ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΕΝΟΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΥ ΠΟΛΥΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΟΣ (E- MALL) ΜΕ ΤΗΝ ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΕΡΓΑΛΕΙΟΥ ΤΟΥ DRUPAL

Transcript

1 ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΕΝΟΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΥ ΠΟΛΥΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΟΣ (E- MALL) ΜΕ ΤΗΝ ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΕΡΓΑΛΕΙΟΥ ΤΟΥ DRUPAL Άρης Μαλιγιάννης Α.Μ: ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ

2 ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ ΤΜΗΜΑ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΤΟΜΕΑΣ: ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΤΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ: ΕΝΣΥΡΜΑΤΗΣ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Του φοιτητή του Τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Τεχνολογίας Υπολογιστών της Πολυτεχνικής Σχολής του Πανεπιστημίου Πατρών Μαλιγιάννη Άρη του Γεωργίου Αριθμός Μητρώου: 6020 ΘΕΜΑ «Σχεδίαση και ανάπτυξη ενός ηλεκτρονικού πολυκαταστήματος (e-mall) με την χρήση του εργαλείου του Drupal» ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ: Μιχαήλ Κουκιάς ΑΡΙΘΜΟΣ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Πάτρα, (7 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2014) 2

3 ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ Πιστοποιείται ότι η Διπλωματική Εργασία με θέμα: «Σχεδίαση και ανάπτυξη ενός ηλεκτρονικού πολυκαταστήματος με την χρήση του εργαλείου του Drupal» του φοιτητή του Τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Τεχνολογίας Υπολογιστών: Μαλιγιάννη Άρη του Γεωργίου Αριθμός Μητρώου: 6020 Παρουσιάστηκε δημόσια και εξετάστηκε στο Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Τεχνολογίας Υπολογιστών στις: 7/2/2014 Ο ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ: ΜΙΧΑΗΛ ΚΟΥΚΙΑΣ O ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΤΟΥ ΤΟΜΕΑ: ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΦΑΚΩΤΑΚΗΣ 3

4 ΑΡΙΘΜΟΣ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Θέμα: «Σχεδίαση και ανάπτυξη ενός ηλεκτρονικού πολυκαταστήματος με την χρήση του εργαλείου του Drupal» ΦΟΙΤΗΤΗΣ: ΆΡΗΣ ΜΑΛΙΓΙΑΝΝΗΣ ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ: ΜΙΧΑΗΛ ΚΟΥΚΙΑΣ ΠΕΡΙΛΗΨΗ Το θεματικό αντικείμενο της παρούσας διπλωματικής εργασίας η δημιουργία μιας ιστοσελίδας με μια πληθώρα προϊόντων διαφόρων ειδών με τη χρήση του Drupal. H ιστοσελίδα δίνει την δυνατότητα σε οποιονδήποτε χρήστη να περιηγηθεί μεταξύ διαφόρων κατηγοριών και να αναζητήσει τα προϊόντα που τον ενδιαφέρουν έτσι ώστε να δει πληροφορίες για αυτά, να συγκρίνει προϊόντα με σκοπό την σωστότερη επιλογή ανάλογα με τις ανάγκες του, να προσθαφαιρέσει προϊόντα στο καλάθι αγορών, να δει προσφορές οι οποίες προτείνονται από τον ίδιο τον διαχειριστή (επιχείρηση) με βάση την τιμή και την αρχαιότητα του εκάστοτε προϊόντος, να παρακολουθήσει την εξέλιξη της παραγγελίας του και να επικοινωνήσει με παλαιότερους αγοραστές αλλά και με τον ίδιο τον διαχειριστή κάνοντας κρητική η οποία είναι απαραίτητη για την εξέλιξη του οποιοδήποτε ηλεκτρονικού πολυκαταστήματος. Η παρούσα διπλωματική λοιπόν ασχολείται με την θεωρητική ανάλυση, μελέτη και κατασκευή ενός ηλεκτρονικού πολυκαταστήματος (e-mall), με την βοήθεια ενός συστήματος διαχείρισης περιεχομένου όπως είναι το εργαλείο του Drupal που επιλέξαμε για λόγους που εξηγούνται αναλυτικά σε ένα από τα παρακάτω κεφάλαια της εργασίας μας. Σκοπός μας λοιπόν ήταν ο σχεδιασμός και η κατασκευή μιας δυναμικής σύγχρονης ιστοσελίδας, που θα ενσωμάτωνε όλες τις απαραίτητες λειτουργίες και ευκολίες τόσο για τον απλό χρήστη (επισκέπτη) της ιστοσελίδας όσο και για τον ιδιοκτήτη (διαχειριστή) του ηλεκτρονικού πολυκαταστήματος. Απαραίτητη προϋπόθεση που ετέθη από την αρχή ήταν η χρήση εργαλείων λογισμικού ανοικτού κώδικα. Έτσι το βασικό λογισμικό πάνω στο οποίο βασίστηκε η ιστοσελίδα είναι: η γλώσσα scripting PHP,την οποία χρησιμοποίει με άριστο και ευέλικτο τρόπο το εργαλείο μας, το σύστημα διαχείρισης σχεσιακών βάσεων δεδομένων MySQL για την διαχείριση της βάσης δεδομένων και των πληροφοριών που απαιτούνται για την ομαλή λειτουργία της ιστοσελίδας και το λογισμικό Apache HTTP server για τη δημιουργία του διακοσμητή (Server) πάνω στον οποίο θα τρέχει η ιστοσελίδα. 4

5 Η εργασία αποτελείται από πέντε κεφάλαια. Στο πρώτο κεφάλαιο γίνεται μια εισαγωγή στον κόσμο του διαδίκτυο (internet) αρχίζοντας από τον ορισμό του και την ιστορία του. Στην συνέχεια μιλώντας για τις τεχνολογίες του καταλήγουμε στα πρωτόκολλα λειτουργίας, τα είδη και τα χαρακτηριστικά του. Κλείνοντας αυτό το γενικά θεωρητικό κομμάτι της εργασίας μας θα μιλήσουμε για το πως διαχωρίζονται οι ιστοσελίδες (websites) και ποια είναι τα χαρακτηριστικά, τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα αυτών. Το δεύτερο κεφάλαιο ασχολείται με την δομή και τα χαρακτηριστικά ενός σύγχρονου ηλεκτρονικού πολυκαταστήματος, εξετάζοντας και συγκρίνοντας αυτά μέσα από δυο οπτικές, από την πλευρά του πελάτη αλλά και από αυτήν του πωλητή. Στο τρίτο κεφάλαιο γίνετε μια ανάλυση πάνω σε τεχνολογίες και γλώσσες που χρησιμοποιήθηκαν για την υλοποίηση της διπλωματικής μας. Επίσης γίνετε μια ανάλυση γύρο από τα συστήματα διαχείρισης περιεχομένου (CMS) παρουσιάζοντας με σαφή τρόπο τα είδη, τα χαρακτηριστικά και τα πλεονεκτήματα χρήσης των. Το τέταρτο κεφάλαιο αναλύει το εργαλείο του Drupal βοηθώντας τον αναγνώστη να κατανοήσει τις δυνατότητες του και τα χαρακτηριστικά του. Ακόμη μέσα από αυτό το κεφάλαιο γίνετε μια προσπάθεια ο αναγνώστης να εμπιστευθεί το εργαλείο μας για την ευελιξία, τον βελτιωμένο έλεγχο των διευθύνσεων(url), για τους κοινούς τύπους περιεχομένου, για τον έλεγχο αναθεώρησης, την ταξινομία (taxonomy), την διαχείριση χρήστη, τους τίτλους των σελίδων, την μεγάλη και φιλική κοινότητα και τα εγχειρίδια του. Το πέμπτο κεφάλαιο απαρτίζετε από όλες τις απαραίτητες επεκτάσεις (modules) του Ubercart που είναι αναγκαίες για την δημιουργία του ηλεκτρονικού μας εμπορικού κέντρου και την ευέλικτη διαχείριση της ιστοσελίδας μας. Έτσι στο κεφάλαιο της υλοποίησης αφού αναλύετε πρώτα ορισμός του Ubercart και κατηγοριοποιούνται τα διάφορα modules που χρησιμοποιούμε, στην συνέχεια με την βοήθεια στιγμιότυπων μέσα από το διαχειριστή του Drupal θα δείξουμε τα διάφορα στάδια της διπλωματικής. Εν κατακλείδι είναι απαραίτητο να σημειωθεί ότι στο τέλος όλων των κεφαλαίων συμπεριλαμβάνονται δύο παραρτήματα τα οποία είναι απαραίτητα αφενός για την κατανόηση κάποιον βασικών εννοιών που παρουσιάζονται στα διάφορα τμήματα του κυρίως κειμένου και αφετέρου για να δείξουμε από ποιον διαδικτυακό τόπο μπορώ να βρω τα προγράμματα που χρησιμοποιήσαμε για την εισαγωγή την βάσης δεδομένων, των αρχείων που χρησιμοποιεί το Drupal site μας καθώς και τον τρόπο εγκατάστασης τους. Με την βοήθεια εικόνων και εδώ λοιπόν ο αναγνώστης θα μπορεί πολύ εύκολα να περιηγηθεί στα κατάλληλα site για να αποθηκεύσει στον υπολογιστή του τα προγράμματα αυτά με σκοπό την θέαση της ιστοσελίδας μας στον προσωπικό του εξυπηρετητή (server). Η εργασία αυτή αποτελεί μια προσπάθεια για την ικανοποίηση των σύγχρονων αναγκών που έχουν κάνει την εμφάνισή τους στην επιχειρηματική κοινότητα. Είναι μια προσπάθεια δημιουργίας της κατάλληλης υποδομής για την αποτελεσματική προσαρμογή στις σύγχρονες τάσεις των αγορών, μια προσπάθεια εκσυγχρονισμού του τρόπου που συντελούνται οι εμπορικές συναλλαγές. Αυτό συνεπάγεται αύξηση του αγοραστικού κοινού και ανοίγματα 5

6 σε νέες, μεγαλύτερες αγορές. Ταυτόχρονα η επιλογή κατασκευής ενός ηλεκτρονικού πολυκαταστήματος και η μεταφορά της εμπορικής δραστηριότητας γύρω από αυτό μειώνει σε μεγάλο βαθμό το κόστος δημιουργίας και λειτουργίας ενός καταστήματος, μέσω των λιγότερων απαιτήσεων σε έμψυχο δυναμικό και υποδομές, ενώ δημιουργεί δυνατότητα εμφάνισης νέων επιχειρηματιών, με φρέσκες ιδέες, χωρίς να υπάρχει η απαίτηση της διάθεσης μεγάλων κεφαλαίων που μόνο ένα μικρό μέρος του πληθυσμού διαθέτει. 6

7 ABSTRACT The thematic objective of this dissertation is the creation of a Web page with a wide variety of different products with the use of Drupal. The Web page gives the opportunity to any user to browse among different categories and search for the products that interest him so that he may see information on them, compare products with the aim of the most suitable choice depending on his needs, being able to add and remove products from his cart, see offers which are suggested by the administrator himself (company) based on the price and the antiquity piece of the product, to follow the progress of his order and to communicate with preceding buyers but also with the administrator himself, commenting which is essential for the development of any electronic mall This dissertation has to do with the theoretic analysis, study and making of e- mall, with the help of an administration content system as is the Drupal tool which we chose for the reasons which are explained thoroughly in one of the following chapters. Our aim was to design and make a dynamic, modern Web page, which would incorporate all the necessary functions and conveniences both for the plain user (visitor) of the Web page and for the owner (administrator) of the e-mall. One necessary condition that was stated from the beginning was the use of tool software open code. So the basic software that the Web page was based on is : Scripting language PHP which uses our tool with excellence and in a flexible way, the administrative system of dealings data base MySQL for the administration of data base and information which are required for the smooth running of the Web page and software Apache HTTP server for the making of the Server on which the Web page works. The dissertation consists of five chapters. In the first chapter there is an introduction to the world of Internet commencing with its definition and its history. Then, talking about its technologies we end up with the function protocol, its goods and its characteristics. Closing this general theoretic piece of our dissertation we will talk about how websites are segregated, and the advantages and disadvantages they have. The second chapter deals with the structure and the characteristics of a modern e-mall, going over and comparing them from two sides, one from the customer s point of view and one from the seller s. The third chapter deals with an analysis of the technologies and languages used in the materialization of our dissertation. There is also an analysis around the administrative content system (CMS) presenting in a comprehensible way the products, the characteristics and the advantages of its use. The fourth chapter analyses the Drupal tool helping the reader to comprehend its abilities and its characteristics. Included in this chapter is an effort to make the reader trust our tool for its flexibility, the improved URL, the common content types the page titles, its big and friendly community and its manual. The fifth chapter complies all the necessary modules of Ubercart which are essential for the making of our e-mall and the flexible administration of our Web 7

8 page. So in the chapter of materialization after the analysis of the meaning of Ubercart, the various modules are categorized and then with the aid of snapshots through Drupal we will show the various stages of our dissertation. Finally, it is necessary to point out that at the end of all the chapters, two supplements are included which are vital on the one hand for the understanding of some basic meanings that are presented in various parts of the main text and on the other to show from which part of the Internet one can find the programmes we used for the introduction of data base, the files that the Drupal site uses and the way they are installed. With the help of illustrations the reader can easily tour the suitable site and download to his computer the programmes so that he may see our Web page from his server. This dissertation is compromised of an attempt to satisfy the modern needs that have appeared in the business community. It is an attempt to create the suitable infrastracture for an effective adaption to the modern trends of the market, a modernization of the way that commercial transactions are conduced. This entails a rise in the purchasing public and an opening in new, larger markets. Similtaneoussly, the choice of the making of an e-mall and the transfer of commercial activity around it reduces to a great rate the creative cost and running of a store, through less demands of a dynamic infrastructure, but on the other it creates the possibility of new up-coming businesses, with fresh ideas and without the demand for large funds which only a small part of the population can afford. 8

9 ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ Με την ολοκλήρωση αυτής της εργασίας, θεωρώ καθήκον μου να ευχαριστήσω τους ανθρώπους που συνέβαλλαν στην ολοκλήρωση της, καθώς και στην ολοκλήρωση των σπουδών μου γενικότερα. Κατ' αρχήν θα ήθελα να εκφράσω την ευγνωμοσύνη μου στους γονείς μου για την συνεχή συμπαράσταση και ηθική υποστήριξη που μου παρείχαν καθ' όλη την διάρκεια των σπουδών μου. Ιδιαιτέρως θα ήθελα να ευχαριστήσω τον επιβλέποντα καθηγητή μου, κύριο Μιχαήλ Κουκιά για την υποστήριξη και καθοδήγηση του καθ' όλη την διάρκεια της υλοποίησης αυτής της διπλωματικής εργασίας. Τέλος ευχαριστώ πολύ όλο το διδακτικό προσωπικό του τμήματος μου που με δίδαξε τόσα χρόνια και αποκόμισα την υπέροχη αυτή ακαδημαϊκή εμπειρία ολοκληρώνοντας το πρόγραμμα σπουδών της σχολής ηλεκτρολόγων μηχανικών και τεχνολογίας υπολογιστών, δίνοντάς μου την ευκαιρία να εξοπλίσω τον εαυτό μου με τις απαραίτητες γνώσεις που απαιτούνται στις μέρες μας για την επαγγελματική μου αποκατάσταση. 9

10 ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΠΕΡΙΛΗΨΗ... 4 ABSTRACT... 7 ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ... 9 ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΠΙΝΑΚΑΣ ΕΙΚΟΝΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: Η ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΚΑΙ Ο ΚΟΣΜΟΣ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ ΓΥΡΟ ΑΠΟ ΕΝΑ ΣΥΝΟΛΟ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ ΤΙ ΕΝΝΟΟΥΜΕ ΜΕ ΤΟΝ ΟΡΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ (INTERNET) ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ ΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΚΑΙ Η ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ Η ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ ΤΟ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ TCP/IP (TRANSMISSION CONTROL PROTOCOL/INTERNET PROTOCOL) ΤΟ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ HTTP (HYPER TEXT TRANSFER PROTOCOL) ΟΙ ΔΙΕΥΘΥΝΣΕΙΣ ΤΟΥ INTERNET ΜΙΑ "ΦΙΛΙΚΟΤΕΡΗ" ΜΟΡΦΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΕΩΝ Η ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ (WEB PAGE) ΤΑ ΕΙΔΗ ΤΩΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΩΝ H ΣΤΑΤΙΚΗ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ (STATIC WEB PAGE) ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΤΩΝ ΣΤΑΤΙΚΩΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΩΝ ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΤΩΝ ΣΤΑΤΙΚΩΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΩΝ Η ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ (DYNAMIC WEB PAGE) ΤΑ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΧΡΗΣΗΣ ΤΩΝ ΔΥΝΑΜΙΚΩΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΩΝ ΤΑ ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΧΡΗΣΗΣ ΤΩΝ ΔΥΝΑΜΙΚΩΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΩΝ ΕΠΙΛΟΓΗ ΜΕΤΑΞΥ ΣΤΑΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΔΥΝΑΜΙΚΗΣ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: Η ΔΟΜΗ ΚΑΙ ΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΕΝΟΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΥ ΠΟΛΥΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΟΣ (E-MALL) ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΙΣΤΟΡΙΚΟ E-MALL MODELS ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΒΑΣΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΝΟΣ E-MALL CENTER; ΕΝΝΟΙΟΛΟΓΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΙ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΕΝΑ E-MALL? ΈΝΑ ΕΝΙΑΙΟ ΣΗΜΕΙΟ ΕΙΣΟΔΟΥ ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΜΕΛΩΝ ΑΠΟ ΤΙΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ

11 2.3.3 ΈΝΑ ΤΟΥΛΑΧΙΣΤΟΝ ΕΠΙΠΕΔΟ ΚΑΤΗΓΟΡΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΑ ΑΓΑΘΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΔΙΑΘΕΣΙΜΑ ΓΙΑ ΑΓΟΡΑ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ ΑΓΟΡΑΣΤΗ ΚΑΤΗΓΟΡΙΟΠΟΙΗΣΗ ΣΥΝΔΕΣΕΙΣ ΤΟΠΟΘΕΣΙΩΝ ΚΑΙ ΑΝΑΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΠΛΗΡΩΜΗΣ ΕΝΕΡΓΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΚΙΝΗΣΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΦΟΣΙΩΣΗΣ ΤΩΝ ΠΕΛΑΤΩΝ Η ΠΛΕΥΡΑ ΤΟΥ ΠΩΛΗΤΗ ΚΑΤΗΓΟΡΙΟΠΟΙΗΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΝΟΜΙΜΟΤΗΤΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΕΜΠΟΡΙΟΥ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3: ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΚΑΙ ΓΛΩΣΣΕΣ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΘΗΚΑΝ ΑΝΑΓΚΗ ΓΙΑ ΠΕΡΕΤΑΙΡΩ ΓΝΩΣΗ ΠΑΝΩ ΣΕ ΕΥΕΛΙΚΤΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ Η ΓΛΩΣΣΑ PHP Η PHPMYADMIN Η ΓΛΩΣΣΑ JAVASCRIPT Η ΓΛΩΣΣΑ ΤΗΣ CSS (CASCADING STYLE SHEETS) Η ΒΑΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ MYSQL (MY STRUCTURED QUERY LANGUAGE) ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ CMS (CONTENT MANAGEMENT SYSTEM) ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ Η ΧΡΗΣΗ ΚΑΙ Η ΕΥΚΟΛΙΑ ΤΩΝ CMS ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΕΝΟΣ CMS ΤΥΠΟΙ ΕΝΟΣ CMS ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4: ΤΟ ΕΡΓΑΛΕΙΟ ΤΟΥ DRUPAL ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ DRUPAL Η ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΤΟΥ DRUPAL Η ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ DRUPAL Ο ΠΥΡΗΝΑΣ ΤΟΥ DRUPAL ΤΑ ΚΥΡΙΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ DRUPAL ΣΧΕΔΙΑΣΗ ΤΟΥ DRUPAL ΜΟΝΑΔΕΣ ΤΟΥ DRUPAL

12 4.2 ΓΙΑΤΙ ΔΙΑΛΕΞΑΜΕ ΤΟ DRUPAL ΛΟΓΟΙ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΟΠΟΙΟΥΣ ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΣΚΕΦΤΕΙΤΕ ΤΗΝ ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ DRUPAL ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΤΟΥ DRUPAL ΜΕ ΑΛΛΑ CMS ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ Η ΔΟΜΗ ΤΩΝ ΦΑΚΕΛΩΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΤΟΥ DRUPAL ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5: ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ DRUPAL SITE ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ UBERCART ΥΠΟΣΤΗΡΙΖΟΜΕΝΕΣ ΕΠΕΚΤΑΣΕΙΣ ΤΟΥ UBERCART ΚΑΤΕΒΑΖΟΝΤΑΣ ΚΑΠΟΙΑ ΕΠΙΠΛΕΟΝ MODULES ΓΙΑ ΝΑ ΔΟΥΛΕΨΟΥΜΕ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΝΕΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΕΝΟΣ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ ΜΕΡΙΚΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΚΑΠΟΙΟΣ ΝΑ ΠΡΟΣΕΞΕΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΝΕΩΝ ΠΕΔΙΩΝ (ATTRIBUTES) ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΩΝ ΤΕΛΙΚΩΝ ΣΕΛΙΔΩΝ ΠΟΥ ΕΜΦΑΝΙΖΟΝΤΑΙ ΤΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ΕΚΘΕΣΗΣ ΕΙΚΟΝΩΝ (IMAGE GALLERY) ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΤΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΩΝ ΣΕΛΙΔΩΝ ΠΟΥ ΟΜΑΔΟΠΟΙΟΥΝ ΤΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΤΟ ΚΑΛΑΘΙ ΤΩΝ ΑΓΟΡΩΝ ΦΟΡΜΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ CART LINKS REPORTS (ΑΝΑΦΟΡΕΣ) STOCK ΜΕ ΤΟΥΣ ΠΕΛΑΤΕΣ ΜΕ ΤΙΣ ΠΩΛΗΣΕΙΣ (ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΤΡΕΙΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ) ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΤΩΝ ΠΑΡΑΓΓΕΛΙΩΝ ΜΕ ΤΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ (PRODUCTS) ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 1: ΟΔΗΓΙΕΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΚΑΤΑΛΛΗΛΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο WEB SERVER Ο APACHE ΩΣ WEB SERVER ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΤΟΥ APACHE ΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΤΟΥ APACHE ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΤΟΠΙΚΟΥ SERVER APACHE ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ XAMPP ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΤΟΥ XAMPP

13 1.2.2 ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ XAMPP ΚΑΤΕΒΑΣΜΑ ΤΟΥ XAMPP ΑΠΟ ΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ XAMPP WEB SERVER Ο ΠΙΝΑΚΑΣ ΕΛΕΓΧΟΥ ΤΟΥ XAMPP (XAMPP CONTROL PANEL) ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ DRUPAL (ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΤΩΝ ΦΑΚΕΛΩΝ ΜΕ ΟΛΑ ΤΑ ΑΡΧΕΙΑ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΙ ΤΟ SITE ΜΑΣ) ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΒΑΣΗΣ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΚΑΤΕΒΑΣΜΑ ΤΟΥ MYSQLWORKBENCH ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ MYSQLWORKBENCH ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΒΑΣΗΣ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ (ΑΡΧΕΙΟ.SQL) ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 2: ΓΕΝΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΕΡΑΙΤΕΡΩ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΤΟΥ ΕΡΓΑΛΕΙΟΥ ΜΑΣ ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΕΝΑ URL (UNIFORM RESOURCE LOCATOR) ΤΑ ΕΙΔΗ ΤΩΝ URL ΤΙ ΟΝΟΜΑΖΟΥΜΕ API (APPLICATION PROGRAMMING INTERFACE) ΠΩΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΕΙ ΕΝΑ API Η ΣΥΝΑΡΤΗΣΗ BOOSTRAP FIELDS (ΠΕΔΙΑ) NODES/ENTITIES (ΚΟΜΒΟΙ/ΦΟΡΕΙΣ) COMMENTS (ΣΧΟΛΙΑ) MODULES (ΕΝΟΤΗΤΕΣ) PAGES, REGION, BLOCKS & MENUS (ΣΕΛΙΔΕΣ, ΠΕΡΙΟΧΕΣ, BLOCKS & ΜΕΝΟΥ) USERS, PERMISSIONS AND ROLES (ΧΡΗΣΤΕΣ, ΑΔΕΙΕΣ ΚΑΙ ΡΟΛΟΙ) THEMES (ΘΕΜΑΤΑ) VIEWS (ΕΜΦΑΝΙΣΕΙΣ) DATABASE (ΒΑΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ) PATH (ΜΟΝΟΠΑΤΙ) ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

14 ΠΙΝΑΚΑΣ ΕΙΚΟΝΩΝ ΕΙΚΟΝΑ 1: ΟΙ ΔΥΟ ΤΕΛΙΚΟΙ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΕΣ ΚΑΙ ΤΟ "ΣΥΝΝΕΦΟ" ΤΟΥ INTERNET ΕΙΚΟΝΑ 2: ΈΝΑΣ ROUTER ΣΥΝΔΕΕΙ ΔΥΟ Η ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΔΙΚΤΥΑ ΕΙΚΟΝΑ 3: Η ΒΑΣΙΚΗ ΙΔΕΑ ΤΟΥ HTTP ΠΙΝΑΚΑΣ 1: ΤΑΞΕΙΣ ΔΙΚΤΥΩΝ ΠΙΝΑΚΑΣ 2: ΟΝΟΜΑΤΑ ΠΕΡΙΟΧΗΣ 3 ΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΠΙΝΑΚΑΣ 3: ΜΕΡΙΚΑ ΟΝΟΜΑΤΑ ΠΕΡΙΟΧΗΣ 2 ΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 1: ΤΙ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΕΝΑ E-MALL? ΠΙΝΑΚΑΣ 4: ΕΠΙΛΟΓΕΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΩΝ ΠΟΛΥΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΩΝ ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 2: ΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΕΝΟΣ E-MALL ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΝΤΙΛΗΨΗ ΑΓΟΡΑΣΤΗ- ΠΩΛΗΤΗ 41 ΠΙΝΑΚΑΣ 5: ΜΙΑ ΑΝΑΛΥΤΙΚΟΤΕΡΗ ΜΟΡΦΗ ΚΑΤΗΓΟΡΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 3: ΠΩΣ ΟΙ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΕΣ ΜΕΤΑΒΑΙΝΟΥΝ ΣΤΗΝ ΣΕΛΙΔΑ ΕΝΟΣ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΟΣ ΤΟΥ E-MALL? ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 4: ΠΟΙΚΙΛΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΠΛΗΡΩΜΗΣ ΣΤΟ E-MALL ΠΊΝΑΚΑΣ 6: ΑΡΙΘΜΟΣ ΤΩΝ ΚΥΡΙΩΝ ΚΑΤΗΓΟΡΙΩΝ ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 5: Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑΣ ΤΩΝ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΩΝ ΣΤΟ E-MALL ΠΙΝΑΚΑΣ 7: ΠΛΑΙΣΙΟ ΓΙΑ ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΣΗ ΣΤΑ ΜΟΝΤΕΛΑ E-MALL ΠΙΝΑΚΑΣ 8: Η ΚΑΤΗΓΟΡΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ CMS ΕΙΚΟΝΑ 4: Η ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΤΟΥ DRUPAL ΕΙΚΟΝΑ 5: Η ΕΞ ΟΡΙΣΜΟΥ ΔΟΜΗ ΤΩΝ ΦΑΚΕΛΩΝ ΣΕ ΜΙΑ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ DRUPAL ΕΙΚΟΝΑ 6: ΕΠΙΛΟΓΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ ΝΕΑΣ ΚΛΑΣΗΣ ΕΙΚΟΝΑ 7: ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΚΛΑΣΗΣ - ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ ΕΙΚΟΝΑ 8: ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ ΜΕΣΑ ΣΤΟ ΜΕΝΟΥ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΕΙΚΟΝΑ 9: ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΠΕΔΙΩΝ ΣΤΙΣ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΕΙΚΟΝΑ 10: ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΕΝΟΣ ATTRIBUTE ΕΙΚΌΝΑ 11: ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΠΟΊΗΣΗ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ATTRIBUTE ΕΙΚΟΝΑ 12: ΣΧΕΣΗ ΤΕΛΙΚΟΥ ΚΟΣΤΟΥΣ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΕΝΟΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΟΥ ΕΙΚΟΝΑ 13: ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΚΟΣΤΟΥΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΣΕΙΡΑΣ ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ ΕΙΚΟΝΑ 14: ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΔΙΑΣΥΝΔΕΣΗΣ ΕΝΟΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΟΥ (ATTRIBUTE) ΜΕ ΕΝΑ ΟΠΟΙΑΔΗΠΟΤΕ ΠΡΟΪΟΝ ΕΙΚΟΝΑ 15: ATTRIBUTE ΓΙΑ ΤΟ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΟ ΠΡΟΪΟΝ ΕΙΚΟΝΑ 16: ΤΡΟΠΟΣ ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ ΤΟΥ ATTRIBUTE ΣΤΟ SITE ΜΑΣ ΕΙΚΟΝΑ 17: ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΗΣ ΘΕΣΗΣ ΤΩΝ ΔΙΑΦΟΡΩΝ ΠΕΔΙΩΝ ΕΝΟΣ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ

15 ΕΙΚΟΝΑ 18: ΕΝΕΡΓΟΠΟΙΗΣΗ - ΑΠΕΝΕΡΓΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΕΚΑΣΤΟΤΕ ΠΕΔΙΩΝ ΕΙΚΟΝΑ 19: ΟΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΟΠΟΥ ΘΑ ΕΜΦΑΝΙΖΕΤΑΙ ΤΟ ΚΑΘΕ ΣΤΟΙΧΕΙΟ ΕΙΚΟΝΑ 20: ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ IMAGE GALLERY ΠΊΝΑΚΑΣ 9: ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΕΝΟΣ FLAG ΠΙΝΑΚΑΣ 10: ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΠΟΙΗΣΗ ΕΝΟΣ FLAG ΕΙΚΌΝΑ 21: ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΠΟΊΗΣΗ ΕΝΟΣ FLAG ΕΙΚΟΝΑ 22: ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΠΟΙΗΣΗ ΕΝΟΣ FLAG ΕΙΚΟΝΑ 23: ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΟΥ FLAG ΕΙΚΟΝΑ 24: ΜΕΤΑ ΤΟ ΠΕΡΑΣ ΤΗΣ ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΠΟΙΗΣΗΣ, ΤΟ FLAG ΕΙΝΑΙ ΔΙΑΘΕΣΙΜΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΧΡΗΣΗ ΜΕΣΩ ΚΑΠΟΙΟΥ VIEW ΕΙΚΟΝΑ 25: ΜΕΣΑ ΣΤΟ VIEW ΓΙΑ ΤΟ ΠΡΟΪΟΝ "CAMERAS" ΔΗΛΩΝΟΥΜΕ ΟΤΙ ΥΠΑΡΧΕΙ ΕΞΑΡΤΗΣΗ ΜΕ ΤΟ FLAG, ΜΕΣΩ ΤΗΣ ΣΧΕΣΗΣ RELATIONSHIPS ΠΙΝΑΚΑΣ 11: ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ VIEW ΓΙΑ ΤΟ ΠΡΟΪΟΝ ΤΗΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ "CAMERAS" 101 ΕΙΚΟΝΑ 26: ΔΙΑΣΥΝΔΕΣΗ ΕΝΟΣ PANEL PAGE ΚΑΙ ΤΩΝ VIEWS ΕΙΚΌΝΑ 27: ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΠΟΊΗΣΗ ΤΟΥ PANEL PAGE ΕΙΚΟΝΑ 28: ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ PANEL PAGE. ΟΡΙΖΟΥΜΕ ΤΗΝ ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΚΑΙ ΑΝ ΘΕΛΟΥΜΕ ΚΑΙ CSS CLASSES ΕΙΚΟΝΑ 29: ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ PANEL PAGE. ΟΡΙΖΟΥΜΕ ΤΟ LAYOUT ΕΙΚΟΝΑ 30: ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ PANEL PAGE. ΟΡΙΖΟΥΜΕ ΠΟΙΑ VIEWS ΘΕΛΟΥΜΕ ΝΑ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΟΥΜΕ ΕΙΚΟΝΑ 31: ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ PANEL PAGE. ΕΔΩ ΕΜΦΑΝΙΖΕΤΑΙ ΜΙΑ ΠΡΟΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ ΤΗΣ ΤΕΛΙΚΗΣ ΜΑΣ ΣΕΛΙΔΑΣ ΕΙΚΟΝΑ 32: ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΠΛΑΙΣΙΟΥ ΓΙΑ ΤΙΣ ΓΟΝΙΚΕΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΕΙΚΟΝΑ 33: ΑΠΟΤΥΠΩΣΗ ΑΥΤΩΝ ΤΩΝ ΓΟΝΙΚΩΝ ΚΑΤΗΓΟΡΙΩΝ ΣΤΟ SITE ΜΑΣ ΠΙΝΑΚΑΣ 12: ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΤΩΝ ΦΙΛΤΡΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΑΥΤΩΝ. 107 ΕΙΚΟΝΑ 34: ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΤΩΝ ΦΙΛΤΡΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΑΥΤΩΝ 107 ΕΙΚΟΝΑ 35: ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΠΛΕΟΝ ΣΑΝ ΕΠΙΛΟΓΗ, ΤΟΥ BLOCK ΠΟΥ ΠΕΡΙΕΧΕΙ ΤΑ ΦΙΛΤΡΑ ΤΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΚΑΙ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗΣ ΜΕΣΑ ΣΕ ΟΠΟΙΑΔΗΠΟΤΕ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΟΥ SITE ΕΙΚΟΝΑ 36: ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ BLOCK ΚΑΙ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΟΡΑΤΟΤΗΤΑΣ ΣΤΙΣ ΣΕΛΙΔΕΣ ΠΟΥ ΕΠΙΘΥΜΟΥΜΕ ΕΙΚΟΝΑ 37: ΟΜΟΙΩΣ ΚΑΙ ΤΟ LINK '/CATALOG/9' ΕΧΕΙ ΤΟ ΡΟΛΟ ΤΟΥ ΝΑ ΠΕΡΙΟΡΙΣΕΙ ΣΕ ΜΙΑ ΣΕΛΙΔΑ ΤΑ ΦΙΛΤΡΑ ΚΑΙ ΤΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΜΙΑΣ ΝΕΑΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ ΕΙΚΟΝΑ 38: ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ PANEL PAGE ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ (ELECTRONICS CAMERAS) 109 ΕΙΚΟΝΑ 39: ΠΕΡΑΣΜΑ ΟΡΙΣΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ ΕΙΚΟΝΑ 40: ΠΡΟΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ ΤΟΥ ΠΩΣ ΘΑ ΕΜΦΑΝΙΖΕΤΑΙ Η ΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ

16 ΕΙΚΟΝΑ 41: ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΤΟΥ ΚΑΛΑΘΙΟΥ ΑΓΟΡΩΝ ΣΤΟ SITE ΜΑΣ ΕΙΚΟΝΑ 42: ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΤΗΣ ΦΟΡΜΑΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΕΙΚΟΝΑ 43: ΣΤΙΓΜΙΟΤΥΠΟ ΓΑ ΤΗΝ ΑΝΑΦΟΡΑ ΤΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΠΟΥ ΠΡΟΣΤΕΘΗΚΑΝ ΣΤΟ ΚΑΛΑΘΙ ΑΓΟΡΩΝ ΕΙΚΟΝΑ 44: ΣΤΙΓΜΙΟΤΥΠΟ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗΣ ΠΕΛΑΤΩΝ ΕΙΚΟΝΑ 45: ΣΤΙΓΜΙΟΤΥΠΟ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗΣ ΚΑΠΟΙΟΥ ΠΕΛΑΤΗ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΕΙΚΟΝΑ 46: ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗΣ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΟΣ ΣΕ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΓΙΑ ΔΙΑΦΟΡΟΥΣ ΠΕΛΑΤΕΣ 113 ΕΙΚΟΝΑ 47: ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΤΙΣ ΠΩΛΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΟΣ ΜΑΣ ΑΝΑ ΗΜΕΡΑ ΕΙΚΟΝΑ 48: ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΕΥΤΙΚΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΣΕ ΕΝΑ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑ ΠΟΥ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ ΣΕ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ 114 ΕΙΚΟΝΑ 49: ΣΤΙΓΜΙΟΤΥΠΟ ΠΩΛΗΣΕΩΝ ΑΝΑ ΕΤΟΣ ΕΙΚΟΝΑ 50: ΑΝΑΛΥΣΗ ΠΩΛΗΣΕΩΝ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΥ ΔΩΔΕΚΑΜΗΝΟΥ ΕΙΚΟΝΑ 51: ΣΤΙΓΜΙΟΤΥΠΟ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ ΠΑΡΑΓΓΕΛΙΑΣ ΕΝΟΣ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ ΕΙΚΟΝΑ 52: :ΣΤΙΓΜΙΟΤΥΠΟ ΣΥΝΘΕΤΗΣ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ ΕΙΚΟΝΑ 53: ΣΤΙΓΜΙΟΤΥΠΟ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ ΠΛΗΚΤΡΟΛΟΓΩΝΤΑΣ ΜΟΝΟ ΤΟΝ ΑΡΙΘΜΟ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ 116 ΕΙΚΟΝΑ 54: ΣΤΙΓΜΙΟΤΥΠΟ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΤΗΣ ΑΚΡΙΒΗΣ ΠΟΡΕΙΑΣ ΤΗΣ ΠΑΡΑΓΓΕΛΙΑΣ ΕΝΟΣ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ 116 ΕΙΚΟΝΑ 55: ΑΝΑΛΥΣΗ ΜΕΤΡΙΚΩΝ ΠΩΛΗΣΕΩΝ ΒΑΣΕΙ ΤΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΕΙΚΟΝΑ 56: ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΩΝ ΠΩΛΗΣΕΩΝ ΑΝΑ ΠΡΟΪΟΝ ΕΙΚΟΝΑ 57: ΑΝΑΛΥΣΗ ΜΕΤΡΙΚΩΝ ΠΩΛΗΣΕΩΝ ΒΑΣΕΙ ΤΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΜΕ ΕΠΙΠΛΕΟΝ ΕΠΙΛΟΓΕΣ ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΩΝ ΦΙΛΤΡΩΝ ΕΙΚΟΝΑ 58: ΚΑΤΕΒΑΣΜΑ ΤΟΥ XAMPP ΕΙΚΟΝΑ 59: ΚΑΤΕΒΑΣΜΑ ΤΟΥ XAMPP ΕΙΚΟΝΑ 60: ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ XAMPP ΕΙΚΌΝΑ 61: ΠΙΝΑΚΑΣ ΕΛΕΓΧΟΥ XAMPP ΕΙΚΌΝΑ 62: ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ SERVICES ΕΙΚΟΝΑ 63: ΈΝΑΡΞΗ ΔΡΑΣΗΣ ΤΩΝ APACHE ΚΑΙ MYSQL ΕΙΚΌΝΑ 64: ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΦΑΚΕΛΟΥ DRUPAL ΕΙΚΌΝΑ 65: Ο ΦΑΚΕΛΟΣ XAMPP ΕΙΚΌΝΑ 66: Ο ΦΑΚΕΛΟΣ HTDOCS ΕΙΚΌΝΑ 67: ΕΠΙΛΟΓΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ ΒΑΣΗΣ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΕΙΚΟΝΑ 68: ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΒΑΣΗΣ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΕΙΚΟΝΑ 69: ΕΠΙΛΟΓΗ ΠΛΑΤΦΟΡΜΑΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΓΙΑ ΤΟ ΚΑΤΕΒΑΣΜΑ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΜΑΣ 129 ΕΙΚΟΝΑ 70: ΚΛΙΚ ΣΤΗΝ ΚΑΤΑΛΛΗΛΗ ΕΠΙΛΟΓΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΤΟΥ ΚΑΤΕΒΑΣΜΑΤΟΣ ΕΙΚΟΝΑ 71: ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ MYSQLWORKBENCH

17 ΕΙΚΟΝΑ 72: ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΤΟΥ MYSQLWORKBENCH ΕΙΚΟΝΑ 73: ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ PROFILE ΤΟΥ SERVER ΜΑΣ ΕΙΚΟΝΑ 74: ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΒΑΣΗΣ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΕΙΚΟΝΑ 75: Η ΔΟΜΗ ΤΗΣ ΒΑΣΗΣ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΜΑΣ

18 ΚΕΦΆΛΑΙΟ 1: Η ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΚΑΙ Ο ΚΟΣΜΟΣ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ ΓΥΡΟ ΑΠΟ ΕΝΑ ΣΥΝΟΛΟ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ. ΣΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΑΥΤΟ ΘΑ ΜΙΛΗΣΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ (INTERNET) ΑΡΧΙΖΟΝΤΑΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΟΡΙΣΜΟ ΤΟΥ ΚΑΙ ΑΦΟΥ ΚΑΝΟΥΜΕ ΠΡΩΤΑ ΜΙΑ ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΣΤΙΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΤΟΥ ΘΑ ΚΑΤΑΛΗΞΟΥΜΕ ΣΤΑ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΟΥ. ΣΤΗΝ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΘΑ ΑΝΑΦΕΡΟΥΜΕ ΤΑ ΕΙΔΗ ΚΑΙ ΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΩΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΩΝ (WEBSITE), ΘΑ ΜΙΛΗΣΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΟ ΠΩΣ ΔΙΑΧΩΡΙΖΟΝΤΑΙ ΚΑΙ ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΟΦΕΛΗ ΚΑΙ ΟΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΧΡΗΣΗΣ ΤΩΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΩΝ ΑΥΤΩΝ. 18

19 1.1 ΤΙ ΕΝΝΟΟΥΜΕ ΜΕ ΤΟΝ ΟΡΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ (INTERNET) Το Διαδίκτυο (αγγλ. Internet) είναι παγκόσμιο σύστημα διασυνδεδεμένων δικτύων υπολογιστών, οι οποίοι χρησιμοποιούν καθιερωμένη ομάδα πρωτοκόλλων, η οποία συχνά αποκαλείται "TCP/IP" (αν και αυτή δεν χρησιμοποιείται από όλες τις υπηρεσίες του Διαδικτύου) για να εξυπηρετεί εκατομμύρια χρηστών καθημερινά σε ολόκληρο τον κόσμο. Οι διασυνδεδεμένοι ηλεκτρονικοί υπολογιστές ανά τον κόσμο, οι οποίοι βρίσκονται σε ένα κοινό δίκτυο επικοινωνίας, ανταλλάσσουν μηνύματα (πακέτα) με τη χρήση διαφόρων πρωτοκόλλων (τυποποιημένοι κανόνες επικοινωνίας), τα οποία υλοποιούνται σε επίπεδο υλικού και λογισμικού. Το κοινό αυτό δίκτυο καλείται Διαδίκτυο ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ Οι πρώτες απόπειρες για την δημιουργία ενός διαδικτύου ξεκίνησαν στις ΗΠΑ κατά την διάρκεια του ψυχρού πολέμου. Η Ρωσία είχε ήδη στείλει στο διάστημα τον δορυφόρο Σπούτνικ 1 κάνοντας τους Αμερικανούς να φοβούνται όλο και περισσότερο για την ασφάλεια της χώρας τους. Θέλοντας λοιπόν να προστατευτούν από μια πιθανή πυρηνική επίθεση των Ρώσων δημιούργησαν την υπηρεσία προηγμένων αμυντικών ερευνών ARPA (Advanced Research Project Agency) γνωστή ως DARPA (Defense Advanced Research Projects Agency) στις μέρες μας. Αποστολή της συγκεκριμένης υπηρεσίας ήταν να βοηθήσει τις στρατιωτικές δυνάμεις των ΗΠΑ να αναπτυχθούν τεχνολογικά και να δημιουργηθεί ένα δίκτυο επικοινωνίας το οποίο θα μπορούσε να επιβιώσει σε μια ενδεχόμενη πυρηνική επίθεση. Το αρχικό θεωρητικό υπόβαθρο δόθηκε από τον Τζ. Λικλάιντερ (J.C.R. Licklider) που ανέφερε σε συγγράμματά του το "γαλαξιακό δίκτυο". Η θεωρία αυτή υποστήριζε την ύπαρξη ενός δικτύου υπολογιστών που θα ήταν συνδεδεμένοι μεταξύ τους και θα μπορούσαν να ανταλλάσσουν γρήγορα πληροφορίες και προγράμματα. Το επόμενο θέμα που προέκυπτε ήταν ότι το δίκτυο αυτό θα έπρεπε να ήταν αποκεντρωμένο έτσι ώστε ακόμα κι αν κάποιος κόμβος του δεχόταν επίθεση να υπήρχε δίοδος επικοινωνίας για τους υπόλοιπους υπολογιστές. Τη λύση σε αυτό έδωσε ο Πολ Μπάραν (Paul Baran) με τον σχεδιασμό ενός κατανεμημένου δικτύου επικοινωνίας που χρησιμοποιούσε την ψηφιακή τεχνολογία. Πολύ σημαντικό ρόλο έπαιξε και η θεωρία ανταλλαγής πακέτων του Λέοναρντ Κλάινροκ (Leonard Kleinrock), που υποστήριζε ότι πακέτα πληροφοριών που θα περιείχαν την προέλευση και τον προορισμό τους μπορούσαν να σταλούν από έναν υπολογιστή σε έναν άλλο. Στηριζόμενο λοιπόν σε αυτές τις τρεις θεωρίες δημιουργήθηκε το πρώτο είδος διαδικτύου γνωστό ως ARPANET. Εγκαταστάθηκε και λειτούργησε για πρώτη φορά το 1969 με 4 κόμβους μέσω των οποίων συνδέονται 4 μίνι υπολογιστές (mini computers 12k): του πανεπιστημίου της Καλιφόρνια στην Σάντα Μπάρμπαρα του πανεπιστημίου της Καλιφόρνια στο Λος Άντζελες, το SRI στο Στάνφορντ και το πανεπιστήμιο της Γιούτα. Η ταχύτητα του δικτύου έφθανε τα 50 kbps και έτσι επιτεύχθηκε η πρώτη dial up σύνδεση μέσω γραμμών τηλεφώνου. Μέχρι το 1972 οι συνδεδεμένοι στο ARPANET υπολογιστές έχουν 19

20 φτάσει τους 23, οπότε και εφαρμόζεται για πρώτη φορά το σύστημα διαχείρισης ηλεκτρονικού ταχυδρομείου( ). Παράλληλα δημιουργήθηκαν και άλλα δίκτυα, που χρησιμοποιούσαν διαφορετικές μεθόδους και τεχνικές(όπως το x.25 και το UUCP) τα οποία συνδέονταν με το ARPANET. Το πρωτόκολλο που χρησιμοποιούσε το ARPANET ήταν το NCP (Network Control Protocol), το οποίο, όμως, είχε το μειονέκτημα ότι λειτουργούσε μόνο με συγκεκριμένους τύπους υπολογιστών. Έτσι, δημιουργήθηκε η ανάγκη στις αρχές του 1970 για ένα πρωτόκολλο που θα ένωνε όλα τα δίκτυα που είχαν δημιουργηθεί μέχρι τότε. Το 1974 λοιπόν, δημοσιεύεται η μελέτη των Βιντ Σερφ (Vint Cerf) και Μπομπ Κάαν (Bob Kahn) από την οποία προέκυψε το πρωτόκολλο TCP (Transmission Control Protocol) που αργότερα το 1978 έγινε TCP/IP, προστέθηκε δηλαδή το Internet Protocol (IP), και τελικά το 1983 έγινε το μοναδικό πρωτόκολλο που ακολουθούσε το ARPANET. Το 1984 υλοποιείται το πρώτο DNS (Domain Name System) σύστημα στο οποίο καταγράφονται 1000 κεντρικοί κόμβοι και οι υπολογιστές του διαδικτύου πλέον αναγνωρίζονται από διευθύνσεις κωδικοποιημένων αριθμών. Ένα ακόμα σημαντικό βήμα στην ανάπτυξη του Διαδικτύου έκανε το Εθνικό Ίδρυμα Επιστημών (National Science Foundation, NSF) των ΗΠΑ, το οποίο δημιούργησε το πρώτο διαδικτυακό πανεπιστημιακό δίκτυο κορμού (backbone), το NSFNet, το Ακολούθησε η ενσωμάτωση άλλων σημαντικών δικτύων, όπως το Usenet, το Fidonet και το Bitnet. Ο όρος Διαδίκτυο/Ιντερνετ ξεκίνησε να χρησιμοποιείται ευρέως την εποχή που συνδέθηκε το APRANET με το NSFNet και Ίντερνετ σήμαινε οποιοδήποτε δίκτυο χρησιμοποιούσε TCP/IP. Η μεγάλη άνθιση του Διαδικτύου όμως, ξεκίνησε με την εφαρμογή της υπηρεσίας του Παγκόσμιου Ιστού από τον Τιμ Μπέρνερς Λι στο ερευνητικό ίδρυμα CERN το 1989, ο οποίος είναι, στην ουσία, η πλατφόρμα, η οποία κάνει εύκολη την πρόσβαση στο Ίντερνετ, ακόμα και στη μορφή που είναι γνωστό σήμερα ΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΚΑΙ Η ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ Με την εμφάνιση οποιουδήποτε νέου μέσου, ο τομέας της επικοινωνίας αναμφισβήτητα επηρεάζεται. Η επίδραση αυτή πηγάζει κυρίως από την τεχνολογία του νέου μέσου. Σε τι επίπεδο μπορεί η τεχνολογία του διαδικτύου να αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο επικοινωνούν και πληροφορούνται μαζικά οι άνθρωποι; Υπάρχουν διαφορετικές και αντικρουόμενες προσεγγίσεις πάνω στο θέμα. Σύμφωνα με την προσέγγιση της "ιντερνετοφιλίας" (ένα μείγμα κλασικής "πλουραλιστικής" προσέγγισης και τεχνολογικού "ντετερμινισμού"), το Διαδίκτυο, αλλά και η ψηφιακή τεχνολογία γενικότερα, έχουν την ικανότητα να δημιουργούν "εικονικούς χώρους", "εικονικές κοινότητες", όπου παύουν να υφίστανται οι κοινωνικές και πολιτιστικές διαχωριστικές γραμμές που υπάρχουν στον πραγματικό κόσμο και που τα παραδοσιακά μέσα επικοινωνίας αδυνατούν να ξεπεράσουν εύκολα. Η επικοινωνία μέσω του διαδικτύου καθίσταται άμεση και αμφίδρομη. Δίνεται η δυνατότητα σε κάθε χρήστη 20

21 ηλεκτρονικού υπολογιστή συνδεδεμένου στο Διαδίκτυο, να πληροφορηθεί αλλά και να πληροφορήσει ανταλλάσσοντας απόψεις μέσω ενός πιο συμμετοχικοί και λιγότερο ελεγχομένου διαύλου επικοινωνίας. Οι χρήστες αποκτούν ολοένα και περισσότερο την ιδιότητα του παγκοσμίου πολίτη. Υπάρχει έντονη τάση, ήδη από την αρχή της εμφάνισής του διαδικτύου, να θεωρείται ένα άκρως δημοκρατικό μέσο μαζικής επικοινωνίας, το οποίο αποδιαμεσολαβεί την επικοινωνία και καθιστά ισχυρότερο τον μέσο άνθρωπο, καθώς δίνει στον τελευταίο τη δυνατότητα πρόσβασης σε μεγάλο όγκο πληροφοριών συγκεντρωμένων σε ένα "χώρο" και την δυνατότητα της προσωπικής επιλογής των πληροφοριών αυτών. Συνεπώς, η βασική θέση της προσέγγισης αυτής είναι ότι το Διαδίκτυο θα εκδημοκρατίσει την κοινωνία με το να βελτιώσει την επικοινωνία καταργώντας την ανάγκη για διαμεσολάβηση Η ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ Το Διαδίκτυο ή Ίντερνετ (Internet) είναι ένα επικοινωνιακό δίκτυο ηλεκτρονικών υπολογιστών, που επιτρέπει την ανταλλαγή δεδομένων μεταξύ οποιουδήποτε διασυνδεδεμένου υπολογιστή. Η τεχνολογία του είναι κυρίως βασισμένη στην διασύνδεση επιμέρους δικτύων ανά τον κόσμο και πολυάριθμα τεχνολογικά πρωτόκολλα, με κύριο το TCP/IP. Ο αντίστοιχος αγγλικός όρος internet προκύπτει από τη σύνθεση λέξεων inter-network. Στην πιο εξειδικευμένη και περισσότερο χρησιμοποιούμενη μορφή του, με τους όρους Διαδίκτυο, Ιντερνέτ ή Ίντερνετ (με κεφαλαίο το αρχικό γράμμα) περιγράφεται το παγκόσμιο πλέγμα διασυνδεδεμένων υπολογιστών και των υπηρεσιών και πληροφοριών που παρέχει στους χρήστες του. Το Διαδίκτυο χρησιμοποιεί μεταγωγή πακέτων (packet switching) και τη στοίβα πρωτοκόλλων TCP/IP. Σήμερα, ο όρος Διαδίκτυο κατέληξε να αναφέρεται στο παγκόσμιο αυτό δίκτυο. Η τεχνική της διασύνδεσης δικτύων μέσω μεταγωγής πακέτων και της στοίβας πρωτοκόλλων TCP/IP ονομάζεται διαδικτύωση. Μερικά από τα πιο γνωστά διαδικτυακά πρωτόκολλα είναι το IP, TCP, το UDP, το DNS, το PPP, το SLIP, το ICMP, το POP3, IMAP, το SMTP, το HTTP, το HTTPS, το SSH, το Telnet, το FTP, το LDAP και το SSL. Μερικές από τις πιο γνωστές Διαδικτυακές υπηρεσίες που χρησιμοποιούν αυτά τα πρωτόκολλα είναι: ΠΡΏΤΟ: ΔΕΎΤΕΡΟ: ΤΡΊΤΟ: ΤΈΤΑΡΤΟ: ΠΈΜΠΤΟ: Το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο ( ) Οι ομάδες συζητήσεων (newsgroups) Η διαμοίραση αρχείων (file sharing) Η επιφόρτιση αρχείων (file transfer) Ο Παγκόσμιος Ιστός (World Wide Web) Από αυτές, το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο και ο Παγκόσμιος Ιστός είναι οι πιο ευρέως χρησιμοποιούμενες, ενώ πολλές άλλες υπηρεσίες έχουν βασιστεί πάνω σε αυτές, όπως οι ταχυδρομικές λίστες (mailing lists) και τα αρχεία καταγραφής ιστού (blogs). Το Διαδίκτυο καθιστά δυνατή τη διάθεση υπηρεσιών σε 21

22 πραγματικό χρόνο, υπηρεσίες όπως το ραδιόφωνο μέσω Ιστού και οι προβλέψεις μέσω Ιστού, που είναι προσπελάσιμες από οπουδήποτε στον κόσμο. 1.2 ΤΟ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ TCP/IP (TRANSMISSION CONTROL PROTOCOL/INTERNET PROTOCOL) Στην καθημερινή μας ζωή, πρωτόκολλο είναι ένα σύνολο από συμβάσεις που καθορίζουν το πώς πρέπει να πραγματοποιηθεί κάποια διαδικασία. Στον κόσμο των δικτύων, πρωτόκολλο είναι ένα σύνολο από συμβάσεις που καθορίζουν το πώς ανταλλάσσουν μεταξύ τους δεδομένα οι υπολογιστές του δικτύου. Το πρωτόκολλο είναι αυτό που καθορίζει το πώς διακινούνται τα δεδομένα, το πώς γίνεται ο έλεγχος και ο χειρισμός των λαθών, κλπ. Το Internet δεν είναι ένα απλό δίκτυο, αλλά ένα διαδίκτυο. Χρειάζεται επομένως ένα σύνολο από συμβάσεις που να καθορίζουν το πώς ανταλλάσσουν μεταξύ τους δεδομένα υπολογιστές που μπορεί να είναι διαφορετικού τύπου και να ανήκουν σε διαφορετικά δίκτυα. Ακριβώς αυτό το σύνολο συμβάσεων προσφέρει το TCP/IP. Όλοι οι υπολογιστές που είναι συνδεδεμένοι στα χιλιάδες μικρότερα δίκτυα του Internet τρέχουν το πρωτόκολλο TCP/IP κι έτσι μιλούν μια κοινή γλώσσα που τους επιτρέπει να συνεννοούνται παρά τις διαφορές τους. Ας υποθέσουμε ότι θέλουμε να μεταφέρουμε δεδομένα από έναν υπολογιστή που είναι συνδεδεμένος στο Internet και βρίσκεται π.χ. στην Αμερική, στο MIT, σε έναν άλλον που είναι επίσης συνδεδεμένος στο Internet και βρίσκεται π.χ. στην Ελλάδα, στο Πανεπιστήμιο Πάτρας. Μεταξύ των δύο υπολογιστών παρεμβάλλεται το "σύννεφο" του Internet, δηλ. ένα πλέγμα από συνδέσεις και ενδιάμεσους υπολογιστές. Εικόνα 1: Οι δύο τελικοί υπολογιστές και το "σύννεφο" του Internet Το Internet χρησιμοποιεί την τεχνολογία μεταγωγής πακέτων για τη μεταφορά των δεδομένων: τα δεδομένα κόβονται σε κομμάτια που ονομάζονται πακέτα και σε κάθε πακέτο μπαίνει μια "επικεφαλίδα" με τις διευθύνσεις του υπολογιστή - αποστολέα και του υπολογιστή - παραλήπτη. Σημειώνουμε ότι σε κάθε υπολογιστή του Internet αντιστοιχίζεται μία διεύθυνση που ονομάζεται 22

23 διεύθυνση IP (περισσότερα γι αυτές τις διευθύνσεις στην επόμενη παράγραφο). Το πρωτόκολλο IP είναι υπεύθυνο για το πέρασμα του πακέτου από υπολογιστή σε υπολογιστή μέσα από το "σύννεφο" των συνδέσεων. Καθώς το IP δρομολογεί το κάθε πακέτο μέσα στο δίκτυο, προσπαθεί να το παραδώσει, αλλά δεν μπορεί να εγγυηθεί ούτε ότι το πακέτο θα φτάσει στον προορισμό του ούτε ότι τα διάφορα πακέτα που αποτελούν τα αρχικά δεδομένα θα φτάσουν με τη σειρά με την οποία στάλθηκαν ούτε ότι το περιεχόμενο των πακέτων θα φτάσει αναλλοίωτο. Το TCP προσφέρει ένα αξιόπιστο πρωτόκολλο πάνω από το IP. Εγγυάται ότι τα πακέτα θα παραδοθούν στον προορισμό τους, ότι θα φτάσουν με τη σειρά με την οποία στάλθηκαν και ότι τα περιεχόμενα των πακέτων θα φτάσουν αναλλοίωτα (δηλ. όπως στάλθηκαν). Το TCP δουλεύει ως εξής: το κάθε πακέτο δεδομένων αριθμείται. Ο υπολογιστής - παραλήπτης και ο υπολογιστής - αποστολέας, αλλά όχι οι ενδιάμεσοι υπολογιστές, παρακολουθούν τους αριθμούς των πακέτων και ανταλλάσσουν μεταξύ τους πληροφορίες. Ο παραλήπτης λαμβάνει το πρώτο πακέτο, το δεύτερο, κλπ. Σε περίπτωση που παρουσιαστεί κάποιο πρόβλημα στο δίκτυο είτε χαθεί κάποιο πακέτο κατά τη διάρκεια της μετάδοσης, το ξαναζητάει και ο αποστολέας είναι υπεύθυνος για την αναμετάδοση του. Ο παραλήπτης ελέγχει επίσης αν το περιεχόμενο των πακέτων φτάνει σωστά. Η μέθοδος αυτή εξασφαλίζει αξιοπιστία και ταχύτητα διότι οι ενδιάμεσοι υπολογιστές δεν εκτελούν ελέγχους. Τώρα λοιπόν μπορούμε να δώσουμε έναν πιο "επίσημο" ορισμό του Internet: ένα δίκτυο αποτελούμενο από δίκτυα υπολογιστών που επικοινωνούν χρησιμοποιώντας το πρωτόκολλο TCP/IP. Όπως θα δούμε παρακάτω, η διαδρομή που ακολουθεί ένα πακέτο μέσα από το "σύννεφο" των συνδέσεων δεν είναι προκαθορισμένη. Το πρωτόκολλο IP είναι υπεύθυνο για το πέρασμα ενός πακέτου δεδομένων από υπολογιστή σε υπολογιστή. Όλα τα δίκτυα που συνδέονται στο Internet "καταλαβαίνουν" τη γλώσσα IP κι έτσι μπορούν να συνεννοούνται και να ανταλλάσσουν δεδομένα με ομοιόμορφο τρόπο. Τα δίκτυα του Internet συνδέονται μεταξύ τους με ειδικούς υπολογιστές που ονομάζονται δρομολογητές (routers) ή πύλες (gateways). Ένας router είναι λοιπόν ένας υπολογιστής που συνδέει δύο ή περισσότερα δίκτυα (που μπορεί να είναι διαφορετικού τύπου) και έτσι ανήκει σε δύο ή περισσότερα δίκτυα ταυτόχρονα. 23

24 Εικόνα 2: Ένας router συνδέει δύο ή περισσότερα δίκτυα H δουλειά των routers είναι να δρομολογούν τα πακέτα των δεδομένων μέσα από τα διάφορα δίκτυα που αποτελούν το Internet μέχρις ότου τα επιδώσουν στον προορισμό τους. Ας δούμε πώς γίνεται αυτό: Ας θεωρήσουμε πάλι ότι ένας υπολογιστής που βρίσκεται κάπου στο Internet θέλει να στείλει δεδομένα σε κάποιον άλλον υπολογιστή. Τα δεδομένα κόβονται σε πακέτα και το IP που εκτελείται στον υπολογιστή - αποστολέα ετοιμάζεται να στείλει το κάθε πακέτο. Εισάγει λοιπόν στην επικεφαλίδα του πακέτου τις IP διευθύνσεις του αποστολέα και του παραλήπτη και κατόπιν, βάσει των διευθύνσεων αυτών, ελέγχει αν ο παραλήπτης βρίσκεται στο ίδιο δίκτυο με τον αποστολέα. Εάν ναι, το πακέτο στέλνεται κατευθείαν στον παραλήπτη χωρίς να χρειαστεί να διαβεί τα όρια του δικτύου. Εάν όχι, προωθείται στον router που είναι συνδεμένος με το δίκτυο. Ο router με τη σειρά του ελέγχει αν ο παραλήπτης βρίσκεται σε κάποιο από τα υπόλοιπα δίκτυα με τα οποία είναι συνδεδεμένος. Εάν ναι, το πακέτο στέλνεται κατευθείαν στον παραλήπτη στο δίκτυο αυτό. Εάν όχι, το πακέτο προωθείται στον επόμενο router, κ.ο.κ. μέχρις ότου το πακέτο προωθηθεί τελικά στον router που είναι συνδεδεμένος στο ίδιο δίκτυο με τον παραλήπτη. Το πακέτο μπορεί έτσι να περάσει από πολλούς routers μέχρις ότου φτάσει στον προορισμό του. Οι routers διατηρούν πίνακες που προσδιορίζουν την κατεύθυνση που πρέπει να πάρει ένα πακέτο προκειμένου να φτάσει στον προορισμό του. Βάσει αυτών των πινάκων αποφασίζουν ποιος θα είναι ο επόμενος router στον οποίο θα πρέπει να προωθήσουν το πακέτο. Κάθε φορά, το πακέτο μετακινείται όλο και πιο κοντά προς τον προορισμό του έως ότου τελικά τον φτάσει. Ένα μεγάλο πλεονέκτημα αυτής της μεθόδου είναι ότι η διαδρομή που 24

25 ακολουθεί ένα πακέτο δεν είναι προκαθορισμένη, αλλά επιλέγεται δυναμικά. Έτσι, οι routers μπορούν να επιλέγουν εναλλακτικούς δρόμους για ένα πακέτο σε περίπτωση που μια συγκεκριμένη σύνδεση του δικτύου παρουσιάζει πρόβλημα και βρίσκεται προσωρινά σε αχρηστία. 1.3 ΤΟ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ HTTP (HYPER TEXT TRANSFER PROTOCOL) Στις αρχές τις δεκαετίας του 1980 το Διαδίκτυο χρησιμοποιούνταν κυρίως στην ακαδημαϊκή κοινότητα. Οι υπηρεσίες που παρείχε ήταν η πρόσβαση σε έναν απομακρυσμένο υπολογιστή, το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, η μεταφορά αρχείων και η αποστολή και λήψη νέων. Το 1989 στα εργαστήρια του Ευρωπαϊκού Κέντρου Πυρηνικών Ερευνών CERN προτάθηκε η ιδέα του Παγκόσμιου Ιστού (World Wide Web - WWW) ή απλά Ιστού (Web) από τον φυσικό Tim Berners - Lee ως μία αρχιτεκτονική για την επικοινωνία μεταξύ των διαφόρων ερευνητικών ομάδων του CERN. Η βασική ιδέα της αρχιτεκτονικής αυτής ήταν η διασύνδεση των εγγράφων που ήταν διασκορπισμένα στο Διαδίκτυο. Γρήγορα έγινε ιδιαίτερα δημοφιλές και γύρω του αναπτύχθηκε μία ολόκληρη βιομηχανία. Η δημοτικότητά του οφείλεται τόσο στο γραφικό περιβάλλον χρήσης του όσο και στην μεγάλη πληθώρα πληροφοριών που διαθέτει με αποτέλεσμα ο κάθε χρήστης να μπορεί να βρει αυτό που τον ενδιαφέρει με ελάχιστο κόστος. Το Πρωτόκολλο Μεταφοράς Υπερκειμένου HTTP (HyperText Transfer Protocol) είναι η καρδιά του Ιστού. Το HTTP ανήκει στο στρώμα εφαρμογών του Διαδικτύου και υλοποιείτε ως δύο προγράμματα: ένα πρόγραμμα πελάτη (client program) και ένα πρόγραμμα εξυπηρετητή (server program). Τα δύο αυτά προγράμματα εκτελούνται σε διαφορετικά μηχανήματα επικοινωνώντας μεταξύ τους ανταλλάσσοντας HTTP μηνύματα. Συγκεκριμένα το HTTP ορίζει τη δομή των μηνυμάτων αυτών καθώς και τον τρόπο ανταλλαγής τους ανάμεσα στον πελάτη και στον εξυπηρετητή. Πριν περιγράψουμε αναλυτικά το πρωτόκολλο HTTP πρέπει να αναφερθούμε σε κάποια βασική ορολογία του Ιστού. Μία Ιστοσελίδα (Web page) αποτελείται από αντικείμενα. Με τον όρο αντικείμενο (object) εννοούμε ένα απλό αρχείο, όπως ένα αρχείο HTML, ένα αρχείο εικόνας ή ένα αρχείο βίντεο, το οποίο μπορεί να προσπελαστεί μέσω ενός URL. Οι περισσότερες Ιστοσελίδες αποτελούνται από ένα βασικό αρχείο HTML και διάφορα σχετικά αντικείμενα. Αν υποθέσουμε ότι έχουμε μία Ιστοσελίδα που περιέχει ένα αρχείο HTML και 3 αρχεία εικόνων τότε λέμε ότι η Ιστοσελίδα έχει 4 αντικείμενα. Το βασικό αρχείο HTML αναφέρεται στα άλλα αντικείμενα της σελίδας μέσω των URL των αντικειμένων. Κάθε URL αποτελείται από δύο τμήματα: το όνομα του υπολογιστή - host στον οποίον είναι αποθηκευμένο το αρχείο και το όνομα του μονοπατιού (path) του αντικειμένου. Π.χ. το URL έχει ως όνομα host το και ως όνομα μονοπατιού το index.htm. Ο browser είναι ο αντιπρόσωπος του Ιστού: απεικονίζει στον χρήστη τη ζητούμενη Ιστοσελίδα και παρέχει πληθώρα χαρακτηριστικών πλοήγησης και παραμετροποίησης. Επίσης, στους browser υλοποιείτε και η πλευρά του πελάτη 25

26 του πρωτοκόλλου HTTP. Ένας εξυπηρετητής Ιστού (Web server) αποθηκεύει τα αντικείμενα της Ιστοσελίδας, το καθένα από τα οποία έχει ως διεύθυνση ένα URL. Στους εξυπηρετητές Ιστού υλοποιείτε και η πλευρά του εξυπηρετητή του πρωτοκόλλου HTTP. Το HTTP ορίζει τον τρόπο με τον οποίο οι πελάτες του Ιστού (π.χ. οι browsers) ζητούν (request) Ιστοσελίδες από τους εξυπηρετητές του Ιστού (π.χ. τους Web servers) και πως οι εξυπηρετητές μεταφέρουν τις Ιστοσελίδες στους πελάτες. Η βασική ιδέα της του πρωτοκόλλου αυτού φαίνεται στο παρακάτω σχήμα. Εικόνα 3: Η βασική ιδέα του HTTP Όταν ο χρήστης ζητά μία Ιστοσελίδα, ο browser στέλνει ένα μήνυμα HTTP αίτησης (HTTP request), για τα διάφορα αντικείμενα της σελίδας, στον εξυπηρετητή. Ο εξυπηρετητής όταν λάβει το μήνυμα αυτό ανταποκρίνεται με μηνύματα HTTP απόκρισης (HTTP response) στα οποία περιέχονται τα αιτούμενα αντικείμενα. Μέχρι το 1997 όλοι οι browsers και όλοι οι εξυπηρετητές Ιστού υλοποιούσαν την έκδοση 1.0 του HTTP, που για συντομία γράφεται HTTP/1.0. Από το 1998 όμως άρχισαν να υποστηρίζουν και το HTTP/1.1, το οποίο είναι συμβατό με το HTTP/1.0. Δηλαδή, ένας browser που υποστηρίζει το HTTP/1.0 μπορεί να επικοινωνήσει με ένας εξυπηρετητή Ιστού που υποστηρίζει το HTTP/1.1 και, αντιστρόφως, ένας browser που υποστηρίζει το HTTP/1.1 μπορεί να επικοινωνήσει με έναν εξυπηρετητή Ιστού που υποστηρίζει το HTTP/1.0. Τόσο το HTTP/1.0 όσο και το HTTP/1.1 χρησιμοποιούν το TCP ως πρωτόκολλο μεταφοράς. Αφού ο πελάτης εγκαταστήσει μία σύνδεση TCP με τον εξυπηρετητή αρχίζει την αποστολή μηνυμάτων - αιτήσεων προς αυτόν και τη λήψη μηνυμάτων - αποκρίσεων από αυτόν. Λόγω της χρήσης του TCP το HTTP δεν χρειάζεται να ασχοληθεί καθόλου με τη μεταφορά των δεδομένων. Το μόνο που πρέπει να κάνει είναι να στείλει τις αιτήσεις μέσω της TCP σύνδεσης και να περιμένει τις αποκρίσεις. Το TCP εγγυάται την αξιόπιστη μεταφορά των δεδομένων καθώς και τον έλεγχο της συμφόρησης. Οι εξυπηρετητές του HTTP δεν κρατάνε καθόλου στοιχεία για την κατάσταση του πελάτη. Επομένως, αν ένας πελάτης στείλει μία αίτηση για ένα αρχείο δύο 26

27 φορές, ο εξυπηρετητής θα του στείλει το αρχείο αυτό δύο φορές. Τα πρωτόκολλα που δεν κρατάνε καθόλου πληροφορία για την κατάσταση του πελάτη ονομάζονται stateless. Το HTTP μπορεί να χρησιμοποιήσει τόσο μόνιμες (persistent) όσο και μη μόνιμες (non-persistent) συνδέσεις. Το HTTP/1.0 χρησιμοποιεί μη μόνιμες συνδέσεις ενώ το HTTP/1.1 χρησιμοποιεί κύρια μόνιμες συνδέσεις. 1.4 ΟΙ ΔΙΕΥΘΥΝΣΕΙΣ ΤΟΥ INTERNET Το Internet αποτελείται από χιλιάδες δίκτυα στα οποία είναι συνδεδεμένοι εκατομμύρια υπολογιστές. Πώς λοιπόν μπορεί να προσδιοριστεί με ακρίβεια ο υπολογιστής για τον οποίον προορίζονται κάποια δεδομένα; Με άλλα λόγια, πώς ξεχωρίζει ένας υπολογιστής του Internet από έναν άλλον; Σε κάθε υπολογιστή αντιστοιχίζεται μια μοναδική διεύθυνση, που ονομάζεται διεύθυνση IP (IP address) και η οποία αποτελεί την "ταυτότητα" του στο διαδίκτυο. Μια διεύθυνση IP αποτελείται από 4 αριθμούς χωρισμένους με τελείες. Π.χ. ένας υπολογιστής που βρίσκεται στο Πανεπιστήμιο ΜΙΤ έχει διεύθυνση , ένας άλλος που βρίσκεται στο ΕΜΠ κι ένας τρίτος που βρίσκεται στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Στην πραγματικότητα μία IP διεύθυνση είναι ένας δυαδικός αριθμός 32-bit που για να γίνει περισσότερο κατανοητός στους ανθρώπους, χωρίζεται σε 4 ομάδες των 8 bit και κατόπιν κάθε ομάδα μεταφράζεται στον αντίστοιχο δεκαδικό αριθμό. Π.χ.: (18 στο δεκαδικό) (75 στο δεκαδικό) (0 στο δεκαδικό) (10 στο δεκαδικό). Μια διεύθυνση IP περιέχει δύο κομμάτια πληροφορίας. Το πρώτο είναι ο αριθμός δικτύου στο οποίο ανήκει ο υπολογιστής. Θυμηθείτε: το Internet αποτελείται από πολλά διαφορετικά δίκτυα. Κάθε δίκτυο χαρακτηρίζεται από έναν μοναδικό αριθμό που αποτελεί την "ταυτότητά" του στο Internet. Το δεύτερο είναι ένας τοπικός αριθμός υπολογιστή που προσδιορίζει τον υπολογιστή μέσα στο συγκεκριμένο δίκτυο. Π.χ.: στη διεύθυνση: το 18 είναι ο αρ. δικτύου και το είναι ο αρ. Υπολογιστή, στη διεύθυνση: το είναι ο αρ. δικτύου και το είναι ο αρ. Υπολογιστή, στη διεύθυνση: το είναι ο αρ. δικτύου και το 6 είναι ο αρ. Υπολογιστή. Η διαφοροποίηση όσον αφορά το μήκος του αρ. δικτύου και του αρ. υπολογιστή έχει να κάνει με το μέγεθος του δικτύου. Τα δίκτυα που σχηματίζουν το Internet διαιρούνται σε 3 βασικές τάξεις (classes) ανάλογα με το μέγεθός τους, δηλ. ανάλογα με τον αριθμό των υπολογιστών τους: τάξη A (μεγάλα) τάξη B (μεσαία) τάξη C (μικρά) Ο πρώτος από τους 4 αριθμούς της διεύθυνσης IP δηλώνει και την τάξη του 27

28 δικτύου, όπως φαίνεται στον πίνακα που ακολουθεί. Στον ίδιο πίνακα φαίνονται επίσης το μήκος του αρ. δικτύου, το μήκος του αρ. υπολογιστή καθώς και ο μέγιστος αριθμός υπολογιστών του δικτύου που μπορούν να συνδεθούν στο Internet για κάθε τάξη δικτύου: Τάξη δικτύου Πρώτος αριθμός της διεύθυνσης IP Πλήθος αριθμών στον αρ. δικτύου Πλήθος αριθμών στον αρ. υπολογιστή Μέγιστος αριθμός υπολογιστών που μπορεί να περιέχει το συγκεκριμένο δίκτυο A 1 έως x 254 x 254 = B 128 έως x 254 = C 192 έως Πίνακας 1: Τάξεις δικτύων Ο μέγιστος αριθμός υπολογιστών ενός δικτύου εξάγεται ως εξής: Για τα δίκτυα τάξης A, το μήκος του αρ. υπολογιστή είναι 3, δηλ. αποτελείται από 3 αριθμούς των 8-bits. Κάθε τέτοιος αριθμός μπορεί να πάρει οποιαδήποτε τιμή από (δεκαδικό ισοδύναμο: 0) έως (δεκαδικό ισοδύναμο: 255). Επειδή οι αριθμοί 0 και 255 είναι δεσμευμένοι για ειδικές χρήσεις από το πρωτόκολλο, τελικά μπορεί να πάρει οποιαδήποτε τιμή από 1 έως 254, δηλ. 254 τιμές. Επομένως, από ένα μήκος αρ. υπολογιστή 3, προκύπτουν 254 x 254 x 254 διαφορετικοί αρ. υπολογιστή. Αντίστοιχα, για τα δίκτυα τάξης B, προκύπτουν 254 x 254 και για τα δίκτυα τάξης C, 254. Κάθε οργανισμός που θέλει να συνδέσει στο Internet τους υπολογιστές του ζητά έναν αριθμό δικτύου από κάποιον επίσημο οργανισμό που ασχολείται με την κατανομή των διευθύνσεων στο Internet έτσι ώστε να εξασφαλίζεται η μοναδικότητα τους. (Το Internet δεν έχει κάποια κεντρική διοίκηση, όμως υπάρχουν κάποιες επιτροπές που είναι υπεύθυνες για την τήρηση συγκεκριμένων προδιαγραφών που εξασφαλίζουν την ομαλή λειτουργία του). Το MIT π.χ. έχει πάρει τον αριθμό δικτύου 18, επομένως το δίκτυό του είναι τάξης A και διαθέτει την περιοχή διευθύνσεων 18.x.y.z για τους υπολογιστές του (τα x, y και z μπορούν να πάρουν οποιαδήποτε τιμή μεταξύ 1 και 254). Αντίστοιχα, το ΕΜΠ έχει πάρει τον αριθμό δικτύου Ο αριθμός 147 βρίσκεται στο διάστημα 128 έως 191 και επομένως αντιστοιχεί σε δίκτυο τάξης B. Το ΕΜΠ λοιπόν διαθέτει την περιοχή διευθύνσεων x.y Τέλος, το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας έχει πάρει μερικούς αριθμούς δικτύου xxx. Ο αριθμός 194 αντιστοιχεί σε δίκτυο τάξης C και επομένως το Π.Θ. διαθέτει 28

29 περιοχές διευθύνσεων όπως η x ΜΙΑ "ΦΙΛΙΚΟΤΕΡΗ" ΜΟΡΦΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΕΩΝ Το πρόβλημα με τις IP διευθύνσεις είναι ότι δύσκολα μπορούμε να τις θυμόμαστε. Αν π.χ. θέλουμε ο υπολογιστής μας να επικοινωνήσει με τον υπολογιστή του ΜΙΤ με IP διεύθυνση , θα πρέπει να θυμόμαστε τον συγκεκριμένο συνδυασμό των τεσσάρων αριθμών. Ευτυχώς για μας, οι υπολογιστές του Internet μπορούν επίσης να προσδιοριστούν και με ονόματα. Σε μια διεύθυνση IP αντιστοιχίζεται ένα όνομα που είναι μοναδικό, δηλ. ξεχωριστό για τον κάθε υπολογιστή. Η μέθοδος αυτή είναι γνωστή σαν DNS (Domain Name System). Π.χ. ο υπολογιστής του MIT που μόλις αναφέραμε είναι γνωστός και σαν space.mit.edu ενώ οι υπολογιστές με IP διευθύνσεις και σαν transport.civil.ntua.gr και mail.uth.gr αντίστοιχα. Ένα όνομα αποτελείται από λέξεις που χωρίζονται μεταξύ τους με τελείες. Ο αριθμός των λέξεων μπορεί να ποικίλει. Στην πράξη συναντάμε συνήθως ονόματα με 3 έως 5 λέξεις. Ένας μεγάλος οργανισμός μπορεί να υποδιαιρεί κι άλλο τα ονόματα που χρησιμοποιεί ανάλογα με τα τμήματα του, π.χ. το wlc.ece.upatras.gr είναι το όνομα ενός υπολογιστή (wcl) που βρίσκεται στο Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών (ece) του Πανεπιστημίου Πατρών (upatras.gr). Το τελευταίο συνθετικό του ονόματος δηλώνει είτε το είδος του οργανισμού είτε τη γεωγραφική περιοχή όπου είναι εγκατεστημένος ο υπολογιστής. Στις ΗΠΑ χρησιμοποιούνται συνήθως σαν τελευταία συνθετικά κωδικοί 3 γραμμάτων που δηλώνουν το είδος του οργανισμού, όπως φαίνεται στον ακόλουθο πίνακα: Όνομα περιοχής 3 γραμμάτων edu com gov mil net org Πίνακας 2: Είδος οργανισμού εκπαιδευτικά ιδρύματα εμπορικές επιχειρήσεις κρατικοί οργανισμοί στρατιωτικοί οργανισμοί οργανισμοί διαχείρισης δικτύων οργανισμοί που δεν εντάσσονται στις παραπάνω κατηγορίες Ονόματα περιοχής 3 γραμμάτων 29

30 Στις υπόλοιπες χώρες, χρησιμοποιούνται ονόματα γεωγραφικών περιοχών που αποτελούνται από 2 γράμματα. Σε κάθε χώρα αντιστοιχεί ένα συγκεκριμένο όνομα 2 γραμμάτων (π.χ. gr για την Ελλάδα, uk για την Αγγλία, κ.λ.π.) Όνομα περιοχής 2 γραμμάτων au ca de es fr gr jp mx ru sd uk Χώρα Αυστραλία Καναδάς Γερμανία Ισπανία Γαλλία Ελλάδα Ιαπωνία Μεξικό Ρωσία Σουδάν Αγγλία Πίνακας 3: Μερικά ονόματα περιοχής 2 γραμμάτων Όπως έχουμε πει, η δρομολόγηση των πακέτων γίνεται με βάση την διεύθυνση IP του παραλήπτη. Όταν λοιπόν ζητάμε να επικοινωνήσουμε με έναν απομακρυσμένο υπολογιστή δίνοντας το όνομά του, ο υπολογιστής μας πρέπει να μάθει την αντίστοιχη διεύθυνση IP. Η μετάφραση αυτή, είναι δουλειά ενός υπολογιστή που ονομάζεται εξυπηρετητής DNS (DNS server). Σε κάθε δίκτυο υπάρχει τουλάχιστον ένας υπολογιστής που παρέχει αυτή την υπηρεσία. Ανάλογα με τη θέση του υπολογιστή-παραλήπτη, η αίτηση για μετάφραση του ονόματός του μπορεί να περάσει από έναν ή περισσότερους DNS servers μέχρις ότου εντοπιστεί η αντίστοιχη διεύθυνση IP. 1.5 Η ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ (WEB PAGE) Είναι ένα είδος εγγράφου του παγκόσμιου ιστού (www) που περιλαμβάνει πληροφορίες με την μορφή κειμένου, υπερκειμένου, εικόνας, βίντεο και ήχου. Πολλές ιστοσελίδες μαζί συνθέτουν έναν ιστότοπο (εναλλακτικές ονομασίες: ιστοχώρος ή δικτυακός τόπος, αγγλ. web site ή Internet site). Οι σελίδες ενός ιστοτόπου εμφανίζονται κάτω από το ίδιο όνομα χώρου (domain) π.χ. microsoft.com. Οι ιστοσελίδες αλληλοσυνδέονται και μπορεί ο χρήστης να μεταβεί από τη μία στην άλλη κάνοντας «κλικ», επιλέγοντας δηλαδή συνδέσμους που υπάρχουν στο κείμενο ή στις φωτογραφίες της ιστοσελίδας. Οι σύνδεσμοι προς άλλες σελίδες εμφανίζονται συνήθως υπογραμμισμένοι και με μπλε χρώμα 30

31 για να είναι γρήγορα ξεκάθαρο στον επισκέπτη ότι πρόκειται για σύνδεσμο προς άλλη ιστοσελίδα, χωρίς όμως πάντα να είναι αυτό απαραίτητο. Η κατασκευή ιστοσελίδων είναι κάτι που μπορεί να γίνει πολύ εύκολα με προγράμματα που κυκλοφορούν ελεύθερα, αλλά υπάρχουν και αυτοματοποιημένοι μηχανισμοί κατασκευής ιστοσελίδων που επιτρέπουν σε απλούς χρήστες να δημιουργήσουν εύκολα και γρήγορα προσωπικές ή και εμπορικές ιστοσελίδες. Από την άλλη μεριά υπάρχουν και πολλές εταιρίες, που εξειδικεύονται στη δημιουργία ελκυστικών και λειτουργικών ιστοσελίδων που έχουν σαν στόχο να οδηγήσουν τους επισκέπτες στην αγορά κάποιου προϊόντος, στην επικοινωνία με τον ιδιοκτήτη του ιστοτόπου ή απλά στο ανέβασμα του εταιρικού προφίλ μιας επιχείρησης ΤΑ ΕΙΔΗ ΤΩΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΩΝ Ιστοσελίδα είναι ένα είδος εγγράφου του παγκόσμιου ιστού (WWW) που περιλαμβάνει πληροφορίες με την μορφή κειμένου, υπερκειμένου, εικόνας, βίντεο και ήχου. Πολλές ιστοσελίδες μαζί συνθέτουν έναν ιστότοπο (εναλλακτικές ονομασίες: ιστοχώρος ή δικτυακός τόπος, αγγλ. web site ή Internet site). Οι σελίδες ενός ιστοτόπου εμφανίζονται κάτω από το ίδιο όνομα χώρου (domain) π.χ. microsoft.com. Οι ιστοσελίδες αλληλοσυνδέονται και μπορεί ο χρήστης να μεταβεί από τη μία στην άλλη κάνοντας «κλικ», επιλέγοντας δηλαδή συνδέσμους που υπάρχουν στο κείμενο ή στις φωτογραφίες της ιστοσελίδας. Οι σύνδεσμοι προς άλλες σελίδες εμφανίζονται συνήθως υπογραμμισμένοι και με μπλε χρώμα για να είναι γρήγορα ξεκάθαρο στον επισκέπτη ότι πρόκειται για σύνδεσμο προς άλλη ιστοσελίδα, χωρίς όμως πάντα να είναι αυτό απαραίτητο. Η κατασκευή ιστοσελίδων είναι κάτι που μπορεί να γίνει πολύ εύκολα με προγράμματα που κυκλοφορούν ελεύθερα, αλλά υπάρχουν και αυτοματοποιημένοι μηχανισμοί κατασκευής ιστοσελίδων που επιτρέπουν σε απλούς χρήστες να δημιουργήσουν εύκολα και γρήγορα προσωπικές ή και εμπορικές ιστοσελίδες. Από την άλλη μεριά υπάρχουν και πολλές εταιρίες, που εξειδικεύονται στη δημιουργία ελκυστικών και λειτουργικών ιστοσελίδων που έχουν σαν στόχο να οδηγήσουν τους επισκέπτες στην αγορά κάποιου προϊόντος, στην επικοινωνία με τον ιδιοκτήτη του ιστοτόπου ή απλά στο ανέβασμα του εταιρικού προφίλ μιας επιχείρησης H ΣΤΑΤΙΚΗ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ (STATIC WEB PAGE) Οι πρώτες ιστοσελίδες στην ιστορία του διαδικτύου ήταν στατικές. Αυτό σημαίνει ότι περιείχαν κάποιες συγκεκριμένες πληροφορίες τις οποίες ο server που τις φιλοξενούσε όταν δέχονταν μια αίτηση επέστρεφε το περιεχόμενο τους. Με άλλα λόγια οι στατικές ιστοσελίδες είναι ουσιαστικά απλά ηλεκτρονικά "έγγραφα", με κατάλληλη μορφοποίηση, τα οποία μπορούν να περιέχουν συγκεκριμένο περιεχόμενο (κείμενο, εικόνες, ήχο, βίντεο, συνδέσμους, αρχεία ) το οποίο για να αλλάξει πρέπει να γίνει επέμβαση στον πηγαίο κώδικα της ιστοσελίδας. Οι ιστοσελίδες αυτές είναι κατάλληλες κυρίως για την δημιουργία 31

32 "μόνιμων-στατικών παρουσιάσεων", όπου δεν υπάρχει συχνά η ανάγκη να τροποποιείται ή να ενημερώνεται το περιεχόμενό τους. Μια στατική σελίδα μπορεί να είναι χρήσιμη για μία επιχείρηση ή ένα ιδιώτη που απλά θέλει να βρεθεί στο διαδίκτυο, με λίγες μόνο σελίδες από πληροφορίες που δεν αλλάζουν. Παρόλο που για τα σημερινά δεδομένα και τις απαιτήσεις μπορούμε να τις χαρακτηρίσουμε ανεπαρκείς, έχουν κάποια πλεονεκτήματα στα οποία οφείλουν και το γεγονός ότι δεν έχει εγκαταλειφθεί η χρήση τους ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΤΩΝ ΣΤΑΤΙΚΩΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΩΝ ΠΡΏΤΟ: Δεν χρειάζονται προγραμματιστικές δεξιότητες για να δημιουργήσει κάποιος μια στατική σελίδα. ΔΕΎΤΕΡΟ: Η σελίδα μπορεί να βρίσκεται με εύκολο τρόπο κλωνοποιημένη σε περισσότερους από έναν εξυπηρετητές. ΤΡΊΤΟ: Δεν χρειάζεται ειδικό λογισμικό στον εξυπηρετητή ιστοσελίδων για την δημοσίευση στατικών σελίδων. ΤΈΤΑΡΤΟ: Η σελίδα μπορεί να είναι διαθέσιμη στον φυλλομετρητή κατευθείαν από ένα αποθηκευτικό μέσο όπως ένα CD-ROM ή USB μνήμης χωρίς να χρειάζεται να διαμεσολαβήσει ένα εξυπηρετητής ιστοσελίδων με κατάλληλο λογισμικό χειρισμό ιστοσελίδων (για παράδειγμα οι δυναμικές σελίδες σε γλώσσα PHP θέλουν έναν διερμηνέα PHP ο οποίος τρέχει στον εξυπηρετητή ιστοσελίδων και δημιουργεί δυναμικά την σελίδα πριν αυτή αποσταλεί στον φυλλομετρητή του χρήστη) ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΤΩΝ ΣΤΑΤΙΚΩΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΩΝ ΠΡΏΤΟ: Δεν είναι εύκολη η διαδραστικότητα με τον χρήστη. ΔΕΎΤΕΡΟ: Η διαχείριση μεγάλου αριθμού στατικών ιστοσελίδων δεν είναι εύκολη χωρίς αυτόματα εργαλεία Οι απαιτήσεις που υπήρχαν στα πρώτα χρόνια του web ήταν τέτοιες που τα παραπάνω μειονεκτήματα των στατικών ιστοσελίδων δεν ήταν εμφανή ούτε σημαντικά. Αργότερα όμως οι επέκταση της χρήσης του διαδικτύου και η ανάγκη για ιστοσελίδες με νέες δυνατότητες (συνεχής ανανέωση, αλληλεπίδραση με το χρήστη, μεταβλητό περιβάλλον) οδήγησε στην κατασκευή δυναμικών ιστοσελίδων Η ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ (DYNAMIC WEB PAGE) Δυναμικές ιστοσελίδες είναι αυτές που προσφέρουν αλληλεπιδραστικά στοιχεία ανάμεσα στον χρήστη και την ίδια την σελίδα. Πίσω από τα δυναμικά websites υπάρχουν βάσεις δεδομένων που συνεχώς αποθηκεύουν και επεξεργάζονται πληροφορίες. Οι βάσεις δεδομένων και η ικανότητα αλληλεπίδρασης και επικοινωνίας μεταξύ server και βάσεων δεδομένων είναι βασικό και απαραίτητο στοιχείο για την ανάπτυξη μιας δυναμικής ιστοσελίδας. 32

33 Για την δημιουργία ενός δυναμικού site χρειάζονται πολλές γραμμές κώδικα προγραμματισμού. Στην πραγματικότητα παρόλο που με μια πρώτη ματιά οι δυναμικές ιστοσελίδες μοιάζουν σε εμφάνιση με τις στατικές, υπάρχει τεράστια διάφορα στην κατασκευή τους και τον τρόπο λειτουργίας τους. Ουσιαστικά μια δυναμική ιστοσελίδα είναι μια εφαρμογή, ένα πρόγραμμα που κατασκευάζει αυτό που βλέπει ο επισκέπτης της ιστοσελίδας τη στιγμή της επίσκεψης. Δηλαδή η εμφάνιση και οι πληροφορίες που επιστρέφει η δυναμική ιστοσελίδα στον επισκέπτη της είναι συνδυασμός πληροφοριών που δομούνται και τακτοποιούνται σύμφωνα με τον αλγόριθμο που έχει δημιουργήσει ο προγραμματιστής για την δυναμική σελίδα. Αυτές οι πληροφορίες αντλούνται είτε από κάποια βάση δεδομένων, είτε από κάποια άλλη ιστοσελίδα, είτε από τον χρήστη-επισκέπτη της ιστοσελίδας, είτε από άλλες πηγές. Όλα αυτά γίνονται την στιγμή της επίσκεψης στη σελίδα. Συνεπώς διαφορετικοί επισκέπτες, διαφορετικές χρονικές στιγμές, διαφορετικά συμβάντα προκαλούν την εμφάνιση διαφορετικών αποτελεσμάτων στην ιστοσελίδα. Η χρήση των βάσεων δεδομένων, προσθέτει ένα από τα μεγάλα πλεονεκτήματα των ιστοσελίδων αυτών. Επιτρέπει την εύκολη προσθαφαίρεση και αλλαγή περιεχομένου, καθώς δεν απαιτείται να επεξεργάζεται κανείς κάθε φορά το πηγαίο αρχείο της ιστοσελίδας, αλλά απλά να διαχειρίζεται έμμεσα το περιεχόμενο στην βάση δεδομένων (συνήθως μέσω φορμών) και οι υπόλοιπες διαδικασίες γίνονται αυτοματοποιημένα από τον "μηχανισμό" της ιστοσελίδας. Έτσι μπορεί να υπάρχει μια συνεχής ανανέωση από κάποιο διαχειριστή που δεν έχει γνώσεις προγραμματισμού. Για την εύκολη διαχείριση του περιεχομένου σε μία δυναμική ιστοσελίδα, υπάρχει πρόσθετα στην ιστοσελίδα ένας εύχρηστος μηχανισμός "CMS" (Content Managment System) μέσω του οποίου γίνεται προσθαφαίρεση περιεχομένου. Ουσιαστικά ο κατασκευαστής του site γράφει ένα μέρος κώδικα με τον οποίο δημιουργείται ένα φιλικό περιβάλλον για αλλαγές στις βάσεις δεδομένων χωρίς να απαιτείται η γνώση προγραμματισμού. Φυσικά, το περιβάλλον αυτό, η "περιοχή διαχείρισης" της ιστοσελίδας, προστατεύεται με κωδικό πρόσβασης (password), και δεν μπορούν να εισέλθουν σε αυτή οι απλοί επισκέπτες και γενικότερα όσοι δεν έχουν δικαιώματα διαχειριστή ΤΑ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΧΡΗΣΗΣ ΤΩΝ ΔΥΝΑΜΙΚΩΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΩΝ Τα πλεονεκτήματα της χρήσης δυναμικών ιστοσελίδων, σε σχέση με τις στατικές, μπορούν να συνοψιστούν ως εξής: ΠΡΏΤΟ: Δυνατότητα άμεση επέμβασης και τροποποίησης περιεχομένου ιστοσελίδας από τον ιδιοκτήτη ή διαχειριστή της ΔΕΎΤΕΡΟ: Δεν απαιτούνται ιδιαίτερες υπολογιστικές γνώσεις για την συντήρηση υλικού ΤΡΊΤΟ: Εξοικονόμηση χρημάτων και πόρων 33

34 ΤΈΤΑΡΤΟ: Δεν υπάρχουν σχέσεις άμεσης "εξάρτησης" με κατασκευαστές και εταιρείες κατασκευής ιστοσελίδων ΠΈΜΠΤΟ: Δεν υπάρχουν περιορισμοί στον όγκο που μπορεί να αποκτήσει ένας ιστότοπος ΈΚΤΟ: Εγκατεστημένη τεχνογνωσία σε παγκόσμιο επίπεδο, αφού οι πλατφόρμες που χρησιμοποιούνται συνήθως είναι ανοιχτού κώδικα ΤΑ ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΧΡΗΣΗΣ ΤΩΝ ΔΥΝΑΜΙΚΩΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΩΝ ΠΡΏΤΟ: Μεγάλη εξάρτηση λειτουργίας της ιστοσελίδας με ένα πλήθος ιδιοτήτων του διακομιστή στον οποίο πραγματοποιείται η φιλοξενία της ιστοσελίδας ΔΕΎΤΕΡΟ: δυσκολιών Δυσκολότερη αντιμετώπιση προβλημάτων και τεχνικών 1.6 ΕΠΙΛΟΓΗ ΜΕΤΑΞΥ ΣΤΑΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΔΥΝΑΜΙΚΗΣ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑΣ Γενικά οι περισσότερες σύγχρονες ιστοσελίδες συμφέρει να κατασκευαστούν δυναμικά. Στις μέρες μας είναι πολύ λίγες οι περιπτώσεις που μια αμιγώς στατική ιστοσελίδα μπορεί να ικανοποιήσει τις απαιτήσεις μας. Η προσθήκη νέου υλικού, κάποιες αλλαγές που μπορεί να χρειαστεί να γίνουν, μελλοντικές διαφοροποιήσεις στον τρόπο διάταξης του περιεχομένου, βελτιστοποίηση για τις μηχανές αναζήτησης αυτόματες ενημερώσεις, αλληλεπίδραση με τον επισκέπτη, όλα αυτά γίνονται πολύ πιο εύκολα αν η ιστοσελίδα είναι δυναμική. Επιπλέον για αρκετά είδη ιστοσελίδων σήμερα θα ήταν πρακτικά αποτυχία να κατασκευαστούν με στατική αρχιτεκτονική. Οι κοινωνικές, οικονομικές και λειτουργικές συνθήκες επιβάλλουν εδώ και πολλά χρονιά την αυτοματοποίηση δραστηριοτήτων, κυρίως αυτών που υπακούν σε αλγόριθμους, με τη βοήθεια μηχανών και υπολογιστών σε αντικατάσταση του έμψυχου δυναμικού. Οικονομικοί και λειτουργικοί είναι οι λόγοι που ευνοούν τη χρήση αυτόματων διαδικασιών σε σχέση με χειροκίνητες διαδικασίες. Αναπόφευκτα λοιπόν, απ τη στιγμή που το διαδίκτυο έχει παίξει ένα σημαντικό ρόλο στην κοινωνικοοικονομική ζωή του πλανήτη, είναι επιβεβλημένη και η μέγιστη αυτοματοποίηση του, όπως και η αυτοματοποίηση εργασιών που μπορούν να γίνουν μέσω αυτού. Συγκεκριμένα μια δυναμική ιστοσελίδα ηλεκτρονικού καταστήματος, με τους κατάλληλους αλγορίθμους που τρέχει, μπορεί να αναλάβει σχεδόν όλη τη διαδικασία της πώλησης προϊόντων χωρίς να παρεμβάλλεται κάποιος υπάλληλος. Σε μια τέτοια ιστοσελίδα οι υπάλληλοι απ τη διαδικασία της πώλησης προϊόντων έχουν ως υποχρέωση μόνο να ενημερώνονται για τις νέες παραγγελίες, να πακετάρουν τα ανάλογα προϊόντα και να τα παραδίδουν σε μια ταχυδρομική εταιρία. Αντίθετα με μια στατική ιστοσελίδα, το ηλεκτρονικό κατάστημα δε θα μπορούσε να λειτουργεί αυτοματοποιημένα. Θα χρειαζόταν 34

35 εκτός των υπάλληλων για τις παραπάνω εργασίες, επιπλέον αρκετοί υπάλληλοι για να εξυπηρετούν τους πελάτες. Θα χρειαζόταν υπάλληλοι για την παραλαβή, έλεγχο, καταχώρηση των παραγγελιών, για τη συνεννόηση σχετικά με τρόπους πληρωμής, για την ίδια την πληρωμή, για μαθηματικούς υπολογισμούς και λογιστικά, για ενημέρωση του πελάτη αν κάτι πάει στραβά με την παραγγελία κτλ. 35

36 ΚΕΦΆΛΑΙΟ 2: Η ΔΟΜΗ ΚΑΙ ΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΕΝΟΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΥ ΠΟΛΥΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΟΣ (E-MALL). ΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΑΥΤΟ ΑΣΧΟΛΕΙΤΑΙ ΜΕ ΤΑ E-MALL BUSINESS MODELS. Η ΕΡΕΥΝΑ ΜΑΣ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΖΕΙ ΑΠΟ ΤΙ ΑΠΟΤΕΛΕΙΤΑΙ ΕΝΑ E-MALL CENTER, ΤΑ ΔΙΑΦΟΡΑ ΕΙΔΗ ΤΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ, ΚΑΘΩΣ ΚΑΙ ΕΡΕΥΝΕΣ ΚΑΠΟΙΩΝ ΚΑΘΙΕΡΩΜΕΝΩΝ E-MALL CENTERS. Η ΜΕΛΕΤΗ ΕΞΕΤΑΖΕΙ E-MALLS ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΑ ΜΑΤΙΑ ΕΝΟΣ ΑΓΟΡΑΣΤΗ ΚΑΙ ΕΝΟΣ ΠΩΛΗΤΗ ΚΑΙ ΠΕΡΙΓΡΑΦΕΙ ΤΑ ΔΙΑΦΟΡΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΟΥ ΔΙΑΘΕΤΕΙ ΕΝΑ E-MALL ΣΥΜΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΟΜΕΝΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΟΠΟΙΗΣΗΣ, ΟΠΩΣ ΤΗ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΠΛΗΡΩΜΗΣ, ΤΟ SITE ΣΥΝΔΕΣΗΣ,ΤΗΝ ΑΝΑΚΑΤΑΝΟΜΗ, ΤΗΝ ΑΓΟΡΑΣΤΙΚΗ ΚΙΝΗΣΗ, ΤΗΝ ΑΦΟΣΙΩΣΗ, ΤΗ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΤΗ ΝΟΜΙΜΟΤΗΤΑ. 36

37 2.1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Καθώς το Διαδίκτυο γίνεται περισσότερο διαδεδομένο, ο αριθμός των καινοτόμων τρόπων για την εκμετάλλευση της τεχνολογίας αυξάνεται. Οι μηχανές αναζήτησης είναι η πιο γνωστή μέθοδο για να αποκτήσουν οι καταναλωτές πρόσβαση σε ένα συγκεκριμένο αγαθό ή υπηρεσία, ωστόσο, όταν εισέρχονται στο διαδίκτυο για να αγοράσουν κάτι, δεν μπορούν να ξέρουν πάντα τα στοιχεία του προϊόντος που ψάχνουν. Δεν μπορεί να γνωρίζει ο καταναλωτής τις προδιαγραφές του προϊόντος ή μπορεί να αγνοεί τον αριθμό των διαφορετικών προμηθευτών που προμηθεύουν το προϊόν αυτό. Αυτή η ευκαιρία αγοράς βρίσκετε μέσα στα ηλεκτρονικά εμπορικά κέντρα (e-mall centers). Σύμφωνα με τον Turner (2000, σελ. 73.) το e-mall center είναι «μια ποικιλία από e-shops που προσφέρονται μαζί μέσω μιας τοποθεσία Web singlepoint-of-access. Τα καταστήματα συνήθως συνδέονται μεταξύ τους μέσω ενός κοινού θέματος, όπως μιας μάρκας, βιομηχανικό τομέα ή ακόμα και τη μέθοδο πληρωμής. Τα e- mall centers είναι οι δικτυακοί τόποι που χρησιμοποιούν ένα κοινό σημείο εισόδου για την παροχή πρόσβασης σε μια σειρά από επιχειρήσεις που πωλούν προϊόντα, μερικά από τα οποία έχουν σύμβαση με το e-mall center και παρέχει ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής. Θα πρέπει να παρουσιάσουν στους καταναλωτές μια προσομοίωση μιας κανονικής εμπειρίας αγορών έχοντας την ικανότητα να περιηγηθούν μέσα από μια ποικιλία καταστημάτων από που χρησιμοποιούν την έννοια της κατηγοριοποίησης. Τα e-mall centers πρέπει να έχουν επίσης ένα ηλεκτρονικό μέσω πληρωμής για τους πελάτες ώστε να μπορούν να αγοράζουν αγαθά σε απευθείας σύνδεση. Ανεξάρτητα από την προσέγγιση που χρησιμοποιήθηκε, ο στόχος είναι πάντα ο ίδιος, να συμμετέχουν οι αγοραστές και να τους ενθαρρύνει να κάνουν μια αγορά. Ωστόσο, τα e-mall centers δεν ασχολούνται μόνο με τη διατήρηση των πελατών τους, θα πρέπει επίσης να διατηρήσουν ικανοποιημένες και τις επιχειρήσεις που ανήκουν στην υπηρεσία τους. 2.2 ΙΣΤΟΡΙΚΟ E-MALL MODELS Σε αντίθεση με το φυσικό κόσμο, σε ένα online περιβάλλον, είναι δύσκολο να υλοποιήσεις την ιδέα ενός εμπορικού κέντρου ώστε να ανταποκρίνεται στις συγκεκριμένες ανάγκες των επιχειρήσεων. Υπάρχουν πολλά διαφορετικά εναλλακτικά μοντέλα, δύο από τα οποία περιέγραψε ο Ongyanco(2001). Στην πρώτη περίπτωση, κάθε έμπορος στην ιστοσελίδα μας έχει τη δική του πύλη πληρωμής. Σε αντίθεση με άλλα e-commerce sites που έχουν μια πύλη πληρωμής ανά site, και οι πωλήσεις κάθε εμπόρου ομαδοποιούνται μαζί με άλλους. Εσείς μπορείτε, συνεπώς να σκεφτείτε το site μας σαν ένα εικονικό εμπορικό κέντρο, όπου θα νοικιάσετε τον χώρο και τις υπηρεσίες. Αυτή η δήλωση εφιστά την προσοχή στο γεγονός ότι υπάρχουν μια σειρά από e-mall Models που λειτουργούν σήμερα. Αυτά μπορούν να διαφοροποιούνται ανάλογα 37

38 με τα χαρακτηριστικά, όπως η back-end υποδομή, η πύλες πληρωμής, και οι σχέσεις μεταξύ των επιχειρήσεων. Η παρούσα εργασία επιδιώκει να καλύψει ένα κενό στη βιβλιογραφία ορίζοντας ένα πλαίσιο για την κατανόηση των e-mall centers ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΒΑΣΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΝΟΣ E-MALL CENTER; E-mall εγκαταστάσεις είναι διαθέσιμες σε μια ποικιλία τύπων, και κάθε τύπος χρησιμοποιεί διαφορετικές στρατηγικές για να διατηρήσει το ανταγωνιστικό του πλεονέκτημα. Για κάποιους κλάδους, ο ανταγωνισμός είναι μια σημαντική ανησυχία για τις στρατηγικές που απαιτούνται για να διατηρήσουν πελάτες. Μια τέτοια στρατηγική προσδιορίζονται από τον Kemp (2001) όπου η εισαγωγή ενός προγράμματος ανταμοιβών πίστη μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως κίνητρο για τους πελάτες να ψωνίζουν τακτικά από μια συγκεκριμένη εταιρεία ή ιστοσελίδα. Εναλλακτικά, άλλοι τύποι μπορεί να επικεντρωθούν στην παροχή μιας ευχάριστης εμπειρίας αγορών. Σε αυτό το σενάριο, το γραφικό περιβάλλον του χρήστη θα πρέπει να θεωρηθεί ως αναπόσπαστο κομμάτι για αγορές μέσω διαδικτύου. Σύμφωνα με τον Lohse (1998), το γραφικό περιβάλλον του χρήστη είναι ένα συστατικό του ηλεκτρονικού εμπορίου όπου πολλές επιχειρήσεις χάνουν πωλήσεις. Η έλλειψη αυτών των άρθρων είναι ότι δεν προσδιορίζουν για ποιες επιχειρήσεις θα πρέπει να ενδείκνυνται οι στρατηγικές αυτές. Επίσης, οι στρατηγικές αναφέρονται εν συντομία, δεν περιγράφονται λεπτομερώς και δεν έχουν δοκιμαστεί κατά της λειτουργίας των e-mall centers. Άλλες βασικές πτυχές της λειτουργίας ενός επιτυχημένου e-mall είναι η δημιουργία ενός επιτυχημένου συνδυασμού ανάμεσα στις επιχειρήσεις και στη διαχείριση αυτών. Ο Hendershott (2001) διεξήγαγε μια συγκριτική ανάλυση των εικονικών εμπορικών κέντρων και των φυσικών εμπορικών κέντρων, και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι πρακτικές ενός επιτυχημένου φυσικού εμπορικού κέντρου μπορούν να εφαρμοστούν για τη δημιουργία ενός επιτυχημένου εικονικού εμπορικού κέντρου. Το κλειδί, όπως περιγράφεται στην εργασία, είναι ο συνδυασμός των ενοικιαστών των εμπορικών κέντρων. Οι ενοικιαστές θα πρέπει να περιλαμβάνουν μεγάλους παραγωγούς ( υψηλού επιπέδου καταστήματα, πολυκαταστήματα, παντοπωλεία κλπ.) και τροφοδότες των πελατών που είναι τα μικρότερα καταστήματα ότι «η γιορτή για την κίνηση που από οι καθαρές»(σελ. 26). Οι συγγραφείς πιστεύουν ότι αυτός ο συνδυασμό εφοδίων απαιτείτε για ένα επιτυχημένο on-line mall center. Από τη δημοσίευση του άρθρου, η επικράτηση των e-mall centers συνεχίζει να αυξάνεται, ενώ η δομή τους συνεχίζει να εξελίσσετε. Ένα άλλο σημαντικό θέμα που συζητήθηκε από τον Hendershott είναι η δομή και η οργάνωση σε ένα εμπορικό κέντρο. Για παράδειγμα, θα ήταν δίκαιο οι επιχειρήσεις να ανταμείβουν τους παραγωγούς που τρέφονται από την πελατεία τους. Ωστόσο, αυτό είναι ένας υλικοτεχνικός εφιάλτης στην εφαρμογή του, έτσι χρησιμοποιούνται μορφές ενοικίασης διακρίσεων αντ 'αυτού. Τα 38

39 κίνητρα είναι ένα ακόμα ζήτημα, στα στοιχεία του άρθρου για παράδειγμα οι επιχειρήσεις κατανέμουν στόχους πωλήσεων από τους διαχειριστές εμπορικό κέντρο, και αν δεν τους φέρουν εις πέρας η μίσθωση μπορεί να ακυρωθεί. Στα e- mall centers η τεχνολογία δίνει τη δυνατότητα να εφαρμοστούν στρατηγικές για την ανταμοιβή των καλών επιδόσεων των επιχειρήσεων. Επιλέξτε την επιλογή throughs για παράδειγμα, για τη μέτρηση του αριθμού των χρηστών που περνούν από μια συγκεκριμένη σύνδεση (Menasce 2000, σελ. 55). Ως εκ τούτου, μπορούν να χρησιμοποιηθούν από τον χρήστη για να προσδιορίσει τον τρόπο να φτάσει στον προορισμό του, ή στο σημείο πώλησης. Χρησιμοποιώντας αυτή την τεχνολογία ένα σύστημα μπορεί να υλοποιηθεί σύμφωνα με την οποία ένα μέρος λαμβάνει ένα ποσοστό από την πώληση από το δεύτερο μέρος, όπως η πληρωμή όπου κατευθύνει τον πελάτη στο χώρο όπου έγιναν οι αγορές. 2.3 ΕΝΝΟΙΟΛΟΓΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΙ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΕΝΑ E-MALL? Μετά την πραγματοποίηση μιας αρχικής έρευνας των ιστοσελίδων e-mall για τη δημιουργία κοινών στοιχείων μπορούν να προσδιοριστούν οι ρυθμίσεις που προέκυψαν από τους διάφορους τύπους e-mall. Τα e-mall centers μπορούν να ενσωματώνουν μερικά ή όλα τα ακόλουθα συστατικά, και μπορούν να τα εκμεταλλευτούν μέσα από μια ποικιλία διαφορετικών τρόπων για να κερδίσουν μέγιστο πλεονέκτημα στην αγορά. Διάγραμμα 1: Τι αποτελεί ένα e-mall? 39

40 2.3.1 ΈΝΑ ΕΝΙΑΙΟ ΣΗΜΕΙΟ ΕΙΣΟΔΟΥ Το πιο βασικό κριτήριο, είναι ότι ένα e-mall πρέπει να παρέχει πρόσβαση σε συναφείς ιστοσελίδες της εταιρείας μέσω ενός ενιαίου σημείου εισόδου. Ωστόσο, με βάση αυτό το κριτήριο μόνο οι μηχανές αναζήτησης θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ως e-mall center. Τα ακόλουθα σημεία θα δείξουν τη διαφορά μεταξύ των e-mall centers και άλλων set-ups, όπως οι μηχανές αναζήτησης και τα portals ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΜΕΛΩΝ ΑΠΟ ΤΙΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ Ένα άλλο βασικό κριτήριο ενός e-mall είναι ότι κάποια επιχειρήσεις έχουν κάνει μια συμβατική συμφωνία να συνδέεται με ένα συγκεκριμένο e-mall με σκοπό την αύξηση της προσβασιμότητας των καταναλωτών στην ιστοσελίδα τους.ως εκ τούτου, οι καθαρές μηχανές αναζήτησης δεν μπορούν να χαρακτηριστούν ούτε ως e-mall centers ΈΝΑ ΤΟΥΛΑΧΙΣΤΟΝ ΕΠΙΠΕΔΟ ΚΑΤΗΓΟΡΙΟΠΟΙΗΣΗΣ Αυτό που διαφοροποιεί τα e mall centers από άλλες εφαρμογές αναζήτησης στο διαδίκτυο είναι η κατηγοριοποίηση των προϊόντων. Αντί να βασίζονται στο γεγονός ότι οι αγοραστές ξέρουν ακριβώς ποια προϊόντα απαιτούν, σε ένα e- mall παρουσιάζονται με κατηγορίες στους αγοραστές οι οποίες είναι σχεδιασμένες να τους καθοδηγούν στην διαδικασία της ικανοποίησης των αναγκών τους. Οι κατηγορίες που παρουσιάζονται στους αγοραστές σε ένα e- mall συχνά αντιπροσωπεύουν ένα ευρύ αριθμό βιομηχανικών προϊόντων όπως υπολογιστές, βιβλία, κοσμήματα, ρούχα, παιχνίδια και ούτω καθεξής. Η πρόσκληση αγοραστών να περιηγηθούν διαμέσου ενός πλήθους κατηγοριών κι η έκθεση τους σε άλλα καταστήματα και προϊόντα μπορούν να προκαλέσουν την στιγμιαία πραγματοποίηση άλλων αγορών ή την έμπνευση για μια μελλοντική αγορά. Ως εκ τούτου, ένα e mall center είναι ένα εικονικό κέντρο αναψυχή του φυσικού εμπορικού κέντρου που είναι ένα συνονθύλευμα από επιχειρήσεις που υποστηρίζονται και ανταγωνίζονται μεταξύ τους. Ακριβώς όπως ένα φυσικό εμπορικό κέντρο και ένα εικονικό εμπορικό κέντρο έχει ως στόχο να παρέχει ένα σημείο πώλησης για να διευκολύνει τους πελάτες του και να τροφοδοτεί τα καταστήματα του για να καλύπτει μια ποικιλία αναγκών. Με τον τρόπο αυτό η λειτουργία ενός e- mall center είναι να παρέχει όχι μόνον τις πλήρεις ανάγκες των αγορών των πελατών του, αλλά να παρέχει και μια πλήρης εμπειρία αγορών ΤΑ ΑΓΑΘΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΔΙΑΘΕΣΙΜΑ ΓΙΑ ΑΓΟΡΑ Οι πελάτες θα πρέπει να είναι σε θέση να αγοράσουν αγαθά είτε απευθείας στο e-mall center είτε από τις ιστοσελίδες των εμπόρων. Τουλάχιστον μερικές συναλλαγές πρέπει να μπορούν να γίνονται ηλεκτρονικά. 40

41 2.4 ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ Αφού καθορίστηκε το εννοιολογικό πλαίσιο μια αυτοδιοικούμενη έρευνα των δέκα e-malls διεξήχθη για τη συλλογή δεδομένων για κάθε κριτήριο. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε το Σεπτέμβριο του Για κάθε e-mall μελετήθηκε μια σειρά από ερωτήματα που τέθηκαν και τα δεδομένα που λαμβάνονται με βάση τις δυνατότητες παρουσιάστηκαν εκείνη τη στιγμή. Η έρευνα πήρε δύο προοπτικές αυτή του αγοραστή και αυτή του πωλητή. Τα e-malls που χρησιμοποιούνται στη μελέτη επιλέχθηκαν για το εμπορικό σήμα και την προσβασιμότητα τους στην παγκόσμια αγορά. E-mall Surveyed E-mall QVC Internet mall Splurge Choice mall Ninemsn AOL Yahoo E-mall of Alabama E-malls America URL Πίνακας 4: Επιλογές ηλεκτρονικών πολυκαταστημάτων Διάγραμμα 2: Τα κριτήρια ενός e-mall σύμφωνα με την αντίληψη αγοραστή-πωλητή 41

42 2.5 ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ ΑΓΟΡΑΣΤΗ ΚΑΤΗΓΟΡΙΟΠΟΙΗΣΗ Ο τρόπος με τον οποίο τα προϊόντα χωρίζονται σε κατηγορίες μπορεί να έχει σημαντική επίπτωση στην εμπειρία αγοράς που βιώνει ο καταναλωτής. Ιεραρχική κατηγοριοποίηση μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να βοηθήσει τους καταναλωτές στην εύρεση του προϊόντος που απαιτούν, παρόλο που μερικά e- malls διαθέτουν μόνο ένα επίπεδο κατηγοριοποίησης. Ένας άλλος μηχανισμός που προσφέρεται στους χρήστες, σχεδιασμένος για να τους βοηθά στην αναζήτηση ενός συγκεκριμένου προϊόντος, είναι μία εγκατάσταση μηχανών αναζήτησης. Συχνά τα e-malls παρέχουν και την κατηγοριοποίηση αλλά και την εγκατάσταση αναζήτησης. Πάντοτε η κατηγοριοποίηση είναι ένα σημαντικό συστατικό του κάθε e-mall. Όλα τα e-mall centers που συμμετέχουν σε αυτή τη μελέτη έχουν τουλάχιστον ένα επίπεδο κατηγοριοποίησης. Εκτός από το γεγονός ότι η περιήγηση μέσα από τις κατηγορίες βοηθά να δημιουργήσει ο καταναλωτής μια πλήρη εμπειρία αγορών, μια λίστα των κατηγοριών είναι και η πιο κατάλληλη μέθοδος ενημέρωσης των καταναλωτών για το τι είδους προϊόντα είναι διαθέσιμα. Αυτό μπορεί να παρακινήσει τους χρήστες να εξετάσουν την αγορά προϊόντων που δεν επρόκειτο αρχικά να αγοράσουν. Ωστόσο, οι κατηγορίες προϊόντων παίζουν μεγάλο ρόλο στην καθοδήγηση των καταναλωτών σε προϊόντα που θα ανταποκρίνονται στις ανάγκες τους ακόμη και χωρίς να γνωρίζει το όνομα του προϊόντος ή του πωλητή προκειμένου να το κρατήσει σε απόθεμα. Μερικά e-malls έχουν μία πολύ εκλεπτυσμένη λίστα με ένα πλήθος επιπέδων που βοηθά τους χρήστες να βρουν ακριβώς αυτό που ψάχνουν. Για παράδειγμα, το QVC έχει ένα σταθερό αριθμό τριών υπό-επιπέδων κατηγορίες. Τέτοιες κατηγορίες επιτρέπουν στους χρήστες να σκάβουν μέσω των επιπέδων και να αναγνωρίσουν προϊόντα τα οποία ταιριάζουν με τις ανάγκες τους χωρίς να ξέρουν το όνομα ή τον πωλητή του προϊόντος. Έτσι, αν ένας καταναλωτής εντόπισε την ανάγκη να αναβαθμίσει τον υπολογιστή του, αντί να επιλέξει μέσα από άφθονα αποτέλεσμα που εμφανίζονται από μια μηχανή αναζήτησης (χωρίς να ξέρει αν οι πωλητές είναι αξιόπιστοι ή ακόμη και νόμιμοι) θα μπορούσε απλά να περιηγηθείτε μέσα από τα e-mall κατηγορίες για να βρείτε το προϊόν που ταιριάζει στις ανάγκες τους. Αντίθετα, ορισμένοι e mall χρήστες μπορεί να έχουν ήδη εκτενείς πληροφορίες για το προϊόν που σκοπεύουν να αγοράσουν και θα προτιμούσαν να μην ψάχνουν μέσα από κατηγορίες για να βρουν το προϊόν που θέλουν. Για αυτό οι ομάδες χρηστών είναι σημαντικό να μην αποθαρρύνονται επιβάλλοντας τους να συμμετάσχουν στη χρονοβόρα διαδικασία εξετάζοντας όλες τις υποκατηγορίες των προϊόντων. Μια εγκατάσταση μηχανών αναζήτησης θα ήταν ένας καταλληλότερος τρόπος πλοήγησης για αυτή την ομάδα χρηστών. Μια άλλη κατάσταση στην οποία η λειτουργία αναζήτησης είναι χρήσιμη είναι όταν η ανάγκη του καταναλωτή δεν εμπίπτει σαφώς στις παρεχόμενες κατηγορίες ή ενδεχομένως εμπίπτει σε 42

43 περισσότερες από μία κατηγορίες. Αντί να υποχρεώνουν τους χρήστες να εντρυφήσουν μέσα από κάθε μία από τις κατηγορίες για να βρουν αυτό που χρειάζονται, απλά πληκτρολογώντας λέξεις-κλειδιά και την αναζήτηση ολόκληρο το δικτυακό τόπο, η διαδικασία γίνεται πλοήγησης πολύ πιο απλή και λιγότερο χρονοβόρα.το QVC είναι ένα πολύ καλό παράδειγμα όπου στο κύριο μενού του δεν υπάρχει κατηγορία που αναφέρεται η λέξη "βιβλία " και τα βιβλία δεν προκύπτουν σαφώς σε καμία από τις αναφερόμενες κατηγορίες. Όταν μια αναζήτηση γίνεται με τη λέξη "βιβλία" δεν εμφανίζονται μόνο τα διαθέσιμα προϊόντα αλλά και μια σύνοψη των όποιων υποκατηγοριών. Ακόμη και αν ο καταναλωτής δεν κατευθύνεται προς την κορυφαία κατηγορία επιπέδου που περιέχει το επιθυμητό προϊόν, προβάλλοντας τις υποκατηγορίες συνήθως ο καταναλωτής θα είναι σε θέση να καθορίσει ποια κατηγορία προϊόντος που ψάχνει είναι διαθέσιμη. Ενώ παράλληλα θα δίνει στους χρήστες πρόσβαση σε μια μηχανή αναζήτησης σε μια ιστοσελίδα είναι πρότυπο web πρακτικής της ανάπτυξης, και αρκετά σημαντικό καθώς οι χρήστες έχουν συνηθίσει την ευκολία που προσφέρει, είναι επίσης σημαντικό να έχουμε κατά νου την πραγματική λειτουργία ενός e-mall.τα e -mall centers έχουν σχεδιαστεί για να προσφέρουν στους καταναλωτές εύκολη πρόσβαση σε μια ποικιλία προϊόντων κάνοντας της αγορές τους πιο εύκολες. Για το λόγο αυτό τα μισά e- mall centers που ερωτήθηκαν εξακολουθούν να παρουσιάζουν το ευρείες κατηγορίες προϊόντων γενικά σε ένα περίγραμμα ή με μια επικεφαλίδα σε όλες τις ιστοσελίδες τους, και οι άλλοι μισοί έχουν άμεση σύνδεση στην κύρια κατηγορία καταχωρήσεις. Με τον τρόπο αυτό οι e -mall ιδιοκτήτες συμβάλλουν στην ομαλή ροή της ιστοσελίδα τους. Ροή σε αυτό το πλαίσιο μπορεί να έχει δύο διαφορετικές σημασίες. Πρώτα απ 'όλα συνεπάγεται την απρόσκοπτη πλοήγηση από το χρήστη μέσω της ιστοσελίδας και η δεύτερη σημασία αναφέρεται σε μια κατάσταση του καταναλωτή καλά τεκμηριωμένη στη θεωρία της εμπορίας. Όπως δήλωσε ο Dann, ( 2001, p. 484 ) ροή περιγράφετε «η κατάσταση του νου σε αλληλεπίδραση με το Internet όπου γίνεται μια ενιαία κίνηση από ένα site ή ένα γεγονός στο επόμενο με μικρή ή καμία επίγνωση της απόσπασης της προσοχής, εξωτερικές επιρροές, ή άσχετες σκέψεις. " Βασικά, όταν ένας χρήστης είναι σε κατάσταση «ροής» είναι εντελώς απορροφημένος στο περιεχόμενο που είναι εκτεθειμένο. Με τη συνεχή παροχή πρόσβασης στους καταναλωτές στην διαφορετικές κατηγορίες που υπάρχουν στην ιστοσελίδα, αυτή η κατάσταση της ροής ενθαρρύνεται. Ο πίνακας 2 δείχνει ότι η κατηγοριοποίηση είναι αναπόσπαστο μέρος όλων των ερωτηθέντων e- mall centers, αλλά σε διαφορετικό βαθμό. 43

44 E-MALLS OF AMERICA E-MALL OF ALABAMA YAHOO! AOL NINE- MSN CHOICE- MALL SPLURGE INTERNET- MALL QVC E-MALL ΝΑΙ ΝΑΙ ΟΧΙ ΟΧΙ ΟΧΙ ΝΑΙ ΝΑΙ ΝΑΙ ΝΑΙ ΝΑΙ ΟΧΙ ΟΧΙ ΝΑΙ ΝΑΙ ΝΑΙ ΝΑΙ ΝΑΙ ΝΑΙ ΝΑΙ ΟΧΙ ΟΧΙ ΟΧΙ ΝΑΙ ΝΑΙ ΝΑΙ ΝΑΙ ΟΧΙ ΝΑΙ ΝΑΙ ΝΑΙ ΟΧΙ ΝΑΙ ΟΧΙ ΟΧΙ ΟΧΙ ΝΑΙ ΝΑΙ ΝΑΙ ΝΑΙ ΝΑΙ ΚΑΤΗΓΟΡΙΟΠΟΙΗΣΗ Είναι τα προϊόντα κατηγοριοποιημένα από τον πωλητή σε αντίθεση με την κατηγορία του προϊόντος; Υπάρχουν πολλαπλά επίπεδα κατηγοριών; Υπάρχει μηχανή αναζήτησης; Εμφανίζονται συνεχόμενα η κύριες κατηγορίες σε κάθε σελίδα του e-mall; Πίνακας 5: Μια αναλυτικότερη μορφή κατηγοριοποίησης ΣΥΝΔΕΣΕΙΣ ΤΟΠΟΘΕΣΙΩΝ ΚΑΙ ΑΝΑΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ Οι μέθοδοι ενός e-mall είναι ότι υιοθετεί την πλοήγηση σε όλα τα e-mall κι αυτό έχει ως αντίκτυπο την επιτυχία του. Αυτός είναι ο στόχος ενός e-mall να κατευθύνουν τους καταναλωτές στις επιχειρήσεις τους και όλα τα e-mall centers μελέτησαν ώστε να το κάνουν αποτελεσματικά, υπάρχει μια ποικιλία από διαφορετικές μεθόδους που χρησιμοποιούνται για την επίτευξη αυτού του στόχου. Ομοίως, υπάρχει ένας αριθμός διαφορετικών μεθόδων που χρησιμοποιούνται για τη διευκόλυνση της πλοήγησης από τον έμπορο στις επιχειρήσεις ενός e-mall. Μερικές από τις οργανωτικές μεθόδους που έχουν υιοθετηθεί στα e-malls περιλαμβάνονται στην παρακάτω έρευνα: 1) Εμφανίζονται μεμονωμένα προϊόντα στην ιστοσελίδα e-mall A: επιτρέποντας την αγορά στην ιστοσελίδα e-mall ή B: στην επιλογή των προϊόντων, ο χρήστης προωθείτε στην ιστοσελίδα της επιχείρησης όπου μπορεί να πραγματοποιηθεί η συναλλαγή αγοράς. 2) Προβολή επιχειρήσεων στην ιστοσελίδα e-mall A: σχετικά με την επιλογή, η ιστοσελίδα της επιχείρησής εμφανίζεται στο τρέχον παράθυρο κάτω από το URL του e-mall center ή B: σχετικά με την επιλογή της ιστοσελίδα της επιχείρησής εμφανίζεται στο τρέχον παράθυρο κάτω από τη διεύθυνση URL του e-mall ή C: σχετικά με την επιλογή της ιστοσελίδα της επιχείρησής εμφανίζεται σε ένα νέο παράθυρο στο πλαίσιο του e-mall URL ή 44

45 D: σχετικά με την επιλογή της ιστοσελίδα της επιχείρησής εμφανίζεται σε ένα νέο παράθυρο με το δικό του URL. Αυτά τα αποτελέσματα δείχνουν ότι υπάρχει ένα ευρύ φάσμα μεθόδων που έχουν εγκρίθηκε από τα e-mall centers για να πάει ο χρήστης στο στάδιο της αγοράς αγαθών. Αυτές περιλαμβάνουν την αποθήκευση μιας ιστοσελίδα ενός e- mall εμπόρου στο server του e-mall με τη χρήση επικεφαλίδων για να κάνει εύκολη την πλοήγηση και τη δημιουργία pop-up παραθύρων για τις ιστοσελίδες των εμπόρων, διατηρώντας μια ενεργή διεύθυνση e-mall στο φόντο της ιστοσελίδας. Για παράδειγμα, ένα Internetmall χρησιμοποιεί μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα προσέγγιση, η οποία περιλαμβάνει την εκτροπή των πελατών σε ένα δικτυακό τόπο στο διακομιστή ενός e-mall center. Ωστόσο, αυτή η επικεφαλίδα μπορεί να απενεργοποιηθεί από τον χρήστη μέσω του γραφικού περιβάλλοντος (GUI). Όταν η επικεφαλίδα είναι απενεργοποιημένη, η διεύθυνση URL αλλάζει στη συνέχεια για να εμφανιστεί η URL της επιχείρησης, που δεν αφήνει κανέναν σύνδεσμο ανοιχτό πίσω στο e-mall. Υπάρχει ένα πλήθος πλεονεκτημάτων και μειονεκτημάτων που συνδέονται με τις διάφορες προσεγγίσεις από διάφορες προοπτικές. Από την άποψη του e- mall, είναι προτιμότερη η διατήρηση εύκολης πρόσβασης των καταναλωτών στην δικτυακή τοποθεσία του e-mall. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί προβάλλοντας τον ιστότοπο της επιχείρησης σε ένα νέο παράθυρο και διατηρώντας τον ιστότοπο του e-mall σε ένα διαφορετικό παράθυρο να τρέχει στο παρασκήνιο. Εναλλακτικά, η ιστοσελίδα της επιχείρησης θα παρουσιαστεί στο στο ίδιο παράθυρο, αλλά η πρόσβαση πίσω στο e-mall θα ενεργοποιηθεί με τη διατήρηση μιας επικεφαλίδας ή ενός αναδυόμενου παραθύρου που θα λειτουργεί ως μια σύνδεση πίσω στο αρχικό e-mall. Αυτό θα ήταν προτιμότερο εάν έστελνε τους καταναλωτές στην επιχείρησή μέσω μιας ειδικής ιστοσελίδα και από εκεί να έχουν πρόσβαση πίσω στο δικτυακό τόπο του e-mall. Αυτό είναι αρκετά δύσκολο αλλά όχι ακατόρθωτο καθώς αυτό υπάρχει όπου υπάρχει περισσότερος ανταγωνισμός. Ωστόσο, με όλο και περισσότερους καταναλωτές να έχουν πρόσβαση στο e-mall, θα υπάρξει μεγαλύτερη κίνηση που δημιουργείται από την διατήρηση των δεσμών με το emall, με αποτέλεσμα την υψηλότερη πιθανότητα να υπάρχουν καταναλωτές που επισκέπτονται μια συγκεκριμένη ιστοσελίδα. Ως εκ τούτου, είναι επωφελής για όλες τις επιχειρήσεις να υποστηρίξουν εύκολη πλοήγηση πίσω στο δικτυακό τόπο e- mall, δεδομένου ότι οι ανταγωνιστές τους θα κάνουν το ίδιο. Στο διάγραμμα 3 απεικονίζονται οι διάφοροι τρόποι σύνδεσης στο χώρο των επιχειρήσεων και την ανακατεύθυνση. 45

46 Διάγραμμα 3: Πως οι καταναλωτές μεταβαίνουν στην σελίδα ενός καταστήματος του e-mall? ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΠΛΗΡΩΜΗΣ Ένα ζωτικής σημασίας συστατικό της κάθε on-line επιχείρησης λιανικής πώλησης είναι η εξασφάλιση ότι τα κεφάλαια μπορούν να μεταφέρονται μεταξύ των μερών για να καταστεί δυνατή η πληρωμή αγαθών και υπηρεσιών. Μια ποικιλία μηχανισμών πληρωμής είναι διαθέσιμη από τα e-mall centers μερικά από τα οποία επιτρέπουν άμεση αγορά από την ιστοσελίδα e-mall. Ωστόσο, ένας μεγάλος αριθμός των e-mall centers λειτουργούν με παρόμοιο τρόπο με τα φυσικά εμπορικά κέντρα σύμφωνα με τα οποία οι καταναλωτές κάνουν τις αγορές τους από μεμονωμένα καταστήματα. Ανάμεσα στα e-malls που ερευνήθηκαν βρέθηκε ότι η πλειοψηφία των επιχειρήσεων αντιμετωπίζονταν ως ξεχωριστές οντότητες, και είχαν τον δικό τους e - εμπορικό μηχανισμό. Αυτή η παρατήρηση παραμένει αληθινή ακόμη κι όταν μεμονωμένα προϊόντα εμφανίζονται στον site του e-mall: όταν ένα προϊόν επιλέγεται, ο καταναλωτής επανατοποθετείται πίσω στον ιστότοπο της επιχείρησης, όπου η αγορά μπορεί να πραγματοποιηθεί. Η μία εξαίρεση ήταν η QVC, η οποία προσέφερε μία εγκατάσταση καλαθιού αγορών (shopping cart facility) σε κατηγορίες προϊόντων υψηλού επιπέδου. Στο παράδειγμα της QVC αυτό είναι πιθανό καθώς δεν πραγματοποιούνται καθόλου ανακατευθύνσεις σε επιχειρήσεις. Παρόλο που τα προϊόντα προέρχονται από μια ποικιλία διαφορετικών πωλητών, κάθε προϊόν παρουσιάζεται ξεχωριστά με αντίστοιχο κωδικό προϊόντος. Αυτό το σύστημα καθιστά ικανή την QVC να κρατήσει τα ίχνη των λιστών αγοράς και να κάνει αγορές που μπορεί να έχουν συγκεντρωθεί σε μια σειρά από διαφορετικές κατηγορίες. Υπάρχουν μερικά πλεονεκτήματα στην προσφορά προτύπου πληρωμής στο e- 46

47 mall. Αυτό δεν είναι εφικτό σε ένα φυσικό εμπορικό κέντρο λόγω του γεωγραφικού χώρου πάνω στον οποίο ένα εμπορικό κέντρο απλώνεται, ωστόσο σε απευθείας σύνδεση, οι πελάτες δεν μπορούν να εξαφανιστούν σε ένα σοκάκι χωρίς να πληρώσουν για το εμπόρευμα. Θα ήταν πιο εύκολο για την αγορές τους οι καταναλωτές που θέλουν να αγοράσουν μια σειρά προϊόντων από διαφορετικά καταστήματα να το κάνουν μέσω μιας e-mall ιστοσελίδας. Όμως για οργανωτικούς λόγους υπάρχουν εμπόδια για να γινει αυτό αυτήν τη στιγμή. Μπορεί να είναι δύσκολο να κρατήσει ακριβές αρχεία απογραφής αν οι προσφορές καταγράφονται από διαφορετικά συστήματα παραγγελιών. Επίσης, θα σήμαινε ότι οι επιχειρήσεις θα έπρεπε να συμφωνούσαν σε πρότυπα αγοράς κάτι που θυσιάζει την αυτονομία τους. Μέχρι σήμερα, η διατήρηση ενός μόνο συστήματος παραγγελιών προσφέρει μια απλοποιημένη και εκσυγχρονισμένη προσέγγιση για τις επιχειρήσεις. Το διάγραμμα 4 δείχνει τις διάφορες μηχανές πληρωμής που είναι διαθέσιμες στους αγοραστές. Στον Πίνακα 3 είναι τα αποτελέσματα πληρωμών για κάθε ένα από τα δέκα e-mall centers στην έρευνα. Ο πίνακας δείχνει ότι η e-mall centers χρησιμοποιούσαν στοιχειώδη συστήματα πληρωμών πιθανώς λόγω της ετοιμότητας της αγοράς. Διάγραμμα 4: Ποικίλες μέθοδοι πληρωμής στο e-mall ΕΝΕΡΓΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΚΙΝΗΣΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΦΟΣΙΩΣΗΣ ΤΩΝ ΠΕΛΑΤΩΝ Εμπνέει τους πελάτες να κάνουν μια αρχική επίσκεψη και στη συνέχεια να επιστρέψουν στο κατάστημα για να κάνουν επαναλαμβανόμενες αγορές οι οποίες είναι σημαντικές για τους στόχους κάθε λιανοπωλητή. Οι μέθοδοι που χρησιμοποιούνται από τα e-mall centers για την επίτευξη των στόχων αυτών είναι αρκετά διαφορετικές από της μεθόδους που χρησιμοποιούνται από φυσικά εμπορικά κέντρα. Τα e-malls έχουν το πλεονέκτημα της αυτόματης συλλογής 47

48 δεδομένων των πελατών, και των φθηνών, αποτελεσματικών μεθόδων διάδοσης πληροφοριών. Καταστήματα που δημιουργούν μια πελατεία είναι μια κοινή αντίληψη στα φυσικά εμπορικά κέντρα καθώς προσελκύουν πελάτες στο εμπορικό κέντρο και δημιουργούν κίνηση στα μικρότερα καταστήματα όπου επωφελούνται από αυτό. Ο Hendershott (2001, σ. 26) περιγράφει μια καθαρή περίπτωση ενός τέτοιου καταστήματος ως "εκείνα που προσελκύουν πολλούς πελάτες στην περιοχή όπως υψηλού προφίλ εξειδικευμένα καταστήματα ". Στον φυσικό κόσμο εάν ένας πελάτης θέλει ένα συγκεκριμένο προϊόν από ένα γνωστό κατάστημα, θα πρέπει να πάει στο εμπορικό κέντρο και πιθανότατα να περάσει και από τα άλλα καταστήματα, καθιστώντας ενδεχομένως μια απρογραμμάτιστη stop-over αγορά. Ωστόσο, στον online κόσμο, αυτό δεν είναι ένα πιθανό ενδεχόμενο. Σε ένα εικονικό περιβάλλον, εάν ένας πελάτης ξέρει τι θέλει και προτίθεται να το αγοράσει από ένα πολύ γνωστό εμπορικό σήμα το πιθανότερο είναι ότι ο πελάτης είτε θα πάει απευθείας σε συγκεκριμένο δικτυακό τόπο της επιχείρησης (αν η αναγνωρισιμότητα του σήματος είναι γνωστή έτσι ώστε να γνωρίζει τη διεύθυνση URL) είτε να πάει σε μια μηχανή αναζήτησης για να βρείτε τη διεύθυνση του δικτυακό τόπο της επιχείρησης. Ως εκ τούτου, πολύ γνωστά brand names δεν πληρούν τη λειτουργία της δημιουργίας πελατών σε ένα περιβάλλον e -mall. Αντ 'αυτού ένα πολύ γνωστό εμπορικό σήμα όπως η Dell, και η Barnes & Noble συμβάλλουν στην φήμη του e - mall center, το οποίο με τη σειρά του σε μεταφέρει σε άλλες επιχειρήσεις στο e -mall. Για παράδειγμα, ένας καταναλωτής μπορεί να θέλει να αγοράσει ένα προϊόν από ένα συγκεκριμένο brand σε ένα χώρο e -mall δεν είναι εξοικειωμένοι ωστόσο και αν δεν υπάρχει άλλη αξιόπιστη επιχείρηση που να απαριθμείτε στην ίδια κατηγορία στην ιστοσελίδα, ο καταναλωτής μπορεί να είναι διστακτικός να αναλάβει τον κίνδυνο για την αντιμετώπιση του νέου προμηθευτή. Θετική φήμη για ένα ηλεκτρονικό εμπορικό κέντρο όπως και για άλλα online καταστήματα του εμπορικού κέντρου μπορεί να δημιουργηθεί μέσω της σύνδεσης με αξιόπιστα γνωστά εμπορικά σήματα. Καθώς τα μεγάλα εμπορικά σήματα δεν χρησιμοποιούν τα e-malls για προσελκύσουν τους καταναλωτές θα πρέπει να αναμένεται ότι η διαφήμιση θα παίξει πολύ σημαντικό ρόλο στην προσέλκυση πελατών. Ωστόσο η έρευνα έχει δείξει ότι η διαφήμιση δεν είναι πάντα τόσο σημαντική. Αυτό θα έδειχνε ότι οι πωλητές του e-mall πιστεύουν ότι το περιεχόμενο του site δεν είναι επαρκές να προσελκύσει πελάτες. Μαζί με τη δημιουργία της κυκλοφορίας των πελατών, και την εμπιστοσύνη, η αφοσίωση των πελατών είναι ένας άλλος σημαντικός στόχος των e-malls. Η χρήση των τεχνικών διαχείρισης πελατειακών σχέσεων, CRM (Customer Relationship Management), online είναι παραγωγική και μπορεί να βοηθήσει τα e-malls για να πάρουν το πάνω χέρι, όταν πρόκειται για τη διατήρηση των πελατών τους. Πολλές διαθέσιμες τεχνικές είναι ενοχλητικές για τους καταναλωτές στα φυσικά καταστήματα. Για παράδειγμα, ζητώντας από έναν πελάτη την ταχυδρομική διεύθυνση κάθε φορά που εισέρχεται σε ένα φυσικό κατάστημα είναι ένας πραγματικός εφιάλτης που μπορεί να μειώσει της 48

49 πωλήσεις του καταστήματος. Ωστόσο, στο αυτοματοποιημένο περιβάλλον online η απόκτηση πληροφοριών επαφής με τον πελάτη μπορεί να επιτευχθεί πιο εύκολα (ακόμα και έμμεσα μέσω της χρήσης των cookies). ). Ο πελάτης μπορεί στη συνέχεια να έλθει σε επαφή και να ενημερωθεί για σχετικές πληροφορίες όπως νέοι κατάλογοι, πωλήσεις και μια ποικιλία από διάφορες άλλες τεχνικές marketing που μπορούν να χρησιμοποιηθούν. Η αξία των πρόσθετων υπηρεσιών που προσφέρονται απο ένα e-mall είναι πολύ καθοριστική. Οι CRM τεχνικές θα πρέπει να αξιοποιηθούν από το e-mall για να παραχθεί υψηλό ποσοστό διατήρησης πελατών. Όπως έχει δηλώσει ο Cris Philippi (2003), "κοστίζει οπουδήποτε 5 με 8 φορές περισσότερο για να κερδίσετε ένα νέο πελάτη, σε αντίθεση με τη διατήρηση των πελατών σας". Από την φύση της, η αγοραστική διαδικασία σε online αγορές είναι πιο πολύπλοκη από ότι στον πραγματικό κόσμο. Ένα ηλεκτρονικό κατάστημα θα απαιτεί έντυπα που πρέπει να συμπληρωθούν λεπτομερώς με το όνομα του πελάτη, επιλογές πληρωμής (επιταγή, έμβασμα, πιστωτική κάρτα), διεύθυνση αποστολής, καθώς και τη διεύθυνση χρέωσης. Αυτό γίνεται κάπως περίπλοκο όταν ο καταναλωτής επιθυμεί να κάνει μια σειρά από αγορές. E-mall centers όπως το QVC προσφέρουν την Qcard, και το Yahoo! που προσφέρει το yahoo wallet λάβουν τα επαναληπτικότητα και την πολυπλοκότητα ενός online shopping. Η Qcard που προσφέρεται από το QVC είναι παρόμοια με μια πιστωτική κάρτα καταστημάτων και μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε οποιοδήποτε από τα QVC, συμπεριλαμβανομένων QVC τηλεόραση και QVC καταστήματα πώλησης. Μία πολλή βολική επιλογή πληρωμής που προσφέρει η QVC είναι η επιλογή της γρήγορης αγοράς ( speed buy ). Επιλέγοντας αυτή τη δυνατότητα, το λογισμικό απλά χρεώνει την τελευταία πιστωτική κάρτα, που είχε χρησιμοποιηθεί από ένα συγκεκριμένο άτομο για να κάνει μία αγορα, με το νέο ποσό αγοράς. Ωστόσο, ενώ είναι μία πολύ βολική επιλογή πληρωμής, μπορεί να μην είναι η πιο ασφαλής επιλογή. Ο απλούστερος τρόπος πληρωμής δεν είναι ο μόνος τρόπος για να εξασφαλιστεί η ικανοποίηση των πελατών και να επιστρέψουν είναι μια σειρά από άλλες στρατηγικές που απασχολούνται με τα e-malls και την προσέλκυση για τη διατήρηση των πελατών τους. Τα Emall, ninemsn, QVC, και Yahoo! επίσης προσφέρουν στους πελάτες ένα ηλεκτρονικό ενημερωτικό δελτίο. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ο πελάτης είναι σε θέση να επιλέξει τις κατηγορίες και να βελτιώσει το περιεχόμενο του ενημερωτικού δελτίου. Αυτό θα βοηθούσε τους καταναλωτές να αντιμετωπίσουν πιο αποτελεσματικά τα προϊόντα και τις προσφορές που παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για αυτούς. Η παρακολούθηση των παραγγελιών είναι μια άλλη υπηρεσία που έχει ενσωματωθεί στο Yahoo!. Με βάση έρευνες, κάποια e-malls προσφέρουν στους χρήστες μία επιλογή μελών η οποία συλλέγει δημογραφικές πληροφορίες όπως διεύθυνση κατοικίας, ηλικία, φύλο και προσφέρουν ένα ενημερωτικό δελτίο με μία ποικιλία από διαφορετικά θέματα για να καθορίσουν τα ενδιαφέροντα του καταναλωτή. 49

50 EMALLL QVC INTERNETMALL SPLURGE CHOICEMALL NINEMSN AOL YAHOO! EMALLOFALABAMA EMALLSAMERICA 2.6 Η ΠΛΕΥΡΑ ΤΟΥ ΠΩΛΗΤΗ ΚΑΤΗΓΟΡΙΟΠΟΙΗΣΗ Οι κατηγορίες που παρουσιάζονται σε ένα e-mall είναι σημαντικές στις επιχειρήσεις καθώς επηρεάζουν το πως οι καταναλωτές θα πλοηγούνται στο e- mall. Το πλήθος των κατηγοριών δείχνει τον βαθμό βελτίωσης των λιστών κατηγορίας. Όσο πιο πολλές κατηγορίες παραθέτονται τόσο πιο συγκεκριμένες είναι για τον αγοραστή. Αυτό ίσως απαιτεί περισσότερα clicks από τον χρήστη έτσι ώστε να αποκτήσει πρόσβαση στον ίδιο αριθμό επιχειρήσεων σε σχέση με ένα e-mall στο οποίο υπάρχουν λιγότερες κατηγορίες. Το πλήθος των κατηγοριών υψηλού επιπέδου στο δείγμα των e-malls που ερευνήθηκαν κυμαίνονται από (πινάκας 4). Τα περισσότερα e-malls έχουν παρόμοιες κατηγορίες αν και μερικές φορές κατηγορίες ομαδοποιούνται, και τοποθετούνται κάτω από ένα ευρύτερο όνομα. Προσφέροντας ευρύτερες κατηγορίες προϊόντων, οι καταναλωτές είναι εκτεθειμένοι σε ένα μεγαλύτερο εύρος προϊόντων καθώς είτε απαιτείται να επιλέξουν από περισσότερες κατηγορίες είτε τους προσφέρεται μία ευρύτερη ποικιλία προϊόντων για να επιλέξουν. Μπορούν επίσης να εμπνευσθούν να αγοράσουν συμπληρωματικά προϊόντα, εφόσον αυτά είναι εκτεθειμένα σε άλλες σχετικές υποκατηγορίες. ΚΑΤΗΓΟΡΙΟΠΟΙΗΣΗ Πόσες κατηγορίες προϊόντων υπάρχουν; Πίνακας 6: Αριθμός των κύριων κατηγοριών Υπολογιστές, κοσμήματα και βιβλία είναι οι πρώτοι υποψήφιοι για υψηλού επιπέδου κατηγορίες και στην πλειοψηφία των e-malls που ερευνήθηκαν, οι τρείς κατηγορίες παρατίθενται στο υψηλό επίπεδο του μενού κατηγοριών. Ωστόσο, βρέθηκε ότι είναι αρκετά κοινό οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές να παρατίθενται κάτω από κατηγορίες όπως ηλεκτρονικά είδη ή τεχνολογία τα κοσμήματα κάτω από κατηγορίες όπως ομορφιά και μόδα και τα βιβλία κάτω από κατηγορίες όπως χειροτεχνία, παιχνίδια, και ελεύθερος χρόνος. 50

51 2.6.2 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ Το οικονομικό κόστος που συνδέεται με ένα e-mall είναι σημαντικό για τους εμπόρους που προσπαθούν να επιτύχουν τη μέγιστη απόδοση στις επενδύσεις τους. Θα πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι μια ποικιλία επιχειρήσεων μπορούν να επωφεληθούν από τη σύνδεσή τους με ένα e-mall. Ως εκ τούτου μια σειρά μελών από μεγάλες πολυεθνικές επιχειρήσεις, και μικρές επιχειρήσεις θα ενθάρρυναν την παρουσία τους σε ένα ευρύ φάσμα επιχειρήσεων στο χώρο του ηλεκτρονικού εμπορικού κέντρου. Υπάρχουν πολύ λίγες πληροφορίες που παρέχονται σχετικά με τα sites των e- mall που αφορούν στη διανομή κερδών. Το Yahoo! ήταν το μόνο κατάστημα που διαφημίζει τη διανομή κερδών και τόνισε το σημείο της μη συμμετοχής στα κέρδη, όπως εμφανίζεται στο Yahoo NO REVENUE SHARE. Λεπτομερή στοιχεία δεν παρουσιάζονται, αλλά η φράση σημαίνει ότι το Yahoo! e-mall δεν δικαιούται μερίδιο στα κέρδη που προέρχονται από τις επιχειρήσεις του εμπόρου. Μια σειρά από e-malls ωστόσο, παρουσιάζουν λεπτομερείς πληροφορίες σχετικά με τα κόστη που εμπλέκονται με το να γίνει κάποιος μέλος του e-mall. Τόσο τα Emall όσο και τα Internetmall προσφέρουν μια ποικιλία από διαφορετικές επιλογές. Το Emall προσφέρει την βασική ιδιότητα μέλους με ετήσιο κόστος $ 50US, και την Deluxe για 150US $ το χρόνο. Η βασική επιλογή μέλους εξασφαλίζει μια λίστα με επιχειρήσεις που δεν είναι μέλη της Emall, και η deluxe προσφέρει επίσης το πλεονέκτημα αυτό, συν κάποια άλλα. Στα Deluxe μέλη δίνονται αυτόματα εκπτώσεις για τα επιχειρησιακά έξοδα διαφήμισης και προώθησης, όπως η διαφήμιση, αλλά επίσης τους δίνεται η δυνατότητα της διαγραφής αρνητικών σχολίων που δημοσιεύτηκαν σχετικά με το ηλεκτρονικό κατάστημά τους. Η προσέγγιση του εύρους προσφορών των επιλογών μέλους είναι σοφή, καθώς θα οδηγήσει σε μια διαφορετική ηλεκτρονική αγορά όπου οι μικρές επιχειρήσεις που εξυπηρετούν εξειδικευμένες αγορές μπορούν να αντέξουν οικονομικά να είναι παρόντες δίπλα σε μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες ΝΟΜΙΜΟΤΗΤΕΣ Τα θέματα της λογοκρισίας του περιεχομένου, της ιδιωτικής ζωής και της ασφαλούς μετάδοσης δεδομένων έχουν μεγάλη συνάφεια με όλους τους online εμπόρους λιανικής πώλησης, ως εκ τούτου, είναι σχετικά με τα e-mall centers. Οι καταναλωτές έχουν επίγνωση των δικαιωμάτων τους και αποθαρρύνονται από την αντιμετώπιση των επιχειρήσεων που δεν σέβονται τα δικαιώματα αυτά. Οι καταναλωτές είναι επίσης πιο απαιτητικοί σχετικά με τις υπηρεσίες που λαμβάνουν και είναι πρόθυμοι να αναλάβουν δράση περισσότερο από ποτέ. Για το λόγο αυτό είναι σημαντικό για τα εμπορικά e-malls και τις επιχειρήσεις τους να αντιμετωπίσουν τις νομικές πτυχές της online επιχείρησης. Ένα σημαντικό στοιχείο της αποτελεσματικότητας των e-mall centers είναι η εμπιστοσύνη. Οι νομικές υποχρεώσεις των e-mall και οι ορθές πρακτικές των δραστηριοτήτων 51

52 τους θα διασφάλιση ότι οι καταναλωτές αισθάνονται σίγουροι για την αντιμετώπιση των online καταστημάτων. Μερικά καταστήματα όπως τα e-malls και τα QVC εμφανίζουν πληροφορίες δημοσίως στις επιχειρήσεις σχετικά με τις διαδικασίες που πρέπει να κάνουν προκειμένου να γίνουν μέλη τους. Αυτό βοηθά να αυξηθεί η ευαισθητοποίηση των καταναλωτών σχετικά με τη διασφάλιση της ποιότητας, καθώς και η ακεραιότητα των επιχειρήσεων που ανήκουν σε αυτά. Τα e-malls έχουν μια απαίτηση ότι δεν θα υπάρχει XXX ή R rated υλικό στο περιεχόμενο των ιστοσελίδων του εμπόρου. Η QVC πηγαίνει ένα βήμα παραπέρα και απαιτεί ένα δείγμα του προϊόντος για τη δοκιμή και για τη διασφάλιση της ποιότητας. Ωστόσο ενώ αυτή η ιδέα είναι καλή στη θεωρία η διασφάλιση της ποιότητας και οι δοκιμές δεν μπορεί να προσφέρει το πλεονέκτημα της καλής πίστης απέναντι στους εμπόρους. Τα περισσότερα e-malls εμφανίζουν επίσης δημόσια μία πολιτική απορρήτου. Σε ένα αυτοματοποιημένο περιβάλλον, είναι πολύ εύκολο να αποκτηθούν στατιστικά στοιχεία σχετικά με τις συνήθειες πλοήγησης του καταναλωτή, καθώς και προσωπικές πληροφορίες μέσω κάποιας φόρμας εγγραφής ή της φόρμας συμμετοχής. Η προστασία προσωπικών δεδομένων είναι μια σημαντική ανησυχία της κοινής γνώμης, και ως εκ τούτου επιθυμούν να γνωρίζουν τις πληροφορίες που καταγράφονται για αυτούς, που αποθηκεύονται και πώς χρησιμοποιούνται. Είναι κοινό για την διεύθυνση IP και τον τύπο του προγράμματος περιήγησης, που ο καταναλωτής χρησιμοποιεί, να καταγράφονται, καθώς και άλλες πληροφορίες. Αυτές οι πληροφορίες θα πρέπει να βοηθήσουν τους προγραμματιστές να μεγιστοποιήσουν την web εμφάνιση της σελίδας. Επίσης, είναι πολύ κοινό για e-mall centers να χρησιμοποιούν cookies για την καταγραφή πληροφοριών σχετικά με το ποιες σελίδες επισκέπτονται οι καταναλωτές και πόσο διάστημα έμεινε εκεί. Αυτή η πληροφορία είναι συχνά καθαρά στατιστική και δεν μπορεί να συνδεθεί με ένα συγκεκριμένο άτομο. Ωστόσο, με την αύξηση της τεχνολογικής δυνατότητας γίνεται ολοένα και πιο δύσκολο να παραμείνει ανώνυμος ακόμη και κατά τη χρήση του Διαδικτύου. Πολλά από τα e- mall centers που μελετήθηκαν, ανέφεραν στην πολιτική προστασίας προσωπικών δεδομένων ότι οι πληροφορίες σχετικά με τους καταναλωτές γνωστοποιούνται συγκεντρωτικά σε τρίτους προκειμένου να δουν την συμπεριφορά των χρηστών στο site. Οι περισσότεροι καταναλωτές δεν έχουν πρόβλημα με την παρακολούθηση των ιστοσελίδων προκειμένου να διαπιστωθεί ποιες ιστοσελίδες είναι δημοφιλής και ποιες χρειάζονται βελτίωση. Οι καταναλωτές είναι εξοικειωμένοι με αυτή την ιδέα, όπως τηλεοπτικοί σταθμοί παρακολουθούν τους τηλεθεατές για να καταγράψουν ποιες είναι οι τηλεοπτικές τους συνήθειες χωρίς να προκαλεί σημαντικά προβλήματα. Ωστόσο, όταν στις πληροφορίες εμπλέκονται και προσωπικά δεδομένα, το θέμα γίνεται πολύ λεπτό. Δεν βρέθηκε κανένα από τα ερωτηθέντα e- mall centers που να λέει ότι οι προσωπικές πληροφορίες συγκεντρώνονται χωρίς ο καταναλωτής να γνωρίζει. Σε όλες τις περιπτώσεις, οι προσωπικές πληροφορίες συλλέγονται μέσω της εγγραφής για ένα ενημερωτικό δελτίο ή για τη ζήτηση ενός προϊόντος 52

53 των μελών ή κάνοντας μια αγορά. Συνεπώς, οι καταναλωτές γνωρίζουν ότι τα e malls καταγράφουν κάποιες πληροφορίες αλλά δεν γνωρίζουν πάντα τι θα γίνει με αυτήν( εκτός αν σπαταλήσουν χρόνο να διαβάσουν τα ψιλά γράμματα). Τα περισσότερα e-malls που συμμετείχαν στην έρευνα δήλωσαν ότι οποιεσδήποτε προσωπικές λεπτομέρειες που παρέχονται από τους καταναλωτές θα χρησιμοποιούνται μόνο για τους σκοπούς που προορίζονταν. Το Choicemall δίνει το παράδειγμα ότι αν οι πληροφορίες που λαμβάνονται είναι για μια συμμετοχή σε έναν διαγωνισμό στη συνέχεια, οι πληροφορίες πρέπει να χρησιμοποιούνται μόνο για θέματα που αφορούν την εν λόγω διαγωνισμό. Ωστόσο το QVC, το Internetmall και το Choicemall έχουν όλα δηλώσει σαφώς στους όρους πολιτική προστασίας προσωπικών δεδομένων ότι μπορούν να αποκαλύψουν προσωπικές πληροφορίες όπως ονόματα και αριθμούς τηλεφώνων προς τρίτους, οι οποίοι παρέχουν υπηρεσίες για τα αντίστοιχα εμπορικά κέντρα. Το QVC αναφέρει ότι ο καταναλωτής μπορεί να έρθει σε επαφή τους όπως για παράδειγμα για μια έρευνα μάρκετινγκ που αποσκοπεί στη βελτίωση του QVC e-mall center και όταν έρχονται σε επαφή μαζί τους μπορούν να επιλέξουν να αφαιρεθούν από τον κατάλογο. Ως εκ τούτου, ενώ κάποια e-mall centers επιλέγουν να αποκαλύπτουν προσωπικές πληροφορίες για τρίτους χωρίς τη ρητή συγκατάθεσή τους (η συγκατάθεση υπονοείται διότι αναφέρεται στην πολιτική προστασίας προσωπικών δεδομένων ότι οι προσωπικές πληροφορίες μπορούν να χρησιμοποιηθούν με αυτό τον τρόπο), τα περισσότερα emalls θα κρατήσουν τις προσωπικές πληροφορίες ιδιωτικές. Τα e-mall centers διατηρούν το δικαίωμα ωστόσο να αποκαλύψουν πληροφορίες εάν αυτό απαιτείται από το νόμο. Η απόκτηση γενικών πληροφοριών από τους καταναλωτές είναι προς το συμφέρον των e-mall διότι μπορούν να ειδοποιηθούν για τις προτιμήσεις των καταναλωτών και να ανταποκρίνονται καλύτερα στις ανάγκες τους. Η ασφάλεια μαζί με την προστασία της ιδιωτικής ζωής είναι ένα άλλο μεγάλο θέμα. Η Secure Socket Layer (SSL) είναι μια τεχνική κρυπτογράφησης που χρησιμοποιείται από την πλειοψηφία των e-malls για να ενεργοποιείται η ασφαλής μετάδοση των δεδομένων. Πολλές από τις ιστοσελίδες ενημερώνουν επίσης τους καταναλωτές για το πώς να διαπιστώσουν αν ο τρόπος μετάδοσης είναι ασφαλής (διαφοροποίηση μεταξύ http και https). Οι κωδικοί πρόσβασης είναι ένα άλλο χαρακτηριστικό ασφαλείας που χρησιμοποιούν συνήθως. Πολλά e-malls επίσης ενημερώνουν τους χρήστες για τα μέτρα ασφαλείας των δεδομένων τους, όπως firewalls, ασφαλείς διακομιστές, και την περιορισμένη πρόσβαση του προσωπικού σε πληροφορίες. Το φάσμα των θεμάτων νομιμότητας απευθύνεται σε e-mall centers φαίνεται στο διάγραμμα 5. 53

54 Διάγραμμα 5: Η σημασία της νομοθεσίας των καταστημάτων στο e-mall ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΕΜΠΟΡΙΟΥ Ένα σημαντικό ποσοστό των e-mall, μέλη είναι μικρές επιχειρήσεις με πολύ λίγα IT πόρων και λίγη γνώση του ηλεκτρονικού επιχειρείν, οι πρόσθετες υπηρεσίες που προσφέρονται από τα e-mall centers μπορούν να παίξουν σημαντικό ρόλο στην επιτυχία ενός ηλεκτρονικού καταστήματος. Ομοίως, πρόσθετες υπηρεσίες έχουν μεγάλη σημασία για τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις, όπως επίσης και το να ασχολείται με την απόδοση των επενδύσεων που λαμβάνουν, και η τιμή που προκύπτει σχηματίσουν μια σχέση εμπιστοσύνης με ένα e-mall. Το ευρύ φάσμα των επιλογών των μελών που προσφέρονται από ένα e-mall παρουσιάζει μια ποικιλία διαφορετικών υπηρεσιών για τους εμπόρους και τους πελάτες τους. Τα sites χαμηλότερης τιμής προσφέρουν βασικές λειτουργίες σε προσιτή τιμή για τους εμπόρους. Τα χαρακτηριστικά προσφέρονται από τη βασική ιστοσελίδα e-mall όπου περιλαμβάνουν μια λίστα εμπόρων που δεν είναι μέλη και μια λίστα των μελών μαζί με το πιστοποιημένο λογότυπο δίπλα από το όνομα της εταιρείας. Η επιλογή deluxe περιλαμβάνει όλα τα βασικά οφέλη μελών μαζί με κάποια δωρεάν διαφήμιση και εκπτώσεις για τα τέλη φιλοξενίας και διαφήμισης. Ένα άλλο μοναδικό χαρακτηριστικό της ιδιότητας του μέλους deluxe είναι ότι η επιχείρηση είναι σε θέση να διαγράψει την αρνητική ανάδραση. Ενώ η διαγραφή της αρνητικής ανάδρασης είναι επωφελής για τις επιχειρήσεις, επιτρέποντας τη δράση αυτή δεν παρέχει στον πελάτη μια πολύ ακριβής επανεξέταση της επιχείρησης ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ Το περιεχόμενο διαφήμισης σε ένα e-mall είναι δύσκολο να οργανωθεί, καθώς το e-mall κέντρο έχει σχεδιαστεί για να είναι ένα μέρος στο οποίο καμία επιχείρηση ή συγκεκριμένος κλάδος να υπερτονίζεται. Η διαφήμιση του e-mall θα πρέπει ιδανικά να απευθύνεται σε ένα πολύ ευρύ φάσμα των δημογραφικών 54

55 στοιχείων των πελατών. Είναι επίσης σημαντικό ότι η διαφήμιση να μην προκαλεί δυσαρμονία μεταξύ των εμπόρων του e-mall. Υπάρχουν διάφοροι τρόποι για την επιλογή του ποιες διαφημίσεις καταστημάτων θα εμφανίζονται. Η ποσότητα της διαφήμισης στην ιστοσελίδα του e-mall μπορεί να θεωρηθεί ως ένας θετικός ή αρνητικός παράγοντας. Εφιστώντας την προσοχή του χρήστη σε συγκεκριμένα προϊόντα μπορεί να προκληθούν ευεργετικά αποτελέσματα για μία επίλεκτη μερίδα επιχειρήσεων, αλλά μπορεί να του αποσπάσουν την προσοχή από άλλες. Τα σχετικά χαμηλά ποσοστά της διαφήμισης στα e-mall centers που βρέθηκαν κατά τη διάρκεια της μελέτης υποδεικνύουν ότι τα ηλεκτρονικά εμπορικά κέντρα έχουν επίγνωση ότι δεν βομβαρδίζουν τους καταναλωτές με πάρα πολλές διαφημίσεις. Ένας άλλος παράγοντας μπορεί να είναι ότι είναι δύσκολο να διαλέξει τι να διαφημίσει δεδομένου ότι ένα e-mall πουλάει μια τεράστια ποικιλία προϊόντων. Ο τρόπος με τον οποίο οι έμποροι εμφανίζονται σε ένα e -mall καθορίζεται από έναν αριθμό κριτηρίων. Ένα Internetmall απαριθμεί τους εμπόρους που έχει και τους τοποθετεί στην κατάλληλη κατηγορία με αλφαβητική σειρά. Η αλφαβητική λίστα είναι μια λογική οργανωτική δομή, ιδίως όταν υπάρχει ένας μεγάλος αριθμός επιχειρήσεων που εμπλέκονται. Ως εκ τούτου όταν λαμβάνοντας υπόψη τα πλεονεκτήματα διαφήμισης που προσφέρονται από ένα e -mall οι έμποροι θα πρέπει όχι μόνο να εξετάσουν τις προφανείς μεθόδους διαφήμισης αλλά και τη παρουσίαση του λογότυπου της επιχείρησής τους στην πρώτη σελίδα του e -mall. ΤΑ ΜΕΡΗ ΕΝΟΣ E-MALL ΕΠΙΠΕΔΑ ΥΙΟΘΕΤΗΣΗΣ ΚΑΝΕΝΑ ΒΑΣΙΚΕΣ ΠΑΡΟΧΕΣ ΕΠΙΠΛΕΟΝ ΠΑΡΟΧΕΣ ΠΛΗΡΕΙΣ ΠΑΡΟΧΕΣ ΑΓΟΡΑΣΤΕΣ Κατηγοριοποίη ση Κατηγορίες ανωτάτου επιπέδου Μεμονωμένα καταχωρημένα προϊόντα Σύνδεσμος από την επιχείρηση στο προϊόν Πληθώρα επιπέδων κατηγοριοποίηση ς και επιπλέον κατηγοριοποίηση σε ιστοσελίδα επιχείρησης Πληρωμή Μη διαθέσιμη ηλεκτρονική πληρωμή Μέθοδοι πιστωτικής κάρτας που απαιτούν επανακαταχώρηση των στοιχείων του καταναλωτή Λίστα δεδομένων καταναλωτών που διευκολύνουν συνεχόμενες συναλλαγές Συγκεκριμένη μέθοδος πίστωσης Σύνδεσμοι της ιστοσελίδας και ανακατεύθυνση Σύνδεσμοι σε μεμονωμένε ς ιστοσελίδες Αναδυόμενο παράθυρο με τον σύνδεσμο της ιστοσελίδας Ο σύνδεσμος διατηρείται στην ιστοσελίδα της επιχείρησης Η αγορά προϊόντων από το e-mall 55

56 επιχειρήσεω ν Διάθεση πίστωσης και κίνησης στον καταναλωτή Ουδέν Βασική ενημέρωση Ενημέρωση με προσωποποιημέ νο περιεχόμενο Οφέλη της μεθόδου πίστωσης προσωποποιημέν ες ιστοσελίδες, διευκόλυνση των συνδεδεμένων κοινοτήτων ΠΩΛΗΤΕΣ Κατηγοριοποίη ση Συμβιβάσεις συναλλαγών Νομοθεσίες Ανώτατο επίπεδο κατηγοριών μόνο Εφάπαξ αντίτιμο για τα μέλη Μη υπάρχοντα δεδομένα Επιπλέον υπηρεσίες αγοράς Ενσωματωμένο στο πλάνο πληρωμής Μη- διαθέσιμες δηλώσεις όσον αφορά την δηκτικότητα και την ασφάλεια Διαφήμιση Ουδέν Η σημασία της επιχείρησης/προιόντ ος στο e-mall Επιπλέον πολιτική του απόρρητου Ενεργές διαφημίσεις Πχ. Αναδυόμενα παράθυρα κινούμενα σχέδια Επιπλέον κατηγορία επιστροφής χρημάτων Πλήρης πολιτική του απόρρητου και διαθέσιμοι όροι χρήσεως και ασφαλών συναλλαγών Στοχευμένο marketing σε συγκεκριμένους αγοραστές Πίνακας 7: Πλαίσιο για διαφοροποίηση στα μοντέλα E-MALL 56

57 2.7 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ Η παρούσα εργασία έχει φτιαχτεί για να καλύψει το κενό στην κατανόηση των e -mall Business Model. Ενώ εργασίες υπήρχαν σχετικά με την έννοια του e -mall ως ειδικό είδος ιστοσελίδας δεν είχαν προσδιοριστεί με σαφήνεια τα διάφορα είδη των e -mall εφαρμογών για μια υψηλού επιπέδου συζήτηση. Αυτή η εργασία έχει μελετήσει δέκα γνωστά e-mall centers και παρατηρήθηκαν διαφορές και ομοιότητές. Μια ποικιλία set-ups δείχνουν την ποικιλομορφία των e-mall αλλά ακόμα βρίσκονται σε πρώιμο στάδιο. Στρατηγικοί ερευνητές φαίνεται να εξακολουθούν να πειραματίζονται με μια σειρά από επιλογές,δυνατότητες και λειτουργίες, καθώς δεν υπάρχει κάποια συνταγή επιτυχίας. Μερικά e-mall centers όπως το QVC ωστόσο φαίνονται πολύ οργανωμένα και εστιασμένα προσφέροντας την καλύτερη εξυπηρέτηση στους καταναλωτές. Συγχρόνως αυξάνουν τη χρηστικότητα τους από μια σαφώς καθορισμένη κατηγοριοποίηση με δυνατότητες αναζήτησης μέσα από μια σειρά από επιλογές πληρωμής ανάλογα με τον αγοραστή καθώς επίσης στοχεύουν και στη διαφήμιση. Η σημαντική συμβολή της εργασίας αυτής είναι ότι έχει εντοπίσει αυτά τα διαρθρωτικά συστατικά που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την ανάλυση των ηλεκτρονικών εμπορικών κέντρων. Μαζί αυτά τα συστατικά εξασφαλίζουν την επιτυχία ή την αποτυχία ενός e mall. 57

58 ΚΕΦΆΛΑΙΟ 3: ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΚΑΙ ΓΛΩΣΣΕΣ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΘΗΚΑΝ ΣΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΑΥΤΟ ΓΙΝΕΤΕ ΜΙΑ ΑΝΑΛΥΣΗ ΠΑΝΩ ΣΕ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΚΑΙ ΣΕ ΓΛΩΣΣΕΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΑΜΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΠΟΝΗΣΗ ΤΗΣ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗΣ ΜΑΣ. ΕΠΙΣΗΣ ΓΙΝΕΤΕ ΜΙΑ ΑΝΑΛΥΣΗ ΓΥΡΟ ΑΠΟ ΤΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ (CMS) ΠΑΡΑΘΕΤΟΝΤΑΣ ΜΕ ΣΑΦΗ ΤΡΟΠΟ ΤΑ ΕΙΔΗ, ΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΚΑΘΩΣ ΚΑΙ ΤΑ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΧΡΗΣΗΣ ΤΩΝ. 58

59 3.1 ΑΝΑΓΚΗ ΓΙΑ ΠΕΡΕΤΑΙΡΩ ΓΝΩΣΗ ΠΑΝΩ ΣΕ ΕΥΕΛΙΚΤΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ Η αυτοματοποίηση των διαδικασιών δημιουργίας των πληροφοριών, που αποτελούν το περιεχόμενο του διαδικτύου, δημοσίευσης τους και παρουσίασης τους συνιστά το επόμενο βήμα στις προηγούμενες απαιτήσεις. Ο μεγάλος όγκος της πληροφορίας σε συνδυασμό με την απαιτούμενη τεχνική γνώση δεν επέτρεπε στους οργανισμούς να επιτύχουν την ισορροπία ανάμεσα σε ένα εύχρηστο και ελκυστικό περιβάλλον παρουσίασης και σε ένα συνεχώς ανανεώσιμο περιεχόμενο, που θα τους εξασφάλιζε μία σταθερή βάση επισκεψιμότητας στη ιστοσελίδα τους. Όταν δε έμπαινε και ο παράγοντας του ελέγχου της ροής της πληροφορίας από πολλαπλά άτομα, η κατάσταση γινόταν ακόμη πιο δύσκολη. Αποτέλεσμα ήταν η δημιουργία μεγάλων ιστοχώρων με καλή σχεδίαση, αλλά ξεπερασμένο χρονικά περιεχόμενο, ή με κακή σχεδίαση χωρίς μεγάλα περιθώρια ευελιξίας, αλλά με υπέρ-ανανεωμένο περιεχόμενο. Η έλλειψη τεχνικών γνώσεων από τα στελέχη του οργανισμού οδηγούσε τις επιχειρήσεις σε δημιουργία γραφείων ή σε εκμίσθωση ειδικευμένων εταιριών για την διατήρηση των ιστοσελίδων τους. Εκτός από το φανερό κόστος της κίνησης αυτής, η λύση της δημιουργίας ενός ειδικού γραφείου παρουσίαζε σημαντικά προβλήματα. Λίγα άτομα με τεχνικές γνώσεις επιμερίζονταν τον τεράστιο όγκο των πληροφοριών του ιστοχώρου, ενώ επιμερίζονταν ταυτόχρονα και όλες τις λειτουργίες, από την εύρεση του περιεχομένου, την επεξεργασία του, την δημοσίευση του και την αποθήκευση του για μελλοντική χρήση. Συνέπεια ήταν να μην μπορεί το γραφείο πολλές φορές να διαχειριστεί τον τεράστιο όγκο των πληροφοριών, αυτές να δημοσιεύονται με καθυστέρηση και να μην υπάρχει πολυφωνία και πλούτος περιεχομένου. Ιδιαίτερα, αν η ιστοσελίδα ήταν μεγάλη, τότε πολλές φορές το περιεχόμενο της διαμοιράζονταν σε πολλά γραφεία, με αποτέλεσμα έναν ιστοχώρο με έλλειψη διασύνδεσης και χωρίς πολλές φορές καμία συνοχή. Το τοπίο λοιπόν ήταν γόνιμο για την δημιουργία των ηλεκτρονικών εργαλείων, που θα έδιναν λύση στο πρόβλημα της επιτυχημένης ηλεκτρονικής παρουσίας των οργανισμών στο διαδίκτυο. Τα CMS επιτρέπουν στους οργανισμούς να δημιουργούν, αλλά και να εισάγουν έτοιμο πολυμεσικό υλικό. Να πιστοποιούν τους χρήστες του συστήματος και να επιμερίζουν ξεχωριστούς ρόλους στον καθένα στον κύκλο της λειτουργίας τους. Επίσης, επιτρέπουν τον προσδιορισμό εργασιών ροής του περιεχομένου, συχνά σε συνδυασμό με την λειτουργία των ειδοποιήσεων συμβάντων, που επιτρέπουν στους διαχειριστές του περιεχομένου να ειδοποιούνται για οποιαδήποτε αλλαγή. Τα CMS δίνουν ακόμη στους χρήστες την δυνατότητα να εντοπίζουν και να διαχειρίζονται πολλαπλές εκδόσεις ενός μόνο αρχείου περιεχομένου, να το αποθηκεύουν σε μία ξεχωριστή βάση δεδομένων, ενώ ταυτόχρονα προσφέρουν την δυνατότητα ευρετηρίου, διευκολύνοντας τον έλεγχο και την επαναφορά παλαιότερου υλικού της ιστοσελίδας. Το βασικότερο, όμως, χαρακτηριστικό που προσφέρουν είναι η δυνατότητα διαχωρισμού του περιεχομένου από την παρουσίαση της ιστοσελίδας. 59

60 3.2 Η ΓΛΩΣΣΑ PHP Η PHP είναι μια εξαιρετικά δημοφιλής γλώσσα προγραμματισμού γενικής χρήσεως η οποία αρχικά δημιουργήθηκε για να χρησιμοποιηθεί στην ανάπτυξη δυναμικών ιστοσελίδων. Μπορεί να ενσωματωθεί μέσα σε HTML κώδικα και τρέχει σε ένα web server ο οποίος θα πρέπει να έχει ρυθμιστεί ώστε να διαχειρίζεται κώδικα PHP και να παράγει περιεχόμενο από αυτόν. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί στους περισσότερους web servers και σχεδόν σε όλα τα λειτουργικά συστήματα χωρίς καμία οικονομική επιβάρυνση. Σήμερα η PHP χρησιμοποιείται σε περισσότερες από ιστοσελίδες και σε πάνω από web servers. Τα αρχικά της PHP όταν δημιουργήθηκε σήμαιναν Personal Home Page. Η ανάπτυξη της ξεκίνησε το 1994 από τον Δανό προγραμματιστή Rasmus Lerdorf. Αρχικά επρόκειτο για ένα σετ εργαλείων γραμμένο σε C που σκοπό είχε να αντικαταστήσει ένα μικρό σετ εργαλείων της Perl που χρησιμοποιούσε ως τότε για την συντήρηση της προσωπικής του ιστοσελίδας. Μετά από αρκετές αναβαθμίσεις και βελτιώσεις, Ο Lerdorf δημοσίευσε την δεύτερη έκδοση της PHP(version 2) με σκοπό να επιταχύνει τον εντοπισμό σφαλμάτων και την βελτίωση του κώδικα. Το 1997, δύο προγραμματιστές της TechnionllT, o Zeev Suraski και ο Andi Gutmans, έγραψαν από την αρχή την γλώσσα δημιουργώντας την βάση για την τρίτη έκδοση. Επίσης άλλαξαν την σημασία των αρχικών σε Hypertext Preprocessor. Η Τρίτη έκδοση κυκλοφόρησε τον Ιούνιο του Αμέσως μετά, οι Suraski και Gutmans ξεκίνησαν να γράφουν από την αρχή τον πυρήνα της γλώσσας δημιουργώντας την Zend engine το Επίσης ίδρυσαν την εταιρία Zend technologies με έδρα το Ισραήλ. Στις 22 Μαΐου του 2000, κυκλοφόρησε η PHP4 χρησιμοποιώντας την πρώτη έκδοση της Zend engine και στις 13 Ιουλίου του 2004 κυκλοφόρησε η PHP5 που χρησιμοποιούσε την δεύτερη έκδοση. Η PHP5 περιελάμβανε νέα χαρακτηριστικά όπως βελτιωμένη υποστήριξη για αντικειμενοστραφή προγραμματισμό, την επέκταση PHP Data Objects^ οποία ορίζει ένα ελαφρύ και συμπαγές περιβάλλον για την επικοινωνία με βάσεις δεδομένων), και πάρα πολλές βελτιώσεις που αφορούσαν την απόδοση. Το 2008 η PHP5 έγινε η μόνη σταθερή έκδοση υπό ανάπτυξη. Αυτή τη στιγμή κυκλοφορεί η έκδοση 6 της γλώσσας η οποία αναπτύσσεται παράλληλα με την έκδοση 5. Αυτή τη στιγμή η PHP δεν παρέχει από μόνη της υποστήριξη για συμβολοσειρές Multibyte ή Unicode παρά μόνο στην έκδοση 6. Αυτή η έκδοση θα επιτρέπει σε συμβολοσειρές, μεθόδους και συναρτήσεις να χρησιμοποιούν στο όνομα τους χαρακτήρες που δεν είναι ASCII. Η γλώσσα λειτουργεί σε συστήματα 32 και 64 bit αν και για το λειτουργικό σύστημα windows δεν υπάρχει ακόμα επίσημη έκδοση για 64 bit. Η PHP είναι μια γλώσσα προγραμματισμού γενικής χρήσης η οποία είναι ιδιαίτερα χρήσιμη για την δημιουργία εφαρμογών στο web. Εκτελείται συνήθως σε ένα webserver. Όταν ζητηθεί ένα αρχείο php, αυτό εκτελείται για να δημιουργήσει ένα περιεχόμενο σε μια δυναμική ιστοσελίδα. Η php μπορεί να 60

61 χρησιμοποιηθεί στους περισσότερους web servers, λειτουργικά συστήματα και πλατφόρμες. Αρχικά είχε σχεδιαστεί για τη δημιουργία δυναμικών ιστοσελίδων όμως η PHP επικεντρώνεται πλέον κυρίως σε server-side scripting και είναι παρόμοια με άλλες. Server side scripting γλώσσες που παρέχουν δυναμικό περιεχόμενο από ένα web server σε έναν χρήστη. Η PHP έχει προσελκύσει επίσης την ανάπτυξη πολλών εφαρμογών που παρέχουν μια δομή σχεδιασμού για την προώθηση της ταχείας ανάπτυξης εφαρμογών. Ορισμένες από αυτές είναι οι Cake PHP, Symfony, CodeIgniter, και Zend-engine, προσφέροντας χαρακτηριστικά παρόμοια με άλλες γνωστές εφαρμογές σχεδιασμού. Σημαντικές ιστοσελίδες είναι γραμμένες με χρήση της PHP, συμπεριλαμβανομένων των Facebook, wikipedia, Yahoo!,MyYearbook, Digg, Joomla, WordPress, YouTube, και Drupal. 3.3 Η PHPMYADMIN Η PhpMyAdmin είναι ένα εργαλείο με γραφικό περιβάλλον (GUI) που αποτελείται από ένα σύνολο php scripts με το οποίο διαχειριζόμαστε τις βάσεις δεδομένων που έχουμε μέσω web. Η phpmyadmin μπορεί να διαχειριστεί ένα ολόκληρο mysql server ή ακόμα και απλές βάσεις δεδομένων όπου ο κάθε χρήστης έχει ένα λογαριασμό και μπορεί να δημιουργήσει και να διαχειριστεί τις δικές του βάσεις δεδομένων. Ότι δηλαδή μπορεί να γίνει από την γραμμή εντολών της MySQL, μπορεί να γίνει πολύ πιο εύκολα από την phpmyadmin. Συνοπτικά, με την phpmyadmin μπορούμε: 1) Να δημιουργήσουμε και να διαγράψουμε βάσεις δεδομένων 2) Να δημιουργήσουμε, να διαγράψουμε και να χειριστούμε πίνακες 3) Να διαγράψουμε, να προσθέσουμε και να επεξεργαστούμε πεδία πινάκων 4) Να εκτελέσουμε ερωτήματα και να εξάγουμε τα αποτελέσματα σε οποιαδήποτε μορφή (text, sql, csv κτλ). 3.4 Η ΓΛΩΣΣΑ JAVASCRIPT Η JavaScript είναι γλώσσα προγραμματισμού η οποία έχει σαν σκοπό την παραγωγή δυναμικού περιεχομένου και την εκτέλεση κώδικα στην πλευρά του πελάτη (client-side) σε ιστοσελίδες. To πρότυπο της γλώσσας κατά τον οργανισμό τυποποίησης ECMA ονομάζεται ECM Ascript. Όπως και η PHP, η Javascript έχει βασιστεί όσον αφορά τον τρόπο σύνταξης του κώδικά της στη είναι γλώσσα προγραμματισμού C, με την οποία παρουσιάζει πολλές ομοιότητες. Όμως ενώ η PHP είναι μια server side γλώσσα προγραμματισμού, η Javascript είναι client side. Αυτό σημαίνει ότι η επεξεργασία του κώδικα Javascript και η παραγωγή του τελικού περιεχομένου HTML δεν πραγματοποιείται στον server, αλλά στο πρόγραμμα περιήγησης των επισκεπτών. Αυτή η διαφορά έχει και πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα για καθεμιά από τις δύο γλώσσες. 61

62 Συγκεκριμένα, η Javascript δεν έχει καμία απαίτηση από πλευράς δυνατοτήτων του server για να εκτελεστεί (επεξεργαστική ισχύ, συμβατό λογισμικό διακομιστή), αλλά βασίζεται στις δυνατότητες του browser των επισκεπτών. Επίσης μπορεί να ενσωματωθεί σε στατικές σελίδες HTML. Παρόλα αυτά, οι δυνατότητές της είναι σημαντικά μικρότερες από αυτές της PHP και δεν παρέχει συνδεσιμότητα με βάσεις δεδομένων. 3.5 Η ΓΛΩΣΣΑ ΤΗΣ CSS (CASCADING STYLE SHEETS) Η CSS (Cascading Style Sheets-Διαδοχικά Φύλλα Στυλ ή αλληλουχία φύλλων στυλ) είναι μια γλώσσα υπολογιστή που ανήκει στην κατηγορία των γλωσσών φύλλων στυλ που χρησιμοποιείται για τον έλεγχο της εμφάνισης ενός εγγράφου που έχει γραφτεί με μια γλώσσα σήμανσης. Πιο πρακτικά χρησιμοποιείται για τον έλεγχο της εμφάνισης ενός εγγράφου που γράφτηκε στις γλώσσες HTML και XHTML, δηλαδή για τον έλεγχο της εμφάνισης μιας ιστοσελίδας και γενικότερα ενός ιστοτόπου. Για ένα έγγραφο πχ xhtml θα υπάρχουν παραπάνω από ένα φύλλα στυλ τα οποία περιέχουν δηλώσεις για την εμφάνιση ενός συγκεκριμένου στοιχείου. Το Φύλλο στυλ που εφαρμόζεται σε ένα έγγραφο μπορεί να προέρχεται από : A: Το συγγραφέα μιας ιστοσελίδας. B: Το χρήστη του πλοηγού. C: Τον ίδιο τον πλοηγό. Συνεπώς για ένα xhtml στοιχείο θα υπάρχουν παραπάνω από μια δηλώσεις που πιθανών να είναι συγκρουόμενες. Το π`11ρότυπο css για να επιλύσει παρόμοιες συγκρούσεις έχει καθορίσει μια αλληλουχία-σειρά στην οποία θα μπουν αυτές οι δηλώσεις και με βάση την οποία θα επιλεχτεί πχ η δήλωση που είναι πρώτη στη σειρά. Ο αλγόριθμος δημιουργίας αυτής της σειράς-αλληλουχίας είναι ο ακόλουθος: A: Βρες όλες τις δηλώσεις που εφαρμόζονται στο στοιχείο που μας ενδιαφέρει. Οι δηλώσεις εφαρμόζονται στο στοιχείο αν ο επιλογέας του το επιλέγει (ταιριάζει με αυτό). B: Ταξινόμησε με βάση τη σημασία (κανονική ή σημαντική) και προέλευση (συγγραφέας, χρήστη ή πλοηγός χρήστη). Σε αυξάνουσα σειρά προτεραιότητας: Δηλώσεις πλοηγού χρήστη Κανονικές δηλώσεις χρήστη Κανονικές δηλώσεις συγγραφέα 62

63 Σημαντικές δηλώσεις συγγραφέα Σημαντικές δηλώσεις χρήστη C: Ταξινόμησε δηλώσεις τις ίδια σημασίας και προέλευσης με κριτήριο την εξειδίκευση του επιλογέα: οι ποιό εξειδικευμένοι επιλογείς υπερισχύουν τον ποιών γενικών. Τα ψευδό-στοιχεία και οι ψευδο-κλάσεις λογαριάζονται σαν κανονικά στοιχεία και κλάσεις αντίστοιχα. D: Τέλος ταξινόμησε ανάλογα με σειρά καθορισμού: αν δύο δηλώσεις έχουν το ίδιο βάρος, προέλευση και εξειδίκευση, αυτή που προσδιορίστηκε τελευταία επικρατεί. Οι δηλώσεις σε εισαγώμενα φύλλα στυλ θεωρούνται ότι δηλώνονται πριν από τις δηλώσεις στο ίδιο το φύλλο στυλ 3.6 Η ΒΑΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ MYSQL (MY STRUCTURED QUERY LANGUAGE) Η MySQL είναι ένα σχεσιακό σύστημα διαχείρισης βάσεων δεδομένων (RDBMS) το οποίο έχει περισσότερα από 6 εκατομμύρια εγκαταστάσεις. MySQL σημαίνει "My Structured Query Language". Το πρόγραμμα λειτουργεί ως διακομιστής παροχής πρόσβασης πολλών χρηστών σε μια σειρά από βάσεις δεδομένων. Το έργο έχει κάνει τον πηγαίο κώδικα του διαθέσιμο σύμφωνα με τους όρους της GNU General Public License, καθώς και υπό διάφορες αποκλειστικές συμφωνίες. Η MySQL ανήκει και χρηματοδοτείται από ένα μία μόνο επικερδής εταιρεία, τη σουηδική MySQ LAB, τώρα θυγατρική της Sun Micro systems. Από το 2009 η Oracle Corporation ξεκίνησε τη διαδικασία της απόκτησης της Sun Micro systems. Η Oracle κατέχει τα πνευματικά δικαιώματα για τον περισσότερο κώδικα της MySQL. Η MySQL διατίθεται συνήθως ως μέρος ελεύθερων πακέτων λογισμικού που απαιτούν ένα πλήρες σύστημα διαχείρισης βάσεων δεδομένων, όπως το WordPress, η phpbb ή άλλο λογισμικό για την κατασκευή ενός πακέτου λογισμικού LAMP. Χρησιμοποιείται επίσης σε τοποθεσίες μεγάλης κλίμακας συμπεριλαμβανομένων των Wikipedia, Google και Facebook. Πολλές εφαρμογές web κάνουν χρήση της MySQL ως μέρος του πακέτου λογισμικού LAMP. Η δημοτικότητά της για χρήση με εφαρμογές web είναι στενά συνδεδεμένη με τη δημοτικότητα της PHP, η οποίο συνδυάζεται συχνά με την MySQL. Αρκετές ιστοσελίδες υψηλής επισκεψιμότητας συμπεριλαμβανομένων των Flickr, Facebook, Βικιπαίδεια, Google, και YouTube χρησιμοποιούν την MySQL για την αποθήκευση δεδομένων και την καταγραφή των δεδομένων του χρήστη. Από τον Απρίλιο του 2009 προσφέρεται η MySQL 5.1 σε δύο διαφορετικές παραλλαγές: την Community MySQL Server και Enterprise Server. Έχουν μια κοινή βάση κώδικα και περιλαμβάνουν τα ακόλουθα χαρακτηριστικά: ΠΡΏΤΟ: ΔΕΎΤΕΡΟ: ΤΡΊΤΟ: ΤΈΤΑΡΤΟ: Ένα ευρύ υποσύνολο της ANSISQL 99 καθώς και επεκτάσεις Cross-platform υποστήριξη Αποθηκευμένες διαδικασίες Triggers 63

64 ΠΈΜΠΤΟ: ΈΚΤΟ: ΈΒΔΟΜΟ: ΌΓΔΟΟ: ΈΝΑΤΟ: Δρομείς Αναβαθμίσιμες εμφανίσεις True varchar υποστήριξη INFORMATIONSCHEMA Strict mode ΔΈΚΑΤΟ: Υποστήριξη Χ/openΧΑ κατανεμημένης επεξεργασίας συναλλαγών(dtp). Ανεξάρτητες μηχανές αποθήκευσης (την MyISAM για ταχύτητα ανάγνωσης, την InnoDB για τις συναλλαγές και την ακεραιότητα των αναφορών και την MySQLarchive για την αποθήκευση των ιστορικών δεδομένων σε μικρό χώρο): Συναλλαγές με τις InnoDB, BDB και Cluster μηχανές αποθήκευσης. Savepoints με InnoDB. SSL υποστήριξη. Querycaching. SUB-SELECTS(δηλαδή nested SELECTS). Αναπαραγωγή με ένα master ανά slave, πολλούς slaves ανά master. Πλήρης καταχώρηση κειμένου και αναζήτηση με την μηχανή MyISAM. Ενσωματωμένη βιβλιοθήκη βάσης δεδομένων. Μερική Unicode υποστήριξη. Μερική ACID συμμόρφωση. Shared-nothing clustering μέσω MySQL Cluster. Replication υποστήριξη (Master-Master Replication & Master-Slave Replication). Οι προγραμματιστές δημοσιεύουν μηνιαίες εκδόσεις του MySQL Enterprise Server οι οποίες μπορούν να ληφθούν από συγκεκριμένους ιστότοπους που λειτουργούν υπό την άδεια GPL. Ο MySQL Community Server δημοσιεύεται με αόριστο πρόγραμμα υπό την GPL και περιέχει όλες τις διορθώσεις σφαλμάτων που απεστάλησαν με την τελευταία έκδοση MySQL Enterprise Server. Τα binary αρχεία δεν παρέχονται πλέον από την MySQL για κάθε έκδοση του Community Server. Η MySQL υλοποιεί τα ακόλουθα στοιχεία τα οποία ορισμένα άλλα συστήματα RDBMS δεν μπορούν: Πολλαπλές μηχανές αποθήκευσης. Native μηχανές αποθήκευσης Μηχανές αποθήκευσης ανεπτυγμένες ομαδικά (Open Source) Μηχανές αποθήκευσης ανεπτυγμένες από την κοινότητα (memcached, httpd, PBXT) Custom μηχανές αποθήκευσης. 64

65 3.7 ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ CMS (CONTENT MANAGEMENT SYSTEM) Το Content Management System (CMS) είναι μία μορφή λογισμικού για ηλεκτρονικούς υπολογιστές, που αυτοματοποιεί τις διαδικασίες δημιουργίας, οργάνωσης, ελέγχου και δημοσίευσης περιεχομένου σε μία πληθώρα μορφών. Τα περισσότερα CMS έχουν την δυνατότητα να διαχειριστούν περιεχόμενο στις εξής μορφές: κείμενα, εικόνες, βίντεο, java animation, flash animations, πρότυπα σχεδίασης, βάσεις δεδομένων κ.α. Πολλές φορές ένα CMS επιτρέπει και την ομαδική δημιουργία κειμένων και άλλου υλικού, για αυτό συχνά χρησιμοποιείται, για παράδειγμα, στα εκπαιδευτικά προγράμματα πολλών εταιριών. Τα CMS χρησιμοποιούνται συχνά και για την αποθήκευση, τον έλεγχο, την διαχείριση και την δημοσίευση εκδόσεων, ο προσανατολισμός των οποίων εξαρτάται από τον φορέα, στον οποίο ανήκει το περιεχόμενο. Έτσι, μπορεί οι εκδόσεις αυτές να αποτελούνται από ειδησεογραφικά άρθρα, εγχειρίδια λειτουργίας, τεχνικά εγχειρίδια, οδηγίες πωλήσεων έως και εμπορικό διαφημιστικό υλικό. Ένα Web Content Management System ή Web Publishing System είναι η μορφή λογισμικού, που παρέχει επιπρόσθετες δυνατότητες, για την διευκόλυνση των απαραίτητων εργασιών δημοσίευσης ηλεκτρονικού περιεχομένου σε μία ιστοσελίδα. Τα Web CMS έχουν την μεγαλύτερη διείσδυση στους οργανισμούς σήμερα, για αυτό και θα αποτελέσουν τον κορμό της παρούσας εργασίας. Αποτελούν ένα συνδυασμό μία μεγάλης βάσης δεδομένων, ενός συστήματος αρχειοθέτησης και άλλων στοιχείων λογισμικού, τα οποία χρησιμοποιούνται για την αποθήκευση και την μετέπειτα ανάκτηση των δεδομένων, καθώς επίσης χρησιμοποιούνται και για τις διάφορες ξεχωριστές λειτουργίες των CMS. Μέχρι πριν από λίγα χρόνια, ο μόνος τρόπος για να διατηρήσει μια εταιρία το site της ενημερωμένο ήταν να συνάψει συμβόλαιο με μια εταιρία παροχής υπηρεσιών συντήρησης. Τα τελευταία χρόνια, όμως, οι ίδιες οι εταιρίες παροχής τέτοιων υπηρεσιών προσφέρουν μια πολλά υποσχόμενη εναλλακτική λύση. Πολλές από αυτές έχουν αναπτύξει ειδικά συστήματα, τα οποία μειώνουν το χρόνο και το κόστος λειτουργίας ενός δικτυακού τόπου. Ο όρος Content Management Systems (CMS, Συστήματα Διαχείρισης Περιεχομένου) αναφέρεται στις εφαρμογές που επιτρέπουν στον πελάτη να διαχειρίζεται το δικτυακό του περιεχόμενο, όπως κείμενα, εικόνες, πίνακες κ.λπ., με εύκολο τρόπο, συνήθως παρόμοιο με αυτόν της χρήσης ενός κειμενογράφου. Οι εφαρμογές διαχείρισης περιεχομένου επιτρέπουν την αλλαγή του περιεχόμενου χωρίς να είναι απαραίτητες ειδικές γνώσεις σχετικές με τη δημιουργία ιστοσελίδων ή γραφικών, καθώς συνήθως τα κείμενα γράφονται μέσω κάποιων online WYSIWYG ("What You See Is What You Get") html editors, ειδικών δηλαδή κειμενογράφων, παρόμοιων με το MS Word, που επιτρέπουν τη μορφοποίηση των κειμένων όποτε υπάρχει ανάγκη. Οι αλλαγές του site μπορούν να γίνουν από οποιονδήποτε υπολογιστή που είναι συνδεμένος στο διαδίκτυο, χωρίς να χρειάζεται να έχει εγκατεστημένα 65

66 ειδικά προγράμματα επεξεργασίας ιστοσελίδων, γραφικών κ.λπ. Μέσω ενός απλού φυλλομετρητή ιστοσελίδων (browser), ο χρήστης μπορεί να συντάξει ένα κείμενο και να ενημερώσει άμεσα το δικτυακό του τόπο. Οι χρήστες των Web CMS μπορούν να εντοπίσουν σχετικό υλικό στην βάση δεδομένων, ψάχνοντας με κριτήριο μία λέξη-κλειδί, τον συγγραφέα του κειμένου, την ημερομηνία δημιουργίας του αρχείου κτλ. Έτσι, μπορούν να αποτελέσουν πλέον τα Web CMS μία πύλη πληροφοριών, ή οποία μπορεί να χρησιμεύσει σαν ραχοκοκαλιά για την διαχείριση δεδομένων του ιδιοκτήτη της ιστοσελίδας. Για παράδειγμα, θα μπορούσε να χρησιμεύσει αποθηκεύοντας κάθε άρθρο, που δημοσιεύτηκε σε μία ηλεκτρονική εφημερίδα τα τελευταία τρία χρόνια, και δημιουργώντας ένα ευρετήριο. Έτσι δημιουργεί στην ουσία αυτόματα ένα αρχείο της εφημερίδας εύχρηστο και προσβάσιμο σε κάθε συντάκτη, χωρίς να χρειάζεται να εκτυπώνεται κάθε άρθρο και να διατηρείται ένα ογκώδες και απροσπέλαστο αρχείο. Ταυτόχρονα, πέρα από τις δυνατότητες σχετικά με την διαχείριση βάσεων δεδομένων, τα λογισμικά αυτά επιτρέπουν στον καθένα να συνεισφέρει πληροφορίες σε μία ιστοσελίδα με την χρήση μίας Γραφικής Διασύνδεσης Χρήστη (Graphical User Interface- GUI). Η διασύνδεση αυτή βασίζεται σε προκατασκευασμένα πρότυπα της ιστοσελίδας και παρέχει μία πλατφόρμα για την εισαγωγή δεδομένων σε κάθε τμήμα της ιστοσελίδας αυτής, χωρίς να είναι απαραίτητη η γνώση εξειδικευμένων γλωσσών προγραμματισμού. Επομένως, μπορούν πλέον οι συντάκτες των ιστοσελίδων να διαχωριστούν από τους τεχνικούς και να εισάγουν απευθείας δεδομένα. Διαχωρίζεται δηλαδή το περιεχόμενο από την παρουσίαση της ιστοσελίδας, που αποτελεί ένα από τα βασικά πλεονεκτήματα των CMS. Τα Web CMS μπορούν ακόμη να διανείμουν υλικό σε πελάτες και εταιρικούς συνεργάτες πέρα από τα όρια ενός οργανισμού, παραδείγματος χάρη με την αυτόματη αποστολή newsletters στους πελάτες και την αυτόματη σύνταξη Δελτίων Τύπου και στατιστικών στοιχείων και την ηλεκτρονική αποστολή τους σε συνεργαζόμενες επιχειρήσεις ή ΜΜΕ. Ο πυρήνας, όμως, ενός CMS είναι η διαχείριση του περιεχομένου σε όλο τον κύκλο ζωής της πληροφορίας, δηλαδή από την παραγωγή της μέχρι την δημοσίευση της, αλλά και την μετέπειτα αποθήκευση της. Τα CMS, επομένως, είναι όλα βασισμένα στην ίδια ιδέα: η διαχείριση περιεχομένου επιτρέπει στους σχεδιαστές να επικεντρωθούν στην σχεδίαση με το χτίσιμο προτύπων (templates). Από την άλλη, οι συντάκτες χτίζουν το περιεχόμενο σε ξεχωριστό περιβάλλον, ο κεντρικός διακομιστής παίρνει το περιεχόμενο, το εισάγει στο σωστό template και το στέλνει όλο μαζί, καθαρά περιτυλιγμένο, στους τελικούς χρήστες. 66

67 3.7.1 ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ Τα Συστήματα Διαχείρισης Περιεχομένου για Web, άρχισαν τυπικά να αναπτύσσονται ως λογισμικά εμπορικά προϊόντα στα μέσα της προηγούμενης δεκαετίας, η αγορά των web συστημάτων διαχείρισης περιεχομένου έγινε μια κατακερματισμένη αγορά με πληθώρα νέων παρόχων προέκυψαν για τη συμπλήρωση των παραδοσιακών προμηθευτών. Αυτά τα Web Content Management συστήματα είναι κατανεμημένα σε διάφορες ομάδες: Ομάδες Λογισμικό ως υπηρεσία: CMS AspireCMS, Clickability, Knivis, Crownpeak, Hot Banana, Marqui κτλ... Επιχειρήσεις: Sitecor, Fatwire, Vignette, Interwoven, Documentum, MySource Matrix (Squiz), Alfresco,Oracle, IBM Web Content Management, SDL Tridion κτλ... Μέσα στην αγορά: Microsoft SharePoint,, Kentico, Goss Interactive, Contrexx, Ektron, PaperThin, Ingeniux, Terapad, Cascade, Server, Day Communique, Logical CMS κτλ... Ανοιχτού κώδικα: Magnolia, Plone, Joomla, Drupal, Exponent CMS, Alfresco, Sensenet 6.0, MiaCMS, MMBase κτλ Πίνακας 8: Η κατηγοριοποίηση των CMS Η ΧΡΗΣΗ ΚΑΙ Η ΕΥΚΟΛΙΑ ΤΩΝ CMS Οι CMS εφαρμογές χρησιμοποιούνται για δημιουργία blogs, επίσης για δημιουργία forums συζητήσεων, δημιουργία «Gallery sites» ιστοσελίδων μόνο με εικόνες. Παρέχονται ευκολίες δημιουργίας δημοψηφισμάτων ή ένδειξη στατιστικών στοιχείων. Υπάρχει η δυνατότητα να δίνονται διαφορετικοί ρόλοι ανά κατηγορία περιεχομένου ή ανά επίπεδο χρηστών. Επίσης παρέχουν ευκολία στην δημιουργία «new feeds» τροφοδοσία νέων στον σελιδοδείκτη «browser». 67

68 Όλα σχεδόν τα συστήματα CMS παρέχουν δυο επίπεδα διαχείρισης το «frontend manager» το μπροστινό μέρος διαχείρισης - και το «back-end manager» - το πίσω μέρος διαχείρισης - που συνήθως ο διαχειριστής συστήματος έχει τα δικαιώματα επέμβασης στον ιστοχώρο. Και η πρόσβαση σε αυτά γίνεται απλά και μόνο με την χρήση του browser μας ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΕΝΟΣ CMS Αυτοματοποιημένα πρότυπα: Η δημιουργία προτύπων (templates) συνήθως σε μορφή HTML ή XML τα οποία μπορούν εύκολα να εφαρμοστούν σε νέα και σε υπάρχοντα περιεχόμενα, επιτρέποντας στην εμφάνιση όλου του περιεχόμενου να αλλάξει από μια κεντρική θέση. Εύκολα επεξεργάσιμο περιεχόμενο: Εφόσον το περιεχόμενο είναι διαχωρισμένο από την οπτική παρουσίαση της ιστοσελίδας, συνήθως γίνεται πιο εύκολο να το επεξεργαστείς και να το διαχειριστείς. Τα περισσότερα Συστήματα διαχείρισης Περιεχομένου για sites (WCMS) περιλαμβάνουν εργαλεία επεξεργασίας WYSIWYG (What You See Is What You Get) επιτρέποντας σε μη-τεχνικά άτομα να δημιουργήσουν και να επεξεργαστούν περιεχόμενο. Χαρακτηριστικό κλιμακωτών συνόλων: Τα περισσότερα Συστήματα διαχείρισης περιεχομένου για sites (WCMS) περιλαμβάνουν plug-ins ή modules (μονάδες) τα οποία μπορούν εύκολα να εγκατασταθούν για να επεκτείνουν την λειτουργικότητα της υπάρχουσας ιστοσελίδας. Αναβάθμιση προτύπων μέσω Web: Ένα ενεργό Σύστημα διαχείρισης περιεχομένου για sites (WCMS), συνήθως λαμβάνει ενημερώσεις οι οποίες εμπεριέχουν νέα χαρακτηριστικά και κρατούν το σύστημα ενημερωμένο στα τρέχοντα πρότυπα. Διαχείριση της ροής εργασίας: Work flow είναι η διαδικασία της δημιουργίας κύκλων των αλληλοδιαδοχικών ή παράλληλων έργων που πρέπει να εκπληρωθούν σε ένα Σύστημα Διαχείρισης Περιεχομένου (CMS). Για παράδειγμα ένας δημιουργός περιεχομένου μπορεί να υποβάλλει μια «ιστορία», αλλά δεν θα δημοσιευθεί μέχρι ο συντάκτης αντιγράφων να την «καθαρίσει» και ο αρχισυντάκτης να την εγκρίνει. Αντιπροσωπεία: Μερικά Συστήματα διαχείρισης Περιεχομένου (CMS) επιτρέπουν σε διάφορες ομάδες χρηστών να έχουν περιορισμένα δικαιώματα πάνω σε συγκεκριμένα περιεχόμενα μιας ιστοσελίδας, εξαπλώνοντας την ευθύνη της διαχείρισης περιεχομένου. 68

69 Διαχείριση των εγγράφων: Ένα Σύστημα Διαχείρισης Περιεχομένου μπορεί να παρέχει ένα μέσο για την διαχείριση του κύκλου ζωής ενός εγγράφου από την αρχική στιγμή δημιουργίας του, μέσα από τις αναθεωρήσεις των εκδόσεων, τη δημοσίευση, το αρχείο, και την καταστροφή του εγγράφου. Virtualization (εικονικότητα) του περιεχομένου: Ένα Σύστημα Διαχείρισης Περιεχομένου μπορεί να αποτελέσει το μέσο που να επιτρέπει σε κάθε χρήστη να εργάζεται μέσα σε ένα εικονικό αντίγραφο μιας πλήρους ιστοσελίδας, σύνολα εγγράφων και/ή μιας βάσης κώδικα. Αυτό επιτρέπει στις αλλαγές σε πολλούς αλληλοεξαρτώμενους πόρους να είναι εμφανείς και/ή να εκτελούνται σε πλαίσιο πριν την υποβολή τους ΤΥΠΟΙ ΕΝΟΣ CMS Υπάρχουν 3 κύριοι τύποι Content Management Συστημάτων : offline επεξεργασία, online επεξεργασία και τα υβριδικά συστήματα. Αυτοί οι όροι περιγράφουν την ανάπτυξη προτύπου ενός Συστήματος Διαχείρισης Περιεχομένου Web (WCMS) αναφορικά με το πότε εφαρμόζονται πρότυπα παρουσίασης στις ιστοσελίδες από δομημένο περιεχόμενο. ΠΡΏΤΟ: OffIine επεξεργασία Αυτά τα συστήματα προ- επεξεργάζονται όλο το περιεχόμενο, εφαρμόζουν πρότυπα πριν την δημοσίευση για να παράγουν ιστοσελίδες. Το Vignette CMS και το Bricolage είναι παραδείγματα τέτοιων συστημάτων. Εφόσον τα συστήματα προ-επεξεργασίας δε απαιτούν σε ένα δακομιστή να εφαρμόσει τα πρότυπα σε ζητούμενο χρόνο, μπορούν να υπάρχουν καθαρά ως εργαλεία χρονο-σχεδιασμού. Το Adobe Contribute είναι ένα παράδειγμα αυτής της προσέγγισης. ΔΕΎΤΕΡΟ: Online επεξεργασία Αυτά τα συστήματα εφαρμόζουν πρότυπα κατόπιν παραγγελίας.html κώδικας μπορεί να δημιουργείται όταν ένας χρήστης επισκέπτεται την ιστοσελίδα ή να έλκεται από την κρυφή μνήμη. Μερικά από τα καλύτερα γνωστά προγράμματα ανοιχτού κώδικα που παράγουν σελίδες κατά παραγγελία είναι το Drupal, το Concrete5, το Joomla, το Mambo, το Typo3,TO Zikula,το Plone και άλλα. Το DotNetNuke είναι ένα Σύστημα Διαχείρισης Περιεχομένου μερικώς ανοιχτού κώδικα το οποίο τρέχει πάνω σε asp.net και είναι δωρεάν στο κατέβασμα και την εγκατάσταση. Το DNN παράγει σελίδες κατά παραγγελία αλλά τα επίπεδα και οι τύποι της κρυφής μνήμης δεν μπορούν να διευθετηθούν. Υπάρχουν επίσης πολλές πρόσθετες μονάδες(modules) που μπορούν να αγοραστούν ή να εγκατασταθούν δωρεάν, για να επεκτείνουν την λειτουργικότητα ενός συστήματος DNN αν αυτό χρειαστεί, πολλά από τα οποία δημιουργούν δεδομένα και περιεχόμενο δυναμικά. 69

70 Τα περισσότερα πλαίσια εφαρμογών Web εκτελούν την επεξεργασία των προτύπων με αυτό τον τρόπο, αλλά δεν περιλαμβάνουν αναγκαστικά χαρακτηριστικά διαχείρισης περιεχομένου. Για παράδειγμα τα Wikis, MediaWiki και TWiki γενικά ακολουθούν το online μοντέλο (με διάφορους βαθμούς caching) αλλά γενικά δεν παρέχουν το έγγραφο της ροής εργασίας. ΤΡΊΤΟ: Υβριδικά Συστήματα Κάποια συστήματα συνδυάζουν τις προσεγγίσεις των offline και online συστημάτων. Κάποια από αυτά συντάσσουν εκτελέσιμο κώδικα (για παράδειγμα σελίδες JSP, ASP, PHP, Coldfusion, Perl) όχι μόνο στατικό HTML, έτσι ώστε το Σύστημα Διαχείρισης Περιεχομένου δεν χρειάζεται να εγκατασταθεί σε κάθε Web Server. Άλλα υβριδικά συστήματα, όπως το Blosxom, είναι ικανά να λειτουργήσουν είτε σε offline ή σε online κατάσταση 70

71 ΚΕΦΆΛΑΙΟ 4: ΤΟ ΕΡΓΑΛΕΙΟ ΤΟΥ DRUPAL ΣΕ ΑΥΤΗΝ ΤΗΝ ΕΝΟΤΗΤΑ ΑΡΧΙΖΟΝΤΑΣ ΜΕ ΕΝΑΝ ΟΡΙΣΜΟ ΤΟΥ ΕΡΓΑΛΕΙΟΥ ΜΑΣ ΣΥΝΕΧΙΖΟΥΜΕ ΜΕ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΟΠΟΙΟΥΣ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΑΜΕ ΤΟ DRUPAL ΚΑΙ ΠΡΟΤΕΙΝΟΥΜΕ ΣΤΟΥΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΕΣ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΜΑΣ ΝΑ ΤΗΝ ΔΟΚΙΜΑΣΟΥΝ ΑΝΕΠΙΦΥΛΑΚΤΑ. 71

72 4.1 ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ DRUPAL Είναι ένα ελεύθερο και ανοικτού κώδικα Σύστημα Διαχείρισης Περιεχομένου (CMS) γραμμένο στην γλώσσα PHP. Χρησιμοποιείται σε πολλούς διαφορετικούς τύπους δικτυακών τόπων, που κυμαίνονται από μικρά προσωπικά blogs σε μεγάλες εταιρικές και πολιτικές ιστοσελίδες. Διανέμεται ελεύθερα υπό την άδεια της GNU General Public License. Η βασική έκδοση του Drupal, γνωστή ως Drupal core, περιέχει βασικά χαρακτηριστικά τα οποία είναι κοινά στα περισσότερα CMS. Αυτά περιλαμβάνουν τη δυνατότητα να δημιουργούνται και να διατηρούνται ατομικοί λογαριασμοί χρηστών, μενού διαχείρισης, RSS-feeds, προσαρμόσιμη διάταξη της ιστοσελίδας, προσαρμόσιμα προνόμια για κάθε τύπο χρήστη, blogs, forums, και επιλογές δημιουργίας μιας κλασσικής ιστοσελίδας ή μια διαδραστικής κοινότητας χρηστών. Το Drupal σχεδιάστηκε έτσι ώστε να επιτρέπει την προσθήκη νέων δυνατοτήτων και λειτουργιών από τους ίδιους τους χρήστες ώστε να καλύπτονται και συγκεκριμένες ανάγκες λειτουργικότητας. Για το λόγο αυτό, το Drupal μερικές φορές περιγράφεται και ως ένα Πλαίσιο Διαχείρισης Περιεχομένου. Αν και το Drupal προσφέρει ένα εξειδικευμένο περιβάλλον για προγραμματιστές, δεν απαιτούνται γνώσεις προγραμματισμού για την εγκατάσταση και διαχείριση της βασικής ιστοσελίδας. Το Drupal μπορεί να τρέχει σε οποιαδήποτε πλατφόρμα πληροφορικής υποστηρίζει ένα web server ικανό να εκτελέσει την PHP (συμπεριλαμβανομένων των Apache, IIS, Lighttpd, και nginx) και μια βάση δεδομένων(όπως MySQL ή PostgreSQL) για την αποθήκευση του περιεχομένου και των ρυθμίσεων Η ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΤΟΥ DRUPAL Η αρχιτεκτονική είναι χτισμένη ως εξής: Εικόνα 4: Η αρχιτεκτονική του Drupal 72

73 1) Στη βάση του συστήματος είναι η συλλογή των nodes the data pool: Οτιδήποτε πριν εμφανιστεί στο site θα πρέπει να εισαχθεί ως δεδομένα. 2) Το επόμενο στρώμα είναι εκεί όπου υπάρχουν τα modules: Τα Modules είναι λειτουργίες που είναι είτε μέρος του πυρήνα της drupal, είτε είναι από μέλη της κοινότητας. Τα Modules προσφέρουν τη δυνατότητα να επηρεάζουν τα data items (fields) των node types. 3) Στο επόμενο επίπεδο, βρίσκουμε τα blocks και τα menus: Τα Blocks συχνά παρέχουν το αποτέλεσμα από ένα module, ή μπορεί να δημιουργηθούν για να δείξουν οτιδήποτε χρειαζόμαστε και μπορούν να μπουν σε διάφορες θέσεις μέσα στο template (theme) layout. Τα Blocks μπορούν να παραμετροποιηθούν ώστε να εμφανίζονται σε συγκεκριμένες σελίδες, είτε σε συγκεκριμένους ρόλους χρηστών. 4) Το επόμενο είναι τα δικαιώματα των χρηστών (user permissions): Εκεί ορίζονται ποιοι ρόλοι έχουν πρόσβαση σε τι περιεχόμενο. Και Permissions προσδίδονται σε διάφορους ρόλους, και από την άλλη οι χρήστες μπορούν να έχουν πολλαπλούς ρόλους. 5) Στην κορυφή είναι το θέμα του site (the "skin"): Κυρίως γραμμένο σε XHTML, CSS, με μερικά στοιχεία ενσωματωμένα σε διάφορα σημεία, γραμμένα σε PHP. Επίσης οι συναρτήσεις της drupal μπορούν να γραφούν ώστε να εκτελούν διαφορετικές λειτουργίες και να γυρίζουν διαφορετικό περιεχόμενο από αυτό που είχαν οριστεί αρχικά να κάνουν (hooks) Η ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ DRUPAL Οι σχεδιαστικοί στόχοι του Drupal συμπεριλαμβάνουν τόσο το να μπορεί να τρέχει καλά σε φθηνούς λογαριασμούς φιλοξενίας ιστοσελίδων όσο και να είναι ικανό να λειτουργεί σε ογκώδης διανεμημένες ιστοσελίδες. Ο πρώτος στόχος σημαίνει την χρησιμοποίηση της τελευταίας τεχνολογίας και ο δεύτερος σημαίνει προσεκτικό, σφιχτό κώδικα. Το λειτουργικό σύστημα είναι σε τόσο χαμηλό επίπεδο στην ουρά που το Drupal δεν ενδιαφέρεται και πολύ γι αυτό. Το Drupal τρέχει επιτυχώς σε οποιοδήποτε λειτουργικό σύστημα που υποστηρίζει PHP. Ο Web Server που χρησιμοποιείται ευρέως με το Drupal είναι ο Apache, αν και μπορούν να χρησιμοποιηθούν και άλλοι Web Servers (συμπεριλαμβανομένου και του IIS). Εξαιτίας της μακρόχρονης ιστορίας του Drupal με τον Apache, το Drupal έχει τα αρχεία.htaccess στη πηγή (ρίζα- root) του, η οποία εξασφαλίζει την εγκατάσταση του Drupal (αν χρησιμοποιείτε κάποιον άλλον server εκτός του Apache, βεβαιώστε ότι μετατρέψατε τους κανόνες.htaccess έτσι ώστε η σύνταξη να είναι κατανοητή από το σύστημα σας) 73

74 Καθαρές URL s - δηλαδή αυτοί οι χαρακτήρες χωρίς τα ερωτηματικά, το συμπλεκτικό σύμβολο Λ, και άλλα παράξενα σύμβολα- επιτυγχάνονται χρησιμοποιώντας το τμήμα mod_rewrite του Apache. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό επειδή κατά την μετακίνηση από κάποιο άλλο σύστημα διαχείρισης περιεχομένου ή από στατικά αρχεία, οι διευθύνσεις URLs του περιεχομένου δεν χρειάζονται αλλαγή. Το Drupal διασυνδέεται με το επόμενο στρώμα της ουράς(τη βάση δεδομένων), διαμέσου ενός ελαφριού αφηρημένου στρώματος βάσης δεδομένων. Αυτό το στρώμα χειρίζεται την καθαρότητα των SQL ερωτημάτων και κάνει εφικτή την χρήση και άλλων βάσεων δεδομένων από άλλους προμηθευτές χωρίς την επιδιόρθωση του κώδικα. Οι ευρύτερα δοκιμασμένες βάσεις δεδομένων είναι η MySQL και η PostgreSQL. Το Drupal είναι γραμμένο σε PHP. Η PHP έχει αποκτήσει κακή φήμη, γιατί είναι εύκολη στην εκμάθηση της, έτσι πολύς κώδικας PHP γράφεται από τους αρχάριους. Όπως πολλές προγραμματιστικές γλώσσες η PHP συχνά δεν χρησιμοποιείται σωστά ή χρησιμοποιείται για την παράνομη πρόσβαση σε ένα υπολογιστή. Ωστόσο η PHP μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να γραφτεί αξιόπιστος κώδικας. Όλος ο κώδικας του πυρήνα του Drupal εμμένει σε αυστηρά πρότυπα κωδικοποίησης ( Ο ΠΥΡΗΝΑΣ ΤΟΥ DRUPAL Ένα ελαφρύ πλαίσιο αποτελεί τον πυρήνα του Drupal. Αυτό είναι ότι λαμβάνετε όταν κατεβάζετε το Drupal από το drupal.org. Ο πυρήνας είναι υπεύθυνος για την παροχή της βασικής λειτουργικότητας η οποία θα χρησιμοποιηθεί για να υποστηρίξει άλλα μέρη του συστήματος. Ο πυρήνας περιλαμβάνει τον κώδικα ο οποίος επιτρέπει στο σύστημα του Drupal να φορτώνει (εκκινεί κάποιο πρόγραμμα) όταν λαμβάνει κάποιο αίτημα, μια βιβλιοθήκη με κοινές λειτουργίες χρησιμοποιείται συχνά με το Drupal, καθώς και μονάδες οι οποίες παρέχουν βασική λειτουργικότητα όπως διαχείριση χρήστη, ταξονομία, και πρότυπα (templates) ΤΑ ΚΥΡΙΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ DRUPAL Το Drupal έχει ένα βασικό στρώμα, ή πυρήνα, που παρέχει τα βασικά χαρακτηριστικά του Drupal και υποστηρίζει αρθρωτές μονάδες που προσθέτουν επιπλέον λειτουργικότητα ή χαρακτηριστικά. Οι μονάδες που περιέχονται στον πυρήνα του Drupal παρέχουν στους χρήστες τη δυνατότητα να υποβάλλουν, αναθεωρούν, κατηγοριοποιούν ύλη, να εκτελούν αναζητήσεις, να υποβάλλουν σχόλια, να λαμβάνουν μέρος σε φόρουμ συζητήσεων, να ψηφίζουν σε ψηφοφορίες και να δουλεύουν σε συνεργατικά εγγραφικά έργα, χωρίς την απαίτηση να γνωρίζουν HTML. Οι μονάδες του πυρήνα επιτρέπουν επίσης στους χρήστες να υποβάλλουν και να βλέπουν προσωπικά προφίλ, να επικοινωνούν μεταξύ τους ή και με τους διαχειριστές του ιστοτόπου. 74

75 Το σύστημα διαχείρισης εκδόσεων του Drupal, επίσης ένα χαρακτηριστικό του πυρήνα, παρακολουθεί τις αλλαγές του περιεχομένου της ύλης, το ποιος άλλαξε κάτι, τι άλλαξε, την ημερομηνία και ώρα της αλλαγής κ.ο.κ. Το σύστημα παρέχει ένα ημερολόγιο με σχόλια αλλαγών και παρέχει τη δυνατότητα για μετάβαση του περιεχομένου σε προηγούμενη έκδοση. Πρόσθετες επίσης στον πυρήνα του Drupal είναι μονάδες που επιτρέπουν τους διαχειριστές του ιστοτόπου την αλλαγή της εμφάνισής του με έτοιμες ή φτιαγμένες με το χέρι θεματικές παραλλαγές, τη δημιουργία μενού με πολλά επίπεδα και την παροχή στους χρήστες μιας διεπαφής στη μητρική τους γλώσσα. Ακόμη, ο πυρήνας του Drupal επιτρέπει στους διαχειριστές να παρέχουν ροές RSS, καθώς και τη συλλογή περιεχομένου από ροές RSS άλλων ιστοτόπων. Άλλες μονάδες του πυρήνα παρέχουν την εγγραφή χρηστών, τον καθορισμό ρόλων χρηστών από τους διαχειριστές, με τον ορισμό αδειών (permissions) στους χρήστες για τη χρησιμοποίηση επιλεγμένων χαρακτηριστικών του ιστοτόπου. Οι διαχειριστές μπορούν επίσης να χρησιμοποιούν κανόνες πρόσβασης για την άρνηση πρόσβασης στον ιστοτόπο σε συγκεκριμένα ονόματα χρηστών, διευθύνσεις ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και διευθύνσεις IP. Ο πυρήνας του Drupal περιλαμβάνει το χαρακτηριστικό "ψευδώνυμο URL" που επιτρέπει τη δημιουργία φιλικών στο χρήστη, εύκολων προς απομνημόνευση διευθύνσεων URL, είτε με αυτόματο τρόπο, είτε ένας χρήστης να καθορίζει διευθύνσεις URL με την ιδιότητα του συντάκτη ή διαχειριστή, όπως για παράδειγμα, να μπορεί να εισάγει κάποιος αντί για Οι μονάδες του πυρήνα παρέχουν στατιστικά και αναφορές για τους διαχειριστές, ενώ τους επιτρέπουν να χειρίζονται θέματα λανθάνουσας μνήμης και απόπνιξης ώστε να βελτιώσουν την απόδοση του ιστοτόπου σε περιόδους μεγάλης κίνησης. Οι διαχειριστές μπορούν να κατασκευάζουν και να καθορίζουν διάφορα φίλτρα εισόδου και μορφότυπους ύλης. Οι χρήστες και οι διαχειριστές μπορούν να εκμεταλλεύονται τα χαρακτηριστικά αυτά, χωρίς να χρειάζεται να γνωρίζουν PHP ή HTML ΣΧΕΔΙΑΣΗ ΤΟΥ DRUPAL Το Drupal έχει λάβει επαίνους από τους διαχειριστές ιστοσελίδων, σχεδιαστές και προγραμματιστές για τον αρθρωτό σχεδιασμό του, που επιτρέπει στο βασικό του στρώμα, ή "πυρήνας", να παρέχει τα βασικά χαρακτηριστικά του Drupal στην προεπιλεγμένη εγκατάστασή του. Πρόσθετα χαρακτηριστικά λειτουργικότητας και παρουσίασης μπορούν να επεκταθούν στον πυρήνα με την πρόσθεση προσαρτώμενων μονάδων(modules) και θεματικών παραλλαγών).η δυνατότητα αυτή της τροποποίησης της λειτουργικότητας του πυρήνα έχει επίπτωση στην προσαρμοστικότητα του Drupal καθώς και στην ασφάλειά του, ειδικότερα σε θέματα ασφαλείας, όπως η έγχυση εντολών SQL(SQLinjection). 75

76 Προσαρμοσμένες θεματικές παραλλαγές, που μπορούν να προστεθούν χωρίς να επηρεάζουν τον πυρήνα του Drupal, χρησιμοποιούν προτυποποιημένες μορφές που ΜΟΝΑΔΕΣ του Drupal Ο πυρήνας του Drupal έχει σχεδιαστεί βάση ενός συστήματος από hook, ή callback, που επιτρέπει στις γραμμένες από την κοινότητα μονάδες να εισάγουν συναρτήσεις στο μονοπάτι εκτέλεσης του Drupal. Οι μονάδες που περιέχονται στον πυρήνα του Drupal παρέχουν στους χρήστες τη δυνατότητα να: Υποβάλλουν, αναθεωρούν και να κατηγοριοποιούν την ύλη Εκτελούν αναζητήσεις Υποβάλλουν σχόλια Λαμβάνουν μέρος σε φόρουμ συζητήσεων Ψηφίζουν σε ψηφοφορίες Δουλεύουν σε συνεργατικά συγγραφικά έργα Τροποποιούν και να βλέπουν προσωπικά προφίλ Επικοινωνούν μεταξύ τους ή και με τους διαχειριστές του ιστοτόπου Αλλάζουν την εμφάνιση του ιστοτόπου με έτοιμες ή φτιαγμένες με το χέρι θεματικές παραλλαγές Δημιουργούν μενού με πολλαπλά επίπεδα Βλέπουν τη γραφική διεπαφή και τα μηνύματα στην μητρική τους γλώσσα Παρέχουν ροές RSS Συλλέγουν περιεχόμενο από ροές RSS άλλων ιστοτόπων Εγγράφονται ως χρήστες και να διαχειρίζονται τους λογαριασμούς τους Καθορίζουν ρόλους χρηστών, με τον ορισμό αδειών (permissions) στους χρήστες για τη χρησιμοποίηση επιλεγμένων χαρακτηριστικών του ιστοτόπου Χρησιμοποιούν κανόνες πρόσβασης για την άρνηση πρόσβασης στον ιστοτόπο σε συγκεκριμένα ονόματα χρηστών, διευθύνσεις ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και διευθύνσεις IP Λαμβάνουν στατιστικά και αναφορές για τους διαχειριστές Χειρίζονται θέματα λανθάνουσας μνήμης και απόπνιξης ώστε να βελτιώσουν την απόδοση του ιστοτόπου σε περιόδους μεγάλης κίνησης Δημιουργούν και καθορίζουν διάφορα φίλτρα εισόδου και μορφότυπους ύλης 76

77 Δημιουργούν φιλικές στο χρήστη, εύκολες προς απομνημόνευση, διευθύνσεις URL (πχ. " αντί για " Επιπρόσθετα, ο ιστοτόπος του Drupal παρέχει εκατοντάδες δωρεάν μονάδες γραμμένες από την κοινότητα του Drupal, που παρέχουν: Δυνατότητες συστημάτων ηλεκτρονικού εμπορίου (e-commerce) Χαρακτηριστικά ροής εργασιών γκαλερί φωτογραφιών σελίδες ομάδων ατόμων (οργανικά γκρουπ) χάρτες ιστοτόπου για το Google αντικείμενα Amazon διαχείριση λιστών ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ένα σύστημα διαχείρισης των συστατικών στοιχείων σχέσεων (Customer relationship management, CRM), το CiviCRM ενσωμάτωση με ένα "Concurrent Versions System" (CVS). 4.2 ΓΙΑΤΙ ΔΙΑΛΕΞΑΜΕ ΤΟ DRUPAL Προηγμένος έλεγχος: Αντίθετα από το WordPress, το Drupal δίνει ακριβή έλεγχο της δομής των URL. Σε κάθε στοιχείο περιεχομένου του Drupal (αποκαλούμενο node) μπορεί να δοθεί ένα προσαρμοσμένο URL (αποκαλούμενο URL alias). Στο WordPress υπάρχει περιορισμός σε έναν γενικό τύπο μόνιμου URL για όλες τις καταχωρήσεις. Αυτό μπορεί να παρακαμφθεί, αλλά είναι πολύ λιγότερο ακριβές από τα προσαρμόσιμα URL του Drupal. Μπορεί επίσης να ρυθμιστεί αυτόματη δομή των URL για κάθε διαφορετικό τύπο περιεχομένου με το module Pathauto. Το Global Redirect module επαναπροσανατολίζει το εσωτερικό Drupal URL custom URL αυτόματα. Αντίθετα από πολλά άλλα συστήματα διαχείρισης, οι σελίδες Drupal έχουν «καθαρά» URLs. Custom τύποι περιεχομένου και Views: Με την χρήση των modules Content Construction Kit (CCK) και Views, μπορούν να δημιουργηθούν νέοι τύποι περιεχομένου και να προβληθούν με προσαρμοσμένο από τον χρήστη τρόπο χωρίς γράψιμο οποιουδήποτε κώδικα. Μερικά παραδείγματα των τύπων περιεχομένου είναι «blog θέσεις», «ειδήσεις», «θέσεις φόρουμ», «σεμινάρια», «ταξινομημένες αγγελίες», «podcasts». Μπορούν να δημιουργηθούν όσοι τύποι περιεχομένου θέλουμε και να προβληθούν με πολλούς διαφορετικούς τρόπους. Τα περισσότερα συστήματα διαχείρισης θα απαιτούσαν κώδικα για να ολοκληρώσουν αυτούς τους στόχους, αλλά δεν απαιτείται καμία γνώση προγραμματισμού για την δημιουργία τους σε Drupal. 77

78 Έλεγχος αναθεώρησης: Μπορούμε να διαμορφώσουμε το Drupal ώστε να αποθηκεύει μια νέα έκδοση των σελίδων σας κάθε φορά που υποβάλλονται σε κάποια μετατροπή. Αυτό σημαίνει ότι μπορούμε να δούμε ή και να επαναφέρουμε παλαιότερες σελίδες εάν κριθεί απαραίτητο. Taxonomy (Ταξινομία): Η Drupal διαθέτει ένα ισχυρό σύστημα ταξινομίας (κατηγοριοποίηση) που επιτρέπει στο χρήστη να οργανώσει το περιεχόμενο. Κάθε «λεξιλόγιο» (σύνολο κατηγοριών) μπορεί να περιοριστεί σε ορισμένους τύπους περιεχομένου. Παραδείγματος χάριν, θα μπορούσαμε να έχουμε ένα περιεχόμενο blog που επιτρέπει την ελεύθερη επικόλληση, ενώ το τμήμα ειδήσεών μας να έχει ένα διαφορετικό λεξιλόγιο που θα μπορούσε μόνο να επιλεχτεί από έναν υπάρχοντα κατάλογο κατηγοριών. Μπορούμε επίσης να έχουμε ιεραρχικές κατηγορίες, με μοναδικές ή πολλαπλές κατηγορίες γονέων. Τα προηγμένα χαρακτηριστικά ταξινομίας του Drupal, που συνδυάζονται με το CCK και το Views, μας επιτρέπουν να δημιουργήσουμε και να παρουσιάσουμε περιεχόμενο με έναν εύκολο και κατανοητό τρόπο. Έλεγχος αναθεώρησης: Μπορούμε να διαμορφώσουμε το Drupal ώστε να αποθηκεύει μια νέα έκδοση των σελίδων σας κάθε φορά που υποβάλλονται σε κάποια μετατροπή. Αυτό σημαίνει ότι μπορούμε να δούμε ή και να επαναφέρουμε παλαιότερες σελίδες εάν κριθεί απαραίτητο. Διαχείριση χρηστών: Το Drupal σχεδιάστηκε κυρίως για ιστότοπους κοινωνικής δικτύωσης και για αυτό το λόγο έχει προηγμένη λειτουργικότητα όσον αφορά τους ρόλους των χρηστών και τον έλεγχο πρόσβασης αυτών στα περιεχόμενα της ιστοσελίδας. Μπορούμε να δημιουργήσουμε όσους διαφορετικούς ρόλους χρηστών με όσα διαφορετικά επίπεδα πρόσβασης θεωρούμε ότι χρειαζόμαστε. Τίτλοι σελίδων και Metatags: To Page Title module του Drupal μας δίνει τον έλεγχο των HTML <title> στοιχείων, ενώ το Meta Tags module μας δίνει τον έλεγχο των ετικετών περιγραφής των σελίδων μας. Αυτό είναι δύσκολο σε μερικά συστήματα διαχείρισης, αλλά είναι πολύ εύκολο στο Drupal. Άριστη τεκμηρίωση: Η τεκμηρίωση περιλαμβάνει τα επίσημα εγχειρίδια, τα πολυάριθμα tutorials, blogs, videos, podcasts, και την συνεχή συγγραφή καινούργιων βιβλίων. Υπάρχει ακόμη μια συνεχώς αναπτυσσόμενη κοινότητα χρηστών. 78

79 PHP Template: Το Drupal χρησιμοποιεί τη μηχανή θέματος PHP εξ ορισμού. Το Theming σε Drupal είναι και δεν απαιτεί απαραιτήτως οποιαδήποτε γνώση PHP. Drupal Cookbooks: Εάν θέλετε μία συγκεκριμένη λειτουργία που δεν υπάρχει στο αρχικό πακέτο του Drupal, οι πιθανότητες είναι ότι κάποιος έχει γράψει ήδη ένα σχετικό κομμάτι κώδικα και το έχει τοποθετήσει στο Drupal.org. Μεγάλη και φιλική Κοινότητα: Με τόσες πολλές σημαντικές ιστοσελίδες να χρησιμοποιούν Drupal, δεν πρόκειται να ξεπεραστεί σύντομα. Για μια ιδέα του μεγέθους της κοινότητας υπεύθυνων για την ανάπτυξη, ρίξτε μια ματιά στο μακρύ κατάλογο των custom modules που κυκλοφορούν. Το Drupal forum είναι ιδιαίτερα ενεργό και είναι ένα πολύ καλό μέρος για να τεθούν απορίες. 4.3 ΛΟΓΟΙ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΟΠΟΙΟΥΣ ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΣΚΕΦΤΕΙΤΕ ΤΗΝ ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ DRUPAL Βελτιωμένος έλεγχος των διευθύνσεων URL: Αντίθετα με το WordPress, το Drupal σου δίνει τον ακριβή έλεγχο πάνω στη δομή των διευθύνσεων URL. Σε κάθε στοιχείο του περιεχομένου στο Drupal σας(το οποίο καλείται κόμβος-node), μπορεί να δοθεί μια διεύθυνση URL(URL alias). Στο WordPress είστε γενικά περιορισμένοι σε ένα τύπο μόνιμης διεύθυνσης για όλες τις θέσεις. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε το "post slug" αλλά είναι πολύ λιγότερο ακριβής από το URL aliases του Drupal. Μπορείτε ακόμα να αυτοματοποιήσετε την δομή των κοινών διευθύνσεων (URL) για κάθε διαφορετικό τύπο περιεχομένου με την χρήση της μονάδας Pathauto module. Η μονάδα Global Redirect επαναπροσανατολίζει αυτόματα 301 διευθύνσεις από το εσωτερικό του Drupal σε URL alias. Αντίθετα με άλλα συστήματα διαχείρισης περιεχομένου το Drupal προσφέρει στις σελίδες του όμορφες καθαρές διευθύνσεις URLs. Κοινοί τύποι περιεχομένου και Views : Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τις μονάδες Content Construction Kit(CCK) και Views, για να δημιουργήσετε νέους τύπους περιεχομένου και βελτιωμένες "απόψεις" views για αυτούς τους τύπους χωρίς να γράψετε καθόλου κώδικα. Μερικά παραδείγματα (content types) τύπων περιεχομένου είναι "block posts", "news stories", "forum posts", "tutorials", "classified ads", "podcasts". Μπορείτε να δημιουργήσετε όσους τύπους περιεχομένου επιθυμείτε και να τους παρουσιάσετε με πολλούς διαφορετικούς τρόπους. Τα περισσότερα συστήματα διαχείρισης περιεχομένου απαιτούν το γράψιμο κώδικα για να επιτύχετε αυτούς τους στόχους, αντίθετα στο Drupal δεν απαιτείται καμία προγραμματιστική γνώση. 79

80 Ο έλεγχος αναθεώρησης: Μπορείτε να διαμορφώσετε το Drupal ώστε να σώζετε την νέα έκδοση των σελίδων σας κάθε φορά που τις επεξεργάζεστε. Αυτό σημαίνει ότι μπορείτε να πάτε πίσω στην "όψη" ή να επανέλθετε στις παλιές αναθεωρήσεις εάν το θέλετε. Ταξινομία (taxonomy): Το Drupal έχει ισχυρό σύστημα ταξινομίας(κατηγορία) το οποίο σας επιτρέπει να οργανώσετε και να δώσετε ετικέτες στο περιεχόμενο. Κάθε "λεξιλόγιο" της Drupal (σύνολο από κατηγορίες) μπορεί να περιοριστεί στους κύριους τύπους περιεχομένου. Για παράδειγμα μπορεί να έχετε περιεχόμενα μπλοκ που επιτρέπουν την ελεύθερη υποβολή ετικετών(όπως οι κατηγορίες του Word Press), ενώ η ενότητα των "νέων" μπορεί να έχει άλλο λεξιλόγιο(σύνολο κατηγοριών) το οποίο μπορεί να επιλεγεί μόνο από μια υπάρχουσα λίστα των κατηγοριών. Μπορείτε ακόμα να έχετε ιεραρχικές κατηγορίες, με μια ή πολλαπλές μητρικές κατηγορίες. Οι βελτιωμένες λειτουργίας ταξινομίας του Drupal, συνδυάζονται με τα CCK και Views, και σας επιτρέπουν να στοχεύσετε εύκολα στις λέξεις κλειδιά τις οποίες ερευνούσατε στο Word tracker. Διαχείριση χρήστη: Το Drupal σχεδιάστηκε για ιστοσελίδες σε επίπεδο κοινοτήτων, με τον χρήστη να έχει σημαντικό ρόλο και με λειτουργία ελέγχου πρόσβασης. Μπορείτε να δημιουργήσετε όσους ρόλους χρηστών με επίπεδα πρόσβασης επιθυμείτε. Για παράδειγμα μπορείτε να δημιουργήσετε τους ακόλουθους ρόλους, κάθε ένας εξ' αυτών θα έχει διαφορετικά επίπεδα πρόσβασης στις λειτουργίες: "ανώνυμος επισκέπτης", "εξουσιοδοτημένος χρήστης", "μεσολαβητής", "συντάκτης", "webmaster", "διαχειριστής". Μπορείτε να κρατήσετε τις βελτιωμένες λειτουργίες διαχείρισης των χρηστών απενεργοποιημένες εάν δεν τις χρειάζεστε και να τις ενεργοποιήσετε αργότερα αν η ιστοσελίδα σας αναπτυχθεί σε τέτοιο βαθμό που θα επιθυμούσατε να προσθέσετε περισσότερα κοινοτικά χαρακτηριστικά. Τίτλοι σελίδων και metatags: Η μονάδα Page Title του Drupal σας δίνει τον έλεγχο των HTML<titles> στοιχείων, ενώ η μονάδα Meta tags σας δίνει έλεγχο πάνω στις σελίδες σας, μεμονωμένες ετικέτες περιγραφής. Αυτό είναι δύσκολο σε κάποια συστήματα διαχείρισης περιεχομένου, αλλά εύκολο με το Drupal. Άριστη τεκμηρίωση: Η τεκμηρίωση περιλαμβάνει τα επίσημα εγχειρίδια, την μαζική αναφορά στα API(Application Programming Interface), πολυάριθμα μαθήματα, μπλοκ, βίντεο και σειρές ψηφιακών μέσων (podcasts) καθώς και το εξαιρετικό βιβλίο "Pro Drupal Development". Ακόμα υπάρχει η κοινότητα Drupal, Dojo, όπου μπορείς να μάθεις πώς να γίνει ειδικός στο Drupal. 80

81 PHP Πρότυπο: Το Drupal χρησιμοποιεί εξ' ορισμού την μηχανή θέματος PHP Template.H θεματοποίηση στο Drupal είναι πιο εύκολο από ότι στο Word Press και δεν χρειάζεται απαραίτητα κάποια γνώση σε PHP. Ο οδηγός ανάπτυξης για τα θέματα (Theme Developer Guide) του Drupal, είναι μια εξαιρετική πηγή Τα εγχειρίδια του Drupal: Αν χρειάζεστε μια λειτουργία που δεν υπάρχει στο Drupal εξορισμού, είναι πολύ πιθανό κάποιος να έχει γράψει το κομμάτι του κώδικα που χρειάζεστε και να το έχει αναρτήσει στο drupal.org. Μεγάλη και φιλική κοινότητα: Υπάρχουν πολλές σημαντικές ιστοσελίδες που χρησιμοποιούν Drupal. Για να λάβετε μια ιδέα για το μέγεθος της κοινότητας των υπεύθυνων ανάπτυξης, ρίξτε μια ματιά στη λίστα των μονάδων που έχουν προσφερθεί από τα μέλη της κοινότητας. Το φόρουμ των συζητήσεων του Drupal είναι ενεργό και είναι σπουδαίο μέρος για λάβετε απαντήσεις στα ερωτήματα σας. 4.4 ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΤΟΥ DRUPAL ΜΕ ΑΛΛΑ CMS ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ Υπάρχουν και άλλες εναλλακτικές λύσεις λογισμικών ανοιχτού κώδικα πέρα από το Drupal, όμως υπάρχουν κάποιοι λόγοι που θέτουν το Drupal ως την καλύτερη επιλογή: Ένα: Joomla Το Joomla δεν είναι τόσο φιλικό με την μηχανή αναζήτησης όσο το Drupal. Δύο: Plone Είναι ένα ισχυρό σύστημα, όμως το Plone γράφεται σε Python και έχει συγκεκριμένες απαιτήσεις για τον server. Δεν είναι τόσο εύκολο στην επέκταση του όπως το Drupal και είναι δυσκολότερο να βρεις ανθρώπους που γνωρίζουν Python συγκριτικά με αυτούς που γνωρίζουν PHP. Το Plone τρέχει στο ισχυρό μεν αλλά πολύπλοκο Zope 2. Τρία: Wordpress Το WordPress είναι εξαιρετικό, αλλά εάν χρειάζεστε κάτι που μπορεί να χειρίζεται πιο βαριά καθήκοντα ή εάν θέλετε να επεκτείνετε την ιστοσελίδα σας στο μέλλον, τότε θα πρέπει να σκεφτείτε την χρήση του Drupal. 81

82 4.5 Η ΔΟΜΗ ΤΩΝ ΦΑΚΕΛΩΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΤΟΥ DRUPAL Η κατανόηση της δομής του καταλόγου της εξ ορισμού εγκατάστασης του Drupal θα μπορούσε να βοηθήσει στον εντοπισμό σφαλμάτων στην ιστοσελίδα σας και να σας διδάξει πολλές καλύτερες σημαντικές πρακτικές, όπως το που κατεβαίνουν οι μονάδες (modules) όταν κάνετε download καθώς και που πρέπει να τοποθετηθούν τα θέματα (themes) και πως θα μπορέσετε να έχετε διαφορετικά προφίλ στο Drupal. Η δομή μιας εξ ορισμού εγκατάστασης Drupal φαίνεται στην εικόνα που ακολουθεί. Εικόνα 5: Η εξ ορισμού δομή των φακέλων σε μια εγκατάσταση Drupal 1) Ο φάκελος των αρχείων (files) Αυτός ο φάκελος δεν βρίσκεται μαζί με το Drupal εξ ορισμού, όμως είναι απαραίτητος αν σκοπεύετε να χρησιμοποιήσετε ένα σύνηθες λογότυπο, να ενεργοποιήσετε την εικόνα χρήστη (σε δωμάτια συζητήσεων) ή για να ανεβάσετε άλλα μέσα τα οποία σχετίζονται με τη νέα σας ιστοσελίδα. Αυτός ο υποκατάλογος απαιτεί την ενεργοποίηση των δικαιωμάτων για ανάγνωση και γράψιμο από τον server πίσω από τον οποίο τρέχει το Drupal. 2) O φάκελος includes Περιέχει βιβλιοθήκες κοινών συναρτήσεων που χρησιμοποιεί το Drupal. 3) Ο φάκελος misc Αποθηκεύει Javascript, διάφορες εικόνες και απεικονίσεις διαθέσιμα σε ένα στοκ εγκατάστασης Drupal. 4) Ο φάκελος modules περιέχει τις μονάδες (modules) του πυρήνα, με κάθε μονάδα να βρίσκεται μέσα στο δικό της φάκελο. 82

83 5) Ο φάκελος profiles Περιέχει διαφορετικά προφίλ εγκατάστασης για μια ιστοσελίδα. Εάν υπάρχουν άλλα προφίλ εκτός του εξ ορισμού σε αυτό τον υποκατάλογο, το Drupal θα σας ρωτήσει ποιο προφίλ θέλετε να εγκαταστήσετε την πρώτη φορά που ενεργοποιείτε την ιστοσελίδα σας. Ο κύριος στόχος της εγκατάστασης ενός προφίλ είναι η ενεργοποίηση του απαραίτητου πυρήνα και κάποιων μονάδων αυτόματα. Ένα τέτοιο παράδειγμα θα μπορούσε να είναι ένα προφίλ ηλεκτρονικού εμπορίου το οποίο στήνει αυτόματα το Drupal ως πλατφόρμα ηλεκτρονικού εμπορίου. 6) Ο φάκελος scripts Περιέχει κομμάτια κώδικα(scripts) για τον έλεγχο της σύνταξης, τον καθαρισμό του κώδικα και τον χειρισμό ειδικών καταστάσεων με την χρήση του cron. Δεν χρησιμοποιείται μέσα από αίτηση κατά τον κύκλο ζωής του Drupal, αυτά είναι κώδικας χρησιμότητας για Perl. 7) Ο φάκελος sites Περιέχει τις τροποποιήσεις σας στο Drupal υπο την μορφή ρυθμίσεων, μονάδων, και θεμάτων. Όταν προσθέτετε μονάδες στο Drupal από την αποθήκη μονάδων ή γράφοντας την δική σας, αυτές πηγαίνουν στο φάκελο sites/all/modules. Έτσι κρατάτε όλες τις τροποποιήσεις που κάνετε σε ένα φάκελο. Μέσα στο φάκελο sites θα πρέπει να υπάρχει ένας υποφάκελος με το όνομα default ο οποίος κρατά το εξ ορισμού αρχείο διαμόρφωσης για την Drupal ιστοσελίδα σας, το αρχείο αυτό ονομάζεται settings.php. Ο κατάλογος προεπιλογής αντιγράφεται και μετονομάζεται στο URL(Uniform Reform Locator = Διεύθυνση Web) της ιστοσελίδας σας, έτσι το αρχείο ρυθμίσεων θα πρέπει να είναι sites 8) Ο φάκελος themes Περιέχει τις μηχανές προτύπων (templates) και τα προεπιλεγμένα θέματα για το Drupal. 83

84 ΚΕΦΆΛΑΙΟ 5: ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ DRUPAL SITE ΤΕΛΟΣ ΣΕ ΑΥΤΟ ΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΟΝΤΑΙ ΑΡΧΙΚΑ ΟΛΕΣ ΟΙ ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΕΣ ΕΠΕΚΤΑΣΕΙΣ ΤΟΥ UBERCART ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ ΑΝΑΓΚΑΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΥ ΜΑΣ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΥΕΛΙΚΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΗΣ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑΣ ΜΑΣ. ΈΤΣΙ ΣΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΑΥΤΟ ΤΗΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΑΦΟΥ ΑΝΑΛΥΣΟΥΜΕ ΠΡΩΤΑ ΤΟΝ ΟΡΙΣΜΟ ΤΟΥ UBERCART ΚΑΙ ΚΑΤΗΓΟΡΙΟΠΟΙΗΣΟΥΜΕ ΤΑ ΔΙΑΦΟΡΑ MODULES ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΜΕ, ΣΤΗΝ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΜΕ ΤΗΝ ΒΟΗΘΕΙΑ ΣΤΙΓΜΙΟΤΥΠΩΝ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΟ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΗ ΤΟΥ DRUPAL ΘΑ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΟΥΜΕ ΤΑ ΔΙΑΦΟΡΑ ΣΤΑΔΙΑ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΗΣ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗΣ ΜΑΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ. 84

85 5.1 ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ UBERCART Το Ubercart είναι ένα πακέτο ανοιχτού λογισμικού που συνδυάζει τη δημιουργία ενός ηλεκτρονικού καταστήματος με την Drupal. Ο κάθε ένας που ασχολείται με την ανάπτυξη λογισμικού, μπορεί να συνεισφέρει με το να δημιουργεί το δικό του κώδικα και να τον κάνει να αλληλεπιδρά με τον πυρήνα του Ubercart. Παρέχεται η δυνατότητα να αλληλεπιδράσει κανείς με το πυρήνα της Drupal, μέσα από τα administrator menu, από τις αναφορές, και από τη συγγραφή κώδικα για παραγωγή modules. Όλα παρέχονται μέσα από το API της drupal. Η Ubercart έχει σχεδιαστεί για να προωθεί και να πουλά διάφορα προϊόνταυλικά αγαθά. Συνεπώς υπάρχει η δυνατότητα να δημιουργούνται εξαρτήσεις μεταξύ των προϊόντων σαν προσφορές, αλλά και μεταξύ των προϊόντων και των πελατών. Παρέχεται πληθώρα επιλογών ως προς το είδος και την δημιουργία των προϊόντων, τις παραγγελίες και τη παρακολούθηση τους σε ποιο στάδιο βρίσκονται, των τρόπων πληρωμής (PayPal, πιστωτικές κάρτες, κτλ..) και αποστολής στο πελάτη. Επιπλέον, μπορεί κανείς με μια πρώτη ματιά ότι τα προϊόντα εμφανίζονται με κάποιες εγκατεστημένες ιδιότητες (όπως το βάρος, τις διαστάσεις κτλ ) αλλά μέσα από το CCK της Drupal, μπορείς να δημιουργήσεις νέα πεδία. Παρέχεται η δυνατότητα για καταγραφή του πλήρες ιστορικού κατά την περιήγηση του χρήστη, καθώς και για τις όποιες συναλλαγές εκείνος πραγματοποιεί. Υποστηρίζεται η εισαγωγή/εξαγωγή δεδομένων από την εφαρμογή μέσα από XML δομές ΥΠΟΣΤΗΡΙΖΟΜΕΝΕΣ ΕΠΕΚΤΑΣΕΙΣ ΤΟΥ UBERCART Παρακάτω παρουσιάζονται τα modules που υποστηρίζουν τη βασική δομή του Ubercart, και τα οποία είναι κατ ελάχιστο τα απαραίτητα για τη λειτουργία του site: Order (ubercart/uc_order): Σας επιτρέπει να λαμβάνει και να διαχειρίζεται τις παραγγελίες. Cart (ubercart/uc_cart): Ουσιαστικά παρέχει τη περιοχή που εμφανίζεται το καλάθι των αγορών. Σας επιτρέπει να λαμβάνει και να διαχειρίζεται τις παραγγελίες. Product (ubercart/uc_product): Δίνει τη δυνατότητα να δημιουργούνται τα προϊόντα για το κατάστημά σας. Τα modules Image cache και CCK Image field, βοηθούν στο πώς να εμφανίζονται οι εικόνες των προϊόντων. Μπορούν να δημιουργηθούν πολλοί τύποι, όπου κάθε φορά να υλοποιούν διαφορετικά εφέ στις εικόνες, να ορίζουν διαφορετικά το μέγεθός της κτλ 85

86 Store (ubercart/uc_store): Επιτρέπει να ρυθμίσετε τις ρυθμίσεις του καταστήματος και να διαχειρίζεσαι το κατάστημα. Υπάρχουν βέβαια και επιπλέον modules, τα οποία παρέχουν πρόσθετη λειτουργικότητα και είναι προαιρετικά: Attribute (ubercart/uc_attribute): Παρέχει τη δυνατότητα να υπάρχουν επιλογές για ένα προϊόν. Αν για παράδειγμα κάποιος πουλάει παντελόνια, να έχει μια λίστα με τα μεγέθη Catalog (ubercart/uc_catalog): Δημιουργεί ένα block με τις κατηγορίες των προϊόντων File Downloads (ubercart/uc_file): Επιτρέπει σε ένα προϊόν να συσχετισθεί με αρχεία που μπορεί να κατεβάσει ο χρήστης που περιηγείται στη σελίδα. Notify (ubercart/uc_notify): Στέλνει ένα που ειδοποιεί τους πελάτες όταν ολοκληρώνουν μια παραγγελία ή όταν τροποποιούν μια παραγγελία. Payment (ubercart/payment/uc_payment): Ενεργοποιεί το κύκλωμα που υποστηρίζει τους διάφορους τρόπους πληρωμής από και προς την εφαρμογή. Reports (ubercart/uc_reports): Περιέχει τις αναφορές μέσω των οποίων παρακολουθείς τις πωλήσεις του καταστήματος, τους πελάτες και τα προϊόντα. Roles (ubercart/uc_roles): Προσδίδει ρόλους μόνιμους, ή ορισμένης χρονικής διάρκειας ανάλογα με τα προϊόντα που αγοράζονται. Shipping Quotes (ubercart/shipping/uc_quote): Εμφανίζει όλες τις σχετικές πληροφορίες σχετικά με τα έξοδα αποστολή μέσω κάποιου πλοίου, σε συνεργασία με υπηρεσίες μέσω του web. Taxes (ubercart/uc_taxes): Υπολογίζει τους φόρους σε στα διάφορα προϊόντα. Μπορεί για παράδειγμα διαφορετικές πόλεις να υπόκεινται σε διαφορετικά φορολογικά καθεστώτα. Επιπλέον modules που λειτουργούν βοηθητικά είναι: Cart Links (ubercart/uc_cart_links): Δημιουργούν ειδικά links, ώστε να αγοράζουν τα προϊόντα και από άλλα nodes. 86

87 Google Analytics for Ubercart (ubercart/uc_google analytics): Στέλνει τα δεδομένα του πολυκαταστήματος στη Google Analytics για αναφορές και καταγραφή. Importer (ubercart/uc_importer): Παρέχει μια διεπαφή για την εισαγωγή/εξαγωγή των περιεχομένων του καταστήματος μέσω της XML. Product Kit (ubercart/uc_product_kit): Δημιουργεί προϊόντα που απαρτίζουν συλλογές από άλλες ομάδες. Stock (ubercart/uc_stock): Διαχειρίζεται το απόθεμα που υπάρχει στο πολυκατάστημα μας. Modules που χρησιμοποιούνται κατά την ολοκλήρωση μια παραγγελίας, και προετοιμάζουν το προϊόν για τη μεταφορά στον αγοραστή: Flat rate(ubercart/shipping/uc_flatrate): Παρέχει τον ίδιο φόρο για κάθε προϊόν ή για κάθε παραγγελία που πρόκειται να ταξιδέψει. UPS Shipping (ubercart/shipping/uc_ups): Χρησιμοποιεί τα εργαλεία που έχει αναπτύξει η UPS για τους δασμούς, τη μεταφορά και την παρακολούθηση των δεμάτων-προϊόντων. USPS (ubercart/shipping/uc_usps): Επιστρέφει ένα κατά μέσο όρο κόστος ανάλογα με το ταχυδρομείο ανά πόλη στις ΗΠΑ. Weight quote(ubercart/shipping/uc_weight quote): Κοστολογεί τα μεταφορικά ανάλογα με το βάρος. Payment modules: 2Checkout (ubercart/payment/uc_2checkout): Ολοκληρώνει την συναλλαγή μέσω της υπηρεσίας 2Checkout.com. Authorize.net (ubercart/payment/uc_authorizenet): Επεξεργάζεται πληρωμές πιστωτικών καρτών μέσω της υπηρεσίας Authorize.net. Credit Card (ubercart/payment/uc_credit): Δέχεται πιστωτικές κάρτες για πληρωμές. Cyber Source (ubercart/payment/uc_cybersource): Ενεργοποιεί τη δυνατότητα πληρωμής μέσω της Cyber Source Silent Order POST. 87

88 PayPal (ubercart/payment/uc_paypal): Πληρωμές μέσω PayPal. Recurring Payments (ubercart/payment/uc_recurring): Για πληρωμές μέσω δόσεων. Test Gateway (ubercart/payment/uc_payment): Δημιουργεί ένα test περιβάλλον σαν να επρόκειτο να ολοκληρώσει κάποιος την πληρωμή του με πιστωτική κάρτα. 5.2 ΚΑΤΕΒΑΖΟΝΤΑΣ ΚΑΠΟΙΑ ΕΠΙΠΛΕΟΝ MODULES ΓΙΑ ΝΑ ΔΟΥΛΕΨΟΥΜΕ Μετά την εγκατάσταση της Drupal υπάρχουν κάποια modules που παρέχουν επιπλέον λειτουργικότητα στην εφαρμογή μας. ΠΡΏΤΟ: Token. Πρόκειται για μικρά κομμάτια κειμένου, που ενσωματώνονται σε μεγαλύτερα κείμενα και έχουν τη μορφή %site-name ή [user]. Περιέχουν μια τιμή την οποία και διοχετεύουν στα κείμενα. Για παράδειγμα μετά από κάποια ενέργεια μπορεί να θέλουμε ένα αυτοματοποιημένο μήνυμα στο χρήστη που την έκανε. Για να μην γράφουμε κάθε φορά το όνομα του, βρίσκουμε την αντίστοιχη μεταβλητή (Token). ΔΕΎΤΕΡΟ: Google Analytics Το συγκεκριμένο module προσθέτει τη δυνατότητα να παρέχει η Google στατιστικά για τον ιστότοπο, όπως είναι ο αριθμός των επισκεπτών, ποιες είναι οι δημοφιλείς σελίδες, αλλά και όποιες συναλλαγές πραγματοποιούνται. Μπορεί κανένας να αναλύσει πόσο δημοφιλής είναι, αλλά και τα καθορίσει μελλοντικές του τακτικές προώθησης. ΤΡΊΤΟ: Views Παρέχει μια διεπαφή μέσα από την οποία μπορεί κανείς να δημιουργήσει την παρουσίαση του υλικού του μέσα στην ιστοσελίδα. Μπορεί για παράδειγμα να δημιουργείς λίστες, tables κτλ. ΤΈΤΑΡΤΟ: Pathauto Δημιουργεί από κάθε σύνδεσμο που υπάρχει μέσα στην εφαρμογή ένα φιλικό προς το χρήστη σύνδεσμο (για παράδειγμα από το τίτλο της σελίδας) το οποίο είναι φιλικότερο και σε μια μελλοντική αναζήτηση. 5.3 ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΝΕΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ Για να δημιουργήσει κάποιος μια νέα κατηγορία προϊόντος στην Drupal, θα πρέπει να δημιουργήσει μια νέα Class στο "Administer» Store administration» Products» Manage Classes". Αυτό χρειάζεται διότι όταν εγκαθιστάτε για πρώτη φορά Ubercart, θα έχετε ένα μόνο node να χρησιμοποιήστε για τη προσθήκη των νέων προϊόντων, που ονομάζεται Product. 88

89 Εικόνα 6: Επιλογή δημιουργίας νέας κλάσης Ονομάστε τη νέα τάξη ό, τι θέλετε η νέα κατηγορία προϊόντος να λέγεται. (π.χ. Tools, t-shirts, κλπ). Εμείς στο παράδειγμα της εφαρμογής δημιουργήσαμε την κατηγορία Product Electronics Cameras Εικόνα 7: Παραμετροποίηση της νέας κλάσης - κατηγορίας προϊόντος 89

90 Εικόνα 8: Εμφάνιση της νέας κατηγορίας μέσα στο μενού διαχείρισης Όταν τελειώσετε με τη δημιουργία της νέας κατηγορίας, θα εμφανίζονται αυτόματα στο "Administer» Content management» Content types" σαν ένα νέο content type. Για να προσθέσετε νέα πεδία στη νέα κατηγορία "Class/Product Type" πάμε στο "Administer» Content management» Content types Βρίσκουμε τώρα το όνομα που μόλις δημιουργήσαμε και κάνουμε κλικ στο "Manage Fields". Μπορείτε να βάλετε όσα πεδία επιθυμείτε. 90

91 Εικόνα 9: Εισαγωγή πεδίων στις διάφορες κατηγορίες προϊόντων Επιπλέον, ο κατάλογος με τα taxonomy vocabulary έχει αυτόματα ενημερωθεί για τον νέο τύπο προϊόντος. Αν όμως έχουμε προσθέσει νέα vocabularies και θέλουμε το νέο "Product Type/Class" να τα χρησιμοποιεί, πρέπει χειρονακτικά να κάνουμε και εκεί τις κατάλληλες προσθήκες μέσω του μενού "Administer» Content management» Taxonomy. 5.4 ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΕΝΟΣ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ ΜΕΡΙΚΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΚΑΠΟΙΟΣ ΝΑ ΠΡΟΣΕΞΕΙ Ένα: Το product description (το node body field) είναι προαιρετικό, αλλά πρέπει σίγουρα να μπει τίτλος! Δύο: Αν χρησιμοποιείται το module με τον κατάλογο που περιέχει η εφαρμογή ήδη, υπάρχει μια λίστα με τις κατηγορίες προϊόντων που έχουμε φτιάξει που μπορεί κάποιος πατώντας το control key να επιλέξει πολλαπλές κατηγορίες. 91

92 Τρία: Υπάρχει δυνατότητα να προστεθούν εικόνες, αλλά έχει φτιαχτεί και ένα νέο πεδίο στο οποίο μπορεί κάποιος να εισάγει πολλές εικόνες και να δημιουργήσει μια gallery από εικόνες Τέσσερα: Το SKU (Stock Keeping Unit) πρέπει να είναι μοναδικό ανά προϊόν. Πέντε: Δεν χρειάζεται να χρησιμοποιηθούν όλα τα πεδία που αφορούν τη χρέωση των τιμών. Το μοναδικό που είναι απαραίτητο είναι το Sell price, ώστε να ξέρει ο πελάτης πόσα να χρεωθεί για την αγορά. Έξι: Αν κάποιος αποεπιλέξει την επιλογή «Product is ship pable.», τότε στο στάδιο που ολοκληρώνεται η συναλλαγή θα αποκρύψει τις διεπαφές που διαχειρίζονται τη παραπάνω πληροφορία. Ειδικότερα έτσι δηλώνουμε ότι δεν χρειάζεται να παραδοθεί σε κάποια διεύθυνση. Επτά: Οι διαστάσεις δεν είναι απαραίτητες να συμπληρωθούν, αλλά χρειάζονται αν αποσταλούν στο παραλήπτη, μέσω κάποιας μεταφορικής. Οκτώ: Στην φόρμα που περιέχει το καλάθι «Add to cart», υπάρχει η δυνατότητα κάποιος να αλλάξει την ποσότητα του προϊόντος που έχει επιλέξει. Αν θέλει όμως μπορεί κατά την προσθήκη στο καλάθι να μπαίνει μια προεπιλεγμένη τιμή( Default quantity to add to cart) ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΝΕΩΝ ΠΕΔΙΩΝ (ATTRIBUTES) Στο παρακάτω στιγμιότυπο αποτυπώνεται η ανάγκη να προσθέσεις κάποιος πεδία που δεν χρειάζεται να είναι σε όλους τους τύπους προϊόντων, παρά μόνο σε συγκεκριμένους. Για παράδειγμα αν υπήρχε κατηγορία Books, εκεί και μόνο θα χρειαζόταν ένα πεδίο που θα αποθήκευε την πληροφορία του ποιος είναι ο συγγραφέας. Αν όμως προκύψει η απαίτηση να υπάρχουν πολλαπλές επιλογές, μπορείς να δημιουργήσεις ένα νέο Attribute και να το διασυνδέσεις με το Product type που θες. Εν προκειμένω δημιουργήσαμε το Select Size, για το type Product Fashion Dresses Εικόνα 10: Δημιουργία ενός Attribute 92

93 Εικόνα 11: Παραμετροποίηση του νέου Attribute Όπου εσωτερικά υπάρχουν οι εξής επιλογές: Και αν κοιτάξουμε εσωτερικά την πρώτη, θα παρατηρήσουμε ότι υπάρχει η δυνατότητα να επηρεάσει και το τελικό κόστος του προϊόντος Εικόνα 12: Σχέση τελικού κόστους του προϊόντος και επιλογής ενός χαρακτηριστικού 93

94 Εικόνα 13: Παραμετροποίηση του κόστους και της σειράς εμφάνισης Για να τα διασυνδέσει με το επιθυμητό content type που θέλει θα πρέπει να κάνει Edit την αντίστοιχη σελίδα με το προϊόν, και να επιλέξει πάνω δεξιά το link: Attributes>>Add an attribute Εικόνα 14: Δυνατότητα διασύνδεσης ενός χαρακτηριστικού ( Attribute) με ένα οποιαδήποτε προϊόν 94

95 Εικόνα 15: Attribute για το συγκεκριμένο προϊόν Εικόνα 16: Τρόπος εμφάνισης του attribute στο site μας ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΩΝ ΤΕΛΙΚΩΝ ΣΕΛΙΔΩΝ ΠΟΥ ΕΜΦΑΝΙΖΟΝΤΑΙ ΤΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ Αρχικά κατεβάσαμε και ενεργοποιήσαμε τα παρακάτω modules: Views 2 Views Slide show ImageCache Lightbox2 Flag Display suite 95

96 Εικόνα 17: Ρύθμιση της θέσης των διαφόρων πεδίων ενός προϊόντος. Εικόνα 18: Ενεργοποίηση - απενεργοποίηση των εκάστοτε πεδίων. Εικόνα 19: Ορισμός της περιοχής όπου θα εμφανίζεται το κάθε στοιχείο 96

97 5.4.4 ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ΕΚΘΕΣΗΣ ΕΙΚΟΝΩΝ (IMAGE GALLERY) Για να δημιουργήσουμε το δικό μας image slider θα χρειαστούμε την βοήθεια των views slide show module και του JCarousel. Πιο συγκεκριμένα θα υπάρχει μια εικόνα ενός συγκεκριμένου μεγέθους, με μικρότερες από κάτω. Ο χρήστης θα μπορεί με το θα πηγαίνει το ποντίκι πάνω από την εικόνα να αρχίζουν να εναλλάσονται οι εικόνες, ενώ αν επίλέξει κάποια να μεγενθυθεί στο αρχικό της μεγεθος στο κέντρο της οθόνης. Οι ρυθμίσεις που επιλέχθηκαν αποτυπώνονται στο επόμενο στιγμιότυπο: Εικόνα 20: Ρυθμίσεις για την δημιουργία του Image Gallery ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΤΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ Για να υλοποιήσουμε τη σελίδα όπου συγκρίνουμε τα προϊόντα, χρησιμοποιήσαμε τα παρακάτω modules: Views Flag Για να μπορούμε να συγκρίνουμε μεταξύ τους τα προϊόντα, δημιουργούμε για κάθε μια από τις διαθέσιμες κατηγορίες από ένα flag. Συνεπώς δημιουργήσαμε το compare_products για την κατηγορία Dresses, και το compare_prods_in_electro_cameras για τη κατηγορία Cameras. Για να δημιουργήσουμε για παράδειγμα το δεύτερο flag, θα επιλέγαμε: Flag name Flag type compare_prods_in_electro_cameras Nodes Πίνακας 9: Δημιουργία ενός Flag 97

98 Αποθηκεύουμε και συνεχίζουμε: Flag Title Global flag Flag link text Flagged message Unflag link text Unflagged message Roles that may use this flag What nodes this flag may be used on Flag access by content authorship Link type Display link on node teaser Display link on node page Display checkbox on node edit form Compare Products in Electronics Cameras Όχι (απεναντίας θέλουμε ένα flag ανά χρήστη) Add to compare [node: title] has been added to your compare Remove from compare [node: title] has been removed from your compare Authenticated users (ή όποιος άλλος ρόλος εμείς επιθυμούμε). Το product type που αφορά και στην περίπτωσή μας το Product Electronics Cameras No additional restrictions Java Script toggle Ναι Ναι Ναι Πίνακας 10: Παραμετροποίηση ενός Flag 98

99 Εικόνα 21: Παραμετροποίηση ενός Flag Εικόνα 22: Παραμετροποίηση ενός Flag 99

100 Εικόνα 23: Συνέχεια της παραμετροποίησης του Flag Εικόνα 24: Μετά το πέρας της παραμετροποίησης, το Flag είναι διαθέσιμο για την χρήση μέσω κάποιου view 100

101 Εικόνα 25: Μέσα στο view για το προϊόν "Cameras" δηλώνουμε ότι υπάρχει εξάρτηση με το flag, μέσω της σχέσης Relationships Οπότε μέχρις στιγμής δημιουργήσαμε τα flags που καθορίζουν ποια έχουν επιλεχθεί. Τώρα θα χρειαστεί να φτιάξουμε τα αντίστοιχα views όπου θα αποτυπώνονται τα παραπάνω: View name uc_product Comparison Electronics Cameras View type Title Format Path Fields Filter criteria Page, Node Product Comparison Flipped table product-comparison (Compare Products Between them) Flags: Flag link (Flag link) Content: Title (Title) Content: Gallery Of images Product: Sell price (Sell Price) Content: Published (Yes) Content: Type (Product Fashion Dressess) Sort criteria Relationships Content: Post date (desc) Identifier: Compare Product Between them Include: Only flagged content Yes Flag: Compare Products in Fashion Dresses By Current User Πίνακας 11: Παραμετροποίηση του view για το προϊόν της κατηγορίας "Cameras" 101

102 Για να αποτυπώσεις οπτικά σε μια σελίδα ότι χρησιμοποιήθηκε από τα views, πήγαμε Structure>>Panels>>Create new... >>Panel page Εικόνα 26: Διασύνδεση ενός Panel page και των views. Εκει επιλέξαμε τα εξής: 1) Summary Εικόνα 27: Παραμετροποίηση του Panel page 102

103 2) General Εικόνα 28: Παραμετροποίηση του Panel page. Ορίζουμε την ονομασία και αν θέλουμε και css classes 3) Layout Εικόνα 29: Παραμετροποίηση του Panel page. Ορίζουμε το layout 103

104 4) Content Εικόνα 30: Παραμετροποίηση του Panel page. Ορίζουμε ποια views θέλουμε να χρησιμοποιήσουμε 5) Preview Εικόνα 31: Παραμετροποίηση του Panel page. Εδώ εμφανίζεται μια προεπισκόπηση της τελικής μας σελίδας 104

105 5.4.6 ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ Στα πλαίσια της επέκτασης των διαθέσιμων υπηρεσιών, μέσω του module Recommender API, το module Ubercart Products Recommender παρέχει τη δυνατότητα να δημιουργεί δυο περιοχές στις οποίες εμφανίζονται: A: Προϊόντα τα οποία ο χρήστες έπειτα αγόρασαν, δεδομένου ότι αγόρασαν το παρόν. B: Προϊόντα βάση προηγούμενων αγορών που πραγματοποίησε ο χρήστης. Τα στοιχεία αυτά ανακτώνται από τον αντίστοιχο πίνακα που κρατάει το ιστορικό των αγορών. Αν δεν έχει εγγραφές ο πίνακας, δεν εμφανίζεται κάτι. Σαν επέκταση του Recommender API, το module Browsing History Recommender, προσθέτει με τη σειρά του και εκείνο δυο περιοχές, στις οποίες παρέχει πληροφορίες στον ίσιο τον χρήστη βάση του ιστορικού περιήγησης του. Προτείνει να δεις προϊόντα που: A: Βάσει άλλων που έχεις δει στο παρελθόν B: Είτε από στοιχεία περιήγησης που έχουν συλλεχθεί από άλλους χρήστες. 5.5 ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΩΝ ΣΕΛΙΔΩΝ ΠΟΥ ΟΜΑΔΟΠΟΙΟΥΝ ΤΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ Στην αρχή είχε φτιαχτεί ένα γενικό πλαίσιο στο οποίο κάθε φορά που επιλέγει κάποιος μια κατηγορία από το μενού αυτόματα να βρίσκει σε ποιο taxonomy termid αντιστοιχεί και να εμφανίζει ένα πινακάκι με τα προϊόντα στα οποία έχει σαν παιδία ο παραπάνω όρος. Για παράδειγμα αν κάποιος επιλέξει ένα όρο όπως είναι ο Fashion, θα πρέπει να του εμφανίζει σαν παιδιά τα Dresses και Skirts Εικόνα 32: Διαμόρφωση πλαισίου για τις γονικές κατηγορίες προϊόντων 105

106 Εικόνα 33: Αποτύπωση αυτών των γονικών κατηγοριών στο site μας Έστω ότι τώρα κάποιος επιλέξει τον όρο Cameras. Αυτό θα πρέπει να του γυρίσει ένα view στο οποίο να έρχονται όλα τα σχετικά προϊόντα και να υποστηρίζονται και τα σχετικά φίλτρα. Με αυτή τη δήλωση προέκυψε και η ανάγκη κάθε κατηγορία να έχει τα δικά της views στα οποία να απεικονίζοντα τα χαρακτηριστικά που την αφορούν όπως επίσης και την δυνατότητα να φιλτράρονται με τα αντίστοιχα χαρακτηριστικά. Προέκυψε μια λύση λοιπόν όπου πάντα στα contex tual filters, να δέχεται σαν όρισμα τον termid του taxonomy term της κατηγορίας προϊόντων που κοιτάμε και στο σημείο που παραμετροποιείς το exposed form, να επιλέξουμε το Exposed for min block: Yes. Αυτό μας δίνει την δυνατότητα μέσω των blocks να αποφασίσουμε σε ποιες περιοχές της σελίδας μας θα εμφανίζονται τα εκάστοτε φίλτρα View name View type Title Format Path Fields uc_catalog Electronics Cameras Table, Grid, Block Catalog Table / catalog Content: Gallery Of images Product: SKU (SKU) Content: Title (Title) Content: Has new content (Has new content) 106

107 Product: Display price (Price) Product: Buy it now button Content: Cameras Digital Zoom (Cameras Digital Zoom) Filter criteria Content: Published (Yes) Node: Is a product (True) Product: Sell price (exposed) Content: Brand (exposed) Settings Content: Cameras Digital Zoom (exposed) Settings Sort criteria - Contextual filters Exposed form Content: Has taxonomy term ID (with depth) Χρειάζεται για να το παίρνει σαν όρισμα από το url της σελίδας Exposed form in block: Yes Exposed form style: Better Exposed Filters BEF Settings Πίνακας 12: Παραμετροποίηση και δημιουργία των φίλτρων και των προϊόντων αυτών. Εικόνα 34: Παραμετροποίηση και δημιουργία των φίλτρων και των προϊόντων αυτών 107

108 Από το μενού πηγαίνοντας admin >> structure >> block βλέπουμε ότι έχουμε ορίσει τα φίλτρα που ανήκουν στη περιοχή Content να περιέχουν το block Exposed form: uc_catalog-catalog : Εικόνα 35: Εμφάνιση πλέον σαν επιλογή, του block που περιέχει τα φίλτρα των προϊόντων και δυνατότητα τοποθέτησης μέσα σε οποιαδήποτε περιοχή του site. Πατώντας configure πάμε στην ακόλουθη σελίδα: Εικόνα 36: Παραμετροποίηση του block και περιορισμός της ορατότητας στις σελίδες που επιθυμούμε 108

109 Εκεί εστιάζουμε ότι το αναγκάσαμε να εμφανίζεται μόνο στη σελίδα που επιθυμούμε. Έτσι μπορούμε να εξασφαλίσουμε ότι κάθε κατηγορία θα έχει μόνο τα δικά της φίλτρα.με την χρήση των Pages κάνουμε override τη σελίδα για παράδειγμα με τις κάμερες. Εικόνα 37: Ομοίως και το link '/Catalog/9' έχει το ρόλο του να περιορίσει σε μια σελίδα τα φίλτρα και τα προϊόντα μιας νέας κατηγορίας Και ορίζουμε να φαίνεται το view που την αφορά (add content >> views): Εικόνα 38: Παραμετροποίηση του Panel page του νέου προϊόντος (electronics cameras) Τώρα φροντίζουμε να περάσει σαν όρισμα η σελίδα, κάνοντας edit στα settings του παρόντος view: 109

110 Εικόνα 39: Πέρασμα ορίσματος της σελίδας Με το ακόλουθο αποτέλεσμα: Εικόνα 40: Προεπισκόπηση του πως θα εμφανίζεται η σελίδα μας. 110

111 5.6 ΤΟ ΚΑΛΑΘΙ ΤΩΝ ΑΓΟΡΩΝ Εικόνα 41: Απεικόνιση του καλαθιού αγορών στο site μας 5.7 ΦΟΡΜΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ Εικόνα 42: Απεικόνιση της φόρμας επικοινωνίας 5.8 ΑΝΑΦΟΡΕΣ Η Ubercart έχει μερικά modules τα οποία δημιουργού τις παρακάτω αναφορές: Cart Links, Reports, & Stock. Αν είναι ενεργοποιημένα τότε από το Administer>Store administration>reports μπορεί κάποιος να τις δει. Για να αλλάξει κάποιος τη παραμετροποίηση από τις αναφορές θα πρέπει να πάει από το μενού Administer>Store administration>configuration>report settings. Για περεταίρω αναφορές υπάρχουν οι εξής: 111

112 5.8.1 CART LINKS Το παραπάνω module δημιουργεί μια αναφορά με τα clicks που αφορούν προϊόντα που προστέθηκαν στο καλάθι των αγορών. Η αναφορά δείχνει το link ID, τον αριθμό του πόσες φορές πατήθηκαν και ποια ήταν η τελευταία φορά. Εικόνα 43: Στιγμιότυπο γα την αναφορά των προϊόντων που προστεθήκαν στο καλάθι αγορών REPORTS (ΑΝΑΦΟΡΕΣ) Υπάρχουν αναφορές για τους πελάτες, τα προϊόντα, και για τις πωλήσεις. Όλες οι αναφορές μπορούν να εξαχθούν σε αρχείο CSV STOCK Το Stock module δημιουργεί μια αναφορά για όλα τα SKUs και με τα προϊόντα που συσχετίζεται, με τις τιμές των αποθεμάτων, και το κατώφλι που έχει τεθεί ώστε να ειδοποιηθούν οι διαχειριστές για την εξάντλησή του ΜΕ ΤΟΥΣ ΠΕΛΑΤΕΣ Στην αναφορά των πελατών μπορεί να δει κάποιος όλους τους πελάτες. Για κάθε ένα αναγράφεται το όνομα του (the bill in go shipping name depend in gone preference), το username, το συνολικό αριθμό των παραγγελιών, των συνολικό αριθμό των προϊόντων που παραγγέλθηκαν, τα συνολικά έσοδα που αποκομίζει το κατάστημα, και τη μέση τιμή εσόδων για κάθε παραγγελία. Πατώντας πάνω στο όνομα του πελάτη, ανακατευθυνόμαστε στη σελίδα με τις παραγγελίες του, ενώ πατώντας στο username στη προσωπική του σελίδα με τα στοιχεία του, όπου υπάρχει και το ιστορικό με τις παραγγελίες του. Εικόνα 44: Στιγμιοτυπο αναζητησης πελατων 112

113 Εικόνα 45: Στιγμιότυπο απεικόνισης κάποιου πελάτη μετά την αναζήτηση Σε ένα κατάστημα που ήταν σε λειτουργία η παρακάτω εικόνα θα ήταν αντιπροσωπευτική: Εικόνα 46: Παράδειγμα απεικόνισης καταστήματος σε λειτουργία για διάφορους πελάτες ΜΕ ΤΙΣ ΠΩΛΗΣΕΙΣ (ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΤΡΕΙΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ) 1) Sales Summary Η συγκεκριμένη αναφορά δημιουργεί μια γενική εικόνα για τις πωλήσεις του καταστήματος. Στο πρώτο πίνακα είναι ο αριθμός των παραγγελιών, το εισόδημα που παράχθηκε, και ο μέσος όρος των εισπράξεων ανά παραγγελία για τη συγκεκριμένη μέρα, για μια μέρα πριν, και για κάθε ημέρα. Ο δεύτερος πίνακας εμφανίζει τις συνολικές πωλήσεις, συνολικά τους πελάτες, νέους πελάτες για εκείνη την ημέρα, και τους τρέχοντες συνδεδεμένους πελάτες. Ο τελευταίος πίνακας παρέχει μια ανάλυση των καταστάσεων των παραγγελιών (order statuses) του καταστήματος. 113

114 Εικόνα 47: Αναφορά στίς πωλήσεις του καταστήματος μας ανά ημέρα Εικόνα 48: Αντιπροσωπευτικό παράδειγμα σε ένα κατάστημα που βρίσκεται σε λειτουργία 114

115 2) Sale pare year Εικόνα 49: Στιγμιότυπο πωλήσεων ανά έτος Η αναφορά αυτή δημιουργεί μια λίστα με της πωλήσεις για ένα συγκεκριμένο έτος. Για κάθε μήνα, ο αριθμός των παραγγελιών, το εισόδημα που παράγεται, και ένα μέσο εισόδημα από της παραγγελίες εμφανίζεται. Στο κάτω μέρος εμφανίζεται ένα συνολικό για το έτος. Κάνοντας κλικ σε κάθε μήνα θα παρέχονται οι παραγγελίες εκείνου του μήνα. Η έκθεση αυτή μπορεί να εξαχθεί σε ένα αρχείο CSV, αν χρειαστεί. Από προεπιλογή, το τρέχον έτος εμφανίζεται. Οι διαχειριστές μπορούν να δουν όλα τα τελευταία χρόνια με την εισαγωγή της νέου έτους και πατώντας το πλήκτρο «View» κουμπί. 3) Custom sales summary Αυτή είναι μια customized έκθεση που περιγράφει με λεπτομέρειες της παραγγελίες (ανά status), τα προϊόντα, και τα έσοδα που παράγονται σε καθορισμένη χρονική περίοδο, με ένα σύνολο στο κάτω μέρος. Από προεπιλογή, αυτή η έκθεση εμφανίζει της πωλήσεις για της τελευταίους 12 μήνες των παραγγελιών (με ορισμένη την κατάσταση της παραγγελίας στο Store administration>configuration>report settings Εικόνα 50: Ανάλυση πωλήσεων τελευταίου δωδεκαμήνου 115

116 ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΤΩΝ ΠΑΡΑΓΓΕΛΙΩΝ. Εικόνα 51: Στιγμιότυπο παρακολούθησης παραγγελίας ενός προϊόντος Εικόνα 52: :Στιγμιότυπο σύνθετης παρακολούθησης προϊόντος Εικόνα 53: Στιγμιότυπο παρακολούθησης πληκτρολογώντας μόνο τον αριθμό του προϊόντος Αφού επιλέξει το "customize report" ο διαχειριστής του καταστήματος μπορεί να προσαρμόσει τα παρακάτω: Εικόνα 54: Στιγμιότυπο επιλογής της ακριβής πορείας της παραγγελίας ενός προϊόντος 1) Start date: Η ημερομηνία έναρξης της έκθεσης 116

117 2) End date: Η ημερομηνία λήξης της έκθεσης 3) Sub report length: Η ομαδοποίηση των ημερομηνιών π.χ. μηνιαία 4) Order status: Τα statuses των παραγγελιών 5) Product breakdown: Αν είναι επιλεγμένο, ο αριθμός των προϊόντων αντικαθίσταται με ένα λεπτομερή κατάλογο των προϊόντων που πωλούνται για το εν λόγω χρονικό διάστημα ΜΕ ΤΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ (PRODUCTS) Στην έκθεση των προϊόντων θα είστε σε θέση να δείτε όλα τα προϊόντα. Για κάθε ένα μπορείτε να δείτε το όνομα του προϊόντος και το μοντέλο, τον αριθμό των views, τη ποσότητα του προϊόντος που έχει πωληθεί, τα έσοδα που παράγονται για το κατάστημα, και το ακαθάριστο που έχει παραχθεί (ολικό εισόδημα μετά των εξόδων). Αν τα model/sku προϊόντα σας έχουν attributes και προσαρμογές του τύπου model/sku, κάθε προϊόν θα εμφανίζεται ανά model/sku. Για παράδειγμα: Εικόνα 55: Ανάλυση μετρικών πωλήσεων βάσει των προϊόντων 117

118 Εικόνα 56: Ανάλυση των πωλήσεων ανά προϊόν Εικόνα 57: Ανάλυση μετρικών πωλήσεων βάσει των προϊόντων με επιπλέον επιλογές παραμετροποίησης των φίλτρων 118

119 ΠΑΡΆΡΤΗΜΑ 1: ΟΔΗΓΙΕΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΚΑΤΑΛΛΗΛΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΣΤΟ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΑΥΤΟ ΘΑ ΔΕΙΞΟΥΜΕ ΑΠΟ ΠΟΙΟΝ ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΟ ΤΟΠΟ ΜΠΟΡΩ ΝΑ ΒΡΩ ΤΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΑΜΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΤΗΝ ΒΑΣΗΣ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ, ΤΩΝ ΑΡΧΕΙΩΝ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΙ ΤΟ DRUPAL SITE ΜΑΣ ΚΑΘΩΣ ΚΑΙ ΤΟΝ ΤΡΟΠΟ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΤΟΥΣ. ΜΕ ΤΗΝ ΒΟΗΘΕΙΑ ΕΙΚΟΝΩΝ ΛΟΙΠΟΝ Ο ΑΝΑΓΝΩΣΤΗΣ ΘΑ ΜΠΟΡΕΙ ΠΟΛΥ ΕΥΚΟΛΑ ΝΑ ΠΕΡΙΗΓΗΘΕΙ ΣΤΑ ΚΑΤΑΛΛΗΛΑ SITE ΓΙΑ ΝΑ ΚΑΤΕΒΑΣΕΙ ΚΑΙ ΝΑ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΕΙ ΣΤΟΝ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΤΟΥ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΗ ΤΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΑΥΤΑ ΜΕ ΣΚΟΠΟ ΤΗΝ ΘΕΑΣΗ ΤΗΣ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑΣ ΜΑΣ ΣΤΟΝ ΙΔΙΩΤΙΚΟ ΤΟΥ ΕΞΥΠΗΡΕΤΗΤΗ (SERVER). 119

120 1.1 ΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο WEB SERVER Web Server software ονομάζουμε το λογισμικό που τρέχει σε έναν διαδικτυακό κόμβο και επιτρέπει σε άλλους υπολογιστές να αποκτούν αντίγραφα των ιστοσελίδων που είναι αποθηκευμένες σε αυτόν. Πολύ δημοφιλείς Web server είναι ο Apache, και ο Microsoft Internet Information Server. Οι Web servers είναι Ηλεκτρονικοί Υπολογιστές στο internet που φιλοξενούν ιστοσελίδες, προσφέροντας σελίδες όταν ζητηθούν από κάποιον επισκέπτη. Κάθε Web Server έχει μια μοναδική διεύθυνση IP (Internet Protocol) ώστε οι άλλοι υπολογιστές στο διαδίκτυο να μπορούν να επικοινωνούν μαζί του. Όποιος θέλει να ανεβάσει την ιστοσελίδα του στο διαδίκτυο πρέπει να νοικιάσει ένα χώρο σε κάποιο server ο οποίος στη συνέχεια θα φιλοξενεί τη σελίδα. Ο Server δίνει μια μοναδική διεύθυνση σε κάθε ιστοσελίδα που φιλοξενεί. Αν κάποιος συνδεθεί στο internet, ο υπολογιστής του παίρνει μια μοναδική IP διεύθυνση (από τον πάροχό του). Αυτή η διεύθυνση χαρακτηρίζει πλέον τον συγκεκριμένο υπολογιστή στο δίκτυο. Όταν λοιπόν από αυτόν τον υπολογιστή ζητηθεί μια ιστοσελίδα ο browser στέλνει μια αίτηση στη συγκεκριμένη ιστοσελίδα με την IP διεύθυνση του υπολογιστή που κάνε την αίτηση. Για να φτάσει η αίτηση στο προορισμό Ο APACHE ΩΣ WEB SERVER Ο Apache Web Server είναι αυτό ακριβώς που δηλώνει το όνομά του. Πρόκειται δηλαδή για έναν εξυπηρετητή (server) του παγκόσμιου Ιστού (Web). Με τον όρο server το μυαλό μας πηγαίνει ίσως σε ηλεκτρονικούς υπολογιστές που φιλοξενούν ιστοσελίδες και όχι άδικα. Ο όρος αυτός χρησιμοποιείται και για το μηχάνημα εξυπηρετητή (hardware) αλλά και για το πρόγραμμα (software). Στο άρθρο αυτό θα ασχοληθούμε μόνο με το software και συγκεκριμένα με τον Apache. Ο Apache εγκαθίσταται σε έναν υπολογιστή ο οποίος μπορεί να χρησιμοποιεί διάφορα λειτουργικά συστήματα όπως Linux, Unix, Microsoft Windows, GNU, FreeBSD, Solaris, Novell NetWare, Mac OS X, OS/2, TPF. Ο ρόλος του Apache είναι να αναμένει αιτήσεις από διάφορα προγράμματα χρήστες (clients) όπως είναι ένας ο φυλλομετρητής (browser) ενός χρήστη και στη συνέχεια να εξυπηρετεί αυτές τις αιτήσεις σερβίροντας τις σελίδες που ζητούν είτε απευθείας μέσω μιας ηλεκτρονικής διεύθυνσης (URL), είτε μέσω ενός συνδέσμου (link). Ο τρόπος με τον οποίο ο Apache εξυπηρετεί αυτές τις αιτήσεις, είναι σύμφωνος με τα πρότυπα που ορίζει το πρωτόκολλο HTTP (Hypertext Transfer Protocol). 120

121 1.1.2 ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΤΟΥ APACHE Η πρώτη έκδοση του Apache δημιουργήθηκε από τον Robert McCool, ο οποίος συμμετείχε στην ανάπτυξη του National Center of Super computing Applications web server, γνωστό απλά ως NCSAHTTPd. Όταν ο McCool έφυγε από την NCSA στα μέσα του 1994, η ανάπτυξη του HTTPd σταμάτησε, αφήνοντας μια ποικιλία από προσθήκες για βελτιώσεις να κυκλοφορεί μέσω . Αυτές τις προσθήκες παρείχε ένας αριθμός προγραμματιστών οι οποίοι βοήθησαν να δημιουργηθεί η αρχική ομάδα ανάπτυξης του Apache γνωστή και ως ApacheGroup. Υπάρχουν δύο επεξηγήσεις όσον αφορά το όνομα του project. Συμφώνα με το Apache Foundation, το όνομα επελέγη από σεβασμό στην φυλή των αυτοχθόνων Αμερικανών Apache οι οποίοι ήταν γνωστοί για την αντοχή και τις ικανότητες τους στην μάχη. Παρ όλα αυτά, κατά την περίοδο , η επεξήγηση που έδινε η ιστοσελίδα του Apache project ήταν ότι επειδή πρόκειται για έναν server ο οποίος δημιουργήθηκε βασισμένος σε προσθήκες (patches), ονομάστηκε patchyserver και με τον καιρό κατέληξε να αποκαλείται Apache ΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΤΟΥ APACHE Ο Apache διαθέτει ποικιλία χαρακτηριστικών και μπορεί να υποστηρίξει μια μεγάλη γκάμα εφαρμογών με τις οποίες και συνεργάζεται. Οι δυνατότητες του προγράμματος αυτού καθαυτού και τα χαρακτηριστικά του δεν είναι και τόσο πολλά. Ένα από τα βασικότερα χαρακτηριστικά του όμως, το οποίο και του δίνει μεγάλες δυνατότητες, είναι ότι μπορεί να προσαρμόσει επάνω του πολλές προσθήκες προγραμμάτων (modules), τα οποία με τη σειρά τους παρέχουν διαφορετικές λειτουργίες. Μερικά από τα πιο γνωστά modules του Apache HTTP είναι τα modules πιστοποίησης, όπως για παράδειγμα τα mod_access, mod_auth, mod_digest κ.λπ. Παρέχει επίσης SSL σε TLS μέσω των (mod_ssl), και proxy module (mod_proxy), πραγματοποιεί ανακατευθύνσεις διευθύνσεων (URL rewrites) μέσω του mod_rewrite, καταγραφές συνδέσεων μέσω του mod_log_config, συμπίεση αρχείων μέσω του mod_gzip και πολλά άλλα modules τα οποία διατίθενται είτε απ το Apache Software Foundation, είτε από τρίτες εταιρίες λογισμικού. Ένα άλλο χαρακτηριστικό δυνατότητα του Apache HTTP, όπως έχω αναφέρω πιο πάνω, είναι ότι μπορεί να εγκατασταθεί σε διάφορα λειτουργικά συστήματα. Ο Apache HTTP υποστηρίζει επίσης αρκετές διάσημες εφαρμογές και γλώσσες προγραμματισμού όπως MySQL, PHP, Perl, Python κ.λ.π. Αυτά είναι μερικά από τα χαρακτηριστικά και τις λειτουργίες του που κάνουν τον Apache τον πιο δημοφιλή Web Server από το 1996 έως τις μέρες μας. Περισσότερο από το 50% των ιστοχώρων του παγκόσμιου ιστού, χρησιμοποιεί τον Apache ως εξυπηρετητή. Το υπόλοιπο ποσοστό καλύπτουν αντίστοιχα προγράμματα, όπως το Microsoft Internet Information Services (IIS), ο Sun Java System Web Server και ο Zeus Web Server. 121

122 1.1.4 ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΤΟΠΙΚΟΥ SERVER APACHE Ο Apache χρησιμοποιείται κυρίως για την εξυπηρέτηση στατικών και δυναμικών σελίδων στο Διαδίκτυο. Πολλές διαδικτυακές εφαρμογές σχεδιάζονται με βάση το περιβάλλον και τα χαρακτηριστικά που προσφέρει ο Apache. Ο συγκεκριμένος server αποτελεί κομμάτι της δημοφιλούς ομάδας εφαρμογών LAMP την οποία αποτελούν ο Apache, το λειτουργικό Linux, το σύστημα διαχείρισης βάσεων δεδομένων MySQL και οι γλώσσες προγραμματισμού PHP/Perl/Python. Ο Apache αποτελεί βασικό κομμάτι πολλών πακέτων εφαρμογών όπως: A: Oracle Database B: IBM Web Sphere application server C: Web Object application server D: MacOSX E: Novell NetWare 6.5 (και άλλων εκδόσεων) F: Σε διανομές του λειτουργικού συστήματος Linux. Χρησιμοποιείται επίσης σε διάφορες άλλες περιπτώσεις όπως σε περίπτωση που ένας χρήστης θέλει να διαθέσει περιεχόμενο με ένα ασφαλές και αξιόπιστο τρόπο ή από προγραμματιστές ιστοσελίδων που θέλουν να ελέγχουν τοπικά την πρόοδο της ιστοσελίδας τους κατά την φάση της ανάπτυξης. 1.2 ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ XAMPP Το XAMPP είναι ένα πακέτο προγραμμάτων ελεύθερου λογισμικού, λογισμικού ανοικτού κώδικα και ανεξαρτήτου πλατφόρμας το οποίο περιέχει το εξυπηρετητή ιστοσελίδων http Apache, την βάση δεδομένων MySQL και ένα διερμηνέα για κώδικα γραμμένο σε γλώσσες προγραμματισμού PHP και Perl Το XAMPP είναι ακρωνύμιο και αναφέρεται στα παρακάτω αρχικά: X (αναφέρεται στο «cross-platform» που σημαίνει λογισμικό ανεξάρτητο πλατφόρμας) Apache HTTP εξυπηρετητής MySQL PHP Perl 122

123 1.2.1 ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΤΟΥ XAMPP Το XAMPP θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι ένα ελεύθερο λογισμικό το οποίο περιέχει ένα εξυπηρετητή ιστοσελίδων το οποίο μπορεί να εξυπηρετεί και δυναμικές ιστοσελίδες τεχνολογίας PHP/MySQL. Είναι ανεξάρτητο πλατφόρμας και τρέχει σε Microsoft Windows, Linux, Solaris, and MacOSX και χρησιμοποιείται ως πλατφόρμα για την σχεδίαση και ανάπτυξη ιστοσελίδων με την τεχνολογίες όπως PHP, JSP και Servlets ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ XAMPP Το XAMPP προϋποθέτει μόνο τα λογισμικά συμπίεσης αρχείων zip, tar, 7z ή exe κατά την διάρκεια της εγκατάστασης. Το XAMPP έχει δυνατότητα αναβάθμισης σε νέες εκδόσεις του εξυπηρετητή ιστοσελίδων http Apache, της βάσης δεδομένων MySQL, της γλώσσας PHP και Perl. Το XAMPP συμπεριλαμβάνει επίσης τα πακέτα OpenSSL και το phpmyadmin. Επίσημα οι σχεδιαστές του XAMPP προόριζαν το λογισμικό ως εργαλείο ανάπτυξης και δοκιμής ιστοσελίδων τοπικά στον υπολογιστή χωρίς να είναι απαραίτητη η σύνδεση στο διαδίκτυο. Για να είναι δυνατή η χρήση του, πολλές σημαντικές λειτουργίες ασφάλειας έχουν απενεργοποιηθεί. Στην πράξη το XAMPP ορισμένες φορές χρησιμοποιείται και για την φιλοξενία ιστοσελίδων. Υπάρχει ειδικό εργαλείο το οποίο περιέχεται στο XAMPP για την προστασία με κωδικό των σημαντικών μερών. Το XAMPP υποστηρίζει την δημιουργία και διαχείριση βάσεων δεδομένων τύπου MySQL και SQLite. Όταν το XAMPP εγκατασταθεί στον τοπικό υπολογιστή διαχειρίζεται τον localhost ως ένα απομακρυσμένο κόμβο, ο οποίος συνδέεται με το πρωτόκολλο μεταφοράς αρχείων FTP. Η σύνδεση στον localhost μέσω του FTP μπορεί να γίνει με το όνομα χρήστη «newuser» και το κωδικό «wampp». Για την βάση δεδομένων MySQL υπάρχει ο χρήστης «root» χωρίς κωδικό πρόσβασης ΚΑΤΕΒΑΣΜΑ ΤΟΥ XAMPP ΑΠΟ ΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ Αρχικά επισκεπτόμαστε την σελίδα με το Link: Η οποία μας αποκαλύπτει την παρακάτω εικόνα: 123

124 Εικόνα 58: Κατέβασμα του XAMPP Κάνουμε μονό κλικ στην επιλογή Download>>XAMPP και ακαριαία μας εμφανίζετε η παρακάτω εικόνα: Εικόνα 59: Κατέβασμα του XAMPP 124

125 Εδώ κάνουμε κλικ στην πρώτη επιλογή που ονομάζετε installer (.exe) με την οποια θα κατεβάσουμε την έκδοση του xampp ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ XAMPP WEB SERVER Μετά το κατέβασμα του server μας είμαστε έτοιμοι να τον εγκαταστήσουμε στο υπολογιστή μας πατώντας συνέχεια (next) μέχρι το τέλος της εγκατάστασης. Εικόνα 60: Εγκατάσταση του XAMPP Ο ΠΙΝΑΚΑΣ ΕΛΕΓΧΟΥ ΤΟΥ XAMPP (XAMPP CONTROL PANEL) Μετά την ολοκλήρωση της εγκατάστασης του xampp εμφανίζετε στην επιφάνεια εργασία μας το εικονίδιο του προγράμματος μας. Πατώντας το μεταφερόμαστε στην παρακάτω εικόνα: Εικόνα 61: Πίνακας ελέγχου xampp 125

126 Η πρώτη μας ενέργεια μετά την εμφάνιση της εικόνας του πίνακα ελέγχου είναι να κάνουμε κλικ για να εγκαταστήσουμε τα services του apache και mysql. Η παρακάτω εικόνα μας απεικονίζει την ενέργεια αυτή την ενέργεια αυτή: Εικόνα 62: Εγκατάσταση των services Στην συνέχεια πατάμε το start (έναρξη) στην στήλη actions για το ξεκίνημα λειτουργίας των apache και mysql αντίστοιχα. Το παρακάτω στιγμιότυπο μας δείχνει αυτή την ενέργεια Εικόνα 63: Έναρξη δράσης των apache και mysql 126

127 1.3 ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ DRUPAL (ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΤΩΝ ΦΑΚΕΛΩΝ ΜΕ ΟΛΑ ΤΑ ΑΡΧΕΙΑ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΙ ΤΟ SITE ΜΑΣ) Αφού έχουν ολοκληρωθεί όλες οι παραπάνω διεργασίες θα δείξουμε πως και που πρέπει να τοποθετηθεί ο φάκελος (drupal7) που περιέχει όλα εκείνα τα αρχεία που είναι απαραίτητα για την εμφάνιση της Drupal ιστοσελίδας μας. Αρχικά αντιγράφουμε τον φάκελο του όποιου το περιεχόμενο φαίνετε στην παρακάτω εικόνα: Εικόνα 64: Περιεχόμενο φακέλου Drupal 7 Στην συνέχεια τον τοποθετούμε στο φάκελο htdocs ακολουθώντας τον δρόμο C:>>xampp>>htdocs Εικόνα 65: Ο φάκελος xampp 127

128 Εικόνα 66: Ο φάκελος htdocs Παρατηρούμε στη παραπάνω εικόνα ότι έχει εισαχθεί ο φάκελος drupal7 στον φάκελο htdocs όπως ακριβώς επιθυμούσαμε. 1.4 ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΒΑΣΗΣ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ Για να δημιουργήσουμε την δικιά μας βάση δεδομένων πληκτρολογούμε στον browser μας το link: και εμφανίζετε μπροστά μας η εικόνα 67. Εικόνα 67: Επιλογή δημιουργίας βάσης δεδομένων Στη συνέχεια πατάμε την επιλογή που εμφανίζετε πάνω αριστερά στην οθόνη μας και προκύπτει η παρακάτω εικόνα όπου εκεί εμείς έχουμε πληκτρολογήσει σαν όνoμα βάσης δεδομένων το drupal7new 128

129 Εικόνα 68: Δημιουργία βάσης δεδομένων 1.5 ΚΑΤΕΒΑΣΜΑ ΤΟΥ MYSQLWORKBENCH Για να κατεβάσουμε από το internet το πρόγραμμα εισαγωγής της βάσης δεδομένων μας θα πρέπει να επισκεφτούμε το site: εκεί επιλέγουμε όπως υποδεικνύει και η εικόνα 68 το λειτουργικό σύστημα του υπολογιστή μας και πατάμε download (κατέβασμα). Εικόνα 69: Επιλογή πλατφόρμας λειτουργίας για το κατέβασμα του προγράμματος μας 129

130 Μέτα από αυτή την ενέργεια εμφανίζετε στην οθόνη του υπολογιστή μας η παρακάτω εικόνα στην οποία κάνουμε κλικ στη επιλογή no thanks just start my download για να αρχίσει το κατέβασμα του προγράμματος μας (Μysqlworkbench). Εικόνα 70: Κλικ στην κατάλληλη επιλογή για την συνέχεια του κατεβάσματος ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ MYSQLWORKBENCH Η εγκατάσταση του συγκεκριμένου προγράμματος είναι πολύ απλή. Μόλις δούμε την παρακάτω εικόνα πατάμε επανειλημμένος next (επόμενο) μέχρι το πέρας της εγκατάστασης. Εικόνα 71: Εγκατάσταση του mysqlworkbench 130

131 1.6 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΒΑΣΗΣ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ (ΑΡΧΕΙΟ.SQL) Ανοίγοντας το πρόγραμμα που έχουμε εγκαταστήσει εμφανίζετε μπροστά μας η παρακάτω εικόνα: Εικόνα 72: Το πρόγραμμα του mysqlworkbench Αρχικά φροντίζουμε στην πρώτη και τρίτη στήλη με ονόματα SQL Development και Server Administration αντίστοιχα να μην υπάρχει καμία επιλογή (στην δικιά μας εικόνα υπάρχουν επιλογές γιατί η βάση δεδομένων μας έχει εισαχθεί). Στην συνέχεια πατάμε την επιλογή που βρίσκετε κάτω δεξιά στην οθόνη μας που λέγετε New Server Instance η οποία μας επιτρέπει να δημιουργήσουμε το νέο προφίλ του προσωπικού μας server. 131

132 Εικόνα 73: Δημιουργία profile του server μας Πατώντας λοιπόν next (επόμενο) μέχρι το τέλος (finish) είμαστε έτοιμοι να εισάγουμε και την βάση δεδομένων. Για να γίνει αυτό πρέπει να κλικάρουμε την επιλογή manage import/export ακολουθώντας στην συνέχεια την διαδρομή data import/export και στην συνέχεια δεξιά στο ίδιο παράθυρο την επιλογή import from Self-Contained File όπως μας υποδεικνύει και η εικόνα μας. Εικόνα 74: Εισαγωγή βάσης δεδομένων 132

133 Πατώντας την επιλογή browse (το κουτάκι με τις τρεις τελείες) επιλέγω την θέση στην οποία βρίσκετε το αρχείο.sql μέσα στο υπολογιστή μας (που αποτελεί και την βάση δεδομένων του site μας) και στην συνέχεια πατώντας start import αρχίζει η εισαγωγή της βάσης μας. Τέλος αν πάμε ξανά στο link: θα παρατηρήσουμε ότι πατώντας το όνομα της βάσης (drupal7new) που είχαμε δημιουργήσει στην παράγραφο 1.2 θα διαπιστώσουμε ότι η βάση δεδομένων μας έχει εισέρθει επιτυχώς. Εικόνα 75: Η δομή της βάσης δεδομένων μας 133

134 ΠΑΡΆΡΤΗΜΑ 2: ΓΕΝΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΕΡΑΙΤΕΡΩ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΤΟΥ ΕΡΓΑΛΕΙΟΥ ΜΑΣ. ΣΤΗΝ ΠΑΡΑΚΑΤΩ ΕΝΟΤΗΤΑ ΑΝΑΦΕΡΟΝΤΑΙ ΕΠΙΓΡΑΜΜΑΤΙΚΑ ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΥΚΟΛΟΤΕΡΗ ΔΙΕΙΣΔΥΣΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΤΟΥ DRUPAL. ΣΚΟΠΟΣ ΛΟΙΠΟΝ ΑΥΤΟΥ ΤΟΥ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΑΝΑΓΝΩΣΤΗΣ ΝΑ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΑΝΑΤΡΕΧΕΙ ΣΕ ΑΥΤΟ, ΚΑΘΕ ΦΟΡΑ ΠΟΥ ΣΥΝΑΝΤΑ ΚΑΠΟΙΕΣ ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΑΡΑΚΑΤΩ ΕΝΝΟΙΕΣ ΜΕΣΑ ΣΤΟΝ ΚΥΡΙΩΣ ΚΟΡΜΟ ΤΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΜΑΣ. 134