Φ. Πατακιούτα-Μπούκαλη Συντονίστρια Διευθύντρια Παθολογοανατομικού Τμήματος Α.Ν.Θ Θεαγένειο. Καστοριά 19/12/15

Transcript

1 Φ. Πατακιούτα-Μπούκαλη Συντονίστρια Διευθύντρια Παθολογοανατομικού Τμήματος Α.Ν.Θ Θεαγένειο Καστοριά 19/12/15

2 Εισαγωγή (1) Ο καρκίνος του πνεύμονα αποτελεί το συχνότερο καρκίνο παγκοσμίως (12.6% όλων των καρκίνων & 17,8% των θανάτων από καρκίνο) Σχεδόν όλα είναι καρκινώματα (-1%) Κυριότερος αιτιολογικός παράγοντας το κάπνισμα Για αρκετές δεκαετίες η διάκριση σε ΜΚΠ και ΜΜΚΠ, ήταν αρκετή για την επιλογή της κατάλληλης θεραπευτικής αγωγής των ασθενών. Travis WD, Pathology and Genetics. Tumours of the Lung, Pleura, Thymus and Heart. WHO Classification. Lyon: IARC Press, 2004

3 Εισαγωγή (2) Πρόσφατα, η καλύτερη γνώση της μοριακής βιολογίας του ΜΜΚΠ οδήγησε σε νέες θεραπευτικές επιλογές των υποτύπων του Έτσι απαιτείται η περαιτέρω υποτυποποίησή του, ήτοι η διάκριση των Ca από πλακώδες επιθήλιο από τα μη-πλακώδη, που περιλαμβάνουν κυρίως αδενοca και μεγαλοκυτταρικά Ca Το μη-μικροκυτταρικό καρκίνωμα του πνεύμονα (ΜΜΚΠ) είναι ο πιο συχνός ιστολογικός τύπος (- 85% των περιπτώσεων ) Η πλειονότητα των ασθενών διαγιγνώσκονται με τοπικά προχωρημένη ή μεταστατική νόσο ( στάδιο ΙΙΙ και ΙV )

4 Παθογένεια Η καρκινογένεση στον πνεύμονα είναι μία πολυσταδιακή διαδικασία, στη διάρκεια της οποίας επισυμβαίνουν πολλαπλές γενετικές και επιγενετικές μεταβολές Κοινές γενετικές μεταβολές, που απαντώνται συχνά σε όλους τους ιστολογικούς τύπους (μεταλλάξεις στο p53, απώλεια έκφρασης της πρωτεΐνης Rb, LOH 3p) Ειδικές γενετικές μεταβολές, κυρίως σε αδενοca (μεταλλάξεις KRAS και EGFR, αντιμετάθεση EML4-ALK) Η ανίχνευση των μεταλλαγών αυτών χρησιμοποιούνται προγνωστικά /προβλεπτικά για την επιλογή ασθενών για στοχευτικές θεραπείες (με μικρομοριακούς αναστολείς κινάσης τυροσίνης ΤΚΙs)-.

5 Παθολογοανατομική προσέγγιση 1-5 Ο παθολογοανατόμος καλείται να ακολουθήσει τα εξής στάδια: Να αποδείξει την κακοήθεια ( χρώσεις Η-Ε, ειδικές βλέννας και κυτταρολογικές χρώσεις εκλογής)- δδ: άλλη κακοήθεια, in situ Ca κ.λ.π Να αποκλείσει μεταστατικό όγκο ( ιδιαίτερα όταν έχει ταυτοποιηθεί αδενοca με ανοσοϊστοχημεία-εξαιρείται το πλακώδες) Να διακρίνει το πρωτοπαθές καρκίνωμα του πνεύμονα σε ΜΚΠ και ΜΜΚΠ Τομές για επιπρόσθετες εξετάσεις. Αφού εξασφαλιστεί αρχικά η διάγνωση, υλικό διαφυλάσσεται για ενδεχόμενη βιολογική ανάλυση = απόφαση εξειδικευμένης ομάδας ενός νοσοκομείου -την κλινική αναγκαιότητα - τον υπότυπο του όγκου - την ενημέρωση του κλινικού γιατρούπαθολογοανατόμου. 1. Thunissen E, Lung Cancer. 2012;76: 1-18; 2. Travis WD. Pathology of Lung Cancer. Clin Chest Med. 2011; 32: ; 3. Kerr KM, Histopaholgy. 2012; 60: ; 4. Travis WD, J Thorac Oncol. 2011; 6: ; 5. Mukhopadhyay S, Am J Surg Pathol. 2011; 35(1): 15-25

6

7 Travis WD, Pathology and Genetics. Tumours of the Lung, Pleura, Thymus and Heart. WHO Classification. Lyon: IARC Press, 2004

8 Ταξινόμηση WHO, 2004 Βασιζόταν στη χρώση αιματοξυλίνης- εωσίνης σε Ca πνεύμονα, που εξαιρέθηκαν χειρουργικά Ειδική χρώση για ενδοκυττάρια ή ενδοαυλική βλέννα είναι επιλεκτική Ανοσοϊστοχημεία μόνο για την κατάδειξη της ΝΕ στο μεγαλοκυτταρικό νευροενδοκρινικό Ca Προσπάθεια εφαρμογής της WHO, 2004 σε μικρές βιοψίες ή σε κυτταρολογικά δείγματα οδήγησε σε ανακριβή και αντιφατικά αποτελέσματα Travis WD, Pathology and Genetics. Tumours of the Lung, Pleura, Thymus and Heart. WHO Classification. Lyon: IARC Press, 2004

9 Travis WD, J Thorac Oncol. 2011; 6:

10 Ταξινόμηση αδενοca πνεύμονα κατά IASLC/ATS/ERS Συμπεριλαμβάνει κλινικά,/ μοριακά,/ακτινολογικά / και χειρουργικά ευρήματα, αλλά κυρίως Βασίζεται στην ιστολογία Ιδιαίτερα σε βιοπτικό/κυτταρολογικό υλικό(70%), είναι η πρώτη επίσημη τυποποιημένη ταξινόμηση με ειδική ορολογία και διαγνωστικά κριτήρια, παράλληλα με οδηγίες για στρατηγική διαχείριση του ιστού και έλεγχο μεταλλαγών του EGFR σε ασθενείς με προχωρημένο αδενοκαρκίνωμα. Υποστηρίζει την κλινική πρακτική, την έρευνα και τις κλινικές μελέτες στο πεδίο αυτό Travis WD, Proc Am Thorac Soc. 2011; 8:

11 Τροποποιημένη ταξινόμηση από WHO 2004, και από την Προδιηθητικές Αλλοιώσεις Ενδοεπιθηλιακό καρκίνωμα πλακώδους επιθηλίου (in situ-cis) Άτυπη αδενωματώδης υπερπλασία (AAH) Aδενοκαρκίνωμα in situ (AIS) (μη βλεννώδες, βλεννώδες ή μικτό μη βλεννώδες/βλεννώδες) Ιδιοπαθής διάχυτη υπερπλασία των νευροενδοκρινών κυττάρων του πνεύμονα (DIPNECH) Καρκίνωμα πλακώδους επιθηλίου (Υπότυποι) Θηλώδες Διαυγοκυτταρικό Μικροκυτταρικό (μάλλον θα πρέπει να αφαιρεθεί) Βασικοκυτταροειδές Μικροκυτταρικό καρκίνωμα Σύνθετο μικροκυτταρικό καρκίνωμα Αδενοκαρκίνωμα - Ελάχιστα διηθητικό αδενοκαρκίνωμα (ΜΙΑ- 3 cm επικρατών λεπιοειδές πρότυπο+ 5 mm διήθηση) μη βλεννώδες, βλεννώδες μικτό βλεννώδες/μη βλεννώδες - Διηθητικό αδενοκαρκίνωμα Λεπιοειδές πρότυπο ανάπτυξης (πρότερα μη βλεννώδες BAC) με >5 mm διήθηση Κυψελιδικό Θηλώδες Μικροθηλώδες (να προστεθεί) Συμπαγές προέχον με παραγωγή βλένης Ποικιλίες διηθητικού αδενοca διηθητικό βλεννώδες αδενοca (πρότερα βλεννώδες BAC) Κολλοειδές Εμβρυϊκό (χαμηλού και υψηλού βαθμού κακοήθειας) Εντερικού τύπου IASLC/ATS/ERS ταξινόμηση του αδενοca του πνεύμονα Μεγαλοκυτταρικό καρκινωμα Υπότυποι Μεγαλοκυτταρικό νευροενδοκρινές καρκίνωμα (LCNEC) Σύνθετο LCNEC Βασικοκυτταροειδές Ca Kαρκίνωμα προσομοιάζον με λεμφοεπιθηλίωμα Διαυγοκυτταρικό καρκίνωμα Μεγαλοκυτταρικό καρκίνωμα με ραβδοειδή φαινότυπο Αδενοπλακώδες καρκίνωμα Σαρκωματοειδές καρκίνωμα Πολύμορφο καρκίνωμα Ατρακτοκυτταρικό καρκίνωμα Γιγαντοκυτταρικό καρκίνωμα Καρκινοσάρκωμα Πνευμονικό βλάστωμα - Άλλα Καρκινοειδής όγκος - Τυπικό καρκινοειδές - Ατυπο καρκινοειδές Καρκινώματα του τύπου των σιελογόνων αδένων Βλεννοεπιδερμοειδές καρκίνωμα Αδενοκυστικό καρκίνωμα Επιμυοεπιθηλιακό καρκίνωμα, (Αρχικά σε χειρουργικά παρασκευάσματα)

12

13 WHO, 2015 ΣΧΟΛΙΑ * Νέες οντότητες: AδενοCa in situ (AIS) και μικροδιηθητικού ΑδενοCa (MIA) * Κατάργηση του όρου BAC, και μικτού τύπου ΑδενοCa Υπότυποι διηθητικού AδενοCa, σύμφωνα με το επικρατών πρότυπο ανάπτυξης * Νέοι υπότυποι διηθητικού AδενοCa: μικροθηλώδες, λεπιδοειδές Διηθητικό βλεννώδες AδενοCa, (πρότερα βλεννώδες BAC)

14 Μικροκυτταρικό Ca πνεύμονα (ΜΚΠ) Το ΜΚΠ τυπική μορφολογία Η διάγνωση του είναι εύκολη και αξιόπιστη Η ανοσοϊστοχημεία εφαρμόζεται μόνον όταν υπάρχει αμφιβολία. ΝΕ δείκτες (συναπτοφυσίνη και χρωμογρανίνη, CD56 ) TTF-1 Το Ki-67, ένα ευρύ φάσμα κερατινών και κατά περίπτωση CD45 κ.λ.π. Thunissen E, Lung Cancer. 2012;76: 1-18

15 Μεγαλοκυτταρικό νευροενδοκρινές Ca πνεύμονα Πτωχά διαφοροποιημένο ΝΕ καρκίνωμα 11 μιτώσεις/2 mm2 Νεκρώσεις Ανοσο: ΝΕ δείκτες+, TTF-1+, CK7+, C-kit +, 34βΕ12 - Travis WD, Proc Am Thorac Soc. 2011; 8:

16 Καρκινοειδείς όγκοι 1-2% των νεοπλασμάτων Μ Η : 55 έτη 20-40% μη καπνιστές Αναπτύσσονται σε έδαφος ΜΕΝ Ι Συνδυάζονται με παρανεοπλασματικά σύνδρομα Τυπικά καρκινοειδή Άτυπα καρκινοειδή

17 Καρκινοειδή πνεύμονα Καρκινοειδής μορφολογία <2 μιτώσεις / 10 Μ.Ο.Π Απουσία νεκρώσεων Μέγεθος > 0.5εκ

18 Άτυπο καρκινοειδές Καρκινοειδής μορφολογία 2-10 μιτώσεις / 10 Μ.Ο.Π Παρουσία νεκρώσεων (συχνά στικτών) Κυτταροβρίθεια Κυτταρολογική ατυπία, Πυρήνια Διήθηση λεμφαγγείων Ανοσοιστημικά ευρήματα Δείκτες ΝΕ διαφοροποίησης Ορμονικοί δείκτες (ACTH, GHRH) TTF-1 (--) MAP-2 Θετική στα καρκινοειδή Υποδοχείς σωματοστατίνης

19 Μη-μικροκυτταρικό Ca πνεύμονα (ΜΜΚΠ) Αποτελεί ετερογενή ομάδα, που περιλαμβάνει ένα ευρύ φάσμα οντοτήτων. Περαιτέρω υποτυποποίηση επιτυγχάνεται επαρκώς στην πλειονότητα των περιπτώσεων μόνο μορφολογικά. Έτσι διακρίνεται το καρκίνωμα από πλακώδες επιθήλιο από το αδενοκαρκίνωμα (2/3 των περιπτώσεων), χωρίς ανοσοϊστοχημεία ή ειδικές χρώσεις βλέννας. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την διατήρηση βιοπτικού υλικού για ενδεχόμενη μοριακή ανάλυση. Όταν απουσιάζουν τα τυπικά μορφολογικά χαρακτηριστικά, πρέπει να αποφεύγεται η παραπάνω διάγνωση. Thunissen E, Lung Cancer. 2012;76: 1-18

20 Μη-μικροκυτταρικό Ca πνεύμονα (ΜΜΚΠ) ακριβής υποτυποποίηση του ΜΜΚΠ ελαχιστοποίηση των ΜΜΚΠ, χωρίς ιδιαίτερους χαρακτήρες (NOS). στα αδενοca και στα ΜΜΚΠ, NOS και στο αδενοπλακώδες Ca πρέπει να γίνεται μοριακό τεστ για μεταλλαγές του υποδοχέα του επιδερμιδικού αυξητικού παράγοντα (EGFR). Αυτές οι μεταλλαγές είναι προβλεπτικές για απάντηση σε θεραπεία με αναστολείς της EGFR κινάσης τυροσίνης. Επίσης ο ιστολογικός τύπος του αδενοca είναι ισχυρός προβλεπτικός παράγοντας για καλύτερη έκβαση μετά από θεραπεία με πεμετρεξίδη (αναστολέα της σύνθεσης πουρίνης- πυριμιδίνης) σε σχέση με το πλακώδες καρκίνωμα.

21 Μη-μικροκυτταρικό Ca πνεύμονα (ΜΜΚΠ) Οι πρόσφατες οδηγίες τονίζουν τη σημαντική συμβολή της ανοσοϊστοχημείας στη διάγνωση του καρκίνου του πνεύμονα (πρωτοπαθής εξεργασία δ.δ από δευτεροπαθή, εκτός από πλακώδες Ca, υποτυποποίηση ΜΜΚΠ, και πρόσφατα θεραπευτικοί προβλεπτικοί βιοδείκτες, όπως ALK κ.λ.π.) σε μικρά διαγνωστικά δείγματα Ενώ οι διαγνωστικές απαιτήσεις αυξάνονται, το μέγεθος του δείγματος ελαττώνεται. αποτελεί πρόκληση για τον, παθολογοανατόμο- κυτταρολόγο η εξασφάλιση όσο το δυνατό περισσότερου υλικού για την παθολογοανατομική εκτίμηση και για την ενδεχόμενη μοριακή ανάλυση

22 Καρκίνωμα από πλακώδες επιθήλιο κερατινοποίηση και/ή μεσοκυττάριες γέφυρες 90% σε καπνιστές Κεντρική εντόπιση Κερατινοποιούμενο και μη, βασικοειδής υπότυπος 84% EGFR + (απουσία μεταλλάξεων στα εξώνια 19 και 21), σπάνια Her-2 και K-ras Travis WD. Pathology of Lung Cancer. Clin Chest Med. 2011; 32:

23 Αδενοκαρκίνωμα πνεύμονα Συχνότερος ιστολογικός τύπος Συχνότερα σε καπνιστές Συνήθως περιφερική εντόπιση Κακοήθης επιθηλιακός όγκος με αδενική διαφοροποίηση ή παραγωγή βλέννης λεπιοειδές, κυψελιδώδης, θηλώδης,, μικροθηλώδης, συμπαγής Travis WD, J Thorac Oncol. 2011; 6:

24 Ταξινόμηση αδενοca πνεύμονα κατά IASLC/ATS/ERS/WHO,2015 ΑδενοCa in situ <3cm, κατά μήκος των κυψελίδων (lepidic growth) Συνήθως μη βλεννώδες 100% DFS Μικροδιηθητικό αδενοca <3cm, κυρίως κατά μήκος των κυψελίδων (lepidic growth) μικροσκοπική εστία διήθησης <0,5 εκ. Σχεδόν 100% DFS Travis WD, Proc Am Thorac Soc. 2011; 8:

25 Ταξινόμηση αδενοca κατά IASLC/ATS/ERS- WHO,2015 Διηθητικό αδενοca Κυρίως λεπιοειδές (lepidic) λέπια κερατίνης στα φτερά των λεπιδόπτερων Κυρίως κυψελιδώδες (acinar) Κυρίως θηλώδες Κυρίως μικροθηλώδες Κυρίως συμπαγές με παραγωγή βλέννης Κατάργηση των μικτών τύπων Travis WD, Proc Am Thorac Soc. 2011; 8:

26 Διηθητικά ΑδενοCa Travis WD, Proc Am Thorac Soc. 2011; 8:

27 Ταξινόμηση αδενοca κατά IASLC/ATS/ERS-WHO,2015 Υπότυποι διηθητικού αδενοca Διηθητικό βλεννώδες (πρώην βλεννώδες BAC) Κολλοειδές Εμβρυϊκό (fetal) Εντερικό ** Travis WD, Proc Am Thorac Soc. 2011; 8:

28 Αδενοπλακώδες καρκίνωμα πνεύμονα Αποτελείται από στοιχεία πλακώδους Ca και αδενοca, σε ποσοστό τουλάχιστον 10% έκαστο 0,4-4%, κυρίως σε καπνιστές, συνήθως κεντρική εντόπιση και πτωχή πρόγνωση Μεταλλάξεις στα εξώνια 19 και 21 του EGFR, άρα ανταπόκριση στη θεραπεία με EGFR-TKIs Ανοσο: ΑΕ1/ΑΕ3+, CΑΜ 5,2 +, KER 7+, KER20-, TTF-1+ (αδενοca) Travis WD, Proc Am Thorac Soc. 2011; 8:

29 Ανοσο(ϊστο)χημική μελέτη (1) Ιστοχημικές χρώσεις βλέννας Οι κλασικές, χαμηλού κόστους, χρώσεις βλέννας Alcian Blue/periodic acid Schiff (AB/PAS), συνδυαζόμενες με p-63 και TTF1 αποτελούν τον καλύτερο συνδυασμό για την υποτυποίηση του ΜΜΚΠ με ποσοστό ακρίβειας 86%. Κριτήριο για τεκμηρίωση ενός ΜΜΚΠ ως αδενοκαρκινώματος θεωρείται η αναγνώριση στο χειρουργικό παρασκεύασμα 5 σταγονιδίων βλέννας/2 Μ.Ο.Π, ενώ στη μικρή βιοψία αρκούν 1-2//2 Μ.Ο.Π Thunissen E, Lung Cancer. 2012;76: 1-18

30 Ανοσοϊστοχημική μελέτη (2) Ανοσοϊστοχημεία Ανοσοϊστοχημικοί δείκτες πρώτης γραμμής: Ο TTF-1 για αδενο Ca και το p-63/για πλακώδες Ca,= δύο πιο κύριοι δείκτες κατά το σχεδιασμό προβλεπτικού ανοσοφαινοτυπικού προφίλ του ΜΜΜΚΠ. η πιο λογική αρχή προσέγγισης, προσανατολίζοντας προς την ενδεχόμενη ανάγκη διαφύλαξης του υλικού για προβλεπτικούς δείκτες (EGFR, ALK κ.λ.π). + xρώση βλέννας για αδενο Ca, και κερατίνες 5/6 για πλακώδες Ca, σε περιπτώσεις με ανώμαλη χρώση TTF-1 ή p-63. Thunissen E, Lung Cancer. 2012;76: 1-18

31 Ανοσοϊστοχημική μελέτη (3) Ο ρόλος των νεότερων δεικτών πρέπει ακόμη να τεκμηριωθεί. Η Napsin A, ίσως δεν προσθέτει σημαντικές πληροφορίες σε σχέση με τον TTF-1. Τη χαμηλή ευαισθησία (58% έναντι 80% του TTF-1), εν τούτοις έχει εξαιρετική ειδικότητα, υψηλότερη από τον TTF-1. Το πλακώδες Ca και τα ΜΚΠ/μεγαλοκυτταρικό νευροενδοκρινές καρκίνωμα είναι αρνητικά στην Ναπσίνη-Α. Η δεσμοκολλίνη-3 (Desmocollin-3) και το p-40 ως προβλεπτικοί δείκτες για πλακώδες Ca, απαιτούν περισσότερα δεδομένα για να χρησιμοποιηθούν στη ρουτίνα. Η CK7 δεν εμφανίζει ιδιαίτερη ειδικότητα, καθόσον εκτός από το αδενοκαρκίνωμα, είναι θετική και στο πλακώδες καρκίνωμα σε ποσοστό 20-30%. 1. Rekhtman N, Modern Pathol. 2011;24: ; Travis WD, Proc Am Thorac Soc. 2011; 8:

32 Ανοσοϊστοχημική μελέτη (4) Η πιθανότητα για δεύτερης γραμμής φάσμα αντισωμάτων, μελετάται και οι αναφορές διίστανται. Κάποιο ή καθόλου όφελος, πέραν του 90%, μετά την πρώτη γραμμή με TTF1, Naspin A, p-63, CK5/6. Το φάσμα των χρησιμοποιούμενων δεικτών ποικίλει στα διάφορα εργαστήρια (2 έως -10), αλλά φαίνεται ότι αρκεί η χρήση 2-4 ανοσοδεικτών. Επιπλέον το ύψος του προϋπολογισμού των εξετάσεων επηρεάζει και το είδος και το εύρος τους, και ως εκ τούτου πρέπει να γίνεται ορθολογική χρήση της ανοσοϊστοχημείας. 1. Rekhtman N, Modern Pathol. 2011;24: ; Travis WD, Proc Am Thorac Soc. 2011; 8:

33

34 Πρόγνωση ca πνεύμονα Διασπορά: -Τοπική: υπεζωκοτική κοιλότητα, περικάρδιο, κτλ. -Αιματογενής: επινεφρίδια (>50%), ήπαρ (30-50%), εγκέφαλος (20%), οστά (20%) -Λεμφογενής: περιβρογχικοί, πυλαίοι, μεσοθωρακικοί λεμφαδένες Τα αδενοca αναπτύσσονται βραδύτερα αλλά μεθίστανται ευρύτερα και πρωιμότερα σε σχέση με τα πλακώδη 5ετής επιβίωση: συνολικά ~15% Το ca πνεύμονα συνήθως διαγιγνώσκεται σε προχωρημένο στάδιο ~30% των μη μικροκ. ca είναι χειρουργήσιμα

35 Προγνωστικοί παράγοντες ca πνεύμονα Στάδιο νόσου: ο σημαντικότερος προγνωστικός Performance status στη διάγνωση (ιδίως για πλακώδες, μικροκυτταρικό) Ιστολογικός τύπος Μικροκυτταρικό ca: βιολογικά επιθετικό Συμπαγές+ μικροθηλώδες (δείκτης πτωχής πρόγνωση) Λεπιοειδές stage I (τύπος εξαιρετικής πρόγνωσης) Βαθμός διαφοροποίησης (κυρίως για τα αδενοca) Πρόγνωση γυναικών καλύτερη από ανδρών και μη καπνιστών/καπνιστών Πλευριτική συλλογή (κακοήθης ή όχι) Μεταλλάξεις K-RAS, p53, υπερέκφραση c-erbb2, (αδενοca) Μεταλλάξεις EGFR ανταπόκριση σε ΕGFR TKIs Διαμετάθεση ΕML4-ALK ανταπόκριση σε στοχεύουσες θεραπείες (erlotinib)

36 Cancer Mar 1;119(5):931-8

37 Μεταλλάξεις EGFR Συχνότερες σε Ασιάτες, γυναίκες, μη καπνιστές και μη βλεννώδεις όγκους Ανταπόκριση σε θεραπεία με EGFR-TKIs (erlotinib, gefitinib) Απώλεια βάσεων στο εξώνιο 19( ) Εστιακή αντικατάσταση L858R στο 21 Προγνωστικός + προβλεπτικός

38 Μεταλλάξεις KRAS (κωδικόνιο 12) Συχνότερες σε μη Ασιάτες, καπνιστές και διηθητικά βλεννώδη αδενοca Αρνητικός προγνωστικός παράγοντας Αντίσταση σε θεραπεία με EGFR-TKIs Αντιμετάθεση EML4-ALK 5% αδενοca, σε άλλους τύπους? Συχνότερα σε νεότερα άτομα, άνδρες, μη καπνιστές και κυψελιδώδη, ηθμοειδή, βλεννώδη και signet ring Ca, TTF-1 + Όχι μεταλλάξεις σε EGFR και KRAS Ανταπόκριση σε θεραπεία με crizotinib προβλεπτικός αλλά όχι προγνωστικός

39 Diagnostic algorithm for ALK fusion from the Japanese Lung Cancer Society

40 Αrch Pathol Lab Med. doi: /arpa OA. Arch Pathol Lab Med, 2013

41

42 Συμπεράσματα (1) Ο ρόλος του παθολογοανατόμου στην εξειδικευμένη ομάδα για τον καρκίνο του πνεύμονα είναι σημαντικός ανάγκη ισορροπίας μεταξύ του καθορισμού ενός ακριβούς υποτύπου ΚΠ και της αναγκαιότητας για μοριακή ανάλυση, ιδιαίτερα όταν το βιοπτικό υλικό είναι ελάχιστο. η εξασφάλιση βιοπτικού υλικού για την πιθανή μοριακή ανάλυση (EGFR, K-RAS, ALK κ.λ.π), η ερμηνεία και η ενσωμάτωση των μοριακών αποτελεσμάτων στην παθολογοανατομική έκθεση, αποτελεί ευθύνη του παθολογοανατόμου και βασική προϋπόθεση για την επιλογή ασθενών, οι οποίοι θα υποβληθούν στις νέες στοχεύουσες θεραπείες.

43 Συμπεράσματα (2) Έτσι οι νέες μοριακές τεχνικές παρέχουν μεγάλες δυνατότητες μελέτης και κατανόησης της βιολογίας του καρκίνου του πνεύμονα και πάντα σε συνδυασμό με την κλασική ιστοπαθολογία, Οδηγούν στην ανάπτυξη νέων στοχευουσών και πιο αποτελεσματικών θεραπευτικών στρατηγικών.

44 Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας

45