«Γλωσσική ιδασκαλία µε τη χρήση των Νέων Τεχνολογιών. Παρουσίαση µικρόκοσµων (micro worlds) ΑΒΑΚΙΟΥ»

Transcript

1 «Γλωσσική ιδασκαλία µε τη χρήση των Νέων Τεχνολογιών. Παρουσίαση µικρόκοσµων (micro worlds) ΑΒΑΚΙΟΥ» Κατερίνα Πασίση, Εκπαιδευτικός, M.A., Ιωάννα Χαρδαλούπα, Εκπαιδευτικός, & Παναγιώτης Παπαϊωάννου, Μηχανικός Η/Υ, ΙΤΥ, τεχνική υποστήριξη, Περίληψη Στα πλαίσια του ευρωπαϊκού προγράµµατος MENTOR αναπτύχθηκε από καθηγητές ξένων γλωσσών του Ο ΥΣΣΕΑ σε στενή συνεργασία µε ειδικούς στις εκπαιδευτικές εφαρµογές των νέων τεχνολογιών ( ΙΤΥ ) εκπαιδευτικό λογισµικό για την υποστήριξη της διδασκαλίας των Αγγλικών, Γαλλικών και Γερµανικών. Ως κύριο εργαλείο συγγραφής και εκτέλεσης του λογισµικού χρησιµοποιήθηκε το ΑΒΑΚΙΟ. Στόχος της εισήγησης είναι η σύντοµη παρουσίαση των µικρόκοσµων ΑΒΑΚΙΟΥ που δηµιουργήθηκαν για τη διδασκαλία των Γερµανικών καθώς και η ανάπτυξη του εκπαιδευτικού σεναρίου που σχεδιάστηκε για έναν από αυτούς. Κύριο µέρος της εισήγησης αποτελεί η παρουσίαση της πειραµατικής διδασκαλίας εφαρµογής του συγκεκριµένου εκπαιδευτικού σεναρίου στο Γυµνάσιο Καστριτσίου. Summary In the framework of the European project MENTOR active teachers of foreign languages have developed in close collaboration to Informatics experts on the application of New Technologies in Education ( CTI ) educational multimedia software to support the learning and successful acquisition of English, French and German in the ODYSSEAS schools. The main software authoring tool was E- Slate. This presentation aims to briefly show to its attendees the microworlds developed to support the teaching of German along to the relevant educational scenario for the use of one of them (Europe. mwd) in the class. The main part of this contribution consists of presenting,in the form of a case study, an experimental lesson of German at High School of Kastritsi. Keys MENTOR, E-Slate, microwords, educational scenario, educational activity, new technologies in teaching of FL 1. Εισαγωγή Παρουσιάζουµε τους µικρόκοσµους (microwords) ΑΒΑΚΙΟΥ, που δηµιουργήθηκαν στα πλαίσια του ευρωπαϊκού προγράµµατος ΜΕΝΤΟΡ και µε αφετηρία τον έναν από αυτούς (µικρόκοσµο «ΕΥΡΩΠΗ»), παραθέτουµε ένα εκπαιδευτικό σενάριο διδασκαλίας της Γερµανικής Γλώσσας σε αρχάριους µαθητές, ηλικίας ετών. 2. Μικρόκοσµοι σε περιβάλλον ΑΒΑΚΙΟΥ για το πρόγραµµα MENTOR, γερµανικό τµήµα 2.1 ΑΒΑΚΙΟ ( E-Slate ) Ινστιτούτο Τεχνολογίας Υπολογιστών. Ερευνητική Μονάδα 3: " Εφαρµοσµένα Πληροφοριακά Συστήµατα " Το Αβάκιο είναι ένα εργαλείο- εφαρµογή για τη δηµιουργία, διαχείριση και λειτουργική αξιοποίηση ΜΙΚΡΟΚΟΣΜΩΝ. Τα συστατικά στοιχεία ενός µικρόκοσµου είναι οντότητες λογισµικού υψηλού επιπέδου που ονοµάζουµε ΨΗΦΙ ΕΣ.

2 Πρόκειται για ένα εργαλείο συγγραφής που παράλληλα χρησιµοποιείται και ως περιβάλλον εκτέλεσης των µικρόκοσµων που έχουν συσταθεί µε αυτό ΜΙΚΡΟΚΟΣΜΟΣ Ένας µικρόκοσµος ( microworld ) είναι ένα τµήµα λογισµικού που υλοποιεί ένα συγκεκριµένο εκπαιδευτικό πλάνο δραστηριότητας ( activity plan ). Μια εκπαιδευτική δραστηριότητα ( educational activity ) αποτελεί τµήµα ενός συνολικού εκπαιδευτικού σεναρίου ( educational scenario ). Αυτό καθορίζει το ευρύτερο πλαίσιο όπου ο µικρόκοσµος θα χρησιµοποιηθεί υποστηρίζοντας µία ή και περισσότερες εκπαιδευτικές δραστηριότητες αναλόγως του πλάνου στο οποίο ο συγκεκριµένος µικρόκοσµος έχει ενταχθεί Το πρόγραµµα MENTOR Multimedia Education Network for Teaching, Output and Research. Αντικείµενο του έργου είναι η διερεύνηση ενός µοντέλου συνεργατικής ανάπτυξης εκπαιδευτικών παραγωγών µε τη χρήση των νέων τεχνολογιών. Ειδικότερα πραγµατεύεται την ανάπτυξη και την αξιολόγηση δικτυακού λογισµικού και δραστηριοτήτων για την εκµάθηση των ξένων γλωσσών. Το εκπαιδευτικό υλικό παράγεται σε στενή συνεργασία ειδικών γλωσσολόγων, καθηγητών ξένων γλωσσών και τεχνικών ειδικευµένων στις πολυµεσικές εφαρµογές. Η πρόταση του MENTOR σε όλα τα επίπεδα ( σχεδιασµός, ανάπτυξη, εφαρµογή, αξιολόγηση ) διέπεται από αρχές που έχουν συναποφασιστεί και συνδιαµορφωθεί από όλους τους εταίρους. Το υλικό οφείλει να είναι διερευνητικό και να επιτρέπει σε µεγάλο βαθµό τη διάδραση του µαθητή χρήστη. Κύριος στόχος του προγράµµατος είναι η εµπλοκή στη διαδικασία εκµάθησης της ξένης γλώσσας στο µέγιστο βαθµό τόσο των εκπαιδευτικών όσο και των µαθητών που το χρησιµοποιούν. Αυτό επιτυγχάνεται µε την ενεργό συµµετοχή σε όλα τα στάδια παραγωγής και σύνθεσης του υλικού, µε την ενθάρρυνση αντισυµβατικών, σύγχρονων µεθόδων παιδαγωγικής προσέγγισης του αντικειµένου, αλλά κυρίως εκµεταλλευόµενοι τις τεράστιες δυνατότητες που παρέχουν οι νέες τεχνολογίες στην παρουσίαση του εκπαιδευτικού υλικού. Η ελληνική συµµετοχή στο πρόγραµµα είναι συνδεδεµένη µε την Ενέργεια Ο ΥΣΣΕΙΑ υπό την έννοια ότι οι άµεσα και έµµεσα εµπλεκόµενοι καθηγητές ξένων γλωσσών, οι επιµορφωτές αλλά και τα σχολεία στα οποία το λογισµικό δοκιµάζεται βρίσκονται κάτω από την σκέπη των ράσεων και των Έργων της Ο ΥΣΣΕΙΑΣ. Οι εταίροι στο πρόγραµµα είναι : The University of Hull, UK, Limburgs Universitair Centrum, Belgium, Computer Technology Institute, Ελλάδα. 3. Παρουσίαση µικρόκοσµων 3.1. Ο µικρόκοσµος της Ευρώπης Ο µικρόκοσµος αποτελείται από την ψηφίδα Χάρτη όπου εµφανίζεται ο γεωφυσικός χάρτης της Ευρώπης µε ενεργά σηµεία τις χώρες που την αποτελούν και τις κυριότερες ευρωπαϊκές πόλεις. Πάνω στο χάρτη ο µαθητής µπορεί να µετακινηθεί µε µία ενεργή οντότητα µε τη µορφή αεροπλάνου. Επιλέγοντας µία ευρωπαϊκή χώρα εµφανίζονται πληροφορίες στη δεύτερη ψηφίδα ( Επεξεργαστής Εικόνων ) του µικρόκοσµου για τη συγκεκριµένη χώρα ( πληθυσµός, έκταση, σηµαία, γλώσσα, νόµισµα, πρωτεύουσα ).

3 Ο µικρόκοσµος συµπληρώνεται από δύο ψηφίδες κορνίζες, µία εµφανίζει φωτογραφία της πρωτεύουσας της επιλεγµένης χώρας και η άλλη το σύµβολο αυτής της χώρας. Ένα κουµπί επιτρέπει την µετάβαση στον επόµενο µικρόκοσµο αυτόν της Γερµανίας Ο µικρόκοσµος της Γερµανίας Ο µικρόκοσµος αποτελείται από την ψηφίδα Χάρτη όπου εµφανίζεται ο πολιτικός χάρτης της Γερµανίας, των κρατιδίων που την αποτελούν καθώς και των κυριότερων γερµανικών πόλεων. Με τα εργαλεία του χάρτη ο µαθητής επιλέγει µία πόλη και τότε εµφανίζεται σε µια δεύτερη ψηφίδα ( Πίνακα Ανακοινώσεων) µια σύντοµη περιγραφή της πόλης. Ταυτόχρονα η τρίτη ψηφίδα Κορνίζα εµφανίζει µια φωτογραφία της πόλης. Επιστρέφοντας στην ψηφίδα του Χάρτη µπορεί να εισαγάγει στο σηµείο της πόλης εικονίδιο σύµβολο της πόλης σχετικό µε την περιγραφή της Ο µικρόκοσµος της Κολωνίας Η διαδροµή των µαθητών ανάµεσα σε σταθµούς αξιοθέατα της πόλης της Κολωνίας προσοµοιώνεται σε περιβάλλον Αβάκιο µε ένα µικρόκοσµο που αποτελείται από µία ψηφίδα Χάρτη της πόλεως, µία ψηφίδα Κορνίζα µε εικόνες των αξιοθέατων και µια ψηφίδα παραποµπής σε δικτυακό τόπο σχετικό µε το συγκεκριµένο αξιοθέατο κάθε σταθµού. Οι σταθµοί αναπαρίστανται πάνω στο χάρτη µε χρωµατιστά τετράγωνα, και ο χρήστης προσθέτει έναν agent στην ψηφίδα Χάρτη για να κάνει την εικονική διαδροµή που θα διαλέξει. Περνώντας ο agent πάνω από τους σταθµούς που διαλέγει ο χρήστης, εµφανίζεται η σχετική πληροφορία ( εικόνα, δικτυακός τόπος ) µε κάθε έναν από αυτούς Ο µικρόκοσµος του υπόγειου σιδηρόδροµου της Κολωνίας Σε αυτή τη φάση οι µαθητές έχουν ήδη περπατήσει µεταξύ πολλών σταθµών και τελικά καταλήγουν στο πάρκο που βρίσκεται στην απέναντι µεριά του Ρήνου και αρκετά µακριά από εκεί που ξεκίνησαν. Εκεί επιβιβάζονται σε ένα τρένο για να συνεχίσουν τη βόλτα τους στην Κολωνία. Εδώ πια τους δίνονται οδηγίες για τον τρόπο που θα κινηθούν στο µετρό, δηλαδή ποιες γραµµές θα πάρουν, προς ποια κατεύθυνση και σε ποιο σταθµό θα κατέβουν. Ανάλογα µε τις δραστηριότητες, τέτοιου είδους πληροφορίες µπορεί να µην δίνονται, αλλά να ζητούνται από τους µαθητές. Η διαδροµή περιλαµβάνει 6 σταθµούς στην Κολωνία, από τους οποίους ο τελευταίος είναι ο σιδηροδροµικός σταθµός. Εκεί πηγαίνουν οι µαθητές για να φύγουν από την Κολωνία και να συνεχίσουν το ταξίδι τους στη Βόννη. Οι σταθµοί µπορεί να περιέχουν πληροφορία σχετική µε τον κάθε έναν, είτε φωτογραφίες και web sites, όπως και στην προηγούµενη φάση, είτε ολόκληρες δραστηριότητες συνδεδεµένες µε αυτούς, όπως στην περίπτωση του ζωολογικού κήπου 3.5. Ο µικρόκοσµος του ζωολογικού κήπου Στην εικόνα του προηγούµενου µικρόκοσµου το τρένο φτάνει στο σταθµό του µετρό που λέγεται ζωολογικός κήπος (Zoo) κι εκεί βγαίνει από το τρένο και εστιάζει στο ζωολογικό κήπο. Τότε αλλάζει το σκηνικό και ένας νέος µικρόκοσµος εµφανίζεται, όπου φαίνεται ο χάρτης ενός ζωολογικού κήπου. Οι κουκίδες πάνω στο χάρτη αντιπροσωπεύουν τις θέσεις των ζώων στο ζωολογικό κήπο. Έχοντας πατηµένο το εργαλείο του χάρτη "Βελάκι", ο χρήστης πατάει πάνω σε µία κουκίδα και κρατάει το ποντίκι για λίγο πάνω από την κουκίδα αυτή. Τότε εµφανίζεται ένας τίτλος µε το όνοµα του ζώου. Στην αρχή όλα τα ζώα έχουν σαν όνοµα αριθµούς. Με το πάτηµα

4 πάνω σε ένα ζώο, εµφανίζεται η περιγραφή του χωρίς το όνοµά του. Από την περιγραφή ο χρήστης πρέπει να καταλάβει ποιο ζώο είναι και να πατήσει το δεξί πλήκτρο του ποντικιού για να αλλάξει το νούµερο του ζώου στο σωστό όνοµα. Επίσης εκεί που θα αλλάξει το όνοµα µπορεί να αλλάξει και το εικονίδιο έτσι ώστε αντί για κουκίδα να εµφανίζεται το εικονίδιο του ζώου. Αυτό γίνεται µε τη χρήση της ψηφίδας Επεξεργαστής Εικόνων που έχει φορτωµένη την παλέτα µε τα εικονίδια των ζώων που υπάρχουν στο ζωολογικό αυτό κήπο. Αν ο χρήστης δώσει το σωστό όνοµα και άρθρο στην κουκίδα, τότε εκτός από την περιγραφή του ζώου, εµφανίζεται η ψηφίδα Κορνίζα µε τη φωτογραφία του και η ψηφίδα Ετικέτα µε το όνοµά του. 4. Εκπαιδευτικό Σενάριο (Case study) διδασκαλίας µαθήµατος µε βάση έναν µικρόκοσµο 4.1. Αρχές Σχεδιασµού Στη διαδικασία ένταξης των νέων τεχνολογιών στο σχολείο συχνά αντιµετωπίζουµε το προβληµατισµό των συναδέλφων εκπαιδευτικών υπό τη µορφή του παρακάτω ερωτήµατος: Υπάρχουν πλεονεκτήµατα για καθηγητές και µαθητές στη χρήση των νέων τεχνολογιών στη διαδικασία της µάθησης? Με άλλα λόγια το ερώτηµα που ίσως να «βασανίζει» κάποιους και κυρίως αυτούς που βλέπουν µε «επιφύλαξη» την είσοδο των νέων τεχνολογιών στην εκπαίδευση, είναι γιατί να χρησιµοποιήσουµε το διαδίκτυο, τους υπολογιστές, ένα έτοιµο πρόγραµµα στη διαδικασία της µάθησης, τι επιπλέον µας προσφέρει που δεν µπορούµε να το βρούµε σ ένα βιβλίο; Στο παραπάνω ερώτηµα θα προσπαθήσουµε να ανταποκριθούµε προτείνοντας ένα εκπαιδευτικό σενάριο µε τις επιµέρους εκπαιδευτικές δραστηριότητές του εκµεταλλευόµενοι τα οφέλη που κατά τη γνώµη µας απορρέουν από την ένταξη των νέων τεχνολογιών στη διαδικασία της µάθησης Οφέλη για τον εκπαιδευτικό Ο εκπαιδευτικός κυρίως των ξένων γλωσσών έχει ένα «εργαλείο» στα χέρια του για να αντιµετωπίσει τα ελλιπή µέσα υποστήριξης της διδασκαλίας των ξένων γλωσσών. Η αυθεντικότητα των κειµένων, η «ζωντανή» οµιλούµενη γλώσσα (µιας και δεν διδάσκεται στο οµιλούµενό της περιβάλλον), η «τοπική» ενηµέρωση για το κράτος/κράτη, που οµιλείται η γλώσσα στόχος, µπορεί πολύ εύκολα και γρήγορα να «αναζητηθεί» µέσα στο διαδίκτυο και να βρεθούν τρόποι / µέθοδοι χρησιµοποίησής τους. Η προαναφερόµενη διαδικασία αποτελεί συµπλήρωση των συµβατικών µέσων διδασκαλίας. Το διαδίκτυο, τα διάφορα λογισµικά µε την αυθεντικότητα και τα διαδραστικά µέσα που περιέχουν (εικόνα, ήχο, µουσική, βίντεο), προσελκύουν τους µαθητές και τους βοηθούν να φτάσουν πιο γρήγορα στο στόχο µας (εκπαιδευτικών και µαθητών) που είναι η µάθηση. Είναι κι ένας τρόπος οι εκπαιδευτικοί να εξοικειωθούν µε τις νέες τεχνολογίες, να ασχοληθούν µε την νέα πραγµατικότητα και να αντιµετωπίσουν και το «φόβο» του καινούργιου, του άγνωστου. Μέχρι τώρα τα εποπτικά µέσα, η εργαστηριακή άσκηση απουσίαζαν από την καθηµερινότητα της εκπαιδευτικής / σχολικής κοινωνίας. Ο υπολογιστής δεν «µπήκε» µόνο στην καθηµερινή µας ζωή, στα σπίτια µας, αλλά εντάχθηκε εξίσου δυναµικά και στη διδασκαλία. Ενθαρρύνεται η συνεργασία µεταξύ αντιπροσώπων διαφόρων ειδικοτήτων. Θα ζητήσουµε την βοήθεια των καθηγητών πληροφορικής, άλλων συναδέλφων που τυχόν να έχουν µεγαλύτερη εξοικείωση µε το αντικείµενο,

5 θα ανταλλάξουµε ιδέες, απορίες, προβλήµατα, λύσεις µε συναδέλφους γειτονικών σχολείων ή και άλλους που διαµένουν σε άλλον γεωγραφικό χώρο από τον δικό µας. Ακόµα και να συνεργαστούµε µελλοντικά µε συναδέλφους διαφορετικής εθνικότητας. Υιοθετούµε µία διαφορετική / αντισυµβατική προσέγγιση σε επίπεδο παιδαγωγικής σκέψης και σε επίπεδο διαµόρφωσης παιδαγωγικού υλικού. Μέχρι τώρα η µετωπική διδασκαλία, η «αυθεντία» του εκπαιδευτικού ήταν αδιαµφισβήτητη. Ότι έλεγε ο καθηγητής ήταν κάτι σαν το «αλάνθαστο του Πάπα». εν επιδέχονταν αµφισβήτηση. Η παρουσία του Η/Υ µας αναγκάζει να αλλάξουµε το τρόπο της διεξαγωγής του µαθήµατος, να «επικοινωνούµε» διαφορετικά µε τους µαθητές µας και να αναζητούµε και να διαµορφώνουµε το παιδαγωγικό υλικό διαφοροποιώντας τα µέχρι τώρα ισχύοντα κριτήρια. Το βιβλίο αποτελούσε το σηµείο αναφοράς για την απόκτηση γνώσης των µαθητών. Ότι περιείχε, έπρεπε κι όφειλαν οι καθηγητές να το διδάξουν. Αυτή η διαδικασία πρόσληψης κι αναπαραγωγής γνώσης αλλάζει. Ο µαθητής έχει το προνόµιο της επιλογής, δηλ. «ναι» επισκέπτοµαι αυτή τη διεύθυνση ή «όχι» δεν την επιλέγω. Οι εκπαιδευτικοί πρέπει να µάθουν στους µαθητές, πως µε κριτική επιλογή, να «ψάχνουν» το ζητούµενο και αυτό που είναι ενδιαφέρον για αυτούς µέσα από το πλήθος και την ποικιλία των πληροφοριών που τους κατακλύζουν στο διαδίκτυο, όταν «σερφάρουν» Οφέλη για τους µαθητές Εµπλέκονται πλήρως σε όλα τα στάδια της διαδικασίας της µάθησης. Εξοικειώνονται µε τις δυνατότητες που προσφέρουν οι νέες τεχνολογίες. Ενθαρρύνονται στην επικοινωνία µε συµµαθητές στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Κατακτούν έναν νέο τρόπο µάθησης, όπου η διαδικασία πρόσκτησης της γνώσης έχει µεγαλύτερη βαρύτητα από την παθητική συσσώρευση γνώσης. Αναπτύσσεται η αυτοπεποίθησή τους, η δηµιουργικότητά τους συµµετέχοντας σε δραστηριότητες που βασίζονται σε ρεαλιστικές επικοινωνιακές καταστάσεις ιδασκαλία Γερµανικής Γλώσσας µε την υποστήριξη του ΑΒΑΚΙΟΥ. Ένα παράδειγµα. Θα προσπαθήσουµε να σας παρουσιάσουµε τη λογική που κρύβεται πίσω από τον σχεδιασµό των παιδαγωγικών δραστηριοτήτων του έργου ΜΕΝΤΟΡΑ και τις ειδικές κατευθυντήριες γραµµές για εκπαιδευτικούς που θέλουν να χρησιµοποιήσουν το υλικό στα τµήµατά τους στη διδασκαλία ξένων γλωσσών. Συνήθως, για να πειστεί ο εκπαιδευτικός να χρησιµοποιήσει το υλικό, δεν χρειάζεται να γνωρίζει, εάν είναι «καλό» ή εάν είναι εύκολο στη χρήση του, αλλά πώς µπορεί να το χρησιµοποιήσει στο µάθηµα. Μία περιγραφή λοιπόν του τρόπου που µπορεί να χρησιµοποιήσει κάποιος ένα µέρος ενός λογισµικού µέσα στο χώρο διδασκαλίας του π.χ. στο εργαστήρι του Ο ΥΣΣΕΑ αποτελεί αυτό το εκπαιδευτικό «σενάριο» Συνοπτική περιγραφή Χρησιµοποιώντας τον µικρόκοσµο «Ευρώπη» θα παρουσιάσουµε ένα εκπαιδευτικό σενάριο διδασκαλίας γερµανικών. Απευθύνεται σε µαθητές ηλικίας ετών, αρχάριοι, που διδάσκονται Γερµανικά ως δεύτερη ξένη γλώσσα (το σενάριο που ακολουθεί πραγµατοποιήθηκε ως πειραµατική διδασκαλία στα πλαίσια του έργου

6 «Ο ΥΣΣΕΑΣ» στο Γυµνάσιο Καστριτσίου) ραστηριότητες που αναπτύχθηκαν Εξασκούνται όλες οι δεξιότητες (προφορική και γραπτή έκφραση, ακουστική και αναγνωστική κατανόηση, µορφολογική δοµή της γλώσσας) Καλύπτεται η διαφορετική επιπέδου ικανότητα των µαθητών στη ξένη γλώσσα Χρησιµοποιούνται αυθεντικές πηγές πληροφόρησης στη παρουσίαση του περιεχοµένου Στάδια διδασκαλίας Εισαγωγικό στάδιο Μπαίνοντας στο εργαστήρι του Ο ΥΣΣΕΑ, µοιράζουµε τα παιδιά ανά οµάδες των τριών ατόµων και τους «αποκαλύπτουµε» τα στάδια διδασκαλίας που θα ακολουθήσουµε. Πρέπει από την αρχή να ξέρουν τι ακριβώς θα κάνουν, που θα «µπούνε», τι θα ψάξουν να βρουν και γιατί το κάνουν. Η σαφής και λεπτοµερής ενηµέρωση / καθοδήγηση είναι απαραίτητη για την οµαλή πορεία / διεξαγωγή του µαθήµατος Καθοδήγηση Με το που «µπαίνουµε» στον µικρόκοσµο «ΕΥΡΩΠΗ» έχουµε µπροστά µας στην οθόνη ένα γεωφυσικό χάρτη της Ευρώπης. Γίνεται συζήτηση για να θυµηθούν όλοι προηγούµενες γνώσεις (αριθµούς, εθνικότητες).ζητάµε από τους µαθητές να απαριθµήσουν τα κράτη που βλέπουν, να ονοµάσουν την πρωτεύουσά του κάθε κράτους και ποια γλώσσα µιλούν οι κάτοικοί του Επεξεργασία Έχοντας σαν µέτρο σύγκρισης την Ελλάδα ή κάποιο άλλο κράτος, ζητάµε από τους µαθητές να συγκρίνουν την έκταση των διαφόρων ευρωπαϊκών κρατών µεταξύ τους (µεγαλύτερη µικρότερη ίση). Η ερώτηση απευθύνεται πρώτα προς όλους τους µαθητές και µετά ζητάµε να επαναληφθεί η ίδια διαδικασία και στις οµάδες. Ξαναθυµόµαστε τις τοπικές προθέσεις (πάνω κάτω αριστερά δεξιά δίπλα) και τις κατευθύνσεις (βορράς νότος κ.λ.π.) ρωτώντας τους µαθητές, πού βρίσκεται π.χ. η Ελλάδα, πού η Γερµανία κ.λ.π. Πρώτα απευθύνουµε την ερώτηση σε συγκεκριµένους µαθητές και µετά ζητάµε να επαναληφθεί η ίδια διαδικασία και στις οµάδες. ίνοντας τα ονόµατα από δύο πρωτεύουσες κρατών, ζητάµε από τις οµάδες να µας περιγράψουν γραπτώς, πώς µπορούν να ταξιδέψουν από τη µία πόλη στην άλλη. Ένας µαθητής από κάθε οµάδα διαβάζει την οµαδική / συνεργατική εργασία και οι συµµαθητές τοποθετούνται ως προς την ορθότητα ή όχι του γραπτού κειµένου (σύνταξη, γραµµατική, νοηµατική απόδοση, πληροφορίες) Επανάληψη Για να χαλαρώσουν µετά από τόση εργασία, ρωτάµε τους µαθητές, αν έχουν ταξιδέψει σε κάποια ξένη χώρα, τι τους άρεσε, τι δεν τους άρεσε κ.λ.π Κλείσιµο Μετά την αφήγηση των ταξιδιωτικών εµπειριών και για να «τονώσουµε» την προσοχή των µαθητών πριν το τέλος της διδακτικής ώρας, παίζουµε ένα παιχνίδι ερωτήσεων. Κάθε οµάδα επιλέγει ένα κράτος από τον χάρτη και οι άλλες οµάδες

7 κάνοντας ερωτήσεις (π.χ. βρίσκεται κοντά στην Ιταλία, έχει πρωτεύουσα την Αθήνα, είναι µεγαλύτερο από την Ελλάδα κ.λ.π.) πρέπει να βρει για ποιο κράτος πρόκειται. Ως ανταµοιβή στην οµάδα µε τις περισσότερες σωστές απαντήσεις, τους επιτρέπουµε να «µπουν» στο ιαδίκτυο σε µία διεύθυνση της αρεσκείας τους Σχόλια Παρατηρήσεις Ο µαθητής σε όλη τη διάρκεια του µαθήµατος αναπτύσσει δραστηριότητες, µε στόχο τη διαρκή ανατροφοδότηση γνώσεων και την αυτοαξιολόγηση του. Συµµετέχει ενεργά (απαντώντας σε ερωτήσεις, αναζητώντας τις απαντήσεις) και παθητικά (ακούγοντας και κρίνοντας τις απαντήσεις των συµµαθητών του), πάντα όµως αποδοτικά. εν του είναι τόσο εύκολο να «ξεφύγει» από τη διαδικασία της µάθησης. Πιέζεται και να συνεργαστεί µε άλλους συµµαθητές του, αλλά και να «υποστηρίξει» την άποψή του / την γνώµη του µε επιχειρήµατα µέσα στην οµάδα. Ξαναθυµίζοντας στους µαθητές, πριν από κάθε συνεργατική άσκηση, τα απαραίτητα «εργαλεία» (λεξιλόγιο, γραµµατική, σύνταξη), που απαιτούνται για την επίλυση µίας άσκησης, την περιγραφή ενός αντικειµένου, την αφήγηση / αναπαραγωγή ενός κειµένου, βοηθούνται οι κάπως «αδύνατοι» γλωσσικά µαθητές να µην νιώσουν άβολα ή παραµεληµένοι, αφού διαφορετικά δεν θα µπορούσαν να συµµετάσχουν στην οµάδα. Η ανατροφοδότηση της γνώσης τους ενθαρρύνει να συµµετάσχουν στη διαδικασία πρόσκτησης της νέας γνώσης και ν αναπτύξουν την αυτοπεποίθησή τους. Ο εκπαιδευτικός χωρίζοντας τους µαθητές σε συγκεκριµένες οµάδες, «αναµιγνύει» µαθητές µε διαφορετικό επίπεδο ικανότητας στην ξένη γλώσσα, για να µπορέσουν όλοι οι µαθητές να επωφεληθούν από τον νέο τρόπο διδασκαλίας (ένας που δεν µιλάει πολύ, µπορεί να γράφει καλά κι έτσι να συµβάλλει κι αυτός δηµιουργικά στην οµάδα). Ο µαθητής αποτελεί πλέον τον κεντρικό ρόλο σε όλα τα στάδια εξέλιξης του µαθήµατος κι ο εκπαιδευτικός πρέπει να το αναγνωρίσει. Ο εκπαιδευτικός καθοδηγεί, συµβουλεύει, λύνει κάποιες απορίες του µαθητή, αλλά ο µαθητής είναι πλέον το επίκεντρο του µαθήµατος. Οι δικές τους «ανάγκες» κι απαιτήσεις καθορίζουν τη ροή του µαθήµατος. Η όλη διδακτική δοµή του µαθήµατος αλλάζει κι αυτό νοµίζω είναι το µεγαλύτερο «πρόβληµα» για την υλοποίηση διδασκαλίας τέτοιου είδους µαθηµάτων. Ο εκπαιδευτικός πρέπει / οφείλει να συνειδητοποιήσει ότι βοηθάει τον µαθητή στη διαδικασία απόκτησης γνώσεων, οι οποίες δεν «αντλούνται» πια µόνο από τον εκπαιδευτικό.