ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΣΤΟ ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟ

Transcript

1 ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕ ΘΕΜΑ: ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΣΤΟ ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟ ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ: κα ΓΕΩΡΓΙΑΔΟΥ ΑΘΗΝΑ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΕΦΑΡΜΟΓΏΝ ΦΟΙΤΗΤΡΙΑ: ΒΑΛΛΙΔΟΥ ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 2007

2 Θα ήθελα να ευχαριστήσω θερμά την καθηγήτριά μου κα Γεωργιάδου Αθηνά, για την ενθάρρυνσή της να ασχοληθώ με ένα ιδιαίτερο και σύγχρονο θέμα, αλλά και για την πολύτιμη βοήθειά της όποτε τη χρειάστηκα και όλους τους καθηγητές μου για την πολύτιμη γνώση που μου προσέφεραν. Επίσης ευχαριστώ πολύ την μητέρα μου Μαρία για την τεράστια ψυχολογική στήριξη που πρόσφερε και μου προσφέρει, τον σύζυγό μου Αχιλλέα, για την στήριξη, τη βοήθειά και κυρίως την κατανόησή του για την πολύωρη ενασχόληση μου με αυτή την εργασία, τους δασκάλους και φίλους μου Αθανάσιο και Αθανασία Παπαναστασίου για την στήριξη και βοήθειά τους και για όλα αυτά τον Θεό και Κύριό μου, που νοιώθω την παρουσία του πάντα κοντά μου και μου έστειλε ανθρώπους που με στηρίζουν και με παν μόνο μπροστά. Έστω κι αν σου απομένει μια μόνο ανάσα, χρησιμοποίησέ την για να πεις ευχαριστώ Pam Brown (1928-)

3 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Εισαγωγή σελ.1 Συνήθη αναπτυξιακά προβλήματα.σελ.2 Διαφορική διάγνωση...σελ.3 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Στοιχεία για την αναπτυξιακή διαταραχή συντονισμού...σελ Όροι και ορισμοί..σελ Κλινική εικόνα και λειτουργικές δυσκολίες...σελ Συχνότητα...σελ Αναγνώριση...σελ Αιτιολογία...σελ Εγκεφαλική βλάβη ή δυσλειτουργία...σελ Παιδιά γεννημένα σε υψηλό κίνδυνο.σελ Οικογενειακοί παράγοντες.σελ Η επίδραση της εμπειρίας... σελ Συνυπάρχοντα προβλήματα..σελ Μαθησιακές διαταραχές και DCD σελ Προβλήματα προσοχής και DCD.σελ Παχυσαρκία και DCD...σελ.24 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 Τύποι της DCD..σελ Ιστορία της προσπάθειας για το διαχωρισμό της DCD σε τύπους.σελ Υπάρχουν τύποι στην DCD;.σελ Πρέπει να ψάχνουμε για τύπουςdcd;...σελ.28 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 Αξιολόγηση...σελ Αξιολόγηση..σελ Κινητική ικανότητα..σελ Αντιληπτικοκινητικές επιρροές σελ Νευροσυμπεριφορικές επιρροές...σελ Λειτουργικές αξιολογήσεις....σελ Θέματα κατηγοριοποίησης αποστολών...σελ Νευροσυμπεριφορικέςκατηγοριοποιήσεις...σελ Ζητήματα λεπτής και αδρής κινητικότητας.σελ Συνδέοντας την κίνηση με το περιβάλλον... σελ Αξιολόγηση για τί;... σελ Κατηγορίες παρεμβάσεων...σελ Αξιολόγηση των τύπων DCD...σελ.52 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 Χαρακτηριστικά της κίνησης στα παιδιά με DCD...σελ Κινητικός έλεγχος σε παιδιά με DCD.σελ Χρόνος αντίδρασης.σελ Προσδοκώμενη σύμπτωση χρονισμού...σελ Χρόνος κίνησης...σελ Έλεγχος του χρονισμού και DCD...σελ.60

4 4.6 Μονόπλευρος συντονισμός...σελ Αμφοτερόπλευρος συντονισμός...σελ Θέματα ισορροπίας και ελέγχου θέσης...σελ Χαρακτηριστικά ταλάντευσης...σελ Στασικές συνέργιες.σελ Κατανοώντας το πάγωμα σαν μια αναποτελεσματική στρατηγική..σελ.65 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 Δεξιότητες της καθημερινότητας και αναπτυξιακές διαταραχές.σελ Το νεογνό το βρέφος που αρχίζει να περπατά και το παιδί της προσχολικής ηλικίας...σελ Ανάπτυξη της αυτοεξυπηρέτησης σελ Ανάπτυξη δεξιοτήτων στο παιχνίδι..σελ Το παιδί της σχολικής ηλικίας.σελ Δεξιότητες προσωπικής φροντίδας...σελ Δεξιότητες στο σπίτι..σελ Ελεύθερος χρόνος και δεξιότητες στο παιχνίδι.σελ Δεξιότητες στο σχολείο.σελ Ο έφηβος και ο νεαρός ενήλικας..σελ Δεξιότητες προσωπικής φροντίδας σελ Δεξιότητες χειρισμών στο σπίτι.σελ Σχολείο και επαγγελματικές δεξιότητες σελ Κοινωνική συμμετοχή / ελεύθερος χρόνος /δεξιότητες στο παιχνίδι...σελ.100 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6 Υποστήριξη παιδιών με αναπτυξιακή διαταρχή συντονισμού.σελ Θεραπεία..σελ Φυσιοθεραπευτική παρέμβαση...σελ Τι θα μπορούσαμε να λέμε στους γονείς και τα παιδιά...σελ.111 Συμπερασματικά..σελ.113 Παράρτημα...σελ.115 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ...σελ.147

5 ΠΡΟΛΟΓΟΣ Οι αναπτυξιακή διαταραχή στο συντονισμό είναι θέμα που μελετάται εδώ και πολλές δεκαετίες από τους επιστήμονες κι όμως παραμένει πολύ σύγχρονο αφού ακόμα για τα αίτια βασιζόμαστε σε υποθέσεις και προκύπτουν συνεχώς όλο και πιο καινούργια στοιχεία για τη φύση του προβλήματος. Παρά τα χρόνια που μελετάται είναι άγνωστο σε πολύ κόσμο και κυρίως γονείς και εκπαιδευτικούς με αποτέλεσμα να μην δημιουργείται ένα υποστηρικτικό περιβάλλον για το παιδί και οι διαταραχές του να γεννούν όλο και πιο πολλά δευτερογενή προβλήματα. Η εργασία αυτή είναι μια προσπάθεια περιγραφής και κατανόησης της αναπτυξιακής διαταραχής στο συντονισμό. Στο πρώτο κεφάλαιο θα μελετήσουμε τους ορισμούς και όλη την ιστορία μελέτης και έρευνας της διαταραχής. Επίσης θα κάνουμε μια γνωριμία με τη διαταραχή περιγράφοντας την κλινική εικόνα, τη συχνότητα που εμφανίζεται, την αιτιολογία και τα συνυπάρχοντα προβλήματα που μπορεί να επιδεινώσουν την κατάσταση. Στο δεύτερο κεφάλαιο θα ασχοληθούμε με τον διαχωρισμό της διαταραχής σε τύπους, θέμα το οποίο έχει προκαλέσει διενέξεις μεταξύ των επιστημόνων, κι όμως είναι πολύ χρήσιμος στην αξιολόγηση και παρέμβαση όπως θα αναλύσουμε στα κεφάλαια. Το τρίτο κεφάλαιο γίνεται λόγος για την αξιολόγηση, που είναι πολύ σημαντικό κομμάτι γιατί με βάση αυτήν θα καθοριστεί η θεραπεία, με αυτήν θα αξιολογήσουμε τα αποτελέσματα της θεραπείας και με αυτή θα προσανατολίσουμε σωστά το παιδί σε δραστηριότητες και αργότερα σε εργασία. Στο τέταρτο κεφάλαιο θα αναλύσουμε τα χαρακτηριστικά της κίνησης στα παιδιά με διαταραγμένο συντονισμό, ώστε να μπορούμε να τα αναγνωρίσουμε και να ξέρουμε τι να περιμένουμε από ένα τέτοιο παιδί. Στο πέμπτο κεφάλαιο θα αναφερθούμε αναλυτικά στις δυσκολίες των παιδιών με τις δεξιότητες της καθημερινής ζωής ανά ηλικία, ώστε να μπορούμε να κατανοήσουμε όχι μόνο τις δυσκολίες τους αλλά και που μπορούν να έχουν επιτυχία, ώστε να στρέψουμε το ενδιαφέρον τους ανάλογα με τις ικανότητές τους. Στο έκτο και τελευταίο κεφάλαιο της εργασίας γίνεται λόγος για ό,τι αφορά την υποστήριξη αυτών των παιδιών από τους διάφορους επιστήμονες και από το περιβάλλον του και αναλύεται ο ρόλος του φυσιοθεραπευτή. Σε ένα τόσο περίπλοκο πρόβλημα ό,τι έχει να κάνει με την υποστήριξη σε όλα τα επίπεδα είναι χρήσιμο γιατί δεν χρειάζονται πάντα μόνο καλοί δάσκαλοι, αλλά και υποστηρικτές στο περιβάλλον του παιδιού. Τέλος στο παράρτημα παρατίθεται το τεστ ανάπτυξης της αδρής κινητικότητας TGMD-2 που χρησιμοποιείται ευρέως από τους επιστήμονες για την αξιολόγηση της αδρής κινητικότητας των παιδιών με DCD, που αφορά άμεσα τους φυσιοθεραπευτές.