Π. Νικολοπούλου Σταµάτη «Περιβάλλον και Υγεία. ιαχείριση περιβαλλοντικών θεµάτων µε επιπτώσεις στην υγεία» Παθολογοανατοµική Εταιρεία 9 Μαρτίου 2011

Transcript

1 ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ Αναπλ. Καθηγήτρια Περιβαλλοντικής Παθολογικής Ανατοµικής Π. Νικολοπούλου Σταµάτη «Περιβάλλον και Υγεία. ιαχείριση περιβαλλοντικών θεµάτων µε επιπτώσεις στην υγεία» Παθολογοανατοµική Εταιρεία 9 Μαρτίου 2011

2 Περιβάλλον και Υγεία Ο Άνθρωπος και το περιβάλλον Περιβάλλον και Ρύπανση Τι είδους ρύποι υπάρχουν; Ποιοι ρύποι (µε την ευρύτερη έννοια) µας απασχολούν; Πώς εκτίθεται ο άνθρωπος στην ρύπανση; Ποιοι είναι οι οδοί από όπου εισέρχονται οι ρύποι στον ανθρώπινο οργανισµό; Τρόπος δράσης Τι ακριβώς επιφέρουν οι ρύποι στον ανθρώπινο οργανισµό; Πότε και πώς επιδρούν οι ρύποι; Πώς µπορούµε να αντιµετωπίσουµε το πρόβληµα;

3 Άνθρωπος και περιβάλλον Ο άνθρωπος: ένας κρίκος στο οικοσύστηµα απόλυτα συνδεδεµένος µε τον αέρα, το χώµα και το νερό. Αναπνοή ιατροφή Εργασία ΑΕΡΑΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ Πνεύµονες Αεροφόροι Οδοί Πεπτικό Ήπαρ Στοµάχι Έντερο έρµα Οφθαλµοί Αναπνοή ΧΩΜΑ ΝΕΡΟ

4 Περιβάλλον και Ρύπανση Αέρας: Ατµοσφαιρική ρύπανση CO 2, SO 2, CO, NO X, Αιωρούµενα Σωµατίδια, Όζον, Βενζόλιο, Ραδόνιο. ιατροφικοί: Χηµικές Ουσίες, Μικρόβια, Βαρέα Μέταλλα. Νερό: Χηµικοί ρύποι, Ραδιενέργεια, Τοξίνες Μικροβίων. Χώµα: Ρύποι Ατµόσφαιρας, Ρύποι Νερού, Ρύποι Αποβλήτων, Ρύποι κακής ιαχείρισης Σκουπιδιών.

5 Μαθήµατα που δεν πήραµε Βιοποικιλότητα: Το παράδειγµα της θηλεοποίησης των ψαριών Ακτινοβολία: Χρωµοσωµατικές Ανωµαλίες Αµίαντος: Μεσοθηλίωµα Φαρµακευτικές Ουσίες: Θαλιδοµήδη (Φωκοµέλια), ιεθυλοστυβεστρόλη (DES) DES): Γυναικολογικός καρκίνος, Ορµόνες που χορηγούνται στα ζώα από τα οποία διατρεφόµαστε, αντιβιοτικά που χορηγούνται στα ζώα.

6 Μαθήµατα που δεν πήραµε Χηµικές ουσίες: Βενζίνη Καθαρή Βενζίνη Μόλυβδος Νευρολογικές βλάβες PCBs ιοξίνες CFCs Όζον Καρκίνος έρµατος

7 Ποιοι ρύποι µας απασχολούν και προσπαθούµε να αντιµετωπίσουµε; Ελάχιστοι από όσους πραγµατικά υπάρχουν Ατµοσφαιρικοί: (υπάρχουν γύρω στους 300) ασχολούµαστε µε: CO, CO 2, SO 2, NO X, Όζον, Βενζόλιο, Αιωρούµενα σωµατίδια, Βαρέα Μέταλλα Χηµικοί: (υπάρχουν πάνω από χηµικές ουσίες φτιαγµένες από τον άνθρωπο) ασχολούµαστε µε: χλώριο, PCBs, ιοξίνες Ακτινοβολία: Ραδόνιο, Ηλεκτροµαγνητική Ακτινοβολία Ιονίζουσα/ Μη Ιονίζουσα ασχολούµαστε µε Ηλεκτροµαγνιτική (Κινητά τηλέφωνα)

8 Αειφορία-Ενέργεια-Μεταφορές Μετακίνηση Ατµοσφαιρική Ρύπανση Θόρυβος Ατυχήµατα Μη Εµφανή Προβλήµατα

9 Μετακίνηση και Υγεία Ορµονικά Προβλήµατα Κιρκάδειοι Ρυθµοί Θόρυβος Μετακίνηση και Υγεία Λοιµώξεις Ατυχήµατα Αναπνευστικές Παθήσεις Κλιµατικές Αλλαγές Παχυσαρκία

10 Επίδραση του Περιβάλλοντος στην Υγεία Άσθµα Αλλεργίες Ασθένεια Πνευµονική Ίνωση Εµφύσηµα Καρκίνος

11 Ατµοσφαιρική Ρύπανση Σκόνη Αιωρούµενα Σωµατίδια Όζον ιοξείδιο του Άνθρακα Βενζόλιο Μονοξείδιο Αζώτου..

12 Τι είναι τα αιωρούµενα σωµατίδια; PM 10 : ιάµετρος µικρότερη 10 µm Οργανικός άνθρακας Ανόργανος άνθρακας Ενωµένος µε: διάφορα µέταλλα άλατα οργανικούς ρυπαντές βιoλογικά υλικά

13 Βασικές αµυντικές ιδιότητες αναπνευστικού επιθηλίου αεροφόρων οδών: Φραγµός (εξωτερικές ουσίες µεταφερόµενες µε τον αέρα) Έκκριση βλέννης (αντιµικροβιακή δράση) Κροσσοί ελεύθερης επιφανείας (αποµάκρυνση εξωτερικών ουσιών µεταφερόµενων από τον αέρα)

14 Κύριος Μηχανισµός Άµυνας Κυψελίδας µακροφάγο

15 Figure1. Photomicrographs of formalin-fixed, paraffinembedded rabbit lung tissue stained with hematoxylin and eosin. (A) An alveolar macrophage with a few PM 10 particles in the cytoplasm (< 5% of the cytoplasm surface area) and (B) an AM with many particles in the cytoplasm (> 5% of the cytoplasm surface area). Particles were also present in pneumocytes (C and D) and bronchial epithelial cells (F ). The PM 10 exposure caused a mild mononuclear alveolitis (E ). The bar represents 10 µm.

16 Αιωρούµενα Σωµατίδια περιβάλλονται από καρκινογόνες ουσίες όπως: πολυαρωµατικούς υδρογονάνθρακες (PAH S) που εναποτίθενται στις αεροφόρους οδούς ή απελευθερώνουν τις χηµικές ουσίες που περικλείουν.

17 Μελέτες που αποδεικνύουν τα αποτυπώµατα του περιβάλλοντος στους ιστούς και στα κύτταρα?

18 Ιστολογικές Μελέτες Σκύλων * που ζουν στο Μεξικό Περιβρογχική φλεγµονή Μακροφάγα περικλείοντα αιωρούµενα σωµατίδια Υπερπλασία επιθηλίου και λείων µυϊκών ινών Περιβρογχική ίνωση Μικροθρόµβοι αγγείων Βλάβη µυοκαρδιακών ινών * Εκπαιδευµένοι σκύλοι φύλακες

19

20 Figure2. Autoradiograph of BR- ALV duct junctional area after coexposure to dust and ozone. Many labeled cells are seen, mainly epithelial cells of the bronchiole (B) or alveoli (arrows). Original magnification 950.

21 Figure 5. EM of alveolar wall after coexposure to ozone and dust shows some edema fluid and an alveolar macrophage containing a few dust particles (arrows). Ccapillary; EDedema. Original magnification 7,500.

22 Figure 7. EM of an area near the end of a bronchiole (BR) after coexposure to ozone and dust shows an epithelial cell in mitosis (M). In the connective tissue, PMN (arrows) are seen. Original magnification 4,500.

23 Figure 5. Immunohistochemical staining for GRO- in the bronchial epithelium after air exposure.

24 Figure 6. Immunohistochemical staining for GRO- in the bronchial epithelium after diesel exposure.

25 Αναπνευστικό Σύστηµα Τα ποσοστά γυναικών που πάσχουν από καρκίνο του πνεύµονα στην Ελλάδα είναι τα υψηλότερα στην Ευρωπαϊκή Ένωση άτοµα στην Ελλάδα πάσχουν από άσθµα το ένα τρίτο είναι παιδιά. 4% των ανδρών και 2% των γυναικών άνω των 45 ετών στην Ελλάδα πάσχουν από αποφρακτική πνευµονοπάθεια.

26 Οι ατµοσφαιρικοί ρύποι δεν επηρεάζουν µόνο το αναπνευστικό σύστηµα.

27 Επιδράσεις στην Αναπαραγωγή Τα υπάρχοντα επίπεδα ατµοσφαιρικής ρύπανσης στην Αθήνα ενδέχεται να είναι υπεύθυνα για έναν σηµαντικό αριθµό πρόωρων γεννήσεων. Touloumi et al Παρατηρείται µείωση στην ποιότητα του σπέρµατος των ανδρών που ζούν µόνιµα στην Αθήνα σε µελέτη που διεξήχθη από το 1977 µέχρι το Adamopoulos et al. 1996

28 Τι ποιότητα έχει ο αέρας που αναπνέουµε; Τι είδους προσµίξεις υπάρχουν; Τι είδους σωµατίδια αιωρούνται στην ατµόσφαιρα; Πόσο έχει επιβαρυνθεί το τοπίο από το θόρυβο; Αλήθεια ποιος ασχολείται συστηµατικά και ποιος είναι έτοιµος να απαντήσει;

29 Θόρυβος 30% - 35% των κατοίκων των πόλεων υποφέρουν από τον Θόρυβο, βασικότερη πηγή του Θορύβου στις πόλεις αποτελούν τα κινούµενα αυτοκίνητα. Το αντίστοιχο ποσοστό σε δρόµους µεγάλης κυκλοφορίας φτάνει το 50%. Η Ελλάδα κατέχει την τελευταία θέση ανάµεσα στις 15 ανεπτυγµένες πόλεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης σχετικά µε τα επίπεδα ηχορύπανσης.

30 Awareness Strategies for Pollution from IndustrieS ΕΛΦΟΙ 1994 Αwareness Raising about Environment and Health of Non expert Advisors

31 Στόχοι του Προγράµµατος Η Βελτίωση της διαχείρισης των ασθενειών που σχετίζονται µε την ρύπανσης σε όλες τις χώρες τις Ευρωπαϊκής ένωση: Η δηµιουργία µιας βάσης δεδοµένων επιλεγµένων περιπτώσεων που να αποτυπώνουν την επίδραση του περιβάλλοντος στην υγεία. Η ευαισθητοποίηση όσων λαµβάνουν αποφάσεις που σχετίζονται µε την επίδραση του περιβάλλοντος στην υγεία.

32 Πληροφορία Γνώση Ε ίγνωση Ευαισθητο οίηση Λήψη Α οφάσεων

33 AREHNA Awareness Raising about Environment and Health of Non-Expert Advisors Mobility Transport Fertility Congenital Diseases

34 Environmental Health Impacts of Transport and Mobility Air pollution Asthma Cancer Noise Annoyance Endocrine Problems Accidents

35 Environmental Impact on Fertility Endocrine Disrupters Lower Sperm Count Polycystic ovaries Endometriosis Cancer Oocyte impairment

36 Congenital Diseases What is really happening? Do and How external factors influence intrauterus life?

37 The role and timing of intrauterus exposure Chemicals Radiation Nutrition Windows of Exposure

38 The Problem What do we really know? How are we dealing with multicausality?

39 Pollution Related Diseases Endocrine Disrupters Waste Environmental Impact on Health Cancer Fertility Congenital Diseases Mobility

40 ASPIS Awareness Strategies for Pollution from IndustrieS Health Impacts of Waste Management Policies (2000). KLUWER ACADEMIC PUBLISHERS: Environmental Science and Technology Library, Volume 16. Editors: P. Nicolopoulou-Stamati, L.Hens, C.V.Howard. ISBN Endocrine Disrupters (2001). KLUWER ACADEMIC PUBLISHERS: Environmental Science and Technology Library, Volume 18. Editors: P. Nicolopoulou-Stamati, L. Hens, C.V. Howard. ISBN Cancer as an Environmental Disease (2004). KLUWER ACADEMIC PUBLISHERS: Environmental Science and Technology Library, Volume 20. Editors: P. Nicolopoulou-Stamati, L. Hens, C.V. Howard, N.Van Larebeke. ISBN and e-book

41 AREHNA Awareness Raising about Environment and Health of Non-expert Advisors Environmental Health Impacts of Transport and Mobility (2005). SPRINGER: Environmental Science and Technology Library, Volume 21. Editors: P. Nicolopoulou-Stamati, L. Hens, C.V. Howard ISBN: X Reproductive Health and the Environment (2006). SPRINGER: Environmental Science and Technology Library, Volume 22. Editors: P. Nicolopoulou-Stamati, L. Hens, C.V. Howard ISBN: Congenital Diseases and the Environment (2006). SPRINGER: Environmental Science and Technology Library, Volume 23. Editors: P. Nicolopoulou-Stamati, L. Hens, C.V. Howard ISBN:

42 Conclusions AREHNA project has accomplished successfully to organize, disseminate and implement knowledge on Pollution Related Diseases focusing on Mobility, Fertility and Congenital Diseases.

43 Conclusions The conclusions reached by the end of this project (published in the 3 books) entail certain main issues relating to the current state of research on Pollution Related Diseases, reflecting the difficulties they represent. Moreover, results assemble various complex features of the problems under consideration, and suggests ways in which communication can be improved and refined. Current recent concepts, such as critical windows of development, when applied to reproductive health and congenital abnormalities, or noise in relation to Mobility, help to address the existing problems globally including Multicausality in the approach.

44 Conclusions The main consideration is that the range of answers that can be obtained from research, as well as the quality of knowledge derived, depends entirely on the relevance of the question asked. In that respect, the better the problem formulation, the more valuable the data obtained. The main problem in the field of Environmental Impact on Health currently is that methods are rarely standardized, and that not everyone is using unified approaches. This can be applied to epidemiology but also to general toxicology, developmental toxicology, and clinical evidence-based medicine. As a result, it is more difficult to appreciate and compare the data, which may cause confusion to experts, non- experts, policy-makers and the public. The evidence obtained from wildlife can prove to be a useful tool for assessing risk factors, and to further improve methodology.

45 Conclusions Furthermore, the most important issue, involving communication of information in educating decision makers, non-expert advisors and the public, has been addressed throughout the project. This aspect has been ignored by the scientific society, with potential serious consequences. None of the research and scientific evidence will make any difference unless it is actively disseminated to the correct channels, a fact which should have been self-evident evident in Europe s knowledge-based society. The dissemination of information has acquired a primary role throughout all other aspects of life, which unfortunately does not seem to extend to scientific knowledge and research. We strongly recommend that communication of scientific information should actively involve the public, the non-expert professionals, NGOs, and policy-makers. An efficient interplay of communication between all levels is needed, targeting at raising awareness on the environmental impact of diseases.

46 Information Knowledge Concern Awareness Decision Making

47 Information, Knowledge, Concern, Awareness, Decision Making

48 Χηµικές ουσίες Παρεµβαίνουν στο ορµονικό σύστηµα Ενδοκρινικοί ιαταράχτες Πυρήνας Ορµονικός Υποδοχέας Ορµόνες Κύτταρο Μιµούνται την ορµονική δράση και έτσι επιφέρουν διαταραχές στον ανθρώπινο οργανισµό. Πού βρίσκονται: Καλλυντικά, Πρόσθετα τροφίµων, Απορρυπαντικά, Εντοµοκτόνα

49 Ποιοι είναι οι οδοί από όπου εισέρχονται οι ρύποι στον οργανισµό; Αναπνευστικό σύστηµα: Αέρας Πεπτικό σύστηµα: Τροφή έρµα: Έκθεση σε αέρα και νερό Αναπνευστικό σύστηµα Πεπτικό σύστηµα έρµα Φλεγµονή Φλεγµονή Φλεγµονή Αλλεργίες Αλλεργίες Αλλεργίες Καρκίνος Καρκίνος Καρκίνος

50 ΜΕΤΑΒΟΛΙΖΟΝΤΑΙ ΣΤΟ ΗΠΑΡ ΜΕΤΑΒΟΛΙΤΕΣ ΤΟΞΙΚΟΙ ΛΙΓΟΤΕΡΟ ΤΟΞΙΚΟΙ ΑΠΟΒΑΛΛΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΤΑ ΝΕΦΡΑ Α ΡΑΝΟΠΟΙΟΥΝΤΑΙ ΑΝ ΟΧΙ ΒΙΟΑΘΡΟΙΣΗ

51

52 Οι ενδείξεις των τελευταίων 30 χρόνων δείχνουν ότι µία ποικιλία από χηµικά µπορεί να µιµηθεί και να διαταράξει την ορµονική δράση. Συνθετικές Ορµόνες Εντοµοκτόνα Πρόσθετα χρησιµοποιούµενα από την βιοµηχανία του πλαστικού Επιφανειοδραστικοί παράγοντες Επίµονοι περιβαλλοντικοί ρύποι όπως πολυχλωριωµένοι αρωµατικοί κυκλικοί υδρογονάνθρακες (PCBs and dioxins)

53 Τελικά σηµεία δράσης (end points) Ενδοκρινικών ιαταρακτών Αναπαραγωγή Καρκίνος Νευρολογικά προβλήµατα Ανοσοβιολογικά προβλήµατα

54

55

56

57 ιαχείρισης Περιβαλλοντικών Θεµάτων µε ε ι τώσεις στην Υγεία Το αράδειγµα της Marchalina hellenica και η βαµβακίαση στα Πεύκα

58 ιαχείρισης Περιβαλλοντικών Θεµάτων µε ε ι τώσεις στην Υγεία 1 η Ανθρώ ινη Παρέµβαση στο Οικοσύστηµα Εµφύτευση της Marchalina hellenica ε ιδοτηµένη α ό την Ευρω αϊκή Ένωση Ανεξέλεγκτος Πολλα λασιασµός του εντόµου Πρόβληµα τεραστίων διαστάσεων

59 ιαχείρισης Περιβαλλοντικών Θεµάτων µε ε ι τώσεις στην Υγεία 2 η Ανθρώ ινη Παρέµβαση στο Οικοσύστηµα Ψεκασµοί µε τοξικά εντοµοκτόνα

60 Γιατί είναι ε ικίνδυνοι οι ψεκασµοί των εύκων µε εντοµοκτόνα; Τα εντοµοκτόνα, των ο οίων τη χρήση ε ιτρέ ει κατά αρέκκλιση νόµου το Υ ουργείο Αγροτικής Ανά τυξης, δεν έχουν αδειοδοτηθεί για ελεύθερη χρήση, δηλαδή είναι α αγορευµένη η ελεύθερη χρήση τους, η ο οία ε ιτρέ εται µόνο κάτω α ό ορισµένες συνθήκες σε εριορισµένους χώρους.

61 Εντοµοκτόνα Α ό τα δελτία ασφαλείας τους ε ιβάλλεται η λήψη µέτρων για την α οµάκρυνση τους α ό χώρους ου ε ιτρέ εται η χρήση τους δηλαδή τα θερµοκή ια. Εάν και εφ όσον ψεκασθούν σε αστικές εριοχές.χ σε άρκα, αιδικές χαρές ή και αυλές και εζοδρόµια σ ιτιών, ροφανώς είναι αδύνατη η α οµάκρυνση τους των υ ολειµµάτων τους α ό τους χώρους αυτούς. Πως θα µαζευτεί το χώµα α ό τις αιδικές χαρές;

62 Η οσολογία έκθεσης Ο ισχυρισµός ότι τα εντοµοκτόνα σε µικρές δόσεις είναι χαµηλής τοξικότητας δεν ισχύει, διότι η δοσολογία ου αναγράφεται στις οδηγίες χρήσης τους στα εύκα είναι διαφορετική α ό την δοσολογία έκθεσης του ανθρώ ινου ληθυσµού. ηλαδή µ ορεί να ψεκασθεί ένα δέντρο µε χαµηλή δοσολογία φαρµάκου, εάν όµως υ άρχουν κοντά και άλλα δέντρα, ένας άνθρω ος ου θα εράσει α ό την εριοχή µοιραία θα εκτεθεί σε ολλα λή δοσολογία. Το ίδιο ισχύει και για ουλιά, κατοικίδια ζώα αλλά και έντοµα ου συνυ άρχουν µε την Marchallina Hellenica και διατηρούν την οικολογική ισορρο ία.

63 Τα ελτία Ασφαλείας Τα δελτία ασφαλείας των φαρµάκων εριγράφουν τους κατ αρχήν κινδύνους ου ενέχει η χρήση τους. Εάν κανείς ροστρέξει στη διεθνή βιβλιογραφία υ άρχουν στοιχεία ου τεκµηριώνουν τις βλα τικές συνέ ειες ου είναι δυνατόν να ε ιφέρουν σε όσους εκτεθούν σε αυτά. Οι βλα τικές συνέ ειες δεν εριορίζονται µόνο στη καρκινογένεση. Οι βλα τικές συνέ ειες σχετίζονται µε αλλεργίες, ε ιβάρυνση ανα νευστικών νόσων αλλά ιδιαίτερα ε ιβαρυντικές είναι για τις ευαίσθητες οµάδες του ληθυσµού τα αιδιά, τις εγκύους και τους υ ερήλικες.

64 Τα αιδιά Τα παιδιά δεν θα πρέπει να έρθουν σε επαφή µε ψεκασµένους χώρους τουλάχιστον για 30 µέρες, αλλά και µετά το χώµα από τις παιδικές χαρές θα έχει προσµίξεις τοξικών ουσιών, διότι φυσικό είναι να πέσει η σκόνη των στεγνωµένων αυτών ουσιών στο έδαφος. Είναι γνωστό από τη διεθνή βιβλιογραφία αλλά και από τα δελτία ασφαλείας των συγκεκριµένων φυτοφαρµάκων ότι παραµένει η δράση τους για αρκετό χρόνο µετά τον ψεκασµό. Η έκθεση σε εντοµοκτόνα συνδέεται κυρίως µε λευχαιµίες, µε µη- Hodgkin λεµφώµατα αλλά και µε νευροαναπτυξιακές διαταραχές.

65 Οι έγκυες γυναίκες Οι έγκυες γυναίκες ου θα εκτεθούν σε εντοµοκτόνα έρα της βλάβης ου µ ορεί να υ οστούν οι ίδιες, η έκθεση τους ενέχει κινδύνους για το έµβρυο ου κυοφορούν. Η δράση των εντοµοκτόνων στο έµβρυο είναι γνωστή α ό την βιβλιογραφία και σχετίζεται µε νευροανα τυξιακές διαταραχές, αρεµβάσεις στο ορµονικό σύστηµα, ό ου δρουν σαν ορµονικοί διαταράκτες και σχετίζονται µε καρκινογενέσεις στον ενήλικα του ο οίου η µητέρα έχει εκτεθεί κατά τη διάρκεια της κύησης. Υ άρχει µελέτη ου συσχετίζει τον καρκίνο των όρχεων των ενηλίκων ανδρών των ο οίων οι µητέρες εκτέθηκαν σε εντοµοκτόνα κατά τη διάρκεια της κύησης.

66 Το έµβρυο Ε ι λέον ρόσφατα έχει εριγραφεί α ό τον Skakebeake και Toppari η συσχέτιση της ενδοµήτριας έκθεσης του άρρενος εµβρύου µε την υ ογονιµότητα δηλαδή την ελάττωση του αριθµού σ ερµατοζωαρίων αλλά και συγγενείς ανωµαλίες ό ως η κρυψορχία και η υ οσ αδία. Τα αιδιά αυτά ου γεννιούνται µε τις βλάβες αυτές έχει αρατηρηθεί ότι έχουν εµφανίσει µεγαλύτερο οσοστό καρκίνου όρχεων στην ενήλικη ζωή τους.

67 Ο αέρας Ο αέρας των αστικών περιοχών είναι επιβαρυµένος από αιωρούµενα σωµατίδια και ρύπους καυσαερίων. Ο ψεκασµός ευρείας αστικής περιοχής µε εντοµοκτόνα, θα επιβαρύνει περαιτέρω τον εισπνεόµενο αέρα δεδοµένου ότι, όταν στεγνώσει η τοξική ουσία, η σκόνη της θα παρασυρθεί από τον αέρα και θα αποτελέσει ένα ακόµα στοιχείο ρύπου της ατµόσφαιρας.

68 Σκόνη Η τοξική σκόνη των ψεκασµένων περιοχών µε το πότισµα ή και τη βροχή θα ξεπλυθεί και θα παρασυρθεί µολύνοντας έτσι τον υδροφόρο ορίζοντα.

69 Έλεγχοι; Είναι γεγονός ότι µε την αδειοδότηση του Υ ουργείου Αγροτικής Ανά τυξης η ο οία είναι αράνοµη άνοιξε µια τεράστια υ όθεση στον τοµέα των ψεκασµών. εδοµένου ότι δεν υ άρχει µηχανισµός ελέγχου είναι δυνατόν ο καθένας (δηµόσιος και ιδιωτικός φορέας) ανάλογα µε το ε ί εδο γνώσεων του και ηθικών του αναστολών να ψεκάζει µε ο οιοδή οτε εντοµοκτόνο. Κανένας δεν ελέγχει τις ιδιότητες των φαρµάκων και τις ουσίες µε τις ο οίες γίνονται οι ψεκασµοί, διότι α λούστατα δεν υ άρχουν οι µηχανισµοί ελέγχου. Π.χ την Κυριακή 3 Ιουνίου έγιναν ψεκασµοί στο αρκάκι της Αλσού ολης και µετά α ό δύο ώρες έγιναν βαφτίσια.

70 Health Impacts of Waste Management Policies Series: Environmental Science and Technology Library, Vol. 16 Nicolopoulou-Stamati, Polyxeni; Hens, Luc; Howard, Vyvyan C. (Eds.) Kluwer Academic Publishers ISBN: Endocrine Disrupters Environmental Health and Policies Series: Environmental Science and Technology Library, Vol. 18 Nicolopoulou-Stamati, Polyxeni; Hens, Luc; Howard, Vyvyan C. (Eds.) Kluwer Academic Publishers ISBN: Cancer as an Environmental Disease Series: Environmental Science and Technology Library, Vol. 20 Nicolopoulou-Stamati, P.; Hens, L.; Howard, V.C.; Van Larebeke, N. (Eds.) Kluwer Academic Publishers ISBN:

71 Environmental Health Impacts of Transport and Mobility Series: Environmental Science and Technology Library, Vol. 21 Nicolopoulou-Stamati, P.; Hens, L.; Howard, C.V. (Eds.) SPRINGER ISBN: X Environmental Impact on Reproductive Health Environmental Science and Technology Library, Nicolopoulou-Stamati, P.; Hens, L.; Howard, C.V. (Eds.) SPRINGER 2006 Environmental Impact on Congenital Diseases Environmental Science and Technology Library Nicolopoulou-Stamati, P.; Hens, L.; Howard, C.V. (Eds.) SPRINGER 2007

72 Σας Ευχαριστώ