Πηγές Χρηματοδότησης για τη Νεανική Επιχειρηματικότητα

Transcript

1 Πηγές Χρηματοδότησης για τη Νεανική Επιχειρηματικότητα Κώστας Τρούλος, ΣΕΒ 4o Θερινό Σχολείο Νεανικής Επιχειρηματικότητας 2015 Πανεπιστήμιο Αιγαίου Χίος, 10 Ιουλίου 2015

2 Agenda Πηγές Χρηματοδότησης για επιχειρήσεις νέων επιχειρηματιών Ήπιες μορφές χρηματοδότησης Χρηματοδοτικά προϊόντα Τραπεζικός δανεισμός Venture Capital Firms Επιχορηγήσεις Ευρωπαϊκά / Εθνικά Grants Ευρωπαϊκά προγράμματα χρηματοδότησης Έρευνας, καινοτομίας και επιχειρηματικότητας SME Instrument ΣΕΒ: Πρόγραμμα Νεανικής Επιχειρηματικότητας Μαζί στην Εκκίνηση!

3 Νεανική Επιχειρηματικότητα και η Γιατί τώρα; Χρηματοδότησή της Τι εννοούμε με τον όρο startup; Είναι κάτι καινούργιο για την Ελλάδα και γιατί; Για τι είδους startups μιλάμε; Ο ρόλος των ελληνικών επιχειρήσεων: φτηνός παραγωγός ή ποιοτικός παραγωγός Τι ρόλο παίζει η χρηματοδότηση;

4 Η «Κοιλάδα του Θανάτου» Even though I walk through the valley of the shadow of death (or through the darkest valley), I will fear no evil, for you are with me; your rod and your staff, they comfort me. You prepare a table before me in the presence of my enemies. You anoint my head with oil; my cup overflows. Surely goodness and love will follow me all the days of my life, and I will dwell in the house of the Lord forever. (Psalm 23:4)

5 Χρηματοδότηση: Πότε; Διαμόρφωση προϊόντος Μοντέλο διαχείρισης Έσοδα και Έξοδα? Ζήτηση: Τιμή, μεγέθη αγοράς Επιχειρηματικό Μοντέλο Προβλέψεις πωλήσεων, δαπανών? Τρόπος παραγωγής Προμηθευτές, Πελάτες, συνεργάτες Κερδοφορία, νεκρό σημείο? Κόστος ανάπτυξης Τρόποι προώθησης και προβολής? Χρηματοδότηση

6 Αρχικό Κεφάλαιο Τι ανάγκες καλύπτει η Δαπάνες ίδρυσης Δαπάνες οργάνωσης χρηματοδότηση; Αγορά παγίων της επιχείρησης Κεφάλαιο Κίνησης Κάλυψη της αξίας των αποθεμάτων Πόσα χρήματα χρειάζονται για την επιτυχία μίας επιχείρησης; Ποιος θα μου τα δώσει; Κάλυψη της διαφοράς μεταξύ απαιτήσεων και υποχρεώσεων

7 Κατηγορίες Χρηματοδότησης «Ήπια» χρηματοδότηση Ίδια κεφάλαια καταθέσεις, κεφάλαια φίλων Προκαταβολή πληρωμής Χρηματοδοτικά προϊόντα (τύπου δανείου) Τραπεζικός δανεισμός Χρηματοδοτική μίσθωση (leasing) Κεφάλαια επιχειρηματικών συμμετοχών (Venture Capital) Angels Investors Business Angels Ευρωπαϊκές και Εθνικές Επιδοτήσεις/χρηματοδοτήσεις EU and national grants SME Instrument

8 Πηγές χρηματοδότησης ΜμΕ στην Ευρώπη 0% 50% 100% 0% 50% 100% Own financial resources 92% 8% Own financial resources 79,3% Funding from family member 10% 90% Funding from family member 43% Funding from previous employer 98% Funding from previous employer 44% Venture capital 95% Venture capital 45% Funding from a bank 28% 72% Funding from a bank 52% Public funding 93% Public funding 34% EU funding Yes No 97% EU funding 34% Πηγή: The AEGIS Survey - Exploring empirically Knowledge Intensive Entrepreneurship in Europe at the Down of the 21 st century

9 Χαρακτηριστικά διαφοροποίησης των πηγών χρηματοδότησης Αμεσότητα διάθεσης του χρήματος Κόστος χρήματος Προϋποθέσεις χρηματοδότησης Επιπτώσεις

10 Καλή προετοιμασία Κατανοήστε τις ανάγκες της επένδυσης Κατανοήστε τη λειτουργία της εκάστοτε χρηματοδοτικής πηγής Προσεκτικός επιχειρηματικός σχεδιασμός (business plan) Αναλυτική μελέτη εξόδων και εσόδων Ακριβής προσδιορισμός του ύψους της επένδυσης (κτίρια, ηλεκτρομηχανολογικός εξοπλισμός, ΙΤ) Ακριβής προσδιορισμός των λειτουργικών εξόδων και του κεφαλαίου κίνησης (συντηρήσεις, μισθοδοσία, ενοίκια, αγορά πρώτων υλών κλπ)

11 Ίδια κεφάλαια Αυτός ο τρόπος από μόνος του συνήθως οδηγεί στην αποτυχία Η υπερβολική αισιοδοξία και η έλλειψη του αντιλόγου δεν βοηθάει στην σωστή διάγνωση των δυσκολιών και απαιτήσεων του εγχειρήματος Κανείς δεν πέτυχε μόνος τους. Ολοι χρειάζονται βοήθεια στο δρόμο

12 Προκαταβολή πληρωμής Προϊόντα που θα προπωληθούν με έκπτωση Απαιτείται εξασφάλιση παράδοσης και ποιότητας του προϊόντος «Βρες τον πελάτη, πρώτα» Καινοτόμο παράδειγμα: crowdfunding

13 Crowdfunding Crowdsourcing: μοντέλο για την κατανεμημένη επίλυση προβλημάτων creation, voting, wisdom, funding Crowdfunding: Συνεργασία μεταξύ πολλών ανθρώπων για την χρηματική υποστήριξη μίας προσπάθειας (επιχειρηματικής και μη)

14 Παραδείγματα Crowdfunding "A young girl alone in the world" donated "60 cents, the result of self denial. One donor gave "five cents as a poor office boy's mite toward the Pedestal Fund." A group of children sent a dollar as "the money we saved to go to the circus with. Another dollar was given by a "lonely and very aged woman." Residents of a home for alcoholics in New York's rival city of Brooklyn (the cities would not merge until 1898) donated $15; other drinkers helped out through donation boxes in bars and saloons. A kindergarten class in Davenport, Iowa, mailed the World a gift of $1.35. (Wikipedia) Το γαμήλιο κρεβάτι: Ελληνικό και όχι μόνο έθιμο Το κρεβάτι στρώνεται από τη νύφη και τις φίλες της και οι συγγενείς και φίλοι «ασημώνουν» για το «καλό» και την ευτυχία του ζευγαριού.

15 Παραδείγματα Crowdfunding Αγορά ενός pixel της ιστοσελίδας για ένα δολάριο. Ξεκίνησε τον Αύγουστο του 2005 και ολοκληρώθηκε τον Ιανουάριο του Wikipedia: Οι πόροι του wikipedia foundation προέρχονται σε μεγάλο βαθμό από τους χρήστες της και τις δωρεές τους (αν και όχι αποκλειστικά). Amanda Palmer: An 8-Foot-Tall Woman Is Destroying The Entire Music Industry

16 Πλατφόρμες για Crowdfunding Υπάρχουν περισσότερες από 450 πλατφόρμες για crowdfunding CrowdCube.com [9.3Μ pounds in equity financing] Seedrs.com [1M pounds in 9 months] Kickstarter.com [$100Μ Οκτώβριος 2011, >1Μ backers] Groopio.com Οι επιχειρηματίες πουλάνε μετοχές στις εταιρείες τους ή προπωλούν τα προϊόντα τους (προσφορά και ζήτηση)

17 Πώς να επιτύχει το crowdfunding project σας; Να έχετε μία καλή ιδέα Δώστε έμφαση σε σας και του ανθρώπους που συμμετέχουν οι άνθρωποι αγαπάνε τους ανθρώπους Διηγηθείτε την ιστορία σας Δημιουργήστε δεσμούς και κατανόηση Φτιάξτε ένα video για την ιστορία σας και το εγχείρημα μιλήστε στη καρδιά των ανθρώπων (viral μοιραστείτε το μήνυμα) Να είστε συγκεκριμένοι βοηθήστε τους άλλους να καταλάβουν τι κάνετε και τι ζητάτε από αυτούς (και γιατί) Προσφέρετε έξυπνα και δημιουργικά «ανταλλάγματα» Κατανοήστε πιο επίπεδο προσφοράς δίνει την περισσότερη αξία στην ιδέα σας

18 Τραπεζικός Δανεισμός Συνήθως υψηλό κόστος χρήματος Επιτόκια από 5 έως 9% ανάλογα τον χρόνο αποπληρωμής Εκτιμήστε το ρυθμό ανάπτυξης της επένδυσης σε σχέση με το επιτόκιο της τράπεζας Απαιτούνται εγγυήσεις Συνήθως ασύμφορο για νέους επιχειρηματίες Τα τραπεζικά προϊόντα δεν είναι σχεδιασμένα για να χρηματοδοτούν την καινοτομία

19 Χρηματοδοτική Μίσθωση (Leasing) Δεν καταβάλλεται το συνολικό κόστος επένδυσης από την αρχή Οι δόσεις που καταβάλλονται θεωρούνται λειτουργικό έξοδο για τον επιχειρηματία και αφαιρούνται από τα συνολικά έσοδα Μικρότερες εγγυήσεις από τον δανεισμό Ο επιχειρηματίας μπορεί να αποκτήσει (να γίνει ιδιοκτήτης) του εξοπλισμού που έχει μισθώσει Παραδείγματα: μηχανολογικός εξοπλισμός, επαγγελματικά οχήματα, ακίνητα

20 Πλεονεκτήματα της Χρηματοδοτικής Μίσθωσης Χρηματοδότηση του 100% της επένδυσης Φορολογική έκπτωση Ταχύτερη και απλούστερη διαδικασία Καλύτερος ταμειακός προγραμματισμός

21 Venture Capital Firms Χρηματοδότηση νεο-ιδρυόμενων ή υφιστάμενων επιχειρήσεων Συμμετοχή στην κεφαλαιουχική ιδιοκτησία Κέρδη από την υπεραξία που προκύπτει Προτιμούν high-risk, high profile επενδύσεις Business Model: Εισαγωγή στο χρηματιστήριο (IPO) ή πώληση της εταιρείας σε στρατηγικό επενδυτή, το συντομότερο δυνατό

22 Πως βοηθάει την επιχείρηση ένα VC Διάθεση κεφαλαίου για την επιχειρηματική ή ερευνητική δραστηριότητα Παρακολούθηση οικονομικού προγραμματισμού Μεταφορά τεχνογνωσίας Δικτύωση Marketing και πωλήσεις

23 Τι αναζητάει ένα VC για να επενδύσει Άνθρωποι Μέτοχοι Διοίκησης Δυνατή και αποφασισμένη ομάδα (strong and committed team) Συμπληρωματικότητα των στελεχών Εταιρία Προϊόντα Στρατηγική Μία δυνατή, έξυπνη και υλοποιήσιμη επιχειρηματική ιδέα με σαφές ανταγωνιστικό πλεονέκτημα Οικονομικές Αποδόσεις Ισχυρές προοπτικές για διεθνή ανάπτυξη

24 Τι ζητάει ένα VC από τις (νέες) εταιρίες «Οδηγίες» για startups Προετοιμασία για αλλαγές στη στρατηγική, αγορές και προϊόντα τα δεδομένα αλλάζουν Σύντομη ολοκλήρωση του προϊόντος / πρωτοτύπου Κουλτούρα συνεργατικότητας όχι μεγαλοπιάσματα Προσέγγιση των αγορών και το πρώτο συμβόλαιο Αν δεν πεινάσεις δεν θα χορτάσεις Επιμονή, υπομονή, προσήλωση και εμπιστοσύνη Γιάννης Παπαδόπουλος: Πρόεδρος Hellenic Venture Capital Association

25 Τυπική Λειτουργία ενός VC Επενδυτής 1 Επενδυτής 2 Επενδυτής 3 Επενδυτικό Κεφάλαιο Διαχειριστής Επένδυση 1 Επένδυση 2 Επένδυση 3 Συμμετοχή του VC στην ιδιοκτησία Συμμετοχή του επιχειρηματία στην ιδιοκτησία Funding rounds: usually 5

26 Στάδια Χρηματοδότησης για startups Seed : To allow a business concept to be developed, perhaps involving the production of a business plan, prototypes and additional research, prior to bringing a product to market and commencing large-scale manufacturing. Start-up : To develop the company s products and fund their initial marketing. Companies may be in the process of being set up or may have been trading for a short time, but not have sold their product commercially. Early stage : To initiate commercial manufacturing and sales in companies that have completed the product development stage, but may not yet be generating profits. Expansion: To grow and expand an established company. For example, to finance increased production capacity, product development, marketing and to provide additional working capital. Also known as development or growth capital.

27 Η Ελληνική αγορά των VCs Ένωση Ελληνικών Εταιρειών Επιχειρηματικών Κεφαλαίων ( 18 εταιρίες διαχείρισης κεφαλαίων VC-PE 12 νέα funds μετά το μετά το 2008 ΤΑΝΕΟ (fund of funds) έχει βοηθήσει στην ανάπτυξη της αγοράς (2002) 1.8 δις τα συνολικά κεφάλαια Jeremie VCs: The Open Fund PJ Tech Catalyst Fund Odyssey Venture Partners

28 Ευρωπαϊκοί και Εθνικοί Χρηματοδοτικοί Πόροι Research and Innovation Grants Research Grants (ερευνητικές χρηματοδοτήσεις): Διατίθενται από κρατικούς φορείς, ιδρύματα, ή την Ευρωπαϊκή Επιτροπή προς μη κερδοσκοπικές οργανώσεις, εκπαιδευτικά ιδρύματα, επιχειρήσεις ή ιδιώτες. Υλοποιούνται μετά τη δημοσίευση κάποιου Call και κατάθεση αίτησης (proposal) από τους ενδιαφερόμενους SME Instrument: Χρηματοδοτικό εργαλείο για start-ups (seed start-up και early-stage financing)

29 Στοιχεία ενδιαφέροντος για τα EU Grants Most EU grants require the formation of multinational and multisciplinary consortia from at least 3 different member states. Therefore the innovative project should require needing/sharing complementary skills and intellectual property with other organisations. Industry academia collaboration is also considered very strong asset Lifecycle of a project is too long A lot of bureaucracy involved Top down approach Large consortia not for everybody Not 100% financing

30 SME Instrument Horizon 2020 provides easy access to 2.8 Billion to SMEs for funding research and innovation businesses and accelerating the exploitation of innovations.

31 Technology Readiness Levels TRL 0: Idea. Unproven concept, no testing has been performed. TRL 1: Basic research. Principles postulated and observed but no experimental proof available. TRL 2: Technology formulation. Concept and application have been formulated. TRL 3: Applied research. First laboratory tests completed; proof of concept. Technology Readiness Levels TRL 4: Small scale prototype built in a laboratory environment ("ugly" prototype). TRL 5: Large scale prototype tested in intended environment. TRL 6: Prototype system tested in intended environment close to expected performance. TRL 7: Demonstration system operating in operational environment at precommercial scale. TRL 8: First of a kind commercial system. Manufacturing issues solved. TRL 9: Full commercial application, technology available for consumers.

32 Desired SME profile For innovative SMEs with an ambition to develop, grow and have an international impact Focused on established SMEs with high growth potential Single company support (consortia of several SMEs possible) Activities at TRL 6 or above No obligation for applicants to sequentially cover all three phases; still a "linear" process is strongly encouraged 70% funding (exceptions possible)

33 Phase 1 - Concept & Feasibility in EU funding Assessment Feasibility study Initial 10 page business proposal to be drafted 6 months in duration

34 Phase 2 Innovation Project Between 0.5 million and 2.5 million in EU funding. Develop project through innovation strategy Draft a more developed, 30 page business plan 1-2 years in duration

35 Phase 3 Market launch No stand-alone phase! No direct funding Extensive support and coaching Facilitate access to risk finance Additional support and networking opportunities (EEN)

36 Άλλες Δράσεις Διαγωνισμοί Καινοτομίας και Αριστείας Η Ελλάδα καινοτομεί Eurobank ΣΕΒ Πανεπιστημιακοί διαγωνισμοί τεχνολογικής αριστείας Γενική Γραμματεία Νέας Γενιάς Erasmus for Young Entrepreneurs

37 Η επιτυχία της χρηματοδότησης Η χρηματοδότησης μία επιχειρηματικής πρότασης δεν είναι εύκολο ζήτημα Πρέπει οι επιχειρηματίας να γνωρίζει τι ζητά αλλά και να μπορέσει να πείσει ώστε να επιλεχθεί Τα κυριότερα θέματα που πρέπει να ληφθούν υπόψη είναι: Ωριμότητα και εμπειρία της επιχείρησης Ωριμότητα και επίπεδο ανάπτυξης της καινοτομίας Προστασία των πνευματικών δικαιωμάτων Μέγεθος της αγορά στην οποία απευθύνεται η επιχείρηση Μέγεθος και ποιότητα του ανταγωνισμού στην αγορά Το ποσό των χρημάτων που απαιτείται και ο χρονικός προγραμματισμός Η διαθεσιμότητα ιδίων πόρων Το επίπεδο ρίσκου που είναι διαθετημένος ο καθένας να αναλάβει Δεξιότητες διαπραγμάτευσης και «πώλησης» της ιδέας

38 Ευχαριστώ για τη προσοχή σας