Η ΕΘΝΙΚΗ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΔΙΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΖΗΤΗΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗΣ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΚΩΝ ΔΙΑΦΟΡΩΝ. Γεώργιος Ν. Παπαϊωάννου Δικηγόρος, Lic. Sp.

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Η ΕΘΝΙΚΗ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΔΙΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΖΗΤΗΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗΣ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΚΩΝ ΔΙΑΦΟΡΩΝ. Γεώργιος Ν. Παπαϊωάννου Δικηγόρος, Lic. Sp."

Transcript

1 Η ΕΘΝΙΚΗ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΔΙΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΖΗΤΗΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗΣ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΚΩΝ ΔΙΑΦΟΡΩΝ Γεώργιος Ν. Παπαϊωάννου Δικηγόρος, Lic. Sp. ULB ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 1. Ιστορική αναδρομή 2. Η φιλική διευθέτηση των διαφορών στο ελληνικό δικονομικό σύστημα 3. Η δικονομική θέση του καταναλωτή στην ελληνική έννομη τάξη 4. Η εναλλακτική επίλυση διαφορών στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Κοινότητας 4.1. Η ευρωπαϊκή διάσταση 4.2. Οι αρχές εξώδικης επίλυσης καταναλωτικών διαφορών 4.3. Η εξέλιξη της εναλλακτικής επίλυσης διαφορών στο χώρο του αστικού και εμπορικού δικαίου 4.4. Επίλυση διαφορών στις ηλεκτρονικές συναλλαγές 5. Οι κρατικοί φορείς διαμεσολάβησης 6. Η διαιτησία 1. Ιστορική αναδρομή Α. Η εσωτερική λειτουργία του συμβιβασμού 1 στο ευρύτερο πλαίσιο των δικαιοδοτικών θεσμών καταγράφεται και ιστορικά ως εναλλακτική έναντι της δικαιοσύνης των δικαστηρίων μέθοδος διευθέτησης των ιδιωτικών διαφορών 2. Οι απαρχές του θεσμού του συμβιβασμού εντοπίζονται στην Αρχαία Ελλάδα 3, ενώ η εφαρμογή του στην πράξη μαρτυρείται και κατά τους ρωμαϊκούς χρόνους 4. Στην Αρχαία Αθήνα αποτελούσε κοινή πρακτική η ιδιωτική συμφωνία παραπομπής διαφορών σε τρίτο, αμερόληπτο πρόσωπο του οποίου τις αποφάσεις συμφωνούσαν όλα τα μέρη να αποδεχθούν. Σε αντίθεση μάλιστα με τις αποφάσεις των δημοσίων διαιτητών 5, οι αποφάσεις που εκδίδονταν κατά τη διαδικασία της ιδιωτικής διαιτη- 1. Κατά τη βυζαντινή περίοδο απαντάται συχνότερα με τον όρο διάλυση (προφανώς εκ μεταφοράς στα ελληνικά του όρου «transactio»). Στο ρήμα «διαλύω», εκτός της εξειδικευμένης έννοιας του συμφιλιώνω, συμβιβάζω, αποδίδεται και η γενική έννοια του διαχωρίζω, με ειδικότερες αυτές του αφανίζω, καταπαύω, τερματίζω κάτι. Βλ. σχετικά Παπαδάτου, Η συμβιβαστική επίλυση ιδιωτικών διαφορών κατά τη μέση και ύστερη βυζαντινή εποχή, 1995, σ. 29 επ. 2. Για τις ανάγκες του παρόντος κειμένου η διαφορά λαμβάνεται υπόψη με την έννοια της ασυμφωνίας, έριδας και διένεξης. 3. Χαρακτηριστική η αναφορά στους διαιτητάς στην «Αθηναίων Πολιτεία» του Αριστοτέλη. 4. Παπαδάτου, ό.π., σ Σύμφωνα με το αθηναϊκό σύστημα δημόσιας διαιτησίας οι ιδιωτικές αγωγές που ανήκαν στη δικαιοδοσία των τοπικών δικαστών δικάζονταν προκαταβολικά από δημόσιους διαιτητές

2 Τεύχος Δ Η εθνική και ευρωπαϊκή διάσταση Digesta σίας θεωρούνταν οριστικές και δεν προσβάλλονταν με έφεση 6. Κατά τη μέση και ύστερη βυζαντινή εποχή, η έννοια του συμβιβασμού αποκρυσταλλώνεται στην συμφωνία των μερών που αποβλέπει στη λύση της αντιδικίας με όρους που προβλέπονται στην εν λόγω συμφωνία και με εκατέρωθεν θυσίες 7. Αντιδιαστέλλεται προς την αιρετοκρισία, θεσμό αρχαιοελληνικό, που απαντάται στο δικαιοδοτικό σύστημα του βυζαντινού κράτους, αναγνωρίζεται από την βυζαντινή νομοθεσία 8, και συνίσταται στη συμφωνία των μερών (compromissum 9 ) με την οποία μεταβιβάζεται σε τρίτο πρόσωπο η εξουσία επίλυσης της αντιδικίας, και μάλιστα με απόφαση καταδικαστική για το ένα μόνο μέρος 10. Β. Η θεωρητική αυτή διαφορά δεν διέπει την ιστορική εξέλιξη των δύο αυτών θεσμών. Χαρακτηριστική η αναφορά του άρθρου 105 της παλαιάς Πολιτικής Δικονομίας, όπου δεν γίνεται διάκριση, ούτε από τυπική, ούτε από ουσιαστική άποψη, μεταξύ του compromissum και της συμβιβαστικής διευθέτησης 11. Στη σύγχρονη θεωρία με τον όρο «διαιτησία» υποδηλώνεται, τόσο η αιρετοκρισία, όσο και ο συμβιβασμός έτσι ώστε να υπάρχει ανάγκη παραπέρα εξειδίκευσης αν πρόκειται για «αποφασίζοντες διαιτητές», ή για συμβιβαστές διαιτητές 12. Κατά τον Οικονομόπουλο, σε αντίθεση με την παλαιά Πολιτική Δικονομία που χαρακτηρίζει αδιακρίτως τους συμβιβαστές ως διαιτητές 13, υφίσταται διάκριση των δύο θεσμών. Περαιτέρω, δεν κρίθηκε σκόπιμο να περιληφθεί στον υπό συζήτηση την εποχή εκείνη Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας ειδική διάταξη για την ανάθεση σε τρίτον ή τρίτους της ε- ξεύρεσης τρόπου συμβιβασμού των μεταξύ των συμβαλλομένων διαφορών με πρόταση αμοιβαίων υποχωρήσεων 14. Τα τρίτα πρόσωπα κατά τον καταρτισμό των συμβιβασμών διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο μεσολαβώντας ανάμεσα στους αντίδικους προκειμένου να επιτύχουν τον φιλικό διακανονισμό 15 συμβάλλοντας αποφασιστικά στην επίτευξη συμβιβαστικής επίλυσης Γέσιου - Φαλτσή, ό.π., Η δίκη στο λαϊκό δικαστήριο της αρχαίας Ηλιαίας: η γένεση δικονομικών αρχών με σύγχρονη σημασία, Δ. 25, 486 επ. και Καλαβρός, Δίκαιο της Διαιτησίας, Εσωτερική Διαιτησία, Α Εισαγωγή, 1993, σ. 97 επ. 7. Παπαδάτου, ό.π., σ Παπαδάτου, ό.π., σ Το συνυποσχετικό. 10. Παπαδάτου, ό.π., σ Παπαδάτου, ό.π., σ Παπαδάτου, ό.π., σ Η πολιτική δικονομία του 1834 με το άρθρο 124 προέβλεπε συστηματικά παράλληλα με την διαιτησία τον θεσμό των συμβιβαστών. 14. Με την έννοια αυτή η ανάθεση του συμβιβασμού είναι έγκυρη και διέπεται από τις ισχύουσες διατάξεις του αστικού κώδικα. Βλ. την εισήγηση του Γ. Ι. Οικονομόπουλου στη Συντακτική Επιτροπή του ΚΠολΔ, υπό VI, δημοσιευθείσα σε: Καλαβρό, Διαιτησία. Συλλογή κειμένων και νομολογίας, 1992, σ Από τα στοιχεία της ύστερης βυζαντινής εποχής προκύπτει ότι κατά την πρακτική της amicabilis compositio, γνωστής και στο αρχαιοελληνικό δίκαιο, τη βάση του συμβιβασμού αποτελεί η διατύ-

3 404 Digesta 2003 Γεώργιος Ν. Παπαϊωάννου Τεύχος Δ 2. Η φιλική διευθέτηση των διαφορών στο ελληνικό δικονομικό σύστημα Α. Η ατομική και συλλογική 17 ένδικη προστασία συνιστούν την πρώτη και δεύτερη γενιά μέσων προστασίας των συμφερόντων των καταναλωτών. Πιο σύγχρονη, η τρίτη γενιά απαρτίζεται από τους λεγόμενους μηχανισμούς εξώδικης ή εναλλακτικής επίλυσης διαφορών. Εξαντλητική νομική ρύθμιση των μηχανισμών αυτών θα ήταν αντίθετη προς τη φύση τους, η οποία εναπόκειται αποκλειστικά στη βούληση του φορέα που προβαίνει στη σύστασή τους. Στο λόγο αυτό οφείλεται ο προαιρετικός χαρακτήρας της προσφυγής από μέρους του ενδιαφερομένου και η ποικιλομορφία τους, ενώ ο χαρακτήρας αυτός συνάδει με το ανοικτό σύστημα του δίκαιου των συμβάσεων, όπου αναζητείται ο συγκεκριμένος δικαιοπρακτικός σκοπός χωρίς αναγκαστική παραπομπή σε προϋφιστάμενα επιβεβλημένα πρότυπα. Β. Η υπερφόρτωση των δικαστηρίων καθιστά τη σύντομη απονομή της δικαιοσύνης αγαθό εν ανεπάρκεια και ως εκ τούτου η δικαστική απόφαση θα πρέπει πια μόνο ως ultima ratio της δικαιοδοτικής λειτουργίας να αναγνωρίζεται 18. Η αποσυμφόρηση της συντηρούμενης με δημόσιες δαπάνες δικαστικής λειτουργίας, αποδίδοντας τον δέοντα σεβασμό στο κύρος και την αυθεντία της, ευνοεί την προσφυγή σε απλουστευμένες διαδικασίες 19, όπου επιδιωκόμενος στόχος είναι η θεραπεία με γνώμονα την αποκατάσταση της κοινωνικής ειρήνης και της ευρυθμίας των συναλλαγών, ακόμη και κατά παρέκκλιση των κειμένων διατάξεων του ουσιαστικού δικαίου. Η συνεργασία και αλληλοκατανόηση καταναλωτών και προμηθευτών προκρίνεται σε βάρος της άνωθεν επιβολής του δικαίου με την καθοδήγηση οργάνων που διαθέτουν κύρος και επισταμένη γνώση των κρινόμενων ζητημάτων. Η συνδιπωση πρότασης επίλυσης με αμοιβαίες υποχωρήσεις από το τρίτο πρόσωπο ακόμη και αυτεπάγγελτα προς τα μέρη τα οποία είναι ελεύθερα να την αποδεχτούν εκ των υστέρων, και όχι εκ των προτέρων όπως συνέβαινε στην αιρετοκρισία. Σημειώνεται ότι από τη διαδικασία αυτή λείπουν παντελώς οι φορείς που είτε σχετίζονται, είτε εκπροσωπούν την κρατική εξουσία, οι οποίοι πολύ συχνά προσυπογράφουν συμβιβαστικά έγγραφα για να τους προσδώσουν κύρος και αξιοπιστία. Στην ουσιαστική λειτουργία του θεσμού καθοριστικός είναι ο ρόλος και η επιρροή που ασκούν εκκλησιαστικοί φορείς και απλοί ιδιώτες. Βλ. σχετικά Παπαδάτου, ό.π., σ Σε ιστορικές πηγές απαντούν με τους χαρακτηρισμούς «ειρηνοποιοί άνθρωποι», «ειρηνοποιοί γέροντες», «έντιμοι γέροντες», «αξιότιμοι γέροντες», «χριστιανοί ικανοί άνδρες», «φιλόθεοι άνδρες», «άνδρες έντιμοι τε και ικανοί οις έργον μαχομένους ειρηνοποιείν και προς καταλλαγάς πείθειν χωρείν», και σε μια περίπτωση με τον όρο «συμβιβαστής». Βλ. Παπαδάκου, ό.π., σ Η συλλογική ένδικη προστασία βρήκε σε κοινοτικό επίπεδο νομοθετικό έρεισμα στην Οδηγία 98/27/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 19ης Μαΐου 1998 περί των αγωγών παραλείψεως στον τομέα της προστασίας των συμφερόντων των καταναλωτών και σε εθνικό επίπεδο στο άρθρο 10 του ν. 2251/1994, όπως ισχύει σήμερα. 18. Βλ. Κουτσουράδη, Η εξώδικη επίλυση των καταναλωτικών διαφορών στο ελληνικό δίκαιο, ΚριτΕ Διαδικασίες ταχείες, χαμηλού κόστους, σαφείς και κατανοητές, απαλλαγμένες δε από την υποχρέωση τήρησης των αυστηρών δικονομικών κανόνων που διέπουν την εξέλιξη της πολιτικής δίκης. 02/05/14 Digesta ΡΕΝΑ Φωτοστοιχειοθεσία Α. ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΗΣ ΜΑΥΡΟΜΙΧΑΛΗ 7 ΤΗΛ FAX

4 Τεύχος Δ Η εθνική και ευρωπαϊκή διάσταση Digesta αλλαγή θα πρέπει να είναι κύριο μέλημα, τόσο του δικαστή, όσο και κάθε οργάνου που επιλαμβάνεται των διαφορών αυτών. Γ. Στο ελληνικό δικονομικό σύστημα η φιλική διευθέτηση των διαφορών δεν είναι άγνωστη 20. Κάθε ελληνικό δικαστήριο ενθαρρύνεται από το νόμο να επιχειρεί κατά τη διάρκεια της δίκης συμβιβαστική λύση της διαφοράς σύμφωνα με το άρθρο 233, παρ. 2 ΚΠολΔ. Πέραν τούτου, πριν από την άσκηση της αγωγής προβλέπεται, κατά το άρθρο 209, παρ. 1 ΚΠολΔ, η δυνατότητα υποβολής αιτήματος συμβιβαστικής επέμβασης του ειρηνοδίκη προς επίλυση της διαφοράς και αποτροπή της δίκης. Αντίστοιχη υποχρέωση συμβιβαστικής απόπειρας βαρύνει τον ειρηνοδίκη κατά την πρώτη συζήτηση στο ακροατήριο αγωγής αρμοδιότητάς του σύμφωνα με το άρθρο 208, παρ. 1 ΚΠολΔ. Άλλωστε, ο συμβιβασμός που καταρτίζεται στα πλαίσιο αυτεπάγγελτης απόπειρας συμβιβασμού, ή επιζητούμενης συμβιβαστικής επέμβασης, έχει, κατ άρθρον 212, παρ. 4 ΚΠολΔ, όλα τα αποτελέσματα του δικαστικού συμβιβασμού. Σχετικές είναι και οι ρυθμίσεις των άρθρων 593 επ. και 666 επ. ΚΠολΔ σχετικά με την επίλυση οικογενειακών και εργατικών διαφορών. Τέλος, ο κατ άρθρο 293 ΚΠολΔ δικαστικός συμβιβασμός που προϋποθέτει δικαστική απόφαση, ή έστω το υποκατάστατό της, συνιστά μια ενδιάμεση λύση ανάμεσα στον εξώδικο συμβιβασμό των άρθρων ΚΠολΔ 21 και τη δικαστική απόφαση 22. Δ. Πρόσφατα, εισήχθη και ο νέος δικονομικός θεσμός της απόπειρας συμβιβαστικής επίλυσης ιδιωτικών διαφορών που αφορά πολλές από τις σοβαρότερες και δυσχερέστερες ιδιωτικές διαφορές, αρμοδιότητας πολυμελούς πρωτοδικείου για τις οποίες ο νομοθέτης επιφυλάσσει μια ταχύτερη και απλούστερη επίλυση. Τούτη βασίζεται στην παραδοχή ότι οι διάδικοι που γνωρίζουν καλύτερα από κάθε τρίτον την αλήθεια, αλλά και τις ασθενείς πλευρές της άποψής του ο καθένας, είναι σε θέση, με την καθοδήγηση των δικηγόρων τους, να βρουν κατά τη συνάντησή τους, αδέσμευτοι από δικονομικούς τύπους και από διατάξεις του ουσιαστικού δικαίου, την αμοιβαίως συμφερότερη λύση αποφεύγοντας το συχνά μακρόσυρτο, φθοροποιό, δαπανηρό και πάντοτε αμφίρροπο δικαστικό αγώνα 23. Αξίζει να σημειωθεί ιδιαίτε- 20. Βλ. Κεραμέα, The Use of Conciliation for Dispute Settlement, σε: Νομικές Μελέτες Ι, 1980, σ. 63 επ. και Σκορδάκη, Εξώδικη επίλυση διαφορών και πρόσφατες εξελίξεις στην Ελλάδα, Δ 2001, Σύμφωνα με το άρθρο 871 ΑΚ με τη σύμβαση του συμβιβασμού οι συμβαλλόμενοι διαλύουν με αμοιβαίες υποχωρήσεις μια φιλονικία τους ή μια αβεβαιότητα για κάποια έννομη σχέση. 22. Νίκα, Ο δικαστικός συμβιβασμός, 1984, σ. 36 επ. Βλ. και Μπόσδα, Ο συμβιβασμός ως μέσον επίλυσης διαφορών, ΕπιστΕπετ ΔΣΘ 15 (1994), σ. 93 επ. 23. Βλ. Ματθία, Συμβιβαστική επίλυση ιδιωτικών διαφορών - Ερμηνευτική προσέγγιση ΝοΒ 2000, 98, Γιαννούλη, Παρατηρήσεις γύρω από τις νέες δικονομικές ρυθμίσεις του ν. 2479/1997, Δ 1997, 963, και τον ίδιο, Σκέψεις γύρω από την τροποποίηση του ν. 2298/95 στον Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, Δ 1995, 882, Μακρίδου, Η συμβιβαστική επίλυση των ιδιωτικών διαφορών κατά την πρόσφατη δικονομική τροποποίηση του ν. 2298/1995, Αρμ 1996, 15, Νικολαΐδη, Συμβιβαστική επίλυση ιδιωτικών διαφορών (άρθρ. 1 ν. 2298/1995), ΑρχΝ 1995, 230.

5 406 Digesta 2003 Γεώργιος Ν. Παπαϊωάννου Τεύχος Δ ρα η σαφής αναφορά του νόμου στην παρεμβολή ενός τρίτου προσώπου κοινής ε- πιλογής που προσφέρει τις υπηρεσίες του για την προσέγγιση των μερών 24. Η αξιοπιστία της μεσολάβησης προϋποθέτει την υποχρέωση εχεμύθειας του μεσολαβητή που διασφαλίζεται από τη ρητή απαγόρευση εξέτασης του ως μάρτυρα ή συμμετοχής του στη σχετική δίκη με οποιαδήποτε ιδιότητα 25. Η ευελιξία της μεσολάβησης έγκειται στη ρητή εξαίρεσή της από την εφαρμογή των διατάξεων του ουσιαστικού δικαίου. 3. Η δικονομική θέση του καταναλωτή στην ελληνική έννομη τάξη Α. Η συζήτηση για την εναλλακτική επίλυση των διαφορών δεν έχει άλλη αφετηρία από την ίδια την κρατική απονομή της δικαιοσύνης 26. Το φιλικό προς το συμβιβασμό πνεύμα έχει επηρεάσει και τη φύση των δικαστικών καθηκόντων ενθαρρύνοντας τη λήψη σχετικών πρωτοβουλιών από μέρους των δικαστικών λειτουργών 27. Η προσφυγή του καταναλωτή σε δικαστικούς μηχανισμούς συνιστά την κορωνίδα κάθε νομοθετικής ή άλλης πρωτοβουλίας που απορρέει από το δίκαιο της προστασίας του καταναλωτή. Οποιαδήποτε διάταξη, όσο εύστοχη κι αν είναι, εξαρτάται από την παράλληλη λήψη κατάλληλων μέτρων για την αποτελεσματική επίκληση και εφαρμογή της. Καταρχήν, η παροχή διευκολύνσεων κατά τη διεξαγωγή της δίκης από τον καταναλωτή εκδηλώνεται με σειρά εξαιρέσεων από πάγιους δικονομικούς κανόνες, με τις οποίες καθίσταται ευχερέστερη η δικαστική επιδίωξη αποκατάστασης της ζημιάς του 28. Ειδικότερα, οι καταναλωτές έχουν στη διάθεσή τους αρκετά έννομα μέσα που αποβλέπουν στην επίλυση διαφορών αστικής φύσεως και την επιβολή διοικητικών και ποινικών κυρώσεων με τακτικές διαδικασίες, ειδικές διαδικασίες μικροδιαφορών και ασφαλιστικών μέτρων, καθώς και με το ένδικο βοήθημα της συλλογικής αγωγής. Β. Ψήγματα έννομης προστασίας του καταναλωτή στο εσωτερικό μας δίκαιο, πρέπει να αναζητηθούν στην διασταλτική ερμηνεία διατάξεων ουσιαστικού δικαίου, όπως η γενική ρήτρα του νόμου περί αθέμιτου ανταγωνισμού, στην αναλογική ε- φαρμογή γενικών διατάξεων του αστικού μας κώδικα, και, πιο πρόσφατα, στο νόμο περί ελέγχου των μονοπωλίων, των ολιγοπωλίων και προστασίας του ελεύθερου ανταγωνισμού 29. Για την πραγμάτωση της προστασίας των καταναλωτών τη μεγα- 24. Παρ. 4 του άρθρου 214Α ΚΠολΔ. 25. Αμανατίδη, Η επιθυμητή υπέρβαση της μεσολάβησης, Αρμ 2000, Βλ. σχετικά, Hoffmann, Changing Perspective on Civil Litigation, Modern Law Review 1993, Όσο και αν ο συνδυασμός στο ίδιο πρόσωπο συμβιβαστικής και αποφασιστικής λειτουργίας είναι αμφίβολης αποτελεσματικότητας σε περίπτωση αποτυχίας του συμβιβασμού. 28. Μεταξύ άλλων, η ευνοϊκή καθ ύλην και κατά τόπο αρμοδιότητα των δικαστηρίων, η αντιστροφή του βάρους της απόδειξης σε βάρος του αντισυμβαλλομένου του προμηθευτή, ο θεσμός του ευεργετήματος πενίας και η δυνατότητα παροχής οργανωμένης και εξειδικευμένης νομικής συμπαράστασης. 29. Ν. 146/1914, πλήθος ρητρών με σημαντικότερη αυτή της κατ άρθρον 281 ΑΚ απαγόρευσης 02/05/14 Digesta ΡΕΝΑ Φωτοστοιχειοθεσία Α. ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΗΣ ΜΑΥΡΟΜΙΧΑΛΗ 7 ΤΗΛ FAX

6 Τεύχος Δ Η εθνική και ευρωπαϊκή διάσταση Digesta λύτερη πρακτική εφαρμογή έχουν οι ειδικές διατάξεις για τις μικροδιαφορές 30. Καθιερώνουν μια απλή, οικονομική και γρήγορη διαδικασία ενώπιον του Ειρηνοδικείου, η οποία απαντάται με ποικίλες παραλλαγές και σε άλλες χώρες 31. Αξιοσημείωτη, εν προκειμένω, η προβλεπόμενη κάμψη των δικονομικών κανόνων και η δυνατότητα προσφυγής σε αποδεικτικά μέσα κατά ελεύθερη κρίση και πέραν των προϋποθέσεων του νόμου για την αναζήτηση της αλήθειας στα προδιαγραμμένα πλαίσια. Αν και η διαδικασία αυτή δεν θεσπίστηκε χάριν της προστασίας του καταναλωτή εξαιτίας του χαμηλού κόστους αφενός, δεδομένης της προαιρετικής παράστασης δικηγόρου, και του συντομότερου απαιτούμενου για την έκδοση αποφάσεων χρόνου αφετέρου, εξυπηρετεί ιδιαίτερα τα συμφέροντα του τελευταίου 32. Γ. Αμφισβητούμενης αποτελεσματικότητας θεωρείται και η πρόταση δημιουργίας εξειδικευμένων τακτικών δικαστηρίων για την επίλυση των καταναλωτικών διαφορών λαμβάνοντας υπόψη τον κίνδυνο διάσπασης της δικαιοδοτικής ενότητας των τακτικών δικαστηρίων Η εναλλακτική επίλυση διαφορών στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Κοινότητας 4.1. Η ευρωπαϊκή διάσταση Α. Το πρόβλημα της διευθέτησης των μικροδιαφορών που ταλανίζουν τις συναλλαγές των καταναλωτών έχει βρεθεί εδώ και πολλά χρόνια στην ημερήσια διάταξη των ευρωπαϊκών οργάνων, αρχικά με τη μορφή της δήλωσης προθέσεων, τόσο σε επίπεδο Συμβουλίου της Ευρώπης 34, όσο και σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Κοινότης καταχρηστικής άσκησης δικαιώματος, και ν. 703/1977. Σημειώνεται η σχετική με τις διατάξεις περί ανταγωνισμού έλλειψη ενεργητικής νομιμοποίησης του καταναλωτή και η εν γένει δυσχέρεια αποτελεσματικής επίκλησης των εν λόγω διατάξεων. 30. Άρθρα 466 επ. ΚΠολΔ. Βλ. Κεραμέα, Η εκδίκαση των μικροδιαφορών κατά το ελληνικό δίκαιο, Αρμ. 1979, 1 = Νομικές Μελέτες Ι, ό.π., σ. 190 επ. Σημειώνεται ότι στην ελληνική νομική πρακτική έχουν βρει ιδιαίτερη απήχηση οι λεγόμενες ειδικές διαδικασίες σε σημείο που να παρατηρείται βαθμιαία εναρμόνιση της τακτικής με αυτές. 31. Βλ. σχετικά Ervine, The Importance of Small Claims Courts in the Resolution of Consumer Disputes, Journal of Consumer Policy 1995, Βλ. Κεραμέα, Δικονομικές δυνατότητες προστασίας των καταναλωτών - μια αποτίμηση της ελληνικής πραγματικότητας, Αρμ 1980, Αντίθετα, η προσπάθεια ενημέρωσης των τακτικών δικαστών και η κατάρτισή τους στην αντιμετώπιση των ιδιαιτεροτήτων των διαφορών αυτών ενδείκνυται ως προσφορότερο μέσο. Βλ. σχετικά Κεραμέα, Δικαστική προστασία του καταναλωτή, σε: Νομικές Μελέτες ΙΙ, 1994, σ Βλ. τη Σύσταση του 1986 του Συμβουλίου της Ευρώπης (σχετική ρητή αναφορά γίνεται στην εισηγητική έκθεση του ν. 2298/1995, ανωτ. υπό 2.Δ). Σχετικό είναι και το έργο της Επιτροπής των ε- μπειρογνωμόνων για την αποτελεσματικότητα της δικαιοσύνης που μεταξύ άλλων αποσκοπεί στην υιοθέτηση συστάσεων σχετικά με τη μεσολάβηση σε οικογενειακές, ποινικές, διοικητικές και αστικές διαφορές από το σύνολο των κρατών μελών του Συμβουλίου της Ευρώπης.

7 408 Digesta 2003 Γεώργιος Ν. Παπαϊωάννου Τεύχος Δ τητας 35. Η μέριμνα για την ενίσχυση της εμπιστοσύνης των καταναλωτών στη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς, και της ικανότητας να εκμεταλλευθούν πλήρως τις δυνατότητες που τους προσφέρει η τελευταία, αφορά άμεσα και τη δυνατότητα ρύθμισης των διαφορών των καταναλωτών με αποτελεσματικό και ενδεδειγμένο τρόπο μέσω εξώδικων, ή παρόμοιων, διαδικασιών 36. Είναι δε επιτακτική η ανάγκη οι εν λόγω διαδικασίες να ικανοποιούν τα ελάχιστα κριτήρια τα οποία εγγυώνται την αμεροληψία του οργάνου, την αποτελεσματικότητα της διαδικασίας, τη δημοσιοποίησή και την διαφάνειά της 37. Β. Οι περισσότερες διαφορές κατανάλωσης, λόγω της φύσης τους, χαρακτηρίζονται από δυσαναλογία του οικονομικού αντικειμένου της υπόθεσης και του κόστους της δικαστικής τους ρύθμισης 38, ενώ οι δυσχέρειες που ενδεχομένως συνδέονται και με τις δικαστικές διαδικασίες μπορούν να αποτρέψουν τον καταναλωτή 35. Βλ. ειδικότερα το παράρτημα της Απόφασης του Συμβουλίου της σχετικά με ένα προκαταρκτικό πρόγραμμα της ΕΟΚ για μια πολιτική προστασία και ενημέρωσης των καταναλωτών, παρ. 32 επ., καθώς και το παράρτημα του δεύτερου προγράμματος της , παρ. 38 επ., το Μεμοράντουμ της Επιτροπής σχετικά με την πρόσβαση των καταναλωτών στην δικαιοσύνη, COM(84) 692 τελικό, που διαβιβάστηκε στο Συμβούλιο την , την Ανακοίνωση της Επιτροπής στο Συμβούλιο της σχετικά με μια «Νέα ώθηση για την πολιτική της προστασίας των καταναλωτών» παρ. 38, την Απόφαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της επί της πρόσβασης των καταναλωτών στην δικαιοσύνη (ΕΕEK C 99 της ), τη συμπληρωματική Ανακοίνωση της Επιτροπής της επί της πρόσβασης των καταναλωτών στην δικαιοσύνη, COM(87) 210 τελικό, την Απόφαση του Συμβουλίου της επί της πρόσβασης των καταναλωτών στην δικαιοσύνη (ΕΕEK C 176 της ), το παράρτημα της Απόφασης του Συμβουλίου της επί των μελλοντικών προτεραιοτήτων για την προώθηση μιας πολιτικής προστασίας των καταναλωτών, παρ Η Επιτροπή κάνει αναφορά στους εναλλακτικούς τρόπους επίλυσης διαφορών στη δεύτερη έκθεση της για την εφαρμογή της Οδηγίας 85/374/ΕΟΚ σχετικά με την ευθύνη για τα ελαττωματικά προϊόντα (COM(2000) 893 τελικό), ενώ σχετική πρόβλεψη γίνεται στο άρθρο 10 της Οδηγίας 97/5/ΕΚ για τις διασυνοριακές μεταφορές πιστώσεων (ΕΕEK L 43 της 14ης Φεβρουαρίου 1997), στο άρθρο 11 της Οδηγίας 97/7/ΕΚ για την προστασία των καταναλωτών κατά τις εξ αποστάσεως συμβάσεις (ΕΕEK L 144 της 14ης Ιουνίου 1997), στο άρθρο 12 της Οδηγίας 2002/65EK σχετικά με την εξ αποστάσεως ε- μπορία χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών προς τους καταναλωτές (ΕΕEK L 271 της ), καθώς και στο άρθρο 9 της πρότασης Οδηγίας σχετικά με την ασφαλιστική διαμεσολάβηση (COM(2000) 511 τελικό). 37. Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με την Ανακοίνωση της Επιτροπής για το «σχέδιο δράσης σχετικά με την πρόσβαση των καταναλωτών στη δικαιοσύνη και τη ρύθμιση των διαφορών κατανάλωσης στην εσωτερική αγορά» της , COM(96) 13 τελικό (EEΕΚ C 362 της ). 38. Βλ. την Οδηγία 2002/8/ΕΚ του Συμβουλίου της 27ης Ιανουαρίου 2003 για βελτίωση της πρόσβασης στη δικαιοσύνη επί διασυνοριακών διαφορών μέσω της θέσπισης στοιχειωδών κοινών κανόνων σχετικά με το ευεργέτημα πενίας στις διαφορές αυτές. (ΕΕΕΚ L της , σ. 41) Σύμφωνα με το άρθρο 10 της εν λόγω οδηγίας το ευεργέτημα πενίας πρέπει να επεκτείνεται και σε εξώδικες διαδικασίες, όταν η χρήση αυτού του μέσου προωθείται από το νόμο ή όταν τα μέρη της διαφοράς παραπέμπονται στα μέσα αυτά από το δικαστή. 02/05/14 Digesta ΡΕΝΑ Φωτοστοιχειοθεσία Α. ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΗΣ ΜΑΥΡΟΜΙΧΑΛΗ 7 ΤΗΛ FAX

8 Τεύχος Δ Η εθνική και ευρωπαϊκή διάσταση Digesta από την αποτελεσματική διεκδίκηση των δικαιωμάτων του 39, ιδιαίτερα στην υπόθεση των διασυνοριακών διαφορών 40. Ο επιτακτικός χαρακτήρας μιας κοινοτικής δράσης που θα στοχεύει στη βελτίωση της ισχύουσας κατάστασης επιβεβαιώνεται και από το διάλογο που προηγήθηκε της σύνταξης της «Πράσινης Βίβλου για την πρόσβαση των καταναλωτών στη δικαιοσύνη και ρύθμιση των διαφορών κατανάλωσης στην ενιαία αγορά» 41. Η εναρμόνιση στο πεδίο της εξώδικης επίλυσης διαφορών δεν προσκρούει στα εμπόδια που θα προβάλλονταν κατά τη διαδικασία ε- ναρμόνισης εθνικών δικονομικών κανόνων 42. Γ. Οι εναλλακτικοί μηχανισμοί εξώδικης ρύθμισης των διαφορών κατανάλωσης, εφόσον εξασφαλίζεται ο σεβασμός ορισμένων θεμελιωδών αρχών, μπορούν να εγγυηθούν θετικά αποτελέσματα, τόσο για τους καταναλωτές, όσο και για τις επιχειρήσεις, μειώνοντας το κόστος και τη διάρκεια της ρύθμισης των διαφορών κατανάλωσης. Ο καθορισμός τέτοιων αρχών σε ευρωπαϊκό επίπεδο διευκολύνει την εφαρμογή εξώδικων διαδικασιών για τη ρύθμιση των διαφορών κατανάλωσης, ενώ παράλληλα αυξάνεται η αμοιβαία εμπιστοσύνη των εξώδικων οργάνων, η εμπιστοσύνη των καταναλωτών σε αυτά, αλλά και στην παροχή των υπηρεσιών τους σε διασυνοριακό επίπεδο 43. Ο εν λόγω καθορισμός ελάχιστων αρχών κρίνεται απαραί- 39. Η σημασία των εναλλακτικών τρόπων επίλυσης των διαφορών τονίστηκε ιδιαίτερα κατά το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Βιέννης τον Δεκέμβριο του 1998 και στη συνέχεια στο Συμβούλιο του Τάμπερε τον Οκτώβριο του 1999, αφιερωμένο στη δημιουργία ενός «χώρου ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης στην Ευρωπαϊκή Ένωση». Η υλοποίηση της εσωτερικής αγοράς και η κινητικότητα προσώπων, κεφαλαίων και εμπορευμάτων σε συνδυασμό με την άνθηση του διασυνοριακού ηλεκτρονικού εμπορίου οδηγούν νομοτελειακά στον πολλαπλασιασμό των διασυνοριακών διαφορών που χρήζουν ε- πίλυσης. Βλ. σχετικά το περιεχόμενο της Πράσινης Βίβλου της Επιτροπής της 9ης Φεβρουαρίου 2000 με τίτλο «Νομική συνδρομή σε αστικές υποθέσεις: προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι διάδικοι διασυνοριακής διαφοράς» [COM(2000)51 τελικό], καθώς και Crespo Parra, Quelques reflexions sur les solutions extrajudiciaires de réglement des litiges de consommation et en particulier sur l arbitrage de consοmmation transfrontière, Goyens/Vos, Les litiges de consommation transfrontières, Revue européenne de droit de la consommation, 1996, 273 και 1991, 207 αντίστοιχα. 40. Βλ. τα ενημερωτικά στοιχεία που περιλαμβάνονται στην Πράσινη Βίβλο της Επιτροπής της 9ης Φεβρουαρίου 2000 «Νομική συνδρομή σε αστικές υποθέσεις: προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι διάδικοι διασυνοριακής διαφοράς», ό.π. 41. COM(93) 576 της Η Πράσινη Βίβλος της Επιτροπής της 16ης Νοεμβρίου 1993 εξέθετε την κατάσταση στα κράτη μέλη και την κοινοτική διάσταση ζητημάτων που άπτονται των απλουστευμένων ενδίκων διαδικασιών, των εξώδικων διαδικασιών, των διοικητικών αρχών, των συλλογικών αγωγών και πιλοτικών σχεδίων (Βλ. σχετικά Mayo, Access to Justice - The European Dimension, Eurorean Business Law Review, 1994, 201, Viitanen, Access to Justice, Consumer Law Journal 1994, 111 και Goyens, E.C. Policy with regard to Consumer Redress, CLJ 1995, 35). Σημειώνεται ότι και στα συμπεράσματα της εν λόγω Βίβλου περιλήφθηκε η έγκριση μιας σύστασης της Επιτροπής με σκοπό να βελτιωθεί η λειτουργία των συστημάτων Ombudsman. 42. Βλ. Kennett, The Production of Evidence within the European Community, MLR 1993, Οι πρακτικές δυσχέρειες προσφυγής στα δικαστήρια στο πεδίο των διασυνοριακών συναλλα-

9 410 Digesta 2003 Γεώργιος Ν. Παπαϊωάννου Τεύχος Δ τητος, κατά το άρθρο 129Α της ΣυνθΕΕ, για να επιτευχθεί υψηλό επίπεδο προστασία των καταναλωτών, σύμφωνα πάντα με την αρχή της επικουρικότητας, και μάλιστα μη υπερβαίνοντας τις απαραίτητες ενέργειες για την εξασφάλιση της απρόσκοπτης λειτουργίας των εξώδικων διαδικασιών Οι αρχές εξώδικης επίλυσης καταναλωτικών διαφορών Α. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στα πλαίσια της εκτέλεσης του σχετικού σχεδίου δράσης 44 υιοθέτησε μια σύσταση σχετικά με την εξώδικη επίλυση των καταναλωτικών διαφορών στις 30 Μαρτίου 1998, η οποία αναφέρεται ειδικότερα στις αρχές που διέπουν τα αρμόδια όργανα για την εξώδικη επίλυση διαφορών κατανάλωσης 45. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν εκδηλώνει απλά το ενδιαφέρον της στις διαδικασίες που περιορίζονται σε μια απλή προσέγγιση των μερών προκειμένου να αποδεχθούν από κοινού μια λύση, αλλά στοχεύει στην ενίσχυση των διαδικασιών οι οποίες ανεξαρτήτως της ονομασίας τους οδηγούν σε ρύθμιση της διαφοράς μέσω της ενεργού παρέμβασης τρίτου προσώπου που προτείνει ή επιβάλλει λύση. Οι α- ποφάσεις των εξώδικων οργάνων ενδέχεται να είναι δεσμευτικές για τα μέρη, να περιορίζονται σε απλές συστάσεις, ή σε προτάσεις συμβιβασμού, τις οποίες πρέπει να αποδεχθούν τα μέρη (ενώ κάθε διαφορετική περίπτωση καλύπτεται από τον όρο «απόφαση»). Η αμεροληψία 46 έχει την έννοια της άσκησης των καθηκόντων χωρίς να υφίστανται πιέσεις που θα μπορούσαν να επηρεάσουν την απόφαση του οργάνου, ενώ δε συνεπάγεται τη θέσπιση εγγυήσεων, με την ίδια αυστηρότητα με εκείνες που αποσκοπούν στην εξασφάλιση της ανεξαρτησίας των δικαστών στο πλαίσιο του δικαστικού συστήματος. Στην περίπτωση του μονοπρόσωπου οργάνου, η αμεροληψία εξασφαλίζεται όταν το πρόσωπο αποδεικνύει ότι διαθέτει την απαιτούμενη α- νεξαρτησία, και με την προϋπόθεση προηγούμενης αποχής επί τριετία από σχέση εργασίας με την επαγγελματική ένωση που τον διορίζει ή του παρέχει οικονομική αποζημίωση για την άσκηση των καθηκόντων του ή με κάποιο από τα μέλη της, και ιδιαίτερα την ικανότητα, την πείρα και τα προσόντα, ιδίως νομικής φύσης, προσόντα που είναι απαραίτητα για την άσκηση των καθηκόντων και ότι ενεργεί μέσα σε γών κατανάλωσης, καθώς και των συναλλαγών από απόσταση, καθιστούν αποτελεσματικότερη την προσφυγή σε εναλλακτικά μέσα επίλυσης διαφορών με την απαιτούμενη αρμοδιότητα και υποδομή προκειμένου να επιτύχουν την φιλική διευθέτησή τους. 44. Βλ. ανωτ. σημ Σύσταση 98/257/ΕΚ της Επιτροπής της σχετικά με τις αρχές που διέπουν τα όργανα για την εξώδικη επίλυση διαφορών κατανάλωσης (ΕΕΕΚ L 115 της ). Βλ. σχετικά Laffineur, The Minimum Criteria of the European Commission Recommendation of 30 March 1998 on the Principles Applicable to the Bodies Responsible for Out-of-Court Settlement of Consumer Disputes, CLJ 1999, Βλ. σχετικά, Zuckerman, Interlocutory Remedies in Quest of Procedural Fairness, MLR 1993, /05/14 Digesta ΡΕΝΑ Φωτοστοιχειοθεσία Α. ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΗΣ ΜΑΥΡΟΜΙΧΑΛΗ 7 ΤΗΛ FAX

10 Τεύχος Δ Η εθνική και ευρωπαϊκή διάσταση Digesta περιβάλλον που του επιτρέπει να αποφασίζει με αυτονομία γεγονός που προϋποθέτει την καθιέρωση εντολής ικανής διάρκειας που δεν μπορεί να αφαιρεθεί χωρίς βάσιμη αιτιολόγηση. Στην περίπτωση του συλλογικού οργάνου η ισομερής συμμετοχή εκπροσώπων των καταναλωτών και των επαγγελματιών, ή τουλάχιστον ο σεβασμός των προαναφερόμενων κριτηρίων, συνιστούν ένα επαρκές μέσο για την ε- ξασφάλιση αυτής της ανεξαρτησίας. Η επαρκής ενημέρωση των ενδιαφερομένων και η άρση ενδεχόμενων επιφυλάξεων σχετικά με τη λειτουργία των εξώδικων οργάνων εναπόκειται στις παρεχόμενες εγγυήσεις διαφάνειας της διαδικασίας ενώπιον τους. Προσβάσιμη σε κάθε ενδιαφερόμενο πρέπει να είναι η πληροφόρηση σχετικά με τη σαφή οριοθέτηση της αρμοδιότητας, την κατάρτιση κανονισμού λειτουργίας, το κόστος και την ενδεχόμενη επιβάρυνση που θα κατανεμηθεί στα μέρη μετά το πέρας της διαδικασίας, το είδος των κανόνων όπου θεμελιώνονται οι αποφάσεις, τους τρόπους λήψης αποφάσεων και τη νομική αξία τους, ενδεχομένως περιβεβλημένες με δεσμευτικό χαρακτήρα ή υποκείμενες σε μεταγενέστερο έλεγχο. Η δημοσίευση ετήσιας έκθεσης σχετικά με τις εκδοθείσες αποφάσεις επιτρέπει την αξιολόγηση του έργου των εξώδικων οργάνων. Η προάσπιση των συμφερόντων των μερών προϋποθέτει την υποστήριξη των απόψεων τους ενώπιον του αρμόδιου οργάνου και η ενημέρωση σχετικά με τα στοιχεία που παραθέτει η άλλη πλευρά και τις απόψεις των εμπειρογνωμόνων (εκατέρωθεν ακρόαση) χωρίς να συνεπάγεται αναγκαστικά την προφορική ακρόαση των μερών. Η αποτελεσματικότητα των εξώδικων οργάνων έγκειται στην επίλυση ορισμένων προβλημάτων που αντιμετωπίζονται στα πλαίσια της δικαστικής διαδικασίας, όπως τα υψηλά έξοδα, οι μακρές προθεσμίες και οι δυσκίνητες διαδικασίες. Στην αποτελεσματικότητα συμβάλλει καθοριστικά ο ενεργός ρόλος του οργάνου αξιοποιώντας όλα τα στοιχεία και τις ενδεχόμενες διεξόδους, ρόλος που αποκτά ιδιαίτερη σημασία στην πράξη σε περίπτωση απουσίας νομικού συμβούλου των μερών. Τα εξώδικα όργανα οφείλουν να αποφασίζουν βάσει των υφιστάμενων νομικών διατάξεων, αλλά και σύμφωνα με την αρχή της επιείκειας και βάσει κωδίκων συμπεριφοράς με όριο ευελιξίας το επίπεδο προστασίας του καταναλωτή που εγγυάται το κοινοτικό δίκαιο και η εφαρμογή του δικαίου από τα δικαστήρια (νομιμότητα), τηρούμενης ιδιαίτερα της κατοχυρωμένης στη Συνθήκη της Ρώμης ειδικής δωσιδικίας του καταναλωτή. Τα μέρη διατηρούν το δικαίωμα να ενημερώνονται σχετικά με το σκεπτικό των αποφάσεων, δεδομένου ότι η διαφάνεια και η εμπιστοσύνη των μερών εξαρτάται από την αιτιολόγηση των αποφάσεων. Οι εξώδικες διαδικασίες δεν μπορούν να έχουν ως στόχο την υποκατάσταση του θεσμοθετημένου δικαστικού συστήματος και σε καμιά περίπτωση να στερούν τον καταναλωτή από το δικαίωμα προσφυγής στα δικαστήρια πάρα μόνον, όπως

11 412 Digesta 2003 Γεώργιος Ν. Παπαϊωάννου Τεύχος Δ και στην περίπτωση του δεσμευτικού χαρακτήρα των αποφάσεων, αν το έχει αποδεχτεί ρητά με πλήρη γνώση της υπόθεσης και επ ευκαιρία της διαφοράς (ελευθερία). Ο ασθενέστερος και πιο άπειρος καταναλωτής ενδέχεται να συνοδεύεται ή εκπροσωπείται από άλλο πρόσωπο που είναι σε θέση να του παρέχει υποστήριξη και νομικές συμβουλές (εκπροσώπηση). Β. Σημειώνεται ότι με νεώτερη σύστασή της η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επεδίωξε τη διεύρυνση της πρόσβασης των καταναλωτών στην εναλλακτική επίλυση διαφορών προκρίνοντας την ανάγκη τήρησης από τα αρμόδια όργανα των τεσσάρων αρχών της αμεροληψίας, της διαφάνειας, της αποτελεσματικότητας και της δικαιοσύνης 47. Ανέλαβε δε να δημιουργήσει μια βάση δεδομένων σχετικά με τα όργανα ε- ξώδικης επίλυσης των διαφορών κατανάλωσης που παρέχουν τις προαναφερόμενες εγγυήσεις, ύστερα από την κυκλοφορία και συμπλήρωση σχετικού τυποποιημένου δελτίου πληροφοριών από όσα από τα τελευταία επιθυμούν να συμμετάσχουν σε αυτή την πρωτοβουλία. Βρίσκονται μάλιστα ήδη σε λειτουργία, με δική της πρωτοβουλία και επιμέλεια, το Ευρωπαϊκό εξωδικαστικό δίκτυο επίλυσης καταναλωτικών διαφορών 48, καθώς και το Ευρωπαϊκό δίκτυο εξώδικων διασυνοριακών παραπόνων στο χρηματοοικονομικό τομέα Η εξέλιξη της εναλλακτικής επίλυσης διαφορών στο χώρο του αστικού και ε- μπορικού δικαίου Α. Η προβληματική σχετικά με το μέλλον της εναλλακτικής επίλυσης διαφορών αναπτύχθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στα πλαίσια της σύνταξης της Πράσινης Βίβλου για την εναλλακτική επίλυση διαφορών 50 αστικού και εμπορικού δικαίου 51. Με ιδιαίτερη έμφαση επισημαίνεται η ολοένα αυξανόμενη προσφυγή 47. Σύσταση 2001/310/ΕΚ της Επιτροπής της 4ης Απριλίου 2001 περί αρχών για τα εξωδικαστικά όργανα συναινετικής επίλυσης καταναλωτικών διαφορών (ΕΕΕΚ L της ). Η δεύτερη αυτή σύσταση έχει ως αποτέλεσμα την σχετικοποίηση των αξιώσεων της προηγούμενης στις περιπτώσεις όπου ο ρόλος του τρίτου είναι λιγότερο παρεμβατικός. 48. EEJ-NET. 49. FIN-NET. Για περισσότερα σχετικά με τη λειτουργία του δικτύου αυτού, βλ. Παπαϊωάννου, Το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Εξώδικων Διασυνοριακών Παραπόνων στον τομέα των χρηματοπιστωτικών διαφορών, ΔΕΕΤ, Ιούλιος - Σεπτέμβριος 2002, Εντός και εκτός οποιασδήποτε δικαστικής διαδικασίας. Στην πρώτη περίπτωση εμπίπτουν οι ρυθμίσεις των κωδίκων πολιτικής δικονομίας των κρατών μελών που προβλέπουν τη δυνατότητα προσφυγής σε δικαστή με σκοπό το συμβιβασμό, αναγορεύουν το συμβιβασμό σε υποχρεωτική φάση της διαδικασίας ή ενθαρρύνουν ρητά τους δικαστές να παρεμβαίνουν ενεργά επιδιώκοντας συμφωνία μεταξύ των μερών. Στα λεγόμενα συμβατικά εναλλακτικά μέσα επίλυσης διαφορών περιλαμβάνονται όσα στηρίζονται στις γενικές αρχές του δικαίου των συμβάσεων, του δικαίου πολιτικής δικονομίας και του διεθνούς ιδιωτικού δικαίου χωρίς να αποτελούν αντικείμενο γενικής ή ειδικής διάταξης, αλλά απλά σύμπτωσης της βούλησης των μερών. 51. COM(2002) 196. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αφού κλήθηκε σχετικά από το Συμβούλιο (Βλ. τα 02/05/14 Digesta ΡΕΝΑ Φωτοστοιχειοθεσία Α. ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΗΣ ΜΑΥΡΟΜΙΧΑΛΗ 7 ΤΗΛ FAX

12 Τεύχος Δ Η εθνική και ευρωπαϊκή διάσταση Digesta των κρατών μελών στην ανάπτυξη μηχανισμών εναλλακτικής επίλυσης διαφορών, όπως εκδηλώνεται ακόμη και με τη θέσπιση σχετικής νομοθεσίας, ως απάντηση στην κρίση αποτελεσματικότητας που γνωρίζουν τα δικονομικά συστήματα που οφείλεται στην αύξηση των επίδικων διαφορών, την παράταση των διαδικασιών και την αναπόφευκτη διογκούμενη οικονομική επιβάρυνση. Με δεδομένο ότι η πρόσβαση στη δικαιοσύνη αποτελεί θεμελιώδες δικαίωμα του Ευρωπαίου πολίτη 52, οι εναλλακτικοί τρόποι επίλυσης διαφορών εντάσσονται πλήρως στο πλαίσιο των πολιτικών για την αποτελεσματικότερη πρόσβαση ελέγχοντας το κόστος και ακολουθώντας πιο ευέλικτες και προσαρμοσμένες στο χαρακτήρα των διαφορών πρακτικές. Κατά την Επιτροπή, συνιστούν μέσο διασφάλισης της κοινωνικής ειρήνης με ρόλο συμπληρωματικό προς τις δικαστικές διαδικασίες. Β. Ειδικότερα, την Επιτροπή απασχολούν τα ζητήματα, της γενικής, ή κατά κλάδο, προσέγγισης με ιδιαίτερη αναφορά στις οικογενειακές τις εργατικές και τις καταναλωτικές διαφορές, του ορισμού της εναλλακτικής επίλυσης διαφορών 53, της ανάγκης κοινοτικής παρέμβασης 54, της σκοπιμότητας διαφοροποίησης του καθεστώτος της επίλυσης διαφορών στο διαδίκτυο, των συμβατικών ρητρών προσφυγής σε εναλλακτικά μέσα 55, του παρεπόμενου της αναστολής της παραγραφής των α- ξιώσεων 56, της εφαρμογής των σχετικών κοινοτικών συστάσεων που αφορούν τους Συμπεράσματα του συμβουλίου Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων της 29ης Μαΐου 2000), δημοσίευσε την εν λόγω Πράσινη Βίβλο στις με στόχο να συγκεντρωθούν οι γενικές παρατηρήσεις των ενδιαφερομένων κύκλων κατά τη δημόσια διαβούλευση επί του περιεχομένου της, προκειμένου να λάβει υπόψη τις απόψεις αυτές κατά τον καθορισμό των μελλοντικών κατευθύνσεων της πολιτικής της. 52. Δικαίωμα που καθιερώνεται από το άρθρο 6 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για την προάσπιση των δικαιωμάτων του ανθρώπου και των θεμελιωδών ελευθεριών. Το δε δικαίωμα αποτελεσματικής έννομης προστασίας ανακηρύχθηκε από το Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων ως μια από τις γενικές αρχές του δικαίου (Απόφαση της 15ης Μαΐου 1986, υπόθεση 222/84, Johnston, Συλλογή σ. 1651), ενώ αναγνωρίσθηκε και από το άρθρο 47 του χάρτη των θεμελιωδών δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. 53. Ορισμό στον οποίο εμπίπτουν όλες οι εξωδικαστικές διαδικασίες επίλυσης διαφορών που διεξάγονται από τρίτο μέρος, εκτός από την καθεαυτό λεγόμενη διαιτησία. Ως εκ τούτου, αποκλείονται από τον ορισμό αυτό οι διαδικασίες της πραγματογνωμοσύνης, των συστημάτων επεξεργασίας των καταγγελιών που συστήνονται από τους ίδιους τους επαγγελματίες και τα συστήματα αυτοματοποιημένης διαπραγμάτευσης χωρίς ανθρώπινη παρέμβαση που προτείνονται από τους φορείς παροχής υπηρεσιών της κοινωνίας της πληροφορίας. 54. Προς αναζήτηση του κατάλληλου νομικού μέσου ή της προσφορότερης πρακτικής. 55. Σημειώνεται ότι οι διατάξεις του Κανονισμού (ΕΚ) 44/2001 του Συμβουλίου για τη διεθνή δικαιοδοσία, την αναγνώριση και την εκτέλεση αποφάσεων σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις (ΕΕΕΚ L 12 της 16ης Ιανουαρίου 2001) που αφορούν τις ρήτρες επιλογής του δικαστηρίου, εξίσου έναντι των καταναλωτών, εξ ορισμού δεν θίγουν την ενδεχόμενη προσφυγή στα εναλλακτικά μέσα επίλυσης διαφορών. 56. Μια σχετική ρύθμιση θα ενίσχυε το ρόλο της «εναλλακτικής δικαιοσύνης», αλλά θα καθι-

13 414 Digesta 2003 Γεώργιος Ν. Παπαϊωάννου Τεύχος Δ καταναλωτές 57, των κανόνων δεοντολογίας, της κατάρτισης της διαπίστευσης και της ευθύνης που συνεπάγεται η άσκηση καθηκόντων εναλλακτικής επίλυσης διαφορών Επίλυση διαφορών στις ηλεκτρονικές συναλλαγές A. Οι εναλλακτικοί τρόποι επίλυσης διαφορών που έχουν σχέση με την κατανάλωση αποτελούν αντικείμενο ιδιαίτερης προσοχής στον τομέα του ηλεκτρονικού εμπορίου 59. Είναι γεγονός ότι η εμπιστοσύνη των καταναλωτών στο ηλεκτρονικό εμπόριο στην Ευρωπαϊκή Ένωση εξακολουθεί να είναι περιορισμένη σε σχέση με τις ΗΠΑ. Ένας από τους λόγους αυτής της δυσπιστίας είναι και η δυσχέρειες που παρουσιάζονται κατά την επίλυση των διαφορών ανάμεσα σε προμηθευτές και καταναλωτές. Είναι προφανές ότι ο ευρωπαίος καταναλωτής που αντιμετωπίζει ανάλογα προβλήματα και στις διασυνοριακές συναλλαγές του έχει ακόμη μεγαλύτερη ανάγκη από ταχύτατες και ανέξοδες διαδικασίες διευθέτησης διαφορών κατά τις συναλλαγές του στο διαδίκτυο. Η ανασφάλεια επιτείνεται από το πρόβλημα της ε- κτέλεσης των δικαστικών αποφάσεων στο εξωτερικό. Κατά συνέπεια, η διαφύλαξη των συμφερόντων των συμβαλλομένων από απόσταση εναπόκειται κατά κύριο λόγο στους ίδιους. Οι συνθήκες αυτές καθιστούν το διαδίκτυο προνομιακό χώρο ανάπτυξης εναλλακτικών τεχνικών επίλυσης διαφορών 60. Ανάπτυξη που προϋποθέτει την προσέγγιση και συνεργασία ανάμεσα στα αντισυμβαλλόμενα μέρη που συχνά τα χωρίζει τεράστια απόσταση, τόσο στην πράξη, όσο και στην αντίληψη περί τα στούσε αναγκαία την εξαντλητική περιγραφή της διαδικασίας που η εκκίνησή της θα επέφερε την αναστολή της παραγραφής και των χρονικών ορίων περάτωσής της. 57. Με κυρίαρχο το ερώτημα του καθορισμού ελάχιστων διαδικαστικών εγγυήσεων, που να αφορούν κατά κύριο λόγο την εμπιστευτικότητα, το κύρος της συναίνεσης και την αποτελεσματικότητα. 58. Επί των ζητημάτων αυτών είχαν την ευκαιρία να τοποθετηθούν εκπρόσωποι των δημόσιων και ιδιωτικών φορέων κατά την δημόσια ακρόαση που έλαβε χώρα στις Βρυξέλλες την 21η Φεβρουαρίου Κατά την Ευρωπαϊκή διάσκεψη της Λισσαβόνας το Μάρτιο του 2000, για το θέμα της «απασχόλησης και της κοινωνίας της πληροφορίας», το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο κάλεσε την Επιτροπή και το Συμβούλιο να εξετάσουν τα μέσα προώθησης της εμπιστοσύνης των καταναλωτών στο ηλεκτρονικό εμπόριο, κυρίως με τα εναλλακτικά συστήματα επίλυσης των διαφορών (παρ. 11 των συμπερασμάτων της Προεδρίας). Ο ίδιος στόχος επιβεβαιώθηκε κατά το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Σάντα Μαρία Ντα Φέιρα τον Ιούνιο 2000 επ ευκαιρία της έγκρισης του «σχεδίου δράσης eeurope 2002» (παρ. 22 των συμπερασμάτων). 60. On-line Dispute Resolution (ODR). Βλ. Katsh/Rifkin, Online Dispute Resolution: Resolving Conflicts in Cyberspace, 2001, Rule, Online Dispute resolution for Business: B2B, Ecommerce, Consumer, Employment, Insurance, and other Commercial Conflicts, 2002, Solovay/Reed/Fiduccia, The Internet and Dispute Resolution: Untangling the Web, 2003, και σχετικά με την ηλεκτρονική διαιτησία ως ε- ναλλακτικό μηχανισμό διαφορών, βλ. Ζέκο, Cuberspace και ηλεκτρονική διαιτησία, ΔΕΕ 2002, , Kallel, Arbitration and electronic commerce, International Banking Law Journal 2001, /05/14 Digesta ΡΕΝΑ Φωτοστοιχειοθεσία Α. ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΗΣ ΜΑΥΡΟΜΙΧΑΛΗ 7 ΤΗΛ FAX

14 Τεύχος Δ Η εθνική και ευρωπαϊκή διάσταση Digesta πράγματα, αλλά τα ενώνει ο κοινός στόχος της υπέρβασης των εμποδίων για την ολοκλήρωση της συναλλαγής. Β. Η ανεξαρτησία, η διαφάνεια στις διαδικασίες και τη λειτουργία, η διαθεσιμότητα όσον αφορά τη γεωγραφική κάλυψη και τη γλώσσα επικοινωνίας, το χαμηλό ή και ανύπαρκτο κόστος, η αποτελεσματικότητα στον εντοπισμό, την έγκαιρη διάγνωση, την αρμοδιότητα και την ευκολία στην πρόσβαση, η έλλειψη απαίτησης νομικού παραστάτη, η εμπιστευτικότητα 61, η εκατέρωθεν ακρόαση των μερών, η νομιμότητα συνιστάμενη στον εθελοντικό χαρακτήρα και την έλλειψη περιορισμού στην άσκηση των νομίμων δικαιωμάτων είναι ορισμένες αρχές που πρέπει να διέπουν την λειτουργία των φορέων επίλυσης αυτού του είδους των διαφορών. Γ. Παρά το γεγονός ότι το Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων έκρινε ότι η πρόσβαση στη δικαιοσύνη συνιστά την κορωνίδα των ελευθεριών στο χώρο χωρίς εσωτερικά σύνορα 62, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο υπογραμμίζει ότι το δικαστικό σύστημα δεν έχει προσαρμοστεί στις απαιτήσεις της επίλυσης των διαφορών στον κυβερνοχώρο 63. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επιβεβαίωσε τον σταθερό προσανατολισμό της στην ενίσχυση των οργάνων εξωδικαστικής επίλυσης διαφορών ακόμη και με τη χρήση ηλεκτρονικών μέσων 64, αφενός με τη νομική κατοχύρωση τους σε κάθε εσωτερική έννομη τάξη, επεκτείνοντας και στο ηλεκτρονικό εμπόριο την εφαρμογή των αρχών της ανεξαρτησίας, της διαφάνειας, της εκατέρωθεν ακρόασης, της αποτελεσματικότητας της τήρησης της διαδικασίας, της νομιμότητας της απόφασης, της ελευθερίας των μελών και της εκπροσώπησης, αφετέρου με τη συνεργασία των οργάνων αυτών με την Επιτροπή, προκειμένου να συγκεντρώνονται στοιχεία που αφορούν τις αποφάσεις τους, καθώς και τις πρακτικές τα ήθη και τα έθιμα που σχετίζονται με το ηλεκτρονικό εμπόριο. Αξιοσημείωτος είναι και ο σχεδιασμός ειδικής πλατφόρμας επίλυσης διαφορών ανάμεσα σε επιχειρήσεις και καταναλωτές υπό την αιγίδα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, τον Οκτώβριο του Μπορεί να διαφυλαχθεί και με τη χρήση κωδικών πρόσβασης. 62. Απόφαση ΔΕΚ της 26 Σεπτεμβρίου 1996, Data Delecta & Forsberg, C-43/95, Συλλογή σ. Ι Απόφαση της 14ης Μαΐου 1998 του Κοινοβουλίου, σημ Άρθρο 17 της οδηγίας 2000/31/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 8ης Ιουνίου 2000 «για ορισμένες πτυχές της κοινωνίας της πληροφορίας, ιδίως του ηλεκτρονικού εμπορίου, στην εσωτερική αγορά» (EEEK L 178 της ). Βλ. Παπαϊωάννου, Η σύμβαση από απόσταση στο δίκαιο της προστασίας του καταναλωτή, ΔΕΕ 2003, 153, υπό ΙΧ. 65. ECODIR. Η πρωτοβουλία αυτή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δεν καλύπτει παρά τις διαφορές που αφορούν συναλλαγές με καταναλωτή που έχουν πραγματοποιηθεί δια της ηλεκτρονικής οδού, με την εξαίρεση περίπλοκων ερωτημάτων, όπως αυτά που άπτονται της φορολογίας και του οικογενειακού δικαίου. Πρόκειται για μια διαδικασία μεσολάβησης, και όχι διαιτησίας. Δεν αποκλείεται η δικαστική προσφυγή σε περίπτωση μη επίτευξης συμβιβασμού. Για περισσότερες πληροφορίες βλ.

15 416 Digesta 2003 Γεώργιος Ν. Παπαϊωάννου Τεύχος Δ 5. Οι κρατικοί φορείς διαμεσολάβησης A. Τη θεσμοθετημένη μορφή επίλυσης καταναλωτικών διαφορών 66 στο ελληνικό δίκαιο συνιστά η επιτροπή φιλικού διακανονισμού του άρθρου 11 του ν. 2251/ Ο Έλληνας νομοθέτης ακολουθώντας, όπως καταγράφηκε και στην εισηγητική έκθεση 68, τα νομοθετικά πρότυπα του Καναδά και της Αυστρίας και διαπιστώνοντας ότι η διοικητική μηχανή δεν φαίνεται ακόμη να ανταποκρίνεται απόλυτα στις αυξημένες προϋποθέσεις ευελιξίας, πρωτοβουλίας, αποτελεσματικότητας και κοινωνικής αποδοχής που απαιτεί το αντικείμενο, κατέληξε στη σύσταση των Επιτροπών φιλικού διακανονισμού σε νομαρχιακό επίπεδο. Συνιστούν, μετά τη θεσμοθέτηση της συλλογικής αγωγής, τη δεύτερη δικονομική καινοτομία που εισήγαγαν τα ελληνικά νομοθετήματα για την προστασία του καταναλωτή. Στην αρχική τους μορφή ονομάστηκαν επιτροπές συνδιαλλαγής και είχαν πολύ περιορισμένο πεδίο εφαρμογής 69. Το κράτος απέχει από κάθε συμμετοχή στη σύνθεσή τους και κάθε είδους έλεγχο στο έργο τους παρέχοντας την απαραίτητη υποδομή. Σύνθεση, συγκρότηση και αρμοδιότητα προσδιορίζονται σε συνάρτηση με τις επιταγές της ευελιξίας 70, της ταχύτητας 71 και της διαφάνειας 72, ενώ η αποτελεσματικότητα επαφίεται στην κοινωνική συνειδητοποίηση του καταναλωτικού κοινού και την κοινωνική αποδοχή των οργάνων αυτών. B. Το δικονομικό πλαίσιο του νέου αυτού θεσμού παρουσιάζει ιδιαιτερότητες που δικαιολογούνται από τη σκοπιμότητα της νομικής του κατοχύρωσης. Το πρώτον, επελέγη η αποκεντρωμένη λειτουργία του θεσμού σε επίπεδο νομαρχιακής αυτοδιοίκησης 73, ανταποκρινόμενη στο γενικότερο αίτημα της ισόρροπης οικονομι- 66. Βλ. σχετικά με τις ιδιαιτερότητες των σκανδιναβικών μοντέλων, Jorgensen, ο θεσμός του Ombudsman του καταναλωτή κατά το πρότυπο της Δανίας, σε: Η προστασία του καταναλωτή στην ενιαία ευρωπαϊκή αγορά, 1997, σ. 129 επ. Last/Nijgh, The Dutch System of Alternative Dispute Resolution Schemes Relating to Consumer Disputes και Kagerman, The Swedish National Board for Consumer Complaints, CLJ 1999, 417 και 481 αντίστοιχα. 67. Σημειώνεται ότι μορφή έμμεσης επίλυσης καταναλωτικών διαφορών συνιστά η κατ άρθρον 6 του π.δ. 339/1936 που ενσωμάτωσε στο εσωτερικό δίκαιο την κοινοτική οδηγία 90/314/EK της για τα οργανωμένα ταξίδια και τις οργανωμένες διακοπές και περιηγήσεις παρέμβαση της αρμόδιας εποπτεύουσας αρχής με την απειλή επιβολής ειδικά προσδιορισμένων διοικητικών κυρώσεων χάριν της προστασίας του καταναλωτή και της επίλυσης σχετικών καταναλωτικών διαφορών. 68. Βλ. Δίκαιο προστασίας καταναλωτή, (επιμ. Παπαδογάμβρου), 1996, σ Άρθρο 42 του καταργηθέντος νόμου 1961/ Βλ. παρακάτω υπό 5.Δ σχετικά με τη νομική φύση και τις συνέπειες των πορισμάτων των Eπιτροπών φιλικού διακανονισμού. 71. Στις παρ. 6 και 8 προβλέπονται αυστηροί περιορισμοί στις προθεσμίες. 72. Σύμφωνα με την παρ. 9 τα πορίσματα αρχειοθετούνται στη Νομαρχία και κάθε ενδιαφερόμενος μπορεί να λάβει γνώση και να ζητήσει αντίγραφο. 73. Κατά τις παρ. 1 και 3 προβλέπεται η σύσταση τουλάχιστον μιας επιτροπής κατά νομό. 02/05/14 Digesta ΡΕΝΑ Φωτοστοιχειοθεσία Α. ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΗΣ ΜΑΥΡΟΜΙΧΑΛΗ 7 ΤΗΛ FAX

16 Τεύχος Δ Η εθνική και ευρωπαϊκή διάσταση Digesta κής ανάπτυξης σε κέντρο και περιφέρεια, αλλά και στη νομική επιταγή της παροχής έννομης προστασίας στον τόπο εκτέλεσης, ή συμφωνίας της εκτέλεσης, της παροχής 74 και, ως εκ τούτου, κατά κανόνα πλησιέστερα στην κατοικία του καταναλωτή. Δεν μπορεί να παραβλεφθεί το ψυχολογικό πλεονέκτημα που αποκτά ο τελευταίος από τη λειτουργία του θεσμού σε τοπικό επίπεδο, αλλά πρέπει να επισημανθούν και ενδεχόμενα παρελκόμενα μειονεκτήματα με σκοπό την καίρια αντιμετώπισή τους. Η αναγνώριση του συμβιβαστικού ρόλου σε συγκεκριμένους φορείς προϋποθέτει την ενημέρωση και την κατάρτιση των φυσικών προσώπων που τους απαρτίζουν σε τεχνικές και σύγχρονες αντιλήψεις για την επίλυση καταναλωτικών διαφορών με στόχο την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης του καταναλωτικού κοινού, την ενίσχυση της καταναλωτικής συνείδησης, την παγίωση συνθηκών διαφάνειας και υ- γιούς ανταγωνισμού στις αγορές και το μικρότερο δυνατό κόστος στην ανάπτυξη της τοπικής και εθνικής οικονομίας. Γ. Η πολυπλοκότητα που χαρακτηρίζει τις καταναλωτικές συναλλαγές και τη συμπεριφορά των οικονομικών παραγόντων της αγοράς θέτει ως πρωταρχικό ζήτημα τη διάρθρωση των οργάνων αυτών κατά τέτοιο τρόπο, ώστε να διασφαλίζεται, αφενός η εξειδικευμένη παροχή των υπηρεσιών τους, αλλά και η ακεραιότητα του κεκτημένου που παράγουν. Και, ναι μεν, δεν μπορεί σε καμιά περίπτωση να γίνει λόγος για δικαιοδοτική κρίση, αλλά ο κίνδυνος έκδοσης αντιφατικών και ανακόλουθων πορισμάτων δεν θα βλάψει μόνο τη συνοχή του έργου τους με τη δημιουργία υπόνοιας μεροληψίας, αλλά θα προκαλέσει σύγχυση στον καταναλωτή σχετικά με το εύρος και την αποτελεσματικότητα της άσκησης των δικαιωμάτων του. Για το λόγο αυτό επιβάλλεται η διάχυση του έργου των οργάνων αυτών στο καταναλωτικό κοινό μέσα από περιοδικές εκθέσεις πεπραγμένων και κάθε είδους σχετικές εκδηλώσεις, καθώς και η καθημερινή επικοινωνία με το συναλλασσόμενο για να του παρέχεται άμεση υποστήριξη και διαφώτιση σχετικά με τις συναλλαγές. Ο ρόλος αυτός έχει εκ των πραγμάτων ανατεθεί στις κεντρικές κρατικές υπηρεσίες για την προστασία του καταναλωτή 75. Κρίσιμος παράγοντας είναι η νομική υπόσταση του παρεμβατικού ρόλου των επιτροπών, την οποία εγγυάται η συμμετοχή νομικών, αρκεί να προβλέπεται η αποχή τους από καθήκοντα νομικής υποστήριξης των αντιδικούντων μερών. Οι επιτροπές κατά το νόμο είναι τριμελείς ενώ καθήκοντα προέδρου αναλαμβάνει δικηγόρος που ορίζεται από τον οικείο δικηγορικό σύλλογο 76. Η συνεισφορά του τελευταίου είναι ιδιαίτερα σημαντική, δεδομένου ότι η προσπάθεια συμβιβασμού είναι μέρος των καθηκόντων του σύμφωνα με το άρθρο 74. Στην παρ. 5 επιβάλλεται ρύθμιση κατά το πρότυπο της κατ άρθρο 33 ΚΠολΔ συντρέχουσας δωσιδικίας της δικαιοπραξίας. 75. Σχετική και η λειτουργία της ειδικής τηλεφωνικής γραμμής του 1720 από τις αρμόδιες υπηρεσίες του τομέα εμπορίου του Υπουργείου Ανάπτυξης. 76. Παρ. 2, στοιχ. α.

17 418 Digesta 2003 Γεώργιος Ν. Παπαϊωάννου Τεύχος Δ 46, παρ. 1 του Κώδικα Δικηγόρων, αλλά θα πρέπει να έχει τύχει ιδιαίτερης κατάρτισης 77 και να τίθενται περιορισμοί στην ανανέωση της θητείας του. Δ. Η αρμοδιότητα των Επιτροπών δεν έχει αποκλειστικό χαρακτήρα με συνέπεια να μην αποκλείεται η δυνατότητα προσφυγής σε άλλους μηχανισμούς εξώδικης επίλυσης διαφορών 78. Δικαίωμα, και όχι υποχρέωση, προσφυγής αναγνωρίζεται μόνον στον καταναλωτή ή την τοπική ένωση καταναλωτών, και όχι στην πλευρά του προμηθευτή 79. Η εισαγωγή υπόθεσης στην Επιτροπή δεν συνιστά προδικασία ένδικης προσφυγής και δεν προσκρούει κατά το γράμμα του νόμου σε παράλληλη διαδικασία δικαστικής, ή διαιτητικής, επίλυσης. Η δυνατότητα εκπροσώπησης από τρίτον, ή από δικηγόρο, είναι απόλυτα σύμφωνη με την ελαστικότητα που πρέπει να διακρίνει τις διαδικασίες εξώδικης επίλυσης των καταναλωτικών διαφορών και ανταποκρίνεται στις ιδιαιτερότητες της συμπεριφοράς του συναλλασσόμενου καταναλωτή 80. Η επιτροπή κρίνει κατά το δίκαιο λαμβάνοντας συμπληρωματικά υπόψη τα συναλλακτικά ήθη 81. Ε. Η έλλειψη δικαιοδοτικής κρίσης δικαιολογεί τη μη αναγνώριση ισχύος εκτελεστού τίτλου στο πόρισμα της Επιτροπής. Κατά το νόμο τα εν λόγω πορίσματα δεν υπόκεινται σε προσβολή, αναθεώρηση ή ανάκληση, δεν είναι εκτελεστά, δεν παράγουν δεδικασμένο και δεν αναστέλλουν ούτε επηρεάζουν 82 την πορεία οποιασδήποτε άλλης διαδικασίας 83. Είναι σαφής η βούληση του νομοθέτη να προσδώσει αυστηρά προσδιορισμένο χαρακτήρα στο πόρισμα σύμφωνο με τη φύση των θεσμών εξώδικης επίλυσης διαφορών εναποθέτοντας τη συμμόρφωση ή την ανάληψη δέσμευσης από μέρους των εμπλεκομένων μερών αποκλειστικά στη σύμπτωση των δύο αντιτιθέμενων δηλώσεων βουλήσεως 84. Ωστόσο, το πόρισμα, που κατά τα λοιπά δεν συνιστά εκτελεστή διοικητική ατομική πράξη, ή διαιτητική απόφαση, συνεκτιμάται από τα δικαστήρια για τη συναγωγή δικαστικών τεκμηρίων Για την εκπαίδευση και την πιστοποίηση των δικηγόρων που αναλαμβάνουν σχετικά με μεσολάβηση καθήκοντα βλ, και Αμανατίδη, ό.π., σ Βλ. παρ. 6 του άρθρου 14 του ν. 2251/ Παρ. 6, εδ. α. Αντίθετη σχετικά με την ενεργητική νομιμοποίηση του προμηθευτή η ρύθμιση της προϊσχύσασας μορφής του νόμου. 80. Ειδικότερα στην έλλειψη χρόνου και διάθεσης αυτοπρόσωπης συμμετοχής σε διαδικασίες α- ντιδικίας ή συμβιβασμού. 81. Παρ. 7, εδ. α. 82. Ειδικότερα, δεν αναστέλλουν ή διακόπτουν την παραγραφή, ούτε καν με την έννοια της κατ άρθρον 262 ΑΚ προπαρασκευαστικής διαδικασίας για την άσκηση της αγωγής. Ούτε γεννάται αντίστοιχη με την κατ άρθρον 362 ΑΚ αξίωση νομίμων τόκων από επιδόσεως της αγωγής. 83. Παρ. 8 εδ. β. 84. Βλ., σχετικά, Καράκωστα, Προστασία του καταναλωτή, 2002, σ Παρ. 8, εδ. β. 02/05/14 Digesta ΡΕΝΑ Φωτοστοιχειοθεσία Α. ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΗΣ ΜΑΥΡΟΜΙΧΑΛΗ 7 ΤΗΛ FAX

18 Τεύχος Δ Η εθνική και ευρωπαϊκή διάσταση Digesta Η διαιτησία A. Για τις ανάγκες της ολοκληρωμένης παρουσίασης του φάσματος της εναλλακτικής επίλυσης διαφορών, η διαιτησία συγκαταλέγεται στην κατηγορία αυτή 86 παρά το γεγονός ότι ορισμένα χαρακτηριστικά της απέχουν από αυτά των υπολοίπων μορφών. Η άτυπη διαμόρφωση της διαδικασίας, η δυνατότητα αποδέσμευσης του διαιτητή από το ουσιαστικό δίκαιο και η μυστικότητα της διαδικασίας προσδίδουν στη διαιτησία ένα χαρακτήρα που αποκλίνει ουσιωδώς από τη δικαστική διαδικασία 87. Η διαιτησία, κατ αντιδιαστολή με τα υπόλοιπα είδη επίλυσης διαφορών, συνίσταται στην αμερόληπτη, ανεξάρτητη επίλυση της διαφοράς από τρίτο πρόσωπο, αφού προηγηθεί εκατέρωθεν ακρόαση των μερών. Καταλήγει δε σε δεσμευτική απόφαση. Β. Στο νομικό μας σύστημα, εκτός από το κατοχυρωμένο συνταγματικά δικαίωμα στην παροχή έννομης προστασίας από τα δικαστήρια τα οποία ασκούν τη λεγόμενη δικαστική λειτουργία 88, η σχετική συνταγματική επιταγή υλοποιείται επί ι- διωτικών διαφορών και με την κατ άρθρο 867 ΚΠολΔ υπαγωγή τους σε διαιτησία με συμφωνία των μερών. Η διαιτησία είναι η κρατικά οργανωμένη δικαστική προστασία από μη πολιτειακά δικαιοδοτικά όργανα 89, της οποίας η θέση σε κίνηση ε- πιφέρει διακοπή της παραγραφής κατ άρθρον 296 ΑΚ, συνεπάγεται δε παράλληλα εκκρεμοδικία κατ αναλογική εφαρμογή του άρθρου 222, παρ. 1 ΚΠολΔ 90. Η διαιτησία 91 είναι θεσμός ιδιόμορφος με χαρακτηριστικά ιδιωτικού, αποδιδόμενα στη συμβατική του θεμελίωση, και δικονομικού δικαίου, αποδιδόμενα στη δικαιοδοτική αποστολή του, και διέπεται από διατάξεις τόσο ουσιαστικού, όσο και δικονομικού δικαίου Βλ. σχετικά Ορφανίδη, Εναλλακτικές μορφές επιλύσεως διαφορών - συμφιλίωση - διαμεσολάβηση, υπό ΙΙΙ.2, εισήγηση σε συνέδριο του Ερευνητικού Ινστιτούτου Δικονομικών Μελετών του Σεπτεμβρίου 2001, προς δημοσίευση στον τόμο ΙΔΜΕ με τίτλο «Έρευνα» και Ζέκο, ό.π., σ Για την εναλλακτική επίλυση εμπορικών διαφορών με τη μορφή της διαιτησίας, βλ. Ζάγκαρη, Η διαιτησία υπό τον Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας (α.ν. 44/1967). Διαιτησία των επιμελητηρίων, χρηματιστηρίων και επαγγελματικών ενώσεων, ΝοΒ 1971, 1075, και Παπαγεωργάκη, Η διαιτησία στο ΕΒΕΑ, Συνήγορος, 1999, τευχ. 13, Βλ. Ορφανίδη, υπό ΙΙΙ.2, ό.π. 88. Άρθρα 20, παρ. 1 και 26, παρ. 3 του Συντάγματος. 89. Για την έννοια και τη νομική φύση της διαιτησίας, αντί άλλων, βλ. Μπέη, Πολιτική δικονομία, Γενικές αρχές και ερμηνεία των άρθρων, Άρθρ. 867 επ., 1994, σ. 11 επ. 90. Βλ. Νίκα, Η ένσταση της εκκρεμοδικίας στην πολιτική δίκη, 1991, σ. 56 επ. 91. Γενικά για το θεσμό της διαιτησίας, βλ. Οικονομόπουλο, Η διαιτησία κατά το εν Ελλάδι ισχύον δίκαιο, τομ. Α, 1937, Οικονομίδη/Λιβαδά, τομ. Β, 1924, σ. 255 επ., Ευκλείδη/Παπαδόπουλο, Ερμηνεία της Πολιτικής Δικονομίας, 1932, σ. 590 επ., Σταυρόπουλο, Ερμηνεία του Κώδικος Πολιτικής Δικονομίας, 1979, σ επ., Ράμμο, Εγχειρίδιο Αστικού Δικονομικού Δικαίου IV, 1985, Κουσούλη, Θεμελιώδη προβλήματα της διαιτησίας, τομ. Α Νομολογία και Τομ. Β Θεωρία, 1992, Καλαβρό, ό.π., 1992, τον ίδιο, ό.π., 1993, Φουστούκο, Διαιτησία: μελέτες - άρθρα - παρεμβάσεις, Βλ. Οικονομόπουλο, ό.π., σ. 302 επ. και τον ίδιο, ΣχΠολΔ V, σε Καλαβρό, ό.π., 1993.

19 420 Digesta 2003 Γεώργιος Ν. Παπαϊωάννου Τεύχος Δ Γ. Κάθε εκούσια διαιτησία αναπτύσσεται σε τέσσερα βασικά στάδια τα οποία πρέπει να αντιμετωπίζονται ως ενιαίο σύνολο 93. Πιο συγκεκριμένα, τη διαιτητική συμφωνία 94, η οποία παράγει δικονομικά και ουσιαστικά αποτελέσματα, τον διορισμό των διαιτητών 95, τη διαιτητική διαδικασία 96, η οποία εκτείνεται από τη σύσταση του διαιτητικού δικαστηρίου μέχρι την έκδοση της απόφασης, και την κατ ουσία επίλυση της διαφοράς με τη διαιτητική απόφαση. Η διαιτητική έννομη σχέση αποτελεί ένα μέσο που η έννομη τάξη θέτει στη διάθεση των πολιτών για την επίλυση των διαφορών τους με την εφαρμογή των γενικών και αφηρημένων κανόνων δικαίου υπηρετώντας τον ίδιο σκοπό με την πολιτική δικαιοδοσία. Η καθιέρωση της διαιτητικής επίλυσης ορισμένης διαφοράς με αποτέλεσμα τον αποκλεισμό της κρατικής δικαιοδοσίας, ο οποίος διασπάται στην περίπτωση της αίτησης ασφαλιστικών μέτρων και της κατ άρθρα 897 επ. ΚΠολΔ αγωγής ακύρωσης της διαιτητικής απόφασης 97, έχει συνταγματικό έρεισμα 98, εφόσον θεμελιώνεται στην αυτονομία της ιδιωτικής βούλησης 99. Η ευχέρεια των μερών να ορίσουν από κοινού τους διαιτητές επιτρέπει την αναζήτηση και επιλογή ατόμων που είναι σε θέση να αντιληφθούν καλύτερα και πληρέστερα τα ζητήματα της διαφοράς λόγω ειδικών γνώσεων επιστήμης ή τέχνης, ή εξοικείωσης με τα συναλλακτικά ήθη ορισμένου εμπορικού κλάδου. Δ. Οι διαιτητές κρίνουν στα πλαίσια του συστήματος της ελεύθερης εκτίμησης των προσαγόμενων από τους διαδίκους αποδείξεων οφείλοντας για το σχηματισμό δικανικής πεποίθησης να ακολουθήσουν τη διαδικασία απόδειξης, η οποία προβλέπεται από τους εφαρμοστέους στη συγκεκριμένη περίπτωση κανόνες περί αποδείξεων. Η εμπέδωση της αμεροληψίας στη διαιτησία είναι προφανές ότι εναπόκειται κατά κύριο λόγο στην προσωπική ανεξαρτησία έναντι των διαδίκων, παρά στη λειτουργική ανεξαρτησία του δικαιοδοτούντος οργάνου, χωρίς να διαφεύγει ότι από το νόμο στους διαιτητές τίθενται οι ίδιες απαιτήσεις ανεξαρτησίας, όπως και στους δι- 93. Βλ. Καλαβρό, Η έννοια της αλλοδαπής διαιτητικής απόφασης, 1982, σ. 83 επ. 94. Για την κατάρτιση της διαιτητικής συμφωνίας, μεταξύ άλλων, Μαντάκου, Η κατάρτιση της διαιτητικής συμφωνίας, Διαιτησία 1995, Για τον ορισμό των διαιτητών, μεταξύ άλλων, Σινανίδη, Ο ορισμός των διαιτητών, Διαιτησία 1995, Για τη διαιτητική διαδικασία, μεταξύ άλλων, Βερβενιώτου, Θέματα εκ της ενώπιον των διαιτητών διαδικασίας, ΝοΒ 21, 1261, Φουστούκου, Η διαιτητική διαδικασία, Δ 11, 222., Βασαρδάνη, Διαιτησία 1995, Επιτρεπόμενης και της αναστολής της εκτέλεσης διαιτητικής απόφασης, χορηγούμενης κατά τις διατάξεις των άρθρων 731 επ. ΚΠολΔ, εφόσον έχει εγερθεί σχετική αγωγή ακύρωσης. Βλ. σχετικά Καλαβρό, Θεμελιώδη ζητήματα του δικαίου της διαιτησίας, 1988, σ Πρβλ. σχετικά Δαγτόγλου, Η συνταγματικότητα της συμφωνίας περί διαιτησίας, ΔιοικΔ 4.1, τον ίδιο, Δ 25, 588, και τον ίδιο, Δ/νη 33, Πρβλ. άρθρα 5, παρ. 1, και 8, παρ. 1, από τη διατύπωση του οποίου («κανένας δεν στερείται χωρίς τη θέλησή του το δικαστή που του έχει ορίσει ο νόμος») συνάγεται επιχείρημα αντιδιαστολής. 02/05/14 Digesta ΡΕΝΑ Φωτοστοιχειοθεσία Α. ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΗΣ ΜΑΥΡΟΜΙΧΑΛΗ 7 ΤΗΛ FAX

20 Τεύχος Δ Η εθνική και ευρωπαϊκή διάσταση Digesta καστές 100. Η εξουσία κρίσης των διαιτητών 101, προσδιορίζεται κατ αντικείμενο και κατ έκταση από το νόμο, και τη βούληση των μερών. Κρατούσα η άποψη στη θεωρία που αποδέχεται την ύπαρξη σύμβασης διακριτής από τη διαιτητική συμφωνία μεταξύ διαιτητών «δια της οποίας αναδέχονται την διαίτησιν» 102, αλλά υποστηρίζεται και η άποψη ότι ο αποδεχόμενος το διορισμό του διαιτητή είναι φορέας λειτουργήματος χωρίς να συνδέεται συμβατικά με τους διαδίκους 103. Ε. Η έλλειψη τυπικότητας και αυστηρότητας γίνεται ιδιαίτερα αισθητή από την ανεπίτρεπτη για τα δεδομένα των κρατικών δικαστηρίων κατ άρθρον 886 ΚΠολΔ δυνατότητα διάπλασης της διαιτητικής διαδικασίας κατά την ελεύθερη κρίση των μερών, από την κάμψη της αρχής του αμετάβλητου της οριοθέτησης του αντικειμένου της δίκης, όπου εκδηλώνεται ιδιαίτερα και το καθήκον καθοδήγησης των διαδίκων από το διαιτητή, και από την απαλλαγή των τύπων στην απόδειξη αναγνωρίζοντας από κοινού ακόμη και την πιθανολόγηση ως αποδεικτικό είδος. Ουσιώδη χαρακτηριστικά γνωρίσματα της διαιτησίας, όπως και κάθε δικαιοδοσίας, είναι η τήρηση της αρχής της ισότητας και της ακρόασης που ανάγονται στη δημόσια τάξη, και ως εκ τούτου ενδεχόμενη παράβαση επισύρει την ακύρωση της διαιτητικής απόφασης 104. ΣΤ. Η διαιτητική απόφαση είναι οριστική, τελεσίδικη και αμετάκλητη, έχει δεσμευτικό χαρακτήρα και συνιστά λειτουργικά ένα πλήρες υποκατάστατο της δικαστικής απόφασης 105, και ως τέτοιο κατόπιν συμφωνίας, ή παρελθούσης της προθεσμίας προσφυγής, αποτελεί κατ άρθρον 896 ΚΠολΔ δεδικασμένο. Εφόσον δε επιδικάζεται απαίτηση, συνιστά κατ άρθρο 904, παρ. 2, περ. β ΚΠολΔ τίτλο εκτελεστό χωρίς να απαιτείται προηγούμενη κήρυξη, αποκλείοντας παράλληλα το ενδεχόμενο επανάληψης της διαιτητικής κρίσης για την ίδια διαφορά. Η διαιτητική α- πόφαση επιδέχεται, μέσω της αγωγής ακύρωσης 106, τόσο προληπτικού, με την αμφισβήτηση της ύπαρξης της κρίσης του διαιτητικού δικαστηρίου 107, όσο και κατα Βλ. την παρ. 2 του άρθρου 883 ΚΠολΔ Βλ. Καλαβρό, Η εξουσία κρίσης των διαιτητών, Βλ. αντί άλλων, Οικονομίδη/Λιβαδά, Εγχειρίδιο της πολιτικής δικονομίας, τομ. Β, ό.π., σ Βλ. Καλαβρό, Θεμελιώδη ζητήματα του δικαίου της διαιτησίας, ό.π., σ. 65 επ Βλ. άρθρα 897, στοιχ. 5ο, 886, παρ. 2, καθώς και Παπαδημητρίου, Διαιτησία, αρχή ισότητας και δικαίου, ΝοΒ 26, Καλαβρό, ό.π., 1993, σ. 66 και Για την αίτηση ακυρώσεως διαιτητικής απόφασης, βλ. Καΐση, Ακύρωση διαιτητικών αποφάσεων, 1989, Καλαβρό, ό.π., 1988, Φουστούκο, Η εγκυρότητα της συμφωνίας διαιτησίας και ο έλεγχός της, ΝοΒ 1987, 1366, Οικονομόπουλο, Η αυτοτέλεια της συμφωνίας περί διαιτησίας και η έννοια της συμφωνίας «αι διαφοραί εκ της συμβάσεως υπάγονται εις διαιτησίαν», Δ 5.691, Παπαχρήστου, Τινά περί της συμφωνίας διαιτησίας, των προϋποθέσεων αυτής και της διαιτητικής αποφάσεως, Δ 11, Ελέγχεται από το δικαστήριο αν ο νόμος δεν επιτρέπει την υπαγωγή μιας διαφοράς στη διαιτησία (βλ. Μπέη, Οι δεκτικές διαιτησίας διαφορές, Αφιέρωμα στον Ανδρέα Γαζή, 1994, σ. 417 επ.), αν δεν καταρτίσθηκε καν, ή δεν καταρτίσθηκε έγκυρα η διαιτητική συμφωνία και αν ως προς τη συγκε-

ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ. για τη

ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ. για τη ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ Βρυξέλλες, 4.4.2001 COM(2001) 161 τελικό ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ για τη διεύρυνση της πρόσβασης των καταναλωτών στην εναλλακτική επίλυση διαφορών ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

Ψήφισµα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά µε τα νοµικά επαγγέλµατα και το γενικό συµφέρον στην οµαλή λειτουργία των νοµικών συστηµάτων

Ψήφισµα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά µε τα νοµικά επαγγέλµατα και το γενικό συµφέρον στην οµαλή λειτουργία των νοµικών συστηµάτων P6_TA(2006)0108 Νοµικά επαγγέλµατα Ψήφισµα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά µε τα νοµικά επαγγέλµατα και το γενικό συµφέρον στην οµαλή λειτουργία των νοµικών συστηµάτων Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, έχοντας

Διαβάστε περισσότερα

(Πράξεις για την ισχύ των οποίων δεν απαιτείται δηµοσίευση) ΕΠΙΤΡΟΠΗ

(Πράξεις για την ισχύ των οποίων δεν απαιτείται δηµοσίευση) ΕΠΙΤΡΟΠΗ L 109/56 EL Επίσηµη Εφηµερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων 19.4.2001 II (Πράξεις για την ισχύ των οποίων δεν απαιτείται δηµοσίευση) ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ της 4ης Απριλίου 2001 περί αρχών για τα εξωδικαστικά

Διαβάστε περισσότερα

Ανεξάρτητη Αρχή. Θέμα: Το υπό διαβούλευση σχέδιο νόμου για τη «Μεταρρύθμιση του θεσμού της διαμεσολάβησης»

Ανεξάρτητη Αρχή. Θέμα: Το υπό διαβούλευση σχέδιο νόμου για τη «Μεταρρύθμιση του θεσμού της διαμεσολάβησης» ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Ανεξάρτητη Αρχή Ευρωπαϊκό Κέντρο Καταναλωτή Ελλάδας Αρμόδια: Δρ. Αθηνά Κοντογιάννη Αναπληρώτρια Συνήγορος Καταναλωτή Αθήνα 5-1-2018 Αριθ. Πρωτ. :542 Προς: - Υπουργό Δικαιοσύνης, Διαφάνειας

Διαβάστε περισσότερα

Πρόταση ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

Πρόταση ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 28.11.2014 COM(2014) 715 final 2014/0339 (COD) Πρόταση ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ για την κατάργηση ορισμένων πράξεων στον τομέα της αστυνομικής

Διαβάστε περισσότερα

Συνήγορος του Καταναλωτή Νομολογία ΠολΠρωτΑθ 528/2002

Συνήγορος του Καταναλωτή Νομολογία ΠολΠρωτΑθ 528/2002 ΠολΠρωτΑθ 528/2002 Προστασία καταναλωτή. Προστασία προσωπικών δεδομένων. Τράπεζες. Συλλογική αγωγή. Ενώσεις καταναλωτών. Νομιμοποίηση. (..) Ι. Από τις συνδυασμένες διατάξεις των αρ. 4 παρ. 2, 6, 12 παρ.

Διαβάστε περισσότερα

Ο σεβασμός των θεμελιωδών δικαιωμάτων στην Ένωση

Ο σεβασμός των θεμελιωδών δικαιωμάτων στην Ένωση Ο σεβασμός των θεμελιωδών δικαιωμάτων στην Ένωση Για μεγάλο χρονικό διάστημα, τη νομική βάση για τα θεμελιώδη δικαιώματα σε επίπεδο ΕΕ αποτελούσε ουσιαστικά η αναφορά που γίνεται από τις Συνθήκες στην

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕΔΙΟ ΕΚΘΕΣΗΣ. EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL 2011/2117(INI)

ΣΧΕΔΙΟ ΕΚΘΕΣΗΣ. EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL 2011/2117(INI) ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2009-2014 Επιτροπή Νομικών Θεμάτων 2011/2117(INI) 8.6.2011 ΣΧΕΔΙΟ ΕΚΘΕΣΗΣ σχετικά με εναλλακτική επίλυση διαφορών σε ζητήματα που άπτονται του αστικού, εμπορικού και οικογενειακού

Διαβάστε περισσότερα

Σχετ: Το από ηλεκτρονικό μήνυμά σας (αρ. πρωτ. εισερχ. 1399/ ). Θέμα: Σ/Ν περί ενσωμάτωσης Οδηγίας 2004/113/ΕΚ.

Σχετ: Το από ηλεκτρονικό μήνυμά σας (αρ. πρωτ. εισερχ. 1399/ ). Θέμα: Σ/Ν περί ενσωμάτωσης Οδηγίας 2004/113/ΕΚ. ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΡΟΣ: Υπουργείο Ανάπτυξης Γενικό Γραμματέα Εμπορίου κ. Δημήτριο Σκιαδά Πλατεία Κάνιγγος 101 81 Αθήνα Αθήνα, 12 Νοεμβρίου 2008 Αρ. Πρωτ.:1429 Σχετ: Το από 4.11.2008 ηλεκτρονικό μήνυμά

Διαβάστε περισσότερα

ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΣΗΜΕΙΟΥ «I/A» Γενικής Γραμματείας την ΕΜΑ / το Συμβούλιο αριθ. προηγ. εγγρ.:6110/11 FREMP 9 JAI 77 COHOM 34 JUSTCIV 16 JURINFO 4 Θέμα:

ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΣΗΜΕΙΟΥ «I/A» Γενικής Γραμματείας την ΕΜΑ / το Συμβούλιο αριθ. προηγ. εγγρ.:6110/11 FREMP 9 JAI 77 COHOM 34 JUSTCIV 16 JURINFO 4 Θέμα: ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ Βρυξέλλες, 11 Φεβρουαρίου 2001 (14.02) (OR. en) 6387/11 FREMP 13 JAI 101 COHOM 44 JUSTCIV 19 JURINFO 5 ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΣΗΜΕΙΟΥ «I/A» της: Γενικής Γραμματείας προς: την ΕΜΑ / το

Διαβάστε περισσότερα

9664/19 ΘΚ/μκρ 1 JAI.2

9664/19 ΘΚ/μκρ 1 JAI.2 Βρυξέλλες, 27 Μαΐου 2019 (OR. en) 9664/19 ΣΗΜΕΙΩΜΑ Αποστολέας: Αποδέκτης: Προεδρία Συμβούλιο αριθ. προηγ. εγγρ.: 9296/19 Αριθ. εγγρ. Επιτρ.: 6110/19 ADD1 Θέμα: JAI 575 COPEN 233 CYBER 180 DROIPEN 88 JAIEX

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕΔΙΟ ΕΚΘΕΣΗΣ. EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL 2013/2117(INI)

ΣΧΕΔΙΟ ΕΚΘΕΣΗΣ. EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL 2013/2117(INI) ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2009-2014 Επιτροπή Νομικών Θεμάτων 2.10.2013 2013/2117(INI) ΣΧΕΔΙΟ ΕΚΘΕΣΗΣ σχετικά με τον πίνακα αποτελεσμάτων της ΕΕ στον τομέα της δικαιοσύνης η αστική και διοικητική δικαιοσύνη

Διαβάστε περισσότερα

Πρόταση ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

Πρόταση ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 14.12.2016 COM(2016) 798 final 2016/0399 (COD) Πρόταση ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ για την προσαρμογή διαφόρων νομικών πράξεων στον τομέα της

Διαβάστε περισσότερα

Μορφές εναλλακτικών μηχανισμών επίλυσης διαφορών

Μορφές εναλλακτικών μηχανισμών επίλυσης διαφορών Μορφές εναλλακτικών μηχανισμών επίλυσης διαφορών Ημερίδα ΔΝΥ Ιωάννα Δ. Σισμανίδη Εναλλακτικοί μηχανισμοί επίλυσης διαφορών H δικαστική οδός δεν είναι η πλέον αποτελεσματική για την επίλυση διαφορών ιδιωτικού

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΠΡΟΣ ΤΑ ΜΕΛΗ

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΠΡΟΣ ΤΑ ΜΕΛΗ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2009-2014 Επιτροπή Αναφορών 25.9.2009 ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΠΡΟΣ ΤΑ ΜΕΛΗ Θέμα: Αναφορά 1302/2008, της Estelle Garnier, γαλλικής ιθαγένειας, εξ ονόματος της «Compagnie des avoués près la Cour

Διαβάστε περισσότερα

ΟΔΗΓΙΑ 93/13/ΕΟΚ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ της 5ης Απριλίου 1993 σχετικά με τις καταχρηστικές ρήτρες των συμβάσεων που συνάπτονται με καταναλωτές

ΟΔΗΓΙΑ 93/13/ΕΟΚ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ της 5ης Απριλίου 1993 σχετικά με τις καταχρηστικές ρήτρες των συμβάσεων που συνάπτονται με καταναλωτές 21.4.93 Επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων Αριθ. L 95/29 ΟΔΗΓΙΑ 93/13/ΕΟΚ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ της 5ης Απριλίου 1993 σχετικά με τις καταχρηστικές ρήτρες των συμβάσεων που συνάπτονται με καταναλωτές

Διαβάστε περισσότερα

Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 21 Μαΐου 2019 (OR. en)

Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 21 Μαΐου 2019 (OR. en) Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 21 Μαΐου 2019 (OR. en) 9116/19 ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΠΡΑΞΕΙΣ Θέμα: JAI 490 COPEN 200 CYBER 153 DROIPEN 79 JAIEX 75 ENFOPOL 229 DAPIX 177 EJUSTICE 63 MI 420 TECOM

Διαβάστε περισσότερα

όσον αφορά τους εναλλακτικούς τρόπους επίλυσης των διαφορών στην Ευρωπαϊκή Ένωση και άρχισε ευρεία διαβούλευση με τα κράτη μέλη και τους

όσον αφορά τους εναλλακτικούς τρόπους επίλυσης των διαφορών στην Ευρωπαϊκή Ένωση και άρχισε ευρεία διαβούλευση με τα κράτη μέλη και τους ΟΔΗΓΙΑ 2008 52 ΕΚ Οδηγία 2008/52/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 21ης Μαΐου 2008 για ορισμένα θέματα διαμεσολάβησης σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ

Διαβάστε περισσότερα

η µάλλον ευρύτερη αναγνώριση του ενδιαφέροντος που παρουσιάζει η θέσπιση διατάξεων για την ενισχυµένη συνεργασία στον τοµέα της ΚΕΠΠΑ.

η µάλλον ευρύτερη αναγνώριση του ενδιαφέροντος που παρουσιάζει η θέσπιση διατάξεων για την ενισχυµένη συνεργασία στον τοµέα της ΚΕΠΠΑ. ΙΑΣΚΕΨΗ ΤΩΝ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΩΝ ΤΩΝ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΝ ΤΩΝ ΚΡΑΤΩΝ ΜΕΛΩΝ Bρυξέλλες, 30 Αυγούστου 2000 (01.09) (OR. fr) CONFER 4766/00 LIMITE ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΤΗΣ ΠΡΟΕ ΡΙΑΣ Θέµα : ιακυβερνητική ιάσκεψη 2000 Ενισχυµένη συνεργασία

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕΔΙΟ ΠΡΟΣΩΡΙΝΗΣ ΕΚΘΕΣΗΣ

ΣΧΕΔΙΟ ΠΡΟΣΩΡΙΝΗΣ ΕΚΘΕΣΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2009-2014 Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων 29.11.2013 2013/0255(APP) ΣΧΕΔΙΟ ΠΡΟΣΩΡΙΝΗΣ ΕΚΘΕΣΗΣ σχετικά με την πρόταση κανονισμού του Συμβουλίου

Διαβάστε περισσότερα

ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ. που συνοδεύει το έγγραφο

ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ. που συνοδεύει το έγγραφο ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 13.12.2013 SWD(2013) 513 final ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ που συνοδεύει το έγγραφο Πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού

Διαβάστε περισσότερα

Πρακτικός οδηγός. Ευρωπαϊκό Δικαστικό Δίκτυο Σε Αστικές Και Εμπορικές Υποθέσεις

Πρακτικός οδηγός. Ευρωπαϊκό Δικαστικό Δίκτυο Σε Αστικές Και Εμπορικές Υποθέσεις Χρήση των τηλεσυνδιασκέψεων για τη διεξαγωγή αποδείξεων σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1206/2001 του Συμβουλίου της 28ης Μαΐου 2001 Πρακτικός οδηγός Ευρωπαϊκό Δικαστικό

Διαβάστε περισσότερα

τη γνώµη της Ευρωπαϊκής Οικονοµικής και Κοινωνικής Επιτροπής [1], Αποφασίζοντας σύµφωνα µε τη διαδικασία του άρθρου 251 της συνθήκης [2],

τη γνώµη της Ευρωπαϊκής Οικονοµικής και Κοινωνικής Επιτροπής [1], Αποφασίζοντας σύµφωνα µε τη διαδικασία του άρθρου 251 της συνθήκης [2], Οδηγία 2008/52/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου της 21ης Μαΐου 2008 για ορισµένα θέµατα διαµεσολάβησης σε αστικές και εµπορικές υποθέσεις Οδηγία 2008/52/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΠΡΟΣ ΤΑ ΜΕΛΗ

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΠΡΟΣ ΤΑ ΜΕΛΗ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2009-2014 Επιτροπή Νοµικών Θεµάτων 26.4.2012 ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΠΡΟΣ ΤΑ ΜΕΛΗ (0046/2012) Αφορά: Αιτιολογηµένη γνώµη του γερµανικού Οµοσπονδιακού Συµβουλίου (Bundesrat) σχετικά µε την πρόταση

Διαβάστε περισσότερα

Έγγραφο συνόδου ΔΙΟΡΘΩΤΙΚΟ. στην έκθεση

Έγγραφο συνόδου ΔΙΟΡΘΩΤΙΚΟ. στην έκθεση Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 2014-2019 Έγγραφο συνόδου 12.1.2018 A8-0395/2017/err01 ΔΙΟΡΘΩΤΙΚΟ στην έκθεση σχετικά με την πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τον έλεγχο αναλογικότητας

Διαβάστε περισσότερα

Πρόταση ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

Πρόταση ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 28.5.2014 COM(2014) 318 final 2014/0164 (COD) Πρόταση ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ για τα μέτρα που μπορεί να θεσπίσει η Ένωση σε σχέση με τις

Διαβάστε περισσότερα

ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ

ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2004 2009 Επιτροπή Εσωτερικής Αγοράς και Προστασίας των Καταναλωτών 2008/2057(INI) 22.7.2008 ΣΧΕΔΙΟ ΕΚΘΕΣΗΣ σχετικά με τον πίνακα αποτελεσμάτων για τους καταναλωτές (2008/2057(INI))

Διαβάστε περισσότερα

ΟΡΟΙ ΧΡΗΣΗΣ ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΟΥ ΤΟΠΟΥ

ΟΡΟΙ ΧΡΗΣΗΣ ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΟΥ ΤΟΠΟΥ ΟΡΟΙ ΧΡΗΣΗΣ ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΟΥ ΤΟΠΟΥ 1. Εισαγωγή 1.1. Η λειτουργία του παρόντος διαδικτυακού τόπου www.transparency.gr υποστηρίζεται από το σωματείο «Διεθνής Διαφάνεια Ελλάς» (στο εξής: ο «Φορέας») με σκοπό

Διαβάστε περισσότερα

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης L 136/3 ΟΔΗΓΙΕΣ

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης L 136/3 ΟΔΗΓΙΕΣ 24.5.2008 Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης L 136/3 ΟΔΗΓΙΕΣ ΟΔΗΓΙΑ 2008/52/ΕΚ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ της 21ης Μαΐου 2008 για ορισμένα θέματα διαμεσολάβησης σε αστικές και

Διαβάστε περισσότερα

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ Στο Σχέδιο Νόμου

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ Στο Σχέδιο Νόμου ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ Στο Σχέδιο Νόμου «Προσαρμογή της εθνικής νομοθεσίας στις διατάξεις της Οδηγίας 2011/24/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 9 ης Μαρτίου 2011 περί εφαρμογής των δικαιωμάτων

Διαβάστε περισσότερα

Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο

Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 204-209 ΚΕΙΜΕΝΑ ΠΟΥ ΕΓΚΡΙΘΗΚΑΝ P8_TA(206)0260 Επικύρωση και προσχώρηση στο πρωτόκολλο του 200 της σύμβασης επικινδύνων και επιβλαβών ουσιών με εξαίρεση τις πτυχές δικαστικής συνεργασίας

Διαβάστε περισσότερα

Ξενοφών Κοντιάδης Καθηγητής Παντείου Πανεπιστημίου, Δικηγόρος, Πρόεδρος Ιδρύματος Θεμιστοκλή και Δημήτρη Τσάτσου

Ξενοφών Κοντιάδης Καθηγητής Παντείου Πανεπιστημίου, Δικηγόρος, Πρόεδρος Ιδρύματος Θεμιστοκλή και Δημήτρη Τσάτσου Ξενοφών Κοντιάδης Καθηγητής Παντείου Πανεπιστημίου, Δικηγόρος, Πρόεδρος Ιδρύματος Θεμιστοκλή και Δημήτρη Τσάτσου Ο συνταγματικός θεσμός της συλλογικής αυτονομίας (Εισήγηση στην ημερίδα "Κλαδικές Συλλογικές

Διαβάστε περισσότερα

Νέες Διατάξεις για τη Διαμεσολάβηση. Δημήτριος Μάντζος Δικηγόρος ΥπΔΝ - Διαμεσολαβητής Εκτελεστικός Γραμματέας ΟΠΕΜΕΔ

Νέες Διατάξεις για τη Διαμεσολάβηση. Δημήτριος Μάντζος Δικηγόρος ΥπΔΝ - Διαμεσολαβητής Εκτελεστικός Γραμματέας ΟΠΕΜΕΔ Νέες Διατάξεις για τη Διαμεσολάβηση Δημήτριος Μάντζος Δικηγόρος ΥπΔΝ - Διαμεσολαβητής Εκτελεστικός Γραμματέας ΟΠΕΜΕΔ Διαμεσολάβηση Εναλλακτική και συμπληρωματική μέθοδος επίλυσης διαφορών Διαρθρωμένη και

Διαβάστε περισσότερα

Πρόταση ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

Πρόταση ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 3.1.2011 COM(2010) 791 τελικό 2011/0001 (COD) Πρόταση ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2006/2004 σχετικά

Διαβάστε περισσότερα

Χρήστος Βλ. Γκόρτσος Επίκουρος Καθηγητής Διεθνούς Οικονομικού Δικαίου, Πάντειο Πανεπιστήμιο Αθηνών, Γενικός Γραμματέας Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών

Χρήστος Βλ. Γκόρτσος Επίκουρος Καθηγητής Διεθνούς Οικονομικού Δικαίου, Πάντειο Πανεπιστήμιο Αθηνών, Γενικός Γραμματέας Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών Οι δικαιολογητικές βάσεις της ρυθμιστικής παρέμβασης για την προστασία του καταναλωτή χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών και το ισχύον ευρωπαϊκό και ελληνικό δίκαιο Χρήστος Βλ. Γκόρτσος Επίκουρος Καθηγητής Διεθνούς

Διαβάστε περισσότερα

III ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ

III ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ C 374/2 Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης 4.12.2012 III (Προπαρασκευαστικές πράξεις) ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΓΝΩΜΗ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ της 6ης Νοεμβρίου

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στις διάφορες μεθόδους επίλυσης διαφορών. Μαρίνα Κυπριανού ράκου RIBA, ARB, FCIArb, DipArb

Εισαγωγή στις διάφορες μεθόδους επίλυσης διαφορών. Μαρίνα Κυπριανού ράκου RIBA, ARB, FCIArb, DipArb Εισαγωγή στις διάφορες μεθόδους επίλυσης διαφορών Μαρίνα Κυπριανού ράκου RIBA, ARB, FCIArb, DipArb Εναλλακτικοί μέθοδοι επίλυσης διαφορών Πρόθεση στα οικοδομικά συμβόλαια: όλα να γίνουν βάση συμφωνίας

Διαβάστε περισσότερα

ΓΝΩΜΗ της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Νομικών της Βουλής των Αντιπροσώπων της Κυπριακής Δημοκρατίας

ΓΝΩΜΗ της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Νομικών της Βουλής των Αντιπροσώπων της Κυπριακής Δημοκρατίας ΓΝΩΜΗ της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Νομικών της Βουλής των Αντιπροσώπων της Κυπριακής Δημοκρατίας Πρόταση Οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και

Διαβάστε περισσότερα

Νέοι τρόποι επίλυσης των αστικών & εμπορικών διαφορών μας

Νέοι τρόποι επίλυσης των αστικών & εμπορικών διαφορών μας Νέοι τρόποι επίλυσης των αστικών & εμπορικών διαφορών μας Στέλλα Γαμβρέλλη, Δικηγόρος, LL.M., Μ.Δ.Ε. Εσπερίδα innovation-community.gr «Καινοτομία και Εξωστρέφεια» Πολυσυνέδριο Capital & Vision, HILTON

Διαβάστε περισσότερα

Επίσηµη Εφηµερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ

Επίσηµη Εφηµερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ 17.12.2016 L 344/83 ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΕΚΤΕΛΕΣΤΙΚΗ ΑΠΟΦΑΣΗ (ΕΕ) 2016/2295 ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ της 16ης Δεκεμβρίου 2016 για την τροποποίηση των αποφάσεων 2000/518/ΕΚ, 2002/2/ΕΚ, 2003/490/ΕΚ, 2003/821/ΕΚ, 2004/411/ΕΚ,

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ. στην ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ. Ένα νέο πλαίσιο της ΕΕ για την ενίσχυση του κράτους δικαίου

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ. στην ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ. Ένα νέο πλαίσιο της ΕΕ για την ενίσχυση του κράτους δικαίου ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Στρασβούργο, 11.3.2014 COM(2014) 158 final ANNEXES 1 to 2 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ στην ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ Ένα νέο πλαίσιο της ΕΕ για την ενίσχυση

Διαβάστε περισσότερα

ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ. Περίληψη. της εκτίμησης των επιπτώσεων που συνοδεύει. την πρόταση

ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ. Περίληψη. της εκτίμησης των επιπτώσεων που συνοδεύει. την πρόταση EL EL EL ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ Περίληψη της εκτίμησης των επιπτώσεων που συνοδεύει την πρόταση ΟΔΗΓΙΑΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ για την τροποποίηση της οδηγίας

Διαβάστε περισσότερα

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ. Πρόλογος του Καθηγητού Ν. Κ. Κλαμαρή. Προλογικό σημείωμα της συγγραφέως...

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ. Πρόλογος του Καθηγητού Ν. Κ. Κλαμαρή. Προλογικό σημείωμα της συγγραφέως... ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ Πρόλογος του Καθηγητού Ν. Κ. Κλαμαρή Προλογικό σημείωμα της συγγραφέως... Σελ. ΙΧ ΧΙΙΙ I. Έννοια, αναγκαιότητα και κοινωνική λειτουργία της αναγκαστικής εκτελέσεως αλλοδαπών αποφάσεων

Διαβάστε περισσότερα

Πρόταση Ο ΗΓΙΑ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

Πρόταση Ο ΗΓΙΑ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 24.6.2010 COM(2010)331 τελικό 2010/0179 (CNS) C7-0173/10 Πρόταση Ο ΗΓΙΑ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ για την τροποποίηση της οδηγίας 2006/112/ΕΚ σχετικά µε το κοινό σύστηµα φόρου προστιθέµενης

Διαβάστε περισσότερα

ΨΗΦΙΣΜΑ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗ ΤΗΣ ΠΑΡΑΠΟΙΗΣΗΣ/ΑΠΟΜΙΜΗΣΗΣ (ACTA) B7-0618/2010

ΨΗΦΙΣΜΑ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗ ΤΗΣ ΠΑΡΑΠΟΙΗΣΗΣ/ΑΠΟΜΙΜΗΣΗΣ (ACTA) B7-0618/2010 ΨΗΦΙΣΜΑ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗ ΤΗΣ ΠΑΡΑΠΟΙΗΣΗΣ/ΑΠΟΜΙΜΗΣΗΣ (ACTA) B7-0618/2010 Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, έχοντας υπόψη τα άρθρα 207 και 218 της

Διαβάστε περισσότερα

Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 29.1.2015 COM(2015) 20 final 2015/0012 (NLE) Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ σχετικά με τη σύναψη, εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών σχετικά

Διαβάστε περισσότερα

ΟΔΗΓΟΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΒΙΒΛΙΟΥ «Επιτομή Γενικού Διοικητικού Δικαίου» του Απ. Γέροντα, εκδ. Σάκκουλα, Αθήνα - Θεσσαλονίκη 2014

ΟΔΗΓΟΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΒΙΒΛΙΟΥ «Επιτομή Γενικού Διοικητικού Δικαίου» του Απ. Γέροντα, εκδ. Σάκκουλα, Αθήνα - Θεσσαλονίκη 2014 ΟΔΗΓΟΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΒΙΒΛΙΟΥ «Επιτομή Γενικού Διοικητικού Δικαίου» του Απ. Γέροντα, εκδ. Σάκκουλα, Αθήνα - Θεσσαλονίκη 2014 Κεφάλαιο πρώτο: ΙΙ. Η διοίκηση, ΙΙΙ. Το διοικητικό δίκαιο (σελ. 16 25) Σκοπός των ως

Διαβάστε περισσότερα

Επιτροπή Νομικών Θεμάτων και η Επιτροπή Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ισότητας των Φύλων ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Επιτροπή Νομικών Θεμάτων και η Επιτροπή Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ισότητας των Φύλων ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2009-2014 Επιτροπή Νομικών Θεμάτων και η Επιτροπή Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ισότητας των Φύλων 3.6.2013 ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ σχετικά με την πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου

Διαβάστε περισσότερα

Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 9 Μαρτίου 2018 (OR. en)

Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 9 Μαρτίου 2018 (OR. en) Conseil UE Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 9 Μαρτίου 2018 (OR. en) Διοργανικός φάκελος: 2016/0399 (COD) 6932/18 LIMITE ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΣΗΜΕΙΟΥ «Ι/A» Αποστολέας: Αποδέκτης: Προεδρία INST 96 JUR 109

Διαβάστε περισσότερα

ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΜΕΝΗ ΓΝΩΜΗ ΕΝΟΣ ΕΘΝΙΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΟΤΗΤΑ

ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΜΕΝΗ ΓΝΩΜΗ ΕΝΟΣ ΕΘΝΙΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΟΤΗΤΑ Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 2014-2019 Επιτροπή Νομικών Θεμάτων 25.8.2016 ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΜΕΝΗ ΓΝΩΜΗ ΕΝΟΣ ΕΘΝΙΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΟΤΗΤΑ Θέμα: Αιτιολογημένη γνώμη του Ομοσπονδιακού Συμβουλίου της

Διαβάστε περισσότερα

Συνεργασία μεταξύ των δικαστηρίων των κρατών μελών κατά τη διεξαγωγή αποδείξεων σε αστικές ή εμπορικές υποθέσεις

Συνεργασία μεταξύ των δικαστηρίων των κρατών μελών κατά τη διεξαγωγή αποδείξεων σε αστικές ή εμπορικές υποθέσεις 7.2.2019 A8-0477/ 001-037 ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΕΣ 001-037 κατάθεση: Επιτροπή Νομικών Θεμάτων Έκθεση Emil Radev A8-0477/2018 Συνεργασία μεταξύ των δικαστηρίων των κρατών μελών κατά τη διεξαγωγή αποδείξεων σε αστικές

Διαβάστε περισσότερα

PUBLIC. Bρυξέλλες, 27 Ιανουαρίου 2000 (02.02) (OR. f) ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ 12650/99 LIMITE PV/CONS 62 CONSOM 65

PUBLIC. Bρυξέλλες, 27 Ιανουαρίου 2000 (02.02) (OR. f) ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ 12650/99 LIMITE PV/CONS 62 CONSOM 65 Conseil UE ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ Bρυξέλλες, 27 Ιανουαρίου 2000 (02.02) (OR. f) 12650/99 LIMITE PUBLIC PV/CONS 62 CONSOM 65 ΣΧΕΔΙΟ ΠΡΑΚΤΙΚΩΝ 1 Θέμα : 2213η σύνοδος του Συμβουλίου (Καταναλωτές)

Διαβάστε περισσότερα

Ε.Ε. Π α ρ.ι(i), Α ρ.4010, 8/7/2005.Ο ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΘΕΣΠΙΣΗΣ ΓΕΝΙΚΟΥ ΠΛΑΙΣΙΟΥ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗΣ ΤΩΝ ΕΡΓΟΔΟΤΟΥΜΕΝΩΝ ΝΟΜΟΣ ΤΟΥ 2005

Ε.Ε. Π α ρ.ι(i), Α ρ.4010, 8/7/2005.Ο ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΘΕΣΠΙΣΗΣ ΓΕΝΙΚΟΥ ΠΛΑΙΣΙΟΥ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗΣ ΤΩΝ ΕΡΓΟΔΟΤΟΥΜΕΝΩΝ ΝΟΜΟΣ ΤΟΥ 2005 .Ο ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΘΕΣΠΙΣΗΣ ΓΕΝΙΚΟΥ ΠΛΑΙΣΙΟΥ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗΣ ΤΩΝ ΕΡΓΟΔΟΤΟΥΜΕΝΩΝ ΝΟΜΟΣ ΤΟΥ 2005 Για σκοπούς εναρμόνισης με την πράξη της Ευρωπαϊκής Κοινότητας με τίτλο: Επίσημη Εφημερίδα της Ε.Ε.:

Διαβάστε περισσότερα

Πρόταση ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

Πρόταση ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 27.5.2014 COM(2014) 308 final 2014/0160 (COD) Πρόταση ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ περί των μέτρων διασφαλίσεως που προβλέπονται στη συμφωνία

Διαβάστε περισσότερα

669/2013 ΜΠΡ ΑΘ ( 597917) (Α ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΝΟΜΟΣ)

669/2013 ΜΠΡ ΑΘ ( 597917) (Α ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΝΟΜΟΣ) 669/2013 ΜΠΡ ΑΘ ( 597917) (Α ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΝΟΜΟΣ) Δικαίωμα για παροχή έννομης προστασίας κατά το Σύνταγμα και την ΕΣΔΑ. Εννοια και περιεχόμενο. Θέσπιση από τον κοινό νομοθέτη περιορισμών και προϋποθέσεων

Διαβάστε περισσότερα

Επιτροπή Νομικών Θεμάτων

Επιτροπή Νομικών Θεμάτων ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2009-2014 Επιτροπή Νομικών Θεμάτων 30.1.2013 2012/2101(INI) ΣΧΕΔΙΟ ΕΚΘΕΣΗΣ σχετικά με τη βελτίωση της πρόσβασης στη δικαιοσύνη: ευεργέτημα πενίας σε διασυνοριακές διαφορές επί αστικών

Διαβάστε περισσότερα

Πρόταση ΟΔΗΓΙΑ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

Πρόταση ΟΔΗΓΙΑ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 14.12.2015 COM(2015) 646 final 2015/0296 (CNS) Πρόταση ΟΔΗΓΙΑ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ για την τροποποίηση της οδηγίας 2006/112/ΕΚ σχετικά με το κοινό σύστημα φόρου προστιθέμενης αξίας,

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕΔΙΟ ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗΣ. EL Ενωμένη στην πολυμορφία EL 2013/0402(COD) της Επιτροπής Εσωτερικής Αγοράς και Προστασίας των Καταναλωτών

ΣΧΕΔΙΟ ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗΣ. EL Ενωμένη στην πολυμορφία EL 2013/0402(COD) της Επιτροπής Εσωτερικής Αγοράς και Προστασίας των Καταναλωτών ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2014-2019 Επιτροπή Εσωτερικής Αγοράς και Προστασίας των Καταναλωτών 8.12.2014 2013/0402(COD) ΣΧΕΔΙΟ ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗΣ της Επιτροπής Εσωτερικής Αγοράς και Προστασίας των Καταναλωτών προς

Διαβάστε περισσότερα

Τμήμα 5. Κώδικες δεοντολογίας και πιστοποίηση. Άρθρο 40. Κώδικες δεοντολογίας

Τμήμα 5. Κώδικες δεοντολογίας και πιστοποίηση. Άρθρο 40. Κώδικες δεοντολογίας Τμήμα 5 Κώδικες δεοντολογίας και πιστοποίηση Άρθρο 40 Κώδικες δεοντολογίας 1. Τα κράτη μέλη, οι εποπτικές αρχές, το Συμβούλιο Προστασίας Δεδομένων και η Επιτροπή ενθαρρύνουν την εκπόνηση κωδίκων δεοντολογίας

Διαβάστε περισσότερα

Γιατί η διαμεσολάβηση δεν χρησιμοποιείται συχνότερα ως εναλλακτικό μέσο επίλυσης διαφορών;

Γιατί η διαμεσολάβηση δεν χρησιμοποιείται συχνότερα ως εναλλακτικό μέσο επίλυσης διαφορών; ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΘΕΜΑΤΙΚΟ ΤΜΗΜΑ Γ: ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ ΚΑΙ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΕΣ ΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΝΟΜΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ Γιατί η διαμεσολάβηση δεν χρησιμοποιείται συχνότερα ως εναλλακτικό μέσο επίλυσης

Διαβάστε περισσότερα

Εθνική νομοθεσία και τεχνική εναρμόνιση με δίκαιο ΕΕ

Εθνική νομοθεσία και τεχνική εναρμόνιση με δίκαιο ΕΕ Εθνική νομοθεσία και τεχνική εναρμόνιση με δίκαιο ΕΕ Κ Ο Ι Ν Η Ε Κ Δ Η Λ Ω Σ Η ΕΕΧ- Ε Λ Ο Τ «Π Ρ Ο Τ Υ Π Α Γ Ι Α Τ Η Ν Τ Ε Χ Ν Ι Κ Η Ε Ν Α Ρ Μ Ο Ν Ι Σ Η» Α Θ Η Ν Α, 2 2-3 - 2 0 1 7 Μ Α Ρ Ι Α Ν Ν Α Κ Ω

Διαβάστε περισσότερα

Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 29.1.2015 COM(2015) 21 final 2015/0013 (NLE) Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ σχετικά με την υπογραφή, εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών σχετικά

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΜΕΣΟΛΑΒΗΤΗΣ. Άρθρο 4 Σκοπός Ορισμοί

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΜΕΣΟΛΑΒΗΤΗΣ. Άρθρο 4 Σκοπός Ορισμοί ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΜΕΣΟΛΑΒΗΤΗΣ Άρθρο 4 Σκοπός Ορισμοί 1. Ο Ελληνικός Χρηματοοικονομικός Μεσολαβητής (ΕΧΜ) που αποδίδεται στην αγγλική γλώσσα ως «Hellenic Financial Ombudsman» (HFO),

Διαβάστε περισσότερα

Εφαρμοστέο δίκαιο στα έναντι τρίτων αποτελέσματα των εκχωρήσεων απαιτήσεων. Πρόταση κανονισμού (COM(2018)0096 C8-0109/ /0044(COD))

Εφαρμοστέο δίκαιο στα έναντι τρίτων αποτελέσματα των εκχωρήσεων απαιτήσεων. Πρόταση κανονισμού (COM(2018)0096 C8-0109/ /0044(COD)) 7.2.2019 A8-0261/ 001-024 ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΕΣ 001-024 κατάθεση: Επιτροπή Νομικών Θεμάτων Έκθεση Pavel Svoboda A8-0261/2018 Εφαρμοστέο δίκαιο στα έναντι τρίτων αποτελέσματα των εκχωρήσεων απαιτήσεων (COM(2018)0096

Διαβάστε περισσότερα

Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 4.4.2017 COM(2017) 164 final 2017/0075 (NLE) Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ για τη σύναψη, εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της διμερούς συμφωνίας μεταξύ της Ευρωπαϊκής

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΠΡΟΣ ΤΑ ΜΕΛΗ

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΠΡΟΣ ΤΑ ΜΕΛΗ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2009-2014 Επιτροπή Αναφορών 25.9.2009 ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΠΡΟΣ ΤΑ ΜΕΛΗ Θέμα: Αναφορά 0846/2006, του Tomasz Grzybkowski, πολωνικής ιθαγένειας, εξ ονόματος της δικηγορικής εταιρείας «Adwokacka

Διαβάστε περισσότερα

Στις 16 Οκτωβρίου 2014 η Προεδρία διένειμε σχέδιο συμπερασμάτων του Συμβουλίου για την κατάρτιση των δικαστικών λειτουργών (έγγρ /14).

Στις 16 Οκτωβρίου 2014 η Προεδρία διένειμε σχέδιο συμπερασμάτων του Συμβουλίου για την κατάρτιση των δικαστικών λειτουργών (έγγρ /14). Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 26 Νοεμβρίου 2014 (OR. en) 16142/14 JAI 962 JUSTPEN 6 JUSTCIV 312 ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΣΗΜΕΙΟΥ «A» Αποστολέας: Αποδέκτης: Θέμα: Προεδρία Συμβούλιο Σχέδιο συμπερασμάτων του

Διαβάστε περισσότερα

10116/14 ΜΧΡ/νικ/ΚΣ 1 DG D 2B

10116/14 ΜΧΡ/νικ/ΚΣ 1 DG D 2B ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ Βρυξέλλες, 21 Μαΐου 2014 (OR. en) 10116/14 FREMP 100 JAI 352 POLGEN 72 ASILE 16 COHOM 88 COPEN 157 CULT 85 DATAPROTECT 78 DROIPEN 78 ECOFIN 501 INF 206 JUSTCIV 130 MI 448

Διαβάστε περισσότερα

15627/17 ΠΜ/γομ 1 DGD 1C

15627/17 ΠΜ/γομ 1 DGD 1C Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 11 Δεκεμβρίου 2017 (OR. en) 15627/17 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ Αποστολέας: Γενική Γραμματεία του Συμβουλίου Με ημερομηνία: 7 Δεκεμβρίου 2017 Αποδέκτης: Αντιπροσωπίες

Διαβάστε περισσότερα

ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ

ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2004 Επιτροπή Νομικών Θεμάτων 2009 29.5.2008 ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ σχετικά με την ηλεκτρονική δικαιοσύνη Επιτροπή Νομικών Θεμάτων Εισηγήτρια: Diana Wallis DT\725374.doc PE407.639v01-00

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧEΔΙΟ EΚΘΕΣΗΣ. EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL 2013/2119(INI)

ΣΧEΔΙΟ EΚΘΕΣΗΣ. EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL 2013/2119(INI) ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2009-2014 Επιτροπή Νομικών Θεμάτων 5.12.2013 2013/2119(INI) ΣΧEΔΙΟ EΚΘΕΣΗΣ σχετικά με την 29η ετήσια έκθεση για τον έλεγχο της εφαρμογής του δικαίου της ΕΕ (2011) (2013/2119 (INI))

Διαβάστε περισσότερα

Χάρτης Ποιότητας των Yπηρεσιών του Δικτύου των Ευρωπαϊκών Κέντρων Καταναλωτή

Χάρτης Ποιότητας των Yπηρεσιών του Δικτύου των Ευρωπαϊκών Κέντρων Καταναλωτή Χάρτης Ποιότητας των Yπηρεσιών του Δικτύου των Ευρωπαϊκών Κέντρων Καταναλωτή To Δίκτυο των Ευρωπαϊκών Κέντρων Καταναλωτή (Δίκτυο Ε.Κ.Κ.) περιλαμβάνει 30 Κέντρα σε όλα τα κράτη μέλη της Ε.Ε., τη Νορβηγία

Διαβάστε περισσότερα

ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ

ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2004 2009 Ενιαίο νομοθετικό κείμενο 17.12.2008 EP-PE_TC2-COD(2004)0209 ***II ΘΕΣΗ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ που καθορίσθηκε σε δεύτερη ανάγνωση στις 17 Δεκεμβρίου 2008 εν όψει της

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ. Βρυξέλλες, 16 Οκτωβρίου 2012 (23.10) (OR. en) 14826/12 Διοργανικός φάκελος: 2012/0036 (COD)

ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ. Βρυξέλλες, 16 Οκτωβρίου 2012 (23.10) (OR. en) 14826/12 Διοργανικός φάκελος: 2012/0036 (COD) ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ Βρυξέλλες, 16 Οκτωβρίου 2012 (23.10) (OR. en) 14826/12 Διοργανικός φάκελος: 2012/0036 (COD) DROIPEN 139 COPEN 223 CODEC 2357 ΣΗΜΕΙΩΜΑ της: Προεδρίας προς: το Συμβούλιο αριθ.

Διαβάστε περισσότερα

Κοινή πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

Κοινή πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΥΠΑΤΗ ΕΚΠΡΟΣΩΠΟΣ ΤΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΓΙΑ ΘΕΜΑΤΑ ΚΟΙΝΗΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ Βρυξέλλες, 3.4.2017 JOIN(2017) 12 final 2017/0071 (NLE) Κοινή πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

Η ΚΟΙΝΗ ΕΠΟΠΤΙΚΗ ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΟΛ,

Η ΚΟΙΝΗ ΕΠΟΠΤΙΚΗ ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΟΛ, EUROPOL JOINT SUPERVISORY BODY ΚΟΙΝΗ ΕΠΟΠΤΙΚΗ ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΟΛ Γνωμοδότηση 08/56 της ΚΕΑ σχετικά με την αναθεωρημένη συμφωνία που πρόκειται να υπογραφεί μεταξύ της Ευρωπόλ και της Eurojust Η ΚΟΙΝΗ ΕΠΟΠΤΙΚΗ

Διαβάστε περισσότερα

16350/12 ΑΓΚ/γπ 1 DG D 2A

16350/12 ΑΓΚ/γπ 1 DG D 2A ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ Βρυξέλλες, 22 Νοεμβρίου 2012 (03.11) (OR. en) Διοργανικός φάκελος: 2011/0204 (COD) 16350/12 JUSTCIV 335 CODEC 2706 ΣΗΜΕΙΩΜΑ της: Προεδρίας προς: το Συμβούλιο αριθ. προηγ.

Διαβάστε περισσότερα

Π Ε Ρ Ι Ε Χ Ο Μ Ε Ν A. Η Δέσμευση της Διοίκησης...3. Κυρίαρχος Στόχος του Ομίλου ΤΙΤΑΝ και Κώδικας Δεοντολογίας...4. Εταιρικές Αξίες Ομίλου ΤΙΤΑΝ...

Π Ε Ρ Ι Ε Χ Ο Μ Ε Ν A. Η Δέσμευση της Διοίκησης...3. Κυρίαρχος Στόχος του Ομίλου ΤΙΤΑΝ και Κώδικας Δεοντολογίας...4. Εταιρικές Αξίες Ομίλου ΤΙΤΑΝ... «ΕΤΑΙΡΙΚΕΣ ΑΞΙΕΣ & ΚΩΔΙΚΑΣ ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑΣ ΟΜΙΛΟΥ ΤΙΤΑΝ» Μάιος 2008 1 Π Ε Ρ Ι Ε Χ Ο Μ Ε Ν A Η Δέσμευση της Διοίκησης......3 Κυρίαρχος Στόχος του Ομίλου ΤΙΤΑΝ και Κώδικας Δεοντολογίας...4 Εταιρικές Αξίες Ομίλου

Διαβάστε περισσότερα

Αλληλεπίδραση δημόσιας και ιδιωτικής εφαρμογής δικαίου ανταγωνισμού (δεσμευτικότητα αποφάσεων, πρόσβαση στο φάκελο, συνεργασία)

Αλληλεπίδραση δημόσιας και ιδιωτικής εφαρμογής δικαίου ανταγωνισμού (δεσμευτικότητα αποφάσεων, πρόσβαση στο φάκελο, συνεργασία) Αλληλεπίδραση δημόσιας και ιδιωτικής εφαρμογής δικαίου ανταγωνισμού (δεσμευτικότητα αποφάσεων, πρόσβαση στο φάκελο, συνεργασία) Δημήτρης Λουκάς Επιμορφωτικό Σεμινάριο ΕΣΔΙ, 7.12.2018 Σκοπός Οδηγίας 2014/104/ΕΕ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙ. Κανονισμός Λειτουργίας ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΔΙΑΙΤΗΣΙΑΣ ΑΡΘΡΟ 1 ΑΡΘΡΟ 2

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙ. Κανονισμός Λειτουργίας ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΔΙΑΙΤΗΣΙΑΣ ΑΡΘΡΟ 1 ΑΡΘΡΟ 2 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙ Κανονισμός Λειτουργίας ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΔΙΑΙΤΗΣΙΑΣ ΑΡΘΡΟ 1 ΣΚΟΠΟΣ 1. Ο ΕΟΔΙΔ, ως Οργανισμός που αναλαμβάνει τη διοργάνωση διαιτησιών, συνεπικουρείται στο έργο του από Συμβούλιο Διαιτησίας, που απαρτίζεται

Διαβάστε περισσότερα

Σύνοψη περιεχομένων. ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ Ο δικαστικός έλεγχος της διοικήσεως και η έννομη προστασία του ιδιώτη

Σύνοψη περιεχομένων. ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ Ο δικαστικός έλεγχος της διοικήσεως και η έννομη προστασία του ιδιώτη Σύνοψη περιεχομένων Συντομογραφίες... XVII Γενική βιβλιογραφία... XXIII Ι. Ελληνικό διοικητικό δικονομικό δίκαιο... XXIII ΙΙ. Αλλοδαπό διοικητικό δικονομικό δίκαιο...xxviii Παραπομπές στην νομοθεσία και

Διαβάστε περισσότερα

Κατευθυντήριες γραμμές της Επιτροπής για την αξιολόγηση του αντικτύπου

Κατευθυντήριες γραμμές της Επιτροπής για την αξιολόγηση του αντικτύπου ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2014-2019 ΚΕΙΜΕΝΑ ΠΟΥ ΕΓΚΡΙΘΗΚΑΝ P8_TA(2014)0069 Κατευθυντήριες γραμμές της Επιτροπής για την αξιολόγηση του αντικτύπου Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 27ης Νοεμβρίου 2014

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ Π Ε - ΤΕ ΓΕΝΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1. ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΚΟΝΟΜΙΑ. Α. Έννοια Β. Πηγές.

ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ Π Ε - ΤΕ ΓΕΝΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1. ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΚΟΝΟΜΙΑ. Α. Έννοια Β. Πηγές. ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ Π Ε - ΤΕ ΓΕΝΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1. ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΚΟΝΟΜΙΑ Α. Έννοια Β. Πηγές. 2. ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΑ Α. Έννοια και διακρίσεις Β. Διακρίσεις και σύνθεση πολιτικών δικαστηρίων Γ. Χρόνος απονομής της δικαιοσύνης

Διαβάστε περισσότερα

ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ. ΣΥΝΟΨΗ ΤΗΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ Συνοδευτικό έγγραφο στην

ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ. ΣΥΝΟΨΗ ΤΗΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ Συνοδευτικό έγγραφο στην ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 8.6.2011 SEC(2011) 687 τελικό ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΣΥΝΟΨΗ ΤΗΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ Συνοδευτικό έγγραφο στην Πρόταση Ο ΗΓΙΑΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

14288/16 ΕΜ/μκρ/ΔΛ 1 DGD 1C

14288/16 ΕΜ/μκρ/ΔΛ 1 DGD 1C Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 15 Νοεμβρίου 2016 (OR. en) 14288/16 JAI 931 ENFOCUSTOM 183 ΣΗΜΕΙΩΜΑ Αποστολέας: Αποδέκτης: Προεδρία Αντιπροσωπίες αριθ. προηγ. εγγρ.: 12164/3/16 REV3 Θέμα: Σχέδιο

Διαβάστε περισσότερα

ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2009-2014 Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων 31.3.2014 ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ σχετικά με τις δικονομικές εγγυήσεις για τα παιδιά που είναι ύποπτοι ή κατηγορούμενοι

Διαβάστε περισσότερα

ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ

ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 11.4.2012 COM(2012) 139 final 2008/0241 (COD) ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ σύμφωνα με το άρθρο 294 παράγραφος 7 στοιχείο γ) της συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Διαβάστε περισσότερα

Επιτροπή Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής ΣΧΕΔΙΟ ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗΣ. της Επιτροπής Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής

Επιτροπή Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής ΣΧΕΔΙΟ ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗΣ. της Επιτροπής Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2009-2014 Επιτροπή Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής 10.5.2010 2008/0196(COD) ΣΧΕΔΙΟ ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗΣ της Επιτροπής Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής προς την Επιτροπή Εσωτερικής

Διαβάστε περισσότερα

Πρόταση ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ. περί κοινού καθεστώτος εξαγωγών (κωδικοποίηση)

Πρόταση ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ. περί κοινού καθεστώτος εξαγωγών (κωδικοποίηση) ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 28.5.2014 COM(2014) 322 final 2014/0167 (COD) Πρόταση ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ περί κοινού καθεστώτος εξαγωγών (κωδικοποίηση) EL EL ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ

Διαβάστε περισσότερα

'Αρθρο 3 : Προσωρινή δικαστική προστασία 1. Ο ενδιαφερόμενος μπορεί να ζητήσει προσωρινή δικαστική

'Αρθρο 3 : Προσωρινή δικαστική προστασία 1. Ο ενδιαφερόμενος μπορεί να ζητήσει προσωρινή δικαστική Ν. 2522/8-9-97 (ΦΕΚ-178 Α') : Δικαστική προστασία κατά το στάδιο που προηγείται της σύναψης συμβάσεως δημόσιων έργων, κρατικών προμηθειών και υπηρεσιών σύμφωνα με την οδηγία 89/665 ΕΟΚ 'Αρθρο 1 : Πεδίο

Διαβάστε περισσότερα

EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL A8-0175/79. Τροπολογία. Simona Bonafè, Elena Gentile, Pervenche Berès εξ ονόματος της Ομάδας S&D

EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL A8-0175/79. Τροπολογία. Simona Bonafè, Elena Gentile, Pervenche Berès εξ ονόματος της Ομάδας S&D 21.3.2019 A8-0175/79 79 Αιτιολογική σκέψη 1 (1) Στόχος του άρθρου 3 παράγραφος 3 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση είναι η εγκαθίδρυση μιας εσωτερικής αγοράς η οποία ευνοεί τη βιώσιμη ανάπτυξη της Ευρώπης

Διαβάστε περισσότερα

Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 28.11.2014 COM(2014) 714 final 2014/0338 (COD) Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ για την κατάργηση ορισμένων πράξεων στον τομέα της αστυνομικής

Διαβάστε περισσότερα

14481/17 ΔΑ/μκρ 1 DG G 2B

14481/17 ΔΑ/μκρ 1 DG G 2B Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 5 Δεκεμβρίου 2017 (OR. en) 14481/17 FISC 271 ECOFIN 957 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ Αποστολέας: Γενική Γραμματεία του Συμβουλίου Με ημερομηνία: 5 Δεκεμβρίου 2017

Διαβάστε περισσότερα

ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΗΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΑΝΤΙΚΤΥΠΟΥ. που συνοδεύει το έγγραφο

ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΗΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΑΝΤΙΚΤΥΠΟΥ. που συνοδεύει το έγγραφο ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 19.12.2011 SEC(2011) 1559 τελικό ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΗΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΑΝΤΙΚΤΥΠΟΥ που συνοδεύει το έγγραφο Πρόταση ΟΔΗΓΙΑ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

Πρόταση ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

Πρόταση ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 26.9.2014 COM(2014) 593 final 2014/0275 (COD) Πρόταση ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ για την αναστολή ορισμένων παραχωρήσεων που αφορούν την εισαγωγή

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕΔΙΟ ΕΚΘΕΣΗΣ. EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL 2010/2076(INI)

ΣΧΕΔΙΟ ΕΚΘΕΣΗΣ. EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL 2010/2076(INI) ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2009-2014 Επιτροπή Νομικών Θεμάτων 18.6.2010 2010/2076(INI) ΣΧΕΔΙΟ ΕΚΘΕΣΗΣ σχετικά με την 26 η ετήσια έκθεση για τον έλεγχο της εφαρμογής του κοινοτικού δικαίου (2008) (2010/2076(INI))

Διαβάστε περισσότερα

ΤΡΑΠΕΖΑ ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΝΟΜΟΣ (INTRASOFT INTERNATIONAL) Αρθρο :0. Αρθρο :1 Πληροφορίες Νομολογίας & Αρθρογραφίας :12

ΤΡΑΠΕΖΑ ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΝΟΜΟΣ (INTRASOFT INTERNATIONAL) Αρθρο :0. Αρθρο :1 Πληροφορίες Νομολογίας & Αρθρογραφίας :12 + Μέγεθος Γραμμάτων - ΤΡΑΠΕΖΑ ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΝΟΜΟΣ (INTRASOFT INTERNATIONAL) Ν 2735/1999: Διεθνής Εμπορική Διαιτησία (276274) Αρθρο :0 ΦΕΚ Α` ΝΟΜΟΣ ΥΠ` ΑΡΙΘ. 2735 Διεθνής Εμπορική Διαιτησία. Αρθρο

Διαβάστε περισσότερα

Δημήτριος Παυλάκης. Ο ρόλος του Μεσολαβητή Τραπεζικών Επενδυτικών Υπηρεσιών στη σημερινή οικονομική συγκυρία

Δημήτριος Παυλάκης. Ο ρόλος του Μεσολαβητή Τραπεζικών Επενδυτικών Υπηρεσιών στη σημερινή οικονομική συγκυρία Δημήτριος Παυλάκης Ο ρόλος του Μεσολαβητή Τραπεζικών Επενδυτικών Υπηρεσιών στη σημερινή οικονομική συγκυρία Παγκόσμια οικονομική συγκυρία Διασυνοριακές διαφορές Στατιστικά στοιχεία Σύμφωνα με τα στοιχεία

Διαβάστε περισσότερα

ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ. EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL. Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο

ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ. EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL. Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 2014-2019 Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων 26.1.2016 ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ σχετικά με τη θέσπιση μηχανισμού της ΕΕ για τη δημοκρατία, το κράτος δικαίου

Διαβάστε περισσότερα

Πρόταση ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

Πρόταση ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 7.11.2011 COM(2011) 704 τελικό 2011/0310 (COD) C7-0395/11 Πρόταση ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 428/2009

Διαβάστε περισσότερα