και αφετέρου, το ιδιαίτερα υψηλό ποσοστό αποχής (18,42%), αλλά και των άκυρων (3,3ΐ%) και λευκών (4,05%) ψηφοδελτίων. Ένας αριθμός ο οποίος επίσης αποτελεί ρεκόρ, καθώς με βάση την προϊστορία των Προεδρικών Εκλογών στην Κύπρο, η αποχή όχι μόνο δεν έφτασε σε τόσο υψηλά ποσοστά, αλλά πάντα κατά τον δεύτερο γύρο εκλογών, το ποσοστό της αποχής ήταν μειωμένο σε σχέση με αυτόντου πρώτου γύρου. Τέσσερις ακαδημαϊκοί αναλύουν στο «Φ» το αποτέλεσμα των προχθεσινών εκλογών αλλά και το υψηλό ποσοστό αποχής και άκυρων/ λευκών ψηφοδελτίων. Page 1 / 5

2 «Πρόκληση της κοινωνίας στον νέο Πρόεδρο» Το υψηλό ποσοστό που έλαβε ο Νίκος Αναστασιάδης στις εκλογές μπορεί να ερμηνευτεί ως διάθεση της κοινωνίας να απευθύνει μια πρόκληση στον νέο Πρόεδρο. Μέσα σε ένα περιβάλλον που από όλες τις απόψεις προμηνύεται ως ιδιαίτερα δύσκολο στον χώρο της οικονομίας το εκλογικό σώμα εναποθέτει στον Πρόεδρο τις ελπίδες του για μια εναλλακτική πορεία. Μια κοινωνία που βλέπει δυσοίωνες εξελίξεις οι οποίες θα έχουν επιπτώσεις ' τ'λ^λ^^ στην ποιότητα ζωής των πολιτών και μέσα σε έναν κυκεώνα απαισιόδοξων προβλέψεων για το μέλλον, το κάλεσμα Αναστασιάδη και η Το εκλογικό σώμα εναποθέτει στον Πρόεδρο τις ελπίδες του... πρόταση του για τονχειρισμό της κρίσης και τηνέξοδο από αυτή φάνηκε να είναι το πιο ρεαλιστικό υπό τις περιστάσεις. Είναι, θεω Ρώ τ0 W*0 m^do m0 οποίο φαίνεται να έχασε το στοίχημα των εκλογών η αριστερά η οπο(α δενμπό. ρεσε να αντιτείνει ότι θα μπορούσε να επιτέλεσα κάτι ανάλογο πιο πετυχημένα στη βάση της εμπειρίας των προηγούμενων ζ ετών. Σε σχέση με τα ποσοστά του λευκού, άκυρου και της αποχής μπορούν να σημειωθούν τα ακόλουθα. Κατ" αρχήν πρέπει να γίνει διαχωρισμός της αποχής από τα άλλα δύο είδη πολιτικής συμπεριφοράς. Αποχή είναι στην καλύτερη περίπτωση μια παθητική στάση που ερμηνεύεται ως άρνηση συμμετοχής σε μια διαδικασία, θα λέγαμε μάλιστα ότι δεν στέλνει κάποια ιδιαίτερα μηνύματα στην πολιτική τάξη πέραν αυτού της αδιαφορίας ή της αποστασιοποίησης από τα κοινά. Επίτης ουσίας θα μπορούσαμε να ερμηνεύσουμε τη στάση ιοο χιλιάδων συμπολιτών μας και ως απεμπόληση ενός βασικού δικαιώματος τους και εκχώρηση του σε αυτούς που επιλέγουννα συμμετέχουν στη δημοκρατική διαδικασία. Από την άλλη τόσο το λευκό (περισσότερο) όσο και το άκυρο (λιγότερο) που το επέλεξαν περίπου 30 χιλιάδες συμπολίτες μας αποτελεί μια ενεργητική συμπεριφορά που στέλνει μηνύματα μη έγκρισης μιας πρότασης εξουσίας. Με άλλα λόγια δηλώνουν «παρών» στο πολιτικό γίγνεσθαι και στέλνουν ένα ξεκάθαρο αρνητικό μήνυμα στον εκλεγέντα πρόεδρο για τηνπρόταση που έχει καταθέσει. * Αναπληρωτής Καθηγητής Κοινωνιολογίας, Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Κύπρου. Page 2 / 5

3 Φθίνουσα πορεία της «κομματικής πολιτικής» ΟΙ ΠΡΟΕΔΡΙΚΕΣ εκλογές ανέδειξαν ένα πολιτικό φαινόμενο το οποίο εμφανίζεται ως παράδοξο και ανορθόδοξο. Το φαινόμενο αυτό ονομάζεται πολιτική αποστασιοποίηση, η οποία ενίοτε εμφανίζεται στη βιβλιογραφική ορολογία ως πολιτική απάθεια, ή αντιπολιτική συμπεριφορά. Το ποσοστό αποχής από την άσκηση του συνταγματικού δικαιώματος του εκλέγειν (ι8%) και τα εξίσου υψηλά ποσοστά λευκών και άκυρων ψηφοδελτίων, συμποσούνται στο εντυπωσιακό 25%, που αναλογεί σε μέλη του εκλογικού σώματος. Με λίγα λόγια ένας στους τέσσερις πολίτες παρέμεινε αδρανής και απευθυγραμμισμένος από τις κομματικές ντιρεκτίβες. Μια επιστημονική ανάλυση του καινοφανούς φαινομένου θα ανεδείκνυε πως η τάση αποστασιοποίησης από την πολιτική, απλώς εισαγάγει στην Κύπρο μια παγκόσμια τάση. Οι βεβιασμένες, αρνητικές αποτιμήσεις, δεν είναι έγκυρες ούτε συνάδουν με τη σύγχρονη πολιτική κουλτούρα, θα αποπειραθώ να καταγράψω τις «θετικές» παραμέτρους του φαινομένου (θετικές ως προς την έννοια ότι η αποχή ή η εκδήλωση «απάθειας» συμβάλλουν στην αποκωδικοποίηση της παθολογίας των πολιτικών συστημάτων). Η αποχή λοιπόν θα μπορούσε να ερμηνευθεί ως το αποτέλεσμα: Της φθίνουσας πορείας της «κομματικής πολιτικής» ΑΠΟΧΗ: ΔΡΙΜΥ ΚΑΤΗΓΟΡΗΤΗΡΙΟ Το υψηλό ποσοστό αποχής προογράφει ένα δριμύ κατηγορητήριο ενάντια στους καταπιεστικούς παλαιοκομματικούς μηχανισμούς, τη γραφειοκρατία, το σαθρό πελατειακό σύστημα, την κακοδιαχείριση, την ασυδοσία, την ηγεμονικότητα και τον αυταρχισμό των κυβερνητικών αξιωματούχων. κατά τις τελευταίες δεκαετίες, ειδικότερα στον ευρωπαϊκό κόσμο. Τα πολιτικά κόμματα υποχωρούν στη λαϊκή συνείδηση ως φορείς αντιπροσώπευσης μεταξύ των κέντρων εξουσίας και των πολιτών. Η φθίνουσα ικανότητα των κομματικών μηχανισμών να κινητοποιούν τους ψηφοφόρους τους είναι η αναπόφευκτη συνεπαγωγή αυτής της παρακμιακής εξέλιξης. Τα κόμματα, που στην Κύπρο λειτουργούν στη βάση παρωχημένων μοντέλων οργάνωσης, φαίνεται να ολοκληρώνουν τον ιστορικό τους κύκλο. Επιμολυσμένα από τον διηνεκή αγώνα για την εξουσία και τα κρατικά αξιώματα, αναλώνονται σε εσωκομματικές και ανούσιες εξωκομματικές έριδες, εκδηλώνοντας συμπτώματα διαφθοράς και διαπλοκής. Οι επαγγελματίες πολιτικοί ανακυκλώνονται στο διηνεκές, δημιουργώντας έναν φαύλο κύκλο ολιγαρχίας, κάτι που δεν προσελκύει νέα ρεύματα συμμετοχικών πολιτών. Όσο η κυπριακή κοινωνία προοδεύει (πολιτισμικά, τεχνολογικά, επιστημονικά) τόσο περισσότερο διογκώνεται το χάσμα γενεών και παρακμάζουν οι κοινωνικές ταυτίσεις, οι ιδεολογικοί προκαθορισμοί στη βάση παραδοσιακών πεποιθήσεων. Ο αντικομφορμισμός προκύπτει απαρέγκλιτα ως το απότοκο μιας αυξανόμενα πλουραλιστικής και διαφοροποιημένης σε ουσιώδη ζητήματα κοινωνίας/εννοιες όπως η κομματική στράτευση καθίστανται ολοένα και πιο ξένες στον αξιακό ορίζοντα της νέας γενιάς. Τέλος, το υψηλό ποσοστό αποχής καταγράφει στο παθητικό των φθινουσών κομματικών οντοτήτων την αδυναμία τους να προσφέρουν ανανεωτικές προτάσεις, καινοτόμες αντιλήψεις. Να εμπνεύσουν τη δυναμική της ρηξικέλευθης προοπτικής και του εκσυγχρονισμού. Το υψηλό ποσοστό αποχής συνιστά την ανατομία της εγγενούς παθολογίας των κομματικών σχημάτων να απαντήσουν στα ζωτικής σημασίας πολλαπλά προβλήματα του σύγχρονου πολίτη. Είναι το αποτέλεσμα της εξίσωσης, το άθροισμα της τραγικής τους αποτυχίας. *Καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης, Παν. Κύπρου. Page 3 / 5

4 Page 4 / 5

5 Page 5 / 5